Cio Seminarski.docx

CILJEVI I ZADACI LOGISTIKE PREDUZEĆA Seminarski rad iz predmeta Logistika u saobraćaju

Mentor:

Student:

Dr Marko Vasiljević, dipl. Ing. Saobr.

Bojana Božičković 312/12

Sadržaj: 1. Uvod........................................................................................1 2. Istorijski sadržaj logistike.........................................................2 2.1

Pojam i definicija logistike...............................................2

3. Ciljevi logistike kao funkcije upravljanja preduzećem..............4 3.1

Definicija logistike preduzeća..........................................4

4. Zadaci logistike.........................................................................6 4.1

Logistička podučja zadataka............................................7

5. Zaključak...................................................................................9 6. Literatura...................................................................................10

1. Uvod

U ovom seminarskom radu su opisani ciljevi i zadaci logistike preduzeća, kako preduzeća tako i okoline koja je obuhvaćena djelovanjem preduzeća. Logistika preduzeća je funkcija upravljanja preduzećem koja ima za cilj da već tradicionalnim vrijednostima dobara kao što su: tip proizvoda, kvalitet, cijena i tako dalje, doda nove vrijednosti: raspoloživost traženih dobara na mjestu i u momentu u kome se manifestuje potreba potrošača za tim dobrima. Cilj logistike može se uopšteno definisati kao: zadovoljenje potreba kupca isporukom traženog proizvoda, zahtjevanog kvaliteta, na pravom mjestu, u pravo vreme, po minimalnoj ukupnoj ceni.

1. ISTORIJSKI RAZVOJ LOGISTIKE Pojmovi logistika, marketing logistika, poslovna logistike kao i logistika u saobraćaju odnose se na skupove aktivnosti vezane za upravljanja tokovima sirovina materijala od mjesta proizvodnje do mjesta potrošnje. Logistika predstavlja proces planiranja, sprovođenja, kontrole, nabavke, održavanja, skladištenja, transporta informacija i prodaje sa ciljem njihovog poboljšanja. Primjena logistike datira duboko u prošlosti još od vremena pojave prvobitnog organizovanog zanatstva. Najznačajnija primjena saznanja iz logistike prije nego što je sama riječ ušla u upotrebu svakako je na planu pripreme, podrške najrazličitijih vojnih aktivnosti o čemu svjedoče brojni istorijski zapisi. Većina vladara i vojskovođa u istoriji ne samo da su bili hrabre ličnosti već su imali i veoma dobar smisao za organizaciju vojske. Primjenjivali su logističke principe i prije postojanja logistike kao nauke što govori da promjena logističkih elemenata ne samo da iam korijene u prošlosti, nego sde i održala do današnjih dana. Međutim, prvi zapisi posvećeni logistici počeli su da se pojavljuju tek sredinom prošlog vijeka u vrijeme kada Piter Draker, poznati biznisekspert, autor i konsultanat izjavljuje da je logistika postala mogućnost za oraganizacije koje žele da uvećaju svoju kooperativnu efikasnost. U civilstvu logistika dobija na značaju početkom prošlog vijeka kroz rješavanje problema distribucije poljoprivrednih, transportnih i skladišnih problema. 70-ih godina logistika prodire u proizvodnju , 80-ih u oblasti trgovine i širenje kompjuterske tehnike, 90-ih u koncentraciji roba a u današnje vrijeme u oblasti putničkog saobraćaja. Logistika kao nauka i kao aktivnost u 20-om vijeku doživljava snažan razvoj i afirmaciju ne samo u vojnom području nego i u civilnim, odnosno gospodarskim sektorima.

1.1. POJAM I DEFINICIJA LOGISTIKE

Riječ logistika u smislu kakva se danas primjenjuje upotrebljena je oko 1800-te godine i vezana je za određena pozadinska obezbjeđenja tj. vojna snabdijevanja. Korijen riječi logistika se nalazi u grčkoj riječi logos koja ima sledeća značenja : misao, zamisliv, plan, isplaniran i izrečen. Pored toga riječ logistika takođe predstavlja i – vještinu računanja pomoću slova (umjesto brojeva), algebra, vještina pravljenja zaključaka, sposobnost zaključivanja ili vojno značenje-nauka koja uči kako se proračunavaju vrijeme i prostor koji su potrebni da bi se izvršio neki taktički pokret. Riječ logistika je objašnjena kao i „Cjelokupan proces planiranja, obezbjeđenja, kontrole i evidencije sanbdijevanja i zbrinjavanja materijalnim sredstvima (intendanska i tehnička služba), organizacija transporta (saobraćajna služba) i rada održavanja postrojenja oružanih snaga ( vojna industrija, ratna privreda i dr.)“.

