Giao An 11 (chinh Sua)

GIAÙO AÙN NGÖÕ VAÊN 11 NAÊM 2007  Tuaàn 1 Tieát 1 – 2

Vaøo Phuû Chuùa Trònh Leâ Höõu Traùc

A – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Giuùp hoïc sinh 1 - Hieåu ñaëc ñieåm cuûa theå kí söï vaø phaùt hieän neùt rieâng cuûa ngoøi buùt kí söï Leâ Höõu Traùc. 2 - Caûm nhaän giaù trò hieän thöïc saâu saéc cuûa taùc phaåm cuøng vôùi nhaân caùch thanh cao cuûa HAÆ THÖÔÏNG LAÕN OÂNG LEÂ HÖÕU TRAÙC.. B – PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN 1 – Saùch giaùo khoa ngöõ vaên 11 taäp 1. 2 – Saùch giaùo vieân ngöõ vaên 11 taäp 1. 3 – Thieát keá giaùo aùn. C – CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH 1 – Phaùt vaán – ñoái thoaïi 2 – Dieãn dòch 3 – Thaûo luaän – thöïc haønh D – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1 – OÅn ñònh lôùp. 2 – Kieåm tra baøi soaïn, caùch soaïn : Taùc phaåm “Vaøo phuû chuùa Trònh” 3 – Giôùi thieäu baøi môùi. Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc Noäi dung baøi sinh HÑ1: Goïi HS ñoïc vaø toùm taét tieåu daãn I/ Tìm hieåu chung: SGK tr 3 1) TAÙC GIAÛ: LEÂ HÖÕU GV gôïi yù veà taùc giaû: TRAÙC (1724-1791). Danh y HAÛI THÖÔÏNG LAÕN OÂNG khoâng chæ -Bieät hieäu: Danh y HAÛI chöõa beänh maø coøn soaïn saùch, môû THÖÔÏNG LAÕN OÂNG. tröôøng daïy ngheà thuoác ñeå truyeàn baù y -Queâ quaùn: laøng Lieâu xaù, hoïc. huyeän Ñöôøng Haøo, tænh ⇒ Laø ngöôøi co ùtrình ñoä y vaø taâm huyeát Haûi Döông → OÂNG gaén phaàn lôùn ngheà nghieäp. cuoäc ñôøi, hoaït ñoäng y hoïc GV gôïi yù veà taùc phaåm: vaø tröôùc taùc vôùi queâ • Theå kí söï duøng ghi cheùp 1 caâu ngoaïi ôû Haø tænh. chuyeän coù thaät 2) TAÙC PHAÅM: Thöôïng Kinh vaø töông ñoái hoaøn chænh . Kí Söï • Noäi dung: Keå laïi nhöõng vieäc maét thaáy tai nghe trong chuyeán ñi leân kinh -Laø phaàn cuoái cuûa boä ñoâ chöõa beänh cho thaùi töû Trònh Caùn “Haûi thöôïng y toâng taâm lónh”, taäp kí söï baèng chöõ vaø Chuùa Trònh Saâm. Haùn, goàm 66 quyeån vieát

1783 . • Ñoaïn trích coù theå chia laøm 3 yù: 3) ÑOAÏN TRÍCH: ”Vaøo phuû -Töø ñaàu→ “quaùn traø” Quang caûnh trong chuùa Trònh”: phuû Chuùa. a)Noäi dung: Noùi vieäc Leâ -Töø “Baáy giôø→” thaät kó” Caûnh sinh hoaït Höõu Traùc leân kinh ñoâ, trong trong phuû Chuùa. vaøo phuû Chuùa ñeå baét -Phaàn coøn laïi: caûønh xem maïch, chuaån maïch, keâ ñôn cho theá töû beänh, keâ ñôn cho Theá töû. ⇒ Ñoaïn trích”Vaøo phuû chuùa Trònh”coù quang Trònh Caùn. b) Chuû ñeà: Ca ngôïi taøi caûnh heát söùc cuï theå: caùch baøy trí, caùch naêng, tính caùch töï do, vaø aên uoáng, sinh hoaït… tinh thaàn traùch nhieäm cuûa danh y ñaõ coáng hieán caû HÑ 2: GV chia 4 toå thaønh 4 nhoùm, thaûo ñôøi mình cho y hoïc. luaän töøng caâu trong SGK tr 9. N1: Quang caûnh trong phuû chuùa: caûnh” II/ Ñoïc hieåu vaên baûn: danh hoa ñua thaém, thoaûng muøi höông, daõy 1)Giaù trò hieän thöïc saâu haønh lang quanh co noái nhau lieân tieáp, chim saéc qua böùc tranh sinh keâu ríu rít”, ngöôøi” ngöôøi haàu ñoâng ñuùc, ñoäng veà cuoäc soáng xa hoa qua laïi nhö maéc cöûi, veä só canh giöõ cöûa”, quyeàn quí nôi phuû Chuùa. vaät duïng” saäp theáp vaøng, voõng ñieàu, coät a) Quang caûnh heát söùc cuï son theáp vaøng”. theå, traùng leä, loäng laãy, N2: Nhöõng chi tieát coù giaù trò hieän thöïc töø caùch baøy trí ñeán caùch cao: Beân trong phuû laø nhöõng nhaø”Ñaïi sinh hoaït, aên uoáng… tôùi ñöôøng”, “Quyeàn boång”, “Gaùc tía”… ñoà nhöõng leã nghi, khuoân duøng tieáp khaùch toaøn laø “maâm vaøng, pheùp, caùch noùi naêng, cheùn baïc”. ngöôøi haàu, keû haï… cho Ñeán noäi cung cuûa theá töû phaûi qua naêm, thaáy söï cao sang, quyeàn uy saùu laàn tröôùng gaám trong phoøng thaép toät ñænh cuøng vôùi cuoäc neán xung quanh laáp laùnh. →Caûnh giaøu soáng xa hoa vaø söï loäng sang khaùc thöôøng. quyeàn cuûa nhaø chuùa. N3: Cung caùch sinh hoaït nôi phuû chuùa: b) Thaùi ñoä, taâm traïng vaø -Khi taùc giaû leân caùng vaøo phuû theo leänh nhöõng suy nghó cuûa taùc chuùa thì coù”teân ñaøy tôù chaïy ñaèng tröôùc giaû: heùt ñöôøng”; “caùng chaïy nhö ngöïa loàng”; - Quan saùt raát tæ mæ, keå Trong phuû chuùa ngöôøi giöõ cöûa truyeàn baùo taû chi tieát: töø ñieám canh roän raøng”→ chuùa giöõ vò trí troïng yeáu vaø ñeán nhaø Ñaïi ñöôøng, töø coù quyeàn uy toái thöôïng trong trieàu ñình. vaät duïng nhö kieäu, saäp, -Baøi thô cuûa taùc giaû minh chöùng theâm voõng, baøn gheá ñeàu laø quyeàn uy nôi phuû chuùa. nhöõng ñieàu daân gian chöa -Nhöõng lôøi leõ nhaéc ñeán chuùa Trònh vaø töøng thaáy . theá töû ñeàu heát söùc cung kính, leã ñoä “ → Taùc giaû khoâng ñoàng thaùnh thöôïng ñang ngöï ôû ñaáy” tình vaø döûng döng khoâng - Chuùa Trònh luoân coù” phi taàn chaàu bò caùm doã bôûi cuoäc soáng chöïc”xung quanh.Taùc giaû khoâng ñöôïc thaáy xa hoa traùng leä ôû ñaây. maët chuùa maø chæ laøm theo meänh leänh; 2) Dieãn bieán taâm traïng xem beänh xong cuõng khoâng ñöôïc pheùp trao vaø caûm nghó cuûa Leâ Höõu ñoåi, chæ ñöôïc vieát tôø khaûi trình leân chuùa. Traùc khi baét maïch, keâ ñôn - Noäi cung trang nghieâm ñeán noãi taùc giaû cho Theá töû : Caùch khaùm, phaûi “nín thôû ñöùng ôû xa”; “khuùm nuùm chuaån ñoaùn, chöûa beänh ñeán tröôùc saäp xem maïch” ,“xem kó caû löng, buïng vaø

N4: Leâ Höõu Traùc theå hieän thaùi ñoä ngaïc nhieân pha chuùt mæa mai cuûa ngöôøi coi thöôøng danh lôïi vaø khoâng bò caùm doã tröôùc neáp soáng giaøu sang.

chaân tay”, kieåm tra thuoác ñang duøng, ñònh beänh chuaån xaùc, caân nhaéc khi ra ñôn, boác thuoác cho ta thaáy phaåm chaát cuûa oâng HÑ 3: Thaùi ñoä cuûa taùc gia ûñoái vôùi khoâng chæ laø moät thaày danh lôïi: Caùch chuaån ñoaùn cuûa Leâ Höõu thuoác gioûi, giaø daën kinh Traùc raát chính xaùc” aên quaù no, maëc quaù nghieäm maø coøn coù y ñöùc aám neân phuû taïng yeáu ñi” vaø chöõa beänh cao, coi troïng tính maïng baèng caùch giöõ theå chaát baåm sinh “chính ngöôøi beänh, coi thöôøng khí ôû trong maø thaéng thì beänh ôû ngoaøi seõ danh lôïi, quyeàn quí, yeâu töï noù tieâu daàn, khoâng caàn trò maø beänh thích töï do vaø neáp soáng seõ maát.” OÂng daùm noùi thaúng vaø chöõa thanh ñaïm, giaûn dò. thaät caên beänh cuûa theá töû maëc duø yù Xöùng ñaùng laø danh y HAÛI kieán cuûa oâng khoâng thuaän vôùi soá ñoâng THÖÔÏNG LAÕN OÂNG. löông y trong trieàu. Ñieàu ñoù noùi leân taøi 3) Neùt ñaëc saéc trong buùt naêng vaø y ñöùc cuûa ngöôøi thaày thuoác. phaùp kí söï cuûa taùc giaû: -Quan saùt tæ mæ, ghi cheùp HÑ 4: Gôïi yù cho 4 toå thaûo luaän ngheä trung thöïc, taû caûnh sinh thuaät kí söï cuûa taùc giaû: ñoäng , keå dieãn bieán söï _Kí laø loaïi hình vaên hoïc phöùc taïp trong vaên vieäc kheùo leùo, loâi cuoán xuoâi töï söï thôøi trung ñaïi. Duøng chæ nhöõng söï chuù yù cuûa ngöôøi ñoïc, coâng vaên giaáy tôø mang tính haønh chính khoâng boû xoùt nhöõng chi hoaëc ñeå ghi cheùp nhöõng söï vieäc xaûy ra tieát nhoû taïo neân caùi trong thöïc teá cho khoûi queân…Nhö vaäy, Kí thaàn cuûa caûnh vaät vaø söï trong taùc phaåm vaên xuoâi mang chöùc naêng vieäc →Ñoaïn trích coù giaù haønh chính, leã nghi vaø thaåm mó treân cô trò hieän thöïc heát söùc saâu sôû toân troïng hieän thöïc. saéc. Söï ghi cheùp chaân thöïc, tæ mæ cuoäc soáng III / Toång keát: nôi phuû chuùa ñaõ taïo neân söùc haáp daãn vaø thaønh coâng cuûa ñoaïn Ghi nhôù: trích. Baèng taøi quan saùt tinh teá Neùt ñaëc saéc nhaát laø taùc giaû phaùt vaø ngoøi buùt ghi cheùp chi hieän nhöõng chi tieát gaây aán töôïng: tieát, chaân thöïc, saéc saûo, # Theá tö û-moät ñöùa be ù- ngoài cheãm cheä taùc giaû ñaõ veû laïi moät treân saäp vaøng ñeå cho thaày thuoác – böùc tranh sinh ñoäng veà moätcuï giaø – quyø döôùi ñaát laïy 4 laïy, roâøi cuoäc soáng xa hoa, quyeàn cöôøi vaø ban cho oâng giaø moät lôøi khen:” quí cuûa phuû chuùa Trònh oâng naøy laïy kheùo!”; ñoàng thôøi cuõng boäc loä # Khi ñi vaøo nôi ôû cuûa theá töû ñeå xem thaùi ñoä coi thöôøng danh maïch” ñoät nhieân, thaáy oâng ta môû moät lôïi. choã trong maøn gaám roài böôùc vaøo. ÔÛ trong toái om, khoâng thaáy coù cöûa ngoõ gì caû” # Phoøng ôû cuûa theá töû trong moät khung caûnh vaøng son nhöng tuø haõm, thieáu sinh khí; # Ñeøn saùp chieáu saùng laøm noåi maøu maët phaán vaø maøu aùo ñoû.

Cuûng coá – daën doø: Cuûng coá: Cho bieát yù nghóa cuûa vieäc quan saùt, mieâu taû ngöôøi vaø caûnh trong phuû chuùa Trònh? Daën doø: Chuaån bò baøi“Töø ngoân ngöõ chung ñeán lôøi noùi caù nhaân” Caâu hoûi traéc nghieäm 1/ Taùc phaåm “Thöôïng Kinh Kí Söï “ ñöôïc saùng taùc naêm: a) 1784 c) 1763 b) 1785 d) 1783 2/ Taùc giaû cuûa ñoaïn trích “ vaøo phuû chuùa Trònh” laø: a) Ngoâ gia vaên phaùi. c) Nguyeãn Bænh Khieâm. b) Leâ Höõu Traùc d) Phaïm Ñình Hoå . 3/ Noäi dung chính cuûa ñoaïn trích laø: a) Khaéc hoïa cuoäc soáng xa hoa, quyeàn uy nôi phuû chuùa vaø thaùi ñoä coi thöôøng danh lôïi cuûa taùc giaû. b) Nieàm vui söôùng, ngaïc nhieân cuûa löông y ôû nôi queâ muøa khi ñöôïc tieáp xuùc vôùi laàu son, gaùc tía. c) Thaùi ñoä döûng döng, mæa mai, coi thöôøng danh lôïi cuûa taùc giaû. d) Pheâ phaùn giai caáp thoáng trò phong kieán ñöông thôøi 4/ Caùch chuaån beänh, keâ ñôn chöùng toû Leâ Höõu Traùc laø ngöôøi: a) Coù taøi naêng vaø y ñöùc, luoân coi troïng ngheà nghieäp. b) Muoán khaúng ñònh taøi naêng cuûa mình hôn caùc danh y ôû taïi phuû chuùa. c) Coù thieän caûm vôùi vua chuùa vaø quí meán theá töû. d) Taøi gioûi, giaø daën kinh nghieäm nhöng coù löông taâm, ñaët y ñöùc leân haøng ñaàu. 5/ Ngheä thuaät mieâu taû quang caûnh nôi phuû chuùa trong ñoaïn trích: a) Öôùc leä, thaäm xöng, phong phuù. b) Quan saùt tæ mæ, ghi cheùp trung thöïc, taû caûnh sinh ñoäng, keå leå kheùo leùo. c) Ghi cheùp theo hoaøn caûnh khaùch quan, ngoaøi yù muoán. d) Töôûng töôïng, theâm thaét cho haáp daãn, xa thöïc teá. ÑAÙP AÙN CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM CAÂU 1 2 ÑAÙP d b AÙN

3 a

4 d

5 b

 Tuaàn 1 Tieát 3

TÖØ NGOÂN NGÖÕ CHUNG ÑEÁN LÔØI NOÙI CAÙ NHAÂN A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC

Giuùp hoïc sinh: - Naém ñöôïc bieåu hieän cuûa caùi chung trong ngoân ngöõ cuûa xaõ hoäi vaø caùi rieâng trong lôøi noùi cuûa caù nhaân vaø moái töông quan giöõa chuùng. - Naâng cao naêng löïc lónh hoäi nhöõng neùt rieâng trong ngoân ngöõ cuûa caù nhaân, ñoàng thôøi reøn luyeän ñeå hình thaønh vaø naâng cao naêng löïc saùng taïo cuûa caù nhaân, bieát phaùt huy phong caùch ngoân ngöõ caù nhaân khi söû duïng ngoân ngöõ chung. B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN - SGK + SGV + Saùch baøi taäp. C. CAÙC BÖÔÙC TIEÁN HAØNH - Höôùng daãn, trao ñoåi vaø thaûo luaän. D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1. Kieåm tra baøi cuõ 2. Giôùi thieäu baøi môùi.

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT TIEÁT 1:

* Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu baøi - Giaùo vieân phaùt vaán

I. NGOÂN NGÖÕ – TAØI SAÛN CHUNG CUÛA XAÕ HOÄI

- Ngoân ngöõ laø taøi saûn chung cuûa moät daân toäc, moät coäng ñoàng xaõ - Caâu 1: Phöông tieän giao tieáp hoäi. Ñoù laø phöông tieän giao tieáp chung cuûa con ngöôøi laø gì? chung cuûa xaõ hoäi. Phöông tieän ñoù vöøa giuùp cho moãi caù nhaân trình baøy nhöõng noäi dung maø mình muoán bieåu hieän vöøa giuùp hoï lónh hoäi ñöôïc lôøi noùi cuûa ngöôøi khaùc. Vì vaäy moãi caù nhaân phaûi bieát tích luyõ vaø söû duïng ngoân ngöõ chung cuûa coäng ñoàng xaõ hoäi. - Hoïc sinh traû lôøi

- Caâu 2: Ñaëc ñieåm chung cuûa - Caùi chung cuûa ngoân ngöõ bao goàm: ngoân ngöõ goàm nhöõng yeáu toá + Caùc yeáu toá chung: Caùc nguyeân naøo? aâm, phuï aâm, thanh ñieäu; caùc tieáng; + Yeâu caàu cho hoïc sinh ví duï caùc töø; caùc ngöõ coá ñònh… - Tính chung trong ngoân ngöõ coäng + Caùc quy taéc vaø phöông thöùc chung ñoàng coøn ñöôïc bieåu hieän qua trong vieäc caáu taïo vaø söû duïng caùc nhöõng quy taéc naøo? ñôn vò ngoân ngöõ:

+ Yeâu caàu hoïc sinh ñaët caâu: Caâu ñôn; caâu gheùp, caâu phöùc vaø chæ ra quy taéc caáu taïo caâu.

•

Quy taéc caáu taïo kieåu caâu

•

Phöông thöùc chuyeån nghóa cuûa töø.

+ Giaùo vieân ñöa ra ví duï, yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh nghóa cuûa töø: VD: “Ñaù moøn nhöng daï chaúng moøn” II. LÔØI NOÙI, SAÛN PHAÅM RIEÂNG CUÛA CAÙ NHAÂN - Caâu 3: Muoán giao tieáp ñöôïc con - Khi giao tieáp, moãi caù nhaân söû ngöôøi caàn phaûi laøm gì? duïng ngoân ngöõ chung ñeå taïo ra lôøi noùi ñaùp öùng nhu caàu giao tieáp. Lôøi noùi cuûa caù nhaân vöøa coù tính chung vöøa coù saéc thaùi rieâng. - Caùi rieâng cuûa caù nhaân bao goàm caùc phöông dieän: - Caâu 4: Vì sao ta xaùc ñònh ñöôïc + Gioïng noùi caù nhaân ngöôøi noùi khi nghe qua ñieän thoaïi? - Caâu 5: Voán töø ngöõ cuûa moãi + Voán töø ngöõ caù nhaân: Khi söû caù nhaân coù gioáng nhau khoâng? duïng coøn phuï thuoäc vaøo: Löùa tuoåi, Vì sao? giôùi tính, caù tính, ngheà nghieäp, trình ñoä hieåu bieát, ñòa phöông sinh soáng… + Söï chuyeån ñoåi saùng taïo khi söû - Caâu 6: Caàn phaûi laøm gì ñeå coù duïng töø ngöõ chung quen thuoäc. voán töø ngöõ phong phuù, ña daïng, + Vieäc taïo ra caùc töø môùi. mang daáu aán caù nhaân roõ neùt? + Vieäc vaän duïng linh hoaït saùng taïo + Yeâu caàu hoïc sinh tìm hieåu caùc quy taéc chung, phöông thöùc chung. ví duï xeùt hieäu quaû cuûa caùch - Bieåu hieän roõ nhaát cuûa neùt rieâng duøng töø: trong lôøi noùi caù nhaân laø phong • “Naéng xuoáng trôøi leân saâu caùch ngoân ngöõ caù nhaân. choùt voùt” VD: Ngoân ngöõ thô Hoà Xuaân Höông saéc caïnh, caù tính, coøn ngoân ngöõ • “Toâi muoán buoäc gioù laïi” thô cuûa Nguyeãn Khuyeán giaûn dò, saâu saéc. * Hoaït ñoäng 2: Luyeän taäp

* Luyeän taäp:

- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh Baøi 1: laøm baøi taäp. • “Thoâi”: Baøi 1: Yeâu caàu hoïc sinh xaùc

ñònh nghóa goác cuûa töø “thoâi” vaø Nghóa goác: Chaám döùt, keát thuùc nghóa trong thô Nguyeãn Khuyeán. moät hoaït ñoäng -> Nhaän xeùt?

Nghóa môùi trong thô: Chaám döùt, keát thuùc cuoäc ñôøi -> caùch noùi saùng taïo nhaèm traùnh neù, giaûm nheï söï ñau thöông.

Baøi 2: Nhaän xeùt caùch saép xeáp Baøi 2: töø trong hai caâu thô cuûa Hoà • Caùch saép xeáp saùng taïo: Ñaûo Xuaân Höông, nhaän xeùt? ngöõ (ñoäng töø + thaønh phaàn phuï + chuû ngöõ) Baøi 3: Yeâu caàu hoïc sinh veà nhaø -> Taïo neân aâm höôûng maïnh meõ cho laøm. caâu thô vaø toâ ñaäm caùc hình töôïng thô. * Hoaït ñoäng 3: Cuõng coá. TIEÁT 2: Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu baøi:

III. QUAN HEÄ GIÖÕA NGOÂN NGÖÕ - Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc SGK vaø CHUNG VAØ LÔØI NOÙI CAÙ NHAÂN: ruùt ra nhaän xeùt veà moái quan heä Giöõa ngoân ngöõ chung cuûa coäng naøy? ñoàng xaõ hoäi vaø lôøi noùi cuûa caù nhaân coù moái quan heä hai chieàu: Ngoân ngöõ chung cuûa xaõ hoäi laø cô sôû ñeå saûn sinh vaø lónh hoäi lôøi noùi caù nhaân. Ngöôïc laïi trong lôøi caù nhaân vöøa coù phaàn bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ chung, vöøa coù neùt rieâng. Hôn nöõa, caù nhaân coù theå saùng taïo goùp phaàn laøm bieán ñoåi vaø phaùt trieån ngoân ngöõ chung. * Hoaït ñoäng 2: Laøm baøi taäp:

* Luyeän taäp:

Caâu 1: Xaùc ñònh nghóa cuûa töø “naùch” trong caâu thô cuûa Nguyeãn Du? Nguyeãn Du ñaõ coù söï saùng taïo nhö theá naøo?

Caâu 1: Töø “naùch” trong caâu thô cuûa Nguyeãn Du chæ goùc töôøng. Nguyeãn Du ñaõ chuyeån töø “naùch” töø nghóa chæ vò trí treân thaân theå con ngöôøi sang nghóa chæ vò trí giao nhau giöõa hai böùc töôøng taïo neân moät goùc -> ñaây laø nghóa chuyeån, ñöôïc taïo ra theo phöông thöùc chuyeån nghóa chung cuûa TV – phöông thöùc aån duï.

Caâu 2: Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi Caâu 2: caâu hoûi: - “Ngaùn noãi xuaân ñi, xuaân laïi laïi” - Xaùc ñònh nghóa goác cuûa töø + “Xuaân”: Vöøa laø nghóa chæ muøa “xuaân”? xuaân vöøa laø nghóa chæ söùc soáng,

- Xaùc ñònh nghóa cuûa töø “xuaân” trong töøng caâu thô. Chæ ra töø naøo ñöôïc duøng vôùi nghóa chung, töø naøo ñöôïc taùc giaû duøng theo söï saùng taïo rieâng cuûa taùc giaû?

tuoåi xuaân cuûa ngöôøi phuï nöõ. - “Caønh xuaân ñaõ beû cho ngöôøi chuyeân tay” + “Xuaân”: Mang nghóa saùng taïo rieâng chæ veû ñeïp, söï treû trung cuûa ngöôøi con gaùi. - “Cheùn quyønh töông aêm aép baàu xuaân” + “Xuaân”: Mang nghóa saùng taïo rieâng chæ chaát men say noàng cuûa röôïu ngon vaø chæ söï thaém thieát ñaäm ñaø trong tình caûm baïn beø. - “Muøa xuaân………..caøng xuaân”. + “Xuaân” (1): Nghóa chung: Muøa xuaân + “Xuaân” (2): Nghóa saùng taïo rieâng: Söùc soáng môùi, töôi ñeïp.

Caâu 3: Yeâu caàu hoïc sinh phaân Caâu 3: tích söï saùng taïo cuûa taùc giaû khi a) “Maët trôøi……….saäp cöûa”. duøng töø “maët trôøi”. + “Maët trôøi”: Nghóa goác – ngheä thuaät nhaân hoaù. b) “Töø tim”

aáy………maët

trôøi………qua

+ “Maët trôøi”: Chæ lyù töôûng caùch maïng c) Maët trôøi (1): Nghóa goác. Maët trôøi (2): Nghóa saùng taïo rieâng – ngheä thuaät aån duï: Chæ ñöùa con treân löng – ñoù laø nieàm vui, nieàm haïnh phuùc mang laïi nieàm tin aùnh saùng cho ngöôøi meï. Caâu 4:

Caâu 4:

- Yeâu caàu hoïc sinh xaùc ñònh töø a) – Töø “moïn maèn”: Döïa vaøo tieáng naøo môùi ñöôïc saùng taïo? “moïn” - Phaân tích söï saùng taïo ñoù: - Phöông thöùc caáu taïo: Chuùng ñöôïc taïo ra döïa vaøo tieáng + Quy taéc taïo töø laùy 2 tieáng, laëp naøo coù saün vaø theo coâng thöùc laïi phuï aâm ñaàu (m). caáu taïo töø nhö theá naøo? + Tieáng goác ñaët tröôùc, tieáng laùy - Yeâu caàu hoïc sinh tìm theâm ví duï ñaët sau. nhöõng töø cuøng kieåu caáu taïo + Tieáng laùy laëp laïi aâm ñaàu (m), treân. nhöng ñoåi vaàn thaønh vaàn (aên).

b) – Töø “gioûi giaén”: Döïa vaøo tieáng “gioûi” - Phöông thöùc caáu taïo: (gioáng töø caâu a) c) – Töø “noäi soi”: Döïa vaøo 2 tieáng coù saün “noäi soi”. - Phöông thöùc caáu taïo töø gheùp chính phuï: Tieáng chính chæ hoaït ñoäng (ñöùng sau) tieáng phuï boå sung yù nghóa ñi tröôùc. 3. Daën doø: - Veà nhaø hoïc baøi, laøm baøi taäp

 Tuaàn 2 Tieát 5 Höông

Töï Tình II Hoà Xuaân

A – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Giuùp hoïc sinh 1 – Caûm ñöôïc taâm traïng buoàn tuûi, phaãn uaát vaø khaùt voïng soáng haïnh phuùc ôû nöõ só Xuaân Höông. 2 – Thaáy ñöôïc taøi naêng thô Noâm cuûa Hoà Xuaân Höông. B – PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN 1 – Saùch giaùo khoa ngöõ vaên 11taäp 1. 2 – Saùch giaùo vieân ngöõ vaên 11 taäp 1. C – CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH 1 – Phaùt vaán, chia nhoùm thaûo luaän. 2 – Thuyeát giaûng, tích hôïp… 3 – Gôïi yù cuûa GV vaø söï tham gia cuûa HS trong caùc thao taùc ñoïc tìm hieåu baøi ôû nhaø, traàn thuyùeât, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi nhöõng caâu hoûi, luyeän taäp D – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1 – OÅn ñònh lôùp. 2 – Kieåm tra baøi cuõ. 3 – Giôùi thieäu baøi môùi. Hoïat ñoäng cuûa GV vaø HS Hñ1→ GV goïi HS ñoïc Tieåu daãn vaø naém neùt chính veà taùc giaû vaø taùc phaåm. Gv laøm roõ hôn

Yeâu caàu caàn ñaït I. Tìm hieåu chung: 1) Taùc giaû: - Hoà Xuaân Höông(chöa roõ naêm sinh – maát). -Queâ quaùn: laøng Quyønh Ñoâi, huyeän

Taùc giaû: -Tính phoùng khoaùng,töøng ñi nhieàu nôi vaø keát thaân vôùi nhieàu danh só nhö Nguyeãn Du, Phaïm Ñình Hoå. - Hoà Xuaân Höông laø moät hieän töôïng ñoäc ñaùo trong vaên hoïc, töøng ñöôïc meänh danh laø Baø chuùa thô Noâm. Taùc phaåm: -Caû 3 baøi ñeàu möôïn thôøi gian ñeå boäc loä taâm traïng, tình duyeân cuûa ngöôøi phuï nöõ, theo keát caáu voøng troøn. HÑ 2: Gv cho töøng toå trình baøy khaùi quaùt veà taùc phaåm: xuaát xöù, boá cuïc, ñaïi yù, chuû ñeà vaø nhaän xeùt cho HS ghi nhaän yù chính. HÑ 3: Gv goïi 2 nhoùm thaûo luaän 4 caâu , 2 keát caáu ñaàu : N 1: Ñeà: Aâm thanh “vaêng vaúng” nhö noåi roõ, khoaûng khaéc toái ñen, vaéng laëng trong töøng tíc taéc, phuø hôïp vôùi taâm traïng beõ baøng, coâ ñôn”trô caùi hoàng nhan” → Vöøa nhö thaùch thöùc vöøa nhö tuûi hoå vì bò reû ruùng, mæa mai cho thaân phaän cuûa ngöôøi phuï nöõ. N2: Thöïc -Cheùn röôïu→ caùi tình, buoàn, say, caøng say caøng buoàn”say laïi tænh” -Vaàng traêng → vaãn khuyeát, caûnh vaãn chöa troøn veïn, ngoaïi caûnh vaø taâm caûnh ñoàng nhaát. HÑ 4: GV gôïi yù cho HS nhaän xeùt 4 caâu ñaàu. Boán caâu ñaàu cho thaáy taùc giaû raát baûn lónh, ‘trô ‘keát hôïp’vôùi nöôùc non’ theå hieän söï beàn gan,

Quyønh Löu, tænh Ngheä An. Soáng chuû yeáu ôû kinh thaønh Thaêng Long. → Cuoäc ñôøi baø tình duyeân ngang traùi, eùo le. -Saùng taùc taäp thô “Löu höông kí" goàm 26 baøi chöõ Noâm vaø 24 baøi chöõ Haùn, -Noäi dung saùng taùc: Khaúng ñònh, ñeà cao veû ñeïp vaø khaùt voïng cuûa ngöôøi phuï nöõ baèng tieáng noùi thöông caûm, ñaäm ñaø chaát daân gian. 2) Taùc phaåm: a) Xuaát xöù:“Töï tình II” naèm trong chuøm thô Töï tình, goàm 3 baøi thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät baèng chöõ Noâm. b) Boá cuïc: Ñeà: Ñeâm khuya vôùi noãi buoàn tuûi. Thöïc: Tình, caûnh thöïc taïi cuûa Xuaân Höông. Luaän: Noãi nieàm phaån uaát. Keát: Taâm traïng chaùn chöôøng, buoàn tuûi. c) Ñaïi yù: Chuoãi taâm traïng, thaùi ñoä ñau buoàn, phaãn uaát tröôùc duyeân phaän, gaéng göôïng vöôn leân duø thöïc taïi vaãn rôi vaøo bi kòch d) Chuû ñeà: Noùi leân bi kòch duyeân phaän vaø khaùt voïng soáng, haïnh phuùc cuûa ngöôøi phuï nöõ. II. Ñoïc hieåu Baøi thô: 1) Ñeâm khuya vôùi noãi buoàn tuûi. “Ñeâm khuya vaêng vaúng troáng canh doàn”→ caûm nhaän ñöôïc böôùc ñi doàn daäp cuûa thôøi gian, giöõa khoâng gian vaéng laëng. → taâm traïng buoàn. “Trô caùi hoàng nhan..” → cuïm töø ñaûo ngöõ, nhaán maïnh söï beõ baøng, cay ñaéng cuûa duyeân phaän. -Nhòp thô baát thöôøng 1/3/3 nhaán maïnh töøng caûm giaùc beõ baøng, cay ñaéng nhö thaám thía, xoùt xa cho phaän baïc” Ñuoác hoa ñeå ñoù, maëc naøng naèm trô”. 2) Tình, caûnh thöïc taïi cuûa Xuaân Höông: -Cuïm töø”say laïi tænh” gôïi leân caùi voøng laãn quaån: caøng buoàn, caøng chuù yù, caøng caûm nhaän ra noãi ñau thaân phaän; - Ngoaïi caûnh ñaõ ñi vaøo taâm caûnh, taâm caûnh traøn ra, ngaám vaøo caûnh vaät: ñeâm ñen, traêng khuyeát… ñaõ vaéng laëng laïi coøn coâ ñôn, trô troïi → söï

thaùch ñoá’ trô gan cuøng tueá nguyeät’ boäc loä taâm traïng buoàn tuûi, ñaéng cay, coâ ñôn. N3: Luaän -2 ñoâïng töø maïnh, ñaûo ngöõ ‘xieân, ñaâm mieâu taû thieân nhieân sinh ñoäng, caêng ñaày söùc soáng, nhö cöïa quaäy, troãi daäy, phaûn öùng maïnh meõ..ñoù cuõng laø thaùi ñoä quyeát lieät cuûa Xuaân Höông tröôùc nhöõng baát coâng, ngang traùi cho thaân phaän phuï nöõ PK. N4: Keát -Laø tieáng thôû daøi ngao ngaùn, xoùt xa’ngaùn noãi xuaân ñi, xuaân laïi laïi’ voøng quy khaéc nghieät cuûa thôøi gian ñem theo caû tuoåi treû vaø nhan saéc troâi ñi ñeå laïi noãi cay ñaéng beõ baøng cho ngöôøi phuï nöõ cuõng laø lôøi oaùn traùch XHPK ñaõ töôùc ñoaït haïnh phuùc chính ñaùng cuûa hoï. HÑ 5: Gv goïi Hs toång keát bi kòch duyeân phaän vaø khaùt voïng haïnh phuùc cuûa Xuaân Höông. - Bi kòch duyeân phaän theå hieän qua pheùp nghòch ñoái: duyeân phaän muoän maøng, lôû ñôû trong khi thôøi gian cöù laïnh luøng troâi ñi daãn ñeán taâm traïng buoàn tuûi, phaãn uaát vaø tieàm aån khaùt voïng soáng maõnh lieät cuûa ngöôøi phuï nöõ trong XHPK. Hñ 6: Haõy choïn moät caâu maø em cho laø coù giaù trò bieåu caûm nhaát

ñoàng nhaát giöõa caûnh vaø ngöôøi, traêng “boùng xeá” maø vaãn “ chöa troøn”; ngöôøi “say laïi tænh”, ñaõ “trô” maø vaãn coâ ñôn . ⇒ Röôïu, tình ñeàu ñem laïi söï cay noàng, ñaéng chaùt cho Xuaân Höông vôùi noãi saàu duyeân phaän. 3) Noãi nieàm phaån uaát: -Pheùp ñoái töøng caëp;”xieân ngang>< ñaâm toaïc”;” reâu töøng ñaùm>< ñaù maáy hoøn”;” maët ñaát>< chaân maây”..keát hôïp vôùi hình thöùc ñaûo ngöõ → noãi baät söï phaãn uaát cuûa thaân phaän ñaát ñaù, coû caây cuõng laø söï phaãn uaát cuûa taâm traïng coâ ñôn muoán böùt phaù raøo caûn ñeå töï tìm haïnh phuùc . →Khaúng ñònh söùc soáng maõnh lieät ngay caû trong tình huoáng bi thöông. 4) Taâm traïng chaùn chöôøng, buoàn tuiû: -Cuïm töø” xuaân ñi xuaân laïi laïi” taïo hoùa nhö voøng laån quaån, söï trôû laïi cuûa muøa xuaân ñoàng nghóa vôùi söï ra ñi cuûa tuoåi xuaân. - Ngheä thuaät taêng tieán” maûnh tình san seû - tí - con con” nhaán maïnh söï nhoû beù daàn, laøm cho nghòch caûnh caøng eùo le hôn. → taâm traïng cuûa phaän laøm leõ, cuõng laø noãi loøng cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi xöa. III. Toång keát: 1) Veà noäi dung: Qua lôøi töï tình, baøi thô noùi leân caû bi kòch vaø khaùt voïng soáng, khaùt voïng haïnh phuùc löùa ñoâi cuûa nöõ só Xuaân Höông. 2) Veà ngheä thuaät: Söû duïng töø ngöõ giaûn dò maø ñaëc saéc, hình aûnh giaøu söùc gôïi caûm ñeå dieãn taû caùc bieåu hieän phong phuù cuûa taâm traïng.

