Lokprabha 17-04-09

4/15/2009

http://www.loksatta.com/lokprabha/…

१७ एिूल २००९

चहा आ िण चचार्

उत्तर ूदे श ात बस पाने ःवबळावर स रकार ःथापन के लं , कारण ित थे पक्षाची सं घटना खू प च म जबू त आ हे . पण आ ज म हाराष्टर्ात जे व् हा तु म चा पक्ष िनवडणु क ा ल ढवत ोय, ते व् हा इथल ी पक्ष सं घटना ल ोकस भे च्या िकम ान काही जागा िजं कू न दे ई ल इत की स शक्त आ हे , असं खरं च तु म् हाल ा वाटतं ? गेल्या पाच वषार्ंत बसपा महाराष्टर्ात खूपच मजबूत झालीय. आमच्या केडरच्या सं ख्येत तसं च िहतिचंतकांच्या सं ख्येत बरीच भर पडली आहे . िवशेष करून, मायावती उत्तर ूदेशात मु ख्यमं ऽी बनल्यानंत र महाराष्टर्ातलं िचऽ कमालीचं बदललं आिण आता पंत ूधानपदासाठी त्यांच्या नावाची चचार् सु रू झाल्यानंत र तर इथल्या फुले -शाहू-आंबेडकरी िवचारधारे च्या लोकांनाही ूकषार्ंने वाटू लागलं य की, मायावतीच पंतूधान बनायला हव्यात . मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे त कूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Flowers & Gifts

Se nd flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

कव्हरःटोरी लहानपणी शाळे च्या पुःतकात वाचले ल ी चबधर ःवामींची एक दृष्टांत कथा आठवते तुम्हाला? एका गावात एक हत्ती आला आिण काही जात्यंध त्याला पाहो गेले . आंधळे च ते! चाचपडन ू त्यांनी हत्ती ‘पािहला’. एकाचा हात हत्तीच्या शेपटीला लागतो तो म्हणतो, ‘हत्ती दोरीसारखा आहे ’. दुस ढयाचा हात हत्तीच्या कानाला लागतो तो म्हणतो, ‘हत्ती सु पासारखा आहे ’. ितसढयाचा हात हत्तीच्या पायांना लागतो तो म्हणतो, ‘हत्ती खांबासारखा आहे ’. चवथ्या, पाचव्या, सहाव्या आिण सातव्याची पण हीच तढहा.. पण हत्ती ूत्यक्षात कसा िदसतो; हे त्यांच्यापैकी कुणीच सांगू शकत नाही..! बसपाच्या हत्तीबाबतही सध्या असं च चाललं य. कुणाला काही अंदाजच येत नाहीये. खरं च, बसपाची ताकद नेम की िकती आहे ? बसपा जागा िजंकणार; की फक्त दुस ढयांच्या जागा पाडन ू आपलं उपिवमू ल्य िसद्ध करणार? उत्तर ूदेशातला ‘सवर्जन‘ फॉम्र्युल ा महाराष्टर्ात लागू होईल ? महाराष्टर्ातले दिलत बसपाला ःवीकारतील ? असे अनेक ूश्न सध्या राजकीय नेत्यांपासू न पऽपंिडतांपयर्ंत सवार्ना सतावताहे त . काय कारण आहे याचं? exफु ल्या @ डॉट कॉम इले क्षनचे इिजर्क सु रू झाल्यामु ळे गेले काही सप्ताह आम्हास उसं त कशी ती नाही. वाःतिवक िदसामाजी काही तरी ते ल्याहावे हा आमचा बाणा, परं त ु राऽ राऽ जागरणे झाल्यामु ळे िदसामाजी झोपेत वेळ जाणे बमूाप्त होते. सदरील मजकूरदेखील आम्ही राऽीचा िदवस करून िलहीत आहो! आपणास ठावके आहे च की वारे तापले आहे , फार फार तापले आहे . आिसं धुिसं धु पसरले ल्या या अफाट आिण अचाट भारत देशाच्या सत्ताकेंिी कोण असे ल , पंतूधानपदाची खुचीर् कोण पटकावील , याबद्दल मतदारांम ध्ये कमालीचे कुतूहल आहे . लोकशाहीची हीच तर मे ख आहे . आपण काय करणार आहोत , याचा खुद्द मतदारालाच शेवटपयर्ंत थांगपत्ता लागत नाही! राजकारण्यांना कळते. नोकरशाहीला कळते. इले क्शन किमशन नामे यंऽणेल ा कळते. पोिलसांच्या ‘आयबी’ला कळते; पण मतदाराला नाऽऽही नाऽऽही नाऽऽही!! देशाचा भावी पंत ूधान कोण, यावर सध्या चावडीपासू न च्यानलांपयर्ंत िचक्कार चचार् चालू आहे . (व्वा, ‘च’चे चलन ध्यानी आले का?) औ दं ा पंतूधानपदी काहीही झाले तरी (िकंवा तरच!) जाणता राजा ऊफर् शरदराव पवारसाहे ब बसणार, असे उभा महाराष्टर् छातीठोकपणे सांगतो आहे . िवचारवं त सध्या अमे िरका व भारत यांचे सं बंध एक गुंतागुंतीचा नाजूक ूश्न बनला आहे . अशा वेळी या दोन राष्टर्ांच्या एका सामाियक िहतिचंत क िमऽाने दोहोंना सु नावले ले खडे बोल आठवणे िचंतनीय ठरावे. ःवीिडश अथर्तज्ज्ञ गन्नर िमदार्ल (Gunnar Myrdal) हे ते िमऽ होत. ूथम त्यांचा पिरचय करून घ्यायला हवा, पण त्याची पूवर्तयारी म्हणून ःवीडनची थोडी ओळख असणे आवँयक आहे . ःवीडन हा नॉवेर्चा पूवेर्कडील शेजारी. नोबेल ूाइझसाठी ूिसद्ध. साॆाज्यलालसे पासू न नेहमी दूर रािहले ल ा. एकोिणसाव्या शतकातील हा गरीब देश िवसाव्या शतकात लोककल्याणकारी राज्याचे मॉडे ल म्हणून सवार्पुढे आला हे एक आश्चयर् होय. तेथील सोशल डे म ोबॅिटक पाटीर्ने आिथर्क सु धारणा घडवून आणल्या. शेत ी व उद्योग परःपरांना पूरक ठरतील अशी पावले उचलली. त्यामु ळे जागितक महामं दीचा (१९२९-३२) फटका न बसले ल ा तो एकमे व युरोपीय देश होता. दुस ढया महायुद्धात तटःथ राहन ू त्याने जीिवतहानी व िवत्तहानी वाचिवली. िहटलरला ःवीडन पादबांत करण्यात फायदा नव्हता. त्याचे लक्ष होते नॉवेर्म धील खिनज सं पत्तीवर. तेथे जाणाढया नाझी फौजांना ःवीडनने वाट करून िदली. व्यस नमु क्त ी मुं बई शहरातील दादरच्या िहं द ू कॉलनीत लहानाचा मोठा झाले ल्या या गृहःथाचं नाव ‘िववेक भालचंि कळके’. नेकीने खाणावळ चालवून, कष्टाने पोट भरणाढया आईविडलांचा हा मलगा पण याच्या दारूच्या व्यसनामळे त्या वद्ध माता िपत्यांचा

loksatta.com/lokprabha/…/lpfront.htm

1/2

4/15/2009 india Express Astrology Know what's in the stars for you

Express Classifieds

Post and view free classifie ds a d

http://www.loksatta.com/lokprabha/…

विडलांचा हा मु ल गा, पण याच्या दारूच्या व्यसनामु ळे त्या वृद्ध माता-िपत्यांचा अंत काळ यातनामय झाला. वयाच्या केवळ सोळा- सतराव्या वषीर्, केवळ िाल म्हणून िववेकने पिहला घोट अनुभ वला. ती नशा तनामनात िझरपत गेल ी. तरीही पुढची पंधरा-वीस वषेर् म्हणजे साधारण १९९४ पयर्ंत तो ‘सोशल िसं करच’ होता. आठ-पंधरा िदवसांनी एखादिदवशी सणासु दीला (!) हक्की येत असे . त्या वेळी ु माऽ आजूबाजूच्या जगाचं भान सु टेपयर्ंत प्याले िरकामे होत , पण जोडीला व्यायामाची आवड होती, त्यामु ळे तेव्हा तो तरुन गेल ा. त्या पिरसरातले लोक िववेकला ‘बॉडी िबल्डर’ म्हणूनच ओळखत आिण म्हणूनच ‘एवढय़ा चांगल्या शरीराचा होणारा नाश’ बघून हळहळत .

Advertise with us

भिवंय

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/lpfront.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

जागो रे !

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

नमःकार.. दोन िमण्टं द्याल का मालक! नाई म्हं जे हात जोडन ू िवनंती आहे , साहे ब! छे , छे . बसत नाही आता. धा िठकाणी चाहा झालाय. अजून बरीच घरं करायची आहे त. आँ? हां हां. अॅिसिडटीनं ऽास होतोच हो. सद्या तुम ी बघताय ना, िकती धावपळ चालली आहे . अहो, ूचाराचा नारळ फुटल्यापासू न क्षणाची उसं त नाहीये. रोज दोन घंटे झोप झाली न झाली, बाहे र पडावं लागतं.. नाई म्हं जे काय आहे . आमचा भर ूचारसभांवर नाहीचाय.् ूचार सभांना गदीर् जमते हे खरं ; पण त्यात मनं जुळत नाहीत. अथार्त आपल्या ूचाराच्या शुभ ारं भ ाला मोठे ‘साहे ब’ आले होते. वाचलं असे ल च तुम्ही पेपरात. जोरदार सभा झाली. टीव्हीवाले , पेपरवाले माहौल एकदम टाइट होऊन गेल ा होता, पण खचर् भयानक होतो हो ूचारसभा म्हटलं की! पुन्हा भाषणात जरा डावं-उजवं झालं की आचारसं िहता आहे च.. पण ते जाऊ द्या. या िनिमत्तानं आपली भे ट झाली हे काय थोडं आहे ? मानसानं मानसाला थेट भे टल्यािशवाय काही खरं नसतंय बघा! मतदाराला आपला उमे दवार कसा आहे ते कळू न जातं, उमे दवाराला मतदाराच्या मनातलं कळायला सोपं जातं. आता आपलं घर म्हं जे काही आम्हाला परकं नाही. व्वा, व्वा, क्या बात है ! या घरातली सगळीच मतं आमचीच यात काय शंका आहे ? अहो, आपलं काम काय लपून थोडीच राहातंय. तुम्ही गेल ी काही काही वर्ष पाहताच आहात साहे ब. गेल्याच मिहन्यात आमचा कायर्अहवाल आम्ही ूिसद्ध केला, तो तुम्ही पािहला असे ल . नाही पािहला?.. अरे च्या, बाऽऽरं पाठवून देतो एक कॉपी तुम च्याकडे . देवाच्या िबपेनं काही थोडं फार समाजकायर् हातून घडलं य. यापुढेही समाजालाच वाहन ू घेण्याचं ठरवलं आहे . तुम च्यासारख्या जाणत्या मतदारावरच आमची िभःत आहे . िनवडन ू आलो, तर.. तर या मतदारसं घाचा पार कायापालट करून टाकीन साहे ब. बघत राहाल तुम्ही! अहो, पाच वषार्ंत काय होत नाही? इच्छा असे ल , ितथं मागर् असतो साहे ब. आपल्या कामावर आमचे ‘साहे ब’ फार खुश आहे त. इकडे िनवडन ू येणार तर आपणच, असं त्यांचंच म्हणणं पडलं . कायर्कत्यार्ंनीही भलताच आमह धरला. शेवटी भे टलो ‘साहे बां’ना. नाही म्हणायचा ूश्नच नव्हता. आमच्या मोठय़ा ‘साहे बां’चा आमच्यावर फार इःवास . परवा पाठीवर थाप मारून म्हणाले , ‘‘ितिकट िदलं य, आम्ही आमचं काम केलं य. आता लावा जोर आिण काढू न द्या आम्हाला सीट!’’.. तुम्हाला सांगतो, त्याक्षणी िजद्दीनं पेटून उठलो. ‘साहे बां’चं ःवप्न आपण पुरं करायचं. तुम च्यासारखे मतदार असे पाठीशी उभे रािहले तर काय कठीण नाही. पुन्हा आपलं काम तुम्ही पािहलं च आहे . आपला मतदारसं घ एकदम आदशर् ठरावा, असं माझं ःवप्न आहे . उत्तम रःते, उत्तम शाळा, उत्तम राहणीमान. वीज-पाणी सगळं मु बलक. माझ्या मतदारसं घातलं घर िन घर कसं सु खानं नांदावं असं वाटतं. अन्याय, गुन्हे गारीला इथं िबलकुल थारा नसे ल . माझ्या ःवप्नातला हा मतदारसं घ आहे . ‘साहे बां’चं ःवप्न आिण माझं ःवप्न पूणर् करण्यासाठी पाठबळ हवं आहे ते तुम चं!.. आता आचारसं िहता आहे त्यामु ळे काही आश्वासन वगैरे देत नाही. हो! अहो, हे िवरोधक ताबडतोब तबार करतील इले क्शन किमशनकडे ! पण तुम्ही िनशंक रहा, सगळी कामं करून टाकू आपण एका झटक्यात . बस , फक्त मतदानाच्या िदवशी नक्की बाहे र पडा, आिण आपलं ठरले लं मतदान करून टाका! आमचा पक्ष आिण व्यिक्तश: मी तुम च्या कायम ऋणात राहीन. बराय, पुन्हा भे टूच.. पाच वषार्ंनी! येऊ ? [email protected]

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/tathya.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/tathya.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

चहा आ िण चचार् ‘ ’ उत्तर ूदेशातील राजकारणात यशःवी ठरले ल ा बसपाचा सवर्जन िहताय सवर्जन सु खाय चा नारा महाराष्टर्ातसु ध्दा घुमे ल का; हा ूश्न सध्या राज्यातील राजकीय वतुर्ळात मोठया चवीने चघळला जातोय. काँमेस -राष्टर्वादीच्या दिलत मु िःलम व्होटबँकेबरोबरच िशवसे ना-भाजपच्या ॄाह्मण ओबीसी व्होटबँकेलाही बसपाच्या ‘सवर्जन’ धोरणाने धक्का िदल्याचं िचऽ िदसतंय. बसपाच्या यशापयशावरच इतर पक्षांचं भिवतव्य अवलं बून आहे , असं ही म्हटलं जातंय. िकती तथ्य आहे या चचेर्त? काय आधार आहे बसपाच्या िवचारधारे चा आिण िनवडणुकांच्या ःशॅटेजीचा? जाणून घेऊ या बसपाचे राज्यसभे तील खासदार आिण महाराष्टर् व कनार्टकचे ूभारी वीर िसं ह यांच्याकडन ू .. कीितर् कु म ार िशं दे उत्तर ूदे श ात बस पाने ःवबळावर स रकार ःथापन के लं , कारण ितथे पक्षाची सं घटना खू प च म जबू त आ हे . पण आ ज म हाराष्टर्ात जे व् हा तु म चा पक्ष िनवडणु क ा ल ढवत ोय, ते व् हा इथल ी पक्ष सं घटना ल ोकस भे च्या िकम ान काही जागा िजं कू न दे ई ल इत की स शक्त आ हे , असं खरं च तु म् हाल ा वाटतं ? गेल्या पाच वषार्ंत बसपा महाराष्टर्ात खूपच मजबूत झालीय. आमच्या केडरच्या सं ख्येत तसं च िहतिचंतकांच्या सं ख्येत बरीच भर पडली आहे . िवशेष करून, मायावती उत्तर ूदेशात मु ख्यमं ऽी बनल्यानंतर महाराष्टर्ातलं िचऽ कमालीचं बदललं आिण आता पंत ूधानपदासाठी त्यांच्या नावाची चचार् सु रू झाल्यानंतर तर इथल्या फुले -शाहू-आंबेडकरी िवचारधारे च्या लोकांनाही ूकषार्ंने वाटू लागलं य की, मायावतीच पंतूधान बनायला हव्यात. उत्तर ूदेशात जर ‘सवर्जन’ धोरणामु ळे बसपा ःवबळावर सत्तेवर येऊ शकते, तर महाराष्टर्ात िकंवा कं◌ेिात का नाही; असा िवचार इथला दिलत बहजन समाज करू लागला आहे . ु हा खूप मोठा बदल आहे आिण त्याचे पडसाद िनवडणुकीत उमटणारच! २००४ च्या लोकसभा िनवडणुकीत बसपाला महाराष्टर्ात सु म ारे तीन टक्के मतं िमळाली होती. पण गेल्या पाच वषार्ंत पुल ाखालू न बरं च पाणी गेलं य. यंदाच्या लोकसभा िनवडणुकीत बसपाला िमळाले ल्या मतांची टक्केवारी िकमान पाचपट वाढेल , असा आमचा दावा आहे . पाच पट! म्हणजे म हाराष्टर्ात बस पाल ा १५ टक्के म तं िम ळत ील ! कु ठल्या आ धारावर तु म् ही हा दावा करत ाय? एक गोष्ट पिहल्यांदा समजून घ्या, ती म्हणजे बसपा हा केडर असले ल ा पक्ष आहे . राज्यातल्या आमच्या केडरचा तसा िफडबॅक िरपोटर्च आहे . आिण, महाराष्टर्ात फक्त बसपाच असा एक पक्ष आहे ज्याच्याकडे केडर आहे . इतर राजकीय पक्षांकडे फक्त नेते आहे त, कायर्कतेर् नाहीत . आमच्याकडे माऽ एकच नेता- मायावती! बाकी आम्ही सगळे कायर्कतेर्! िशवाय, काँमेस -राष्टर्वादी व िशवसे ना-भाजपूमाणे आम्ही काही २६-२२च्या सू ऽांवर िनवडणुका लढवत नाही. आम्ही सवर्च्या सवर् म्हणजे ४८ लोकसभा मतदारसं घांतून िनवडणूक लढवतोय. त्यामु ळे बसपाला सं पूणर् राज्यभरातून मतं िमळणार आहे त. दुस रीकडे , राज्यातल्या राजकारणात काय िदसतं तुम्हाला? काँमेस मध्ये, राष्टर्वादी काँमेस मध्ये िठकिठकाणी बंडखोरी होतेय. िमऽ पक्षांम ध्येच फूट पडलीय. भाजप-िशवसे नेची िःथती काही वेगळी नाही, उलट आणखी दयनीय आहे . पुन्हा या सवर्च राजकीय पक्षांनी ूःथािपतांनाच उमे दवारी देण्याचं आपलं धोरण कायम ठे वलं आहे . उदाहरणाथर्, राष्टर्वादी काँमेस चे बहसं ु ख्य उमे दवार मराठा जातीतले च आहे त. नेत् यांच्याच मु ल ांना, मु ल ींना ितिकटं िदली जाताहे त. पण आमच्याकडे तसं नाही. आम्ही मराठय़ांना उमे दवारी देतो, ॄाह्मणांना देतो, दिलत ओबीसींना देतो, आिण मु िःलमांनाही! त्यामु ळे समाजातल्या सवर्च घटकांचा आम्हाला चांगला पािठं बा िमळतोय. उत्तर ूदे श ात लं तु म चं हे स ोशल इं िजिनअिरं ग म हाराष्टर्ात यशःवी होणार नाही, असं अने क ां चं म्हणणं आ हे . तु म् हाल ा काय वाटतं ? आधी आपण सोशल इं िजिनअिरं ग काय आहे , ते समजून घेऊ . भारतात ‘समतामू ल क’ समाज िनमार्ण करणं हे डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकरांचं ःवप्न होतं. सवर् समाजांम ध्ये-जातीधमार्म ध्ये ‘भाईचारा’ िनमार्ण झाल्यािशवाय असा समाज िनमार्ण होणं शक्यच नाही. फुले , शाहू, आंबेडकर यांच्या ःवप्नातील समानतेवर आधारीत समाज िनमार्ण करणं म्हणजेच बसपाचं सोशल इं िजिनअिरं ग! आिण हे ःवप्न पूणर् करणं एकटय़ा दिलत समाजाला अशक्य आहे . त्यासाठी सगळ्यांनाच बरोबर घेऊ न जावं लागेल . सोशल इं िजिनअिरं गचा ूयोग आम्ही आधी पक्ष सं घटनेत केला आिण त्यानंतर िनवडणुकीत केला. तुम्ही म्हणता, महाराष्टर्ात याला यश िमळणार नाही. अहो, पण हा िवचारच मु ळी या महाराष्टर्ातला आहे . फुले , शाहू आिण आंबेडकरांच्या िवचारांनी बसपाला उत्तर ूदेशात यश िमळतं, मग महाराष्टर्ात यश िमळणार नाही, हा िवरोधाभासच नव्हे का? काँमेस ने राज्यात फक्त एकच मु िःलम उमे दवार उभा केलाय. राष्टर्वादीने तर एकालाही उमे दवारी िदले ल ी नाही पण त्या उलट आम्ही फक्त मं बईतच तीन मिःलमांना आिण

loksatta.com/lokprabha/…/tea.htm

1/3

4/15/2009

Lokprabha.com

india

उमे दवारी िदले ल ी नाही. पण त्या उलट आम्ही फक्त मुं बईतच तीन मु िःलमांना आिण राज्यात आठ मु िःलमांना उमे दवारी िदली आहे . काँमेस ने फक्त एका ॄाह्मण व्यक्तीला उमे दवारी िदलीय, आम्ही चार ॄाह्मणांना िदलीय. यािशवाय, मराठा समाज, धनगर समाज, बंजारा समाज, तेल ी, सोनार अशा सवर्च जातींधमार्च्या लोकांना आम्ही उमे दवारी िदली आहे . आिण हे च आमचं सोशल इं िजिनअिरं ग आहे . समाजातील सवर् घटकांना सत्तेत वाटा िमळावा, यासाठीच हे सगळं चाललं य.

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

बस पाचा खरा फटका काँ मे स ल ाच बस णार; या म त ाशी तु म् ही स हम त आ हात का? नाही. दिलत मु िःलमांची मतं म्हणजे काँमेस ची व्होटबँक, या समीकरणामु ळे तुम्ही असं म्हणताय. पण हे पूणर् सत्य नाही. बसपामु ळे देशभरातील दिलत मु िःलम व्होटबँक काँमेस पासू न केव्हाचीच दूर गेल ी आहे . पण इतरही समाज घटक आहे तच ना! लोकसभा िनवडणुकीत आम्ही तेल ी समाजातील दोघांना उमे दवारी िदली आहे , हा समाज आता आतापयर्ंत भाजपबरोबर, काही ूमाणात िशवसे नेबरोबर होता. भाजपबरोबरचा वंजारी समाज तसं च धनगर समाजही बसपाकडे मोठय़ा आशेने बघतोय. आज राज्यातला नवबौद्ध समाज, मातंग समाज, चमर् कार समाज बसपाबरोबर आहे त. पूवीर् नवबौद्ध आिण मातंग समाज िरपाईंबरोबर होते, तर चमर् कार समाज िशवसे नेबरोबर होता. पण आता िचऽ बदललं य. म्हणजे, आम्ही काही फक्त काँ◌ंमेस चीच मतं खाणार नाही, तर भाजपची, िशवसे नेची, िरपाईंची अशी सगळ्याच पक्षांची मतं आमच्यामु ळे फार मोठय़ा ूमाणात कमी होणार आहे त.

Advertise with us

तु म् हाल ा स वर् स म ाजां तू न चां ग ल ा पािठं बा िम ळतोय, हे म ान्य. पण, राज्यात िकत ी जागां व र बस पाल ा यश िम ळे ल याची तु म् हाल ा खाऽी आ हे ? राज्यातल्या २५ लोकसभा मतदारसं घांम ध्ये आमची िःथती मजबूत आहे . त्यामु ळे ितथे आमची मतं िनणार्यक ठरणार आहे त. पण नेम क्या िकती जागा िजंकू, याबाबत आताच मत व्यक्त करणं योग्य ठरणार नाही. बसपाची ताकद काय आहे ; हे िनवडणुकीच्या िनकालानंतर सगळ्यांना कळे ल च. राज्यात िवशे ष त : मुं बईत गे ल् या वषीर् म राठी िवरुद्ध उत्तर भ ारत ीय हा वाद रं गल ा होत ा. मुं बईचं म राठीपण, भू िम पु ऽ ां च् या रोजगाराचा ूश्न याबाबत बस पाची भू िम का काय आ हे ? बस पा म राठीिवरोधी आ हे का? बसपा मराठीिवरोधी िकंवा महाराष्टर्िवरोधी असण्याचा ूश्नच येत नाही. बसपाची िवचारधाराच मु ळी महाराष्टर्ातली िवचारधारा आहे . पण आपण हे सु द्धा लक्षात घ्यायला हवं की, फक्त मुं बईतच नोकरीधंद्यासाठी बाहे रून लोक येतात, असं नाहीये. िदल्ली, नोयडातही िहच िःथती आहे . िजथे रोजगार िमळणार ितथे लोक जाणारच, पण म्हणून काही त्यांच्यावर हल्ला करणं योग्य नाही. मुं बईत उत्तर भारतीयांवर जसे हल्ले झाले तसे देशात कुठे ही झाले नाहीत. ःवःत लोकिूयता िमळवण्यासाठी राज ठाकरें नी हे सगळं केलं . खरं तर, काँमेस राष्टर्वादी काँमेस ने करवलं असं ही म्हणता येईल . उत्तर भारतीयांवर जेव्हा मुं बईत हल्ले होत होते तेव्हा मु ख्यमं ऽी िवलासराव देशमु ख हल्ले खोरांवर कारवाई न करता बघत बसले होते. इथल्या सरकारने मायावतींकडन ू काही तरी िशकायला हवं. उत्तर ूदेशात बघताय ना तुम्ही; मायावती एका तासात िनणर्य घेतात. वरूण गांधीचंच उदाहरण घ्या. केली ना त्याला राष्टर्ीय सु रक्षा कायद्याखाली अटक. म हाराष्टर्ात दिल त अत् याचाराच्या अने क घटना घडत अस त ात . खरल ां ज ी घटने ने त र इथल ा दिल त स म ाज पे टू न उठल ा होत ा. अशा घटना घडू नये त , म्हणू न म हाराष्टर् स रकार जागरूकते ने काही करतं य , असं तु म् हाल ा वाटतं का? अिजबात नाही. खरलांजीसारखी दुदैर्वी घटना तर सं पूणर् देशात कधी घडले ल ी नाही. या घटनेने देशाची मान खाली गेल ी. आपल्या देशात अॅशॉिसटी अॅक्ट आहे , पण त्यात सु धारणा करण्याचा अिधकार फक्त कं◌ेिाला आहे , राज्याला नाही. आज उत्तर ूदेशात बसपाचं सरकार असो वा नसो, अशा ूकारे दिलतांवर अत्याचार करण्याची िहं म त कुणीही करू शकणार नाही. ितथे बसपा सरकार दिलतांस ह सवर्स माजाचं िहत सांभ ाळण्यासाठी कायर्रत आहे . मु ल ायमिसं ह यादव यांच्या सरकारच्या काळात राज्यातले व्यापारी, बहु-बेटी सं ध्याकाळी बाहे र पडायलाही धजावत नव्हते. पण मायावती सत्तेवर आल्यावर ितथलं गुंडा शासन सं पले लं आहे . इतकंच काय, गैरव्यवहार करणाढया बसपाच्या खासदाराला, आमदाराला, मं त्र्यालाही मायावतींनी तुरुंगात धाडलं आहे . याला म्हणतात कायद्याचं शासन! असे कठोर िनणर्य घेण्याची क्षमता फक्त मायावतींम ध्येच आहे . म हाराष्टर्ातल्या दिल त ने त ृत् वािवषयी, िवशे ष त : िरपिब्ल कन पाटीर्च्या ने त् यां ि वषयी तु म चं काय म त आ हे ? आं बे ड करी चळवळील ा पु ढे ने ण् यात त् यां न ा िकत पत यश आ लं य, असं तु म् हाल ा वाटतं ? डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकरांनी मोठय़ा िहं म तीने उभारले ल्या चळवळीची जबाबदारी त्यांच्या पश्चात त्यांच्या ज्या अनुयायांवर होती तेच दुदैर्वाने एकमे कांशी भांडत बसले . कधी आमदार खासदार होण्यासाठी तर कधी मं ऽी बनण्यासाठी या लोकांनी दिलत चळवळ ूःथािपतांना गहाण टाकली. आज महाराष्टर्ात िःथती अशी आहे की, िरपिब्लकन पाटीर् ऑफ इं िडयाचा एक झेंडा काँमेस सोबत िदसतो, दुस रा झेंडा राष्टर्वादी काँमेस सोबत , तर ितसरा झेंडा भाजपासोबत ! दिलतांचे सोडा हो, हे तर त्यांच्या नवबौद्ध समाजाचेसु ध्दा नेते नाहीत. या तथाकिथत नेत् यांमु ळेच

loksatta.com/lokprabha/…/tea.htm

2/3

4/15/2009

Lokprabha.com

नवबौद्ध समाजाचेसु ध्दा नेते नाहीत . या तथाकिथत नेत् यांमु ळेच महाराष्टर्ात डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकरांस ारखा महापुरुष फक्त दिलतांचे म्हणून ओळखले जातात . त्यांनी बाबासाहे बांना दिलतांपुरतं मयार्िदत ठे वून बाबासाहे बांचा फार मोठा अपमान केला आहे . बाबासाहे ब सं पूणर् समाजाचे कैवारी होते, अवघ्या देशाचे नेते होते, हा िवचार बसपाने या देशात पुढे आणला. कांशीराम आिण मायावती यांनी केले ल्या या ऐितहािसक कायार्मु ळे त्यांचं नाव भारताच्या इितहासात सु वणार्क्षरांनी िलिहलं जाईल . पण, रामदास आठवले , ूकाश आंबेडकर, गवई यांस ारख्या नेत्यांना माऽ येणाढया िपढय़ा कधीही माफ करणार नाहीत ! [email protected]

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/tea.htm

3/3

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

exफु ल्या @ डॉट कॉम

िदल्लीचे तख्त काबीज करणे हे मराठी माणसाचे फाफार्र जुने ःवप्न आहे हे आपण जाणताच. मानववंश शास्तर्ीयदृष्टय़ा पाहू गेल्यास मराठी माणूस हा भलताच काटक आिण चपळ. पण याच अंगभू त गुणांमु ळे असं ख्य वेळा मराठी सै न्यास पायाचा जबरी व्यायाम घडल्याचे इितहास सांगतो. तसे च मराठी माणूस हा एका िविशष्ट ूकारच्या नृत्यातही पारं गत असल्याचे पुरावे सापडतात. पुढे हा नृत् यूकार पिश्चमी सं ःकृ तीत रूढ झाला आिण मायकेल जॅक्सन नामक एका मावळाकम ् इसमाने जगूिसद्ध केला. त्यास मू नवॉिकंग याने की चांिचाल असे म्हणतात .

