Kho Tang Ca Dao Nguoi Viet (van D)_340

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

1

À 1.

Àa tònh thò vûúáng núå tònh Traách ngûúâi àaä vêåy, traách mònh sao àêy! VNP7 233

2.

Àaä buöìn laåi giuåc thïm buöìn Mûa döng chûa taånh nûúác nguöìn laåi thïm. CVPD 26

3.

Àaä cam chõu baåc vúái tònh, Chuáa xuên àïí töåi möåt mònh cho ûng. CHG 15

4.

Àaä cam quêën quñt maá àaâo Nhûäng mong chim nhaån mai trao chó höìng. HPV 120

5.

Àaä chïët maâ nïët khöng chûâa Àïën mai ài chúå, chöå1 dûâa laåi ùn.

a

TNPD I 111 BK a - Àïën mai ài chúå soå dûâa laåi ùn NNPD 52

6.

Àaä chñch2 phuång loan, chia maân uyïn thuáy3

1

Chöå: gùåp. Chñch: leã loi. 3 Uyïn thuáy: Uyïn laâ chim uyïn. Uyïn ûúng laâ chim tröëng vaâ maái bao giúâ cuäng söëng thaânh àöi nïn thûúâng laâ biïíu tûúång cuãa cùåp vúå chöìng haånh phuác. Thuáy laâ chim traâ. Chia maân uyïn thuáy laâ chia reä lûáa àöi. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

2

Àaâo àaâ caách lñ, cuác noå xa lan Kiïëng kia àaä vúä khoá haân Khuyïn anh chúá tiïëc, haäy lo àaâng thêët gia. dïî DCNTB II 96

7.

Àaä chúi, chúi chöën mô miïìu Trùm gûúm kïì cöí cuäng liïìu maâ chúi. TCBD IV 100

8.

Àaä coá con mùæt thò xem àaâng

a

Coá phaãi cêån thõ maâ ngoá quaâng ngoá quú. TCBD I 606 TNPD I 120 BK a - Àaä coá con mùæt xem àaâng NNPD 52

9.

Àaä coá möåt lûúåt thò thöi. Lûúåt naây, lûúåt khaác thò àúâi khinh chï. NNPD 52 TCBD II 250 TNPD I 111

10.

Àaä àaânh canh caãi nêëu gûâng Chùèng ùn thò chúá xin àûâng móa mai. NGCK 130a BK a - Khöng ùn thò chúá xin àûâng móa mai HPV 157

11.

Àaä àaânh cùæt toác ài tu, Möåt ngaây cûãa Phêåt mûúâi thu coäi trêìn. CHG 31

12.

Àaä àaânh möåt phêån àoâ àûa bïën khaác Thaãm thûúng thên em chïëch maác leã àöi Sao khöng kiïëm núi mö maâ tûúng tûåa, phêën laåt hoa tröi hïët tïì - Em haäy àang coân trang àiïím toác mêy Àaåo phu quên chûa xûáng, em úã vúái meå thêìy coân hún. DCBTT 188

13.

Àaä àaânh möåt phêån thûúng öi!

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

3

Ba1 taân cuäng àúåi, phêën tröi cuäng chúâ. DCBTT 254

14.

Àaä àaânh nïn thiïëp nïn3 thï Nïn chùn nïn chiïëu ta vï cho troân Non moân nhûng ngaäi khöng moân Trùm nùm tñnh cuöåc vuöng troân àêëy àêy. CDTH 107

15.

Àaä ài àïën quaán thò nùçm Con ve kïu khöng súå, con huâm gêìm khöng lo. CDTCM 256

16.

Àaä giaâu thò laåi giaâu thïm

a

Àaä khoá thò khoá caã àïm lêîn ngaây

b

ANPT 19a ÀNQT 84a HT 252 LHCD 15a NNPD 52 BK a - Ngûúâi giaâu thúâi laåi giaâu thïm NASL III 20a b - Ngûúâi khoá thúâi khoá caã àïm lêîn ngaây NASL III - Àaä khoá laåi khoá caã àïm lêîn ngaây TCBD I 606 TCBD II 455 TCBD I 111 VNP 1 II 30

17.

Àaä lêu khöng gùåp baån vaâng Nay gùåp baån vaâng loâng caâng thïm tuãi Nghô àïën ên tònh gioá thoaãng, mêy bay Kïí tûâ ngaây xa caách àïën nay Loâng ta ngú ngêín àùæng cay muön phêìn Coân gò maâ thúã maâ than Coân anh qua laåi ên cêìn anh úi! Anh àaä coá vúå röìi Nhû àuäa coá àöi Boã mònh em lú lûãng möì cöi möåt mònh. 1

Ba: Hoa (tiïëng àõa phûúng).

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

4

TCBD I 251

18.

Àaä lêu múái gùåp baån quen Cuäng bùçng nêëu chaáo àöî àen xanh loâng. DCNTB I 193

19.

Àaä liïìu muöëi mùån dûa xanh Göëi rúm nùçm àêët theo anh bêån naây. DCBTT 126

20.

Àaä loâng àuâm boåc yïu vò

a

Thúâi anh àùæp àiïëm trùm bïì daåi khön

b

TCBD II 329 TNPD I 111 BK a - Àaä loâng àuâm boåc vò yïu TCBD II 233 b - Thúâi anh àùæm àiïëm trùm àiïìu daåi khön TCBD II - Thò anh àùæm àiïëm moåi bïì daåi khön NGCK 144a

21.

Àaä mang lêëy caái thên tùçm Khöng vûúng tú nûäa, cuäng nùçm trong tú. HHÀN 168 HT 184 BK a - Khöng tú vûúng nûäa cuäng nùçm trong tú VNP 7 230

22.

Àaä mang lêëy caái thên tùçm Khöng vûúng tú nûäa, cuäng nùçm trong tú Àïm nùçm tú tûúãng tûúãng tú Chiïm bao thêëy bêåu,1 dêåy súâ chiïëu khöng. DCNTB I 112

23.

Àaä mang nhên ngaäi vaâo mònh Boã ài thò tiïëc cöng trònh xûa nay. CHG 13 DCBTT 266

24.

Àaä mong kïët nghôa tûúng giao Loâng coân mú tûúãng cêy cao laá daâi Bêy giúâ buön baán theo ai 1

Bêåu: Àaåi tûâ ngöi thûá hai, nghôa laâ: cö, chõ, baån,... (thûúâng chó con gaái).

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

5

Nùång àêìu chûä hiïëu, nheå vai chûä tònh Hiïëu tònh buöìn bûåc trong mònh Súå thêìy haäi meå laâm thinh vui cûúâi. CDTH 123 - 124

25.

Àaä múâi khöng leä khöng vaâo Söng sêu cha biïët, coá saâo cùæm chûa? - Biïët laâ anh úã mö àêy Cúá chi laåi hoãi söng naây sêu nöng? Phêån em laâ gaái chûa chöìng Laâm chi àaä biïët sêu nöng thïë naâo? DCTH 158

26.

Àaä mûâng qua haån cûá mön, Ai hay thaái tuïë1 haäi coân úã sau. NQPN 38

27.

Àaä nguyïìn hai chûä àöìng têm, Caâng dêìy nghôa trûúác caâng thêm ên tònh. CHG 5

28.

Àaä rùçng laâ nghôa vúå chöìng Dêìu cho nghiïng nuái, caån söng chùèng àúâi. DCNTB II 151

29.

Àaä sa lúâi heån khi chiïìu Töëi trúâi nhû mûåc cuäng liïìu ra ài. DCBTT 130

30.

Àaä sanh laâm phêån nûä nhên Nûä sanh ngoaåi töåc boã phêìn meå cha. HHÀN 227 TCBD I 206

31.

Àaä sinh ra kiïëp àaân öng

1

Thaái tuïë: Tïn möåt vò sao. Theo quan niïåm cuãa nhiïìu ngûúâi, möîi vò sao ûáng vúái möåt nùm tuöíi cuãa möîi ngûúâi. ÛÁng vúái sao thaái tuïë laâ nùm coá vêån haån.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

6

Àeâo cao nuái thùèm, söng cuâng quaãn chi. CDTCM 256 HHÀN 257 NNPD 52 TCBD I 467 TNPD I 111 VNP 1 II 96 VNP 7 97

32.

Àaä sinh ra kiïëp àaân öng Àeâo cao nuái thùèm söng cuâng quaãn chi Yïu nhau coá ngaåi àiïìu gò Non cao bïí röång ta thò cuäng cam. PDCD 13

33.

Àaä sinh ra kiïëp úã àúâi Trai thúâi trung hiïëu àöi vai cho troân Gaái thúâi trinh tõnh loâng son Súám höm gòn giûä keão coân chuát sai

a

Trai laânh gaái töët ra ngûúâi Khuyïn con trong bêëy nhiïu lúâi cho chuyïn. TCBD III 146, 474 TNPD II 64 VNP 1 I 151 VNP 7 308 BK a - Súám höm gòn giûä keão coân soát sai THQP 34b

34.

Àaä sinh ra söë hay chúi

a

Sao trúâi laåi dùæt vaâo núi khöng tiïìn.

b

ÀNQT 98a LHCD 26a BK a - Àaä sinh ra kiïëp hay chúi ANPT 7b NNPD 52 TCBD II 480 TNPD I 111 - Trúâi sinh ra kiïëp hay chúi bk NNPD 64 NQPN 49 TCBD I 525 TNPD I 311 b - Sao Trúâi laåi bùæt vaâo núi khöng tiïìn ANPT - Sao Trúâi laåi kheáp vaâo núi khöng tiïìn bk NNPD TCBD I T NPD I 311 - Sao maâ laåi gêåp vaâo núi khöng tiïìn NQPN - Thò Trúâi laåi àoåa vaâo núi khong tiïìn TCBD II TNPD I 111 - Thò Trúâi laåi àoåa vaâo núi phaãi laâm bk TNPD I 111

35.

Àaä thaânh gia thêët hay chûa

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

7

Maâ anh ûúác nhûäng mêy mûa cuâng ngûúâi? - Tuöíi anh àang àöå thú àaâo Öng Tú chûa àõnh núi naâo xe duyïn. DCTH 161

36.

Àaä thaânh gia thêët thò thöi

a

Àeâo boâng chi lùæm, töåi Trúâi ai mang?

b

HT 208 NNPD 52 TCBD I 250 TCBD III 474 TNPD I 111 BK a - Àaä nïn gia thêët thò thöi LHCD 37a b - Àeâo boâng chi nûäa, töåi Trúâi ai mang ÀNQT 86b - Àeâo boâng cho lùæm, töåi Trúâi ai mang VNP 1 I 163 VNP 7 299

37.

Àaä thïì phaãi giûä lúâi thïì Àûâng nhû con khaách tûá bïì hoát vang. DCTH 181

38.

Àaä thûúng cùæt toác trao tay Tha höì eán liïång nhaân bay maái ngoaâi. HVP 120

39.

Àaä thûúng thò chúá coá naâi Nuái cao ta dúâi nuái, söng daâi ta lêëp söng. DCNTB II 108

40.

Àaä thûúng thò thûúng cho chùæc Àaä truåc trùåc thò truåc trùåc cho luön Àûâng nhû con thoã àûáng àêìu truöng Khi vui thò giúän boáng khi buöìn thò boã di. HVP 119

41.

Àaä traãi phong trêìn Chúi trùng, chúi gioá, roä mùåt àöi ta Bêy giúâ bûúám àaä gêìn hoa Chõ Hai noái thïë nhû cúâ mêët xe

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

8

Maãnh trùng giaâ, khen ai kheáo cheã laâm ba. QHBN 325

42.

Àaä trong nhû àôa dêìu vûâng Dêìu hay dêìu dúã xin àûâng quïn nhau. HVP 119

43.

Àaä troát nhuáng tay thuâng chaâm Chùèng xanh thò cuäng phaãi laâm cho xanh. ÀNQT 96a LHCD 55a

44.

Àaä troát nhuáng tay vaâo thuâng Chûa thanh thò cuäng vêîy vuâng cho thanh. DCTH 144

45.

Àaä troát nhuáng tay vö chaâm Khöng xanh cuäng nhuöåm cho cam sûå àúâi. CDTCM 256

46.

Àaä tûâng ùn baát cúm àêìy Àaä tûâng nhõn àoái baãy ngaây khöng ùn. TCBD I 293 NNPD 52 TNPD I 111 VNP 1 II 85 VNP 7 88 BK a - Àaä tûâng nhõn àoái caã ngaây chùèng ùn HHÀN 54 - Àaä tûâng nhõn àoái baãy ngaây khöng cúm NGCK 195a

47.

Àaä tûâng lïn döëc xuöëng nûúng Anh sao ùn úã gaåt lûúâng rûáa anh? DCBTT 249

48.

Àaä tûâng xem queã boái ruâa Coân toan boái haåc xem cho múái àaânh. TCBD I 505

49.

Àaá cheo leo muöën treâo súå trûúåt Muöën noái möåt hai lúâi súå nhöåt yá em. CHG 13

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

50

9

Àaá cheo leo, trêu treâo trêu trûúåt Ngûåa treâo ngûåa àöí Tiïëc cöng anh lao khöí Tûå cöí chñ kim Mêët em ài anh khoá kiïëm khoá tòm Cuäng giaã tó nhû cêy kim maâ loân súåi chó Sao em khöng biïët nghô biïët suy Em ham núi quyïìn quñ, em khöng coá nghô gò àïën anh Hoa kia gioá thöíi lòa caânh Meå cha eáp gaã, em àaânh chõu sao? HMN 6

51.

Àaá dêìu naát, vaâng dêìu phai Trùm nùm duyïn núå chùèng sai chuát naâo. CHG 17

52.

Àaá Àöng Triïìu1 àem àöí loâ vöi Hoãi thùm quan hoå nhaâ töi ngûúâi naâo? Bùæc thang lïn thêëu Thiïn Taâo2 Trúâi sinh töi xuöëng gaán vaâo vúái ai? Coá àïm ngöìi suöët àïm daâi Tiïëng ai vùng vùèng bïn tai mú maâng Nhaâ töi thò úã Luäng Giang Ngoä úã giûäa laâng, vïì meá bïn têy Nhaâ töi laåi coá buái mêy Àêìu ngoä cêy höìng, cuöëi ngoä cêy na Bao giúâ ngûúâi coá ài qua Hoãi núi cöíng gaåch cûá núi maâ vaâo.

1

Triïìu Àöng: möåt trong chñn huyïån cuãa tónh Quaãng Ninh ngaây nay. Laâ möåt trung têm di tñch lõch sûã cuãa àêët nûúác. Huyïån lyå Àöng Triïìu caách Haâ Nöåi 85 km. 2 Thiïn Taâo: Núi ngûå cuãa Ngoåc Hoaâng vaâ caác võ thiïn thêìn trong àoá coá thêìn tröng coi viïåc söëng chïët úã coäi trêìn.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

10

QHBN 313

53.

Àaá vaâng àêy giûä möåt maâu Loâng son xin àoá laâu laâu chúá phai Àûâng nhû cö gaái Chûúng Àaâi1 Trúá trïu beã liïîu tùång ai vöåi vaâng. DCTH 180 HT 380

54.

Àaá vaâng taåc cûãa Àöng Mön Àïm qua nùçm nghô ngûúâi khön maâ theâm. NGCK I 57b

55.

Àaäi böi kia húäi àaäi böi Coá möåt àêëu têëm àaäi mûúâi khuác söng. TCPD I 505 TNPD I 111

56.

Àaåi giaã vûúng, tiïíu giaã hêìu, Hai núi cuäng muöën bùæc cêìu hoâa hai. CHG 17

57.

Àaåi Hoaâng phong caãnh hûäu tònh Cuãa nhiïìu àêët röång gaái xinh trai taâi. HT 136

58.

Àaåi möåc lûu giang, bêët àùæc höìi cöë2 Baån chöå3 ta ngheâo, duyïn söë giaã lú Tiïëng àöìn em troån keán lûåa tú Nûúác giûäa doâng chï àuåc, nûúác bïn kia khen trong. DCBTT 99

59.

Àaåi möåc lûu giang bêët àùæc höìi cöë

1

Chûúng Àaâi: Àúâi Àûúâng, Haân Hoaânh lêëy cö gaái úã phöë Chûúng Àaâi trong thaânh Trûúâng An laâ Liïîu Thõ. Do tao loaån, Liïîu thõ bõ tûúáng giùåc cûúáp mêët. Khi giùåc àaä bõ deåp, hoå Haân cho ngûúâi àem vaâng baåc ài doâ Liïîu thõ, keâm baâi thú: Cêy liïîu Chûúng Àaâi, cêy liïîu Chûúng Àaâi, ngaây trûúác xanh xanh nay coân khöng? Cho duâ caânh daâi coân buöng ruã thò coá leä cuäng àaä vin beã vaâo tay ngûúâi khaác röìi. Sau hai ngûúâi àûúåc àoaân tuå. Noái Chûúng Àaâi laâ noái hai ngûúâi yïu xa caách. 2 Àaåi möåc lûu giang, bêët àùæc höìi cöë: khuác göî lúán tröi söng khöng thïí quay vïì chöî cuä. 3 Chöå: Gùåp, thêëy (tiïëng àõa phûúng)

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

11

Cêy caã tröi söng khöng mong trúã laåi, Möåt mai anh coá xa naâng thiïn söë sûã nhiïn. CHG 6

60.

Àaåi phuá do thiïn, tiïíu phuá do cêìn1 Thûác khuya dêåy súám taão têìn cho quen.

a

HHÀN 268 TCBD II 329 BK a - Thûác khuya dêåy súám, taão têìn vúái anh. HHÀN 227

61.

Àaåi vi àaâi vi caác Tiïíu vi àöëng vi lûúng2 Anh chùèng tham röång ruöång lúán vûúân Tham vò nhún ngaäi, cuäng thûúâng3 maâ thöi. CHG 4

62.

Àaân ai kheáo gêíy tñnh tinh Möåt àaân con caá lùån ghïình noá nghe Con caá noá löåi so le Möåt àaân con caá lúán noá àeâ con caá con. VNP 1 II 116 VNP 7 522

63.

Àaân ai kheáo gaãy tñnh tinh Möåt àaân con caá nûúác lùån ghïình noá nghe Con caá noá löåi so le Möåt àaân con caá lúán noá àeâ con caá con Con caá noá vûúåt Vuä Mön4 Con chim noá ngêåm möìi vïì töí Noá múám con trïn ngaânh Ai vïì tin tûác thùm oanh.

1 2

Àaåi phuá do thiïn, tiïíu phuá do cêìn: Giaâu lúán do trúâi, giaâu nhoã do chùm chó. Àaåi vi àaâi vi caác, tiïíu vi àöëng vi lûúng: lúán thò laâm àaâi, laâm gaác; nhoã thò laâm cöåt laâm

xaâ. 3 4

Cûúng thûúâng: xem chuá thñch B 570 Vuä Mön: xem chuá thñch úã B 534

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

12

TNPD II 65

64.

Àaân baâ cuäng laâ àaân baâ Chöìng baão mua gaâ ài mua cuöëc con. NASL II 5a BK + NNPD 33 TNPD I 112: Àaân baâ nùm baãy àaân baâ Chöìng dùån mua gaâ ài mua cuöëc con. + HHÀN 232 TCBD I 559: Àaân baâ nùm baãy àaân baâ Chöìng dùån mua gaâ laåi mua cuöëc con

65.

Àaân baâ lanh laãnh tiïëng àöìng Möåt laâ saát chöìng, hai laâ haåi con. TCBD I 607 TCBD III 474 TNPD I 112

66.

Àaân baâ nhû caánh hoa tûúi Núã ra chó àûúåc möåt thúâi maâ thöi. TCBD I 607

67.

Àaân baâ nhû chó tòm kim Trùm nùm röìi cuäng ài tòm àaân öng. CDTH 95

68.

Àaân baâ nhû haåt mûa sa

a

Haåt vaâo gaác tña, haåt ra luöëng caây.

b

NASL II 22b BK a - Liïìn baâ nhû haåt mûa sa ÀNQT 104a LHCD 38b b - Haåt rúi xuöëng giïëng, haåt ra ngoaâi àöìng TCBDI 206 TNPD I 112 - Haåt vaâo gaác tña, haåt ra ruöång caây. QHBN LHCD bk TNPD I

69.

Àaân baâ thò phaãi nuöi heo Thúâi vêån àûúng ngheâo nuöi chùèng àùång trêu.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

13

HHÀN 71

70.

Àaân baâ töët toác thúâi sang Àaân öng töët toác nhûäng mang nùång àêìu. NASL II 20a BK a- Àaân öng töët toác thò mang nùång àêìu TNPD I 112

71.

Àaân Baá Nha1 lïn dêy sùén àúåi Àúåi baån Tûã Kò, tri êm húäi coá hay? CDTCM 27

72.

Àaân bêìu kheáo gaãy thúâi nghe Laâm thên con gaái chúá nghe àaân bêìu. NASL III 40b NASL IV 2b

73.

Àaân cêìm chûãa beán duyïn tú Nùm canh luöëng nhûäng ngêín ngú tiïëng àaân. HVP 119

74.

Àaân Chêu Tuêën2 ñt ai biïët gaãy Saáo Tam Kò3 ñt keã biïët nghe Ai cho truác noå löån tre Ai àem chó gêëm maâ xe tim àeân Ai cho vaâng àaá àua chen Ai cho beâo noå löån sen möåt böìn. VNP1 I 98 VNP 230 BK DCNTB I 251: Àaân Chêu Tuêën naâo ai biïët khaãy Saáo Tam Kò ai thöíi maâ nghe Ai tröìng truác löån vúái tre Ai àem chó gêëm maâ xe tim àeân Ai àem vaâng àaá àua chen

1

Baá Nha, Tûã Kò: xem chuá thñch úã A 482. Chêu Tuêën tam kò: chûa roä

2 3

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

14

Àïí cho beâo noå löån sen mùåt àêìm.

75.

Àaân àêu maâ gaãy tai trêu Àaån àêu bùæn seã, gûúm àêu cheám ruöìi. HT 229 NGCK 195a TCBD I 559 TCBD I 112

76.

Àaân em khùèng khi duâng Àaân em gaãy khuác nùm cung roä raâng. HVP 119

77.

Àaân kia long phñm chuâng dêy Àem ra anh sûãa cho ngay cung àaân. CDTH 127

78.

Àaân öng cao ngöíng cao ngöìng Laâm ùn chùèng àûúåc àûáng tröng àaân baâ. NASL II 17b

79.

Àaân öng chúá kïí Phan Trêìn Àaân baâ chúá kïí Thuáy Vên, Thuáy Kiïìu. TCBD II 250 TCBD III 146 TNPD I 112

80.

Àaân öng àoáng khöë àuöi lûún Àaân baâ mùåc yïëm húã lûúân múái xinh. NNPD 53 TCBD I 372 TNPD I 112

81.

Àaân öng hoåc saãy hoåc saâng Àïën khi vúå àeã tay laâm maâ ùn. NGCK 150b BK a - Àïën khi vúå àeã phaãi laâm maâ ùn TCBD I 294 TCBD II 250 - Àïën cún vúå àeã phaãi laâm maâ ùn TCBD I 112

82.

Àaân öng khöng rêu bêët nghò Àaân baâ khöng vuá lêëy gò nuöi con NASL II 43b NNPD 53 NQPN 48 TCBD I 607 TNPD I 112

83.

Àaân öng möåt trùm laá gan

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

15

Laá úã cuâng vúå, laá toan cuâng ngûúâi. HT 235 TCBD II 191 TNPD I 112

84.

Àaân öng nùm, baãy àaân öng Àem boã vaâo löìng cho kiïën noá tha Àaân baâ nùm baãy àaân baâ Àem boã ra chúå kiïën tha noá vïì.

a

TNPD II 64 BK a - Àem ra boã chúå kiïën tha noá vïì NQPN 70

85.

Àaân öng nùm baãy àaân öng Laâng baão mua cöìng ài mua thanh la. NASL IV 1b

86.

Àaân öng nùm baãy àaân öng Vúå dùån mua höìng, ài mua cêåy con.

a

TCBD II 191 TNPDI 112 BK a - Vúå dùån mua höìng laåi mua quyát non HHÀN 232 NNPD 53 TCBD I 559 Sûãa laåi: HHÀN TCBDI chùæp thïm À 55, Nhbs àaä taách ra.

87.

Àaân öng nùçm vúái àaân öng Nhû göëc nhû gaác nhû chöng nhû chaâ Àaân öng nùçm vúái àaân baâ Nhû luåa nhû lônh, nhû hoa trïn caânh. CÀTH 84 VNP 7 209 BK a - Nhû voác nhû nhiïîu, nhû hoa trïn caânh NASL II 19b

88.

Àaân öng nöng nöíi giïëng khúi Àaân baâ sêu sùæc nhû cúi àûång trêìu. HT 228 NASL II 19b NNPD 53 TCBD I 505, 607 TCBD II 153 TNPD I 112 VNP1 II 88 VNP 7 90 BK ÀNQT 100 a. LHCD 38a: Liïìn öng nöng nöíi giïëng thúi Liïìn baâ sêu sùæc nhû cúi àûång trêìu

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

89.

16

Àaân öng quan tùæt thò chêìy Àaân baâ quan tùæt nûãa ngaây nïn quan.

a

HT 248 TCBDI 607 TNDBI 112 VNB7 345 BK a - Àaân baâ quan tùæt nûãa ngaây lïn quan VNP1 II 38

90.

Àaân öng röång miïång thò sang

a

Àaân baâ röång miïång tan hoang cûãa nhaâ

b

CVPD 16 HHÀN 268 NASL II 44b NGCK 145b TCBD I 607 TNPD I 111 VNP1 II 100 VNP 7 101 BK a - Liïìn öng röång miïång thò sang ÀNQT 100a LHCD 38a - Àaân öng miïång röång thò sang TCBD II 153 b - Liïìn baâ röång miïång toang hoang cûãa nhaâ ÀNQT LHCD - Àaân baâ miïång röång toang hoang cûãa nhaâ TCBD II - Àaân baâ röång miïång phaá hoang cûãa nhaâ NASL III 37b - Àaân baâ röång miïång toang hoang cûãa nhaâ NNPD 53

91.

Àaân öng röång miïång thò taâi Àaân baâ röång miïång àiïëc tai laáng giïìng. NNPD 53 TCBD I 607 TNPD I 111 VNP1 II 100 VNP 7 101

92.

Àaân öng sêu sùæc nûúác àúâi Àaân baâ caån súát nhû cúi ùn trêìu. TCBD I 559

93.

Àaân öng tñch huyïët1 thò sang Àaân baâ tñnh huyïët thò tan hoang cûãa nhaâ. NQPN 46

94.

Àaân öng tñnh khñ loang toaâng Àaân baâ con gaái giûä giaâng nïët na Phoâng khi noá boã tay ra Nñn ài thò daåi, noái ra mang àiïìu. TCBD II 191 TNPD II 65

1

Huyïët: maáu ûá laåi möåt núi naâo (trong cêu naây chûa roä maáu ûá chöî naâo)*

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

95.

17

Àaân öng tñnh nïët hoang toaâng Àaân baâ con gaái giûä giaâng nïët na. NASL II 29b

96.

Àaân öng töët toác laâ Tiïn Àaân baâ töët toác nùçm liïìn vúái ma. NASL II 20a, 48a NASL III 37b NASL IV 17b

97.

Àaân öng tuöíi tñ thò taâi Àaân baâ tuöíi tñ thò hai àúâi chöìng. TCBD II 153

98.

Àaân öng xe chó dùng tú Trùm nùm röìi cuäng thua cú àaân baâ. CDTH 95

99.

Àaân tranh saánh vúái àaân cêìm Möåt àêy möåt àêëy àaáng trùm lûúång vaâng Coân àang taåc àaá ghi vaâng Ngö àöìng núä boã phûúång hoaâng ngêín ngú Mêëy nùm em cuäng xin chúâ Cêìm bùçng toác baåc nhû tú cuäng àaânh. CDTCM 112

100.

Àaån àêu maâ bùæn chim trúâi Lûúái àêu maâ thaã nhûäng núi caá thêìn Möåt mai thiïn haå xoay vêìn Con chim trúâi anh cuäng bùæt, con caá thêìn anh cuäng cêu. CDTCM 73

101.

Àang cún lûãa tùæt cúm söi Lúån kïu con khoác chöìng àoâi toâm tem

a

Bêy giúâ lûãa àaä chaáy lïn Lúån no con nñn, toâm tem thúâi toâm. NASL II 1b

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

BK a - Con thúâi àoâi buá chöìng àoâi toâm tem NPGT 26a NPNN 7b b - Con àaä buá àoaån, toâm tem thúâi toâm NPGT - Con thúâi àaä nguã, toâm tem thò toâm NPNN + NGCK 120a: Àûúng khi lûãa tùæt cúm söi Con thò àoâi buá chöìng àoâi toâm tem Bêy giúâ lûãa àaä chaáy lïn Con thò àaä nguã toâm tem thò toâm. + TCBD II 214 TNPD II 77: Àûúng khi bïëp tùæt cúm söi Con ngöìi khoác àoái, chöìng àoâi toâm tem Bêy giúâ bïëp àaä chaáy lïn Cúm àaâ sùæp chñn toâm tem thò toâm.

102.

Àang khi búå ngúå giûäa àaâng Ngaäi nhên cuäng tiïëc baåc vaâng cuäng thûúng CHG 8

103.

Àang khi chöìng giêån, mònh ài a Hïët khi noáng giêån, àïën khi vui vêìy Ngaäi nhên nhû baát nûúác àêìy Bûng ài maâ àöí höët raây àùång àêu. b HHÀN 323 BK a - Khi chöìng hïët giêån laåi thò vui khuêy CDTCM 270 - Hïët cún noáng giêån àïën khi vui vêìy TCBD II 330 - 331 b - Bûng ài maâ àöí húát raây àùång àêu CDTCM

104.

Àang khi cuöåc rûúåu say nöìng Àaân kia àang gaãy, sao chuâng mêët dêy? Hïët àiïåu thò em cho vay Can gò phaãi nghô nûãa ngaây, anh úi! CDTCM 73

18

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

105.

Àang thûúng, àang nhúá, àang sêìu Boã àûúâng ngao ngaán cho nhau maâ vïì Leä àêu àêìu göëi tay kïì Anh boã cho àûát maâ vïì cho àang Möëi tònh coân haäy dúã dang Thêìy meå eáp gaã trong laâng chûa xong. DCTH 185

106.

Àang chûa boáng nùæng chang chang Xa cêy, xa xoám, xa laâng, xa dên Mûúån naâng caái noán laâm ên Xa xöi caách chúã coá gêìn àêìu ai Trúâi laâm gioá truác mûa mai Mûúån naâng chaã àûúåc, mûúån ai bêy giúâ? Coá phaãi nhên ngaäi tònh cúâ Thò cho anh mûúån caái noán tûâ giúâ àïën mai. CDTCM 129

107.

Àaâng xa biïët mêëy dùåm trûúâng Hoãi em àaä kïët cang thûúâng àêu chûa. CHG 26

108.

Àaâng xa mûúån ngûåa maâ ài Xin cho töët tuöíi, luêån chi xa doâng. CHG 26

109.

Àaâng xa nhún ngaäi naâo xa Ài àêu anh cung gheá nhaâ Trûúác thùm phuå mêîu sau laâ viïëng em. CHG 7

110.

Àaáng ùn àêu àêëy maâ múâi Thûúng sao cho àûúåc chöìng ngûúâi maâ thûúng. NASL II 25a Xem thïm Ù 39

19

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

111.

20

Àaânh nheä nhû chõ baán beâo Reã thúâi chùèng baán àöí veâo xuöëng söng.

a

BK a - Baán thúâi chùèng àùæt àöí veâo xuöëng söng NASL IV 29a

112.

Àaânh têm röëi súåi chó maânh Ba lêìn töi noái chùèng thaânh phuång loan. DCNTB II 131

113.

Àaánh cúâ nûúác bñ khöng toan Duâ anh kheáo liïåu, trùm baân cuäng thua. NNPD 59 TCBD I 294 TCBD II 481 TNPD I 113 BK CHG 32: Àaánh cúâ nûúác bñ khön toan Dêîu anh kheáo lûúång trùm baân cuäng thua.

114.

Àaánh àô laåi mêët cûãa àïìn Lêëy chöìng laåi phaãi àem em ài buâ. NASL II 27b

115.

Àaánh àûa kôu caâ kôu kõt! Lêëy chöìng haâng thõt cho meå gùåm xûúng. TrCH 18

116.

Àaánh giùåc maâ àaánh tay khöng Thaâ vïì xoá bïëp giûúng cung bùæn meâo. ANPT 17b ÀNQT 81b HHÀN 97 HLCD 5b NQPN 10 TCBD I 608 TNPD I 113 VNP1 II 88 VNP 7 90 BK a - Àaánh giùåc maâ bùæn tay khöng NNPD 59

117.

Àaánh giùåc thúâi àaánh dûúái söng Àûâng àaánh trïn caån phaãi chöng maâ queâ. NASL III 44a BK HHDN 109 HT 120 TCBD II 540: Àaánh giùåc thò àaánh giûäa söng

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

21

Chúá àaánh trong caån phaãi chöng maâ chòm.

118.

Àaánh möåt tiïëng chuöng, caác ngoä nguöìn nghe thêëu Àaánh möåt tiïëng chêìu, nhêåp khêíu vö tang Àoá baån buöìn coân coá chöën thúã than Àêy em buöìn nhû ngoån nhang taân àïm khuya. DCNTB I 90

119.

Àaánh töi thò töi àau àoân Tñnh töi hoa nguyïåt chùèng chûâa àûúåc àêu Tñnh quen chûâa chùèng àûúåc àêu Lïå laâng laâng bùæt mêëy trêu mùåc laâng. TCBD II 481 TNPD II 65

120.

Àaánh tröëng rao nhu sô tûåu trûúâng Ai maâ thi àêåu töi nhûúâng ngöi cao. TCBD II 467

121.

Àaánh vúå thúâi àaánh saáng mai Chúá àaánh chiïìu töëi khöng ai nùçm cuâng. NASL II 13b Xem thïm C 89

122.

Àaâo ao maâ thaã àam kïình1 O kia nho nhoã bûa mònh2 gêm gang3 DCBTT 124

123.

Àaâo hoa àua núã trong rûâng Ûúác gò àûúåc keã troã àûúâng cho hay. NASL IV 31a

124.

Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong4

1

Àam kïình: cua to . Bûa mònh: vûâa vúái mònh. 3 Gêm gang: töët, cên xûáng. 4 Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong: thú cuãa Thöi Höå àúâi Àûúâng: “Nhên diïån bêët tri haâ xûá khûá, Àaâo hoa y cûåu tiïëu àöng phong”, nghôa laâ: mùåt ngûúâi (ngûúâi àeåp) khöng biïët àaä ài àêu, 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

22

Tûúáng taâi quaã nhõ thiïëp trong ra múâi. HPV 104

125.

Àaâo khoe tûúi, liïîu khoe mïìm Cêy khö naãy nhõ, caânh thïm êëm chöìi Chûä rùçng: Thiïn hûäu tûá thúâi1 Ngaây thúâi hoa núã, töëi thúâi hoa thúm. TCBD I 325 TCBD III 224, 474 TNPD II 65

126.

Àaâo lñ möåt caânh, tú truác phiïëm loan Ban töëi höm qua, nguyïåt lùån, boáng öng sao taân Àïm khuya thanh vùæng khaách höìng nhan lûäng lúâ Cêy xanh thò laá cuäng xanh Àaä troát vin ngaânh thò haái lêëy hoa Cung àaân tyâ baâ ai kheáo gaãy tang tònh, tñnh tang Long ngêm höí àöëi, caái cöëng xang höì, caái höì xang Anh thûúng cö naâng nhû laá àaâi bi Ngaây thò daäi nùæng, àïm thò dêìu sûúng.

a

TNPD II 65 - 66 BK a - Ngaây thò daäi nùæng, àïm thò dêìm sûúng TCBD I 136-137

127.

Àaâo liïîu em úi möåt mònh Àöi vai gaánh chûä chung tònh àûúâng xa Têëm aáo nêu söìng xïëp nïëp em àïí trong nhaâ Ba vuöng khùn tñm phêët phú em àöåi àêìu Têëm yïëm àaâo sao em kheáo giûä maâu Rùng àen rûng rûác, maái toác àêìu em haäy coân xanh Sao em úã vêåy cho àaânh Sao em chùèng kiïëm möåt chuát chöìng laânh, keão thïë móa mai

chó thêëy hoa àaâo vêîn cûúâi vúái gioá àöng nhû cuä. Truyïån Kiïìu coá cêu: “Trûúác sau naâo thêëy boáng ngûúâi, Hoa àaâo nùm ngoaái coân cûúâi gioá àöng”. 1 Thiïn hûäu tûá thúâi: Trúâi coá böën muâa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

23

Saách coá chûä rùçng: Xuên bêët taái lai1 HT 304 TCBD I 607 - 608 TCBD III 147 TNPD II 6 VNP1 I 169 - 170 VNP 7 301 Sûãa laåi: Têëm aáo nêu söìng xïëp nïëp em àöåi àêìu VNP1 I vaâ VNP7 = Têëm aáo nêu söìng xeáp nïëp em àïí trong nhaâ Ba vuöng khùn tñm phêët phú em àöåi àêìu.

128.

Àaâo non xêëp xúái non tiïn Àaâo khoe tûúi, liïîu laåi khoe mïìm Hoa thúm ngaâo ngaåt Chñn phûúng trúâi laác àaác vûúân xuên Àûúâng ài töi ngaã Têën Têìn2 Laåi thïm con chim nhaån vêån chên ài vïì.

a

bk a - Laåi thïm con chim nhaån quêín chên vïì QHBN 331 - 332

129.

Àaâo thùæm thò àaâo laåi phai Böì nêu daäi nùæng thò maâi chùèng ài.

a

ANPT 10a ÀNQT 89a LHCD 21a BK a - Àöì nêu daäi nùæng thò maâi chùèng ài TNPD I 113

130.

Àaâo tú sen ngoá xanh xanh Ngoåc laânh phai giaá, gia laânh àeåp duyïn

a

Cho nïn Tiïn kïët baån Tiïn

b

Phûúång hoaâng chùèng chõu àûáng chen vúái gaâ.

c

THQP 24a BK a - Ngoåc laânh phaãi giaá, gaái laânh phaãi duyïn NASL II 29b b - Cho hay Tiïn laåi gùåp Tiïn NASL II

1 2

Xuên bêët taái lai: muâa xuên (tuöíi xuên) khöng trúã laåi.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

24

- Cho nïn Tiïn laåi kïët baån tiïn ÀNQT 110b - Cho nïn Tiïn gùåp baån Tiïn LHCD 43b c - Phûúång hoaâng haá nheä àûáng chen vúái gaâ NASLII

131.

Àaåo cang thûúâng khoá lùæm baån úi Chùèng dïî nhû ong bûúám àêåu röìi laåi bay Àaåo cang thûúâng khaá dïî àöíi thay Dêìu laâm nïn voäng giaá, ruäi ùn maây cuäng theo nhau. HHÀN 227 TCBD II 329 BK a - Chùèng nhû ong bûúám àêåu röìi laåi bay CDTCM 72

132.

Àaåo cang thûúâng khöng phaãi nhû caá töm Àûúng mua múá noå, chaåy chöìm múá kia Àaåo cang thûúâng àoaån àoaån phên li Chaâng maâ xa thiïëp phen ni búãi Trúâi. HHÀN 227

133.

Àaåo cang thûúâng quñ luác ban sú Coá thûúng nhau raáng thùæt möëi tú Chúá àûâng raây àêy mai àoá, em àúåi chúâ uöíng cöng. DCNTB II 13

134.

Àaåo hùçng1 tònh ngúäi chñ thêm Laâm sao cho àùång ngoåc cêìm liïìn tay CHG 32

135.

Àaåo laâm trai anh khöng lo tñch cöëc phoâng cú Mûa döng möåt tröå, bêëy giúâ múái nó nùn. DCNTB 145

136.

Àaåo laâm trai nhû ngûúâi ta Thò àöng xung, têy àöåt chûa àùång laâm quan Huöëng chi nhû anh úã nhaâ dûng dûng vö sûå, ai gaánh baãng vaâng àïën cho. 1

Àaåo hùçng: àûác àöå, tû caách thûúâng trûåc cuãa con ngûúâi.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

CDTCM 266

137.

Àaåo naâo thûúng bùçng àaåo cang thûúâng Chöìng maâ xa vúå àoaån trûúâng trúâi úi! Bêëy lêu nay mònh möåt ngaã, tui möåt núi Ngaây nay gùåp mùåt, giaãi vúi cún sêìu Tröëng tam canh vöåi àöí trïn lêìu Mònh coá chöìng röìi, tui coân noái cú cêìu laâm chi Miïång thïë gian ngön dûåc trûúâng phi1 Àöi ta thûúng lúä boã ài sao àaânh Àöi ta thêåt beán duyïn laânh Coân lo phuå mêîu sao bêët thaânh khöng ai Bûäa nay mûúâi möåt, mai laåi mûúâi hai Mònh tui úã laåi vúái ai bêy giúâ? TCBD IV 31

138.

Àaåo trúâi baáo phuåc chùèng lêu Hïî laâ thiïån aác daáo àêìu chùèng sai. HHÀN 97

139.

Àaåo vúå chöìng duyïn kim núå caãi Thiïëp thûa chi thûa maäi thûa hoaâi Giaá thuá bêët khaã luêån taâi2 Chúá coá so ào tiïìn baåc àoâi hoaâi cho to. DCBTT 191

140.

Àaåo vúå chöìng höm êëp mai öm Phaãi àêu cua caá vúái töm Khi àoâi múá noå khi chöìm múá kia. DCBTT 194

141.

Àaåo vúå chöìng khöng möët thò mai Khöng trong thaáng chaåp thò ngoaâi thaáng giïng 1 2

Ngön dûåc trûúâng phi: lúâi noái tûåa nhû coá caánh. Coá thïí bay xa. Giaá thuá bêët khaã luêån taâi: khöng tñnh toaán tiïìn cuãa trong viïåc hön nhên.

25

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

26

Em muöën xï vö gaá nghôa trao duyïn Súå anh höm thay mai àöíi, xoám giïìng cûúâi chï. DCBTT 158

142.

Àaåo vúå chöìng nùång nghôa phu thï Àoâi tiïìn ngaân ùn cuäng hïët, sau thiïëp vïì ùn chi? DCBTT 197

143.

Àaåp xe nûúác chaãy lïn àöìng Bao nhiïu nûúác chaãy, thûúng chöìng bêëy nhiïu. CNTB II 30

144.

Àau ba nùm khöng öëm Àoái saáu thaáng khöng moân Tûâ ta thûúng baån, da coân boåc xûúng. DCNTB II 20

145.

Àau buång lêëy buång maâ chûúâm Nhûúåc bùçng chùèng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng. NASL III 26b BK a - Vñ bùçng khöng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng 233 93 - Nhûúåc bùçng khöng khoãi, hoùæc hûúng vúái gûâng NNPD 53 TCBD I 406 TNPD I 113 Sûãa laåi: ... hùæc hûúng TCBD I, TNPD I vaâ VNP 7 =... hoùæc hûúng

146.

Àau buång thò uöëng nûúác söng Àau mùæt lêëy nhûåa xûúng röìng maâ böi. NGCK 170b TCBD I 505 TNPD I 113

147.

Àau buång thúâi uöëng nûúác söng Àau mùæt lêëy nhûåa xûúng röìng maâ tra Nhûác àêìu lêëy buáa maâ pha Nhûúåc bùçng chùèng khoãi thanh la vúái cöìng. NASL III 26b

148.

Àau àeã cuäng phaãi xuác than Àeã rúi cuäng mùåc, kïu van cuäng lúâ.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

27

CDTCM 232 HT 264

149.

Àau àúán thay cho cêy quïë giûäa rûâng Àïí aác àen noá àêåu àau loâng quïë thay Ûúác gò con aác noá bay Phûúång hoaâng noá àêåu quïë nay bùçng loâng. HPV 157

150.

Àau tûúng tû uöëng nûúác baåc trùm Khöng thêëy ngûúâi nghôa túái thùm chuát naâo. TCBDI 454

151.

Àùæc thúâi àùæc thïë thò khön Sa cú röìng cuäng nhû giun khaác naâo Sa cú múái phaãi luåy Taâo Nhûäng so taâi sûác thò tao keám gò Ngûåa maånh ài chùèng quaãn àûúâng daâi Nûúác kiïåu múái biïët taâi trai anh huâng. TCBD II 467 TNPD II 66 BK a - Nhûäng so taâi àûác thò tao keám gò VNP1 II 98 233 100 VNP1 II vaâ VNP 7 chó ghi àïën hïët doâng naây.

152.

Àùçng àöng hûãng saáng mêët röìi Xin chaâo cö baác, giaä ngûúâi töi thûúng. DCNTB I 109

153.

Àùæng cay cuäng chõ em ta Duâ ngoåt nhû mña cuäng laâ ngûúâi dûng. DCBTT 289

154.

Àùæng cay cuäng phaãi nuöët ài Ùn thò ùn vêåy, ngon gò maâ ngon. DCNTB I 195 TCBD II 214

155.

Àùæng cay cuäng thïí ruöåt raâ Ngoåt ngaâo cho lùæm cuäng laâ ngûúâi dûng. NNPD 57 TCBD II 309 TNPD I 113

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

156.

28

Àùæng cay ta phaãi chung phêìn Coá chên giaây deáp, em cêìn laâm chi. HHÀN 228 TCBD II 392

157.

Àùæng khöí qua1 chua laâ chanh giêëy Ngoåt thûá mêëy cuäng tiïëng cam saânh Àöi ta duyïn núå khöng thaânh Cuäng do Nguyïåt Laäo chó maânh xe lúi. TCBD I 206 - 207

158.

Àùæp búâ thò phaãi khai mûúng Àuöëi soi hang töëi khöng trûúâng neão quanh. CHG 17

159.

Àùæp àêåp thò coá be búâ Soáng gioá chaã coá, sao lúâ töi tröi? Con caá noá úã trong lúâ Nûúác thò mùåc nûúác, àúåi chúâ lêëy nhau. QHBN 190

160.

Àùæp loâ maâ sùæm nöìi rang Àöi quang àoân gaánh vùæt ngang mô miïìu. CDHN 104

161.

Àùæp nêëm tröìng chanh Chaã àûúåc ùn quaã, chiïët caânh cho cam Ngúä ngûúâi ra daå Bùæc, Nam Nhêët nhêåt bêët kiïën nhû tam thu hïì2 Ûúác gò quïë saánh vúái höìi Ûúác gò thuåc nûä saánh ngûúâi trûúång phu Ûúác gò dûúái voäng trïn duâ Vúå chöìng giai laäo úã àúâi vúái nhau

1 2

Khöí qua: mûúáp àùæng. Tiïëng miïìn Nam Böå. Nhêët nhêåt bêët kiïën nhû tam thu hïì: möåt ngaây khöng gùåp nhau daâi bùçng ba thu.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

29

Ngûúâi àûâng tûúãng gioá tröng mêy Möåt àêy vúái àêëy yïu thò chúá ghen Laâm quen chaã àûúåc nïn quen. bk a- Ngúä ngûúâi úã daå Bùæc, Nam QHBN 183

162.

Àùæt haâng, gùåp aã cuâng anh ÏË haâng gùåp nhûäng thong manh quaáng gaâ. TCBD I 560 TNPD I 113

163.

Àêm tiïu nhúá toãi nguâi nguâi Ngöìi tröng àaám heå, tûúãng muâi rau rùm ÚÁ ngûúâi baån cûåu trùm nùm! Quay túá coá nhúá nghôa tùçm hay khöng? DCNTB II 118

164.

Àêìm Àaåi Tûâ1 hoa sen thúm ngaát Giïëng Àaåi Tûâ nûúác maát trong xanh Doâng Tö2 uöën khuác lûúån quanh Àêët nuöi treã nhoã lûâng danh trong ngoaâi. CDHN 111

165.

Àêëm möåt àêëm hai tay öm quaâng Thuyïìn cheâo lïn nuái, thiïëp hoãi chaâng chûä chi - Laåi àêy anh noái nhoã em nò ÊËy laâ chûä mêåt, möåt khi roä raâng. HPV 92

166.

Àêëng trûúång phu àûâng thuâ múái àaáng Àêëng anh huâng, àûâng oaán múái hay.

a

HHÀN 81 TCBD I 505 VNP1 II 97 VNP 7 99 1

Àaåi Tûâ: Àaåi Tûâ laâ tïn thön thuöåc xaä Àaåi Kim huyïån Thanh Trò. Caånh laâng naây coá daãi àêìm röång, coá tïn laâ àêìm Laáng, laâ möåt phêìn cuãa àêìm Linh Àûúâng, tröìng nhiïìu sen, úã phña têy laåi coá doâng söng Tö Lõch chaãy qua. Àaåi Tûâ xûa coá tiïëng nuöi treã nhoã maát tay, nhiïìu núi àûa treã vïì nhúâ nuöi vaâ cho laâm con nuöi 2 Doâng Tö tûác Tö Lõch

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

167.

30

Àêët bùçng nöíi tiïëng sêëm ran Múâi chaâng úã laåi thiïëp than àöi lúâi. HPV 174

168.

Àêët búâ lúã xuöëng dûúái söng Anh haân rùng àûúåc, tiïëc cöng haâng cûâ. DCBTT 229

169.

Àêët búâ söìng laåi lúã xuöëng söng Con gaái chaâo hoãi àaân öng thiïåt gò. NASL II 26a

170.

