Globalizacija I Strateski Menadzment

Globalizacija i strateški menadžment

SEMINARSKI RAD GLOBALIZACIJA I STRATEŠKI MENADŽMENT

Student: Milena Lujić

Mentor: Prof. dr Zdravko Glušica Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

SADRŽAJ 1. UVOD.........................................................................................................3 2. DEFINICIJA GLOBALIZACIJE...............................................................4 2.1.

Globalizacija uopste..........................................................................4

2.2.

Proces globalizacije...........................................................................5

3. EKONOMSKA GLOBALIZACIJA...........................................................7 3.1.

Ubrzavanje međunarodnih tokova kapitala.......................................8

3.2.

Ubrzavanje međunarodnih tokova roba............................................8

3.3.

Stavovi Japana prema ekonomskoj globalizaciji............................10

4. NOSIOCI GLOBALIZACIJE...................................................................11 4.1.

Globalne kompanije........................................................................12

4.2.

„Coca-cola globalizacija“...............................................................12

5. PROCES GLOBALIZACIJE TRŽIŠTA I EFEKTI NA POSLOVANJE

PREDUZEĆA...........................................................................................14 6. ZAKLJUČAK...........................................................................................15 7. LITERATURA..........................................................................................16

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

1. UVOD

Globalizacija posjeduje i pozitivne i negativne aspekte, ali svakako donosi znacajne promjene. Razvijeni svijet je nosilac procesa globalizacije. Razvojem informatičke i komunikacijske tehnologije svijet je postao jedinstven sistem, a veza između dva subjekta u različitim dijelovima svijeta nerjetko se ostvaruje u roku od nekoliko minuta. Stvaranje gospodarskih i političkih integracija je u uzročno-posljedičnoj vezi sa procesom globalizacije. Svjedoci smo rastuće međuzavisnosti između država širom svijeta i odvijanja niza procesa koji se događaju i obuhvataju države, regione, čitav svijet. Ovaj splet svih odnosa kojima se povezuju brojni sudionici na državnom, regionalnom nivou, pa i civilizacije- u raznim oblastima, vremenima, pri različitim brzinama odvijanja, sa tendencijom sveobuhvatnosti, ali i širenja i kod onih procesa koji su postali globalni- nazivamo globalizacijom. U ovom radu biće riječi o razvoju procesa globalizacije, samom značenju pojma kao i uticajima globalizacije na svjetsko gospodarstvo, politiku i svetsku zajednicu uopšte.

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

2. DEFINICIJA GLOBALIZACIJE Globalizacija je jedan relativno novi izraz za neke stare procese koju su se ranije samo drugačije nazivali. Tako npr. kao sinonime za globalizaciji mogli bismo pomenuti ''univerzalizaciju'', ''internacionalizaciju''...Globlozacija potiče od francuske riječi ''global'', što znači cjelovitost, sveukupnost. Pojam globalizacije može se shvatiti i definirati na različite načine. Jedno definira globalizaciju kao pozitivan i optimističan proces koji donosi razvitak tehnologije, proširenje tržišta, veći profit, lagodniji život, znanstveni napredak, raspad diktatorskih režima i užitak potrošnje (dakle, kao nužnost povezivanja svijeta bez nacionalnih granica).

Drugo definira globalizaciju kao nužno zlo, prevlast SAD-a i EU-e u svim

aspektima života: ekonomiji, politici, znanosti i kulturi (dakle kao oblik kolonijalizma i imperijalizma nad malim narodima).