Neki smatraju sa je dobila naziv od latinske riječi logistika, kojom su nazivani činovnici koji su obavljali administrativne poslove u rimskim legijama.

-1948-te godine AMA (Američka marketing asocijacija) usvojila je definiciju logistike „Logistika predstavlja kretanje i rukovanje robom od momenta proizvodnje do momenta potrošnje ili korištenja“. -1985-te godine CLM logističko udruženje definiše logistiku kao proces planiranja, primjene i kontrole efektivnosti i efikasnosti tokova (skladištenja sirovina, zaliha u procesu prerade gotovih proizvoda, usluga i sa njima povezanih informacija, od mjesta njihovog porijekla do mjesta potrošnje, sve u cilju prilagođavanja zahtjevima potrošača. Centar za izučavanje transporta u sastvau čuvenog MP daje odgovor da je logistika „upravljanje tokovima materijala, informacija, novca i ideja putem usklađivanja procesa u lancima snabdijevanja i putem strategijskog dodavanja vrijednosti u pogledu mjesta, vremena i pakovanja. Pri tome se precizira da izvorno značenje pojma logistika upućuje na tri osnovne operacije koje uvećavaju vrijednost (cijenu) dobara. To su operacija promjene mjesta koja povlači troškove transporta, operacija snabdijevanja vremena koju prate troškovi skladištenja i operacija poručivanja prema kojoj se roba pakuje u željene količine.

Međunarodno udruženje za logistiku SOLE preporučuje sledeću definiciju“ Logistika je vještina i nauka upravljanja, inžinjeringa i tehničkih aktivnosti u vezi sa zahtjevima, projektovanjem i resursima snabdijevanja i održavanja u podršci ciljeva, planova i operacija“. Kao nauka logistika se bavi istraživanjima u oblasti prijektovanja i uparvljanja podrškom funkcionisanja sistema u ostavrivanju njihovih ciljeva, funkcija ili operacija. To je multidisciplinarna oblast koja podrazumijeva poznavanje i praćenje dostignuća: •

Informacionih tehnologija

•

Operacionih istraživanja

•

Teorije sistema

•

Teorije upravljanja i organizacije i dr.

Cilj logistike sastoji se u povećanju efikasnosti poslovanja putem ubrazavanja cirkulacije angažovanih sredstava.

2. CILJEVI LOGISTIKE KAO FUNKCIJE UPRAVLJANJA PREDUZEĆEM 1. Logistika preduzeća je funkcija upravljanja preduzećem koja ima za cilj da već tradicionalnim vrednostima dobara kao što su: tip proizvoda, kvalitet, cena i tako dalje, doda nove vrednosti: raspoloživost traženih dobara na mestu i u momentu u kome se manifestuje potreba potrošača za tim dobrima. 2. Može se desiti da je proizvod manje vrednosti u tradicionalnom smislu, nižeg kvaliteta i veće cijene ali koji je na raspolaganju u momentu i na mjestu u kome se manifestuje potreba potrošača, u očima kupca ima veću vrijednost. 3. Cilj logistike može se uopšteno definisati kao: zadovoljenje potreba kupca isporukom traženog proizvoda, zahtevanog kvaliteta, na pravom mestu, u pravo vreme, po minimalnoj ukupnoj ceni. 4. Može se izvući zaključak da je cilj logistike preduzeća eficijentna realizacija tokova materijalnih dobara i pripadajućih informacija (pod eficijentnom realizacijom tokova materijalnih dobara podrazumevamo njihovu racionalnu prostornu i vremensku transformaciju). Sa povećanjem efikasnosti njihovog protoka kroz preduzeće omogućava se smanjenje zaliha. 5. Osim toga, sa povećanjem efikasnosti tokova dobara i informacija kroz preduzeće skraćuju se vremena protoka i realizacije porudžbine. 6. Raščlanjivanjem ovako uopšteno definisanog opšteg cilja logistike moguće je diferencirati dva osnovna podcilja, i to: - cilj efikasnosti – zadovoljavanje potrebe klijenta za traženom robom na određenom mesu i u određenom roku. - Cilj efektivnosti – zadovoljenje potreba klijenta za traženom robom sa minimalnim ukupnim troškovima realizacije te potrebe. 7. Cilj logistike preduzeća garantuje ostvarenje prethodno definisanog stepena usluga klijentu po nižim troškovima. 8. Definisani logistički ciljevi preduzeća zahtevaju pronalaženje delikatne ravnoteže između željenog nivoa pružanja usluga i njemu odgovarajućih troškova. Pri tom je cilj logistike preduzeća da garantuje adekvatan nivo usluga po nižim ukupnim troškovima upravljanja.

