C1

CH¦¥NG 1 GiíI THIÖU QuyÓn s¸ch nµy lµ c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ ISDN ( B-ISDN ), cïng víi ch×a kho¸ cña c«ng nghÖ m¹ng : frame relay ( FR - truyÒn khung ) vµ mode truyÒn kh«ng ®ång bé ( ATM ). Sù tiªu chuÈn ho¸ ISDN vµ B-ISDN , sù ph¸t triÓn cña FR vµ ATM ®Òu chÞu ¸p lùc cña thÞ tr−êng ph¶i gi¶m gi¸ viÖc truyÒn tiÕng nãi , d÷ liÖu vµ ph¶i më réng dÞch vô m¹ng ®Ó cung cÊp kh¶ n¨ng truyÒn d÷ liÖu vµ video tèc ®é cao. Trong ch−¬ng nµy chóng ta tranh luËn vÒ 1 vµi yÕu tè then chèt quyÕt ®Þnh sù tù nhiªn vµ sù tiÕn triÓn trong lÜnh vùc nµy.

1.1 Sù ®Õn gÇn cña ISDN Nh÷ng tiÕn bé nhanh chãng trong lÜnh vùc m¸y tÝnh vµ c«ng nghÖ th«ng tin ®· t¹o ra sù g¾n bã kh«ng ngõng gi÷a hai linh vùc nµy . . C¸c ®−êng truyÒn dÉn nèi gi÷a m¸y tÝnh , chuyÓn m¹ch vµ thiÕt bÞ truyÒn dÉn sè : Víi cïng mét c«ng nghÖ sè ho¸ cho d÷ liÖu, tiÕng nãi, truyÒn ¶nh. Sù hîp nhÊt vµ sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ, ®−îc liªn kÕt víi nh÷ng yªu cÇu ®ang t¨ng vÒ tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh thêi gian cña sù thu thËp , sù xö lý vµ sù phæ biÕn cña th«ng tin ®· ®−îc ®−a ®Õn sù ph¸t triÓn cña nh÷ng hÖ thèng tÝch hîp dïng cho viÖc truyÒn vµ xö lý mäi lo¹I d÷ liÖu. Môc ®Ých c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn nµy lµ m¹ng sè ®a dÞch vô ISDN. ISDN ®−îc dµnh cho 1 m¹ng viÔn th«ng c«ng céng réng r·i trªn toµn thÕ giíi ®Ó thay thÕ cho m¹ng viÔn th«ng c«ng céng hiªn cã vµ chuÈn bÞ cho nh÷ng dÞch vô phong phó s¾p tíi. ISDN ®−îc x¸c ®Þnh bëi tiªu chuÈn cña giao diÖn ng−êi dïng vµ ®−îc sö dông 1 bé chuyÓn m¹ch sè vµ cho phÐp 1 ph¹m vi réng lín cho c¸c lo¹i truyÒn dÉn vµ cung cÊp dÞch vô ( xö lý ) gi¸ trÞ gia t¨ng. Trong thùc tiÔn , cã nhiÒu lo¹i m¹ng sö dông trong c¸c quèc gia, nh−ng tõ quan ®iÓm cu¶ ng−êi sö dông, sù triÓn khai réng r·i cña ISDN sÏ dÉn ®Õn chØ 1 m¹ng , gièng nhau , dÔ gÇn, sÏ ®−îc sö dông réng r·i trªn toµn thÕ giíi

