Bai 7 Monera, Protista

Bộ môn: Sinh học và di truyền y hoc Dept of: Biology and medical genetics Bài 7 Quan s¸t h×nh th¸i cÊu tróc Mét sè ®¹i diÖn thuéc giíi monera, giíi protista

MỤC TIÊU 1. Ph©n biÖt ®­îc ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, cÊu tróc cña c¸c giíi th«ng qua mét sè ®¹i diÖn th­êng gÆp. 2. ThÊy ®­îc vai trß cña Monera, Protista ®èi víi thùc tiÔn vµ y häc. 3. Lµm ®­îc tiªu b¶n, vµ quan s¸t ®­îc mét sè ®¹i diÖn cña mçi giíi.

Néi dung I. Giíi Monera 1. Trùc khuÈn than 2. Tô cÇu vµng 3. Vi khuÈn lam

II. Giíi Protista 1. Lµm tiªu b¶n 2. Quan s¸t c¸c ®¹i diÖn: - Protista thùc vËt - Protista ®éng vËt

I. Giíi Monera 1. Trùc khuÈn Than (Bacillus anthracis) -

Thuéc nhãm vi khuÈn Gram d­¬ng, cã d¹ng h×nh que. - Ký sinh g©y bÖnh than trªn ng­êi vµ gia sóc cã sõng. - Yªu cÇu: Quan s¸t, vÏ h×nh (VK 40x)

Trùc khuÈn Than (Bacillus anthracis)

I. Giíi Monera 2. Tô cÇu vµng (Staphylococcus aureus) - Lµ vi khuÈn gram d­¬ng. TB d¹ng cÇu. - G©y ¸p xe vµ nhiÔm trïng c¸c vÕt th­¬ng hay lµm nhiÔm ®éc thøc ¨n. - Yªu cÇu: Quan s¸t, vÏ h×nh (VK 40x) Tô cÇu vµng (Staphylococcus aureus)

I. Giíi Monera  

  

3. Vi khuÈn lam (Anabaena azollae) Nhá mét giät n­íc vµo gi÷a lam kÝnh. Dïng kÑp lÊy mét c¸nh bÌo hoa d©u ®Æt vµo gi÷a giät n­íc. Dïng kim mòi m¸c Ðp m¹nh lµm c¸nh bÌo dÑt ra. §Ëy lamen l¹i vµ dïng ®Çu bót Ðp nhÑ lªn lamen. Quan s¸t vµ vÏ h×nh (VK40x)

I. Giíi Monera 3. Vi khuÈn lam (Anabaena azollae) -

-

Cã d¹ng chuçi h¹t mµu xanh lam gåm nhiÒu tÕ bµo ®ång h×nh, xen kÏ cã thÓ gÆp tÕ bµo dÞ h×nh. Cã kh¶ n¨ng cè ®Þnh nit¬.

Vi khuÈn lam (Anabaena azollae)

II. Giíi Protista -

§Æc ®iÓm chung C¬ thÓ ®¬n bµo hay tËp ®oµn ®a bµo ®¬n gi¶n. TÕ bµo cã nh©n ®iÓn h×nh. Sinh s¶n: ®a d¹ng Sù ph©n lo¹i dùa vµo ph­¬ng thøc sèng: + Protista giống thùc vËt. + Protista giống ®éng vËt. + Protista giống nÊm.

- Ý nghĩa: + Protista thùc vËt th­êng lµ thøc ¨n cña c¸c protista ®éng vËt vµ c¸c sinh vËt phï du kh¸c. + Protista ®éng vËt ®­îc coi lµ sinh

2. C¸ch lµm tiªu b¶n - Nhá mét giät m«i tr­êng nu«i cÊy Protista lªn lam kÝnh s¹ch. - §Æt mét vµi sîi b«ng lªn giät n­íc. - §Ëy lamen lªn mÉu vËt vµ ®­a lªn kÝnh quan s¸t ë VK 10x.

Quan sát đại diện Protista thực vật.

Trïng roi C¬ thÓ h×nh thoi, vËn ®éng b»ng roi, cã ®iÓm m¾t vµ c¸c h¹t diÖp lôc. Tiếp hợp ở trùng roi (Euglena)

Trïng roi C¸c d¹ng trïng roi (Euglena sp.)

Protista thùc vËt. T¶o vµng T¶o vµng di ®éng chËm, trong tÕ bµo cã c¸c h¹t diÖp lôc a,c vµ c¸c s¾c tè caroten, xanthophin.

T¶o vµng (Dinobryon sp)

T¶o vµng (Synura sp)

Protista thùc vËt. T¶o Silic T¶o Silic cã vá cøng b»ng silic, gåm hai m¶ng vá ghÐp l¹i, cã mµu xanh lôc, vËn ®éng chËm. H×nh th¸i ®a d¹ng:

T¶o silic trung t©m (Thallasiosira

T¶o silic l«ng chim (Navicula moniliera)

T¶o silic l«ng chim (Diploneis smithii)

Protista ®éng vËt Trïng ®Õ giµy

D¹ng ®Õ giµy, cã líp l«ng bµo phñ c¬ thÓ, di ®éng nhanh nhê l«ng. Thuéc líp trïng l«ng.

Trïng ®Õ giµy

CÊu t¹o trïng ®Õ giµy (Paramecium)

Trïng ®Õ giµy

Trïng ®Õ giµy (Paramecium)

Protista ®éng vËt. Trïng h×nh chu«ng

Th©n h×nh chu«ng, cã cuèng dµi, vËn ®éng nhanh

Trïng chu«ng (Vorticella)

Trïng h×nh chu«ng

Protista ®éng vËt. Trïng nh¶y Cã d¹ng h×nh trøng gåm mét ®Çu to, mét ®Çu nhá. Di ®éng theo kiÓu nh¶y cãc.