2.1. DEFINICIJA LOGISTIKE PREDUZEĆA

Duže vremena su ciljevi logistike preduzeća bili izjednačeni sa zahtjevima za uslugama u okviru posebnog segmenta – fizička distribucija gotovih proizvoda. To je posebno uočljivo iz široko prihvaćene definicije logistike koju je dalo Američko društvo za logistiku. Naime, kod njih se pojam PHYSICAL DISTRIBUTION MENAGEMENT sinonimski izjednačava sa

pojmom logistika. Ta definicija glasi: logistika – to je pojam koji obuhvata procese planiranja, obredu, kontrolu efikasnosti i efektivnosti tokova potrošnje i skladištenja sirovina obuhvećenih tokovima finalnog proizvoda, kao i odgovarajućih informacija počev od njihovog porekla (izvora) pa do potrošnje (ušća), vezano za prilagođavanje zahtjevima kupca. Ove aktivnosti mogu obuhvatati i opsluživanje kupaca u zahtevanom vremenu, distribuciju komunikacionih veza, kontrolu zaliha, upravljanje materijalima, izbor lokacije skladišta, nabavku, rukovođenje procesom prodaje robe, čuvanje i disponiranja otpadanih materijala, transport i skladištenje. Ovakva vizija koncepcije logistike može da bude u cjelosti prihvaćena u preduzećima za distribuciju robe široke potrošnje, ali je svakako u manjoj mjeri primenljiva u proizvodnim preduzećima gde je fizička distribucija samo jedan dio ukupnih logističkih aktivnosti. U logistiku se ubrajaju sve djelatnosti kojima se planira, realizuje i kontroliše prostorna i vremenska transformacija materijalnih dobara kao i druge sa tim povezane transformacija, uzimajući u obzir količinu i vrstu dobara, osobine kao i logističke determinisanosti tih dobara. ŠIRI SMISAO: logistika preduzeća bazirana na ciljevima preduzeća predstavlja skup zadataka i iz ovih zadataka izvedenih mera za obezebjeđenje optimalnog protoka materijalnih dobara, informacija i vrijednosti u procesu transformacije predmeta rada u okviru reprodukcionog lanca nekog preduzeća, počev od njegovih isporučilaca, preko proizvodnje pa do krajnjeg potrošača. UŽI SMISAO: logistika preduzeća se bavi upravljanjem tokovima materijalnih dobara i pripadajućih informacija u odgovarajućoj mreži. Cilj logistike preduzeća jeste da obezbedi stavljanje na raspolaganje: - Pravih objekata (predmeta), - U pravo vrijeme, - Na pravom mjestu, - U odgovarajućoj količini, - Sa odgovarajućim kvalitetom, - I odgovarajuim informacijama, - Po konkurentnoj cijeni. Iz definicije se može izvesti sledeći zaključak: pod pojmom logistike preduzeća podrazumeva se skup zadataka i iz ovih zadataka izvednih mjera, i to ne samo na području skladištenja i transporta, već svih mjera koje se odnose na tokove materijalnih dobara i informacija u preduzeću. Realizacijom ovih mjera vrši se odgovarajući uticaj na izvršavanje funkcija pojedinih područja preduzeća, a naročito na: - Razvoj i projektovanje, - Organizaciju proizvodnje, - Planiranje i obezbeđenje proizvodnje,

- Skladištenje, transport i distribuciju, - Disponiranje, - Obradu i preradu informacija, - Održavanje i, - Planiranje fabrike (lokacija, tehnološka osnova LAYOUT, itd.). Iz definicije se može izvući sledeći zaključak: u ovom slučaju se govori o tokovima materijala koji, u vizuelnom smislu, teku poprečno kroz organizacionu strukturu preduzeća, pri čemu., funckcija marketinga definiše potrebe tržišta proizvodnih resursa a logistika preduzeća obezbeđuje optimalnu spremnost i raspoloživost objekata: reprodukcionih materijala i informacija u potrebnoj količini, u traženom kvalitetu, u pravo vreme i na pravom mestu. Objekti logistike su, znači, materijalni, proizvodi i robe, to jest sirovine, materijali za proizvodnju, pogonski i pomoćni materijali, rezervni delovi, poluproizvodi i gotovi proizvodi. Jednom riječju meterijalna dobra. Iz definicije se može izvući sledeći zaključak: kada je reč o tokovima uopštene ovde se ne radi samo o tokovima materijalnih dobara i sa njima povezanim tokovima informacija, već se radi i o tokovima vrijednosti u okviru nekog preduzeća. Pod pojmom toka vrijednosti podrazumijeva se korišćenje sredstava za proizvodnju, kadrova, finansijskih sredstava, energije, znanja i tako dalje. Tokovi vrijednosti mogu se na najbolji način obuhvatiti i prikazati linijom povećanja vrednosti pri nastajuanju jednog proizvoda. Sastavni delovi logističkih tokova, odnosno njihovi bitni funkcionaliteti su: - Transportovanje / otpremanje, - Pretovar / premještanje, - Skladištenje / zadržavanje, - Pakovanje, - Komisioniranje, - Raspodjela (distribucija), - Priprema / planiranje / informisanje, - Upravljanje, - Nadzor (kontrola). Logistika obezbeđuje optimalnost svih tokova. Optimalno, u ovom slučaju, znači stvarati neophodne uslove, saglasne ciljevima preduzeća, a u skladu sa parcijalnim ciljevima nabavke, proizvodnje, prodaje ekonomike i finansija i tako dalje.

