Chuong 1. Khai Niem

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

CHÖÔNG I KHAÙI NIEÄM VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN 1.1Ñònh Nghóa Chaát Thaûi Raén Chaát thaûi raén ñöôïc hieåu laø taát caû caùc chaát thaûi phaùt sinh do caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi vaø ñoäng vaät toàn taïi ôû daïng raén ñöôïc thaûi boû khi khoâng coøn höõu duïng hay khoâng muoán duøng nöõa. Thuaät ngöõ chaát thaûi raén ñöôïc söû duïng trong taøi lieäu naøy laø bao haøm taát caû caùc vaät chaát raén khoâng ñoàng nhaát thaûi ra töø coäng ñoàng daân cö ôû ñoâ thò cuõng nhö caùc chaát thaûi ñoàng nhaát cuûa caùc ngaønh saûn xuaát noâng nghieäp, coâng nghieäp, khai khoaùng,... Taøi lieäu naøy ñaëc bieät quan taâm ñeán chaát thaûi raén ñoâ thò, bôûi vì ôû ñoù söï tích luyõ vaø löu toàn chaát thaûi raén, coù khaû naêng aûnh höôûng raát lôùn ñeán moâi tröôøng soáng cuûa con ngöôøi. 1.2Toång Quan Veà Lòch söû Phaùt Trieån Vaø Quaûn Lyù Chaát Thaûi Raén Chaát thaûi raén coù töø ngaøy ñaàu khi con ngöôøi coù maët treân maët ñaát. Con ngöôøi vaø ñoäng vaät ñaõ khai thaùc vaø söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân treân traùi ñaát ñeå phuïc vuï cho ñôøi soáng cuûa mình vaø thaûi ra caùc chaát thaûi raén. Söï thaûi boû caùc chaát thaûi töø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi khoâng gaây ra vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng traàm troïng bôûi vì maät ñoä daân soá luùc baáy giôø coøn thaáp. Beân caïnh ñoù dieän tích ñaát höõu duïng ñeå ñoàng hoaù caùc chaát thaûi raén coøn raát lôùn neân ñaõ khoâng laøm toån haïi ñeán moâi tröôøng sinh thaùi. Khi xaõ hoäi phaùt trieån con ngöôøi soáng taäp hôïp thaønh nhoùm, cuïn daân cö thì söï tích luõy cuûa caùc chaát thaûi trôû neân ñoùng vai troø raát quan troïng trong cuoäc soáng. Söï thaûi boû caùc thöïc phaåm thöøa vaø caùc loaïi chaát thaûi khaùc taïi caùc thò traán, ñöôøng phoá, truïc giao thoâng, khu ñaát troáng daãn ñeán moâi tröôøng thuaän lôïi cho söï sinh saûn vaø phaùt trieån cuûa caùc loaøi gaäm nhaám nhö chuoät. Caùc loaøi gaäm nhaám laø ñieåm töïa cho caùc sinh vaät kyù sinh nhö laø boï cheùt. Chuùng mang caùc maàm PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

beänh gaây neân beänh dòch haïch. Do khoâng coù söï thieát laäp keá hoaïch quaûn lyù chaát thaûi raén ñaõ daãn ñeán söï lan truyeàn caùc beänh traàm troïng vaøo giöõa theá kyû 14 taïi Chaâu Aâu. Maõi ñeán theá kyû 19 vieäc kieåm soaùt dòch beänh lieân quan ñeán söùc khoûe coäng ñoàng môùi ñöôïc quan taâm vaø hoï nhaän thaáy raèng caùc chaát thaûi töø thöïc phaåm dö thöøa caàn phaûi ñöôïc thu gom vaø tieâu huyû hôïp veä sinh ñeå kieåm soaùt caùc loaøi gaäm nhaám, ruoài vaø caùc vectors truyeàn beänh. Moái quan heä giöõa söùc khoeû coäng ñoàng vaø vieäc löu tröõ, thu gom, vaø vaän chuyeån caùc chaát thaûi khoâng hôïp lyù ñaõ theå hieän roõ raøng. Coù nhieàu baèng chöùng cho thaáy chuoät, ruoài, vaø caùc vectors truyeàn beänh sinh saûn taïi caùc baõi raùc khoâng hôïp veä sinh cuõng nhö taïi caùc caên nhaø oå chuoät vaø caùc loaïi coân truøng khaùc. Moät trong nhöõng nguyeân naân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng sinh thaùi (ñaát, nöôùc, khoâng khí) laø do vieäc quaûn lyù chaát thaûi raén khoâng hôïp lyù. Caùc nghieân cöùu tröôùc ñaây cho thaáy coù 22 loaøi beänh cuûa con ngöôøi lieân quan ñeán vieäc quaûn lyù chaát thaûi raén khoâng hôïp lyù. Caùc phöông phaùp phoå bieán nhaát ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù chaát thaûi raén töø ñaàu theá kyû 20 laø: − Thaûi boû chaát thaûi raén treân maët ñaát − Thaûi boû vaøo nöôùc (soâng, hoà, bieån) − Choân laáp chaát thaûi vaøo trong loøng ñaát − Giaûm thieåu vaø ñoát chaát thaûi Cho ñeán nay heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén khoâng ngöøng phaùt trieån ñaëc bieät laø ôû Myõ vaø caùc nöôùc coâng nghieäp tieân tieán. Nhieàu heä thoáng quaûn lyù raùc vôùi hieäu quaû cao ra ñôøi do söï keát hôïp ñuùng ñaén giöõa caùc thaønh phaàn sau ñaây: − Heä thoáng toå chöùc quaûn lyù − Quy hoaïch quaûn lyù − Coâng ngheä xöû lyù

