Chuong 1 - Dai Cuong

Néi dung häc tËp: Ho¸ Lý D­îc (50h)

Ch­¬ng 1 :

Ch­¬ng 3 :

Giíi thiÖu m«n häc, mét sè kh¸i niÖm vµ ®¹i l­îng nhiÖt ®éng häc t¾c ho¸ lý Mét sèlùc nguyªn trong c©n b»ng pha vµ dung dÞch §éng ho¸ häc vµ xóc t¸c

Ch­¬ng 4 :

§iÖn ho¸ häc

Ch­¬ng 5 :

HÊp phô và chất hoạt động bÒ mÆt HÖ ph©n t¸n keo, hỗn dịch, nhũ tương Cao ph©n tö

Ch­¬ng 2 :

Ch­¬ng 6 : Ch­¬ng 7 :

( 4h) ( 6h) ( 12h () 12h () 5h) ( 8h) ( 3h)

Thùc hµnh ho¸ lý (30h) Bµi 1 : X¸c ®Þnh h»ng sè tèc ®é cña ph¶n øng bËc mét Bµi 2 : X¸c ®Þnh h»ng sè tèc ®é cña ph¶n øng bËc hai Bµi 3 : X©y dùng ®­êng hÊp phô ®¼ng nhiÖt cña acid acetic trªn than ho¹t BµI 4 :X¸c ®Þnh ®é dÉn ®iÖn vµ h»ng sè ®iÖn ly cña chÊt ®iÖn ly yÕu Bµi 5 : §o pH b»ng ph­¬ng ph¸p ®iÖn ho¸ ChuÈn ®é ®iÖn thÕ Bµi 6 :§o ¸p suÊt thÈm thÊu vµ pha dung

Môc tiªu häc tËp 1. Tr×nh bµy ®­îc mét sè kh¸i niÖm, biÓu thøc, c¸c tÝnh chÊt vµ ý nghÜa cña mét sè ®¹i l­îng nhiÖt ®éng häc. 2. Tr×nh bµy ®­îc mét sè nguyªn t¾c ho¸ lý vÒ c©n b»ng pha vµ dung dÞch, øng dông. 3. Tr×nh bµy ®­îc nguyªn t¾c x¸c ®Þnh bËc ph¶n øng; h»ng sè tèc ®é ph¶n øng, mèi quan hÖ víi c¸c yÕu tè

Môc tiªu häc tËp (2) 1. Tr×nh bµy ®­îc c¸c kh¸i niÖm vÒ ®é dÉn ®iÖn cña dung dÞch chÊt ®iÑn ly yÕu, søc ®iÖn ®éng cña pin ®iÖn ho¸. Ph©n tÝch ®­îc mèi quan hÖ cña c¸c ®¹i l­îng nµy víi c¸c thuéc tÝnh cña dung dÞch, øng dông. 2. Tr×nh bµy ®­îc c¸c tÝnh chÊt cña hÖ ph©n t¸n keo, hçn dÞch, nhò t­¬ng, dung dÞch cao ph©n tö, nguyªn t¾c ®iÒu chÕ c¸c hÖ ph©n t¸n, øng dông.

Tµi liÖu häc tËp vµ tµi liÖu tham kh¶o • Bµi gi¶ng Ho¸ lý d­îc, Ph¹m Ngäc Bïng, Vâ Quèc ¸nh, Lª Xu©n Kú. Bé m«n VËt lý - Ho¸ lý. 2006. • Gi¸o tr×nh Ho¸ lý d­îc. §µo Minh §øc. §¹i häc D­îc. Hµ Néi. 2004. • Physical Pharmacy (Physical Chemical Principles in the Pharmaceutical Sciences). Alfred Martin. Lea & Febiger.

Tµi liÖu häc tËp vµ tµi liÖu tham kh¶o (2) • Gi¸o tr×nh Ho¸ lý. NguyÔn §×nh HuÒ. Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Hµ Néi. 2003. • Ho¸ lý. TrÇn V¨n Nh©n, NguyÔn Th¹c Söu, NguyÔn V¨n TuÕ. Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc. Hµ Néi. 2001.

