Khoaluan_quyen

1

PhÇn 1. Më §ÇU 1.1. §Æt vÊn ®Ò ViÖt Nam lµ mét n−íc cã 76% d©n sè sèng ë n«ng th«n. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thÕ kû qua, n«ng nghiÖp lu«n gi÷ vÞ trÝ quan träng. NÒn n«ng nghiÖp n−íc ta ngµy cµng ph¸t triÓn v÷ng m¹nh vµ ®¹t ®−îc nhiÒu thµnh tÝch ®¸ng khÝch lÖ. NÕu nh− tr−íc ®©y chóng ta chØ s¶n xuÊt ®ñ ¨n th× hiÖn nay chóng ta ®· trë thµnh mét n−íc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai trªn thÕ giíi (sau Th¸i Lan). §¹t ®−îc kÕt qu¶ ®ã do nhiÒu yÕu tè mang l¹i, trong ®ã cã c«ng rÊt lín cña ngµnh khuyÕn n«ng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng hiÖn nay, khuyÕn n«ng kh«ng thÓ thùc hiÖn theo kiÓu déi tõ trªn xuèng, s¶n xuÊt mµ kh«ng theo nhu cÇu cña thÞ tr−êng, cèt lµm sao s¶n xuÊt cho ®−îc nhiÒu s¶n phÈm. Chóng ta ph¶i nghiªn cøu nhu cÇu cña thÞ tr−êng, s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm mµ thÞ tr−êng cÇn. KhuyÕn n«ng kh«ng chØ chuyÓn giao TBKT cho n«ng d©n mµ cßn ph¶i n©ng cao n¨ng lùc cho d©n, gióp hä tù m×nh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n. C«ng t¸c khuyÕn n«ng hiÖn nay ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ mét phÇn do tr×nh ®é nhËn thøc cña n«ng d©n cßn kÐm, mét phÇn do CBKN chØ truyÒn ®¹t kiÕn thøc cho n«ng d©n mµ kh«ng nghiªn cøu nhu cÇu thùc tÕ cña n«ng d©n lµ g×, kh«ng thùc sù ®i s©u ®i s¸t vµo ®êi sèng cña d©n. §iÒu ®ã ®ßi hái Nhµ n−íc vµ c¸c CBKN cÇn cã c¸c biÖn ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng hiÖn nay. §«ng Anh lµ mét huyÖn ngo¹i thµnh cña Hµ Néi. Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, phÈm chÊt c©y trång, vËt nu«i. Tuy nhiªn Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn vÉn ch−a ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ngµy cµng cao cña bµ con n«ng d©n ®Ó ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp h¬n n÷a, ch−a ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng s½n cã cña huyÖn. XuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò trªn, ®−îc sù nhÊt trÝ cña nhµ tr−êng, Ban chñ nhiÖm Khoa KhuyÕn n«ng vµ PTNT, d−íi sù h−íng dÉn trùc tiÕp cña thÇy gi¸o PGS.TS. D−¬ng V¨n S¬n t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: T×m hiÓu thùc tr¹ng vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh - Hµ Néi”.

2

1.2. Môc ®Ých nghiªn cøu Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ nh»m t×m hiÓu thùc tr¹ng c«ng t¸c khuyÕn n«ng, ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n, c¬ héi, th¸ch thøc vµ tõ ®ã ®Ò ra gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh. 1.3. Môc tiªu nghiªn cøu - §¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi cña huyÖn §«ng Anh. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c khuyÕn n«ng, ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n, ®Ò ra gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng t¹i huyÖn §«ng Anh - Hµ Néi. 1.4. ý nghÜa cña ®Ò tµi 1.4.1. Trong häc tËp vµ nghiªn cøu Gióp sinh viªn cã c¬ héi tiÕp xóc víi thùc tÕ vµ bæ sung thªm kiÕn thøc cho m×nh, lµm quen víi thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ cñng cè kü n¨ng lµm viÖc víi ng−êi n«ng d©n. 1.4.2. ý nghÜa trong thùc tiÔn T×m ra nguyªn nh©n cña c¸c ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng.

3

PhÇn 2. Tæng quan tµi liÖu 2.1. C¬ së lÝ luËn 2.1.1. Kh¸i niÖm vÒ khuyÕn n«ng Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®−îc sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ khuyÕn n«ng, cïng víi viÖc ¸p dông tiÕn bé KHKT trong s¶n xuÊt c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®−îc ®Èy m¹nh vµ ph¸t triÓn ë c¸c tØnh, huyÖn, x·. VËy khuyÕn n«ng lµ g×? Tõ “Extension” ®−îc sö dông lÇn ®Çu tiªn ë n−íc Anh n¨m 1866 cã nghÜa lµ “më réng - triÓn khai”, nÕu ghÐp víi tõ “Agriculture” thµnh “Agriculture Extension” vµ dÞch lµ “khuyÕn n«ng”. Do vËy khuyÕn n«ng lµ mét thuËt ng÷ rÊt réng ®−îc nhiÒu tæ chøc thùc hiÖn b»ng nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó phôc vô cho nhiÒu môc ®Ých cã quy m« kh¸c nhau. KhuyÕn n«ng hiÓu theo nghÜa réng: Lµ chØ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng hç trî sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Theo nghÜa hÑp: KhuyÕn n«ng lµ mét tiÕn tr×nh gi¸o dôc kh«ng chÝnh thøc mµ ®èi t−îng cña nã lµ n«ng d©n. TiÕn tr×nh nµy ®em ®Õn cho n«ng d©n nh÷ng th«ng tin vµ lêi khuyªn nh»m gióp hä gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò hoÆc nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng. KhuyÕn n«ng hç trî ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ canh t¸c, kh«ng ngõng c¶i thiÖn chÊt l−îng cuéc sèng cña n«ng d©n vµ gia ®×nh hä. TiÕn tr×nh s¶n xuÊt bao gåm c¸c yÕu tè kiÕn thøc vµ kü n¨ng, nh÷ng khuyÕn c¸o kü thuËt, tæ chøc cña n«ng d©n, ®éng c¬ vµ niÒm tin. Theo tæ chøc l−¬ng thùc thÕ giíi (FAO): KhuyÕn n«ng lµ c¸ch ®µo t¹o tay nghÒ cho n«ng d©n ®ång thêi gióp hä hiÓu ®−îc c¸c chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch vÒ n«ng nghiÖp, nh÷ng kiÕn thøc vÒ kü thuËt, kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý kinh tÕ, nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr−êng ®Ó hä cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña gia ®×nh vµ céng ®ång nh»m ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®êi sèng, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ, gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n míi. Theo côc khuyÕn n«ng - khuyÕn l©m ViÖt Nam: KhuyÕn n«ng lµ mét hÖ thèng biÖn ph¸p gi¸o dôc n«ng nghiÖp nh»m ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho n«ng d©n, x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n míi.

4

Nh− vËy khuyÕn n«ng lµ mét qu¸ tr×nh truyÒn b¸ nh÷ng kiÕn thøc, ®µo t¹o kü n¨ng, mang ®Õn cho n«ng d©n nh÷ng hiÓu biÕt ®Ó hä cã kh¶ n¨ng tù gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng c«ng viÖc cña chÝnh m×nh nh»m n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho gia ®×nh vµ céng ®ång. 2.1.2. Vai trß cña khuyÕn n«ng ®èi víi ph¸t triÓn n«ng th«n ë ViÖt Nam v Vai trß trong sù nghiÖp ph¸t triÓn n«ng th«n Trong ®iÒu kiÖn n−íc ta hiÖn nay, trªn 80% d©n sè sèng ë c¸c vïng n«ng th«n víi 70% lao ®éng x· héi ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng n«ng s¶n thiÕt yÕu cung cÊp cho toµn bé x· héi nh−: L−¬ng thùc, thùc phÈm, nguyªn liÖu c«ng nghiÖp chÕ biÕn… vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chiÕm 37 - 40% gi¸ trÞ s¶n phÈm x· héi. KhuyÕn n«ng

Giao th«ng

ChÝnh s¸ch

Ph¸t triÓn n«ng th«n

Nghiªn cøu, c«ng nghÖ

ThÞ tr−êng

Gi¸o dôc

Tµi chÝnh

TÝn dông

v Vai trß trong chuyÓn giao c«ng nghÖ

Nhµ nghiªn cøu. ViÖn nghiªn cøu. Tr−êng ®¹i häc

KhuyÕn n«ng

N«ng d©n

5

v Vai trß ®èi víi Nhµ n−íc - KhuyÕn n«ng khuyÕn l©m lµ mét trong nh÷ng tæ chøc gióp Nhµ n−íc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l−îc vÒ ph¸t triÓn n«ng l©m nghiÖp, n«ng th«n vµ n«ng d©n. - VËn ®éng n«ng d©n tiÕp thu vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ n«ng l©m nghiÖp. - Trùc tiÕp hoÆc gãp phÇn cung cÊp th«ng tin vÒ nh÷ng nhu cÇu, nguyÖn väng cña n«ng d©n ®Õn c¸c c¬ quan Nhµ n−íc, trªn c¬ së ®ã Nhµ n−íc ho¹ch ®Þnh, c¶i tiÕn ®Ò ra ®−îc chÝnh s¸ch phï hîp. 2.1.3. Môc tiªu cña khuyÕn n«ng Môc tiªu cña khuyÕn n«ng lµ lµm thay ®æi c¸ch ®¸nh gi¸, c¸ch nhËn thøc cña n«ng d©n tr−íc nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng. KhuyÕn n«ng kh«ng chØ nh»m nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn h−íng tíi sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña b¶n th©n ng−êi n«ng d©n vµ n©ng cao chÊt l−îng cuéc sèng ë n«ng th«n. Muèn ®¹t ®−îc nh÷ng môc tiªu ®ã ng−êi CBKN ph¶i th¶o luËn víi n«ng d©n, gióp hä cã c¸ch nh×n thùc tÕ vµ l¹c quan h¬n ®èi víi mäi vÊn ®Ò trong cuéc sèng ®Ó hä tù quyÕt ®Þnh biÖn ph¸p v−ît qua nh÷ng khã kh¨n. 2.1.4. Néi dung cña khuyÕn n«ng Theo nghÞ ®Þnh 56 CP cña ChÝnh phñ ngµy 26/04/2005, khuyÕn n«ng ViÖt Nam hiÖn nay bao gåm c¸c néi dung ho¹t ®éng sau: v Th«ng tin, tuyªn truyÒn - Tuyªn truyÒn chñ tr−¬ng ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, tiÕn bé KHKT vµ c«ng nghÖ, th«ng tin thÞ tr−êng, gi¸ c¶. Phæ biÕn ®iÓn h×nh tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt, qu¶n lý, kinh doanh, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû s¶n. - XuÊt b¶n, h−íng dÉn vµ cung cÊp th«ng tin ®Õn ng−êi s¶n xuÊt b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, héi nghÞ, héi th¶o, héi thi, héi chî, triÓn l·m vµ c¸c h×nh thøc th«ng tin tuyªn truyÒn kh¸c. v Båi d−ìng, tËp huÊn vµ ®µo t¹o - Båi d−ìng, tËp huÊn vµ truyÒn nghÒ cho ng−êi s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao kiÕn thøc, kü n¨ng s¶n xuÊt, qu¶n lý kinh tÕ trong n«ng nghiÖp, thuû s¶n. - §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô cho ng−êi ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, khuyÕn ng−. - Tæ chøc tham quan, kh¶o s¸t, häc tËp trong vµ ngoµi n−íc.

6

v X©y dùng m« h×nh vµ chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ - X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn vÒ c¸c tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ phï hîp víi tõng ®Þa ph−¬ng, nhu cÇu cña ng−êi s¶n xuÊt. - X©y dùng c¸c m« h×nh c«ng nghÖ cao trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, thuû s¶n. - ChuyÓn giao kÕt qu¶ khoa häc c«ng nghÖ tõ c¸c m« h×nh tr×nh diÔn ra diÖn réng. v T− vÊn vµ dÞch vô - T− vÊn hç trî chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ: ®Êt ®ai, thuû s¶n, thÞ tr−êng, khoa häc c«ng nghÖ, ¸p dông kinh nghiÖm tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt, qu¶n lý, kinh doanh vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû s¶n. - DÞch vô trong c¸c lÜnh vùc: ph¸p luËt, tËp huÊn, ®µo t¹o, cung cÊp th«ng tin, chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ, xóc tiÕn th−¬ng m¹i, thÞ tr−êng, gi¸ c¶ ®Çu t−, tÝn dông, x©y dùng dù ¸n, cung øng vËt t− kü thuËt, thiÕt bÞ vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cã liªn quan ®Õn n«ng nghiÖp, thuû s¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - T− vÊn, hç trî viÖc khëi sù doanh nghiÖp nhá vµ võa, lËp dù ¸n ®Çu t− ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû s¶n vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n, t×m kiÕm mÆt hµng s¶n xuÊt, tuyÓn dông, ®µo t¹o lao ®éng, huy ®éng vèn phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû s¶n vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n theo vïng, l·nh thæ vµ ®Þa ph−¬ng. - T− vÊn, hç trî, ph¸t triÓn, øng dông c«ng nghÖ sau thu ho¹ch, chÕ biÕn n«ng l©m, thuû s¶n, nghÒ muèi. - T− vÊn, hç trî qu¶n lý, sö dông n−íc s¹ch n«ng th«n vµ vÖ sinh m«i tr−êng n«ng th«n. - T− vÊn, hç trî ®æi míi tæ chøc, c¶i tiÕn qu¶n lý, hîp lý hãa s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, cña tæ chøc kinh tÕ tËp thÓ trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n. v Hîp t¸c quèc tÕ vÒ khuyÕn n«ng - Tham gia c¸c ho¹t ®éng vÒ khuyÕn n«ng, khuyÕn ng− trong c¸c ch−¬ng tr×nh hîp t¸c quèc tÕ. - Trao ®æi kinh nghiÖm khuyÕn n«ng, khuyÕn ng− víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ.

7

2.1.5. C¸c nguyªn t¾c cña khuyÕn n«ng HiÖn nay, ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ®ang ®−îc më réng trªn ph¹m vi toµn quèc. Nhµ n−íc ®· vµ ®ang dµnh nhiÒu kho¶n tiÒn lín ®Ó ®µo t¹o CBKN, x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cho m¹ng l−íi khuyÕn n«ng vµ ®Çu t− cho nhiÒu ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng kh¸c nhau. Tuy vËy ®Ó ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, khuyÕn n«ng cÇn ®−îc dùa trªn mét sè nguyªn t¾c sau: v KhuyÕn n«ng lµm cïng víi d©n, kh«ng lµm thay cho d©n KhuyÕn n«ng cïng lµm víi d©n. ChØ cã b¶n th©n ng−êi n«ng d©n míi cã thÓ quyÕt ®Þnh ®−îc c¸ch thøc canh t¸c trªn m¶nh ®Êt cña gia ®×nh hä. CBKN kh«ng thÓ kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh thay cho ng−êi n«ng d©n. N«ng d©n hoµn toµn cã thÓ ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n cña hä nÕu nh− hä ®−îc cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vµ nh÷ng gi¶i ph¸p kh¸c nhau. Khi tù m×nh ®−a ra quyÕt ®Þnh, ng−êi n«ng d©n sÏ tin vµo b¶n th©n h¬n so víi khi bÞ ¸p ®Æt. CBKN cÇn cung cÊp th«ng tin, trao ®æi, th¶o luËn víi n«ng d©n trªn c¬ së ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n«ng tr¹i: ®Êt ®ai, khÝ hËu, nguån vèn, nh©n lùc, c¸c khã kh¨n trë ng¹i, c¸c c¬ héi cã thÓ ®¹t ®−îc, tõ ®ã khuyÕn khÝch hä tù ®−a ra quyÕt ®Þnh cho m×nh. v KhuyÕn n«ng ph¶i ®−îc thùc hiÖn víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao Mét mÆt, khuyÕn n«ng chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Nhµ n−íc lµ c¬ quan quyÕt ®Þnh nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng th«n cho nªn ph¶i tu©n theo ®−êng lèi vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc trong khi thùc thi nhiÖm vô. MÆt kh¸c, khuyÕn n«ng cã tr¸ch nhiÖm ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña n«ng d©n trong vïng. v KhuyÕn n«ng lµ nhÞp cÇu cho th«ng tin hai chiÒu C¬ quan nghiªn cøu

KhuyÕn n«ng

N«ng d©n

Sù th«ng tin hai chiÒu nh− vËy sÏ x¶y ra trong nh÷ng tr−êng hîp sau: - Khi x¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cña n«ng d©n. - Khi thùc nghiÖm nh÷ng ®Ò xuÊt t¹i hiÖn tr−êng. - Khi n«ng d©n ¸p dông nh÷ng ®Ò xuÊt nghiªn cøu.

8

v KhuyÕn n«ng ph¶i phèi hîp víi c¸c tæ chøc ph¸t triÓn n«ng th«n kh¸c - ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. - C¸c tæ chøc dÞch vô, c¸c c¬ quan y tÕ. - Tr−êng phæ th«ng c¸c cÊp. - C¸c tæ chøc quÇn chóng vµ phi ChÝnh phñ. v KhuyÕn n«ng lµm viÖc víi c¸c ®èi t−îng kh¸c nhau ë n«ng th«n, kh«ng ph¶i mäi hé n«ng d©n ®Òu cã nh÷ng vÊn ®Ò nh− nhau. Nh÷ng hé cã nhiÒu ®Êt ®ai th−êng ham muèn nh÷ng c¸ch lµm ¨n míi. Nh÷ng hé cã Ýt nguån lùc th−êng thËn träng hoÆc dÌ dÆt h¬n. V× vËy, kh«ng thÓ chØ cã duy nhÊt mét ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng cho tÊt c¶ mäi ng−êi. CÇn x¸c ®Þnh nh÷ng nhãm n«ng d©n cã tiÒm n¨ng vµ lîi Ých kh¸c nhau ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña tõng nhãm. 2.1.6. C¸c ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng Theo tæ chøc l−¬ng thùc thÕ giíi (FAO) th× cã c¸c ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng sau: - Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng chung Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng tËp trung nhiÒu CBKN, chi phÝ ng©n s¸ch kh¸ lín ®Ó thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng. Ph−¬ng ph¸p nµy do Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh ®iÒu hµnh, qu¶n lý. §©y lµ c¸ch lµm ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ång bé cña ChÝnh phñ nh»m ®¹t ®−îc ch−¬ng tr×nh an toµn l−¬ng thùc, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng. - Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng chuyªn ngµnh §©y lµ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng ®−îc c¸c c¬ quan chuyªn ngµnh x©y dùng. Nã mang tÝnh chuyªn m«n cao vµ th−êng ®−îc ¸p dông t¹i c¸c vïng chuyªn canh. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ kü thuËt phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt, c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ®−îc kÕt hîp víi viÖc cung cÊp ®Çu vµo cña n«ng d©n vµ tiÕp thÞ ®Çu ra. ViÖc ®iÒu hµnh vµ gi¸m s¸t ®−îc tiÕn hµnh chÆt chÏ, l−îng n«ng d©n do CBKN phô tr¸ch Ýt h¬n so víi khuyÕn n«ng chung. V× thÕ hiÖu qu¶ lµm viÖc gi÷a n«ng d©n vµ CBKN ®¹t ®−îc cao h¬n.

9

Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ quyÒn lîi cña ng−êi n«ng d©n Ýt ®−îc chó träng. - Ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ tham quan §©y lµ ph−¬ng ph¸p cho n«ng d©n tham quan m« h×nh tr×nh diÔn ®· thùc hiÖn thµnh c«ng sau ®ã tËp huÊn cho n«ng d©n thùc hµnh lµm theo m« h×nh. §©y lµ ph−¬ng ph¸p kh¸ phæ biÕn hiÖn nay v× khi thÊy tËn m¾t kÕt qu¶ mµ m« h×nh ®em l¹i n«ng d©n sÏ thªm phÇn tin t−ëng vÒ kÕt qu¶ tËp huÊn. - Ph−¬ng ph¸p cã sù tham gia cña ng−êi d©n §©y lµ ph−¬ng ph¸p míi vµ lµ sù lùa chän ®Çu tiªn cña c¸c tæ chøc quèc tÕ v× nã ®¹t hiÖu qu¶ kh¸ cao trong c«ng viÖc. KÕ ho¹ch do chÝnh ng−êi d©n x©y dùng theo tõng quý, cã xÕp thø tù −u tiªn theo tõng ®Þa ph−¬ng ®¸p øng ®óng nhu cÇu cña n«ng d©n. CBKN tiÕp cËn nhiÒu h¬n víi n«ng d©n, n¨ng ®éng h¬n, cã ph−¬ng ph¸p ®Ó huy ®éng sù tham gia cña n«ng d©n. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p lµ: n¨ng lùc cña CBKN vµ n«ng d©n ®−îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao. N«ng d©n trùc tiÕp tham gia ®ãng gãp ý kiÕn, c¸c b−íc thùc hiÖn, c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò… cho nªn hä tù gi¸c thùc hiÖn vµ vËn ®éng, ®éng viªn mäi ng−êi trong céng ®ång cïng thùc hiÖn, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ: ph−¬ng ph¸p cã sù tham gia cña ng−êi d©n lµ míi, CBKN cÊp huyÖn, cÊp x· ch−a cã nhiÒu kinh nghiÖm vµ ch−a ®−îc ®µo t¹o ®ång bé, n¨ng lùc cßn h¹n chÕ. §Ó thùc hiÖn ®−îc ph−¬ng ph¸p nµy cÇn ph¶i thùc hiÖn qua nhiÒu b−íc, cÇn nhiÒu thêi gian vµ nguån lùc. - Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng lËp dù ¸n Ph−¬ng ph¸p ®−îc thùc hiÖn dùa trªn c¬ së tµi trî kinh phÝ cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi sau khi cã sù tho¶ thuËn víi ChÝnh phñ vÒ néi dung cña dù ¸n. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ cã sù tËp trung lùc l−îng c¸n bé vµ kinh phÝ cña c¸c tæ chøc n−íc ngoµi nªn hiÖu qu¶ nhanh. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ thêi gian ho¹t ®éng th−êng qu¸ ng¾n, kinh phÝ tµi trî kh¸ nhiÒu so víi yªu cÇu dÔ dÉn ®Õn l·ng phÝ. - Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng ph¸t triÓn hÖ thèng n«ng nghiÖp Ph−¬ng ph¸p nµy dùa trªn c¬ së hÖ thèng sinh th¸i nh©n v¨n vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh−: ®Êt, n−íc, thêi tiÕt - khÝ hËu, ®éng thùc vËt vµ ®iÒu kiÖn x· héi

