Depreme Dayanikli Yapi Tasariminda Temel Kavramlar

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

1

1

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR Prof. Dr. Mustafa DÜZGÜN Arş. Gör. İnş. Yük. Müh. Özgür BOZDAĞ

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Ana Bilim Dalı 13-14 OCAK 2006 2

2

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR DEPREM NEDİR?

3

3

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ZAMAN Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

4

4

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Hareketi „

„

„

Önceden hiçbir uyarı vermeden meydana gelen deprem, doğal afetler arasında kendine has özellikleri olan en önemli doğal afettir. Deprem meydana gelmeden önce bazı ön işaretler gösterse de günümüzde depremin önceden tahmin edilmesi konusunda güvenilir sonuçlar henüz yoktur. Güvenilir bir uyarı sisteminin henüz mevcut olmaması, yapıların depreme karşı güvenli tasarlanarak, depremin etkilerinden korunmanın gereğini ortaya çıkarmıştır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

5

5

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1900 – 2006 Yılları Arasında Türkiyede En Fazla Can Kaybı Yaşanan Depremler YER Erzincan Gölcük-Kocaeli Bolu-Gerede Çaldıran-Muradiye Patnos Soma Niksar-Erbaa Tosya-Ladik Malazgirt Hakkari Sınırı Varto Lice Erzurum-Kars Gediz Göle Bingöl Düzce-Bolu Varto-Hınıs Erzincan-Tunceli

TARIH ENLEM BOYLAM 26.12.1939 39.8 39.51 17.08.1999 40.7 29.91 01.02.1944 41.41 32.69 24.11.1976 39.12 44.16 28.04.1903 39.14 42.65 18.11.1919 39.6 27.7 20.12.1942 40.87 36.47 26.11.1943 41.05 33.72 28.04.1903 39.1 42.5 06.05.1930 37.98 44.48 19.08.1966 39.17 41.56 06.09.1975 38.47 40.72 30.10.1983 40.2 42.1 28.03.1970 39.21 29.51 28.05.1903 41.12 42.7 22.05.1971 38.85 40.52 12.11.1999 40.79 31.21 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN 31.05.1946 39.29 41.21 Araş r.Ö Araş.Gö .Gö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDA 13.03.1992 39.68 39.56 Ğ

Ms 7.9 7.4 7.2 7.2 6.3 6.9 7.0 7.2 6.7 7.2 6.9 6.9 6.8 7.2 5.8 6.7 7.2 5.7 6.8

Io X-XI X IX-X IX IX IX IX IX-X IX X IX VIII VIII IX VIII VIII IX VIII VIII

CANKAYBI 32962 17408 3959 3840 3560 3000 3000 2824 2626 2514 2394 2385 1155 1086 1000 878 845 839 653

6

6

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1900 – 2006 Yılları Arasında Türkiyede Meydana Gelen Ms=7.0 ve Üzeri Depremler YER Erzincan Yenice-Gönen Gölcük-Kocaeli Mürefte Hakkari Sınırı Tosya-Ladik Bolu-Gerede Adapazarı Gediz Çaldıran-Muradiye Düzce-Bolu Tokat İzmir-Dikili Fethiye Bolu-Abant İzmir-Torbalı Niksar-Erbaa Ayvalık-Edremit İzmir-Karaburun Karlıova Aydın-Söke Manyas

TARIH ENLEM BOYLAM DERINLIK 26.12.1939 39.8 39.51 20 18.03.1953 39.99 27.36 10 17.08.1999 40.7 29.91 15.9 09.08.1912 40.6 27.2 16 06.05.1930 37.98 44.48 70 26.11.1943 41.05 33.72 10 01.02.1944 41.41 32.69 10 22.07.1967 40.67 30.69 33 28.03.1970 39.21 29.51 18 24.11.1976 39.12 44.16 10 12.11.1999 40.79 31.21 11 24.01.1916 40.27 36.83 22.09.1939 39.07 26.94 10 25.04.1957 36.42 28.68 80 26.05.1957 40.67 31 10 31.03.1928 38.18 27.8 10 20.12.1942 40.87 36.47 10 06.10.1944 39.48 26.56 40 23.07.1949 38.57 26.29 10 17.08.1949 39.6 40.6 40 N DÜZGÜ ZGÜ40 16.07.1955 Prof.Dr.MUSTAFA 37.65 27.26 DÜ Araş ş .Gö ö r.Ö Ö ZGÜ Ü R BOZDAĞ Ğ Ara .G r. ZG BOZDA 06.10.1964 40.3 28.23 24

Ms 7.9 7.4 7.4 7.3 7.2 7.2 7.2 7.2 7.2 7.2 7.2 7.1 7.1 7.1 7.1 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0

Io X-XI IX X X IX-X IX-X IX IX IX IX X IX IX IX IX IX IX IX IX IX IX

CANKAYBI 32962 265 17408 216 2514 2824 3959 89 1086 3840 845 500 60 67 52 50 3000 27 1 450 23 23

7

7

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Hareketi „

„ „

Doğal afetlerin en önemlilerinden olan deprem yer kabuğunun bir titreşimi olup yerleşim bölgelerinde yapıların temellerinde zamana bağlı yer değiştirme hareketi doğurarak dinamik bir etki oluşturur. Bu nedenle, bu deprem hareketi yapı dinamiğinin ana problemlerinden birisidir. Deprem etkisi yapıları alışılmış yüklerin çok çok üzerinde zorlayarak, yapının tasarımında ve uygulamasında yapılmış hataları ortaya çıkarır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

8

8

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

9

9

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

10

10

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

11

11

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

12

12

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Zemin Özelliklerinin Proje Safhasında Doğru Olarak Göz Önüne Alınmaması

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

13

13

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Zemin Özelliklerinin Proje Safhasında Doğru Olarak Göz Önüne Alınmaması

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

14

14

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Zemin Özelliklerinin Proje Safhasında Doğru Olarak Göz Önüne Alınmaması

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

15

15

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

16

16

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

17

17

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yetersiz Malzeme Ve Detaylandırma Eksikliği

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

18

18

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yetersiz Malzeme Ve Detaylandırma Eksikliği

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

19

19

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yetersiz Malzeme Ve Detaylandırma Eksikliği

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

20

20

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yetersiz Malzeme Ve Detaylandırma Eksikliği

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

21

21

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yetersiz Malzeme Ve Detaylandırma Eksikliği

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

22

22

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yetersiz Malzeme Ve Detaylandırma Eksikliği

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

23

23

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

24

24

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

25

25

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

26

26

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sismoloji = Deprem Bilim „ Depremleri

inceleyen bilim dalına “sismoloji” denir. „ Sismoloji ismi, Yunancadaki “seismos” (deprem) ve “logos” (bilim) kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir. „ Sismoloji biliminin gelişmesi sayesinde, depremlerin oluşum mekanizmaları ve meydana gelme sıklığı ile ilgili pek çok bilgi elde edilmiştir Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

27

27

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yerkabuğunun İç Yapısı „

Dünya;

– yerkabuğu, – manto ve – çekirdek

adı verilen katmanlardan oluşur. „

Manto katmanı alt manto ve üst manto, çekirdek katmanı iç çekirdek ve dış çekirdek olarak iki kısma ayrılır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

28

28

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Nedir? „

„

„

Deprem, tektonik plakların hareketleri sonucu yerkabuğunun altında biriken gerilme enerjisinin aniden boşalmasıdır. Depremler genel olarak, – – – –

tektonik plak hareketleri, yanardağ patlaması, heyelanlar, patlamalar gibi sebeplerle meydana gelir.

Enerjinin boşalması sırasında yerkabuğunda meydana gelen ani yer değiştirmeler sebebi ile oluşan deprem dalgaları depremin meydana geldiği yerden çok uzak yerlerde dahi büyük hasarlar oluşmasıProf.Dr.MUSTAFA na nedenDÜ olabilmektedir. DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

29

29

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Depremlerin Oluşumu „

Dünyanın çekirdek kısmındaki sıcaklığın artması sonucu manto kısmındaki eriyik malzeme konveksiyon ile hareket eder.

„

Bunun sonucunda dünyanın kabuk ve litosfer tabakasında bulunan büyük kara plaklarının hareket etmesi sonucu “tektonik depremler” meydana gelir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

30

30

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tektonik Plakaların Hareketi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

31

31

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tektonik Plakalar

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

32

32

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Türkiye’nin Tektonik Yapısı

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

33

33

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Depremlerin Oluşumu

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

34

34

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

35

35

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Faylar – Normal Fay

Normal Fay

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

36

36

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Faylar – Ters Fay

TERS FAY

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

37

37

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Faylar – Doğrultu Atımlı Fay

Doğrultu Atımlı Fay

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

38

38

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Faylar - Eğik (Oblik) Atımlı Fay

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

39

39

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Faylar

Yükselti (Horst): İki normal faylanma arasında yüksekte kalan bloğa denir.

Çöküntü (Graben): İki normal faylanma arasındaki bloğun çökmesi sonucu oluşur

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

40

40

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR DEPREM DALGALARI

41

41

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Dalgaları „

Deprem sırasında açığa çıkan enerji, ses veya su dalgalarına benzeyen ve sismik dalgalar adı verilen dalgalar ile yayılır. Bu dalgalar; – cisim dalgaları (P ve S Dalgaları) ve – yüzey dalgaları (Love ve Rayleigh Dalgaları)

olarak iki ana gruba ayrılır. (L-R)

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

42

42

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Cisim Dalgaları „ Cisim

dalgaları depremin odak noktasında oluşur ve her yöne doğru yayılır.

„ Deprem

odağından yeryüzüne ulaşma şekline göre P dalgaları ve S dalgaları olarak ikiye ayrılır.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

43

43

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

P Dalgaları „

P deprem dalgaları dalgaları İngilizcedeki “Primary” Primary” sözcü zcüğünden esinlenerek adlandı adlandırılmış lmışttır.Tü r.Türkç rkçede de “Birincil dalgalar” dalgalar” olarak isimlendirilir.

„

Deprem yayı yayılma doğ doğrultusunda zeminde sı sıkışma ışma--geniş genişleme şeklinde hareketlere sebep olurlar.

„

Yayı ndan yeryü Yayılma hı hızı en fazla olan bu dalgalar deprem odağı odağından yeryüzüne doğ doğru dik olarak gelen ve deprem kayı kayıtları tlarında ilk olarak gö görülen dalgalardı dalgalardır.

„

Yeryü Yeryüzünde çok bü büyük deformasyonlar yaratmaz.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

44

44

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

P Dalgaları YAYILMA DOĞRULTUSU

Parçacık Hareketi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

45

45

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

26 ARALIK 2004 SUMATRA DEPREMİ (Mw=9.0) P Dalgalarının Yayılımı

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

46

46

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

P Dalgalarının Yayılımı

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

47

47

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

S Dalgaları „

S deprem dalgaları dalgaları İngilizcedeki “Secondary” Secondary” sözcü zcüğünden esinlenerek adlandı adlandırılmış lmışttır. Tü Türkç rkçede de “İkincil dalgalar” dalgalar” olarak adlandı adlandırılır.

„

Yayı Yayılma hı hızı P dalgaları dalgalarından daha az olan bu dalgalar deprem kayı kayıtları tlarında ikinci olarak gö görülen dalgalardı dalgalardır.

„

Titreş Titreşimi yayı yayılma doğ doğrultusuna diktir. Sı Sıvılarda yayı yayılmazlar.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

48

48

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

S Dalgaları YAYILMA DOĞRULTUSU

Parçacık Hareketi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

49

49

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

S Dalgalarının Yayılımı

S

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

50

50

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

CİSİM DALGALARININ ÖZELLİKLERİ Tür P Dalgaları Dalgaları Birincil Dalgalar

Tanecik Hareketi

Dalga Yayı Yayılım Hı Hızı

Dalga yayılım doğrultusunda ardaşık genişleme ve sıkışma hareketi

Kabuk bölgesinde: VP ~ 5 – 7 km/sn ; Manto ve çekirdekte: VP >~ 8 km/sn ; Suda: VP ~1.5 km/sn ; Havada: VP ~ 0.3 km/sn

Basınç Dalgaları Boyuna Yayılım S Dalgaları Dalgaları İkincil Dalgalar Kayma Dalgaları Hareket Doğrultusuna Dik Yayılım

Dalga yayılım doğrultusuna dik yönde yatay veya düşey ardaşık salınım hareketi

Kabuk bölgesinde: VS ~ 3 – 4 km/sn ; Manto bölgesinde: VS >~ 4.5 km/sn ; Dış çekirdek bölgesinde: VS =0 km/sn İç çekirdek bölgesinde: VS ~ 2.5-3.0 km/sn Sıvılarda; VS = 0 km/sn Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

Diğ Diğer Karakteristik Özellikler P dalgaları katı maddelerde en hızlı ilerleyen dalgalardır. Buna bağlı olarak sismogramlarda ilk olarak P dalgaları görülür. P dalgaları sıvı ve gazlarda basınç dalgası olarak yayılır. S-dalgaları sıvılarda ve gazlarda yayılamazlar. Dolayısı ile dünyanın dış çekirdek bölgesinde, suda, erimiş metallerde (magma) bu dalgalar yoktur. S dalgaları katı maddelerde P dalgalarından daha yavaş yayılır. Dolayısı ile sismogramlarda P dalgalarından daha sonra görülürler. 51

51

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yüzey Dalgaları „ Rayleigh

ayrılır.

ve Love dalgaları olarak ikiye

„P

ve S dalgalarına göre daha yavaş yayılan dalgalardır.

„ Deprem

kaynağından çok uzak yerlerde dahi baskın olan dalgalardır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

52

52

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

LOVE Dalgaları YAYILMA DOĞRULTUSU

Parçacık Hareketi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

53

53

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

RAYLEIGH Dalgaları YAYILMA DOĞRULTUSU

Parçacık Hareketi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

54

54

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

YÜZEY DALGALARININ ÖZELLİKLERİ Tür

Tanecik Hareketi

Dalga Yayılım Hızı

L Dalgaları Dalgaları

Yeryüzüne paralel olarak yayılan dalgaların yayılım doğrultusuna dik yönde yatay salınım hareketi

Yayılan dalganın frekans özelliklerine bağlı olarak

Love Dalgası, Yüzeysel Dalgalar, Uzun Dalgalar

yeryüzünde; VL ~ 2.0 - 4.5 km/sn

Diğer Karakteristik Özellikler Love dalgaları yeryünde oluşan yüzeysel dalgalardır. Dalgaların genlikleri yeryüzünde en büyük değerine ulaşmakta ancak derinlikle dalgalarn genlikleri azalmaktadır. Ayrıca düşük frekanslarda daha derinlere kadar yayılabilir.

R Dalgaları Dalgaları Rayleigh Dalgaları Yüzeysel Dalgalar Uzun Dalgalar Zeminde Dalgalanma

Hareket hem yayılım doğrulusuna paralel hem de hareket doğrulrusuna dik yönde olup eliptik bir harekettir.