Sù ¶nh h−ëng cña ISDN tíi ng−êi dïng vµ nh÷ng ng−êi b¸n hµng sÏ rÊt s©u s¾c. §Ó ®iÒu khiÓn sù ph¸t triÓn vµ sù ¶nh h−ëg cña ISDN th× 1 nç lùc to lín nh»m tiªu chuÈn ho¸ ®ang ®−îc thùc hiÖn (underway).. Dï Nh÷ng tiªu chuÈn ISDN vÉn ®ang tiÕp tôc ph¸t triÓn nh−ng cÈ c«ng nghÖ vµ chiÕn thuËt thùc hiÖn chÝnh ®· kh¸ râ rµng. Dï lµ ISDN vÉn ch−a cã ®−îc sù ph¸t triÓn toµn diÖn nh− mong muèn ngay c¶ ë thÕ hÖ thø hai. ë thÕ hÖ ®Çu ®«I khi nã ®−îc hiÓu lµ ISDN b¨ng hÑp , dùa trªn viÖc sö dông kªnh 64 Kbps nh− lµ ®¬n vÞ c¬ b¶n cña chuyÓn m¹ch vµ cã sù ®Þnh h−íng cho chuyÓn m¹ch ®iÖn tö. Sù ®ãng gãp kü thuËt chÝnh cho ISDN b¨ng hÑp lµ FRAME RELAY (FR ) . ThÕ hÖ thø 2 , ®ã lµ ISDN b¨ng réng ( B-ISDN ), hç trî cho tÊt c¶ chÕ ®é d÷ liÖu cao (100 Mbps ) vµ cã sù ®Þnh h−íng cho chuyÓn m¹ch gãi. C«ng nghÖ chÝnh bæ sung cho B-ISDN lµ c«ng nghÖ truyÒn dÉn kh«ng ®ång bé (ATM ) cßn ®−îc biÕt nh− c«ng nghÖ truyÒn tÕ bµo. VÝ dô cho khuynh h−íng ®ang chi phèi ISDN vµ B-ISDN: # M¸y tÝnh ®ang liªn kÕt l¹i víi nhau thay v× ®øng ®¬n lÎ. Tû lÖ phÇn tr¨m m¸y tÝnh c¸ nh©n ( PC ) cã kh¶ n¨ng truyÒn tin ®ang t¨ng. Trong khi tr−íc ®©y PC lµ nh÷ng thiÕt bÞ ®¬n lÎ. C«ng viÖc kinh doanh ngµy nay dùa trªn sù kÕt hîp gi÷a c¸c m¸y tÝnh nhá, víi c¸c m¸y tÝnh võa vµ lín cã thÓ chia sÎ tµi nguyªn ( nh− m¸y in ), d÷ liÖu, trao ®æi c¸c b¶n tin . C¸c c«ng cô ph©n tÝch cña chóng ta cho nhiÒu d©y : nhiÒu d©y , d©y tèt h¬n vµ d©y sÏ më réng kh¾p n¬i. # V« tuyÕn tÕ bµo ®ang t¹o nªn th«ng tin di ®éng. ¤ t«, taxi vµ thuyÒn trá thµnh nh÷ng tr¹m lµm viÖc. Con ng−êi kh«ng chØ nãi chuyÖn qua ®iÖn tho¹i v« tuyÕn tÕ bµo mµ hä cßn cã thÓ truyÒn d÷ liÖu b»ng c¸ch liªn kÕt c¸c m¸y tÝnh x¸ch tay. §Ó t×m kiÕm sù ph¸t triÓn viÖc kÕt hîp gi÷a m¸y tÝnh vµ ®iÖn tho¹i. Lóc ®ã c¸c « t« ®−îc cung cÊp viÖc liªn l¹c bëi hÖ thèng m¸y tÝnh nh− mong muèn. Vµ mçi chiÕc xe sÏ lµ 1 ®¬n vÞ nèi víi m¹ng th«ng tin toµn cÇu

# PC sÏ ®−îc dïng kh¾p n¬i . Nã sÏ ®Æc biÖt víi nh÷ng sinh viªn vµ nh÷ng c«ng nh©n cã tr×nh ®é , nh÷ng ai ph¶i chñ yÕu lµm viÖc víi giÊy tê , tµi liÖu, b¸o c¸o vµ nh÷ng con sè. NhiÒu nh©n viªn v¨n phßng cã Ýt nhÊt 1 tr¹m lµm viÖc á v¨n phßng vµ 1 tr¹m á nhµ. Xa h¬n n÷a , hÇu hÕt mäi ng−êi sÏ cã 1 m¸y tÝnh x¸ch tay m¹nh (powerful) vµ cã thÓ ®−îc – mét m¸y tÝnh dµnh rÊt riªng ( VPC ). Kh¸ch s¹n mµ b¹n á trong t−¬ng lai vã thÓ cã PC trong mçi phßng nh− mét thø ®å ®¹c kh¸ch s¹n ®· cã s½n. M¸y tÝnh sÏ ë mäi lÜnh vùc vµ quan träng h¬n lµ chóng ®Òu nèi m¹ng. # Dung tÝch vµ sù phong phó cña d÷ liÖu t¨ng ®ét ngét. ChiÕc PC thÕ hÖ 1 ®· chÞu thua c¸c hÖ thèng Window vµ Machintos míi nhÊt víi ®å ho¹ mÇu vµ chÊt l−îng cao. C¸c øng dông v¨n phßng míi ®ang ®−îc ph¸t triÓn ®ßi hái kh¶ n¨ng m¹ng cao h¬n ; ViÖc sö lý ®å ho¹ sÏ lµm t¨ng tèc ®é m¹ng ch−a tõng thÊy. VÝ dô cho nh÷ng øng dông nµy gåm m¸y fax sè , viÖc xö lý ¶nh v¨n b¶n, ch−¬ng tr×nh ®å ho¹ trªn m¸y PC. §é ph©n gi¶i cao 400 x 400 cho 1 trang lµ ®é ph©n gi¶i chuÈn cho nh÷ng ch−¬ng tr×nh nµy. KÓ c¶ víi c¸c kü thuËt nÐn còng t¹o nªn t¶i d÷ liÖu truyÒn th«ng lín kinh khñng. H¬n n÷a , ®Üa quang ®ang b¾t ®Çu ®¹t tíi c«ng nghÖ tr−ëng thµnh vµ ®ang ®−îc ph¸t triÓn ®¹t tíi sù hiÖn thùc khi v−ît qu¸ møc dung l−îng 1Gbyte. #ViÖc nhËn d¹ng tiÕng nãi vµ kü thuËt xö lý ng«n ng÷ tù nhiªn sÏ cÇn nh÷ng hÖ thèng vµ m¹ng th«ng minh. §©y lµ 2 øng dông khã nhÊt ,nh−ng giê chóng tõ tõ hîp nhÊt bëi c¸c phßng thÝ nghiÖm trÝ tuÖ nh©n t¹o. NhËn d¹ng tiÕng nãi lµ kh¶ n¨ng nhËn ra nh÷ng tõ ®−îc nãi. Xö lý ng«n ng÷ tù nhiªn lµ kh¶ n¨ng ®Ó t×m ý nghÜa cña c¸c tõ vµ c¸c c©u. V× c«ng nghÖ ph¸t triÓn 2 øng dông nµy lµ truy cËp vµo nh÷ng ng©n hµng th«ng tin vµ c¸c c¬ së d÷ liÖu , nªn chóng sÏ trë nªn dÔ dµng h¬n vµ do ®ã sÏ t¹o nªn nh÷ng nhu cÇu lín h¬n nhiÒu. Mét ng−êi sö dông sÏ cã thÓ tù qu¶n lý hay truy cËp th«ng tin víi nh÷ng tõ ( nãi ) kho¸ ®¬n gi¶n hay nh÷ng lÖnh cã ©m ®iÖu . Giao diÖn m¹ng dÏ gièng nh− viÖc nãi chuyÖn víi 1 ng−êi trùc ®iÖn tho¹i , ng−êi tr«ng th− viÖn rÊt hiÓu biÕt , vµ tÊt c¶ nh÷ng chuyªn gia sÏ thµnh 1. # C«ng viÖc cña hÝnh phñ víi viÖc sö dông m¸y tÝnh sÏ trë nªn hiÖu suÊt h¬n. ChÝnh phñ lµ nhµ s¶n xuÊt vµ ng−êi sö dông th«ng tin lín nhÊt