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

इले क्षनचे इिजर्क सु रू झाल्यामु ळे गेले काही सप्ताह आम्हास उसं त कशी ती नाही. वाःतिवक िदसामाजी काही तरी ते ल्याहावे हा आमचा बाणा, परं तु राऽ राऽ जागरणे झाल्यामु ळे िदसामाजी झोपेत वेळ जाणे बमूाप्त होते. सदरील मजकूरदेखील आम्ही राऽीचा िदवस करून िलहीत आहो! आपणास ठावके आहे च की वारे तापले आहे , फार फार तापले आहे . आिसं धुिसं धु पसरले ल्या या अफाट आिण अचाट भारत देशाच्या सत्ताकेंिी कोण असे ल , पंतूधानपदाची खुचीर् कोण पटकावील , याबद्दल मतदारांम ध्ये कमालीचे कुतूहल आहे . लोकशाहीची हीच तर मे ख आहे . आपण काय करणार आहोत , याचा खुद्द मतदारालाच शेवटपयर्ंत थांगपत्ता लागत नाही! राजकारण्यांना कळते. नोकरशाहीला कळते. इले क्शन किमशन नामे यंऽणेल ा कळते. पोिलसांच्या ‘आयबी’ला कळते; पण मतदाराला नाऽऽही नाऽऽही नाऽऽही!! देशाचा भावी पंतूधान कोण, यावर सध्या चावडीपासू न च्यानलांपयर्ंत िचक्कार चचार् चालू आहे . (व्वा, ‘च’चे चलन ध्यानी आले का?) औदं ा पंतूधानपदी काहीही झाले तरी (िकंवा तरच!) जाणता राजा ऊफर् शरदराव पवारसाहे ब बसणार, असे उभा महाराष्टर् छातीठोकपणे सांगतो आहे . महाराष्टर् वगळता उवर्िरत देश छातीठोकपणे याच्या उलट सांगतो आहे ! औदं ा मराठी माणूस पंतूधानपदी बसावा, अशी महाराष्टर्ाच्या जनतेची इच्छा िदसते आहे , अशी फुसकुली खुद्द शरदरावांनीच सोडन ू िदल्याने गडबड उडाली. हे म्हणजे ोात्य पोराने माःतराच्या डबीतील तपकीर िचमटीने चोरून भर वगार्त िभरकावावी आिण सटासट िशंकांनी वगर् है राण व्हावा तद्वत घडले . पंतूधानपदी मराठी माणूस यावा, असे मराठी माणसास का बरे वाटते? हा मोठा नंबरी सवाल आहे . मु दलात असे वाटते म्हणजे नेम के कोणाला वाटते? कशामु ळे वाटते? कोणाबद्दल वाटते? असे असं ख्य उपसवाल यामागे रांगेने उभे आहे त. मध्यंतरी आम्ही ूचंड िचंतन आिण मनन केले असता या ूश्नांची अत्यंत समाधानकारक आिण तािकर्क उत्तरे आम्हास ूाप्त झाली. त्याचे झाले असे की, आमचे वाडीचे डाव्या कोपढयात भलामोठा आॆवृक्ष आहे . दुपारी साधारणत : हातावर पाणी पडले की आम्ही घरातील मं डळींचा डोळा (आिण नेम ) चुकवून या वृक्षातळी जाऊन िचंतन-मननादी ूकार करतो. या वृक्षाने आजवर एकही बारकी कैरीदेखील धरले ल ी नाही याची मनोमन नोंद आम्ही घेतली असू न ‘एरं डासारखा वाढले ल ा नावापुरता आंबा’ असे अवमानमू ल क उद्गार या आॆवृक्षाने पचवले ले आम्ही पािहले आहे त. ना मोहोर ना फळ. त्यामु ळे पाखरे या वृक्षाकडे ढु ंकूनही बघत नसल्याने आम्ही झाडाबुडी िनिचंतीने झोपतो. असो. हे िवषयांतर झाले . मु द्दा असा की, असला वांझोटा आंबा आम्हास बोिधवृक्षासमान ठरला! सांूत राजकीय पिरिःथतीतील सवर् ूश्न गहन ूश्नांची उकल आम्हास या आॆवृक्षाच्या छायेत झाली. तेच िचंतन आम्ही येथे शब्द रूपात मांडत आहो. िदल्लीचे तख्त काबीज करणे हे मराठी माणसाचे फाफार्र जुने ःवप्न आहे हे आपण जाणताच. मानववंश शास्तर्ीयदृष्टय़ा पाहू गेल्यास मराठी माणूस हा भलताच काटक आिण चपळ. पण याच अंगभू त गुणांमु ळे असं ख्य वेळा मराठी सै न्यास पायाचा जबरी व्यायाम घडल्याचे इितहास सांगतो. तसे च मराठी माणूस हा एका िविशष्ट ूकारच्या नृत् यातही पारं गत असल्याचे पुरावे सापडतात . पुढे हा नृत्यूकार पिश्चमी सं ःकृ तीत रूढ झाला आिण मायकेल जॅक्सन नामक एका मावळाकम ् इसमाने जगूिसद्ध केला. त्यास मू नवॉिकंग याने की चांिचाल असे म्हणतात. या नृत्यात पाऊल टाकायचे पुढित पुढित, पुढित, पण जावयाचे मागुित मागुित मागुित!! फार भयंकर गंम त आहे ! म्हं जे माणूस पुढे चालताना िदसतो, पण अॅक्युअली जातो मागे मागे! दुस ढया शब्दात सांगायचे म्हं जे, मराठी पाऊल पडते पुढे, पण देह पळे िपछाडीकडे !! अंगी चापल्य असल्यािशवाय ही मसलत साधणे केवळ अशक्य आहे . या अंगभू त कलागुणांम ध्येच मराठी माणसाच्या पंतूधानपदाच्या ःवप्नाचे मू ळ आहे . असा आमचा िसद्धांत आहे . असे ःवप्न मराठी माणूस का पाहतो? कारण उघड आहे , आजवर हे ःवप्न पूणर् झाले ले नाही, हे त्याचे खरे कारण आहे . ते का पूणर् झाले नाही याचेही उत्तर आमच्या चांिचाल िसद्धांतावरून सु जाण वाचकांच्या लक्षात आले असे ल . एतद्देशीय राजकारणाचा (आमच्या इतका) बारकाईने ज्याने कोणी अभ्यास केला असे ल , त्याच्या हे सहज लक्षात येईल की, वरील सवर् गुणाने सं पन्न असे जे की आमचे पवारसाहे ब हे च सवार्त लायक उमे दवार आहे त. एक तर गिनमी काव्याच्या तंऽात गृहःथ मातब्बर. महाराष्टर्ात महामू र राजकारण करून खंिजरासकट (हे एक हत्यार असते. ते पाठीत खुपसण्याची ूथा आहे .) सारा मु द्देम ाल -पुरावा नष्ट करून हा जाणता राजा िदल्ली मु क्कामी हजर झाला, तेव्हा पिहल्यांदा िदल्लीचे तख्त हादरले . वाःतिवक हे गृहःथ आधीच पंतूधान व्हावयाचे; पण केसरीचाचा (पक्षी: सीताराम केसरी) यांनी थेट कुःतीचे आव्हान िदल्याने त्यांची पंचाईत झाली गिनमी कावा िवरुद्ध बांगडी डाव असा सामना होऊ शकत नाही अखेर चांिचालीच्या

loksatta.com/lokprabha/…/fulya.htm

1/2

4/15/2009

india

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

Lokprabha.com

िदल्याने त्यांची पंचाईत झाली. गिनमी कावा िवरुद्ध बांगडी डाव असा सामना होऊ शकत नाही. अखेर चांिचालीच्या िसद्धांतानुस ार पावले टाकीत साहे ब मागुित मागुित गेले ! एकेकाळी िवदेशीच्या मु द्दय़ावरून सवतासु भ ा मांडणाढया साहे बांनी आपल्या अखत्यारीतील िबकेटच आता िवदेशात नेले आहे याची नोंद घ्यावी. पुढल्या क्षणी आपण काय पाऊल उचलणार आहोत, याचा नीटसा अंदाज न आल्याने ते अंत: ूेरणेने वागतात. असो. काही वषार्ंपूवीर्च िशवसे नाूमु ख मा. ौी. बाळासाहे ब ठाकरे यांनी शरदबाबू पंतूधान होणार असतील तर आमचा पािठं बा राहील असे जाहीर केले होते. िहं दहृु दयसॆाटाची ही ग्वाही, तर िहं दहृु दय युवराजांनी मसलत थोडी आणखी पुढे नेल ी. कमळाबाईला हॉटेल ात जेवावयास घेऊ न जावयाचे िन सू प ऑडर् र करून सारखे ‘घडय़ाळा’त बघावयाचे, अशापैकी राजकारण सु रू झाले . पण कमळाबाई मोठी घट्ट पदराची. मान खाली घालू न यथािःथत जेवली!! बघत बस ले का घडय़ाळाकडे . दहा वाजून दहा िमण्टांनी बंद पडले ल्या घडय़ाळात दहादा बिघतलं तरी काय फरक पडणाराय? येथे युवराजांची चाल चांिचालीसारखीच पडली म्हणायची. खुद्द उःताद पवारसाहे बांनी ‘धी ना धी धी ना’च्या तालावर तबला िन डग्गा दोन्ही एकाच वेळी घुम वायला ूारं भ केला. ‘पवारसाहे ब, तुम्ही पंतूधान होणार का?’ या सवालांवर उःतादांनी डग्गा घुम वावा, ‘‘हे पाहा, आम्ही खूप कमी जागा लढवतोय. इतक्या कमी सं ख्याबळावर माऊं ड िरअॅिलटी सोडता कामा नये.’’ धी नाऽ धीऽऽ धीऽ नाऽऽ! ‘पवारसाहे ब, मग तुम्ही पंतूधानपदी नाही बसणार तर? मग कोण हो?’ असे िवचारावे तर उःतादांनी तबल्याची चाट कुरवाळावी. ‘‘मराठी माणूस पंतूधानपदी बसावा, असं महाराष्टर्ाच्या जनतेचं ःवप्न आहे . िशवाय मनमोहन िसं ग हे काही यूपीएचे उमे दवार नाहीत . काँमेस पक्षाचे आहे त. िशवाय नवीन पटनाईक हे आमचे नवे दोःत आहे तच, अशा पिरिःथतीत पंतूधान िनवडणुका झाल्यानंतरच ठरणार!’’ धीऽऽ ना धीऽऽ धीऽऽ ना!! याला म्हणतात शरदरावांची चांिचाल ! येकीकडे डाव्यांना डोळा घालू न ठे वावा. दुस रीकडे काँमेस च्या पैजाम्याची नाडी ओढावी. ितसरीकडे तपकीर वगार्त उधळू न द्यावी. चौथीकडे अमरिसं हांशी आधीच बोलणी करून ठे वावी. पाचवीकडे उद्धव युवराजांना हातातले लॉलीपॉप दाखवून उभे च्या उभे ठे वावे. सहावीकडे .. जाऊ द्या, अिधक तपिशलात िशरण्याचे ूयोजन नाही. आपल्याला उत्तरे एव्हाना िमळाली आहे त. एवढे होऊनही अखेरच्या क्षणी काय घडे ल हे सांगता येत नाही. आपल्या सवार्च्या सिदच्छे ने पवारसाहे ब पंतूधान झाले च तर काय होईल ? मराठी माणसाचे ःवप्न साकार होईल ! िदल्लीचे तख्त काबीज होईल . शाळकरी धडय़ातली वाक्ये वतर्म ानात वापरता येतील . यापरते काहीच होणार नाही. ःवप्न आिण समःया यांची पूतीर् इतक्या सहजी कशी होणार मतदारांनो!

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/fulya.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

कव्हरःटोरी महाराष्टर्ातले दिलत नेते ःवतला िनवडन ू आणण्यासाठी कॉंमेस राष्टर्वादी कॉंमेस च्या नेत् यांपुढे लाळघोटेपणा करत असताना ितथे उत्तर ूदेशात मायावतींनी दिलत बहजनां स ह ॄाह्मण, ठाकूर आिण मु िःलमांनाही िनवडन ु ू आणलं य! आता त्यांची ‘ ’ बहजन समाज पाटीर् सवर् ज न सू ऽ ानु स ार महाराष्टर्ातल्या सवर् च् या सवर् ४८ जागा ःवतं ऽ पणे लढवत आहे . राज्यातल्या ु गावागावात पोहोचले ल ा बसपाचा हत्ती कुणाकुणाला िचरडणार; याबाबत सवार्नाच उत्सु कता आहे . कीितर् कु म ार िशं दे लहानपणी शाळे च्या पुःतकात वाचले ल ी चबधर ःवामींची एक दृष्टांत कथा आठवते तुम्हाला? एका गावात एक हत्ती आला आिण काही जात्यंध त्याला पाहो गेले . आंधळे च ते! चाचपडन ू त्यांनी हत्ती ‘पािहला’. एकाचा हात हत्तीच्या शेपटीला लागतो तो म्हणतो, ‘हत्ती दोरीसारखा आहे ’. दुस ढयाचा हात हत्तीच्या कानाला लागतो तो म्हणतो, ‘हत्ती सु पासारखा आहे ’. ितसढयाचा हात हत्तीच्या पायांना लागतो तो म्हणतो, ‘हत्ती खांबासारखा आहे ’. चवथ्या, पाचव्या, सहाव्या आिण सातव्याची पण हीच तढहा.. पण हत्ती ूत्यक्षात कसा िदसतो; हे त्यांच्यापैकी कुणीच सांगू शकत नाही..! बसपाच्या हत्तीबाबतही सध्या असं च चाललं य. कुणाला काही अंदाजच येत नाहीये. खरं च, बसपाची ताकद नेम की िकती आहे ? बसपा जागा िजंकणार; की फक्त दुस ढयांच्या जागा पाडन ू आपलं उपिवमू ल्य िसद्ध करणार? उत्तर ूदेशातला ‘सवर्जन‘ फॉम्र्युल ा महाराष्टर्ात लागू होईल ? महाराष्टर्ातले दिलत बसपाला ःवीकारतील ? असे अनेक ूश्न सध्या राजकीय नेत्यांपासू न पऽपंिडतांपयर्ंत सवार्ना सतावताहे त. काय कारण आहे याचं? िनवडणुकीनंतर पाच वषेर् बसपा कुठे िदसत नाही (सत्तेत नसतात तेव्हा)! अचानक गायब होतात सगळे कायर्कतेर्. हवं तर अंडरमाऊं ड म्हणा. आिण िनवडणुका आल्या की पुन्हा जाणवू लागतं त्यांचं अिःतत्व. िनकालानंतर तर सगळे च चबावून जातात . उत्तर ूदेशात दोन वषार्ंपूवीर् बसपाने असं च सगळ्यांना गोंधळात टाकलं . नुकत्याच झाले ल्या िदल्ली, राजःथान, मध्य ूदेश, छत्तीसगड िनवडणुकांच्या वेळीही असं च घडलं . कुठलीही आंदोलनं न उभारता, मीिडयामध्ये चचेर्त न राहता हा पक्ष िनवडणुका कशा काय िजंकतो; हे एक न उलगडणारं कोडं च म्हणावं लागेल . पण बसपाचे सं ःथापक कांशीराम यांचं राजकीय िचंतन, फुले -शाहू-आंबेडकर िवचारधारा, मायावतींचं सोशल इं िजिनअिरं ग आिण केडरची कायर्पद्धती समजून घेण्याचा ूयत्न केला तर हे कोडं उकलण्यास काही ूमाणात मदत होते. बाम से फ, डीएस फोर ते बस पा सहा िडसें बर १९७८ रोजी कांशीराम यांनी बॅकवडर् अँड मायनॉिरटी कम्युिनटीज एम्प्लॉइज फेडरे शन (बामसे फ) ःथापन केली आिण त्यापाठोपाठ ६ िडसें बर १९८१ रोजी दिलत शोिषत समाज सं घषर् सिमती (डीएसफोर) ःथापन केली. या दोन्ही सं घटनांच्या नावावरूनच त्यांचं उिद्दष्ट काय होतं; ते ःपष्ट होतं. १९८२ मध्ये ूिसद्ध झाले लं कांशीराम यांचं ‘चमचा युग’ हे पुःतक खढया अथार्ने बांितकारक ठरलं . दिलत नेत् यांना आपला ‘चमचा’ बनिवणाढया ूःथािपत राजकीय नेतत्ृ वावर त्यांनी या पुःतकात कठोर टीका केली. पण फक्त सं घटनात्मक कामातून दिलत बहजनां चे ूश्न सु टू शकत नाहीत , हे लवकरच समजल्यामु ळे ु त्यांनी १४ एिूल १९८४ रोजी म्हणजे डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकर यांच्या जयंती िदनी बहजन ु समाज पाटीर्ची ःथापना केली. ‘‘मी कधीही लग्न करणार नाही, कुठलीही सं पत्ती बाळगणार नाही, मी कधीही माझ्या घरी जाणार नाही, माझं सं पूणर् आयुंय मी फुले -आंबेडकरी चळवळीची उिद्दष्टं साध्य करण्यासाठी समिपर्त करे न,’’ हे कांशीराम यांचं वाक्यच त्यांच्या सामािजक-राजकीय चािरत्र्याची ओळख करून देण्यास पुरेसं ठरावं. १९६५ पासू न २००३ पयर्ंत अशी सलग ३८ वषर् कांशीराम यांनी या चळवळीचं नेतत्ृ व केलं . या काळात त्यांनी सं पूणर् देश पालथा घातला आिण फुले -शाहू-आंबेडकरी िवचारधारे ल ा मानणारे हजारो कायर्कतेर् घडवले . त्यानंतर ःवतच्या मु शीत तयार केले ल्या मायावतींकडे त्यांनी पक्षाची सवर् सू ऽं सोपवली. ‘म जबू र ’ स रकार हवं ! येणारा काळ हा आघाडी सरकारांचा असे ल हे कांशीराम यांनी फार आधीच ओळखलं होतं. ‘‘मला कं◌ेिात ‘मजबूर’ सरकार हवंय, ‘मजबूत’ सरकार नव्हे ’’ हे त्यांचं वाक्य या सं दभार्त फार महत्त्वपूणर् आहे . कं◌ेिात अिःथर सरकार असतानाच दिलत -बहजन समाजातील शोिषतांस ाठी ु जाःतीत जाःत लाभ पदरात पाडन ू घेता येतील , हा त्यातला गिभर् ताथर्. त्यामु ळेच असे ल कदािचत, बसपाने कायमच जाःतीत जाःत जागा लढवण्याचं धोरण कायम ठे वले लं िदसतं. ‘पिहल्यांदा िनवडणुकीत हरायचं, मग हरवायचं आिण अखेरीस िजंकायचं’ हे सू ऽ कांशीराम यांनीच िदले लं . याच सू ऽानुस ार वाटचाल करत बसपाने ूत्येक िनवडणुकीत आपला जनाधार वाढवत नेल ा. १९९१ साली बसपाचे दोन खासदार लोकसभे त िनवडन गेले (मतांची टक्केवारी १.६१). १९९६ मध्ये ११ खासदार (मतांची टक्केवारी ४.०२). १९९८ मध्ये ५

loksatta.com/lokprabha/…/cover.htm

1/6

4/15/2009 india Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

Lokprabha.com

खासदार लोकसभे त िनवडन ू गेले (मतांची टक्केवारी १.६१). १९९६ मध्ये ११ खासदार (मतांची टक्केवारी ४.०२). १९९८ मध्ये ५ खासदार (मतांची टक्केवारी ४.६७). १९९९ मध्ये १४ खासदार (मतांची टक्केवारी ४.१६). तर २००४ मध्ये पक्षाचे १९ खासदार िनवडन ू आले आिण पक्षाला ५.३३ टक्के िमळाली. स ोशल इं िजिनअिरं ग : स वणर् स म ाजाचं िहत , बस पा स रकारम ध्ये च सु रिक्षत ! बसपा हा कधीच कुठल्या एका जातीचा पक्ष नव्हता. फुले -शाहू-आंबेडकरांच्या ःवप्नातील समतापूणर् समाजाची िनिमर् ती करणं हे पक्षाचं अगदी सु रुवातीपासू नचं उिद्दष्ट होतं. देशातील सवर्च ूमु ख राजकीय पक्षाचं नेतत्ृ व सवणार्च्या हातात -अल्पसं ख्याक या असल्यामु ळे त्यािवरोधात दिलत-बहजन ु ८५ टक्के लोकसं ख्या असले ल्या समाजघटकांनी एकऽ यायला हवं, अशी हाक कांशीराम यांनी फार पूवीर्च िदली होती. पण २००२ च्या सु म ारास सतीशचंि िमौा या जातीने ॄाह्मण असले ल्या विकलाच्या सहाय्याने मायावतींनी थेट ॄाह्मणांनाच साद घातली. ‘एकटा दिलत समाज सत्ता सं पादन करू शकत नाही’, हे देशातल्या राजकीय पिरिःथतीचं आकलन त्यामागे होतं. सु रुवातीला ज्या ॄाह्मणांना, ठाकूरांना िशव्या घातल्या त्यांचीच आता मतं िमळवणं काही सोपं नव्हतं. पण मायावतींनी ते शक्य करून दाखवलं . ‘सवणर् समाजाचं िहत , बसपा सरकारमध्येच सु रिक्षत ’ ही त्यांची घोषणा सवणार्चं मन िजंकणारी ठरली. आज सतीशचंि िमौा हे बसपाची सं घटनात्मक बाजू सांभ ाळत आहे त आिण मायावती यांचं सरकार दिलत मागासवगीर्यांबरोबर ॄाह्मण आिण ठाकुरांचंही िहत सांभ ाळण्यासाठी जाणीवपूवर्क ूयत्न करत आहे ! उत्तर ूदेशातल्या खासगी उद्योगांम ध्ये मायावतींनी दिलतांबरोबर सवणार्म धल्या गरीबांनाही १० टक्के आरक्षण िदलं आहे . भ ारत ाची घटना हाच बस पाचा जाहीरनाम ा! ‘इतर राजकीय पक्षांूमाणे बसपा हा बोलणारा नाही, तर करून दाखवणारा पक्ष आहे ,’ असा मायावती यांचा दावा आहे . त्यामु ळे इतर राजकीय पक्षांूमाणे बसपा कुठल्याच िनवडणुकीत मतदारांना भु रळ पाडणारा िनवडणूक जाहीरनामा ूिसद्ध करत नाही. उलट बहजन समाजात वेळोवेळी जन्माला आले ले अनेक सं त, गुरु आिण महापुरुष, आिण त्यातही िवशेष करून ु महात्मा जोितबा फुले , छऽपित शाहू महाराज, डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकर, नारायण गुरु आिण कांशीराम यांनी दाखिवले ल्या मागार्वर चालू न त्यांच्या अपूणर् रािहले ल्या कामाला पूणर् करण्यासाठी बसपाला मत देण्याचे आवाहन पक्षाच्या वतीने नेहमी करण्यात येत असते. असं असलं तरी, कांशीराम यांनी व्यक्त केले लं ‘भारताची राज्यघटना हाच बसपाचा जाहीरनामा’ हे मत बसपाची आंबेडकरवादाची असले ल ी नाळ पुन्हा पुन्हा िसद्ध करत राहते. आता इथे असा ूश्न उपिःथत होतो की, मग कुठल्या आधारावर लोकांनी काँमेस ला िकंवा भाजपला मत न देता बसपालाच मत द्यावं, असं आवाहन मायावती करत आहे त? यावर मायावतींचं म्हणणं असं की, ‘‘देशात बसपा हाच एकमे व पक्ष असा आहे ज्याची िवचारधारा आिण धोरणं तसं च कायर्पध्दती सवर्स माजाच्या िहताच्या बाजूने आहे . आमचा पक्ष सवर्स माजाच्या िहतासाठी ज्या गोष्टी बोलतो त्या करूनही दाखवतो. या उलट दुस रे राजकीय पक्ष आश्वासनं जाःत देतात आिण काम कमी करतात . त्यांचं अिधकतर काम हे कागदांवरच राहतं आिण ूत्यक्ष अंम लबजावणी क्विचतच िदसते.’’ मायावती यांच्या मते, ‘‘देशातील जातीयवादी मानिसकतेच्या राजकीय पक्षांच्या सरकारांनी राबवले ल्या चुकीच्या धोरणांमु ळेच देशातील बहजनां च्या सामािजक आिण आिथर्क िःथतीत ु आजवर काही िवशेष फरक पडले ल ा नाही. देशात आजवर बनले ल ी सवर् सरकारं ही भांडवलशहांच्या आिथर्क मदतीनेच बनले ल ी असल्यामु ळे सवर्स ामान्य जनतेच्या अडचणी सोडवण्यासाठी या सरकारांनी कधी लोकािभमु ख आिथर्क धोरणं राबवलीच नाहीत . यामु ळेच बहजन समाजाबरोबरच येथील सवणर् समाजातील गरीब लोकांची आिथर्क िःथतीही आजवर ु दयनीयच रािहली.’’ उत्तर ूदे श ात स वर् ज नां स ाठी योजनां च ा पाऊ स ! देशभरात यशःवी व्हायचं असे ल तर आधी उत्तर ूदेशवर पक्की मांड ठोकावी लागेल , हे बसपाच्या नेतत्ृ वाला पुरतं कळले लं आहे . उत्तर ूदेशातल्या आपल्या सरकारच्या कामाच्या आधारावरच देशात बसपाची इमे ज बनणार असल्यामु ळे राज्याच्या िवकासासाठी बसपाने िवशेष ूयत्न केले ले िदसतात . देशात सवार्िधक लोकसं ख्या असले ल्या या राज्यात बसपाने िविवध सरकारी योजनांचा अक्षरश: पाऊस पाडला आहे . या योजनांचं वैिशष्टय़ म्हणजे, सवर् समाजांस ाठी म्हणजे दिलत , मागासवगीर्य, सवणर्, मु िःलम अशा सवार्च्या िवकासासाठी जाणीवपूवर्क ूयत्न त्यांद्वारे केले जात आहे त. सवर् जातीधमार्चे लोक बसपाशी कायमचे जोडले जाण्यात या योजनांचा मोठा वाटा आहे . त्यांतल्या काही ूमु ख योजनांची आिण उपबमांची मािहती करून घेणं या सं दभार्त उपयुक्त ठरे ल . १. डॉ. आं बे ड कर माम िवकास योजना : ज्या गावांम ध्ये दिलतांची लोकसं ख्या मोठय़ा ूमाणात आहे , त्या गावांचा या योजनेत ूाधान्याने समावेश करून त्या गावांना सवर् ूकारच्या सोयीसु िवधा पुरिवण्यात येत आहे त. आता या योजनेचं नाव डॉ. बाबासाहे ब आंबेडकर उत्तर ूदेश मामसभा समम िवकास योजना असं ठे वण्यात आलं य. २. म ाननीय ौी. कां श ीराम जी शहरी स म म िवकास योजना : या योजनेद्वारे राज्यातील सवर् लहान-मोठी नगरं , शहरांचा पध्दतशीर िवकास करण्यात येतोय

loksatta.com/lokprabha/…/cover.htm

2/6

4/15/2009

Lokprabha.com

पध्दतशीर िवकास करण्यात येतोय. ३. स वर् ज न िहत ाय शहरी गरीब आ वास म ािल काना हक योजना : उत्तर ूदेशातील शहरी भागांम धल्या सरकारी जिमनीवर १५ जानेवारी २००९च्या आधीपासू न अितबमण करून राहणाढया गरीबांना सवर्जन िहताय शहरी गरीब आवास (ःलम एिरया)मािलकाना हक योजनेच्या अंतगर्त राहण्यासाठी आिण रोजगारासाठी मालकी हक्कावर जागा देण्याचा िनणर्य घेण्यात आला आहे . अशा ूकारचा िनणर्य उत्तर ूदेशातील यापूवीर्च्या कोणत्याही सरकारने घेतला नव्हता. या िनणर्यामु ळे शहरांतील गरीबांची सरकारी कमर् चारी आिण दादािगरी करणाढयांच्या शोषणातून सु टका झाल्याचा दावा मायावती करत आहे त. ४. घर आ िण शे त जम ीन योजना : राज्यातील सवर्स माजातील आिण िवशेषकरून दिलत , शोिषत आिण मागासवगीर्यांम धील घर नसले ल्या लोकांना ूाधान्याने राहण्यासाठी दोन खोल्यांचं पक्कं घर आिण ज्यांच्याकडे कोणतीही साधनसं पत्ती नाही अशा लोकांना पडीक जमीन शेतीसाठी देण्यात येत आहे . या योजनेचा राज्यातील लाखो गरीबांना फायदा झाला असू न हे काम जोरात सु रु आहे . ५. मु िःल म ां न ा िशंयवृत्त ी : िशक्षणाला ूोत्साहन देण्यासाठी बसपा सरकारने अनुसू िचत जाती-जमातींम धील मु ल ांूमाणेच इतर मागासवगीर्य आिण धािमर् क अल्पसं ख्याक, िवशेषकरून गरीब मु स लमानांच्या मु ल ांनाही िशषवृत्ती ूदान करण्याचा कायर्बम हाती घेतला आहे . मु िःलम िवद्याथ्यार्ंना अशा ूकारे शैक्षिणक िशंयवृत्ती देण्याचा हा देशातील पिहला कायर्बम असल्याचा दावा मायावतींनी केलाय. महागाईचा िवचार करून या िशंयवृत्तीची रक्कमही दुप्पट करण्यात येत आहे . ६. नोकरीस ाठी ृी स रकारी कोिचं ग : गरीब िवद्याथ्यार्ंना चांगल्या नोकढया िमळवता याव्यात यासाठी ृी सरकारी कोिचंग देण्यात येत आहे . ७. स वणर् िवद्य ाथ्यार्ं न ा परदे श िशक्षण : राज्यातील सवणर् समाजातील गरीब िवद्याथ्यार्ंस ाठीही बसपा सरकार जाणीवपूवर्क ूयत्न करत आहे . गौतम बुद्ध नगर िजल्ह्यातील (मेटर नोयडा) नव्यानेच ःथापन करण्यात आले ल्या गौतम बुद्ध िवद्यापीठातील सवणर् िवद्याथ्यार्ंना ूथमच सरकारी खचार्ने युरोप आिण परदेशातील अन्य देशांत उच्च िशक्षणासाठी पाठवण्याचा ऐितहािसक िनणर्य घेण्यात आला आहे . ८. ‘दिल त ’ अथर् सं कल्प : अनुसू िचत जाती आिण जमातींच्या िवकासाला ूाधान्य देत राज्याच्या अथर्सं कल्पातील २५ टक्के रक्कम दिलतांस ाठी ःवतंऽपणे ठे वण्यात आली आहे . ’ पोल ीस : ९. ‘बहजन ु राज्यातील ूत्येक िजल्ह्यात बहजन समाजातील लोकांम ध्ये सु रिक्षततेची भावना िनमार्ण करण्यासाठी याच समाजातील ु पोलीस अिधकाढयांना थानाध्यक्ष (पोलीस ठाणे ूमु ख) बनवण्यासाठी खास आरक्षणाची तरतूद करण्यात आलीय. हा देशातील पोलीस व्यवःथेतला अिभनव ूयोग आहे . १०. मु िःल म ां न ा आ रक्षण : मु िःलम समाजातील आिथर्कदृष्टय़ा मागासले ल्या लोकांना मागासवगीर्य यादीत समािवष्ट करून त्यांना िशक्षण आिण राज्यातील सरकारी नोकढया तसं च इतर क्षेऽांम ध्ये आरक्षण देण्याची तरतूद ूथम बसपा सरकारनेच केली आहे . ११. नो म ोअर बॅ क ल ॉग : अनुसू िचत जाती-जमाती तसं च इतर मागासवगीर्यांचा सरकारी नोकढयांम धील बॅकलॉग बसपा सरकारने िवशेष अिभयान राबवून पूणर् भरले आहे त. १२. म हाम ाया गरीब बािल का आ शीवार् द योजना : ःवत: मायावतींच्या नावाने सु रू झाले ल्या या योजनेंतगर्त दािरिय़रे षेखालील कुटु ंबात १५ जानेवारी २००९ नंतर जन्माला येणाढया मु ल ीच्या नावाने एक ठरािवक रक्कम िफक्स िडपॉिझट करण्यात येत असू न १८ वषर् पूणर् झाल्यानंतर त्या मु ल ीला एक लाख रूपये िमळतील , अशी तरतूद करण्यात आली आहे . या योजनेमु ळे मु ल गी म्हणजे शाप हे समीकरण नष्ट होऊन राज्यातील िलं ग ूमाण सु धारण्यास मदत होईल , असा मायावतींना िवश्वास वाटतो. १३. स ािवऽीबाई फु ले बािल का िशक्षा म दत योजना : या योजनेनुस ार, दािरिय़रे षेखालील कुटु ंबातील दहावी पास मु ल ींना पुढील िशक्षणासाठी ूोत्साहन देण्यासाठी एक ठरािवक रक्कम देण्याचा िनणर्य घेण्यात आला आहे . यािशवाय, मु ल गी दहावी पास होऊन जेव्हा अकरावीत ूवेश घेईल तेव्हा ितला १५ हजार रुपये आिण एक ले डीज सायकल देण्यात येत.े तसं च, ही मु ल गी जर ११वी उत्तीणर् होऊन १२वीत ूवेश घेतल्यावर ितला पुढील िशक्षण पूणर् करण्यासाठी १० हजार रुपयांची अितिरक्त रक्कम देण्याची तरतूद करण्यात आलीय. स वर् ज नां स ाठी आ रक्षण : देशभरात ज्या ज्या क्षेऽांम ध्ये अनुसू िचत जाती-जमाती आिण इतर मागासवगीर्य लोकांना आतापयर्ंत आरक्षणाची तरतूद नाही, अशा क्षेऽांम ध्येही त्यांना आरक्षणाची सु िवधा िमळावी यासाठी बसपा सातत्याने ूयत्नरत आहे . त्यासं दभार्त मायावती यांनी कं◌ेि सरकारशी पक्ष आिण राज्य सरकारच्या माध्यमातून अनेकदा पऽव्यवहारही केला आहे . तसं च, अनुसू िचत जाती-जमातींम धील जे लोक धमार्तर करून िभश्चन िकंवा मु िःलम बनले आहे त, त्यांचाही अनुसू िचत जाती-जमातींम ध्ये समावेश करून त्यांना आरक्षणाचे लाभ िमळावेत, यासाठीही बसपाने अनेकदा कं◌ेि सरकारशी पऽव्यवहार केला आहे . माऽ आजवरच्या कं◌ेिातील एकाही सरकारने या मागण्या मान्य केले ल्या नाहीत . खासगीकरण-उदारीकरण-जागितकरणाच्या धोरणामु ळे सरकारी मालकीचे अनेक उद्योग व उपबम खासगी क्षेऽांना देऊ न आरक्षण व्यवःथेल ा सं पवण्यात येत असल्याचा बसपाचा आरोप आहे . माऽ येणाढया काळात उत्तर ूदेशातला कोणताही सरकारी िवभाग िकंवा उपबम खासगी क्षेऽात गेल्यानंतरही ितथे पूवीर्ूमाणेच आरक्षणाची व्यवःथा कायम राहील , याची कायदेशीर तरतूद मायावती सरकारने केली आहे . ‘उत्तर ूदेशूमाणे ज्या िदवशी कं◌ेिातही बसपाचे सरकार अिःतत्वात येईल , तेव्हा सवणर्

