Garbhanal 18th

  • July 2020
  • PDF

This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA


Overview

Download & View Garbhanal 18th as PDF for free.

More details

  • Words: 41,326
  • Pages: 74
+∆EÚ : 18 ®…<« 2008

∫…∆Æ˙I…EÚ

n‰˘¥…‰∂… {…∆i… ∫…®{……n˘EÚ

™…i…‰xp˘ ¥……π…«x…“

|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™……Â EÚ“ ®…… ∫…EÚ <«-{… j…EÚ…

+x…V……x…‰ S…÷{…S……{… +v…J…÷±…‰ ¥……i……™…x… ∫…‰ +…i…“ Ω÷˛<« V…÷xΩ˛…<«-∫…… Ω˛“ i…‰Æ˙“ UÙ ¥… EÚ… ∫…÷ v…-∫…®®……‰Ω˛x… +…V…  §…J…Æ˙ EÚÆ˙  ∫…®…]ı S…±…… Ω˲ ®…‰Æ‰˙ ®…x… ®… x…‰ ®…S…xp˘ V…Ëx…

{…Æ˙J…

42

+±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“

<∫… +∆EÚ ®…Â

+{…x…“ §…‰]ı“ E‰Ú  ±…B

EÚ ¥…i……

M…V……x…x… ®……v…¥… ®…÷ HÚ§……‰v…

+xi…n«˘∂…«x… : EÚΩ˛…x…“ 50 <∆b˜… {……l…«∫……Æ˙l…“

§…÷ g™…… V……x…i…“ Ω˛Ë : ¥™…∆M™… |…¶……EÚÆ˙ ®……S…¥…‰

: 7 : 10 : 14 : 26 : 30 : 31 : 32 : 36 : 39 : 4

58

J…÷∂……®…n˘ : ™……n¢ +∂……‰EÚ S…GÚv…Æ˙

18

S…±…“ M…<» ∫…Æ˙…‰n˘ Æ˙…x…“ 22

: §……i…S…“i… +VÉªÉ ¥ÉÀÉi¨ÉVÉ

+… ®…Æ˙ J……x… ∫…‰ §……i…S…“i…

46 54 62 63

: : : : : : : :

x…W… Æ˙™…… ®…x… EÚ“ §……i… §…™……x… ¥™……J™…… ∫…∆∫®…Æ˙h… ®……x…∫…-®…∆l…x…  Ω˛i……‰{…n‰˘∂… ®…Ω˛…¶……Æ˙i… {…∆S…i…∆j… ÀΩ˛n÷˘∫i……x… |…¥……∫…“ EÚ ¥…i…… |…¥……∫…“ EÚΩ˛…x…“ +{…x…“ §……‰±…“ ®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙

±……‰EÚ…‰ HÚ™……ƒ 65 EÚΩ˛…¥…i… 67 |…¥……∫…“ J…§…ÆÂ˙ 71 +…{…EÚ“ §……i… 73 : µ…i… B¥…∆ i™……ËΩ˛…Æ˙ M…¶…«x……±… E‰Ú {…÷Æ˙…x…‰ +∆EÚ 64

{…Ω˛±…‰ EÚ¥…Æ˙ {…Æ˙ °Ú…‰]ı…‰O……°Ú

∫…∆V…“¥… n˘k… EÚ®{……‰ÀV…M… ∫…Ω˛™……‰M…

 ¥…x…™… b‰˜]ı…-EÚx¥…V…«x… ∫…Ω˛™……‰M…

+x…÷Æ˙…M… ∫…“`ˆ… ®…∆ S…i…  n˘x…‰∂… ¶……‰V…Æ˙…V…

|…¥……∫…“ ¶……Æ˙i…“™…… ∫…‰ =x…EÚ“ §……‰±…“-§……x…“ ®… §……i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… ®…∆S… Ω˲ ™…Ω˛ <«-®…ËM…W…“x…. {… Æ˙V…x……Â,  ®…j…… +…ËÆ˙ ÀΩ˛n˘“ |…‰ ®…™…… EÚ…‰ <∫…‰ °Ú…ÏÆ˙¥…b«˜ EÚÆÂ˙. ®…ËM…W…“x… E‰Ú §……Ɖ˙ ®… +{…x…‰  ¥…S……Æ˙… ∫…‰ Ω˛®… W…∞¸Æ˙ Ω˛“ +¥…M…i… EÚÆ˙…™…Â. [email protected]

www.bhuparivar.net

{…Æ˙ ={…±…§v… Ω˲.

GARBHANAL

20 :

GARBHANAL

*

+{…x…“ §……i…

3

§…SS……  V…∫…  n˘x… {…Ën˘… Ω˛…‰i…… Ω˲ =∫…EÚ“ =®…Æ˙ EÚ“ M…h…x…… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰ V……i…“ Ω˲, V…§… EÚ ∫…SS……<« EÚ… BEÚ {…Ω˛±…⁄ ™…Ω˛ ¶…“ Ω˲  EÚ ®……ƒ E‰Ú M…¶…« ®… ¥…Ω˛ x……Ë ®…Ω˛“x…‰ {…±…i……-{…÷∫…i…… +…ËÆ˙ +…EÚ…Æ˙ ±…‰i…… Ω˲. <x… x……Ë ®…Ω˛“x…… EÚ… ∫…®…™… |……™…: +x…±…‰J…… Ω˛“ Æ˙Ω˛ V……i…… Ω˲ +…ËÆ˙ <∫… i…Æ˙Ω˛ EÚΩ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛  EÚ n÷˘ x…™……¶…Æ˙ E‰Ú ∫…fiV…x……i®…EÚ EÚ…®…… EÚ…‰ ®……{…x…‰ EÚ“ Ω˛®……Æ˙“ x…W…Æ˙ BEÚ…∆M…“ Ω˲. ∫…fiV…x… EÚ“ ∫…x……i…x…i…… EÚ…  ∫…±… ∫…±…… x… EÚΩ˛” ∫…‰ ∂…÷∞¸ Ω˛…‰i…… Ω˲ +…ËÆ˙ x…… Ω˛“ J…i®….  ¥…S……Æ˙-®…∆l…x… S…‰i…x…… EÚ“ BEÚ B‰∫…“ |… GÚ™…… Ω˲ V……‰ +x…¥…Æ˙i… S…±…i…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˲. n÷˘ x…™…… EÚ“ x…W…Æ˙ E‰Ú¥…±… ¥…i…«®……x… EÚ…±…J…hb˜ {…Æ˙ Ω˛“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˲ - ™……x…“ =V……M…Æ˙ i……ËÆ˙ {…Æ˙ V……‰ {… Æ˙h……®… Ω˛®…  n˘J……™…“ n‰˘i…‰ ΩÈ˛ ¥…Ω˛“ ∫…S… ±…M…i…‰ ΩÈ˛. ∫…… Ω˛i™… E‰Ú ∫…∆n˘¶…« ®… ¶…“ ™…Ω˛“ §……i… ±……M…⁄ Ω˛…‰i…“ Ω˲. "∫…… Ω˛i™…' §…x…… Ω˲ "∫… Ω˛i…' ∂…§n˘ ∫…‰. "∫…' +l……«i…¬ ∫……l…-∫……l… +…ËÆ˙ " Ω˛i…' ™……x…‰ EÚ±™……h…. <∫… x…W…Æ˙ ∫…‰ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú ®……™…x…‰ Ω˲- B‰∫…“  ±… J…i… ∫……®…O…“  V…∫…E‰Ú ∂…§n˘ +…ËÆ˙ +l…« ®… ±……‰EÚ Ω˛i… EÚ“ ¶……¥…x…… V…÷c˜“ Ω˛…‰ +…ËÆ˙ <∫… i…Æ˙Ω˛ Æ˙S…x……EÚ…Æ˙ EÚ“ ¶……¥…x……Bƒ ∫……Æ˙“ n÷˘ x…™…… ∫…‰ Æ˙…M……i®…EÚ (|…‰®…) ∫…®§…xv… ∫l…… {…i… EÚÆ˙i…“ Ω÷˛<« +…{…∫…“ ∫…Ω˛™……‰M…, ®…‰±…- ®…±……{… +…ËÆ˙ ∫……Ëxn˘™…«®…™…“ S…‰i…x…… EÚ…‰ V…M……i…“ ΩÈ˛  V…∫…∫…‰ Æ˙…‰S…EÚi…… +…ËÆ˙ ±…±…EÚ E‰Ú ¶……¥… {…Ën˘… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛. ∫…®……V… ®… S…±…x…‰ ¥……±…‰ EÚ…™…«-¥™……{……Æ˙ ∫…‰ ∫…… Ω˛i™… ∫…fiV…x… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…… ¶…“ +U⁄Ùi…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛i……. ¥…Ω˛ V……‰ n‰˘J…i……, ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙i…… Ω˲, ¥…Ω˛“ UÙ ¥…™……ƒ =∫…EÚ“ Æ˙S…x……+… ®…  n˘J……<« n‰˘i…“ ΩÈ˛. Æ˙S…x……EÚ…Æ˙ EÚ…‰ ∫…fiV…x… EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B ¶…“i…Æ˙“ u∆˘u˘ +…ËÆ˙ ∫…∆P…π…« ∫…‰ M…÷V…Æ˙x…… Ω˛…‰i…… Ω˲ +…ËÆ˙ ™…Ω˛ ∫…∆P…π…«  EÚ∫…“ ™……i…x…… ∫…‰ EÚ®… x…Ω˛” {…Æ˙ ™…l……Œ∫l… i… E‰Ú |… i… V……M…∞¸EÚ Ω˛…‰x…… Ω˛“ ∫…∆P…π…« ®… Ω˛…‰x…… Ω˲. <∫… i…Æ˙Ω˛ ∫…… Ω˛i™… ™……i…x……, ∫…∆P…π…« EÚ“ S…‰i…x…… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ Ω˲, J…÷n˘ ∫…∆P…π…« x…Ω˛” Ω˲. ∫…®……V… EÚ“  ¥…π…®…i……+… +…ËÆ˙ B‰∫…“ Œ∫l… i…™……ƒ V……‰ ®……x…¥…i…… E‰Ú  J…±……°Ú ΩÈ˛ J…c˜… Ω˛…‰x…… ¶…“ ∫…∆P…π…« Ω˲ V……‰ V…“¥…x… E‰Ú ∂……∂¥…i… ®…⁄±™…… EÚ“ {…I…v…Æ˙i…… ®… J…c˜… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲ i…… EÚ ∫…®……V… EÚ…‰ =i∫……Ω˛, EÚi…«¥™…§……‰v… +…ËÆ˙  n˘∂……  n˘J……™…“ V…… ∫…E‰Ú. ¶……Æ˙i…“™… {…Æ˙®{…Æ˙… ®… ®…Ω˛…˘EÚ ¥… ∫…‰ ±…M……EÚÆ˙ +…V… i…EÚ V……M…∞¸EÚ +…ËÆ˙ S…‰i…x……∫…®{…z… ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙… EÚ“ M……ËÆ˙¥…∂……±…“ {…Æ˙®{…Æ˙… Æ˙Ω˛“ Ω˲,  V…x…E‰Ú >V……«¥……x…  ¥…S……Æ˙… x…‰ ∫…®……V… EÚ“ V…c˜i…… EÚ…‰ x… E‰Ú¥…±… i……‰c˜… Ω˲, §…Œ±EÚ =x…∫…‰ |…‰Æ˙h…… ¶…“ Ω˛… ∫…±… EÚ“ Ω˲. "x… nˢx™…∆, x… {…±……™…x…∆' E‰Ú ∫…∆EÚ±{… EÚ… {… Æ˙h……®… Ω˲  EÚ ®…È ™…Ω˛…ƒ <∫… {…z…‰ {…Æ˙ +{…x…‰  ¥…S……Æ˙ ¥™…HÚ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω⁄ƒ˛. ™…Ω˛ n˘… ™…i¥… ®…÷Z… {…Æ˙ C™…… +…ËÆ˙ EËÚ∫…‰ +…™…… <∫…EÚ… J…÷±……∫……  °ÚÆ˙ EÚ¶…“.  °Ú±…Ω˛…±… ™…Ω˛“ EÚΩ ∫…EÚi…… Ω⁄ƒ˛  EÚ M…¶…«x……±… {…Ω˛±…‰ Ω˛“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +…{…EÚ…‰ ±…M……i……Æ˙  ®…±…i…“ Æ˙Ω‰˛M…“ +…ËÆ˙ +…{… ∫…¶…“ EÚ“ |… i… GÚ™……+… EÚ… ®…÷Z…‰ §…‰∫…•…“ ∫…‰ <∆i…W……Æ˙ Æ˙Ω‰˛M……. [email protected]

*x……S…“W… EÚ… {… Æ˙S…™… "M…¶…«x……±…' E‰Ú +∆EÚ-2, {…‰V… 8 {…Æ˙ ={…±…§v… Ω˲.

x…V… Æ˙™…… ®…‰Ω˛Æ˙ +°Ú∫……x… °Ú…Ø˚J…“

=n˘⁄« +…ËÆ˙  Ω˛∆n˘“

=

n˘⁄« E‰Ú ®…⁄±…  V…∫…‰ EÚl…… ™…… ={…x™……∫… ®…‰∆ ∫…Ëx™…  ∂… ¥…Æ˙ EÚΩ˛… V……i…… Ω˛Ë, E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ V……x…EÚ…Æ˙“ x…‰ ®…÷Z…‰ ™…Ω˛  x…§…∆v…  ±…J…x…‰ EÚ…‰  ¥…¥…∂… EÚÆ˙  n˘™……* +±…∆EÚ…Æ˙  ®…l™…… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ Ω˛È, ™…Ω˛…∆ i…EÚ  EÚ  x…Æ˙l…«EÚ ¥™……J™…… ¶…“ EÚ“ V…… ∫…EÚi…“ Ω˛Ë*  ¥…∂…‰π… i……ËÆ˙ {…Æ˙ i…§… V…§…  EÚ∫…“ ¶……π…… EÚ… x……®… ∂…§n˘ n˘⁄∫…Æ˙“ ¶……π…… ∫…‰ +…i…… Ω˛…‰* =n˘⁄« E‰Ú ∫……l… ¶…“ ™…Ω˛“ ®……®…±…… Ω˛Ë* <∫…E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ BEÚ ∫…®……x… V……x…EÚ…Æ˙“ ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ i…÷EÚ“« ¶……π…… ®…‰∆ =n˘⁄« EÚ… ®…i…±…§… ∫…Ëx™…  ∂… ¥…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë* ™…Ω˛ +§… i…EÚ ∫{…π]ı x…Ω˛” Ω˛Ë  EÚ =n˘⁄« E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ ™…Ω˛ +…∫……x… ∂…§n˘…l…« EÚΩ˛…∆ ∫…‰ +…™……, C™…… <∫…E‰Ú +l…« E‰Ú +…v……Æ˙ {…Æ˙ ™…Ω˛ ®……x…… V……B  EÚ <∫…EÚ… ®…⁄±… ™…… =n˘™… ∫…Ëx™…  ∂… ¥…Æ˙…‰∆ ®…‰∆ Ω˛÷+… Ω˛Ë* <∫…E‰Ú {…“UÙ‰ ™…Ω˛ i…E«Ú  n˘™…… V……i…… Ω˛Ë  EÚ 11¥…” ∂…i……§n˘“ ®…‰∆ =k…Æ˙ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ +{…x…… ∫……©……V™… ∫l…… {…i… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ i…÷EÚ…Ê EÚ…‰ ∫l……x…“™… V…x…i…… ∫…‰ ∫…∆¥……n˘ ∫l…… {…i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B {…Æ˙∫{…Æ˙ ∞¸{… ∫…‰ ∫…®…Z…“ V…… ∫…EÚx…‰ ¥……±…“ ¶……π…… EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… l…“* ±…‰ EÚx… <∫… ∫…∆S……Æ˙ ¶……π…… E‰Ú

|……n˘÷¶……«¥… ∫l……x… EÚ“ ∫…§…∫…‰ + v…EÚ ∫…∆¶……¥…x…… ∫…Ëx™…  ∂… ¥…Æ˙…‰∆ EÚ“ §…V……B §…∆V……Æ˙…‰∆ ™…… J……x……§…n˘…‰∂……‰∆ E‰Ú  ∂… ¥…Æ˙…‰∆ ®…∆‰ EÚΩ˛” + v…EÚ l…“*  EÚ∫…“ ¶…“ ®……®…±…‰ ®…‰∆ ¥…fi Ω ˛ n ˘ ∫…‰ x ……+…‰ ∆ E‰ Ú ={… x…¥…‰ ∂…EÚ ™…÷M… EÚ“ i…V…« {…Æ˙ ∫…Ëx™… UÙ…¥… x…™……‰∆ ®…‰∆ b˜‰Æ˙… b˜…±…x…‰ EÚ“ EÚ…‰<« {…Æ˙∆{…Æ˙… x…V…Æ˙ x…Ω˛” +…i…“ Ω˛Ë* ∫…‰x……+…‰∆ EÚ…‰ V…∞¸Æ˙i… E‰Ú ∫…®…™… <EÚ_ˆ…  EÚ™…… V……i…… l…… +…ËÆ˙ <x…®…‰∆ + v…EÚ…∆∂…i…: ¶……c‰˜ E‰Ú ∫…Ë x…EÚ +…ËÆ˙ n˘‰Ω˛…i…“  EÚ∫……x… Ω˛…‰i…‰ l…‰* Ω˛…ϧ…∫…x…-V……ϧ…∫…x… E‰Ú ±…‰J…EÚ ™…⁄±… +…ËÆ˙ §…Æ˙x…‰±… x…‰ =n˘⁄« §……V……Æ˙ ™……  ∂… ¥…Æ˙ §……V……Æ˙ E‰Ú ∫…®…l…«x… ®…‰∆ 1560 EÚ… BEÚ ∫…∆n˘¶…« |…∫i…÷i…  EÚ™…… Ω˛Ë* =xΩ˛…‰∆x…‰ ™…Ω˛ ¶…“ n˘…¥……  EÚ™…… Ω˛Ë  EÚ =n˘⁄« ∂…§n˘ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ®…÷M…±……‰∆ E‰Ú ∫……l… +…™…… l……* =x…EÚ… ™…Ω˛ n˘…¥…… EÚ“ i…÷EÚ“« ∂…§n˘ =n˘⁄« §……§…Æ˙ E‰Ú ∫……l… +…™…… Ω˛Ë,  §…±E÷Ú±… M…±…i… Ω˛Ë* C™……‰∆ EÚ <±…§……Æ˙“ i…÷EÚ“« §…Ω˛÷i… {…Ω˛±…‰ Ω˛“ =k…Æ˙ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ +{…x…“ V…b˜‰∆ V…®…… S…÷E‰Ú l…‰*  Ω˛∆n˘“,  Ω˛∆n˘¥…“ ™…… n˘‰Ω˛±…¥…“ ¥…Ω˛ ¶……π……B∆ Ω˛È V……‰  n˘±±…“ +…ËÆ˙ +…∫…{……∫… E‰Ú I…‰√j…√ ®…‰∆ ={…™……‰M… ®…‰∆ ±……<« V……i…“ l…“* Ω˛®…‰∆ ™…Ω˛ V……x…EÚ…Æ˙“ ∫…®…EÚ…±…“x… < i…Ω˛…∫……‰∆ ¥… ∫…⁄ °Ú™……‰∆ EÚ“ Æ˙S…x……+…‰∆ ∫…‰  ®…±…i…“ Ω˛Ë* ®…÷M…±……‰∆ x…‰ ¶…“ ®…v™… B ∂…™…… EÚ“ {…Æ˙∆{…Æ˙… EÚ… {……±…x… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B ¥…fiΩ˛n˘  ∂… ¥…Æ˙ ∫l…… {…i…  EÚB V……‰ +x…÷{……i… ®…‰∆ ±…M…¶…M…

GARBHANAL

4

BEÚ ∂…Ω˛Æ˙ E‰Ú §…Æ˙…§…Æ˙ Ω˛…‰i…‰ l…‰* =xΩ˛…‰∆x…‰ <∫…E‰Ú ∫……l… Ω˛“  ∂…EÚ…Æ˙M……Ω˛ +…ËÆ˙ Æ˙…V…v……x…“ ∫……®……x™… n˘Æ˙§……Æ˙ ∫…‰ {…Æ˙‰ BEÚ +±…M… Æ˙…V…∫…“ x™……™……±…™… ™…… n˘Æ˙§……Æ˙ ¶…“ |……Æ˙∆¶…  EÚB* ™…Ω˛ i…™… Ω˛Ë  EÚ =k…Æ˙ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ®…÷M…±……‰∆ E‰Ú  ∂… ¥…Æ˙ E‰Ú §……Ω˛Æ˙  EÚ∫…“ ¶…“ ¶……π…… EÚ“ =z… i… x…Ω˛” Ω˛÷<«* BEÚ x…<« ¶……π…… EÚ…‰ §…x……x…… +…ËÆ˙ =∫…EÚ…  ¥…EÚ…∫… BEÚ V… ]ı±… |… GÚ™…… Ω˛Ë  V…∫…E‰Ú  ±…B ±…∆§…‰ EÚ…±…J…∆b˜ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* ¥…Ω˛” ¶……π…… E‰Ú ∫…… Ω˛ i™…EÚ +…ËÆ˙ +…®… §……‰±…S……±… E‰Ú ∂…§n˘…‰∆ ®…‰∆  S… xΩ˛i…  ¶…z…i…… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* <∫… ∫…∆n˘¶…« ®…‰∆ ∫…Ëx™…  ∂… ¥…Æ˙  ∫…r˘…∆i… {…Æ˙ ¶…Æ˙…‰∫…… EÚÆ˙x…… +…ËÆ˙ ¶…“ EÚ `ˆx… Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë* BEÚ ¶……π…… EÚ… =n˘⁄« x……®… i…§… {…b˜… Ω˛…‰M……, V…§… +…®… §……‰±…S……±… EÚ“

x…V… Æ˙™…… Æ˙S…x……B∆  ±…J…“ Ω˛È* ±…‰ EÚx… <x… |…™……∫……‰∆ EÚ…‰ EÚ¶…“ ¶…“ M…∆¶…“Æ˙i…… ∫…‰ x…Ω˛”  ±…™…… +…ËÆ˙ x… Ω˛“ <xΩ˛‰∆ ∫…∆Æ˙ I…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… |…™……∫…  EÚ™…… +…ËÆ˙ x… Ω˛“ =xΩ˛‰∆ EÚ¶…“ ∫…… Ω˛ i™…EÚ Ω˛“ ®……x……* ∫{…π]ı ∞¸{… ∫…‰  Ω˛∆n˘¥…“ EÚ“ ∫…… Ω˛ i™…EÚ I…®…i…… EÚ…  ¥…EÚ…∫… x…Ω˛” Ω˛…‰ {……™……* Ω˛…±……∆ EÚ °Ú…Æ˙∫…“ ∫…‰ §…‰Ω˛n˘  ¶…z…, BEÚ +…‰Æ˙ Æ˙…V…∫…“ x™……™……±…™… EÚ“ ¶……π…… +…ËÆ˙ |……∆i…“™… x™……™……±…™……‰∆ EÚ“ ¶……π…… +¥…v…“ ¥… •…V… +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙“ +…‰Æ˙ ∫…⁄°Ú“ ¥… EÚ ¥…™……‰∆ E‰Ú =i{……n˘EÚ |…™……∫……‰∆ ∫…‰  Ω˛∆n˘¥…“  ±…∆M…÷+… £Ú…∆EÚ… E‰Ú §…“S… Z…⁄±…i…“ Æ˙Ω˛“* <∫… ¶……π…… x…‰ V…x…∫…∆J™……

GARBHANAL

+¥…v…“ EÚ… ∫…§…∫…‰ {…÷Æ˙…i…x… ∫…… Ω˛i™… ¥…π…« 1379 EÚ… Ω˛Ë* Ω˛®……Æ˙‰ {……∫… ={…±…§v… =∫… ∫…®…™… E‰Ú ∫…… Ω˛i™… ª……‰i……‰∆ ∫…‰ |……{i…  UÙz…- ¶…z… ∫……I™……‰∆ E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ <∫… ¶……π…… EÚ…  Ω˛∆n˘“,  Ω˛∆n˘¥…“ ™…… n˘‰Ω˛±…¥…“ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆  ¥…¥…Æ˙h…  ®…±…i…… Ω˛Ë* ¶……π……  V…∫…‰ ∫……®……x™…i…™……  Ω˛∆n˘“ ™……  Ω˛∆n˘¥…“ E‰Ú x……®… ∫…‰ V……x…… V……i…… Ω˛Ë, EÚ…  ¥…EÚ…∫… ∫…… Ω˛ i™…EÚ I…®…i…… ¥……±…“ BEÚ §…‰Ω˛n˘  ¥…x…©… +…ËÆ˙ ∂……±…“x… ¶……π…… E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ Ω˛÷+… Ω˛…‰M……*  Ω˛∆n˘¥…“ EÚ… ∞¸{……xi…Æ˙h… =n˘⁄« EÚ… ¥™……EÚÆ˙h… +…ËÆ˙ ±…‰J…x… ∂…˱…“ =∫… ∫…®…™… E‰Ú  n˘±±…“ B¥…∆ +…∫…{……∫… E‰Ú <±……EÚ…‰∆ EÚ“ ∫l……x…“™… §……‰ ±…™……‰∆ {…Æ˙ +…v…… Æ˙i… l…‰* Ω˛…±……∆ EÚ <∫… ¶……π…… EÚ… ∫…… Ω˛ i™…EÚ =i{……n˘x… E‰Ú  ±…B S…™…x… x…Ω˛”  EÚ™…… M…™…… l……* +¥…v…“ +…ËÆ˙ •…V… EÚ ¥…i…… ™…… EÚ…¥™… B¥…∆ =∫… ∫…®…™… E‰Ú ∫…… Ω˛i™… EÚ“ ¶……π…… l…“* =n˘…Ω˛Æ˙h… E‰Ú  ±…B +¥…v…“ EÚ… ∫…§…∫…‰ {…÷Æ˙…i…x… ∫…… Ω˛i™… ¥…π…« 1379 EÚ… Ω˛Ë* Ω˛®……Æ˙‰ {……∫… ={…±…§v… =∫… ∫…®…™… E‰Ú ∫…… Ω˛i™… ª……‰i……‰∆ ∫…‰ |……{i…  UÙz…- ¶…z… ∫……I™……‰∆ E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ <∫… ¶……π…… EÚ…  Ω˛∆n˘“,  Ω˛∆n˘¥…“ ™…… n˘‰Ω˛±…¥…“ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆  ¥…¥…Æ˙h…  ®…±…i…… Ω˛Ë* <∫… ¶……π…… EÚ… ∫…§…∫…‰ {…Ω˛±…… ∫…… Ω˛ i™…EÚ EÚ…™…« n˘“¥……x… Ω˛Ë, V……‰ 11¥…” ∂…i……§n˘“ E‰Ú EÚ ¥… ®…∫…⁄n˘ ∫……n˘ ∫…±…®……x… u˘…Æ˙… Æ˙S…… M…™…… Ω˛Ë* ®…∫…⁄n˘ x…‰ i…“x… ¶……π……+…‰∆ ®…‰∆ n˘“¥……x…  ±…J…x…‰ EÚ… n˘…¥……  EÚ™…… Ω˛Ë* ™…Ω˛ ¶……π……B∆ Ω˛È +Æ˙§…“, °Ú…Æ˙∫…“ +…ËÆ˙  Ω˛∆n˘¥…“* Ω˛…±……∆ EÚ  Ω˛∆n˘¥…“ EÚ…‰ Ω˛®… J……‰ S…÷E‰Ú Ω˛È* Ω˛®…‰∆ <∫…E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ ®…÷Ω˛®®…n˘ +=°Ú“ E‰Ú ±…÷+…§…-=±…-+±…§……§… ∫…‰ V……x…EÚ…Æ˙“  ®…±…i…“ Ω˛Ë* |… ∫…r˘ ∂……™…Æ˙ +®…“Æ˙ J…÷∫…Æ˙…‰ x…‰ ¶…“ +{…x…‰  ®…j……‰∆ EÚ…‰  Ω˛∆n˘¥…“ ®…‰∆

E‰Ú + v…EÚ… Æ˙EÚ ∫l……x……∆i…Æ˙h… V…Ë∫……  EÚ ®……‰Ω˛®®…n˘  §…x… i…÷M…±…EÚ x…‰  EÚ™…… l…… +…ËÆ˙ ¥™……{…… Æ˙™……‰∆ B¥…∆ P…÷®…∆i…⁄ ∫…⁄ °Ú™……‰∆ E‰Ú +{…x…‰ {…“Æ˙…‰∆ EÚ“ |…‰Æ˙h…… ∫…‰ n˘⁄Æ˙∫l… ∫l……x……‰∆ EÚ… ß…®…h… EÚÆ˙ ¥…Ω˛…∆ +{…x…‰ J…÷n˘ E‰Ú E‰Ú∆p˘ ∫l…… {…i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ∫……l… Ω˛“ {… ∂S…®…“, ®…v™… +…ËÆ˙ n˘ I…h… ¶……Æ˙i… EÚ… ∫…°ÚÆ˙ i…™…  EÚ™……* Æ˙…V…v……x…“ +…ËÆ˙ |…n˘‰∂… E‰Ú §…“S… E‰Ú {……Æ˙∫{… Æ˙EÚ ∫…∆§…∆v… +…ËÆ˙ =k…Æ˙ ¶……Æ˙i… E‰Ú ∂… HÚ E‰Ú∆p˘ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆  ¥…EÚ ∫…i… Ω˛…‰x…‰ ∫…‰  Ω˛∆n˘¥…“ EÚ…‰ ®…V…§…⁄i… §…x…x…‰ ®…‰∆ ®…n˘n˘  ®…±…“* ∫……l… Ω˛“ ™…Ω˛ +{…x…‰ ®…⁄±… ∫l……x… ∫…‰ n˘⁄Æ˙ ¶…“  ¥…EÚ…∫… EÚÆ˙x…‰ ®…‰∆ ∫…°Ú±… Æ˙Ω˛“* <∫…x…‰ I…‰j…“™…-∫l……x…“™… |…¶……¥……‰∆ EÚ…‰ +…i®…∫……i… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B M…÷V…Æ˙…i… ®…‰∆ M…÷V…Æ˙“ +…ËÆ˙ n˘ I…h… ®…‰∆ n˘ I…h…“ EÚ… ∞¸{… v……Æ˙h… EÚÆ˙  ±…™……* M…÷V…Æ˙“ +…ËÆ˙ n˘ I…h… ¶……π……B∆ °Ú±…“-°⁄Ú±…“ +…ËÆ˙ =x…EÚ“ ∫…… Ω˛ i™…EÚ I…®…i…… ∫…‰  ¥…π…™……‰∆ B¥…∆ ¥™…¥…Ω˛…Æ˙…‰∆ EÚ“  ¥… ¥…v…i…… EÚ… V…x®… Ω˛÷+…* <∫… ¶……π…… EÚ“ ∫…§…∫…‰ {…Ω˛±…“ EfiÚ i…™……∆ n˘…∂…« x…EÚ M…⁄f¯ EÚ ¥…i……B∆ Ω˛È V……‰ ™…… i……‰ n˘‰Ω˛…i…“ ™…… °Ú…Æ˙∫…“ |……∞¸{… ®…‰∆ Ω˛È* 17¥…” ∂…i……§n˘“ ®…‰∆ =n˘⁄« ®…‰∆ M…⁄f¯ EÚ ¥…i……+…‰∆ EÚ“ ¶…Æ˙®……Æ˙ Ω˛…‰ M…<« l…“* V…Ë∫…‰ J…⁄§… ®…÷Ω˛®®…n˘  S…∂i…“ EÚ“ J…÷§…i…Æ˙∆M… +…ËÆ˙ §……Æ˙Ω˛®……∫…… V…Ë∫…“ ±…∆§…“ |…‰®… EÚ ¥…i……B∆ +…ËÆ˙ ®…÷Ω˛®®…n˘ +°ÚV…±… EÚ“  §…EÚi… EÚΩ˛…x…“ ¶…“ <∫…“ ∫…®…™… §…x…“* =n˘⁄« ∫…… Ω˛i™… n˘ I…h… ®…‰∆ ¶…“ °ËÚ±… Æ˙Ω˛… l……* <∫…®…‰∆ EÚ<« |…EÚ…Æ˙ E‰Ú  ¥…π…™……‰∆ +…ËÆ˙ ∂……‰EÚ ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ |…‰®… i…EÚ EÚ“ {…Æ˙∆{…Æ˙…M…i… M…V…±…‰∆ ∂…… ®…±… Ω˛È* ™…Ω˛ ®… Ω˛±……+…‰∆ E‰Ú §…“S… EÚ…°Ú“ ±……‰EÚ |…™… Æ˙Ω˛“ Ω˛È*

5

x…V… Æ˙™……

EÚ“ ∂…÷Ø˚+…i… V…§……x…-B-=n˘⁄«-B-®…÷±±……Ω˛-B-∂……Ω˛V…Ω˛…∆x……§……n˘ ∫…‰ Ω˛÷<« Ω˛Ë* ™…Ω˛ ¥……∫i… ¥…EÚ i……ËÆ˙ {…Æ˙ °Ú…Æ˙∫…“ EÚ…‰ ®…Ω˛i¥… n˘‰i…… Ω˛Ë* x™……™……±…™… EÚ“ ¶……π…… ∂……Ω˛ +…±…®…  u˘i…“™… E‰Ú ∫…®…™… °Ú…Æ˙∫…“ ∫…‰ <∫… |…EÚ…Æ˙ Æ˙…V…v……x…“ E‰Ú ®…÷EÚ…§…±…‰ +…∫…{……∫… E‰Ú I…‰j……‰∆ ®…‰∆ =n˘⁄« EÚ… =n˘⁄« ®…‰∆ §…n˘±… M…<« Ω˛…‰M…“- ∂……Ω˛ EÚ…‰  Ω˛∆n˘“ §……‰±…x…‰ ¥……±…‰ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ + v…EÚ i…‰V…“ ∫…‰  ¥…EÚ…∫… Ω˛÷+…* ¥…±…“ +…ËÆ˙∆M……§……n˘“ EÚ“ EÚ ¥…i……+…‰∆ EÚ“ J™…… i… |……{i… l…“* ¥…Ω˛  Ω˛∆n˘“ EÚ…‰ +{…x…‰  x…§…∆v… EÚ…™……Á EÚ“ ¶……π…… Æ˙…V…v……x…“  n˘±±…“ ®…‰∆ B‰ i…Ω˛… ∫…EÚ |…∫i…÷i…“ x…‰ n˘∂……«  n˘™……  EÚ °Ú…Æ˙∫…“ ™…… ¶…“ §…i……i…‰ l…‰* ∂……Ω˛ +…±…®… x…‰ +V…“§… =±…  EÚ∫∫…‰  ±…J…x…‰ EÚ“ <∆b˜…‰-{… ∂…«™…x… ¶……π…… E‰Ú +±……¥……  EÚ∫…“ +x™… ¶……π…… ®…‰∆ ¶…“ V… ]ı±…, ∂…÷Ø˚+…i… 1792 ®…‰∆ EÚ“ l…“ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ +{…x…‰ {…“UÙ‰ 600 {…z……‰∆ EÚ“ ∂……±…“x… +…ËÆ˙ +±…∆EÚ…Æ˙ ™…÷HÚ EÚ ¥…i……  ±…J…“ V…… ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* <∫… ¶……π…… +v…⁄Æ˙“  EÚi……§… UÙ…‰c M…™…‰ l…‰* Ω˛…±……∆ EÚ V…§……x…-B-=n˘⁄«-B-®…÷±±……Ω˛ EÚ… EÚ…¥™…  V…i…x…… °Ú…Æ˙∫…“ Ω˛Ë =i…x…… Ω˛“ ∫¥…n˘‰∂…“ ¶…“ Ω˛Ë* <∫… ¶……π…… EÚ…‰ n˘∂……«i…“ Ω˛Ë, V……‰ v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ ∫¥…“EÚ…™…«i…… Ω˛… ∫…±… EÚÆ˙ =n˘⁄«- Ω˛∆n˘“  ¥…¶……V…x… Æ˙Ω˛“ l…“* <∫… ¶……π…… EÚ…‰  Ω˛∆n˘“ E‰Ú x……®… ∫…‰ V……x…… V……i…… l……* +…ËÆ˙ =n˘⁄« ∂…§n˘ EÚ… +{…x…‰+…{… ®…‰∆ ®…i…±…§… l……  ¶…z… ∫l……x……‰∆ {…Æ˙  ¥… ¶…z… ∫…®…™……¥… v… ®…‰∆ Æ˙…V…∫…“  ∂… ¥…Æ˙ ™…… ∂…Ω˛Æ˙*  Ω˛∆n˘“,  Ω˛∆n˘¥…“, M…÷V…Æ˙“, Æ˙‰J…i…, n˘ I…h…“ +… n˘ x……®……‰∆ ∫…‰ V……x…“ V……x…‰ ¥……±…“ ¶……π…… =n˘⁄« +x…∫…÷±…Z…‰ ∫…¥……±… 18¥…” ∂…i……§n˘“ ®…‰∆ E‰Ú x……®… ∫…‰ EËÚ∫…‰ {…Ω˛S……x…“ V……i…“ Ω˛Ë* =n˘⁄« ¥… ∂……Ω˛ +…±…®…  u˘i…“™… E‰Ú ∫…∆Æ˙I…h… +…ËÆ˙  Ω˛∆n˘“ E‰Ú  ¥…¶……V…x… ®…‰∆ Æ˙…V…x…“ i… EÚ“ §…c˜“ =n˘⁄« Ω˛“ ¥…Ω˛ ¶……π…… l…“, +¶™……∫… E‰Ú EÚ…Æ˙h… °Ú…Æ˙∫…“ EÚ“ §…V……B ¶…⁄ ®…EÚ… Ω˛Ë* ¶……¥…x……i®…EÚ B¥…∆ =x®……n˘“  Ω˛∆n˘“ EÚ…‰ =n˘⁄«-B-®…÷±±……Ω˛ EÚ“ ¶……π…… EÚΩ˛…  V…∫…‰ +…V…  Ω˛∆n˘“ E‰Ú §……i…S…“i…  V…∫…‰ =n˘⁄« ¥…  Ω˛∆n˘“ E‰Ú ®…⁄±… EÚ“ V……x…‰ ±…M…… l……* ∫…®…∫™…… J…c‰ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ B‰ i…Ω˛… ∫…EÚ J……‰V… E‰Ú x……®… {…Æ˙ UÙ…‰c  n˘™…… |…∂x…  V…xΩ˛‰∆ +§… ¶…“ ∫…÷±…Z……x…‰ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… x……®… ∫…‰ V……x…… M…™…… Ω˛Ë, E‰Ú EÚ…Æ˙h… <∫…  ¥…π…™… {…Æ˙ l…“, ¥…‰ l…‰ <∫… ¶……π…… EÚ“ |…EfiÚ i… ™…… <∫… V……i…… Ω˛Ë*  ¥…¥…‰EÚ∂…“±… §…Ω˛∫… ®…‰∆ §……v…… {…Ω˛÷∆S…“ Ω˛Ë*  Ω˛∆n˘“ EÚ“  Ω˛∆n˘“,  Ω˛∆n˘¥…“ ™…… n˘‰Ω˛±…¥…“ ∫…‰ ∫……®……x™…i…™…… |…S… ±…i… =n˘⁄« +…ËÆ˙ <∫…E‰Ú +l…« V…÷b˜“ +x…÷¥……∆ ∂…EÚi…… ™……  n˘±±…“ I…‰j… ®…‰∆ ∫…Ëx™…  ∂… ¥…Æ˙ x…‰ B‰ i…Ω˛… ∫…EÚi…… EÚ…‰ v…⁄±… ®…‰∆  Ω˛∆n˘“ ¶……π…… EÚ“ +x…÷¥……∆ ∂…EÚi……* ™…Ω˛  ®…±……  n˘™…… Ω˛Ë* ∫……l… Ω˛“ <∫…‰ {…Ω˛±…‰ E‰Ú ®…÷EÚ…§…±…‰ EÚΩ˛” + v…EÚ ¶……π…… I…‰j… ®…‰∆ i…÷EÚ…Ê E‰Ú +…x…‰ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ ®……ËV…⁄n˘ l…“* <∫…EÚ“ =z… i… ∫…∆n˘‰Ω˛…∫{…n˘ ¶…“ §…x……  n˘™…… Ω˛Ë* <∫… ®……®…±…‰ ®…‰∆ n˘…‰ §…‰Ω˛n˘ ±……‰EÚ |…™…  EÚi……§…‰∆ I…‰j… ®…‰∆ °Ú…Æ˙∫…“ §……‰±…x…‰ ¥……±…‰ i…÷EÚ…Ê E‰Ú +…M…®…x… +…ËÆ˙ =x…E‰Ú =k…Æ˙ Ω˛È +®…fii…… Æ˙…™… EÚ“ "B Ω˛…=∫…  b˜¥……™…b˜‰b˜ : n˘ +…‰ Æ˙V…x… B∆b˜ b˜‰¥…±…{…®…‰∆]ı ¶……Æ˙i… ®…‰∆ V…c‰∆ V…®……x…‰ E‰Ú §……n˘ ∫l……x…“™… ±……‰M……‰∆ ∫…‰ ∫…∆¥……n˘ ∫l…… {…i… +…Ï°Ú  Ω˛∆n˘“,  Ω˛∆n˘¥…“' +…ËÆ˙  GÚ∫]ı…‰°ÚÆ˙  EÚ∆M… EÚ“ "¥…x… ±…‰∆M¥…‰V… ]ı⁄ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ ¶……π…… E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ Ω˛÷<«* x…¥……M…∆i…÷EÚ…‰∆ E‰Ú  ±…B ™…Ω˛ ∫GÚ“{]ı¬∫… n˘  Ω˛∆n˘“ ®…⁄¥…®…‰∆]ı <x… x……<∆]ı“xl… ∫…‰∆S…÷Æ˙“ x……l…« <∆ b˜™……'* =n˘⁄« E‰Ú ∫¥……¶…… ¥…EÚ Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛ <∫… ¶……π…… EÚ…‰  Ω˛∆n˘“ EÚΩ˛‰∆, C™……‰∆ EÚ 18¥…” |……n˘÷¶……«¥… B¥…∆ =∫…E‰Ú x……®… E‰Ú  ¥…π…™… ®…‰∆ i……V…… §…Ω˛∫… ®…‰∆ ∂…®∫…÷Æ˙ Æ˙Ω˛®……x… ∂…i……§n˘“ ®…‰∆ =n˘⁄« Ω˛“ ¥…Ω˛ ¶……π…… l…“,  V…∫…‰ +…V…  Ω˛∆n˘“ E‰Ú x……®… ∫…‰ °Ú…Ø˚J…“ EÚ“ =n˘⁄« EÚ… <§n˘“™……n˘“ V…®……x…… |…®…÷J… Ω˛Ë* <∫…EÚ…  ¥…∫i…fii… V……x…… V……i…… Ω˛Ë* ∫…∆∫EÚÆ˙h… +∆O…‰V…“ ®…‰∆ "+±…“« =n˘⁄«  ±…]ıÆ˙Æ˙“ EÚ±S…Æ˙ B∆b˜  Ω˛∫]ı≈“' E‰Ú x……®… ∫…‰ ®…Èx…‰ <∫… ®……®…±…‰ ®…‰∆ +{…x…‰  ¥…S……Æ˙ Æ˙J…  n˘B Ω˛È* ±…‰ EÚx… ®…Èx…‰ {…gx…‰ ¶…“ ={…±…§v… Ω˛Ë* +x™… EÚ<« ®……®…±……‰∆ ®…‰∆  V…∫…®… =x…EÚ… ∂……‰v… EÚ…®… EÚÆ˙i…… ¥……±……‰∆ E‰Ú  ±…B E÷ÚUÙ ∫…¥……±… ¶…“ UÙ…‰c  n˘B Ω˛È* <∫…  x…§…∆v… E‰Ú Ω˛Ë ∫…§…∫…‰ + v…EÚ  x…h……«™…EÚ ∂……‰v… |……Æ˙∆¶… ®…‰∆ =n˘⁄« ∂…§n˘ EÚ“ ¶……π…… E‰Ú x……®… V… Æ˙B ®…‰Æ˙… =q˘‰∂™… =n˘⁄« EÚ… |……n˘÷¶……«¥… +…ËÆ˙ =∫…EÚ… ®…i…±…§… ∫{…π]ı E‰Ú  ±…B ={…™……‰M… n˘∂……«i…… Ω˛Ë*  V…∫…EÚ… +l…« ¶……π…… J…÷n˘ Ω˛Ë* °Ú…Ø˚J…“ E‰Ú EÚÆ˙x…‰ +…ËÆ˙ ¶……π…… E‰Ú §……‰±…S……±… ∫…‰ ∫…… Ω˛i™… i…EÚ E‰Ú  ¥…EÚ…∫… ™…… +x…÷∫……Æ˙ ¶……π…… E‰Ú  ±…B =n˘⁄« x……®… EÚ… ={…™……‰M… ∂……™…n˘ 1780 ®…‰∆ EÚ ¥… =z… i… EÚ…‰ {… Æ˙¶…… π…i… EÚÆ˙x…‰ ™…… J……EÚ… J…”S…x…‰ ∫…‰ Ω˛Ë* ®…÷∫……Ω˛… °ÚV… x…‰ +{…x…‰ {…Ω˛±…‰ n˘“¥……x… ®…‰∆  EÚ™…… l……* =n˘⁄« ∂…§n˘ E‰Ú V…“¥…x… ∫……¶……Æ˙ : Ω˛®…∫…®…¥…‰i…

GARBHANAL

6

Æ˙…V…“¥… EfiÚπh… ∫…C∫…‰x…… 1951 ®…‰∆  n˘±±…“ ®…‰∆ V…x®…. 1978 ®…‰∆ + J…±… ¶……Æ˙i…“™… +…™…÷ ¥…«Y……x… ∫…∆∫l……x… ∫…‰ {…“BS…b˜“ EÚ“. ∂……‰v…EÚi……« B¥…∆  ¥… V… ]ı∆M… |……‰°‰Ú∫…Æ˙ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ +x…‰EÚ…‰ §……Æ˙ +®…Æ˙“EÚ… M…™…‰* 125 ∫…‰ V™……n˘… ¥…ËY…… x…EÚ ∂……‰v…{…j… n˘‰∂…- ¥…n˘‰∂… E‰Ú ¥…ËY…… x…EÚ  Æ˙∫……±……‰∆ ®…‰∆ UÙ{… S…÷E‰Ú Ω˛È* ¥…‰ EÚ ¥… ¶…“ Ω˛È +…ËÆ˙ www.geeta-kavita.com x……®…EÚ ¥…‰§…∫……<]ı EÚ… ∫…∆S……±…x… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È  V…∫…®…‰∆  Ω˛∆n˘“ EÚ ¥…i……B∆ B¥…∆ ±…‰J… ={…±…§v… Ω˛È* b˜…Ï ∫…C∫…‰x…… V…¥……Ω˛Æ˙ ±……±… x…‰Ω˛∞¸  ¥…∂¥… ¥…t…±…™…, x…<«  n˘±±…“ ®…‰∆ V…“¥…|… i…Æ˙…‰v…EÚ-∂… HÚ E‰Ú |……‰°‰Ú∫…Æ˙ Ω˛È* ¥…‰  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®…‰∆ V…“¥… ¥…Y……x… E‰Ú ∫…∆EÚ…™……v™…I… +…ËÆ˙  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… E‰Ú |… i…E÷Ú±…{… i… Æ˙Ω˛ S…÷E‰Ú Ω˛È*

7

Email : [email protected]

®…x… EÚ“ §……i…

|…¥……∫…“ EÚ“ ¥……{…∫…“ i…§… +…ËÆ˙ +§…

GARBHANAL

®…È

+…ËÆ˙ ®…‰Æ˙“ {…ix…“ {…Ω˛±…‰ +®…Æ˙“EÚ“ x…‰∂…±…x… <x∫]ı“]¬ı™…⁄]ı +…Ï°Ú Ω˛Ë±l… E‰Ú  ¥… V… ]ı∆M… |……‰O……®… E‰Ú +∆i…M…«i… +®…Æ˙“EÚ… 1978 ®…‰∆ M…™…‰ l…‰* ¥…Ω˛ |…¥……∫… UÙ: ∫……±… EÚ… Æ˙Ω˛…  V…∫… n˘…ËÆ˙…x… Ω˛®… BEÚ §……Æ˙ ¶…“ ¶……Æ˙i… x…Ω˛” M…™…‰*  °ÚÆ˙ ¶……Æ˙i… ¥……{…∫… V……x…‰ EÚ… ®…x… §…x……™……* ™…t {… =x…  n˘x……‰∆ ¶……Æ˙i… ¥……{…∫… ±……Ë]ıx…… BEÚ +…∂S…™…«V…x…EÚ, ±…M…¶…M… §…‰¥…E⁄Ú°Ú“ EÚ“ §……i… ®……x…“ V……i…“ l…“* Ω˛®……Æ˙‰ + v…EÚi…Æ˙  ®…j… ¥……{…∫… ±……Ë]ıx…‰ E‰Ú Ω˛®……Æ˙‰  x…h…«™… EÚ…‰ `ˆ“EÚ x…Ω˛” ∫…®…Z…i…‰ l…‰* {…Æ˙ Ω˛®…x…‰ ∫……‰S……  EÚ +§… x…Ω˛” M…B i……‰ EÚ¶…“ x… V…… {……B∆M…‰ +…ËÆ˙ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë  EÚ §……n˘ ®…‰∆ {…UÙi……B∆* §…SS…‰ +¶…“ UÙ…‰]ı‰ Ω˛“ l…‰ +…ËÆ˙ Ω˛®… ®……±…⁄®… l……  EÚ +M…Æ˙ ¥…‰ +®…Æ˙“EÚ… ®…‰∆ Ω˛“ §…b˜‰√ Ω˛…‰ M…™…‰ i……‰  °ÚÆ˙ ¶……Æ˙i… ±……Ë]ıx…… +∫…∆¶…¥… Ω˛…‰ V……BM……* Ω˛®… B‰∫…“  ∫l… i… ®… {…Ω÷ƒ˛S…i…‰, <∫…∫…‰ {…Ω˛±…‰ BEÚ §……Æ˙ ¶……Æ˙i… +…V…®…… ±…‰x…… S…… Ω˛B B‰∫…… Ω˛®…x…‰ ∫……‰S……* Ω˛®… n˘…‰x…… EÚ… ∂……‰v… EÚ…™…« +®…Æ˙“EÚ… ®…‰∆ §…Ω˛÷i… +SUÙ… S…±…… l…… B¥…∆ Ω˛®…x…‰ §…Ω˛÷i… ∫…‰ ∂……‰v…-{…j…  ¥… ¶…z… ¥…ËY…… x…EÚ V…x…Æ˙±∫… ®…‰∆ UÙ…{…‰ l…‰* <∫…“ EÚ…Æ˙h… +M…Æ˙ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ®…x… x…Ω˛” ±…M…… i……‰ +®…Æ˙“EÚ… ¥……{…∫… +…x…‰ ®…‰∆ Ω®… + v…EÚ EÚ `ˆx……<« x…Ω˛” Ω˛…‰M…“, ™…Ω˛ Ω˛®… V……x…i…‰ l…‰* ∂……™…n˘ ™…Ω˛ ¶…“ BEÚ EÚ…Æ˙h… l……  EÚ Ω˛®… ¶……Æ˙i… ¥……{…∫…“ EÚ… V……‰ J…®… =`ˆ…x…‰ EÚ…‰ i…Ë™……Æ˙ l…‰* ¶……M™…¥…∂… ¶……Æ˙i… ®…‰∆ Ω˛®… n˘…‰x……‰∆ EÚ…‰ BEÚ x…B ¶……Æ˙i…“™… ¥…ËY…… x…EÚ ∂……‰v… ∫…∆∫l……x… ®…‰∆ x……ËEÚÆ˙“ ¶…“  ®…±… M…<« +…ËÆ˙ Ω˛®…x…‰ ∫……®……x… §……∆v…x……

+…Æ˙∆¶… EÚÆ˙  n˘™……* ¶……Æ˙i… ±……Ë]ıx…‰ {…Æ˙ {…Ω˛±…… ∫……±… §…Ω˛÷i… J…Æ˙…§… §…“i……* n˘ I…h…“  n˘±±…“ ®…‰∆ BEÚ UÙ…‰]ı…-∫…… }±…Ë]ı Ω˛®…x…‰  EÚÆ˙…B {…Æ˙  ±…™……* ®……Ø˚ i… EÚ…Æ˙ +§… i…§… §……V……Æ˙ ®…‰∆ x…Ω˛” +…<« l…“* Ω˛®…x…‰ BEÚ ∫E⁄Ú]ıÆ˙ J…Æ˙“n˘…  V…∫… {…Æ˙ =x…  n˘x……‰∆ E‰Ú S…±…x… +x…÷∫……Æ˙ Ω˛®… n˘…‰ +…ËÆ˙ Ω˛®……Æ˙‰ n˘…‰  °Ú]ı Ω˛…‰ V……i…‰ l…‰* §…SS……‰∆ EÚ…‰ ∫E⁄Ú±… ®…‰∆ ¶…Æ˙i…“ EÚÆ˙…™…… {…Æ˙ ¥…‰ EÚI…… E‰Ú n˘⁄∫…Æ˙‰ §…SS……‰∆ E‰Ú ∫…®……x… +…GÚ…®…EÚ x… l…‰ +…ËÆ˙ <∫… EÚ…Æ˙h… ∫…‰ ∫E⁄Ú±… ®…‰∆ ∫…®…∫™…… Æ˙Ω˛x…‰ ±…M…“* ∫E⁄Ú±… E‰Ú §……l…∞¸®… B‰∫…‰ l…‰  EÚ Ω˛®……Æ˙‰ §…SS…‰ =x…®…‰∆ P…÷∫…x…… i…EÚ x… S……Ω˛i…‰ l…‰* P…Æ˙ {…Æ˙ {……x…“ EÚ“ ®……Æ˙…®……Æ˙“ Æ˙Ω˛i…“ l…“ +…ËÆ˙ ∫…÷§…Ω˛-∂……®… l……‰c‰ ∫…‰ ∫…®…™… E‰Ú  ±…™…‰ Ω˛“ x…±… ®…‰∆ {……x…“ +…i…… l……*  §…V…±…“ +C∫…Æ˙ M…÷±… Ω˛…‰ V……i…“ l…“ +…ËÆ˙ {…∆J…… §…∆n˘ Ω˛…‰i…‰ Ω˛“ ®…SUÙÆ˙…‰∆ EÚ“ §…“x… EÚ…x……‰∆ ®…‰∆ M…⁄V…x…‰ ±…M…i…“ l…“* M…®…“« EÚ“ Æ˙…i……‰∆ ®…‰∆ {…∫…“x…… §…Ω˛…i…‰ +…ËÆ˙ ®…SUÙÆ˙…‰∆ EÚ… {……‰π…h… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B Ω˛®… EÚÆ˙¥…]Âı §…n˘±…i…‰ +…ËÆ˙ =∫… ∫…®…™… EÚ…‰ EÚ…‰∫…i…‰ V…§… ¶……Æ˙i… ¥……{…∫…“ EÚ…  x…h…«™…  ±…™…… l……* ∂……‰v… EÚ“ ∫…÷ ¥…v……B∆ §…Ω˛÷i… EÚ®… l…” +…ËÆ˙ |…™……‰M…∂……±…… ®…‰∆ EÚ…®… x… E‰Ú §…Æ˙…§…Æ˙ Ω˛“ Ω˛…‰i…… l……* =xΩ˛“  n˘x……∆‰ |…v……x…®…∆j…“ <∆ n˘Æ˙… M……∆v…“ EÚ“ Ω˛i™…… =x…E‰Ú  ∫…J… +∆M…Æ˙I…EÚ…‰∆ u˘…Æ˙… Ω˛÷<« +…ËÆ˙  n˘±±…“ ®…‰∆  ∫…J……‰∆ E‰Ú  ¥…Ø˚r˘ n˘∆M…‰ °ËÚ±… M…™…‰* Ω˛®……Æ˙… ®…EÚ…x… ®…… ±…EÚ ∫…Æ˙n˘…Æ˙ l…… +…ËÆ˙ Æ˙…‰V… Æ˙…i… <∫…“  S…∆i…… ®…‰∆ §…“i…i…“  EÚ EÚΩ˛” n˘∆M……<« P…Æ˙ ®…‰∆ x… P…÷∫… +…B∆ ™……  °ÚÆ˙ +…M… x… ±…M…… n¢* P…Æ˙ {…Æ˙ {…Æ˙‰∂……x…“, §……Ω˛Æ˙ {…Æ˙‰∂……x…“, §…SS…… E‰Ú ∫E⁄Ú±… ®…‰∆ {…Æ˙‰∂……x…“ +…ËÆ˙ ∂……‰v…EÚ…™…«

®…x… EÚ“ §……i… ®…‰∆ x……EÚ…®…“* EÚΩ˛…∆ °Ú∆∫… M…™…‰ +…EÚÆ˙  n˘x…-Æ˙…i… ™…Ω˛“ ∫……‰S…i…‰ EÚ]ıi…‰* ∫…®…™… +… M…™…… l……  EÚ <∫… |…™……‰M… EÚ…‰ ∫…®……{i… EÚÆ˙ ¥……{…∫… +®…Æ˙“EÚ… S…±…… V……™…*  V…∫… +®…Æ˙“EÚ“ ∫…∆∫l……x… ®…‰∆ Ω˛®…x…‰ EÚ…™…«  EÚ™…… l…… ¥…Ω˛ Ω®… ¥……{…∫… ±…‰x…‰ EÚ…‰ i…Ë™……Æ˙ ¶…“ l……* {…Æ˙ EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛  EÚ "When the going gets tought the though gets going' +S……x…EÚ  ∫l… i… ®…‰∆ ∫…÷v……Æ˙ Ω˛…‰x…‰ ±…M……* ®…÷Z…‰ +S……x…EÚ  n˘±±…“  ∫l…i… BEÚ  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®…‰∆ B∫……‰ ∫…™…‰]ı |……‰°‰Ú∫…Æ˙ EÚ… {…n˘  ®…±…… +…ËÆ˙ i…¶…“ BEÚ §…Ω˛÷i… §…c“ Æ˙… ∂… ∂……‰v… EÚ…™…« E‰Ú  ±…™…‰ ¶……Æ˙i…“™… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ ∫…‰  ®…±…“* ®…È +{…x…“ ∂……‰v… |…™……‰M…∂……±…… ∫l……{…x…… ®…‰∆ B¥…∆ {…`ˆx…-{……`ˆx… ®…‰∆ ¥™…∫i… Ω˛…‰ M…™……* +®…Æ˙“EÚ… ®…‰∆ Ω˛÷<« Ω˛®……Æ˙“ §…S…i… +SUÙ“ J……∫…“ l…“ +…ËÆ˙ +…V… E‰Ú ®…÷EÚ…§…±…‰ V…®…“x… EÚ“ EÚ“®…i… =∫… ∫…®…™… §…Ω˛÷i… EÚ®… l…“* {…ix…“ E‰Ú EÚΩ˛x…‰ ∫…‰  n˘±±…“ EÚ“ ∫…“®……  ∫l…i… BEÚ M……∆¥… ®…‰∆ Ω˛®…x…‰ BEÚ J…‰i… J…Æ˙“n˘  ±…™……* =∫… J……±…“ {…c“ V…®…“x… ®…‰∆ {…‰c, ∫……M…-∫…§V…“, °⁄Ú±… +…ËÆ˙ P……∫… ±…M…¥……x…‰ ®…‰∆ Ω˛®……Æ˙‰ ∫…{i……Ω˛+∆i… §…“i…x…‰ ±…M…‰* ®……Ø˚ i… EÚ…Æ˙ ®……ÃEÚ]ı ®…‰∆ +…<« +…ËÆ˙ ¶……M™…¥…∂… EÚ…Æ˙ EÚ“ ±……]ıÆ˙“ ®…‰∆ Ω˛®……Æ˙… x…∆§…Æ˙ ∂…“Q… Ω˛“ +… M…™……* UÙ…‰]ı“-∫…“ ±……±… S…®…EÚi…“ Ω˛÷<« ®……Ø˚ i… ®…‰∆ §…Ë`ˆ EÚÆ˙ §…SS…‰ °⁄Ú±…‰ x… ∫…®……B*  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®…‰∆ ®…÷Z…‰ Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ P…Æ˙ ¶…“  ®…±… M…™…… +…ËÆ˙ +®…Æ˙“EÚ… ¥……{…∫… ±……Ë]ıx…‰ EÚ… J™……±…  n˘±… ∫…‰  x…EÚ±… M…™……* {…Æ˙ +®…Æ˙“EÚ… ∫…‰ ®…‰Æ˙… x……i…… x… ]ı⁄]ı…*  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… EÚ“ x……ËEÚÆ˙“ ®…‰∆ UÙ÷^ı“ EÚ“ ∫…÷ ¥…v…… §…Ω˛÷i… Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë* M… ®…«™……‰∆ EÚ“ i…“x… ®… Ω˛x…‰ EÚ“ U÷Ù ^ı™……‰∆ ®…‰∆ EÚΩ˛” ¶…“ V…… ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ®…È +C∫…Æ˙  EÚ∫…“ +®…Æ˙“EÚ“ ∫…∆∫l……x… ®…‰∆ EÚ…™…« EÚÆ˙x…‰ S…±…… V……i……* ±…∆§…“ ∫…∆§…‰ ]ıEÚ±… UÙ÷Œ]¬ı]ı™……ƒ ¶…“  ®…±…i…“ Æ˙Ω˛”  V…x…EÚ… |…™……‰M… ¶…“ ®…È +®…Æ˙“EÚ“ ∫…∆∫l……x……‰∆ ®…‰∆  ¥… V… ]ı∆M… |……‰°‰Ú∫…Æ˙ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ EÚ…™…« EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ EÚÆ˙i…… Æ˙Ω˛…* ∫…®…™… {…∆J… ±…M…… EÚÆ˙ =cx…‰ ±…M……* §…SS…‰ §…c‰ Ω˛÷B +…ËÆ˙ ®……i……- {…i…… E‰Ú {…n˘ S…ºx…… {…Æ˙ S…±…i…‰ Ω˛÷B ¥…‰ ¶…“ +®…Æ˙“EÚ… {…Ω÷ƒ˛S… M…B* +…V… V…§… EÚ Ω®… ¶……Æ˙i… ±……Ë]ı‰ Ω˛÷B 28 ¥…π…« §…“i… S…÷E‰Ú ΩÈ˛ Ω˛®… +{…x…… P……Â∫…±…… J……±…“ {……i…‰ ΩÈ˛*  n˘±±…“ ®…‰∆ Ω˛®……Æ˙“ B‰∫…“ V…c˜ V…®… S…÷EÚ“ ΩÈ˛  EÚ +§… ™…Ω˛…∆ ∫…‰ UÙ…‰c EÚÆ˙ V……x…‰ EÚ… ®…x… Ω˛“ x…Ω˛” EÚÆ˙i……* {…Æ˙ BEÚ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ +®…Æ˙“EÚ… ¶…“ Ω˛®……Æ˙˙“ n˘⁄∫…Æ˙“ ®……i…fi¶…⁄ ®… §…x… S…÷EÚ… Ω˛Ë* n˘…‰x……‰∆ §…SS…‰ +®…Æ˙“EÚ… ®…‰∆ Ω˛“ ΩÈ˛ {…Æ˙ ¶……Æ˙i… ∫…‰ =xΩ² §…‰Ω˛n˘ {™……Æ˙ Ω˛Ë +…ËÆ˙ EÚΩ˛i…‰ ™…Ω˛“ ΩÈ˛  EÚ ¥…‰ ¶…“ Ω˛®……Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ E÷ÚUÙ ¥…π……Á ®…‰∆ ¶……Æ˙i… ±……Ë]ı +…BƒM…‰* n˘‰J…x…‰ EÚ“ §……i… Ω˛Ë  EÚ ¥…‰ ±……Ë]ÂıM…‰ ™…… x…Ω˛”*

¶……Æ˙i…“™… +…ËÆ˙ +®…Æ˙“EÚ“ ¥…‰i…x……‰∆ ®…‰∆
¥…fi r˘ 3 M…÷x…… 24 M…÷x…… 500 M…÷x…… 250 M…÷x……

∫…¶…“ +…ƒEÚc‰˜ ±…M…¶…M… +…Ë∫…i…x… ΩÈ˛* ¥…‰i…x… {…“BS…b˜“ EÚÆ˙x…‰ E‰Ú BEÚn˘®… §……n˘ (Post-doctoral fellowship)  ®…±…x…‰ ¥……±…… ∫……±……x…… ¥…‰i…x… b˜…ϱ…Æ˙ 1978 ®…‰∆ 8 Ø˚{…™…‰ EÚ… l…… +…ËÆ˙ +…V… EÚ±… ±…M…¶…M… 40 Ø˚{…™…‰ EÚ… Ω˛Ë*

GARBHANAL

8

®…x… EÚ“ §……i…

GARBHANAL

+®…Æ˙“EÚ… ®… EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ EÚ…,  ¥…∂…‰π…i…: ¥…ËY…… x…EÚ ∂……‰v… EÚ…™…« +…ËÆ˙ +x™… §……Ë r˘EÚ EÚ…™……Á E‰Ú I…‰j… ®…‰∆ V……‰ ®…V…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ V……‰ ∫…÷ ¥…v……B∆ ΩÈ˛ =∫…EÚ…‰ {…⁄h…«i…: ¶……Æ˙i… {…Ω˛÷∆S…x…‰ ®…‰∆ +¶…“ ®…‰Æ˙‰  ¥…S……Æ˙ ®…‰∆ EÚ<« n˘∂…EÚ ±…M…‰∆M…‰* <x… +…EÚc…‰∆ ∫…‰ EÚ<« ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« §……i…‰∆ ∫……®…x…‰ +…i…“ ΩÈ˛*  {…UÙ±…‰ 30 ¥…π……Á ®…‰∆ +®…Æ˙“EÚ“ ¥…‰i…x……‰∆ ®…‰∆ ®……j… i…“x… M…÷x…… ¥…fi r˘ Ω˛÷<« Ω˛Ë V…§… EÚ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ™…Ω˛ ¥…fi r˘ 20 ∫…‰ 30 M…÷x…… Ω˛Ë* 1978 ®…‰∆ BEÚ ¥…π…« E‰Ú +®…Æ˙“EÚ“ ¥…‰i…x… ∫…‰  n˘±±…“ ®…‰∆ 2 }±…Ë]ı J…Æ˙“n‰˘ V…… ∫…EÚi…‰ l…‰* +…V…EÚ±… =∫…“ }±…Ë]ı EÚ…‰ J…Æ˙“n˘x…‰ ®… 4 ∫…‰ 6 ∫……±… EÚ… +®…Æ˙“EÚ“ ¥…‰i…x… ±…M… ∫…EÚi…… Ω˲* ¶……Æ˙i…“™… ¥…‰i…x……‰∆ EÚ“ +®…Æ˙“EÚ“ ¥…‰i…x……‰∆ ∫…‰ i…÷±…x…… EÚÆ˙i…‰ ∫…®…™… ™…Ω˛ v™……x… Æ˙J…x…… S…… Ω˛B  EÚ BEÚ b…ϱ…Æ˙  ¥… x…®…™… ®…⁄±™… V……‰  EÚ +…V…EÚ±… S……±…“∫… Ø˚{…™…‰ Ω˲ ¥…Ω˛ ¥……∫i… ¥…EÚi…… EÚ…‰ x…Ω˛” n˘∂……«i……* S……±…“∫… Ø˚{…™…‰ ¶……Æ˙i… ®… V……‰ J…Æ˙“n˘ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛ ¥…Ω˛ +®…Æ˙“EÚ… ®… BEÚ b˜…ϱ…Æ˙ ∫…‰ x…Ω˛” J…Æ˙“n˘… V…… ∫…EÚi……* b˜…ϱ…Æ˙ EÚ… ¥……∫i… ¥…EÚ  ¥… x…®…™… ®…⁄±™… ±…M…¶…M… 10 Ø˚{…™…‰ §…x…i…… Ω˲  V…∫…‰ {…Æ˙S…‰V… {……¥…Æ˙ {…Ë Æ˙]ı“ EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛* ™…… x…  EÚ +®…Æ˙“EÚ… ®… BEÚ b˜…ϱ…Æ˙ V……‰ J…Æ˙“n˘ ∫…EÚi…… Ω˲ ¥…Ω˛ ¶……Æ˙i… ®… ±…M…¶…M… 10 Ø˚{…™…‰ ®… J…Æ˙“n˘… V…… ∫…EÚi…… Ω˲* +M…Æ˙ <∫…  ¥… x…®…™… n˘Æ˙ EÚ…‰  ±…™…… V……B i……‰ ¶……Æ˙i…“™… +…ËÆ˙ +®…Æ˙“EÚ“ ¥…‰i…x…… ®… {…Æ˙  EÚ™…… l…… =x…EÚ… ∫……®…x…… E÷ÚUÙ Ω˛n˘ i…EÚ +…V… ¶…“ ¶……Æ˙i… ±……Ë]ıx…‰ ¥……±……‰∆ EÚ…‰ EÚÆ˙x…… {…c ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ™…t {…  §…V…±…“ {……x…“ EÚ“ ∫…®…∫™……B∆ +…V…
Ω˛÷<« §…S…i… ∫…‰ ¶……Æ˙i… E‰Ú ®…Ω˛…x…M…Æ˙…‰∆ ®…‰∆ P…Æ˙ J…Æ˙“n˘ {……x…… E÷ÚUÙ BEÚ n˘∂…EÚ…‰∆ {…Ω˛±…‰ ±……Ë]ıx…‰ ¥……±…‰ |…¥…… ∫…™……‰∆ E‰Ú ®…÷EÚ…§…±…‰ EÚΩ˛” + v…EÚ EÚ `ˆx… Ω˛…‰M……* {…Æ˙ <∫…®…‰∆ ¶…“ ∫…∆n˘‰Ω˛ x…Ω˛”  EÚ {…Ë∫…… Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ +…V…EÚ±… ¶……Æ˙i… ®…‰∆ ¥…Ω˛ ∫…¶…“ ∫…÷J…-∫…÷ ¥…v……B∆ J…Æ˙“n˘“ V…… ∫…EÚi…“ ΩÈ˛ V……‰  EÚ {…Ω˛±…‰ ®……j… {… ∂S…®…“ n˘‰∂……‰∆ ®…‰∆ Ω˛“ ={…±…§v… l…”* ¶……Æ˙i… BEÚ i…‰V…“ ∫…‰ §…gi…“ +l…«¥™…¥…∫l…… Ω˛Ë  V…∫…EÚ“ +{…x…“ ∫…®…∫™……B∆ Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛ V……‰  EÚ +®…Æ˙“EÚ… V…Ë∫…‰ ∫…®…fir˘ n˘‰∂… ®…‰∆ x…Ω˛” Ω˛…‰i…“* +… l…«EÚ ∫…®…“EÚÆ˙h… i…‰V…“ ∫…‰ §…n˘±… Æ˙Ω˛‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ®……j… +… l…«EÚ o˘ π]ı ∫…‰ +®…Æ˙“EÚ“ V……x…… +§… =i…x…… ∫……l…«EÚ x…Ω˛” Æ˙Ω˛…  V…i…x……  EÚ EÚ<« n˘∂…EÚ {…Ω˛±…‰ l……* {…Æ˙ ¥™…¥…∫…… ™…EÚ +x…÷¶…¥… E‰Ú  ±…™…‰ +®…Æ˙“EÚ… V……x…… +…V… ¶…“ §…Ω˛÷i… ∫……l…«EÚ Ω˛Ë* +®…Æ˙“EÚ… ®… EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ EÚ…,  ¥…∂…‰π…i…: ¥…ËY…… x…EÚ ∂……‰v… EÚ…™…« +…ËÆ˙ +x™… §……Ë r˘EÚ EÚ…™……Á E‰Ú I…‰j… ®…‰∆ V……‰ ®…V…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ V……‰ ∫…÷ ¥…v……B∆ ΩÈ˛ =∫…EÚ…‰ {…⁄h…«i…: ¶……Æ˙i… {…Ω˛÷∆S…x…‰ ®…‰∆ +¶…“ ®…‰Æ˙‰  ¥…S……Æ˙ ®…‰∆ EÚ<« n˘∂…EÚ ±…M…‰∆M…‰* +M…Æ˙ +…{… b˜…ÏC]ıÆ˙, <∆V…“ x…™…Æ˙, ¥…ËY…… x…EÚ ™…… ∫……®…… V…EÚ ¥…ËY…… x…EÚ ΩÈ˛ ™…… EÚ±…… ¥… ±…‰J…x… E‰Ú I…‰j… ®…‰∆ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ +{…x…‰ |……‰°‰Ú∂…x… ®…‰∆ J…⁄§… >ƒS…… =`ˆx…… Ω˛“ +…{…E‰Ú V…“¥…x… EÚ… ®…÷J™… v™…‰™… Ω˛Ë i……‰ +®…Æ˙“EÚ“ |…¥……∫… EÚ… +…V… ¶…“ EÚ…‰<«  ¥…EÚ±{… x…Ω˛” Ω˲* ∫……®…… V…EÚ §…∆v…x……‰∆ EÚ…‰ EÚ…]ıEÚÆ˙ +…ËÆ˙ {…÷Æ˙…x…‰ Æ˙“ i…- Æ˙¥……V……‰∆ EÚ…‰ x…W…Æ˙+∆n˘…V… EÚÆ˙E‰Ú V……‰ +…v…÷ x…EÚ  S…∆i…x… v……Æ˙… ®……x…¥… V…… i… EÚ…‰ i…‰V…“ ∫…‰ BEÚ +∆V……x…“  n˘∂…… ®…‰∆  ±…™…‰ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë +…ËÆ˙  V…∫…∫…‰ ™…÷¥…… ¥…M…« {…⁄h…«i…: ∫…®®……‰ Ω˛i…  n˘J…i…… Ω˛Ë =∫…  S…∆i…x… v……Æ˙… EÚ… ®…⁄±… ª……‰i… +®…‰ Æ˙EÚ… Ω˛“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ S……Ω˛‰ +… l…«EÚ o˘ π]ı ∫…‰ +®…‰ Æ˙EÚ… V……x…… ∫……l…«EÚ x… ¶…“ Ω˛…‰ {…÷Æ˙…i…x… ∏…fi∆J…±……+… EÚ…‰ i……‰ci…… x…¥… S…∆i…x… ™…÷¥……+…‰∆ EÚ…‰ ¥…Ω˛…ƒ  x… ∂S…i… Ω˛“ +…EÚ π…«i… EÚÆ˙i…… Æ˙Ω˛‰M……* +{…x…‰ n˘‰∂… +…ËÆ˙ +{…x…‰ ∫…®……V… ®… +{…x…‰ Æ˙“ i… Æ˙¥……V……‰∆ E‰Ú ∫……l… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ… ®…W…… E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ Ω˛“ Ω˛Ë* {…Ω˛±…‰ |…¥……∫…“ ¥……{…∫… +…x…‰ ®…‰∆  Ω˛S… EÚS……i…‰ l…‰ C™……‰∆ EÚ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ x… i……‰ {…Ë∫…… l…… x… ∫…÷ ¥…v……Bƒ* +§… x…™…‰ +… l…«EÚ ®……Ω˛…˱… ®…‰∆ {…Ë∫…… +…ËÆ˙ ∫…÷ ¥…v……Bƒ n˘…‰x…… ∫¥…n˘‰∂… ®…‰∆ Ω˛“ |……{i… Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛* §…gi…“ EÚ“®…i……‰∆ E‰Ú EÚ…Æ˙h… +…V… ¶……Æ˙i… ®…‰∆ V…®…“x… ™…… P…Æ˙ J…Æ˙“n˘x…… EÚ `ˆx… +¥…∂™… Ω˛Ë {…Æ˙ ¥…Ω˛ ¶……Æ˙i… ®…‰∆ EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ ¥……±……‰∆ B¥…∆ |…¥…… ∫…™……‰∆ n˘…‰x……‰∆ E‰Ú  ±…™…‰ BEÚ EÚ]ı÷ ∫…i™… Ω˛Ë* +M…Æ˙ +…{…E‰Ú {……∫… {…Ëi…fiEÚ P…Æ˙ ∫…®{… k… Ω˛Ë i……‰ +…{…EÚ…‰ §…v……<«* +…V… E‰Ú ™…÷M… ®…‰∆ ™…Ω˛ §…Ω˛÷i… §…c˜“  x…™……®…i… Ω˛Ë*

9

V……x…EÚ“|…∫……n˘ ∂…®……«

§…™……x… Ω˛÷

5 ®……S…« 1950 EÚ…‰  ∫…Æ˙…ÂV…,  ¥… n˘∂…… ®… V…x®….  ¥…GÚ®…  ¥… ¥…, =VV…Ëx… ∫…‰ ∫x……i…EÚ, ¶……‰{……±…  ¥… ¥… ∫…‰ B®….B., {…“-BS….b˜“.  Ω˛xn˘“. V…… ®…™…… =n⁄«˘, +±…“M…g¯ ∫…‰ +n˘“§…. |…®…÷J…  EÚi……§…Â- EÚΩ˛…x…“ EÚ… ¥…i…«®……x….  Ω˛xn˘“ ={…x™……∫…- |…‰®… E‰Ú §……n˘. V…±…i…‰ ∫…‰Ω˛Æ˙…+… ®… x…∆M…‰ {……ƒ¥… (N…W…±… ∫…∆O…Ω˛). ∂……x…“ : +…n˘®…“ +…ËÆ˙ +n˘“§…. ∫…∆|… i…- ±……V…{…i…Æ˙…™… Eڅϱ…‰V…, ∫…… Ω˛§……§……n ®…  Ω˛xn˘“  ¥…¶……M… ®… Æ˙“b˜Æ˙. ∫…®{…E«Ú : §…“-330, +∂……‰EÚ x…M…Æ˙, ∂……Ω˛n˘Æ˙…  n˘±±…“-93

N…… ±…§… {…Æ˙ ™……n˘ +…i…… Ω˛Ë

<« ®…÷q˘i…  EÚ "N…… ±…§…' ®…Æ˙ M…™…… {…Æ˙ ™……n˘ +…i…… Ω˛Ë* <∫…‰ "N…… ±…§…' (17971869 <«.) EÚ“ n˘¥……Ê HÚ x… ∫…®…Z…… V……B* §… ±EÚ ™…Ω˛ +{…x…“ Æ˙S…x……+… E‰Ú n˘“P…«V…“¥…“ Ω˛…‰x…‰ EÚ“ §……§…i… BEÚ Æ˙S…x……EÚ…Æ˙ EÚ… +n˘®™… +…i®… ¥…∂¥……∫… Ω˛Ë* "N…… ±…§…' EÚ…‰ M…B BEÚ ®…÷q˘i… Ω˛÷<«  °ÚÆ˙ ¶…“ =x…EÚ“ ∂……<Æ˙“ EÚ“ ±……‰EÚ |…™…i…… ®…  EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙ EÚ“ EÚ®…“ x…Ω˛” +…<« Ω˛Ë* =x…EÚ“ |……∫…∆ M…EÚi…… E‰Ú x…B ∫…‰ x…B ∫i…Æ˙  x…Æ˙xi…Æ˙ J…÷±…i…‰ V…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È*  ¥…∂…‰π… ∞¸{… ∫…‰ =x…EÚ“ =n˘⁄« M…W…±…  Ω˛∆n˘“ V…M…i… ®… ∫…∆∫EfiÚi… E‰Ú "C±…… ∫…EÚ' ∫…‰ EÚ®… ®…Ω˛i¥… x…Ω˛” Æ˙J…i…“ Ω˛È*  Ω˛xn˘“ ®… n˘“¥……x…‰-M…… ±…§… E‰Ú  ¥… ¶…z…  ±…{™…xi…Æ˙h… +…ËÆ˙ ¶……π™……Â E‰Ú |…EÚ…∂…x… ¥… ∫…∆∫EÚÆ˙h… <∫… §……i… EÚ… |…®……h… Ω˛È* <x… ∫…∆∫EÚÆ˙h…… EÚ… V……™…V…… ±…‰x…‰ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ ™…Ω˛ V…∞¸Æ˙“ ±…M…i…… Ω˛Ë  EÚ C±…… ∫…EÚ +…ËÆ˙ ∫…®…EÚ…±…“x… ∫…fiV…x… EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ {……`ˆEÚ“™… §……‰v… E‰Ú +xi…Æ˙ {…Æ˙ E÷ÚUÙ §……i… EÚ“ V……B* BEÚ C±…… ∫…EÚ ∫…‰ M…÷V…Æ˙x…‰ EÚ… +x…÷¶…¥… ∫…®…EÚ…±…“x… Æ˙S…x……+… E‰Ú +…∫¥……n˘x… ∫…‰ E÷ÚUÙ  ¶…z… Ω˛÷+… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë* ∫…®…EÚ…±…“x… Æ˙S…x……+… ®… Æ˙S…x……EÚ…Æ˙ +…ËÆ˙ {……`ˆEÚ E‰Ú ∫…∆¥…‰n˘x… ®… §…Ω˛÷i… EÚ®… °ÚE«Ú Ω˛…‰i…… Ω˛Ë* ™… n˘ EÚ…‰<« °ÚE«Ú Ω˛Ë i……‰ ¥…Ω˛ ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ BEÚ x…‰ +{…x…‰ ∫…∆¥…‰n˘x…… EÚ…‰ ∂…§n˘… EÚ… V……®…… {…Ω˛x……  n˘™…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙‰ E‰Ú ™…Ω˛…∆ ™…‰ ∫…∆¥…‰n˘x… BΩ˛∫……∫… i…EÚ ∫…“ ®…i… Ω˛È* ™……x…“ EÚ…M…W… {…Æ˙ x…Ω˛” =i…Æ˙ ∫…E‰Ú Ω˛È* +{…x…‰ n˘…ËÆ˙ E‰Ú ∫…fiV…x… ®… {……`ˆEÚ EÚ“ ={… ∫l… i… §…Æ˙…§…Æ˙ §…x…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë* ∫… GÚ™… +…ËÆ˙ ∫…∆∫EÚ…Æ˙¥……x… {……`ˆEÚ EÚ“ ∫…fiV…x… ®… ∫…Ω˛™……‰M…“ ¶…⁄ ®…EÚ… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* ∫…®…EÚ…±…“x… Æ˙S…x……∂…“±…i…… +…ËÆ˙ {……`ˆEÚ E‰Ú V…÷c…¥… EÚ… +…v……Æ˙ Ω˛Ë Æ˙S…x…… ®… ®……ËV…⁄n˘ ∫…®…™… ∫…‰  x…EÚ]ıi……* ™…Ω˛ ∫…S… Ω˛Ë  EÚ ™…Ω˛  x…EÚ]ıi…… Æ˙S…x…… ∫…‰ +…i®…“™…i…… ∫l…… {…i… EÚÆ˙x…‰ ®… ®…n˘n˘ EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë*  EÚxi…÷ <∫…“  x…EÚ]ıi…… E‰Ú