trong x· héi. ISDN sÏ c¶i thiÖn vµ ph©n t¸n viÖc truy cËp , gióp lo¹i bá nh÷ng xung kh¾c gi÷a nh÷ng hÖ thèng phøc t¹p do ®ã sÏ dÔ thµnh c«ng h¬n. # Sù ho¹t ®éng th−¬ng m¹i quèc gia hay toµn cÇu sÏ ®−îc sóc tiÕn. dÔ dang ViÖc m«i giíi sÏ n»m trong chÝnh m¹ng m¸y tÝnh , phô thuéc vµo viÖc truyÒn th«ng tin tøc thêi hay c¸c lÖnh mua-b¸n tù ®éng. Ng©n hµng ngµy nay tin t−ëng nhiÒu h¬n vµo nh÷ng ng−êi th«ng b¸o tù ®éng vµ nh÷ng tµi kho¶n ®−îc m¸y tÝnh ho¸ ; tiÒn b¶n th©n nã trë nªn gièng nh− ( cã hä hµng ) víi th«ng tin, khi viÖc truyÓn tiÒn ®−îc thùc hiÖn qua m¹ng. Vµ ng©n hµng sÏ b¾t ®Çu b¸n dÞch vô th«ng tin trùc tuyÕn nh− lµ ®iÒu thªm vµo ng©n hµng ®iÖn tö . Ho¹t ®éng trong 1 ngµy cña c¸c c«ng ty thuéc mäi cì ®Òu phô thuéc vµo hÖ thèng viÔn th«ng . §−a d÷ liÖu vµo tõ xa, th− ®iÖn tö , truyÒn fax vµ c¸c hÖ thèng quyÕt ®Þnh chØ lµ 1 trong nh÷ng ho¹t ®éng dùa vµo viÖc liªn l¹c. Nh÷ng c«ng ty xuyªn quèc gia cña Mü vµ nh÷ng c«ng ty n−ãic ngoµi lµm ¨n víi nhau phô thuéc hoµn toµn vµo viÖc trao ®æi th«ng tin nhanh chãng. M¹ng th«ng tin hoµn toµn cÇn thiÕt cho sù toµn cÇu ho¸ th−¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp . # Nh÷ng toµ nhµ v¨n phßng ®ang ®−îc m¾c d©y th«ng minh – ®−îc gäi lµ nh÷ng toµ nhµ th«ng minh. Nh÷ng toµ nhµ nµy gåm m¹ng tiÕng nãi ( tho¹i ) , d÷ liÖu , ®iÒu khiÓn m«i tr−êng ( nhiÖt ®é , ®é Èm .. ), ®iÒu kiÖn kh«ng khÝ , sù an toµn ( trém, löa ), m¹ng tivi … RÊt nhiÒu c¸c dÞch vô nµy cÇn truyÒn ra khái c¸c toµ nhµ ®ã ... # Sù trao ®æi gi÷a ng−êi víi nguêi sÏ t¨ng lªn. ViÖc kinh doanh ®¶m b¶o mäi ng−êi lµm thuª trao ®æi c«ng viÖc tíi lÉn nhau b»ng th− ®iÖn tö , th− nãi, truyÒn file, trao ®æi v¨n b¶n vµ héi th¶o Video . TÊt c¶ chóng ph¸t sinh yªu cÇu vÒ m¹ng d÷ liÖu tèc ®é cao. # Sù c¸ch m¹ng vÒ c¸p quang sÏ mang l¹i dung l−îng khæng lå . KÕt qu¶ cña b−íc nhÈy vÒ ®Þnh l−îng sÏ cho phÐp trang bÞ nhiÒu øng dông trong c¸c m¹ng c«ng céng hay m¹ng riªng.

