H323-tr

ABCDE H.323 Kursu TP-0077.2 , March 1998, Slide1

ABCD

Ajanda ✔ Voice over Data, VoIP pazarı sürücüleri ve uygulamalarının kısa açıklaması

✔ H.323 ögeleri ✔ H.323’teki protokoller ✔ H.323 sinyalleşme modelleri ✔ Tipik çağrı oluşturma ve çözülmeleri ✔ H.323 versiyon 2 ve ötesi

TP-0077.2 , March 1998, Slide2

ABCD

Voice Over Data Nedir? ✔ Voice over Data (VoD) , veri ağları üzerinden geleneksel ses hizmetlerini iletir.

✔ Bu tür veri ağları, Frame Relay (VoFR), ATM (VoATM) veya IP (VoIP) olabilir.

✔ Band genişliğinden tasarruf etmek üzere ses ekseriya sıkıştırılır.

TP-0077.2 , March 1998, Slide3

ABCD

Voice Over IP’ye Doğru Gidiş ✔ “Internet telefonu”, çok-düşük maliyetli, uzakmesafe ve uluslararası telefon görüşmelerini sağlayabilir.

✔ Internet trafiği, hacim olarak ses trafiğini çok hızlı bir şekilde aşmaktadır; bu nedenle veri üzerinden veri ve ses transferi için, bunu optimize edilebilir ve ses ağları üzerinden veri transferi yapılabilir

✔ Yeni tip taşıyıcılar, ses ve veri hizmetlerinin her ikisini de desteklemek üzere entegre, tek tip bir veri ağı oluşturulabilir.

• Delta-3, IDT ve diğerleri halihazırda VoD telefon çağrılarını kullanmaktadır. TP-0077.2 , March 1998, Slide4

ABCD

VoD Yeni Uygulamaları Gerçekleştirir ✔ E-ticaret için “Click to talk” web siteleri ✔ Dijital beyaz-tahta konferansları ✔ Internet veya bir şirket Intranet’i üzerinden ses ve video Yayını

✔ Entegre Mesajlaşma: Internet üzerinden sesli posta denetimi (veya bırakılması)

✔ Fax over IP (IP üzerinden Faks Haberleşmesi)

TP-0077.2 , March 1998, Slide5

ABCD

ITU-T H.323 Standard ✔ Garantili bir Hizmet Kalitesi (QoS) sağlamayan LAN’lar üzerinden multimedya haberleşmesini kapsayan bir şemsiye standart

✔ Ögeler • • • •

Terminaller Gateway’ler Gatekeeper’lar MCU’ler

✔ Protokollar • • • •

H.225.0 - RAS, Q.931 H.245 RTP/RTCP Audio/video codecs

TP-0077.2 , March 1998, Slide6

kısımları

ABCD

H.323 Mimarisi

H.323 Ağ Mimarisi ve Bileşenleri

TP-0077.2 , March 1998, Slide7

ABCD

H.323 Ögeleri: Terminaller ✔ Bir LAN üzerindeki Uç-Nokta Ögesi (End-Point) ✔ Herhangi diğer bir H.323 ögesi ile gerçek-zamanlı, 2-yönlü iletişimi destekler

✔ Destekledikleri: • Voice - audio codecs • Sinyaleşme ve çağrı oluşturma - Q.931, H.245, RAS

✔ Opsiyonel olarak desteklediği: • Video • Data

TP-0077.2 , March 1998, Slide8

ABCD

H.323 Ögeleri: Terminaller (devam.)

TP-0077.2 , March 1998, Slide9

ABCD

H.323 Ögeleri: Gateway’ler ✔ LAN ve devre anahtarlamalı ağ arasında arabirim ✔ Ağlar arasındaki haberleşme prosedürlerini ve formatlarını dönüştürür

✔ Çağrı oluşturma ve çözme ✔ Sesin Sıkıştırılması ve paketlenmesi ✔ Örnek: IP/PSTN gateway

TP-0077.2 , March 1998, Slide10

ABCD

H.323 Ögeleri: Gateway’ler (devam.)