10

nh−: d©n c−, d©n téc, ®êi sèng v¨n ho¸… Nã mang l¹i cho n«ng d©n c¸i hä cÇn lµ kü thuËt phï hîp. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p lµ c¸c kÕt qu¶ ®−îc nghiªn cøu, thö nghiÖm nªn phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña tõng vïng. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p lµ ®ßi hái l−îng c¸n bé nghiªn cøu lín, tèn nhiÒu thêi gian vµ kinh phÝ. - Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cïng chÞu phÝ tæn BÊt k× mét ho¹t ®éng g× vòng ph¶i cã kinh tÕ ®Ó ho¹t ®éng. NÕu kinh phÝ ®−îc bao cÊp hoµn toµn, ng−êi n«ng d©n sÏ û l¹i, kh«ng ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh trong c«ng viÖc. Khi mµ ph¶i chÞu mét phÇn kinh phÝ th× hä sÏ cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc, tõ ®ã hiÖu qu¶ ®¹t ®−îc sÏ cao h¬n. NhiÖm vô cña CBKN lµ gióp ®ì n«ng d©n häc tËp ®−îc nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó hä ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, kinh doanh cã hiÖu qu¶. ChÝnh v× vËy mµ n«ng d©n s½n sµng tr¶ mét phÇn chi phÝ. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ n«ng d©n cïng tham gia x©y dùng ch−¬ng tr×nh, gi¸m s¸t, thùc hiÖn, cïng ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn nªn dÔ phï hîp víi nhu cÇu vµ nguyÖn väng cña n«ng d©n. Ng−êi n«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p lµ khã gi¸m s¸t, qu¶n lý c¸n bé c¶ vÒ mÆt tµi chÝnh. - Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng tæ chøc gi¸o dôc §©y lµ ph−¬ng ph¸p cã sù tham gia cña c¸c tr−êng §¹i häc, Cao ®¼ng, Trung häc trong c«ng t¸c ®µo t¹o khuyÕn n«ng, chuyÓn giao TBKT ®Õn n«ng d©n. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ c¸n bé gi¶ng d¹y chuyªn m«n ë c¸c tr−êng cã tr×nh ®é cao, cã quan hÖ víi CBKN vµ n«ng d©n. C¸n bé gi¶ng d¹y cã ®iÒu kiÖn g¾n lý thuyÕt víi thùc tiÔn, n©ng cao n¨ng lùc thùc tÕ. §ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®−a c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt. Nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ nÕu c¸n bé gi¶ng d¹y ng¹i tiÕp xóc víi n«ng d©n, ng¹i khã, ng¹i khæ, thiÕu kinh nghiÖm… th× sÏ lµm cho n«ng d©n nghi ngê, Ýt tin t−ëng vµo c«ng t¸c ®µo t¹o vµ chuyÓn giao cña c¸c tr−êng. Trªn ®©y lµ c¸c ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng ®−îc tæ chøc l−¬ng thùc thÕ giíi (FAO) ®óc kÕt ra. Mçi ph−¬ng ph¸p ®Òu cã c¶ −u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm

11

kh¸c nhau song c¸c ph−¬ng ph¸p nµy l¹i bæ sung cho nhau nÕu biÕt kÕt hîp c¸c ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng trong c«ng t¸c. ChÝnh v× thÕ, c¸c CBKN ph¶i hiÓu biÕt tõng ph−¬ng ph¸p, n¾m ch¾c −u vµ nh−îc ®iÓm cña c¸c ph−¬ng ph¸p, tõ ®ã vËn dông mét c¸ch linh ho¹t c¸c ph−¬ng ph¸p ®Ó ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. 2.1.7. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn khuyÕn n«ng Trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng cã rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh h−ëng. KÕt qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®−îc ®¶m b¶o bëi yÕu tè nµy. - Ng−êi CBKN Tr×nh ®é cña CBKN cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn c«ng t¸c khuyÕn n«ng. Tr×nh ®é chuyªn m«n cã n¾m ch¾c th× CBKN míi cã thÓ ®¸p øng ®−îc yªu cÇu kü thuËt trong c«ng viÖc. Tuy nhiªn cã tr×nh ®é mµ thiÕu sù nhiÖt t×nh, lßng yªu nghÒ, tÝnh chÞu khã, chÞu khæ th× hiÖu qu¶ c«ng viÖc kh«ng cao, chÊt l−îng c«ng viÖc kÐm. ChÝnh v× vËy, mçi CBKN ngoµi chuyªn m«n v÷ng vµng cßn cÇn cã mét tÊm lßng yªu nghÒ, yªu n«ng d©n th× míi trë thµnh mét CBKN giái. - Tr×nh ®é cña ng−êi s¶n xuÊt Tr×nh ®é cña ng−êi s¶n xuÊt còng ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc. NÕu tr×nh ®é cña ng−êi s¶n xuÊt cao sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc tiÕp thu c¸c TBKT mµ CBKN ®em l¹i. Tr×nh ®é cña ng−êi s¶n xuÊt cao còng lµm cho hä nhanh nh¹y h¬n tr−íc nh÷ng c¸i míi, c¸i kh¸c biÖt, tõ ®ã hä cã nh÷ng ®iÒu chØnh thÝch øng víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt míi. Ng−îc l¹i nÕu tr×nh ®é cña ng−êi s¶n xuÊt mµ thÊp th× sÏ rÊt khã kh¨n trong viÖc chuyÓn giao KHKT, còng cã khi lµm thÊt b¹i mét ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng nµo ®ã v× kh«ng ®¸p øng ®−îc yªu cÇu kü thuËt cña c«ng viÖc. - Phong tôc tËp qu¸n cña vïng Phong tôc tËp qu¸n mang tÝnh truyÒn thèng ë c¸c ®Þa ph−¬ng. Trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng ph¶i ®Æc biÖt chó ý ®Õn vÊn ®Ò nµy v× nÕu mét ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng ®−îc triÓn khai mµ kh«ng phï hîp víi phong tôc tËp qu¸n vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña ®Þa ph−¬ng th× sÏ bÞ thÊt b¹i. Phong tôc tËp qu¸n tån t¹i l©u ®êi, ¨n s©u vµo tiÒm thøc cña ng−êi d©n trong vïng. Khi kiÕn thøc míi kh«ng phï hîp víi v¨n hãa b¶n ®Þa th× nã sÏ kh«ng ®−îc ng−êi d©n chÊp nhËn vµ lµm theo. ChÝnh v× vËy mµ tr−íc khi tiÕn hµnh triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh

12

dù ¸n khuyÕn n«ng cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ xem xÐt thËt kü phong tôc tËp qu¸n vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ë ®Þa ph−¬ng. Sù tham gia cña CBKN vµ ng−êi d©n sÏ lùa chän ra néi dung c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng phï hîp råi míi tiÕn hµnh tæ chøc thùc hiÖn, lµ tiÒn ®Ò cho sù thµnh c«ng cña c«ng viÖc. - ChÊt l−îng ®Çu vµo cña c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng Ng−êi x−a cã c©u: “cã bét míi gét nªn hå”, ®Ó t¹o ra s¶n phÈm tèt th× yÕu tè ®Çu vµo ph¶i ®Çy ®ñ vµ cã chÊt l−îng. C¸c yÕu tè ®Çu vµo cña ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng ph¶i ®¶m b¶o tèt c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng. §Æc biÖt trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp yÕu tè vÒ gièng, ph©n bãn… ph¶i thËt sù tèt. C¸c yÕu tè ®Çu vµo tr−íc hÕt ph¶i ®−îc kiÓm tra vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng. NÕu chÊt l−îng kÐm, bÞ háng, bÞ nhiÔm bÖnh… th× ph¶i lo¹i bá ngay, kh«ng ®−îc ®−a vµo s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i biÕt kÕt hîp c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho hîp lý, tiÕt kiÖm nh−ng vÉn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt. - Thêi tiÕt vµ khÝ hËu §©y lµ yÕu tè kh¸ch quan ¶nh h−ëng ®Õn c«ng t¸c khuyÕn n«ng. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Òu chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín cña thêi tiÕt vµ khÝ hËu. Chóng ta kh«ng thÓ nµo thay ®æi ®−îc yÕu tè nµy trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hiÖn nay ë ViÖt Nam. Do ®ã c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng cã ®¹t hiÖu qu¶ cao hay kh«ng phô thuéc kh¸ lín vµo thêi tiÕt khÝ hËu tèt hay xÊu. V× vËy CBKN vµ n«ng d©n cÇn n¾m ch¾c t×nh h×nh khÝ hËu trong vïng ®Ó cã nh÷ng b−íc ®i hîp lý trong s¶n xuÊt, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt, tr¸nh ®−îc rñi ro do thiªn nhiªn ®em l¹i. - Nguån vèn cho c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng Vèn còng ®−îc xem lµ yÕu tè ®Çu vµo, tuy nhiªn nã ®−îc xem lµ yÕu tè ®Çu vµo ®Æc biÖt, lµ nh©n tè rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt. C¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng muèn ®−îc triÓn khai còng cÇn ph¶i cã ®ñ vèn ®Ó n«ng d©n s¶n xuÊt. §©y lµ yÕu tè kh¸ quan träng ®Ó ®−a TBKT vµo s¶n xuÊt v× ®Ó thay thÕ c¸i cò, ®−a c¸i míi vµo th× yÕu tè ®Çu tiªn ph¶i lµ vèn. - ChÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc liªn quan ®Õn khuyÕn n«ng §©y lµ yÕu tè ë tÇm vÜ m«. Ngoµi c¸c chÝnh s¸ch vÒ khuyÕn n«ng nh−: chÝnh s¸ch ®èi víi CBKN, chÝnh s¸ch ®µo t¹o, tËp huÊn cho CBKN, chÝnh s¸ch chuyÓn giao TBKT… th× c¸c chÝnh s¸ch kh¸c cã liªn quan nh−: chÝnh s¸ch vÒ

13

®Êt ®ai, chÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch thuÕ còng cã ¶nh h−ëng ®¸ng kÓ ®Õn c«ng t¸c khuyÕn n«ng. ChÝnh s¸ch ph¶i ®óng ®¾n vµ phï hîp víi tõng ®èi t−îng ®−îc h−ëng th× míi t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn, ng−îc l¹i nÕu chÝnh s¸ch kh«ng phï hîp sÏ k×m h·m s¶n xuÊt ph¸t triÓn. 2.2. C¬ së thùc tiÔn 2.2.1. Mét vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng trªn thÕ giíi Ho¹t ®éng khuyÕn n«ng trªn thÕ giíi b¾t ®Çu tõ thêi kú Phôc H−ng (thÕ kû XIV) khi mµ khoa häc b¾t ®Çu øng dông lý thuyÕt vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt. Tuy nhiªn ®Õn n¨m 1843 ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt khuyÕn n«ng míi cã biÓu hiÖn râ nÐt. §ã lµ ho¹t ®éng cña uû ban n«ng nghiÖp cña héi ®ång thµnh phè New York (Hoa Kú). Uû ban nµy ®· ®Ò nghÞ c¸c gi¸o s− gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng §¹i häc n«ng nghiÖp vµ c¸c ViÖn nghiªn cøu th−êng xuyªn xuèng c¬ së ®Ó h−íng dÉn, phæ biÕn KHKT míi gióp ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë c¸c vïng n«ng th«n. Cho ®Õn n¨m 1907, 42 tr−êng §¹i häc ë 39 bang cña Mü ®· tham gia vµo ho¹t ®éng theo d¹ng “Extension” nµy vµ cã nhiÒu tr−êng §¹i häc thµnh lËp bé m«n khuyÕn n«ng. ë Ch©u ¸, ngay sau khi cã héi nghÞ ®Çu tiªn vÒ khuyÕn n«ng khu vùc Ch©u ¸ ®−îc tæ chøc t¹i Malia (Philippin) n¨m 1955, phong trµo khuyÕn n«ng ®· cã b−íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, tæ chøc khuyÕn n«ng trong c¸c khu vùc ®· h×nh thµnh. Theo tæng kÕt cña FAO, cho ®Õn n¨m 1993 trªn thÕ giíi cã tæng céng 200 n−íc chÝnh thøc cã tæ chøc khuyÕn n«ng Quèc gia trong ®ã cã ViÖt Nam. Tæ chøc FAO cã nhiÒu ch−¬ng tr×nh toµn cÇu vµ khu vùc, nhiÒu dù ¸n ®Çu t− nghiªn cøu, hç trî khuyÕn n«ng ë khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D−¬ng. - ë Ên §é: Tæ chøc khuyÕn n«ng quèc gia ®−îc thµnh lËp tõ n¨m 1960, tæ chøc ®µo t¹o theo 5 cÊp: quèc gia, cÊp vïng, cÊp bang, cÊp huyÖn, cÊp x·. Nhê lµm tèt c«ng t¸c khuyÕn n«ng, Ên §é ®· cã nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Më ®Çu lµ cuéc “c¸ch m¹ng xanh” gi¶i quyÕt c¬ b¶n vÒ l−¬ng thùc cho d©n, lËp ®−îc quü dù tr÷. TiÕp theo lµ “c¸ch m¹ng tr¾ng” s¶n xuÊt s÷a vµ hiÖn nay ®ang tiÕn hµnh “c¸ch m¹ng n©u” - chñ yÕu ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß s÷a.

14

- ë Th¸i Lan: Ngµy 20 th¸ng 10 n¨m 1967, ChÝnh phñ Th¸i Lan míi cã quyÕt ®Þnh chÝnh thøc thµnh lËp tæ chøc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. Ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña Th¸i Lan diÔn ra rÊt m¹nh, cã m¹ng l−íi khuyÕn n«ng ®Õn tËn lµng x·. Hµng n¨m ChÝnh phñ Th¸i Lan dµnh mét phÇn ng©n s¸ch kh¸ lín ®Ó chi cho ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. Nhê ®ã n«ng nghiÖp Th¸i Lan ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ trång trät vµ ch¨n nu«i, lµ n−íc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu lóa g¹o vµ s¾n kh«. - ë Indonesia: Tæ chøc khuyÕn n«ng ®−îc thµnh lËp n¨m 1955, cã hÖ thèng khuyÕn n«ng tõ trung −¬ng ®Õn tËn lµng x· theo 4 cÊp: cÊp quèc gia, cÊp tØnh, cÊp huyÖn, cÊp x·. Nh×n chung c«ng t¸c khuyÕn n«ng ë Indonesia kh¸ ph¸t triÓn, ngay c¶ ë cÊp lµng x· còng cã trung t©m khuyÕn n«ng vµ trung t©m th«ng tin phôc vô khuyÕn n«ng c¬ së vµ hé n«ng d©n trªn ®Þa bµn. - ë Trung Quèc: Nh÷ng ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ®· cã tõ l©u ®êi, n¨m 1933 tr−êng §¹i häc Kim L¨ng thµnh lËp ph©n khoa KhuyÕn n«ng. T¹i nghÞ quyÕt cña ban chÊp hµnh §¶ng céng s¶n Trung Quèc kho¸ VIII (th¸ng 11/1991) vÒ “t¨ng c−êng c«ng t¸c n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n” trong ®ã cã môc tiªu ph¶i n¾m v÷ng chiÕn l−îc khoa häc c«ng nghÖ vµ khuyÕn n«ng, ®−a ngay sinh viªn míi tèt nghiÖp xuèng s¬ së, chó träng ®µo t¹o c¸c n«ng d©n giái lµm khuyÕn n«ng viªn. Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø VII vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, Trung Quèc ®· tËp huÊn ®−îc 1,2 triÖu l−ît ng−êi vÒ c«ng t¸c khuyÕn n«ng vµ båi d−ìng ®−îc 150 triÖu n«ng d©n vÒ kiÕn thøc khuyÕn n«ng vµ TBKT míi. C¶ n−íc Trung Quèc cã 10/33 l·nh ®¹o tØnh lµ tr−ëng ban khuyÕn n«ng. Trung Quèc ®· dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ 3 lÜnh vùc: lóa lai, chÈn ®o¸n thó y vµ NTTS. Qua viÖc t×m hiÓu mét vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng trªn thÕ giíi cho thÊy c«ng t¸c khuyÕn n«ng xuÊt hiÖn kh¸ l©u, c¸c quèc gia ®Òu coi träng c«ng t¸c khuyÕn n«ng, tæ chøc khuyÕn n«ng kh¸ chÆt chÏ tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng vµ cho thÊy vai trß to lín cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng trong n«ng nghiÖp. 2.2.2. T×nh h×nh ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë ViÖt Nam 2.2.2.1. LÞch sö ph¸t triÓn khuyÕn n«ng ViÖt Nam KhuyÕn n«ng ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. ViÖt Nam lµ n−íc n«ng nghiÖp cã nÒn v¨n minh lóa

15

n−íc ph¸t triÓn t−¬ng ®èi sím. Tr¶i qua c¸c thêi kú lÞch sö cña c¸c triÒu ®¹i, Nhµ n−íc ta ®Òu cã chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khuyÕn n«ng trªn thÕ giíi, khuyÕn n«ng ViÖt Nam h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn t−¬ng ®èi sím. - Thêi kú nhµ TiÒn Lª: Nhµ n−íc ViÖt Nam lóc bÊy giê ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch n«ng nghiÖp ®Ó ®éng viªn nh©n d©n tÝch cùc tham gia s¶n xuÊt. Hµng n¨m vua Lª Hoµn ®Òu tæ chøc lÔ khai xu©n ®Ó b¾t ®Çu vµo vô gieo cÊy míi. ¤ng trùc tiÕp cÇm cµy vµ cµy nh÷ng luèng cµy ®Çu tiªn cña vô s¶n xuÊt míi. ViÖc lµm ®ã cña «ng ®−îc xem lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ®Çu tiªn ë ViÖt Nam. - Thêi kú nhµ TrÇn (1226): LËp ra c¸c chøc quan ®Ó tr«ng coi viÖc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nh−: Hµ ®ª sø, ®ån ®iÒn sø, khuyÕn n«ng sø… - Ng−êi d©n 2 huyÖn TiÒn H¶i - Th¸i B×nh vµ Kim S¬n - Ninh B×nh h¼n sÏ kh«ng thÓ nµo quªn ®−îc ng−êi khai sinh ra 2 huyÖn nµy lµ NguyÔn C«ng Trø. ¤ng ®· tæ chøc cho d©n khai khÈn ®Êt ®ai nh»m yªn nghiÖp d©n nghÌo. ¤ng cÊp tiÒn cho n«ng d©n mua n«ng cô, tr©u bß vµ dùng trang tr¹i ®Ó lËp nghiÖp ë c¸c vïng ®Êt míi. - Sau chiÕn th¾ng Kû DËu 1789, vua Quang Trung ®· ban hµnh “chiÕu dô n«ng” ®Ó ®éng viªn n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt. - N¨m 1945, sau khi giµnh ®éc lËp B¸c Hå vµ chÝnh phñ ngay lËp tøc ch¨m lo ®Õn viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Ó “diÖt giÆc dèt”. “GiÆc ®ãi”, “giÆc dèt”, “giÆc ngo¹i x©m” lµ 3 thø giÆc ®i liÒn víi nhau. Trong líp bÕ gi¶ng chØnh huÊn c¸n bé ngµy 15/11/1945 B¸c Hå ®· c¨n dÆn: “c¸c chó ph¶i lµm tèt c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®Èy m¹nh tù tóc t¨ng gia s¶n xuÊt l−¬ng thùc, chèng giÆc ®ãi, giÆc dèt vµ chuÈn bÞ l−¬ng thùc ®Ó chèng giÆc Ph¸p x©m l−îc”. - Nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX, ë miÒn B¾c n−íc ta sau khi tiÕn hµnh hîp t¸c ho¸ th× ®· lËp ra tæ KHKT nh−: tæ chän gièng, tæ lµm ph©n bãn. Trªn c¬ së ®ã, Bé N«ng nghiÖp thµnh lËp c¸c ®oµn chØ ®¹o s¶n xuÊt ®−a hä vÒ c¸c c¬ së ®Ó x©y dùng c¸c m« h×nh vÒ trång trät, ch¨n nu«i, NTTS… Khi c¸c m« h×nh ®ã thµnh c«ng sÏ më c¸c líp tËp huÊn t¹i chç cho c¸n bé ®iÒu hµnh, c¸n bé chØ ®¹o s¶n xuÊt cña ®Þa ph−¬ng, sau cïng lµ tËp huÊn cho nh÷ng ng−êi n«ng d©n.

16

Sau khi ®Êt n−íc ViÖt Nam hoµn toµn thèng nhÊt (1975), c¶ n−íc tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. C¸ch m¹ng ViÖt Nam chuyÓn sang thêi kú míi víi c¸ch tæ chøc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp kiÓu cò trong thêi gian dµi chËm ®æi míi vµ ®êi sèng n«ng d©n chËm ®−îc c¶i thiÖn, kh«ng phï hîp víi t×nh h×nh míi. §ã lµ thêi kú víi c¬ chÕ quan liªu, bao cÊp, dËp khu«n theo m« h×nh chñ nghÜa x· héi ë Liªn X«. Bé chÝnh trÞ kho¸ V ®· ra nghÞ quyÕt X vÒ “®æi míi qu¶n lý kinh tÕ n«ng nghiÖp” giao ®Êt cho n«ng d©n tù s¶n xuÊt kinh doanh. Lóc nµy hé n«ng d©n lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt tù chñ, hä tù do quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c©y, con g×, b¸n ë ®©u, b¸n khi nµo trªn chÝnh m¶nh ®Êt cña hä. Khi ®ã ph−¬ng thøc chuyÓn giao øng dông kü thuËt kiÓu cò ®· kh«ng cßn phï hîp n÷a. Tõ ®©y, c¸c c¬ quan nghiªn cøu phôc vô n«ng nghiÖp, c¸c h−íng ®µo t¹o vÒ lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®· chuyÓn h−íng, thay ®æi c¸ch nh×n, hä lÊy hé n«ng d©n lµm ®èi t−îng nghiªn cøu, thùc hiÖn. Tuy nhiªn do ®Êt ®ai manh món, s¶n xuÊt qu¸ nhiÒu lo¹i c©y trång trªn c¸nh ®ång cho nªn viÖc chuyÓn giao KHKT míi cho n«ng d©n th−êng khã kh¨n, ®ßi hái cÇn cã mét tæ chøc chuyªn m«n vÒ n«ng - l©m - ng− nghiÖp ®øng ra lµm nhiÖm vô chuyÓn giao TBKT vµo s¶n xuÊt cho hé n«ng d©n. Lóc ®Çu c¸c c¬ quan nghiªn cøu thµnh lËp ra c¸c bé phËn riªng nh−: “chuyÓn giao vµ øng dông TBKT” vÒ tõng lÜnh vùc trång trät, ch¨n nu«i… riªng rÏ. Tuy nhiªn tõng c¬ quan nghiªn cøu chØ m¹nh ë lÜnh vùc m×nh nghiªn cøu, thùc hiÖn trong khi nh©n d©n cÇn øng dông tæng hîp c¸c TBKT ®Ó ®Èy m¹nh nh÷ng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Æc biÖt. Mét sè ®Þa ph−¬ng h×nh thµnh tæ chøc khuyÕn n«ng nh− c¸c tØnh: An Giang, B¾c K¹n. §Õn th¸ng 7/1992, Bé n«ng nghiÖp thµnh lËp ban ®iÒu phèi khuyÕn n«ng vµ ®Õn th¸ng 3/1993 tæ chøc khuyÕn n«ng Nhµ n−íc ViÖt Nam ®−îc thµnh lËp sau khi cã nghÞ ®Þnh 13/CP. Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, ho¹t ®éng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m trªn ph¹m vi c¶ n−íc ®· cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ, gãp phÇn quan träng vµo viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. NhiÒu TBKT ®−îc ®−a vµo s¶n xuÊt, ®−îc n«ng d©n ®ãn nhËn vµ ¸p dông réng r·i, gãp phÇn tÝch cùc t¨ng n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i, ®êi sèng nh©n d©n tõng b−íc ®−îc c¶i thiÖn, bé mÆt n«ng th«n ViÖt Nam ngµy cµng ®−îc ®æi míi. Ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng trong thµnh tùu chung cña nÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam.

17

2.2.2.2. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y khuyÕn n«ng ViÖt Nam HÖ thèng tæ chøc bé m¸y khuyÕn n«ng ViÖt Nam (theo nghÞ ®Þnh 56 CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 26/04/2005). Bé NN vµ PTNT

Trung t©m khuyÕn n«ng quèc gia

Së NN vµ PTNT

Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh

CÊp huyÖn

Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn

CÊp x·

Lµng khuyÕn n«ng tù qu¶n

N«ng d©n

KhuyÕn n«ng x·/th«n

CLBKN

N«ng d©n

Nhãm hé së thÝch

N«ng d©n

H×nh 2.1. S¬ ®å hÖ thèng khuyÕn n«ng ViÖt Nam v §Æc ®iÓm khuyÕn n«ng ViÖt Nam: - Lµ tæ chøc thèng nhÊt tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së, lùc l−îng khuyÕn n«ng c¬ së ngµy cµng t¨ng c−êng vµ cñng cè. - C«ng t¸c khuyÕn n«ng ®−îc x· héi ho¸: Ngoµi lùc l−îng khuyÕn n«ng Nhµ n−íc cßn cã tæ chøc khuyÕn n«ng tù nguyÖn, khuyÕn n«ng c¸c viÖn, tr−êng, c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ tÝch cùc tham gia c«ng t¸c khuyÕn n«ng. - C«ng t¸c khuyÕn n«ng ®−îc c¸c cÊp §¶ng, chÝnh quyÒn quan t©m ñng hé. §©y lµ nh©n tè tÝch cùc gãp phÇn th¾ng lîi cho ho¹t ®éng c«ng t¸c khuyÕn n«ng ë ViÖt Nam.