1.2

Cuéc c¸ch m¹ng trong viÖc liªn l¹c gi÷a c¸c m¸y tÝnh.

Thêi kú cña chóng ta ®−îc gäi lµ hËu c«ng nghiÖp ho¸ Postindustrial . Nã cã nghÜa lµ : c«ng nghiÖp ho¸ lµ yÕu tè thèng trÞ vµ lµ ®éng lùc ®æi míi qua 1 vµi thÕ kû qua, kh«ng l©u n÷a sÏ hoµn thµnh nhiÖm vô. §èi níi nh÷ng x· héi mµ ®· cã tr¶i qua cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ho¸, nh÷ng thay ®æi trong x· héi vµ trong kinh tÕ rÊt s©u s¾c. Kû nguyªn c«ng nghiÖp ho¸ ®ang t¹o ra nh÷ng thay ®æi thËm chÝ cßn nhanh h¬n vµ lín h¬n. NhiÒu khuynh h−íng ®−îc nh×n nhËn : lßai ng−êi ®ang bÞ kÐo vµo trong mét cuéc sèng , mµ lèi sèng kh«ng chØ bÞ ¶nh h−ëng bëi nÒn chÝnh trÞ vµ kinh tÕ mµ bëi c«ng nghÖ . TÊt c¶ c¸c chuçi ®ã , d−íi cïng , phô thuéc vµo 2 c«ng nghÖ chÝnh : M¸y tÝnh vµ truyÒn th«ng… LÊy vÝ dô: C«ng nghÖ sinh häc - 1 trong nh÷ng c«ng nghÖ míi nhÊt . Cã nhiÒu c«ng ty nghiªn cøu nh÷ng néi dung nh−: chèng l¹i bÖnh ung th− , xö lý dÇu trµn, vµ nh»m gi¶I quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trong x· héi kh¸c. Mäi s¶n phÈm hay nh÷ng c¨n bÖnh n»m trong kü thuËt sinh häc sÏ kh«ng cã ý nghÜa khi kh«ng cßn m¸y tÝnh. M¸y tÝnh dïng ®Ó kiÓm so¸t vµ ®IÒu khiÓn viÖc s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu. Mét vÝ dô kh¸c lµ h·ng s¶n xuÊt «t« General Motor ®· ®−îc thuyÕt phôc lµ c¸ch duy nhÊt ®Ó c¹nh tranh víi ng−êi NhËt lµ ph¶i gi¶m tèi ®a gi¸ thµnh s¶n xuÊt. §Ó lµm ®iÒu ®ã, c«ng ty ph¶i t¨ng viÖc dïng m¸y vi tÝnh, bé ®iÒu khiÓn ®−îc vµ r«bèt . Kü thuËt m¸y tÝnh ph¶i thay thÕ cho søc lao ®éng cña con ng−êi trong c¸c gi©y truyÒn s¶n xuÊt. Cho mét nhµ m¸y tù ®éng ho¸ , cÇn thiÕt cã nh÷ng thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn vµ quan träng kh«ng kÐm lµ chóng ph¶i ®−îc nèi tíi m¹ng khu vùc (LAN) . M¹ng LAN nµy liªn kÕt mäi thiÕt bÞ trong nhµ m¸y , dïng m¸y tÝnh ta cã göi ®i 1 tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn hay nhËn c¸c b¸o hiÖu tõ d©y truyÒn. VÝ dô cuèi cïng ta ®Ò cËp ®Õn lµ v¨n phßng tù ®éng , ®−îc x¸c ®Þnh lµ v¨n phßng víi c«ng nghÖ gióp con ng−êi qu¶n lý th«ng tin. §éng c¬ thóc ®Èy l¹i mét lÇn n÷a lµ n¨ng suÊt. Trong tÊt c¶ c¸c c¬ së, th− ký cµ nh÷ng chøc n¨ng hç trî kh¸c lµ nh÷ng nh©n c«ng chuyªn s©u nÆng nhäc. T¨ng gi¸ nh©n c«ngkÕt hîp níi n¨ng suÊt thÊp vµ c«ng viÖc t¨ng lµm ng−êi chñ ph¶I t×m c¸ch hiÖu qu¶ h¬n, ®ã lµ sù ®Çu t− tËp trung gi¸ thÊp vµo nh÷ng c«ng viÖc liªn quan tíi v¨n phßng. C«ng viÖc cÇn

