Ekonomi Kapitalis

SOALAN 6 : EKONOMI KAPITALIS TERUTAMANYA DALAM BIJIH TIMAH TELAH MENGUBAH LANSKAP POLITIK DAN SOSIO EKONOMI DI MALAYSIA. BINCANGKAN. 1.0 PENGENALAN Mengikut sejarah, pedagang- pedagang Inggeris telah sampai ke Asia Tenggara sejak abad ke- 16 lagi.1 Oleh itu, pedagang- pedagang Inggeris ini telah menubuhkan Syarikat Hindia Timur Inggeris pada tahun 1600 di Tanah Melayu untuk menguruskan perdagangan mereka di Asia Tenggara. Penjajahan British di Tanah Melayu merupakan sebahagian daripada proses persaingan antara kuasa Barat untuk menguasai tanah jajahan dan mengekploitasi kegiatan ekonomi di Asia Tenggara terutamanya pada abad ke-19.2 Akibat daripada revolusi perindustrian yang berlaku di Eropah, hal ini menyebabkan kuasa- kuasa barat berupaya untuk mencari sebuah tempat yang boleh mendatangkan keuntungan kepada mereka. Kekayaan hasil bumi di Tanah Melayu merupakan satu faktor yang menyebabkan kuasa asing ini berebutrebut untuk menguasai kepulauan Melayu untuk memenuhi keperluan industri mereka. Pertapakan British di Negeri- Negeri Melayu telah membawa kepada pengenalan sistem ekonomi kapitalis. British telah mengubah sistem ekonomi Melayu yang bercorak tradisional kepada sistem ekonomi kapitalis. Kewujudan kuasa kolonial barat di Tanah Melayu pada kurun ke- 19 , telah membawa banyak perubahan dalam aspek politik dan sosio ekonomi masyarakat Melayu. 2.0 EKONOMI KAPITALIS Ekonomi kapitalis boleh didefinisikan sebagai ekonomi yang menjadikan unsur pengeluaran menjadi hak milik orang persendirian yang bebas untuk memiliki harta bagi meraih keuntungan. Kuasa kolonial British memperkenalkan sistem ekonomi yang menggunakan nilai ringgit yang tinggi. Hal ini terus mengalihkan asas ekonomi sistem pertanian feudal kepada sistem ekonomi kapitalis. Sistem ekonomi kapitalis ini telah wujud di Tanah Melayu setelah kehadiran penjajah British pada abad ke-19. Kehadiran mereka telah mempergiatkan bentuk ekonomi tersebut memandangkan pihak British mempunyai teknologi yang lebih maju dan canggih. Salah satu perkembangan yang nyata, dapat dilihat dalam sektor perdagangan dan perlombongan bijih timah. Sistem ekonomi kapitalis ini tidak mementingkan kebajikan rakyat malah sistem ini diperkenalkan oleh British adalah untuk 1

Mardiana & Hasnah, 2000. Pengajian Malaysia. Fajar Bakti Sdn. Bhd. Hlm 16. Kassim Thukiman, 2002. Malaysia : Persperktif, Sejarah dan Politik. Johor Darul Ta’zim : Universiti Teknologi Malaysia Skudai. Hlm 73. 2

1

mendominasi kekayaan hasil bumi demi kepentingan sendiri. Pengeksploitasian ekonomi akibat pengenalan ekonomi kapitalis hanya menguntungkan pihak kolonial British sahaja, manakala bagi masyarakat setempat pula kekuasaan mereka semakin kurang dan seterusnya akan terhapus. Pengenalan sistem ekonomi baru iaitu sistem ekonomi kapitalis bagai mencerut leher masyarakat tempatan kerana mereka menghadapi masalah kekurangan modal dari pelbagai segi. Lantas, pihak kolonial British terus mendominasi hasil ekonomi di bumi Melayu. Meski pun, ekonomi Tanah Melayu berkembang pesat dan maju pada suku akhir kurun ke-19, namun ekonomi Kapitalis ini ternyata telah merubah lanskap politik dan sosio ekonomi negeri-negeri di Malaysia. Hal ini jelas dibuktikan menerusi perubahan-perubahan yang muncul di negeri-negeri Melayu Bersekutu iaitu Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang. 3.0 KESAN TERHADAP POLITIK Pengenalan sistem ekonomi kapitalis ini secara tidak langsung telah memberi kesan kepada sistem politik di Tanah Melayu. Hal ini kerana, pihak Inggeris bukan sahaja melakukan perubahan dalam aspek ekonomi malah turut melibatkan sistem pemerintahan dan pentadbiran di Tanah Melayu. Melalui pelaksanaan Sistem Residen, pihak Inggeris bertindak melantik seorang wakilnya sebagai Residen untuk mentadbir setiap negeri dan berperanan menasihati Raja- Raja Melayu dalam semua hal ehwal pentadbiran negeri kecuali hal- hal yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu. Dua kesan yang paling ketara dalam aspek politik adalah lahir penentangan oleh golongan pembesar dan kejatuhan pengaruh sultan dan pembesar. 3.1 Penentangan Golongan Pembesar Pembaharuan yang dilakukan oleh pihak penjajah telah membangkitkan semangat nasionalisme dalam kalangan pembesar tempatan. Golongan pembesar merupakan golongan yang mempunyai tanggungjawab penting dalam bidang pentadbiran dan ekonomi di Tanah Melayu. Mereka mempunyai kuasa dalam hal- hal yang melibatkan pentadbiran negeri dan memungut cukai. Akibat daripada perubahan dan pembaharuan yang dilakukan oleh Biritish, golongan ini telah bangkit menentang kuasa kolonial British. Terdapat dua sebab utama wujud kesedaran dalam kalangan pembesar untuk menentang British. Sebab- sebab tersebut boleh digolongkan kepada dua iaitu, sebab yang pertama adalah kerana penggugatan kuasa politik golongan pembesar. Sebelum kedatangan kuasa British, sistem ekonomi di Tanah Melayu adalah berasaskan sistem kerah dan serah. Sistem kerah dan serah ini adalah merujuk kepada 2

rakyat jelata bekerja untuk raja atau kerajaan. Pembesar menggunakan sistem kerah dan serah untuk mendapatkan hasil. Hasil pendapatannya lebih lumayan dan ini kadang-kala menyebabkan mereka lebih kaya daripada Sultan. Contohnya, Long Jaafar dan Ngah Ibrahim yang menguasai Larut. Long Jaafar telah berjaya mengekploitasi bijih timah di Larut. Namun, setelah perjanjian Pangkor ditandatangani, Ngah Ibrahim dikehendaki menerima seorang Penolong Residen. Menteri Ngah Ibrahim sebenarnya tidak menyenangi campur tangan British di Larut tetapi tidak berani menentang secara terbuka.