18

v HÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng (tõ 1993 ®Õn 2006) HÖ thèng khuyÕn n«ng ViÖt Nam cã 4 cÊp: KhuyÕn n«ng Trung −¬ng, khuyÕn n«ng tØnh, khuyÕn n«ng huyÖn, khuyÕn n«ng x·. KhuyÕn n«ng Trung −¬ng: Côc khuyÕn n«ng - khuyÕn l©m trùc thuéc Bé NN vµ PTNT. NhiÖm vô cña côc khuyÕn n«ng - khuyÕn l©m lµ: - X©y dùng vµ chØ ®¹o c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n khuyÕn n«ng vÒ trång trät, ch¨n nu«i, BVTV, thó y, b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn n«ng s¶n. - Theo dâi, ®«n ®èc, ®iÒu phèi ho¹t ®éng khuyÕn n«ng vµ gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng. - Tham gia thÈm ®Þnh c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n khuyÕn n«ng theo quy ®Þnh cña Bé NN vµ PTNT. - Tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn phæ biÕn vµ chuyÓn giao TBKT, nh÷ng kinh nghiÖm vÒ ®iÓn h×nh s¶n xuÊt giái, båi d−ìng kü n¨ng, kiÕn thøc vµ qu¶n lý kinh tÕ, th«ng tin thÞ tr−êng cho n«ng d©n. - Quan hÖ víi c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi trong vµ ngoµi n−íc ®Ó thu hót nguån vèn hoÆc tham gia trùc tiÕp vµo c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. - X©y dùng vµ h−íng dÉn thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh, quy ph¹m kü thuËt vÒ trång trät, ch¨n nu«i, l©m nghiÖp. KhuyÕn n«ng cÊp tØnh, thµnh phè Theo nghÞ ®Þnh 13/CP th× mçi tØnh thµnh lËp mét Trung t©m khuyÕn n«ng trùc thuéc Së NN vµ PTNT. NhiÖm vô cña Trung t©m khuyÕn n«ng cÊp tØnh lµ: - X©y dùng, chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng cña Trung −¬ng vµ tØnh. - Phæ biÕn vµ chuyÓn giao c¸c TBKT vÒ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ nh÷ng kinh nghiÖm, ®iÓn h×nh s¶n xuÊt cho n«ng d©n. - Båi d−ìng kiÕn thøc, qu¶n lý kinh tÕ vµ rÌn luyÖn tay nghÒ cho CBKN c¬ së, cho n«ng d©n, cung cÊp cho n«ng d©n th«ng tin thÞ tr−êng, gi¸ c¶ n«ng s¶n. - Quan hÖ víi c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n−íc ®Ó thu hót nguån vèn hoÆc tham gia trùc tiÕp vµo c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ®Þa ph−¬ng.

19

KhuyÕn n«ng cÊp huyÖn Tr¹m khuyÕn n«ng thuéc Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh hoÆc UBND huyÖn. NhiÖm vô cña khuyÕn n«ng cÊp huyÖn: - §−a nh÷ng TBKT theo c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n khuyÕn n«ng - khuyÕn l©m vµo s¶n xuÊt trªn ®Þa bµn phô tr¸ch. - X©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn. - H−íng dÉn kü thuËt cho n«ng d©n. - Tæ chøc tham quan, häc tËp c¸c ®iÓn h×nh tiªn tiÕn. - Båi d−ìng nghiÖp vô, tËp huÊn kü thuËt, kinh tÕ thÞ tr−êng cho CBKN c¬ së. - X©y dùng c¸c CLBKN, nhãm cïng së thÝch. KhuyÕn n«ng c¬ së KhuyÕn n«ng c¬ së cã nhiÖm vô tæ chøc, x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn, ph¶n ¸nh t©m t− nguyÖn väng cña n«ng d©n vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ b¸o c¸o lªn cÊp trªn ®Ó cïng gi¶i quyÕt. 2.2.2.3. Mét vµi kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng c«ng t¸c khuyÕn n«ng Tõ khi ra ®êi ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ tæ chøc vµ néi dung. KhuyÕn n«ng ®· gãp phÇn ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo thµnh tùu s¶n xuÊt n«ng - l©m nghiÖp. NhiÒu TBKT, c«ng nghÖ míi ®· ®−îc chuyÓn giao, ¸p dông vµo s¶n xuÊt gãp phÇn t¨ng n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt hµng ho¸ cã chÊt l−îng cao, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong n−íc vµ xuÊt khÈu, t¨ng thu nhËp cho ng−êi lao ®éng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë n«ng th«n. KhuyÕn n«ng thËt sù ®· trë thµnh ®Þa chØ ®¸ng tin cËy cña n«ng d©n. v VÒ trång trät - Ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng ph¸t triÓn lóa lai: §−îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng thµnh c«ng, ®em lai hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Víi quy tr×nh kü thuËt cao, c«ng nghÖ míi trong khi ®ã tr×nh ®é n«ng d©n ViÖt Nam cßn rÊt thÊp, c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn nh−ng biÕt ®Çu t− ®óng møc, biÕt tæ chøc hîp lý, cã ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng ®óng vÉn thµnh c«ng. Tõ chç n«ng d©n ch−a biÕt vÒ kü thuËt s¶n xuÊt gièng lóa lai ®Õn nay n«ng d©n ®· lµm chñ ®−îc quy tr×nh kü thuËt, n¨ng suÊt b−íc ®Çu ®¹t tõ 0,4 tÊn/ha n¨m 1994 lªn 2,5 tÊn/ha n¨m 2001.

20

- Ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng ph¸t triÓn ng« lai: Tõ chç hµng n¨m ph¶i nhËp néi h¹t gièng ng« lai ®Õn nay ViÖt Nam ®· tù tóc ®−îc hoµn toµn, ®−a diÖn tÝch ng« lai c¶ n−íc trªn 75% tæng diÖn tÝch ng«, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt vµ s¶n l−îng ng«. - Ch−¬ng tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu mïa vô: §Õn nay ®· cã trªn 500 ngh×n ha chuyÓn ®æi c¬ cÊu mïa vô theo chÕ ®é canh t¸c míi, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, cã nh÷ng n¬i 1 ha cã thÓ thu ®−îc 60 - 90 triÖu ®ång/n¨m. Ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång trë thµnh môc tiªu chiÕn l−îc cña Nhµ n−íc. - Ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng ph¸t triÓn c©y mÝa ®−êng: Ch−¬ng tr×nh nh»m n©ng cao n¨ng suÊt vµ tû lÖ ®−êng, ®¶m b¶o yªu cÇu nguyªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y ®−êng. §©y lµ ch−¬ng tr×nh kinh tÕ - x· héi lín, cã hiÖu qu¶. DiÖn tÝch trång mÝa gièng míi ®−îc nhanh chãng më réng ®· gãp phÇn æn ®Þnh vïng nguyªn liÖu cho nhµ m¸y. - Ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng c©y ¨n qu¶: TËp trung phæ cËp c¸c gièng míi cã chÊt l−îng cao, gièng ®Æc s¶n vµ kü thuËt th©m canh míi, gãp phÇn c¶i t¹o v−ên t¹p, x©y dùng vïng trång c©y ¨n qu¶ tËp trung, chÕ biÕn ®Ó n©ng cao gi¸ trÞ. v VÒ ch¨n nu«i - Ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng c¶i t¹o ®µn bß vµng - ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß s÷a: Nh»m t¹o sù thay ®æi chÊt l−îng vµ sè l−îng ®µn bß ViÖt Nam, t¨ng thu nhËp cho ng−êi ch¨n nu«i, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo, lµ mét trong nh÷ng ch−¬ng tr×nh cã hiÖu qu¶ vµ ®−îc n«ng d©n h−ëng øng. Träng l−îng bß c¸i tõ 170 kg/con ®−îc n©ng lªn 220 - 250 kg/con, n¨ng suÊt s÷a tõ 400 - 500 kg lªn 1.200 kg/con/chu kú v¾t s÷a. - Ch−¬ng tr×nh n¹c ho¸ ®µn lîn: Ch−¬ng tr×nh nµy ®· thu hót ®−îc 12.000 hé tham gia ë 30 tØnh, thµnh phè, t¨ng tØ lÖ n¹c lªn 45 - 47%, h×nh thµnh ®−îc vïng ch¨n nu«i tËp trung. - Ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng ph¸t triÓn ®µn gµ th¶ v−ên: Nh»m lµm thay ®æi c¬ cÊu ®µn gµ ViÖt Nam, ®−a tæng ®µn gµ th¶ v−ên ViÖt Nam lªn 15 triÖu con. Ch−¬ng tr×nh nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nh−ng vèn ®Çu t− Ýt, dÔ ¸p dông, hÖ sè quay vßng vèn nhanh, lµ mét trong nh÷ng ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng cã t¸c dông tÝch cùc trong viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

21

2.2.2.4. Mét sè kÕt qu¶ kh¸c v TËp huÊn, ®µo t¹o cho n«ng d©n §µo t¹o tËp huÊn cho n«ng d©n gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng khã kh¨n, v−íng m¾c trong s¶n xuÊt vµ båi d−ìng nh÷ng kiÕn thøc cho hä. C¸c néi dung tËp huÊn bao gåm: nghiÖp vô c«ng t¸c khuyÕn n«ng, tËp huÊn kü thuËt, tËp huÊn nghÒ míi th«ng qua huÊn luyÖn ®µo t¹o. §· cã hµng v¹n n«ng d©n cã viÖc lµm míi, nhiÒu n«ng d©n th«ng qua tËp huÊn cã thÓ ¸p dông TBKT vµo s¶n xuÊt mµ kh«ng cÇn sù h−íng dÉn cña c¸n bé kü thuËt, tr×nh ®é d©n trÝ ®−îc n©ng cao mét b−íc. v Héi th¶o tham quan Th«ng qua c¸c ®iÓm tr×nh diÔn ®¹t kÕt qu¶ tèt, tæ chøc khuyÕn n«ng c¸c cÊp tæ chøc héi th¶o tham quan víi 2 néi dung sau: - Tõ c¸c m« h×nh tr×nh diÔn, n«ng d©n b¸o c¸o kÕt qu¶, rót kinh nghiÖm thùc tÕ, cïng nhau th¶o luËn, bµn b¹c ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña m« h×nh, bµn biÖn ph¸p triÓn khai ra diÖn réng. - TËp hîp nh÷ng ®Ò xuÊt, nh÷ng ph¸t sinh míi vÒ kü thuËt mµ c¸c c¬ quan nghiªn cøu, c¸c nhµ khoa häc ch−a cã kÕt luËn chÝnh x¸c vµ nh÷ng v−íng m¾c cña n«ng d©n ®Ó ph¶n ¸nh l¹i c¬ quan nghiªn cøu, tõ ®ã cã ®Þnh h−íng trong viÖc nghiªn cøu cho phï hîp víi s¶n xuÊt, ®¸p øng nhu cÇu cña n«ng d©n. B×nh qu©n mçi n¨m côc khuyÕn n«ng - khuyÕn l©m më tæng céng lµ 2.500 buæi cho trªn 250.000 l−ît ng−êi tham dù. v Cung cÊp th«ng tin, in Ên tµi liÖu kü thuËt cÊp ph¸t cho n«ng d©n KhuyÕn n«ng c¸c cÊp phèi hîp víi c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng tæ chøc tuyªn truyÒn, chuyÓn t¶i nh÷ng TBKT ®Õn n«ng d©n. Ngoµi nh÷ng kÕt qu¶ trªn khuyÕn n«ng cßn tæ chøc c¸c héi thi, t«n vinh n«ng d©n s¶n xuÊt giái, phèi hîp víi c¸c c¬ quan nghiªn cøu, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, c¸c c«ng ty ®Ó triÓn khai c¸c c«ng t¸c khuyÕn n«ng. 2.2.2.5. Nh÷ng thµnh c«ng vµ bµi häc kinh nghiÖm v Nh÷ng thµnh c«ng - Trong thêi gian ng¾n ®· x©y dùng ®−îc hÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng t−¬ng ®èi hoµn chØnh tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së. KhuyÕn n«ng ®· ®¸p øng ®−îc

22

yªu cÇu chØ ®¹o cña c¸c cÊp §¶ng, chÝnh quyÒn vµ t¹o ®−îc lßng tin ®èi víi n«ng d©n, ®−îc ®«ng ®¶o n«ng d©n ®ång t×nh vµ h−ëng øng. - ViÖc thùc hiÖn chuyÓn giao khoa häc - c«ng nghÖ míi cho n«ng d©n theo ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng cã hiÖu qu¶, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ cho n«ng d©n, gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt. - B−íc ®Çu t¹o ra ®−îc mèi liªn kÕt x· héi ho¸ khuyÕn n«ng, ph¸t huy søc m¹nh cña hÖ thèng chÝnh trÞ. - C¸c ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng trùc tiÕp mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, ®−îc n«ng d©n ¸p dông réng r·i trong s¶n xuÊt. v Bµi häc kinh nghiÖm - HiÖu qu¶ ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng chØ ®¹t kÕt qu¶ cao, ®−îc duy tr× vµ më réng khi cã ng−êi d©n tham gia. ViÖc ho¹t ®éng cña khuyÕn n«ng kh«ng chØ riªng x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn mµ ph¶i lµ ho¹t ®éng tæng hîp cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng: x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn, huÊn luyÖn ®µo t¹o, tham gia héi th¶o th«ng tin tuyªn truyÒn… - TiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ míi thiÕt thùc, ®¸p øng yªu cÇu cña s¶n xuÊt, c«ng nghÖ chuyÓn giao ®¬n gi¶n, dÔ ¸p dông, phï hîp víi tõng vïng sinh th¸i, tõng c¬ së s¶n xuÊt, tõng kiÓu hé vµ h×nh thøc tæ chøc phï hîp. - Ph¶i x©y dùng hoµn thiÖn tæ chøc khuyÕn n«ng, trong ®ã ®Æc biÖt chó träng ®Õn khuyÕn n«ng cÊp huyÖn vµ khuyÕn n«ng c¬ së. ë n−íc ta hiÖn nay lùc l−îng lµm khuyÕn n«ng c¬ së lµ lùc l−îng ngoµi biªn chÕ cña Nhµ n−íc. Theo c¸ch lµm nµy, bé m¸y khuyÕn n«ng ë ViÖt Nam võa ®−îc t¨ng c−êng ®ñ m¹nh võa tr¸nh ®−îc sù cång kÒnh vÒ bé m¸y, kh¼ng ®Þnh tÝnh ph¸p lý vµ khoa häc cña tæ chøc khuyÕn n«ng. - Tranh thñ ®−îc sù chØ ®¹o, l·nh ®¹o cña c¸c cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn c¸c cÊp. §©y chÝnh lµ nh©n tè tÝch cùc, lµ nguyªn nh©n cña mäi thµnh c«ng trong c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng.

23

PhÇn 3. §èi t−îng, néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.1. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t−îng nghiªn cøu: C¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña huyÖn §«ng Anh - Hµ Néi. - Ph¹m vi nghiªn cøu: Trong 3 n¨m 2005, 2006 vµ 2007. 3.2. Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm nghiªn cøu - Thêi gian: Tõ ngµy 18/02/2008 ®Õn ngµy 18/06/2008. - §Þa ®iÓm: HuyÖn §«ng Anh - Hµ Néi. 3.3. Néi dung 3.3.1. §¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi cña huyÖn §«ng Anh - §iÒu kiÖn tù nhiªn. - §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi. 3.3.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh - C¨n cø thµnh lËp tr¹m. - Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh. - C¬ cÊu tæ chøc vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng cña Tr¹m khuyÕn n«ng. 3.3.3. Thùc tr¹ng c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh 3.3.4. ThuËn lîi, khã kh¨n cña khuyÕn n«ng 3.3.5. §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng 3.4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 3.4.1. Ph−¬ng ph¸p chung 3.4.1.1. Ph−¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng §©y lµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi trong tr¹ng th¸i vËn ®éng vµ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, cã t¸c ®éng qua l¹i vµ ¶nh h−ëng lÉn nhau trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Do vËy khi nghiªn cøu kh«ng thÓ t¸ch rêi sù vËt hiÖn t−îng mµ ph¶i ®Æt trong khung c¶nh chung ®Ó xem xÐt vµ rót ra kÕt luËn. 3.4.1.2. Ph−¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö Ph−¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö lµ xem xÐt, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch c¸c sù vËt hiÖn t−îng g¾n vµo c¸c giai ®o¹n lÞch sö cô thÓ ®Ó thÊy ®−îc sù vËn ®éng ph¸t

24

triÓn cña c¸c sù vËt hiÖn t−îng, tõ ®ã rót ra nh÷ng kÕt luËn vÒ hÖ thèng khuyÕn n«ng cña huyÖn. 3.4.2. Ph−¬ng ph¸p cô thÓ 3.4.2.1. Ph−¬ng ph¸p quan s¸t Quan s¸t lµ mét ph−¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin ®· ®−îc sö dông tõ l©u. Theo nghÜa chung th× quan s¸t lµ bao trïm tÊt c¶ c¸c c¸ch thøc, quy t¾c ®Ó tiÕp cËn vµ thu nhËn th«ng tin tõ thùc tÕ. Trong khuyÕn n«ng, quan s¸t lµ ph−¬ng ph¸p mµ ng−êi kiÓm tra, gi¸m s¸t trùc tiÕp tiÕp xóc víi ®èi t−îng ®−îc kiÓm tra, gi¸m s¸t ®Ó quan s¸t, xem xÐt mét c¸ch cô thÓ c¸c diÔn biÕn hoÆc kÕt qu¶ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ®Ó thu thËp th«ng tin, sè liÖu. 3.4.2.2. Ph−¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu - Sè liÖu thø cÊp: Sè liÖu nµy bao gåm c¸c th«ng tin vÒ kinh tÕ - x· héi, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, d©n sè lao ®éng… lÊy tõ c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng, phßng n«ng nghiÖp, phßng thèng kª gióp ®Ò tµi kh¸i qu¸t ®−îc t×nh h×nh chung cña huyÖn, c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m. - Sè liÖu s¬ cÊp: Bao gåm c¸c ý kiÕn cña CBKN, c¸n bé c¸c phßng ban cña huyÖn ®Ó t×m hiÓu ®−îc thùc tr¹ng ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, c¸c kÕt qu¶, nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng tõ ®ã cã nh÷ng nh×n nhËn cô thÓ vµ b¸m s¸t t×nh h×nh cña ®Þa ph−¬ng. 3.4.2.3. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch sè liÖu - Ph−¬ng ph¸p thèng kª kinh tÕ Lµ ph−¬ng ph¸p sö dông ®Ó nghiªn cøu hiÖn t−îng x· héi sè lín, x¶y ra ë nhiÒu n¬i, nhiÒu lóc trong ®iÒu kiÖn kh¸c nhau vµ th«ng qua ph©n tÝch tÝnh ®a d¹ng, phøc t¹p cña hiÖn t−îng x· héi mµ rót ra quy luËt cña chóng. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc sö dông réng r·i trong nghiªn cøu ph©n tÝch kinh tÕ nãi chung vµ trong kinh tÕ n«ng nghiÖp nãi riªng. Nã cã nhiÖm vô ®iÒu tra, thu thËp sè liÖu trªn c¬ së thèng kª, ph©n tÝch hiÖn t−îng th«ng qua ph©n tÝch møc ®é, ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña hiÖn t−îng, ph©n tÝch mèi quan hÖ cña c¸c hiÖn t−îng theo thêi gian, ph©n tÝch quan hÖ cña c¸c hiÖn t−îng vµ dù b¸o ph¸t triÓn. - Ph−¬ng ph¸p chuyªn gia, chuyªn kh¶o §Ò tµi ®−îc thùc hiÖn cã sù tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c gi¶ng viªn chuyªn m«n, c¸c c¸n bé qu¶n lý, c¸c nhµ khoa häc th«ng qua c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng

25

tin ®¹i chóng, tæ chøc th¶o luËn víi c¸n bé chuyªn m«n ®Ó rót ra kÕt luËn cã c¨n cø khoa häc. - Ph−¬ng ph¸p nh©n qu¶ Sö dông ph−¬ng ph¸p nµy ®Ó: + T×m nguyªn nh©n h×nh thµnh thùc tr¹ng ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña Tr¹m. + §¸nh gi¸ nh÷ng nguyªn nh©n tÝch cùc vµ nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ ®Õn ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. + §Ò xuÊt gi¶i ph¸p th¸o gì khã kh¨n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. - Ph−¬ng ph¸p tæng hîp C¸c sè liÖu sau khi ®· thu thËp ®−îc tiÕn hµnh chØnh lý, tæng hîp tµi liÖu trªn c¬ së ph©n tæ thèng kª phôc vô cho viÖc ph©n tÝch ®−îc râ rµng. - Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch Sau khi tæng hîp ®−îc sè liÖu ta tiÕn hµnh ph©n tÝch b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau.

