Bao Cao Thu Tap Xuong Dien

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 1

Lêi më ®Çu Trong cuéc sèng, ®iÖn cã mét vai trß rÊt quan träng. ViÖc ®µo t¹o ra c¸c kü s ngµnh ®iÖn cã vai trß quan träng kh«ng kÐm. Ngµy nay theo ®µ ph¸t triÓn cña x· héi mµ ®iÒu kiÖn häc tËp cña sinh viªn nãi chung vµ sinh viªn ngµnh ®iÖn nãi chung ®· cã nhiÒu c¶i thiÖn rÊt thuËn lîi. Sinh viªn trêng §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi lµ sinh viªn cña mét trêng kü thuËt do vËy ®iÒu kiÖn thùc hµnh lµ cÇn thiÕt h¬n c¶. ChÝnh v× vËy, mÆc dï kinh phÝ h¹n hÑp ®iÒu kiÖn cßn cha hiÖn ®¹i nhng nhµ trêng vµ c¸c thÇy c« gi¸o vÉn t¹o ®iÒu kiÖn tèi ®a cho sinh viªn chóng em ®îc thùc hµnh, kiÓm tra l¹i kiÕn thøc ®· häc trªn líp qua kú thùc tËp dµnh cho sinh viªn ngµnh ®iÖn vµo gi÷a n¨m häc thø 3. B¶n th©n em lµ mét sinh viªn khoa §iÖn tuy nhiªn viÖc tiÕp xóc víi c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ thùc tÕ cha nhiÒu. ChÝnh v× vËy em thÊy viÖc tæ chøc thùc tËp t¹i xëng ®iÖn cña c¸c thÇy trong trêng nãi chung vµ c¸c thÇy c« trong bé m«n ThiÕt bÞ §iÖn-§iÖn tö nãi riªng lµ mét c¬ héi tèt cho chóng em ®îc tiÕp thu kiÕn thøc thùc tÕ mét c¸ch trùc quan nhÊt. Sau 3 tuÇn thùc tËp t¹i xëng ®iÖn cña bé m«n ThiÕt bÞ §iÖn-§iÖn tö, díi sù chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy NguyÔn Quang Hïng vµ thÇy NguyÔn Huy ThiÖn em cïng c¸c b¹n ®· cã tiÕp thu ®îc nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ rÊt ®¸ng quý. Vµ quan träng h¬n ®ã lµ c¸ch tiÕp cËn víi thùc tÕ ®iÒu mµ c¸c thÇy mong muèn sinh viªn cã c¸i nh×n s©u h¬n, réng h¬n ®èi víi c¸c kiÕn thøc ®· ®îc häc trªn líp. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n hai thÇy cïng bé m«n ThiÕt bÞ §iÖn-§iÖn tö. Nhê sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c thÇy vµ bé

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 2

m«n mµ chóng em ®· hoµn thµnh tèt ®ît thùc tËp ë xëng §iÖn. Sau ®©y em xin ®îc tr×nh bµy tãm t¾t nh÷ng kiÕn thøc vµ bµi häc kinh nghiÖm mµ em tæng kÕt ®îc qua 3 tuÇn thùc tËp t¹i xëng §iÖn cña bé m«n ThiÕt bÞ §iÖn-§iÖn tö. (Xem lại mấy cái đồ thị hình như sai‼!)

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 3

Néi dung cña bµi b¸o c¸o cña em bao gåm nh÷ng phÇn sau ®©y: Lêi më ®Çu:...…………………………………………………………… ….1 Ch¬ng I: Tãm t¾t lý thuyÕt.................................................5 Kh¸i niÖm chung vÒ m¸y ®iÖn........................................5 1.1. §Þnh nghÜa...........................................................5 1.2. Nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y ®iÖn........................ .5 1.3. §Þnh luËt c¶m øng ®iÖn tõ....................................5 1.4. §Þnh luËt vÒ lùc tõ............................................... ..6 1.5. VËt liÖu chÕ t¹o m¸y ®iÖn.....................................6 1.6. Ph©n lo¹i..................................... ..........................8 1.7. C¸c th«ng sè m¸y ®iÖn.........................................9 M¸y biÕn ¸p.......................................... ..........................10 1.8. Kh¸i niÖm chung............................................... ...10 1.9. §Þnh nghÜa.........................................................10 1.10. Nguyªn lý lµm viÖc........................ ....................11 1.11. VËt liÖu, cÊu t¹o: ..............................................12 1.12. Lâi thÐp............................................... ...............13 1.13. D©y quÊn................................................... ........13 1.14. Vá m¸y........................................................ ........14 1.15. Ph©n lo¹i m¸y biÕn ¸p.......................................15 M¸y ®iÖn quay................................................... ............15 1.16. Kh¸i niÖm chung............................................ ....15 1.17. Nguyªn lý lµm viÖc........................ ....................16 1.18. CÊu t¹o, vËt liÖu................................................16 1.19. Ph©n lo¹i................................ ...........................17

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 4

1.20. C¸c th«ng sè m¸y ®iÖn quay............................18 Ch¬ng II: .............................. ............................................19 KiÓm nghiÖm lý thuyÕt qua c¸c thÝ nghiÖm.....................19 1.1 C¸c th«ng sè cña m¸y biÕn ¸p..............................19 1.2 C¸ch x¸c ®Þnh tiÕt diÖn cña lâi thÐp...................19 1.3 Sè vßng d©y cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu.................20 1.4 Th«ng sè d©y quÊn.............................. ................20 1.5 QuÊn d©y........................................................ .....20 2.1 C¸c c«ng thøc tÝnh to¸n d©y quÊn thùc tÕ..........21 2.2 Nhãm d©y quÊn vµ c¸ch ph©n bè c¸c bèi d©y....22 2.2.1 Nhãm d©y quÊn................................ .................22 2.2.2 C¸ch ph©n bè d©y quÊn...................... ..............23 2.3 C¸ch thµnh lËp s¬ ®å d©y quÊn phÇn øng..........23 2.3.1 C¬ së thµnh lËp:.......................................... .......23 2.3.2 Bµi tËp thùc hµnh:......................... .....................24 Ch¬ng III : Qu¸ tr×nh thùc hµnh.......................... ..............29 Ch¬ng IV: KÕt qu¶ thùc tËp...................... .........................40 Ch¬ng V: Tæng kÕt................................. ..........................43

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 5

Ch¬ng I: Tãm t¾t lý thuyÕt KH¸I NIÖM CHUNG VÒ M¸Y ®IÖN 1.1. §Þnh nghÜa M¸y ®iÖn lµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tõ thùc hiÖn sù biÕn ®æi c¬ n¨ng thµnh ®iÖn n¨ng hoÆc tõ ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng dùa trªn nguyªn lý c¶m øng ®iÖn tõ. M¸y ®iÖn dïng lµm m¸y biÕn ®æi n¨ng lîng lµ phÇn tö quan träng nhÊt cña bÊt cø thiÕt bÞ ®iÖn n¨ng nµo. Nã ®îc sö dông réng r·i trong c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, c¸c hÖ ®iÒu khiÓn vµ tù ®éng ®iÒu chØnh khèng chÕ… 1.2. Nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y ®iÖn. M¸y ®iÖn lµm viÖc dùa trªn nguyªn lý c¶m øng ®iÖn tõ. Nã tu©n thñ theo 2 ®Þnh luËt lµ: §Þnh luËt c¶m øng ®iÖn tõ (§Þnh luËt Faraday) vµ ®Þnh luËt vÒ lùc ®iÖn tõ (§Þnh luËt Laplace). 1.3.§Þnh luËt c¶m øng ®iÖn tõ. • Ph¸t biÓu: Sù biÕn thiªn tæng tõ th«ng mãc vßng trong m¹ch ®iÖn sÏ t¹o ra mét søc ®iÖn ®éng tû lÖ víi ®¹o hµm cña tæng tõ th«ng biÕn thiªn ®ã. • BiÓu thøc: e

Trong ®ã:

d  dt e

lµ suÊt ®iÖn ®éng c¶m øng



lµ tæng tõ th«ng mãc vßng trong

m¹ch ®iÖn

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng • D¹ng kh¸c:

Trang | 6

e  B.l.v e

lµ søc ®iÖn ®éng c¶m øng

B

lµ tõ c¶m

l

chiÒu dµi thanh dÉn trong tõ trêng

v

tèc ®é chuyÓn ®éng cña thanh dÉn theo híng vu«ng gãc víi tõ c¶m

1.4. §Þnh luËt vÒ lùc tõ • Ph¸t biÓu: Lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn thanh dÉn mang dßng ®iÖn ®Æt trong tõ trêng cã ®é lín tû lÖ thuËn víi chiÒu dµi cña thanh dÉn, cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua thanh dÉn vµ cêng ®é tõ trêng n¬i chøa thanh dÉn. f  B.l.i.sin 

• C«ng thøc: Trong ®ã:

f

lµ lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn thanh

dÉn B

lµ cêng ®é tõ trêng

l

lµ chiÒu dµi thanh dÉn

i

lµ cêng ®é dßng ®iÖn trong thanh dÉn



lµ gãc gi÷a vÐc t¬ tõ c¶m B víi dßng ®iÖn i ch¹y trong thanh dÉn

r

1.5.VËt liÖu chÕ t¹o m¸y ®iÖn a. VËt liÖu t¸c dông. VËt liÖu t¸c dông gåm vËt liÖu dÉn tõ vµ vËt liÖu dÉn ®iÖn. C¸c vËt liÖu nµy sÏ lµm nhiÖm vô thùc hiÖn c¸c chuyÓn ®æi ®iÖn tõ trong m¸y ®iÖn. • VËt liÖu dÉn tõ:

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 7

Dïng ®Ó chÕ t¹o m¹ch tõ cho m¸y ®iÖn. Ngêi ta thêng dïng c¸c lo¹i thÐp cã tÝnh chÊt tõ kh¸c nhau cho c¸c lo¹i m¸y ®iÖn kh¸c nhau. Lo¹i thÐp thêng dïng lµ thÐp l¸ kü thuËt ®iÖn, cã hµm lîng Silic kh¸c nhau nhng kh«ng vît qu¸ 4.5%. Hµm lîng Silic nµy dïng ®Ó h¹n chÕ tæn hao do tõ trÔ vµ t¨ng ®iÖn trë cña thÐp ®Ó gi¶m tæn hao do dßng ®iÖn xo¸y. Th«ng thêng c¸c lo¹i thÐp kü thuËt ®iÖn cã bÒ dµy 0.35 hay 0.27 mm dïng cho m¸y biÕn ¸p vµ 0.5mm dïng cho m¸y ®iÖn quay. C¸c l¸ thÐp nµy sÏ ®îc ghÐp l¹i víi nhau ®Ó gi¶m tæn hao do dßng ®iÖn Fuco g©y nªn. Theo c¸ch chÕ t¹o ngêi ta ph©n thÐp kü thuËt ®iÖn ra lµm hai lo¹i: c¸n nãng vµ c¸n nguéi. ThÐp c¸n nguéi cã ®Æc tÝnh tõ tèt h¬n thÐp c¸n nãng. §ã lµ ®é tõ thÈm cao h¬n, tæn hao thÐp Ýt h¬n. ThÐp c¸n nguéi chia lµm hai lo¹i: dÞ híng vµ ®¼ng híng. Lo¹i dÞ híng th× tÝnh n¨ng tõ tÝnh theo híng däc theo híng c¸n th× tèt h¬n h¼n do ®ã nã thêng ®îc dïng trong m¸y biÕn ¸p. Cßn lo¹i thÐp ®¼ng híng th× cã ®Æc tÝnh tõ theo mäi híng lµ nh nhau nªn thêng ®îc dïng trong m¸y ®iÖn quay. • VËt liÖu dÉn ®iÖn: Thêng dïng lµ ®ång. §ång dïng lµm d©y quÊn ph¶i ®¹t tiªu chuÈn t¹p chÊt kh«ng qu¸ 0.1%. §iÖn trë suÊt cña ®ång t¹i 20°C lµ

  0.0172.mm 2 / m Ngoµi ra trong mét sè trêng hîp ngêi ta cßn dïng nh«m lµm vËt liÖu dÉn ®iÖn. b. VËt liÖu kÕt cÊu Lµ lo¹i vËt liÖu dïng ®Ó chÕ t¹o ra c¸c bé phËn chi tiÕt truyÒn ®éng hoÆc kÕt cÊu cho m¸y ®iÖn theo c¸c d¹ng

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 8

cÇn thiÕt, ®¶m b¶o cho m¸y ch¹y b×nh thêng. Ngêi ta thêng dïng c¸c vËt liÖu nh gang, thÐp, kim lo¹i mµu, hîp kim hoÆc c¸c vËt liÖu b»ng chÊt dÎo. c. VËt liÖu c¸ch ®iÖn Dïng ®Ó chÕ t¹o c¸c bé phËn ng¨n c¸ch gi÷a c¸c bé phËn mang ®iÖn víi bé phËn kh«ng mang ®iÖn còng nh gi÷a c¸c bé phËn mang ®iÖn víi nhau (c¸c pha). Nh÷ng vËt liÖu nµy cã vai trß rÊt quan träng trong m¸y ®iÖn v× nã ®¶m b¶o sù an toµn trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m¸y. Do ®ã nã cÇn ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu nh ®é bÒn nhiÖt cao, ®é dÉn nhiÖt tèt, chÞu Èm, chÞu ®îc hãa chÊt vµ cã ®é bÒn c¬ nhÊt ®Þnh. V× c¸c vËt liÖu c¸ch ®iÖn cã ®é bÒn kh¸c nhau nªn ngêi ta chia nã ra thµnh 7 lo¹i theo cÊp nhiÖt ®é lµm viÖc cña chóng. CÊp

c¸ch

Y

A

E

B

F

H

C

90

105

120

130

155

180

>

®iÖn NhiÖt ®é lµm viÖc

180

Khi m¸y lµm viÖc, do c¸c t¸c ®éng kh¸c cña ®iÒu kiÖn lµm viÖc mµ ®é bÒn cña vËt liÖu c¸ch ®iÖn sÏ bÞ gi¶m. Theo thùc nghiÖm nÕu nhiÖt ®é lµm viÖc cho phÐp t¨ng qu¸ tõ 8-10°C th× tuæi thä vËt liÖu c¸ch ®iÖn sÏ gi¶m ®i mét nöa. Do ®ã khi lµm viÖc cÇn tr¸nh ®Ó m¸y ®iÖn qu¸ t¶i lµm t¨ng nhiÖt ®é trong thêi gian dµi. 1.6. Ph©n lo¹i M¸y ®iÖn cã nhiÒu lo¹i, ®îc ph©n lo¹i theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, ph©n lo¹i theo c«ng suÊt, theo cÊu t¹o, theo chøc n¨ng, theo dßng ®iÖn (mét chiÒu hoÆc xoay chiÒu),

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 9

theo nguyªn lý lµm viÖc. ë ®©y ta ph©n lo¹i theo nguyªn lý biÕn ®æi n¨ng lîng : • M¸y ®iÖn tÜnh: M¸y ®iÖn tÜnh thêng gÆp lµ c¸c lo¹i m¸y biÕn ¸p. m¸y ®iÖn tÜnh lµm viÖc dùa trªn c¸c hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ do sù biÕn thiªn tõ th«ng, gi÷a c¸c quËn d©y kh«ng cã sù chuyÓn ®éng t¬ng ®èi víi nhau. M¸y ®iÖn tÜnh thêng dïng ®Ó biÕn ®æi th«ng sè ®iÖn n¨ng. Do tÝnh chÊt thuËn nghÞch cña c¸c quy luËt c¶m øng ®iÖn tõ,qu¸ tr×nh biÕn ®æi cã tÝnh chÊt thuËn nghÞch. vÝ dô nh m¸y biÕn ¸p biÕn ®æi ®iÖn n¨ngcã c¸c th«ng sè U1, I1, t1 thµnh ®iÖn n¨ng cã c¸c th«ng sè míi U2, I2, t2 ,hoÆc ngîc l¹i biÕn ®æi hÖ thèng ®iÖn U2, I2, t2 thµnh hÖ thèng ®iÖn U1, I1, t1. • M¸y ®iÖn quay (quay hoÆc chuyÓn ®éng th¼ng): Nguyªn lý lµm viÖc dùa vµo hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ, lùc ®iÖn tõ do tõ trêng vµ dßng ®iÖn cña c¸c cuén d©y cã chuyÓn ®éng t¬ng ®èi víi nhau g©y ra. Lo¹i m¸y ®iÖn nµy thêng dïng ®Ó biÕn ®æi n¨ng lîng. VÝ dô nh biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng (®éng c¬ ®iÖn) hoÆc biÕn ®æi c¬ n¨ng thµnh ®iÖn ( m¸y ph¸t ®iÖn). Qu¸ tr×nh biÕn ®æi cã tÝnh chÊt thuËn nghÞch nghÜa lµ m¸y ®iÖn cã thÓ lµm viÖc ë chÕ ®é m¸y ph¸t hoÆc ®éng c¬ ®iÖn. M¸y ®iÖn quay ®îc chia thµnh hai lo¹i lµ: m¸y ®iÖn xoay chiÒu vµ m¸y ®iÖn mét chiÒu. M¸y ®iÖn xoay chiÒu cã thÓ ph©n thµnh m¸y ®iÖn ®ång bé, m¸y ®iÖn kh«ng ®ång bé vµ m¸y ®iÖn xoay chiÒu cã vµnh gãp. 1.7. C¸c th«ng sè m¸y ®iÖn Mçi mét m¸y ®iÖn cã mét bé c¸c th«ng sè ®Þnh møc ®Ó ®¶m b¶o khi vËn hµnh m¸y cã thÓ ®¹t ®îc hiÖu suÊt cao nhÊt, æn ®Þnh vµ an toµn nhÊt ®ång thêi ®¶m b¶o ®é bÒn, tuæi thä m¸y. Qua c¸c th«ng sè cña m¸y ®iÖn ta

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 10

còng cã thÓ chän ®îc lo¹i m¸y ®iÖn phï hîp víi yªu cÇu sö dông C¸c th«ng sè nãi chung thêng dïng lµ: C¸c ®iÖn ¸p ®Þnh møc, dßng ®Þnh møc, dung lîng vµ c«ng suÊt ®Þnh møc, tèc ®é ®Þnh møc.