3

Hal ini kerana Ngah Ibrahim

mempunyai kekangan untuk mendapatkan kekuatan tentera yang mencukupi disebabkan kekurangan punca pendapatan. Penempatan British di Tanah Melayu telah menghapuskan sistem kerah. Manakala sebab kedua golongan pembesar menentang penjajahan British adalah kerana mereka kehilangan kuasa memungut cukai. Hal ini bermaksud, kuasa ekonomi yang dimiliki oleh golongan pembesar sebelum kedatangan barat, telah diambil alih oleh British. Pembesar di Tanah Melayu telah kehilangan kuasa mereka dalam aspek ekonomi. Hal ini secara langsung menyebabkan pembesar tidak lagi mempunyai hak untuk memungut hasil dan cukai daripada rakyat kerana tugas ini telah dirampas oleh British. Senario ini jelas dibuktikan, seperti yang berlaku di Negeri Perak, semasa pentadbiran Birch. Beliau mengkehendaki semua cukai dikutip oleh pegawai kerajaan negeri.

4

Birch mahu kuasa mengutip cukai yang selama ini

dikendalikan oleh pembesar dihapuskan.

5

Birch melakukan demikian adalah untuk

memperbaiki keadaan kewangan, menjelaskan hutang negeri dan membayar gaji pegawaipegawai serta Residen. Namun, sebenarnya tindakan Birch itu adalah kerana ingin mengambil alih hak atau kuasa memungut cukai pembesar- pembesar Melayu. Langkah mengenepikan pembesar juga dianggap menyimpang dari amalan biasa masyarakat tempatan. Birch juga turut memperkenalkan beberepa jenis cukai baru.

6

Ini termasuklah cukai ke atas padi, senjata,

perahu, bayaran permit untuk membalak dan atap, menubuhkan satu pajak candu, minuman keras dan jadi.7 Tindakan Birch ini telah membangkitkan rasa ketidakpuasan hati pembesar tempatan, kerana tindakan Birch ini telah melanggar adat tatasusila masyarakat Melayu. Keadaan ini akhirnya, telah mewujudkan penentangan oleh pembesar tempatan di Perak, iaitu Dato Maharajalela. Dalam penentangan itu, Dato Maharaja Lela melantik Pandak Indut untuk 3

Mohd. Isa Othman, 1999. Gerakan Protes : Dalam Perspektif Sejarah Malaysia Pada Abad Ke- 19 dan Pada Awal Abad Ke-20. Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd. Hlm. 56. 4 Zainal Abidin Abdul Wahid, 1996. Malaysia Warisan dan Perkembangan Edisi Kedua. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 125. 5 Mohd. Isa Othman, 1999. Hlm. 27. 6 Ibid, Hlm 63. 7 C. D Cowan, 1961. 19th Century Malaya : The Origin of British Political Control. London : Oxford University Press. Hlm 302.

3

mengetuai rancangan pembunuhan Birch. Birch telah mati dibunuh dalam peristiwa penentangan tersebut. Manakala Dato Maharaja Lela, Pandak Indut dan Ngah Gabor menyerah diri.8 Selain itu juga, akibat pengenalan sistem ekonomi kapitalis, hal ini telah menghapuskan sistem kebergantungan, sehinggakan raja dan pembesar terpaksa bergantung kepada modal pendahuluan daripada para pedagang Negeri- Negeri Selat. 3.2 Kejatuhan Pengaruh Sultan dan Golongan Pembesar Setelah sistem ekonomi kapitalis diperkenalkan, segala hal- hal yang berkaitan dengan pentadbiran seperti hal ehwal pentadbiran negeri, hal ehwal pertahanan dan hubungan luar negeri terletak di bawah pengaruh Inggeris. Selain itu, segala urusan pungutan cukai dan kawalan hasil negeri dilakukan mengikut nasihat Residen Inggeris. Jika sebelum kedatangan kuasa barat, pembesar- pembesar Melayu mempunyai kuasa penuh untuk memungut cukai, tetapi keadaan ini berubah apabila segala pungutan cukai dan kawalan hasil negeri diambil alih oleh Inggeris. Hal ini menyebabkan pembesar- pembesar Melayu telah kehilangan kewibawaan sebagai pembesar Melayu, kehilangan punca pendapatan serta pengaruh mereka. Misalnya, pengenalan pelbagai dasar pentadbiran kolonial British di Pahang telah mencabar dan menggugat kekuasaan tradisional yang selama ini dipegang oleh sultan dan pembesar.

9

Misalnya di Pahang, kehadiran seorang Residen British iaitu J. P Rodger telah mengambil alih segala tugas pembesar. Kerajaan British telah memperkenal Undang- undang Tanah yang boleh menyekat kebebasan pembesar- pembesar Melayu dalam sumber ekonomi mereka.10 Akhirnya sultan bersetuju untuk menguatkuasakan undang- undang tanah mulai 1 Jun 1891. 11Akibat daripada penjajahan British , Dato’ Bahaman yang merupakan seorang pembesar di Pahang telah kehilangan kuasanya, gelarannya juga telah dilucutkan serta elaunnya turut dipotong. Daerah semantan yang sebelum ini di bawah kawalan pengaruhnya, telah dikuasai sepenuhnya oleh kerajaan British.

12

Hal ini menyebabkan Dato’ Bahaman tidak puas hati dengan

pentadbiran British, kerana beliau telah kehilangan kuasanya dalam pentadbiran negeri.

4.0 KESAN TERHADAP SOSIO EKONOMI TANAH MELAYU 8

Buyung Adil, 1981. Sejarah Perak. Kuala Lumpur : Dewan dan Pustaka. Hlm 142. Kassim Thukiman, 2002. Hlm 87. 10 Mardiana & Hasnah, 2000. Hlm 37. 11 W. Linehan , 1973. A History Of Pahang. Journal Of Malayan Volume XI. Hlm 130. 12 Kassim Thukiman, 2002. Hlm 87. 9

4

4.1 PENINGKATAN PENGELUARAN HASIL KOMODITI Sebelum Perang Dunia Kedua, ekonomi di Tanah Melayu adalah berdasarkan kepada dua sumber iaitu, bijih timah dan juga getah. Tanah Melayu merupakan pengeluar bijih timah yang terbesar dunia.