®−îc lµm nhanh h¬n vµ cÇn ph¶i Ýt thêi gian thõa gi÷a c¸c ca h¬n. Nã ®ßi hái c¸ch tèt h¬n ®Ó lÊy tin vµ liªn l¹c tèt h¬n vµ sù phèi hîp. C©u tr¶ lêi ®ã lµ LAN. KÓ tõ n¨m 1960 thËt b×nh th−êng khi nãi ®Õn nh÷ng tiÕn bé phi th−êng trong c¶ hai lÜnh vùc : M¸y tÝnh vµ TruyÒn th«ng. Nh−ng c¸I míi lµ sù hîp nhÊt cña 2 lÜnh vùc nµy : cuéc c¸ch m¹ng m¸y tÝnh- truyÒn th«ng . Sô hîp nhÊt nµy ®· t¹o nªn nh÷ng sù thay ®æi s©u s¾c trong c«ng nghiÖp, trong mèi quan hÖ kinh doanh ( business) – ng−êi dïng , sù c¸ nh©n. 1.3 Tõ truyÒn th«ng ®Õn m¸y tÝnh Sù liªn l¹c dÔ dµng cung cÊp tiÕng nãi, d÷ liÖu, vµ dÞch vô truyÒn video dùa vµo kü thuËt sè vÇ hÖ thèng m¸y tÝnh ho¸ ®ang t¨ng. Hai yÕu tè thóc ®Èy lµ sù thay ®æi kinh tÕ vµ sù tËp trung ®iÒu tiÕt cña m¹ng ®IÖn tho¹i (regulatory focus of the telephone network ) vµ yªu cÇu t¨ng víi dÞch vô ng−êi dïng ®Çu cuèi - M¹ng ®iÖn tho¹i tiªn tiÕn M¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng cña Mü, gÇn nh− ®· lµ ®éc quyÒn cña h·ng AT&T vµ giê ®−îc chia sÎ cho nhiÒu c«ng ty kh¸c, lóc ®Çu lµ mét m¹ng t−¬ng tù. B©y giê trong qóa tr×nh ph¸t triÓn chËm ch¹p ®Ó thµnh 1 phÇn cña m¹ng sè tÝch hîp ( integrated digital network - IDN ), lµ chñ ®Ò cña phÇn 1 cuèn s¸ch nµy. Sù lùa chän cña nh÷ng ng−êi thiÕt kÕ m¹ng lµ sö dông kü thuËt sè cho truyÒn th«ng vµ cho chuyÓn m¹ch. MÆc dï sù ®Çu t− to lín vµo trang thiÕt bÞ m¹ng t−¬ng tù ®· ®−îc AT&T ®ang chuyÓn sang cho 1 m¹ng toµn sè. Cung cÊp viÖc truyÒn dÉn xa, gièng nh− MCI ®ang lµm gièng nh− thÕ. Lý do chÝnh cho nh÷ng khuynh h−íng nµy lµ: # Gi¸ thµnh thiÕt bÞ : Trong khi gi¸ thµnh cña c¸c thiÕt bÞ t−¬ng tù vÉn kh«ng thay ®æi th× gi¸ cña thiÕt bÞ sè tiÕp tôc gi¶m m¹nh. ViÖc sö dông c«ng nghÖ LSI vµ VLSI ( very large scale integrate) lµm gi¶m kh«ng chØ kÝch th−íc mµ c¶ gi¸ tÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ dïng trong xö lý tÝn hiÖu sè.

# Chia sÎ ®−êng d©y : Qua qu·ng ®−êng dµi, nh÷ng tÝn hiÖu tõ nh÷ng cuéc gäi ®iÖn tho¹i sÏ chia sÎ d−êng truyÒn chung nhê sù hîp kªnh. Hîp kªnh theo thêi gian ( TDM ) sö dông c«ng nghÖ sè, hiÖu qu¶ h¬n c«ng nghÖ c¬ b¶n cña kü thuËt t−¬ng tù lµ hîp kªnh theo tÇn sè.( FDM ) Do ®ã , tiÕng nãi vµo tõ ®Þªn tho¹i ®−îc chuyÓn thµnh tÝn hiÖu sè cho nh÷ng liªn kÕt xa. # §iÒu khiÓn m¹ng : Dïng tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn diÓm so¸t tr¹ng th¸i cµ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña m¹ng sè vèn cã. Ta cã thÓ dÔ dµng h¬n trong viÖc kÕt hîp tÊt c¶ trong 1 m¹ng sè. Do ®ã, ngµy cµng nhiÒu, kü thuËt sè ®−îc øng dông nhiÒu h¬n cho m¹ng ®iªn tho¹i. Kü thuËt ®−îc dïng gièng víi hÖ thèng m¸y tÝnh. Mét c¸ch ngµy cµng t¨ng, nh÷ng thiÕt bÞ chÝnh cña m¹ng ®iÖn tho¹i chÝnh lµ nh÷ng m¸y tÝnh hay ®−îc m¸y tÝnh ®iÒu khiÓn.