26

PhÇn 4. kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 4.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi cña huyÖn §«ng Anh 4.1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn v VÞ trÝ ®Þa lý §«ng Anh lµ huyÖn ngo¹i thµnh ë phÝa ®«ng b¾c thñ ®« Hµ Néi, c¸ch Trung t©m thñ ®« 15 km theo ®−êng quèc lé sè 3 (Hµ Néi - Th¸i Nguyªn), víi tæng diÖn tÝch tù nhiªn lµ 18.213,90 ha, cã 24 ®¬n vÞ hµnh chÝnh, trong ®ã 23 x· vµ 1 thÞ trÊn. - PhÝa b¾c, ®«ng b¾c huyÖn gi¸p Sãc S¬n (Hµ Néi) vµ huyÖn Tõ S¬n (B¾c Ninh). - PhÝa ®«ng gi¸p huyÖn Gia L©m (Hµ Néi). - PhÝa t©y gi¸p huyÖn Mª Linh (VÜnh Phóc). - PhÝa nam gi¸p quËn T©y Hå vµ huyÖn Tõ Liªm (Hµ Néi). §«ng Anh lµ ®Çu mèi giao th«ng thuËn lîi nèi liÒn thñ ®« Hµ Néi víi c¸c vïng c«ng nghiÖp, c¸c khu trung t©m kinh tÕ, dÞch vô lín phÝa b¾c vµ ®«ng b¾c cña n−íc ta bëi QL2, QL3, QL18 cïng tuyÕn ®−êng s¾t ®i c¸c tØnh phÝa b¾c vµ ®−êng thuû. Nh− vËy §«ng Anh cã nhiÒu −u thÕ vÒ vÞ trÝ, tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cã kh¶ n¨ng thu hót thÞ tr−êng, chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña huyÖn. v §Þa h×nh, ®Þa m¹o §«ng Anh cã ®Þa h×nh t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng, cã ®é dèc tho¶i dÇn tõ t©y b¾c xuèng ®«ng nam víi ®iÓm cao nhÊt 13,7 m (t¹i ®åi Gß Chïa x· B¾c Hång) vµ ®iÓm thÊp nhÊt 4,3 m (t¹i ®ång Ch©u Phong x· Liªn Hµ). Theo ®é cao, ®Þa h×nh ë §«ng Anh ®−îc chia thµnh 5 vïng cã diÖn tÝch kh¸c nhau nh− sau: + Vïng ngoµi b·i ®−îc ng¨n c¸ch bëi ®ª s«ng Hång, s«ng §uèng vµ s«ng Cµ Lå, cã ®é cao ®Þa h×nh tõ 6,0 m ®Õn 10,3 m, diÖn tÝch 1.263 ha chiÕm 6,9% diÖn tÝch tù nhiªn cña huyÖn. + Vïng trong ®ª cã ®é cao ®Þa h×nh tõ 11 m ®Õn 13,7 m, diÖn tÝch 659 ha chiÕm 3,6% diÖn tÝch tù nhiªn. §©y lµ vïng cao nhÊt trong huyÖn, ph©n bè ë c¸c x·: B¾c Hång, Nguyªn Khª, Xu©n Nén vµ Cæ Loa. Vïng nµy th−êng gÆp

27

h¹n vµo mïa kh«, viÖc cung cÊp n−íc t−íi gÆp khã kh¨n do ph¶i b¬m 3 cÊp míi cã n−íc. + Vïng trong ®ª cã ®é cao ®Þa h×nh tõ 8 m - 11 m ®−îc ph©n bè phÝa t©y b¾c vµ trung t©m huyÖn. §©y lµ vïng ®Þa h×nh cao thø hai cña huyÖn, cã ®Æc ®iÓm kh«ng bÞ ngËp óng vµo mïa m−a cßn trong mïa kh« ph¶i b¬m 2 cÊp míi cã n−íc t−íi cho ®ång ruéng. + Vïng trong ®ª cã ®é cao ®Þa h×nh tõ 6 m - 8 m, diÖn tÝch 3.786 ha chiÕm 20,8% diÖn tÝch tù nhiªn. Vïng nµy cã ®Æc ®iÓm lµ cung cÊp n−íc t−íi qua tr¹m b¬m cÊp mét. + Vïng trong ®ª cã ®é cao ®Þa h×nh 4,3 m - 6 m, diÖn tÝch 5.934,16 ha chiÕm 32,6% diÖn tÝch tù nhiªn ph©n bè ë phÝa ®«ng vµ ®«ng nam cña huyÖn. Vïng nµy ®−îc coi lµ thÊp nhÊt trong huyÖn, vÒ mïa m−a ch©n ®Êt tròng hay bÞ ngËp óng. v KhÝ hËu §«ng Anh cã chung chÕ ®é khÝ hËu thêi tiÕt cña Hµ Néi, chÞu ¶nh h−ëng cña khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa cã mïa ®«ng l¹nh vµ mïa kh«, mïa hÌ nãng Èm m−a nhiÒu. Mïa nãng tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 10 vµ mïa l¹nh tõ th¸ng 11 kÐo dµi ®Õn th¸ng 4 n¨m sau. ChÕ ®é nhiÖt ®−îc ph©n ho¸ theo hai mïa râ rÖt ®ã lµ mïa ®«ng vµ mïa h¹. NhiÖt ®é kh«ng khÝ trung b×nh n¨m lµ 24,720 C trong ®ã nhiÖt ®é kh«ng khÝ th¸ng cao nhÊt trong n¨m lµ th¸ng 6 víi 34,80 C vµ thÊp nhÊt lµ th¸ng 12 víi 15,70C. L−îng m−a trung b×nh n¨m 2006 lµ 582,42 mm, mïa m−a tËp trung tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 9 chiÕm ®a sè l−îng m−a c¶ n¨m. Th¸ng cã l−îng m−a cao nhÊt lµ th¸ng 7, 8 (trªn 1000 mm). Mïa kh« b¾t ®Çu tõ th¸ng 10 vµ kÕt thóc th¸ng 4 n¨m sau víi tæng l−îng m−a kh«ng ®¸ng kÓ. Th¸ng cã l−îng m−a trung b×nh thÊp nhÊt lµ th¸ng 1 (1,0 mm). §é Èm t−¬ng ®èi b×nh qu©n 78%. Th¸ng 2, 3, 4 vµ 8 th−êng cã ®é Èm cao h¬n 80%, th¸ng 12 cã ®é Èm trung b×nh thÊp nhÊt lµ 31%. Víi ®Æc ®iÓm khÝ hËu trªn th× §«ng Anh thuËn lîi cho s¶n xuÊt ®−îc nhiÒu lo¹i c©y trång, vËt nu«i kh¸c nhau ®Ó ph¸t triÓn mét nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng ho¸ ®a d¹ng.

28

v Thuû v¨n, nguån n−íc - Thuû v¨n §«ng Anh cã s«ng Hång, s«ng §uèng, s«ng Cµ Lå vµ s«ng Ngò HuyÖn Khª víi hÖ thèng s«ng ngßi kh¸ dµy ®Æc, tµi nguyªn n−íc rÊt phong phó. C¸c con s«ng cã l−u l−îng n−íc rÊt lín nh− s«ng Hång lµ 2.309 m3/s, mùc n−íc trung b×nh hµng n¨m kho¶ng 5,3 m. S«ng §uèng cã l−u l−îng n−íc lµ 3.027 m3/s, mùc n−íc trung b×nh hµng n¨m kho¶ng 9,01 m. - Nguån n−íc + Nguån n−íc mÆt: §«ng Anh hiÖn cã 3 tuyÕn s«ng lín ch¶y qua. §ã lµ: s«ng Hång ch¶y däc theo ranh giíi huyÖn theo h−íng t©y b¾c ®Õn ®«ng nam cã chiÒu dµi 16 km, s«ng §uèng b¾t nh¸nh tõ s«ng Hång ch¶y tõ t©y b¾c ®Õn ®«ng nam víi chiÒu dµi 5 km, s«ng Cµ Lå n»m ë phÝa b¾c huyÖn cã chiÒu dµi 9 km. HÖ thèng s«ng ngßi võa lµ nguån cung cÊp n−íc võa t¹o ®iÒu kiÖn cho §«ng Anh ph¸t triÓn vËn t¶i ®−êng thuû. + Nguån n−íc ngÇm: Nguån n−íc ngÇm trong huyÖn víi chÊt l−îng n−íc tèt ®¶m b¶o cho sinh ho¹t vµ s¶n xuÊt. + Nguån n−íc m−a: Nguån n−íc mÆt t¹i c¸c ao hå cã ý nghÜa quan träng ®èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp khi mïa kh« l−îng m−a hÇu nh− rÊt Ýt. v M«i tr−êng vµ th¶m thùc vËt + M«i tr−êng HuyÖn §«ng Anh cã nhiÒu s«ng, ngßi lín vµ hå n−íc còng nh− nhiÒu c¸c lo¹i c©y xanh trong c¸c khu d©n c− n«ng th«n rÊt m¸t mÎ víi bÇu kh«ng khÝ trong lµnh. ChÊt th¶i trong c¸c khu c«ng nghiÖp còng cã biÖn ph¸p xö lý tr−íc khi ®−a ra m«i tr−êng bªn ngoµi. Tuy nhiªn nguån n−íc th¶i t¹i c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ®· vµ ®ang g©y nhiÒu « nhiÔm tíi nguån n−íc còng nh− nång ®é bôi trong kh«ng khÝ mµ ch−a cã biÖn ph¸p xö lý. + Thùc vËt HuyÖn cã ®iÒu kiÖn vÒ khÝ hËu, ®Êt ®ai vµ ®Þa h×nh phï hîp cho sù ph¸t triÓn nh÷ng c©y hµng ho¸ cho gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh−: rau s¹ch, c©y ¨n qu¶ vµ c©y c¶nh. - C©y l−¬ng thùc chñ yÕu ë §«ng Anh lµ c©y lóa n−íc, thÝch hîp vµ ph¸t triÓn trªn c¸c lo¹i ®Êt phï sa, ®Êt míi ph¸t triÓn. Sau lóa lµ c©y ng« vµ khoai lang.

29

- C©y thùc phÈm gåm: rau s¹ch, rau an toµn ph¸t triÓn ë c¸c x· nh− Tiªn D−¬ng, V©n Néi, B¾c Hång… C¸c c©y rau cã gi¸ trÞ kinh tÕ ë ®©y kÓ ®Õn lµ cµ chua, su hµo, b¾p c¶i… - Hoa c©y c¶nh c¸c lo¹i nh−: hoa ®µo, quÊt c¶nh, c©y m«i tr−êng, hoa hång cho gi¸ trÞ kinh tÕ cao gãp phÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång trªn ®Þa bµn huyÖn. - C©y ¨n qu¶: §iÒu kiÖn §«ng Anh thÝch hîp víi mét sè c©y ¨n qu¶ nh−: b−ëi DiÔn, cam Vinh, nh·n H−ng Yªn… cho hiÖu qu¶ vÒ n¨ng suÊt còng nh− gi¸ trÞ kinh tÕ cao. v Tµi nguyªn nh©n v¨n Di tÝch ®Òn Cæ Loa vµ nhiÒu lµng nghÒ truyÒn thèng ®−îc ph¸t huy nh− nghÒ ch¹m kh¾c gç, lµm méc, nghÒ ®an… D©n c− sèng tËp trung thµnh c¸c lµng xãm ®«ng ®óc, lµ n¬i héi tô nh©n tµi, n¬i sinh ra cña nhiÒu khoa b¶ng tiÕn sÜ ®· ®−îc ghi danh trong Quèc Tö Gi¸m. v Tµi nguyªn kho¸ng s¶n HuyÖn cã tr÷ l−îng than bïn kh¸ lín kho¶ng 659.661 tÊn, ®−îc ph©n bè tËp trung ë x· ViÖt Hïng vµ x· Liªn Hµ. Bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c nguyªn vËt liÖu x©y dùng nh− c¸t x©y dùng cã sè l−îng lín b¸m däc theo s«ng Hång. v Tµi nguyªn ®Êt §«ng Anh thuéc tiÓu vïng sinh th¸i ®Êt b¹c mµu trªn nÒn phï sa tõ phï sa míi ®Õn phï sa cò vµ phï sa cæ. Theo ph©n lo¹i, ®Êt §«ng Anh ®−îc chia lµm 8 lo¹i ®Êt: - §Êt phï sa s«ng Hång ®−îc båi ®¾p hµng n¨m: §Êt ®−îc ph©n bè ë ven ®ª s«ng Hång vµ s«ng §uèng thuéc c¸c x·: §¹i M¹ch, Vâng La, H¶i Bèi, VÜnh Ngäc, Tµm X¸, Xu©n Canh, §«ng Héi vµ Mai L©m. Lo¹i ®Êt nµy cã diÖn tÝch 956,07 ha chiÕm 8,98% diÖn tÝch ®Êt. §Êt cã thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ, tÇng ®Êt dµy, giµu chÊt dinh d−ìng thÝch hîp víi c©y rau mµu vµ c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy, tuy nhiªn hµng n¨m th−êng bÞ ngËp óng. - §Êt phï sa s«ng Hång Ýt ®−îc båi ®¾p hµng n¨m: Cã diÖn tÝch 477,22 ha, chiÕm 4,48% diÖn tÝch ®Êt, thuéc c¸c x·: Xu©n Nén, B¾c Hång, Nguyªn Khª vµ Thuþ L©m. §Êt nµy cã tÇng ®Êt dµy, thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ, ®Êt Ýt chua, hµm l−îng mïn vµ chÊt dinh d−ìng t−¬ng ®èi cao, kÕt cÊu t¬i xèp gi÷ n−íc, gi÷ ph©n tèt.

30

- §Êt phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc båi ®¾p hµng n¨m: Cã diÖn tÝch 1.774,07 ha chiÕm 16,66% diÖn tÝch ®Êt, ph©n bè ë trong ®ª c¸c x·: §¹i M¹ch, VÜnh Ngäc, Cæ Loa, Dôc Tó vµ Thuþ L©m. §Êt nµy tÇng canh t¸c trung b×nh, thµnh phÇn c¬ giíi trung b×nh vµ nhÑ. Lo¹i ®Êt nµy phï hîp cho viÖc trång c©y hoa mµu, c©y ¨n qu¶, c©y c¶nh. - §Êt phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc båi ®¾p hµng n¨m, cã tÇng loang læ: Cã diÖn tÝch 1.849,92 ha, chiÕm 17,38%. §Êt ph©n bè ë c¸c x·: Kim Chung, Kim Nç, Tiªn D−¬ng, Liªn Hµ. §Êt cã ®é dµy tÇng ®Êt trung b×nh, ph©n bè trªn ®Þa h×nh cao... - §Êt phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc båi hµng n¨m cã tÇng l©y. Lo¹i ®Êt nµy cã 1.351,22 ha chiÕm 12,69% tËp trung ë c¸c x·: §¹i M¹ch, Vâng La, H¶i Bèi, V©n Hµ, Kim Nç, V©n Néi. §©y lµ lo¹i ®Êt chñ yÕu canh t¸c hai vô lóa. Do ë ®iÒu kiÖn ngËp n−íc nhiÒu nªn thiÕu «xy, vi sinh vËt yÕm khÝ ho¹t ®éng m¹nh. - §Êt phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc båi hµng n¨m, óng n−íc: Cã diÖn tÝch 594 ha chiÕm 5,58% diÖn tÝch, ®Êt ph©n bè ®Þa h×nh tròng thuéc c¸c x·: Cæ Loa, ViÖt Hïng, Liªn Hµ, V©n Hµ, ®Êt chua, nghÌo l©n dÔ tiªu. - §Êt x¸m b¹c mµu: Lµ lo¹i ®Êt cã diÖn tÝch lín nhÊt trong c¸c lo¹i ®Êt cña huyÖn cã diÖn tÝch 3.261,33 chiÕm 30,63% diÖn tÝch ®Êt. §Êt ph©n bè ë c¸c x·: Nam Hång, B¾c Hång, Nguyªn Khª, Uy Nç, lo¹i ®Êt nµy ph¸t triÓn trªn ®Êt phï sa cæ vµ phï sa cò. §Êt cã tÇng canh t¸c máng, thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ, kÕt cÊu rêi r¹c, gi÷ n−íc, gi÷ ph©n kÐm, nghÌo dinh d−ìng. - §Êt n©u vµng ph¸t triÓn trªn nÒn phï sa cæ: §Êt nµy cã diÖn tÝch 382,88 ha, chiÕm 3,6% diÖn tÝch ®Êt ph©n bè trªn ®Þa h×nh cao, ph©n bè ë c¸c x·: Nam Hång, B¾c Hång, Nguyªn Khª, Cæ Loa. Lo¹i ®Êt nµy nghÌo chÊt dinh d−ìng, thµnh phÇn c¬ giíi trung b×nh, thiÕu n−íc. 4.1.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi 4.1.2.1. D©n sè vµ lao ®éng + N¨m 2007, d©n sè cña huyÖn §«ng Anh lµ 303.169 ng−êi víi 69.213 hé, trong ®ã cã 259.785 nh©n khÈu n«ng nghiÖp (chiÕm 85,69% tæng sè d©n sè). MËt ®é d©n sè trung b×nh toµn huyÖn lµ 1.664 ng−êi/km2, tû lÖ t¨ng d©n sè t¨ng tõ 1,21% (n¨m 2002) lªn ®Õn 1,82% (n¨m 2007) do t×nh tr¹ng sinh con thø 3. + Toµn huyÖn cã 185.613 lao ®éng, trong ®ã lao ®éng n«ng nghiÖp lµ 108.452 lao ®éng, chiÕm 65,48% vµ ®©y còng chÝnh lµ thÕ m¹nh ®Ó ph¸t triÓn

31

mét nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ còng nh− ®¸p øng nhu cÇu vÒ lao ®éng cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trªn ®Þa bµn. + Møc sèng d©n c− cña huyÖn vµo lo¹i kh¸, b×nh qu©n thu nhËp ®Çu ng−êi kho¶ng 650 USD/ng−êi/n¨m, t¨ng gÊp 1,65 lÇn so víi n¨m 2002. Qua kÕt qu¶ ®iÒu tra t×nh tr¹ng giµu nghÌo cuèi n¨m 2007 cho thÊy tû lÖ hé nghÌo tõ 11,06% n¨m 2002 xuèng cßn 1,0% n¨m 2007 (theo chuÈn míi). B¶ng 4.1: HiÖn tr¹ng d©n sè vµ lao ®éng huyÖn §«ng Anh n¨m 2007 Tæng sè MËt ®é lao ®éng (ng−êi/ STT X·, thÞ trÊn (ng−êi) km2) 01 Tµm X¸ 1.190 4.096 3.000 798 02 Cæ Loa 3.629 16.005 9.186 1.984 03 Tiªn D−¬ng 3.944 14.771 9.457 1.476 04 V©n Hµ 1.991 8.967 5.622 1.721 05 Uy Nç 2.410 13.838 7.512 1.825 06 Thôy L©m 4.385 16.540 9.868 1.544 07 Xu©n Nén 3.005 11.956 7.325 1.111 08 Nguyªn Khª 2.760 12.250 7.114 1.643 09 H¶i Bèi 1.950 12.427 8.886 1.686 10 VÜnh Ngäc 2.918 11.781 7.510 1.267 11 Kim Chung 2.322 18.828 11.467 2.553 12 B¾c Hång 3.237 10.992 7.624 1.548 13 Nam Hång 2.627 10.873 7.116 1.265 14 Liªn Hµ 3.641 14.569 9.687 1.797 15 Dôc Tó 3.784 14.702 9.002 1.733 16 V©n Néi 2.426 10.236 7.569 1.601 17 ViÖt Hïng 3.445 14.269 9.008 1.710 18 Mai L©m 2.262 10.510 7.842 1.799 19 Xu©n Canh 2.489 9.712 5.596 1.585 20 Kim Nç 2.547 11.140 7.134 1.696 21 §«ng Héi 2.250 9.472 5.756 1.371 22 Vâng La 1.735 6.862 4.644 988 23 §¹i M¹ch 2.390 9.483 5.332 1.031 24 TT. §«ng Anh 5.875 25.854 12.356 5.656 Tæng 69.213 303.169 185.613 1.664 (Nguån: Phßng thèng kª huyÖn §«ng Anh) Sè hé (hé)

Sè khÈu (khÈu)

DT tù nhiªn (ha) 513,21 806,9 1.000,72 521 758,33 1.071,41 1.075,72 745,39 737,19 929,5 737,36 709,95 859,5 810,72 848,6 639,09 834,3 584,08 612,76 656,65 690,76 694,26 919,39 457,11 18.213,9

32

4.1.2.2. C¬ së vËt chÊt kü thuËt - C¬ së h¹ tÇng: C¬ së h¹ tÇng t−¬ng ®èi ®ång bé, ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n kh«ng ngõng ®−îc c¶i thiÖn víi 100% hé gia ®×nh cã ®iÖn sö dông, trªn 90% hé cã xe m¸y vµ ph−¬ng tiÖn nghe nh×n víi b×nh qu©n mçi n¨m nh©n d©n x©y dùng míi ®−îc 2.233 ng«i nhµ m¸i b»ng. - Giao th«ng thuû lîi HÖ thèng giao th«ng, thuû lîi ®−îc ®Çu t− tËp trung, n©ng cÊp t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho s¶n xuÊt vµ l−u th«ng hµng ho¸, tiÖn lîi cho sinh ho¹t. §−êng quèc lé, tØnh lé, huyÖn lé ®· ®−îc n©ng cÊp, r¶i nhùa, ®−êng liªn x· ®−îc b¶o d−ìng ®¶m b¶o th«ng suèt 24/24 x· thÞ trÊn. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y r¶i nhùa 36 tuyÕn ®−êng giao th«ng víi tæng chiÒu dµi 31 km, ®Çu t− 5 tuyÕn ®−êng bª t«ng cho 5 th«n nghÌo ë 5 x· víi tæng chiÒu dµi 7,4 km. ChØ ®¹o thùc hiÖn tèt chñ tr−¬ng kiªn cè ho¸ kªnh m−¬ng kÕt hîp víi më réng c¸c tuyÕn ®−êng giao th«ng quan träng, ®ång thêi kiªn cè ho¸ 71 tuyÕn kªnh m−¬ng vµ n©ng cÊp c¸c Tr¹m b¬m §µi Bi, §ång DÇu, L¹i §µ ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, giao l−u hµng ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ. 4.1.2.3. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ X¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn lµ c«ng nghiÖp - dÞch vô - n«ng nghiÖp, phÊn ®Êu ph¸t triÓn theo h−íng gi¶m dÇn n«ng l©m nghiÖp, t¨ng tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. B¶ng 4.2: C¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn §«ng Anh N¨m 2002 Gi¸ trÞ Ngµnh kinh tÕ Tû lÖ (TriÖu (%) ®ång) 128.220 19,68 C«ng nghiÖp

N¨m 2007 So s¸nh Gi¸ trÞ Tû lÖ T¨ng (+) Tû lÖ (TriÖu (%) Gi¶m (-) (%) ®ång) 560.331 35,50 + 15,82

DÞch vô

271.685

41,70

682.479

43,24

+

1,54

N«ng nghiÖp Tæng

251.590 651.495

38,62 100

335.509 1.578.319

21,26 100

-

17,36 0

(Nguån: Phßng thèng kª huyÖn §«ng Anh)

33

Nh×n chung, nÒn kinh tÕ cña huyÖn trong nh÷ng n¨m qua ®ang ph¸t triÓn theo h−íng thuËn lîi vµ ®óng h−íng. HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi nh−: ®iÖn, ®−êng, tr−êng, tr¹m, thuû lîi, b−u chÝnh viÔn th«ng ®−îc ®Çu t− theo h−íng ®ång bé, kiªn cè vµ hiÖn ®¹i. v Ngµnh n«ng nghiÖp + Trång trät Trong giai ®o¹n 2002 - 2007 ngµnh n«ng nghiÖp ®· vµ ®ang ®i vµo thÕ æn ®Þnh vµ cã chiÒu h−íng ph¸t triÓn tèt. Tr×nh ®é th©m canh t¨ng vô ®−îc c¶i thiÖn, c¸c biÖn ph¸p KHKT ®−îc ¸p dông réng r·i trong s¶n xuÊt, ®Æc biÖt c¸c lo¹i c©y trång, con gièng cã n¨ng suÊt cao ®−îc chó ý ph¸t triÓn theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸. §· h×nh thµnh mét sè vïng s¶n xuÊt tËp trung (rau an toµn, hoa, c©y ¨n qu¶, nu«i trång thuû s¶n), øng dông tiÕn bé KHKT, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m« h×nh trang tr¹i. N¨m 2007 l−¬ng thùc quy thãc ®¹t 63.821 tÊn. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp/ha ®Êt canh t¸c n¨m 2007 ®¹t 80,4 triÖu ®ång. Trong 5 n¨m qua, diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp vµ diÖn tÝch ®Êt canh t¸c cã xu h−íng gi¶m dÇn do chuyÓn ®Êt sang ®« thÞ ho¸ vµ c¸c nhu cÇu kh¸c cña nh©n d©n. §èi víi ngµnh n«ng nghiÖp ®· tËp trung chØ ®¹o gi¶m dÇn diÖn tÝch c©y l−¬ng thùc, t¨ng diÖn tÝch nh÷ng c©y trång cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh− rau, hoa, c©y ¨n qu¶ vµo nh÷ng vïng s¶n xuÊt. Tæng diÖn tÝch gieo trång n¨m 2002 lµ 22.591 ha, n¨m 2007 gi¶m cßn 17.880 ha. Trong ®ã diÖn tÝch lóa gi¶m 1.007 ha, diÖn tÝch c©y thùc phÈm chñ yÕu lµ rau t¨ng 563 ha trong ®ã rau an toµn t¨ng 400 ha, hoa vµ c©y c¶nh t¨ng 111 ha. Tæng s¶n l−îng rau c¸c lo¹i n¨m 2002 lµ 41.786 tÊn, t¨ng lªn 60.300 tÊn n¨m 2007. Tuy nhiªn tèc ®é t¨ng tr−ëng cña ngµnh n«ng nghiÖp ch−a cao, ch−a thùc sù æn ®Þnh, s¶n xuÊt dÇn theo h−íng thÞ tr−êng, s¶n phÈm hµng ho¸ mòi nhän cã nh−ng hiÖu qu¶ ch−a cao. + Ch¨n nu«i Trong nh÷ng n¨m qua, ngµnh ch¨n nu«i ®· cã nh÷ng b−íc chuyÓn ®¸ng kÓ vÒ sè l−îng, ®Çu con, n¨ng suÊt vµ tæng s¶n l−îng. NhiÒu vËt nu«i cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao ®−îc n«ng d©n ®−a vµo s¶n xuÊt ngµy cµng ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr−êng. HuyÖn lu«n gi÷ ®−îc tæng ®µn tr©u trªn 14.649 con, tæng ®µn lîn 99.167 con, gia cÇm 1.336 ngµn con… Víi sè l−îng gia sóc, gia cÇm nh− vËy