Cuûng coá – daën doø: - Yeâu caàu hoïc sinh hoïc thuoäc ghi nhôù vaø chuaån bò Baøi’ Caâu caù muøa thu’ Caâu hoûi traéc nghieäm: 1. Hai caâu ñeà cho thaáy taâm traïng cuûa taùc gia ûlaø; a) Nieàm xoùt xa, caêm haän. c.) Noãi nieàm buoàn tuûi. b) Söï cam chòu coâ ñôn d). söï phaûn khaùng maïnh meõ. 2. Töø “trô” trong caâu thô ñöôïc hieåu: a). Tuûi hoå, beõ baøng. c). Ngaån ngöôøi ra. b). Trô treõn, chai lì. d). Khoâng bieát ngöôïng. 3. Töø”trô” keát hôïp “ nöôùc non” theå hieän: a). Caûm giaùc chai lì, baáùt chaáp c). Mæa mai, reû ruùng. b). Söï ñau ñôùn tuûi hoå. d). Söï beàn gan, thaùch ñoá . 4.Caâu”…xuaân ñi xuaân laïi laïi” theå hieän : a).Voøng laån quaån cuûa taïo hoùa. c). Söï ra ñi cuûa tuoåi xuaân. b). Söï trôû laïi cuûa muøa xuaân . . d). Caâu b vaø c . 5. Töï Tình laø baøi thô naèm trong chuøm thô: a). Muøa thu. c).Traùch Chieâu Hoå. b). Maéng troø hoïc doát d). Töï tình ÑAÙP AÙN CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM CAÂU 1 2 3 4 5 ÑAÙP c a b c d AÙN

 Tuaàn 2 Tieát 6 Khuyeán

Caâu caù muøa thu Nguyeãn

A – MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Giuùp hoïc sinh 1 – Caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp cuûa caûnh thu vuøng ñoàng baèng Baéc boä vaø veû ñeïp taâm hoàn thi nhaân. 2 – Thaáy ñöôïc taøi naêng thô Noâm cuûaNguyeãn Khuyeán vôùi buùt phaùp taû caûnh, taû tình ñieâu luyeän. B – PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN 1 – Saùch giaùo khoa ngöõ vaên 11taäp 1. 2 – Saùch giaùo vieân ngöõ vaên 11 taäp 1. C – CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH

1 – Phaùt vaán, chia nhoùm thaûo luaän. 2 – Thuyeát giaûng, tích hôïp… 3 – Gôïi yù cuûa GV vaø söï tham gia cuûa HS trong caùc thao taùc ñoïc tìm hieåu baøi ôû nhaø, traàn thuyùeât, trao ñoåi thaûo luaän, traû lôøi nhöõng caâu hoûi, luyeän taäp D – TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1 – OÅn ñònh lôùp. 2 – Kieåm tra baøi cuõ. 3 – Giôùi thieäu baøi môùi. Hoïat ñoäng cuûa GV vaø HS Hñ1→ GV goïi HS ñoïc Tieåu daãn vaø naém neùt chính veà taùc giaû vaø taùc phaåm. Gv nhaän xeùt vaø boå sung Taùc giaû: Tuy ñoã ñaït cao nhöng oâng chæ laøm quan hôn 10 naêm coøn phaàn lôùn cuoäc ñôøi laø daïy hoïc vaø soáng thanh baïch ôû queâ. Ñoùng goùp noåi baät cuûa NK cho neàn VH laø maûng thô Noâm traøo phuùng vieát veà laøng queâ. → Chuøm thô thu: Thu ñieáu, Thu vònh vaø Thu aåm Taùc phaåm:-Caû 3 baøi ñeàu mieâu taû caûnh vaø tình thu cuûa ñoàng baèng Baéc boä vôùi nhöõng veû ñeïp khaùc nhau nhöng ñeàu tieâu bieåu cho hoàn thu cuûa laøng queâ Vieät nam. HÑ 2: Gv cho HS khaùi quaùt veà taùc phaåm: xuaát xöù, boá cuïc, ñaïi yù, chuû ñeà vaø nhaän xeùt cho HS ghi nhaän yù chính. HÑ 3: Gv goïi 2 nhoùm thaûo luaän 6 caâu ñaàu : N 1: Ñeà: Caùch gieo vaàn “eo” ñoäc ñaùo, laøm taêng caûm giaùc laïnh leõo, tónh mòch cuûa muøa thu ôû queâ oâng. -Hình aûnh gôïi taû”nöôùc trong veo” vaø con thuyeàn baát ñoäng ñeå dieãn taû

Yeâu caàu caàn ñaït I. Tìm hieåu chung: 1) Taùc giaû: - Nguyeãn Khuyeán (sinh 1835 –maát 1909). -Queâ quaùn: xa õYeân Ñoã, huyeän Bình Luïc, tænh Haø Nam. -Ñoã ñaàu caû 3 kì thi ñöôïc goïi laø Tam Nguyeân Yeân Ñoã. → OÂâng laø ngöôøi taøi naêng, coát caùch thanh cao, coù taám loøng yeâu nöôùc thöông daân vaø kieân quyeát khoâng hôïp taùc vôùi chính quyeàn Phaùp. - Saùng taùc goàm caû chöõ Noâm laãn chöõ Haùn , hieän coøn treân 800 baøi thô, vaên vaø caâu ñoái. -Noäi dung saùng taùc: * Noùi leân tình yeâu ñaát nöôùc, gia ñình, beø baïn. *Phaûn aùnh cuoäc soáng cuûa nhöõng con ngöôøi khoå cöïc, chaát phaùc. *Chaâm bieám, ñaû kích thöïc daân vaø taàng lôùp thoáng trò. 2) Taùc phaåm: a) Xuaát xöù:“Caâu caù muøa thu” naèm trong chuøm thô Thu, goàm 3 baøi thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät baèng chöõ Noâm. b) Boá cuïc: 2 phaàn - Caûnh thu. - Tình thu c) Ñaïi yù: Söï caûm nhaän vaø ngheä thuaät gôïi taû tinh teá cuûa Nguyeãn Khuyeán veà caûnh saéc muøa thu töø khung ao heïp ñöôïc môû ra nhieàu höôùng sinh ñoäng. d) Chuû ñeà: Noùi leân tình yeâu thieân nhieân, ñaát nöôùc, taâm traïng thôøi theá cuûa taùc giaû . II. Ñoïc hieåu Baøi thô: 1) Caûnh thu:

khoâng gian yeân tónh N2 Thöïc: Töø ngöõ raát hình töôïng, chính xaùc” hôi gôïn tí, kheõ ñöa veøo”Maët nöôùc thu trong veo, phaûn chieáu saéc trôøi thaønh xanh bieác, gioù raát nheï chæ ñuû ñeå chieác laù rôi vôùi tö theá nghieâng” ñöa veøo” → raát tinh teá, ñoäc ñaùo. N3: Luaän -Hình aûnh choïn loïc ñaëc saéc:” trôøi xanh ngaét, ngoõ truùc quanh co khaùch vaéng teo”. Baàu trôøi thu xanh cao vôøi vôïi, maây lô löûng, khoâng muoán troâi, ñöôøng vaøo thoân xoùm quanh co, chìm khuaát vaøo boùng tre xanh vaéng laëng, buoàn teânh. HÑ 4: GV gôïi yù cho HS nhaän xeùt 6 caâu ñaàu. Saùu caâu ñaàu cho thaáy taùc giaû mieâu taû muøa thu raát taøi hoa nhö böùc tranh ngheä thuaät vöøa ñieâu luyeän vöøa gaàn guõi, quen thuoäc vôùi cuoäc soáng. Caûnh thu vöøa ñeïp vöøa mang neùt ñaëc tröng cuûa laøng queâ taùc giaû ñoù laø söï yeân aû, quaïnh vaéng, ñöôïm buoàn. HÑ5: Gv goïi HS thaûo luaän 2 caâu cuoái N4: Keát Ngheä thuaät laáy ñoäng taû tónh: aâm thanh caù ñôùp doäng laøm ngöôøi caâu giaät mình, maët nöôùc yeân aéng vaø tö theá “töïa goái oâm caàn” chöùng toû khoâng gian phaúng laëng töôûng nhö moïi vaät baát ñoäng beân caïnh cuoäc soáng vaãn toàn taïi aâm æ, taùc giaû nhö coá tìm söï thanh thaûn trong taâm hoàn.

-

Khoâng khí muøa thu ñöôïc gôïi leân töø söï dòu nheï, thanh sô cuûa caûnh vaät. - Saéc maøu thu: nöôùc trong veo, soùng bieác, trôøi xanh ngaét. - Ñöôøng neùt thu uyeån chuyeån nheï nhaøng” hôi gôïn tí, kheõ ñöa veøo, maây lô löûng”. -” laù vaøng tröôùc gioù kheõ ñöa veøo” maøu vaøng ñaâm ngang cuûa chieác laù thu boång rôi giöõa thaûm xanh möôùt, ñieäu cuûa muøa thu, ao xanh, soùng xanh, beøo xanh, bôø xanh, tre xanh, trôøi xanh… → caùi ñeïp ñeõ, tinh teá, saéc saûo cuûa caûnh thu ôû ñaây laø caùch pha maøu cuûa taùc giaû, vôùi gam maøu xanh raát ñieäu ngheä. -“Ao thu laïnh leõo… thuyeàn caâu beù teûo teo” ao thu nhoû, chieác thuyeàn cau theo ñoù cuõng beù teûo teo, daùng ngöôøi cuõng thu nhoû laïi nhö söï chôø ñôïi ñang aån chöùa trong taâm tö . -“Ngoõ truùc quanh co khaùch vaéng teo” Khoâng gian tónh: vaéng ngöôøi, vaéng tieáng , tieáng caù ñôùp moài caøng taêng theâm söï yeân aéng, tónh mòch,caùc chuyeån ñoäng raát nheï, raát kheõ khoâng ñuû taïo aâm thanh → Taùc giaû hoøa saéc taïo hình, taïo neùt rieâng cuûa laøng queâ Baéc boä, caùi hoàn daân daõ ñöôïc gôïi leân töø khung ao heïp, töø caùnh beøo, töø ngoõ truùc quanh co. Caûnh tu ñeïp nhöng tónh laëng vaø ñöôïm buoàn. 2) Tình thu: -Möôïn chuyeän caâu caù ñeå ñoùn nhaän trôøi thu, caûnh thu vaøo coõi loøng: caûnh vaät vaéng laëng, coõi loøng tónh yeân neân caûm ñöôïc ñoä trong veo cuûa trôøi, nöôùc,.. tieáng caù” ñôùp ñoäng döôùi chaân beøo” chöùng toû taâm caûnh ñang tónh laëng tuyeät ñoái caûm nhaän veà noãi coâ quaïnh, uaån khuùc trong taâm hoàn nhaø thô. -Qua caûnh thu, ngöôøi ñoïc caûm nhaän ôû Nguyeãn Khuyeán moät taâm hoàn gaén boù, tha thieát vôùi thieân nhieân ñaát nöôùc vaø moät taám loøng yeâu nöôùc thaàm kín nhöng khoâng keùm phaàn saâu saéc.

HÑ 6: Gv goïi Hs toång keát caûm nhaän veà baøi thô.

III. Toång keát: -Veà noäi dung: Caûnh mang veû ñeïp ñieån hình cho muøa thu ôû thoân queâ Baéc boä nhöng cuõng phaûng phaát noãi buoàn veà thôøi theá cuûa taùc gia.û -Veà ngheä thuaät: Ngoân ngöõ trong saùng, hình aûnh hieän thöïc, ñaäm ñaø chaát daân toäc

Cuûng coá – daën doø: - Yeâu caàu HS thuoäc baøi thô vaø ghi nhôù , chuaån bò Baøi’Phaân tích ñeà, laäp daøn yù baøi vaên nghò luaän’ Caâu hoûi traéc nghieäm: 1. Baøi “thu Ñieáu” ñöôïc vieát khi taùc giaû : a) Coøn raát beù. hoïc haønh, thi cöû xong. b) Ra laøm quan veà ôû aån.

c). OÂng ñaõ d). Caùo quan

2. Caûnh thu trong baøi” Thu Ñieáu” ñöïoc thi nhaân ñoùn nhaän: a). Töø gaàn ñeán xa, töø cao xuoáng thaáp. c).Töø cao trôû lai gaàn b). Töø cao xa tôùi gaàn d).Töø gaàn ñeán cao xa. 3. Tình thu trong baøi” Thu Ñieáu” ñöïoc thi nhaân theå hieän: a).Tình cuûa keû só baát löïc tröôùc hoaøn caûnh XH yeâu queâ höông ñaát nöôùc. b).Caùch caûm nhaän muøa thu vaø taâm traïng thôøi theá. tình yeâu thieân nhieân.

c).Tình d). Laø

4.Caâu thô naøo trong baøi “Thu Ñieáu” laøm roõ taâm traïng thôøi theá cuûa nhaø thô: a).Laù vaøng tröôùc gioù kheõ ñöa veøo. c). Ngoõ truùc quanh co khaùch vaéng teo. b).Taàng maây lô löûng trôøi xanh ngaét. . d).Töïa goái oâm caàn laâu chaúng ñöïôc. 5. Nhöõng yeáu toá khaéc hoïa muøa thu trong chuøm thô thu cuûa Nguyeãn Khuyeán laø: a).Sen taøn, cuùc nôû, laù ngoâ ñoàng ruïng. c). Mai, lan, cuùc, truùc. b). Trôøi, nöôùc, gioù, traêng, hoacoû vaø aâm thanh d).Traêng, nöôùc, gioù, maây. ÑAÙP AÙN CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM CAÂU 1 2

3

4

5

ÑAÙP AÙN

d

a

b

d

b

 Tuaàn 3 THÖÔNG VÔÏ Tieát 9 Traàn Teá Xöông. A. Muïc ñích – Yeâu caàu: Giuùp hoïc sinh: - Caûm nhaän ñöôïc hình aûnh cuûa baø Tuù: vaát vaû ñaûm ñang, thöông yeâu vaø laëng leõ hi sinh vì choàng vì con. - Thaáy ñöôïc tình caûm thöông yeâu vaø quyù trong cuûa Traàn Teá Xöông daønh cho ngöôøi vôï. Qua nhöõng lôøi töï traøo thaáy ñöôïc veû ñeïp nhaân caùch vaø taâm söï cuûa nhaø thô. - Naém ñöôïc nhöõng thaønh coâng veà ngheä thuaät cuûa baøi thô: töø ngöõ giaûn dò, giaøu söùc bieåu caûm, vaän duïng hình aûnh ngoân ngöõ vaên hoïc daân gian, söï keát hôïp giöõa gioïng ñieäu tröõ tình vaø töï traøo. B. Phöông tieän thöïc hieän: - Saùch Giaùo Khoa, saùch giaùo vieân, tö lieäu tham khaûo: hình aûnh, thô vaên Traàn Teá Xöông. C. Caùch thöùc tieán haønh: - Giaùo vieân theo caùch keát hôïp cacù phöông phaùp ñoïc hieåu vaên baûn, vaán ñaùp gôïi tìm, daãn daét vaø trao ñoåi thaûo luaän. D. Tieán trình daïy hoïc: 1. Kieåm tra baøi cuõ: - Ñaëc dieåm con ngöôøi cuûa taùc giaû Nguyeãn Khuyeán? - Em haõy nhaän xeùt veà khoâng gian trong caâu caù muøa thu qua caùc chuyeån ñoäng maøu saéc hình aûnh aâm thanh? Khoâng gian aáy ñaõ goùp phaàn dieãn taû taâm traïng nhö theá naøo? 2. Giôùi thieäu baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA YEÂU CAÀU CAÀN DIEÃN ÑAÏT GIAÙO VIEÂN , HOÏC SINH Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu I. Tìm hieåu chung: chung phaàn tieåu daãn. 1) Taùc giaû: GV yeâu caàu hoïc sinh - Traàn Teá Xöông (1870-1907) queâ ôû laøng Vî ñoïc saùch vaø tìm hieåu Xuyeân huyeän Myõ Loäc tænh Nam Ñònh. veà taùc giaû vaø taùc - Oâng laø ngöôøi coù taøi, tính tình phoùng phaåm cuûa Traàn Teá khoaùng hoïc gioûi thô hay nhöng laän ñaän Xöông ôû nhaø, vaøo lôùp trong thi cöû chæ ñoã tuù taøi (neân thöôøng traû lôøi nhöõng caâu hoûi: goïi laø Tuù Xöông). - Traàn Teá Xöông queâ - Oâng ñeå laïi hôn 100 baøi thô, chuû yeáu laø quaùn ôû ñaâu? Soáng thô Noâm, goàm nhieàu theå loaïi thô (thaát ôû thôøi ñaïi naøo? ngoân baùt cuù, thaát ngoân töù tuyeät, luïc Ñaëc ñieåm con ngöôøi? baùt vaø moät soá moät baøi vaên teá, phuù, Ñaëc ñieåm thô ca? caâu ñoái …)

Haõy keå teân moät soá taùc phaåm maø hoïc sinh tìm hieåu ñöôïc? GV trình baøy theâm veà boái caûnh lòch söû vaø ñaëc ñieåm con ngöôøi vaø thô ca cuûa taùc giaû.

-

Saùng taùc cuûa Tuù Xöông goàm 2 maûng: Traøo phuùng vaø Tröõ tình, ñeàu baét nguoàn töø taâm huyeát cuûa nhaø thô ñoái vôùi daân, vôùi nöôùc , vôùi ñôøi. 2) Taùc phaåm : - Ñeà taøi: “Thöông Vôï” laø moät trong nhöõng baøi thô hay vaø caûm ñoäng nhaát cuûa Tuù Xöông vieát veà baø Tuù. - Theå loaïi : Thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät. II. Ñoïc hieåu vaên baûn: 1) Saùu caâu thô ñaàu (Ñeà–Thöïc–Luaän): - GV yeâu caàu HS traû lôøi Hình aûnh baø Tuù: veà ñeà taøi cuûa taùc a. Hai caâu ñeà: phaåm “Thöông Vôï” “Quanh naêm buoân baùn ôû mom soâng” - Söï vaát vaû cuûa baø Tuù ñöôïc gôïi leân baèng caùch tính thôøi gian “quanh naêm”heát ngaøy naøy sang ngaøy khaùc baø Tuù Hoaït ñoäng 2: Ñoïc luoân taûo taàn, mieät maøi vôùi coâng vieäc hieåu vaên baûn khoâng ngôi nghæ. Nôi buoân baùn veà - GV goïi hoïc sinh ñoïc khoâng gian raát kheùo gôïi: ”mom soâng” – baøi thô, nhaän xeùt caùch daûi ñaát nhoâ ra nôi ven soâng ba beà laø ñoïc vaø gioïng ñoïc. nöôùc cheânh veânh nguy hieåm.  Lôøi giôùi thieäu raát kheùo leùo, coù nhieàu - Hai hoïc sinh ñoïc thô. GV toå chöùc nhoùm HS söùc gôïi laøm noåi baät söï vaát vaû trong coâng thaûo luaän vaø cöû ñaïi vieäc cuûa baø Tuù. dieän trình baøy tröôùc “Nuoâi ñuû naêm con vôùi moät choàng” lôùp caùc vaán ñeà sau: “Nuoâi ñuû”: caùi aên caùi maët ñeàu lo laéng - Baøi thô goàm maáy chu toaøn  gaùnh naëng gia ñình oaèn treân nhaân vaät? ñoâi vai baø Tuù  baø Tuù laø ngöôøi ñaûm ñang - Hình aûnh baø Tuù kheùo veùn. ñöôïc giôùi thieäu ôû - Caùch noùi traøo loäng “naêm con vôùi 2 caâu thô naøo? moät choàng”: nhaø thô töï traùch mình, - Qua lôøi giôùi thieäu xem mình laø moät gaùnh naëng maø baø cuûa nhaø thô baø Tuù phaûi nuoâi  caùch noùi dí doûm haøi Tuù laø ngöôøi nhö höôùc baøy toû söï xaáu hoå, aên naên vaø theá naøo? söï traân troïng coâng ôn vôï cuûa Tuù - Haõy chæ ra söï Xöông. ñoäc ñaùo trong b. Hai caâu thöïc: nhöõng caâu thô “Laën loäi thaân coø khi quaõng vaéng”. cuûa Traàn Teá Möôïn hình aûnh con coø trong ca dao giaøu tính Xöông? saùng taïo. Hai caâu ñeà : cho HS - “Laën loäi thaân coø” : ngheä thuaät ñaûo nhaän xeùt veà caùch ngöõ nhaán maïnh theâm söï lam luõ vaát giôùi thieäu coâng vieäc vaû cuûa ngöôøi vôï. cuûa baø Tuù qua hình - “Thaân coø” (khaùc vôùi “con coø” trong ca aûnh thôøi gian vaø dao) chaùc noùi cuï theå nhö muoán ñoàng khoâng gian. nhaát thaân coø vôùi thaân phaän khoán - Caâu thöøa ñeà ñaëc khoù vaát vaû cuûa ngöôøi vôï. bieät nhaán maïnh phaåm - “Khi quaûng vaéng” : gôïi khoâng gian

chaát gì ñaùng quyù cuûa baø Tuù theå hieän nhö theá naøo?

- Hình aûnh con coø ñöôïc nhaéc nhieàu trong ca dao, nhöng caùch noùi cuûa Tuù Xöông coù gioáng nhö theá khoâng? - Caùch noùi aáy ñaëc saéc nhö theá naøo?

- Töø laùy “eo seøo” gôïi aâm thanh gì? - Qua hai töø gôïi thanh vaø gôïi hình aáy em hình dung ñöôïc coâng vieäc cuûa baø Tuù nhö theá naøo? - Chæ ra söï ñaëc saéc trong ngheä thuaät ñoái ôû 2 caâu thöïc? - Tìm nhöõng caâu thaønh ngöõ ñöôïc taùc giaû vaän duïng trong hai caâu thô. Em hieåu yù nghóa 2 caâu thaønh ngöõ aáy nhö theá naøo? Qua hai caâu thaønh ngöõ aáy taùc giaû khaúng ñònh phaåm chaát toát ñeïp naøo cuûa baø Tuù?

vaéng veû, gôïi caû söï coâ ñôn moät minh phaûi chòu gian nan vaát vaû. “Eo seøo maët nöôùc buoåi ñoø ñoâng” - Caâu thô gôïi leân söï nhoän nhòp, xoâ boà cuûa choán chôï trôøi baèng töø gôïi thanh”eo seøo” vaø töø gôïi hình “buoåi ñoø ñoâng”  Baø Tuù phaûi daán thaân chen chaân vaøo choán chôï trôøi ñeå möu sinh. - Ngheä thuaät ñoái raát chænh: ñaõ khaùi quaùt cao ñoä caûnh laøm aên buoân baùn vaát vaû cöïc nhoïc caû veà theå xaùc laãn tinh thaàn cuûa baø Tuù. c. Hai caâu luaän: “Moät duyeân hai nôï aâu ñaønh phaän Naêm naéng möôøi möa chaúng quaûn coâng”… - Vaän duïng thaønh ngöõ daân gian “moät duyeân hai nôï” vaø “naêm naéng möôøi möa”taùc giaû muoán noùi ñeán cuoäc ñôøi cay ñaéng oaùi aêm maø baø Tuù cam chòu. Nhöõng töø ngöõ “aâu ñaønh phaän” vaø “daùm quaûn coâng” dieãn taû ñöùc hy sinh aâm thaàm laëng leõ cuûa baø Tuù.  Baèng saùu caâu thô, Tuù Xöông ñaõ döïng leân böùc chaân dung cuûa baø Tuù – hình aûnh moät ngöôøi vôï yeâu choàng thöông con tieâu bieåu cho nhöõng ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam taûo taàn ñaûm ñang giaøu ñöùc hy sinh. 2) Hình aûnh oâng Tuù: - Theå hieän giaùn tieáp qua nhöõng caâu thô vieát veà vôï: Thöông yeâu, quyù troïng vaø tri aân coâng lao cuûa vôï. - Laø con ngöôøi coù nhaân caùch qua lôøi töï traùch: “Cha meï thoùi ñôøi aên ôû baïc” Tieáng chöûi cuûa Tuù Xöông vöøa cay ñaéng vöøa phaãn noä. Oâng chöûi “thoùi ñôøi” bac beõo, troïng nam khinh nöõ khieán ngöôøi phuï nöõ phaûi khoå. “Coù choàng hôø höõng cuõng nhö khoâng” - Nhaø thô töï traùch mình laø moät ngöôøi thöøa, moät ngöôøi choàng “hôø höõng” voâ tích söï  Caâu thô dí doûm, nhaø thô töï nhaän khuyeát ñieåm, aên naên vaø töï traùch mình: theå hieän söï caûm thoâng, tình yeâu thöông vaø söï quyù troïng ñoái vôùi ngöôøi vôï  Moät nhaân caùch toát. III. Toång keát: - Noäi dung: Qua baøi thô “Thöông vôï” Tuù Xöông vöøa ca ngôïi coâng lao vöøa baøy toû

- Ñaèng sau nhöõng caâu thô vieát veà vôï, em thaáy chaân dung cuûa oâng Tuù nhö theá naøo?

aân tình saâu naëngcuûa oâng ñoái vôùi baø Tuù. Ngheä thuaät: “Thöông vôï”theå hieän taøi naêngcuûa taùc giaû , lôøi thô giaøu caûm xuùc chaân thaønh, vaän duïng vaø phaùt huy coù saùng taïo lôøi aên tieáng noùi cuûa daân gian.

- Lôøi chöûi trong hai caâu thô cuoái laø lôøi cuûa ai? Coù yù nghóa gì?

Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá baøi hoïc. - Yeâu caàu HS ñaùnh giaù veà giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa taùc phaåm. - Thaûo luaän theo nhoùm veà 2 vaán ñeà: “ Hình aûnh ngöôøi phuï nöõ ngaøy nay” vaø “Bình ñaúng giôùi trong xaõ hoäi ngaøy nay”

-

3. Luyeän taäp: Phaân tích söï vaän duïng saùng taïo hình aûnh ngoân ngöõ VHDG trong baøi thô treân. 4. Daën doø: Tìm hieåu theâm veà thô Traàn Teá Xöông. Laøm baøi taäp luyeän taäp.

Ñoïc vaø tìm hieåu taùc phaåm “Khoùc Döông Khueâ” – Nguyeãn Khuyeán

 Taùc phaåm ñoïc theâm: Tuaàn 3 Tieát 10

KHOÙC DÖÔNG KHUEÂ Nguyeãn Khuyeán

A. Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp hoïc sinh: - Hieåu theâm veà thô vaên Nguyeãn Khuyeán. - Caûm nhaän ñöôïc taám loøng cuûa nhaø thô qua caùch theå hieän noãi ñau, tình caûm saâu naëng ñoái vôùi ngöôøi baïn trong baøi thô. B. Phöông tieän thöïc hieän: SGK, SGV, taøi lieäu tham khaûo: Thô vaên Nguyeãn Khuyeán. C. Caùch thöùc thöïc hieän: GV höôùng daãn HS tìm hieåu theâm baøi baèng caùc phöông phaùp: gôïi môû, phaùt vaán vaø thaûo luaän … D. Tieán trình daïy hoïc: 1. Kieåm tra baøi cuõ: 2. Giôùi thieäu baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS

Hoaït ñoäng 1:Tìm hieåu chung -Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc tieåu daãn deå tim hieåu veà ngöôøi baïn Döông khueâ vaø taùc phaåm. Hoaït ñoäng 2:Ñoïc hieåu vaên baûn: -Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc taùc phaåm,goïi hoïc sinh ñoïc taùc phaåm -Yeâu caàu hoïc sinh tìm hieåu boá cuïc baøi thôvaø tìm hieåubaøi theo boá cuïc aáy.

Hoïc sinh tìm hieåu baøi vaø traû lôøi caâu hoûi: +Caûm xuùc cuûa taùc giaû khi hay tin baïn maát nhö theá naøo?Noãi ñau aáy theå hieän ô nhöng töø ngöõ naøo?

+Nhaø thô ñaõ nhaéc laïi nhöõng kæ nieäm naøomaø hai ngöôøi ñaõ töøng gaén boù?Qua nhöõng kæ nieäm aáy haõy nhaän xeùt veà tình baïn cuûa hai ngöôøi?

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT

I. Tìm hieåu chung veà taùc phaåm: 1. Giôùi thieäu veà Döông Khueâ(SGK) 2. HCST: naêm 1902 khi hay tin baïn mình laø Döông Khueâ maát, quaù ñau ñôùn tieác thöông taùc giaû ñaõ vieát baøi thô naøy khoùc baïn. II. Ñoïc hieåu vaên baûn: 1. Boá cuïc taùc phaåm: Chia thaønh ba ñoaïn - Ñoaïn 1: (2 caâu ñaàu): Caûm xuùc cuûa taùc giaû khi hay tin baïn maát - Ñoaïn 2: (20 caâu tieáp theo):Taùc giaû hoài töôûng veà nhöõng kæ nieäm. - Ñoaïn 3: Noãi ñau ñôùn tieác thöông saâu saéc cuûa taùc giaû 2. Noäi dung taùc phaåm: a. Hai caâu ñaàu :Caûm xuùc cuûa taùc giaû “BaùcDöông …thoâi roài”:taùc giaû baøng hoaøng khi nghe tin baïn maát.tieáng than nheï nhaøng nhöng thoáng thieát nhö moät tieáng khoùc tieác thöông -“Nöôùc maây man maùc ngaäm nguøi loøng ta”:Noãi ñau ñôùn khoân nguoâikhoâng chæ thaám saâu trong loøng ngöôøi maø thaám caû vaøo thieân nhieân caûnh vaät -Ngheä thuaät söû duïng hö töøsaùng taïo nhaèm giaûm nheï söï ñau ñôùn tieác thöông . b. Nhöõng kæ nieäm cuûa tình baïn:

-Noãi ñau cuûa Nguyeãn Khuyeán taäp trung theå hieän ôû ñoaïn naøy nhö theá naøo? -Phaân tích caùc hình thöùc caâu hoûi tu töø? -Phaân tích keát caáu vôùi ñieäp töø “khoâng”

Hoaït ñoâng 3: Cuûng coá - Qua baøi thô em caûm nhaän tình baïn cuûa NK vaø DK nhö theá naøo? - Thaûo luaän vaá ñeà”Tình baïn laø tình caûm raát quan troïng vôùi hoïc sinh

-Cuøng thi ñaäuï moät khoa cuøng sôû thích cuøng chí höôùng . -Cuøng chia seû vui buoànñôøi laøm quan,cuøng ray röùt lo toan khi tuoåi giaø -Cuøng vui möøng gaëp nhau khi ñaõ veà giaø möøng cho nhau khi caû hai cuøng maïnh khoeû.Nhöõng kæ nieäm tuoân veà trong doøng caûm xuùc cuûa nhaø thôtöø quaù khöù ñeán hieän taïivuicoù buoàn coùhoï cuøng nhau seû chia.  Tình baïn tri aâm tri kæ vaø beàn vöõng . c. Noãi ñau troáng vaéng khi maát baïn: - Ñoaïn cuoái dieãn taû noãi dau cuûa Nguyeãn Khuyeánôû nhieàu cung baäc:luùc ñau ñôùn baøng hoaøng ,luùc huït haãng tieác thöông ,luùc laéng ñoïng thaám saâu: + Caâu hoûi tu töø “Laøm sao baùc voäi veà ngay”laø moät lôøi traùch moùc nhöng ñaày tieác thöông ,söï maát maùt quaù lôùnkhieán taùc giaû”chaân tay ruïng rôøi_caùch noùi hình töôïng nhaèmcuï theå hoùa noãi ñau tinh thaàn baèng noãi ñautheå xaùc + “Röôïu ngon…tieáng ñaøn”Ñoaïn thô lieàn maïch ,keát caáu truøng ñieäp ,ñieäp töø khoâng nhaán maïnhsöï coâ ñôn troáng vaéng khoâng gì buø ñaép noåi trong loøng taùc giaû + Boán caâu cuoáilaø noãi ñau laéng ñoïng”Baùc chaúng ôû …laø caùch noùi giaûm vôùi gioïng thô buoân theâ thieát. Nhaø thô khoâng khoùc nhöng nöôùc maét chaûy ngöôïc vaøo trong loøng.Hình aûnh nhaø giaø ngoài khoùcbaïn gaây xuùc ñoäng trong loøng ngöôøi ñoïc 3. Ngheä thuaät: - Ngoân ngöõ thôgiaûn dò chaân thaønh - Theå thôsong thaát luïc baùt giaøu aâm ñieäu daït daøo caûm xuùc - Raát thaønh coâng trong vieäc sö duïng caùc bieän phaùp tu töø III. Toång keát:

Baøi thô Khoùc Döông Khueâ laø moät taùc phaåm hay vieát veà tình baïn.Chính tình caûm chaân thaønh vaøtaøi naêng ngheä thuaât cuûa Nguyeãn Khuyeán ñaõ taïo neân thaønh coâng aáy.

 Tuaàn 4 Tieát 13 – 14

BAØI CA NGAÁT NGÖÔÛNG - Nguyeãn Coâng Tröù-

A. MUÏC ÑÍCH BAØI HOÏC Giuùp hoïc sinh: - Hieåu ñöôïc phong caùch soáng cuûa Nguyeãn Coâng Tröù vôùi tính caùch moät nhaø Nho vaø hieåu ñöôïc vì sao coù theå coi ñoù laø söï theå hieän baûn lónh caù nhaân mang yù nghóa tích cöïc. - Hieåu ñuùng nghóa cuûa khaùi nieäm “ngaát ngöôûng” ñeå khoâng nhaàm laãn vôùi loái soáng laäp dò cuûa moät soá ngöôøi hieän ñaïi. - Naém ñöôïc nhöõng tri thöùc veà theå haùt noùi. B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN - SGK, SGV, tö lieäu tham khaûo: Thô vaên Nguyeãn Coâng Tröù C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH Giaùo vieân toå chöùc lôùp hoïc theo caùch keát hôïp caùc phöông phaùp ñoïc vaên baûn, vaán ñaùp gôïi tìm, daãn daét vaø trao ñoåi thaûo luaän. D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC - Kieåm tra baøi cuõ - Giôùi thieäu baøi môùi HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT

* Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu chung I. TÌM HIEÅU CHUNG: veà taùc giaû - Taùc phaåm: 1. Taùc giaû - Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh ñoïc - Nguyeãn Coâng Tröù (1778 – 1858) saùch giaùo khoa, gaïch döôùi vaø ghi xuaát thaân trong moät gia ñình Nho nhôù nhöõng neùt chính veà cuoäc hoïc, ngöôøi laøng Uy Vieãn, Huyeän ñôøi söï nghieäp thô cuûa Nguyeãn Nghi Xuaân, Tænh Haø Tónh. Coâng Tröù. - Thuôû nhoû say meâ hoïc haønh, tham gia sinh hoaït haùt ca truø ôû laøng Coå Ñaïi. - 1819 ñoã giaûi Nguyeân vaø ñöôïc boå laøm quan.

- Laø ngöôøi taøi naêng, nhieät huyeát trong nhieàu lónh vöïc hoaït ñoäng nhöng con ñöôøng laøm quan khoâng baèng phaúng. - Nguyeãn Coâng Tröù saùng taùc haàu heát baèng chöõ Noâm. Theå loaïi öa thích laø haùt noùi. OÂng laø ngöôøi ñaàu tieân ñem ñeán cho haùt noùi moät noäi dung phuø hôïp vôùi chöùc naêng vaø caáu truùc cuûa noù. - GV môû roäng cho hoïc sinh bieát 2. Taùc phaåm: theâm veà hoaøn caûnh saùng taùc a) Hoaøn caûnh saùng taùc: vaø theå loaïi haùt noùi. Saùng taùc sau naêm 1948 khi oâng caùo quan veà höu. * Hoaït ñoäng 2: Ñoïc vaên baûn. b) Theå loaïi: Haùt noùi - Giaùo vieân goïi hai hoïc sinh ñoïc c) Chuû ñeà: Baøi thô ca ngôïi quan baøi thô roài nhaän xeùt veà caùch nieäm soáng cao ñeïp, phong caùch ñoïc, gioïng ñoïc. soáng ngaïo theá khinh ñôøi, coù yù - Giaùo vieân ñaët caâu hoûi: Trong thöùc veà taøi naêng vaø nhaân caùch taùc phaåm nhaân vaät aáy coù tính chính cuûa nhaø thô Nguyeãn Coâng caùch naøo noåi baät? Tröù. * Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu vaên II. ÑOÏC, HIEÅU VAÊN BAÛN baûn 1. YÙ nghóa töø “ngaát ngöôûng”: - Giaùo vieân ñaët caâu hoûi cho hoïc * Nghóa chung (nghóa goác): ÔÛ theá sinh traû lôøi. khoâng vöõng chaéc, laéc lö ngaû ngö + Töø “ngaát ngöôûng” ñöôïc söû saép ngaõ. duïng maáy laàn trong baøo? Noù coù * Nghóa saùng taïo cuûa nhaø thô: Töï yù nghóa gì? khaúng ñònh taøi naêng, baûn lónh vaø phaåm chaát cuûa baûn thaân khi laøm quan trong trieàu vaø trong cuoäc soáng rieâng. - Giaùo vieân cho caùc nhoùm thaûo luaän tìm hieåu noäi dung sau caâu thô ñaàu vaø trình baøy caùc vaán ñeà sau:

2. Lôøi töï thuaät veà taøi naêng vaø danh vò cuûa nhaø thô.

- Caâu 1: Caâu thô chöõ Haùn môû ñaàu neâu leân quan nieäm “teà gia, + Caâu thô chöõ Haùn môû ñaàu theå trò quoác, bình thieân haï” cuûa keû hieän quan nieäm soáng nhö theá só. naøo cuûa ngöôøi keû só? Quan nieäm “Vuõ truï noäi maïc phi phaän söï” aáy coøn phuø hôïp vôùi thôøi ñaïi Nghóa laø moïi vieäc trong trôøi ñaát hieän nay khoâng? chaúng coù vieäc naøo khoâng phaûi + Haõy giaûi thích vì sao Nguyeãn laø phaän söï cuûa ta. Coâng Tröù bieát vieäc laøm quan laø goø boù maát töï do nhöng vaãn ra -> Ñaây laø caùch noùi trang troïng

laøm quan?

nhaèm xaùc ñònh vai troø quan troïng + Xaùc ñònh nghóa cuûa töø “ngaát cuûa keû só vaø khaúng ñònh yù ngöôûng” trong caâu thô “goàm thao thöùc traùch nhieäm, chí laøm trai cuûa Nguyeãn Coâng Tröù. löôïc ñaõ neân tay ngaát ngöôûng” + Giaûi thích roõ yù nghóa cuûa cuïm - Caâu 2: “OÂng Hi Vaên taøi boä ñaõ vaøo loàng” töø “tay ngaát ngöôûng”. Theå hieän quan nieäm cuûa Nguyeãn Coâng Tröù veà coâng danh: Ñoái vôùi oâng “coâng danh” khoâng chæ laø vinh maø coøn laø nôï, laø traùch nhieäm vôùi non soâng, vì theá böôùc vaøo con ñöôøng coâng danh laø vaøo loàng bò boù buoäc nhö oâng Hi Vaên ñaõ töï nguyeän ñem taøi hoa cuûa mình nhoát vaøo loàng raøng buoäc aáy. -> Nhö vaäy vôùi yù thöùc traùch nhieäm Nguyeãn Coâng Tröù ñaõ trôû thaønh “tay ngaát ngöôûng” baûn lónh, thoaùt khoûi voøng danh lôïi taàm thöôøng ôû choán quan tröôøng. - Caâu 3 – 6: Taùc giaû lieät keâ haøng loaït söï vieäc lôùn suoát cuoäc ñôøi laøm quan. Nhöõng caâu thô raén roûi, maïnh meõ, nhöõng töø Haùn Vieät trang troïng boäc loä roõ nieàm töï haøo veà taøi naêng cuûa mình duø traûi qua nhieàu thaêng traàm. - Hoïc sinh tieáp tuïc thaûo luaän theo 3. Lôøi töï thuaät veà phong caùch, nhoùm vaø trình baøy caùc vaán ñeà veà quan nieäm soáng: sau: - Veà söï kieän “ñoâ moân giaûi toå”: + Söï kieän oâng caùo quan veà höu Hình thöùc phong kieán chung laø thaät khaùc ngöôøi, ñoù coù phaûi laø phaûi coù tieäc tieán loïng che, xe söï gaøn dôû. Taïi sao oâng “ngaát ngöïa trang nghieâm, taëng phaåm. ngöôûng”. Nhöng haønh ñoäng cuûa Nguyeãn Coâng Tröù thaät khaùc ñôøi “ñaïc ngöïa boø vaøng” laïi treo mo cau treân ñuoâi boø. ->Thaùi ñoä “ngaát ngöôûng” aáy laø söï thaùch thöùc moïi ngöôøi, cuoäc ñôøi, choáng laïi hình thöùc giaû doái -> theå hieän baûn lónh con ngöôøi khoâng maøng ñeán theá söï. + Tìm hieåu yù nghóa hai caâu thô - Veà quan nieäm soáng: Möôïn ñieån

“Ñöôïc maát…..ñoâng phong”

tích “taùi oâng thaát maõ” ñeå noùi Quan nieäm soáng cuûa Nguyeãn leân tinh thaàn thaùi ñoä vöôït leân Coâng Tröù laø gì? Vì sao coù quan treân theá tuïc, baát chaáp söï ñöôïc maát trong theá gian, söï khen cheâ nieäm aáy? cuûa ngöôøi ñôøi vaãn giöõ phong thaùi ung dung töï taïi. + Sau khi veà höu cuoäc soáng cuûa Nguyeãn Coâng Tröù nhö theá naøo? Caùch soáng aáy coù ñuùng khoâng? Vì sao oâng ngaát ngöôûng.