loksatta.com/lokprabha/…/cover.htm

3/6

4/15/2009

Lokprabha.com

समाजातील लोकांनी मागणी न करताच त्यांना आरक्षणाचे लाभ िमळतील ’, असं आश्वासन मायावती यांनी िदले लं आहे . म हाराष्टर्ातल्या दिल त ने त् यां न ा बस पाचा धस का! महाराष्टर्ातल्या दिलत चळवळीचं अगदी समपर्क असं वणर्न कांशीराम यांनी केले लं आहे . कांशीराम म्हणतात, ‘‘मी महाराष्टर्ाकडन ू दोन गोष्टी िशकलो. पिहली म्हणजे, चळवळीचं नेतत्ृ व कसं करावं हे डॉ. आंबेडकरांकडन ू िशकलो. तर दुस री गोष्ट म्हणजे, महाराष्टर्ातील त्यांच्या अनुयायांकडन ू चळवळ कशी चालवू नये हे मी िशकलो.’’ हे खरं आहे की, बसपाच्या झंझावातापुढे महाराष्टर्ातल्या दिलत नेत् यांचा िटकाव लागले ल ा नाही, पण अजून ते ही गोष्ट मान्य करायला तयार नाहीत . कारण एकदा का बसपाचा ूभाव मान्य केला की आपलं ःवतंऽ (?) राजकीय अिःतत्वच धोक्यात येईल , असं त्यांना वाटतं. बाबासाहे बांच्या ःवप्नातील िरपिब्लकन पक्षाचे आज २२ हन ू अिधक तुकडे झाले आहे त. त्यातल्या सवर्च्या सवर् गटांचे नेते-रामदास आठवले , ूकाश आंबेडकर, रा.सु . गवई, जोगेंि कवाडे , टी. एम . कांबळे , सु ले खा कुंभारे , रूपवते.. वगैरे वगैरे-आज कुठल्या ना कुठल्या तरी राजकीय पक्षाच्या दावणीला बांधले गेले आहे त. रामदास आठवलें चा गट राज्यातील ूमु ख िरपिब्लकन गट मानला जातो. िशडीर् या राखीव लोकसभा मतदारसं घातून उभं राहण्याची इच्छा बाळगणाढया रामदास आठवलें स ाठी पवारांच्या राष्टर्वादी काँ◌ँमेस ने आपल्या कोटय़ातील जागा सोडली नाही, म्हणून आठवलें नी थेट सोिनया गांधींची भे ट घेऊ न काँमेस च्या कोटय़ातून ही जागा िमळवली. याचा अथर् ःपष्टच आहे की, ःवतच्या िहं म तीवर िनवडन ू येण्याची आठवलें ना खाऽी नाही. आठवलें ची ही िःथती, तर मग इतर िरपिब्लकन नेत् यांबाबत काही सांगायची आवँयकताच नाही. ःवतच्या जातीच्या आिण बाबासाहे बांच्या नावावर एखादी खूचीर् िमळवण्यापिलकडे या नेतत्ृ वाने कधीही काहीही केले लं नाही. पण उलट बसपा माऽ ‘महाराष्टर्ात आज आम्ही कुणाशीही युती-आघाडी न करता ःवबळावर काही जागा िजंकू’, असा दावा करतेय. दोन पक्षांम धला हा िवरोधाभास दिलत मतदारांना बुचकळ्यात टाकतो खरा, पण मायावतींच्या पंतूधान ॄॅण्डमु ळे अनेकांना आपलं उत्तर आपोआपच सापडलं आहे . दुस रीकडे , ‘मायावतींच्या बसपाला महाराष्टर्ातील दिलत ःवीकारणार नाहीत , त्यांची आिण आमची नाळ जुळत नाही’, असा टाहो इथले ूःथािपत दिलत नेते फोडत असले तरी वःतुिःथती काय आहे ? गेल्या ५ वषार्ंत राज्यातील दिलत समाजातील अनेक चांगले कायर्कतेर् बसपाकडे आकिषर्त झाले आहे त. िवशेष करून, दोन वषार्ंपूवीर् उत्तर ूदेशमध्ये बसपाचं ःवबळावर सरकार ःथापन झालं तेव्हा ‘दिलत शासनकतीर् जमात बनू शकतात’, हा िवश्वास इथल्या दिलत समाजाला ूथमच िमळाला. इथे महाराष्टर्ात एक खासदार-आमदार िकंवा समाजकल्याण खात्याचं मं िऽपद िमळवण्यासाठी हजरे ु िगरी करणारे दिलत नेते आिण ितथे उत्तर ूदेशात ॄाह्मण, ठाकूरांना उमे दवारी देऊ न िनवडन ू आणणाढया मायावती, या दोन पयार्यांम ध्ये मायावतींची िनवड होणं अपिरहायर्च होतं. म्हणूनच असे ल कदािचत, अमे िरकेत ओबामा राष्टर्ाध्यक्षपदी िनवडन ू आल्यानंतर ‘टु डे ओबामा, टु म ॉरो मायावती’ हा एसएमएस महाराष्टर्ातल्या दिलत तरुण-तरुणींम ध्ये सक्र्युले ट झाला. त्यामागची भावना समजून घेतल्यािशवाय सवर्स ामान्य दिलतांच्या मनातलं डायनॅिमक्स िरपाईं नेत्यांना कसं समजणार; हा एक ूश्नच आहे . हत्ती गावात आ ल ा! उत्तर ूदेश, िदल्ली, राजःथान, मध्य ूदेश, छत्तीसगडनंतर आता बसपाचा हत्ती महाराष्टर्ातही धुम ाकूळ घालण्यासाठी सज्ज झाला आहे . २००४ च्या लोकसभा िनवडणुकीत बसपामु ळेच िवदभार्त काँमेस ला चार जागांवर पराभव पत्करावा लागला होता. ती बसपाची ‘हराना’ ःटेज होती. पण आता पाच वषार्ंत बसपाचं जाळं चांगलं च मजबूत झालं य, आिण बसपा महाराष्टर् अध्यक्ष िवलास गरूड यांच्या मते, ‘आता ितथे ‘िजतना’ची ःटेज आले ल ी आहे . िवदभर् , मुं ◌ंबई, पुणे, नािशक येथे बसपा चमत्कार करणार आहे .’ इथे एक गोष्ट िवसरून चालणार नाही की, बसपा हा एकमे व असा पक्ष आहे जो राज्यातल्या सवर्च्या सवर् म्हणजे ४८ जागा ःवबळावर लढवणार आहे . त्यामु ळे त्यांच्या जागा िनवडन ू आल्या नाहीत तरी बढयाच मतदारसं घातली समीकरणं बसपाला िकती मतं िमळतात, यावर ठरणार आहे त. बसपाचे पदािधकारी, कायर्कतेर् यांच्या मते बसपाच्या ःशाँग जागा पुढीलूमाणेपु णे : ‘घराला घरपण देणारी माणसं ’ म्हणून ूिसद्ध असले ल्या डी. एस . कुलकणीर् यांच्यासारख्या ॄाह्मण िबल्डरला पुण्यातून उमे दवारी देऊ न बसपाने सगळ्यांनाच बुचकळ्यात पाडलं . नेहमी टायसू टमध्ये वावरणारे डीएसके आता ूत्येक भाषणात ‘जय भीम ’चा नारा देताना िदसतात. ःवच्छ चािरत्र्य आिण अँिटइनकम्बन्सी फॅक्टरचा फायदा डीएसकं◌ेना होणार आहे , पण त्याहन ू महत्वाचं म्हणजे, त्यांच्या मतदारसं घातील ॄाह्मण मतदारांची सं ख्या. चार लाख ॄाह्मण आिण चार लाख दिलत मतदारांमु ळे डीएसकं◌ेचं पारडं चांगलं च जड आहे . ॄाह्मण आिण दिलत या दोन्ही समाजघटकांम ध्ये मतदानाचं ूमाण सवार्िधक असतं, हे महत्वाचं. डीएसकं◌ेना ॄाह्मण मतदारांची िकमान दोन लाख मतं िमळतील , असा एक अंदाज वतर्वण्यात येतोय आिण जर असं झालं तर त्यामु ळे िनकालात चमत्कार बघायला िमळू शकतो. बसपाच्या केडरचं जाळं पुण्यात सिबय असल्याचा फायदाही त्यांना होणार आहे . यािशवाय, काँमेस चे उमे दवार असले ल्या सु रेश कलमाडींना राष्टर्वादीच्या अिजत पवारांचा कट्टर िवरोध, आिण भाजपने मराठा उमे दवार उभा करणं या सु ध्दा डीएसकं◌ेच्या जमे च्या बाजू आहे त. गडिचरोल ी : अनुसू िचत जमातीसाठी राखीव झाले ल ा हा मतदारसं घ. बसपाचे उमे दवार आिदवासी राजे सत्यवान अऽाम िनवडन ू येण्याच्या सवार्िधक शक्यता आहे त. दोनवेळा िवधानसभे वर ूितिनिधत्व केल्यामु ळे एक उत्तम नेता म्हणून लोक त्यांना ओळखतात . साडे पाच लाख आिदवासी आिण अडीच लाख मु िःलम मतदार या मतदारसं घात आहे त. दिक्षण मुं बई : दिक्षण मुं बईतली एकूण मु िःलम आिण दिलत लोकसं ख्या सु म ारे आठ लाख आहे , याचा फायदा बसपाचे उमे दवार मोहम्मद अली यांना नक्कीच होणार आहे . दानशूर म्हणून ूिसध्द असले ले अली हे गोरगरीब जनतेत चांगले च ूिसध्द आहे त. त्यामु ळे, काँमेस चे उमे दवार िमिलं द देवरा यांना ही िनवडणूक खरं च कठीण जाणार आहे . िशवाय, िशवसे नेचे उमे दवार मोहन रावले आिण मनसे चे उमे दवार बाळा नांदगावकर यांच्यात मराठी मतं िवभागली जातील , त्याचा फायदासु ध्दा त्यांना होईलच. नागपू र : भाजपचे नागपूर िजल्हाध्यक्ष मािणकराव वैद्य यांना उमे दवारी देऊ न बसपाने सवार्नाच धक्का िदला. तेल ी समाजाच्या वैद्य

loksatta.com/lokprabha/…/cover.htm

4/6

4/15/2009

Lokprabha.com

उमे दवारी देऊ न बसपाने सवार्नाच धक्का िदला. तेल ी समाजाच्या वैद्य यांना त्यांच्या मतदारसं घातील चार लाख तेल ी मतदारांवर िवश्वास आहे , िशवाय दिलत मतंही मोठ्या ूमाणात त्यांना िमळतील , अशी शक्यता आहे . या िशवाय वधार्, उःमानाबाद, नािशक या मतदारसं घांम ध्येही बसपाच्या उमे दवारांना चांगली मतं िमळतील , आिण त्यामु ळे ितथलं राजकारण बदले ल , अशी दाट शक्यता आहे . उत्तर भ ारतीयों के स म्म ान में , बस पा मै दान में ! मुं बईतल्या मराठी-उत्तर भारतीय वादाचा िजतका फायदा मनसे ल ा झाला नसे ल , िततका फायदा बसपाला झाला आहे . उत्तर भारतीयांवर मुं बईत हल्ले होत असताना मू ग िगळू न गप्प बसणाढया काँमेस -राष्टर्वादी काँमेस च्या सरकारिवरोधात उत्तर भारतीयांम ध्ये कमालीचा असं तोष आहे . अशा वेळी बसपा त्यांच्यासाठी आशेचा िकरण ठरला आहे . याचं ूितिबंब गेल्याच मिहन्यात मुं बईतल्या गोवंडी इथल्या मै दानात भाईचारा सम्मे ल नात िदसलं . कोणताही मोठा उत्तर भारतीय नेता नसताना या िठकाणी मुं बईतल्या ५० हजारहन ू अिधक उत्तर भारतीयांनी गदीर् केली होती. तर दुस रीकडे , राष्टर्वादी काँमेस च्या अल्पसं ख्याक िवभागाचे अध्यक्ष इॄािहम खान उफर् भाईजान यांनी बसपात ूवेश केल्यामु ळे बसपाला एक चांगला मु िःलम चेहरा िमळाला आहे . त्यांच्यासह तब्बल आठ मु िःलमांना बसपा उमे दवारी देत असल्यामु ळे मु िःलम बसपाकडे वळल्यास आश्चयर् वाटायला नको. ‘दिलत-मु िःलम -उत्तर भारतीय‘ असं एक नवीन राजकीय समीकरण मुं बईसह पुणे, नािशक यांस ारख्या शहरांम ध्ये िनमार्ण होतंय, याचा फार मोठा फायदा बसपाला होणार, हे िनिश्चत . काँ मे स -राष्टर्वादी िवरूध्द बस पा बसपाला महाराष्टर्ात एकही जागा िजंकता येणार नाही, त्यांना इथे जनाधार नाही, असा दावा राष्टर्वादी काँमेस चे आर. आर. पाटील आिण काँमेस चे ूदेशाध्यक्ष मािणकराव ठाकरे करत असले तरी ूत्यक्षात िःथती काय आहे ? २००४च्या लोकसभा िनवडणुकीत बसपामु ळे िवदभार्त काँमेस ला चार जागा तर िवधानसभा िनवडणुकीत १४ जागा गमवाव्या लागल्या होत्या. तेव्हा राष्टर्वादी काँमेस चे अध्यक्ष शरद पवार यांनीच ’महाराष्टर्ात बसपाची ताकद वाढत आहे ’ असं मत सवर्ूथम व्यक्त केलं होतं. बसपाचा हा हत्ती िवदभार्तून मराठवाडामागेर् पिश्चम महाराष्टर्ात घुस ला तर त्याचा राष्टर्वादीच्या राजकारणाला कायमचा फटका बसे ल , अशी त्यांना भीती वाटली असावी. पवारांची ही भीती खरी ठरली आहे . बसपाच्या आतल्या गोटातून िमळाले ल्या मािहतीनुस ार, ‘‘कोल्हापूरचे सं भ ाजीराजे भोसले बसपाकडन ू लोकसभे ची उमे दवारी िमळावी यासाठी मायावतींना भे टण्यासाठी थेट लखनौला गेले होते.. राष्टर्वादी काँमेस ने त्यांना लोकसभे ची उमे दवारी िदली. राष्टर्वादीचे कोल्हापूरचे िवद्यमान खासदार सदािशवराव मं डिलक यांचा बसपा ूवेश िनिश्चतच झाला होता. त्यांना बसपाकडन ू उमे दवारीही िमळणार होती. पण त्यांची समजूत काढू न त्यांना अपक्ष म्हणून लढण्याची िवनंती करण्यात आली. त्यांनी ती मान्य केली. साताढयाचे उदयनराजे भोसले यांना राष्टर्वादीचं नाही तर काँमेस चं ितकीट िमळवून देण्यात आलं . अन्यथा ते सु ध्दा बसपाच्या वाटेने चालले होते. माढामधून उभं राहण्यासाठी ूतापिसं ह मोिहते पाटीलसु ध्दा बसपाच्या सं पकार्त होते, पण शरद पवारांनीच ितथून िनवडणूक लढवण्याचं ठरवल्यामु ळे ूश्न िमटवण्यात आला. राष्टर्वादीने उमे दवारी िदली नाही म्हणून अहमदनगरचे राष्टर्वादीचे िवद्यमान खासदार तुकाराम गडाख यांनी बसपात ूवेश केलाय आिण त्यांना बसपाकडन ू उमे दवारीही देण्यात आली.’’ पंतूधान बनण्याचं ःवप्न बघणाढया पवारांना बसपाच्या या वाढत्या ूभावाकडे दुलर् क्ष करणं परवडणारं नाही. म्हणूनच त्यांनी ःवतचं सारं कौशल्य पणाला लावून बसपाकडे जाणारे चांगले उमे दवार रोखण्याचा पूरेपूर ूयत्न केला. पण पंतूधान बनण्याचा मायावतींचा मागर्ही महाराष्टर्ातूनच जातो, हे सु ध्दा िततकंच खरं आहे . कारण पक्षाची िवचारधाराच मु ळी या भू म ीतल्या फुले शाहू आंबेडर या सु पुऽांच्या िवचारांवर पोसले ल ी आहे . आता राज्याच्या गावागावात पोहोचले ल्या बसपाला मत देऊ न इथला मतदार राजा त्या हत्तीला आणखी पुष्ट करे ल का; या ूश्नाचं उत्तर १५ मे ल ा आपल्या सगळ्यांनाच िमळणार आहे . टीम म ायावत ी! १. शशां क शे ख र िसं ह मायावतींच्या ूशासन व्यवःथेतील सवार्त शिक्तशाली व्यक्ती. सरकारी पायलट म्हणून काम करत असताना शशांक यांनी व्ही. पी. िसं ह, एन. डी. ितवारी, वीर बहादुर िसं ह, मु ल ायमिसं ह यादव आिण मायावती या मु ख्यमं त्र्यांबरोबर काम केलं . असं म्हटलं जातं की, वाईट हवामानात शशांक यांनी िवमान यशःवीपणे सांभ ाळू न या मु ख्यमं त्र्यांचा जीव अनेकदा वाचवला आहे . पण त्यांच्या िवरोधकांच्या मते, ते इतके चांगले पायलट आहे त की जाणूनबुजून िवमान अिःथर करून नंतर व्हीआयपी ूवाशांचा जीव वाचवल्याचं दाखवू शकतात . मायावती जेव्हा उत्तर ूदेशबाहे र दौढयावर जातात तेव्हा सवर् ूशासकीय कामकाज शशांक यांच्यावरच सोपवतात . ःक्वाश खेळण्याची आवड असले ले शशांक त्यांच्या मृद ू बोलण्यासाठी ूिसध्द आहे त. २. नस ीमु द्दीन िस िद्दकी बसपाचा मु िःलम चेहरा. भारतीय लंकरात सु भे दार म्हणून काम केले ल्या िसिद्दकींचे आयुंयच एका घटनेनं बदलू न गेलं . कोटर्म ाशर्ल होऊ नये म्हणून बुंदेल खंड पिरसरात लपले ल्या िसिद्दकींनी एका मे ळाव्यात कांशीराम यांचा जीव वाचवला. आपला जीव वाचवणाढया या लं बा चौडा मु स लमानाला कांशीराम यांनी जवळ केलं . आज िसिद्दकी यांच्याकडे राज्य मं िऽमं डळातील फक्त महत्वाची खातीच आहे त, असं नाही तर, तळागाळातील लोकांम ध्ये आिण िवशेषत मु िःलम समाजामध्ये काय चाललं य, याचा अहवाल ते मायावतींना देत असतात .

loksatta.com/lokprabha/…/cover.htm

5/6

4/15/2009

Lokprabha.com ३. स त ीशचं ि िम ौा व्यवसायाने विकल आिण जातीने ॄाह्मण असले ल्या सतीशचंि यांनीच मायावतींच्या राजकीय ॄाह्मण ूकल्पाची अंम लबजावणी केली. जर शशांक ूशासन चालवतात , तर सतीशचंि पक्ष चालवतात . मायावतींबरोबर ते फक्त गेल्या सात वषार्ंपासू न असले तरी थोडय़ाच काळात ते मायावतींचे सवार्त िवश्वासू साथीदार बनले आहे त. उत्तर ूदेशच्या लोकसं ख्येत १४ टक्के वाटा असले ल्या ॄाह्मणांना बसपाकडे आकिषर्त करण्यासाठी २००७च्या िवधानसभा िनवडणुकीपूवीर् सलग दोन वषर् सतीशचंि यांनी राज्यातला भागनभाग िपंजून काढला. मायावतींना पंतूधान बनवण्यासाठी आता ते देशभर िफरताहे त. २००२मध्ये मायावती मु ख्यमं ऽी बनल्या तेव्हा त्यांनी िमौा यांना अॅड्व्होकेट जनरल बनवलं . नंतर त्यांना राज्यसभे वर पाठवलं आिण पक्षाचं उपूमु खपद बहाल केलं . २००४मध्ये िमौा बसपाचे राष्टर्ीय सरिचटणीस बनले . िमौा नेहमी सांगतात की, मायावतींनी त्यांना जेव्हा आपण ॄाह्मणांच्या िवरोधी नसल्याचं सांिगतलं , तेव्हा त्यांना धक्का बसला होता. आज िमौा हे मायावतींचे सल्लागार असू न त्यांना कॅिबनेट मं त्र्याचा दजार् देण्यात आला आहे . ४. बाबू ि सं ह कु शवाहा कुशवाहा यांच्याकडे जरी महत्वाची खाती नसली तरी त्यांच्यावर इतर अनेक महत्वाच्या जबाबदाढया सोपवण्यात आले ल्या आहे त. नसीमद्दीन िसिद्दकी यांच्याूमाणे कुशवाहासु ध्दा मायावतींचे पडद्यमागचे िवश्वासू सहकारी म्हणून ओळखले जातात. पक्षाचं ूशासकीय कामकाज बघतात . बसपाचे जुनेजाणते कायर्कतेर् असले ल्या कुशवाहा यांनी कांशीराम यांचे ःवीय सहायक म्हणून काम केले लं आहे . [email protected]

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/cover.htm

6/6

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

िचनी कम

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

उं बरा नसतो दाराला तो असतो मनाला, सोडन ू तर बघा.. जगून तर बघा दुिनया ही न्यारी हो’’’’ जी जी जी .. रे णु क ा खोत इं िटरीअर िडझायनर रमी खेळणार.. ? असं कुणी म्हटलं की चहा टाकायचा आिण पत्ते िपसायला घ्यायचे. पत्त्यांच्या नादात आज्यानं नी त्यांच्या पुढच्यांनी दौलत गमावली म्हणून खेळाशी दुंमनी? आपल्या मनाला बांध कुठं घालायचा आिण तो कुठं ढकलू न द्यायचा यावर सारी नुक्सानी अवलं बून. पॉईंटला एक चॉकोले ट लावा, खेळाच! कंटाळय़ाचं नाव नाइ. िपक्चरला जायचं ? नवढयाला आवडत नाही थेटरात त काय झालं , तुम्हांल ा वाटतंय जावं त जाऊत. ओलांडा तो उं बरा, नाही तर कट तरी मारा, पुरे झाल्या त्या आमटी भाजीच्या गप्पा.. हा पहा जोकर. पत्तीशीच्या काकूबाई : ‘‘डान्स क्लासला जायचं? अत्ता.. अत्ता.. लोकं म्हं तील बाईला चळ लागला. कॉले जच्या गॅदिरं गमध्ये पोरं पागल झाले ल ी माझ्या नाचावर. ‘रूिक्मणी, रूिक्मणी शादी के बाद क्या क्या हआ ु ?’.. सत्त्याहत्तर िकलो वजन हवा ु रे बाबा. अंगण सोडन ू बाकीचं सवर् वाकडं झालं . नाचावं माधुरीनंच ! चाळीशीत, साठीतही नाचावं, अशी सराहना करायची आम्ही फक्त . नाचायचं नाही म्हणून कुणी अडवलं नव्हतं कधीच. पण आपल्यातला हनर ु आपणच ओळखून त्यासाठी पागल झालो नाही ना, त्याची िशक्षा िमळत्येय आता. भीमसे न जोशी गाणं िशकण्यासाठी लहानपणीच घरातून पळू न गेले . आम्ही बसले ले च! ती ूोितमा बेदी, सत्तावीसाव्या वषीर् लहर आली म्हणून ओिडसी नृत्य िशकायला लागली. तीन वषार्ंत पारं गत. ‘टाइमपास ’ ने ितचं जे व्यिक्तमत्त्व उभं केलं , ते पूणर् वाचल्यानंतर ितचं नृत्यासाठीच झपाटले पणच लक्षात रािहलं . िजगर लागते.. आम्ही फुकणे! माझं वय गेलं . नाचायचंही राहन ू गेलं . आता किरअर का होणारे ? एचबीओवरती ‘डटीर् डािन्सं ग’ आिण ‘सें टर ःटेज’ पाहताता ह्यंनी माझ्याकडे पािहलं फक्त , मी आत िनघून आले . बाथरूमचा दरवाजा घट्ट लावून घेतला. नळ सोडला आिण पोटात मु ठी दाबून रडले . मला जे आवडतं ते मी पकडलं नाही. अनेकदा परवानगी मागायची भीती वाटली. परवानगी िमळाली तरी चारचौघात जाऊन नाचायची लाज वाटली. लाज.. वाढत्या वयासोबत अनेक गोष्टींची वाटू लागली आहे . मनातला आकांत मनातच दाबून टाकायची लाज वाटत नाही. एक नाच झाला. दुस री पेिन्टगची आवड. ितसरी गाण्याची.. पोहणं, शेिकंग, सायिव्हं ग, कुिकंग. `Jack of all and king of none` म्हणावं, यासाठी आवडी िनवडींना िकमान ःपशर् झाले ल ा असावा, तेही नाही. आम्ही घर छाऽऽऽन सांभ ाळतो. रोगराईचा सं चार होऊ नये यासाठी डोळय़ात तेल घालू न घरकाम करणाढया बायांवर लक्ष ठे वतो. उं बरा पुस णं, त्याला कुठं तडा तर गेले ल ा नाही ना.. रांगोळीचं ॄह्मकमळ असं सु बक येतं. चहाला आधण चढवायचं, डबेडु बे, ःकूटरची सफाईदार वळणं घालत मु ल ांना शाळे त नेणं - आणणं, जेवण, मग झोप. या झोपेची वेळ येईपयर्ंत मी सु शेगात चालत अःते. दुकटी, ितकटी असे पयर्ंत सु शेगात . एकटी असताना एकले पणाला कवटाळू न असते. ही वेळ येणारच होती. पण ती इतकी उबगी असे ल आिण त्यातून बाहे र पडण्याचाही उत्साह वाटणार नाही, असं वाटलं नव्हतं. तीन साडे तीनला घरात कुणी नःताना िकंवा सं ध्याकाळी मु लं खेळायला गेल्यावर ओक्याबोक्या घरात भीषण वाटतं. याची खंत, त्याची खंत, िभं तींच्या आत खंताखंतीच्या वांती येतील अशा भाजी आमटीच्या गप्पा. खदखदणं. खंत कुटणं. खंतीचा िकलोिकलोचा मसाला िहलाितला देण.ं ितच्याकडची पाव िकलो खंत आपल्याला घेण.ं अशा गप्पांच्या बुडबुडय़ांवर जगणाढया आम्ही बायका. नाष्टा, दुपारचं जेवण झाल्यावर पुन्हा चारच्या चरण्याचं काय ? आिण राऽीला काय घाटायचं; फक्त याच िवषयावर कल्पनेल ा ताण देणाढया आम्ही, ‘गप्पी’! पाण्यात िवरघळे ल तेवढय़ाच ऑिक्सजनवर जगणाढया गप्पी. कायम वरच्या पिरच्छे दात खंत मांडू न पुढेपुढे पोहत जाणाढया गप्पी.. उं बढयाबाहे रची दुिनया न्यारी. ती पहायला पाण्याबाहे र अंम ळ तोंड काढू न पुन्हा खोलखोल बुजून जाणाढया आम्ही गिप्पष्ट बायका; उं बढयाबाहे र कामासाठीच पडतो. घराच्या आत िरकाम्या वेळचं रडतो. अल्लाद्दीनच्या िदव्यात राहणाढया राक्षसाची गंम तच! िदव्यात राहतोय म्हणून तो त्यानं कधी पुस लाय? घासलाय? इं िटरअरचाही खचर् नाही. छोऽऽट्टय़ा िदव्यात तो मःतमौजी रािहला. म्हणील ते करील . इतक्याशा चंबुगडय़ात राहणाढया या पठ्ठय़ाची कल्पनेची भट्टी तापले ल ी. राक्षस त्या िदव्यात नःता तर तो कोणत्याही अितसामान्य िदव्यासारखा जुना झाल्यावर अडगळीत पडला असता. हा येस मॅ न, आम्ही नो मॅ न.. पटकन नाही म्हणणार. वाडे द्या, बंगले द्या, इमले चढवा, त्यांना ’सोन्याचा िपंजरा’ म्हणणार. उं बढयाचा उपयोग पाणी अडवण्यासाठीच करणार. पाणी वाहतं करणार नाही.’’

loksatta.com/lokprabha/…/chini.htm

1/2

4/15/2009 Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Advertise with us

Lokprabha.com ह ढ ह ह (अशा काकवांचा पटकन िनरोप घ्यायचा अःतो. हा ‘गप्पी’ व्हायरस डीूेशनचं मोठालं गाठोडं पोटात फुगवत बसलाय. िहचं घरही िहच्यासारखचं िदसतं. उदास . िझंज्या सोडन ू बसल्यासारखं.) पिःतशीत चाळीशी लागल्यासारखं बोलणाढया काकुंना, त्यांच्या तब्बेतीकडं पाहन ू हरे क काकू म्हणू लागल्याचा जाम ताण झालाय.. वय सरलं , असं सु ःकारे वजा, वजा, वजा करत मनाचीही तब्बेत खलास करणारं यांचं ूौढत्व. पावसानं झोडलं नी नवढयानं मारलं व्यितिरक्त आवडी िनवडींचा गाव सोडल्याचं एकही नवं कारण या बाया देतात का? िकल्ले चढू न जायला नवरे कशाला लागतात? तो समोरचा पेपर ओढा. आसपासचा चांगला शेक मुप शोधा. नंबर घुम वा. िनघा. जा दढयाखोरं ढु ंढाळायला. हळहळण्यासाठी ूोितमा बेदीचा सं दभर् लक्षात रािहला, ते ितचं वय २७ असतानाचा. हीच ूोितमा वयाच्या पन्नासाव्या वषीर् कैलास मान सरोवरच्या याऽेल ा गेल ी. ितनं बांधले ल्या नृत् यमामचा सं दभर् लक्षात रािहला नाही का? आपल्याला आवडणाढया िनदान एखाद्या गोष्टीसाठी तरी आपण झपाटल्यासारखे होणार नाही का? नाही. तर तुम च्या मरण्याचाही काही अथर् नाही. जगण्याचा.. जगताय का? मला काय आवडतं? काय केल्यानं मला आनंद िमळतो? या ूश्नाचं उत्तर शोधायला लागा. लहानपणी अख्खी एसटी िरकामी असताना ‘सं कट समयी सु टकेचा मागर्’वाल्या काचेच्या आयतात पाय दुम डन ू िकत्येक घंटे बसायचात. आपल्या मागे पळणाढया रःत्याकडं पाहण्याचं काय कारण होतं तेव्हा? फांदीवर बसले ल्या कावळय़ाकडे एकटक पाहणंही तसं च िवनाकारण. तशा िवनाकारणच्या िःथतीत िकती शांत होतं भवताल . आताची ूत्येक कृ ती िविशष्ट कारणानं घडत असली तरी त्याच्या पिरणामाचा आनंद होणं बंद झालं य. सारं च कृ िऽम असे ल ? अशी कोणती कल्पना जी आयुंय बदलू शकेल ? शेवटची डायरी कधी िलहली. कोरी सही, दर वषार्ंल ा िवकत घ्यायची सवय कधी सु टली? मे हंदी काढायला सणवार लागतोच असं नाही. त्याची मे हेक.. मरो आता ते वय नाइ, म्हणत सारं सोडन ू का देताय? जटा, भःम , भगवे वस्तर्, दंड-कमं डलू असा माफक मे कअप बैराग्यालाही लागतो. पालर् रला जाईन जाईन म्हणते.. दोन फांद्य ांम ध्ये हॅ म ॉक टांगून त्यात मःत कॉफी पीत ताणून द्यायचं, छातीवर फक्त शोसाठी उपडं पुःतक फाकले लं .. अशी िचक्कार ःवप्नं होती तुम ची. नदीच्या नाही तर घरी बादलीभर पाण्यात कधी घडीभर पाय सोडन ू बसावं. ःवःत ःवप्नही महागडी झाली. गळकी ःवप्नं ! आहा रे घर कोंबडी, एकटय़ानं उं बरा ओलांडू न साधा एक िपक्चर पाह्यचाही धीर होईना. कोंदट िवचारांनी घरही कुणाच्या तरी येण्याची वाट पाहात असले लं , सदाकदा आवरले लं , प्लािःटकसारखं.. ताणले लं िदसतं. घराचा फुलता गोबरे पणा झडन ू जातो या कोंदटु ल्यांच्या सहवासात . माणसानं आधी आपल्याला काय आवडतं त्या गोष्टीसाठी दहा िमन्ट वेळ द्यावा. ःवत:वर ूेम न करणारा त्याच्या राहत्या घरावर ूेम करू शकेल ? लोकांच्या अपेक्षांूमाणे आपल्या मनाचा, व्यिक्तमत्त्वाचा साचा घडवायला लागल्यानं दुस ढयासारखेच िदसायला लागलोत . िनरस , बेजान वाटायला लागलो. आधी ‘ःव’ चं इं िटिरअर घडवा. घराचंही आपोआप होईल . पान खायला येणार? होऽऽऽ म्हणून काकुंनी चक्क उं बरा ओलांडला. आमची दुक्कल िनघाली. पान खायच्या जाणीवेनंच त्या खुल ल्या. ‘शौकीन’मधून परतताना मघई मसाला आःते आःते तोंडात िवरघळत होतं आिण त्यांचा मू ड चेहढयावर रं गत होता. [email protected]

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/chini.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