Àêët Buåt maâ neám chim trúâi

a

Chim thò bay mêët àêët rúi xuöëng àêìu.

b

ÀNQT 10b CLHD 35a TCBD I 505 TCBD III 184 BK a - Àêët Buåt àem neám chim trúâi NASL I 1b NASL IV 18a - Àêët Buåt laåi neám chim trúâi NNPD 57 TNPD I 113 b - Chim thúâi bay mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL I - Chim bay ài mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL IV - Chim trúâi bay mêët àêët rúi vaâo chuâa NASL IV Sûãa laåi... maâ nùån LHCD =... maâ neám...

171.

Àêët coá böìi coá lúã Ngûúâi coá dúã coá hay Em nguyïìn möåt têëm loâng ngay Àinh ninh möåt daå, àïën ngaây trùm nùm. DCNTB II 17

172.

Àêët coá chöî böìi chöî lúã Ngûåa coá con dúã con hay Coi theo thò maâ úã Choån theo cúä maâ xaâi Dêìu ai yã thïë cêåy taâi Em giûä loâng thuåc nûä, duâi maâi gûúng trong. DCNTB II 17

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

173.

31

Àêët Chêu Thaânh nam thanh, nûä tuá Trong vûúân thuá àuã caác thûá chim Em chaách ai moån daå kiïëm tòm Àem lúâi huyïîn hoùåc löîi nïìm toác tú. TCBD IV 31

174.

Àêët àêåp nhoã, luöëng àaánh to Xung quanh rùæc àêåu, tröìng ngö xen vaâo Phên tro chùm boán cho nhiïìu Àêåu ngö hai gaánh möåt saâo khöng sai TCBD II 387

175.

Àêët àêu, àêët laå, àêët luâng Ài laâm laåi coá thöí cöng ngöìi búâ Ngöìi búâ laåi chaã ngöìi khöng Hai tay chöëng göëi, mùæt tröng ngûúâi laâm. CDTCM 218

176.

Àêët àêu àêët laå àêët luâng Ài laâm laåi coá thöí cöng ngöìi búâ - Thöí cöng khöng coá ngûúâi thúâ Cho nïn múái phaãi vêín vú ngoaâi àöìng. HT 249

177.

Àêët khö ài böå múái taâi Khöng chöìng maâ coá con trai múái tònh. DCNTB I 195

178.

Àêët Lam Kiïìu1 ngúä ngaâng khoá bûúác Àöång Àaâo Nguyïn2 laåch nûúác quanh co 1

Lam Kiïìu, cêìu Lam: Lam Kiïìu, tïn möåt chiïëc cêìu thuöåc huyïån Lam Diïîn, tónh Thiïím Têy, Trung Quöëc. Theo Truyïìn Kyâ, dêîn trong Thaái bònh quan kñ. Buâi Haâng, ngûúâi àúâi Àûúâng, gùåp naâng Vên Tiïn vaâ àûúåc naâng tùång möåt baâi thú trong àoá coá yá: Lam Kiïìu chñnh laâ núi àöång tiïn. Buâi Haâng ài àïën Lam Kiïìu gùåp ngûúâi àeåp vaâ Vên Anh (em Vên Tiïn), hai ngûúâi kïët duyïn vaâ sau àoá lïn coäi tiïn. Do àiïín naây, Lam Kiïìu cêìu Lam àûúåc duâng àïí chó núi ngûúâi àeåp úã hoùåc àïí noái viïåc nhên duyïn, viïåc trai gaái gùåp gúä nhau maâ sau nïn vúå nïn chöìng. 2

Àöång Àaâo Nguyïn: tïn ngoån nuái úã phña Têy Nam huyïån Àaâo Nguyïn tónh Höì Nam. Trung Quöëc. Dûúái nuái coá àöång Àaâo Nguyïn.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

32

Traách mònh khöng àùæn noã ào

a

Raä rúâi duyïn núå, oan chûa, húäi trúâi!

b

BK a - Túái àêy trùm sûå ngaân sûå muön lo b - Thuyïìn tûâ bi àûa ngûúâi qua biïín khöí, khoá doâ laåch söng DCBTT 61

179.

Àêët laáng quyïn tûå nhiïn coã moåc Búâi mang chûä ngheâo baån ngoåc coá àöi.

a

TCBD I 454 BK a - Anh maãng lo ngheâo baån ngoåc coá àöi CHG 6

180.

Àêët liïn sún tröìng cêy àónh Ngûå Soáng döåi con thuyïìn taåi xûá söng Hûúng Anh xa em ra, thiïëu chi núi baâi ca tiïëng haát, àúân nguyïåt caãi lûúng Nhûng àïí cho em àêy nùm canh, giêëc mú höì àiïåp, chaånh laá can trûúâng àúán àau. DCBTT 106

181.

Àêët Lûu Dûúng anh vïì tang chuá Möëi tònh chung lùn löån lao àao Dùån Kiïìu, duâ soáng gioá ba àaâo Cuäng giûä lúâi thïì non heån biïín, chúá luác naâo laäng quïn. DCBTT 164

182.

Àêët maâu tröìng àêåu, tröìng ngö Àêët lêìy cêëy luáa, àêët khö laâm vûúân

a

Ngaây röìi em laåi ài buön

Vïì àöång naây, trong baâi Àaâo hoa nguyïn kñ, Àaâo Tiïìm coá kïí rùçng: “Möåt ngûúâi àaánh caá úã Vuä Lùng búi thuyïìn ngûúåc doâng suöëi. Hai bïn àêìy hoa àaâo. Ài maäi, ngûúâi àêëy àïën möåt núi coá dên cû ùn mùåc theo y phuåc àúâi Têìn. Hoãi thùm múái biïët hoå traánh chïë àöå haâ khùæc cuãa Têìn Thuãy Hoaâng àïën àoá úã àaä nhiïìu àúâi röìi vaâ söëng úã àoá rêët sung sûúáng haånh phuác. Ngûúâi àaánh caá vïì thuêåt chuyïån laåi vúái moåi ngûúâi, vïì sau mêëy lêìn muöën vaâo laåi Àaâo Nguyïn nhûng khöng tòm àûúåc löëi vaâo cûãa àöång”. Vùn hoåc cöí duâng Àaâo Nguyïn àïí chó núi coá caãnh àeåp, ngûúâi àeåp, cuöåc söëng haånh phuác, hoùåc hoùåc chó coäi tiïn

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

33

Quanh nùm no êëm, em buöìn nöîi chi? CDTCM 250 BK a - Àêët lêìy cêëy luáa, àêët khö tröìng vûúân TCBD II 387 - HT 108 chó ghi àïën hïët doâng naây

183.

Àêët naây àêët töí àêët tiïn Àêët naây chöìng vúå boã tiïìn ra mua Bêy giúâ Nhêåt, Phaáp keáo huâa Chiïëm tröìng àay laåc, ûác chûa, húäi Trúâi!

HT 268 VNP 1 II 74 VNP 7 365

184.

Àêët Ngoåc Haâ1 töët tûúi phong caãnh Gaái Ngoåc Haâ vûâa àaãm vûâa xinh Úi ngûúâi gaánh nûúác giïëng àònh. Coân chùng hay àaä chao tònh cho ai? CDHN 156

185.

Àêët Quaãng Nam chûa mûa àaä thêëm Rûúåu höìng àaâo chûa nhêëm àaä say Baån vïì nùçm nghó gaác tay Thû xem ai ún trûúång, nghôa daây bùçng ta. DCNTB I 225

186.

Àêët rùæn nùån chùèng nïn nöìi Anh ài lêëy vúå cho töi lêëy chöìng. ÀNQT 113b LHCD 52a Xem thïm K 314

187.

Àêët ta Chu Hoáa coá gò

1

Ngoåc Haâ: xûa laâ möåt traåi thuöåc töíng Nöåi, huyïån vônh Thuêån, kinh thaânh Thùng Long cuä, nay thuöåc quêån Ba Àònh tûâ xûa àaä nöíi tiïëng vïì nghïì tröìng hoa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

34

Nhúâ nûúng laá coå chùèng thò àoái meo Ngaây ngaây baán laá chúå chiïìu Keã ài ngûúâi laåi dêåp dòu cuäng vui. CDTCM 279

188.

Àêët Thûâa Thiïn trai hiïìn gaái lõch

a

Non xanh nûúác biïëc, àiïån ngoåc, àïìn röìng Thaáp baãy têìng. Thaánh miïëu, chuâa Öng Chuöng khua Diïåu Àïë1, tröëng rung Tam Toâa Cêìu Trûúâng Tiïìn3 mûúâi hai nhõp bùæc qua

b

Taã Thanh Long, hûäu Baåch Höí àúåi khaách êu ca thaái bònh. DCBTT 55 HT 414 BK a - Àêët Thêìn Kinh trai thanh gaái lõch bk DCBTT - Àêët Thûâa Thiïn dên hiïìn caãnh lõch bk DCBTT b - Cêìu Traâng Tiïìn saáu nhõp bùæc qua TCDG 49

189.

Àêët töët tröìng cêy rúâm rûúâm raâ Nhûäng ngûúâi thanh lõch noái ra quñ quyïìn.

a

ÀNQT 88a LHCD 20b TCBD III 474 TNPD I 113 BK a - Nhûäng ngûúâi lõch sûå noái ra quñ quyïìn NASL III 3b

190.

Àêët traã cho vua, chuâa traã cho saäi Bao nhiïu nhên ngaäi thiïëp traã cho chaâng Thiïëp lui vïì chöën cuä àïí múã haâng baán buön. CDTCM 56

191.

Àêët trúâi sinh àûúåc àöi ta Àöë em trúâi àêët traãi ra roä raâng? - Dûúái àêët coá àöng, coá têy

1

phöë Huïë.

Thaánh miïëu, chuâa Öng, Àiïåu Àïë, Tam Toâa, Cêìu Trûúâng Tiïìn: caác àõa àiïím úã thaânh

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

35

Coá nam coá bùæc coá cêy ngö àöìng Dûúái àaát coá nuái coá söng Coá thuyïìn chúã khaách, coá öng laái àoâ Dûúái àêët coá vûúân tröìng hoa Àoá laâ hoa cuác àêy laâ hoa lan Dûúái àêët coá chuâa trùm gian Coá àöång Tûâ Thûác1 coá hang lïn trúâi Dûúái àêët laåi coá Lam Kinh2 Coá cêìu coá quaán coá dinh baán haâng Dûúái àêët coá moã baåc vaâng Moã àöìng, moã keäm, moã ngang, moã chò Moã thiïëc moã sùæt thiïëu chi! Baâi àêët em hoåa vên vi àaä röìi Bêy giúâ coân àïën baâi trúâi Nhûúâng anh hoåa laåi mêëy lúâi cuâng nghe. DCTH 196

192.

Àêët xêëu nùån chùèng nïn nöìi Dêìu anh coá vúå thò töi coá chöìng. CHG 21

193.

Àêët xêëu tröìng cêy khùèng khiu Nhûäng ngûúâi thö tuåc noái àiïìu phaâm phu.

a b

ÀNQT 88a LHCD 20b NASL III 3b BK a - Àêët cûáng tröìng cêu khùèng khiu ANPT 12b QPHT 42a - Àêët soãi tröìng cêy khùèng kheo NPNN 17b

1

Àöång Tûâ Thûác: cuäng goåi laâ hang Tûâ Thûác. Truyïìn thuyïìn kïí rùçng: coá möåt naâng tiïn tïn laâ Giaáng Hûúng ài chúi höåi úã Tiïn Du, nay thuöåc àêët Bùæc Ninh, vö yá laâm gaäy caânh hoa mêîu àún. Nhaâ sû bùæt naâng àïìn. Tûâ Thûác lêëy chiïëc aáo böng cûâu àang mùåc, àïìn höå naâng. Sau àoá ñt lêu, Tûâ Thûác ài chúi úã Thanh Hoáa, gùåp caãnh tiïn vaâ Giaáng Hûúng úã àöång Tûâ Thûác. Hai ngûúâi ùn úã vúái nhau möåt nùm. Tûâ Thûác nhúá nhaâ xin vïì. Àïën nhaâ thò àaä 60 nùm qua, moåi viïåc àöíi thay. Tûâ Thûác buöìn rêìu ra ài tòm gùåp laåi caãnh cuä ngûúâi xûa. Tûâ àêëy ngûúâi àúâi khöng thêëy öng nûäa. Àöång Tûâ Thûác úã xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa. 2 Lam Kinh: àõa danh úã huyïån Thoå Xuên, tónh Thanh Hoáa, trïn búâ söng Chu, caách thõ xaä Thanh Hoáa 56km. Àêy laâ cùn cûá chöëng Minh cuãa Lï Lúåi, nùm 1428 Lam Kinh àûúåc xêy dûång úã àêy.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

36

- Àêët rùæn tröìng cêy khùèng khiu NASL I 4b NASL IV 33b. - Àêët rùæn tröìng cêy khùèng kheo PTK 15b - Àêët xêëu tröìng cêy ngùèng nghiu TCBD III 474 TNPD I 113 b - Nhûäng ngûúâi trêìn tuåc noái àiïìu phaâm phu PT7K Xem thïm T 1058

194.

Àêët xoám Àöìng tröìng cêy ngö àöìng Àöìng nhên àöìng laåc taåc chûä àöìng laâm ghi - Vui xuên, xuên laåi gùåp xuên Tûá thúâi phong caãnh gùåp tuêìn xuên lai. HVP 98

195.

Àêu àêu cuäng coá anh huâng Xin em giûä troån tam tuâng thò hún.

a

HHÀN 130 BK a -Xin em giûä veån chûä tuâng thò thöi.

196.

Àêìu cha lêëy laâm chên con

a

Mûúâi böën nùm troân, hïët söë thò thöi.1 TCBD I 542 TCBD III 91 TNPD I 113 VNPS 85b BK a - Àêìu cha lêëy laâm àuöi con CVPD 11 Xem thïm N 520

197.

Àêìu chúå coá traái bñ rúå Cuöëi chúå coá traái bñ àao Giûäa chúå coá àôa mön xaâo Anh Hai töi, chõ Saáu töi gùåp nhau nhû liïîu gùåp àaâo Àùång maâ liïåu tñnh ngaây naâo hiïåp hön.

1

Coá thuyïët cho rùçng lúâi trïn vûáng vaâo vêån mïånh nhaâ Têy Sún. Nguyïîn Huïå hiïåu Quang Trung , con laâ Quang Toaãn lêëy niïn hiïåu Canh Thõnh Chûä Caãnh coá chûä tiïíu úã dûúái vaâ chûä Quang coá chûä tiïíu úã trïn. Hai cha con truyïìn ngöi cho nhau àûúåc 14 nùm thò sûå nghiïåp nhaâ Têy Sún chêëm dûát.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCNTB II 13

198.

Àêìu àöåi chuáa, vai mang cöët meå (a) Tay dòu dùæt cha giaâ Gùåp mùåt àêy nûúác mùæt nhoã sa Thoâ tay trong tuái baâ ba Lêëy caái khùn mu soa anh chùåm Àaåo vúå chöìng ngaân dùåm khöng quïn. HHÀN 228 TCBD II 329

(b) Àêìu thò cöng chuáa Vai mang cöët meå Tay daác cha giaâ Gùåp mùåt em nûúác mùæt nhoã ra Anh lêëy vaåt aáo daâ1 anh chùåm Àiïu cang thûúâng ngaân dùåm chùèng quïn. CHG 27

199. (a) Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa Laâm chi töåi nghiïåp boã qua sao àaânh? HHDN 228 TCBD I 454

(b) Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa Nghôa nhên ngaây möîi möåt xa Laâm chi töåi nghiïåp boã ta sao àaânh. DCBTT 162

200.

Àêìu àûúâng coá möåt cêy duöëi Cuöëi àûúâng coá möåt cêy àa Laâm chi töåi nghiïåp boã qua sao àaânh - Cuåc àaá lùn nghiïng lùn ngûãa Em cuäng sûãa cho cuåc àaá lùn troân 1

AÁo daâ: aáo nhuöåm voã caáy daâ, coá maâu vaâng*.

37

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

38

Giêån anh noái vêåy, chúá daå em coân thûúng anh. DCNTB I 139 Xem thïm C 1011

201.

Àêìu àûúâng kia coá möåt cêy chuöëi Cuöëi àûúâng noå coá möåt cêy àa Caái goác ngaä ba coá möåt súåi dêy tú höìng Con gaái chûa chöìng nhû böng hoa lñ Trai chûa vúå nhû bûác tûúång veä tranh àöì Ngoá lïn mêy baåc trúâi höìng Gêîm töi vúái bêåu vúå chöìng xûáng àöi HHÀN 168 TCBD I 137

202.

Àêìu em àöåi caái khùn vuöng Tröìng xuöëng dûúái ngûåc nhû buöìng cau non Cöí tay vûâa trùæng vûâa troân Mùæt muäi em thïë chöìng con thïë naâo. NASL II 7a

203.

Àêìu gaâ maá lúån thò chï Lêëy anh cêu ïëch ruã rï ao beâo. NGCK 127a BK a - Lêëy thùçng cêu ïëch di rï ao beâo. NASL II 18b

204.

Àêìu gaânh coá con ba ba Keã kïu con traåch, ngûúâi la con ruâa. HHÀN 49 TCBD I 560

205.

Àêìu giöìng coá cêy duöëi, cuöëi giöìng coá cêy àa Ngaä ba àûúâng coá cêy tú höìng Con gaái chûa chöìng caái loâng hûåc húä Con trai chûa vúå ruöåt thùæt nhû tranh Ngoá lïn mêy trùæng trúâi xanh Ai ai cuäng vêåy, ûng anh cho röìi

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

39

TCBD I 137

206.

Àêìu laâng cêy duöëi Cuöëi laâng cêy àa Cêy duöëi anh àïí laâm nhaâ Cêy àa boáng maát naâng ra anh chaâo Àöi tay nêng caái khùn àaâo Bùçng khi höåi haát anh trao cho naâng Tuái anh nhûäng baåc cuâng vaâng Àïí anh keáo nhêîn cho naâng àeo tay Duâ ai bêëm chñ naâng bay Thò naâng phaãi giûä nhêîn naây cho anh Duâ ai beã laá vin caânh Thò naâng phaãi nhúá lúâi anh dùån doâ. CDHN 166

207.

Àêìu laâng cêy duöëi, cuöëi laâng cêy àa Ngoä em cêy nhaän, ngoä ta cêy àaâo Coá thûúng múái bûúác chên vaâo Khöng thûúng coá àoán coá chaâo cuäng khöng. DCBTT 125

208.

Àêìu laâng coá buåi chuöëi khö Tröng vïì xoám Bùæc àöi cö chûãa chöìng Cêy cao gioá àêåp àuâng àuâng Ai vïì àùçng êëy nhùæn cuâng àöi cö. TNPD II 67 BK a - Ai vïì àùçng êëy nhùæn giuâm àöi cö TCBD I 137

209.

Àêìu laâng coá caái giïëng thúi Ngûúâi ngoan rûãa mùåt, ngûúâi hiïìn soi gûúng Treâo lïn traái nuái Tam Sún Thêëy àöi con chim loan phûúång tûåa nûúng möåt mònh Àöë ai àuác gaåch xêy thaânh

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

40

Tñch tang taâng tñch Trïn trúâi ruåc rõch Nay nùæng, mai mûa Húäi ngûúâi àaä coá ai chûa? Àïí cho ngûúâi ngoan ngöìi àêëy, töi liïìn ngöìi àêy Ûúác gò àöi ngûúâi êëy lêëy àöi töi naây. QHBN 296 HT 346 - 347

210.

Àêìu laâng coá con chim xanh Ùn no tùæm maát àêåu caânh giêu gia Anh thûúng cö mònh tha thiïët thiïët tha Caânh cao cao vöíng, caânh la la àaâ. NGCK 186b BK a - Caânh cao cao böíng, caânh la la àaâ HT 149

211.

Àêìu laâng coá möåt cêy àa Cuöëi laâng cêy bûúãi, ngaä ba cêy höìng Coá möåt cö gaái chûa chöìng Àïí anh mua buán mua loâng sang thùm Ai ngúâ cö àaä coá chöìng Àïí buán anh möëc àïí loâng anh thiu - Loâng anh thiu mang vïì luöåc laåi Buán anh thúâi mang àaäi nûúác chua Thïë gian thêëy baán thò mua Naâo ai coá biïët mêy mûa mêëy lêìn. CDTH 140

212.

Àêìu laâng coá möåt cêy àa Cuöëi laâng cêy thõ ngaä ba cêy dûâa Dêìu anh ài súám vïì trûa Anh cuäng nghó maát cêy dûâa nhaâ töi Anh vaâo anh chùèng àûáng chùèng ngöìi Hay laâ anh phaãi duyïn töi anh buöìn

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Anh buöìn anh chùèng muöën ài buön Möåt vöën böën laäi anh buöìn laâm chi Töi laâ con gaái nhúä thò Chùèng thaách tiïìn cûúái laâm chi beä baâng Rûúåu hoa chó lêëy muön qua Trêu boâ chñn chuåc hoå haâng ùn chúi Voâng vaâng chó lêëy mûúâi àöi Nhiïîu taâu trùm têëm tiïìn rúâi möåt muön Naâo laâ cuãa hoãi cuãa han ÊËy tiïìn dêîn cûúái anh toan thïë naâo? KSK 5a

213.

Àêìu laâng coá möåt cêy thöng Àêëy thûúng àêy nhúá, tú höìng àûúng xe Loâng àêy nhúá àêëy ài tòm Vùæng naâng möåt chuát nhû chim laåc àaân Bêëy nhiïu lêu anh nhûäng nhúá naâng Vaâng cêìm mûúâi laång chûa bùçng nhúá nhau Bêëy nhiïu lêu anh nhûäng chõu sêìu Cúm ùn chúâ bûäa, nhúá nhau chúâ ngaây Laåi àêy anh baão em naây Coá thêåt laâ thïë àïí tay võn caânh Hay coân nghô quêín lo quanh Naâng vïì maâ gúä möëi manh cho röìi. CDTCM 153

214.

Àêìu laâng coá möåt cêy tröi Mûúån thúå àaánh xuöëng àoáng àöi chiïëc àoâ Naây àöi chiïëc àoâ Rûúác o nhên ngaäi Àûáng laåi maâ xem

41

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

42

Àoâ doåc, àoâ ngang Àöi àoâ àöi chûä ÚÁ o lõch sûå! Anh khöng lêëy tiïìn Röìi sau nhên ngaäi kïët duyïn. DCTH 85 HT 362

215.

Àêìu laâng coá möåt cún (cêy) àa ÚŒ giûäa cún cêåy, ngaä ba cún dûâa Duâ anh ài súám vïì trûa Thò anh nghó maát boáng dûâa nhaâ em. HPV 120

216.

Àêìu nùm ùn quaã tranh yïn Cuöëi nùm ùn bûúãi laåi thïm àeâo boâng Ùn bûúãi thúâi nhúá àïën boâng Ùn cam nhúá quñt, ùn höìng nhúá hûúng Ùn mñt lêëy haåt maâ ûúng Möåt chiïëu àöi giûúâng biïët traãi núi nao. NASL IV 25b

217.

Àêìu nùm ùn quaã thanh yïn Cuöëi nùm ùn bûúãi cho nïn àeâo boâng Vò cam cho quñt àeâo boâng Vò em nhan sùæc cho loâng nhúá thûúng. TCBD I 137 TNPD II 67 VNP1 I 63 VNP7 186 BK a - Vò em nhan sùæc cho loâng anh thûúng HT 157

218.

Àêìu röìng, àuöi phuång le te Muâa xuên êëp trûáng, muâa heâ núã con. CVPD 2

219.

Àêìu thò àöåi noán moäm boâ Chên àaåp mùåt àêët, tay goâ caâng xe.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

43

CDHN 132

220.

Àêìu troåc löng löëc bònh àaâo Nhaâ ai coá cöî, thò vaâo gùåm xûúng. TCBD III 184 TNPD I 114

221.

Àêìu xoám noå coá cêy nuác naác Àûúâng xoám kia lùæm caát dïî ài Cö kia oáng aã laâm chi Àïí cho anh noå tin ài möëi vïì. NGCK 186b

222.

Àêy laâ chônh gaåo taám xoan

a

Mêëy phen giaá sùæc gian nan múái thaânh Bêy giúâ ta giaä cho tinh Phoâng khi yïën êím dêng lïn chúá chêìy Àaä no röìi laåi àaä say Mûâng rùçng nay àaä hêy hêy thaái bònh. THQP 16b BK a - Naây naây chônh gaåo taám xoan TCBD II 122

223.

Àêy ta nhû cêy giûäa rûâng

a

Ai lay chùèng chuyïín, ai rung chùèng dúâi.

b

TNPD I 113 BK a- Àêy ta nhû cêy trong rûâng ÀNQT 112b LHCD 51b b - Ai lay chùèng chyïín, ai rung chùèng rúâi HT 221 LHCD TCBD II 467 VNP 1 II 95 VNP7 96

224.

Àêy tay khöng, àoá cuäng chên röìi Lêëy nhau, ta seä lêìn höìi nuöi nhau. CDTCM 27

225.

Àêy vúái àoá nhû gioá noå àûa buöìm Mong anh xeát kô thûúng duâm àaâo thú - Anh cuäng chùèng khaác chi caánh buöìm treo trûúác gioá

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

44

Raây àêy mai àoá, thêåt khoá àõnh chûâng Àûúåc gùåp em trong daå anh mûâng xiïët bao! DCNTB II 38

226.

Àêëy coân khöng àêy cuäng coân khöng Àêëy keán vúå àeåp, àêy tröng chöìng maâu Chuöång chuöëi, chuöëi laåi cao taâu Thûúng anh, anh laåi ra maâu laâm cao Xin àûâng bùæc bêåc laâm cao Pheân chua em àaánh nûúác naâo cuäng trong. CDTH 93 VNP7 250 - 251

227.

Àêëy dûát tònh thûúng, àoaån trûúâng thên thiïëp Nhúá tröng tha thiïët, töåi nghiïåp cho em! Öm sêìu chêët thaãm ngaây àïm Nùm canh lùn löåi, ngûãa nghiïng möåt mònh. DCNTB II 118

228.

Àêëy àöng thò bïn àêy têy Àêy chûa coá vúå, àêëy nay chûa chöìng Con trai chûa vúå àaä xong Con gaái chûa chöìng, buöìn lùæm em úi! TNPD II 66 BK a- Àêëy àöng thò àêy bïn têy VNP7 262

229.

Àêëy laå thò àêy cuäng laå Em kïu anh daå, thiïn haå àïìu khen Tûúãng laâ àoá nhuám àêy nhen Hai tim hiïåp laåi nhû àeân múái xinh Ai ngúâ anh baån phónh mònh Qua cêìu ruát nhõp àïí mònh bú vú. DCNTB II 131

230.

Àêëy phuång loan àêy cuäng phuång hoaâng

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

45

Àêëy chaáu Vûúng Mêîu, àêy cuäng con Ngoåc Hoaâng keám chi? DCNTB II 86

231.

Àêëy song àêy cuäng mêy giaâ Àêëy con Àö Àöëc1 àêy cuäng chaáu baâ Quêån Cöng2. ANPT 19a NNPD 58 TCBD II 555 TNPD I 120 BK + NASL I 25b: Àêëy quò àêy cuäng mêy giaâ Àêëy con öng Töíng Àöëc, àêy cuäng chaáu baâ Quêån Cöng. + TCBD I 207: Àêëy mêy àêy cuäng song giaâ Àêëy quan Töíng Àöëc àêy baâ Quêån Cöng.

232.

Àêëy song àêy cuäng mêy liïìn Àêëy coá möåt tiïìn, àêy cuäng saáu mûúi.

a

ÀNQT 97b LHCD 24b NNPD 57 TCBD I 560 TNPD I 113 BK a - Àêëy coá quan quñ, àêy chñn tiïìn saáu mûúi NASL IV 11a - Àêëy quan, àêy cuäng chñn tiïìn saáu mûúi ANPT 19a NGCK 120a

233.

Àêëy vaâng àêy cuäng àöìng àen Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen Têy Höì.

a

ANPT 19a CDHN 95 NGCK 121a TNPD I 113 BK a - Àêëy hoa soái trùæng, àêy sen Têy Höì ÀNQT 97b LHCD 24b PDCD 10 bk TNPD I - Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen nhõ höì NASL IV 9a - Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen Nguä höì NNPD 57 TNCD 103

234.

Àêëy vaâng, àêy cuäng àöìng àen Àêëy hoa thiïn lñ, àêy sen nhõ höì

1 2

Àö àöëc: chûác quan voä cêìm àêìu möåt àaåo quên thúâi phong kiïën. Quêån cöng: tûúác võ nhaâ vua phong cho caác thên thêìn vaâ cöng thêìn.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

46

Àêëy em nhû tûúång múái tö Àêy anh nhû ngûúâi ngoåc hoåa àöì trong tranh. TCBD I 560 TCBD III 474 TNPD II 66 BK a - Àêëy hoa soái trùæng, àêy sen Têy höì TCBD I373

235.

Àêëy vúái àêy chùèng duyïn thò núå Àêy vúái àêëy chùèng vúå thò chöìng Dêy tú höìng chûa xe àaä mùæc Rûúåu quyânh tûúng chûa nhùæp àaä say Chùèng cheâ, chùèng cheán sao say Chùèng thûúng chùèng nhúá sao hay ài tòm? Tòm em nhû thïí tòm chim Chim ùn bïí Bùæc, ài tòm bïí Àöng. TCBD I 137 - 138 TNPD II 66- 67 Xem thïm M 220 T 174, 1137

236.

Àeã con khöng daåy chùèng rùn Thaâ rùçng nuöi lúån cho ùn lêëy tiïìn. ÀNQT 83a BK a - Àeã con chùèng daåy chùèng rùn ANPT 18a HT 212 LHCD 8a NNPD 53 TNPD I 114 VNP1 145 VNP7 307 - Sinh con chùèng daåy chùèng rùn CVPD 19 b - Thaâ rùçng nuöi lúån cho ùn lêëy loâng CVPD NNPD 53 HT TNPD I VNP1 I VNP7 - Thaâ rùçng chùn lúån cho ùn lêëy tiïìn LHCD

237.

Àeã àûáa con trai Chùèng biïët noá giöëng ai? Caái mùåt thò giöëng öng cai Caái àêìu öng xaä, caái tai öng truâm. VNP1 II 40 VNP7 347

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

BK a- Caái mùåt noá giöëng öng cai HT 236

238.

Àem chuöng ài àaánh nûúác ngûúâi Chùèng kïu cuäng nïån vaâi höìi lêëy danh Àem chuöng ài àaánh nûúác ngûúâi Chùèng kïu töi vaác chuöng töi töi vïì. NGCK 123b Xem thïm M 25

239.

Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi Chùèng kïu cuäng àêëm ba höìi cho kïu. NNPD 53

240.

Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi Chùèng kïu, töi vaác chuöng töi, töi vïì. NNPD 53 TNPD I 114 Xem thïm M25

241.

Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi Àêëm cho noá buåc maâ löi noá vïì. CDTCM 256 Xem thïm M25

242.

Àem chuöng ài àêëm nûúác ngûúâi Àem gaâ ài choåi nhûäng núi anh huâng Nhûäng núi chaã àaáng chaã thöng Cho nïn vaâng chaã àöí àöìng vúái thau. VNP7 283 Xem thïm M 25

243.

Àem àúân ra khaãy vûúân chay Khaãy àöi ba tiïëng hoåa may gùåp chaâng. DCNTB II 118

244.

Àem em anh boã dûúái gaânh (ghïình) Keáo neo maâ chaåy sao àaânh chuá laái úi!

47

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

48

Dao vaâng cùæt ruöåt maáu rúi Ruöåt em chûa mêëy bùçng lúâi em than. DCNTB I 226

245.

Àem em ra boã xuöëng gaânh Keáo neo maâ chaåy sao àaânh, anh úi! HHÀN 228 TCBD I 454 VNP7 206 BK: Àem em maâ boã dûúái gaânh Keáo neo maâ chaåy sao àaânh, chuá laái úi! CHG 3

246.

Àem loâng ngú ngaáo sao àaânh, Chùèng duyïn tú toác cuäng tònh ngaäi nhên. CHG 17

247.

Àem mònh vaâo chöën sêåp vaâng Caã ùn caã mùåc laåi caâng caã lo Àem mònh vaâo chöën than tro Àuã ùn àuã mùåc àuã lo àuã laâm. HT 202

248.

Àem thên töi xuöëng coäi trêìn Hoãi rùçng duyïn coá núå nêìn chi khöng Ngöìi trong cûãa söí chaåm röìng Chùn loan göëi phûúång khöng chöìng cuäng hû PDCD 1 Xem thïm M 533 N 496

249.

Àem thên töi xuöëng coäi trêìn

a

Hoãi rùçng duyïn coá núå nêìn chi khöng Bao nhiïu laâ möåt öng chöìng PDCD 3 BK a - Àem thên úã dûúái coäi trêìn CDTCM 73

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

49

b - Bao nhiïu giaá möåt öng chöìng CDTCM

250.

Àem thên vaâo chöën caát lêìm Cho thên lêëm laáp nhû mêìm ngoá sen Àïm àïm ngöìi tûåa boáng àeân Than thên vúái boáng, giaäi phiïìn vúái hoa. CDTCM 270 TNPD II 67

251.

252.

Àeân ai leo leát bïn búâ Tûúãng rùçng ngûúâi nghôa, ai ngúâ àeân ma. TCBD I 560 Àeân ai leo leát bïn söng Giöëng àeân meå chöìng ài rûúác naâng dêu. CHG 16

253.

(a) Àeân ai leo leát trïn lêìu Hay laâ deân baâ Quùæc muå tuång kinh cêìu cho maä Àùng Luöng CHG 31

(b) Àeân ai leo leát trïn lêìu Àeân baâ quöëc mêîu tuång kinh cêìu àùång maâ àùång phong1. HHDN 73

254.

Àeân ai leo leát trïn lêìu Giöëng àeân Lûu Bõ ài cêìu Khöíng Minh2 CDTCM 27

255.

Àeân ai lu lñt bêët nhên Khöng khïu cho raång Têën, Têìn gùåp nhau. DCBTT 273

256.

Àeân chong giûäa gioá, khi toã khi múâ Baån thûúng àûáng àoá, biïët cú vaån sêìu Búãi anh thêët ûúác bûúác àêìu 1

Maã àùång phong: chûa hiïíu. Lûu Bõ, Khöíng Minh: hai nhên vêåt trong tiïíu thuyïët Tam quöëc diïîn nghôa (Trung Quöëc). Xem thïm chuá thñch A 522 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Phaãi nhû anh boã miïëng trêìu àaä xong Vò ai thiïëp phaãi long àong Möåt thên thiïëp àaä tñnh xong möåt bïì Laâm trai thêëy gaái àûâng mï Cêy cao boáng caã dûåa kïì àûâng xiïu Anh yïu cha meå chùèng yïu Luåa kia em muöën nhuáng, chó àiïìu khöng ùn Tiïëc thay aáo chùèng àùång khùn Em àaä coá chöìng xa xûá, anh àûâng àoán ngùn laâm gò. DCNTB I 267 - 268

257.

Àeân chong phoâng laånh biïëng xem Phaãi chi Trúâi àõnh anh vúái em vúå chöìng, TCBD I 207

258.

Àeân hïët dêìu àeân tùæt Hoa rûäa nhõ hïët thúm Em biïíu anh àûâng coá lïn xuöëng àïm höm Thïë gian àaâm tiïëu, tiïëng àöìn töåi em. DCNTB II 14 BK DCNTB II 132 Àeân hïët dêìu àeân tùæt Nhang àïí ngoaâi nùæng hïët võ hïët thúm Anh àûâng lïn xuöëng àïm höm Tiïëng thïë gian àaâm tiïëu nam nöìm cûåc em.

259.

Àeân hïët dêìu lêëy àêu maâ saáng caã Rûúåu khöng múã khùçng, múã khùçng1 thò àaä bay húi Tiïëc cöng em chõu tiïëng mang lúâi Khöng àùång cêu cöët nhuåc, khöng àùång lúâi thuãy chung. DCBTT 93

1

Khùçng: möåt thûá chêët kïët dñnh duâng àïí gùæn nuát chai, nuát huä.

50

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

260.

51

Àeân löìng khi xaách khi treo Vúå chöìng khi thaãm, khi ngheâo coá nhau. DCNTB II 20

261.

Àeân löìng theo cöåt phûúán Gioá chûúáng thöíi hao dêìu Em coá thûúng anh thò àïí daå, chúá em rêìu noá hû thên. DCNTB II 20

262.

Àeân lu li nûãa nûúác nûãa dêìu Nûãa thûúng cha meå, nûãa sêìu núå duyïn. TCBD II 294 VNP1 I 111 BK VNP7 250: Àeân lûu li nûãa nûúác nûãa dêìu Nûãa thûúng cha meå, nûãa sêìu nhên duyïn.

263.

Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc 1

a

Àêët naâo döëc bùçng àêët Nam Vang2

b

Möåt tiïëng anh than hai haâng luåy nho

c

Coá chuát meå giaâ biïët boã cho ai?

d

HHDN 229 BK a - Àeâo naâo cao bùçng àeâo Chêu Àöëc HT 148 - Àeâo naâo cao bùçng àeâo Sún Cöëc DCNTB II 156 - Àeân àêu cao bùçng àeân Chêu Àöëc b - Döëc naâo cao bùçng döëc Nam Vang HT - Döëc naâo cao bùçng döëc Nha Trang CDTCM 72 - Döëc naâo cao cho bùçng döëc Mô Trang DCNTB II c - Möåt tiïëng anh than hai haâng lïå nhoã CDTCM - Möåt tiïëng anh than àöi hang luyå nhoã CHG d - Coân chuát meå giaâ biïët boã ai nuöi CDTCM

1

Chêu Àöëc: thõ xaä, tónh lyå tónh Chêu Àöëc (cuä), nùçm trïn söng Hêåu Giang vaâ söng Vônh Tïë, saát biïn giúái Campuchia, caách Saâi Goân 239km, Haâ Nöåi 1983km. 2 Nam Vang: tûác Phnöm Pïnh, thuã àö nûúác Campuchia.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

52

- Nùm thaáng àúåi chúâ caách trúã bao nhiïu HT - Coân chuát meå giaâ biïët boã cho ai? DCNTB II - Em coá chuát meå giaâ biïët boã cho ai?

264.

Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu àöëc Àêët naâo döëc bùçng àêët Nam Vang Möåt tiïëng anh than Hai haâng luåy nhoã Anh coá möåt meå giaâ biïët boã ai nuöi? Nûúác chaãy xuöi, caá buöi löåi ngûúåc Anh muöën thûúng naâng Biïët àûúåc hay chùng? HMN 5

265.

Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc

a

Thöíi ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá goâ Cöng1

b

Thöíi gioá àöng laåc vúå xa chöìng

c

Nùçm àïm nghô laåi, nûúác mùæt höìng tuön rúi

d

HHÀN 109 BK a - Àeâo naâo cao bùçng àeâo Chêu Àöëc HT 148 b - Ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá Goâ Cöng VNP1 II 73 VNP7 363 c- Thöíi ngoån àöng phong laåc vúå xa chöìng TCBD II 519 d - Nùçm àïm nghô laåi, nûúác mùæt roâng tuön rúi HT

266.

Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc Ngoån gioá naâo àöåc bùçng ngoån gioá Goâ Cöng Thöíi gioá àöng laåc vúå xa chöìng Nùçm àïm nghô laåi nûúác mùæt höìng tuön rúi Tûúãng giïëng sêu nöëi súåi dêy daâi

1

Goâ Cöng: huyïån lyå huyïån Goâ Cöng Àöng, thuöåc tónh Tiïìn Giang, caách Haâ Nöåi 1784km, Myä Tho 37km.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Hay àêu giïëng caån tiïëc hoaâi súåi dêy Mùåt trúâi àaä ngaã vïì têy Tröng anh saáu khùæc canh chêìy coân tröng Ra vaâo luöëng nhûäng phoâng khöng Ngêín ngú ngú ngêín phêåp phöìng khoá toan Cuäng vò möåt tiïëng mònh than Nïn nùm canh thöín thûác phoâng loan khoác thêìm Noái ra nûúác mùæt chaãy dêìm Nûäa mai xa caách biïët têìm àùång khöng Traách ai laâm chöìng bùæc vúå àöng Àïm nùm canh thöín thûác phoâng khöng möåt mònh. HMN 26 - 27 Xem thïm T 2129

267.

Àeân naâo cao bùçng àeân Chêu Àöëc Xûá naâo döëc bùçng xûá Nam Vang Möåt tiïëng anh than ba böën àöi vaâng em khöng tiïëc Anh lêëy àùång cuãa röìi tröën biïåt laánh thên. TCBD IV 31

268.

Àeân naâo cao bùçng àeân öng Chaánh Baánh naâo trùæng bùçng baánh boâ böng Anh thûúng em tûâ thuúã maá böìng Bêy giúâ em lúán lêëy chöìng boã anh. HT 457 TCBD I 454

269.

Àeân nhaâ ai raång nhaâ êëy Khaách ài qua àûúâng biïët àêëy laâ àêu. TCBD I 560 TNPD I 114

270.

Àeân saách vùn chûúng Dêìu hao töi roát, àeân múâ töi khïu Cêìu tre töi bùæc gêåp gïình

53

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

54

Chõ Hai ài coá ngaä lêëm mònh töi nêng Töi nêng àûúåc chõ Hai lïn Vïì nhaâ anh Hai mùæng, anh Hai nhiïëc laåi phiïìn chõ Hai. QHBN 326

271.

Àeân Saâi Goân ngoån xanh ngoån àoã Àeân Mô Tho1 ngoån toã ngoån lu Anh vïì hoåc lêëy chûä nhu Chñn trùng em àúåi, mûúâi thu em chúâ. TCBD I 138 TCBD IV 19

272.

Àeân taân nhòn boáng thúã than Ai xui duyïn reä, khiïën mang núå tònh. DCNTB II 131

273.

Àeân treo cöåt àaáy Nûúác chaãy cöåt àeân rung Anh thûúng em thaãm thiïët vö cuâng! Biïët cha vúái meå coá bùçng loâng hay khöng? HHÀN 229 HMN 20 HT 431 TCBD II 272

274.

Àeân treo trong quaán toã raång búâ kinh Em coá thûúng anh thò em noái thiïåt tònh

a

Àïí anh lïn xuöëng möåt mònh bú vú.

b

HHÀN 229 TCBD I 560 BK a - Em coá thûúng anh - Em noái thiïåt tònh HMN 20 b - Keão anh lïn xuöëng möåt mònh bú vú HMN

275.

Àeân treo trûúác gioá àeân tùæt Àeân treo nam, bùæc àeân múâ

1

Myä Tho: thaânh phöë, Bùæc vaâ Àöng giaáp phöë huyïån Chúå Gaåo, Nam giaáp söng Myä Tho, Têy giaáp huyïån Chêu Thaânh, caách Haâ Nöåi 1797km, caách thaânh phöë Höì Chñ Minh 71 km.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

55

Em thûúng anh phaãi àúåi phaãi chúâ Dêìu nùm ba núi ài nûäa, coá trao thú cuäng àûâng. DCBTT 82

276.

Àeân trúâi thò saáng böën phûúng

a

Àeân töi thò saáng àêìu giûúâng nhaâ töi.

b

ANPT 16b ÀNQT 80b BK a- Àeân trúâi trúâi saáng böën phûúng TCBD I 560 TNPD I 114 - Àeân trúâi àeân saáng böën phûúng HT 198 VNP 1 II 94 VNP7 288 - CHG 54 Àeân trúâi soi saáng böën phûúng Àeân töi saáng toã àêìu giûúâng nhaâ töi - Àeân trúâi trúâi raång böën phûúng NGCK 169b - Àeân trúâi thò raång tûá phûúng LHCD 18b b - Àeân töi saáng toã àêìu giûúâng nhaâ töi - HT TCBD I TNPD I VNP 1 II VNP7 - Àeân ta ta raång àêìu giûúâng nhaâ ta NGCK - Àeân töi thò toã àêìu giûúng nhaâ töi LHCD

277.

Àeo bêìu mang tiïëng thõ phi

a

Bêìu khöng coá rûúåu lêëy gò laâm say.

b

ANPT 9a ÀNQT 102b LHCD 27b NGCK 132b NQPN 74 TNPD I 114 BK a - Mang bêìu chõu tiïëng thõ phi HHÀN 54 VNP 1 II 91 - Mang bêìu nïn em chõu tiïëng thõ phi DCNTB I 218 - Mang bêìu nïn em chõu tiïëng thõ phi VNP7 93 - Öm bêìu mang tiïëng thõ phi VNP7 93 b - Bêìu khöng coá rûúåu lêëy gò maâ say

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

56

NASL III 9b HHNÀ TCBD I 406, 505 - Bêìu khöng coá rûúåu uöëng gò maâ say VNP1 II VNP7 - Bêìu khöng coá rûúåu li bò nhûäng say DCNTB I - Dêîu khöng coá rûúåu li bò cuäng say bk NGCK Xem thïm R 316

278.

Àeâo naâo cao cho bùçng àeâo Eo Gioá Böå naâo röång cho bùçng böå An Ba. TCBD II 519

279.

Àeâo ngang san thuãy hûäu tònh Con chim kia loát öí, con caá noå mang kònh, xinh àaä nïn xinh CHG2

280.

Àeåp chi caái aáo vaãi söìng Àeåp chi con gaái löån chöìng maâ thûúng. CDTCM 27

281.

Àeåp nhêët con gaái laâng Tranh1 Chua ngoa keã Nhoát2, ba vaânh keã Om3 CDHN 134 BK CDTCM 278; Àeåp nhêët con gaái laâng Chanh Chua ngoa laâng Nhoát, ba vaânh keã Om.

282.

Àeåp nhû caái teáp kho tûúng Kho ài kho laåi noá chûúng phïình phïình.

a

NGCK 179a NNPD 54 TNPD I 114 BK a- Àeåp nhû caái teáp rang tûúng NASL II 59a

283.

Àï kia ai àùæp nïn cao? Caái daãi söng àaâo, ai xeã laâm khúi? 1

Laâng Tranh: cuäng goåi laâ laâng Chanh, tïn chûä laâ Tranh Khuác nay thuöåc xaä Duyïn Haâ huyïån Thanh Trò -. Haâ Nöåi. 2 Keã Nhoát: tïn nöm laâng Àöng Phuâ nay thuöåc xaä Àöng Traåch, huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi. 3 Keã Om: tïn nöm laâng Thoå Am (Om trïn) Nöåi Am (Om dûúái) xûa thuöåc huyïån Thanh Trò sau thuöåc xaä Liïn Minh, huyïån Thûúâng Tñn, Haâ Têy.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

57

Gaåo, ngö, hoa quaã moåi muâi Naâo ai caây cêëy, naâo ai vun tröìng? Bêy giúâ no êëm ung dung Biïët ai nhúá keã coá cöng chùng laâ? HT 116 VNP7 176

284.

Àïì Gi1 coá nuái Lam Sún Coá àêìm Àaåm Thuãy2 nûúác dúân dúân xanh. DCNTB I 196

285.

Àïí húi maâ taát nûúác beâ Hoaâi húi maâ noái vúái beâ treã ranh. TCBD I 608

286.

Àïm anh nùçm khö heáo laá gan Thaåp dêìu àêìy anh thùæp chaáy taân baây li Kïí tûâ ngaây em chõu chûä tuâng qui3 Nay anh Höì4 em Haán taâi chi khöng buöìn. DCBTT 161

287.

Àïm daâi gaâ gaáy canh ba Thêëy ngûúâi quên tûã loâng àaâ vêën vûúng Lûãa tònh toan tûúái nhaânh dûúng5 Thöi àûâng àem sùæc maá hûúâng trïu ngûúi. DCNTB II 39

288.

Àïm àïm chúáp bïí mûa nguöìn

a

Hoãi ngûúâi quên tûã coá buöìn hay khöng?

b

1

Àïì Gi: cûãa söng Phuâ Li (coân goåi laâ söng Thaåch Baân) úã huyïån Phuâ Li xûa nay goåi laâ söng Phuâ Caát, tónh Bònh Àõnh. 2 Àaåm Thuãy: àõa àiïím úã Bònh Àõnh 3 Tuâng quy: Tuâng (cuäng àoåc laâ toâng) nghôa laâ theo; quy laâ vïì. Tuâng quy laâ con gaái theo chöìng. 4 Höì Haá: Höì laâ möåt dên töåc thiïíu söë úã phña bùæc Trung Hoa. Haán laâ möåt triïìu àaåi úã Trung Hoa (sau thûúâng duâng chó ngûúâi Trung Hoa). Höì Haán laâ chó sûå xa caách. 5 Nhaânh dûúng: Phêåt quan êm lêëy caânh (nhaânh) dûúng nhuáng vaâo nûúác cam löì rêíy lïn chuáng sinh àïí têíy rûãa phiïìn muöån hoùåc dêåp tùæt lûãa tònh.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

NGCK 105a NPGT 20b NPNN 6a BK a - Àïm qua chúáp bïí mûa nguöìn ANPT 11b HHÀN 257 HT 172 NNPD 54 TCBD I 561 TCBD III 147, 474 TNPD I 115 - Töëi höm qua chúáp bïí mûa nguöìn NASL I 10a b - Hoãi ngûúâi tri kó coá buöìn hay chùng? ANPT - Hoãi ngûúâi tri kó coá buöìn hay khöng? Ht - Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn chùng ai? HHDN TCBDI - Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn hay chùng? TNPD I - Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn cuâng chùng? NASL I - Hoãi ngûúâi quên tûã coá buöìn hay chùng? bk TNPD I - Hoãi ngûúâi trñ thûác coá buöìn hay khöng? NNPD

289.

