TATE Ne te biva, ne te biva ve}e, konduro crna, vo tebe `iveev ko peta bedna i bela, trieset leta, so uplav di{ev i ap~ihav. Tate, da te ubijam morav. Po~ina pred da imam vreme – mermer-te`ok, torba so Bog polna, grozomoren kip so siv prst golem kako kit od Frisko1 i glava vo diviot Atlantik kade zelenilo nad sinilo se lee vo vodite kraj prekrasniot Nozit2. Se molev da te vratam tebe. Ach, du3. Na germanski jazik, vo gradot polski zbri{an od toj valjak na vojni, vojni, vojni. No imeto na gradot e ~esto. Mojot prijatel Poljak veli gi ima duzina ili dve. Pa nikoga{ ne mo`ev da poznaam kade si stapnal, svoj koren vrzal, nikoga{ ne mo`ev da zboram so tebe. Jazikot mi zapna za vilicite. Mi zapna vo klopka na teq so bocki. Ich, ich, ich, ich.4 Odvaj govorev. Mislev sekoj Germanec e ti. I pogan jazik lokomotiva, lokomotiva, {to me isfrla ko da sum Juda. Juda za Dahau, Au{vic, Belsen5. Po~nav da zboruvam ko Juda. ^inam mo`e sum i Juda. Snegovite od Tirol, bistroto vino od Viena San Francisko (zab. na prev.) Pla`a vo Masa~usets, SAD (zab. na prev.). 3 ‘Ah, ti’- od germ. (zab. na prev.). 4 ‘Jas’- od germ. (zab. na prev.). 5 Germanski koncentracioni kampovi (zab. na prev.). 1 2
ne se mnogu ~isti ili vistinski. Po mojata |upska `i~ka i ~udna sre}a i {pilot tarot karti, {pilot tarot karti mo`ebi po malku sum Juda. Otsekoga{ sum strepela od tebe, so tvoeto drn-drn jarina, tvoeto Luftwaffe6. I tvoite pod konec musta}i, i arievski o~i, svetlo sini. Pancer7-~ovek, pancer-~ovek, O Ti – ne Bog tuku svastika od {to e crna nema nebo {to }e ja probie. Sekoja `ena obo`uva Fa{ist, ~izma v lice, yversko srce yversko, na yver kako tebe. Stoi{ nad tablata, tate, na slikata {to ja imam od tebe, so damar sred brada mesto v stopalo no ne pomalku |avol poradi toa, ne ne pomalku od crniot ~ovek {to mi go pregriza slatkoto crveno srce na dve. Na moi deset godini te zakopaa. Na dvaeset probav da ja skinam i pak, pak, pak da dojdam kaj tebe. Si mislev }e svr{at rabota i koskite. No od vre}a me izvlekoa i so lepilo me spoija. I toga{ ne{to mi tekna. Stokmiv tvoj model, ~ovek vo crno so Meinkampf8 pogled i puknat da ma~i i gme~i. I rekov, me biva, me biva. Pa, tate, kone~no se otka~iv. Crniot telefon od {tekot e izmaknat, glasovi ko crvi niz nego ne }e minat. Sum ubila li eden, sum ubila dvajca – vampirot {to se pretstavi deka e ti i cela godina mi ja cica{e krvta, sedum godini ako ba{ saka{ da znae{. Tate, sega mo`e{ da si legne{.
Vozduhoplovni sili - od germ. (zab. na prev.). Tenk - od germ. (zab. na prev.). 8 ‘Mojata borba’ (od germ.), politi~ka avtobiografija na Hitler (zab. na prev.). 6 7
Kol ti e zabien vo toa debelo crno srce. Nikoga{ ne te sakaa selanite. Igraat i gazat vrz tebe. Sekoga{ znaeja oti toa si ti. Tate, tate, govedo edno, se otka~iv. 12 oktomvri, 1962
Prepev: Kristina Zimbakova Od “Izbor pesni”, Plat, Silvija. Akademski pe~at, Skopje, 2005