Yayılan dalganın frekans özelliklerine bağlı olarak

Rayleigh dalgaları yüzeysel dalgalardır. Genlikleri derinlikle azalır.

yeryüzünde; VR ~ 2.0 - 4.5 km/sn

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

Bu dalgaların hareleketi su dalgalarına benzerdir. 55

55

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Kayıtları Z N-S

E-W

DEPREM GELİŞ YÖNÜ Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

56

56

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

57

57

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

3 Eylül 1998 Şili Depremi Mw=6.5

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

58

58

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Odağı ve Merkez Üssü

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

59

59

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Odağının Belirlenmesi „ Deprem

odağının belirlenmesi için P ve S dalgaları arasındaki zaman farkı kullanılır.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

60

60

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Odağının Belirlenmesi „

P-S zaman farkı kullanılarak en az üç deprem istasyonu için deprem odağının ölçüm yapılan istasyona uzaklığı belirlenir.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

61

61

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Odağının Belirlenmesi „

Üç istasyon için bulunan mesafeler, istasyon merkez olacak şekilde çember olarak harita üzerinde işaretlenir.

„

Üç çemberin kesim noktası depremin odağıdır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

62

62

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR DEPREM ŞİDDETİ VE DEPREM BÜYÜKLÜĞÜ 63

63

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Şiddeti „ Deprem

Şiddeti, depremin yeryüzünde insanlar, yapılar v.b. üzerindeki etkilerinin ölçüsüdür.

„ Depremin

belirli bir yerdeki şiddeti;

– Depremin büyüklüğüne, – Şiddet belirlenecek yerin deprem odağına olan uzaklığına, – Şiddet belirlenecek yerin yerel jeolojik özelliklerine

bağlıdır.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

64

64

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Şiddeti Halen kullanılmakta olan çeşitli deprem şiddet cetvelleri vardır. „ Bunların başlıcaları: – Rossi-Forel Şiddet Cetveli (RF) – Modifiye Mercalli Şiddet Cetveli (MMI) – Medvedev-Spoonheuer-Karnik Şiddet Cetveli (MSK) – Japon Meteoroloji Ajansı Şiddet Cetveli (JMA) „

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

65

65

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Modifiye Mercalli Deprem Şiddet Cetveli (MMI) „

Mercalli Cetveli 1902 yılında İtalyan sismolog “Giuseppe Mercalli” tarafından geliştirilmiştir.

„

1931 yılında çeşitli durumları daha iyi tanımlamak için California’da modifiye edilmiştir.

„

Ancak, bu şiddet cetveli yapıların hasar ve yıkılma düzeyini esas aldığından depremin mutlak bir ölçüsü olarak alınamaz.

„

Aynı deprem sağlam yapılar olan bir bölgede daha az şiddetli veya zayıf yapıların bulunduğu başka bir bölgede daha şiddetli olabilir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

66

66

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Modifiye Mercalli Deprem Şiddet Cetveli (MMI) Şiddeti

Tanım

(g=yerçekimi ivmesi)

İvmesi (gal) 2

0.001 g

2~3 cm/s

2

0.002~0.003g

Binada hissedilir, duran bir aracın yanından kamyon geçmiş gibi sallanır

3~7 cm/s

2

0.003~0.007g

IV

Binada çoğunluk ve dışarıda az kişi hisseder, kap kacak sallanır

7~15 cm/s

V

Herkes hisseder, tabak, pencere v.b. kırılır

15~30 cm/s

2

0.015~0.03g

VI

Herkes hisseder, birçoğu korkup dışarı fırlar, baca, sıva düşer, hafif hasar olur

30~70 cm/s

2

0.03~0.07g

VII

Herkes dışarı kaçar, yapı sağlamlığına göre hasar olur, otomobildekiler de hisseder

70~150 cm/s

VIII

Duvarlar çerçevelerden ayrılır, baca, duvar devrilebilir. Kum, çamur fışkırır

150~300 cm/s

2

0.15~0.3 g

IX

Yapı temelden ayrılır, çatlar, eğilir. Zemin ve yeraltı boruları çatlar

300~700 cm/s

2

0.3~0.7 g

X

Kargir ve çerçeve yapıların çoğu tahrip olur, zemin çatlar, raylar eğilir, toprak kaymaları olur.

700~1500 cm/s

XI

Yeni tip yapılar ayakta kalabilir, köprüler yıkılır, toprak kayar, raylar bükülür

1500~3000 cm/s

I

Sadece duyarlı aletler algılar

~ 1 cm/s

II

Üst katlarda, dinlenen kişiler hissedebilir, asılı cisimler sallanabilir

III

XII

2

0.007~0.015g

2

0.07~0.15 g

2

2

Hemen herşey harap olur, toprak yüzeyinde 2 3000~7000 cm/s Prof.Dr.MUSTAFA DÜ ÜN DÜZGÜ ZG dalgalanma görülür, cisimler havaya fırlar Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

0.7~1.5 g 1.5~3 g 3~7 g

67

67

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Modifiye Mercalli Deprem Şiddet Cetveli (MMI) Bu cetvellerde; „ V ve daha küçük şiddette olan depremler genellikle yapılarda hasar meydana getirmezler ve insanların depremi hissetme şekillerine göre değerlendirilirler. „ VI-XII arasındaki şiddetlerde ise, depremlerin yapılarda meydana getirdiği hasar ve arazide oluşturduğu kırılma, yarılma, heyelan gibi bulgulara dayanılarak değerlendirilmektedir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

68

68

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

EŞŞİDDET (İZOSEİT) EĞRİLERİ „

Aynı Aynı şiddetle sarsı sarsılan noktaları noktaları birbirine bağ bağlayan eğ eğrileri EŞŞİDDET ŞŞİDDET (İ (İZOSEİ ZOSEİT) EĞRİLERİ LERİ denir.

„

Bu eğ eğrilerin oluş oluşturduğ turduğu haritaya da “EŞŞİDDET ŞŞİDDET HARİ HARİTASI” TASI” denir.

„

Genelde kabul edilmiş edilmiş duruma gö göre, eğ eğrilerin oluş oluşturduğ turduğu yani iki eğ eğri arası arasında kalan alan, depremlerden etkilenme yönüyle, şiddet bakı bakımından sı sınırlandı rlandırılmış lmış olur. Bu nedenle depremin şiddeti eşş iddet eşşiddet eğrileri üzerine değ değil, alan içerisine yazı yazılır.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

69

69

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Büyüklüğü (Magnitüd) „ Deprem

Büyüklüğü (Magnitüd), deprem sırasında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsü olarak tanımlanmaktadır.

„ Özellikle

aletsel deprem ölçümlerinin başlaması ile depremler, göreceli olan deprem şiddeti yerine sayısal bir değer olan büyüklük ile ifade edilmeye başlanmıştır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

70

70

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Büyüklüğü (Magnitüd) Çeşitli deprem büyüklükleri tanımlanmıştır. Bunların başlıcaları aşağıda açıklanmıştır: „

Rihcter Büyüklüğü (ML): – 1935 yılında Charles F. Richter tarafından depremleri karşılaştırmak için geliştirilmiş lokal bir büyüklüktür. – ML= log A - log Ao ƒ A : Deprem kaydının en büyük genliği (mikrometre) ƒ log Ao : Deprem uzaklığına bağlı standart bir değer – Bu büyüklük yerel deprem kayıtları kullanılarak hesaplanır. – Richter büyüklüğünde dalga türlerinin farkı dikkate alınmaz. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

71

71

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Richter Büyüklüğünün Belirlenmesi „

Richter Büyüklüğü S dalgalarının büyüklüğüne bağlı olarak belirlenir.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

72

72

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Richter Büyüklüğünün Belirlenmesi „ Bulunan

deprem odak uzaklıkları ve S dalgası genlikleri Richter nanogramına işaretlenir. Orta skaladaki kesim noktası depremin Richter büyüklüğünü verir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

73

73

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Büyüklüğü (Magnitüd) „

Yüzey Dalgası Büyüklüğü (Ms): – 1936 yılında Gutenberg ve Richter tarafından geliştirilmiştir. – Bu büyüklük genelde sığ (50 km civarı) ve uzak (1000 km’den uzak) şiddetli depremlerin ölçüsü olarak kullanılır. – Deprem odağından uzak bölgelerde yüzey dalgaları daha etkin olacağı için Rayleigh dalgalarının genliği kullanılarak büyüklük belirlenir. – Ms=log A‘ +1.66 log Δ + 2.0 ƒ A‘ : En büyük zemin yer değiştirmesi (mikrometre) ƒ Δ : Depremin yüzey odağının sismografa olan mesafesi (Derece cinsinden) (Dünyanın çevresi 360o) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

74

74

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Büyüklüğü (Magnitüd) „

Cisim Dalgası Büyüklüğü (mb):

– 1945 yılında Gutenberg tarafından geliştirilmiştir. – Bu büyüklük, derin odaklı depremler için iyi sonuç vermektedir. – Derin odaklı depremlerde küçük yüzey dalgaları oluştuğu için cisim dalgalarını esas alan bir büyüklük tanımlanmıştır. – mb= log A – log T + 0.01 Δ + 5.9 ƒ ƒ ƒ

A : P dalgası genliği (mikrometre) T : P dalgasının periyodu (1 sn civarındadır) Δ : Depremin yüzey odağının sismografa olan mesafesi (Derece cinsinden) (Dünyanın çevresi 360o) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

75

75

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Büyüklüğü (Magnitüd) „ Moment Büyüklüğü (Mw): – 1977 yılında Kanamori tarafından geliştirilmiştir. – Özellikle büyük depremlerde zemin hareketleri, depremin büyüklüğü ile orantılı olmamaktadır. – Bu sebeple büyük depremlerin büyüklüğünü belirlemek için “Moment Büyüklüğü” geliştirilmiştir. Bu büyüklük fay hareketine bağlı olarak hesaplanır. – Mw=Mo / 1.5 - 10.7 ƒ Mo : Sismik moment (Dyne-cm) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

76

76

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sismik Moment – Mo = μAD

ƒ μ : Fayın sürtünme direnci (yer kabuğunda 32 GPa, mantoda 75 GPa) ƒ A : Kırılan fayın en kesit alanı ƒ D : Fayın ortalama atım mesafesi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

77

77

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Büyüklüklerin Karşılaştırması

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

78

78

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Enerjisi „ 1956

yılında Gutenberg ve Richter tarafından tanımlanmıştır. log E = 11.8 + 1.5 Ms (Erg)

„ Ms

büyüklüğü yerine moment büyüklüğü Mw de bu denklemde kullanılabilir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

79

79

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Enerjisinin Karşılaştırması

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

80

80

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Büyüklük, Zemin Hareketi, Enerji ilişkisi Büyüklük Değişimi Zemin Yer Değiştirmesindeki Değişim Enerji Değişimi 1.0

10.0 misli

Yaklaşık 32 misli

0.5

3.2 misli

Yaklaşık 5.5 misli

0.3

2.0 misli

Yaklaşık 3 misli

0.1

1.3 misli

Yaklaşık 1.4 misli

Örneğin; 7.2 büyüklüğündeki bir deprem 6.2 büyüklüğündeki bir depremden 10 kat daha fazla zemin hareketi oluşturur. Ancak bu depremin enerjisi 32 kat daha fazladır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

81

81

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1900 Yılından Bu Yana Yapılan Gözlemlere Dayanarak Depremlerin Meydana Geliş Sıklığı Açıklama

Büyüklü klük

Yıllı llık Ortalama

8 ve üzeri

1

Büyük

7 - 7.9

17

Kuvvetli

6 - 6.9

134

Orta

5 - 5.9

1319

Hafif

4 - 4.9

13,000 (tahmini)

Küçük üçük

3 - 3.9

130,000(tahmini)

Çok Küçü k Küçük

2 - 2.9

1,300,000(tahmini)

Çok Bü Büyük

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

82

82

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1900-2005 Arasında Dünyada Meydana Gelen En Büyük Depremler

Tarih

Büyüklük

1.

Şili

Yer

22.05.1960

9.5

Kanamori, 1977

2.

Prince William Sound, Alaska

08.03.1964

9.2

Kanamori, 1977

3.

Kuzey Sumatra’nın Batı Sahileri 26.11.2004

9.0

PDE

4.

Kamçatka

04.11.1952

9.0

Kanamori, 1977

5.

Ekvator Sahilleri

31.01.1906

8.8

Kanamori, 1977

6.

Kuzey Sumatra, Endonezya

28.03.2005

8.7

PDE

7.

Rat Islands, Alaska

04.02.1965

8.7

Kanamori, 1977

8.

Andreanof Islands, Alaska

09.03.1957

8.6

Johnson, 1994

9.

Assam - Tibet

15.08.1950

8.6

Kanamori, 1977

10. Kuril Islands

13.10.1963

8.5

Kanamori, 1977

11. Banda Sea, Indonesia

01.02.1938

8.5

Kanamori, 1977

11.11.1922

8.5

Kanamori, 831977

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN SınırıĞ Araş ör.Ö ZGÜ Araş.Gö .G12. r.ÖŞili-Arjantin ZGÜR BOZDAĞ BOZDA

Kaynak

83

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1990 - 2005 Arasında Yaşanan Depremlerde Yıllara Göre En Büyük Depremler ve En Fazla Can Kaybı Olan Depremler En Büyük Depremler

En Fazla Can Kaybı Olan Depremler

Yıl

Tarih

Büyüklük

Ölüm

Yer

2005

28.03

8.7

1,313

Kuzey Sumatra, Endonezya

28.03 8.7

1,313

2004

26.12

9.0

283,106

Kuzey Sumatran’ın Batı Sahilleri

26.12 9.0

283,106 Kuzey Sumatran’ın Batı Sahilleri

2003

25.09

8.3

0

Hokkaido, Japonya

26.12 6.6

31,000

İran’ın Güneydoğusu

2002

03.11

7.9

0

Central Alaska

25.03 6.1

1,000

Hindu Kush Bölgesi, Afganistan

2001

23.06

8.4

138

Peru Sahillerinin Açığı

26.01 7.7

20,023

Hindistan

2000

16.11

8.0

2

New Ireland Bölgesi, P.N.G.