2.1. Globalizacija uopše Izvorište globalizacije uklapa se u novu filozofiju znanu kao novi svjetski poredak koji je zamišljen u Sjedinjenim Američkim Državama nakon propasti komunističkih poredaka i sovjetskog bloka, a čija je najvažnija odrednica stvaranje globalnog tržišta. Globalizaciju

je

kao

proces

nemoguće

izbjeći,

s

obzirom

na

razvijenost

visokosofisticirane tehnologije, posebno informatičke što svijet pretvara u globalno selo. Takvo globalno otvoreno tržište nameće visoke kriterije kvalitete, učinkovitosti, te razvojnih sposobnosti i afiniteta poduzeća kao i kompetencije menadžera. Otvorenost prema svjetskom tržištu, duboka međunarodna integracija i revolucija u ekonomiji znanja oblikuju globalizaciju kao proces sa sve manjim mogućnostima nacionalnih država da utiču na ekonomske procese.Vlade pojedinih država raspolažu sa sve manje moći koja prelazi u ruke menadžera multinacionalnih interesa kojima su podređene i najveće države svijeta, što uzrokuje nestanak državnog kapitalizma i nacionalne države. Na međunarodnom planu vlade djeluju sve više zajedno sa međunarodnim organizacijama, "od Ujedinjenih naroda do General Motorsa". Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

2.2. Proces globalizacije

Proces globalizacije počinje industijskom revolucijom i kapitalističkim načinom proizvodnje, čiji je cilj sticanje i povećanje profita. Profit se može povećati uz brz rast proizvodnje od troškova za isti nivo proizvodnje. Industrijska revolucija i tehnološki napredak smanjivali su troškove proizvodnje i omogućavali stvaranje novih proizvoda, prije potpuno nepoznatih. Proces globalizacije potaknut je osobito tehnološkim napredkom u telekomunikacijama i transportu, a kraj je 20-tog vijeka donio je informatičku tehnologiju. Ekonomski gledano, može se reći da su uzroci i poticaji globalizacije kapitalistički način proizvodnje, tehnološki napredak i međunarodna regulacija. U globalnoj se privredi faktori proizvodnje, prirodni resursi, kapital, tehnologija, rad, informacija kao i dobra i usluge slobodno kreću svijetom. Špekulanti zadarđuju prebacujući navedene faktore s mjesta gdje su jefrtinija na mjesta gdje su skupi, a proizvođači lociraju svoje pogone tamo gdje je to najjeftinije- u nerazvijene zemlje. Domaće tržište više ne postoji, ono je dio jedinstvenog globalnog tržišta. Globalizaciju karakteriše sve veća međuzavisnost nacionalnih ekonomija sa svjetskom privredom. Zemlje u svijetu su povezane u multidimenzionalnu mrežu ekonomskih, socijalnih, i politiških veza. Osnovni cilj globalizacije je profit, zatim osvajanje novih tržišta, pronalazak novih tržišta, pronalazak novih i jeftinijih sirovina, smanjenje rizika u poslovanju, uklanjanje ili ograničavanje konkurencije i dominacije svjetskom razmjenom od strane nerazvijenih svijetskih zemalja. Predpostavka svjetske povezanosti se zasnivaju na tezi koju su nametnule razvijene zemlje da se dalji racionalni razvoj privrede može ostvariti na osnovu oštrijih kriterija poslovanja i gdje su velike multinacionalne kompanije osnova i nosioci povezivanja. Uslov za globalizaciju je internacionalizacija svijetske proizvodnje i trgvine. Globalizacija uključuje potpunu ekonomsku liberalizaciju, to jest otvaranje vrata krupnom biznisu. Multinacionalne kompanije su na čelu. Vlade stvaraju maksimalno povoljne uslove za porast njihovog biznisa. Regionalne grupacije poput APEC, GATT i WTO su u potpunosti posvećene istom cilju. Povezanost velikog biznisa, vlada, regionalnih i međunarodnih institucija u stvaranju povoljnih okolnosti za globalizaciju nije slučajnost. Ono ima istorijske korijene u kolonijalizaciji, otuda su dominantne snage bazirane na Zapadu. Ipak, bilo bi pogrešno današnju globalizaciju opisati kao repliku zapadnog kolonijalnog Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment iskustva, jer je jedan od centara moći u Japanu. Izrastaju i drugi centri kontrole u sjeveroistočnoj i jugoistočnoj Aziji Globalizacija ima pozitivne i negativne uticaje, odnosno aspekte na društvene, privredne, komunikacijske, nacionalne i druge faktore. Pozitivni uticaji globalizacije su: poduzimljivost i kreativnost glavnih nosilaca, dobra organizacija rada, razvoj novih tehnologija i tehnika proizvodnje, racionalizacija i razvoj novih sirovina, razvoj novih izvora energije pri čemu se nabrojani uticaji posmatraju kroz integraciju nauke i proizvodnje. Drugu grupu pozitivnih uticaja čine prestrukturiranje proizvodnje gdje se radno- intenzivna proizvodnja locira u zemlje u razvoju jer je jeftinija radna snaga, a kapitalno intenzivna proizvodnja se locira u područjima razvijenih zemalja. Treću grupu pozitivnih uticaja čini međuzavisnot koja se odražava kroz regionalna udruživanja, prenos znanja, prenos tehnologije, educiranje radnika, mogućnost tehničkotehnološkog i proizvodnog obrazovanja mladih ljudi, itd. Negativni uticaji globalizacije izražavaju se preko opštih uticaja: nametanje običaja i shvatanja od strane razvijenih i ZUR-u, potiskivanje domaćih tradicionalnih vriednosti, nesolidarnost,... Globalizacija dovodi do neravnomjerne zaposlenosti u ZUR-u, finansijske dominacije razvijenih zemalja (jer razvijene zemlje imaju kapital), ograničavanje od razvijenih, itd.