Sö lÝ vµ tÝnh to¸n tõ xa Tr−íc ®©y còng nh− b©y giê, m¹ng ®iÖn tho¹i lµ lý do chÝnh cho viÖc liªn l¹c á kho¶ng c¸ch xa. Tuy nhiªn tr−íc ®©y kho¶ng 25 n¨m , nhu cÇu vÒ viÖc truyÒn d÷ liÖu ngµy cµng t¨ng. Trong t−¬ng lai , nh÷ng thiÕt bÞ cña nhu cÇu d÷ liÖu sè sÏ lµ cho truyÒn th«ng gi÷a 2 ng−êi dïng vµ 1 m¸y tÝnh ë xa. Nh÷ng chøc n¨ng truyÒn th«ng cung cÊp sù truy cËp cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi ë xa ®−îc biÕt lµ qu¸ tr×nh xö lý tõ xa (teleprocessing). Mét c¸ch gÇn hiªn t¹i h¬n, c¸c dÞch vô céng thªm vµo c¸c chøc n¨ng xö lý tõ xa c¬ b¶n ®−îc gäi lµ telematic , ®· xuÊt hiÖn. §Ó hiÓu ®−îc nh÷ng khuynh h−íng nµy, chóng ta cÇn nãi ®Õn c¸ch mµ sù sö dông m¸y tÝnh t¨ng. Trong nh÷ng n¨m 50, m¸y tÝnh ®iÓn h×nh lµ to vµ ®¾t. §ã lµ 1 tµi nguyªn h¹n chÕ do ®ã cÇn sö dông hiÖu qu¶. Cho môc ®Ých nµy hÖ ®iÒu hµnh ®· ®−îc ph¸t triÓn. HÖ ®iÒu hµnh lóc ®Çu lµ sù xö lý theo khèi (batch), nã ®iÒu khiÓn viÖc thùc hiÖn chuçi c¸c ch−¬ng tr×nh ng−êi sö dông, ®−îc gäi lµ c«ng viÖc (job). Ng−êi sö dông cã thÓ ®Ò x−íng 1 job , c¸c job ®ã ®−îc xÕp hµng nèi ®u«i nhau ( queued up ), chê ®Õn sù xö dông cña m¸y tÝnh . Ngay khi 1 job kÕt thóc, hÖ ®iÒu hµnh t×m ®Õn job tiÕp theo.

Khi m¸y tÝnh trë nªn m¸y tÝnh c¸ nh©n vµ yªu cµu t¨ng, hÖ ®iÒu hµnh theo khèi (batch operation system ) trë nªn lçi thêi. VÊn ®Ò lµ nÕu chØ cã 1 job ®−îc xö lý th× t¹i thêi ®iÓm ®ã nhiÒu tµi nguyªn bÞ l·ng phÝ. §Ó kh¾c phôc, hÖ ®iÒu hµnh chia sÎ thêi gian ®· ra ®êi ( time-sharing operation system). Nã s¾p ®Æt ®Ó tµi nguyªn ®−îc tËn dông. Vµ trong khi víi hÖ theo khèi ( batch-oriented system), ng−êi sö dông ®Ò nghÞ 1 job tíi bé vËn hµnh cña m¸y tÝnh vµ ®îi mét lóc sau ®Ó cã kÕt qu¶, th× víi hÖ chia sÎ thêi gian, ng−êi dïng t−¬ng t¸c trùc tiÕp víi hÖ ®iÒu hµnh. Nh÷ng ng−êi sö dông hÖ ®iÒu hµnh chÝa sÎ thêi gian d· sö dông nh÷ng thiÕt bÞ ®Çu cuèi gÇn víi m¸y tÝnh. Nh−ng nh÷ng yªu cÇu truy cËp thiÕt bÞ ®Çu cuèi ë xa teleprocessing ®−îc ph¸t triÓn. Mét tæ chøc lín ( ng©n hµng hay mét h·ng b¶o hiÓm lín) cã thÓ cã sù dÔ dµng trong xö lý d÷ liÖu trung t©m nh−ng nh÷ng ng−êi sö dông tiÒm n¨ng ë nh÷ng v¨n phßng vÖ tinh. DÞch vô chia sÎ thêi gian ( time- sharing service) në ré (sprang up). Gièng nh− c¸c dÞch vô thuª theo giê ( service “reantedtime”) cho nh÷ng ng−êi dïng kh«ng cã ®IÒu kiÖn cã riªng hÖ thèng. HÖ thèng ®iÓm b¸n hµng , hÖ thèng ®Æt vÐ m¸y bay… nèi víi nhiÒu tr¹m ng−êi dïng thùc hiÖn giao dÞch víi c¸c th«ng sè ®−îc l−u trong c¬ së d÷ liÖu t¹i 1 m¸y tÝnh ë xa. Sù truy cËp cña nh÷ng tr¹m tõ xa cã thÓ ®−îc vµ ®−îc kÕt nèi bëi m¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng. D÷ liÖu sè ®−îc chuyÓn sang tÝn hiÖu t−¬ng tù vµ ®−îc truyÒn nh− lµ tÝn hiÖu tiÕng nãi - Nh−ng nã kh«ng hiÖu qu¶. Khi 1 cuéc gäi ®−îc ®Æt, tµi ngyªn trong m¹ng ®−îc dµnh cho viÖc thiÕt lËp vµ b¶o tr× cuéc gäi. KÕt qu¶ lµ 1 m¹ch ®iÖn qua m¹ng ®−îc dµnh ra trong thêi gian liªn l¹c. Giê ®©y víi 1 cuéc gäi ®iÖn, th«ng th−êng ng−êi nµy hoÆc ng−êi kia nãi hÇu hÕt thêi gian vµ nhê m¹ch ®iÖn mµ viÖc sö dông tèt. Nh−ng víi 1 cuéc kÕt nèi gi÷a tr¹m-m¸y tÝnh (terminal-tocumputer) nhiÒu thêi gian m¹ch rçi, trong khi bªn kia ®ang truyÒn. §Ó kh¾c phuc cã hiÖu qu¶, chuyÓn m¹ch gãi ra ®êi. D÷ liÖu tr¹m vµ cña m¸y tÝnh ®−îc göi theo tõng khèi nhá, gäi lµ gãi. Nh÷ng gãi nµy ®−îc ®Þnh h−íng qua m¹ng sö dông tuyÕn (path) vµ nh÷ng tµi nguyªn ®−îc chia sÎ gi÷a 1 sè ng−êi ®ang göi. Do ®ã, m¹ng ph¶i hiÓu c¸ch kÕt nèi (handle) vµ xö lý gãi : 1 vÝ dô kh¸c cña th«ng tin liªn l¹c (computerization of communication)