- Lµ m«n khoa häc trung gian gi÷a ho¸ häc vµ vËt lý - Nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a hai d¹ng biÕn ®æi vËt lý vµ ho¸ häc cña vËt chÊt, gi÷a c¸c tÝnh chÊt ho¸ lý vµ thµnh phÇn ho¸ häc, cÊu t¹o cña vËt chÊt, c¬ chÕ vµ tèc ®é cña c¸c qu¸ tr×nh biÕn ®æi, c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng - Lµ m«n khoa häc liªn ngµnh - CÊudung t¹o chÊt - §iÖn ho¸ho¸ häc lý : Néi cña m«n häc - NhiÖt ®éng ho¸ häc - §éng häc - xóc t¸c

- Ho¸ lý häc c¸c hÖ ph©n t¸n - Ho¸ häc cao ph©n tö

§Æc ®iÓm, néi dung m«n ho¸ lý d­îc : (C¸c nguyªn t¾c ho¸ lý trong d­îc häc)

1. Physical Pharmacy (Physical Chemical Principles in the Pharmaceutical Sciences). Alfred Martin. Lea & Febiger. Philadelphia, London, 1993. 2. Physicochemical principles of Pharmacy. A.T.Florence (school of pharmacy, university of London). D.Attwood (deparment of

øng dông cña Ho¸ lý trong c¸c chuyªn ngµnh d­îc : C¸c tÝnh chÊt ho¸ lý cña d­îc chÊt, t¸ d­îc, dung m«i NhiÖt ®éng häc

CÊu tróc, tÝnh chÊt ho¸ lý cña c¸c hÖ ph©n t¸n: dung dÞch, hçn

C«ng nghÖ d­îc (S¶n xuÊt thuèc) Bµo chÕ thuèc (ThiÕt kÕ c¸c d¹ng

øng dông cña ho¸ lý trong c¸c chuyªn ngµnh d­îc:

§iÖn ho¸ häc §éng häc - xóc t¸c HÊp phô…

KiÓm nghiÖm thuèc – Ho¸ d­îc (C¸c ph­ ¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¸ lý)

TÝnh chÊt ho¸ lý cña ho¹t chÊt, dung m«i. Hoµ tan, ph©n bè chÊt tan Hoµ tan, khuÕch t¸n §éng häc c¸c qu¸

D­îc liÖu vµ D­îc häc cæ truyÒn (ChiÕt xuÊt ho¸ thùc vËt vµ c¸c hîp chÊt tù nhiªn) Sinh ho¸ - D­îc l©m sµng (c¸c th«ng sè SDH, D§H)

Mét sè kh¸i niÖm:

- HÖ ®ång thÓ - HÖ dÞ thÓ - Hµm tr¹ng th¸i - Hµm ®Æc tr­ ng

- HÖ ®ång nhÊt - HÖ kh«ng ®ång nhÊt - Th«ng sè c­êng ®é - Th«ng sè khuÕch ®é

Mét sè ®¹i l­îng nhiÖt ®éng häc:

- Néi n¨ng (U), enthalpy (H), entropy (S), thÕ ®¼ng ¸p (G), thÕ ®¼ng tÝch (F), thÕ ho¸ häc

HÖ ®ång thÓ

HÖ dÞ thÓ

Kh«ng cã BM ph©n c¸ch

rong hÖ cã BM ph©n c¸ch

TÝnh chÊt cña c¸c phÇn trong hÖ nh­ nhau kh«ng thay ®æi hoÆc biÕn ®æi liªn tôc tõ phÇnHÖnµy ®Õn phÇn ®ång nhÊt kh¸c

Ýnh chÊt cña c¸c phÇn trong hÖ kh¸c nhau hoÆc biÕn ®æi ®ét biÕn qua bÒ mÆt ph©n HÖ kh«ng ®ång nhÊt c¸ch

TÝnh chÊt vµ thµnh phÇn cña c¸c phÇn trong hÖ nh­ nhau

TÝnh chÊt vµ thµnh phÇn cña c¸c phÇn trong hÖ kh¸c nhau

NỘI NĂNG • •

•

•

•

U lµ tæng E toµn hÖ BiÓu thøc: ∆ U = q - A hay dU = δ q - δ A C¸ch lËp: Tõ nguyªn lý 1 q = ∆U + A ∆U = q – A TÝnh chÊt: U lµ th«ng sè khuÕch ®é (...), ∆ U lµ hµm tr¹ng th¸i (...) ý nghÜa: ∆ U = qv (hiÖu øng nhiÖt cña qu¸ tri`nh ®¼ng