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

3. EKONOMSKA GLOBALIZACIJA

Pod djelovanjem tržišnih zakona, međunarodnih ekonomskih organizacija i ustanova, te međunarodnih multinacionalnih kompanija, sa snažnim poticajima kroz razvoj tehnologije u oblasti informatike i komunikacija, provodi se ekonomska globalizacija kao jedan prirodan i nužan proces rasta međunarodnih tokova roba i kapitala. Ako ekonomsku globalizaciju shvatimo u najužem smislu tj. kao ''rastuću privrednu međuzavisnost država širom svijeta'' i tada moramo biti svijesni da nije dovoljno da privredne veze prelaze granice država ili regiona, već je potrebno da se uspostavljaju sa velikim brojem zemalja i da imaju tendenciju da obuhvate cijeli svijet, tj. da postanu globalne i da su tek tada sastavni dio procesa ekonomske globalizacije. Značajan događaj koji je označio ne samo početak već i veliki skok u procesu svestrane a posebno ekonomske globalizacije je pad Berlinskog zida. Ekonomska globalizacija prirodan je, tj. nužan proces i proizvod je djelovanja tržišnih zakona, međunarodnih ekonomski politika, država i međunarodnih ekonomskih ustanova i organizacija kao i transnacionalnih i multinacionalnih kompanija. U tom proces posebno podsticajnu ulogu igra razvoj tehnologije u oblastima informatike i komunikacija. Oba glavna toka globalne ekonomske integracije: međunarodni tokovi kapitala i međunarodni tokovi roba kreću se ciklično, ali imaju jasnu tendenciju brzog rasta, znatno bržeg nego što je to rast ukupnog proizvoda.

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

3.1. Ubrzavanje međunarodnih tokova kapitala Na globanlom planu, finansije sve više postaju digitalna djelatnost, jer finansijska tržišta danas postoje unutar kompjuterske mreže i više nema potrebe za fizičkim strukturama. Posljedne dekade XX vijeka obilježila je visoka mobilizacija kapitala, internacionalna mobilnost kapitala i njegova koncentracija, koja zapanjuje sa brzinom integracija, ekspanzija i obimima. U ukupnim novijim tokovima kapitala odvijale su se dvije značajne strukture promjena: jedna je značajno preusmjeravanje sa bankarskih kredita na posredna i neposredna ulaganja i ulaganja u državne obaveznice, a druga, do azijske finansijske krize, preusmjeravanje ulaganja sa superindustrijalizovanih na novoindustrijalizovane, uključujući tu i Kinu. Danas su praktično sve zemlje svijeta- i bogate i siromašne- uvoznice i izvoznice kapitala.