04.06 7.9

103

Güney Sumatera, Indonesia

1999

20.09

7.7

2,297

Tayvan

17.08 7.6

17,118

Kocaeli, Türkiye

1998

25.03

8.1

0

Balleny Adaları Bölgesi

30.05 6.6

4,000

Afganistan-Tacikistan Sınırı

1997

14.10

7.8

0

Fiji Adalarının Güneyi

10.05 7.3

1,572

Kuzey İran

05.12

7.8

0

Kamçatka Sahillerinin Doğusu

1996

17.02

8.2

166

Irian Jaya Bölgesi Endonezya

03.02 6.6

322

Yunnan, Çin

1995

30.07

8.0

3

Kuzey Şili Sahillerinin Açığı

16.01 6.9

5,530

Kobe, Japonya

09.10

8.0

49

Jalisco Mexico Sahilerinin Açığı

1994

04.10

8.3

11

Kuril Adaları

20.06 6.8

795

Kolombiya

1993

08.08

7.8

0

Mariana Adalarının Güneyi

29.09 6.2

9,748

Hindistan

1992

12.12

7.8

2,519

Flores Bölgesi, Endonezya

12.12 7.8

2,519

FloresBölgesi, Endonezya

1991

22.04

7.6

75

Costa Rica

19.10 6.8

2,000

Kuzey Hindistan

22.12

7.6

0

16.07

7.7

1,621

50,000

İran

1990

Tarih Büyüklük Ölüm

Kuril Adaları Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş ş.Gö r.Ö Ğ 7.4 Ara .GöAdaları r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDA Luzon, Filipin 20.06

Yer Kuzey Sumatra, Endonezya

84

84

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Dünyadaki En Yıkıcı Depremler

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

85

85

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1900 – 2006 Yılları Arasında Türkiyede En Fazla Can Kaybı Yaşanan Depremler YER Erzincan Gölcük-Kocaeli Bolu-Gerede Çaldıran-Muradiye Patnos Soma Niksar-Erbaa Tosya-Ladik Malazgirt Hakkari Sınırı Varto Lice Erzurum-Kars Gediz Göle Bingöl Düzce-Bolu Varto-Hınıs Erzincan-Tunceli

TARIH ENLEM BOYLAM 26.12.1939 39.8 39.51 17.08.1999 40.7 29.91 01.02.1944 41.41 32.69 24.11.1976 39.12 44.16 28.04.1903 39.14 42.65 18.11.1919 39.6 27.7 20.12.1942 40.87 36.47 26.11.1943 41.05 33.72 28.04.1903 39.1 42.5 06.05.1930 37.98 44.48 19.08.1966 39.17 41.56 06.09.1975 38.47 40.72 30.10.1983 40.2 42.1 28.03.1970 39.21 29.51 28.05.1903 41.12 42.7 22.05.1971 38.85 40.52 12.11.1999 40.79 31.21 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN 31.05.1946 39.29 41.21 Araş r.Ö Araş.Gö .Gö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDA 13.03.1992 39.68 39.56 Ğ

Ms 7.9 7.4 7.2 7.2 6.3 6.9 7.0 7.2 6.7 7.2 6.9 6.9 6.8 7.2 5.8 6.7 7.2 5.7 6.8

Io X-XI X IX-X IX IX IX IX IX-X IX X IX VIII VIII IX VIII VIII IX VIII VIII

CANKAYBI 32962 17408 3959 3840 3560 3000 3000 2824 2626 2514 2394 2385 1155 1086 1000 878 845 839 653

86

86

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1900 – 2006 Yılları Arasında Türkiyede Meydana Gelen Ms=7.0 ve Üzeri Depremler YER Erzincan Yenice-Gönen Gölcük-Kocaeli Mürefte Hakkari Sınırı Tosya-Ladik Bolu-Gerede Adapazarı Gediz Çaldıran-Muradiye Düzce-Bolu Tokat İzmir-Dikili Fethiye Bolu-Abant İzmir-Torbalı Niksar-Erbaa Ayvalık-Edremit İzmir-Karaburun Karlıova Aydın-Söke Manyas

TARIH ENLEM BOYLAM DERINLIK 26.12.1939 39.8 39.51 20 18.03.1953 39.99 27.36 10 17.08.1999 40.7 29.91 15.9 09.08.1912 40.6 27.2 16 06.05.1930 37.98 44.48 70 26.11.1943 41.05 33.72 10 01.02.1944 41.41 32.69 10 22.07.1967 40.67 30.69 33 28.03.1970 39.21 29.51 18 24.11.1976 39.12 44.16 10 12.11.1999 40.79 31.21 11 24.01.1916 40.27 36.83 22.09.1939 39.07 26.94 10 25.04.1957 36.42 28.68 80 26.05.1957 40.67 31 10 31.03.1928 38.18 27.8 10 20.12.1942 40.87 36.47 10 06.10.1944 39.48 26.56 40 23.07.1949 38.57 26.29 10 17.08.1949 39.6 40.6 40 N DÜZGÜ ZGÜ40 16.07.1955 Prof.Dr.MUSTAFA 37.65 27.26 DÜ Araş ş .Gö ö r.Ö Ö ZGÜ Ü R BOZDAĞ Ğ Ara .G r. ZG BOZDA 06.10.1964 40.3 28.23 24

Ms 7.9 7.4 7.4 7.3 7.2 7.2 7.2 7.2 7.2 7.2 7.2 7.1 7.1 7.1 7.1 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0 7.0

Io X-XI IX X X IX-X IX-X IX IX IX IX X IX IX IX IX IX IX IX IX IX IX

CANKAYBI 32962 265 17408 216 2514 2824 3959 89 1086 3840 845 500 60 67 52 50 3000 27 1 450 23 23

87

87

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR TEPKİ SPEKTRUMU

88

88

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREMİN YAPI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ „

Depreme dayanı dayanıklı klı yapı yapı tasarı tasarımında , deprem enerjisinin yapı yapıda yarattığı yarattığı etkiler ve oluş yıcı sistemi oluşturduğ turduğu atalet kuvvetlerinin bilinmesi ve taşı taşıy oluş oluşturan yapı yapı elemanları elemanlarının bu kuvvetlere karşı karşı dayanı dayanımlı mlı olmaları olmalarının yanı yıcı sisteminin yanında, mimari tasarı tasarımdan baş başlayarak yapı yapının taşı taşıy oluş oluşturulması turulmasında , deprem dayanı dayanımını arttı arttıracak birç birçok ayrı ayrıntı ntının gö göz önüne alı alınması nması gerekmektedir.

„

Deprem bö bölgelerinde yapı yapılacak yapı yapılara etkimesi beklenen olası olası bir yer hareketinin neden olacağı olacağı dinamik yü yükler ; – – – – – –

Depremin şiddeti, Yapı Yapının deprem merkezine uzaklığı uzaklığı,, Sismik dalgaları dalgaların yapı yapının bulunduğ bulunduğu bö bölgeye gelinceye kadar geç geçtiğ tiği yerkabuğ yerkabuğu katmanları katmanlarının jeolojik durumu, Yapı Yapının bulunduğ bulunduğu bö bölgenin yerel zemin yapı yapısı, Yapı ı taşı şıy y ı c ı sisteminin dinamik ö zellikleri, Yap ta

gibi parametrelere bağ bağlı olarak değ değişim gö gösterir. „

Bu nedenle dinamik yü yüklerin hesaplanması hesaplanması, yapı yapı mühendisliğ hendisliğinin en önemli sorunları sorunlarından birisidir . Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

89

89

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yer Hareketi Özellikleri „

Yapılarda hasar meydana getiren yer hareketleri , Kuvvetli Yer Hareketi olarak isimlendirilir.

„

Deprem mühendisliğinde , depremin yeryüzü üzerinde bir noktadaki büyüklüğü , o noktadaki kuvvetli yer hareketi ivmesinin ölçülmesi ile saptanır.

„

Bu da deprem süresince , hareketin iki yatay ve bir düşey bileşeni olmak üzere üç eksenli ölçüm yapan Kuvvetli Hareket İvme Kayıt Cihazı ( SMA – Strong Motion Accelerograph ) ile gerçekleştirilir.

„

1999 yılında ülkemizde meydana gelen Marmara ve Düzce depremlerine kadar , dünyada aletsel büyüklüğü 7 ' nin üzerindeki depremlerde kaydedilmiş sadece 8 adet faya yakın kuvvetli yer hareketi bulunmakta idi . Bu sayıya , 17 Ağustos 1999 Marmara depreminde 5, 12 Kasım Düzce depreminde ise 2 kayıt olmak üzere , toplam 7 kayıt Prof.Dr.MUSTAFA daha eklenmi ştir. DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

90

90

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yer Hareketi Özellikleri „

Aşağıdaki ğıdaki şekilde 17 Ağ Ağustos 1999 Marmara depremi sı sırası rasında en kuvvetli hareketlerin kaydedildiğ kaydedildiği istasyonlardan birisi olan , İzmit İstasyonu'nda kaydedilen kuvvetli yer hareketi ; doğ doğu – batı batı , kuzey – güney ve dü düşey bileş bileşenlerine ait ivme kayı kayıtları tları görülmektedir .

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

91

91

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yer Hareketi Özellikleri „

12 Kası Kasım 1999 Dü Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğ Doğu-Batı Batı Doğ Doğrultusu İvmevme-Zaman, Hı Hız-Zaman, Yer değ değiştirmetirme-Zaman Grafikleri

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

92

92

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yer Hareketi Özellikleri „

Yapı Yapıları ları etkileme gü gücüne sahip kuvvetli yer hareketi şiddetini ifade eden parametrelere örnek ; 17 Ağ Ağustos 1999 Marmara depremi sı sırası rasında değ değişik istasyonlarda kaydedilen yer hareketi yatay bileş bileşenlerinin , maksimum yer ivmesi, ivmesi, etkili yer ivmesi, ivmesi, maksimum yer hı hızı ve etkili sürelerine ait değ değerler aş aşağıdaki ğıdaki tabloda verilmektedir. İSTASYON

BİLEŞEN

ZEMİN

ED ( km)

FD (km)

PGA ( cm / s2)

EPA (cm/s2)

PGV (cm/s)

V/A (s)

t eff (s)

Düzce

T SOUTH

S

107

11

305.82

271.47

56.49

0.185

11.89

Düzce

L WEST

S

107

11

356.52

349.16

58.56

0.164

11.93

Gebze

L NORTH

S

42

15

255.20

179.83

41.13

0.161

29.60

Gebze

T WEST

S

42

15

140.92

145.18

34.70

0.246

15.64

İzmit

L SOUTH

R

11

8

163.24

172.84

28.03

0.172

34.07

İzmit

T EAST

R

11

8

225.93

221.73

38.49

0.170

34.42

Sakarya

T EAST

R

40

7

396.03

286.86

57.27

0.145

44.41

Yarımca

NS

S

15

3

225.79

217.03

72.07

0.319

30.78

Yarımca

EW

S

15

3

316.02

222.32

74.13

0.235

30.70

S : Eski dolgu, R : Kayalık ve sert zemin, ED : Dışmerkez uzaklığı, FD : Faya olan en kısa mesafe, DÜ N hızı, DÜZGÜ ZGÜ PGA : Maksimum yer ivmesi, EPA : Etkili yerProf.Dr.MUSTAFA ivmesi, PGV : Maksimum yer Araş ş .Gö ö r.Ö Ö ZGÜ Ü R BOZDAĞ Ğ Ara .G r. ZG BOZDA V/A: Hız-ivme oranı , teff : Etkili süre .

93

93

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yer Hareketinin Yapılara Etkisi Deprem sırasındaki zemin hareketinin yapıya etkisi nedir?

ug

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

94

94

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

YAPILARIN TİTREŞİM HAREKETİ MODELLEMELERİ SÜREKLİ SİSTEMLERİN MODELLENMESİ

m

EI

m

x y

EI

EI

m

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

95

95

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

YAPILARIN TİTREŞİM HAREKETİ MODELLEMELERİ TEK SERBESTLİK DERECELİ SİSTEMLERİN MODELLENMESİ x (t)

m

F(t)

F(t )

c

m

EI m F(t)

k EI

m F( t )

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

96

96

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

YAPILARIN TİTREŞİM HAREKETİ MODELLEMELERİ ÇOK SERBESTLİK DERECELİ SİSTEMLERİN MODELLENMESİ Fn cn

m1

Fi

mi

mn

ci F1

c1

mn

mi

m1 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

97

97

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması u t (t )

u (t )

u g (t )

u(t)

m k 2

c

m

k 2

k

A

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

98

98

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması fI

u(t) m

fD fS / 2

k

fS / 2

• fI : Döşeme ve kirişlerin kütlesinden kaynaklanan atalet kuvveti • fD : Sönüm kuvveti • fS : Kolonların karşıladığı elastik tepki kuvveti

• (Elastik tepki kuvveti sadece kolon elemanlarının dayanımı ile karşılandığı için bu kuvvete “Eşdeğer statik deprem kuvveti” de denir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

99

99

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması

fI

u(t) m

fD fS / 2 „

k

fS / 2

Tek serbestlik dereceli sistemin denge denklemi: fI + fD + fS = 0 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

100

100

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması Fs Elastik Tepki Kuvveti „ Sistemin doğrusal elastik davrandığı kabul edildiğinde, eşdeğer statik kuvvet; f S = k .u (t ) Yayda Uzama

fS

DENGE

Yayda Kısalma

k

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

u 101

101

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması fD Sönüm Kuvveti „ Sistemdeki sönüm kuvvetinin, sistemin göreli hızı ile doğru orantılı olarak değiştiği kabul edilirse, sönüm kuvveti; . f D = c. u (t )

.

u(t )

fD

fD c Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

u&

102

102

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması fI Atalet Kuvveti „ Sistemin atalet kuvveti de yapının kütlesi ile toplam ivmesinin çarpılması ile; .. .. a = u g (t ) + u (t )

.. .. f I = m.(u g (t ) + u (t )) ug(t)

u(t)

fI

m k

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

103

103

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması „ Doğrusal

elastik tek serbestlik dereceli sistemin, ug yer değiştirmesi sonucunda .. oluşan (−m.u g (t )) kuvveti altında genel hareket denklemi;

„ fI

+ fD + fS = 0

.. .. . m.(u g (t ) + u(t )) + c. u (t ) + k.u (t ) = 0 .. . .. m. u (t ) + c. u (t ) + k .u (t ) = − m. u g (t )

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

104

104

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması denklemde k = mω 2 ve c = 2mωζ dönüşümleri yapılırsa;

„ Bu

.. . .. u (t ) + 2ωζ . u (t ) + ω 2u (t ) = − u g (t )

„ Burada; „ω

: Yapının açısal hız; „ ζ : Sönüm oranıdır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

ω=

2π T

ω = 2πf

105

105

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denkleminin Bulunması u t (t )

u (t )

u g (t )

u(t)

m k 2

c

m

k 2

k

.. . .. 2 u (t ) + 2ωζ . u (t ) + ω u (t ) = − u g (t )

A

„

Deprem hareketinin ivme kaydı, matematiksel fonksiyon olarak elde edilemediği için hareket denkleminin kapalı çözümü yoktur. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

106

106

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemlerin Genel Hareket Denkleminin Sayısal Çözümü „

Genel hareket denklemi; – – – –

Enterpolasyon yö yöntemi, Sonlu farklar, Wilson θ yöntemi, Newmark yö yöntemleri

gibi sayı sayısal çöz çözüm yö yöntemleri kullanı kullanılarak çöz çözülebilir. (Chopra,A.K.,” (Chopra,A.K.,”Dynamics of Structures” Structures”). „

Çöz Çözümde seç seçilen herhangibir depreme ait deprem ivme kaydı kaydı dikkate alı alınır. Periyodu ve sö sönüm oranı oranı belli olan bir yapı yapı için deprem kaydı kaydındaki Δt zaman aralı aralıkları klarına bağ bağlı adı adım adı adım ivme değ değerleri kullanı kullanılarak her adı adımdaki yapı yapının tepki ivmeleri, hı hızları zları ve yer değ değiştirmeleri hesaplanı hesaplanır.