M¸Y BIÕN ¸P 1.8. Kh¸i niÖm chung M¸y biÕn ¸p lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng. Nh chóng ta ®· biÕt khi truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng nÕu ®iÖn ¸p cµng cao th× dßng ®iÖn trªn d©y sÏ gi¶m xuèng tõ ®ã hao phÝ n¨ng lîng trªn ®êng d©y sÏ gi¶m xuèng lµm gi¶m chi phÝ ®Çu t do kh«ng ph¶i mua d©y cã tiÕt diÖn lín vµ ®Çu t cho x©y dùng ®êng d©y. Trong thùc tÕ c¸c m¸y ph¸t ®iÖn chØ cã thÓ s¶n sinh ra ®iÖn ¸p vµo kho¶ng tõ 0.4-6kV do ®ã ®Ó cã ®îc ®iÖn ¸p cao 35,110,220,500kV truyÒn t¶i trªn c¸c ®êng d©y ta cÇn cã m¸y biÕn ¸p ®Ó t¨ng ¸p. Vµ khi ®iÖn truyÒn t¶i ®Õn n¬i ngêi tiªu dïng th× cÇn ph¶i gi¶m xuèng theo møc ®iÖn ¸p mµ hé tiªu thô yªu cÇu. Trong hÖ thèng ®iÖn lùc, muèn truyÒn t¶i vµ ph©n phèi c«ng suÊt tõ n¬i s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng ®Õn n¬i tiªu dïng cÇn ph¶i qua nhiÒu cÊp t¨ng ¸p vµ h¹ ¸p. Do ®ã nhiÖm vô cña m¸y biÕn ¸p kh«ng chØ thay ®æi ®iÖn ¸p mµ cßn lµ bé phËn ph©n phèi n¨ng lîng. 1.9. §Þnh nghÜa M¸y biÕn ¸p lµ thiÕt bÞ tõ tÜnh, lµm viÖc dùa trªn nguyªn lý c¶m øng ®iÖn tõ, dïng ®Ó biÕn ®æi c¸c th«ng sè (U,I) cña dßng ®iÖn xoay chiÒu nhng vÉn gi÷ nguyªn tÇn sè.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 11

1.10. Nguyªn lý lµm viÖc Nh ®· nãi ë trªn, m¸y biÕn ¸p lµm viÖc theo nguyªn lý c¶m øng ®iÖn tõ: e  

d dt

XÐt s¬ ®å nguyªn lý cña m¸y biÕn ¸p trªn h×nh vÏ sau:

I1

I2 U1

I2

N1

N2

M¸y biÕn ¸p trªn h×nh vÏ lµ m¸y biÕn ¸p mét pha hai d©y quÊn. D©y quÊn s¬ cÊp cã N1 vßng d©y vµ d©y quÊn thø cÊp cã W2 vßng d©y. C¶ hai cuén d©y ®îc quÊn trªn mét lâi s¾t. Lâi s¾t ®îc cÊu t¹o tõ nhiÒu lµ thÐp kü thuËt ®iÖn. Khi ®Æt mét ®iÖn ¸p xoay chiÒu U1 vµo 2 ®Çu cña cuén d©y s¬ cÊp th× trong lßng cña cuén d©y sÏ xuÊt hiÖn mét tõ th«ng  biÕn thiªn víi tÇn sè b»ng tÇn sè cña dßng ®iÖn trong cuén s¬ cÊp. Tõ th«ng nµy mãc vßng víi c¶ 2 cuén d©y 1 vµ 2. Nã sinh ra s®® c¶m øng e1 vµ e2 trªn c¸c cuén d©y s¬ cÊp vµ thø cËp. Khi nèi 2 ®Çu cña cuén d©y s¬ cÊp víi t¶i nã sÏ sinh ra hiÖu ®iÖn thÕ U2 vµ dßng ®iÖn I2 trªn t¶i. Nh vËy n¨ng lîng cña dßng ®iÖn xoay chiÒu ®· ®îc chuyÓn tõ cuén d©y s¬ cÊp sang cuén d©y thø cÊp. Gi¶ sö ®iÖn ¸p xoay chiÒu ®Æt vµo 2 ®Çu cña cuén s¬ cÊp lµ mét ®iÖn ¸p h×nh sin th× tõ th«ng nã sinh ra còng lµ mét hµm sè h×nh sin:    m sin t

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 12

Theo ®Þnh luËt c¶m øng ®iÖn tõ, s®® c¶m øng sinh ra trong c¸c d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø cÊp sÏ lÇn lît lµ: e1   N1

d  m sin wt d    N1   N1w m cos wt  2 E1 sin( wt  ) dt dt 2

e2   N 2

d  m sin wt d    N2   N 2 w m cos wt  2 E2 sin( wt  ) dt dt 2

Trong ®ã: E1 

E2 

wN1 m 2



wN 2  m 2



2 fN1 m 2 2 fN 2 m 2

 4.44 fN1 m

 4.44 fN 2  m

lµ gi¸ trÞ hiÖu dông cña c¸c s®® d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø cÊp. Tõ c¸c biÓu thøc ë trªn ta thÊy s®® c¶m øng trong d©y  2

quÊn chËm pha so víi tõ th«ng sinh ra nã mét gãc . HÖ sè m¸y biÕn ¸p: Ngêi ta ®Þnh nghÜa hÖ sè m¸y biÕn ¸p lµ tû sè gi÷a c¸c ®¹i lîng sau: k

E1 w1 U1   E2 w2 U 2

1.11. VËt liÖu, cÊu t¹o: M¸y biÕn ¸p ®îc cÊu t¹o tõ ba bé phËn chÝnh: lâi thÐp, d©y quÊn vµ vá m¸y. Tïy vµo tõng nhiÖm vô kh¸c nhau mµ chóng ®îc cÊu t¹o tõ nh÷ng lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 13

1.12.Lâi thÐp Lâi thÐp ®îc dïng lµm m¹ch dÉn tõ, ®ång thêi lµm khung ®Ó quÊn d©y quÊn. Theo h×nh d¸ng lâi thÐp, ngêi ta chia ra m¸y biÕn ¸p kiÓu lâi vµ m¸y biÕn ¸p kiÓu bäc. Lâi thÐp m¸y biÕn ¸p ®îc lµm tõ t«n silic c¸n nguéi dÞ híng, ®Ó tõ th«ng lu«n ®i theo chiÒu c¸n lµ chiÒu cã tõ dÉn lín, l¸ thÐp ®îc ghÐp tõ c¸c l¸ t«n ®îc c¾t chÐo mét gãc nhÊt ®Þnh. C¸ch ghÐp nµy dïng trong c¸c m¹ch tõ cã ®é dµy tÊm t«n trong kho¶ng tõ 0.20-0.35 mm. Khi bÒ dµy tÊm t«n nhá h¬n 0.20 mm ngêi ta dïng c«ng nghÖ m¹ch tõ quÊn l¸ t«n v« dÞnh h×nh dµy 0.10 mm. Lâi thÐp cña m¸y biÕn ¸p bao gåm 2 phÇn. - PhÇn trô: lµ phÇn ®Ó quÊn d©y. - PhÇn g«ng: KÕt nèi c¸c phÇn trô l¹i vµ t¹o thµnh m¹ch tõ kÝn. Trô vµ g«ng ®îc Ðp chÆt víi nhau b»ng èc vÝt. 1.13.D©y quÊn - C«ng dông: lµ bé phËn dÉn ®iÖn cña m¸y biÕn ¸p, lµm nhiÖm vô thu n¨ng lîng vµo vµ truyÒn n¨ng lîng ra. Kim lo¹i dïng lµm d©y quÊn thêng b»ng ®ång. Theo c¸ch quÊn d©y s¬ cÊp vµ thø cÊp ta cã thÓ chia thµnh hai lo¹i. D©y quÊn ®ång t©m vµ d©y quÊn xem kÏ. • D©y quÊn ®ång t©m Lµ d©y quÊn mµ ë tiÕt diÖn ngang lµ nh÷ng vßng trßn ®ång t©m. D©y quÊn h¹ ¸p thêng quÊn ë phÝa trong cßn d©y quÊn cao ¸p quÊn ë bªn ngoµi ®Ó tËn dông quËn h¹ ¸p lµm líp ph©n c¸ch gi÷a cuén cao ¸p vµ trô. Nh÷ng kiÓu d©y quÊn ®ång t©m chÝnh lµ:

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 14

- D©y quÊn h×nh trô: NÕu tiÕt diÖn d©y nhá th× dïng d©y trßn, quÊn nhiÒu líp. NÕu tiÕt diÖn d©y lín th× dïng d©y bÑt vµ quÊn thµnh hai líp. D©y quÊn h×nh trô d©y trßn thêng dïng lµm d©y quÊn cao ¸p, ®iÖn ¸p tíi 35 kV, d©y quÊn h×nh trô bÑt dïng chñ yÕu lµm d©y quÊn h¹ ¸p víi ®iÖn ¸p tõ 6kV trë xuèng. Nãi chung d©y qÊn h×nh trô thêng dïng cho c¸c m¸y biÕn ¸p cã dung lîng 630kVA trë xuèng. - D©y quÊn h×nh xo¾n: Gåm nhiÒu d©y bÑt chËp l¹i quÊn theo ®êng xo¾n èc, gi÷a c¸c vßng d©y cã r·nh hë. H×nh kiÓu nµy thêng dïng cho c¸c m¸y biÕn ¸p cã dung lîng trung b×nh vµ lín. - D©y quÊn xo¸y xo¾n èc liªn tôc : lµm b»ng d©y bÑt vµ kh¸c víi d©u quÊn h×nh xo¾n èc ë chç d©y quÊn nµy ®îc quÊn thµnh nh÷ng b¸nh r¨ng d©y ph¼ng c¸ch nhau b»ng nh÷ng r·nh hë. B»ng c¸ch ho¸n vÞ ®Æc biÖt trong khi quÊn, c¸c b¸nh d©y ®îc nèi tiÕp liªn tôc mµ kh«ng cÇn mèi hµn gi÷a chóng. D©y quÊn lo¹i nµy dïng lµm cuén cao ¸p cho ®iÖn ¸p tõ 35kV trë lªn vµ cã dung lîng lín. • D©y quÊn xen kÏ C¸c b¸nh d©y cao ¸p vµ h¹ ¸p lÇn lît ®îc quÊn xen kÏ nhau däc theo trô thÐp. KiÓu d©y quÊn nµy thêng dïng trong c¸c m¸y biÕn ¸p kiÓu bäc. 1.14.Vá m¸y Bao gåm thïng m¸y vµ n¾p m¸y. Cã chøc n¨ng b¶o vÖ lâi s¾t vµ c¸c cuén d©y. Ngoµi ra c«ng dông cña n¾p thïng cßn lµ ®a ®Çu d©y vµo vµ ®a c¸c ®Çu d©y ra. Vá m¸y lµm nhiÖm vô t¶n nhiÖt, dËp hå quang do cÊu t¹o kÝn chøa dÇu lµm nhiÖm vô c¸ch ®iÖn.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 15

1.15. Ph©n lo¹i m¸y biÕn ¸p • Theo sè pha: m¸y biÕn ¸p mét pha vµ m¸y biÕn ¸p ba pha. • Theo c«ng dông: - M¸y biÕn ¸p ®iÖn lùc: lµm nhiÖm vô truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng - M¸y biÕn ¸p chuyªn dông: dïng cho c¸c môc ®Ých cô thÓ nh luyÖn kim, hµn… - M¸y biÕn ¸p tù ngÉu: dïng biÕn ®æi ®iÖn ¸p trong ph¹m vi kh«ng lín. - M¸y biÕn ¸p ®o lêng: ®Ó gi¶m ®iÖn ¸p, gi¶m dßng ®iÖn khi ®a vµo c¸c ®ång hå ®o. - M¸y biÕn ¸p thÝ nghiÖm: dïng ®Ó thÝ nghiÖm c¸c ®iÖn ¸p cao.