िवचारवं त . ःवीिडश अथर्तज्ज्ञ गन्नर िमदार्ल यांनी अमे िरकेतील अमे िरकेतील वंशद्वेषावर सवर्ूथम उघड ूहार केला ःवीडन आिण अथर्कारणावर ूभाव टाकणाढया या िष्टय़ा िवचारवंताने भारतीय समाज आिण कुटु ंब व्यवःथा यावरही कडवे भांय करून ठे वले होते. डॉ. यशवं त रायकर सध्या अमे िरका व भारत यांचे सं बंध एक गुंतागुंतीचा नाजूक ूश्न बनला आहे . अशा वेळी या दोन राष्टर्ांच्या एका सामाियक िहतिचंतक िमऽाने दोहोंना सु नावले ले खडे बोल आठवणे िचंतनीय ठरावे. ःवीिडश अथर्तज्ज्ञ गन्नर िमदार्ल (Gunnar Myrdal) हे ते िमऽ होत . ूथम त्यांचा पिरचय करून घ्यायला हवा, पण त्याची पूवर्तयारी म्हणून ःवीडनची थोडी ओळख असणे आवँयक आहे . ःवीडन हा नॉवेर्चा पूवेर्कडील शेजारी. नोबेल ूाइझसाठी ूिसद्ध. साॆाज्यलालसे पासू न नेहमी दूर रािहले ल ा. एकोिणसाव्या शतकातील हा गरीब देश िवसाव्या शतकात लोककल्याणकारी राज्याचे मॉडे ल म्हणून सवार्पुढे आला हे एक आश्चयर् होय. तेथील सोशल डे म ोबॅिटक पाटीर्ने आिथर्क सु धारणा घडवून आणल्या. शेती व उद्योग परःपरांना पूरक ठरतील अशी पावले उचलली. त्यामु ळे जागितक महामं दीचा (१९२९-३२) फटका न बसले ल ा तो एकमे व युरोपीय देश होता. दुस ढया महायुद्धात तटःथ राहन ू त्याने जीिवतहानी व िवत्तहानी वाचिवली. िहटलरला ःवीडन पादबांत करण्यात फायदा नव्हता. त्याचे लक्ष होते नॉवेर्म धील खिनज सं पत्तीवर. तेथे जाणाढया नाझी फौजांना ःवीडनने वाट करून िदली. पण परःपरांचे शऽू असले ल्या राष्टर्ांशी व्यापार माऽ चालू ठे वला. युद्धकाळात बॉलबेअिरं गला खूप मागणी वाढली होती. ःवीडन ती पुरी करीत असे . डे न्माकर्-नॉवेर् जमर् नीच्या ताब्यात व िफनलं डवर रिशयाचा कब्जा अशा नाजूक पिरिःथतीत ःवीडनने आपली तटःथता जपली. िशवाय युद्धामु ळे िवःथािपत झाले ल्या अनेक परदेशींना आसरा िदला. युद्धोत्तर काळात पुन्हा आिथर्क सु धारणा साधल्या. कामगार कल्याणाचे कायदे केले . उद्योगधंद्य ांना उत्तेजन िदले . बेरोजगारी शून्यावर आणली. त्यामु ळे करांचा सवार्त जाःत बोजा वाहणारे पण सवोर्च्च राहणीमान असले ले जगातील आगळे राष्टर् अशी ःवीडनची ओळख बनली. वरील उपलब्धीचे ौेय ूामु ख्याने अथर्तज्ज्ञ गन्नर िमदार्ल (१८९६-१९८७) यांच्याकडे जाते. िशवाय त्यांच्या समाजशास्तर्ज्ञ पत्नी अल्वा िमदार्ल यांचाही त्यात वाटा आहे . िववाहानंतर पिहली २० वषेर् या जोडप्याने मायदेशात िविवध पदांवर काम केले . सरकारला सल्ला िदला. राजकारणात ते उतरले नाहीत . पण त्यांच्या शब्दांना मान होता. नंतर अन्य देशांत तसे च युनो व युनेःकोमध्ये त्यांनी भरीव कामिगरी केली. उदारमतवाद व मानवतावाद यांचा वसा घेतले ले हे अलौिकक दाम्पत्य जगातील ौीमं त व गरीब यांच्यामधील दरी कशी कमी करता येईल याचे उपाय शोधीत रािहले . त्यांच्या योगदानाबद्दल दोघांनाही नोबेल पािरतोिषक िमळाले - गन्नर यांना १९७४ मध्ये व अल्वा यांना १९८२ साली- अल्वा िमदार्ल १९५५ ते ६१ च्या काळात भारतात ःवीडनच्या राजदूत म्हणून कायर्रत होत्या. त्यामु ळे िमदार्ल दाम्पत्याचा इं िदरा गांधींशी िनकटचा सं बंध आला. गन्नरना अमे िरकेूमाणे भारताबद्दलही खास आःथा होती. १९८१ साली भारत सरकारने त्या दोघांना आंतरराष्टर्ीय सामं जःयाचा नेहरू पुरःकार देऊ न त्यांचा यथोिचत गौरव केला. वसु धैव कुटु ंबकम मानणारे हे उदारचिरत युगुल कृ ताथर् जीवन जगले . अल्वा यांना १९८६ साली मृत्यू आला व गन्नर १९८७ मध्ये काळाच्या पडद्याआड गेले . आता गन्नर िमदार्ल यांच्या अमे िरका व भारत यांजवरील अिभूायांकडे वळू . दुस रे महायुद्ध चालू असतानाच लोकशाहीूधान पािश्चमात्य राष्टर्े युद्धोत्तर काळाचा िवचार करू लागली होती. अमे िरकेत त्यासाठी िबगर शासकीय सं ःथांनी पुढाकार घेतला. तेथे बेरोजगारी ही समःया नव्हती, पण महायुद्धाने एका दुलर् िक्षत ूश्नाकडे लक्ष वेधले होते. कृ ंणवणीर्यांना यापुढे उपेिक्षत दुय्यम नागिरक म्हणून वागवून चालणार नाही हे श्वेतवणीर्यांम धील सु जाणांना कळू न चुकले होते. कारण युद्धात िनमो लोक देशासाठी ूाण पणाला लावून लढत होते. म्हणून या समःयेचा अभ्यास करून उपाय सु चिवण्यासाठी एक ूकल्प हाती घेण्यात आला. कािनर्ज फाऊं डे शनने त्याचा सवर् खचर् उचलला. त्यासाठी गन्नर िमदार्ल या ऽयःथ तज्ज्ञाची िनवड करण्यात आली. शासनाचा दबाव यायला वाव ठे वला नाही. १९३७ साली काम सु रू झाले . त्यासाठी िशकागो, हॉवडर् , येल , कोलं िबया वगैरे िवद्यापीठांतील अनेक सहाय्यक िमदार्ल यांच्या हाताखाली राबले . िशवाय बुिद्धमं त व गुणीजन यांच्या मु ल ाखती नोंदिवण्यात आल्या. अमे िरकन सरकार साॆाज्यवादी असले व तेथील आिथर्क लॉबी ूबळ असल्या तरी िवद्यापीठातील ूज्ञावंत सं शोधक त्यांना बळी न जाता आपले नैितक कतर्व्य पार पाडतात . गन्नर िमदार्ल सु द्धा साॆाज्यिवरोधी होते. तरी त्यांना अमे िरकेतील लोकशाही ूयोगाचे आकषर्ण होते. आपला-परका, चांगला-वाईट असा भे द न करता िवषयाला हात घालणे हे त्यांच्या अभ्यासाचे सू ऽ होते. िवषय िजतका गुंतागुंतीचा िततके आव्हान मोठे व अभ्यास रोचक. म्हणून त्यांनी ही जबाबदारी ःवीकारली. सहा वषार्ंच्या ौमानंतर १९४४ साली १२५० पाने व १० पिरिशष्टे असले ल ा An American Dilemma : The Negro problem and modern society हा अहवाल त्यांनी सादर केला. या मंथाने अमे िरकन लोकांना फार मोठा धक्का िदला. त्यांच्या सोयीःकर समजुतीनुस ार वणर्द्वेश, वंशद्वेष ही नाझी, जमर् नी व सोिवएत रिशया यांची दुखणी होती. अमे िरकेत तशी समःया नव्हती. िनमोंबद्दल ते चाकोरीबद्ध जुनी मते उराशी बाळगून होते. त्यात ितरःकार, तुच्छता, दयाबुद्धी असत, िनमोंचे वागणेच त्याला जबाबदार होते, असे त्यांना वाटे. तरी ूा. ृेिझयर

loksatta.com/…/vicharvant.htm

1/3

4/15/2009 Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Advertise with us

ह ु ु Lokprabha.com ह झ या समाजशास्तर्ज्ञाने काही िनमो कुटु ंबांचा सव्र्हे करून त्यांच्या दारुण अवःथेवर ूकाश टाकला होता. पण िमदार्ल त्याच्या बरे च पुढे जाऊन समःयेच्या मु ळात िशरले . त्यांचे मत थोडक्यात असे . युरोपच्या तुल नेत अमे िरका जाःत बुिद्धवादी व आशावादी आहे . येथील कायदे व सं ःथासु द्धा युरोपपेक्षा अिधक ूगत आहे त. पण हक ु ू मशाहीपासू न जगाला वाचवायला िनघाले ल ी अमे िरका ःवत:च्या घरात अत्यंत वंशवादी व वणर्द्वेषी आहे . यातच ितची कोंडी झाले ल ी आहे . देशातील कायदे व त्यांचे पालन करणाढया सं ःथा िकतीही ौेष्ठ असल्या तरी िवषमता दूर करण्यास असमथर् िसद्ध झाल्या आहे त. िनमोंना गणराज्याचे लाभ िमळत नाहीत . त्यांना ःथािनक ःवराज्य, नागरी सु िवधा, राजकारण अशा ूत्येक पायरीवर दूर ठे वण्यात येते. पण महायुद्धानंतरच्या काळात गोढयांना आपली वृत्ती बदलावीच लागेल . काळात मागे जाता येणार नाही हे त्यांनी लक्षात घेतले पािहजे. म्हणून ही कोंडी फोडण्याची जबाबदारी गोढयांवर येते. पण अमे िरकन काँमेस िनमोंसाठी काही करू शकणार नाही. ितच्यात तशी इच्छाशक्तीच नाही. अशा पिरिःथतीत न्यायपािलकेनेच हःतक्षेप करावा लागेल . िमदार्ल यांच्या अहवालावर सवर् बाजूंनी ूखर टीका झाली. हा िरपोटर् िसिनःटर म्हणजे दुष्ट हे तूने तयार केला गेल्याचाही आरोप झाला. पण काळाने िमदार्ल यांचे भािकत खरे ठरिवले . १९५४ साली एका खटल्याचा िनकाल देताना सु ूीम कोटार्ने काळे व गोरे यांजसाठी वेगवेगळ्या शाळा असणे हे घटनाबाअय़ जाहीर केले . िनमोंच्या मु क्त ी आंदोलनात वरील िनणर्य ऐितहािसक ठरला. त्यामु ळे १९५० व ६०च्या दशकात िसिव्हल राइटस चळवळीला यश येत गेले . िमदार्ल यांच्यावर दाल्फ एिलसन या िनमो सं गीतकार सािहित्यकाने जरा वेगळी टीका केली. त्याचे म्हणणे गोढया अिभजनांच्या तथाकिथत उच्च नीती-तत्त्वांना आव्हान देण्याची व बंडखोरी करण्याची भावना िनमोंच्या कलािवंकारांत आहे याचे ज्ञान िमदार्ल यांना नाही. आता भारताबद्दल िमदार्ल काय म्हणतात हा ूश्न. त्यांना इं िदरा गांधींच्या शासनाबद्दल आकषर्ण होते हे वर पािहले . यात िवसं गती वाटते. त्या अमे िरकेच्या िमऽ नव्हत्या व लोकशाहीची मु ःकटदाबी त्यांच्या हातून झाली होती. चीनचे माओ व इं िदराजी यांच्या धोरणात साम्य असल्याचे त्यांना िदसले होते. भारत व चीन या देशांनी वैर सोडन ू एकमे कांशी सहकायर् केल्यास दोहोंचे भले होईल असे मतही त्यांनी व्यक्त केले होते. पण इं िदरा गांधींचे नेतत्ृ व कणखर होते. काही आवँयक गोष्टी त्यांनीच करून दाखिवल्या होत्या, म्हणून िमदार्ल यांना त्यांचे राजकीय ूयोग अभ्यासनीय वाटले असणार. पण हा मु द्दा येथे गौण आहे . अमे िरकन डायले म ाच्या तोडीचा एिशयन सामा हा त्यांचा मंथ १९६८ साली ूिसद्ध झाला. त्यात भारतातील गिरबीचे मू ल गामी िवश्लेषण आढळते. त्यांच्या मते भारताने साम्यवादी धोरण ःवीकारावे की मु क्त अथर्व्यवःथा हा मु द्दा महत्त्वाचा नाही. पण जी धोरणे ःवीकारली जातील त्याची अंम लबजावणी होणे अगत्याचे असते. ते येथे घडत नाही. उक्ती आिण कृ ती यातील तफावत समाजातल्या ूत्येक थरावर िदसू न येते. कायद्याचे राज्य देण्यास भारतीय शासन असमथर् ठरल्यामु ळे भारताची ूगती खुंटली आहे . कमकुवत ूशासनाचा देश म्हणजे Soft state ही भारताची ओळख झाली आहे . सावर्जिनक िहताचे िनणर्य घेण्यात शासनाचा दुबळे पणा, सावर्जिनक जीवनात ूत्येक पायरीवर चालले ल ा सरार्स ॅष्टाचार व लोकांम ध्ये असले ल ा सावर्जिनक िशःतीचा अभाव देशाच्या िवपन्नावःथेल ा कारणीभू त आहे त. िशवाय भारतीय राजकारणात उच्च वणीर्यांना अवाःतव महत्त्व आहे . ते कमी झाल्याखेरीज येथे लोकशाही नांदणार नाही. ही मते वैचािरक पातळीवर तरी कुणी नाकारणार नाही. पण ॅष्टाचाराचे आणखी एक ूमु ख कारण िमदार्ल यांनी दाखवून िदले ते गळी उतरणे कठीण जाईल . त्यांच्या मते सवर्स ाधारण भारतीयांच्या िनष्ठा ‘मी आिण माझे कुटु ंब’ एवढय़ाच पिरघात घोटाळत असतात . या िनष्ठा वतुर्ळाबाहे रील समाज त्याला परका असतो. म्हणून ‘कुटु ंब कल्याणा’साठी केले ल ा ॅष्टाचार त्याला अटळ िकंवा आवँयक वाटतो. या परखड िनरीक्षणाची ःवतंऽ छाननी करून पाहू. कुटु ंबसं ःथा आम्ही पिवऽ असल्याचे धरून चालतो. ितचे गोडवे गातो. पण ूत्यक्षात तो काय आहे हे लक्षात घेत नाही. कारण येथे िवचारांवर सं ःकार मात करतात . कुटु ंब सं ःथा ही मु ळात शेती सं ःकृ तीची िनिमर् ती आहे . कुटु ंब हे मालमत्तेचे एकक म्हणजे युिनट ऑफ ूॉपटीर् असते. त्यात कुटु ंबूमु खाची एकािधकारशाही व इतरांचे दुय्यम ःथान अटळ असते. कुटु ंब सत्ताकारणापासू न कधीच मु क्त नसते. त्यामु ळेच िपता-पुऽ सं घषर् उद्भवतात . शेतीचे सं रक्षण ःवत:च करावे लागते. म्हणून एकऽ कुटु ंब जेवढे मोठे तेवढे उत्तम . अशा पिरिःथतीत वयात आले ल्या मु ल ींच्या सु रक्षेचा ूश्न असे . म्हणून मु ल ीचे लग्न लवकर उरकून टाकण्याची ूथा पडली. त्यामु ळे गोऽगमनाचा (incest) धोका टळत असे . सासरी तसे काही घडले तरी ते आतल्या आत. सामािजक ूितष्ठेल ा धक्का लागत नव्हता. ही व्यवःथा िटकून राहावी म्हणून भावनात्मक परावलं बनाचे उदात्तीकरण करण्यात आले . पुरुषूधान अिधकारशाहीला सोयीःकर अशी मू ल्ये धािमर् क वाङ्मय, लिलत सािहत्य व राजनीती यांनी सातत्याने ि◌बबिवली. अशोकाने ूजेल ा पुऽ व पौऽ मानले ते त्यांची राजिनष्ठा सं पादण्यासाठी. गांधीजीसु द्धा एका िवशाल कुटु ंबाचे ूमु ख या नात्यानेच वागत होते. औद्योिगक बांतीबरोबर ही व्यवःथा ढासळणे अपिरहायर् होते. तरी आजही धंदा, राजकारण वगैरे क्षेऽात फॅिमली मॉडे ल च आदशर् मानले जाते. त्यामु ळे व्यावसाियकतेचा बळी िदला जातो. कुटु ंबाचे िवश्व थोडे िवःतारले की त्यात नातलग व जात यांचा अंतभार्व होतो. कारण जात ही िवःतािरत कुटु ंबच असते. अपत्यूेम हा कुटु ंबाचा आत्मा. कारण अपत्य हे जीवशास्तर्ीय गरज तसे च अमरत्वाचे ूतीक असते. असु रिक्षततेची भावना जेवढी वाढते तेवढी अपत्यांस ाठी करून ठे वले ल ी तरतूद अपुरी भासू लागते. ॅष्टाचार अटळ बनतो व आिथर्क िवषमता वाढत जाते. याचा अथर् कुटु ंबसं ःथा िधक्कारणे असा नव्हे . पण वःतुिःथतीपासू न पलायन िकती करणार याचे भान हवे. आमची मते रोमँ िटिसझमच्या ूभावाखालीच वावरतात . जीवनशैल ी अत्याधुिनक व भावनात्मक सु खदु:खे माऽ मध्ययुगीन अशी सोयीःकर सांगड घातक ठरल्यािशवाय राहणार नाही. ती आम्हाला सतत भू तकाळाकडे खेचते. िमदार्ल यांच्या अिभूायामु ळे अंतमुर् ख होऊन आम्हाला वेगळा िवचार करावा लागेल . [email protected]

loksatta.com/…/vicharvant.htm

2/3

4/15/2009

Lokprabha.com Cities From

Cities From

Cities From

Goa

INR 2000

Mumbai INR 3100

Manali INR 2300

Agra

INR 1100

Jaipur

Ooty

INR 1100

INR 2200

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/…/vicharvant.htm

3/3

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

त ारे जम ीं प र

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

िवकलांग मु ल ांच्या तनामनात चैतन्याचे झरे िनमार्ण करणारे आिण पंगुत् व िवसरून िशक्षण घेऊ न समाजाच्या मु ख्य ूवाहात सामील होण्यासाठी अनेक हात आज मात स ृ े वासं घाच्या ‘ःनेहांगण’ या िवकलांग मु ल ांचे पुनवर्स न ूकल्प िनवासी शाळे मु ळे नागपुरातील अनेक िवकलांग मु ल ांचे सक्षम आधार बनले आहे त. रँम ी घटवाई िवकलांगता घेऊ न जन्माला आले ल्या बालकांना आिण त्यांच्या पालकांना जीवन म्हणजे अिभशाप वाटू लागते. शरीराबरोबरच मनावरच्या आघातामु ळे मनही दुबळे होऊ लागते. माऽ २५ वषार्ंपेक्षाही अिधक काळापूवीर् असा िवकलांग मु ल ांच्या जीवनात मात स ृ े वा सं घाच्या ‘िवकलांग मु ल ांचे पुनवर्स न ूकल्प िनवासी शाळा’ या रूपानं आशेचा एक िकरण ूकटला. या शाळा सु रू करणाढया ःव. उषाताई सं त यांनी ‘पुढे पुढे जाणार आम्ही, पुढे पुढे जाणार। मागे नच वळणार, आम्ही पुढे पुढे जाणार। िवकल शरीरी चैतन्याचे झरे आता झरणार, आम्ही, पुढे पुढे जाणार।।’ असं िलहन ृ े वा सं घाच्या ‘ःनेहांगणा’तल्या ू मातस िवकलांग बालकांच्या तनामनात चैतन्याचे झरे च िनमार्ण केले नाहीत तर पंगुत् व िवसरून िशक्षण घेऊ न समाजाच्या मु ख्य ूवाहात सामील होण्यासाठी त्यांना सक्षमही केलं . उषाताई सं त यांनी मुं बईला अपंग मु ल ांची शाळा पािहली होती. तेव्हापासू न नागपुरातही अशी शाळा सु रू करण्याचा त्यांनी ध्यास घेतला होता. १९८१ हे जागितक अपंग वषर् म्हणून घोिषत करण्यात आले होते. कमलाताई होःपेट यांनी वयाच्या बाराव्या वषीर्

िववाह होऊन लग्नानंतर दोन वषार्ंच्या आतच पतीचे िनधन झाल्यावर नागपुरात पिरचािरकेचे ूिशक्षण घेऊ न सीताबडीर् येथे मात स ृ े वा सं घाचे सू ितकागृह (त्यानंतर महाल भागातले सू ितकागृह) सु रू केले होते. मात स ृ े वा सं घ ही सं ःथा १९२१ पासू न िस्तर्या आिण मु ले यांचे आरोग्य, मिहला ूिशक्षण, पुनवर्स न यांद्वारे त्यांच्या उन्नतीसाठी झटते आहे . सं ःथेने १९६० साली मितमं द मु ल ांस ाठी ‘नंदनवन’ ही शाळा सु रू केली. त्यानंतर गुढीपाडव्याच्या सु मु हू तार्वर ५ एिूल १९८१ रोजी सु ूिसद्ध अिःथरोगतज्ज्ञ (ऑथोर्पेिडक सजर्न) पद्मौी िवबम मारवाह आिण उषाताई सं त यांनी मातस ृ े वा सं घाच्या छऽछायेखाली ‘िवकलांग मु ल ांचे पुनवर्स न ूकल्प िनवासी शाळा’ बडीर्वर सु रू केली. २००६ साली या शाळे ने आपला रौप्यमहोत्सवही साजरा केला. पोिलओबद्दल शहरातल्या लोकांना मािहती असली तरी खेडेगावात त्याबाबतीत अनिभज्ञताच होती. खेडेगावात भीतीमु ळे म्हणा मािहतीअभावी म्हणा, पालक मु ल ांना पोिलओची लस देत नव्हते. समाजातला एक मोठा गट त्या काळी या रोगाला बळी पडत होता. लहान मु ल ांम ध्ये त्यामु ळे अपंगत्व िनमार्ण होत होते. अशा मु ल ांचे शारीिरक अपंगत्व सु धारण्यासाठी डॉ. िवबम मारवाह त्यांच्यावर िन:शुल्क शस्तर्िबया करीत . या काळात मु ल ांना हॉिःपटलमध्येच राहावे लागत असल्याने त्यांना शाले य िशक्षण त्यांच्या खाटेवरच देण्याचे कायर् उषाताई सं त यांनी आनंदाने हाती घेतले . समाजानेही ते कायर् पाहन ू उदार अंत:करणाने देणग्या िदल्या. सध्या या शाळे ल ा राज्य शासनाचे अनुदान िमळते. ःनेहांगण ही शाळा १९८५ पासू न सु रू झाली. यासं बंधी कॉम्प्युटर शेिनंगची जबाबदारी सांभ ाळणाढया िचऽा तत्त्ववादी सांगतात , ‘‘ माऽ नुस ते शाले य िशक्षण देऊ न भागण्यासारखे नव्हते, म्हणून मु ल ांना ःवत:च्या पायावर उभे करण्यासाठी शाळे व्यितिरक्त त्यांना कॉम्प्युटर शेिनंगसारखे व्यावसाियक िशक्षणसु द्धा िदले जाते.’’ िचऽा आधी शाळे शीच असोिसएटेड होत्या. पुढे १९९५ साली राज्य सरकारच्या समाजकल्याण खात्याकडन ू शाळे ल ा कायमःवरूपी मं जुरी िमळाली. शाळे स ाठी भरपूर काम केले ल्या िशक्षणानं वकील असले ल्या िचऽा तत्त्ववादींकडे कॉम्प्युटरचं ूिशक्षण देण्याची जबाबदारी आली. अपणार् हे डाऊ या शाळा ूमु ख आहे त. या ूकल्पाची ःनेहांगण ही नावासारखीच शारीिरक िवकलांग मु ल ांची िनवासी शाळा आहे . अथार्त कल्पना जोशींस ारख्या से वाभावी वृत्तीनं आिण तळमळीनं कायर् करणाढया मं डळींनी मु ल ांना आई-विडलांची आठवण येऊ न देता ममतेनं सांभ ाळण्याची जबाबदारी पेल ली आहे . ‘मु ले आमच्या घरचीच आहे त’ या भावनेनं ःवयंपाकीपदावर कल्पना जोशी, मानधनावर वॉडर् न म्हणून गीता पाटील , बेबीताई कुवेर्, चतुथर् ौेणी कमर् चारी म्हणून नामदेव जवने, शशीबाई तबाने काम करतात . ‘‘आपल्या शारीिरक अपंगत्वाचा िवचार या मु ल ांनी करू नये, आपण आई-विडलांपासू न, घरापासू न दूर राहतो आहोत , असे त्यांना जाणवू नये म्हणून आम्ही त्यांच्यावर सं ःकार करतो, सवर् धािमर् क सण साजरे करतो. त्यांच्या रूपानं आम्ही भगवंताची से वा करतो, हे रोपटं आम्हाला फुलवायचं आहे ,’’ कल्पना जोशी सांगतात. आंतिरक तळमळीनं त्या पुढे बोलतात , ‘‘माऽ १९९५ सालापासू न शाळे त सोशल वकर्र वगैरे महत्त्वाची पदं िरकामी आहे त. आम्ही दरवाजे ठोठावतोय सरकारचे. पण सरकार िढम्म आहे . राज्य शासनाची मॅन्ट तुटपुंजी आहे . बहते ु क पालक गरीब आिण खेडय़ापाडय़ातले आहे त. औषधपाणी, कॅिलपसर् वगैरेंचा खचर् परवडू शकत नाही त्यांना.

loksatta.com/lokprabha/…/tare.htm

1/2

4/15/2009 Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Advertise with us

Lokprabha.com ह ू मु ल ांना दरवषार्ंल ा एक कॅिलपर लागतं. सरकारचं म्हणणं आहे की, त्यांना दूध वगैरे रोज व्यविःथत द्यायला हवं. सवर्स ाधारणपणे एका मु ल ामागे पंधराशे ते सोळाशे रुपये दरमहा खचर् येतो. माऽ सरकारकडन ू दरमहा ूत्येक मु ल ासाठी केवळ ५२५ रु. (पाचशे पंचवीस रु.) िमळतात . मग हा िनधी िकती तुटपुंजा आहे बघा!’’ कल्पना हाडाच्या कायर्कत्यार्ं आहे त, पण एक िदवस देवानं त्यांची परीक्षा घेत ली. दहावीत गेले ल्या त्यांच्या धडधाकट मु ल ाला एके िदवशी अचानक कमरे पासू न शरीर लु ळे पडन ू वषर्भ र अंथरुणावर पडन ू राहावे लागले . केवळ िफिजओथेरपीच्या बळावर व्यायाम करून तो पूवर्वत झाला, पण या ूसं गाने कल्पना जोशींच्या हृदयातला से वेचा नंदादीप आणखी तेवता ठे वला आहे . ःनेहांगणात िचविचवणाढया िचमण्यांची त्यांच्या होःटेल मध्ये अविचत जाऊन भे ट घेतली, तेव्हा एकजात सगळ्या जणींचे मःत नट्टेपट्टे सु रू होते. िूयंका भगत ही सातवीत िशकणारी १२ वषार्ंची िचमु रडी तर अशी काही नटली होती, की दृष्ट लागावी! नववीत िशकणारी १५ वषार्ंची शारदा मधुकर पारधी, १६ वषार्ंची दहावीत िशकणारी मे घा गौतम में ढे या नुस त्या नटल्याच नव्हत्या तर या ितघींस ह बाकीच्या सगळ्या जणींनी अत्यंत सु रेल आवाजात समू हगीत म्हणून दाखवली. मु लं ही मागे नव्हती! आकाशला मोठा होऊन पोलीस बनायचंय. िनिखल अन ् िवश्वासला डॉक्टर, तर गौरवला ‘मोठ्ठा साहे ब’ व्हायचंय. शुभ म ितवारी अन ् आकाश कोल्हे ल ा िचऽं काढायचीय! या सगळ्यांच्या डोळ्यात मोठमोठी ःवप्नं आहे त, अन ् ती पुरी करण्याचा ध्यासही त्यांनी घेतलाय. या सगळ्यांच्या पालकांशी नोएडला परतल्यावर दूरध्वनीवर सं वाद साधला. मे घाचे बाबा गौतम में ढे ऑटोिरक्षा चालवतात . त्यांनी आिण मे घाच्या आई निमता में ढे यांनी शाळे नं मे घाच्या जडणघडणीत खूप मोलाची भू िमका बजावल्याचं, ती खूप हशार आहे , पुढे ितला कॉम्प्युटर शेिनंग देणार असल्याचं ु आवजूर्न सांिगतलं . िूयंका भगतची आई सु नीता भगत या नसर् आहे त. मातस ृ े वा सं घाची िवकलांग मु ल ांचे पुनवर्स न ूकल्प िनवासी शाळा ःनेहांगण िकती मोलाचे कायर् करीत आहे हे सांगून अद्यापही मामीण भागात अपंगत्वाबद्दल अनिभज्ञता व उदासीनता असल्याचं त्यांनी सांिगतलं . अशा ःनेहांगणांची िन तळमळीनं काम करणाढयांची आपल्या समाजाला िकती गरज आहे , बघा! िवकल ां ग मु ल ां चे पु न वर् स न ूकल्प िनवास ी शाळा दूर ध्वनी ब. ०७१२-२५५४२०९ कल्पना जोशी ०७१२-२२३८४५९ अपणार् हे डाऊ ०९६०४५०३६२८ िचऽा त त्त्ववादी ०९३७२३०५७११

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/tare.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

वाचन . . बीड िजल्अय़ात आजघडीला वाचनालये अनेक आहे त अनेकांनी केवळ अनुदानासाठी ती सु रू ठे वली माऽ अंबाजोगाईसारख्या सांःकृ ितक चळवळीच्या शहरात सं जय जड यांनी िमऽांच्या मदतीने मु ल ांस ाठी दोन वषार्ंपूवीर् बालमंथालय सु रू केले ते मु ल ांची गरज लक्षात घेऊ न. आवडीच्या िवषयांच्या वाचनातून मु ल ांच्या मानिसक क्षमता रुंदाव्यात, त्यांना सं ःकारक्षम सािहत्य िमळावे यासाठी सु रू झाले ल ी बाल वाचनालयाची ही चळवळ आगामी काळात व्यापक ःवरूप िनमार्ण करून सािहत्य क्षेऽाला नवी िदशा देईल .. िदने श िलं बे क र अंबाजोगाई येथील एका खासगी बँकेत सं जय जड नोकरी करतात. त्यांना या शहराच्या िठकाणी लहान मु ल ांस ाठी एक बालमंथालय असावे अशी कल्पना दोन वषार्ंपूवीर् सु चली. ही कल्पना त्यांनी त्यांच्या िमऽांना बोलू न दाखवली, अन ् वाचनालय उभारण्यासाठी िमऽांनी मदत करण्याचा िनणर्य घेत ला. १०० लोकांना भे टून जड यांनी बालमंथालयासं बंधी चचार् केली. वाचनालय कसे असावे, मु ल ांस ाठी या वाचनालयात कोणती पुःतके असावीत , यासाठी त्यांनी ूकाशन सू ची मागिवल्या. अनेक पुःतक ूदशर्नांना त्यांनी भे टी िदल्या. सु रुवातीला चांगल्या, सं ःकारक्षम पुःतकाची यादी त्यांनी केली. अन ् पुण्याला जाऊन ूत्यक्ष पुःतकाची खरे दी केली. मंथालयाच्या रचनेस ाठी लाकडाचे मॉडे ल्स तयार केले आिण मु ल ांच्या वाचनासाठी साममी आणली. आपल्या िमऽांच्या सहकायार्ने एिूल २००६ मध्ये त्यांनी बालमंथालय आपल्या घरीच सु रू केले . या मंथालयाचे उद्घाटन त्यांनी कुठल्या नेत्याकडन ू न करता बालकाच्याच हःते केले . हे मंथालय ूारं भ कुतूहलाचा िवषय बनला होता. माऽ सहा मिहन्यांतच या मंथालयाने जवळपास १५० बाल वाचक सभासद केले . आज या वाचनालयात जवळपास १५०० पुःतके आहे त. मनोरं जकात्मक ज्ञान, िवज्ञान, चिरऽात्मक, िचऽिवषयक, रामायण, महाभारतातील गोष्टी, बोधपरकथा, किवता, गाणी अशी बाल सािहत्याने भरगच्च पुःतके उपलब्ध आहे त. वाचनालयात वेळोवेळी छोटय़ा-मोठय़ा ःपधार्, बैठका घेण्यात आल्या. दुस ढया वधार्पनिदनाच्या मंथूदशर्नाचा कायर्बम आयोिजत करण्यात आला. या कायर्बमाला शहरासह मामीण भागातील पालक व मान्यवरांनी भे टी देऊ न सं जय जड यांचे कौतुक केले . मु ल ांना वाचनासाठी ूेिरत करणे त्यांच्यासाठी दजेर्दार सािहत्य उपलब्ध करणे आिण त्यांच्या सवार्गीण िवकासासाठी िवधायक ूयत्न या िठकाणी केले जात आहे त. मु ल ांस ाठी वाचनालयात ःपधार्ही घेतल्या जातात. त्यांना वाचनासाठी ूेिरत करणे, वाचनातून मु ले , बहौु ु त व्हावीत , मु ल ांचा सवार्गीण िवकास व्हावा यासाठी ूयत्न केले जातात . उन्हाळ्याची सु ट्टी लागली की, मु ले दूरिचऽवाणीवरील िविवध कायर्बमांच्या आहारी जातात. िचऽपट पाहण्याची सवय त्यांना लागते. काही मु ले सं गणकावर व मोबाईलवर िविवध खेळ खेळण्यात गुंतले ल ी असतात . या खेळातून व दूरिचऽवाणीच्या मनोरं जनातून त्यांना जीवनाचे िवचार व अथर् याचा बोध होत नाही. या उलट बालवयात पुःतके वाचली तर नक्कीच भावी जीवनाचे नवे िवचार यातून िमळतील . त्यासाठी ‘घे भरारी बालमंथालय’ काम करीत आहे . बालसािहत्य जर बालकापयर्ंत पोहोचले नाही तर सािहत्य काय आहे ही सं कल्पना बालकांम ध्ये रुजणार नाही. दूरिचऽवाणीच्या ूभावासमोर वाचन सं ःकृ ती लोप पावेल . म्हणूनच िवद्याथ्यार्ंत वाचनाची गोडी िनमार्ण व्हावी या उद्देशाने ‘घे भरारी’ वाचनालयाचे ूमु ख सं जय जड, सं ःथेचे उपाध्यक्ष सु नील मुं दडा, सिचव सु िूया जड आिण सवर् सदःय मंथालयाच्या ूगतीसाठी ूयत्नशील आहे त. िवशेष म्हणजे, या वाचनालयात बालवाचकांना उत्कृ ष्ट वाचक पुरःकारही देण्यात येतात. येथील नगराध्यक्ष राजिकशोर मोदी यांच्यासह इतर मान्यवरांनी या मंथालयास भे ट देऊ न या उपबमाचे कौतुक केले आहे . या मंथालयाच्या साहाय्याने िविवध शाळे त होणाढया वक्तृ त्व ःपधेर्स ाठी सं दभर् म्हणून पुःतके घेऊ न जाण्यासाठी िवद्याथ्यार्ंची झुंबड उडते. बीड िजल्अय़ात आज अनेक वाचनालये आहे त. अनेकांनी केवळ अनुदान िमळिवण्याच्या हे तूने ती सु रू ठे वली आहे त. माऽ घे भरारी हे बालमंथालय गेल्या दोन वषार्ंपासू न शासकीय अनुदानाची कुठलीही अपेक्षा न ठे वता सु रू आहे . अनेक बाबींना सतत नाव ठे वण्यापेक्षा, त्याबद्दल ओरड करण्यापेक्षा सकारात्मक िदशेने सं जय जड व त्यांच्या िमऽांनी या शहरात बालमंथालय सु रू केले असू न बाल वाचनालयाची सु रू झाले ल ी ही चळवळ आगामी काळात व्यापक ःवरूप िनमार्ण करून सािहत्य क्षेऽाला नवी िदशा देईल , याची खाऽी वाटते.