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

− Luaät phaùp vaø quy ñònh quaûn lyù chaát thaûi raén Söï hình thaønh vaø ra ñôøi cuûa caùc luaät leä vaø quy ñònh veà quaûn lyù chaát thaûi raén ngaøy caøng chaët cheõ ñaõ goùp phaàn naâng cao hieäu quaû cuûa heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén hieän nay. 1.3Söï Phaùt Sinh Chaát Thaûi Raén Trong Xaõ Hoäi Coâng Nghieäp Trong xaõ hoäi coâng nghieäp ngaøy nay quaù trình phaùt sinh chaát thaûi raén coù nguoàn goác ban ñaàu laø caùc loaïi vaät lieäu thoâ ñöôïc söû duïng laøm nguyeân lieäu cho quaù tình saûn xuaát ñeå taïo ra caùc saûn phaåm phuïc vuï cho ngöôøi tieâu duøng. Saûn phaåm sau khi söû duïng coù theå taùi sinh, taùi cheá hoaëc ñoå boû sau cuøng. VAÄT LIEÄU THOÂ

CHAÁT THAÛI CHAÁT THAÛI

SAÛN XUAÁT TAÙI CHEÁ VAØ TAÙI

SAÛN XUAÁT NGÖÔØI TIEÂU DUØNG

THAÛI BOÛ Nguyeân lieäu thoâ, saûn phaåm vaø vaät lieäu taùi sinh Chaát thaûi

Sô ñoà 1.1 Doøng vaät lieäu vaø quaù trình phaùt sinh chaát thaûi trong xaõ hoäi coâng nghieäp

1.4Aûnh Höôûng Cuûa Chaát Thaûi Raén Ñeán Moâi Tröôøng Sinh Thaùi Caùc hieän töôïng lieân quan ñeán sinh thaùi nhö oâ nhieãm nöôùc vaø khoâng khí, cuõng lieân quan ñeán vieäc quaûn lyù chaát thaûi raén khoâng hôïp lyù. Ví duï, nöôùc roø ræ töø caùc baõi choân laáp khoâng hôïp veä sinh gaây oâ nhieãm nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm. PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

Trong khu vöïc khai thaùc moû söï roø ræ töø nôi thaûi boû caùc chaát thaûi coù theå chöùa caùc ñoäc toá nhö ñoàng, arsenic, hoaëc laø nöôùc caáp bò oâ nhieãm vôùi caùc hôïp chaát muoái Ca vaø mg. Maëc duø thieân nhieân coù khaû naêng pha loaõng, phaân taùn, phaân huyû, haáp phuï ñeå laøm giaûm taùc ñoäng cuûa söï phaùt thaûi vaøo trong khí quyeån, trong nöôùc, vaø trong ñaát. Söï maát caân baèng sinh thaùi xuaát hieän khi khaû naêng ñoàng hoaù cuûa thieân nhhieân vöôït möùc giôùi haïn cho pheùp. Trong khu vöïc coù maät ñoä daân soá cao, söï thaûi boû caùc chaát thaûi gaây neân nhieàu vaán ñeà baát lôïi veà moâi tröôøng. Löôïng raùc thay ñoåi töøng nôi theo töøng khu vöïc. Ví duï nhö söï thay ñoåi veà soá löôïng raùc thaûi ôû khu vöïc thaønh thò vaø noâng thoân. Taïi Myõ öôùc tính taïi thaønh phoá Los Angeles, bang California löôïng raùc haøng ngaøy laø 3.18kg/ngöôøi/ngaøy, trong ñoù taïi Wilson, bang Wisconsin ñaïi dieän cho khu vöïc noâng thoân, löôïng raùc thaûi ra chæ khoaûng 1kg/ngöôøi/ngaøy.