M¸Y ®IÖN QUAY 1.16. Kh¸i niÖm chung M¸y ®iÖn quay dïng ®Ó biÕn ®æi c¸c d¹ng n¨ng lîng c¬ thµnh n¨ng lîng ®iÖn vµ ngîc l¹i. M¸y ®iÖn quay cã thÓ lµm viÖc thuËn nghÞch, cã hai chÕ ®é lµm viÖc: - ChÕ ®é ®éng c¬: BiÕn ®æi c¸c ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng. - ChÕ ®é m¸y ph¸t: BiÕn ®æi n¨ng lîng ®iÖn thµnh n¨ng lîng c¬. Do tÝnh thuËn nghÞch cña m¸y ®iÖn nªn ta kh«ng xÐt riªng tõng lo¹i mµ xÐt chung c¶ hai lo¹i trªn.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 16

1.17. Nguyªn lý lµm viÖc Nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y ®iÖn quay dùa trªn hai ®Þnh luËt ®iÖn tõ c¬ b¶n. §Þnh luËt thø nhÊt lµ ®Þnh luËt søc ®iÖn ®éng c¶m øng, ®Þnh luËt thø hai lµ ®Þnh luËt vÒ lùc ®iÖn tõ. Tïy theo c¸ch t¹o ra tõ trêng vµ kÕt cÊu m¹ch tõ cïng d©y quÊn mµ ta chia m¸y ®iÖn quay thµnh c¸c lo¹i c¬ b¶n sau ®©y: - M¸y ®iÖn kh«ng ®ång bé. - M¸y ®iÖn ®ång bé. - M¸y ®iÖn mét chiÒu. - M¸y ®iÖn xoay chiÒu cã vµnh gãp. 1.18. CÊu t¹o, vËt liÖu CÊu t¹o chung cña m¸y ®iÖn quay bao gåm hai bé phËn chÝnh lµ phÇn tÜnh (roto) vµ phÇn tÜnh (stato). PhÇn tÜnh vµ phÇn ®éng cña m¸y ®iÖn quay ®îc lµm tõ c¸c lo¹i vËt liÖu kÕ cÊu vµ d©y quÊn t¹o tõ th«ng. Ngoµi ra cßn cã n¾p m¸y vµ vá m¸y. a. Stato: Gåm lâi thÐp vµ d©y quÊn phÇn øng cã nhiÖm vô t¹o nªn tõ trêng. - Lâi thÐp : H×nh trô, do c¸c l¸ thÐp kü thuËt ®iÖn ®îc s¾p xÕp thµnh mét khèi. NÕu tõ th«ng qua lâi thÐp lµ xoay chiÒu th× nã ®îc ghÐp tõ c¸c l¸ t«n silic dµy 0.35-0.5mm ®Ó lµm gi¶m tæn hao do dßng ®iÖn xo¸y, cßn nÕu lµ tõ th«ng kh«ng ®æi th× nã ®îc ®óc b»ng thÐp hoÆc ghÐp tõ thÐp tÊm.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 17

- D©y quÊn: lµm b»ng ®ång hoÆc nh«m, ®îc quÊn vµo c¸c r·nh cña stato

®îc bäc c¸ch ®iÖn víi nhau vµ c¸ch

®iÖn víi lâi thÐp. b. Roto: Cã d¹ng khèi trô, gåm lâi thÐp, d©y quÊn phÇn c¶m trôc m¸y. - Lâi thÐp: cã h×nh trô lµm b»ng c¸ch l¸ thÐp kü thuËt ®iÖn ghÐp l¹i víi nhau cã lç ë gi÷a ®Ó l¾p trôc vµ c¸c r·nh quÊn d©y ®èi víi roto d©y quÊn. - D©y quÊn : ChØ cã ®èi víi roto d©y quÊn, lµm b»ng ®ång hoÆc nh«m. Chóng quÊn theo c¸c r·nh cña roto. Riªng ®èi víi lo¹i roto lång sãc d©y quÊn lµ c¸c thanh ®ång ®îc nèi ng¾n m¹ch víi nhau b»ng c¸c vµnh b»ng ®ång t¹o thµnh lång sãc. Vá m¸y vµ n¾p m¸y: lµm b»ng gang hoÆc thÐp ®Ó gi÷ chÆt lâi thÐp vµ cè ®Þnh m¸y khi lµm viÖc. Trªn n¾p m¸y cã æ ®ì trôc. Vá m¸y vµ n¾p m¸y cã nhiÖm vô b¶o vÖ c¸c bé phËn bªn trong cña m¸y. 1.19. Ph©n lo¹i Nh ®· nãi ë trªn, m¸y ®iÖn thêng ®îc chia lµm bèn lo¹i c¬ b¶n theo c¸ch t¹o ra tõ trêng vµ kÕt cÊu cña m¹ch tõ cïng d©y quÊn. • M¸y ®iÖn kh«ng ®ång bé Stato cña m¸y ®iÖn kh«ng ®ång bé t¹o ra mét tõ trêng quay tèc ®é lµ: n1 

60 f 2 p

víi f 2 lµ tÇn sè dßng ®iÖn ®a vµo, p lµ sè ®«i cùc cña m¸y.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 18

Tõ trêng quay nµy quÐt trªn d©y quÊn roto t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng trªn cuén d©y cña roto. Dßng ®iÖn nµy sinh ra tõ th«ng cã t¸c dông chèng l¹i sù thay ®æi cña tõ trêng quay. Tõ th«ng cña d©y quÊn roto hîp víi tõ th«ng cña stato t¹o ra trong khe hë t¸c ®éng lªn dßng ®iÖn ch¹y trong d©y quÊn roto lµm cho roto quay víi tèc ®é n  n1 tèc ®é n phô thuéc vµo dßng ®iÖn trong d©y quÊn roto vµ tõ th«ng trªn khe hë. HÖ sè trît

s% 

n2  n .100 n2

• M¸y ®iÖn ®ång bé Lùc tõ ®îc ®Æt trong roto cßn d©y quÊn phÇn øng (khung d©y) ®îc ®Æt trªn phÇn tÜnh gåm ba cuén d©y ®Æt lÖch nhau trong kh«ng gian mét gãc 120o . Khi cùc tõ quay víi tèc ®é n, d©y quÊn phÇn øng sÏ c¶m øng nªn mét s®® vµ mét dßng ®iÖn ba pha lÖch nhau 120o vÒ thêi gian vµ do ®ã t¹o nªn mét tõ trêng quay víi tèc ®é n

60 f p

vµ b»ng tèc ®é cña roto. 1.20. C¸c th«ng sè m¸y ®iÖn quay Trong m¸y ®iÖn quay ta quan t©m tíi c¸c th«ng sè sau ®©y: - §iÖn ¸p lµm viÖc ®Þnh møc. U®m - Dßng më m¸y. Imm - Dßng lµm viÖc ®Þnh møc. I®m

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 19

Ch¬ng II: KiÓm nghiÖm lý thuyÕt qua c¸c thÝ nghiÖm 1. QuÊn m¸y biÕn ¸p tù ngÉu mét cuén d©y 1.1 C¸c th«ng sè cña m¸y biÕn ¸p Khi thùc hµnh quÊn m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ta cÇn cã thÓ tÝnh c¸c th«ng sè d©y quÊn dùa vµo c¸c ®¹i lîng sau ®©y:  Q

2 tiÕt diÖn lâi s¾t ( cm )

 S

c«ng suÊt m¸y biÕn ¸p

 w

sè vßng d©y cho 1V

 J

mËt ®é dßng ®iÖn m¸y biÕn ¸p

J  2.5  3 A / mm2

 d

®êng kÝnh tiÕt diÖn cña d©y dÉn

 s

tiÕt diÖn d©y quÊn

1.2 C¸ch x¸c ®Þnh tiÕt diÖn cña lâi thÐp TiÕt diÖn cña lâi thÐp ®îc x¸c ®Þnh nh sau: 2  Q  a.b(cm )

 Q  S ®èi víi lâi thÐp h×nh ch÷ I  Q  0.7 S ®èi víi l¸ thÐp h×nh ch÷ E

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 20

1.3 Sè vßng d©y cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu C«ng thøc thùc nghiÖm x¸c ®Þnh sè vßng d©y cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu: w