- Veà caùch soáng: Troïng thuù ngao du sôn thuyû, thaûnh thôi töï do, chôi nhöõng thuù vui tao nhaõ “Caàm, kyø, thi, hoaï” vaø coù caû giai nhaân -> loái soáng hoaøn toaøn ñoái laäp vôùi xaõ hoäi phong kieán nhieàu ñònh kieán khaét khe -> ñoù cuõng laø moät kieåu ngaát ngöôûng choáng laïi loái soáng ñaïo ñöùc giaû doái.

- Giaùo vieân hoûi hoïc sinh:

4. Taùc giaû ñaùnh giaù veà cuoäc + Nguyeãn Coâng Tröù ñaõ khaúng ñôøi mình: ñònh baûn thaân nhö theá naøo? - Khaúng ñònh taøi thao löôïc + Ñoù coù phaûi laø thaùi ñoä töï “Chaúng…” kieâu hay khoâng?

- Veïn nghóa troïn ñaïo trung thaàn “Nghóa…” - Khaúng ñònh baûn thaân ñaày veû thaùch thöùc “Trong trieàu ai ngaát ngöôûng nhö oâng”. -> Ñoaïn thô laø nieàm töï haøo chính ñaùng cuûa moät soá vò quan coù taøi naêng vaø nhaân caùch hôn ngöôøi, khaùt khao ñöôïc soáng töï do vöôït ra ngoaøi khuoân khoå xaõ hoäi phong kieán nhöng vaãn giöõ troïn ñaïo lyù.

- Giaùo vieân cho hoïc sinh thaûo 5. Ngheä thuaät: luaän vaán ñeà: - Theå thô haùt noùi mang tính chaát + Haõy chæ ra nhöõng neùt töï do töï do, lôøi thô traøn ñaày caûm xuùc, cuûa theå haùt noùi so vôùi thô nhöõng caâu thô ngaén daøi nhòp Ñöôøng luaät vaø cho bieát yù nghóa nhaøng maïch laïc. cuûa tính chaát töï do ñoù. - Keát caáu chaët cheõ, hình töôïng ngheä thuaät mang tính traøo phuùng.

* Hoaït ñoäng 4: Cuõng coá

III. TOÅNG KEÁT:

- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh Baøi thô laøm theo theå haùt noùi töï thaûo luaän vaø tranh luaän veà ñeà do giaøu nhaïc ñieäu, ngoân ngöõ taøi: phoùng khoaùng raát phuø hôïp ñeå

+ Muoán theå hieän phong caùch dieãn taû caùi toâi taøi töû ngaát soáng vaø baûn lónh ñoäc ñaùo caàn ngöôõng cuûa Nguyeãn Coâng Tröù. coù nhöõng phaåm chaát naêng löïc gì? - Yeâu caàu hoïc sinh hoïc phaàn ghi nhôù.



BAØI CA NGAÉN ÑI TREÂN BAÕI

Tuaàn 4

CAÙT Tieát 15 Baù Quaùt-

- Cao

A. MUÏC ÑÍCH BAØI HOÏC Giuùp hoïc sinh: - Naém ñöôïc trong hoaøn caûnh nhaø Nguyeãn trì treä baûo thuû, Cao Baù Quaùt tuy vaãn ñi thi nhöng toû ra chaùn gheùt con ñöôøng möu caàu danh lôïi taàm thöôøng. Baøi thô “Baøi ca ngaén ñi treân baõi caùt” bieåu loä tinh thaàn pheâ phaùn cuûa oâng ñoái vôùi hoïc thuaät vaø söï trì treä baûo thuû cuûa cheá ñoä nhaø Nguyeãn noùi chung, goùp phaàn lyù giaûi haønh ñoäng khôûi nghóa cuûa oâng veà sau vaøo naêm 1854. - Hieåu ñöôïc moái quan heä giöõa noäi dung noùi treân vaø hình thöùc ngheä thuaät cuûa baøi thô coå theå hieän veà nhòp ñieäu, hình aûnh. B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN - SGK, SGV vaø Taøi lieäu tham khaûo. C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH - Giaùo vieân höôùng daãn gôïi môû cho hoïc sinh hieåu vaø traû lôøi caùc caâu hoûi höôùng daãn trong phaàn höôùng daãn hoïc baøi. - Ñaët caâu hoûi ñeå hoïc sinh thaûo luaän taïo söï höùng thuù trong giôø hoïc. D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1. Kieåm tra baøi cuõ 2. Giôùi thieäu baøi môùi HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT

VAØ HOÏC SINH * Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu chung I. TÌM HIEÅU CHUNG: veà taùc giaû vaø Taùc phaåm:

1. Taùc giaû

- Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh ñoïc - Cao Baù Quaùt (1809 – 1855) töï laø

saùch giaùo khoa, gaïch döôùi vaø ghi Chu Thaàn, hieäu laø Cuùc Ñöôøng, nhôù nhöõng neùt chính veà Tieåu söû Maãn Hieân. taùc giaû.

-

Queâ

quaùn:

Laøng

Phuù

Thò,

- Giaùo vieân trình baøy theâm veà Huyeän Gia Laâm, Tænh Baéc Ninh hoaøn caûnh lòch söû vaø con ngöôøi (nay laø thuoäc Quaän Long Bieân, cuûa Cao Baù Quaùt.

Haø Noäi). - OÂng laø moät nhaø thô taøi naêng, baûn lónh, ñöôïc ngöôøi ñöông thôøi toân thôø laø Thaùnh Quaùt. - Teân tuoåi oâng gaén lieàn vôùi cuoäc khôûi nghóa noâng daân Myõ Löông, Sôn Taây. OÂng maát trong cuoäc khôûi nghóa choáng laïi cheá ñoä Phong kieán nhaø Nguyeãn. - Cao Baù Quaùt laø nhaø thô lôùn cuûa daân toäc nöûa ñaàu TK XIX, ñaõ ñeå laïi hôn 1353 taùc phaåm. Noäi dung thô oâng boäc loä thaùi ñoä pheâ phaùn maïnh

meõ cheá ñoä

phong kieán trì treä, baûo thuû, phaûn aùnh nhu caàu ñoåi môùi Xaõ hoäi Vieät Nam trong giai ñoaïn giöõa Tk XIX. - Yeâu caàu hoïc sinh trình baøy hoaøn 2. Taùc phaåm caûnh saùng taùc vaø theå loaïi taùc a) Hoaøn caûnh saùng taùc: phaåm. Taùc phaåm ñöôïc hình thaønh trong - Giaùo vieân giôùi thieäu veà theå nhöõng laàn ñi thi Hoäi qua caùc tænh haønh. Mieàn Trung ñaày caùt traéng nhö Quaûng Bình, Quaûng Trò. b) Theå loaïi: Theå haønh Ñaây laø moät theå thô coå coù tính

chaát töï do phoùng khoaùng, khoâng goø boù veà soá caâu, ñoä daøi cuûa caâu, nieâm, luaät, baèng traéc vaàn ñieäu. * Hoaït ñoäng 2: Ñoïc – hieåu vaên II. ÑOÏC – HIEÅU VAÊN BAÛN baûn.

A. BOÁ CUÏC: Chia laøm 3 ñoaïn:

- Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh - Ñoaïn 1: (4 caâu ñaàu): Dieãn taû ñoïc theå loaïi ca haønh, tìm hieåu taâm traïng ngöôøi ñi ñöôøng. chuù thích. - Goïi hai hoïc sinh ñoïc thô.

- Ñoaïn 2: (8 caâu tieáp): Mieâu taû thöïc teá cuoäc ñôøi vaø taâm traïng

- Yeâu caàu hoïc sinh tìm hieåu boá chaùn gheùt tröôùc phöôøng möu cuïc taùc phaåm.

caàu danh lôïi. -

Ñoaïn

3:

(nhöõng

caâu

cuoái):

Ñöôøng cuøng cuûa keû só vaø taâm traïng bi phaãn. B. NOÄI DUNG: 1. Ñöôøng ñi treân caùt: a) Hình aûnh taû thöïc con ñöôøng ñi: - Ñieäp töø : “Tröôøng xa”: Gôïi leân baõi caùt daøi vaø roäng bao la nhö keùo daøi ñeán voâ taän. b) Hình aûnh ngöôøi ñi treân baõi caùt. - Ngöôøi ñi moät böôùc nhö luøi moät böôùc, maët trôøi laën maø vaãn coøn ñi, nöôùc maét laû chaû rôi -> Nhöõng caâu

thô nguõ ngoân

vaø

ngheä

thuaät töông phaûn ñaõ laøm noåi baät söï cöïc nhoïc, meät moûi cuûa ngöôøi ñang laàm luïi ñi treân baõi

caùt daøi. c) YÙ nghóa töôïng tröng: Con ñöôøng aáy bieåu töôïng cho con ñöôøng ñôøi, con ñöôøng coâng danh hoan loä cuûa keû só. Raát khoù khaên vaø xa xoâi môø mòt. Ngöôøi chaïy theo coâng danh phaûi chòu nhieàu vaát vaû, nhoïc nhaèn. - Haõy ñoïc taùm caâu thô tieáp theo 2. Nhöõng lôøi suy nghó cuûa vaø traû lôøi:

ngöôøi ñi ñöôøng veà coâng danh:

+ Ñaây laø lôøi cuûa ai? Noùi veà - Ñaây laø lôøi cuûa ngöôøi ñi ñöôøng nhöõng ñieàu gì?

– moät ngöôøi ñang treân ñöôøng ñi tìm coâng danh. +

Töï traùch

mình:

“Khoâng

hoïc

ñöôïc…giaän khoân vôi” -> Vì haùm danh lôïi neân phaûi taát taû treân ñöôøng ñôøi. + Suy nghó veà con ñöôøng möu caàu danh lôïi: “Xöa nay … voâ soá”. Trong cuoäc ñôøi keû haùm danh cuõng nhö ngöôøi say röôïu nhieàu voâ soá keå. -> Ngheä thuaät so saùnh ñoái laäp: Ngöôøi tænh thì ít >< ngöôøi say voâ soá -> ñaõ laøm noåi baät chaát trieát lyù veà söï haùm danh lôïi cuûa ngöôøi ñôøi,

ñoàng

thôøi

cuõng

laø

lôøi

khaúng ñònh cuûa baûn thaân khoâng theå hoaø hôïp vôùi phöôøng danh lôïi. => OÂng laø keû coâ ñôn khoâng coù

ngöôøi

ñoàng

haønh

trình

haønh treân

neân

cuoäc

ñöôøng

caøng

theâm cay ñaéng. + Taùc giaû ñaõ suy nghó gì veà con + Suy nghó ñaày maâu thuaãn: “Bieát ñöôøng coâng danh cuûa mình.

tính sao ñaây? Ñöôøng baèng phaúng thì môø mòt… ñöôøng gheâ sôï thì nhieàu”: Quyeát taâm hoïc haønh ñeå ñaït coâng danh nhöng treân con ñöôøng aáy ngöôøi löõ khaùch nhö bò laïc loái khoâng bieát choïn

höôùng

naøo -> soáng coù lyù töôûng cao ñeïp nhöng khoâng hoaø hôïp ñöôïc vôùi phöôøng danh lôïi taàm thöôøng. + Nhöõng caâu thô cuoái boäc loä 3.Söï beá taéc cuûa ngöôøi ñi taâm söï gì cuûa taùc giaû?

ñöôøng: “ Haõy nghe…. baõi caùt?” - Caëp caâu thô song haønh “Phía Baéc……… Phía Nam………..” Söû duïng bieåu töôïng ñaõ toâ ñaäm söï khoù khaên beá taéc cuûa ngöôøi ñi ñöôøng. - Caâu thô cuoái laø lôøi töï traùch ñoàng thôøi boäc loä söï beá taéc khoâng loái thoaùt cuûa ngöôøi ñi ñöôøng.

+ Haõy chæ ra nhöõng ñaëc saéc veà 4. Ngheä thuaät: ngheä thuaät cuûa taùc phaåm?

- Nhòp ñieäu ña daïng, phuø hôïp vôùi taâm traïng ngöôøi löõ khaùch. + AÂm ñieäu bi traùng, ñau buoàn.

+ Caùch xöng hoâ ña daïng boäc loä nhieàu taâm traïng khaùc nhau. - Hình aûnh thô giaøu tính bieåu töôïng.

* Hoaït ñoäng 3: Cuõng coá

III. TOÅNG KEÁT:

- Haõy cho bieát thaùi ñoä cuûa taùc Hoïc sinh tham khaûo phaàn ghi nhôù giaû Cao Baù Quaùt ñoái vôùi coâng SGK danh vaø ñoái vôùi xaõ hoäi ñöông thôøi. 3. Daën doø: - Hoïc sinh laøm caâu hoûi phaàn luyeän taäp SGK trang 42. - Xem tröôùc baøi “Luyeän taäp thao taùc laäp luaän phaân tích”.

 Tuaàn 4 Tieát 16

LUYEÄN TAÄP THAO TAÙC LAÄP LUAÄN PHAÂN TÍCH. E. Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp hoïc sinh: - Cuûng coá vaø naâng cao kieán thöùc veà laäp luaän phaân tích. - Vieát ñöôïcc laäp luaän phaân tích veà moät vaán ñeà xaõ hoäi hoaëc vaên hoïc. F. Phöông tieän thöïc hieän: SGK, SGV, taøi lieäu tham khaûo. G. Caùch thöùc thöïc hieän: GV höôùng daãn HS tìm hieåu baøi theo kieåu keát hôïp caùc phöông phaùp: höôùng daãn, gôïi môû, vaán ñaùp vaø thaûo luaän … H. Tieán trình daïy hoïc: 3. Kieåm tra baøi cuõ: 4. Giôùi thieäu baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS

Hoaït ñoäng 1: HS ñoïc vaø thöï hieän caùc yeâu caàu neâu trong caâu hoûi 1 vaø 2.

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT

Caâu 1: (SGK). Trieån khai baøi theo gôïi yù: a. Nhöõng bieåu hieän vaø taùc haïi cuûa thaùi ñoä töï ti: - Giaûi thích khaùi nieäm: Töï ti laø töï ñaùnh giaù thaáp mình neân thieáu töï tin. Töï ti hoaøn toaøn khaùc vôùi khieâm toán. - Nhöõng bieåu hieän cuûa thaùi ñoä töï ti: • Khoâng daùm tin töôûng vaøo naêng löïc sôû tröôøng, söï hieåu bieát cuûa mình • Nhuùt nhaùt traùnh nhöõng choã ñoâng ngöôøi

•

Hoaït ñoäng 2: Cuûng coá

Khoâng daùm ñaûm nhaän nhöng nhieäm vuï ñöôïc giao - Taùc haïi cuûa thaùi ñoä töï ti. b. Nhöõng bieåu hieän vaø taùc haïi cuûa thaùi ñoä töï phuï : - Giaûi thích khaùi nieäm: töï phuï laø thaùi ñoä ñeà cao quaù möùc baûn thaân, töï cao töï ñaïi ñeán möùc coi thöôøng ngöôøi khaùc. Töï phuï khaùc vôùi töï haøo. - Nhöõng bieåu hieän cuûa thaùi ñoä töï phuï : • Luoân ñeà cao quaù möùc baûn thaân • Luoân töï cho mình laø ñuùng • Khi laøm ñöôïc moät vieäc gì ñoù lôùn lao thì thaäm chí coøn toû ra coi thöôøng ngöôøi khaùc - Taùc haïi cuûa töï phuï. c. Xaùc ñònh thaùi ñoä hôïp lyù: Caàn phaûi bieát ñaùnh giaù ñuùng baûn thaân ñeå phaùt huy heát nhöõng ñieåm maïnh cuõng nhö coù theå khaéc phuïc nhöõng ñieåm yeáu. Caâu 2: (SGK) Trieån khai theo gôïi yù; - Ngheä thuaät söû duïng töø ngöõ giaøu hính töôïng vaø caûm xuùc qua caùc töø: loâi thoâi , aäm oeï. - Ngheä thuaät ñaûo traät töï cuù phaùp nhaèm nhaán maïnh vaøo haønh ñoäng cuûa só töû vaø quan tröôøng. - Söï ñoái laäp giöõa só töû vaø quan tröôøng (nhöng caû hai ñeàu haøi höôùc). - Neâu caïm nghó chung veà thi cöû tröôøng oác ngaøy xöa. - Vôùi caùc yù döï ñònh trieån khai nhö treân, coù theå choïn caùch vieát ñoaïn vaên laäp luaän phaân tích theo kieåu toång – phaân – hôïp. - Giôùi thieäu 2 caâu thô vaø ñònh höôùng phaân tich. - Trieån khai phaân tích cuï theå ngheä thuaät söû duïng töø ngöõ, pheùp ñoái laäp, ñaûo ngöõ, … - Neâu caûm nghæ veà caùch thi cöû döôùi thôøi phong kieán.

-

Ñoïc theâm 2 ñoaïn vaên (SGK)

 Tuaàn 5

LEÕ GHEÙT THÖÔNG.

Tieát 17 Tieân) I. J. K. L.

(Trích truyeän Luïc Vaân

Nguyeãn Ñình Chieåu Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp hoïc sinh: Nhaän thöùc ñöôïc tình yeâu gheùt phaân minh, maõnh lieät vaø taám loøng thöông daân saâu saéc cuûa cuï Nguyeã Ñình Chieåu. Hieåu ñöôïc ñaëc tröng cô baûn cuûa buùt phaùp tröõ tình cuûa NÑC: caûm xuùc tröõ tình ñaïo ñöùc noàng ñaäm, saâu saéc, veû ñeïp bình dò chaân chaát cuûa ngoân töø. Qua ñoaïn trích, HS ruùt ra nhöõng baøi hoïc ñaïo ñöùc veà tình caûm yeâu gheùt chính ñaùng. Phöông tieän thöïc hieän: SGK, SGV, taøi lieäu tham khaûo. Caùch thöùc thöïc hieän: GV höôùng daãn HS tìm hieåu baøi theo kieåu keát hôïp caùc phöông phaùp: höôùng daãn, gôïi môû, vaán ñaùp vaø thaûo luaän … Tieán trình daïy hoïc: a. Kieåm tra baøi cuõ: b. Giôùi thieäu baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS

Hoaït ñoäâng 1:tìm hieåu chung. Hoïc sinh ñoïc phaàn tieåu daãn SGK tìm hieåu veà hoaøn caûnh saùng taùc ,theå loaïi cuûa taùc phaåm. Yeâu caàu hoïc sinh toùm taét coát truyeän.

Hoïc sinh ñoïc thô ,xaùc ñònh vò trí ñoaïn trích vaø tìm hieåu boá cuïc.

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT

TIEÁT 1 i. Tìm hieåu chung: Truyeän Luïc Vaân Tieân: a. Hoaøn caûnh saùng taùc: - Khoaûng ñaàu nhöõng naêm 50 cuûa theá kyû XIX, NÑC bò muø veà daïy hoïc vaø chöõa beänh cho daân Gia Ñònh. b. Theå loaïi: - Truyeän thô Noâm baùc hoïc nhöng mang nhieàu tính daân gian. - Theå luïc baùt. 2. Ñoaïn trích: a. Vò trí : - Trích töø caâu 473 – 504 cuûa truyeän Luïc Vaân Tieân: keå laïi cuoäc ñoái thoaïi giöõa oâng quaùn vaø 4 chaøng nho sinh (Vaân Tieân, Töû Tröïc, Hôùn Minh, Buøi Kieäm) b. Boá cuïc: Chia laøm 2 ñoaïn: - Ñoaïn 1: “Quaùn raèng …. roái daân” : noäi dung gheùt nhöõng teân vua chuùa haïi daân, haïi nöôùc. - Ñoaïn 2: “Thöông laø thöông …laïi thöông”: thöông nhöõng baäc hieàn

Hoïc sinh ñoïc 6 caâu ñaàu vaø giôùi thieäu vaùi neùt veá oâng Quaùn ? Nhaän xeùt veà caùch ñaët teân cuûa nhaân vaät?

Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc chuù thíchvaø tìm hieåu nhöõng ñaëc ñieåm chung cuûa caùc vò vua maø oâng Quaùn gheùt

Taïi sao oâng Quaùn lai gheùt ?Oâng ñöùng treân laäp tröôøng naøo ñeå theå hieän caùi gheùt cuûa mình?

Hoïc sinh ñoïc 16 caâu tieáp theo ,tìm hieåu chuù thích vaø neâu nhöõng neùt chungcuûa caùc nhaân vaât maø oâng Quaùn thöông?

taøi chòu soá phaän laän ñaän chí lôùn khoâng thaønh, khoâng ñöôïc troïng duïng. c. Ñaïi yù: - Ñoaïn trích theå hieän roõ thaùi ñoä gheùt thöông cuûa oâng Quaùn, ñaây cuõng laø quan ñieåm, laø thaùi ñoä tình caûm cuûa nhaân daân ñoái vôùi nhöõng vua chuùa baïo ngöôïc voâ ñaïo, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi hieàn taøi. ii. Ñoïc - hieåu vaên baûn: 1. Lôøi ñoái ñaùp giöõa oâng Quaùn – Töû Tröïcvaø Vaân Tieân. - oâng Quaùn: nhaân vaät phuï trong taùc phaåm, ngöôøi baùn haøng. - Vôùi Töû Tröïc: ví chöng hay gheùt cuõng laø hay thöông. - Vôùi Vaân Tieân; gheùt cay gheùt ñaéng gheùt vaøo taän taâm.  oâng Quaùn mang coát caùch ñaëc bieät: boäc tröïc thaúng thaén, yeâu gheùt phaân minh, giaøu tình thöông “hay thöông” naëng noãi gheùt ”hay gheùt”. TIEÁT 2: 2. Nhöõng ñieàu gheùt cuûa oâng Quaùn: - Ñôøi vua Kieät, Truï, U, Leä : nhöõng oâng vua noåi tieáng tan aùc hoang daâm voâ ñoä  nhaân daân phaûi soáng trong caûnh laàm than, ñieâu ñöùng: “sa haàm saåy hang” - Ñôøi Nguõ Baù, Thuùc Quyù: caùc taäp ñoaøn phong kieán chia beø keát phaùi, tranh giaønh quyeàn löïccuoäc soáng nhaân daân ñoùi khoå vì loaïn laïc, naïn chinh chieán cuûa chieán tranh phi nghóa, ñaát nöôùc suy taøn.  Nhöõng ñieån tích trong lòch söû Trung Hoa coù ñieåm chung: vua chuùa taøn baïo, say ñaém töûu saéc thì khoâng chaêm lo ñeán ñôøi soáng nhaân daân .Ñoù cuõng laø nhöõng hình aûnh giuùp lieân töôûng tôùi caùc trieàu vua Vieät Namthôøi Nguyeãn ñang muïc naùtôû cuoái theá kyû XIX. * oâng Quaùn ñöùng treân laäp tröôøng cuûa nhaân daân, xuaát phaùt töø quyeàn lôïi nhaân daân, caêm gheùt söï taøn aùc baïo ngöôïc  Cô sôû cuûa leõ

gheùt vaø cao hôn laø loøng caêm thuø, caêm thuø caùc theá löïc taøn baïotoån haïi ñeán nhaân daân.  Theå hieän taám loøng thöông daân saâu saéc cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu. 3. Nhöõng ñieàu thöông cuûa oâng Quaùn: - Ñöùc Thaùnh Nhaân(Khoång Töû) - Nhan Töû Haõy nhaän xeùt nhöõng ñieåm - Gia Caùt Löôïng töông ñoàng giöõa NÑC vaø caùc - Caùc nhaø thô ,nhaø vaên thaøy nhaân vaät treân? daïy hoïc nhö Ñoång Töû, Ñaøo Tieàm, Haøn Duõ…ñeán caùc trieát gia noåi tieáng nhö:Chu Haõy nhaän xeùt veà caùch duøng Ñoân Di, Trình Haïo, Trình Di pheùp ñoái vaø pheùp ñieâp ôû caùc - Ñieåm chung ôû hoï laø: hoï caêp töø gheùt thöông trong ñoaïn ñeàu laø nhöõng baäc hieàn thô naøy? nhaân quaân töû theo kieåu maãu nho giaùo, laø ngöôøi coù ñöùc coù taøi coù chí muoán haønh ñaïo giuùp ñôøi giuùp Nhaän xeùt veà buùt phaùp tröõ daân nhöng khoâng ñaõt ñöôïc tình? ñöôïc yù nguyeän  Cô sôû cuûa leõ thöông aáy chính laø nieàm caûm thoâng saâu saéccuûa taùc giaû vôùi nhöõng baäc hieàn taøicoù chí lôùn nhöng khoâng ñaït ñöôïc yù Hoat ñoäng 3:cuûng coá. nguyeän  Leõ gheùt thöông cuûa NÑC xuaát Haõy giaûi thích caâu thô ôû ñaàu ñoaïn trích “Vì chöng hay gheùt phaùt töø tình caûm yeâu thöông cuûa cuõng laø hay thöông .” nhaân daân, ñöùng veà phía ñaïo lí vaø chính nghóa. Thaày Ñoà Chieåu thöïc sö ïduøng thô vaên cuûa mình laø vuõ khí chieán ñaáu cho ñaïo lí baûo veä chính nghóa. 4. Ngheä thuaät : - Lôøi thô moâc maïc khoâng caàu kì chau chuoát - Pheùp ñoái: + Ñoái trong caâu :nöûa phaàn laïi gheùt ,nöûa phaàn laïi thöông. + Ñoái caû ñoaïn thô:10 caâu leõ gheùt ,14 caâu leõ thöông - Bieåu hieän söï trong saùng phaân minh trong taâm hoàn taùc giaû caêm gheùt roõ raøng . + Ñieâp töø thöông:12 laàn - Buùt phaùp tröõ tình :mang tính trieát lyù ñaïo ñöùc daït daøo caûm xuùc. Toång keát: Ghi nhôù SGK

M. Daën doø: - Laøm phaàn luyeän taäp SGK. - Hoïc thuoâc ñoaïn thô vaø ghi nhôù. - Soaïn baøi ñoc theâm :”Chaïy giaëc”.  Taùc phaåm ñoïc theâm Tuaàn 5 Tieát 18

CHAÏY GIAËC Nguyeãn Ñình Chieåu

N. Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp hoïc sinh: - Hieåu bieát veà thô ca Nguyeãn Ñình Chieåu. - Caûm nhaän ñöôïc caûnh laàm than cuûa ñaát nöôùc vaø nhaân daân khi thöïc daân Phaùp ñeán xaâm löôïc vaø taám loøng cuûa taùc giaû ñoái vôùi daân , vôùi nöôùc. O. Phöông tieän thöïc hieän: SGK, SGV, taøi lieäu tham khaûo. P. Caùch thöùc thöïc hieän: GV höôùng daãn HS tìm hieåu baøi theo kieåu keát hôïp caùc phöông phaùp: höôùng daãn, gôïi môû, vaán ñaùp vaø thaûo luaän … Q. Tieán trình daïy hoïc: 5. Kieåm tra baøi cuõ: 6. Giôùi thieäu baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS

Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu veà taùc phaåm Gv yeâu cauà hoïc sinh ñoïc tieåu daãn tìm hieåu chung veà taùc phaåm. Hoaït ñoäng 2: ñoïc hieåu vaên baûn GV goïi HS ñoïc thoâ vaø traû lôøi nhöõng caâu hoûi Hai caâu ñeà taùc giaû mieâu taû noãi dung gì?

Caûnh loaïn laïc cuûa nhaân daân ñöôïc mieâu taû baèng nhöng töø ngöõ naøo?

Taâm traïng vaø tình caûm cuûa taøc

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT

I. Tìm hieåu chung:SGK II. Ñoïc hieåu vaên baûn: 1. Hai caâu ñeà : ”Tan chôï vöøa nghe tieáng suùng taây Moät baøn côø theá phuùt sa tay” -Giôiù thieäu hoaøn caûnh bi thaûm cuûa ñaát nöôùc:Phaùp noå suùng chieám thaønh Gia Ñònh. Traän ñaùnh dieãn ra nhö moät baøn côø theâ áphuùt choác thay ñoåi baát ngôø”phuùt sa tay”:thaønh Gia Ñònh thaát thuû rôi vaøo tay giaëc 2. Hai caâu thöïc: ”Boûnhaø luõ treû lô xô chaïy Maát toå ñaøn chim daùodaùt bay” - Caûnh loaïn laïc trong noãi kinh hoaøng cuûa nhaân daân. Caùc töø ngöõ”boû nhaø ,lô xô chaïy ,daùo daùt bay ñaëctaû söï tan naùt hoaûng sôï haõi huøng - Ngheä thuaät ñaûo ngöõ taïo neân noãi bi thuôngveà caûnh chaïy giaëc

giaû nhö theá naøo?

Phaân tích thaùi ñoä cuûa nhaø thô trong hai caâu keát

cuûa daân laønh . 3. Hai caâu luaän: ”Beán Ngheù cöûa tieàn tan boït nöôùc Ñoàng Nai tranh ngoùi nhuoám maøu maây” - Pheùp ñoái laøm hieän leân hai caûnh tang thöôn ñieâu taøn nôi Bená Ngheù vaø Ñoàng Nai.Nhaø thô taû ít maø gôïi nhieàu ,chæ baèng hai hình aûnh so saùnh ñoái nhau: “cöûûa tieàn tan boït nöôùc” , “tranh ngoùi nhuoám maøu maây”taùc giaû ñaõ moâ taû caûng laøng xoùm doàng baøo bò ñotá phaù tan hoang ñoàng thôøi laø noãi xoùt xa ñau ñôùn vaø laø noãi caêm hôøn ñoái vôùi giaëc thuø. 4. Hai caâu keát: “Hoûi trang deïp loaïn raøy ñaâu vaéng Nôõ ñeå daân ñen maéc naïn naøy” - Taùc giaû ñau ñôùn xoùt xa lo aâu cho vaän meänh cuûa nhaân daân vaø ñaát nöôùc - Caâu hoûi tu töø laø lôøi traùch moùc ñaày caêm phaãn veà söï thôø ô voâ traùch nhieäm cuûa trieàu ñình nhaø Nguyeãn. 5. Ngheä thuaät: Ngoân ngöõ haøm suùc trang nghieâm chöùa chan tình caûm. Söû duïng thaønh coâng caùc pheùp ñoiá pheùp tu töø. III. Toång keát: Baøi thô vöøa taû thöïc vöøa khaùi quaùt toá caùo toäi aùc cuûa quaân thuø. Ñoàng thôøi theå hieän taám loøng trung nghóa cuûa nhaø thô Nguyeãn Ñình Chieåu.

 Taùc phaåm ñoïc theâm: Tuaàn 5 BAØI Tieát 19

CA PHONG CAÛNH HÖÔNG SÔN. Chu Maïnh Trinh

R. Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp hoïc sinh: - Bieát ñeán nhaø thô Chu Maïnh Trinh – moät ngöôøi taøi hoa, gioûi thô ca vaø coù taøi veà kieán truùc. - Qua taùc phaåm Hs caûm nhaän ñöôïc taøi naêng cuûa Chu Maïnh Trinh trong theå loaïi haùt noùi vaø caûm nhaän veû ñeïp coù moät khoâng hai cuûa caûnh Höông Sôn.

S. Phöông tieän thöïc hieän: SGK, SGV, taøi lieäu tham khaûo. T. Caùch thöùc thöïc hieän: GV höôùng daãn HS tìm hieåu baøi theo kieåu keát hôïp caùc phöông phaùp: höôùng daãn, gôïi môû, vaán ñaùp vaø thaûo luaän … U. Tieán trình daïy hoïc: 7. Kieåm tra baøi cuõ: 8. Giôùi thieäu baøi môùi: HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS Hoaït ñoäng 1:Tìm hieåu chung veà taùc giaû taùc phaåm.

Hoaït ñoäng 2:Ñoïc hieåu vaên baûn: -Höôùng daãn HS ñoïc taùc phaåm,goïi 2 HS ñoïc taùc phaåm -Yeâu caàu HS tìm hieåu boá cuïc baøi thô vaø tìm hieåu baøi theo boá cuïc aáy. Höôùng daãn HS tìm hieåu baøi qua caùc caâu hoûi sau: - Em hieåu caâu thô môû ñaàu taùc phaåm nhö theá naøo? Caâu thô môû ñaàu gôïi caûm höùng gì cho caû baøi haùt noùi? - Caûnh Höông Sôn ñöôïc nhaø thô giôùi thieäu nhö theá naøo?Nhaän xeùt caùch giôùi thieäu aáy?

- khoâng khí taâm linh cuûa caûnh Höông Sôn ñöôïc theå hieän ôû nhöõng caâu thô naøo?

YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT IV. Tìm hieåu chung veà taùc phaåm: 3. Taùc giaû: SGK 4. Taùc phaåm: - Ñeà taøi: vieát veà thaéng caûnh Höông Sôn. - Hoaøn caûnh saùng taùc: oâng vieát taùc phaåm naøy trong dòp tham gia truøng tu chuøa Thieân truø trong quaàn theå Höông Sôn. V. Ñoïc hieåu vaên baûn: 1. Boá cuïc taùc phaåm: Chia thaønh ba ñoaïn - Ñoaïn 1: (caâu 1 – 4): Giôùi thieäu Höông Sôn. - Ñoaïn 2: (caâu 5 – 14): Taû Caûnh Höông Sôn. - Ñoaïn 3: (phaån coøn laïi): Suy nieäm cuûa taùc giaû . 2. Noäi dung taùc phaåm: a. Giôùi thieäu Höông Sôn: -“Baàu trôøi caûnh buït”: lôøi giôùi thieäu ngaén goïn,aán töôïng: caûnh Höông Sôn laø caûnh buït,thanh tao,thoaùt tuïc mang khoâng khí cuûa nhaø Phaät. -“Thuù Höông Sôn …coù phaûi?”: caûnh ñöôïc mieâu taû töø xa ñeán gaàn vôùi quaàn nuùi non soâng nöôùc maây trôøi taàng taàng lôùp lôùp huøng vó ñeïp maét. - Ngheä thuaät giôùi thieäu ñoäc ñaùo kheùo leùo vôùi caùc töø ngöõ gôïi hình , vôùi töø caûm thaùn baøy toû taâm traïng vôùi pheùp ñaûo ngöõ gaây aán töôïng ngöôøi ñoïc ñaõ bò cuoán huùt bôûi veû ñeïp cuûa “Nam Thieân ñeä nhaát ñoäng” b. Taû caûnh Höông Sôn: - Caâu 5 - caâu 8: Caûnh thaàn tieân thoaùt tuïc cuûa Höông Sôn vôùi

- Nhaän xeùt caùch mieâu taû cuûa taùc giaû.

- Neâu caûm nhaän cuûa em veà thaéng caûnh Höông Sôn. -

Em haõy giaûi thích töø “giang sôn”. Töø vieäc ngaém caûnh taùc giaû suy ngaåm ñieàu gi?

-Nhaän xeùt veà ngheä thuaät taõ caûnh cuûa taùc giaû.

Hoaït ñoäâng 3: Cuûng coá. - Yeâu caàu HS vieát ñoaïn vaên mieâu taû veû ñeïp Höông Sôn.

khe suoái Yeán röøng mai taát caû ñaõ ñöôïc nhaân hoaù thaønh nhhöõng tìn ñoà cuûa ñaïo Phaät. Nhöõng töø laùi nhö “thoû theû”, “löõng lôø” gôïi leân theá giôùi bình yeân trong laønh khoâng vöôùng tuïc. Ñi trong theá giôùi aáy ‘khaùch thang haûi” nhö ruõ ñöôïc buïi traàn, thanh loïc taâm hoàn ñeå trôû neân thanh cao tinh khieát. - Caâu 9 – 14 : Veû ñeïp phong caûnh cuûa Höông Sôn: + “Naøy suoái … Tuyeát Quyønh”: Ngheä thuaät lieät keâ taïo aán töôïng veà söï phong phuù cuûa moät quaàn theå vöøa thieân taïo vöøa nhaân taïo. + “Nhaùc troâng … thang maây” : Loái mieâu taû ñieåm xuyeát : caûnh troâng len loäng laãy vôùi :”ñaù nguõ saéc .. gaám deät” , caûnh nhìn xuoáng thô moäng laõng maïn: “ Thaêm thaúm .. boùng nguyeät” vaø coøn coù veû ñeïp huøng vó cuûa maây nuùi uoán löôïn gaäp gheành.  Caûnh Höông Sôn huøng vó ñaäm muøi thieàn, thanh cao, tinh khieát laø nieàm öôùc ao ñöôïc ñeán thaêm cuûa bao du khaùch. c. Suy nieäm cuûa taùc giaû: - Töø söï rung caûm tröôùc veû ñeïp cuûa moät thaéng caûnh cuï theå taùc giaû nghó veà chuyeän roäng lôùn hôn: chuyeän giang sôn – laø ñaát nöôùc, laø Toå quoác. - “Chöøng giang sôn coøn ñôïi ai ñaây” caâu hoûi tu töø laø lôøi mong moûi cho ngöôøi chuû nhaân thaät söï cuûa ñaát nöôùc. 3. Ngheä thuaät: - Ngheä thuaät taû caûnh ñaày aán töôïng nhôø söï saép xeáp coù hieäu quaû ñöôøng neùt haøi hoaø coù hình khoái maøu saéc, coù aùnh saùng vaø aâm thanh. - Lôøi thô choïn loïc, trang nhaõ , thanh taïo. VI. Toång keát: Vôùi buùt phaùp taøi hoa, Chu Maïnh Trinh ñaõ mieâu taû ñöôïc veû ñeïp ñoäc ñaùo thanh cao thoaùt tuïc

cuûa thaéng caûnh Höông Sôn, qua ñoù nhaø thô kín ñaùo gôûi gaém loøng yeâu nöôùc cuûa mình.



NGUYEÃN ÑÌNH CHIEÅU (1822 -1888) A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Hieåu ñöôïc nhöõng neùt chính veà cuoäc ñôøi, nghò löïc, nhaân caùch vaø giaù trò thô vaên cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu - Hieåu ñöôïc veû ñeïp bi traùng cuûa böùc töôïng ñaøi coù moät khoâng hai trong lòch söû vaên hoïc trung ñaïi veà ngöôøi noâng daân - Tieáng khoùc bi traùng cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu: khoùc thöông cho nhöõng nghóa só hi sinh, khoùc thöông cho moät thôøi kì ñau khoâ cuûa lòch söû daân toäc - Ngheä thuaät cuûa baøi vaên: ngoân ngöõ, xaây döïng hình töôïng, gioïng ñieäu… B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, ñoïc saùng taïo… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi

Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Caâu hoûi 1: Neâu nhöõng neùt chính veà cuoäc ñôøi Nguyeãn Ñình Chieåu?

Yeâu caàu caàn ñaït Phaàn I: Taùc giaû I) Cuoäc ñôøi: - Sinh naêm 1822 maát naêm 1888 queâ ôû laøng Taân Thôùi, huyeän Bình Döông , tænh Gia Ñònh, xuaát thaân trong moät gia ñình nhaø nho - Moät ngöôøi con chí hieáu. Cha laø Nguyeãn Ñình Huy ngöôøi Thöøa Thieân, meï laø Tröông Thò Thieät ngöôøi laøng Taân Thôùi ( gaàn Saøi Goøn ). Naêm 1843 ñoã tuù taøi. Naêm 1846 laïi ra Hueá chuaån bò thi tieáp. Naêm 1849, saép thi thì meï maát, boû thi veà Nam chòu tang, doïc ñöôøng thöông meï khoùc nhieàu bò muø caû hai maét. -Trôû veà Gia Ñònh soáng gaén boù vôùi nhaân daân. Môû tröôøng daïy hoïc, laøm thuoác, chöõa beänh cho daân. -Yeâu nöùôc tha thieát, caêm thuø giaëc saâu saéc. Khi giaëc phaùp ñaùnh chieám Gia Ñònh (1859), tuy bò muø khoâng caàm göôm

Caâu hoûi 2: Keå teân nhöõng taùc phaåm chính?

