Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh
Häc viÖn ng©n hµng
phóc ---------------------------------ch¬ng tr×nh tr×nh ®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng ngµnh ®µo t¹o: Tµi chÝnh - Ng©n hµng; KÕ to¸n; Qu¶n trÞ kinh doanh
®Ò c¬ng chi tiÕt häc phÇn 1. Tªn häc phÇn: Lý thuyÕt tµi chÝnh 2. Sè ®¬n vÞ häc tr×nh: 3 3. Tr×nh ®é cho sinh viªn n¨m thø hai 4. Ph©n bæ thêi gian: - Lªn líp: 45 tiÕt Ch¬ng I II III IV V Tæng
Sè tiÕt
Lý
Th¶o
KiÓm
luËn 3 3 1 1 0 8
tra
12 18 6 6 3 45
thuyÕt 9 14 5 4 3 35
1 1 2
sè - Thùc tËp, thùc hµnh: Kh«ng 5. §iÒu kiÖn tiªn quyÕt: §Ó häc m«n Lý thuyÕt tµi chÝnh, tríc hÕt ph¶i häc c¸c m«n Kinh tÕ chÝnh trÞ häc, TriÕt häc, Kinh tÕ vÜ m«, Kinh tÕ vi m«, LuËt ®¹i c¬ng. 6. Môc tiªu cña häc phÇn: Cung cÊp cho ngêi häc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n, cã hÖ thèng vÒ tµi chÝnh, tõ ®ã lµm c¬ së luËn cho viÖc nghiªn 1
cøu c¸c m«n häc tiÕp theo ®ång thêi lµm c¬ së luËn ®Ó nghiªn cøu, hoµn thiÖn, bæ sung, söa ®æi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh. Nghiªn cøu vÒ tµi chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh ®îc ph¹m vi qu¶n lý tµi chÝnh, x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña tµi chÝnh nh lµ mét c«ng cô ®Ó c¸c chñ thÓ trong x· héi sö dông ®Ó t¸c ®éng vµo c¸c môc tiªu kinh tÕ- x· héi mµ hä ®· ho¹ch ®Þnh víi hiÖu qu¶ cao nhÊt. 7. M« t¶ v¾n t¾t néi dung häc phÇn: M«n Lý thuyÕt tµi chÝnh nghiªn cøu vÒ hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph©n phèi nguån tµi chÝnh th«ng qua viÖc t¹o lËp vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ cña c¸c chñ thÓ trong x· héi. BiÓu hiÖn ra bªn ngoµi cña hÖ thèng c¸c quan hÖ ph©n phèi tµi chÝnh ®ã lµ sù vËn ®éng cña tiÒn tÖ (luång tiÒn). Sù vËn ®éng cña tiÒn tÖ kh«ng chØ dõng l¹i riªng ë mét chñ thÓ mµ g¾n liÒn víi tÊt c¶ c¸c chñ thÓ trong x· héi ®ã lµ Nhµ níc, Doanh nghiÖp, Trung gian tµi chÝnh, Hé gia ®×nh vµ c¸c tæ chøc x· héi. §Ó ®¶m b¶o tÝnh logic cña m«n häc còng nh ®Ó tr¸nh sù trïng l¾p víi c¸c m«n häc kh¸c theo ®Æc thï cña Häc viÖn Ng©n hµng, m«n Lý thuyÕt tµi chÝnh ngoµi viÖc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ tµi chÝnh, sẽ tập trung nghiªn cøu vÒ Tµi chÝnh Nhµ níc (Ng©n s¸ch nhµ níc), Tµi chÝnh doanh nghiÖp, B¶o hiÓm, Tµi chÝnh quèc tÕ. ë mçi ch¬ng sẽ nghiªn cøu nh÷ng nguyªn lý c¬ b¶n về việc h×nh
2
thµnh vµ sö dông c¸c c«ng cô ph©n phèi t¬ng øng víi mçi chñ thÓ. 8. NhiÖm vô cña sinh viªn: Häc trªn líp, hoµn thµnh c¸c c©u hái th¶o luËn do gi¸o viªn yªu cÇu. 9. Tµi liÖu häc tËp: - Gi¸o tr×nh chÝnh: Lý thuyÕt tµi chÝnh cña Häc viÖn tµi chÝnh, 2005. - S¸ch tham kh¶o: *Lý thuyÕt tµi chÝnh - tiÒn tÖ- ng©n hµng cña Trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, Hµ Néi -2005 *Lý thuyÕt tµi chÝnh - tiÒn tÖ- ng©n hµng cña Trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, Thµnh phè Hå ChÝ Minh-2002. * Tµi chÝnh c«ng, Chñ biªn NguyÔn ThÞ Cµnh, §¹i häc quèc gia Thµnh phè Hå ChÝ Minh, 2003. * Qu¶n lý tµi chÝnh c«ng, Chñ biªn PGS.TS. TrÇn §×nh Ty, NXB lao ®éng, 2003. * Kinh tÕ häc, Paul A. Samuelson & William D. Nordhaus, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 1997. * Kinh tÕ häc vÜ m«, Robert J.Gordon, NXB Khoa häc vµ kü thuËt vµ Trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng, 1994. * LuËt Ng©n s¸ch nhµ níc 2004. - Website vµ c¸c t¹p chÝ, c¸c th«ng tin khoa häc cña c¸c c¬ quan cã liªn quan ®Õn tõng häc tr×nh: Bé Tµi chÝnh; Tæng cô ThuÕ; C¸c C«ng ty B¶o hiÓm, C¸c doanh nghiÖp... 10. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ sinh viªn:
3
- Dù líp tèi thiÓu 80% sè tiÕt - Hoµn thµnh c¬ b¶n c¸c c©u hái th¶o luËn do gi¸o viªn yªu cÇu vµ cã thÓ thuyÕt tr×nh theo nhãm. - KiÓm tra häc tr×nh 2 bµi - Thi hÕt häc phÇn 11. Thang ®iÓm: 10 12. Néi dung chi tiÕt häc phÇn: Víi ch¬ng tr×nh 45 tiÕt, m«n häc gåm 4 ch¬ng:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ tµi chÝnh (9 tiÕt gi¶ng + 3 tiÕt th¶o luËn) I. Kh¸i qu¸t vÒ sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tµi chÝnh II. Quan niÖm vÒ tµi chÝnh III. HÖ thèng tµi chÝnh 1. Kh¸i qu¸t vÒ hÖ thèng tµi chÝnh 2. NhiÖm vô cña c¸c kh©u trong hÖ thèng tµi chÝnh 3. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c kh©u trong hÖ thèng tµi chÝnh IV. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh quèc gia Ch¬ng II: Ng©n s¸ch nhµ níc (14 tiÕt gi¶ng + 3 tiÕt th¶o luËn + 1 tiÕt kiÓm tra) I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß cña NSNN II. Thu NSNN 1. Kh¸i niÖm, néi dung thu NSNN 2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn thu NSNN
4
3. ThuÕ a. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ thuÕ b. Mét sè luËt thuÕ chñ yÕu hiÖn hµnh 4. Mét sè kho¶n thu ngoµi thuÕ III. Chi NSNN 1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, néi dung chi NSNN 2. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chi NSNN 3. Mét sè kho¶n chi chñ yÕu cña NSNN IV. C©n ®èi NSNN 1. Kh¸i niÖm, c¸c quan ®iÓm c©n ®èi NSNN 2. Th©m hôt NSNN vµ c¸c gi¶i ph¸p xö lý V. Tæ chøc hÖ thèng NSNN vµ ph©n cÊp qu¶n lý NSNN 1. Tæ chøc hÖ thèng NSNN 2. Ph©n cÊp qu¶n lý NSNN VI. Chu tr×nh NSNN 1. N¨m ng©n s¸ch vµ chu tr×nh ng©n s¸ch 2. H×nh thµnh NSNN 3. ChÊp hµnh NSNN 4. QuyÕt to¸n NSN Ch¬ng III: Tµi chÝnh doanh nghiÖp (5 tiÕt gi¶ng + 1 tiÕt th¶o luËn) I. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß cña TCDN II. Tæ chøc TCDN 1. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c tæ chøc tµi chÝnh doanh nghiÖp 2. C¸c nguyªn t¾c tæ chøc TCDN
5
III. Qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n cña DN 1. Vèn kinh doanh vµ ®Æc trng cña VKD 2. Nguån vèn kinh doanh vµ c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng 3. Qu¶n lý tµi s¶n cña DN a. Tµi s¶n dµi h¹n b. Tµi s¶n ng¾n h¹n IV. Doanh thu, CFSXKD, gi¸ thµnh s¶n phÈm cña DN Ch¬ng IV: B¶o hiÓm (4 tiÕt gi¶ng + 1 tiÕt th¶o luËn + 1 tiÕt kiÓm tra) I. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ b¶o hiÓm 1. Kh¸i niÖm, đÆc ®iÓm cña b¶o hiÓm 2. C¸c h×nh thøc b¶o hiÓm 3. Mét sè kh¸i niÖm cã liªn quan ®Õn hîp ®ång b¶o hiÓm 4. Vai trß cña BH II. B¶o hiÓm kinh doanh 1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ BHKD a. Kh¸i niÖm b. C¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña BHKD c. C¸c h×nh thøc BHKD 2. C¬ chÕ t¹o lËp, ph©n phèi vµ sö dông quü BHKD 3. C¸c ho¹t ®éng ®Çu t cña nhµ b¶o hiÓm III. B¶o hiÓm x· héi 1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ BHXH a. Kh¸i niÖm b. Ph¹m vi ®èi tîng BHXH
6
c. HÖ thèng chÕ ®é BHXH 2. C¬ chÕ h×nh thµnh vµ sö dông quü BHXH 3. Giíi thiÖu vÒ BHXH ViÖt Nam Ch¬ng VII: Tµi chÝnh quèc tÕ (3 tiÕt) I. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ tµi chÝnh quèc tÕ 1. Kh¸i niÖm 2. C¬ së cña c¸c quan hÖ tµi chÝnh quèc tÕ 3. §Æc trng cña tµi chÝnh quèc tÕ II. C¸c h×nh thøc chñ yÕu cña tµi chÝnh quèc tÕ 1. §Çu t quèc tÕ trùc tiÕp 2. TÝn dông quèc tÕ 3. ViÖn trî quèc tÕ kh«ng hoµn l¹i III. C¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ 13. Ngµy phª duyÖt: 14. CÊp phª duyÖt:
7