Be Iu

Baøi 48: HEÄ THAÀN KINH SINH DÖÔÕNG giaùo sinh : Leâ Thò Nhung giaùo vieân höôùng daãn : Laâm Minh Hoaøng

BAØI 48 : HEÄ THAÀN KINH SINH DÖÔÕNG

Baøi hoïc seõ tìm hieåu caùc noäi dung : 1. Cung phaûn xaï vaän ñoäng 2.Caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng 3.chöùc naêng cuûa heä thaàn

-Muïc

tieâu : - phaân bieät theá naøo laø phaûn xaï vaän ñoäng , phaûn xaï sinh döôõng . -so saùnh ñöôïc cung phaûn xaï sinh döôõng vaø cung phaûn xaï vaän ñoäng veà caáu taïo vaø chöùc naêng . -so saùnh ñöôïc hai phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm veà caáu taïo vaø chöùc naêng coù yù thöùc baûo veä heä thaàn kinh khi vui chôi  coù yù thöùc chaáp haønh nghieâm luaät giao thoângnhö vieäc ñoäi muõ baûo hieåm khi ngoài treân xe maùy.

Caâu hoûi baøi cuõ: • caâu 1 : • Neâu caáu taïo ngoaøi vaø caáu taïo trong cuûa ñaïi naõo ? • caâu 2 : Cho bieát nhöõng vuøng chöùc naêng cuûa voû naõo ? cho vd . nhöõng vuøng naøo noùi leân söï tieán hoaù cuûa ngöôøi so vôùi ñoäng vaät ? •

hieän töôïng ñoû maët ,tía tai, troáng ngöïc chôi hip hop , tay chaân thöøa thaõi noùi naêng laép baép ….duø ta khoâng heà muoán laø nhaân daïng thöôøng thaáy cuûa nhöõng ai laàn ñaàu dienä kieán ngöôøi trong moäng . em coù bieát nhöõng daáu hieäu taâm traïng khi yeâu naøydo ñaâu khoâng ?  ñeàu do heä thaàn kinh sinh döôõng maø cuï theå laøhai phaân heä cuûa noù :giao caûm vaø ñoái giao caûm  Vaäy heä thaàn kinh sinh döôõng taùc ñoäng leân cô theå nhö theá naøo ?

I-Cung phaûn xaï sinh döôõng : • Muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc : • - phaân bieät theá naøo laø phaûn xaï sinh döôõng vaø phaûn xaï vaän ñoäng. Neâu ñöôïc ví duï • - bieát ñöôïc trung khu cuûa phaûn xaï vaän ñoäng vaø phaûn xaï sinh döôõng naèm ôû ñaâu • - so saùnh ñöôïc cung phaûn xaï sinh döôõng vaø cung vaø cung phaûn xaï vaän ñoäng

-Phaûn xaï vaän ñoäng laøphaûn xaï nhö theá naøo ?neâu ví duï . laø phaûn xaï coù yù thöùc cuûa con ngöôøi , vaø ñieàu khieån caùc hoaït ñoäng cuûa cô vaân . ví duï : khi ta ñeå tay vaøo ngoïn löûa tay ta laäp töùc ruùt laïi. -Phaûn xaï sinh döôõng laø phaûn xaï nhö theá naøo ? Neâu ví duï laø phaûn xaï khoâng yù thöùc cuûa con ngöôøi , vaø ñieàu khieån hoaït ñoäng cuûa caùc noâi taïng .

Quan saùt hình 48-1 va 48-2 cuøng caùc chuù thích treân hình

hoïc sinh thaûo luaän nhoùm( yeâu caàu thaûo luaän trong voøng 2’) : phieáu hoïc taäp : ñieàn vaøo choã troáng 1, ñöôøng ñi cuûa cung Thuï phaûn xaï vaän ñoäng : caûm xungHöôùng thaàn kinh ñi töø cô quan ……………………. taâm Tuyû soáng ñaïi theo daây thaànvaø kinh……………………….ñeán cq Phaûn li taâm naõo trung öông naèm trong chaát xaùm cuûa………… öùng …………………………………,taïi ñaây xung thaàn kinh seõ ñöôïc xöû lí , roài theo daây thaàn kinh… ………… .ñeán cô quan ……………….. Thuï ñeå traû Höôùng lôøi kích thích. caûm taâm ñi cuûa cung phaûn xaï sinh döôõng : 2, ñöôøng xung thaàn ñi töø cô quan ……………….. h kinh haïch Phaûn theohaïch daây cq aïcthaàn kinh..………………………ñeán öùng trung öông thaàn kinh seõ ñöôïc h ,taïi ñaây xung