Caâu hoûi 3. Lí töôûng ñaïo ñöùc ñöôïc xaây döïng treân cô sôû tình caûm naøo?

Caâu hoûi 4: Noäi dung thô vaên yeâu nöôùc ñöôïc theå hieän nhö theá naøo?

gieát giaëc ñöôïc, vaãn tieáp xuùc vôùi caùc laõnh tuï nghóa quaân ( Tröông Ñònh ) baøn möu keá ñaùnh giaëc. Giaëc chieám ba tænh mieàn Ñoâng, oâng laùnh veà Ba Tri. Giaëc chieám noát ba tænh mieàn Taây, oâng muø loaø, phaûi ôû laïi nôi giaëc chieám, nhöng khoâng chòu laøm vieäc cho giaëc duø chuùng ra söùc loâi keùo duï doã. OÂng nhieät tình daïy daân, cöùu daân ( laøm thuoác) vaø saùng taùc thô yeâu nöôùc choáng thöïc daân phaùp, giöõ troïn taám loøng thuyû chung vôùi daân, vôùi nöôùc. II Söï nghieäp vaên chöông : 1. Nhöõng taùc phaåm chính -Tröôùc khi thöïc daân phaùp xaâm löôïc : Luïc Vaân Tieân vaø Döông Töø - Haø Maäu nhaèm muïc ñích truyeàn baù ñaïo lí laøm ngöôøi - Khi thöïc daân Phaùp ñeán Nam Kì, oâng vieát Chaïy giaëc, Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc, Vaên teá Tröông Ñònh, Ngö Tieàu y thuaät vaán ñaùp… theå hieän loøng yeâu nöôùc choáng ngoaïi xaâm 2. Noäi dung thô vaên a. Lí töôûng ñaïo ñöùc, nhaân nghóa: Luïc Vaên Tieân Ra ñôøi choáng cheá ñoä phong kieán suy taøn, “ Luïc Vaên Tieân” baûo veä ñaïo ñöùc xaõ hoäi : Theå hieän ñaïo lí laøm ngöôøi, ca ngôïi nhöõng ngöôøi soáng nhaân nghóa, thuyû chung, ca ngôïi tình nghóa cha con, meï con, tình vôï choàng, beø baïn…, ñeà cao tinh thaàn nghóa hieäp, khaùt voïng veà moät xaõ hoäi coâng baèng toát ñeïp, pheâ phaùn nhöõng theá löïc taøn baïo. Vduï: -Ñaû kích boïn vua chuùa haïi daân, haïi nöôùc : “ Gheùt ñôøi U, Leä ña ñoan ñeå daân luoáng chòu laàm than muoân phaàn” -Ñaû kích boïn quan laïi xaáu xa : “Thaáy ngöôøi trung chaùnh chaúng öa Raép ranh keá ñoäc, laäp löøa möu xa” -Ñaû kích thoùi boäi baïc trong xaõ hoäi : Voõ Coâng, Voõ Theå Loan theá Luïc Vaân Tieân muø neân boäi hoân. -Ñaû kích nhöõng teân baïn xaáu nhö Trònh Haâm, Buøi Kieäm. -Ca ngôïi nhöõng ngöôøi con coù hieáu nhö Luïc Vaân Tieân :

+ Nghe tin meï maát, boû chuyeän laäp coâng danh veà ñeå tang meï … + Khoùc thöông meï ñeán muø caû maét. -Ca ngôïi nhöõng con ngöôøi chung thuûy trong tình yeâu nhö Kieàu Nguyeät Nga. - Ca ngôïi nhöõng ngöôøi baïn toát nhö Hôùn Minh Vöông Töû Tröïc.

b.Loøng yeâu nöôùc thöông daân: Noùi veà thôøi kì ñau thöông cuûa ñaát nöôùc, khích leä loøng caêm thuø giaëc, ca ngôïi ngöôøi anh huøng cuûa daân toäc, toá caùo toäi aùc cuûa giaëc Ví duï: Soáng trong caûnh nöôùc maát nhaø tan, thô vaên Ñoà Chieåu chuyeån töø ñeà taøi ñaïo ñöùc sang ñeà taøi ñaùnh giaëc cöùu nöôùc, Nguyeãn Ñình Chieåu ñaõ duøng ngoøi buùt cuûa mình ñeå :

Caâu hoûi 5: Saéc thaùi Nam Boä ñoäc ñaùo cuûa thô vaên Nguyeãn Ñình Chieåu bieåu hieän ôû nhöõng ñieåm naøo?

Caâu hoûi 6: Hoaøn caûnh

-Toá caùo toäi aùc cuûa giaëc Phaùp xaâm löôïc : “Beán ngheù cuûa tieàn tan boït nöôùc Ñoàng Nai tranh ngoùi nhuoäm maøu maây” (Chaïy Taây) -Ca ngôïi nhöõng göông duõng caûm choáng giaëc : + Cuûa laõnh tuï nghóa quaân : “Tinh thaàn haïi chöõ phau söông tuyeát Khí phaùch ngaøn thu rôõ nuùi non …” (Thô ñieáu Phan Toøng) “Töôùng quaân coøn ñoù, caùc nôi ñaïo taëc cuõng kieâng ñeø Töôùng quaân maát roài, maáy choã nghóa quaân theâm baùi xaùi” (Vaên teá Tröông Ñònh) + Cuûa nghóa quaân : “Thaùc maø traû nöôùc non roài nôï, danh thôm ñoà saùu tænh chuùng ñeàu khen Thaùc maø öng ñình mieáu thôø, tieáng hay traûi muoân ñôøi ai cuõng moä” (Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc) -Theå hieän tinh thaàn baát hôïp taùc vôùi keû thuø :

saùng taùc baøi vaên teá?

Caâu hoûi 7: Boá cuïc vaø theå vaên ?

Caâu hoûi 8: Boái caûnh thôøi ñaïi ñöôïc theå hieän nhö theá naøo trong hai caâu ñaàu?

Caâu hoûi 9: Hình aûnh ngöôøi nghóa só ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo trong baøi vaên teá?

“ Thaø ñui maø giöõ ñaïo nhaø Coøn hôn saùng maét oâng cha khoâng thôø” (Ngö Tieàu y thuaät vaán ñaùp) -Pheâ phaùn nhöõng keû coâng taùc vôùi keû thuø : “Saùng chi nhaân nghóa boû ñi Thaûo ngay chaúng bieát, loãi nghì thieân luaân” (Ngö Tieàu y thuaät vaán ñaùp) -Mong moûi nhöõng ngöôøi coù taøi giuùp daân giuùp nöôùc ñaùnh ñuoåi keû thuø : “Hoa coû buøi nguøi ngoùng gioù ñoâng Chuùa xuaân ñaâu hôõi coù hay khoâng?” -Tin töôûng vaøo töông lai ñaát nöôùc : “Bao giôø Thaùnh Ñeá aân soi thaáu Moät traän möa nhuaàn röøa nuùi soâng ?” (Xuùc caûnh). b.Ngheä thuaät: - Ñoùng goùp veà vaên chöông tröõ tình ñaïo ñöùc. Buùt phaùp tröõ tình xuaát phaùt töø traùi tim nhieät thaønh vaø noàng ñöôïm hôi thôû cuoäc soáng - Thô vaên mang ñaäm chaát Nam Boä, vaän duïng lôøi aên tieáng noùi moäc maïc cuûa nhaân daân. Loái thô cuûa oâng thieân veà keå mang maøu saéc dieãn xöôùng trong caùc truyeän. GHI NHÔÙ : SGK TRANG 59 VAÊN TEÁ NGHÓA SÓ CAÀN GIUOÄC Nguyeãn Ñình Chieåu • Kieán thöùc cô baûn : 1. Hoaøn caûnh saùng taùc : - Laø baøi vaên ñöôïc vieát theo yeâu caàu cuûa tuaàn phuû Gia Ñònh Ñoã Quang ñeå teá nhöõng nghóa só ñaõ hi sinh trong traän taäp kích ñoàn quaân Phaùp ôû Caàn Giuoäc vaøo ñeâm 14/12/1861. Khôûi nghóa thaát baïi, nghóa quaân hy sinh khoaûng 20 ngöôøi. Nguyeãn Ñình Chieåu vieát baøi vaên teá ñeå ca ngôïi vaø khoùc thöông nhöõng nghóa só hy sinh vì nöôùc. 2. Boá cuïc vaø theå vaên - Goàm 4 phaàn: Lung khôûi, thích thöïc, ai vaõn vaø phaàn keát - Theå vaên: theå phuù ñöôøng luaät coù

Caâu hoûi 10: Tieáng khoùc bi traùng cuûa taùc giaû ñöôïc theå hieän nhö theá naøo?

Caâu hoûi 11: Söùc gôïi caûm maïnh meõ cuûa baøi vaên teá?

vaàn, coù ñoái. Gioïng ñieäu laâm li, thoáng thieát. 3.Giaù trò baøi vaên teá : * Giaù trò tröõ tình : Baøi vaên teá laø tieáng khoùc chaân thaønh cuûa taùc giaû cuûa nhaân daân vôùi nhöõng con ngöôøi vì nghóa queân thaân, khoùc cho caû queâ höông ñaát nöôùc trong caûnh ngoä ñau thöông : bò xaâm löôïc. * Giaù trò hieän thöïc : Laàn ñaàu tieân trong lòch söû vaên hoïc coù moät “moät töôïng ñaøi söøng söõng veà ngöôøi noâng daân töông xöùng vôùi taùc phaåm voán coù cuûa hoï ” 3. Noäi dung : a. Lung khôûi( 2 caâu ñaàu) : Môû ñaàu mieâu taû: - Khung caûnh baõo taùp cuûa thôøi ñaïi, söï ñuïng ñoä giöõa theá löïc xaâm laêng taøn baïo TD Phaùp vaø yù chí kieân cöôøng baûo veä Toå quoác cuûa nhaân daân ta . - YÙ nghóa baát töû cuûa caùi cheát vì nghóa. b.Thích thöïc ( töø caâu 3 ñeán caâu 15) : Ñaây laø ñoaïn vaên raát quan troïng. Böùc töôïng ñaøi huøng vó cuûa nhöõng nghóa só - noâng daân Caàn Giuoäc ñöïôc taïc döïng chuû yeáu trong ñoaïn naøy. - Nhöõng neùt chính veà veû ñeïp cuûa ngöôøi noâng daân + Ngheä thuaät ñoái laäp dieãn taû nhöõng ngöôøi noâng daân ngheøo ñoùi, lam luõ voán chæ bieát caøy caáy laøm aên, khoâng heà bieát gì veà vieäc quaân, vieäc lính (Caâu 3,4,5). + Khi quaân giaëc xaâm löôïc queâ höông, hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi giaøu loøng yeâu nöôùc ( caâu 6 ñeán caâu 9), caêm thuø giaëc, yù thöùc traùch nhieäm ñoái vôùi Toå quoác, töï nguyeän ñaùnh giaëc ( naøo ñôïi ai ñoøi, ai baét (….): Chaúng theøm troán ngöôïc, troán xuoâi…, Xuaát phaùt töø loøng trung nghóa ñoái vôùi ñaát nöôùc vaø loøng caêm thuø maõnh lieät ñoái vôùi boïn cöôùp nöôùc (Gheùt thoùi moïi nhö nhaø noâng gheùt coû (…). Böõa thaáy boøng bong che traéng loáp, muoán tôùi aên gan : Ngaøy xem oáng khoùi chaïy ñen sì, muoán ra caén coå . Böôùc chuyeån bieán veà nhaän thöùc ñöôïc mieâu taû chaân thöïc,

sinh ñoäng gaàn guõi vôùi caùch noùi vaø suy nghó cuûa ngöôøi noâng daân (…), chaúng qua laø daân aáp, daân laân, meán nghóa laøm quaân chieâu moä). + Veû ñeïp haøo huøng: caâu 10 ñeán caâu 15 Chieán ñaáu heát söùc duõng caûm, tuy vuõ khí thoâ sô, tuy khoâng troáng keøn coå vuõ, vaãn xoâng xaùo trong traïi giaëc nhö vaøo choã khoâng ngöôøi, coi thöôøng suùng ñaïn cuûa chuùng. Ñuùng laø laáy “ gan vaøng” ñoï cuøng “ ñaïn saét”. Ñoaïn vaên ñaõ nhö chieáu leân maøn aûnh nhöõng thöôùc phim heát söùc sinh ñoäng, soâi noåi veà cuoäc chieán ñaáu tuy khoâng theo baøi baûn binh phaùp gì, nhöng heát söùc duõng caûm, quyeát lieät, aùp ñaûo döõ doäi tinh thaàn giaëc vaø giaønh ñöôïc thaéng lôïi nhaát ñònh ( vieäc söû duïng töø ngöõ dieãn taû hoaït ñoäng nhanh, maïnh, döùt khoaùt vaø gioïng vaên haêm hôû, doàn daäp, ñaày haøo khí….).Ngheä thuaät töông phaûn mieâu taû söï ñoái laäp giöõa ta vaø ñòch, ta ngheøo naøn(aùo vaûi, taàm voâng) nhöng duõng caûm (ñaïp, löôùt), ñòch hieän ñaïi( taøu, ñaïn) nhöng khieáp sôï( maõ taø ma ní hoàn kinh) Baèng buùt phaùp hieän thöïc, nhaø vaên ñaõ thaønh coâng trong vieäc mieâu taû hình töôïng nghóa quaân Caàn Giuoäc töø nguoàn goác xuaát thaân, trang bò, phaåm chaát, yù chí…saün saøng hi sinh vì nöôùc. Nhöõng thuû phaùp ngheä thuaät ñöôïc taùc giaû vaän duïng: so saùnh, ñoái laäp, ñaëc taû … ñeå khaéc hoïa veû ñeïp tinh thaàn cuûa ngöôøi nghóa só. c.Ai vaên ( töø caâu 16 ñeán heát ) : Tieáng khoùc bi traùng cuûa taùc giaû - Töø gioïng vaên huøng traùng, chuyeån trôû laïi gioïng xoùt xa ñau ñôùn tröôùc söï hy sinh cuûa nghiaõ quaân, tröôùc tình caûnh cuûa ñoàng baøo, cuûa ñaát nöùôc vaø gioïng caêm thuø giaëc “ maéc môù chi coâng cha noù” . +Tuy vaäy, bi maø khoâng luïy , vì ñaây laø caùi cheát vinh – cheát nhö theá hôn laø soáng nhuïc : “ Thaø thaùc maø ñaëng caâu ñòch khaùi, veà theo toå phuï cuõng vinh=> nieàm caûm phuïc vaø töï haøo veà söï hi sinh cao ñeïp; hôn coøn chòu chöõ ñaàu

Taây, ôû vôùi man di raát khoå” . - Keát : Baøi vaên teá keát thuùc nhö tieáng khoùc lôùn vôõ ra ñau ñôùn . ÔÛ ñaây thaáy roõ loøng thöông daân saâu saéc cuûa taùc giaû taïo neân nhöõng hình aûnh naõo nuøng : meï khoùc con, vôï tìm choàng trong nhöõng ñeâm traêng laïnh , hay nhöõng buoåi chieàu taø… + Noãi lo laéng cho soá phaän cuûa queâ höông + Tuy vaäy lôøi keát khoâng hoaøn toaøn bi quan : taùc giaû khaúng ñònh, bieåu döông coâng traïng cuûa nhöõng ngöôøi nghóa só, ngöôøi cheát seõ ñeå laïi danh thôm muoân thuôû vôùi ñaát nöôùc, trong loøng ngöôøi, vaø nhö theá thì cheát vaãn coù theå tieáp tuïc ñaùnh giaëc : “ soáng ñaùnh giaëc, thaùc cuõng ñaùnh giaëc, linh hoàn theo giuùp cô binh ….” => Tieáng khoùc khoâng chæ höôùng veà caùi cheát maø coøn höôùng veà söï soáng ñau thöông khoå nhuïc cuûa daân toäc tröôùc laøn soùng xaâm laêng cuûa thöïc daân. 4) Vaøi neùt veà ngheä thuaät : - Ñaây laø tieáng khoùc ñau ñôùn , xoùt xa vaø caêm uaát cuûa moät nhaân caùch lôùn tröôùc toån thaát cuûa ñaát nöôùc, cuûa nhaân daân- laø gioït leä anh huøng tröôùc caùi cheát cuûa nhöõng ngöôøi anh huøng. - Baøi vaên teá ñöôïc vieát trong caûm höùng söû thi, töø hình aûnh ñeán gioïng ñieäu ñaày tính bi traùng . - Nhöõng yeáu toá gôïi caûm maïnh meõ cuûa baøi vaên + Caûm xuùc chaân thaønh, saâu naëng maõnh lieät caâu 3,25 + Gioïng vaên bi traùng, thoáng thieát caâu 22,23,24 + Hình aûnh soáng ñoäng caâu 13,14,15 - Baøi vaên teá tuy khoâng thoaùt khoûi loái duøng öôùc leä ñieån coá uyeân baùc, nhöng choã thaønh coâng ñoäc ñaùo laø ñaõ phaùt huy ñöôïc khaû naêng dieãn taû sinh ñoäng, goùc caïnh, baïo khoûe cuûa ngoân ngöõ noâm na, giaûn dò, chaân chaát cuûa nhaân daân nhöng coù söùc vieåu caûm vaø thaåm mó cao: cui cuùt, taác ñaát ngoïn rau,baùt côm manh aùo, chia röôïu laït, meï giaø ngoài khoùc treû, vôï yeáu chaïy tìm choàng.

Nhieàu bieän phaùp tu töø ñöôïc vaän duïng thaønh coâng - Gioïng ñieäu thay ñoåi theo doøng caûm xuùcñoaïn 2 soäi noåi reo vui, ñoaïn 3 traàm laéng thoáng thieát, ñoaïn 4 nghieâm trang. GHI NHÔÙ : TRANG 65 CAÂU HOÛI VAØ ÑEÀ KIEÅM TRA ÖÙNG DUÏNG KIEÁN THÖÙC : 1) Nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn veà tö töôûng vaø ngheä thuaät cuûa thô vaên Nguyeãn Ñình Chieåu? Gôïi yù traû lôøi : - Quan ñieåm saùng taùc cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu laø “ Hoïc theo ngoøi buùt chí coâng – Trong thô cho nguï taám loøng Xuaân thu” , vaø “ Chôû bao nhieâu ñaïo thuyeàn khoâng khaúm – Ñaâm maáy thaèng gian buùt chaúng taø” . Ñoù cuõng chính laø tö töôûng xuyeân suoát moïi taùc phaåm cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu . - Vaên Nguyeãn Ñình Chieåu laø vaên giaùo huaán, vaên chôû ñaïo. Nhöng ôû Nguyeãn Ñình Chieåu ñaïo lí trôû thaønh tình caûm, thaønh “ leõ gheùt thöông” , vì theá trôû thaønh thô thaät söï. Thô vaên Nguyeãn Ñình Chieåu chaát phaùc, giaûn dò, khoâng trau chuoát, möïôt maø, nhöng soâi noåi nhieät tình . Thô vaên Nguyeãn Ñình Chieåu coù maøu saéc Nam Boä ñaäm ñaø, raát ñöôïc nhaân daân Nam Boä yeâu thích ( Luïc Vaên Tieân raát phoå caäp) . Baøi Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc coù theå xem laø moät kieät taùc, ñaõ döïng leân ñöôïc böùc töôïng ñaøi heát söùc chaân thaät, sinh ñoäng huøng vó cuûa nhöõng nghóa só noâng daân töï nguyeän ñöùng leân choáng quaân xaâm löôïc. Ñeà 2 : Nguyeãn Ñình Chieåu vieát “ chôû bao nhieâu ñaïo thuyeàn khoâng khaúm – Ñaâm maây thaèng gian buùt chaúng taø”. Haõy giaûi thích yù nghóa cuûa hai caâu thô treân vaø chöùng minh : thô vaên Nguyeãn Ñình Chieåu laø söï hieän thöïc nhaát quaùn vaø coù hieäu quaû cao quan ñieåm saùng taùc noùi treân cuûa oâng . GÔÏI YÙ LAØM BAØI : 1.Giaûi thích yù nghóa hai caâu thô : “Chôû bao nhieâu thuyeàn khoâng khaåm Ñaâm maáy thaèng gian buùt

chaúng taø.” Coù nghóa laø : Vaên chöông phaûi coù traùch nhieäm giaùo duïc ñaïo lyù cho ngöôøi ñôøi, traùch nhieäm ñoù khoâng bao giôø ñöïôc coi laø ñaõ laøm, gioáng nhö con thuyeàn chôû ñaïo, chôû bao nhieâu cuõng khoâng khaúm ( khoâng ñaày ). Ngoøi buùt chieán ñaáu choáng boïn giam, ñaâm bao nhieâu cuõng vaãn nhoïn saéc ( “ taø” ñuùng laø nghóa laø xieân leäch, khoâng coøn thaúng nöõa ). Nhö theá, Nguyeãn Ñình Chieåu ñaët leân haøng ñaàu chöùc naêng giaùo duïc cuûa vaên hoïc. Chöùc naêng naøy ñöôïc thöïc hieän treân hai phöông dieän : xaây vaø choáng ( “ chôû ñaïo” vaø “ ñaâm gian”). 2. Söï nghieäp vaên thô cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu laø söï thöïc hieän nhaát quaùn vaø ñaït hieäu quaû cao quan ñieåm saùng taùc treân . a) Nhaát quaùn coù nghóa laø taùc phaåm naøo cuõng ñöôïc vieát theo quan ñieåm aáy: Luïc Vaân Tieân laø lôøi ngôïi ca nhöõng con ngöôøi chieán ñaáu cho chính nghóa (“ trai thôøi trung hieáu laøm ñaàu – Gaùi thôøi tieát haïnh laøm caâu trau mình” ), ñoàng thôøi laø baûn aùn keát toäi nhöõng keû baát nhaân phi nghóa. Vaên Teá nghóa só Caàn Giuoäc, Vaên teá Tröông Ñònh, vaên teá nghóa só traän vong luïc tænh ngôïi ca nhöõng taám göông anh huøng vì nöùôc hi sinh vaø vaïch traàn toäi aùc cuûa quaân xaâm löôïc. Ngö Tieàu y thuaät vaán ñaùp ñeà caäp nhöõng con ngöôøi tuy phaûi soáng trong vuøng giaëc chieám, nhöng khoâng chòu hôïp taùc vôùi chuùng….v…v…. b) Ñaït hieäu quaû cao nghóa laø coù taùc ñoäng lôùn tôùi tö töôûng tình caûm cuûa nhaân daân. Ñoù laø do nhieät tình soâi noåi, yeâu gheùt phaän mình noùi ñaïo ñöùc maø khoâng khoâ khan, coù söùc truyeàn caûm thöïc söï. Ñoù laø do xaây döïng ñöôïc nhöõng nhaân vaät gaàn guõi vôùi ñaïi chuùng, nhaát laø ngöôøi daân Nam Boä töø tính caùch ñeán ngoân ngöõ… Ñeà 3 : Vì sao noùi “ Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc” laø moät tieáng khoùc lôùn? YÙ chính caàn coù: Baøi vaên teá ñöôïc xem laø tieáng khoùc lôùn caên cöù vaøo tö theá lôùn cuûa ngöôøi

khoùc vaø ñoái töôïng lôùn cuûa tieáng khoùc. 1. Theá khoùc : Ngöôøi khoùc – töùc Nguyeãn Ñình Chieåu – khoâng chæ mang noãi ñau rieâng maø coøn mang noãi ñau lôùn cuûa nhaân daân, cuûa ñaát nöôùc : “Ñoaùi soâng Caàn Giuoäc, coû caây maáy daëm saàu giaêng ; nhìn chôï Tröôøng Bình, giaø treû hai haøng luïy nhoû”. Tö theá lôùn cuûa ngöôøi khoùc coøn theå hieän ôû quan nieäm nhaân sinh cao caû, ôû ñaây laø quan nieäm veà soáng vaø cheát : Thaø thaùc maø ñaëng caâu ñòch khaùi, veà theo toå phuï cuõng vinh ; Hôn coøn maø chòu chöõ ñaàu Taây, ôû vôùi man di raát khoå. Thaùc maø traû nöôùc non roài nôï, danh thôm ñoàn saùu tænh chuùng ñeàu khen ; thaùc maø, öng ñình mieáu ñeå thôø, tieáng hay traûi muoân ñôøi ai cuõng moä .. Nhö theá laø ngöôøi khoùc – hay ngöôøi ñöùng teá- khoâng chæ nhaân danh caù nhaân maø coøn nhaân danh ñaát nöôùc, nhaân daân, nhaân danh ñaïo lyù, nhaândanh lòch söû. 2. Ñoái töôïng khoùc : Ñoái töôïng khoùc ôû ñaây laø nhöõng nghóa sinh anh huøng vì nöôùc queân mình. Khoùc vì noãi ñau lôùn, toån thaát lôùn cuûa Toå quoác, cuûa nhaân daân, khieán soâng nöôùc coû caây cuõng phaûi ngaäm nguøi. Tieáng khoùc caát leân giöõa ñaát trôøi, giöõa loøng daân, trong tieáng suùng giaëc. Khoùc cho vaän nöôùc, khoùc cho soá phaän cuûa caû coäng ñoàng…… Ñeà 4 : Phaân tích hình aûnh ngöôøi nghóa só trong baøi “ Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc” cuûa Nguyeãn Ñình Chieåu. BAØI LAØM : Naém vöõng kieán thöùc trong baøi “ Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc” neâu leân vaø chöùng minh nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ngöôøi nghóa só Caàn Giuoäc. -Xuaát xöù töø taàng lôùp noâng daân : + Ngheøo khoå : “ Cui cuùt laøm aên, rieâng ta ngheøo khoù” + Caàn cuø lao ñoäng : “ Vieäc cuoác….quen laøm” + Hieàn laønh , chaát phaùc, an phaän sau luyû tre laøng :

“ Chöa quen………. Laøng boä” -Yeâu nöôùc, caêm thuø giaëc : + Lo laéng khi nghe giaëc ñoùng quaân treân maûnh ñaát queâ höông “ Tieáng phong haïc…möa”

+ Caêm thuø giaëc: “ Böõa thaáy boøng bong…coå” + Xoùt xa cho caûnh giang sôn gaám voùc bò keû thuø giaøy xeùo . “ Moät moái xa thö….baùn choù” -Duõng caûm anh huøng : + Maëc duø khoâng phaûi laø lính chuyeân nghieäp : “ Voán chaúng phaûi…. dieãn binh” + Maëc duø chöa ñöôïc taäp luyeän binh thö, voõ ngheä : “ Möôøi taùm ban….. baøy boá” + Maëc duø trang bò coøn thieáu thoán: “ Ngoaøi caät coù……noùn gioû” + nhöng hoï vaãn ñöùng leân choáng giaëc vôùi moät tinh thaàn duõng caûm khaùc thöôøng : “ Chi nhoïc…..suùng noå” + Vaø laäp neân chieán coâng hieån haùch: “ Hoaû mai….. quan hai noï” -Hy sinh cao ñeïp : “ Nhöõng laøm…….. voäi boû”. -Ñaùnh giaù nhaân vaät : + Ngöôøi nghóa só Caàn Giuoäc tiâeâu bieåu cho noâng daân Nam Boä khaúng khaùi, yeâu nöôùc, anh huøng . + Laàn ñaàu tieân, hình töôïng ngöôøi noâng daân yeâu nöôùc ñöôïc phaûn aùnh vaøo vaên hoïc moät caùch ñaày ñuû, xöùng ñaùng vôùi vai troø quan troïng cuûa hoï trong söï nghieäp baûo veä Toå quoác ( phaûi maáy chuïc naêm sau, hình aûnh aáy môùi ñöôïc taùi hieän trong baøi “ Ñoàng chí” cuûa Chính Höõu , “Nhôù” cuûa Hoàng Nguyeân). +Vôùi nhöõng con ngöôøi yeâu nöôùc anh huøng aáy, neáu phaàn ñoâng vua quan trieàu Nguyeãn khoâng phaûi laø nhöõng keû baùn nöôùc vaø ñaàu haøng, thì lòch söû seõ chuyeån sang con ñöôøng khaùc .

 Tuaàn 6 Tieát 24

THÖÏC HAØNH VEÀ THAØNH NGÖÕ VAØ ÑIEÅN COÁ A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Naâng cao hieåu bieát veà thaønh ngöõ vaø ñieån coá, taùc duïng bieåu ñeït cuûa chuùng nhaát laø trong vaên chuôông ngheä thuaät - Caûm nhaän ñöôïc giaù trò cuûa thaønh ngöõ vaø ñieån coá - Caùch söû duïng thaønh ngöõ vaø ñieån coá trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, cho hs töï giaûi baøi taäp… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS

Caâu hoûi 1: Tìm thaønh ngöõ, phaân bieät vôùi töø ngöõ thoâng thöôøng veà caáu taïo vaø ñaëc ñieåm?

Caâu hoûi 2: Giaù trò ngheä thuaät cuûa nhöõng thaønh ngöõ in ñaäm( Tính hình töôïng, bieåu caûm, haøm suùc)

• Kieán thöùc cô baûn : Baøi taäp 1 - Moät duyeân hai nôï: yù noùi moät mình ñaûm ñang coâng vieäc gia ñình ñeå nuoâi caû choàng vaø con - Naêm naéng möôøi möa: Vaát vaû cöïc nhoïc, chòu ñöïng daõi daàn naéng möa => so saùnh hai thaønh ngöõ treân vôùi caùc töø ngöõ thoâng thöôøng thì thaáy caùc thaønh ngöõ ngaén goïn, coâ ñoïng vöøa cuï theå sinh ñoäng vöøa mang noäi dung khaùi quaùt vaø bieåu caûm - Caùc thaønh ngöõ treân phoái hôïp vôùi nhau vaø phoái hôïp vôùi caùc cuïm töø coù daùng daáp thaønh ngöõ nhö: laën loäi thaân coø, eo seøo maët nöôùc=> Hình aûnh moät ngöôøi vôï taûo taàn, ñaûm ñang, thaùo vaùt trong coâng vieäc gia ñình Baøi taäp 2 - Thaønh ngöõ ñaàu traâu maët ngöïa: Tính hung baïo, thuù vaät, voâ nhaân tính cuûa boïn quan quaân ñeán nhaø Thuyù Kieàu khi gia ñình naøng bò vu oan - Thaønh ngöõ Caù chaäu chim loàng: cuoäc soángtuø tuùng, chaät heïp, maát töï do - Thaønh ngöõ ñoäi trôøi ñaïp ñaát: loái soáng vaø haønh ñoäng töï do ngang taøng, khoâng chòu boù buoäc, khuaát phuïc tröôùc uy quyeàn => Khí phaùch haûo haùn, ngang

Caâu hoûi 3: Theá naøo laø ñieån coá? Giaûi thích caùc ñieån coá sau?

Caâu hoûi 4: Tính haøm suùc, thaâm thuyù cuûa nhöõng ñieån coá trong nhöõng caâu thô sau?

Caâu hoûi 5:Thay theá thaønh ngöõ baèng nhöõng töø ngöõ thoâng thöôøng? Nhaän xeùt veà söï khaùc bieät vaøhieäu quaû cuûa moãi caùch dieãn ñaït?

taøng cuûa Töø Haûi =>Caùc thaønh ngöõ treân: hình aûnh cuï theå coù tính bieåu caûm, theå hieän söï ñaùnh giaù ñoái vôùi ñieàu ñöôïc noùi ñeán. Baøi taäp 3 - Giöôøng kia: gôïi laïi chuyeän veà Traàn Phoàn ñôøi Haäu Haùn daønh rieâng cho baïn laø Töø Tró moät caùi giöôøng khi baïn ñeán chôi, khi baïn veà laïi treo giöôøng leân. - Ñaøn kia:gôïi laïi caâu chuyeän Chung Töø kì nghe ñaøn cuûa Baù Nha maø hieåu suy nghó cuûa baïn. Töø Kì cheát, Baù Nha ñaõ treo ñaøn vaø khoâng gaûy nöõa vì cho raèng khoâng coù ai hieåu ñöôïc tieáng ñaøn cuûa mình. => Hai ñieån coá ñeàu duøng ñeå noùi veà tình baïn thaém thieát keo sôn. Ñieån coá ngaén goïn maø tình yù saâu xa, haøm suùc. Baøi taäp 4 - Ba thu: Kinh Thi coù caâu “Nhaát nhaät baát kieán nhö tam thu heà” ( moät ngaøy khoâng thaáy maët nhau laâu nhö ba muøa thu). Ñieån coá trong caâu thô Truyeän Kieàu noùi veà Ktroïng töông tö Thuyù Kieàu moät ngaøy khoâng thaáy maët nhau coù caûm giaùc laâu nhö ba naêm. - Chín chöõ: Kinh Thi keå chín chöõ coâng lao cuûa cha meï ñoái vôùi con caùi laø: sinh, cuùc, phuû, suùc, tröôûng, duïc, coá, phuïc, phuùc => Thuyù Kieàu noùi ñeán coâng lao cuûa cha meï ñoái vôùi baûn thaân maø mình soáng bieàn bieàn nôi ñaát khaùch queâ ngöôøi, chöa heà baùo ñaùp ñöôïc cho cha meï - Lieãu Chöông Ñaøi: gôïi chuyeän xöa cuûa ngöôøi ñi laøm quan ôû xa vieát thö veà thaêm vôï coù caâu “Caây lieãu ôû Chöông Ñaøi xöa xanh xanh, nay coù coøn khoâng, hay laø tay keû khaùc ñaõ vin beû maát roài”=> Thuyù Kieàu möôøng töôïng ñeán caûnh Kim Troïng trôû laïi thì naøng ñaõ thuoäc veà ngöôøi khaùc maät roài. - Maét xanh: Nguyeãn Tòch ñôøi taán quyù ai thì tieáp baèng maét xanh, khoâng öa ai thì tieáp baèng maét traéng => Töø Haûi muoán noùi vôùi Thuyù Kieàu raèng chaøng bieát Kieàu ôû choán laàu xanh, haøng ngaøy phaûi tieáp khaùch laøng chôi nhöng cöa heà öa ai => Theå hieän loøng quyù troïng ñoái vôùi phaåm giaù cuûa naøng

Kieàu Baøi taäp 5 - Ma cuõ baét naït ma môùi: ngöôøi cuõ caäy quen bieát nhieàu maø leân maët baét naït, doïa daãm ngöôøi môùi ñeán - Chaân öôùt chaân raùo: vöøa môùi ñeán, coøn laï laãm - Cöôõi ngöïa xem hoa: laøm vieäc qua loa, khoâng ñi saâu ñi saùt, khoâng tìm hieåu thaáu ñaùo gioáng nhö ngöôøi cöôõi ngöïa ñi nhanh,khoâng theå ngaém kó ñeå phaùt hieän veû ñeïp cuûa boâng hoa.

 Tuaàn 7 Tieát 25 – 26

CHIEÁU CAÀU HIEÀN ( NGOÂ THÌ NHAÄM )

A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Hieåu ñöôïc taàm tö töôûng mang tính chieán löôïc, chuû tröông taäp hôïp nhaân taøi ñeå xaây döïng ñaát nöôùc cuûa vua Quang Trung, moät nhaân vaät kieät xuaát trong lòch söû nöôùc ta => Nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa nhaân taøi ñoái vôùi ñaát nöôùc - Hieåu theâm ñöôïc ñ8aïc ñieåm cuûa theå chieáu, moät theå vaên nghò luaän trung ñaïi B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, ñoïc saùng taïo… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS • Kieán thöùc cô baûn : Caâu hoûi 1: I.Tìm hieåu chung -Nhöõng neùt chính veà 1.Taùc giaû: xem SGK trang 68 taùc giaû cuûa baøi 2. Ñaëc ñieåm cuûa vaên chieáu chieáu? 3. Hoaøn caûnh vaø muïc ñích saùng -Ñaëc ñieåm cuûa vaên taùc: chieáu - Chieáu caàu hieàn cuûa vuaQuang - Hoaøn caûnh vaø muïc Trung do Ngoâ Thì Nhaäm vieát thay ñích saùng taùc? vaøo khoaûng 1788 -1789 nhaèm

thuyeát phuïc só phu Baéc Haø ra coäng taùc vôùi trieàu ñaïi Taây Sôn 4. Chuû ñeà: Taùc giaû khaúng ñònh moái quan heä giöõa ngöôøi hieàn taøi vaø thieân töû , theå hieän taám loøng

khao khaùt tìm ngöôøi hieàn taøi cuûa Caâu hoûi 2: Boá cuïc vaø vua Quang Trung noäi dung chính cuûa baøi II. Ñoïc – hieåu chieáu? 1.Boá cuïc vaø noäi dung chính - Töø ñaàu ñeán … “sinh ra ngöôøi hieàn vaäy”=> Moái quan heä giöõa ngöôøi hieàn vaø thieân töû - Tieáp ñoù…. “chính quyeàn cuûa traãm hay sao” =>Caùc öùng xöû cuûa baäc hieàn taøi Baéc Haø vaø nhu caàu cuûa Caâu hoûi 3: Ñoái töôïng ñaát nöôùc cuûa baøi chieáu höôùng - Phaàn coøn laïi : ñöôøng loái caàu hieàn tôùi vaø caùch laäp luaän? cuûa vua Quang Trung Tö töôûng vaø tình caûm 1.Ñoái töôïng baøi chieáu höôùng cuûa vua Quang Trung tôùi vaø caùch laäp luaän ñöôïc theå hieän nhö theá a.Ñoái töôïng: höôùng tôùi nho só Baéc naøo? Haø. Quan nieäm thaâm caên coá ñeá cuûa caùc nho só Baéc Haø laø chæ nhöõng ngöôøi xuaát thaân töø doøng doõi vua quan môùi coù khaû naêng laøm vua.b Trong khi ñoù, Nguyeãn Hueä laø taàng lôùp bình daân aùo vaûi vaø bò coi laø chaúng bieát gì veà leã nghi, thaùnh hieàn. Hieåu ñöôïc ñieàu naøy, Ngoâ Thì Nhaäm ñaõ duøng nhieàu ñieån tích trích töø caùc saùch Töù thö, Nguõ kinh vöøa giuùp só phu Baéc Haø deã hieåu vöøa taïo neân aán töôïng thuyeát phuïc hoï b. Caùch laäp luaän Phaàn 1: Moái quan heä giöõa ngöôøi hieàn taøi vaø thieân töû -Ngöôøi hieàn taøi phaûi do thieân töû söû duïng - Khoâng laøm nhö vaäy laø traùi vôùi ñaïo trôøi, traùi vôùi quy luaät cuoäc soáng Taùc giaû ví ngöôøi hieàn nhö ngoâi sao saùng ôû treân trôøi vaø quy luaät cuûa caùc tinh tuù laø caùc sao ñeàu chaàu veà Baéc Cöïc. Nhöõng hình aûnh naøy laáy ra töø Luaän ngöõ – moät trong nhöõng saùch kinh ñieån cuûa Nho gia. Duøng lôøi cuûa Khoång Töû, baøi Chieáu coù söùc thuyeát phuïc maïnh meõ ñoái vôùi só phu Baéc Haø Phaàn 2: Caùch öùng xöû cuûa caùc baäc hieàn taøi khi Taây sôn ra Baéc dieät Trònh -Boû ñi ôû aån, mai danh aån tích boû phí

Caâu hoûi 4: Nhaän xeùt veà ngheä thuaät laäp luaän cuûa baøi chieáu?

taøi naêng, nhöõng ngöôøi ra laøm quan vôùi Taây Sôn thì hoaëc sôï haõi im laëng nhö buø nhìn, hoaëc laøm vieäc caàm chöøng “goõ moõ canh cöûa”, moät soá ngöôøi ñi töï töû. “cheát ñuoái treân caïn” Taùc giaû laáy nhöõng hình aûnh töø trong kinh ñieån cuûa Nho gia, nhöõng hình aûnh mang yù nghóa töôïng tröng => Dieãn ñaït teá nhò coù tính pheâ phaùn nheï nhaøng, ngöôøi vieát coù kieán thöùc saâu roäng, coù taøi vaên chöông khieán ngöôøi nghe khoâng töï aùi maø coøn neå troïng vaø töï cöôøi mình vì thaùi ñoä chöa ñuùng cuûa mình Phaàn 3 :Ñöôøng loái caàu hieàn cuûa vua Quang Trung - Chaân thaønh, khieâm nhöôøng vaø quyeát taâm . Noùi leân tính chaát cuûa thôøi ñaïi: buoåi ñaàu coøn nhieàu baát caäp, sau ñoù taùc giaû noùi veà hieän thöïc coâng vieäc nhieàu vaø naëng neà ñoøi hoûi phaûi coù söï trôï giuùp cuûa caùc baäc hieàn taøi. Hình aûnh “Söùc moät caây goã khoâng choáng noåi moät toaø nhaø to”, “möu löôïc cuûa moät keû só khoâng döïng ñöôïc thaùi bình” Vì lôïi ích chung ñoøi hoûi söï giuùp söùc cuûa nhieàu baäc hieàn taøi Ñöôøng loái caàu hieàn cuûa vua Quang Trung roäng môû, ñuùng ñaén: Taát caû moïi ngöôøi daân töø quan ñeán daân ñeàu ñöôïc pheùp daâng thö toû baøy coâng vieäc, caùch tieán cöû roäng môû goàm ba caùch (töï mình daâng thö toû baøy coâng vieäc, caùc quan tieán cöû, daâng thö töï cöû ), keâu goïi baäc taøi ñöùc cuøng vôùi trieàu ñình gaùnh vaùc vieäc nöôùc vaø höôûng phuùc laâu daøi. =>Taàm nhìn xa troâng roäng vaø thaùi ñoä chieâu hieàn ñaõi só cuûa vua Quang Trung trong vieäc nhaän thöùc veà vai troø cuûa ngöôøi hieàn ñoái vôùi vieäc xaây döïng ñaát nöôùc. Caùch vieát cuûa taùc giaû ngaén goïn, chaët cheõ, ñaày söùc thuyeát phuïc 2. Ngheä thuaät: - Tính maãu möïc, chaët cheõ cuûa caùc luaän ñieåm trong baøi vaên nghò luaän, thuyeát phuïc kheùo leùo, thaùi ñoä

khieâm toán cuûa ngöôøi vieát. - Töø ngöõ noùiveà khoâng gian: trôøi, trôøi ñaát, sao, gioù maây => Khoâng gian vuõ truï, haøm chöùa yù nghóa troïng ñaïi cuûa ngöôøi hieàn taøi. Nhöõng töø: trieàu ñình, trieàu chính, daûi ñaát vaên hieán, traêm hoï gôïi khoâng gian xaõ hoäi nôi caàn nhöõng hieàn taøi thi thoá taøi naêng - Söû duïng nhieàu ñieån coá ñeå chuù yù ñeán ñoái töôïng caàn thuyeát phuïc laø nhöõng trí thöùc coù hoïc vaán uyeân baùc ñoàng thôøi khieán cho baøi vaên trôû neân haøm suùc, coâ ñoïng taïo aán töôïng trang troïng.