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/vachan.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

म ाइण्ड ओ व्हर मॅ टर सामान्यांची नॅनो ूत्यक्षात आल्यानंतर नॅनोमु ळे वाहतुकीवर होणाढया दुंपिरणामांबद्दलची कावकाव अंम ळ वाढलीच आहे . खरं च नॅनोमु ळे शॅिफक बोंबलणार की या हायपोिथिससमधून ही महाजन-अिभजनांची पोटदुखी बोलतेय? पराग पाटील टाटांच्या नॅनोचं सामान्यांम ध्ये ःवागत होत असतानाच एक िवखारी ूचार पाझरतोय.. नॅनो ूत्यक्ष रःत्यावर आली की वाहतुकीचा पार बोजवारा उडणार.. रःत्यावर कुठलं च वाहन चालवायला जागा उरणार नाही.. गिरबांना ःवःतात गाडी वगैरे टाटांचं ःवप्नं िठकाय पण शॅिफकचं काय??? ते तर बोंबलणार!!! .. ःवःत कार आल्यामु ळे जो तो ही गाडी घेईल आिण त्यामु ळे वाहनांचा सु ळसु ळाट होईल आिण त्यामु ळे सु िवधा होण्याऐवजी दुिवधा अिधक होईल अशा मानिसकतेचा आधार या हायपोिथिससमागे आहे . गंम त म्हणजे ही मानिसकता सध्याच्या कार मालकांम ध्येच अिधक आहे . नॅनोचं काही त्यांनी मनापासू न ःवागत केल्याचं िदसत नाही. अथार्तच हा काही नॅनोचा माहकवगर् नाही. खरं तर अनेक उच्च मध्यमवगीर्यांना वाटत होतं की एक लाखातली गाडी म्हणजे िरक्षाचं थोडसं सु धािरत रूप असे ल लं डबडं असे ल . पण नॅनो म्हणजे डबडं नसू न छोटय़ा कारचं छान रूपडं आहे , हे तर आता िसद्ध झालं य. कारचं ःवप्नं सामान्य माणसाच्या आवाक्यात आलं य. लहानपणी खेळण्यातली गाडी चालवताना जोपासले लं हे ःवप्नं ूत्यक्ष ूपंचाच्या रामरगाडय़ात िवरून जाण्याचेच ूसं ग अिधक येतात. िकशोरवयात कधीतरी कुणाच्या तरी थांबले ल्या गाडीच्या चालक सीटवर बसू न ःटेअिरं ग िफरवून पाहण्यातला आनंद पुढे ूत्यक्षात आणण्याची सु प्त इच्छा ूत्येकातच असते. पण सामान्यांस ाठी चारचाकी ही ूायॉिरटी असतेच असं नाही. आज नॅनो आल्यामु ळे ती लगेच ूायॉिरटी बनलीय असं ही नाही. तरीही आपलीही एक चारचाकी गाडी असावी हे ःवप्नं िनदान िरवाइं ड करून पाहण्याची िहं म त सामान्य माणसामध्ये नक्की आलीय. पण सामान्यांच्या या ःवप्नावःथेशी काही लोकांचा दुरान्वयेही सं बंध नसतो. त्यांना सामान्यांनी सामान्यच राहावं असं वाटत असतं. कारण या तौलिनक अवःथेवरच काही घटकांचं असामान्यत्व अवलं बून असतं. नॅनोच्या ूत्यक्ष आगमनाने िनमार्ण झाले ल्या मानिसकतेचं साधम्र्य िरलायन्सच्या ःवःतातल्या मोबाइलचं आगमन झालं होतं तेव्हाच्या मानिसकतेशी साधता येईल . तेव्हा ‘करलो दुिनया मु ठ्ठी में ’ अशी बॉटमलाइन घेऊ न अवघ्या ४० पैशात कॉलसु िवधा देत िरलायन्सचा फोन अवतरला, तेव्हा किथत मोबाइल ूःथािपतांनी त्याला नाकं मु रडली होती. ‘अब िकसी लु क्खे के हाथ में भी मोबाइल आयेगा’ अशी सं भ ावना एसएमएस िफरवून केली गेल ी होती. दुधवाला भै य्या मोबाइल घेऊ न िफरे ल , सायव्हर िकंवा मोलकरीण मोबाइलवर िनरोप ठे वेल अशी केवढी भीती तेव्हा लोकांना वाटली होती. आता हे च लोक आपल्या सायव्हरला मोबाइल फोन घेऊ न देऊ लागले आहे त. आिण ३० पैशात नाही तर १० पैशात कॉलसाठी घासाघीस करू लागले त. हे तंऽज्ञान ःवःत झालं य ते या सवर्स ामान्य माहकांच्या जोरावरच हे ते सोयीःकररीत्या िवसरूनच गेले त. तंऽज्ञान तेही आरामदायी ठरणारं तंऽज्ञान केवळ आपल्यासाठीच असावं असं अिभजनांना नेहमीच वाटत असतं. ते सवार्स ाठी खुलं आिण ःवःत झालं की त्यांचा अहं भ ाव दुखावला जातो. नॅनोच्या बाबतीत सु रुवातीला हे च घडतंय. म्हणूनच आता मोलकरीण कशी उिशरा येण्याचं कारण गाडी पंक्चर झाली होती असं देईल , िकंवा िभकारीही गाडीच्या पेशोलसाठी भीक मागेल अशी कल्पनािचऽं इमे ल द्वारे िवतिरत होऊ लागलीयत . सामान्यांची चारचाकी एक तर हाःयाःपद ठरवली जातेय िकंवा मग ितच्या अिःतत्त्वाने िनमार्ण होणाढया किथत असु िवधेचा बागुल बोवा उभा केला जातोय. खरं च नॅनो येण्याने शॅिफकची समःया वाढणार आहे का? आिण वाढणार असे ल तर काय ते फक्त नॅनोमु ळेच शॅिफक वाढणार आहे ? त्याला दुस ढया कोणत्या वाहनांचा हातभारच नाही? इतर वाहन कंपन्यांनी मग वाहतूक समःया उद्भवेल या उदात्त हे तूने आपलं उत्पादन थांबवलं आहे काय? माकेर्ट ओिरएंटेड अथर्नीतीचे गोडवे गाणारा आपला उच्चमध्यमवगर् याच माकेर्टने सवर्स ामान्यांना टॅप करायचा ूयत्न केला की माऽ अःवःथ होतो. मग तो या व्यवःथेतली कुसळं शोधून काढायच्या ूयत्नाला लागतो. आपल्या चुकांची मु स ळं त्याला िदसतंच नाहीत . अनेक देशात आता केवळ एकटय़ाने वाहन चालवणं बेकायदेशीर ठरवलं जाऊ लागलं य. कारपूिलं ग, कारशेअिरं ग हे शब्द परवलीचे होऊ लागले त. पिब्लक शान्सपोटर्वर जाःतीत जाःत भर देण्याकडे लोकांचा कल होऊ लागलाय. अगदी तेल ाची ौीमं ती शेखी िमरवणाढया दुबईमध्येही याबाबतीत जागृती होऊ लागली आहे . काही देशात तर शेवटी सम आिण िवषम सं ख्यांूमाणे वाहनांस ाठी िदवस मु बर केले ले आढळतात . त्यामु ळे रःत्यावरची वाहतूक आटोक्यात येते. माऽ आपल्या देशात अजूनही मोठमोठय़ा गाडय़ांतून एखादाच इसम जाताना

loksatta.com/lokprabha/…/mind.htm

1/2

4/15/2009 Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Advertise with us

Lokprabha.com ू ह ू इ . िदसतो शॅिफक िकतीही वाढो गाडीतून जाण्याचा हट्ट आपण सोडत नाही. सावर्जिनक पिरवहन से वा आपल्याला डाऊनमाकेर्ट वाटते आिण वाहतुकीतल्या आपल्या िशःतीबद्दल तर बोलायलाच नको. मग नॅनोवरच आक्षेप का? कारण ती सामान्यांची गाडी आहे म्हणून आिण आता कुणाही लु क्ख्याकडे गाडी येणार ही कल्पना महाजन आिण अिभजनवगार्ल ा सोसवत नाही म्हणून? खरं तर माकेर्ट म्हणून िवचार केला तर नॅनोमु ळे या उच्चवगार्चा अूत्यक्ष फायदाच होणार आहे . कारण त्यामु ळे वरच्या ौेणीतल्या आरामदायी गाडय़ांच्या िकमतीवरही माहकाच्या दृष्टीने सकारात्मक पिरणाम होणार आहे . दरम्यानच्या काळात ऑटोमोबाइल इं डःशी मं दीच्या तडाख्यात सापडलीय. युरोप-अमे िरकेतला माहक िदवाळखोर झालाय. अशावेळी नॅनोमु ळे भारतातल्या नव्या पोटेिन्शअल माहकाची बाजारपेठ िवकिसत होते आहे . नॅनोला िमळाले ल्या उत्तम ूितसादामु ळे पोलाद आिण त्याअनुषंगाने येणाढया इतर अनेक उद्योगांम ध्येही धुगधुगी येऊ लागली आहे . याचा फायदा अिभजनांना होणारच आहे . थोडक्यात काय घरातला चाकर आता आपली ःवत:ची गाडी घेऊ न येतोय ही कल्पना आपल्याला पचवावी लागणार आहे . आतापयर्ंत इं ग्लं ड अमे िरकेतल्या ःवत:ची गाडी घेऊ न येणाढया सिव्र्हस परसनच्या कथा आपण ऐकत -सांगत होतो. ती अवःथा आपल्याकडे ही येतेय. पण आपल्याकडे या सिव्र्हस परसनला सिव्र्हस परसन म्हणून बघण्याची वृत्तीही िवकिसत करावी लागणार आहे . त्याच्यासाठी तुम च्या आवारात िकंवा सोसायटीत पािकर्ंगची व्यवःथा करावी लागणार आहे . अनेक सोसायटय़ांम ध्ये वॉचमन आिण इतर से वेकढयांस ाठी साधं टॉयले ट ठे वले लं नसतं. कामासाठी घरात आले ल्या सु ताराला िकंवा किडयाला लोक घरातली ःवच्छतागृहं वापरू देत नाहीत . सावर्जिनक ःवच्छतेच्या गप्पा मारणारे लोकच त्यांना रःत्यावर जायला सांगतात . अनेक िठकाणी बसचा िकंवा सु रुवातीचा थांबा असावा म्हणून अजर् केला जातो, पण सायव्हर-कंडक्टरच्या नैस िगर्क गरजांस ाठी सु िवधा देण्याचा ूश्न आला की काखा वर. अनेकांच्या गाडीतल्या सायव्हरला ूवासात खाण्या-िपण्याबाबत िवचारावं असं ही लोकांच्या डोक्यात येत नाही. ःवत: उिशरापयर्ंत पंचतारांिकत पाटय़ार् झोडणारे आपल्या चालकाने काही खाल्लं आहे की नाही हे िवचारायलाही जात नाहीत . अशा महाजन-अिभजनांच्या देशात एखादं तंऽज्ञान ःवःत करून देण्याचं ःवप्नं पाहाणं आिण ते ूत्यक्षात आणणं हे खूप धाडसाचं असतं. म्हणून अशा उद्योगपतींना आिण त्यांच्या दूरदृष्टीला मनापासू न सलाम ! बाकी कुंपणावरचे कावळे िकती कावकाव करोत, आमच्या चबधर होण्याचं से िलॄेशन त्यामु ळे थांबणार थोडीच आहे ! [email protected]

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/mind.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

एकटर् आिण मॉकली यांचा युिनव्हॅ क सं गणक कधीच तयार होऊ शकणार नाही अशी पिरिःथती असताना अचानक १९४८ साली एकटर् आिण मॉकली यांनी ‘अमे िरकन टोटािलसे टर’ नावाच्या कंपनीचे अध्यक्ष हे ुी ःशॉस यांच्या अिधपत्याखाली अखेर युिनव्हॅ क सं गणक ३१ माचर् १९५१ रोजी तयार केला! काही वषार्ंनी जगातला पिहला सं गणक अ◌ॅटानासॉफ-बेरीचा ‘एबीसी’ हा, की मॉकलीएकटर्चा ‘एिनयॅक’ यािवषयी गोंधळाला सु रुवात झाली. यािवषयी न्यायालयीन लढा होणं हे च मु ळी एक दुदैर्वी होतं. शेवटी िनकाल अ◌ॅटानासॉफच्या बाजूनं लागला.

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

बखर सं गणकाची

एकीकडे हॉवडर् आयकन आिण दुस रीकडे गोल्डःटाईन-व्हॉन न्यूम न यांच्यासारखे िवरोधक असताना आिण त्याचबरोबर धंदा करायची पुरती जाण नसताना एकटर् आिण मॉकली यांच्या सं गणक बनवायच्या ःवप्नाचं काय होणार होतं? युिनव्हॅ क हा सं गणक आता कधीच तयार होऊ शकणार नाही, अशी पिरिःथती असताना अचानक १९४८ साली एकटर् आिण मॉकली यांना ‘अमे िरकन टोटािलसे टर’ नावाच्या कंपनीचा अध्यक्ष हे ुी ःशॉस देवदूतासारखा भे टला. ही कंपनी घोडयांच्या शयर्तींवर पैजा लावण्यासाठी लागणारी यंऽं बनवायची. ःशॉसला एकटर् आिण मॉकली यांच्या ‘एकटर्-मॉकली कॉम्प्युटर कॉपरे रेशन’ (सु रुवातीची ‘इले क्शॉिनक कंशोल कंपनी’) ताब्यात घेण्यात वगैरे अिजबात रस नव्हता. पण भरपूर पैसे गुंतवून त्या मोबदल्यात त्याला या कंपनीचे समभाग (शेअसर् ) हवे होते. आतापयर्ंत ही कंपनी युिनव्हॅ कखेरीज ‘बायनरी ऑटोमॅ िटक

कॉम्प्युटर (बायिनअ◌ॅक)’ नावाचा अजून एक सं गणक एका िवमानं बनवणाढया कंपनीसाठी बनवायच्या ूयत्नात होती. बायिनअ◌ॅक म्हणजे दोन सं गणक एकमे कांना जोडल्यावर तयार झाले लं यंऽ होतं! दुदैर्वानं हा सं गणक तयार झाला तरी त्याचा फारसा वापर झाला नाही. कारण त्यानं जे काम करणं अपेिक्षत होतं ते तो करू शकला नाही, असं म्हणतात . १९४८ साली युिनव्हॅ क सं गणकासाठी दोन ऑडर् सर् िमळाल्यानं जरा उत्साहाचं वातावरण असलं तरी त्याला ूत्येकी फक्त दीड लाख डॉलसर् चा मोबदला िमळणार होता. त्यापेक्षा िकतीतरी पट जाःत खचर् ते सं गणक बनवायला येणार होता! याच काळात मॉकलीवर तो ‘कम्युिनःट’ असल्याचा आरोप करुन सरकारनं त्याला िदले ल ी सगळी कामांची कंऽाटं अचानक रद्द केली. त्यातून तो कसाबसा बाहे र आला. आता सगळं ठीकठाक होतं. युिनव्हॅ कवर ःशॉस पैसे लावत होता. त्यामु ळे तीही अडचण नव्हती. आिण अचानक १९४९ सालच्या ऑक्टोबर मिहन्यात एका िवमान अपघातात ःशॉस वारला! ःशॉस सोडन ू त्याच्या कंपनीतल्या कुणालाच एकटर् आिण मॉकली यांच्या कंपनीत अिजबात रस नव्हता. त्यांनी एकटर् आिण मॉकली यांना त्यांची कंपनी ‘रे िमं ग्टन रँ ◌ंड’ या कंपनीला िवकून टाकली! त्यांच्या अिधपत्याखाली एकटर् आिण मॉकली यांच्या टीमनं अखेर युिनव्हॅ क सं गणक ३१ माचर् १९५१ रोजी तयार केला! सु दैवानं त्या सं गणकानं जनगणनेचं अपेिक्षत असले लं काम चोखपणे केलं . १९५२ साली अमे िरकेत राष्टर्ाध्यक्षपदासाठी िनवडणुका होणार होत्या. त्यांच्या िनकालांचे अंदाज बांधण्यासाठी युिनव्हॅ क सं गणक वापरायची टू म काढली तर त्याला आपोआप ूिसद्धी िमळे ल या हे तूनं ‘रे िमं ग्टन रँ ◌ंड’नं त्यासाठी हालचाली केल्या. flowers to india युिनव्हॅ कनं त्यासाठी लागणारी सगळी गिणतं करुन आयसे नहॉवर िजंकण्याची शक्यता १००:१ (म्हणजे आयसे नहॉवर दणदणीत मतांनी िजंकणार) असल्याचा अंदाज दशर्वला. पण त्यातली गंम त अशी की हा ूोमॅम िलिहणाढयांना युिनव्हॅ क Best Jobs सं गणक असा काही अंदाज देईल , असं कधीच वाटलं नव्हतं. त्यामु ळे त्यांनी दोनच आकडय़ांम ध्ये अंदाज दाखवायची click he re व्यवःथा केली होती. त्यामु ळे हा अंदाज १००:१ असला तरी ूत्यक्षात ००:१ असा िदसला. (सं गणकांम ध्ये आकडे भरायची व्यवःथा उदूर् भाषेस ारखी उजवीकडन ू डावीकडे अशी असते). त्यामु ळे तो खरं च ०:१ आहे , १००:१ आहे , की १०:१ याबाबत सं ॅ म Flowers & Gifts Send flowe rs & Gifts िनमार्ण झाला! उगीच तमाशा कशाला, म्हणून हे यंऽ चालवणाढया मं डळींनी १०:१ असा अंदाजाचा िनकाल वृत्तसं ःथांना कळवला! पण पऽकारांनी युिनव्हॅ कच्या ‘म्हणण्याकडे ’ ‘या यंऽाला काय कळतंय’ अशा उद्देशानं फारसं लक्ष िदलं नाही. Send Flowers to युिनव्हॅ कनं आयसे नहॉवरना ४३८ आिण त्यांचे ूितःपधीर् ःटीव्हन्सनना ९३ मतं िमळतील असा अंदाज वतर्वला होता. india ं ं ी ि ी ी ोई ो े ॉ ी loksatta.com/lokprabha/…/bakhar.htm 1/2

4/15/2009 india Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Advertise with us

Lokprabha.com

सगळ्यांचा अंदाज माऽ ही लढत अितशय चुरशीची होईल असा होता. ूत्यक्षात आयसे नहॉवरना ४४२ तर ःटीव्हन्सनना ८९ मतं पडली. युिनव्हॅ कच्या या यशामु ळे १९५६ सालच्या िनवडणुकांम ध्ये सगळ्या वृत्तसं ःथांनी सं गणकाची मदत घेत ली! यानंतर खरं म्हणजे युिनव्हॅ क ‘हॉट केक्स ’सारखा िवकला जायला हवा होता. पण आता ‘ःपेरी’ कंपनीत िवलीन झाले ल्या ‘रे िमं ग्टन रँ ◌ंड’ कंपनीच्या िवबेत्यांना तो कसा िवकायचा हे च मािहती नव्हतं. त्यांना युिनव्हॅ क म्हणजे त्यांच्या नेहमीच्या िवकल्या जाणाढया टाईपरायटरचं थोडं सु धािरत रुप वाटे! असं असताना ते काय डोंबल्याचे युिनव्हॅ क िवकणार? अशा पिरिःथतीत आयबीएमसारख्या तुल्यबळ कंपनीपुढे िटकाव धरणं मु ँकील होतं. १९६० साली मॉकली आता ‘ःपेरी रँ ड’ या नावानं ओळखल्या जाणाढया या कंपनीमधून बाहे र पडला. मग त्यानं बांधकामांम ध्ये सं गणकांचा भरपूर वापर करणारी कंपनी काढली आिण १० वर्ष चालवली. हे सगळं कमी म्हणून की काय पण १९७१ साली एिनयॅकच्या पेटंटचा वाद सु रू झाला! हे पेटंट एकटर्-मॉकली कंपनीनं रे िमं ग्टन रँ ◌ंडला आिण त्यांनी ःपेरी रँ डला िवकलं होतं. त्यामु ळे सं गणक तयार करणाढया सगळ्या कंपन्यांना रे िमं ग्टन रँ ◌ंडला ‘रॉयल्टी’ द्यावी लागे. त्याला वैतागून हिनवेल नं न्यायालयात धाव घेतली, आिण त्यातून अ◌ॅटानासॉफ ूकरण बाहे र आलं ! काही वषार्ंनी जगातला पिहला सं गणक अ◌ॅटानासॉफ-बेरीचा ‘एबीसी’ हा, की मॉकली-एकटर्चा ‘एिनयॅक’ यािवषयी गोंधळाला सु रुवात झाली. त्या अनुषंगानं १९५४ साली आयबीएम कंपनीनं त्यांच्या वकीलाला अ◌ॅटानासॉफला भे टायला पाठवलं . जर अ◌ॅटानासॉफनं सहकायर् केलं तर आयबीएम ‘सं गणकाचा शोध मॉकली-एकटर् यांनी लावले ल ा नसू न अ◌ॅटानासॉफनं लावला आहे ’ असा दावा करून हा मु द्दा न्यायालयात नेणार होते. पण त्यािवषयी अ◌ॅटानासॉफच्या मनात चलिबचल झाली, आिण हा िवषय फारसा पुढे गेल ा नाही. १९६३ साली बेरीचं सं शयाःपद अवःथेत अकःमात िनधन झाल्यामु ळे एक महत्वाचा साक्षीदारही गेल ा. १९७१ साली माऽ एक वादळच उठलं . आता मॉकली आिण एकटर् यांनी त्यांची पेटंट्स ‘ःपेरी रँ ड’ नावाच्या कंपनीला िवकली होती. या पेटंट्समधल्या मािहतीचा वापर करुन सं गणक बनवणाढया अनेक कंपन्यांकडन ू ‘ःपेरी रँ ड’नं त्याच्या मोबदल्यात घसघशीत पैशांची मागणी केली. यातलीच सं गणक बनवणारी एक कंपनी म्हणजे हिनवेल . हिनवेल नं ‘ःपेरी रँ ड’च्या रॉयल्टीच्या मागणीला नकार िदला. त्यामु ळे ‘ःपेरी रँ ड’नं हिनवेल वर खटला भरला. हिनवेल च्या विकलानं कुठे तरी अ◌ॅटानासॉफच्या सं शोधनािवषयी ऐकले लं होतं, आिण त्यामु ळे त्यांनी मॉकली-एकटर्च्या पेटंट्सना आव्हान देणारी यािचका दाखल केली. यावर १९७३ साली िनकाल देताना न्यायालयानं म्हटलं की ‘मॉकली आिण एकटर् यांनी आधुिनक िडिजटल सं गणक तयार केले ल ा नसू न त्यांनी जॉन िव्हन्सें ट अ◌ॅटानासॉफच्या शोधावर आपलं काम आधारले लं आहे . त्यामु ळे जगातला पिहला सं गणक बनवण्याचं ौेय मॉकली-एकटर् यांचं नसू न अ◌ॅटानासॉफ-बेरी यांचं आहे . ‘यावर मॉकली-एकटर्च्या बाजूनं पुन्हा दाद मािगतली गेल ी नाही. पण त्यांचं म्हणणं होतं की िफलाडे िल्फयामध्ये एकदा कॉफी िपताना आिण आईसबीम खाताना त्यांना त्यांच्या सं गणकाची कल्पना सु चली होती. या वादािवषयी सवर्ऽ चचार् सु रू झाली. अनेक वषार्ंनी यािवषयी ूथमच तोंड उघडणाढया अ◌ॅटानासॉफनं त्याच्या ३५०० पानांच्या साक्षीत नमू द केलं की सं गणकात व्हॅ क्यूम टय़ूब्स ् वापरणं, तसं च गिणताची बूिलयन पद्धती अवलं बणं अशा अनेक बाबी त्यानं ूथम मांडल्या होत्या. मग त्या मॉकली-एकटर्नं वापरल्या होत्या. पण मॉकली-एकटर्च्या बाजूनं मत मांडणाढयांचं म्हणणं होतं की मॉकली-एकटर् यांचाच सं गणक खढया अथार्नं ‘सं गणक’ होता. अ◌ॅटानासॉफचा ‘सं गणक’ म्हणजे ठरािवक गिणतं सोडवू शकणारं एक यंऽ होतं. त्यामध्ये ‘ूोमॅिमं ग’ करणंही शक्य नव्हतं. खरं म्हणजे अ◌ॅटानासॉफ आिण मॉकली यांच्यात हा न्यायालयीन लढा होणं हे च मु ळी एक दुदैर्व होतं. कारण जेव्हा त्या दोघांची पिहल्यांदा भे ट झाली होती आिण नंतर पऽव्यवहारानं त्यांची चचार् सु रू होती त्या सगळ्या काळात त्यांचे एकमे कांशी चांगले सं बंध होते. पण हे ही िततकंच खरं की अ◌ॅटानासॉफनं त्याचा सं गणक ूत्यक्षात तयार केला होता, तर मॉकलीच्या डोक्यात त्या वेळेल ा फक्त त्यािवषयीच्या कल्पना भराढया मारत होत्या. त्यांना मू तर् ःवरूपात आणण्यासाठी बराच काळ जावा लागणार होता. तसं च त्यानं अ◌ॅटानासॉफच्या घरी राहन ू त्यानं बनवले ल्या सं गणकाचे अंतरं ग समजून घेतले होते. म्हणजेच अ◌ॅटानासॉफचा सं गणक तयार असल्याचाच तो एक पुरावा होता. त्याचबरोबर अ◌ॅटानासॉफ आिण मॉकली यांच्यात झाले ल्या पऽव्यवहारांम ध्ये अ◌ॅटानासॉफच्या बाजूनं मॉकली बनवणार असले ल्या सं गणकांिवषयी अगदी जुजबी ूश्न असायचे. पण त्याउलट मॉकलीनं िलिहले ल्या पऽांम ध्ये माऽ अ◌ॅटानासॉफच्या सं गणकािवषयी िवचारले गेले ले अनेक ूश्न होते हे न्यायाधीशाच्या नजरे तून सु टले नाहीत . अ◌ॅटानासॉफला मॉकली हा एक उत्साही, समिवचारी माणूस वाटला. पण मॉकलीनं अ◌ॅटानासॉफची परवानगी न घेताच त्याच्या अनेक कल्पना वापरल्या हे ही दृष्टीआड करुन चालण्यासारखं नव्हतं. अ◌ॅटानासॉफचा ‘एबीसी’ सं गणक बिघतल्यावर मॉकली ूचंड हषर्भ िरत झाला होता हे त्याच्या अ◌ॅटानासॉफला िलिहले ल्या पऽांवरुनही िदसत होतं. न्यायालयात सु रू असले ल्या खटल्यात मॉकलीनं आपल्याला एबीसी सं गणक बघून खरं म्हणजे िनराशाच झाली होती असं नमू द केलं होतं. तसं च अ◌ॅटानासॉफच्या कुठल्याही सं कल्पना वापरायचा िवचारही आपल्या मनात आला नव्हता असं ही तो म्हणाला. पण या जबानीत आिण त्याच्या इतर उलट तपासणीत वेगळं च काही िनघालं , आिण शेवटी िनकाल अ◌ॅटानासॉफच्या बाजूनं लागला. १९७२ साली मॉकलीच्या रक्तात कसला तरी दोष असल्याचं िनदान झालं . त्यातच १९८० साली त्याचं िनधन झालं . त्याचा सहकारी एकटर् १९८९ सालापयर्ंत ःपेरी रँ डबरोबर काम करत रािहला. तोपयर्ंत ती कंपनी बरोज कंपनीत िवलीन होऊन त्याचंच नाव ‘युिनिसस कॉपरे रेशन’ असं झालं . १९९५ साली रक्ताच्या ककर्रोगामु ळे त्यानं जग सोडे पयर्ंत ८५ शोधांची पेटंट्स िमळवली होती! [email protected]

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/bakhar.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

मे त कू ट ‘ ’ . अमे िरकेसारख्या काही अूगत देशात सायिव्हं ग टेःट ला असाधारण महत्त्व आहे ती पास केली ही मोठी बातमी असते. त्याबद्दल माणसं एकमे कांकडे पाटीर् मागतात व आनंदाने देतात. ःवामी ितन्ही जगाचा जसा आईिवना िभकारी असतो तसा ‘सायिव्हं ग लायसन्स ’ िवना माणूस इथे पंगू असतो. ‘सायिव्हं ग’ ही एक ‘टेःट’ आहे . ‘युरीन टेःट’ तशी ही ‘सायिव्हं ग टेःट’, त्यातून काय िनघेल कोण जाणे. ‘सायिव्हं ग’ ही एक कला आहे . ते एक शास्तर् आहे . ती एक डोकेदुखीदेखील आहे . अनेकांच्या बाबतीत तो एक आजार ठरलाय. ‘िसक िलव्ह’ घेऊ न व कोपढयावरच्या डॉक्टरकडन ू बाटलीतलं औषध आणूनही बरा न होणारा आजार. ज्याला सायिव्हं ग येत नाही िकंवा िशकायची बुद्धी होत नाही तो निजकच्या भिवंयकाळात गाडी घेण्याची शक्यता नाही, असा िनंकषर् काढू न गाडीवाला समाज त्याला त्याची पायरी दाखवायला चुकत नाही. पूवीर् ताजमहाल पािहले ले व ताजमहाल न पािहले ले अशी जगाची िवभागणी करण्याची पद्धत होती. आता ‘सायिव्हं ग’ येणारे व ‘सायिव्हं ग’ न येणारे असे िवभाजन व्हायला हवे. (दारू िपणारे व दारू न िपणारे हे िवभाजन दारूत बुडू न गेले . एका बाजूल ा ९८ टक्के व दुस ढया बाजूल ा दोन टक्के त्यांना डॉक्टरांनी बंद केल्येय हे कसलं िवभाजन?) ‘सायिव्हं ग’वरून केले ले िवभाजन हे च ‘आहे रे’ व ‘नाहीरे ’ (Haves and have nots!) यांचेही िवभाजन ठरते. गाडीवाला गरीब िकंवा िबनगाडीवाला कोटय़धीश या सं कल्पना आपल्या या देशात तरी नाहीत . एका बडय़ा उद्योगपतीच्या ‘ूेस कॉन्फरन्स ’ला मी गेल ो असता त्याच्या सु िवद्य, सु डौल , सु मु खी पत्नीने मला िवचारले , ‘परत जाताना तुम्हाला कुठली गाडी पािहजे?’ ‘टॅक्सी भी तो गाडी होती है ’ हे ‘टॅक्सी सायव्हर’ िचऽपटातील कल्पना काितर्कच्या तोंडचं अवलक्षणी वाक्य मनातच ठे वून मी म्हणालो, ‘टाकीत पेशोल असे ल अशी कुठलीही!’ िवनोदाचं कातडं पांघरून आमचं किनष्ठ मध्यमवगीर्य मराठमोळं दािरिय़ कुठे ही उसळी मारून येतं. पंचतारांिकत हॉटेल ात आम्हाला कोणी जेवायला घेऊ न गेलं तरी आम्ही वडापाव िकंवा िमसळ मागवणार. अमे िरकेत डे शॉइटला ‘मे िरयल ’ हॉटेल मध्ये मी केळ्याचं िशकरण िमळे ल का िवचारलं होतं. िवचारायला काय?. कुठली गाडी? म्हणजे फुकट बसायच्या गाडीतही चॉइस असतो? अमे िरकेसारख्या काही अूगत देशात ‘सायिव्हं ग टेःट’ला असाधारण महत्त्व आहे . ती पास केली ही मोठी बातमी असते. त्याबद्दल माणसं एकमे कांकडे पाटीर् मागतात व आनंदाने देतात. ःवामी ितन्ही जगाचा जसा आईिवना िभकारी असतो तसा ‘सायिव्हं ग लायसन्स ’िवना माणूस (त्यात बाईमाणूस ही आलं च) इथे पंगू असतो. इकडन ू ितकडे जाणार कसे ? पिब्लक शान्सपोटर् आनंद आहे . ूत्येकाला गाडी परवडते. पण चालवता यायला पािहजे. त्यासाठी हे िशचं लायसन्स . त्यासाठी ‘टेःट’. ती ि◌शची महाकठीण. इन्सान करे भी तो क्या करे ? अमे िरकेतच नाही तर आखाती देशात ही ‘सायिव्हं ग टेःट’ हे फार मोठ ूःथ आहे . मःकतला मला एकाने सांिगतले , ‘पुरुषांना तर गाडी चालवता येण्याला पयार्य नाही, पण बायकांनाही यावं लागत . त्या नोकरी करीत नसल्या व घरीच असल्या तरी. नवरा कामावर गेल्यावर त्यांना बाजारात िकंवा कुठे ही जाता यायला हवं. िशवाय पाटय़ार् असतात ितथे आम्हा पुरुषांचं थोडं फार ‘घेणं’ होतच. िपऊन गाडी चालवणं हा फार मोठा गुन्हा आहे . त्यामु ळे पाटीर्हू न परतताना आमच्या बायका गाडी चालवतात. त्यामु ळे अपघात होत नाहीत . िशवाय बायकांच्या उपिःथतीमु ळे नवढयांच्या िपण्यावरही बंधने येतात.’ ‘पण बायकाच िपऊन टाइट झाल्या तर?’ मी शंका िवचारली. मराठी बायकांकडन ू असले ल्या माझ्या अपेक्षा पाहन ू तो थोडा खचल्यासारखा वाटला. खरं च बायका प्यायला लागल्या तर काय करायचं, या ूश्नाने तो मासल्यासारखा वाटला. मुं बईत उच्चॅू समाजात बायका ‘टाइट’ असतात व कमी प्यायले ले त्यांचे नवरे गाडी चालवतात ही खरीखोटी ऐिकव मािहती त्याला देण्याचा मोह मी टाळला. एकूणच िस्तर्यांच्या ‘सायिव्हं ग’बाबत पुरुषांचं असले लं अत्यंत वाईट मतही मी त्याच्या कानावर घातलं नाही. आपल्याकडे ‘सायिव्हं ग लायसन्स ’ अक्षरश: िखरापतीसारखी वाटतात . त्यासाठी तुम्हाला ‘सायिव्हं ग’ व्यविःथत यायला हवं असा अन्याय्य दुरामह नाही. तुम्ही ‘सायिव्हं ग’ िशकता त्या ‘मोटार शेिनंग ःकूल ’चे आर.टी.ओ.त लागेबांधे असल्याने बसचे ितकीट घ्यावे तसे लायसन्स िमळते. त्यानंतर अपघात झाला तर ती देवाची करणी आिण नारळात पाणी. िकःमत का फैसला भला कौन टाल सकता है ? ौीमं तांची उन्मत्त पोरं दारूच्या नशेत गाडी भरधाव वेगात फुटपाथवर चढवतात व ितथं झोपले ल्यांना िचरडतात. फुटपाथ ही काय झोपायची जागा आहे ? फ्लॅ टमध्ये झोपायचं मःतपैकी ए.सी. लावून या गरीब लोकांना अकला नसतात . दारू िपऊन गाडी चालवताना दोन-तीन वेळा पकडल्यावर सं तोष जायःवाल या गृहःथाचे ‘लायसन्स ’ रद्द करण्यात आले होते. (वाचा ८ फेॄुवारीचा ‘सं डे टाइम्स ’) नो ूॉब्ले म . त्याने साळसू दपणे नव्याने ‘लिनर्ग लायसन्स ’ काढले . गाडी चालवणे िनवेर्धपणे चालू . त्याला पुन्हा ‘लायसन्स ’ कसे िमळते हा महत्त्वाचा मु द्दा नसू न सगळा ूकार उघडकीला येतोच कसा हा महत्त्वाचा मु द्दा आहे . हा गुन्हा उघडकीस आणणाढयांचंच ‘लायसन्स ’ रद्द करायला हवं. अमे िरकेत िसनिसनारीजवळ असले ल्या डे टन येथे सौ. धुरंधर राहतात. वेगाने गाडी चालवल्याबद्दल त्यांना मोटरसायकलआरूढ शॅिफक पोिलसाने थांबवले . ‘काय झालं मािहत्येय का’ सौ. धुरंधर सु रू झाल्या, ‘मला िनघायला थोडा उशीर झाला. मु ल ाची शाळा सु टून तो एकटाच बाहे र उभा रािहला असे ल म्हणून मी घाई करीत होते. तो खूप लहान आहे , यू. सी.’