13

Sebelum Perang Dunia Kedua, antara 30- 40 peratus jumlah

pengeluaran bijih timah dunia telah dibekalkan oleh Tanah Melayu. 14 Kekayaan dan kemajuan ekonomi di tanah Melayu pada ketika itu adalah disebabkan oleh jumlah keuntungan yang diperolehi hasil pengeksportan bijih timah ke pasaran dunia. Akhir kurun ke-19, Tanah Melayu telah menjadi pengeluar bijih timah yg terbesar di dunia iaitu dengan pengeluaran kira-kira 38 000 tan setahun. 15 Selain bijih timah, getah juga turut ditanam di Tanah Melayu sebagai salah satu tanaman ladang untuk tujuan eksport di Tanah Melayu. Namun begitu, terdapat dua jenis tanaman yang telah ditanam sebelum penanaman getah. Tanaman itu ialah lada hitam dan kopi. 16

Penanaman lada hitam di Tanah Melayu adalah berikutan daripada keadaan tanah dan muka

bumi Tanah Melayu yang subur. Manakala penanaman kopi pula telah membawa satu lagi cara pertanian perladangan secara besar- besaran ke kawasan baru. Kopi telah ditanam di kawasan tanah yang telah diperun dan dibersihkan. Peningkatan tanaman kopi di Tanah Melayu telah menarik masuk ramai pengusaha Eropah. 4.1.1 Faktor- faktor Peningkatan Hasil Komoditi i ) Kemasukan Buruh Cina Peningkatan hasil komoditi di Tanah Melayu adalah didorong oleh beberapa faktor. Faktor pertama yang menyumbang kepada peningkatan hasil ekonomi di Tanah Melayu adalah disebabkan oleh kemasukan buruh Cina ke Tanah Melayu. Oleh sebab, perkembangan pesat dalam perusahaan bijih timah dan mendapat permintaan yang tinggi, pembesar- pembesar Melayu telah mengupah buruh cina untuk mengusahakan lombong bijih timah mereka. Kemasukan buruh cina ke Negeri- Negeri Melayu boleh dibahagikan kepada tiga tahap. Tahap yang pertama berlaku pada tahun 1820- an , pada masa itu mereka melibatkan diri dengan perlombongan bijih timah dengan memberi wang pendahuluan kepada raja- raja Melayu. Dalam fasa yang kedua, iaitu 1840-an buruh Cina terlibat secara langsung dalam perlombongan dengan pembukaan lebih banyak kawasan.

17

Keadaan ini secara tidak langsung

telah mengalakkan kemasukan orang Cina secara beramai- ramai. Manakala tahap ketiga pula 13

Zainal Abidin Abdul Wahid, 1996. Hlm 223. Ibid. 15 Ibid, Hlm 225. 16 Ibid, Hlm 229. 17 Muhammad Redzuan Othman, 2006. Sejarah Pembinaan Negara Bangsa. Kuala Lumpur : Universiti Malaya. Hlm 81. 14

5

berlaku pada tahun 1870 –an iaitu apabila industri perlombongan bijih timah dikuasai sepenuhnya oleh orang Cina. Setelah penemuan bijih timah oleh Long Jaafar di Larut, Perak pada tahun 1848, barulah berlaku kemasukan secara besar- besaran orang Cina ke Tanah Melayu.18 Orang Cina telah membuka lombong- lombong di Larut, Lembah Kinta, Lembah Kelang dan Sungai Ujong.

19

Mereka juga memperkenalkan kaedah perlombongan yang lebih

efektif iaitu Lombong Dedah dan Lombong Pam.

20

Selain itu mereka juga turut

memperkenalkan penggunaan stim. Hasilnya, pengeluaran bijih timah telah bertambah dari 6500 tan dalam tahun 1850 kepada 50000 tan dalam tahun 1904.

21

Permintaan yang tinggi

terhadap bijih timah telah mengalakkan kemasukan modal dan buruh cina. Perusahaan perlombongan bijih timah mula dikuasai oleh orang cina. Lombong- lombong bijih timah yang diusahakan oleh orang cina telah memperoleh keuntungan, sehingga mampu menarik minat saudagar- saudagar Eropah. ii ) Kemasukan Saudagar- Saudagar Eropah Faktor yang kedua pula adalah disebabkan kemasukan saudagar- saudagar Eropah ke Tanah Melayu berikutan daripada perkembangan perlombongan bijih timah yang diusahakan oleh orang cina. Dalam tempoh dua tahun pada akhir kurun ke-19, saudagar- saudagar Eropah di Negeri- Negeri Selat juga tertarik kepada perusahaan bijih timah kerana kejayaan yang diperoleh oleh pelombong cina. Pada peringkat awal percubaan saudagar Eropah dalam perusahaan bijih timah, saudagar- saudagar ini telah mengalami kegagalan kerana cara perlombongan yang digunakan oleh mereka terlau mahal dan tidak setimpal dengan pulangan yang akan diterima. Hal ini menyebabkan saudagar- saudagar Eropah ini telah menjual lombong- lombong bijih timah kepunyaan mereka kepada pelombong cina akibat kerugian yang dialami oleh mereka. Namun menjelang kurun ke-20, penguasaan saudagar Eropah terhadap bijih timah kembali meningkat setelah mereka berusaha mendapatkan bijih timah dari perut bumi dengan kaedah cari gali. Mereka mula menanam modal yang besar dan memperkenalkan alat baru iaitu kapal korek yang begitu mahal harganya. Penguasaan orang Eropah terhadap perlombongan bijih timah mengatasi orang cina disebabkan kemampuan modal yang besar yang dimiliki oleh saudagar Eropah. Faktor politik juga turut mengalakkan penguasaan syarikat Eropah terhadap perusahaan perlombongan bijih timah.

18

Ruslan Zainuddin, 2003. Sejarah Malaysia, Edisi Kedua. Fajar Bakti Sdn. Bhd. Hlm 310. Mardiana & Hasnah, 2000. Hlm 218. 20 Ibid, Hlm 218. 21 Ibid. 19

6

iii ) Harga Pasaran Manakala faktor ketiga yang menjadi punca hasil komoditi meningkat di Tanah Melayu adalah kerana harga pasaran bijih timah. Harga bijih timah dikuasai oleh pasaran dunia dan tidak tetap.