„

Çöz Çözüm sonucunda tek serbestlik dereceli sistemin seç seçilen deprem sırası rasındaki yer değ değiştirme, hı hız ve ivme değ değerleri zamana bağ bağlı olarak elde edilir.

„

Genelde kuvvet esaslı esaslı tasarı tasarımda elde edilen ivme değ değerlerinin maksimumu (Sa,max) dikkate alı alınarak yapı yapıya etkiyeceğ etkiyeceği varsayı varsayılan maksimun deprem Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN kuvveti bulunur. Yapı gö ır. Yapı bu kuvvete göZGreÜRtasarlanı tasarlan 107 Araş BOZDAĞ Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ BOZDAĞ

107

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak Çeşitli Tek Serbestlik Dereceli Sistemlerin Genel Hareket Denklemlerinin Çözümü

12 Kası Kasım 1999 Dü Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğ Doğu-Batı Batı Doğ Doğrultusu Deprem Kaydı Elde Edlien İvmeZaman, Hı Kaydı Kullanlarak vme Hız-Zaman, Prof.Dr.MUSTAFA DÜ ZGÜ DÜ ZGÜ-N YerAraş değ ştirme-Zaman Grafikleri değşi.Gö tirme ör.Ö ÜR BOZDAĞ Ğ Ara .G r.ÖZGÜ ZG BOZDA

108

108

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

T=0.1 sn Periyotlu Yapı İçin Tepki İvme- Zaman Grafiği T =0.1 sn, ζ=0.05 Sa,max=1.14g u(t) m k

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

109

109

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

T=0.5 sn Periyotlu Yapı İçin Tepki İvme- Zaman Grafiği T =0.5 sn, ζ=0.05 Sa,max=1.74g u(t) m k

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

110

110

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

T=0.7 sn Periyotlu Yapı İçin Tepki İvme- Zaman Grafiği T =0.7 sn, ζ=0.05 Sa,max=1.54g u(t) m k

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

111

111

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

T=1.0 sn Periyotlu Yapı İçin Tepki İvme- Zaman Grafiği T =1.0 sn, ζ=0.05 Sa,max=0.45g u(t) m k

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

112

112

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Elastik Tepki Spektrumu „

„

„

Deprem kayıtlarından elde edilen yer hareketleri kullanılarak tek serbestlik dereceli sistemlerin hareket denklemi zamanın fonksiyonu olarak her deprem için ayrı ayrı çözülebilir. Ancak bu karmaşık hesapların yapılması uzun ve gereksizdir. Ayrıca, bir bölgede tasarıma esas alınacak kesin tek bir deprem hareketi tanımlamakta olanaksızdır. Bu durumda mühendislik açısından hem deprem hareketini , hem de dinamik yapı davranışını basit terimler cinsinden ifade eden daha elverişli bir model olan , Deprem Tepki Spektrumları ile analiz yöntemlerinden faydalanılır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

113

113

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Elastik Tepki Spektrumu „

Hareket denkleminden görüldüğü gibi;

.. . .. 2 u (t ) + 2ωζ . u (t ) + ω u (t ) = − u g (t )

„ „ „ „

sistemin belirli bir deprem sırasındaki yer değiştirme, hız ve ivme değerleri sadece zaman, sönüm oranı ve periyoda bağlı olarak değişmektedir. Hareket denklemi, aynı deprem hareketi altında, farklı periyotlara sahip pek çok tek serbestlik dereceli sistem için çözülebilir. Çözümlerden istenen herhangi bir tepki büyüklüğünün en büyük değerleri elde edilir. Yapının tepki değerleri incelenirken, tepki büyüklüğünün işareti genellikle dikkate alınmaz. Herhangi bir tepki büyüklüğünün periyot değerine karşı çizildiği grafiğe “Tepki Spektrumu” denir. – Yer Değ Değiştirme Tepki Spektrumu – Hız Tepki Spektrumu – İvme Tepki Spektrumu Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

114

114

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yer Değiştirme Tepki Spektrumu „

„

Sistemin deprem sırasında yaptığı en büyük göreli yer değiştirme değerinin periyoda karşı çizildiği grafiğe “Yer Değiştirme Tepki Spektrumu” denir. Grafikteki en büyük yer değiştirme değerleri “Spektral Yer Değiştirme (SD)” olarak adlandırılır. Spektral yer değiştirme değerleri matematiksel olarak; SD = max⏐u (t,T, ζ) ⏐ olarak ifade edilebilir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

115

115

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Hız Tepki Spektrumu „

Yapının deprem sırasındaki hızı, sistemin kinetik enerjisinin şekil değiştirme enersine eşitlenmesi ile bulunabilir:

1 1 k .u 2 (t ) = m.v 2 (t ) 2 2 „

Bu denklemde v(t), yapının gerçek hızı olmayıp sözde hız değeridir. Bu denklemde sözde hız terimi yalnız bırakılırsa; v(t ) =

„

k 2π .u (t ) = ω.u (t ) = u (t ) m T

elde edilir. Sözde hız değerlerinin en büyüğüne “Sözde Spektral Hız (Sv)”, sözde spektral hız değerlerinin periyoda karşı çizildiği grafiğe “Sözde Hız Tepki Spektrumu” denir. Sözde Spektral Hız değerleri matematiksel olarak; Sv = max⏐v (t,,T, ζ)⏐ = ω SD olarak ifade edilebilir.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

116

116

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

İvme Tepki Spektrumu „

Eşdeğer statik deprem kuvvetinin atalet kuvveti olduğunu kabul edilirse, eşdeğer statik deprem kuvveti;

m.a (t ) = f S = k .u (t ) „

şeklinde ifade edilebilir. Burada; m, yapının kütlesi; a(t) sözde ivmedir. Bu denklemde sözde ivme terimi yalnız bırakılırsa; 2

⎛ 2π ⎞ ⎛k⎞ a (t ) = ⎜ ⎟.u (t ) = ω 2 u (t ) = ⎜ ⎟ .u (t ) ⎝ T ⎠ ⎝m⎠ „

elde edilir. Herhangi bir periyot değeri için, sözde ivme değerlerinin mutlak değerce en büyüğüne “Sözde Spektral İvme (Sa)”, sözde spektral ivme değerlerinin periyoda karşı çizildiği grafiğe “Sözde İvme Tepki Spektrumu” denir. Sözde Spektral İvme değerleri matematiksel olarak; Sa = max⏐a (t,T, ζ)⏐ =Prof.Dr.MUSTAFA ω2 SD DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ olarak ifade edilebilir. Araş

117

117

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek 1 Sinüzoidal Yükleme Altında Elastik Tepki Spektrumunun Elde Edilmesi .. ⎛ 2π u g = sin⎜⎜ ⎝ Tsin „ „

⎞ t ⎟⎟ ⎠

.. uug

g

Tsin =50 sn ζ=%5 ω=

2π T .. . .. u (t ) + 2ωζ . u (t ) + ω 2u (t ) = − u g (t ) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

118

118

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tepki Spektrumu „

Zeminde sinüzoidal ivme yüklemesi olması durumunda zeminin ivme,hız ve yer değiştirme grafikleri nümerik entegrasyonla aşağıdaki gibi elde edilmiştir:

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

119

119

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin İvme-Zaman,Hız-Zaman, Yer Değiştirme-Zaman Grafikleri

T=0.1 sn için;

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

120

120

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin İvme-Zaman,Hız-Zaman, Yer Değiştirme-Zaman Grafikleri

„ T=0.5

sn için;

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

121

121

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin İvme-Zaman,Hız-Zaman, Yer Değiştirme-Zaman Grafikleri

„ T=1.0

sn için;

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

122

122

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin İvme-Zaman,Hız-Zaman, Yer Değiştirme-Zaman Grafikleri

„ T=2.0

sn için;

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

123

123

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin İvme-Zaman,Hız-Zaman, Yer Değiştirme-Zaman Grafikleri

„ T=5.0

sn için;

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

124

124

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin İvme-Zaman,Hız-Zaman, Yer Değiştirme-Zaman Grafikleri

„ T=10.0

sn için;

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

125

125

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin En Büyük İvme, Hız, Yer Değiştirme Değerleri

T (sn)

En Büyük İvme

T (sn)

En Büyük Hız

T (sn)

En Büyük Yer Değ.

0,1

0,088405

0,1

0,0029139

0,1

0,0002626

0,5

0,78759

0,5

0,091488

0,5

0,010245

1

2,6438

1

0,33664

1

0,068274

2

1,7265

2

0,39289

2

0,081932

5

1,2133

5

0,29228

5

0,13132

10

1,0634

10

0,30885

10

0,14827

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

126

126

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin İvme, Hız, Yer Değiştirme Tepki Spektrum Grafikleri

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

127

127

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Sinüzoidal Yükleme Altında Tek Serbestlik Dereceli Yapı Sisteminin Çoğaltılmış Yapı Periyotlarına Göre İvme, Hız, Yer Değiştirme Tepki Spektrum Grafikleri

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

128

128

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK-2 12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak Elastik Tepki Spektrumunun Elde Edilmesi „

Bolu istasyonundaki ivme kaydı kaydı kullanı kullanılarak zeminin ivme,hı ivme,hız ve yer değ değiştirme grafikleri nü nümerik entegrasyonla aş aşağıdaki ğıdaki gibi elde edilmiş edilmiştir:

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

129

129

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak İvme-Zaman Kaydının Elde Edilmesi

T =0.1 sn, ζ=0.05 Sa,max=1.14g

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

130

130

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak İvme-Zaman Kaydının Elde Edilmesi

T =0.5 sn, ζ=0.05 Sa,max=1.74g

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

131

131

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak İvme-Zaman Kaydının Elde Edilmesi

T =0.7 sn, ζ=0.05 Sa,max=1.54g

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

132

132

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak İvme-Zaman Kaydının Elde Edilmesi

T =1.0 sn, ζ=0.05 Sa,max=0.45g

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

133

133

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak Elastik İvme Tepki Spektrumunun Elde Edilmesi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

134

134

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu Doğu-Batı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak Elastik Yer Değiştirme Tepki Spektrumunun Elde Edilmesi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

135

135

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

12 Kasım 1999 Düzce Depremi Bolu İstasyonu DoğuBatı Doğrultusu Deprem Kaydı Kullanılarak Elastik Hız Tepki Spektrumunun Elde Edilmesi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

136

136

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

1999 Marmara Deprem Kayıtlarından Elde Edilen Elastik Tasarım İvme Spektrumları ve Deprem Yönetmeliği Elastik İvme Spektrumları „

1999 Marmara depreminde kı kırılan faya en yakı yakın beş beş istasyonda kaydedilen yer hareketlerinin doğ doğu-batı batı ivme bileş bileşenleri iç için tü türetilmiş retilmiş Elastik İvmeTepki Spektrum eğrileri ve 1. derece deprem bö bölgesi Z1 , Z2 , Z3 , zemin sı sınıfları fları için 1998 Deprem Yö Yönetmeliğ netmeliğinde öngö ngörülen Elastik İvme Tasarı Tasarım Spektrumları Spektrumları, aş aşağıdaki ğıdaki şekilde gö görülmektedir.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

137

137

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

TASARIM DEPREMİ DBYBHY’ DBYBHY’de yeni yapı yapılacak binalar iç için esas alı alınan tasarı tasarım tasarı tasarım depremi, dönüş periyodu 475 yı yıl olan, diğ diğer deyiş deyişle bir yı yılda meydana gelme olası olasılığı 1 / 475 = 0.0021 olan ”seyrek deprem” deprem”dir. Bu depremin 50 yı lma olası dağıllımı kullanı kullanılarak yılda aşı aşılma olasılığı Poisson olası olasılık dağı aşağıdaki ntıı ile %10 olarak elde edilir. ğıdaki bağı bağınt

P50 = 1 − (1 −

1 50 ) = 0.10 475

Tasarı Tasarım depremi altı altında binaları binaların ”Can Gü Güvenliğ venliği (CG)” (CG)” performans düzeyini sağ sağlaması laması hedeflenir.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

138

138

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Deprem Yönetmeliğinde Tanımlanan Tepki İvme Spektrumu A(T) = Ao I S(T) Sae(T) = A(T) g

S(T)

2.5

⎛T ⎞ S ( T ) = 2.5 ⎜ B ⎟ ⎝ T ⎠

1.0

TA

0 .8

T TB Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

139

139

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR MODAL ANALİZ

140

140

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Çok Serbestlik Dereceli Sistem Tepki Spektrumu İle Nasıl Çözülür?

? Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

141

141

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denklemi m k,c .. . .. m. u (t ) + c. u (t ) + k .u (t ) = −m. u g (t ) .. . .. 2 u (t ) + 2ωζ . u (t ) + ω u (t ) = − u g (t )

k = mω 2

c = 2mωζ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

142

142

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Çok Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denklemi m3 m2 m1

k3,c3 k2,c2 k1,c1

⎡ k1 + k 2 K = ⎢⎢ − k 2 ⎢⎣ 0

− k2 k 2 + k3 − k3

0 ⎤ − k 3 ⎥⎥ k 3 ⎥⎦

⎡c1 + c 2 C = ⎢⎢ − c 2 ⎢⎣ 0

0⎤ ⎡m1 0 M = ⎢⎢ 0 m2 0 ⎥⎥ ⎢⎣ 0 0DÜ Prof.Dr.MUSTAFA N 3⎥ DÜZGÜ ZGÜm ⎦ Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

− c2 c 2 + c3 − c3

0 ⎤ − c3 ⎥⎥ c3 ⎥⎦

143

143

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Çok Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denklemi „

Yapının hareket denklemi:

⎡m1 0 ⎢0 m 2 ⎢ ⎢⎣ 0 0

⎧ .. ⎫ ⎪u ⎪ 0 ⎤ ⎪.. 1 ⎪ ⎡c1 + c2 ⎪ ⎪ 0 ⎥⎥ ⎨u 2 ⎬ + ⎢⎢ − c2 m3 ⎥⎦ ⎪ .. ⎪ ⎢⎣ 0 ⎪u 3 ⎪ ⎪⎩ ⎪⎭

⎧. ⎫ ⎪u ⎪ 0 ⎤ ⎪ . 1 ⎪ ⎡k1 + k2 − c2 ⎪ ⎪ c2 + c3 − c3 ⎥⎥ ⎨u 2 ⎬ + ⎢⎢ − k2 c3 ⎥⎦ ⎪ . ⎪ ⎢⎣ 0 − c3 ⎪u 3 ⎪ ⎪⎩ ⎪⎭

0 ⎤ ⎧ u1 ⎫ − k2 ⎡m1 0 ⎪ ⎪ k2 + k3 − k3 ⎥⎥ ⎨u2 ⎬ = − ⎢⎢ 0 m2 ⎢⎣ 0 k3 ⎥⎦ ⎪⎩u3 ⎪⎭ 0 − k3

0 ⎤ ⎧1⎫ .. ⎪⎪ 0 ⎥⎥ ⎨1⎬ u g m3 ⎥⎦ ⎪⎩1⎪⎭

.. . .. M U + C U + KU = − MΙ u g Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