Ñoïc theâm: Tuaàn 7 Tieát 27 Nguyeãn Tröôøng Toä)

XIN LAÄP KHOA LUAÄT ( Trích Teá caáp baùt ñieàu -

A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Hieåu ñöôïc taàm quan troïng cuûa luaät ñoái vôùi söï nghieäp canh taân cuûa ñaát nöôùc vaø taám loøng ñaày nhieät huyeát cuûa Nguyeãn Tröôøng Toä => Nhaän thöùc ñöôïc loøng yeâu nöôùc cuûa nhaø vaên - Hieåu theâm ñöôïc ñ8aïc ñieåm cuûa theå chieáu, moät theå vaên nghò luaän trung ñaïi B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, ñoïc saùng taïo… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS • Kieán thöùc cô baûn : Caâu hoûi 1: Nhöõng neùt I.Tìm hieåu chung chính veà taùc giaû 1.Taùc giaû: xem SGK trang 71 Nguyeãn Tröôøng Toä? 2. Hoaøn caûnh vaø muïc ñích saùng Hoaøn caûnh vaø muïc taùc: Trích töø baûn ñieàu traàn soá 27: ñích saùng taùc? Teá caáp baùt ñieàu baøn veà söï caàn

Caâu hoûi 2: Vieäc thöïc

thieát cuûa luaät phaùp ñoái vôùi xaõ hoäi nhaèm muïc ñích thuyeát phuïc trieàu ñình cho môû khoa luaät. II. Ñoïc –hieåu 1.Nhöõng lónh vöïc cuûa luaät vaø

haønh luaät cuûa caùc vieäc thöïc haønh luaät cuûa caùc nöôùc phöông Taây ñöôïc nöôùc phöông Taây theå hieän nhö theá naøo? -Theo Nguyeãn Tröôøng Toä, luaät bao

Caâu hoûi 3: Thaùi ñoä cuûa moïi ngöôøi tröôùc phaùp luaän nhö theá naøo? Vì sao?

Caâu hoûi 4: Nho hoïc truyeàn thoáng coù toân troïng phaùp luaät khoâng ?

Caâu hoûi 5: Moái quan heä giöõa ñaïo ñöùc vaø phaùp luaät?

Caâu hoûi 6: Vieäc nhaéc ñeán Khoång Töû coù taùc duïng gì?

goàm kæ cöông, uy quyeàn vaø chính leänh cuûa quoác gia. Ñaát nöôùc muoán toàn taïi phaûi coù kæ cöông, nhaø nöôùc muoán cai trò ñöôïc daân phaûi coù uy quyeàn nhöng ñoàng thôøi cuõng phaûi coù chính leänh ( chính saùch vaø phaùp luaät). Taùc giaû noùi “ baát luaän quan hay daân, moïi ngöôøi ñeàu phaûi hoïc luaät nöôùc”=> Luaät bao truøm leân taát caû - Thöïc haønh luaät cuûa caùc nöôùc phöông Taây “Phaøm nhöõng ai ñaõ nhaäp ngaïch boä hình xöû ñoaùn caùc vuï kieän tuïng thì chæ coù thaêng traät chöù khoâng bao giôø bò bieám truaát. Duø vua trieàu ñình cuõng khoâng giaùng chöùc hoï ñöôïc moät baäc” 2. Thaùi ñoä cuûa moïi ngöôøi tröôùc phaùp luaät - Vai troø, vò trí cuûa luaät ñoái vôùi ñôøi soáng xaõ hoäi, luaät laø ñöùc, laø caùi ñöùc lôùn nhaát chí coâng voâ tö, ñaáy laø ñöùc trôøi maø ñöùc trôøi laø ñaïo laøm ngöôøi, baát taát phaûi ñi tìm caùi gì khaùc cuõng coù nghóa laø phaûi hoïc luaät => oâng chuû tröông vua quanñeàu phaûi coù yù thöùc tröôùc phaùp luaät, vìluaät khoâng chæ coù taùc duïngcai trò xaõ hoäi maø coøn laø haønh vi ñaïo ñöùc, ñaïo laøm ngöôøi 3. Nho hoïc truyeàn thoáng khoâng toân troïng phaùp luaät, vì Nho giaùo noùi suoâng khoâng coù taùc duïng baèng luaät. Taùc giaû daãn lôøi cuûa Khoång Töû “ Cheùp nhöõng lôøi noùi suoâng chaúng baèng thaân haønh ra laøm vieäc”, maø muoán laøm ñöôïc vieäc thì phaûi coù luaät. 4. Moái quan heä giöõa ñaïo ñöùc vaø phaùp luaät - Ñaïo ñöùc vaø phaùp luaät phaûi ñi lieàn vôùi nhau, luaät laø ñöùc, caùi ñöùc chí coâng voâ tö, ñöùc trôøi, laøm ngöôøi caàn phaûi hoïc luaät. 5. Duøng Khoång Töû ñeå pheâ Nho giaùo laø phöông thöùc gaäy oâng ñaäp

löng oâng trong vaên nghò luaän. Pheâ phaùn nhöõng haïn cheá cuûa Nho giaùo, Nguyeãn Tröôøng Toä ñöa ra moät hieän thöïc ñaùng buoàn vaø khoâng ai coù theå phuû ñònh ñöôïc tình hình nho só hieän nay do Nho giaùo ñaøo taïo neân “ Suoát ñôøi ñoïc saùch… maø taïi sao coù nhieàu ngöôøi, cuoäc ñôøi cuûa hoï vaø öùng xöû cuûa hoï coøn teä hôn nhöõng ngöôøi queâ muøa chaát phaùc”. Vì sao? Vì hoï khoâng hoïc luaät. Laäp luaän chaët cheõ, ngaén goïn coù tính chieán ñaáu maïnh meõ, huøng hoàn.

 Tuaàn 24 Tieát 24

THÖÏC HAØNH VEÀ NGHÓA CUÛA TÖØ TRONG SÖÛ DUÏNG A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Cuûng coá vaø naâng cao nhöõng hieåu bieát veà caùc phöông thöùc chuyeån nghóa cuûa töø vaø hieän töôïng töø nhieàu nghóa, hieän töôïng ñoàng nghóa - Luyeän taäp ñeå coù theå söû duïng töø theo caùc nghóa khaùc nhau vaø lónh hoäi töø vôùi caùc nghóa khaùc nhau, choïn löïa töø thích hôïp trong töøng ngöõ caûnh B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, cho hs töï giaûi baøi taäp… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS • Kieán thöùc cô baûn : Caâu hoûi 1: Baøi taäp 1 a.Töø laù ñöôïc duøng a.Trong caâu thô “Laù vaøng tröôùc gioù theo nghóa goác hay kheõ ñöa veøo”, töø laù ñöôïc duøng theo nghóa chuyeån? nghóa goác, chæ boä phaän cuûa caây, thöôøng ôû treân ngoïn hay treân caønh caây, maøu xanh, hình daùng moûng, coù b. Xaùc ñònh nghóa cuûa beà maët töø laù, cho bieát cô sôû b.Caùc tröôøng hôïp khaùc cuûa töø laù vaø phöông thöùc +Laù: duøng vôùi caùc töø chæ boä chuyeån nghóa cuûa töø phaän cô theå ngöôøi laù? + Laù duøng vôùi caùc töø chæ vaät baèng giaáy + Laù duøng vôùi caùc töø chæ vaät

Caâu hoûi 2: Ñaëc caâu vôùi caùc töø tay, chaân, ñaàu, maët, mieäng, löôõi

Caâu hoûi 3: Tìm caùc töø coù nghóa goác chæ vò giaùc coù khaû naêng chuyeån nghóa chæ ñaëc ñieåm cuûa aâm thanh, tính chaát cuûa tình caûm, caûm xuùc? Ñaët caâu vôùi moãi töø ñoù

Caâu hoûi 4: Tìm töø ñoàng nghóa vôùi töø caäy, nhôø? Taïi sao taùc giaû duøng töø caäy, nhôø maø khoâng duøng töø ñoàng nghóa vôùi caùc töø ñoù?

Caâu hoûi 5: Giaûi thích lí do choïn töø?

baèng vaûi + Laù duøng vôùi caùc töø chæ vaät baèng tre, nöùa, coû… + Laù duøng vôùi caùc töø chæ kim loaïi - Ñieåm chung: goïi teân caùc vaät khaùc nhau nhöng caùc vaät coù ñieåm gioáng nhau: hình daùng moûng, deït nhö caùi laù caây - Caùc nghóa cuûa töø laù coù quan heä vôùi nhau: ñeàu coù neùt nghóa chung chæ thuoäc tính coù hình daùng moûng nhö caùi laù caây Baøi taäp 2 Coù nhieàu töø coù nghóa goác chæ boä phaän thaân theå ngöôøi, nhöng coù theå ñöôïc chuyeån nghóa ñeå chæ caû con ngöôøi nhö : tay, chaân, ñaàu, maët, mieäng, löôõi… -Trinh saùt cuûa ta ñaõ toùm ñöôïc moät caùi löôõi - Noù thöôøng giöõ chaân haäu veä trong ñoäi boùng cuûa tröôøng - Nhaø oâng aáy coù naêm mieäng aên - Ñoù laø göông maët môùi trong laøng thô Vieät Nam Baøi taäp 3 Caùc töø chæ vò giaùc: maën, ngoït, chua, cay, ñaéng, chaùt, buøi… caùc töø naøy chuyeån nghóa ñeå chæ - Ñaëc ñieåm cuûa aâm thanh lôøi noùi: Noùi ngoït loït ñeán xöông Moät caâu noùi chua chaùt Nhöõng lôøi môøi maën noàng, thaém thieát - Möùc ñoä cuûa tình caûm, caûm xuùc Tình caûm ngoït ngaøo cuûa moïi ngöôøi laøm toâi raát xuùc ñoäng Noù ñaõ nhaän ra noãi cay ñaéng trong tình caûm gia ñình Anh aáy ñang maûi meâ nghe caâu chuyeän buøi tai Baøi taäp 4 - Töø caäy vaø nhôø laø töø ñoàng nghóa, gioáng nhau veà nghóa:mong muoán ngöôøi khaùc giuùp mình moät vieäc gì ñoù. Nhöng caäy khaùc nhôø ôû neùt nghóa, caäy theå hieän nieàm tin vaøo söï saün saøng giuùp ñôõ cuûa ngöôøi khaùc - Töø chòu ñoàng nghóa vôùi nhaän, nghe,

vaâng, ñeàu chæ söï ñoàng yù, chaáp thuaän vôùi lôøi ngöôøi khaùc. + Nhaän: tieáp nhaän, ñoàng yù moät caùch bình thöôøng. Caùc töø ñoù vaãn coù saéc thaùi khaùc nhau: +Nghe, vaâng: ñoàng yù, chaáp thuaän cuûa keû döôùi ñoái vôùi ngöôøi treân, theå hieän thaùi ñoä ngoan ngoaõn, kính troïng + Chòu lôøi: thuaän theo lôøi ngöôøi khaùc, theo moät leõ naøo ñoù maø mình coù theå khoâng öng yù. Baøi taäp 5 a. Choïn canh caùnh, vì : - Caùc töø khaùc neáu duøng chæ noùi ñeán moät taám loøng nhôù nöôùc nhö moät ñaëc ñieåm noäi dung cuûa taùc phaåm - Töø canh caùnh: khaéc hoaï roõ neùt taâm traïng day döùt trieàn mieân cuûa taùc giaû HCM… b.Duøng töø lieân can c.Caùc töø: baàu baïn, baïn höõu, baïn, baïn beø ñeàu coù nghóa chung laø baïn nhöng khaùc nhau ôû choã: - Baàu baïn coù nghóa khaùi quaùt, chæ caû moät taäp theå nhieàu ngöôøi, saéc thaùi gaàn vôùi khaåu ngöõ. Trong caâu, chuû ngöõ Vieät Nam ( soá ít) neân khoâng duøng töø baàu baïn - Baïn höõu: nghóa cuï theå, baïn thaân thieát khoâng phuø hôïp ñeå noùi veà moái quan heä giöõa caùc quoác gia - Baïn beø: nghóa khaùi quaùt, saéc thaùi thaân maät, nhöng Vieät Nam( soá ít) neân khoâng duøng töø naøy

 Tuaàn 8 Tieát 29 – 30

OÂN TAÄP VAÊN HOÏC TRUNG ÑAÏI VIEÄT NAM A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Heä thoáng ñöôïc nhöõng kieán thöùc cô baûn veà vaên hoïc trung ñaïi Vieät Nam ñaõ hoïc trong chöông trình Ngöõ vaên 11 - Töï ñaùnh giaù ñöôïc kieán thöùc veà vaên hoïc trung ñaïi vaø phöông phaùp oân taäp, ruùt ra kinh nghieäm ñeå hoïc taäp toát hôn phaàn vaên hoïc tieáp theo

B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, luyeän taäp, thoáng keâ … D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS • Kieán thöùc cô baûn : I.Noäi dung Caâu hoûi 1: Nhöõng 1.Noäi dung yeâu nöôùc : trung quaân aùi bieåu hieän cuûa noäi quoác, yù thöùc ñoäc laäp, töï chuû, töï dung yeâu nöôùc trong cöôøng, loøng caêm thuø giaëc, tinh thaàn vaên hoïc töø theá kæ chieán ñaáu, yeâu thieân nhieân ñaát XVIII ñeán heát TK XIX? nöôùc… Nhöõng ñieåm môùi cuûa Nhöõng ñieåm môùi cuûa vaên hoïc giai noäi dung yeâu nöôùc ñoaïn töø theá kæ XVIII ñeán heát theá kæ trong vaên hoïc giai ñoaïn XIX laø:yù thöùc veà vai troø cuûa hieàn taøi naøy? ñoái vôùi ñaát nöôùc ( Chieáu caàu hieàn – Ngoâ Thì Nhaäm), tö töôûng canh taân ñaát nöôùc ( Xin laäp khoa luaät – Nguyeãn Tröôøng Toä), chuû nghóa yeâu nöôùc trong vaên hoïc nöûa cuoái theá kæ XIX mang aâm Nhöõng bieåu hieän cuûa höôûng bi traùng ( Nguyeãn Ñình Chieåu) noäi dung yeâu nöôùc qua - Nhöõng bieåu hieän cuûa noäi dung yeâu caùc taùc phaåm vaø nöôùc qua caùc taùc phaåm vaø ñoaïn trích ñoaïn trích? + Chaïy giaëc: Loøng caêm thuø giaëc, noãi xoùt xa tröôùc caûnh ñaát nöôùc bò taøn phaù + Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc: ca ngôïi nhöõng ngöôøi nghóa só hi sinh vì Toå quoác + Baøi ca phong caûnh Höông Sôn (Chu Maïnh Trinh): ngôïi ca veû ñeïp thieân Caâu hoûi 2: Noäi dung nhieân ñaát nöôùc nhaân ñaïo ñöôïc theå + Vònh khoa thi höông: Loøng caêm thuø hieän nhö theá naøo trong giaëc vaø noãi ñau tröôùc caûnh nöôùc maát vaên hoïc töø TK XVIII nhaø tan. ñeán heát TK XIX? Chöùng 2..Noäi dung nhaân ñaïo minh qua caùc taùc giaû, - Vaên hoïc töø TK XVIII ñeán heát TK XIX taùc phaåm ? xuaát hieän traøo löu nhaân ñaïo chuû nghóa, caùc taùc phaåm ñeàu taäp trung vaøo vaán ñeà con ngöôøi, nhaän thöùc con ngöôøi, ñeà cao con ngöôøi, ñaáu tranh choáng laïi nhöõng theá löïc ñen toái vaø phaûn ñoäng ñeå baûo veä con ngöôøi, thöông caûm tröôùc nhöõng bi kòch vaø ñoàng caûm vôùi khaùt voïng cuûa con ngöôøi. Nhöõng bieãu hieän phong phuù: ñeà cao truyeàn thoáng ñaïo lí, khaúng ñònh

Caâu hoûi 3: Giaù trò phaûn aùnh vaø pheâ phaùn cuûa Vaøo phuû chuùa Trònh - Leâ Höõu Traùc ñöôïc theå hieän nhö theá naøo?

Caâu hoûi 4: Noäi dung

thô vaên Nguyeãn Ñình Chieåu ñöôïc theå hieän nhö theá naøo?

Caâu hoûi 5: Moät soá ñaëc ñieåm cuûa veà hình thöùc cuûa vaên hoïc trung ñaïi : Tö duy ngheä thuaät, quan nieäm thaåm mó, buùt phaùp ngheä thuaät, theå loaïi ñöôïc theå hieän nhö theá naøo?

quyeàn soáng con ngöôøi vaø khaúng ñònh con ngöôøi caù nhaân… - Vaán ñeà cô baûn nhaát cuûa noäi dung nhaân ñaïo trong vaên hoïc giai ñoaïn naøy: khaúng ñònh con ngöôøi caù nhaân. - Chöùng minh qua caùc taùc giaû, taùc phaåm + Truyeän Kieàu: ñeà cao tình yeâu , khaùt voïng töï do vaø coâng lí, ngôïi ca phaåm chaát cuûa con ngöôøi… +Chinh phuï ngaâm: noãi coâ ñôn vaø noãi lo vì haïnh phuùc tuoåi treû phai taøn do chieán tranh gaây ra vaø leân aùn chieán tranh + Thô Hoà Xuaân Höông: Ñoù laø con ngöôøi caù nhaân khao khaùt soáng, khao khaùt tình yeâu haïnh phuùc ñöôïc theå hieän baèng moät caùch noùi maïnh meõ, taùo baïo + Baøi ca ngaát ngöôûng ( Nguyeãn Coâng Tröù) : con ngöôøi caù nhaân taøi naêng coù loái soáng phong khoaùng… + Caâu caù muøa thu ( Nguyeãn Khuyeán): con ngöôøi caù nhaân troáng roãng, maát yù nghóa + Thô Tuù Xöông: con ngöôøi caù nhaân töï khaúng ñònh mình baèng nuï cöôøi traøo phuùng 3. Giaù trò phaûn aùnh vaø pheâ phaùn cuûa Vaøo phuû chuùa Trònh - Leâ Höõu Traùc

-Leâ Höõu Traùc ghi laïi chaân thöïc vaø saâu saéc hình aûnh phuû chuùa Trònh vôùi nhöõng cung ñieän vaø con ngöôøi cuï theå , vôùi caûnh soáng xa ho añaày quyeàn uy - Pheâ phaùn caûnh soáng höôûng laïc vaø xa hoa , loäng quyeàn cuûa chuùa Trònh 4. Noäi dung thô vaên Nguyeãn Ñình Chieåu - Noäi dung: ñeà cao ñaïo lí nhaân nghóa( Truyeän Luïc Vaân Tieân), loøng yeâu nöôùc ( Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc) - Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc laø moät töôïng ñaøi bi traùng vaø baát töû veà ngöôøi noâng daân khôûi nghóa ñaàu tieân xuaát hieän trong vaên hoïc + Bi: ñau thöông, gôïi leân töø ñôøi

soáng lam luõ, vaát vaû, noãi ñau thöông maát maùt vaø tieáng khoùc xoùt xa cuûa nhöõng ngöôøi coøn soáng + Traùng: loøng caêm thuø giaëc, haønh ñoäng quaû caûm, ngôïi ca coâng ñöùc cuûa nhöõng nghóa só hi sinh… II. Phöông phaùp 1.HS töï laøm 2.Moät soá ñaëc ñieåm cuûa veà hình thöùc cuûa vaên hoïc trung ñaïi a. Tö duy ngheä thuaät: - Tính quy phaïm vaø vieäc phaù vôõ tính quy phaïm trong baøi “Caâu caù muøa thu ”cuûa Nguyeãn Khuyeán + Tính quy phaïm:Theå loaïi : thaát ngoân baùt cuù, hình aûnh öôùc leä: thu thieân, thu thuyû, thu dieäp, ngö oâng… + Phaù vôõ tình quy phaïm: caûnh thu mang nhöõng neùt rieâng cuûa muøa thu ñoàng baèng Baéc Boä, chieác ao laøng vôùi soùng hôi gôïn, nöôùc trong veo, loái vaøo nhaø ngoõ truùc quanh co.., caùch söû duïng vaàn ñieäu, vaàn eo gôïi khoâng gian ngoaïi caûnh vaø taâm caûnh nhö tónh laëng thu heïp daàn. Ngoân ngöõ baøi thô vieát baèng chöõ Noâm. Qua baøi thô, thaáy ñöôïc laøng caûnh queâ höông Vieät Nam vaø taám loøng cuûa nhaø thô vôùi queâ höông ñaát nöôùc… b.Quan nieäm thaåm mó: höôùng veà nhöõng caùi ñeïp trong quaù khöù, thieân veà caùi cao caû, tao nhaõ, öa söû duïng nhöõng ñieån coá, ñieån tích nhöõng thi lieäu Haùn hoïc - Truyeän Luïc Vaân Tieân: söû duïng nhöõng ñieån tích lieân quan ñeán caùc oâng vua taøn aùc, khoâng chaêm lo ñöôïc cuoäc soáng cuûa nhaân daân: Kieät Truï meâ daâm, U Leä ña ñoan, ñôøi Nguõ Baù… - Baøi ca ngaát ngöôûng: phôi phôùi ngon ñoâng phong, phöôøng Haøn Phuù… nhaèm noùi leân caùi thuù tieâu dao cuûa moät ngöôøi naèm ngoaøi voøng danh lôïi, khaúng ñònh loái soáng ngaát ngöôûng cuûa mình, ñaët mình vôùi nhöõng baäc tieàn boái ngaøy xöa… - Baøi ca ngaén ñi treân baõi caùt:oâng

tieân nguû kó, danh lôïi… laø nhöõng ñieån tích, ñieån coá, nhöõng thi lieäu Haùn ñöôïc Cao Baù Quaùt duøng ñeå boäc loä söï chaùn gheùt cuûa ngöôøi trí thöùc ñoái vôùi con ñöôøng danh lôïi taàm thöôøng ñoàng thôøi theå hieän khao khaùt thay ñoåi cuoäc soáng. c.Buùt phaùp ngheä thuaät : thieân veà öôùc leä töôïng tröng - Baøi ca ngaén ñi treân baõi caùt: baõi caùt laø hình aûnh töôïng tröng cho con ñöôøng danh lôïi nhoïc nhaèn, gian khoå. Nhöõng ngöôøi taát taû ñi treân baõi caùt laø nhöõng ngöôøi ham coâng danh, saün saøng vì coâng danh maø chaïy ngöôïc, chaïy xuoâi Con ñöôøng cuøng:töôïng tröng cho con ñöôøng coâng danh thi cöû, con ñöôøng voâ nghóa, vaø con ñöôøng beá taéc cuûa xaõ hoäi trong hoaøn caûnh Cao Baù Quaùt vieát baøi thô naøy. d.Theå loaïi - Thöôøng söû duïng caùc theå loaïi coù keát caáu ñònh hình vaø tính oån ñònh cao: bieåu, chieáu, taáu, sôù, caùo hòch, …thô töù tuyeät, nguõ ngoân, thaát ngoân… - Chieáu caàu hieàn, Caùo bình Ngoâ, Hòch töôùng só, Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc… - Ñaëc ñieåm veà hình thöùc cuûa thô Ñöôøng luaät :

Veà ngaét nhòp : -Thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät (TNBCÑL) ngaét nhòp theo kieåu phoái hôïp chaün – leõ : 4/3 Veà phoái thanh: Xeùt ôû 2 khía caïnh : luaät vaø nieâm. Veà luaät : Coù hai loaïi : + Thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät laøm theo luaät baèng, vaàn baèng : laø baøi thô ñöôïc baét ñaàu baèng tieáng thöù 2 cuûa caâu 1 mang thanh B, vaø vaàn B ôû cuoái caùc caâu : 1, 2, 4, 6, 8. + Thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät laøm theo luaät traéc, vaàn baèng: laø baøi thô ñöôïc baét ñaàu baèng tieáng thöù 2 cuûa caâu 1 mang thanh T, vaø vaàn B ôû cuoái caùc caâu 1, 2, 4, 6, 8.

+ Trong moät caâu thô, caùc tieáng 2,4,6 phaûi ngöôïc thanh nhau; coøn caùc tieáng 1, 3, 5, 7 coù theå linh hoaït veà luaät B-T. Veà nieâm : Laø söï lieân keát veà aâm luaät cuûa hai caâu thô Ñöôøng luaät : + Hai caâu thô laø nieâm nhau: khi tieáng thöù hai cuûa 2 caâu thô cuøng theo moät luaät (B hay T). + Trong thô TNBCÑL, caùc caëp sau ñaây nieâm vôùi nhau : 1-8, 2-3, 4-5, 6-7, 8-1 (khoâng nieâm theo ñuùng luaät goïi laø thaát nieâm). Boá cuïc : - Hai caâu ñeà : Caâu 1 : Môû baøi goïi laø phaù ñeà Caâu 2 : vaøo baøi goïi laø thöøa ñeà - Hai caâu thöïc : Caâu 3 vaø 4 ñoái nhau, duøng ñeå giaûi thích ñeà - Hai caâu luaän: Caâu 5 vaø 6 ñoái nhau, baøn luaän veà ñeà. - Hai caâu keát : Caâu 7 vaø 8 toùm taét yù caû baøi. - Ñaëc ñieåm cuûa vaên teá: Goàm 4 phaàn: Lung khôûi, thích thöïc, ai vaõn vaø phaàn keát…. Theå vaên: theå phuù ñöôøng luaät coù vaàn, coù ñoái…

-Ñaëc ñieåm cuûa theå haùt noùi :

Lôøi cuûa baøi haùt noùi coù 11 caâu, chia laøm 3 khoå : + Khoå ñaàu : 4 caâu, vaàn cuoái caùc caâu laàn löôït laø : T-B-B-T + Khoå giöõa : 4 caâu, vaàn cuoái caùc caâu laàn löôït laø : T-B-B-T + Khoå cuoái : 3 caâu, vaàn cuoái caùc caâu laøn löôït laø : T-B-B



Tuaàn 8 Tieát 32

THAO TAÙC LAÄP LUAÄN SO SAÙNH A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Naém ñöôïc muïc ñích, yeâu caàu vaø caùch so saùnh trong vaên nghò luaän - böôùc ñaàu vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc veà thao taùc laäp luaän so saùnh ñeå vieát moät ñoaïn vaên trong baøi vaên nghò luaän B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, luyeän taäp… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS • Kieán thöùc cô baûn :

Caâu hoûi 1: Ñoïc ví duï trang 79, traû lôøi caùc caâu hoûi -Xaùc ñònh ñoái töôïng ñöôïc so saùnh vaø ñoái töôïng so saùnh? - Ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giöõa ñoái töôïng ñöôïc so saùnh vaø ñoái töôïng so saùnh? -Muïc ñích so saùnh trong ñoaïn trích? - Muïc ñích yeâu caàu cuûa thao taùc laäp luaän so saùnh?

Caâu hoûi 2: Tìm hieåu ví

I.Muïc ñích, yeâu caàu cuûa thao taùc laäp luaän so saùnh - So saùnh ñeå tìm ra nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giöõa caùc ñoái töôïng ñeå coù nhöõng nhaän xeùt, ñaùnh giaù chính xaùc veà chuùng - Thao taùc laäp luaän so saùnh trong vaên nghò luaän nhaèm laøm saùng toû, vöõng chaéc hôn laäp luaän cuûa mình. -Ví duï trang 79: Cheá Lan Vieân ñaõ ñi töøng böôùc, ñöa daãn chöùng, so saùnh ñoái chieáu ñeå cuoái cuøng thuyeát phuïc ngöôøi ñoïc veà nhaän ñònh cuûa oâng laø ñuùng + Chinh phuï ngaâm, Cung oaùn ngaâm khuùc noùi veà moät lôùp ngöôøi + Truyeän Kieàu noùi ñeán moät xaõ hoäi + Vaên chieâu hoàn noùi ñeán caû loaøi ngöôøi luùc soáng vaø luùc cheát Truyeän Kieàu ñaõ naâng cao lòch söû thô ca, Chieâu hoàn môû roäng ñòa dö thô ca vaøo taän coõi cheát. Qua moät loaït so saùnh, yù cuûa ñoaïn vaên trôû neân cuï theå, sinh ñoäng vaø coù söùc thuyeát phuïc => Muïc ñích cuûa so saùnh laø laøm cho ñoái töôïng trong moái töông quan vôùi ñoái töôïng khaùc . So saùnh ñuùng laøm cho baøi vaên nghò luaän saùng roõ, cuï theå sinh ñoäng vaø coù söùc

duï trang 80, töø ñoù ruùt ra caâu traû lôøi: caùch so saùnh laø gì?

thuyeát phuïc. II.Caùch so saùnh - Ví duï trang 80: Nguyeãn Tuaân so saùnh Ngoâ Taát Toá vôùi quan nieäm cuûa hai loaïi ngöôøi + Loaïi chuû tröông caûi löông höông aåm, hoï cho raèng chæ caàn caûi caùch nhöõng huû tuïc thì ñôøi soáng cuûa ngöôøi noâng daân seõ ñöôïc naâng cao + Loaïi ngöôøi hoaøi coå, chæ caàn trôû veà vôùi cuoäc soáng thuaàn phaùc trong saïch cuûa ngaøy xöa vôùi ngö tieàu canh muïc thì ñôøi soáng cuûa ngöôøi noâng daân seõ ñöôïc caûi thieän => Chæ ra aûo töôûng cuûa hai loaïi ngöôøi treân, Nguyeãn Tuaân ñaõ laøm noåi baät caùi ñuùng cuûa Ngoâ Taát Toá, ngöôøi noâng daân phaûi ñöùng leân ñeå choáng laïi nhöõng keû boùc loät, aùp böùc mình. - Caùch so saùnh: + Ñoái töôïng ñöa ra so saùnh phaûi coù moái lieân quan vôùi nhau veà moät maët, moät phöông dieän naøo ñoù + So saùnh phaûi döïa treân tieâu chí roõ raøng + Keát luaän ruùt ra töø söï so saùnh phaûi chaân thöïc, giuùp cho vieäc nhaän thöùc söï vaät, söï vieäc, hieän töôïng ñöôïc chính xaùc, saâu saéc hôn. Ghi nhôù trang 80 III.Luyeän taäp 1.Trong ñoaïn trích naøy, Nguyeãn Traõi ñaõ so saùnh Baéc (Trung Quoác) vôùi Nam ( nöôùc Ñaïi Vieät)veà nhieàu maët: vaên hoùa, laõnh thoå, phong tuïc, chính quyeàn, haøo kieät… - Ñoù laø nhöõng ñieåm gioáng nhau giöõa hai nöôùc, ñoàng thôøi Nguyeãn Traõi cuõng nhaán maïnh söï khaùc nhau giöõa Ñaïi Vieät vaø Trung Quoác + Vaên hoaù( Voán xöng neàn vaên hieán ñaõ laâu) + Laõnh thoå ( Nuùi soâng bôø coõi ñaõ chia) + Phong tuïc (Phong tuïc Baéc Nam cuõng khaùc) + Chính quyeàn rieâng ( Töø Trieäu, Ñinh , Lí, Traàn bao ñôøi gaây neàn ñoäc laäpCuøng Haùn, Ñöôøng, Toáng, Nguyeân

moãi beân xöng ñeá moät phöông ) + Haøo kieät ( Song haøo kieät ñôøi naøo cuõng coù) 2.-Nhöõng ñieåm khaùc nhau ñoù chöùng toû Ñaïi Vieät laø moät nöôùc ñoäc laäp, töï chuû, yù ñoà muoán thoân tính, saùp nhaäp Ñaïi Vieät vaøo Trung Quoác laø hoaøn toaøn traùi vôùi ñaïo lí, khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc - So saùnh ta vôùi Trung Quoác, ngang haøng vôùi Trung Quoác ñeå khaúng ñònh tö caùch ñoäc laäp daân toäc 3. Ñoaïn vaên maãu möïc, coù söùc thuyeát phuïc do nhieàu yeáu toá nhöng thao taùc laäp luaän so saùnh ñaõ coù moät yù nghóa quan troïng khaúng ñònh chaân lí veà söï ñoäc laäp, chuû quyeàn cuûa daân toäc treân cô sôû thöïc tieãn lòch söû.

