Dental

การแถลงขาวเรื่องอันตรายจากการจัดฟนแฟชั่น เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2552 โดย พลโทพิศาล เทพสิทธา นายกทันตแพทยสภา ทันตแพทยไพศาล กังวลกิจ เลขาธิการทันตแพทยสภา ทันตแพทยธงชัย วชิรโรจนไพศาล ทันตแพทยหญิงนฤมล ทวีเศรษฐ

ทั น ตแพทยสภาขอแสดงความเสี ย ใจต อ การเสี ย ชีวิ ต ของ นางสาวจุ ฑ ามาศ หรื อ น อ งดาไชยสงค นักเรียนชั้น ม.5 จากจังหวัดขอนแกน แมวา สาเหตุของการเสียชีวิตจะยังไมแนชัดวาเกี่ยวของกับการจัดฟน แฟชั่นมากนอยเพียงใด แตการเสียชีวิตของนองดาจะเปนอุทารณที่ทําใหวัยรุนที่กําลังจัดฟนแฟชั่นอยูตระหนัก ถึงอันตรายของการจัดฟนแฟชั่น และเปลี่ยนใจถอดเครื่องมือออก “การจัดฟนแฟชั่น” นั้น ไมใชการรักษาทางทันตกรรมใดๆ แตเปนการพยายามใสเครื่องมือที่เลียนแบบ การจัดฟนแบบติดแนนที่ทันตแพทยใชในการรักษาผูปวย ผูที่ใหบริการจัดฟนแฟชั่นไมใชทันตแพทย แตเปนผู ที่ไดรับการบอกและสอนกันมา ซึ่งบุคคลเหลานี้ไมมีความรูที่เพียงพอในการที่จะใสเครื่องมือจัดฟน ทําให เกิดผลเสียตางๆ ตามมา สถานการณธุรกิจจัดฟนแฟชั่น การจัดฟนแฟชั่นเปนธุรกิจผิดกฎหมายที่มีผลประโยชนมหาศาล ขอมูลจากสํานักงานสาธารณสุขขอน แกนแจงวา รูปแบบในจังหวัดจะมีนายทุนเชาหองแถวเกาๆ แถวริมบึงแกนนคร ขางๆมหาวิทยาลัยขอนแกนเปด เป นคลินิ กเถื่อน และฝก สอนใหพ นัก งานใสเครื่องมื อจั ดฟนแฟชั่น มี การติดป ายโฆษณาและใหหมายเลข โทรศัพทติดตอ เมื่อเปดบริการไดสัก 1-2 เดือนก็จะยายไปเปดที่อื่นอีก นอกจากนี้ยังมีการบริการไปทํานอก สถานที่ ถึงบานของวัยรุน มีระบบการใหหัวคิวเด็กวัยรุนเพื่อชักชวนเพื่อนๆมาจัดฟนแฟชั่น จากการตรวจสมุด บัญชีรายรับ จะมีรายรับวันละ10,000 - 20,000 บาท ในกรุงเทพมหานคร จากการสํารวจคลินิกเถื่อนที่รับจัดฟนแฟชั่น หางแฟชั่นมอลลยานอนุสาวรียชัย สมรภูมิ และรานแถวยานตลาดวังหลัง พบรานจัดฟนแฟชั่นในลักษณะแผงลอย รานเชา หรืออยูในอาคาร พาณิชย อยูหลายราน แตละรานมีวัยรุนไปใชบริการคอนขางมาก มีวัยรุนไปรอคิวใชบริการ จากการประเมิน คราวๆ แตละรานจะมีลูกคาไปติดเครื่องมือจัดฟนแฟชั่น ไมต่ํากวาสิบราย คลินิกเถื่อนเหลานี้สามารถทํารายได