EÚ…Æ˙h… +C∫…Æ˙ +{…x…‰ n˘…ËÆ˙ EÚ“ Æ˙S…x……+… EÚ… +l…« Ω˛®… {…Æ˙ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ J…÷±… x…Ω˛” {……i……* Ω˛®… BEÚ-n˘…‰ §……Æ˙ {…gEÚÆ˙ Ω˛“ Æ˙S…x…… ®… ®……ËV…⁄n˘ ∫…®…™… +…ËÆ˙ V…“¥…x… E‰Ú §……Æ˙‰ ®… +{…x…“ Æ˙…™… EÚ…™…®… EÚÆ˙ ±…‰i…‰ Ω˛È* +i…B¥… Ω˛®……Æ˙‰ {……`ˆEÚ“™… §……‰v… EÚ…‰ ∫…®…™… EÚ“ {… Æ˙ v… ∫…‰ §……Ω˛Æ˙ V……x…‰ EÚ“ M…÷∆V……<∂… x…Ω˛” Ω˛…‰i…“* C±…… ∫…EÚ E‰Ú ∫……l…  ∫l… i… <∫…∫…‰  ¶…z… Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë* Ω˛®… ±…M…i…… Ω˛Ë  EÚ {……`ˆEÚ“™… §……‰v… EÚ“ {…Æ˙®{…Æ˙… C±…… ∫…EÚ E‰Ú +l…« EÚ…‰ {…÷x…∫…»∫EÚ… Æ˙i… EÚÆ˙i…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˛Ë* §……n˘ EÚ… Ω˛Æ˙ n˘…ËÆ˙ =∫…®… x…B +l……«™……®… V……‰c n˘‰i…… Ω˛Ë*  ±…J…‰ Ω˛÷B ∂…§n˘ +{…x…“ V…M…Ω˛ {…Æ˙ EÚ…™…®… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È ±…‰ EÚx… =x…®…  x… Ω˛i… V…“¥…x… §…n˘±…i…… V……i…… Ω˛Ë* EÚ…‰<« C±…… ∫…EÚ Ω˛®… i…EÚ <∫… +x…‰EÚ §……Æ˙ §…n˘±…i…‰ Ω˛÷B V…“¥…x… E‰Ú ∫……l… {…Ω˛÷ƒS…i…… Ω˛Ë* C±…… ∫…EÚ ®… ®……ËV…⁄n˘ ∫…®…™… ∫…‰ n˘⁄Æ˙“ BEÚ i……‰ Ω˛®… ∫…®…EÚ…±…“x… ∫…fiV…x… EÚ“ §… x…∫§…i… + v…EÚ i…]ı∫l… +…ËÆ˙ ¥…∫i…÷ x…π`ˆ §…x……i…“ Ω˲ +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙‰, Ω˛®……Æ˙‰ {……∫… =x… Æ˙S…x……+… EÚ…‰ +{…x…‰ ∫…®…™… E‰Ú °Ú±…EÚ {…Æ˙ °ËÚ±……EÚÆ˙ n˘‰J…x…‰ EÚ… ®……x… ∫…EÚ +¥…EÚ…∂… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë* BEÚ +SUÙ‰ C±…… ∫…EÚ EÚ“ J…… ∫…™…i… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… =∫…‰ §……Æ˙-§……Æ˙ {…gEÚÆ˙ §……Æ˙-§……Æ˙ +{…x…‰ ¶…“i…Æ˙ Æ˙S…i…‰ Ω˛È* <∫… |… GÚ™…… ®… Ω˛®… Æ˙S…x…… E‰Ú =∫… M…÷h… EÚ“ {…Ω˛S……x… EÚÆ˙ ∫…EÚi…‰ Ω˛È  V…∫…E‰Ú EÚ…Æ˙h… ¥…Ω˛ +…V… ¶…“ Ω˛®… |…¶…… ¥…i… +…ËÆ˙ +…xn˘…‰ ±…i… EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* +…V… M…… ±…§… EÚ…‰ {…gi…‰ Ω˛÷B Ω˛®… <∫…“ EËÚ °Ú™…i… ∫…‰ M…÷V…Æ˙i…‰ Ω˛È* M…… ±…§… EÚ“ ∂……<Æ˙“ ®… B‰∫…‰ §…Ω˛÷i…-∫…‰ x…÷H‰Ú Ω˛È V……‰ BEÚ ∂……<Æ˙ E‰Ú ∞¸{…

GARBHANAL

10

GARBHANAL

§…™……x…

®… =xΩ˛‰∆  S…Æ˙|……∫…∆ M…˛EÚ §…x……i…‰ Ω˛È* =x…®… ∫…§…∫…‰ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« Ω˛Ë =x…EÚ“ V…“¥…x… E‰Ú Æ˙Ω˛∫™…… EÚ…‰ V……x…x…‰ EÚ… V…÷x…⁄x…* n˘÷ x…™…… EÚ…‰ §…SS…… EÚ… J…‰±… §……W…“S……-B-+i°Ú…±… EÚΩ˛x…‰ ¥……±…… ∂……<Æ˙ V…“¥…x… Ω˛“ < SUÙi… ∫l……x… {…Æ˙ P……‰c‰ EÚ…‰ Æ˙…‰EÚ… V…… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ∂…®∫…÷Æ˙«Ω˛®……x… EÚ…‰  ¶…z…- ¶…z… EÚ…‰h…… ∫…‰ n˘‰J…i…‰ Ω˛÷B l…EÚi…… x…Ω˛” Ω˛Ë* ∂……®… ∫…‰ ∆°Ú…∞¸EÚ“ x…‰ i…}Ω˛“®…‰-M…… ±…§… ®… <∫… ∂…‰Æ˙ EÚ“ ¥™……J™…… x…B g∆¯M… ∫…‰ EÚ“ Ω˛Ë* ∫…Ω˛Æ˙ i…EÚ ∂…®+ V…“¥…x… E‰Ú +x…‰EÚ Æ∆˙M… +…ËÆ˙ ∞¸{…  n˘J……i…‰ Ω˛÷B =xΩ˛…Âx…‰ ={…™…÷«HÚ ¥™……J™…… ®… E÷ÚUÙ +…ËÆ˙ <W……°Ú…  EÚ™…… Ω˛Ë  V…∫…∫…‰ ∂……<Æ˙ E‰Ú V…±…i…“ Ω˛Ë* ∫……®……x™…i…… Ω˛®……Æ˙“ +…ƒJ… n˘“{… ∂…J…… E‰Ú BEÚ Æ∆˙M… EÚ…‰ EÚ…±…-§……‰v… EÚ“  x…∂……x…n˘‰Ω˛“ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* V…“¥…x… ∞¸{…“ +∂¥… M… i… ®… Ω˛Ë- ™…Ω˛ Ω˛“ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙ {……i…“ Ω˛È* M…… ±…§… EÚ“ o˘ π]ı i…®……®… Æ∆˙M…… +…ËÆ˙ ¥…i…«®……x… Ω˛Ë* ™…Ω˛” ¶…⁄i… EÚ… ∫…∆E‰Úi… ¶…“  x… Ω˛i… Ω˛Ë  EÚ ™…Ω˛ +∂¥… EÚ±… M… i… UÙ…™……+… i…l…… =x…E‰Ú +∫…∆J™…  ®…∏…h…… EÚ…‰ {…±…-{…±… E‰Ú {… Æ˙¥…i…«x… ®… x…Ω˛” l……*  °ÚÆ˙ "EÚΩ˛…ƒ n˘‰ J…B l…®…‰' ®… + x… ∂S…i… +x……M…i… EÚ… BEÚ E‰Ú ∫……l… ¥™…∆ V…i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B §…‰S…Ëx… Ω˛Ë* ™…Ω˛“ §…‰S…Ëx…“ =xΩ˛‰∆ BEÚ |…∂x… E‰Ú ∞¸{… ®… ∫…®……¥…‰∂… EÚÆ˙  n˘™…… M…™…… Ω˛Ë* n˘⁄∫…Æ˙‰  ®…∫…Æ˙‰ ®… ¥…i…«®……x…  S…xi…EÚ EÚ ¥… EÚ… n˘V……« n˘‰i…“ Ω˛Ë* EÚ…  S…j… Ω˛Ë, ™…Ω˛” ™…Ω˛ ∫…∆E‰Úi… ¶…“ Ω˛Ë  EÚ §…“i…‰ Ω˛÷B EÚ±… ™…Ω˛ §……i… x…Ω˛” l…“* {…Ω˛±…‰ +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙‰  ®…∫…Æ˙… ®… +i…“i… +…ËÆ˙ ¥…i…«®……x… EÚ“  ∫l… i…™……∆ M…… ±…§… E‰Ú ¶……¥…-§……‰v… ®… i…E«Ú EÚ… W…§…Æ˙n˘∫i… Ω˛∫i…I…‰{… Ω˛Ë* ¥…‰ "EÚΩ˛…∆ n˘‰ J…B l…®…‰' {…n˘§…xv… {…Æ˙ |…i™…‰EÚ  ∫l… i…, ®…x…: ∫l… i… EÚ…‰ V…“¥…x… EÚ… +¥…±… ®§…i… Ω˛È* <∫… + ¶…¥™… HÚ ®… +∆M… x…Ω˛” ®……x… ±…‰i…‰ Ω˛È* §… ±EÚ =∫… {…Æ˙ |…∂x… S…ºx… ±…M……i…‰ Ω˛È, =∫…‰ i…E«Ú EÚ“ EÚ∫……Ë]ı“ i…∫…¥¥…÷°Ú (+v™……i®…) E‰Ú  S…xi…x…  EÚi…x…‰- EÚi…x…‰ |…∂x… ∫…®…… Ω˛i… Ω˛È, ™…Ω˛ ∫…⁄∫… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ S…“W… Ω˛Ë* ™…Ω˛ ∂…‰Æ˙ {…Æ˙ {…Æ˙J…i…‰ Ω˛È* =∫…®… V…“¥…x… EÚ… ∫……Æ˙-i…i¥… ®… M…… ±…§… EÚ…  x…V…“ ∫{…∂…« ™…Ω˛ ®…Ω˛ M…… ±…§… E‰Ú ®……x… ∫…EÚ  I… i…V… E‰Ú  EÚi…x…… Ω˛Ë, <∫… §……i… EÚ“ J……‰V… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* Ω˛Ë  EÚ ¥…‰ V…“¥…x… EÚ“ EÚ`ˆ…‰Æ˙  ¥…∫i……Æ˙ EÚ“ BEÚ §……x…M…“ Ω˛Ë* C™……, C™……Â, EÚ…Ëx… +…ËÆ˙ EÚΩ˛…ƒ +… n˘ |…∂x…¥……S…EÚ ∂…§n˘… EÚ“ W…®…“x… ®… M…… ±…§… EÚ… M…… ±…§… x…‰ +v™……i®… EÚ“ ∫…®…∫™……+… ¥……∫i… ¥…EÚi…… EÚ“ W…®…“x… {…Æ˙  ∫…°«Ú +xn˘…W…‰§…™……ƒ x…Ω˛” Ω˛Ë §… ±EÚ =x…EÚ“ ®…∫……™…±…-B-i…∫…¥¥…÷°Ú {…Æ˙ M…Ω˛Æ˙…<« ∫…‰ J…c‰ Ω˛…‰EÚÆ˙ +…i®……, V…M…i…¬ |…∂x……E÷Ú±… ®……x… ∫…EÚi…… EÚ… |… i… §…®§… Ω˛Ë*  S…xi…x…  EÚ™…… Ω˛Ë* ¥…‰n˘…xi… ®… =x…EÚ“ M…W…±…… ®… V……‰ |…∂x… ®……ËV…⁄n˘ Ω˛È, Ω˛®… +…ËÆ˙ •…¿ EÚ“ ∫…®…∫™……+… {…Æ˙ |… i…{…… n˘i… "i…i¥…®… ∫…' E‰Ú n˘∂…«x… EÚ“ +…V… ¶…“ =x…E‰Ú =k…Æ˙… EÚ“ i…±……∂… ®… Ω˛È +…ËÆ˙ +x…÷M…⁄ƒV… =x…E‰Ú ™…Ω˛…∆ ∫…÷x……<« n˘‰i…“ Ω˛Ë*  ¥…S……Æ˙ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* +…M…‰ ¶…“ i…±……∂…‰ V……i…‰ Æ˙Ω²M…‰* EÚΩ˛”-EÚΩ˛” i……‰ ¥…‰ ={… x…π…n˘ EÚ“ ∫…⁄ HÚ™…… ®… §……i… EÚÆ˙x…‰ ±…M…i…‰ Ω˛È* i…∫…¥¥…÷°Ú E‰Ú M…… ±…§… EÚ“ S…‰i…x…… EÚ“  ¥…Æ˙…]ıi…… <∫… §……i… ∫…‰  S…xi…x… ®… M…… ±…§… EÚ…  x…V…“ ∫{…∂…« ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ ¥…‰ V…“¥…x… EÚ“ EÚ`ˆ…‰Æ˙ ¶…“ W…… Ω˛Æ˙ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛ EÚ…±… E‰Ú i…“x…… +…™……®…… EÚ…‰ UÙ⁄i…“ Ω˛Ë* ¥……∫i… ¥…EÚi…… EÚ“ W…®…“x… {…Æ˙ J…c‰ Ω˛…‰EÚÆ˙ +…i®……, V…M…i…¬ +…ËÆ˙ •…¿ EÚ“ =x…EÚ“  S…xi…… EÚ… |…∫l……x…- §…xn˘÷ ¥…i…«®……x… Ω˛Ë, ±…‰ EÚx… =∫…®… ∫…®…∫™……+… {…Æ˙  ¥…S……Æ˙ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* +…®…i……ËÆ˙ {…Æ˙ =n˘⁄« ∂……<Æ˙“ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ +i…“i… +…ËÆ˙ ¶… ¥…π™… E‰Ú n˘…‰x…… UÙ…‰Æ˙… EÚ… ∫{…∂…« Ω˛Ë* EÚ<« ∂…‰Æ˙… ®… +x…‰EÚ…l…«EÚi…… (B∆§…“M…÷<]ı“) EÚ“ §……i… =`ˆ…<« V……i…“ Ω˛Ë* M…… ±…§… EÚ“ <∫…EÚ… ∫……I™… ®……ËV…⁄n˘ Ω˛Ë* <∫… §……i… EÚ…‰ ∫…®…Z…x…‰ ®… BEÚ ∂…‰Æ˙ ∫…§…∫…‰ ∂……<Æ˙“ ∞¸g +l……‰» ®… +x…‰EÚ…l…«EÚ x…Ω˛” Ω˛Ë* ™…Ω˛ =x…E‰Ú Ω˛…±……i… EÚ… V™……n˘… ®…n˘n˘ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë∫…∆¥…‰n˘x……i®…EÚ ∞¸{……xi…Æ˙h… Ω˛Ë* +…ËÆ˙ ™…Ω˛ ∞¸{……xi…Æ˙h…
11

§…™……x…

M…… ±…§… EÚ“ ∂……<Æ˙“ ∫…‰ V……‰ EÚ ¥…i…… E‰Ú ®……x… =¶…Æ˙i…‰ Ω˛È, ¥…‰ +…V… ¶…“ =i…x…‰ Ω˛“ |……∫…∆ M…EÚ Ω˛È* =xΩ˛…Âx…‰ +{…x…‰ {…j…… ®… EÚ ¥…i…… E‰Ú ®……x…… EÚ“ ™…i……¥…∫…Æ˙ S…S……« EÚ“ Ω˛Ë* <∫…E‰Ú +±……¥…… E÷ÚUÙ ∂…‰Æ˙… ®… ¶…“ ∂……<Æ˙“ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ +{…x…‰ o˘ π]ıEÚ…‰h… EÚ…‰ + ¶…¥™…HÚ  EÚ™…… Ω˛Ë* =x…EÚ“ ®……x™…i…… Ω˛Ë  EÚ ∂……<Æ˙“ ®… ™…‰  ¥…∂…‰π…i……B∆ Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B : ∫……n˘M…“-+…‰-{…÷Æ˙EÚ…Æ˙“, §…‰J…÷n˘“-+…‰-Ω˛÷ ∂…™……Æ˙“ ¥…‰ BEÚ Æ˙S…x…… ®… ∫…Ω˛V…i…… (∫……n˘M…“) +…ËÆ˙  ∂…±{…-∫……Ëxn˘™…« ({…÷Æ˙EÚ…Æ˙“) i…l…… +S…Ëi™… (§…‰J…÷n˘“) +…ËÆ˙ ∫……¥…v……x…“ (Ω˛÷ ∂…™……Æ˙“) n˘…‰x…… EÚ…‰ W…∞¸Æ˙“ ®……x…i…‰ Ω˛È* <∫…  ¥…Æ˙…‰v……¶……∫… EÚ…  x…¥……«Ω˛  EÚ∫…“ §…c‰ EfiÚ i… E‰Ú §…⁄i…‰ EÚ“ §……i… Ω˛Ë* <∫… ∫……‰S… EÚ“ u˘xu˘…i®…EÚi…… E‰Ú Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛÷B Ω˛“ ∂……<Æ˙“ |……h…¥……x… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* x…  ¥…∂…÷r˘ +x…÷¶…¥… EÚ ¥…i…… Ω˛Ë, x…  ¥…∂…÷r˘  ¥…S……Æ˙* x… ®……j… ∫…Ω˛V…i…… EÚ ¥…i…… Ω˛Ë, x… ®……j…  ∂…±{…-∫……Ëxn˘™…«* +…V… ™…Ω˛ §……i… ∫…V…«x……i®…EÚ ∫…… Ω˛i™… EÚ“ i…®……®…  ¥…v……+… {…Æ˙ S… Æ˙i……l…« Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* M…… ±…§… |…l…®… ∫¥……v…“x…i…… ∫…∆O……®… E‰Ú ∫……I…“ Æ˙Ω˛‰ l…‰* ™…Ω˛ ∫……‰S…x…… §…‰§…÷ x…™……n˘ Ω˛…‰M……  EÚ +…W……n˘“ EÚ“ i…Æ∆˙M…… ∫…‰ =x…EÚ… ®…x… +UÙ⁄i…… Æ˙Ω˛… l……* +∆O…‰W…“ Æ˙…V… E‰Ú +…i…∆EÚ EÚ“ UÙ…™…… +…ËÆ˙ =∫…∫…‰ ®…÷ HÚ EÚ“ UÙ]ı{…]ı…Ω˛]ı E‰Ú ∫…∆E‰Úi… =x…EÚ“ ∂……<Æ˙“ ®…  ®…±…i…‰ Ω˛È* =x…E‰Ú  ®…W……V… EÚ…‰ V……x… ±…‰x…‰ {…Æ˙ =x…EÚ“ M…W…±…… ∫…‰ B‰∫…‰ ∂…‰Æ˙  x…EÚ…±…‰ V…… ∫…EÚi…‰ Ω˛È  V…x…∫…‰ +…W……n˘“ EÚ“ +…EÚ…∆I…… W…… Ω˛Æ˙ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* BEÚ ∂…‰Æ˙ Ω˛ËB‰ +∆n˘±…“§…! ™…EÚ EÚ∆°‰Ú-J…∫… §…Ω˛Æ˙‰-+… ∂…™……ƒ i…⁄°Ú…x…‰-+…®…n˘, +…®…n˘‰-°Ú∫±…‰-§…Ω˛…Æ˙ Ω˛Ë* EÚΩ˛i…‰ Ω˛È  EÚ B‰ §…÷±…§…÷±…, P……Â∫…±…… §…x……x…‰ E‰Ú  ±…B ®…÷_ˆ“ ¶…Æ˙  i…x…E‰Ú EÚ…°Ú“ Ω˛È* i…⁄°Ú…x… EÚ… +…x……, ¥…∫…xi… E‰Ú +…M…®…x… EÚ… ∫…⁄S…EÚ Ω˛Ë* {…Ω˛±…‰ +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙‰  ®…∫…Æ˙… ®… +xi… ¥…«Æ˙…‰v…“  ∫l… i…™……∆ Ω˛È* BEÚ +…‰Æ˙ ∂……<Æ˙ +… ∂…™……ƒ §…x……x…‰ E‰Ú  ±…B  i…x…E‰Ú V…÷]ı…x…‰ EÚ“ §……i… EÚΩ˛ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* <∫…E‰Ú i…÷Æ˙∆i… §……n˘ +… ∂…™……ƒ EÚ…‰  i…x…EÚ…- i…x…EÚ… EÚÆ˙ +…∫…®……x… ®… =c… n˘‰x…‰ ¥……±…‰ i…⁄°Ú…x… E‰Ú +…M…®…x… EÚ“ §……i… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë*  °ÚÆ˙ ¥…Ω˛ J…÷±……∫…… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë  EÚ <∫… i…⁄°Ú…x… EÚ…‰  ∫…°«Ú i…⁄°Ú…x… ®…i… ∫…®…Z…, ™…Ω˛ §…Ω˛…Æ˙ EÚ“ +…®…n˘ EÚ… ∫{…π]ı ±…I…h… Ω˛Ë* ™……x…“ i…⁄°Ú…x… E‰Ú +…x…‰ ∫…‰ ™…Ω˛“ Ω˛…‰M……  EÚ +… ∂…™……ƒ x…‰∫…ix……§…⁄n˘ Ω˛…‰ V……BM……, ±…‰ EÚx… +§… §…Ω˛…Æ˙ EÚ… +…x…… ∫…÷ x… ∂S…i… Ω˛Ë*  °ÚÆ˙ Ω˛V……Æ˙ +… ∂…™……x…‰ §…x……  ±…B V……BƒM…‰* ∂…‰Æ˙ ®… |…i…“EÚ…i®…EÚ ¶……π…… E‰Ú Æ˙S……¥… EÚ…‰ v™……x… ®… Æ˙J…i…‰ Ω˛÷B ™…Ω˛ ∫…®…Z…x…… EÚ…‰<« ®…÷ ∂EÚ±… x…Ω˛” Ω˛Ë  EÚ ∂……<Æ˙ ™…Ω˛…ƒ 1857 ®… ∂…÷∞¸ Ω˛÷B i…⁄°Ú…x… EÚ“ §……i… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë +…ËÆ˙ ™…Ω˛ ∫…∆E‰Úi… n˘‰ Æ˙Ω˛…

Ω˛Ë  EÚ <∫… i…⁄°Ú…x… EÚ“ {… Æ˙h… i… §…Ω˛…Æ˙ +l……«i…¬ +…W……n˘“ ®… Ω˛…‰M…“* EÚΩ˛”-EÚΩ˛” ¥…‰ +∆O…‰W…“ Æ˙…V… EÚ“ G⁄ÚÆ˙i…… EÚ…‰ ¥™…∆M™… EÚ“ ¶……π…… ®… ¥™…∆ V…i… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* V…Ë∫…‰Æ˙Ω˛‰ x… V……x… i……‰ FÚ… i…±… EÚ…‰ J…⁄ƒ§…Ω˛… n˘“V…‰ EÚ]ı‰ W…§……x… i……‰ K…∆V…Æ˙ EÚ…‰ ®…Æ˙Ω˛§…… EÚ Ω˛B! EÚ<« ±……‰M… M…… ±…§… EÚ“ ¢Ú…Æ˙∫…“ M…t-EfiÚ i… E‰Ú Ω˛¥……±…‰ ∫…‰ =x…EÚ“ Æ˙…V…¶… HÚ EÚ“ +…±……‰S…x…… EÚÆ˙i…‰ {……B V……i…‰ Ω˛È* |…∫…∆M…¥…∂… <∫…EÚ…  V…GÚ ¶…“ W…∞¸Æ˙“ ±…M…i…… Ω˛Ë* ™…Ω˛ {…÷∫i…EÚ Æ˙…‰W…x……®…S…‰ E‰Ú +∆n˘…W… ®…  ±…J…“ M…<«* 1858 <«. ®… +…M…Æ˙… ∫…‰ UÙ{…“* <∫…®… 11 ®…<«, 1857 ∫…‰ 31 V…÷±……<«, 1858 i…EÚ E‰Ú Ω˛…±……i… EÚ… ¥…h…«x… Ω˛Ë* <∫…E‰Ú +…Æ˙∆¶… ®… M…… ±…§… x…‰  ±…J…… Ω˛Ë, "11 ®…<« EÚ…‰ ™…Ω˛…ƒ ( n˘±±…“) ¢Ú∫……n˘ ∂…÷∞¸ Ω˛÷+…* ®…Èx…‰ <∫…  n˘x… ∫…‰ P…Æ˙ EÚ… n˘Æ˙¥……W…… §…xn˘ +…ËÆ˙ §……Ω˛Æ˙ +…x……-V……x…… §…xn˘ EÚÆ˙  n˘™……* §…‰∂…M…±…  V…xn˘M…“ §…∫…Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰i…“* +{…x…“ ∫…Æ˙M…÷V…∂i… (+…{…§…“i…“)  ±…J…x…“ ∂…÷∞¸ EÚ“*' {…… EÚ∫i……x… E‰Ú ±…‰J…EÚ ®…÷x…“Ø˚Æ˙«Ω˛®……x… x…‰ "M…… ±…§… +…ËÆ˙ <x…C±……§… ∫…k……¥…x…' x……®… ∫…‰ BEÚ {…÷∫i…EÚ  ±…J…“ Ω˛Ë* b˜…Ï. Æ˙Ω˛®……x… x…‰ n˘∫i…§…⁄ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ +x…‰EÚ ∫…¥……±… =`ˆ…™…‰ Ω˛È* =x…EÚ…  ¥…∂±…‰π…h… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ "n˘∫i…§…⁄' +∆O…‰V…… EÚ“ W…§……x… ∫…‰  ±…J…“ M…<« Ω˛Ë* M…… ±…§… x…‰ ™…Ω˛  EÚi……§…  EÚ±…‰ ∫…‰ +{…x…‰ ∫…∆§…∆v…… EÚ… n˘…M… v……‰x…‰ E‰Ú  ±…B  ±…J…“ l…“* M…… ±…§… x…‰  n˘±±…“ ®…  ¥…p˘…‰Ω˛“ M… i… ¥… v…™…… EÚ… =±±…‰J… i……‰  EÚ™…… Ω˛Ë, +∆O…‰V…… E‰Ú n˘®…x… {…Æ˙ ¶…“  ]ı{{… h…™……∆ EÚ“ Ω˛È ±…‰ EÚx… ∫……l…-∫……l… V……‰Æ˙ n˘‰EÚÆ˙ ¥…‰ ™…Ω˛ ¶…“ EÚΩ˛i…‰ M…B Ω˛È  EÚ +∆O…‰V… §…⁄g…Â, §…SS…… +…ËÆ˙ +…ËÆ˙i…… EÚ…‰ x…Ω˛” ∫…i……i…‰* ™……x…“ M…… ±…§… +∆O…‰V…… EÚ“ Æ˙Ω˛®… n˘±…“ +…ËÆ˙ EÚØ˚h…… EÚ…‰ =¶……Æ˙x…‰ ®… {…⁄Æ˙“ V……x… ±…M…… n˘‰i…‰ Ω˛È* "M…… ±…§…' E‰Ú {…Ω˛±…‰ n˘“¥……x… EÚ…‰ x…÷∫J……-B-Ω˛®…“ n˘™…… E‰Ú x……®… ∫…‰ V……x…… V……i…… Ω˛Ë* <∫…EÚ“  EÚi……§…i… 1821 <«. ®… Ω˛÷<« l…“* <∫… ∫…®…™… "M…… ±…§…' EÚ“ +…™…÷ 24 ¥…π…« EÚ“ l…“* <∫…EÚ“ ¶…⁄ ®…EÚ… ®… "M…… ±…§…' x…‰  ±…J…… l……  EÚ <∫…E‰Ú +±……¥…… V……‰ +…∫i…Æ˙“™… +…ËÆ˙  §…J…Æ˙… Ω˛÷+… EÚ±……®…  ®…±…‰ =∫…‰ ®…‰Æ˙‰ x……®… ∫…‰ ∫…®§…r˘ x…  EÚ™…… V……B* <∫… x…÷∫J…‰ EÚ…‰ ∫…§…∫…‰ {…Ω˛±…‰ ∫…Æ˙ ∫…Ë™…n˘ E‰Ú §…c‰ ¶……<« x…‰ 1841 <«. ®… UÙ…{……* ∫…k……¥…x… EÚ…  ¥…p˘…‰Ω˛ ∂…÷∞¸ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú n˘…‰-S……Æ˙  n˘x… {…Ω˛±…‰ "M…… ±…§…' x…‰ +{…x…‰ Ω˛…l… ∫…‰ ∂…÷r˘  EÚB Ω˛÷B n˘“¥……x… EÚ“ {……∆b˜÷ ±… {… x…¥……§… Æ˙…®…{…÷Æ˙ E‰Ú {……∫… ¶…‰V…“* Æ˙…®…{…÷Æ˙ ®… +…M…V…x…“ EÚ“ P…]ıx……+… E‰Ú EÚ…Æ˙h… ¥…Ω˛ {……∆b˜÷ ±… {… V…±… M…<«*  °ÚÆ˙ 1861

GARBHANAL

12

GARBHANAL

<«. ®… M…… ±…˙§… u˘…Æ˙… ∂…÷r˘ EÚ“ M…<« {……∆b˜÷ ±… {…  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ E÷Úi…÷§…J……x…… +…∫… °Ú™……, Ω˛Ën˘Æ˙…§……n˘ {…Ω˛÷ƒS…“* <∫…E‰Ú BEÚ ¥…π…« §……n˘ 1862 "M…… ±…§…' u˘…Æ˙… ∂…÷r˘  EÚ™…… Ω˛÷+… n˘“¥……x…  x…W……®…“ |…‰∫…, EÚ…x…{…÷Æ˙ ®… |…EÚ… ∂…i… Ω˛÷+…* 1863 <«. ®…  n˘±±…“ ∫…‰ ∫…Â]ı ∫]ı“°Úx… Eڅϱ…‰V… x…‰ n˘“¥……x…‰-M…… ±…§… UÙ…{…x…‰ EÚ… |…™……∫…  EÚ™……* i…“x… °Ú®…Ê Ω˛“ UÙ{… ∫…E‰Ú*  EÚi……§… Ø˚EÚ M…<«* <∫… +v…⁄Æ˙‰ EÚ…®… EÚ…‰  n˘±±…“ E‰Ú BEÚ {…÷∫i…EÚ ¥™…¥…∫……™…“ ±……±…… i…‰V…x…Æ˙…™…x… x…‰ +Ω˛®…n˘“ |…‰∫… ∫…‰ UÙ{…¥……EÚÆ˙ {…⁄Æ˙…  EÚ™……* <∫…®… "M…… ±…§…' EÚ“ i…®……®… =n˘⁄« M…W…±… |…EÚ… ∂…i… l…”* 1863 ®… Ω˛“ ®…÷°Ú“n˘‰ +…®… |…‰∫…, +…M…Æ˙… ∫…‰ <∫…EÚ… ∫…∆∫EÚÆ˙h… ∫……®…x…‰ +…™……* >{…Æ˙  V…∫… x…÷∫J……-B-Ω˛®…“ n˘™…… EÚ…  W…GÚ  EÚ™…… M…™…… Ω˛Ë, =∫…‰ §……n˘ ®… 1921 <«. ®… ¶……‰{……±… E‰Ú  Æ˙™……∫…i…“ E÷Úi…÷§…J……x…‰ x…‰ ¶…“ |…EÚ… ∂…i…  EÚ™……* ™…Ω˛ v™……x… n˘‰x…‰ ™……‰M™… Ω˛Ë  EÚ  ®…W……« ∫……Ω˛§… EÚ… n˘“¥……x… =x…E‰Ú V…“¥…x…-EÚ…±… ®… {……ƒS… §……Æ˙ |…EÚ… ∂…i… Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……* {…Ω˛±…“ §……Æ˙ 1841 ®… +…ËÆ˙ + xi…®… §……Æ˙ 1863 ®…Â*  Ω˛xn˘“ ®… n˘“¥……x…‰-M…… ±…§… E‰Ú ∫…§…∫…‰ {…Ω˛±…‰  ±…{™…xi…Æ˙h… E‰Ú  ¥…π…™… ®… |……®…… h…EÚ V……x…EÚ…Æ˙“ ={…±…§v… x…Ω˛” Ω˛Ë* <∫…  ∫…±… ∫…±…‰ ®… Ω˛®…x…‰ §…Ω˛÷¶……π…… ¥…n˘¬ EÚ ¥…¥…Æ˙  j…±……‰S…x… ∂……∫j…“ ∫…‰ §……i…S…“i… EÚ“* =xΩ˛…Âx…‰ §…i……™……  EÚ i…“∫…Æ˙‰ n˘∂…EÚ E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… ®…i…¥……±…… E‰Ú ∫…∆∫l……{…EÚ ®…Ω˛…n˘‰¥… |…∫……n˘ ∫…‰`ˆ x…‰ n˘“¥……x…‰-M…… ±…§… EÚ…  Ω˛xn˘“  ±…{™…xi…Æ˙h… EÚÆ˙…™…… l……* n˘“¥……x… EÚ“ +…∆ ∂…EÚ ]ı“EÚ… ¶…“ =xΩ˛…Âx…‰ EÚ“ l…“* ™…Ω˛ +|…EÚ… ∂…i… Æ˙Ω˛“*  j…±……‰S…x… ∂……∫j…“ u˘…Æ˙… n˘“ M…<« V……x…EÚ…Æ˙“ EÚ“ {…÷ π]ı E÷ÚUÙ Ω˛n˘ i…EÚ b˜…Ï. Æ˙…®… ¥…±……∫… ∂…®……« EÚ“ {…÷∫i…EÚ  x…Æ˙…±…… EÚ“ ∫…… Ω˛i™…-∫……v…x…… (|…l…®… J…∆b˜) ∫…‰ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* ∂…®……« V…“ x…‰ §…i……™…… Ω˛Ë  EÚ ®…Ω˛…n˘‰¥… |…∫……n˘ ∫…‰`ˆ EÚ…‰ =n˘⁄« ∂……<Æ˙“ ∫…‰  ¥…∂…‰π… |…‰®… l……* ¥…‰ §……i…-§……i… ®… ∂…‰Æ˙ =r˘fii… EÚÆ˙i…‰ l…‰* V…§…  ®…∂…x… ∫E⁄Ú±… ®… {…gi…‰ l…‰ i…§… J…÷n˘ ¶…“ "Æ˙V……' x……®… ∫…‰ ∂…‰Æ˙ EÚΩ˛i…‰ l…‰* M…… ±…§… =x…E‰Ú  |…™… EÚ ¥… l…‰* =xΩ˛…Âx…‰ ®…i…¥……±…… ®…∆b˜±… E‰Ú ∫…¶…“ ±……‰M…… EÚ…‰ M…… ±…§…®…™… EÚ… EÚÆ˙  n˘™…… l……*  x…Æ˙…±…… +§… i…EÚ i…÷±…∫…“n˘…∫… +…ËÆ˙ Æ˙¥…“xp˘x……l… EÚ…‰ J……‰±…i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ l…‰* =x…EÚ“ |…‰Æ˙h…… ∫…‰  x…Æ˙…±…… x…‰ M…… ±…§… EÚ…‰ {…gx…… ∂…÷∞¸  EÚ™……*  x…Æ˙…±…… x…‰ M…… ±…§… E‰Ú E÷ÚUÙ ∂…‰Æ˙… EÚ…‰ ¥…‰n˘…xi… EÚ“ EÚ∫……Ë]ı“ {…Æ˙ {…Æ˙J…… +…ËÆ˙ =x…EÚ“ ¥™……J™…… EÚ“* ∂…®……« V…“ x…‰ BEÚ =n˘…Ω˛Æ˙h…  n˘™…… Ω˛Ëx… l…… E÷ÚUÙ i……‰ J…÷n˘… l……, E÷ÚUÙ x… Ω˛…‰i…… i……‰ J…÷n˘… Ω˛…‰i…… b˜÷§……‰™…… ®…÷Z…EÚ…‰ Ω˛…‰x…‰ x…‰, x… Ω˛…‰i…… ®…È i……‰ C™…… Ω˛…‰i……

§…™……x… +… n˘ +xi… ®… •…¿ Ω˛“ Ω˛Ë* ∫…∆∫……Æ˙  ®…l™…… Ω˛Ë* i…÷±…∫…“n˘…∫… ®… ¶…“ ™…Ω˛“ ¶……¥… Ω˛Ë- V……‰ Ω˛ V……x…‰ V…M… V……™… Ω˛‰Æ˙…<«* +…ËÆ˙ EÚ§…“Æ˙ x…‰ ¶…“ EÚΩ˛… l……- ∫…⁄Æ˙ {…Æ˙EÚ…∫… i…Ω˛∆ Æ˙Ëx… EÚΩ˛∆ {……
<∫… |…∫…∆M… ∫…‰ ™…Ω˛ §…J…⁄§…“ ∫{…π]ı Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë  EÚ BEÚ  ¶…z… {…Æ˙®{…Æ˙… E‰Ú EÚ ¥… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú §……¥…V…⁄n˘  x…Æ˙…±…… x…‰ M…… ±…§… EÚ“ ®…Ω˛k…… EÚ…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙  EÚ™……* n˘÷¶……«M™… ∫…‰ ®…Ω˛…n˘‰¥… ∫…‰`ˆ +…ËÆ˙  x…Æ˙…±…… u˘…Æ˙… EÚ“ M…<« M…… ±…§… EÚ“ +x™… ¥™……J™……B∆ ∫…÷Æ˙ I…i… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ {……<»* +…V… "n˘“¥……x…‰-M…… ±…§…' E‰Ú +x…‰EÚ x……M…Æ˙“  ±…{™…xi…Æ˙h… ={…±…§v… Ω˛È* =n˘⁄« ∂…§n˘… E‰Ú  Ω˛xn˘“  ±…{™…xi…Æ˙h… EÚ… BEÚ ®……x…EÚ ∞¸{… +¶…“ i…EÚ  x… ∂S…i… x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚ… Ω˛Ë* BEÚ Ω˛“ ∂…§n˘ E‰Ú  ±…B  ¶…z… ¥…i…« x…™……ƒ |…S… ±…i… Æ˙Ω˛“ Ω˛È* <∫…  n˘∂…… ®… ®…÷Ω˛®®…n˘ ®…÷∫i…°Ú… "®…q˘…Ω˛' E‰Ú EÚ…‰∂… ∫…‰ EÚ…°Ú“ ∫…Ω˛…™…i…… ±…“ V…… ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* ±…‰ EÚx… ∂……<Æ˙“ E‰Ú  ±…{™…xi…Æ˙h… ®… Ω˛Æ˙ ∫…®…™… "®…q˘…Ω˛' EÚ… +x…÷∫…Æ˙h… x…Ω˛”  EÚ™…… V…… ∫…EÚi……, C™…… EÚ ∂……<Æ˙“ EÚ…  ±…{™…xi…Æ˙h… §…Ω˛Æ˙ E‰Ú |…¥……Ω˛ EÚ…‰ v™……x… ®… Æ˙J…EÚÆ˙  EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë* EÚ<« V…M…Ω˛ ∂…§n˘ EÚ… EÚ…‰π…M…i… =SS……Æ˙h… §…n˘±… V……i…… Ω˛Ë* =n˘⁄« EÚ“ ∏…‰π`ˆ Æ˙S…x……+… E‰Ú  Ω˛xn˘“  ±…{™…xi…Æ˙h… EÚ… BEÚ ∫…§…∫…‰ §…c… ±……¶… ™…Ω˛ Ω˛÷+…  EÚ  Ω˛xn˘“-=n˘⁄« ¶……π…… E‰Ú §…“S… EÚ“ EfiÚ j…®… n˘“¥……Æ˙ v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ f¯Ω˛x…‰ ±…M…“ Ω˛Ë*  Ω˛xn˘“ E‰Ú ∏…‰π`ˆ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú =n˘⁄«  ±…{™…xi…Æ˙h… EÚ…‰ ¶…“ |……‰i∫…… Ω˛i… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… Ω˛Ë* n˘…‰x…… ¶……π……+… EÚ“ ∫…… Ω˛i™…- x… v… E‰Ú {…Æ˙∫{…Æ˙ +…n˘…x…-|…n˘…x… E‰Ú ∫……l…-∫……l…  ±… {… EÚ… ®…∫…±…… ¶…“ +{…x…‰-+…{… ∫…÷±…Z… V……BM……* ™…Ω˛…∆ =n˘⁄«- Ω˛xn˘“ ®… |…EÚ… ∂…i… n˘“¥……x…‰-M…… ±…§… E‰Ú ∫…∆∫EÚÆ˙h…… {…Æ˙ BEÚ  ¥…Ω∆˛M…®… o˘ π]ı b˜…±…“ M…<« Ω˛Ë* <∫…∫…‰ M…… ±…§… EÚ“ ∂……<Æ˙“ EÚ“ ±……‰EÚO……¡i…… EÚ… +∆n˘…V…… +…∫……x…“ ∫…‰ ±…M……™…… V…… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* =x…E‰Ú §…Ω˛÷i… ∫…‰ ∂…‰Æ˙ +…V… EÚΩ˛…¥…i… §…x… S…÷E‰Ú Ω˛È* =x…EÚ“ ∂……<Æ˙“ ®…  ¥…t®……x… V…“¥…x…-n˘∂…«x… Ω˛®……Æ˙“ V……i…“™… ∫®…fi i… EÚ… +∆M… §…x… S…÷EÚ… Ω˛Ë*

13

M…∆M……x…∆n˘ Z…… 14

¥™……J™……

§…Ëtx……l…-n˘‰¥…P…Æ ˙(Z……Æ˙J…hb˜) ®… V…x®…. ∫…“¥……x… ( §…Ω˛…Æ˙) E‰Ú b˜“.B.¥…“ ∫x……i…EÚ…‰k…Æ˙ Eڅϱ…‰V… ®… ¥…x…∫{… i…-∂……∫j… EÚ“ +v™……{…x…… ∫…‰ ∫…‰¥…… x…¥…fik…. S……±∫…« b˜… ¥…«x… E‰Ú GÚ®…- ¥…EÚ…∫…¥……n˘, V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸ E‰Ú scientific temper i…l…… Æ˙¥…“xp˘x……l… `ˆ…E÷ÚÆ˙ E‰Ú V…“¥…x…-n˘∂…«x… E‰Ú ∫…®…x¥…™… E‰Ú +…±……‰EÚ ®… V…“¥…x…-{…l… E‰Ú |… i… +{…x…‰ EÚ…Ëi…⁄Ω˛±… §…Æ˙EÚÆ˙…Æ˙ Ω˲. ¥…i…«®……x… ®… S…hb˜“M…g ®… +{…x…‰  S… EÚi∫…EÚ {…÷j… E‰Ú ∫……l…  x…¥……∫…. ∫…®{…E«Ú - [email protected]

∫…Ë

EÚc˜…Â, Ω˛W……Æ˙…Â, ±……J……Â, EÚÆ˙…‰c˜…Â, ¥…π…« {…Ω˛±…‰ EÚ“ §……i… Ω˲*  ¥…v……i…… ∫…®…… v…∫l… l…‰; |…¶……®…hb˜±… ∫…‰ >V……«  ¥…EÚ Æ˙i… Ω˛…‰i…“ Ω˛“ S…±…“ V…… Æ˙Ω˛“ l…“, ∂…⁄x™… ®… |…∫…… Æ˙i… Ω˛…‰i…“ V…… Æ˙Ω˛“ l…“* >V……« EÚ… BEÚ +∆∂… EÚh…… ®… §…n˘±…i…… Æ˙Ω˛…* EÚh… À{…b˜… ®… §…n˘±…‰* x…“Ω˛… Æ˙EÚ…Bƒ, i……Ɖ˙ +…ËÆ˙ ∫……ËÆ˙®…∆b˜±… §…x…‰* ∫……ËÆ˙®…∆b˜±… E‰Ú BEÚ À{…b˜ {…Æ˙  ¥…v……i…… EÚ… v™……x… `ˆΩ˛Æ˙ M…™……* ™…Ω˛ {…fil¥…“ l…“- ¶…™…∆EÚÆ˙, V¥……±……®…÷ J…™…… E‰Ú  ¥…∫°Ú…‰]ı,  §…V…±…“ EÚ“ ±…M……i……Æ˙ EÚ…Èv… +…ËÆ˙ S…®…EÚ i…l…… ®…⁄∫…±……v……Æ˙ §…… Æ˙∂… EÚ“ +x…¥…Æ˙i… §……ËUÙ…ÆÂ˙ ∂…i……Œ§n˘™…… i…EÚ -- ∫…®…™… `ˆΩ˛Æ˙-∫…… M…™…… Ω˛…‰ V…Ë∫…‰* {…fil¥…“ E‰Ú +…¥…Æ˙h… ®… +…‰W……‰x… EÚ“ EÚ…‰<« {…Æ˙i… x…Ω˛” l…“* +…ÏC∫…“V…x… ∂……™…n˘ Ω˛“ Æ˙Ω˛… Ω˛…‰* ∫…⁄™…« EÚ“ {…Æ˙…§…ÈM…x…“  EÚÆ˙h… +§……v… v…Æ˙i…“ i…EÚ {…Ω÷ƒ˛S… {…… Æ˙Ω˛“ l…“* <∫…  ¥… EÚÆ˙h… E‰Ú |…EÚ…∂…-Æ˙…∫……™… x…EÚ M…÷h…… x…‰ v…Æ˙i…“ E‰Ú +…¥…Æ˙h… EÚ…‰ + i…- GÚ™……∂…“±… +h…÷+… ∫…‰ ∫…®…fir˘ EÚÆ˙ Æ˙J…… l…… i…l…… Æ˙…∫……™… x…EÚ ∫……®™……¥…∫l…… ∫…‰ EÚ…¢Ú“ n⁄˘Æ˙ ¶…“* v…Æ˙i…“ EÚ… +…¥…Æ˙h… EÚ…§…«x… b˜…™… +…ÏC∫……V……« i…l…… =SS… i……{…-GÚ®… EÚ“ ={…Œ∫l… i… ®… ™…‰ Æ˙…∫……™… x…EÚ ∞¸{… ∫…‰ +i™…xi… ∫… GÚ™… Ω˛…‰ M…B* ∫……M…Æ˙ ®… +… n˘-Æ˙∫… E‰Ú u˘“{… ∫…‰ §…x… M…B*

<∫… +… n˘-Æ˙∫… ®… Ω˛…™…b≈˜…‰V…x… ∫……™…x……V……« EÚ…‰ +{…x…“ +…‰Æ˙ ®……‰c˜EÚÆ˙ EÚÆ˙ +{…x…“ |… i…EfiÚ i… §…x……i……, +{…x…“ ¥…fi r˘ EÚÆ˙i…… i…l…… +{…x…… M…÷h…x… EÚÆ˙i……*

GARBHANAL

∫…fiŒπ]ı EÚ“ {……ƒS……±…“

™…Ω˛ i…xj… V…“¥…x… EÚ… ∏…“M…h…‰∂… l……*  ¥…v……i…… x…‰ V…“¥…x… EÚ… + ¶…x…xn˘x…  EÚ™……* <∫… i…∆j… ®… E÷ÚUÙ |…EÚ…∂…-∫…∆¥…‰n˘“ EÚh… l…‰* <x… EÚh…… E‰Ú §……Ω˛Æ˙“ EÚI… E‰Ú B±…‰C]≈ı…Ïx∫… |…EÚ…∂…->V……« ∫…‰ =k…‰ V…i… Ω˛…‰ +{…x…‰ EÚI… ∫…‰  ¥…S™…÷i… Ω˛…‰ EÚÆ˙ B‰∫…‰ =i|…‰Æ˙EÚ EÚh……· {…Æ˙ Ω˛∫i……∆i… Æ˙i… Ω˛…‰ V……i…‰ V……‰ +{…‰I……EfiÚi… =SS… >V……«-∫i…Æ˙ {…Æ˙ E‰Ú B±C]≈ı…Ïx∫… EÚ…‰ O…Ω˛h… EÚÆ˙x…‰ ®… ∫…I…®… Ω˛…‰i…‰* °Ú±…∫¥…∞¸{… ™…‰ =i|…‰Æ˙EÚ EÚh… +¥…EfiÚi… Ω˛…‰ V……i…‰ i…l…… |…EÚ…∂…-∫…∆¥…‰n˘“ EÚh… B±…‰C]≈ı…Ïx∫… J……‰x…‰ E‰Ú °Ú±…∫¥…∞¸{… +…ÏŒC∫…EfiÚi… Ω÷˛B Ω˛…‰i…‰* <∫… |…EÚ…Æ˙ |…EÚ…∂…->V……« E‰Ú Æ˙…∫……™… x…EÚ §…xv…->V……« ®… ∞¸{……∆i…Æ˙ EÚ“ |… GÚ™…… ∫l…… {…i… Ω÷˛<«* <∫…E‰Ú ∫…®……x……∆i…Æ˙ BEÚ +…ËÆ˙ |… GÚ™…… ∫l…… {…i… Ω÷˛<«* |…EÚ…∂…-∫…∆¥…‰n˘“

¥™……J™…… ®…÷HÚ +…ÏC∫…“V…x… EÚ“ ={…±…§v…i…… i…iEÚ…±…“x… V…“¥…V…M…i… E‰Ú  ±…B ®……Æ˙…i®…EÚ |…n⁄˘π…h… §…x… M…<«* §…c˜“ i……n˘…n˘ ®… |…… h…™…… EÚ…  ¥…x……∂… Ω˛…‰ M…™……* {…Æ˙ ™…Ω˛ ∫…∆EÚ]ı V…“¥…- ¥…EÚ…∫… E‰Ú  ±…B BEÚ ∫…÷™……‰M… ¶…“ §…x… M…™……* <∫… ∏…fi∆J…±…… ∫…‰ Ω˛…‰EÚÆ˙ +…ÏC∫…“V…x… i…EÚ {…ƒΩ÷˛S…x…‰ E‰Ú GÚ®… ®… >V……« GÚ®…∂…&: ®…÷HÚ Ω˛…‰i…“, °Ú±…∫¥…∞¸{… EÚ…‰∂…… EÚ…‰ EÚ…‰<« Ω˛… x… i……‰ x…Ω˛” Ω˛“ Ω˛…‰i…“, ¥…Æ˙x… ®…÷HÚ >V……« EÚ… S…™……{…S…™…“  GÚ™……+… ®… + v…EÚi…®… ={…™……‰M… Ω˛…‰ {……i……* ®…÷HÚ >V……« EÚ… +x…÷{……i… ¶…“ EÚ…°Ú“ + v…EÚ Ω˛…‰x…‰ ±…M… M…™……* |…… h…™…… E‰Ú M…÷h…… EÚ…  ¥…EÚ…∫… V…“ ¥…i… EÚ…‰∂……+… ®… Æ˙…∫……™… x…EÚ

GARBHANAL

 ¥…v……i…… =±±… ∫…i… l…‰, =x…EÚ… EÚ…Ëi…⁄Ω˛±… §…g¯i…… V…… Æ˙Ω˛… l……* v…Æ˙i…“ ®… EÚ…°Ú“ §…n˘±……¥… +… Æ˙Ω˛… l……* V…±…-I…‰j… EÚ…  ¥…∫i……Æ˙ EÚ®… Ω÷˛+…* ∫…®……x……xi…Æ˙ ∞¸{… ∫…‰ V…“¥…-®…hb˜±… ®…  ¥… ¥…v…i……,  ¥…∂……±…i…… +…ËÆ˙ V… ]ı±…i…… EÚ…  ¥…∫i……Æ˙ Ω÷˛+…* EÚh…… u˘…Æ˙… J……‰B M…B B±…‰C]≈ı…Ïx∫… EÚ“ ¶…Æ˙{……<« +x™… ™……Ë M…EÚ ∫…‰ B±…‰C]≈ı…Ïx∫… E‰Ú Ω˛∫i……∆i…Æ˙h… u˘…Æ˙… {…fil¥…“ EÚ“  ¥…∂……±…i…… -  ¥… ¶…z…i…… +…ËÆ˙  ¥… ¥…v…i…… E‰Ú ∫……l… V…÷]ı Ω˛…‰EÚÆ˙ EÚ<«  ¥…EÚ±{… |…∫i…÷i… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ l…“ B‰∫…‰ ={…™…÷HÚ ™……Ë M…EÚ EÚ“* °‰ÚÆ˙∫… +…™…x∫…, Ω˛…™…b≈˜…‰V…x… ∫…±°Ú…V……«-∫…®…fir˘ EÚ…§…« x…EÚ {…n˘…l…« E‰Ú  x…®……«h… EÚ“  ¥… v… ∫l…… {…i… Ω÷˛<«* ¥……™…÷®…hb˜±… EÚ… EÚ…§…«x…b˜…™…+…ÏC∫……V……« ∫…∆|…‰π…h… EÚ“ {…r˘ i… E‰Ú ∫l…… {…i… Ω÷˛B Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… {… Æ˙¥…‰∂… ®…Â

|… i… GÚ™……+… EÚ“ ∏…fi∆J…±……+… E‰Ú u˘…Æ˙…  x…™…Œxj…i…  EÚ™…… V……i…… Ω˲* =n˘…Ω˛Æ˙h… E‰Ú  ±…B, +…n˘®…“ E‰Ú S…®…c‰˜ EÚ… ¥…h…« '®…‰±…Ë x…x…' x……®…EÚ BEÚ  ¥…∂…‰π… ™……Ë M…EÚ E‰Ú =i{……n˘x… u˘…Æ˙… ¥™…HÚ Ω˛…‰i…… Ω˲; <∫… ™……Ë M…EÚ E‰Ú  x…®……«h… EÚ…‰ Æ˙…∫……™… x…EÚ |… i… GÚ™……+… EÚ“ BEÚ ∏…fi∆J…±…… ∫…®¶…¥… EÚÆ˙i…“ Ω˲; <∫… ∏…fi∆J…±…… EÚ“ Ω˛Æ˙ |… i… GÚ™…… +{…x…“  ¥… ∂…π]ıˆ B\V……<®… E‰Ú u˘…Æ˙…  x…™…Œxj…i… Ω˛…‰i…“ Ω˲; Ω˛Æ˙ B\V……<®… EÚ…  x…®……«h…  b˜+…ÏŒC∫…Æ˙…<§……‰W… x™…⁄ŒC±…EÚ B ∫…b˜ E‰Ú BEÚ  ¥… ∂…π]ıˆ J…hb˜ u˘…Æ˙…  x…˙v……« Æ˙i… Ω˛…‰i…… Ω˲* B‰∫…‰ J…hb˜ " V…x…' E‰Ú x……®… ∫…‰ V……x…‰ V……i…‰ ΩÈ˛*  b˜+…ÏŒC∫…Æ˙…<§……‰V… x™…÷ŒC±…EÚ B ∫…b˜ ∫……ƒS…‰ E‰Ú ∞¸{… ®… EÚ…®… EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B +{…x…‰ +x…÷∞¸{… Æ˙…<§……‰x™…÷ŒC±…EÚ B ∫…b˜ EÚ“ EÚ c˜™……ƒ §…x……i……; Æ˙…<§……‰x™…÷ŒC±…EÚ B ∫…b˜ EÚ“ EÚ c˜™……ƒ B ®…x……‰ B ∫…b¬˜∫… EÚ…‰  x…v……« Æ˙i… EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B =x…E‰Ú §…Ω÷˛±…“EÚÆ˙h… EÚ…‰ ∫…®¶…¥… EÚÆ˙i…”* <∫…E‰Ú {… Æ˙h……®… ∫¥…∞¸{…  ¥… ∂…π]ı |……‰ ]ıx∫… ∫…∆∂±…‰ π…i… Ω˛…‰i…‰* |……‰ ]ıx… +h…÷ B\V……<®… E‰Ú ∞¸{… ®…  GÚ™……∂…“±… Ω˛…‰EÚÆ˙ V…Ë¥…Æ˙…∫……™… x…EÚ |… i… GÚ™……+… EÚ…‰ ∫…®{…z… EÚÆ˙i…” * ™…‰ |… i… GÚ™……Bƒ <∫… |…EÚ…Æ˙ +…{…∫… ®… M…⁄ƒl…“ Ω÷˛<« Ω˛…‰i…”  EÚ |… i… GÚ™…… ∏…fi∆J…±…… E‡Ú {… Æ˙®……h…“ ™……Ë M…EÚ +x™… ∏…fi∆J…±…… E‰Ú |……Æ˙Œ®¶…EÚ +l…¥…… +xi…¥…«i…‘ {…n˘…l…« Ω˛…‰i…‰*  ¥…v……i…… =±±… ∫…i… l…‰, =x…EÚ… EÚ…Ëi…⁄Ω˛±… §…g¯i…… V…… Æ˙Ω˛… l……* v…Æ˙i…“ ®… EÚ…°Ú“ §…n˘±……¥… +… Æ˙Ω˛… l……* V…±…-I…‰j… EÚ…  ¥…∫i……Æ˙ EÚ®… Ω÷˛+…* ∫l…±… I…‰j… EÚ…  ¥…∫i……Æ˙ §…g¯¯…* ∫…®……x……xi…Æ˙ ∞¸{… ∫…‰ V…“¥…-®…hb˜±… ®…  ¥… ¥…v…i……,  ¥…∂……±…i…… +…ËÆ˙ V… ]ı±…i…… EÚ…  ¥…∫i……Æ˙ Ω÷˛+…* V…Ë∫…… {…Ω˛±…‰ §…i……™…… V…… S…÷EÚ… Ω˲, |…… h…™…… ®… BEÚ ¥…M…« B‰∫…… l……  V…x…®… |…EÚ…∂…-∫…∆¥…‰n˘“ EÚh… x…Ω˛”

15

¥™……J™……

|…EfiÚ i… x…‰  ¥…v……i…… EÚ…‡ |…h……®…  EÚ™……, " {…i……, ™…Ω˛  EÚ∫… ∫……V… ®… ∫…V……™…… ®…÷Z…‰? ™…Ω˛  ¥…x™……∫…, ™…Ω˛ {…Æ˙i…… ®… M…⁄ƒl…… ∫…∆M…`ˆx…, ™…Ω˛ ∫…÷Æ˙, UÙxn, ˘±…™… +…ËÆ˙ v¥… x…!  ¥… ¥…v…i…… i…l…… ¥…Ë S…j™… EÚ… ®…x……‰Ω˛…Æ˙“ ∫……Ëxn˘™…«; {…Æ˙ ∫……l… Ω˛“ EÚh…-EÚh… {…Æ˙,  §…J…Æ˙…¥… EÚ… Ω÷˛+… EÚÆ˙i…‰ l…‡; ™…‰ |…l…®… ∏…‰h…“ E‰Ú |…… h…™…… ∫…‰ EÚ…§…« x…EÚ {…n˘…l…« O…Ω˛h… ∫…i…i… n˘§……¥…, |…i™…‰EÚ {…±…  §…J…Æ˙x…‰ E‰Ú ∫…∆EÚ]ı EÚ“ ={…Œ∫l… i… EÚ… EÚÆ˙i…‰* BEÚ +x™… ∏…‰h…“ E‰Ú |……h…“ V… ]ı±… EÚ…§…« x…EÚ ™……Ë M…EÚ…Â EÚ…‰ i…x……¥…! ™…Ω˛ EËÚ∫……  ¥…v……x… Ω˲  EÚ ¥…fi r˘ E‰Ú  ±…B i……‰ +x…÷E⁄Ú±… +{…P… ]ıi… EÚÆ˙ B‰∫…‰ ∫…Æ˙±… {…n˘…l……Á ®… §…n˘±… n‰˘i…‰ V……‰ {…÷x…: |…… h…™…… E‰Ú {… Æ˙¥…‰∂… EÚ… |…™……‰V…x… Ω˛…‰i…… Ω˲, {…Æ˙  ¥…EÚ…∫… E‰Ú  ±…B |… i…E⁄Ú±…i…… ={…™……‰M… ®…· +…i…‰*  ¥…v……i…… x…‰ n‰˘J……, V…“¥…-®…hb˜±… ∫¥…™…∆ BEÚ {…… Æ˙i…xj… E‰Ú ∫……l… V…⁄Z…x…… Ω˛…‰i…… Ω˲? |… i…E⁄Ú±…i…… GÚ®…- ¥…EÚ…∫… EÚ… =q˘“{…x… Ω˲,  x…V…‘¥… +¥…™…¥…, V…Ë∫…‰  ®…]¬ı]ı“ EÚ“ §…x……¥…]ı i…l…… §…÷x……¥…]ı +…ËÆ˙ Ω˲* +x…÷E⁄Ú±…x… EÚ“ S…÷x……Ëi…“ EÚ…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ Ω˛“  ¥…EÚ…∫… EÚ“ |…EÚ…∂…, i……{… Ω˛¥……, +…p«˘i…… EÚ“ Œ∫l… i… E‰Ú ∫……l… ∫…V…“¥… +¥…™…¥… EÚ… ∫…®¶……¥…x……Bƒ =¶…c˜i…“ ΩÈ˛* +x™……‰x™……∏…™…“ ∫…®§…xv… Ω˲* |…EÚ…∂…-∫…∆¥…‰n˘“ EÚh…… ∫…‰ ™…÷HÚ |……h…“  x…V…‘¥…  ¥…v……i…… ®…÷∫E÷ÚÆ˙…B, "EÚ±™……h…“™……, ®…‰Æ‡˙ +…∂…“π… O…Ω˛h… EÚÆ˙…‰* +¥…™…¥… E‰Ú ={…™……‰M… ∫…‰ EÚ…§…« x…EÚ {…n˘…l……Á EÚ…‰ §…x……i…‰ ΩÈ˛* ∫……ËÆ˙->V……« EÚ…‰ i…÷®Ω˛…Ɖ˙ x…Ë∫…ÃM…EÚ ∫……Ëxn˘™…« +…ËÆ˙ V…Ë¥… >V……« ®… ∞¸{……xi… Æ˙i… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ ™…‰ V…“¥… ∫…®¶……¥…x……+… i…l…… +∫…“®… ∫…V…«x… {…… Æ˙i…xj… E‰Ú =i{……n˘EÚ EÚΩ˛±……i…‰ ΩÈ˛* =i{……n˘EÚ…Â I…®…i…… EÚ… + ¶…x…xn˘x… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛* ∫…‰  V…∫… ∏…‰h…“ E‰Ú |……h…“ ¶……‰V…x… {……i…‰ ΩÈ˛, ¥…‰ ®…È |……h…“-V…M…i… EÚ…‰ S……Æ˙  ¥…¶……‰Æ˙  EÚ™…… Ω˲ i…÷®…x…‰ ®…÷Z…‰* i…÷®Ω˛…Ɖ˙ |…l…®… ∏…‰h…“ E‰Ú ={…¶……‰HÚ… i…l…… <x…EÚ…‰ ¶……‰V…x… V…x®… ®… ∫… GÚ™… +…ËÆ˙  x…™……‰ V…i… E‰Ú ∞¸{… ®… O…Ω˛h… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ |……h…“  u˘i…“™… |…¥…fi i…™…… E‰Ú ∫……V… ∫…‰ ¶…⁄ ®…EÚ… EÚ… EÚ…‰<« n˘…¥…… ®…È x…Ω˛” EÚÆ˙ ∏…‰h…“ E‰Ú ={…¶……‰HÚ… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛* i…fii…“™… ∏…‰h…“ E‰Ú +±…∆ E fi Ú i… EÚÆ˙ i …… Ω⁄ ƒ ˛ , i…… EÚ ∫…EÚi……* ®…È i……‰ +¶…“ ∫…fiŒπ]ı-EÚ®…« E‰Ú ={…¶……‰HÚ… E‰Ú ¶……‰V…x… ®… =i{……n˘EÚ +…ËÆ˙ ={…¶……‰HÚ… - n˘…‰x…… ∏…‰ h…™……ƒ ∂…… ®…±… Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛* i…÷®Ω˛…Æ˙… |…™……‰V…x…  ∫…r˘ Ω˛…‰;  ±…B  S…xi…x… +…ËÆ˙ ∫……v…x…… EÚ“ |…∫i…÷ i… Ω˛“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l……  EÚ ®…‰Æ‰˙ |…¶……®…hb˜±… ∫…‰ Ω˛Æ‰˙ {……Ëv…‰ =i{……n˘EÚ ∏…‰h…“ ®… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛* |…l…®… ™…‰ S……Æ˙ |…¥…fi   i…™……ƒ ΩÈ ˛ -¶…⁄ J …, V™……‰ i… E‰Ú  x…M…«i… Ω˛…‰x…‰ EÚ“ |… GÚ™…… E‰Ú ∏…‰h…“ E‰Ú ={…¶……‰HÚ… ∂……EÚ…Ω˛…Æ˙“,  u˘i…“™… ∏…‰h…“ {… Æ˙h……®… ®… i…÷®… =¶…Æ˙ +…<»* ∫……ËÆ˙E‰Ú ®……∆∫……Ω˛…Æ˙“ i…l…… +Œxi…®… ∏…‰h…“ E‰Ú ={…¶……‰HÚ… EÚ…®…, x…”n˘ +…ËÆ˙ ¶…™…* ®…hb˜±… ®… ∫…⁄™…« ∫…‰ i…÷®Ω˛…Æ˙“  ¥… ∂…π]ı n⁄˘Æ˙“ ∫…¥…«¶…I…“ EÚΩ˛±……i…‰ ΩÈ˛* E‰Ú ∫…∆™……‰M… E‰Ú EÚ…Æ˙h… i…÷®… {……x…“ EÚ…‰  ¥…v……i…… x…‰ BEÚ +…ËÆ˙ ®…Ω˛i¥…{…⁄h…« +¥…±……‰EÚx… i…Æ˙ ± … ∞¸{… ®… v……Æ˙ h … EÚÆ˙ {……<« Ω˛…‰; <∫… ∫…∆™……‰M… E‰Ú {… Æ˙h……®… ∫¥…∞¸{…  EÚ™……* ∫…®…™… E‰Ú ∫……l… V…“¥…… E‰Ú ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ“ ¥…fi r˘ Ω˛…‰i…“, ¥…‰ |…V…x…x… E‰Ú Ω˛“ V…“¥…x… EÚ“ V…™…-™……j…… |……Æ˙®¶… Ω˛…‰ {……<« Ω˲* i…÷®Ω˛…Ɖ˙  {…i…fii¥… ∫…‰ u˘…Æ˙… +{…x…“ ∫…xi……x… =i{…z… EÚÆ˙i…‡;  °ÚÆ˙ +…ËÆ˙ ∫…®…™… §…“i…i…… i……‰ ¥…‰ V…“h…«  ¥…¶…⁄ π…i… Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ ®…÷Z…‰ +…x…xn˘ +…ËÆ˙ M……ËÆ˙¥… EÚ… §……‰v… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… Ω˲* Ω˛…‰i…‰ V……i…‰ i…l…… +xi… ®… ®…Æ˙ V……i…‰* +¶…“ V…§… V…“¥…x… EÚ…  ¥…∫i……Æ˙ V…±… ∫…∆M…`ˆx… +…ËÆ˙  §…J…Æ˙…¥…,  x…™…®… +…ËÆ˙ + x…™…®… i…l…… i…EÚ Ω˛“ ∫…“ ®…i… l……, |…V…x…x… EÚ“  GÚ™…… E‰Ú EÚ<«  ¥… ¥…v… ∞¸{… ∫l…… {…i… +…EÚŒ∫®…EÚi…… +…ËÆ˙ + x…Œ∂S…i…i…… x…‰ i…÷®Ω² Æ˙Ω˛∫™… +…ËÆ˙ +…EÚπ…«h… Ω÷˛B* EÚΩ˛” ∫¥…i…xj… EÚ…‰∂…… +∆E÷Ú Æ˙i… Ω˛…‰EÚÆ˙ x…<« {…“g¯“ EÚ…‰ V…x®… n‰˘i…“, i……‰ ∫…‰  ¥…¶…⁄ π…i…  EÚ™…… Ω˲* i…÷®…®… +x…xi… ∫…®¶……¥…x……¥…… EÚ… +…∑……∫…x… EÚΩ˛” V…±… E‡Ú l…{…‰c˜… E‰Ú V… Æ˙B B‰∫…“ n˘…‰ EÚ…‰∂……Bƒ {…Æ˙∫{…Æ˙ ∫……™…÷ŒV™…i… ∫… z… Ω˛i… Ω˲; i…÷®Ω˛…Æ˙… ∫……Ëxn˘™…« +{…∞¸{… Ω˲* |……h…“ V…M…i… EÚ…‰ Ω˛…‰EÚÆ˙ BEÚ ™…÷M®…EÚ EÚ…‰∂…… §…x……i…”* ™…÷M®…EÚ EÚ…‰∂…… E‰Ú +∆E÷ÚÆ˙h… ∫…‰ §…x…“  x…Æ˙xi…Æ˙ |… i…E⁄Ú±…i…… ®… ¶…“ V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ…‰  ¥…¥…∂… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ {…“g¯“ BEÚ±… EÚ…‰∂…… ∫…‰ §…x…“ {…“g¯“ EÚ“ i…÷±…x…… ®… EÚ…°Ú“ o˘g¯ +…ËÆ˙ =z…i… I…®…i…… Ω˲ i…÷®…®…Â* ®…È |……h…“-V…M…i… EÚ…‰ S……Æ˙ |…¥…fi i…™…… E‰Ú ∫……V… ∫…‰ Ω÷˛+… EÚÆ˙i…“* V…x…EÚ {…“g¯“ EÚ“ V…“h…«i…… EÚ“ ™…÷M®…h…x… E‰Ú u˘…Æ˙… I… i…{…⁄Ãi… +±…∆EfiÚi… EÚÆ˙i…… Ω⁄ƒ˛, i…… EÚ i…÷®Ω˛…Æ˙… |…™……‰V…x…  ∫…r˘ Ω˛…‰; ™…‰ S……Æ˙ Ω˛…‰ M…<« Ω˛…‰i…“ l…“, +i…B¥… <∫…  ¥… v… ∫…‰ |…V…x…x… EÚ…‰ |……v……x™… ∫l…… {…i… |…¥…fi i…™……ƒ ΩÈ˛--- ¶…⁄J…, EÚ…®…, x…”n˘ +…ËÆ˙ ¶…™…*  §…J…Æ˙…¥… E‰Ú  x…Æ˙xi…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ… ∫…÷™……‰M…  ®…±…i…… Æ˙Ω˛…* <∫… |…EÚ…Æ˙ |…V…x…x… EÚ“  ¥… v…™…… ®… n˘ §……¥… E‰Ú §…“S…  ¥…x™……∫… §…x……B Æ˙J…x…‰ EÚ“ + x…¥……™…«i…… ∫…‰ =i{…z…  ¥… ¥…v…i…… +…i…“ Æ˙Ω˛“*

GARBHANAL

16

GARBHANAL

¥™……J™…… i…x……¥… EÚ“ ¥™…¥…∫l…… ®… ™…‰ |…¥…fi i…™……ƒ i…÷®Ω˛…Æ˙“ ∫…Ω˛…™…i…… EÚÆÂ˙M…“* ¶…⁄J… |…… h…™…… EÚ…‰  ¥…¥…∂…  EÚ™…… EÚƉ˙M…“  EÚ ¥…Ω˛ +{…x…… ∫…∆M…`ˆx… i…l……  ¥…x™……∫… §…x……B Æ˙J…x…‰ i…l…… ¥…fi r˘ +…ËÆ˙  ¥…EÚ…∫… V……Æ˙“ Æ˙J…x…‰ E‰Ú  ±…B +±…M…-+±…M… ¥™… HÚ™…… EÚ… S…÷x……¥… EÚÆ˙i…… Ω˲* V… ]ı±… +…ËÆ˙ E‰Ú  ±…B {… Æ˙¥…‰∂… ∫…‰ +…¥…∂™…EÚ ∫…∆∫……v…x… |……{i… EÚÆ˙x…‰ EÚ…‰ ®…V…§…⁄Æ˙ EÚ `ˆx… |…™……‰M…… E‰Ú  ±…B =x…EÚ…‰  x…™…÷HÚ EÚÆ˙i…… Ω˲,  V…x…E‰Ú >{…Æ˙ =∫…‰ Ω÷˛+… EÚƉ˙* |…V…x…x… u˘…Æ˙… +{…x…“ |…V…… i… EÚ…‰ EÚ…™…®… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ¶…Æ˙…‰∫…… Ω˛…‰i…… Ω˲* =x…E‰Ú V…“¥…x… ®… EÚ `ˆx……<™…… +…ËÆ˙ V… ]ı±…i……+… EÚ…  ±…B EÚ…®… |…… h…™…… EÚ…‰  ¥…¥…∂… EÚÆ˙i…… Æ˙Ω‰˛M……* x…”n˘ E‰Ú V… Æ˙B ¥…Æ˙n˘…x… n‰˘EÚÆ˙ <xΩ² ¥…Ω˛ §……EÚ“ ∫…§…… ∫…‰ +±…M… EÚÆ˙E‰Ú  x…i……xi… +{…x…… V…“h…«i…… {…Æ˙  x…™…xj…h…  ®…±…… EÚƉ˙M…… i…l…… ¶…™… {… Æ˙¥…‰∂…“™… ∫…∆EÚ]ı… §…x…… ±…‰i…… Ω˲ i…l…… V…“¥…x… EÚ… + ¥…Æ˙…®… + ¶…π…‰EÚ =x…E‰Ú ®……v™…®… ∫…‰ ∫…‰ +…i®…-Æ˙I…… EÚ“ |…‰Æ˙h…… V…÷]ı…BM……* EÚÆ˙i…… Æ˙Ω˛i…… Ω˲*  ¥…v……i…… ¥…ËY…… x…EÚ EÚ“ ¶……ƒ i…  x…Ã¥…EÚ…Æ˙ Ω˛…‰i…… Ω˲*  ¥…v……i…… x…‰ |…EfiÚ i… E‰Ú ™…Y… ®… Ω˛∫i…I…‰{…  EÚ™……* =xΩ…‰x…‰ ®…x…÷π™… ®…  EÚ∫…“  ¥…∂…‰π… {… Æ˙h… i… E‰Ú |… i… +…O…Ω˛ =∫…®… x…Ω˛” Ω˛…‰i……* V…“¥…x… E‰Ú +…x…xn˘ +…ËÆ˙ ™…xj…h……, <∫…EÚ“  ¥…b˜®§…x……+… i…l…… <∫…E‡Ú +∫…“®…  ¥…∫i……Æ˙ ®…x… EÚ“ |… i…π`ˆ… EÚ“* ®…x… EÚ…‰ ¶……¥…x……+… ∫…‰ M…g¯…* ®…Œ∫i…πEÚ ®… ™…÷ HÚ ∫l…… {…i… EÚ“* ®…x… +…ËÆ˙ ®…Œ∫i…πEÚ ®… S…‰i…x…… EÚ… ∫…∆S……Æ˙ ∫…‰ ∫……I……iEÚ…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ EÚ… ∫……˶……M™… ∫…§…EÚ…‰ ∫…®……x… ∞¸{… ∫…‰ x…Ω˛”  ®…±… {……i……* <«∑…Æ˙ EÚ“ EÚØ˚h…… EÚ“ ={…±…Œ§v…  EÚ™……* S……Æ˙ |…¥…fi i…™…… E‰Ú +±……¥…‰ UÙ: ∫…§… EÚ…‰ x…Ω˛” Ω˛…‰ {……x…‰ EÚ… EÚ…Æ˙h… ¶…“ + i… Æ˙HÚ ∫……V……Â-±……‰¶…, Æ˙…‰M…, ®……‰Ω˛, GÚ…‰v…, ®…n˘ ™…Ω˛“ Ω˲ * +…ËÆ˙ ®……i∫…™…«-- ∫…‰ ∫…ŒVV…i…  EÚ™……* ®…x… +…n˘ ® …“ EÚ“  W…xn˘ M …“ ®… +…n˘®…“ EÚ…‰ ∫…{…x…… ∫…‰ ¶…Æ˙… EÚÆ˙i…… ΩË +…ËÆ˙  ¥…v……i…… x…‰ +…n˘®…“ ®… •…¿…,  ¥…πh…÷ +…ËÆ˙ ®…Œ∫i…πEÚ ™…l……l…«-§……‰v… i…l……  ¥…¥…‰EÚ ∫…‰* Ø˚p˘-- i…“x…… EÚ“ ∫…k…… |… i…Œπ`ˆi… EÚ“* E÷ÚUÙ Ω˲,  V…∫…EÚ“ i…§… ∫…‰ ¥…Ω˛ +¥…±……‰EÚx… EÚÆ˙i…… S…±…… +… +…n˘®…“ +E‰Ú±…… B‰∫…… |……h…“ §…x…… V……‰ |…EfiÚ i… i…Ω˛ E Ú“EÚ…i… EÚ“ V……x…“ Æ˙Ω˛… Ω˲  EÚ +…n˘®…“ ∫…fiŒπ]ı E‰Ú ∫……l… C™…… EÚ…‰ {… Æ˙EÚ±{…x……x…÷∫……Æ˙ i…l……  x…™…Œxj…i… ∞¸{… ®… {… Æ˙¥…Ãi…i… EÚÆ˙i…… Ω˲* =∫…‰ <∫… ∫…®…Z… EÚ“ S…… Ω˛B* <∫…E‰Ú ®…÷EÚ… §…±…‰ EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˲* + x…¥……™…« +…¥…∂™…EÚi…… Ω˲  EÚ ¥…Ω˛ V…“¥…+…n˘®…“ EÚ“  W…xn˘M…“ ®… E÷ÚUÙ Ω˲, ®…  ]ıEÚx…‰ ±……™…EÚ EÚ…‰<« ®…hb˜±… E‰Ú +x™… +¥…™…¥…… ∫…‰ ∫¥…i…xj… x…Ω˛” Ω˲*  V…∫…EÚ“ i…Ω˛EÚ“EÚ…i… EÚ“ V……x…“ S…… Ω˛B* <∫…E‰Ú ®…÷EÚ… §…±…‰ ®…  ]ıEÚx…‰ ±……™…EÚ EÚ…‰<« n⁄˘∫…Æ˙“ S…“V… x…Ω˛”*  ¥…x™……∫…- §…J…Æ˙…¥…, +x…÷E⁄Ú±…i……-|… i…E⁄Ú±…i……, n⁄˘∫…Æ˙“ S…“V… x…Ω˛”* ™…Ω˛ ∫…Ω˛“ Ω˲  EÚ V…§…  x…™…®…-+ x…™…®…, +…EÚŒ∫®…EÚi…… i…l…… ™…÷ HÚΩ˛®… <∫…EÚ“ ™…xj…h…… +…ËÆ˙ +…x…xn˘ EÚ“ ¶……¥…x…… E‰Ú ∫…®…“EÚÆ˙h…… ∫…‰ ∫…∆S…… ±…i… V…“¥…x… EÚ“ ∫…®¶……¥…x……+… EÚ… +x¥…‰π…h… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú |…™……‰M…… ®…  ¥…v……i…… =i∫…÷EÚ ¶…]¬ı]ı“ ®… Z……ƒEÚi…‰ ΩÈ˛, i……‰ +{…x…‰ S…‰Ω˛Æ‰˙ EÚ…‰ ∂…“∂…‰ E‰Ú x…EÚ…§… ∫…‰ gƒ¯EÚ ¥…ËY…… x…EÚ EÚ“  x…π`ˆ… ∫…‰ ∫…∆±…Mx… ΩÈ˛* V…“¥…x… E‰Ú +x…xi…, +∫…“®… x…Ω˛” {……i…‰ +…ËÆ˙ x… Ω˛“ M…xv…EÚ E‰Ú  ¥…π…˱…‰ v…÷Bƒ ∫…‰  n˘®……N… EÚ…‰ {…Ɖ˙∂……x… Ω˛…‰x…‰ i…l…… V… ]ı±… Æ˙Ω˛∫™…… E‰Ú |… i…  ¥…v……i…… E‡Ú EÚ…Ëi…⁄Ω˛±…,  V…Y……∫…… +…ËÆ˙ ∫…‰ §…S…… ∫…EÚi…‰; Ω˛®……Æ˙“ EÚ±{…x…… ∂… HÚ ¶…™……¥…x…“ {…Æ˙UÙ…<™…… +…ËÆ˙ ¶…Mx… EÚØ˚h…… EÚ… +xi… x…Ω˛” Ω˲; V…“¥…x… EÚ“ ∫…®¶……¥…x……+… EÚ…‰ ∫¥…{x…… ∫…‰ M…ƒn˘±…“ Ω˛…‰x…‰ ∫…‰ §…S… x…Ω˛” {……i…”* B‰∫…“ +…∂S…™…«V…x…EÚ =n¬˘P…… ]ıi… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B  ¥…v……i…… x…‰ V…“¥…-®…hb˜±… EÚ…‰ ¥™…… v…™……ƒ ΩÈ˛  V…xΩ² V……x…x…‰ E‰Ú  ±…B =x…∫…‰ Ω˛…‰EÚÆ˙ M…÷V…Æ˙x…… + x…¥……™…« Ω÷˛+… |…™……‰M…∂……±…… E‰Ú ∞¸{… ®… +…™……‰ V…i…  EÚ™…… Ω˲* +x…÷E⁄Ú±…i…… +…ËÆ˙ EÚÆ˙i…… Ω˲* +…ËÆ˙  °ÚÆ˙ ¶…“, §…c˜…-∫…… i……‰Ω˛°Ú…  ®…±…i…… Ω˲! n÷˘ x…™……  EÚ∫… |… i…E⁄Ú±…i…… E‰Ú §…“S… V…“¥…x… EÚ… ¥…h…«-{…]¬ı]ı EËÚ∫…‰-EËÚ∫…‰ Æ∆˙M… EÚn˘Æ˙ +S…®¶…‰ ∫…‰ ¶…Æ˙“ Ω˛…‰ V……i…“ Ω˲* V…÷x…⁄x… E‰Ú EÚ`ˆ…‰Æ˙ =i∫…÷EÚi……{…⁄h…« i…E«Ú  §…J…‰Æ˙i…… Ω˲ i…l…… <∫… V…™…-™……j…… EÚ…‡  i…±…EÚ EÚ§… ±…M…i…… Ω˲, <x… i…l…… ®…‰v…… E‰Ú ¶……¥…÷EÚi……{…⁄h…« Æ∆˙M…“x… V…“¥…x… E‰Ú ∞¸§…∞¸ Ω˛…‰x……; +¥…±……‰EÚx… |…∂x…… E‰Ú |… i… +…O…Ω˛∂…“±…i…… Ω˲  ¥…v……i…… ®…Â* Ω˛Æ˙ +…n˘®…“ EÚ“ EÚÆ˙x……  EÚ ¥…‰ EÚΩ˛…ƒ  ®…±…i…‰ +…ËÆ˙ EÚΩ˛…ƒ +±…M… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛;  EÚ∫…  §…xn÷˘ {…Æ˙ V…“¥…x…-™……j…… ®… +{…x…… Ω˛“ +x……‰J……{…x… Ω˛…‰i…… Ω˲* ™…Ω˛ +x……‰J……{…x… =x…®… < k…°Ú…EÚ l…… +…ËÆ˙ EÚΩ˛…ƒ x……< k…°Ú…EÚ“ --- B‰∫…‰ +¥…±……‰EÚx… ®…  ¥…v……i…… E‡Ú |…™……‰M…… EÚ… ={…EÚÆ˙h… Ω˲* ¥…Ω˛ +±…M…-+±…M… |…™……‰M…… +…x…xn˘ Ω˲* <∫…EÚ“ EÚ“®…i… E÷ÚUÙ ¶…“ Ω˛…‰, EÚ…‰<« °ÚE«Ú x…Ω˛” {…c˜i……*