50  60 (vßng d©y/1V) Q

Trong c«ng thøc, tû sè lµ mét h»ng sè ®îc lÊy trong kho¶ng tõ 45÷50 tïy thuéc vµo hµm lîng silic cã trong c¸c l¸ thÐp kü thuËt ®iÖn dïng lµm m¹ch tõ. Hµm lîng nµy cã thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch trùc quan gÇn ®óng b»ng c¸ch uèn cong l¸ thÐp vµ xem hiÖn tîng x¶y ra. 1.4 Th«ng sè d©y quÊn MËt ®é dßng ®iÖn n»m trong kho¶ng tõ 2.5÷3A/mm2 do ®ã víi dßng ®iÖn cã cêng ®é tõ 2.5÷3A th× tiÕt diÖn cña d©y dÉn sÏ lµ S=1mm2 . §êng kÝnh cña d©y dÉn ®îc tÝnh dÔ dµng nhê c«ng thøc d

4S 

Tõ ®ã tÝnh ®îc d=1.13mm. 1.5 QuÊn d©y M¸y biÕn ¸p tù ngÉu cã ®Æc ®iÓm lµ d©y quÊn thø cÊp lµ mét bé phËn cña d©y quÊn s¬ cÊp nªn ngoµi quan hÖ hç c¶m cña c¸c d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø cÊp cßn cã sù liªn hÖ trùc tiÕp vÒ c¸c ®¹i lîng ®iÖn trë vµ ®iÖn c¶m cña c¸c ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp. 2. QuÊn d©y cho stato ®éng c¬ kh«ng ®ång bé

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 21

2.1 C¸c c«ng thøc tÝnh to¸n d©y quÊn thùc tÕ C¸c th«ng sè cÇn quan t©m khi thùc hiÖn quÊn d©y cho stato ®éng c¬ kh«ng ®ång bé:  Z

sè r·nh stato (cã thÓ lµ 18,24,36,54)

 Q

sè r·nh t¸c dông díi mét cùc tõ (sè bèi d©y

cña mét nhãm bèi)  y

sè bíc d©y quÊn (tÝnh tõ c¹nh t¸c dông thø

nhÊt ®Õn c¹nh t¸c dông thø hai cña cïng mét phÇn tö)  2p

sè cùc tõ

 p

sè ®«i cùc

 m

sè pha

 f

tÇn sè dßng ®iÖn

 a

sè m¹ch nh¸nh song song

 n

tèc ®é quay cña tõ trêng

 n1

tèc ®é ®Çu trôc

C¸c c«ng thøc tÝnh to¸n trong viÖc thiÕt kÕ ®éng c¬ kh«ng ®ång bé q

 Sè r·nh t¸c dông díi mét cùc  Sè bíc d©y quÊn

y

 Bíc cùc (kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c pha)

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

Z 2mp

Z 2p

d T= 2p

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 22

 NÕu y  T : sè bíc d©y quÊn ®ñ  NÕu y  T : sè bíc d©y quÊn ng¾n

 NÕu y  T : sè bíc d©y quÊn dµi 60 f

Tèc ®é tõ trêng quay n: n  p ( f  50 Hz ) Tõ c«ng thøc trªn ta cã b¶ng tèc ®é cña tõ trêng vµ ®Çu trôc theo sè ®«i cùc. Sè ®«i cùc

n (v / p )

n1 (v / p )

1

3000

2500

2

1500

1480

3

1000

980

2.2 Nhãm d©y quÊn vµ c¸ch ph©n bè c¸c bèi d©y 2.2.1Nhãm d©y quÊn Cã hai lo¹i nhãm d©y quÊn thêng gÆp lµ d©y quÊn ®ång t©m vµ d©y quÊn ®ång khu«n. a. D©y quÊn ®ång t©m Lµ lo¹i d©y quÊn liªn tiÕp d©y dÉn theo cïng mét chiÒu lªn bé khu«n cã c¸c khung quÊn víi kÝch thíc kh¸c nhau vµ ®Æt ®ång t©m trªn trôc cuèn.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 23

• ¦u ®iÓm: dÔ l¾p ®Æt. • Nhîc ®iÓm: C¸c ®Çu d©y chiÕm nhiÒu chç h¬n so víi c¸c c¸ch quÊn d©y kh¸c. b. D©y quÊn ®ång khu«n C¸c cuén d©y cã cïng mét kÝch thíc ®îc bè trÝ trªn stato ë c¸c r·nh kÕ tiÕp nhau t¹o thµnh c¸c cÆp cùc tõ. • ¦u ®iÓm: C¸c ®Çu d©y ®îc thu gän • Nhîc ®iÓm: ViÖc l¾p ®Æt khã kh¨n, tèn nhiÒu thêi gian h¬n so víi d©y quÊn ®ång t©m. 2.2.2C¸ch ph©n bè d©y quÊn Cã hai c¸ch bè trÝ d©y quÊn : TËp trung vµ ph©n t¸n. • D©y quÊn tËp trung: c¸c bèi d©y cïng mét nhãm bèi ®îc ®Æt vµo c¸c r·nh sao cho c¸c c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña chóng liªn tiÕp nhau. • D©y quÊn ph©n t¸n: D©y quÊn ®îc ®Æt ®Òu, c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña bèi thø hai n»m ngay sau c¹nh t¸c dông thø hai cña bèi thø nhÊt. 2.3 C¸ch thµnh lËp s¬ ®å d©y quÊn phÇn øng 2.3.1C¬ së thµnh lËp:  Sè r·nh t¸c dông díi mét ®«i cùc.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 24

 Sè bíc d©y quÊn y  Vßng trßn ®a gi¸c søc ®iÖn ®éng 2.3.2Bµi tËp thùc hµnh: Bµi 1: Thµnh lËp s¬ ®å d©y quÊn ®ång khu«n ph©n t¸n mét líp víi: Z=24, 2p=4, q=2, y=5. Bµi 2: Thµnh lËp s¬ ®å d©y quÊn ®ång t©m tËp trung mét líp víi: Z=36, 2p=4, q=3, y=9.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

Trang | 25

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

Trang | 26

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

Trang | 27

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

Trang | 28

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 29

Ch¬ng III : Qu¸ tr×nh thùc hµnh 1. Qu¸ tr×nh quÊn m¸y biÕn ¸p tù ngÉu 1.1. C¸c bíc chuÈn bÞ tríc khi quÊn.  ChuÈn bÞ khu«n cho d©y quÊn. Thùc tÕ ta kh«ng quÊn trùc tiÕp d©y quÊn s¬ cÊp vµ thø cÊp lªn trªn khung s¾t ®îc. Ta sÏ quÊn d©y quÊn lªn trªn khu«n råi sau ®ã míi cã thÓ g¾n khu«n vµo khung s¾t m¹ch tõ ®îc. Qu¸ tr×nh quÊn d©y trªn khu«n m¸y cã môc ®Ých gióp ta kiÓm so¸t ®îc qu¸ tr×nh quÊn d©y mét c¸ch tèt nhÊt. §èi víi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu th× sè vßng d©y vµ ®é c¸ch ®iÖn cÇn ®îc quan t©m

trªn hÕt. V× vËy viÖc quÊn trªn khu«n gióp ta kiÓm tra ®îc sè vßng d©y mét c¸ch chÝnh x¸c. Vµ x¸c ®Þnh ®Çu ra cña cuén d©y còng nh bäc c¸ch ®iÖn mét c¸ch dÔ dµng.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 30

Khi l¾p khu«n vµo m¸y quÊn d©y cã mét ®iÒu chó ý lµ ®Æt ®óng chiÒu khu«n vµ quÊn theo ®óng chiÒu. Trªn khu«n ®· x¸c ®Þnh tríc c¸c lç ra d©y ®îc ®¸nh sè tõ tríc ®ã.  ChuÈn bÞ d©y quÊn. D©y quÊn cho m¸y biÕn ¸p cã thÓ sö dông nhiÒu lÇn nÕu nã ®¶m b¶o ®é c¸ch ®iÖn cña líp vá. §èi víi ®ît thùc tËp nµy toµn bé d©y ®îc sö dông lµ d©y míi nªn rÊt thuËn lîi. ViÖc chuÈn bÞ d©y quÊn ®¬n gi¶n h¬n rÊt nhiÒu. ChØ cÇn quÊn d©y vµo èng d©y, kiÓm tra c¸c ®iÓm bÞ gËp, xo¾n nÕu cã xem chóng cã vÊn ®Ò g× vÒ líp s¬n c¸ch ®iÖn hay kh«ng. Khi quÊn d©y cÇn chó ý kh«ng lµm qu¸ yÕu v× nh vËy d©y sÏ kh«ng ®îc th¼ng vµ kh«ng qu¸ m¹nh v× cã thÓ lµm ¶nh hëng tíi líp c¸ch ®iÖn cña d©y dÉn ®Õn mÊt an toµn trong qu¸ tr×nh ch¹y m¸y. 1.2.Qu¸ tr×nh quÊn d©y.  Bíc 1: ChuÈn bÞ khu«n vµ d©y quÊn, l¾p khu«n vµo m¸y quÊn d©y theo ®óng chiÒu quy ®Þnh.  Bíc 2: QuÊn d©y. §Çu tiªn lµ ®Çu d©y 220V. Nã ®îc ®a ra ngoµi ë vÞ trÝ lç ®©u tiªn trªn khu«n quÊn d©y. CÇn cè ®Þnh ®Çu d©y nµy l¹i ®Ó qu¸ tr×nh quÊn d©y cña m×nh kh«ng bÞ láng do ®Çu 220V bÞ tuét ra. Ta bäc mét líp giÊy c¸ch ®iÖn lªn khu«n d©y råi tiÕn hµnh quÊn d©y vµo khu«n. §èi víi nÊc ®iÖn ¸p ®Çu tiªn ta ®Ó sè vßng d©y lµ 72 vßng v× theo tÝnh to¸n ë trªn tõ møc ®iÖn ¸p ®Çu tiªn lµ 220V xuèng møc 160V ®é gi¶m ¸p lµ 80V mµ mçi mét vßng t¬ng øng víi 1.12V ®o ®ã ta ®Ó lµ 72 vßng. T¬ng tù c¸c nÊc tiÕp theo sÏ t¬ng øng sè vßng lµ 60 vßng, 36 vßng. C¸c møc Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 31