144

144

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Modlar Kullanılarak Kat Yer Değiştirmelerinin Belirlenmesi u23(x,t)

u13(x,t)

u12(x,t)

u22(x,t)

u11(x,t)

u21(x,t)

u33(x,t)

u32(x,t)

u31(x,t)

Herhangi bir t anında katlarda meydana gelen yatay yer değiştirmeler; u3(x,t) = u13(x,t) + u23(x,t) + u33(x,t) u2(x,t) = u12(x,t) + u22(x,t) + u32(x,t) u1(x,t) = u11(x,t) + u21(x,t) + u31(x,t) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

145

145

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Çok Serbestlik Dereceli Sistemin Yer Hareketi Altında Genel Hareket Denklemi „

Yapının yatay yer değiştirmeleri mod şekillerine ve zamana bağlı iki bileşene ayrılarak yazılabilir. N

U ( x, t ) = ∑ φi ( x) y i (t )

„

„

„

i =1

u(x,t)

Burada; x – φi: i. mod vektörü – yi: i.modun genliği U(x,t), i. Mod için hareket denkleminde yerine konulursa;

.. . .. Mφi y i + Cφi y i + Kφi yi = − MΙ u g Denklem φiT ile çarpılırsa; .. . .. T T T T φi Mφi y i + φi CProf.Dr.MUSTAFA φi y i + φiDÜ φNi yi = −φi MΙ u g ZGÜ DÜK ZGÜ Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

146

146

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

.. . .. T T T T φi Mφi y i + φi Cφi y i + φi Kφi yi = −φi MΙ u g „

Bu denklemde; M i* = φ iT Mφ i C i* = φ iT Cφ i

„

Düzenlemesi yapılırsa;

K i* = φ iT Kφ i

Pi * = φiT MΙ

.. . .. * * * * M i y i + Ci y i + Ki yi = − Pi u g „ „ „ „

elde edilir. Burada; M i* = φiT Mφi : Genelleştirilmiş Kütle C i* = φ iT Cφ i : Genelleştirilmiş Sönüm K i* = φ iT Kφ i : Genelleştirilmiş Rijitlik Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Pi * = φ iT M Ι : Genelle şZGtirilmi ş Kuvvet’tir. Araş ÜR BOZDAĞ Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ BOZDAĞ

147

147

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

.. . .. * * * * M i y i + Ci y i + Ki yi = − Pi u g „

Denklemin her iki tarafı genelleştirilmiş kütleye bölünürse;

.. . .. yi + 2ζiωi yi +ωi2yi = −Γi ug elde edilir. Burada; – ζi : i. Modun sönüm oranı – ωi : i. Modun açısal frekansı – Γi : i. Modun modal katkı faktörü’dür. „

Tek serbestlik dereceli sistemlerde modal katkı faktörü 1’dir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

148

148

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

„Çok

serbestlik dereceli sistemin hareket denklemini tek serbestlik dereceli sistemin hareket denklemine benzetmek için denklemin her iki tarafı modal katılım faktörü Γi terimine bölünürse;

y Di = i Γi

.. . .. 2 Di + 2ζ iωi Di + ωi Di = − u g

Çok Serbestlik Dereceli Sistemin Hareket Denklemi .. . .. 2 Di + 2ζ iωi Di + ωi Di = − u g

Tek Serbestlik Dereceli Sistemin Hareket Denklemi .. . .. u (t ) + 2ωζ . u (t ) + ω 2u (t ) = − u g (t )

≡ Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

149

149

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yapı Periyodlarının Ve Mod Vektörlerinin Bulunması „

Özel durumda, sö sönümsü msüz çok serbestlik dereceli sistemin serbest titreş titreşim durumu iç için hareket denklemi aş aşağıdaki ğıdaki şekilde yazı yazılır:

.. Mφi y i + Kφi yi = 0 „

Hareketin zamana bağ bağlı değ değişiminin periyodik olduğ olduğu tahmin edilirse;

yi (t ) = sin(ωi t + θ ) yazı yazılabilir. Bu ifade ve ikinci tü türevi sö sönümsü msüz çok serbestlik dereceli sistemin hareket denkleminde yerine konulursa;

− ωi 2 Mφi sin(ωi t + θ ) + Kφi sin(ωi t + θ ) = 0 bulunur. Bu denklemin sadeleş sadeleştirilmesi ile;

[ K − ωi 2 M ].φi = 0 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

150

150

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yapı Periyodlarının Ve Mod Vektörlerinin Bulunması [ K − ωi 2 M ].φi = 0 „

Denkleminin çözümünün hareketi tanımlaması için φi modal genlik vektörünün 0’dan farklı olması gerekir. Bu sebeple matematiksel olarak denklemin çözülmesi için;

[ K − ωi 2 M ] = 0 „

olmalıdır. Bu problem bir özdeğer problemidir. Bunun çözümünden mod vektörleri ve doğal titreşim Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN periyodları belirlenir. Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

151

151

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

i. Moddan Dolayı Yapıya Etkiyecek Toplam Taban Kesme Kuvveti „

i. Moddan dolayı yapıya etkiyen kuvvet; f s = KU N

U ( x, t ) = ∑ φi ( x) y i (t ) i =1

f s = Kφ i y i

y i = Γi Di

f s = Kφi Γi Di

Kφ i = ω i2 Mφ i

f s = ω i2 Mφ i Γi Di

Ai (t ) = ω i2 Di (t )

f s = Γi Mφi Ai

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

152

152

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

„

i. Moddan dolayı yapıya etkiyen kuvvet;

f s = Γi Mφi Ai „

Burada Ai(t), i. Mod için herhangi bir t anında yapıya etkiyen ivme değeri, fs(t) ise i. Mod için herhangi bir t anında yapıya etkiyen kuvvettir.

„

Yapıya etkiyecek en büyük kuvvet ise spektral ivme grafiğinde verilen Sa değerine bağlı olarak bulunacağından, i. Moddan yapıya etkiyecek en büyük toplam taban kesme kuvveti:

VTi = Γi Mφi S a i Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

153

153

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Tüm Mod Katkıları Dikkate Alınarak Yapıya Etkiyeceği Varsayılan Toplam Taban Kesme Kuvvetinin Hesabı

VT1

VT2 ⎛ N 2 ⎞ VT = ⎜ ∑ (VTi ) ⎟ ⎠ ⎝ i =1 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

VT3 1/ 2

154

154

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kütle Katılım Oranı „

Yapının deprem hesabında kullanılması gereken mod sayısını belirlemek için “Etkin Modal Kütle” veya “Modal Kütle Katılım Oranı” kullanılır.

Γi P* Mi = = ∑ mi

2 ( ) φ m 1 ∑ i i . ∑ mi ∑ miφi 2

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

155

155

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı „ „ „ „ „ „

VERİLER: Kirişler sonsuz rijit 1.Derece Deprem Bölgesi Konut Türü Yapı Zemin Sınıfı – Z4 Kat Ağırlıkları: – Normal Kat: GN = 300 t – Çatı Katı: GÇ = 200 t

„

PN = 120 t PÇ = 80 t

İSTENEN: Yapının modlarının ve yapıya etkiyen deprem kuvvetinin hesabı DÜ Prof.Dr.MUSTAFA DÜZGÜ ZGÜN 156 Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

156

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı „ „ „ „

Kat ve Bina Ağırlıkları: Normal Kat: WN= 300 + 0.3 *120 = 336 t Çatı Katı: WN= 200 + 0.3 * 80 = 224 t Toplam Bina Ağırlığı: W= 896 t m3=0.224 t.sn2/cm H=3m

K3= 324 t/cm m2=0.336 t.sn2/cm

H=3m

K2= 324 t/cm m1=0.336 t.sn2/cm

H=3m

L=5m

K1= 324 t/cm

L=5m Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

157

157

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

[ K − ωi 2 M ] = 0 − 324 0 ⎤ 0 0 ⎤ ⎡324 + 324 ⎡0.336 ⎢ − 324 324 + 324 − 324⎥⎥ − ωi 2 ⎢⎢ 0 0.336 0 ⎥⎥ = 0 ⎢ ⎢⎣ ⎢⎣ 0 − 324 0 324 ⎥⎦ 0 0.224⎥⎦ MOD VEKTÖRLERİ 1.00

1.00

0.84

-0.20

0.48

-1.04

PERİYOT:

T1=0.41 sn

AÇISALHIZ:

ω1=15.23 rad/sn

1.00

-1.30

0.89

T2=0.15 sn ω2=41.72 rad/sn Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

T3=0.11 sn ω3=57.72 rad/sn

158

158

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Modal Katkı Faktörünün Hesabı Γi =

P* φ T MI = * φ T Mφ M

0 0 ⎤ ⎧1⎫ ⎡0.336 ⎪⎪ 0.84 1.00}⎢⎢ 0 0.336 0 ⎥⎥ ⎨1⎬ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩1⎪⎭ 0.6675 Γ1 = = = 1.24 0 . 336 0 0 ⎤ ⎧0.48⎫ 0.5385 ⎡ ⎪ ⎪ ⎥ ⎢ {0.48 0.84 1.00}⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨0.84⎬ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩1.00 ⎪⎭

{0.48

0 0 ⎤ ⎧1⎫ ⎡0.336 ⎪⎪ − 0.20 1.00}⎢⎢ 0 0.336 0 ⎥⎥ ⎨1⎬ ⎥ ⎢⎣ 0 0 0.224⎦ ⎩⎪1⎪⎭ − 0.1926 Γ2 = = = −0.32 0 . 336 0 0 0.6009 ⎤ ⎧ − 1.04 ⎫ ⎡ ⎪ ⎪ ⎥ ⎢ {− 1.04 − 0.20 1.00}⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨− 0.20⎬ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩ 1.00 ⎪⎭

{− 1.04

0 0 ⎤ ⎧1⎫ ⎡0.336 ⎪⎪ − 1.30 1.00}⎢⎢ 0 0.336 0 ⎥⎥ ⎨1⎬ 0 0.224⎦⎥ ⎪⎩1⎪⎭ 0.0862 ⎣⎢ 0 Γ3 = = = 0.0815 0 . 336 0 0 ⎤ ⎧ 0.89 ⎫ 1.0580 ⎡ ⎪ ⎪ ⎥ ⎢ {0.89 − 1.30 1.00}⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨− 1.30⎬ ⎥⎦ ⎪⎩ 1.00 ⎪⎭ ⎢⎣ 0 0 0.224Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

{0.89

159

159

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kütle Katılım Oranının Hesabı Γi P* Mi = ∑ mi

∑ mi = 0.224 + 0.336 + 0.336 = 0.896 M1 =

1.24 * 0.6675 = 0.93 0.896

M2 =

− 0.32 * −0.1926 = 0.06 0.896

M3 =

− 0.0815 * −0.0862 = 0.01 0.896

t.sn 2 / cm

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

160

160

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı „ S(T)

„

2.5

Elastik İvmelerin Hesabı: T1=0.41 sn için; Sae1=0.4*1*2.5*1000 Sae1=1000 cm/sn2

0.8

S(T) = 2.5 (TB / T ) 1.0

TA

TB

„

T2=0.15 sn için; Sae2=0.4*1*2.13*1000 Sae2=852 cm/sn2

„

T3=0.11 sn için; Sae3=0.4*1*1.83*1000 Sae3= 732 cm/sn2

T

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

161

161

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı

Sae1=1000 cm/sn2 Sae2=852 cm/sn2 Sae3= 732 cm/sn2

0 0 ⎤ ⎧0.48⎫ ⎡0.336 ⎧200.0⎫ ⎪ ⎪ ⎪ ⎪ ⎢ ⎥ VT 1 = 1.24 * ⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨0.84⎬ *1000 = ⎨350.0⎬ ⎪277.8⎪ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩1.00 ⎪⎭ ⎩ ⎭

„ ΣVT1=827.8

0 0 ⎤ ⎧ − 1.04 ⎫ ⎡0.336 ⎧ 95.3 ⎫ ⎪ ⎪ ⎪ ⎪ ⎢ ⎥ VT 2 = −0.32 * ⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨− 0.20⎬ * 852 = ⎨ 18.3 ⎬ ⎪− 61.1⎪ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩ 1.00 ⎪⎭ ⎩ ⎭

„ ΣVT2=

52.5 t

0 0 ⎤ ⎧ 0.89 ⎫ ⎡0.336 ⎧ 17.8 ⎫ ⎪ ⎪ ⎪ ⎪ ⎢ ⎥ VT 3 = 0.0815 * ⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨− 1.30⎬ * 732 = ⎨− 26.1⎬ ⎪ 20.0 ⎪ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩ 1.00 ⎪⎭ ⎩ ⎭

„ ΣVT3=

11.7 t

VT =

t

3

∑ (VTi )1 / 2 = (827.82 + 52.52 + 11.7 2 )0.5 = 829.5t

i =1

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

162

162

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

163

163

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR Yapı Sistemlerinin Analizi

164

164

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yapı Sistemlerinin Analizi „ Genelde,

ülkemizde ve diğer birçok ülkede yapı sistemlerinin düşey yükler ve deprem yükleri altındaki analizleri, doğrusal hesap yöntemleri kullanılarak yapılmaktadır.

„ Doğrusal

davranışı esas alan analiz yöntemlerinde, gerilme-şekil değiştirme bağıntılarının doğrusal-elastik olduğu ve yer değiştirmelerin çok küçük varsayıldığı birinci mertebe teorileri kullanılmaktadır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

165

165

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

YAPI ANALİZ YÖNTEMLERİ KUVVET ESASLI ANALİZ

YER DEĞİŞTİRME ESASLI ANALİZ

YAPI TASARIMINDA KULLANDIĞIMIZ MEVCUT YÖNETMELİK KURALLARI.. *Doğrusal çözümleme yapılır. *Yapının doğrusal olmayan davranışını bazı katsayılarla dikkate alınır. *Yapısal elemanlarda hasar tahmini zordur. *Doğrusal olmayan yapı davranışı bilinemez. Δ

P

*Doğrusal olmayan çözümleme yapılır. * Yük-deformasyon ilişkileri daha gerçekçi kurularak yapı davranışı gerçeğe DAHA YAKIN elde edilir. *Yapısal elemanlarda oluşabilecek plastik mafsalların yeri belirlenerek hasar tahmini yapmak mümkündür.

P

Doğrusal Elastik Davranış

Elastoplastik Davranış

Pu Pe

Elastik Deprem Yükü

Pd

Tasarım Deprem Yük

Δe

Doğrusal Elastik Davranış

Elastoplastik Davranış

Limit Yük

Δu

Pu Pe

Elastik Deprem Yükü

Pd

Tasarım Deprem Yük

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Δ Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDA Δe Ğ

Limit Yük

Δu 166

Δ

166

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kuvvet Esaslı Tasarım „

Günümüzde dünyada kullanılan deprem yönetmelikleri, yapıların meydana gelebilecek şiddetli bir depremde can güvenliğini sağlayacak şekilde tasarlanmasını esas almaktadır.

„

Bu şekilde tasarlanan bir yapıda küçük ve orta şiddetli depremlerde hasar oluşmaması yada onarılabilecek düzeyde çok az hasar oluşması istenmektedir.

