Les Muziek Fantasiemuziek

Titel: Muziek voor Twitoeka Doel: Aan het einde van de les hebben de leerlingen twee muzieknotaties bedacht, opgeschreven, uitgewisseld, geoefend en uitgevoerd. Ook kunnen de leerlingen verschillen bedenken tussen verschillende uitvoeringen van eenzelfde notatie en kunnen de leerlingen regels bedenken die aan notatie verbonden dienen te worden. Leerlingen zijn dus bezig met de domeinen muziek noteren, maken en luisteren1. Tijd: Inleiding + introductie: 10 minuten Kern: 5 minuten Zelfstandig eerste deel: 20 minuten Zelfstandig tweede deel: 20 minuten Afsluiting en evaluatie: 20 minuten Totaal: 75 minuten Benodigdheden: -Muziekstuk uit Japan -Pen en papier om het stuk te noteren -Doos met orfinstrumenten Lesbeschrijving: Inleiding: Tijdens de reis naar Twitoeka, komt Joris langs het land Japan. In Japan hoort Joris heel mooie muziek en hij begint te fantaseren hoe de muziek zou klinken in het land Twitoeka. Joris bedenkt zich dat het leuk zou zijn om zelf muziek te bedenken en deze muziek te laten horen aan de mensen in Twitoeka. Maar als hij zelf muziek wil bedenken, dat moet hij wel onthouden hoe hij de muziek had bedacht! Introductie: Ik start de les met een muziekfragment. Dit betreft Japanse muziek. Dit fragment laat ik de leerlingen horen en daarbij geef ik de opdracht wat voor instrumenten de leerlingen horen in het fragment. Nadat we het fragment beluisterd hebben, start ik het gesprek met de leerlingen wat voor instrumenten er nu hoorbaar waren. Voor deze instrumenten bedenken we pictogrammen. Nu laat ik het fragment nog eens horen en de opdracht voor de leerlingen is om deze muziek te noteren op een eenvoudige manier. Nadat dit gedaan is bespreken we dit. Kern: Dit vormt een uitgebreide introductie op de les. In het vervolg van de les is het namelijk de bedoeling dat de leerlingen zelf een muzieknotatie bedenken. De opdracht luidt als volgt: De groep wordt in tweeën verdeeld. Bedenk een muziekstuk dat traditioneel is voor je fantasieland. Dit muziekstuk noteer je op papier en je zorgt dat je het zelf kunt spelen. Het stuk mag uit maximaal vijf verschillende instrumenten en partijen bestaan. De andere groep zal hetzelfde doen en de muzieknotaties worden uitgewisseld en de andere groep gaat deze notatie oefenen. Het gaat om eenvoudige notaties. Het kan dus best zijn dat vijf leerlingen hetzelfde instrument bespelen. Anders zou een groep een notatie moeten bedenken waarin tien tot vijftien verschillende instrumenten te horen zijn en dit zou de opdracht te complex maken. Zelfstandig: Eerste deel: de leerlingen gaan uit elkaar en bedenken, oefenen en noteren een eigengemaakt 1

1

Haverkort, F. (2004). Muziek meester!. Utrecht: ThiemeMeulenhoff

muziekstuk. Tweede deel: de leerlingen wisselen de notaties uit en ze gaan aan de slag met het oefenen van andermans notatie. Afsluiting: Nadat de stukken genoteerd, uitgewisseld en geoefend zijn, komt de klas bij elkaar en wordt er opgetreden. Bij de optredens is het de bedoeling dat eerst de groep die het stuk heeft geoefend van de andere groep, het stuk zal uitvoeren. Vervolgens zal de groep die de notatie bedacht heeft het stuk uitvoeren. We kijken nu of er grote verschillen zitten tussen de verschillende uitvoeringen. Een leuk idee hierbij is om de beide uitvoeringen op te nemen zodat er heel gericht geluisterd kan worden wat de verschillen zijn. De verschillen worden opgeschreven op het bord en hierover kunnen we een gesprek voeren. Vragen die daarbij gesteld kunnen worden zijn: hoe kan het nou dat er verschillen zijn? Moeten er regels aan notatie worden verbonden (bijvoorbeeld over ritme)? Evaluatie: Met de leerlingen bespreken we wat we geleerd hebben en wat opgevallen is. Moeten er nu regels gesteld worden aan notatie? Differentiatie: - Wanneer een klas moeite heeft om zelfstandig iets te bedenken kun je ter inspiratie verschillende muziekstukken laten horen uit verschillende landen. - Nadat de notaties zijn uitgewisseld, kun je de twee groepen verdelen in subgroepen. Deze subgroepen oefenen dan ook de notatie van de andere groep. Leuk is het om te zien hoe anders een notatie kan klinken wanneer andere mensen de notatie uitvoeren. - Deze les is prima aan een klas te geven, maar een leuk idee is dat je deze opdracht doet in samenwerking met een andere groep. Je kunt dan vier groepen maken en vier verschillende notaties bedenken en uitvoeren.