17

+∂……‰EÚ S…GÚv…Æ˙

™……n¢



S…±…“ M…<» ∫…Æ˙…‰n˘ Æ˙…x…“

Ω˛i…‰ Ω˛È  EÚ V…§… ®……Ëi… +…i…“ Ω˛Ë i……‰ <∆∫……x… EÚ…‰ EÚΩ˛” ¶…“ ∂…Æ˙x… x…Ω˛”  ®…±…i…“, {…Æ˙ =±…]ı… Ω˛…‰ M…™……* ®……Ëi… EÚ…‰ ∂…Æ˙x…  ®…±… M…<«* +…`ˆ +|…˱… n˘…‰ Ω˛W……Æ˙ +…`ˆ EÚ…‰ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ x…Ω˛” Æ˙Ω˛”* ¥…‰ +∫∫…“¥… ¥…π…« ®… |…¥…‰∂… EÚÆ˙i…” {…Æ˙ BEÚ  n˘x… {…Ω˛±…‰ Ω˛“ +{…x…“  W…xn˘M…“ EÚ“ ∫…“.b˜“.  Æ˙±…“W… EÚÆ˙… E‰Ú ∫…“g“ S…g M…<»* ™…∫]ıÆ˙b˜‰ i…EÚ ∫…Æ˙…‰n˘ M…÷∆V……™…… +…ËÆ˙ +{…x…… ®™…⁄ W…EÚ ]ı÷b˜‰ EÚ…‰ n˘‰ M…<«∆* ±……‰M… =xΩ˛Â EÚΩ˛i…‰ l…‰ ∫…Æ˙…‰n˘ Æ˙…x…“* ∫…P…x… +∆v…‰Æ˙‰ ®… V…Ë∫…‰ EÚ…Èv…-EÚ…Èv… =`ˆi…“ Ω˛…‰ ∫…Æ˙…‰n˘ EÚ“  ¥…t÷i…, =∫… i… ck…Æ˙∆M…“™… M… i…®…™…i…… ®… |……Æ˙®¶… Ω˛…‰ V……B +…±……{…, V……‰ v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ §…gi…… V……B, Z……±…… EÚ“ x…I…j…-®……±…… i…EÚ* i……Æ˙…®…∆b˜±…  J…±… =`ˆÂ +…ËÆ˙ °ËÚ±… V……B =V……±……, M…÷Ø˚ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ E‰Ú x……®… EÚ…* ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ V…“ EÚ… V…x®… 9 +|…˱…, 1929 EÚ…‰  n˘±±…“ E‰Ú BEÚ V……x…‰ ®……x…‰ EÚ…™…∫l… ®……l…÷Æ˙ {… Æ˙¥……Æ˙ ®… Ω˛÷+…* =∫… EÚ…™…∫l… {… Æ˙¥……Æ˙ ®… ∫…… Ω˛i™…, ∫…∆M…“i…, EÚ±……+…‰∆ E‰Ú |… i… |…‰®… ¶……¥… i……‰ l…… ±…‰ EÚx… ±…c EÚ™……∆ =∫…®… +…M…‰ §…g-S…gEÚÆ˙  Ω˛∫∫…… ±… <∫…EÚ“ ®…x……Ω˛“ l…“* v…÷x… EÚ“ v…x…“ ∂…Æ˙x… V…“ x…‰ |… i…E⁄Ú±… ¥……i……¥…Æ˙h… EÚ…‰ §…S…{…x… ∫…‰ Ω˛“ +x…÷E⁄Ú±… §…x……  ±…™……, +…ËÆ˙ +…M…‰ ¶…“ ∫…∆P…π…« EÚÆ˙i…“ Æ˙Ω˛”* ∫…Æ˙…‰n˘ P…Æ˙ ®… §…c‰ ¶…Ë™…… ±……B l…‰ +{…x…“ ∏…“®…i…“ V…“ EÚ…‰  ∫…J……x…‰ E‰Ú  ±…B, {…Æ˙ x…xΩ˛” ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ x…‰ n˘‰J……  EÚ ¶……¶…“ i……‰ J……x…-{……x…, {… Æ˙¥……Æ˙ +…ËÆ˙ M…fiΩ˛∫l…“ ®… b˜⁄§…“ Ω˛÷<« Ω˛È, EÚΩ˛…∆ ∫…“J…ÂM…“*  ±…™…… BEÚ  ∫…CEÚ… +…ËÆ˙ UÙ‰c  n˘B ∫¥…Æ˙, +…x…∆n˘ +…™……, ∫…Æ˙M…®…  x…EÚ…±…“* ∫……-Ɖ˙-M…-®…  x…EÚ±… +…B i……‰  °ÚÆ˙ C™…… l……, ¥…Ω˛ ¥……t <x…EÚ… Ω˛…‰ M…™…… +…ËÆ˙ ™…‰ =∫… ¥……t EÚ“ Ω˛…‰ M…<»* §…Ω˛÷i… ∫……Æ˙‰ |…l…®… V…÷c‰ Ω˛È =x…E‰Ú x……®… E‰Ú +…M…‰* M…÷Ø˚ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ |…l…®… ®… Ω˛±…… l…”  V…xΩ˛…Âx…‰ ∫…Æ˙…‰n˘ V…Ë∫…‰ ®…n˘…«x…… ∫……V… EÚ…‰ ∫…∆{…⁄h…« >∆S……<« n˘“* ¥…‰ |…l…®… ®… Ω˛±…… l…” V……‰ ∫…∆M…“i… EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ {…⁄Æ˙‰ ¶…⁄®…∆b˜±… ®… P…⁄®…”,  ¥…n˘‰∂… M…<»* ¥…‰ |…l…®… ®… Ω˛±…… l…”  V…xΩ˛Â ∫…Æ˙…‰n˘ E‰Ú EÚ…Æ˙h…  ¥… ¶…z… |…EÚ…Æ˙ E‰Ú ∫…®®……x…  ®…±…‰* ¥…‰ |…l…®… ®… Ω˛±……

l…”  V…xΩ˛Â ∫…Æ˙…‰n˘ {…Æ˙ b˜…ÏC]ııÆ˙‰]ı EÚ“ ={…… v…™…… ∫…‰ x…¥……W…… M…™……* ¥…‰ |…l…®… ®… Ω˛±…… l…”  V…xΩ˛…Âx…‰ {…∆p˘Ω˛¥…” ∂…i……§n˘“ E‰Ú §……n˘ §…x…‰ Ω˛÷B ¥……t ™…∆j……‰∆ EÚ…‰ x… E‰Ú¥…±… ∫…∆O…Ω˛“i…  EÚ™…… §… ±EÚ Æ˙…π]ı≈“™… ∫…∆O…Ω˛…±…™… EÚ…‰ n˘…x… ®… n˘‰  n˘™……* ¥…‰ |…l…®…… ®… |…l…®… l…”* =x…E‰Ú |…™…ix…… ®… +…<« EÚ¶…“ EÚ®…“ x…Ω˛”* =x…EÚ“ ∫…∆M…“i… ∫……v…x…… EÚ¶…“ l…®…“ x…Ω˛”* x…‰Ω˛∞¸ V…“ EÚΩ˛… EÚÆ˙i…‰ l…‰  EÚ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ i……‰ Ω˛®……Æ˙“ EÚ±…… +…ËÆ˙ ∫…∆∫EfiÚ i… EÚ“ Æ˙…V…n˘⁄i… Ω˛È* ∫…Ω˛“ EÚΩ˛… l…… {…∆ b˜i… V…“ x…‰, ∂…Æ˙x… V…“ n˘‰∂…-n˘‰∂……∆i…Æ˙ i…EÚ P…⁄®…”* ∫…Æ˙…‰n˘ EÚ…‰ =xΩ˛…Âx…‰  ¥…∂¥…- ¥…J™……i…  EÚ™……* =x…E‰Ú M…÷Ø˚ §……§…… +±……=q˘“x… J……∆ M…V…§… E‰Ú <∆∫……x… l…‰* ¥…‰ ∫…∆∫……Æ˙ EÚ… Ω˛Æ˙ §……V…… §…V…… ∫…EÚi…‰ l…‰* V……‰ S…“W… x… ¶…“ §…V…‰ ¥…Ω˛ ¶…“ §…V… =`ˆi…“ l…“ =x…E‰Ú ∫{…∂…« ∫…‰* ™…÷¥…… +…ËÆ˙ +{…⁄¥…« ∫…÷xn˘Æ˙“ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ EÚ…‰ ™…… Ω˛“ ∂…Æ˙x… ®… x…Ω˛”  ±…™…… §……§…… x…‰*  ∂…π™……Â EÚ…‰ M……™… EÚ“ ∫……x…“ EÚÆ˙x…“ {…ci…“ l…“,  S…±…®… ¶…Æ˙x…“ {…ci…“ l…“* Æ˙∫……‰<« ®… ∫…®…™… n˘‰x…… Ω˛…‰i…… l……* +…ËÆ˙ n˘∫…-n˘∫… P…h]ı‰ E‰Ú  Æ˙™……W… EÚ“ {……§…xn˘“* ∫…∆ß……∆i…-Æ˙<«∫… {… Æ˙¥……Æ˙ EÚ“ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ x…‰ +…ËP…c §……§…… EÚ“ ∫……Æ˙“ §……i… ®……x…”* x…<« {…“g“ EÚ…‰ +M…Æ˙ §…i……x…… Ω˛…‰  EÚ C™…… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë M…÷Ø˚- ∂…π™… {…Æ˙∆{…Æ˙…, C™…… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë {…Æ˙∆{…Æ˙… |…n˘…x… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ |… GÚ™…… EÚ…  ∫…±… ∫…±……, i……‰ §……§…… +…ËÆ˙ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ V…“ E‰Ú +…{…∫…“  Æ˙∂i…… EÚ…‰ §…c“ M…Ω˛Æ˙…<« ∫…‰ ∫…®…Z…x…… Ω˛…‰M……* M…÷Ø˚ B‰∫…‰ Ω˛“  ¥…t… x…Ω˛” n˘‰i……, V…§… i…EÚ  EÚ  ∂…π™… ®… {…⁄Æ˙“ ±…M…x… x… Ω˛…‰,  x…π`ˆ… x… Ω˛…‰* =∫…  x…π`ˆ… EÚ“ |… i…®…⁄ i…« §…x…EÚÆ˙ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ §……Æ˙§……Æ˙ ®…ËΩ˛Æ˙ V……i…“ Æ˙Ω˛”* ∫…∆M…“i… ∫…“J…x…… Ω˛Ë i……‰ M…÷Ø˚¶… HÚ  x…π`ˆ… ∫…‰ EÚÆ˙x…“ Ω˛…‰M…“* =xΩ˛…Âx…‰ `ˆ…x…  ±…™……  EÚ ∫…“J…EÚÆ˙ Ω˛“ ®……x…ÂM…“* M…M…x… EÚ…‰ M…÷∆V…… n˘ÂM…“ ∫…Æ˙…‰n˘ E‰Ú ∫…÷Æ˙… ∫…‰*

GARBHANAL

18

8 °ÚÆ˙¥…Æ˙“ 1951 EÚ…‰ J…÷V……«, =k…Æ˙|…n‰˘∂… ®… V…x®…. B®….B., B®…. ±…]ı E‰Ú +±……¥…… ÀΩ˛n˘“ ®… {…“-BS….b˜“. EÚ“  b˜ O…™……ƒ. ∫…®…“I……, +x…÷¥……n˘, {…]ıEÚl……,  ¢Ú±®…, ]ı‰±…“ °Ú±®…, ¥…fik… S…j…, v……Æ˙…¥…… Ω˛EÚ, °Ú“S…Æ˙  ¢Ú±®… ¥… n˘⁄Æ˙n˘∂…«x… ®… ±…‰J…x…,  x…n˘Ê∂…x… B¥…∆ + ¶…x…™… E‰Ú ∫……l…∫……l… EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x…… E‰Ú +i™…∆i… ±……‰EÚ |…™…. |…EÚ… ∂…i… Æ˙S…x……Bƒ - §…⁄g‰ §…SS…‰, ¶……‰±…‰ ¶……±…‰, i…®……∂……, S…÷]ı{…÷]ıE÷Ú±…‰, ∫……‰ i……‰ Ω˛Ë, Ω˛ƒ∫……‰ +…ËÆ˙ ®…Æ˙ V……+…‰, B V…“ ∫…÷ x…B, <∫… ±…B §……Ëc®… V…“ <∫… ±…B,  J…c EÚ™……ƒ, §……‰±…-M…{{…‰, V……x…‰ C™…… ]ı{…E‰Ú, n˘‰∂… v…x™…… {…∆S… EÚx™……, S…÷x…“ S…÷x……<«, ∫……‰S…“ ∫…®…Z…“* ∫…∆|… i… : |……‰¢‰Ú∫…Æ˙ B¥…∆ +v™…I…,  Ω˛∆n˘“ B¥…∆ ®…“ b˜™…… +v™…™…x…  ¥…¶……M…, V…… ®…+…  ®… ±±…+… <∫±…… ®…™……, x…<«  n˘±±…“. <«-®…‰±… : [email protected]

GARBHANAL

EÚ±…… ®…Æ˙ V……i…“ Ω˛Ë, +M…Æ˙ V…“¥…x…-∫……l…“ ∫…Ω˛…Æ˙… x… n˘‰* {… i… ¶…“ ∫…Æ˙…‰n˘ V…Ë∫…… Ω˛“  ®…±……* ∫…÷Æ˙“±…… ∫…÷±i……x…  ∫…∆Ω˛ §……EÚ±…“¥……±…* =xΩ˛…Âx…‰ ∂…Æ˙x… V…“ EÚ…‰ ∫…n˘… =i∫…… Ω˛i…  EÚ™…… +…ËÆ˙ +…M…‰ ±……x…‰ E‰Ú  ±…B {…“UÙ‰-{…“UÙ‰ Æ˙Ω˛‰* +…∂S…™…« EÚ“ §……i… Ω˛Ë  EÚ §……§……  ¥… ¶…z… ¥……t…‰∆ EÚ…‰ ∫…®{…⁄h…« E÷Ú∂…±…i…… ∫…‰ §…V……i…‰ l…‰, EÚΩ˛…∆  ∫…i……Æ˙, EÚΩ˛…∆ §……∆∫…Æ˙“, EÚΩ˛…∆ ∫…Æ˙…‰n˘! ¥…‰  ¥…±…I…h… ∫¥…Æ˙∫…©……]ı l…‰ +…ËÆ˙ ∫……Æ˙‰ ¥……t-™…∆j……‰∆ ∫…‰ {™……Æ˙ EÚÆ˙i…‰ l…‰* ¥……t…‰∆ E‰Ú |… i… ™…Ω˛ |…‰®…, {…Æ˙∆{…Æ˙… E‰Ú ∞¸{… ®… ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ V…“ E‰Ú {……∫… +…™……* ¥…‰ ¶…“ ¥……t…‰∆ ∫…‰ {™……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ±…M…”* {… i… ∫…÷±i……x…  ∫…∆Ω˛ §……EÚ±…“¥……±… E‰Ú ∫…Ω˛™……‰M… ∫…‰ ¥……t-™…∆j……‰∆ EÚ… BEÚ  ¥…∂……±… ¶…∆b˜…Æ˙ =x…E‰Ú {……∫… <EÚ_ˆ… Ω˛…‰ M…™……* EÚΩ˛” ¥……‰ +… n˘¥……∫…“ I…‰j……‰∆ ∫…‰ +x…⁄`ˆ‰ |……S…“x… ¥……t ±…‰EÚÆ˙ +…<», EÚΩ˛” =x…EÚ…‰ O……®…“h… ±……‰EÚ ¥……t  ®…±…‰* i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú i…∆j…“-¥……t +…ËÆ˙ i……±… ¥……t* ¥…‰ ∫…§… E‰Ú ∫…§… =xΩ˛…Âx…‰ ¶……Æ˙i… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ E‰Ú +v…“x… Æ˙…π]ı≈“™… ∫…∆O…Ω˛…±…™… EÚ…‰ n˘…x… ®… n˘‰  n˘B* '∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ §……EÚ±…“¥……±… M…˱…Æ˙“' §…x…“,  V…∫…EÚ… =n¬˘P……]ıx…  EÚ™…… l…… ∏…“®…i…“ <∆ n˘Æ˙… M……∆v…“ x…‰* <∫… ∫…∆O…Ω˛…±…™… EÚ…‰ ∂…Æ˙x… V…“  x…Æ˙∆i…Æ˙ ∫…∆{…xx… EÚÆ˙i…“ Æ˙Ω˛”* =x…E‰Ú ¥……t…‰∆ {…Æ˙ b˜…EÚ  ]ıEÚ]ı V……Æ˙“ Ω˛÷B* ∫…Æ˙…‰n˘ {…Æ˙ ¶…“, §……∆∫…÷Æ˙“ {…Æ˙ ¶…“ +…ËÆ˙ ®…fin˘∆M… {…Æ˙ ¶…“* +…ËÆ˙ C™…… S…… Ω˛B EÚ±……EÚ…Æ˙ EÚ…‰? {…Ë∫……* {…Ë∫…… i……‰ ∂…Æ˙x… V…“ E‰Ú {……∫… {…Ω˛±…‰ ∫…‰ l……* {…Ë∫…‰ E‰Ú  ±…B i……‰ ¥……‰ ∫…∆M…“i… E‰Ú {…“UÙ‰ ¶……M…“ x…Ω˛”* ∫…∆M…“i… i……‰ BEÚ {™……∫… l…“, i…c{… l…“, BEÚ +…EÚπ…«h… l……, BEÚ S…÷∆§…EÚ l…“  V…∫…E‰Ú {…“UÙ‰ ∂…Æ˙x… n˘“¥……x…“ ∫…“ Æ˙Ω˛i…“ l…”* C™…… S…… Ω˛B EÚ±……EÚ…Æ˙ EÚ…‰? ™…∂…* Ω˛…∆, ™…∂… S…… Ω˛B*  EÚ∫…“ E‰Ú {…“UÙ‰ n˘…Ëc“ x…Ω˛” ∂…Æ˙x… V…“* b˜…Ï. W…… EÚÆ˙ Ω˛÷∫…Ëx… u˘…Æ˙… ∫…®®…… x…i…  EÚ™…… M…™……* =xΩ˛Â {…s¶…⁄π…h… ∫…‰ ∫…®®…… x…i…  EÚ™…… M…™……* x… V……x…‰  EÚi…x…‰ ®…∆S…… {…Æ˙, x… V……x…‰  EÚi…x…“ §……Æ˙ =xΩ˛Â ∫…®®…… x…i…  EÚ™…… M…™……* ∫…®®……x… ∂…Æ˙x… V…“ E‰Ú {…“UÙ‰-{…“UÙ‰ n˘…Ëc…, ∫…®®……x…… E‰Ú {…“UÙ‰ ∂…Æ˙x… V…“ EÚ¶…“ x…Ω˛” n˘…Ëc”* ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ +…ËÆ˙ ∂……∫j… n˘…‰x…… ∫……l…-∫……l… S…±…i…‰ Ω˛È* V…Ω˛…∆ BEÚ +…‰Æ˙ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ V…“ x…‰ ∫…Æ˙…‰n˘ EÚ…‰ §…V……™……, ¥…Ω˛” =∫…E‰Ú ∂……∫j…“™… {…I… EÚ…‰ ¶…“ +x…n˘‰J…… x…Ω˛” Æ˙J……* =xΩ˛…Âx…‰ ∫…Æ˙…‰n˘ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ EÚ…°Ú“ ∂……‰v…-EÚ…™…«  EÚ™……* EÚ… ±…n˘…∫… E‰Ú '®…‰P…n˘⁄i…' ∫…‰ ™…Ω˛ ∫…⁄j…  x…EÚ…±……  EÚ ®…‰P…… x…‰ +{…x…… Æ˙…∫i…… §…n˘±…  ±…™…… l…… S…⁄∆ EÚ =x…E‰Ú + v…EÚ x…“S…‰ +…x…‰ {…Æ˙ +±…EÚ…{…÷Æ˙“ ®… Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…‰ ∫…∆M…“i…EÚ…Æ˙… E‰Ú ∫……W……‰∆ E‰Ú ∫…÷Æ˙ =i…Æ˙ V……i…‰ l…‰* ™…Ω˛ §……i… i…™… Ω˛Ë  EÚ =xΩ˛”

™……n¢

∫……W……‰∆ E‰Ú ∫…÷Æ˙ =i…Æ˙i…‰ Ω˛È V……‰ S…®…c‰ ∫…‰ §…x…‰ Ω˛÷B Ω˛…‰i…‰ Ω˛È* ∫…Æ˙…‰n˘ BEÚ B‰∫…… Ω˛“ ¥……t Ω˛Ë  V…∫… {…Æ˙ S…®…c… ±…M…… Æ˙Ω˛i…… Ω˛Ë* ™……x…“ ∫…Æ˙…‰n˘ BEÚ |……S…“x… ¶……Æ˙i…“™… ¥……t Ω˛Ë* ¥…‰ EÚΩ˛i…“ l…”  EÚ ∫…Æ˙…‰n˘ x……®… E‰Ú ®…⁄±… ®… '∫¥…Æ˙…‰n˘™…' Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ∫…∆M…“i… E‰Ú E÷ÚUÙ  ¥…u˘…x… ®……x…i…‰ Ω˛È  EÚ ∫…Æ˙…‰n˘ ¥……t ®…v™… B ∂…™…… ∫…‰ +…™……* ¥…‰ ®…i…¶…‰n˘ Æ˙J… ∫…EÚi…‰ Ω˛È* ∂……‰v… +…ËÆ˙ ¶…“ Ω˛…‰x…“ S…… Ω˛B* ¥…Ë∫…‰ ∂……‰v… Ω˛…‰ ¶…“ V……B i……‰ ±……¶… C™……? BEÚ ∫…®……S……Æ˙ S…Ëx…±… ®… ∂…Æ˙x… V…“ E‰Ú n˘‰Ω˛…¥…∫……x… EÚ“ K…§…Æ˙ n˘‰i…‰ ∫…®…™… =xΩ˛Â  ∫…i……Æ˙-¥…… n˘EÚ… §…i……™…… V…… Æ˙Ω˛… l……* ∫…Æ˙…‰n˘ +…ËÆ˙  ∫…i……Æ˙ ®… =x…E‰Ú  ±…B EÚ…‰<« ¢ÚE«Ú Ω˛“ x…Ω˛” Ω˛Ë* C™…… EÚΩ˛Â =x…EÚ…‰, ™……n˘ EÚÆ˙  ±…™…… ™…Ω˛“ C™…… EÚ®… Ω˛Ë* §……§…… +±……=q˘“x… J……∆ ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ ∫…‰ ∂……∫j… M…gi…‰ l…‰* =xΩ˛…Âx…‰  EÚi…x…‰ Ω˛“ x…B ¥……t §…x……  n˘B* =x…EÚ… §…x……™…… Ω˛÷+… BEÚ  ∫…i……Æ˙ §…ÈV……‰ ®…‰Æ˙‰ {……∫… ¶…“ Ω˛Ë* ®…ËΩ˛Æ˙ §…Èb˜ §…x……™…… l…… §……§…… x…‰  V…∫…®… +x…‰EÚ ∫…÷Æ˙“±…‰ ¥……t…‰∆ EÚ… ∫…®…x¥…™… l……* ∂…Æ˙x… V…“ x…‰ BEÚ §……Æ˙ §…i……™……  EÚ EÚ `ˆx… {…Æ˙“I…… ±…‰i…‰ l…‰ §……§……* ∫…Æ˙…‰n˘ {…Æ˙ EÚ…‰<« BEÚ ®…”c-®…÷Æ˙EÚ“  x…EÚ±… x…Ω˛” {…… Æ˙Ω˛“ l…“* §……§…… x…‰ EÚ<« §……Æ˙ ∫…®…Z……™……, ±…‰ EÚx… ∫¥…Æ˙… E‰Ú §…“S… ∫…‰ ∏…÷ i…™…… EÚ“ ∫…Ω˛“ ±…c“ {…EÚc ®… x…Ω˛” +… Æ˙Ω˛“ l…“* §……§…… x…‰ +{…x…‰ Ω˛÷CE‰Ú ®… M…Ω˛Æ˙… EÚ∂… ®……Æ˙… +…ËÆ˙  S…±…®… ∫…‰  x…EÚ±…“ BEÚ ±…Ω˛Æ˙…i…“ Ω˛÷<« ∫…“  S…∆M……Æ˙“* §……§…… x…‰ EÚΩ˛… B‰∫…‰, B‰∫…‰, Ω˛…∆ B‰∫…‰  x…EÚ…±……‰* ∫…Æ˙…‰n˘ EÚ… i……Æ˙ =ƒM…±…“ E‰Ú n˘§……¥… E‰Ú ∫……l… {…Æ˙n˘‰ {…Æ˙  S…∆M……Æ˙“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ±…Ω˛Æ˙…™…… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ x……n˘ + v…EÚi…®… ∫…÷Æ˙“±…… Ω˛…‰EÚÆ˙  x…EÚ±… +…™……* §……§…… V…§… n˘‰Ω˛ i™……M… EÚÆ˙ M…B i……‰ x… i……‰ =x…E‰Ú {…Æ˙®…  ∂…π™… Æ˙ ¥…∂…∆EÚÆ˙ +… ∫…E‰Ú x… =x…E‰Ú n˘⁄∫…Æ˙‰ E÷Ú]ı÷®§…“ V…x…*  n˘±±…“ ∫…‰ n˘…Ëc“-n˘…Ëc“ M…<« l…” ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“* S……Ω˛i…“ i……‰ l…” §……§…… EÚ“ ®…Ë™…i… EÚ…‰ EÚ∆v…… n˘‰x……, ±…‰ EÚx… {…Æ˙∆{…Æ˙…¥…… n˘™…… x…‰ ®…x…… EÚÆ˙  n˘™……* +±±……Ω˛ EÚ… ¶…‰V…… Ω˛÷+… EÚ…‰<« BEÚ ®……˱…¥…“ l……  V…∫…x…‰ EÚΩ˛…  EÚ  ®…^ı“ EÚ“ {…Ω˛±…“ ®…÷_ˆ“ ∂…Æ˙x… Æ˙…x…“ EÚ“ Ω˛…‰M…“* B‰∫…‰ M…B i……‰ C™…… M…B V…Ë∫…‰ §……n˘±… EÚ“ UÙ…™…… S…±…“ V……i…“ Ω˛Ë* V……+…‰ i……‰ B‰∫…‰  EÚ §……n˘±…… E‰Ú V……x…‰ E‰Ú §……n˘ ¶…“ +…∆∫…÷+…‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ §…Æ˙∫…i…‰ Æ˙Ω˛…‰* ∂…Æ˙x… V…“ EÚ“ ™……n˘ ®… +…i…‰ Ω˛÷B +…∆∫…⁄  ∫…°«Ú n˘÷:J… E‰Ú x…Ω˛” Ω˛È* <x… §…⁄∆n˘… ®… Ω˛®……Æ˙“ ∂……∫j…“™… ∫…∆M…“i… EÚ“ ∫……v…x……+…‰∆ EÚ…‰ ∫…±……®… Ω˛Ë* EÚ±… =x…EÚ“  S…i…… ∫…‰ V……‰ ±…Ω˛Æ˙…i…“ Ω˛÷<«  S…∆M…… Æ˙™……∆  x…EÚ±… Æ˙Ω˛“ l…”, =x…∫…‰  EÚi…x…‰ ±……‰M…… x…‰ ∏…÷ i…™…… +…ËÆ˙ ®…”c…‰∆ EÚ…‰ {…EÚc… Ω˛…‰M……* ±……‰M… +…ƒJ… ®…”c EÚÆ˙ +…∆∫…⁄ {……ÈUÙ ±…ÂM…‰ {…Æ˙ ¥…Ë∫…“ ®…”c EÚ…Ëx…  x…EÚ…±…‰M……?

19

M…V……x…x… ®……v…¥… ®…÷ HÚ§……‰v… ∂™……‰{…÷Æ˙, M¥…… ±…™…Æ˙ ®… 1917 EÚ…‰ V…x®…. x……M…{…÷Æ˙  ¥… ¥… ∫…‰ ÀΩ˛n˘“ ®… B®….B. 20 ¥…π…« EÚ“ =©… ®… +…V…“ ¥…EÚ… EÚ“ ∂…÷∞¸+…i… §…c˜x…M…Æ˙  ®… b˜±… ∫E⁄Ú±… ®… ®……∫]ıÆ˙“ ∫…‰ +…Æ∆˙¶… EÚÆ˙E‰Ú =VV…Ëx…, ∂…÷V……±…{…÷Æ˙, <∆n˘…ËÆ˙, EÚ±…EÚk……, §…∆§…<«, §…∆M…±……ËÆ˙, §…x……Æ˙∫…, V…§…±…{…÷Æ˙, x……M…{…÷Æ˙ ®… l……‰c‰˜-l……‰c‰˜ +Æ˙∫…‰ Æ˙Ω‰˛. |…EÚ… ∂…i… EfiÚ i…™……ƒ : S……ƒn˘ EÚ… ®…÷ƒΩ˛ S…‰g¯… Ω˲, BEÚ ∫…… Ω˛Œi™…EÚ EÚ“ b˜…™…Æ˙“, EÚ…`ˆ EÚ… ∫…{…x……,  ¥…{……j… +…ËÆ˙ ∫…i…Ω˛ ∫…‰ =`ˆi…… +…n˘®…“.

+xi…n«˘∂…«x… ®…È +{…x…‰ ∫…‰ Ω˛“ ∫…®®……‰ Ω˛i… ®…x… ®…‰Æ˙… b⁄˜§……  x…V… ®… Ω˛“ ®…‰Æ˙… Y……x… =`ˆ…  x…V… ®… ∫…‰ ®……M…«  x…EÚ…±…… +{…x…‰ ∫…‰ Ω˛“ ®…È +{…x…‰ ®… Ω˛“ V…§… J……‰™…… i……‰ +{…x…‰ ∫…‰ Ω˛“ E÷ÚUÙ {……™……  x…V… EÚ… =n˘…∫…“x…  ¥…∂±…‰π…h… +…ƒJ…… ®… +…ƒ∫…⁄ ¶…Æ˙ ±……™…… ®…‰Æ˙… V…M… ®… p˘…‰Ω˛ Ω÷˛+… {…Æ˙ ®…È +{…x…‰ ∫…‰ Ω˛“  ¥…p˘…‰Ω˛“

M…Ω˛Æ‰˙ +∫…xi……‰π… EÚ“ V¥……±…… ∫…÷±…M… V…±……i…“ Ω˲ ®…÷Z… EÚ…‰ Ω˛“ +…i®…¥…∆S…x……-{…“ c˜i… ®…‰Æ˙…  i… ®…Æ˙-®…M…x… =Æ˙  ¥…Œ®§…i… ®…÷J… {…Æ˙  ∫…Ω˛Æ˙ =`ˆ… ®…È +∏…÷-®… ±…x…-®…÷J… +{…x…‰ +xi…Æ˙ E‰Ú n˘∂…«x… EÚÆ˙ ®…Èx…‰ ®…Æ˙h…- S…xi…x…… EÚ“ V…§… V…“¥…x… EÚ… l…… n˘n«˘ §…g¯ S…±…… ®……x…¥…i…… EÚ… EÚ]÷ı +…±……‰S…EÚ +{…x…‰ EÚ…‰ Ω˛“ n˘hb˜ n‰˘ S…±…… ®…‰Æ˙… ®…x… M…±…i……  x…V… ®… V…§… +{…x…‰ ∫…‰ Ω˛“ Ω˛…Æ˙ J…… S…÷EÚ… n˘…Ø˚h… ±……‰¶…-+ŒMx… ®… +{…x…… |……™…Œ∂S…k…-|…∫……n˘ {…… S…÷EÚ… Æ˙HÚ ª……‰i… +xi…Æ˙ ∫…‰ °⁄Ú]ı… ±……±…-±……±… ¢Ú¥¥……Æ˙ n÷˘:J… EÚ… +…i®…-n˘…Ω˛ EÚ“ V¥… ±…i…  {…{……∫…… E‰Ú ™…÷M… ®… +…™…… I…h… ∫…÷J… EÚ… Æ˙HÚ-ª……‰i… +xi…Æ˙ ∫…‰ °⁄Ú]ı… ®…‰Æ˙… M……i…  ∂… l…±…  Ω˛®…-∂…“i…±… ®…Èx…‰ ∫……I……i…¬ ®…fii™…÷ n‰˘J… ±…“ BEÚ Æ˙…i… ∫…{…x…‰ ®… =VV…¥…±… ®…Èx…‰ ™…Ω˛ V…§… EÚΩ˛…  EÚ∫…“ ∫…‰ i……‰ EÚΩ˛±……™…… +{…x…… K…⁄x…“ V…“¥…x…-n˘…Ω˛-∂……Œxi…- Ω˛i…  EÚ∫…EÚ“ M……‰n˘ +{…‰ I…i… >x…“->x…“*

GARBHANAL

20

EÚ ¥…i……

{…⁄ƒV…“¥……n˘“ ∫…®……V… E‰Ú |… i…

GARBHANAL


 ¥…Ω˛…Æ˙ Æ˙ ¥… EÚ… |…EÚ…∂… ∂… ∂… EÚ…  ¥…EÚ…∫…-{…÷∆∫…i¥…Ω˛“x… x…Æ˙ EÚ…  ¥…±……∫…* ™…‰ ∫…⁄™…«-S…xp˘ x…¶…-¥…I… ±…÷§v… ¥…‰ + ®…i… ¥……∫…x…… E‰Ú  ∂…EÚ…Æ˙ ¥…‰ M…M…x… n˘“x… ¥…‰ Æ˙ ∫…EÚ Ø˚Mh… {…÷∆∫…i¥…Ω˛“x… ¥…‰∂™……- ¥…Ω˛…Æ˙ <x… EÚ… |…EÚ…∂… V…M… E‰Ú  ¥…∂……±… ∂…¥… EÚ… ∫…¢‰Ún˘ {… Æ˙v……x… ∫……¢Ú Ω˲ i™…HÚ M…‰Ω˛ +…i®…… +n‰˘Ω˛ =c˜ S…±…“ M…]ıÆ˙ ∫…‰ §…x…“ ∫……¢Ú*

2  n˘x… E‰Ú §…÷K……Æ˙ Æ˙… j… EÚ“ ®…fii™…÷ E‰Ú §……n˘ æ˛n˘™… {…÷∆∫…i¥…Ω˛“x… +xi…®…«x…÷π™…  Æ˙HÚ-∫…… M…‰Ω˛ n˘…‰ ±……±…]‰ıx…-∫…‰ x…™…x… n˘“x…  x…π|……h… ∫i…®¶… n˘…‰ J…c‰˜ {……ƒ¥… ±…EÚc˜“ EÚ… J……‰J…… ¥…I…  Æ˙HÚ ®…Œ∫i…πEÚ i…‰±… EÚ“ Ω˲ ®…∂…“x… ∫…∆∫……Æ˙-I…‰j… Ω˲ i…˱…- ∫…HÚ  n˘x… E‰Ú §…÷J……Æ˙ Æ˙… j… EÚ“ ®…fii™…÷ E‰Ú §……n˘ æ˛n˘™… n÷˘:J… EÚ… x…Æ˙EÚ Æ˙… j… E‰Ú ∂…⁄x™… n˘…‰ n‰˘Ω˛ ™…÷HÚ-n˘…‰  Æ˙HÚ |……h… ¥™…∆M™… ®… N…F«Ú*

21

22

+VÉªÉ ¥ÉÀÉi¨ÉVÉ +JɤÉÉ®úÒ nÖùÊxɪÉÉ ºÉä VÉÖcä÷ ½þÉäxÉä Eäò +±ÉÉ´ÉÉ xÉɨÉÒ Ê¡ò±¨É ºÉ¨ÉÒIÉEò Eäò iÉÉè®ú {É®ú VÉÉxÉä VÉÉiÉä ½éþ. ºÉ¨{ÉEòÇ : [email protected]

§……i…S…“i…

+… ®…Æ˙ J……x… ∫…‰ §……i…S…“i…

+… ®…Æ˙ +…{… ±…M……i……Æ˙ S…S……« ®… Ω˛È* ∫…S… EÚΩ˛⁄∆ i……‰ ®…È EÚ∆}™…⁄V… Ω˛⁄∆* ®…È +{…x…‰
∫……®…x…… EÚÆ˙x…… {…ci…… Ω˛Ë*  ∫…°«Ú ]ı‰±…“ ¥…V…x… Ω˛“ x…Ω˛”* x…‰∂…x…±… |…‰∫… ®… ¶…“ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë ™…Ω˛* §…c‰ +J…§……Æ˙ ¶…“ ∫…x…∫…x…“ {…Æ˙ =i…Æ˙ +…B Ω˛È* +…ËÆ˙i…… EÚ“ x…∆M…“ i…∫¥…“Æ˙  n˘J… Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛ +J…§……Æ˙… ®…Â, V…Ω˛…∆ x…‰∂…x…±… x™…⁄V… UÙ{…x…… S…… Ω˛B* B‰∫…“ ∫…⁄Æ˙i… ®… BEÚ ¥™… HÚ, BEÚ BC]ıÆ˙ +…ËÆ˙ =∫… {…Æ˙ ¶…“ ∫…°Ú±… BC]ıÆ˙ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú x……i…‰ ™…Ω˛ i…™… EÚÆ˙x…… ®…÷ ∂EÚ±… Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë  EÚ ®…È EËÚ∫…‰ {…‰∂… +…>∆, C™…… EÚ∞¸∆?  {…UÙ±…‰ E÷ÚUÙ ∫……±…… ®… ∫…°Ú±… ∫]ı…Æ˙ EÚ…‰  §…EÚ…> |……‰b˜C]ı §…x……EÚÆ˙ {…‰∂…  EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* +…{… ∫…Ω˛“ EÚΩ˛ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* ®…È EÚΩ˛⁄∆M……  EÚ <∫…‰ ¥™……{…EÚ ∞¸{… ®…  ±…™…… V……x…… S…… Ω˛B*  ∫…°«Ú  °Ú±®…… ®… B‰∫…… x…Ω˛” Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* S…⁄∆ EÚ ®…È  °Ú±®… BC]ıÆ˙

+±…M…  EÚ∫®… EÚ“ ®…÷ ∂EÚ±…… +…ËÆ˙ ®…÷q˘…‰∆ EÚ… ∫……®…x…… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* J……∫…EÚÆ˙ <∫… n˘…ËÆ˙ ®… V…§… ®…“ b˜™…… ®… ]ı{…]ı…∆M… x™…⁄V… V…±n˘“ ∫…‰ V…±n˘“ n˘‰x…… S……Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* +M…Æ˙ +…{… ∫…°Ú±… BC]ıÆ˙ Ω˛È i……‰ +…{…EÚ…  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ <∫i…‰®……±…  EÚ™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë ™…… +…{…E‰Ú §……Æ˙‰ ®… ±……‰M… EËÚ∫…“ S…“V… =UÙ…±… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* E÷ÚUÙ ∫…Ω˛“, E÷ÚUÙ M…±…i…, V™……n˘… M…±…i…* <∫… ®……Ω˛…˱… ®… BEÚ BC]ıÆ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ ®…‰Æ˙… C™…… Æ˙‰∫{……∆∫… Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B*  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ <∫…‰ ®…÷Z…‰ b˜“±… EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B* B‰∫…“ ®…÷ ∂EÚ±…… EÚ…

Ω˛⁄∆ * <∫… ±…B ®…‰Æ˙“ V……‰  °Ú±®… Ω˛È =√xΩ˛Â n˘‰J…x…… Ω˛…‰M……  EÚ  EÚ∫…  EÚ∫®… EÚ“  °Ú±®… Ω˛È* §……V……Æ˙ ®…÷Z…‰  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ <∫i…‰®……±… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* §……V……Æ˙ Ω˛®…‰∂…… ®…÷Z…‰ ™……  EÚ∫…“ +…ËÆ˙ EÚ…‰ ¶…“ <∫i…‰®……±… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… EÚÆ˙‰M…… +{…x…‰ °Ú…™…n˘‰ E‰Ú  ±…B V…√…‰ Ω˛…‰x…… ¶…“ S…… Ω˛B E÷ÚUÙ Ω˛n˘ i…EÚ, ±…‰ EÚx… Ω˛®…  GÚB ]ı¥… °Ú“±b˜ ®… Ω˛È +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰ BEÚ  GÚB ]ı¥… +… ]ı«∫]ı E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ =∫…‰ ∫…∆i…÷ ±…i… EÚÆ˙x…… {…c‰M……* ®…÷Z…‰ ®……±…⁄®… Ω˛Ë  EÚ +…V…EÚ±…  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ EÚ“  °Ú±®… ∫…÷{…Æ˙ Ω˛]ı Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë ™……  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ EÚ“  °Ú±®… S…±… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë, ±…‰ EÚx… ®…÷Z…‰ BEÚ +… ]ı«∫]ı E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ B‰∫…… ¶…“

GARBHANAL

""®…Ω˛…i®…… M……∆v…“ EÚ… ¥™… HÚi¥… ®…÷Z…‰ +…EÚ π…«i… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë*''

GARBHANAL

EÚ…®… EÚÆ˙x…… Ω˛Ë V……‰ ∫…°Ú±… Ω˛…‰ ™…… x… Ω˛…‰, ±…‰ EÚx… ®…‰Æ˙… V…“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë  EÚ ®…È ™…‰ EÚ∞¸∆ "Æ˙∆M… n˘‰ §…∫…∆i…“', "®…∆M…±… {……∆b˜‰', ™…… '±…M……x…' EÚ∞¸∆* ¶…±…‰ Ω˛“ ™…‰  °Ú±®… {…Ω˛±…“ x…V…Æ˙ ®… x… ±…M…  EÚ S…±…x…‰ ¥……±…“ ΩÈ˛, ±…‰ EÚx… ®…È  GÚB ]ı¥…±…“ ®…È ¥…Ω˛ EÚÆ˙x…… S……Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω˛⁄∆, V……‰  n˘±… S……Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* <∫… ®……®…±…‰ ®… ®…Èx…‰ +{…x…‰  ±…B ∫…Ω˛“ °ËÚ∫…±…‰  ±…B* ®…È §……V……Æ˙ EÚ…‰
§……i…S…“i… ®…“ b˜™…… EÚ“  ∂…EÚ…™…i… l…“ +…ËÆ˙ <∆b˜∫]ı≈“ E‰Ú E÷ÚUÙ ∫]ı…Æ˙ ¶…“ ∫……‰S… Æ˙Ω˛‰ l…‰? +… ®…Æ˙ EÚ…‰ ®……±…⁄®… Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛ n˘‰∂… E‰Ú S…Ω˛‰i…‰ ∫]ı…Æ˙ Ω˛È +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ∂……n˘“ EÚÆ˙x…‰ V…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* =x…EÚ“ ∂……n˘“ BEÚ J…§…Æ˙ Ω˛Ë +…ËÆ˙ =∫… J…§…Æ˙ EÚ“  Æ˙{……‰]ı« Ω˛…‰x…“ S…… Ω˛B* +…{…E‰Ú <∫… ∫…¥……±… EÚ… V…¥……§… n˘‰x…‰ E‰Ú §…V……B ®…È ∫…¥……±… EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… Ω˛⁄∆  EÚ +… J…Æ˙ C™…… ®…È +{…x…“ V……i…“  V…∆n˘M…“ {…Æ˙ ∫……¥…«V… x…EÚ ∞¸{… ∫…‰ §…Ω˛∫… EÚ∞¸∆? C™…… EÚ∞¸∆ ®…È? C™…… EÚ |…‰∫… S……Ω˛i…… Ω˛Ë? C™…… EÚ ®…“ b˜™…… <∫…∫…‰ {…Ë∫…… §…x……x…… S……Ω˛i…… Ω˛Ë* C™…… EÚ ]ı‰±…“ ¥…V…x… S…Ëx…±… +{…x…‰ <∂i…Ω˛…Æ˙ §…‰S…i…‰ Ω˛È =∫… ]ı…<®… ∫±……Ï]ı ®…Â* ®…È +{…x…“ V……i…“  V…∆n˘M…“ EÚ…‰ ∫……‰{… +…ÏÏ{…‰Æ˙… C™…… §…x……>∆? C™…… ®…÷Z…‰ Ω˛EÚ x…Ω˛” Ω˛Ë BEÚ <∆∫……x… E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ ™…Ω˛ °ËÚ∫…±…… ±…‰x…‰ EÚ…  EÚ ®…È +{…x…“ ∂……n˘“ ®…  EÚ∫… EÚ…‰ §…÷±……>∆* +√{…x…“ ∂……n˘“ E‰Ú §……Æ˙‰ ®… ®…È  EÚ∫… ∫…‰ §……i… EÚ∞¸∆ +…ËÆ˙  EÚ∫… ∫…‰

®…È ∫…¶…“ EÚ…‰ BEÚ i…Æ˙…V…⁄ ®… EÚ¶…“ x…Ω˛” i……˱…i…… Ω˛⁄∆* ®…‰Æ˙“ ∫…®…Z… ®… Ω˛Æ˙ <∆∫……x… +±…M…  EÚ∫®… EÚ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë* §……i… x… EÚ∞¸∆, ™…Ω˛ i…™… EÚÆ˙x…‰ EÚ… Ω˛EÚ ®…‰Æ˙… Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B  EÚ ®…“ b˜™…… EÚ… Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B* ®…È <∫… n˘‰∂… E‰Ú BEÚ +…®… <∆∫……x… ∫…‰ {…⁄UÙx…… S……Ω˛i…… Ω˛⁄∆  EÚ +…{…EÚ“ EÚ±… ∂……n˘“ Ω˛…‰x…‰ ¥……±…“ Ω˛Ë i…√…‰ <∫…EÚ… °ËÚ∫…±…… +…{… +…ËÆ˙ +…{…EÚ… {… Æ˙¥……Æ˙ EÚÆ˙‰M…… ™…… n˘‰∂… EÚ… ®…“ b˜™……? ™…Ω˛ §……i…  EÚi…x…“ ∫…S… Ω˛Ë  EÚ +…{… ®…“ b˜™…… ∫…‰ x……Æ˙…V… Ω˛È? ®…È ∫…¶…“ EÚ…‰ BEÚ i…Æ˙…V…⁄ ®… EÚ¶…“ x…Ω˛” i……˱…i…… Ω˛⁄∆* ®…‰Æ˙“ ∫…®…Z… ®… Ω˛Æ˙ <∆∫……x… +±…M…  EÚ∫®… EÚ… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë* ®…“ b˜™…… ®… EÚ<« ±……‰M… +SUÙ‰ Ω˛È +…ËÆ˙ EÚ<« ±……‰M… §…÷Æ˙‰ Ω˛È* ®…“ b˜™…… ®… EÚ<« B‰∫…‰ ±……‰M… Ω˛È,  V…x…∫…‰ ®…‰Æ˙“  ∂…EÚ…™…i… Ω˛Ë +…ËÆ˙ ®…“ b˜™…… ®… EÚ<« B‰∫…‰ ±……‰M… Ω˛È,  V…x…∫…‰ ®…‰Æ˙“ EÚ…‰<«  ∂…EÚ…™…i… x…Ω˛” Ω˛Ë* ®…‰Æ˙“ ∫…®…Z… ∫…‰ ™…Ω˛ +…V… {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ {…Ë∫…‰ EÚ… J…‰±… Ω˛…‰ M…™…… Ω˛Ë, C™…… EÚ x…B-x…B x™…⁄V…{…‰{…Æ˙ +… M…B Ω˛È* ∫…¶…“ S……Ω˛i…‰ Ω˛È  EÚ ®…÷Z…‰ Æ˙“b˜Æ˙  ®…±…‰* ®…÷Z…‰ V™……n˘… Æ˙“ b˜Æ˙ ∂…{…  ®…±…‰M…“ i……‰ ®…÷Z…‰ V™……n˘… <∂i…Ω˛…Æ˙  ®…±…‰M……* ]ı‰±…“ ¥…V…x… EÚ“ V™……n˘… ¥™…⁄§…Æ˙ ∂…{… Ω˛…‰M…“ i……‰  ¥…Y……{…x… E‰Ú V™……n˘… {…Ë∫…‰  ®…±…ÂM…‰* ™…Ω˛ {…⁄Æ˙… {…Ë∫…‰ EÚ… J…‰±… Ω˛…‰ M…™……, V…§… EÚ ®…‰Æ˙‰ J™……±… ∫…‰ x™…⁄V…  Æ˙{……‰ ]ı«M…  V…®®…‰n˘…Æ˙“ EÚ… EÚ…®… Ω˛Ë* {…⁄Æ˙… n˘‰∂… +…{…EÚ“ §……i… ∫…÷x… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* {…⁄Æ˙… n˘‰∂… V……x…x…… S……Ω˛ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë  EÚ n˘‰∂… ®… ∫…§…∫…‰ +Ω˛®… S…“V… C™…… Ω˛÷<« +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ +Ω˛®… S…“V…  EÚ∫…“ ∫]ı…Æ˙ ∫…‰  EÚ∫…“ ∫]ı…Æ˙ E‰Ú +°‰Ú™…Æ˙ ™…… =x…EÚ“ ∂……n˘“

23

§……i…S…“i… ]ı⁄]ı“ ™…… =x…EÚ… E÷Úk…… M…÷®… M…™……, ™…√Ω˛ i……‰ +Ω˛®… x™…⁄V… x…Ω˛” Ω˛Ë* +…ËÆ˙ §…Ω˛÷i…-∫…“ S…“V… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛È n˘‰∂… ®…Â* ±……‰M… M…Æ˙“§…“ ∫…‰ ®…Æ˙ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È*  EÚ∫……x… ®…Æ˙ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* +Ω˛®… J…§…Æ˙ {…“UÙ‰ Ω˛…‰i…“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˛È* <∫… ¥…HÚ +M…Æ˙ EÚ…‰<« ∫…‰C]ıÆ˙ ∫…§…∫…‰ V™……n˘… ß…π]ı Ω˛Ë i……‰ ¥…Ω˛ n˘÷¶……«M™… ∫…‰ ®…“ b˜™…… Ω˛Ë* +…V…EÚ±… ]ı“¥…“ {…Æ˙ ∫…®……S……Æ˙ ¶…“ ®…x……‰Æ˙∆V…x… Ω˛…‰ M…™…… Ω˛Ë?  §…±E÷Ú±…, V…§… EÚ ®…‰Æ˙“ ∫…®…Z… ®… ∫…®……S……Æ˙ EÚ…‰ ∫…®……S……Æ˙ Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B* +…V…EÚ±… ®…È n˘⁄Æ˙n˘∂…«x… n˘‰J…i…… Ω˛⁄∆* ¥…‰ ∫…®……S……Æ˙ E‰Ú ¥…HÚ ∫…®……S……Æ˙ Ω˛“ |…∫…… Æ˙i… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* "®…∆M…±… {……∆b˜‰' E‰Ú |… i…  ®…±…“ |… i… GÚ™……? =∫…  °Ú±®… EÚ“  Æ˙±…“V… E‰Ú ∫…®…™… ®…“ b˜™…… E‰Ú BEÚ ∫…‰C∂…x… EÚ… Æ˙¥…Ë™…… ®…‰Æ˙“ ∫…®…Z… ®… x…Ω˛” +…™……* =∫… ∫…®…™… ®…Èx…‰ BEÚ ∂…§n˘ ¶…“ x…Ω˛” EÚΩ˛… l……* +…V… BEÚ i…l™… {…Æ˙ M……ËÆ˙ EÚÆ˙ - ®…‰Æ˙‰ {……∫… Ω˛V……Æ˙…  ∫GÚ{]ı +…i…“ ΩÈ˛* ®…È +…ËÆ˙ ¶…“ EÚ…‰<«

Ω˛‰b˜ +…ÏÏ°Ú  b˜{……]ı«®…Â]ı Ω˛È  Ω˛∫]ı≈“ E‰Ú* =xΩ˛…Âx…‰ BEÚ +… ]ı«EÚ±…  ±…J…… ¥…Ω˛…∆ E‰Ú +J…§……Æ˙… ®… +…ËÆ˙ "®…∆M…±… {……∆b˜‰' EÚ“ B‰ i…Ω˛… ∫…EÚi…… {…Æ˙ ±…M…‰ +…Æ˙…‰{…… EÚ… J…∆b˜x…  EÚ™……* ®…È i……‰ =x…EÚ…‰ V……x…i…… ¶…“ x…Ω˛”* =xΩ˛…Âx…‰ {…g… Ω˛…‰M……* =xΩ˛…Âx…‰ §…i……™……  EÚ  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ ™…Ω˛  °Ú±®…  §…±E÷Ú±… ∫…Ω˛“ Ω˛Ë* Ω˛®…x…‰ J…⁄§…  Æ˙∫…S…« EÚ“ +…ËÆ˙ V…… Ω˛Æ˙ Ω˛Ë  EÚ Ω˛®…x…‰ E÷ÚUÙ S…“V… B‰∫…“ EÚ“ Ω˛È V……‰ < i…Ω˛…∫… EÚ“  EÚi……§…… ®… x… Ω˛…Â* ™…‰ §……i… =∫… ¥…HÚ ¶…“ ®…Èx…‰ EÚΩ˛“ l…“* ™…‰ §…Ω˛÷i… {…÷Æ˙…x…“ §……i… Ω˛…‰ M…<«* ™…‰ ®…÷Z…‰ §……Æ˙-§……Æ˙ n˘…‰Ω˛Æ˙…x…… x…Ω˛” Ω˛Ë* =∫… ¥…HÚ ™…Ω˛ ¶…“  x…EÚ±…… l……  EÚ ®…∆M…±… {……∆b˜‰ EÚ“ °ËÚ ®…±…“ E‰Ú ±……‰M… Ω˛È, V……‰ EÚΩ˛i…‰ Ω˛È  EÚ Ω˛®…x…‰ =x…EÚ…  EÚÆ˙n˘…Æ˙ ∫…Ω˛“ i…Æ˙“E‰Ú ∫…‰ x…Ω˛”  n˘J……™……* +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ¥…‰∂™…… E‰Ú EÚ…‰`ˆ‰ {…Æ˙ n˘…‰ n˘°Ú… M…B* Ω˛…∆,  °Ú±®… E‰Ú +∆n˘Æ˙ ™…Ω˛  n˘J……™…… Ω˛Ë* ±…‰ EÚx… ™…Ω˛ ¶…“ i……‰ n˘‰ J…B  EÚ ¥…Ω˛ n˘…‰ n˘°Ú… C™…… M…B Ω˛È? ¥…Ω˛  EÚ∫…“ ±…cEÚ“ EÚ…‰ J…Æ˙“n˘x…‰ x…Ω˛” M…B Ω˛È* ¥…Ω˛ BEÚ n˘°Ú… M…B BEÚ ±…cEÚ“ EÚ…‰ ™…Ω˛ EÚΩ˛x…‰  EÚ +M…Æ˙ i…÷®… ¶……M…x…… S……Ω˛i…“ Ω˛…‰ i……‰ ®…È i…÷®Ω˛…Æ˙“ ®…n˘n˘ EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛⁄∆* BEÚ +…ËÆ˙i… V……‰ ±……S……Æ˙ Ω˲ ™…… M…Æ˙“§… +…ËÆ˙i… V……‰ ®…÷ ∂EÚ±… ®… Ω˛Ë, =∫…EÚ“ ®…n˘n˘ EÚÆ˙x…‰ M…B Ω˛È* ™…Ω˛ =x…EÚ…‰ §…÷Æ˙‰ ±……<]ı ®… i……‰ x…Ω˛”  n˘J……i…… Ω˛Ë, +SUÙ‰ ±……<]ı ®…  n˘J……i…… Ω˛Ë* +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙“ n˘°Ú… i…§… V……i…‰ Ω˛È

E÷ÚUÙ ±……‰M… <∫… ±…B ®…‰Æ˙‰  J…±……°Ú Ω˛È, C™…… EÚ ®…È V™……n˘… n˘…‰∫i…“ x…Ω˛” EÚÆ˙i…… Ω˛⁄∆*  °Ú±®… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛⁄∆* Æ˙…‰®……∆ ]ıEÚ ™…… EÚ…Ï®…‰b˜“  °Ú±®… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛⁄∆* ®…‰Æ˙‰ {……∫…  °Ú±®…… EÚ“ EÚ®…“ x…Ω˛” Ω˛Ë,  °ÚÆ˙ ¶…“ ®…È BEÚ B‰∫……  ¥…π…™… S…÷x…i…… Ω˛⁄∆*  V…∫… {…Æ˙ ®…÷Z…‰ ±…M…i…… Ω˛Ë  EÚ ®…÷Z…‰  °Ú±®… §…x……x…“ S…… Ω˛B* Ω˛®……Æ˙‰ n˘‰∂… E‰Ú ±……‰M…… EÚ…‰ ™…Ω˛  °Ú±®… n˘‰J…x…“ S…… Ω˛B* ™…Ω˛ ®…‰Æ˙“  GÚB ]ı¥… S……Ω˛i… Ω˛Ë +…ËÆ˙ BEÚ ∫……®…… V…EÚ ¥™… HÚ E‰Ú x……i…‰ ™…Ω˛ ®…‰Æ˙… °ÚV…« Ω˛Ë* ®…È V……x…i…… l……  EÚ ™…Ω˛  °Ú±®… §…Ω˛÷i… V™……n˘… ®…∆Ω˛M…“ Ω˛…‰x…‰ ¥……±…“ Ω˛Ë* ®……±…⁄®… x…Ω˛” EÚ…®…™……§… Ω˛…‰ ™…… x… Ω˛…‰,  °ÚÆ˙ ¶…“ ®…Èx…‰ EÚ…‰ ∂…∂… EÚ“ +…ËÆ˙ ®…‰Æ˙“ ∫…®…Z… ®… B‰∫…“ EÚ…‰ ∂…∂… ®…È EÚ∞¸∆ ™…… EÚ…‰<« +…ËÆ˙ EÚÆ˙‰ i……‰ ®…√“ b˜™…… EÚ…‰ ∫…{……‰]ı« EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B* ∫…{……‰]ı« i……‰ n˘⁄Æ˙ EÚ“ §……i… Ω˛Ë ®…√“ b˜™…… E‰Ú BEÚ ∫…‰C∂…x… ∫…‰ Ω˛Æ˙ Æ˙…‰V… M…±…i… +…ËÆ˙ §…÷Æ˙“  Æ˙{……‰]ı« +…i…“ l…“  °Ú±®… E‰Ú §……Æ˙‰ ®…Â*  Æ˙±…“V… E‰Ú {…Ω˛±…‰  n˘x… J…§…Æ˙ +…<«  EÚ  °Ú±®… }±……Ï{… Ω˛…‰ S…÷EÚ“ Ω˛Ë* EÚ®… ∫…‰ EÚ®… i…“x…-S……Æ˙  n˘x… Ø˚EÚx…‰ E‰Ú §……n˘ +…{… EÚΩ˛ ∫…EÚi…‰ Ω˛È  EÚ  °Ú±®… }±……Ï{… Ω˛…‰ S…÷EÚ“ Ω˛Ë*  EÚ∫… +…v……Æ˙ {…Æ˙ ™…Ω˛  Æ˙{……‰]ı« Ω˛÷<« Ω˛Ë ®…÷Z…‰ {…i…… x…Ω˛”* =∫… ∫…®…™… "®…∆M…±… {……∆b˜‰' EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙  ¥…¥……n˘ Ω˛÷B* J……∫…EÚÆ˙ Æ˙…x…“ ®…÷J…V…‘ E‰Ú  EÚÆ˙n˘…Æ˙ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ ±……‰M…… EÚ“ +…{… k… l…“? ™…Ω˛  ¥…¥……n˘ Ω˛÷+…  EÚ Ω˛®… ±……‰M…… x…‰ ∫…Ω˛“ < i…Ω˛…∫…  n˘J……™…… ™…… x…Ω˛”? <∫… ∫…∆§…∆v… ®… ®…È ±…∆§……-S……Ëc…  b˜∂…EÚ∂…x… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… Ω˛⁄∆* ®…È BEÚ §…c“ +Ω˛®… S…“V… EÚΩ˛x…… S……Ω˛⁄∆M…… <∫… ®……®…±…‰ ®…Â* EËÚ ®•…V… ™…⁄ x…¥… ∫…«]ı“ E‰Ú BEÚ |……‰°‰Ú∫…Æ˙ Ω˛È  Ω˛∫]ı≈“ E‰Ú, ¥…Ω˛

V…§… BEÚ +∆O…‰V… +°Ú∫…Æ˙ §…n˘i…®…“V…“ EÚÆ˙i…… Ω˛Ë BEÚ +…ËÆ˙i… E‰Ú ∫……l…* =∫… ∫…®…™… ¥…Ω˛ =∫…EÚ…‰ ®……Æ˙x…‰ V……i…‰ Ω˛È* +…{… §…i……B∆  EÚ <∫…®… Ω˛®…x…‰ C™…… S… Æ˙j… Ω˛i™…… EÚ“? B‰∫…… ±…M…i…… Ω˛Ë  EÚ ®…“ b˜™…… ®… E÷ÚUÙ ±……‰M…… ™…… ®…“ b˜™…… E‰Ú BEÚ O…÷{… EÚ“ +…{…∫…‰ ¥™… HÚM…i… J…÷z…∫… Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ J…÷z…∫… =∫…  °Ú±®… {…Æ˙  x…EÚ±…“? Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* ™…Ω˛ §……i… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* C™…… EÚ ®…È =∫…  EÚ∫®… EÚ… <∆∫……x… Ω˛⁄∆, V……‰ EÚ…®… ∫…‰ EÚ…®… Æ˙J…i…… Ω˛Ë* E÷ÚUÙ B‰∫…‰ V…x…« ±…∫]ı Ω˛È, V……‰ S……Ω˛i…‰ Ω˛È  EÚ Ω˛®… =x…∫…‰ J…⁄§… n˘…‰∫i…“ EÚÆ˙Â, i…¶…“ ¥…‰ +SUÙ…  ±…J…ÂM…‰* ®…È <∫… S…“V… EÚ…‰ x…Ω˛” ®……x…i…… Ω˛⁄∆* BEÚ V…x…« ±…∫]ı Ω˛…‰x…‰ E‰Ú x……i…‰ +…{…EÚ…‰ ∫]ı…Æ˙ ∫…‰, ∫…‰ ±… •…]ı“ ∫…‰ EÚ]ı… Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B* i…… EÚ +…{… ∫…SS……<« ∫…‰  ±…J… ∫…EÂÚ* +…{…E‰Ú  n˘±… ®… C™…… Ω˛Ë, +…{…E‰Ú V…Ω˛x… ®… C™…… Ω˛Ë* +…{… ®…‰Æ˙‰ n˘…‰∫i… §…x… V……B∆M…‰ i……‰ +…{… ®…‰Æ˙‰ §……Æ˙‰ ®… C™……  GÚ ]ı∫……
GARBHANAL

24

'±…M……x…' ∫…‰ BEÚ §…Ω˛÷i… §…c… ®……‰c +…™……* +…{…E‰Ú {…∫…«x…±… ±……<°Ú ®…Â, +…{…E‰Ú  °Ú±®… EËÚ Æ˙™…Æ˙ ®…Â, Ω˛Æ˙  ±…Ω˛…V… ∫…‰* ®…‰Æ˙‰ J…™……±… ®… "±…M……x…' ¶……Æ˙i…“™…  ∫…x…‰®…… E‰Ú  ±…B §…Ω˛÷i… <∆{……‰]ıÊ]ı Ω˛Ë* {…Ω˛±…“  °Ú±®… |……‰b˜™…⁄∫… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l…… ®…È* ±…‰ EÚx…  V…∫…  EÚ∫®… EÚ“  °Ú±®… §…x…“ ¥…Ω˛* =∫…x…‰ ∫……Æ˙‰ ∞¸±… i……‰c  n˘B* <∆ b˜™…x…  ∫…x…‰®…… EÚ“ ®…‰x…∫]ı≈“®…  °Ú±®…®…‰ EÚ∆M… EÚ…‰ BEÚ +±…M… b˜…™…Æ˙‰C∂…x… ®… ±…‰ M…<« ¥…Ω˛  °Ú±®…* §…Ω˛÷i… Ω˛“ +Ω˛®…  °Ú±®… Ω˛Ë ®…‰Æ˙“ EËÚ Æ˙™…Æ˙ EÚ“* +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú ∫……l…-∫……l… ®…È EÚΩ˛⁄∆M……  EÚ "∫…Æ˙°ÚÆ˙…‰∂…' ¶…“ +Ω˛®…  °Ú±®… Ω˛Ë ®…‰Æ˙‰ EËÚ Æ˙™…Æ˙ EÚ“* =∫…E‰Ú §……n˘ "®…∆M…±… {……∆b˜‰' §…Ω˛÷i… +Ω˛®…  °Ú±®… Ω˛Ë ®…‰Æ˙‰ EËÚ Æ˙+Æ˙ EÚ“* ∫¥…i…∆j…i…… EÚ“ ±…c…<« E‰Ú n˘…ËÆ˙ E‰Ú  EÚÆ˙n˘…Æ˙… ®… EÚ…Ëx… +…{…EÚ…‰  |…™… Ω˛Ë, V……‰ |…¶…… ¥…i… ¶…“ EÚÆ˙i…… Ω˛…‰? ®…Ω˛…i®…… M……∆v…“ EÚ… ¥™… HÚi¥… ®…÷Z…‰ +…EÚ π…«i… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë* =∫…EÚ“ ¥…V…Ω˛ Ω˛Ë, =x…EÚ“ i……EÚi…, =x…EÚ“ <«®……x…n˘…Æ˙“, + Ω˛∆∫…… EÚ… =x…EÚ…  ∫…r˘…∆i…* ∫√¥…i…∆j…i…… EÚ“ ±…c…<« EÚ… x…‰i…fii¥… =xΩ˛…Âx…‰ + Ω˛∆∫…… EÚ… ®……M…« +{…x…… EÚÆ˙  EÚ™……* EÚ®……±… EÚ… EÚ…®…  EÚ™…… =xΩ˛…Âx…‰* =x…®… +…∆i… Æ˙EÚ ∂… HÚ l…“* +∆O…‰V…… ∫…‰  x…§…]ıx…‰ EÚ“ §…÷ r˘ l…“ =x…E‰Ú {……∫…* =x…®… +∆O…‰V…… ∫…‰  x…§…]ıx…‰

§……i…S…“i…  x… ∂S…i… Ω˛“ ™…Ω˛ v™……x… ®… Æ˙J…i…… Ω˛⁄∆* +M…Æ˙  °Ú±®… E÷ÚUÙ EÚΩ˛ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ®…È E÷ÚUÙ +±…M… EÚΩ˛ Æ˙Ω˛… Ω˛⁄∆ i……‰ ®…È x…Ω˛” EÚÆ˙i…… Ω˛⁄∆* C™…… BEÚ °ËÚx…‰ ]ıEÚ ®…÷∫… ±…®… ™…… BEÚ EÚ^ıÆ˙{…∆l…“  Ω˛∆n˘⁄ ™……  EÚ∫…“ ]ıËÆ˙ Æ˙∫]ı EÚ… Æ˙…‰±… +…{…EÚ…‰  n˘™…… V……BM…… i……‰ +…{… EÚÆ˙ÂM…‰? Ω˛…∆ EÚ∞¸∆M…… ®…È* ±…‰ EÚx… ¥…Ω˛ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë Æ˙…‰±…* +…ËÆ˙  °Ú±®… C™…… EÚΩ˛ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë, ¥…Ω˛ +±…M… S…“V… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë*  x…M…‰ ]ı¥… Æ˙…‰±… EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ EÚ¶…“ x…Ω˛” EÚi…Æ˙…i…… Ω˛⁄∆* "+l…«' ®…Èx…‰ EÚ“ Ω˛Ë*  °Ú±®… EÚΩ˛ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë  EÚ ±……‰M… ±…c Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* +…`ˆ ∫……±… EÚ“ BEÚ {……Æ˙∫…“ ±…cEÚ“ E‰Ú o˘ π]ıEÚ…‰h… ∫…‰  °Ú±®…  n˘J……™…“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë*  F EËÚ∫…‰ ±……‰M… §…n˘±… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È ®…‰Æ˙‰
GARBHANAL

 Ω˛∫]ı≈“ ®… i……‰ M……∆v…“ V…“ J…÷n˘ BEÚ EÚ®……±… E‰Ú EËÚÆ˙‰C]ıÆ˙ Ω˛È, V……‰ {±…‰ EÚÆ˙x…… S……Ω˛⁄∆M……* EÚ“ §……Ë r˘EÚ +…ËÆ˙ ®……x… ∫…EÚ I…®…i…… l…“* ¥…Ω˛ +∆O…‰V…… E‰Ú  J…±……°Ú ®…x……‰¥…ËY…… x…EÚ ±…c…<« ¶…“ ±…c Æ˙Ω˛‰ l…‰*  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ =xΩ˛…Âx…‰ {…⁄Æ˙‰ n˘‰∂… EÚ…‰ <EÚ_ˆ…  EÚ™……?  EÚ∫… i…Æ˙Ω˛ =xΩ˛…Âx…‰ ±……‰M…… EÚ…‰ |…‰ Æ˙i…  EÚ™……* <˘x… ∫…§…E‰Ú ∫……l…-∫……l… =x…EÚ“ ∫…§…∫…‰ +Ω˛®… §……i… Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛ + Ω˛∆∫…… ®…  ¥…∑……∫… EÚÆ˙i…‰ l…‰* +…V… ¥…Ω˛ §…Ω˛÷i… Ω˛“ V…∞¸Æ˙“ Ω˛…‰ M…™…… Ω˛Ë* ®…‰Æ˙‰  ±…B ∫…§…∫…‰ +…EÚπ…«EÚ  EÚÆ˙n˘…Æ˙ M……∆v…“ V…“ Ω˛È* V…§… +…{…  °Ú±®… EÚ“ EÚΩ˛…x…“ ∫…÷x… Æ˙Ω˛‰ Ω˛…‰i…‰ Ω˛È i……‰ C™…… ∫…S…®…÷S… ¥…ËS…… ÆEÚ +…ËÆ˙ n˘…∂…« x…EÚ ∫i…Æ˙ {…Æ˙ <x… ∫……Æ˙“ S…“V…… EÚ…‰ n˘‰J…i…‰ +…ËÆ˙ v™……x… ®… Æ˙J…i…‰ Ω˛È? Ω˛…∆, ®…È M……ËÆ˙ EÚÆ˙i…… Ω˛⁄∆* J……∫…EÚÆ˙ +M…Æ˙  °Ú±®… ∫……®…… V…EÚ ∞¸{… ∫…‰ Æ˙‰±…“¥…Â]ı ]ı…Ï {…EÚ {…Æ˙ Ω˛…‰ i…§… i……‰ ®…È +¥…∂™… Ω˛“ +{…x…‰  ¥…S……Æ˙… ∫…‰  °Ú±®… EÚ“ EÚΩ˛…x…“ EÚ…‰ ®…ËS… EÚÆ˙i…… Ω˛⁄∆  EÚ ™…Ω˛ ®…ËS… EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë  EÚ x…Ω˛”* +M…Æ˙ x…Ω˛” EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë i……‰ ®…È x…Ω˛” EÚÆ˙i…… Ω˛⁄∆* +M…Æ˙ °Úx… Ω˛Ë ™…… ®…V…‰n˘…Æ˙ +…ËÆ˙ ®…x……‰Æ˙∆V…EÚ  °Ú±®… Ω˛Ë, =∫…®… EÚ…‰<«  ¥…S……Æ˙ ™…… ∫……‰∂…±…“ Æ˙‰±…“¥…Â]ı S…“V… Ω˛®… x…Ω˛” EÚΩ˛ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È i……‰ +±…M… §……i… Ω˛…‰ M…<«* =∫…®… ¶…“ ®…È S…‰EÚ EÚÆ˙i…… Ω˛⁄∆  EÚ ™……Æ˙ EÚ…‰<« B‰∫…“ S…“V… i……‰ Ω˛®… x…Ω˛”  n˘J…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È §…“S… ®…Â,  V…∫…‰ ®…È x…Ω˛” ®……x…i…… Ω˛⁄∆* V…§… ∫……‰∂…±…“ Æ˙‰±…“¥…Â]ı  °Ú±®… ®…È S…÷x…i…… Ω˛⁄∆ i……‰ =∫… ¥…HÚ i……‰ ®…È

∫E⁄Ú±… ®…Â ®…È
25

b˜…Ï. ®…v…÷ ∫…xv…÷ 26

∫…∆∫®…Æ˙h…

 ∂…I…… B®….B., {…“-BS….b˜“. BEÚ EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛, BEÚ M…t ∫…∆EÚ±…x…, UÙΩ˛ +…±……‰S…x…… EÚ“  EÚi……§…… E‰Ú +±……¥…… {…S……∫… ∫…‰ V™……n˘… ∂……‰v… |…§…∆v…… EÚ…  x…nÊ˘∂…x…. n÷˘ x…™……¶…Æ˙ EÚ“ x……®…“ {… j…EÚ…+… ®… ±…M……i……Æ˙ UÙ{…i…“ Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛. ¥…i…«®……x… ®… M…÷Ø˚ x……x…EÚ n˘‰¥…  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… E‰Ú  Ω˛xn˘“  ¥…¶……M… ®…‰∆ |……‰°‰Ú∫…Æ˙ ΩÈ˛. ∫…®{…E«Ú : §…“-14, M…÷Ø˚x……x…EÚ n˘‰¥…  ¥…∂¥… ¥…t…±…™…, +®…fii…∫…Æ˙-143005, {…∆V……§…. <«®…‰±… : [email protected]

n˘ I…h… EÚ“ ™……j……

Æ˙J……*  x…EÚ±…i…‰ Ω˛“ ]≈ıË¥…±… BV…‰∆]ı +{…x…‰ x……®… EÚ“ i…Ji…“  ±…B <xi…V……Æ˙ EÚÆ˙i……  ®…±… M…™……* §……i…S…“i… EÚ“* Ω˛…‰]ı±… "∫…“ ±……b«' Ω˛¥……<« +d˜‰ ∫…‰ i…“∫…  EÚ±……‰ ®…“]ıÆ˙ n˘⁄Æ˙ l…… ™……x…“ E÷Ú±…  ®…±……EÚÆ˙ =k…Æ˙ ¶……Æ˙i… ∫…‰ n˘ I…h… ¶……Æ˙i… {…Ω˛÷ƒS…x…‰ EÚ… EÚ…‰<« S……˧…“∫… P…h]ı‰ ±…®§…… ∫…°ÚÆ˙* +M…Æ˙ ∫…“v…“ }±……<]ı Ω˛…‰i…“ i……‰ ∂……™…n˘ UÙΩ˛-∫……i… P…h]ı‰ Ω˛“ ±…M…i…‰* ]≈ıË¥…±… BV…‰∆]ı x…‰ BEÚ ]ËıC∫…“ ¥……±…‰ ∫…‰ E÷ÚUÙ  ¥…®…∂…«  EÚ™…… +…ËÆ˙ Ω˛®… =∫…®…‰∆ +… §…Ë`ˆ‰* Ω˛…‰]ı±… i…EÚ {…Ω˛÷ƒS…x…‰ ®…‰∆ P…h]ı‰ ∫…‰ V™……n˘… ∫…®…™… Ω˛“ ±…M…… Ω˛…‰M……* Ω˛…‰]ı±… EÚ“  Æ˙∫…‰{∂…x… {…Æ˙ UÙΩ˛ n˘‰∂……‰∆ EÚ… ∫…®…™… §…i…… Æ˙Ω˛“ P… c™……∆ ±…M…“ l…“* Ω˛…‰]ı±… EÚ…
GARBHANAL



®{™…⁄]ıÆ˙ ®…‰∆ ®……<«  {…CS…Æ EÚ… ∫±……  n˘x…S…™……« ∫…‰ UÙ÷]ıEÚ…Æ˙‰ i…l…… P…⁄®…x…‰ EÚ“ EÚ±{…x…… +…ËÆ˙ Bb˜¥…‰∆S…Æ˙ x…‰  S…xi…x… EÚ…‰ l……‰c… ∫¥… {x…±… §…x……  n˘™…… Ω˛Ë* ∂…÷GÚ¥……Æ˙ ∂……®… S……Æ˙ §…V…‰ S…±…“ M……c“ +M…±…“ ∫…÷§…Ω˛  n˘±±…“ {…Ω˛÷ƒS…“* ¥…Ω˛…ƒ ∫…‰ ∫……g‰ +…`ˆ EÚ“ }±……<]ı Ω˛Ë,  V…∫…‰ BEÚ §…V…‰ EÚ…‰S…“x… {…Ω˛÷ƒS…x…… Ω˛Ë* ™……x…“ EÚ…‰<« ∫……g‰ S……Æ˙ P…h]ı‰ ±…®§…… ∫…°ÚÆ˙* §……n˘±……‰∆ EÚ“ {…Æ˙ E‰Ú EÚ…‰]ı ∫¥…Ë]ıÆ˙ =i…Æ˙¥……  ±…B i……‰ ∫……®……x… E‰Ú x…M… §…gx…‰ ±…M…‰* +¶…“ ¥…⁄±…x… M……Æ˙®…‰∆]ı∫… +{…x…“ >π®…… UÙ…‰c Æ˙Ω˛‰ l…‰* +…v…… P…h]ı… S…ËEÚ +…=]ı ®…‰∆ ±…M… Ω˛“ M…™……* n˘∫… BEÚ  ®…x]ı §……n˘ §…‰±]ı S…±…“* ∫……®……x… =i……Æ˙…* ]≈ı…±…“ ®…‰∆