2 วันละเปนหมื่นบาท ถาคํานวนเปนเดือนอาจมีรายไดเดือนละหลายแสนบาท ซึ่งถาหักคาใชจายที่มีไมมาก เนื่องจากวัสดุ อุปกรณตางๆ มีคุณภาพต่ําและราคาถูกแลว นาจะมีกําไรนับแสนบาทตอเดือน เมื่อพิมพคําวา “ดัดฟนแฟชั่น” ใน search engine เชน google จะพบ เวบไซด 50,000 กวาเวบไซดที่มี การโฆษณารับทําจัดฟนแฟชั่น ขายเครื่องมืออุปกรณ รับสอน รวมทั้งกระทูถามตอบแนะนํารานที่รับทําจัดฟน แฟชั่น มีการโฆษณาระบุวา เปนการใชลวดและเครื่องมือที่เหมือนกับทันตแพทยใช ไมทําลายผิวฟน ไมเปน สนิม ไมเปนอันตราย สามารถเลือกสีของลวดหรือของยาง รูปรางของยาง (มียางรูปมิคกี้เมาท รูปดอกไม สีและ ลายตางๆกัน) มีบริการเปลี่ยนยางใหฟรี 3 เดือนแรก มีบริการรับไปพิมพฟนถึงที่บาน หรือ บริการสงเครื่องมือ จัดฟนแฟชั่นแบบถอดไดที่ทําเสร็จแลวไปใหที่บานทางไปรษณีย นอกจากนี้ยังมีบางเวบไซดที่เปนตัวแทน จําหนาย สามารถสั่งซื้อ ลวดจัดฟน ยาง และอุปกรณในการทําไดทางไปรษณีย แถมยังโฆษณาวา ไมตองเรียน มี คูมือทําเองได บริการจัดสงทั่วประเทศ หรือรับสอนการทําจัดฟนแฟชั่นใหถึงที่ คิดคาสอน 6,900 บาท เรียนวัน เดียวก็ทําได รวมทั้งขบวนการที่ใหคําแนะนําชวยเหลือในการเปดกิจการจัดฟนแฟชั่น อันตรายจากการจัดฟนแฟชั่น เริ่มตั้งแตขบวนการทํา เครื่องมือที่ใช เชน ถาดพิมพฟน ใชแลวไมไดลาง หรือลางแตไมไดทําการฆาเชือ้ จากการสังเกตพบวา ถาดพิมพฟนมีสภาพเหมือนยังไมแหงดี มีคราบวัสดุพิมพปากและคราบปูนหลอแบบติดอยู ไมผานการฆาเชื้อใดๆ ซึ่งทําใหมีโอกาสที่จะไดรับเชื้อโรคที่มาจากน้ําลายของผูใชบริการคนกอน ผูทําก็ไมได ใสถุงมือ อาจติดโรคตางๆ เชน ไวรัสตับอักเสบบี วัณโรค ไขหวัด ไขหวัดใหญ คอตีบ โปลิโอ ฯลฯ นอกจากนี้ คีมที่ใชตัดลวดมักเปนคีมที่ใชในงานชางทั่วไป ไมใชคีมที่ทันตแพทยใช คีมที่ใชตัดลวดมีสนิมขึ้น สกปรก เมื่อ ตัดลวดแลวก็นําเอาลวดมาใสในปาก ลวดจัดฟนแฟชั่นที่ใชมีคุณภาพต่ํามาก มีสารปนเปอนที่เปนโลหะหนักตางๆ เชน สารตะกั่ว พลวง ซีรีเนียม โครเมียม และ สารหนู เมื่อไดรับเขาสูรางกายอยางตอเนื่อง จะทําอันตรายตอ เซลลของเนื้อเยื่อตางๆ ทําใหมีการเปลี่ยนแปลงโครงสรางและการทํางานของเซลล เซลลอาจตาย โลหะหนักยังเปนตัวการทําใหเกิด ความผิดปกติทางพันธุกรรม รวมทั้งเปนตัวการชักนําใหเกิดมะเร็งอีกดวย ตัวอยางเชนเมื่อสารตะกั่วเขาสู รางกาย จะจับยึดอยูกับเม็ดเลือดแดง หมุนเวียนไปกับกระแสเลือดกระจายไปทั่วรางกายสูเนื้อเยื่อสวนตาง ๆ โดยสะสมที่ไตมากที่สุด ทําใหหลอดไตทํางานผิดปกติ นอกจากนี้ ตะกั่วยังมีผลตอตับ หัวใจและเสนเลือด ภาวะ เจริญพันธุ โครโมโซม และเปนสารชักนําใหเกิดโรคมะเร็ง และความพิการแตกําเนิดอีกดวย นอกจากนี้ ยังพบวา มีการใชลวดที่เปนสี ที่เมื่อใสไวในปากสักระยะหนึ่ง มีการสัมผัสอาหาร ของเย็น ของรอน แลวสีจางลง เชนเดียวกับยางที่มีสีและรูปแบบตางๆกัน ยางเหลานี้ทําเลียนแบบยางที่ทันตแพทยใชจัด ฟนจริงๆ เมื่อใสไปไมนานสีก็จะหลุดลอกจางลง สวนประกอบของสีก็จะเขาสูรางกาย ผานเขากระเพาะอาหาร และดูดซึมไปสะสมไวในรางกาย แมวาผลเสียจะไมเห็นชัดในทันทีทันใด แตเปนการสะสมสารพิษเขาไวใน รางกายอยูตลอดเวลา

