Ek Fiiler

E

L Y

M E

L İ S

R E

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

i t -

-im

z -dır -i

EKFİİLLERİ (EKEYLEMLERİ)

-dı ı

t -

-sin

-mi ş

ş ü m -

TANIYALIM

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

z i n i s r - ırla d -

-se

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklem olan sözcüklerin türlerini karşılarına yazınız. Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’ tür. Bu cennet vatan hepimizindir. Dağların etekleri hep çam ormanıymış. Okumak, yararlı bir alışkanlıktır. Akıl için yol birdir. Dün akşam birkaç konuğumuz vardı. Ortalıkta kimse yoksa, dışarı çıkardı. Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

.................. .................. .................. .................. .................. .................. ..................

Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’ tür. Bu cennet vatan hepimizindir. hepimizin Dağların etekleri hep çam ormanıymış. ormanı Okumak, yararlı bir alışkanlıktır. alışkanlık Akıl için yol birdir. bir

AD ZAMİR AD TAMLAMASI SIFAT TAMLAMASI

SIFAT

Dün akşam birkaç konuğumuz vardı. var

AD

Ortalıkta kimse yoksa, yok dışarı çıkardı.

AD

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’ tür. dir. Bu cennet vatan hepimizin Dağların etekleri hep çam ormanıy mış. Okumak, yararlı bir alışkanlık tır. Akıl için yol bir dir. Dün akşam birkaç konuğumuz var dı. sa , Ortalıkta kimse yok dışarı çıkardı. Yukarıdaki cümlelerin yüklemleri ad soylu bir sözcük ya da bir tamlamadır. Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Ad

soylu

sonlarındaki sağlamıştır.

sözcüklerin

ya

da

tamlamaların

ekler onların yüklem olmasını

Bu ekler, ekfiildir. Öyleyse ekfiiller :..............................................?

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’tür. Bu cennet vatan hepimizindir. Dağların etekleri hep çam ormanıymış. Okumak, yararlı bir alışkanlıktır. Akıl için yol birdir. Dün akşam birkaç konuğumuz vardı. Ortalıkta kimse yoksa, dışarı çıkardı.

EKFİİLLER: Adların, ad soylu sözcüklerin ve tamlamaların sonlarına gelerek onların yüklem olmasını sağlayan eklerdir. Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Ekfiililer ad soylu sözcükleri ve tamlamaları dört zamana bağlı olarak yüklem görevinde kullandırır. Buna ekfiilin dört zamanı vardır da denilebilir.

1. Ekfiilin geniş zamanı (basit zamanı) 2. Ekfiilin görülen geçmiş zamanı 3. Ekfiilin öğrenilen geçmiş zamanı 4. Ekfiilin koşulu Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Ekfi il le rin Z am anl ar ı

1. Ekfiilin geniş zamanı: T E K İ L Ç O Ğ U L

1

- (i)m

çalışkanım

2

- s(i)n

çalışkansın

d(i)r 3 1 - (i)z

çalışkandır

s(i)n(i)z 2

çalışkansınız

d(i)rler 3

çalışkandırlar

çalışkanız

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Ekfiillerin Zamanları 2. Ekfiilin görülen geçmiş zamanı: T 1 - d(i)m çalışkan dı m d(i)

E K İ L Ç O Ğ U L

2

- d(i)n d(i)

çalışkandın

d(i) 3 1 - d(i)k d(i)

çalışkandı

d(i)n (i)z d(i) (i) 2

çalışkandınız

d(i)ler d(i) 3

çalışkandılar dı

çalışkandık

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Ekfiillerin Zamanları 3. Ekfiilin öğrenilen geçmiş zamanı: T 1 - m(i)ş(i)m çalışkanmışım E K İ L Ç O Ğ U L