GARBHANAL

∫…∆∫®…Æ˙h… ∫…cEÚ l…“* l……‰c… +…Æ˙…®… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú §……n˘ ∂……®… EÚ…‰ Ω˛®… ®…‰ Æ˙x… b≈˜…<¥… E‰Ú ∫…®…÷p˘“  EÚx……Æ˙‰ {…Ω˛÷ƒS…‰ i……‰ x……ËEÚ…B∆ +… V…… Æ˙Ω˛“ l…”* Ω˛®… ¶…“ BEÚ x……ËEÚ… ®…‰∆ §…Ë`ˆ M…B* <∫… ™……j…… EÚ… ™…Ω˛ |…l…®… x……ËEÚ…  ¥…Ω˛…Æ˙ l……* ∂……®… v…÷∆v…±…… S…÷EÚ“ l…“* `ˆ∆b˜“ +…ËÆ˙ i…‰V… Ω˛¥……B∆ S…±… Æ˙Ω˛“ l…“* §…xn˘Æ˙M……Ω˛ E‰Ú <∫… BEÚ P…h]ı‰ E‰Ú x……ËEÚ…  §…Ω˛…Æ˙ ®…‰∆ Ω˛®…x…‰ +x…‰EÚ V…Ω˛…V… n˘‰J…‰,  Æ˙°Ú…<x…Æ˙“ n˘‰J…“,  ∂…{… ™……b˜« n˘‰J……, V…Ω˛…V… °ËÚC]ıÆ˙“ n˘‰J…“, `ˆ…`ˆ‰∆ ®……Æ˙ Æ˙Ω˛… ∫…®…÷p˘ n˘‰J……, {……x…“ ®…‰∆ °ËÚ±…‰ Ω˛÷B V……±… +…ËÆ˙ §……Ω˛Æ˙  §…EÚi…“ ®…UÙ ±…™……∆ n˘‰J…“* {…∆V……§… EÚ“ V……x…±…‰¥…… ∫…n˘“« §…Ω˛÷i… {…“UÙ‰ UÙ⁄]ı S…÷EÚ“ l…“* M… ®…«™……‰∆ E‰Ú Ω˛±E‰Ú-°÷Ú±E‰Ú EÚ{…c…‰∆ ®…‰∆ ∫…®…÷p˘“ Ω˛¥……B∆ EÚ…°Ú“ ∫…÷Ω˛…x…“ ±…M… Æ˙Ω˛“ l…”* +M…±…‰  n˘x… Æ˙ ¥…¥……Æ˙ Ω˛®… ∫…§…∫…‰ {…Ω˛±…‰ b˜S… {…˱…‰∫… n˘‰J…x…‰ M…B* ™…Ω˛ Ω˛®……Æ˙‰ Ω˛…‰]ı±… ∫…‰ EÚ…‰<« +…`ˆ  EÚ±……‰®…“]ıÆ˙ n˘⁄Æ˙ l……* 1447 ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ EÚ…‰<« +`ˆ…Æ˙¥…” ∂…i……§n˘“ i…EÚ E‰Ú ¥…®……« ∂……∫…EÚ…‰∆ EÚ“ |… i…®……B∆ +…ËÆ˙ Ω˛ l…™……Æ˙ ™…Ω˛…∆ n˘‰J…x…‰ EÚ…‰  ®…±…‰* ™…Ω˛…∆ ∫…‰ {…“UÙ‰ EÚ“ ∫…cEÚ V™…÷<∂… {…˱…‰∫… EÚ…‰ V……i…“ l…“* v™……x… M……c“ E‰Ú >{…Æ˙ §…∆v…‰ ∫……®……x… ®…‰∆ ¶…“ §……Æ˙-§……Æ˙ +]ıEÚ Æ˙Ω˛… l……, {…Æ˙  ¥…∂¥……∫…, ®……‰§……<±… +…ËÆ˙ {……∫… ®…‰∆ {…c“  ]ıEÚ]ı…‰∆ EÚ… ∫…Ω˛…Æ˙… l……* ∫……Æ˙… §……V……Æ˙ i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú ∫……®……x… EÚ“ n˘÷EÚ…x……‰∆ ∫…‰ ∫…V…… l……*  V…∫…EÚ“ i…Æ˙°Ú  ¥…n˘‰∂…“ ™……j…“ +…EÚ «π…«i… ¶…“ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛‰ l…‰* ™…Ω˛…∆ Ω˛®…‰∆ BEÚ §…Ω˛÷i… §…c“ n˘÷EÚ…x… B‰∫…“ ¶…“  n˘J……<« n˘“,  V…∫…®…‰∆ <∫… |…n˘‰∂… EÚ“ ∫……ËM……i…‰∆ EÚ…±…“  ®…S…«, <±……™…S…“, i…Æ˙Ω-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú ®…∫……±…‰ +…ËÆ˙ n˘¥……<™……∆ Ω˛“ x…Ω˛”, {……x…“ E‰Ú V…Ω˛…V…, ®…UÙ±…“ {…EÚcx…‰ E‰Ú V……±… ¥…M…ËÆ˙Ω˛ ¶…“ {…c‰ l…‰* V™…⁄<∂… S…S…« ®…‰∆ §…SS…‰ EÚ…‰ {…‰]ı ∫…‰ §……∆v…‰ +∆O…‰V… ™…÷¥…i…“ §…c“ ¶…±…“ ±…M… Æ˙Ω˛“ l…“* ®…÷c-®…÷c EÚÆ˙ n˘‰J…x…‰ ∫…‰ +{…x…‰ EÚ…‰ Æ˙…‰EÚ {……x…… ®…÷ ∂EÚ±… ±…M… Æ˙Ω˛… l……* EÚ…‰<« b˜‰g §…V…‰ Ω˛®……Æ˙… ®…÷x……Æ˙ EÚ… {……∆S… P…h]ı‰ EÚ… ±…®§…… {…Ω˛…c“ ∫…°ÚÆ˙ ∂…÷∞¸ Ω˛÷+…* Ω˛Æ˙ +…‰Æ˙ ]ı…]ı… E‰Ú S……™… §……M……x… l…‰, M…Ω˛Æ˙“ J……<™……∆ l…“,  GÚ∫… ®…∫… E‰Ú ¥…fiI… l…‰, ®…ËÆ˙…˙l…x… Æ˙‰∫… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ n˘…Ëc Æ˙Ω˛‰ S……‰ ]ı™……‰∆ {…Æ˙ J…c‰ {…Ω˛…c“ Æ˙§…c +…ËÆ˙ x…… Æ˙™…±… E‰Ú {…‰c l…‰, V…M…Ω˛V…M…Ω˛  S…®… x…™……‰∆ ∫…‰ =`ˆ Æ˙Ω˛… v…÷+…ƒ l……* b≈˜…<¥…Æ˙ EÚ… |…™……∫… ™…Ω˛“ l……  EÚ Æ˙…i… Ω˛…‰x…‰ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ M…xi…¥™… i…EÚ {…Ω˛ƒ÷S… V……B∆, +x™…l…… ™…Ω˛…ƒ

E‰Ú P…x…‰ V…∆M…±……‰∆ ∫…‰ Æ˙… j… Ω˛…‰i…‰ Ω˛“ Ω˛…l…“  x…EÚ±… EÚÆ˙ x…÷EÚ∫……x… {…Ω˛÷ƒS…… ∫…EÚi…‰ Ω˛È* Ω˛…‰]ı±… +…§……n˘“ ∫…‰ §…Ω˛÷i… n˘⁄Æ˙ l……*  b˜x…Æ˙ E‰Ú §……n˘ V…Ë∫…‰ Ω˛“ Ω˛…‰]ı±… ∫…‰ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ±…‰, =x…EÚ… BEÚ EÚ®…«S……Æ˙“ Ω˛®……Æ˙‰ ∫……l… Ω˛…‰  ±…™……"EÚΩ˛” V……ƒS…… l……* ™…Ω˛…∆ EÚ… ®…÷J™… +…EÚπ…«h… ¥……<±b˜ ±……<«°Ú Ω˛“ l……* Z…“±… {…Æ˙ {…Ω˛÷ƒS…i…‰ Ω˛“ ±…Ω˛Æ˙…‰∆ E‰Ú ®…⁄EÚ +…®…∆j…h… +…EÚ «π…«i… EÚÆ˙x…‰ ±…M…i…‰- "i…“Æ˙ {…Æ˙ EËÚ∫…‰ Ø˚E⁄Úƒ ®…È, +…V… ±…Ω˛Æ˙…‰∆ ®…‰∆  x…®…∆j…h…*' x……ËEÚ… x…Ω˛” ™…Ω˛…∆ x……ËEÚ…B∆ S…±… Æ˙Ω˛“ l…“ +…ËÆ˙ n˘⁄Æ˙ V…∆M…±……‰∆ ®…‰∆ Ω˛Æ˙ ™……j…“ EÚ“ +…∆J…‰∆ +]ıEÚ“ {…c“ l…“* E÷ÚUÙ J……∫… i……‰ x…Ω˛”, {…Æ˙ EÚΩ˛”-EÚΩ˛” E÷ÚUÙ Ω˛…l…“, V…∆M…±…“ ∫…÷+Æ˙ ™…… i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú  Ω˛Æ˙h… +¥…∂™… n˘‰J…x…‰ EÚ…‰  ®…±…‰* +±……{…⁄VΩ˛… E‰Ú ∂……x…n˘…Æ˙ Ω˛…‰]ı±… +…Æ˙E‰Ú b˜™…… Æ˙“V…‰∆∫…“ E‰Ú +…M…‰ M……c“ J…c“ Ω˛÷<«* =xΩ˛‰∆ Ω˛®……Æ˙“ |…i…“I…… l…“* V…Ë∫…‰ Ω˛“ x……®… Bx]ıÆ˙ Ω˛÷+…, n˘…‰ §…ËÆ˙‰ ∫……®……x… =`ˆ…x…‰ +…B* ¥…‰±…EÚ®… Àb≈˜EÚ  n˘™…… M…™……* §…c“ S…®…S…®……i…“ ±……ϧ…“ l…“* ®…‰V… {…Æ˙ {…c“ <∆ b˜™…x… BC∫…|…‰∫… +…ËÆ˙  Ω˛∆n˘÷∫i……x… ]ı…<«®∫… §…Æ˙§…∫… +…EÚ π…«i… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ l…“* Ω˛…‰]ı±… ∂…Ω˛Æ˙ E‰Ú +∆n˘Æ˙  ∫l…i… l……* UÙi… {…Æ˙  ∫¥… ®…∆M… {…⁄±… l……*

27

∫…∆∫®…Æ˙h… +±……{…⁄VΩ˛… E‰Ú §…ËEÚ ¥……]ıÆ˙V… ®…‰∆ Ω˛…=∫… §……‰]ı¬∫… EÚ“ ¶…“c l…“* M…Ω˛Æ˙‰ Ω˛Æ˙‰ Æ˙∆M… EÚ… {……x…“ +…ËÆ˙ =∫…®…‰∆ =M…‰ P…x…‰ {……Ëv…‰* J…⁄§… ∫…V…“-v…V…“ x……ËEÚ…B∆/  ∂…EÚ…Æ˙‰* Æ˙∆M…“x… °Ú∂…«, Æ˙∆M…“x… UÙi…, Æ˙∆M…“x… {…n˘Ê, EÚ…™…n˘‰ EÚ“  J…c EÚ™……∆* |…i™…‰EÚ x……ËEÚ… ®…‰∆ ®……j… BEÚ V……‰c… Ω˛“ l……* <∫… {…⁄Æ˙“ n˘ I…h… ™……j…… ®…‰∆ Ω˛®…‰∆ Ω˛x…“®…⁄x… E‰Ú V……‰c‰ §…Ω˛÷i… EÚ®…  n˘J…‰* UÙc“ EÚ“ ]ı‰EÚ  ±…B §… i…™……i…“,  J…±… J…±……i…“, J…⁄§…∫…⁄Æ˙i…, S…÷∫i… +…ËÆ˙  °ÚM…Æ˙‰ ]ı¥…, ∫……l…“ E‰Ú ∫……l… v…“Æ˙‰v…“Æ˙‰ ®…÷∫EÚ…i…“ ™……™……¥…Æ˙  ∫j…™……∆*  ¥…n˘‰∂…“  ∫j…™……∆ Ω˛…l… ®…‰∆ x……‰]ı §…÷EÚ  ±…B ∫…¥…«j… E÷ÚUÙ x… E÷ÚUÙ  ±…J…i…“ Ω˛“  n˘J……<« n˘“* BEÚ V…M…Ω˛ i……‰ ®…Èx…‰ {…⁄UÙ Ω˛“  ±…™……  EÚ EÚ…‰<« |……‰V…‰C]ı Ω˛Ë ™…… ¥…Ë∫…‰ Ω˛“? =∫…EÚ… =k…Æ˙ l……- ∫®…fi i…™……‰∆ EÚ“ ∫…÷Æ˙I…… +…ËÆ˙ =x…EÚ… GÚ®… §…x……B Æ˙J…x…‰ E‰Ú  ±…B* §…SS……‰∆ E‰Ú ∫……l… ™…÷¥……  ¥…n˘‰∂…“ V……‰c‰ ¶…“ EÚΩ˛”-EÚΩ˛”  n˘J… Æ˙Ω˛‰ l…‰* E‰ÚƱ… ∫]ı‰]ı ®…‰∆ ∫…§… ±……‰M… n˘÷§…±…‰‰ {…i…±…‰ +…ËÆ˙ UÙÆ˙Ω˛Æ˙‰ l…‰* ®……x……‰ ™…Ω˛…ƒ E‰Ú ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ ™…Ω˛ n˘Ë¥…“ ¥…Æ˙n˘…x…  ®…±…… Ω˛…‰, {…Æ˙ S…‰Ω˛Æ˙‰ {…Æ˙ ¶…“ ¥…Ω˛ i…‰V… EÚ®… Ω˛“ n˘‰J…x…‰ EÚ…‰  ®…±……,  V…∫…∫…‰

{…÷Ø˚π……‰∆ E‰Ú  ±…B ®…∆ n˘Æ˙ ®…‰∆ v……‰i…“ {…Ω˛x… EÚÆ˙ V……x…… + x…¥……™…« l…… +…ËÆ˙ EÚΩ˛” EÚΩ˛”  ∫j…™……‰∆ E‰Ú  ±…B ¶…“ ™…Ω˛  x…™…®… l……* ∫…§… {… ¥…j…, ∂…÷¶…, ±……‰EÚ…‰k…Æ˙ l……* ®……‰]ı‰ ±……‰M… V…M…®…M……i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È* §…ËEÚ ¥……]ıÆ˙V… E‰Ú i…]ı {…Æ˙ V…M…Ω˛-V…M…Ω˛ P…Æ˙ l…‰ +…ËÆ˙ +…ËÆ˙i…‰∆ ¥…Ω˛“ ®…Ë C∫…™……∆ b˜…±…‰ l…“,  V…xΩ˛‰∆ Ω˛®… n˘÷EÚ…x……‰∆ {…Æ˙ ™…Ω˛…∆ ¥…Ω˛…∆ ±…]ıEÚi…‰ n˘‰J… S…÷E‰Ú l…‰* BEÚ ∫l…±… {…Æ˙  ∂…EÚ…Æ˙…  EÚx……Æ˙‰ ∫…‰ ±…M……* ®……∆Z…“ Ω˛®…‰∆ P…Æ˙x…÷®…… n˘÷EÚ…x… ®…‰∆ ±…‰ M…™……* ¥…Ω˛…∆ x…… Æ˙™…±… ™…… `ˆ∆b˜“ EÚ…‰EÚ ¶…“ ={…±…§v… l…“* b≈˜…<¥…Æ˙ x…‰ §…i……™……  EÚ +±……{…⁄VΩ˛… EÚ… +l…« Ω˛“ §…ËEÚ ¥……]ıÆ˙V… Ω˛Ë* ®……‰§……<±… ∫…‰ ™…Ω˛…∆ BEÚ UÙ…‰]ı“-∫…“ ®…⁄¥…“ ¶…“ §…x……<«* {…‰]≈ı…‰±… {…®{… {…Æ˙ ™…÷¥… i…™……‰∆ EÚ…‰ {…‰]≈ı…‰±… ¶…Æ˙i…‰ n˘‰J…x…… §…c… +SUÙ… ±…M……, C™……‰∆ EÚ {…∆V……§… ®…‰∆ +¶…“ ™…Ω˛ S…±…x… x…Ω˛” Ω˛Ë* +±…{…⁄VΩ˛… E‰Ú Ω˛…‰]ı±… ®…‰∆ ∫…÷x…Ω˛Æ˙“  EÚx……Æ˙“ EÚ“ GÚ“®… ∫……c“, ±……±… §±……=V… {…Ω˛x…‰ ∂……±…“x… ¥…‰]ıÆ˙ ™…÷¥…i…“ EÚ…‰ n˘‰J… ™…Ω˛“ v™……x… +…™……  EÚ <∫…EÚ“ +M…±…“ ®…∆ V…±… B™…Æ˙ Ω˛…‰∫]ıË∫… §…x…x…… Ω˛“ Ω˛…‰M…“* §……V……Æ˙…‰∆ ®…‰∆ EÚΩ˛” ¶…“c x…Ω˛” l…“, ±…‰ EÚx… B‰∫…‰ ®…‰∆ ¶…“ E‰Ú ®…∫]ı ™…… B‰∫…“ Ω˛“ n˘⁄∫…Æ˙“ n˘÷EÚ…x……‰∆ {…Æ˙  ∫…°«Ú ®… Ω˛±……+…‰∆ EÚ…‰ n˘‰J…x…… ∫…÷J…n˘ ±…M……* E‰Ú§…±… ]ı“.¥…“., B™…Æ˙ EÚhb˜“∂x…Æ˙, +…™…÷¥…Ê n˘EÚ ®…∫……V…, S……˧…“∫… P…h]ı‰ EÚ“ EÚ…Ï°Ú“ ∂……Ï{…, S……˧…“∫… P…h]ı‰ EÚ“ ∞¸®… ∫… ¥…«∫…, J…÷±…‰ ±……Ïx… EÚ“ ∫… ¥…«∫…, +…=]ıb˜…‰Æ˙  ∫¥… ®…∆M… {…⁄±…, S…Ë∫…, EÚ…b˜«∫…, EËÚÆ˙®… V…Ë∫…“ <x…b˜…‰Æ˙ M…‰®∫… EÚ“ ∫…÷ ¥…v……, ±……ÏEÚÆ˙ ∫…÷ ¥…v……, b˜…ÏC]ıÆ˙“ ∫…÷ ¥…v……, b≈˜…<¥…Æ˙…‰∆ E‰Ú  ±…B b˜…‰Æ˙®…‰∆]≈ı“, =x…E‰Ú x……∂i…‰ +…ËÆ˙ Æ˙…i… E‰Ú J……x…‰ EÚ… <∆i…V……®…- ±…M…¶…M… Ω˛Æ˙ Ω˛…‰]ı±… ®…‰∆

EÚÆ˙ S…÷E‰Ú Ω˛È* +§… Ω˛®… EÚx™……E÷Ú®……Æ˙“ ®…‰∆ l…‰* x…‰]ı ®…‰∆ ∫…®…÷p˘ E‰Ú §…“S… J…c…  ¥…¥…‰EÚ…x…xn˘ ∫®……Æ˙EÚ, EÚx™……E÷Ú®……Æ˙“ E‰Ú ∏…fi∆M……Æ˙ Ω˛…‰]ı±… EÚ“ UÙi… ∫…‰  n˘J……<« n˘‰ Æ˙Ω˛…  ¥…¥…‰EÚ…x…xn˘ ∫®……Æ˙EÚ, i… ®…±… EÚ ¥…  l…∞¸¥…‰±…⁄¥…Æ˙ EÚ… ∫…®…fi r˘ +…ËÆ˙ ∫x…‰Ω˛ EÚ… |… i… x… v…i¥… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… 133 °÷Ú]ı >ƒS…… ¶…¥™… ∫®……Æ˙EÚ- +…®…∆j…h… {…Æ˙ +…®…∆j…h… n˘‰ Æ˙Ω˛‰ l…‰* x…‰∂…x…±… Ω˛…<« ¥…‰ {…Æ˙ J…c… ∏…fi∆M……Æ˙ Ω˛…‰]ı±… ∫…®…÷p˘ i…]ı E‰Ú {……∫… Ω˛“ l……* ∂……®… EÚ…‰ Ω˛“ Ω˛®… ¥…Ω˛…∆ +… V…÷]ı‰* ∫…§… V…M…®…M…… Æ˙Ω˛… l……* °Ú…‰]ı…‰ ±…‰x…‰ EÚ… ∫……‰S… Ω˛“ Æ˙Ω˛“ l…“  EÚ ∫……Æ˙“ ±……<]ı¬∫… §…÷Z… M…<«* +M…±…“ ∫…÷§…Ω˛ ∫……g‰ ∫……i… Ω˛“ V……EÚÆ˙ Ω˛®… ±……<«x… ®…‰∆ ±…M… M…B* ∫……i… {…Èi……±…“∫… {…Æ˙  ]ıEÚ]ı…‰∆ EÚ…  ¥…i…Æ˙h… ∂…÷∞¸ Ω˛÷+…*
GARBHANAL

28

l……* §…‰±……‰∆-°⁄Ú±……‰∆ ∫…‰  J…±…‰ ={…¥…x…, =V…±…“ S…®…S…®……i…“ ∂……x…n˘…Æ˙ ±……ϧ…“V…, V……™…E‰Ún˘…Æ˙ ¥…‰±…EÚ®… Àb≈˜EÚ Ω˛Æ˙ §……Æ˙ x…B  ∫…Æ˙‰ ∫…‰ +…EÚ π…«i… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ l…‰* ∫…§… E÷ÚUÙ +i™……v…÷ x…EÚ, +…EÚπ…«EÚ +…ËÆ˙ +…Æ˙…®…n˘‰Ω˛ l……* Ω˛Æ˙ n˘÷EÚ…x…, Ω˛…‰]ı±…, §…ÈEÚ +… n˘ EÚ… §……‰b˜« ®…±…™……±…®… ®…‰∆ Ω˛“ l……* +…∂S…™…«  EÚ n˘‰∂… EÚ“ <∫… ∫]ı‰]ı ®…‰∆ Æ˙…π]≈ı ¶……π…… EÚ… x……®… i…EÚ x…Ω˛”* V…Æ˙…-∫…“ §……i… E‰Ú  ±…B EÚ¶…“  Ω˛xn˘“, EÚ¶…“ +ƒO…‰V…“ EÚ… +…∏…™… ±…‰x…… Ω˛®……Æ˙“  ¥…¥…∂…i…… l…“* Ω˛¥……<« +d˜‰ {…Æ˙ +M…Æ˙ Æ˙…π]≈ı ¶……π…… ®…‰∆ E÷ÚUÙ  ±…J…… l…… i……‰ =∫…®…‰∆ ¥…i…«x…“ EÚ“ f¯‰Æ˙…‰∆ +∂…÷ r˘™……∆ l…“* ™…Ω˛…∆ i…EÚ  EÚ EÚx™……E÷Ú®……Æ˙“ ™…Ω˛…∆ EÚx™……E÷Ú®…… Æ˙ Ω˛…‰ M…™…… l……* ™…Ω˛…∆ E‰Ú  ¥…∂……±… {… Æ˙∫…Æ˙…‰∆ ¥……±…‰ ®…∆ n˘Æ˙ +{…x…“ i…Æ˙Ω˛ E‰Ú Ω˛“ l…‰* Ω˛‰ Æ˙]ı‰V… EÚ“ o˘ π]ı ∫…‰ =x…EÚ… ®…Ω˛k¥… V™……n˘… ±…M… Æ˙Ω˛… l……* {…÷Ø˚π……‰∆ E‰Ú  ±…B ®…∆ n˘Æ˙ ®…‰∆ v……‰i…“ {…Ω˛x… EÚÆ˙ V……x…… + x…¥……™…« l…… +…ËÆ˙ EÚΩ˛” EÚΩ˛”  ∫j…™……‰∆ E‰Ú  ±…B ¶…“ ™…Ω˛  x…™…®… l……* ∫…§… {… ¥…j…, ∂…÷¶…, ±……‰EÚ…‰k…Æ˙ l……* i…‰±… S…g…x…‰ EÚ“ |…l…… ¶…“ n˘‰J…“* ∂……™…n˘ i…‰±… E‰Ú EÚ…Æ˙h… Ω˛“ §…Ω˛÷i… E÷ÚUÙ  S…{… S…{……i…… +…ËÆ˙ v…÷ƒ+…i……-∫…… ±…M… Æ˙Ω˛… l……* ®……‰§……<±… {…Æ˙ B™…Æ˙]ı‰±… EÚ… ∫…∆n˘‰∂… +…x…‰ {…Æ˙  EÚ "i… ®…±…x……b÷˜ ®…‰∆ +…{…EÚ… ∫¥……M…i… Ω˛Ë, {…i…… S…±……  EÚ Ω˛®… BEÚ ∫]ı‰]ı EÚ“ ∫…“®…… {……Æ˙

 Ω˛xn˘ ®…Ω˛…∫……M…Æ˙*  j…¥…‰h…“ ®…‰∆ ±……‰M… ∫x……x… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ l…‰* ∫¥……®…“  ¥…¥…‰EÚ…x…xn˘ Æ˙…ÏEÚ ®…‰®……‰ Æ˙™…±… 1970 ®…‰∆ §…x……EÚÆ˙ <∫… ®…Ω˛…x… ∫…∆i… +…ËÆ˙ ∫…÷v……Æ˙EÚ EÚ…‰ ∫…®… {…«i… EÚÆ˙  n˘™…… M…™……* +§… {…÷®{…÷Ω˛Æ˙  ∂… {…∆M… EÚ…Æ˙{……‰Æ˙‰∂…x… u˘…Æ˙… ∫®……Æ˙EÚ E‰Ú  ±…B °‰ÚÆ˙“ ∫…‰¥…… +…™……‰ V…i… l…“* ∫……M…Æ˙  EÚx……Æ˙‰ ∫…‰ V…Æ˙…-∫…… n˘⁄Æ˙ n˘…‰  ¥…∂……±…EÚ…™… S…^ı…x……‰∆ {…Æ˙ ∫®……Æ˙EÚ §…x…‰ l…‰*  l…∞¸¥…‰±…⁄¥…Æ˙ x…‰  l…∞¸E÷ÚÆ˙±… x……®…EÚ v…… ®…«EÚ {…÷∫i…EÚ  ±…J…“ l…“*  V…∫…E‰Ú 133 +v™……™……‰∆ ®…‰∆ 1330 EÚ ¥…i……B∆ Ω˛È +…ËÆ˙ {……∫… Ω˛“  ¥…¥…‰EÚ…x…∆n˘ ∫®……Æ˙EÚ* EÚ…‰¥…±…®… i……‰ ∂…÷r˘ ™……j…… ∫l…±… Ω˛“ l……* Ω˛…‰]ı±… ∫…‰ ∫…®…÷p˘ ®…“±……‰∆ °ËÚ±…… ±…M… Æ˙Ω˛… l……* ∫…®…÷p˘ EÚ… BEÚ  EÚx……Æ˙… Ω˛…‰]ı±… E‰Ú +∆n˘Æ˙ l……* §…c‰-§…c‰ {……E«Ú l…‰* ∫…V…‰ v…÷±…‰-{…÷∆UÙ‰ {…‰b˜, {……Ëv…‰, {…il…Æ˙, S…^ı…x…‰∆ l…“* §…“S… {…Æ˙ =i…Æ˙x…‰ EÚ“ J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… ∫…“ g™……∆ l…“* +…‰{…x… B™…Æ˙  b˜x…Æ˙ ¥™…¥…∫l…… l…“* UÙ…‰]ı“ §… SS…™……‰∆ E‰Ú EÚil…EÚ l…‰* ∂…Æ˙“Æ˙ EÚ…‰ i…Æ˙…‰i……V…… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ +…™…÷¥…Ë« n˘EÚ ®…∫……V… E‰Úxp˘ l…‰* ±…M…¶…M… ∫……Ë EÚ®…Æ˙…‰∆ E‰Ú <∫… Ω˛…‰]ı±… ®…‰∆ ®…÷J™…i…: B‰∫…‰ +∆O…‰V… ™……j…“ l…‰,  V…xΩ˛‰∆ Ω˛®……Æ˙“ {……∆S… Ω˛V……Æ˙ ¥…π…« {…÷Æ˙…x…“ +…™…÷¥…Ë«Ë n˘EÚ  S… EÚi∫…… |…h……±…“ ∫…‰ ∂…Æ˙“Æ˙, ®…x… +…ËÆ˙ +…i®…… i…EÚ EÚ…‰ ∂…÷r˘ +…ËÆ˙ ∫¥…∫l… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú S…®…iEÚ…Æ˙ n˘‰J…x…‰ l…‰* <x… ={…S……Æ˙  ¥… v…™……‰∆ E‰Ú  ∂…Æ˙…‰¥…∫l…“, + ¶…™……x…®…¬, v……Æ˙…, =n˘Æ˙…l……x…®… +… n˘ EÚ<« |…EÚ…Æ˙ l…‰*

∫…∆∫®…Æ˙h… ∫…®…™……i…“i… Ω˛È*' n˘∂…u˘…Æ˙ E‰Ú §……n˘ ¶… HÚ u˘…Æ˙ ∫…‰ Ω˛®…  x…EÚ±…‰* <∫… ¶… HÚ u˘…Æ˙ {…Æ˙ ¶… HÚ B¥…∆ ={……∫…x…… E‰Ú 208 ™…÷M…±… ∫¥…∞¸{… ®…∆ b˜i… l…‰* +…M…∆i…÷EÚ…‰∆ EÚ… ∫¥……M…i… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…… +M…±…… u˘…Æ˙ ®…™…⁄Æ˙ u˘…Æ˙ l……* ™…Ω˛…∆ ∫…¶…“ i……‰Æ˙h… +…ËÆ˙ ∫i…∆¶… 869 ®…™…⁄Æ˙…‰∆ EÚ… +…x…∆n˘x…fii™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ l…‰* ®…Ω˛…±…™… ®…‰∆ ¶…M…¥……x… ∫¥……®…“ x……Æ˙…™…h… EÚ“ {…∆S…v……i…÷  x… ®…«i…, ∫¥…h…« ®…∆ b˜i… 11 °÷Ú]ı >ƒS…“ |… i…®…… E‰Ú +±……¥…… ±…I®…“ x……Æ˙…™…h…, ∫…“i…… Æ˙…®…, Æ˙…v…… EfiÚπh…, {……¥…«i…“ ®…Ω˛…n˘‰¥… EÚ“ ¶…“ ∫…∆M…®…Æ˙®…Æ˙ EÚ“ |… i…®……B∆ l…“* ®…Ω˛…±…™… EÚ“ §……Ω˛Æ˙“ n˘“¥……Æ˙ {…Æ˙ ¶……Æ˙i…“™… @Ò π…™……‰∆, +…S……™……Ê, n˘‰¥…i……+…‰∆ B¥…∆ ®…Ω˛…{…÷Ø˚π……‰∆ EÚ“ ∫l……{…x…… EÚ“ M…<« l…“* {…il…Æ˙…‰∆ {…Æ˙ ±……‰EÚ EÚl……B∆, {……ËÆ˙… h…EÚ +…J™……x… i…Æ˙…∂…‰ Ω˛÷B l…‰* B‰∫…“ Z…±… EÚ™……∆ i……‰ Ω˛®…‰∆ EÚΩ˛” x… EÚΩ˛” n˘ I…h… E‰Ú ®…∆ n˘Æ˙…‰∆ ®…‰∆ ¶…“  ®…±… S…÷EÚ“ l…“* +n˘¬¶…÷i… l…… ™…Ω˛…∆ EÚ… |…n˘∂…«x…“ J…∆b˜* <∫…E‰Ú ¶…“ i…“x… ¶……M… l…‰∫…Ω˛V……x…∆n˘ n˘∂…«x…, x…“±…EÚ∆`ˆ n˘∂…«x… B¥…∆ ∫…∆∫EfiÚ i…  ¥…Ω˛…Æ˙* ∫…Ω˛V……x…∆n˘

GARBHANAL

EÚx……]ı {±…‰∫… ∫…‰ ®……j… 15  ®…x…]ı EÚ“ n˘⁄Æ˙“ {…Æ˙
n˘∂…«x… ®…‰∆ ¶…M…¥……x… ∫¥……®…“x……Æ˙…™…h… E‰Ú V…“¥…x… |…∫…∆M……‰∆ EÚ…‰ Æ˙…‰§…∫…‰ ]ıC∫…, Bx…“®…‰]ı…‰ x…C∫…, v¥… x… |…EÚ…∂…, ∫…Æ˙…=hb˜ b˜…™……‰Æ˙…®…… +… n˘ +…v…÷ x…EÚ i…EÚx…“EÚ…‰∆ u˘…Æ˙… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B ∏…r˘…, EÚØ˚h……, ∂…… xi… E‰Ú ∫…x……i…x… ®…⁄±™……‰∆ EÚ… ∫…∆n˘‰∂…  n˘™…… M…™…… l……* ∫…§… ®…∆j…®…÷Mv… S…±… Æ˙Ω˛… l…… +…ËÆ˙ æ˛n˘™… Ω˛“ x…Ω˛”, ∫…®…∫i… < p˘™……‰∆ EÚ…‰ |…¶…… ¥…i… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l……* x…“±…EÚ∆`ˆ n˘∂…«x… ®…‰∆ ®…Ω˛…EÚ…™…  S…j…{…]ı {…Æ˙ S……±…“∫…  ®…x…]ı ®…‰∆ §……±… ™……‰M…“ x…“±…EÚ∆`ˆ EÚ“ V…“¥…x…™……j…… |…∫i…÷i… EÚ“ M…<« l…“* ∫…∆∫EfiÚ i…  ¥…Ω˛…Æ˙ E‰Ú  ±…B Ω˛®…  °ÚÆ˙ ±……<«x… ®…‰∆ ±…M… M…B* J……x…… {…“x…… i……‰ n˘⁄Æ˙, {……x…“ EÚ“ §……‰i…±… i…EÚ ∫……l… ±…‰ V……x…… ¥… V…«i… l……* ∫…§… i…Æ˙°Ú  {…x…b≈˜…Ï{… J……®……‰∂…“ l…“* ™…Ω˛ x……ËEÚ…  ¥…Ω˛…Æ˙ EÚ… ∫…Ë∂…x… l……* S……Ën˘Ω˛  ®…x…]ı E‰Ú  ±…B ∫…Æ˙∫¥…i…“ x…n˘“ E‰Ú i…]ı {…Æ˙  ¥…Ω˛…Æ˙ EÚ… +…™……‰V…x… l……* n˘∫… Ω˛V……Æ˙ ¥…π…« {…÷Æ˙…x…“ ¶……Æ˙i…“™… ∫…∆∫EfiÚ i… EÚ…‰ ™…Ω˛…∆ +…`ˆ ∫……Ë {…÷i…±……‰∆ i…l…… +x™… +x…‰EÚ ={…GÚ®……‰∆ ∫…‰ ®…⁄k…«  EÚ™…… M…™…… l……* {…⁄Æ˙… x……ËEÚ…  ¥…Ω˛…Æ˙ |…i™…‰EÚ ¶……Æ˙i…“™… E‰Ú +∆n˘Æ˙ +…i®… ¥…∂¥……∫… V…M…… Æ˙Ω˛… l……  EÚ  ¥…∂¥… ®…‰∆ i…÷®… Ω˛“ ∏…‰π`ˆ Ω˛…‰* +…ËÆ˙ <∫… i…Æ˙Ω˛ Æ˙…i… EÚ“ M……c“ ∫…‰ ¥……{…∫…“ l…“* +…∂S…™…«  EÚ l…EÚ…x… EÚ… x……®… i…EÚ x…Ω˛” l……*

29

Æ˙…®…∫¥…∞¸{… ∂…®……« 1942 ®… V…x®…. ∫…∆∫EfiÚi… ®… ®…v™…®…… i…EÚ  ∂…I……. ∫…∆∫EfiÚi… ∫…… Ω˛i™… B¥…∆ {…÷Æ˙…h…… EÚ… M…Ω˛x… +v™…™…x…. ∫…ËEÚc˜… §……Æ˙ ∏…“®…n¬˘¶……M…¥…i… {…÷Æ˙…h… EÚ… ¥……S…x…. ¥…‰n˘…∆i… E‰Ú Æ˙…®……x…∆n˘“ {…Æ˙®{…Æ˙… E‰Ú |…¥…S…x…EÚ…Æ˙. ∫E⁄Ú±… ®……∫]ıÆ˙“ EÚ“ +…ËÆ˙ {…g¯…x…‰ E‰Ú Æ˙…‰S…EÚ i…Æ˙“EÚ…Â EÚ…‰ <«V……n˘  EÚ™……. |…EfiÚ i… +…ËÆ˙ {…‰c˜… ∫…‰ ®……‰Ω˛. J…‰i…“ E‰Ú +±……¥…… °Ú±…n˘…Æ˙ ¥…fiI… ±…M…¥……x…‰ ®… ∫…∆±…Mx…. ∫…®{…E«Ú : E÷∆ÚV… §…Ω˛…Æ˙“ ®…∆ n˘Æ˙, O……®…-{……‰∫]ı J…Æ˙M……{…÷Æ˙,  V…±…… ]ı“EÚ®…M…g¯ (®…v™…|…n‰˘∂…). °Ú…‰x… : 07684-276267

x…Æ˙∫™… +…¶…Æ˙h…∆ ∞¸{…®…, ∞¸{…∫™… +…¶…Æ˙h…∆ M…÷h…:* M…÷h…∫™… +…¶…Æ˙h…∆ Y……x…∆, Y……x…∫™… +…¶…Æ˙h…∆ I…®……** ®…x…÷π™… EÚ… +…¶…⁄π…h… =∫…EÚ… ∞¸{… Ω˲ +…ËÆ˙ ∞¸{… EÚ… +…¶…⁄π…h… M…÷h… Ω˲, M…÷h… EÚ… +…¶…⁄π…h… Y……x… Ω˲ +…ËÆ˙ Y……x… EÚ… +…¶…⁄π…h… I…®…… Ω˲.

®……x…¥…“™… M…÷h… ∫…“ g¯™…… E‰Ú ®…… °ÚEÚ =∫…‰ >{…Æ˙ EÚ“ +…‰Æ˙ +O…∫…Æ˙ EÚÆ˙i…‰ V……i…‰ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ GÚ®…∂…: =∫…E‰Ú  ¥…S……Æ˙… EÚ… n˘…™…Æ˙…  ¥…∫i……Æ˙ {……i…… V……i…… Ω˲. = S…i…-+x…÷ S…i… EÚ…  x…h…«™… ®…x…÷π™… <xΩ˛” ¶……¥…x……+… E‰Ú ¥…∂…“¶…⁄i… ±…‰i…… Ω˲. EÚΩ˛… M…™…… Ω˲  EÚ <«®……x… ∫…‰ x… Ω˛]ıx…… Ω˛“ <«®……x…n˘…Æ˙“ Ω˲. ™…Ω˛  ¥…EÚ±{… EÚ… i…E«Ú |…∫i…÷i… x…Ω˛” EÚÆ˙i…“. ∫…®…™… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ <∫…EÚ“ {… Æ˙¶……π…… x…Ω˛” §…n˘±…i…“ Ω˲, x… Ω˛“ ®…x…®……x…“ ¥™……J™…… EÚ… +¥…∫…Æ˙ n‰˘i…“ Ω˲. ±……‰M…… EÚ… ™…Ω˛ ∫…®…Z…x……  EÚ +§… <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ… ®…⁄±™… x…Ω˛” Æ˙Ω˛ M…™……,  §…±E÷Ú±… x…EÚ…Æ˙…i®…EÚ o˘Œπ]ıEÚ…‰h… Ω˲. <∫…EÚ… ∫…EÚ…Æ˙…i®…EÚ {… Æ˙h……®… ∫…∆¶…¥… x…Ω˛” Ω˛…‰i……. ∫…S… ∫…nˢ¥… ∫…S… E‰Ú + i… Æ˙HÚ E÷ÚUÙ ¶…“ x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi……. <∫… ±…B <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ…‰ <«®……x…n˘…Æ˙“ E‰Ú ∫……l… |…™……‰M… EÚÆ˙x…… ∫…§…∫…‰ §…c˜… ∫…n˘EÚ®…« Ω˲ {…Æ˙ <«®……x…n˘…Æ˙“ E‰Ú +x™… ∫¥…∞¸{… ¶…“ Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛. §…‰<«®……x…“ ∫…‰ <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ“ +…‰Æ˙ S…±…x……, ™…Ω˛ ¶…“ <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ“ |… GÚ™…… Ω˲. §…‰<«®……x…“ ∫…‰ P…fih…… EÚÆ˙x……, ™…Ω˛ <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ“ |… i… GÚ™…… Ω˲. <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ…‰ ∫…®…l…«x… +…ËÆ˙ §…‰<«®……x…“ EÚ…  ¥…Æ˙…‰v…, ™…Ω˛ <«®……x…n˘…Æ˙“ E‰Ú Ω˛“ |… i…∞¸{… EÚ… I…‰j… ®……x…… V……BM……. ™…Ω˛ ∫¥…¶……¥…i…: Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B. <«®……x… EÚ…‰ ∫…÷Æ˙ I…i… Æ˙J…x……, =∫…‰ ∫…∆Æ˙ I…i… EÚÆ˙x…… ∫…¥……Ê{… Æ˙ ®……x…¥… EÚi…«¥™… Ω˲. V…Ë∫…‰  EÚ ∂…Æ˙“Æ˙ ®… V…±… EÚ… Æ˙…∫……™… x…EÚ ®…Ω˛i¥… Ω˲ ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ ®…x…-§…÷ r˘-EÚ®…« ®… <«®……x… EÚ… ¶……Ë i…EÚ ∫l……x… Ω˲, ±…‰ EÚx… <∫…EÚ… +…v™……Œi®…EÚ ∫¥…∞¸{… Ω˛“ ¥……∫i… ¥…EÚ Ω˲. ¶……Ë i…EÚ +…ËÆ˙ + v…¶……Ë i…EÚ V…M…i… ®… <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ…‰ ∫…i™… E‰Ú +x…÷∫…Æ˙h… EÚ… ™…∆j… ®…… x…B. <∫…EÚ… ®…∆j… Ω˲ +…S…Æ˙h… ®… ∂…÷r˘i……,  V…∫…‰ ∫…n˘…S……Æ˙ EÚΩ˛… V……i…… Ω˲. <«®……x… E‰Ú  §…x…… +…S…Æ˙h… EÚ“ ∂…÷r˘i…… §…‰®……x…“ Ω˲.  ¥…∂¥… EÚ±™……h… E‰Ú  ±…B ™…Ω˛ ∫…¥……Êk…®… |…™……‰M… Ω˲. <«®……x…n˘…Æ˙“ EÚ“ {…Ω˛±… ∫…‰ ∫…¶…“ ±…c˜…<«-Z…M…c‰˜,  ¥…¥……n˘ +…ËÆ˙ i…x……¥… EÚ“ Œ∫l… i…™……ƒ ∫…®……{i… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ ΩÈ˛. {…fil¥…“ {…Æ˙ ∫¥…M…« =i……Æ˙x…… Ω˲ i……‰ <«®……x… EÚ…‰ v……Æ˙h…  EÚ™…… V……B. +…i®……‰r˘…Æ˙ EÚ… ™…Ω˛ ∫…§…∫…‰ ∫…Ω˛V… ∫……v…x… Ω˲. v…®…«-EÚ®…« E‰Ú |… i… <∆∫……x… Ω˛“ i……‰ ¥™……{…EÚ Ω˛…‰EÚÆ˙ ®…x…÷π™… EÚ…‰  i…x…E‰Ú ∫…‰ ¶…M…¥…i¥… |…n˘…x… EÚÆ˙i…… Ω˲. x……∂…¥……x… |……h…“ ∫…‰ +®…Æ˙i¥… EÚ… ∫i…Æ˙  ®…±…i…… Ω˲. V…§… <«®……x… EÚ… ™……‰M… V…“¥…x… ®…Â
GARBHANAL

30

M……‰∫¥……®…“ i…÷±…∫…“n˘…∫… |…™……M… E‰Ú {……∫… §……ƒn˘…  V…±…‰ ®… Æ˙…V……{…÷Æ˙ x……®…EÚ M……ƒ¥… ®… ∫…∆¥…i…¬ 1554 EÚ…‰ V…x®…. EÚ…∂…“ ®… {…∆p˘Ω˛ ¥…π……Á i…EÚ ¥…‰n˘… +…ËÆ˙ n⁄˘∫…Ɖ˙ ∫…∆∫EfiÚi… O…∆l…… EÚ… +v™…™…x….  ¥…¥……Ω˛ E‰Ú §……n˘ {…ix…“ ®……‰Ω˛ +…ËÆ˙ {…ix…“ EÚ“ °Ú]ıEÚ…Æ˙ E‰Ú §……n˘ ∫…x™……∫…“ Ω˛…‰ M…™…‰. ∫…∆¥…i…¬ 1631 ®… P…Æ˙-P…Æ˙ ®… {…g‰¯ V……x…‰ ¥……±…‰ O…xl… Æ˙…®…S… Æ˙i… ®……x…∫… +…ËÆ˙  ¥…x…™… {… j…EÚ… EÚ“ Æ˙S…x…… Ω˲. ∫…∆¥…i…¬ 1680 ®… ∂…Æ˙“Æ˙ i™……M…….

EÚ…®…n‰˘¥… EÚ… |…M…]ı Ω˛…‰x……

31

®……x…∫…-®…∆l…x…

GARBHANAL

∏…“∂…∆EÚÆ˙V…“ EÚ…‰ ∫…®…… v… ∫…‰ =`ˆ…x…‰ E‰Ú  ±…B

+∫i…÷ i… ∫…÷Æ˙xΩ˛ EÚ“ŒxΩ˛ + i… Ω‰˛i…÷* |…M…]‰ı=  ¥…π…®…-§……x… Z…J… E‰Úi…÷** +l…« : n‰˘¥…i……+… x…‰ +i™…xi… |…‰®… ∫…‰ ∫i…÷ i… EÚ“ i……‰ ®…“x…-v¥…V… {…∆S… §……h…v……Æ˙“ EÚ…®…n‰˘¥… |…M…]ı Ω÷˛+…* i……Æ˙EÚ…∫…÷Æ˙ nˢi™… Ω÷˛+…, =∫…x…‰ ∫…§… ±……‰EÚ…Â EÚ…‰ V…“i…  ±…™……, n‰˘¥…i…… ∫…÷J… ∫…®{… k… ∫…‰ J……±…“ Ω˛…‰ M…™…‰, ¥…Ω˛ +V…Æ˙-+®…Æ˙ l…… <∫…“∫…‰ V…“i…… x…Ω˛” V…… ∫…EÚi…… l……, n‰˘¥…i…… ∫……®…-n˘…®…-¶…™…-¶…‰n˘ ∫…§… |…EÚ…Æ˙ ∫…‰ ±…c˜…<« EÚÆ˙E‰Ú Ω˛…Æ˙ M…B* i…§… n‰˘¥…i……+… x…‰ V……EÚÆ˙ •…¿…V…“ ∫…‰ EÚΩ˛…, °Ú™……«n˘ EÚ“, =xΩ˛…Âx…‰ ∫…§… EÚ…‰ n÷˘J…“ n‰˘J…EÚÆ˙ ∫…®…Z……EÚÆ˙ EÚΩ˛…  EÚ nˢi™… EÚ… x……∂… i…§… Ω˛…‰M…… V…§…  ∂…¥…V…“ E‰Ú ¥…“™…« ∫…‰ {…÷j… =i{…z… Ω˛…‰, <∫…‰ ±…c˜…<« ®… ¥…Ω˛“ V…“i…‰M……* •…¿… V…“ x…‰ ={……™… §…i…±……™……  EÚ ∫…i…“  V…xΩ˛…Âx…‰ ™…I… E‰Ú ™…Y… ®… n‰˘Ω˛ i™……M…  n˘™…… l…… =xΩ˛” x…‰  Ω˛®……S…±… E‰Ú ™…Ω˛…ƒ V…x®…  ±…™…… Ω˲ +…ËÆ˙  ∂…¥… V…“ E‰Ú {… i… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú  ±…B i…{…∫™…… EÚ“*
™…‰ {……ƒS… °⁄Ú±… EÚ…Ëx… ΩÈ˛? ¥™……∫…V…“ E‰Ú ®…i……x…÷∫……Æ˙ "+Æ˙ ¥…xn∆˘ +∂……‰E∆Ú S…S…⁄i…∆ S…®{…EÚ ®…Œ±±…EÚ…' ™…Ω˛ {……ƒS… {…÷π{… ΩÈ˛* "EÚÆ˙x…… E‰Ú i…EÚ E‰Ú¥…c˜… EÚn˘®… +…®… E‰Ú §……ËÆ˙, B {……ƒS…… ∂…Æ˙ EÚ…®… E‰Ú E‰Ú∂…¥……∫… x… +…ËÆ˙*' Æ˙HÚ EÚ®…±…, +∂……‰EÚ {…÷π{…, +…®… EÚ… §……ËÆ˙, S…®…‰±…“ ∫…÷®…x… +…ËÆ˙ <xn˘“¥…Æ˙ E‰Ú {……ƒS…… {…÷π{… EÚ…®… E‰Ú §……x… ΩÈ˛*  ¥…∂…‰π… : E‰Ú¥…c˜… =SS……]ıx…, E‰Úi…EÚ“ +…EÚπ…«h…, EÚ®…±… ®……‰Ω˛x…, M…÷±……§… ¥…∂…“EÚÆ˙h…, EÚ¥…‘Æ˙ ®……Æ˙h… ™…‰ {…∆S… {…÷π{… §……h… ΩÈ˛* i…l…… : ∂…§n˘, ∫{…∂…«, ∞¸{…, Æ˙∫…, M…∆v… {…∆S…  ¥…EÚ…Æ˙ Ω˛“ {…∆S… §……h… ΩÈ˛* {…∆S… §……h… v……Æ˙h… EÚÆ˙x…‰ EÚ… ¶……¥… ™…Ω˛ EÚΩ˛… V……i…… Ω˲  EÚ {…∆S… i…i¥… " UÙ i…, V…±…, {……¥…EÚ, M…M…x…, ∫…®…“Æ˙…' ∫…‰ ™…Ω˛ ∂…Æ˙“Æ˙ §…x…… Ω˲, <∫… EÚ…Æ˙h… BEÚ-BEÚ i…i¥… EÚ…‰ §…‰v…x… EÚÆ˙x…‰ EÚ…‰ BEÚ-BEÚ §……h… v……Æ˙h…  EÚ™…… Ω˲* EÚ…®…n‰˘¥… x…‰ n‰˘¥…i……+… EÚ… n÷˘J… ∫…÷x…EÚÆ˙ ®…x… ®…  ¥…S……Æ˙  EÚ™……,  °ÚÆ˙ Ωƒ˛∫…EÚÆ˙ EÚ…®…n˘‰¥… §……‰±……  EÚ  ∂…¥…V…“ ∫…‰ §…ËÆ˙ EÚÆ˙x…‰ ®… ®…‰Æ˙“ E÷Ú∂…±… x…Ω˛” Ω˲* n‰˘¥…i……  EÚi…x…‰ ∫¥……l…‘ ΩÈ˛ +{…x…‰  Ω˛i… E‰Ú  ±…B n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ +…M… ®… Z……ÂEÚi…‰ ΩÈ˛* +{…x…… EÚ…®… Ω˛…‰, S……Ω‰˛  °ÚÆ˙ <∫…®… n⁄˘∫…Æ˙… x…π]ı Ω˛“ Ω˛…‰ V……™…‰* ®…‰Æ‰˙ (EÚ…®…n˘‰¥… E‰Ú) {…Æ˙…GÚ®… EÚ…‰ ∫…÷Æ˙ +SUÙ“ i…Æ˙Ω˛ V……x…i…‰ ΩÈ˛  EÚ <«∂¥…Æ˙ E‰Ú ®…x… ®… ¶…“ I……‰¶… =i{…z… EÚÆ˙x…‰ ¥……±…… Ω˲, <∫… ±…B B‰∫…‰ ¥…“Æ˙ E‰Ú ∫……®…x…‰ ¶…‰V…i…‰ ΩÈ˛* +l……«i… +{…x…‰ ∫…⁄Æ˙i…… E‰Ú M…¥…« {…Æ˙ Ωƒ˛∫……* ™…‰  §…§…÷v… :  ¥…∂…‰π… §…÷ r˘®……x… EÚΩ˛±……i…‰ ΩÈ˛ n‰˘¥…i……, {…Æ˙ <x…EÚ“ §…÷ r˘ ®… ™…Ω˛ x… +…™……  EÚ  ∂…¥…V…“ i……‰ "+®…x…' ΩÈ˛ V…§… ®…x… Ω˛“ x…Ω˛” i……‰ Ω˛®……Æ˙… ¥…Ω˛…ƒ M…÷V…Æ˙ EÚΩ˛…ƒ, C™…… EÚ Ω˛®… i……‰ ®…x… V……i… EÚ… ®…x… ∫…V… ΩÈ˛ ®…x… Ω˛“ ®… |…¶……¥… ¶…“ b˜…±…i…‰ ΩÈ˛* ™…‰ ∫…÷®…‰∞¸ EÚ…‰ ∫…‰Æ˙ ∫…‰  ®…±……x…… S……Ω˛i…‰ ΩÈ˛ EÚΩ˛…ƒ  ∂…¥…V…“ ∫…÷®…‰∞¸ ∫…®… EÚΩ˛…ƒ Ω˛®… ∫…‰Æ˙ ∫…®…, =∫…EÚ“ V……‰c˜ EÚΩ˛…ƒ* ™…Ω˛ ∫……‰S…i…… Ω˲  EÚ "∫…⁄±… E÷Ú ±…∫… + ∫… +ƒM…¥…  x…Ω˛…Ɖ˙, i…‰ Æ˙ i…x……l… ∫…÷®…x… ∫…Æ˙ ®……Ɖ˙* Ω˛®… B‰∫…‰ ΩÈ˛*' +{…x…‰ ∫…®……x…  EÚ∫…“ EÚ…‰ E÷ÚUÙ x… ∫…®…Z…i…‰ l…‰ {…Æ˙ <xΩ˛…Âx…‰ +§… ∂…∆EÚÆ˙ V…Ë∫…… ¥…“Æ˙  ¶…c˜…™…… Ω˲  EÚ V…Ω˛…ƒ V……EÚÆ˙ E÷Ú∂…±… x…Ω˛”, {…Æ˙ C™…… Ω˛V…« Ω˲ ¥…“Æ˙ EÚ… EÚ…®… Ω˛“ ∫…®…Æ˙ ®… ±…c˜EÚÆ˙ ®…Æ˙x…… Ω˲* ®…‰Æ˙“ ®…fii™…÷ Ω˛…‰ V……™…‰M…“ i……‰ i…÷®…EÚ…‰ ¶…“ i……‰ ¶……‰M… ∫…÷J… x…  ®…±…‰M……* EÚ…®…n‰˘¥… x…‰ EÚΩ˛… : ®…È i…÷®Ω˛…Æ˙… EÚ…®… ∂…∆EÚÆ˙V…“ EÚ…‰ ∫…®…… v… ∫…‰ =`ˆ…x…‰ EÚ… EÚ∞ƒ¸M……* C™…… EÚ ∏…÷ i… EÚΩ˛i…“ Ω˲  EÚ ={…EÚ…Æ˙ EÚÆ˙x…… {…Æ˙®… v…®…« Ω˲* {…Æ˙…™…‰  Ω˛i… E‰Ú  ±…B V……‰ n‰˘Ω˛ i…V…i…… Ω˲ =∫…EÚ“ ∫…∆i… ∫…n˘… §…c˜…<« EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*

®…Ω˛Ãπ… ¥…‰n˘ ¥™……∫…

®…Ω˛…¶……Æ˙i…

p˘…Ë

¥…Ë n˘EÚEÚ…±…“x… @Ò π… ¥…‰n˘ ¥™……∫… EÚ“ Æ˙S…x…… ®…Ω˛…¶……Æ˙i… EÚ“ M…h…x…… ¶……Æ˙i…“™… ∫…… Ω˛i™…-¶…∆b˜…Æ˙ E‰Ú ∫…¥…«∏…‰π`ˆ ®…Ω˛…O…∆l…… ®… EÚ“ V……i…“ Ω˲* <∫…®… {……∆b˜¥…… EÚ“ EÚl…… E‰Ú ∫……l… +x…‰EÚ ∫…÷xn˘Æ˙ ={…EÚl……Bƒ ΩÈ˛ i…l…… §…“S…-§…“S… ®… ∫…⁄ HÚ™……ƒ B¥…∆ ={…n‰˘∂…… E‰Ú =VV…¥…±… Æ˙ix… ¶…“ V…÷c‰˜ Ω÷˛B ΩÈ˛* ®…Ω˛…¶……Æ˙i… BEÚ  ¥…∂……±… ®…Ω˛…∫……M…Æ˙ Ω˲  V…∫…®… +x…®……‰±… ®……‰i…“ +…ËÆ˙ Æ˙ix… ¶…Ɖ˙ {…c‰˜ ΩÈ˛* Æ˙…®……™…h… +…ËÆ˙ ®…Ω˛…¶……Æ˙i… ¶……Æ˙i…“™… ∫…∆∫EfiÚ i… +…ËÆ˙ v……î…EÚ  ¥…S……Æ˙ E‰Ú ®…⁄±… ª……‰i… ®……x…‰ V…… ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛*

<xp˘|…∫l…

{…n˘“ E‰Ú ∫¥…™…∆¥…Æ˙ ®… V……‰-E÷ÚUÙ Ω÷˛+… =∫…EÚ“ J…§…Æ˙ V…§… Ω˛Œ∫i…x……{…÷Æ˙ {…Ω÷ƒ˛S…“ i……‰ v…®……«i®……  ¥…n÷˘Æ˙ §…c‰˜ J…÷∂… Ω÷˛™…‰* v…fii…Æ˙…π]≈ı E‰Ú {……∫… n˘…Ëc‰˜ M…™…‰ +…ËÆ˙ §……‰±…‰, ""v…fii…Æ˙…π]≈ı, Ω˛®……Æ˙… E÷Ú±… ∂… HÚ-∫…®{…z… Ω˛…‰ M…™…… Ω˲* Æ˙…V…… p÷˘{…n˘ EÚ“ {…÷j…“ Ω˛®……Æ˙“ §…Ω⁄˛ §…x… M…<« Ω˲* Ω˛®……Ɖ˙ ¶……M™… V……M… M…™…‰* +…V… §…c˜… ∫…÷ n˘x… Ω˲*'' v…fii…Æ˙…π]≈ı x…‰ +{…x…‰ §…‰]‰ı E‰Ú |… i… +xv…-|…‰®… E‰Ú EÚ…Æ˙h…  ¥…n÷˘Æ˙ EÚ“ §……i… EÚ… M…±…i… +l…« ∫…®…Z……* n÷˘™……Êv…x… ¶…“ i……‰ ∫¥…™…∆¥…Æ˙ ®… M…™…… l…… x…! ∫……‰ =xΩ˛…Âx…‰ ∫…®…Z……  EÚ n÷˘™……Êv…x… x…‰ p˘…Ë{…n˘“ EÚ…‰ ∫¥…™…∆¥…Æ˙ ®… |……{i…  EÚ™……* §……‰±…‰, ""+Ω˛…‰¶……M™… Ω˲ Ω˛®……Æ˙…*  ¥…n÷˘Æ˙ +¶…“ V……EÚÆ˙ §…Ω⁄˛ p˘…Ë{…n˘“ EÚ…‰ ±…‰ +…+…‰ +…ËÆ˙ {……∆S……±…Æ˙…V… EÚ“ §…‰]ı“ EÚ… J…⁄§… v…⁄®…v……®… ∫…‰ ∫¥……M…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ… |…§…∆v… EÚÆ˙…‰* S…±……‰, V…±n˘“ EÚÆ˙…‰*'' i…§…  ¥…n÷˘Æ˙ +∫…±…“ §……i… =xΩ² §…i……i…‰ Ω÷˛™…‰ §……‰±…‰- ""¶……M™…∂……±…“ {……∆b˜¥… +¶…“ V…“ ¥…i… ΩÈ˛* Æ˙…V…… p÷˘{…n˘ EÚ“ EÚx™…… EÚ…‰ ∫¥…™…∆¥…Æ˙ ®… +V…÷«x… x…‰ |……{i…  EÚ™…… Ω˲* {……∆S…… ¶……<™…… x…‰  ¥… v…{…⁄¥…«EÚ p˘…Ë{…n˘“ E‰Ú ∫……l… §™……Ω˛ EÚÆ˙  ±…™…… Ω˲ +…ËÆ˙ n‰˘¥…“ E÷Úxi…“ E‰Ú ∫……l… ¥…‰ ∫…§… p÷˘{…n˘ E‰Ú ™…Ω˛…ƒ E÷Ú∂…±… ∫…‰ ΩÈ˛*'' ™…Ω˛ ∫…÷x…EÚÆ˙ v…fii…Æ˙…π]≈ı ∫…Ω˛®…-∫…‰ M…™…‰* =x…EÚ… =i∫……Ω˛ `∆ˆb˜… {…c˜ M…™……* {…Æ˙ =∫…‰ |…EÚ]ı x… EÚÆ˙E‰Ú Ω˛π…« EÚ… §…Ω˛…x…… EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛™…‰ §……‰±…‰- ""¶……<«  ¥…n÷˘Æ˙! i…÷®Ω˛…Æ˙“ §……i…… ∫…‰ ®…÷Z…‰ +∫…“®… +…x…xn˘ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… Ω˲* C™…… ∫…S…®…÷S… ®…‰Æ‰˙ {™……Ɖ˙ ¶……<« {……hb÷˜ E‰Ú {…÷j… V…“ ¥…i… ΩÈ˛? ¥…‰ E÷Ú∂…±… ∫…‰ i……‰ ΩÈ˛? ®…È  EÚi…x…… ∂……‰EÚ ®…x…… Æ˙Ω˛… l……,  EÚi…x…… ¥™……E÷Ú±… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… l…… =x…EÚ“ ®…fii™…÷ E‰Ú ∫…®……S……Æ˙ ∫…‰! i…÷®Ω˛…Ɖ˙ <∫… ∫…®……S……Æ˙ x…‰ ®…‰Æ‰˙ i…{i… æ˛n˘™… {…Æ˙ ®……x……‰ +®…fii… §…Æ˙∫……  n˘™……* +…x…xn˘ ®…‰Æ‰˙ +xn˘Æ˙ ∫…®…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛… Ω˲* Æ˙…V…… p÷˘{…n˘ EÚ“ §…‰]ı“ Ω˛®……Æ˙“ §…Ω⁄˛ §…x… M…<« Ω˲, ™…Ω˛ §…c˜… Ω˛“ +SUÙ… Ω÷˛+…* Ω˛®……Ɖ˙

+Ω˛…‰¶……M™…!'' =v…Æ˙ n÷˘™……Êv…x… EÚ…‰ V…§… ®……±…⁄®… Ω÷˛+…  EÚ {……∆b˜¥…… x…‰ ±……J… E‰Ú P…Æ˙ EÚ“ ¶…“π…h… +…M… ∫…‰  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ §…S…EÚÆ˙ +…ËÆ˙ BEÚ §…Æ˙∫… i…EÚ EÚΩ˛”  UÙ{…‰ Æ˙Ω˛x…‰ E‰Ú §……n˘ +§… {…Æ˙…GÚ®…“ {……∆S……±…Æ˙…V… EÚ“ EÚx™…… ∫…‰ §™……Ω˛ EÚÆ˙  ±…™…… Ω˲ +…ËÆ˙ {…Ω˛±…‰ ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ ∂… HÚ∂……±…“ §…x… M…™…‰ ΩÈ˛, i……‰ =x…E‰Ú |… i… =∫…E‰Ú ®…x… ®… <«π™……« EÚ“ +…M… +…ËÆ˙ + v…EÚ |…§…±… Ω˛…‰ =`ˆ“* n˘§…… Ω÷˛+… §…ËÆ˙  °ÚÆ˙ ∫…‰ V……M… =`ˆ…* n÷˘™……Êv…x… +…ËÆ˙ n÷˘:∂……∫…x… x…‰ ∂…E÷Ú x… EÚ…‰ +{…x…… n÷˘J…c˜… ∫…÷x……™……, ""®……®……, +§… C™…… EÚÆÂ˙?  x…EÚ®®…‰ {…÷Æ˙…‰S…x… x…‰ Ω˛®… EÚΩ˛” EÚ… x… Æ˙J……! Ω˛®……Æ˙“ S……±… §…‰EÚ…Æ˙ Ω˛…‰ M…<«* ∫…S…®…÷S… Ω˛“ Ω˛®……Ɖ˙ §…ËÆ˙“ {……∆b˜¥… S…i…÷Æ˙i…… ®… Ω˛®…∫…‰ EÚΩ˛” §…g‰¯-S…g‰¯  x…EÚ±…‰* nˢ¥… ¶…“ =xΩ˛” EÚ… ∫……l… n‰˘ Æ˙Ω˛… Ω˲* ®…fii™…÷ i……‰ =x…E‰Ú {……∫… i…EÚ x…Ω˛” °Ú]ıEÚi…“* +…ËÆ˙ +§… i……‰ p÷˘{…n˘E÷Ú®……Æ˙ v…fiπ]ıt÷®x… +…ËÆ˙  ∂…J…∆b˜“ ¶…“ =x…E‰Ú ∫……l…“ §…x… M…™…‰* ®……®……, Ω˛®… i……‰ +§… b˜Æ˙ ±…M…x…‰ ±…M…… Ω˲* +…{… EÚ…‰<«-x…-EÚ…‰<« EÚ…Æ˙M…Æ˙ ={……™… §…i……<™…‰*'' =∫…E‰Ú §……n˘ EÚh…« +…ËÆ˙ n÷˘™……Êv…x… v…fii…Æ˙…π]≈ı E‰Ú {……∫… M…™…‰ +…ËÆ˙ BEÚ…xi… ®… =x…∫…‰ n÷˘™……Êv…x… x…‰ EÚΩ˛…, "" {…i……V…“, S……S…… ∫…‰ +…{…x…‰ EËÚ∫…‰ EÚΩ˛…  EÚ Ω˛®……Ɖ˙ ¶……M™… J…÷±… M…™…‰ ΩÈ˛* EÚΩ˛” ∂…j…÷ EÚ“ §…g¯i…“ ∫…‰ ¶…“  EÚ∫…“ E‰Ú ¶……M™… J…÷±…i…‰ ΩÈ˛? {……∆b˜¥… i……‰ Ω˛®……Ɖ˙ ∂…j…÷ ΩÈ˛* =x…EÚ“ §…g¯i…“ Ω˛®……Ɖ˙ x……∂… EÚ… Ω˛“ EÚ…Æ˙h… §…x…‰M…“* Ω˛®…x…‰  EÚi…x…‰ Ω˛“ ={……™…  EÚ™…‰  °ÚÆ˙ ¶…“ =x…EÚ… E÷ÚUÙ  §…M……c˜ x… ∫…E‰Ú* Ω˛®……Ɖ˙ ∫…§… |…™…ix… =±…]ıEÚÆ˙ Ω˛®… {…Æ˙ Ω˛“ +…°Úi… f¯…x…‰ ±…M…‰ ΩÈ˛, ™…Ω˛ C™…… +…{… x…Ω˛”

GARBHANAL

32

GARBHANAL

®…Ω˛…¶……Æ˙i… n‰˘J…i…‰ ΩÈ˛? +§… S……Ω‰˛ V……‰ Ω˛…‰, Ω˛®… S…… Ω˛™…‰  EÚ Ω˛®… +¶…“ {……∆b˜¥…… EÚ…‰ x…π]ı EÚÆ˙ n¢, x…Ω˛” i……‰  °ÚÆ˙ Ω˛®……Æ˙“ Ω˛“ i…§……Ω˛“ Ω˛…‰M…“* <∫…®… EÚ…‰<« ∫…∆n‰˘Ω˛ Ω˛“ x…Ω˛” Ω˲* +i…: V…±n˘“ Ω˛“ Ω˛®… B‰∫…… EÚ…‰<« ={……™… EÚÆÂ˙ =x…∫…‰ EÚΩ²  EÚ Ω˛ ∫i…x……{…÷Æ˙ V……x…‰ ∫…‰ =x… {…Æ˙  ¥…{… k… +…x…‰ EÚ“ ∫…∆¶……¥…x……  V…∫…∫…‰ Ω˛®… ∫…n˘… E‰Ú  ±…™…‰  x…œ∂S…i… Ω˛…‰ ∫…EÂÚ*'' Ω˛Ë* <∫… i…Æ˙Ω˛ {……∆b˜¥…… E‰Ú ®…x… ®… ¶…™… {…Ën˘…  EÚ™…… V……™…‰ i……‰ ¥…‰ ™…Ω˛…∆ ±……Ë]ıx…… v…fii…Æ˙…π]≈ı x…‰ EÚΩ˛…, ""§…‰]ı…, i…÷®…  §…±E÷Ú±… `ˆ“EÚ EÚΩ˛i…‰ Ω˛…‰* ¶…Ë™…… x…Ω˛” S……Ω˛‰M…‰*'  ¥…n÷˘Æ˙ ∫…‰ ®…Èx…‰ V……‰ EÚΩ˛… l……, =∫…EÚ… i…÷®… J™……±… x… EÚÆ˙x……* §……i… n˘÷™……Êv…x… EÚ“ <∫… ™…÷ HÚ EÚ…‰ ¶…“ EÚh…« x…‰ `ˆ÷EÚÆ˙…  n˘™……* ™…Ω˛ Ω˲  EÚ  ¥…n÷˘Æ˙ EÚ…‰ Ω˛®……Ɖ˙ ®…x… EÚ“ §……i… ®……±…⁄®… x… Ω˛…‰x…“ S…… Ω˛™…‰*  °ÚÆ˙ n˘÷™……Êv…x… x…‰ EÚΩ˛…, "+M…Æ˙ ™…Ω˛ x… Ω˛…‰ ∫…E‰Ú i……‰  °ÚÆ˙ p˘…Ë{…n˘“ u˘…Æ˙… Ω˛“ <∫… ±…™…‰ ®…Èx…‰ =∫…∫…‰ B‰∫…“ §……i… EÚ”* i…÷®Ω˛” §…i……+…‰, +§… C™…… {……∆S…… ¶……<™…… ®… °⁄Ú]ı {…Ën˘… EÚÆ˙…<« V…… ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* |…S… ±…i… Æ˙“ i… +…ËÆ˙ EÚÆ˙x…… S…… Ω˛™…‰?'' ®……x…¥…-∫¥…¶……¥… E‰Ú  ¥…Ø˚r˘ BEÚ ∫j…“ ∫…‰ {……∆S… +…n˘ ®…™…… x…‰ BEÚ ∫……l… n˘÷™……Êv…x… x…‰ EÚΩ˛…, "®…÷Z…‰ i……‰  S…xi…… E‰Ú EÚ…Æ˙h… +…M……-{…“UÙ… E÷ÚUÙ §™……Ω˛ EÚÆ˙  ±…™…… Ω˛Ë* <∫…EÚ…‰  x…¶……x…… §…c… EÚ `ˆx… EÚ…®… Ω˛Ë* <∫…∫…‰ Ω˛®……Æ˙… ¶…“ x…Ω˛” ∫…⁄Z…i……* ®…‰Æ˙“ §…÷ r˘  `ˆEÚ…x…‰ x…Ω˛” Ω˛Ë* EÚ¶…“ E÷ÚUÙ ∫……‰S…i…… EÚ…®… +…ËÆ˙ ¶…“ +…∫……x… Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë* Ω˛⁄∆ EÚ¶…“ E÷ÚUÙ*  °ÚÆ˙ ¶…“ V……‰ ∫…⁄Z…i…… Ω˛Ë, EÚ…®…∂……∫j… E‰Ú  x…{…÷h… ±……‰M…… EÚ“ +…{…EÚ…‰ §…i……i…… Ω˛⁄∆, ∫…÷ x…™…‰* {……∆b˜¥… {……∆S…… ¶……<« S……±… S…±…x…‰ +…ËÆ˙ |…{…∆S… Æ˙S…x…‰ ∫…‰ ∫…Ω˛…™…i…… ∫…‰ {……∆b˜¥…… E‰Ú ®…x… ®… BEÚBEÚ ®……∆ E‰Ú §…‰]ı‰ x…Ω˛” Ω˛È* <∫… §……i… EÚ… ±……¶… {……∆ b ˜ ¥ …… EÚ…‰ V…“i…x…‰ EÚ“ +…∂…… ¥™…l…« n˘⁄∫…Æ˙‰ {…Æ˙ i…Æ˙Ω˛-i…Æ˙Ω˛ E‰Ú ∫…∆n˘‰Ω˛ =i{…z… =`ˆ…EÚÆ˙ ®……p˘“ i…l…… E÷Úxi…“ E‰Ú §…‰]ı… ®…  EÚ∫…“  EÚ™…‰ V…… ∫…EÚi…‰ Ω˛È* ®…‰Æ˙…  ¥…∂¥……∫… Ω˛Ë Ω˛Ë* V…§… ¥…‰ ™…Ω˛…∆ {…Æ˙ l…‰ i…§… =xΩ˛‰∆ i…Æ˙Ω˛ °⁄Ú]ı b˜…±…“ V…… ∫…E‰Ú- =xΩ² BEÚ n˘⁄∫…Æ˙‰ E‰Ú  EÚ <∫…∫…‰ Ω˛®……Æ˙… EÚ…®… +¥…∂™… §…x… +x…÷¶…¥… Ω˛“ C™…… l……! i…§… i……‰ ¥…‰ =i…x…‰  ¥…Ø˚r˘ ¶…c˜EÚ…™…… V…… ∫…E‰Ú- i……‰ Ω˛®……Æ˙… EÚ…®… V……™…‰M……* E÷ÚUÙ ∫…÷xn˘Æ˙ ™…÷¥… i…™…… E‰Ú u˘…Æ˙… §…x… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* BEÚ ={……™… i……‰ ™…Ω˛ Ω˛Ë* <∫…E‰Ú Ω˛“  x…:∫…Ω˛…™… l…‰  V…i…x…‰ {…∆J… =M…x…‰ ∫…‰ E÷Ú∆i…“ E‰Ú §…‰]ı… EÚ… ®…x… ¶…“ °‰ÚÆ˙  ±…™…… V…… +±……¥…… Æ˙…V…… p˘÷{…n˘ EÚ…‰ ¶…“ v…x…… n˘ n˘‰EÚÆ˙ {…Ω˛±…‰ {…∆UÙ“ E‰Ú §…SS…‰ Ω˛…‰i…‰ Ω˛È* V…§… ∫…EÚi…… Ω˛Ë,  V…∫…∫…‰ =∫…E‰Ú S……±…-S…±…x… +{…x…‰ {…I… ®… EÚÆ˙ ±…‰x…‰ EÚ… |…™…ix…  EÚ™…… V…… =∫…  x…:∫…Ω˛…™… +¥…∫l…… ®… ¶…“ i…÷®… {…Æ˙ ∫¥…™…∆ p˘…Ë{…n˘“ EÚ…‰ ∂…∆EÚ… Ω˛…‰ V……™…‰* ∫…EÚi…… Ω˛Ë* p˘÷{…n˘ ®… +…ËÆ˙ {……∆b˜¥…… ®… E‰Ú¥…±… =x…EÚ…‰ +{…x…“ S……±… ®… x… °Ú∆ ∫ …… ∫…E‰ Ú +M…Æ˙ B‰∫…… Ω˛…‰ V……™…‰ i……‰ ∫¥…™…∆ p˘…Ë{…n˘“ ™…Ω˛“ ∫…∆§…∆v… Ω˛Ë  EÚ =x…EÚ“ §…‰]ı“ ∫…‰ =xΩ˛…Âx…‰ §™……Ω˛ i……‰ +§… ¥…Ω˛ §……i… EË Ú ∫…‰ Ω˛ … ‰ ∫…EÚi…“ Ω˛ Ë ? EÚ… ®…x… =∫…EÚ“ i…Æ˙°Ú ∫…‰ Ω˛]ı V……™…‰M……* EÚÆ˙  ±…™…… Ω˛Ë? {…Æ˙ ™…Ω˛ x…Ω˛” EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… ™… n˘  EÚ∫…“ BEÚ {……∆b˜¥… E‰Ú |… i… p˘…Ë{…n˘“  EÚ E‰Ú¥…±… <∫…“ BEÚ §……i… E‰Ú  ±…B Æ˙…V…… p˘÷{…n˘ EÚ… ®…x… ®…Ë ± …… Ω˛ … ‰ V……™…‰ i……‰ =∫… {……∆ b˜¥… EÚ…‰ S…÷{…E‰Ú ∫…‰ Ω˛ ∫i…x……{…÷Æ˙ ±…‰ +…™…… Ω˛®……Æ˙“  ®…j…i…… +∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙ n¢M…‰* v…x… ®… ¥…Ω˛ ∂… HÚ Ω˛Ë  EÚ V……™…‰ +…Ë Æ ˙  °ÚÆ˙ V……‰ E÷ Ú UÙ EÚÆ˙ … x…… Ω˛ …‰ =∫…E‰Ú u˘…Æ˙… EÚÆ˙…™…… V……™…‰*'  V…∫…∫…‰ +∫…∆¶…¥… ¶…“ ∫…∆¶…¥… §…x… V……i…… Ω˛Ë*' <∫… {…Æ˙ EÚh…« EÚ…‰ Ω˛∆∫…“ +… M…<«* =∫…x…‰ EÚΩ˛…- "n˘÷™……Êv…x…! i…÷®Ω² =±]ı… Ω˛“ n˘÷™……Êv…x… EÚ“ <∫… §……i… EÚ…‰ EÚh…« x…‰ Ω˛∆∫…“ ®… Ω˛“ =c…  n˘™……* §……‰±……, ∫…⁄Z…… EÚÆ˙i…… Ω˛Ë* S……±… S…±…x…‰ +…ËÆ˙ |…{…∆S… Æ˙S…x…‰ ∫…‰ {……∆b˜¥…… EÚ…‰ V…“i…x…‰ EÚ“ "B‰∫…… ∫……‰S…x…… i……‰ §…‰EÚ…Æ˙ EÚ“ §……i…‰ Ω˛È*' +…∂…… ¥™…l…« Ω˛Ë* V…§… ¥…‰ ™…Ω˛…∆ {…Æ˙ l…‰ i…§… =xΩ˛‰∆ +x…÷¶…¥… Ω˛“ C™…… l……! i…§… n˘÷™……Êv…x… x…‰ EÚΩ˛…, "i……‰  °ÚÆ˙ Ω˛®… EÚ…‰<« B‰∫…… ={……™… EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B i……‰ ¥…‰ =i…x…‰ Ω˛“  x…:∫…Ω˛…™… l…‰  V…i…x…‰ {…∆J… =M…x…‰ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ {…∆UÙ“ E‰Ú §…SS…‰  V…∫…∫…‰ {……∆b˜¥… ™…Ω˛…∆ +…™… Ω˛“ x…Ω˛”, C™…… EÚ ™… n˘ ¥…‰
33

®…Ω˛…¶……Æ˙i… ∫…‰ +§… EÚ…®… x…Ω˛” §…x…‰M……* +…{…∫… ®… °⁄Ú]ı b˜…±…EÚÆ˙ ¶…“ =x…EÚ…‰ Ω˛Æ˙…x…… ∫…∆¶…¥… x…Ω˛” Ω˛Ë* Æ˙…V…… p˘÷{…n˘ v…x… E‰Ú |…±……‰¶…x… ®… {…cx…‰ ¥……±…‰ ¥™… HÚ x…Ω˛” Ω˛È* ±……±…S…  n˘J……EÚÆ˙ =x…EÚ…‰ +{…x…‰ {…I… ®… EÚÆ˙x…‰ EÚ…  ¥…S……Æ˙ §…‰EÚ…Æ˙ Ω˛Ë* {……∆b˜¥…… EÚ… ∫……l… ¥…‰ EÚ¶…“ x…Ω˛” UÙ…‰c‰M…‰* p˘…Ë{…n˘“ E‰Ú ®…x… ®… {……∆b˜¥…… E‰Ú |… i… P…fih…… {…Ën˘… Ω˛…‰ Ω˛“ x…Ω˛” ∫…EÚi…“* B‰∫…‰  ¥…S……Æ˙ EÚ“ +…‰Æ˙ v™……x… n˘‰x…… ¶…“ `ˆ“EÚ x…Ω˛” Ω˛Ë* Ω˛®……Æ˙‰ {……∫… E‰Ú¥…±… BEÚ Ω˛“ ={……™… Æ˙Ω˛ M…™…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ™…Ω˛  EÚ {……∆b˜¥…… EÚ“ i……EÚi… +…ËÆ˙ + v…EÚ…Æ˙ §…gx…‰ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ =x… {…Æ˙ Ω˛®…±…… EÚÆ˙  n˘™…… V……™…‰ +…ËÆ˙ =x…E‰Ú E÷ÚS…±… b˜…±…… V……™…‰* +M…Æ˙ Ω˛®…  Ω˛S… EÚS……i…‰ Æ˙Ω˛‰ i……‰ +…ËÆ˙ ¶…“  EÚi…x…‰ Ω˛“ Æ˙…V…… =x…E‰Ú ∫……l…“ §…x… V……™…ÂM…‰* ™……n˘¥…-∫…‰x…… E‰Ú ∫……l… ∏…“EfiÚπh… E‰Ú {……∆S……±… Æ˙…V™… ®… {…Ω˛÷∆S…x…‰ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ Ω˛“ Ω˛®… {……∆b˜¥… {…Æ˙ S…g…<« EÚÆ˙ n˘‰x…“ S…… Ω˛B +…ËÆ˙ Ω˛®… +S……x…EÚ p˘÷{…n˘ E‰Ú Æ˙…V™… {…Æ˙ ]ı⁄]ı {…cx…… S…… Ω˛B* i…¶…“ Ω˛®… {……∆b˜¥…… EÚ“ ∂… HÚ  ®…]ı… ∫…EÂÚM…‰,