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

1.5Heä Thoáng Quaûn Lyù Chaát Thaûi Raén Ñoâ Thò Heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén ñoâ thò coù theå xem nhö laø moät boä phaän chuyeân moân lieân quan ñeán (1) söï phaùt sinh, (2) löu giöõ vaø phaân chia taïi nguoàn, (3) thu gom, (4) phaân chia, cheá bieán vaø bieán ñoåi, (5) trung chuyeån vaø vaän chuyeån, (6) tieâu huûy chaát thaûi raén moät caùch hôïp lyù döïa treân nguyeân taéc cô baûn laø söùc khoeû coäng ñoàng, kinh teá, kyõ thuaät, baûo toàn, caûnh quan, caùc vaán ñeà moâi tröôøng, vaø lieân quan ñeán caû thaùi ñoä coäng ñoàng. Treân lónh vöïc quaûn lyù chaát thaûi raén lieân quan ñeán caùc vaán ñeà nhö quaûn lyù haønh chaùnh, taøi chaùnh, luaät leä, quy hoaïch vaø kyõ thuaät. Ñeå giaûi quyeát moät vaán ñeà lieân quan ñeán chaát thaûi raén caàn phaûi coù söï phoái hôïp hoaøn chænh lieân quan ñeán chính trò, quy hoaïch vuøng vaø thaønh phoá, ñòa lyù, kinh teá, söùc khoûe coäng ñoàng, xaõ hoäi hoïc vaø caùc vaán ñeà khaùc. Chaát thaûi raén coù theå phaân loaïi baèng caùc caùch khaùc nhau. Phaân loaïi döïa vaøo nguoàn goác xuaát xöù nhö laø raùc thaûi sinh hoaït, vaên phoøng, thöông maïi, coâng nghieäp, ñöôøng phoá, chaát thaûi trong quaù trình ñaäp phaù nhaø xöôûng hoaëc chaát thaûi trong quaù trình xaây döïng. Phaân loaïi döïa vaøo ñaëc tính töï nhhieân nhö laø caùc chaát höõu cô, voâ cô, chaát coù theå chaùy hoaëc chaát khoâng coù khaû naêng gaây chaùy. Muïc ñích cuûa quaûn lyù chaát thaûi raén 1. Baûo veä söùc khoûe coäng ñoàng 2. Baûo veä moâi tröôøng 3. Söû duïng toái ña vaät lieäu 4. Taùi cheá vaø söû duïng toái ña raùc höõu cô 5. Giaûm thieåu raùc ôû baõi raùc

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén Phaùt sinh chaát thaûi

Phaân chia, löu tröõ, cheá bieán taïi nguoàn

Thu gom Phaân chia, cheá bieán, vaø chuyeån ñoåi

Trung chuyeån vaø vaän chuyeån

CTR Tieâu huûy

Sô ñoà 1.2 Moái lieân heä giöõa caùc thaønh phaàn trong heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén

1.6Quaûn Lyù Chaát Thaûi Raén Toång Hôïp Söï choïn löïa keát hôïp giöõa coâng ngheä, kyõ thuaät, vaø chöông trình quaûn lyù ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích quaûn lyù chaát thaûi ñöôïc goïi laø quaûn lyù chaát thaûi raén toång hôïp (ISWM). Vaên phoøng baûo veä moâi tröôøng cuûa Myõ (USEPA) ñaõ ñöa ra thöù baäc haønh ñoäng öu tieân trong vieäc thöïc hieän ISWM laø: Giaûm taïi nguoàn, taùi cheá, ñoát chaát thaûi, vaø tieâu huûy. Hieäu quaû lôùn nhaát cuûa chöông trình naøy laø giaûm ñöôïc kích thöôùc vaø kinh phí xaây döïng loø ñoát. Taùi cheá chaát thaûi cuõng giaûm ñöôïc caùc yeáu toá laøm thieät haïi noài hôi, loaïi boû ñöôïc caùc thaønh phaàn xæ, vaø caùc chaát baån khaùc trong loø luyeän. 1.6.1 Thöù baäc öu tieân trong quaûn lyù raùc toång hôïp

1. Traùnh thaûi boû 2. Giaûm thieåu raùc 3. Taùi söû duïng 4. Taùi cheá 5. Taïo naêng löôïng 6. Xöû lyù 7. Thaûi boû PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