„

Bu amaçla, yönetmelikler yapıya etkiyecek en büyük deprem kuvvetinin hesaplanarak yapı elemanlarının bu kuvveti karşılayabilecek şekilde tasarlanmasını öngörmektedir.

„

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜıNm” denir. Bu yaklaşıma “Kuvvet Esasl ı Tasar Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

167

167

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kuvvet Esaslı Tasarım „

Ancak, deprem enerjisinin yapıda meydana getirdiği dinamik karakterli, tekrarlı tersinir yük etkilerinin yapı elemanlarında oluşturduğu ani şekil değiştirme nedenleri, bu elemanların kendi ağırlıkları ve kullanım yükleri altındaki şekil değiştirme nedenlerine göre çok değişiktir.

„

Deprem enerjisinin yapıda meydana getirdiği bu dinamik dış etkiler, işletme yükü sınırını aşıp, bazı taşıyıcı elemanlarda taşıma gücü sınırına yaklaştıkça, en kesitlerde oluşan gerilmeşekil değiştirmeler, doğrusal elastik sınırı aşmakta ve yer değiştirmeler hızla artarak göz ardı edilmeyecek değerlere ulaşmaktadır.

„

Bu nedenle, doğrusal analize dayalı hesap yöntemlerinde, yapı sisteminin deprem sırasında göstereceği doğrusal olmayan bu gerçek davranışı dikkate almak için; tasarlanan taşıyıcı sistem özelliklerine ve yapı tarafından tüketilebilecek enerjiye karşı düzeyine göre belirlenen “Deprem gelmesi öngörülen süneklik Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Yükü Azaltma KatsayısAraş ı” şkullan ılRır.BOZDAĞ 168 .Gö Ara .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜ BOZDAĞ

168

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yer Değiştirme Esaslı Analiz „

Tasarlanan yapıların depreme karşı ne kadar güvenli olduğu, en fazla ne kadar deprem yüküne karşı koyabileceği, göçme mekanizmasının ne olacağı, elastik ötesi davranışı, plastik mafsalların oluşabileceği elemanlar veya en fazla ne kadar yatay yer değiştirme yapabileceği gibi sonuçlar bu yöntem ile belirlenememektedir.

„

Bu soruların cevaplarını elde edebilmek için “Yer Değiştirme Esaslı Analiz” yöntemlerinin kullanılması gerekmektedir. (Yeni Deprem Yönetmeliği-2007-Mevcut Yapıların Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Performansının Belirlenmesi) Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

169

169

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Mevcut Yönetmelik

„ AMAÇ,

GENEL İLKELER VE KAPSAM : „ Depreme dayanıklı bina tasarımının ana ilkesi; – Hafif şiddetteki depremlerde ƒ binalardaki yapısal ve yapısal olmayan sistem elemanlarının herhangi bir hasar görmemesi,

– Orta şiddetteki depremlerde ƒ yapısal ve yapısal olmayan elemanlarda oluşabilecek hasarın onarılabilir düzeyde kalması,

– Şiddetli depremlerde ise ƒ can kaybını önlemek amacı ile binaların kısmen veya tamamen göçmesinin önlenmesidir . Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

170

170

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı İlkeleri „

Yapı hesaplarında dikkate alınan tasarım depremi; – Önem katsayısı I=1 olan (konut, işyeri v.b.) yapılar için 50 yıllık bir süre içinde olma olasılığı % 10 olan şiddetli depremdir.

„

Taşıyıcı sistem elemanların her birinde, deprem yüklerinin temel zeminine kadar sürekli bir şekilde ve güvenli olarak aktarılmasını sağlayacak yeterlikte; – rijitlik, – kararlılık – dayanım

bulunmalıdır.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

171

171

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı İlkeleri „

Düzensiz binaların tasarımından ve yapımından kaçınılmalıdır.

„

Taşıyıcı sistem planda simetrik veya simetriğe yakın düzenlenmelidir.

„

Yapı taşıyıcı sisteminde burulma düzensizliğine olabildiğince yer verilmemelidir. Bunun için, perde vb rijit taşıyıcı sistem elemanlarının binanın burulma rijitliğini arttıracak biçimde yerleştirilmelidir.

„

Düşey doğrultuda herhangi bir katta zayıf kat veya yumuşak kat durumu oluşturan düzensizliklerden kaçınılmalıdır. Bunun için taşıyıcı sistem hesabında gözönüne alınmayan, ancak kendi düzlemlerinde önemli derecede rijitliğe sahip olabilen dolgu duvarlarının bazı katlarda ve özellikle binaların giriş katlarında kaldırılması ile oluşan ani rijitlik ve dayanım azalmalarının olumsuz etkilerini gidermek için bina taşıyıcı sisteminde gerekli önlemler alınmalıdır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

172

172

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı İlkeleri

„ Binaya

aktarılan deprem enerjisinin önemli bir bölümünün taşıyıcı sistemin sünek davranışı ile tüketilmesi için, taşıyıcı sistemi oluşturan elemanlarda sünek tasarım ilkelerine uyulmalıdır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

173

173

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Süneklik, Süneklik Katsayısı ve Dayanım Azaltma Katsayısı fs Dayanım Elastik Deprem Yükü

fe= mSae Doğrusal Elastik Davranış

Yapının yük dayanım kapasitesi Tasarım Deprem Yükü

k fy

Doğrusal Olmayan Davranış

fd ud uy

ue umax u

Yerdeğiştirme

Dayanım Azaltma Katsayısı: Elastik davranış gösteren yapıya etkiyen deprem yükünün, yapının gerçek yatay yük taşıma kapasitedine oranıdır.

Ry = fe / fy Süneklik Katsayısı: Doğrusal olmayan davranış gösteren bir yapıda, yapının deprem sırasındaki en büyük yatay yer değiştirmesinin, elastik olarak yaptığı yerdeğiştirmeye oranıdır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN μ =.Guömax / uy BOZDAĞ Araş r.Ö Araş.Gö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ

174

174

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Dayanım Azaltma Katsayısı fs Dayanım

fs Dayanım fe= mSae

fe= mSae

k

k

fy

fy

fd

fd ud uy

ue umax u

Yerdeğiştirme

Esnek (doğal periyodu uzun) Yönetmelikte Peritodu TA’dan Büyük Yapılar İçin:

umax ≅ ue

Ry ≅ μ

ud uy

ue

Yerdeğiştirme umax u

Rijit (doğal periyodu kısa) Yönetmelikte Peritodu TA’dan Küçük Yapılar

umax >> ue

EŞİT TİRME KURALI ŞİT YER DEĞİŞ DEĞİŞT Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

Ry= 1 + (μ - 1) T / TA

EŞİT ŞİT ENERJİ ENERJİ KURALI 175

175

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kuvvet Esaslı Tasarımda Deprem Yükü Azaltması Sae

Ry

μ=5 μ=4 μ=3

5 4 3 1 Ry ≅ μ

TA

T

TA TB

T

Ry = 1+ (μ – 1) T / TA

Dayanım Fazlalığı Katsayısı

D = fy / fd Ra = D Ry

Deprem Yükü Azaltma Katsayısı

Ra = fe / fd Ra = R = μ D (T >TA)

D = 1.5 için ; Ra = 1.5 + (R - 1.5) T / TA Prof.Dr.MUSTAFA DÜ ÜZGÜ ÜN Ra / 1.5Araş =R 1ZGÜ + Ü(μ -D 1)ZGTĞ/ TA y ö=r.Ö ş.Gö R BOZDAĞ Ara .G r.Ö ZG BOZDA

(T < TA) 176

176

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

A1 DÜZENSİZLİĞİ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

177

177

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

A2 DÜZENSİZLİĞİ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

178

178

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

A3 DÜZENSİZLİĞİ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

179

179

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

B1 DÜZENSİZLİĞİ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

180

180

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

B2 DÜZENSİZLİĞİ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

181

181

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

B3 DÜZENSİZLİĞİ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

182

182

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

BİNALARIN DEPREM HESABINDA KULLANILACAK YÖNTEMLER „ Eşdeğer „ Mod

Deprem Yükü Yöntemi

Birleştirme Yöntemi

„ Zaman

Tanım Alanında Hesap Yöntemi

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

183

183

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi „

Bu yöntemde yapıya etkiyecek elastik deprem yüklerinin hesabı %5 sönüm oranı için elde edilen elastik Tasarım İvme Spektrumu kullanılarak yapılır. S(T) 2.5

S(T) = 2.5 (T B / T )

0.8

1.0

TA

TB

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

T

184

184

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi „

EŞDEĞER DEPREM YÜKÜ YÖNTEMİ’NİN UYGULANABİLECEĞİ BİNALAR; 1998 Deprem Yönetmeliği Deprem Bölgesi 1, 2 1, 2 3, 4

Bina Türü

Toplam Yükseklik Sınırı

A1 türü burulma düzensizliği olmayan, varsa her bir katta ηbi ≤ 2.0 koşulunu sağlayan binalar A1 türü burulma düzensizliği olmayan, varsa her bir katta ηbi ≤ 2.0 koşulunu sağlayan ve ayrıca B2 türü düzensizliği olmayan binalar Tüm binalar

HN ≤ 25 m HN ≤ 60 m HN ≤ 75 m

2006 Deprem Yönetmeliği

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

185

185

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yapıya Etkiyecek Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı „ Vt

= W A(T1) / Ra(T1) ≥ 0.10 Ao I W

– Vt : Deprem doğrultusunda binaya etkiyen toplam eşdeğer deprem yükü (taban kesme kuvveti) – W : Binanın, hareketli yük katılım katsayısı kullanılarak bulunan toplam ağırlığı – A(T1) : Spektral İvme Katsayısı – Ra(T1) : Deprem Yükü Azaltma Katsayısı – Ao : Etkin Yer İvmesi Katsayısı –I : Bina Önem Katsayısı Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

186

186

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

W : Binanın Toplam Ağırlığı N

W = ∑ wi „

wi : Kat ağırlıkları

i=1

w i = gi + n q i „

qi : Binanın i’inci katındaki toplam hareketli yük

„

gi : Binanın i’inci katındaki toplam sabit yük n : Hareketli Yük Katılım Katsayısı

„

Binanın Kullanım Amacı Depo, antrepo, vb. Okul, öğrenci yurdu, spor tesisi, sinema, tiyatro, konser salonu, garaj, lokanta, mağaza, vb. Konut, işyeri, otel, hastane, vb. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

n 0.80 0.60 0.30 187

187

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

A(T1) : Spektral İvme Katsayısı „

A(T1) = Ao I S(T 1) – – –

Ao : Etkin Yer İvmesi Katsayısı I : Bina Önem Katsayısı S(T1) : Spektrum Katsayısı

ETKİN YER İVMESI KATSAYISI (Ao)

Deprem Bölgesi 1 2 3 4 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

Ao 0.40 0.30 0.20 0.10 188

188

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

I

: Bina Önem Katsayısı

Binanın Kullanım Amacı veya Türü 1. Deprem sonrası kullanımı gereken binalar ve tehlikeli madde içeren binalar a) Deprem sonrasında hemen kullanılması gerekli binalar (Hastaneler,dispanserler, sağlık ocakları, itfaiye bina ve tesisleri, PTT ve diğer haberleşme tesisleri, ulaşım istasyonları ve terminalleri, enerji üretim ve dağıtım tesisleri; vilayet, kaymakamlık ve belediye yönetim binaları, ilk yardım ve afet planlama istasyonları) b) Toksik, patlayıcı, parlayıcı, vb özellikleri olan maddelerin bulunduğu veya depolandığı binalar 2. İnsanların uzun süreli ve yoğun olarak bulunduğu ve değerli eşyanın saklandığı binalar a) Okullar, diğer eğitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri kışlalar, cezaevleri, vb. b) Müzeler 3. İnsanların kısa süreli ve yoğun olarak bulunduğu binalar Spor tesisleri, sinema, tiyatro ve konser salonları, vb. 4. Diğer binalar Yukarıdaki tanımlara girmeyen diğer binalar (Konutlar, işyerleri, oteller, bina türü endüstri yapıları, vb) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

Bina Önem Katsayısı ( I )

1.5

1.4

1.2 1.0 189

189

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

S(T1) : Spektrum Katsayısı „ „ „

S(T1) = 1 + 1.5 T1 / TA S(T1) = 2.5 S(T1) = 2.5 (TB / T1 )0.8

(0 ≤ T1 ≤ TA) (TA < T1 ≤ TB) (T1 > TB)

– TA ,TB : Yerel Zemin Sınıflarına Bağlı Spektrum Karakteristik Periyotları [s] S (T ) 2 .5

S (T ) = 2 .5 (T B / T ) 1 .0

TA

TB

T

0 .8

Tablo 12.2'ye göre Yerel Zemin Sınıfı Z1 Z2 Z3 Z4

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

TA TB (saniye) (saniye) 0.10 0.30 0.15 0.40 0.15 0.60 0.20 0.90 190

190

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Ra(T1) : Deprem Yükü Azaltma Katsayısı „ „

Ra(T1) = 1.5 + (R − 1.5) T1 / TA (0 ≤ T1 ≤ TA) Ra(T1) = R (T1 > TA) BİNA TAŞIYICI SİSTEMİ İ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

Ö

Süneklik Düzeyi Normal Sistemler

Süneklik Düzeyi Yüksek Sistemler

İ

191

191

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Katlara Etkiyen Eşdeğer Deprem Yüklerinin Belirlenmesi FN + ΔFN

FN + ΔFN wN

wN

N

Vt = ΔFN + ∑ Fi i=1

Fi

wi

HN > 25 m ise; HN

Fi

wi

w2 HN

w2

Hi

ΔFN = 0.07 T1 Vt ≤ 0.2 Vt

Hi

HN ≤ 25 m ise ΔFN = 0 alınacaktır.

w1 Vt Fbk

w1

N

∑ (wj Hj)

Fbk = Ao I wbk / 1.5 Vt

wbk

wi Hi Fi = (Vt − ΔFN) ──────────

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

j=1

192

192

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR DÜZENSİZLİKLER

193

193

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

A1 DÜZENSİZLİĞİ

194

194

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

A2 DÜZENSİZLİĞİ

195

195

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

A3 DÜZENSİZLİĞİ

196

196

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Eleman Tasarım Kuvvetlerinin Asal Eksenlere Göre Belirlenmesi • 1998 Deprem Yönetmeliğinde aksların ortagonal olmaması durumu için tanımlanan hesap yönteminin, 2007 Deprem Yönetmeliğinde tüm yapılar için yapılması şartı gelmiştir. 197

197

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Eleman Tasarım Kuvvetlerinin Asal Eksenlere Göre Belirlenmesi Y S1

S4

K101

K103 S5

S2

K102

• S5 Kolonı İçin;

S3

K104 S6

Depremin X Yönünden gelmesi durumu için; Mx= 40 tm ; My= 5 tm; Depremin Y Yönünden gelmesi durumu için; Mx= 8 tm ; My= 3 tm; ise;