Yªu cÇu truyÒn dÉn d÷ liÖu vµ viÖc sö dông chuyÓn m¹ch gãi tiÕp tôc t¨ng. DÞch vô telematic còng xuÊt hiÖn thªm vµo vµ dÞch vô teleprocessing truyÒn thèng. Telematic cung cÊp cho 1 ng−êi dïng tõ tr¹m truy cËp tíi c¬ së d÷ liÖu hoÆc 1 øng dông cô thÓ. VÝ dô dÞch vô yªu cÇu mÉu (catalog ordering). Ng−êi dïng kÕt nèi tíi dÞnh vô vµ cã thÓ xem th«ng tin cña nhiÒu mÆt hµng trªn mµn h×nh m¸y tr¹m. Sau ®ã hä cã thÓ ®Æt hµng. 1.4 Tõ truyÒn th«ng tíi m¸y tÝnh TruyÒn th«ng lµm viÖc sö dông c«ng nghÖ m¸y tÝnh t¨ng vµ ®ång thêi phÇn cøng vµ phÇn mÒm trong m¸y tÝnh còng chñ yÕu phôc vô truyÒn th«ng. Lý do lµ viÖc xö lý d÷ liÖu ®ang ®−îc thªm vµo nh− lµ 1 bé s−u tËp cña viÖc kÕt hîp víi m¸y tÝnh thay v× lµ 1 chiÕc m¸y tÝnh lín ®¬n lÎ. Nã ®−îc biÕt ®Õn nh− lµ sù ph©n phèi m¸y tÝnh, v× chøc n¨ng xö lý ®−îc ph©n phèi cho 1 sè m¸y tÝnh. Theo c¸ch nã thùc hiÖn chóng ta cÇn xem xÐt 3 vÊn ®Ò: # ¸p lùc cña kinh tÕ lµm viÖc ph©n phèi xö lý lµ hîp lý. # Nh÷ng lîi Ých tiÒm n¨ng cña ph©n phèi viÖc xö lý thóc ®Èy nã ph¸t triÓn # Sù l«i kÐo vÒ mÆt chøc n¨ng truyÒn th«ng Nh÷ng ¸p lùc kinh tÕ vµ lîi Ých tiÒm n¨ng Hai khuynh h−íng ®−îc kÕt hîp lµm thay ®æi sù c©n b»ng kinh tÕ cho xö lý ph©n phèi Sù gi¶m gi¸ ®ét ngét vµ kh«ng ngõng cña gi¸ phÇn cøng m¸y tÝnh cïng víi n¨ng lùc cña chóng ngµy cµng t¨ng. Bé vi xö lý ( microprocessor ) ngµy nay cã tèc ®é, cã bé phËn thiÕt bÞ (instruction set) vµ dung l−îng bé nhí cã thÓ so s¸nh víi c¸c bé xö lý mini (miniprocessor) hay thËm chÝ lµ c¸c mainframe chØ vµi n¨m tr−íc ®©y. Khuynh h−íng nµy lµm n¶y sinh nhiÒu thay ®æi trong c¸ch thu thËp, xö lý vµ sö dông th«ng tin . Cã sù gia t¨ng chut Ýt vÒ c¸c m¸y tÝnh nhá , ®¬n chøc n¨ng còng nh− c¸c m¸y tÝnh kinh doanh nhá , c¸c m¸y vi tÝnh môc ®Ých chung vµ c¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n hay c¸c m¸y tÝnh tr¹m. C¸c hÖ thèng nhá, ph©n t¸n nµy dÔ dïng h¬n, dÔ tiÕp