1.6.2Caùc thaønh phaàn cuûa heä thoáng toång hôïp quaûn lyù chaát thaûi raén Caùc thaønh phaàn cuûa heä thoáng toång hôïp quaûn lyù chaát thaûi raén bao goàm: • Cô caáu chính saùch • Cô caáu luaät • Cô caáu haønh chaùnh • Giaùo duïc coäng ñoàng • Cô caáu kinh teá • Heä thoáng kyõ thuaät • Taïo thò tröôøng vaø tieáp thò caùc saûn phaåm taùi cheá • Heä thoáng thoâng tin chaát thaûi a. Cô caáu chính saùch Muïc ñích laø phaùt trieån vaø taäp hôïp moät caùch toaøn dieän chính saùch quaûn lyù chaát thaûi vôùi caùc ñoái töôïng chính saùch coù theå ñaït ñöôïc. Coâng cuï:  Muïc tieâu giaûm thieåu chaát thaûi  Caùc chính saùch chaát thaûi ñaëc bieät  Khuyeán khích  Hình phaït  Trôï giaù vaø caùc keá hoaïch phaùt trieån coâng nghieäp b. Cô caáu luaät

Muïc ñích laø cung caáp luaät an toaøn vaø söùc khoûe coäng ñoàng, moâi tröôøng coù tính khaû thi vaø coâng baèng.

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

Coâng cuï:  Luaät baûo veä moâi tröôøng  Luaät baûo veä söùc khoûe coäng ñoàng  Giaáy pheùp cho caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán raùc  Baûo veä taàng ozon, khí nhaø kính moät caùch baét buoäc treân toaøn caàu c. Cô caáu haønh chaùnh

Muïc ñích laø thöïc hieän vaø hoå trôï vieäc thi haønh cô caáu luaät vaø chính saùch. Coâng cuï:  Caáp giaáy pheùp cho caùc phöông tieän  Thanh tra vieân söùc khoûe coäng ñoàng vaø moâi tröôøng  Caáp pheùp cho thanh tra vieân theo luaät ñònh  Raøng buoäc, xöû phaït vaø thu hoài giaáy pheùp  Heä thoáng giaùm saùt vaø ñaùnh giaù d. Giaùo duïc coäng ñoàng

Muïc ñích laø naâng cao nhaän thöùc, nhieäm vuï vaø traùch nhieäm cuûa coäng ñoàng veà vaán ñeà quaûn lyù chaát thaûi. Coâng cuï:  Chieán dòch truyeàn thoâng chung  Phaân bieät caùc loaïi saûn phaåm  Ngaøy laøm saïch caû nöôùc  Chöông trình giaûng daïy ôû tröôøng hoïc

 Giaùo duïc theá heä treû  Thuøng raùc coâng coäng

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

 Chöông trìng truyeàn hình veà moâi tröôøng

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén e. Cô caáu kinh teá

Muïc ñích laø ñaït ñöôïc söï oån ñònh kinh teá Coâng cuï:  Phaân tích vaø xaùc ñònh chi phí  Phí dòch vuï  Ngöôøi tieâu duøng phaûi traû  Söï roõ raøng veà giaù caû  Ñaàu tö taäp theå vaø caù nhaân  Thueá raùc vaøo beå raùc f. Heä thoáng kyõ thuaät

Muïc ñích laø ñeå taùch caùc chaát thaûi ra khoûi xaõ hoäi, ñöa chuùng vaøo doøng luaân chuyeån vaät chaát vaø thaûi boû. Coâng cuï:  Thu gom vaø vaän chuyeån  Cheá bieán vaø xöû lyù  Thaûi boû caùc phaàn coøn laïi  Phuïc hoài naêng löôïng g. Taïo thò tröôøng vaø tieáp thò caùc saûn phaåm taùi cheá muïc ñích laø kheùp kín voøng tuaàn hoaøn cuûa vaät lieäu trong xaõ hoäi. Coâng cuï:  Khuyeán khích caùc saûn phaåm coù chöùa caùc vaät lieäu taùi cheá  Giaùo duïc ngöôøi tieâu duøng  Khuyeán khích söû duïng caùc vaät lieäu taùi cheá trong saûn xuaát  Trôï caáp cho caùc nghieân cöùu vaø phaùt trieån PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

 Khuyeán khích caùc coâng nghieäp taùi cheá gia coâng h. Heä thoáng thoâng tin raùc thaûi