TP-0077.2 , March 1998, Slide11

ABCD

H.323 Ögeleri: Gatekeeper’lar ✔ Opsiyonel (yani, Netmeeting gatekeeper’ları kullanmaz), fakat eğer mevcut ise bir takım fonksiyonları gerçekleştirmelidir.

✔ Bir bölgeyi yönetir (yani bir dizi H.323 aygıtlarını) ✔ Ekseriya bir zon başına bir gatekeeper vardır; yedekleme veya yük dengeleme için bir alternatif gatekeeper (GK) bulunabilir.

✔ Tipik olarak PC üzerinde bir yazılım uygulamasıdır, fakat bir gateway ya da terminal içerisine entegre edilebilir.

TP-0077.2 , March 1998, Slide12

ABCD

H.323 Ögeleri: Gatekeeper’lar (devam.) ✔ Zorunlu Fonksiyonlar: • • • •

Adres Dönüşümü (routing) Admission kontrolü Minimal Band genişliği kontrolü – isteği işlemesi Zon (Bölge) Yönetimi

✔ Opsiyonel Fonksiyonlar

• Çağrı kontrolü sinyalleşmesi – uç-noktalar

arasındaki Q.931 sinyalleşmesinin doğrudan işlenmesi • Çağrı yetkilendirme, band genişliği yönetimi ve bazı politikaları kullanarak çağrı yönetimi • Gatekeeper yönetimi enformasyonu (MIB) • Başvuru servisleri TP-0077.2 , March 1998, Slide13

ABCD

H.323 Ögeleri: MCU’lar ✔ MCU - Multipoint Control Unit ✔ 3 ya da daha fazla uç-nokta arasındaki konferansları destekleyen Uç-Nokta (End-Point)

✔ Ayrı bir aygıt olabileceği gibi (örneğin bir PC), gateway, gatekeeper veya bir terminal içerisine de entegre edilebilir.

✔ Tipik olarak MC (Multi-point controler) ve MP (Multi-point processor)’dan oluşur.

• MC – konferansı desteklemek için kontrol ve sinyalleşmeyi üstlenir • MP – EP’lerden gelen bit akışlarını alır, bunları işler ve konferans içerisindeki EP’lere geri gönderir. TP-0077.2 , March 1998, Slide14

ABCD

Merkezi-Merkezi olmayan Konferanslar ✔ Merkezi - MCU , sinyalleşme (MC) ve bit akışı işleminin (MP) her ikisini de üstlenir.

✔ Merkezi olmayan - MCU , sadece sinyalleşmeyi üstlenir, bir akışı doğrudan doğruya EP’ler arasında olur.

• Bu durumda, MCU, MP olmaksızın işlev görür.

TP-0077.2 , March 1998, Slide15

ABCD

H.323 Protocol Stack ✔ Audio codec’leri (G.711, G.723.1, G.728, etc.) ve video codec’leri (H.261, H.263), medya bit akışlarını sıkıştırır ve genişletirler

✔ Media bit akışları, RTP/RTCP üzerinden iletilir • RTP, actual media taşır • RTCP, durum ve kontrol bilgilerini taşır

✔ RTP/RTCP, UDP üzerinde güvenilmez şekilde iletilir ✔ Sinyalleşme, UDP üzerinden güvenilir şekilde iletilir. • • •

RAS – kayıt, izin, durum Q.931 – çağrı oluşturma ve sonlandırma H.245 – becerilerin değiş-tokuşu

TP-0077.2 , March 1998, Slide16

ABCD

H.323 Protocol Stack

TP-0077.2 , March 1998, Slide17

ABCD

Sinyalleşme modelleri ✔ GK’dan hangi protokol mesajlarının geçeceğini ve iki EP arasında hangisinin doğrudan geçeceğini belirler.