+∆M…-x…Æ˙‰∂… EÚh…« ¶…“ <∫… +¥…∫…Æ˙ {…Æ˙ v…fii…Æ˙…π]ı≈ E‰Ú n˘Æ˙§……Æ˙ ®… ={… ∫l…i… l……* {……∆b˜¥…… EÚ…‰ +…v…… Æ˙…V™… n˘‰x…‰ EÚ“ ∫…±……Ω˛ =∫…‰  §…±E÷Ú±… +SUÙ“ x… ±…M…“* n˘÷™……Êv…x… E‰Ú |… i… EÚh…« E‰Ú æ˛n˘™… ®… +{……Æ˙ ∫x…‰Ω˛ l……* <∫… EÚ…Æ˙h… p˘…‰h……S……™…« EÚ“ ∫…±……Ω˛ ∫…÷x…EÚÆ˙ =∫…E‰Ú GÚ…‰v… EÚ“ ∫…“®…… x… Æ˙Ω˛“* v…fii…Æ˙…π]ı≈ ∫…‰ §……‰±……, "Æ˙…V…x…! ®…÷Z…‰ ™…Ω˛ n˘‰J…EÚÆ˙ §…c… +…∂S…™…« Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë  EÚ +…{…E‰Ú v…x… ∫…‰ v…x…“ +…ËÆ˙ +…{…E‰Ú ∫…®®……x… ∫…‰ |… i… π`ˆi… +…S……™…« p˘…‰h… ¶…“ +…{…EÚ…‰ B‰∫…“ E÷Ú®…∆j…h…… n˘‰i…‰ Ω˛È! Æ˙…V…x…! ∂……∫…EÚ…Â EÚ… EÚi…«¥™… Ω˛Ë  EÚ ®…∆j…h…… n˘‰x…‰ ¥……±…… EÚ“ x…“™…i… EÚ…‰ {…Ω˛±…‰ {…Æ˙J… ±… i…§…  °ÚÆ˙ =x…EÚ“ ®…∆j…h…… {…Æ˙ v™……x… n¢* E‰Ú¥…±… ∂…§n˘… EÚ…‰ Ω˛“ ®…Ω˛i¥… x… n˘‰x…… S…… Ω˛B*' EÚh…« EÚ“ <x… §……i…… ∫…‰ p˘…‰h……S……™…« GÚ…‰ v…i… Ω˛…‰ =`ˆ‰* M…Æ˙V…EÚÆ˙ §……‰±…‰- "n˘÷π]ı EÚh…« i…÷®… Æ˙…V…… EÚ…‰ M…±…i… Æ˙…∫i…… §…i…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛…‰* i…÷®…x…‰  ∂…π]ıi…… ∫…‰ §……i… EÚÆ˙x…… ¶…“ x…Ω˛” ∫…“J……* ™…Ω˛  x… ∂S…i… Ω˛Ë  EÚ ™… n˘ Æ˙…V…… v…fii…Æ˙…π]ı≈ x…‰ ®…‰Æ˙“ i…l……  {…i…®……Ω˛ ¶…“π®… EÚ“ ∫…±……Ω˛ x… ®……x…“

Ω˛®……Æ˙‰ E÷Ú±… E‰Ú x……™…EÚ ¶…“π®… i…l…… +…S……™…« p˘…‰h… x…‰ V……‰ §…i……™…… ¥…Ω˛“ ∏…‰™…∫EÚÆ˙ Ω˛Ë* ¥…‰ §…c‰ §…÷ r˘®……x… Ω˛È* ∫…n˘… Ω˛®……Æ˙“ ¶…±……<« EÚÆ˙i…‰ +…™…‰ Ω˛È* +x™…l…… x…Ω˛”* ®…Ën˘…x… ®… V……ËΩ˛Æ˙  n˘J…±……x…… +…ËÆ˙ +{…x…‰ §……Ω˛÷§…±… ∫…‰ EÚ…®… ±…‰x……, ™…Ω˛“ I… j…™……‰ S…i… ={……™… Ω˛Ë* E÷ÚS…GÚ Æ˙S…x…‰ ∫…‰ EÚ…®… x…Ω˛” §…x…‰M……*' EÚh…« EÚ“ i…l…… +{…x…‰ §…‰]ı… EÚ“ {…Æ˙∫{…Æ˙- ¥…Æ˙…‰v…“ §……i… ∫…÷x…EÚÆ˙ v…fii…Æ˙…π]ı≈ <∫… §……Æ˙‰ ®… EÚ…‰<«  x…∂S…™… x…Ω˛” EÚÆ˙ ∫…E‰Ú* ¥…‰  {…i……®…Ω˛ ¶…“π®… i…l…… +…S……™…« p˘…‰h… EÚ…‰ §…÷±……EÚÆ˙ =x…∫…‰ ∫…±……Ω˛-®…∂… ¥…Æ˙… EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰* {……hb˜÷-{…÷j…… E‰Ú V…“ ¥…i… Æ˙Ω˛x…‰ EÚ“ J…§…Æ˙ {……EÚÆ˙  {…i……®…Ω˛ ¶…“π®… E‰Ú ®…x… ®… ¶…“ +…x…∆n˘ EÚ“ ±…Ω˛Æ˙‰∆ =`ˆ Æ˙Ω˛“ l…”* v…fii…Æ˙…π]ı≈ x…‰ =x…∫…‰ {…⁄UÙ…- " {…i……®…Ω˛, J…§…Æ˙  ®…±…“ Ω˛Ë  EÚ {……hb˜÷ E‰Ú {…÷j… V…“ ¥…i… Ω˛È +…ËÆ˙ {……∆S……±…Æ˙…V…… E‰Ú ™…Ω˛…∆ E÷Ú∂…±… ∫…‰ Ω˛È* +§… =x…EÚ… C™……  EÚ™…… V……™…‰?' v…®……«i®…… B¥…∆ x…“ i…Y… ¶…“π®… x…‰ EÚΩ˛…- "§…‰]ı…! ¥…“Æ˙ {……∆b˜¥…… E‰Ú ∫……l… ∫…∆ v… EÚÆ˙E‰Ú +…v…… Æ˙…V™… =xΩ˛‰∆ n˘‰ n˘‰x…… Ω˛“ = S…i… Ω˛Ë* ∫……Æ˙‰ n˘‰∂… E‰Ú |…V……V…x… ™…Ω˛ S……Ω˛i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ J……x…n˘…x… EÚ“
+…ËÆ˙ i…÷®…-V…Ë∫…… EÚ“ ∫…±……Ω˛ {…Æ˙ S…±…‰, i……‰  °ÚÆ˙ EÚ…ËÆ˙¥…… EÚ… x……∂… Ω˛“ Ω˛…‰x…‰ ¥……±…… Ω˛Ë*' <∫…E‰Ú §……n˘ v…fii…Æ˙…π]ı≈ x…‰ v…®……«i®…… ∫…‰ ∫…±……Ω˛ ±…“*  ¥…n˘÷Æ˙ x…‰ EÚΩ˛…"Ω˛®……Æ˙‰ E÷Ú±… E‰Ú x……™…EÚ ¶…“π®… i…l…… +…S……™…« p˘…‰h… x…‰ V……‰ §…i……™…… ¥…Ω˛“ ∏…‰™…∫EÚÆ˙ Ω˛Ë* ¥…‰ §…c‰ §…÷ r˘®……x… Ω˛È* ∫…n˘… Ω˛®……Æ˙“ ¶…±……<« EÚÆ˙i…‰ +…™…‰ Ω˛È* ∫……‰ =x…EÚ“ §……i…… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ Ω˛“ EÚ…™…« Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B* V…Ë∫…‰ n˘÷™……Êv…x… +… n˘ +…{…E‰Ú §…‰]ı‰ Ω˛È, ¥…Ë∫…‰ Ω˛“ {……∆b˜¥… ¶…“ +…{…E‰Ú Ω˛È* =x…EÚ“ §…÷Æ˙…<« ∫……‰S…x…‰ EÚ“ ∫…±……Ω˛ V……‰ ¶…“ n˘‰, =∫…‰ +{…x…‰ E÷Ú±… EÚ… ∂…j…÷ ∫…®… Z…™…‰M……* EÚ®…-∫…‰-EÚ®… +{…x…“ ¶…±……<« E‰Ú  ±…B ¶…“ +…{…EÚ…‰ {……∆b˜¥…… ∫…‰ x™……™……‰ S…i… ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B* {……∆S……±… x…Æ˙‰∂… p÷˘{…n˘, =x…E‰Ú n˘…‰x…… ∂… HÚ®……x… {…÷j…, ™…n˘÷¥…∆∂… E‰Ú ∏…“EfiÚπh… +…ËÆ˙ =x…E‰Ú ∫……l…“ +… n˘ ∫…§… =x…E‰Ú {…I… ®… Ω˛È* <∫… Ω˛…±…i… ®… {……∆b˜¥…… EÚ…‰ ™…÷r˘ ®… Ω˛Æ˙…x…… ∫…∆¶…¥… ¶…“ x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi……* EÚh…« EÚ“ ∫…±……Ω˛  EÚ∫…“ EÚ…®… EÚ“ x…Ω˛”, =∫… {…Æ˙ v™……x… x… n˘‰x…… Ω˛“ `ˆ“EÚ Ω˛Ë* ™…… ¶…“ Ω˛®… {…Æ˙ ™…Ω˛ n˘…‰π… ±…M…… Ω˛÷+… Ω˛Ë  EÚ Ω˛®…x…‰ {……∆b˜¥…… EÚ…‰ ±……J… E‰Ú ¶…¥…x… ®… `ˆΩ˛Æ˙…EÚÆ˙ =x…EÚ…‰ ®…Æ˙¥…… b˜…±…x…‰ EÚ… |…™…ix…  EÚ™……*

GARBHANAL

34

®…Ω˛…¶……Æ˙i… <∫… n˘…M… EÚ…‰ v……‰ b˜…±…x…… Ω˛“ `ˆ“EÚ Ω˛…‰M……* ™…Ω˛ V……x…EÚÆ˙  EÚ {……∆b˜¥… +¶…“ V…“ ¥…i… Ω˛È, Ω˛®……Æ˙“ ∫……Æ˙“ |…V…… +…x…xn˘ ®…x…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ {……∆b˜¥…… E‰Ú n˘∂…«x… E‰Ú  ±…B =i∫…÷EÚ Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* n˘÷™……Êv…x… EÚ“ §……i… x… ∫…÷ x…™…‰* EÚh…« +…ËÆ˙ ∂…E÷Ú x… +¶…“ EÚ±… E‰Ú §…SS…‰ Ω˛È* Æ˙…V…x…“ i… ∫…‰ +x… ¶…Y… Ω˛È* =x…EÚ“ ™…÷ HÚ™……∆ EÚ¶…“ EÚ…Æ˙M…Æ˙ x… Ω˛…‰ ∫…E‰ÚM…“* <∫… ±…B Æ˙…V…x…¬, ¶…“π®… E‰Ú +…n˘‰∂……x…÷∫……Æ˙ Ω˛“ EÚ…®… EÚ“ V…B*' +∆i… ®… ∫…§… ∫……‰S…- ¥…S……Æ˙EÚÆ˙ v…fii…Æ˙…π]ı≈ E‰Ú {……hb˜÷ E‰Ú {…÷j…… EÚ…‰ +…v…… Æ˙…V™… n˘‰EÚÆ˙ ∫…∆ v… EÚÆ˙ ±…‰x…‰ EÚ…  x…∂S…™…  EÚ™…… +…ËÆ˙ {……∆b˜¥…… EÚ…‰ p˘…Ë{…n˘“ i…l…… E÷Úxi…“ ∫… Ω˛i… ∫……n˘Æ˙  ±…¥…… ±……x…‰ E‰Ú  ±…B  ¥…n˘÷Æ˙ EÚ…‰ {……∆S……±… n˘‰∂… ¶…‰V……*  ¥…n˘÷Æ˙ ¶……∆ i…-¶……∆ i… E‰Ú ¥…∫j…, +…¶…⁄π…h… +…ËÆ˙ +x™… +®…⁄±™… ={…Ω˛…Æ˙ ∫……l… ±…‰EÚÆ˙ {……∆S……±… n˘‰∂… EÚ…‰ Æ˙¥……x…… Ω˛…‰ M…™…‰* {……∆S……±… n˘‰∂… ®… {…Ω˛÷∆S…EÚÆ˙  ¥…n˘÷Æ˙ x…‰ Æ˙…V…… p˘÷{…n˘ EÚ…‰ +®…⁄±™… ={…Ω˛…Æ˙ ¶…Â]ı EÚÆ˙E‰Ú =x…EÚ… ∫…®®……x…  EÚ™…… +…ËÆ˙ Æ˙…V…… v…fii…Æ˙…π]ı≈ EÚ“

p˘…Ë{…n˘“ ∫…®…‰i… {……∆b˜¥… Ω˛ ∫i…x……{…÷Æ˙ EÚ…‰ Æ˙¥……x…… Ω˛…‰ M…™…‰* =v…Æ˙ Ω˛ ∫i…x……{…÷Æ˙ ®… {……∆b˜¥…… E‰Ú ∫¥……M…i… EÚ“ §…c“ v…⁄®…-v……®… ∫…‰ i…Ë™…… Æ˙™……∆ Ω˛…‰x…‰ ±…M…”* M… ±…™…… ®… {……x…“  UÙcEÚ… M…™…… l…… +…ËÆ˙ Æ∆˙M…- §…Æ∆˙M…‰ °⁄Ú±…  §…UÙ…™…‰ M…™…‰ l…‰* ∫……Æ˙… x…M…Æ˙ ∫…V……™…… M…™…… l……* V…§… {……∆S…… {……∆b˜¥… E÷Úxi…“ +…ËÆ˙ p˘…Ë{…n˘“ E‰Ú ∫……l… x…M…Æ˙ ®… |… ¥…π]ı Ω˛÷B i……‰ ±……‰M…… E‰Ú +…x…xn˘ EÚ… {……Æ˙ x… l……* V…Ë∫……  EÚ {…Ω˛±…‰ Ω˛“  x…∂S…™… Ω˛…‰ S…÷EÚ… l……, ™…÷ v… π`ˆÆ˙ EÚ… ™…l……- ¥… v… Æ˙…V™…… ¶…π…‰EÚ Ω˛÷+… +…ËÆ˙ +…v…… Æ˙…V™… {……∆b˜¥…… E‰Ú +v…“x…  EÚ™…… M…™……* Æ˙…V™…… ¶…π…‰EÚ E‰Ú ={…Æ˙…xi… ™…÷ v… π`ˆÆ˙ EÚ…‰ +…∂…“¥……«n˘ n˘‰i…‰ Ω˛÷B v…fii…Æ˙…π]ı≈ x…‰ EÚΩ˛…, "§…‰]ı… ™…÷ v… π`ˆÆ˙! ¶…Ë™…… {……hb˜÷ x…‰ <∫… Æ˙…V™… EÚ…‰ +{…x…‰ §……Ω˛÷-§…±… ∫…‰ §…Ω˛÷i…  ¥…∫i…fii…  EÚ™…… l……* ®…‰Æ˙“ EÚ…®…x…… ™…Ω˛“ Ω˛Ë  EÚ =xΩ˛” E‰Ú ∫…®……x… i…÷®… ¶…“ ™…∂…∫¥…“ §…x……‰ +…ËÆ˙ ∫…÷J… ∫…‰ Æ˙Ω˛…‰* i…÷®…∫…‰ ¶…“ ®…÷Z…‰ ¥…Ω˛“ +…∂…… Ω˛Ë* ®…‰Æ˙‰

GARBHANAL

∫…÷xn˘Æ˙ ¶…¥…x……Â, +¶…‰t n˘÷M……‰» ∫…‰ ∫…÷∂……‰ ¶…i… <xp˘|…∫l… EÚ“ ∂……x… B¥…∆ ∫…÷xn˘Æ˙i…… B‰∫…“ Ω˛…‰ M…<«  EÚ ∫……Æ˙… ∫…∆∫……Æ˙ =∫…EÚ“ |…∂…∆∫…… EÚÆ˙i…‰ x… l…EÚi…… l……* i…Æ˙°Ú ∫…‰ +x…÷Æ˙…‰v…  EÚ™……  EÚ {……∆b˜¥…… EÚ…‰ p˘…Ë{…n˘“-∫… Ω˛i… Ω˛ ∫i…x……{…÷Æ˙ V……x…‰ EÚ“ +x…÷®… i… n˘‰∆*  ¥…n˘÷Æ˙ EÚ… +x…÷Æ˙…‰v… ∫…÷x…EÚÆ˙ Æ˙…V…… p˘÷{…n˘ E‰Ú ®…x… ®… ∂…∆EÚ… Ω˛÷<«* =x…EÚ…‰ v…fii…Æ˙…π]ı≈ {…Æ˙  ¥…∂¥……∫… x… +…™……*  ∫…°«Ú
+{…x…‰ §…‰]ı‰ §…c‰ n˘÷Æ˙…i®…… Ω˛È* BEÚ ∫……l… Æ˙Ω˛x…‰ ∫…‰ ∫…∆¶…¥… Ω˛Ë i…÷®… n˘…‰x…… E‰Ú §…“S… §…ËÆ˙ §…g‰* <∫… EÚ…Æ˙h… ®…‰Æ˙“ ∫…±……Ω˛ Ω˛Ë  EÚ i…÷®… J……∆b˜¥…|…∫l… EÚ…‰ +{…x…“ Æ˙…V…v……x…“ §…x…… ±…‰x…… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛” ∫…‰ Æ˙…V… EÚÆ˙x……* <∫…∫…‰ i…÷®…®… +…ËÆ˙ ®…‰Æ˙‰ §…‰]ı… ®… ∂…j…÷i…… Ω˛…‰x…‰ EÚ“ ∫…∆¶……¥…x…… x… Æ˙Ω˛‰M…“* J……∆b˜¥…|…∫l… ¥…Ω˛ x…M…Æ˙“ Ω˛Ë V……‰ {…÷Ø˚, x…Ω˛÷π… B¥…∆ ™…™…… i…- V…Ë∫…‰ Ω˛®……Æ˙‰ |…i……{…“ {…⁄¥…«V…… EÚ“ Æ˙…V…v……x…“ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* Ω˛®……Æ˙‰ ¥…∆∂… EÚ“ {…÷Æ˙…x…“ Æ˙…V…v……x…“ J……∆b˜¥…|…∫l… EÚ…‰  °ÚÆ˙ ∫…‰ §…S……x…‰ EÚ… ™…∂… +…ËÆ˙ ∏…‰™… i…÷®Ω˛” EÚ…‰ |……{i… Ω˛…‰*' v…fii…Æ˙…π]ı≈ E‰Ú ®…“`ˆ‰ ¥…S…x… ®……x…EÚÆ˙ {……∆b˜¥…… x…‰ J……∆b˜¥…|…∫l… E‰Ú ¶…Mx……¥…∂…‰π…… {…Æ˙, V……‰  EÚ =∫… ∫…®…™… i…EÚ  x…V…«x… §…x… S…÷EÚ… l……,  x…{…÷h…  ∂…±{…EÚ…Æ˙… ∫…‰ BEÚ x…™…‰ x…M…Æ˙ EÚ…  x…®……«h… EÚÆ˙…™……* ∫…÷xn˘Æ˙ ¶…¥…x……Â, +¶…‰t n˘÷M……‰» +… n˘ ∫…‰ ∫…÷∂……‰ ¶…i… =∫… x…M…Æ˙ EÚ… x……®… <xp˘|…∫l… Æ˙J…… M…™……* <xp˘|…∫l… EÚ“ ∂……x… B¥…∆ ∫…÷xn˘Æ˙i…… B‰∫…“ Ω˛…‰ M…<«  EÚ ∫……Æ˙… ∫…∆∫……Æ˙ =∫…EÚ“ |…∂…∆∫…… EÚÆ˙i…‰ x… l…EÚi…… l……* +{…x…“ <∫… Æ˙…V…v……x…“ ®… p˘…Ë{…n˘“ +…ËÆ˙ ®……i…… E÷Úxi…“ E‰Ú ∫……l… {……∆S…… {……∆b˜¥… i…‰<«∫… §…Æ˙∫… i…EÚ ∫…÷J…{…⁄¥…«EÚ V…“¥…x…  §…i……i…‰ Ω˛÷B x™……™…{…⁄¥…«EÚ Æ˙…V… EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛‰*

35

36

{…∆ S… i…∆ j…

{…∆S…i…∆j… EÚ<« o˘Œπ]ı™…… ∫…‰ ∫…∆∫……Æ˙ EÚ“ ∫…¥……« v…EÚ ±……‰EÚ |…™… EfiÚ i…™…… ®… BEÚ Ω˲* <∫…®… ∫…∆EÚ ±…i… EÚΩ˛… x…™…… EÚ… ®…⁄±… =i∫… ±……‰EÚ-V…“¥…x… Ω˲* ¶……Æ˙i…“™… EfiÚ i…™…… ®… {…∆S…i…∆j… B‰∫…“ +E‰Ú±…“ Æ˙S…x…… Ω˲,  V…∫…‰ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ Y……x…EÚ…‰∂… EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˲* EÚl…… |…∫i…÷ i… EÚ“ V……‰ ∂…˱…“ <∫…®… |…™…÷HÚ Ω˲, =∫…EÚ“ BEÚ ±…∆§…“ {…Æ˙®{…Æ˙… Ω˲* "¥…‰n˘', "•……¿h…' +… n˘ O…∆l…… ®… ¶…“ <∫… °ÈÚ]‰ı∫…“ EÚ… |…™……‰M… Ω÷˛+… Ω˲*

Æ∆˙M……  ∫…™……Æ˙

®… S…÷M…±…J……‰Æ˙… EÚ“ ±…M……i……Æ˙ EÚ…]ı EÚÆ˙x…‰ ¥……±…“ §……i… {…c˜i…“ Æ˙Ω² i……‰ =x…®… n˘Æ˙…Æ˙ C™…… x…Ω˛” {…Ën˘… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“! ∫…∆V…“¥…EÚ x…‰ i……‰ n÷˘ x…™…… n‰˘J…“ l…“* =∫…‰ {…i…… l……  EÚ ±……‰M…… E‰Ú  n˘®……M… ®… ±…M……i……Æ˙ EÚ…‰<« §……i… ¶…Æ˙i…‰ Æ˙Ω˛…‰ i……‰ =x…E‰Ú EÚ…x… ®… V…Ω˛Æ˙ P……‰±… EÚÆ˙ =x…∫…‰  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ ¶…“ ®…⁄J…«i…… EÚÆ˙…<« V…… ∫…EÚi…“ Ω˲* ™…Ω˛…ƒ i…EÚ  EÚ B‰∫…‰ EÚ…®… ¶…“ EÚÆ˙…™…‰ V…… ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛  V…x…∫…‰ ∫¥…™…∆ =xΩ² Ω˛“ x…÷EÚ∫……x… Ω˛…‰i…… Ω˛…‰* ™…Ω˛ ±…M……i……Æ˙ EÚ…x… E‰Ú Æ˙…∫i…‰ P……‰±…… V……x…‰ ¥……±…… V…Ω˛Æ˙ Ω˲ V……‰ +…n˘®…“ EÚ“ S…‰i…x…… EÚ…‰ E÷∆Ú `ˆi… EÚÆ˙E‰Ú =∫…∫…‰ B‰∫…“ ®…⁄J…«i……Bƒ EÚÆ˙…i…… Ω˲* +… J…Æ˙ ±……‰M… n⁄˘∫…Æ˙… EÚ“ §……i…… ®… +…EÚÆ˙ Ω˛“ i……‰ V…“¥…x… EÚ… ∫……Æ˙… ∫…÷J… UÙ…‰c˜EÚÆ˙ ∫…x™……∫… ±…‰ ±…‰i…‰ ΩÈ˛,

GARBHANAL

§…

c‰˜-§…c‰˜ {…∆ b˜i… ¶…“ ]÷ıSS…‰ +…n˘ ®…™…… EÚ“ {…^ı“ ®… +… Ω˛“ V……i…‰ ΩÈ˛* i……‰ ¶……<«, ™…Ω˛ V……‰ i…÷®Ω˛…Æ˙… Æ˙…V…… Ω˲ ¥…Ω˛ ¶…“ I…÷p˘ ±……‰M…… ∫…‰ Ω˛“  P…Æ˙… Ω÷˛+… Ω˲* <∫…E‰Ú ∫…∆∫…M…« ®…  EÚ∫…“ ∫…VV…x… |……h…“ EÚ…‰ +…x…… Ω˛“ x…Ω˛” S…… Ω˛™…‰* EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛, P… ]ı™…… ±……‰M…… ∫…‰  P…Ɖ˙ Ω÷˛™…‰ Æ˙…V…… ∫…‰ V…x…i…… EÚ¶…“ ∫…∆i…÷π]ı x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ C™…… EÚ =x…E‰Ú ∫…∆∫…M…« E‰Ú EÚ…Æ˙h… Ω˛“ ¥…Ω˛ =∫…“ i…Æ˙Ω˛ §…÷Ɖ˙ EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ EÚ…‰  ¥…¥…∂… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲ V…Ë∫…‰  M…r˘… E‰Ú ∫…∆∫…M…« ®… +…x…‰ {…Æ˙ Ω∆˛∫… EÚ…‰ ¶…“ +{…x…… ∫……v…÷ ∫¥…¶……¥… i™……M…x…… {…c˜ V……i…… Ω˲*
EÚ{…c˜…-±…k…… =i……Æ˙ EÚÆ˙ x…∆M…‰ Ω˛…‰ V……i…‰ ΩÈ˛, ™…Ω˛…ƒ i…EÚ  EÚ x…Æ˙ EÚ{……±… ®… =c‰˜±… EÚÆ˙ ∂…Æ˙…§… i…EÚ {…“i…‰ ΩÈ˛* =∫…‰ ±…M……  EÚ S…÷M…±…J……‰Æ˙ +…n˘®…“ i……‰ ∫……∆{… ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ J…i…Æ˙x……EÚ Ω˛…‰i…… Ω˲* ∫……∆{… EÚ…‰ i……‰ ™… n˘ EÚ…‰<« {……∆¥… ∫…‰ E÷ÚS…±… n‰˘ ™…… b∆˜b‰˜ ∫…‰ ®……Æ˙ n‰˘ i……‰ ¶…“ ¥…Ω˛ =∫…“ ¥™… HÚ EÚ…‰ EÚ…]ıi…… Ω˲  V…∫…x…‰ =∫…‰ E÷ÚS…±…… ™…… ®……Æ˙… Ω˲, {…Æ∆˙i…÷ S…÷M…±…J……‰Æ˙ +{…x…… V…Ω˛Æ˙ EÚ…x… ®… i……‰  EÚ∫…“ +…ËÆ˙ E‰Ú ¶…Æ˙i…… Ω˲ +…ËÆ˙ V…c˜  EÚ∫…“ +…ËÆ˙ EÚ“ J……‰n˘ EÚÆ˙ =∫…EÚ… x……∂… EÚÆ˙ b˜…±…i…… Ω˲* <∫…EÚ…‰ ∫……∆{… EÚΩ˛x…… i……‰ ∫……∆{… EÚ“ i……ËΩ˛“x… EÚÆ˙x…‰ V…Ë∫…… Ω˲* =∫…x…‰ n˘®…x…EÚ ∫…‰ EÚΩ˛…, ""B‰∫…“ Ω˛…±…i… ®… C™…… EÚ∞ƒ¸ C™…… x… EÚ∞ƒ¸, ™…Ω˛ i……‰ ∫…⁄Z… x…Ω˛” Æ˙Ω˛…, <∫… ±…™…‰  ®…j…i…… E‰Ú x……i…‰ ®…È i…÷®Ω˛” ∫…‰ {…⁄UÙi…… Ω⁄ƒ˛  EÚ ®…÷Z…‰ C™…… EÚÆ˙x…… S…… Ω˛™…‰*'' n˘®…x…EÚ §……‰±……, ""®…‰Æ˙“ Æ˙…™… i……‰ ™…Ω˛ Ω˲  EÚ i…÷®Ω² B‰∫…‰ §…÷Ɖ˙ ∫¥……®…“ EÚ“ ∫…‰¥…… x…Ω˛” EÚÆ˙x…… S…… Ω˛™…‰ +…ËÆ˙ <∫… V…M…Ω˛ EÚ…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙  EÚ∫…“

{…∆ S… i…∆ j…  EÚ∫…“ x…  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ n˘§……‰S… EÚÆ˙ ®……Æ˙ Ω˛“ b˜…±…i…‰ ΩÈ˛* B‰∫…“ Ω˛…±…i… ®… ™…÷r˘ EÚÆ˙x…‰ E‰Ú +±……¥…… n⁄˘∫…Æ˙… EÚ…‰<« S……Æ˙… x…Ω˛” l……* <∫…®… J…i…Æ˙… V……x… V……x…‰ EÚ… l…… {…Æ˙ ±……¶… ™…Ω˛ l……  EÚ ™…÷r˘ EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛™…‰ ®…Æ˙x…‰ ¥……±…… EÚ…‰ =∫… =k…®… ∫¥…M…« ±……‰EÚ EÚ“ |……Œ{i… Ω˛…‰i…“ Ω˲ V……‰ i…“l…«, µ…i…, i…{…, n˘…x…, ∫…n˘…S……Æ˙ +… n˘ ∫…‰ ¶…“ x…Ω˛” |……{i… Ω˛…‰ ∫…EÚi……* ™……‰r˘… EÚ…‰ i……‰ n˘…‰Ω˛Æ˙… ±……¶… Ω˲, ™… n˘ ¥…Ω˛ V…“i… M…™…… i……‰ n÷˘ x…™…… ¶…Æ˙ ®… x……®… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲, +…ËÆ˙ ®…Æ˙ M…™…… i……‰ ∫¥…M…« S…±…… V……i…… Ω˲, <∫… ±…™…‰ ™…Ω˛  EÚ∫…“ ¶…“ n˘∂…… ®… P……]‰ı E‰Ú ∫……Ën˘… x…Ω˛” Ω˲*  °ÚÆ˙ =∫…‰ ™…÷r˘ +…ËÆ˙ ™……‰r˘…+… E‰Ú §……Ɖ˙ ®… B‰∫…“ >∆S…“>∆S…“ §……i… ™……n˘ +…x…‰ ±…M…”  V…x…∫…‰ ™…÷r˘ EÚ…‰<« i…Æ˙Ω˛ E‰Ú ™…Y…… +…ËÆ˙ {…÷h™…… ∫…‰ ¶…“ =k…®… ±…M…x…‰ ±…M……* =∫…EÚ“ §……i… ∫…÷x…EÚÆ˙ n˘®…x…EÚ ∫…EÚi…‰ ®… +… M…™……* ¥…Ω˛ ∫……‰S…x…‰ ±…M……  EÚ

GARBHANAL

V……‰ ¥™… HÚ  EÚ∫…“ ∂… HÚ∂……±…“ ¥™… HÚ ∫…‰ ∂…j…÷i…… EÚÆ˙i…… Ω˲ =∫…‰ ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙  x…Œ∂S…i… x…Ω˛” Ω˛…‰ V……x…… S…… Ω˛™…‰  EÚ ¥…Ω˛ =x…∫…‰ n⁄˘Æ˙ S…±…… M…™…… Ω˲* §…÷ r˘®……x…… EÚ“ ¶…÷V……Bƒ §…Ω÷˛i… ±…∆§…“ Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ¥…‰ B‰∫…‰ ¥™… HÚ EÚ…‰  EÚ∫…“ x…  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ n˘§……‰S… EÚÆ˙ ®……Æ˙ Ω˛“ b˜…±…i…‰ ΩÈ˛* n⁄˘∫…Ɖ˙ n‰˘∂… S…±…… V……x…… S…… Ω˛™…‰* EÚΩ˛… M…™…… Ω˲  EÚ B‰∫…‰ M…÷Ø˚ i…EÚ EÚ… {… Æ˙i™……M… EÚÆ˙ n‰˘x…… S…… Ω˛™…‰ V……‰ ß…π]ı Ω˛…‰,  V…∫…‰ = S…i…+x…÷ S…i… EÚ… v™……x… x… Ω˛…‰ +…ËÆ˙ V……‰ E÷Ú®……M…« {…Æ˙ S…±… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰*'' ∫…∆V…“¥…EÚ EÚ“ {…Ɖ˙∂……x…“ ™…Ω˛ l…“  EÚ =∫…E‰Ú ¶…“i…Æ˙ +∆i…Æ˙…i®…… V…Ë∫…“ BEÚ S…“V… l…“ V……‰ =∫…‰ EÚS……‰]ıi…“ Æ˙Ω˛i…“ l…“* +§… V…§… =∫…EÚ… ®…… ±…EÚ =∫…∫…‰ +|…∫…z… l……, ¥…Ω˛ =∫…‰ UÙ…‰c˜EÚÆ˙  ¥…n‰˘∂… S…±…… ¶…“ V……i…… i……‰ C™…… =∫…‰ ¥…Ω˛…ƒ ∂……∆ i…  ®…±… ∫…EÚi…“ l…“* +…ËÆ˙  °ÚÆ˙ BEÚ J…i…Æ˙… +…ËÆ˙ l……* n‰˘∂……∆i…Æ˙ V……x…‰ ∫…‰ i……‰ <∫… §……i… EÚ“ {…÷Œπ]ı Ω˛…‰ V……i…“  EÚ =∫…EÚ“  x…™…i… ®… EÚ…‰<« J……‰]ı l…“ +…ËÆ˙ +§… =∫…EÚ… {…i…… S…±… V……x…‰ {…Æ˙ ¥…Ω˛ V……x… §…S…… EÚÆ˙ ¶……M… Æ˙Ω˛… Ω˲* <∫… n˘∂…… ®… V……x… §…S…… {……x…… ¶…“ EÚ…‰<« +…∫……x… §……i… x…Ω˛”* V……‰ ¥™… HÚ  EÚ∫…“ ∂… HÚ∂……±…“ ¥™… HÚ ∫…‰ ∂…j…÷i…… EÚÆ˙i…… Ω˲ =∫…‰ ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙  x…Œ∂S…i… x…Ω˛” Ω˛…‰ V……x…… S…… Ω˛™…‰  EÚ ¥…Ω˛ =x…∫…‰ n⁄˘Æ˙ S…±…… M…™…… Ω˲* §…÷ r˘®……x…… EÚ“ ¶…÷V……Bƒ §…Ω÷˛i… ±…∆§…“ Ω˛…‰i…“ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ ¥…‰ B‰∫…‰ ¥™… HÚ EÚ…‰

±…M…i…… Ω˲ <∫… ®…⁄J…« x…‰ ±…c˜x…‰ EÚ“ `ˆ…x… Ω˛“ ±…“* =∫…‰ b˜Æ˙ <∫… §……i… EÚ… ∫…i…… Æ˙Ω˛… l……  EÚ ™… n˘ <∫…x…‰ +{…x…‰ {…Ëx…‰ ∫…”M… À{…M…±…EÚ E‰Ú ∂…Æ˙“Æ˙ ®… ¶……ÂEÚ  n˘™…‰ i…§… i……‰ +x…l…« Ω˛“ Ω˛…‰ V……™…‰M……* B‰∫…“ Œ∫l… i… ®… <∫…EÚ…‰ BEÚ §……Æ˙  °ÚÆ˙ ∫…®…Z…… §…÷Z……EÚÆ˙  ¥…n‰˘∂… V……x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ i…Ë™……Æ˙  EÚ™…… V…… ∫…E‰Ú i……‰ + v…EÚ +SUÙ… Æ˙Ω‰˛* =∫…x…‰ ∫…∆V…“¥…EÚ ∫…‰ EÚΩ˛…, "" ®…j… §……i… i……‰ i…÷®… {…i…‰ EÚ“ EÚΩ˛ Æ˙Ω‰˛ Ω˛…‰ {…Æ˙ ∫¥……®…“ +…ËÆ˙ ∫…‰¥…EÚ E‰Ú §…“S… ™…÷r˘ EËÚ∫……? ∫¥……®…“ i……‰ ∂… HÚ∂……±…“ Ω˛…‰i…… Ω˛“ Ω˲ +…ËÆ˙ ™…Ω˛ §……i… i……‰ ∫…™……x…… x…‰ ¶…“ EÚΩ˛“ Ω˲  EÚ §…±…¥……x… ∂…j…÷ EÚ…‰ n‰˘J…EÚÆ˙ GÚ…‰v… ®… x…Ω˛” +…x…… S…… Ω˛™…‰ + {…i…÷ =∫…E‰Ú ∫……l… ∂…Æ˙n˘ E‰Ú S…∆p˘®…… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ {…‰∂… +…x…… S…… Ω˛™…‰  V…∫…®… |…EÚ…∂… i……‰ Ω˛…‰i…… Ω˲ {…Æ˙ ∫……l… Ω˛“ ∂…“i…±…i…… ¶…“ Ω˛…‰i…“ Ω˲* =∫…∫…‰ x…Æ˙®…“ ∫…‰ {…‰∂… +…x…… S…… Ω˛™…‰ +…ËÆ˙ +{…x…“ §……i… ∫…®…Z……x…“ S…… Ω˛™…‰* ""V……‰ ¥™… HÚ ∂…j…÷ EÚ“ ∂… HÚ EÚ…‰ V……x…‰  §…x…… Ω˛“ =∫…∫…‰  ¶…c˜ V……i…… Ω˲ ¥…Ω˛ +∆i… ®… =∫…“ i…Æ˙Ω˛ {…Æ˙… V…i… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲ V…Ë∫…‰  ]]ıΩ˛Æ˙“ ∫…‰ ∫…®…÷p˘ Ω˛…Æ˙ M…™…… l……*''

37

{…∆ S… i…∆ j… §…c…‰∆ x…‰ i……‰ EÚΩ˛ Ω˛“ Æ˙J…… Ω˲  EÚ V……‰ ¥™… HÚ +{…x…‰  Ω˛i…Ë π…™…… +…ËÆ ˙ ®…j…… EÚ“ §……i… x…Ω˛” ®……x…i…… ¥…Ω˛ +{…x…“ ®…⁄J…«i…… E‰Ú EÚ…Æ˙h…  ®…]ı V……i…… Ω˲* ∫…∆V…“¥…EÚ E‰Ú +S…Æ˙V… EÚ…  `ˆEÚ…x…… x…Ω˛” Æ˙Ω˛…* =∫…x…‰ {…⁄UÙ…, ""™…Ω˛ EËÚ∫…‰ Ω÷˛+… ¶……<«?'' n˘®…x…EÚ x…‰ =∫…‰ V……‰ EÚΩ˛…x…“ ∫…÷x……<« ¥…Ω˛ <∫… |…EÚ…Æ˙ l…“ :  ]ı ]ıΩ˛Æ‰˙ x…‰ ∫…®…÷p˘ EÚ…‰ Z…÷EÚ…  n˘™……  EÚ∫…“ ∫…®…÷p˘ E‰Ú  EÚx……Ɖ˙  ]ı ]ıΩ˛Æ˙“ EÚ… BEÚ V……‰c˜… Æ˙Ω˛i…… l……* E÷ÚUÙ ∫…®…™… §…“i…x…‰ E‰Ú §……n˘  ]ı ]ıΩ˛Æ˙“ EÚ“ P…Æ˙¥……±…“ M…¶…«¥…i…“ Ω˛…‰ M…<«* V…§…  n˘x… {…⁄Ɖ˙ Ω˛…‰x…‰ EÚ…‰ +… Æ˙Ω‰˛ l…‰ i……‰ =∫…x…‰ +{…x…‰ {… i… ∫…‰ EÚΩ˛…,  |…™…, +§… ®…‰Æ‰˙ |…∫…¥… EÚ… ∫…®…™…  x…EÚ]ı +… S…±…… Ω˲ <∫… ±…™…‰ i…÷®… EÚ…‰<« B‰∫…“ V…M…Ω˛ i…±……∂… EÚÆ˙…‰ V…Ω˛…ƒ  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ… ={…p˘¥… x… Ω˛…‰ +…ËÆ˙ ®…È  x…œ∂S…i… Ω˛…‰EÚÆ˙ +{…x…‰ +∆b‰˜ n‰˘ ∫…E⁄∆Ú*  ]ı]ıΩ˛Æ˙… §……‰±……,  |…™… ™…Ω˛ ∫…®…÷p˘ |…n‰˘∂… §…Ω÷˛i… ∫…÷∆n˘Æ˙ Ω˲* i…÷®Ω² ™…Ω˛” +{…x…… +∆b˜… n‰˘x…… S…… Ω˛™…‰*  ]ı]ıΩ˛Æ˙“ §……‰±…“, ""™…Ω˛…ƒ i……‰ {…⁄Ãh…®…… E‰Ú  n˘x… V¥……Æ˙ =`ˆi…… Ω˲* ¥…Ω˛
V…Ë∫……  EÚ {…÷Ø˚π…… EÚ… ∫¥…¶……¥… Ω˛…‰i…… Ω˲  ]ı ]ıΩ˛Æ˙… J……∫…… §…c˜§……‰±…… ¶…“ l……* ¥…Ω˛ =∫…“ Æ˙…Ë ®… b˜”M… Ω˛…∆EÚi…… Æ˙Ω˛…, ""C™…… EÚ…‰<« B‰∫…… ¶…“ {……M…±… Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˲ V……‰ M…V…Æ˙…V…… E‰Ú ®…∫i…EÚ EÚ…‰ °Ú…c˜ b˜…±…x…‰ ¥……±…‰ ∫……‰™…‰ Ω÷˛™…‰ À∫…Ω˛ EÚ…‰ V…M……x…‰ EÚ… ∫……Ω˛∫… EÚƉ˙? C™…… EÚ…‰<« ™…®…±……‰EÚ ®… V……EÚÆ˙ ™…®…Æ˙…V… EÚ…‰ S…÷x……Ëi…“ n‰˘ ∫…EÚi…… Ω˲  EÚ i…÷®Ω˛…Æ˙“  Ω˛®®…i… Ω˛…‰ i……‰ ®…‰Æ‰˙ |……h… ±…‰EÚÆ˙  n˘J……+…‰? +¶…“ i…÷®… +{…x…‰ {… i… EÚ…‰ V……x…i…“ x…Ω˛” Ω˛…‰* i…÷®…  x…œ∂S…i… Ω˛…‰EÚÆ˙ +∆b‰˜ n˘…‰ C™…… EÚ =∫… +…n˘®…“ EÚ… i……‰ V…x®… ±…‰x…… Ω˛“ ¥™…l…« Ω˲ V……‰ {…Æ˙…V…™… ™…… +{…®……x… E‰Ú b˜Æ˙ ∫…‰ +{…x…‰ ∫l……x… EÚ…‰ UÙ…‰c˜ n‰˘* B‰∫…‰  x…EÚ®®…‰ {…÷j… EÚ…‰ V…x®… n‰˘x…‰ ∫…‰ i……‰ EÚ…‰<« ®……ƒ ¥…xv™…… Æ˙Ω˛x…… Ω˛“ {…∫…∆n˘ EÚƉ˙M…“*'' ™…Ω˛ ∫…÷x…EÚÆ˙ ∫…®…÷p˘ ∫……‰S…x…‰ ±…M……, ""<∫… EÚ“c‰˜ V…Ë∫…‰ {…I…“ EÚ“ Ω‰˛EÚc˜“ i……‰ n‰˘J……‰*  ]ı]ıΩ˛Æ‰˙ E‰Ú §……Ɖ˙ ®… i……‰ ™…Ω˛ ®…∂…Ω⁄˛Æ˙ Ω˛“ Ω˲  EÚ ¥…Ω˛ +{…x…‰ {……∆¥… +…EÚ…∂… EÚ“ +…‰Æ˙ =`ˆ…EÚÆ˙ ∫……‰i…… Ω˲* =∫…‰ b˜Æ˙ ±…M…… Æ˙Ω˛i…… Ω˲  EÚ EÚΩ˛” +…EÚ…∂… ]⁄ı]ıEÚÆ˙  M…Æ˙ x… V……™…‰ +…ËÆ˙ ∫……l… Ω˛“ ™…Ω˛ ¶…Æ˙…‰∫…… ¶…“ Æ˙Ω˛i…… Ω˲  EÚ ™… n˘  M…Æ˙ Ω˛“ M…™…… i……‰ ¥…Ω˛ =∫…‰ +{…x…‰ {…ËÆ˙… {…Æ˙ Ω˛“ ]ı…∆M… ±…‰M……* ™… n˘  EÚ∫…“ EÚ…  EÚ∫…“ n⁄˘∫…Ɖ˙ ∫…‰ {……±…… x… {…c‰˜ i……‰ EÚ…Ëx… Ω˲ V……‰ +{…x…‰ EÚ…‰  ®…™……∆  ®…_›ˆ ®……x…EÚÆ˙ J…÷∂… x… Ω˛…‰ ±…‰* +§… ®…V…… ±…‰x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ ®…È ¶…“ <∫…E‰Ú +∆b‰˜ §…Ω˛… ±…‰ V……>ƒ  °ÚÆ˙ n‰˘J…⁄ƒ  EÚ ™…Ω˛ C™…… EÚÆ˙i…… Ω˲*'' ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙ ∫…®…÷p˘ S…÷{…S……{… {…c˜… Æ˙Ω˛…* +∆b‰˜ n‰˘x…‰ E‰Ú §……n˘ V…§…  ]ı]ıΩ˛Æ˙“ n˘…x…‰ S…÷M…x…‰ E‰Ú  ±…™…‰ EÚΩ˛”  J…∫…EÚ“, =∫…“ ∫…®…™… ∫…®…÷p˘ x…‰ +{…x…“ ±…Ω˛ÆÂ˙ §…g¯…EÚÆ˙ +∆b˜… EÚ…‰ M……™…§… EÚÆ˙  n˘™……* ¥…Ω˛ ±……Ë]ıEÚÆ˙ +…<« i……‰ +∆b˜… EÚ…‰ x… {……EÚÆ˙  ¥…±……{… EÚÆ˙x…‰ ±…M…“*  ¥…±……{… EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛™…‰ Ω˛“ =∫…x…‰ +{…x…‰ {… i… ∫…‰ EÚΩ˛…, +Ɖ˙ ®…⁄J…« ®…Èx…‰ i…÷Z…∫…‰ {…Ω˛±…‰ Ω˛“ EÚΩ˛… l……  EÚ ∫…®…÷p˘ EÚ“ ±…Ω˛Æ˙… ∫…‰ ®…‰Æ‰˙ +∆b‰˜ §…S… x…Ω˛” {……™…ÂM…‰ <∫… ±…™…‰ ™…Ω˛…ƒ ∫…‰ EÚΩ˛” n⁄˘Æ˙ S…±…‰ S…±…Â* i…⁄x…‰ +{…x…“ Ω‰˛EÚc˜“ +…ËÆ˙  ∫…c˜“{…x… E‰Ú EÚ…Æ˙h… ®…‰Æ˙“ §……i… {…Æ˙ EÚ…x… Ω˛“ x…Ω˛”  n˘™……* §…c…‰∆ x…‰ i……‰ EÚΩ˛ Ω˛“ Æ˙J…… Ω˲  EÚ V……‰ ¥™… HÚ +{…x…‰  Ω˛i…Ë π…™…… +…ËÆ ˙ ®…j…… EÚ“ §……i… x…Ω˛” ®……x…i…… ¥…Ω˛ +{…x…“ ®…⁄J…«i…… E‰Ú EÚ…Æ˙h… =∫…“ i…Æ˙Ω˛  ®…]ı V……i…… Ω˲ V…Ë∫…‰ ®…⁄J…« EÚU÷Ù+… EÚ…`ˆ ∫…‰  M…Æ˙EÚÆ˙ ®…Æ˙ M…™…… l……*  ]]ıΩ˛Æ‰˙ x…‰ EÚΩ˛…, {…⁄Æ˙“ §……i… J……‰±… EÚÆ˙ i……‰ EÚΩ˛…‰*  ]ı]ıΩ˛Æ˙“ x…‰ =∫…‰ V……‰ EÚΩ˛…x…“ ∫…÷x……<« ¥…Ω˛ <∫… |…EÚ…Æ˙ l…“*

GARBHANAL

38

ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x… ∂…“±…… v…Æ˙

BEÚ-BEÚ +…∆∫…⁄ {……ÂUÙx…… Ω˛Ë

GARBHANAL

™……‰

V…x…… {…Æ˙ J…S…« EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B
{…Ω˛±…“ +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙“ ®… l…‰* ±…‰ EÚx… <∫… ™……‰V…x…… E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… Ω˛®……Æ˙‰ ∫……®…x…‰ E÷ÚUÙ x…<« ®…÷∫…“§…i… +… J…c“ Ω˛÷<»* ™……‰V…x…… ∂…÷∞¸ Ω˛…‰i…‰ Ω˛“ S…“x… x…‰ ¶……Æ˙i… {…Æ˙ Ω˛®…±…… EÚÆ˙  n˘™……* <∫…E‰Ú i…“x… ¥…π…« §……n˘ {…… EÚ∫i……x…“ Ω˛®…±…… Ω˛÷+…* ™……‰V…x…… E‰Ú + xi…®… ¥…π…« ®… +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú §……n˘ i…EÚ n˘‰∂… ®… ∫…⁄J…… {…c… +…ËÆ˙ °Ú∫…±… ®……Æ˙“ M…<«* Ω˛®……Æ˙“ ∫……Æ˙“ ∂… HÚ +…ËÆ˙ v™……x… <x… ∫…®…∫™……+… ∫…‰ V…⁄Z…x…‰ ®… S…±…… M…™…… +…ËÆ˙ §…Ω˛÷i…-∫…‰ EÚ…®…, V……‰ i…“∫…Æ˙“ ™……‰V…x…… E‰Ú +∆i…M…«i… Ω˛…‰x…‰ l…‰, +v…⁄Æ˙‰ Æ˙Ω˛ M…B* V…§… 1965 +…ËÆ˙ 1966 ®… °Ú∫…±… ®……Æ˙“ M…<« i……‰  §…Ω˛…Æ˙ ®… +EÚ…±… V…Ë∫…“ n˘∂…… Ω˛…‰ M…<«* ™… n˘ B‰∫…… +…V……n˘“ ∫…‰ {…Ω˛±…‰ Ω˛÷+… Ω˛…‰i…… i……‰ §…Ω˛÷i… ±……‰M… ¶…⁄J…‰ ®…Æ˙ M…B Ω˛…‰i…‰* <∫… §……Æ˙ ∫…cEÚ…Â +…ËÆ˙ Æ˙‰±…… u˘…Æ˙… +EÚ…±… ¥……±…‰

39

ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x… Ω˛®……Æ˙‰ ™…÷M… E‰Ú ∫…§…∫…‰ ®…Ω˛…x… ¥™… HÚ M……∆v…“V…“ EÚ“ ™…Ω˛“ +…EÚ…∆I…… l…“  EÚ ¥…Ω˛ Ω˛Æ˙ +…∆J… EÚ… Ω˛Æ˙ +…∆∫…⁄ {……ÂUÙ ∫…E‰Ú∆* ™…Ω˛ i……‰  EÚ∫…“ EÚ…‰ x…Ω˛” ®……±…⁄®…  EÚ ∫…§…E‰Ú +…∆∫…⁄ EÚ§… i…EÚ {……ÂUÙ‰ V…… ∫…EÂÚM…‰, ±…‰ EÚx… ™…Ω˛  x… ∂S…i… Ω˛Ë  EÚ V…§… i…EÚ <∫… n˘‰∂… ®… n˘÷J…“ ±……‰M… Ω˛È, i…§… i…EÚ Ω˛®……Æ˙… EÚ…®… +v…⁄Æ˙… Ω˛“ Æ˙Ω˛‰M……* <±……EÚ…Â ®… +z… {…Ω˛÷∆S……  n˘™…… M…™……* ∫…cE‰Ú∆ +…ËÆ˙ Æ˙‰±… i……‰ +∆O…‰V…… E‰Ú ∆V…®……x…‰ ®… ¶…“ l…“, {…Æ˙xi…÷ +§… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ +{…x…“ l…“ +…ËÆ˙ V…x…i…… E‰Ú  Ω˛i… EÚ“ §……i… ∫……‰S…i…“ l…“* EÚ…°Ú“ +z… Ω˛®… n˘⁄∫…Æ˙‰ n˘‰∂…… ∫…‰ ¶…“ ®…∆M……x…… {…c…* Ω˛®… ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙ §…Ω˛÷i… n˘÷J… Ω˛÷+…  EÚ Ω˛®……Æ˙‰ J…‰i…… +…ËÆ˙  EÚ∫……x…… E‰Ú n˘‰∂… EÚ…‰ +z… V…Ë∫…“ S…“V… E‰Ú  ±…B ¶…“ n˘⁄∫…Æ˙‰ n˘‰∂…… EÚ… ®…÷∆Ω˛ n˘‰J…x…… {…c…* ™…Ω˛  S…xi…… EÚ“ §……i… l…“  EÚ n˘…‰ ™……‰V…x……+… E‰Ú §……n˘ ¶…“ n˘⁄∫…Æ˙‰ n˘‰∂…… EÚ… ∫…Ω˛…Æ˙… ±…‰x…… {…c…* <∫… ±…B Ω˛®…x…‰ i…÷Æ˙xi… + v…EÚ +z… ={…V……x…‰ E‰Ú x…B ™…ix… §…c‰ V……‰Æ˙-∂……‰Æ˙ ∫…‰ ∂…÷∞¸ EÚÆ˙  n˘B* ¥…Ë∫…‰ i……‰ Ω˛®… J…‰i…… i…EÚ {……x…“ {…Ω˛÷∆S……x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… {…Ω˛±…‰ ¶…“ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ l…‰ i…… EÚ  EÚ∫……x…… EÚ…‰ E‰Ú¥…±… ¥…π……« {…Æ˙  x…¶…«Æ˙ x… Æ˙Ω˛x…… {…c‰* <x… EÚ…™……‰» E‰Ú {…⁄Æ˙… Ω˛…‰x…‰ ®… i……‰ §…Ω˛÷i…  n˘x… ±…M…i…‰* <∫… ±…B Ω˛®…x…‰ <∫…∫…‰ ∫…Æ˙±…, ∫…∫i…‰ +…ËÆ˙ V…±n˘“ Ω˛…‰ ∫…EÚx…‰ ¥……±…‰ ={……™… f¯⁄∆f¯‰  V…x…∫…‰ +z… EÚ“ ={…V… §…g‰* Ω˛®……Æ˙‰ EfiÚ π…  ¥…∂…‰π…Y…… x…‰  n˘x…Æ˙…i… BEÚ EÚÆ˙E‰Ú B‰∫…‰ =z…i…  EÚ∫®… E‰Ú §…“V…  x…EÚ…±…‰  V…x…∫…‰ °Ú∫…±… V…±n˘“ +…ËÆ˙ + v…EÚ Ω˛…‰* <x… §…“V…… ∫…‰ BEÚ J…‰i… EÚ“ {…Ën˘…¥……Æ˙ {…Ω˛±…‰ ∫…‰ n˘÷M…÷x…“S……ËM…÷x…“ Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ l…“* ¥…ËY…… x…EÚ…Â x…‰ B‰∫…‰ i…Æ˙“E‰Ú ¶…“ §…i……B  V…x…∫…‰ §…n˘±…-§…n˘±… EÚÆ˙ °Ú∫…±… ±…M……x…‰ ∫…‰  ®…^ı“ EÚ“ ={…V……> ∂… HÚ EÚ®… x…Ω˛” Ω˛…‰i…“* §…Ω˛÷i… i…Æ˙Ω˛ E‰Ú |…™……‰M…  EÚB M…B +…ËÆ˙ ™…‰ J…⁄§… ∫…°Ú±… Æ˙Ω˛‰* <∫…

I…‰j… ®… ¶……Æ˙i… x…‰ EÚ®……±… EÚÆ˙  n˘J……™……* ∫…∆∫……Æ˙ ®… ∫…¶…“ x…‰ <∫… S…®…iEÚ…Æ˙ EÚ“ |…∂…∆∫…… EÚ“ +…ËÆ˙ <∫…‰ GÚ…∆ i… EÚΩ˛…* +§… Ω˛®……Æ˙‰ J…‰i…… EÚ“ {…Ën˘…¥……Æ˙ n˘÷M…÷x…“ ∫…‰ ¶…“ + v…EÚ Ω˛…‰ M…<« Ω˛Ë* + v…EÚ +z… =V…{……x…‰ E‰Ú  ±…B Ω˛®…x…‰ V……‰ V……‰Æ˙n˘…Æ˙ EÚ…‰ ∂…∂… EÚ” =x…∫…‰ °Ú…™…n˘… i……‰ §…Ω˛÷i… Ω˛÷+…, {…Æ˙xi…÷ ™…Ω˛ EÚ…‰ ∂…∂… Ω˛®……Æ˙“ ™……‰V…x…… ®… ∂…… ®…±… x…Ω˛” l…”* <∫…“ ±…B i…“∫…Æ˙“ ™……‰V…x…… E‰Ú §…Ω˛÷i…-∫…‰ EÚ…®… Ω˛®… ∫…®…™… {…Æ˙ {…⁄Æ˙‰ x…Ω˛” EÚÆ˙ {……B* Ω˛®…x…‰ ™…Ω˛“ `ˆ“EÚ ∫…®…Z……  EÚ {…Ω˛±…‰ <x…EÚ…‰ {…⁄Æ˙…  EÚ™…… V……B +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú §……n˘ S……Ël…“ ™……‰V…x…… EÚ“ §……i… EÚÆ˙‰∆* i…“∫…Æ˙“ ™……‰V…x…… E‰Ú +v…⁄Æ˙‰ EÚ…®…… EÚ…‰ {…⁄Æ˙… EÚÆ˙x…‰ ®… Ω˛®… i…“x… ∫……±… ±…M… M…B* <∫… +¥… v… ®… Ω˛®…x…‰ Ω˛Æ˙ ∫……±… E‰Ú  ±…B BEÚ UÙ…‰]ı“ ™……‰V…x…… §…x…… ±…“ +…ËÆ˙ =∫…“ ∫…‰ EÚ…®… S…±……™……* S……Ël…“ ™……‰V…x…… +…Æ˙®¶… EÚÆ˙x…‰ EÚ… +¥…∫…Æ˙ Ω˛®… 1969 ®…  ®…±……* <∫… ™……‰V…x…… {…Æ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ 16,201 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ J…S…« EÚÆ˙x…‰ EÚ… i…™…  EÚ™…… V…§… EÚ {…Ω˛±…“ ™……‰V…x…… {…Æ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ x…‰ E‰Ú¥…±… 2,378 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ +…ËÆ˙ n˘⁄∫…Æ˙“ {…Æ˙ 4,800 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ J…S…« EÚÆ˙x…‰ EÚ…  x…∂S…™…  EÚ™…… l……* <∫… |…EÚ…Æ˙ V……‰ Æ˙EÚ®… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ x…‰ S……Ël…“ ™……‰V…x…… ®… J…S…« EÚÆ˙x…‰ EÚ“ ∫……‰S…“ ¥…Ω˛ {…Ω˛±…“ ™……‰V…x…… ∫…‰ ±…M…¶…M… UÙ: M…÷x…“ + v…EÚ Ω˛Ë* {…Ω˛±…“ ™……‰V…x…… {…Æ˙ ¥……∫i… ¥…EÚ J…S…« 1,960 EÚÆ˙…‰c +…™……* n˘⁄∫…Æ˙“ ™……‰V…x…… E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… <∫…∫…‰ n˘÷M…÷x…“ ∫…‰ + v…EÚ Æ˙… ∂… J…S…« EÚ“ M…<«* <∫… ™……‰V…x…… {…Æ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ x…‰ 4,600 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ +…ËÆ˙ i…“∫…Æ˙“ ™……‰V…x…… {…Æ˙ 8,576 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ J…S…«  EÚB* <∫…∫…‰ {…i…… S…±…i…… Ω˛Ë  EÚ Ω˛Æ˙ ™……‰V…x…… {…Æ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ u˘…Æ˙… J…S…« EÚ“ V……x…‰ ¥……±…“ Æ˙… ∂…  n˘x…… n˘x… §…gi…“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* +§… Ω˛®…x…‰ S……Ël…“ ™……‰V…x…… {…⁄Æ˙“ EÚÆ˙ {……∆S…¥…“ ™……‰V…x…… ∂…÷∞¸ EÚÆ˙ n˘“* {……∆S…¥…“ ™……‰V…x…… E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… Ω˛®……Æ˙“ {…⁄Æ˙“ EÚ…‰ ∂…∂… Ω˛…‰M…“  EÚ Ω˛®… +…i®… x…¶…«Æ˙ Ω˛…‰ ∫…E‰Ú∆* Ω˛®… +{…x…“ V…∞¸Æ˙i… E‰Ú  V…i…x…… +z… Ω˛“ x…Ω˛”, §… ±EÚ n˘⁄∫…Æ˙… +…¥…∂™…EÚ ∫……®……x… ¶…“ +{…x…‰ n˘‰∂… ®… {…Ën˘… EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È*  ¥…EÚ…∫… EÚ…™……‰» {…Æ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ V……‰ J…S…« EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë =∫…E‰Ú + i… Æ˙HÚ §…Ω˛÷i…-∫…‰  x…V…“ ∫…∆M…`ˆx… ¶…“ +{…x…… {…Ë∫…… B‰∫…‰ EÚ…®…… ®… ±…M……i…‰ Ω˛È* ™… n˘  EÚ∫…“  ®…±… EÚ… ®…… ±…EÚ +{…x…‰ °Ú…™…n˘‰ E‰Ú  ±…B +{…x…“  ®…±…

GARBHANAL

40

ÀΩ˛ n÷˘ ∫ i…… x… EÚ… =i{……n˘x… §…g…i…… Ω˛Ë i……‰ n˘‰∂… EÚ… E÷Ú±… =i{……n˘x… ¶…“ <∫…∫…‰ §…g V……i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ n˘‰∂… EÚ“ +…™… ¶…“* <∫… ±…B V…Ω˛…∆ i…EÚ ∫…®¶…¥… Ω˛…‰ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ B‰∫…‰ EÚ…®…… EÚ…‰ §…g…¥…… n˘‰i…“ Ω˛Ë* E‰Ú¥…±… +…∆EÚc… ∫…‰ E÷ÚUÙ x…Ω˛” ∫…®…Z…… V…… ∫…EÚi……, ±…‰ EÚx… ™……‰V…x……+… {…Æ˙ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ E‰Ú J…S…« EÚ…  Ω˛∫……§…  °ÚÆ˙ V……Æ v™……x… ∫…‰ n˘‰J……‰, <∫…∫…‰ i…÷®Ω˛‰∆ +x…÷®……x… Ω˛…‰ V……BM……  EÚ Ω˛®……Æ˙‰  ¥…EÚ…∫… EÚ…™…«  EÚi…x…‰ §…gi…‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* {…Ω˛±…“ ™……‰V…x…… (1951-56) 1,960 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ n˘⁄∫…Æ˙“ ™……‰V…x…… (1956-61) 4,600 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ i…“∫…Æ˙“ ™……‰V…x…… (1961-66) 8,576 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰

±……J…… n˘÷J…“ +…ËÆ˙ M…Æ˙“§… ±……‰M…… EÚ“ ∫…‰¥…… EÚ“ §……i… EÚ“* =xΩ˛…Âx…‰ EÚΩ˛… Ω˛®… M…Æ˙“§…“, +Y……x…, Æ˙…‰M… +…ËÆ˙ ¶…‰n˘¶……¥… EÚ…‰ n˘⁄Æ˙ EÚÆ˙x…… Ω˛Ë* Ω˛®……Æ˙‰ ™…÷M… E‰Ú ∫…§…∫…‰ ®…Ω˛…x… ¥™… HÚ M……∆v…“V…“ EÚ“ ™…Ω˛“ +…EÚ…∆I…… l…“  EÚ ¥…Ω˛ Ω˛Æ˙ +…∆J… EÚ… Ω˛Æ˙ +…∆∫…⁄ {……ÂUÙ ∫…E‰Ú∆* ™…Ω˛ i……‰  EÚ∫…“ EÚ…‰ x…Ω˛” ®……±…⁄®…  EÚ ∫…§…E‰Ú +…∆∫…⁄ EÚ§… i…EÚ {……ÂUÙ‰ V…… ∫…EÂÚM…‰, ±…‰ EÚx… ™…Ω˛  x… ∂S…i… Ω˛Ë  EÚ V…§… i…EÚ <∫… n˘‰∂… ®… n˘÷J…“ ±……‰M… Ω˛È, i…§… i…EÚ Ω˛®……Æ˙… EÚ…®… +v…⁄Æ˙… Ω˛“ Æ˙Ω˛‰M……* V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸ x…‰ ™…Ω˛ ¶…“ EÚΩ˛…  EÚ EÚ`ˆ…‰Æ˙ {… Æ˙∏…®… ∫…‰ Ω˛“ Ω˛®……Æ˙‰ ∫…{…x…‰ ∫……EÚ…Æ˙ Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ Ω˛È* x…‰Ω˛∞¸ +…ËÆ˙ =x…E‰Ú ∫…… l…™…… E‰Ú  ±…B +…V……n˘“ EÚ… +l…« Ω˛“ ™…Ω˛ l……  EÚ  EÚ∫……x… +…ËÆ˙ ®…V…n˘⁄Æ˙ ¶…“ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙‰∆  EÚ ¥…‰ ∫¥…i…xj… Ω˛È +…ËÆ˙ =x…E‰Ú  ±…B ¶…“ =z… i… E‰Ú u˘…Æ˙ J…÷±… M…B Ω˛È* x…‰Ω˛∞¸ ∫¥…i…xj…i…… EÚ…‰ BEÚ +¥…∫…Æ˙ ∫…®…Z…i…‰ l…‰  V…∫…∫…‰ <∫… n˘‰∂… EÚ…‰

GARBHANAL

x…‰Ω˛∞¸ +…ËÆ˙ =x…E‰Ú ∫…… l…™…… E‰Ú  ±…B +…V……n˘“ EÚ… +l…« Ω˛“ ™…Ω˛ l……  EÚ  EÚ∫……x… +…ËÆ˙ ®…V…n˘⁄Æ˙ ¶…“ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚÆ˙‰∆  EÚ ¥…‰ ∫¥…i…xj… Ω˛È +…ËÆ˙ =x…E‰Ú  ±…B ¶…“ =z… i… E‰Ú u˘…Æ˙ J…÷±… M…B Ω˛È* S……Ël…“ ™……‰V…x…… (1969-74) 16,201 EÚÆ˙…‰c Ø˚{…™…‰ i…÷®…x…‰ n˘‰J……  EÚ ∫…Æ˙EÚ…Æ˙ u˘…Æ˙… J…S…« EÚ“ V……x…‰ ¥……±…“ Æ˙… ∂… Ω˛Æ˙ ™……‰V…x…… ®…  EÚi…x…“ §…gi…“ V…… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë! +{…x…‰ ±…I™…… i…EÚ {…Ω˛÷∆S…x…‰ E‰Ú  ±…B S……Ël…“ ™……‰V…x…… E‰Ú §……n˘ {……∆S…¥…“, UÙ`ˆ“, ∫……i…¥…” +…ËÆ˙ +…`ˆ¥…” i…l…… x… V……x…‰  EÚi…x…“ +…ËÆ˙ ™……‰V…x……B∆ §…x……x…“ {…c‰M…“* ™…Ω˛ ±…I™… C™…… Ω˛Ë? i…÷®… V……x…i…‰ Ω˛“ Ω˛…‰  EÚ  V…x… ±……‰M…… x…‰ <∫… n˘‰∂… EÚ“ ∫¥…i…xj…i…… E‰Ú  ±…B +{…x…… {…⁄Æ˙“ V…“¥…x… n˘‰  n˘™…… ¥…‰ ¶……Æ˙i…“™… V…x…i…… ∫…‰ §…Ω˛÷i… ∫…Ω˛…x…÷¶…⁄ i… Æ˙J…i…‰ l…‰ +…ËÆ˙ x…B ¶……Æ˙i… E‰Ú ∫¥…{x… n˘‰J…… EÚÆ˙i…‰ l…‰* V…§… Ω˛®… +…V……n˘ Ω˛÷B i……‰ Ω˛®……Æ˙‰ x…‰i…… V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸ x…‰ ±……‰M…… ∫…‰ ™…Ω˛ x…Ω˛” EÚΩ˛…  EÚ +§… Ω˛®……Æ˙‰ ®…x… EÚ“ §……i… {…⁄Æ˙“ Ω˛…‰ M…<« +…ËÆ˙ J…⁄§… J…÷ ∂…™……∆ ®…x……x…“ S…… Ω˛B* <∫…E‰Ú §…V……™… =xΩ˛…Âx…‰ n˘‰∂… E‰Ú

J…÷∂…Ω˛…±…, ±……‰EÚi…xj…“™… +…ËÆ˙ |…M… i…∂…“±… §…x……™…… V…… ∫…E‰Ú* =x…EÚ… +…ËÆ˙ §…Ω˛÷i…-∫…‰ n˘⁄∫…Æ˙‰ x…‰i……+… EÚ… V…“¥…x… <∫…“ |…™…ix… ®… S…±…… M…™……  EÚ ¶……Æ˙i… EÚ… B‰∫…‰ Æ˙…π]ı≈ E‰Ú ∞¸{… ®… =n˘™… Ω˛…‰  V…∫…®… Ω˛Æ˙ BEÚ ∫j…“ +…ËÆ˙ {…÷Ø˚π… EÚ…‰ ∫……®…… V…EÚ, +… l…«EÚ +…ËÆ˙ Æ˙…V…x…Ë i…EÚ x™……™… +…ËÆ˙ V…“¥…x… EÚ“ {…⁄h…«i……  ®…±… ∫…E‰Ú* §…Ω˛÷i…  n˘x…… i…EÚ Ω˛®… <∫…“ EÚ…®… ®… ±…M…‰ ÆΩ²M…‰*

41

{…Æ˙J… +

x…¥…®§…Æ˙ 1960 ®… EÚ±…EÚk…… ®… V…x®…. EÚ±…EÚk……  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ Æ˙P…÷¥…“Æ˙ ∫…Ω˛…™… {…Æ˙ ∂……‰v… EÚ…™…«. |…EÚ… ∂…i… EfiÚ i…™……ƒ : EÚΩ˛…x…“ ∫…∆O…Ω˛EÚΩ˛…x…“ EÚ“ i…±……∂…, n⁄˘∫…Æ˙“ EÚΩ˛…x…“. ={…x™……∫… "EÚ ±…EÚl…… ¥……™…… §……<{……∫…' ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n˘®…“ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ ∫…‰ ∫…®®…… x…i… i…l…… +∆O…‰V…“, £ÂÚS…,
+{…x…“ §…‰]ı“ E‰Ú  ±…B

{…x…‰ ®…EÚ…x… EÚ“  ±…}]ı ®… +…`ˆ¥…” ®…∆ V…±… EÚ“ +…‰Æ˙ S…gi…‰-S…gi…‰ "∫j…“ E‰Ú  ±…B V…M…Ω˛' {…Æ ∫……‰S… Æ˙Ω˛“ Ω˛ƒ⁄* +S……x…EÚ ®…‰Æ˙… v™……x…  ±…}]ı S…±……x…‰ ¥……±…‰ 20-21 ¥…π…« E‰Ú n˘÷§…±…‰-{…i…±…‰ ±…cE‰Ú EÚ“ +…‰Æ˙ S…±…… V……i…… Ω˛Ë, V……‰ ∫……g‰ S……Æ˙ ∫……Ë Ø˚{…™…‰ EÚ“ +∫l……™…“-∫…÷Æ˙ I…i… x……ËEÚÆ˙“ EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B Æ˙…‰V… BEÚ-b˜‰g P…∆]‰ı EÚ… ∫…°ÚÆ˙ i…™… EÚÆ˙ §…M…±… E‰Ú EÚ∫§…‰ ∫…‰ ®…Ω˛…x…M…Æ˙ EÚ“ <∫… §…Ω˛÷®…∆ V…±…“ <®……Æ˙i… ®…‰∆ +…i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ +`ˆ…Æ˙Ω˛ P…∆]ı‰ >{…Æ˙ ∫…‰ x…“S…‰ +…ËÆ˙ x…“S…‰ ∫…‰ >{…Æ˙ V……i…‰ Ω˛÷B  ±…}]ı E‰Ú EÚ…±…‰ n˘Æ˙¥……V…‰ EÚ…‰ J…”S…i……-§…∆n˘ EÚÆ˙i…… Æ˙Ω˛i…… Ω˛Ë* ®…‰Æ˙‰ ®…x… ®…‰∆ |…∂x… =`ˆi…… Ω˛Ë  EÚ <∫… ±…cE‰Ú E‰Ú  ±…B C™…… V…M…Ω˛ Ω˛Ë? ∫……l… Ω˛“ ∫……l… ™…Ω˛ |…∂x… ¶…“ =`ˆi…… Ω˛Ë  EÚ <∫… ±…cE‰Ú EÚ“ ™… n˘ EÚ…‰<« §…Ω˛x… Ω˛Ë, i……‰ =∫…E‰Ú  ±…B C™…… V…M…Ω˛ Ω˛Ë +…ËÆ˙ C™…… ¥…Ω˛ V…M…Ω˛
¥……±…… ∫…÷J… =∫…E‰Ú  ±…B |……™…: ¥… V…«i… Ω˛Ë, §… ±EÚ ∫……Æ˙“ i…∫¥…“Æ˙‰∆ <∫… |…EÚ…Æ˙ S…±……™…“ V……i…“ Ω˛È  EÚ ¥…Ω˛ =∫… +…i®… ¥…EÚ…∫… E‰Ú <xp˘v…x…÷π… E‰Ú n˘∂…«x… ¶…“ x… EÚÆ˙ ±…‰  V…∫…∫…‰ =∫…E‰Ú ®…x… ®…‰∆ B‰∫…“ EÚ…‰<« <SUÙ… {…Ën˘… Ω˛…‰ V……™…‰* EÚΩ˛x…‰ EÚ…‰ V…®……x…… §…n˘±…… Ω˛Ë, {…Æ˙ ∫…S… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ +…V… ¶…“  EÚ∫…“ ±…cEÚ“ EÚ…‰ =i…x…‰ Ω˛“ +…i®… ¥…EÚ…∫… EÚ“ UÙ⁄]ı  ®…±…i…“ Ω˛Ë  V…i…x…“ ™…… i……‰ =∫…E‰Ú
GARBHANAL

42

+±…EÚ… ∫…Æ˙…¥…M…“

{…Æ˙J… V…∞¸Æ˙“ ™……‰M…™…i……Bƒ l…”, i……‰ Ω˛®……Æ˙‰ "§……™……‰-b˜…]ı…'; {… Æ˙S…™… {…j…; ®…‰∆ i…ËÆ˙…EÚ“, M……c“ S…±……x……,  S…j…EÚ…Æ˙“, ∫…∆M…“i… ¥…Ω˛“ l……- |…S… ±…i… {…Ë®……x…‰ E‰Ú +…v……Æ˙ {…Æ˙ BEÚ ∫…÷™……‰M™… {…ix…“, §…Ω˛⁄ +…ËÆ˙ ®……ƒ §…x…x……* ™…Ω˛…ƒ i…EÚ  EÚ ™……‰M™…i……+…‰∆‰ E‰Ú
+∆i… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… §…Ω˛x……‰∆ EÚ“  ∂…I……-n˘“I…… E‰Ú {… Æ˙h……®… +…∂……i…“i… ∞¸{… ∫…‰ ∫…°Ú±…  x…EÚ±…‰ +…ËÆ˙ ∫…§…EÚ” ∂…… n˘™……ƒ  x…™…i… ∫…®…™… {…Æ˙ Ω˛“ x…Ω˛” Ω˛÷<«, §… ±EÚ ∫…§…x…‰ §…Ω˛÷i… §… g™…… "Bb˜V…∫]ı®…‰∆]ı'  EÚ™……, S……Ω˛‰ {… i…  x…Æ˙∆E÷Ú∂… ∂……∫…EÚ  x…EÚ±…… ™…… ∫……∫… <∂……Æ˙‰ {…Æ˙ =`ˆ…x…‰-§…Ë`ˆ…x…‰¥……±…“* ™…Ω˛…ƒ i…EÚ  EÚ ∫…÷™……‰M… Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ ¶…“  EÚ∫…“ ®…‰∆ +…i®… ¥…EÚ…∫… EÚÆ˙x…‰ EÚ“  EÚ∫…“ i…Æ˙Ω˛ EÚ“ E÷Ú±…§…÷±……Ω˛]ı x…Ω˛” Ω˛÷<« +…ËÆ˙ {… i…-{… Æ˙¥……Æ˙-§…SS……‰∆ EÚ“ ∫…‰¥…… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B  EÚ∫…“- EÚ∫…“ x…‰ i……‰ ®…Ω˛“x……‰∆ +J…§……Æ˙ i…EÚ x…Ω˛” {…g…* BEÚ ∫…Ω˛‰±…“ E‰Ú ∫……l… ∂……n˘“ E‰Ú §……n˘ {… Æ˙¥……Æ˙ EÚ“ ∫…Ω˛®… i… ±…‰EÚÆ˙ ±……Ï Eڅϱ…‰V… ®…‰∆ n˘… J…±…… ±…‰x…‰ EÚ“ <SUÙ… V…… Ω˛Æ˙ EÚÆ˙x…‰ {…Æ˙ ®…‰Æ˙‰  {…i…… x…‰ ®…÷Z…‰ EÚΩ˛…, "™… n˘ ¥…Ω˛…ƒ n˘… J…±…… ±……‰, i……‰ ®…‰Æ˙‰ P…Æ˙ ®…‰∆ {……ƒ¥… ®…i… Æ˙J…x……* i…÷®Ω˛…Æ˙‰ P…Æ˙-{… Æ˙¥……Æ˙ EÚ…‰ EÚ…Ëx… n˘‰J…‰M……? ∂……n˘“ E‰Ú §……n˘ +§… i…÷®Ω˛…Æ˙… ™…Ω˛“ v…®…« Ω˛Ë*' Ω˛…±……ƒ EÚ +§…

GARBHANAL

 EÚ∫…“ ¥™…¥…∫l…… EÚ“ +∫…÷xn˘Æ˙i…… ∫…‰ ∫…∆P…π…« EÚÆ˙x…‰ EÚ… +l…« =∫…E‰Ú ∫……l…-∫……l… V…“¥…x… E‰Ú ∫……Ëxn˘™…« +…ËÆ˙ ¶…Æ˙…¥… EÚ…‰ x…π]ı EÚÆ˙x…… x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi……*  V…∫… i…Æ˙Ω˛ ∫……∆|…n˘… ™…EÚ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú  ±…B x…… ∫i…EÚ Ω˛…‰x…… V…∞¸Æ˙“ x…Ω˛”, =∫…“ i…Æ˙Ω˛ ∫j…“ EÚ…‰ ∫¥…i…∆j… Ω˛…‰x…‰ +…ËÆ˙ +{…x…“ ∂… HÚ V……x…x…‰ E‰Ú  ±…B {…÷Ø˚π…  ¥…Æ˙…‰v…“ ™…… ®……i…fii¥…  ¥…Æ˙…‰v…“ Ω˛…‰x…‰ EÚ“ EÚ…‰<« V…∞¸Æ˙i… x…Ω˛” Ω˛Ë* ¥……±…‰ E‰Ú  ±…B ™…Ω˛ ∫…∆¶…¥… x…Ω˛” Ω˛…‰i……  EÚ =∫…EÚ“ S…‰i…x…… {…… Æ˙¥…… Æ˙EÚ n˘…™…Æ˙‰ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ±… EÚÆ˙  ¥…∂¥… ™…… Æ˙…π]ı≈ E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ EÚ…‰<« J……EÚ… §…x……™…‰* ¶…⁄M……‰±… Ω˛…‰ ™…… < i…Ω˛…∫… ™……  ¥…Y……x…-Ω˛Æ˙  ¥…π…™… {…Æ˙ ™…Ω˛ ∫…®…Z…i…‰ Ω˛÷B Ω˛“ {…g… V……i…… Ω˛Ë  EÚ ™…Ω˛ {…gx…‰ E‰Ú  ±…B Ω˛“ {…g… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë  EÚ ™…Ω˛ V…“¥…x… ®…‰∆ E÷ÚUÙ EÚ…®… +…x…‰ ¥……±…… x…Ω˛” Ω˛Ë*  EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙ EÚ“ M…Ω˛Æ˙“ Ø˚ S… ™……  V…Y……∫…… E‰Ú +∆E÷ÚÆ˙ <∫… ®……Ω˛…˱… ®…‰∆ °⁄Ú]ı x…Ω˛” ∫…EÚi…‰* ®…Èx…‰ n˘∫…¥…” EÚI…… E‰Ú §……n˘ BEÚ ±…‰J… +{…x…‰  ±…B  ±…J…… l……  EÚ n˘…‰  ¥…¥…… Ω˛i… §…c“ §…Ω˛x……‰∆ EÚ…‰ n˘‰J…i…‰ Ω˛÷B ®…‰Æ˙‰  ±…B +…M…‰ {…gx……  EÚi…x……  x…Æ˙l…«EÚ Ω˛Ë*  EÚxi…÷ ®…‰Æ˙‰ ¥™……¥…Ω˛… Æ˙EÚ  {…i…… EÚ… Ω˛“ ∂…÷GÚ Ω˛Ë  EÚ Eڅϱ…‰V… EÚ“ +…< Æ˙∂… À|… ∫…{…±…  ¥…∫]ıÆ˙ ®…‰¥… E‰Ú ®…÷ƒΩ˛ ∫…‰ ™…Ω˛ S…÷¶…i…… Ω˛÷+… ¥……C™… ∫…÷x…x…‰ E‰Ú  ±…B ®…È Eڅϱ…‰V… i…EÚ {…Ω˛÷ƒS… Ω˛“ M…™…“- "i…÷®… ±……‰M… ™…Ω˛…ƒ {…gx…‰ l……‰c‰ Ω˛“ +…™…“ Ω˛…‰, ∂……n˘“ EÚ“ |…i…“I…… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B ∂……n˘“ E‰Ú §……V……Æ˙ ®…‰∆ +{…x…“ EÚ“®…i… §…g…x…‰ +…™…“ Ω˛…‰*' Ω˛®……Æ˙“ {…… Æ˙¥…… Æ˙EÚ EÚΩ˛…x…“ EÚ…