3.2. Ubrzavanje međunarodnih tokova roba Brži rast i neobično velika brzina i obim kretanja nekih oblika kapitala kao i činjenica da je praktično cijeli svijet pokriven mrežom transnacionalnih i međunarodnih finansijskih ustanova, još uvijek ne znače da su međunarodni tokovi kapitala postali glavni instrment ekonomske globalizacije. Nasuprot, međunarodna trgovina je bila i ostala najglobalizovaniji vid međunarodnih ekonomskih odnosa. I to zahvaljujući, s jedne strane, vrlo dinamičnom rastu industrijske i poljoprivredne proizvodnje u pojedinim regionima i zemljama, a s druge, liberalizacjij svjetske trgovine koja je uslijedila uspješnim završetcima osam rundi globalnih pregovora o trgovini u okvirima GATT-a i WTO-a , kao i liberalizaciji trgovine unutar integracionih cjelina. Ključnu ulogu u procesu globalizacije tokova roba (isto kao i globalizacije tokova i tehnologije) igraju multinacionalne kompanije. Zahvaljujući dejstvima ''demonstrativnih efekata'' ( ''efekata ugledanja'') one prvo globalizuju ukuse i modele potrošnje (što je nekada dobro, a nekada loše).

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment Ekonomska ujedinjenja odnosno stvaranje velikih ekonomski blokova shvaćena kao proces otvaranja i sve intenzivnije međusobne ekonomske saradnje gotovo svih zemalja svijeta predstavljaju samo jednu etapu na velikom putu globalizacije svijetske privrede Među mega integracijama, svakako, najkrupniju predstavlja Azijsko-pacifička ekonomska kooperacija (APEC). APEC je postao petokontinentalna integraciona cjelina, jer okuplja zemlje Sjeverne i Južne Amerike, Azije; evrope i Australije. A slijede je NAFTA i Evropska unija. Zemlje zapadne Evrope su, gradeći snažne komercijalne veze i potičući međunarodne tokove roba između zemalja WE, imale uspješno kretanje prema ekonomskoj i monetarnoj uniji. Međunarodna kretanja roba prate kretanja novca i kapitala. Sistem međunarodnih plaćanja u svom razvoju je doveo do postizanja skupa međunarodnih sporazuma o sistemu međunarodnih plaćanja i institucija, koji omogućavaju i olakšavaju plaćanja. Stvoren je međunarodni monetarni sistem. Tehnološki razvoj, s jedne strane, te liberalizacija tekućih i kapitalnih računa, s druge strane dovela je do jednog strašnog rasta tokova kapitala, tako da je finansijska integracija, zapravo, ''nezavisna'' od drugih aspekata ekonomske integracije, odnosno finansijski tokovi su višestruko nadmašili ekonomske tokove roba. Finansijska globalizacija mijenja odnos balansa snage vlade- tržišta u korist tržišta i tradicionalne solucije, resortira i osnažuje internacionalnim tretiranjem.