34

®· ®¸p øng ®−îc nhu cÇu thùc phÈm trªn ®Þa bµn, ngoµi ra cßn cung cÊp cho thÞ tr−êng Hµ Néi. v Ngµnh c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp + S¶n xuÊt c«ng nghiÖp tiÕp tôc ph¸t triÓn theo h−íng hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ cao, mét sè khu c«ng nghiÖp míi ra ®êi ®¹t hiÖu qu¶ (khu c«ng nghiÖp b¾c Th¨ng Long giai ®o¹n 1 vµ giai ®o¹n 2) víi trªn 47 nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi víi tæng sè vèn trªn 800 triÖu USD, thu hót trªn mét v¹n lao ®éng, trong ®ã cã trªn 6.000 lao ®éng lµ ng−êi §«ng Anh. Tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 5 n¨m ®¹t 28,05%, ®Æc biÖt gi¸ trÞ s¶n xuÊt khu vùc cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi t¨ng m¹nh (n¨m 2007 t¨ng 10,7 lÇn so víi n¨m 2002). + TiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ph¸t triÓn m¹nh, ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng côm s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp tËp trung, c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng t¹i c¸c x· Liªn Hµ, V©n Hµ víi nghÒ chÕ biÕn gç næi tiÕng. v Ngµnh th−¬ng m¹i, du lÞch, dÞch vô + VÒ th−¬ng m¹i dÞch vô: VÒ c¬ b¶n ®· ®¸p øng ®−îc nhu cÇu vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong nh©n d©n. Tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 5 n¨m (tõ 2002 2007) ®¹t 17,6%. HÖ thèng chî ®· ®−îc ®Çu t− vµ kh¸ ®ång bé nh− x©y dùng chî Trung t©m §«ng Anh, chî ®Çu mèi b¾c Th¨ng Long, chî v¨n ho¸ du lÞch Cæ Loa. HuyÖn ®· chó träng x©y dùng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ hîp t¸c x·, kinh tÕ trang tr¹i vµ kinh tÕ tiÓu thñ c«ng nghiÖp. + VÒ du lÞch: Trªn ®Þa bµn huyÖn cã ®Þa ®iÓm du lÞch ®Òn Cæ Loa, ®Òn S¸i ®· ®−îc ®−a vµo khai th¸c cã hiÖu qu¶ 4.1.2.4. V¨n ho¸ x· héi v V¨n ho¸, th«ng tin, thÓ dôc thÓ thao Phong trµo “toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸” tiÕp tôc ®−îc triÓn khai thùc hiÖn, ®−îc nh©n d©n nhiÖt t×nh h−ëng øng tham gia, bé mÆt n«ng th«n tõng b−íc ®−îc ®æi míi, kinh tÕ ph¸t triÓn ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn ®−îc n©ng cao. Toµn huyÖn cã 27 th«n (lµng) ®−îc thµnh phè c«ng nhËn lµ “lµng v¨n ho¸”, 90% gia ®×nh ®¹t tiªu chuÈn gia ®×nh v¨n ho¸ vµ cã 3 x· ®−îc c«ng nhËn lµ n«ng th«n míi ph¸t triÓn theo h−íng hiÖn ®¹i.

35

Ph¸t triÓn th«ng tin liªn l¹c, 24/24 x·, thÞ trÊn cã ®iÖn tho¹i, toµn huyÖn n¨m 2007, tû lÖ m¸y ®iÖn tho¹i cè ®Þnh ®¹t 25 m¸y/100 d©n. Ho¹t ®éng thÓ dôc thÓ thao lu«n ®−îc duy tr× vµ ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ c¸c m«n bãng chuyÒn, bãng ræ, cÇu l«ng… ®−îc ®«ng ®¶o c¸c tÇng líp nh©n d©n vµ c¸c giíi tham gia. v Gi¸o dôc, ®µo t¹o M¹ng l−íi tr−êng líp ®−îc duy tr× vµ ph¸t triÓn, c¬ b¶n ®¸p øng nhu cÇu, nguyÖn väng ®−îc häc tËp cña con em nh©n d©n trong huyÖn. §Õn nay toµn huyÖn cã 26 tr−êng mÉu gi¸o, 29 tr−êng tiÓu häc, 25 tr−êng trung häc c¬ së, 1 trung t©m gi¸o dôc th−êng xuyªn vµ 4 tr−êng phæ th«ng trung häc. C¬ së vËt chÊt ®−îc ®Çu t− bæ sung, thay thÕ c¸c phßng häc cÊp 4 b»ng c¸c phßng häc kiªn cè. ThiÕt bÞ, ph−¬ng tiÖn d¹y häc vµ thùc hµnh ®−îc trang bÞ t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ hiÖn ®¹i. §Õn nay huyÖn ®· cã 14 tr−êng ®¹t chuÈn quèc gia (2 tr−êng mÇm non, 10 tr−êng tiÓu häc, 2 tr−êng trung häc c¬ së). HiÖn nay huyÖn ®ang duy tr× phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së ®Ó ®Õn nh÷ng n¨m tiÕp theo cã thÓ hoµn thµnh phæ cËp gi¸o dôc trung häc phæ th«ng trªn ph¹m vi toµn huyÖn. v Y tÕ, d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh (KHHG§) vµ trÎ em VÒ y tÕ: Thùc hiÖn tèt c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia vÒ ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n. C«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh cã nhiÒu tiÕn bé. HuyÖn cã 2 bÖnh viÖn, 1 phßng kh¸m ®a khoa khu vùc, 24 x· thÞ trÊn cã tr¹m y tÕ x·. C«ng t¸c phßng chèng dÞch bÖnh ®−îc triÓn khai vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. VÒ d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ trÎ em: C«ng t¸c b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em ®−îc duy tr×, c¸c quyÒn c¬ b¶n cña trÎ em ®−îc b¶o vÖ, trÎ em nghÌo khuyÕt tËt ®−îc ch¨m sãc gióp ®ì. C«ng t¸c d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh cã nhiÒu chuyÓn biÕn, chÊt l−îng d©n sè ®−îc c¶i thiÖn nhiÒu so víi tr−íc ®©y. 4.1.3. §¸nh gi¸ chung vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi 4.1.3.1. ThuËn lîi - §«ng Anh n»m ë phÝa b¾c thµnh phè Hµ Néi cã vÞ trÝ giao l−u thuËn lîi víi c¸c trung t©m kinh tÕ lín ë phÝa b¾c th«ng qua hÖ thèng giao th«ng ®−êng bé, ®−êng thuû, ®−êng s¾t vµ ®Æc biÖt thuËn lîi n»m cËn kÒ víi c¶ng hµng kh«ng quèc tÕ Néi Bµi ®· t¹o cho §«ng Anh cã thÕ vµ lùc míi trong qu¸ tr×nh

36

ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n nãi riªng. - Lµ mét huyÖn ven ®« nªn tèc ®é ®« thÞ ho¸ diÔn ra nhanh chãng, c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h−íng c«ng nghiÖp, dÞch vô vµ du lÞch sinh th¸i, c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i ®−îc chuyÓn dÞch theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸ cung cÊp cho thÞ tr−êng Hµ Néi. - VËn dông s¸ng t¹o c¸c quan ®iÓm, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc cïng víi sù chØ ®¹o cña thµnh phè vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ, §«ng Anh ®· khai th¸c vµ ph¸t huy ®−îc tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ cña m×nh, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn, bé mÆt n«ng th«n cã nhiÒu khëi s¾c. - VÒ c¬ së h¹ tÇng ®· ®Çu t− x©y míi, c¶i t¹o, n©ng cÊp ®ång bé c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kü thuËt vµ h¹ tÇng x· héi - C¸c mÆt v¨n ho¸ x· héi cã sù chuyÓn biÕn tiÕn bé. T×nh h×nh an ninh, chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi ®−îc gi÷ v÷ng, th−êng xuyªn lµm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt trong nh©n d©n. 4.1.3.2. Khã kh¨n - Víi ®Þa h×nh ®Þa chÊt ®· h×nh thµnh nªn nh÷ng vïng ®Êt tròng hay ø ®äng n−íc vµo mïa m−a t¹o nªn nÒn ®Êt yÕu g©y nhiÒu tèn kÐm khi ph¶i ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng thuéc c¸c x· miÒn ®«ng cña huyÖn. - ViÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn chËm, ch−a h×nh thµnh nh÷ng vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ lín. - Dù ¸n triÓn khai chËm so víi tiÕn ®é vÉn tiÕp diÔn, t×nh tr¹ng lÊn chiÕm ®Êt ®ai, chuyÓn môc ®Ých tr¸i ph¸p luËt vÉn cßn phøc t¹p chËm ®−îc kh¾c phôc. - VÒ v¨n ho¸ x· héi: TÖ n¹n x· héi vÉn cßn x¶y ra, t×nh tr¹ng sinh con thø 3 vÉn cßn ë møc cao. 4.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh 4.2.1. C¨n cø thµnh lËp Tr¹m - C¨n cø vµo nh÷ng quy ®Þnh chung trong NghÞ ®Þnh 13/CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 02/03/1993 vÒ hÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së.

37

- C¨n cø quyÕt ®Þnh sè 5884/Q§ - UB ngµy 26/10/1993 cña UBND Thµnh phè Hµ Néi quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, tæ chøc bé m¸y vµ c¸n bé Së NLN. - C¨n cø quyÕt ®Þnh sè 5601/Q§ - UB ngµy 10/5/1993 cña UBND Thµnh phè Hµ Néi vÒ viÖc ®æi tªn Trung t©m chuyÓn giao tiÕn bé KHKT n«ng nghiÖp thµnh Trung t©m khuyÕn n«ng Hµ Néi. - C¨n cø tho¶ thuËn gi÷a Së NLN, UBND c¸c huyÖn vµ ban tæ chøc chÝnh quyÒn Thµnh phè. - XÐt ®Ò nghÞ cña gi¸m ®èc Trung t©m khuyÕn n«ng vµ tr−ëng phßng tæ chøc Së NLN vÒ viÖc thµnh lËp Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh, Së NLN Hµ Néi ra quyÕt ®Þnh sè 31 TC/ NLN vÒ viÖc thµnh lËp Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh. 4.2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh Tr¹m KN §«ng Anh

ChuyÓn giao TBKT vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn

Båi d−ìng kü thuËt, rÌn luyÖn tay nghÒ m¹ng l−íi c¬ së

X©y dùng c¸c CLBKN, m¹ng l−íi c¬ së

H×nh 4.1: S¬ ®å chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã chøc n¨ng nhiÖm vô nh− sau: - Gióp Trung t©m ®−a tiÕn bé KHKT, kinh nghiÖm s¶n xuÊt vµ c¸c ®iÓn h×nh tiªn tiÕn vÒ n«ng nghiÖp vµo phôc vô s¶n xuÊt. - H−íng dÉn thùc hiÖn c¸c quy tr×nh kü thuËt, triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh dù ¸n khuyÕn n«ng, x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn trªn ®Þa bµn huyÖn.

38

- Båi d−ìng vµ truyÒn ®¹t kiÕn thøc vÒ kü thuËt, qu¶n lý kinh tÕ, th«ng tin thÞ tr−êng vµ rÌn luyÖn tay nghÒ cho m¹ng l−íi c¬ së. - X©y dùng, h−íng dÉn ho¹t ®éng cho c¸c CLBKN vµ m¹ng l−íi céng t¸c viªn c¬ së. KÓ tõ khi thµnh lËp cho ®Õn nay, Tr¹m ®· tæ chøc nhiÒu ho¹t ®éng mang l¹i kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao nh−: TËp huÊn cho hµng v¹n l−ît hé n«ng d©n vÒ trång trät, ch¨n nu«i, NTTS, x©y dùng thµnh c«ng nhiÒu m« h×nh tr×nh diÔn trªn c¸c lÜnh vùc n«ng nghiÖp, chuyÓn giao c¸c TBKT cho hµng v¹n hé n«ng d©n, gãp phÇn chuyÓn t¶i ®Õn n«ng d©n c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ n−íc vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n. Tr¹m th−êng xuyªn phèi hîp víi ®µi ph¸t thanh huyÖn, c¸c ®µi ph¸t thanh x· ®Ó tuyªn truyÒn, khuyÕn c¸o c¸c TBKT, c¸c m« h×nh s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶, kiÕn thøc nhµ n«ng, c¸c kinh nghiÖm s¶n xuÊt ®Õn hé n«ng d©n gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, x©y dùng n«ng th«n míi. 4.2.3. C¬ cÊu tæ chøc vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng 4.2.3.1. Nguån nh©n lùc Con ng−êi lµ yÕu tè v« cïng quan träng vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh b¹i hay ph¸t triÓn cña c«ng viÖc. Ngoµi yÕu tè søc kháe th× tr×nh ®é cña CBKN còng lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng. V× vËy, l·nh ®¹o Tr¹m khuyÕn n«ng lu«n ®Æt vÊn ®Ò n©ng cao n¨ng lùc vµ tr×nh ®é cña ®éi ngò CBKN lªn hµng ®Çu. Nguån nh©n lùc cña Tr¹m ®−îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 4.3: Nguån nh©n lùc CBKN huyÖn §«ng Anh C¸n bé khuyÕn n«ng c¬ së Tæng sè Tr×nh ®é Sè l−îng C¬ cÊu Sè l−îng C¬ cÊu (ng−êi) (%) (ng−êi) (%) 1. §¹i häc 6 75 5 21,74 11 2. Cao ®¼ng 0 0 0 0 0 3. Trung cÊp 2 25 18 78,26 20 Tæng sè 8 100 23 100 31 (Nguån: §iÒu tra th«ng qua b¶ng c©u hái pháng vÊn) C¸n bé Tr¹m

39

Tõ khi c¬ cÊu l¹i vµ t¸ch khái phßng n«ng nghiÖp ho¹t ®éng ®éc lËp, c¬ cÊu nh©n sù cña Tr¹m ®· cã nhiÒu thay ®æi ®¸ng kÓ. §−îc thµnh lËp tõ n¨m 1995, ban ®Çu biªn chÕ c¸n bé cña Tr¹m khuyÕn n«ng chØ cã 3 ng−êi: 1 Tr¹m tr−ëng vµ 2 c¸n bé (n»m trong tæng biªn chÕ cña Trung t©m). Cho ®Õn nay, cã thÓ nãi ®éi ngò CBKN cña huyÖn ®· t−¬ng ®èi hoµn thiÖn. HiÖn nay sè l−îng CBKN cña Tr¹m ®· n©ng lªn 8 ng−êi trong ®ã 6 ng−êi cã tr×nh ®é ®¹i häc (chiÕm 75%), 2 ng−êi cã tr×nh ®é trung cÊp (chiÕm 25%). §éi ngò CBKN cña Tr¹m hÇu hÕt lµ trÎ, chÞu khã häc hái vµ tÝch cùc tham gia c«ng t¸c, th−êng xuyªn trao ®æi kinh nghiÖm víi nhau vµ häc hái líp CBKN ®i tr−íc. Trªn ®Þa bµn toµn huyÖn ®· cã 23 khuyÕn n«ng viªn c¬ së trong ®ã cã 5 ng−êi cã tr×nh ®é ®¹i häc (chiÕm 21,74%), 18 ng−êi cã tr×nh ®é trung cÊp (chiÕm 78,26%). KÕt qu¶ ë b¶ng 4.3 cho thÊy sè l−îng c¸n bé cã tr×nh ®é ®µo t¹o trung cÊp cßn chiÕm mét tû lÖ lín. §iÒu nµy nãi lªn lý do cÇn ph¶i ®µo t¹o l¹i, ®µo t¹o th−êng xuyªn CBKN ®Ó hä tù n©ng cao tr×nh ®é tiÕp cËn nh÷ng kiÕn thøc míi, kü thuËt míi kÞp thêi. §Ó ®¸nh gi¸ chuyªn m«n ®−îc ®µo t¹o cña CBKN ta cã kÕt qu¶ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng sau: B¶ng 4.4: Tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c CBKN STT

Tr×nh ®é chuyªn m«n

Sè l−îng

Tû lÖ (%)

1

Trång trät

7

22,4

2

Ch¨n nu«i thó y

8

26,0

3

Kinh tÕ

9

29,0

4

Qu¶n lý ®Êt ®ai

4

13,0

5

X©y dùng n«ng nghiÖp

1

3,2

6

Thñy lîi

1

3,2

7

S− ph¹m n«ng nghiÖp

1

3,2

8

KhuyÕn n«ng vµ PTNT

0

0

9

Tæng

31

100

(Nguån: §iÒu tra th«ng qua b¶ng c©u hái pháng vÊn)

40

Qua b¶ng 4.4 cho thÊy tr×nh ®é CBKN ph©n cho c¸c chuyªn ngµnh cßn nhiÒu bÊt cËp, ch−a ®−îc ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ nghiÖp vô khuyÕn n«ng. Lùc l−îng CBKN ph©n bæ gi÷a c¸c chuyªn ngµnh ch−a ®Òu. Sè l−îng CBKN vµ PTNT ch−a cã mét ng−êi nµo trong khi CBKN ®−îc ®µo t¹o chuyªn m«n vÒ kinh tÕ l¹i chiÕm nhiÒu nhÊt (29%), sau ®ã ®Õn CBKN chuyªn ngµnh trång trät vµ ch¨n nu«i. Cã 26% CBKN chuyªn ngµnh ch¨n nu«i thó y vµ 22,4% CBKN chuyªn ngµnh trång trät. §iÒu nµy còng dÔ lý gi¶i bëi trång trät vµ ch¨n nu«i lµ hai ngµnh truyÒn thèng cña n«ng nghiÖp n−íc ta g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. H¬n n÷a ®©y còng lµ mét trong nh÷ng bÊt cËp cña khuyÕn n«ng ViÖt Nam bëi khuyÕn n«ng ViÖt Nam cßn rÊt míi mÎ, chuyªn ngµnh khuyÕn n«ng chØ míi ®−îc ®−a vµo ®µo t¹o t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng n«ng nghiÖp trong vßng 3 - 4 n¨m trë l¹i ®©y. Nh÷ng ph©n tÝch trªn cho thÊy ®éi ngò CBKN c¬ së t−¬ng ®èi hoµn thiÖn. Tuy nhiªn víi mçi x· chØ cã 1 khuyÕn n«ng viªn c¬ së lµ cßn máng, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng c¬ së, v× thÕ mµ hiÖu qu¶ còng kh«ng cao. Do vËy trong thêi gian tíi Tr¹m cÇn ph¶i t¨ng c−êng sè l−îng CBKN c¬ së lµm vai trß khuyÕn n«ng ch©n rÕt cña m×nh ®ång thêi tÝch cùc x©y dùng c¸c CLBKN hay nhãm cïng së thÝch ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng còng nh− kho¶ng c¸ch gi÷a CBKN vµ n«ng d©n ®−îc gÇn nhau h¬n n÷a. Mçi th¸ng CBKN c¬ së chØ nhËn ®−îc 432 ngh×n ®ång tiÒn phô cÊp, nguån kinh phÝ cho ho¹t ®éng khuyÕn n«ng c¬ së qu¸ thÊp lµm cho ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë c¬ së kÐm hiÖu qu¶. CBKN c¬ së kÐm nhiÖt t×nh, kÐm n¨ng ®éng víi c«ng viÖc, phô thuéc vµo c¸n bé cÊp trªn, kh«ng cã lßng yªu nghÒ, yªu n«ng d©n. H¬n n÷a hä th−êng lµ nh÷ng ng−êi kiªm nhiÖm, ngoµi c«ng t¸c khuyÕn n«ng hä cßn gi÷ chøc vô kh¸c ë x· m×nh. ChÝnh v× thÕ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng c¬ së cßn kÐm. Cø vµo ngµy 5 hµng th¸ng toµn bé khuyÕn n«ng viªn c¬ së vµ CBKN cÊp huyÖn l¹i giao ban víi néi dung lµ: KhuyÕn n«ng viªn c¬ së b¸o c¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hé n«ng d©n n¬i hä phô tr¸ch, trao ®æi nh÷ng kinh nghiÖm, kiÕn thøc còng nh− c¸ch gi¶i quyÕt mét sè ph¸t sinh x¶y ra trong th¸ng, t×nh h×nh s©u bÖnh, dÞch bÖnh x¶y ra. §©y lµ mét ho¹t ®éng cã Ých vµ hiÖu qu¶ kh¸ tèt, Tr¹m cÇn duy tr× vµ ph¸t huy.

