Mga teoryang Pampanitikan Ang teoryang pampanitikan ay ang sistematikong pagaaral ng panitikan at ang mga paraan sa pagaaral ng panitikanin. Mayroong iba't ibang teorya para sa pag-aaral na ito.Narito ang mga halimbawa ng teoryag pampanitikan. Teoryang Klasismo/Klasisismo v Ang layunin ng panitikan ay maglahad ng mga pangyayaring payak, ukol sa pagkakaiba ng estado sa buhay ng dalawang nag-iibigan, karaniwan ang daloy ng mga pangyayari, matipid at piling-pili sa paggamit ng mga salita at laging nagtatapos nang may kaayusan. Hal. Teoryang Humanismo v Ang layunin ng panitikan ay ipakita na ang tao ang sentro ng mundo; ay binibigyangtuon ang kalakasan at mabubuting katangian ng tao gaya ng talino, talento atbp. Hal. "Ako si Magiting" by Consolacion P. Conde, Teoryang Humanismo. Teoryang Imahismo v Ang layunin ng panitikan ay gumamit ng mga imahen na higit na maghahayag sa mga damdamin, kaisipan, ideya, saloobin at iba pang nais na ibahagi ng may-adka na higit na madaling maunawaan kaysa gumamit lamang ng karaniwang salita. Sa halip na paglalarawan at tuwirang maglalahad ng mga imahen na layong ilantad ang totoong kaisipan ng pahayag sa loob ng panitikan. Hal. Teoryang Realismo v Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga karanasan at nasaksisan ng may-akda sa kanyang lipunan. Samakatuwid, ang panitikan ay hango sa totoong buhay ngunit hindi tuwirang totoo sapagkat isinaalang-alang ng may-akda ang kasiningan at pagkaefektibo ng kanyang sinulat. Hal. Teoryang Feminismo v Ang layunin ng panitikan ay magpakilala ng mga kalakasan at kakayahang pambabae at iangat ang pagtingin ng lipunan sa mga kababaihan. Madaling matukoy kung ang isang panitikan ay feminismo sapagkat babae o sagisag babae ang pangunahing tauhan ay ipimayagpag ang mabubuti at magagandang katangian ng tauhan. Hal. Teoryang Arkitaypal v Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang mga mahahalagang bahagi ng akda sa pamamagitan ng mga simbolo. Ngunit hindi basta-basta masusuri ang mga simbolismo sa akda. Pinakamainam na alamin muna ang kabuuang konsepto at tema ng panitikan
sapagkat ang mga simbolismong napapaloob sa akda ay magkaugnay sa isa’t isa. Ang lahat ng simbolismo ay naaayon sa tema at konseptong ipinapakilala ng may-akda sa mga mambabasa. Hal. Teoryang Formalismo/Formalistiko v Ang layunin ng panitikan ay iparating sa mambabasa ang nais niyang ipaabot gamit ang kanyang tuwirang panitikan. Samakatuwid, kung ano ang sinasabi ng may-akda sa kanyang panitikan ang siyang nais niyang ipaabot sa mambabasa – walang labis at walang kulang. Walang simbolismo at hindi humihingi ng higit na malalimang pagsusuri’t pang-unawa. Hal. Teoryang Saykolohikal/Sikolohikal v Ang layunin ng panitikan ay ipaliwanag sa pamamagitan ng pagpapakita ng mga salig (factor) sa pagbuo ng naturang behavior (pag-uugali, paniniwala, pananaw, pagkatao) sa isang tauhan sa kanyang akda. Ipinakikita sa akda na ang tao ay nagbabago o nagkakaroon ng panibagong behavior dahil may nag-udyok na mabago o mabuo ito. Hal. Teoryang Eksistensyalismo v Ang layunin ng panitikan ay ipakita na may kalayaan ang tao na pumili o magdesisyon para sa kanyang sarili na siyang pinakasentro ng kanyang pananatili sa mundo (human existence). Hal. Teoryang Romantisismo v Ang layunin ng teoryang ito ay ipamalas ang iba’t ibang paraan ng tao o sumasagisagsa tao sa pag-aalay ng kanyang pag-ibig sa kapwa, bansa at mundong kinalakhan. Ipinakikita rin sa akda na gagawin at gagawin ng isang nilalang ang lahat upang maipaalam lamang ang kanyang pag-ibig sa tao o bayang napupusuan. Hal. Teoryang Markismo/Marxismo v Ang layunin ng teoryang ito ay ipakita na ang tao o sumasagisag sa tao ay may sariling kakayahan na umangat buhat sa pagdurusang dulot ng pang-ekononiyang kahirapan at suliraning panlipunan at pampulitika. Ang mga paraan ng pag-ahon mula sa kalugmukan sa adka ay nagsisilbing modelo para sa mga mambabasa. Hal. Teoryang Sosyolohikal v Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang kalagayan at suliraning panlipunan nglipunang kinabibilangan ng may-akda. Naipakikita rito ang pamaraan ng mga tauhan sa pagsugpo sa suliranin o kalagayan ng lipunan na nagsisilbing gabay sa mga mambabasa sa magpuksa sa mga katulad na suliranin. Hal. Teoryang Moralistiko v Ang layunin ng panitikan ay ilahad ang iba’t ibang pamantayang sumusukat sa moralidad ng isang tao – ang pamantayan ng tama at mali. Inilalahad din nito ang mga pilosopiya o