∫……‰S…i…“ Ω˛⁄ƒ, S……Ω˛‰ ¥…Ω˛  ∂…I…… EÚ… ®……®…±…… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰ ™……  ¥…¥……Ω˛ +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú §……n˘ EÚ…*  EÚxi…÷ <∫… ∫…®…™… E‰Ú  ±…™…‰  ¥…Y……x… EÚ“ ®…n˘n˘ ±…‰EÚÆ˙ EÚ“ V……x…‰¥……±…“ ß…⁄h…-Ω˛i™……Bƒ, n˘Ω˛‰V… x… n˘‰ {……x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… §…Ë`ˆ“ Ω˛÷<«  §…x…§™……Ω˛“ ¶……Æ˙ Ω˛…‰i…“ EÚx™……Bƒ +…ËÆ˙ V…±……™…“ V……x…‰¥……±…“ §…Ω˛÷Bƒ Ω˛®……Æ˙‰ S……Æ˙…‰∆ i…Æ˙°Ú ®……ËV…⁄n˘ Ω˛È* +…V… ¶…“ ®…‰Æ˙“ O…‰V…÷B]ı UÙ…‰]ı“ §…Ω˛x… +{…x…“ <SUÙ… ∫…‰, ∫……∫… ∫…‰  §…x…… {…⁄UÙ‰  {…i…… E‰Ú P…Æ˙ V……x…‰ EÚ… ®……®…±…… i…™… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B ¶…“ ∫¥…i…∆j… x…Ω˛” Ω˛Ë*  x…∂S…™… Ω˛“ Ω˛®… =∫… n˘…∫…i…… ∫…‰ ®…÷ HÚ S……Ω˛i…‰ Ω˛È V……‰ ∫j…“ Ω˛…‰x…‰ EÚ…‰ +{…®……x… EÚ… {…™……«™… §…x…… n˘‰i…“ Ω˛Ë, V…Ω˛…ƒ ∂…… xi… ∫…‰ V…“x…‰ EÚ… +l…« +xn˘Æ˙ Ω˛“ +xn˘Æ˙ P…÷]ıx…… +…ËÆ˙ ∫…Ω˛x…… Ω˛…‰i…… Ω˛Ë*  EÚxi…÷  EÚ∫…“ ¥™…¥…∫l…… EÚ“ +∫…÷xn˘Æ˙i…… ∫…‰ ∫…∆P…π…« EÚÆ˙x…‰ EÚ… +l…« =∫…E‰Ú ∫……l…-∫……l… V…“¥…x… E‰Ú ∫……Ëxn˘™…« +…ËÆ˙ ¶…Æ˙…¥… EÚ…‰ x…π]ı EÚÆ˙x…… x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi……*  V…∫… i…Æ˙Ω˛ ∫……∆|…n˘… ™…EÚ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú  ±…B x…… ∫i…EÚ Ω˛…‰x…… V…∞¸Æ˙“ x…Ω˛”, =∫…“ i…Æ˙Ω˛ ∫j…“ EÚ…‰ ∫¥…i…∆j… Ω˛…‰x…‰ +…ËÆ˙ +{…x…“ ∂… HÚ V……x…x…‰ E‰Ú  ±…B {…÷Ø˚π…  ¥…Æ˙…‰v…“ ™…… ®……i…fii¥…  ¥…Æ˙…‰v…“ Ω˛…‰x…‰ EÚ“ EÚ…‰<« V…∞¸Æ˙i… x…Ω˛” Ω˛Ë* ™…Ω˛  ±…J…i…‰ Ω˛÷B ®…‰Æ˙‰ ∫……®…x…‰ BEÚ

43

{…Æ˙J… " °Ú}]ı“- °Ú}]ı“' EÚ“ §…Æ˙…§…Æ˙“ EÚ…  Æ˙∂i…… i……‰  EÚ∫…“ ¶…“ ∫…∆§…∆v… ®…‰∆ ∫…∆¶…¥… x…Ω˛” Ω˛Ë, §… ±EÚ EÚΩ˛x…… S…… Ω˛B  EÚ +{…x…i¥… +…ËÆ˙ ∫…n˘¬¶……¥… ®…‰∆
EÚÆ˙x…‰ EÚ“* ®……ƒM… ∫…®……x…i…… EÚ“ x… Ω˛…‰EÚÆ˙ ∫…∆§…∆v……‰∆ EÚ“ ∫…®™…EÚi…… EÚ“ Ω˛…‰x…“ S…… Ω˛B +…ËÆ˙ =∫…®…‰∆ {…÷Ø˚π… EÚ…‰  ¥…Æ˙…‰v…“ x… ®……x… EÚÆ˙ i…±……∂… ∫…Ω˛¶…… M…i…… +…ËÆ˙ ∫…Ω˛™……‰ M…i…… EÚ“ Ω˛…‰x…“ S…… Ω˛B* {…÷Ø˚π… x…‰ ∫j…“ EÚ…‰ ™… n˘ n˘…∫…“ §…x……™…… Ω˛Ë, i……‰ ¥…Ω˛ =∫… ∫…J…… ¶……¥… ∫…‰ ∫¥…™…∆ ¥…∆ S…i… Ω˛÷+… Ω˛Ë, V……‰ V…“¥…x… EÚ… ∫……Èn˘™…« Ω˛…‰ ∫…EÚi…… l…… +…ËÆ˙ V…“¥…x… EÚ…‰ {… Æ˙{…⁄h…«i…… |…n˘…x… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… l……* <∫… +l…« ®…‰∆ i……‰ Ω˛Æ˙ ∂……‰π…EÚ ∂……™…n˘ ∫¥…™…∆ ¶…“ BEÚ |…EÚ…Æ˙ ∫…‰ ∂……‰ π…i… Ω˛“ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë, +±…§…k…… ∫¥…™…∆ +{…x…‰ u˘…Æ˙… Ω˛“* {……Æ˙∆{… Æ˙EÚ ¥™…¥…∫l…… EÚ… V……‰ ¶…“ ∞¸{… Æ˙Ω˛… Ω˛…‰, {…Æ˙ =∫…EÚ“ =n˘…k… EÚ±{…x…… i……‰ ∂……™…n˘ ∫j…“-{…÷Ø˚π… E‰Ú §…“S… ∫……Z…‰n˘…Æ˙“ EÚ“ Ω˛“ Æ˙Ω˛“ Ω˛…‰M…“, V…Ω˛…ƒ V…“¥…x… ®…‰∆ n˘…‰x……‰∆ BEÚ-n˘⁄∫…Æ˙‰ E‰Ú {…⁄Æ˙EÚ Ω˛…‰∆ +…ËÆ˙ V…Ω˛…ƒ ∫j…“ E‰Ú  ¥… ∂…π]ı EÚ…™…« ∫……∆∫EfiÚ i…EÚ  ¥…Æ˙…∫…i… ∫…‰ Ω˛®……Æ˙“ S…‰i…x…… ®…‰∆ +…™…‰ ∫j…“-{…÷Ø˚π… ∫…∆§…∆v……‰∆ E‰Ú |… i…∞¸{……‰∆ ®…‰∆  ∂…¥… E‰Ú ∫……l… {……¥…«i…“, EfiÚπh… E‰Ú ∫……l… Æ˙…v…… +…ËÆ˙ Æ˙…®… E‰Ú ∫……l… ∫…“i…… Ω˛È +…ËÆ˙ ™…‰ ∫…¶…“  ∫j…™……ƒ {…÷Ø˚π… EÚ“ + x…¥……™…« ∫…Ω˛™……‰ M…x…“ i……‰ Ω˛È Ω˛“, V……‰ =∫…E‰Ú V…“¥…x… EÚ…‰ {…⁄h…«i…… n˘‰i…“ Ω˛È- ∫……l… Ω˛“ ™…‰ +{…x…‰ +…{…®…‰∆ ¶…“ ∫¥…i…∆j… B¥…∆ |…J…Æ˙ ¥™… HÚi¥… ¶…“ ΩÈ˛, V……‰ |…§…÷r˘, S…‰i…x……¥……x… +…ËÆ˙ ∫…∆¥…‰n˘x…∂…“±… Ω˛È* ¥…Ω˛…ƒ EÚΩ˛” ∂……‰π…EÚ-∂……‰ π…i… ™…… ∫¥……®…“-n˘…∫…“ EÚ… ∫…∆§…∆v… x…Ω˛” n˘“J… {…ci……* Ω˛…±……ƒ EÚ Æ˙…®… E‰Ú {…Æ˙¥…i…“« S… Æ˙j… E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ EÚ<« +…∂…∆EÚ…Bƒ Ω˛Ë* ∫j…“ ¥… {…÷Ø˚π… n˘…‰x……‰∆ E‰Ú ¥™… HÚi¥… EÚ… V…Ω˛…ƒ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ |…∫°÷Ú]ıx… Ω˛÷+… Ω˛…‰, ∫j…“-{…÷Ø˚π… ®…‰∆ ∫…®™…EÚ ∫…∆§…∆v… ¥…Ω˛” ∫…∆¶…¥… Ω˛Ë* ∫……Ëxn˘™…« ¶…“ ¥…Ω˛” Ω˛Ë* +xi…i…: <∫… §……i… EÚ…‰ +Ω˛ ®…™…i…  n˘™…‰  §…x…… ∫j…“ E‰Ú  ±…B V…M…Ω˛ EÚ“ §……i… EÚÆ˙x…… ß…… xi…{…⁄h…« Ω˛…‰M……  EÚ ∫j…“ EÚ“ BEÚ §…Ω˛÷i… §…c“ V…Ë ¥…EÚ B¥…∆ ¶……¥…x……i®…EÚ V…∞¸Æ˙i… =∫…EÚ… ®……i…fii¥… Ω˲* ®…÷Z…‰ ±…M…i…… Ω˛Ë  EÚ ∫j…“ EÚ“ n˘⁄∫…Æ˙“ ∫……Æ˙“ ¶…⁄ ®…EÚ…Bƒ <∫… +Ω˛®… ¶…⁄ ®…EÚ… EÚ…‰ v™……x… ®…‰∆ Æ˙J… EÚÆ˙ Ω˛“ i…™… EÚ“ V…… ∫…EÚi…“ Ω˛È* <∫…EÚ… +l…« ™…Ω˛ x…Ω˛” Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛ ®……ƒ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú ∫……l…-∫……l… b˜…ÏC]ıÆ˙, ¥…ËY…… x…EÚ ™…… +xi… Æ˙I… ™……j…“ x…Ω˛” Ω˛…‰ ∫…EÚi…“,  EÚxi…÷ +{…x…‰ +…i®… ¥…EÚ…∫… EÚ“ V…∞¸Æ˙i……‰∆ EÚ…‰ {…⁄Æ˙… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B +{…x…“ <∫… |……EfiÚ i…EÚ ¶…⁄ ®…EÚ… EÚ…‰ EÚ®…i…Æ˙ ®……x… ±…‰x…… =∫…E‰Ú +∆n˘Æ˙ BEÚ ¶……¥…x……i®…EÚ ∂…⁄x™… Ω˛“ {…Ën˘… x…Ω˛” EÚÆ˙‰M……, §… ±EÚ {…÷Ø˚π… EÚ“ o˘Œπ]ı ®…‰∆ ¶…“ =∫…‰ Ω˛‰™… §…x……™…‰M……* +… J…Æ˙ Ω˛Æ˙ {…÷Ø˚π… EÚ“ BEÚ ®……ƒ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ∫j…“ E‰Ú ®……i…fii¥… E‰Ú |… i… BEÚ  ¥…EÚ ∫…i… {…÷Ø˚π… E‰Ú +∆n˘Æ˙ ∫…®®……x… x… Ω˛…‰x…… +∫…∆¶…¥… Ω˛Ë* +{…x…“ |……EfiÚ i…EÚ ¶…⁄ ®…EÚ… ™… n˘ ∫j…“ E‰Ú  ±…B V…∞¸Æ˙“ Ω˛Ë, i……‰ =∫…∫…‰ V…÷c“ ®……ƒM……‰∆ E‰Ú  ±…B =∫…‰ +{…x…‰ +…{…EÚ…‰ n˘‰x…‰ +…ËÆ˙

GARBHANAL

44

+{…x…‰  ±…B V…“x…‰ E‰Ú §…“S… i……±…®…‰±… §…Ë`ˆx…… Ω˛…‰M……* {…÷Æ˙…x…“ ¥™…¥…∫l…… ®…‰∆ =∫…E‰Ú {……∫… ∫¥…™…∆ +{…x…‰  ±…B x… ∫…®…™… l…… +…ËÆ˙ x… BEÚ…∆i…- =∫…‰ Ω˛Æ˙ ∫…®…™…  EÚ∫…“ +…ËÆ˙ E‰Ú  ±…B ={…±…§v… Ω˛…‰x…‰ E‰Ú  ±…B J……±…“ Æ˙Ω˛x…… V…∞¸Æ˙“ l……, V…Ë∫……  EÚ §…V…“« x…™…… §…÷±°Ú "B ™…®… +…Ï°Ú ¥…x…'∫… +…‰x…' ®…‰∆  ±…J…i…“ Ω˛È*  EÚxi…÷ +{…x…‰  ±…B ∫…®…™… +…ËÆ˙ BEÚ…∆i… EÚ“ M…÷h…¥…k…… EÚ“ BEÚ ∫…∆¥…‰n˘x…∂…“±… {…÷Ø˚π… ∫…®……V… ®…‰∆ Ω˛“ +l…«¥……x… Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë, V…Ω˛…ƒ =∫…EÚ“  ¥… ∂…π]ı  ¥…¥…‰EÚ +…ËÆ˙ +…n˘Æ˙ ∫…“J…x…‰- ∫…J……x…‰ EÚ… ∫E⁄Ú±… {… Æ˙¥……Æ˙ EÚ“ <EÚ…<« E‰Ú + i… Æ˙HÚ +…ËÆ˙ EÚΩ˛…ƒ Ω˛…‰ ∫…EÚi…… Ω˛Ë, V…Ω˛…ƒ ∫j…“-{…÷Ø˚π… E‰Ú  ±…B ®……ƒ +…ËÆ˙ §…Ω˛x… E‰Ú ∞¸{……‰∆ ®…‰∆ ={…±…§v… Ω˛Ë* "i…÷®Ω˛…Æ˙‰ P…Æ˙ ®…‰∆ ®……ƒ-§…Ω˛x… x…Ω˛” Ω˛È C™……?' Ω˛Æ˙ ∫j…“ EÚ…‰ n˘‰J…x…‰¥……±…‰ EÚ…‰ ™…Ω˛“ V…÷®…±…… ∫…÷x……™…… V……i…… Ω˛Ë* n˘Æ˙+∫…±…, ∫j…“ ¥…Ω˛” ∫¥…i…∆j…i…… +…ËÆ˙ +…i®… ¥…∂¥……∫… E‰Ú ∫……l… V…“ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë, V…Ω˛…ƒ BEÚ ∫…∆¥…‰n˘x…∂…“±…, EÚØ˚h……¥……x… ®……x…¥…“™… ∫…®……V… Ω˛…‰* ®…‰Æ˙‰ +{…x…‰ §…S…{…x… ®…‰∆ ±…cEÚ“ Ω˛…‰x…‰ E‰Ú EÚ…Æ˙h… ±…M……™…‰

{…Æ˙J… + v…EÚ Ω˛…‰i…… Ω˛Ë,  EÚxi…÷ {… ∂S…®… ®…‰∆ +x…‰EÚ ®… Ω˛±……+… E‰Ú +x…÷¶…¥… C™…… <∫…∫…‰  ¶…z… Ω˛È? ®…÷Z…‰ ™…Ω˛ |…∂x… =`ˆ…x…… V…∞¸Æ˙“ ±…M… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… +{…x…“ +M…±…“ {…“g“ EÚ“ ∫j…“ E‰Ú  ±…B C™…… ¥™…¥…∫l…… S……Ω˛i…‰ Ω˛È? Ω˛®……Æ˙‰ ∫……®…x…‰ {…÷Æ˙…x…… ¶…“ Ω˛Ë,  V…∫…®…‰∆ P…÷]ıx… l…“, n˘…∫…i…… l…“, +…i®…- x…¥……«∫…x… l…… +…ËÆ˙ x…™…“ S…EÚ…S……Èv… ¶…“ Ω˛Ë, V…Ω˛…ƒ =c…x… Ω˛Ë, §…Æ˙…§…Æ˙“ EÚ“ EÚ±{…x…… +…ËÆ˙ +…i®… ¥…EÚ…∫… EÚ… J…÷±…… ®…Ën˘…x… ¶…“*  EÚxi…÷ B‰∫…… ®……x… ±…‰x…… ß…®… Ω˛…‰M……  EÚ {…÷Æ˙…x…“ {…“ g™……ƒ ®…‰∆ ∫j…“ EÚ“ ®…÷ HÚ +…ËÆ˙ =∫…EÚ“ V…M…Ω˛ EÚ“ V……ƒS… E‰Ú  ±…B +∆i…: ∫…∆P…π…« x…Ω˛”∆ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* ®…Èx…‰ +{…x…“ n˘…n˘“ E‰Ú +∆n˘Æ˙ ™…Ω˛ ∫…∆P…π…« n˘‰J…… l……, Ω˛…±……ƒ EÚ =x…EÚ“ +{…x…“ {…“g“ ®…‰∆ ™…Ω˛ ∫…∆P…π…« +…∂S…™…«V…x…EÚ ∞¸{… ∫…‰ M……™…§… l……* ∂……™…n˘ Ω˛Æ˙ ∫j…“ EÚ…‰ +{…x…‰ n˘‰∂…-EÚ…±… ®…‰∆ x…™…‰  ∫…Æ˙‰ ∫…‰ +{…x…“ V…M…Ω˛ §…x……x…“ {…ci…“

GARBHANAL

Ω˛…±… ®…‰∆ BEÚ ∫…¥…ÊI…h… EÚ“ Æ˙{…]ı ®…‰∆  ±…J…… l……  EÚ EÚ±…EÚk…… EÚ“ i…÷±…x…… ®…‰∆, V…Ω˛…ƒ +¶…“ ¶…“ {…Æ˙∆{…Æ˙…M…i… ®…⁄±™… +{…‰I……EfiÚi… v…“®…“ M… i… ∫…‰ M……™…§… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È, §…®§…<« +…ËÆ˙  n˘±±…“ EÚ“ ∫…cEÚ…‰∆ {…Æ˙ BEÚ +E‰Ú±…“ +…ËÆ˙i… + v…EÚ +∫…÷Æ˙ I…i… Ω˛Ë* M…™…‰ §…xv…x……‰∆ EÚ… +…GÚ…‰∂… +¥……EÚ Ω˛…‰ V……i…… Ω˛Ë, V…§… ®…‰Æ˙“ +…`ˆ ¥…π…« EÚ“ ±…cEÚ“ E‰Ú  ±…B Ω˛®……Æ˙‰ }±…Ë]ı E‰Ú §……Ω˛Æ˙ EÚ…‰<« n˘“¥……Æ˙ {…Æ˙ BEÚ +∂±…“±… <§……Æ˙i…  ±…J… V……i…… Ω˛Ë* ®…È +…∂…∆ EÚi… Ω˛…‰ EÚÆ˙ ∫……‰S…x…‰ ±…M…i…“ Ω˛ƒ⁄  EÚ C™…… ®…‰Æ˙‰  {…i…… Ω˛“ ∫…Ω˛“ l…‰,  V…xΩ˛…‰∆x…‰ §…Æ˙…®…n˘‰ ®…‰∆ J…c‰ Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ ¶…“ |… i…§…∆v… ±…M…… Æ˙J…… l……? C™……‰∆ EÚ ¥…Ω˛ BEÚ "+…ËÆ˙i…' Ω˛Ë +…ËÆ˙ <∫… ±…B +∫…÷Æ˙ I…i… Ω˛Ë? <∫… i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ n˘‰J…… V……™…‰, i……‰ |…∂x… =`ˆi…… Ω˛Ë  EÚ C™…… i…l……EÚ l…i… +…v…÷ x…EÚi…… x…‰ ∫j…“ EÚ…‰ +…ËÆ˙ + v…EÚ +∫…÷Æ˙ I…i… x…Ω˛” §…x……  n˘™…… Ω˛Ë? Ω˛…±… ®…‰∆ BEÚ ∫…¥…ÊI…h… EÚ“ Æ˙{…]ı ®…‰∆  ±…J…… l……  EÚ EÚ±…EÚk…… EÚ“ i…÷±…x…… ®…‰∆, V…Ω˛…ƒ +¶…“ ¶…“ {…Æ˙∆{…Æ˙…M…i… ®…⁄±™… +{…‰I……EfiÚi… v…“®…“ M… i… ∫…‰ M……™…§… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È, §…®§…<« +…ËÆ˙  n˘±±…“ EÚ“ ∫…cEÚ…‰∆ {…Æ˙ BEÚ +E‰Ú±…“ +…ËÆ˙i… + v…EÚ +∫…÷Æ˙ I…i… Ω˛Ë* BEÚ EÚ…®…EÚ…V…“ ®… Ω˛±…… EÚ…‰ ™…… P…Æ˙ ∫…‰ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ±…“ ®… Ω˛±…… EÚ…‰ {…÷Ø˚π… BEÚ "¶……‰M™……' E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ + v…EÚ C™……‰∆ n˘‰J…i…… Ω˛Ë? EÚΩ˛… V…… ∫…EÚi…… Ω˛Ë  EÚ BEÚ §…∆n˘ ∫…®……V… ®…‰∆ ™…Ω˛

Ω˛Ë*  EÚ∆i…÷ ®…È +{…x…“ §…‰]ı“ E‰Ú  ±…B ∫…§…∫…‰ ∫…÷∆n˘Æ˙ ∫…∆∫……Æ˙ S……Ω˛i…“ Ω˛⁄ƒ- ®…È  V…i…x…… S……Ω˛i…“ Ω˛⁄ƒ  EÚ ¥…Ω˛ +{…x…“ Ø˚ S… +…ËÆ˙ I…®…i…… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙  EÚ∫…“ ¶…“ Y……x… ™…… EÚ±…… E‰Ú I…‰j… ®…‰∆ =iEfiÚπ]ıi…… Ω˛… ∫…±… EÚÆ˙x…‰ EÚ… |…™…ix… EÚÆ˙‰, =i…x…… Ω˛“ S……Ω˛i…“ Ω˛⁄ƒ  EÚ ¥…Ω˛ BEÚ {…ix…“ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ ∫…Ω˛™……‰ M…i…… EÚ…, BEÚ §…Ω˛⁄ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ {…÷Æ˙…x…“ {…“g“ EÚ“ n˘‰J…¶……±… +…ËÆ˙ ∫…‰¥…… EÚÆ˙E‰Ú +…i®…Ω˛“x…i…… ∫…‰ ®…÷ HÚ EÚ… +…ËÆ˙ ®……i…fii¥… ®…‰∆ ∫j…“i¥… EÚ“ {…⁄h…«i…… EÚ…‰ V……x…‰*  EÚ∫…“ P……]ı‰ ®…‰∆ x… Æ˙Ω˛‰- {…÷Æ˙…x…‰ EÚ…‰ ±…‰, i…… EÚ ¥™… HÚM…i… +¶…“{∫……Bƒ "®…÷Z…‰ S……ƒn˘ S…… Ω˛B' EÚ“ {… Æ˙h… i… i…EÚ x… ±…‰ V……™…‰∆ +…ËÆ˙ Ø˚{…™…‰ EÚ…‰ ¶…“, i…… EÚ =∫…‰ EÚ¶…“ ®…‰Æ˙“ i……<« V…Ë∫…… + ∫i…i¥…Ω˛“x… {…Æ˙…¥…±…®§…“ V…“¥…x… x…  §…i……x…… {…c‰*

45

¶……Æ˙i…‰xn÷˘ ∏…“¥……∫i…¥…

EÚ±{…x……

EÚ…‰ EÚ±……

EÚ±{…x…… EÚ…‰ EÚ±……  EÚi…x…… E÷ÚΩ⁄˛-E÷ÚΩ⁄˛ EÚÆ˙i…“? ¥…x… +Ø˚ ={…¥…x… ∫…P…x…  x…V…«x… M…M…x… ®… =c˜i…“ ∫…®{…⁄h…« •…¿…hb˜ <∫…E‰Ú  ¥…S…Æ˙h… EÚ“ Ω˲ v…Æ˙i…“ ∫…“®……‰±±…∆P…x… EÚÆ˙ =∫…E‰Ú §……Ω˛Æ˙ ¶…“ °÷Ún˘EÚi…“ |…V¥… ±…i… +ŒMx… V¥……±…… ®… E⁄Ún˘ §…Ω÷˛i… V…±…¥……i…“ ®…‰P… §…x… ∫……¥…x… EÚ… §…Æ˙∫……i…“ +Ø˚ §…Æ˙∫…¥……i…“  |…™…‰ ∫{…∂…«  EÚ™…‰  §…x…… +…À±…M…x… EÚÆ˙ ±…‰i…“  §…x…  ±…™…‰ E÷ÚUÙ ¶…“ ™…Ω˛ C™……-C™…… x…Ω˛” n‰˘ n‰˘i…“ ∫¥…{x… ∞¸{… n˘{…«h… n˘Ã∂…i… ™…Ω˛ C™…… x… EÚÆ˙¥……i…“? V……O… i… ®… EÚ ¥… æ˛n˘™… ∫…Æ˙∫¥…i…“ M…fiΩ˛ §…x…¥……i…“ |…EfiÚ i… Ω˲ =∫…EÚ“ ∫…nˢ¥… =c˜i…“ +…ËÆ˙ =c˜¥……i…“ EÚ ¥… EÚ¶…“ ∫i…§v… EÚÆ˙ x… V……x…‰ EÚΩ˛…ƒ V…… §…∫… V……i…“

+x…V……x… ∫……v…EÚ +…x…‰ {…Æ˙ ®…È Æ˙…‰™…… <∫…EÚ… x… ÀEÚ S…i… ®…÷Z…‰ n‰˘J… n⁄˘∫…Æ˙… EÚ… G∆Ún˘x… ®…÷Z…EÚ…‰ Ω÷˛+… <∫…EÚ… V……x…‰ E‰Ú +¥…∫…Æ˙ i…EÚ §…Ë`ˆ… <∫… ∂…Æ˙“Æ˙ E‰Ú ¶……Æ˙i…‰xn÷˘ ®…È EÚ∞ƒ¸M……  x…i™… x…¥… Æ˙∫…®…™… ®…v…÷Æ˙

Y……x… ¶……x… ™……x… M……x…

{……Æ˙ C™…… Ω˛…‰M…… n⁄˘∫…Æ˙“ +…‰Æ˙ §…Ω÷˛i… ΩÈ˛ +x…÷®……x… V…Ω˛…ƒ ∫…‰ +…™…… {…Ω÷ƒ˛S… V……™…‰M…… n‰˘Ω˛“ =∫…“ ∫l……x… x… ®…È Y……i……, x… Y…‰™…, ¶……Æ˙i…‰xn÷˘ E‰Ú¥…±… ∫¥…™…∆ Y……x… +…i®… +x…÷¶…⁄ i…  ∫…r˘ Ω˛“ V……x…‰ ∫……v…EÚ i……‰ +x…V……x…*

®…v…÷®……∫… ®… +…©… ¥…]ı{… {…Æ˙ +…  ¥…Ω˛M… §…x…i…“ O…“π®… ®… ±…⁄ S…±…… EÚÆ˙ ∫…§…EÚ…‰ i…{i… EÚÆ˙i…“ {……¥…∫… ®… ]ı{… ]ı{… EÚÆ˙ §…⁄ƒn˘  EÚi…x…“ §…Æ˙∫……i…“ ∂…“i……M…®…x… {…Æ˙ ™…Ω˛  Ω˛®…{……i… + i…∂…™… EÚÆ˙…i…“ |…‰®…M……x… ∫…‰ EÚ…‰™…±…  EÚ∫…EÚ…‰ x…ÀΩ˛ {…÷±… EÚi… EÚÆ˙i…“ {…∆J… °ËÚ±…… n‰˘∂…-EÚ…±… EÚ… + i…GÚ®…h… ¶…“ EÚÆ˙i…“ ¶……π…… <∫…‰ À{…V…c‰˜ ®… x… §…∆n˘ EÚÆ˙ ∫…EÚi…“ EÚ ¥… EÚ…‰ =c˜…-=c˜… EÚÆ˙  M…Æ˙… n‰˘  °ÚÆ˙ ∫¥…™…∆ =c˜i…“ ¶……Æ˙i…‰xn÷˘ ∫…Ω˛S…Æ˙“ §…x… ™…Ω˛ ∫…§… V…M…Ω˛  ¥…S…Æ˙i…“ EÚ ¥… =Æ˙ x…“c˜ ®…  x…V… +∆b˜ Æ˙J… EÚÆ˙ °÷ÚÆ«˙ EÚÆ˙i…“ +®…⁄±™…  x… v… ®……x…¥… V…… i… E‰Ú {…∂…÷ ∫…‰  ¥…±…M… EÚÆ˙i…“ <«∂¥…Æ˙“™… ±……‰EÚ ®…  ¥…Ω˛…Æ˙ EÚ…‰ ∫…Ω˛…™…EÚ §…x……i…“* EÚ±{…x…… EÚ…‰ EÚ±……  EÚi…x…… E÷ÚΩ⁄˛-E÷ÚΩ⁄˛ EÚÆ˙i…“? ¥…x… +Ø˚ ={…¥…x… ∫…P…x…  x…V…«x… M…M…x… ®… =c˜i…“*

GARBHANAL

|… ¥…… ∫…“ EÚ  ¥… i……

46

1935 ®… §……ƒn˘…, =k…Æ˙|…n‰˘∂… ®… V…x®…. §…“B∫…∫…“, B®…B∫…∫…“ ]ËıCx……‰±……ÏV…“, |…™……M…  ¥… ¥… ∫…‰ B¥…∆ ∫…∫EËÚS…¥……x…  ¥… ¥… EÚx……b˜… ∫…‰ ¶……Ë i…EÚ“ ®… {…“BS…b˜“. "=∫… {……Æ˙ ∫…‰' EÚ ¥…i…… ∫…∆O…Ω˛ E‰Ú +±……¥…… ¶…M…¥…n¬˘M…“i…… Y……x… B¥…∆ M……x…, EÚ“i…«x……¥…±…“, ∫…i™…x……Æ˙…™…h… EÚl…… M……x… +… n˘ EfiÚ i…™……ƒ |…EÚ… ∂…i…. ¥…ËY…… x…EÚ, ∫…… Ω˛Œi™…EÚ, ∫……∆∫EfiÚ i…EÚ B¥…∆ v……î…EÚ ∫…∆∫l……+… ®… ∫… GÚ™… ∫…Ω˛™……‰M…. ∫…∆|… i…-  Æ˙]ı…™…b«˜ ®……Ë∫…®…  ¥…Y……x…“, EËÚx……b˜“ EÂÚp˘“™… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙. ∫…∆{…E«Ú : 64, Longsword Drive, Toronto, Ontario Canada. Email : [email protected]

∏…“®…i…“ +…∂…… ®……‰Æ V…x®… 25 +C]⁄ı§…Æ˙ 1960 ®… Z……ƒ∫…“, =k…Æ˙|…n‰˘∂…. V…“¥…  ¥…Y……x… ®… §…“.B∫…-∫…“. 2002 ®…  ]≈ı x…b˜…b˜ +∆i…Æ˙Æ˙…π]≈ı“™… ÀΩ˛n˘“ ∫…®®…‰±…x… i…l…… 2003 ®… ∫…⁄Æ˙“x……®… ®… ∫……i…¥…  ¥…∂¥… ÀΩ˛n˘“ ∫…®®…‰±…x… ®…  Ω˛∫∫……  ±…™…….  ¥… ¶…z… {…j…-{… j…EÚ…+… ®… EÚ ¥…i……+… EÚ… |…EÚ…∂…x…. ∫…®|… i… : ®…Ëx…‰ÀV…M… b˜…™…Ɖ˙C]ıÆ˙ ∫…‰x]ı C±…ËBÆ, B®….+…Æ˙.+…<«. ∫…‰x]ıÆ˙,  ]≈ı x…b˜…b˜ +…ËÆ˙ ]ı…‰§…‰M……‰. ∫…®{…E«Ú : [email protected]

47

|… ¥…… ∫…“ EÚ  ¥… i…… §…÷V…÷M……Á EÚ“ ®…‰Ω˛x…i… EÚ… °Ú±… ¥…i…«®……x… {…“g¯“ =`ˆ… Æ˙Ω˛“ Ω˲ +…V…

GARBHANAL

 Ω˛xn˘“ EÚ“ ±…Ω˛Æ˙ b‰˜g¯ ∫……Ë ¥…π…« {…⁄¥…« V……‰ +…™…‰ ™…Ω˛…ƒ §……‰±…i…‰ l…‰ ∫…§…  Ω˛xn˘“ v…“Ɖ˙-v…“Ɖ˙ +ƒO…‰V…“ §……‰±…x…‰ ®… EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰ M…¥…« +…ËÆ˙ ¶…⁄±… M…™…‰  Ω˛xn˘“ <SUÙ… Ω˛Æ˙ ®……ƒ-§……{… EÚ“ Ω˛…‰i…“ x…Ω˛”  ®…±…… V……‰ =x…EÚ…‰  ®…±… V……™…‰ =x…E‰Ú §…SS…… EÚ…‰ ±…‰ EÚx… ¶…⁄±… V……i…‰ ΩÈ˛ ®……ƒ-§……{… +Ω˛ ®…™…i… <∫…®… =∫… S…“V… EÚ“, V……‰  ®…±…“ =xΩ²  ¥…Æ˙…∫…i… ®…Â

+ƒO…‰V…… E‰Ú Z……ƒ∫…‰ ®… °ƒÚ∫…EÚÆ˙˙ +…™…‰ l…‰ ™…Ω˛…ƒ UÙ…‰c˜ P…Æ˙-§……Æ˙ UÙ…‰c‰˜ +{…x…‰ ®……<«-§……{… ¶……<«-§…xv…÷ +…ËÆ˙ {… Æ˙¥……Æ˙ +…EÚÆ˙ ™…Ω˛…ƒ °ƒÚ∫…‰ E÷ÚUÙ B‰∫…‰ x… V…… {……™…‰  °ÚÆ˙ ¥……‰ EÚ¶…“ =∫… {……Æ˙ EÚΩ˛…x…“ Ω˲ =x…EÚ“ n˘n«˘x……EÚ {…Æ˙ x…Ω˛” Ω˲ ∂…®…«x……EÚ UÙ…‰c‰˜ x…Ω˛” =xΩ˛…Âx…‰ +{…x…‰ ∫…∆∫EÚ…Æ˙ +…ËÆ˙ Æ˙“ i…  Æ˙¥……V…

+§…  °ÚÆ˙ ∫…‰ V……M…“ Ω˲ =®…∆M… ®…x… ®… ∫…“J… Ω˛®… +{…x…“ ¶……π…… EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰ ¥…Ω˛ M…¥…« +{…x…“ ¶……π…… {…Æ˙ +…ËÆ˙ §…g¯x…‰ ±…M…“  V…Y……∫……  °ÚÆ˙ ∫…‰  Ω˛xn˘“ EÚ“ ±…Ω˛Æ˙ +…™…“ Ω˲ EÚÆ˙x…‰ EÚ…‰ =x…EÚ… =il……x…  °ÚÆ˙ ∫…‰ ¥…Ω˛ +§…  Ω˛xn˘“ ®… {…g¯ ∫…EÂÚM…‰ Æ˙…®……™…h… +…ËÆ˙ ¥…‰n˘-{…÷Æ˙…h… Ω˲ <«∂¥…Æ˙ ∫…‰ ™…Ω˛“ |……l…«x…… §…x…“ Æ˙Ω‰˛ =x…EÚ“ + ¶…±……π…… i…x… +…ËÆ˙ ®…x… ®… §…∫…“ Æ˙Ω‰˛ +{…x…“ ¶……π…… EÚ“ M……ËÆ˙¥…M……l……*

∫…÷π…®…… ∏…“¥……∫i…¥… 20  n˘∫…∆§…Æ˙ 1958 EÚ…‰ Ω˛…l…Æ˙∫…, =k…Æ˙|…n˘‰∂… ®… V…x®…. n˘™……±…§……M… BV…⁄E‰Ú∂…x…±… <∆∫]ı“]ı¨⁄]ı, +…M…Æ˙… ∫…‰ ∫…∆∫EfiÚi… ®… B®….B., B®….Bb˜. x…<«  n˘±±…“, §…M…n˘…n˘ B¥…∆ À∫…M……{…÷Æ˙ ®… +v™……{…x… EÚ…™…«.  ¥…t…±…™… {… j…EÚ… "∫……v…x……' EÚ… ∫…∆{……n˘x…. ±…P…÷ x……]ıEÚ…Â, x…fii™…-x…… ]ıEÚ…+… EÚ… ±…‰J…x… ¥… ®…∆S…x…. V……‰ §……i…  n˘±… EÚ…‰ U⁄Ù V……i…“ Ω˲ ¥…Ω˛ EÚ ¥…i…… E‰Ú ∞¸{… ®… ®…÷J… Æ˙i… Ω˛…‰ V……i…“ Ω˲. "+x…÷¶…⁄ i…', " Ω˛xn˘“ S…‰i…x……', "∫…… Ω˛i™…E÷∆ÚV…' +… n˘ {… j…EÚ…+… ®… ±…‰J… +…ËÆ˙ EÚ ¥…i……Bƒ |…EÚ… ∂…i…. EÚ<« n‰˘∂…… EÚ… ß…®…h…. ¥…i…«®……x… ®… +®…‰ Æ˙EÚ… ®…  x…¥……∫…. ∫…®{…E«Ú : [email protected]

48

|… ¥…… ∫…“ EÚ  ¥… i…… {…Ω÷ƒ˛S…‰ ±…‰EÚÆ˙ ∫¥…™…∆ Æ˙i…x…V…“ {… Æ˙S…™…  n˘™…… +…i®…“™…i…… EÚ…  EÚ™…… Ω˲ ¥……n˘… +C]⁄ı§…Æ˙ i…EÚ V…x…i…… i…EÚ {…Ω÷ƒ˛S……x…‰ EÚ… +…x…‰ ®… ¥…HÚ Ω˲ EÚ…°Ú“ C™…… x… EÚÆÂ˙ ∫¥……M…i… EÚ“ i…Ë™……Æ˙“ °ËÚ±……Bƒ V……M…∞¸EÚi…… B‰∫…“ §…x…… EÚÆ˙ ∫±……‰M…x…, EÚ…]⁄«ıx…,  ¥…Y……{…x…

]ı…]ı… EÚ“ x…Ëx……‰ ]ı…]ı… x…‰  n˘™…… ={…Ω˛…Æ˙ x…Ëx……‰ E‰Ú ∞¸{… ®… ®…S……<« J…±…§…±…“ +…Ï]ı…‰®……‰§……<±… =t…‰M… ®… V…x…i…… EÚ“ EÚ…Æ˙ Ω˲ V…x…i…… E‰Ú  ±…B §…x……<« Ω˲ x…™…x…… EÚ… i……Æ˙… Ω˲ ]ı…]ı… EÚ“ x…Ëx……‰

+SU‰Ù S……±…EÚ E‰Ú M…÷h… ∫…“J… S……Æ˙ ∫…‰ V™……n˘… ±……‰M… x… §…Ë`ˆ ∫…÷J… ∫…‰ M…∆i…¥™… i…EÚ {…Ω÷ƒ˛S… ∫…®…™… ∫…‰ ¥……Ω˛x… V……ƒS… EÚÆ˙…Bƒ {…⁄±…  ∫…∫]ı®… EÚ…‰ ={…™……‰M… ®… ±……Bƒ ]ı…]ı… +{…x…… ¥…S…x…  x…¶……Bƒ V…x…i…… ¶…“ ∫…Ω˛™……‰M… §…g¯…™…‰ ={…Ω˛…Æ˙ EÚ… ∫…®®……x… §…g¯…™…‰ x…Ëx……‰ EÚ“ ∂……x… ®… S……Æ˙ S……ƒn˘ ±…M……Bƒ*

GARBHANAL

x…™…x…… EÚ… i……Æ˙… Ω˲

+x…÷Æ˙…v…… S…∆n˘Æ˙ 6 +|…˱… EÚ…‰ ®……‰Æ˙∂…“, ®…Ω˛…Æ˙…π]≈ı ®… V…x®…. ¶……Æ˙i…“™… ®…Ω˛… ¥…t…±…™… ®……‰Æ˙∂…“ ∫…‰ §…“.B. B¥…∆ EÚ®{™…⁄]ıÆ˙ ]‰ıCx……‰±……ÏV…“ ®…  b˜{±……‰®……. §…S…{…x… ∫…‰ Ω˛“ EÚ ¥…i…… ±…‰J…x… ®… Ø˚ S…. EÚ ¥…i…… E‰Ú +±……¥…… x……]ıEÚ ±…‰J…x… EÚ… ¶…“ ∂……ËEÚ. +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú i…®……®… ∂…Ω˛Æ˙… ®… Ω˛…‰x…‰ ¥……±…‰ EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x…… ®… EÚ ¥…i…… {……`ˆ  EÚ™……. "E÷ÚUÙ EÚΩ˛i…… Ω˲ ®…‰Æ˙… ®…x…' EÚ…¥™… ∫…∆O…Ω˛ |…EÚ… ∂…i….  ¥…∂¥… ÀΩ˛n˘“ x™……∫… ∫…‰ ¶…“ V…÷c˜“ ΩÈ˛ B¥…∆ ∫l……x…“™… Ɖ˙ b˜™……‰ +…ËÆ˙ ]‰ı±…“ ¥…V…x… {…Æ˙ ¶…“ ÀΩ˛n˘“ E‰Ú  ¥… ¥…v… EÚ…™…«GÚ®… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…“ ΩÈ˛. 1974 ®… +®…‰ Æ˙EÚ… {…Ω÷ƒ˛S…” +…ËÆ˙ +§… x™…⁄™……E«Ú ®… ∫l……™…“  x…¥……∫…. ∫…®{…E«Ú : 6, NOB Hill Road, Poughkeepsie, New York, NY, USA

+…ƒJ…… ∫…‰ Ω˲ i…÷®Ω˛…Æ˙… x……i……... ®…x… ∫…‰ Ω˲ i…÷®Ω˛…Æ˙…  Æ˙∂i…… i……‰ EÚ¶…“ UÙ… M…™…‰, ∫…⁄x…‰ ®…x… ®… ®…“`‰ˆ-®…“`‰ˆ ∫…{…x…‰-∫…÷x…Ω˛Æ‰˙ Æ∆˙M…- §…Æ∆˙M…‰ ∫…{…x…‰ +SU‰Ù-§…÷Ɖ˙ ∫…{…x…‰

GARBHANAL

V…§… S……Ω˛… {…Ω÷ƒ˛S… {……i…‰ +{…x…… n‰˘∂… ∫…n˘…  n˘±… ®… §…∫…i…… Ω˲  ¥…n‰˘∂… ®… Æ˙Ω˛EÚÆ˙ ¶…“ EÚ¶…“ =∫…‰ ¶…÷±…… x…Ω˛” {……i…‰ =∫…EÚ“ J…÷∂…§…⁄ ∫……i… ∫…®…∆n˘Æ˙ {……Æ˙ ™……n˘… ®…  §…J…‰Æ˙i…“ Ω˲ EÚ…∂…! V…§… ¶…“ S……Ω˛… {…Ω÷ƒ˛S… {……i…‰ +{…x…… EÚ…‰ M…±…‰ ±…M……x…‰  EÚi…x…… +…∫……x… Ω˲ EÚΩ˛x…… {…Æ˙  ¥…n‰˘∂… ®… Æ˙Ω˛ EÚÆ˙ ™…‰ §……i… Ω˛®… ∫…®…Z… {……i…‰ ΩÈ˛ ∫…n˘… J…÷±…‰ ΩÈ˛ u˘…Æ˙ +{…x…‰ ¥…i…x… E‰Ú Ω˛®……Ɖ˙  ±…™…‰  °ÚÆ˙ ¶…“ V…§… ®…x… S……Ω˛… i…§… C™…… x…Ω˛” {…Ω÷ƒ˛S… {……i…‰?

EÚ¶…“ U⁄Ù M…™…‰ ®…x… EÚ…‰ i……‰ EÚ¶…“ +v…⁄Ɖ˙ Ω˛“  §…J…Æ˙ M…™…‰ l…EÚ“ +…ƒJ…… ®… E÷ÚUÙ ∫……EÚ…Æ˙ ∫…{…x…‰ EÚ¶…“ ±…M…‰ i…÷®… ®…‰Æ‰˙ +{…x…‰ EÚ¶…“ v…÷ƒv…±…… ∫…‰ M…™…‰ §……n˘±… §…x… +…ƒJ… J…÷±…“ i……‰ =c˜ M…™…‰ {…∆UÙ“ §…x… EÚ¶…“ Æ˙Ω‰˛ V…“¥…x… E‰Ú ∫…∆M… EÚ¶…“ Ω÷˛B i…÷®… ∫……EÚ…Æ˙ EÚ¶…“ Ω÷˛B  x…Æ˙…EÚ…Æ˙ EÚ…Ëx… i…÷®Ω² ∫…®…Z… Ω˲ {……i…… V…“¥…x… ∫…‰ C™…… Ω˲ x……i…… §…∫… BEÚ ∫…{…x…… ∫…{…x…… §…x…E‰Ú Æ˙Ω˛ V……i……* b÷Éì. +ÆVÉxÉÉ ºÉÆvÉÒ®ú uùÉ®úÉ ºÉ¨{ÉÉÊnùiÉ "|É´ÉÉʺÉxÉÒ Eäò ¤ÉÉä±É' ºÉä ºÉɦÉÉ®ú

|… ¥…… ∫…“ EÚ  ¥… i……

∫…{…x…‰

49

<∆b˜… {……l…«∫……Æ˙l…“

EÚ Ω˛… x…“

§…÷ g™…… V……x…i…“ Ω˛Ë

+

v…«Æ˙… j… ®…‰∆ V…x®… Ω˛÷+… l…… =∫… §…SS…‰ EÚ…* |…∫…¥… |……EfiÚ i…EÚ x…Ω˛” l……,  ∫…V…‰ Æ˙™…x… Ω˛“ EÚÆ˙x…… {…c… l……* §…SS…‰ E‰Ú  {…i…… x…‰ EÚΩ˛…, ®……ƒ EÚ…‰
Ω˛…™…  {…i…… EÚ…‰ ®……Æ˙ b˜…±……* EÚ…‰<« S…“J……*  {…i…… x… Ω˛…‰i…‰ i……‰ ¶…±…… ™…Ω˛ §…SS…… EÚΩ˛…ƒ ∫…‰ +…i……* n˘⁄∫…Æ˙… §……‰±……* Ω˛…ƒ <∫…‰ ®……Æ˙x…… x…Ω˛” S…… Ω˛B l……, M…±…i…“ Ω˛÷<«* S…±……‰ <∫…E‰Ú  ±…B Ω˛®… ®…∆ n˘Æ˙ §…x…¥…… n˘‰i…‰ ΩÈ˛* ®…∆ n˘Æ˙ §…x……* =∫…EÚ“ |… i…®…… |… i… π`ˆi… EÚ“ M…™…“ +…ËÆ˙ ∂…{…l… ±…“ M…™…“  EÚ =∫…EÚ“ <SUÙ… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ §…SS…‰ EÚ… {……±…x…-{……‰π…h… Ω˛…‰M……* ®…È Ω˛“ +…V… ∫…‰ §…SS…‰ EÚ…  {…i…… Ω˛⁄∆* ®…∆ n˘Æ˙ §…x…¥……x…‰ ¥……±…‰ x…‰ EÚΩ˛…* =∫…E‰Ú +…∫… {……∫… ¶…“c <EÚ_ˆ“ Ω˛…‰ M…™…“* §…SS…‰ EÚ… {……±…x… EÚÆ˙x…… +§… Ω˛®……Æ˙… =k…Æ˙n˘… ™…i¥… Ω˛Ë* ®…∆ n˘Æ˙ §…x……x…‰ ¥……±…‰ x…‰  °ÚÆ˙ EÚΩ˛…* ¶…“c x…‰ =∫…EÚ… ∫…®…l…«x…  EÚ™……* Æ˙‰∂…®…“ E÷ÚÆ˙i…‰ ¥……±…‰ x…‰ n˘∫… Ω˛V……Æ˙ ∞¸{…™…‰ Æ˙J…  n˘™…‰* §…SS…‰ E‰Ú {……±…x… E‰Ú  ±…B ™…Ω˛ Æ˙Ω˛…, ®…‰Æ˙… ™……‰M…n˘…x…* ®…È ¶…“ n˘‰i…… Ω˛⁄ƒ* V…Æ˙“ EÚ“ v……‰i…“¥……±…‰ x…‰ §…“∫… Ω˛V……Æ˙  n˘™…‰* §…SS…… ∫…§…EÚ… Ω˛Ë* ®…∆ n˘Æ˙ §…x……x…‰ ¥……±…‰ x…‰‰ n˘‰x…‰ ¥……±…‰ EÚ“ +…‰Æ˙ n˘‰J…… +…ËÆ˙ +…ƒJ… n˘§…… n˘“* Ω˛…ƒ, Ω˛…ƒ, ∫…§…EÚ… Ω˛Ë* x……Æ˙‰ S……Æ˙…‰∆  n˘∂……+…‰∆ ®…‰∆ M…⁄ƒV… =`ˆ‰* §…SS…‰ E‰Ú ±……±…x…-{……±…x… E‰Ú  ±…B BEÚ §…c… ®…Ω˛±… §…x……™…… M…™……*  V…xΩ˛…‰∆x…‰ ™……‰M…n˘…x…  n˘™…… l……, ¥…‰ <∫… ®…Ω˛±… ®…‰∆ Æ˙Ω˛x…‰ S…±…‰ M…™…‰* §…SS…… S…ƒ⁄ EÚ ∫…§…EÚ… Ω˛Ë, =∫…E‰Ú ±……±…x…-{……±…x… E‰Ú  ±…B ±…M…‰ {…Ë∫…‰ n˘‰x…‰ {…c‰∆M…‰* ®…∆ n˘Æ˙ §…x……x…‰ ¥……±…‰ x…‰ EÚΩ˛…*

GARBHANAL

50

+…v…÷ x…EÚ i… ®…±… EÚl……EÚ…Æ˙… ®… =±±…‰J…x…“™… x……®…. ∫…x…¬ 70 E‰Ú §……n˘ =¶…Æ˙… BEÚ ∫…∂…HÚ Ω˛∫i……I…Æ˙. EÚl…… EÚ“  ¥… ¥…v…i…… +…ËÆ˙ EÚ±…… EÚ… {…Ëx……{…x… <x…EÚ“  ¥…∂…‰π…i…… Ω˲. ¶……π…… i…“J…“ +…ËÆ˙ |…¶……¥……‰i{……n˘EÚ Ω˲.  n˘±±…“ EÚ“ {…fiπ`ˆ¶…⁄ ®… ®…  ±…J…… M…™…… ={…x™……∫… "i…∆j…-¶…⁄ ®…' =±±…‰J…x…“™… Ω˲. "E÷ÚØ˚ n˘ {…÷x…±…' {…Æ˙ ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n‰˘®…“ EÚ… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ ¶…“  ®…±… S…÷EÚ… Ω˲. "®… x…n˘ nˢ¥…®…¬', "x……∂…EÚ…Æ˙ E÷∆Ú¥…±…' +… n˘ |…®…÷J… EÚl……-∫…∆O…Ω˛ i…l…… i…∆j…-¶…⁄ ®…, ∫¥…i…∆j…-¶…⁄ ®…, ¥…Ân÷˘ i… h…™…÷M… ®…b÷˜M…±…, E÷Ú∫… n˘{…÷x…±…, Ω‰˛ ±…EÚ…Æ˙i…Æ˙M…±… EÚ“h…‰ <Æ∆˙ M…  ¥…Ω˛x… |…®…÷J… ={…x™……∫… ΩÈ˛. x…∆n˘x… EÚΩ˲, +…ËÆ∆˙M…V…‰§… +… n˘ x……]ıEÚ S…S……« E‰Ú  ¥…π…™… ÆΩ‰˛ ΩÈ˛. ∫…∆|… i… : {……‰±…Ëhb˜ E‰Ú ¥……®……«  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ®… +v™……{…x….

®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±……‰∆ x…‰ +{…x…“ ∂… HÚ E‰Ú +x…÷∞¸{… v…x…  n˘™……* ®…Ω˛±… ¶…¥™… Ω˛…‰i…… S…±…… M…™…… +…ËÆ˙ ®…Ω˛±… E‰Ú +xn˘Æ˙ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…‰ ®……‰]ı‰ Ω˛…‰i…‰ S…±…‰ M…™…‰* ®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±……‰∆ ®…‰∆ ∫…‰ BEÚ x…‰ {…⁄UÙ  ±…™……, Ω˛®… §…SS…‰ E‰Ú ±……±…x…-{……±…x… E‰Ú  ±…B Ø˚{…™…‰ n˘‰i…‰ Ω˛È* {…Æ˙ Ω˛®…x…‰ i……‰ EÚ¶…“ §…SS…‰ EÚ…‰ n˘‰J…… Ω˛“ x…Ω˛”* +§… i…÷®… ±……‰M… §…SS…‰ EÚ…‰ n˘‰J…EÚÆ˙ C™…… EÚÆ˙…‰M…‰? =∫…‰ §…c… Ω˛…‰ V……x…‰ n˘…‰* ™…÷¥…EÚ Ω˛…‰ V……™…‰M…… i…§… n˘‰J… n˘‰x……* ®…∆ n˘Æ˙ ¥……±……‰∆ EÚ… =k…Æ˙ l……*  ±…Ω˛…V…… ®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±……‰∆ EÚ“ +…ƒJ……‰∆ ®…‰∆ =∫… ¶……¥…“ ™…÷¥…EÚ E‰Ú ∫…{…x…‰ i…ËÆ˙x…‰ ±…M…‰* ¥…‰ =∫… ∫…{…x…‰ E‰Ú BΩ˛∫……∫… ∫…‰ J…÷∂… l…‰* §…SS…‰ EÚ…‰ ∫…Æ˙n˘“ ±…M…“ Ω˛Ë* <±……V… E‰Ú  ±…B ®…n˘n˘ S…… Ω˛B* ®…∆ n˘Æ˙ §…x……x…‰ ¥……±……, ∫…Ω˛∫…… BEÚ  n˘x… §……Ω˛Æ˙ +…EÚÆ˙ §……‰±……* =xΩ˛…‰∆x…‰  n˘™……* §…SS…‰ E‰Ú {…‰]ı ®…‰∆ n˘n˘« Ω˛Ë, l……‰c“ ®…n˘n˘ +…ËÆ˙ S…… Ω˛B*

EÚ Ω˛… x…“ ®…∆ n˘Æ˙ §…x……x…‰ ¥……±…… V……‰∂… ®…‰∆ +… M…™…… l……* ∫…¶…“ |…∫…z…* ®…∆ n˘Æ˙ §…x……x…‰ ¥……±…‰ x…‰ ¶…“i…Æ˙ V……EÚÆ˙ ¥…Ω˛…ƒ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±……‰∆ EÚ…‰ J…⁄§… b˜…ƒ]ı  {…±……<«* ®…⁄J……Ê, C™…… ™…Ω˛ V…∞¸Æ˙“ Ω˛Ë  EÚ +{…x…… ®…÷]ı…{…… §……Ω˛Æ˙ ¥……±……‰∆ EÚ…‰ V…… Ω˛Æ˙ EÚÆ˙i…‰  °ÚÆ˙…‰* i…÷®… ∫…¶…“ +¶…“ <∫…“ I…h… ®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙  x…EÚ±… V……+…‰* ∫…§… ±……‰M… ®…‰Æ˙“  x…∆n˘… EÚÆ˙…‰, ®…‰Æ˙‰  J…±……°Ú ¶……π…h… n˘…‰* ¥…‰ ±……‰M… ∫…®…Z…‰∆M…‰  EÚ ®…Èx…‰ i…÷®… ±……‰M……‰∆ EÚ…‰  x…EÚ…±…  n˘™…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ + v…EÚ n˘‰x…‰ ±…M…‰∆M…‰* Ω˛®… +…{…∫… ®…‰∆ §……ƒ]ı ±…‰∆M…‰* +…ËÆ˙ ¥…‰ ®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙  x…EÚ±…EÚÆ˙
GARBHANAL

®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙  x…EÚ…±…‰ M…™…‰ ±……‰M……‰∆ ®…‰∆ BEÚ ¶…“i…Æ˙ V……x…‰ E‰Ú <SUÙ÷EÚ…‰∆ E‰Ú {……∫… M…™……* i…÷®… V……+…‰, ™…Ω˛“ ®…‰Æ˙“ <SUÙ… Ω˛Ë* <xΩ˛‰∆ §……‰]ı n˘…‰ +…ËÆ˙ ¥…‰ i…÷®Ω˛‰∆ S…÷x…EÚÆ˙ ¶…‰V…‰∆M…‰* =xΩ˛…‰∆x…‰  n˘™……  §…x……  EÚ∫…“ x… x…÷E÷ÚÆ˙ E‰Ú* EÚ¶…“ §…SS…‰ EÚ…‰ °Ú…‰c‰ Ω˛…‰x…‰ ±…M…‰ i……‰ +…ËÆ˙ ®…n˘n˘ EÚ“ V…∞¸Æ˙i… {…c M…™…“* ¥…‰ n˘‰i…‰ Æ˙Ω˛‰* §…SS…‰ EÚ“ n˘‰J… ¶……±… E‰Ú  ±…B V……‰ ±……‰M… ®…Ω˛±… ®…‰∆ Æ˙Ω˛x…‰ ±…M…‰ l…‰, =x…®…‰∆ ∫…‰ BEÚ EÚ…‰  EÚ∫…“ §……Ω˛Æ˙ ¥……±…‰ x…‰ n˘‰J…  ±…™……* =∫…‰ ∂…EÚ Ω˛÷+…* ™…‰ ±……‰M…
Ω˛®……Æ˙‰ x…‰i……  V…xn˘…§……n˘* ®…∆ n˘Æ˙ §…x……x…‰ ¥……±…… §……Ω˛Æ˙ +…™…… +…ËÆ˙ =x…E‰Ú x……Æ˙…‰∆ EÚ…‰ ®…÷∫EÚÆ˙…EÚÆ˙ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ±…M……* §…SS…‰ EÚ… ∫…∆{…⁄h…« =k…Æ˙n˘… ™…i¥… +…{… ±……‰M……∆∆‰ {…Æ˙ Ω˛Ë* +§… +…{…EÚ…‰ ®…n˘n˘ EÚÆ˙x…“ Ω˛…‰M…“* ¥…Ω˛ §……‰±……* §…SS…‰ E‰Ú ¶…Æ˙h…-{……‰π…h… E‰Ú  ±…B ®…÷Z…‰ E÷ÚUÙ ±……‰M……‰∆ EÚ“ ®…n˘n˘ S…… Ω˛B* +…{… +{…x…‰ §…“S… ®…‰∆ Ω˛“ E÷ÚUÙ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ S…÷x…EÚÆ˙ ®…‰Æ˙‰ {……∫… ¶…‰V… n˘“ V…B* V…∞¸Æ, V…∞¸Æ˙ ¶…‰V…‰∆M…‰* §……Ω˛Æ˙ ¥……±……‰∆ x…‰ EÚΩ˛…* ®…È V……i…… Ω˛⁄ƒ, BEÚ §……‰±……* ®…È V……i…… Ω⁄ƒ˛, n˘⁄∫…Æ˙‰ x…‰ EÚΩ˛…* ®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙  x…EÚ…±…‰ M…™…‰ ±……‰M……‰∆ ®…‰∆ BEÚ ¶…“i…Æ˙ V……x…‰ E‰Ú <SUÙ÷EÚ…‰∆ E‰Ú {……∫… M…™……* i…÷®… V……+…‰, ™…Ω˛“ ®…‰Æ˙“ <SUÙ… Ω˛Ë* <xΩ˛‰∆ §……‰]ı n˘…‰ +…ËÆ˙ ¥…‰ i…÷®Ω˛‰∆ S…÷x…EÚÆ˙ ¶…‰V…‰∆M…‰*

51

EÚ Ω˛… x…“ §…∫… ®…÷Z…‰ V…“ ¶…Æ˙EÚÆ˙ M……±…“ n˘‰x…“ Ω˛…‰M…“* {…Æ˙ ™…Ω˛ ®…i… ¶…⁄±…x……  EÚ ®…Ω˛±… ®…‰∆ i…÷®Ω˛…Æ˙“ V……‰ ¶…“ EÚ®……<« Ω˛…‰M…“, =∫…®…‰∆ ®…‰Æ˙…  Ω˛∫∫…… ¶…“ Ω˛…‰M……* i…÷®… ®…÷Z…‰  V…i…x…“ M……±…“ n˘…‰M…‰, EÚ®……<« =i…x…“ Ω˛“ Ω˛…‰M…“* ¶…“i…Æ˙ V……EÚÆ˙ C™…… EÚÆ˙x…… Ω˛…‰M……* §…∫… ®…÷Z…‰ V…“ ¶…Æ˙EÚÆ˙ M……±…“ n˘‰x…“ Ω˛…‰M…“* {…Æ˙ ™…Ω˛ ®…i… ¶…⁄±…x……  EÚ ®…Ω˛±… ®…‰∆ i…÷®Ω˛…Æ˙“ V……‰ ¶…“ EÚ®……<« Ω˛…‰M…“, =∫…®…‰∆ ®…‰Æ˙…  Ω˛∫∫…… ¶…“ Ω˛…‰M……* i…÷®… ®…÷Z…‰  V…i…x…“ M……±…“ n˘…‰M…‰, EÚ®……<« =i…x…“ Ω˛“ Ω˛…‰M…“* <∫…“ i…Æ˙Ω˛  x…EÚ…±…‰ M…™…‰ ¥™… HÚ™……‰∆ ®…‰∆ ∫…‰ ±…M…¶…M… ∫…¶…“ x…‰ +{…x…“ <SUÙ… ∫…‰ ±……‰M……‰∆ EÚ…‰ S…÷x…  ±…™……* <∫… i…Æ˙Ω˛ S…÷x… ±…‰x…‰ E‰Ú §……n˘ ¶…“i…Æ˙ ¶…‰V…‰ V……x…‰ EÚ“ |… GÚ™…… ¶…“ ∫…®……{i… Ω˛…‰ M…™…“* BEÚ  n˘x… ®…∆ n˘Æ˙ EÚ…  x…®……«i…… §……Ω˛Æ˙  x…EÚ±……* +§… i…÷®… ±……‰M… §…SS…‰ EÚ“  S…∆i…… UÙ…‰c n˘…‰* +SUÙ˘“ i…Æ˙Ω˛ {…±… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ®…È V……x…i…… Ω˛⁄ƒ  EÚ ¥…‰ ±……‰M…  V…xΩ˛‰∆ ®…Ω˛±… ∫…‰ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ…±…… M…™…… l……, §…SS…‰ EÚ…‰ V……x… ∫…‰ ®……Æ˙ b˜…±…x…‰ EÚ“ ∫…… V…∂… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ l…‰* ¥…‰ ®…÷Z…∫…‰ x……Æ˙…V… Ω˛È  EÚ ®…Èx…‰ =x…E‰Ú n˘…ƒi… J…^ı‰ EÚÆ˙  n˘B* n˘÷ x…™…… EÚ“ EÚ…‰<« ¶…“ i……EÚi… §…SS…‰ E‰Ú  ¥…EÚ…∫… ®…‰ §……v…EÚ x…Ω˛” §…x… ∫…EÚi…“* Ω˛®……Æ˙‰ x…‰i……  V…xn˘…§……n˘! ±……‰M……‰∆ x…‰ i…… ±…™……ƒ EÚ“ M…cM…c…Ω˛]ı…‰∆ E‰Ú §…“S… ∫¥……M…i…  EÚ™……* E÷ÚUÙ ¥…π…« M…÷V…Æ˙ M…™…‰* BEÚ §…÷n˘§…÷n˘…x…‰ ±…M……, Ω˛®… ±……‰M… §…SS…‰ E‰Ú  ¥…EÚ…∫… E‰Ú  ±…B
n˘‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛Ë, +…ËÆ˙ §…n˘±…‰ ®…‰∆ Ω˛®…‰∆ ¶…⁄J…… Æ˙Ω˛x…… {…ci…… Ω˛Ë* Ω˛…ƒ, ™…Ω˛“ i……‰ ®…È ¶…“ EÚΩ˛x…… S……Ω˛i…… Ω⁄ƒ˛* n˘⁄∫…Æ˙… §……‰±……* §…∫… §…÷n˘§…÷n˘…Ω˛]ı…‰∆ x…‰ ∂……‰Æ˙ EÚ… ∞¸{… ±…‰  ±…™……* ∫…¶…“ ®…Ω˛±… E‰Ú n˘Æ˙¥……V…‰ i…EÚ {…Ω˛÷ƒS… EÚÆ˙ x…‰i…… EÚ…‰ +…¥……V… ±…M……x…‰ V…… Æ˙Ω˛‰ l…‰  EÚ ¶…“i…Æ˙ ∫…‰ x…‰i…… ¶……M…… Ω˛÷+… +…™……* ∫……¥…v……x…!  ¥…{… k… +… M…™…“ Ω˛Ë* ¥…Ω˛ S…“J……* C™……‰∆, C™…… Ω˛…‰ M…™……? §……Ω˛Æ˙ ¥……±……‰∆ x…‰ {…⁄UÙ…* §…SS…‰ E‰Ú +{…Ω˛Æ˙h… EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… S…±… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* Ω˛®…‰∆ BEÚV…÷]ı Ω˛…‰EÚÆ˙ =∫…EÚ…  ¥…Æ˙…‰v… EÚÆ˙x…… Ω˛…‰M……* §…SS…‰ EÚ… +{…Ω˛Æ˙h… i……‰ Ω˛…‰ Ω˛“ x…Ω˛” ∫…EÚi……! §……Ω˛Æ˙ ¥……±…‰ §……‰±…‰* §…SS…‰ EÚ… ¶… ¥…π™… i……‰ Ω˛®……Æ˙“ BEÚi…… ®…‰∆ Ω˛Ë* x…‰i…… x…‰ EÚΩ˛…* ¶…“c ®…‰∆ BEÚ x…‰ {…⁄UÙ…, {…Æ˙ =∫…EÚ… +{…Ω˛Æ˙h… EÚ…Ëx… EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…… Ω˛Ë* ¥…Ω˛ x…V…Æ˙ x…Ω˛” +…i……* +o˘∂™… Ω˛Ë* ™…Ω˛ i……‰ Ω˛®……Æ˙… =k…Æ˙n˘… ™…i¥… Ω˛Ë  EÚ Ω˛®… =∫…‰ J……‰V…  x…EÚ…±…‰∆* x…‰i…… x…‰ EÚΩ˛…* ¶…“c ®…‰∆ BEÚ ¥™… HÚ J……ƒ∫…x…‰ ±…M……* ¥…Ω˛“ Ω˛Ë* x…‰i…… x…‰ =∫…EÚ“ +…‰Æ˙ =ƒM…±…“ =`ˆ…<«* ¶…“c =∫… {…Æ˙ ]ı⁄]ı {…c“* §…SS……  V…xn˘…§……n˘* x…‰i…… x…‰ +…¥……V… n˘“* Ω˛®……Æ˙… x…‰i……  V…xn˘…§……n˘* §……Ω˛Æ˙ ¥……±……‰∆ x…‰ x……Æ˙… =`ˆ…™……* E÷ÚUÙ ∫……±… +…ËÆ˙ M…÷V…Æ˙ M…™…‰* BEÚ  n˘x… §……Ω˛Æ˙ ¥……±……‰∆ ®…‰∆ BEÚ x…‰ {…⁄UÙ…, Ω˛®… §…SS…‰ E‰Ú ¶…Æ˙h…-{……‰π…h… E‰Ú S…CEÚÆ˙ ®…‰∆ +C∫…Æ˙ °Ú…EÚ… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛* x…‰i……V…“ i……‰ EÚΩ˛i…‰ ΩÈ˛  EÚ §……Ω˛Æ˙  x…EÚ…±…‰ M…B ±……‰M……‰∆ EÚ…‰  EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙ EÚ“ ∫…÷ ¥…v…… x…Ω˛” n˘“ V……™…‰M…“ {…Æ˙ ¥…‰ Ω˛®……Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ Ω˛ d˜™……‰∆ E‰Ú f¯…ƒS…‰ ®…‰∆ i…§…n˘“±… x…Ω˛” Ω˛÷B, §… ±EÚ +…ËÆ˙ ¶…“ ®……‰]ı‰ Ω˛…‰i…‰ V…… Æ˙Ω˛‰ ΩÈ˛* Ω˛…ƒ, Ω˛…ƒ, ®…È ¶…“ ™…Ω˛“ ∫……‰S… Æ˙Ω˛… l……* n˘⁄∫…Æ˙… §……‰±……* §…∫… ∫…¶…“ ®…Ω˛±… {…Ω˛÷ƒS… M…™…‰* §……Ω˛Æ˙ ∫…‰ x…‰i…… EÚ…‰ +…¥……V… n˘“* ¥…Ω˛ +…™……* +{…x…‰ ∫…∆n˘‰Ω˛ EÚ“ §……i… EÚΩ˛“* ™…Ω˛“ i……‰ ®…‰Æ˙“ ∫…®…Z… ®…‰∆ ¶…“ x…Ω˛” +…i……* x…‰i…… §……‰±……* i……‰ +§… C™…… EÚÆ˙x…… Ω˛…‰M……? ¥…‰ §……‰±…‰*

GARBHANAL

52

§…∫…, Æ˙…∫i…… BEÚ Ω˛“ Ω˛Ë* x…‰i…… x…‰ EÚΩ˛…* C™……? +…{… ±……‰M… V…§… ¶…“ =xΩ˛‰∆ n˘‰J…‰∆, ®…÷n˘…«§……n˘ EÚ… x……Æ˙… ±…M……Bƒ* +…{…E‰Ú x……Æ˙‰ EÚ“ §…÷±…xn˘“ =xΩ˛‰∆ J…i®… EÚÆ˙ n˘‰M…“* ¥…‰ x……Æ˙‰ ±…M……i…‰ Æ˙Ω˛‰* +…ËÆ˙ V……‰Æ˙ ∫…‰* ¥…‰ +…ËÆ˙ V……‰Æ˙ ∫…‰ x……Æ˙‰ ±…M……i…‰ Æ˙Ω‰˛* Ω˛…ƒ, §…∫… <∫…“ i…Æ˙Ω˛, Æ˙…‰V…
EÚ Ω˛… x…“ E‰Ú ∫……l… §……i…‰∆ EÚÆ˙x…‰ EÚ“ ¶…“ ∂… HÚ x…Ω˛” §…S…“* =x…EÚ… ∂…Æ˙“Æ˙ E‰Ú¥…±… f¯…ƒS…… ®……j… Æ˙Ω˛ M…™…… l……* +Æ˙‰ §…SS…… i……‰ ∫…÷xn˘Æ˙, ∫¥…∫l… ™…÷¥…EÚ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆  ¥…EÚ ∫…i… Ω˛…‰ M…™…… Ω˛…‰M…… C™……∆‰ x… =∫…‰ n˘‰J… +…Bƒ* BEÚ x…‰ {…⁄UÙ…* Ω˛…ƒ, Ω˛…ƒ, S…±……‰* n˘⁄∫…Æ˙‰ x…‰ =∫…EÚ… +x…÷®……‰n˘x…  EÚ™…… +…ËÆ˙ ∫…§… S…±…  n˘™…‰ ®…Ω˛±… EÚ“ +…‰Æ˙* Æ˙…∫i…‰ ®…‰∆ {…‰c E‰Ú x…“S…‰ BEÚ §…÷ g™…… §…Ë`ˆ“ Ω˛÷<«  ®…±…“* +…ƒJ…‰∆ BEÚn˘®… M…g ®…‰∆ v…ƒ∫… M…™…“ l…”* n˘…‰x……∆‰ M……±…  {…S…EÚ M…™…‰ l…‰* S…®…c“ ∫…⁄J…“ Ω˛÷<« l…“* ∫……Æ˙‰ ∂…Æ˙“Æ˙ ®…‰∆ P……¥… l…‰ +…ËÆ˙ =x… {…Æ˙ ®… CJ…™……ƒ  ¶…x… ¶…x…… Æ˙Ω˛“ l…“* ±…M……  EÚ∫…“ f¯…ƒS…‰ EÚ…‰ ∫……c“ {…Ω˛x……EÚÆ˙  §…`ˆ…  n˘™…… Ω˛…‰* EÚΩ˛…ƒ V…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛…‰? =∫…x…‰ {…⁄UÙ…*

GARBHANAL

¥…Ω˛…ƒ x… i……‰ §…SS…… Ω˛Ë, x… E÷ÚUÙ* i…÷®Ω˛‰∆ =±±…⁄ §…x……™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ¥…Ω˛ §……‰±…“* i…÷®Ω˛‰∆ EËÚ∫…‰ {…i……? C™……‰∆ x…Ω˛” {…i……? ¥…Ω˛ §…SS…… i……‰ {…Ën˘… Ω˛…‰i…‰ Ω˛“ ®…Æ˙ M…™…… l……* {…Ω˛±…‰ i……‰ §…∫… BEÚ §……Æ˙ Ω˛“ ¶…⁄J…… Æ˙Ω˛x…… {…ci…… l…… {…Æ˙ +§… i……‰ ±…M…i…… Ω˛Ë n˘…‰x……‰∆ Ω˛“ ¥…HÚ °Ú…EÚ… EÚÆ˙x…… Ω˛…‰M……* Ω˛…ƒ, §…∫… ™…Ω˛“ i……‰ Ω˛…‰x…‰ ¥……±…… Ω˛Ë* n˘⁄∫…Æ˙‰ x…‰ ∫…®…l…«x…  EÚ™……* §…÷n˘§…÷n˘…Ω˛]ı  °ÚÆ˙ ∂……‰Æ˙ ®…‰∆ i…§…n˘“±… Ω˛…‰ M…™…“* ∫…¶…“  °ÚÆ˙ ®…Ω˛±… E‰Ú {……∫… {…Ω˛÷ƒS… M…™…‰* ¥…‰ +…¥……V… n˘‰x…‰ Ω˛“ ¥……±…‰ l…‰  EÚ x…‰i…… ¶……M…i…… Ω˛÷+… §……Ω˛Æ˙ +…™……* ®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±……‰∆ x…‰ BEÚ ¶……¥…“ ∫…÷xn˘Æ˙ ™…÷¥…EÚ EÚ“ EÚ±{…x…… EÚ“* §…∫… E‰Ú¥…±… EÚ±{…x…… ®…‰∆ Ω˛“  EÚi…x…… ∫…÷J… l……* Ω˛®……Æ˙‰ x…‰i……  V…∆n˘…§……n˘! x……Æ˙…‰∆ ∫…‰ +…∫…®……x… ¶…Æ˙ M…™……* {…÷i…±…‰ V…±……x…… ®…i… ¶…⁄ ±…BM……! x…‰i…… x…‰ EÚΩ˛…* E÷ÚUÙ ∫……±… +…ËÆ˙  x…EÚ±… M…™…‰ ™…⁄ƒ Ω˛“* ®…Ω˛±… E‰Ú §……Ω˛Æ˙ Æ˙Ω˛x…‰ ¥……±…‰
§…SS…‰ EÚ…‰ n˘‰J…x…‰* =x…Ω˛…‰∆x…‰ EÚΩ˛…*  EÚ∫… §…SS…‰ EÚ…‰? =∫…x…‰ {…⁄UÙ…* ¥…Ω˛“ V……‰ ∫…k……<∫… ∫……±… {…Ω˛±…‰ Ω˛÷+… l……* +§… i……‰ J…⁄§… ∫¥…∫l… ∫…÷xn˘Æ˙ ™…÷¥…EÚ §…x… M…™…… Ω˛…‰M……* ¥…‰ §……‰±…‰* ®…⁄J……Ê, ¥…Ω˛…ƒ x… i……‰ §…SS…… Ω˛Ë, x… E÷ÚUÙ* i…÷®Ω˛‰∆ =±±…⁄ §…x……™…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ¥…Ω˛ §……‰±…“* i…÷®Ω˛‰∆ EËÚ∫…‰ {…i……? C™……‰∆ x…Ω˛” {…i……? ¥…Ω˛ §…SS…… i……‰ {…Ën˘… Ω˛…‰i…‰ Ω˛“ ®…Æ˙ M…™…… l……* =∫…x…‰ EÚΩ˛…* C™……‰∆? {…Æ˙ i…÷®… ™…Ω˛ ∫…§… EËÚ∫…‰ V……x…i…“ Ω˛…‰? ®…⁄J……Ê, ®…È =∫… §…SS…‰ EÚ“ ®……ƒ Ω˛⁄ƒ* =xΩ˛…‰∆x…‰ §…SS…‰ EÚ…‰ ®…÷Z…∫…‰ UÙ“x…  ±…™…… l…… +…ËÆ˙ ®…÷Z…‰ ®……Æ˙EÚÆ˙ ¶…M……  n˘™…… l……* §…÷ g™…… +§…  ∫…∫… EÚ™……ƒ ¶…Æ˙x…‰ ±…M…“ l…“*

53

E÷Ú∫…÷®…  ∫…xΩ˛… ∫…… Ω˛i™… ®… + ¶…Ø˚ S…  {…i…… ∫…‰  ¥…Æ˙…∫…i… ®…  ®…±…“. §…S…{…x… ∫…‰ Ω˛“ EÚΩ˛…x…“-EÚ ¥…i……B∆ {…g¯x…‰ ®… Ø˚ S… Æ˙Ω˛“. {…]ıx…… ™…⁄ x…¥…Ã∫…]ı“ ∫…‰ B®…B, §…“Bb˜. ±…M…¶…M… {…SS…“∫… §…Æ˙∫…… i…EÚ  ¥… ¶…z…  ¥…t…±…™…… ®… ÀΩ˛n˘“ {…g¯…i…“ Æ˙Ω˛”* 1997 ®… +®…‰ Æ˙EÚ… +…<» +…ËÆ˙ ÀΩ˛n˘“ {…g¯…x…‰ E‰Ú  ±…B §……±…  ¥…Ω˛…Æ˙ x……®… E‰Ú ∫E⁄Ú±… ∫…‰ V…÷c˜”. §…S…‰ ∫…®…™… ®… ∫…… Ω˛i™…-∫…fiV…x… ®… ®…M…x… Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛. ÀΩ˛n÷˘∫i……x… EÚ“ x……®…“ {… j…EÚ…+… E‰Ú +±……¥…… +®…‰ Æ˙EÚ… ∫…‰  x…EÚ±…x…‰ ¥……±…“  ¥…∂¥……, ∫…… Ω˛i™… E÷∆ÚV…, ∫…Æ˙∫¥…i…“ ∫…÷®…x… +… n˘ ®… Æ˙S…x……Bƒ |…EÚ… ∂…i…. "¶……¥… x…n˘“ ∫…‰ E÷ÚUÙ §…⁄∆n‰˘' EÚ…¥™… ∫…∆O…Ω˛ |…EÚ… ∂…i… +…ËÆ˙ n˘…‰  EÚi……§… |…EÚ…∂…x……v…“x… ΩÈ˛* ∫…∆{…E«Ú : [email protected]