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

3.3 Stavovi Japana prema ekonomskoj globalizaciji

Prirodno bi bilo da se Japan kao jedna od privredno najrazvijenijih zemalja i druga po ekonomskoj snazi među njima, javlja kao jedan od šampiona ekonomske globalizacija. Međutim, to nije tako. Za današnje stanje duhova u Japanu moglo bi se reći da je ovo možda po prvi put do kraja okupacije da japanski poslovni i politički vrhovi nisu u stanju da kontrolišu ili da iskoriste brze promjene koje se posljednih godina odvijaju u svijetskoj privredi. Jedni globalizaciju shvataju kao spoljni pritisak na Japan,a ne kao interakciju između Japana i svijeta. Neki japanski autori tvrde da globalni standardi jesu ''američki standard“. Japanski antiglobalisti, suočeni sa činjenicom da stranci mnogoviše nego ranije kupuju japanske kompanije (jer je cijena dionica mnogo niža nego ranije), stalno upućuju nacionalistične alarme japanskoj javnosti govoreći da pohlepni stranci gutaju japanske firme, posebno japanske finansijske ustanove. Dok drugi, pristalice globalizacije, za decenijsku stagnaciju japanske privrede ne optužuju globalizaciju, već tvrde da su japansko društvo i privreda prožeti neefikasnošću, protekcionizmom...

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

4.

NOSIOCI GLOBALIZACIJE

Kako je ranije navedeno, ključnu ulogu u globalizaciji imaju multinacionalne kompanije. Multinacionalne kompanije se opisuju kao kompanije koje posluju širom svijeta. Ovakve kompanije imaju sjedište u jednoj zemlji, a posluju u mnogo zemalja (General Motors, IBM, General Electric, Toyota). Multinacionalne kompanije mogu koristiti prednosti poslovnih prilika u mnogo različitih zemalja. Mogu širom svijeta prikupljati novac za svoje operacije. Koristi im što su u mogućnosti da proizvodne kapacitete uspostave u zemljama u kojima njihovi proizvodi mogu biti proizvedeni najučinkovitije i najefikasnije. Kompanije s operacijama rasprostranjenim širom svijeta ponekad imaju pristup prirodnim resursima i materijalima koji možda nisu uvijek dostupni domaćim kompanijama. MNC mogu zaposliti menadžere i ostalo osoblje iz cijelog svijeta. Prednosti multinacionalnog djelovanja moraju biti odmjerene u odnosu na izazove i rizike povezane s djelovanjem u stranim okruženjima. Jedan od problema predstavlja porast nacionalizma u mnogim zemljama. MNC moraju održati dobre odnose sa zemljom domaćinom, što može biti teško, jer dolazi do čestih promjena vlada, a korporacije se moraju nositi s tim promjenama i neprestano im se prilagođavati. Iako mnoge kompanije teže postati globalne, samo ih je nekoliko u tome i uspjelo. To zahtijeva razvijanje proizvoda imajući na umu cijeli svijet. Pri donošenju strateških odluka treba voditi računa o cjelokupnom svijetu, dok taktike moraju biti prilagođene nacionalnom i lokalnom okruženju. Sa kompanijama iz zemalja u koje je globalnim kompanijama onemogućen pristup, potrebno je osnovati strateške alijanse.

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

4.1. Globalne kompanije

Globalne korporacije su izrazito velika preduzeća koja svoje djelatnosti obavljaju u novim industrijama (Microsoft, Apple, IBM, Sony, Compaq...) ili u starim industrijama koje su svoju tehnološku potku bazirale na informacijskoj tehnologiji (GM, Ford, ABB, Reebok, Coca-cola,Nike...), gledajući na cijeli svijet kao na jedno tržište. Za globalne korporacije ''nacionalne granice su irelevantne u naporu da se nađe najbolji izvor materijala, proizvode proizvodi po najnižim cijenama''. Globalne korporacije vide cijeli svijet kao jedno tržište. Lociraju svoje operacije i resurse različitim dijelovima svijeta. Globalne korporacije nude globalne proizvode prilagođene lokalnim potrebama, a teže ostvarenju vodećeg mjesta u prodaji određenih proizvoda na svjetskom nivou. Razlog zbog kojeg korporacije odlučuju postati globalnim korporacijama, je težnja da se u uslovima jake konkurencije osigura vodeća pozicija u prodaji određenog proizvoda na svjetskom tržištu.