L=4m

L=4m S7

K105 S8

K106 S9 X

L=5m

L=5m

Mdx=40 + 0.3 * 8 = 42.4 tm Mdy= 5 + 0.3 * 3 = 5.9 tm 198

198

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

B1 DÜZENSİZLİĞİ

199

199

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

B2 DÜZENSİZLİĞİ

200

200

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

B3 DÜZENSİZLİĞİ

201

201

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Planda Düzensizlikler

202

202

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Planda Rijitlik Dağılımındaki Düzensizlikler

203

203

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Düşeyde Düzensizlikler

204

204

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yumuşak Kat Düzensizliği

205

205

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kat Yüksekliği Düzensizliği

206

206

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Düşeyde Düzensizlik Bulunan Binada Deprem Hasarı

207

207

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kısa Kolonlar

208

208

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kısa Kolon Hasarı

209

209

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Güçlü Kolon Zayıf Kiriş Prensibi

210

210

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Çerçeve Elemanlarında Süreksizlik Ve Yetersiz Rijitlik KİRİŞLERİN PLANDA YERLEŞİMİ

YANLIŞ BİR KİRİŞLEME ÖRNEĞİ

211

211

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yükseklik Boyunca Ani Rijitlik Ve Dayanım Değişikliği

212

212

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Binaya Projede Öngörülmeyen Eklemeler

213

213

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Binada Projede Öngörülmeyen Eksiltilmeler

214

214

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yumuşak Ve Zayıf Kat Davranışı

Tuğla Bölme

l2>lc

Tuğla Duvar Yok 215

215

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yumuşak Ve Zayıf Kat Davranışı

216

216

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yumuşak Ve Zayıf Kat Davranışı

217

217

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yumuşak Ve Zayıf Kat Davranışı

218

218

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yumuşak Ve Zayıf Kat Davranışı

219

219

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kuvvetli Kiriş - Zayıf Kolon davranışı

220

220

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kısa kolon davranışı

221

221

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kısa kolon davranışı

222

222

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Bitişik Nizam Yapılarda Yetersiz Derz

223

223

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Bitişik Nizam Yapılarda Yetersiz Derz

224

224

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Bitişik Nizam Yapılarda Yetersiz Derz

225

225

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

226

226

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

227

227

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

228

228

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

229

229

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

230

230

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

231

231

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

232

232

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

233

233

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

234

234

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

235

235

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

236

236

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

237

237

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

238

238

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

239

239

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

240

240

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

241

241

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR Rayleigh Yöntemi

242

242

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rayleigh Yöntemi ile Yapı Birinci Mod Periyodunun Hesabı „

„

„

„

Yapılara etkiyecek deprem yükünün hesaplanması için yapı periyotlarının bilinmesi gerekir. Yapının birinci modunun hakim olduğu az katlı ve düzenli yapılara etkiyecek deprem kuvveti sadece birinci mod dikkate alınarak bulunabilir. Yapının sadece birinci periyodunu belirlemek için, genellikle, 1873 yılında Lord Rayleigh tarafından geliştirilen “Rayleigh Yöntemi” kullanılır. Yönetmeliğimizde de bu yöntem kullanılmaktadır. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

243

243

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rayleigh Yöntemi ile Yapı Birinci Mod Periyodunun Hesabı Yapıya U ( t ) = ϕz 0 sin ω n t harmonik yükünün etkidiğini kabul edelim. δN „ Burada; δN-1 – U : Yer Değiştirme δ2 vektörü δ1 – ϕ : Yer değiştirme şekli – z0 : Yükün Genliği – ωn : Yapının doğal titreşim periyodu (Birinci Periyot) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN „

N

2 1

Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

244

244

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rayleigh Yöntemi „

Yapının kinetik enerjisi: . U (t ) = ωnϕz0 cos ωnt

Ek = „

[

T . 1 . Ek = U M U 2

]

1 2 2 T ω n z 0 ϕ Mϕ cos 2 ω n t 2

Yapının potansiyel enerjisi:

Ep =

1 T U KU 2

U( t ) = ϕz 0 sin ω n t

Ep =

[

]

1 2 T z 0 ϕ Kϕ sin 2 ω n t 2 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

245

245

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rayleigh Yöntemi „ „

Yapının Toplam Enerjisi: ET = Ek + Ep

ET = „

[

]

[

]

1 2 2 T 1 ω n z 0 ϕ Mϕ cos 2 ω n t + z 02 ϕ T Kϕ sin 2 ω n t 2 2

Sönümsüz bir sistemde enerji sabit olup zamanla değişmez. Bu durumda;

[

][

]

ϕ T Kϕ dE T 2 T T 2 = 0 → ωn ϕ Mϕ − ϕ Kϕ = 0 → ωn = T dt ϕ Mϕ Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

246

246

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rayleigh Yöntemi 2π ϕ T Mϕ T= → Tn = 2π T ω ϕ Kϕ N

F = Kϕ → ϕ Kϕ = ϕ F = ∑ Fi δ i T

T

i =1

N

ϕ Mϕ = ∑ m i .δ i2 T

i =1

N

Tn = 2π

∑ m i .δ i2 i =1 N

∑ Fi δ i

i =Ü1N Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZG Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

247

247

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rayleigh Yöntemi ile Birinci Mod Periyot Hesabı İşlem Sırası: 1.

Her kata etkiyen Fi deprem kuvvetleri tahmin edilir. Fi =

w iHi N

∑ w iHi

(Deprem Yönetmeliği)

i =1

wi:i. Katın ağırlığı Hi:i. Katın yerden yüksekliği Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

248

248

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rayleigh Yöntemi ile Birinci Mod Periyot Hesabı İşlem Sırası: 2.

Deprem kuvvetinden dolayı her katın yatay yer değiştirmesi hesaplanır.

δ i = δ i −1 +

Ti ki

δi : i. Katın yatay yer değiştirmesi δi-1 : (i-1). Katın yatay yer değiştirmesi Ti : i.Kata etkiyen toplam kesme kuvveti ki : i. Katın toplam yatay rijitliği 3.

Rayleigh oranı ile yapının birinci periyodu hesaplanır. N

Tn = 2π

∑ m i .δ i2 i =1 N

∑Fδ

Prof.Dr.MUSTAFA iDÜ DÜi ZGÜ ZGÜN i =Ü 1 R BOZDAĞ Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZG BOZDAĞ

249

249

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yapının Yatay Rijitliği (Sonsuz Rijit Kiriş) 1

Mi

Ti

H

Mi = M j =

2EI (2θi + θj − 3ψ ) H

Mi = M j =

6EI H2

Ti = Tj =

ψ= - (1 / H) „

Mj

Tj

Mi + M j

H 12EI Ti = Tj = 3 H

“1” birim deplasman yaptıran kuvvet rijitlik olduğuna göre kolonun yatay rijitliği:

12EI H 3DÜZGÜ Prof.Dr.MUSTAFA DÜ ZGÜN k=

Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

250

250

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yapının Yatay Rijitliği (Elastik Kiriş) „

Kiriş Kirişlerin elastik davranışı davranışı,, kolonları kolonların yatay rijitliklerini azaltı azaltır.

„

Kolon rijitliklerinin azalması azalması kolonlara bağ bağlanan kiriş kirişlerin rijitliklerine bağ bağlıdır.

„

Kolonları k Kolonların etkili rijitlikleri matris deplasman veya yaklaşı yaklaşık olarak Muto yöntemi ile hesaplanabilir.

„

Muto yöntemine gö göre kolon etkili rijitlikleri; D=a.k D=a.kc şeklinde hesaplanı hesaplanır.Burada; D a kc

: Kolonun etkili rijitliğ rijitliği : Muto katsayı katsayısı : İki ucu ankastre kolonun yatay rijitliğ rijitliğidir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

k=

12EI H3 251

251

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Muto Katsayısı „

Kolonların çerçeve içindeki konumuna göre “a” katsayısının ifadesi aşağıda gösterilmiştir.

„

Kolon ve kiriş rijitlikleri yerine rölatif rijitlikler de kullanılabilir. (k= I/L)

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

252

252

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Muto Yöntemi ile Moment Hesabı

„ „ „ „

Mc,üst=Vijh(1-y) Mc,alt=Vijhy Mb1=(Mc1+Mc2).k1/(k1+ k2) Mb2=(Mc1+Mc2).k2/(k1+ k2) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

253

253

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Muto Yöntemi ile Moment Hesabı (Üçgen Yatay Yük Durumu) Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

254

254

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR ÇERÇEVE TÜRÜ YAPILARIN YAPILARIN BURULMASI 255

255

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Yapıların Burulması „

Yapılar gerçekte üç boyutludur. Ancak simetri özelliklerine sahip düzenli yapılar iki boyutlu çerçeveler halinde incelenebilir.

„

Yapıda, kat seviyelerine etkiyen yatay deprem yüklerinin katın rijitlik merkezinden geçmemesi durumunda yapıda yatay ötelenmenin yanında dönme de meydana gelir.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

256

256

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Çeröeve Türü Yapıların Burulması „ „ „ „ „

Rijitlik merkezi ile ağırlık merkezi çakışmayan bir yapıda burulma meydana gelir. Yapının ağırlık merkezinin yaklaşık olarak geometrik merkezi olduğu kabul edilebilir. Burulma yapan kat rijitlik merkezi etrafında dönmeye çalışır. Bu nokta etrafında tüm kat dönerken, bu nokta sadece yatay ötelenme yapar. Yapının her katının rijitlik merkezi, o katın taşıyıcı elemanlarının özelliklerine bağlı olarak farklı olabilir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

257

257

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rijitlik Merkezinin Hesabı „

„

Yapının yatay yönde bir birim yer değiştirme yaptığını düşünelim. Bir birim yer değiştirme meydana getirecek kuvvet rijitlik olduğu için tüm kolonlarda yatay rijitlikleri kadar tepki kuvveti oluşur. Yatay kuvvetlerin dengede olması koşuluna göre rijitlik merkezindeki kuvvet kolonların toplam yatay rijitliği kadar olur. Y

D1

D2

Δ=1

R D1 + D2 + D3 + D4 X D3

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş ÖZGÜ Araş.Gö .Gör.Ö r.D ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ 4

258

258

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rijitlik Merkezinin Hesabı „

„

Rijitlik Merkezinin ordinatını bulabilmek için referans eksen sistemi seçilerek tüm kuvvetlerin bu eksene göre momenti alınır. Bu durumda; (ΣDix). yR = Σ(Dix. y'i) olarak elde edilir. Bu durumda rijitlik merkezinin ordinatı; yR = Σ(Dix. y'i) / Σ Dix

Y' D1x

olur.

D2x

Δ=1

R yR

D1x+D2x+D3x+D4x X' Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN

DAraş Ara .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ 3x ş.Gö

D4x

259

259

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Rijitlik Merkezinin Hesabı „

„

Benzer şekilde yapının düşey yönde bir birim yer değiştirme yaptığını D1y düşünelim. Rijitlik merkezinin apsisini bulabilmek için referans eksen sistemi seçilerek tüm kuvvetlerin bu eksene göre momenti alınır. Bu durumda; D3y (ΣDiy). xR = Σ(Diy. x'i) olarak elde edilir. Bu durumda rijitlik merkezinin apsisi;

Y' D2y R D1y+D2y+D3y+D4y

D4y

X'

Δ=1 xR

xR = Σ(Diy. x'i) / Σ Diy olur.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

260

260

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Burulma Momenti „ „

„

Rijitlik merkezi ile ağırlık merkezi çakışmayan bir yapıda burulma meydana gelir. Burulma momenti, hesap yapılan doğrultudaki deprem kuvveti ile deprem doğrultusuna dik yöndeki dışmerkezliğin çarpılması ile elde edilir. Deprem yönetmeliğine göre hesaplanan dışmerkezliklere o yöndeki yapı uzunluğunun %5 i kadar dışmerkezlik ilave edilerek hesap yapılır. Fy

Fx

R ey

Dışmerkezlik:

ex=(xg-xR) ± 0.05 Lx ey=(xy-xR) ± 0.05 Ly

G Ly

ex Lx

Burulma Momenti:

Mbx=Fx.ey M =Fy.ex Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN by Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

261

261

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Burulma Rijitliğinin Hesabı „

Yapının burulma rijitliğini hesaplamak için yapıda burulma oluşturacak bir birimlik dönme verildiğini düşünelim. Sistemde bir birimlik yer değiştirme meydana getirecek kuvvet rijitlik olduğuna göre yapının burulma rijitliği;

Y'

D1y

Y D2x

D1x

D2y R

θ=1

X D4y

D3y D3x

X'

D4x

Dθ = Σ (xi2 Diy + yi2 Dix) olarak elde edilir.

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

262

262

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Kolon Kesme Kuvvetleri „

Yapıya X Yönünde Deprem Etkimesi Durumunda Kolonlara Gelecek Deprem Kuvveti: H ix = Vix

„

Dix yD ± M bx i ix Dθ ∑ Dix

Yapıya Y Yönünde Deprem Etkimesi Durumunda Kolonlara Gelecek Deprem Kuvveti: H iy = Viy

Diy

∑D

± M by

iy

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

xi Diy Dθ 263

263

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR ÖRNEKLER 264

264

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı „ „ „ „

Kat ve Bina Ağırlıkları: Normal Kat: WN= 300 + 0.3 *120 = 336 t Çatı Katı: WN= 200 + 0.3 * 80 = 224 t Toplam Bina Ağırlığı: W= 896 t

m3=0.224 t.sn2/cm H=3m

K3= 324 t/cm m2=0.336 t.sn2/cm

H=3m

K2= 324 t/cm m1=0.336 t.sn2/cm

H=3m

L=5m

K1= 324 t/cm

L=5m Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

265

265

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

MOD VEKTÖRLERİ 1.00

1.00

0.84

-0.20

0.48

-1.04

PERİYOT:

T1=0.41 sn

AÇISALHIZ:

ω1=15.23 rad/sn

MODAL KATKI Γ1=1.24 FAKTÖRÜ: MODAL

Μ1=0.93

1.00

-1.30

0.89

T2=0.15 sn

T3=0.11 sn

ω2=41.72 rad/sn

ω3=57.72 rad/sn

Γ2= -0.32

Γ3=0.0815

Μ2=0.06

Μ3=0.01

KÜTLE KATILIM ORANI:

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

266

266

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı „ „ S(T) 2.5 0.8

S(T) = 2.5 (TB / T )

„

T2=0.15 sn için; Ra(T2) = 6.375 Sae2=0.4*1*2.13*1000/6.375 Sae2=133.3 cm/sn2

„

T3=0.11 sn için; Ra(T2) = 5.075 Sae3=0.4*1*1.83*1000/5.075 Sae3= 143.8 cm/sn2

1.0

TA

TB

Azaltı Azaltılmış lmış İvmelerin Hesabı Hesabı: T1=0.41 sn için; Ra(T1) = 8 Sae1=0.4*1*2.5*1000/8 Sae1=125 cm/sn2