Àïm àïm khïu ngoån àeân loan Nhúá chaâng quên tûã thúã than mêëy lúâi Mong chaâng chùèng mêëy chaâng öi! Thiïëp töi trùçn troåc vöåi dúâi chên ra Nhaác tröng lïn trùng àaä xïë taâ Àïm höm khuya khoùæt, con gaâ àaä gaáy sang canh Mong anh maâ chùèng thêëy anh Thiïëp töi buöìn baä khïu quanh ngoån àeân. HT 170 TNPD II 70 - 71 VNP1 I 88 - 89 VNP7 218 BK NGCK 186a: Àïm àïm khïu ngoån àeân loan Chúâ chaâng quên tûã hoãi han mêëy lúâi Thiïëp töi mong chaâng chùèng thêëy chaâng öi Thiïëp töi chùçn troåc vöåi dúâi chên ra Liïëc tröng lïn öng trùng àaä xïë taâ Àïm höm khuya khoùæt con gaâ noá gaáy sang canh Thiïëp töi mong anh maâ chùèng thêëy anh Thiïëp töi buöìn baä chaåy quanh chaåy daâi.

58

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

290.

59

Àïm àïm ngöìi tûåa boáng àeân Than thên vúái boáng, giaãi phiïìn vúái hoa. TCBD II 272

291.

Àïm àïm thûác giêëc mú maâng Chúå hoaâng lûúng1 chiïm möång thiïëp sêìu chaâng ngêín ngú HPV 147

292.

Àïm àïm vuöët buång thúã daâi Thúã ngùæn bùçng chaåch, thúã daâi bùçng lûún. NNPD 54 TCBD I 506 TNPD I 115

293.

Àïm àöng giaá ngùæt nhû àöìng Húäi ngûúâi thuåc nûä phoâng khöng laånh luâng Hoãi cö nay àaä coá chöìng Hay coân àúåi khaách anh huâng sûát möi. PDCD 8

294.

Àïm àöng laånh ngùæt nhû àöìng Mûúån ai cho mûúån, mûúån chöìng thò khöng. TCBD I 251

295.

Àïm àöng nguyïåt xïë sao taâ Àiïíu lòa mûúåc àiïíu, bêåu vúái qua àûâng lòa. DCNTB II 108

296.

Àïm àöng trûúâng, em nghe con vûúån cêìm canh Nghe chim mïën töí, nghe anh khuyïn naâng. NASL II 20b

1

Hoaâng lûúng: (giêëc möång) kï vaâng. Theo Chêím trung kñ, ngaây xûa Lû Sinh àïën truá nguå úã thaânh Haâm Àan, gùåp àaåo sô laâ Lûä Öng. Lû Sinh than vaän vïì caãnh khöën cuâng cuãa mònh. Lûä Öng beân lêëy trong tuái ra möåt caái gò vaâ baão: “Göëi àêìu lïn àêy, con seä àûúåc vinh hiïín nhû yá con muöën”. Khi àoá ngûúâi chuã troå àûúng nêëu möåt nöìi kï. Lû Sinh göëi àêìu lïn göëi maâ nguã, möång thêëy mònh lêëy àûúåc vúå àeåp, thi àöî tiïën sô, laâm quan to, àaánh giùåc phaá àûúåc quên giùåc, laâm tïí tûúáng mûúâi nùm, sinh àöng con chaáu vaâ söëng trïn taám mûúi tuöíi. Chúåt tónh möång, thêëy nöìi kï nêëu vêîn chûa chñn. Lû Sinh ngaåc nhiïn noái: “Coá leä mònh nùçm möång chùng?” Lûä Öng móm cûúâi noái:"Viïåc àúâi thò cuäng nhû möång maâ thöi".

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

297.

Àïm àöng trûúâng em nghe con vûúån cêìm canh Nghe chim khuyïn töí, nghe anh khuyïn naâng Giaâu giûäa laâng traái duyïn khön eáp Khoá nûúác ngûúâi phaãi kiïëp tòm ài Tiïìn trùm baåc chuåc kïí chi! TCBD I 207 TNPD II 69 BK a - Àïm àöng trûúâng, nghe con vûúån cêìm canh VNP1 I 135 VNP7 277

298.

Àïm heâ gioá maát trùng thanh Em ngöìi canh cûãi coân anh vaá chaâi Nhêët thûúng laâ caái hoa laâi Nhò thûúng ai àoá, aáo daâi êëm thên Gùåp ngûúâi sao coá möåt lêìn Àïí em thûúng nhúá têìn ngêìn suöët nùm. DCNTB I 252

299.

Àïm heâ gioá maát trùng thanh Em ngöìi cheã laåt cho anh chùæp thûâng Laåt chùng mong, sao thûâng àûúåc töët? Duyïn àöi ta àaä choát cuâng nhau Trùm nùm thïì nhûäng baåc àêìu Chúá tham phuá quñ, ài cêìu trùng hoa. TNPD II 70 VNP1 I 70 VNP7 194

300.

Àïm höm gioá reát mûa phuân Thuyïìn khöng àöång àêåy, ai buöìn chùng ai? DCTH 121 HT 372

301.

Àïm höm ngûúâi chùèng biïët chi Ngûúâi nhû biïët àïën thiïëp thò höí thay. HHDN 130

302.

Àïm höm qua nùçm chöën nhaâ ngang Reâm thûa gioá loåt daå caâng xoát xa Em thûúng nhaâ anh khöng coá àaân baâ

60

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

61

Phoâng khi coá khaách ai hoâa àúä anh Anh cho em gheá lûng vaâo Phoâng khi coá khaách em chaâo àúä anh Khaách vaâo àaánh caá nêëu canh Chanh kia muöëi noå àïí daânh chaâng xúi Em bûng ra caái miïång em cûúâi Trûúác àûúåc loâng khaách, sau vui loâng chaâng. NASL II 7b

303.

Àïm höm rùçm ngûúâi goåi töi chi? Töi coá viïåc gò, ngûúâi goåi töi ra? Trùng coân giêëu Cuöåi trong nhaâ Trùng laâ àaân baâ, Cuöåi laâ àaân öng Muöën cho àêëy vúå àêy chöìng Ngûúâi bïë con gaái, töi böìng con trai

a

BK a - Àêëy bïë con gaái, àêy böìng con trai QHBN 251

304.

Àïm khuya anh khêíy caái tam huyïìn, Huyïìn kïu mêëy bûåc daå phiïìn bêëy nhiïu. CHG 2

305.

Àïm khuya anh nghe con nhaån kïu sûúng Anh buöìn anh thûúng, anh tröng anh giêån Anh vú vú vêín vêín dûúái ngoån àeân taân Tûâ àêy têm daå hoang mang Biïët cuâng ai kïët nghôa àaá vaâng trùm nùm? HT 416

306.

Àïm khuya anh ngöìi dûåa khoang boâng Sûúng sa gioá laånh, chaånh loâng nhúá em. CHG 24 BK TCBDI 138:

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

a - Àïm khuya ngöìi dûåa khoang böìng HHÀN 228 - Àïm khuya ngöìi dûåa göëc böìng - Sûúng sa gioá laånh, chaånh loâng nhúá anh

307.

Àïm khuya bêëc hïët dêìu khö Ai coá tònh coá nghôa thò roát vö cho àêìy. CDTCM 27

308.

Àïm khuya chùèng nguã dêåy ngöìi Giêån ngûúâi úã baåc nhû vöi thïë naây. CHG 17 DCNTB II 132

309.

Àïm khuya chong ngoån àeân ngöìi Bêng khuêng nhúá baån, böìi höìi laá gan. CHG 25 HT 172

310.

Àïm khuya cûúãi laånh canh trûúâng Tai nghe cêu vñ vùn chûúng taâi tònh. HPV 65

311.

Àïm khuya cûúái xuöëng dêìn dêìn Sao Höm xñch laåi cho gêìn sao Mai. HPV 120 VNP7 437

312.

Àïm khuya dûúái àêët trïn trúâi Möåt mònh cö àûáng, cö ngöìi, cö nghe Cö nghe hïët gioång con ve Àïën lúâi con cuöëc goåi heâ tiïëc xuên. HHÀN 228 TCBD I 506 VNP7 195

313.

Àïm khuya, àeân tùæt nhang taân Dïë kïu ruã ró, daå caâng sêìu riïng. DCNTB II 118

314.

Àïm khuya àeân tùæt, nhang taân Dïë kïu ruã ró, daå caâng sêìu riïng. DCNTB II 118

315.

Àïm khuya giêëc nguã mú maâng Chim mú àïën àêåu caânh vaâng gaáy chúi.

62

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCTH 156

316.

Àïm khuya gioá loåt qua song Boáng sao vùçng vùåc, boáng trùng, múâ múâ Böën bïì sûúng tuyïët, mõt múâ Trùng nghiïng chïnh chïëch, gaâ àaâ gaáy ran Haãi àûúâng laã ngoån àöng lên Sûúng sa ngoån coã, trùng lêìn chên mêy Taâ taâ trùng ngaã vïì têy Thiïëp vïì chaâng úã laåi àêy laâm gò? Chaâng khöng phaãi ngûúâi diïån thõ àöëi phi1 Mai vïì tiïëng noå tiïëng ni thiïëp ngûâa Vñ dêìu súám cuäng nhû trûa Leä mö gioá loåt maâ àûa àeân muâ Ngûúâi vïì caách boáng trùng lu Keã ài non nûúác mõt muâ dùåm khúi Àûâng cho bûúám raä ong rúâi Coân non coân nûúác coân trúâi coân trùng Nghôa nhên möåt gaánh nùång oùçn Thiïëp töi thong thaã nó nùn àöi lúâi Rûúåu nöìng möåt cheán lûng vúi Chên lêìn doâ bûúác àûa ngûúâi biïåt li Àau loâng keã úã ngûúâi ài Chên ài mêëy bûúác, lïå li bò bêëy nhiïu Trùm nùm cuäng quyïët cuäng liïìu Gûúng höìng quyïët àïí mai chiïìu cuâng soi. DCNTB II 147 - 148

317.

Àïm khuya gioá loåt thêëu xûúng Chaâng vïì àïí thiïëp nhûäng thûúng cuâng sêìu. 1

Diïån thõ böëi phi: trûúác mùåt noái phaãi, sau lûng noái traái.

63

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

64

DCNTB I 194 HHÀN 228

318.

Àïm khuya gioá quaåt, trùng taân Traách con gaâ tröëng gaáy tan tònh cúâ. HPV 174 HT 395

319.

Àïm khuya giuåc boáng trùng taâ Sao Mai àaä moåc, tiïëng gaâ goåi con Vùçng vùåc giaäi têëm loâng son Laåi thïm con vûúån veáo von bïn ghïình Cheám cha caái sùæc khuynh thaânh Laâm cho mùæc tiïëng phao danh àïí àúâi Traách ai sao kheáo veä vúâi Traách ai kheáo àùåt nhûäng lúâi bûúám ong Söng sêu nûúác chaãy àöi doâng Biïët àêu maâ àoå têëm loâng cho àang. CDTCM 140 - 141

320.

Àïm khuya hoaâi voång àúåi chúâ Baån loan dûát nghôa bao giúâ khöng ha. CHG 28 BK TCBD I 454: Àïm khuya hoaâi voång chúâ ai Baån lan dûát möëi bao giúâ khöng hay.

321.

Àïm khuya keã tröåm vaâo nhaâ Laâm thinh nhùæm mùæt àïí maâ mêët trêu. LHCD 26b Xem thïm À 456

322.

Àïm khuya laác àaác sao thûa Sêm, Thûúng1 ngaán nöîi coân chûa chûä toâng

1

Sêm Thûúng: Sêm laâ choâm sao úã phña Têy; Thûúng laâ choâm sao úã phña àöng. Vñ Sêm vaâ Thûúng úã hai võ trñ àöëi nha, khöng bao giúâ xuêët hiïån cuâng luác trïn bêìu trúâi nïn thûúâng

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

65

- Tûâ ngaây thûúác bùæc cêìu Ngên Chûác, Ngûu coân àöå túái gêìn lo chi. HPV 121 HT 390

323.

Àïm khuya lùång gioá thanh trúâi Khuyïn chaâng búát nguã nghe lúâi em than. DCBTT 228 VNP7 286

324.

Àïm khuya lùång gioá thanh trúâi Ruöåt dûúâng dao cùæt vò lúâi mònh than. TCBD II 272

325.

Àïm khuya loâng khöng daå àoái Nghe lúâi baån noái àoái cuäng ra no Thöi thöi àïí daå thùm doâ Ai bùæc cêìu cho biïët, ai àûa àoâ cho hay. DCBTT 70

326.

Àïm khuya löëm àöëm sao taân Daång ngûúâi bay bûúám, tiïëng àaân vo ve - Àïm khuya maát meã gioá àûa Tiïëng xa lùæc rùæc lúâi thûa raåch roâi. HPV 102

327.

Àïm khuya nghe tiïëng dïë kïu Phoâng loan em nhûäng chñn chiïìu quùån àau. DCNTB II 118

328.

Àïm khuya nghe tiïëng võt kïu(?) Xoát trong gan daå chñn chiïìu thêëm bêu Noái ra luåy ûáa doâng chêu Vò chûng phuå mêîu cöåt sêìu àöi ta. DCNTB II 62

duâng àïí chó sûå xa caách. Thú Àöî Phuã (Trung Quöëc): Nhên sinh bêët sûúng kiïën, àöång nhû Sêm dûä Thûúng (Àúâi ngûúâi ta khöng àûúåc gùåp nhau, chuyïín dúâi nhû Sêm, Thûúng).

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Sûãa laåi:... võt kïu chiïìu(?) =... võt kïu

329.

Àïm khuya nghe tröëng keã Sen Nghe chuöng keã Haåc, nghe keân Thiïån Yïn. DCBTT 291

330.

Àïm khuya ngöìi dûåa phoâng loan Thuác tònh1 nhúá baån hai haâng luåy rúi. CHG 16

331.

Àïm khuya ngöìi dûåa thaão lû Gúãi thên phêån thiïëp nïn hû taåi chaâng. CHG 26

332.

Àïm khuya nguyïåt khuêët maái nhaâ Nhòn trùng luöëng nhûäng thiïët tha loâng naây Nhúá mùåt anh têëc daå chùèng khuêy Ài àêu xa caách bêëy chêìy bùåt tin Hay laâ àem daåï phuå tònh Nïëu chaâng dûát nghôa thiïëp liïìu mònh cho an. TCBD IV 31- 32

333.

Àïm khuya nguyïåt lùån sao dúâi Chên trong guöëc cûãi thûúng ngûúâi daây sûúng. HPV 120 TCDG 57

334.

Àïm khuya nguyïåt lùån sao thanh Mònh vúái töi kïët ngaäi coá thaânh hay khöng? TCBD IV 31

335.

Àïm khuya nûúác mùæt roâng roâng Vò töi nhúá chûä lan phoâng coân xa Laâm sao hiïåp mùåt àöi ta Àùång töi baáo hiïëu meå vúái cha bïn mònh? TCBD II 272

1

Thuác Tònh: Thuác laâ chúåt. Thuác tònh laâ böîng nhiïn.

66

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

336.

67

Àïm khuya öm lêëy cêy coåc cheâo Sûúng sa gioá laånh vêån ngheâo anh phaãi ài Àïí em ba nhaãy cho kõp thò Àêy anh khaác thïí böng quyâ hûáng sûúng. CHG 25

337.

Àïm khuya úi húäi àïm khuya Ngoån trêìu hai caånh, biïët chia mêëy phêìn! DCBTT 280

338.

Àïm khuya úi húäi àïm khuya Phên lúâi vúái thiïëp nûúác mùæt roâng roâng

a

bk a - Hai haâng chêu luåy phên chia roâng roâng DCBTT 224

339.

Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi Cêìm túâ giêëy baát nghe lúâi anh phên. DCBTT. 257

340.

Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi Dang tay ngoùæt nguyïåt, nguyïåt dúâi phûúng nao? DCBTT 308 BK a - Giúâ tay ngoùæt nguyïåt nguyïåt àúâi phûúng nao CHG 26

341.

Àïm khuya ra àûáng giûäa trúâi Giú tay ngoùæt nguyïåt, nguyïåt dúâi phûúng nao? Àïm khuya thûác dêåy xem trúâi Thêëy sao bïn bùæc àaä dúâi bïn nam. HHÀN 262 TCBD I 325 Xem thïm N 1130

342.

Àïm khuya sao têån Trùng ngaâ cuäng lùån Caãnh chung tònh ai chùèng xoát àau Thêëy non cao àêët röång thaãm sêìu

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

68

Loâng anh àêy khö heáo ruöåt xoát gan baâo, búá em! DCBTT 87

343.

Àïm khuya sûúng xuöëng àêët im Naâng Kiïìu ài nghó, chaâng Kim xin vïì. HPV 174

344.

Àïm khuya ta chöëng möåt cêy saâo Sêu núi mö cho biïët, caån núi naâo cho quen. HPV 121

345.

Àïm khuya töi nùçm töi nguã Nghe ngûúâi baån cuä than thên Tay lau nûúác mùæt, chên lêìn ra ài. DCBTT 60

346.

Àïm khuya thanh vùæng möåt mònh Coá öng ngû phuã biïët tònh maâ thöi Thuyïìn xuöi laái cuäng tröi xuöi Thûúng nhau ta kïí nhûäng lúâi aái ên. DCTH 107 HT 367 Xem thïm B 440

347.

Àïm khuya thùæp chuát dêìu dû Tim lan chaáy luån, sêìu tû möåt mònh. HT 169 TCBD II 272 VNP1 I 84 VNP7 212

348.

Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy Dêìu àaâ khö hïët, nûúác mùæt naây khöng khö. DCNTB I 195 BK a - Àôa dêìu àêìy khö caån, nûúác mùæt naây chûa khö DCBTT 241

349.

Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy Hoåc haânh thò ñt sêìu têy thò nhiïìu. CVPD 22

350.

Àïm khuya thùæp àôa dêìu àêìy Tim non chùèng chaáy, töåi naây vïì ai?

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

69

DCNTB I 194

351.

Àïm khuya thùæp àôa dêìu vûâng Biïët lêëy ai than thúã cho lûng àôa dêìu. HPV 147

352.

Àïm khuya thùæp ngoån àeân chai Quen o nöëc1 àaáy ùn hoaâi caá tûúi. CDTCM 244

353.

Àïm khuya thiïëp hoãi loâng nhau Lûúåc kia muöën tûåa gûúng taâu àûúåc chùng? HPV 120

354.

Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng Cau khö ùn vúái trêìu vaâng xûáng khöng?

a

CVPD 21 HPV 120 NASL II 29a NASL III 13a NNPD 54 TCBD I 139, 561 TNPD I 114 VNPS 11a BK a - Cau tûúi ùn vúái trêìu vaâng xûáng khöng? HHÀN 109

355.

Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng Cau xanh ùn vúái trêìu vaâng xûáng chùng? - Cau xanh nhaá lêîn trêìu vaâng Duyïn em saánh vúái tònh anh tuyïåt vúâi. HHÀN 228 TCBD II 329 THDQ 2 BK a - Trêìu vaâng nhaá lêîn cau xanh VNP7 290

356.

Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng Chaåc rúm gaánh àaá vûäng vaâng chi khöng? - Chaåc caây gaánh àaá àûát ài Chaåc rúm gaánh àaá coá khi vûäng bïìn. CDTCM 74

357.

Àïm khuya thiïëp múái hoãi chaâng Öng töí naâo troaán1 múái chuöång cuä vang. 1

Nöëc: Thuyïìn coá mui (tiïëng àõa phûúng Trung Böå).

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

CHG 22

358.

Àïm khuya trùng àaä nùçm nghiïng Vùèng nghe choá suãa tröëng liïìn àiïím tû. CHG 30

359.

Àïm khuya trùng gioåi lêìu son Vaâo ra thûúng baån heáo don ruöåt vaâng Bïín qua àêy àaâng àaä xa àaâng Dêìu tui coá lêm nguy thêët thïë, hoãi con baån vaâng cûáu khöng? Chiïìu röìi keã bùæc ngûúâi àöng Traách loâng ngûúâi nghôa, noái khöng thiïåt lúâi. TCBD IV 32

360.

Àïm khuya trùng gioåi thïìm àònh Hoãi ngûúâi baån cuä thûúng mònh hay khöng? DCBTT 229

361.

Àïm khuya trùng lïåch trúâi trong Muöën trao duyïn vúái baån súå loâng meå cha. DCBTT 227

362.

Àïm khuya trùng tùæt, sao taân Anh chúi höìi nûäa baån loan àûa vïì - Anh vïì àïí mai ài caây Ruöång thúâi lùæm laác caây àay khoá bûâa. HPV 174

363.

Àïm khuya trùng thanh gioá maát Thêëy chaâng vïì hoãi khuác mùæc chuyïån chi Thuêån buöìm xuöi gioá ra ài Chaâo rùçng quên tûã viïåc gò thúã than? DCBTT 167

1

Troaán: truyïìn (tiïëng àõa phûúng miïìn Nam. Theo NRX NTP...)

70

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

364.

71

Àïm khuya tröng boáng vêìng trùng Vui thay chuá Cuöåi chõ Hùçng saánh duyïn - Àïm khuya tröng boáng thiïìm thûâ1 Khiïën cho aã Chûác chaâng Ngûu phaãi loâng. HPV 101 Sûãa laåi:... tröng boáng thiïìm thu =... tröng boáng thiïìm thûâ

365.

Àïm khuya trúâi laånh sûúng im Tai nghe tiïëng nhaåc, chaâng Kim túái gêìn. HPV 68 VNP7 433

366.

Àïm muâa haå àêy ngöìi thong thaã Lêëy buát nghiïn taåm taã àöi cêu Gúãi sang thùm àoá keão sêìu Göëi may luön chùèng àùång chung àêìu thò thöi. DCBTT 107

367.

Àïm nay anh göëi tay naâng Àïm mai ra ngoaâi biïn, anh göëi àaâng dêy neo. DCNTB II 150

368.

Àïm nay hoa núã nhuåy vaâng Saáng ngaây thiïëp thêëy boáng chaâng aáo xanh. TCBD I 139

369.

Àïm nay nùçm day mùåt trúã ra Ngaây nay múái biïët cö ba thûúng mònh Mònh gûãi chûä trung chûä hiïëu, coân thiïëu chûä ên tònh Àaåo chöìng nghôa vúå sao mònh vöåi mong Laâm thú giêëy trùæng cêín phong Tònh thûúng ngaäi nhúá úã trong thú naây Àöi ta chùèng àùång sum vêìy

1

Thiïìm thûâ: Con coác. Tûúng truyïìn trïn cung trùng coá con coác. Do àoá thiïìm thûâ chó mùåt trùng.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Cuäng nhû chim nhaån laåc bêìy kïu sûúng Töi xa mònh cö baác àïìu thûúng Trïn trúâi vên vuä, böën ngoån dûúng xêy vêìn Dêìu cho laåc Têën qua Têìn Thûúng ai cuäng àïí daânh phêìn thûúng em Phuång hoaâng àêåu nhaánh vöng nem Phaãi reâ nùm ngoaái cûúái Ngaä tû choå gaåo nûúác höìi Töi chöìng mònh vúå coân ngöìi thûúng ai Phuång hoaâng àêåu nhaánh cêím lai Dùån loâng ngûúâi ngaäi chúá sai lúâi thïì Ghe lïn ghe xuöëng dêìm dïì Sao em khöng gûãi thû vïì thùm anh. HMN 11

370.

Àïm nay trùng baåc gioá ngaân Mûúån tay thuåc nûä àaánh àaân ta nghe. HPV 65

371.

Àïm nùm canh anh dûåa bûác reâm Coá àeân coá saách khöng em cuäng buöìn. HPV 120

372.

Àïm nùm canh, anh nguã coá ba Coân hai canh nûäa, anh ra tröng trúâi Tröng trúâi mau raång àöng ra Àïí cho bûúám chöå mùåt hoa bûúám chaâo. HPV 147 HT 393

373.

Àïm nùm canh anh nhùæc Ngaây saáu khùæc em tröng Tröng cho gùåp mùåt Anh trao chòa khoáa baåc

72

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Múã traáp trùæc lêëy cêy gûúng vaâng Thiïëp vúái chaâng soi chung Hai àûáa ta troâ chuyïån. CDTCM 125

374.

Àïm nùm canh con dïë kïu sêìu Àûúâng gia trung nöåi trúå anh khêín cêìu àïën em. HPV 121

375.

Àïm nùm canh em nguã coá ba Coân hai canh nûäa, em nghô xa, nghô gêìn. CDTCM 28

376.

Àïm nùm canh gaâ kia gaáy thuác Gioá nam phong thöíi giuåc cêy sêìu Cûãa àöng phoâng àoáng xong laåi múã Cún chiïm bao khi tónh khi mï Nghôa nhún em úã tïå chûa tïì Anh laâm möåt bûác thú niïm gúãi khöng biïët àaä vïì túái em chûa DCBTT 152 - 153

377.

Àïm nùm canh giêëc nguã tû lûúng1 Nghô ài nghô laåi, nùm canh trûúâng khoác than Kïí tûâ canh möåt kïí qua Tay bûng cheán cúm, nûúác mùæt nhoã sa roâng roâng Canh hai ùn uöëng bó baâng Em ngöìi nhòn ngoån àeân taân hiu hiu Canh ba ai nêëy nguã àïìu Tai nghe con dïë noá kïu thaãm sêìu Canh tû tröëng àïí trïn lêìu Giêåt mònh thûác dêåy, giuåc cún sêìu ra ài

1

Tri lûúng: Coá leä do tû lûúång (àoåc chïåch): Suy nghô, tñnh toaán.

73

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

74

Àïm nùm canh, em nguã chùèng àùång chi Cuäng vò nhúá baån ra ài chûâng naây. DCNTB I 268

378.

Àïm nùm canh khöng nguã, dêåy ngöìi Cúá sao trong daå böìi höìi chuyïån chi? Àau loâng ta lùæm, húäi nûä nhi Thïëp dêìu àêìy anh thùæp hïët, baây li anh than hoaâi Quïn ài thò chúá, nhúá laåi khoá nöîi nguöi ngoai Tûâ xûa cho túái raây caách trúã àúåi tröng E cho naâng coá chöën ba àöng Coá núi kïët toác, khöng tröng àïën phêån chaâng Àïm nùçm khö heáo laá gan Thïëp dêìu àêìy anh thùæp hïët, chaáy taân baây li Kïí tûâ ngaây em chõu chûä tuâng qui 1 Chaâng Höì thiïëp Haán, taâi chi khöng buöìn rêìu Chiïìu chiïìu ra àûáng soi dêu Nghe con chim noá kïu dòu dùæc, daå anh sêìu bêëy nhiïu. VNP1 I 97 VNP7 227 - 228

379.

Àïm nùm canh loâng sêìu lai laáng Ngaây saáu khaác chûa caån cheán thïì Rûúåu quyânh tûúng ai kheáo phuåc nïn baån vöåi say mï Quïn cêu tònh chöìng nghôa vúå, hay ai kheáo boã buâa mï cho röìi. DCBTT 95

380.

Àïm nùm canh luåy sa cuác duåc2 Thiïëp chúâ chaâng möåt àöi luác àaä trêìn ai3

1 2

Tuâng quy: (tuâng: theo; quy: vïì): con gaái theo chöìng.* Cuác duåc: Nuöi nêëng; Luåy sa cuác duåc: nhoã nûúác mùæt (vò nghô) cöng nuöi nêëng cuãa cha

meå. 3

Trêìn ai: Caát buåi; (vêët vaã khöí súã) úã coäi trêìn.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Chûâ thiïëp chúâ khöng vaäng noã lai1 Thiïëp phaãi trao duyïn gûãi phêån, khöng leä úã hoaâi rûáa rùng. DCBTT 72

381.

Àïm nùm canh luåy sa khöng raáo Ngaây saáu khùæc aão naäo dêìm dïì Àïm nùçm quaånh vùæng maân the Nhúá cêu thiïët yïëu nhû nhúá lúâi thïì ngaây xûa. DCBTT 89

382.

Àïm nùm canh mú maâng boáng nhaån Ngaây saáu khùæc nhúá baån muöën têìm Naâo ai nhùæc túái tri êm Àïí cho laá gan khö tûâng chùång, àïí cho ruöåt àau ngêìm tûâng khi. DCBTT 104 BK CDTCM 74:

Àïm nùm canh mú maâng boáng baån Ngaây saáu khùæc nhúá daång tri êm Cêåy ai nhùæn baån àöìng têm, Laá gan khö tûâng chùång, ruöåt heáo bêìm tûâng khi. 383.

Àïm nùm canh mú maâng mûúâng tûúång Ngaây saáu khùæc hoáa tûúng hoáa thûúng Nöîi sêìu naây ai biïët cho chùng Xem boáng sao nhúá daång, xem boáng trùng nhúá hònh. DCBTT 160 - 161

384.

Àïm nùm canh nùm vúå ngöìi hêìu Vúå caã pha nûúác tïm trêìu chaâng xúi Vúå hai traãi chiïëu chia baâi

1

Khöng vaäng noã lai: Khöng qua khöng laåi.

75

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

76

Vúå ba coi soác nhaâ ngoaâi nhaâ trong Vúå tû traãi chiïëu, quaåt muâng Vúå nùm thûác dêåy trong loâng xoát xa Cheâ thang, chaáo àêåu bûng ra Chaâng xúi möåt baát keão maâ cöng lïnh. HHÀN 130 TCBD I 207 THÀQ 16 BK a - Cheâ sen, chaáo àêåu bûng ra TNPD II 70 Xem thïm L 82

385.

Àïm nùm canh nùçm quanh göëc lûåu Nhúá àïën ngûúâi tònh cûåu aái ên. DCNTB II 119

386.

Àïm nùm canh, ngaây cuäng nùm canh Thûúng ngûúâi tuöíi treã toác xanh lúä chûâng. HPV 120

387.

Àïm nùm canh, ngaây khùæc saáu, chaâng úi Chaâng cûúâi nûãa miïång thiïëp töi vui nöîi gò. CDTCM 180

388.

Àïm nùm canh nghe con dïë thöët Ngaây saáu khùæc lêìn àöët ngoán tay Húäi ai, duyïn cúá ai baây? Duyïn trùm nùm laåi boã, nghôa möåt ngaây laåi theo. VNP1 I 60 - 61 VNP7 183

389.

Àïm nùm canh nghe con vaåc taác canh Con thùçn lùçn khùæc moä, em thûúng anh nhiïìu bïì. HPV 120

390.

Àïm nùm canh nghe con ve kïu ghïình àaá Ngaây saáu khùæc nghe con vûúån hoát caânh cêy Àoaái nhòn nam bùæc àöng têy Ai xui ngûúâi baån cuä àïën chöën naây gùåp nhau.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCBTT 151

391.

Àïm nùm canh ruöåt thùæt gan baâo Bûäa cúm rúát àuäa, luác naâo khöng hay Búãi chûng thûúng nhúá baån raây Cha meå em gaâi, em biïët noái sao Söng kia coá caån coân ao Cuäng nguyïìn veát giïëng maâ trao ên tònh. DCNTB I 252

392.

Àïm nùm canh than vùæn thúã daâi Tröng trùng röìi laåi nhúá ngûúâi nûúác non. HPV 147

393.

Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu àêìy Bêëc non khöng chaáy, àôa dêìu naây chùèng vúi. HPV 146

394.

Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu vúi Mùåt tú tûúãng mùåt, loâng túi taã loâng. HPV 120

395.

Àïm nùm canh thùæp àôa dêìu vûâng Coá ngûúâi chaåm chûä sau lûng em röìi. HPV 120

396.

Àïm nùm canh thöín thûác Ngaây saáu khùæc ra vaâo Búá ai úi! Töi buöìn riïng vïì phêån phoâng àaâo leã loi. TCBD IV 31

397.

Àïm nùm canh tröng nam nhúá bùæc Ngaây saáu khùæc tröng quïë nhúá trêìm Naâo ai nhùæc túái tri êm Ruöåt em àau tûâng chùång, gan em bêìm tûâng khi.

77

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCBTT 81

398.

Àïm nùm canh tröng nam tûúãng bùæc Ngaây saáu khùæc ruåc ruä khöng àùång möåt tiïëng cûúâi Búãi vò sa lúâi ùn tiïëng noái vúái ngûúâi khi xûa. DCBTT 120

399.

Àïm nùm canh trúâi thanh bïí lùång Böîng àêu raây gùåp àùång phûúång loan Tröng sao thiïëp laåi gùåp chaâng Àoán àûa lúâi noái, keão lúä laâng duyïn em. DCBTT 151

400.

Àïm nùm canh anh boã tay qua Giûúâng khöng chiïëu laånh, thûúng àaâ quaá thûúng. CHG 10 DCNTB I 194

401.

Àïm nùçm boã toác qua mònh Thïì cho baán maång keão tònh anh nghi. HHDN 130

402.

Àïm nùçm chêu luåy nhoã sa Ûúát àêìm maái toác chaâng àaâ hay chûa? DCBTT 253

403.

Àïm nùçm chïëch göëi phoâng loan Ruöåt tùçm àoâi àoaån, têm can nhû baâo Lêu nay chöìng vúå chung vui Nay mònh vïì dûúái bûäa naâo mònh lïn Ngaây may nhún nghôa khöng nïn Giaä anh vïì dûúái coân lïn nöîi gò Hai haâng chêu ngoåc lêm li Em àaânh phuå nghôa coân gò búá em! TCBD IV 24

404.

Àïm nùçm àùæp chiïëu bõt buâng

78

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Tai nghe tiïëng haát dêåy vuâng ra ài Con röìng nùçm baäi caát baây vi Vò chûng thûúng baån, nïn ra ài laâm vêìy Ra ài, cha àaánh, meå ngêìy Khöng ài, baån úã ngoaâi naây baån tröng! VNP1 I 96 VNP7 227

405.

Àïm nùçm àùåt lûng xuöëng chiïëu Nghe mêëy lúâi thiïët yïëu em than Mau mau röìi dêåy ruöåt gan àau tûâ höìi. HHÀN 229

406.

Àïm nùçm àùåt lûng xuöëng chiïëu Nghe mêëy lúâi thiïët yïëu em than Mau mau tröîi dêåy ruöåt gan àau tûâ höìi Canh khuya anh thúã vùæn than daâi Vaái xin Nguyïåt Laäo truác mai möåt nhaâ Chûä cêån laâ gêìn Chûä viïîn laâ xa Anh vúái em caách trúã taåi meå cha khöng àaânh Ngaäi nhên nay àaä gêìn thaânh Mònh vïì thûa laåi phuå mêîu àaânh töi ûng. HMN 30 - 31

407.

Àïm nùçm göëi chïëch nïåm giûúâng Nïåm nghiïng, göëi lïåch khöng yïn nöîi nùçm Vùæng naâng anh laåi hoãi thùm Naâo ai coá biïët ruöåt tùçm vêën vûúng Vùæng em möåt bûäa khöng biïët mêët hay coân Ruöåt àau nöîi ruöåt, gan moân nöîi gan

79

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Anh ài nhû vêìy, thùæc thïí1 ngûúâi Töëng quöëc tòm keã àún bang Àûúâng xa àoâi àoaån, anh thúã than khön cuâng Coá thûúng anh, em xñch laåi cho anh mûâng. DCNTB I 269

408.

Àïm nùçm göëi gêëm khöng ïm Göëi luåa khöng mïìm bùçng göëi tay em Coá thûúng coá nhúá khöng em Sao em chùèng laåi, àïí anh mong àïm nhúá ngaây. DCNTB I 181 Xem thïm C 1751 G 380

409.

Àïm nùçm giêëc nguã chûa an Töi nghe con dïë thúã than thïm buöìn. DCBTT 281

410.

Àïm nùçm giêëc nguã khöng an Traách con dïë nhuãi kïu vang ngoaâi thaânh. HHÀN 229

411.

Àïm nùçm giêëc nguã khöng yïn Nghe ai than vaän mêëy lúâi nguyïìn thaãm thûúng. DCBTT 272

412.

Àïm nùçm heáo ruöåt khö gan Tröng cho gùåp mùåt baån vaâng keão thûúng. DCNTB II 119

413.

Àïm nùçm lùæng cùåp tai nghe Nghe con dïë kïu laã chaã Ngaây saáu khùæc cêìu söng Ngên nûúác chaãy phaã hai búâ gioá rung Em khoaác caái aáo maâu höìng ra em ngoá tûá tung

1

Thùæc thïí: khùæc thïí, cuäng nhû (tiïëng àõa phûúng).

80

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

81

Tûúãng laâ tin thú nhaån gûãi nïn khoaác caái aáo maâu höìng ra ài. DCNTB II 118 - 119

414.

Àïm nùçm lêëy aáo kï àêìu AÁo bao nhiïu nïëp, daå sêìu bêëy nhiïu. DCNTB II 119

415.

Àïm nùçm luöëng nhûäng sêìu bi Sûu cao thuïë nùång lêëy chi thanh nhaân. DCBTT 296 Xem thïm À 971

416.

Àïm nùçm luöëng nhûäng thöín thûác trùm àûúâng Traách ai laâm phên reä hai phûúng thïë naây. TCBD IV 38

417.

Àïm nùçm luåy àöí chûáa chan Nhúá ai em phaãi bùng ngaân tòm ài. DCBTT 259

418.

Àïm nùçm lûng chùèng beán giûúâng Cuäng vò möåt nöîi ngûúâi thûúng trao lúâi Trao lúâi sao chùèng trao duyïn Àïí thûúng àïí thaãm àïí phiïìn cho nhau. DCNTB II 132

419.

Àïm nùçm lûng chùèng beán giûúâng Cuäng vò möåt nöîi ngûúâi thûúng traáo lúâi. DCNTB II 119

420.

Àïm nùçm lûng chùèng túái giûúâng Tröng cho mau saáng ra àûúâng gùåp em. HHÀN 168 TCBD 138 VNP7 221 BK a - Mong cho mau saáng ra àûúâng gùåp em DCNTB I 194

421.

Àïm nùçm maâ boã tay sang Giûúâng khöng chiïëu laånh, hoãi chaâng ài mö?

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCBTT 145

422.

Àïm nùçm nghe dïë kïu rêm Dang tay thöí dïë1 sêìu thêìm núå duyïn. DCBTT 272

423.

Àïm nùçm nghe gioång anh than Nhû ai bûng cheán nûúác àöí vaâo gan laånh luâng. DCBTT 274

424.

Àïm nùçm nghe vaåc trúã canh Nghe sû goä moä, nghe anh döî naâng. HHÀN 229 TCBD II 329 BK CHG 12

Nùçm àïm nghe vaåc trúã canh Nghe chuöng gioáng saáu nghe anh döî naâng. 425.

Àïm nùçm nghô laåi maâ coi Lêëy chöìng àaánh baåc nhû voi phaá nhaâ. CVPD 30 DCBTT 294 HT 233 TCBD I 207 TCBD II 191, 214 TNPD I 115 VNP7 273

426.

Àïm nùçm nghô laåi maâ coi Lêëy chöìng hay chûä nhû soi gûúng vaâng. HHÀN 168 TNPD I 115

427.

Àïm nùçm nghô laåi maâ coi Thùçng naâi2 nho nhoã cúäi voi toång tònh3 Vò tònh nïn phaãi theo anh Rau khoai chêëm muöëi ngon laânh chi àêu? Àïm nùçm nghô laåi maâ coi Lêëy chöìng hay chûä hún soi gûúng vaâng. DCBTT 310 1

Thöí dïë: vöî cho dïë àûâng kïu. Naâi: quaãn tûúång. 3 Toång tònh: coá saách ghi laâ to lúán. 2

82

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

428.

Àïm nùçm nûúác mùæt laáng lai Meå thûúng con rïí hún con trai trong nhaâ. CDTCM 180

429.

Àïm nùçm úã dûúái boáng trùng Thûúng cha nhúá meå, khöng bùçng nhúá em. CDTCM 27

430.

Àïm nùçm taâu chuöëi coá àöi Hún trùm chiïëu miïën leã loi möåt mònh. TNPD I 114

431.

Àïm nùçm tay göëi chên co Loâng thûúng thuåc nûä öëm o gêìy moân. DCNTB I 194

432.

Àïm nùçm thöín thûác ngöìi khïu àeân phuång Canh sang nùm gêìn luån khuác röìng Traách ai úã chùèng hïët loâng Phuå tònh gêìn guäi coá chöìng xa xöi. HHÀN 170 HMN 25 TCBD I 449

433.

Àïm nùçm thöín thûác vaâo ra Chúâ cha meå nguã, leán qua thùm mònh Töi than hïët sûác, töi dûát hïët tònh Thiïëu àiïìu cùæt àûát ruöåt trao cho mònh, mònh öi! TCBD II 272

434.

Àïm nùçm töi nghô töi sêìu Laâm dêu thêåt khöí tûâ àêìu chñ àuöi Ra thên töëi mùåt vuâi àêìu Caác chõ sung sûúáng, riïng dêu meå haânh Chï töi khúâ daåi khöng lanh Meå àaâo meå chûúãi, meå haânh xoát xa Cöng trònh cha meå töi, sanh àeã töi ra

83

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Gaã cho con meå coân buâ cuãa thïm Phaãi thúâi chöìng vúå troån niïìm Sui gia ài laåi êëm ïm úã àúâi Khöng nïn möîi àûáa möåt núi Töi ra khoãi cûãa àïí meå kiïëm núi sang giêìu ÚŒ chi àêy meå mùæng trûúác, chûúãi sau Ngaây naâo meå cuäng cûá ngheâo giaâu meå àay. DCNTB II 78 HT 444 - 445

435.

Àïm nùçm tú tûúãng tûúãng tú Chiïm bao thêëy bêåu, dêåy rúâ chiïëu khöng. HHÀN 168 TCBD I 138 VNP7 476

436.

Àïm nùçm trùn trúã khöng yïn Tai nghe con dïë reo duyïn ngoaâi thïìm. HHÀN 257

437.

Àïm nùçm voäng raách cuâng queo Öng baá höå túái noái, chï ngheâo khöng ûng. DCNTB II 78

438.

Àïm ngùæn, tònh daâi Tûúng tû bao nhaåt, bao phai húäi tònh! Böîng àêu mùæc möëi xñch thùçng Khùng khùng ngûúâi buöåc, ai giùçng cho ra Lïn têån trùng giaâ Hoãi öng Nguyïåt Laäo coá nhaâ hay khöng. QHBN 258

439.

Àïm úi húäi àïm, tröng cho mau saáng! Ngaây úi húäi ngaây, tùæt quaáng cho mau! Àïí em ra khoãi cûãa nhaâ giaâu Keão nay cúm thûâa mai canh cùån, töëi nùçm sau xoá lïìu. DCBTT 109

84

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

440.

85

Àïm qua anh múái hoãi naâng Tre non àuã laá àan saâng nïn chùng? NGCK 173a Xem thïm À 495 G 59

441.

Àïm qua anh nùçm nhaâ ngoaâi

a

Àïí em thúã ngùæm than daâi nhaâ trong

b

Ûúác gò anh àûúåc vö phoâng

c

Loan öm lêëy phûúång, phûúång böìng lêëy loan.

d

HHÀN 130 TCBD II 272 THÀQ 7 TNPD II 68 BK a - Höm qua anh túái nhaâ ngoaâi DCBTT 190 - Àïm àïm anh nùçm nhaâ ngoaâi TCBD I 138 b - Nghe em thúã ngùæn than daâi nhaâ trong DCBTT - Thêëy em thúã vùæn than daâi nhaâ trong VNP1 I 71 VNP7 195 c - Ûúác chi anh àûúåc nhêåp phoâng DCBTT d - Àïí loan öm lêëy phûúång, phûúång böìng lêëy loan DCBTT

442.

Àïm qua baâ chuã nguã àêu Noá khïnh noá boã vûúân dêu bao giúâ. NASL I 30b

443.

Àïm qua boác uöën1 möåt mònh Nghe húi sûúng xuöëng nhúá tònh nhên xûa Tònh nhên xûa bêy giúâ xa vùæng Nöîi mong chúâ cay àùæng riïng em Than öi tùm caá boáng chim Biïët àêu àûúâng löëi maâ tòm húäi ai! CDHN 159

444.

Àïm qua bûúác chên lïn trúâi Laåc àûúâng, laå ngoä gùåp ngûúâi cung Tiïn 1

Boác uöën: tûâ cuãa nghïì laâm giêëy.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

86

Ûúác chi duyïn seä beán duyïn Cho duyïn coäi thoå, thaânh duyïn coäi trêìn Daå buöìn chên bûúác phên vên Trúâi xui anh thùèng túái sên tú höìng - Öng Tú, öng coá nhaâ khöng Öng ra xua choá cho töi cuâng vúái nao! Tú duyïn öng cêët núi nao Cêët trong chum quaã, hay vaâo ao sen? Ngûúâi naâo traái kiïëp lúä duyïn Thò öng xe laåi cho liïìn möåt àöi Coân nhû öng êëy vúái töi Thò öng xe thùèng laâm àöi vúå chöìng. CDTH 95

445.

Àïm qua chung boáng chung húi Bêy giúâ keã ngûúåc, ngûúâi xuöi mùåc loâng. NGCK 140b NNPD 54 TCBD I 251 TNPD I 114

446.

Àïm qua coá nguã xin thïì Möåt giêëc àïën saáng, chúá hïì vêîy tai.

a

NNPD 54 TNPD I 114 BK a - Möåt giêëc àïën saáng, chùèng hïì vêîy tai HT 119

447.

Àïm qua coá nguã xin thïì Phêìn thò muöîi cùæn, phêìn mï sûå naâng. NGCK 143a BK a - Möåt rùçng muöîi cùæn, hai mï sûå naâng bk NGCK - Phêìn thò muöîi àöët, phêìn mï sûå tònh NNPD 54 TNPD I 114

448.

Àïm qua döìn dêåp mûa mau Gioá rung caânh ngoåc cho àau laá vaâng Traách chaâng phuå ngaäi tham vaâng Ngö àöìng núã àïí phûúång hoaâng ngêín ngú Biïët nhau tûâ bêëy àïën giúâ

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

87

Àaä cho bûúám àêåu, thò chûâa sêu ra. CDTCM 112

449.

Àïm qua àöët àónh hûúng trêìm Khoái lïn nghi nguát, êm thêìm loâng ai. NNPD 54 TNPD I 115

450.

Àïm qua em coá nguã àêu Em ngöìi nghe dïë kïu sêìu bïn tai Àïm qua hïët nhúá laåi buöìn Nhúá buöìn nghe dïë kïu luön bïn thaânh. HHÀN 229, TCBD II 329

451.

Àïm qua gaánh nûúác bïn àaâng Boã quïn caái noán laång vaâng, chaâng öi! Nghe tin chaâng bùæt àûúåc röìi Chaâng maâ cho chuöåc, em thúâi chõu ún. CDTH 106

452.

Àïm qua gioá laånh thêëu xûúng Chaâng vïì àïí thiïëp nhûäng thûúng cuâng sêìu. TCBD II 330

453.

Àïm qua gioá loåt song àaâo Tiïëng àaân vùng vùèng núi naâo xinh xinh Àaân Baá Nha kheáo gaãy khuác Lûu thuãy, Cao sún Tû Maä Tûúng Nhû kheáo gaãy khuác Phuång cêìu hoaâng1

1

Phuång cêìu hoaâng, Tû Maä Tûúng Nhû: khuác àaân Phûúång cêìu hoaâng cuãa Tû Maä Tûúng Nhû àúâi Haán. Theo saách Sûã kñ, Tû Maä Tûúng Nhû khi úã chúi àêët Lam Cuâng, möåt höm àïën nhaâ Traác Vûúng Tön dûå tiïåc. Hoå Traác coá ngûúâi con gaái treã àeåp, gioãi thú vùn, vûâa múái goáa chöìng, vöën àaä biïët tiïëng Tûúng Nhû. Naâng Traác Vùn Quên daåo möåt khuác sêìu. Tûúng Nhû liïìn soaån hai khuác, röìi mûúån cêy yã cêìm àïí daåo, cöët toã yá tònh vúái Vùn Quên. Khuác Phûúång cêìu hoaâng coá nhûäng cêu: “Phûúång hïì, phûúång hïì qui cöë hûúng, ngao du tûá haãi cêìu kò hoaâng, hûäu nhêët diïîm nûä taåi thûã àûúâng, haâ do giao tïë vi uyïn ûúng” (Chim phûúång, chim phûúång vïì laâng cuä ài thöi, ài ngao du böën bïí tòm chim hoaâng, coá möåt ngûúâi con gaái àeåp úã ngay nhaâ naây..., laâm sao maâ gùåp gúä nhau, àïí coá thïí laâm àöi chim uyïn ûúng) Do àiïín naây, phûúång cêìu hoaâng, phuång cêìu hoaâng, cêìu hoaâng, khuác hoaâng, Tû maä phûúång cêìu... àûúåc duâng àïí chó tiïëng àaân giao duyïn, viïåc ngûúâi con trai toã tònh, viïåc ài tòm haånh phuác lûáa àöi.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

88

Tai nghe vùng vùèng tiïëng àaân. QHBN 248

454.

Àïm qua gioá maát trùng thanh Böîng àêu thêëy khaách biïn àònh sang chúi

a

Ai vïì nhùæn liïîu Chûúng Àaâi Caânh xuên àaä beã cho ngûúâi chuyïìn tay

b

Troát say nhau mùåt voä mònh gêìy Hònh dung nhan sùæc chùèng taây ngûúâi ta Nhaác tröng lïn trùng àaä xïë taâ! bk a - Böîng àêu thêëy khaách bïn thaânh sang chúi b - Caânh xuên múái beã cho ngûúâi chuyïìn tay QHBN 176

455.