4.2. „Coca-cola globalizacija“ Svaka priča o sve prisutnijoj globalizaciji bila bi nepotpuna bez pomena njenonog najjačeg „oružja“ – ekonomije. Svaka priča o globalnoj ekonomiji i njenim instrumentima bila bi prazna bez pomena najsnažnijeg svijetskog brend-a „ Coca-cole“. Coca-cola je je rođena krajem XIX vijeka, 1895. ili 1896. godine, iste sezone kada i film i strip, a zahvaljujući izvjesnom Džonu Pambertonu, apotekaru iz Atlante, država Džordžija. Ono što je Pamberton izmislio bio je sirup protiv kašlja kome je dodavana obična voda. Ali jednog dana, najverovatnije početkom 1897. godine, neki Vilis Venderbeli, vlasnik prodavnice sodavode, je greškom pomješao sodu sa kokinim koncentratom i izazvao oduševljenje kupaca. Ime napitku je dao Frenk M. Robinson, Pambertonov knjigovođa i kasnije partner. Tokom prve godine prodato je jedva 25 galona pića. Pamberton ubrzo umire, i sa prvom krizom patent i firma bivaju prodati Ejsi Dži Kendleru, koji stabilizuje prodaju u zemlji i lansira koku u inostranstvo. Već 1897. godine susrećemo se sa njenim karakterisičnim znakom, ali ne i sa njenom karakterističnom bočicom. Hiljadu devetstote počinje proces dizajniranja originalne ambalaže, koji je dovršen 1916. godine, kada je po tome danas Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment znameniti Aleksandar Samjuelson, oblikovao sadašnji izgled bočice Coca-cola-e. Posle Ejsinove smrti, ne vejrujući u trajnost investicije, njegovi nasljednici se, brže bolje, oslobađaju preduzeća i ono (1923) prelazi u ruke tada trideset trogodišnjeg Roberta V. Vudrafa. Prava istorija tek tada počinje. Vudraf lansira tezu o «tajnoj formuli», te je sve do danas pravilo firme da recept znaju samo dvije osobe koje nikad ne putuju zajedno avionom. Cijena od pet centi po bočici dugo je bila jedan od važnih elemenata Coca- cola mitologije. Najveći Vudrafov poduhvat vezan za tu cijenu je i poslednji Svijetski rat, kada je vještim poslovnim manevrom Coca-cola preplavila svijet.Vudraf se, naime, obavezao da će svakom američkom vojniku, bez obzira na kom se frontu u svijetu nalazio, osigurati Coca-colu po tradicionalnih pet centi, nezavisno od toga koliko je to kompaniju zaista stajalo. U toku rata podignute su u inostranstvu 64 punionice, od kojih većina u neposrednoj blizini velikih bojišta. Kada su topovi utihnuli, postalo je jasno kako je Coca- cola jedan od najvećih ratnih dobitnika. Danas se preko 705 milijuna puta dnevno konzumira neki od Coca-Colinih proivoda u više od 195 zemalja, u svim klimatskim zonama. Coca-Cola ima oko 5.8 milijardi potrošača, koji govore na 80 različitih jezika. Oko 94% svjetske populacije danas poznaje ime „ Coca –cola“ a dnevna potrošnja je oko 8 000 000 000 litara. „ Coca- cola“ danas ima svoje punionie u više od 200 zemalja svijeta, dakle, ako se nekada zateknete na Tibetu i monarh pije slavnu „ Coca-colu“ ,nemojte biti začuđeni jer sve je to dio globalizacije. (Dio preuzet sa www.coca-cola.ba)