3 ในขั้นตอนการทํา จะมีการใชหัวกรอ กรอเอาเคลือบฟนที่ดีๆออกไป ทําใหมีการเสียเคลือบฟนไป รวมทั้งการใชกรดกัดฟน ซึ่งจะทําใหเคลือบฟนบางลง ทําใหความเข็งแรงของตัวฟนลดลง ทําใหเสียวฟนไดงาย เคลือบฟนที่ถูกทําลายไปนี้รางกายไมสามารถสรางขึ้นมาทดแทนได ลวดที่ใชสอดจะมีแรงกระทําตอฟนทําใหฟนเคลื่อนไปจากตําแหนงเดิม เนื่องจากการปรับแตงลวดโดย ผูที่ไมมีความรูจะทําใหเกิดแรงกดไปที่ตัวฟน ฟนที่เคลื่อนไปจากเดิม ทําใหมีอาการปวดมากอาจทําใหฟนซี่นั้น เสียชีวิต (กลายเปนฟนตาย) เปลี่ยนเปนสีคล้ํา หรือรากฟนละลายไป และถาไมไดรับการรักษารากฟนอยาง ทันทวงที ก็อาจจะตองลงทายที่ตองถอนฟนซี่นั้นๆทิ้งไป นอกจากนี้เครื่องมืออาจหลุดลงคอ หรืออาจหลุดลงไป ที่หลอดลม ปดหลอดลมทําใหเปนอันตรายถึงชีวิตได เพราะขั้นตอนการทําผิดวิธีมีการยึดที่ไมแนนพอ วัยรุนที่ เครื่องมือหลุด มักจะใช กาวตราชางติดแทนเพื่อประหยัดเงิน แตจะเกิดอันตรายมากเพราะกาวเหลานี้เปนสารพิษ ที่จะไปสะสมในรางกาย การใสเครื่องมือจัดฟนแฟชั่นมักทําใหเกิดการบาดกระพุงแกม และเนื้อเยื่อในชองปาก ทําใหเปนแผล แผลที่เกิดจากเครื่องมือจัดฟนแฟชั่นไปเกี่ยวหรือบาด ถาเกิดตอเนื่องกันนานๆ หลายป ก็จะเพิ่มโอกาสเสี่ยงตอ การเกิดมะเร็งของเนื้อเยื่อในชองปากได นอกจากนี้เครื่องมือที่ใสในปากจะขัดขวางการแปรงฟนและทําความ สะอาดฟน ทําใหมีเศษอาหารและแผนคราบจุลินทรียติดสะสมอยูรอบๆเครื่องมือ อาจทําใหฟนผุและเหงือก อักเสบบวมแดง มีกลิ่นปาก ความผิดตามกฎหมาย มีความผิดทางกฎหมายอยางนอยสามฉบับ คือ ความผิดแรกเปนความผิดตาม พระราชบัญญัติ วิชาชีพทันตกรรม พ.ศ. 2537 ดังนั้นคนที่พิมพฟนหรือ ใสเครื่องมือจัดฟนแฟชั่นใหผูอื่น ก็ถือวาเขาขายการประกอบวิชาชีพทางทันตกรรม หรือถือวาเปนหมอฟน เถื่อน ซึ่งจะมีความผิดตามมาตรา 50 ที่ระบุวามีระวางโทษจําคุกไมเกิน 3 ป หรือปรับไมเกิน 30,000 บาท หรือ ทั้งจําทั้งปรับ ความผิดที่สอง เปนความผิดตามพระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2542 ในมาตรา 16 ที่ระบุวา “หาม มิใหบุคคลใดประกอบกิจการสถานพยาบาล เวนแตไดรับอนุญาตจากผูอนุญาต...” หรือหมายความวา บุคคลที่ เปดรานจัดฟนแฟชั่น ก็จะมีความผิดเปนคลินิกเถื่อน มีความผิดตองระวางโทษจําคุกไมเกิน 3 ป หรือปรับไม เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ และศาลจะสั่งริบบรรดาสิ่งของที่ใชในการประกอบกิจการสถานพยาบาล ดวยก็ได ความผิดสุดทาย เปนความผิดของผูที่นําเขา จัดจําหนายลวดจัดฟนแฟชั่น ตาม พระราชบัญญัติคุมครอง ผูบริโภค พ.ศ.2522 สํานักงานคณะกรรมการคุมครองผูบริโภคไดออกคําสั่งคณะกรรมการคุมครองผูบริโภค ที่ 1/2549 เรื่อง หามขายสินคาลวดดัดฟนแฟชั่นเปนการชั่วคราว หากฝาฝนก็จะมีโทษตาม มาตรา 56 จะตอง ระวางโทษจําคุกไมเกินหกเดือน หรือปรับไมเกินหาหมื่นบาท หรือทั้งจําทั้งปรับ แตถาเปนผูผลิตเพื่อขายหรือ เปนผูสั่งหรือนําเขามาในประเทศไทยเพื่อขาย จะตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหาแสน บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ

4 หนังสือขอมูลอันตรายจัดฟนแฟชั่น ดาวนโหลดไดที่ ทันตแพทยสภา http://www.dentalcouncil.or.th/ แผนงานคุมครองผูบริโภคดานสุขภาพ สสส. http://www.thaihealthconsumer.org/ คณะทันตแพทยศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย http://www.dent.chula.ac.th/