2

çalışkanmışsın

- m(i)şs(i)n

m(i)ş 3 1 - m(i)ş(i)z

çalışkanmış

m(i)şs(i)n(i)z 2

çalışkanmışsınız

m(i)şler 3

çalışkanmışlar

çalışkanmışız

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Ekfiillerin Zamanları 4. Ekfiilin koşulu: T 1 -s(a)m çalışkansam E K İ L Ç O Ğ U L

2

- s(a)n

çalışkansan

s(a) 3 1 - s(a)k

çalışkansa

s(a)n(ı)z 2

çalışkansanız

s(a)lar 3

çalışkansalar

çalışkansak

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiileri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

Hava çok sıcaktı. Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiilleri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

sıfat

Hava çok sıcak tı. y.

Görülen geçmiş zaman 3. tekil kişi Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiilleri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

Çocuklar bahçededirler.

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiilleri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

ad

Çocuklar bahçede dirler. y.

Geniş zaman 3. çoğul kişi Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiilleri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

Ressam olan, Ali’ nin babasıymış.

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiilleri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

Belirtili ad tamlaması

Ressam olan, Ali’ nin babasıymış.

y. Öğrenilen geçmiş zaman 3. tekil kişi Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiilleri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

Siz çok çalışkansanız... Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulunuz. Yüklemlerin türünü ve yüklemlerdeki ekfiilleri göstererek kiplerini ve kişilerini belirtiniz.

sıfat

Siz çok çalışkansanız... y. Ekfiilin koşulu 2. çoğul kişi Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Ekfiillerin görülen geçmiş zamanı, öğrenilen geçmiş zamanı, koşulu adlara, ad soylu sözcüklere ve tamlamalara iki biçimde ulanır. Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

1. EK OLARAK: Bu sözü söyleyen ben dim. Bu çevre eskiden hep ağaçlık mış.

O, çok mutluy sa... Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

2. (İ)D(İ), (İ)M(İ)Ş, BİÇİMİNDE :

(İ)S(E)

idi m. Bu sözü söyleyen ben imiş . Bu çevre eskiden ağaçlık O, çok mutlu ise.. Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

EKFİ İLE RİN GÖRE VLE Rİ

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

EKFİİLLERİN İKİ GÖREVİ VARDIR: Bir önceki çalışmalara göre ekfiillerin birinci görevini yazınız.(söyleyiniz.) EKFİİLLERİN BİRİNCİ GÖREVİ: Adların, ad soylu sözcüklerin ve tamlamaların

1)

sonlarına gelerek onların yüklem olmasını sağlamaktır.

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Şimdi de aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini ve yüklemlerdeki zaman eklerini bulunuz. ZAMAN EKLERİ: Çevreci olmakla gurur duyuyordu. Çalışmak, bazı insanlara zor gelirmiş. O, bu yurdu kurtarmak için çok çalışmıştı. Bizimle önceden de konuşmuştu. Bu konuda bir şeyler biliyorsanız... Ben de sizinle gelmeliymişim. Bu kitabı da okusaydınız. Bilmediklerini bilen birine soraydı.

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

- yor - ir - mış - muş - yor - meli - sa -a

- du - miş - tı - tu - sa - miş - dı - dı

iki Yukarıdaki cümlelerinde yüklemleri birer fiildir. Yüklem görevin- deki bu fiiller birleşik zamanlıdır; çünkü fiillerin

Basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı fiil yapmaktır. tümünde ...... zaman ya da kip eki vardır. Öyleyse ek fiillerin ikinci görevi de: ...........................................................................................

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı fiiller yapınız. okuyorum aldım görmüşsün bilecek gider görmeliyim yapsak getire

.................... .................... .................... .................... .................... .................... .................... ....................

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.

Aşağıdaki basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı fiiller yapınız. okuyorum aldım görmüşsün bilecek gider görmeliyim yapsak getire

okuyordum almıştım görmüşse bilecekmiş giderdi görmeliymişim yapsaymışız getireydi

Hakan Satılmış /Türkçe Öğrt.