PhÇn ii
M¹ng sè ®a dÞch vô Trong phÇn 1 cña cuèn s¸ch , chóng ta ®· t×m hiÓu c«ng nghÖ trî gióp cho ISDN ; ®ã lµ c«ng nghÖ cña m¹ng sè tÝch hîp ( IDN ). B©y giê chóng ta sÏ ®Ò cËp tíi chÝnh ISDN . Ch−¬ng 5 cho ta c¸i nh×n chung vÒ kiÕn tróc cña m¹ng ISDN vµ x¸c ®Þnh nh÷ng chuÈn ®−îc ISDN x¸c ®Þnh, Ch−¬ng 6 , chóng ta kiÓm tra mét c¸ch chi tiÕt kiÕn tróc vµ c¸c giao thøc cña ISDN . Ch−¬ng nµy bao gåm c¶ viÖc xem xÐt cÊu tróc truyÒn dÉn ®−îc hîp kªnh, c¸c cÊu hÝnh cã thÓ cña giao diÖn m¹ng –ng−êi sö dông ISDN , kiÕn tróc c¸c giao thøc vµ issuer sù liªn quan ®Þa chØ vµ m¹ng diÖn réng. Ba ch−¬ng tiÕp theo t×m hiÓu c¸c giao thøc t¹i giao diÖn m¹ng-ng−êi sö dông cho ISDN. Ch−¬ng 7 xem xÐt líp VËt lý , sau khi nh×n l¹i c¸c kÜ thuËt m· ®−êng , hai giao diÖn vËt lý : C¬ së vµ s¬ cÊp ®−îc khai th¸c. Ch−¬ng nµy còng t×m hiÓu 1 c¸ch chi tiÕt vßng thuª bao cÇn thiÕt ®Ó trî gióp ISDN . Ch−¬ng 8 ®Ò cËp tíi líp liªn kÕt d÷ liÖu. Giao thøc quan träng nhÊt t¹i líp nµy lµ LAPD . Ch−¬ng 9 ®Ò cËp tíi líp m¹ng , giao thøc Q.931 ®−îc sö dông ®Ó ®iÒu khiÓn cuéc gäi. Ch−¬ng 10 kiÓm tra c¸c dÞch vô ®−îc cung cÊp bëi ISDN . C¸c dÞch vô nµy lµ c¸c yªu cÇu mµ ISDN ph¶i tho¶ m·n. PhÇn II kÕt thóc víi sù th¶o luËn vÒ b¸o hiÖu hÖ thèng sè 7 ( SS7 ) trong ch−¬ng 11. HÖ thèng nµy x¸c ®Þnh c¸c giao thøc ®Ó qu¶n trÞ bªn trong cña ISDN
Ch−¬ng 5 Tæng quan ISDN 5.1 M¹ng sè ®−îc tÝch hîp M¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng vµ m¹ng viÔn th«ng ®ang nhanh chãng sö dông c«ng nghÖ sè. C¸c c¸ch mµ trong ®ã c¸c m¹ng nµy khai th¸c c«ng nghÖ sè ho¸ ®−îc liÖt kª trong b¶ng 5.1 . Trµo l−u h−íng tíi c«ng nghÖ sè ho¸ ®· ®−îc ®Èy bëi sù c¹nh tranh lµm gi¶m chi phÝ vµ n©ng cao ch¸t l−îng c¸c dÞch vô m¹ng vµ truyÒn tiÕng nãi. Cïng víi viÖc sö dông truyÒn dÉn sè liÖu vµ sö lý ph©n bè ph¸t triÓn , sù tiÕn bé cña mét m¹ng sè ho¸ hoµn toµn còng ®−îc ®Èy m¹nh nhê nhu cÇu cung cÊp cho m¹ng ISDN. ViÖc ph¸t triÓn m¹ng viÔn th«ng hiÖn cã vµ c¸c thiÕt bÞ truyÒn t¶i chuyªn dông theo h−íng c¸c m¹ng sè tÝch hîp dùa vµo 2 tiÕn bé c«ng nghÖ lµ : ChuyÓn m¹ch sè vµ TruyÒn dÉn sè. C«ng nghÖ truyÒn dÉn sè ®· ®−îc th¶o luËn trong ch−¬ng 2 vµ 3 . T©t nhiªn c¶ 2 lo¹I truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch sè ®· ®−îc h×nh thµnh mét c¸ch thµnh c«ng. HÖ thèng t¶i T ®Çu tiªn ®−îc d−a vµo môc ®Ých th−¬ng m¹i vµo n¨m 1962 do c«ng ty AT&T . Cßn bé chuûÓn m¹ch sè TDM quy m« lín ®µu tiªn , bé WESTERN ELECTRRIC 4ESS, ®−îc ®−a vµo sö dông n¨m 1966. Tuy nhiªn , quan träng h¬n c¶ nh÷ng lîi Ých cña 2 lo¹I c«ng nghÖ nµy lµ ý t−ëng c¸ch m¹ng vÒ viÖc c¸c chøc n¨ng truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch cã thÓ ®−îc tÝch hîp ®Ó t¹o nªn 1 m¹ng kü thuËt sè tÝch hîp ( IDN ) . ý t−ëng nµy ®−îc ®Ò xuÊt n¨m 1959 vµ b©y giê vÉn cßn trong qu¸ tr×nh triÓn khai trªn toµn thÕ gi¬Ý. B¶ng 5.1 Sö dông c«ng nghÖ kü thuËt sè trong m¹ng viÔn th«ng c«ng céng ChuyÓn m¹ch C¸c node chuyÓn m¹ch kªnh cña m¹ng sö dông c¸c kü thuËt chuyÓn m¹ch TDM kü thuËt sè thay v× c¸c kÜ thuËt chuyÓn m¹ch SDM t−¬ng tù TruyÒn dÉn trung kÕ C«ng nghÖ truyÒn dÉn sè sö dông trªn c¸c trung kÕ ®−îc hîp kªnh gi÷a c¸c bé chuyÓn m¹ch, mÆc dï cã thÓ sö dông 1 trong 2 lo¹i b¸o hiÖu sè hoÆc t−¬ng tù. Mçi trung kÕ t¶i nhiÒu kªnh d÷ liÖu vµ tiÕng b»ng c¸ch sö dông kü thuËt TDM ®ång bé Vßng thuª bao C«ng nghÖ truyÒn dÉn sè cã thÓ dïng gi÷a thuª bao vµ chuyÓn m¹ch mµ thuª bao nµy g¾n liÒn víi nã “ th«ng qua vßng thuª bao “ . Tøc lµ tiÕng d−îc sè ho¸ sÏ d−îc sö dông vµ truyÒn dÉn sè song c«ng trªn vßng thuª bao. B¸o hiÖu ®iÒu khiÓn Ng−êi ta sö dông b¸o hiÖu kªnh chung trªn mét m¹ng chuyÓn m¹ch gãi kÕt hîp m¹ng viÔn th«ng c«ng céng. C¸c gãi chøa c¸c b¶n tin sö dông cho viÖc ®Þnh tuyÕn , kiÓm tra , ®IÒu khiÓn.
§Ó hiÓu c¸c øng dông cña m¹ng IDN chóng ta sÏ xem h×nh 5.1. Th«ng th−êng, c¸c hÖ chuyÓn m¹ch vµ truyÒn dÉn cña mét m¹ng ®iÖn tho¹i t−¬ng tù ®−îc thiÕt kÕ vµ vËn hµnh nhê c¸c tæ chøc riªng biÖt vÒ chøc n¨ng. Hai hÖ thèng nµy ®−îc nh¾c tíi nh− lµ in/out plant . Trong mét m¹ng t−¬ng tù, c¸c ®−êng tiÕng nãi ®i vµo ®−îc ®iÌu chÕ vµ hîp kªnh t¹i ®iÓm cuèi vµ göi ra ngoµi qua 1 ®−êng hîp kªnh FDM . Sau ®ã c¸c tÝn hiÖu cÊu thµnh cã thÓ ®i qua 1 hoÆc nhiÒu trung t©m chuyÓn m¹ch trung gian tr−íc khi tíi ®Ých. T¹i mçi trung t©m chuyÓn m¹ch ®−êng t¶i FDM vµo sÏ ph¶i ph©n kªnh vµ gi¶i ®iÒu chÕ nhê 1 ng©n hµng kªnh FDM tr−íc khi ®−îc chuyÓn m¹ch nhê bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian ( H×nh 5.1a ) . Sau khi chuyÓn m¹ch, c¸c tÝn hiÖu sÏ l¹i ®−îc hîp kªnh vµ ®iÒu chÕ ®Ó truyÒn ®i. Qu¸ tr×nh lÆp ®i lÆp l¹i sÏ g©y ra sù tÝch tô ån vµ lµm t¨ng chi phÝ
H×nh 5.1 TÝch hîp vÒ truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch
Khi c¶ hai hÖ thèng truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch ®Òu ®−îc sè ho¸ th× sÏ ®¹t ®−îc sù tÝch hîp nh− trong h×nh 5.1b. C¸c tÝn hiÖu tiÕng vµo ®−îc sè ho¸ nhê sö dông ®iÌu chÕ xung m· ( PCM ) vµ ®−îc hîp kªnh nhê sö dông kü thuËt TDM . C¸c bé chuyÓn m¹ch sè TDM däc theo ®−êng ®i cã thÓ chuyÓn m¹ch c¸c tÝn hiÖu riªng lÎ mµ kh«ng cµan gi¶I m· chóng. Thªm n÷a, c¸c ng©n hµng kªnh hîp/ph©n kªnh riªng biÖt lµ kh«ng cÇn thiÕt t¹i c¸c c¬ quan trung gian v× chøc n¨ng ®ã ®· ®−îc kÕt hîp vµo trong hÖ thèng chuyÓn m¹ch. H×nh 5.2 cho 1 vÝ dô ®¬n gi¶n vÒ c¸c kiÕn tróc cã thÓ tham gia vµo 2 ph−¬ng ¸n nµy. XÐt mét bé chuyÓn m¹ch trung gian trong 1 m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh cã 6 kªnh tiÕng ( ®−îc kÝ hiÖu a, b , c , d. e, f ) cña d÷ liÖu ®i vµo 1 trung kÕ ( H×nh 5.2a ). Dùa trªn c¸c cuéc gäi hiÖn ®−îc thiÕt lËp, 3 trong sè c¸c kªnh nµy sÏ ®−îc chuyÓn m¹ch ra trªn 1 trung kÕ ( a, b, e ) vµ 3 kªnh trªn 1 trung kÕ kh¸c ( c, d , f ). Toµn bé 3 trung kÕ sÏ nèi víi c¸c chuyÓn m¹ch kh¸c vµ ®−îc hîp kªnh ®Ó t¶i ®i nhiÒu kªnh d÷ liÖu. Trong tr−êng hîp mét hÖ thèng sè ( H×nh 5.2b ), c¸c tÝn hiÖu tiÕng sÏ ®−îc sè ho¸ vµ truyÒn ®i d−íi d¹ng 1 luång c¸c bit. Trªn 1 trung kÕ ®· hîp kªnh , c¸c bit tõ c¸c tÝn hiÖu tiÕng kh¸c nhau sÏ ®−îc xen kÏ b»ng c¸ch sö dông kü thuËt TDM . Nh− vËy, trung kÕ vµo sÏ cã
c¸c bÝt tõ 6 kªnh tiÕng kh¸c nhau xen kÏ vÒ thêi gian. Bªn trong bé chuyÓn m¹ch sè , mçi luång bit sÏ ®−îc ph©n tuyÕn vµ chuyÓn m¹ch tíi ®−êng ra thÝch hîp
H×nh 5.2 VÝ dô vÒ chuyÓn m¹ch sè so víi chuyÓn m¹ch t−¬ng tù
KiÕn tróc cho hÖ thèng t−¬ng tù t−¬ng ®−¬ng lµ phøc tËp h¬n nhiÒu . Mçi mét tÝn hiÖu tho¹i chiÕm mét d¶i tÇn sè kho¶ng 4KHz . §−êng trung kÕ vµo ®ßi hái b¨ng th«ng réng Ýt nhÊt lµ 24KHz vµ mçi mét tÝn hiÖu tho¹i chiÕm 1 kªnh mµ t©m t¹i mét tÇn sè duy nhÊt ( f1 cho kªnh A , f2 cho kªnh B , v.v.. ) . C¸c kªnh nµy ph¶i ®−îc dÉn vµo trong bé chuyÓn m¹ch t−¬ng tù ph©n chia kh«ng gian. Tuy nhiªn chuyÓn m¹ch nh− thÕ chØ cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch c¸c tÝn hiÖu tõ mét bé tËp hîp trªn c¸c tuyÕn lèi vµo vµ tËp hîp trªn c¸c tuyÕn lèi ra. Khi v©n hµnh nãi chung , bÊt k× méi tuyÕn lèi vµo nµo còng cã thÓ nèi ®−îc víi 1 tuyÕn lèi ra v× thÕ gi÷a lèi vµo vµ l«Ý ra tÝn hiÖu ph¶i cïng tÇn sè. Do vËy lèi vµo FDM ph¶i ®−îc ph©n kªnh ®Ó mçi mét tÝn hiÖu ph¶i ®−îc tr¶ vÒ tÇn sè thaäi c¬ së ( f1 ) ®Ó ®−a vµo chuyÓn m¹ch . ChuyÓn m¹ch ®Þnh tuyÕn d÷ liÖu lèi vµo t−¬ng øng víi ®−êng ra, víi mçi mét ®−êng lèi ra ®· trá tíi mét trung kÕ lèi ra . Víi mçi mét trung kÕ lèi ra , c¸c ®−êng ®−îc liªn kÕt l¹i ph¶i ®−îc ®−a qua 1 bé ®iÒu chÕ / ghep kenh ®Ó t¹o ra 1 tÝn hiÖu FDM cho phÐp truyÒn trªn ®−êng trung kÕ lèi ra.
Sù chuyÓn ®æi m¹ng viÔn th«ng ®Ó truyÒn dÉn sè vµ chuyÓn m¹ch sè lµ tèt. HiÖn ®ang ph¸t triÓn ®Ó më réng c¸c dÞch vô sè tíi ng−êi sö dông. §iÖn tho¹i hiÖn nay vÉn göi c¸c tine hiÖu t−¬ng tù tíi tæng ®µi , t¹i ®ã chóng sÏ ®−îc sè ho¸ . C¸c dÞch vô sè cho ng−êi sö dông tèc ®é thÊp ( < 56-Kb/s ) nãi chung cã thÓ ®−îc khi ®−îc phÐp sö dông ®−êng thuª bao riªng ( lease line ) vµ c¸c dÞch vô thuª riªng tèc ®é cao ®−îc cung cÊp réng r·i cho c¸c kh¸ch hµng kinh doanh . §Ó cung cÊp c¸c dÞch vô chuyÓn m¹ch sè qua ®−êng thuª bao sÏ vÉn cßn ph¶i tiÕp tôc cho m¹ng viÔn th«ng chuyÓn m¹ch sè gi÷a 2 ®Çu cuèi . Sù tiÕn triÓn tõ t−¬ng tù sang sè ®−îc ®iÒu khiÓn ban ®Çu bëi sù cÇn thiÕt ph¶i cung cÊp c¸c truyÒn dÉn tho¹i mét c¸ch kinh tÕ. Nh−ng råi kÕt qu¶ lµ m¹ng thÝch hîp ®Ó b¾t gÆp sù cÇn thiÕt lín m¹nh kh«ng ngõng cña dÞch vô d÷ liÖu sè . V× thÕ IDN víi sù kÕt hîp cña m¹ng tho¹i víi kh¶ n¨ng truyÒn dÉn d÷ liÖu cña m¹ng dø liÖu sè t¹o thµnh 1 cÊu tróc ®−îc gäi lµ m¹ng sè ®a dÞch vô ( ISDN ) . Tõ sau nµy trë ®i , ISDN ®ång nghÜa víi viÖc mang ®ång thêi c¸c tho¹i sè ho¸ vµ c¸c l−êng d÷ liÖu trªn cïng mét liªn kÕt truyÒn dÉn sè vµ qua cïng 1 tæng ®µi sè . Ch×a kho¸ cña ISDN lµ gi¸ c¶ cã l·i xuÊt thÊp cho c¸c dÞch vô d÷ liÖu trªn m¹ng tho¹i sè . 5.2 Xem xÐt kh¸i niÖm ISDN ISDN cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch vµ thËt khã cã mét sù miªu t¶ ng¾n gän vÒ nã. §Ó b¾t ®µu hiÓu ISDN chóng ta xem xÐt c¸c vÊn ®Ò sau : -
Nguyªn lý cña ISDN Sù ph¸t triÓn cña ISDN Giao diÖn ng−êi sö dông C¸c môc tiªu C¸c lîi Ých C¸c dÞch vô KiÕn tróc
Nguyªn lý cña ISDN C¸c chuÈn cho ISDN ®−îc x¸c ®Þnh bëi ITU-T, mét ®Ò tµi chóng ta khia th¸c t¹i phÇn cuèi cña ch−¬ng nµy. B¶ng 5.2 lµ mét trong c¸c chuÈn , t×nh tr¹ng ISDN theo c¸ch nh×n cña ITU-T. Chóng ta lÇn l−ît xem xÐt mçi mét ®iÓm nµy : 1) Trî gióp c¸c øng dông tho¹i vµ kh«ng tho¹i khi sö dông mét c¸ch h¹n chÕ c¸c yÕu
Nguyªn lý nµy x¸c ®Þnh c¶ môc ®Ých lÉn ph−¬ng tiÖn cña nã ®¹t ®−îc. ISDN se trî gióp mét lo¹t c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn th«ng tin tho¹i ( cuéc gäi tho¹i ) vµ th«ng tin kh«ng tho¹i ( trao ®æi d÷ liÖu sè ) . C¸c dÞch vô nµy ®−îc c¸p c¸c chuÈn ( khuyÕn nghÞ cña ITU-T ) ®Ó x¸c ®Þnh mét sè Ýt c¸c giao diÖn vµ ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn truyÒn dÉn d÷ liÖu. C¸c lîi Ých cña viÖc chuÈn ho¸ sÏ ®−îc nãi sau ch−¬ng nµy , b©y
tè chuÈn :
2)
3)
4)
5)
6)
giê chóng ta chØ nãi ®¬n gi¶n nÕu kh«ng cã sù h¹n chÕ nh− vËy th× m¹ng ISDN toµn cÇu lµ kh«ng cã thÓ Trî gióp c¸c øng dông ®−îc chuyÓn m¹ch vµ kh«ng chuyÓn mach : ISDN sÏ trî gióp c¶ chuyÓn m¹ch kªnh lÉn chuyÓn m¹ch gãi. Nh− ®· nãi t¹i phÇn 1 , ®©y lµ chç cho c¶ 2 c«ng nghÖ . Thªm n÷a ISDN sÏ trî gióp c¸c dÞch vô kh«ng chuyÓn m¹ch theo khuuon d¹ng cña c¸c ®−êng chuyªn KÕt nèi 64-Kb/s : Môc tiªu ISDN ®Ó cÊp cho chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi kÕt nèi tèc ®é 64-Kb/s. §©y lµ nÒn t¶ng x©y dùng khèi c¶u ISDN . Tèc ®é nµy ®−îc chän bëi v× nã lµ tèc ®é chuÈn ®Ó sè ho¸ tiªng nãi tho¹i vµ tõ ®©y nã ®−îc giíi thiÖu vµo IDN. Dï r»ng tèc ®é nµy ®−îc sö dông nhiÒu , it is unfortunately restrictive to rely solely on it. T−¬ng lai ph¸t triÓn trong ISDN sÏ cho phÐp cã ®é linh ho¹t h¬n nhiÒu §é th«ng minh trong m¹ng : ISDN cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vÞ tû mØ h¬n nhiÒu víi viÖc thiÕt lËp cuéc gäi trong chuyÓn m¹ch kªnh. Thªm n÷a , Kh¶ n¨ng qu¶n trÞ vµ b¶o tr× m¹ng cÇn ph¶i ®−îc chi tiÕt h¬n tr−íc ®©y. TÊt c¶ c¸c ®iÒu nµy ®¹t ®−îc b»ng c¸ch sö dông hÖ thèng b¸o hiÖu sè 7 vµ b»ng c¸ch sö dông c¸c node chuyÓn m¹ch th«ng minh trong m¹ng. KiÕn tróc giao thøc ®−îc ph©n líp : C¸c giao thøc ®−îc ph¸t triÓn cho ng−êi sö dông truy cËp vµo m¹ng ISDN cã kiÕn tróc ph©n líp vµ cã thÓ ®−îc ¸nh x¹ vµo trong m« h×nh OSI. §iÒu nµy cã mét sè −u ®iÓm : ♦ C¸c chuÈn ®· ®−îc ph¸t triÓn cho c¸c øng dông cho OSI cã thÓ ®−îc sö dông cho ISDN. LÊy vÝ dô : Líp 3 cña X25 ®Ó truy cËp vµo c¸c dÞch vô chuyÓn m¹ch gãi trong ISDN ♦ C¸c chuÈn míi ISDN cã thÓ dùa trªn c¸c chuÈn ®ang tån t¹i , gi¶m gi¸ cho c¸c thùc thi míi. VÝ dô : LAPD dùa trªn LAPB ♦ C¸c chuÈn cã thÓ ®−îc ph¸t triÓn vµ thùc thi mét c¸ch ®éc lËp cho c¸c líp vµ c¸c chøc n¨ng bªn trong 1 líp. §iÒu nµy cho phÐp thùc thi 1 c¸ch dÇn dÇn c¸c dÞch vô cña ISDN t¹i mét b−íc thÝch hîp ®èi víi 1 c¸i cho tr−íc hoÆc trªn c¬ së c¸i mµ kh¸ch hµng cã s½n.. Sù biÕn ®æi cña cÊu h×nh : NhiÒu cÊu h×nh vËt lý cã thÓ sö dông cho ISDN . §iÌu nµy cho phÐp cã sù kh¸c nhau trong c¸ch nh×n cña c¸c quèc gia , trong kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ trong sù cÊp thiÕt vµ c¸c thiÕt bÞ cã s½n cña kh¸ch hµng B¶ng 5.2 KhuyÕn nghÞ ITU-T I.120 (1993)
1. C¸c nguyªn lÝ cña ISDN 1.1 Tiªu chÝ chÝnh cña kh¸i niÖm ISDN lµ trî gióp mét sè lín c¸c øng dông tho¹i vµ kh«ng tho¹i trªn cïng mét m¹ng. PhÇn tö mÊu chèt cña sù tÝch hîp dÞch vô cho ISDN lµ sù dù phßng cña mét sè c¸c dÞch vô khi h¹n chÕ khëi t¹o c¸c kiÓu kÕt nèi vµ dµn xÕp giao diÖn m¹ngng−êi sö dông ®a môc ®Ých 1.2 ISDN trî gióp mét lo¹t c¸c øng dông c¶ c¸c kÕt nèi chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi . C¸c kÕt nèi chuyÓn m¹ch trong ISDN bao gåm c¸c kÕt nèi chuyÓn m¹ch kªnh vµ chuyÓn m¹ch gãi vµ sù nèi cña chóng cíi nhau
1.3 C¸c dÞch vô míi ®−îc ®−a vµo ISDN sÏ ®−îc x¾p xÕp sao cho cã thÓ ®−îc so s¸nh víi c¸c kÕt nèi sè 64-Kb/s 1.4 Mét ISDN sÏ chøa sù th«ng minh nh»m môc ®Ých cÊp c¸c tiªu chÝ dÞch vô , b¶o tr× vµ chøc n¨ng qu¶n trÞ m¹ng. Sù th«ng minh nµy cã thÓ ch−a ®ñ cho 1 vµi dÞch vô míi vµ cã thÓ ph¶i bæ xung bëi c¶ sù th«ng minh thªm trong m¹ng lÉn kh¶ n¨ng th«ng mjinh t−¬ng øng t¹i ®Çu cuèi ng−êi sö dông 1.5 CÊu tróc giao thøc ®−îc ph©n líp sÏ ®−îc sö dông ®Ó chØ râ sù truy cËp tíi ISDN. Truy cËp tõ ng−êi sö dông ®Õn ISDN nguån thay ®æi phô thuéc vµo yªu cÇu dÞch vô, vµo kh¶ n¨ng thùc thi ISDN cña quècgia 1.6 ISDN cã thÓ ®−îc thùc thi theo 1 lo¹t c¸c cÊu h×nh phï hîp víi t×nh tr¹ng quèc gia 2
Sù ph¸t triÓn cña ISDN
2.1 ISDN sÏ dùa trªn kh¸i niÖm vÒ ®iÖn tho¹i IDN vµ cã thÓ ph¸t triÓn b»ng c¸ch liªn tôc t¨ng c−êng s¸t nhËp c¸c chøc n¨ng vµ c¸c tiªu chÝ m¹ng ®−îc thªm vµo , kÓ c¶ c¸c thuéc tÝnh cña c¸c m¹ng chuyªn dông nh− chuyÓn m¹ch kªnh / gãi ®Ó d÷ liÖu ®−îc cung cÊp c¸c dÞch vô s½n cã vµ c¸c dÞch vô míi 2.2 Sù chuyÓn tõ m¹ng ®· tån t¹i tíi mét m¹ng ISDN hçn hîp cã thÓ ®ßi mét chu k× thêi gian kÐo dµi tõ 1 hay thËp kû. Trong qu·ng thêi gian nµy, nhiÒu thu xÕp ph¶i ®−îc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ISDN cho m¹ng ISDN vµ c¸c dÞch vô cña m¹ng kh¸c 2.3 Theo chiÒu h−íng ph¸t triÓn thµnh m¹ng ISDN, tÝnh liªn kÕt nèi end-end sè ho¸ sÏ thu ®−îc qua c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ c¸c thiÕt bÞ ®−îc sö dông trong m¹ng hiÖn cã, nh− lµ : truyÒn dÉn sè, chuyÓn m¹ch TDM vµ ( hoÆc ) chuyÓn m¹ch SDM. C¸c khuyÕn nghÞ tÝch hîp hiÖn t¹i ®èi víi c¸c phÇn tö cÊu thµnh 1 m¹ng ISDN ®Òu n»m trong 1 lo¹t c¸c khuyÕn nghÞ cña CCITT vµ CCIR. 2.4 Trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Çu tiªn cña ISDN, mét sè c¸c thu xÕp vÒ mang-ng−êi dïng t¹m thêi cÇn ph¶I ®−îc chÊp nhËn ë 1 sè n−íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc truy cËp ban ®Çu cña c¸c dÞch vô sè. C¸c thu xÕp t−¬ng øng víi c¸c thay ®æi cña quèc gia cã thÓ ph¶I tuan thñ hoµn toµn hoÆc tõng phÇn víi c¸c khuyÕn nghÞ I-series. 2.5 Mét m¹ng ISDN ®ang ph¸t triÓn cã thÓ bao gåm c¸c kÕt nèi ®−îc chuyÓn m¹ch t¹i c¸c tèc ®é bit cao h¬n hoÆc thÊp h¬n 64-Kb/s ë c¸c giai ®o¹n vÒ sau.
Sù ph¸t triÓn cña ISDN Nh− ®· th¶o luËn trong phÇn 5.1. M¹ng ISDN ph¸t triÓn tõ vµ víi m¹ng sè tÝch hîp ( IDN ). Sù ph¸t triÓn cña IDN ®−îc ®iÒu khiÓn bëi sù cÇn thiÕt ph¶i cung cÊp c¸c truyÒn dÉn tho¹i mét c¸ch kinh tÕ. Nh−ng råi kÕt qu¶ lµ m¹ng l¹i thÝch hîp ®Ó b¾t gÆp sù cÇn thiÕt lín m¹nh kh«ng ngõng cña dÞch vô d÷ liÖu sè . ë ®©y , ch÷ “ I ” trong IDN phï hîp truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch sè tÝch hîp, cßn ch÷ “ I “ trong ISDN phï hîp víi sù tÝch hîp hµng lo¹t c¸c dÞch vô truyÒn dÉn tho¹i vµ d÷ liÖu. PhÇn thø 2 trong b¶ng 5.2 ®−îc x¸c ®Þnh bëi ITU-T chØ ra c¸ch ph¸t triÓn cña ISDN. Chóng ta sÏ lÇn l−ît ®iÓm qua :
♦ Sù ph¸t triÓn tõ ®iÖn tho¹i IDN : ý ®Þnh m¹ng ISDN ph¸t triÓn tõ m¹ng ®iÖn tho¹i ®ang tån t¹i cã thÓ rót ra 2 kÕt luËn tõ quan ®iÓm nµy : C«ng nghÖ IDN ®−îc x©y dùng vµ ph¸t triÓn trong ph¹m vi c¸c m¹ng ®iÖn tho¹i hiÖn t¹i sÏ t¹o ra nÒn t¶ng cho c¸c dÞch vô sÏ ®−îc ISDN cung cÊp. MÆc dï c¸c c¬ së kh¸c, ch¼ng h¹n nh− c¸c m¹ng ®−îc chuyÓn m¹ch gãi vµ c¸c kÕt nèi vÖ tinh cña 1 bªn thø 3 nµo ®ã ( kh«ng ph¶i lµ nhµ cung cÊp dÞch vô tho¹i ), sÏ ®ãng 1 vai trß trong ISDN , nh−ng c¸c m¹ng ®iÖn tho¹i vÉn cã vai trß chñ ®¹o. MÆc dï c¸c nhµ cung cÊp vÖ tinh vµ chuyÓn m¹ch gãi cã thÓ kh«ng tho¶i m¸i l¾m víi c¸ch diÔn gi¶i nµy, nh−ng viÖc rÊt thÞnh hµnh cña m¹ng ®iÖn tho¹i quyÕt ®Þnh r»ng nh÷ng m¹ng nµy sÏ t¹o nªn c¬ së cho ISDN ♦ ViÖc chuyÓn ®æi trong 1 hoÆc 1 vµI thËp kû : Sù ph¸t triÓn thµnh ISDN sÏ lµ qu¸ tr×nh chËm ch¹p. §iÒu nµy lµ ®óng cho mäi sù thay ®æi cña 1 øng dông phøc t¹p hoÆc 1 lo¹t c¸c øng dông tõ 1 c¬ së kÜ thuËt sang c¬ së míi h¬n. ViÖc ®−a vµo c¸c dÞch vô ISDN sÏ ®−îc thùc hiÖn trong bèi c¶nh c¸c c¬ së kÜ thuËt sè vµ c¸c dÞch vô hiÖn cã. SÏ cã 1 giai ®o¹n cïng tån t¹i, trong ®ã c¸c kÕt nèi vµ cã thÓ c¶ c¸c chuyÓn ®æi giao thøc lµ cÇn thiÕt gi÷a c¸c c¬ së vµ ( hoÆc ) dÞch vô thay thÕ. ♦ ViÖc sö dông c¸c m¹ng hiÖn cã : §iÓm nµy lµ sù chi tiÕt ho¸ cña ®iÓm 2. VÝ dô nh− ISDN cung cÊp dÞch vô chuyÓn m¹ch gãi. Tr−íc m¾t , giao diÖn víi dÞch vô ®ã sÏ lµ X25. Cïng víi sù ®−a vµo kÜ thuËt chuyÓn m¹ch gãi nhanh vµ ®iÒu khiÓn cuéc gäi tÇm th−êng phøc t¹p h¬n, cã thÓ ph¶i cÇn 1 giao diÖn míi trong t−¬ng lai. ♦ C¸c x¾p xÕp m¹ng-ng−êi dïng : §Çu tiªn , mèi quan t©m lµ viÖc thiÕu c¸c ®−êng thuª bao sè cã thÓ lµm chËm trÔ viÖc ®−a vµo sö dông c¸c dÞch vô sè, ®Æc biÖt t¹i c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. Víi viÖc sö dông c¸c Modem vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c, c¸c c¬ së analog hiÖn cã cã thÓ cung cÊp Ýt nh©t lµ 1 vµi dÞch vô ISDN ♦ C¸c kÕt nèi ë c¸c tèc ®é kh¸c 64-Kb/s : Tèc ®é d÷ liÖu 64-Kb/s ®· ®−îc chän nh− lµ kªnh c¬ së cho chuyÓn m¹ch kªnh. Víi c¸c tiªn bé trong c«ng nghÖ sè ho¸ tiÕng nãi, tèc ®é nµy lµ cao kh«ng cÇn thiÕt . MÆt kh¸c tèc ®é nµy lµ qu¸ thÊp víi c¸c øng dông truyÒn d÷ liÖu. Nh− vËy ph¶i cÇn tíi c¸c tèc ®é d÷ liÖu kh¸c. C¸c chi tiÕt vÒ sù ph¸t triÓn dÞch vô vµ c¬ së ISDN kh«ng gièng nhau ë c¸c n−íc, vµ còng kh¸c nhau ë c¸c nhµ cung cÊp t¹i cïng 1 n−íc. Nh÷ng ®iÓm nµy ®¬n gi¶n cho 1 m« t¶ chung vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn trªn quan ®iÓm ITU-T. Giao diÖn ng−êi sö dông H×nh 5.3 lµ mét c¸ch nh×n vÒ m¹ng ISDN theo quan ®iÓm cña ng−êi dïng hoÆc kh¸ch hµng. Ng−êi dïng truy cËp vµo ISDN bëi c¸c ph−¬ng tiÖn víi c¸c giao diÖn t¹i ®Þa ph−¬ng qua c¸c “ ®−êng èng “ sè víi tèc ®é bit nµo ®ã. C¸c kÝch th−íc cña ®−êng èng thay ®æi cã thÓ tho¶ m·n c¸c sù cÇn thiÕt kh¸c nhau. VÝ dô : Mét kh¸ch hµng ë nhµ cã thÓ ®ßi hái chØ cÇn kÕt nèi ®iÖn tho¹i vµ m¸y tÝnh c¸ nh©n víi dung l−îng võa ph¶i , nh−ng mét c¬ quan th−êng mong muèn kÕt nèi tíi ISDN qua LAN hoÆc PBX sè trong nhµ vµ ®ßi hái ®−êng èng cã dung l−îng lín h¬n.
NhiÒu h¬n chø kh«ng chØ 1 kÝch th−íc cña ®−êng èng sÏ ®−îc cÇn trong m¹ng ®−îc chØ ra trong h×nh 5.4 lÊy ra tõ khuyÕn nghÞ I.410 T¹i ®µu thÊp cÇn c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®¬n lÎ ( nh− ®iÖn tho¹i trong nhµ ) hoÆc lµ tËp hîp c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi theo ®ñ c¸c lo¹i chia ra c¸c nh¸nh ( nh− ®iÖn tho¹i trong nhµ, m¸y tÝnh c¸ nh©n , hÖ thèng chu«ng v.v.. ) . C¸c v¨n phßng cÇn nhiÒu h¬n bao gåm c¸c thiÕt bÞ m¹ng nèi tíi LAN hay lµ PBX, víi mét g¾n kÕt tõ m¹ng ®ã t¸c ®éng nh− lµ mét gateway tíi m¹ng ISDN
H×nh 5.3 C¸c tiªu chÝ kÕt nèi ISDN
T¹i bÊt k× mét ®iÓm thêi gian ®· cho ®−êng èng tíi nhµ ng−êi dïng cã dung l−îng kh«ng ®æi, nh−ng sù vËn chuyÓn trªn ®−êng èng cã thÓ lµ thay ®æi pha lÉn tíi dung l−îng tíi h¹n . Do vËy , mét ng−êi dïng cã thÓ truy cËp c¸c dÞc vô chuyÓn m¹ch kªnh , chuyÓn m¹ch gãi còng nh− lµ c¸c dÞch vô kh¸c theo sù pha trén ®éng cña c¸c lo¹i tÝn hiÖu vµ tèc ®é bÝt. M¹ng ISDN sÏ ®ßi hái c¸c b¸o hiÖu kh¸ phøc t¹p vµ cÊu tróc nã ®Ó lµm sao lùa chän ra d÷ liÖu ®−îc hîp kªnh theo thêi gian vµ cung cÊp c¸c dÞch vô ®−îc yªu cÇu. C¸c b¸o hiÖu ®iÒu khiÓn nµy còng ®−îc hîp kªnh trªn cïng 1 ®−êng èng sè. Mét khÝa c¹nh quan träng cña c¸c giao diÖn lµ, ng−êi sö dông vµo bÊt cø lóc nµo ,cã thÓ khai th¸c dung l−îng Ýt h¬n dung l−îng tèi ®a cña ®−êng èng vµ sÏ ®−îc n¹p phï hîp víi dung l−îng ®−îc sö dông thay v× “ thêi gian kÕt nèi “ . §Æc tÝnh nµy gi¶m bít mét c¸ch ®¸ng kÓ gi¸ trÞ cña nh÷ng nç lùc thiÕt kÕ ng−êi dïng hiÖn t¹i ®−îc ®−a ra nh»m tèi −u ho¸ viÖc sö dông m¹ch nhê c¸c bé tËp trung, c¸c bé hîp kªnh , c¸c bé chuyÓn m¹ch gãi vµ c¸c x¾p xÕp dïng chung ®−êng kh¸c.
C¸c môc tiªu C¸c ho¹t ®éng hiÖn nay ®ang më réng ph¸t triÓn m¹ng ISDN diÖn réng toµn thÕ giíi. Sù cè g¾ng nµy bao gåm c¸c tæ chøc chÝnh phñ , c¸c c«ng ty truyÒn th«ng vµ sö lý sè liÖu, c¸c tæ chøc chuÈn ho¸ vµ mäi thµnh viªn kh¸c. Ch¾c ch¾n môc tiªu chung lµ , rót côc lµ , ®−îc chia xÎ bëi c¸c nhãm kh¸c h¼n nhau. C¸c môc tiªu chÝnh lµ nh− sau : ♦ §−îc chuÈn ho¸ ♦ Trong suèt ♦ T¸ch biÖt c¸c chøc n¨ng c¹nh tranh ♦ C¸c dÞch vô ®−îc thuª m−ín vµ chuyÓn m¹ch ♦ Gi¸ c−íc t−¬ng ®èi ♦ Di tró nhÑ nhµng ♦ Trî gióp hîp kªnh ChuÈn ho¸ lµ yÕu tè cÇn thiÕt ®¶m b¶o thµnh c«ng cho m¹ng ISDN. ChuÈn ho¸ sÏ cho
phÐp truy cËp toµn diÖn vµo m¹ng . C¸c thiÐt bÞ chuÈn ISDN cã thÓ di chuyÓn tõ vÞ trÝ nµy tíi vÞ trÝ kh¸c , tõ n−íc nµy tíi n−íc kia vµ hoµ vµo trong m¹ng. Gi¸ cña c¸c thiÕt bÞ nh− vËy sÏ ®−îc thÊp nhÊt bëi v× sù c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ cung cÊp b¸n cïng mét lo¹i s¶n ph¶m cã chøc n¨ng nh− nhau. H¬n n÷a , sö dông kiÕn tróc ®−îc ph©n líp vµ c¸c giao diÖn ®−îc chuÈn ho¸ cho phÐp ng−êi sö dông cã thÓ lùa chän c¸c thiÕt bÞ trong sè rÊt nhiÒu c¸c nhµ cung cÊp vµ cho phÐp thay ®æi ®Ó cÊu h×nh mét c¸ch dÇn dÇn, theo kiÓu tõng c¸i mét
H×nh 5.4 C¸c vÝ dô vÒ giao diÖn m¹ng-ng−êi dïng ISDN
Mét ®iÒu quan träng lµ - c¸c dÞch vô truyÒn dÉn sè cã ®Æc tÝnh trong suèt. §ã lµ do dÞch vô nµy phô thuéc vµo néi dung cña d÷ liÖu ng−êi dïng ®−îc truyÒn. §iÒu nµy cho phÐp ng−êi sö dông ph¸t triÓn c¸c øng dông vµ c¸c giao thøc riªng mµ chóng kh«ng bÞ lçi t¹i c¸c líp d−íi ISDN. Mçi mét khi mét m¹ch kªnh hoÆc m¹ch ¶o ®−îc khëi t¹o, ng−êi dïng cã thÓ göi c¸c th«ng tin mµ kh«ng cã c¶m nhËn vÒ lo¹i th«ng
tin ®−îc mang . Thªn n÷a , kü thuËt m· ho¸ cho ng−êi dïng cã thÓ ®−îc khai th¸c nh»m cho phÐp b¶o mËt th«ng tin ng−êi dïng. ISDN ph¶i ®−îc ®Þnh nghÜa theo c¸ch mµ nã kh«ng lo¹i trõ sù t¸ch biÖt cña c¸c chøc n¨ng tõ c¸c dÞch vô truyÒn dÉn sè c¬ b¶n . Nã ph¶i cã kh¶ n¨ng t¸ch ra c¸c chøc n¨ng ®Ó cã sù c¹nh tranh ph¶n ®ãi l¹i viÖc nã ®−îc lµ thµnh phÇn c¬ b¶n cña ISDN. Trong nhiÒu quèc gia, chØ cã chÝnh phñ míi cung cÊp tÊt c¶ c¸c dÞch vô . Trong mét vµi n−íc, nh− t¹i Mü, mong muèn c¸c dich vô næi tréi sÏ t¹o c¬ héi c¹nh tranh ( vÝ dô truyÒn h×nh ¶nh , th− tÝn ®iÖn tö .. ) ISDN cho phÐp c¶ dÞch vô thuª m−ín vµ dÞch vô chuyÓn m¹ch . §iÒu nµy cho phÐp ng−êi dïng cã 1 d¶i rÊt réng vÒ c¸c tuú chän ®Ó cÊu h×nh c¸c dÞch vô m¹ng vµ cho phÐp ngõ¬i dïng tèi −u ho¸ trªn c¬ së gi¸ c¶ vµ ®é hoµn thiÖn. Chi phÝ cho c¸c dÞch vô ISDN sÏ liªn quan ®Õn gi¸ vµ phô thuéc vµo kiÓu cña d÷ liÖu ®−îc truyÒn dÉn. Gi¸ c−íc t−¬ng ®èi còng sÏ d¶m b¶o r»ng gi¸ mét lo¹i dÞch vô lµ kh«ng n»m bao cÊp kh¸c. Sù ph©n biÖt vÒ c−íc liªn quan ®Õn gi¸ khi cung cÊp ®é hoµn thiÖn cô thÓ vµ c¸c ®Æc tÝnh cña c¸c dÞch vô. Theo c¸ch ®ã , t×nh tr¹ng kh«ng râ rµng sÏ bÞ lo¹i bá vµ c¸c nhµ cung cÊp theo yªu cÇu cÇn thiÕt cña kh¸c hµng h¬n lµ theo vÒ biÓu gi¸ Do cã mét sè l−îng lín c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng ®−îc l¾p ®Æt trong m¹ng vµ mét sè l−îng lín c¸c thiÕt bÞ ng−êi dïng víi c¸c giao diÖn ®−îc sö dông trong m¹ng mµ sù chuyÓn ®æi thµnh m¹ng ISDN sÏ diÔn ra dÇn dÇn. Do vËy ph¶i më réng kho¶ng thêi gian ®Ó cho ISDN cïng tån t¹i víi c¸c thiÕt bÞ vµ dÞch vô dang tån t¹i . Thùc hiÖn viÖc di tró nhÑ nhµng thµnh m¹ng ISDN . C¸c giao diÖn ISDN còng sÏ ®−îc ph¸t triÓn tõ c¸c giao diÔn ®ang tån t¹i vµ c¸c x¾p xÕp m¹ng diÖn réng ph¶i ®−îc thiÕt kÕ. C¸c n¨ng lùc cô thÓ sÏ ®−îc cÇn bao gåm : thiÕt bÞ thÝch nghi ®Ó cho phÐp c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi ra ®êi tr−íc khi cã ISDN thµnh giao diÖn víi ISDN ; c¸c giao thøc m¹ng diÖn réng ®Ó cho d÷ liÖu ®−îc ®Þnh tuyÕn qua m¹ng hçn hîp ISDN / non-ISDN phøc t¹p vµ c¸c gia« thøc chuyÓn ®æi ®Ó cho phÐp cïng lµm viÖc gi÷a c¸c dÞch vô m¹ng ISDN vµ c¸c dÞch vô m¹ng nonISDN Thªm n÷a , viÖc cho ®−êng dung l−îng thÊp cho c¸c ng−êi dïng riªng lÎ mµ viÖc trî gióp hîp kªnh ph¶i cã phï hîp ®Ó phï hîp víi PBX cña riªng ng−êi dïng vµ c¸c thiÕt bÞ LAN . Cßn cã c¸c ®èi t−îng kh¸c còng cÇn ph¶i kÓ ®Õn. Nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc liÖt kª lµ c¸c vÊn ®Ò rÊt quan träng vµ chÊp nhËn mét c¸ch réng r·i vµ chóng gióp ta ®Þnh nghÜa ®Æc tÝnh cña ISDN C¸c lîi Ých C¸c lîi Ých c¬ b¶n cña m¹ng ISDN víi ng−êi dïng cã thÓ ®−îc biÓu diÔn d−íi d¹ng tiÕt kiÖm chi phÝ vµ sù linh ho¹t. Sù tÝch hîp tho¹i vµ c¸c lo¹i d÷ liÖu trªn mét hÖ thèng truyÒn dÉn ®¬n lÎ cã nghÜa lµ ng−êi dïng kh«ng cÇn ph¶i mua nhiÒu dÞch vô
mµ chØ mua c¸c lo¹i cÇn. Møc ®é hiÖu qu¶ vµ møc ®é kinh tÕ cña m¹ng tÝch hîp lµ cho phÐp c¸c dÞch vô nµy ®−îc cung cÊp víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ nÕu chóng ta cung cÊp chóng mét c¸ch riªng biÖt. C¸c yªu cÇu cña ng−êi dïng cã thÓ rÊt kh¸c nhau theo nhiÒu c¸ch : VÝ dô nh− theo c−êng ®é l−u l−îng th«ng tin, mÉu truyÒn tin , thêi gian ®¸p øng vµ c¸c lo¹i giao diÖn … ISDN cho phÐp ng−êi dïng biÕn ®æi c¸c dÞch vô ®−îc mua thµnh c¸c dÞch vô cÇn thiÕt tíi møc ch−a cã thÓ t¹i lóc ®ã. Thªm n÷a , kh¸ch hµng cã ®−îc c¸c −u ®iÓm cña sù c¹nh tranh trong sè c¸c thiÕt bÞ ®−îc b¸n . C¸c −u ®iÓm nµy bao gåm : thiÕt bÞ ®a d¹ng , gi¸ thÊp , vµ kh¶ n¨ng cña c¸c dich vô lµ nhiÒu . C¸c giao diÖn chuÈn cho phÐp lùa chän c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi , ph−¬ng tiÖn truyÒn vµ c¸c dÞch vô tõ mét sè lín sù canh tranh mµ kh«ng cÇn thay ®æi trong thiÕt bÞ hoÆc ph¶i sö dông c¸c bé thÝch nghi ®Æc biÖt C¸c nhµ cung cÊp m¹ng , t¹i mét møc ®é lín h¬n nh−ng cïng mét c¸ch , lîi dông c¸c −u ®iÓm cña sù c¹nh tranh , bao gåm c¸c lÜnh vùc cña c¸c thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch sè vµ truyÒn dÉn sè . §ång thêi , c¸c sù chuÈn ho¸ trî gióp thÞ tr−êng cã triÓn väng lín vµ ®a d¹ng cho c¸c dÞch vô . C¸c giao diÖn chuÈn cho phÐp linh ho¹t trong lùa chän c¸c nhµ cung cÊp , c¸c thñ tôc ®iÒu khiÓn b¸o hiÖu thÝch hîp, vµ c¸c kÜ thuËt míi vµ ph¸t triÓn m¹ng kh«ng lµm kh¸ch hµng dÝnh lÝu vµo C¸c nhµ s¶n xuÊt cã thÓ tËp trung vµo nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn trªn c¸c ¸p dông kü thuËt vµ ®−îc ®¶m b¶o r»ng mét nhu cÇu ®µy triÓn väng ®ang tån t¹i. Thùc tÕ , gi¸ cña sù ph¸t triÓn c¸c c«ng cô VLSI ®−îc ®iÒu chØnh bëi triÓn väng cña thÞ tr−êng. C¸c chç thÝch hîp riªng trªn thÞ tr−êng t¹o c¬ héi cho c¹nh tranh , c¸c nhµ nhµ s¶n xuÊt nhá h¬n. Møc ®é kinh tÕ ®−îc nhËn biÕt bëi c¸c nhµ s¶n xuÊt t¹i tÊt c¶ c¸c cì . Giao diÖn chuÈn ®¶m b¶o r»ng , thiÕt bÞ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt sÏ ®−îc t−¬ng thÝch chÐo víi nhau qua giao diÖn. Cuèi cïng , c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ®· ®−îc t¨ng c−êng , vÝ dô nh− cña c¸c dÞch vô dùa vµo trao ®æi c¸c th«ng tin , cøu c¸c th«ng tin , sÏ cã lîi tõ c¸ch truy cËp ng−êi dïng ®· ®−îc ®¬n gi¶n ho¸. Nh÷ng ng−êi sö dông cuèi cïng sÏ kh«ng b¾t buéc ph¶I mua c¸c x¾p xÕp dÞch vô ®Æc biÖt hoÆc c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®Ó truy cËp ®−îc vµo c¸c dÞch vô ®Æc biÖt. TÊt nhiªn , bÊt k× mét tiÕn bé kÜ thuËt nµo còng cã −u ®IÓm ®I ®«I víi nh−îc ®IÓm. Nh−îc chÝnh ë ®©y lµ chi phÝ di tró. Chi phÝ nµy tuy nhiªn cÇn ph¶I ®−îc nh×n nhËn trong bèi c¶nh c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®ang t¨ng lªn. SÏ cã c¸c thay ®æi trong c¸c chµo mêi vÒ dÞch vô viÔn th«ng ®ãi víi c¸c kh¸ch hµng, cã hoÆc kh«ng cã ISDN. Hy väng r»ng khu«n khæ ISDN Ýt nhÊt sÏ kiÓm so¸t ®−îc chi phÝ vµ gi¶m ®i sù nhÇm lÉn tring viÖc di tró. Mét nh−îc ®iÓm tiÒm tµng kh¸c cña ISDN lµ nã sÏ lµm chËm c¸c ®æi míi vÒ kü thuËt. Qu¸ tr×nh chÊp nhËn 1 tiªu chuÈn còng lµ 1 qu¸ tr×nh dµi l©u vµ phøc t¹p. KÕt qu¶ lµ khi tiªu chuÈn ®−îc chÊp nhËn vµ c¸c s¶n phÈm ®· cã th× ®· xuÊt hiÖn c¸c gi¶i ph¸p kÜ thuËt tiÕn bé h¬n råi. §©y lu«n lµ vÊn ®Ò nan gi¶i ®ãi víi kü thuËt. Tuy nhiªn c¸c lîi Ých cña c¸c tiªu chuÈn vÉn ®¸ng kÓ h¬n thùc tÕ dï chóng lu«n ®I chËm h¬n tÝnh hiÖn ®¹i mét chót
C¸c dÞch vô M¹ng ISDN cung cÊp 1 lo¹t c¸c dÞch vô trî gióp c¶ tho¹i vµ c¸c øng dông d÷ liÖu hiÖn ®ang sö dông , còng nh− ®Ó c¸c øng dông nµy tiÕp tôc ®−îc ph¸t triÓn. Mét vµi øng dông quan träng nhÊt ®−îc nªu ra d−íi ®©y : ♦ TruyÒn Fax : §©y lµ dÞch vô ®Ó truyÒn vµ t¸i t¹o l¹i c¸c h×nh ¶nh , ch÷ viÕt mµng tay vµ c¸c ch÷ ®−îc in ra . KiÓu dÞch vô nµy ®· ®−îc dïng tõ rÊt nhiÒu n¨m nh−ng bÞ kÐm ®i do thiÕu sãt vÒ sù chuÈn ho¸ vµ giíi h¹n cña m¹ng tho¹i t−¬ng tù. HiÖn nay , chuÈn Fax sè cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó truyÒn c¸c trang d÷ liÖu tíi tèc ®é 64-Kb/s trong 5 gi©y . ♦ Teletex : DÞch vô nµy cho phÐp c¸c ®Çu cuèi thuª bao th− tõ víi nhau. C¸c ®Çu cuèi truyÒn tin ®−îc sö dông chÈn bÞ , hiÖu ®Ýnh , truyÒn vµ in ra c¸c b¶n tin. Tèc ®é truyÒn dÉn 1 trang mÊt 2 gi©y víi 9600-b/s ♦ Videotex : Mét dÞch vô t×m kiÕm th«ng tin t−¬ng hç . Mét trang d÷ liÖu cã thÓ ®−îc truyÒn trong 1 giay víi tèc ®é 9600-b/s C¸c dÞch vô nµy n»m trong b¶ng c¸c danh môc cña tho¹i , d÷ liÖu sè , ký tù vµ h×nh ¶nh. HÇu hÕt c¸c dÞch vô nµy cã thÓ ®−îc cÊp víi dung l−îng truyÒn dÉn 64-Kb/s hay nhá h¬n. Mét vµi dÞch vô ®ßi hái truyÒn víi tèc ®é d÷ liÖu cao h¬n vµ cã thÓ ®−îc cÊp bëi ph−¬ng tiÖn truyÒn dÉn tèc ®é cao n»m ngoµi m¹ng ISDN ( ch¼ng h¹n nh− ®−êng c¸p truyÒn h×nh ) hoÆc trong t−¬ng lai sÏ lµm t¨ng ®−êng truyÒn cho m¹ng ISDN Mét trong c¸c diÖn m¹o cña m¹ng ISDN lµ , ®ã lµ “ m¹ng th«ng minh “ . Bëi sù sö dông cu¶ c¸c giao thøc b¸o hiÖu linh ho¹t , m¹ng ISDN sÏ cung cÊp mçi mét lo¹i thiÕt bÞ m¹ng mét lo¹i dÞch vô KiÕn tróc m¹ng Trong h×nh 5.5 miªu t¶ kiÕn tróc cña m¹ng ISDN. M¹ng ISDN trî gióp mét kÕt nèi vËt lý hoµn toµn míi cho ng−êi dïng nh− mét ®−êng thuª bao sè hoÆc mét ®−êng cã tÝnh ®a d¹ng truyÒn dÉn c¸c dÞch vô Giao diÖn vËt lý chung cung cÊp mét ph−¬ng tiÖn chuÈn ho¸ ®Ó nèi vµo m¹ng. Cïng mét giao diÖn cã thÓ ®−îc dïng cho m¸y ®iÖn tho¹i, m¸y tÝnh c¸ nh©n vµ c¸c ®Çu cuèi videotex. C¸c giao thøc cÇn thiÕt x¸c ®Þnh sù trao ®æi c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn gi÷a c¸c thiÕt bÞ cña ng−¬× dïng vµ c¸c thiÕt bÞ m¹ng. §Ó dù phßng , ph¶i cã c¸c giao diÖn víi tèc ®é cao vÝ dô cho PBX sè hoÆc LAN. Giao diÖn trî gióp c¸c dÞch vô c¬ së chøa 3 kªnh TDM , 2 kªnh 64-Kb/s vµ 1 kªnh 16-Kb/s . Tuy nhiªn thªm vµo cßn cã c¸c giao dien dÞch vô s¬ cÊp cung cÊp nhiÒu kªnh 64-Kb/s. C¶ hai , dÞch vô c¬ së vµ dÞch vô s¬ cÊp lµ giao diÖn ®−îc x¸c ®Þnh sö dông gi÷a c¸c thiÕt bÞ cña kh¸ch hµng. C¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi nãi chung ®−îc gäi lµ TE ( Terminal
Equipment ) vµ mét thiÕt bÞ ë trong nhµ cña kh¸ch hµng gäi lµ NT ( Network Terminal ) . NT t¹o ra ranh ríi gi÷a kh¸ch hµng vµ m¹ng
H×nh 5.5 KiÕn tróc ISDN
M¸y CO ( Central Offfice ) cña m¹ng ISDN nèi mét sè lín c¸c ®−êng thuª bao thµnh m¹ng truyÒn dÉn sè. §iÒu nµy cho phÐp truy cËp tíi c¸c líp m¹ng thÊp ( líp 1-2-3 trong m« h×nh OSI ) c¸c ph−¬ng tiÖn bao gåm : ♦ C¸c tr¹m cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch kªnh : VËn hµnh t¹i tèc ®é 64-Kb/s . §©y lµ c¸c ph−¬ng tiÖn cïng lo¹i ®−îc cÊp bëi m¹ng viÔn th«ng chuyÓn m¹ch sè ♦ C¸c tr¹m kh«ng cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch : Mçi mét ph−¬ng tiÖn nh− vËy cho mét ®−êng nèi chuyªn dông 64-Kb/s Tr¹m kh«ng chuyÓn m¹ch tèc ®é d÷ liÖu cao h¬n ®−îc nèi tíi m¹ng ISDN b¨ng réng, sÏ lµ m¹ch kªnh ¶o vÜnh viÔn cho mode truyÒn kh«ng ®ång bé ATM ♦ C¸c tr¹m chuyÓn m¹ch : §iÒu nµy chØ tíi c¸c chuyÓn m¹ch tèc ®é cao ( > 64-Kb/s ) c¸c kÕt nèi khi sö dông ATM nh− lµ mét phÇn cña ISDN b¨ng réng ♦ C¸c tr¹m cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch gãi : C¸c ph−¬ng tiÖn nµy t−¬ng tù víi c¸c dÞch vô chuyÓn m¹ch gãi ®−îc cung cÊp bëi c¸c m¹ng d÷ liÖu kh¸c. ♦ C¸c tr¹m cã kh¶ n¨ng Frame-mode : Mét dÞch vô trî gióp c¸c dÞch vô mode Frame
♦ C¸c tr¹m cã kh¶ n¨ng b¸o hiÖu kªnh chung : C¸c tr¹m cã kh¶ n¨ng nµy ®−îc sö dông ®Ó ®iÒu khiÓn m¹ng vµ cung cÊp qu¶n trÞ cuéc gäi néi bé tíi m¹ng. B¸o hiÖu hÖ thèng sè 7 ( SS7 ) ®−îc sö dông . C¸c tr¹m nµy chøa c¸c tù chuÈn ®o¸n ®iÒu khiÓn ng−êi dïng – m¹ng. Sö dông b¸o hiÖu ®iÒu khiÓn ®Ó tù chuÈn ®o¸n m¹ng ng−êi dïng-ng−êi dïng lµ vÊn ®Ò xa h¬n n÷a cña ITU-T C¸c chøc n¨ng líp thÊp cã thÓ ®−îc øng dông trong m¹ng ISDN . T¹i mét vµi n−íc , do sù c¹nh tranh mét sè c¸c chøc n¨ng líp thÊp nµy ( m¹ng chuyÓn m¹ch gãi ) cã thÓ ®−îc cung cÊp t¹i mét m¹ng riªng rÏ vµ cã thÓ v−¬n tíi mét thuª bao qua m¹ng ISDN. 5.3 ChuÈn ho¸ C¸c mÆt kh¸c nhau cña m¹ng ISDN ®−îc ph¸t triÓn vµ ®iÒu khiÓn qua mét sè tæ chøc chuÈn nh− ITU-T. Sù quan träng cña viÖc chuÈn ho¸ Trong c«ng nghÖ viÔn th«ng ®· chÊp nhËn tõ l©u r»ng tiªu chuÈn lµ cÇn thiÕt ®Ó diÒu khiÓn c¸c tÝnh chÊt vËt lý tÝnh , ®iÖn vµ chu tr×nh cña c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng. Víi ®Æc tÝnh sè ho¸ liªn tôc cña c¸c m¹ng viÔn th«ng vµ víi viÖc ngµy cµng thÞnh hµnh c¸c dÞch vô sö lý vµ truyÒn dÉn sè, ph¹m vi cña nh÷ng c¸i cÇn ®−îc tiªu chuÈn ho¸ ngµy cµng më réng. Nh− ta sÏ thÊy, c¸c chøc n¨ng , c¸c giao diÖn vµ c¸c dÞch vô cã trong ISDN phô thuéc vµo viÑc tiªu chuÈn ho¸ chiÕm 1 d¶i cùc kú réng . MÆc dï kh«ng cã mét ®Þnh nghÜa ®−îc chÊp nhËn hoÆc trÝch dÉn 1 c¸ch réng r·i nµo vÒ thuËt ng÷ tiªu chuÈn , ®Þnh nghÜa sau ®· bao gåm ®−îc c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n : Mét bé ®−îc m« t¶ tr−íc c¸c quy t¾c, ®iÒu kiÖn, hoÆc yªu cÇu liªn quan ®Õn ®Þnh nghÜa cña c¸c thuËt ng÷ ; sù ph©n lo¹i c¸c thµnh phÇn ; nguyªn liÖu , ®é hoµn thiÖn , hoÆc vËn hµnh ; delineation cña c¸c quy tr×nh ; hoÆc phÐp ®o ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng m« t¶ c¸c vËt liÖu , s¶n phÈm , hÖ thèng , dÞch vô hoÆc thùc hµnh
[CERN84] liÖt kª c¸c −u ®iÓm sau cña c¸c tiªu chuÈn : ♦ N¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ ®−îc t¨ng lªn trong c«ng viªc nhê viÖc s¶n suÊt víi quy m« lín , gi¸ thµnh h¹. ♦ TÝnh c¹nh tranh t¨ng lªn nhê cho phÐp c¸c doanh nghiÖp nhá h¬n tiÕp thÞ c¸c s¶n phÈm dÔ dµng ®−îc chÊp nhËn ®èi víi kh¸ch hµng mµ kh«ng cÇn tíi mét ng©n s¸ch qu¶ng c¸o lín ♦ TruyÒn b¸ th«ng tin vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ ♦ Më réng th−¬ng m¹i quèc tÕ nhê tÝnh kh¶ thi cña viÖc trao ®æi s¶n phÈm gi÷a c¸c n−íc víi nhau ♦ B¶o toµn c¸c néi lùc ♦ T¨ng c¬ héi trao ®æi th«ng tin toµn cÇu c¶ vÒ tiÕng nãi lÉn d÷ liÖu
Trong tr−êng hîp ISDN v× tÝnh phøc t¹p cña nã vµ do sù thµnh c«ng cña nã phô thuéc vµo kh¶ n¨ng cung cÊp tÝnh vËn hµnh vµ kÕt nèi t−¬ng hç thùc sù nªn c¸c tiªu chuÈn kh«ng nh÷ng chØ lµ −u ®IÓm mµ cßn lµ diÒu c¨n b¶n ®Ó ®−a vµo 1 m¹ng nh− vËy NÒn t¶ng lÞch sö Sù më réng cña m¹ng ISDN ®−îc khèng chÕ bëi c¸c khuyÕn nghÞ do ITU-T vµ ®−îc gäi lµ khuyÕn nghÞ I-Series . C¸c khuyÕn nghi nµy hoÆc lµ c¸c chuÈn nµy ®−îc ®−a ra vµo lÇn ®Çu tiªn n¨m 1984 . Sau nµy cµng trë nªn phøc t¹p h¬n. §Ó lµ râ h¬n, h·y nh×n vµo lÞch sö cña sù quan t©m tíi m¹ng ISDN cña IUTT/CCITT. CCITT thiÕt lËp mét nhãm nghiªn cøu ®Æc biÖt D ( nguyªn mÉu cña nhãm nghiªn cøu XVIII ngµy nay cã tr¸ch nhiÖm tíi m¹ng ISDN trong CCITT ) ®Ó xem xÐt mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc sö dông c«ng nghÖ sè trong m¹ng ®iÖn tho¹i. T¹i mçi phiªn häp toµn thÓ, nhãm nghiªn cøu ®É ph©n c«ng viÖc theo c¸c kho¶ng thêi gian theo c¸c chu k× 4 n¨m . Trø¬c hÕt. c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn lý ®−îc ®−a ra trong giai ®o¹n nµy miªu t¶ trong b¶ng 5.3 . C¸c tiªu ®Ò vµ c¸c c©u hái cã tÝnh nguyªn lý ®−îc ®−a ra ph¶n ¸nh mèi quan t©m cña CCITT. C¸c vÊn ®Ò tËp trung vµo c«ng nghÖ sè vµ m¹ng tÝch hîp sè IDN råi tíi ISDN B¶ng 5.3 Chu k× nghiªn cøu 1969-1972 1973-1976 1977-1980 1981-1984 1985-1988 1989-1992
Tªn cña c©u hái ®Çu tiªn Ho¹ch ®Þnh hÖ thèng sè Ho¹ch ®Þnh hÖ thèng sè vµ tÝch hîp c¸c dÞch vô Tæng thÓ c¸c khÝa c¹nh vÒ ISDN C¸c khÝa c¹nh m¹ng tæng qu¸t cña ISDN C©u hái tæng quat vÒ ISDN C¸c khÝa c¹nh tæng qu¸t cña ISDN
Vµo n¨m 1968 , nhãm nghiªn cøu B ®−îc thµnh lËp ®Ó nghiªn cøu mäi vÊn ®Ò liªn quan tíi viÖc tiªu chuÈn ho¸ truyÒn dÉn tiÕng PCM vµ ®IÒu phèi c«ng viÖc ®ang thùc hiÖn ë c¸c nhãm kh¸c liªn quan ®Õn viÖc nèi m¹ng sè. ThËm chÝ vµo giai ®o¹n sím nµy ®· cã 1 triªnt väng vÒ ISDN, Khuyªn nghi G.702 ban hµnh n¨m 1972, cã ®Þnh nghÜa sau vÒ m¹ng sè c¸c dÞch vô tÝch hîp : Mét m¹ng sè ®−îc tich hîp trong ®ã ng−êi ta sö dông cïng c¸c chuyÓn m¹ch sè vµ ®−êng dÉn sè ®−îc sö dông ®Ó thiÕt lËp c¸c kÕt nèi cho c¸c dÞch vô kh¸c nhau, ch¼ng h¹n nh− ®iÑn thoaÞ, d÷ liÖu..
ë ®©y, kh«ng cã mét th«ng tin nµo vÒ lo¹I m¹ng cã thÓ thÝch hîp c¸c chuyÓn m¹ch vµ ®−êng dÉn sè, hay lµ m¹ng cã thÓ tÝch hîp ¸cc laäi dÞch vô kh¸c nhau nh− thÕ nµo ? Tuy vËy ta vÉn thõa nhËn ®−êng dÉn mµ c«ng nghÖ sè cã thÓ ®I theo. Trong giai ®o¹n nghiªn cøu tiÕp theo 1973-1976, vÉn cã c¸c −u ®IÓm trong c«ng nghÖ truyÒn dÉn sè ngoµI ra, thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch sè b¾t ®Çu ®−îc x©y dùng ë phßng thÝ nghiÖm . Do vËy, viÖc x©y dùng m¹ng sè tÝch hîp trë thµnh hiÖn thùc. T−¬ng øng, c¸c bé
khuyÕn nghÞ 1976 bao gåm c¸c m« t¶ kü thuËt liªn quan ®Õn chuyÓn m¹ch sè còng nh− m« t¶ vÒ 1 hÖ thèng b¸o hiÖu míi ( SS7 ) ®−îc thiÕt kÕ ®Ó sö dông trong c¸c m¹ng kü thuËt sè. C©u hái ®µu tiªn lóc nµy cô thÓ liªn quan ®Õn viÖc tÝch hîp c¸c dich vô. Khi ho¹ch ®Þnh giai ®o¹n nghiªn cøu 1977-1980 , CCITT c«ng nhËn r»ng sù ph¸t triÓn thµnh m¹ng sè ®ang diÔn ra vµ quan träng h¬n lµ viÖc tiªu chuÈn ho¸ c¸c hÖ thèng vµ thiÕt bÞ sè riªng lÎ, Nh− vËy träng t©m lµ c¸c khÝa c¹nh thÝch hîp cña m¹ng kü thuËt sè vµ sù tÝch hîp c¸c dÞch vô trªn 1 IDN. 2 ph¸t triÓn quan träng ®· xuÊt hiÖn trong giai ®o¹n nghiªn cøu lµ : ♦ ViÖc tÝch hîp c¸c dÞch vô dùa vµo viÖc cung cÊp 1 giao diÖn ng−êi dïng-m¹ng chuÈn ho¸ ®Ó cho phÐp ng−êi dïng yªu cÇu ¸c dÞch vô kh¸c nhau th«ng qua 1 tËp hîp ®ång nhÊt c¸c giao thøc ♦ ISDN sÏ ph¸t triÓn tõ m¹ng tho¹I sè Vµo cuèi giai ®o¹n nµy tiªu chuÈn ISDN ®µu tiªn ®· ra ®êi cã tªn lµ m¹ng sè c¸c dÞch vô tÝch hîp ( ISDN ). G.705 ( b¶ng 5.4 ) kh«ng cã 1 tiªu chuÈn nµo kh¸c vÒ ISDN ®−îc ®−a ra vµo n¨m 1980. Vµo lóc nµy chØ cã kh¸I niÖm tæng quat vÒ 1 ISDN lµ ®−îc x©y dùng B¶ng 5.4 KhuyÕn nghÞ CCITT G.705 ( 1980 ) M¹ng sè c¸c dÞch vô tÝch hîp ISDN CCITT XÐt thÊy : a) Gi¶I ph¸p vÒ tho¶ thuËn tíi nay ®· ®¹t ®−îc trong c¸c nghiªn cøu vÒ c¸c m¹ng IDN g¸n cho c¸c dÞch vô cô thÓ nh− : ®IÖn tho¹I, d÷ liÖu vµ c¶ ¸c nghiªn cøu vÒ m¹ng ISDN b) Yªu cÇu ®«id v¬id 1 c¬ së chung cho ¸cc nghiªn cøu trong t−¬ng l¹I cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn thµnh ISDN KhuyÕn nghÞ r»ng ISDN cÇn ph¶I dùa vµo c¸c nguyªn lý sau ®©y: a) ISDN dùa trªn vµ ph¸t triÓn tõ m¹ng IDN ®IÖn tho¹I b»ng c¸ch kÕt hîp liªn tiÕp c¸c chøc n¨ng bæ xung vµ c¸c thuéc tÝnh cña m¹ngkÓ c¶ c¸c thuéc tÝnh cña bÊt k× 1 m¹ng chuyªn dông nµo kh¸c ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô míi vµ hiÖn cã b) C¸c dÞch vô míi ®−a vµo ISDN cÇn ph¶I d−îc c¾ xÕp ®Ó t−¬ng thÝch víi c¸c kÕt nèi sè ®−îc chuyÓn mach 64-Kb/s c) ViÖc chuyÓn tõ c¸c m¹ng hiÖn cã sang m¹ng ISDN toµn diÖn cã thÓ ®ßi hái ph¶I 1 thêi gian dµI 1 vµI thËp kû d) Trong qu¸ tr×nh chuyÓn tiÕp , c¸c x¾p xÕp cÇn ph¶I ®−îc x©y dùng ®Ó kÕt hî c¸c dÞch vô ISDN víi c¸c dÞch vô c¸c m¹ng kh¸c e) ISDN sÏ th«ng minh nh»m cung cÊp ¸cc thuéc tÝnh dÞch vô, chøc n¨ng qu¶n lÝ m¹ng vµ b¶o tr×. Sù th«ng minh nµy cã thÓ kh«ng ®ñ ®èi víi vµI dÞch vô míi do vËy cã thÓ ph¶I bæ xung hoÆc b»ng sù th«ng minh phô ngay trong m¹ng, hoÆc sù th«ng minh cã thÓ ®−îc t−¬ng thÝch víi c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi cña kh¸ch hµmg f) Mét tËp chøc n¨ng cã ph©n líp c¸c giao thøc lµ ®IÒu mong muèn víi c¸c x¾p xÕp truy cËp kh¸c nhau vµo ISDN. Truy cËp tõ user tíi c¸c nguån lùc ISDN cã thÓ biÕn ®æi tuú thuéc vµo lo¹I dÞch vô ®−îc yªu c©ï vµ vµo t×nh tr¹ng ph¸t triÓn cña c¸c ISDN quèc gia
Khi giai ®o¹n tiÕp theo b¾t ®Çu ( 1981-1984) ISDN ®−îc tuyªn bè lµ mèi quan t©m chinh cña CCITT giai ®o¹n nghiªn cøu tiÕp theo. Mét tËp hîp c¸c khuyÕn nghÞ gäi lµ Iseries , ®· ®−îc xuÊt b¶n vµo cuèi giai ®o¹n nµy. Bé m« t¶ kü thuËt ban ®Çu nµy ch−a hoµn tÊt , trong 1 vµI tr−êng hîp kh«ng nhÊt qu¸n vÒ mÆt néi dung. Tuy nhiªn m« t¶ kü thuËt cña ISDN vµo n¨m 1984 còng ®ñ cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ cung cÊp dÞch vô b¾t ®Çu x©y dùng c¸c thiÕt bÞ liªn quan tíi ISDN vµ tr×nh diÔn c¸c dÞch vô liªn quan dÕn ISDN , c¸c cÊu h×nh nèi m¹ng. C¸c nghiªn cøu vÒ I-series vµ c¸c khuyÕn nghÞ cã liªn quan vÉn tiÕp tôc trong giai ®o¹n 1985-1988. Vµo ®Çu giai ®o¹n ®ã, CCITT ®· ®−îc x¾p xÕp l¹i 1 c¸ch ®¸ng kÓ ®−a ra 1 lo¹t t¹o thµnh 1 phÇn trong c¸c nghiªn cøu vÒ ISDN trong t−¬ng lai. Chøc n¨ng quan träng cña CCITT lµ nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò cña ISDN . Phiªn b¶n 1988 cña ¸cc khuyÕn nghÞ I-series ®· ®ñ chi tiÕt ®Ó triÓn khai m¹ng ISDN ban ®Çu vµo cuèi nh÷ng n¨m 1980.
H×nh 5.6 CÊu tróc cña c¸c khuyÕn nghÞ I-Series
C¸c khuyÕn nghi I-series PhÇn lín m« t¶ vÒ ISDN n»m trong c¸c khuyÕn nghi I-series víi 1 vµI vÊn ®Ò liªn quan n»m trong c¸c khuyÕn nghÞ kh¸c. ViÖc ®Æc tÝnh ho¸ ISDN cã trong c¸c khuyÕn nghÞ nµy ®Òu tËp trung vµo 3 lÜnh vùc chÝnh sau ®©y : 1) ChuÈn ho¸ c¸c dÞch vô cho ng−êi sö dông, sao cho c¸c dÞch vô cã tÝnh t−¬ng thÝch quèc tÕ 2) ChuÈn ho¸ c¸c giao diÖn ng−êi dïng-m¹ng sao cho c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèÝ cã thÓ di chuyÓn ®−îc vµ hç trî cho (1)
3)
ChuÈn ho¸ c¸c kh¶ n¨ng cña ISDN dÕn møc ®é cÇn thiÕt ®Ó cho phÐp sù trao ®æi lµm viÖc gi÷a m¹ng-ng−êi dïng vµ m¹ng-m¹ng , vµ do ®ã sÏ thùc hiÖn ®−îc (1) (2)
C¸c khuyÕn nghÞ I-series hiÖn nay liªn quan ®Õn ISDN ( kh«ng bao gåm B-ISDN ) viÖc liÖt kª trong phô lôc 5b . H×nh 5.6 minh ho¹ mèi quan hÖ gi÷a c¸c tiªu chuÈn Iseries kh¸c nhau. Bé n¨m 1984 cã c¸c khuyÕn nghÞ tõ sè I.100 tíi I.400 . Mét vµi cËp nhËt vµ më réng ®· cã trong c¸c Series nµy trong giai ®o¹n nghiªn cøu 1985-1988. C¸c sè I.500 vµ I.600 ®−îc nghiªn cøu thªm vµo n¨m 1984. Mét bé m« t¶ kü thuËt s¬ bé ®· ®−îc s½n sµng vµo n¨m 1988 vµ tõ ®ã tíi nay , c¸c c«ng viÖc bæ xung vÉn tiÕp tôc