54

|… ¥…… ∫…“ EÚ Ω˛… x…“

i… E‰Ú EÚÆ˙“§… n˘…‰ §…V…‰ Ω˛…‰∆M…‰* S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ M…Ω˛Æ˙… ∫…z……]ı… °ËÚ±…… l……* §…“S…-§…“S… ®…‰∆ Z…”M…÷Æ˙…‰∆ EÚ“ Z…∆EÚ…Æ˙ =∫… ∫…z……]ı‰ EÚ…‰ i……‰cx…‰ EÚ…  x…Æ˙l…«EÚ |…™……∫… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ l…“* ∫……Æ˙… ®…Ω˛÷±…“ M……∆¥… x…”n˘ ®…‰∆ b⁄˜§…… l……* +¶…“ +¶…“ Æ˙…V…x……l… V……M…i…‰-V……M…i…‰ l…EÚ EÚÆ˙ ∫……‰B l…‰*  §…UÙ…¥…x… {…Æ˙ V……x…‰ E‰Ú §……n˘ ¶…“ =xΩ˛‰∆ n˘‰Æ˙ i…EÚ x…”n˘ x…Ω˛” +…i…“ l…“ +…ËÆ˙ =x…EÚ“ §…‰S…Ëx… EÚÆ˙¥…]ı…‰∆ ®…‰∆ Æ˙…i… +…v…“ i……‰ M…÷V…Æ˙ Ω˛“ V……i…“ l…“*
Æ˙…V…x……l… +{…x…‰ UÙ…‰]ı‰ ¶……<« EÚ…‰ §…c‰ {™……Æ˙ ∫…‰ ∫…∆¶……±…x…‰ ±…M…‰ l…‰* +¶…“ Æ˙…i… EÚ… ∫…z……]ı… S……Æ˙…‰∆ +…‰Æ˙ °ËÚ±…… l……* M……∆¥… ®…Ω˛÷±…“ ®…‰∆  §…V…±…“ i……‰ l…“ x…Ω˛” +…ËÆ˙ ±……±…]ı‰x… EÚ“ Æ˙…‰∂…x…“ +∆v…EÚ…Æ˙ EÚ“ ∫…P…x…i…… EÚ…‰ E÷ÚUÙ §…g… Æ˙Ω˛“ l…“* i…l…“  EÚ∫…“ E÷Úk…‰ E‰Ú Æ˙…‰x…‰ EÚ“ +…¥……V… EÚ…x……‰∆ ®…‰∆ M…<« i……‰ Æ˙…V…x……l… ∫…i…E«Ú Ω˛…‰ M…B* =x…EÚ“ x…”n˘ J…÷±… M…<« l…“* V…§…∫…‰ =x…E‰Ú n˘…‰∫i… Ω˛Æ˙n˘™……±… x…‰ §…i……™……  EÚ S…xn˘Æ˙ Ω˛Æ˙ ¥…EÚ“±… ∫…‰  ®…±…i…… Ω˛Ë +…ËÆ˙ EÚΩ˛i…… Ω˛Ë  EÚ =∫…E‰Ú ¶……<« x…‰  {…i…… EÚ“ + V…«i… V…®…“x… +{…x…‰ x……®… EÚÆ˙… ±…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ ¶…“ EÚÆ˙x…… {…c‰ ¥…Ω˛ =∫…‰ Ω˛… ∫…±… EÚÆ˙E‰Ú Æ˙Ω˛‰M……, =x…EÚ“ x…”n˘ =c M…<« l…“* +…V…EÚ±… ¥…‰ §…Ω˛÷i… §…‰S…Ëx… Æ˙Ω˛x…‰ ±…M…‰ l…‰* S…xn˘Æ˙ E‰Ú  ±…B C™…… E÷ÚUÙ x…Ω˛”  EÚ™…… l…… +…ËÆ˙ ¥…Ω˛“ +…V… =x…EÚ… n˘÷∂®…x… §…x… §…Ë`ˆ… l……* ¥…Ω˛ ∫…“®…‰∆]ı EÚ… ¥™……{……Æ˙ ¶…“ i……‰ =xΩ˛…‰∆x…‰ Ω˛“ J…c…  EÚ™…… l……* EÚÆ˙“§… {…S……∫… Ω˛V……Æ˙ Ø˚{…™…‰ ±…M……B l…‰ =∫…®…‰∆ +…ËÆ˙ §…c‰ {™……Æ˙ ∫…‰ S…xn˘Æ˙ EÚ…‰ ∫……È{…  n˘™…… l…… ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙  EÚ +§… =xΩ˛‰∆  S…xi…… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…‰<« V…∞¸Æ˙i… x…Ω˛” Ω˛Ë* EÚ®……BM…… +…ËÆ˙ J……BM……* >{…Æ˙ §…Ë`ˆ“ ®……∆-§……{… EÚ“ +…i®…… ¶…“ =xΩ˛‰∆ +…∂…“¥……«n˘ n˘‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛…‰M…“ +…ËÆ˙ =x…EÚ… ®…x…

GARBHANAL

Æ˙…

J…⁄x… EÚ…  Æ˙∂i……

55

J…÷n˘ Ω˛…‰ V……i……* ™…‰ i……‰ ¥…Ω˛“ V……x…i…‰ l…‰  EÚ ™…Ω˛ n˘…˱…i… =xΩ˛…‰∆x…‰  EÚi…x…“ ®…÷ ∂EÚ±… ∫…‰ EÚ®……<« l…“* ¥…‰ ™……n˘ EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰ l…‰* S…xn˘Æ˙ x…‰ <±……Ω˛…§……n˘ ®…‰∆ ∫…“®…‰∆]ı EÚ… ¥™……{……Æ˙ V…®……™…… l……* §…“S…-§…“S… ®…‰∆ ¥…Ω˛ +…i…… Æ˙Ω˛i…… l…… n˘…‰ S……Æ˙  n˘x… Æ˙Ω˛EÚÆ˙ S…±…… V……i…… l……*  {…UÙ±…“ §……Æ˙ V…§… +…™…… =∫…x…‰ Æ˙…V…x……l… ∫…‰ EÚΩ˛…- ¶…Ë™…… ®…È V……±…xv…Æ˙ ®…‰∆ ¶…“ ∫…“®…‰x]ı E‰Ú Ω˛…‰±…∫…‰±… EÚ“ n˘÷EÚ…x… J……‰±…x…… S……Ω˛i…… Ω˛⁄∆-  EÚi…x…… J…÷∂… Ω˛…‰ M…B l…‰ Æ˙…V…x……l…* S…xn˘Æ˙ x…‰ +…M…‰ EÚΩ˛… ®…Èx…‰ +…n˘®…“ ¶…“ J……‰V…  ±…B Ω˛È V……‰ <«®……x…n˘…Æ˙“ ∫…‰ =∫…EÚ“ n˘‰J…¶……±… EÚÆ˙‰M……* ±…‰ EÚx… =∫…E‰Ú  ±…B {…Ë∫…‰ S…… Ω˛B* =xΩ˛…‰∆x…‰ ∫……‰S……
|… ¥…… ∫…“ EÚ Ω˛… x…“ Æ˙®…… EÚ…‰ E÷ÚUÙ {…i…… x…Ω˛” l……  EÚ n˘…‰x……‰∆ ¶……<™……‰∆ ®…‰∆ C™…… §……i… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* V…§… S…xn˘Æ˙ +…™…… Æ˙®…… x…‰ EÚΩ˛… - E÷ÚUÙ J…… ±……‰ S…xn˘Æ˙* ±…‰ EÚx… =∫…x…‰ +{…x…… §…ËM… EÚ∆v…‰ {…Æ˙ Æ˙J…… +…ËÆ˙ S…±…… M…™……* =∫…EÚ“ §……i… EÚ… EÚ…‰<« ¶…“ =k…Æ˙ =∫…x…‰ x…Ω˛”  n˘™……* Æ˙®…… S… EÚi… l…“* =∫…‰ +…∂S…™…« Ω˛÷+… S…xn˘Æ˙ i……‰ B‰∫…… x…Ω˛” EÚÆ˙i…… l……* ∂……™…n˘ ¥…Ω˛  EÚ∫…“ §……i… ∫…‰ M…÷∫∫…… Ω˛…‰* ±…‰ EÚx… ¥…Ω˛ i……‰ +¶…“ Æ˙…V…x……l… ∫…‰ Ω˛“ §……i…‰∆ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l…… +…ËÆ˙ ¥…‰
GARBHANAL

i…÷®Ω˛‰∆ {…i…… Ω˛Ë  EÚ ¥…Ω˛ V…®…“x…  ∫…°«Ú n˘…‰ §…“P…‰ Ω˛Ë +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ ¶…“ {…Æ˙i…“ Ω˛Ë* ®…÷ ∂EÚ±… ∫…‰ {……∆S… Ω˛V……Æ˙  ®…±…‰∆M…‰* S…xn˘Æ˙ x…‰ E÷ÚUÙ EÚc¥…‰ ±…Ω˛V…‰ ®…‰∆ EÚΩ˛… - =∫…EÚ… +…v…… i……‰ ®…‰Æ˙… Ω˛…‰M…… x……* x…‰ =x…E‰Ú ∫…“x…‰ {…Æ˙ P…⁄∫…… ®……Æ˙  n˘™…… Ω˛…‰* {…±… ¶…Æ˙ {…Ω˛±…‰ EÚ“ ∫……Æ˙“ J…÷∂…“ M……™…§… Ω˛…‰ M…<« +…ËÆ˙ =∫…EÚ… ∫l……x… n˘÷J… +…ËÆ˙ +{…®……x… x…‰  ±…™…… l……* n˘⁄∫…Æ˙‰  EÚ∫…“ x…‰ ™…Ω˛ §……i… EÚΩ˛“ Ω˛…‰i…“ i……‰ ¥…‰ ∂……™…n˘
i……‰ S…xn˘Æ˙ EÚ…‰ +{…x…‰ §…‰]ı‰ V…Ë∫…… Ω˛“ {™……Æ˙ EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë* +{…x…‰ §…SS…‰ i……‰ §……n˘ ®…‰∆ Ω˛÷B* V…§… ¥…Ω˛ ∂……n˘“ E‰Ú §……n˘ ∫…∫…÷Æ˙…±… +…<« l…“ =∫…x…‰ i…¶…“ =∫…‰ §…‰]ı‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +{…x……  ±…™…… l……* BEÚ i……‰ =∫…E‰Ú ®……i……- {…i…… EÚ“ EÚ®…“ EÚ…‰ {…⁄Æ˙… EÚÆ˙x…… S……Ω˛i…“ l…“ n˘⁄∫…Æ˙… =∫…x…‰ n˘‰J……  EÚ Æ˙…V…x……l… =∫…‰ §…Ω˛÷i… {™……Æ˙ EÚÆ˙i…‰ Ω˛È* E÷ÚUÙ n˘™……¥…∂… +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ Æ˙…V…x……l… EÚ…‰ J…÷∂… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú J™……±… ∫…‰ =∫…x…‰ +{…x…‰ §…‰]ı‰ V…Ë∫…… Ω˛“ ∫x…‰Ω˛  n˘™…… Ω˛Ë* Ω˛Æ˙n˘®… =∫…E‰Ú x…J…Æ˙‰ =`ˆ…i…“, +{…x…‰ Ω˛…l…… ∫…‰ Ω˛“ =∫…‰ J……x……  J…±……i…“* +…ËÆ˙ Æ˙…V…x……l…? Æ˙…V…x……l… E‰Ú i……‰ |……h… Ω˛“ =∫…®…‰∆ §…∫…i…‰ l…‰* =∫…EÚ“ Ω˛Æ˙ °ÚÆ˙®……<∂… {…⁄Æ˙“ EÚÆ˙i…‰ +…ËÆ˙ =∫…E‰Ú  ±…B E÷ÚUÙ J…Æ˙“n˘EÚÆ˙ J…÷∂…“ EÚ… +x…÷¶…¥… EÚÆ˙i…‰* E÷ÚUÙ  n˘x……‰∆ i…EÚ S…xn˘Æ˙ x…Ω˛” +…™…… l……* =∫… P…]ıx…… E‰Ú §……n˘ i……‰ Æ˙…V…x……l… x…‰ ∫……‰S…… ∂……™…n˘ =x…∫…‰ M…÷∫∫…… Ω˛…‰M…… ±…‰ EÚx… M…÷∫∫…… i……‰ =xΩ˛‰∆ Ω˛…‰x…… S…… Ω˛B* EÚ…‰<« ¶…“  {…i…… <∫…∫…‰ §…gEÚÆ˙  EÚ∫…“ §…‰]ı‰ E‰Ú  ±…B C™…… EÚÆ˙ ∫…EÚi…… l……* V…§…  {…i…… EÚ“ ®…fii™…÷ Ω˛÷<« l…“ §…Ω˛÷i… ®…÷ ∂EÚ±… Ω˛÷<« l…“* ¥…Ω˛ i……‰ =∫…“ ∫……‰±…Ω˛ ∫……±… EÚ“ =©… ®…‰∆ BEÚ ¥…EÚ“±… E‰Ú ∫……l… EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰ l…‰* ¥…EÚ“±… ∫……Ω˛§… ¶…“ =∫…‰ §…Ω˛÷i… {™……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ±…M…‰ l…‰* v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ ¥…‰ =∫…‰ ¥…EÚ…±…i… EÚ“ {…‰∆S…“n˘ M…™……∆ =∫…‰ ∫…®…Z……i…‰ +…ËÆ˙ ¥…Ω˛ =x…E‰Ú EÚ…M…V… {…j… ∫…∆¶……±…i…… +…ËÆ˙  V…i…x…“ ∫…®…Z… l…“ =x…EÚ“ ∫…Ω˛…™…i…… EÚÆ˙i……* ¥…Ω˛ =x…EÚ“ Ω˛Æ˙ §……i… EÚ…‰ +…∆J…‰∆ ®…⁄∆n˘EÚÆ˙ ®……x…i…… l…… <∫… ±…B ¶…“ ¥…EÚ“±… ∫……Ω˛§… =∫…‰ §…Ω˛÷i…

|… ¥…… ∫…“ EÚ Ω˛… x…“ {™……Æ˙ EÚÆ˙i…‰ l…‰* i…¶…“ ∫…‰ ¥…Ω˛ l……‰c‰-l……‰c‰ {…Ë∫…‰ V……‰ci…… Æ˙Ω˛… +…ËÆ˙ ∫…“®…‰∆]ı EÚ… ¥™……{……Æ˙ ∂…÷∞¸  EÚ™…… l……* ¥…EÚ“±… ∫……Ω˛§… x…‰ ¶…“ ™…l……∫…∆¶…¥… ®…n˘n˘ EÚ“ l…“* J…S…Ê ¶…“ i……‰ §…g M…™…‰ l…‰* P…Æ˙ EÚ… J…S…«* S…xn˘Æ˙ EÚ“ {…g…<«- ±…J……<« +…ËÆ˙  °ÚÆ˙ ∂……n˘“ Ω˛…‰ M…<« i……‰ {…ix…“ EÚ… ¶…“ J…S…«* ±…‰ EÚx… ∫…“®…‰∆]ı E‰Ú ¥™……{……Æ˙ ∫…‰ =xΩ˛‰∆ §…Ω˛÷i… ±……¶… Ω˛…‰x…‰ ±…M…… i……‰ =xΩ˛…‰∆x…‰ +x™… EÚ<« S…“V……‰∆ EÚ… ¥™……{……Æ˙ ¶…“ ∂…÷∞¸ EÚÆ˙  n˘™…… l……* +SUÙ“-∫…“ EÚ…‰`ˆ“ ¶…“ §…x…¥……<« +…ËÆ˙ EÚ<« ∫…Ω˛…™…EÚ ¶…“ Æ˙J…‰ l…‰* ¥…‰ J…÷∂… l…‰  EÚ S…xn˘Æ˙ EÚ…‰ ¥…‰ ∫……Æ˙“ ∫…÷ ¥…v……B∆ n˘‰ {…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È V……‰ ¥…Ω˛ S……Ω˛i…… Ω˛Ë* ±…‰ EÚx… +…V… S…xn˘Æ˙ x…‰ =x…E‰Ú  n˘±… EÚ…‰ §…Ω˛÷i… S……‰]ı {…Ω˛÷∆S……<« l…“* =x…EÚ“ +…∆J…‰∆ ∫¥…i…: Ω˛“ ¶…Æ˙ +…<« l…“* §……Æ-§……Æ˙ BEÚ Ω˛“ |…∂x… =x…E‰Ú  n˘±… EÚ…‰ Z…EÚZ……‰Æ˙ n˘‰ Æ˙Ω˛… l……  EÚ C™…… S…xn˘Æ˙ ™…Ω˛“ ∫…®…Z…i…… Ω˛Ë  EÚ =∫…“ n˘∫… §…“P…‰ ∫…‰ ®…Èx…‰ ™…Ω˛ ∫……Æ˙“ n˘…˱…i… <EÚ_ˆ“ EÚ“ Ω˛Ë* =x…EÚ…  n˘±… ™…Ω˛ ®……x…x…‰ EÚ…‰  §…±E÷Ú±… i…Ë™……Æ˙ x…Ω˛” Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… l……  EÚ S…xn˘Æ˙ B‰∫…… ∫……‰S… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* V…∞¸Æ˙ =∫…EÚ“ {…ix…“ x…‰ EÚΩ˛… Ω˛…‰M……  EÚ ∫……Æ˙“ ∫…®{… k… +…v…… §…]ı… ±……‰ +…ËÆ˙ +±…M… Ω˛…‰ V……+…‰* =x…E‰Ú ®…x… ∫…‰ BEÚ +…¥……V… +…<« x…Ω˛”-x…Ω˛” S…xn˘Æ˙ B‰∫…… EËÚ∫…‰ ∫……‰S… ∫…EÚi…… Ω˛Ë* =x…E‰Ú n˘÷∂®…x… ¶…“ i……‰ EÚ®… x…Ω˛” ΩÈ˛ V……‰ =xΩ˛‰∆ <∫… i…Æ˙Ω˛ §…gi…… n˘‰J… V…±…i…‰ Ω˛…‰∆M…‰ +…ËÆ˙ =xΩ˛‰∆ Ω˛… x… {…Ω˛÷∆S……x…… S……Ω˛i…‰ Ω˛…‰∆M…‰* ∂……™…n˘ =xΩ˛” ±……‰M……‰∆ EÚ“ ™…Ω˛ S……±… Ω˛…‰* S…xn˘Æ˙ EÚ…‰ §…Ω˛EÚ…EÚÆ˙ ¥…‰ +…{…∫… EÚ“ ±…c…<« ∫…‰ ®…V…… i……‰ ±…‰ ∫…EÚi…‰ Ω˛È* S…xn˘Æ˙ +M…Æ˙ Æ˙…V…x……l… ∫…‰ +±…M… Ω˛…‰ V……™… ™…… n˘…‰x……‰∆ ®…‰∆ n˘÷∂®…x…“ Ω˛…‰ V……™… i……‰ =xΩ˛‰∆ J…÷∂…“ Ω˛…‰M…“ +…ËÆ˙ Æ˙…V…x……l… EÚ…‰ n˘‰J… ∂……™…n˘ =xΩ˛” ®…‰∆ ∫…‰  EÚ∫…“ x…‰ =∫…‰ §…Ω˛EÚ…™…… Ω˛…‰* =x…EÚ“ +…∆J…‰∆  °ÚÆ˙ ¶…Æ˙ +…<« l…” +…ËÆ˙ ¥…‰ ¥™……E÷Ú±… Ω˛…‰ =`ˆ‰* S…xn˘Æ˙ ∆M……* Æ˙®…… =x…E‰Ú Ω˛…l… {…EÚc ±…‰i…“

+…ËÆ˙ EÚΩ˛i…“ - i…÷®…  ∫…°«Ú +{…x…“ §……i… Ω˛“ C™……‰∆ ∫……‰S…i…‰ Ω˛…‰* ®…È Ω˛⁄∆ §…SS…‰ Ω˛È* +M…Æ˙ Ω˛®… ±……‰M… ∫…cEÚ {…Æ˙ ¶…“J… ®……∆M…‰∆M…‰ i……‰ i…÷®… ∫…Ω˛x… EÚÆ˙ {……+…‰M…‰* +x™……™… E‰Ú +…M…‰ P…÷]ıx…‰ ]ı‰EÚx…… EÚ…™…Æ˙i…… Ω˛Ë* i…÷®… B‰∫…… x…Ω˛” EÚÆ˙…‰M…‰* +M…Æ˙ ¥…Ω˛ B‰∫…… ∫……‰S…i…… Ω˛Ë i……‰ i…÷®… =∫…‰ {™……Æ˙ ∫…‰ ¶…“ x…Ω˛” V…“i… {……+…‰M…‰* +M…Æ˙ i…÷®… ∫……‰S…i…‰ Ω˛…‰  EÚ +{…x…… ∫…§… E÷ÚUÙ n˘‰EÚÆ˙ i…÷®… i™……M… EÚ“ ®…⁄Æ˙i… EÚΩ˛±……+…‰M…‰ i……‰ ™…Ω˛ ß…®… Ω˲* i…§… i……‰ ∫…§… ±……‰M… S…xn˘Æ˙ V…Ë∫…… Ω˛“ §…x…x…… S……Ω˛‰∆M…‰* Ω˛®… ±……‰M… +x™……™… EÚ…‰ <∫… i…Æ˙Ω˛ §…g…¥…… x…Ω˛” n˘‰∆M…‰ +…ËÆ˙ x……  EÚ∫…“ E‰Ú ∫……l… +x™……™… EÚÆ˙‰∆M…‰* V……‰ Ω˛…‰M…… n˘‰J…‰∆M…‰* Æ˙…V…x……l… EÚ…‰
GARBHANAL

56

GARBHANAL

57

E÷Úg¯i…‰-E÷Úg¯i…‰* n˘Æ˙¥……V…‰ ®…‰∆ BEÚ UÙ‰n˘ l…… =xΩ˛…‰∆x…‰ =∫…®…‰∆ +…∆J…‰∆ ∫…]ı…EÚÆ˙ §……Ω˛Æ˙ n˘‰J…x…‰ EÚ“ EÚ…‰ ∂…∂… EÚ“* EÚ…‰<« +…n˘®…“ l…… §……Ω˛Æ˙ V……‰
|… ¥…… ∫…“ EÚ Ω˛… x…“ +…i®…… ®…Æ˙ M…<« l…“*  °ÚÆ˙ ¥…Ω˛ Ω˛∆∫…x…‰ ±…M…… l…… BEÚ ¶…™…∆EÚÆ˙ Ω˛∆∫…“* l……‰c… Ø˚EÚ EÚÆ˙ =∫…x…‰  °ÚÆ˙ EÚΩ˛… - ™…Ω˛ ∂…Æ˙“Æ˙  V…∫…‰ +…{…x…‰  EÚi…x…‰ |…‰®… ∫…‰ ∫…”S…… l…… ¥…Ω˛“ §…c… Ω˛…‰EÚÆ˙ +…{…EÚ…‰  x…M…±…x…‰ +… M…™……* B‰∫…… x…Ω˛”  EÚ ®…È +…{…EÚ…‰ {™……Æ˙ EÚÆ˙x…‰ ±…M…… Ω˛⁄∆ {…Æ˙ +…{…∫…‰ ∂…j…÷i…… EÚÆ˙E‰Ú ¶…“ S…Ëx… ∫…‰ x…Ω˛” Æ˙Ω˛ {……™……* ¥™……{……Æ˙ ®…‰∆ P…]ı… ±…M…… +…ËÆ˙
¥™…∆M™…

26  n˘∫…∆§…Æ˙ 1917 EÚ…‰ M¥…… ±…™…Æ˙ ®… V…x®…. n˘∂…«x… +…ËÆ˙ +ƒO…‰V…“ ∫…… Ω˛i™… ®… B®….B. E‰Ú ∫……l… ÀΩ˛n˘“ ®… {…“-BS….b˜“. +…EÚ…∂…¥……h…“ ®… ∫…‰¥…… i…l…… +v™……{…x… EÚ…™…«  EÚ™……. 1954 ∫…‰ EÂÚp˘“™… ∫…… Ω˛i™… +EÚ…n‰˘®…“, x…<«  n˘±±…“ ®… {…Ω˛±…‰ ∫…∆™…÷HÚ ∫… S…¥… Æ˙Ω‰˛, §……n˘ ®… {……ƒS… ¥…π…« ∫… S…¥… E‰Ú ∞¸{… ®… EÚ…™…«  EÚ™……. ∫…∆P… ±……‰EÚ ∫…‰¥…… +…™……‰M… ®… ÀΩ˛n˘“ B¥…∆ +x™… ¶……π……+… E‰Ú  ¥…∂…‰π…… v…EÚ…Æ˙“. ¶……π…… ¥…n¬˘ E‰Ú +±……¥……  S…j…EÚ…Æ˙ E‰Ú i……ËÆ˙ {…Æ˙ ¶…“ J™…… i…. ÀΩ˛n˘“ ®…  ¥… ¶…z…  ¥…v……+… {…Æ˙ 59 {…÷∫i…EÂÚ +…ËÆ˙ +ƒO…‰V…“ ®… S……Æ˙ i…l…… ®…Æ˙…`ˆ“ ®… 4 {…÷∫i…EÂÚ |…EÚ… ∂…i…. |…®…÷J… EfiÚ i…™……ƒ : i…‰±… EÚ“ {…EÚ…Ë c˜™……ƒ, J…Æ˙M……‰∂… E‰Ú ∫…”M…, §…‰Æ∆˙M…, ∫¥…{x…¶…∆M…, +x…÷I…h…, {…Æ˙xi…÷, u˘…¶…… +… n˘.

J…÷∂……®…n˘ {…

Ω˛±…‰ +∫i…÷ i… EÚ∞ƒ¸  §…P…x…Ω˛i……« M…x…‰∫… EÚ“* Ω˛®……Æ˙… EÚ…‰<« ¶…“ v…®…«O…∆l…, ™…Ω˛…∆ i…EÚ  EÚ EÚ…¥™… +…ËÆ˙ x……]ıEÚ ¶…“, =`ˆ…EÚÆ˙ n˘‰J… ±…“ V…™…‰, +…Æ˙®¶… ®…‰∆ ®…∆M…±……S…Æ˙h… +l…¥…… n˘‰¥…i……+…‰∆ EÚ“ J…÷∂……®…n˘ V…∞¸Æ˙ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* n˘‰¥…i……+…‰∆ EÚ“ J…÷∂……®…n˘ C™……‰∆? <∫… ±…B  EÚ ¥…‰ |…‰Æ˙h…… n˘‰i…‰ Ω˛È, ∫°⁄Ú i…« n˘‰i…‰ Ω˛È, ∫i…÷ i… x… EÚÆ˙…‰ i……‰ E÷Ú {…i… Ω˛…‰ V……i…‰ Ω˛È* V…Ë∫…‰ ®…÷M…±……‰∆ E‰Ú V…®……x…‰ ®…‰∆ EÚ…‰ x…«∂… EÚÆ˙x…‰ EÚ… BEÚ J……∫… f¯∆M… l……* n˘Æ˙§……Æ˙‰ +…®… ®… V…§… ∂…Ω˛∆∂……Ω˛ {…v……Æ˙i…‰ i……‰ §…∆n˘“V…x… (S……Æ˙h…) J……∫… +xn˘…V… ®…‰∆, ±…Ω˛V…‰ ®…‰∆ ∫…±……®……-∫…±……®……... Ω˛÷V…⁄Æ˙ i…∂…Æ˙“°Ú ±…… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È EÚΩ˛i…‰ l…‰* ™…… +∆O…‰V……‰∆ E‰Ú V…®……x…‰ ®…‰∆ ®……®…⁄±…“ ∫……Ω˛§… ¶…“ +…x…‰ ¥……±…… Ω˛…‰ i……‰ ∫…‰`ˆ V…“ Æ˙…™…§…Ω˛…n˘÷Æ˙“ E‰Ú ±……±…S… ®…‰∆ b˜…±…“ S…g…i…‰ l…‰* ™…… BEÚ UÙ…‰]ı“  Æ˙™……∫…i… ®…‰∆, {…Ω˛±…‰ V…§… {…i…… S…±……  EÚ ¥……™…∫…Æ˙…™… EÚ“ {…ix…“ EÚ…‰ Ω˛±EÚ… M…÷±……§…“ Æ˙∆M… {…∫…∆n˘ Ω˛Ë i……‰ ®…Ω˛±……‰∆, ®…∆ n˘Æ˙…‰∆, +∫{…i……±……‰∆, ∫E⁄Ú±……‰∆, +°Ú∫…Æ˙…‰∆ E‰Ú ∫……°Ú…‰∆ +…ËÆ˙  b˜x…Æ˙ ]ı‰§…±… E‰Ú ®…‰V…{……‰∂……‰∆ i…EÚ EÚ…‰ =∫…“ M…÷±……§…“ Æ˙∆M… ∫…‰ Æ˙∆M…  n˘™…… M…™…… +…ËÆ˙ B‰x… n˘…‰  n˘x… {…Ω˛±…‰ V…§… {…i…… S…±……  EÚ ¥…Ω˛ M…÷±……§…“ Æ∆˙M… x…Ω˛” Ω˛Ë i……‰  °ÚÆ˙ Ω˛±E‰Ú x…“±…‰ V……®…÷x…“ Æ˙∆M… EÚ“ {…i…« S…g…™…“ M…™…“* ¥…Ë∫…‰ J…÷∂……®…n˘ E‰Ú +…±…®§…x… S……Ω˛‰ §…n˘±…i…‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛…‰∆, ™…÷M…-™…÷M… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙, {…Æ˙ ®…⁄±… ¶……¥…x…… ¥…Ω˛“ Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* J…÷∂……®…n˘ ∫…‰ EÚ…Ëx… J…÷∂… x…Ω˛” Ω˛…‰i……? V…§… +…{…EÚ… x……<« ¶…“ v…“®…‰ ∫…‰ EÚΩ˛i…… Ω˛Ë  EÚ §……§…⁄ V…“, +…{… {…Æ˙ i……‰ B‰∫…‰ EÚ…]ı E‰Ú §……±… V™……n˘… +SUÙ‰ ®……±…⁄®… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È, i……‰ +…{… ¶…“ I…h…‰EÚ +…<x…‰ ®… Z……∆EÚ ±…‰i…‰ Ω˛È* (S……Ω˛‰ ∫…⁄Æ˙i… +…{…EÚ“ Z……∆EÚx…‰ ±……™…EÚ x… Ω˛…‰) Ω˛®… ∫…§…E‰Ú  n˘±… ®…‰∆ S……‰Æ˙ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ x……Æ˙ ∫…∫…∫… §…Ë`ˆ… Ω˛Ë, V…§… +x™… EÚ…‰<« +…{…EÚ“ J…÷∂……®…n˘ x…Ω˛” EÚÆ˙i……  n˘J……<« n˘‰i…… i……‰ +…{… ∫¥…™…∆ Ω˛“ +{…x…“ J…÷∂……®…n˘

EÚÆ˙ ±…‰i…‰ Ω˛È, ™……x…“ P…∆]ı… §…Ë`ˆ‰ +…<«x…‰ ®…‰∆ n˘‰J…i…‰ Ω˛È ™…… {…Ω˛±…¥……x…  EÚ∫®… E‰Ú +…n˘®…“ Ω˛…‰∆ i……‰ +{…x…“ ¶…÷V……+…‰∆ EÚ“ ®…UÙ ±…™……‰∆ EÚ…‰ =¶……Æ˙EÚÆ˙, ∫…“x…… °÷Ú±…… EÚÆ˙ n˘‰J…i…‰ ΩÈ˛ ™…… +M…Æ˙ ±…‰J…EÚ Ω˛…‰∆ i……‰ <∫…  °ÚÆ˙…EÚ ®…‰∆ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È  EÚ EÚΩ˛” °Ú…‰]ı…‰ Ω˛“ UÙ{… V……B +…ËÆ˙ =∫…®…‰∆ Ω˛∫i……I…Æ˙ EÚ… §±……EÚ ¶…“ Ω˛…‰ i……‰ C™…… EÚΩ˛x…‰ Ω˛È! J…÷∂……®…n˘ E‰Ú EÚ<« |…EÚ…Æ˙ ΩÈ˛* +{…x…‰ §……Ï∫… ™…… +…EÚ… ™…… |…v……x…,  V…∫…  EÚ∫…“ ∫…‰ +…{…EÚ…‰ ®…i…±…§… B‰∆`ˆx…… Ω˛…‰, =∫…E‰Ú ®…x… EÚ…‰ {…⁄Æ˙“ i…Æ˙Ω˛ ∫…®…Z…x…… S…… Ω˛B*  °ÚÆ˙ ¶… HÚ E‰Ú ∫®…Æ˙h…, EÚ“i…«x… S…Ë¥… V…Ë∫…‰ x…¥…v…… |…EÚ…Æ˙…‰∆ EÚ“ i…Æ˙Ω˛, {…Ω˛±…‰ i……‰ =∫… +…EÚ…,  V…∫…‰ ∫…÷ ¥…v…… E‰Ú  ±…B +…{… ®……x… ±…‰∆, =∫…E‰Ú  x…EÚ]ı ∫…∆{…E«Ú E‰Ú ¥™… HÚ- Æ˙∂i…‰n˘…Æ˙, ¶……∆V…‰-¶…i…“V…‰ +… n˘ ™……  ®…j…V…x……‰∆- E‰Ú ∫……®…x…‰ i……Æ˙“°Ú E‰Ú {…÷±… §……∆v… n˘‰x…‰ S…… Ω˛B*  V…i…x…‰  ¥…∂…‰π…h… ∫…∆∫EfiÚi…  Ω˛∆n˘“ +∆O…‰V…“ EÚ…‰π… ®…‰∆

GARBHANAL

58

|…¶……EÚÆ˙ ®……S…¥…‰

 ®…±…‰∆, =x… {…Æ˙ =∆b˜‰±… n˘‰∆* ™…Ω˛ v™……x… Æ˙J…‰∆  EÚ ∫……l… Ω˛“ ∫……l… +…{… E‰Ú ∂…j…÷ {…Æ˙ =i…x…“ Ω˛“ ∫…Ji… M……±…“  x…∆n˘… EÚ“ §……ËUÙ…Æ˙ ¶…“ EÚÆ˙‰∆* +§… +…{…EÚ… x……®… v…“Æ˙‰-v…“Æ˙‰ ¥…Ω˛…∆ n˘Æ˙§……Æ˙ ®…‰∆ {…Ω˛÷∆S… V……™…M……  EÚ Ω˛…∆ ∫……Ω˛§…, °Ú±……∆-°Ú±……∆ +…{…E‰Ú §……Æ˙‰ ®…‰∆ §…Ω˛÷i… >ƒS…… J™……±… Æ˙J…i…‰ Ω˛È ™…… ∏…r˘… Æ˙J…i…‰ Ω˛È ™…… +…{…E‰Ú EÚ…™…±… Ω˛È, ¥…M…ËÆ˙Ω˛-¥…M…ËÆ˙Ω˛*  °ÚÆ˙ ∫……±……‰C™…-∫……∞¸{™…-∫……®…“{™… EÚ“ +¥…∫l……+…‰∆ ∫…‰ ∫……™…÷V™… (®…÷ HÚ) EÚ“ |…… {i… Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* {…Æ˙∫……‰∆ BEÚ ¥…™……‰¥…fir˘ +°Ú∫…Æ˙ ®…÷Z…‰  ]ı{… n˘‰ Æ˙Ω˛‰ l…‰- n˘‰J……‰ ¶……<«, +{…x…“ i……‰ ™…Ω˛ x…“ i… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë  EÚ B‰∫…“  EÚ∫…“ ∫…¶…… ™…… ∫……‰∫……™…]ı“ ®…‰∆ +…M…‰ §…gx…‰ ∫…‰ S…⁄EÚx…… x…Ω˛”, V…Ω˛…∆ +{…x…‰ +°Ú∫…Æ˙ V……i…‰ Ω˛…‰∆, ¥…Ω˛…∆ V…∞¸Æ˙ +{…x…… x……®… ¥…HÚ…+…‰∆ ®…‰∆  ±…J…… n˘‰x…… S…… Ω˛B +…ËÆ˙ B‰∫…… v…÷+…∆v……Æ˙ ±…‰CS…Æ˙ n˘‰x…… S…… Ω˛B  EÚ §…∫…, Æ˙…˧… M…`ˆ V……B* EÚ±… i…EÚ +…™…«∫…®……V…“ l…‰ ™…… ∫…∆P… E‰Ú §……Ë r˘EÚ ∫…®…l…«EÚ E‰Ú ∞¸{… ®…‰∆ M……∆v…“-EÚ…∆O…‰∫… E‰Ú EÚ“ V…™…‰  EÚ C™…… EÚΩ˛x…‰! EÚ±… i…EÚ +…{…x…‰ M……∆v…“ EÚ“ BEÚ ¶…“  EÚi……§… S……Ω˛‰

¥ ™…∆ M ™… °Ú∆j…“ §…x…EÚÆ˙ x…‰i…… n˘‰¥…i…… E‰Ú M…±…‰ ®…‰∆ Ω˛…Æ˙ b˜…±…x…‰ {…Ω˛÷∆ S…™…‰, ∫… ∫®…i… x…®…∫EÚ…Æ˙ EÚÆ˙E‰Ú E÷ÚUÙ P…Æ˙‰±…⁄ ™……n˘  n˘±……<™…‰* ¥…‰ §…±……i…¬¬ ®…÷∫EÚÆ˙…™…‰∆M…‰ ™…… S……Æ˙ ∂…§n˘ §……‰±…‰∆M…‰ Ω˛“, i…§… +…{… V…x…i…… EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…M…¥…« n˘‰J…EÚÆ˙ +{…x…‰ +…{…®…‰∆ EfiÚi……l…« Ω˛…‰ V……<™…‰* ∫……±……‰C™… EÚ“ +…ËÆ˙ i…Æ˙EÚ“§…‰∆ J…÷n˘ ™…… +{…x…“ ±…cEÚ“ EÚ“ ®……Æ˙°Úi… +…]ı…‰O……°Ú ®……∆M…x…… ™…… °Ú…‰]ı…‰ E‰Ú  ±…B {……‰V… ±…‰x…‰ V……x…… +… n˘ ¶…“ Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ ΩÈ˛* E÷ÚUÙ ®… Ω˛±……B∆ ∫…∆M…“i… x……S…
GARBHANAL

∫……±……‰C™… EÚ“ BEÚ i…Æ˙EÚ“§… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ V…Ω˛…∆ +…{…E‰Ú +…EÚ… {…Ω˛÷∆S…Â, ¥…Ω˛…∆ +…{… Ω˛… V…Æ˙ Æ˙ Ω˛™…‰* =x…E‰Ú +…M…‰-+…M…‰ +…x…‰ EÚ… EÚ…‰<« ®……ËEÚ… x… UÙ…‰ c™…‰* =x…E‰Ú V…⁄i…‰ J……‰ M…™…‰ Ω˛…‰∆ i……‰ J……‰V… n˘“ V…™…‰, =xΩ˛‰∆ ∫…§…∫…‰ +…M…‰ £Ú∆]ı ∫…“]ı {…Æ˙ §…Ë`ˆ… n˘“ V…™…‰, {™……∫… ±…M…“ Ω˛…‰ i……‰ E÷Ú±Ω˛c ®…‰∆ {……x…“ ±…… n˘“ V…™…‰* ±……<•…‰Æ˙“ ®…‰∆ x… ®…∆M……™…“ Ω˛…‰ +…ËÆ˙ ∫……¥…Æ˙EÚÆ˙, Æ˙…™… +…ËÆ˙ +®§…‰b˜EÚÆ˙ EÚ“ ∫…§… EÚ…∆O…‰∫… i…l…… M……∆v…“  ¥…Æ˙…‰v…“  EÚi……§…‰∆ V…®…… EÚÆ˙ ±…“ Ω˛…‰∆ +…V… EÚ…∆O…‰∫… ®…∆j…“ E‰Ú ∫……®…x…‰ n˘∫i…-§…∫i…… EÚ Ω˛™…‰, ¶…M…¥…x…¬! Ω˛®… M……∆v…“ V…“ EÚ… ±……<°Ú ∫……
v…“®…‰-v…“®…‰ i……‰... i……‰... §…“S… ®…‰∆ Ø˚EÚ-Ø˚EÚ EÚÆ˙ §……‰±…, =x…EÚ“ x…EÚ±… ]ı“{…x…… S……Ω˛i…‰ l…‰* {…Æ˙ ™……Æ˙ ±……‰M… B‰∫…‰ x…EÚ±… S…™……‰∆ EÚ…‰ V……{……x…“  J…±……Ëx…‰ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ V……{……x…“ M……∆v…“ EÚΩ˛i…‰ l…‰* E÷Úi……« x… {…Ω˛x…x…‰ +…ËÆ˙ P…c“ ±…]ıEÚ…x…‰ EÚ…  V…GÚ EfiÚ{…±……x…“ V…“ x…‰ +{…x…‰ ∫…¥……Ên˘™… ∫…®……V… ¥……±…‰ ¶……π…h… ®…‰∆  EÚ™…… Ω˛“ l……* +§… E÷ÚUÙ ±……‰M… V…¥……Ω˛Æ˙ V……E‰Ú]ı +…ËÆ˙ S…⁄g“n˘…Æ˙ J……n˘“ EÚ… {……™…V……®……, ∂…‰Æ˙¥……x…“ {…Ω˛x…x…‰ ±…M…‰ Ω˛È* ∂……™…n˘ Æ˙…V…… V…“ EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙∆M…“x… S…∂®…… {…Ω˛x…x…‰ EÚ… ¶…“  Æ˙¥……V… S…±… {…c‰* i……‰ ™…l……∫…∆¶…¥… +…{… ∞¸{… ®…‰∆ +{…x…‰ +…EÚ… E‰Ú ∫…®……x… Ω˛…‰x…‰ EÚ… |…™…ix… EÚÆ˙‰∆* i…“∫…Æ˙“ +¥…∫l…… ∫……®…“{™… EÚ“ Ω˛Ë* EÚ<« ®…Ω˛…x…÷¶……¥… +{…x…“ ∫¥……l…« ∫… r˘ E‰Ú  ±…B P…Æ˙ ®…‰∆ i……±…… ±…M……EÚÆ˙ n˘…‰-n˘…‰, i…“x…-i…“x… ®…Ω˛“x…‰ +{…x…‰ M…÷Ø˚+…‰∆ EÚ“ ∫…‰¥…… ®…‰∆  §…i…… n˘‰i…‰ ΩÈ˛* S…Æ˙h… S……∆{…i…‰ Ω˛È, =x…EÚ“ Ω˛Æ˙ §……i… E‰Ú =M…±…n˘…x… EÚ…‰ =`ˆ…x…‰ E‰Ú  ±…B i…Ë™……Æ˙ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛* ∫…∆I…‰{… ®…‰∆, ™… n˘ +…{… ®…÷Z…‰ l……‰c…

59

¥ ™…∆ M ™… M…∆¥……∞¸ §…x…x…‰ n˘‰∆ i……‰ EÚΩ˛∆⁄  EÚ ®…CJ…x… EÚ…  b˜§§…… ∫……l…  ±…™…‰ S…±…i…‰ ΩÈ˛* <∫… ®……®…±…‰ ®…‰∆ x…EÚ±…“ Ω˛∆∫…“ EÚ… ±……P…¥… +…ËÆ˙ ®…v…÷Æ˙-®…v…÷Æ˙ ∫…∆±……{… EÚ“ S…i…÷Æ˙…<« §…Ω˛÷i… EÚ…®… +…i…“ Ω˛Ë* +∆i…i…: EÚ¶…“ EÚ¶…“ ™…Ω˛ i…{…∫™…… °Ú±…“¶…⁄i… Ω˛…‰ V……i…“ Ω˛Ë, E÷ÚUÙ x… E÷ÚUÙ |…∫……n˘“ |……{i… Ω˛…‰ Ω˛“ V……i…“ Ω˛Ë* J…÷∂……®…n˘ E‰Ú EÚ<« +…ËÆ˙ |…EÚ…Æ˙ ¶…“ ΩÈ˛* i…x…, ®…x…, v…x…, ∫…§…∫…‰ J…÷∂……®…n˘ EÚÆ˙x…‰ ¥……±…‰ J…÷∂……®…n˘ EÚÆ˙i…‰ Ω˛“ ΩÈ˛* ∫……‰ i…x… ¥……±…“ §……i…  ±…J…x…‰ ±……™…EÚ x…Ω˛”* i…x… ¶…“ +{…x…‰ ™…… +x™……‰∆ E‰Ú Ω˛…‰ ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛* §…Eڅ˱… EÚ…±…« ®……C∫…« E‰Ú, <∫… ™…÷M… ®…‰∆ i…x… ¶…“ +… J…Æ˙ BEÚ {…÷h™… ¥…∫i…÷ EÚ…®……‰ b˜]ı“ §…x… Ω˛“ M…™…… Ω˛Ë* ∫……Ω˛§… E‰Ú V…®……x…‰ ®…‰∆ ®…‰®… ∫……Ω˛§… ™…… ¥…ËÆ˙… EÚ… ®……x… l……* +…V…EÚ±… ¥™… HÚ §…n˘±… M…™…‰ Ω˛È, {…Æ˙∆i…÷ {…Ω˛÷∆S… +…ËÆ˙ V… Æ˙™…… +…ËÆ˙ {……Ë+… i……‰ EÚ…®… +…i…… Ω˛“ Ω˛Ë* ∫……‰ ™…Ω˛ i…x… ¥……±…“ {…Ω˛S……x… V……‰ Ω˛Ë ∫……‰ J…M… Ω˛“ V……x…‰ J…M… EÚ“ ¶……π……* ®…x… EÚ… ™…Ω˛  Ω˛∫……§… Ω˛Ë  EÚ <∫… EÚ®§…Ji… EÚ… EÚ…‰<« +…EÚ…Æ˙ Ω˛“ x…Ω˛”* ¥…Ω˛ {……x…“ i…‰Æ˙… Æ˙∆M… EËÚ∫……?  V…∫…®…‰∆  ®…±……+…‰ ¥…Ë∫…… Ω˛Ë* M…∆M…… M…™…‰ M…∆M……n˘…∫…, V…®…x…… M…™…‰ V…®…x……n˘…∫…* "+' E‰Ú {……∫… V……™…‰∆ i……‰ "§…' EÚ“  x…∆n˘… EÚÆ˙‰∆, +…ËÆ˙ "§…' E‰Ú {……∫… V……™…‰∆ i……‰ "+' EÚ…‰ ¶…Æ˙{…‰]ı ¶…±…… §…÷Æ˙… EÚΩ˛ ±…‰∆* ™…Ω˛  x… ∂∆S…i… Ω˛Ë  EÚ "+' +…ËÆ˙ "§…' n˘…‰ J…‰®……‰∆ ®…‰∆ §…∆]ı‰ Ω˛È - x… "+' ∫…‰ {…⁄UÙx…‰ "§…' V……™…‰M……  EÚ ™…Ω˛ §……i… V……‰ +…{…x…‰ EÚΩ˛“ Ω˛Ë ∫…S… Ω˛Ë ™…… Z…⁄`ˆ, +…ËÆ˙ x… "§…' ∫…‰ {…⁄UÙx…‰ "+' Ω˛“ V……™…‰M……* +…{…EÚ“ n˘…‰x……‰∆ +…‰Æ˙ ∫…‰ S……∆n˘“ Ω˛Ë, V……‰ ¶…“ EÚ…®… +… V……™…‰* ∫……‰ ®…x… EÚ…‰  V…i…x…… f¯÷±…®…÷±… Æ˙J…‰∆M…‰ =i…x…‰ Ω˛“ +…{… <∫… V…x…i……∆ j…EÚ ™…÷M… ®…‰∆ ∫…°Ú±… Ω˛…‰∆M…‰* V…x…i…∆j… ®…‰∆ {…I… §…n˘±…i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È, +…V… EÚ“ ®……<x……‰ Æ˙]ı“ EÚ±… EÚ“ ®…‰V……‰ Æ˙]ı“ Ω˛…‰ ∫…EÚi…“ Ω˛Ë* i……‰ §…÷Æ˙… C™……‰∆ §…x…‰∆? n˘…‰x……‰∆ Ω˛…l……‰ ±…b¬˜b⁄˜ Æ˙J……‰* ®……<x……‰ Æ˙]ı“ ∫…‰ EÚΩ˛…‰  EÚ ®…‰V……‰ Æ˙]ı“ i…÷®… {…Æ˙ n˘®…x… +i™……S……Æ˙ =i{…“cx… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˲ +…ËÆ˙ ®…‰V……‰ Æ˙]ı“ ∫…‰ EÚΩ˛…‰  EÚ ™…Ω˛ ®……<x……‰ Æ˙]ı“ Ω˛“ ∫…§… E÷ÚUÙ M…c§…c EÚÆ˙… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë* ±…‰ EÚx… <∫… i…Æ˙Ω˛ EÚ¶…“EÚ¶…“ +…{… "x…  Ω˛™……‰∆ ®…‰∆ x…  ∂…™……‰∆ ®…‰∆' Æ˙Ω˛ V……™…‰∆M…‰, +…ËÆ˙ S…®…M……n˘c EÚ“ EÚΩ˛…x…“ |… ∫…r˘ Ω˛Ë  EÚ {…∂…÷+…‰∆ x…‰ =∫…‰ {…I…“ ®……x…… +…ËÆ˙ {… I…™……‰∆ x…‰ =∫…‰ {…∂…÷* <∫… ±…B J…÷∂……®…n˘“ +…n˘®…“ ∫…§…EÚ…‰ J…÷∂… Æ˙J…x…… S……Ω˛i…… Ω˛Ë, V…Ë∫…‰ ¥…‰∂™…… ™…… E÷ÚUÙ ¥™……{……Æ˙“* ¥…Ω˛  EÚ∫…“ EÚ… ∂…j…÷ x…Ω˛” Ω˛Ë, <∫… ±…B ¥…Ω˛ +E÷Úi……‰¶…™… Ω˛Ë, ∫…n˘… x…©… Ω˛Ë* +…ËÆ˙ v…x… ∫…‰ J…÷∂……®…n˘ i……‰ <∫… ™…÷M… EÚ“ ∫…§…∫…‰ |…v……x… {…r˘ i… Ω˛Ë* V…§… +…{… Ω˛x…÷®……x… V…“ EÚ…‰ ™…… Æ˙…x…“ ®…Ω˛…Æ˙…V… EÚ…‰ BEÚ {…Ë∫…… S…g…i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙

∫…°Ú±… ®…x……‰Æ˙l… Ω˛…‰x…‰ EÚ“ EÚ…®…x…… EÚÆ˙i…‰ Ω˛È, =∫… {…Ë∫…‰ ∫…‰ ±…M……EÚÆ˙ ±……J……‰∆ E‰Ú S…∆n˘‰ °Ú∆c…‰∆ ®…‰∆  n˘™…‰ V……i…‰ Ω˛È ¥…Ω˛…∆ i…EÚ, ™…Ω˛“ +…∆¥…±…… n˘‰EÚÆ˙ EÚ…‰™…±……  x…EÚ…±…x…‰ EÚ“ ¥…fi k…  x… Ω˛i… Ω˛Ë* +…{…EÚ…‰ ®……±…⁄®… Ω˛Ë  EÚ §……P… E‰Ú {……∫… EÚ∆M…x… ±…‰x…‰ E‰Ú  ±…B ±……±…S…“ •……¿h… ™…… §… x…™…… V……‰ ¶…“ <∫… <«∫…{… EÚ“ EÚΩ˛…x…“ EÚ… x……™…EÚ Ω˛…‰- EËÚ∫…‰ +…M…‰-+…M…‰ n˘±…n˘±… ®…‰∆ v…∆∫…i…… M…™…… +…ËÆ˙  °ÚÆ˙ ¶…“ +∆M…⁄`ˆ“ EÚ“ +…‰Æ˙ Ω˛∫…Æ˙i… ¶…Æ˙“  x…M……Ω˛ =∫…x…‰ M…c…™…‰ Æ˙J…“* ™…Ω˛“ ¥…fi k… §…c‰ ∫…‰ §…c‰ J…÷∂……®…n˘“ EÚ“ Ω˛…‰i…“ Ω˛Ë* ®…÷Z…‰ B‰∫…‰ J…÷∂……®…n˘“ ¶…“ ®……±…⁄®… Ω˛È V……‰ +{…x…‰ +…EÚ…+…‰∆ E‰Ú  ±…B ¶……π…h…  ±…J… n˘‰i…‰ Ω˛È, =x…EÚ“ ∫i…÷ i… ®…‰∆ M…÷®…x……®… ±…‰J… UÙ…{…i…‰ Ω˛È, =x…E‰Ú °Ú…‰]ı…‰  ¥…Y……{…x……‰∆ ®…‰∆ EÚ…®… ®…‰∆ ±……i…‰ Ω˛È (∫…x…¬ §…“∫… ®…‰∆ +Ω˛®…n˘…§……n˘ EÚ“  ®…±……‰∆ EÚ“ v……‰i…“ {…Æ˙ ∫…§… x…‰i……+…‰∆ E‰Ú ∫…÷∆n˘Æ˙  S…j… Æ˙Ω˛… EÚÆ˙i…‰ l…‰), =x…E‰Ú §…SS……‰∆ EÚ…‰ n˘“˘¥……±…“- GÚ∫…®…∫… E‰Ú ={…Ω˛…Æ˙ ¶…‰V…i…‰ Ω˛È, =x…EÚ…‰ {™……Æ˙“  ®…`ˆ…<™……∆ ™…… °Ú±… ™…… Æ˙… M… x…™……‰∆ E‰Ú Æ˙‰EÚ…b˜« ™…… §… g™……  ∫…M…Æ˙‰]ı  x…Æ˙∆i…Æ˙ ∫…{±……<« EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛i…‰ Ω˛È, =x…EÚ“ Ω˛…∆ ®…‰∆ Ω˛…∆  ®…±……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ +M…Æ˙ ¥…‰ ∂…÷r˘  Ω˛∆n˘“ E‰Ú {…I… ®…‰∆ Ω˛…‰∆ i……‰ J…÷∂……®…n˘“ Ω˛V…Æ˙i… ¶…“ ∂…÷r˘  Ω˛∆n˘“ E‰Ú  Ω˛®……™…i…“ §…x… V……i…‰ Ω˛È +…ËÆ˙ +M…Æ˙  Ω˛∆n˘÷∫i……x…“ EÚ… {…I… ±…‰x…‰ ∫…‰ V™……n˘… >∆S…“ i…x…J…… ™…… +…‰Ω˛n˘… ¥…… |… i…π`ˆ… ™…… ®……x…  ®…±…i…… Ω˛…‰ i……‰ ™…‰  Ω˛∆n˘÷∫i……x…“ E‰Ú ∫…§…∫…‰ §…c‰ ∫…®…l…«EÚ §…x… V……i…‰ Ω˛È* ∫……Æ˙…∆∂… ™…Ω˛ Ω˛Ë  EÚ J…÷∂……®…n˘ E‰Ú B‰∫…‰ ∫…ËEÚc…‰∆ f¯∆M… +…™…‰  n˘x… <∫… n˘÷ x…™…… ®…‰∆ n˘‰J…i…… +… Æ˙Ω˛… Ω˛⁄∆* <∫…®…‰∆ V…Æ˙… ¶…“ + i…Æ˙∆V…x…… x…Ω˛”* {…Æ˙∆i…÷ <∫… ∫…§…E‰Ú V……x…x…‰ ∫…‰ +…{… ™…Ω˛ x… ∫…®…Z…‰∆  EÚ <∫… °Úx… ®…‰∆ ®…È =∫i……n˘ Ω˛⁄∆* ™…Ω˛ ∫…§… ®…‰Æ˙…  x…Æ˙“I…h… Ω˛Ë, n˘⁄∫…Æ˙…‰∆ EÚ… +x…÷¶…¥… Ω˛Ë* +…i®……x…÷¶…⁄ i… ™… n˘ §…x…… {……i…… - b˜…Ï. x…M…‰xp˘ E‰Ú ∂…§n˘…‰∆ ®…‰∆ +…i®…… ¶…¥™…∆V…x…… EÚÆ˙ {……i…… i……‰  °ÚÆ˙ ®…È ™……‰∆ M™……Æ˙Ω˛ ∫……±… BEÚ Ω˛“ i…x…J…… {…Æ˙ ®……∫]ıÆ˙“ EÚÆ˙i…‰ x…Ω˛” {…c… Æ˙Ω˛i…… +…ËÆ˙ ∂……™…n˘
GARBHANAL

60

®…v™…|…n˘‰∂… ®…‰∆

∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú x…™…‰ +v™……™… l l

l l l

l l

GARBHANAL

l

l l l l l l l

+{…x…‰ x…¥…∫…∆¥…i…¬ EÚ… ∫…®®……x… : M…÷b˜“ {…c¥…… {…Æ˙ +¥…EÚ…∂…* EËÚ±……∂… ®……x…∫…Æ˙…‰¥…Æ˙,  Ω˛∆M…±……V… n˘‰¥…“ ®…∆ n˘Æ˙ +…ËÆ˙ x…x…EÚ x…… ∫……Ω˛‰§… EÚ“ {… ¥…j… ™……j…… Ω˛‰i…÷ ∂……∫…x… EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…‰ +x…÷n˘…x…* ™……j…… EÚ… 50 |… i…∂…i… ™…… i…“∫… Ω˛V……Æ˙ ∞¸{…™…‰* M……Ë Ω˛i™…… {…Æ˙ |… i…§…∆v…, =±±…∆P…x… EÚ“ n˘∂…… ®…‰∆ EÚ`ˆ…‰Æ˙ ∫…V…… EÚ… |……¥…v……x… v…®…« ∫¥…i…∆j…i……  ¥…v…‰™…EÚ {…… Æ˙i…* +…‰Æ˙UÙ… ®…‰∆ Æ˙…π]ı≈“™… Æ˙…®……™…h… EÚ±…… ∫…∆O…Ω˛…±…™…*  S…j…E⁄Ú]ı ®…‰∆ i…÷±…∫…“ ∂……‰v… ∫…∆∫l……x… EÚ… ¶…¥…x… +…ËÆ˙ ¥…fiΩ˛n˘ {…÷∫i…EÚ…±…™…* EÚ±……+…‰∆ E‰Ú P…Æ˙ ¶……Æ˙i… ¶…¥…x… ®…‰∆ x…<« §…™……Æ˙ : ∫¥…™…∆ ∫…n¬˘P…… +…ËÆ˙ EÚ<« +x™… x…¥……S……Æ˙“ |…∫…∆M…* ¥…x…¥……∫…“ I…‰j… EÚ“ ®… Ω˛±……+…‰∆ EÚ…‰ EÚ±…… B¥…∆ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú I…‰j… ®…‰∆  ¥…∂…‰π… ={…±… §v… {…Æ˙ n˘…‰ ±……J… ∞¸{…™…‰ EÚ… ""Æ˙…x…“ n˘÷M……«¥…i…“ Æ˙…π]ı≈“™… ∫…®®……x… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙''* ¥…x…¥……∫…“ I…j… EÚ“ EÚ ¥…i…… B¥…∆ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú I…‰j… ∫…‰ ™……‰M…n˘…x… E‰Ú  ±…B n˘…‰ ±……J… ∞¸{…™…‰ EÚ… ""¥…“Æ˙ ∂…∆EÚÆ˙ ∂……Ω˛ Æ˙P…÷x……l… ∂……Ω˛ Æ˙…π]ı≈“™… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙'' ∫l…… {…i…* |…n˘‰∂… E‰Ú ∫…¥…«∏…‰π`ˆ ¥…x…¥……∫…“  J…±……c“ E‰Ú  ±…B BEÚ ±……J… ∞¸{…™…‰ EÚ… ""¥…“Æ˙ ]ı∆]ı¨… ¶…“±… ∫…®®……x… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙''* {…÷Æ˙…i…i¥… I…‰j… E‰Ú  ±…™…‰ BEÚ ±……J… ∞¸{…™…‰ EÚ… ¥……EÚh…EÚÆ˙ ∫…®®……x…* ∫…… Ω˛i™… +…ËÆ˙ ∫…∆∫EfiÚ i… I…j… E‰Ú ∫…®®……x……‰∆ EÚ“ Æ˙… ∂… §…g¯¯…EÚÆ˙ n˘÷M…÷x…“ EÚ“ M…<«* Æ˙…V™… ∫i…Æ˙“™… ∫…®®……x……‰∆ ®…‰∆ ¶…“ ¥…fi n¬˘P…* ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙…‰∆, EÚ±……EÚ…Æ˙…‰∆ EÚ“ +… l…«EÚ ®…n˘n˘ ®…‰∆ ¥…fi n¬˘P…* ¥…π…« |… i…{…n˘… {…Æ˙ =VV…Ëx… ®…‰∆  ¥…GÚ®……‰i∫…¥… +x™… ∫l……x……‰∆ {…Æ˙ x…¥… ∫…∆¥…i∫…Æ˙ EÚ… +…™……‰V…x… |… i…¥…π…«* M…h…i…∆j…  n˘¥…∫… EÚ“ ∫…∆v™…… {…Æ˙ ∫…¶…“  V…±…… ®…÷J™……±…™……‰∆ {…Æ˙ ±……‰EÚ =i∫…¥… "¶……Æ˙i… {…¥…«'* 1857 ∫¥…i…∆j…i…… ∫…∆O……®… E‰Ú ∫…∆§…∆v… ®…‰∆ Æ˙…V™… ∂……∫…x… u˘…Æ˙… ¥…fiΩ˛i… +…™……‰V…x…* V…∆M…±… ∫…i™……O…Ω˛ E‰Ú 75 ¥…π…« {…⁄h…« Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ ¶…“

EÚ…™…«GÚ®……‰∆ EÚ“ ∏…fi∆J…±……* ∫¥……v…“x…i…… ∫…∆O……®… ®…‰∆ ®…v™…|…n‰˘∂… E‰Ú ™……‰M…n˘…x… E‰Ú Æ˙‰J……∆EÚx…, +…EÚ±…x… E‰Ú  ±…™…‰ Æ˙…π]ı≈“™… B¥…∆  V…±…… ∫i…Æ˙“™… °ËÚ±……‰ ∂…{…* l ∫¥…i…∆j…i…… ∫…∆O……®… EÚ…‰ ∫…®… {…«i… +…V……n˘  Ω˛∆n˘ Æ˙‰ b˜™……‰ EÚ“ ∫l……{…x…… EÚ“ EÚ…Æ˙«¥……<«* n˘‰∂… ®…‰∆ {…Ω˛±…“ §……Æ˙ |…n˘‰∂… EÚ“ EÚ±…… ®…∆b˜ ±…™……‰∆ EÚ…‰ +x…÷n˘…x… E‰Ú  ±…™…‰ 17 EÚÆ˙…‰c ∞¸{…™…‰ ∫…‰ V™……n˘… EÚ… |……¥…v……x…* ∫……∆∫EfiÚ i…EÚ ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ |…n˘‰∂… E‰Ú n˘⁄Æ˙∫l… +∆S…±……‰∆ +…ËÆ˙ O……®…“h… I…‰j……‰∆ ®…‰∆* ¶……‰V…{…÷Æ˙ =i∫…¥…, §…‰i…¥…… =˘i∫…¥…, =n˘™…{…÷Æ˙ =i∫…¥…, M…f¯E÷Úhb˜…Æ˙ ®…‰∆ +…ËÆ˙ v…÷§…‰±…… ®…‰∆ v…Æ˙…‰Ω˛Æ˙ =i∫…¥…, ¶…‰c…P……]ı ®…‰ x…®…«n˘…,  S…j…E⁄Ú]ı ®…‰∆ ∂…Æ˙n˘ +…ËÆ˙  UÙ∆n˘¥……c˜˜… ®…‰∆ ±……‰EÚi…Æ˙∆M… =i∫…¥…* n˘‰¥……∫… ®…‰∆ ∏…n¬˘v……∆V… ±… |…∫…∆M…* |…n˘‰∂… E‰Ú |…i™…‰EÚ  V…±…‰ ®…‰∆ ∫……∆∫EfiÚ i…EÚ M… i… ¥… v…™……‰∆ E‰Ú  ¥…∫i……Æ˙ EÚ“ ™……‰V…x……* ∫…⁄™…« x…®…∫EÚ…Æ˙-∂……∫…EÚ“™…  ¥…t…±…™……‰∆ ®…‰∆ |……Æ˙∆¶…, |…n˘‰∂… EÚ“ ™……‰M… x…“ i… V……Æ˙“ * Æ˙…®… ¥…x… {…l…  ¥…EÚ…∫… EÚ…™…«GÚ®…- S…j…E⁄Ú]ı ®…‰∆  ¥…∂…‰π… ∫……∆∫EfiÚ i…EÚ I…‰j… EÚ…  x…®……«h…* {… Æ˙GÚ®…… {…l… {…CEÚ… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…Æ˙«¥……<«, Æ˙…®…¥…x… {…l… ∂……‰v… E‰Ú  ±…™…‰  Æ˙∫…S…« °ËÚ±……‰ ∂…{…* ¥…Æ˙…Ω˛ ®… Ω˛Æ˙ ∂……‰v… ∫…∆∫l……x…, =VV…Ëx… EÚ…‰ ¶…⁄ ®… +…¥…∆]ıx…* EÚ<« ¥…π……Ê §……n˘ Æ˙…V™… ®…‰∆ 46 x…™…‰ ∫®……Æ˙EÚ ∫…∆Æ˙ I…i…* +xi…Æ˙…«π]ı≈“™… Æ˙…®……™…h… ®…‰±…… ∂…“Q…* ∂……V……{…÷Æ˙ ®…‰∆ n˘‰∂… E‰Ú {…Ω˛±…‰ M……Ë-+¶™……Æ˙h™… EÚ“ ∫l……{…x…… EÚ“ EÚ…Æ˙«¥……<« |…S… ±…i…* ∫…∆M…“i…  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… EÚ“ ∫l……{…x…… EÚ“ EÚ…Æ˙«¥……<« |…S… ±…i…* {…… h…x…“ ∫…∆∫EfiÚi…  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… =VV…Ëx… ®…‰∆ ∫l…… {…i… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ EÚ…™…«¥……Ω˛“ |…S… ±…i…* ®…v™…|…n˘‰∂… EÚ… M…“i… §…x…… V…™…-V…™… ®…v™…|…n˘‰∂…* l

l l

l l l

l l l l l

l

{…Æ∆˙{…Æ˙…+…‰∆ E‰Ú ∫……l…, ¶… ¥…π™… EÚ“ +…‰Æ˙ ®…v™…|…n‰˘∂… V…x…∫…∆{…E«Ú n¬˘¥……Æ˙… V……Æ˙“

®…v™…|…n‰˘∂…

®…v™…|…n‰˘∂… ®……v™…®…/08 D67018

61

62

+{…x…“ §……‰±…“

x…“S…‰  ±…J…‰ ¥……C™…… EÚ…‰ {… g¯B1. ±…i…… i…l…… EÚ…xi…… +…<« ΩÈ˛* ±…i…… +…ËÆ˙ EÚ…xi…… +…<« ΩÈ˛* ±…i…… B¥…∆ EÚ…xi…… +…<« Ω˲* 2. ±…i…… +…<« l…“, {…Æ˙ S…±…“ M…<«* ±…i…… +…<« l…“; {…Æ˙xi…÷ S…±…“ M…<«* ±…i…… +…<« l…“,  EÚxi…÷ S…±…“ M…<«* ±…i…… +…<« l…“ ®…M…Æ˙ S…±…“ M…<«* 3. ™…… ±…i…… +…BM…“ ™…… EÚ…xi……* ±…i…… +…BM…“ ™…… EÚ…xi……* ±…i…… +…BM…“ +l…¥…… EÚ…xi……* 4. x… ±…i…… +…BM…“, x… EÚ…xi……* x… i……‰ ±…i…… +…BM…“ x… EÚ…xi……* ±…i…… +…BM…“ x…Ω˛” i……‰ EÚ…xi…… +…BM…“* ±…i…… +…BM…“, x…  EÚ EÚ…xi……* 5. ±…i…… +…<« +i…: EÚ…xi…… S…±…“ M…<«* ±…i…… +… M…<« ∫……‰ EÚ…xi…… S…±…“ M…<«* ±…i…… +… M…<« +i…B¥… EÚ…xi…… S…±…“ M…<«* 6. ±…i…… S…±…“ M…<« C™…… EÚ EÚ…xi…… x…‰ §…÷±……™…… l……* ±…i…… Ω˛“ x…Ω˛” §…Œ±EÚ EÚ…xi…… ¶…“  ∂…®…±…… V……BM…“* 7. {… Æ˙∏…®… EÚÆ˙…‰, x…Ω˛” i……‰ °‰Ú±… Ω˛…‰ V……+…‰M…‰* 8. S……Ω‰˛ Ɖ˙±… M……c˜“ ∫…‰ V……+…‰ S……Ω‰˛ Ω˛¥……<« V…Ω˛…V… ∫…‰*

∫…®…÷SS…§……‰v…EÚ +l……«i…, ∫…∆™……‰V…EÚ ∂…§n˘ n˘…‰ ∂…§n˘… ™…… ¥……C™…… EÚ…‰ +…{…∫… ®… V……‰c˜i…‰ ΩÈ˛* Ω˛®…x…‰ V……x……- V……‰ ∂…§n˘ n˘…‰ ∂…§n˘… ™…… ¥……C™…… EÚ…‰ +…{…∫… ®… V……‰c˜i…‰ ΩÈ˛, ¥…‰ ∫…®…÷SS…§……‰v…EÚ EÚΩ˛±……i…‰ ΩÈ˛* ∫…®…÷SS…™…§……‰v…EÚ E‰Ú |…EÚ…Æ˙ ∫…®…÷SS…™…§……‰v…EÚ i…“x… |…EÚ…Æ˙ E‰Ú Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛∫…∆™……‰V…EÚ- +…ËÆ˙, i…l……, B¥…∆, ¥…, +… n˘*  ¥…¶……V…EÚ- {…Æ˙xi…÷,  EÚxi…÷, ®…M…Æ˙, C™…… EÚ, i…… EÚ, <∫… ±…B*  ¥…EÚ±{… ∫…⁄S…EÚ- ™……, +l…¥……, ™……....™……, x… i……‰....x…, x…  EÚ* EÚI…… EÚ… EÚ…®… 1.  x…®x… ±… J…i… ¥……C™…… ®… V……‰ ∫…∆™……‰V…EÚ Ω˛…‰ =∫…E‰Ú ∫……®…x…‰ (∫…∆.)  ±… J…B V……‰  ¥…¶……V…EÚ Ω˛…‰ =∫…E‰Ú ∫……®…x…‰ ( ¥….)  ±… J…B +…ËÆ˙ V……‰  ¥…EÚ±{… ∫…⁄S…EÚ Ω˛…‰ =∫…E‰Ú ∫……®…x…‰ ( ¥…EÚ.)  ±… J…B1. Æ˙…®… +…ËÆ˙ ∂™……®…  ®…j… ΩÈ˛* (∫…∆.) 2. ™…Ω˛ P…c˜“ ®…‰Æ˙“ Ω˲ ™…… i…÷®Ω˛…Æ˙“? (.......) 3. ™… n˘ ¥…π……« Ω˛…‰M…“ i……‰ J…⁄§… Ω˛…‰M…“* (.......) 4. S……Ω‰˛ UÙ…‰]ı… Ω˛…‰ ™…… §…c˜…, ∫…§…EÚ… ∫…®®……x… EÚÆ˙…‰* (.......) 5. ™… n˘ i…÷®…x…‰ {… Æ˙∏…®… x…  EÚ™…… i……‰ °‰Ú±… Ω˛…‰ V……+…‰M…‰* (.......) 2. i…“x… ∫…∆V……‰™…EÚ, i…“x…  ¥…¶……V…EÚ i…l…… i…“x… ∫…⁄S…EÚ ∂…§n˘  ±… J…B*

GARBHANAL

∫…®…÷SS…™… §……‰v…EÚ

GARBHANAL

®…÷Ω˛…¥…Ɖ˙ V…÷]ı V……x…… :  EÚ∫…“ EÚ…®… ®… i…x®…™… Ω˛…‰EÚÆ˙ ±…M… V……x……, V…Ë∫…‰ EÚ∫…“ EÚ…™…« ®… i…x®…™… Ω˛…‰EÚÆ˙ V…÷]ı V……x…‰ ∫…‰ Ω˛“ ∫…°Ú±…i……  ®…±…i…“ Ω˲. V…÷±… n‰˘x…… : Z……ƒ∫……, v……‰J…… n‰˘x……. W…÷±®… f¯…x…… : +i™……S……Æ˙ EÚÆ˙x……, +{…x…‰ ∞¸{… ™…… ∫……Ëxn˘™…« ∫…‰ n⁄˘∫…Ɖ˙ EÚ…‰ ®…xj…®…÷Mv… ™…… ¥…∂… ®… EÚÆ˙x…… n‰˘x……. V…⁄i…… S…±…x…… : V…⁄i…… ∫…‰ ®……Æ˙{…“]ı Ω˛…‰x……. V…⁄i…… J……x…… : V…⁄i…‰ EÚ“ ®……Æ˙ J……x……, §…÷Æ˙…-¶…±…… ∫…÷x…x……, +{…®……x… ∫…Ω˛x……. V…⁄i…“ EÚ“ x……‰EÚ {…Æ˙ ®……Æ˙x…… : E÷ÚUÙ x… ∫…®…Z…x……. V…‰§… ¶…Æ˙x…… : +x…÷ S…i… f∆¯M… ∫…‰ Ø˚{…™…‰ ¥…∫…⁄±… EÚÆ˙x……. +…V…EÚ±… + v…EÚi…Æ˙ + v…EÚ…Æ˙“ +{…x…“ V…‰§… ¶…Æ˙x…‰ EÚ“ v…÷x… ®… ±…M…‰ Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛. V…Ë∫…‰ EÚ… i…Ë∫…… : V™…… EÚ… i™……Â, {…Ω˛±…‰ Ω˛“ V…Ë∫……. V…Ë∫…-i…Ë∫…‰ EÚÆ˙E‰Ú :  EÚ∫…“ |…EÚ…Æ˙, §…c˜“ EÚ `ˆx……<« ∫…‰. V……‰c˜-i……‰c˜ EÚÆ˙x…… : i…n˘§…“Æ˙ EÚÆ˙x……, ={……™… EÚÆ˙x……, ™…÷ HÚ ±…M……x……. W……‰Æ˙ b˜…±…x…… : n˘§……§… b˜…±…x……, +…O…Ω˛ EÚÆ˙x……. W……‰Æ˙… {…Æ˙ Ω˛…‰x…… : J…⁄§… i…‰V… Ω˛…‰x……, §…Ω÷˛i… =z… i… ™…… =iEÚπ…« EÚÆ˙x……. V……‰∂… S…g¯x…… : =®…∆M… Ω˛…‰x……, =i∫……Ω˛ Ω˛…‰x……. V……‰∂… `ˆhb˜… {…c˜x…… : =i∫……Ω˛ EÚ®… Ω˛…‰x……. =∫…E‰Ú S…‰Ω˛Æ‰˙ {…Æ˙ Ω˛¥……<™……ƒ =c˜x…‰ ±…M…”. =∫…EÚ… ∫……Æ˙… V……‰∂… BEÚ Ω˛“ Z…]ıE‰Ú ®… `ˆhb˜… {…c˜ M…™……. V……Ë ¶…Æ˙ : i… x…EÚ-∫……, W…Æ˙…-∫……. §…‰]‰ı EÚ“ Ω‰˛EÚc˜“ §……{… V……Ë ¶…Æ˙ ¶…“ P…]ıEÚÆ˙ x…Ω˛” l…“. V™……‰x……Æ˙ §…Ë`ˆx…… : + i… l…™…… EÚ… ¶……‰V…x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú  ±…B §…Ë`ˆx……. V¥……±…… °⁄ƒÚEÚx…… : ∂…Æ˙“Æ˙ ®… M…®…‘ =i{…z… EÚÆ˙x…….

Z…∆Z…]ı ®……‰±… ±…‰x…… : V……x… §…⁄Z…EÚÆ˙ Z…M…c‰˜ ®… {…c˜x……. Z…∆b˜… M……c˜x…… : {…⁄h…« ∞¸{… ∫…‰ +{…x…… + v…EÚ…Æ˙ Z…EÚ ∫…¥……Æ˙ Ω˛…‰x…… : v…÷x… ±…M…x……,  EÚ∫…“ EÚ…®… EÚ…‰ EÚÆx…‰ EÚ“ v…÷x… Ω˛…‰x……. Z…J… ®……Æ˙x…… : §…‰EÚ…Æ˙ EÚ…®… EÚÆ˙x……, ¥™…l…« ∫…®…™… x…π]ı EÚÆ˙x……, ±……S……Æ˙ Ω˛…‰EÚÆ˙ J…⁄§… E÷Úg¯x……. Z…M…c‰˜ EÚ“ V…c˜ : Z…M…c‰˜ EÚ… ®…⁄±… EÚ…Æ˙h…. V……™…n˘…n˘ E‰Ú §…∆]ı¥……Ɖ˙ EÚ…‰ ±…‰EÚÆ˙ n‰˘¥…Æ˙-¶……¶…“ ®… Z…M…c˜… Ω˛…‰ V……i…… Ω˲. Z…M…c‰˜ EÚ“ V…c˜ ΩÈ˛- M…Ω˛x…‰. Z…]ıEÚ ±…‰x…… : §…±……i…¬ ™…… S……±……EÚ“ ∫…‰ ±…‰ ±…‰x……. §…Ω÷˛i… §……Æ˙ ¥…Ω˛ <∫…“ i…Æ˙Ω˛ +…i®…n˘™…… E‰Ú  n˘J……¥…‰ ∫…‰ Ø˚{…™…… Z…]ıEÚ ±…‰ M…™…… l……. Z…]ıE‰Ú EÚ… ®……±… : W…§…Æ˙n˘∫i…“ UÙ“x…… Ω÷˛+… ™…… S…÷Æ˙…™…… Ω÷˛+… ®……±…. Z…c˜§…‰Æ˙“ EÚ… EÚ…ƒ]ı… : §…Ω÷˛i… Z…M…c˜…±…⁄ +…n˘®…“. Z…c˜“ ±…M……x…… : + v…EÚi…… E‰Ú ∫……l… |…™……‰M… EÚÆ˙x……, ¶…Æ˙®……Æ˙ EÚÆ˙x……. Z…{…]¬ı]ı… ®……Æ˙x…… : Z…{…]ı EÚÆ˙ UÙ“x… ±…‰x……, E÷ÚUÙ UÙ“x… ±…‰x…‰ E‰Ú  ±…B  EÚ∫…“ {…Æ˙ Z…{…]ıx……. Z…®…‰±…‰ ®… {…c˜x…… : Z…∆Z…]ı ®… {…c˜x……. +…{… S……Ω˛i…‰ i……‰ EÚ…®… Ω˛…‰ V……i…… +…ËÆ˙ ®… <∫… Z…®…‰±…‰ ®… x… {…c˜i……. Z……c˜-{……ÂUÙEÚÆ˙ : E÷ÚUÙ <EÚ]¬ı`ˆ… EÚÆ˙E‰Ú, Z……c˜-§…÷Ω˛…Æ˙EÚÆ˙. §…÷ g¯™…… E‰Ú {……∫… V……‰ E÷ÚUÙ l…… =∫…x…‰ Z……c˜-{……ÂUÙEÚÆ˙ +{…x…‰ n˘…®……n˘ EÚ…‰ n‰˘  n˘™……. Z……c›˜ °‰ÚÆ˙x…… :  §…±E÷Ú±… x…π]ı EÚÆ˙ n‰˘x……. <x… Ω˛W…Æ˙i… x…‰ Ω˛®……Ɖ˙ ∫…§… ®…x…∫…⁄§…… {…Æ˙ Z……c›˜ °‰ÚÆ˙  n˘™……. Z……{…c˜ Æ˙∫…“n˘ EÚÆ˙x…… : l…{{…c˜ ®……Æ˙x……. EÚ®®…“ x…‰ Z…{…]ıEÚÆ˙ M…x…‰∫…“ E‰Ú ®…÷ƒΩ˛ {…Æ˙ Z……{…c˜ Æ˙∫…“n˘ EÚÆ˙  n˘™……. Z…⁄`ˆ E‰Ú {…÷±… §……ƒv…x…… : Z…⁄`ˆ EÚ“ Z…c˜“ ±…M…… n‰˘x……, Z…⁄`ˆ {…Æ˙ Z…⁄`ˆ §……‰±…x…….