Àïm qua hïët àûáng laåi nùçm Nùm thên aáo vaãi ûúát dêìm nhû mûa. TCBD II 272

456.

Àïm qua keã tröåm vaâo nhaâ Laâm thinh chúåp mùæt àïí maâ mêët trêu Nùçm àêy, chúá chùèng nguã àêu

a

Thûác maâ giûä lêëy con trêu con boâ Nùçm àêy, naâo àaä nguã cho Thûác maâ giûä lêëy con boâ con trêu. TNPD II 69 BK a - TCBD I 327 chó ghi tûâ doâng naây àïën hïët. Xem thïm À 321

457. (a) Àïm qua khi laånh khi luâng

a

Khi àùæp aáo ngùæn, khi chung aáo daâi

b

Bêy giúâ mònh àaä nghe ai

c

AÁo ngùæn chùèng àaáp, aáo daâi chùèng chung

d

NGCK 146a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

89

BK a - Khi laånh laåi coá khi nöìng ÀNQT 90a LHCD 18a - Àïm qua khi laånh khi nöìng HHDN 229 THÀQ 5 b - Khi àùæp chiïëu ngùæn khi chung chiïëu daâi THÀQ c - Bêy giúâ chaâng àaä nghe ai ÀNQT HHÀN THÀQ d - Chiïëu ngùæn khöng àùæp, chiïëu daâi khöng chung THÀQ - AÁo ngùæn khöng àùæp, aáo daâi khöng chung HHÀN

(b) Àïm qua, àïm laånh, àïm luâng Àïm àùæp aáo ngùæn àïm chung aáo daâi Bêy giúâ chaâng àaä nghe ai AÁo ngùæn chaâng àùæp aáo daâi khöng chung Bêy giúâ sûå àaä nhaåt nhuâng Giêëm thanh àöí biïín mêëy thuâng cho chua

a

Caá lïn mùåt nûúác caá khö Vò anh, em phaãi giang höì tiïëng tùm. TNPD II 70 BK a - HT 178 chó ghi àïën hïët doâng naây

(c) Noái thûúng maâ úã chùèng thûúng Ài àêu maâ boã buöìng hûúng laånh luâng? Àïm qua khi laånh khi nöìng Khi àùæp aáo ngùæn khi chung aáo daâi Bêy giúã chaâng àaä nghe ai AÁo ngùæn chaâng àùæp aáo daâi chùèng chung? TNPD II 125

(d) Chaâng vïì cho choáng maâ ra Keão em chúâ àúåi, sûúng sa laånh luâng! Cún laånh coân coá cún nöìng Cún àùæp aáo ngùæn, cún chung aáo daâi Hay laâ chaâng àaä nghe ai AÁo ngùæn khöng àùæp, aáo daâi khöng chung?

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

HHÀN 217 TCBD 327 TNPD II 52 VNP1 I 90 VNP7 219 BK + AÁo ngùæn chùèng àùæp, aáo daâi khöng chung TCBD I 252 + Tûâ sau doâng naây TCBD I ghi thïm: Bêy giúâ sûå àaä nhaåt nhuâng Giêëm thanh maâ àöí mêëy thuâng cho chua.

458.

Àïm qua laâ caái àïm gò Chiïm bao thêëy àoá nùm kïì thúã than Cuâng nhau troâ chuyïån, phaân naân Tònh trong giêëc möång muön vaân aái ên Húäi ngûúâi tònh nhên! Xa xöi chi mêëy thïm phiïìn ûúác ao Àöng liïîu têy àaâo Loâng àêy nhúá àêëy biïët bao vò ngûúâi! Ngûúâi vïì àõnh liïåu ngûúâi úi! bk Àïm qua laâ caái àïm gò? Chiïm bao thêëy àoá, nùçm kïì thúã than Cuâng nhau troâ chuyïån, baâng hoaâng Tónh ra múái biïët muön vaân aái ên ÚÁi húäi ngûúâi tònh nhên! Xa xöi biïët coá muöån phêìn chuát nao Muöën cho àöng liïîu têy àaâo Loâng àêy nhúá àêëy biïët bao nhiïu tònh! Nhúá lúâi heån ûúác ba sinh! QHBN 273 - 274

459.

Àïm qua löëp àöëp mûa raâo Haåt rúi xuöëng giïëng, haåt vaâo vûúân hoa Àöi bïn baác meå thò giaâ Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng Muâa heâ cho chñ muâa àöng

90

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

91

Muâa naâo aáo nêëy cho chöìng ài thi Hïët gaåo em laåi gaánh ài Hoãi thùm chaâng hoåc, troå thò núi nao? Hoãi thùm phaãi ngoä maâ vaâo Vai àùåt gaánh gaåo miïång chaâo: Kòa anh! Chaâng giêån thò thiïëp laâm laânh Miïång cûúâi húán húã rùçng: Anh giêån gò? Thöi thöi àûâng giêån em chi Muöën lêëy vúå leä, em thò lêëy cho Hay laâ lêëy vúå nhaâ troâ Hïët bao tiïìn cuãa em lo cho chaâng Laâm trai cho àaáng thên trai Thu xïëp nhaâ ngoaâi cho lêîn nhaâ trong AÁo ûúát em laåi mang hong Möì höi em giùåt, quêìn höìng em mang Röìi mai anh ra chúi laâng Trong xoám ngoaâi laâng, keã ngùæm ngûúâi tröng Kòa kòa vúå sùæm cho chöìng Caânh loan caânh phûúång caâng höìng caânh hoa. CDTCM 213 - 214 Xem thïm C1038, 1039 À 760, 762

460.

(a) Àïm qua mêån múái hoãi àaâo

a

Vûúân xuên àaä coá ai vaâo haái hoa?

b

Böng àaâo chïnh chïëch núã ra

c

Dang tay muöën haái súå nhaâ coá cêy

d

Laå luâng anh múái túái àêy Thêëy hoa liïìn haái, biïët cêy ai tröìng? CDTCM 113 TCBD I 138 TNPD II 69 BK a - Töëi höm qua mêån àïën hoãi àaâo THQP 4b

à

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

- Àïm qua mêån àïën hoãi àaâo ÀNQT 107b LHCD 44b b - Vûúân xuên àaä coá ai vaâo beã hoa LHCD c - Böng hoa àaâo chúám chúám núã ra THQP - Böng hoa chïnh chïëch núã ra ÀNQT LHCD TCBD I 560 d - Ra tay khiïën bûát súå nhaâ coá cêy THQP - Giú tay khiïën haái súå nhaâ coá cêy ÀNQT - Giú tay khïìu bûát súå nhaâ coá cêy LHCD I - Dang tay khiïën haái súå nhaâ coá cêy TCBD I TCBD I chó ghi àïën hïët doâng naây à - Thêëy hoa liïìn beã biïët cêy ai tröìng LHCD

(b) Böng hoa àiïìu chúm chúám núã ra Thoâ tay muöën beã súå nhaâ coá cêy Laå luâng anh múái thêëy àêy Xin hoa cho biïët laâ cêy ai tröìng? DCTH 162 BK DCBTT 216 Böng àaâo choi choái núã ra Giú tay muöën haái súå nhaâ coá cêy Laå luâng anh múái túái àêy Thêëy hoa thò haái biïët cêy ai tröìng. Xem thïm L 28, S 26

461.

Àïm qua mêët möåt caânh soâi Saáng ngaây laåi gùåp möåt ngûúâi quêìn thêm Xï ra keão chuáng anh nhêìm Vúå anh aáo trùæng quêìn thêm nhû ngûúâi. DCTH 130

462.

Àïm qua mêy keáo àen rêìm Thêëy hai ngûúâi êëy thò thêìm vúái nhau

92

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

93

Tûúãng rùçng tñnh toaán tiïìn cau Ai ngúâ nhên tònh vuån vúái nhau bao giúâ. TCBD I 139 TNPD II 68

463.

Àïm qua múái goåi laâ àïm

a

Rûúåu xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa. NASL II 50b NGCK 100a TCBD II 272 TNPD I 115 Sûãa laåi: NGCK chùæp thïm D 458. Nhbs àaä taách ra. BK a - Àïm qua múái thûåc laâ àïm NNPD 54

464.

Àïm qua múái goåi laâ àïm Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa Mêy mûa àaánh àöí àaá vaâng

a

Yïu ai nïn mïåt, coá maâng gò àïën xuên Trúâi sinh vaâo söë phong trêìn Súám trûa chó coá möåt lêìn maâ thöi. bk a - Mêy mûa khi àöí laá vaâng QHBN 216

465.

Àïm qua múái kheáo laâ àïm Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa Hoãi chaâng chaã thêëy chaâng thûa Hoãi trùng trùng laåi cùæm cúâ laâm cao. NASL II 21a

466.

Àïm qua múái thêåt laâ àïm Ruöåt xoát nhû muöëi, daå mïìm nhû dûa Mong chaâng nhû caá mong mûa Nhúá chaâng nhû bûäa cúm trûa àoái loâng. CDTCM 73

467.

(a) Àïm qua mûa buåi gioá bay Gioá xung caânh baåc, gioá lay caânh vaâng Em vúái anh cuâng töíng khaác laâng

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Naâo em coá biïët ngoä chaâng úã àêu?!

94

b

Möåt thûúng hai nhúá, ba sêìu Cúm trûa chùèng àûúåc, ùn trêìu cêìm húi Thûúng chaâng lùæm lùæm chaâng úi! Biïët àêu thanh vùæng maâ ngöìi thúã than Nhúá chaâng nhû nhúá laång vaâng Khaát khao vïì nïët, mú maâng vïì duyïn

c

Nhúá chaâng nhû buát nhúá nghiïn Nhû mûåc nhúá giêëy, nhû thuyïìn nhúá söng Nhúá chaâng nhû vúå nhúá chöìng Nhû chim nhúá töí, nhû röìng nhúá mêy. VNP 1 I 93 - 94 VNP7 224 - 225 BK a - Àïm qua mûa buåi gioá may HT 170 b - Naâo em coá biïët ngoä ngaâng úã àêu HT c - Khaát khao vò nïët, mú maâng vò duyïn HT Sûãa laåi: + Gioá rung caânh bùæc... VNP1, VNP7, HT = Gioá rung caânh baåc + Sau doâng C, HT taách phêìn coân laåi thaânh möåt lúâi khaác Nhbs àaä göåp laåi

(b). Àïm qua mûa buåi gioá may

a

Gioá rung caânh baåc, gioá lay caânh vaâng

b

Em vúái anh cuâng töíng khaác laâng Naâo em coá biïët ngoä chaâng laâ àêu Möåt thûúng, hai nhúá, ba sêìu! Cúm ùn chùèng àûúåc, ùn trêìu ngêåm húi Thûúng chaâng lùæm lùæm chaâng úi! Biïët àêu thanh vùæng thiïëp ngöìi thúã than?

c

Muöën than maâ chùèng gùåp chaâng

d

Kòa nhû àaá àöí bïn ngaân Höì Têy

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Àaá àöí coân coá khi àêìy Thûúng chaâng biïët thuúã naâo khuêy húäi chaâng! Xem thïm C 1321, 1322 CDTH 131 BK a- Àïm qua mûa buåi gioá bay CDHN 164 b - Gioá rung caânh truác gioá lay caânh baâng CDHN c - Biïët àêu thanh vùæng maâ ngöìi thúã than CDHN d - Muöën than maâ chùèng àûúåc than bk CDTH

468.

Àïm qua nùçm möång mú maâng Tûúãng têm, tûúãng tñnh, tûúãng naâng nùçm trong. CDTH 113

469.

Àïm qua nùçm nguã nhaâ ngoaâi Em tïm chuåc möët, chuåc hai miïëng trêìu Chúâ chaâng chùèng thêëy chaâng àêu Àïí cau long haåt, àïí trêìu long vöi Trêìu long vöi, ùæt laâ trêìu nhaåt Cau long haåt, ùæt hùèn cau giaâ Mònh chùèng lêëy ta ùæt laâ mònh thiïåt Ta chùèng lêëy mònh ta biïët lêëy ai! CDTCM 164

470.

Àïm qua nùçm nguã sêåp vaâng Tröng xuöëng sêåp baåc thêëy chaâng nùçm khöng Vöåi vaâng cúãi aáo àùæp chung Tónh ra em vêîn nùçm khöng möåt mònh. CDTCM 73

471.

Àïm qua nùçm troå nhaâ haâng Reâm thûa gioá loåt loâng caâng nhúá thûúng CDTH 126

472.

Àïm qua nghe haåc cêìm canh

95

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

96

Nghe chim phûúång hoát, nghe anh khyïn naâng Anh khuyïn naâng, naâng àaä höì nghe Traách con gaâ tröëng le te gaáy roân. NGCK 95b BK + VNP1 I 99 Àïm nùçm nghe vaåc kïu canh Nghe chuöng gioáng saáu, nghe anh döî naâng Döî naâng, naâng chùèng hay nghe Traách con gaâ tröëng cûá le te gaáy hoaâi... + VNP7 231: Àïm khuya nghe vaåc cêìm canh

a

Nghe chuöng gioáng saáu, nghe anh khuyïn naâng

b

Anh khuyïn naâng àaä höì nghe Traách con gaâ tröëng le te gaáy döìn... bk a - Àïm khuya nghe vaåc trúã canh b - Nghe chuöng veán saáo nghe anh khuyïn naâng

473.

Àïm qua ngoã cûãa cuâng ai Àïm nay cûãa àoáng then caâi khùng khùng. NGCK 184b NNPD 54 TCBD I 251, 560 TNPDI 115 BK a - Àïm qua múã cûãa chúâ ai CDTCM 28

474.

Àïm qua ngoã cûãa chúâ ai Àïm nay cûãa àoáng then gaâi khùng khùng Àïm qua múã cûãa xem trùng Àïm nay thú thêín xem trùng, trùng múâ. PDCD 13

475.

Àïm qua ngoã cûãa chúâ ai Àïm nay cûãa àoáng then gaâi khùng khùng? - Troát yïu anh, em múã cûãa ra Haát nùm ba cêu cho caác chuá, caác baác, caác chõ em nhaâ cuâng nghe.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCTH 157

476.

Àïm qua ngoã cûãa chúâ chöìng Àïm nay cûãa ngoã, gioá àöng loåt vaâo. CDTH 126 HT 197 NGCK 185a NNPD 54 TCBD I 506 DCTH I 115 VNP7 283

477.

Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi Coân ai hún nûäa maâ ngûúâi phuå töi Chaâng maâ phuå thiïëp thò thöi Duâ chaâng lïn ngûåa xuöëng voi mùåc chaâng Duâ chaâng cêìm loãng dêy cûúng Duâ con ngûåa baåch túái àûúâng thanh vên a Duâ chaâng lêëy phêën böi chên Naâo töi coá úã bêët nhên àiïìu gò Àêëy bêët nhên, àêy cuäng bêët nghò Àêëy maâ baåc trûúác, àêy thò baåc sau Phoâng khi trai gaái, luác laåi nhaâ troâ Möåt mònh thên thiïëp tú voâ mêëy phen Bêy giúâ chaâng úã ra gioång baåc àen Boáng trùng tònh phuå, boáng àeân xin thöi. bk a - Duâ con ngûåa baåch túái àûúâng lûúng vên QHBN 280 - 281

478.

Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi Nhúá cêu gùæn boá, nhúá lúâi giao àoan Ngaây xûa àaá taåc nïn vaâng Maãnh gûúng coân àoá, phñm àaân coân àêy Gioá àûa trùng phùèng lùång nûúác àêìy Möåt àaân chim eán dêåp dòu lïn non Àïm àöng sûúng, töi nghe con vûúån noá ru con! QHBN 280

479.

Àïm qua nguyïåt àöíi sao dúâi

97

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

98

Tiïëc cöng gùæn boá, tiïëc lúâi giao àoan Lúâi thïì xûa àaä löîi muön vaân Maãnh gûúng coân àoá, phñm àaân coân àêy Öng Tú Höìng baâ Nguyïåt Laäo sao kheáo xe dêy Xe cho caác cö mònh àêëy lêëy chuáng anh àêy cuäng vûâa. NGCK 163a

480.

(a) Àïm qua nguyïåt lùån vïì têy

a

Sûå tònh keã àêëy, ngûúâi àêy coân daâi

b

Truác vúái mai, mai vïì truác nhúá Truác trúã vïì mai nhúá truác khöng?

c

Bêy giúâ keã bùæc, ngûúâi àöng Kïí sao cho xiïët têëm loâng tûúng tû HT 174 TCBD II 272 TCBD III 744 TNPD II 69 VNP 1 I 69-70VNP 7 194 BK a - Àïm nay nguyïåt lêín vïì têy THÀQ 21 b - Sûå tònh kïí àïën tûâ àêy coân daâi NGCK 152a - Sûå tònh keã êëy, ngûúâi àêy coân daâi TCBD I 139 c - Truác trúã vïì truác nhúá mai khöng? THÀQ - Truác trúã vïì mai nhúá hay khöng? NGCK d - Kïí sao cho hïët têëm loâng nhúá thûúng THÀQ

(b) Àïm taân nguyïåt lêín vïì têy Sûå tònh keã àêëy ngûúâi àêy coân daâi Truác vúái mai, mai vïì truác nhúá Truác ra vïì, truác nhúá mai chùng? TCBD IV 87

481.

(a) Àïm qua ra àûáng búâ ao Tröng caá, caá lùån, tröng sao, sao múâ Buöìn tröng con nhïån giùng tú Nhïån úi nhïån húäi nhïån chúâ möëi ai? Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai

d

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

99

Sao úi sao húäi, nhúá ai sao múâ Àïm àïm hûúáng daãi Ngên Haâ Chuöi sao Tinh Àêíu àaä ba nùm troân Àaá moân nhûng daå chùèng moân Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân trú trú. TCBD I 325 BK a - HT 166 chó ghi àïën doâng naây

(b) Àïm qua ra àûáng búâ ao Tröng caá caá lùån, tröng sao sao múâ Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai Sao ú sao húäi, nhúá ai, sao múâ Buöìn tröng con nhïån giùng tú Nhïån úi nhïån húäi, nhïån chúâ möëi ai? Àïm àïm tûúãng daãi Ngên Haâ Chuöi sao Tinh Àêíu1 àaä ba nùm troân Àaá moân nhûng daå chùèng moân Taâo Khï2 nûúác chaãy haäy coân trú trú. HHÀN 168 - 169

(c) Buöìn tröng chïnh chïëch sao Mai Sao úi sao húäi, nhúá ai sao múâ? Buöìn tröng con nhïån vûúng tú Nhïån úi nhïån húäi, maây chúâ àúåi ai?

a

TNPD II 25 a BK a - Nhïån kia chêëp chïính maây chúâ àúåi ai? bk TNPD II - Nhïån úi nhïån húäi maây chúâ möëi ai TCBD I 552 - Nhïån kia chêëp chaãnh mi chúâ àúåi ai? LHCD 53b - Nhïån kia chùæp chaãnh maây chúâ àúåi ai? ÀNQT 115b

(d) Àïm àïm tûúãng daång Ngên Haâ

1 2

Tinh àêíu: Sao Bùæc àêíu. Taâo khï: Khe Taâo, nay coân dêëu vïët úã Tiïn Sún, Bùæc Ninh.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Boáng sao Tinh Àêíu àaä ba nùm troân Àaá moân nhûng daå chùèng moân Taâo Khï nûúác chaãy loâng coân trú trú.

100

b c d

TCBD III 224 BK a - Àïm àïm tûúãng daáng Ngên Haâ NGCK 104b - Àïm qua tûúãng daång Ngên Haâ TNPD II 69 b - Tröng sao Bùæc Àêíu àaä ba nùm röìi NGCK c - Àaá moân nhûng nghôa chùèng moân NPGT 22a d - Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân nhû xûa NGCK - Taâo Khï nûúác chaãy loâng coân nhû xûa NPGT - Taâo Khï nûúác chaãy vêîn coân trú trú HT 166 VNP1 II 98 - Söng Taâo nûúác chaãy loâng coân nhû xûa NPNN 5b

482.

(a) Àïm qua roát àôa dêìu àêìy Bêëc non chùèng chaáy sûå naây taåi ai? Àïm qua roát àôa dêìu vúi Bêëc non chùèng chaáy oan töi roát dêìu. NGCK 143b

(b) Àïm höm qua roát àôa dêìu hao Bêëc non khöng chaáy oan tao roát dêìu. Àïm höm qua roát àôa dêìu àêìy Bêëc non khöng chaáy oan maây dêìu úi.

a

KSK 14a

(c) Àïm qua, vêåt àöíi sao dúâi Tiïëc cöng gùæn boá, tiïëc lúâi giao àoan Àïm qua, roát àoåi dêìu àêìy Bêëc non chùèng chaáy, oan maây dêìu úi! Àïm qua roát àoåi dêìu vúi Bêëc non chùèng chaáy, dêìu úi, oan maây! TCBD I 454 TNPD II 69 - 70 VNP1 I 71 VNP7 195 BK a - Bêëc non chùèng chaáy, nöîi oan töi roát dêìu bk TNPD II

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

483.

101

Àïm qua ruã ró ruâ rò Tiïëng nùång bùçng bêëc tiïëng chò bùçng böng Chò khoe chò nùång hún àöìng Sao chò chùèng àuác nïn cöìng nïn chiïng?

a

bk a- Sao chò chùèng àuác nïn cöìng nïìn chuöng? TCBD I 506 Xem thïm C 684

484.

Àïm qua suác miïång êëm àöìng Töi vaâo töi thêëy buöìng khöng, töi ngöìi Nhaâ trong ngûúâi àïí chùn tùçm Nhaâ ngoaâi chêåt khaách biïët ngûúâi núi mö? Chó rùçng chó röëi voâ tú Biïët ngûúâi coá àúåi, coá chúâ hay khöng? Tay mang khùn goái qua söng Coá sang töi àúåi, töi chúâ cuâng sang. QHBN 195

485.

Àïm qua thùæp àónh hûúng trêìm Khoái tuön nghi nguát, êm thêìm loâng ai! HT 172 NGCK 100a BK TNPD I 115 Àïm qua àöët àónh hûúng trêìm Khoái lïn nghi nguát êm thêìm loâng ai.

486.

Àïm qua trùng gaác àêìu non Vaåc kïu sûúng laånh em buöìn taái tï. CDTH 126

487.

Àïm qua, trúâi saáng trùng rùçm Anh ài qua cûãa em nùçm khöng yïn Mï anh chùèng phaãi mï tiïìn

a

Thêëy anh lõch sûå coá duyïn dõu daâng

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Thêëy anh, em nhûäng mú maâng

102

c

Tûúãng rùçng àêy àêëy phûúång hoaâng kïët àöi Thêëy anh chûa kõp ngoä lúâi Ai ngúâ anh àaä vöåi rúâi bûúác loan Thiïëp töi mï mêín canh taân Chiïm bao nhû thêëy anh chaâng ngöìi bïn Tónh ra lùèng lùång yïn nhiïn Tûúng tû bïånh em noá phaát liïn miïn caã ngaây...

d

Ngúä rùçng duyïn núå àoá àêy

à

Xin chaâng haäy laåi chúi àêy chuát naâo Cho thiïëp toã thiïåt múái nao TNPD II 71 BK a- Mï anh khöng phaãi mï tiïìn HHÀN 169 b - TCBD I 162 chó ghi tûâ doâng naây, c - Thêëy anh em cuäng mú maâng TCBD I d - Tûúng tû bïånh phaãi liïn miïn caã ngaây HHÀN - Tûúng tû phaát bïånh liïn miïn caã ngaây HT 156 - Tûúng tû bïånh phaát liïn miïn caã ngaây THÀQ 25 - Tûúng tû bïånh noá phaát liïn miïn caã ngaây VNP1 I 79 VNP 7 202 à - Roä raâng duyïn núå àoá àêy HT e - Cho thiïëp toã thiïåt vúái nao HT - Cho thiïëp toã thiïåt mêëy nao THÀQ

488.

Àïm qua tûåa göëi loan phoâng Dêìu hao thiïëp roát, àeân chong canh daâi Chúâ chaâng canh möåt, canh hai Canh ba canh böën... àïm daâi nhû söng. DCTH 155 HT 375

489.

Àïm qua vùæng khaách tri êm

e

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

103

Vùæng hoa thiïn lñ êm thêìm cöåi cêy Àïm qua roát àoåi dêìu àêìy Than thên vúái boáng, boáng raây chùèng thûúng Suöët nùm canh bïë boáng lïn giûúâng Ngoån àeân thêëp thoaáng, nûãa thûúng nûãa sêìu. HT 170

490.

Àïm saáng trùng anh giaä gaåo ngoaâi trúâi Caám bay phaãng phêët, nhúá lúâi em than. HHÀN 169

491.

Àïm thanh gioá maát Nghe àoá haát töi thûúng têëm loâng Gùåp mùåt em laâ baán löå trònh Hoãi thùm thuåc nûä gia àònh úã àêu?

a

HHÀN 169 BK a - Nïëu chùèng gêìn nhau möåt phuát, lûãa tònh tiïu gan HMN 26

492.

Àïm thanh nguyïåt raång maái àònh, Cheán son chûa caån sao tònh àaä quïn. NNPD 54

493.

Àïm thu àöng khaách vùn nhên Haå tònh tûúãng àïën gaái xuên liïåu lúâi. HVP 1052

494.

Àïm thu nguyïåt chiïëu haâ giang Chaâo chaâng voång nguyïåt quaá sang vûúân àaâo. HVP 73

495.

Àïm trùng thanh anh múái hoãi naâng:

a

“Tre non àuã laá àan saâng nïn chùng?” - Àan saâng thiïëp cuäng xin vêng

b

Tre vûâa àuã laá, non chùng húäi chaâng?

c

TCBD I 138, 561 TNPD II 68 VNP1 I 65 VNP7 189

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

104

BK a - Àïm trùng trong anh múái hoãi naâng ÀNQT 109A LHCD 45b - Àïm qua thiïëp múái hoãi chaâng THQP 26b b - Àan saâng thiïëp haäy xin vêng LHCD c - Tre non àuã laá chûa àan nïn saâng ÀNQT LHCD - Tre non àuã laá chûa àan àûúåc saâng THQP Xem thïm À 440 G 59

496.

Àïm trùng thùæp ngoån àeân löìng Mònh vïì coá nhúá ta khöng, húäi mònh? Chiïëc thuyïìn nan anh giêåm thònh thònh

a

Anh thò cêìm laái, cö mònh phaách ba Coá thûúng anh, em beã maái cheâo ra Súå meå bùçng biïín, súå cha bùçng trúâi. DCTH 110 BK a - Chiïëc thuyïìn anh giêåm thònh thònh HT 369

497.

Àïm tröng àïm trúâi àaâ mau raång Truác gêìy moân coá nhúá daång ngaânh mai Ai xui trong daå ai hoaâi Anh múái dúâi chên nhúám goát túái chöën non àoaâi nó nùn. DCBTT 63

498.

Àïm trúâi laånh, trùng sao khöng toã

a

Àoá laâ àiïìm mûa gioá túái núi

b

Àïm naâo sao saáng xanh trúâi ÊËy laâ nùæng raáo, yïn vui suöët ngaây Nhûäng ai chùm viïåc cêëy caây Àiïìm trúâi tröng àoá, liïåu xoay viïåc mònh. CDTCM 251 HT 105 BK a - Àïm trúâi tang, trùng sao khöng toã TCBD III 298 b - ÊËy laâ àiïìm mûa gioá túái núi TCBD III

c

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

105

c - Chiïìu trúâi tröng gioá liïåu xoay viïåc mònh TCBD III

499.

Àïën àêy anh haát vúái naâng Haát lïn, nùm huyïån mûúâi laâng àïìu nghe. DCTH 88

500.

Àïën àêy cêån thuãy xa ngû Hoãi rùçng caá àaä vaâo lûâ ai chûa? - Con caá àúåi gioá chúâ mûa Trúâi chûa phong vuä, caá chûa vaâo lûâ. HPV 82 Xem thïm Ú 77

501.

Àïën àêy chùèng leä ngöìi khöng Nhúâ chaâng giaä gaåo cho àöng tiïëng hoâ. VNP7 185

502.

Àïën àêy chiïëu traãi trêìu múâi Can chi maâ àûáng giûäa trúâi sûúng sa. HHÀN 230 BK a - Túái àêy chiïëu traãi trêìu múâi TCBD I 161

503.

Àïën àêy àêët nûúác nhaâ ngûúâi Nhõn ùn laâ möåt, nhõn cûúâi laâ hai. CDTCM 256

504.

Àïën àêy àêìu laå sau quen Àêìu àûáng ngoaâi ngoä, sau len vö nhaâ. HPV 73

505.

Àïën àêy àöng thêåt laâ àöng Chaâo bïn nam mêët loâng bïn nûä Chaâo loâng quên tûã súå daå thuyïìn quyïn Em chaâo chung möåt tiïëng keão chaâo riïng baån cûúâi. HPV 73

506.

Àïën àêy àûúâng treä san àöi Coá vïì àûúâng treä vúái töi thò vïì.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

106

DCTH 94

507.

Àïën àêy em hoãi thiïåt loâng Cao bay xa chaåy àaä troân voâng gûúng chûa? HPV 80

508.

Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi Ai àaâo söng cho caá löåi, ai tröí trúâi cho chim bay? HPV 89 BK DCTH 174

509.

Àïën àêy hoãi khaách àöi lúâi Ai àaâo söng cho caá löåi, ai chöëng trúâi cho chim bay? Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi Cêy chi trùm trûúång, tûá muâa coá hoa? - Nhang thúâi anh thùæp trïn chuâa Àeân thúâi anh thùæp tûá muâa coá hoa. HPV 86

510.

Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi Cha vua ai àeã maå trúâi ai sinh? HPV 89

511.

Àïën àêy hoãi baån möåt lúâi Àûúâng dêy, möëi chó coá ngûúâi naâo chûa? - Anh hoãi thò em xin thûa Xa gêìn àaä coá maâ chûa vûâa loâng. CDTCM 75

512.

Àïën àêy hoãi baån tûúng tri Àaá leân ùn vúái löåc chi úi chaâng? - Anh àêy giaãng saách àaä thöng

a

Àaá leân ùn vúái trêìu khöng úi nûúâng.

b

bk a - Àaá leân ùn goãi trêìu khöng b - Cau khö chúå Thûúång thuöëc ngoaâi Àöng àûa vïì. HPV 86

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

513.

107

Àïën àêy hoãi khaách tûúng phuâng Chim chi böën caánh daåo cuâng nûúác non? - Chim böën caánh laâ chim chuöìn chuöìn Khi vui noá àêåu, khi buöìn noá bay. HPV 86

514.

Àïën àêy hoãi khaách tûúng phuâng

a

Chim chi möåt caánh daåo cuâng nûúác non?

b

- Tûúng phuâng nhùæn vúái tûúng tri Laá buöìm möåt caánh bay ài khùæp trúâi. HPV 86 BK a - Àïën àêy hoãi baån tûúng phuâng HT 385 b - Chim chi möåt caánh bay cuâng nûúác non? TCDG 56 VNP7 435 Xem thïm T 446

515.

Àïën àêy hoãi thêåt chuã nhaâ Vûúân höìng nghiïm cêëm hay laâ cho chúi? - Vûúân xuên nghiïm cêëm chñn tûâng Quan ngang khaách taåm xin àûâng coá vö. HPV 65

516.

Àïën àêy hoãi thêåt quï chaâng Hoãi danh, hoãi hoå, hoãi laâng laâng chi? - Giùçng àêìu nhêët khêíu chûä àiïìn Thaão àêìu vûúng ngaä laâ miïìn quï anh1 HPV 79

517.

Àïën àêy laåi bïën, laå raâo Hoãi con chim höìng nhaån úã phûúng naâo laåi àêy?

1

Giùçng àêìu nhêët khêíu chûä àiïìn, Thaão àêìu vûúng ngaä laâ miïìn quï anh: Àêy laâ möåt chûä Phuá Nghôa tïn möåt laâng úã huyïån Quyânh Lûu, Nghïå An.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

108

Keão mai nhúá nuái chim vïì Ai nhúá chim muöën hoãi, biïët thû àïì ra sao? - Em àêy laâ con chim phûúång Chõ em àoá laâ con chim nga Tûâ Bùçng Sún bay laåi, bûúám gùåp hoa laâ tònh Hoãi anh quñ tñnh phûúng danh Mai ài àûúâng gùåp baån, khoãi mang tiïëng vö tònh laâm ngú. VNP7 440

518.

Àïën àêy laåt miïång thïm chanh Khi vïì àaä coá cam saânh chñn cêy. NNPD 54 TNPD I 115 BK HHDN 202. Túái àêy laåt miïång theâm chanh ÚÃ nhaâ cuäng coá cam saânh chñn cêy.

519.

Àïën àêy múái gùåp ngûúâi quen Cho mûúån caái àiïëu caái àeân ra àêy Nùm xûa cuäng caái àiïëu naây Tuy rùçng khöng àöí maâ say miïåt maâ Nùm nay àiïëu laåi mang ra Loâng ngûúâi vêîn cûá, hay àaâ khaác xûa? DCTH 157 - 158

520.

Àïën àêy muöën haát muöën àaân Súå rùçng con cêåu chaáu quan khoá chiïìu. HPV 65

521.

Àïën àêy mûâng caãnh mûâng hoa

a

Trûúác mûâng lên lñ, sau ra mûâng nûúâng.

b

bk

a - Àïën àêy mûâng caãnh hûäu tònh b - Trûúác mûâng lên lñ, sau mûâng mònh em àêy.

HPV 75

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

522.

109

Àïën àêy mûúån nöëng1 quay tú Mûúån duyïn chõ xaä quay nhúâ vaâi höm. HPV 121

523.

Àïën àêy ngaã nûúác chia ba Muöën vïì bïn Haå laåy meå cha cuâng chaâng. HPV 121

524.

Àïën àêy nhûäng nuái cuâng non Nhûäng söng cuâng saá2, nhûäng nguöìn cuâng khe Coá àöi chim nhaån bay vïì Ai úi, sao laåi cam bïì leã loi? DCTH 154 HT 375 BK a - Ngûúâi thûúng chùèng thêëy, thêëy nguöìn cuâng khe. bk DCTH

525.

Àïën àêy nûúác thùèm non cao Chim àöi caá lûáa, leä naâo chùèng vui. DCNTB II 96

526.

Àïën àêy quen ñt laå nhiïìu Ai tû àiïìn, tû thöí, xin tiïu lïn keão lêìm Tri êm chûa toã tri êm Muöën cho bïn quaåt, bïn trêm saánh baây - Ngoåc laânh ngöìi àúåi giaá cao Vaâng mûúâi ngöìi àúåi tûúác luåc taâo ban ra Mûúån ngûúâi laâm möëi hai ta Mai thaânh cöng chi mô, ta àïën nhaâ traã ên - Àaä chùæc chi chùng, àaä hùèn rûáa chùng? Àïí anh vïì àong nïëp caái, gaåo ba trùng àúåi chúâ - Em xin anh möåt thuáng nïëp àûâ 1

2

Nöëng: caái nang. Saá: àûúâng saá.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Möåt con lúån cuäi, gaánh àoân tû cho chûäng chaâng Cha meå em àoâi rùng nêëy, anh cuäng ài Sau vïì àöìng cöng, trûå1 núå, chúá vên vi àïën chaâng - Lïî vêën danh, anh coi lêëy àoá maâ ài Keão sau vïì àöìng cöng, trûå núå, töåi thò nhoåc ta. VNP7 440 - 441

527.

Àïën àêy rûúåu thõt baánh boâ Ai ca ca vúái, ai hoâ hoâ chúi. HHÀN 84 BK DCNTB I 101: Ai àïën àêy thò rûúåu thõt baánh boâ Ai ca töi ca vúái ai hoâ töi hoâ chúi.

528.

Àïën àêy sum hoåp vui cûúâi Trûúác laâ lïî töí, viïëng núi möå phêìn Sau laâ taâi tûã giai nhên Haân huyïn kïí nöîi keã gêìn ngûúâi xa Gêìn xa ta cuäng möåt nhaâ Cuâng doâng Höìng Laåc cuâng laâ viïm bang2 Chuác rùçng phuá quñ thoå khang3 Töí cho phuác traåch bònh an muön nhaâ. CDTCM 280

529.

Àïën àêy thêëy caãnh thêëy trúâi Tuy vui àaåo Phêåt, chûa khuêy loâng ngûúâi. HHÀN 262 TCBD III 184

530.

Àïën àêy thò úã laåi àêy Bao giúâ truác moåc thaânh cêy haäy vïì. HPV 174 1

Trûå: chûä. Viïm bang: Xûá noáng. 3 Phuá quyá thoå khang: giaâu sang, söëng lêu, maånh khoãe. 2

110

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

BK CDTCM 28:

Àïën àêy thò phaãi úã àêy Khi naâo àaá moåc thaânh cêy haäy vïì. Xem thïm T 1296

532.

Àïën àêy thiïëp múái hoãi chaâng Cêy chi hai cöåi1 nûãa vaâng nûãa xanh? - Naâng hoãi anh kïí roä raâng Tröí voâng2 hai cöåt nûãa vaâng nûãa xanh. HPV 85

532.

Àïën àêy thuã lïî nghiïng mònh Dêìu khöng àùång vúå cuäng tònh meå cha. TCBD I 207 BK TCBD II 280:

Túái àêy thuã lïî nghiïng mònh Dêìu khöng àùång vúå cuäng tònh àïå huynh. 533.

Àïën àêy tñnh thêåm danh thuyâ3 Vö pheáp hoãi hoå tïn chi rûáa chaâng? - Ta àêy cûã Khaái Trung Cêìn4 Con öng quan lúán úã gêìn baâu Sen Em tùæm ao vuäng àaä quen Vïì àêy tùæm nûúác höì Sen maát loâng. HPV 80

534.

Àïën àêy töi hoãi thêåt meå doâng Coá àeo hoa chùng nûäa, hay ngöìi thúâ chöìng nuöi con? CDTCM 27

535.

Àïën àêy trûúác giïëng sau chuâa

1

Cöåi: göëc. Tröí vöìng: cêìu vöìng. 3 Tñnh thêåm danh thuây: coá thïí hiïíu: tïn hoå laâ gò. 4 Cûã Khaái Trung Cêìn: Cûã nhên tïn laâ Khaái úã Trung Cêìn. 2

111

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

112

Khöng yïu ta cuäng boã buâa cho yïu. HPV 121

536.

Àïën àêy vaâng cuäng nhû son Ai ai thúâi cuäng nhû con möåt nhaâ. VNP7 434

537.

Àïën àêy xin haäy múâi ngöìi Nam ca nûä xûúáng àöi lúâi cho vui - Caãm ún àaâo liïîu coá loâng Sùén saâng yïn kó1 anh huâng ngöìi chúi. HPV 104

538.

Àïën àêy xûá súã laå luâng

a

Chim kïu phaãi súå, caá vuâng phaãi lo.

b

HHÀN 268 BK a - Túái àêy àêët nûúác laå luâng CVPD 14 HHÀN 202 TCBD I 521 - Túái àêy xûá súã laå luâng bk HHÀN b - Chim kïu phaãi súå, caá vuâng phaãi kiïng HHÀN TCBDI - Chim kïu cuäng súå, caá vuâng cuäng run CVPD Xem thïm A 474

539.

Àïën ngaây möìng saáu thaáng ba Ùn cúm vúái caâ, ài höåi chuâa Têy. TCBD II 519 BK a - ÊËy ngaây möìng saáu thaáng ba HHÀN 106 HT 128 VNP1 I 156 HPV 7 119

540.

Àïën núi múâi baån vö nhaâ Trêìu tïm thuöëc huát, traãi chiïëu hoa baån ngöìi Xong xuöi em múái ngoã àöi lúâi. DCNTB I 225

1

Yïn kó: möåt loaåi ghïë daâi kiïíu cöí.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

541.

113

Àïën ta múái biïët cuãa ta Nghòn trùm nùm trûúác biïët laâ cuãa ai. ANPT 7b ÀNQT 83a NASL IV 12b NQPN 34, 35 TCBD I 294, 608 TNPD I 115

542.

Ài böå thò khiïëp Haãi Vên

a

Ài thuyïìn thò khiïëp soáng thêìn hang Dúi1

b

HHÀN 109 VNP1 165 VNP7 129 BK a - Ài böå thò khiïëp AÃi Vên DCNTB 93 LHCD 13a TCBD II 520 TNPD I 116 b - Ài thuyïìn thò súå soáng thêìn hang Dúi C 792

543.

Ài caây maâ muöën àûúåc muâa Thò con phaãi lêëy sao Tua laâm chûâng. HT 105

544.

Ài cho biïët àoá biïët àêy ÚÃ nhaâ vúái meå biïët ngaây naâo khön

a

ANPT 20 a ÀNQT 81a HT 225 LHCD5a NASL I 34b NASL II 37a NGCK 148b TCBD I 608 TCBD II 250, 468 TNPDI 115 BK a - ÚÃ nhaâ vúái meå biïët ngaây naâo nïn CVPD 15 - ÚÃ nhaâ vúái meå nhû mêy aám rûâng NASL I 35a

545.

Ài cho lang taå laâm chi ÚÃ nhaâ thò cuäng nhû ài lêëy chöìng. TNPDI 116

546.

Ài chúå gùåp phaãi àaân baâ Ài cêëy gùåp phaãi Lñ Caâ2 laâng Son. DCTH 65

547.

Ài chúå hay ùn quaâ Chöìng àaánh chùèng chûâa vêîn xöi cheâ vúái baánh àa. 1

Hang Dúi: Hang úã saát búâ biïín Haãi vên phña trûúác Thûâa Thiïn. Núi àêy coá tiïëng nguy hiïím cho thuyïìn beâ. 2 Lyá Caâ: ngûúâi laâng Son, huyïån Nöng Cöëng, tónh Thanh Hoáa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

114

NQPN 41

548.

Ài àêu ba böën nùm nay Khaách kïu cûãa ngoä möîi ngaây möåt kïu: DBCTT 216

549.

Ài àêu boã nhïån giùng muâng

a

Boã àöi chiïëu laånh, boã phoâng quaånh hûu! HHÀN 230 HT 180 VNP7 216 BK a - Anh ài àêu boã nhïån giùng muâng TCBD I 446

550.

(a) Ài àêu boã quaåt loan chêu Boã thûúng boã nhúá boã sêìu cho qua.

a

DCNTB I 195 BK a - Boã thûúng boã nhúá boã sêìu cho em CHG 4 (b) Anh ài mö boã quaåt lang chêu

Boã khùn vuöng tñm boã sêìu cho em! DCBTT 279

551.

Ài àêu chùèng lêëy hoåc troâ Thêëy ngûúâi ta àöî nhêëp nhö nom doâm.

a

NASL I 47a NPGT 18a PTK 19b BK a - Àïën khi ngûúâi ta àöî nhêëp nhö maâ doâm ÀNQT 106b - Khi ngûúâi ta àöî nhêëp nho maâ nhòn LHCD 41b - Khi ngûúâi ta àöî lêåp loâ maâ nom THQP 12a - Thêëy ngûúâi ta àöî thêåp thoâ tröng nom NPNN 3a - Thêëy ngûúâi ta àöî thêåp thoâ maâ nom NNPD 55 TCBD III 147 TNPD I 116 - Thêëy ngûúâi ta àöî lêåp loâ maâ nom NGCK 97b

552.

Ài àêu cho àöî möì höi Chiïëu traãi khöng ngöìi, trêìu àïí khöng ùn. HHÀN 170 VNP7 207 BK a - Chiïëu traãi chùèng ngöìi, trêìu boã chùèng ùn CHG 11

553.

Ài àêu cho lao khöí thên chaâng

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

115

ÚÃ àêy vúái rong höì caån bùçng boân vaâng non cao. DCBTT 250

554.

Ài àêu cho thiïëp ài cuâng

a

Àoái no thiïëp chõu, laånh luâng thiïëp cam.

b

HT 198 NNPD 54 TNPDI 115 VNP1I 140 VNP7 286 BK a - Ài àêu cho thiïëp theo cuâng TCBD II 330 - Chaâng ài cho thiïëp ài cuâng QHBN 336 b - Àoái no thiïëp chõu laånh luâng thiïëp theo NGCK 96a QHBN - Àoái no thiïëp chõu laånh nöìng thiïëp cam NASL II 20b

555.

Ài àêu coá anh coá töi Ngûúâi ta múái biïët rùçng àöi vúå chöìng. NASL I 4a NGCK 123a BK a - Ngûúâi ta múái biïët laâ àöi vúå chöìng TCBD II 330 TNPD I 115

556.

Ài àêu coá anh coá töi Ngûúâi ta múái biïët coá àöi vúå chöìng Ài àêu cho thiïëp ài cuâng Àoái no thiïëp chõu, laånh luâng thiïëp cam. HHÀN 230 THÀQ 5

557.

Ài àêu àaä mêëy höm nay Höm qua laâ chñn höm nay laâ mûúâi Xin àûâng hoåc thoái tên thúâi Tûå do tri kó, thiïåt àúâi xuên xanh Xûúáng ca laâ baån chung tònh Trùm nùm ên aái hiïín vinh thoå trûúâng Cuâng nhau kïët ngaäi cûúng thûúâng. QHBN 273

558.

Ài àêu àïí nhïån dùng muâng

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Nùm canh thiïëp chõu laånh luâng caã nùm. HPV 158 BK a - Nùm canh em chõu laånh luâng caã nùm DCNTB I 195

559.

Ài àêu ài àoá bêìn thêìn Ài vïì nhaâ vúå, mêëy lêìn cuäng ài. DCNTB II 151

560.

- Ài àêu ài àoá möåt mònh Àûáng àêy, ta hoãi nûä trinh thïë naâo? Thûúng ta, ta múái bûúác vaâo Phuång loan kïët caánh hoâa giao ên tònh - Nghe lúâi chuá noái thêët kinh Böng sen taân, ai cùæm luåc bònh baát xûa! Con coác maâ mang guöëc ai ûa! Àóa àeo chên haåc sao cho vûâa chuá mong Chuá àûâng mong, àûâng tûúãng, àûâng hoâng Àêy ta coá xêëu cuäng con doâng lûúng gia Thaâ vö duyïn ta úã vêåy àïën giaâ Töåi tònh gò ûng chuá, chuáng baån àaâ cûúâi chï. Döët sao döët naát trùm bïì Möåt nùm chñ töëi, cûá giûä nghïì úã trai? - Em àûâng khoe sùæc khoe taâi Töët xinh chi àoá, daám chï bai trai caây Sûã kinh ta nùæm trong tay Tó nhû öng vua Thuêën lïn caây Lõch San... VNP7 468 - 469

561.

Ài àêu húát haãi húát hú Hay laâ mêët vúå, ngêín ngú ài tòm. CDTCM 28

562.

Ài àêu laã caã laâ caâ

116

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

117

Nhû chim, laåc töí nhû ma laåc möì Ài àêu laã caã laâ caâ Öng têìm phêët laåi gùåp baâ têìm phú. TCBD I 325 TCBD IV 340 TNPD II 71

563.

Ài àêu lûúát thûúát, la tha Coá àöi daãi yïëm bay ra bay vaâo. CDTCM 28

564.

Ài àêu lûu laåc giang höì Möåt nùm mûúâi hai thaáng thaáng mö khöng rùçm. DCBTT 226

565.

Ài àêu maâ boã meå giaâ

a

Göëi nghiïng ai sûãa, cheán traâ ai nêng?

b

HT 211 NNPD 55 TNPD I 116 VNP7 305 BK a - Ài mö maâ boã meå giaâ DCBTT 285 - Ra ài boã meå úã nhaâ TCBD II 296 b - Göëi nghiïng ai sûãa, cheán traâ ai dûng? TCBD II

566.

Ài àêu maâ chaã cêìm que Àïí choá cùæn queâ laåi coân kïu ai. NASL IV 53a

567.

Ài àêu maâ chùèng ùn de Àïën khi hïët cuãa, ùn deâ chùèng ra. TNPDI 116 BK + HHÀN 257: Ài àêu maâ chùèng ùn re Àïën khi ùn hïët thò reâ chùèng ra. + NNPD 55 TCBD I 506 Ài àêu maâ chùèng ùn re Àïën khi hïët cuãa, thò reâ chùèng ra. + HT 224:

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

118

Ài àêu maâ chùèng ùn de Àïën khi hïët cuãa thò deâ chùèng ra.

568.

Ài àêu maâ chùèng biïët ta Ta úã keã Laáng1 vöën nhaâ tröìng rau Rau thúm rau huáng rau muâi Thò laâ, caãi cuác àuã muâi haânh hoa Möìng túi, mûúáp àùæng, úát, caâ. Bñ àao, àêåu vaán vöën nhaâ tröìng nïn Anh giuáp em quang song taám gieã cho bïìn

a

Mûúån ngûúâi lõch sûå gaánh lïn Kinh kò2 Gaánh lïn chúå múái möåt khi Mong cho àïën chúå em thò nghó ngúi Cêåu cai phaát veá vûâa röìi Möåt luác laåi thêëy cêåu böìi ra mua Cuã haânh em baán möåt xu Cuã caãi hai rûúäi tñnh xu lêëy tiïìn Ngûúâi hiïìn ra baán cuãa hiïìn Naâo em coá daám cûãa quyïìn cêåu àêu Baán haâng mùæt trûúác mùæt sau Kòa thùçng àöåi xïëp àûáng àêìu Haâng Ngang. bk a - Àöi quang taám gieã cho bïìn CDHN 105

569.

