UNIBERTSOAREN SORRERA ETA LURRAREN DINAMIKA.
Jon Ander Blanco 1D .
UNIBERTSOAREN SORRERA • BIG BANG TEORIA. Big bang-aren teoria gaur egun onartuenetakoa da, eta unibertsoa leherketa handi baten ondorioz sortu zela azaltzen du:
BIG BANG TEORIA Hasieran materia, espazioa eta energia puntu berean kontzentraturik zeuden, jatorrizko atomoa deitzen zena eta temperatura eta dentsitate ikaragarri altuak zituen.
BIG BANG TEORIA Jatorrizko atomo horrek hedatu egin zen big bang edo leherketa handi batean eta horrela hasi zen unibertsoaren hedapena. Energia norabide guztietara hurrundu ahala materia denbora eta espazioa sortu ziren.
BIG BANG TEORIA Partikula subatomikoak sortzen hasi ziren eta geroago atomorik sinpleenak: hidrogeno eta helio atomoak.
BIG BANG TEORIA Unibertsoaren hedapenarekin tenperatura jaizten joan zen. Norabide guztietara joandako materia trinkotzen joan zen eta egitura astronomiko guztiak sortzen joan ziren: izarrak planetak, galaxiak.
LURRAREN SORRERA ETA DINAMIKA • LURRAREN SORRERA Lurraren sorrera Unibertso eta eguzki sistemaren eboluzioaren ondorioz izandako gertakarietako bat izan zen. Esne bidean, orain dela 5.000 milioi urte inguru gure eguzki sistemaren sorrera gertatu zen. Hasieran, gure galaxian nebulosa besterik ez zegoen.
LURRAREN SORRERA Errotazio higidura zuen nebulosa honetan erdialdeak gero eta masa handiagoa hartu zuen, grabitatearen ondorioz. Erdiko gune horrek “proto-eguzki” zelakoa osatu zuen, eguzkiaren aitzindaria. Era berean errotazio abiadura handituz joan zen, proto-eguzkiaren kanpoaldeko eremuan indar zentrifugoak grabitazio-indarra gaindituz; horrek gaseraztun baten askapena eragin zuen.
LURRAREN SORRERA Askatu orduko, gas-eraztunak protoeguzkiaren orbita batean era autonomoan biratuz jarraitu zuen. Denboraren poderioz, gas-eraztun horren partikulek planetak zortu zituen eta horrela lurra.
LURRAREN BARNE DINAMIKA • LURRAREN BARNE DINAMIKA.
LURRAREN KANPO DINAMIKA • LURRAREN KANPO DINAMIKA