✔ GK arasında yönlendirilmiş ne kadar falza mesaj olaursa, o kadar daha fazla yük ve sorumluluk demektir (daha fazla bilgi daha fazla denetim demektir)

✔ Sinyalleşme modeli üzerinde nihai olarak GK karar verir

✔ Medya, GK fonksiyonunun içerisinden asla geçmez TP-0077.2 , March 1998, Slide18

ABCD

Doğrudan Uç-Nokta (EP) Çağrı Sinyalleşmesi

TP-0077.2 , March 1998, Slide19

ABCD

GatekeeperYönlendirmeli Çağrı Sinyalleşmesi ((Q.931

TP-0077.2 , March 1998, Slide20

ABCD

Gatekeeper Yönlendirmeli Çağrı Sinyalleşmesi (Q.931/H.245)

TP-0077.2 , March 1998, Slide21

ABCD

Tipik H.323 Ağ Uygulaması

TP-0077.2 , March 1998, Slide22

ABCD

Örnek A ve B istemcileri arasında Gatekeeper Yönlendirmeli Çağrı Sinyalleşmesi (Q.931/H.245)

✔ A ve B istemcisi arasında bir çağrı oluşturulması: • GK –RAS kanalının bulunması ve kaydettirilmesi • GK – Q.931 çağrı sinyalleşmesi vasıtasıyla EP’ler arasında Yönlendirilmiş çağrı kurulması • Başlangıç iletişimi ve beceri değiş-tokuşu – H.245 çağrı kontrolü • Çağrı sonlandırma – H.245 Çağrı Kontrolü & Q.931 çağrı sinyalleşmesi

TP-0077.2 , March 1998, Slide23

ABCD

Gatekeeper Bulunması (RAS) ✔ İstemci bir Multicast GK Request paketi gönderir (Benim GK’im kim?)

✔ GK, bir GK Onay paketi veya GK Red Paketi ile Yanıt verir

TP-0077.2 , March 1998, Slide24

ABCD

Gatekeeper’a Kayıt olma (Register) (RAS) ✔ İstemci, GK’a adresini ve tanıtım isimlerini bildirir ✔ İstemci GK Kayıtlanma İsteğini (GK Reg Req) gönderir

✔ GK, ya bir Reg Confirm (Kayıt Teyidi) ya da Reg Reject (Kayıt Reddi) ile yanıt verir.

✔ Şemadaki Ağ kullanımında, A ve B istemcilerinin her ikisi de A GK’ına kayıt olurlar

TP-0077.2 , March 1998, Slide25

ABCD

Call Admission (RAS) ✔ A İstemcisi, Admission Request (bu çağrıyı yapabilir miyim?) başlatır; paket çağrı için gerekli maksimum band genişliğini içerir

✔ Gatekeeper, bir Admission Teyidi ile yanıt verir • Çağrı için gerekli Band Genişliği ya onaylanır ya da reddedilir • GK için çağrı sinyalleşme kanal adresi sağlanır

TP-0077.2 , March 1998, Slide26

ABCD

Gatekeeper üzerinden Çağrı Oluşturma (Q.931) ✔ A İstemcisi GK’a bir çağrı kurma mesajı gönderir ✔ GK, mesajı B istemcisine yönlendirir ✔ Eğer B istemcisi kabul ederse, GK’dan admission request (izin isteği) başlatılır.

✔ Eğer çağrı GK tarafından kabul edilirse, B istemcisi A istemcisine, becerilerin değiş tokuşu için H.245 çağrı kontrol kanalını belirten bir bağlantı mesajı gönderir

TP-0077.2 , March 1998, Slide27

ABCD

Becerilerin Değiş-Tokuşu (H.245) ✔ İstemciler, medya bit akışlarını - yani herbir istemcinin audio/video kodlama/çözme yeteneklerini - iletmek üzere herbir istemcinin becerilerini açıklayan Terminal Capability set mesajı ile birbirlerinin çağrı becerilerini değiştokuş ederler

✔ Eğer konferans yapılacaksa, MCU’nun belirlenmesi bu faz esnasında belirlenir.