Ài àêu maâ chùèng biïët ta Ta úã keã Laáng vöën nhaâ tröìng rau Rau thúm, rau huáng, rau muâi Thòa laâ, caãi cuác, àuã muâi haânh hoa Möìng túi, mûúáp àùæng, úát caâ Bñ àao, àêåu vaán, vöën nhaâ tröìng nïn 1

Keã Laáng: tïn nöm cuãa laâng Yïn Laäng, nay thuöåc quêån Àöëng Àa, thaânh phöë Haâ Nöåi. Àêët Laáng coá tiïëng vïì nghïì tröìng rau. 2 Kinh kò: Tïn goåi thaânh Haâ Nöåi trûúác àêy trong dên gian.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Anh giuáp em àöi quang gaánh taám gieã cho bïìn Mûúån ngûúâi lõch sûå gaánh lïn Kinh kò...

119

a

VNP1 II 157 BK a - Sau doâng naây HT 133 vaâ VNP7 121 ghi thïm: Gaánh lïn chúå múái möåt khi Mong cho àïën chúå em thò nghó ngúi...

570.

Ài àêu maâ chùèng biïët ta Túá úã keã Laáng vöën nhaâ tröìng rau Rau thúm rau huáng rau muâi Thò laâ caãi cuác laåi cuâng haânh hoa Duâ em coá luác ài qua Ài qua ngoä gaåch hoãi nhaâ ta maâ vaâo. NGCK 171 b

571.

Ài àêu maâ chùèng lêëy chöìng Chõ em lêëy hïët, chöíng möng maâ gaâo.

a

ANPT 9a NPGT 17b NPNN 3a PTK 19b BK a- Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng maâ gaâo.

KSK 10a NGCK 97b Tr CH11 572.

Ài àêu maâ chùèng lêëy chöìng Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng maâ gaâo

a

Gaâo rùçng: Àêët húäi Trúâi úi!

b

Sao khöng thñ boã cho töi chuát chöìng!

c

Öng trúâi ngoaãnh laåi maâ tröng: - Maây hay keán troån öng khöng cho maây! TNPD II 71 - 72 VNP1 I 119 - 120 BK a - Ngûúâi ta lêëy hïët chöíng möng kïu Trúâi HHÀN 170 THÀQ 8 b - Gaâo rùçng àêët thêëp trúâi cao BK ht - Húäi húäi öng trúâi kia úi NASL II 1a - Kïu rùçng àêët húäi Trúâi úi HHÀN THÀQ c - Sao khöng thñ boã cho tao chuát chöìng bk HT

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

120

- Sao öng chùèng roã cho töi tñ chöìng NASL II d - Öng trúâi ngoaãnh mùåt laåi tröng HT 186 - Öng trúâi ngoaãnh laåi liïìn tröng VNP7 262 - Öng trúâi ngoaái cöí xuöëng tröng HHÀN - Trúâi rùçng maây khoãe keán chöìng NASL II

573.

Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì Hay laâ ùn cêån ngöìi kïì vúái ai? HHÀN 230

574.

Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì Hay laâ mùæc phaãi buâa mï àêu röìi. CVPD 11

575.

Ài àêu maâ chùèng thêëy vïì Hay laâ quêìn tña dûåa kïì aáo nêu. CHG 14 HHÀN 170

576.

Ài àêu maâ chùèng vaâo àêy Hay laâ giêån gioá húân mêy khöng vaâo. CDTH 94

577.

Ài àêu maâ chùèng xe dêy

a

Àïën khi caã nûúác mûúån chaâi ai cho.

b

ÀNQT 97a LHCD 24a BK a - Ngöìi röìi sao chùèng xe gai TCBD I 297 TCBD II 252 TNPDI 227 - Luác röîi sao chùèng xe gai NGCK 127b - Ngöìi khöng thò chùèng xe gai CDTCM 246 - Ngöìi khöng sao chùèng chùæp gai DCNTB I 205 b - Àïën khi coá caá mûúån chaâi ai cho CDTCM DCNTB I TCBD I TCBD II TNPDI - Àïën khi nûúác luä mûúån chaâi ai cho Sûãa laåi: Ngöìi röìi sau chùèng xeá gai TCBD I = Ngöìi röìi sao chùèng xeá gai

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

578.

121

Ài àêu maâ vöåi lùæm thay Tònh kia coân nhúá nghôa naây hay khöng? NASL II 9b

579.

Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng Maâ boã tuái baåc maâ mang tuái chò. NNPD 55 TCBD I 506 TNPD 116

580.

Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng

a

Maâ vêëp phaãi àaá, maâ quaâng phaãi dêy.

b

NASLII 42a BK a - Ài àêu vöåi vöåi vaâng vaâng NASL IV 36b b - Cho vêëp phaãi àaá, cho quaâng phaãi dêy HHÀN 257

581. (a) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy Thuãng thónh nhû chuáng anh àêy

a

Chùèng àaá naâo vêëp, chùèng dêy naâo quaâng.

b

TCBD I 608 TNPD II 71 BK a - Thuãng thùèng nhû chuáng anh àêy HT 229 - Vñ duâ maâ àúåi ta àêy CDTCM 75 b - Thò àaá chùèng vêëp thò dêy chùèng quaâng CDTCM

(b) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy Thong thaã nhû chuáng em àêy Thò àaá chùèng vêëp maâ dêy chùèng quaâng Ài àêu maâ vöåi cöng danh Khoa naây chùèng àûúåc, àïí daânh khoa sau Ài àêu maâ vöåi phong trêìn Súám khuya cuäng coá möåt lêìn maâ thöi. THÀQ 16

(c) Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

122

Maâ vêëp phaãi àaá maâ quaâng phaãi dêy Ài àêu maâ vöåi maâ vaâng Ngaä nùm baãy caái laåi caâng thïm lêu. TCBD I 609 TNPDII 71

582.

Ài àêu mang saách ài hoaâi Cûã nhên khöng àöî tuá taâi cuäng khöng. DCNTB I 177 BK a - Cûã nhún chùèng thêëy tuá taâi cuäng khöng VNP7 470

583.

Ài àêu tûâ súám àïën giúâ Àïí cho tin àúåi, tin chúâ, tin mong Tin ài, tin laåi vïì khöng Ai ngúâ chöìng bùæc vúå àöng thïë naây! CDTCM 191

584.

Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ Àïí cho tin àúåi, tin chúâ, tin mong Nùm cêy chiïët caã nùm caânh Cöng ngûúâi ài laåi, cöng töi chõu sêìu ... Ngûúâi maâ yïu àïën leä naâo daám quïn Laâm trai chñ úã cho bïìn Chúá lo muöån vúå, chúá phiïìn muöån con Àöë ai biïët àaá mêëy hoân Biïët söng mêëy bïën, trùng troân khi nao? Caã trúâi coá möåt vò sao Chöî quang chaã moåc, moåc vaâo àaám mêy Öng trùng thanh u aám vò mêy Naâng Cuác Hoa1 chïët mïåt vò chaâng Töëng Trên2 Yïu nhau dõch laåi cho gêìn 1 2

Cuác Hoa, Töëng Trên: Hai nhên vêåt chñnh trong truyïån nöm Töëng Trên Cuác Hoa.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Laâm thên con nhïån mêëy lêìn chùng tú

123

a

Laâm thinh keão thïë gian ngúâ Chuöång hoa thiïn lñ, chuöång àaâo nhõ tiïn Tiïn laåi tòm Tiïn Phuá ài tòm quñ, baån hiïìn tòm nhau Ai laâm truác voä, mai sêìu Àaâo tú liïîu yïëu, tú maâu xoát xa. bk a - Laâm thên con nhïån mêëy lêìn vûúng tú QHBN 285 - 286

585.

Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ Àïí cho tin gùæn, tin boá, tin chúâ, tin mong. NGCK 195 b

586.

Ài àêu tûâ töëi àïën giúâ Àïí cho thiïëp àúåi, thiïëp chúâ, thiïëp tröng. DCTH 121

587.

Ài àïm thò súå àûúâng lêìy Ài giûäa ban ngaây súå meå cuâng cha Em coá thûúng anh thò múã quaách cûãa ra Àïí anh bûúác túái vûúân hoa anh ngöìi Chúâ cho lûãa tùæt bïëp vuâi Röìi anh múái noái vaâi lúâi vên vi. CDTH 142

588.

Ài àoâ taát nûúác cho chuyïn Lêëy chöìng thò phaãi giûä duyïn cho chöìng. CDTCM 181

589.

Ài khùæp böën bïí chñn chu

a

Trúã vïì xoá bïëp chuöåt chuâ gùåm chên

b

ÀNQT 81b LHCD 5b BK a - Ài khùæp ba baãy chñn chu NASL II 42a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

124

- Ài àaä ba baãy chñn chu ANPT 17b TCBD I 506 TNPDI 116 - Ài cuâng böën biïín chñn chu VNPS 89a - Ài khùæp ba bïí chñn chêu ANPT 17a b - Vïì àïën àêìu ngoä chuöåt chuâ gùåm chên NASL II - Trúã vïì àïën ngoä chuöåt chuâ gùåm chên TCBD I TNPDI - Vïì àïën àêìu ngoä chuöåt chuâ cùæn chên NASL IV 44a - Vïì ngöìi trong bïëp chuöåt chuâ cùæn chên VNPS

590.

Ài khöng laåi trúã vïì röìi Lêëy gò maâ àöí vaâo nöìi àïí ùn? CDTCM 257

591.

Ài lêu múái biïët àûúâng daâi ÚÃ lêu múái biïët con ngûúâi phaãi chùng. CVPD 27 NNPD 55 TCBD I 608 TNPDI 116 Xem thïm T 814

592.

Ài lñnh Têy bang, loâng cay àùæng nhû gûâng Àûúâng xa vaån dùåm xin àûâng nhúá thûúng. DCNTB I 196

593.

Ài mö khoãi quaán muå OÂ1 Khoãi chuöng Lïå Àïî, khoãi àoâ Tam Giang. DCBTT 291

594.

Ài mö maâ boã em àêy Nhû chim chïëch caánh, biïët bay hûúáng naâo! DCBTT 241

595.

Ài mö maâ chùèng thêëy vïì Con thú vúå daåi khöng hïì viïëng thùm.

1

Quaán muå OÂ, truöng Lïå Àïî, àoâ Tam Giang: coá saách ghi caác àõa danh trïn thuöåc laâng Cao Laäo, huyïån Böë Traåch, tónh Quaãng Bònh.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCBTT 276

596.

Ài mö maâ noã thêëy vïì Thùæp àeân em àúåi, dûåa kïì nùm canh. DCBTT 287

597.

Ài mö1 noã biïët ài mö Thùæp àeân maâ àúåi, tim2 khö hao dêìu. DCBTT 235

598.

Ài ngang cêët miïång muöën chaâo Súå ngûúâi laâm biïëng laâm cao khöng ûâ. HPV 74

599.

Ài ngang giûäa baäi caát vaâng Con röìng àau buång hoãi chaâng uöëng thuöëc chi? - Löng lûún, àuöi ïëch, rïî cöåt nhaâ Xûúng truân3 múä muöîi, nûúác àaái gaâ laâm thang. HPV 86

600.

Ài ngang lïn muäi Xa kò Ngoá ra lao Reá xiïët chi nöîi sêìu Kïí sao cho xiïët thûúng êu Öng baâ ta trûúác bêy giúâ úã àêy Cuäng vò mûa taåt gioá naây Cho nïn xiïu baåt chöî naây, chöî kia Thên ta nhû caá trong àòa Viïåc quan chûa thêëu súám khuya cuäng buöìn. TCBD II 519 - 520

601.

Ài ngang loâ mña thúm àûúâng Muöën vö kïët nghôa cang thûúâng vúái em. HHÀN 170 1

Mö, noã laâ tiïëng àõa phûúng bùæc Trung Böå. Tim: bêëc (àeân). 3 Truân: con giun. 2

125

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

126

BK DCNTB I 193:

Ài qua loâ mña thúm lûâng Muöën vaâo kïët ngaäi cang thûúâng vúái ai. 602.

Ài ngang nghe khoái hûúng bay Nghe thêìy tuång niïåm úã àêy coá chuâa. HPV 64

603.

Ài ngang nghe tiïëng em than Phïn thûa gioá loåt trong gan naäo nuâng! HPV 64 HT 384

604.

Ài ngang nghiïng noán khöng chaâo

a

Laâm thinh rûáa maäi biïët ngaây naâo cho quen. HPV 157 BK a - Ài qua nghiïng noán khöng chaâo CDTCM 28

605.

Ài ngang nhaâ maá tay töi xaá, chên töi quò Loâng thûúng con maá saá gò thên töi. CHG 24 HHÀN 170 TCBD II 273

606.

Ài ngang nhaâ nhoã Thêëy cêy àeân àoã, töi thïm buöìn Muöën daåm coi cho dïî ngùåt àûúâng xa xöi. HHÀN 170

607.

Ài ngang qua àònh, löåt noán chaâo thêìn Haåc chêìu thêìn àuã cùåp, sao mònh leã àöi? HHÀN 170 TCBD II 272 BK a - Haåc chêìu thêìn àuã cùåp, sao cö mònh leã àöi? HT 456 Xem thïm N 334, 381.

608.

Ài ngang qua ngoä ba lêìn Thêëy em khuya súám taão têìn anh thûúng. HPV 121

609.

Ài ngang thêëy buáp hoa àaâo

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Muöën vaâo maâ beã súå búâ raâo lùæm gai. HPV 64 VNP7 434

610.

Ài ngang thêëy buáp hoa sen Muöën vaâo maâ beã súå khöng quen chuáa nhaâ. HPV 64

611.

Ài ngang thêëy ngoån àeân chong Thêëy em nho nhoã, muöën böìng maâ ru. CDTCM 28

612.

Ài ngang trûúác cûãa naâng Kiïìu Dûâng chên àûáng laåi, dùåt dòu àöi cêu. VNP7 434

613.

Ài ngaây súå baác, meå, thêìy Ài àïm súå keã gian taâ Noái vaâo thò ñt, noái ra thò nhiïìu Àêët neám ao beâo, dao raåch xuöëng àêët Em hoãi thêåt, nùm saáu ngûúâi àaä coá ai chûa? QHBN 207

614.

Ài ö chaã biïët ài ö Thaâ rùçng vûát quaách xuöëng höì cho xong. NASL IV 4b Xem thïm Ú 20

615.

Ài ö chùèng biïët cêìm ö Thaâ rùçng àöåi vaáy baâ àöì cho xong CDTCM 256

616.

Ài qua nghe tiïëng em àaân Caá mûúâi khe àûáng laåi, chim trïn ngaân àêåu im. HPV 64

617.

Ài qua nghe tiïëng em àaân Dûâng chên àûáng laåi thúã than mêëy lúâi. HPV 64

127

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

618.

128

Ài qua nghe tiïëng em àaân Laá vaâng xanh laåi, sen taân tröí hoa. HPV 64 TCDG 55

619.

Ài qua nghe tiïëng em reo Nghe xa em keáo, muöën àeo em vïì. HPV 64 VNP7 433

620.

Ài qua nghiïng noán cuái lûng Anh khöng chaâo, em khöng hoãi, vò chûng àöng ngûúâi. CDTCM 28

621.

Ài qua thêëy caãnh tûng bûâng Tay goâ cûúng ngûåa, chên dûâng baánh xe. HPV 64

622.

Ài qua thêëy ngoån àeân chong Thêëy àöi chim phûúång hoát trong vûúân àaâo Vûúân àaâo vûâa töët vûâa tûúi Múâi chaâng nho sô vaâo chúi vûúân àaâo. CDTCM 75

623.

Ài qua trûúác cûãa nhaâ thúâ Thêëy bûác saáo veä maâ ngú ngêín sêìu. HPV 121

624.

Ài qua trûúác cûãa vûúân àaâo Thêëy hoa thiïn lñ muöën vaâo haái chúi. HPV 64

625.

Ài ra, chúi nûúác nghiïng trúâi Vïì nhaâ khöng coá möåt núi cuái àêìu. TCBD II 481 TNPD I 116 BK a - Ài ra nghiïng nûúác nghiïng trúâi NNPD 55

626.

Ài ra àöìng àêët nûúác ngûúâi Nhûäng àûáa lïn mûúâi cuäng goåi bùçng anh.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

129

NASL I 4b BK KSK 19a:

Àem thên ài àûúâng àêët nûúác ngûúâi Àûáa beá lïn mûúâi cuäng phaãi goåi laâ anh. 627.

Ài ra àûúâng soi gûúng àaánh saáp Vïì àïën nhaâ liïëm laáp nöìi niïu. TNPDI 116

628.

Ài ra gùåp baån giûäa àûúâng Cuâng bùçng tiïën sô trong trûúâng múái ra.

a

TCBD III 147 TNPDI 116 BK + DCBTT 265: Ra ài maâ gùåp baån vaâng Cuäng bùçng tiïën sô àêåu traâng múái ra. + HPV 78: Vûâa ra gùåp baån giûäa àûúâng Cuäng bùçng tiïën sô trong trûúâng bûúác ra.

a

a - Cuäng bùçng tiïën sô trong trûúâng ài ra NNPD 55 Xem thïm R 25

629.

Ài thò moãi göëi tröëi lïì Khöng ài thò nhúá chaáo cheâ Àònh Hûúng1. DCTH 38

630.

Ài thúâi nhúá vúå nhúá con Vïì thúâi nhúá cuã khoai mön trïn rûâng. LHCD 13a NASL I 15b BK a - Ài thúâi nhúá vúå cuâng con NASL Iv 29b

631.

Ài tu cho troån ài tu Ùn chay nùçm möång úã chuâa Höì Sen Thêëy cö maá àoã rùng àen 1

Àònh Hûúng: thuöåc huyïån Àöng Sún, tónh Thanh Hoáa.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

130

Nam mö di Phêåt laåi quïn úã chuâa. Xem thïm B34 P 57

632.

Ài tu cho troát ài tu Ùn chay nùçm möång úã chuâa Höì Sen a BK a - Ài tu cho troån ài tu LHCD 13b

633.

Ài tu noã thêëy úã chuâa Nûúng theo boáng Phêåt, baán mua phaâm trêìn. DCNTB II 160

634.

Ài tu Phêåt bùæt ùn chay Thõ choá ùn àûúåc, thõt cêìy thò khöng.

a

VNP 1 II 43 VNP 7 109 BK a - Thõt choá ùn àûúåc thõt cêìy phaãi kiïng TCBD III 184

635.

Ài vïì quyïët liïåu laâm sao Em nay quyïët vaâo, lêåp chöën cho xong Chaâng nhû con nhaån trong cung Em nhû con eán lûúån voâng bao lún Anh rùçng anh chûãa vúå con Em coân thûåc gaái coân son àûáng ngoaâi. CDTCM 147

636.

Ài ra tûúãng voác àaåi höìng Túái gêìn múái biïët vaãi söìng nhuöåm nêu. CDTCM 256

637.

Àô daåi laâm haåi thùçng tuâ Noá cho miïëng baánh noá cuâ caã àïm. NGCK 154a BK a - Noá cho miïëng böåt noá cuâ caã àïm bk NGCK - Noá cho ùn keåo, noá cuâ caã àïm TNPDI 116

638.

Àôa àeân sêìu ai àôa àeân tùæt Nûúác mùæt thûúng ai nûúác mùæt sêìu bi

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

131

Khùn tay àiïìu àêy, húäi baån lau ài keão buöìn. DCBTT 91

639.

Àiïíu àêåu vûúân thõ, thoã luåy vûúân trêm Thûúng em tiïëng noái trùm nùm cuäng coân. HHÀN 171 BK a - Thûúng em tiïëng noái trùm nùm vêîn coân. DCNTB I 193

640.

Àiïëu naây laâ àiïëu cuãa ai? Anh töng caái àiïëu coá baâi thú Tiïn Àiïëu naây thuåc nûä thuyïìn quyïn Àiïëu naây anh àïí kïët duyïn vúái naâng Àiïëu naây àaáng giaá laång vaâng Àiïëu naây anh chó cho naâng ùn chung Bêy giúâ kò ngöå tûúng phuâng Thò em dõch laåi huát cuâng vúái anh. THÀQ 13

641.

Àiïëu naây laâ àiïëu xuên tònh Êm dûúng thuãy hoãa höåi thaânh àaám mêy Khi söi nûúác khi cöìn mêy Hoãa quang kiïën diïån1 em say möëi tònh. HPV 121 - 122

642.

Àiïëu say àiïëu böí àiïëu lùn Anh thûúng em maäi maäi nhû ùn phaãi buâa. HPV 121

643.

Àiïëu cang thûúâng ai dûát möëi lòa tú Cheám nhau àaâng söëng, lûúäi giú lïn trúâi. DCBTT 232

644.

Àòu hiu lùång leä húi thu Böng lau phúi trùæng, laá ngö raång vaâng 1

Hoãa quang kiïën diïån: lûãa saáng thêëy roä mùåt.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Àïm khuya tûúãng nhúá baån vaâng Nûãa tònh nûãa caãnh daå caâng ngêín ngú. CDTCM 74

645.

Àoâ cöng möåt chuyïën nùm tiïìn Laâm thên con gaái chúá nïn ài àoâ. DCTH 42

646.

Àoâ cheâo söng Hûúng tiïëng hoâ vùng vùèng Dûúng tröìng nuái Ngûå, gioá thoaãng vo vo Anh nghe ai ngùn chúå àoán àoâ Boã mêëy lúâi nguyïån ûúác heån hoâ trûúác sau. DCBTT 94 HT 420

647.

Àoâ doåc roâi laåi àoâ ngang Coá ài anh àúåi, coá sang anh chúâ. CDTCM 28

648.

Àoâ àêìy àöng khaách, khoan sang Lûng vúi thiïëp cuäng àûa chaâng vaâi phen. CDTCM 29

649.

Àoâ àêìy khöng röång khoan sang Àïí lûng vúi ài àaä, thiïëp seä àûa chaâng qua sau. DCBTT 278

650.

Àoâ àêìy khöng xuöëng súå trûa Quaán àöng khöng gheá e mûa ûúát mònh. DCBTT 220

651.

Àoâ àûa cö Têën cö Têìn Cö Têën xuöëng huyïån, cö Têìn sang söng. a NGCK 138b TNPD I 117 BK a - Cö Têën xuöëng bïí, cö Têìn sang ai bk NGCK Xem thïm À 651

652.

Àoâ àûa àoâ àêåu mùåc àoâ

132

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

133

Ai tûâng àûúåc chöën êëm no laåi vïì. HHÀN 230, 257

653.

Àoâ àûa àoâ àêåu mùåc àoâ Ta àaâ coá chöën êëm no ta röìi. DCBTT 134

654.

Àoâ àûa laâ chöën gian nguy Trai ài àûúåc vúå gaái ài àûúåc chöìng. NASL II 3a, 11a

655.

Àoâ àûa möåt chuyïën nùm tiïìn Chõ em ai nêëy xuöëng thuyïìn maâ ài. CVPD 15 BK a - ÚÃ cö baán luåa xuöëng thuyïìn töi àûa CHG 24

656.

Àoâ naây thiïëp chùèng daám sang Àêìy vúi thiïëp cuäng chúâ chaâng, chaâng úi. DCTH 112

657.

Àoâ úi coá nhúá bïën khöng? Bïën thò chûåc tiïët thu àöng àúåi àoâ. DCNTB II 15 Xem thïm T 719

658.

Àoâ ra giûäa phaá giûäa vúâi Khöën than khöën thúã, khöën lúâi anh úi! DCBTT 282

659.

Àoâ ra nûúác mùån coá ngúâi Chaâng maâ xa thiïëp hoåa öng Trúâi reä duyïn. DCBTT 270

660.

Àoâ sao àoâ coá khöng àûa Taåi ngûúâi ài súám vïì chûa khöng chûâng. TCBD I 561 TNPDI 117

661.

Àoâ sao àoâ goåi khöng thûa

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

134

- Taåi ngûúâi ài súám vïì chûa khöng chûâng! Àoâ àûa keã Têën ngûúâi Têìn Cö Têën xuöëng huyïån, cö Têìn sang söng. DCTH 108 Xem thïm À 661

662.

Àoâ töi úã bïën söng Dêu Buön cheâ maån haão thaáng sau múái vïì Lïnh àïnh ba böën chiïëc thuyïìn kïì Chiïëc vïì Haâ Nöåi, chiïëc vïì Vaån Vên1 Vaån Vên coá bïën Thöí Haâ2 Vaån Vên nêëu rûúåu, Thöí Haâ nung vöi Nghô rùçng àaá naát thò thöi Ai ngúâ àaá naát nung vöi laåi nöìng Chùn àún göëi chiïëc laånh luâng Nûãa thò mònh àùæp, nûãa phoâng tònh nhên. CDHN 150 Xem thïm R152 V 32

663.

Àoâ tûâ Àöng Ba3, àoâ qua Àêåp Àaá(3) Àoâ vïì Vô Daå(3), thùèng ngaä ba Sònh(3) Lúâ àúâ boáng ngaã trùng chïnh Tiïëng hoâ xa voång, nùång tònh nûúác non. DCBTT 56 HT 414 TCDG 49 BK VNP1 459: Thuyïìn tûâ Àöng Ba thuyïìn qua Àêåp Àaá Thuyïìn vïì Vô Daå, thùèng ngaä ba Sònh

1

Vaån Vên: tïn laâng Àaåi Lêm, huyïån Yïn Phong, tónh Haâ Bùæc, nöíi tiïëng laâ núi buön baán sêìm uêët trïn búâ söng Cêìu (coân coá Vaån Vên laâ tïn möåt haäng nûúác mùæm úã Caát Haãi, Quaãng Ninh). 2 Thöí Haâ: thuöåc huyïån Viïåt Yïn, tónh Haâ Bùæc, coá nghïì nung vöi vaâ laâm àöì göëm àûúåc nhiïìu ngûúâi biïët. Thöí Haâ cuäng úã bïn söng Cêìu àöëi diïån vúái Vaån Vên. 3 Àöng Ba, Àêåp Àaá, Vô Daå, Sònh: caác àõa danh thuöåc Thûâa Thiïn - Huïë.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

135

Lúâ àúâ boáng ngaã trùng chïnh Gioång hoâ xa voång, nhùæn tònh nûúác non.

664.

Àoá buöìn àêy noã vui chi Àoá sa nûúác mùæt àêy coá khi tuãi thêìm. DCBTT 135

665.

Àoá chï àêy, àêy caâng lõch sûå Àoá ùn mêm vaâng, àêy ngûå toâa sen. DCNTB I 193

666.

Àoá coá àuã àöi ùn röìi laåi nguã Àêy coá möåt mònh thûác àuã nùm canh. TCBD II 330

667.

Àoá àaâ àûúåc chöën giêìu sang Àêy lúâ ài cuäng phaãi, noã chaâo maâng laâm chi. DCBTT 263

668.

Àoá àêy coá vúå coá chöìng Em nhû con saáo trong löìng kïu mai. DCNTB I 193

669.

Àoá àêy trûúác laå sau quen Chùèng gêìn qua laåi àöi phen cuäng gêìn. TCBD I 139 TCBD II 351 TNPD I 117

670.

Àoá àêy xa laå chi nhau Möåt söng caá löåi möåt baâu chim ùn DCBTT 236

671.

Àoá gùåp àêy nhû röìng gùåp höåi Em khaá nghô chuát tònh keão töåi búá em. HHÀN 171 TCBD I 139 BK a - Àoá vúái àêy nhû röìng mêy gùåp höåi DCNTB II 96 TCBD IV 60

672.

Àoá gùåp nûúác xuöi nïn vöåi lui thuyïìn

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

136

Sao khöng nhúá khi cuâng nhau dûúái cöåi, thïì nguyïìn tûã sanh. DCNTB II 24

673.

Àoá ngheâo thò àêy cuäng ngheâo Hai ta nhû boåt vúái beâo dûúäng nhau. DCBTT 283 TCDG 60

674.

Àoá ngoåc thò àêy cuäng ngaâ Àoá hoa thiïn lñ, àêy laâ mêîu àún. HPV 124

675.

Àoá thöët lúâi àïën àêu daå em sêìu túái àêëy Cuöåc chung tònh àöi àûáa mònh chûa àùång bao lêu Tai nghe söng Ngên, Ö Thûúác bùæc cêìu Xong chûa húäi baån, baån toã àuöi àêìu em hay? DCBTT 154

676.

Àoá trai àêy cuäng laâ trai Mùåc tònh ngûúâi nghôa àaânh ai thò àaânh. TCBD I 207

677.

Àoá tûúãng loâng mònh Mònh tûúãng nghôa ta Chûä thêët chûä gia noá laâ möåt chûä Chûä têm chûä chñ noá laâ möåt loâng Chûä duåc laâ muöën, chûä toâng laâ theo Anh yïu em bêët luêån giaâu ngheâo Coá ai gaánh cuãa lïn àeâo maâ cên? Dêìu maâ thua suát àöi phên Trong saách coá chûä phuá bêìn tûúng lên1. DCNTB II 96

678.

Àoá vaâng àêy cuäng kim ngên 1

Phuá bêìn tûúng lên: ngûúâi giaâu ngûúâi ngheâo gêìn guäi nhau.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

137

Àoá àùång mûúâi phêìn àêy chñn coá dû CHG 2

679.

Àoá1 vúái àùng1 anh kïu rùçng möåt hoå Trùng vúái àeân ai toã hún ai?

a

HHÀN 171 BK a - Trùng vúái àeân, xem ai toã hún ai? DCNTB I 194

680.

Àoá vúái àêy nhû cêy taåo hoáa, Àoá ra vïì àêy khaá loâng thûúng. CHG 24

681.

Àoáa phuâ dung núã chung vûúân ngûå Then khoáa bõt buâng gòn giûä bûúám ong vö. DCNTB I 194

682.

Àoaån sêìu mònh dïî thúã, dïî than Sêìu töi khaác thïí nhang taân àïm khuya Buöìn rêìu muöën boã ra ài Súå e thêët hiïëu löîi khi sinh thaânh Dûát ài thò daå khöng àaânh Maâ xa nhên ngaäi nhû chó maânh thùæt gan. HMN 22 - 23

683.

Àoái cúm hún keã no rau Khoá maâ quên tûã hún giaâu tiïíu nhún. HHÀN 257 BK a - Ngheâo maâ quên tûã hún giaâu tiïíu nhên CVPD 23

684.

Àoái cúm raách aáo maâ gêìy No cúm êëm aáo cuäng taây vúå anh Keám ùn, keám mùåc maâ xanh No cúm êëm mùåc vúå anh naâo taây. TCBD II 214 TNPD II 72

1

Àoá, àùång: nhûäng duång cuå àaánh bùæt caá.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

685.

138

Àoái loâng ùn àoåt chuöëi ri Àoái nùm, àoái thaáng phaãi àoái chi möåt ngaây. HT 252

686.

Àoái loâng ùn haåt chaâ laâ Àïí cúm nuöi meå, meå giaâ yïëu rùng.

a

HHÀN 89 HT 211 VNP1 I 153 VNP7 306 BK a - Àïí cúm nuöi meå, súå meå giaâ yïëu rùng DCNTB I 194

687.

Àoái loâng ùn khïë xoát xa Khïë chua muöëi mùån loâng ta böìi höìi. DCBTT 229

688.

Àoái loâng ùn laá rau lu Coân hún laâm mûúán lñ Xu1 möåt ngaây DCTH 65

689.

Àoái loâng ùn möåt quaã sung Quaã xanh thò chaát, quaã höìng thò chua. DCBTT 227

690.

Àoái loâng ùn nùæm laá sung

a

Chöìng möåt thúâi lêëy, chöìng chung thúâi àûâng.

b

ÀNQT 113a LHCD 50b NPGT 17b NPNN 3a TNPDI 117 BK a - Àoái thò ùn nùæm laá sung HHÀN 230 NGCK 97b PTK 19b THÀQ 5 b - Chöìng riïng thúâi lêëy chöng chung thúâi àûâng NASL II 30b - Chöìng möåt vúå möåt, chöìng chung thò àûâng NGCK - Chöng möåt thò lêëy, vúå chung thò àûâng PTK

691.

Àoái loâng ùn nùæm laá sung Chöìng möåt thò lêëy, chöìng chung thò àûâng 1

Lñ Xu: úã xaä Thaåch Bònh, huyïån Thaåch Thaânh, tónh Thanh Hoáa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

139

Möåt thuyïìn möåt laái chùèng xong Möåt chônh àöëi gaáo coân nong tay vaâo. HT 208 TCDG 73 VNP1 I 162 VNP7 299 Xem thïm M 585, 586

692.

Àoái loâng ùn nûãa quaã sim

a

Uöëng lûng baát nûúác ài tòm ngûúâi thûúng Ngûúâi thûúng úi húäi ngûúâi thûúng! Ài àêu maâ àïí buöìng hûúng laånh luâng? HPV 147 HT 172 BK a - Àoái loâng ùn nûãa traái sim VNP1 I 65 VNP7 189

693.

Àoái loâng ùn nûãa traái sim

a

Uöëng lûng baát nûúác ài tòm ngûúâi thûúng. CVPD 10 DCBTT 218 TCBD IV 32 TNPDI 117 BK a - Àoái loâng ruöåt thùæt têån tim bk DCBTT - Àoái loâng ùn nhûäng traái xiïm HHÀN 230

694.

Àoái loâng ùn traái khöí qua1 Nuöët vö thò àùæng nhaã ra baån cûúâi CHG 30 HHÀN 49 TCBD I 506, 609 BK a - Nuöët ài thò àùæng nhaã ra baån cûúâi CVPD 12

695.

Àoái loâng ùn traái khöí qua Nuöët vö thò àùæng, nhaã ra baån cûúâi - Baån cûúâi thò mùåc baån cûúâi Thaáng nùm ài cûúái, thaáng mûúâi coá con - Coá con nïn phaãi thua ngûúâi Mùæc cöng cho buá, mùæc cûúâi vúái con. DCNTB I 252

696.

Àoái loâng ùn traái öíi non Nhõn cúm nuöi meå, cho troân nghôa xûa. DCNTB II 155

1

Khöí qua: Mûúáp àùæng (tiïëng Nam Böå).

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

697.

140

Àoái loâng ùn traái thanh yïn Töåi chi laâm beá, nùçm riïng möåt mònh. DCNTB II 161

698.

Àoái loâng lïn àööång(àöìi) ùn sim. Xuöëng khe gaánh nûúác, àöåöåâc (huä) chòm gioáng tröi.

a

bk a - Xuöëng khe uöëng nûúác ài tòm ngûúâi thûúng DCBTT 226

699.

Àoái loâng miïång vêîn coân tûúi Naâo ai àem neát noái cûúâi ài àêu. HPV 124

700.

Àoái no möåt vúå möåt chöìng Möåt niïu cúm têëm, dêìu loâng ùn chúi. ÀNQT 113a HHÀN 230 HT 196 LHCD 50b NNPD 55 THÀQ 5 TNPDI 117 Sûãa laåi: HHÀN vaâ THÀQ chùæp thïm À 659. Nhbs àaä taách ra

701.

Àoái thò ùn cúm laåi no Tûâ ngaây coá vúå chùèng doâ ài àêu. NNPD 56 TCBD I 269 TNPDI 117 BK NGCK 174a: Àoái ùn cúm thò laåi no Tûâ ngaây coá vúå khöng doâ ài àïm.

702.

Àoái thò ùn khïë ùn sung

a

Tröng thêëy meå chöìng thò nuöët chùèng tröi.

b

HHDN 218 TCBD II 214 NASL I 43b TNPDI 117 VNP1 I 147 VNP7 315 BK a - Àoái loâng ùn khïë vúái sung ÀNQT 93b NGCK 104a - Àoái loâng ùn khïë ùn sung HT 216 NPNN 5a - Àoái thúâi ùn khïë vúái sung NPGT 20b b - Tröng thêëy meå chöìng thò nuöët chùèng ài ÀNQT NPGT NPNN

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

703.

141

Àoái thò ùn nùæm caám rang Laâm thuï cai Ngêîu1 ùn vaâng chùèng ài. DCTH 65

704.

Àoái thò ùn ngö ùn khoai Àûâng úã vúái dûúång àiïëc tai laáng giïìng. VNP1 I 165 VNP7 312

705.

Àoái thò ùn raáy ùn khoai Chúá thêëy luáa tröî thaáng hai maâ mûâng.

a b

ÀNQT 90b HHÀN 69 - 70 HT 106 LHCD 9a NASL I 12b NASL III 31b TCBD I 609 VNP1 I 42 BK a - Àoái thò ùn àêåu ùn khoai ANPT 14b NGCK 106b PQHT 15b - Àoái thò ùn ngö ùn khoai bk ÀNQT - Àoái thò ùn khïë ùn khoai TCBD II 387, 540 TCBD III 298 TCBD II 72 b - Àûâng thêëy luáa tröí thaáng hai maâ mûâng ANPT NGCK - Chúá thêëy luáa giöî thaáng hai maâ mûâng VNP7 174 - Chúá thêëy luáa röî thaáng hai maâ mûâng NASL III 3a, 23a TCBD III TNPD II Sûãa laåi: + HT chùæp thïm B188. Nhbs àaä taách ra. + TCBD II TCBD III TNPD II chùæp thïm K 36 Nhbs àaä taách ra.

706.

Àoái thò àêìu göëi phaãi boâ Caái chên hay chaåy, caái gioâ hay ài. TNPD I 117 I VNP 1 II 16 VNP7 330 BK a - Caái chên phaãi chaåy, caái gioâ phaãi ài TCBDI 117

707.

Àoái thò nùång mùåt sa maây No thúâi tûác buång, Trúâi hay chùng Trúâi. HT 119 NASL III 93a NNPD 55 TCBDI 506 TCBDI 117

1

Cai Ngêîu: tïn àõa chuã úã xaä Thaåch Bònh, huyïån Thaåch Thaânh, Thanh Hoáa.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

708.

142

Àoái thò theâm thõt, theâm xöi Hïî no cúm teã, thò thöi moåi àûúâng.

a

NASL III 11a TCBD II 418 TNPDI 117 BK a - Àaä no cúm teã thò thöi moåi àûúâng ÀNQT 89a LHCD 16a

709.

Àoân gaánh cho cong Àöi quang cho nuöët ài rong chúå àöìn Ba nùm trêën thuã lûu àöìn Tai nghe tiïëng haát, tiïëng meân àûúâng trong Àöi daãi yïëm em, em boã thong dong Cöí tay lûúån voâng nhû noän chuöëi non Em chó khoe em àeåp em gioân Lúâi ùn nïët noái em coân keám xa Coá khön ngoan cuäng thïí àaân baâ. QHBN 276

710.

Àoán ngùn àûúâng sùæt Töi hoãi gùæt chung tònh Àiïíu xa mai, mai xa àiïíu Töi xa mònh taåi ai? Caá sêìu ai caá laåi quaåt àuöi Nhû lan sêìu huïå, nhû töi sêìu mònh Ngaây sêìu duyïn, töëi laåi sêìu tònh Nûúác mùæt ra lai laáng nhû bònh nûúác nghiïng Traách ai laâm duyïn phêån àaão àiïn Mònh úi! Trai anh huâng chõu thaãm, gaái thuyïìn quyïn chõu sêìu. HMN 28 - 29

711.

Àoâng àong vui àaåo àoâng àong

a

Treã chúi àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ.

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

143

ÀNQT 101a LHCD 33b BK a - Àoâng àong ài àaåo àoâng àong TCBD I 609 TNPDI 117 - Loâng àong chúi àaåo loâng àong NASL II 35b - Àoâng àong chúi àaåo àoâng àong NGCK 172a b - Treã vui àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ NASL IV 46b NGCK TNPD I TNPD I - Treã giong àaåo treã, giaâ giong àaåo giaâ bk NGCK - Treã chúi àaåo treã, giaâ chúi àaåo giaâ bk LHCD

712.

Àöí lûãa than nïn vaâng löån trêëu Anh maãng thûúng thêìm chûa thêëu daå em.

a

HHÀN 171 TCBD I 140 BK a - Anh maãng thûúng thêìm khöng thêëu daå em DCNTB I 97

713.

Àöë ai bùæt chaåch àaâng àuöi Bùæt chim àêìu caánh, bùæt ngûúâi trong trùng. NNPD 56 TCBD I 609 TNPDI 117 VNP7 78 BK a - Bùæt chim trong trûáng, bùæt ngûúâi trong gûúng HPV 90

714.

Àöë ai beã naång chöëng trúâi Àan gaâu taát biïín goåi ngûúâi khön ngoan. CVPD 29

715.

Àöë ai bïën Seát mêëy ngûúâi? Nuái Mêìu1 bao àaá, chúå Trúâi bao phiïn? Àöë ai öng Baânh Töí söëng bao niïn? Con àoâ anh àaä bao phen vûúåt ghïình? DCTH 104

716.

Àöë ai biïët àaá mêëy hoân Tua rua mêëy chiïëc, trùng troân mêëy àïm?

1

Nuái Mêìu: thuöåc xaä Cêím Vên, huyïån Cêím Thuãy, tónh Thanh Hoáa.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

144

ÀNQT 117a LHCD 54b HT 99 NNPD 56 TCBD II 491 TCBD III 225 TNPDI 118 VNP7 77 BK HHÀN 97: Àöë ai biïët nuái mêëy hoân - Sao Vua mêëy caái, trùng troân mêëy núi?

717.

Àöë ai biïët luáa mêëy cêy

a

Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng.

b

CVPD2 HHÀN 262 HT 99 TCBD II 491 TNPDI 118 VNP7 78 BK a- Àöë ai biïët nuái mêëy cêy ÀNQT 117a THQP 19a b - Biïët söng mêëy laåch, biïët mêy mêëy tûâng ÀNQT THQP

718.

Àöë ai biïët luáa mêëy cêy Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng? Àöë ai queát saåch laá rûâng Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy? CDNÀ 73 TCBD I 507 VNP1 II 118

719.

Àöë ai biïët nuái mêëy hoân Sao rua mêëy caái trùng troân mêëy àïm? - Sao rua chñn caái coân nùçm, Trùng troân coá möåt bûäa rùçm maâ thöi. CHG 19

720.

Àöë ai biïët nuái mêëy hoân Sao Rua mêëy caái, trùng troân mêëy àïm? - Söng bao nhiïu nhaánh, nuái bêëy nhiïu hoân Sao Rua baãy caái, trùng troân chó möåt bûäa rùçm maâ thöi. DCNTB I 132

721.

Àöë ai biïët rïët mêëy chên Cêìu Ö mêëy nhõp, chúå Àöìng Xuên mêëy ngûúâi? Em úi rïët ba mûúi saáu chên Cêìu Ö ba mûúi saáu nhõp, chúå Àöìng Xuên ba mûúi saáu ngûúâi. HPV 87

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

722.

Àöë ai bûng kñn miïång bònh Àöë ai àan thuáng cho mònh uáp voi Hoãi thùm cö Bûúãi Haâng Gai Quêìn söìi yïëm nhiïîu cho ai mêët röìi Biïët chùng hoåa coá öng Trúâi Chuyïån naây àïën Buåt cuäng cûúâi nhùn rùng Tre giaâ tuãi theån vò mùng Chua ngoa maâ cuäng gioá trùng nûäa laâ. CDHN 128

723.

Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã chung. a ÀNQT 102b LHCD 27b BK a - Chûâa àûúåc thuöëc chñn, chûâa nùçm chung àöi TCBD I 269 Xem thïm À 733, 734

724.

(a) Àöë ai ngöìi voäng khöng àûa Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm chung húi - Coá töi chûâa àûúåc maâ thöi Chûâa ùn thuöëc chñn, chung húi chùèng chûâa. TCBD I 139 TNPDII 72

(b) Àöë anh chûâa àûúåc rûúåu tùm Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm chung húi Rûúåu tùm anh àaä chûâa röìi Thuöëc chñn chûâa àoaån chung húi khöng chûâa. HT 202 Xem thïm À 733, 734

725.

Àöë ai àïëm àûúåc àaá ngêìm Àïí ta beã laái, laái cêìm quen tay? DCTH 103

145

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

726.

146

Àöë ai àöët chaáy ao beâo Àïí ta gaánh laá Àöng Triïìu vïì ngêm Bao giúâ cho àaá moåc mêìm

a

Thúâi ta kïët nghôa tri êm vúái mònh.

b

ÀNQT 117a THQP 19a TNPDII 72 BK a - Bao giúâ cho àaá sinh mêìm LHCD 55a b - Thò ta kïët nghôa tri êm vúái naâng TCBD I 455 TCBD III 474 bk TNPD II

727.

Àöë ai kheáo nùån, kheáo reân Quaã cau kheáo tiïån, cöåt àeân kheáo xêy Nhên tònh ai kheáo ào mêy Gaái Kñnh Têm1 lêëy chöìng Thiïån Sô1 Tóa rêu chöìng mang tiïëng böåi phu2 Trúã ra vïì thñ phaát3 ài tu Tay chuöng tay moä ruâ rò Miïång thñ phaát vaái, tay thò ru con. QHBN 317-328

728.

Àöë ai lùån xuöëng vûåc sêu

a

Maâ ào miïng caá uöën cêu cho vûâa. HHÀN 97 HT 99 NASL IV 46b NNPD 57 TCBD I 609 THQP 26b TNPDI 118 VNP1 II 91 VNP7 77 BK a - Mêëy ai lùån xuöëng vûåc sêu HHÀN 99 - Àöë ai nhaãy xuöëng ao sêu CHG 30

729.

Àöë ai lïn coäi öng trùng Àïí töi mûúån gioá caác Àùçng4 àûa duyïn 1

2

Kñnh Têm vaâ Thiïån Sô: hai nhên vêåt trong truyïån Quan Êm Thõ Kñnh.

Böåi phu: phaãn böåi chöìng. Thñ phaát: cùæt toác (àïí ài tu). 4 Caác Àùçng hay gaác Àùçng: tûác Àùng Vûúng Caác, gaác Àùçng Vûúng, möåt cöng trònh kiïën truác nöíi tiïëng do Àùçng Vûúng, con vua Àûúâng cho xêy dûång trïn cûãa söng Chûúng Giang, tónh Giang Têy, Trung Quöëc. Theo Truyïån Vûúng Böåt, thò möåt nùm nhên tiïët Truâng cûãu (möìng 9 thaáng 9 êm lõch), àö àöëc Diïm Baá Dûä (coá saách cheáp laâ Phuâ) thïët tiïåc úã gaác Àùçng Vûúng. Vûúng 3

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Chuáng töi nhû chiïëc thuyïìn nan

147

a

Cheâo ra baäi bïí àoán khaách thiïëu niïn böìi höìi Àûúâng lïn trêën aãi xa xöi Rùçng ngûúâi coá biïët rùçng töi nhúá ngûúâi. bk a - Chuáng töi nhû chiïëc thuyïìn quyïn QHBN 270

730.

Àöë ai lïn àïën söng Ngên Bùæt con võt nûúác maâ ùn con caá Trúâi. NGCK 163b

731.

Àöë ai lûúåm àaá quùng trúâi

a

Àan gaâu taát biïín, gheåo ngûúâi trong trùng.

b

ÀNQT 117b VNP7 77 BK a - Àöë ai lûúåm àaá quùèng trúâi TCBD II 491 TNPDI 118 - Àöë ai lûúåm àaá vaá trúâi TCBD I 325 - Àöë ai lûúåm àaá neám trúâi HHÀN 257 b - Àan gaâu taát biïín gheåo ngûúâi cung trùng HHÀN HT 99 LHCD 55a TCBD I

732.

Àöë ai may tuái àûång trúâi

a

Àan gaâu taát bïí giïët voi xem gioâ. TNCD 97 BK a - Àöë ai àan tuái àûång trúâi NNPD 57

733.

Àöë ai nùçm voäng khöng àûa Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm.

a

ÀNQT 102b LHCD 27b NQPN 13 TCBD I 406 BK a- Ru con khöng haát anh chûâa nguyïåt hoa

Böåt luác naây múái 16 tuöíi, trïn àûúâng ài thùm cha, àûúåc tin liïìn vöåi vaä tòm àïën. Àûúâng xa, àaáng leä phaãi ài mêëy ngaây, nhûng nhúâ thuêån gioá nïn chó trong möåt àïm thuyïìn cuãa Vûúng Böåt àaä àïën núi. Vûúng Böåt àaä kõp thúâi dûå tiïåc, vaâ trong bûäa tiïåc, öng àaä laâm baâi Àùçng Vûúng caác tûå nöíi tiïëng. Tö Àöng Pha coá cêu thú: “Thúâi lai phong töëng Àùçng Vûúng Caác” (Gùåp thúâi gioá àûa àïën gaác Àùçng Vûúng), yá noái laâ gùåp dõp may mùæn. Trong vùn hoåc cöí, gaác Àùçng, Àùçng caác, gioá Àùçng v.v... àïìu chó dõp may hiïëm coá, cú höåi thuêån lúåi.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

148

NNPD 56 TCBD I 270 TCBD III 474 TNPDI 117 VNP7 273 Xem thïm À 723, 724

734.

Àöë ai nùçm voäng khöng àûa

a

Ru con khöng haát anh chûâa rûúåu tùm Àöë ai chûâa àûúåc rûúåu tùm Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã chung.

b

ANPT 6a BK a - Àöë ai ngöìi voäng khöng àûa KSK 8a b - Chûâa ùn thuöëc chñn chûâa nùçm nguã trûa KSK Xem thïm À 723, 724

735.

Àöë ai nùæm caát lïn hoân Àïí ta veä nguyïåt, nguyïåt troân nhû gûúng? DCTH 103

736.

Àöë ai quùng àaá qua söng Quùng àaá, àaá nöíi, quùng böng, böng chòm? HPV 90

737.