döïa ñöôøng ñi cuûa hai cung phaûn xaï , caùc em haõy traû lôøi caâu hoûi trong BT SGK : Caâu 1 : trung khu cuûa caùc phaûn xaï vaän ñoäng vaø sinh döôõng naèm ôû ñaâu ? Trung khu cuûa phaûn xaï vaän ñoäng vaø Caâu xaï 2 : dinh so saùnh cung cuûaôû phaûn phaûn döôõng naèm chaátxaï xaùm vaän ñoäng vaø phaûn xaïcuï sinh döôõng ? cungtuyû phaûn xaï sinh döôõng phaûi cuûa soáng vaø naõo theå :qua haïch thaàn tröôùc khisoáng ñeán vaø cô quan phaûn + vaänkinh ñoäng : tuûy ñaïi naõo . +öùng sinh .döôõng :söøng beân tuûy soángvaø truï -cô .quan phaûn öùng cuûa phaûn xaï vaän naõo ñoäng naèm trong caùc cô quan noäi taïng , coøn cô qua phaûn öùng cuûa phaûn xaï vaän ñoäng naèm ôû beà maët da vaø caùc cô

I-Cung phaûn xaï sinh döôõng : - Cung phaûn xaï sinh döôõng co ùtrung khu naèm ôû chaát xaùmcuûa truï naõo vaø söøng beân cuûa tuyû soáng - Cung phaûn xaï sinh döôõng phaûi qua haïch thaàn kinh tröôùc khi ñeán cô quan phaûn öùng . -Cô quan phaûn öùng cuûa phaûn xaï vaän ñoäng naèm trong caùc cô quan noäi taïng , coøn cô qua phaûn öùng cuûa phaûn xaï vaän ñoäng naèm ôû beà maët da vaø caùc cô

II- Caáu taïo heä thaàn kinh sinh döôõng : Muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc : - bieát ñöôïc caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh sinh döôõng - so saùnh ñöôïc caáu taïo cuûa hai phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm .

Quan saùt hình 48-3 : heä thaàn kinh sinh döôõng

Trình baøy roõ söï khaùc nhau vaø gioáng nhau giöõa hai phaân heä giao caûm vaø ñoái giao

Baûng so saùnh caáu taïo cuûa hai phaân heä giao caûm vaøñoái giao caûm Caáu taïo Phaân heä Phaân heä ñoái giao caûm giao caûm Trung öông

Ngoaïi bieân goàm : - haïch thaàn kinh ( nôi chuyeån tieáp cuûa caùc nôron ) - Nôron tröôùc haïch ( sôïi truïc coù bao mieâlin ) -Nôron sau haïch (khoâng coù bao mieâlin )

Caùc nhaân xaùm ôû söøng beân tuyû soáng (töø ñoát tuyû ngöïc ChuoãiI ñeán haïch ñoát naèmtuyû gaàn thaét löngIII) coät soáng( chuoãi haïch giao caûm) xa cô quan phuï traùchSôïi truïc ngaén Sôïi truïc daøi

Caùc nhaân xaùm ôû truï naõoVaø ñoaïn cuøng tuyû soáng

Haïch naèm gaàn cô quan phuï traùch Sôïi truïc daøi Sôïi truïc ngaén

III- Chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng : Muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc : -bieát ñöôïc chöùc naêng cuûa hai phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm . -So saùnh ñöôïc chöùc naêng giöõa hai phaân heä naøy