63

±……‰EÚ…‰ HÚ™……ƒ v…®…« ¶…“ U⁄Ù]ı…, i…÷®§…… ¶…“ °⁄Ú]ı… : v…x… +…ËÆ˙ v…®…« n˘…‰x…… x…π]ı Ω˛…‰ M…B. v……™…‰ v…x… x… ®……ƒM…‰ {…⁄i… : x… n˘…Ëc˜x…‰ ∫…‰ v…x…  ®…±…i…… Ω˲ +…ËÆ˙ x… ®……ƒM…x…‰ ∫…‰ {…÷j…  ®…±…i…… Ω˲, ™…‰ S…“W… ¶……M™… ∫…‰  ®…±…i…… Ω˲. v…“Æ˙… ∫……‰ M…∆¶…“Æ˙… : V……‰ ¥™… HÚ v…Ë™…«{…⁄¥…«EÚ +{…x…… EÚ…®… EÚÆ˙i…… Ω˲ ¥…Ω˛ ∫…°Ú±… Ω˛…‰i…… Ω˲. v……‰§…“ EÚ… E÷Úk…… x… P…Æ˙ EÚ… x… P……]ı EÚ… :  V…∫…E‰Ú Æ˙Ω˛x…‰ EÚ… EÚ…‰<« {…CEÚ…  `ˆEÚ…x…… x… Ω˛…‰, V……‰ x… BEÚ i…Æ˙°Ú EÚ… Æ˙Ω‰˛ x… n⁄˘∫…Æ˙“ i…Æ˙°Ú EÚ…. v……‰§…“ §… ∫… EÚÆ˙ C™…… EÚƉ˙  n˘M…®§…Æ˙ E‰Ú M……ƒ¥… : V……‰ ±……‰M… EÚ{…c‰˜ x…Ω˛” {…Ω˛x…i…‰ =x…E‰Ú M……ƒ¥… ®… v……‰§…“ Æ˙Ω˛EÚÆ˙ C™…… EÚƉ˙M……? i……i{…™…« ™…Ω˛ Ω˲  EÚ V…Ω˛…ƒ  V…∫…EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… +…ËÆ˙ ∫…®®……x… x… Ω˛…‰ ¥…Ω˛…ƒ =∫…‰ x…Ω˛” Æ˙Ω˛x…… S…… Ω˛B. v……‰™…‰ M…v…… §……UÙ… x…Ω˛” Ω˛…‰i…… : v……‰x…‰ ∫…‰ M…v…… §…UÙc˜… x…Ω˛” Ω˛…‰i……. ¥…‰π…¶…⁄π…… §…n˘±… n‰˘x…‰ ∫…‰ EÚ…‰<« x…“S… {…÷Ø˚π… >ƒS…… x…Ω˛” Ω˛…‰ V……i……. v……‰™…‰Ω⁄˛ ∫……Ë §……Æ˙ E‰Ú EÚ…V…Æ˙ Ω˛…‰i… x… ∫…‰i… : +x…‰EÚ ™…ix… EÚÆ˙x…‰ ∫…‰ ¶…“ n÷˘π]ı ∫…VV…x… x…Ω˛” Ω˛…‰i……, ®…⁄J…« §…÷ r˘®……x… x…Ω˛” Ω˛…‰i……. +…M…‰ x……l… x… {…“U‰Ù {…M…Ω˛… : ∫…∆∫……Æ˙ ®… +E‰Ú±…… Ω˛…‰x……,  V…∫…EÚ… EÚ…‰<« ∫…M……-∫…®§…xv…“ x… Ω˛…‰. +…¥… n‰˘J…… x… i……¥… : x… E÷ÚUÙ ∫……‰S…… x… ∫…®…Z……. ®…Èx…‰ +…¥… n‰˘J…… x… i……¥…, Z…]ı =∫…EÚ… EÚ…±…Æ˙ {…EÚc˜  ±…™……. x… v……‰ EÚ… ±…‰x……, x… ®……v……‰ EÚ… n‰˘x…… :î EÚ…‰<« ∫…®§…xv… x… Æ˙J…x……. x… J…÷n˘… Ω˛“  ®…±……, x…  ¥…∫……±…‰ ∫…x…®… : x… ±……‰EÚ Ω˛“ ∫…÷v…Æ˙… x… {…Æ˙±……‰EÚ Ω˛“. x… i…“x… ®… x… i…‰Æ˙Ω˛ ®… :  V…∫…‰ EÚ…‰<« x… {…⁄UÙi…… Ω˛…‰, +i™…xi… i…÷SUÙ +…ËÆ˙ x…M…h™… ¥™… HÚ. x… x……®… ±…‰¥…… x… {……x…“ n‰˘¥…… :  V…∫…EÚ… ∫…∆∫……Æ˙ ®… EÚ…‰<« x… Ω˛…‰. BEÚ §……Æ˙ ∂™……®… E‰Ú M……ƒ¥… ®… {±…‰M… +…™……. =∫…E‰Ú P…Æ˙ E‰Ú ∫…§… ±……‰M… ®…Æ˙

M…B. +§… x… EÚ…‰<« x……®… ±…‰¥…… Ω˲ +…ËÆ˙ x… {……x…“ n‰˘¥……. x… x……Ë ®…x… i…‰±… Ω˛…‰M…… x… Æ˙…v…… x……S…‰M…“ : +∫…®¶…¥… ∂…i……Á {…Æ˙ EÚ…®… EÚÆ˙x…‰ EÚ…‰ i…Ë™……Æ˙ Ω˛…‰x……. x… Æ˙Ω‰˛M…… §……ƒ∫… x… §…V…‰M…“ §……ƒ∫…÷Æ˙“ : Z…M…c‰˜ EÚ“ V…c˜ EÚ…‰ x…π]ı EÚÆ˙ n‰˘x…‰ {…Æ˙ Ω˛“ Z…M…c˜… J…i®… Ω˛…‰M……. x…∆M…… C™…… +…‰g‰¯ C™……  §…UÙ…B : n˘ Æ˙p˘ ®…x…÷π™… §…Ω÷˛i… EÚ `ˆx……<« ∫…‰ +{…x…‰ {… Æ˙¥……Æ˙ EÚ… {……±…x…-{……‰π…h… EÚÆ˙i…… Ω˲. x…∆M…… x……S…‰ °Ú…]‰ı C™…… :  V…∫…E‰Ú {……∫… EÚ{…c˜… Ω˲ Ω˛“ x…Ω˛” =∫…EÚ… C™…… °Ú]‰ıM……? §…‰{…Æ˙ +…ËÆ˙ §…c˜… n÷˘J… {…c˜ V……B. x…Æ˙EÚ ®… ¶…“ `‰ˆ±…… `‰ˆ±…“ :  x…EfiÚπ]ı ¥…∫i…÷ EÚ…‰ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆ˙ ±…‰x…‰ {…Æ˙ ¶…“ EÚπ]ı Ω˛…‰x…….

GARBHANAL

64


+… Æ˙x… {…÷Œhh…±…÷®…¬ +∂…b÷˜  x…Æ˙E÷Ú®…¬. S……‰]ı ¶…Æ˙x…‰ {…Æ˙ ¶…“ n˘…M… i……‰ Æ˙Ω‰˛M……. There will be scar even after the wound is healed.

+…Ø˚ ¥… b˜ ¥…±…‰™…÷®…¬ EÚ Æ˙{{…÷i…¬ i…‰ ≥˝ ¥…±…‰™…÷®…¬ ¥…Ø˚k…®…¬. §……g¯ =i…Æ˙ V……x…‰ {…Æ˙ +…ËÆ˙ +EÚ…±… ∫…®……{i… Ω˛…‰x…‰ {…Æ˙ Ω˛“ =∫…EÚ“ ¶…“π…h…i…… ®…Ω˛∫…⁄∫… Ω˛…‰i…“ Ω˲. Their severity is mst felt, when a fld subsides and a famie termiates.

+… ]≈ı±…‰ >Ø˚ EÚØ˚ ®…h… ±…±…‰ ∂…÷¥…Ø˚ M…Æ˙n÷˘. x…n˘“ i…ËÆ˙ E‰Ú +…™…… +…ËÆ˙ Ɖ˙i…“ ®… b⁄˜§……. Swam acrss a river and sank in the sand.

+…¥…‰Ø˚  x…Æ˙®……x……±…÷®…¬ {……±…¥…‰Ø˚  x…Æ˙®……®……‰? M……™… EÚ… Æ∆˙M… V……‰ ¶…“ Ω˛…‰, n⁄˘v… EÚ… Æ∆˙M… §…n˘±…‰M…… C™……? Will the colour of the skin of a cow affect that of

GARBHANAL

its milk.

+…∫…Ë +Ø˚{…n÷˘ x……≥¬˝ ®……‰EÚ™…¬ ®…÷{{…n÷˘ x……≥¬˝, i……‰hh…Ø˚ x……≥÷˝®… {……‰x……±…¬ i…÷b˘{{…E¬Ú EÚ]¬ı]‰ı. {™……Æ˙ ∫……`ˆ  n˘x…, ®……‰Ω˛ i…“∫…  n˘x…, <∫… x…§§…‰  n˘x……‰{…Æ˙…xi… §……EÚ“  P…∫…“ Z……b⁄˜ EÚ“ i…Æ˙Ω˛. Sixty days of excessive desire, thrity of enjoymet, when the ninety are over, the remaiing time is as useless as a worn out broom.

<Æ˙{{…¥…x…÷CE÷Ú B∆M…÷®…¬ {…∆V…®…¬ <±±…Ë.  ¶…J……Æ˙“ EÚΩ˛” +EÚ…±… EÚ… EÚπ]ı x…Ω˛” ¶……‰M…i……. A beggar no where suffers from famine.

<Æ˙…®…x…Ë{{……‰±… Æ˙…V…… <Ø∆˚n˘…±…¬ +x…÷®……x…Ë{{……‰±…¬S…¬ ∂…‰¥…EÚx…÷®…¬ <Ø˚{{……x…¬. Æ˙…®… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙…V…… Ω˛…‰i…… i……‰ Ω˛x…÷®……x… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰¥…EÚ ¶…“ Ω˛…ÂM…‰.

EÚΩ˛…¥…i…Â

If the king be equal to Rama, his servant may be equal t Hanuman.

<Ø˚{{…÷S…¬ ∂…±……M…Ë™…Ë  ¥…≥÷∆˝ M…{…¬ {……‰]¬ı]ı < \…S…¬∂……Ø˚ E÷Ú b˜k……±… i…“Ø˚®……? ±……‰Ω‰˛ EÚ… b∆˜c˜…  x…M…±…EÚÆ˙ +n˘Æ˙J… EÚ… EÚ…g¯… {…“x…‰ {…Æ˙ {…S…‰M…… C™……? If one has swallowed an inon bar, will its effects be removed by drinking a decction of ginger.

<Æ˙…ËŒSS…  i…x…Æ˙…±…÷®… B±…÷∆§…ËE¬Ú EÚ…‰k…÷{…¬ {……‰]¬ı]ıE¬Ú EÚ…‰≤≥˝±……®……? ®……ƒ∫… J……x…‰ {…Æ˙ C™…… Ω˛Œb¬˜b˜™…… EÚ“ ®……±…… {…Ω˛x… ∫…EÚi…‰ ΩÈ˛? Is one to wear a necklace of bones because he eats flesh?

<±…∆M…Ë ™…±…¬  {…Æ∆˙n˘¥…x…¬ B±±……®…¬  +Æ˙…¥…h…x…¬ +…¥……x……? ±…∆EÚ… ®… {…Ën˘… Ω÷˛B ∫…¶…“ Æ˙…¥…h… ΩÈ˛ C™……? Are all that born i Ceylon, Ravanas?

<≥˝®…Ë ™…]¬ı ®…÷™…]¬ı ∂… ®…÷n÷˘®…Ë ™…±…¬ (]≈ı) EÚ…CE÷Ú®…¬. ™……Ë¥…x…¬ ®…  EÚ™…… Ω÷˛+… EÚ…®… §…÷g¯…{…‰ ®… EÚ…®… +…BM……. Industry in youth will support one in old age.

<«CE÷Ú  ¥…b˜®…¬ i…±…Ë ™…±…¬, i…‰≥÷˝CE÷ÚE¬Ú EÚ…‰b÷˜ŒCEÚ±…¬. ®…CJ…“ EÚ…  ¥…π…  ∫…Æ˙ ®… +…ËÆ˙  §…SU⁄Ù EÚ… {…⁄∆UÙ ®…Â. There is poison in the head of a fly and in the tail of a scorpion.

<«Æ˙¥…ÂM……™… i…Æ˙E÷Ú <Ø˚{…k…‰]¬ı]÷ı{…¬ {…÷ÆË˙. {™……V… ®… +]¬ı`ˆ…<«∫… n˘±…. In the onion there are twenty eight coats.

=hb˜n÷˘ i……x…‰ B{{…®…¬ ¥…Ø˚®…¬. V……‰ J……™…… =∫…“ EÚ… i……‰ b˜EÚ…Æ˙ +…BM……. That which has been eaten will be evideced in the belching.

65

<±…… |…∫……n˘ 21 V…⁄x… 1960 ®… Æ˙…ƒS…“ ®… V…x®…. Æ˙…ƒS…“  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ ¶……Ë i…EÚ“ ®… ∫x……i…EÚ…‰k…Æ˙ EÚ“  b˜O…“ +…ËÆ˙ EÚ…∂…“ ÀΩ˛n⁄˘  ¥…∂¥… ¥…t…±…™… ∫…‰ ¶……Ë i…EÚ“ ®… {…“.BS…-b˜“. B¥…∆ ¶……Æ˙i…“™… |……Ët…‰ M…EÚ“ ∫…∆∫l……x…, ®…÷∆§…<« ∫…‰ ∫…“.B∫….+…<«.+…Æ˙. EÚ“ ∂……‰v…¥…fi k… {…Æ˙ ∂……‰v… {… Æ˙™……‰V…x…… E‰Ú +∆i…M…«i… E÷ÚUÙ ¥…π……Á i…EÚ ∂……‰v… EÚ…™…«. EÚ ¥…i…… ∫…∆O…Ω˛ "v…⁄{… EÚ… ]÷ıEÚc˜…' +…ËÆ˙ "<∫… EÚΩ˛…x…“ EÚ… +∆i… x…Ω˛”' |…EÚ… ∂…i…. ∫…∆{…E«Ú : C/o. Mr. Naren Chaney, 12934, Meadow Run Houston, TX 77066 USA

GARBHANAL

+∆

i…Æ˙…«π]≈ı“™…  Ω˛xn˘“ ∫… ®… i…,  Ω˛xn˘“ ¶……π…… E‰Ú |…S……Æ˙-|…∫……Æ˙ ∫…‰ V…÷c“ +®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ {…Ω˛±…“ ∫…∆∫l…… Ω˛Ë* <∫… ∫…∆∫l…… EÚ“ BEÚ  ¥… ∂…π]ı {…Æ˙®{…Æ˙… Æ˙Ω˛“ Ω˛Ë, ¥…Ω˛ Ω˛Ë +®…‰ Æ˙EÚ… ®… EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x…… EÚ… +…™……‰V…x…* <∫… +…™……‰V…x… E‰Ú BEÚ S…Æ˙h… ®… ™…Ω˛ ∫… ®… i… ¶……Æ˙i… ∫…‰ E÷ÚUÙ S…÷x…‰ Ω˛÷B Ω˛…∫™… EÚ ¥…™…… EÚ…‰ +…®…∆ j…i… EÚÆ˙i…“ Ω˛Ë +…ËÆ˙  ¥… ¶…z… ∂…Ω˛Æ˙… ®… =x…E‰Ú EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… Ω˛…‰i…‰ Ω˛È* <∫… ¥…π…« ¶…“ ™…Ω˛ +…™……‰V…x… =k…Æ˙“ +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú {…xp˘Ω˛ ∂…Ω˛Æ˙… ®… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* ¶……Æ˙i… ∫…‰ i…“x… V……x…‰-®……x…‰ Ω˛…∫™… EÚ ¥… ∫…÷x…“±… V……‰M…“, M…V…‰xp˘ ∫……‰±…∆EÚ“, B¥…∆ b˜…Ï. ∫…÷Æ˙‰∂… +¥…∫l…“ <∫… ¥…HÚ +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú n˘…ËÆ˙‰ {…Æ˙ Ω˛È +…ËÆ˙  ¥… ¶…z… ∂…Ω˛Æ˙… ®… +{…x…‰ EÚ…™…«GÚ®…… ∫…‰  Ω˛xn˘“ |…‰®…“ V…x…i…… EÚ… ¶…Æ˙{…⁄Æ˙ ®…x……‰Æ˙∆V…x… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú ∫……l… Ω˛“ ¶……π……|…‰®… B¥…∆ n˘‰∂…|…‰®… EÚ… ∫…xn˘‰∂… ¶…“ |…∫…… Æ˙i… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È* ™…Ω˛  ∫…±… ∫…±…… +¶…“ S…±… Ω˛“ Æ˙Ω˛… Ω˛Ë* <xΩ˛” ∫…®®…‰±…x…… E‰Ú n˘…ËÆ˙…x… x……l…« EËÚÆ˙‰±……<x……, ®……Ï Æ˙∫… ¥…±… ®… BEÚ < i…Ω˛…∫… +…ËÆ˙ Æ˙S…… M…™…… V…§… <∫… EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… ∏…fi∆J…±…… EÚ“ |…®…÷J… ∫…⁄j…v……Æ˙ ∫…÷v…… +…‰®… f¯”M…Æ˙… x…‰ EÚ ¥…™…… EÚ“ <∫…  j…®…⁄ i…« EÚ…‰ "|…¥……∫…“ +…¥……V…' E‰Ú  ¥…®……‰S…x… E‰Ú  ±…B +…®…∆ j…i…  EÚ™……* ®……Ï Æ˙∫… ¥…±… E‰Ú  Ω˛xn˘⁄ ¶…¥…x… ®… M™……Æ˙Ω˛ +|…˱…, Æ˙… j… +…`ˆ §…V…‰  Ω˛xn˘“  ¥…EÚ…∫… ®…∆b˜±… x……l…« EËÚÆ˙‰±……<x…… EÚ“ +v™…I…… ∏…“®…i…“ ∫…Æ˙…‰V… ∂…®……« u˘…Æ˙… n˘“{… |…VV…¥…±… B¥…∆ ∫…÷v…… f¯”M…Æ˙… u˘…Æ˙… EÚ ¥…™…… E‰Ú {… Æ˙S…™… E‰Ú §……n˘ {…Ω˛±…“ M… i… ¥… v… l…“, "|…¥……∫…“ +…¥……V…" EÚ… ±……‰EÚ…{…«h…* §…Ω˛÷i… §…c“ ∫…∆J™…… ®…  Ω˛xn˘“ |…‰®…“ <∫… EÚ…™…«GÚ®… ®… ={… ∫l…i… l…‰* ™…Ω˛ EÚ…™…«GÚ®… ¶…“ +i™… v…EÚ ∫…¢Ú±… Æ˙Ω˛…* "|…¥……∫…“ +…¥……V…' +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú S…¥……±…“∫… EÚl……EÚ…Æ˙… EÚ“ EÚΩ˛… x…™…… EÚ… +E‰Ú±…… +…ËÆ˙ +x…⁄`ˆ… ∫…∆EÚ±…x… Ω˛Ë* <∫… {…÷∫i…EÚ EÚ“ +…¥…∂™…EÚi……

§…Ω˛÷i… ∫…®…™… ∫…‰ ®…Ω˛∫…⁄∫… EÚ“ V…… Æ˙Ω˛“ l…“* +¶…“ i…EÚ B‰∫…… EÚ…‰<« ¶…“ ∫…∆EÚ±…x… |…EÚ…∂… ®… x…Ω˛” +…™…… Ω˛Ë V……‰ +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú i…®……®… EÚl……EÚ…Æ˙… EÚ…‰ ∫…®…‰]ı‰ Ω˛÷B Ω˛…‰* ™……‰V…x…… EÚ<« §……Æ˙ {…Ω˛±…‰ ¶…“ §…x…“,  EÚxi…÷ EÚ…®… +v…Æ˙ ®… Ω˛“ Æ˙Ω˛…* ∂……™…n˘ <∫… ±…B  EÚ <∫… EÚ…®… EÚ…‰ ¶…“ +xV…x…… ∫…xv…“Æ˙ V…Ë∫…‰ ∫…®… {…«i… ¥™… HÚi¥… EÚ“ V…∞¸Æ˙i… l…“* +i™…∆i… +…EÚπ…«EÚ EÚ¥…Æ˙ {…‰V… ¥……±…“ <∫… {…÷∫i…EÚ ®… =π……  |…™…®¥…n˘… V…Ë∫…“ ¥… Æ˙π`ˆ ±…‰ J…EÚ… ∫…‰ ±…‰EÚÆ˙ ∫…÷π…®… §…‰n˘“, =π……n˘‰¥…“  ¥…V…™… EÚ…‰±Ω˛]ıEÚÆ˙, ∫…÷v…… f¯”M…Æ˙…, <±…… |…∫……n˘, +®…Æ˙‰xp˘ E÷Ú®……Æ˙, +∆∂…÷ V……ËΩ˛Æ˙“, ∫……Ë ®…j… ∫…C∫…‰x…… +… n˘ +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú i…®……®… ±…‰J…EÚ…Â EÚ“ EÚΩ˛… x…™……ƒ Ω˛È* ™…Ω˛ {…÷∫i…EÚ ∫…®… {…«i… Ω˛Ë "+{…x…“ Æ˙…π]ı≈ ¶……π……  Ω˛xn˘“ i…l…… +®…Æ˙“EÚ“  ¥…∑… ¥…t…±…™…… ®…  ¥…n˘‰∂…“ ¶……π…… E‰Ú ∞¸{… ®…  Ω˛xn˘“ {…g Æ˙Ω˛‰ i…®……®… UÙ…j……‰∆ E‰Ú x……®…, V……‰ +…V…  Ω˛xn˘“ ∫…“J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È, EÚ±… §……‰±…ÂM…‰, +…ËÆ˙ {…Æ˙∫…… ¶……Æ˙i… V…∞¸Æ˙ +…™…ÂM…‰*" Y……i…¥™… Ω˛Ë  EÚ b˜…Ï. +xV…x…… ∫…∆v…“Æ˙ x…‰ EÚ…‰±… ®§…™…… +…ËÆ˙ ∫]ı…‰x…“ •…÷EÚ V…Ë∫…‰  ¥…∑… ¥…t…±…™…… ®… EÚ<« ¥…π……Á i…EÚ  Ω˛xn˘“ {…g…<« Ω˛Ë +…ËÆ˙ BEÚ §…‰Ω˛n˘ ±……‰EÚ |…™…  ∂… I…EÚ… ¶…“ Æ˙Ω˛“ Ω˛È* <∫… ∫…Æ˙…Ω˛x…“™… |…™……∫… E‰Ú  ±…B <∫… §……Æ˙ +®…‰ Æ˙EÚ… EÚ…  Ω˛xn˘“ ±…‰J…EÚ ∫…®…÷n˘…™… +xV…x…… ∫…∆v…“Æ˙ EÚ…  ¥…∂…‰π… ∞¸{… ∫…‰ @Òh…“ Ω˛…‰ M…™…… Ω˛Ë* EÚ…‰<« ¶…“ |…™……∫… +{…x…‰ +…{… ®… ∫…®{…⁄h…« x…Ω˛” Ω˛…‰i……  EÚxi…÷, Ω˛®…‰∂…… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ +xV…x…… ∫…xv…“Æ˙ +{…x…‰ <∫… |…™……∫… ®… ¶…“ {…⁄h…«∞¸{…‰h… <«®……x…n˘…Æ˙ Æ˙Ω˛“ Ω˛È, ™…Ω˛ §……i… =x…E‰Ú +…±……‰S…EÚ ¶…“ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆÂ˙M…‰* ®…⁄±… ∞¸{… ∫…‰ EÚ ¥… ™…j…“ E‰Ú ∞¸{… ®… |… i… π`ˆi…, EÚ<« {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙… ∫…‰ ∫…®®…… x…i…, +xV…x…… ∫…xv…“Æ˙ EÚ“ EÚ<« EÚ ¥…i…… {…÷∫i…EÂÚ Ω˛È +…ËÆ˙ ¥…‰ <∫…∫…‰ {…Ω˛±…‰ "|…¥…… ∫…x…“ E‰Ú §……‰±…" - V……‰ +®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ i…®……®… EÚ ¥… ™… j…™…… EÚ“ Æ˙S…x……+…‰∆ EÚ…‰ ∫…®…‰]ı‰ Ω˛÷B Ω˛Ë, ∫…®{…… n˘i… EÚÆ˙ S…÷EÚ“ Ω˛È* "|…¥……∫…“ +…¥……V…' +®…‰ Æ˙EÚ“ |…¥……∫…“ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú I…‰j… ®… +M…±…… ®…“±… EÚ… {…il…Æ˙ Ω˛Ë* |…¥……∫…“ +…¥……V… : {…fiπ`ˆ ∫…∆J™…… : 492, ®…⁄±™… : 500 Ø˚. (¶……Æ˙i…), 15 ™…⁄B∫… b˜…ϱ…Æ˙ (+®…‰ Æ˙EÚ…), |…EÚ…∂…EÚ : J…÷∂…§…⁄ O…xl… ¶…xb˜…Æ˙, +Ω˛®…n˘…§……n˘.  ¥…i…Æ˙EÚ : {……∑…« {… §±…E‰Ú∂…x∫…, +Ω˛®…n˘…§……n˘, ¥……h…“ |…EÚ…∂…x…, x…<«  n˘±±…“. §…⁄¬]ı…±…… <®{……‰ Æ˙™…®…, x™…⁄™……E«Ú. +…<«B∫…§…“Bx… : 81-902407-0-6

|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙

EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… +…ËÆ˙ "|…¥……∫…“ +…¥……V…' EÚ…  ¥…®……‰S…x…

67

b˜…Ï. ∫…÷v…… +…‰®… f¯”M…Æ˙… 7  ∫…i…∆§…Æ˙ EÚ…‰ V……±…∆v…Æ˙ ®… V…x®…. B®….B., {…“-BS….b˜“. EÚ“  b˜ O…™……ƒ Ω˛… ∫…±… EÚ”. 1982 ®… +®…Æ˙“EÚ… +…<» +…ËÆ˙ E÷ÚUÙ ∫…®…™… ∫…Â]ı ±…÷<«∫… ®… Æ˙Ω˛”.  °Ú±…Ω˛…±… x……l…« EËÚÆ˙…‰±……<x…… ®… Æ˙Ω˛i…“ ΩÈ˛. ÀΩ˛n˘“ ∫…… Ω˛i™… ∫…‰ {™……Æ˙  ¥…Æ˙…∫…i… ®…  ®…±……. UÙ…‰]ı“ =©… ∫…‰ Ω˛“ EÚ ¥…i…… EÚ“ i…Æ˙°Ú Ø˚Z……x… Ω÷˛+… V……‰ +§… i…EÚ V……Æ˙“ Ω˲* EÚ ¥…i…… E‰Ú ∫……l…-∫……l… EÚΩ˛…x…“, ={…x™……∫… ¶…“  ±…J…i…“ ΩÈ˛. {…∆V……§…“ +…ËÆ˙ +∆O…‰V…“ ®… +x…÷¥……n˘ ¶…“  EÚ™…‰ ΩÈ˛. EÚ…¥™… ∫…∆O…Ω˛- ®…‰Æ˙… n˘…¥…… Ω˲, i…±……∂… {…Ω˛S……x… EÚ“, {… Æ˙GÚ®…… ({…∆V……§…“ ∫…‰ ÀΩ˛n˘“ ®… +x…÷¥……n) B¥…∆ ®……ƒ x…‰ EÚΩ˛… l…… EÚ ¥…i……+… EÚ“ ∫…“b˜“ Ω˲. i…®……®… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙… ∫…‰ ∫…®®…… x…i… Ω˛…‰ S…÷EÚ“ ΩÈ˛,  V…x…®… S…i…÷l…« |…¥……∫…“ ÀΩ˛n˘“ =i∫…¥…-2006 ®… +I…Æ˙®… |…¥……∫…“ ®…“ b˜™…… ∫…®®……x… =±±…‰J…x…“™… Ω˲. ∫…∆{…E«Ú- 101, Guymon CT, Morrisville, North Carolina NC 27560, USA. [email protected]

68

|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙

+

xi…Æ˙…«π]≈ı“™… ÀΩ˛n˘“ ∫… ®… i… EÚ… S……Ën˘Ω˛¥……ƒ + v…¥…‰∂…x… GÚ…>x… {±……W…… Ω˛…‰]ı±… (¥……À∂…M…]ıx… b˜“∫…“) +®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ Æ˙…V…v……x…“ ®… M…i…  n˘x…… M……ËÆ˙¥…{…⁄h…« B¥…∆ ∫…°Ú±…i……{…⁄¥…«EÚ ∫…®{…z… Ω÷˛+…* + v…¥…‰∂…x… EÚ… ®…÷J™…  ¥…π…™… l…… - "¥…Ë∂¥…“EÚÆ˙h… E‰Ú ™…÷M… ®… ÀΩ˛n˘“'* ÀΩ˛n˘“ E‰Ú UÙ…j…… u˘…Æ˙… |…∫i…÷i… ∫…÷xn˘Æ˙ EÚ…™…«GÚ®… ∫…‰ + v…¥…‰∂…x… EÚ“ ∂…÷∞¸+…i… Ω÷˛<«* +®…‰ Æ˙EÚ… ®… V…x®… ¶……Æ˙i…“™… ®…⁄±… B¥…∆ +®…Æ˙“EÚ“ §…SS…… x…‰ ÀΩ˛n˘“ ®… EÚ ¥…i…… {……`ˆ B¥…∆ ∫…∆¶……π…h… EÚÆ˙ ∫…®……ƒ §……ƒv…  n˘™……* ∂…÷GÚ¥……Æ˙ 11 +|…˱… 2008 EÚ“ Æ˙…i… +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú EÚ ¥…™…… E‰Ú x……®… l…“* ±…M…¶…M… i…“∫… EÚ ¥…™…… x…‰ i…“x… P…h]ı… i…EÚ EÚ ¥…i…… {……`ˆ  EÚ™……*  V…∫…EÚ… ∫…∆S……±…x… b˜…Ï. x…Ɖ˙xp˘ ]∆ıb˜x… B¥…∆ ∫…÷∏…“ Ɖ˙h…÷ M…÷{i…… x…‰  EÚ™……* i…“x…  n˘¥…∫…“™… + v…¥…‰∂…x… ®… ∂… x…¥……Æ˙ 12 +|…˱…, ∂…Ë I…EÚ ∫…j…… EÚ…  n˘x… l……* x……Ë ∫…j…… EÚ… +…™……‰V…x… Ω÷˛+… +…ËÆ˙ |…i™…‰EÚ ∫…j… ®… i…“x…-i…“x… §…“V… ¥…HÚ… l…‰* ∫…j…… E‰Ú ®…÷J™…  ¥…π…™… ÀΩ˛n˘“  ∂…I…h…, |…¥……∫…“ ∫…… Ω˛i™…, ¥™…¥…∫……™… V…M…i… ®… ÀΩ˛n˘“, ¥……∫i…÷∂……∫j…, ÀΩ˛n˘“ ∂…§n˘ Æ˙S…x……¥…±…“ B¥…∆ Æ˙…®…S… Æ˙i… ®……x…∫… l…‰* ∫…∆v™…… ∫…®…™… ¶……Æ˙i…“™… n⁄˘i……¥……∫… E‰Ú  ¥… ∂…π]ı + i… l… E‰Ú ∫…∆¶……π…h… E‰Ú ∫……l… {…÷∫i…EÚ  ¥…®……‰S…x… B¥…∆ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙  ¥…i…Æ˙h… Ω÷˛B* + v…¥…‰∂…x… E‰Ú ®…∆S…

∫…‰ ∫…∆™…÷HÚ Æ˙…π]≈ı ∫…∆P… ®… ÀΩ˛n˘“ EÚ…‰ + v…EÚ… Æ˙EÚ ∫l……x…  n˘±……x…‰ Ω‰˛i…÷ =n¬˘P……‰π…h…… {…j… V……Æ˙“  EÚ™…… M…™……* Æ˙… j… EÚ… ®…÷J™… +…EÚπ…«h… l……, ¶……Æ˙i… ∫…‰ +…B EÚ ¥…™…… EÚ… EÚ…¥™… {……`ˆ* +xi…Æ˙…«π]≈ı“™… ÀΩ˛n˘“ ∫… ®… i… EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…‰ b˜…Ï. ∫…÷v…… +…‰®… f¯”M…Æ˙…, b˜…Ï. x…∆n˘±……±… À∫…Ω˛ B¥…∆ ∏…“ +…±……‰EÚ  ®…∏…… EÚ“ ]ı“®… x…‰ +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú 15 ∂…Ω˛Æ˙… ®… EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x… +…™……‰ V…i…  EÚB ΩÈ˛* ¶……Æ˙i… ∫…‰ +…B EÚ ¥… ∏…“ M…V…‰xp˘ ∫……‰±…∆EÚ“, b˜…Ï. ∫…÷x…“±… V……‰M…“ B¥…∆ b˜…Ï. ∫…÷Ɖ˙∂… +¥…∫l…“ E‰Ú EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x…… EÚ“ ∏…fi∆J…±…… ®… + v…¥…‰∂…x… =x…EÚ… +…`ˆ¥……ƒ {…c˜…¥… l……* b˜…Ï. ∫…÷v…… +…‰®… f¯”M…Æ˙… x…‰ EÚ ¥…™…… EÚ…‰ ®…∆S… {…Æ˙ §…÷±…… EÚÆ˙ ®…∆S… ∫…∆S……±…x… EÚ… ¶……Æ˙ b˜…Ï. ∫…÷Ɖ˙∂… +¥…∫l…“ EÚ…‰ ∫……È{…  n˘™…… +…ËÆ˙ i…“x… P…h]‰ı EÚ…¥™… {……`ˆ S…±……* Ω˛…∫™… B¥…∆ i…… ±…™…… EÚ“ M…⁄ƒV… ®… ±……‰M…… x…‰ i…“x… §……Æ˙ J…c‰˜ Ω˛…‰EÚÆ˙ EÚ ¥…™…… EÚ… + ¶…¥……n˘x…  EÚ™……* Ω˛…∫™…, ¥™…∆M™… B¥…∆ n‰˘∂… ¶… HÚ E‰Ú M…“i…… ∫…‰ ±……‰M… ∫…Æ˙…§……‰Æ˙ Ω˛…‰ M…B* <∫… + v…¥…‰∂…x… ®… ¶……Æ˙i…, ™…⁄.E‰Ú. +…ËÆ˙ +®…‰ Æ˙EÚ… E‰Ú EÚ…‰x…‰-EÚ…‰x…‰ ∫…‰ §…÷ r˘V…“¥…“ B¥…∆ ∫…÷ v…V…x… {…v……Ɖ˙ l…‰* Æ˙ ¥…¥……Æ˙ |……i…: §……‰b«˜ EÚ“ §…Ë`ˆEÚ…Â E‰Ú §……n˘ ®…v™……ºx… ¶……‰V…x… ¥……À∂…M…]ıx… Œ∫l…i… ¶……Æ˙i…“™… n⁄˘i……¥……∫… ®… Ω÷˛+…* ¶……Æ˙i…“™… n⁄˘i……¥……∫… E‰Ú + v…EÚ… Æ˙™…… EÚ… + i… l… ∫…iEÚ…Æ˙ |…∂…∆∫…x…“™… l……* +xi…Æ˙…«π]≈ı“™… ÀΩ˛n˘“ ∫… ®… i… +®…‰ Æ˙EÚ… EÚ“ ∫…§…∫…‰ {…÷Æ˙…x…“ ∫…∆∫l…… Ω˲ V……‰ +®…‰ Æ˙EÚ… ®… EÚ ¥… ∫…®®…‰±…x…… E‰Ú +…™……‰V…x… E‰Ú ∫……l…-∫……l… " ¥…∂¥……' j…Ë®…… ∫…EÚ {… j…EÚ… ¶…“ |…EÚ… ∂…i… EÚÆ˙i…“ Ω˲* + v…¥…‰∂…x… E‰Ú ∫…∆™……‰V…EÚ b˜…Ï. ∫…i…“∂…  ®…∏…… B¥…∆ =x…EÚ“ ]ı“®… ∫……v…÷¥……n˘ E‰Ú {……j… ΩÈ˛*

GARBHANAL

+®…‰ Æ˙EÚ… ®… ÀΩ˛n˘“ + v…¥…‰∂…x…

n‰˘¥…“ x……M…Æ˙…x…“ ®…<« 11, 1941 EÚ…‰ EÚÆ˙…S…“ ®… V…x®…. ®…÷∆§…<« ®… Æ˙Ω˛i…‰ Ω÷˛B ®……∆]‰ı∫…Æ˙“ ¥… M… h…i… E‰Ú  b˜{±……‰®…… Ω˛… ∫…±…‰  EÚ™…‰˛*  ¥…M…i… i…“x… n˘∂…EÚ…Â ∫…‰ +…{… +{…x…“ ¶……π…… +…ËÆ˙  ®…]¬ı]ı“ EÚ“ M…∆v… EÚ“ J…÷∂…§…⁄ EÚ…‰  §…J…Æ˙x…‰ ®… ∫…i…i… ±…M…“ Ω÷˛<« ΩÈ˛* <∆]ıÆ˙x…‰]ı EÚ…‰ ¥…‰ x…™…‰ V…®……x…‰ EÚ… EÚ…Æ˙M…Æ˙ Ω˛ l…™……Æ˙ ®……x…i…“ ΩÈ˛  V…∫…x…‰ ÀΩ˛n˘“ +…ËÆ˙ +x™… ¶……Æ˙i…“™… ¶……π……+… E‰Ú  ¥…EÚ…∫… E‰Ú x…™…‰ n˘Æ˙¥……V…‰ J……‰±…‰ ΩÈ˛* N…®… ®… ¶…“M…“ J…÷∂…“, À∫…v…“ ®… N…W…±… ∫…∆O…Ω˛ |…EÚ… ∂…i…* Æ˙…π]≈ı“™… ∫…®……S……Æ˙-{…j… B¥…∆ {… j…EÚ…+… ®… M…“i… N…W…±…, EÚΩ˛… x…™…… EÚ… |…EÚ…∂…x…* x…‰]ı {…Æ˙ EÚ<« V……±…P…Æ˙… ®… ∂…… ®…±…* ∫…∆{…E«Ú : x™…⁄V…∫…‘, ™…⁄.B∫….B. <«®…‰±… : [email protected]

69

|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙

GARBHANAL

E÷Úi…÷§…x…÷®…… EÚ… |…¥…‰∂……∆EÚ + ¶…¥™… HÚ EÚ“ +…W……n˘“ EÚ… {…ËÆ˙…‰EÚ…Æ˙ {…j… Ω˛Ë E÷Úi…÷§…x…÷®……. Æ˙…V…x…“ i…EÚ §…∆]ı¥……Æ˙… +…ËÆ˙ ∫…Æ˙Ω˛n˘… E‰Ú +…Æ˙-{……Æ˙ M…⁄∆V…i…“ ∂……™…Æ˙B C]ı ¥…∫]ı ¢ËÚW… +Ω˛®…n˘ °ËÚW… EÚ√“ EÚ…±…V…™…“ ±…±…EÚ…Æ˙  V…∫…EÚ… |…‰Æ˙h…… ª……‰i… Ω˛Ë - §……‰±…  EÚ ±…§… +…W……n˘ Ω˛Ë i…‰Æ˙‰ §……‰±…, W…§……∆ +§… i…EÚ i…‰Æ˙“ Ω˛Ë §……‰±…,  EÚ l……‰c… ¥…HÚ §…Ω˛÷i… Ω˛Ë.  W…∫®…-+…‰-W…§……∆ EÚ“ ®……Ëi… ∫…‰ {…Ω˛±…‰ §……‰±…,  EÚ ∫…S…  W…¬n˘… Ω˛Ë +§… i…EÚ §……‰±…, V……‰ E÷ÚUÙ EÚΩ˛x…… Ω˛Ë ¥…Ω˛ EÚΩ˛±…‰. E÷Úi…÷§…x…÷®…… E‰Ú <∫… |…¥…‰∂……∆EÚ ®… +{…x…‰ ∫…¥…«∏…‰π`ˆ ∫…∆{……n˘x… EÚ…  ∫…CEÚ… V…®……™…… Ω˛Ë b˜…Ï. Æ˙…V…®… x…]ıÆ˙…V…x…  {…±±…Ë V…“ x…‰ <∫…‰ Æ˙…V…x…‰i…… V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸ EÚ…‰ ∫…®… {…«i… EÚÆ˙E‰Ú,  V…xΩ˛…‰x…‰  ¥…∑… ∂… HÚ E‰Ú {…l… {…Æ˙ +{…x…‰  ∫…r˘…∆i…… E‰Ú §…÷ x…™……n˘“ {…n˘  S…xΩ˛ UÙ…‰c‰ l…‰. Æ˙…V…®… V…“ EÚ“  x…{…÷h…i…… EÚ… {… Æ˙S…™… n˘‰x…… ∫…⁄Æ˙V… EÚ…‰ =∆M…±…“  n˘J……x…‰ E‰Ú ∫…®……x… Ω˛Ë. =x…EÚ… ∫…∆{……n˘x… Ω˛“ =x…EÚ… {… Æ˙S…™… Ω˛Ë +…ËÆ˙ {…Ω˛S……x… ¶…“. <∫…“  n˘∂…… ∫…⁄S…EÚ E÷Úi…÷§…x…÷®…… EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…‰ +…™……‰ V…i… EÚ…¥™… M……‰π]ı“ ¥… Æ˙π`ˆ N…W…±…EÚ…Æ˙ ¥… Æ˙S…x……EÚ…Æ˙ ∏…“ J…z…… ®…÷W…¢Ú¬¢ÚÆ˙{…÷Æ˙“ E‰Ú  x…¥……∫… ∫l……x… {…Æ˙ ∫…∆{…z… Ω˛÷<«. ¥… Æ˙π`ˆ N…W…±…EÚ…Æ˙ ∏…“ ∂…®……« "®…Ω˛Ãπ…' EÚ“ +v™…I…i…… i…l…… +x…∆i… ∏…“®……±…“ E‰Ú ∫…∆S……±…x… ®… +…™……‰ V…i… <∫… M……‰π`ˆı“ ®… {…v……Æ˙‰ +x…‰EÚ ∂……<Æ˙ ¥… Æ˙S…x……EÚ…Æ˙, ®…÷J™… ®…‰Ω˛®……x… ®……™…… M……‰ ¥…∆n˘, Æ˙…®… M……‰ ¥…∆n˘, E‰Ú ∫……l… x…Æ˙Ω˛Æ˙“, V…x……§… +Ω˛®…n˘ ¥…∫…“, M…“i…EÚ…Æ˙ ∂…˱…‰xp˘ V…“,  x…Æ˙…±…… |…∫……n˘ V…“ ¥… =x…E‰Ú ∫…÷{…÷j…, ®…v…÷V…“, ®… Æ˙™…®… M…W……±……, Æ˙ix…… Z…>, Æ˙P…÷¥…∆∂…“ V…“,

n˘‰¥…®…h…“ {……∆b˜‰™…, ∂…§…x…®… EÚ{…⁄Æ˙, Æ˙…V…“¥… ∫……Æ˙∫¥…i…, +Æ˙ ¥…∆n˘ Æ˙…Ω˛“,  ¥…V…™…, n˘‰¥…“ x……M…Æ˙…x…“, Æ˙…V…®… V…“ +…ËÆ˙ ∫¥…™…∆ J…z…… ∫……Ω˛§…. ∫…¶…“ x…‰ =k…®… Æ˙S…x……+…‰∆ EÚ… {……`ˆ  EÚ™……. <∫… +¥…∫…Æ˙ {…Æ˙ E÷Úi…÷§…x…÷®…… EÚ“ ∫…∆{…… n˘EÚ… Æ˙…V…®… x…]ıÆ˙…V…x… x…‰ "®…Ω˛Ãπ…' V…“ EÚ…, ®……™…… M……‰ ¥…∆n˘ +…ËÆ˙ n˘‰¥…“ x……M…Æ˙…x…“ V…“ EÚ… °⁄Ú±… ¥… ∂……±… E‰Ú ∫……l… ∫…x®……x…  EÚ™……. ®…Ω˛Ãπ… V…“ x…‰ +v™…I…“™… ∫…∆§……‰v…x… ®… EÚ ¥…™…… EÚ“ Æ˙S…x……+…‰∆ EÚ“ {……`ˆx…“™…i…… EÚ…‰ ∫…Æ˙…Ω˛… +…ËÆ˙ +{…x…“ E÷ÚUÙ M…W…±… ∫…÷x……EÚÆ˙ ∫…¶…“ EÚ…‰ +…∆x…n˘  ¥…¶……‰Æ˙ EÚÆ˙  n˘™……. +∆i… ®… J…z…… V…“ x…‰ ∫…¶…“ + i… l…™…… EÚ… ∫…x®……x… ∫… Ω˛i… +…¶……Æ˙ |…EÚ]ı  EÚ™…….

b˜…Ï. EÚ ¥…i…… ¥……S…Cx…¥…“ 70

|… ¥…… ∫…“ J… §… ÆÂ˙

6 °ÚÆ˙¥…Æ˙“, 1963 EÚ…‰ +®…fii…∫…Æ ®… V…x®…. ÀΩn˘“ (¶……π…… B¥…∆ ∫…… Ω˛i™…) ®… B®….B. |…¶……EÚÆ˙--  Ω˛xn˘“ ∫…… Ω˛i™… B¥…∆ ¶……π……. B®…. °Ú±….-(∫¥…h…« {…n˘EÚ), {…“-BS….b˜“. EÚ ¥…i……, M…“i…, EÚΩ˛…x…“, ∂……‰v…, {…S……∫… ∫…‰ + v…EÚ {…÷∫i…EÚ…Â EÚ“ ∫…®…“I……Bƒ, ∫…∆∫®…Æ˙h…, ±… ±…i…  x…§…∆v…, ∫……I……iEÚ…Æ˙ i…l……  Æ˙{……‰i……«V… +… n˘  ¥…v……+…‰∆ ®… n˘‰∂…¶…Æ˙ EÚ“ |… i… π`ˆi… {…j…-{… j…EÚ…+…‰∆ ®…  x…Æ˙∆i…Æ˙ ±…‰J…x….  ¥… ¶…z… ∫……®…… V…EÚ ∫…∆∫l……+… ∫…‰ ∫… GÚ™… i……ËÆ˙ {…Æ˙ V…÷c˜“ ΩÈ˛. ®…Ω˛…i®…… M……∆v…“ +xi…Æ˙«…π]ı≈“™…  Ω˛xn˘“  ¥…∑… ¥…t…±…™… B¥…®…¬ =SS…  ∂…I…… +…ËÆ˙ ∂……‰v… ∫…∆∫l……x…,  ¥…∑… ¥…t…±…™…  ¥…¶……M…, n˘ I…h… ¶……Æ˙i…  Ω˛xn˘“ |…S……Æ˙ ∫…¶…… ®… + i… l… ñ+v™……{…EÚ E‰Ú ∞¸{… ®… +∆∂…EÚ… ±…EÚ +v™……{…x…. ∫…®{…E«Ú : [email protected]

+x…… ®…EÚ… EÚ…‰ E‰Ún˘…Æ˙ ∫…®®……x…

E‰Ún˘…Æ˙ ∂……‰v… {…“`ˆ x™……∫…í §……xn˘… u˘…Æ˙… ∫…x…¬ 1996 ∫…‰ |… i… ¥…π…« |… i… π`ˆi… |…M… i…∂…“±… EÚ ¥… E‰Ún˘…Æ˙x……l… +O…¥……±… EÚ“ ∫®…fi i… ®…  n˘B V……x…‰ ¥……±…‰ ∫…… Ω˛ i™…EÚ ëE‰Ún˘…Æ˙ ∫…®®……x…2007 EÚ¥… ™…j…“ ∫…÷∏…“ +x…… ®…EÚ… EÚ…‰ =x…E‰Ú EÚ…¥™…-∫…∆O…Ω˛ "J…÷Æ˙n÷˘Æ˙“ Ω˛l…‰ ±…™……ƒ' E‰Ú  ±…B |…n˘…x…  EÚ™…… V……BM……* =±±…‰J…x…“™… Ω˲  EÚ ™…Ω˛ ∫…®®……x… |… i…¥…π…« B‰∫…“ |… i…¶……+…‰∆ EÚ…‰  n˘™…… V……i…… Ω˛Ë  V…xΩ˛…Âx…‰ E‰Ún˘…Æ˙ EÚ“ EÚ…¥™…v……Æ˙… EÚ…‰ +…M…‰ §…g…x…‰ ®… +{…x…“ Æ˙S…x……∂…“±…i…… u˘…Æ˙… EÚ…‰<« +¥…n˘…x…  n˘™…… Ω˛…‰* |…EfiÚ i…-∫……Ëxn˘™…« ¥… ®……x…¥…®…⁄±™…… E‰Ú |…§…±… ∫…®…l…«EÚ EÚ ¥… E‰Ún˘…Æ˙x……l… +O…¥……±… EÚ“ J™…… i… =x…EÚ“ EÚ ¥…i……+…‰∆ E‰Ú +UÙ⁄i…‰  §…®§…  ¥…v……x… E‰Ú ∫……l…-∫……l… EÚ ¥…i……+…‰∆ EÚ“ ∫……n˘M…“ ¥… ∫…Ω˛V…i…… E‰Ú EÚ…Æ˙h…  ¥… ∂…π]ı Æ˙Ω˛“* E‰Ún˘…Æ˙ ∂……‰v… {…“`ˆ x™……∫… E‰Ún˘…Æ˙ V…“ E‰Ú EÚ…¥™… {…Æ˙®{…Æ˙… EÚ…‰ +…M……®…“ {…“g“ i…EÚ {…Ω˛÷ƒS……x…‰ ¥… =x…®…‰ EÚ…¥™… E‰Ú =∫… ∫i…Æ˙ EÚ“ {…Ω˛S……x…  ¥… x… ®…«i… EÚÆ˙x…‰ E‰Ú =q˘‰∂™… ∫…‰ M… `ˆi… EÚ“ M…<« ∫…∆∫l…… Ω˛Ë* |… i… ¥…π…« ∫…®®……x… EÚ…  x…h…«™… EÚ ¥…i……+…‰∆ EÚ“ ¥…∫i…÷ ¥…  ¥…x™……∫… EÚ“ <∫…“ EÚ∫……Ë]ı“ EÚ…‰ v™……x… ®… Æ˙J…i…‰ Ω˛÷B Ω˛“  EÚ™…… V……i…… Ω˛Ë* <∫…EÚ“  x…h……«™…EÚ ∫… ®… i… ®… ∫…… Ω˛i™… E‰Ú {……ƒS… ®…®…«Y…  ¥…u˘…x… ∫… ®®… ±…i… Ω˛È* |… i… ¥…π…«  ∫…i…®§…Æ˙ ®… <∫… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ E‰Ú  ±…B n˘‰∂…- ¥…n˘‰∂… E‰Ú  Ω˛xn˘“

Æ˙S…x……EÚ…Æ˙… ∫…‰ |… ¥… π]ı™……ƒ +…®… xj…i… EÚ“ V……i…“ Ω˛È* +§… i…EÚ ™…Ω˛ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙  V…x… Æ˙S…x……EÚ…Æ˙… EÚ…‰ |…n˘…x…  EÚ™…… M…™…… Ω˛Ë, =x…®…‰ +x…… ®…EÚ… i…“∫…Æ˙“ ∫j…“ Æ˙S…x……EÚ…Æ˙ Ω˛È* <∫…∫…‰ {…⁄¥…« ∫…÷∏…“ M…M…x…  M…±… ¥… ∫…÷∏…“ x…“±…‰∂… Æ˙P…÷¥…∆∂…“ EÚ…‰ <∫… ∏…‰h…“ ®…  M…x…… V……i…… l……* ∫…÷∏…“ +x…… ®…EÚ… EÚ… V…x®… 17 +M…∫i… 1961, ®…÷V…}°ÚÆ˙{…÷Æ˙ ( §…Ω˛…Æ˙) ®… Ω÷˛+…*  n˘±±…“  ¥…∑… ¥…t…±…™… ∫…‰ +ƒO…‰V…“ ®… B®….B., {…“.BS…-b˜“. EÚ“  b˜ O…™……ƒ Ω˛… ∫…±… EÚ”* ¥…i…«®……x… ®… ¥…‰ +ƒO…‰V…“  ¥…¶……M…, ∫…i™…¥…i…“ Eڅϱ…‰V…,  n˘±±…“  ¥…∑… ¥…t…±…™… ®… +v™……{…x… EÚÆ˙ Æ˙Ω˛“ ΩÈ˛* EfiÚ i…™……ƒ : M…±…i… {…i…‰ EÚ“  S…_ˆ“ (EÚ ¥…i……), §…“V……I…Æ˙ (EÚ ¥…i……), +x…÷π]ı÷{… (EÚ ¥…i……), {……‰∫]ıñB ±…™…]ı {……‰B]ı≈“ (+…±……‰S…x……), ∫j…“i¥… EÚ… ®……x… S…j… (+…±……‰S…x……), EÚΩ˛i…“ Ω˛È +…ËÆ˙i… (EÚ ¥…i……ñ∫…∆{……n˘x…), BEÚ `ˆ…‰ ∂…Ω˛Æ˙ : BEÚ M……‰ ±…cEÚ“ (∂…Ω˛Æ˙M……l……)* {…÷Æ˙∫EÚ…Æ : Æ˙…π]ı≈¶……π…… {… Æ˙π…n˘¬ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, ¶……Æ˙i… ¶…⁄π…h… +O…¥……±… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙,  M… Æ˙V……E÷Ú®……Æ˙ ®……l…÷Æ˙ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, @Òi…÷Æ˙…V… ∫…®®……x… +…ËÆ˙ ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙ ∫…®®……x…*

=k…Æ˙|…n‰˘∂… ÀΩ˛n˘“ ∫…∆∫l……x…, ±…J…x…> x…‰ |… ∫…r˘ ∫…… Ω˛i™…EÚ…Æ˙ b˜…Ï.  M… Æ˙Æ˙…V…∂…Æ˙h… +O…¥……±… EÚ…‰ =x…EÚ“ n˘“P…«EÚ…±…“x… ∫…… Ω˛i™…∫…‰¥…… E‰Ú  ±…B ∫…… Ω˛i™… ¶…⁄π…h… ∫…®®……x… |…n˘…x…  EÚ™…… Ω˲* ∫…®®……x… ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ =k…Æ˙|…n‰˘∂… ÀΩ˛n˘“ ∫…∆∫l……x… E‰Ú ™…∂…{……±… ∫…¶……M……Æ˙ ®… +…™……‰ V…i…  EÚ™…… M…™……* ∫…®®……x… ∫…®……Æ˙…‰Ω˛ E‰Ú ®…÷J™… + i… l… ∫…∆∫EfiÚ i…, {…™……«¥…Æ˙h… B¥…∆ x…M…Æ˙  ¥…EÚ…∫… ®…∆j…“ x…‰ b˜…Ï. +O…¥……±… EÚ…‰ +∆M…¥…∫j…, i……©…{…j… i…l…… ∫…®®……x… Æ˙… ∂… |…n˘…x… EÚ“* b˜…Ï. +O…¥……±… EÚ…‰ <∫…∫…‰ {…⁄¥…« ¶…“ ÀΩ˛n˘“ ∫…∆∫l……x… u˘…Æ˙… =x…EÚ“ {…÷∫i…EÚ…Â E‰Ú  ±…B i…“x… §……Æ˙ {…÷Æ˙∫EfiÚi…  EÚ™…… V…… S…÷EÚ… Ω˲* <∫…“ ¥…π…« EÂÚp˘“™… ÀΩ˛n˘“  x…n‰˘∂……±…™…, x…<«  n˘±±…“ EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…‰ ¶…“ =xΩ² BEÚ ±……J… Ø˚{…™…… EÚ…  ∂…I…… {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ n‰˘x…‰ EÚ“ P……‰π…h…… EÚ“ M…<« Ω˲*

GARBHANAL

b˜…Ï.  M… Æ˙Æ˙…V…∂…Æ˙h… +O…¥……±… EÚ…‰ ∫…… Ω˛i™… ¶…⁄π…h… ∫…®®……x…

GARBHANAL

+…{…EÚ“ §……i… M…¶…«x……±… EÚ… 17¥……ƒ +∆EÚ  ®…±…… +…ËÆ˙ {……EÚÆ˙ +…x…∆n˘ EÚ“ +x…÷¶…⁄ i… Ω˛÷™…“. Ω˛®…‰∂…… EÚ“ i…Æ˙Ω˛ <∫… §……Æ˙ ¶…“ "+{…x…“ §……i…' ®… +…{…EÚ“ EÚ±…®… ∫…‰  ±…J…“ §……i… ®…x… EÚ…‰ UÙ⁄ M…<«. "∫…… Ω˛i™… EÚ… V…x®… i……‰ =∫…“  n˘x… Ω˛…‰ M…™…… l……... +…ËÆ˙ ∫…∆∫……Æ˙ EÚ… ∫……Æ˙… ∫…… Ω˛i™… +{…x…“ ¥™… HÚM…i… ∫…“®……+…‰∆ EÚ… + i…GÚ®…h… Ω˛Ë' ™…‰ =n˘M……Æ˙ §…Ω˛÷i… M…Ω˛Æ˙‰ +…ËÆ˙ V…“¥…x… E‰Ú +SUÙ‰-§…÷Æ˙‰ +x…÷¶…¥…… ∫…‰  ±…{i… ΩÈ˛, B‰∫…‰ |…i…“i… Ω˛…‰i…‰ ΩÈ˛.  ¥…S……Æ˙… EÚ…‰ |…¥…… Ω˛i… Ω˛…‰x…‰ ∫…‰ x…… Æ˙…‰EÂÚ +…ËÆ˙ <∫…“ i…Æ˙Ω˛  x…¶…‘EÚ +…ËÆ˙ ∫¥…i…∆j… ∞¸{… ∫…‰  ±…J…i…‰ ÆΩ². ∫…®……V… ®… §…n˘±…i…‰ Ω˛÷B ∫…®…™… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ §…n˘±……¥… +{…‰ I…i… Ω˛Ë  EÚ∆i…÷ ®……Ë ±…EÚi…… +…ËÆ˙ ∫…∆∫EfiÚ i… E‰Ú ∫……l…  EÚ∫…“ ¶…“ |…EÚ…Æ˙ EÚ… n˘÷¥™…«¥…Ω˛…Æ˙ +…ËÆ˙  J…±…¥……c +∫…Ω˛x…“™… +…ËÆ˙  ¥…Æ˙…‰v……i®…EÚ +¥…∂™… Ω˛Ë. V…§… i…EÚ V……M…∞¸EÚi…… ±……x…‰ E‰Ú `ˆ…‰∫… EÚn˘®… x…Ω˛“ =`ˆ…™…‰ V……™…ÂM…‰ i…§… i…EÚ ∫…Ω˛“ |…M… i… {…Æ˙ |…∂x…  S…ºx…  ¥…t®……x… Æ˙Ω˛‰M……. M…¶…«x……±… E‰Ú ±…‰J…EÚ…Â +…ËÆ˙ {……`ˆEÚ…Â ®… +x…‰EÚ ±……‰M… <∫… §……i… ∫…‰ ∫…Ω˛®…i… Ω˛…ÂM…‰  EÚ Ω˛®… +…V… E‰Ú §…n˘±…i…‰ Ω˛÷B {… Æ˙{…‰I… ®… ¶……Æ˙i…“™… |……S…“x… +…ËÆ˙ ¥…k…«®……x… ∫…… Ω˛i™… EÚ… À∫…Ω˛…¥…±……‰EÚx… EÚÆ˙i…‰ Ω˛÷B +SUÙ“ §……i…… EÚ… +x…÷∫…Æ˙h… EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B +…ËÆ˙ Ω˛®……Æ˙“ x…<« {…“g“ i…EÚ +SUÙ‰ ∫…… Ω˛i™… EÚ…‰ ∫…Æ˙±… +…ËÆ˙ ∫…÷∆n˘Æ˙ ∞¸{… ∫…‰ {…Ω˛÷∆S……x…‰ EÚ… |…™……∫…  x…™… ®…i… ∞¸{… ∫…‰ EÚÆ˙x…… S…… Ω˛B. |… i… ®……Ω˛ n˘‰∂…- ¥…n˘‰∂… ®… §…∫…‰  Ω˛xn˘“ ¶……π…“ {……`ˆEÚ…Â i…EÚ M…¶…«x……±… EÚ…‰ ∫…÷∆n˘Æ˙ +…ËÆ˙ +…EÚπ…«EÚ ∞¸{… E‰Ú ∫……l…  ¥… ¥…v…  ¥…π…™…… ∫…‰ ∫…®…… Ω˛i… +®…⁄±™… {…`ˆx…“™… ∫……®…O…“  x…∂…÷±EÚ {…Ω˛÷∆S……x…‰ E‰Ú  ±…B +…{…E‰Ú ™…‰ |…™……∫… +x…÷∫…Æ˙h… ™……‰M™… ΩÈ˛. +…{…E‰Ú |…™……∫… ∫…°Ú±… Ω˛… +…ËÆ˙ +…{… |…M… i… EÚÆ˙ B‰∫…“ + ¶…±……π…… Ω˛Ë. =®…‰∂… i……®§…“  °Ú±……b‰˜Œ±°Ú™……

thank you very much for ur magazine, it was very interesting. sandeep Lal fiji

M…¶…«x……±… E‰Ú ∫…¶…“ +∆EÚ {…g¯i…“ +… Æ˙Ω˛“ Ω⁄ƒ˛. +x…‰EÚ  ®…j…… EÚ…‰ ¶…‰V… S…÷EÚ“ Ω⁄ƒ˛ +…ËÆ˙ {… j…EÚ… EÚ“ i……Æ˙“°Ú ®… ®…‰±… EÚ… V…¥……§… {……EÚÆ˙ J…÷∂… Ω˛…‰i…“ Æ˙Ω˛“ Ω⁄ƒ˛. {… j…EÚ… E‰Ú ∫…∆{……n˘x… E‰Ú  ±…B §…v……<«. +…{…EÚ“ ®…‰Ω˛x…i… +…ËÆ˙ n⁄˘Æ˙o˘Œπ]ı Ω˛“ {… j…EÚ… EÚ… |……h… Ω˲. ®…÷Z…‰ ™……n˘ Ω˲  EÚ ∫…∆{……n˘x… ®… +x…‰EÚ =i……Æ˙-S…g¯…¥… +…™…‰, ±…‰ EÚx… +…V… ¶…“ {… j…EÚ… ∫…§…EÚ…‰ ∫…÷J… {…Ω÷ƒ˛S…… Æ˙Ω˛“ Ω˲. ®…÷Z…‰ <∫…®… ®…x… EÚ“ §……i…, ®……x…∫… ®…∆l…x… ∫i…®¶… {…∫…∆n˘ +…i…‰ ΩÈ˛. ®…È M…¶…«x……±… E‰Ú =VV…¥…±… ¶… ¥…π™… EÚ“ EÚ…®…x…… EÚÆ˙i…“ Ω⁄ƒ˛. ∫…÷π…®…… ∏…“¥……∫i…¥… ¡⁄∫]ıx…, +®…‰ Æ˙EÚ… M…¶…«x……±… E‰Ú 17¥… ∫…∆∫EÚÆ˙h… ∫…‰ Ω˛®… {… Æ˙ S…i… EÚÆ˙¥……x…‰ E‰Ú  ±…B ®…È +…{…EÚ“ +…¶……Æ˙“ Ω⁄ƒ˛ +…ËÆ˙ +…∂…… EÚÆ˙i…“ Ω⁄ƒ˛  EÚ ∫…÷∆n˘Æ˙  ¥…S……Æ˙… E‰Ú +…n˘…x…|…n˘…x… EÚ… ™…Ω˛  ∫…±… ∫…±…… ™…… Ω˛“ +x…¥…Æ˙i… ∞¸{… ∫…‰ V……Æ˙“ Æ˙Ω‰˛M……. +…¶……Æ˙ E‰Ú ∫……l….

∂¥…‰i…… ∏…“¥……∫i…¥… +®…‰ Æ˙EÚ…

I read your magazine "Garbhnaal" regularly. Thanks for sending me an e-copy of it. I am amazed to see its quality and selection of articles. You are doing a wonderful job. In past, I have edited a Hindi Magazine "Vishwa Vivek" from US and I know from personal experience how demanding the work is. Congratulations. Suresh Rai LSU, Baton Rouge

71

+…{…EÚ“ §……i… M…¶…«x……±… EÚ… 17¥……ƒ +∆EÚ  ®…±……. +¶…“  ®…±…… +…ËÆ˙ +¶…“ Ω˛“ {…g¯x…… ∂…÷∞¸  EÚ™……. ={……v™……™… V…“ EÚ“ ®…x… EÚ“ §……i… Ω˛®… ∫…¶…“ |…¥……∫…“ V…x…… EÚ“ ®…x… EÚ“ §……i… Ω˲, =xΩ˛…Âx…‰ ∫…S… Ω˛“  ±…J…… Ω˲. =xΩ² B¥…∆ +…{…EÚ…‰ §…Ω÷˛i…-§…Ω÷˛i… §…v……<« +…ËÆ˙ ∂…÷¶…EÚ…®…x……Bƒ.  ¥…V…™… E÷Ú®……Æ˙ v…x¥…xi…Æ˙“  Æ˙™……n˘, ∫…=n˘“ +Æ˙§… M…¶…«x……±… E‰Ú  x…™… ®…i… B¥…∆ ∫……Æ˙M… ¶…«i… |…EÚ…∂…x… E‰Ú  ±…B {……`ˆEÚ…‰∆ EÚ“ +…‰Æ˙ ∫…‰ ∂…÷¶…EÚ…®…x……Bƒ ∫¥…“EÚ…Æ˙ EÚÆÂ˙. {… j…EÚ… E‰Ú |…i™…‰EÚ +∆EÚ EÚ“  ¥… ¥…v…i……, ∫…®…∫……®… ™…EÚ  ¥…π…™……‰∆ EÚ… S…™…x… B¥…∆ |… i…{……t  ¥…π…™……‰∆ EÚ“ M…Ω˛x…i…… ∫…‰  ¥…S……Æ˙ EÚÆ˙ |…EÚ…∂…x…, ∫…®{……n˘EÚ EÚ“ |… i…§…r˘i…… EÚ… {… Æ˙S……™…EÚ Ω˛Ë. 17¥… +∆EÚ ®…‰∆ ¥… Æ˙π`ˆ EÚ ¥… S…xp˘EÚ…∆i… n˘‰¥…i……±…‰ EÚ“ ¥……k……«  Ω˛xn˘“ E‰Ú =x… x…¥……‰ n˘i… ±…‰J…EÚ…‰∆ E‰Ú  ±…B |…‰Æ˙h……n˘…™…EÚ Ω˛Ë  V…xΩ˛…Âx…‰  ±…J…x…… |……Æ˙®¶…  EÚ™…… Ω˲ ™……  ±…J… Æ˙Ω˛‰ Ω˛È ™……  ±…J…i…‰- ±…J…i…‰ EÚΩ˛” ß… ®…i… Ω˛…‰ Æ˙Ω˛‰ Ω˛È. EÚ ¥…i…… "n˘…‰{…Ω˛Æ˙“' ∂…E÷Úxi… ®……l…÷Æ˙, EÚΩ˛…x…“ "∂®…∂……x… E‰Ú °⁄Ú±…' ∫… SS…n˘…x…xn˘ Æ˙…=i…Æ˙…™…, ®…Ëj…Ë™…“ {…÷π{…… EÚ… ¥…ËS…… Æ˙EÚ  x…§…∆v… "∫j…“i¥… EÚ“ x…Ë i…EÚi……', ®…x… EÚ“ §……i… ®…‰∆ "∫…∆∫EfiÚ i…  ¥…EÚ…∫… ™……  ¥…x……∂…' B¥…∆ ∫…®{……n˘EÚ EÚ“ ∫……®…… V…EÚ ∫…Æ˙…‰EÚ…Æ˙, ∫…∆∫EÚ…Æ˙, ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ B¥…∆ ∫……®…… V…EÚ ∫……∆∫EfiÚ i…EÚ ∫…®§…xv… E‰Ú  ¥…π…™… ®…‰∆  S…∆ i…i… Ω˛…‰EÚÆ˙ +…‰V…∫¥…“ ∫¥…Æ˙ ®…‰∆ +x…∫…÷±…Z…‰ |…∂x……‰∆ EÚ…‰ V…x… ®……x…∫… E‰Ú §…“S… |…∂x… +…ËÆ˙ =k…Æ˙ J……‰V…x…… B¥…∆ n˘‰x…… E÷ÚUÙ B‰∫…‰ M…®¶…“Æ˙  ¥…π…™… Ω˛È,  V…x…EÚ… ∫…®……v……x… |…§…÷r˘V…x… E‰Ú  ±…B +{…‰ I…i… Ω˛Ë.  V…∫…‰ ∫…®{……n˘EÚ x…‰ x…Ë i…EÚi…… E‰Ú +…v……Æ˙ {…Æ˙ ∫…¶…“ ¥…M……Á EÚ…‰ ∫……‰S…x…‰ B¥…∆ ∫…®…Z…x…‰ E‰Ú  ±…B +x…÷k… Æ˙i… Ω˛“ UÙ…‰c˜  n˘˘™…… Ω˛Ë,  V…∫…‰ Ω˛®…‰∆ ∫…EÚ…Æ˙…i®…EÚ o˘ π]ı ∫…‰ ±…‰x…… S…… Ω˛B. +Æ˙ ¥…xn˘ E÷Ú®……Æ˙ {……`ˆEÚ  §…Æ˙±……O……®… x……M…n˘…, =VV…Ëx…

M…¶…«x……±… §…Ω÷˛i…  n˘x…… ∫…‰ {…g¯ Æ˙Ω˛“ Ω⁄ƒ˛. ∫…S… ®… +…{…x…‰ §…Ω÷˛i… Ω˛“ ∫…Æ˙…Ω˛x…“™… EÚ…®…  EÚ™…… Ω˲. <∆]ıÆ˙x…‰]ı E‰Ú V… Æ˙™…‰ ÀΩ˛n˘“ EÚ…‰ =x… ±……‰M…… i…EÚ {…Ω÷ƒ˛S…… Æ˙Ω‰˛ ΩÈ˛ V……‰  ¥…n‰˘∂…… ®… Æ˙Ω˛EÚÆ˙ ÀΩ˛n˘“ {… j…EÚ…Bƒ x…Ω˛” {…g¯ {……i…‰ ΩÈ˛, BEÚ i…Æ˙Ω˛ ∫…‰ ™…Ω˛ ∫…… Ω˛i™… EÚ“ §…c˜“ ∫…‰¥…… Ω˲. BEÚ §……i… +…ËÆ˙ V……‰ §…Ω÷˛i… +SUÙ“ ±…M…i…“ Ω˲ ¥…Ω˛ Ω˲ ±……‰EÚ…‰ HÚ™……ƒ +…ËÆ˙ EÚΩ˛…¥…i…… EÚ… <∫…®… ∫…®……¥…‰∂…. ™…Ω˛ ¥……∫i…¥… ®… §…Ω÷˛i… ®…n˘n˘M……Æ˙ ΩÈ˛. BEÚ +…O…Ω˛ Ω˲  EÚ +M…Æ˙ M…¶…«x……±… ®… v…®…«¥…“Æ˙ ¶……Æ˙i…“ V…“ EÚ“ "EÚx…÷ |…™……' +…ËÆ˙ ∂…Æ˙n˘ V……‰∂…“ V…“ E‰Ú x……]ıEÚ "BEÚ l…… M…v…… =°«Ú...' EÚ…‰ Ω˛®… {……`ˆEÚ…Â EÚ…‰ {…g¯¥…… ∫…EÂÚ i……‰ §…Ω÷˛i… +…¶……Æ˙“ Ω˛…ÂM…‰. +x…“i…… ∫…C∫…‰x…… v…x…§……n˘ §…“BS…™…⁄ {… Æ˙¥……Æ˙ EÚ… {…÷Æ˙…x…… {…∆V…“EfiÚi… ∫…n˘∫™… Ω˛⁄∆* +§… i…EÚ M…¶…«x……±… ∫…‰ ∞¸§…∞¸ x…Ω˛” Ω˛…‰ {……™…… l……* BEÚ  n˘x… +{…x…… ™……Ω˛⁄ ®…‰±… S…‰EÚ EÚÆ˙ Æ˙Ω˛… l…… i……‰ M…¶…«x……±… E‰Ú 17¥… +∆EÚ ∫…‰ ∫…∆§…∆ v…i… ®…‰±… +…ËÆ˙ {… j…EÚ… EÚ…  ±…∆EÚ n˘‰J……* EÚ…Ëi…⁄Ω˛±… V……M…x…… ∫¥……¶…… ¥…EÚ l…… C™…… EÚ <∫… |…¥……∫…“ +…x…±……<x… {… j…EÚ… EÚ… x……®… ∫…÷x… Æ˙J…… l……*  ±…∆EÚ  ®…±…x…‰ E‰Ú §……n˘  ¥…M…i… EÚ<«  n˘x…… ∫…‰ <∫…‰ ±…M……i……Æ˙ {…g Æ˙Ω˛… l……* {…⁄Æ˙“ {… j…EÚ… n˘‰J…EÚÆ˙ ®…x… EÚ…‰ §…c“ i…∫…±±…“  ®…±…“  EÚ ∫……i… ∫…®…÷xn˘Æ˙ {……Æ˙ ¶…“  Ω˛∆n˘“ E‰Ú B‰∫…‰ |…‰®…“ Ω˛È*  ¥…π…™…, S…™…x…, ¶……π…… +…ËÆ˙ |…∫i…÷ i… ∫…¶…“ E÷ÚUÙ ∫…Æ˙…Ω˛x…“™… Ω˛Ë* +{…x…‰ ®…Ω˛…EÚ…¥™…… ™…l…… Æ˙…®……™…h…, ®…Ω˛…¶……Æ˙i… E‰Ú ∫……l… +{…x…‰ |……S…“x… O…∆l…… ∫…‰ ∫……®…O…“ {…‰∂… EÚÆ˙x…‰ EÚ“ §…Ω˛÷i… Ω˛“ ∫……l…«EÚ {…Ω˛±… EÚ“ Ω˛Ë* ®……∆ EÚ ¥…i…… x…‰ §…‰Ω˛n˘ ¶……¥…÷EÚ §…x……  n˘™……* +∆i… ®… ®…‰±… ∫…‰ M…¶…«x……±… ¶…‰V…x…‰ E‰Ú  ±…B ∂…÷ GÚ™……* +§… <∫…∫…‰ ®…÷Z…‰ ¥…∆ S…i… x…Ω˛” Æ˙ J…BM……* +M…±…‰ +∆EÚ EÚ… <∆i…V……Æ˙ Æ˙Ω˛‰M……*  EÚ∫…“ +∆EÚ E‰Ú  ±…B E÷ÚUÙ  ±…J…x…… ¶…“ S……Ω˛i…… Ω˛⁄∆* b˜…Ï. ®……xv……i……  ∫…∆Ω˛ EÚ…‰±…EÚ…i……

GARBHANAL

72

i have been receiving your magazine for the last few issues. i must say that i am absolutely delighted by your noble initiative. in the absence of a credible good hindi magazine today (like dharmayug used to be, a few years back ), your initiative is like a breath of fresh air. do keep sending it and kudos for the good work. Sudhir Saxena Vice President - ITES CMC Limited, New Delhi

Thank you so much for sending April issue of Garbhnal.

GARBHANAL

Jai Keshri Ghor, Afghanistan

M…¶…«x……±… ±…M……i……Æ˙  ®…±… Æ˙Ω˛“ Ω˲. +…{…EÚ…‰ l…ÈC™…⁄ EÚΩ˛x…… S……Ω˛i…“ Ω⁄ƒ˛. ÀΩ˛n˘“ EÚ“ B‰∫…“ =SS… ∫i…Æ˙ EÚ“ ∫……®…O…“ BEÚ ∫……l…  ®…±…x…… Ω˛®……Ɖ˙  ±…B ∫……˶……M™… ∫…‰ EÚ®… x…Ω˛” Ω˲. S…∆p˘EÚ…∆i… n‰˘¥…i……±…‰ V…“ EÚ“ §……i…S…“i… x…‰ i……‰ ®…÷Z…‰ V…Ë∫…‰ i…“∫… ∫……±… {…Ω˛±…‰ E‰Ú =VV…Ëx… ∂…Ω˛Æ˙ ®… {…Ω÷ƒ˛S……  n˘™……. {…÷Æ˙…x…“ §……i… BEÚ-BEÚ EÚÆ˙E‰Ú +…ƒJ…… E‰Ú ∫……®…x…‰ =¶…Æ˙ +…™…”. {…⁄Æ˙“ n÷˘ x…™…… i…‰V…“ ∫…‰ §…n˘±… Æ˙Ω˛“ Ω˲ +…ËÆ˙ ¶……Æ˙i… E‰Ú ∂…Ω˛Æ˙… ®… ¶…“ §…n˘±……¥… +… Æ˙Ω˛… Ω˲. ™…Ω˛ +SUÙ… i……‰ Ω˲, ±…‰ EÚx… Ω˛®……Ɖ˙ ∫……∆∫EfiÚ i…EÚ V…“¥…x… ®…⁄±™… ¶…“ §…S…‰ Æ˙Ω², §…∫… ™…Ω˛“ EÚ…®…x…… §…x…“ Æ˙Ω˛i…“ Ω˲. +…{…EÚ“ <∫… {… j…EÚ… ®… ∫…x……i…x… ¶……Æ˙i…“™… V…“¥…x… n˘∂…«x… EÚ“ Z…±…EÚ  n˘J……™…“ n‰˘i…“ Ω˲,  V…xΩ² {…g¯EÚÆ˙ §…Ω÷˛i… ∫…÷J…n˘ ±…M…i…… Ω˲. V™……‰ i… ∫¥…∞¸{…  °Úx…±…Èb˜˘

+…{…EÚ“ §……i… M…¶…«x……±… EÚ… i……V…… +∆EÚ  ®…±……. V…§… ∫…‰ M…¶…«x……±… ∫…‰ ∫…®§…xv… §…x…… Ω˲, BEÚ x…™…‰ +x…÷¶…¥… ∫…‰ M…÷V…Æ˙ Æ˙Ω˛… Ω⁄ƒ˛. §…Ω÷˛i… +SUÙ“ ®…ËM…W…“x… Ω˲. ∫……V…-∫…VV…… i……‰ M…W…§… EÚ“ Ω˲ Ω˛“, <∫…®… n˘“ M…<« ∫……®…O…“ ¶…“ +SUÙ“ Ω˲. ™…Ω˛ 17¥……ƒ +∆EÚ §…Ω÷˛i… Ω˛“ +SUÙ… §…x… {…c˜… Ω˲. ®…‰Æ˙“ ∂…÷¶…EÚ…®…x……Bƒ.

i…∫…±…“®… +Ω˛®…n˘ x…™…“  n˘±±…“

M…¶…«x……±… EÚ… 17¥……ƒ +∆EÚ  ®…±……. <∫… {… j…EÚ… EÚ…‰ ±…M……i……Æ˙ V……Æ˙“ Æ˙J…x…‰ E‰Ú  ±…B +…{…EÚ“  Ω˛®®…i… EÚ“ n˘…n˘ n‰˘i…… Ω⁄ƒ˛. +{…x…‰ ∂…÷∞¸+…i… n˘…ËÆ˙ E‰Ú §……n˘ <∫…EÚ… ∫¥…∞¸{… ±…M……i……Æ˙  x…J…Æ˙i…… V…… Æ˙Ω˛… Ω˲.  ¥…π…™… EÚ“ M…∆¶…“Æ˙i…… +…ËÆ˙ x…™……{…x… <∫…®… +§… ¶…“ §…Æ˙EÚÆ˙…Æ˙ §…x…… Ω÷˛+… Ω˲. +{…`ˆx…“™…i…… E‰Ú <∫… n˘…ËÆ˙ ®… +…{…x…‰ M…¶…«x……±… ∞¸{…“  V…∫… ®…∂……±… EÚ…‰ +{…x…‰ Ω˛…l…… ®… l……®…… Ω˲ ¥…Ω˛ n÷˘ x…™……¶…Æ˙ E‰Ú ÀΩ˛n˘“ |…‰ ®…™…… EÚ…‰ <∫…“ i…Æ˙Ω˛ Æ˙…Ë∂…x…“  n˘J……i…“ Æ˙Ω‰˛, ™…Ω˛“ ∫…n¬˘EÚ…®…x…… Ω˲. {…÷x…: +…{…EÚ…‰ §…v……<« +…ËÆ˙ ∂…÷¶…EÚ…®…x……Bƒ. ¥…‰n˘|…EÚ…∂… v…x…§……n˘ EÚ®……±… EÚ“ <«-{… j…EÚ…  x…EÚ…±…“ Ω˲ +…{…x…‰. ®…‰Æ‰˙ BEÚ  ®…j… x…‰ ®…÷Z…‰ °Ú…Ï¥…«b«˜ EÚ“. ∂…÷∞¸ ∫…‰ +…J…Æ˙“ i…EÚ BEÚ Ω˛“ §…Ë`ˆEÚ ®… {…g¯ M…™……. <∆]ıÆ˙x…‰]ı {…Æ˙ ™…⁄ƒ i……‰ n˘V…«x…… ÀΩ˛n˘“ EÚ“ +…Ïx…±……<x… {… j…EÚ…Bƒ ΩÈ˛ +…ËÆ˙ =x…EÚ… +{…x…… ®…Ω˛i¥… Ω˲, ±…‰ EÚx… <∫…‰ {…g¯i…‰ Ω÷˛B +±…M… Ω˛“ ®…W…… +…™……. §…v……<« Ω˛…‰. {…∆EÚV… ®……l…÷Æ˙ S…Ëz…<«˘

V…⁄x… ®……Ω˛˙ E‰Ú ®…÷J™… µ…i… B¥…∆ i™……ËΩ˛…Æ˙ n

1 : |…n˘…‰π… µ…i…, ¥…]ı µ…i… |……Æ˙®¶… n 2 :  ∂…¥… S…i…÷n«˘∂…“ µ…i… n 3 : ¥…]ı ∫…… ¥…j…“ +®……¥…∫™…… µ…i… n 5 : S…xp˘n˘∂…«x… n 6 : Æ∆˙¶…… i…“V… µ…i… n 7 :  ¥…x……™…EÚ“ S…i…÷l…‘ µ…i… n 13 : M…∆M…… n˘∂…Ω˛Æ˙… n 14 :  x…V…«±…… BEÚ…n˘∂…“ µ…i… n 15 : |…n˘…‰π… µ…i… n 16 : §…c˜… ®…Ω˛…n‰˘¥… {…⁄V…x… n 18 : ¥…]ı {…⁄Ãh…®…… µ…i… n 22 : M…h…‰∂… S…i…÷l…‘ µ…i… n 26 : ∂…“i…±……π]ı®…“, §…∫……‰Æ˙… n 29 : ™……‰ M…x…“ BEÚ…n˘∂…“ µ…i… n 30 : |…n˘…‰π… µ…i…

73

EÚ ¥…i…… ¦ÉÉ®úiɦÉÚ¹ÉhÉ +OÉ´ÉɱÉ

EÚΩ˛…x…“

x…V… Æ˙™……

¶…“π®… ∫……Ω˛x…“

=®…‰∂… Æ˙ ∂®… Æ˙…‰Ω˛i…M…“

∫…∆∫®…Æ˙h…

{…Æ˙J…

®…x… EÚ“ §……i…

|…¥……∫…“ EÚΩ˛…x…“

Æ˙®™…-Æ˙S…x……

¥™…∆M™…

¨É½þÉ´ÉÒ®ú ¶É¨ÉÉÇ

Æ˙…v…… M…÷{i……

ºÉÖʨÉiÉ

b˜…Ï. ∫…÷Æ˙‰∂… Æ˙…™…

§……EÚ“ ∫l……™…“ ∫i…®¶…

M…¶…«x……±… E‰Ú {…÷Æ˙…x…‰ +∆EÚ www.bhuparivar.net

{…Æ˙ ={…±…§v… Ω˲.

¶´ÉäiÉÉ ¸ÉÒ´ÉɺiÉ´É

∂…°Ú“ +EÚ“±…

GARBHANAL

+M…±…… +∆EÚ

Related Documents

Garbhanal 18th
July 2020 2
18th
November 2019 16
Garbhanal 17th
July 2020 6
Garbhanal 2nd
July 2020 7
Garbhanal 8th
July 2020 7