41

Tuy nhiªn ®Ó c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®i s©u, ®i s¸t vµo thùc tÕ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp Tr¹m cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p t¨ng c−êng vµ cñng cè h¬n n÷a m¹ng l−íi khuyÕn n«ng c¬ së, båi d−ìng kiÕn thøc kü n¨ng nghiÖp vô khuyÕn n«ng vµ ®Æc biÖt lµ n©ng cao phô cÊp cho hä ®Ó t¨ng sù nhiÖt t×nh, sù n¨ng ®éng cña CBKN c¬ së gióp hä thªm yªu ngµnh yªu nghÒ, yªu n«ng d©n, g¾n hä vµo vÊn ®Ò ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n cña huyÖn. Theo kÕ ho¹ch n©ng cao nguån lùc cña Tr¹m, trong kho¶ng 5 n¨m tíi ®éi ngò CBKN cña Tr¹m c¶ th−êng trùc vµ c¬ së sÏ lµ 100% cã tr×nh ®é §¹i häc vµ Cao ®¼ng. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét h−íng ®i tÝch cùc vµ høa hÑn ho¹t ®éng khuyÕn n«ng sÏ ®i vµo chiÒu s©u vµ ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ cao, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, x©y dùng n«ng th«n ngµy cµng ph¸t triÓn vµ v÷ng m¹nh. 4.2.3.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh C¬ cÊu Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh gåm cã: - Tr¹m tr−ëng: Lµ ng−êi trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña huyÖn, lµ ng−êi l·nh ®¹o cã nhiÖm vô gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng cña Tr¹m vµ ph©n bæ c«ng viÖc xuèng cho c¸c bé phËn. - C¸c bé phËn phô tr¸ch c¸c m¶ng chuyªn m«n thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña Tr¹m. CBKN lµ nh÷ng ng−êi trùc tiÕp tiÕp xóc, lµm viÖc víi nh÷ng ®èi t−îng rÊt ®a d¹ng, phÇn lín lµ n«ng d©n. §ã lµ nh÷ng ng−êi dµy d¹n kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt. V× vËy CBKN ph¶i x¸c ®Þnh mèi quan hÖ khi lµm viÖc, tiÕp xóc, c− xö khÐo lÐo, th¸o v¸t vµ ®óng mùc. Ng−êi CBKN cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp c¸c th«ng tin kiÕn thøc ®Ó lµm cho n«ng d©n dÔ hiÓu vµ ®i ®Õn quyÕt ®Þnh vÒ sù thay ®æi, c¶i tiÕn trong s¶n xuÊt cña m×nh. - KhuyÕn n«ng viªn c¬ së: Lµ ng−êi phô tr¸ch c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë x· m×nh, b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng cho Tr¹m, tæ chøc c¸c cuéc tham quan héi th¶o, tËp huÊn, x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn. Lµ ng−êi gÇn d©n nhÊt, kiÓm tra liªn hÖ víi n«ng d©n ®Ó ph¸t hiÖn c¸c t×nh huèng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh− s©u bÖnh, dÞch bÖnh. Lµ ng−êi ®¹i diÖn cho n«ng d©n nãi lªn t©m t−, nguyÖn väng, bøc xóc cña n«ng d©n cho c¸n bé cÊp trªn. KhuyÕn n«ng viªn c¬ së cã nhiÖm vô: + Phèi hîp víi l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng, Tr¹m khuyÕn n«ng, Trung t©m khuyÕn n«ng tæ chøc tËp huÊn cho bµ con n«ng

42

d©n. Tham gia x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c m« h×nh khuyÕn n«ng tiªu biÓu t¹i gia ®×nh, ®Þa ph−¬ng phô tr¸ch, x· ph−êng (rau, hoa, qu¶, lîn n¹c, bß s÷a, thñy s¶n…). + Mçi khuyÕn n«ng viªn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm mçi th¸ng viÕt mét bµi th«ng tin tuyªn truyÒn trªn ®µi ph¸t thanh ph−êng, x· vÒ c¸c néi dung: Th«ng tin KHKT, qu¶n lý, g−¬ng ng−êi tèt viÖc tèt… nh»m ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng, t¨ng c−êng c«ng t¸c xóc tiÕn th−¬ng m¹i gióp n«ng d©n tiªu thô s¶n phÈm. + Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c khuyÕn n«ng t¹i ®Þa ph−¬ng. Hµng th¸ng, quý khuyÕn n«ng viªn ph¶i b¸o c¸o néi dung ho¹t ®éng t¹i ®Þa ph−¬ng m×nh vÒ Tr¹m khuyÕn n«ng. + Tham gia ®Çy ®ñ c¸c cuéc giao ban, sinh ho¹t, tËp huÊn, héi th¶o, héi nghÞ s¬ kÕt, tæng kÕt cña Tr¹m khuyÕn n«ng, Trung t©m khuyÕn n«ng Hµ Néi. + Tham gia theo dâi, qu¶n lý c¸c m« h×nh khuyÕn n«ng, dù ¸n, ®Ò tµi, quü khuyÕn n«ng t¹i ®Þa ph−¬ng. NÕu lµm tèt ®−îc khen th−ëng; nÕu thiÕu tr¸ch nhiÖm, m« h×nh triÓn khai t¹i ®Þa ph−¬ng kh«ng thµnh c«ng, kÐm thµnh c«ng ®Òu ph¶i liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm. Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh cßn thiÕu mét bé phËn chuyªn s©u vÒ NTTS. V× thÕ Tr¹m cÇn bæ sung thªm CBKN phô tr¸ch m¶ng nµy. Nh− vËy trong thêi gian tíi Tr¹m cÇn ph¶i ®iÒu chØnh hîp lý c¬ cÊu nh©n sù, n©ng cao chÊt l−îng CBKN ®Ó ho¹t ®éng cña Tr¹m ®¹t hiÖu qu¶ cao, t¹o cho Tr¹m mét c¬ cÊu hîp lý, linh ho¹t, ®Çy ®ñ c¸c mÆt, gän nhÑ mµ hiÖu qu¶. 4.3. Thùc tr¹ng c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh 4.3.1. C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña Tr¹m KÓ tõ khi thµnh lËp, Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh ®· tæ chøc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng trªn kh¾p ®Þa bµn huyÖn. Tr¹m ®· tÝch cùc phèi hîp víi c¸c c¬ quan ®oµn thÓ cã liªn quan vµ cïng víi sù gióp ®ì cña Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn ®· cã c¸c ho¹t ®éng trªn nhiÒu lÜnh vùc vµ ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng ghi nhËn. Trong nh÷ng n¨m qua, Tr¹m th−êng xuyªn më c¸c líp tËp huÊn kü thuËt, tham quan, héi th¶o ®Çu bê, tuyªn truyÒn khuyÕn c¸o bµ con n«ng d©n, t− vÊn kü thuËt, x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn trªn c¸c lÜnh vùc cña n«ng

43

nghiÖp. Tuy nhiªn do cßn thiÕu CBKN vÒ NTTS nªn c¸c m« h×nh mµ Tr¹m triÓn khai trong nh÷ng n¨m qua ®a sè lµ c¸c m« h×nh vÒ trång trät vµ ch¨n nu«i. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ph¶i ®ång bé ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc vµ ph¶i kÕt hîp hµi hßa gi÷a c¸c ngµnh. V× thÕ trong thêi gian tíi Tr¹m cÇn ph¶i c©n ®èi trong viÖc x©y dùng c¸c m« h×nh ë tÊt c¶ c¸c ngµnh, nghÒ s¶n xuÊt cho bµ con n«ng d©n. TÊt nhiªn viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh, lÜnh vùc ®ã ph¶i ®−îc xem xÐt kü l−ìng vÒ vÊn ®Ò ®Çu ra, thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm, s¶n xuÊt ph¶i theo nhu cÇu cña thÞ tr−êng. C¸c ho¹t ®éng cña Tr¹m ®−îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 4.5: C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña khuyÕn n«ng

1

ChØ ®¹o s¶n xuÊt

Trång trät *

2

TËp huÊn kü thuËt

*

*

*

3

X©y dùng m« h×nh

*

*

*

4

Tham quan héi th¶o

*

*

*

5

Tuyªn truyÒn khuyÕn c¸o

*

*

*

6

Ho¹t ®éng t− vÊn

*

*

*

STT Néi dung ho¹t ®éng

Ch¨n nu«i

Thñy s¶n

*

*

(Nguån: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh) Ghi chó: * lµ cã tham gia ë lÜnh vùc ®ã Hµng n¨m, Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn phèi hîp víi Tr¹m BVTV, Tr¹m thó y ®Ó tuyªn truyÒn khuyÕn c¸o, h−íng dÉn n«ng d©n phßng trõ s©u bÖnh, dÞch h¹i vµ dù b¸o c¸c lo¹i s©u bÖnh cã nguy c¬ xuÊt hiÖn trªn ®Þa bµn ®Ó ng−êi d©n cã biÖn ph¸p phßng trõ s©u bÖnh, dÞch h¹i mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Cø vµo ngµy 5 hµng th¸ng Tr¹m l¹i tæ chøc giao ban mét lÇn. Tr¹m sÏ nghe b¸o c¸o t×nh h×nh sinh tr−ëng cña c©y trång vËt nu«i, t×nh h×nh s©u bÖnh dÞch h¹i, nh÷ng vÊn ®Ò míi ph¸t sinh ®Ó cïng nhau bµn b¹c thèng nhÊt c¸ch gi¶i quyÕt. Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn cßn th−êng xuyªn tæ chøc t− vÊn cho bµ con n«ng d©n vÒ c¸c vÊn ®Ò kü thuËt, lùa chän c©y, con ®Ó s¶n xuÊt, t− vÊn vÒ dÞch bÖnh vµ c¸ch phßng trõ cho bµ con n«ng d©n.

44

4.3.2. M¹ng l−íi tæ chøc c«ng t¸c khuyÕn n«ng C¬ quan trong ngµnh - Trung t©m KN tØnh - Tr¹m BVTV - C«ng ty gièng - HTX dÞch vô - Phßng NN vµ PTNT

Tr¹m KN

huyÖn

C¬ quan ngoµi ngµnh - Ng©n hµng - C¬ quan th«ng tin tuyªn truyÒn - C¸c tæ chøc tÝn dông - C¸c tæ chøc x· héi - C¸c tæ chøc ®oµn thÓ - C¸c ®Ò tµi, dù ¸n liªn quan

KN c¬ së

N«ng d©n s¶n xuÊt giái

C©u l¹c bé KN Hé n«ng d©n

H×nh 4.2: S¬ ®å m¹ng l−íi tæ chøc c«ng t¸c khuyÕn n«ng (Nguån: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh) Qua s¬ ®å ta thÊy ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña Tr¹m cã sù phèi hîp víi c¸c c¬ quan trong ngµnh vµ c¸c c¬ quan ngoµi ngµnh ®Ó triÓn khai c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng trªn ®Þa bµn huyÖn. §èi víi c¸c c¬ quan trong ngµnh: Tr¹m phèi hîp víi Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh, Phßng n«ng nghiÖp huyÖn, Tr¹m thó y, Tr¹m BVTV, c«ng ty gièng c©y trång, vËt nu«i ®Ó x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n khuyÕn n«ng, x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn, më c¸c líp tËp huÊn, chuyÓn giao kü thuËt vÒ trång trät, ch¨n nu«i, NTTS cho c¸c hé n«ng d©n. Tr¹m cung cÊp th«ng tin, t− vÊn cho hé n«ng d©n vÒ t×nh h×nh s©u bÖnh, dÞch h¹i c©y trång, vËt nu«i ®Ó n«ng d©n cã biÖn ph¸p ®èi phã, phßng trõ ®Ó kh«ng g©y ¶nh h−ëng ®Õn s¶n

45

xuÊt, h¹n chÕ t¸c h¹i cña chóng ®Õn n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i gióp bµ con n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt. §èi víi c¸c c¬ quan ngoµi ngµnh: Tr¹m phèi hîp víi c¸c tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng, c¬ quan th«ng tin tuyªn truyÒn nh»m hç trî lµm nhiÖm vô truyÒn b¸, h−íng dÉn kü thuËt ®Õn bµ con n«ng d©n. §ång thêi qua c¸c c¬ quan nµy khuyÕn n«ng truyÒn b¸ nh÷ng chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn n«ng th«n. Tr¹m phèi hîp víi ®µi ph¸t thanh huyÖn, c¸c ®µi ph¸t thanh x· lµm cÇu nèi gi÷a n«ng d©n víi khuyÕn n«ng, cung cÊp cho n«ng d©n nh÷ng th«ng tin vÒ gièng, ph©n bãn, kü thuËt, sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y trång vËt nu«i… Ngoµi ra Tr¹m cßn phèi hîp víi c¸c tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho hé n«ng d©n vay vèn s¶n xuÊt theo c¸c m« h×nh, ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng. KhuyÕn n«ng c¬ së lµ cÇu nèi gi÷a CBKN víi hé n«ng d©n, lµm nhiÖm vô chuyÓn giao c¸c TBKT tíi n«ng d©n. Th«ng qua c¸c m« h×nh tr×nh diÔn ®Ó thuyÕt phôc, kh¼ng ®Þnh víi n«ng d©n vÒ tÝnh −u viÖt, thµnh c«ng cña kü thuËt míi ®Ó n«ng d©n chÊp nhËn vµ lµm theo, tõ ®ã cã thÓ nh©n réng vµ s¶n xuÊt ®¹i trµ. Tr¹m th−êng xuyªn tæ chøc c¸c buæi tham quan, héi th¶o ®Çu bê cho n«ng d©n, coi ®ã lµ ho¹t ®éng cã ý nghÜa thiÕt thùc trong c«ng t¸c chuyÓn giao TBKT. Bëi v× n«ng d©n ®−îc tËn m¾t nh×n thÊy nh÷ng g× mµ nh÷ng hé kh¸c lµm, thÊy sù thµnh c«ng cña c¸c hé n«ng d©n ®ã th× hä sÏ thªm phÇn tin t−ëng vµo sù thµnh c«ng cña c¸c m« h×nh. Còng th«ng qua c¸c buæi tham quan, héi th¶o nµy n«ng d©n lµm quen ®−îc víi nhau, t¹o nªn nh÷ng mèi quan hÖ, ®Þa chØ ®¸ng tin cËy cho nhau trong s¶n xuÊt, kinh doanh cña bµ con n«ng d©n. ViÖc chuyÓn giao TBKT cã thÓ trùc tiÕp ®Õn n«ng d©n nh−ng còng cã thÓ qua c¸c CLBKN hoÆc nh÷ng hé n«ng d©n s¶n xuÊt giái. Ban ®Çu nh÷ng CLBKN vµ n«ng d©n s¶n xuÊt giái sÏ tiÕp thu TBKT tõ Tr¹m khuyÕn n«ng. Sau khi m« h×nh thµnh c«ng, c¸c c©u l¹c bé vµ c¸c hé n«ng d©n s¶n xuÊt giái sÏ tÝch lòy ®−îc kinh nghiÖm, tiÕp thu ®Çy ®ñ TBKT vµ sÏ chuyÓn giao c¸c TBKT nµy ®Õn hé n«ng d©n. CBKN gióp ®ì cho hä c¸c kü n¨ng, kü thuËt sau ®ã hä vËn ®éng nh÷ng ng−êi xung quanh ¸p dông TBKT. Víi h×nh thøc nµy

46

CBKN cã thÓ kiÓm nghiÖm l¹i sù thµnh c«ng cña TBKT tr−íc khi chuyÓn giao chóng cho bµ con n«ng d©n ®Ó tr¸nh nh÷ng hËu qu¶ ®¸ng tiÕc trong viÖc chuyÓn giao. Nh− vËy chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng chuyÓn giao TBKT trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh ®−îc thùc hiÖn chñ yÕu th«ng qua m¹ng l−íi khuyÕn n«ng c¬ së, CLBKN, n«ng d©n s¶n xuÊt giái th«ng qua c¸c líp tËp huÊn, tham quan héi th¶o ®Çu bê. C¸c ho¹t ®éng ®ã kÕt hîp víi c¸c ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn, t− vÊn t¹o nªn sù hoµn thiÖn cho c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m. 4.3.3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh v Ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn Ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng. Ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn cã thÓ gióp bµ con n«ng d©n n¾m b¾t ®−îc c¸c TBKT ®Ó ®−a vµo s¶n xuÊt. Qua ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn còng cã thÓ gióp cho CBKN th«ng b¸o cho bµ con biÕt vÒ c¸c th«ng tin nh− sù sinh tr−ëng, ph¸t triÓn cña c©y trång vËt nu«i, thêi ®iÓm cÇn bãn ph©n, t−íi n−íc, t×nh h×nh s©u bÖnh dÞch h¹i vµ c¸ch phßng trõ cho bµ con. Còng cã thÓ qua ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn CBKN sÏ th«ng b¸o, dù b¸o vÒ mét vÊn ®Ò n¶y sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt khi thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi vµ ®Æc biÖt qua ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn bµ con n«ng d©n sÏ n¾m b¾t ®−îc c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ NN vµ PTNT. §©y ®−îc xem lµ mét vai trß lín cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng. Ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn lµ c«ng t¸c mòi nhän cña ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, bao gåm c¸c ho¹t ®éng vÒ ®µi ph¸t thanh, ph¸t tµi liÖu kü thuËt, quy tr×nh s¶n xuÊt... Néi dung cña c¸c bé quy tr×nh h−íng dÉn chñ yÕu vÒ: kü thuËt trång trät, ch¨n nu«i, thñy s¶n... Song song víi viÖc cÊp ph¸t tµi liÖu th× Tr¹m cßn phèi hîp víi ®µi ph¸t thanh huyÖn, ®µi ph¸t thanh c¸c x· tuyªn truyÒn tèt nh÷ng chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ n«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n vµ nh÷ng ®Þnh h−íng cña ngµnh n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. C¸c tin, bµi ph¸t ®Òu cã chÊt l−îng tèt,

47

®· qua sù kiÓm quyÖt cña UBND c¸c x·. TÊt c¶ c¸c tin bµi ®Òu ®−îc ph¸t hai lÇn ®Ó n«ng d©n ®iÒu kiÖn tiÕp thu. NhiÒu n«ng d©n cßn ®Õn Tr¹m, ®Õn c¸c ®µi ®Ó xin th«ng tin vÒ xem l¹i. ViÖc sö dông nh¹c hiÖu tr−íc khi ph¸t ®· ®−îc sö dông ®óng quy ®Þnh. Chuyªn môc tr¶ lêi b¹n nhµ n«ng ph¸t trªn ®µi huyÖn ®−îc nhiÒu ®éc gi¶ quan t©m. NhiÒu ®éc gi¶ ®Õn xin néi dung vÒ nghiªn cøu. C¸c ®µi khi ph¸t tin ®Òu vµo sæ theo dâi hµng th¸ng b»ng b¶n photocopy. C¸c bµi cã néi dung tuyªn truyÒn cao ®−îc Tr¹m chuyÓn cho c¸c ®µi trong huyÖn ph¸t l¹i ®Ó më réng ph¹m vi tuyªn truyÒn. Tr¹m ®· tæ chøc sinh ho¹t cho 4 c©u l¹c bé theo kÕ ho¹ch, phèi hîp víi phßng KHKT vµ PTNT, héi n«ng d©n, héi phô n÷, ®oµn thanh niªn, héi ch÷ thËp ®á huyÖn. C¸c héi viªn ®· tham gia nhiÒu buæi sinh ho¹t, tËp huÊn kü thuËt, trao ®æi kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, trong chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp. Nhê vËy bÒ mÆt n«ng th«n ngµy cµng ®−îc ®æi míi. NhiÒu trang tr¹i ®¹t hiÖu qu¶ cao ®· xuÊt hiÖn. Hµng n¨m Tr¹m ®· chuyÓn giao trªn 800 tê n«ng lÞch, hµng ngµn b¶n tin n«ng nghiÖp Thñ ®« ®Õn c¸c héi viªn c©u l¹c bé vµ n«ng d©n trªn ®Þa bµn huyÖn, gÇn 4.000 tê quy tr×nh kü thuËt nu«i lîn, gµ, c¸, thá... ®−îc cÊp cho n«ng d©n qua c¸c buæi tËp huÊn kü thuËt. Tr¹m ®· tæ chøc cho hµng tr¨m l−ît khuyÕn n«ng viªn, héi viªn c©u l¹c bé, n«ng d©n s¶n xuÊt giái tham gia c¸c phiªn chî, c¸c cuéc héi th¶o do thµnh phè tæ chøc. Tr¹m ®· t− vÊn cho hµng tr¨m chñ trang tr¹i trong x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i. Ngoµi ra Tr¹m cßn phèi hîp víi c¸c c¬ quan nghiªn cøu, tr−êng §¹i häc ®Ó chuyÓn giao TBKT cho n«ng d©n (ViÖn ch¨n nu«i, Trung t©m nghiªn cøu dª - thá S¬n T©y, tr−êng §¹i häc n«ng nghiÖp I, ViÖn thuû s¶n I, c«ng ty thó y xanh...). Nhê vËy ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ngµy cµng phong phó, s«i ®éng, khuyÕn n«ng thùc sù lµ b¹n cña nhµ n«ng. Tuy nhiªn ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn cña Tr¹m vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nh−: Mét sè ®µi göi b¸o c¸o cßn chËm, thêi l−îng ph¸t thanh cßn Ýt, néi dung ph¸t thanh ch−a ®−îc so¹n th¶o kü, cßn dµi dßng, khã hiÓu. Néi

48

dung chñ yÕu lµ c¸c th«ng tin vÒ s¶n xuÊt mµ kh«ng cã th«ng tin vÒ thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm. Ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn kh¸ quan träng nh−ng ®Ó c«ng t¸c khuyÕn n«ng cã hiÖu qu¶ cao nhÊt th× cÇn ph¶i kÕt hîp víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh−: TËp huÊn, tham quan héi th¶o, x©y dùng m« h×nh… v Ho¹t ®éng x©y dùng m¹ng l−íi khuyÕn n«ng viªn c¬ së M¹ng l−íi khuyÕn n«ng viªn c¬ së n»m trong hÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng tõ Trung −¬ng ®Õn c¬ së. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch thµnh phè giao, Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh ®· chän vµ ®Ò nghÞ thµnh phè tuyÓn chän 23 khuyÕn n«ng viªn. Toµn bé khuyÕn n«ng viªn ®Òu cã tr×nh ®é tõ trung cÊp trë lªn vµ ®a phÇn lµ c¸n bé ®Çu ngµnh cña c¸c x· (chñ tÞch héi n«ng d©n, chñ tÞch héi phô n÷...). §éi ngò khuyÕn n«ng viªn cã nhiÖm cô triÓn khai c«ng t¸c khuyÕn n«ng trªn ®Þa bµn x·, th«n. Hµng th¸ng Tr¹m tæ chøc giao ban cho khuyÕn n«ng viªn ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh t¹i c¬ së vµ triÓn khai c«ng t¸c cÊp trªn giao. Mçi khuyÕn n«ng viªn lµ mét ng−êi s¶n xuÊt giái, n¾m v÷ng KHKT vµ chuyÓn giao cho n«ng d©n ®Þa ph−¬ng m×nh, lµ ng−êi tæ chøc, triÓn khai c¸c m« h×nh khuyÕn n«ng, c¸c buæi chuyÓn giao TBKT cho n«ng d©n. KhuyÕn n«ng viªn còng lµ ng−êi tham m−u cho §¶ng, c¬ quan ®Þa ph−¬ng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ c¬ së. C¸c g−¬ng s¶n xuÊt giái, c¸c m« h×nh tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Òu do khuyÕn n«ng viªn ph¸t hiÖn vµ båi d−ìng. Tr¹m ®· giao cho mçi khuyÕn n«ng viªn chØ ®¹o x©y dùng 2 - 3 m« h×nh t¹i x· m×nh, cã nhiÒu ng−êi chØ ®¹o tíi 4 - 5 m« h×nh cã hiÖu qu¶ tèt. Tõ nh÷ng m« h×nh nµy, nhiÒu hé n«ng d©n ®· ®Õn tham quan häc tËp. C¸c khuyÕn n«ng viªn tÝch cùc tham gia c¸c líp tËp huÊn nghiÖp vô khuyÕn n«ng do Trung t©m khuyÕn n«ng Hµ Néi tæ chøc. v Ho¹t ®éng tËp huÊn båi d−ìng kü thuËt cho n«ng d©n TËp huÊn kü thuËt lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. Nã ®¸p øng ®−îc hai yªu cÇu lµ: Gi¶i quyÕt ®−îc khã kh¨n, v−íng m¾c trong s¶n xuÊt vµ båi d−ìng kiÕn thøc cho bµ con n«ng d©n. TËp huÊn kü thuËt còng lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong viÖc chuyÓn

49

giao TBKT vÒ s¶n xuÊt. Qua c¸c líp tËp huÊn ®· gióp cho bµ con n«ng d©n n¾m b¾t ®−îc quy tr×nh kü thuËt gieo trång, ch¨m sãc, nu«i d−ìng vµ phßng chèng dÞch bÖnh cho c©y trång, vËt nu«i. NhiÒu n«ng d©n th«ng qua líp tËp huÊn kü thuËt cã thÓ ¸p dông TBKT vµo s¶n xuÊt mµ kh«ng cÇn ®Õn sù h−íng dÉn cña CBKN, d©n trÝ ®−îc n©ng lªn mét b−íc. Hµng n¨m Tr¹m th−êng xuyªn tæ chøc c¸c líp tËp huÊn kü thuËt theo ch−¬ng tr×nh míi. Mçi khi chuÈn bÞ ®−a TBKT vµo s¶n xuÊt th× Tr¹m phèi hîp víi c¸c c¬ quan cã liªn quan ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn, trong ®ã cã kÕ ho¹ch tËp huÊn kü thuËt - mét kh©u v« cïng quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña ch−¬ng tr×nh. KÕt qu¶ tËp huÊn kü thuËt ®−îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 4.6: KÕt qu¶ tËp huÊn kü thuËt qua 3 n¨m (2005 - 2007) ChØ tiªu

§VT

N¨m 2005 2006 2007

Tæng

So s¸nh (%) 07/06

06/05

BQ

1. Tæng sè líp

Líp

51

55

75

181

136,36 107,84

Trång trät

Líp

14

18

32

64

177,78 128,57 153,18

Ch¨n nu«i

Líp

30

31

34

95

109,68 103,33 106,51

Thuû s¶n

Líp

7

6

9

22

2. Tæng sè l−ît ng−êi tham gia 3. BQ ng−êi/líp

150

85,71

122,1

117,86

Ng−êi 4.285 4.730 6.678 15.693 141,18 110,39 125,79 Ng−êi/ Líp

84

86

89

103,49 102,38 102,94

(Nguån: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh) Qua b¶ng 4.6 ta thÊy sè líp tËp huÊn kü thuËt kh«ng ngõng t¨ng lªn. §iÒu ®ã cho thÊy ho¹t ®éng tËp huÊn kü thuËt ®−îc Tr¹m kh¸ quan t©m vµ ®−îc coi lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña Tr¹m. N¨m 2005 cã 51 líp tËp huÊn, ®Õn n¨m 2006 t¨ng lªn 55 líp vµ ®Õn n¨m 2007 ®· t¨ng lªn 75 líp. B×nh qu©n 3 n¨m sè líp tËp huÊn t¨ng lªn 22,1%. Ho¹t ®éng tËp huÊn cña Tr¹m ®−îc dµn tr¶i trªn c¶ 3 lÜnh vùc trång trät, ch¨n nu«i, NTTS nh−ng nh×n vµo b¶ng ta thÊy ho¹t ®éng chñ yÕu tËp trung trªn lÜnh vùc ch¨n nu«i.