Muïc ñích laø thu nhaäp thoâng tin moät caùch chính xaùc veà heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi ñeå giaùm saùt, ñaùnh giaù, phaùt trieån keá hoaïch chieán löôïc vaø hoå trôï vieäc ra quyeát ñònh. Coâng cuï:  Xaùc ñònh caùc doøng/nguoàn thaûi  Xaùc ñònh caùc daïng chaát thaûi  Phaân tích caùc saûn phaåm chaát thaûi  Ñònh löôïng chaát thaûi  Cô sôû döõ lieäu taäp trung  Heä thoáng thu thaäp soá lieäu 1.6.3Nhöõng Thaùch Thöùc Cuûa Vieäc Quaûn Lyù Chaát Thaûi Raén Trong Töong Lai Xaõ hoäi caøng phaùt trieån, daân soá theá giôùi caøng gia taêng keát hôïp vôùi söï ñoâ thò hoaù vaø coâng nghieäp hoùa laøm cho löôïng raùc thaûi phaùt sinh ngaøy caøng nhieàu. Nhöõng thaùch thöùc vaø cô hoäi coù theå aùp duïng ñeå giaûm thieåu löôïng raùc thaûi trong töông lai laø: (1) thay ñoåi thoùi quen tieâu thuï saûn phaåm trong xaõ hoäi, (2) giaûm löôïng raùc thaûi taïi nguoàn, (3) xaây döïng baõi choân laáp an toaøn hôn, (4) phaùt trieån coâng ngheä môùi. • Thay ñoåi thoùi quen tieâu thuï saûn phaåm trong xaõ hoäi Söï tieâu thuï saûn phaåm laø moät hoaït ñoäng töï nhieân. Xaõ hoäi thay ñoåi seõ laøm cho möùc soáng thay ñoåi baèng caùch thay ñoåi soá löôïng vaø chaát löôïng saûn phaåm tieâu thuï. Thoùi quen tieâu thuï seõ ñöôïc thay ñoåi neáu soá löôïng raùc thaûi töø caùc hoaït ñoäng tieâu thuï thay ñoåi • Giaûm löôïng raùc thaûi taïi nguoàn Nhöõng noå löïc caàn thieát phaûi tieán haønh ñeågiaûm soá löôïng cuûa caùc vaät lieäu söû duïng trong caùc loaïi haøng hoùa ñoùng goùi vaø PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

cheá bieán taùi cheá taïi nguoàn nhö taïi nhaø, vaên phoøng hoaëc nhaø maùy. Nhö vaäy vôùi phöông phaùp naøy, löôïng raùc thaûi vöùt boû seõ giaûm trong coäng ñoàng. Giaûm taïi nguoàn laø moät löïa choïn ñeå baûo toàn taøi nguyeân vaø khaû naêng kinh teá.

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM

Chöông 1. Khaùi nieäm veà chaát thaûi raén

• Xaây döïng baõi choân laáp an toaøn hôn Baõi choân laáp laø nôi thaûi boû sau cuøng cuûa chaát thaûi. Chính vì theá maø nöõng noå löïc caàn phaûi tieán haønh ñeå laøm giaûm thieåu caùc chaát ñoäc haïi, laøm taêng ñoä höõu duïng taïi nôi choân laáp. Thieát keá baõi choân laáp caàn phaûi caûi tieán ñeå ñaûm baûo cho vieäc löu tröõ caùc chaát thaûi trong moät thôøi gian laâu daøi. Caùc soá lieäu veà caùc hoaït ñoäng cuûa baõi choân laáp hieän taïi caàn phaûi phoå bieán ñeå caûi tieán vieäc xaây döïng vaø hoaït ñoäng cuûa caùc baõi choân laáp môùi. Baèng caùch naøy thì seõ giuùp ích cho vieäc quaûn lyù caùc baõi choân laáp caøng coù hieäu quaû hôn. • Phaùt trieån coâng ngheä môùi Coù raát nhieàu cô hoäi ñeå giôùi thieäu nhöõng coâng ngheä môùi trong heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén. Nhöõng thaùch thöùc ñaõ khuyeán khích cho söï phaùt trieån kyõ thuaät giuùp cho vieäc baûo toàn taøi nguyeân thieân nhieân toát nhaát vaø ñaây laø phöông phaùp chi phí-hieäu quaû. Vieäc kieåm tra vaø thöïc thi vieäc öùng duïng caùc coâng ngheä môùi laø moät phaàn quan troïng trong vieäc quaûn lyù toång hôïp chaát thaûi raén trong töông lai.

PGS. TS. Nguyeãn Vaên Phöôùc Khoa Moâi tröôøng – Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM