Bé m«n phô s¶n
ChÈn ®o¸n thai nghÐn
Ths. §µm ThÞ Quúnh Liªn
1. Môc tiªu
ViÕt ra ®îc c¸c triÖu chøng c¬ n¨ng vµ thùc thÓ trong nöa ®Çu vµ nöa sau cña thêi kú thai nghÐn.
KÓ tªn c¸c xÐt nghiÖm cËn l©m sµng vµ nªu ý nghÜa cña nã trong chÈn ®o¸n thai nghÐn.
ViÕt ra ®îc chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh thai nghÐn.
ViÕt ra ®îc c¸c chÈn ®o¸n ph©n biÖt víi
2. ®Þnh nghÜa vÒ thêi kú thai nghÐn
Khi cã sù thô thai vµ lµm tæ cña trøng, c¬ thÓ ngêi phô n÷ cã nh÷ng thay ®æi sinh lý ⇒ g©y nªn c¸c dÊu hiÖu gäi lµ triÖu chøng thai nghÐn.
Thêi kú thai nghÐn: 280 ngµy (40 tuÇn) kÓ tõ ngµy ®Çu tiªn cña kú kinh cuèi cïng.
3. Giai ®o¹n cña thai nghÐn
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu:
C¸c dÊu hiÖu lµ kÕt qu¶ cña nh÷ng biÕn ®æi c¬ thÓ do thai nghÐn g©y ra.
Ýt thÊy nh÷ng dÊu hiÖu trùc tiÕp cña thai ⇒ khã chÈn ®o¸n
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi sau:
C¸c dÊu hiÖu trùc tiÕp cña thai: cö ®éng, phÇn thai, tim thai… ⇒ dÔ chÈn ®o¸n
4. Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 1. TriÖu chøng c¬ n¨ng:
T¾t kinh: ®¸ng tin cËy víi nh÷ng ngêi kháe m¹nh, kinh nguyÖt ®Òu.
NghÐn: buån n«n, n«n, tiÕt níc bät, thay ®æi khøu gi¸c, vÞ gi¸c, tiÕt niÖu, thÇn kinh vµ t©m lý.
C¸c triÖu chøng nghÐn thêng tù mÊt ®i khi thai 12 – 14 tuÇn.
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 2. TriÖu chøng thùc thÓ:
Vó: to lªn nhanh, quÇng vó vµ ®Çu vó th©m l¹i, h¹t Montgomery næi râ, næi tÜnh m¹ch, cã thÓ cã s÷a non.
Th©n nhiÖt: thêng trªn 37®é C
Da: xuÊt hiÖn s¾c tè ë da, mÆt, bông, r¹n da, cã ®êng n©u ë bông ⇒ g¬ng mÆt thai nghÐn.
H¹t montgomery
H¹t montgomery
G¬ng mÆt thai nghÐn
Thay ®æi s¾c tè trªn da
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 2. TriÖu chøng thùc thÓ (tiÕp):
Bông: bông díi to lªn, thÊy râ sau 14 tuÇn.
Bé m¸y sinh dôc
•
¢m ®¹o: sÉm mÇu h¬n.
•
Cæ tö cung: tÝm, mÒm, nót nhÇy CTC.
•
Eo tö cung: cã dÊu hiÖu HÐgar, khi kh¸m thÊy TC vµ CTC nh t¸ch rêi nhau ⇒ chøng tá eo tö cung mÒm. (kh«ng nªn lµm v× dÔ g©y s¶y thai)
DÊu hiÖu hÐgar
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 2. TriÖu chøng thùc thÓ (tiÕp): •
Tö cung: mÒm, th©n TC nh h×nh cÇu (dÊu hiÖu Noble: khi ®Ó tay ë tói cïng bªn ¢§ cã thÓ ch¹m ®Õn th©n TC ⇒ chøng tá TC to)
•
ThÓ tÝch tö cung to dÇn theo sù ph¸t triÓn cña thai. Tõ th¸ng thø 2, mçi th¸ng TC cao trªn vÖ 4 cm.
•
DÊu hiÖu Piszkacsek: ë chç lµm tæ cña trøng thÊy TC h¬I ph×nh lªn lµm cho TC
Tö cung to
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 3. TriÖu chøng cËn l©m sµng:
T×m hCG trong níc tiÓu: •
Ph¶n øng sinh vËt: díi 20.000 ®¬n vÞ Õch vµ díi 60.000 ®¬n vÞ thá.
•
§Þnh tÝnh hCG b»ng que thö Quick stick.
•
§Þnh lîng βhCG:
Doppler khuyÕch ®¹i tim thai.
Siªu ©m: tói èi, ©m vang thai, tim thai…
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 4. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh:
T¾t kinh.
NghÐn.
Thay ®æi ë vó, da.
Bông to lªn.
CTC tÝm, tö cung to mÒm.
hCG (+).
Siªu ©m: tói èi, ©m vang thai, tim thai.
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 5. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt:
T¾t kinh: •
Kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, dïng thuèc tr¸nh thai.
•
MÊt kinh do cho con bó, rèi laän tiÒn m·n kinh.
•
Cã phô n÷ kh«ng bao giê cã kinh, nÕu ra m¸u ¢§ lµ cã thai (m¸u bå c©u).
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi ®Çu 5. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt (tiÕp):
NghÐn: •
Gi¶ nghÐn: qu¸ mong hoÆc qu¸ sî cã thai.
•
Buån n«n, n«n, t¨ng tiÕt níc bät do NN kh¸c.
U nang buång trøng.
U x¬ tö cung.
U x¬ tö cung + cã thai.
Cã thai nhng lµ thai bÖnh lý: thai ngoµi tö
5. Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi sau 1. TriÖu chøng c¬ n¨ng:
T¾t kinh: vÉn mÊt kinh.
NghÐn: thêng ®· hÕt nghÐn.
NhËn biÕt ®îc cö ®éng cña thai.
2. TriÖu chøng thùc thÓ:
C¸c thay ®æi ë da, vó râ h¬n.
¢§, CTC tÝm râ, mÒm dÇn.
Th©n TC to lªn theo sù ph¸t triÓn cña thai.
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi sau 2. TriÖu chøng thùc thÓ (tiÕp):
Kh¸m.
•
N¾n: thÊy c¸c phÇn cña thai, thÊy c¸c cö ®éng cña thai.
•
Nghe: nghe ®îc tim thai (ph©n biÖt víi m¹ch mÑ).
3. C¸c triÖu chøng cËn l©m sµng:
Siªu ©m: h×nh ¶nh thai, tim thai, rau, èi…
Tö cung to dÇn theo tuæi thai
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi sau
4. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh:
Khai th¸c tiÒn sö: chËm kinh, nghÐn, ®· ® îc chÈn ®o¸n lµ ®ang cã thai.
Th¨m kh¸m: thÊy c¸c phÇn thai, cö ®éng cña thai, nghe ®îc tim thai.
Siªu ©m: h×nh ¶nh thai, tim thai, rau, èi…
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi sau 5. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt:
Khèi u buång trøng to: •
Kh«ng cã tiÒn sö t¾t kinh, nghÐn.
•
Kh«ng cã cö ®éng thai, kh«ng nghe ®îc tim thai, kh«ng n¾n thÊy phÇn thai.
•
Kh¸m thÊy TCnhá n»m ë díi, khèi u to n»m ë trªn.
•
Dùa vµo siªu ©m, hCG kÕt hîp chÈn ®o¸n.
Giai ®o¹n 4 th¸ng rìi sau 5. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt:
U x¬ tö cung •
Kh«ng cã tiÒn sö t¾t kinh, nghÐn
•
MËt ®é TC cøng, ch¾c.
•
Siªu ©m, hCG kÕt hîp chÈn ®o¸n.
Cæ chíng: •
BÖnh lý néi, ngo¹i khoa kÌm theo.
•
TC nhá, gâ ®ôc 2 m¹ng sên, dÊu hiÖu
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n !