 Tuaàn 9 Tieát 33 – 34 – 35

KHAÙI QUAÙT VEÀ VAÊN HOÏC VIEÄT NAM TÖØ ÑAÀU TK XX ÑEÁN CMT8 (1945)

A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Hieåu ñöôïc moät soá neùt noåi baät veà tình hình xaõ hoäi vaø vaên hoùa Vieät Nam töø ñaàu theá kæ XX ñeán Caùc maïng thaùng Taùm 1945. Ñoù chính laø cô sôû hình thaønh neàn vaên hoïc hieän ñaïi - Ñaëc ñieåm cô baûn vaø thaønh töïu cuûa vaên hoïc thôøi kì naøy - Kieán thöùc cô baûn veà moät soá xu höôùng, traøo löu vaênhoïc vaø vaän duïng nhöõng kieán thöùc vaøo nhöõng taùc phaåm cuï theå . B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, … D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS • Kieán thöùc cô baûn : I- NHÖÕNG ÑAËC ÑIEÅM CÔ BAÛN CUÛA VHVN TÖØ ÑAÀU THEÁ KYÛ XX → CMT8 (1945) 1)Vaên hoïc ñoåi môùi theo höôùng hieän ñaïi hoùa :

-Ñaàu theá kyû XX, xaõ hoäi Vieät Nam coù nhieàu thay ñoåi veà chính trò – kinh teá – vaên hoùa. Phaùp baét ñaàu khai thaùc thuoäc ñòa vaø phoå bieán vaên hoùa. Ñoâ thò phaùt trieån, nhieàu taàng lôùp xaõ hoäi môùi xuaát hieän: coâng nhaân, thò daân, tö saûn, tieåu tö saûn … - Vaên hoùa phöông Taây, chuû yeáu laø vaên hoùa Phaùp : aûnh höôûng saâu saéc ñeán ñôøi soáng vaên hoùa Vieät Nam thoâng qua taàng lôùp trí thöùc Taây hoïc - Ñaàu theá kæ XX, chöõ quoác ngöõ ñaõ thay theá chöõ Noâm, chöõ Haùn trong nhieàu lónh vöïc Nhu caàu vaên hoùa → hoaït ñoäng kinh doanh vaên hoùa: in aán, xuaát baûn, vieát vaên, pheâ bình… ⇒ Töø nhöõng nguyeân nhaân treân daãn ñeán yeâu caàu hieän ñaïi hoùa vaên hoïc. * Hieän ñaïi hoùa laø gì ? Thoaùt ra khoûi heä thoáng thi phaùp cuûa vaên hoïc thôøi phong kieán trung ñaïi vaø ñoåi môùi theo hình thöùc vaên hoïc phöông Taây, coù theå hoäi nhaäp vôùi neàn vaên hoïc hieän ñaïi theá giôùi. a. Giai ñoaïn thöù 1 : Töø ñaàu TK XX → 1920 - Coù söï truyeàn baù roäng raõi chöõ quoác ngöõ, xuaát hieän phong traøo dòch thuaät, baùo chí… - Moät soá taùc phaåm ñaàu tieân ra ñôøi saùng taùc baèng vaên xuoâi quoác ngöõ. VD: Thaày Lazaro Phieàn cuûa Nguyeãn Troïng Quaûn Hoaøng Toá Anh haøm oan cuûa Thieân Trung - Thaønh töï chuû yeáu cuûa vaên hoïc giai ñoaïn naøy laø thô vaên cuûa caùc chí só caùch maïng nhö: Phan Boäi Chaâu, Phan Chu Trinh, Nguyeãn Thöôïng Hieàn… taùc phaåm cuûa hoï ñaõ ñoåi môùi veà tö töôûng, chính trò, quan ñieåm vaên hoùa nhöng chöa ñoåi môùi veà tö töôûng thaåm myõ, thi phaùp. b. Giai ñoaïn thöù 2 : Töø ñaàu nhöõng naêm 1920 ñeán khoaûng naêm 1930 - Ñoåi môùi ôû nhieàu theå loaïi: Vaên xuoâi, thô, kòch … - Vaên xuoâi : + Tieåu thuyeát : ôû trong Nam coù Hoà

Bieåu Chaùnh ôû mieàn Baéc coù Hoaøng Ngoïc Phaùch vôùi taùc phaåm Toá Taâm + Truyeän ngaén: coù caùc taùc giaû tieâu bieåu nhö: Phaïm Duy Toán, Nguyeãn Baù Hoïc,…Song song vôùi quaù trình hieän ñaïi hoùa cuûa vaên hoïc trong nöôùc, truyeän kí cuûa Nguyeãn Aùi Quoác vieát baèng tieáng Phaùp coù tính chieán ñaâu cao, buùt phaùp hieän ñaïi - Thô : Taûn Ñaø, Traàn Tuaán Khaûi … - Kòch cuûa Vuõ Ñình Long, Vi Huyeàn Ñaéc… - Vaên hoùa giai ñoaïn naøy coù xu höôùng hieän ñaïi hoùa roõ reät tuy nhieân vaãn coøn toàn taïi nhieàu yeáu toá vaên hoïc trung ñaïi töø noäi dung ñeán hình thöùc. c. Giai ñoaïn thöù 3 : Töø ñaàu nhöõng naêm 1930 → 1945 - Quaù trình hieän ñaïi hoùa ñöôïc ñaåy leân moät böôùc môùi vôùi nhieàu cuoäc caùch taân saâu saéc treân caùc theå loaïi ñaëc bieät laø tieåu thuyeát, truyeän ngaén vaø thô + Truyeän ngaén vaø tieåu thuyeát ñöôïc vieát theo loái môùi: xaây döïng nhaân vaät, caùch keå chuyeän, ngoân ngöõ khaùc xa vôùi caùch vieát trong vaên hoïc coå. + Thô ca ñoåi môùi saâu saéc vôùi phong traøo Thô môùi caû veà noäi dung laãn hình thöùc bieåu hieän + Kòch, phoùng söï, pheâ bình vaên hoïc cuõng khaúng ñònh söï ñoåi môùi vaên hoïc =>Vaên hoïc giai ñoaïn naøy ñaõ thöïc söï hieän ñaïi hoùa töø noäi dung ñeán hình thöùc, hoäi nhaäp vaøo vaên hoïc hieän ñaïi theá giôùi. 2)Vaên hoïc hình thaønh hai boä phaän vaø phaân hoùa thaønh nhieàu xu höôùng vöøa ñaáu tranh vôùi nhau, vöøa boå sung cho nhau ñeå cuøng phaùt trieån. a. Boä phaän hôïp coâng khai (khoâng tröïc tieáp choáng ñoái cheá ñoä thöïc daân) (*) Xu höôùng laõng maïn: theå hieän caùi toâi tröõ tình, ñeà cao con ngöôøi theá tuïc, quan taâm ñeán nhöõng soá phaän caù nhaân vaø quan heä rieâng tö…, thöôøng vieát veà tình yeâu, thieân nhieân, quaù

khöù - Vaên xuoâi: nhoùm Töï Löïc Vaên Ñoaøn, Nguyeãn Tuaân. - Thô: Taûn Ñaø, Traàn Tieán Khaûi, caùc nhaø thô trong phong traøo Thô môùi. => Vaên hoïc laõng maïn: thöùc tænh yù thöùc caù nhaân, ñaáu tranh choáng leã giaùo phong kieán…laøm cho taâm hoàn ngöôøi ñoïc theâm tinh teá, phong phuù… (*) Xu höôùng hieän thöïc: phôi baøy thöïc traïng baát coâng vaø thoái naùt cuûa xaõ hoäi ñöông thôøi, tình caûnh khoán khoå cuûa taàng lôùp nhaân daân bò aùp böùc, dieãn taû, lyù giaûi hieän thöïc xaõ hoäi moät caùch khaùch quan, theå hieän tinh thaàn daân chuû, nhaân ñaïo vaø pheâ phaùn xaõ hoäi. - Vaên xuoâi (tieåu thuyeát, truyeän ngaén, phoùng söï) cuûa Hoà Bieåu Chaùnh, Vuõ Troïng Phuïng, Nguyeãn Coâng Hoan, Nam Cao… - Thô : Tuù Môõ, Ñoà Phoàn. b. Boä phaän vaên hoïc khoâng coâng khai (tröïc tieáp choáng ñoái cheá ñoä thöïc daân) - Vaên thô Ñoâng Kinh nghóa thuïc, vaên thô caùch maïng thôøi kì Maët traän Daân chuû … vaên thô laø phöông tieän tuyeân truyeàn tö töôûng yeâu nöôùc vaø caùch maïng…, vaên hoïc caùch maïng ñaùnh thaúng vaøo luõ thöïc daân vaø beø luõ tay sai, khaùt voïng ñoäng laäp, tinh thaàn ñaáu tranh vaø nieàm tin vaøo töông lai taát thaéng cuûa caùch maïng….Taùc giaû: Phan Boäi Chaâu, Nguyeãn Aùi Quoác, Toá Höõu, Soùng Hoàng… => Caùc boä phaän vaên hoïc taùc ñoäng qua laïi, coù khi chuyeån hoaù laãn nhau ñeå cuøng phaùt trieån. 3)-Vaên hoïc phaùt trieån vôùi toác ñoä heát söùc nhanh choùng - Vaên hoïc giai ñoaïn naøy phaùt trieån mau leï, ñoàng loaït vôùi nhöõng thaønh töïu röïc rôõ veà soá löôïng laãn chaát löôïng. - Nguyeân nhaân : + Söï thay ñoåi lôùn veà kinh teá, vaên hoùa xaõ hoäi. + Söùc soáng maõnh lieät cuûa vaên hoïc daân toäc. II.- NHÖÕNG THAØNH TÖÏU CHUÛ YEÁU CUÛA VAÊN HOÏC VIEÄT NAM TÖØ ÑAÀU TK XX → 1945:

1)-Noäi dung: Keá thöøa, phaùt huy truyeàn thoáng, tö töôûng lôùn cuûa vaên hoïc daân toäc laø loøng yeâu nöôùc, tinh thaàn nhaân ñaïo vaø söï ñoùng goùp môùi cuûa thôøi ñaïi laø tinh thaàn daân chuû. Tinh thaàn daân chuû: quan taâm ñeán nhöõng con ngöôøi bình thöôøng trong xaõ hoäi, taàng lôùp nhaân nhaân daân cöïc khoå laàm than, toá caùo aùp böùc baát coâng, theå hieän khaùt voïng maõnh lieät cuûa moãi caù nhaân… 2)- Hình thöùc: - Tieåu thuyeát vaø truyeän ngaén, phoùng söï, thô ca, lí luaän pheâ bình… + Tieåu thuyeát hieän ñaïi xoaù boû nhöõng ñaëc ñieåm cuûa vaên hoïc trung ñaïi. Noù laáy tính caùch nhaân vaät laøm trung taâm, xaây döïng tính caùch hôn laø coát truyeän, ñi saâu vaøo theá giôùi noäi taâm nhaân vaät. Caùch keå chuyeän töï nhieân linh hoaït. Lôøi vaên töï nhieân gaàn vôùi lôøi aên tieáng noùi haèng ngaøy. + Thô môùi phaù boû tính quy phaïm chaët cheõ vaø heä thoáng öôùc leä cuûa thô trung ñaïi, laø tieáng noùi cuûa caùi toâi caù nhaân tröôùc taïo vaät vaø cuoäc ñôøi, caùi toâi ñöôïc giaûi phoùng veà tình caûm, caûm xuùc… Ghi nhôù trang 91 Caâu hoûi öùng duïng: 1- Mieâu taû vaø giaûi thích nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa VH XX – 1945? 2- Phaân tích vaø ñaùnh giaù thaønh töïu cuûa vaên hoïc thôøi kyø naøy? (tö töôûng, ngheä thuaät).

 Tuaàn 9 Tieát 36

VIEÁT BAØI LAØM VAÊN SOÁ 3 : NGHÒ LUAÄN VAÊN HOÏC A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Bieát vaän duïng thao taùc laäp luaän phaân tích vaø so saùnh trong vaên nghò luaän - Vieát ñöôïc baøi vaên nghò luaän veà moät vaán ñeà vaên hoïc B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng

C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, luyeän taäp D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS

Yeâu caàu caàn ñaït

Ñeà baøi 1: So saùnh taøi saéc cuûa Thuyù Vaân vaø Thuyù Kieàu trong ñoaïn trích SGK Baøi vieát caàn ñaûm baûo caùc yù sau: 1.Veû ñeïp Thuyù Vaân - Nhan saéc: phuùc haäu, ñoan trang. Nuï cöôøi töôi taén nhö hoa, tieáng noùi trong nhö ngoïc. Toùc meàm, boùng möôït “maây thua”, laøn da traéng khieán tuyeát phaûi nhöôøng - Ngheä thuaät so saùnh khieán böùc chaân dung nhaân vaät hieän ra roõ neùt: khuoân maët, neùt ngaøi, gioïng noùi, maùi toùc, laøn da… =>Veû ñeïp cao sang, quyù phaùi gaàn guõi vôùi thieân nhieân - Döï baùo cuoäc soáng bình laëng, eâm aû 2.Veû ñeïp cuûa Kieàu - Veû ñeïp saéc saûo, maën maø, caû veà trí tueä vaø taâm hoàn - Nhan saéc: maét trong nhö laøn nöôùc muøa thu, chaân maøy xanh nhö raëng níu muøa xuaân… Veû ñeïp ñeán noãi hoa phaûi ghen, lieãu phaûi hôøn - Taøi naêng: thoâng minh, taøi hoa, taøi thô vaên hoaï, ñaøn… - Döï baùo moät soá phaän baát thöôøng… Ñeà baøi 2: SGK Baøi vieát caàn ñaûm baûo caùc yù sau: 1.Thôøi ñaïi :Nguyeãn Khuyeán vaø Tuù Xöông ñeàu soáng ôû giai ñoaïn giao thôøi ñoå vôõ, xaõ hoäi phong kieán chuyeån sang thöïc daân nöûa phong kieán 2.Ñieåm gioáng nhau veà noäi dung vaø gioïng ñieäu cuûa hai nhaø thô: - Gioïng ñieäu: caû hai ñeàu mang gioïng traøo phuùng, tröõ tình -Noäi dung: boäc baïch taâm söï yeâu nöôùc thöông nhaø, ñeàu vieát veà noâng thoân, baïn beø, cheá gieãu nhöõng thoùi hö taät xaáu trong xaõ hoäi luùc baáy giôø 3.Ñieåm khaùc nhau cô baûn giöõa Tuù öông vaø Nguyeãn Khuyeán laø gioïng

thô - Gioïng thô cuûa Tuù Xöông: traøo phuùng döõ doäi, quyeát lieät, tieáng cöôøi saâu cay - ÔÛ Nguyeãn Khuyeán laø tieáng cöôøi nheï nhaøng, hoùm hænh, thaâm traàm. => Tuù Xöông thaønh coâng ôû thô traøo phuùng, Nguyeãn Khuyeán thaønh coâng ôû thô tröõ tình. 4.Chöùng minh qua caùc taùc phaåm - Nguyeãn Khuyeán: + Thu ñieáu ñieån hình hôn caû cho muøa thu cuûa laøng caûnh Vieät Nam Baøi thô laø böùc tranh veà muøa thu trong treûo, bình dò vaø tónh laëng. Aån sau böùc tranh aáy laø noãi nieàm cuûa thi nhaân tröôùc caùi haän maát nöôùc + Khoùc Döông Khueâ laø neùn taâm nhangcuûa Nguyeãn Khuyeán daønh cho ngöôøi baïn tri aâm tri kæ. Caû baøi thô laø tieáng khoùc bieät li thoáng thieát, moät tình baïn thuyû chung, chaân thaønh thaém thieát. Ñaèng sau tieáng khoùc ngheïn ngaøo maát baïn laø taâm söï, noãi nieàm nhaân theá cuûa nhaø thô. -Tuù Xöông + Thöông vôï tieâu bieåu cho thô tröõ tình cuûa Tuù Xöông. Vieát veà vôï, oâng baøy toû tình yeâu thöông chaân thaønh, caûm phuïc vaø bieát ôn Gioïng ñieäu vöøa aân tình vöøa hoùm hænh, töï nhieân. + Vònh khoa thi höông: tieâu bieåu cho maûng thô traøo phuùng cuûa Tuù Xöông. Qua baøi thô, taùc giaû ñaû kích cheá ñoä khoa cöû ñöông thôøi, veõ neân moät phaàn veà söï oâ hôïp, nhoán nhaùo cuûa xaõ hoäi thöïc daân phong kieán buoåi ñaàu ñoàng thôøi theå hieän taâm söï cuûa nhaø thô tröôùc tình caûnh ñaát nöôùc.



Tuaàn 10 Tieát 37 – 38 – 39

HAI ÑÖÙA TREÛ ( Thaïch Lam)

A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Tình caûm thöông xoùt cuûa Thaïch Lam ñoái vôùi nhöõng ngöôøi phaûi soáng ngheøo khoå, quaån quanh vaø söï caûm thoâng, traân troïng cuûa nhaø vaên tröôùc mong öôùc cuûa hoï veà moät cuoäc soáng töôi saùng. - Neùt ñoäc ñaùo trong buùt phaùp ngheä thuaät cuûaThaïch Lam qua truyeän ngaén tröõ tình “Hai ñöùa treû” B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, ñoïc saùng taïo… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa GV vaø Yeâu caàu caàn ñaït HS • Kieán thöùc cô baûn :

I.Tìm hieåu chung 1.Taùc giaû: xem SGK trang 94 2.Xuaát xöù : Trích trong truyeän Naéng trong vöôøn – 1938 3.Ñaïi yù , chuû ñeà: - Mieâu taû nhöõng canh ñôøi ngheøo khoå vaø nhöõng mô öôùc bình dò cuûa hoï - Noãi xoùt thöông ñoàng caûm vôùi nhöõng kieáp ngöôøi bò taøn luïi daàn ñi trong ñeâm toái, neâu leân nhöõng khaùt voïng ñoåi ñôøi cuûa hoï II.Ñoïc hieåu 1.Böùc tranh phoá huyeän ngheøo chuyeån daàn veà ñeâm khuya - Thôøi gian :môû ñaàu baèng tieáng troáng thu khoâng ñeå goïi buoåi chieàu vaø keát thuùc baèng ñeâm khuya, con ngöôøi ñi nguû, caû phoá huyeän yeân tónh vaø ñaày boùng toái . Choïn thôøi ñieåm chieàu taø chuyeån veà ñeâm taïo cho ngöôøi ñoïc caûm giaùc baâng khuaâng man maùc - Khoâng gian :Taùc giaû söû duïng raát taøi hoa ngoøi buùt mieâu taû caûnh thieân nhieân buoåi chieàu taø vaø ñeâm khuya moät ngaøy heø nôi phoá huyeän .. Coù aâm thanh aùnh saùng, coù con ñöôøng maáp moâ, coù caùc cöûa haøng hai daõy phoá coù voøm trôøi thaêm thaúm . Trong ñoù tieâu bieåu nhaát laø aâm thanh vaø aùnh saùng . + Aâm thanh : Taùc giaû môû ñaàu baèng aâm thanh tieáng troáng thu

khoâng ñeå goïi buoåi chieàu . Tieáng troáng vang leân gôïi caûm giaùc buoàn man maùc . Tieáng troáng goïi thôøi gian, goïi buoåi chieàu, tieáng ueå oaûi, tuø ñoïng meät nhoïc .Tieáp theo laø vaêng vaúng tieáng eách nhaùi keâu ran ngoaøi ruoäng theo gioù nheï ñöa vaøo . Muoãi baét ñaàu vo ve. Tieáng eách nhaùi , tieáng muoãi nao loøng quaïnh hiu , gôïi ra moät caùi gì ñoù vuïn vaët xaùc xô .Tieáng ngöôøi noùi naêng troø chuyeän nhoû nheï . Vaøo ñeâm khuya tieáng troáng caàm canh ñaùnh tung leân moät tieáng ngaén khoâ khan . Lieàn sau ñoù khi ñoaøn taøu chaïy qua phoá huyeän thì aâm thanh boãng doàn daäp “ tieáng baùnh xe rít maïnh vaøo ghi ,tieáng coøi taøu rít leân , ñoaøn taøu raàm roä ñi tôùi “Caû phoá huyeän nhö böøng tænh naùo nöùc soâi noåi, moät nieàm vui ñoùn ñôïi . Nhöng trong choác laùt nhöõng aâm thanh aáy laïi nhoû daàn nhoû daàn traû phoá huyeän trôû veà vôùi tieáng troáng caàm canh, tieáng choù suûa xa xa, yeân aéng, tónh mòch + Aùnh saùng : Phöông Taây ñoû röïc nhö löûa chaùy vaø nhöõng ñaùm maây hoàng tröôùc maët ñen laïi . Aùnh saùng döôøng nhö dòu ñi nhoeø daàn . Khoaûnh khaéc huy hoaøng röïc rôõ cuûa aùnh saùng baùo hieäu moät aùnh saùng öôùc voïng seõ vuùt leân töø treân ñeâm toái . Tre laøng tröôùc maët ñen laïi thaám veû u toái xa vaéng ñöôïm buoàn . Maøn ñeâm buoâng xuoáng , ñeâm muøa haï eâm nhö nhung . Ñöøông phoá vaø caùc ngoõ chöùa ñaày boùng toái . Voøm trôøi haøng ngaøn ngoâi sao laáp laùnh laãn aùnh saùng cuûa nhöõng con ñom ñoùm bay laø laø treân maët ñaát . Döôùi thaáp toaû maáy quaàng saùng thaân maät : caùi beáp löûa cuûa baùc phôû Sieâu vaø ngoïn ñeøn cuûa chò Tí . Ñaáy laø aùnh saùng cuûa nhöõng cuoäc ñôøi nhoû nhoi nhöng khoâng chòu taét . Ñeán nöûa ñeâm khi ñoaøn taøu ñi qua böøng leân nhöõng quaàng saùng môùi …nuoâi döôõg nhöõng hi voïng. Nhöõng chi tieát mieâu taû khung caûnh phoá huyeän ñang luïi taøn, boùng toái vaø

ñeâm ñen ñang daàn daàn ngöï trò taát caû caûnh vaät laãn con ngöôøi. => Böùc tranh thieân nhieân phoá huyeän yeân tónh thanh bình tuy buoàn nhöng thô moäng . Ngoøi buùt cuûa taùc giaû vöøa hieän thöïc vöøa laõng maïn . Ñaèng sau böùc tranh aáy laø taám loøng thaám ñaãm tình caûm daân toäc, Toå quoác . 2. Hình aûnh cuoäc soáng cuûa con ngöôøi: - Phoá huyeän chæ laø nhöõng con ngöôøi ngheøo khoå lay laét. Ñoù laø maáy ñöùa treû con nhaø ngheøo ñi nhaët nhaïnh thanh nöùa thanh tre hay baát kì caùi gì coù theå duøng ñöôïc cuûa ngöôøi baùn haøng ñeå laïi . - Ñoù laø meï con chò Tí baùn haøng nöôùc caàu may. Cuoäc soáng cô cöïc maø vaãn coøn mong chôø vaøo söï may ruûi. Hình aûnh chò Tí trôû ñi trôû laïi trong taùc phaåm gôïi taû veà nhöõng kieáp ngöôøi nhoû nhoi, lay laét trong ñeâm toái meânh mang cuûa cuoäc ñôøi . - Ñoù laø baø cuï Thi hôi ñieân coù gioïng cöôøi khanh khaùch .Tieáng cöôøi moãi luùc moät nhoû daàn. Baø cuï oan öùc ñieàu gì chaêng, buoàn khoå gì chaêng phaûi laáy röôïu giaûi saàu. Noãi saàu aáy taïo neân boùng toái bao phuû taâm hoàn baø cuï, gôïi leân boùng xeá cuûa cuoäc ñôøi. - Ñoù laø baùc phôû Sieâu baùn phôû . - Ñoù laø gia ñình baùc Xaåm naèm ngoài ngay treân chieáu raùch traûi ra. Thaèng con boø ra ñaát. Caùi thau saét chôø tieàn thöôûng vaãn troáng trô tröôùc maët. Taát caû im lìm chæ coù maáy tieáng ñaøn baàu noåi leân baàn baät, run ray trong boùng ñeâm. Khoâng coù khaùch , hoï laên ra nguû treân ñaát gôïi leân kieáp soáng vaát vöôûng laàm than. Nhöõng ngöôøi phu xe …vaø chò em Lieân => Nhöõng con ngöôøi ngheøo khoå thaân phaän beù moïn heøn keùm. Cuoäc soáng cuûa hoï laø cuoäc möu sinh chaät vaät moøn moûi. Söï soáng

chæ coøn nhö ñoám löûa haét ra yeáu ôùt. Duø cuoäc möu sinh buoàn teû bình laëng nhöng hoï vaãn soáng vaãn chuïm laïi vôùi nhau chia seû nhöõng noãi nieàm ñeå níu giöõ laáy cuoäc soáng khaéc nghieät . Tình ngöôøi ôû ñaây cuõng moäc maïc , baøng baïc khaép thieân truyeän. Nhaø vaên ñaõ mieâu taû chaân thöïc khaùch quan maø ñaày yù nghóa . Caûnh phoá huyeän laø nhöõng mieàn ñôøi bò laõng queân , mieàn ñaát bò cuoäc ñoøi boû queân ñang luïi taøn nhöng hoï vaãn hi voïng mong ñôïi moät caùi gì töôi saùng .. Taám loøng cuûa nhaø vaên nhaïy caûm ñaõ laøm rung ñoäng traùi tim ta. OÂng khoâng chæ chia seû vôùi nhöõng ñau khoå cuûa nhöõng con nguôøi maø coøn ñoàng tình vôùi hoï, hi voïng ñoïi chôø moät ngaøy mai töôi saùng ñeán vôùi hoï. Ñoù laø giaù trò nhaân ñaïo cao caû , buoàn thöông nhöng khoâng beá taéc. 3.Nhaân vaät Lieân : coâ thieáu nöõ tuy gia ñình khoù khaên nhöng nhaân haäu a.Caûnh ngoä cuûa Lieân :Töøng coù cuoäc soáng tuoåi thô vui veû haïnh phuùc nhöng gia ñình sa suùt, boá Lieân maát vieäc, hai chò em Lieân phaûi veà queâ cuøng meï. Meï laøm haøng xaùo , chò em Lieân troâng caùi haøng taïp hoaù nhoû xíu, soáng giöõa phoá huyeän ngheøo thöa vaéng b.Taâm traïng cuûa Lieân - Nhìn caûnh phoá huyeän veà chieàu , Lieân caûm thaáy loøng buoàn man maùc . Nhöng coâ khoâng coâ ñôn tuyeät voïng, taâm hoàn môû roäng quan saùt ñeå yeâu thöông chia seû vôùi nhöõng kieáp ngöôøi ngheøo. Tö theá cuûa Lieân traàm tö tónh laëng ít noùi , soáng ôû beà saâu cuûa caûm xuùc , ña caûm, ña saàu. - Nhìn phieân chôï tan Lieân thaáy treân ñaát chæ coøn voû böôûi , voû thò … Muøi aâm aåm boác leân cuûa ban ngaøy khieán Lieân nghó ñeán muøi rieâng cuûa ñaát =.> Laø tín hieäu cuûa tình queâ maùu thòt thaân thöông gaàn guõi . - Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheøo nôi

phoá huyeän, Lieân raát giaøu loøng caûm thoâng , thöông yeâu vaø traân troïng. Roùt cho cuï Thi cuùt röôïu ñaày. Troâng thaáy nhöõng ñöùa treû con nhaø ngheøo…ñoäng loøng thöông. Nhìn hoï aâm thaàm kieám soáng, Lieân thaàm nhuû “ chöøng aáy con ngöôøi trong boùng toái mong ñôïi moät caùi gì töôi saùng cho söï soábg haèng ngaøy cuûa hoï”. Caùi toâi cuûa nhaø vaên ñaõ hoaù thaân vaøo caùi toâi cuûa nhaân vaät . Nhöõng ngöôøi phuï nöõ ñi vaøo trang vaên cuûa TL bao giôø cuõng roõ raøng coát caùch VN, taâm hoàn VN, nhöõng taám loøng thôm thaûo bieát saên soùc seû chia, hi sinh caû moät ñoøi cho con ngöôøi khoâng giöõ laïi gì cho rieâng mình . - Ñoái vôùi gia ñình vaø caäu em trai nhoû beù , Lieân toû roõ tö caùch cuûa moät coâ gaùi ñaûm ñang, bieát chaêm soùc chu ñaùo, tình chò em ñaäm ñaø . “ Chieác chìa khoùa traùp tieàn …ñeo quaù sôùm vaø daây xaø tích ñeo ôû thaét löng”. Neáu khoâng töøng soáng nhöõng ngaøy thô aáu vaát vaû vaø naëng tróu yeâu thöông, TL khoâng theå vieát ñöôïc nhöõng doøng vaên ñeïp veà ngöôøi chò dòu daøng , giaøu yeâu thöông . Ñoù coøn chính laø taám loøng traân troïng cuûa nhaø vaên ñoái voí chò - AN : ngaây thô nhöng khoâng coù nghóa laø khoâng caûm nhaän rieâng . An cuõng mô hoà caûm nhaän ñöôïc caùi baàu khoâng khí cuûa phoá huyeän .Tröôùc luùc ñi nguû cuõng daën chò ñaùnh thöùc khi taøu ñeán . An ñôïi taøu ñôïi aùnh saùng . Khi chò goïi daäy laäp töùc nhoûm daäy duïi maét tænh haún . An cuõng raát theøm ñoâng vui oàn aøo soâi ñoäng, An caûm nhaän cuoäc soáng moøn moûi cuõng muoán höôùng tôùi cuoäc soáng khaùc - Taâm traïng chôø taøu cuûa An vaø Lieân : + Khaéc khoaûi thao thöùc, hoài hoäp mô moäng, baâng khuaâng, löu luyeán khoâng phaûi vì ñôïi loäc maø vì con taøu

seõ mang ñeán moät theá giôùi khaùc, töng böøng sang troïng , huyeân naùo vui veû . + Hình aûnh ñoaøn taøu, aâm thanh, aùnh saùng …Tieáng doàn daäp, tieáng xe rít maïnh vaøo ghi, caùc toa ñeøn saùng tröng. + YÙ nghóa: Chôø taøu laø chôø moät nieàm hi voïng, moät theá giôùi ñaùng soáng haïnh phuùc; queân ñi thöïc taïi taêm toái eâ cheà, khao khaùt ñoåi ñôøi. => Caûnh ñoaøn taøu ñi qua phoá huyeän mang moät thoaùng roän raõ, laøm caûnh phoá huyeän thay ñoåi. Boùng toái taïm nhöôøng choã cho aùnh saùng . Aùnh saùng vui veû, huyeân naùo ñi qua ñeå laïi nhöõng dö aâm dö vò buoàn cho phoá huyeän .Hình aûnh ñoaøn taøu trôû thaønh quaàng saùng, trôû thaønh tia hi voïng thoåi buøng leân treân boùng toái meânh mang, loeù saùng nhöõng cuoäc ñôøi nhoû beù => Hình töôïng nhaân vaät Lieân tieâu bieåu cho nhöõng thieáu nöõ VN tröôùc CMTT tuy phaûi ñoái maët vôùi khoù khaên tuø ñoïng nhöng raát nhaân haäu, luoân khao khaùt veà cuoäc ñôøi ngaøy mai töôisaùng . * Ngheä thuaät - Truyeän khoâng coù coát truyeän, nhaø vaên chuû yeáu khai thaùc theá giôùi noäi taâm nhaân vaät - Ngoân ngöõ ngheä thuaät tinh teá, ñieâu luyeän, khaû naêng dieãn taû chính xaùc theá giôùi noäi taâm cuûa nhaân vaät - Gioïng vaên nheï nhaøng trong saùng. - Truyeän thöôøng coù xung ñoät, kòch tính nhöng truyeän ngaén cuûa Thaïch Lam laïi nhö moät baøi thô eâm aùi nheï nhaøng, trong saùng, man maùc. OÂng luoân höôùng veà ngöôøi ngheøo, caûm thoâng vôùi noãi khoå ñau cuûa hoï, nhöng khoâng taäp trung laø noåi baät maâu thuaãn giai caáp. III.KEÁT LUAÄN Truyeän ngaén aám aùp tình ngöôøi, ñaäm ñaø maøu saéc daân toäc . Vieát veà nhöõng cuoäc ñôøi buoàn chaùn beá taéc, mieâu taû böùc tranh thieân nhieân ,nhaø vaên baøy toû

tình yeâu queâ höông man maùc, ñoàng thôøi baøy toû noãi xoùt thöông nieàm traân troïng ñoái vôùi nhöõng con nguôøi Truyeän ngaén thaám ñaãm chaát thô , yeâu toá hieän thöïc vaø laõng maïn keát hôïp haøi hoaø, nhaân vaät ñöôïc khaéc hoaï tinh teá vôùi nhöõng tình caûm phong phuù , ngoân ngöõ, chi tieát chon loïc . Truyeän khoâng coù coát truyeän khoâng coù tình huoáng gay caán nhöng vaãn haáp daãn.

A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC - Tình caûm thöông xoùt cuûa Thaïch Lam ñoái vôùi nhöõng ngöôøi phaûi soáng ngheøo khoå, quaån quanh vaø söï caûm thoâng, traân troïng cuûa nhaø vaên tröôùc mong öôùc cuûa hoï veà moät cuoäc soáng töôi saùng. - Neùt ñoäc ñaùo trong buùt phaùp ngheä thuaät cuûaThaïch Lam qua truyeän ngaén tröõ tình “Hai ñöùa treû” B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV, thieát keá baøi giaûng C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH : keát hôïp caùc hình thöùc trao ñoåi, thaûo luaän, ñoïc saùng taïo… D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: - OÅn ñònh, kieåm tra baøi cuõ - Vaøo baøi môùi

 Tuaàn 11 Tieát 43

Luyeän taäp thao taùc laäp luaän so saùnh A.Muc tieâu baøi hoïc: -Giuùp hoïc sinh bieát vaän duïng laäp luaän so saùnh ñeå laøm saùng toû moät yù kieán ,moät quan ñieåm. B.Caùch thöùc tieán haønh: -Gôïi tìm + Trao ñoåi + Thaûo luaän + Thöïc haønh. C.Phöông tieän thöïc hieän:Saùch giaùo khoa + Saùch giaùo vieân + Giaùo aùn. D.Tieán trình daïy hoïc : - Kieåm tra baøi cuõ - Giôùi thieäu baøi môùi.

Hoaït ñoäng cuaû Giaùo vieân vaø Hoïc sinh -Hoc sinh ñoïc

Yeâu caàu caàn ñaït

I.Baøi taäp vaän duïng laäp luaän, so saùnh

vaên baûn saùch giaùo khoa

Baøi 1:Tình caûm khi veà thaêm queâ höông trong 2 baøi thô: -Caû 2 taùc giaû ñeàu rôøi queâ khi coøn treû vaø trôû veà queâ luùc tuoåi giaø. -Trôû laïi An Nhôn tuoåi lôùn roài. -Khi hoï trôû veà, hoï ñeàu trôû thaønh ngöôøi xa laï ngay treân chính queâ höông mình. -Treû con nhìn laï khoâng chaøo -Hoûi raèng khaùch ôû choán naøo laïi chôi -Baïn beø ngaøy nhoû chaúng coøn ai Theo thôøi gian quan heä ñaõ coù nhieàu bieán -Giaùo vieân ñoåi nhöng ngöôøi ñaõ ñi xa nay trôû veà vaãn höôùng daãn ngaäm nguøi thöông nhôù. Ñoù laø neùt ñeïp hoïc sinh ruùt ra töông ñoàng cuaû 2 nhaø thô. nhaän xeùt. Baøi 2 : -Caùc giai đoạkhaùc nhau:ban ñaàu thu hoaïch coøn ít,veà sau seõ thu hoaïch nhieàu hôn -Hoïc haønh cuõng vaäy,vieäc hoïc seõ daàn daàn tieán boä  caàn phaûi kieân nhaãn. Baøi 3:So saùnh ngoân ngöõ thô Hoà Xuaân Höông vaø Baø Huyeän Thanh Quan. Gioáng nhau: -Hoïc sinh tìm -Cuøng laø thô baûy chöõ taùm caâu nhöõng töø ngöõ -Ñeàu gieo vaàn vaø tuaân thuû ñuùng luaät trong ngoân ñoâi (caâu 3+ 4 vaø 5 +6 ) ngöõ sinh hoaït Khaùc nhau: vaø töø Haùn -Thô Hoà Xuaân Höông duøng ngoân ngöõ haèng Vieät ôû 2 baøi ngaøy,chæ moät caâu coù töø Haùn Vieät. thô. -Thô Baø Huyeän Thanh Quan duøng nhieàu töø Haùn Vieät  phong caùch khaùc: -Hoà Xuaân Höông:bình daân,gaàn guõi tinh nghòch nhöng hieåm hoùc -Baø Huyeän Thanh Quan: trang nhaõ, ñaøi caùc trí thöùc thöôïng löu. -Keát luaän: Ngoân ngöõ laø yeáu toá cô baûn cuaû vaên hoïc Moïi söï saùng taïo cuaû nhaø vaên, nhaø thô ñeàu baét nguoàn töø ngoân ngöõ. II\Ñoïc theâm :Saùch giaùo khoa_trang 117

 Tuaàn 11 Tieát 44

Luyeän taäp vaän duïng keát hôïp thao taùc Laäp luaän:phaân tích vaø so saùnh.

A.Muïc tieâu baøi hoïc: -Cuûng coá kieán thöùc vaø kó naêng cô baûn veà laäp luaän phaân tích vaø laäp luaän so saùnh. -Vaän duïng vaø thao taùc vaøo baøi vaên nghò luaän veà ñôøi soáng chính trò hoaëc vaên hoïc. B.Caùch thöùc tieán haønh: -Traû lôøi caâu hoûi vaø thaûo luaän. C.Phöông tieän thöïc hieän: Saùch giaùo khoa+Saùch giaùo vieân+Giaùo aùn. D.Tieán trình daïy hoïc: -Kieåm tra baøi cuõ. -Giôùi thieäu baøi môùi.

Hoaït ñoäng cuaû giaùo vieân vaø hoïc sinh

Yeâu caàu caàn ñaït

I.Ñoïc ñoaïn trích vaø traû lôøi caâu hoûi: -Ñoaïn vaên treân söû duïng thao taùc phaân tích .Taùc giaû phaân tích söï töï kieâu töï ñaïi laø khôø daïi,laø thoaùi boä.Bôûi ôû ñôøi coøn coù nhieàu ngöôøi hay vaø gioûi hôn mình. -Keát hôïp thao taùc so saùnh ñeå coù moät keát caáu chaët cheõ. -Keát luaän: -Hoïc sinh ruùt Vaên nghò luaän thöôøng keát hôïp 2 thao ra keát luaän. taùc treân. Chæ 1 trong 2 thao taùc treân ñoùng giöõ nhieäm vuï hoå trôï cho thao taùc chuû ñaïo. Phaûi caên cöù vaøo muïc ñích nghò luaän ñeå xaùc ñònh ñeå xaùc ñònh thao taùc naøo ñoùng vai troø chuû ñaïo,coù caàn keát hôïp 2 thao taùc khoâng. II.Luyeän taäp: -Vieát moät ñoaïn vaên baøn veà moät trong nhöõng neùt ñeïp cuaû ñoaïn thô sau: Gioù theo loái gioù maây ñöôøng maây Doøng nöôùc buoàn thu hoa baép lay Thuyeàn ai ñaäu beán soâng traêng ñoù Coù chôû traêng veà kòp toái nay. -Ñaây thoân Vó Daï_Haøn Maïc Töû -Yeâu caàu:Vaän duïng laäp luaän so saùnh vaø phaân tích. * Daøn yù cuï theå: -Giaùo vieân gôïi -Ñoaïn thô mang ñeán caûnh ñeïp thô moäng yù_Hoïc sinh tìm cuaû soâng nöôùc ñeâm traêng trong noãi buoàn hình aûnh cuï baâng khuaâng gôïi nhôù: theå vaø phaân Hình aûnh gôïi caûm giaùc buoàn( hai caâu tích 2 caâu thô. ñaàu) Noãi nhôù ñöa ta veà ñeâm traêng treân -Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh ñoïc vaên baûn saùch giaùo khoa.

soâng nuôùc thô moäng( hai caâu sau). -Coù theå so saùnh ñeå laøm noåi baät veû ñeïp cuaû ñoaïn thô. III.Cuûng coá: -Tìm moät ñoaïn vaên hay coù söï keát hôïp 2 thao taùc treân.



Tuaàn 12 Tieát 45 – 46 Troïng Phuïng)

Haïnh Phuùc Moät Tang Gia (Trích Soá ñoû- Vuõ

A.Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp hoïc sinh hieåu: -Baûn chaát loá laêng ñoài baïi cuaû xaõ hoäi tö saûn thaønh thò nhöõng naêm tröôùc caùch maïng thaùng taùm. -Ngheä thuaät traøo phuùng ñaëc saéc qua ñoaïn trích. B.Caùch thöùc tieán haønh:Traû lôøi caâu hoûi + Thaûo luaän. C.Phöông tieän thöïc hieän:Saùch giaùo khoa+Saùch giaùo vieân+Giaùo aùn. D.Tieán trình daïy hoïc: +Kieåm tra baøi cuõ. +Giôùi thieäu baøi môùi. Hoaït ñoäng Yeâu caàu caàn ñaït

cuaû Giaùo vieân vaø Hoïc sinh -Hoïc sinh ñoïc tieåu daãn saùch giaùo khoa.

-Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh gaïch nhöõng yù chính trong saùch giaùo khoa.

I.Tìm hieåu chung: 1.Taùc giaû: -1912-Haø Noäi. -Queâ Höng Yeân. -Xuaát thaân gia ñình ngheøo. -Laø moät ngöôøi bình dò,ngöôøi cuaû khuoân pheùp,cuaû neà neáp. -Caêm gheùt xaõ hoäi thöïc daân nöaû phong kieán ñöông thôøi. -Chaêm hoïc,coù söùc saùng taïo doài daøo phong phuù. -Khoâng ñaày 10 naêm caàm buùt (19301939),nhöng ñaõ cho ra ñôøi moät khoái löôïng taùc phaåm phong phuù goàm nhieàu theå loaïi:kòch,truyeän ngaén,phoùng söï,tieåu thuyeát. Ví duï: Gioâng toá,soá ñoû-tieåu thuyeát. Caïm baãy ngöôøi,côm thaày côm coâphoùng söï -Oâng ñöôïc meänh danh laø “oâng vua phoùng

-Hoïc sinh toùm taét taùc phaåm theo saùch giaùo khoa.

-Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh gaïch moät soá caâu tieâu bieåu mang tính traøo phuùng. -Vì sao moïi nguôøi ñeàu haïnh phuùc? -Daãn chöùng:saùch giaùo khoa.

söï cuaû Baéc Kì”vaø laø nhaø vaên hieän thöïc suaát saéc giai ñoaïn 1936-1939. 2.Tieåu thuyeát “Soá ñoû” -Vieát naêm 1936. -Soá ñoû laø taùc phaåm tieâu bieåu nhaát cuaû Vuõ Troïng Phuïng. -Taùc phaåm laø moät taáu tuoàng haøi kòch lôùn. -Qua soá ñoû baèng ngoøi buùt traøo phuùng baäc thaày nhaø vaên ñaû kích saâu cay caùi xaõ hoäi thöïc daân thaønh thò ñang chaïy theo loái soáng nhoá nhaêng ñoài baïi ñöông thôøi. II.Ñoïc_hieåu vaên baûn:Ñoaïn trích “haïnh phuùc cuaû moät tang gia”. 1.Vò trí ñoaïn trích: -Chöông XV cuaû taùc phaåm -Tröôùc ñoaïn trích Xuaân voâ tình gaây ra caùi cheát cuaû cuï toå. 2.Yù nghiaõ tieâu ñeà: -Phaûn aùnh ñuùng moät söï thaät miaû mai haøi höôùc:con chaùu cuaû ñaïi gia ñình naøy thaät söï sung söôùng haïnh phuùc khi cuï toå cheát .Ñaây laø tình huoáng traøo phuùng chính yeáu cuaû chöông truyeän. 3.Haïnh phuùc cuaû moät gia ñình baát hieáu: -Caùi cheát cuaû cuï toå chaúng laøm nhoû moät gioït nöôùc maét thöông tieác maø laïi laøm cho nhieàu ngöôøi sung söôùng ,thoaû maõn vaø haïnh phuùc:  Cuï Hoàng:con trai tröôûng: -Chæ mô maøng nhaém nghieàn maét nghó luùc ñöôïc maëc aùo xoâ gai,luï khuï choáng gaäy,vöaø ho khaïc vöøa khoùc meáu maùo. -Lo tang leã cho cha maø chæ lo haïnh phuùc cho con gaùi uùt.  Vaên Minh:Con trai cuï Hoàng_chaùu ñích toân cuaû cuï toå môùi qua ñôøi: -Ñaây laø dòp ñeå laêng xe moát quaàn aùo ôû tieäm may Aâu hoaù. -Sung söôùng vaø haïnh phuùc vì “caùi chuùc thö kia seõ ñi vaøo thôøi kì thöïc haønh chöù khoâng coøn laø lí thuyeát vieãn voâng”. -Lo laéng phaûi ñoái xöû vôùi Xuaân toùc ñoû sao cho phaûi…  Coâ Tuyeát:Chaùu gaùi noäi cuï coá Hoàng: -Lo vì khoâng thaáy baïn tình ñaâu. -Aùo tang laø moät”boä y phuïc ngaây thô hôû caû naùch vaø nöaû vuù”  Oâng Phaùn moïc söøng:

-Vui möøng voâ keå vì seõ ñöôïc chia theâm gia taøi bôûi ñoâi söøng voâ hình treân ñaàu…  Xuaân toùc ñoû -Cuï toå cheát , danh söï cuaû Xuaân caøng ñöôïc ñeà cao.  Baïn thaân cuaû cuï Hoàng: -Raát sung söôùng vì ñaây laø dòp ñeå khoe -Hoïc sinh nhaän saâu ,khoe sia, khoe huaân chöông. xeùt caûnh  Ñaùm trai thanh gaùi lòch ñaùm ma. - Coù dòp ñeå heïn hoø nhau.. Toùm laïi:Qua caùc chaân dung bieán hoaï suaát saéc taùc giaû ñaõ laät taåy boä maët giaû doái bòp bôïm cuaû nhöõng keû baát taøi trong xaõ hoäi nhoá nhaêng ñöông thôøi. -Hoïc sinh neâu 4.Caùch ñaùm tang: nhaän xeùt veà -Nhö moät ñaùm röôùc: ngheä thuaät -Kieäu baùt coáng. qua moät soá -Lôïn quay ñi loïng. chi tieát cu theå. -Keøn ta, keøn taây , keøn taøu. -300 caâu ñoái ,vaøi traêm ngöôøi ñi ñöa. -Ñaùm ma ñi ñeán ñaâu laøm huyeân naùo ñeán ñaáy,”thaät laø moät ñaùm ma to taùt coù theå laøm ngöôøi cheát naèm trong quan taøi cuõng phaûi mæm cuôøi sung söôùng,neáu khoâng gaät guø caùi ñaàu”. -Nguôøi ñi ñöa ñaùm:cöôøi, noùi, bình phaåm nhau, heïn hoø, cheâ bai…ai cuõng coù “ veû maët buoàn raàu cuaû ngöôøi ñöa ñaùm ma”. 5.Ngheä thuaät: -Ngheä thuaät traøo phuùng thoâng qua caùc thuû phaùp: ñoái laäp,cöôøng ñieäu, noùi ngöôïc, noùi miaû. III.Cuûng coá:Hoïc sinh ñoïc vaø hoïc phaàn tham khoaû saùch giaùo khoa. IV.Caâu hoûi traéc nghieäm: 1)Taùc giaû Vuõ Troïng Phuïng laø nhaø vaên suaát saéc cuaû doøng: a) Vaên hoïc laõng maïng c) Vaên hoïc hieän thöïc b) Vaên hoïc caùch maïng pheâ phaùn d) Caû 3 ñeàu ñuùng 2)Nhaân vaät”luoâm thuoäm trong chieác aùo thung trang”laø: a) Cuï Hoàng c) Oâng Phaùn moïc söøng b) Vaên Minh d) Caäu Tuù taân 3)Doøng vaên mieâu taû Xuaân toùc ñoû”tình côø gaây ra caùi cheát cuaû oâng cuï giaø ñaùng cheát”duøng ngheä thuaät: a) Noùi quaù c) Noùi ngöôïc b) Haøi höôùc d) Caû 3 ñeàu ñuùng 4)Vuõ Troïng Phuïng sinh naêm: a) 1912 b) 1913

c) 1914 d) 1915 5)Tieåu thuyeát naøo cuaû taùc giaû Vuõ Troïng Phuïng: a) Vôõ bôø c) Gioâng toá b) Böôùc ñöôøng cuøng d) Taét ñeøn Ñaùp aùn: Caâu 1: c 4:a 2:d 5:c 3:b

 

Tuaàn 12 Tieát 47

Phong caùch ngoân ngöõ baùo chí A.Muïc tieâu baøi hoïc -Giuùp hoïc sinh nhaän roõ ñaëc ñieåm cuaû ngoân nhöõ baùo chí vaø taùc phaåm ngoân ngöõ baùo chí -Coù caùc khaû naêng vieát tin, phaân tích baøi bình luaän hay phoùng söï baùo chí. B.Caùch thöùc tieán haønh: -Traû lôøi caâu hoûi vaø thaûo luaän. C.Phöông tieän thöïc hieän: Saùch giaùo khoa+Saùch giaùo vieân+Giaùo aùn. D.Tieán trình daïy hoïc: -Kieåm tra baøi cuõ. -Giôùi thieäu baøi môùi.

Hoaït ñoäng cuaû giaùo vieân vaø hoïc sinh

Yeâu caàu caàn ñaït

Tieát 1 I\Tìm hieåu chung: -Hoïc sinh ñoïc 1.Vaên baûn baùo chí vaên baûn a)Baûn tin saùch giaùo -Coù thôøi gian , ñiaï ñieåm. khoa vaø nhaän -Söï kieän chính xaùc ngaén goïn xeùt töøng ñoaïn -Thoâng tin ñöôïc vaäp nhaät kòp thôøi vaên b)Phoùng söï: Thöïc chaát laø baûn tin nhöng ñöôïc môû roäng phaàn töôøng thuaät chi tieát söï kieän vaø mieâu taû baèng hình aûnh. c)Tieåu phaåm: laø moät theå loaïi baùo chí goïn nheï, thöôøng coù thaùi ñoä miaû mai, chaâm bieám nhöõng ñieàu xaûy ra trong cuoäc soáng. Vaên baûn baùo chí goàm :baûn tin phoùng söï, tieåu phaåm, phoûng vaán trao ñoåi yù kieán, bình luaän…. Baùo chí toàn taïi ôû caùc daïng : -Baùo vieát -Baùo noùi -Baùo hình 2.Ngoân ngöõ baùo chí -Moãi theå loaïi yeâu caàu rieâng veà söû duïng ngoân ngöõ -Ngoân ngöõ baùo chí laø ngoân ngöõ duøng ñeå thoâng baùo tin töùc thôøi söï trong nöôùc vaø -Hoïc sinh laøm quoác teá, phaûn aùnh chính kieán vaø dö luaän baøi taäp trong quaàn chuùng. Baùo chí thuùc ñaåy söï phaùt trieån saùch giaùo cuaû xaõ hoäi moät caùch tích cöïc. khoa-131 Luyeän taäp Baøi taäp 3 -Yeâu caàu: ñeå vieát moät tin ngaén phaûn

Tieát 2: -Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh töø vaên baûn baùo chí.

aùnh tình hình hoïc taäp ôû lôùp, caàn coù caùc yeáu toá sau: Thôøi gian Ñiaï ñieåm Söï kieän Yù kieán veà söï kieän aáy II\Caùc phöông tieän dieãn ñaït vaø ñaëc tröng cuaû ngoân ngöõ baùo chí: 1.Caùc phöông thöùc dieãn ñaït a)Veà töø vöïng -Töø vöïng phong phuù -Moãi theå loaïi baùo chí coù moät lôùp töø vöïng rieâng b)Veà ngöõ phaùp -Caâu vaên ña daïng, ngaén goïn maïch laïc ñeå thoâng tin chính xaùc. c)Veà caùc bieän phaùp tu töø -Khoâng haïn cheá caùc bieän phaùp tu töø töø vöïng vaø cuù phaùp -Vôùi baùo noùi: phaùt aâm roõ raøng ,khuùc trieát. 2.Ñaëc tröng baùo chí -Tính thoâng tin thôøi söï -Tính ngaén goïn -Tính sinh ñoäng haáp daãn III\Cuûng coá -Hoïc sinh hoïc phaàn ghi nhôù

 Tuaàn 13 Tieát 49

Moät soá theå loaïi vaên hoïc: thô, truyeän A.Muïc ñích yeâu caàu: Giuùp hoïc sinh -Nhaän bieát ñöôïc loaïi vaø theå trong vaên hoïc: -Hieåu khaùi quaùt ñaëc ñieåm cuaû moät soá theå loaïi vaên hoïc B.Caùch thöùc tieán haønh:Thaûo luaän + traû lôøi caâu hoûi C.Phöông tieän thöïc hieän:Saùch giaùo khoa + saùch giaùo vieân + giaùo aùn. D.Tieán trình daïy hoïc : -Kieåm tra baøi cuõ -Giôùi thieäu baøi môùi .

Hoïc ñoäng cuaû Hoïc sinh vaø Giaùo vieân

Yeâu caàu caàn ñaït

I\Tìm hieåu chung

-Hoc sinh ñoïc vaên baûn saùch giaùo khoa

1.Loaïi theå vaên hoïc -Loaïi : laø phöông thöùc toàn taïi chung -Theå : laø söï hieän thöïc hoaù cuaû loaïi Taùc phaåm vaên hoïc coù 3 loaïi: -Tröõ tình( laáy caûm xuùc, suy nghó con ngöôøi laøm ñoái töôïng theå hieän chuû yeáu ) -Töï söï ( duøng lôøi keå , lôøi mieâu taû ñeå xaây döïng coát truyeän khaéc hoaï tính caùch nhaân vaät, döïng leân böùc trnh ñôøi soáng). -Kòch : thoâng qua lôøi thoaïi vaø haønh ñoäng cuaû caùc nhaân vaät maø taùi hieän xung ñoät xaõ hoäi 2.Caùc theå tieâu bieåu: a)Thô: -Giaùo vieân -Laø moät theå loaïi vaên hoïc coù phaïm vi phoå höôùng daãn bieán roäng, saâu _ra ñôøi sôùm. hoïc sinh laáy -Laø caûm xuùc maõnh lieät cuaû con ngöôøi daãn chöùng tröôùc cuoäc ñôøi. cho töøng yù. -Ñaëc tröng cô baûn: Noäi dung tröõ tình -Hoïc sinh ñoïc Ngoân ngöõ giaøu nhòp ñieäu saùch giaùo -Caùc kieåu loaïi thô khoa ñeå hieåu Thô tröõ tình roõ töøng loaïi Thô töï söï thô Thô traøo phuùng -Yeâu caàu veà b)Truyeän ñoïc thô: Ñaëc tröng cuaû truyeän Caàn bieát roõ -Laø loaïi vaên töï söï, phaûn aùnh ñôøi soáng teân baøi mang tính khaùch quan . thô,teân taùc -Caùc söï kieän, bieán coá , tình tieát xaûy ra giaû naêm xuaát lieân tieáp nhau taïo neân coát truyeän nhaèm baûn,hoaøn khaéc hoaï tính caùch ,soá phaän cuaû töøng nhaân caûnh saùng vaät. taùc -Phaïm vi mieâu taû khoâng gian ,thôøi gian Caûm nhaän yù khoâng haïn cheá thô qua caâu -Ngoân ngöõ linh hoaït gaàn vôùi ngoân ngöõ chöõ hình aûnh ñôøi soáng. nhòp ñieäu Yeâu caàu veà ñoïc truyeän: Lí giaûi ñaùnh -Tìm hieåu boái caûnh xaõ hoäi , hoaøn saûnh giaù saùng taùc. -Phaân tích coát truyeän -Hoïc sinh ñoïc -Phaân tích nhaân vaät vaên baûn -Xaùc ñònh giaù trò tö töôûng ngheä thuaät cuaû saùch giaùo truyeän khoa II\Cuûng coá :Hoïc sinh hoïc ghi nhôù saùch giaùo khoa III\Luyeän taäp Baøi 1: Taû caûnh -Khoâng gian môû roäng

-Giaùo vieân höôùng daãn ñeå hoïc sinh nhaän xeùt qua töøng caâu thô.

-Duøng caùi ñoäng ñeå taû caùi tónh mòch,eâm aùi cuaû laøng queâ. Taû tình: Taû caûnh ñeå nguï tình Ngoân ngöõ:Giaøu hình töôïng



Tuaàn 13 Tieát 50 – 51

Chí Pheøo Nam Cao

A.Muïc tieâu baøi hoïc: Giuùp hoïc sinh : -Naém ñöôïc nhöõng neùt chính veà con ngöôøi, quan ñieåm ngheä thuaät,caùc ñeà taøi chính vaø phong caùch ngheä thuaät cuaû Nam Cao. -Hieåu vaø phaân tích ñöôïc caùc nhaân vaät chính,ñaëc bieät laø nhaân vaät Chí Pheøo, qua ñoù cho ta thaáy ñöôïc giaù trò hieän thöïc vaø giaù trò nhaân ñaïo saâu saéc,môùi meû cuaû taùc phaåm. -Thaáy ñöôïc moät soá neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät cuaû taùc phaåm nhö ñieån hình hoaù nhaân vaät, mieâu taû taâm lyù, ngheä thuaät traàn thuaät vaø ngoân ngöõ ngheä thuaät. B.Caùch thöùc tieán haønh:Thaûo luaän + traû lôøi caâu hoûi C.Phöông tieän thöïc hieän:Saùch giaùo khoa + saùch giaùo vieân + giaùo aùn. D.Tieán trình daïy hoïc : -Kieåm tra baøi cuõ -Giôùi thieäu baøi môùi .

Hoïc ñoäng cuaû Hoïc sinh vaø Giaùo vieân

Yeâu caàu caàn ñaït

Phaàn 1 : Taùc giaû I\ Tìm hieåu chung: 1.Tieåu söû: -Teân thaät laø Traàn Höuõ Tri -Sinh 29.10.1917 -Queâ laøng Ñaïi Hoaøng_xaõ Hoaø Haäu _Lí Nhaân_Haø Nam -Xuaát thaân gia ñình noâng daân . -Queâ oâng laø moät vuøng chieâm truõng quanh naêm ngheøo ñoùi laïi bò boùc loät naêng neà. -Hoïc heát baäc thaønh chung ,oâng theo moät ngöôøi caäu vaøo Saøi Goøn. Nhöng sau ñoù do ñau oâng phaûi trôû veà queâ soáng vaát vöôûng baèng ngheà daïy hoïc, vieát vaên, coù luùc phaûi

soáng nhôø vôï. -1943 oâng tham gia hoäi vaên hoùa cöuù quoác -1946 tham gia ñoaøn quaân Nam Tieán -1947 leân chieán khu Vieät Baéc laøm coâng taùc vaên ngheä -11.1951 oâng hi sinh trong chuyeán coâng taùc trong chuyeán coâng taùc vaøo vuøng ñòch haäu. 2.Con ngöôøi Nam Cao -Beà ngoaøi laïnh luøng,ít noùi nhöng coù ñôøi soáng noäi taâm phong phuù, luoân nghieâm khaéc vôùi chính mình. -Coù taám loøng ñoân haäu,chan chöaù tình -Hoïc sinh tìm thöông,ñaëc bieät gaén boù saâu naëng vôùi queâ daãn chöùng höông nhaát laø nhöõng ngöôøi noâng daân Taùc trong taùc phaåm cuaû oâng chan chöùa tinh thaàn nhaân phaåm ñôøi ñaïo cao caû. thöaø. 3.Quan ñieåm ngheä thuaät : -Nhìn thaúng vaøo söï thaät taøn nhaãn môû loøng ñoùn nhaän moïi rung ñoäng cuaû cuoäc ñôøi, noùi leân noãi cuøng quaãn cuaû nhaân vaät,ñoaïn tuyeät vôùi nhöõng saùng taùc laõng maïn, tìm ñeán chuû nghiaõ hieän thöïc, “ngheä -Giaùo vieân thuaät vò nhaân sinh” giôùi thieäu 1 -Nam Cao khaúng ñònh 1 taùc phaåm hay, coù vaøi taùc phaåm giaù trò phaûi laø taùc phaåm theå hieän ñöôïc thieâu bieåu ôû tinh thaàn nhaân ñaïo cao caû. töøng ñeà taøi. -Nhaø vaên phaûi tìm toøi, saùng taïo phaûi coù löông taâm vaø nhaân caùch . -Sau caùch maïng, Nam Cao tích cöïc tham gia khaùng chieán, saün saøng hi sinh vì lôïi ích cuaû daân toäc vôùi quan nieäm soáng “ soáng ñaõ roài haõy vieát”. 4.Söï nghieäp saùng taùc -Keát luaän:duø a)Truôùc caùch maïng : Hôn 60 taùc phaåm ñöôïc ôû ñeà taøi naøo in vôùi 2 ñeà taøi: saùng taùc cuaû  Ñeà taøi ngöôøi trí thöùc ngheøo: Nam Cao -Nhaân vaät chính: Laø nhöõng nhaø vaên thöôøng chöùa ngheøo nhöõng vieân chöùc, nhöõng giaùo khoå ñöïng noäi dung tröôøng tö… trieát hoïc saâu -Noäi dung : Mieâu taû nhöõng bi kòch tinh saéc. thaàn cuaû nguôøi trí thöùc trong xaõ hoäi cuõ: hoï -Nam Cao luoân laø nhöõng ngöôøi coù hoaøi baõo cao ñeïp. Khaùt traên trôû veà khao ñöôïc phaùt trieån nhaân caùch,ñöôïc ñoùng vaán ñeà nhaân goùp cho xaõ hoäi, ñöôïc khaúng ñònh taøi naêng phaåm veà thaùi tröôùc cuoäc ñôøi nhöng hoï bò xaõ hoäi baát ñoä khinh troïng coâng, cuoäc soáng ngheøo ñoùi “ghì saùt ñaát”. ñoái vôùi con Nhöõng öôùc mô cao ñeïp cuaû hoï bò vuøi laáp ngöôøi, luoân phuõ phaøng, ñau ñôùn tröôùc -Taùc phaåm tieâu bieåu:Traêng saùng,Ñôøi tình traïng voâ thöaø, Nhöõng chuyeän khoâng muoán vieát, Mua

nhaân ñaïo ñaõ nhaø, Cöôøi,Soáng moøn… ñaøy ñoaï con Qua ñeà taøi trí thöùc tieåu tö saûn, nhaø ngöôøi trong vaên ñaõ keát toäi xaõ hoäi voâ nhaân ñaïo ñaõ caûnh ngheøo boùp ngheït söï soáng ñaåy con ngöôøi vaøo tình ñoùi, vuøi daäp traïng cheát moøn phaù vôõ taâm hoàn cuaû hoï. öôùc mô laøm Nhöng hoï vaãn luoân ñaáu tranh ñeå soáng 1 leõ cheát moøn ñôøi soáng nhaân ñaïo vaø moät cuoäc soáng toát ñeïp. soáng tinh thaàn  Ñeà taøi ngöôøi noâng daân: vaø leû soáng -Nhaân vaät chính:Ñöôïc laáy nguyeân maãu töø cao ñeïp cuaû con ngöôøi ôû laøng Taïi Hoaøng. hoï. -Noäi dung: Phaûn aùnh chaân thöïc cuoäc soáng toái taêm, cöïc nhuïc cuaû ngöôøi noâng daân_nhöõng con ngöôøi thaáp coå beù hoïng, thöôøng xuyeân bì ñeø neùn, aùp böùc naëng -Giaùo Vieân neà,bò laêng nhuïc taøn nhaãn höôùng daãn -Duø bò ñaåy vaøo cuoäc soáng khoán cuøng hoïc sinh ñoïc khoâng loái thoaùt nhöng ngöôøi noâng daân löông moät vaøi ñoaïn thieän vaãn luoân giöõ ñöôïc nhaân phaåm cuaû trong taùc mình. phaåm. -Taùc phaåm tieâu bieåu: Chí Pheøo, Dì Haûo,moät böaõ no, lang raän…. b)Sau caùch maïng thaùng 8: Nam cao taän tình phuïc vuï khaùng chieán vaø ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå. -Taùc phaåm tieâu bieåu:Ñoâi maét(1948),ôû röøng (1948), chuyeän bieân giôùi (1950). Ñaây laø nhöõng taùc phaåm coù giaù trò cuaû neàn vaên xuoâi thôøi kì ñaàu khaùng chieán. 5.Phong caùch ngheä thuaät: -Laø nhaø vaên coù bieät taøi dieãn taû phaân tích taâm lí nhaân vaät. -Ñoái thoaïi thuaät thoaïi noäi taâm cuaû nhaân vaät raát chaân thaät,sinh ñoäng, linh hoaït nhöng nhaát quaùn chaët cheõ. -Nam Cao thöôøng vieát veà nhöõng phaïm vi nhoû heïp, nhöõng vaán ñeà queân thuoäc, caû vaán ñeà lôùn lao, nhöõng trieát lí saâu saéc veà cuoäc soáng, veà ngheä thuaät. -Gioïng vaên cuaû Nam Cao ñoâi khi buoàn thöông chua nhaït, röng röng ñeán laïnh luøng maø vaãn ñaèm thaém yeâu thöông. Keát luaän: -Hoïc sinh xem saùch giaùo khoa -Tham khaûo phaàn ghi nhôù.

 Tuaàn 14 Tieát 56

BẢN TIN – LUYỆN VIẾT BẢN TIN A. Mục tiêu Giúp HS: - Nắm được yêu cầu về nội dung, hình thức của bản tin và cách viết bản tin. - Viết được bản tin ngắn phản ánh các sự kiện trong nhà trường và môi trường xã hội gần gũi. - Có thái độ trung thực, thận trọng khi đưa tin. B. Phương tiện SGK, SGV, Thiết kế lên lớp C. Phương pháp Gợi ý, thảo luận, trả lời câu hỏi, làm bài tập. D. Tiến trình thực hiện 1. Kiểm tra bài cũ 2. Giới thiệu bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt I. Mục đích, yêu cầu cơ bản của bản tin GV: Dựa vào SGK, hãy cho biết bản tin là Bản tin là một thể loại báo chí nhằm đưa một thể loại báo chí như thế nào? tin kịp thời, chính xác những sự kiện thời HS: Trả lời sự có ý nghĩa trong đời sống xã hội. Bản tin có nhiều loại: GV: Cung cấp cho HS 4 bản tin. Yêu cầu - Tin vắn: là loại tin không có nhan các em thảo luận xem đâu là tin vắn, tin đề, dung lượng ngắn (chỉ gồm từ 1 thường, tin tổng hợp, tin tường thuật. Từ đến 2 câu), chỉ thông báo vắn tắt về đó chỉ ra sự khác nhau giữa 4 loại bản tin các sự kiện. này. - Tin thường: có độ dài trên dưới 300 HS: Thảo luận dưới sự hướng dẫn của GV. chữ, có nhan đề, thông báo ngắn gọn nhưng tương đối đầy đủ về một sự kiện. Đây là loại tin chiếm tỉ lệ cao nhất trong lĩnh vực báo chí. - Tin tường thuật: là loại tin phản ánh từ đầu đến cuối sự kiện một cách chi tiết, cụ thể. - Tin tổng hợp: là loại tin nhằm mục đích thông tin tổng hợp nhiều sự kiện xung quanh một hiện tượng nào đó có vấn đề đáng quan tâm với sự tường thuật, mô tả cụ thể, chi tiết các sự kiện kèm theo sự phân tích, lí giải nguyên nhân – kết quả và ý nghĩa GV: Cho HS đọc bản tin Đội tuyển Ô-limcủa chúng. pích Toán Việt Nam xếp thứ tư toàn đoàn và thảo luận theo bàn (2 em) để trả lời các  Yêu cầu cơ bản của bản tin: câu hỏi trong SGK trang 161.

HS: Làm theo yêu cầu của GV: Lần lượt trả lời các câu hỏi: - Câu 1: Bản tin thông báo kết quả kì thi Ô-lim-pích Toán quốc tế của Đoàn học sinh Việt Nam. Kết quả dự thi (xếp thứ tư) khẳng định trình độ của học sinh Việt Nam cũng như thành tựu của việc bồi dưỡng nhân tài Toán học của nền giáo dục nước ta. - Câu 2: Bản tin trên có tính thời sự, vì sự việc mới xảy ra vào ngày 16 – 7 và ngay sau 3 ngày đã được đưa tin - Câu 3: Các thông tin bổ sung trong bài tập là không cần thiết, thậm chí là thừa vì chúng vi phạm nguyên tắc ngắn gọn, súc tích của bản tin. - Câu 4: Các sự kiện trong bản tin như thời gian, địa điểm, kết quả của cuộc thi đều được nêu lên một cách cụ thể, chính xác, có tác dụng bảo đảm tính chính xác của báo chí nói chung, bản tin nói riêng, làm cho người đọc tin vào những tin tức được thông báo. Từ đó rút ra các yêu cầu cơ bản của bản tin để trả lời câu 5. GV: Yêu cầu HS đọc lại bản tin ở mục I và thảo luận để trả lời các câu hỏi (a), (b), (c) trang 161. HS: Thảo luận để trả lời: - Câu a: Không phải sự kiện nào cũng có thể trở thành nguồn tin của bản tin. Để được lựa chọn đưa tin, sự kiện đó phải là sự kiện thời sự, có ý nghĩa trong đời sống. - Câu b: Phân tích sáng tỏ các nội dung trong bản tin bằng cách bám sát vào câu chữ cụ thể của bản tin. - Câu c: Từ kết quả của 2 câu trên, HS khái quát để trả lời câu c. GV: Yêu cầu HS thảo luận để thực hiện bài tập của phần 2. Viết bản tin HS: Thảo luận dưới sự hướng dẫn của GV: - Câu a: + Về nội dung: Tiêu đề của bản tin đều nêu khái quát nội dung của tin. Các tiêu đề được đưa ra đặc biệt vì đã

-

Phải có ý nghĩa xã hội

-

Phải bảo đảm tính thời sự (đưa tin kịp thời, nhanh chóng).

-

Phải ngắn gọn, súc tích.

-

Nội dung thông tin phải chân thực, chính xác.

II. Cách viết bản tin 1. Khai thác và lựa chọn tin Cần khai thác, lựa chọn những sự kiện có ý nghĩa cụ thể, chính xác (khi nào, ở đâu, ai làm, xảy ra thế nào, kết quả ra sao…)

2. Viết bản tin - Cách đặt tiêu đề bản tin: Tiêu đề ngắn gọn song phải nêu khái quát nội dung của tin một cách ấn tượng. - Cách mở đầu bản tin: Phần mở đầu bản tin thường thông báo khái quát

chọn được chi tiết hấp dẫn nhất với cách diễn đạt gây hứng thú, tò mò cho người đọc. + Về hình thức và kết cấu: Tiêu đề của bản tin ngắn gọn, gồm 1 cụm từ cũng có thể là 1 câu trần thuật, câu nghi vấn. - Câu b: + Tìm phần mở đầu của các bản tin. + Phần mở đầu thường thông báo khái quát về sự kiện và kết quả. - Câu c: Phần triển khai có thể nêu cụ thể, chi tiết hơn sự kiện hoặc có thể cắt nghĩa cụ thể hơn nguyên nhân hoặc kết quả của sự kiện được đưa tin (2 bản tin đầu nêu cụ thể, chi tiết các sự việc, bản tin thứ 3 cắt nghĩa nguyên nhân đưa đến kết quả của sự kiện.)

-

về sự kiện và kết quả. Triển khai chi tiết bản tin: Nhằm chi tiết hóa, giải thích nguyên nhân hoặc kết quả tường thuật chi tiết sự kiện.

GV: Hướng dẫn HS chia nhóm để giải các bài tập 1, 2, 3 trang 163 và các bài tập III. Luyện tập  Bài tập trang 163: trong tiết Luyện tập viết bản tin. - Bài 1: Các sự kiện a, b, d, e là các sự HS: Chia nhóm làm bài. kiện có thể viết bản tin. - Bài 2: Giữa bản tin và các thể loại báo chí khác như quảng cáo và phóng sự điều tra có những điểm giống và khác nhau như sau: + Giống nhau: Cung cấp tin tức + Khác nhau: Bản tin đơn thuần chỉ thông báo tin tức. Quảng cáo ngoài truyền tin còn có mục đích chủ yếu là chào mời khách hàng mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ. Phóng sự điều tra có độ dài lớn hơn bản tin nhiều, miêu tả cụ thể chi tiết các sự việc, phân tích và bình luận sự kiện. - Bài 3: Bản tin Đội tuyển Ô-lim-pích Toán Việt Nam xếp thứ tư toàn đoàn có thể chuyển thành tin vắn sau: “Đội tuyển Việt Nam xếp thứ tư toàn đoàn trong cuộc thi Ô-lim-pích Toán quốc tế lần thứ 45 tại thủ đô A-ten, Hi Lạp từ ngày 14 đến 16 tháng 7.  Bài tập trang 178, 179: - Bài 1: Đây là bản tin thường + Về dung lượng: Độ dài trung bình, thông tin về kết quả (đứng đầu khu vực về bình đẳng giới) và các sự kiện (bình đẳng giới trong giáo dục, y tế, kinh tế, các hạn

chế về bình đẳng giới). + Về cấu trúc: Bản tin có nhan đề, triển khai từ thông tin khái quát đến cụ thể chi tiết. Phần sau cụ thể hóa và giải thích cho phần trước. - Bài 2: + Nội dung chủ yếu của bản tin: Dự án phát triển và đưa cây dược liệu Việt Nam ra thị trường thế giới được lựa chọn vào danh sách 10 ứng cử viên đoạt giải thưởng “Môi trường và phát triển 2007”. + Cách thức để nhanh chóng nắm bắt nội dung thông tin: Căn cứ vào nhan đề của bản tin. Căn cứ vào câu mang nội dung thông tin quan trọng nhất có liên quan đến sự kiện được nhắc trong nhan đề. Câu này thường đứng phần đầu bản tin. - Bài 3: Cách sửa: Đưa câu “Đến nay đã có 50 trường đại học trong cả nước đăng kí tham gia cuộc thi” xuống cuối bản tin. - Bài 4: Tập viết bản tin theo các tình huống + HS chọn 1 tình huống trong các tình huống đã cho. + Thu thập và lựa chọn tư liệu để viết bản tin, các tư liệu đó bao gồm: Thời gian, địa điểm diễn ra sự kiện; Diễn biến, nội dung sự kiện; Kết quả của sự kiện. - Đặt tên cho bản tin, viết phần mở đầu, phần triển khai của bản tin theo sự hướng dẫn trong bài. E. Củng cố, dặn dò - Củng cố: Cho HS đọc phần Ghi nhớ trang 163. - Dặn dò: Soạn bài Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn.

 Tuaàn 15 Tieát 60

PHOÛNG VAÁN VAØ TRAÛ LÔØI PHOÛNG VAÁN I/ MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh - Hieåu veà phoûng vaán, vai troøcuûa phoûng vaán trong ñôøi soáng

Naém ñöôïc caùc yeâu caàu cô baûn cuûa phoûng vaán vaø traû lôøi phoûng vaán - Taäp xaây döïng moät tình huoáng phoûng vaán II/ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: SGK,SGV vaø moät soá baøi phoûng vaán treân baùo chí, taïp chí III/ TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC BAØI HOÏC: (45 phuùt) * Phaàn môû ñaàu : - OÅn ñònh lôùp - Kieåm tra baøi cuõ - Lôøi vaøo baøi * Noäi dung baøi hoïc: -

HÑ cuûa GV vaø HS Hoaït ñoäng 1: Gv höôùng daãn HS, yeâu caàu HS traû lôøi: - Phoûng vaán, vai troø cuûa phoûng vaán. - Nhöõng hình thöùc phoûng vaán? - Yeâu caàu cuûa phoûng vaán vaø traû lôøi phoûng vaán? Hs ñoïc, laàn löôït traû lôøi, gaïch SGK

NOÄI DUNG BAØI GIAÛNG

A/LÍ THUYEÁT: 1. Phoûng vaán vaø vai troø cuûa phoûng vaán: - Phoûng vaán laø phöông thöùc ñoái thoaïi hoûi ñaùp nhaèm thu nhaän thoâng tin tröïc tieáp töø moät ñoái töôïng naøo ñoù. - Nhöõng hình thöùc phoûng vaán: phoûng vaán tröïc tieáp, göûi caâu hoûi vaø caâu traû lôøi qua baûng caâu hoûi, phoûng vaán qua ñieän thoaïi, internet,... - Phoûng vaán goùp phaàn reøn luyeän khaû naêng quan saùt, phaù ñoaùn vaø Hoaït ñoäng 2 thaùi ñoä chuû ñoäng, töï tin trong giao GV höôùng daãn hoïc sinh tìm tieáp. hieåu theâm: 2. Yeâu caàu phoûng vaán vaø traû lôøi - Vieäc xaùc ñònh muïc ñích, phoûng vaán ñoái töôïng phoûng vaán coù a) Ñoái vôùi ngöôøi phoûng vaán: yù nghóa gì? Tröôùc phoûng vaán: - HS traû lôøi caâu hoûi + Xaùc ñònh roõ muïc ñích phoûng - Caùc qui taéc giao tieáp vaán ñöôïc theå hieän trong phoûng + Coù söï hieåu bieát nhaát ñònh vaán nhö theá naøo? veà vaán ñeà vaø ñoái töôïng phoûng - Caùc caâu hoûi coù vò trí vaán. theá naøo trong phoûng vaán? + Xaây döïng ñeà cöông, heä thoáng - GV goi HS ñoïc baøi tham caâu hoûi khaûo, yeâu caàu HS: Trong phoûng vaán - Xaùc ñònh muïc ñích, ñoái + Toân troïng ngöôøi ñöôïc phoûng töôïng, vaán ñeà phoûng vaán. vaán vaø caùc qui taéc giao tieáp HS ñoïc, gaïch SGK, traû lôøi + Coù caùch hoûi phuø hôïp caâu hoûi + Bieát laéng nghe, ghi cheùp, suy - Nhaän xeùt heä thoáng nghó; coù söï nhaïy beùn, kheùo leùo... caâu hoûi - Sau phoûng vaán: sau khi coù söï - Chuù yù caùch môû ñaàu – ñoàng yù cuûa ngöôøi ñöôïc phoûng vaán keát thuùc phoûng vaán caàn chænh lí, bieân taäp vaø söû duïng Hoaït ñoäng 3: moät caùch trung thöïc caùc thoâng tin GV cho hoc sinh ñoïc baøi taäp thu nhaän ñöôïc. SGK, höôùng daãn HS thöïc b) Ñoái vôùi ngöôøi ñöôïc phoûng vaán:

hieän caùc thao taùc - Xaùc ñònh ñoái töôïng phoûng vaán - Laàn löôït thöïc hieän caùc thao taùc caàn thieát khi phoûng vaán GV nhaän xeùt, goùp yù. HS thöïc hieän caùc thao taùc phoûng vaán theo söï höôùng daãn cuûa GV

Hoaït ñoäng 4: Neáu coøn thôøi gian, GV cho HS thöïc hieän tình huoáng giaû ñònh, chuaån bò cho giôø luyeän taäp tieáp theo HS thöïc hieän tình huoáng giaû ñònh

- Caàn coù traùch nhieäm ñoái vôùi thoâng tin maø mình cung caáp. - Neân coù thaùi ñoä côûi môû, hôïp taùc trong ñoái thoaïi - Coù söï töï tin, phaûn xaï nhanh B/ LUYEÄN TAÄP XAÂY DÖÏNG PHOÛNG VAÁN: Ñoái töôïng phoûng vaán: Thaày ( coâ) hieäu tröôûng 1. Xaùc ñònh vaán ñeà phoûng vaán: Thaày (coâ) hieäu tröôûng: quaù trình xaây döïng vaø tröôûng thaønh, nhöõng thaønh tích noåi baät cuûa tröôøng 2. Chuaån bò heä thoáng caâu hoûi: - Xin thaày cho bieát naêm thaønh laâp tröôøng? - Quy moâ cuûa nhaø tröôøng ôû thôøi ñieåm ñaáy?( soá lôùp, soá löôïng GV-HS) - Quy moâ hieän nay? - Nhöõng thaønh tích cuûa nhaø tröôøng treân nhöõng laõnh vöïc khaùc nhau?( danh hieäu thi ñua cuûa tröôøng, gaío vieân gioûi, hoïc sinh gioûi caáp quoác gia, TDTT, coâng taùc Ñoaøn,...) 3. Lôøi môû ñaàu- keát thuùc:

- Môû ñaàu: Thöa thaày, nhaân dòp tröôøng THPT Nguyeãn Hieàn kæ nieäm 20 naêm thaønh laäp, kính mong thaày vui loøng giôùi thieäu ñoâi neùt veà chaëng ñöôøng hìnhthaønh vaø phaùt trieån cuûa tröôøng. - Keát thuùc: caûm ôn thaày ñaõ traû lôøi phoûng vaán. Kính chuùc thaày luoân doài daøo söùc khoeû, chuùc thaày giaùo, coâ giaùo vaø hoc sinh tröông THPT Nguyeãn Hieàn ñaït theâm nhieàu thaønh tích trong giaûng daïy vaø hoïc taäp! 4. Giaû ñònh laø ngöôøi traû lôøi phoûng vaán – ngöôøi ñöôïc phoûng vaán.