50

N¨m 2006 sè líp tËp huÊn ngµnh trång trät lµ 18 líp, ch¨n nu«i lµ 31 líp vµ NTTS lµ 6 líp. Sè líp ë 2 ngµnh trång trät vµ ch¨n nu«i t¨ng so víi n¨m 2005. §Õn n¨m 2007 sè líp ch¨n nu«i vÉn chiÕm sè l−îng lín lµ 34 líp. Nh×n chung theo thêi gian sè líp tËp huÊn ë c¸c ngµnh ®Òu t¨ng. §iÒu ®ã thÓ hiÖn nhu cÇu tËp huÊn kü thuËt cña bµ con n«ng d©n lµ t¨ng lªn vµ hiÖu qu¶ cña c¸c líp tËp huÊn mang l¹i thùc sù bæ Ých nªn míi thu hót sù tham gia cña ng−êi n«ng d©n. v Ho¹t ®éng x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn Khi chuÈn bÞ ®−a mét TBKT vµo s¶n xuÊt ®¹i trµ trong n«ng d©n cÇn ph¶i kiÓm nghiÖm thùc tÕ xem TBKT ®ã cã phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, thêi tiÕt, khÝ hËu cña ®Þa ph−¬ng. Qu¸ tr×nh kiÓm nghiÖm ®ã lµ ho¹t ®éng x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn. X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn lµ mét néi dung quan träng trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng. Nã mang tÝnh thuyÕt phôc cao, lµ ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó minh chøng nh÷ng TBKT tíi tËn m¾t ng−êi n«ng d©n, t¹o ®iÒu kiÖn ban ®Çu ®Ó ®−a ra s¶n xuÊt ®¹i trµ. V× vËy ho¹t ®éng x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn ë Tr¹m lu«n ®−îc coi träng. KÕt qu¶ ho¹t ®éng x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn ®−îc thÓ hiÖn qua 3 b¶ng sau: B¶ng 4.7: KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh trång trät qua 3 n¨m (2005 - 2007)

N¨m

Tªn m« h×nh

2005 Rau chÊt l−îng cµ chua

hiÖn (x·)

DiÖn tÝch

Sè hé

(m2)

(hé) 56

§¹i M¹ch

2.000

1

2. L¹c gièng míi

B¾c Hång

200.000

150

1. Th©m canh c©y ¨n qu¶

§¹i M¹ch

50.000

1

2. Trång hoa ly n¨ng suÊt cao

Tiªn D−¬ng

500

10

2006 tiÒn

Cæ Loa

Quy m«

50.000

1. Nhµ l−íi trång hoa ®ång

2007

§¬n vÞ thùc

(Nguån: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh)

51

B¶ng 4.8: KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh ch¨n nu«i qua 3 n¨m (2005 - 2007) N¨m

2005

Tªn m« h×nh

§¬n vÞ thùc hiÖn (x·)

1. Ch¨n nu«i thá sinh s¶n

§«ng Héi

2. Ch¨n nu«i bß thÞt

VÜnh Ngäc

3. Ch¨n nu«i lîn chuyÓn tiÕp 4. Ch¨n nu«i lîn sinh s¶n

Quy m« Sè hé Sè l−îng (hé) 240 20 85

20

Liªn Hµ

100

5

Tµm X¸

55

3

480

48

100

3

75 6.000

4 12

6.175

19

120

1

10

4

Céng

2006

1. Ch¨n nu«i lîn chuyÓn tiÕp

H¶i Bèi

2. Ch¨n nu«i lîn chuång lång 3. Ch¨n nu«i gµ an toµn

Liªn Hµ Xu©n Nén §«ng Héi Tiªn D−¬ng

Céng 1. Nu«i thá sinh s¶n

§¹i M¹ch

2. Nu«i bß s÷a

H¶i Bèi

3. Nu«i gµ an toµn sinh häc

VÜnh Ngäc

2.000

4

4. Nu«i gµ an toµn sinh häc

ViÖt Hïng

1.200

4

5. Ch¨n nu«i lîn chuyÓn tiÕp

Liªn Hµ

75

8

6. Nu«i gµ an toµn sinh häc

Dôc Tó

2.000

4

Cæ Loa VÜnh Ngäc

1.500 1.000

3 2

H¶i Bèi

1.000

2

Dôc Tó

1.000

2

Liªn Hµ

1.000

3

10.905

37

17.560

104

2007 7. Nu«i gµ an toµn sinh häc 8. Nu«i gµ sinh s¶n an toµn sinh häc Ai CËp 9. Nu«i gµ sinh s¶n an toµn sinh häc Ai CËp 10. Nu«i gµ sinh s¶n an toµn sinh häc Ai CËp 11. Nu«i gµ sinh s¶n an toµn sinh häc Ai CËp Céng Tæng

(Nguån: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh)

52

B¶ng 4.9: KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh thuû s¶n qua 3 n¨m (2005 - 2007) N¨m

2005

Tªn m« h×nh

Quy m« Sè hé DiÖn tÝch 2 (hé) (m ) 20.000 4

1. Nu«i c¸ r« phi §µi Loan

Tiªn D−¬ng

2. Nu«i c¸ qu¶

Thuþ L©m

500

3

3. Nu«i ba ba th−¬ng phÈm

Uy Nç

500

1

1.000

2

10.000

1

2006 Nu«i Õch th−¬ng phÈm

2007

§¬n vÞ thùc hiÖn (x·)

Tµm X¸

1. Nu«i c¸ r« phi

Xu©n Nén

2. Nu«i ba ba th−¬ng phÈm

Liªn Hµ

1.000

1

3. Nu«i Õch th−¬ng phÈm

Tiªn D−¬ng

4.000

4

(Nguån: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh) Qua 3 b¶ng ta thÊy: N¨m nµo Tr¹m còng x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn ë hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc trång trät, ch¨n nu«i, NTTS. Trong ®ã ch¨n nu«i vÉn chiÕm mét tû lÖ cao c¸c m« h×nh tr×nh diÔn, tiÕp ®Õn lµ c¸c m« h×nh trång trät vµ NTTS. Riªng n¨m 2006 chØ cã duy nhÊt mét m« h×nh NTTS. Nh×n chung trong 3 n¨m qua Tr¹m ®· x©y dùng ®−îc kh¸ nhiÒu m« h×nh tr×nh diÔn nh−ng sè l−îng c¸c m« h×nh vÒ ch¨n nu«i lµ kh¸ nhiÒu, c¸c m« h×nh ë lÜnh vùc trång trät vµ NTTS th× Ýt h¬n. C«ng t¸c x©y dùng m« h×nh khuyÕn n«ng ®· gãp phÇn h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ theo ®Þnh h−íng cña thµnh phè, huyÖn. NhiÒu m« h×nh ®· t¹o ra n¨ng suÊt, chÊt l−îng, hiÖu qu¶ cao, nhiÒu s¶n phÈm cã gi¸ trÞ ®−îc thÞ tr−êng chÊp nhËn. Trong thêi gian tíi Tr¹m nªn quan t©m x©y dùng nhiÒu h¬n n÷a c¸c m« h×nh vÒ trång trät vµ NTTS nh»m ph¸t triÓn hµi hoµ gi÷a c¸c lÜnh vùc ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc ®· ®¹t ®−îc, c«ng t¸c x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn cña Tr¹m vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nh−: - C«ng t¸c kh¶o s¸t thùc tÕ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ë ®Þa ph−¬ng cßn kÐm. - C¸c m« h×nh ®−îc x©y dùng Ýt xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña ng−êi d©n. - Trong khi x©y dùng m« h×nh Ýt cã sù hîp t¸c víi c¸c tæ chøc héi, ®oµn ë ®Þa ph−¬ng nh−: héi n«ng d©n, héi lµm v−ên, ®oµn thanh niªn...

53

- Khi x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn kh«ng tËp huÊn kü thuËt cho c¸c céng t¸c viªn. ChÝnh v× thÕ mµ mét sè m« h×nh bÞ thÊt b¹i do c©y trång kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn canh t¸c cña ®Þa ph−¬ng, thiÕu sù quan t©m chØ ®¹o cña CBKN. Tr−íc khi ®i vµo triÓn khai m« h×nh thö nghiÖm, CBKN cÇn nghiªn cøu kü quy tr×nh kü thuËt, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt cã phï hîp víi ®Æc ®iÓm sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña c©y trång kh«ng, ®Þa ph−¬ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn canh t¸c kh«ng. §ång thêi CBKN ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra, chØ ®¹o n«ng d©n s¶n xuÊt ®óng quy tr×nh kü thuËt, tr¸nh rñi ro, thÊt b¹i ®¸ng tiÕc ®Ó gãp phÇn lµm t¨ng hiÖu qu¶ x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn, t¹o ®µ nh©n réng ra s¶n xuÊt ®¹i trµ. Trong thêi gian tíi Tr¹m cÇn x©y dùng nhiÒu m« h×nh h¬n n÷a nh»m phôc vô nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña ng−êi d©n ®Þa ph−¬ng vµ ph¶i n©ng cao h¬n n÷a chÊt l−îng cña c¸c m« h×nh. v Ho¹t ®éng triÓn khai cho vay vèn vµ x©y dùng quü khuyÕn n«ng C«ng t¸c triÓn khai, qu¶n lý, sö dông quü khuyÕn n«ng lµ nhiÖm vô träng t©m cña Tr¹m trong giai ®o¹n hiÖn nay. §Ó kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ b¶o toµn vèn, Tr¹m ®· qu¸n triÖt cho c¸n bé Tr¹m, c¸c c¸n bé chuyªn qu¶n lµm tèt c«ng t¸c nµy. Tõ Tr¹m tr−ëng, c¸n bé chuyªn qu¶n ®Õn c¸c c¸n bé ®Òu ®−îc tËp huÊn n©ng cao nghiÖp vô. Tr¹m ®· ph©n c«ng c¸n bé phô tr¸ch tõng côm ®ång thêi phèi hîp víi UBND c¸c x·, phßng KHKT vµ PTNT, ®éi ngò khuyÕn n«ng viªn c¬ së ®Ó chän m« h×nh vµ chØ ®¹o m« h×nh vay vèn. Nhê lµm tèt c«ng t¸c chuÈn bÞ, viÖc triÓn khai, qu¶n lý, sö dông quü ®· lµm kh¸ tèt, ®ång vèn ph¸t huy cã hiÖu qu¶. HiÖn nay nhiÒu hé ®· tù nguyÖn tr¶ vèn tr−íc h¹n (sau khi thu håi s¶n phÈm cã hiÖu qu¶). KÕt qu¶ ho¹t ®éng cho vay vèn vµ x©y dùng quü khuyÕn n«ng ®−îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 4.10: KÕt qu¶ triÓn khai cho vay vèn vµ x©y dùng quü khuyÕn n«ng N¨m 2005 2006 2007

Sè ph−¬ng ¸n Sè tiÒn gi¶i ng©n Sè tiÒn thu håi gi¶i ng©n (1000®) (1000®) 38 3.390.000 2.560.000 42 4.032.000 2.870.000 44 5.550.000 3.760.000 (Nguån: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh)

54

Qua b¶ng 4.10 ta thÊy sè ph−¬ng ¸n gi¶i ng©n, sè tiÒn gi¶i ng©n vµ sè tiÒn thu håi ®Òu t¨ng lªn qua c¸c n¨m. ViÖc thÈm ®Þnh c¸c ph−¬ng ¸n vay vèn ®−îc thùc hiÖn ngµy cµng chÆt chÏ h¬n. Tr¹m ®· chØ ®¹o c¸n bé chuyªn qu¶n ®i th«ng b¸o ®«n ®èc c¸c hé vay vèn chuÈn bÞ tiÒn vay ®Ó hoµn tr¶ vèn theo ®óng thêi gian quy ®Þnh ®ång thêi h−íng dÉn c¸c hé viÕt b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiÕn hµnh nghiÖm thu kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña tõng hé ®Ó lµm c¨n cø nép 10% gi¸ trÞ s¶n phÈm t¨ng lªn. C¸c hé n«ng d©n, chñ trang tr¹i ®· chÊp hµnh rÊt tèt, hÇu hÕt ®Òu tr¶ vèn vay ®óng vµ tr−íc thêi h¹n quy ®Þnh. v Ho¹t ®éng x· héi hãa c«ng t¸c khuyÕn n«ng C«ng t¸c x· héi ho¸ khuyÕn n«ng lµ nhiÖm vô quan träng cña ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. §©y lµ ho¹t ®éng cã ý nghÜa chÝnh trÞ - x· héi s©u s¾c. Nã thu hót sù tham gia cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi trong ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. - Phèi hîp víi héi n«ng d©n, ®oµn thanh niªn, héi phô n÷, héi lµm v−ên trong c«ng t¸c tËp huÊn, ®µo t¹o, tuyªn truyÒn, x©y dùng m« h×nh khuyÕn n«ng, c«ng t¸c triÓn khai qu¶n lý, sö dông quü khuyÕn n«ng. - Phèi hîp víi c¸c nhµ khoa häc, ViÖn khoa häc, tr−êng §¹i häc tuyªn truyÒn TBKT míi... - Th«ng qua c¸c m« h×nh tr×nh diÔn nhiÒu ®Þa ph−¬ng ®Õn tham quan, häc tËp, trao ®æi kinh nghiÖm. Nh÷ng TBKT míi vÒ gièng c©y trång, vËt nu«i ®−îc trao ®æi gi÷a c¸c ®Þa ph−¬ng. Nhê vËy s¶n phÈm hµng ho¸ ngµy cµng t¨ng, ®êi sèng n«ng d©n cµng ®−îc n©ng cao, bé mÆt n«ng th«n ®−îc ®æi míi. 4.4. ThuËn lîi, khã kh¨n cña khuyÕn n«ng 4.4.1. ThuËn lîi - C«ng t¸c khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh nhËn ®−îc sù quan t©m chØ ®¹o trùc tiÕp cña Trung t©m khuyÕn n«ng thµnh phè, sù phèi hîp cña UBND c¸c x·, thÞ trÊn, c¸c ban ngµnh ®oµn thÓ tõ huyÖn ®Õn c¬ së. §éi ngò CBKN huyÖn ®· gãp phÇn quan träng trong c«ng t¸c chuyÓn giao TBKT, c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt t¹o ra hiÖu qu¶ cao trong viÖc t¨ng n¨ng suÊt s¶n l−îng vµ chÊt l−îng c©y trång vËt nu«i. - C«ng t¸c khuyÕn n«ng ®· tõng b−íc ®¸p øng ®−îc yªu cÇu chØ ®¹o vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®ång thêi khuyÕn n«ng lµ mét

55

kªnh th«ng tin tuyªn truyÒn chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n. - C¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n vµ c¸c m« h×nh cña khuyÕn n«ng ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ thiÕt thùc cho ng−êi n«ng d©n vµ phï hîp víi ng−êi d©n, ®¸p øng ®−îc ®ßi hái cña ng−êi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. - CBKN huyÖn th−êng xuyªn tham gia c¸c khãa häc ®µo t¹o, båi d−ìng vÒ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng, chuyÓn giao c¸c TBKT míi trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp do Trung t©m khuyÕn n«ng, Së NN vµ PTNT thµnh phè tæ chøc nh»m n©ng cao kiÕn thøc, tay nghÒ vµ tr×nh ®é chuyªn m«n, ¸p dông c¸c kü thuËt míi vµo thùc tiÔn sao cho phï hîp víi nhu cÇu môc ®Ých s¶n xuÊt cña ng−êi d©n. Hµng n¨m CBKN ®Òu ®−îc ®µo t¹o nh÷ng kiÕn thøc míi vÒ kü thuËt, qu¶n lý kinh tÕ vµ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng. NhiÒu CBKN ®· bè trÝ thêi gian ®Ó häc tËp vµ n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, nghiÖp vô khuyÕn n«ng. 4.4.2. Khã kh¨n - Mét sè ®Þa ph−¬ng ch−a thùc sù quan t©m ®Õn c«ng t¸c khuyÕn n«ng nªn viÖc më c¸c líp tËp huÊn chuyÓn giao TBKT míi tíi ng−êi n«ng d©n cßn h¹n chÕ. - Ch−a x¸c ®Þnh râ ¶nh h−ëng cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®èi víi ng−êi n«ng d©n nªn kh«ng cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng. - S¶n xuÊt vÉn cßn nhiÒu manh món, nhá lÎ nªn viÖc triÓn khai c¸c m« h×nh ®iÓm vµ nh©n réng c¸c m« h×nh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. - CBKN c¬ së chØ c«ng t¸c theo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®−îc giao chø ch−a thùc sù ho¹t ®éng v× lßng yªu nghÒ, yªu n«ng d©n. - §éi ngò CBKN c¬ së cßn thiÕu, tr×nh ®é ch−a cao, cßn kiªm nhiÖm nhiÒu nhiÖm vô. Do ®©y lµ nh©n tè quan träng, lµ cÇu nèi gi÷a CBKN víi n«ng d©n nªn cÇn ®−îc chó ý båi d−ìng vµ ®µo t¹o n©ng cao nghiÖp vô. - Kinh phÝ cho ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cßn ch−a ®−îc ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi so víi yªu cÇu thùc tÕ. Phô cÊp cho CBKN c¬ së cßn thÊp. - KhuyÕn n«ng míi chØ dõng l¹i ë kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ch−a chó ý ®Õn thÞ tr−êng vµ ng−êi sö dông s¶n phÈm.

56

4.5. §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng KhuyÕn n«ng c¬ së lµ ®éi ngò gi÷ vÞ trÝ vµ vai trß quan träng trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng bëi hä lµ ng−êi trùc tiÕp lµm viÖc víi d©n, tiÕp xóc víi d©n. Do vËy mäi ho¹t ®éng khuyÕn n«ng muèn cã hiÖu qu¶ th× ph¶i hoµn thiÖn vai trß, nhiÖm vô vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm còng nh− n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé c¬ së. NÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n−íc ta nãi chung vµ trªn ®Þa bµn huyÖn nãi riªng ®Òu mang tÝnh manh món, nhá lÎ, tù ph¸t vµ ®Çu t− th©m canh kh«ng cao, ch−a quan t©m nhiÒu tíi ®Çu ra cho s¶n phÈm còng nh− viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ hÖ thèng ph©n phèi cho hoµn chØnh. T¸c phong lµm viÖc cña n«ng d©n lµ thiÕu nguyªn t¾c, t©m lý s¶n xuÊt sî rñi ro vµ nÐ tr¸nh rñi ro. Mét sè b¶o thñ vµ Ýt quan t©m tíi ho¹t ®éng x· héi. Ngoµi ra vÊn ®Ò l−¬ng, phô cÊp còng ¶nh h−ëng tíi th¸i ®é lµm viÖc vµ sù g¾n kÕt cña CBKN víi c«ng viÖc. §ã lµ nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i ®ang t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng khuyÕn n«ng vµ ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng. D−íi ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng: 4.5.1. Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc - CBKN cña Tr¹m cÇn ®−îc n©ng cao vÒ c«ng t¸c tæ chøc, c¸ch thøc tæ chøc còng nh− n©ng cao kiÕn thøc tæng hîp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò míi ph¸t sinh, t×nh huèng t¹i chç. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã ph¶i ®−a CBKN c¬ së ®i ®µo t¹o, båi d−ìng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. - Tr¹m cÇn ph¶i bæ sung thªm c¸n bé chuyªn ngµnh NTTS v× hiÖn nay mÆc dï ®· cã mét sè ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc nµy nh−ng do ch−a cã c¸n bé ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ lÜnh vùc ®ã nªn th−êng ph¶i dïng c¸n bé chuyªn ngµnh kh¸c vµ phèi hîp víi c¸c phßng ban kh¸c ®Ó triÓn khai nªn hiÖu qu¶ kh«ng cao, kh«ng ®¸p øng ®−îc yªu cÇu ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña Tr¹m. - X©y dùng thªm c¸c CLBKN, nhãm cïng së thÝch trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: trång trät, ch¨n nu«i, NTTS. - Lùc l−îng CBKN c¬ së cßn qu¸ Ýt, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu c«ng t¸c khuyÕn n«ng trªn ®Þa bµn. Tr¹m cÇn ph¶i x©y dùng m¹ng l−íi khuyÕn n«ng ch©n rÕt tõ cÊp x· ®Õn cÊp th«n, xãm. Mçi th«n, xãm nªn cã mét CBKN phô tr¸ch c«ng t¸c khuyÕn n«ng t¹i th«n, xãm m×nh. CBKN c¬ së kh«ng ®−îc

57

kiªm nhiÖm vô kh¸c, ®Æc biÖt huyÖn ph¶i t¨ng phô cÊp cho CBKN c¬ së ®Ó hä ph¸t huy hÕt vai trß khuyÕn n«ng ch©n rÕt, thùc sù lµ ng−êi b¹n cña n«ng d©n. - Tr¹m cÇn ph¶i th−êng xuyªn më c¸c líp ®µo t¹o vµ n©ng cao kiÕn thøc chuyªn m«n nghiÖp vô cho khuyÕn n«ng viªn c¬ së b»ng c¸ch phèi hîp víi Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh, Trung t©m khoa häc tØnh, c¸c tr−êng ®¹i häc vÒ n«ng nghiÖp. Tr¹m tr−ëng

Tr¹m phã

KÕ to¸n

Kü s− trång trät

Kü s− ch¨n nu«i

Kü s− NTTS

Thñ quü

H×nh 4.3: S¬ ®å hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña Tr¹m trong thêi gian tíi 4.5.2. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña Tr¹m - Ngoµi viÖc phèi hîp víi c¸c c¬ quan trong ngµnh nh−: Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh, Phßng n«ng nghiÖp huyÖn, Tr¹m BVTV, c«ng ty gièng, HTX dÞch vô vµ c¸c c¬ quan ngoµi ngµnh nh−: ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c c¬ quan th«ng tin tuyªn truyÒn, Tr¹m cÇn ph¶i phèi kÕt hîp víi c¸c tæ chøc x· héi nh−: héi n«ng d©n, héi phô n÷, héi lµm v−ên, ®oµn thanh niªn… ®Ó tæ chøc tèt c¸c ®ît tham quan, héi th¶o, tËp huÊn kü thuËt, x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn. - T¹o mäi ®iÒu kiÖn cho c¸c khuyÕn n«ng viªn yªn t©m c«ng t¸c, ®µo t¹o chuyªn m«n, nghiÖp vô, cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hîp lý, cã chÕ ®é phô cÊp cao cho khuyÕn n«ng c¬ së, cã chÝnh s¸ch khen th−ëng - kû luËt hµng n¨m ®èi víi khuyÕn n«ng viªn c¬ së.