cËn , phï hîp h¬n so víi c¸c hÖ thèng lín trung t©m theo c«ng nghÖ chia sÎ thêi gian . Khi sè c¸c hÖ thèng t¨ng, gÇn nh− cã mét nhu cÇu nèi liÒn chóng víi nhau cho nhiÒu môc ®Ých, bao gåm : • Chia sÎ tµi nguyªn • Trao ®æi d÷ liÖu gi÷a c¸c hÖ thèng Chia sÎ tµi nguyªn - nh− c¸c kho lín vµ c¸c may in laze lµ mét c¸ch ®¸nh gi¸ quan träng gi¶m gi¸ . MÆc dï gi¸ c¸c phÇn cøng xö lý d÷ liÖu ®ang gi¶m, nh−ng gi¸ c¸c thiÕt bÞ c¬ khÝ ®iÖn tö cÇn thiÕt vÉn cßn cao. ThËm chÝ trong tr−êng hîp d÷ liÖu cã thÓ ®−îc kÕt hîp víi c¸c hÖ thèng nhá, kinh tÕ nhÊt v·n lµ c¸c d÷ liÖu nµy l−u tr÷ trong mét sè hÖ thèng server trung t©m . Gi¸ l−u tr÷ trung b×nh 1 bit tin t¹i ®Üa mÒm ( floppy ) cña c¸c m¸y vi tÝnh vÉn cßn cao h¬n nhiÒu so víi gi¸ l−u tr÷ trªn ®Üa lín hay b¨ng tõ Kh¶ n¨ng trao ®æi d÷ liÖu lµ lý do hÊp dÉn sù liªn kÕt. C¸c c¸ nh©n kh«ng lµm viÖc t¸ch rêi vµ sÏ muèn gi÷ ®−îc nh÷ng lîi Ých ®−îc cung cÊp bëi hÖ thèng trung t©m, bao gåm kh¶ n¨ng trao ®æi b¶n tin víi ngõ¬i dïng kh¸c vµ kh¶ n¨ng truy cËp c¸c d÷ liÖu vµ ch−¬ng tr×nh tõ nhiÒu nguån khi chuÈn bÞ tµi liÖu hay khi ®ang ph¶i ph©n tÝch d÷ liÖu. Thªm n÷a, nhiÒu lîi Ých kh¸c còng rÊt ®¸ng quan t©m. Mét hÖ thèng ph©n phèi cã thÓ ®¸ng tin cËy h¬n, nhiÒu gi¸ trÞ h¬n n÷a víi ng−êi dïng, nhiÒu kh¶ n¨ng h¬n khi cøu c¸c sù cè lçi (survive failures). ViÖc tæn thÊt bÊt kú thµnh phÇn nµo còng cã nh÷ng ¶nh h−ëng tèi thiÓu, vµ thµnh phÇn chÝnh yÕu cã thÓ ®−îc lµm d− thõa do ®ã c¸c hÖ thèng kh¸c cã thÓ nhanh chãng tiÕp tôc t¶i tin sau khi gÆp lçi. Cuèi cïng, mét hÖ ph©n phèi cung cÊp c¸c tiÒm n¨ng ®Ó nèi c¸c thiÕt bÞ tõ nhiÒu ng−êi b¸n, n¬i ®−a cho kh¸ch hµng sù mÒm dÎo vµ n¨ng lùc bÞ mÆc c¶ (bargaining power) Chøc n¨ng truyÒn th«ng cña m¸y tÝnh Qu¸ tr×nh xö lý ph©n bè dùa trªn sù truyÒn th«ng dÔ dµng ®Ó kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh. mµ c¸c m¸y tÝnh ®ã lËp thµnh hÖ thèng sö lÝ ph©n bè . Nh−ng kh«ng chØ cã thÓ,

®Ó cã hµnh ®éng cã tÝnh cïng céng t¸c b¶n th©n m¸y tÝnh ph¶i cã chøc n¨ng kÕt hîp truyÒn th«ng. VÝ dô, viÖc truyÒn file gi÷a 2 m¸y tÝnh cÇn cã ®−êng d÷ liÖu (data path), cã thÓ lµ ®−êng truyÒn trùc tiÕp hoÆc qua m¹ng truyÒn th«ng. H¬n n÷a cÇn cã thªm nhiÒu chøc n¨ng kh¸c n÷a nh− : • HÖ thèng tµi nguyªn (source system) hoÆc ph¶i kÝch ho¹t chøc n¨ng truyÒn nhËn d÷ liÖu trùc tiÕp hoÆc th«ng b¸o cho m¹ng truyÒn th«ng ®Æc tÝnh cña hÖ thèng ®Ých mong muèn. • HÖ thèng tµi nguyªn ph¶i biÕt ch¾c r»ng hÖ thèng ®Ých ®· s½n sµng nhËn d÷ liÖu. • øng dông truyÒn file ph¶i ch¾c ch¾n ch−¬ng tr×nh qu¶n lý file s½n sµng chÊp nhËn vµ l−u file ®ã. • §Þnh d¹ng file ®−îc dïng trong c¶ 2 hÖ thèng kh«ng xung ®ét víi nhau, mét trong 2 hÖ thèng ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng chuyÓn ®æi. Râ rµng r»ng ®ã ph¶i lµ sù kÕt hîp cao ®é gi÷a 2 m¸y tÝnh. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c m¸y tÝnh mét c¸ch tæng qu¸t ®−îc hiÓu lµ viÖc truyÒn th«ng m¸y tÝnh. Mét c¸ch t−¬ng tù, khi 2 hay nhiÒu m¸y tÝnh ®−îc liªn kÕt qua m¹ng truyÒn th«ng lËp 1 m¹ng m¸y tÝnh. Bëi v× mét ®ång vËn hµnh gi÷a mét ng−êi sö dông taÞ mét ®Çu cuèi vµ mét m¸y tÝnh ®−îc chØ khi hoµn tÊt truyÒn th«ng. C¸c chøc n¨ng nµy ®· ®−îc ph¸t triÓn ®Ó sö dông trong m¹ng ®iªn tho¹i vµ b©y giê lµ t¹i c¶ m¹ng m¸y tÝnh t¹o nªn hÖ thèng xö lý ph©n phèi.