chØnh th« ®îc quÊn xong ta sÏ chuyÓn sang quÊn tiÕp c¸c møc chØnh tinh t¬ng tù cø 9 vßng ta cho ra mét møc chØnh tinh. Sau khi quÊn lÇn lît hÕt c¸c vßng cho tíi vßng cuèi cïng th× ta bäc c¸ch ®iÖn lÇn cuèi råi dïng b¨ng dÝnh cè ®Þnh l¹i. NhÑ nhµng th¸o khu«n d©y ra khái m¸y quÊn d©y.  Chó ý khi quÊn d©y. Khi quÊn d©y cÇn lu ý ®Ó d©y quÊn th¼ng hµng xÕp lÇn lît tõng vßng trªn khu«n. Víi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu, yªu cÇu vÒ c¸ch ®iÖn rÊt quan träng do ®ã víi líp d©y ®Çu tiªn quÊn trªn khu«n ta cÇn cã mét líp c¸ch ®iÖn dµy ng¨n c¸ch d©y quÊn víi lâi thÐp. B¶n th©n khu«n d©y còng ®îc lµm tõ vËt liÖu nªn ta chØ cÇn bäc mét líp giÊy c¸ch ®iÖn lªn lµ ®îc. Sau khi quÊn hÕt mét vßng ta sÏ quÊn mét líp giÊy c¸ch ®iÖn lªn líp d©y quÊn ®Çu tiªn råi míi tiÕp tôc quÊn líp thø 2. Cø nh thÕ cho ®Õn khi ®ñ sè vßng cÇn thiÕt th× ta ®a ®Çu d©y ra ngoµi. Khi ®a ®Çu d©y ra ngoµi th× ®Ó chiÒu dµi kho¶ng 10cm ®Ó khi cho m¸y biÕn ¸p ch¹y ta cã thÓ ®o c¸c ®Çu d©y mét c¸ch dÔ dµng. Trong qu¸ tr×nh quÊn cÇn ®Ó ý xem d©y cã bÞ xíc hay gËp ë ®©u kh«ng. NÕu cã th× cÇn xö lý ngay nÕu kh«ng khi m¸y ch¹y sÏ dÉn ®Õn phãng ®iÖn g©y chËp ®iÖn ch¸y m¸y biÕn ¸p. Thø tù c¸c møc ®iÖn ¸p ®îc ®¸nh dÊu s½n trªn khu«n ta chØ viÖc ®Õm sè vßng d©y t¬ng øng råi ®a c¸c ®Çu d©y ra ngoµi lµ æn. Khi ®a ®Çu d©y ra ngoµi cÇn ®Ó ý xo¾n d©y l¹i vµ c¸ch ®iÖn phÇn d©y bÞ xo¾n n»m trong khu«n ®ª ®¶m b¶o an toµn. Khi xo¾n chó ý kh«ng ®Ó 2 ®o¹n xo¾n n»m chång lªn nhau v× nh vËy lµm líp d©y bÞ cém khã quÊn vµ dÔ sinh sù cè.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 32

1.3. Qu¸ tr×nh l¾p m¸y vµ ch¹y m¸y  L¾p m¸y: L¾p khu«n d©y vµo lâi thÐp. Ta ghÐp lÇn lît c¸c thanh thÐp ch÷ E vµ ch÷ I xen kÏ nhau tõ hai phÝa cña khu«n d©y. Sau khi ghÐp hÕt ta kiÓm tran xem phÇn tiÕp gi¸p gi÷a thanh ch÷ I vµ ch÷ E ®· ®¹t ®îc hay cha. NÕu cßn khe hë th× cÇn chØnh l¹i sao cho c¸c thanh thÐp ®ã Ðp s¸t vµo nhau. Cuèi cïng ta dïng èc vit xiÕt chÆt lâi thÐp l¹i t¹o ra m¹ch tõ kÝn. KiÓm tra s¾p xÕp l¹i c¸c ®Çu d©y vµ kiÓm tra xem khu«n d©y ®· n»m ch¾c ch¾n trong khung s¾t cha. NÕu kh«ng th× cÇn kh¾c phôc ngay ®Ó tr¸nh m¸y bÞ rung trong qu¸ tr×nh lµm viÖc.  Ch¹y m¸y. KiÓm tra ®o ®iÖn trë xem cuén d©y cã c¸ch ®iÖn víi khung s¾t hay kh«ng. C¹o c¸c líp c¸ch ®iÖn ë ®Çu ra d©y sau ®ã b¾t vÝt chÆt c¸c ®Çu nµy vµo c¸c vÞ trÝ t¬ng øng trªn chuyÓn m¹ch. CÇn lu ý v× nÕu b¾t kh«ng chÆt th× khi ch¹y sÏ sinh ra tia löa ®iÖn rÊt nguy hiÓm. Sau khi kiÓm tra kü lìng ta l¾p vµo m¹ch cã c¸c ®ång hå ®o ®iÖn ¸p ®Ó ®o. LÇn lît ®o c¸c ®iÖn ¸p ë ®Çu ra råi ghi l¹i kÕt qu¶. 2. Qu¸ tr×nh quÊn d©y stato ®éng c¬ ba pha víi d©y quÊn ®ång khu«n ph©n t¸n mét líp. (víi Z=24, 2p=4, y=5, q=3) 2.1.C¸c bíc chuÈn bÞ tríc khi vµo d©y 

ChuÈn bÞ khu«n vµ d©y quÊn.

Khu«n ®îc lµm tõ hai miÕng gç máng trªn ®ã cã ®ôc c¸c lç t¹ thµnh mét h×nh lôc gi¸c cã chu vi b»ng víi chu vi bèi d©y ta cÇn quÊn. Ta l¾p khu«n vµo m¸y quÊn d©y vµ ®Æt c¸c chèt s¾t vµo khu«n ®Ó ®Þnh h×nh khu«n.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 33

Tríc khi tiÕn hµnh quÊn d©y vµo khu«n ®Ó t¹o ®îc bèi d©y ph¼ng vµ gän gµng ta cÇn vuèt th¼ng d©y quÊn tríc khi quÊn d©y vµo bèi d©y. NÕu d©y cµng ph¼ng th× viÖc quÊn d©y vµo khu«n cµng dÔ lµm cho viÖc l¾p d©y vµo m¸y còng nhanh h¬n nhiÒu. 

QuÊn d©y vµo khu«n

Sau khi ®· vuèt th¼ng d©y, ta b¾t ®Çu quÊn d©y vµo khu«n ®Ó t¹o c¸c bèi d©y. Do chèt s¾t dµi nªn mçi lÇn quÊn ta cã thÓ quÊn liÒn lóc 3 cuén d©y liªn tiÕp nhau mµ kh«ng cÇn më khu«n. QuÊn d©y vµo khu«n cÇn ®Ó ý c¸c ®iÒu kiÖn lµ quÊn chÆt, ®Òu tay vµ theo mét chiÒu nhÊt ®Þnh nhÊt ®Þnh kh«ng ®îc lµm xíc d©y. NÕu xíc cÇn xö lý ngay b»ng c¸ch bäc bÞ trÝ xíc l¹i vµ ®a nã ra ®Çu cña bèi d©y kh«ng ®Ó trong phÇn d©y th¼ng. Khi ®ñ 65 vßng dõng l¹i b¾t tiÕp bèi thø hai ®Ó quÊn vµ t¬ng tù nh vËy ta quÊn c¶ ba bèi d©y cïng mét lóc. Sau khi quÊn c¶ ba bèi d©y ta th¸o khu«n ra khái m¸y quÊn d©y. Dïng d©y cè ®Þnh tõng bèi l¹i råi th¸o chèt s¾t lÊy c¸c bèi d©y ra khái khu«n. LÇn lît lµm nh vËy cho ®Õn khi ®ñ 12 bèi d©y. 