ENTHALPY H - NhiÖt Èn chøa cña hÖ (enthalpy) • BiÓu thøc: H = U + pV hay dH = dU + pdV + Vdp • C¸ch lËp: qp = ∆ U + p∆ V = ∆ (U + PV) = ∆H • TÝnh chÊt: H lµ th«ng sè khuÕch ®é, ∆ H lµ 1 hµm tr¹ng th¸i • ý nghÜa: ∆ H = qp hiÖu øng nhiÖt cña qu¸ tri`nh ®¼ng ¸p ĐÞnh luËt Hess (...) C¸c ph­¬ng tri`nh biÓu thÞ

ENTROPY •

• •

δq BiÓu thøc Entropy: ∆ S ∫= T =

C¸ch lËp : Tõ nguyªn lý 2 TÝnh chÊt : ∆ S lµ 1 hµm tr¹ng th¸i (...) (...)

•

δq hay dS T

lµ th«ng sè khuÕch ®é

ý nghÜa :

- ∆ S lµ tiªu chuÈn xÐt ®o¸n chiÒu h­íng vµ - Møc ®é diÔn biÕn cña qu¸ tr×nh trong hÖ c« lËp - Lµ th­íc ®o møc ®é trËt tù cña hÖ (...) - HÖ c« lËp ∆ S > 0, S↑ , ®Õn c©n b»ng Smax vµ ∆S = 0

ThÕ ®¼ng ¸p • •

•

BiÓu thøc : G = H - TS = U + pV - TS TÝnh chÊt : G lµ 1 hµm tr¹ng th¸i, lµ th«ng sè khuÕch ®é ý nghÜa : + ∆ G lµ tiªu chuÈn xÐt chiÒu h­íng, møc ®é cña qu¸ tri`nh tù diÔn biÕn trong hÖ. + ∆ G < 0 qu¸ tri`nh tù xa’y ra ®Õn c©n b»ng ∆ G = 0 + Víi qu¸ tri`nh thuËn nghÞch A' = ∆ G, tù xa’y ra khi ∆ G < 0 → A' > 0 (cã sinh c«ng A') + Víi qu¸ tri`nh bÊt thuËn nghÞch A' < -∆ G, tù xa’y ra khi ∆ G < 0 → A' > 0 (cã sinh c«ng A') → A' = 0 (kh«ng sinh c«ng A')

Hãa thÕ

TÝnh chÊt vµ ý nghÜa: + Lµ th«ng sè c­êng ®é + Lµ ®éng lùc cña sù biÕn ®æi hãa häc, biÓu thÞ kha’ năng tham gia pha’n øng hãa häc cña 1 chÊt. + BiÓu thÞ kha’ năng chuyÓn chÊt tõ pha nµy sang pha kh¸c.

Hãa thÕ ý nghÜa: + Trong tr­êng hîp sù chuyÓn chÊt cã sinh ra c¸c lo¹i c«ng kh¸c (nh­ c«ng ®iÖn, c«ng tõ...) hãa thÕ cña cÊu tö b»ng thÕ toµn phÇn (dG theo n) trõ ®i c¸c c«ng kh¸c cã liªn quan ®Õn sù di chuyÓn cña cÊu tö. + Hãa thÕ cña chÊt nguyªn chÊt lµ thÕ ®¼ng ¸p cña 1 mol chÊt ®ã: µ = G/n. + Khi hÖ ë tr¹ng th¸i c©n b»ng, hãa thÕ cña mçi cÊu tö ë mäi phÇn cña hÖ b»ng nhau.

CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ CHƯƠNG I 1.

2.

Định nghĩa hệ đồng thể, hệ dị thể, hệ đồng nhất, hệ không đồng nhất. Giải thích hệ đồng thể, hệ dị thể có thể là hệ đồng nhất hoặc không đồng nhất. Thiết lập biểu thức, nêu tính chất và ý nghĩa của nội năng, Enthalpy, Entropy, thế đẳng áp. Tại sao thế đẳng áp được gọi là năng lượng tự do Gibbs?

CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ CHƯƠNG I 1.

2.

Viết biểu thức, tính chất và ý nghĩa của hoá thế. Giải một số bài tập vận dụng các phương trình, biểu thức của các đại lượng nhiệt động lực học.