22

Hal ini adalah disebabkan oleh keanjalan yang rendah dalam pembekalan

dan permintaan bijih timah. Perubahan terhadap permintaan dan pembekalan bijih timah walaupun hanya perubahan yang kecil sahaja akan menyebabkan perbezaan yang besar dalam harganya. Hasil pelombongan bijih timah negara ini dijual ke luar negara, terutamanya ke negara- negara perindustrian di Barat. Hal ini kerana negara- negara Barat amat memerlukan bahan bijih timah, terutama sekali dalam industri mengetin makanan. Hasil pengeksportan bijih timah ke luar negara telah mendatangkan hasil yang lumayan bagi membiayai kemajuan ekonomi yang pesat di negara ini pada akhir kurn ke -19 dan awal kurun ke-20. iv ) Permintaan Dunia Di samping itu, peningkatan hasil komoditi ini juga adalah berkait rapat dengan faktor permintaan dunia. Kemerosotan harga kopi yang berlaku dalam tahun- tahun 1896 hingga 1900 menyebabkan ramai orang beralih kepada penanaman getah.

23

Permintaan dunia terhadap

penanaman getah kian meningkat ekoran kemunculan perusahaan kereta di Amerika Syarikat yang mengglakkan pembuatan tayar dari getah.

24

Hal ini kerana pelbagai jenis barangan

seperti kasut, tayar, kenderaan berat, tayar basikal, botol air panas dan alat penebat elektrik dicipta dengan menggunakan getah. Kegunaan getah bertambah dengan terciptanya tayar angin oleh J.B Dunlop pada tahun 1888. Penciptaan tayar angin ini adalah untuk dipasang pada kenderaan bermotor pada tahun 1895. Perkembangan perusahaan kenderaan bermotor di Amerika Syarikat telah menyebabkan permintaan terhadap getah semakin tinggi dan harganya juga melambung tinggi. Mulai awal kurun ke- 20, getah telah menjadi sejenis lagi barangan eksport yang penting selepas hasil utama iaitu bijih timah.

4.2 PENGUKUHAN SISTEM MATA WANG Selain itu, pengenalan sistem ekonomi kapitalis di Tanah Melayu turut memberi kesan kepada sistem mata wang. Kegiatan perdagangan juga tidak lagi menggunakan sistem tukaran

22

Ibid, Hlm 228.

23

Mardiana & Hasnah, 2000. Hlm 219.

24

Ibid.

7

barang dagangan atau barter trade, tetapi telah menggunakan sistem pertukaran mata wang.

25

Sebelum kedatangan British, masyarakat Tanah Melayu menggunakan pelbagai jenis mata wang , seperti penggunaan mata wang dinar di negeri Kelantan, wang kupang emas di Terengganu dan jongkong tampang di Pahang. Namun setelah kedatangan kuasa British di Tanah Melayu, British telah memperkenalkan pengguanaan mata wang asing di Tanah Melayu. Mata wang Perak Sepanyol yang telah diperkenalkan pada tahun 1850 mampu bertahan sehingga 300 tahun. Negeri Selat.

27

26

Mata wang ini telah digunakan di Negeri- Negeri Melayu dan Negeri-

Pada tahun 1800-an, negeri- negeri Melayu telah menggunakan wang sendiri

dan menerima penggunaan dollar Sepanyol.28 Ini menyebabkan mata wang kerajaan Melayu terhapus.29 Pada tahun 1906, British telah memperkenalkan dollar wang kertas Negeri- negeri Selat. Seterusnya, British telah menubuhkan sebuah pertubuhan yang bertanggungjawab untuk mengeluarkan wang kertas bagi Negeri- Negeri Selat di bawah Ordinan XIII, iaitu Lembaga Pesuruhjaya Wang pada tahun 1897. Kesan perkembangan pesat dalam pembangunan ekonomi di Tanah Melayu, secara tidak langsung telah mendorong British melakukan beberapa perubahan yang bertujuan untuk melicinkan urusan pentadbiran kewangan. Akibat dari keinginan untuk memudahkan lagi pengurusan kewangan, British telah menubuhkan sebuah institusi kewangan atau lebih dikenali sebagai bank. Penubuhan bank telah membawa kepada pengenalan sistem kewangan moden yang berorientasikan keuntungan dengan pulangan faedah yang tinggi. Dengan adanya institusi kewangan ini, dana dari luar negara dapat disalurkan terus ke Tanah Melayu dengan mudah dan cepat. Hal ini menjelaskan bahawa bank berperanan sebagai ejen pembayar kepada pengeksport dan pengimport yang kemudiannya menjadikan urusan perniagaan antarabangsa berlangsung dengan baik. Misalnya, bank pertama yang ditubuhkan di Tanah Melayu adalah Mercantile Bank yang ditubuhkan pada tahun 1859.

4.3 PENINGKATAN TARAF KESIHATAN Pengenalan ekonomi kapitalis oleh British juga memberi kesan kepada taraf kesihatan penduduk di Tanah Melayu. Kemudahan perkhidmatan kesihatan merupakan salah satu 25

Kassim Thukiman, 2002. Hlm 77.

26

Zainal Abidin Abdul Wahid, 1996. Hlm 256. Ibid. 28 Ruslan Zainuddin, 2003. Hlm 113. 29 Ibid. 27

8

keperluan asas yang penting, terutamanya di kawasan petempatan. Semasa penjajahan British di Tanah Melayu, telah berlaku perkembangan pesat dalam bidang ekonomi, khususnya dalam aktiviti perlombongan bijih timah. Peningkatan hasil keluaran bijih timah di Tanah Melayu telah membuka banyak peluang pekerjaan, hal ini secara tidak langsung telah mendorong kemasukan beramai- ramai buruh asing ke Tanah Melayu. Kedatangan buruh asing ini telah menambahkan jumlah penduduk tempatan di Tanah Melayu. Masalah ini telah menyebabkan urusan tempat tinggal, tempat kerja dan kepadatan penduduk tidak dapat diurus dengan sempurna. Keadaan ini telah mendatangkan kesan buruk kepada kesihatan penduduk akibat dari kurang pengurusan diri, misalnya tidak mendapat bekalan air yang bersih dan tidak mencukupi. Semua keadaan ini, telah menyebabkan penyakit berjangkit mudah merebak sama ada di kawasan bandar atau luar bandar. Secara tidak langsung telah didirikan rumah- rumah sakit bercorak klinik bagi kemudahan pelombong bijih timah. Namun kelangkapan peralatan dan perubatannya tidaklah begitu sempurna dan teratur, ini menyebabkan pesakit semakin bertambah serta wabak penyakit pula semakin menular. Oleh itu, menerusi pentadbiran Speedy pada 1874, beliau merancang untuk mendirikan sebuah hospital untuk kemudahan awam di Larut. Sungguh pun terdapat beberapa buah hospital yang dibina untuk menampung jumlah pesakit yang ramai, tetapi hanya sebuah hospital yang besar iaitu Hospital Yang Wah yang dibiayai khas untuk penduduk miskin. Hospital kerajaan terawal yang telah dibina di Taiping dan di Kuala Lumpur pada tahun 1898. Manakala di Perak pula telah terdapat beberapa buah hospital telah dibina, misalnya di Tanjung Malim, Batu Gajah, Gopeng, Kerian dan Kuala Kangsar. Di samping membina klinik, hospital dan pusat kesihatan, British telah mengambil satu langkah untuk mengawal wabak penyakit, iaitu melalui penyelidikan. Oleh itu, British talah menubuhkan satu badan yang bertanggungjawab untuk mengkaji punca penyakit merebak dan langkah- langkah yang perlu diambil untuk mencegah penyakit tersebut. Untuk itu, British telah menubuhkan Institut Penyelidikan Perubatan tahun 1900 di Kuala Lumpur. Selain itu, British juga turut mengambil berat akan kebersihan dan kesihatan awam khususnya di bandarbandar. Dengan ini, satu lembaga telah ditubuhkan pada tahun 1890-an yang berperanan dalam mengawasi dan menjaga kebersihan dan kesihatan bandar di Kuala Lumpur. Lembaga ini dikenali sebagai Sanitary Board dan turut ditubuhkan di beberapa buah bandar di Perak. 4.4 PENGASINGAN SISTEM PENDIDIKAN Pendidikan merupakan salah satu aspek penting dalam memajukan diri, masyarakat dan negara. Jika sesebuah negara mundur dari segi politik, sosial dan ekonomi, boleh lah dikatakan 9

bahawa negara tersebut masih ketinggalan dari aspek bidang pendidikan. Hal ini kerana, melalui sistem pendidikan yang maju, dengan ini terbentuklah sebuah masyarakat yang bersatu padu dan saling bekerjasama untuk meningkatkan tahap pencapaian negara dari segi politik dan sosioekonomi. Begitulah, senario yang berlaku di Tanah Melayu sebelum kedatangan penjajah, masyarakat yang berbilang kaum di Tanah Melayu hanya mengikuti sistem pendidikan yang bersifat tradisional. Pada masa itu, kanak- kanak Melayu hanya mendapat pendidikan di surau, sekolah pondok dan masjid. Sistem pendidikan Melayu yang paling tua dan berpengaruh adalah persekolahan pondok atau dikenali sebagai pengajian al-Qur’an.

30

Pendidikan masyarakat di Tanah Melayu pada ketika itu, hanya menekankan aspek- aspek seperti membaca dan memahami al-Quran, mempelajari bahasa Arab, hukum- hukum agama serta turut menguasai kemahiran membaca, menulis dan juga mengira. Namun setelah kedatangan British dan melalui pengenalan ekonomi kapitalis, oleh itu sistem pendidikan tradisional Melayu telah berubah. Wujud kepelbagaian sekolah mengikut kaum dan tempat tinggal masing- masing. 31 Kehadiran masyarakat yang pelbagai akibat daripada perkembangan bidang ekonomi di Tanah Melayu telah melahirkan sistem pendidikan vernakular. Sistem pendidikan vernakular merujuk kepada sistem pendidikan yang menggunakan bahasa ibunda kaum masing- masing sebagai bahasa pengantar. Namun begitu, sistem pendidikan vernakular ini tidak berjaya menyatukan semua kaum di bawah satu payung perpaduan kerana murid- murid daripada pelbagai kaum telah dipisahkan. Mereka tidak melalui sistem pendidikan yang sama. British juga turut memperkenalkan sistem pendidikan Inggeris, tetapi tidak dilaksanakan sepenuhnya sehingga ke peringkat yang lebih tinggi. Malah British telah menubuhkan sebuah sekolah vernakular Melayu di Negeri- Negeri Selat. Sekolah Melayu yang pertama didirikan di Singapura, telah dibina di Teluk Belanga pada 1867. Seterusnya British telah meneruskan usaha mereka dengan menubuhkan sebuah lagi sekolah vernakular Melayu di Seberang Prai pada tahun 1871. Manakala di Perka pula, sekolah vernakular Melayu ini telah ditubuhkan di Kuala Kangsar dan Batu Gajah pada tahun 1884. Akibat daripada pengasingan kaum oleh British akibat dari pengkhususan pekerjaan, telah wujud juga sekolah vernakular untuk kaum Cina dan India di Tanah Melayu. Bagi masyarakat India pula, pendidikan Tamil disediakan oleh British di kawasan bandar. Selain itu, disebabkan kaum India hanya bekerja di ladang- ladang getah milik British, oleh itu pihak pengurusan ladang akan membiayai sekolah Tamil di kawasan ladang. Pendidikan sekolah 30 31

Kassim Thukiman, 2002. Hlm 49. Masnah & Hasnah, 2000. Hlm 186.

10

Tamil seperti Sekolah Tamil Vivekanada yang ditubuhkan pada tahun 1912 di Seremban yang berorientasikan sistem pendidikan di negara India dengan menggunakan sukatan pelajaran, buku dan tenaga pengajar dari India. Sekolah kaum India ini juga menggunakan bahasa Tamil sebagai bahasa pengantar. Manakala bagi kaum Cina pula, sekolah Cina dibiayai oleh saudagar dari China. Hal ini jelas dibuktikan melalui penubuhan Sekolah Chung Hwa dan Sekolah Cina Yuk Chai di Kuala Pilah pada tahun 1926. Di samping itu, sekolah ini bukan sahaja menggunakan dialek mereka sebagai bahasa pengantar, tetapi guru, buku dan sukatan pelajaran juga turut berasal dari China. Kewujudan sekolah vernakular ini ternyata tidak mengalakkan perpaduan antara kaum, sehingga menyebabkan kaum- kaum ini terasing antara satu sama lain. Fakta- Fakta di atas menunjukkan aliran- aliran pendidikan di negara ini di zaman British saling berasingan dan memisahkan pandangan antara kaum. 32 4.5 PENGKHUSUSAN PEKERJAAN BERASASKAN KAUM Kepesatan dan perkembangan sektor perlombongan bijih timah oleh kuasa kolonial British telah menyebabkan berlakunya masalah kekurangan tenaga buruh tempatan untuk memenuhi keperluan aktiviti ekonomi di Tanah Melayu. Masalah ini telah mendorong British untuk membawa masuk tenaga buruh dari luar untuk bekerja dalam sektor perlombongan bijih timah dan pertanian. Kedatangan orang India dan Cina ke Tanah Melayu telah mewujudkan masyarakat yang berbilang kaum di Tanah Melayu. Terdapat tiga kaum yang utama di Tanah Melayu pada ketika itu, iaitu orang Melayu, yang merupakan penduduk asal Tanah Melayu, manakala orang India dan Cina merupakan golongan yang berhijrah ke Tanah Melayu akibat daripada perkembangan ekonomi kapitalis yang diperkenalkan oleh British. Kaum- kaum ini telah bekerja berasaskan pengkhususan pekerjaan yang ditentukan oleh pihak British. Masyarakat Melayu telah diberikan peranan untuk memberi tumpuan kepada aktiviti- aktiviti pertanian dan juga perternakan di kawasan kampung dan pedalaman. Manakala kaum India yang menetap di kawasan estet dan juga ladang. Mereka bekerja sebagai penoreh getah dan terdapat juga sebahagian mereka bekerja sebagai kerani di pejabat-pejabat kerajaan British. Jika orang Melayu diberikan tanggungjawab untuk menjalankan aktiviti pertanian, dan orang India bekerja di ladang- ladang, berlainan pula dengan orang Cina yang lebih tertumpu kepada pekerjaan yang terdapat di bandar dan juga di pekan. Orang- orang cina ini bekerja sebagai pendulang bijih timah, pekedai dan sebagainya. 4.6 SISTEM PENGANGKUTAN DAN PERHUBUNGAN 32

