Commentaar Vk 06102009

VK 06-10-09 katern 1 pagina 13

Commentaar Premier blijft uit vorm u Nederland, gelijk de rest van de wereld, kampt met de ernstigste economische crisis sinds de jaren dertig, mag van een regeringsleider worden verwacht dat hij er staat. Premier Balkenende blijkt zijn vormcrisis evenwel nog lang niet te boven. Na zijn falen bij de Algemene Beschouwingen wist de minister-president zich niet te herpakken. Integendeel, de aanvoerder van het kabinet kan zelfs in eigen huis de orde niet meer bewaren. Mondje dicht over een nieuwe missie in Uruzgan, had Balkenende in de ministerraad afgesproken. Maar zijn CDA-partijgenoot Verhagen van Buitenlandse Zaken lapte die afspraak vorige week, in het bijzijn van de premier, aan zijn laars. Dit weekeinde was het de fractievoorzitter van de kleinste regeringspartij die premier Balkenende opriep zichzelf te hernemen. Arie Slob van de ChristenUnie nam Balkenende in bescherming tegen de neerbuigende bejegening door de oppositie. Maar hij eiste ook van de premier ‘toewijding aan de koers die is afgesproken, met een rechtvaardige lastenverdeling’. Want, signaleerde Slob, ‘je ziet het CDA nu naar rechts schuiven.’ Slob wees erop dat het kabinet de Nederlanders nog lang niet heeft overtuigd van de noodzaak van harde, impopulaire maatregelen. Sterker, die maatregelen hangen nog volstrekt in de lucht. Als we het niet eens worden over een plan ter verhoging van de AOW, waarschuwde Slob, dan zal dat Economische met de rest van de ingrepen crisis vereist helemaal niet gaan lukken. regeringsleider Met andere woorden: het uur die er staat van de waarheid voor Balkenende . ....................... en zijn vierde kabinet is aangebroken – het is nu of nooit. Het is dan ook verontrustend dat de premier zelf tijdens zijn optreden in de Kamer en in de media een matte, ongeïnspireerde indruk blijft maken. Alsof hij met zijn gedachten elders is. Balkenende bloeit op zodra hij het land achter zich heeft gelaten. De verhouding met zijn collega’s in de Europese Unie en met andere bondgenoten is uitstekend. Maar het respect dat Balkenende in het buitenland heeft opgebouwd, staat in schril contrast met zijn afbladderende gezag in eigen land. De aanhoudende speculaties over een voortijdige overstap naar Brussel doen dat gezag geen goed. Ondanks bezweringen dat hij tot 2015 minister-president van Nederland wil blijven, slaagt Balkenende er niet in deze speculaties de kop in te drukken. Mocht Balkenende inderdaad geen ambities hebben, dan is niets eenvoudiger voor Nederland zich vierkant achter de kandidatuur van Tony Blair voor het vaste voorzitterschap van de Europese Raad te scharen. Als er iemand is die de Europese Unie op de kaart kan zetten, dan is dat de Britse oud-premier. Het is niet uitgesloten dat Balkenende wel droomt van een Europese carrière. En dat hij ook een kans maakt. Op zichzelf is het voor Nederland alleen maar goed wanneer het een dergelijke internationale toppositie weet te bemachtigen. Niemand is onmisbaar, ook de premier van Nederland niet. Maar in tegenstelling tot Blair is Balkenende nog in functie. De minister-president kan het kopwerk dus niet aan anderen overlaten. Hij is tot nader order voor honderd procent verantwoordelijk voor het welslagen van zijn kabinet.

N

REAGEREN? VOLKSKRANT.NL/COMMENTAAR