loksatta.com/lokprabha/…/metkut.htm

1/2

4/15/2009 Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

ह ह ू ई Lokprabha.com ह ू ह ह ू ‘गेले चार िदवस मी तुम्हाला याच वेगाने जाताना बघतोय. तीन वेळा जाऊ िदलं . आज थांबवतोय. युवर लायसन्स प्लीज.’ सौ. धुरंधर मला म्हणाल्या, ‘मी एकही शब्द न बोलता िशक्षेल ा सामोरी गेले .’ दिक्षण कोिरयातील से डल येथील चा नावाची अडसष्ट वषार्ंची एक मिहला एकूण ७७१ वेळा (आय िरपीट- ७७१ वेळा!) ु ‘सायिव्हं ग टेःट’मध्ये नापास झाली असे ‘टाइम्स ’ (शपथेवर?) सांगतो. २००५ सालच्या एिूलमध्ये ितने ूथम ही ‘टेःट’ िदली म्हणे. म्हणजे जवळजवळ रोज ती ही ‘टेःट’ देत होती म्हणायची. दारोदारी जाऊन गृहोपयोगी वःतू िवकण्याचा ितचा व्यवसाय आहे . त्यासाठी ितला गाडी हव्येय व मु ख्य म्हणजे ती चालिवण्याचा परवाना हवाय. अन ् ितथंच गाडं अडलं य. ितच्या (िनबुर्द्ध) िचकाटीची कमाल आहे आिण काही करून ितला परवाना न देणाढया ‘शॅिफक िडपाटर्में ट’ची त्याहन ू कमाल आहे . िडपाटर्में टचा एक अिधकारी म्हणाला, ‘ती पास होईल तेव्हा मी ितला एक जंगी पाटीर् देणार आहे .’ आिण या पाटीर्त दारू िपऊन नंतर गाडी चालवल्याबद्दल तो बहधा ु ितचं नवसाचं ‘लायसन्स ’ रद्द करणार असे ल . यावर चा म्हणेल , ‘छ्या!’ [email protected]

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/metkut.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

िग्ल टिरं ग िगझम ोज

नोट्स िटपू न ठे वण्याचा िडिजटल पयार् य एखाद्या से िमनार वा ले क्चरसाठी जाताना नोटःसाठी लॅ पटॉप कॅरी करणं, रे कॉडर् करण्यासाठी रे कॉडर् र कॅरी करणं िकती कठीण असं त ना? मग अगदी कमी वजनाचा आिण िततक्याच उपयोगाचा एखादा पयार्य िमळाला तर! कोणत्याही िवषयाच्या नोट्स घेण्यासाठी हा एक िॄिलयण्ट पयार्य. आयगो िगअरच्या या नवीन िडिजटल पेनने कोणत्याही साध्या पेपरवर िलहायचं. पेनसोबत असले ल ा हा इन्ृारे ड शान्सिमटर पेनाने िलिहल्या गेले ल्या सवर् हालचाली रे कॉडर् करतो. एकदा का आपलं से िमनार वा िवषयाचा क्लास सं पला की या सगळ्या रे कॉडेर् ड नोट्स कॉम्प्युटरमध्ये लोड करायच्या. आहे की नाही सोप्प! यात वापरले ल्या िडिजटल पेनचं वैिशष्टय़ म्हणजे यासाठी कोणताही खास पेपर वा महागडय़ा शाईची गरज लागत नाही. मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india

या पेनमध्ये तात्काळ िलिहले ल्या नोट्समध्ये खाडाखोड वा बदल करावयाचे असल्यास ते ही सहजतेने करता येते. यातील हःताक्षर पडताळणी सॉफ्टवेअरमु ळे वाईट हःताक्षरचे िडिजटल टेक्ःटमध्ये रुपांतर होते. िशवाय या टेक्ःटचे ‘जेपेग’ फॉरमॅ टमध्ये रुपांतर करता येत असल्याने वेबवरून डॉक्युमे ण्ट शेअर करणेही सोपे आहे . हःताक्षर पडताळणी सॉफ्टवेअर इं िग्लश, ःपॅिनश, चायनीज, ृेंच, डच, इटािलयन, जमर् न, पोतुर्गीज, ःवदेश, कोिरअन, जॅपनीज आिण रिशयन अशा साधारण १२ भाषांस ाठी सपोटेर्बल आहे . सु ट्टीत ल हानां स ोबत खे ळ ायल ा आ ल ाय नवा रोबोट.. सवर्ऽ परीक्षेचं वातावरण असलं तरी काहींना सु ट्टय़ांचे वेध लागले त. मग लहानांस ाठीच्या िविवध गेम्ससाठी माकेर्टही सज्ज झालं य. िवशेषत: मु ल ांची पसं ती असले ल ा रोबोट आता नव्या ढंगात अवतरलाय. रोबोसे िपयन व्ही-२ ही रोबोटची दुस री िपढी जन्माला घातलीय, ‘वॉव वी इं टरनॅशनलने’. पिहल्या रोबोटपेक्षा जाःत (२ फूट)उं चीचा, िनळे शार डोळे , अिधक ःमाटर् आिण नवनवीन वैिशष्टय़ांस ह छोटय़ांचं मनोरं जन करणं हे यातील वेगळे पण. हा मिल्ट-से न्सर पद्धतीने बनिवला असल्याने आवाज, दृँय आिण हालचाली यांची िविवधता रोबोटच्या नवीन ॄेनसह साकारली गेल ी आहे . बसणं, उभं राहणं, खाली वाकणं, छोटय़ांस ारखीच एखादी वःतू उचलणं, ती लांबवर फेकणं आिण बोलणंदेखील ; यासारख्या मानवी हालचाली रोबोसे िपयन अगदी सहजतेने करतो. अिधक सं वेदनक्षम अशा रचनेस ह यात साधारण ८० ूोमॅमे बल मोशन्स आहे त. यातील इन्ृोरे ड िव्हजन कॅमे ढयात समोरून येणारे अडथळे दूर करण्याची शक्ती आहे . यािशवाय लहानांना अित भावणाढया अशा डे म ो मोड्समध्ये हा रोबोट िडःको, रूड (जोमदार) आिण कुंग फू अॅक्शन्सही उत्तम करतो. सु ट्टीत छोटय़ांस ोबत खेळायला त्यांचा हा दोःत आता सज्ज झालाय. पायां न ा घाम ये त असे ल त र.. पायांना येणाढया घामाचा दरुगध चारचौघात लाजिवणारा असतो. उन्हाळ्यात तर ही समःया अिधकच जाणवते. बढयाचदा मग शूज काढणंही टाळलं जातं. माऽ यावर उपाय म्हणून जपानने हा शोध लावला. बॅटरीवर चालणारा हा शूज सायर घामाटले ले शूज कोरडे करतो. कोणत्याही आकाराच्या शूजमध्ये हे शूज सायर परफेक्ट िफट बसतात . या इकोशूज सायरमधील िसिलका जेल घाम वा मॉइश्चर शोषून घेतो. िशवाय यातील साइं ग इं िडकेटर रचना शूज कोरडे झाले त की नाही हे दशर्वते. गुल ाबी रं ग शूज अजून ओले आहे त हे दशर्वतो तर िनळा रं ग म्हणजे शूज पूणर्पणे कोरडे झाले आहे त. जेव्हा शूज सायर वापरात नसतात तेव्हा त्यातील अंतगर्त िरचाजेर्बल बॅटरी इतर इले क्शॉिनक उपकरणाूमाणे चाजर् करता येत.े सध्या हे शूज सायर जॅपनीज माकेर्टमध्येच उपलब्ध आहे त. ध्वनी ूित रोधन क्षम त ा अस ले ल ा हे डफोन सं गीत ऐकण्याचा आनंद िद्वगुिणत करणारा हा ध्वनीूितरोध हे डफोन. सोनीच्या या एमडीआर- एनसीसे व्हन रें जमध्ये ९० टक्क्यांपयर्ंत अनावँयक ध्वनी ूितरोध करण्याची क्षमता आहे . फोल्डे बल , िःववेल िडझाइनमु ळे हे ऑिडयो उपकरण ूवासात वा इतर कुठे ही वापरासाठी सोयीःकर आहे . साधारण ५० तासापयर्ंत बॅटरी चालू शकते. यातील डय़ुएल फंक्शनमु ळे सं गीत ऐकताना आपल्या आवडीनुस ार ध्वनीूितरोध वा ध्वनीिःवकृ तीचा पयार्य अॅडजःट करता येतो. हे डफोनमधील ३० मीमी सायव्हर आिण सोयीःकर चालू -बंद बटणामु ळे ध्वनीूितरोधणासाठी असले ल ा पयार्य बॅटरी साय झाल्यानंतरही चालू राहतो. प्लग अॅडाप्टरमु ळे हे हे डफोन िःटिरओलाही जोडता येतात. ःटायिलश लू कमु ळे आिण वजनाने हलके असल्याने हे हे डफोन वापरण्याचा आनंद सं गीत ऐकताना अिधकच खुल तो.

Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/gliter.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

गोस ीप कोल म

रोशन फॅ िम ल ीची काटाकाटी पतंगवृत्ती ही आपल्या एकपत्नीोती हृितकला न मानवणारी. पण ‘काइट्स ’ची नटी बाबार्राने हृितकच्या आयुंयात पतंग उडवल्याच्या चचार् सु रू झाल्या आिण बॉिलवूडमध्ये हलचल झाली. पण मग हृितकने आपली कटी पतंग आवरण्यासाठी समीर पतंगे या से िलिॄटी आिटर्ःटलाच हाताशी धरलं . मग समीर पतंगेने हृितक आिण सु झानच्या हातावर अगदी एक सारखा ‘ःटार ऑफ दी डे िव्हड’चा सहा िबंदंच ू ा ःटार काढू न घेतला. आपल्या ःटार आयुंयाचा मांजा सु झानच्याच हातात आहे हे हृितकने दाखवून िदलं खरं , पण ितकडे बाबा राकेश रोशन आिण बाबार्रा मोरी यांनीही आपल्या हातावर सारखेच टॅटू काढू न घेतले त. काइट्सच्या िनिमत्ताने ही काटाकाटी काही थांबायला तयार नाही. मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

दे व , अम र आ िण होम िम िनःटर! टेरिरझमच्या माहौलमध्ये होम िमिनःटरची खुचीर् िकती काटय़ाकुटय़ांची असते ते चाकूरकर िन तासगावकर पाटलांनाच ठाऊक! त्या काटेरी खुचीर्वर लुं गीवाले कसे काय बसू शकतात ? आता या खुचीर्त रुतून घ्यायला अमरिसं गही उत्सु क आहे त म्हणे. खरोखरच्या नाही तरी िसनेम ातल्या तरी! इकडे लोक परधानकीच्या खुचीर्चं सं गीत आळवू लागले त आिण अमरिसं ग इज िसं िगंग िवथ द टय़ून ऑफ देव आनंद. आधीच्या बंगाली िसनेम ातल्या अनुभ वाच्या जोरावर अमरिसं गांनी देवसाहे बांच्या ‘चाजर्शीट’ या िसनेम ात होम िमिनःटरच्या भू िमकेला होकार िदलाय. देव आनंद यांना नकार देणं कसं जमणार? पण शूिटंगसाठी कुठं लांब जायलाच नको. अमरिसं गांच्याच िदल्लीतल्या बंगल्यात आयतं शूिटंग होणार आहे . अथार्त अमरिसं गांना आचारसं िहता लागणार की नाही ‘देव’ जाणे, पण देवसाहे बांना कधी कुठली आचारसं िहता लागू झालीय? शाहीदची िकःम त ! ‘जब वी मे ट’ हा शाहीदसाठी अनेकाथार्ने टिनर्ग पॉइण्ट ठरला. िसनेकिरअरबरोबरच शाहीद ूॉडक्ट एण्डॉसर् मे ण्टसाठी आता ब्लॅ क हॉसर् मानला जातोय. कारण शाहीदची इमे ज त्याच्या यशापयशाच्या पिलकडची मानली जातेय. त्यामु ळेच व्हीआयपी, पायोिनअर पाठोपाठ शाहीद आता िलव्हायज ् ःशॉस जीन्सचं ॄॅण्ड एण्डॉसर् मे ण्ट करणार आहे . बाकी कुणी काही बोलो न बोलो शाहीदचे ‘िकःमत ’ िसतारे जोरात आहे त, हे माऽ खरं ! तू ब ी िन म ीबी बाबीर् ऐश्वयार् ‘बी’ झाली तरी ितची बाबीर्ची हौस काही िफटली नव्हती. पण ितच्या निशबातली तुल ना काही टळत नाही. आधी सु िँमताबरोबर तुल ना होत होती आिण आता बाबीर्च्या िनिमत्ताने कतिरनाने बाजी मारली. ऐश्वयार् िडट्टो बाबीर्स ारखी िदसत असे ल ही, पण ‘हाऊ क्यूऽऽट’ म्हणून कौतुकाची धनी झाली कतिरना. पपाभ ाई

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/gossip.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

आ पलं बु व ा असं आ हे !

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

असं भ व मािलकेत कधी खोडकर तर कधी िःथतूज्ञ भू िमकेत िदसणारी शवर् र ी पाटणकर सांगतेय ितच्या आवडीिनवडी वगैरे.. वाढिदवस २६ एिूल एका शब्दात म ी म्हणजे .. उत्ःफूतर् नातं म्हणजे .. ऋणानुबंधाच्या गाठी आ वडत ा नट/नटी आिमर खान/माधुरी दीिक्षत रॉबटर् डी’िनरो/ मे रील ःशीप आ वडले ल ा िस ने म ा लाइफ इज ब्युऽिटफुल आ वडले लं पु ः तक वनवास (ूकाश नारायण सं त) म ाझा आ दशर् मलाच आदशर् व्हायला आवडे ल . आ वडत ा परफ्यु म एिलझाबेथ आडर् नचा

‘टी शी शॉिपकल ’ म ल ा अःसे च कपडे आ वडतात .. कॅज्युअल .. ःकटर्, जीन्स आिण टॉप म ाझी गाडी आय-टेन िसल्व्हर (मी ितला चांदणी म्हणते.) फःटर् बश आठवत नाही. टनर् ऑ न्स खरे पणा टनर् ऑ फ्स िफल्मी वागणं अ परफे क्ट डे ट शांत, रम्य िठकाणी. गदीर्पासू न दूर कुठे ही.. .. आ िण कोणाबरोबर त्याचीच वाट बघतेय. म ाझी वाईट स वय एखाद्याबद्दल पटकन मत बनवते. स गळ्यात भ ावले ल ी कॉिम्प्ल में ट ूत्येक वेळी तुझा अिभनय पाहताना माझ्या डोळ्यात अौू येतात. हे तुझ्या अिभनयातलं वेगळे पण आहे . बरं , आ ता एक जोक स ां ग ते .. एकदा िखसा खाली असले ले दोन िमऽ रोड साइड जॉइण्टवर जातात , त्यांना खूप भू क लागले ल ी असते. आत िशरताच एक पाटी त्यांच्या नजरे स पडते; ‘वुई आर अ◌ॅज चीप अ◌ॅज यू आर’

Send Flowers to india

loksatta.com/…/apla-buwa.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

िचऽदृष्टी , . बॉिलवूडमध्ये चांगली वेगळी कल्पना म्हणजे ढापले ल ी हे समीकरण आता पक्कं झालं आहे आपले काही िदग्दशर्क एवढे हशार असतात, की चोरी लक्षात येऊ नये म्हणून ते दोन-तीन (िकंवा अिधक) िचऽपटांच्या कथानकांची बेम ालू म पणे ु सरिमसळ करतात . पं क ज भ ोस ले ‘आ देखे जरा’ ूदिशर्त झाला, त्याच्या आदल्या आठवडय़ात नील िनतीन मु केशने एक आश्चयर्कारक मु ल ाखत िदली होती. त्यात त्याने ठासू न सांिगतलं होतं, की आपला िचऽपट ‘िृझ ृेम ’ या हॉिलवूड िचऽपटाची कॉपी नाही! (तो कॉपी आहे , असा सं शय कुणी व्यक्त केला होता?) ‘आ देखे जरा’ िचऽपटाचं आधीचं ठरले लं नाव ‘िृझ’ होतं. या नावावरून आिण ‘िृझ ृेम ’मध्येही कॅमे रा असल्यामु ळे लोक मू खर्पणे हा उचलले ल ा िसनेम ा आहे , असे बोलत आहे त. या िचऽपटाची कन्से प्ट एकदम नवीन आिण ‘ओिरजनल ’ आहे , असा त्याचा दावा होता. नील िनतीन मु केशने अगदी बरोब्बर सांिगतले होते, की हा िचऽपट ‘िृझ ृेम ’वरून बेतले ल ा नाही. पण हे सांगण्यामागचा हे तू होता ूेक्षकांना आिण समीक्षकांना ठार फसिवण्याचा. कथानकाचं कसलं ही साधम्र्य नसले ल्या ‘िृझ ृेम ’खेरीज या सवार्नी इतर कोणत्याही िचऽपटाचा िवचार ‘आ देखे जरा’शी तुल ना करताना करू नये, हा चलाख दृिष्टकोन त्यामागे होता. बॉिलवूडमध्ये चांगली-वेगळी कल्पना म्हणजे ढापले ल ी, हे समीकरण आता पक्कं झालं आहे . आपले काही िदग्दशर्क एवढे हशार असतात, की चोरी लक्षात येऊ नये म्हणून ते दोनु तीन (िकंवा अिधक) िचऽपटांच्या कथानकांची बेम ालू म पणे सरिमसळ करतात . उदाहरणाथर् ‘धूम ’. या एका िचऽपटात ‘टॉकर्’, ‘फाःट अ◌ॅण्ड फ्युिरअस ’, ‘फॉटीर्एट अवसर् ’, ‘ओशन इले व्हन’, ‘मॅ शीक्स िरलोडे ड’ अशा अनेक िचऽपटांचे भाग जसे च्या तसे पाहावयास िमळतात . काही िदग्दशर्क अनेक क्लृप्त्या योजून, मू ळ कथानकात नको ते बदल करतात. उदाहरणाथर् ‘कांट’े . थोडा ‘िरझव्र्हायर डॉग्ज’, थोडासा ‘यूज्वल सःपेक्ट्स ’ आिण बाकी बॉिलवूडी मसाला, झाली ‘कांटे’ नावाची िडश तयार! शक्यतो इथल्या बाजारात थेट उपलब्ध होणार नाहीत, असे च िसनेमे बढयाचवेळा रूपांतरासाठी घेतले जातात . उदा. ‘मु स ािफर’. मू ळ ‘हाऊस ऑफ गेम्स ’ आिण ‘कॉिन्फडन्स ’ या िचऽपटांचे अधेर्-अधेर् कथानक, ‘मालामाल िवकली’ - मू ळ िचऽपट ‘वेिकंग नेड िडव्हाईन’ सं पूणर्पणे उचलले ल ा. त्यानंतरही िचऽपट अमू क िचऽपटावरून रूपांतिरत आहे , असं ठामपणे कुणाला सांगता येणार नाही, यासाठी तयार मालमसाल्याला भलत्याच ूिसद्धीची - गॉिसपची- एखाद्या आयटम साँगची फोडणी देतात. जेणेकरून िचऽपट चचेर्त राहील आिण ूेक्षकाला िचऽपटगृहाकडे खेचण्यात यशःवी होईल . हे सरळ सोपं (आिण व्यवसाय म्हटल्यानंतर वावगं नसले लं ) गिणत त्यामागे आहे . आपल्या िदग्दशर्काकडन ू सातत्याने केली जाणारी धूळफेक ओळखणं आज कठीण रािहले लं नसले , तरीही अनेक िदग्दशर्क आंग्ल वृत्तपऽांच्या िदग्गज मानल्या जाणाढया समीक्षकांपासू न ते सवर्स ामान्य ूेक्षकांना मोठा चकवा देऊ न जातात. ‘जॉनी गद्दार’मध्ये िदग्दशर्क ौीराम राघवन यांनी ज्योती ःवरूप यांच्या ‘परवाना’ या १९७१ सालातील ‘बाईम िालर’चा आिण जेम्स हॅ डली चेस यांच्या कादंबरीवरचा ूभाव मान्य करून सवार्त जबरदःत गुगली टाकला होता. ‘जॉनी गद्दार’ हा िचऽपट त्या वषार्ंतला उत्तम िसनेम ांपैकी एक होता. इतकंच नाही तर गेल्या काही दशकांम ध्ये रूपांतिरत िचऽपटांपैकी सवोर्त्तम भारतीय रूपांतर होता, हे सवर्ूथम मान्य करावं लागेल . ‘जॉनी गद्दार’ बॉक्स ऑिफसवर रुढाथार्ने आपटला. पण तरीही ‘आ देखे जरा’ येताना नील िनतीन मु केशबाबत एवढय़ा मोठय़ा अपेक्षा िनमार्ण केल्या होत्या, हे ‘जॉनी गद्दार’चं छुपं यशच म्हणावयास हवे. ‘जॉनी गद्दार’ िहट झाला, पण तो िचऽपटगृहात नाही, तर नंतर करण्यात आले ल्या ूचारामु ळे डीव्हीडीवरून, टीव्हीवरून. (कल्ट िहटचं आपल्याकडलं हे पिहलं आिण दुदैर्वाने अलीकडलं एकमे व उदाहरण मानावं लागेल .) हा िचऽपट फ्लॉप कसा होऊ शकतो, असा ूश्न तो टीव्हीवर पाहताना आजही पडू शकतो. त्यातील कल्पनेतील नावीन्य आिण सवर्स ाधारण बॉिलवूडी रहःयपटांपेक्षा वरचढ असले ल ी मांडणी, ही सवार्त महत्त्वाची बाब म्हणावी लागेल . सु रुवातीलाच िचऽपटातील मू ळ रहःय उघड करून ूेक्षकांना शेवटपयर्ंत ताणून ठे वणारे िचऽपट सहसा यशःवी होताना िदसत नाहीत . आपल्याकडे तर हे जवळजवळ नाहीच. ‘जॉनी गद्दार’ याला अपवाद ठरला होता हे त्याचे वैिशष्टय़ आहे . ‘परवाना’ िचऽपट व ‘जॉनी गद्दार’मधील मु ख्य पाऽाच्या हाती येणारी जेम्स हॅ डली चेस यांची कादंबरी याचा सातत्याने मारा ‘जॉनी गद्दार’मध्ये होतो. यामध्ये िदग्दशर्क ौीराम राघवन दोन परदेशी िसनेमे वापरतो. ज्याचा ‘परवाना’तील अिधक पिरणामकारक दृँयांम धून सं शय येणे सहजपणे शक्य नाही. या दोन िचऽपटांपैकी पिहला आहे ॄायन िसं गर यांचा १९९६ साली आले ल ा ‘यूज्वल सःपेक्ट्स ’् (जो दस , कांटे, आंखे, चॉकले ट अशा गुन्हे गारी/ चोरी/ दरोडे खोरीच्या आपल्या िचऽपटांम धून आधीच येऊ न गेल ा आहे .) थोडय़ा ूमाणात . तर दुस रा आहे डॅ नी बॉयल यांचा ‘श ्◌ॉलो मेव्ह’. अथार्त बढयाच मोठय़ा ूमाणात . ‘जॉनी गद्दार’ची कथा िचऽपट पािहले ल्या सवार्ना माहीत असे ल च. हा िचऽपट पाच व्यक्तींच्या गँगची एका िविशष्ट योजनेस ाठी

loksatta.com/…/chitradrushti.htm

1/2

4/15/2009 india Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Advertise with us

Lokprabha.com

‘जॉनी गद्दार’ची कथा िचऽपट पािहले ल्या सवार्ना माहीत असे ल च. हा िचऽपट पाच व्यक्तींच्या गँगची एका िविशष्ट योजनेस ाठी एकऽ येण्यावरून सु रू होतो. (हा भाग ‘यूज्वल सःपेक्ट’मध्येही आहे .) ही नवी योजना गँगला काही क्षणात दुप्पट ौीमं त बनवून देणारी आहे . पण यातील एक जण गद्दार आहे . जो योजनेम ध्ये आडकाठी आणून इतर साथीदारांनी गुंतिवले ल्या पैशांवर डल्ला मारण्याच्या बेतात आहे . त्यासाठी त्याला ूेरणा देतो ‘परवाना’ हा अिमताभ बच्चन यांचा टीव्हीवर िदसणारा िचऽपट आिण जेम्स हॅ डली चेस यांची कादंबरी. आपल्या महत्त्वाकांक्षेत यशःवी झाले ल ा जॉनी गद्दार अडीच कोटी रुपये घरात लपिवण्यासाठी जागा िनवडतो ती घरातील पाण्याच्या टाकीची (‘श ्◌ॉलो मेव्ह’ या डॅ नी बॉयल यांच्या पिहल्या िचऽपटातील पाऽांना एकाएकी बरे च पैसे सापडतात . ते लपिवण्याचे त्यांचे िठकाणही असते घरात असणारी पाण्याची टाकी.) ‘श ्◌ॉलो मेव्ह’, ‘जॉनी गद्दार’मध्ये सु रू होतो या घटनेपासू न आिण पुढे त्याच्या कथानकाची रहःयमय मांडणी, चकवे, अवघड पिरिःथतीतून बाहे र येण्यासाठी मु ख्य पाऽाची िनयतीकडन ू केली जाणारी पाठराखण, या सगळ्यांम ध्ये सातत्याने डोकावत राहतो. जॉनी गद्दारमधील रहःय हे त्याच्या ूेक्षकांना उघड असलं तरी त्यातील पाऽांस ाठी ते शेवटपयर्ंत कायम राखले लं आहे . यातील जॉनी गद्दार हा िकत्येकदा आपल्या कृ त्यांबाबत पःतावा करताना िदसतो. अनेकदा त्याला आपल्याला ओळखणाढया पाऽांस मोर नांगी टाकावी लागते. परं तु त्याच्यासमोर अनपेिक्षतपणे त्यातून तारून नेणारी पिरिःथतीही िनमार्ण होते. उदा. पोलीस असले ल्या कल्याण नावाच्या पाऽाने जॉनी गद्दारला पकडणं. पण त्याच्याकडन ू त्याचे नाव उघड होण्याआधीच भलत्याच व्यक्तीने कल्याणचा खून करणं. त्यामु ळे बचावले ल्या जॉनी गद्दारकडन ू पुढे पुन्हा ःवतला वाचिवण्यासाठी आणखी गुन्ह्यांचा अवलं ब केला जाणं, हा सारा कथानकाचा पॅटनर्च ‘श ्◌ॉलो मेव्ह’शी साधम्र्य सांगतो. गँगमधील सवार्त महत्त्वपूणर् व्यक्ती असले ल्या धमेर् िची हत्या झाल्यानंतर त्याला पुरण्याचा ूसं ग (पुन्हा ‘यूज्वल सःपेक्ट्स ’मधील एका गँग में बरच्या हत्येनंतर त्याला पुरणाढया ूसं गावरून) मग गँगमधील आणखी एका साथीदाराला अज्ञात जागी ठार करून एका गाडीत भरून कडय़ावरून ढकलू न देणं (‘श ्◌ॉलो मेव्ह’मध्ये हा भाग ृेम टू ृेम आहे ) हे छोटेखानी तुकडे ही ‘जॉनी गद्दार’मध्ये अधेम धे वापरले जातात . या साम्याबाबत योगायोग म्हणावं की इिन्ःपरे शन असा ूश्न पडावा (पण इिन्ःपरे शनचे ौेय तर िदग्दशर्काने ‘परवाना’ला देऊ न टाकले आहे .) योगायोग िकंवा इिन्ःपरे शन हा शब्द अनुरूप होत नाही, तेव्हा उचले िगरी व्यितिरक्त योग्य शब्द वापरता येत नाही. ‘जॉनी गद्दार’पूवीर् ‘एक हसीना थी’ या (मू ळ िचऽपट डबल िजओपाडीर्) उत्तम रूपांतर करणाढया िदग्दशर्काने वाःतिवक या दोन्ही िचऽपटांचे ऋण मानायला खरं तर काहीएक हरकत नव्हती. (‘यूज्वल सःपेक्ट्स ’चं कथानक मारणाढया आपल्याकडच्या ूत्येक िदग्दशर्काने कल्पनेचं ौेयही ःवतच घेतले ले आहे .) पण आपल्याकडे तशी परं पराच नाही. आपण िचऽपट बनवतो एकावरून आिण सांगतो दुस ढयावरून. बावळट असले ल्या ूेक्षकांना कुठे समजतेय आपली चोरी. थोडीशी चलाखी करून कुठलाही िसनेम ा आपल्या नावावर खपवता येऊ शकतो, हा आपल्याकडल्या िदग्दशर्कांचा अपसमज अजूनही कायम आहे . आता ‘आ देखे जरा’बाबत हा अपसमज वेगळा कसा असे ल ? नील िनतीन मु केशने सांिगतल्याूमाणे ‘िृझ ृेम ’वरून ‘आ देखे जरा’ बेतले ल ा नाहीच मु ळी. तोही अशाच ूकारे दोन-तीन वेगवेगळ्या िसनेम ांम धून सहज लक्षात येणार नाही या चलाखीने उचलण्यात आले ल ा आहे . त्याबाबत िवःताराने पुढील आठवडय़ात . [email protected]

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/…/chitradrushti.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

म िहम ा : . महाराष्टर्ात िवशेषत कोकण भागात िविवध रुपांतील कालभै रवाची अनेक मं िदरे आहे त कालभै रवाच्या िनिमर् तीबाबत अनेक रूपकथाही सांिगतल्या जातात . त्या िततक्याच रोमांचक आहे त िजतके कालभै रवाचे रूप. ौीवधर्न येथील कालभै रव मं िदराची ख्याती येथील पाषाण मू तीर्मु ळे सवर्दरू पसरले ल ी आहे . दरवषीर् चैऽपौिणर्मे ल ा हनुम ान जयंतीला येथे मोठी जऽा असते. गोिवं द पवार कालभै रव हे दैवत ौी शंकराचा अवतार समजले जाते. जेथे जेथे कालभै रवांची मं िदरे आहे त, तेथील पुराणकालीन रूपकथा ऐकल्यावर असे कळते की, मू ळचा ौी शंकर, महादेव नेहमी शांत-भोळा आिण ूसन्न असणारा, परं तु ज्या ज्या वेळी ःवगार्त वा पृथ्वीतलावर अघिटत , िवपरीत घडले िकंवा असु र, राक्षस वरदानाने माजले , उन्मत्त झाले , पृथ्वीवरील तोल ढासळला अशावेळी वातावरण पिहल्यासारखे राखण्यास भगवान शंकरांनी कडक रूप धारण करून समतोल राखले ल ा आहे . हिरहरे श्वराचा कालभै रव अवतार शतघ्न दैत्याचा वध करण्यासाठी झाला, अशी भै रवाची वेगवेगळी रूपे शंकराने पाचव्या अवतारात घेतल्याचे सांिगतले जाते. यात भै रव महाभै रव, कालभै रव, कल्पांत भै रव, बटु क भै रव, आनंद भै रव, मरतड भै रव, अिभरूप भै रव यािशवाय बोध भै रव, चंडभै रव, ूचंड भै रव, रुरुभै रव, उन्मत्त भै रव, अहं कार भै रव, सं हारक भै रव अशीही आहे त. तशीच कालभै रवाची मं िदरे महाराष्टर्ात िवशेषत: कोकण भागात अनेक िठकाणी आहे त. रायगडमधील ौीवधर्न, िदवेआगर आिण हरे श्वर या िठकाणी कालभै रवाची शिक्तःथाने ःवयंभू मं िदरे आजही मोठय़ा ख्यातकीतीर्स ह नावारूपाला आले ल ी आहे त. िदवेआगर येथील कालभै रव िसद्धनाथ भै रव आिण केदार अशी शिक्तःथाने मं िदरे असू न हिरहरे श्वर येथे कालभै रव तर ौीवधर्न येथे िसद्ध भै रव असल्याचे सांिगतले जाते. ौी कालभै रवला ौी शंकरांनी चौसष्ट कोटी गणांचा अिधपती आिण काशीचा रक्षक (कोतवाल ) नेम ला असल्याने अमपूजेचा अिधकारी कालभै रव वाराणसीत आहे . अशा कालभै रवाचे महत्त्व आिण शक्ती मोठी असू न कालभै रवाचे दशर्न ूथम घेतल्यावर त्या भािवकांची, भक्तांची काशीची याऽा पूणर् होते. तसे च हिरहरे श्वर येथेही कालभै रव मं िदरात ूथम कालभै रवाचे दशर्न घेऊ न हिरहरे श्वर मं िदरात ॄह्मा, िवंणू, महे श आिण आिदमाया यांचे दशर्न घेऊ न पुन्हा कालभै रवाचे दशर्न घेतल्यानेच हिरहरे श्वराची याऽा पावन होते. ौी कालभै रवाची िनिमर् ती कशी झाली त्याबाबत अनेक रूपकथा आहे त. एकदा ःवगर्ल ोकांत ॄह्मदेव आिण िवंणू या दोघांचे आपापसात ौेष्ठ कोण यावरून कडाक्याचे भांडण जुंपले . तत्पूवीर् ॄह्मदेवाला पाच िशरे होती. या दोघांच्या वादावर शंकरांनी तोडगा काढावा आिण िनणर्य घ्यावा, तसे च दोन्ही देवांत ॄह्मरूप कोणाचे हाही वाद उद्भवला. तेव्हा देवऋषी नारदांनी दोन्ही देवांना बदरीकाौमांत जाऊन तेथील महामु नींची भे ट घेऊ न या शंकेचे िनरसन व्हावे यासाठी पाठिवले , परं तु िशव हे च ॄह्मःवरूप आहे त, असे महामु नींनी सांिगतले ले दोन्ही देवांना पटले नाही, मग पुन्हा ते ‘चार वेद’ यांच्याकडे गेले , तेथेही अशाच उत्तराने समाधान झाले नाही. म्हणून ओमकार ःवरूिपणी िऽपदागायऽीकडे गेले . या िऽपदा गायऽीने हे च उत्तर िदले . त्यानंतर ौी शंकरांनी त्यांचे ःवगार्त असले ले िशर आिण पाताळात असले ले पाय अनुबमे ॄह्मदेव आिण िवंणू यांना शोधण्यास पाठिवले यासाठी दोन्ही देवतांनी अथक ूयत्न केला. पाताळात पाय शोधीत असता ौीिवंणूंना गणपती िदसले . पण ते ध्यानःत बसले होते. त्यांना ौीिवंणूंनी पायाबाबत िवचारले असता गणपती म्हणाले , ‘आपण एवढी ॅमं ती केल्यावर तुम्हाला कुठे ॄह्मांड िदसले ; तरी अशी अनंत कोटी ॄह्मांडे ौी शंकराचे चरणी असल्याने त्यांचे असे वेगळे अिःतत्व िदसणार नाही.’, असे सांिगतले ते िवंणूंना पटले व मान्यही झाले . माऽ ःवगार्त ॄह्मदेव िशर शोधण्यासाठी अथक ूयत्न करताना सतत गुणगुणत होते मीच ॄह्म आहे व मीच ौेष्ठ आहे . दरम्यान, ॄह्मदेवांना ितथे गाय आिण केतकी (केवडय़ाचे झाड) भे टले . त्यांना ॄह्मदेवांनी आपल्याकडे वळवून शंकराचे िशर िदसले असे खोटे सांगण्यास ूवृत्त केले . यानंतर मग ःवगार्त िवंणू, ॄह्मदेव, गाय व केतकीसह आले . त्यानंतर िवंणूंनी सांिगतले की, ‘मला पाताळात पाय िदसले नाहीत . माऽ ॄह्मदेवांनी धािरष्टय़ दाखवून खोटेपणाने मला ःवगार्त िशर िदसले आिण यासाठी साक्षीदार म्हणून गाय आिण केतकी यांना आणल्याचे सांिगतले .’ यानंतर शंकरांच्या साक्षी तपासणीत गाय व केतकी यांच्या साक्षी खोटय़ा ठरल्या, मग शंकर बोधायमान झाले त्यांनी खोटय़ा साक्षीबद्दल गायीला शाप िदला की, ‘तुझे मु ख नेहमीच अशुद्ध आिण अपिवऽ राहील , माऽ तुझे दशर्न पाठीमागून घेतील . तसे च केतकीला सु द्धा शाप िदला तुझ्या अंगावर पानोपानी काटे असतील तुझ्या केवडय़ाच्या कळीच्या पानांनी माझी पूजा केली जाणार नाही. तू मला म्हणजे शंकर, महादेव व भै रवनाथ यांना नेहमीच िनिषद्ध राहशील .’ याूमाणे आजही गायीचे दशर्न मागून घेतात व केवडय़ाच्या कळीचे पान शंकरादी देवांना वािहले जात नाही. यानंतर शंकराचे लआय ॄह्मदेवाकडे गेल्यावर ते पुन्हा अितबोधायमान झाले . त्यांनी रागाच्या भरात त्यांच्या जटेम धून एक केस उपटला आिण िसद्ध भै रवनाथ ूकट झाले . याच दरम्यान ॄह्मदेवाच्या पाचव्या मु खातून शंकराची िनंदानालःती सु रूच होती. याबद्दल ॄह्मदेवाला शासन व्हावे म्हणून िसद्ध भै रवानी त्विरत तलवार उपसू न ॄह्मदेवाचे पाचवे िशर धडावेगळे केले . तेव्हापासू न ॄह्मदेवाला चार िशरे रािहली. ॄह्महत्येचे कालभै रवाकडन ू पातक घडल्याने ते पापशासन व्हावे म्हणून तो काशीला िनघाला. पाताळात मत्यर्ल ोकांत- वैकुंठ लोकांत तीथर्याऽा करून सु द्धा पापक्षालन झाले नाही; परं तु ॄह्मदेवाचे तुटले ले िशर कालभै रवाच्या हाताला िचकटले ले होते. माऽ पिवऽ काशी गंगेत ःनान केल्यावर ते िशर खाली पडले आिण कालभै रवाची ॄह्म हत्येच्या पातकामधून मु क्त ता झाली आिण मग शंकरांनी त्यांना चौसष्ट गणांचा अिधपती आिण काशीचा रक्षक (कोतवाल ) नेम ले .