✔ Becerilerin değiş-tokusundan sonra, istemciler medya bit akışlarını göndermek üzere uyumlu bir yönteme sahip olurlar; böylece multi medya iletişim kanalları açılabilir TP-0077.2 , March 1998, Slide28

ABCD

Multimedia İletişiminin Oluşturulması ✔ Medya bit akışlarını iletmek üzere bir mantıksal kanal açmak için, aramayı başlatan istemci bir Open Logical Channel mesajı (H.245) gönderir

✔ Alıcı durumdaki istemci buna Open logical Ack mesajı (H.245) ile yanıt verir

✔ Medya bit akışları güvenli olmayan bir kanal üzerinden iletilir; kontrol mesajları ise güvenilir bir kanal üzerinden iletilirler.

✔ Kanallar bir kez oluşturulduktan sonra, ya istemci ya da GK, çağrı servisleri istendiğinde bulunabilir, yani istemci ya da GK, çağrı band genişliğinin arttırılması veya azaltılması işini başlatabilir. TP-0077.2 , March 1998, Slide29

ABCD

Çağrı Sonlandırma ✔ Taraflardan herhangi biri çağrıyı sonlandırabilir ✔ A istemcisinin çağrı sonlandırdığını varsayılım ✔ A istemcisi, medya iletimini tamamlar ve medya

iletmek üzere kullanılan mantıksal kanalları kapatır

• A istemcisi, End Session Command (Oturumu Sona erdirme Komutu) (H.245) gönderir • B istemcisi, medya mantıksal kanalları kapatır ve End session Command gönderir • A istemcisi H.245 kontrol kanalını kapatır • Eğer çağrı sinyalleşme kanalı hala açık ise, bir Release Complete (Çözülme Tamamlansın) (Q.931) mesajı bu kanalın kapatılması için istemciler arasında gönderilir. TP-0077.2 , March 1998, Slide30

ABCD

H.323 Versiyon 2’deki Yeni Özellikler ✔ H.235 – Güvenlik ve onaylama yani, GK’ya kayıt olma için şifreler

✔ H.450.x – Çağrı transferi ve yönlendirme gibi tamamlayıcı servisler

✔ Hızlı Çağrı Kurulması: • Bazı kurulum mesajları bypas edilir • Temel becerileri içeren Q.931 Fast start mesajı ile başlatılır.

TP-0077.2 , March 1998, Slide31

ABCD

H.323 Versiyon 2 (devam.)✔ Uç-noktalara alternatif GK’lar tespit edilmesi için bir düzenek

✔ GK, doğrudan yönlendirilmiş çağrılar hakkındaki Q.931 bilgilerini yönlendirme isteğinde bulunabilir;

✔ T.120 (veri için opsiyonel bir standart) ile daha sorunsuz bir bütünleşme

• T.120 kanalı, herhangi bir H.323 kanalı gibi açılır.

TP-0077.2 , March 1998, Slide32

ABCD

H.323’ün Geleceği Gatekeeper’lar Arası İletişim:

✔ Şu anki H.323 standartları, geniş ağlar için iyi

ölçekleme yapılan bir inter-zone modeli sunmazlar.

✔ Çağrıları yönlendirmek üzere birinden lokal

olmayan diğer birini verimli bir şekilde yer belirlenmesinin yapılmasına imkan veren GK’lar arası protokoller,

✔ “clearing house” GK’larının sunulmuş olduğu hiyerarşik düzenlemeler

✔ Bu, VoIP servis sağlayıcılar arasında geniş bir

yelpazade birlikte çalışabilirlik için kritik öneme sahiptir.

TP-0077.2 , March 1998, Slide33

ABCD

İlave Bilgiler için Internet Siteleri ✔ www.imtc.org: • Kurs bilgilerini ve VoIP Forum’unu içerir

✔ www.pulver.com: • • •

Yaralı pek çok VoIP linki VoIP haber mektuplarına ücretsiz abonelik Voice over Data kullanan CLEC’lere Linkler

✔ www.data.com: • Ses hakkında pek çok sektör-temelli makaleleri sunan Veri İletişimleri

TP-0077.2 , March 1998, Slide34

ABCD