T

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

267

267

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı 0 0 ⎤ ⎧0.48⎫ ⎡0.336 ⎧25.0⎫ ⎪ ⎪ ⎪ ⎪ ⎢ ⎥ 0.336 0 ⎥ ⎨0.84⎬ *125 = ⎨43.8⎬ VT 1 = 1.24 * ⎢ 0 ⎪34.7 ⎪ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩1.00 ⎪⎭ ⎩ ⎭

Sa1=125 cm/sn2 Sa2=133.3 cm/sn2 Sa3= 148.3 cm/sn2

„ ΣVT1=103.5

0 0 ⎤ ⎧ − 1.04 ⎫ ⎡0.336 ⎧ 14.9 ⎫ ⎪ ⎪ ⎪ ⎪ ⎢ ⎥ VT 2 = −0.32 * ⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨− 0.20⎬ *133.3 = ⎨ 2.9 ⎬ ⎪− 9.6⎪ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩ 1.00 ⎪⎭ ⎩ ⎭

„ ΣVT2=

8.2 t

0 0 ⎤ ⎧ 0.89 ⎫ ⎡0.336 ⎧ 3.5 ⎫ ⎪ ⎪ ⎪ ⎪ ⎢ ⎥ VT 3 = 0.0815 * ⎢ 0 0.336 0 ⎥ ⎨− 1.30⎬ *143.8 = ⎨− 5.1⎬ ⎪ 3.9 ⎪ ⎢⎣ 0 0 0.224⎥⎦ ⎪⎩ 1.00 ⎪⎭ ⎩ ⎭

„ ΣVT3=

2.3 t

VT =

t

3

∑ (VTi )1 / 2 = (103.52 + 8.22 + 2.32 )0.5 = 103.8t

i =1

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

268

268

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek – Modal Analiz İle Yapıya Etkiyecek Elastik Deprem Kuvvetlerinin Hesabı „

Vt,e=A0.I.S(T).W/R(T) Vt,e=(0.40).(1).(2.5).(896)/8 Vt,e=112 t

VtB = 103.8 t > 0.8Vt,e=0.8 x 112 = 89.6 t „

Mod birleştirme yönteminden bulunan iç kuvvet ve yer değiştirmeler hesaplarda büyütülmeden kullanılabilir. Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

269

269

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı Y K101

S2

K102

S3

S1 H=3m

L=4m S4

K103 S5

K104

S6

H=3m H=3m L=4m

S7

K105 S8

K106

L=5m

L=5m

S9 X

L=5m

L=5m

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

270

270

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı

„

VERİLER: Kirişler sonsuz rijit 1.Derece Deprem Bölgesi Konut Türü Yapı Zemin Sınıfı – Z4 Beton Elastiste Modülü: ;Ec=300000 kgf/cm2 Kat Ağırlıkları:

„ „

Kolonlar: 30x60 Kirişler: 25x60

„

İSTENEN: Yapının X yönü birinci periyodu ve yapıya etkiyen deprem kuvveti Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN

„ „ „ „ „ „

– Normal Kat: GN = 300 t – Çatı Katı: GÇ = 200 t

PN = 120 t PÇ = 80 t

Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

271

271

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı „ Y K101

S2

K102

S3

IS1 = IS2 = IS3 = IS7 = IS8 = IS9 =

S1

S4

K103 S5

K104

IS4 = IS5 = IS6 =

S6

„ S7

K105 S8

K106

S9

Kolon Atalet Momentleri: 60 * 303 = 135000cm 4 12

30 * 603 = 540000cm 4 12

Kiriş Atalet Momentleri:

X

I Kiriş

25 * 603 = = 450000cm 4 12

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

272

272

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı Y

K101

S2

K102

S3

„

S1

S4

K103 S5

K104

Kolon Yatay Rijitlikleri: 12 * 300000 *135000 3003 = 18000kg / cm

k S1 = k S2 = k S3 = k S7 = k S8 = k S9 =

S6

k S1 = k S2 = k S3 = k S7 = k S8 = k S9

k S1 = k S2 = k S3 = k S7 = k S8 = k S9 = 18t / cm S7

K105 S8

K106

S9

X

k S4 = k S5 = k S6 H=3m H=3m H=3m L=5m

L=5m

12 * 300000 * 540000 3003 = 72000kg / cm

k S4 = k S5 = k S6 =

k S4 = k S5 = k S6 = 72 t / cm

„

Toplam Kat Rijitliği: K1=K2=K3=324 t/cm

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

273

273

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı „ „ „ „

Kat ve Bina Ağırlıkları: Normal Kat: WN= 300 + 0.3 *120 = 336 t Çatı Katı: WN= 200 + 0.3 * 80 = 224 t Toplam Bina Ağırlığı: W= 896 t m3=0.224 t.sn2/cm

H=3m

K3= 324 t/cm m2=0.336 t.sn2/cm

H=3m

K2= 324 t/cm m1=0.336 t.sn2/cm

H=3m

K1= 324 t/cm

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

274

274

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı Rayleigh Yöntemi İle Yapının Birinci Mod Periyodunun Hesabı

Fi = KAT 1 2 3

w iHi ∑ w iHi

wi Hi 336 3 336 6 224 9 TOPLAM

Fi wi.Hi 1008 0.20 2016 0.40 2016 0.40 5040 DÜZGÜ 1.00 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

0.40 0.40 0.20

275

275

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı Rayleigh Yöntemi İle Yapının Birinci Mod Periyodunun Hesabı ( T)

Δ3

0.40 0.40

Δ2

0.40

δ3= δ2+ Δ 3 δ2= δ1+ Δ 2

0.80 0.20

δ1 1.00

T1 1.00 = = 0.003086 K1 324 T 0.80 δ 2 = δ1 + 2 = 0.003086 + = 0.005555 K2 324

δ1 =

δ3 = δ 2 +

T3 0.40 == 0.005555Prof.Dr.MUSTAFA + = 0.006790 DÜ DÜZGÜ ZGÜN K3 Araş .Gö Araş324 .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

276

276

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı Rayleigh Yöntemi İle Yapının Birinci Mod Periyodunun Hesabı

Kat

mi=wi/g

1 2 3

0.336 0.336 0.224

δi

0.003086 0.005555 0.006790 TOPLAM:

Fi

mi. δi2*10-6

Fi. δi*10-4

0.20 0.40 0.40

3.19986 10.3683 10.3273 23.8955

6.172 22.220 27.160 55.552

N

Tn = 2π

∑ mi .δi2 i =1 N

∑ Fiδi i =1

23.8955 *10 −6 = 2π = 0.41sn 55.552 *10 − 4

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

277

277

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı „ „

Deprem Yükünün Hesabı: TA = 0.20 sn < T1 = 0.41 sn < TB = 0.90 sn S(T) 2.5

TA Tn

„ „ „

TB

T

S(T1) = 2.5

A(T1)=A0.I. S(T1) =0.40*1.0*2.5=1.00 TA = 0.20 sn < T1 = 0.41 sn Ra(T1)=R=8 VT=WT*A(T1)/ Ra(T1)=896 * 1 / 8 VT=112 t Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

278

278

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 1-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı Fi

δi

KAT

wi

Hi

wi.Hi

1

336

3

1008 22.4 0.003086

δgerç gerçek= VT. δi Fi = VT (cm) 0.35

2

336

6

2016 44.8 0.005555

0.62

3

224

9

2016 44.8 0.006790

0.76

TOPLAM

w i Hi ∑ w i Hi

44.8 44.8 22.4

5040 112 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

279

279

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı

Kiriş rijitliklerini dikkate alarak birinci periyot hesabı Y K101

S2

K102

S3 A

S1

H=3m

L=4m S4

K103 S5

K104

S6

H=3m B

L=4m S7

K105 S8

K106

H=3m L=5m

L=5m

S9 XC

L=5m

L=5m

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

280

280

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı „ Kolon K101 S1 S1 S1

K101 K101

Rölatif Rijitlikleri:

K102 S2 S2 S2

K102 K102

S3

k c,S1 = k c,S 2 = k c,S 3 = k c,S 7 = k c,S 8 = k c,S 9 =

S3

k c,S 4 = k c,S 5 = k c,S 5 =

135000 = 450 cm 3 300

540000 = 1800cm 3 300

S3

„ Kiri ş Rölatif 450000 3

k kiriş =

500

= 900cm

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

Rijitlikleri: 281

281

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı K101 S1 S1 S1

K101 K101

2. Ve 3. KAT – S1 ve S3 kolonları:

K102 S2 S2 S2

K102 K102

S3 S3

450

900

k =

2 * 900 = 2.00 2 * 450

900

a=

2.00 = 0.500 2 + 2.00

D = 0.500 *18 = 9.00t / cm

S3

2. Ve 3. KAT – S2 kolonu: 900

900

450 900

900

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

k =

4 * 900 = 4.00 2 * 450

a=

4.00 = 0.667 2 + 4.00

D = 0.667 *18 = 12.00t / cm 282

282

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı K101 S1 S1 S1

K101 K101

1.KAT – S1 ve S3 kolonları:

K102 S2 S2 S2

K102 K102

900

S3 S3

k =

900 = 2.00 450

a=

0.5 + 2.00 = 0.625 2 + 2.00

450

D = 0.625 *18 = 11.25t / cm

S3

1.KAT – S2 kolonu: 900

900

450

k =

2 * 900 = 4.00 450

a=

0.5 + 4.00 = 0.750 2 + 4.00

D = 0.750 *18 = 13.50t / cm Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

283

283

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı Y

K101

S2

K102

S3

A

S1

H=3m

L=4m S4

K103 S5

K104

S6

H=3m

B L=4m

S7

K105 S8

1.KAT

2.KAT

3.KAT

L=5m

L=5m

S9 XC

L=5m KAT

K106

H=3m

KOLON NO S1,S3,S7,S9 S2,S8 S4,S6 S5 S1,S3,S7,S9 S2.S8 S4,S6 S5 S1,S3,S7,S9 S2,S8 S4,S6 S5

L=5m ADET (n) kc k1 k2 k3 k4 k 4 450 0 900 0 0 2.00 2 450 900 900 0 0 4.00 2 1800 0 900 0 0 0.50 1 1800 900 900 0 0 1.00 4 450 0 900 0 900 2.00 2 450 900 900 900 900 4.00 2 1800 0 900 0 900 0.50 1 1800 900 900 900 900 1.00 4 450 0 900 0 900 2.00 2 450 900 900 900 900 4.00 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN 2 1800 0 900 0 900 0.50 Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ 1 1800 900 900 900 900 1.00

a 0.625 0.750 0.400 0.500 0.500 0.667 0.200 0.333 0.500 0.667 0.200 0.333

D 11.25 13.50 54.00 28.80 9.00 12.00 14.40 24.00 9.00 12.00 14.40 24.00

n.D 45.00 108.00 57.60 28.80 36.00 24.00 28.80 24.00 36.00 24.00 28.80 24.00

ΣD 239.40

112.80

112.80

284

284

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı m3=0.224 t.sn2/cm

H=3m H=3m H=3m L=5m

K3= 112.80 t/cm m2=0.336 t.sn2/cm K2= 112.80 t/cm m1=0.336 t.sn2/cm

0.40 0.40 0.20

K1= 239.40 t/cm

L=5m

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

285

285

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı ( T)

Δ3

0.40 0.40

Δ2

0.40

δ3= δ2+ Δ 3 δ2= δ1+ Δ 2

0.80 0.20

δ1 1.00

δ1 =

T1 1.00 = = 0.004177 K 1 239.40

δ 2 = δ1 +

T2 0.80 = 0.004177 + = 0.011269 K2 112.80

δ3 = δ2 +

T3 0.40 = 0.011269 + = 0.014815 K3 112.80 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

286

286

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı δi

Kat mi=wi/g 1 2 3

0.336 0.336 0.224

0.0041771 0.0112693 0.0148154 TOPLAM: N

Tn = 2π

∑ m .δ i =1 N

i

∑Fδ i =1

i

2 i

Fi

mi. δi2*10-6

Fi. δi*10-4

0.20 0.40 0.40

5.8626 42.6710 49.1671 97.7007

8.3542 45.0772 59.2616 112.6930

97.7007 * 10 −6 = 2π = 0.59 sn −4 112.6930 * 10

i

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

287

287

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı „ „

Deprem Yükünün Hesabı: TA = 0.10 sn < T1 = 0.59 sn < TB = 0.90 sn S(T) 2.5

TA Tn

„ „ „

TB

T

S(T1) = 2.5

A(T1)=A0.I. S(T1) =0.40*1.0*2.5=1.00 TA = 0.10 sn < T1 = 0.59 sn Ra(T1)=R=8 VT=WT*A(T1)/ Ra(T1)=896 * 1 / 8 VT=112 t Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

288

288

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 2-Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile Deprem Hesabı KAT

1 2

wi

Hi

wi.Hi

δi

Fi

δgerç gerçek= VT. δi (cm)

336 3 1008 22.4 0.0041771 336 6 2016 44.8 0.0112693

Fi = VT

w i Hi ∑ w i Hi

0.47 1.26

44.8 44.8

3

224 9 2016 44.8 0.0148154

TOPLAM

1.66

22.4

5040 112 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

289

289

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Y'

ÖRNEK 3-Çerçeve Türü Yapıların Burulma Hesabı

S1

S2

S3 A

S4

S5

„

5m

S6

B 5m S7

S8

X'

5m

1

C

5m

2

3

Deprem Yükü X yönlerinde eşit ve 60 ton Dx

Dy

S1

30

15

S2

55

15

S3

30

15

S4

15

55

S5

25

55

S6

15

30

S7

30

15

S8

30

15

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

290

290

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek 3-Rijitlik Merkezinin Hesabı X-X DOĞRULTUSU AKS Dx y A 115 10 B 55 5 C 60 0 AKS A B C

Dx 115 55 60 230

AKS 1 2 3

Dy 85 85 45 215

Y-Y DOĞRULTUSU AKS Dy x 1 85 0 2 85 5 3 45 10 y 10 5 0

y*Dx 1150 275 0 1425

y2 100 25 0 2

x x*Dy 0 0 425 25 450 100 Prof.Dr.MUSTAFA DÜZGÜ ZGÜN 875DÜ x 0 5 10

Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

y2*Dx 11500 1375 0 12875

x2*Dy 0 2125 4500 6625

291

291

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

Örnek 3-Rijitlik Merkezinin Hesabı

„ „

Dθ = Σ (xi2 Diy + yi2 Dix) Dθ =7110.1 Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

292

292

İMO İZMİR ŞUBESİ MESLEK İÇİ EĞİTİM PROGRAMI

DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMINDA TEMEL KAVRAMLAR PROF.DR.MUSTAFA DÜZGÜN ARAŞ.GÖR. ÖZGÜR BOZDAĞ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YAPI ANABİLİM DALI 13-14 OCAK 2007

ÖRNEK 3-Burulma Hesabı H ix = Vix

H iy = Viy

Dix yD ± M bx i ix Dθ ∑ Dix

Diy

∑D

iy

± M by

xi Diy Dθ

Prof.Dr.MUSTAFA DÜ DÜZGÜ ZGÜN Araş Araş.Gö .Gör.Ö r.ÖZGÜ ZGÜR BOZDAĞ BOZDAĞ

293

293