CÊu t¹o Trïng nh¶y

Trïng nh¶y C¸c d¹ng trïng nh¶y kh¸c nhau

III. Giíi NÊm 1.§Æc ®iÓm chung

- TÕ bµo cã nh©n ®iÓn h×nh. - C¬ thÓ d¹ng sîi ph©n nh¸nh. - Ph­¬ng thøc sèng lµ ký sinh, ho¹i sinh hay céng sinh. - H×nh thøc sinh s¶n: + Sinh s¶n v« tÝnh: B»ng ®o¹n sîi, bµo tö v« tÝnh, hay n¶y chåi. + Sinh s¶n h÷u tÝnh: H×nh thøc tiÕp hîp, ®¼ng giao, dÞ giao hay no·n giao

1. Mèc chæi (Penicillium)

-ThÓ dinh d­ìng lµ hÖ sîi ®a bµo ph©n nh¸nh. C¬ quan sinh s¶n cã d¹ng chæi. - NhiÒu loµi cã kh¶ n¨ng t¹o ra kh¸ng sinh Penicilin. Cã loµi g©y mèc l­¬ng thùc. Quan s¸t vµ vÏ h×nh (VK 40x)

2. Mèc cóc (Aspergillus) ThÓ dinh d­ìng lµ hÖ sîi ®a bµo ph©n nh¸nh. C¬ quan sinh s¶n cã d¹ng h×nh hoa cóc. Quan s¸t vµ vÏ h×nh (VK 40x)

2. Mèc cóc (Aspergillus) -Loµi A. soyae ®­îc sö dông lµm t­¬ng, loµi A. oryzae lµm r­îu Sake cña NhËt. Loµi A. flavus g©y mèc ngò cèc, t¹o ®éc tè Aflatoxin cã kh¶ n¨ng g©y ung th­...

Loµi A. flavus g©y mèc ng«

3. Ngµnh nÊm ®¶m (Basidiomycota) -Cã hÖ sîi ®a bµo ph©n nh¸nh. - C¬ quan sinh s¶n lín, h×nh nÊm, gåm ch©n, th©n, t¸n cã chøa c¸c ®¶m bµo tö - NhiÒu loµi nÊm ®­îc dïng lµm thùc phÈm. Mét sè loµi g©y ®éc cho ng­êi vµ ®éng vËt - Quan s¸t vµ vÏ h×nh trªn mÉu ng©m

NÊm ¨n ®­îc

NÊm r¬m (Agaricus augustus)

NÊm sß (Pleurotus ostreatus )

Méc nhÜ (Auricularia auricula )

NÊm ®éc

Amanita muscaria

Bµi sau (07) : Giíi thùc vËt

IV. Thùc vËt Thùc vËt ë n­íc 1. T¶o d¶i xo¾n (Spirogyra) D¹ng sîi ®a bµo, gåm nhiÒu tÕ bµo h×nh ch÷ nhËt. Trong tÕ bµo cã s¾c thÓ d¶i xo¾n. Sinh s¶n b»ng lèi tiÕp hîp. Sèng ë m«i tr­êng n­íc ngät. Quan s¸t trªn kÝnh mÉu.

Thùc vËt ë n­íc

2. Rong m¬ (Sargassum sp.)

- Sèng ë m«i tr­êng n­íc biÓn. Trong rong m¬ cã ièt chiÕm 0.3-0.8% nªn ®­îc dïng lµm thuèc ch÷a b­íu cæ. - Quan s¸t mÉu Ðp kh«.

Thùc vËt ë c¹n ch­a cã m¹ch 3. Ngµnh rªu (Bryophyta) . C©y ®Þa tiÒn (Marchantia polymorpha)

C¬ thÓ d¹ng t¶n, ph©n nh¸nh l­ìng ph©n, cã rÔ gi¶.Quan s¸t mÉu t­¬i vµ vÏ h×nh.

C¬ quan sinh s¶n v« tÝnh - chÐn truyÒn thÓ.

C¬ quan sinh s¶n h÷u tÝnh chôp ®ùc, chôp c¸i

Thùc vËt ë c¹n ch­a cã m¹ch 3. Ngµnh rªu (Bryophyta) . C©y rªu t­êng (Fumaria sp.): (

C¬ thÓ cã sù ph©n ho¸ thµnh th©n, l¸ vµ rÓ gi¶. Cã giai ®o¹n giao tö thÓ chiÕm ­u thÕ trong chu kú sèng. Quan s¸t mÉu kh« vµ vÏ h×nh

C©y rªu t­êng

Chu tr×nh sèng cña rªu t­êng

thuû 4. Ngµnh D­¬ng xØ (Polypodiophyta )parasiticus . C©y d­¬ng xØ (Cyclisorus .): (

Cã th©n ngÇm, cã m¹ch dÉn nh­ng cÊu t¹o nguyªn thuû. MÆt d­íi l¸ cã c¸c tói bµo tö tËp trung thµnh c¸c æ cã mµu n©u.

C©y D­¬ng xØ vµ æ bµo tö

Chu tr×nh sèng cña c©y D­¬ng xØ

Yªu cÇu:

- Quan s¸t l¸ d­¬ng xØ vµ c¸c æ bµo tö. -Quan s¸t tói bµo tö trªn kÝnh mÉu. - Quan s¸t c¸c ®¹i diÖn D­¬ng xØ ®­îc dïng lµm thuèc: CÈu tÝch, Cèt to¸i bæ, Thßng bong (Bài sau :Nấm và thực vật)