Àöë ai queát saåch laá rûâng

a

Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy.

b

HHÀN 49, 110 262 NASL I 16a NNPD 56 TCBD I 326 TCBD II 491 TNPD I 118 BK a - Àïí anh khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy VNPS 99b b - Giùng tay àoán gioá, gioá àûâng rung cêy CVPD1

738.

(a) Àöë ai queát saåch laá rûâng Àïí ta baão gioá, gioá àûâng rung cêy

a

Rung cêy rung cöåi rung caânh

b

Rung sao cho chuyïín chuáng mònh thò rung.

c

ÀNQT 117b BK a - Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy HT 161 LHCD 55a TCBD I 139 - Àïí anh khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

149

VNP1I 63 VNP7 186 b - Rung cêy, rung cöîi, rung caânh TCBD I VNP1 I VNP7 c - Rung sao cho chuyïín loâng anh vúái naâng. HT TCBD I VNP1 I VNP7

(b) Àöë ai queát saåch laá rûâng Àïí ta baão gioá, gioá àûâng rung cêy

a

Rung caânh, rung cöåi, rung cêy Rung sao cho chuyïín cêy naây thúâi rung.

b

THQP 19a BK a - Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy PDCD4 b - Rung sao cho chuyïín caânh naây thò rung PDCD Xem thïm: Ú 81 R270

739.

(a) Àöë ai queát saåch laá rûâng Àïí ta khuyïn gioá, gioá àûâng rung cêy Àöë ai biïët luáa mêëy cêy Biïët söng mêëy khuác, biïët mêy mêëy têìng. NGCK 141 a

(b) Em àöë anh biïët luáa mêëy cêy Biïët söng mêëy khuác biïët mêy mêëy tûâng - Àöë em queát saåch laá rûâng Àïí anh khuyïn gioá cho àûâng rung cêy.

a

bk a- Àïí anh khuyïn gioá gioá àûâng rung cêy. KSK 4a

740.

Àöë ai taát bïí cêëy quyâ1 Thò töi vúä nuái Tam Quy2 tröìng cheâ. DCTH 45

741.

Àöë ai taát bïí tröìng kï

a

Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chúi.

b

1 2

Cêëy quò: cêëy cêy hoa quò, coân goåi laâ hoa hûúáng dung. Nuái Tam Qui: úã huyïån Haâ Trung úã Thanh Hoáa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

150

ÀNQT 117b TNPD 97 BK a - Àöë ai taát söng tröìng kï LHCD 55a - Àöë ai lêëp bïí Àöng Khï HT 135 - Àöë ai taát bïí Àöng Khï TCBD I 506 TCBD II 520 - Àöë ai taát bïí Àöng kia NNPD 57 TNPDI 118 VNP7 77 b - Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chiïm HT TCBD I TCBD II TNPDI VNP7

742.

Àöë ai taát giïëng tòm kim? Àöë ai töët àeåp hún Tiïn trïn trúâi? Àöë ai àem nûúác lïn trúâi? Àöë ai àem gioá trïn trúâi xuöëng àêy? Àöë ai lêëy lûãa trong cêy? Àöë ai xe chó tûâ àêy sang Taâu? Àöë ai biïët lõch bïn Taâu Àöë ai coá cuãa àûáng àêìu tónh Thanh? Àöë ai lïn thaác xuöëng ghïình Àöë ai laåi taåc cho thaânh taán bia? Àöë ai ài súám vïì khuya? Àöë ai gaánh nuái maâ chia àùæp trúâi? - Baâ Nûä Oa taát giïëng tòm kim Phûúång hoaâng töët àeåp hún Tiïn trïn trúâi Röìng thúâi àem nûúác lïn trúâi Vên vuä àem gioá trïn trúâi xuöëng àêëy Öng Toaåi Nhên1 lêëy lûãa trïn cêy Chó nguä sùæc xe nhûäng tûâ àêy sang Taâu Dên ta biïët lõch bïn Taâu Öng Àùng2 lùæm cuãa àûáng àêìu xûá Thanh 1

Toaåi Nhên: Saách Trung Quöëc noái rùçng Toaåi Nhên laâ ngûúâi chïë ra lûãa. Öng Àùng: Àùng quêån cöng Nguyïîn Khaãi àúâi Lï Trung Hûng. Thúâi gian laâm quan úã Thanh Hoáa, Khaãi nöíi tiïëng vïì viïåc vú veát cuãa caãi cuãa nhên dên. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

151

Mùåt trúâi lïn thaác xuöëng ghïình Öng Vöìm1 maâ taåc cho thaânh taán bia Öng Trùng ài súám vïì khuya Öng Nûa2 gaánh nuái maâ chia àùæp trúâi. DCTH 174 - 175

743.

Àöë ai tòm vaãy con caá trï vaâng Tòm gan co teáp baåc, thúâi naâng theo khöng - Chûâng naâo àaá nöíi vöng chòm Muöëi chua chanh mùån, thò tòm lêëy anh. HHÀN 171 Xem thïm: C 1241

744.

Àöë anh chi àûáng, chi quò Chi ài, chi chaåy, chi thò úã hang? HPV 87

745.

- Àöë anh chi sùæc hún dao Chi sêu hún bïí, chi cao hún trúâi? - Em úi mùæt sùæc hún dao Buång sêu hún bïí, traán cao hún trúâi. HPV 87 HT 385

746.

Àöë anh con rïët mêëy chên Nuái Àêìu Mêu mêëy thûúác, chúå Höm mêëy ngûúâi? HHÀN 110 VNP1 II 165 VNP7 129

747.

Àöë anh dûúái êm phuã coá mêëy vua Trïn trêìn gian coá chúå, baán mua mêëy ngûúâi?

1

Öng Vöìm: tûúng truyïìn öng quï úã Àaåi Khaánh, Thiïåu Khaánh, Thanh Hoáa, laâ möåt tay àöì vêåt nöíi tiïëng khùæp vuâng. Nghe tin Lï Phuång Hiïíu (àaåi thêìn triïìu Lñ àûúåc Lñ Thaái Töng phong Àö thöëng nùm 1044) thñch vêåt, öng cûúäi ngûåa àïën laâng cuãa Lï Phuång Hiïíu àïí thûã taâi. Öng thêëy Lï, súå quaá, boã chaåy bõ Lï saách quêåt vaâo vaách àaá chïët ngay. Vaách àaá êëy nay bõ loäm xuöëng goåi laâ nuái Vöìm. 2 Öng Nûa: theo truyïìn thuyïët öng Nûa quï úã nuái Nûa, huyïån Nöng Cöëng, Thanh Hoáa. Chñnh öng àaä gaánh nuái àem raãi caác tónh. Truyïìn thuyïët naây núi khaác vúái cöí tñch vïì öng Nûa (Na sún tiïìu êín, tïn thêåt laâ Trêìn Tu).

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

152

- Dûúái êm phuã coá möåt öng vua Trïn trêìn coá chúå, baán mua hai ngûúâi. DCTH 164

748.

Àöë anh ài hoåc khöng thêìy Cêìm biïn (viïët chûä) khöng buát, em àêy vïì cuâng. DCTH 212

749.

Àöë anh ài hoåc khöng thêìy Laâm baâi khöng buát, gaái naây theo khöng - Em vïì dïåt cûãi khöng go Àûa thoi khöng suöët, anh cho laång vaâng. HPV 89

750.

Àöë anh àöë caã ngûúâi baây Sao sa xuöëng àêët, mêëy ngaây sao lïn? - Khi naâo àaá nöíi böng chòm Naâng Tiïn xuöëng àêët sao tòm sao lïn. HPV 90

751.

Àöë bay biïët biïín bao sêu Biïët söng mêëy ngaã, biïët cêìu mêëy núi. CHG 22

752.

Àöë bay biïët miïëng chi ngon Gaâ löån traái vaãi, cu con ra raâng. CHG 22 BK a - Àöë ai biïët moán chi ngon HHÀN 49 TCBD I 69

753.

Àöë bay con rïët mêëy chên

a

Cêìu Ö mêëy nhõp chúå Dinh mêëy ngûúâi? Chúå Dinh baán aáo con trai Chúå trong baán chó, chúå ngoaâi baán kim. HHÀN 49

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

153

BK a - Àöë anh con rïët mêëy chên TCBD II 520 b - Mêëy ngûúâi baán aáo con trai TCBD II

754.

Àöë bêy lïn voäng àûâng àûa Lïn àu àûâng nhuán thò chûâa lang vên1 CHG 16 BK a - Àöë ai lïn voäng àûâng àûa HHÀN 97

755.

Àöë em ài àïën söng Ngên Bùæt con võt nûúác àang ùn giûäa doâng? - Àöë anh ài àïën chên trúâi Beã hoa quïë àoã, gheåo ngûúâi cung trùng? DCTH 173

756.

Àöåc bònh chûng trûúác tam sún Àöi ta quò xuöëng àïìn ún mêîu tûâ. DCNTB II 155

757.

Àöi anh ài àöi bïn àûúâng Thêëy em ài giûäa hoãi nûúâng ài àêu? Thûa rùçng: Em ài haái dêu Hai anh laåi giúã khùn trêìu múâi ùn - Em laâ con gaái thanh tên Àûúâng naây vùæng veã khöng ùn trêìu ngûúâi Hai anh móm miïång liïìn cûúâi Con nhaâ coá yá nghe lúâi meå cha Trêìu ta laåi boã tuái ta Khöng ùn àuâm laåi, keão maâ heáo ài. DCTH 89

1

Lang vên: gaái löån chöìng.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

154

Xem thïm S30 M 280

758.

Àöi ba, àöi ba Tuöíi cö mònh coân chûâng àöå àöi ba Em vêån caái quêìn trûáng saáo, caái aáo the hoa phêët phú nhuöåm maâu Em àaä xinh, em laåi coá nhiïîu àöåi àêìu Em àöåi caái noán xûá Nghïå ra maâu àiïím trang Em àaä xinh, em laåi nhuöåm caái böå rùng vaâng Maãnh gûúng tû maä thiïëp vúái chaâng ta cuâng soi chung. TCBD I 372 TNPDII 73 - 74

759.

Àöi ba núi coá àoá anh núâ Loâng em khöng möå, möå chúâ núi anh. DCBTT 131

760.

(a) Àöi bïn baác meå cuâng giaâ Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng Muâa heâ cho chñ muâa àöng Muâa naâo thûác êëy cho chöìng ra ài Hïët gaåo thiïëp laåi gaánh ài Hoãi thùm chaâng hoåc úã thò núi nao? Hoãi thùm àïën ngoä thò vaâo Tay àùåt gaánh xuöëng, miïång chaâo: thûa anh!

a

HHÀN 230-231 HT 200 TCBD II 330, 509 TNPD II 74 BK + a - Vöåi àùåt gaánh xuöëng, miïång chaâo: khoan khoan bk TNPD II + QHBN 281: Cêy cao gioá àûúåm la àaâ Thêëy anh hay chûä em àaâ cêåy tröng Muâa heâ cho chñ muâa àöng Muâa naâo aáo nêëy cho chöìng ài thi

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

155

Hïët gaåo em laåi gaánh ài Hoãi thùm trûúâng hoåc úã thò núi nao Hoãi thùm chöî àïën liïìn vaâo Vai thò àùåt gaánh, miïång chaâo: thûa anh! bk a - Cêy kiïu gioá àûúåm la àaâ

(b) Treâo lïn cêy khïë nûãa ngaây Ai laâm chua xoát loâng naây khïë úi!

a

Khïë chïët ài, khïë laåi moåc chöìi Cêy sung coá nhõ, cêy haânh coá hoa

b

Àöi bïn baác meå thò giaâ Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng Muâa heâ cho chñ muâa àöng Muâa naâo aáo êëy cho chöìng ài thi Hïët gaåo em gaánh gaåo ài Hoãi thùm trûúâng hoåc vêåy thò núi nao? Hoãi thùm àïën ngoä maâ vaâo Tay cêët gaánh gaåo miïång chaâo: Thûa anh. TrCH 16 BK a - Ai laâm chua xoát loâng maây khïë úi THÀQ 23 b - Cêy sung coá nhõ cêy höìi coá hoa THÀQ Xem thïm À 459, T 1659, 1660, 1661

761.

Àöi bïn baác meå thò giaâ Lêëy ai coi soác cûãa nhaâ cho anh? DCTH 104

762.

Àöi bïn baác meå thò giaâ Lêëy anh hay chûä àïí maâ cêåy tröng. NGCK 146a BK a - Hai bïn baác meå thúâi giaâ NASL II 13a Xem thïm À 459

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

763.

156

Àöi bïn baác meå tû tïì Anh ài laâm rïí em vïì laâm dêu Chùèng tham nhaâ göî xoan àêu Tham vò möåt nöîi em mau miïång cûúâi Trùm quan mua lêëy miïång cûúâi Trùm quan khöng tiïëc, tiïëc ngûúâi höìng nhan. DCTH 104

764.

Àöi bïn baác meå tûúng tïì Ngûúâi ài laâm rïí, töi vïì laâm dêu Ngûúâi nhû con möåt nhaâ giaâu Töi nhû caânh quïë bïn Taâu àûa sang Ngûúâi nhû laá ngoåc caânh vaâng Nùm anh em chuáng töi choån möåt, bùçng loâng ai chûa? QHBN 256

765.

Àöi bïn cûãa maáng song kïì Tiïëng tùm anh chõu, em vïì tay ai? DCTH 116 HT 370

766.

Àöi bïn haâng xûá giaän ra Àïí töi àöëi àõch vúái ba cö naây Àûúåc thúâi ùn àôa trêìu àêìy Thua thúâi cúãi aáo trao tay ra vïì. TCBD II 481 TNPDII 73

767.

Àöi bïn thung cöîi huyïn giaâ1 Xin ngûúâi àõnh liïåu töi àaâ àûúåc tröng Ngûúâi nhû huï núã sên röìng Töi nhû ngoåc bñch caânh quyânh giao lên

1

Thung huyïn: cuäng goåi laâ xuên huyïn. Thung laâ möåt thûá cêy lúán tûúng tûå nhû ngûúâi cha trong gia àònh. Huyïn laâ möåt giöëng cêy coã, cuäng goåi laâ “vong ûu thaão”, ngûúâi ta cho laâ ùn noá giaãi àûúåc phiïìn. Theo tuåc Trung Quöëc xûa: huyïn tûúång trûng cho ngûúâi meå, ngûúâi ta tröìng noá úã chöî meå úã. Thung huyïn laâ cha meå.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Xin ngûúâi xñch laåi cho gêìn Àïí töi kïët ngaäi Chêu, Trêìn chõ Hai Xin chõ Ba àûâng coá nghe ai Thaã chöng àûúâng nghôa, rêëp gai löëi àònh. QHBN 327 - 328

768.

Àöi cö vaác gêåy choâi àaâo Cö lúán, cö beá, cö naâo vúái ai? Cö lúán vuöët buång thúã daâi Trúâi úi àêët húäi lêëy ai àúä buöìn? Cö beá mùåc yïëm húã lûúân Àïm nùçm ngoã cûãa, con lûún boâ vaâo Gioá nam àaánh töëc yïëm àaâo Anh nghô oaãn trùæng anh vaâo thùæp nhang Hai cö böën oaãn roä raâng Anh xin möåt chiïëc, cö naâng khöng cho. TCBD II 273 TNPDII 74

769.

Àöi chim se seã ùn reä àûúâng caây Àöi àûáa ta thûúng vöåi ñt ngaây röìi thöi. TCBD I 455

770.

Àöi chuáng ta duyïn phêån phaãi chiïìu Dêy tú höìng àang xe vêën vñt Caái súåi chó àiïìu baâ Nguyïåt kheáo xe Àöi chuáng ta duyïn phêån phaãi chiïìu. HGVP 33

771.

Àöi duyïn ta nhû loan vúái phûúång Núä loâng naâo àïí phûúång lòa cêy Muöën cho coá àoá, coá àêy Ai laâm nïn nöîi nûúác naây chaâng öi! Thaâ rùçng chùèng biïët thò thöi

157

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

158

Biïët chi göëi chiïëc leã loi thïm phiïìn. TCBD I 140, 215 TNPD II 73

772.

Àöi àûáa ta nhû Nguyïåt Nga ngaây trûúác Àaä trao lúâi heån ûúác vúái Vên Tiïn1 Liïìu mònh qua cöëng Têy Phiïn Vai mang bûác tûúång, giûä lúâi nguyïìn khöng phai. DCBTT 89

773.

Àöi höìi dan dñu vò duyïn Ra tay keâo keã hùèn hiïn con nhaâ. HPV 102

774.

Àöi ta ùn möåt quaã cau Giêëu thêìy giêëu meå àûa sau boáng àeân Chûa quen ài laåi cho quen Chûa gêìn ài laåi vaâi phen cho gêìn. DCTH 104

775.

Àöi ta ùn möåt traái cau Giêëu cha giêëu meå ùn sau boáng àeân. CHG 22

776.

Àöi ta bùæt beán nhau röìi Ai vo chùèng saåch, ai nhöìi chùèng ài. HPV 123 VNP7 437

777.

Àöi ta bùæt beán nhau röìi Coá xa nhau nûäa taåi Trúâi maâ xa. CDTCM 29

778.

Àöi ta bïn baân aán giao lên Mùåt thò thêëy mùåt nùçm gêìn thò khöng Cuäng vò ai keã àúåi ngûúâi tröng

1

Nguyïåt Nga, Vên Tiïn: hai nhên vêåt chñnh trong truyïån Luåc Vên Tiïn cuãa Nguyïîn Àònh Chiïíu.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

159

Thaãm sêìu naây muöën nhaãy xuöëng söng liïìu mònh Anh àûâng àem daå bêët bònh Àaânh boã em laåi möåt mònh bú vú. TCBD IV 38

779.

Àöi ta caách möåt con söng Muöën sang anh ngaã caânh höìng cho sang. DCNTB I 194

780.

Àöi ta caách trúã Húán Ngö1 Cuäng nhû rau nhuát thaã höì khöng tûúi. CHG 18

781.

Àöi ta cên sùæc cên taâi Saánh to Haåc Haãi2, saánh daâi Hoaânh Sún3 DCBTT 135

782.

Àöi ta muöën cêëy mûúán caây thuï Àoâ lïn lïn doåi, àoâ vïì vïì theo. DCBTT 242

783.

Àöi ta chùèng àùång sum vêìy Khaác naâo chiïëc nhaån laåc bêìy kïu sûúng.

a

HT 180 VNP7 188 BK a - Cuäng nhû chim nhaån laåc bêìy kïu sûúng TCBDI 140 - Khaác naâo chñch nhaån laåc bêìy kïu sûúng CHG 19

784.

Àöi ta chùèng möët thò mai Chùèng trong thaáng chaåp thò ngoaâi thaáng giïng. CHG 8

785.

Àöi ta chó quyïët àöi ta Àaá vaâng cuäng quyïët, phong ba cuäng liïìu.

1

Húán Ngö: tûác Húán Ngö laâ caác nûúác thúâi Xuên Thu Chiïën Quöëc (Trung Hoa). ÚÃ àêy chó sûå xa caách. 2 Haåc Haãi: phaá Haåc Haãi úã Lïå Thuãy, Quaãng Bònh. 3 Hoaânh Sún: tûác laâ àeâo Ngang, daäy nuái laâm phên giúái Haâ Tônh vaâ Quaãng Bònh.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

160

CDTCM 29

786.

Àöi ta chñch huyïët ùn thïì Keã úã Nöng Cöëng ngûúâi vïì Quaãng Xûúng Nuái Nûa1 coá lúã thaânh àûúâng Söng Àú2 coá lêëp nïn rûâng cêy xanh Trúâi cao coá àöí tan taânh Àöi ta vêîn giûä troån tònh àöi ta. DCTH181 HT 381

787.

Àöi ta cuâng baån chùn trêu Cuâng mùåc aáo vaá nhuöåm nêu möåt haâng Bao giúâ cho gaåo beán saâng Cho trùng beán gioá, cho naâng beán anh. CDTCM 75 TCDG 58

788.

Àöi ta àaä kïët lúâi nguyïìn Lïn non em cuäng lïn doåi, xuöëng thuyïìn em cuäng xuöëng theo Lïn non em cuäng lïn theo Xuöëng thuyïìn em cuäng ngöìi leo maån thuyïìn. DCBTT 77

789.

Àöi ta àaä quyïët möåt bïì Anh chúi hoa coá phuå xin thïì vúái em - Thöi thöi àûâng chöëi àûâng thïì Vúå anh laâ baån anh ài vïì vúái em. HPV 124

790.

Àöi ta àaä quyïët thò liïìu Gêîm nhû con treã chúi diïìu àûát dêy.

1

Nuái Nûa: Tûác laâ Na Sún, möåt daäy nuái cao daâi, chaåy doåc theo àõa giúái phña têy huyïån Nöng Cöëng, tónh Thanh Hoáa. 2 Söng Àú: möåt àoaån söng Maä chaåy qua xaä Quaãng Chêu, huyïån Quaãng Xûúng, tónh Thanh Hoáa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

161

HPV 124 Xem thïm À 838

791.

Àöi ta àaä thöët lúâi thïì

a

Con dao laá truác àaä kïì toác mai Dùån doâ ai chúá quïn ai NPGT 10b BK a - Àöi ta àaä troát lúâi thïì NGCK 98b NNPD 56 PTK 18b TNPDI 121 b - Dùån rùçng ai chúá quïn ai NGCK NNPD TNPDI - Nhuã rùçng ai chaã quen ai PTK Xem thïm R 150

792.

Àöi ta àaä troát lúâi thïì ÚÃ àêy thò nhúá ra vïì thò thûúng Anh ra vïì gûãi bûác thû thûúng AÁi ên ngaân nöîi, tú vûúng trùm túâ. DCTH 185

793.

Àöi ta àaä troát lúâi thïì ÚÃ àêy thò nhúá ra vïì thò thûúng Ra vïì loâng nhûäng vêîn vûúng AÁi ên ngaân nöîi, neão àûúâng chia àöi. HT 382

794.

Àöi ta àûáng laåi song song Nhû àöi àuäa baåc àïí trong mêm vaâng. HPV 122

795.

Àöi ta gùåp gúä giûäa àûúâng Baác meå thúâi vùæng hoå haâng thúâi xa Cêìm tay doâ hoãi lên la Tay naây chöìng àaä hay laâ thanh tên. NASL I 9b

796.

Àöi ta gùåp nhau giûäa àaâng

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

162

Tiïìn thúâi chùèng coá baåc vaâng cuäng khöng Lêëy chi traã nghôa àïìn cöng Lêëy cho cho thoãa têëm loâng àöi ta. DCTH 86 - 87

797.

Àöi ta gùåp nhau giûäa àöìng Ngûúâi dûng ai biïët vúå chöìng ai hay Bêy giúâ ta gùåp nhau àêy Thuãy chung ta ngoã, lúâi nay trao lúâi Kòa kòa caá cuäng töët àöi Luáa kia con gaái, cuäng àïën thúâi àêm böng. DCTH 88

798.

Àöi ta giêëy trùæng möåt túâ Àûng nghi maâ töåi, àûâng ngúâ maâ oan. HPV 122 BK DCNTB I 96 Àöi ta nhû giêëy möåt túâ Chúá nghi maâ töåi, chúá ngúâ maâ oan.

799.

Àöi ta kïët nghôa phaãi thò Dêìu cho sang caã, haân vi cuäng bïìn. DCNTB II 96

800.

Àöi ta kïët nghôa vúå chöìng Cuâng nhau êu yïëm àïm àöng phó tònh Thêëy em sùæc saão àeåp xinh Muöën sao cho àùång gêìn mònh múái ûng. TCBD IV 25

801.

Àöi ta laâ nghôa tao khang Xuöëng khe bùæt öëc, lïn ngaân haái rau. HHÀN 231 HT 198 NNPD 56 TCBDII 330 NP1I 141 VNP7 287 BK a - Xuöëng khe bùæt öëc lïn àaâng haái rau

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

163

NGCK 96a TCBDIII 475 TNPDI 118

802.

Àöi ta laâ núå laâ tònh Laâ duyïn, laâ kiïëp àöi mònh kïët giao Em nhû hoa mêån, hoa àaâo Caái gò laâ ngaäi tûúng giao húäi naâng. TCBD I 208 TCBD III 475 TNPD II 72

803.

Àöi ta laâ phêån àöi ta Quaåt, trêm loan quïë meå cha coân cêìm Höì mong kïët ngaäi tri êm Lêëy quaåt che miïång noái thêìm cuâng nhau Àaä àaânh anh trûúác em sau Nhûng ta phaãi quyïët vúái nhau möåt loâng. DCTH 142

804.

Àöi ta laâm baån thong dong

a

Nhû àöi àuäa ngoåc nùçm trong mêm vaâng

b

Búãi chûng thêìy meå noái ngang Àïí cho àuäa ngoåc mêm vaâng caách xa. HHÀN 231 TCBD I 561 THQP13b TNPD II 73 BK a - Hai ta laâ baån thong dong HT 183 - Àöi ta laâ baån thong dong VNP 1I 114 - 115 VNP7 257 - 258 b - Cho nïn àuäa ngoåc mêm vaâng xa nhau HT VNP1I VNP7 Sûãa laåi: HHÀN 231 chùæp thïm hai doâng àêìu À 817 Nhbs àaä taách ra

805.

Àöi ta lêëm têëm hoa nhaâi Chöìng àêy vúå àêëy keám ai trïn àúâi Muöën cho gêìn chúå ta chúi Gêìn söng tùæm maát, gêìn núi ài vïì. HT 197 TCBDI 207 TNPD II 73 VNP1 I 139 VNP7 285

806.

Àöi ta mùåt nguyïåt höm rùçm

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Búãi chûng mûa dêìm nhòn chùèng thêëy sao Búãi chûng cha meå eáp vaâo Laâm cho khöën khöí àúâi naâo cho ra Thaác ài súå tiïëng gieâm pha Thiïåt thên maâ miïång ngûúâi ta chï cûúâi Chúi trùng khöng theån vúái trúâi Chúi gûúng khöng theån vúái ngûúâi trong gûúng Húäi ngûúâi em nhúá em thûúng Söëng coân em nguyïån cuâng chaâng trùm nùm. CDTCM 140

807.

Àöi ta múái ngöå höm nay Möåt àïm laâ ngaäi, möåt ngaây laâ duyïn. DCNTB II 54b

808.

Àöi ta mûa ûúát aáo röìi Kiïëm àöi àoã lûãa vö ngöìi ta hú. DCNTB II 106

809.

Àöi ta nùång möåt chûä tònh Luöëng cöng ta lùæm, cöng mònh bao nhiïu? Luöëng cöng ta, ta khöng coá quaãn Luöëng cöng mònh chuáng baån cûúâi chï Àöi ta chó coá möåt bïì Traã cuãa chöën cuä, ta vïì lêëy nhau. CDTCM 195

810.

Àöi ta nhû bêëc nhû dêìu Khïu ra cho raång keão sêìu tûúng tû. HPV123

811.

Àöi ta nhû böå con baâi Àaä bùæt thò àaánh àûâng naâi thêëp cao. HPV 123

812.

Àöi ta nhû böå con cúâ

164

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

165

Trûúác ún cha meå, sau nhúâ phêån duyïn. HPV123

813.

Àöi ta nhû böå cheán chung Giêëu kñn nhû muâng coân lêåu tiïëng ra. TCBD I 507

814.

Àöi ta nhû caá lúân mún ÚÃ trïn mùåt nûúác chúâ cún mûa raâo. DCNTB II 97

815.

Àöi ta nhû caái dêy lûng Dûúái luåa trïn haâng, ai dûát àûâng cho. DCNTB II 97

816.

Àöi ta nhû caái àoâng àoâng

a

Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha.

b

HT 215 NGCK102b VNP1I 147 VNP7 314 BK a - Àöi ta nhû àuäa noâng noâng HHÀN 213 TNPDI 118 - Àöi ta nhû àuäa àong àong TCBD II 273 b - Àeåp duyïn maâ chùèng àeåp loâng meå cha HHÀN Xem thïm À 842

817.

Àöi ta nhû caánh hoa àaâo Vúå àêy chöìng àêy ai naâo keám ai? Àöi ta nhû böng hoa nhaâi Vúå àêy chöìng àêëy keám ai trïn àúâi? NGCK 155a

818.

Àöi ta nhû chó, chó xe Xoã kim, kim xoã, may heâ, heâ may. HPV123

819.

Àöi ta nhû chó múái xe Nhû mùng múái moåc nhû tre múái tröìng Tre múái tröìng ba nùm nïn luäy

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

166

Ta quyïët lêëy mònh, mònh nghô laâm sao. NASL II 25a

820.

Àöi ta nhû chó múái xe Nhû trùng múái moåc, nhû tre múái tröìng. NGCK 148a

821.

Àöi ta nhû chó xe ba Thêìy meå xe ñt thò ta xe nhiïìu Àöi ta nhû chó xe nùm Thêìy meå xe ñt ta cêìm ta xe Àöi ta nhû chó xe mûúâi Thêìy meå xe ñt, mûúån ngûúâi ta xe. DCTH 144 Xem thïm À 842

822.

Àöi ta nhû chó xe mûúâi Khi sùn sùn rûáa, khi lúi lúi cuâng. HPV 122 BK a - Àöi ta nhû chó xe àöi CDTCM 29

823.

Àöi ta nhû chó xe tû Xe rùng cho àûúåc y nhû lúâi nguyïìn. CDTCM 29

824.

Àöi ta nhû chó xe tû Xe rùng thò rûáa y nhû möåt lúâi. HPV 122

825.

Àöi ta nhû chó xe trùm Xe rùng cho àûúåc trong rùçm thaáng tû. CDTCM 29

826.

Àöi ta nhû chim tûâ qui1 Ngaây thò noã chöå1 mùåt, àïm ài kïu sêìu 1

Chim tûâ qui: chim cuöëc (tûác àöî quyïn).

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

167

Thónh thoaãng bïn nhau möîi con möîi nuái Kïu tûâ chêåp tuái (töëi) cho túái canh khuya Sêìu naây biïët àïí ai chia? HPV124 HT 390

827.

Àöi ta nhû coác me tûúâng

a

Àaä choát dan dñu thúâi thûúng nhau cuâng. NASL II 9a BK a - Àöi ta nhû coác leo tûúâng CDTCM29

828.

Àöi ta nhû con möåt nhaâ Nhû aáo möåt mùæc, nhû hoa möåt chuâm Àöi ta nhû nûúác möåt chum Nûúác caån mùåc nûúác, ta àuâm lêëy nhau. CDTCM74

829.

Àöi ta nhû con möåt nhaâ Nhû cau möåt beå nhû caâ möåt cêy.

a

HPV 122 BK a - Nhû cau möåt nuå, nhû caâ möåt lêng QHBN 271

830.

Àöi ta nhû cuác vúái khuy Nhû kim vúái chó, may ài cho röìi.

a

HPV 122 VNP7 437 BK a - Nhû kim vúái chó mang ài cho liïìn QHBN 271

831.

Àöi ta nhû àaá vúái dao Nùng liïëc thúâi sùæc, nùng chaâo thúâi quen. HPV 122 THQP 8b

832.

Àöi ta nhû àiïíu àêåu trïn nhaânh Töi vúái mònh chöìng vúå, sao boã àaânh ài ra? TCBD II 273

833.

Àöi ta nhû àuäa tre non 1

Noã chöå: (noã: khöng; chöå: thêëy, gùåp). Noã chöå laâ khöng thêëy.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Khen ai kheáo voát nhû con möåt nhaâ Àöi ta nhû àuäa tre giaâ Khen ai kheáo voát àuäa àaâ nïn àöi. bk a - Àöi ta nhû àöi àuäa son b - Khen ai kheáo tiïån nïn troân nïn xinh DCTH 128

834.

Àöi ta nhû àuäa àoâng àoâng Nhû àöi àuäa ngoåc nùçm trong mêm vaâng Búãi vò caác chõ baân ngang Cho nïn àuäa ngoåc mêm vaâng xa nhau Bêy giúâ ta múái xa nhau Trûúác kia ta vêîn tïm trêìu möåt cúi. NASLII 16a

835.

Àöi ta nhû àuäa noâng noâng, Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha. NNPD 56

836.

Àöi ta nhû àuäa trong kho Khöng tïì, khöng tiïån, khöng so cuäng bùçng. HHÀN231 HT 152 VNP7 250

837.

Àöi ta nhû àuäa trong so1 Khöng bùæt maâ beán, khöng so maâ bùçng Àöi àuäa sún son, gùæp hoân tro àoã Boã vö cúi vaâng Àïën àêy xa xaä ngaái2 laâng Ûúác rùng cho àûúåc con phûúång bùæc ngang con röìng. HPV 123

838.

Àöi ta nhû àuäa trong so

1 2

So: gioã, öëng duâng àïí cùæm àuäa. Ngaái: vùæng, xa (tiïëng àõa phûúng).

168

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Khöng bùæt maâ beán, khöng so maâ àïìu Àöi ta àaä quyïët thò liïìu Tó nhû con treã thaã diïìu àûát dêy. DCNTB II 84 Xem thïm À 790

839.

Àöi ta nhû gêåy chöëng reâm Vûâa àöi thò lêëy ai gieâm mùåc ai. HPV 123

840.

Àöi ta nhû khoáa vúái chòa Troån niïìm chung thuãy, àûâng lòa múái hay. DCNTB II 109

841.

Àöi ta nhû ngoån nhang trêìn Khöng cha khöng meå muön phêìn cêåy ai? TCBDII 273 Xem thïm T 381

842.

Àöi ta nhû luáa àoâng àoâng Àeåp duyïn nhûng chùèng àeåp loâng meå cha Àöi ta nhû chó xe ba Thêìy meå xe ñt àöi ta xe nhiïìu. CDTCM 74 HT 152 Xem thïm À 817, 822

843.

Àöi ta nhû luáa phúi maâu Àeåp duyïn thò lêëy tham giêìu laâm chi. ÀNQT 105b HT 162 LHCD 40b NASLII 14a NNPD 56 THQP 22a TNPDI 118

844.

Àöi ta nhû lûãa múái nhen Nhû trùng múái moåc, nhû àeân múái khïu. CHG 1 HT 148 VNP1I 60 VNP7 182

845.

Àöi ta nhû luåa gùåp àaâo Nhû kiïíng sêìu gùåp nûúác, daå naâo chùèng thûúng.

169

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

170

DCNTB II 97

846.

Àöi ta nhû miïëng trêìu cau Giêëu thêìy giêëu meå àûa sau boáng àeân. HPV 123

847.

Àöi ta nhû ngaäi Phan Trêìn Khi xa ngaân dùåm khi gêìn nïn àöi. HT 162 TCBDIII 475 TNPDI 118 BK + a - Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn àöi bïn TCBDII 330 - Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn bïn àöi VNP7 189 + DCBTT 231: Hai ta kïët nghôa Chêu Trêìn Khi xa ngaân dùåm, khi gêìn têëc gang.

848.

Àöi ta nhû nghïå vúái gûâng Dêìu sao ài nûäa cuäng àûâng tiïëng chi. DCNTB II 97

849.

Àöi ta nhû nûúác möåt chum Nhû hoa möåt chuâm, nhû àuäa möåt mêm. NGCK 102a

850.

Àöi ta nhû quïë trong ngùn Múã ra thúm ngaát, bùn khoùn daå sêìu Thûúng maäi nhúá lêu Laâ muâi quïë êëy Àöi tay nêng lêëy Bêìy ra roä raâng Loâng em thûúng anh Chên tay yïíu àiïåu Coân chuát meå giaâ Baáo hiïëu nghôa thú Em tiïëc cöng anh trùm àúåi ngaân chúâ Vò ai beã khoáa lòa tú cho àaânh!

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

171

DCTH 127

851.

Àöi ta nhû rùæn liu àiu Nûúác chaãy mùåc nûúác ta dòu lêëy nhau. CHG 20 BK NNPD 56 Àöi ta nhû rùæn thòu àiu Nûúác chaãy mùåc nûúác ta cheâo lêëy ta.

852.

Àöi ta nhû rùæn vúái röìng Rùæn thûa moáng vuát nhûng àöìng vaãy vi. HPV 122

853.

Àöi ta nhû ruöång nùm saâo Caách búâ úã giûäa laâm sao cho liïìn? Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn Àöìng sêëp àöìng ngûãa, àöìng nghiïng, àöìng nùçm. VNP1 I 64 - 65 VNP7 188 BK a - TNPD II 273 chó ghi àïën hïët doâng naây Xem thïm B 531

854.

Àöi ta nhû thïí con baâi Àaä quyïët thúâi àaánh àûâng naâi thêëp cao. THQP8b

855.

Àöi ta nhû thïí con baâi Àaä quyïët thò àaánh àûâng naâi thêëp cao. Àöi ta nhû àaá vúái dao Nùng liïëc, nùng sùæc, nùng chaâo nùng quen. HT 152 TCBDI 208 TNPDII 72 - 73 VNP1I 65 VNP7 189

856.

Àöi ta nhû thïí con ong Con quêën con quñt, con trong con ngoaâi. HT 162

857.

Àöi ta nhû thïí con tùçm

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

172

Cuâng ùn möåt laá, cuâng nùçm möåt nong HT 162 NPGT 20a NPNN 4b

858.

(a) Àöi ta nhû thïí con tùçm Cuâng ùn möåt laá cuâng nùçm möåt nong

a

Àöi ta nhû thïí con ong Con lúán con beá con trong con ngoaâi. THQP13b BK a - Cuâng ùn möåt keán cuâng nùçm möåt nong VNP1I 65 b - Con quêën con quñt con trong con ngoaâi VNP1I VNP7 188

(b) Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn Àöìng sêëp àöìng ngûãa àöìng nghiïng àöìng nùçm Àöi ta nhû thïí con tùçm Con quêën con quñt con trong con ngoaâi Àöi ta nhû thïí con baâi Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai con naâo. NGCK 102a

(c) Àöi ta nhû thïí àöìng tiïìn Àöìng sêëp àöìng ngûãa, àöìng bïn àöìng nùçm Àöi ta nhû thïí con tùçm Cuâng ùn, cuâng nguã cuâng nùçm möåt nong Àöi ta nhû thïí con ong Cuâng úã möåt töí voâng trong voâng ngoaâi. NASL II 18b

(d) Àöi ta nhû thïí con tùçm Cuâng ùn möåt laá, cuâng nùçm möåt nong Àöi ta nhû thïí con ong Con quêën con quñt, con trong con ngoaâi Àöi ta thû thïí con baâi

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Chöìng àaánh, vúå kïët, chùèng sai quên naâo.

173

a

BK a - Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai vaán naâo PDCD1 I - Chöìng àaánh vúå kïët chùèng sai con naâo TCBDI 140 Sau doâng nay PDCD ghi thïm: Àöi ta nhû thïí con dao Nùng liïëc thò sùæc nùng chaâo thò quen. Xem thïm B 531

859.

Àöi ta nhû thïí Àaâo Nguyïn Khi vui nûúác Nhûúåc1, khi nhòn non bùng Thêu àïm vui veã boáng Hùçng Troån ngaây vui veã sñnh àaâng xûúáng ca Àaâo hoa lûu thuãy khaác xa Coäi trêìn gian mêëy ngûúâi laâ chaã chúi Giai nhên taâi tûã úã àúâi Trai taâi, gaái sùæc vui chúi höåi naây Röìng mêy mong nhûäng möåt ngaây. QHBN 234 - 235

860.

Àöi ta nhû thïí àöi chim Ngaây ùn tûá taãn, töëi tòm cöåi cêy. DCNTB II 97

861.

Àöi ta nhû thïí quên baâi Vûâa àaánh vûâa kïët chùèng sai quên naâo. NASL II 29a

862.

Àöi ta nhû thuãy vúái ngû Chaâng nhû Dûúng Lïî, thiïëp nhû Lûu Bònh HPV 123

1

Nûúác Nhûúåc: theo Sún haãi kinh, Nhûúåc thuãy laâ möåt doâng söng úã coäi cûåc Têy. Nûúác úã àoá rêët yïëu, duâ nheå nhû möåt haåt caãi cuäng khöng thïí nöíi trïn mùåt àûúåc. Vaâ theo truyïìn thuyïët núi àoá coá tiïn úã. Nûúác Nhûúåc - Non Böìng chó caãnh tiïn, xûá súã cuãa tiïn.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

863.

174

Àöi ta nhû tûúång múái tö Nhû chuöng múái àuác nhû chuâa múái xêy. VNP7 189

864.

Àöi ta nhû vúå vúái chöìng Chó hiïìm möåt nöîi öng Tú Höìng chûa xe. CDTH 119 VNP7 232

865.

Àöi ta phaãi loâng nhau röìi Nhû tùçm phaãi thuöëc, nhû xöi phaãi voâ Caâng ùn, caâng chùèng thêëy no Caâng nùæm caâng deão, caâng vo caâng troân Chöìng àeåp vúå gioân Con cuäng xinh xinh Ta phaãi loâng mònh Mònh phaãi loâng ta Laâm thú maâ taåc cêy àa giûäa àöìng. CDTH 114

866.

Àöi ta quêën quñt tú vûúng Ai cêìm dao cùæt àöi àûúâng xa nhau Àöi ta chung möåt miïëng trêìu Keã vïì ngûúâi úã daå sêìu tûúng tû. bk a - Anh vïì àïí nhúá àïí sêìu cho ai? CDTH 184

867.

Àöi ta thïì chùæc möåt lúâi Thaác thò thöi, chúá söëng quyïët khöng rúâi nhau àêu. DCNTB II 109

868.

Àöi ta thúâi cûá àöi ta Nhûäng ngûúâi trùng gioá ngöìi ra bïn ngoaâi. NASL II 11a

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

869.

Àöi ta thûúng chùæc1, chuá baác truåc trùåc, cha meå khöng yâ Giöëng nhû trêu khöng chaåc muäi, biïët tùæc rò àûúâng mö. HT 393

870.

Àöi ta thûúng leán thûúng thêìm Cha meå hay àùång Mùæng la ngoåc naát vaâng trêìm Anh lo cho àoá, chúá anh cam phêån àaânh. DCNTB II 14

871.

Àöi ta thûúng maäi nhúá lêu Nhû söng nhúá nûúác, nhû ngaânh dêu nhúá tùçm. CDTCM 29

872.

Àöi ta töët khoám giûäa àöìng Àöi bïn thúâi nuái, giûäa söng Ngên Haâ Söë em phaãi lêëy chöìng xa Söë anh phaãi lêëy vúå nhaâ múái yïn Caác Àùçng mûúån gioá àûa duyïn Àöi ta khöng heån maâ nïn Têën Têìn . NASL II 11b

873.

Àöi ta töët tuöíi vûâa àöi Khi àûáng, khi ngöìi troâ chuyïån lên la Yïu nhau mêëy khoá cuäng qua Mêëy gai cuäng vûúåt, mêëy xa cuäng gêìn. CDTH 100

874.

Àöi ta tûâ luác gùåp nhau Tònh yïu gùæn boá nhû cau vúái trêìu Nhûäng àïm trùng saáng nhû thêu

1

Chùæc: nhau. Thûúng chùæc: thûúng nhau.

175

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

176

Chó mong àûúåc bùæc nhõp cêìu Ngên Giang Cuâng nhau chung göëi chung maân Àïí àöi ta àûúåc phó quyïìn ûúác ao. CDTH 177

875.

Àöi ta vúå cêëy chöìng caây Chöìng nay sûúng súám vúå nay sûúng chiïìu Ta ngheâo vui phêån ta ngheâo Quaãn chi sûúng súám sûúng chiïìu, húäi anh! DCTH 150

876.

Àöi tay cêìm con dao vaâng Thaác thò chõu thaác, quïn chaâng khöng quïn. CDTCM 29

877.

Àöi tay cêìm àöi dao cau Chó trúâi vaåch àêët lêëy nhau phen naây. NNPD 56 TCBDI 140 TNPDI 118

878.

Àöi tay cêìm àöi öëng tú

a

Ruä nhau ba möëi cuäng chúâ möëi anh.

b

THQP 22a BK a - Quay tú phaãi giûä möëi tú CVBD 6 TCBDI 157 b - Duâ nùm ba möëi cuäng chúâ möëi anh NNPD 56 TCBDI 140 TNPDI 118 - Dêìu nùm baãy möëi phaãi chúâ möëi em CVPD - Dêìu nùm baãy möëi phaãi chúâ möëi anh TCBDI 157

879.

Àöi tay cêìm àöi quaã boâng Nêng lïn àùåt xuöëng giûäa doâng nûúác tröi Chaã nïn àùåt sûå taái höìi Àïí cho boâng laåi àûúåc tröi tay ngûúâi. CDTCM 76

880.

Àöi tay nêng lêëy cúi trêìu

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Miïëng trêìu khöng laâ vúå, miïëng cau laâ chöìng. QHBN 323

881.

Àöi tay nêng lêëy cúi trêìu Nêng lïn àùåt xuöëng, àem múâi àöi bïn Töi laâ con gaái Bùæc Ninh Töi ra Haâ Nöåi töi liïìn buön chanh Tiïëng àöìn ngoaâi phöë, trong thaânh Chúå Niïìm, chúå Nhúán chung quanh phöë nhiïìu Trai thanh tên, saánh gaái mô miïìu Trai taâi, gaái sùæc, dêåp dòu xûúáng ca Möìng baãy thaáng ba Ruã nhau ài höåi chuâa Thêìy Vui thò vui vêåy, chaã taây kïët duyïn Anh Hai úi! giûä lêëy nhúâi nguyïìn. QHBN 252

882.

Àöi tay nêng lêëy àöìng tiïìn Beã ba, beã böën thïì nguyïìn lêëy nhau. HT 337 QHBN 175

883.

Àöi tay nêng lêëy quaã boáng Tung lïn neám xuöëng giûäa doâng nûúác trong. HT 337 QHBN 175

884.

Àöi tay nêng lêëy quaã boâng Tung lïn neám xuöëng giûäa doâng nûúác trong. THQP24a Xem thïm E 96

885.

Àöi ta nhû maå múái gieo Nhû luáa múái cêëy coân non àoâng àoâng Àïm qua gioá laånh sûúng luâng Hoãi ngûúâi coá aáo àùæp cuâng lêëy húi

177

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Thêëy aáo sao chaã thêëy ngûúâi Nhû àûáng nhaâ döåt, nhû ngöìi chuöìng chim Thûúng ai nïn phaãi ài tòm Àöi ngûúâi coá nhúá àûa tin têån nhaâ. QHBN 193 - 194

886.

Àöi töi nhû maå múái gieo Nhû luáa múái cêëy coân non àoâng àoâng Àöi töi nhû àuäa thong dong Àeåp duyïn sao chaã àeåp loâng meå cha Duâ töi vaâo cûãa vaâo nhaâ Thêìy meå coá hoãi thò àaâ laâm sao? QHBN 193

887.

Àöi töi quyïët lêëy àöi ngûúâi naây Àïí laâm nhaâ gaåch, liïåu tay xêy tûúâng Nhaâ ngûúâi lùæm aãnh phö trûúng Treo tranh thuãy maåc, bïn tûúâng niïm cung Ngûúâi ài boã nhïån chùng muâng Nùm canh boã vùæng laånh luâng caã nùm. QHBN 325

888.

Àöi triïëc1 con àûúái2 con cöi3 Hai con cuâng möåt kïët àöi vúå chöìng. DCBTT 237

889.

Àöìi mö cao bùçng àöìi danh voång Nghôa mö troång bùçng nghôa meå cha. TCBDII 294

890.

Àöíi àúâi khùn aáo loâng thoâng Àöíi rùng trùæng laåi, àöíi loâng àen ài. 1

Triïëc: con diïåc. Àöi triïëc: àöi chim diïåc tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå. Àûúái: coá leä laâ dûúái (dûúái àöëi vúái trïn) tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå. 3 cöi: trïn tiïëng àõa phûúng Bùæc Trung Böå. 2

178

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

DCNTB II 132

891.

Àöíi quêìn àöíi aáo thúâi hay Àöíi chöìng àöíi vúå xûa nay chùèng laânh. NASL II 31a

892.

Àöëi àõch thò dõch laåi àêy Bïn thûâng bïn chaäo xem dêy naâo bïìn - Nhêët bïìn laâ dêy böì nêu Chõ coân giêåt àûát nûäa àêìu chuáng em. TCBDI 251 TNPDII 74

893.

Àöëi àõch thò dõch laåi àêy Trêìu ùn thuöëc huát, chiïëu mêy ta ngöìi Chiïëu mêy ta chùèng theâm ngöìi Ta bùæc ghïë àêíu ta ngöìi cho cao Ghïë àêíu ta neám xuöëng ao Trúã vïì ta lêëy voäng àaâo ta àûa. NGCK 165a

894.

Àöåi ún chñn chûä cuâ lao Sinh thaânh kïí mêëy non cao cho bùçng Trúâi úi coá thêëu tònh chùng! Bûúác sang mûúâi saáu öng trùng gêìn giaâ. TCBD III 475 TNPDII 74

895.

Àön Thû ùn noái coá duyïn Àúâi naâo cuäng coá haâo quyïìn nöíi danh An Thû ùn noái phong thuêìn Nhûäng viïåc tûúáng tïë àúä àêìn cuâng nhau. CDTCM 279

896.

Àöìn anh ài chúå àaä tinh Nhûäng chiïìu àuã nûúác chaãy quanh àûúâng naâo? CDTCM 245

179

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

897.

180

Àöìn anh ài nghïì àaä tinh Caá chi dûúái nûúác möåt mònh böën tïn? CDTCM 245

898.

Àöìn anh vùn cuäng gioãi, voä cuäng taâi Cúá sao cûãa Thuêån An1 Têy cûúáp, trêën Bònh Àaâi2 cúâ Têy treo? DCBTT 58

899.