proposisyong nagsasaad sa pagkatama o kamalian ng isang kilos o ugali ayon sa pamantayang itinakda ng lipunan. Sa madaling sabi, ang moralidad ay napagkakasunduan ayon na rin sa kaantasan nito. Hal. Teoryang Bayograpikal v Ang layunin ng panitikan ay ipamalas ang karanasan o kasagsagan sa buhay ng mayakda. Ipinahihiwatig sa mga akdang bayograpikal ang mga bahagi sa buhay ng mayakda na siya niyang pinakamasaya, pinakamahirap, pinakamalungkot at lahat ng mga “pinaka” na inaasahang magsilbing katuwang ng mambabasa sa kanyang karanasan sa mundo. Hal. Teoryang Queer v Ang layunin ng panitikan ay iangat at pagpantayin sa paningin ng lipunan sa mga homosexual. Kung ang mga babae ay may feminismo ang mga homosexual naman ay queer. Hal. Teoryang Historikal v Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang karanasan ng isang lipi ng tao na siyang masasalamin sa kasaysayan au bahagi ng kanyang pagkahubog. Nais din nitong ipakita na ang kasaysayan ay bahagi ng buhay ng tao at ng mundo. Hal. Teoryang Kultural v Ang layunin ng panitikan ay ipakilala ang kultura ng may-akda sa mga hindi nakakaalam.Ibinabahagi ng may-akda ang mga kaugalian, paniniwala at tradisyon minana at ipasasa mga sunod na salinlahi. Ipinakikita rin dito na bawat lipi ay natatangi. Hal. Teoryang Feminismo-Markismo v Ang layunin ng panitikan ay ilantad ang iba’t ibang paraan ng kababaihan sa pagtugon sa suliraning kanyang kinakaharap. Isang halimbawa nito ay ang pagkilala sa prostitusyon bilang tuwirang tugon sa suliraning dinaranas sa halip na ito’y kasamaan at suliranin ng lipunan. Hal. Teoryang Dekonstraksyon v Ang layunin ng panitikan ay ipakita ang iba’t ibang aspekto na bumubuo sa tao at mundo. Pinaniniwalaan kasi ng ilang mga pilosopo at manunulat na walang iisang pananaw ang nag-udyok sa may-akda na sumulat kundi ang pinaghalu-halong pananaw na ang nais iparating ay ang kabuuan ng pagtao at mundo. Hal.
Mga Teoryang Pampanitikan
Gubat National High School
Gubat,Sorsogon
Proyekto Sa Filipino Ipinasa ni: Anthony Bryan Escurel Ipinasa kay: Mr.Gil Eresmas
sampip
Some people love shoes of certain kinds Some people love afternoons or the way the
moon shines And they have their own reasons
To feel the way they do That's why I ask myself, what is it with you? Is there something wrong With the way I speak? You don't even see me When I pass you on the street I'll close my eyes and let it be Because I just can't see Why you love to hate me Some people love weekends Beacause they can fool around Some people love thunderstorms Because of how the drops of rain fall down And they have their own reasons Whatever they may be That's why I think it's kind of funny That you don't have one for me And it sucks to face the truth That I ain't got no reasons too Whenever asked the simple question Why I feel the way I do And I know it's stupid on my part to say that I love you Even though I know you hate me And you don't know why you do.
alumnihomecoming Napatunganga nung bigla kitang nakita Pagkalipas ng mahabang panahon. Highschool pa tayo nung una kang nakilala At tandang tanda ko pa Noon pa ay sobrang lupit mo na! Hindi ko lang alam kung pano,
Basta biglang nagsama tayo Di nagtagal ay napaibig mo ako! Mula umaga hanggang uwian natin lagging Magkasama tayong dalawa. Parang kahapon lang nangyari Sa kin ang lahat Parang isang dulang medyo romantiko Ang banat Ngunit nung napag-usapan, Bigla nalang nagkahiyaan Mula noon hindi na tayo nagpansinan! Chorus: Bakit ko ba pinabayaan Mawala ng hindi inaasahan Parang nasayang lang. Nawala na at wala nang nagawa!!! Panay ang plano, Ngunit panay ang urong at Inabot na ng dulo ng taon! Graduation natin nung biglang Nag-absent partner ko. TADHANA NGA NAMAN! Naging mag-partner tayo! Eksakto na ang timing! Planado na ang sasabihin! Ngunit hanggang huli, wala akong Nasabi! Napatunganga nung bigla kitang nakita Pagkalipas ng mahabang panahon. Sobrang alam ko na an aking sasabihin At ako'y napailing sa ganda ng ngiti mo sa'kin At nung ikaw ay nilapitan Bigla na lang napaligiran ng iyong mga anak Sa pangit mong asawa
Sorry na Sorry na kung nagalit ka di naman sinasadya Kung may nasabi man ako init lang ng ulo Pipilitin kong magbago pangako sa iyo Sorry na nakikinig ka ba? Malamang sawa ka na Sa ugali kong ito na ayaw magpatalo At parang sirang tambutso na hindi humihinto Sorry na talaga kung ako'y medyo tanga Hindi ako nag-iisip na-uuna ang galit Sorry na talaga sa aking nagawa Tanggap ko na mali ako wag sanang magtampo Sorry na Sorry na wag kang madadala Alam kong medyo nahihirapan ka Na ibigin ang isang katulad kong parang timang Na paulit-ulit kang hindi sadyang nasasaktan Sorry na saan ka pupunta? Please naman wag kang mawawala Kapag ako ay iwan mo mamamatay ako Pagkat hawak mo sa iyong kamay ang puso ko Mahal kita sobrang mahal kita Wala na akong pwedeng sabihin pang iba Kundi sorry talaga di ko sinasadya Talagang sobrang mahal kita Wag kang mawawala Sorry na