Ibid, Hlm 186.

11

Dengan

berkembangnya

pentadbiran

British

di

Tanah

Melayu,

perusahaan

perlombongan bijih timah telah dijalankan secara besar- besaran di kawasan pedalaman. Pada peringkat awal, perlombongan bijih timah terhad di sekitar kawasan yang berhampiran dengan sungai- sungai yang besar dan cabang- cabangnya sahaja.

33

Sungai merupakan jalan

perhubungan yang utama yang membolehkan pelombong- pelombong membawa alat- alat perlombongan beserta bekalan makanan ke kawasan pedalaman. Berikutan dengan perkembangan perusahaan bijih timah itu, ramai pelombong- pelombong bijih timah masuk ke kawasan pedalaman untuk mencari kawasan baru. Selain menggunakan sungai, pelombongpelombong juga menggunakan jalan kereta lembu dan jalan denai yang menghubungkan kawasan perlombongan mereka dengan tebing sungai.

34

Saudagar- saudagar Negeri- Negeri

Selat telah memperkenalkan penggunaan kapal wap. Kapal wap dari Singapura sering datang ke pelabuhan kecil di pantai barat Tanah Melayu untuk mengambil hasil pertanian, hasil hutan, bijih timah dan juga penumpang.35 Peningkatan kegiatan perlombongan bijih timah di kawasan pedalaman menyebabkan banyak anak sungai yang cetek akibat timbunan geladak dan sisa bijih.

36

Keadaan ini telah

mendatangkan kesukaran kepada British untuk mengangkut hasil bijih timah, hasil hutan dari kawasan pedalaman. Cara pengangkutan tradisional seperti penggunaan sampan, perahu dan kereta lembu mempunyai banyak kelemahan. Antara kelemahan penggunaan pengangkutan jenis tersebut adalah seperti, tidak banyak muatan bijih timah yang boleh dibawa pada satu masa, perjalanan memakan masa yang agak panjang dan lambat, serta penggunaan perahu dan tongkang terpaksa ditarik oleh manusia. Oleh itu, satu sistem pengangkutan yang lebih pantas dan cekap diperlukan untuk kepentingan ekonomi British.37 Selain itu, sistem pengangkutan yang lebih baik digunakan untuk memudahkan lagi urusan pentadbiran. Penggunaan sampan, kereta lembu dan orang pejalan kaki melambatkan urusan mengirim surat rasmi dan menyulitkan urusan pentadbiran. Kesulitan ini menyebabkan pihak British bertindak untuk membina dan mencipta sistem pengangkutan dan perhubungan yang lebih baik. Kereta Api

33

Zainal Abidin bin Abdul Wahid, Khoo Kay Kim, Muhd. Yusof bin Ibrahim, Nik Hassan Shuhaimi bin Nik Abdul Rahman & Mohd. Amin bin Hassan, 1992. Malaysia : Warisan Dan Perkembangan. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 165. 34 Ibid, Hlm. 164. 35 Ibid. 36 Zainal Abidin Wahid, 1996. Hlm 244. 37 Ibid.

12

Landasan kereta api yang pertama telah dibina pada tahun 1885 bagi mengadakan satu sistem pengangkutan dan perhubungan yang lebih cekap. Kereta api yang merupakan jenis pengangkutan moden yang pertama diperkenalkan di Tanah Melayu telah memainkan peranan penting dalam perkembangan ekonomi Tanah Melayu khususnya terhadap getah dan bijih timah.38 Kereta api merupakan sebuah kemudahan yang digunakan untuk membawa buruh, makanan serta jentera- jentera perlombongan yang berat dari pelabuhan ke kawasan perlombongan. Penerokaan kawasan- kawasan baru bijih timah dan getah dapat ditemui dengan terbinanya landasan kereta api persekutuan. Hal ini penting kerana tanpa pembinaan landasan kereta api ini, sudah semestinya kawasan baru bijih timah sukar ditembusi dan diterokai, kerana tidak direntasi. Selepas pembinaan landasan kereta api itu, terdapat banyak ladang- ladang getah telah dibuka sepanjang jalan kereta api. Pada peringkat awal pembinaan nya, iaitu pada tahun 1885 hingga 1895, empat landasan kereta api yang pendek telah dibina untuk menghubungkan kawasan perlombongan bijih timah di kawasan pedalaman dengan pelabuhan. Misalnya pada tahun 1885, landasan kereta api telah dibina untuk menghubungkan antara Pelabuhan Weld dengan Taiping yang menjadi pusat perlombongan kawasan Larut. Kemudian pada tahun 1886, landasan kereta api dari Kelang ke Kuala Lumpur telah dibina untuk mengangkut hasil bijih timah di Lembah Kelang. Seterusnya, pada tahun 1891, telah dibina juga landasan kereta api dari Port Dickson dengan Seremban, lalu pada tahun 1895, British membina lagi sebuah landasan kereta api yang menghubungkan Pelabuhan Teluk Intan dengan Tapah Road dan seterusnya dengan Ipoh dan Batu Gajah. Landasan ini akan memberi kemudahan kepada kawasan perlombongan bijih timah di Lembah Kinta. Jalan Raya Selain dari pembinaan landasan kereta api, British juga turut membina jalan raya sebagai jalan perhubungan dan pengangkutan. Pembinaan jalan raya ini adalah bertujuan untuk menggantikan jalan denai dan kereta lembu yang digunakan untuk mengangkut bijih timah dan getah ke pangkalan sungai. Sebelum ini, hasil bijih timah hanya diangkut menggunakan jalan kereta lembu, dan perjalanan mengambil masa yang panjang untuk sampai. Hal ini secara tidak langsung menyulitkan urusan pentadbiran dan perdagangan British. Akhirnya, British telah mengambil keputusan untuk menggantikan jalan denai dan kereta lembu ini dengan jalan raya yang berturap dan tanah merah. Seterusnya, jalan kereta lembu ini telah diperbaiki dan

38

Ibid.

13

diperluaskan untuk kegunaan kereta motor pada tahun 1902.39 Dengan meningkatnya kemasukan kereta motor seperti motokar, lori dan bas pada tahun 1910, kegunaan jalan raya juga bertambah.40 Peningkatan jumlah kenderaan bermotor ini, telah mewujudkan satu sistem jaringan jalan raya di Tanah Melayu. Jaringan jalan raya ini menghubungkan bandar dengan bandar dan disambungkan juga dengan jalan tanah merah yang dibina oleh pihak swasta di ladang getah. Lantas, pembinaan jalan raya semakin berkembang terutamanya di kawasan perlombongan bijih timah dan ladang getah. Hal ini jelas dibuktikan iaitu menjelang tahun 1930, sudah terdapat satu jaringan di seluruh jalan raya yang menghubungkan Perai, Province Wellesley, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor hingga ke Singapura. Perkhidmatan Pos dan Telegraf Di samping itu juga British turut mempunyai sistem perhubungan lain seperti perkhidmatan pos, telegraf, radio dan perkhidmatan udara. Perkhidmatan ini bertujuan untuk memudahkan perhubungan antara negeri- negeri di Tanah Melayu dan dengan negara luar. Perkhidmatan ini amat penting agar urusan pentadbiran dapat dilakukan dengan segera dan. Di Tanah Melayu, sistem perhubungan ini telah mula berkembang dari pusat perkembangan ekonomi, pusat pentadbiran, pelabuhan dan seterusnya ke kawasan petempatan penduduk. Hal ini jelas terbukti apabila pada tahun 1875, sebuah pejabat pos telah siap dibina di Taiping Perak. Kesan pembinaan sebuah pejabat pos di Taiping, akhirnya perkhidmatan ini telah berkembang ke seluruh Perak seperti ke Ipoh, Tapah dan Batu Gajah. Malah pada tahun 1891, setiap daerah di Perak sudah pun dihubungkan dengan melalui talian telegraf dengan Taiping, ibu negeri Perak pada masa itu.

41

Kemudahan perkhidmatan telefon juga turut dibina di

hospital- hospital dan balai polis. Pada tahun 1906, perkhidmatan pos dan telegraf di NegeriNegeri Melayu Bersekutu telah diletakkan di bawah satu jabatan persekutuan.42

4.7 PEMBENTUKAN MASYARAKAT MAJMUK Selain itu, kesan daripada pengenalan sistem ekonomi kapitalis ini telah mewujudkan masyarakat majmuk. Menurut Kamus Dewan, konsep masyarakat membawa maksud 39

Ibid, Hlm 247. Ibid. 41 Ibid, Hlm 248. 42 Ibid. 40

14

kumpulan manusia yang menetap bersama- sama di sesuatu tempat dengan mengikut aturan dan cara tertentu, dan masyarakat ini terdiri dari kaum atau bangsa. 43 Seorang pakar antropologi bernama J.S Furnivall pernah menulis pada tahun 1948 dan menghuraikan pandangan beliau berhubung masyarakat majmuk.44 Menurut beliau, masyarakat majmuk merujuk kepada masyarakat campuran yang berbilang bangsa.45 Di samping itu, masyarakat majmuk juga merujuk kepada masyarakat yang terdiri daripada beberapa kumpulan etnik yang hidup berdampingan dan bercampur gaul, dan tinggal dalam satu unit politik yang sama. Tiga bangsa yang

terbesar dan terutama di Tanah Melayu adalah Melayu, Cina dan India.46

Walaupun setiap kaum ini berganding bahu di bawah sistem politik yang sama, tetapi mereka hidup berasingan dan mempunyai fungsi- fungsi ekonomi yang tersendiri. Hubungan antara kaum- kaum ini amat terhad, iaitu mereka hanya berhubung kerana perkara- perkara yang berkaitan dengan ekonomi sahaja. Pembentukan masyarakat majmuk di Tanah Melayu adalah berlaku secara tidak sengaja, iaitu berlaku selepas pengenalan sistem ekonomi kapitalis. Proses pembentukan masyarakat majmuk di Tanah Melayu mengambil masa yang lama, dengan penghijrahan orang Indonesia, Cina dan India. Terdapat beberapa faktor yang mendorong kaum- kaum ini datang ke Tanah Melayu. Penghijrahan Orang Indonesia Kedatangan dan penghijrahan penduduk dari Indonesia ke Tanah Melayu pada abad ke19 dan ke-20 sebenarnya bukanlah merupakan satu perkembangan baru.

47

Kedudukan Tanah

Melayu yang terletak bersempadan dengan Indonesia merupakan salah satu sebab orang Indonesia, seperti orang Bugis, Minangkabau dan Jawa telah lama terdedah dengan Tanah Melayu. Perkara yang mungkin membezakan orang Melayu dan Indonesia hanyalah dari segi politik, ekonomi, keturunan, agama dan budaya, namun begitu perbezaan ini bukanlah satu halangan untuk mereka datang ke Tanah Melayu. Malah, menganggap orang Indonesia dan orang Melayu di Tanah Melayu sebagai suatu kaum yang asing kerana kedua- dua nya berasal dari rumpun yang sama, iaitu rumpun bangsa Melayu.