Àöìn chaâng laâ bêåc vùn nhên Ba nùm sinh möåt thaáng nhuêìn laâ sao? - Thöng thúâi àõa lyá cuäng vûâa Vò chûng àoá thiïëu àêy thûâa nêíy ra. HPV 86 - 87

900.

Àöìn àêy coá àöi chim höìng Thûúâng thûúâng gaáy maäi naäo nuâng xoát xa. HPV 65

901.

Àöìn àêy coá àöi chim qui Thûúâng gaáy maäi ai àoâi ài mêët röìi. HPV 65

902.

Àöìn àêy coá gaái haát taâi Àïí töi àöëi àõch möåt vaâi tröëng canh Dêîu thua dêîu àûúåc cuäng àaânh Boä cöng àeân saách hoåc haânh bêëy lêu. HPV 65

903.

Àöìn àêy coá gaái keán chöìng Treâo non lùån suöëi cöë cöng tòm vaâo Gûãi lúâi hoãi khaách àöång Àaâo Caânh xuên àem àïí chöën naâo cho ai?

1

Thuêån An: möåt cûãa bïí caách Huïë 12km. Trêën Bònh Àaâi: tûác laâ àöìn Mang Caá úã àöng bùæc thaânh Huïë laâ möåt thaânh nhoã chu vi 984m àïí giûä àûúâng hiïím yïëu. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

PDCD 5

904

Àöìn àêy coá gaái maá àaâo Caác Àùçng àûa laåi, anh haâo túái àêy Trûúác nhúâ Nguyïåt Laäo xe dêy Sùæt cêìm àûa laåi àoá àêy möåt nhaâ. HPV 65

905.

Àöìn àêy coá gaái maá höìng Cho nïn vûúåt biïín, vûúåt söng saá gò Àöìn àêy coá àöi chim qui Ngaây ngaây hay hoát, ai àuöíi ài mêët röìi! CDTCM 75

906.

Àöìn àêy coá nhaánh hoa mai Cho xin möåt chuát hoåa may nïn gêìn. CDTCM 30

907.

Àöìn àêy àaäi caát ra vaâng Nghe ai duå döî maâ chaâng ra àêy? Lêìm than cûåc khöí thïë naây! Xuác than, cuöëc àêët suöët ngaây loå lem. CDTCM 234 HT 263

908.

Àöìn àêy laâ chöën Àaâo Nguyïn Trùng thanh gioá maát cêìm thuyïìn daåo chúi. HPV 65 HT 384 VNP7 434

909.

Àöìn em hay truyïån Thuáy Kiïìu Laåi àêy maâ giaãng mêëy àiïìu cho minh Vò àêu Kiïìu gùåp Kim Sinh? Vò àêu Kiïìu phaãi baán mònh chuöåc cha? Vò àêu Kiïìu phaãi ài xa? Vò àêu Kiïìu phaãi vaâo nhaâ lêìu xanh? Hoa tröi beâo daåt àaä àaânh

181

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Vò àêu mùæc phaãi Súã Khanh noái lûâa? Vò àêu kïët toác xe tú? Vò àêu Kiïìu phaãi lïn chuâa laâm sû? Vò àêu Kiïìu gùåp hoå Tûâ? Baáo ên baáo oaán traã thuâ saåch khöng? Vò àêu Kiïìu bõ mêët chöìng? Vò àêu Kiïìu phaãi xuöëng söng Tiïìn Àûúâng? Bao nhiïu nghôa thaãm, tònh thûúng Em úi giaãng hïët moåi àûúâng anh nghe! - Em àêy thöng truyïån Thuáy Kiïìu Em xin giaãng hïët moåi àiïìu moåi tinh Chúi xuên Kiïìu gùåp Kim Sinh Vò thùçng haâng têëm, Kiïìu phaãi baán mònh chuöåc cha Vò ba trùm laång Kiïìu phaãi ài xa Vò muå Tuá Baâ, Kiïìu mùæc lêìu xanh Hoa tröi beâo daåt àaä àaânh Sú mûu mùæc phaãi Súã Khanh noái lûâa Vò chaâng Thuác kïët toác xe tú Vò Hoaån Thû Kiïìu phaãi lïn chuâa laâm sû Ba nùm Kiïìu gùåp hoå Tûâ Baáo ên baáo oaán, traã thuâ àaä xong Vò lúâi noái, Kiïìu phaãi mêët chöìng Vò Höì Tön Hiïën, Kiïìu phaãi xuöëng söng Tiïìn Àûúâng Bao nhiïu nghôa thaãm, tònh thûúng Em àaä giaãng hïët moåi àûúâng anh nghe. DCTH 164 - 165

910.

Àöìn rùçng AÁn Àöí1 lùæm cheâ Töëng Sún1 lùæm mña, chúå Ngheâ2 lùæm khoai. 1

AÁn Àöí: thuöåc vïì huyïån Thaåch Thaânh, Thanh Hoáa, coá cheâ tûúi nöíi tiïëng.

182

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

183

DCTH 49

911.

Àöìn rùçng caá uöën thên cêy

a

Àöìn em hay haát, haát hay anh tòm. HPV 65 BK a - Àöìn rùçng caá uöën thên vêy VNP7 433

912.

Àöìn rùçng cêëy luä thò vui Ta ruã àûúåc ngûúâi ta baán lúån ài Quan nùm, quan taám baán ài Duâ àùæt, duâ reã quaãn chi àöìng tiïìn Nöìi àöìng àem gûãi laáng giïìng Nöìi àêët àïí àoá, ai chuyïn àûúåc naâo Cöíng thò rêëp chöng, rêëp raâo Àïm khuya thanh vùæng ai vaâo chi àêy Coân möåt con khuyïín nhaâ naây Hïî àem ài gúãi noá nay laåi vïì Hay laâ laâm thõt quaách ài Goái mo, boã bõ àem ài ùn àûúâng. TCBD II 387 - 388 TNPD II 75 - 76

913.

Àöìn rùçng: Cöí Àõnh múã höåi chúå Nûa3 Öng Cöëng, öng Cûã ra lo viïåc laâng Chúå Nûa laâ chúå giûäa àaâng Quan sang khaách troång cuäng thûúâng vaäng lai. DCTH41

914.

Àöìn rùçng chúå Huyïån vui thay Bïn àöng coá miïëu bïn têy coá chuâa. NASLIII 54a

1

Töëng Sún: tïn cuä cuãa huyïån Haâ Trung, coá loaåi mña tiïën vua goåi laâ mña Àûúâng Treâo. Chúå Ngheâ: thuöåc huyïån Hêåu Löåc, Thanh Hoáa, coá caái laâng rêët lúán (Tröëng chúå Quùng, lùng chúå Ngheâ). 3 Chúå Nûa: xem chuá thñch nuái Nûa úã À 786 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

915.

184

Àöìn rùçng chuâa Soãi1 lùæm Tiïn Baåch Cêu2 lùæm caá, Thaåch Tuyïìn3 lùæm quan. DCTH 44

916.

Àöìn rùçng keã Laång vui thay

a

Ài ba böën ngaây kïí àaä lùæm cöng

b

Bïn dûúái coá söng, bïn trïn coá chúå Anh lêëy em vïì laâm vúå nïn chùng? Tre giaâ àïí göëc moåc mùng.

c

TNPD II 520 TNPD II 75 BK a - Àöìn rùçng keã Giaám vui thay NGCK 118a QPHT 36b b - Ài ba böën ngaây kïí àaä luöëng cöng NGCK - Ài ba böën ngaây cúm àaä luöëng cöng QPHT c - Tre giaâ àïí göëc cho mùng CDTCM 106 QPHT

917.

Àöìn rùçng keã Troång4 lùæm cau

a

Keã Caát5 lùæm luáa, keã Mau6 lùæm tiïìn.

b

TCBDII 521 TNPD I 118 BK a - Àöìn rùçng keã Troång nhiïìu cau THQP 6b b - Keã Caát lùæm nûáa, keã Mau lùæm tiïìn CDTH 30

918.

Àöìn rùçng ngoaâi tónh Hûng Yïn Coá cö con gaái traái nhên duyïn cö lúä chöìng Tröëng cúm ai kheáo vöî nïn vöng Möåt àaân con võt lùån söng ài tòm Raång ngaây mai con mùæt lim dim Chên ài thêët thïíu nhû chim tha möìi.

1

Chuâa Soãi: úã àöång Vên Hoaâng, tónh Thanh Hoáa. Tûúng truyïìn chuâa Soãi lùæm tiïn, vò gêìn àöång Tûâ Thûác, cûãa Thêìn Phuâ. 2 Baåch Cêu: tïn laâng úã huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa. 3 Thaåch Tuyïìn: coân goåi laâ Thaåch Giaãn, tïn laâng úã huyïån Nga Sún, tónh Thanh Hoáa. 4 Keã Troång: laâng Phuác Tiïìn thuöåc xaä Hoaâng Quò, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa. 5 Keã Caát: laâng Caát Xuyïn úã xaä Hoùçng Caát, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa. 6 Keã Mau: laâng Caát Mao úã xaä Hoùçng Caát, Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

185

TCBD I 507 TCBD II 521 TNPD II 75

919.

Àöìn rùçng: nuái Traån1 lùæm cöng Ao Quan lùæm caá, àònh Trung lùæm röìng. DCTH 25

920.

Àöìn rùçng quan tûúáng coá danh Cûúäi ngûåa möåt mònh chùèng phaãi võn ai Ban khen rùçng: ÊËy múái taâi

a

Ban cho caái aáo vúái hai àöìng tiïìn Àaánh giùåc thò chaåy vaâo tiïn Xöng vaâo trêån tiïìn cúãi khöë giùåc ra Giùåc súå, giùåc chaåy vïì nhaâ Trúã vïì goåi meå möí gaâ khao quên. TNPD II 75 BK a - Vua khen quan tûúáng coá taâi HT 247 - 248 b - Xöng ra trêån tiïìn cúãi khöë giùåc ra HT

921.

Àöìn rùçng söng caái bùæc cêìu Anh ài xem höåi chuâa Dêu múái vïì. NASLIV 24a

922.

(a) Àöìn rùçng thúå möåc Thanh Hoa. Laâm cûãa, laâm nhaâ, cêìu quaán kheáo thay Cùæt keâo laåi lûåa àoân tay Baâo trún, àoáng beán, kheáo thay moåi nghïì Böën cûãa anh traåm böën dï Böën con dï àûåc chêìu vïì töí töng Böën cûãa anh chaåm böën röìng Trïn thò röìng êëp, dûúái thò röìng leo Böën cûãa anh chaåm böën meâo Con thò bùæt chuöåt, con leo xaâ nhaâ

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

186

Böën cûãa anh chaåm böën hoa Trïn thò hoa soái, dûúái thò hoa sen Böën cûãa anh chaåm böën àeân Trïn thò àeân àöët, dûúái thò àeân chong Böën cûãa anh chaåm böën cong Hai cong kñn nûúác, hai cong àïí daânh. TCBD II 520 TNPDII 76

(b) Àöìn rùçng thúå möåc Thanh Hoa Laâm cêìu laâm quaán laâm nhaâ kheáo thay Àùåt caâi laåi àùåt àoân tay Baâo trún àoáng beán laåi hay moåi nghïì Böën cûãa anh chaåm böën nghï Anh rûúác naâng vïì thúâ phuång töí töng Böën cûãa anh chaåm böën röìng Àïm thò röìng êëp ngaây röìng boâ leo Böën cûãa anh chaåm böën meâo Àïm thò bùæt chuöåt ngaây leo xaâ nhaâ Böën cûãa chaåm böën con gaâ Àïm thò gaâ gaáy ngaây ra ùn vûúân Böën cûãa laåi chaåm böën lûún Töëi lïn ùn vûúân ngaây laåi xuöëng ao Böën cûãa chaåm böën con dao Dao vaâng dao baåc dao naâo àöìng àen Böën cûãa laåi chaåm böën àeân Bêëc húâi bêëc húäi bêëc quen vúái dêìu. TNPD 110 BK a - Baâo trún àoáng beán àïìu hay moåi bïì THÀQ 27 - 28

(c) Anh ài laâm thúå núi naâo Àïí em gaánh àuåc gaánh baâo ài theo

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

187

Cöåt queo anh àeäo cho ngay Anh baâo cho thùèng, anh xoay moåi bïì Böën cûãa chaåm böën con nghï Böën con nghï àûåc chêìu vïì xûá Àöng Böën cûãa chaåm böën con röìng Ngaây thúâi röìng êëp, töëi thúâi röìng leo Böën cûãa chaåm böën con meâo Àïm thúâi bùæt chuöåt ngaây leo xaâ nhaâ Böën cûãa chaåm böën con gaâ Àïm thò gaâ gaáy, ngaây ra búái vûúân Böën cûãa chaåm böën con lûún Ngaây thò chui öëng, töëi trûúân xuöëng ao Böën cûãa chaåm böën con dao Chùm liïëc thúâi sùæc, chùm chaâo thúâi quen Böën cûãa chaåm böën cêy àeân Ngaây thúâi àeân tùæt, töëi thúâi àeân chong Böën cûãa chaåm böën caái cong Àïí em gaánh nûúác tûúái höìng tûúái hoa Ngaây mai khi anh vïì nhaâ Trùm nùm em goåi anh laâ chöìng em. CDTCM 173 - 174

(d) Anh laâm thúå möåc Thanh Hoa1 Laâm cêìu laâm quaán, laâm nhaâ kheáo thay Lûåa cöåt anh dûång àoân tay Baâo trún, àoáng beán noá ngay möåt bïì Böën cûãa anh chaåm böën dï Böën con dï àûåc chêìu vïì töí töng 1

Thanh Hoa: möåt vuâng àêët coá trung têm laâ tónh Thanh Hoáa bêy giúâ, nhûng biïn giúái thay àöíi nhiïìu luác röång luác heåp, khi laâ phuã, khi laâ trêën, laâ tónh. Tïn Thanh Hoa chñnh thûác àûúåc àùåt bùæt àêìu tûâ thúâi thuöåc Minh vaâ chêëm dûát nùm 1840.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Böën cûãa anh chaåm böën röìng Trïn thò röìng êëp, dûúái thò röìng leo Böën cûãa anh chaåm böën meâo Con thò bùæt chuöåt, con leo xaâ nhaâ Böën cûãa anh chaåm böën gaâ Àïm thò noá gaáy, ngaây ra ùn vûúân Böën cûãa anh chaåm böën lûún Con thò thùæt khuác, con thò lûúân ra Böën cûãa anh chaåm böën hoa Trïn laâ hoa soái, dûúái laâ hoa sen Böën cûãa anh chaåm böën àeân Möåt àeân dïåt cûãi, möåt àeân quay tú Möåt àeân àoåc saách ngêm thú Möåt àeân anh àïí àúåi chúâ naâng àêy. bk a - Tûâ doâng naây, coá núi ghi:

Böën cûãa chaåm böën cêy àeân. Ngaây thúâi àeân tùæt, töëi thúâi àeân chong Böën cûãa chaåm böën caái cong Àïí em gaánh nûúác tûúái höìng, tûúái hoa Ngaây mai khi anh vïì nhaâ Trùm nùm em goåi anh laâ chöìng em. TCDG 45 - 46

923.

Àöìn rùçng trong Huïë vui thay Vui thò vui vêåy, chùèng taây Trûúâng An Quên àöng coá baãy trùm ngaân Thùng lïn mûúâi böën Giùåc thúâi àaä khöën Öng ruát binh vïì Tröëng àaánh àò àoâm

188

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

189

Àaån bùæn àò àoâm Cêåu vïì trong Huïë cêåu úi Boã quï Nam Àõnh biïët àúâi naâo ra. QHBN 311

924.

Àöìn rùçng Vùn Àiïín vui thay Ngoaâi phöë chúå hoåp nùm ngaây möåt phiïn Taâu qua phöë dûúái phöë trïn Àònh thò úã giûäa hai bïn rùång baâng. CDHN 33

925.

Àöìn vui sai thuá ài thùm Thuá ài, thuá úã mûúâi nùm chaã vïì Möåt laâ vui thuá chaã vïì Hai laâ àaä troát lúâi thïì cuâng ai. NASL III 41a TNPD II 75

926.

Àöën cêy ai núä dûát chöìi Àaåo chöìng nghôa vúå, giêån röìi laåi thûúng. HHÀN 231 HT 199 TCBD II 330

927.

Àöng Ba, Gia Höåi1, hai cêìu Coá chuâa Diïåu Àïë2 böën lêìu hai chuöng.

a

HHÀN 110 TCBD II 521 VNP1 II 165 VNP7 129 BK a - Ngoá lïn Diïåu Àïë böën lêìu hai chuöng DCBTT 293 HT 145

928.

Àöng Ba ñt àêët nhiïìu nhaâ Böì Àïì sinh nguåy àaân baâ moåc rêu. CVPD 25

929.

Àöng bùæc thò dûåa vuäng Chuâa3 1

Gia Höåi: cêìu trïn söng Höå Thaânh (söng Gia Höåi) úã goác Àöng Nam thaânh phöë Huïë, trûúác nùm 1837 goåi laâ cêìu An Höåi. 2 Diïåu Àïë: chuâa úã êëp Xuên Löåc, trong thaânh Phuá Xuên (Huïë cuä), xêy nùm 1844 àúâi Thiïu Trõ. 3 Vuäng Chuâa: úã ngay Àeâo Ngang.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

190

Nöìm nam dûåa Chuåt1, böën muâa nhû ao. DCBTT 292

930.

Àöng ken cho reát quùn da Thûúng anh vaác caån thuyïìn ta nhoåc nhùçn. DCTH 121 HT 372

931.

Àöng Thaânh2 laâ meå laâ cha Àoái cúm raách ao thò ra Àöng Thaânh. HT 143

932.

Àöìng ùn àöìng gûãi cho chöìng Àöìng thò lñnh traáng möîi àöìng möîi ghï! Tröng anh chùèng thêëy anh vïì Quan daâi, quan ngùæn gûãi ài dêìn dêìn. DCTH 55

933.

Àöìng Cöëng àan roå, àan saâng Àang Laåi dïåt vaãi, chúå Haâm nhuöåm thêm Trung Laäng thò traáng baánh àa Ngên Cêìu baánh boãng, Hûng La baánh beâo. CDTCM 279

934.

(a) Àöìng Àùng3 coá phöë Kyâ Lûâa4 Coá naâng Tö Thõ5 coá chuâa Tam Thanh6 Em lïn xûá Laång cuâng anh

a

Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em 1

Chuåt: hoân àaão gêìn Àeâo Ngang, beâ thûúâng àïën êín nêëp khi bõ giöng baäo. Àöng Thaânh: huyïån thuöåc phuã Diïîn Chêu, trêën Nghïå An, sau laâ tónh Nghïå An, nùm 1837 àûúåc taách ra laâm hai: Àöng Thaânh vaâ Yïn Thaânh. 3 Àöìng Àùng: thõ trêën, huyïån lyå huyïån Vùn Laäng, tónh Laång Sún; coá söng Àöìng Àùng, caách Haâ Nöåi 158km, caách Nam Quan 4 km. 4 Kyâ lûâa: phöë, chúå do Thên Nhên Trung lêåp thúâi Lï, thuöåc huyïån Vùn Laäng, tónh Laång Sún. 5 Tö thõ: àaá tröng chöìng (hoùåc laâ Voång Phu). Naâng Tö Thõ lêëy nhêìm em mònh laâm chöìng. Khi ngûúâi em biïët àûúåc àiïìu nay, boã nhaâ ra ài, ngûúâi vúå khöng biïët nguyïn nhên cuãa viïåc chöìng boã ài, böìng con lïn nuái ngoáng tröng chöìng lêu ngaây hoaá àaá. 6 Chuâa Tam Thanh: chuâa xêy trong àöång Tam Thanh, phña Têy Kyâ Lûâa, caách 2km. Tûúng truyïìn chuâa coá ba gian, möîi gian coá tiïëng döåi nghe khaác nhau. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

191

Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ.

b

NPGT 15a BK a - Ai lïn xûá Laång cuâng anh THQP 11a b - Khi vui quïn hïët lúâi anh dùån doâ THQP

(b) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh Ai lïn xûá Laång cuâng anh

a

Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem Maãi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ

b

Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Tûúng.

c

PDCD 12- 13 BK a - Ai lïn thuá Laång cuâng anh VNP1 II 164 VNP7 128 b - Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ HT 125 VNP1 II VNP7 c - Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng1 VNP1 II VNP7 - Àïm nùçm mú tûúãng ài moâ söng Thûúng HT

(c) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh

a

Ai lïn xûá Laång cuâng anh

b

Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem Khi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ

c

Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö

d

1

Söng Thûúng: phaát nguyïn tûâ Laång Sún qua Haâ Bùæc cuâng söng Luåc Nam àöí vaâo söng Luåc Àêìu. Söng Thûúng coá hai nguöìn tûâ hai vuâng àêët khaác nhau nïn nûúác möåt bïn trong, möåt bïn àuåc.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

192

Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng

à

Vaâo chuâa thùæp möåt tuêìn hûúng

e

Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây.

g

KSK 3a BK a - Coá naâng Tö Huïå, coá chuâa Tam Thanh NPNN 23 b - Ai lïn thuá Laång cuâng anh NNPD 58 c - Maãng vui quïn caã lúâi em dùån doâ ANPT 13a - Cún vui quïn caã lúâi em dùån doâ ÀNQT 99a - Cún vui quïn hïët lúâi em dùån doâ TrCH 10 d - Gaánh vaâng àem àöí söng Ngö ÀNQT à - Àïm àïm mú tûúãng ài tòm söng Thûúng(1) NPNN e - Lïn chuâa thùæp möåt neán hûúng NPNN - Vaâo chuâa thùæp möåt nùæm hûúng ÀNQT - Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng TrCH g - Chùæp tay vaái laåy böën phûúng chuâa naây NPNN - Miïång khêën tay vaái chñn phûúng chuâa naây TrCH

(d) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa Coá nuái Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh Ai lïn xûá Laång cuâng anh Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng Vaâo chuâa thùæp möåt nùæm hûúng Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây Em ài tòm baån anh àêy Baån thêëy em khoá baån nay chùèng chaâo. LHCD 30b - 31a

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

193

(à) Thûá nhêët thúâi bêìu Chi Lùng Thûá hai cêy khïë Àöìng Àùng Kyâ Lûâa Àöìng Àùng coá phöë Kò Lûâa Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh Em lïân xûá Laång cuâng anh

a

Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem Cún vui quïn mêët lúâi em dùån doâ

b

Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng

c

Lïn chuâa thùæp möåt tuêìn hûúng

d

Khêën cuâng Trúâi Buåt, böën phûúng chuâa naây

à

Töi ài tòm baån töi àêy

e

Baån raây thêëy khöí baån nay khöng chaâo

g

Chùæp tay vaái laåy con saâo Nöng sêu àaä biïët, thêëp cao àaä tûâng. QPHT 1a - 12a BK + a - Ai lïn xûá laång cuâng anh TCBD II 528 TCBD III 189 - Ai lïn phöë Laång cuâng anh PTK 16b - 17a - Ai lïn thuá Laång cuâng anh TNPDII 169 b - Maãi vui quïn hïët lúâi em dùån doâ TCBDII TCBD III TNPDII c - Àïm nùçm mú tûúãng ài moâ söng Thûúng TCBD III - Àïm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng PTK d - Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng TCBD II TCBD III TNPD II à - Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây TCBD II TCBD III TNPD II

h

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

- Khêën cuâng Trúâi Phêåt böën phûúng chuâa naây PTK e - Töi ài tòm baån àïën àêy PTK g - Baån thêëy töi khoá baån nay chùèng chaâo PTK TCBD II TCBDIII TNPD II h - Söng sêu chùèng biïët, thêëp cao chùèng tûâng TNPD II TCBD III TNPD II - Sau doâng naây, PTK ghi thïm: Chên ài ba bûúác laåi dûâng Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön.

(e) Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh Em lïn xûá Laång cuâng anh Tiïëc cöng baác meå sinh thaânh ra em Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ Gaánh vaâng ài traã nûúác Ngö Àïm nùçm tú tûúãng ài àoâ söng Thûúng Vaâo chuâa thùæp möåt neán hûúng Miïång khêën tay vaái böën phûúng chuâa naây Töi ài tòm baån töi àêy Baån rêìy thêëy khoá baån nay chùèng chaâo Chùæp tay vaái laåy con saâo Nöng sêu àaä biïët thêëp cao àaä tûâng Chên ài ba bûúác laåi dûâng Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön Ài buöën coá daáng ài buön Ài buön cau heáo cuäng buöìn cuâng chùng. NGCK 101a - 102a

(g) Thûá nhêët thò bêìu Chi Lùng,

194

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

195

Thûá nhò cêy khïë Àöìng Àùng Kyâ Lûâa Àöìng Àùng coá phöë Kò Lûâa Coá naâng Tö Thõ, coá chuâa Tam Thanh Chên ài ba bûúác laåi dûâng Thûúng em coân beá chûa tûâng ài buön Ài buön coá daáng ài buön Ài buön cau heáo coá buöìn cuâng chùng? ANPT 17a

(h) Caái coâ bay böíng bay cao

a

Bay qua cûãa phuã bay vaâo Àöìng Àùng

b

Àöìng Àùng coá phöë Kyâ Lûâa Coá naâng Tö Thõ coá chuâa Tam Thanh Ai lïn xûá Laång cuâng anh Tiïëc cöng baác mïå sinh thaânh ra em Tay cêìm bêìu rûúåu nùæm nem Maãng vui quïn hïët lúâi em dùån doâ Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö Nùçm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng. VNP1I 69 VNP7 193 BK a - Con coâ bay laã bay la TCBDI 555 TCBDII 517 b - Bay ra cûãa bïí bay vïì Àöìng Àùng TCBDI TCBDII c - TCBDI vaâ TCBD II chó cheáp àïën hïët doâng naây

935.

Àöìng höì coân coá khi sai Chung tònh vúái bêåu trûúác hoaâi nhû sau. CHG 14

936.

Àöng höì sai vò búãi súåi dêy thiïìu Xa anh vò búãi súåi chó àiïìu xe lúi. HHÀN 231

937.

Àöìng höì vöåi trúã sang canh

c

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

196

Saá chi möåt chuát duyïn laânh Anh than hïët tiïëng, con baån àaânh chùèng trao. CHG 29

938.

Àöìng Lêìm1 coá vaãi nêu non Coá höì caá röång, coá con söng böìi. CDHN 95

939.

Àöìng naâo àöìng chùèng coá chim Sao anh vaác suáng ài tòm non cao - Tay anh cêìm khêíu suáng àaån vaâng Lùm le muöën bùæn phûúång hoaâng trïn cêy. HPV 66

940.

Àöìng naâo àöìng noã coá chim Bùæt em vaác naá ài tòm phûúng xa. CVPD 8

941.

Àöìng naát thò vïì cêìu Nöm Con gaái röång möìm vïì úã vúái cha. NGCK 197b

942.

Àöìng têm son sùæt vúái nhau Thiïëp chûa phuå baåc chaâng sao vöåi vaâng? - Loâng son sùæt àaá vûäng vaâng Trùm nùm taåc möåt chûä àöìng àïën xûúng. HPV 99

943.

Àöìng tiïìn chiïëc àuäa phên li Thiïëp ài theo thiïëp, chaâng ài àûúâng chaâng. HHÀN 231

944.

Àöìng tiïìn khöng phêën, khöng höì Àöìng tiïìn kheáo àiïím, kheáo tö mùåt ngûúâi. 1

a

Àöìng Lêìm: laâ tïn nöm laâng Kim Liïn thuöåc quêån Àöëng Àa, trûúác àêy coá nghïì nhuöåm vaãi nêu nöíi tiïëng (aáo vaãi Àöìng Lêìm), coá nhiïìu höì caá lúán vaâ coá möåt vaâi laåch àöí vaâo söng Tö Lõch (nay àaä caån).

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

197

TCBD I 507, 609 TNPDI 119 VNP1 II 103 BK a - Sao maâ kheáo àiïím kheáo tö mùåt ngûúâi HT 231 VNP7 103

945.

Àöìng tiïìn chinh mua vöåi mua vaâng Mua phaãi caá thöëi mua naâng ngêín ngú. NQPN 33

946.

Àöìng tiïìn Vaån Lõch1 anh thñch böën chûä vaâng Cöng anh dan dñu vúái naâng bêëy lêu. NGCK 173a

947.

(a) Àöìng tiïìn Vaån Lõch anh thñch böën chûä vaâng Cöng anh dan dñu vúái naâng bêëy lêu

a

Bêy giúâ naâng lêëy chöìng àêu

b

Àïí anh giuáp dúä trùm cau nghòn vaâng Nùm trùm anh àöët cho naâng

c

Coân nùm trùm nûäa giaãi oan nhúâi thïì

d

Xûa kia noái noái thïì thïì

à

Bêy giúâ beã khoáa trao thòa cho ai. NNPD 58

(b) Àöìng tiïìn Vaån Lõch thñch böën chûä vaâng Anh tiïëc cöng anh gùæn boá vúái cö naâng bêëy lêu Bêy giúâ cö lêëy chöìng àêu? Àïí anh giuáp àúä trùm cau nghòn vaâng Nùm trùm anh àöët cho naâng Coân trùm nùm nûäa giaãi oan lúâi thïì Xûa kia noái noái thïì thïì Bêy giúâ beã khoáa trao chòa cho ai? Bêy giúâ naâng àaä nghe ai Gùåp anh gheá noán, chaåm vai chùèng chaâo!

a b c d à

TCBDI 455 TNPDII 76 - 77 VNP1 I 124 - 125 VNP7 267

1

Àöìng tiïìn Vaån Lõch: úã Trung Quöëc, coá tiïìn àuác theo niïn hiïåu vua Vaån Lõch thuöåc triïìu Minh. (Theo GS Àinh Gia Khaánh).

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

198

BK a - Anh tiïëc cöng anh gùæn boá vúái naâng bêëy lêu HT 183 b - Bêy giúâ naâng lêëy chöìng àêu HT c - Trùm cau anh àïí cuáng naâng HT d - Nghòn vaâng anh àöët giaãi oan lúâi thïì HT à - TCBD I 253 - 254 chó cheáp àïën hïët doâng naây. Xem thïm X 130

948.

Àöìng tiïìn xanh, böën chó vaâng vaâng Höìi naâo thiïëp noái vúái chaâng laâm sao Bêy giúâ nay löån mai nhaâo Laâm cho thiïn haå àûáng raâo cûúâi chï Em nguyïìn vúái anh dêìu khöng àùång chaánh thï Cuäng cuâng anh chûä kïët, dûåa kïì bïn anh. DCNTB II 18

949.

Àöìng Trò1 ùn öëc ùn trai Yïn Mô2 nûúác ngêåp mûúâi hai nùm roâng.

a b

CDHN 134 BK a - Àöìng Chò ùn öëc ùn trai CDTCM 278 b - Yïn Mô thaáo daå mûúâi hai nùm roâng bk CDHN CDTCM

950.

Àöìng vung úi húäi àöìng vung Coá thûúng coá nhúá thò vuâng maâ lïn Lïn thúâi chúi àêëm chúi àu Chúi loång chúi duâ chúá boã chúi lung Nghe ba höìi tröëng lung tung Ba höìn chñn vña nûúâng vung thò vïì Dêìu maâ ngaái3 chúå xa quï Cuäng àem nûúâng vïì maâ nhêåp vö vung Vung àêët chñ nhûäng vung àöìng 1

Àöìng Trò: tïn laâng thuöåc xaä Tûá Hiïåp huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, xûa úã giûäa caánh àöìng truäng phaãi söëng bùçng nghïì moâ cua bùæt öëc. 2 Yïn Mô: tïn laâng, nay laâ xaä Yïn Mô huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, úã ngoaâi àï luön luön bõ ngêåp luåt vò nhûäng vuå nûúác lúán. 3 Ngaái: xa, vùæng (tiïëng àõa phûúng).

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

199

Cúm cha aáo meå xêy vung cho troân Möåt meå sinh àûúåc ba con Lûng eo vuá xïëch mùåt coân nhû xûa Nhúâ ún baâ quaán cêy dûâa Ùn no tùæm maát àúåi chúâ nûúâng vung Nhúâ ún baâ quaán cêy sung Ùn no tùæm maát àúåi cuâng vúái anh Nhúâ ún baâ quaán cêy sanh Ùn no tùæm maát àúåi anh hoåc troâ Nûúâng vung thò úã bïën àoâ Xin múâi nûúâng laåi dùån doâ àöi cêu Nûúâng vung ùn noái cú cêìu Xin múâi nûúâng laåi dùån cêu ên tònh Haåt gaåo anh giaä trùæng tinh Àöí vö nöìi àêët daå anh böìi höìi Noái ra möåt tiïëng coá àöi Nöìi úã àùçng nöìi, vung úã àùçng vung. DCBTT 303 - 304

951.

Àöíng Kim Lên1 höìi coân nhoã Ài baán gioã nuöi meå giaâ Anh gùåp em àêy khöng cûãa khöng nhaâ Muöën vö gaá nghôa biïët laâ àûúåc khöng? - Anh vñ vêåy coân sai Em thêëy hoaâi thêåt quaã: Hïî khi huát àaä Nhû Haânh Giaã2 loaån thiïn 1

Àöíng Kim Lên: nhên vêåt trong vúã tuöìng Sún Hêåu (tûúng truyïìn taác giaã laâ Àaâo Duy Tûâ) àaä cuâng Khûúng Linh Taá vaâ Phaân Diïåm chöëng nghõch thêìn Taå Thiïn Lùng giuáp Thûá hêåu vaâ hoaâng tûã khöi phuåc cú nghiïåp nûúác Tïì. 2 Haânh Giaã: Tön Haânh Giaã tûác Tïì Thiïn Àaåi Thaánh, nhên vêåt trong Têy du kyá cuãa Ngö Thûâa Ên (1500-1581) (Trung Quöëc), phoâ Àûúâng Tùng ài Têy Truác lêëy kinh.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

200

Gùåp buöíi hïët tiïìn Nhû Lûu Huyïìn1 chaåy giùåc Em coá noái möåt hai lúâi laâm mùåt Trûúng Phi2 Hûúi “hoãa tim thûúng” Dûúâng Na Tra3 xuêët trêån Nùçm chònh choâng nhû Tön Têîn4 xem thú Mùæt lim dim nhû öng Khöíng5 nghiïåm binh cú Phaâ húi khoái nhû Kinh Kha6 oaán khñ Vui thuá yïn haâ toaåi chñ phong lûu. HHÀN 61 - 61 HMN 43 - 44

952.

Àöëng Àa7 ghi àïí laåi àêy Bïn kia Thanh Miïëu8, bïn naây Böåc Am9.

1

Lûu Huyïìn: Lûu Huyïìn Àûác tûác Lû Bõ, nhên vêåt trong Tam Quöëc chñ cuãa La Quaán Trung (1330-1400) (Trung Quöëc), vua nhaâ Thuåc Haán. Xem thïm chuá thñch A522. 2 Trûúng Phi: nhên vêåt trong Tam Quöëc chñ, anh em kïët nghôa àöìng thúâi laâ danh tûúáng cuãa Lûu Bõ. Xem thïm chuá thñch A522. 3 Na Tra: nhên vêåt trong Têy Du Kyá (Trung Hoa). 4 Tön Têîn: nhên vêåt trong Àöng Chu Liïåt Quöëc (Trung Hoa). Tön Têîn cuâng Baâng Quyïn hoåc Quyã Cöëc tiïn sinh. Têìn Dõ quyïn phaãi chùåt hai chên. Sau Têìn giuáp Tïì, giïët Baâng Quyïn àïí traã thuâ. 5 Khöíng: Khöíng Minh tûác Gia Caát Lûúång, nhên vêåt trong Tam Quöëc Chñ, quên sû cuãa Lûu Huyïìn Àûác. Xem thïm chuá thñch A522. 6 Kinh Kha: nhên vêåt trong Àöng Chu Liïåt Quöëc, möåt traáng sô nöíi tiïëng, laâm thñch khaách giïët Têìn Thuãy Hoaâng. Viïåc khöng thaânh, Kinh Kha bõ Têìn Thuãy Hoaâng giïët. Buöíi Thaái tûã nûúác Yïn tiïîn Kinh Kha trïn söng Dõch, Kha phaã húi thaânh khoái. Àêy laâ caãnh chia tay nöíi tiïëng trong vùn hoåc. 7 Àöëng Àa: tïn khu vûåc phña bùæc Khûúng Thûúång núi nghôa quên Têy Sún phaá hai mûúi vaån quên Thanh, ngaây 5 thaáng Giïng nùm Kyã Dêåu (30 - 1 - 1789), nay thuöåc vïì khu phöë Àöëng Àa, Haâ Nöåi. 8 Thanh Miïëu: ngöi miïëu “thúâ” vong höìn quên thanh vaâ Sêìm Nghi Àöëng, tïn tûúáng Maän Thanh bõ chïët trêån, àïí tranh thuã vïì ngoaåi giao vúái nhaâ Thanh, nhûng vïì sau tñnh chêët thúâ phuång khöng coân nûäa. Ngaây nay, haâng nùm vaâo ngaây 5 tïët Êm lõch, nhên dên Thuã àö nö nûác keáo vïì khu vûåc Àöëng Àa long troång laâm lïî kyã niïåm ngaây chiïën thùæng Àöëng Àa lõch sûã, hoùåc goåi laâ ngaây giöî trêån Sún Têy. 9 Böåc Am: tûác chuâa Böåc, úã gêìn Thanh Miïëu thuöåc àõa phêån laâng Khûúng Thûúång quêån Àöëng Àa. Àoá laâ ngöi chuâa cöí àûúåc laâm laåi sau nùm 1789. Trong chuâa coá ngöi tûúång Àûác Öng, phña sau coá khùæc mêëy chûä Haán “Bñnh Ngoå taåo Quang Trung tûúång” (nùm Bñnh Ngoå laâm tûúång Quang Trung) coá thïí coi nhû laâ möåt bùçng chûáng cuãa loâng nhên dên kñnh möå võ anh huâng dên töåc khöng daám biïíu löå cöng khai dûúái triïìu Nguyïîn. (Theo taâi liïåu àiïìu tra taåi chöî) nùm Bñnh Ngoå tûác laâ nùm 1846 dûúng lõch.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

201

CDHN 43

953.

Àöång Bñch Àaâo1 vûâa cao vûâa laå Hang Baåch AÁ2 nhû maá naâng Tiïn Mùån nöìng möåt veã thiïn nhiïn Àêët ta caãnh àeåp caâng ngaây caâng say. HT 139 - 140

954.

Àöång trúâi biïín múái dêåy theo Biïín àêu daám àöång, biïín leo trûúác trúâi. DCBTT 250

955.

Àöët àeân thò phaãi khïu tim Laâm thên con gaái mua kim àïí àúâi. Ngûãa tay àïí têëm vaâng mûúâi Quêìn bö aáo vaãi ai cûúâi mùåc ai. HHÀN 76

956.

Àöët löìng àeân

a

Xêy löìng kiïåm Ài kiïån caác núi Ài chúi caác baâ

b

Cêy sanh cêy àa Cêy caâ cêy muöëng Cêy chuöång cêy lang Ngùèng cúm ngùèng caá Chêåp chaå àöi phûúng

c

Böën phûúng nhaâ trúâi Xin múâi muå boáng Muå mùåc aáo trùæng

1

Àöång bñch Àaâo: coân goåi laâ àöång Tûâ Thûác, thuöåc xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún tónh Thanh Hoáa. 2 Hang Baåch AÁ: gêìn àöång Bñch Àaâo, thuöåc xaä Nga Thiïåu, huyïån Nga Sún tónh Thanh Hoáa.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

202

Muå mùåc aáo àen Muå xêy löìng àeân Muå cêìm tay thuåt! Thuåt! bk a - tûâ doâng naây àïën doâng b, coá núi haát: Thuåt öëng tay röång tay daâi Tay thiïn tay thai Mûúâi hai muå baâ... c - Tûâ doâng naây àïën hïët, coá núi haát: Chêåp chaå àöi mûúi Trïn trúâi sa xuöëng Coá hai muå boáng Muå troång, muå Treåo Muå cêìm tay beåo Muå cêìm tay thuåt! Thuåt! DCBTT 297 - 298

957.

Àöët than nûúáng caá cho vaâng Àem tiïìn mua rûúåu cho chaâng uöëng chúi Phoâng khi coá khaách àïën chúi Cúm ùn, rûúåu uöëng cho vui loâng chaâng. HHÀN 231 TNPD II 77 BK a - Phoâng khi coá khaách àïën núi TCBD II 509

958.

Àöët than nûúáng caá cho vaâng Lêëy tiïìn mua rûúåu cho chaâng uöëng chúi. NGCK 117b NNPD 57 TCBD II 330 TNPD I 119 VNP7 285

959.

Àúâi bêy giúâ vuä nghïå huyïn thuyïn Khöng ai gioáng àûúåc ngoån quyïìn cho thöng. DCNTB I 178

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

960.

203

Àúâi cha cho chñ àúâi con Coá muöën so troân, thúâi phaãi so vuöng. NASL I 35b BK TCBD I 610 TNPD I 119 NNPD 57 Àúâi cha cho àïën àúâi con Coá muöën nùån troân thúâi phaãi nùån vuöng.

961.

Àúâi cha ài haái hoa ngûúâi Àúâi con phaãi traã núå àúâi cho cha. NASL I 32a NASL V III 45a

962.

Àúâi maåt kiïëp, sao anh khöng thêëy Phónh phúâ anh, noá noái giêìu sang Xui anh vaâo lñnh Têy bang Àïí cho chuáng noá nguã an trïn lêìu Anh úi phuá quñ vïì àêu? Thên mònh khöí cûåc, buâ àêìu toác xú Anh mau vïì luác bêy giúâ ÚÃ nhaâ cha àúåi, meå chúâ, em tröng. DCNTB I 281

963.

Àúâi mö cú khöí nhû ri Àöìng Khaánh1 úã giûäa, Haâm Nghi2 hai àêìu. HT 258

964.

Àúâi naâo baánh àuác coá xûúng Dêy tú höìng coá laá, nghôa àaá vaâng vúä tû Cûãa Tam Quan nûúác caån baây cûâ Sa Huyânh3 khö tùæc em múái tûâ nghôa anh. DCNTB II 108 - 109 1

“Àöìng Khaánh úã giûäa”: tûác úã kinh àö Huïë núi giùåc Phaáp àaä chiïëm àûúåc. “Haâm Nghi hai àêìu”: chó nhûäng vuâng coá phong traâo Cêìn Vûúng: tûâ Quaãng Trõ, Quaãng Bònh ra Bùæc, vaâ tûâ Quaãng Nam vaâo Bònh Thuêån. 3 Sa Huyânh: Cûãa söng Traâ Böìng thuöåc xaä Phöí Traåch, huyïån Phöí Àûác, tónh Quaäng Ngaäi, caách Àaâ Nùéng 190km vïì phña Àöng Nam. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

965.

204

Àúâi naây lùæm keã noái khoe Möåt chuyïën xe lûãa bao nhiïu ghe cuäng khöng bò. DCNTB I 179

966.

Àúâi nay nhiïìu keã troång tiïìn Ñt ngûúâi súã duång sô hiïìn nhû xûa. HHÀN 73

967.

Àúâi ngûúâi coá möåt gang tay

a

Ai hay nguã ngaây chó àûúåc nûãa gang.

b

TCBD II 481 TNPD I 119 BK a - Àúâi ngûúâi bùçng möåt gang tay ÀNQT 92b LHCD22a b - Ai hay nguã ngaây chó coá nûãa gang ÀNQT LHCD - Ai hay nguã ngaây coân àûúåc nûãa gang HT 224 - Ai hay nguã ngaây coân coá nûãa gang VNP7 78 Xem thïm B 70

968.

Àúâi ngûúâi àûúåc mêëy gang tay Sao cö coân àúåi ai taây lûáa àöi Nùm canh chiïëc boáng leã loi Sao chùèng liïåu kiïëm ngûúâi laâm vui. PDCD 5

969.

Àúâi ngûúâi söëng mêëy gang tay

a

Húi àêu cùåm cuåi caã ngaây lêîn àïm.

b

HHÀN 257 NGCK 152b BK a - Àúâi ngûúâi àûúåc mêëy gang tay NNPD 57 b - Húi àêu kò cuåc caã ngaây lêîn àïm CDTCM 257 - Húi àêu cêìm cuåi caã ngaây caã àïm TNPD I 119 - Húi àêu cùåm cuåi caã ngaây caã àïm NNPD.

970.

Àúâi öng cho chñ àúâi cha Àúâi naâo cûåc khöí cho qua àúâi naây Tûâ ngaây mêët nûúác cho Têy

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

205

Tiïu hao thò coá sum vêìy thò khöng Thuïë thên phaãi chõu ba àöìng Cöng sûu cöng ñch maâ khöng ra gò Àïm nùçm luöëng nhûäng sêìu bi Sûu cao thuïë nùång, lêëy chi thanh nhaân Keã thúâi boã xûá ài hoang Xa chöìng, caách vúå, li tan gia àònh Ngûúâi naâo xuêët nguä haânh binh Chïët thay cho chuáng dên mònh ñch chi! Ngûúâi naâo phaãn höå höìi qui Chõu ba àöìng hai cùæc cuäng y nhû thûúâng Öi thöi! chua xoát àoaån trûúâng Thuïë tranh thuïë cuãi, thaãm thûúng cho àûáa ngheâo Ngûúâi sao sung sûúáng cûúâi reo Keã sao cûåc khöí lïn àeâo xuöëng hang Muöën cho sung sûúáng thanh nhaân Chuáng ta àoaân kïët lïn àaâng àêëu tranh! VNP1 II 71 VNP7 360 - 361 Xem thïm À 415

971.

Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng 1 Con bïë, con dùæt, con böìng, con mang. ANPT 15b ÀNQT 78a LHCD NASL I 24a

972.

(a) Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng Con bïë, con böìng, con dùæt, con mang

a

Boâ àen huác löån boâ vaâng

b

Hai con huác chùæc àêm quaâng xuöëng söng

c

Thùçng beá ài vïì baão öng

d

Boâ àen ta àaä xuöëng söng mêët röìi.

à

1

Thaái Töí, Thaái Töng: chó vua Lï Thaái Töí

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

206

THQP 10b TNPD II 77 BK a - Con bïë, con dùæt, con böìng, con mang HT 121 - Con dùæt, con bïë, con böìng con mang VNPS 65b b - Boâ àen huác lêîn boâ vaâng HT VNPS c - Boâ vaâng hïët vña àêm quaâng xuöëng söng bk TNPDII d - Thùçng beá chaåy vïì baão öng HT - Thùçng beá chaåy vïì bêím öng VNPS à - Boâ àen ta ngaä xuöëng söng mêët röìi HT - Trêu àen noá àaä xuöëng söng mêët röìi VNPS

(b) Trúâi mûa Thaái Töí Thaái Töng

a

Con bïë con dùæt con böìng con mang Boâ àen huác lêîn boâ vaâng Huác quêëy huác quaá huác quaâng xuöëng söng.

b

NGCK 134b BK a - Àúâi vua Thaái Töí Thaái Töng ÀNQT 78a b - Huác quêëy huác quaá àêm quaâng xuöëng söng ÀNQT Xem thïm B 498

973.

Àúâi vua Vônh Töå1 lïn ngöi

a

Cúm nguöåi àêìy nöìi treã chùèng ùn cho.

b

ÀNQT 77b LHCD3a TNPD I 119 BK a - Nhaâ vuaVônh Töå lïn ngöi NPGT 29b b - Cúm nguöåi àêìy nöìi con treã chùèng ùn NPNN 9a - Cúm trùæng àêìy nöìi treã chùèng ùn cho HT 121 - Cúm thöíi àêìy nöìi treã chùèng ùn cho NGCK 120a - Cúm nguöåi àêìy nöìi treã chùèng ùn no TCBD II 540 - Cúm gaåo àêìy nöìi treã chùèng ùn cho VNPS 75b

974.

Àúâi xûa keán nhûäng con doâng Àúâi nay êëm cêåt no loâng thò thöi. 1

Vônh Töå: niïn hiïåu vua Lï Thaánh Töng tûâ nùm 1619 àïën 1629.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

207

ÀNQT 105b LHCD 42b NASL II 19b NNPD 57 CBD I 208 TNPD I 119

975.

Àúâi xûa traã baáo coân chêìy Àúâi nay traã baáo möåt giêy nhaän tiïìn. HHÀN 98 TCBD III 184 BK VNP1 II 89 vaâ VNP 91: Àúâi xûa quaã baáo coân chêìy Àúâi nay quaã baáo thêëy ngay nhaän tiïìn.

976.

Àúâi xûa traã baáo coân lêu Àúâi nay traã baáo bêët cêu giúâ naâo. HHÀN 98 TCBD III 184

977.

Àúåi ai ra ngêín vaâo ngú Tröng ai luöëng nhûäng loâng tú röëi nuöìi. DCNTB II 119

978.

Àúåi chaâng chùèng thêëy chaâng àêu Boáng trùng àuãng àónh ra maâu khúi trïu. HHÀN 232 VNP7 222 BK a - Sau doâng naây, DCNTB II 85 thïm: ÚÁ öng Tú! Öng àïí vûúng àêu súåi chó àiïìu

979.

Àúåi chúâ ba böën nùm ni Mêët buön boã baán lúä thò chöìng con. DCBTT 230

980.

Àúåi chúâ truác úã vúái mai Àúåi chúâ anh úã vúái ai chûa chöìng. CDTCM 30

981.

Àúåi chúâ truác úã vúái mai Àúåi chúâ ta vúái, húäi ai àúåi chúâ Vûâa ài, vûâa àúåi, vûâa chúâ Àûâng àûáng maâ àúåi, keã ngúâ ngûúâi nghi.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

208

CDTCM 76

982.