C¸ch ®iÖn cho r·nh

D©y quÊn stato ph¶i ®îc c¸ch ®iÖn víi phÇn khung thÐp cña stato. Do c¸c bèi d©y ®îc ®Æt vµo c¸c r·nh nªn ta cÇn cã líp c¸ch ®iÖn trong r·nh. C¸ch ®iÖn trong r·nh ®îc cÊu t¹o bao gåm hai líp: - Líp c¸ch ®iÖn 0.3mm. ChiÒu dµi b»ng chiÒu dµi cña phÇn m¹ch tõ céng thªm 3cm gËp hai ®Çu l¹i 0.75cm ®Ó phÇn mÐp gËp ë phÝa ngoµi cña m¹ch tõ. ChiÒu réng ®ñ ®Ó chøa hÕt tiÕt diÖn cña r·nh. - Líp c¸ch ®iÖn 0.1mm

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 34

ChiÒu dµi b»ng chiÒu dµi líp c¸ch ®iÖn 0.3 ®· gËp hai ®Çu. ChiÒu réng chøa hÕt tiÕt diÖn r·nh céng thªm hai d¶i b¨ng  Chó ý khi nhÐ d©y vµo r·nh. Khi nhÐt d©y vµo r·nh ta dïng dao tre ®Ó nhÐt. Dao tre ph¶i máng ®Ó cã thÓ ®a vµo trong r·nh vµ ®ñ cøng ®Ó cã thÓ nhÐt ®îc d©y. Chó ý tr¸nh lµm qu¸ m¹nh cã thÓ ¶nh hëng ®Õn c¸ch ®iÖn cña d©y. Ta ®Æ mét c¹nh cña bèi d©y vµo r·nh råi dïng dao tre vuèt nhÑ ®Ó cho d©y vµo n»m hÕt trong r·nh. Sau ®ã nhÊn nhÑ nhµng ®Òu ®Ó cho d©y n»m ch¾c ch¾n trong r·nh råi míi tiÕn hµnh nhÐt c¸ch ®iÖn. Ph¶i ®¶m b¶o sau khi nhÐt c¸ch ®iÖn th× toµn bé phÇn giÊy c¸ch ®iÖn ph¶i n»m gän trong r·nh nÕu kh«ng sÏ g©y nguy hiÓm nÕu ch¹y m¸y. CÇn lu ý lµ bÎ trßn c¸c ®Çu cña bèi d©y tríc khi ®a vµo nhÐt trong r·nh. Sau khi nhÐt c¶ hai c¹nh cña bèi d©y vµo th× ta Ên phÇn ®Çu cña bèi d©y xuèng ®Ó cho dÔ dµng vµo c¸c bèi d©y tiÕp theo. 2.2.Thø tù vµo d©y. Sau khi ®· hoµn thµnh c«ng ®o¹n quÊn 12 bèi d©y ta tiÕn hµnh ®a c¸c bèi d©y vµo r·nh t¬ng øng. Chän mét r·nh bÊt kú lµm r·nh sè mét. Theo s¬ ®å d©y quÊn ta sÏ x¸c ®Þnh ®îc c¸c vÞ trÝ cña c¸c bèi d©y tiÕp theo. Cã thÓ chän c¸ch vµo d©y thuËn hoÆc ngîc chiÒu kim ®ång hå. R·nh sè 2 vµ sè 4 ®îc ®Ó chê. LÊy 2 bèi d©y mét bèi ta nhÐt 1 c¹nh vµo r·nh sè 2, mét bèi ta nhÐt mét c¹nh vµo r·nh sè 4. Hai c¹nh cßn l¹i ®Ó ®ã cha nhÐt véi. Sau ®ã ta lµn lît thùc hiÖn c¸c bíc sau ®©y:  NhÐt bèi thø 3 vµo c¸c r·nh 1,6.  NhÐt bèi thø 4 vµo c¸c r·nh 3,8.  NhÐt bèi thø 5 vµo c¸c r·nh 5,10.  NhÐt bèi thø 6 vµo c¸c r·nh 7,12.  NhÐt bèi thø 7 vµo c¸c r·nh 9,14.  NhÐt bèi thø 8 vµo c¸c r·nh 11,16.  NhÐt bèi thø 9 vµo c¸c r·nh 13,18.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 35

 NhÐt bèi thø 10 vµo c¸c r·nh 15,20.  NhÐt bèi thø 11 vµo c¸c r·nh 17,22.  NhÐt bèi thø 12 vµo c¸c r·nh 19,24. Sau khi nhÐt hÕt c¸c bèi ë trªn ta míi nhÐt nèt bèi thø nhÊt vµ bèi thø hai vµo vÞ trÝ cña r·nh 21 vµ 23. C¸ch vµo d©y theo chiÒu ngîc l¹i hoµn toµn t¬ng tù. Sau khi vµo d©y chó ý n¾n d©y sao cho nã Ðp s¸t vµo sên cña stato ®Ó viÖc ghÐp c¸c bèi kh¸c ®îc dÔ dµng. 2.3.Lãt c¸ch ®iÖn Sau khi cho d©y vµo r·nh ra nhÐt giÊy c¸ch ®iÖn vµo trong r·nh ®Ó toµn bé phÇn giÊy c¸ch ®iÖn n»m trong r·nh. TiÕn hµnh lãt c¸c miÕng c¸ch ®iÖn pha h×nh b¸n nguyÖt t¹i c¸c ®Çu cña bèi d©y. 2.4.§Êu d©y Mçi bèi cã hai ®Çu d©y mét ®Çu vµo vµ mét ®Çu ra. Cã 12 bèi vµ 3 pha nh vËy mçi pha cã 4 bèi d©y. Gäi 4 bèi d©y cña mét pha lµ: A1  X 1 , A2  X 2 , A3  X 3 , A4  X 4

ta sÏ nèi nh sau: A1  X 1  X 2  A2  A3  X 3  A4  X 4

Lµm lÇn lît cho c¶ ba pha ta ®îc s¬ ®å hoµn chØnh víi 3 ®Çu vµo pha A,B,C vµ 3 ®Çu ra lµ X,Y,Z. Môc ®Ých cña bµi nµy chØ lµ tËp ®Êu d©y, vµo d©y, quÊn d©y vµ kh«ng ch¹y m¸y. 3. QuÊn d©y ®éng c¬ ba pha stato 36 r·nh víi d©y quÊn ®ång t©m tËp trung 1 líp (Z=36, 2p=4, y=9, q=3) 3.1. C¸c bíc chuÈn bÞ. C¸c bíc chuÈn bÞ t¬ng tù nh quÊn d©y ®éng c¬ ba pha 24 r·nh. Tuy nhiªn cã mét sè ®iÓm kh¸c ®ã lµ d©y quÊn trong trêng hîp nµy lµ d©y quÊn ®ång t©m tËp trung nªn trªn khung d©y sÏ cã 18 vÞ trÝ ®Ó chèt. §Ó quÊn d©y ta lÇn lît quÊn tõ cuén d©y trong cïng ra ®Õn bªn ngoµi. Sau khi ®Õm ®ñ 80 vßng ta t¸ch d©y nhÐt c¸c vÞ trÝ chèt tiÕp theo ®Ó tiÕp tôc qu©n vßng thø 2.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 36

T¬ng tù cho vßng cuèi cïng lµ xong mét nhãm 3 bèi d©y. Trong bµi nµy cã tÊt c¶ 6 nhãm bèi d©y nh vËy. 3.2.QuÊn d©y vµo khu«n. T¬ng tù ta còng vuèt th¼ng d©y råi quÊn lÇn lît c¸c bèi con vµo khung gç råi th¸o ra dïng d©y nhãm t¸ch c¸c bèi víi nhau. 3.3. C¸ch ®iÖn r·nh Còng cã hai líp c¸ch ®iÖn t¬ng tù nh bµi tËp tríc. Tuy nhiªn v× bµi nµy cã cho m¸y ch¹y nªn cÇn chó ý phÇn c¸ch ®iÖn kh«ng ®îc lµm r¸ch hoÆc ®Ó cho giÊy c¸ch ®iÖn nh« cao h¬n mÆt cña r·nh. Mét ®iÒu cÇn lu ý lµ chó ý xÕp giÊy c¸ch ®iÖn ®Òu vÒ hai bªn tr¸nh t×nh tr¹ng mét bªn dµi mét bªn ng¾n sÏ kh«ng ®¶m b¶o an toµn cho viÖc c¸ch ®iÖn. 3.4. Vµo d©y Khi vµo d©y cÇn lu ý do r·nh cña ®éng c¬ 36 r·nh nhá h¬n ®éng c¬ 24 r·nh nªn cÇn khÐo lÐo kh«ng ®Ó cho hai d©y chång lªn nhau dÉn ®Õn khã kh¨n trong viÖc ®a d©y vµo trong r·nh vµ dÔ dÉn ®Õn xíc líp c¸ch ®iÖn. Mçi nhãm bèi gåm 3 bèi con nªn khi vµo d©y cÇn chó ý v× rÊt dÔ nhÇm chiÒu cña dßng ®iÖn trong bèi d©y dÉn ®Õn t×nh tr¹ng triÖt tiªu tõ trêng khi m¸y ch¹y lµm ch¸y ®éng c¬. Dùa vµo s¬ ®å d©y quÊn ®· vÏ ë phÇn trªn ta thùc hiÖn vµo d©y nh sau:  Chän mét r·nh bÊt kú ®¸nh sè lµ 1 c¸c r·nh tiÕp theo cã thÓ lÊy sè theo xu«i hoÆc ngîc chiÒu kim ®ång hå ®Òu ®îc.  LÊy mét nhãm bèi ®a c¸c c¹nh t¸c dông thø hai cña chóng lÇn lît vµo c¸c r·nh 4,5,6.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 37

 LÊy nhãm bèi thø hai ®a c¸c c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña chóng vµo lÇn lît tõ ngoµi vµo trong vµo c¸c r·nh 1,2,3 c¸c c¹nh t¸c dông thø 2 lÇn lît vµo c¸c r·nh 10,11,12  LÊy nhãm bèi thø ba ®a c¸c c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña chóng vµo lÇn lît tõ ngoµi vµo trong vµo c¸c r·nh 7,8,9 c¸c c¹nh t¸c dông thø 2 lÇn lît vµo c¸c r·nh 16,17,18  LÊy nhãm bèi thø t ®a c¸c c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña chóng vµo lÇn lît tõ ngoµi vµo trong vµo c¸c r·nh 13,14,15 c¸c c¹nh t¸c dông thø 2 lÇn lît vµo c¸c r·nh 22,23,24  LÊy nhãm bèi thø n¨m ®a c¸c c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña chóng vµo lÇn lît tõ ngoµi vµo trong vµo c¸c r·nh 19,20,21 c¸c c¹nh t¸c dông thø 2 lÇn lît vµo c¸c r·nh 28,29,30  LÊy nhãm bèi thø s¸u ®a c¸c c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña chóng vµo lÇn lît tõ ngoµi vµo trong vµo c¸c r·nh 25,26,27 c¸c c¹nh t¸c dông thø 2 lÇn lît vµo c¸c r·nh 34,35,36  §a c¸c c¹nh t¸c dông thø nhÊt cña nhãm bèi ®Çu tiªn xuèng c¸c r·nh 31,32,33. §Ó c¸c bèi d©y vµo mét c¸ch dÔ dµng ta ph¶i uèn trßn c¸c ®Çu bèi vµ uèn n¾n nã vµo trong stato. Cã mét lu ý rÊt quan träng ®ã lµ kiÓm tra c¸ch ®iÖn víi vá m¸y. Sau khi vµo mét bèi d©y ta dïng ®ång hå ®o ®iÖn trë gi÷a mét pha bÊt kú víi vá m¸y. NÕu cã hiÖn tîng ch¹m gi÷a d©y pha vµ vá m¸y th× cÇn kiÓm tra l¹i ngay v× nÕu ®Ó hai pha cïng ch¹m ra vá th× khi ch¹y m¸y sÏ dÉn ®Õn chËp ch¸y rÊt nguy hiÓm. 3.5. Qu¸ tr×nh ®Êu d©y