48

Terdapat dua faktor yang mendorong

orang Indonesia datang berhijrah ke Tanah Melayu, iaitu faktor penolak dan penarik. Faktor penolak yang menyebabkan orang Indonesia berhijrah ke Tanah Melayu adalah disebabkan 43

Ruslan Zainuddin, 2003. Hlm 306. Mardiana & Hasnah, 2000. Hlm148. 45 Ibid. 46 Ibid, Hlm 149. 47 Ruslan Zainuddin, 2003. Hlm 311. 48 Khazin Mohd. Tambrin, 1987. Orang Jawa di Selangor :Penghijrahan dan Penempatan, 1880- 1940. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm 2. 44

15

masalah kebuluran dan kemiskinan yang melampau di Pulau Jawa. Pulau Jawa merupakan sebuah pulau yang kecil dan tidak mampu untuk menampung jumlah penduduk yang ramai telah menyebabkan berlaku kesempitan hidup dalam kalangan rakyat. Selain itu juga, penindasan yang dilakukan terhadap penduduk Indonesia telah mendorong mereka datang ke Tanah Melayu untuk mengubah nasib mereka. Penjajah Belanda telah memperkenalkan pelbagai jenis cukai yang membebankan rakyat, seperti cukai kepala, cukai tanah dan cukai perkhidmatan. Manakala, bagi faktor penarik pula, orang Indonesia datang ke Tanah Melayu disebabkan mereka tertarik dengan kestabilan politk dan perkembangan ekonomi yang pesat, dan menawarkan banyak peluang pekerjaan. Penghijrahan orang Cina Pertengahan abad ke-19 menyaksikan penghijrahan kaum Cina secara beramai- ramai ke Tanah Melayu. Kedatangan orang Cina ke Tanah Melayu juga turut didorong oleh dua faktor, iaitu faktor penolak dan faktor penarik. Penghijrahan orang cina secara besar- besaran telah bermula pada abad ke- 19. Faktor penolak yang mengalakkan orang cina berhijrah ke Tanah Melayu adalah disebabkan keadaan negara China yang sering berlaku kekacauan dan huru- hara. Pada zaman pemerintahan Dinasti Manchu sering berlaku pemberontakan dan banyak nyawa menjadi korban. Selain itu, perang saudara dan juga pemberontakan sering berlaku akibat daripada perasaan tidak puas hati terhadap pemerintah. Misalnya, dua jenis pemberontakan yang berlaku di China, iaitu Pemberontakan Taiping pada tahun 1850- 1864 dan Pemberontakan Boxer pada tahun 1899- 1900. Pemberontakan ini telah menyebabkan rakyat terpaksa menanggung penderitaan dan akhirnya mereka berpindah ke Tanah Melayu. Masalah kekurangan makanan di China telah menyebabkan berlaku kebuluran dalam kalangan rakyat tempatan. Masalah ini diburukkan lagi dengan kejadian bencana alam seperti banjir, kemarau dan gempa bumi sehingga memusnahkan banyak nyawa dan harta benda. Faktor yang menarik orang cina datang berhijrah ke Tanah Melayu adalah disebabkan ekonomi Tanah Melayu yang berkembang pesat dan pertapakan modal asing. Dengan pelaburan pemodal asing dalam perlombongan bijih timah di Tanah Melayu, hal ini menyebabkan lebih banyak kawasan perlombongan akan dibuka dan seiring dengan itu lebih ramai tenaga kerja akan diperlukan. Di samping itu juga, pertapakan saudagar- saudagar cina yang sekian lama di Tanah Melayu, memang berminat untuk melabur dalam perusahaan bijih timah dan getah. Penghijrahan orang India

16

Akibat keperluan terhadap tenaga buruh yang banyak untuk bekerja dalam sektor pelombongan dan perusahaan bijih timah, oleh sebab itu semakin ramai orang India berhijrah ke Tanah Melayu. Salah satu sebab mereka berhijrah ke Tanah Melayu adalah didorong oleh pergolakan dalaman yang berlaku di negara asal mereka. Negara India telah mengalami masalah pertambahan penduduk yang pesat selepas pertengahan kurun ke- 19 , iaitu sebanyak 130 juta orang pada tahun 1845 dan meningkat sebanyak 260 juta orang, dan menjadikan jumlah penduduk di India seramai 390 juta orang pada tahun 1941. Kesan daripada masalah pertambahan penduduk yang pesat, hal ini telah menimbulkan pelbagai masalah kepada rakyat, seperti kawasan tanah untuk pertanian semakin terbatas dan mereka sukar untuk mencari hasil pendapatan untuk menyara hidup. Selain itu juga berlaku bencana alam seperti banjir dan kemarau yang memusnahkan tanaman dan mengakibatkan masalah kebuluran yang panjang. 4.8 POLARISASI KAUM Pemajmukan masyarakat di Tanah Melayu telah menyebabkan Inggeris mentadbir penduduk dengan cara berasingan. 49 Dasar ini dikenali sebagai dasar ‘ Pecah dan Perintah’ ( Divide and Rule ).50 Amalan Dasar pecah dan perintah yang diamalkan oleh pihak Brirish telah mencorakkan polarisasi kaum dan kelas mengikut aktiviti ekonomi, pekerjaan dan tempat tiinggal. Hal ini jelas ditunjukkan melalui penempatan kaum- kaum ini yang berbeza. Kawasan luar bandar didiami oleh orang Melayu yang menjalankan aktiviti pertanian. Manakala di kawasan bandar dan pekan kecil pula turut didiami oleh orang Melayu, tetapi mereka menjalankan aktiviti perlombongan dan perdagangan. Orang India pula tinggal di kawasan ladang getah, mereka tinggal di ladang getah milik British. Orang India ini hanya bekerja di ladang- landang getah milik British. Hal ini menyebabkan wujud jurang sosioekonomi yang besar antara penduduk. Ekonomi orang Melayu di luar bandar dan pedalaman amat daif jika dibandingkan dengan pendapatan ekonomi penjajah.

5. 0 KESIMPULAN Secara keseluruhannya, kedatangan British ke Tanah Melayu yang bermula sejak kurun ke- 18 sehingga kurun ke-19 memang pada dasarnya adalah bertujuan untuk memonopoli kekayaan hasil bumi di Tanah Melayu. Semasa penjajahan British di Tanah Melayu, banyak perubahan yang telah dilakukan oleh British dari segi politik dan ekonomi. Pembaharuan yang 49

Ibid. Hlm 150.

50

Ibid.

17

dilaksanakan oleh British terhadap dasar ekonomi di Tanah Melayu, melalui pengenalan sistem ekonomi kapitalis sememangnya telah mengubah sistem politik di Tanah Melayu. Namun begitu, tidak dapat dinafikan bahawa terdapat juga banyak perubahan positif yang turut dijelmakan melalui sistem ekonomi kapitalis oleh Inggeris di negeri-negeri di Malaysia terutama dari aspek sosio ekonomi.

18