loksatta.com/lokprabha/…/mahima.htm

1/2

4/15/2009 Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

Lokprabha.com ( ) िशवाच्या तेजापासू न िनघाले ल ी शक्ती ही योगेश्वरी (जोगेश्वरी) ही कालभै रवाची पत्नी मानली जाते. कुलदैवत, उपाःय दैवत, मामदैवत असे तीन ूकार कालभै रवाचे असू न त्या त्या घराण्यात भै री भवानी (भै रवनाथ, भवानीमाता) अशी असू न त्यांची िनत्यनेम ाने पूजा-अचार् होत असते. कालभै रव भू तिपशाच्च करणी इ.पासू न तात्काळ मु क्त ी देतो. कालभै रवाचे ूथमदशर्नी िवबाळ रूप पािहले असता भीतीदायक, भयावह, उम, बोधदायक वाटते. परं तु कालभै रवाची ख्यातकीतीर् फारच मोठी आहे . ौीवधर्न येथील कालभै रवाच्या मं िदरातील मू तीर् ही दिक्षणमु खी आहे , तर हरे श्वर येथील कालभै रव मं िदरातील मू तीर् उत्तरमु खी आहे . भू तिपशाच्च बाधेपासू न मु क्त ी देणारा म्हणून हरे श्वर कालभै रवाची ख्यातकीतीर् सवर्दरू पसरली आहे , िशवाय येथे भू तांना घालिवणारा खांबही मं िदरात आहे . अशा या हरे श्वर कालभै रवाचे महत्त्व जाणून घ्यावे, आपल्या डोळ्यांनी पाहावे, त्याच्याशी नाते जोडावे याच मू ळ उद्देशाने काशीचा कोतवाल म्हणजेच कालभै रव काशीहन ू इकडे येण्यासाठी िनघाला हे वृत्त हरे श्वराच्या कालभै रवाला समजल्यावर काशीच्या कोतवालाचे आनंदाने ःवागत करावे म्हणून कालभै रव हरे श्वर उत्तरे कडे तोंड करून (ौीवधर्न गावाकडे ) उभा रािहला. याच दरम्यान कोतवाल कालभै रव ौीवधर्न येथे पोहोचला होता. पहाट झाली कोंबडा आरवला. कालभै रव काशी ौीवधर्न येथे िःथरावले . आजही दोघांचे मु ख दिक्षण-उत्तर आहे . ौीवधर्नमधील कालभै रवाच्या मू तीर् ूाचीन काळातील असू न पाषाणाच्या आहे त. या मं िदराच्या गाभाढयात चार मू तीर् असू न समोर दशर्नी डावीकडे असले ल ी मू तीर् ही िसद्धनाथ भै रवाची असू न याच मू तीर्च्या डाव्या बाजूल ा असले ल ी मू तीर् योगेश्वरीची आहे . कालभै रवाच्या बाजूल ा िभं तीच्या कडे ल ा मू तीर् आहे ती ‘वीर’ याची आहे . योगेश्वरीच्या बाजूल ा िभं तीच्या कडे ल ा जी मू तीर् आहे ती ‘क्षेऽपाळाची’ आहे . िसद्ध भै रवाला चार भु जा असू न त्याच्या हातात ढाल , उजव्या हातात तलवार, बाजूल ा िऽशूळ, कमरे ल ा खंजीर अशी आयुधे आहे त. ौीवधर्न येथील मं िदरात असले ल ा कालभै रव हा काशी या िठकाणांचा रक्षक (कोतवाल ) असू न ूत्यक्ष काशी या िठकाणी केले ल ा नवस ितथे बोलले ल ी अजर्, िवनंती ौीवधर्न या िठकाणच्या मं िदरात फेडली असता काशी येथील दैवताला पावन होते, अशी भािवक- भक्त यांची दृढ ौद्धा आजही आहे . ौीवधर्न येथील कालभै रवाचा उत्सव माघ वद्य अष्टमीला होत असतो. राऽी या िठकाणी जऽा भरते. ौद्धावान भािवक भक्तगण यांची मोठी गदीर् असते. फाल्गुन मिहन्यात पौिणर्मे ची मोठी होळी ढोल , नगारे , झांजा यांच्या आवाजात आिण मोठय़ा लोकसं ख्येच्या हजेरीत धुम धडाक्यात राऽौ लागत असते तसे च कालभै रवाची पौिणर्मे ची होळी ूथम लागल्यावर मगच गावातील - खेडेगावातील अन्य देवतांच्या होळ्या लागत असतात. यािशवाय धूिलवंदनाच्या सायंकाळी कालभै रवाच्या ढोलताशांच्या भे टीस अन्य देवताचे ढोल भे टण्यास जातात . त्यानंतर यांची तहसील कचेरीच्या मोठय़ा ूांगणात एकिऽत गळाभे ट होते आिण तहसीलदारांकडन ू पानिवडा सवर् मानकढयांना िदल्यावर कायर्बम सं पतो. चैऽ पौिणर्मे ल ा हनुम ान जयंती येत.े या िदवशी कालभै रवाच्या ूांगणात गावातील सवार्त मोठी अशी जऽा भरते. तत्पूवीर् भािवक ौद्धावान िस्तर्यांनी कालभै रवाकडे बोलले ले नवस लाकडी हातखोडे घालू न फेडले जातात . या आकाराचे हात खोडे असू न त्याला लाकडी खुंटी असते. यामध्ये नवस फेडणाढया स्तर्ीने दोन हात अडकवून देवाला (मं िदराचा सं पूणर् भाग) ढोल नगाढयाच्या आवाजात ूदिक्षणा घालायची असते. हातखोडय़ाचा नवस फेडण्यापूवीर् त्या स्तर्ीने सकाळपासू न काय काय केले हे सत्यकथन कालभै रवाच्या भगतामाफर्त सांिगतले जाते. पण ितने सांगण्यात काही लपिवले तर हातखोडय़ाची खुंटी पडण्यास अितिवलं ब होतो, पण सत्यकथनाने खुंटी लवकर पडते आिण ितच्या मं िदराभोवतालीच्या ूदिक्षणा कमी होतात . या मं िदराभोवतीचे पटांगण िवःतीणर् असू न मं िदराच्या दशर्नी दीपमाळ मोठी उं च आहे . िऽपुरीपौिणर्म ाही साजरी होते. िदव्यांच्या रोषणाईत हे मं िदर ौीमं त पेशव्यांचे दैवत असू न त्यांच्याच कारकीदीर्त मं िदराचा जीणोर्द्धार झाल्याचे सांगतात . या मं िदरात भक्तगणांची सततची ये-जा सु रू असते. इतर लहान-मोठे उत्सव होत असतात . या कालभै रवाची ख्याती खूप दूरवर महाराष्टर्ात पसरली असू न हे देवःथान नावाजले ले आहे .

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/mahima.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

व्यस नमु क्त ी ; , दारूच्या व्यसनापायी अनेकांची आयुंये उद्ध्वःत झाली होत आहे त ही गोष्ट आता नव्याने सांगण्याची गरज नाही; तसे च यापैकी काही सं स ार सहचरीच्या साथीने अथवा एखाद्या सपोटर् मुपच्या ूेरणेने पुन्हा सावरले .. त्या कहाण्याही सवर्ौुत आहे त, परं तु सगळे आधार सु टल्यावर, केवळ ‘ईश्वरी शक्तीच्या’ सािन्नध्यात रािहल्याने एका ‘वाल्याचा वाल्मीकी बनला,’ त्या ूवासाची ही अचंिबत करणारी कहाणी. सं पदा वागळे मुं बई शहरातील दादरच्या िहं द ू कॉलनीत लहानाचा मोठा झाले ल्या या गृहःथाचं नाव ‘िववेक भालचंि कळके’. नेकीने खाणावळ चालवून, कष्टाने पोट भरणाढया आई-विडलांचा हा मु ल गा, पण याच्या दारूच्या व्यसनामु ळे त्या वृद्ध मातािपत्यांचा अंतकाळ यातनामय झाला. वयाच्या केवळ सोळा- सतराव्या वषीर्, केवळ िाल म्हणून िववेकने पिहला घोट अनुभ वला. ती नशा तनामनात िझरपत गेल ी. तरीही पुढची पंधरा-वीस वषेर् म्हणजे साधारण १९९४ पयर्ंत तो ‘सोशल िसं करच’ होता. आठ-पंधरा िदवसांनी एखादिदवशी सणासु दीला (!) हक्की येत असे . त्या वेळी माऽ आजूबाजूच्या जगाचं भान सु टेपयर्ंत प्याले िरकामे होत, पण ु जोडीला व्यायामाची आवड होती, त्यामु ळे तेव्हा तो तरुन गेल ा. त्या पिरसरातले लोक िववेकला ‘बॉडी िबल्डर’ म्हणूनच ओळखत आिण म्हणूनच ‘एवढय़ा चांगल्या शरीराचा होणारा नाश’ बघून हळहळत . पोटापाण्यासाठी छोटे-मोठे उद्योग करणारा िववेक १९८५ च्या सु म ारास िफल्म इं डःशीत िशरला आिण लवकरच नावाजले ले कॅमे रामन ‘देबू देवधर’ यांच्या हाताखाली ‘लाईटमन’ म्हणून िःथरावला. मन लावून काम केल्याने हातात पैस ा खेळायला लागला. अंगात मःती िशरली आिण मग पैस ा िमळवायचा आिण दारूत उडवायचा हीच जीवनाची इितकतर्व्यता उरली. आईविडलांबरोबर ‘देबूदा’ आिण ‘ौावणीविहनींनी’ वषार्ंनुवषेर् समजावण्याचा ूयत्न केला, पण ‘आम्ही आमच्या मजीर्चे राजे’ हा मं ऽ जपणाढया िववेकला ‘समजुतीच्या चार गोष्टी सांगणं’ म्हणजे ‘पालथ्या घडय़ावर पाणी’ हे सवार्नाच कळू न चुकलं . मु ल ाची ही अधोगती बघून म्हाताढया आई-बापांनी हाय खाल्ली आिण त्यातच विडलांचा अंत झाला व आईही अंथरुणाला िखळली. तेव्हा काही काळ पश्चात्तापाची भावना मनात रें गाळत होती, पण मद्याचा िवळखा एवढा जबरदःत होता की, थोडय़ाच िदवसांत सवर् बंधने झुगारून ितन्हीिऽकाळ िपणे आिण फक्त िपणेच सु रू झालं . चोवीस तास िपणारा कामावर तरी कसा जाणार? मग प्यायला पैस ा हवा म्हणून घरातल्या वःतू एकेक करून बाहे र जाऊ लागल्या. चार मिहन्यांपूवीर् घेतले ल ा २१ हजारांचा टीव्ही ५ हजारांत, ३ हजारांचा वॉकमन तीनशे रुपयांना.. या पद्धतीने जेव्हा घरातल्या खाणावळीतील १०० माणसं जेवतील अशा भांडय़ांनी बाहे रचा रःता धरला तेव्हा ‘असह्य ’ होऊन घरातली माऊली रडतरडत ितच्या भावाकडे ‘चाळीसगावला’ िनघून गेल ी. त्यानंतर तर िववेकने घराचा कानाकोपरा साफ केला. शेवटची जी वःतू त्याने िवकली ती होती सं डासाची बादली. अशा ूकारे हातात आले ले पैसे क्षणाधार्त उडन ू जात . जेव्हा िवकण्यासारखं काहीच उरलं नाही तेव्हा िववेकने नातेवाईकांपुढ,े ओळखीच्यांकडे हात पसरायला सु रुवात केली. ८/८ िदवस आंघोळ नाही, दाढी ६ इं च वाढले ल ी, अंगात कळकट कपडे , हातापायाला कंप, तोंडाला दारूचा दपर्.. अशा माणसाला कोण उभं करणार? हा उपायही थकल्यावर िभकाढयांकडे भीक मागेपयर्ंत िववेकची मजल पोहोचली. शरीराला एकच शोष पडला होता दारू, दारू आिण दारूच. तशातच आई गेल्याचा िनरोप आला. ितच्या बाराव्या तेराव्यासाठी शेजारीपाजारी भीक मागून थोडे पैसे जमा केले , पण हातात पैस ा आला आिण तेरावं कधी उलटलं हे त्याला कळलं च नाही. आईविडलांचे क्षीण पाश सु टले आिण मग भीक मागून दारू प्यायची हे च जीवन उरलं . या अवःथेत तो कसा िजवंत रािहला, ते देवालाच ठाऊक. नक्कीच परमे श्वराचीच तशी इच्छा असणार. कारण एके िदवशी त्याच्या समोर योगायोगाने िदलीप बडगुजर नावाची व्यक्ती आली आिण भे ल कांडले ल्या अवःथेतच, कसं कोणास ठाऊक िववेकने त्यांच्यापाशी दारू सोडायची इच्छा व्यक्त केली आिण महाआश्चयर् म्हणजे जळगावचे हे अनोळखी गृहःथ या दारुडय़ाला आपल्या गावी घेऊ न गेले . जळगावला िवलासराव सनेर, डॉ. अरिवंद कुलकणीर्, ऋषी उपासनी, सु नील चौधरी.. अशी काही सज्जन मं डळी दारुमु क्त ीसाठी धडपड करत आहे त. त्यांनी िववेकचा ताबा घेत ला आिण त्याला सु धारण्याचा चंग बांधला. त्याच्या राहण्या-जेवणाची सोय केली. कपडे -लत्ते, भांडीकुंडी पुरवली. िववेकने बॉडीमसाजाचं शास्तर्ोक्त िशक्षण घेतल्यामु ळे, या व्यवसायात हळू हळू त्याचा जम बसू लागला. सु नील चौधरी हा तर िववेकचा शेजारीच. त्याच्या सं पूणर् कुटु ंबाने जे ूेम िदलं , त्याला तोड नाही. भारतीने तर पूवार्युंय माहीत असू नही बिहणीची माया िदली. गाडी रुळावर आली असं वाटत असतानाच एका पेशंटबरोबर त्याचा ‘केअर-टेकर’ म्हणून िववेक मुं बईला आला आिण घात झाला. जळगावकरांचे ूयत्न माितमोल ठरले . त्या देवतुल्य मं डळीना तोंड दाखवायला जागा उरली नाही. आिण पुन्हा एकदा भीक मागणं निशबी आलं . शेवटी ‘िरकामं ’ घर कवडीमोलात िवकल्यानंतर ‘पूणर्पणे हरले ल्या’ िववेकला एका दारुबाजानेच सल्ला

loksatta.com/…/vyasanmukti.htm

1/2

4/15/2009 Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

Lokprabha.com ू ह , ‘ िदला आता अक्कलकोटला जा आिण ःवामी समथार्च्या चरणांवर ःवत:ला झोकून दे.’ दादरच्या चंिकांत पाटील यांनी एसटीत बसवून िदलं आिण हा ‘गिलतगाऽ इसम ’ अक्कलकोटला पोहोचला तो िदवस होता गुढीपाडवा (२००६) आिण वार गुरुवार. आल्यानंतर ूथम ःवामींचं दशर्न घेऊ न िववेकने ौीःवामी समथर् मं डळाचे सं ःथापक व अध्यक्ष जन्मे जय िवजयिसं हराजे भोसले आिण िवश्वःत ौी. शामराव मोरे यांना लोटांगण घातलं आिण आपली जीवनकहाणी सांगून, समथर्चरणी आसरा देण्यासाठी साकडं घातलं . त्यांच्या मु खातून जणू ःवामींनीच आशीवार्द िदला आिण िववेकच्या आयुंयातील नवा अध्याय सु रू झाला. ःवामी समथर् अन्नछऽ मं डळाच्या पादऽाणकक्षात ‘चप्पल ःटॅण्ड’ सांभ ाळण्याची जबाबदारी िववेकला िदली गेल ी. ही से वा करत असताना, आजूबाजूच्या पिवऽ वातावरणाचा पिरणाम होऊन त्याचे िवचार बदलू लागले . मु ख्य म्हणजे पैशाचा मोह कमी झाला िकंबहना ु अनावँयक गोष्टींकडे पूणर्पणे पाठ िफरवल्याने पैशांची गरजच उरली नाही. अन्न, वस्तर् आिण िनवारा या मू ल भू त गरजा मठात पूणर् होत होत्या/ आहे त, त्यामु ळे शांत िचत्ताने ‘समथर्चरणी से वा देत राहणे’ हे च आयुंयाचं एकमे व ध्येय ठरलं . अक्कलकोट हे एक जागृत देवःथान. इथे दररोज सरासरी ४ ते ५ हजार भािवक दशर्नासाठी येतात. गुरुवारी ही सं ख्या दुप्पट होते तर उत्सवाच्या िदवसात भक्तांचा आकडा ३० ते ३५ हजारांवर जातो. अशा वेळी िववेकभाऊं चे दोन हात मशीनसारखे काम करतात . िकत्येकदा एका वेळी २० ते २५ माणसांचा मुप चपला देण्या-घेण्यासाठी येतो. तेव्हा त्यांच्या चपला-बूट व्यविःथतपणे एकात एक रचून ठे वणे व ते सु द्धा झटकन,् यात कौशल्याचा कस लागतो. आता नुस त्या नजरे ने ते चपला ओळखतात. गठ्ठय़ाने येणारे चप्पलबूट कधी हातात तर कधी कवेत उचलू न, इकडन ू ितकडे ठे वावे लागत असल्यामु ळे चप्पल ःटॅण्डवरील िववेकभाऊं चा पोशाख म्हणजे िबन हातांचा बिनयन आिण पांढरी हाफ पॅन्ट. राऽी ११-११।। ला काम सं पल्यावर, आंघोळ करून हे कपडे धुवून वाळत टाकले की काम झालं . गेल ी तीन वषेर् ‘पादऽाण कक्षावर’ काम करताना जे अनुभ व आले ते िववेकभाऊ हाताला सवड िमळे ल तसे शब्दात गुंफत गेले आिण ते िलखाण येणाढया गुरुपौिणर्मे ल ा ‘चप्पलवटा’ (चप्पल ठे वतात तो ओटा) नावाने पुःतकरूपात ूिसद्ध होण्याच्या मागार्वर आहे . िवदभार्तील अमगण्य अशा ‘ऋचा’ ूकाशनाच्या ूदीप मु ळे यांनी ही जबाबदारी उचलली आहे . चपलांचं काम सांभ ाळू न, सकाळच्या वेळी (ःटॅण्ड १०।। ला उघडतो) िववेकभाऊ अधार्गवायूने पीिडत अशा रुग्णांची मसाजद्वारे से वा करतात . असे तीन पेशंट त्यांच्या हातगुणाने िहं डते िफरते झाले आहे त. िववेकभाऊं च्या िवचारसरणीत झाले ल्या बदलाचे पडसाद त्यांच्या बोलण्यातून सतत जाणवतात. ते म्हणतात, ‘‘मी ही चप्पलसे वा व रुग्णसे वा करतोय ती केवळ सद्भावनेने; त्यातून पुण्य कमवायचे हा हे तू नाही. कारण मला माहीत आहे की गतआयुंयात मी जे कमर् केलं आहे त्याचे भोग मला भोगावेच लागतील आिण मगच ‘पुण्याचे पान’ उघडे ल . कारण पाप धुण्यासाठी पुण्याचा उपयोग होत नाही हे मला पक्कं ठाऊक आहे .’’ याऽेकरूंशी बोलताना िववेकभाऊं च्या हातांना माऽ क्षणाचीही उसं त नसते की पायाना बसण्याची मु भ ा नसते. पण चेहढयावर आनंद माऽ ओसं डू न वाहत असतो. ‘व्यसनमु क्त ीची ही गुढी’ पाहन ू आपण िदग्मू ढ होतो. या पाश्र्वभू म ीवर ‘अशक्य ते शक्य करतील ःवामी..’ हे मं िदरातील ूाथर्नेचे सू र मनात घर करून राहतात .

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/…/vyasanmukti.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

फे अरने स बीम ची न्यू फे अरे व्हर फू श रें ज गोरे पणा म्हणजे सौंदयर् नव्हे , सु दृढ त्वचाही िततकीच महत्त्वाची आहे . सौंदयर्उत्पादनातील केिवनकेअरने याच िवचारातून ‘फेअरवेअर’ िबमचे िवःतािरत ःवरूप ‘न्यू फेअरएव्हर फूश फेअरनेस बीम ’ हे उत्पादन दाखल केले आहे . या बीममध्ये सफरचंद, पपई, ःशॉबेरी यी फळांचे नैस िगर्क गुणधमर् आहे त. त्यामु ळे नैस िगर्क गोरे पणा उजळण्यास आिण केवळ चार आठवडय़ात चेहढयावर सु दृढ चमकही येण्यास मदत होते, असा कंपनीचा दावा आहे . िकंमत : ५० मॅम - रु. ६५; २५ मॅम - रु. ३५; ९ मॅम - रु. ६. मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

शॉिपं ग

उन्हाळ्यात अजम ल चा नवा सु गं ध िचडिचडय़ा, ऽासदायक आिण नकोशा वाटणाढया उन्हाळ्याला अजमल परफ्यूम उत्साहाचा आिण गोडव्याचा नवा सु गंध देत आहे . अजमल परफ्यूम ने पुरुष आिण मिहलांस ाठी दोन नवे सु गंध दाखल केले आहे त. िलं बूयुक्त मदार्ना ताजगी सु गंध ‘िटटॅिनअम ’ हा खास पुरुषांस ाठी तर फुलांचा रोमांिचत करणारा नजाकतभरा सु गंध ‘िडःशॅक्शन’ खास िस्तर्यांस ाठी सादर केला आहे . पॅटलू न आिण इतर अिधकृ त दुकांनात हे परफ्यूम उपलब्ध आहे त. िकंमत : दोन्ही सु गंधरु. १००० (१०० िमली.) पु रु षां स ाठी ‘डनिहल ब्लॅ क’ परफ्यू म चारचौघात आत्मिवश्वास देणारा, ःटायिलश असा मोहक सु गंध ‘डनिहल ब्लॅ क’च्या रूपानं पुरुषांस ाठी बाजारात येऊ घातला आहे . ही ‘ब्लॅ क’ रें ज सादर करताना खास मॉडनर् आिण पािश्चमात्य पुरुषांच्या आवडीचा िवचार केला आहे , त्यामु ळे भारतीयांनाही तो आकिषर्त करे ल असा कंपनीचा दावा आहे . यातील अ◌ॅरोमॅ िटक पदाथर् या सु गंधाला अिधक रोमांचक बनवतात. असा हा परफ्यूम खास ब्लॅ क बॉक्समध्ये आिण ःटायिलश ब्लॅ क बॉटलमध्ये बंद आहे . यात टॉप नोटमध्ये मीन नेटल अ◌ॅकॉडर् , हाटर्म ध्ये शान्सपरन्ट जािःमन आिण लॅ वेंडर तर बेस नोटमध्ये ःटू ड अ◌ॅकॉडर् , गायॅक वूड आिण केडर वूड या परफ्यूम नोटःचा समावेश आहे . हा सु गंध नॅचरल ःूे, िडओ ःूे, िडओिःटक,शॉवर जेल , आफ्टर शेव लोशन अशा िविवध उत्पादनांत उपलब्ध आहे . िकंमत : (उत्पादनानुस ार) रु. १२५० ते ३७५० टायटनचे ने ब् यु ल ा कॅ िल माृी कले क्शन १८ कॅरे ट सोन्यात बनिवले ल्या टायटन घडय़ाळांची ौृंखला नेब्युल ाने पुरुष माहकांस ाठी सादर करून आपल्या सं महात एका नवीन कलािवंकाराचा समावेश केला आहे . कॅिलमाफी म्हणजे सु ले खन- अक्षरांची सु रेख मांडणी. याच कॅिलमाफीवर आधारीत टायटनचे नेब्युल ा कॅिलमाृी कले क्शन म्हणजे साधेपणात िदसणाढया सौंदयार्चा सु रेख आिवंकार असं कंपनीचं म्हणणं आहे . िहरे जिडत आिण इटािलयन ले दर ःशॅपची जोड िदले ल्या या नव्या ौृंखले तील घडय़ाळांम ध्ये डायलवर कॅिलमाफी साकारली आहे . काही घडय़ाळांवरील देवनागरी िलपीतील अक्षर तर काही िठकाणी सं ःकृ तमध्ये िलिहले ल्या श्लोकांमु ळे या घडय़ाळांना एक वेगळं च रूप ूाप्त झालं य. कले वर ूेम करणाढया कलासक्त पुरुषांची पसं ती ठरे ल अशी ही घडय़ाळे सात िविवध ूकारांत मनगटावर सजण्यास सज्ज झाली आहे त. िकंमत : रु. ६५००० ते ९५०००

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

loksatta.com/…/shopping.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

या कानाचं त् या कानाल ा

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

हे वन्स पीस एव्हे न्यू ही नव्याने उभी रािहले ल ी सोसायटी. आवारात दोन ूशःत हायफंडू टॉवर आिण मागच्या बाजूल ा एसआरएमधले दोन सहा मजली टॉवर. त्यामु ळे इथे साहिजकच २० मजले वाले आिण सहा मजले वाले असे वाद होतेच. आताचा वाद आयांम ध्ये सु रू असला तरी त्याचा उगम मु ल ांच्या भांडणात होता. जम नाबाई राम राव कु चाळके म ोिनका : िलसन िमस छाया, माझा मु ल गा जे म्हणतोय ते पूणर्पणे चुकीचं नाही, ओके? छाया : पूणर्पणे चुकीचं आहे . कॉलनीच्या कायर्बमात सी आिण डी टॉवरमधल्या मु ल ांनी का नाही घ्यायचा भाग? म ोिनका : हे तुम्हाला त्याने सांिगतलं च असे ल . छाया : हो नं. म्हणून तर आश्चयर् वाटतं. म्हणे, ती मु लं म्युिन्सपाल्टीच्या शाळे त जातात म्हणून आमच्या कायर्बमात नकोत. असं कसं होईल ? सगळय़ांना इथे इक्वल चान्स िमळणार. म ोिनका : कसला आलाय इक्वल चान्स ? बरोबरच आहे त्याचं म्हणणं. आपण वेगळे , ते वेगळे . असं एकदम त्यांना आपल्यात कसं िमसळायला द्ययचं? छाया : माणसं च आहे त ती सु द्धा.

म ोिनका : जरा, मु लं काय म्हणतात ते समजून तर घ्या. छाया : तुम्ही तुम च्या मु ल ाला समजावून सांगायला हवं, असं नाही वाटत तुम्हाला. म ोिनका : जाऊदे, तुम्हाला काय सांगणार? मु ल ांची मनं िकती सें िसिटव्ह असतात, हे तुम्हाला कुठू न कळायचं. लग्न नाही, मु लं नाहीत. छाया : िधस इज टू मच. माझ्या पसर् नल बाबी इथं आणण्याचं कारण नाही. इट्स मॅ टर ऑफ रूल्स अ◌ॅण्ड मॅ निरझम . म ोिनका : रूल्स काय आपण बनवूतसे बनणार. िशवाय, आपल्या टॉवसर् ची मे जॉिरटी आहे . आपणच बनवायचे रूल्स . आिण काय हो, तुम्हाला त्यांचा का इतका पुळका? छाया : कारण, आपण ज्या टॉवसर् म ध्ये राहतोय ितथे आधी या सगळय़ांची घरं होती. म ोिनका : हाऊ डज इट मॅ टर? आपण करोडोंमध्ये पैसे मोजले त. यांच्यासारखं नाही, सगळं फुकटात िमळवायला बसलो आपण. छाया : या सगळय़ातून मु ल ांम ध्ये भांडणं झाली तर? तुम्हाला तुम च्या मु ल ाच्या मनाची काळजी आहे . मला या होऊ घातले ल्या भांडणात मार खाणारी सगळी मु लं आिण त्यांच्या आयांची काळजी आहे . म ोिनका : तुम्ही म्हणजे काय मदर तेरेस ांचा अवतारच की नाही जसं काय! छाया : हो, त्यांनाही पोटची मु लं नव्हतीच, नाही का? म ोिनका : कळतात टोमणे! पण, सोशल ःटेटस नावाची काही गोष्ट आहे की नाही जगात . असं या सगळय़ांना आपल्यात िमसळू देण्याला माझाही िवरोध आहे च. छाया : हे च िशकवलं त वाटतं तुम च्या आठ वषार्ंच्या एकुलत्या एका मु ल ाला. हे भांडणं पुढे बराच काळ सु रू होतं. सं पूणर् सोसायटीत चचेर्चा िवषयही िमळाला. पण, मोठय़ांची भांडणं सु रू असताना ही सगळी मु लं एकमे कांबरोबर खेळण्याची तयारी करत होते की गटबाजीतील मारामारीची, हे कळू शकलं नाही. कदािचत येणारा काळ सांगेल च ते..