Caên cöù vaøo hình 48-3( treân baûng)vaø baûng 48-2 ( trong saùch giaùo khoa), em coù nhaän xeùt gì veà chöùc naêng giöõa hai phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm ? Ñieàu ñoù coù yù nghóa gì ñoái vôùi ñôøi soáng ? - Chöùc naêng giöõa hai phaân heä giao caûm vaø ñoá giao caûm coù söï ñoái laäp , - Tuy nhieân söï ñoái laäp naøy laø moät quaù rrình thoáng nhaát - Nhôø taùc ñoäng ñoái laäp giöõa hai phaân heä naøy maø heä thaàn kinh sinh döôõng ñieàu hoaø ñöôïc hoaït ñoäng cuûa caùc cô

Yeâu caàu : hoïc sinh vaän duïng nhaän xeùt veà chöùc naêng cuûa hai phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm( baûng 48-2 SGK), ñöôøng ñi cuûa phaûn xaï sinh döôõng ñeå giaûi thích caùc hieän töôïng : Luùc hoaït ñoäng lao ñoäng Söï ñoû maët cuûa caùc coâ gaùi( chaøng trai) khi laàn ñaàu tieân dieän kieán ngöôøi trong moäng

Giaûi thích hieân töôïng : Hoaït ñoäng lao ñoäng : khi lao ñoäng xaûy ra söï oxi hoaù glucozo ñeå taïo ra naêng löôïng caàn cho söï co cô , ñoàng thôøi saûn phaåm phaân huyû cuûa quaù trình naøy laø CO2 H tích luyõ daàn trong maùu . hình thaønh H do : CO2 + H2O  H2CO3

HCO3 H seõ kích thích hoùa thuï quan gaây ra xung thaàn kinh höôùng taâm truyeàn ñeán trung khu hoâ haá vaø tuaàn hoaøn naèm trong haønh tuyû , truyeàn tôùi trung khu giao caûm theo daây giao caûm ñeán tim:laøm taêngnhòp , löïc co tim ; maïch maùu ñeán cô : laøm co , daõn ñeå cung caáp O2 caàn cho nhu caàu naêng

Giaûi thích hieän töôïng:Söï ñoû maët cuûa caùc coâ gaùi( chaøng trai) khi laàn ñaàu tieân dieän kieán ngöôøi trong moäng

III- Chöùc naêng cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng : -Chöùc naêng giöõa hai phaân heä giao caûm vaø ñoá giao caûm coù söï ñoái laäp ,tuy nhieân söï ñoái laäp naøy laø moät quaù rrình thoáng nhaát , - Nhôø taùc ñoäng ñoái laäp giöõa hai phaân heä naøy maø heä thaàn kinh sinh döôõng ñieàu hoaø ñöôïc hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan noäâi taïng .

BAØI 48 : HEÄ THAÀN KINH SINH DÖÔÕNG Baøi hoïc seõ tìm hieåu caùc noäi dung : 1. Cung phaûn xaï vaän ñoäng 2.Caáu taïo cuûa heä thaàn kinh sinh döôõng

• -Muïc tieâu : • - phaân bieät theá naøo laø phaûn xaï vaän ñoäng , phaûn xaï sinh döôõng . • -so saùnh ñöôïc cung phaûn xaï sinh döôõng vaø cung phaûn xaï vaän ñoäng veà caáu taïo vaø chöùc naêng . • -so saùnh ñöôïc hai phaân heä giao caûm vaø ñoái giao caûm veà caáu taïo vaø chöùc naêng  coù yù thöùc baûo veä heä thaàn kinh khi vui chôi  coù yù thöùc chaáp haønh nghieâm luaät giao thoângnhö vieäc ñoäi muõ baûo hieåm khi ngoài treân xe maùy.

DAËN DOØ :

, Hoïc baøi cuõ traû lôøi caâu hoûi phaàn BT- SGK 2, Veõ hình 48-1 SGK, keû baûng 48-1, 48-2 vaøo vô 3, Chuaån bò baøi môùi baøi 49: CÔ QUAN PHAÂN TÍCH YHÒ GIAÙC

BAØI HOÏC ÑEÁN ÑAÂY KEÁT THUÙC CAÛM ÔN COÂ VAØ CAÙC BAÏN ÑAÕ CHUÙ YÙ THEO DOÕ