58

- X©y dùng thªm c¸c CLBKN, nhãm cïng së thÝch, tæ chøc hîp lý ®Ó c¸c CLBKN ho¹t ®éng tÝch cùc, hiÖu qu¶. - X©y dùng m¹ng l−íi khuyÕn n«ng ch©n rÕt tõ cÊp x· ®Õn cÊp th«n, xãm, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy hÕt vai trß cña khuyÕn n«ng c¬ së. - Tr¹m ph¶i n¨ng ®éng, s¸ng t¹o thu hót sù quan t©m, hîp t¸c cña nhiÒu tæ chøc x· héi, tõ ®ã t¹o ra ®−îc nhiÒu nguån kinh phÝ cho ho¹t ®éng cña Tr¹m, nhÊt lµ t¹o mèi quan hÖ tèt víi c¸c c«ng ty gièng c©y trång vËt nu«i trong viÖc x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn. C¸c tæ chøc x· héi, ®oµn thÓ

C¸c héi, ®oµn trong x·

Tr¹m khuyÕn n«ng

KhuyÕn n«ng c¬ së

C¸c c¬ quan chuyªn m«n

§µi truyÒn thanh x·

KhuyÕn n«ng th«n, xãm

N«ng d©n s¶n xuÊt giái

C©u l¹c bé khuyÕn n«ng

Hé s¶n xuÊt ®¹i trµ H×nh 4.4: S¬ ®å hoµn thiÖn tæ chøc khuyÕn n«ng

59

4.5.3. Gi¶i ph¸p vÒ nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng KhuyÕn n«ng cÇn ®−îc x©y dùng theo ®Þnh h−íng thÞ tr−êng. KhuyÕn n«ng kh«ng chØ dõng l¹i ë kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt mµ khuyÕn n«ng ph¶i ®−îc ph¸t triÓn theo thÞ tr−êng, theo chuçi gi¸ trÞ... bëi cã gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò ®Çu ra cho s¶n phÈm th× c¸c m« h×nh tr×nh diÔn míi ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, mang tÝnh thuyÕt phôc ®èi víi bµ con n«ng d©n.

60

PhÇn 5. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ 5.1. KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ nghiªn cøu t¹i tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh t«i thÊy c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m ®· ®¹t ®−îc mét sè thµnh tùu gãp phÇn kh«ng nhá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña toµn huyÖn song vÉn cßn kh¸ nhiÒu mÆt h¹n chÕ ch−a ®¸p øng ®−îc nhu cÇu s¶n xuÊt còng nh− tiÒm n¨ng kinh tÕ cña huyÖn. Qua ®ã t«i xin rót ra mét sè kÕt luËn nh− sau: - Tõ khi Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn ®−îc thµnh lËp cho ®Õn nay Tr¹m ®· cã nhiÒu ho¹t ®éng thiÕt thùc gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp cña huyÖn. Tr¹m ®· tæ chøc tËp huÊn gióp cho ng−êi n«ng d©n hiÓu biÕt ®−îc c¸c quy tr×nh kü thuËt s¶n xuÊt míi cña mét sè c©y trång vËt nu«i, gióp hä më réng tÇm m¾t, lµm theo c¸c ®iÓn h×nh tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã Tr¹m cßn tæ chøc ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn cho n«ng d©n, t− vÊn cho ng−êi d©n vÒ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §ång thêi Tr¹m cßn tæ chøc ®−îc mét sè m« h×nh tr×nh diÔn ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®−îc nh©n d©n ®ång t×nh h−ëng øng, triÓn khai m« h×nh ra diÖn réng gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho n«ng d©n. - C«ng t¸c khuyÕn n«ng cña huyÖn tuy ®¹t kÕt qu¶ kh¶ quan nh−ng vÉn cßn mét sè h¹n chÕ sau: + Ho¹t ®éng th«ng tin tuyªn truyÒn ch−a thùc sù hiÖu qu¶. + TËp huÊn kü thuËt vÉn cßn theo sù chØ ®¹o cña cÊp trªn, Ýt theo nhu cÇu cña ng−êi d©n. + Tham quan héi th¶o Ýt cã ng−êi d©n thuÇn tóy tham gia. + HiÖu qu¶ cña c¸c m« h×nh ch−a cao do nhiÒu yÕu tè nh− viÖc kh¶o s¸t ®Þa ph−¬ng kÐm, viÖc gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh triÓn khai ch−a ®−îc tèt, n¨ng lùc c«ng t¸c cña CBKN cßn kÐm, sù phèi kÕt hîp víi c¸c c¬ quan cßn kÐm.

61

- Qua t×m hiÓu, nghiªn cøu t«i ®· t×m ra ®−îc mét sè nguyªn nh©n ¶nh h−ëng ®Õn c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m: + Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng chËm ®−îc ®æi míi ®Ó ®¸p øng víi yªu cÇu trong t×nh h×nh míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng. + §éi ngò CBKN còng cßn bÊt cËp gi÷a c¸c ngµnh nghÒ, sè CBKN cã tay nghÒ cao vµ chuyªn s©u cßn Ýt nªn viÖc h−íng dÉn vµ gióp n«ng d©n tæ chøc s¶n xuÊt, ¸p dông c«ng nghÖ míi, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ cao cßn h¹n chÕ (ch−a cã c¸n bé chuyªn m«n vÒ NTTS ë cÊp huyÖn). + Lùc l−îng khuyÕn n«ng c¬ së cßn máng, lßng yªu ngµnh, yªu nghÒ kÐm. Cã thÓ mét phÇn lý do lµ phô cÊp thÊp, c¸c CLBKN, nhãm cïng së thÝch cßn Ýt. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng kh«ng cao, ch−a thu hót ®−îc nhiÒu thµnh viªn tham gia. + ChÊt l−îng cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cßn thÊp, hiÖu qu¶ ®em l¹i ch−a cao. + Kh«ng cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch CBKN. §Ó c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu cao h¬n n÷a Tr¹m cÇn ph¶i kh¾c phôc nh÷ng nguyªn nh©n nªu trªn, t×m ra c¸ch gi¶i quyÕt hîp lý nhÊt ®Ó c«ng t¸c khuyÕn n«ng ®¹t hiÖu qu¶ nh− mong ®îi, ®Ó khuyÕn n«ng thùc sù trë thµnh ng−êi b¹n ®ång hµnh cña n«ng d©n. 5.2. §Ò nghÞ §Ó hoµn thiÖn hÖ thèng khuyÕn n«ng cña §«ng Anh nãi riªng vµ cña ViÖt Nam nãi chung, cÇn thiÕt ph¶i nhËn ®−îc sù quan t©m h¬n n÷a cña chÝnh phñ vµ c¸c bé ngµnh cã liªn quan ®Ó hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. T¨ng c−êng ®Çu t− tµi chÝnh cho c«ng t¸c khuyÕn n«ng. MÆt kh¸c cÇn sö dông hiÖu qu¶ nguån ng©n s¸ch ph©n bæ cho ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. TËp trung nghiªn cøu c¸c c«ng nghÖ kü thuËt dÔ ¸p dông cho bµ con n«ng d©n, víi chi phÝ hîp lý vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ còng nh− ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña bµ con n«ng d©n.

62

CÇn tËp trung tuyªn truyÒn s©u réng tíi n«ng d©n vÒ vai trß cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng, tõ ®ã bµ con hiÓu vµ tin t−ëng vµo c¸c kü thuËt, kiÕn thøc mµ ®éi ngò CBKN truyÒn ®¹t cho hä. §èi víi ho¹t ®éng khuyÕn n«ng t¹i Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p nh− ®· ®−îc tr×nh bµy, cô thÓ lµ: - Hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc trong ®ã cÇn cã c¸n bé nghiªn cøu thÞ tr−êng. - T¨ng c−êng më thªm c¸c líp tËp huÊn kü thuËt, c¸c cuéc héi th¶o. - N©ng cao hiÖu qu¶ cña ®éi ngò khuyÕn n«ng c¬ së. - X©y dùng kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng trªn c¬ së ph©n tÝch nhu cÇu cña céng ®ång. - Ph©n nhãm ®èi t−îng t¸c ®éng trong c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. Theo t«i lµm ®−îc nh− vËy sÏ gãp phÇn vµo hoµn thiÖn c«ng t¸c khuyÕn n«ng t¹i Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh vµ gióp s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng, ®êi sèng cña ng−êi d©n ngµy cµng ®−îc n©ng cao.

63

Tµi liÖu tham kh¶o I. TiÕng ViÖt 1. NguyÔn Quèc ChØnh (2005), Bµi gi¶ng tæ chøc vµ c«ng t¸c khuyÕn n«ng, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi. 2. §ç Kim Chung (2005), ChÝnh s¸ch vµ ph−¬ng thøc chuyÓn giao kü thuËt tiÕn bé trong n«ng nghiÖp ë miÒn nói vµ trung du phÝa B¾c ViÖt Nam, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. 3. §ç Kim Chung (2006), Bµi gi¶ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng th«n, Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp I Hµ Néi. 4. NguyÔn V¨n Long (2006), Gi¸o tr×nh khuyÕn n«ng, Nxb n«ng nghiÖp, Hµ Néi. 5. D−¬ng V¨n S¬n (2007), Bµi gi¶ng x· héi häc n«ng th«n, Tr−êng §¹i häc N«ng l©m Th¸i Nguyªn. 6. NguyÔn H÷u Thä (2007), Bµi gi¶ng nguyªn lý vµ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng, Tr−êng §¹i häc N«ng l©m Th¸i Nguyªn. 7. Ng« ThÞ ThuËn (2005), Ph¸t triÓn n¨ng lùc tËp huÊn trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, Nxb n«ng nghiÖp, Hµ Néi. II. DÞch tõ tiÕng n−íc ngoµi 8. A. w. Vanden ban & Hawkins (1998), KhuyÕn n«ng, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi (Ng−êi dÞch: NguyÔn V¨n Linh). 9. G. Thomas, P.Flores (1993), CÈm nang khuyÕn n«ng, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. 10. E.S. Wan son (1994), KhuyÕn n«ng, S¸ch chuyªn kh¶o, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. III. Tµi liÖu tõ Internet 11. NguyÔn Thanh L©m, B¸o c¸o 10 n¨m ho¹t ®éng c«ng t¸c khuyÕn n«ng 1993 - 2003, http://www.khuyennongvn.gov.vn. 12. Chia sÎ kinh nghiÖm cña 12 CLBKN thuéc Dù ¸n khuyÕn n«ng §ång b»ng s«ng Cöu Long, http://www.ctu.edu.vn.

64

Môc lôc Trang PhÇn 1. Më §ÇU ......................................................................................................................1 1.1. §Æt vÊn ®Ò......................................................................................................................1 1.2. Môc ®Ých nghiªn cøu.....................................................................................................2 1.3. Môc tiªu nghiªn cøu......................................................................................................2 1.4. ý nghÜa cña ®Ò tµi................................................................................................................2 PhÇn 2. Tæng quan tµi liÖu...........................................................................................3 2.1. C¬ së lÝ luËn....................................................................................................................3 2.1.1. Kh¸i niÖm vÒ khuyÕn n«ng.........................................................................................3 2.1.2. Vai trß cña khuyÕn n«ng ®èi víi ph¸t triÓn n«ng th«n ë ViÖt Nam........................4 2.1.3. Môc tiªu cña khuyÕn n«ng ........................................................................................5 2.1.4. Néi dung cña khuyÕn n«ng .......................................................................................5 2.1.5. C¸c nguyªn t¾c cña khuyÕn n«ng .............................................................................7 2.1.6. C¸c ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng.................................................................................8 2.1.7. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn khuyÕn n«ng ..............................................................11 2.2. C¬ së thùc tiÔn .............................................................................................................13 2.2.1. Mét vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng trªn thÕ giíi..............................................13 2.2.2. T×nh h×nh ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë ViÖt Nam .....................................................14 2.2.2.1. LÞch sö ph¸t triÓn khuyÕn n«ng ViÖt Nam ..........................................................14 2.2.2.2. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y khuyÕn n«ng ViÖt Nam.............................................17 2.2.2.3. Mét vµi kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng c«ng t¸c khuyÕn n«ng .......................................19 2.2.2.4. Mét sè kÕt qu¶ kh¸c..............................................................................................21 2.2.2.5. Nh÷ng thµnh c«ng vµ bµi häc kinh nghiÖm.........................................................21 PhÇn 3. §èi t−îng, néi dung vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu...................23 3.1. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu ..............................................................................23 3.2. Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm nghiªn cøu ..............................................................................23

65

3.3. Néi dung ......................................................................................................................23 3.3.1. §¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi cña huyÖn §«ng Anh ...................23 3.3.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh.....................23 3.3.3. Thùc tr¹ng c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh................23 3.3.4. ThuËn lîi, khã kh¨n cña khuyÕn n«ng....................................................................23 3.3.5. §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng .......................................23 3.4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu.............................................................................................23 3.4.1. Ph−¬ng ph¸p chung..................................................................................................23 3.4.1.1. Ph−¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng.........................................................................23 3.4.1.2. Ph−¬ng ph¸p duy vËt lÞch sö.................................................................................23 3.4.2. Ph−¬ng ph¸p cô thÓ..................................................................................................24 3.4.2.1. Ph−¬ng ph¸p quan s¸t...........................................................................................24 3.4.2.2. Ph−¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu................................................................................24 3.4.2.3. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch sè liÖu..............................................................................24 PhÇn 4. kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn.....................................................26 4.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi cña huyÖn §«ng Anh......................................26 4.1.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn.........................................................26 4.1.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi.........................................................................................30 4.1.2.1. D©n sè vµ lao ®éng................................................................................................30 4.1.2.2. C¬ së vËt chÊt kü thuËt..........................................................................................32 4.1.2.3. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ.................................................................................32 4.1.2.4. V¨n ho¸ x· héi ......................................................................................................34 4.1.3. §¸nh gi¸ chung vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn - kinh tÕ - x· héi ........................................35 4.1.3.1. ThuËn lîi................................................................................................................35 4.1.3.2. Khã kh¨n ...............................................................................................................36 4.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh.....................36 4.2.1. C¨n cø thµnh lËp Tr¹m.............................................................................................36 4.2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh ....................................37

66

4.2.3. C¬ cÊu tæ chøc vµ ph−¬ng thøc ho¹t ®éng..............................................................38 4.2.3.1. Nguån nh©n lùc.....................................................................................................38 4.2.3.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh ............................................41 4.3. Thùc tr¹ng c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh...................42 4.3.1. C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña Tr¹m............................................................................42 4.3.2. M¹ng l−íi tæ chøc c«ng t¸c khuyÕn n«ng ..............................................................44 4.3.3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng cña Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh .........................................46 4.4. ThuËn lîi, khã kh¨n cña khuyÕn n«ng.......................................................................54 4.4.1. ThuËn lîi...................................................................................................................54 4.4.2. Khã kh¨n...................................................................................................................55 4.5. §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng ..........................................56 4.5.1. Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ..................................................................56 4.5.2. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cña Tr¹m.....57 4.5.3. Gi¶i ph¸p vÒ nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng................................................59 PhÇn 5. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ......................................................................................60 5.1. KÕt luËn........................................................................................................................60 5.2. §Ò nghÞ......................................................................................................................... 61 Tµi liÖu tham kh¶o .....................................................................................................63

67

Lêi c¶m ¬n §Ó hoµn thµnh ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o trong nhµ tr−êng, thùc hiÖn ph−¬ng ch©m “Häc ®i ®«i víi hµnh, lý luËn g¾n liÒn víi thùc tÕ” lµ rÊt quan träng. Nã gióp cho häc viªn, sinh viªn th«ng qua thùc tiÔn s¶n xuÊt trau dåi thªm kiÕn thøc, cñng cè bæ sung lý thuyÕt häc trªn líp vµ trong s¸ch vë, ngµy cµng n©ng cao thªm ®−îc tr×nh ®é chuyªn m«n cña m×nh. Theo sù ph©n c«ng cña Ban Gi¸m hiÖu vµ Ban Chñ nhiÖm Khoa KhuyÕn n«ng vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, tr−êng §¹i häc N«ng l©m - Th¸i Nguyªn, em ®−îc ph©n c«ng vÒ thùc tËp t¹i Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn §«ng Anh. Em ®· hoµn thµnh b¸o c¸o tèt nghiÖp vÒ ®Ò tµi khuyÕn n«ng mµ khoa vµ nhµ tr−êng giao cho. Cã ®−îc kÕt qu¶ nµy em xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh vµ s©u s¾c ®Õn Ban gi¸m hiÖu, Ban chñ nhiÖm khoa vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o PGS.TS. D−¬ng V¨n S¬n - ng−êi trùc tiÕp h−íng dÉn luËn v¨n tèt nghiÖp cña em, ®· trùc tiÕp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, gióp ®ì chóng em tr−ëng thµnh ®−îc nh− ngµy h«m nay. Em còng xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c c«, c¸c chó, c¸c anh chÞ t¹i Tr¹m khuyÕn n«ng §«ng Anh ®· gióp ®ì nhiÖt t×nh ®Ó em hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®−îc giao vµ ®Ò tµi tèt nghiÖp . Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n gia ®×nh, b¹n bÌ vµ nh÷ng ng−êi th©n ®· lu«n ®éng viªn gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp vµ trong thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp. Trong thêi gian häc tËp, thùc tËp vµ lµm ®Ò tµi, em ®· cè g¾ng hÕt m×nh nh−ng do kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc cßn h¹n chÕ nªn trong luËn v¨n tèt nghiÖp ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt vµ khiÕm khuyÕt. Em rÊt mong ®−îc c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n bÌ ®ãng gãp ®Ó ®Ò tµi cña em ®−îc hoµn thiÖn h¬n.

Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Th¸i Nguyªn, ngµy 10 th¸ng 07 n¨m 2008 Sinh viªn Ph¹m ThÞ Quyªn Quyªn

68

Danh môc c¸c h×nh trong khãa luËn Trang H×nh 2.1. S¬ ®å hÖ thèng khuyÕn n«ng ViÖt Nam

17

H×nh 4.1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tr¹m khuyÕn n«ng

37

H×nh 4.2. S¬ ®å m¹ng l−íi tæ chøc c«ng t¸c khuyÕn n«ng

44

H×nh 4.3. S¬ ®å hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña Tr¹m trong thêi gian tíi

57

H×nh 4.4. S¬ ®å hoµn thiÖn tæ chøc khuyÕn n«ng

58

69

Danh môc b¶ng Tªn b¶ng

Trang

B¶ng 4.1. HiÖn tr¹ng d©n sè vµ lao ®éng huyÖn §«ng Anh n¨m 2007

31

B¶ng 4.2. C¬ cÊu kinh tÕ cña huyÖn §«ng Anh

32

B¶ng 4.3. Nguån nh©n lùc CBKN huyÖn §«ng Anh

38

B¶ng 4.4. Tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c CBKN

39

B¶ng 4.5. C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña khuyÕn n«ng

43

B¶ng 4.6. KÕt qu¶ tËp huÊn kü thuËt qua 3 n¨m (2005 - 2007)

49

B¶ng 4.7. KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh trång trät qua 3 n¨m (2005 - 2007)

50

B¶ng 4.8. KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh ch¨n nu«i qua 3 n¨m (2005 - 2007)

51

B¶ng 4.9. KÕt qu¶ x©y dùng m« h×nh thuû s¶n qua 3 n¨m (2005 - 2007)

52

B¶ng 4.10. KÕt qu¶ triÓn khai cho vay vèn vµ x©y dùng quü khuyÕn n«ng

53

70

Danh môc c¸c tõ, côm tõ viÕt t¾t Tõ, côm tõ viÕt t¾t

Chó gi¶i

BQ

B×nh qu©n

BVTV

B¶o vÖ thùc vËt

CBKN

C¸n bé khuyÕn n«ng

CLBKN

C©u l¹c bé khuyÕn n«ng

CP

ChÝnh phñ

DT

DiÖn tÝch

§VT

§¬n vÞ tÝnh

FAO

Tæ chøc l−¬ng thùc thÕ giíi

HTX

Hîp t¸c x·

KHKT

Khoa häc kü thuËt

KN

KhuyÕn n«ng

NLN

N«ng l©m nghiÖp

NTTS

Nu«i trång thuû s¶n

NN

N«ng nghiÖp

PTNT

Ph¸t triÓn n«ng th«n

Q§

QuyÕt ®Þnh

QL

Quèc lé

TBKT

TiÕn bé kü thuËt

UB

Uû ban

UBND

Uû ban nh©n d©n

71

phiÕu hái c¸n bé khuyÕn n«ng ----------------------------------------

1.PhiÕu sè................................................................................................................... 2.Hä tªn ...................................................................................................................... 3. Giíi tÝnh: Nam N÷ 4.Tuæi.......................................................................................................................... 5. Gia ®×nh anh (chÞ) cã cöa hµng dÞch vô n«ng nghiÖp kh«ng? Cã Kh«ng 6.§Þa chØ liªn hÖ...................................................................................................... 7. VÞ trÝ vµ n¬i c«ng t¸c hiÖn nay: N¬i c«ng t¸c 1. V¨n phßng trung t©m, tr¹m 2. KhuyÕn n«ng côm x· 3. KhuyÕn n«ng x· 4. Kh¸c 1 (xin nªu râ) 5. Kh¸c 2 (xin nªu rç)

V vµo « thÝch hîp

8. Tr×nh ®é ®−îc ®µo t¹o: Tr×nh ®é ®µo t¹o

1. Th¹c sü 2. Kü s− 3. Trung cÊp 4. Kh¸c (xin nªu rç)

V vµo « thÝch hîp

9. Chuyªn m«n ®µo t¹o: Chuyªn m«n ®−îc ®µo t¹o 1. Trång trät 2. Ch¨n nu«i thó y 3. L©m nghiÖp 4. Kh¸c 1 (xin nªu râ) 5. Kh¸c 2 (xin nªu rç)

V vµo « thÝch hîp

10. C«ng viÖc ®ang lµm hiÖn nay: C«ng viÖc/nhiÖm vô ®ang lµm 1. 2. 3. 4. Kh¸c 1 (xin nªu râ) 5. Kh¸c 2 (xin nªu rç)

V vµo « thÝch hîp

72

11. Trªn thùc tÕ anh (chÞ) ®· cã thu nhËp (dï lµ chót Ýt) do ®èi t−îng h−ëng lîi thanh to¸n tõ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô sau ®©y: (V vµo « thÝch hîp) Ho¹t ®éng Cã Kh«ng 1. TËp huÊn kü thuËt cho n«ng d©n 2. X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn 3. Th¨m n«ng d©n 4. T− vÊn kü thuËt 5. Kh¸c 1 (xin nªu râ) 6. Kh¸c 2 (xin nªu râ) 12. C¸c ho¹t ®éng t− vÊn kü thuËt nµo sau ®©y lµ quan träng nhÊt ®èi víi anh (chÞ): Ho¹t ®éng t− vÊn kü thuËt Cã/kh«ng XÕp thø tù −u tiªn 1. Thó y, ch¨m sãc søc kháe gia sóc, gia cÇm 2. B¶o vÖ thùc vËt, phßng trõ s©u bÖnh 3. Cung cÊp h¹t gièng 4. Cung cÊp c©y gièng 5. Cung cÊp con gia sóc, gia cÇm 6. T− vÊn lËp ®Ò ¸n, ph−¬ng ¸n s¶n xuÊt 7. T− vÊn gièng, vËt t−, kü thuËt, ®Çu vµo 8. T− vÊn kü thuËt, c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt 9. T− vÊn gi¶i quyÕt s¶n phÈm ®Çu ra vµ thÞ tr−êng tiªu thô 10. DÞch vô cho thuª chuyªn gia 11. DÞch vô kh¶o nghiÖm c¸c s¶n phÈm vËt t− 12. Kh¸c (xin nªu râ) 13. Nguån thu nhËp chÝnh: Nguån thu nhËp 1. L−¬ng 2. DÞch vô khuyÕn n«ng 3. Kh¸c 1 (xin nªu râ) 4. Kh¸c 2 (xin nªu râ) 5. Kh¸c 3 (xin nªu râ) 14. Trë ng¹i chÝnh ®ang gÆp ph¶i lµ g×?

Tû lÖ (tæng céng cét = 100)