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

5. PROCES GLOBALIZACIJE TRŽIŠTA I EFEKTI NA POSLOVANJE PREDUZEĆA U suštini, sve što se dešava vani predstavlja globalizaciju tržišta i ekonomije. Globalizacija svijetske ekonomije stvara više prilika, ali i više prijetnji kako za postojeće tako i za potencijalne učesnike u grani. Globalizacija u suštini predstavlja proces koji donosi više prilika i prijetnji u globalnom okruženju na nivou planete i obuhvata sve promjene u odnosima između država, privredni subjekata. Državne velike kompanije, razne nevladine organizacije provode proces globalizacije i integracije, nameću odrećene standarde, kodekse kroz razne prakse, politike, zahtjeve... Posebno značajne promjene desile su se 60-tih godina prošloga vijeka kao što su: -

tehnološke promjene: brža i bolja komunikacija, brži i bolji transport, sve više informacionih mreža koje globalno povezuju ljude

-

međunarodne ekonomske integracije: manje tarife (GATT), valute povezane flukruirajućim kursevima, globalni tokovi kapitala

-

sazrijevanje tržišta u razvijenim zemljama : sporiji domaći rast, agresivniji izvoznici, manje intervencije države

-

pad komunističkog i socijalističkog režima: sve više zemalja povezanih sa kapitalističkim sistemom, više privatizacije

Globalizacija tržišta i konkurencije na takav način dovodi do stvaranja više prilika što ima za posljedicu povećanu brzinu i veću konkurenciju, a s druge strane stvaraju se i veće prijetlje u smislu većeg tržišta i stvaranja manje međudržavnih barijera. Da bi se izbjegle prijetnje i/ ili iskoristile prilike, preduzeća moraju izabrati transformaciju kojom će postati jači konkurenti. Tipične metode transformacije su: -

reinžinjerin

-

restruktuiranje programi kvaliteta

-

integracija i akvizicije

-

promjene kulture i opstale strateške promjene.

Menadžment svakog preduzeća mora biti svijestan ovih promjena. Čak i komanije koje prodaju proizvode na manjim geografskim regionima osjetiće posljedice globalizacije. Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

6. ZAKLJUČAK

Proces globalizacije se ne odnosi samo na ekonomsku globalizaciju, on mijenja naše životne okolnosti. To je način na koji danas živimo. Opirati se ekonomskoj globalizaciji bila bi jednako promašena taktika i za bogate i za siromašne nacije. Pesimistični pogled na globalizaciju smatra da ona uništava lokalne kulture, širi svjetske nejednakosti i uveliko pogoršava živote siromašnih. Neki tvrde da globalizacija stvara svjetske pobjednike i gubitnike od kojih nekolicina prosperira, a većina biva osuđena na bijedan i očajnički život. Globalizacija je kompleksni set procesa, a ne jedan jedini proces, a oni se odvijaju kontradiktornim načinima. Većina ljudi misli o globalizaciji jednostavno kao o odvlačenju moći ili uticaja iz lokalnih zajednica i nacija prema globalnom tržištu. Ovo stvarno i jeste jedna od njenih posljedica. Nacije gube dio svoje ekonomske moći koji su nekada posjedovale. Neovisno o svim negativnim aspektima globalizacije, njenu pojavu treba prihvatiti kao izazov za mogućnosti koje ona nudi u ekonomskom razvoju, rastu i blagostanju. Budućnost kako i svjetskih tako i naših preduzeća zavisi od građenja konkurentnosti sa sposobnošću ostvarivanja konkurentskih prednosti na BiH tržištu, kao dijelu globalnog tržišta, i na ukupnom globalnom tržištu. Vođene sposobnim i inovativnim menadžmentom, naša preduzeća će moći ostvarivati rast na takvom tržištu. Neka od njih će se i povezivati sa međunarodnim kompanijama, i na taj način se uspješnije uključivati u globalno tržište.

Nezavisni Univerzitet Banja Luka

Globalizacija i strateški menadžment

7. LITERATURA 1. www.diskrepancija.org/casopis/2br/radovi/domisljanovic.html#N_1_ 2. www.wikipedia.org 3. www.coca-cola.ba 4. www.pdfcoke.com

Nezavisni Univerzitet Banja Luka