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/yakana.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

शेफ म्हटलं की आपल्याला आठवतात फाइव्ह ःटार हॉटेल ातील , टीव्हीवर चमकणारे शेफ. पण, खरं तर ूत्येक घरात एक शेफ असतो, नवनवीन ूयोग करणारा, इतरांना ूेम ाने रूचकर पदाथर् घाऊ घालणारा. तुम्हीही त्यापैकीच एक. मग, तुम च्या पाककृ ती लोकांस मोर यायला नकोत ? तर मग उचला पेन आिण कॅमे रा, िलहन ू पाठवा तुम च्या खास रे िसपीज. सोबत तुम चा आिण पाककृ तीचा फोटोही पाठवा. माऽ, कृ पया फोटो मोबाइलवरून काढू नका. चला तर मग, चमचे, कढया, डाव आिण सोबत पेपर-पेन घेऊ न तय्यार?ह्या वेळच्या ‘घरचा शेफ’मधल्या शेफ आहे त डोंिबवल ीच्या ऐश्वयार् अद्वै त पु णे क र

घरचा शे फ

रं गीबे रं गी आं ब टगोड उन्हाळी चटण्या

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

टोमॅ टोची ल ाल चटणी स ािहत् य : दोन मोठे टोमॅ टो, पाव कप साखर, दोन ते तीन खजूर, अधार् चमचा ितखट, अधार् चमचा गरम मसाला, अधार् चमचा आल्याचा कीस , पाच ते सहा मनुका. कृ ती : ूथम टोमॅ टो बारीक िचरून घेणे व त्यातच खजुराचे तुकडे करून घालावे. टोमॅ टो व खजुराचे िमौण गॅस वर मध्यम आचेवर ठे वून परतणे. परतताना िमौणाला पाणी सु टत आले की, लगेचच त्यात आलं , साखर, ितखट, मीठ, गरम मसाला, मनुका घालू न िमौण एकजीव करणे. चटणीसारखा गोळा झाला की, गॅस बंद करणे. थंड झाल्यावर बाऊलमध्ये काढणे. अवघ्या पाच िमिनटांत चटणी तयार होते. हरभ ढयाच्या डाळीची िपवळी चटणी स ािहत् य : एक वाटी हरभढयाची डाळ, पाच ते सहा लसणाच्या पाकळ्या, अध्र्या िलं बाचा रस , पाच ते सहा पोपटी िहरव्या िमरच्या, एक चमचा मीठ, फोडणीसाठी दोन टेबल -ःपून तेल , अधार् टी-ःपून मोहरी, पाव चमचा िहं ग, पाव चमचा हळद, पाच ते सहा कडीपत्याची पाने, दोन ते तीन लाल सु क्या िमरच्या. कृ ती : ूथम हरभढयाची डाळ चार ते पाच तास िभजत घालणे. नंतर िभजले ल्या डाळीतील पाणी काढू न टाकून त्यात लसू ण, िहरव्या िमरच्या, मीठ घालू न िमक्सरमधून बारीक वाटू न घेणे. नंतर या वाटणात िलं बाचा रस िपळू न ते एकजीव करावे व वरून मोहरी, िहं ग, हळद, कडीपत्ता, सु क्या िमरच्यांची फोडणी देणे. कच्च्या कै रीची िहरवी चटणी स ािहत् य : एक राजापुरी कैरी, एक वाटी कोिथंबीर, पाच ते सहा पोपटी िहरव्या िमरच्या, एक वाटी साखर, एक चमचा मीठ, एक टी-ःपून िजरा पावडर. कृ ती : ूथम कैरीची साल काढू न कैरी िचरून घ्यावी. नंतर कैरीच्या फोडी िमक्सरमध्ये वाटू न घ्याव्या. कैरीचा गर जाडसर असतानाच त्यात कोिथंबीर, िमरच्या, मीठ, साखर, िजरा पावडर घालू न िमक्सरमध्ये बारीक करावी. नंतर बाऊलमध्ये काढावी. आ म सू ल ाची काळी चटणी स ािहत् य : आठ ते दहा आमसू लं , चवीनुस ार अधीर् वाटी गूळ, अधार् चमचा मीठ, अधार् चमचा िजरं , पाव चमचा िहं ग, थोडी कोिथंबीर. कृ ती : ूथम एक तासभर कोकम पाण्यात िभजत ठे वणे. नंतर पाणी काढू न टाकून िमक्सरमध्ये कोकम , गूळ, मीठ, िजरं , िहं ग, कोिथंबीर सवर् घालू न बारीक वाटावे. चटणी तयार. खास उन्हाळ्यात ील शीत पे ये िःवट कॉनर् िपयु ष स ािहत् य : एक वाटी िपवळे मक्याचे दाणे, एक ते दीड वाटी दूध, एक टेबलःपून दही, एक ते दीड वाटी साखर, अधीर् वाटी ृेश िबम , पाव चमचा वेल ची पावडर, चार ते पाच बफार्चे छोटे क्यूब्स . कृ ती : ूथम मक्याचे दाणे कच्चेच िमक्सरमध्ये वाटणे. अधर्वट वाटू न झाले की त्यात दूध घालू न अगदी बारीक वाटावे. नंतर हे िमौण गाळण्याने गाळू न मक्याचा चोथा काढू न टाकावा. मक्याचे जे दूध तयार होते ते घेऊ न मं द गॅस वर गरम करणे. दोन ते तीन िमिनटे ते गरम करणे. गरम करताना सतत चमच्याने ढवळत राहावे. साधारण घट्ट होताच गॅस बंद करणे. हे दूध थंड झाल्यावर त्यात ृेश िबम घालू न व्यविःथत एकऽ करावे. नंतर त्यात दही घालू न िवरजण लावल्याूमाणे हलवून पाच ते सहा तास झाकून ठे वावे. मक्याचे दही तयार होते. हे दही जाःत घट्ट होत नाही. नंतर या दह्यात साखर, वेल ची पावडर, बफार्चे क्यूबस ् घालू न चनर् करणे. सवर्ि◌◌्हग ग्लासमध्ये ओतून थंडगार िपयुष िपण्यास द्यावे. कल कत्ता पान थं ड ाई स ािहत् य : दोन कलकत्ता पानं, अधार् टीःपून िमनाक्षी (पानवाल्याकडे िमळते), एक मोठा ग्लास कच्चे थंड दूध, तीन टीःपून साखर, तीन ते चार बफार्चे छोटे क्यूबस .् कृ ती : ूथम कलकत्ता पानं धुवून काऽीने कापून त्यात साखर घालू न िमक्सरमध्ये बारीक वाटू न घेणे. नंतर त्यातच कच्चे दूध, बफर् व िमनाक्षी घालू न चनर् करणे. थंडाई तयार. िपं क पे न थर (किलं गडचे म ॉकटे ल ) स ािहत् य : एक बाऊलभर िकलगडचे तुकडे , अधीर् बाटली िलं बका, दोन टेबलःपून शुगर िसरप, दोन टेबलःपून व्हॅ िनला आईिःबम , पाच ते सहा बफार्चे क्यूबस .् (शुगर िसरपसाठी अधीर् वाटी साखर, पाव वाटी

loksatta.com/lokprabha/…/chef.htm

1/2

4/15/2009 Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

Lokprabha.com पाणी.) कृ ती : ूथम शुगर िसरप बनवून घेणे. त्यासाठी एका भांडय़ात साखर व पाणी िमक्स करून गॅस वर सतत एक ते दोन उकळ्या येईपयर्ंत ढवळणे नंतर गॅस बंद करणे, गाळू न थंड होऊ देणे. दोन िमिनटांत शुगर िसरप तयार होते. नंतर किलं गडचे तुकडे िमक्सरमध्ये चनर् करून ज्यूस गाळू न घेणे. अधीर् बाटली िलं बका एका पेल्यात ओतून त्याचा गॅस जाऊ द्यावा. व्हॅ िनला आईिःबम मे ल्ट होऊ देणे. सव्र्ह करण्यापूवीर् किलं गड ज्यूस , शुगर िसरप, आईिःबम , िलं बका, बफर् घालू न हॅ न्डिमक्सरने अगदी थोडे से चनर् करणे व लगेचच ग्लासमध्ये ओतणे म्हणजे त्यावर छान फेस येतो. अशा ूकारे हे िपंक पेनथर मॉकटेल तयार होते. ऑ रें ज अपीटाइझर स ािहत् य : सहा सं ऽी, अधार् चमचा आल्याचा िकस , सहा ते आठ पुिदन्याची पाने, एक टेबलःपून मध, एक िलं बाचा रस , एक चमचा िपंक सं चर (सैं धव मीठ), तीन ते चार बफार्चे छोटे क्यूबस .् कृ ती : ूथम सं त्र्याचा रस काढू न तो गाळू न घेणे. नंतर त्यात आलं , पुिदन्याची पाने, मध, िलं बाचा रस , िपंक सं चर, बफर् घालू न हॅ न्डिमक्सरने चनर् करणे. हे िमौण गाळू न सवर्ि◌◌्हग ग्लासमध्ये ओतून थंडगार सव्र्ह करावे. अ◌ॅपीटाईझरमु ळे भू क वाढते. उन्हातून आल्यावर िकंवा जेवणापूवीर् हे प्यावे.

Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/chef.htm

2/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

रॉक ऑ न , , सांकशी कोरलाई सागरगड या एकाच पट्टयातील िकल्ल्यांना भे टी देताना कोरलाईचे रूप पाहन ू िशण कुठल्या कुठे पळू न जातो. तर सागरगडाचा पसारा पाहन ू मन थक्क होऊन जातं. एकाच पट्टय़ातील िकल्ले चढण्याची काही वेगळीच मज्जा आहे . ितथे थकवा नसतो तर अजून खूप काही पाहण्याचं वेड लागले लं असतं. मुं बईच्या जवळ असले ल्या या िकल्ल्यांना भे ट देणं या िमऽांस ाठी एक आगळाच अनुभ व ठरला. ूभ ा कुं भ ार-कु डके िवनेश िशरगावकर, सलील लाड, ूवीण िशंदे, िशवाजी िशंदे, ूमोद राणे आिण ूशांत सावे मुं बईहन ू सकाळी लवकर बाइकवर ःवार झाले . आधीच ठरल्याूमाणे यांनी पेणचा रःता गाठला आिण त्यानंतर पुढे सांकशीचा िकल्ला चढण्यास सु रूवात केली. िदवस रं गपंचमीचा असल्याने िकल्यावर फारशी वदर्ळ नव्हती. त्यामु ळे कुठे ही ऽास अथवा थकवा जाणवला नाही. सांक्षीच्या िकल्ल्याला दग्र्याचा िकल्ला असे ही सं बोधले जाते. मध्यम ौेणीचा हा िकल्ला असला तरी नवख्यांनी माऽ बरीच खबरदारी घ्यावी असे मत ूशांत सावे यांनी व्यक्त केले . िकल्यावर थोडय़ा ूमाणात रॉक पॅचेस असल्याने ते चढण्यासाठी रोपचा वापर हा करावाच लागतो. िशवाय या िकल्ल्यावर मधमाशांचे बःतान असल्याने िकल्यावर जोराचा कल्ला िकंवा मोठय़ा ूमाणात धांगडिधंगा केल्यास मधमाशा उठण्याचा सं भ व असतो म्हणूनच या िकल्यावर जाताना जरा जपूनच असं ही मत यावेळी त्यांनी व्यक्त केलं . बाइकवर ःवार झाले ल्या या सहाजणांच्या िटमचे नेतत्ृ व ूशांत सावे यांनी केलं . सांक्षीचे वैिशष्ठय़ सांगताना ते म्हणाले , या िकल्ल्यावर असले ल्या टाक्यांना नावं आहे त जसं दऽी, पायरी. या टाक्यांम धून खाली दग्र्याला पाणी िदलं जातं. म्हणूनच ते म्हणतात िकल्ला छोटा असला तरी इथे असले ल ी पाण्याची टाकं माऽ क्षुधाशांती करतात त्यामु ळे शेकसर् नी या िकल्लांना भे ट द्ययला हरकत नाही. परं तु नवख्यांनी माऽ खूप गोष्टी लक्षात घ्यायला हव्यात . जसं िडओडरण्ट लावू नये, भडक रं गाचे कपडे घालू नयेत. इतकंच नाही तर िकल्ल्यावर जेवणार असाल तर उम वासाचे पदाथर्ही नेऊ नयेत. कोरलाई म्हणजे साक्षात िनसगार्चा उत्तम नमु ना. हा िकल्ला म्हणजे बाणाच्या टोकाच्या आकाराचा. ितन्ही बाजूल ा समु ि आिण एका बाजूल ा जमीन. िनसगार्चा एक अनोखा चमत्कार म्हणा िकंवा ःथापत्यशास्तर्चा उत्तम नमु ना. उत्तम जपणूक असले ल्या या िकल्यावर कुटु ंबही जाऊ शकतात . कोरलाईवर पाहण्यासारखं म्हणजे पुरातन चचर् आहे . कोरलाईला पायढया आहे त त्यामु ळे हा गड चढणं तसा कठीण नाही. सागरगडला अंदाजे दोन तास चालायला लागतं. सागरगडला सतीचा माळ, तलाव, वांदरिलं गी सु ळका दिक्षणेल ा आहे . त्याचा बाले िकल्ला सु द्धा वैिशष्ठय़पूणर् आहे . मोठ्ठा िकल्ला आहे . पाण्याची सोय एका बाजूल ा आहे . सागरगडाचे वैिशष्टय म्हणजे पक्षीूेम ीसाठी या िकल्यावर िनरीक्षणाची उत्तम सं धी आहे . सागरगडाला खेडदुगर् असे ही म्हटलं जातं. या ितन्ही िकल्यांची एका िदवसातली सफर या सवार्स ाठीच अवणर्नीय होती. यासं दभार्त बोलताना ूवीण म्हणतो, िनसगार्च्या जवळ गेल्यावर आम्ही सवर्जण अिधक ृेश झालो. ऑिफसच्या एसी हवेपेक्षा या मोकळ्या हवेत श्वास घेणं आिण ितथली ूत्येक गोष्ट अनुभ वणं हाच खरं तर एक अिवःमरणीय अनुभ व आहे . असा अनुभ व की जो कुणाला सांगण्यापेक्षा ूत्येकाने तो उपभोगायलाच हवा त्यािशवाय त्याची काय नजाकत आहे हे कळणार नाही. सागरगडावर वर गेल्यावर िसद्धे श्वराचं मं िदर लागतं, त्यानंतर सप्तऋषीची गुहा आहे . १२ मी. खोल , ३२ मी. लांब, आिण ४ मी. उं च आहे . पण आता त्यातला बराचसा भागाची पडझड आहे . पावसाळ्यात हा उत्तम ःपॉट असू न इथे १०० मी. उं चीचा धबधबा पाहायला िमळतो. एका िदवसात आरामात हे तीन िकल्ले होऊ शकतात . रे ग्युल र शेकसर् असले तर आरामात होतात. सागरगड खूप मोठ्ठा आहे . िशवाय गदर् झाडीत लपले ल्या या िकल्याच्या वाटेकडे जाताना चुकण्याची शक्यता मोठय़ा ूमाणावर असल्याने, ितथे उपलब्ध असले ल्या बाणाच्य सहाय्याने जावं असं त्यांनी सांिगतलं . जंगलात गेल्यावर काही अंतरावर आिदवासी पाडे लागतात , या आिदवासी पाडय़ात लाइट आहे हे पािहल्यावर आश्चयर् वाटेल परं तु ही सोलर एनजीर् आहे आिण त्यावर या पाडय़ांम ध्ये ूकाश पसरला आहे , हे येथे पाहता येईल . या सहा जणांचा कुठलाही मुप नाही, परं तु वेळ िमळताच माऽ या सवार्ना डोंगराची वाट खुणावत असते. िकल्ल्यावर गेल्यावर पाण्याची टाकं साफ करणं जेणेकरून नंतर येणाढयांना पाणी उत्तम िमळे ल ही कामं हे करत असतात . अिधक म ािहत ीस ाठी ूशां त स ावे - ९८६९० ६६३१० [email protected]

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/rock.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

त थाःतु िनवडणुकीचे वारे चारही िदशेतून वाहत असले तरी यशाची नेम की िदशा आपल्याला गाठायची असे ल तर वाढयाची िदशा बदलावीच लागेल . या िनवडणुकीत सफलता ूाप्त करण्यासाठी ही राजिनतीूमाणे ही भिवंयिनतीही कामी येईलच. नामांकनापासू न ते मतदानाच्या िनणर्यापयर्ंत रोज िपवळ्या रं गाचे वस्तर् अवँय धारण करा. िवजय योग बनेल . कुणा िवद्वान, अनुभ वी ज्योितषाकडन ू ूाणूितिष्ठत िसद्ध िपतांबर कवच ूाप्त करून धारण करा. िवरोधकांचा िवरोध मावळे ल . ूचारासाठी बाहे र पडण्यापूवीर् दही व िमष्ठान्न खाऊन वर पाणी प्यावे. िवघ्ननाश आिण लाभ होईल . ूाणूितिष्ठत मािणक्य व पोवळं रत्नाची तांब्यातील अंगठी िरं ग िफंगर म्हणजे अनािमकात धारण करा, ूितष्ठा वाढेल . तंदरू ी रोटीवर िमष्ठान्न ठे वून वाटा. षडयंऽांपासू न बचाव होईल . ितळाचे पदाथर्, बताशे, मध आिण कुंकू वाहत्या पाण्यात सोडा. िवजयौी िनिश्चत होईल . मसू र डाळ व िमठाईचे दान करा. जनसं बंध सु धारतील . िनकालापयर्ंत पूवर् िदशेस मु ख्यद्वार असले ल्या घरात िनवास करा. हे िवजयाचे द्वार असल्याने िवजय सु िनिश्चत होईल . या िदवसांत अिधकािधक दान करा. देवःथानास भे ट द्या, िवशेषत: लाल रं गातील देवतेचे दशर्न सवर्ौेष्ठ ठरे ल . उदा. मुं बईतील िसद्धीिवनायक मं िदर. िशवाय ही याऽा गोपनीय असावी, याचा अिधक ूचार होऊ नये. जनते चे हृदय िजं क ण्यास ाठी.. दोन लाल रं गाचे दगड घेऊ न त्यावर साखर, हळद आिण मधाने अिभषेक करा. नंतर त्यातील एक दगड वाहत्या पाण्यात िवसजर्न करा व दुस रा ःवत:जवळ ठे वा. िनवडणुकीच्या कोणत्याही कामासाठी बाहे र पडताना त्या दगडास लाल कपडय़ात बांधून गाडीत ठे वा. जनभावना तुम च्या बाजूने उभी राहील . िनवडणुकीच्या िदवशी व िनकालाच्या िदवशी सकाळी मं िदरात वा गरीब-गरजूंना ५१ िकलो िमष्ठान्न िवतरीत करा. ५१ िकलो सं भ व नसल्यास ५१ तुकडे ही दान करू शकता. [email protected]

flowers to india Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Best Jobs click he re

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/thathaa.htm

1/2

4/15/2009

Lokprabha.com

१७ एिूल २००९

मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

flowers to india

थरारक िनस गर् , : अनेक ूाण्यापआयांना कीटकांना ःवत च्या बचावासाठी आिण भक्षणासाठीही िनसगार्त िमळू न िमसळू न जाणारे रं ग िनसगर्त: ूाप्त झाले ले आहे त. या रं गसं गतीत साधारणत: िहरवा आिण तपिकरी रं गच अिधक आढळतात. त्यामु ळे छायािचऽण करताना दरवेळेस आकषर्क, रं गीत ूाणीच छायािचऽणासाठी िमळतील अशी अपेक्षा न करता कधी कधी हे ‘ओळखा पाहू’ असे कोडे घालणारे ूाणीही िमळू शकतात . यु व राज गु जर् र (म ािहत ी व फोटो) माचर्/ एिूल मिहन्यात झाडे उघडी बोडकी असतात िकंवा नुकती त्यांना िहरवीगार पालवी फुटायला सु रुवात झाले ल ी असते. पानगळीमु ळे आपली नजर जाःत दूरवर जाऊ शकते आिण एरवी पानात दडन ू राहणारे पक्षी आपल्याला सहज आिण जाःत चांगले िदसू शकतात . झाडांच्या या पणर्हीन काळात ही रं गीबेरंगी मं डळी खरोखरच डोळ्यांना आनंद देणारी ठरतात . िनसगार्त हे पक्षी, फुलपाखरे , फुले ही त्यांच्या आकषर्क रं गसं गतीमु ळेच आपल्याला कायम ओळखता येतात आिण लक्षातही राहतात . हे रं ग बढयाच वेळेल ा इतरांना ‘‘मी इथे आहे ’’ अशी जािहरात करून दाखवतात , पण हे च जर त्यांचे शऽू िकंवा िशकारी असतील तर ते त्यांना घातक ठरते. याच कारणासाठी िकत्येक ूाणी, पक्षी, कीटक, मासे हे त्यांच्या आजूबाजूच्या पिरसरात अगदी िमळू निमसळू न जातात व िबलकूल जाणवणार नाही अशा रं गसं गतीचे असतात . िनसगार्त िमळू निमसळू न जाणाढया रं गसं गतीत साधारणत : दोन रं गाचे ूामु ख्याने अिःतत्व जाणवते. यात िहरवा आिण तपिकरी रं गच जाःत आढळतो, कारण सहसा िनसगार्त झाडीमध्ये राहणाढया या ूाण्यापआयांना िहरव्या अथवा सु क्या झाडांचे रं गच ‘मॅ च’ करणे सोयीचे ठरते. या त्यांच्या रं गसं गतीमु ळे हे ूाणी त्याचा दुहेरी फायदा घेऊ शकतात. िनसगार्त एकदम लपून गेल्यामु ळे बढयाचदा त्यांच्या भक्षकांना हे सापडत नाहीत अथवा लक्षात येत नाहीत आिण त्यांच्यापासू न यांचा बचाव होतो. त्याचूमाणे हे अगदी आजूबाजूच्या भागात लपले असल्यामु ळे इतर कीटकांना अथवा ूाण्यांना यांचे अिःतत्व पटकन जाणवून येत नाही आिण मग हे ःवत:च त्यांची िशकार अगदी सहज करू शकतात . छायािचऽणासाठी एरवी आम्ही िनसगार्त नेहमीच रं गीबेरंगी ूाणी, पक्षी, कीटक शोधत असतो. बढयाच वेळेल ा ते आम्हाला सहजासहजी सापडतात सु द्धा. माऽ हे असे िनसगार्त समरूप होणारे ूाणी सापडणे िकंवा शोधणे खरोखरच खूप िजिकरीचे काम असते. बढयाच वेळेल ा तुम्ही अगदी त्यांच्या अिधवासात िफरत असता आिण तुम्हाला अगदी नक्की माहीत असते की तो ूाणी ितथे असणार पण शोधूनही तो काही सापडू शकत नाही. िकत्येक वेळेल ा आम्ही पायवाटांवरून जात असताना माझ्यापुढे दोघे-ितघे अगदी सहज त्या ूाण्याला ओलांडू न जातात पण त्यांच्या लक्षातसु द्धा येत नाही की तो ूाणी अगदी पायवाटेच्या बाजूल ाच झाडावर बसला होता. जेव्हा तुम ची सराईत नजर त्यावर पडते िकंवा त्याची थोडीशी हालचाल होते तेव्हा माऽ तुम्ही त्याला ओळखू शकता आिण मग त्याचे छायािचऽण शक्य होते. झाडांच्या खोडावर राहणाढया पाली या अशाच सहज न िदसणाढया असतात. त्यांचा रं गसु द्धा थोडाफार त्या झाडाच्या खोडाच्या रं गाूमाणे बदलतही असतो. जेव्हा मी या पालीचे छायािचऽण करत होतो तेव्हा माझ्या बरोबरच्या िमऽांना बराच वेळ मी कसले छायािचऽण करतो आहे हे च कळत नव्हते. आता ती छायािचऽात ःपष्ट िदसू न येत आहे . माऽ ूत्यक्षात िनसगार्त ती एवढी बेम ालू म लपली होती की ितथे कोणी आहे हे च जाणवत नव्हते. छायािचऽातील ूाथर्ना कीटकसु द्धा असाच छोटय़ा झुडपाच्या कोवळ्या पालवीवर बसला होता. त्याचा एकंदर रं ग, आकार आिण आिवभार्व यामु ळे तो िजवंत हालचाल करणारा कीटक आहे हे च पटत नव्हते. एका िनळ्या माशीवर त्याने अयशःवी हल्ला चढवला म्हणून तो माझ्या लक्षात आला. त्यामु ळे छायािचऽण करताना दरवेळेस आकषर्क, रं गीत ूाणीच छायािचऽणासाठी िमळतील अशी अपेक्षा न करता कधी कधी हे ‘ओळखा पाहू’ असे कोडे घालणारे ूाणीही िमळू शकतात . माऽ त्यासाठी कायम सतकर् राहन जंगलात कुठे काय काय आहे हे पाहावे लागते. मला नक्की खाऽी आहे की जी काही छायिचऽे मला िमळाली आहे त ती जेम तेम १ टक्काच असतील आिण बाकीची ९९ टक्के मं डळी त्यांच्या ूभावी लपवणाढया रं गसं गतीमु ळे मला िदसलीच नसतील . www.yuwarajgurjar.com

Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

loksatta.com/lokprabha/…/tharar.htm

1/2

4/15/2009

http://www.loksatta.com/lokprabha/…

भ िवंय

िद. १० ते १६ एिूल , २००९

१७ एिूल २००९

मे ष व्ययःथानातील रिव राशीत येणार असू न त्याआधी तो गुरुशी लाभयोग करे ल . िवलं ब आिण गैरसोय सहन न झाल्याने एखादा मोठा धोका पत्करण्याकडे कल राहील . व्यापारात पैशाची िमळाले ल ी आश्वासने वेळेत पूणर् होणार नाहीत . सं बंिधत िगढहाईकांशी तणावाचे सं बंध बनतील . पण भिवंयाचा िवचार करता असे करणे धोक्याचे आहे . नोकरदार व्यक्तींनी कोणतीही ूितिबया घाईने देऊ नये. घरात तुम चे धोरण कडक राहील . मिहलांनी अितिवचार टाळावा. ....................................................... मु खपृष्ठ तथ्यांश फॉरवडर् चहा आिण चचार् exफुल्या @ डॉट कॉम कव्हरःटोरी िचनी कम िवचारवंत तारे जमींपर वाचन माइण्ड ओव्हर मॅ टर बखर सं गणकाची मे तकूट िग्लटिरं ग िगझमोज गोसीप कोलम आपलं बुवा असं आहे ! िचऽ दृष्टी मिहमा व्यसनमु क्त ी शॉिपंग या कानाचं त्या कानाला घरचा शेफ रॉक - ऑन तथाःतु थरारक िनसगर् भिवंय सं पकर् मागील अंक

वृष भ रिव गुरुशी आिण नेपच्युनशी लाभयोग करे ल . तुम ची महत्त्वाकांक्षा जागृत होईल . त्याला अनुस रून घटना घडल्याने उत्साह वाढेल . धंद्यामध्ये मोठी कामे ःवीकारून बरे च पैसे कमवावेसे वाटतील . गुंतवणूक करताना अनुभ वी व्यक्तीचा सल्ला जरूर घ्यावा. नोकरीत कामाच्या ःवरूपात फेरबदल होतील . आिथर्कमान उं चावेल . घरातील व्यक्तींवर तुम चे िवचार लादाल . नवीन व्यक्तीच्या सहवासाचे आकषर्ण वाटेल . कुसं गती टाळावी. मिहलांना चांगले काम करता येईल . ....................................................... िम थु न बुधामागोमाग रिव लाभःथानात तर मं गळ दशःथानात येईल . महमान तुम चे जीवन गतीमान बनवणारे आहे . आजुबाजुल ा होणाढया घडामोडींचा नक्की अंदाज येणे कठीण आहे . त्याभरात तुम च्याकडन ू कोणताही चुकीचा िनणर्य होणार नाही याची दक्षता घ्या. नवीन ूःताव दृिष्टक्षेपात येतील . त्यातील फायद्या-तोटय़ाचे गिणत आजमावणे आवँयक आहे . नोकरीत िवशेष भत्ता िकंवा अिधकार िमळतील . घरामध्ये नवीन वाहन िकंवा जागा खरे दीचे बेत ठरतील . वाहन जपून चालवा. ....................................................... ककर् सप्ताहाच्या मध्यात रिव दशमःथानात येईल . मं गळ भाग्यःथानात ूवेश करे ल . हे महांचे राशीबदल ूगतीकारक ठरणार आहे त. ज्या यशाकरता तुम्ही सबुरीचे धोरण ःवीकारले होते त्यात उत्साहवधर्क घटना घडतील . व्यापारात पैशामु ळे िकंवा इतर काही कारणाने मागेपुढे करावे लागले ले बेत साकार होतील . त्याचा तातडीने फायदा उठवा. सवार्च्या कलाने वागून मतलब साध्य करून घ्याल . नोकरीमध्ये कोणाच्याही िवरोधाची पवार् तुम्ही करणार नाही. कौटु ंिबक मतभे द कमी झाल्याचे समाधान िमळे ल . ....................................................... िसं ह रिव भाग्यःथानात येण्यापूवीर् गुरु आिण नेपच्युनशी िऽकोण करे ल . दीघर्काळ वाट पाहावी लागले ल्या गोष्टीचा कंटाळा येईल . एखादा धाडसी िनणर्य घ्यावासा वाटेल . व्यापार उद्योगात नवीन िवचारधारा तुम च्या मनात घर करे ल . नुकत्याच आले ल्या अनुभ वावरून तुम चा पिवऽा बदलाल . नोकरीमध्ये तुम च्यावर झाले ल ा अन्याय विरष्ठांच्या नजरे स आणून द्याल . सु धारणा होण्यासाठी एक-दोन आठवडे थांबावे लागेल . घरगुती ूश्नात तुम ची मते परखडपणे मांडाल . तरुणांचा रागाचा पारा वर जाईल . ....................................................... कन्या नेहमी तुम्ही सगळ्यांशी तोलू न मापून वागता. पण या सप्ताहात माऽ थोडे से िजद्दी बनाल . हवी असले ल ी गोष्ट िमळण्यासाठी धोका पत्करण्याची तुम ची तयारी असे ल . व्यापारधंद्यात तत्त्वात न बसणाढया व्यक्तींशी हातिमळवणी करणे भाग पडे ल . हातातील पैसे जपून वापरा. नोकरीमध्ये बदलत्या सू चनांमु ळे कामात एकिचत्त करता येणार नाही. बदलीचा ूयत्न करणाढयांनी धीर धरावा. घरामध्ये वादिववादामु ळे काही काळ तणाव राहील . तरुणांनी अचाट, अफाट साहस करू नये. .......................................................

flowers to india Best Jobs click he re

Flowers & Gifts

Send flowe rs & Gifts

Send Flowers to india

तू ळ रिव सप्तमःथानात, तर मं गळ षष्ठःथानात ूवेश करे ल . रिवचा गुरु आिण नेपच्युनशी लाभयोग तर हषर्ल मं गळाची युती होईल . ूत्येक गोष्टीत शांततेने आिण सबुरीचे धोरण ठे वता, पण मनाूमाणे घटना घडत नाहीत तेव्हा तुम्ही पेटून उठता. व्यवसायधंद्यातील आिथर्क वषार्ंकरता योजले ले बेत अमलात आणण्यासाठी िविवध व्यक्तींचा उपयोग कराल . नोकरीत तणावाखाली काम करायचा कंटाळा येईल . घरात मी म्हणेन ती पूवर् िदशा असा तुम चा हे का असे ल . ....................................................... वृि श्च क ूगती म्हटली की सं घषर् आलाच. दशमातील शिन तुम्हाला बरे च काही करण्याचे बळ देईल . पण त्याला जोड देणारी व्यक्ती िमळणे कठीण आहे . व्यापारात पिरिःथतीपुढे न वाकता नवीन योजना कायार्िन्वत कराल . त्यातील कायद्याची बाजू

loksatta.com/lokprabha/…/astro.htm

1/2

4/15/2009 Express Classifieds

P ost and vie w fre e cla ssifie ds a d

Express Astrology Know wha t's in the sta rs for you

Advertise with us

http://www.loksatta.com/lokprabha/… लक्षात घ्या. हातातील कामे शक्यतो वेळेत सं पवा. नोकरीत तुम्हाला हवी असले ल ी सु िवधा िमळाली नाही तर कामात चालढकल कराल . जेव्हा आिण िजथे गरज पडे ल तेव्हा घरातील व्यक्तींना समज द्याल . तरुणांनी बेस ावध राहन ू चालणार नाही. ....................................................... धनू रिवचा गुरुशी आिण नेपच्युनशी लाभयोग होईल . मं गळ हषर्ल ाशी युती करे ल . महमान तुम्हाला ःफोटक बनवणारे आहे . काही गोष्टींचा साित्त्वक सं ताप येऊ न तुम्ही तुम चे िवचार ःपष्टपणे मांडाल . व्यापारात नेहमीच्या कायर्पद्धतीत बदल कराल . कारखानदारांना त्यांच्या धोरणात सं बमण करणे भाग पडे ल . ऑिफस िकंवा फॅक्टरीचे ःथलांतर झाल्याने िचत्त िवचिलत होईल . नोकरीच्या कामात फेरफार झाल्याने मन िःथर होणार नाही. घरामध्ये जुनी ूॉपटीर् िकंवा वाद नव्याने डोके वर काढतील . ....................................................... म कर रिव चतुथर्ःथानात तर मं गळ तत ृ ीयःथानात येईल . मं गळ हषर्ल ाशी युती करे ल . मनिःथती िद्वधा करणारे महमान आहे . मनाची चलिबचल होईल . वाहन िकंवा मशीन चालवताना बेस ावध राहू नका. व्यापारउद्योगातील िनणर्य सावधतेने घ्यावेत. पैशाची आवक मनाजोगती राहील . नोकरीतील समयसू चकता विरष्ठांना आवडे ल . योग्य अंदाजाचा सं ःथेल ा फायदा होईल . घरामध्ये तुम चे धोरण अडमु ठेपणाचे असे ल . तरुणांनी आिण मिहलांनी अितआत्मिवश्वास टाळावा. ....................................................... कुं भ तुम ची महत्त्वाकांक्षा िडवचणारे महमान लाभणार आहे . मनाला पटले ल ी गोष्ट कृ तीत उतरवल्यािशवाय चैन पडणार नाही. ःवत:ची वेगळी ूितमा शािबत करण्याचे धाडस दाखवाल . आिथर्क दृष्टीने अनुकूल घटना घडतील . केले ल्या कामाचे पैसे िमळतील . नोकरीत कामात झाले ले बदल तुम्हाला आवडणार नाहीत. घरातील व्यक्तींना तुम च्यातील मीपणा आवडणार नाही. तरुणमं डळी साहसिूय बनतील . ःवत:ची िटमकी वाजवण्याची सं धी सोडणार नाही. खेळाडंू नी दुखापतीपासू न जपावे. ....................................................... म ीन अचूक अंदाज आिण त्यानुस ार केले ल ी कृ ती यामु ळे फायदा होणार आहे . ज्या कामात काही केल्या गती येत नव्हती त्यात साहसी पाऊल उचलण्याचे धाडस दाखवाल . व्यवसायधंद्यात उपबमांचे िनयोजन केले असे ल तर ते कायार्िन्वत होईल . नोकरीच्या िनिमत्ताने अिधक सु िवधा देण्याचे आश्वासन विरष्ठ पाळणार नाहीत . अहं काराची भावना ठे वून काम कराल . घरात तुम च्यातील हट्टीपणा इतरांना जाःत जाणवेल .

....................................................... िवजय केळकर Email : [email protected] Ads By Google

London Serviced A pts O ve r 3000 a pa rtm e nts across London Expressindia | The Indian Express | The Financial Express | City Newslines | Screen | Kashmir Live | Express Computer | Network Magazine India | feBusiness Traveller | ExpressPharma | Express Hospitality | Express Textile | Express TravelWorld | Express Healthcare Mgmt.

loksatta.com/lokprabha/…/astro.htm

2/2