Àúåi lêu caá chùèng ùn möìi Anh moác vaâo con töm baåc, con caá lêìn höìi cuäng nùæc cêu. DCBTT 207

983.

Àúåi lïånh song thên, em phaãi hïët loâng hïët da Söëng quyïët möåt lúâi, anh seä cêåy mai dong. HHÀN 171

984.

Àúåi ngaây hùm ba thaáng ba1 Dên traåi ta vûúåt Nhõ Haâ thùm quï Kinh quaán cûåu quaán àïì huïì Höì Têy caá nhêíy ài vïì trong mêy. CDHN 38

985.

Àúân cêìm ai núä àûát dêy Gêîm mònh vö töåi, ai gêy oaán thuâ. HHÀN 275

985.

Àúân cêìm ai núä àûát dêy Gêîm mònh vö töåi, ai gêy oaán thuâ. HHÀN 275

986.

Àúân coâ lïn truåc kïu vang Anh coân thûúng baån, baån khoan coá chöìng Muöën cho nhên ngaäi àaåo àöìng Töi àêy thûúng baån, nhû chöìng baån thûúng Chiïìu nay anh phaãn baån höìi hûúng Xin em úã laåi, àûâng vêìy dûún núi naâo 1

Tûúng truyïìn thúâi nhaâ Lyá coá möåt duäng sô hoå Hoaâng ngûúâi thön Lïå Mêåt (nay laâ xaä Lïå Mêåt huyïån Gia Lêm). Chaâng àaä coá cöng vúát xaác cöng chuáa con vua Lyá chïët àuöëi trïn söng Thiïn Àûác tûác laâ söng Àuöëng vaâ àaä tûâ chöëi moåi sûå ban thûúãng rêët hêåu cuãa vua, chó xin pheáp àûúåc àûa nhûäng dên ngûúâi laâng mònh àïën khai khêín vuâng àêët coân boã hoang úã phña Têy thaânh Thùng Long lêåp thaânh 13 laâng, (bêëy giúâ goåi laâ traåi) nay úã phña Nam àûúâng Hoaâng Hoa Thaám. Dên 13 traåi tûå cho laâ coá hai quï hûúng: kinh quaán (quï úã kinh thaânh) cûåu quaán, (quï cuä úã Lïå Mêåt). Haâng nùm ngaây 23 thaáng 3 Êm lõch laâ ngaây kyå võ thêìn hoå Hoaâng dên kinh quaán laåi vïì cûåu quaán laâm giöî vúái dên laâng Lïå Mêåt. Tûúng truyïìn vaâo ngaây naây, caá úã Höì Têy bay vïì giïëng nûúác trûúác àònh laâng.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

209

Ghe tui túái chúå cùæm saâo Nghe em coá chöën, muöën nhaâo xuöëng söng. TCBD IV 32

987.

Àúân kïu tñch tõch tònh tang Ai àem cöng chuáa lïn thang maâ ngöìi. HHÀN 110 VNPS 42a BK a - Ai mang cöng chuáa lïn hang maâ vïì CHG 26

988.

Àúân lûu thuãy gaãy chúi vaâi daåo Rûúåu höìng àaâo múái nhêåu àöi ba chung Caâng cay caâng àùæng gan trung Cêy àúân liïìu boã, cheán chung quïn cêìm Trûåc nhòn nhúá baån tri êm Deåp àúân cêët cheán ài têìm ngûúâi thûúng Mõt muâ khoái toãa nhû sûúng Bú vú caãnh cuä biïët àûúâng neão àêu Gioá àûa caâng giuåc cún sêìu Chim kïu ngao ngaán haâ chêu möåt mònh. DCNTB I 268

989.

Àu àuã tña, giïìng giïìng cuäng tña

a

Khoai lang giêm, ngoån mña cuäng giêm

b

Cuãi kia chen löån vúái trêìm

c

Em giûä sao cho khoãi, keão lêìm, búá em!

d

HHÀN 171 VNP1 I 85 VNP7 213 BK a - Àu àuã tña, dêìu dêìu cuäng tña DCNTB I 97 HT 433 b - Ngoån lang giêm, ngoån mña cuäng giêm DCBTT 64 c - Cuãi khö chen lêîn vúái cuãi trêìm DCNTB I - Cuãi khö chen lêîn vúái trêìm HT - Cuãi khö chen löån vúái trêìm DCBTT

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

210

d - Giûä sao cho kheáo keão lêìm búá em! DCBTT DCNTB I HT

990.

Àu Tiïn múái dûång nùm nay Cö naâo hay haát kò naây haát lïn Thaáng ba nö nûác höåi àïìn Nhúá ngaây giöî töí böën nghòn nùm nay Daåo xem phong caãnh trúâi mêy Lö, Àaâ, Tam Àaão cuäng quay àêìu vïì Khùæp núi con chaáu ba kò Keã ài cêìu phuác, ngûúâi ài cêìu taâi Súã cêìu nhû yá ai ai Xin rùçng nhúá lêëy möìng mûúâi thaáng ba. CDTCM 281 HT 126

991.

Àuâ cha àûáa baão ta giaâ Nùm nay taám möët vêîn laâ treã thú Tuöíi ta coân vêîn àûúng tú Sao maâ daám baão ta giúâ giaâ nua. PDCD 8

992.

Àua chen thu cuác xuên àaâo Lûåu phun lûãa haå, mai chaâo gioá àöng. CHG 32

993.

Àua nhau chùm viïåc cêëy caây Muâa maâng phong vêån ta raây hûúãng chung. HPV 124

994.

Àuäa mun bõt baåc anh chï Àuäa tre lau caånh anh mï nöîi gò. HHÀN 232

995.

Àuäa ngoåc saánh vúái baát vaâng

a

Anh hay ùn thuöëc anh sang chúi nhaâ

b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

211

Anh sang em nêng àiïëu ra Àiïëu thúâi bùçng baåc xe laâ àöìng àen Àiïëu naây coân laå chûa quen Àiïëu naây saáng toã nhû àeân ba dêy Àiïëu naây huát khoái lïn mêy Anh xúi möåt àiïëu anh say lûâ àûâ Ngûúâi ta say rûúåu lûâ àûâ Sao anh say thuöëc cuäng nhû say tònh? - Say huïå, say ngaäi, say tònh Naâo ai say àùæm maâ mònh phaãi lo. bk

a - Àuäa ngoåc àùåt giûäa mêm vaâng b - Mêëy khi anh laåi qua sang bïn nhaâ

CDTH 91

996.

Àuäa tre möåt chiïëc khoá cêìm Nùçm àïm nghô laåi, thûúng thêìm baån xûa. CHG 17 DCNTB II 97

997.

Àuäa tre möåt chiïëc khoá cêìm Thûúng nhau phaãi tñnh, thûúng thêìm khoá thûúng. DCNTB II 97 BK a - Thûúng nhau phaãi tñnh êm thêìm sao nïn TCBDI 141

998.

Àuäa trong so öëng lêu ngaây cheåt chùæc Tònh àaä khöng thûúng, tònh caâng thùæc mùæc bao núi Súå möåt mai loâng daå àöíi dúâi Chaâng khoanh tay súå vúå, thiïëp àûáng giûäa trúâi kïu ai? DCBTT 70

999.

Àuäa vaâng döång xuöëng mêm sún Àöi ta thûúng nhúá vïì cún höåi naây. DCNTB II 119

1000.

Àuäa vaâng döång xuöëng mêm sún

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

212

Thêëy ai coá ngaäi, anh thûúng mùån nöìng. DCNTB I 194

1001.

Àuäa vaâng àêìu bõt àêìu sún Mêëy lúâi baån noái caãm ún quaá chûâng Àoá xa nhên ngaäi àoá mûâng Àêy xa nhên ngaäi nhû gûâng xaát gan Ngöìi buöìn nhúá baån thúã than Kiïíng xanh sao heáo hoãi naâng taåi ai? Caá nùçm trong chêåu seâ àuöi Mònh vïì úã bïín cho töi theo cuâng. HMN 14

1002.

(a) Àuåc cuân àang giûä lêëy töng Cuöëc àaâ long caán coân mong nöîi gò?1 VNPS 83a BK NASL IV 6b Àuåc moân thúâi giûä lêëy töng Cuöëc long caán gaäy coân mong nöîi gò.

(b) Àuåc cuân phaãi giûä lêëy töng

a

Àuåc long, caán gêîy coân mong nöîi gò? CDHN 41 BK a - Àuåc cuân thò giûä lêëy töng HT 246

1003.

Àuåc àïën chaåm, thò chaåm àïën khùng

a

Àoân àaánh lñ trûúãng thò vùng caã laâng.

b

NNPD 57 TCBD II 555 TNPD I 120 VNP1 II 39 VNP7 346 BK a - Àuåc àïën chaåm, chaåm àïën sùng ÀNQT 78b LHCD3b - Duâi àaánh àuåc thò duâi àaánh sùng HT 249 b - Àoân àaánh lñ trûúãng thò vang caã laâng LHCD ÀNQT

1

Nhiïìu ngûúâi cho rùçng cêu naây ngêìm chï Trõnh Sêm boã trûúãng laâ Trõnh Töng lêåp Trõnh Caán (con Àùång Thõ Huïå) laâm thïë tûã khiïën cú àöì nhaâ Trõnh suåp àöí (coân mong nöîi gò).

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

213

- Àaánh àoân lñ trûúãng thò vùng caã laâng HT

1004.

Àuåc nûúác thúâi múái beáo coâ Trong nhû giaá loåc coâ moâ vaâo àêu. NASL IV 54a

1005.

Àuåc thò cuäng nûúác giûäa doâng Duâ trong leo leão cuäng nûúác trong àöìng chaãy ra. DCTH 105

1006.

Àuâng àuâng ngûâa chaåy qua truöng Maãng mï con àô luöng tuöìng boã con.

a

HHÀN 130 - 131 BK a - Maãng mï con àô buöng tuöìng boã cúm. DCNTB I 195

1007.

Àûa anh hai chûä ra vúâi Lêëy gioá trùng laâm baån, lêëy nûúác trúâi laâm khuêy. DCBTT 178

1008.

Àûa anh ra túái laâng Höì Em mua traái mñt, em vöì traái thúm Anh vïì em noã daám àûa Hai haâng chêu lïå nhû mûa thaáng mûúâi Biïët bao chûâ cho àùång thaãnh thúi Tay tiïm thuöëc cöëng, miïång múâi lang quên. TCBD III 475 TNPD II 77 BK a - TCBD I 507 vaâ TCBD II 428 chó ghi àïën hïët doâng naây.

1009.

Àûa chaâng möåt baát ngö rang Àuác núi mö maâ moåc thiïëp àöët nhang múâi vïì? - Àêët naâo mùæng maäi khöng khö Maâ mûa khöng ûúát, àuác vö moåc liïìn. HPV 81

1010.

Àûa em cho túái bïën àoâ

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

214

Em coân nhoã daåi hoåc troâ döî em. HHÀN 171

1011.

Àûa em cho túái Àöng Höì Anh mua traái mñt, em böì traái thúm.

a

HHÀN 110 VNP1II 165 BK a - Anh mua traái mñt, anh böì traái thúm VNP7 129

1012.

Àûa em cho túái raåch Chanh Muöîi moâng cùæn lùæm cêåy anh àûa vïì. HHÀN 131

1013.

Àûa em vïì cho túái ngoaâi sên Phuå mêîu coá hoãi noái trong thên àûa vïì Tûâ khi àûa baån ra vïì Möåt nùm mûúâi hai thaáng khöng hïì vaäng lai. TCBD II 273 BK a - Àûa em vïì túái ngoaâi sên TCBD IV 25

1014.

Àûa lïn ta vñ cho àöìng Röìi ra ai vúå, ai chöìng mùåc ai. HPV 71

1015.

Àûa lïn ta vñ dùm ba Cho loan biïët phûúång, cho ta biïët mònh. HPV 71

1016.

Àûa ta lïn vñ àöi lúâi Keão röìi eán bùæc xa rúâi nhaån àöng. HPV 71

1017.

Àûa ta lïn vñ àöi lúâi Saáo àöi vúái nhõ, nhõ àöi vúái àaân. HPV 71

1018.

Àûa nhau gioåt lïå khöng ngûâng Ngoá söng, söng röång, ngoá rûâng, rûâng cao.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

215

TCBD II 330

1019.

Àûa tay vuöët ngûåc tònh nhún Khoan khoan tûå vêîn àïí töi khuyïn àöi lúâi. HHÀN 131

1020.

Àûa thû khöng thêëy àûa sang Hay laâ àaä coá phûúång hoaâng thò thöi Bêy giúâ ba chöën böën núi Chaâng úã trïn êëy, boã töi dûúái naây. CDTCM 76

1021.

Àûáa naâo coá töåi thúâi lo Coá túâ öng cöëng gûãi cho thêìy àöì. NASLI 46b

1022.

Àûác Thoå1 gaåo trùæng nûúác trong Ai vïì Àûác Thoå thong dong con ngûúâi. HT 144

1023.

Àûác vua Thaânh Thaái2 lïn ngöi Cûãu chêu tûá haãi3 laâm töi möåt nhaâ Àûác vua coá sùæc ban ra Êm phuâ dûåc baão4 àïí maâ trung hûng Phûúng dên àêu àoá nûác mûâng Ai ai thò cuäng kñnh dêng möåt loâng. THQP 14a

1024.

Àûâng chï em xêëu em àen Vöën em úã àêët àöìng quen ba muâa Thaáng tû cêëy tröåm tua rua

1

Àûác Thoå: möåt huyïån thuöåc tónh Haâ Tônh. Thaânh Thaái: tûác Nguyïîn Phuác Bûãu Lêm (1879 - 1954), thöng minh, coá oác duy tên, coá tinh thêìn yïu nûúác; bõ Phaáp bùæt thoaái võ, an trñ úã Vuäng Taâu, sau àoá bõ àaây úã Reáunion (chêu Phi). Sau Caách maång Thaáng Taám, vua àûúåc vïì nûúác vaâ söëng úã Saâi Goân cho àïën luác qua àúâi. 3 Cûãu chêu tûá haãi: chñn chêu böën bïí. 4 Êm phuâ dûåc baão: thêìn linh baão höå. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

216

Thaáng saáu cêëy muâa, thaáng chaåp cêëy chiïm Möåt nùm ba vuå cêëy liïìn Coân gò maâ phêën, rùng àen húäi chaâng! CDTCM 112

1025.

Àûâng chï töi xêëu, töi giaâ Töi ài baán thõ moåi baâ moåi hön. NNPD 58 TCBD I 507 TNPD I 119

1026.

Àûâng coá chùæc lùæm ai úi Biïët àêu thûúng haãi laâ núi tang àiïìn1 HPV 124

1027.

Àûâng coá chïët mêët thò thöi, Kòa nhû caái coái böi vöi laåi vïì. NNPD 58

1028.

Àûâng coá chïët mêët thò thöi Söëng thò coá luác no xöi chaán cheâ. LHCD 17a TNPD I 119 VNP1 II 17 VNP7 330

1029.

Àûâng coân yã sùæc khoe hûúng Dêy chòu2 trïn àöång cuäng coá khi vûúng quïët trêìu. DCBTT 117

1030.

Àûâng àïí cho phên reä baá toâng Anh nam em bùæc, noái ra xiïët nöîi àau loâng Trúâi xanh aác nghiïåt, maá höìng àaánh ghen. DCNTB II 24

1031.

Àûâng ài àûúâng êëy maâ xa Coá vïì Don Thûúång3 vúái ta thò vïì? Don Thûúång coá sêåp nùçm kïì 1

Thûúng haãi tang àiïìn: vöën laâ cêu: “thûúng haãi biïën vi tang àiïìn” nghôa laâ biïín xanh biïën thaânh ruöång dêu, noái vïì nhûäng sûå àöíi thay lúán trong xaä höåi vaâ tûå nhiïn. 2 Dêy chòu: dêy hoang daåi leo trïn buåi cêy. 3 Don Thûúång: tûác laâng Yïn Tön Thûúång, xaä Vônh Yïn, Vônh Löåc, tónh Thanh Hoáa... ÚŒ àêy coá baäi phuâ sa mêìu múä, tûúi töët.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Coá söng tùæm maát laåi kïì goâ dêu Cuâng vïì Don Thûúång vúái nhau Vui nghïì canh cûãi, haái dêu chùn tùçm. CDTH 41 HT142

1032.

Àûâng ham sao toã boã trùng Möåt trùm sao toã khöng bùçng trùng lïn. DCBTT 229

1033.

Àûâng khön ngoan chúá vuång vïì Àûâng cho ai lêån, chúá hïì lêån ai! HT 229 TNPD I 119

1034.

Àûâng lo caái aáo cuåt tay Miïîn Trúâi ngoá laåi vaá may mêëy höìi. CVPD 10

1035.

Àûâng naâi lûúng giaáo khaác doâng Vöën àïìu con chaáu Laåc Höìng khi xûa. HPV 125

1036.

Àûâng tham noán töët, döåt mûa Tham con ngûúâi àeåp maâ thûa viïåc laâm. HPV 124 BK HHÀN 171: Àûâng ham noán töët döåt mûa Àûâng ham ngûúâi töët maâ thûa viïåc laâm.

1037.

Àûâng tham nhaâ ngoái bûác baân Nhaâ tranh queát saåch thanh nhaân thò hún. HPV 124

1038.

Àûâng tham quêìn höì aáo caánh laâm chi Quêìn höì aáo caánh coá khi ùn maây Lú thú nhû chuáng anh àêy Tuy rùçng raách rûúái, coá ngaây ùn chúi.

217

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

218

NASL III 16a BK CDTCM 272: Quêìn höì aáo caánh laâm chi Quêìn höì aáo caánh coá khi ùn maây Xuïình xoaâng nhû chuáng em àêy Böì nêu aáo vaá coá ngaây laâm nïn. Xem thïm Q 67

1039.

Àûâng thêëy em beá maâ choâng Ngaây sau em lúán phaãi loâng em ngay Anh àûáng àêìu ngoä, anh cùæn moáng tay Lêëy àûúåc gaái naây àêët lúã trúâi long Tiïìn thúâi lêëy thuáng maâ àong Baåc thúâi xïëp nuái chûa mong gaái naây. CDTH 99

1040.

Àûâng tin caái buång àúân baâ Chó treo gûúm tuïå noá saáng loâa túå chêu. CHG 29

1041.

Àûâng vïì àûúâng êëy cho xa Ài vïì Cöí Àiïín1 vúái ta cho gêìn Cöí Àiïín sùèn cêìu rûãa chên Coá ao tùæm maát laåi gêìn giïëng khúi Muöën ùn cúm trùæng caá tröi Thò vïì Cöí Àiïín buön nöìi cuâng anh Muöën ùn cúm trùæng canh cêìn Thò vïì Cöí Àiïín sùæm cên buön nöìi. CDTCM 281 HT 132 BK a - Haäy vïì Cöí Àiïín vúái ta cho gêìn CDHN 166

1

Cöí Àiïín: tïn laâng úã huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

1042.

(a) Àûáng bïn ni àöìng, ngoá bïn tï àöìng, mïnh möng baát ngaát Àûáng bïn tï àöìng, ngoá bïn ni àöìng, cuäng baát ngaát mïnh möng Thên em nhû cheån luáa àoâng àoâng Phêët phú dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai. VNP1 I 78 BK a - Àûáng bïn tï àöìng, ngoá sang bïn ni àöìng baát ngaát mïnh möng DCBTT 73 - Àûáng bïn tï àöìng, ngoá bïn ni àöìng, baát ngaát mïnh möng HT 416 b - Thên em nhû cêy luáa trôu böng DCBTT HT c - Ngaã nghiïng dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai DCBTT HT - Phêët phú dûúái ngoån nùæng höìng ban mai VNP 7 202

(b) Em àûáng bïn ni àöìng Em ngoá bïn tï àöìng Em thêëy luáa vaâng mïnh möng baát ngaát Em àûáng bïn tï àöìng Em ngoá bïn ni àöìng Em thêëy luáa vaâng baát ngaát mïnh möng Thên em nhû luáa trôu böng Ngaã nghiïng dûúái ngoån nùæng höìng buöíi mai. DCNTB I 269

1043.

Àûáng bïn ni söng caách ba tay saáo Nghe gioång em hoâ vùæt aáo ra ài Tai nghe thêìy meå úã nhaâ baán gaã em ài Bùçng ai giú dao cùæt ruöåt anh ài cho röìi. DCBTT 88

1044.

Àûáng bïn ni söng, loâng tröng vúâi vúåi Qua khoãi söng röìi gùåp höåi àúân ca Tûã Kò laåi gùåp Baá Nha

219

a b c

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Àúân úi lïn dêy cho àuáng bûåc, àïí saáo hoâa àöi cêu. a bk a - Àúân anh lïn dêy àuáng bûåc, sao saáo em chûa hoâa rûáa em? DCBTT 149

1045.

Àûáng bïn ni söng, ngoá bïn tï söng, ngûúâi àöng nhû höåi Bûåc mònh thiïëp cuäng muöën löåi sang söng Nhûng súå söng daâi húi ngùæn, e khöng gùåp chaâng. DCBTT 71

1046.

Àûáng bïn ni söng, ngoá bïn tï söng, thêëy àöng nhû höåi Buöìn sûå tònh töi muöën löåi sang söng Àúân ai lïn dêy cho àuáng bûåc, àïí saáo töi xûúáng cuâng àùång khöng? DCBTT 149

1047.

Àûáng bïn ni, thêëy chiïëc thuyïìn nùm vaán Ngoáng sang bïn kia, thêëy chiïëc quaán nùm gian Thuyïìn nùm vaán àang àúåi ngûúâi thûúng nhúá Quaán nùm gian àang àúåi ngûúâi nhúá thûúng Möåt em noái rùçng thûúng Hai em noái rùçng nhúá Traách öng Trúâi laâm lúä duyïn anh Anh ngöìi göëc cêy chanh Anh àûáng cöåi cêy dûâa Nûúác mùæt anh nhoã nhû mûa Ûúát möåt caái quêìn caái aáo Caái quêìn anh vùæt chûa raáo Caái aáo anh vùæt chûa khö Thêìy meå anh gaã baán núi mö Tiïëc cöng anh lùån suöëi giang höì Trúâi cao anh kïu khöng thêëu

220

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

221

Àêët röång anh kïu noã thöng Nhûäng ngûúâi boân cuãa boân cöng Na mö a di àaâ Phêåt, anh phuãi tay khöng anh vïì. CDTCM 170 - 171

1048.

Àûáng bïn Vônh An1 ngoá sang Thuãy Ban Söng daâi caát trùæng, vïì thùèng cûãa Tuâng Chaâng úi thûúng lêëy thiïëp cuâng Gaái thuyïìn quyïn lúä lûáa, trai anh huâng lúä àöi. HT 416

1049.

Àûáng àêy quyïët àúåi möåt thò Àúåi chaâng têët phaãi coá khi gùåp chaâng. HHÀN 232 TCBD I 141

1050.

Àûáng gêìn bïn anh àöi chuöîi lïn maâu Traách loâng ngûúâi nghôa ham giaâu boã em. TCBD I 455

1051.

Àûáng gêìn bïn em gan noå phêåp phöìng Nghiïng tai hoãi nhoã, nûúác mùæt höìng vöåi tuön Gùåp mònh giûäa àaám ruöång vuöng Lúâi phên chûa hïët, nûúác mùæt tuön theo liïìn. TCBD IV 25

1052.

Àûáng hoân Chöìng2 tröng sang hoân Yïën Lïn Thaáp Baâ, vïì viïëng Sinh Trung Giang sún cêím tuá trêåp truâng Vò ai söng Nhõ3 nuái Nuâng4 phên li.

1

Vônh An; Thuãy Ban; Cûãa Tuâng: caác àõa àiïím thuöåc tónh Quaãng Trõ. Hoân Chöìng, Hoân Yïën, Thaáp Baâ: àêy laâ nhûäng àõa àiïím thuöåc Nha Trang. Hoân Chöìng (coân goåi laâ àaá Chöìng) úã phña Bùæc thaânh phöë, ngoaâi khúi coá Hoân Yïën úã phña Àöng thaânh phöë vaâ caånh cêìu xoám Boáng coá Thaáp Baâ, thúâ nûä thêìn ngûúâi Chùm, Pö Ynû Nûgar (coân àûúåc goåi laâ Thiïn Y Thaánh Mêîu). 3 Söng Nhõ: coân goåi laâ Nhõ Haâ (hay Nhô Haâ): xem chuá thñch úã B 638 4 Nuái Nuâng: khu vûåc Baách Thaão cuä, thuöåc thaânh phöë Haâ Nöåi. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

TCBD II 521

1053.

Àûáng xa coi thïí laâ tiïn Laåi gêìn nûát niïíng nhû niïìn1 cöëi xay CHG 18

1054.

Àûáng xa hoãi vúái öng trùng Duyïn chaâng núå thiïëp beán chùng hay lòa? DCBTT 229

1055.

Àûáng xa nghe tiïëng em hoâ Caách söng cuäng löåi, caách àoâ cuäng qua. DCBTT 134

1056.

Àûáng xa ngúä hoa thiïn lñ têy Vûúåt höì sang haái, phaãi cêy muöåi nöìi. VNP7 237

1057.

Àûáng xa thêëy daång em cûúâi, Cuäng bùçng vaâng chñn vaâng mûúâi trao tay. CHG 7

1058.

Àûáng xa nghe maái cheâo giuåc thuác Gheá mùæt laåi thêëy gioá giuåc buöìm lay Chaånh loâng nhúá túái niïìm têy Hoãi ngûúâi ên cûåu coá nhúá nghôa naây cho khöng? DCBTT 60

1059.

Àûúåc baån thò laåi boã beâ Àûúåc con trêu chêåm, laåi chï me khöng caây. TCBDI 561 TNPDI 120

1060.

Àûúåc boáng öng trùng chúá phuå boáng àeân Phoâng naây, phoâng noå chúá quïn phoâng naâo Múái yïu maâ cuä cuäng yïu Múái coá mô miïìu cuä coá cöng lïnh 1

Niïìn: caái vaânh (tiïëng àõa phûúng).

222

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

223

Traách anh chaâng ùn úã ra daå laâm thinh Chúi hoa khöng theån vúái caânh hoa ru. CDTH 155

1061.

Àûúåc buöìng naây anh khuêy buöìng noå Àûúåc ngaäi àoá anh boã ngaäi àêy Giaã nhû laång vaâng sa xuöëng Höì Têy1 Laång vaâng khöng tiïëc mêëy, tiïëc duyïn àoá núå àêy chûa thaânh. CDNH 165 DCBTT93 Sûãa laåi:... anh khuêëy buöìng noå DCBTT =... anh khuêy buöìng noå Laång vaâng khöng tiïëc, mêëy tiïëc duyïn... CDHN = Laång vaâng khöng tiïëc mêëy, tiïëc duyïn...

1062.

Àûúåc chûä tònh maâ quïn chûä hiïëu Àûúåc chûä hiïëu maâ quïn liïåu chûä tònh Ngoån ngaânh hai buöíi coân xanh Anh muöën theo con àûúâng tuâng baá nhûng súå coân ngaânh mêîu àún. DCBTT 199

1063.

Àûúåc chûä trung mêët duâng chûä hiïëu Àûúåc chûä tam tuâng löîi àaåo meå cha. HHÀN 89 - 90

1064.

Àûúåc muâa cúm nhûäng taám xoan

a

Àïën khi cú haân, gieá cuäng nhû chiïm. NNPD 57 TCBD II 338 TNPD I 119 BK a - Àûúåc muâa keán nhûäng taám xoan HT 115 NASL III 11a

1065.

Àûúåc muâa chúá phuå mön khoai Àïën nùm Thên, Dêåu khöng ai baån cuâng.

1

a

Höì Têy: möåt höì lúán, röång trïn 500 heác ta úã phña têy bùæc nöåi thaânh Haâ Nöåi. Taåi khu vûåc naây xûa kia àûúåc têåp trung khaá nhiïìu chûäng nghïì thuã cöng cöí truyïìn vaâ coá nhiïìu cung àiïån àïìn miïëu nöíi tiïëng.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

224

TCBD 507 TNPD I 119 BK a - Àïí nùm Thên, Dêåu lêëy ai baån cuâng CVPD 22

1066.

Àûúåc nhû lúâi noái anh mûâng Àûúåc nhû lúâi noái xin àûâng nghe ai Àûúåc nhû lúâi noái khöng sai Thaáng giïng àöën göî, thaáng hai laâm nhaâ Thaáng ba ùn cûúái àöi ta Àeåp duyïn àeåp söë, meå cha vui loâng. DCTH 182 HT 381 Xem thïm E 289

1067.

Àûúåc nhû lúâi noái anh thoãa têëm loâng Kim thoa vúái laåi khùn höìng trao tay Àûúåc nhû lúâi noái höm nay Kim thoa vúái laåi túâ mêy trao liïìn. DCTH 182

1068.

Àûúåc nhû lúâi noái em úi Anh vïì giïët lúån, àöì xöi, möí gaâ Rûúåu voâ trùm baãy mûúi ba Cau non àïëm quaã, trêìu giaâ àïëm trùm Cûúái em àöi hoaän, àöi trùçm Mûúâi chñn thûúác luåa, mûúâi lùm quan tiïìn Baåc thúâi chñn neán cho nguyïn Vaâng thúâi vaâng khöëi kïët nguyïìn cho cao. bk a - Vaâng thúâi mûúâi laá nhên duyïn múái thaânh CDTH 146 - 147

1069.

Àûúåc nhû lúâi noái khöng sai Thaáng giïng anh mua göî àïí thaáng hai àoáng giûúâng Noái rùçng nûúâng úã nhaâ nûúâng Höìn bay thêëp thoaáng trong buöìng nhaâ anh.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

225

CDTCM 76

1070.

Àûúâng baån kim duyïn úi! Mêëy töi hoãi laâ àûúâng baån coá mêëy kia úi! Coân khöng hay àaä àuã àöi caã röìi? Ngûúâi nhû hoa núã muâa xuên Ûúác gò em àûúåc túái gêìn giaân hoa Giaân hoa coá boáng daäi kïì Ngûúâi àaä yïu àïën chúá nïì thêëp cao Ngûúâi nhû nûúác àûång chêåu àaâo Töi nhû nhiïîu trùæng nhêën vaâo nïn chùng! Nay töi tûúãng àïën ngûúâi, mai töi nhúá àöi ba ngûúâi tònh duyïn Àûúâng baån kim duyïn úi! Mêëy töi hoãi laâ àûúâng baån coá mêëy kia úi! Coân khöng hay àaä àuã àöi hûäu tònh? QHBN 167 - 168

1071.

Àûúâng cuä anh chúá rêëp gai Àïí em qua laåi laâm hai cûãa nhaâ. CHG 12

1072.

Àûúâng daâi múái biïët ngûåa hay Bêy giúâ múái roä con baån daây trñ khön. CHG 27

1073.

Àûúâng daâi ngûåa chaåy biïåt tùm Ngûúâi thûúng coá nghôa trùm nùm cuäng vïì. NNPD 59 TNPD I 120 VNP1 I 78 VNP7 201 BK a - Ngûúâi thûúng coá nghôa trùm nùm cuäng chúâ TCBD II 331

1074.

Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát bay Chaâng vïì chöën cuä mêëy ngaây àïën núi - Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát böìi

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Anh vïì trïn xaä möåt höìi àïën núi. HPV 174

1075.

Àûúâng daâi ngûåa chaåy caát bay Ngaäi nhên thùm thùèm möåt ngaây möåt xa. CHG16 DCNTB I 195 HHÀN 232 HT 180 VNP7 215

1076.

Àûúâng daâi ngûåa chaåy kiïìu sa Dêy cûúng àûát àoaån àöi ta thaãm sêìu. DCBTT 241

1077.

Àûúâng ài caã laách vúái lau Caã traâm vúái chöíi, boã nhau rùng àaânh. DCBTT 276

1078.

Àûúâng ài caát nhoã coã moân Mêëy lúâi hûu cûåu1 bêåu coân nhúá quïn. CHG 25

1079.

Àûúâng ài chñn xaä söng con Hoãi thùm öng Hûúâng Hiïåu haäy coân hay khöng. HT 124

1080.

- Àûúâng ài àêët thõt noá trún nhû múä Ngöìi laåi göëc da gioá thöíi thêëu xûúng Anh maâ àöëi àùång, em kïët ngaäi canh thûúâng2 vúái anh? - Chûä thiïn tröìi àêìu ngûúåc3 Anh noái àûúåc, em phaãi nhêån vúái anh caái chûä naây Ngùåt vò chùèng biïët, em kheáo àùåt baây thò thöi - Tiïëng anh ùn hoåc, biïët àoåc kinh thú (thi) Bùæt chúåt em hoãi húã cú Vêåy maâ àöìn àaåi thuúã giúâ Tûúãng laâ trñ tuïå, naâo ngúâ döët chên 1

Hûåu cûåu: töët, xêëu, laânh, dûä. Chûä thiïn tröìi àêìu ngûúåc: laâ chûä phu, nghôa laâ chöìng 3 Töëi àöåc phuå nhên têm: loâng daå àaân baâ laâ àöåc aác nhêët. 2

226

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

227

- Heân chi ngûúâi noái: “Töëi àöåc phuå nhên têm” (3) Dêìu cho anh àêy coá döët mûúâi phêìn Cuäng laâ nhên nghôa sao em phêån caån lúâi? - Noái ra mñch buång, nhõn laåi tûác húi Búãi thêëy anh hay nhaåo hay cûúâi Baâi khön em dêåy àoá, cuäng thúâi nhû khuyïn chöìng - Thuyïìn quyïn hay chûä Dêìu em coá chûúãi, anh cuäng maát loâng Huöëng chi em noái em khuyïn chöìng Dêìu em coá mùæng giûäa àaám àöng Anh vêîn àaânh daå, chúá khöng traách phiïìn. DCNTB II 33 - 34

1081.

Àûúâng ài khöng túái nûãa ngaây Noái vïì thùm meå, heån raây heån mai. DCNTB I 195

1082.

Àûúâng ài lïn lêån àêån lõu àõu Àûúâng ài xuöëng liïëu diïëu ngaânh dêu Àöi ta ùn noái àaä lêu Vò ai nïn chaâng xa thiïëp caách mêëy cêu ên tònh. DCBTT 105

1083.

Àûúâng ài lïn, thêm thêm dòu dõu Àûúâng ài xuöëng, riu rñu höåt chêu Nhòn em khöng daám nhòn lêu

a

Nhòn röìi thïm thaãm thïm sêìu búá em.

b

DCNTB I 225 BK a - Àöi àûáa mònh yïu mïën àaä lêu DCNTB I 226 b - Nhûng maâ phuå mêîu dûát cêìu aái ên DCNTB I

1084.

Àûúâng ài loanh quanh leáo queáo Àûúâng ài ngoùæt ngoeáo chên trêu

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

228

Em coá chöìng röìi anh chùèng daám nhòn lêu Anh nhòn qua möåt tñ àïí baán sêìu mua vui. HPV 124 HT 390 BK DCNTB I 225: Àûúâng ài quanh ài queåo Àûúâng ài ngoùæt ngoeáo vuäng trêu Em coá chöìng nïn anh chùèng daám nhòn lêu Nhòn qua möåt laát cho àúä cún sêìu maâ thöi.

1085.

Àûúâng ài möåt ngaây coá xe tay voäng caáng Àûúâng ài àöi ba thaáng coá xe àiïån taâu bay Cúá chi em biïët chöën anh raây Àûúâng thiïn sún vaån thuãy, mêëy nghòn ngaây cuäng tòm ài. DCBTT 85

1086.

Àûúâng ài nhûäng laách cuâng lau Cha meå tham giaâu, eáp uöíng duyïn con.

a

HHÀN 232 TNPDI 119 VNP7 272 BK a - Cha meå tham giaâu eáp gaã duyïn con DCNTB I 195

1087.

Àûúâng ài nhûäng laách cuâng lau Cha meå tham giaâu eáp uöíng duyïn con Duyïn sao cùæc cúá húäi duyïn! Cêìm gûúng gûúng töëi, cêìm vaâng vaâng phai. HT 192 TNPDII 77 VNP7 316 BK a - Cha meå ham giaâu eáp uöíng duyïn con TCBDII 273

1088.

Àûúâng ài nhûäng suöëi cuâng khe Sao ngûúâi chaã bùæc cêy tre laâm cêìu? Cêìu naâo àûa rïí àoán dêu? Àïí ta ài laåi cuâng nhau möåt nhaâ. QHBN 322

1089.

Àûúâng ài quanh quêët ruöåt dï

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Chim kïu, vûúån huá dûåa kïì bïn non. CVPD 3 BK a - Chim kïu, vûúån hoát dûåa kïì bïn non VNP7 122

1090.

Àûúâng ài trïn chúå dûúái àoâ Trong àöìn ngoaâi àiïëm chùèng cho thöng haânh Chùèng cho em beán duyïn anh. HT 315

1091.

Àûúâng ài trïn suöëi dûúái àêìm Sao anh chaã bùæc cêy trêm laâm cêìu Kïí ta ài laåi àaä lêu. HX 11

1092.

Àûúâng di xa traåm ngaái cung Quyïët dòu cho àùång anh huâng vïì quï. DCBTT 178

1993.

Àûúâng àúâi caách trúã non söng Meå giaâ àêìu baåc, em coân thú ngêy Giang sún gaánh lêëy möåt mònh Coá hay chùng taá têëm tònh em àêy. TCBD II 468

1094.

Àûúâng keã Khoai1 vûâa thanh vûâa maát Söng keã Khoai san saát thuyïìn beâ Lêëy chöìng Vêån2. Laäng3 laâm chi? Dùåm trûúâng thên gaái súám ài töëi vïì. CDTH 36 HT140

1095.

Àûúâng khöng ài sao biïët Chuöng khöng àaánh sao kïu Nghe lúâi anh noái bao nhiïu 1

Keã Khoai: laâng Laåc Àö thuöåc xaä Thiïåu Àö, huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa. Vêån: laâng Vêån Qui, thuöåc huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa. 3 Laäng: laâng Nguyïåt Laäng, thuöåc huyïån Thiïåu Hoáa, tónh Thanh Hoáa. 2

229

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

230

Khiïën loâng thùæc theão trùm chiïìu xoát àau. DCNTB II 119

1096.

Àûúâng lïn Mûúâng Lïî1 bao xa Trùm baãy mûúi thaác, trùm ba mûúi ghïình. VNP 1II 159 VNP7 122

1097.

Àûúâng lïn xûá Laång bao xa

a

Caách möåt caái nuái vúái ba quaäng àöìng

b

Ai úi àûáng laåi maâ tröng: Kòa nuái Thaânh Laång, kòa söng Tam Cúâ

c

Anh chúá em lùæm baån maâ ngúâ

d

Buång em vêîn trùæng nhû túâ giêëy phong.

à

TCBDI 254 TCBDII 521 TNPD II 78 BK a - Àûúâng lïn tónh Laång bao xa NGCK 100a b - Caách möåt traái nuái vúái ba quaäng àöìng NGCK VNP1I VNP7 195 c - Kòa nuái Tam Àaão, noå söng Tam Kò NGCK d - Em àûâng thêëy anh lùæm baån maâ ngúâ NGCK à - Loâng anh vêîn phùèng nhû túâ giêëy phong NGCK - Buång em vêîn thùèng nhû túâ giêëy phong VNP1I VNP7

1098.

Àûúâng mö vui bùçng àûúâng Thûúång Tûá2 Caãnh mö àeåp bùçng caãnh nuái Ngûå, söng Hûúng? Vñ dêìu loâng thêìy meå khöng thûúng Têëm thên anh àêy nhû cêy khö chïët àûáng giûäa chùång àûúâng àúåi em. DCBTT 86 BK a - Têëm thên anh àêy nhû cêy khö chïët àûáng giûäa chùång àûúâng àúâi em. HT 419

1 2

Mûúâng Lïî: Lai Chêu. Àûúâng Thûúång Tûá: thuöåc thaânh phöë Huïë.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

1099.

Àûúâng naây anh vêîn ài qua Àöi bïn àûúâng caái laâ hoa em tröìng Hoa thúm ngaát, hoa laåi thúm lûâng Anh àaä coá vúå, anh àûâng haái hoa Nûäa maâ tan cûãa naát nhaâ Àaánh con àaánh vúå vò hoa em tröìng. NASL II 27b

1100.

Àûúâng naây em vêîn ài qua Sao anh bûát nhõ haái hoa cho àaânh. HPV 158

1101.

Àûúâng quan àaá àöí àaá laát Cêìu xêy trong caát ngoaâi vöi Naâo khi anh àûáng em ngöìi Àêët moân coã deä, möì höi àang coân. DCBTT 64

1102.

Àûúâng quan vaâ röång vaâ daâi Mùåc loâng öng Kñ, öng cai ài vïì. CVPD 3

1103.

Àûúâng röìng kheáo àùæp vûäng vaâng Àïí anh ài laåi vúái naâng cho quen. CDTH 29

1104.

Àûúâng Saâi Goân cêy cao boáng maát Àûúâng Chúå Lúán höåt caát nhoã dïî ài. TCBD II 522

1105.

Àûúâng taâu nûúác chaãy hai mûúng Cha gheã meå ruöåt khöí trùm àûúâng em úi! DCBTT 250

1106.

Àûúâng trûúâng caách trúã nûúác non Meå giaâ àêìu baåc thiïëp coân xuên xanh.

231

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

232

NASL III 52a

1107.

Àûúâng trûúâng caách trúã nûúác non Meå giaâ àêìu baåc thiïëp coân xuên xanh Giang sún thiïëp gaánh möåt mònh Coá hay chaâng toã têm tònh thiïëp chùng? Trúâi úi, coá thêëu tònh chùng? Möåt ngaây àùçng àùéng xem bùçng ba thu! Ruöåt tùçm böëi röëi voâ tú Gan vaâng sao kheáo thúâ ú daå vaâng. TNPD II 78 VNP1 II 50 VNP7 350

1108.

Àûúâng trûúâng caát noáng truöng xa Ngaäi chûa thaânh ngaäi, cöng àaâ trûúång cöng. DCBTT 281

1109.

Àûúâng trûúâng nûúác chaãy nhû reo Thûúng em chùèng ngaåi maái cheâo ngûúåc xuöi. CHG 27 VNP7 476

1110.

Àûúâng vïì Àöng Viïåt1 loanh quanh Àöìng xanh laâng àeåp nhû tranh hoåa àöì Chiïìu vïì chim hoát lñu lo Tûâng àoaân treã nhoã haát nö trong laâng. CDTH 39 HT 140 Sûãa laåi: Àöìng xanh laáng àeåp... HT = Àöìng xanh laâng àeåp...

1111.

Àûúâng vïì Kiïëp Baåc2 bao xa? Àûúâng vïì Kiïëp Baåc coá cêy àa böì àïì Coá yïu anh cùæp noán ra vïì

1

Àöìng Viïåt: úã xaä Quaãng Àöng, Quaãng Xûúng, Thanh Hoáa. Kiïëp Baåc: möåt àõa danh thuöåc tónh Haãi Hûng. Kiïëp Baåc úã caách Phaã Laåi 5km phña ngûúåc söng Thûúng. ÚŒ àoá coá àöìn Vaån Kiïëp, laâng Baåc hay coân goåi Kiïëp Baåc. Àêy xûa kia laâ àöìn traåi lúán cuãa nhaâ Trêìn, khi àaánh quên Nguyïn. Hûng Àaåo Vûúng - Trêìn Quöëc Tuêën, luác giaâ, vïì tröìng thuöëc röìi mêët úã àêy, nùm 1300. Àïìn Kiïëp Baåc úã bïn söng, dûång nùm 1300. Höåi àïìn ngaây 20 thaáng taám êm lõch laâ ngaây giöî cuãa hûng Àaåo Vûúng. 2

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

233

Giaâu ùn khoá chõu, chúá hïì húã hang. TCBDI 610 TNPD II 77 - 78 VNP1 II 159 VNP7 123

1112.

Àûúâng vïì xûá Bùæc coân xa Coá vïì Keã Soãi vúái ta thò vïì Keã Soãi laâ àêët thuá quï Chung quanh thò luyä, tûá vi thò àöìng. CDTCM 279

1113.

Àûúâng vïì xûá Laång muâ xa Ai vïì Haâ Nöåi vúái ta cho gêìn

a

Vñ duâ mïåt moãi àau chên Thò ta mua deáp chñn lêìn cho ài

b

CDTCM 76 BK a - Coá vïì Haâ Nöåi vúái ta cho gêìn CDHN 12 b - Thò ta mua deáp cho lêìn cho ài CDHN

1114.

Àûúâng vïì xûá Laång muâ xa Coá vïì Haâ Nöåi vúái ta thò vïì Àûúâng thuãy thò tiïån thuyïìn beâ Àûúâng böå cûá bïën Böì Àïì1 maâ sang. CDHN 11 HT 129 VNP7 131 Sûãa laåi: VNP7 chùæp A 180 vúái À 1115 thaânh möåt lúâi. Nhbs àaä taách ra.

1115.

(a) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì Ai vö xûá Nghïå thò vö... ÀNQT 79b LHCD 12b NGCK 98a NPGT 14a PTK 19a VNP1 II 159 VNP7 122 BK a - Àûúâng vö xûá Nghïå raânh raânh HHÀN 110 VNPS 56a

(b) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh Àûúâng ra Haâ Nöåi nhû tranh veä röìng 1

Böì Àïì: tïn nöm laâng Phuá Viïn nay thuöåc xaä Böì Àïì huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi.

a

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

234

Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì Ai vö xûá Nghïå thò vö. TCBD II 521 TNPD II 78

(c) Àûúâng vö xûá Nghïå quanh quanh

a

Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì. TCDG 49 BK a - Àûúâng vö xûá Nghïå raânh raânh CVPD27

(d) Àûúâng vö xûá Huïë quanh quanh Non xanh nûúác biïëc nhû tranh hoåa àöì. HT 144

1116.

Àûúâng xa ài coá möåt mònh Naâo ai coá thêëu àïën tònh töi chùng? AÁo xïëp nguyïn, xïëp àïí trong nhaâ Khùn höìng ngûúâi àöåi phêët phú trïn àêìu Yïu nhau thò giûä lêëy maâu Rùng àen rûng rûác, toác àêìu xanh xanh Tai nghe lúâi noái hûäu tònh Chim löìng khön thïí cêët mònh bay cao Ngöìi röìi traách phêån maá àaâo QHBN 333

1117.

Àûúâng xa ài gêëp laåi gêìn Meå ài lêëy vúå Thaânh Thêìn cho töi. TCBD I 208 TNPD I 120 BK a - Àûúâng xa kheáo ruát laåi gêìn NASL II 3a - Àûúâng xa ài tùæt laåi gêìn NGCK 141b b - Meå úi lêëy vúå Thanh Thêìn cho töi NASL II - Meå úi lêëy vúå Thanh Thêìn cho con NGCK Sûãa laåi... lêëy vúå Thaánh Thêìn NASL II =... lêëy vúå Thanh Thêìn...

a b

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

1118.

235

Àûúâng xa höåp baåc khay vaâng Nïn hû thiïëp úã trong laâng mêìn thuï. DCBTT 222

1119.

Àûúâng xa mûúån ngûåa maâ ài Coá tònh coá nghôa luêån chi xa àaâng. DCBTT 268 Xem thïm X9, 10.

1120.

Àûúâng xa nhên ngaäi naâo xa Ài àêu anh cuäng gheá nhaâ Trûúác thùm phuå mêîu, sau laâ thùm em. DCNTB I 193

1121.

Àûúâng xa úi húäi àûúâng xa Àem sêìu túái boã cho ta maâ vïì. DCBTT 250 HT 427 VNP7 223

1122.

Àûúâng xa thò thêåt laâ xa

a

Mûúån mònh laâm möëi cho ta möåt ngûúâi Möåt ngûúâi mûúâi taám àöi mûúi

b

Möåt ngûúâi vûâa àeåp vûâa tûúi nhû mònh.

c

TCBD I 141 THÀQ 1 TNPD II 78 BK a - Àûúâng xa xa thêåt laâ xa HT 154 NGCK 141b - Àûúâng xa thò thêåt àûúâng xa VNP1 I 66 b - Möåt ngûúâi mûúâi chñn àöi mûúi VNP1 I VNP7 190 c - Möåt ngûúâi nhan sùæc töët tûúi nhû mònh NGCK

1123.

Àûúâng xa töi múái túái àêy Xem chùng chûa toã, nhòn mêy chûa tûúâng Coá cêu: kiïën hûäu tùæc nhûúâng1 Túái àêy phaãi kñnh, phaãi nhûúâng caác huynh Dúâi chên ra chöën lï àònh 1

Kiïën hûäu tùæc nhûúâng: gùåp baån thò nhûúâng baån.

KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT

Àïí xem ngûúâi baån cûåu coá nhúá mònh hay khöng? DCNTB I 110

1124.

Àûúâng xa xa lùæm ai úi Nûúác non nghòn dùåm, bïí trúâi mïnh möng Ài qua muön chúå vaån rûâng Thuyïìn con möåt chiïëc vêîy vuâng bïí khúi... TCBD IV 42

1125.

Àûát dêy nïn göî múái chòm Búãi anh úã baåc, em tòm núi xa. HHÀN 232 TNPD I 455

1126.

Àûát gioáng anh phaãi taåm choaâng, Lúâ duyïn anh phaãi taåm naâng coá con. CHG 21

1127.

Àûát tay möåt chuát coân àau Huöëng chi nhên nghôa lòa sao cho àaânh. TCBD IV 32

236