-

* Cuûng coá – daën doø: Tìm ñoïc caùc baøi phoûng vaán treân baùo Choïn 2 ñoái töôïng, 2 ñeà taøi phoûng vaán + Moät thöïc hieän tröôùc + Moät chuaån bò cho tieát luyeän taäp treân lôùp



Tuaàn 16 Tieát 61 – 62

VÓNH BIEÄT CÖÛU TRUØNG ÑAØI (Trích kòch Vuõ Nhö Toá – Nguyeãn

Huy Töôûng) I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: giuùp hoïc sinh - Thaáy ñöôïc nieàm traân troïng caûm thoâng cuûa taùc giaû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ngheä só trí thöùc coù taøi naêng vaø hoaøi baõo lôùn nhö VUÕ NHÖ TOÂ. - Hieåu ñöôïc nhöõng neùt ñaëc saéc trong ngheä thuaät kòch cuûa Nguyeãn Huy Töôûng. II/ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: SGK,SGV III/ PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: Ñoïc, phaùt vaán, dieãn giaûng. IV/ TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC BAØI HOÏC: 90 phuùt *Phaàn môû ñaàu: - OÅn ñònh - Kieåm tra bhaøi cuõ - Lôøi vaøo baøi *Noäi dung baøi hoïc: HÑ cuûa GV vaø Hs - Giaùo vieân nhaán maïnh theâm nhöõng ñieåm caàn löu yù. - Hs ñoïc vaø ghi töø sgk

- Giaùo vieân cho hs ñoïc, boå sung theâm - Hs ñoc’

- Theo em maâu thuaãn naøo cuûa vôû kòch ñaõ daãn ñeán cuoäc noåi daäy cuûa daân chuùng vaø caùi cheát cuûa VTÑ - GV giaûng

NOÄI DUNG BAØI HOÏC A/ GIÔÙI THIEÄU CHUNG: 1. Taùc giaû: - Ñoïc sgk - NHT thöôøng theå hieän nieàm khao khaùt vaø thieân höôùng ñam meâ, saùng taïo cuûa oâng: vieát ñöôïc nhöõng taùc phaåm coù qui moâ lôùn, döïng leân nhöõng hình töôïng veà lòch söû bi huøng cuûa daân toäc; khao khaùt neâu leân ñöôïc nhöõng vaán ñeà nhöùc nhoái cuûa daân toäc. 2. Theå loaïi: Kòch lòch söû 3.Toùm taét taùc phaåm: Xem sgk 4. Vò trí ñoaïn trích: Trích gaàn troïn hoài V(7 lôùp trong soá 9 lôùp kòch) 5. Toùm taét: B/ ÑOÏC HIEÅU VAÊN BAÛN 1. Nhöõng maâu thuaãn cô baûn cuûa vôû kòch: - > < Giöõa nieàm khaùt khao hieán

- Theo em VNT laø moät ngöôøi nhö theá naøo?

- Nhöõng chi tieát naøo bieåu hieän nieàm ñam meâ caùi ñeïp hôn caû maïng soáng cuûa VNT?

- Theo em Ñan Thieàm laø moät ngöôøi nhö theá naøo? So saùnh VNT vaø Ñan Thieàm, em thaáy ôû hoï coù ñieåm naøo gioáng vaø khaùc maëc duø cuøng ñam meâ caùi taøi, caùi ñeïp?

daâng taát caû cho ngheä thuaät cuûa ngöôøi ngheä só ñaém chìm trong mô moäng vôùi lôïi ích tröïc tieáp vaø thieát cuûa ñôøi soáng nhaân daân. 2. Nguyeân nhaân: Ngöôøi ngheä só thieân taøi khoâng coù ñieàu kieän saùng taïo thi thoá taøi naêng, töï tin ñuû söùc xaây döïng nhöõng coâng trình nguy nga. Khi bieát coù theå möôïn tay LTD thöïc hieän öôùc mô thì baát chaáp taát caû keå caû vieäc traû baèng coâng söùc, tieàn baïc, xöông maùu cuûa nhöõng ngöôøi thôï. Chính nieàm khao khaùt ñaém chìm trong mô moäng ñaõ ñaãy VNT tôùi vò theá ñoái nghòch vôùi lôïi ích tröïc tieáp vaø thieát thöïc cuûa ñôøi soáng nhaân daân. Luùc ñoù coù nhieàu ngöôøi uûng hoä VNT nhöng ñaøi xaây caøng cao, toån thaát caøng lôùn, toán keùm nhieàu VNT trôû thaønh keû thuø cuûa nhaân daân. “Vua xa xæ ... phaù CTD”(194) Thôï xaây CTD quaù nöûa thu veà quaân phaûn nghòch, keû ph1, ngöoøi ñoát... Coøn thaèng VNT phaân thaây traêm maûnh  xung ñoäït kòch  ñænh ñieåm hoaø nhaäp vôùi > < moät 3. Tính caùch, diaãn bieán taâm traïng cuûa VNT vaø DT trong ñoaïn trích: a) Vuõ Nhö Toâ: - Moät ngheä só taøi ba hieän thaân nieàm khaùt khao ñam meâ vaø saùng taïo caùi ñeïp khoâng boû chaïy : “ Toâi soáng vôùi ... chaïy ñi ñaâu” - Khaúng khaùi, saün saøng cheát cho nieàm ñam meâ caùi ñeïp: “ gieát thì gieát ... nghi oan” “Ñôøi ta chöa taän ... taï loøng tri kæ”. - Khoâng ñöùng treân laäp tröôøng nhaân daân maø ñöùng treân laäp tröôøng caùi ñeïp cuûa ngöôøi ngheä só ñeâ bieän minh cho vieäc laøm cuûa mình, töï thaáy khoâng coù toäi: “Vaøi naêm nöõa ... boàng lai” “ Ta toäi gì ... muoân thuôû” - Luoân nhaéc ñeán CTÑ duø caän keà caùi cheát, ñau ñôùn kinh hoaøng khi nhìn thaáy CTÑ chaùy: “ Hôõi ta ... khoâng quí baèng CTÑ baèng loøng ñi

theá phaùp tröôøng cheát ñeán hai laàn. - Tieáng keâu cuûa VNT : OÂi moäng lôùn, oâi Ñan Thieàm , oâi CTÑ noãi ñau maát maùt nhaäp thaønh moät thaønh noãi ñau bi kòch toät cuøng. b) Ñan Thieàm: - Ñam meâ caùi taøi, caùi taøi saùng taïo caùi ñeïp, queân mình baûo veä caùi taøi khuyeân VNT chaïy troán maáy laàn: “ OÂng maø coù ... toâ ñieåm nöõa” (193) - Tænh taùo saùng suoát trong moïi tröôøng hôïp, hieåu ñôøi, hieåu ngöôøi, thích öùng vôùi moãi hoaøn caûnh hôn Vuõ Nhö Toâ: “Coù nghóa laém ... oâng thoaùt cheát”(193) “OÂng ñöøng mô moäng ... troán ñi”(195) - Ñau ñôùn nhaän ra söï thaát baïi cuûa giaác moäng lôùn xaây döïng CTÑ vaø nhaïy beùn sôùm söû kòp thôøi hôn VNT, 14 laàn goïi VNT troán ñi 4 laàn van laïy oâng oâng caû vôùi ñieäu boä hôùt hô hôùt haõi. - Hy sinh, baûo veä VNT: “ Töôùng quaân nghe toâi ... ngöôøi taøi” (197), saùu laàn xin tha. - Tuyeät voïng vì khoâng cöùu ñöôïc VNT: “OÂng caêm ôi ... cuøng oâng vónh bieät lôøi vónh bieät giaác moäng lôùn trong maùu vaø nöôùc maét.  Dieãn bieán taâm traïng cuûa hai nhaân vaät theå hieän tính bi kòch cuûa moãi ngöôøi, cuõng nhö nhöõng gì ñöôïc xem laø ñoàng beänh ôû hoï, goùp phaàn khôi saâu chuû ñeà cuûa taùc phaåm. Chöùng ñoàng beänh ôû ÑT vaø VNT laø söï ñoàng ñieäu trong moäng öôùc, ñoàng ñieäu trong noãi ñau ... xuaát [haùt töø söï töï yù thöùc saâu xa giöõa bi kòch Taøi vaø Saéc. 4. Maâu thuaãn giöõa quan nieäm ngheä thuaät: - Maâu thuaãn giöõa quan nieäm ngheä thuaät thuaàn tuyù muoân ñôøi laø lôïi ích thieát thöïc cuûa ñôøi soáng nhaân daân chöa ñöôïc taùc giaû giaûi quyeát döùt khoaùt theå hieän ôû hoài V cuûa vôû kòch: CTÑ bò ñoát, nhaân daân tröôùc sau khoâng hieåu gì vieäc saùng taïo cuûa ngheä só, hoï caøng

khoâng hieåu vieäc laøm cuûa quaàn chuùng vaø phe caùnh noåi loaïn, neáu oâng troán ñi thì > < giöõa quan nieäm ngheä thuaät thuaàn tuyù vaø lôïi ích thieát thöïc cuûa nhaân daân. Vieäc giaûi quyeát > < naøy phaûi nhôø vaøo lòch söû vaø söï giaùc ngoä cuûa caû ngheä só vaø nhaân daân. 5. Ngheä thuaät: - Ngoân ngöõ kòch coù tính toång hôïp cao: keå, mieâu taû, boäc loä, nhaát laø trong hoài cuoái (khaéc hoaï tính caùch, mieâu taû taâm traïng, daãn daét haønh ñoäng xung ñoät kòch raát thaønh coâng). - Nhòp ñieäu ñöôïc taïo thoâng qua nhòp ñieäu lôøi noùi, haønh ñoäng cuûa VNT vaø ÑT, cuûa hai ngöôøi vôùi phe ñoái nghòch, nhòp ñieäu vaøo ra caûu caùc nhaân vaät, tieáng reo, tieáng theùt...taát caû höøng huïc nhö moät chaûo daàu soâi khoång loà. - Moãi laàn Ñt vaø VNT xuaát hieän ñeàu ñaùnh daáu moät bieán ñoäng lôùn cuûa haønh ñoäng kòch. - Khai thaùc, vaän duïng caùc söû lieäu phuø hôïp vôùi yeâu caàu moät bi kòch ñaët haønh ñoäng kòch vaøo trong “ moät cung caám”, laøm neân khung caûnh vaø khoâng khí bi traùng. C/ CHUÛ ÑEÀ: - Tính caùch bi kòch cuûa VNT vaø ÑT vaø nieàm caûm thoâng traân troïng vôùi nhöõng ngöôøi ngheä só – trí thöùc coù taøi naêng vaø hoaøi baõo lôùn nhö VNT. * Cuûng coá vaø daën doø: CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM 1/ “ Vónh bieät Cöûu Truøng Ñaøi” ñöôïc trích töø taùc phaåm naøo? A. Baéc Sôn B. Vuõ Nhö Toâ

C. Toâi vaø chuùng ta

D. Tình yeâu vaø thuø

haän 2/ “ Vónh bieät Cöûu Truøng Ñaøi” bao goàm maáy lôùp? A. 7 lôùp B. 8 lôùp C. 9 lôùp D. 10 lôùp 3/ Ai laø nhaân vaät chính cuûa vôû kòch “ Vónh bieät Cöûu Truøng Ñaøi”? A. Ñan Thieàm B. Vuõ Nhö Toâ, Ñan Thieàm C. Vuõ Nhö Toâ, Ñan Thieàm, Nguyeân vuõ D. Nguyeãn Phöôïng, Ngoâ Haïch 4/ Lôùp 1 cuûa vôû kòch goàm nhöõng nhaân vaät naøo? A. Vuõ Nhö Toâ – Ñan Thieàm B. Vuõ Nhö Toâ – Ñan Thieàm – Ngoâ Haïch C. Vuõ Nhö Toâ – Ñan Thieàm – Nguyeãn Vuõ D. Vuõ Nhö Toâ – Ñan Thieàm – Kim Phöôïng – Cung nöõ 5/ Trong caùc lôùp kòch treân, lôùp naøo khoâng coù Ñan Thieàm? A. Lôùp 2,3 B. Lôùp 4,5 C. Lôùp 6,7 D. Lôùp 8,9

ÑAÙP AÙN 1.B; 2.C; 3.B; 4.A; 5.D

 Tuaàn 16 Tieát 63 – 64

THÖÏC HAØNH VEÀ SÖÛ DUNG MOÄT SOÁ KEÅU CAÂU TRONG VAÊN BAÛN MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC Giuùp hoïc sinh - Cuûng coá vaø naâng cao theâm nhöõng hieåu bieát veà caáu taïo vaø caùch söû duïng cuûa moät soá kieåu caâu thöôøng duøng trong vaên baûn TV - Bieát phaân tích, lónh hoäi moät soá kieåu caâu thöôøng duøng, bieát löïa choïn kieåu caâu thích hôïp ñeå söû duïng khi noùi vaø vieát. B. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN SGK 11, SGV 11 C. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH Höôùng daãn hoïc sinh oân laïi lí thuyeát, laøm baøi taäp thöïc haønh. D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 1. OÅn ñònh lôùp 2. KT baøi cuõ 3. Baøi môùi

HÑ cuûa GV vaø HS GV gôïi cho hs nhôù laïi theá naøo laø caâu bò ñoäng Moâ hình chung cuûa kieåu caâu bò ñoäng: Ñoái töôïng cuûa haønh ñoäng - ñoäng töø bò ñoäng (bò, ñöôïc, phaûi) - chuû theå cuûa haønh ñoäng – haønh ñoäng. Nhaéc hs xem laïi ngöõ vaên 7 taäp 2

GV gôïi daãn ñeå hs nhôù laïi theá naøo laø khôûi ngöõ? - Khaùi nieäm - Ñaëc ñieåm ( Xem ngöõ vaên lôùp 9 taäp 2)

Cho hs laøm BT 2 vaø giaûi thích

NOÄI DUNG CAÀN ÑAÏT

I. Duøng kieåu caâu bò ñoäng 1. Ñoïc ñoaïn trích vaøthöïc hieän caùc yeâu caàu ñöôïc neâu. a) Xaùc ñònh caâu bò ñoäng - Haén chöa ñöôïc moät ngöôøi ñaøm baø naøo yeâu caû. b) Chuyeån sang caâu chuû ñoäng - Chöa moät ngöôøi ñaøn baø naøo yeâu haén caû. c) Thay caâu chuû ñoäng vaøo ñoaïn vaên vaø nhaän xeùt: - Caâu khoâng sai nhöng khoâng noái tieáp yù vaø höôùng trieån khai yù caûu caâu ñi tröôùc. Caâu tröôùc choïn “haén” laøm ñeà taøi. Vì theá caâu tieáp theo neân tieáp tuïc choïn “haén” laøm ñeà taøi. Muoán theá caàn vieát caâu theo kieåu caâu bò ñoäng. 2. Xaùc ñònh caâu bò ñoäng vaø phaân tích taùc duïng cuûa kieåu caâu bò ñoäng veà maët lieân keát yù trong vaên baûn - Caâu bò ñoäng: Ñôøi haén chöa bao giôø ñöôïc saên soùc bôûi moät baøn tay “ñaøn baø” - Taùc duïng: Taïo söï lieân keát yù vôùi caâu ñi tröôùc, nghóa laø tieáp tuïc ñeà taøi noùi veà “haén”

II. Duøng kieåu caâu coù khôûi ngöõ 1. Ñoïc ñoaïn trích vaø thöïc hieän caùc yeâu caàu ñöôïc neâu a) Xaùc ñònh khôûi ngöõ vaø caâu coù khôûi ngöõ - Khôûi ngöõ: haønh - Caâu coù khôûi ngöõ: Haønh thì nhaø thò may laïi coøn b) So saùnh caâu coù khôûi ngöõ vaø caâu khoâng coù khôûi ngöõ - Nhaø thò may laïi coøn haønh 2 caâu töông ñöông veà

Cho hs neâu nhaän xeùt veà: - Vò trí - Daáu hieäu quaõng ngaét - Taùc duïng cuûa khôûi ngöõ

Cho hs löïa choïn GV giaûi thích yù nghóa töøng caâu vaø vì sao choïn löïa phöông aùn c

nghóa Caâu coù khôûi ngöõ lieân keát chaët cheõ hôn veà yù vôùi caâu ñi tröôùc. 2. Löïu choïn caâu vaên thích hôïp ñieàn vaøo choã troáng - Choïn phöông aùn c 3. Xaùc ñònh khôûi ngöõ vaø phaân tích ñaëc ñieåm cuûa khôûi ngöõ veà caùc maët a) Caâu coù khôûi ngöõ : Töï toâi - Vò trí: ôû ñaàu caâu, tröôùc chuû ngöõ - Coù quaõng ngaét (daáu phaåy) sau khôûi ngöõ - Taùc duïng: Neâu 1 ñeà taøi coù quan heä lieân töôûng giöõa ngöôøi nghe (ñoàng baøo) vaø ngöôûi noùi (toâi) b) Caâu coù khôûi ngöõ: caûm giaùc, trình töï, ñôøi soáng caûm xuùc - Vò trí: ôû ñaàu caâu, tröôùc chuû ngöõ - Coù quaõng ngaét - Taùc duïng: Neâu 1 ñeà taøi coù quan heä vôùi ñieàu ñaõ noùi trong caâu tröôùc: tình yeâu gheùt, nieàm vui buoàn, ñeïp xaáu caûm giaùc, tình töï, ñôøi soáng caûm xuùc

III. Duøng kieåu caâu coù traïng ngöõ chæ tình huoáng 1. Ñoïc ñoaïn trích vaø traû lôøi caâu hoûi: a) Phaàn in ñaäm naèm ôû ñaàu caâu b) Phaàn in ñaäm coù caáu taïo laø cuïm ñoäng töø c) Chuyeån: baø giaø kia thaáy GV gôïi yù cho hs töï nhaän xeùt caùc baøi taäp vaø traû lôøi caùc caâu hoûi SGK

thò hoûi baät cöôøi Nhaän xeùt: Caâu coù hai vò ngöõ cuøng coù caáu taïo laø caùc cuïm ñoäng töø, cuøng bieåu hieän hoaït ñoäng cuûa 1 chuû ñeà laø baø giaø kia. Vieát theo ban ñaàu thì caâu roõ raøng hôn. 2. Löïa choïn caâu ñieàn vaøo

choã troáng vaø giaûi thích Choïn phöông aùn “c” vì ñoù laø kieåu caâu coù traïng ngöõ chæ tình huoáng, vöøa ñuùng veà yù, lieân keát yù chaët cheõ, vöøa meàm maïi uyeån chuyeån 3. a) Traïng ngöõ: Nhaän ñöôïc ... boä ñöôøng b) Traïng ngöõ ngöõ naøy khoâng phaûi laø lieân keát vaên baûn maø laø phaân bieät tin thöù yeáu ( ôû phaàn phuï ñaàu caâu) vôùi tin quan troïng ( ôû phaàn vò ngöõ chính cuûa caâu: quay laïi hoûi thaày thô laïi giuùp vieäc * TOÅNG KEÁT VEÀ VIEÄC SÖÛ DUÏNG VEÀ BA KIEÅU CAÂU TRONG VAÊN BAÛN - Thaønh phaàn chuû ngöõ trong kieåu caâu bò ñoäng, thaønh phaàn khôûi ngöõ vaø thaønh phaàn traïng ngöõ chæ tình huoáng ñeàu chieám vò trí ñaàu caâu. - Caùc thaønh phaàn keå treân thöôøng theå hieän noäi dung thoâng tin ñaõ bieát töø nhöõng caâu ñi tröôùc trong vaên baûn, hay theå hieän moät noäi dung deã daøng lieân töôûng töø nhöõng ñieàu ñaõ bieát ôû nhöõng caâu ñi tröôùc, hoaëc moät thoâng tin khoâng quan troïng. - Vì vaäy, vieäc söû duïng nhöõng caâu kieåu caâu bò ñoäng, caâu coù thaønh phaàn khôûi ngöõ, caâu coù traïng ngöõ chæ tình huoáng coù taùc duïng lieân keát yù, taïo maïch laïc trong vaên baûn.

4. Cuûng coá – daën doø



Tuaàn 17 Tieát 65 – 66

TÌNH YEÂU VAØ THUØ HAÄN Seách – xpia

I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: - Ngheä thuaät kòch cuûa Seách – xpia. - Noäi dung ca ngôïi tình yeâu trong traéng, baát chaáp nhöõng trôû ngaïi cuûa ñoâi nam nöõ thanh nieân ôû thôøi ñaïi phuïc höng. II/ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: SGK vaø SGV laø chính III/ PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: Duøng caâu hoûi gôïi môû, lôøi giaûng ñeå ñoïc – hieåu vaên baûn. IV/ TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC BAØI HOÏC: 90 phuùt * Phaàn môû ñaàu: - OÅn ñònh lôùp - Kieåm tra baøi cuõ (Döïa vaøo caâu hoûi trong SGK) - lôøi vaøo baøi * Noäi dung baøi hoïc: HÑ cuûa GV vaø HS

NOÄI DUNG BAØI HOÏC

- Goïi HS ñoïc hieåu tieåu daãn vaø gaïch döôùi nhöõng yù chính. - HS ñoïc vaø gaïch döôùi

A/ GIÔÙI THIEÄU: 1. Taùc giaû vaø thôøi ñaïi phuïc höng: a) Thôøi ñaïi phuïc höng: SGK/ 101 (Phaàn I – tieåu daãn) b) Taùc giaû: SGK/101 (Phaàn II – tieåu daãn) 2.Taùc phaåm Romeo vaø Juliet: - Saùng taùc khoaûng 1594 – 1595,laø vôû kòch xen laãn vaên xuoâi. Kòch chia laøm 5 phaàn. - Toùm taét: SGK/ 102 3. Ñoaïn trích: a) Vò trí:lôùp 2, hoài cuûa vôû kòch b) Noäi dung: Sau khi döï giaï tieäc, trong trang phuïc ngöôøi haønh khaát, R gaëp vaø yeâu J. Ñoaïn trích laø ñeâm traêng gaëp gôõ cuûa ñoâi tình nhaân. c)Dieãn bieán hai giai ñoaïn cuûa ñoaïn trích: + Phaàn 1: töø caâu thoaïi 1 6: Laø nhöõng lôøi ñoäc thoaïi noäi taâm nhöng ñöôïc thoát leân thaønh tieáng noùi, noùi khe kheõ, noùi 1 mình, chæ ñeå mình nghe, ñöôïc theå hieän qua caùc ngoân töø vaø caùc ñaïi töø nhaân xöng. + Phaàn 2: Töø caâu thoaïi 7 16: Ngoân töø cuûa R vaø J chuyeån sang

- cho Hsgaïchdöôùi nhöõng ngoân töø vaø ñaïi töø nhaân xöng.

- GV giaûng theâm - HS laøm theo yeâu caàu GV

tình theá ñoái thoaïi. Hoï baét ñaàu höôùng veà nhau, hoï noùi cho nhau nghe vaø hoï nghe nhau noùi, hoï ñaùp lôøi nhau cho duø hoï khoâng nhìn thaáy nhau. B/ ÑOÏC HIEÅU VAÊN BAÛN: 1. Khi thaáy J ôû cöûa soå: * Ñoäc thoaïi: R ñaõ say ñaém vaø choaùng ngôïp tröôùc veû ñeïp cuûa J. - R ñaõ xem J nhö laø Maët Trôøi moïc luùc raïng ñoâng: “Vöøng döông ñeïp töôi ôi, haõy moïc leân ñi...” khieán maët traêng luùc aáy trôû neân heùo hon, nhôït nhaït. - R taäp trung vaøo ñoâi maét ñeïp cuûa naøng moät caùch kheùo leùo baèng caùch chuyeån daãn: “Naøng ñang noùi kìa, nhöng naøng coù noùi gì ñaâu... Ñoâi maét naøng ñang leân tieáng”. AÙnh maét laáp laùnh khieán R ngôõ laø ñoâi moâi maáp maùy. - R so saùnh ñoâi maét naøng nhö ngoâi sao ñeïp nhaát baàu trôøi, nhöng chaúng ngoâi sao naøo coù theå bì ñuôïc vôùi ñoâi maét ñeïp kia “ Sao xuoáng naèm döôùi ñoâi loâng maøy kia ö? ... Ñoâi maét naøng leân thay cho sao ö?” * Ñoái thoaïi: R theå hieän moät tình yeâu maõnh lieät vôùi J - R saün saøng töø boû teân tuoåi cuûa mình: “Toâi thuø gheùt caùi teân toâi ...... thì toâi xeù naùt noù ra”. - R ñaõ vöôït qua loøng thuø haän, nhöõng trôû ngaïi: “ Toâi vöôït qua ñuôïc töôøng naøy ..... vaäy ngöôøi naøh em sao ngaên noåi toâi”. Tình yeâu cuûa R laø tình yeâu say ñaém, noàng naøn, maõnh lieät, khoâng chuùt ñaén ño. 2. Dieãn bieán taâm traïng Juliet: * Ñoäc thoaïi: - Naøng thoå loä tình yeâu maõnh lieät : “ Chaøng haõy khöôùc töø cha chaøng ..... chaøng haõy theà laø chaøng yeâu em ñi” - Naøng thoå loä khoâng chuùt che daáu: “Em seõ khoâng coøn laø

con chaùu nhaø Ca – Piu _ leùt nöõa”. * Ñoái thoaïi: - Lo sôï tröôùc söï thuø haän cuûa hai doøng hoï: “ Tuôøng vöôøn naøy cao, raát khoù treøo qua; vaø nôi tö ñòa, anh bieát mình laø ai roài ñaáy ...” - Naøng lo laéng cho tính maïng cuûa R: “ Hoï maø baét gaëp anh, hoï seõ gieát cheát anh” - Khi ñöôïc lôøi ñaùp cuûa R giaûi toaû noãi baên khoaên, naøng ñaõ teá nhò chaáp nhaän tình yeâu cuûa R: “ Em chaúng ñôøi naøo muoán hoï gaëp anh nôi ñaây”, khaùc haún vôùi nhöõng lôøi leõ quaù baïo daïn luùc ñaàu. Tình yeâu cuûa J trong saùng, ngaây thô, khoâng keùm phaàn maõnh lieät, baát chaáp moái thuø cuûa hai doøng hoï. * Cuûng coá – daën doø: CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM 1/ Vôû kòch “Tình yeâu vaø thuø haän” ñöôïc trích töø taùc phaåm naøo? A. Ñam meâ B. Roâmeâoâ vaø Julieùt C.Haän tình D. Moái tình ñaàu 2/ Ñoaïn trích “ Tình yeâu vaø thuø haän” coù bao nhieâu nhaân vaät? A. Hai nhaân vaät B. Boán nhaân vaät C. Saùu nhaân vaät D. Taùm nhaân vaät 3/ Nhaân vaät Roâmeâoâ khi xuaát hieän trong ñoaïn trích “Tình yeâu vaø thuø haän” (ôû soá thu töï 1), ñaõ goïi naøng Juliet laø gì? A. Maët traêng B. laø boâng hoàng nhoû C. laø maët trôøi D. Em yeâu cuûa anh 4/ Taïi sao naøng Juliet laïi noùi: “Chaøng haõy khöôùc töø cha chaøng vaø töø choái doøng hoï caûu chaøng ñi”? A. Juliet coù maâu thuaån vôùi cha cuûa Roâmeâoâ B. Hai doøng hoï Moân – ta – ghiu vaø Veâ – roâ – na coù haän thuø vôùi nhautöø laâu ñôøi C. Juliet sôï Roâmeâoâ löøa doái, khoâng tin töôûng vaøo tình yeâu cuûa Roâmeâoâ daønh cho mình D. Juliet muoán ñoäc chieám tình yeâu cuûa Roâmeâoâ 5/ Lôøi thoaïi trong kòch bao goàm: A. Hoäi thoaïi B. Ñoäc thoaïi C. Caû hai phöông aùn treân

ÑAÙP AÙN 1,B; 2.A; 3.C; 4.B; 5.C

 Tuaàn 17 Tieát 67 – 68

OÂN TAÄP VAÊN HOÏC (Hoïc kì I) I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Giuùp hoïc sinh: - Cuûng coá kieán thöùc ñaõ hoïc veà taùc phaåm vaên hoïc Vieät Nam vaø vaên hoïc nöôùc ngoaøi ôû hai phöông dieän noäi dung tö töôûng vaø hình thöùc ngheä thuaät. - Troïng taâm laø vaên hoïc Vieät Nam: Heä thoáng hoaù kieán thöùc ñaõ hoïc veà taùc giaû, taùc phaåm theo quaù trình vaän ñoäng lòch söû trong caùc giai ñoaïn cuoái cuøng cuûa thôøi kì vaên hoïc trung ñaïi, hieåu ñöôïc taøi naêng saùng taïo cuûa oâng cha ta ñeå ñöa vaên hoïc daân toäc d8aït tôùi nhöõng giaù trò ñænh cao veà ngheä thuaät. II/ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC: SGK vaø SGV, sô ñoà III/ PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: Gôïi môû baèng heä thoáng caâu hoûi IV/ TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC BAØI HOÏC: 45 phuùt * Phaàn môû ñaàu: - OÅn ñònh lôùp - Kieåm tra baøi cuõ (döïa vaøo caâu hoûi trong SGK) - Lôøi vaøo baøi * Noäi dung baøi hoïc:

HÑ cuûa GV vaø HS

NOÄI DUNG BAØI HOÏC

- Yeâu caàu hoïc sinh xe laïi caùc giai ñoaïn cuûa VHTÑ (L10) - Veõ sô ñoà, goïi HS ñieàn caùc kieán thöùc vaøo oâ phuø hôïp. - Höôùng daãn HS ruùt ra keát luaän sau khi yeâu caàu caùc em neâu noäi dung, ngheä thuaät caûu moät soá taùc phaåm ñaõ hoïc. - HS chuaån bò caùc noäi dung theo yeâu caàu

A/ VAÊN HOÏC VIEÄT NAM (troïng taâm) 1. Chöông trình vaên 11 hoïc kì I chuû yeáu laø nhöõng taùc phaåm vaên hoïc cuûa 2 giai ñoaïn 3,4 cuûa vaên hoïc trung ñaïi: Veõ sô ñoà (*)

- Tìm nhöõng neùt chung trong noäi dung tö töôûng caùc taùc phaåm.

2. Vaên hoïc vaän ñoäng maïnh meõ theo xu höôùng daân toäc hoaù, daân chuû hoaù vaø söï raïn nöùt cuûa thi phaùp vaên hoïc trung ñaïi: Veõ sô ñoà (**) Khuûng hoaûng cuûa cheá ñoä phong kieán, yù thöùc heä vaø nuõ hoïc phong kieán vaên hoïc vaän ñoäng maïnh meõ thoe xu höôùng daân toäc, daân chuû hoaù. a) Veà noäi dung: - Quan taâm tôùi soá phaän nhaân daân, ñaëc bieät laø soá phaän ngöôøi phuï nöõ. - Ñaáu tranh choáng laïi traät töï, leã giaùo XH phong kieán vì quyeàn soáng, quyeàn haïnh phuùc con ngöôøi. - Ca ngôïi, luyeán aùi töï do, ñeà cao caùi toâi caù nhaân. - Ca ngôïi tinh thaàn yeâu nöôùc vaø chuû nghóa anh huøng, pheâ phaùn nhöõng hieän töôïng loá laêng trong XH thöïc daân nöûa phong kieán . b) Veà ngheä thuaät: - Khoâng tuaân thuû tính quy phaïm chaët cheõ cuûa vaên hoïc trung ñaïi. - Ñöa tieáng cöôøi suoàng saõ vaøo vaên thô laøm maát ñi veû nghieâm trang , ñaïo maïo cuûa vaên hoïc trung ñaïi. - Khai thaùc roäng raõi ngoân ngöõ noâm na bình thöôøng, phaùt hieän caù tính cuûa nhaø vaên. B/ VAÊN HOÏC NÖÔÙC NGOAØI:

1. Noäi dung:

* Ca ngôïi tình yeâu töï do vaø yù töôûng nhaân vaên cao caû - Tình yeâu vaø thuø haän (Roâmeâoâ vaø Julieùt) - Baøi thô soá 28 * Leân aùn XHPK tö saûn qua caùc nhaân vaät phaûn dieän - Ngöôøi caàm quyeàn khoâi phuïc uy quyeàn ( Nhöõng ngöôøi khoán khoå) - Ñaùm tang laõo Goâeioâ ( Laõo Goârioâ) - Ngöôøi trong bao 2. Theå loaïi : - Kòch: Roâmeâoâ vaø Juliet - Thô, vaên xuoâi: Baøi thô soá 28 - Truyeän ngaén:Ngöôøi trong bao - Vaên nghò luaän: Baøi phaùt bieåu ñoïc tröôùc moä Caùc – maùc.



THAO TAÙC LAÄP LUAÄN BAÙC BOÛ A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: - Hieåu ñöôïc muïc ñích, yeâu caàn cuûa thao taùc laäp luaän baùc boû. - Bieát caùch baùc boû trong baøi vaên nghò luaän - Böôùc ñaàu reøn luyeän kó naêng baùc boû trong nghò luaän B. CAÙCH THÖÙC TIEÁN HAØNH: GV toå chöùc choi HS thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi. C. PHÖÔNG TIEÄN THÖÏC HIEÄN: SGK, SGV D. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: • OÅn ñònh lôùp • KTBC

•

GTBM: Trong vaên nghò luaän ñeå baøi vieát ( noùi) coù söùc thuyeát phuïc cao, ngöôøi ta coù nhieàu phöông phaùp luaän, nhieàu thao taùc nghò luaän. Naém vöõng nhöõng phöông phaùp ñoù laø vieäc quan troïng khieán baøi vieát ( noùi) thaønh coâng. Nhöng trong thöïc teá, chuùng ta coù theå baét gaëp nhöõng yù kieán sai, nhöõng lôøi noùi, baøi vieát leäch laïc, thieáu chính xaùc. Trong nhöõng tình huoáng aáy, ta thöôøng trao ñoåi, tranh luaän ñeå baùc boû. Moät trong caùc thao taùc laäp luaän baùc boû caù muïc ñích gì? Yeâu caàu naøo? Caùch thöùc tieán haønh ra sao? Baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp caùc em traû lôøi cho vaán ñeà treân.

HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV VAØ HS

KIEÁN THÖÙC CAÀN ÑAÏT

GV: Ñoïc phaàn I/ 24 vaø traû lôøi caâu I. Muïc ñích, yeâu caàu cuûa thao hoûi: taùc laäp luaän baùc boû. • Theá naøo laø baùc boû? HS: traû lôøi caâu hoûi. GV boå sung: baùc boû laø baùc ñi, gaït ñi, khoâng chaáp nhaän. 1. Muïc ñích: Ñeå nghò luaän theâm saâu saéc vaø GV: Ngoaøi cuoäc soáng cuõng nhö giaøu tính thuyeát phuïc, caàn phaûi trong baøi nghò luaän, ta duøng thao baùc boû töùc laø duøng caùc lí leõ taùc baùc boû nhaèm muïc ñích gì? vaø daãn chöùng ñuùng ñaén, khoa HS: traû lôøi caâu hoûi. hoïc ñeå chæ ra nhöõng sai laàm, GV: nhaän xeùt boå sung . leäch laïc thieáu khoa hoïc cuûa moät quan nieäm, yù kieán naøo ñoù. GV: ñeå baùc boû thanh coâng ta caàn 2. Yeâu caàu: maém vöõng nhöõng yeâu caàu naøo? • Naém chaéc nhöõng sai laàm cuûa quan ñieåm, yù kieán caàn HS: thaûo luaän vaø traû lôøi caâu baùc boû. hoûi. • Ñöa ra caùc lí leõ vaø baèng chöùng thyeát phuïc. • Thaùi ñoä thaúng thaén, phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh vaø ñoái töôïng tranh luaän GV: Goïi Hs ñoïc vaø traû lôøi caâu hoûi phaàn II/24,25

II. Caùch baùc boû: 1. Traû lôøi caâu hoûi :

GV: ÔÛ ñoaïn trích ( a) luaän ñieåm naøo bò baùc boû? a. Luaän ñieåm: “ Nguyeãn Du laø Baùc boû luaän ñieåm laø gì?→ laø moät con beänh thaàn kinh” bò baùc baùc boû nhaän ñònh, keát luaän boû. khoâng ñuùng thöïc teá, phaûn khoa hoïc, phaûn ñoaï lí…

HS: thaûo luaän nhoùm vaø cöû ñaïi dieän trình baøy. + Taùc giaû baøi vieát ñaõ ñöa ra GV: Taùc giaû ñaõ baùc boû baèng nhöõng lí leõ daãn chöùng xaùc ñaùng caùch naøo? ñeå baùc boû raèng luaän ñieåm HS: thaûo luaän vaø traû lôøi caâu treân laø khoâng coù cô sôû. hoûi. + Ñeå baùc boû co söùc thuyeát phuïc, taùc giaû baøi vieát coøn daãn ra caùc daãn chöùng ñeå so saùnh nhö Pa-xcan, nhöõng thi só Anh Caùt Lôïi, Na-Uy, Ñan Maïch. + Cô sôû cuoái cuøng ñeå baùc boû laø “ keû taïo ra truyeän Kieàu” khoâng theå laø “ moät con beänh thaàn kinh”

GV: ÔÛ ñoaïn trích (b) luaän cöù naøo b. Luaän cöù cho raèng “ tieáng nöôùc bò baùc boû? mình ngheøo naøn” bò taùc giaû baøi Baùc boû luaän cöù laø gì?→ baùc boû vieát baùc boû veà lí leõ vaø daãn chöùng. HS: thaûo luaän vaø traû lôøi caâu hoûi. + Chæ ra nguyeân nhaân vaø taùc haïi cuûa luaän cöù treân : nguyeân GV: Caùch baùc boû ra sao? nhaân laø thieáu hieån bieát veà HS: traû lôøi caâu hoûi. tieáng meï ñeû, voán töø coøn ngheøo hôn caû “ nhöõng ngöôøi phuï nöõ noâng daân”. Taùc haïi laø “ töø boû tieáng meï ñeû” “ khoâng coù tinh GV: ÔÛ ñoaïn trích ( c) caùch laäp thaàn daân toäc” luaän naøo bò baùc boû? c. Caùch laäp luaän bò baùc boû trong VD naøy laø “ Toâi huùt thuoác, toâi HS: traû lôøi caâu hoûi. bò beänh, maëc toâi” ⇒ Ngöôøi vieát baøi naøy ñaõ xuaát phaùt töø thöïc teá vaø nhöõng keát luaän cuûa khoa hoïc ñeå baùc boû: huùt thuoác khoâng chæ laøm haïi GV: Töø nhöõng vieäc phaân tích VD baûn thaân maø coøn ñaàu ñoäc treân, Caùc em haõy ruùt ra keát luaän nhöõng ngöôøi xung quanh.

veà caùch thöùc baùc boû? HS: Thaûo luaän vaø traû lôøi caâu 2. Caùch thöùc baùc boû: hoûi. - Coù theå baùc boû moät luaän ñieåm, luaän cöù hoaëc caùch laäp luaän baèng caùch neâu taùc haïi, chæ ra nguyeân nhaân . GV: Cho bieát boá cuïc cuûa baøi vaên - Phaân tích töøng khía caïnh, sai nghò luaän? nhieäm vuï cuûa töøng leäch, thieáu chính xaùc cuûa luaän phaàn? ñieåm, luaän cöù, laäp luaän aáy HS: traû lôøi caâu hoûi. GV boå sung: • Môû baøi: Neâu yù kieán sai leäch. • Thaân baøi: Duøng daãn chöùng keát hôïp vôùi lí leõ ñeå baùc boû. • keát luaän: Neâu yù kieán, quan ñieåm ñuùng hoaëc ruùt ra baøi hoïc, vieäc laøm caàn thieát.

GV: Ruùt ra ñöôïc keát luaän gì vôùi thao taùc laäp luaän baùc boû? III. Toång keát: HS: Ghi nhôù ( SGK/ 26)

IV. Luye#n ta#p: ba#i ta#p 2/26 ba#i ta#p 2 trang 26. GV: H#oâuøng daaõn HS tha#o lua#n va# la#m ba#i ta#p. HS: Tha#o lua#n va# c## #a#i #ie#n trình ba#y.