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 38

Theo c¸ch vµo d©y nh trªn ta chän mét ®Çu vµo lµ ®Çu vµo pha A. Trong trêng hîp nµy ta chän ®Çu vµo r·nh sè 3. Cã 3 pha vµ 6 nhãm bèi nh vËy mçi pha cã 2 nhãm bèi. Nhãm bèi cña cïng pha A sÏ n»m ®èi diÖn víi nhãm bèi nµy. Ta x¸c ®Þnh ®îc hai nhãm bèi cña pha A lµ nhãm sè 2 vµ nhãm sè 5. §Ó c¸c c¹nh t¸c dông cña cïng mét pha ë gÇn nhau cã chiÒu dßng ®iÖn ngîc nhau ta sÏ nèi ®Çu ra nhãm bèi thø 2 víi ®Çu vµo cña nhãm bèi thø 5. Nh vËy ®Çu ra cña nhãm bèi thø 5 sÏ lµ ®Çu cuèi cña pha A. T¬ng tù ta x¸c ®Þnh ®îc c¸c ®Çu vµo ra cña c¸c pha nh h×nh vÏ. Vµo r·nh 9 lµ ®Çu pha B, ra r·nh 36 lµ cuèi pha B, vµo r·nh 15 lµ ®Çu pha C, ra r·nh 6 lµ cuèi pha C. Sau khi ®Êu d©y ta tiÕn hµnh l¾p c¸c giÊy c¸ch ®iÖn pha ë hai ®Çu råi tiÕn hµnh ®ai d©y. KÕt hîp ta ®iÒu chØnh lu«n h×nh d¸ng cña c¸c ®Çu c¸c bèi d©y sao cho nã kh«ng ch¹m vµo thµnh vá còng nh kh«ng n»m trong vÞ trÝ mµ roto cã thÓ ch¹m tíi. Lu ý ®iÒu chØnh c¸c ®Çu d©y n»m ë ®Çu r·nh v× ®ã lµ n¬i nguy c¬ ch¹m vá cao nhÊt. 3.6. CÊp ®iÖn, ch¹y m¸y Sau khi hoµn thµnh c¸c bíc ë trªn ta kiÓm tra l¹i lÇn cuèi cïng c¸c vÞ trÝ ®Çu r·nh xem cã nguy c¬ bÞ ch¹m hay kh«ng, d©y cã bÞ tråi lªn trªn r·nh hay kh«ng. NhÐt l¹i giÊy c¸ch ®iÖn 0.1mm kh«ng ®Ó nã tråi lªn trªn mÆt r·nh. Dïng ®ång hå v¹n n¨ng ®o kiÓm tra c¸c pha víi nhau vµ c¸c pha víi vá m¸y xem cã bÞ ch¹m kh«ng. NÕu tÊt c¶ ®Òu b×nh thêng th× ta míi tiÕn hµnh cÊp ®iÖn vµo m¸y cho m¸y ch¹y. §Êu ®éng c¬ theo s¬ ®å h×nh Y nh sau:

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

Trang | 39

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 40

Ch¬ng IV: KÕt qu¶ thùc tËp 1. M¸y biÕn ¸p tù ngÉu mét d©y quÊn 1.1.KÕt qu¶ ®o ®îc ë c¸c ®Çu ra cña m¸y biÕn ¸p §iÖn ¸p chuÈn (V)

220

160

110

80

§iÖn ¸p ®o ®îc(V)

210

138

100

80

Sai sè tuyÖt ®èi (V)

10

22

10

0

Sai sè t¬ng ®èi(%)

4%

13.75%

9.09%

0%

Nóm ®iÒu

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11

chØnh §iÖn ¸p ®o 21 21 22 23 24 25 26 28 29 30 32 ®îc

0

8

5

2

U  U i  U i 1

0

8

7

7

2

5

8

0

0

5

0

10 10 13 12 10 15 15

1.2.NhËn xÐt C¸c ®iÖn ¸p ®o ®îc cã sai lÖch víi ®iÖn ¸p tÝnh to¸n. Tuy sai sè cã lín nhng nã cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n sau ®©y g©y nªn.  Do ®Õm cha ®óng sè vßng d©y (tù nhÈm rÊt dÔ sai).  Do m¹ch tõ cha chuÈn. (tõ th«ng truyÒn t¶i kh«ng ®Òu ë nh÷ng vßng d©y kh¸c nhau.  Do v«n kÕ cha chuÈn.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 41

 Dï rÊt khã x¶y ra nhng vÉn cã kh¶ n¨ng mét vµi vßng d©y nµo ®ã bÞ nèi t¾t do bÞ hë c¸ch ®iÖn. Trong trêng hîp chØnh tinh, theo tÝnh to¸n th× cø 1.12 vßng t¬ng øng víi 1V do ®ã 9 vßng sÏ t¬ng øng 8.04V. T¹i c¸c møc ®Çu tiªn 1,2,3,4 th× sai sè rÊt nhá tuy nhiªn cµng n©ng cao så vßng d©y th× ®iÖn ¸p t¨ng cµng nhanh. Nguyªn nh©n ®îc gi¶i thÝch bëi c¸c lý do sau ®©y.  Do d©y quÊn c¸c vßng phÝa trong vµ phÝa ngoµi kh«ng ®Òu nhau  Do cÊp chÝnh x¸c cña v«n kÕ cha cao. 2. §éng c¬ ba pha kh«ng ®ång bé stato 36 r·nh d©y quÊn ®ång t©m tËp trung mét líp. 2.1.Sau khi cÊp ®iÖn vµ ®o c¸c gi¸ trÞ dßng ®iÖn vµ ®iÖn ¸p ta thu ®îc kÕt qu¶ nh sau.  Imm=3.2A  IA=1.0A  IB=1.1A  IC=1.1A  §iÖn ¸p d©y: 170V  n=1480vßng/phót 2.2. NhËn xÐt NhËn thÊy dßng khëi ®éng b»ng 3.2A lµ hîp lý. Dßng ®ñ lín ®Ó khëi ®éng ®éng c¬ nhng ë møc an toµn kh«ng qu¸

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 42

lín. Dßng ®iÖn ë ba pha kh¸c nhau cã thÓ do nguyªn nh©n sau ®©y.  Do quÊn sè vßng d©y cha chuÈn  Do m¹ch bÞ ch¹m dÉn ®Õn ng¾n m¹ch mét sè vßng d©y cña pha A  Do Ampe kÕ cã sai lÖch. - Tèc ®é roto lµ 1480 vßng/phót trong khi tèc ®é tõ trêng quay lµ 1500 vßng/phót. Do ®ã hÖ sè trît cña ®éng c¬ lµ: s

1500  1480 .100  1.33% 1500



s=1.33%.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51

B¸o c¸o thùc tËp xëng

Trang | 43

Ch¬ng V: Tæng kÕt Thùc hµnh lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó kiÓm chøng l¹i kiÕn thøc ®· häc. NhÊt lµ ®èi víi sinh viªn ngµnh kü thuËt nh chóng em. Qua qu¸ tr×nh häc tËp trªn líp em ®· tiÕp thu ®îc nh÷ng kiÕn thøc míi vµ rÊt mõng v× nhµ trêng nãi chung vµ c¸c thÇy c« trong khoa §iÖn nãi riªng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng em cã thÓ tiÕn hµnh thùc tËp dï thêi gian kh«ng nhiÒu vµ trang thiÕt bÞ cßn khã kh¨n. Qua ba tuÇn thùc tËp chóng em kh«ng nh÷ng ®îc lµm quen víi c¸c thiÕt bÞ tríc ®©y n»m trªn s¸ch vë mµ cßn häc hái ®îc nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u kh¸c n÷a. Nh÷ng ®iÒu mµ chóng em häc ®îc qua kú thùc tËp sÏ gióp Ých cho chóng em rÊt nhiÒu trong viÖc ®Þnh híng häc tËp vµ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn thùc tÕ. ViÖc ph©n nhãm trong kú thùc tËp cßn cã mét lîi Ých còng rÊt quan träng mµ em cã thÓ nhËn ra ®ã lµ kü n¨ng lµm viÖc víi tËp thÓ, lµm viÖc theo nhãm. Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n hai thÇy NguyÔn Quang Hïng vµ NguyÔn Huy ThiÖn ®· tËn t×nh híng dÉn em cïng c¸c b¹n hoµn thµnh ®ît thùc tËp. Do lÇn ®Çu cßn nhiÒu bì ngì nªn cã g× sai sãt mong c¸c thÇy th«ng c¶m.

Nguyễn Văn Hào – Hệ Thống Điện 2-k51