3. ZADACI LOGISTIKE Zadatak logistike je organizacija troškovno efikasnog toka materijala do krajnjeg kupca. Iz toga se zadatka proizilazi i značenje logistike za svako preduzeće.

Zadaci poslovne logistike kao nauke se sastoje u: • Identifikacija i praćenje kretanja svih elemenata ciklusa reprodukcije, kao i svih činilaca koji ova kretanja uslovljavaju. • Istraživanju i analizi identifikovanih kretanja tj.tokova swa stanovišta ciljeva poslovnih sistema. • Definisanje odgovarajućih modela, metoda i tehnika čijom se primjenom u praksi ostvaruje prevazilaženje vremenske i prostorne dimenzije poslovnih tokova u cilju unapređenja efikasnosti sistema. • Evakuaciji rezultata ostvarenih primjenom logističkih modela, metoda i tehnika rada i njihovom daljem usavršavanju.

Zadaci poslovne logistike kao specifične poslevne funkcije: • Snabdjevanje radnih mjesta sa svime što je potrebno za uspješno izvršavanje radnog zadatka. •

Efikasnom korišćenju faktora “vrijeme“.

•

Primjeni logističkih modela, metoda i tehnika rada u oblasti saobraćaja.

•

Praćenju i analizi podobnosti primjenjenih logističkih modela, metoda i tehnika rada.

• Obezbjeđenju povratnog uticaja primjene logističkih modela, metoda i tehnika rada na dalji razvoj logistike kao nauke.

3.1. LOGISTIČKA PODRUČJA ZADATAKA S obzirom na tekuće logističke procese, logistička područja zadataka vide se iz funkcijskih logističkih podsistema u kojma se odlučuje o: •

držanju zaliha

•

skladištenju,

•

pregrupiranju, pakiranju i otpremi,

•

transportu,

•

ukupnom izvršavanju naloga

4. ZAKLJUČAK Potreba uvođenja logistike došla je u uslovima kada ponuda dobara nije mogla podmiriti postojeću potražnju te je zadaća preduzeća bila pronaći način povećanja obima proizvodnje i unapređenje proizvodnosti rada. To se postizalo tehničko-tehnološkim razvojem, automatizacijom i racionalizacijom, no kasnije se javlja problem zasićenosti tržišta. Time se problem iz proizvodnje prebacuje na prodaju čime raste i značaj prodaje i marketinga Logistika je odavno prestala predstavljati samo funkciju skladišta i transport. Logistika ili kako se modernije naziva lanac nabavke se sada proteže od dobavljača pa sve do krajnjih kupaca. Ona zapravo obuhvata sve djelatnosti potrebne za kompleksnu pripremu i realizaciju prostorne i vremenske transformacije dobara i znanja. Nastoji upotrebom ljudskih resursa i sredstava u sistemima staviti na raspolaganje tržištu dobara u pravo vrijeme i na pravo mjesto u traženoj količini, kvaliteti i cijeni s tačnim informacijama vezanim uz ta dobra. Naglasak je na minimalnim troškovima i optimizaciji kako bi se postigla veća profitabilnost. Značaj logistike je u tome što su preduzeća uvjerila da se primjenom logističkih načela i metoda mogu uveliko smanjiti troškovi, što u krajnjem slučaju za njih znači povećanje profita

5. LITERATURA [1] Vasiljević, M., „Logistika u saobraćaju- Skripta“, Saobraćajni fakultet Doboj 2008 [2] - http://logistika.bloger.hr/ - http://hr.wikipedia.org/wiki/Logistika