Ph¬ng ph¸p thu thËp chi phÝ chÊt lîng Bµi 3
T¹i sao l¹i cÇn c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau? Sù kh¸c biÖt trong c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, s¶n phÈm, thÞ trêng vµ c¸c hÖ thèng s¶n xuÊt g©y khã kh¨n trong viÖc ¸p dông chung mét hÖ thèng chi phÝ chÊt lîng. Mçi ph¬ng ph¸p cÇn dùa vµo môc tiªu cña ho¹t ®éng tÝnh gi¸ chÊt lîng, ®èi tîng sö dông th«ng tin chi phÝ chÊt lîng. Phï hîp víi nhu cÇu cña tæ chøc. NÕu môc tiªu lµ thu thËp tæng chi phÝ chÊt lîng th× ph¬ng ph¸p PAF lµ phï hîp. Nhng ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ dùa trªn ho¹t ®éng l¹i phï hîp trong t×nh huèng kh«ng s¶n xuÊt hoÆc ngµnh dÞch vô.
C¸c ph¬ng ph¸p thu thËp chi phÝ chÊt lîng Ph¬ng ph¸p chi phÝ thµnh phÇn (PreventionAppraisal- Failure method) Ph¬ng ph¸p thu thËp chi phÝ chÊt lîng theo thêi gian (Time-based cost element method) C¸c ph¬ng ph¸p b¸n cÊu tróc x¸c ®Þnh vµ ®o l êng chi phÝ (Semi- structured Cost Element Identification and Measurement methods)
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch chi phÝ chÊt lîng theo phßng ban chøc n¨ng (Department- based quality cost analysis method) Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch chi phÝ chÊt lîng theo nhãm (Team- based quality cost analysis method) M« h×nh chi phÝ qu¸ tr×nh (Process Cost model)
thµnh phÇn (Prevention- Appraisal-Failure method) Ph¬ng ph¸p nµy phï hîp trong tÝnh gi¸ chÊt lîng liªn quan ®Õn chøc n¨ng s¶n xuÊt ë cÊp ®é toµn bé tæ chøc. C¸c bíc tiÕn hµnh:
Bíc 1: X¸c ®Þnh danh s¸ch c¸c yÕu tè chi phÝ theo 3 nhãm: phßng ngõa, ®¸nh gi¸, thiÖt h¹i (bªn trong, bªn ngoµi) Bíc 2: §o lêng vµ lîng ho¸ c¸c yÕu tè chi phÝ. Bíc 3: ¦íc lîng, ph©n tÝch c¸c yÕu tè chi phÝ thµnh phÇn.
Sö dông danh môc chi phÝ theo híng dÉn cña tiªu chuÈn BS6143: phÇn 2.
Ph¬ng ph¸p thu thËp chi phÝ chÊt l îng theo thêi gian (Time-based cost element method) ¸p dông trong t×nh huèng kh«ng s¶n xuÊt vÝ dô x¸c ®Þnh chi phÝ chÊt lîng cho mét phßng ban, bé phËn hoÆc mét qu¸ tr×nh. Ngêi thu thËp chi phÝ ph¶i x©y dùng riªng mét danh s¸ch chi phÝ thµnh phÇn phï hîp víi ®Æc thï cña t×nh huèng. C¸c chi phÝ cã thÓ thu thËp th«ng qua ph¬ng ph¸p nµy:
C¸c mÉu giÊy tê bÞ h h¹i. C¸c b¸o c¸o ph¶i lµm l¹i ¸p dông sai chÝnh s¸ch gi¶m gi¸ c¸c th«ng tin kh«ng chÝnh x¸c Tµi liÖu kh«ng cÇn thiÕt L·i ph¸t sinh do nî qu¸ h¹n Thñ tôc hµnh chÝnh rêm rµ KiÖn tông tranh chÊp; Sè liÖu kh«ng chÝnh x¸c; c¸c b¸o c¸o kh«ng cÇn thiÕt; c¸c cuéc gäi ®iÖn tho¹i nhÇm; lì c¬ héi b¸n hµng; abortive sales visits; copy tµi liÖu thõa so víi yªu cÇu…
Mét vÝ dô vÒ ph¬ng ph¸p thu thËp chi phÝ chÊt lîng theo thêi gian Ph¬ng ph¸p CMM (chi phÝ do m¾c lçi- The cost of making mistakes) Do ng©n hµng National Westminster Bank ®Ò xuÊt vµo nh÷ng n¨m 1980s Môc tiªu: tËp trung vµo ¸c khu vùc mµ nh÷ng lçi/sai sãt ph¸t sinh vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch cã s½n ®Ó c¶i thiÖn vÊn ®Ò. Bíc 1: Nhãm lµm viÖc thiÕt lËp mét danh s¸ch c¸c tiªu chuÈn cÇn theo ®uæi. Bíc 2: Thu thËp th«ng tin vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn ®ã theo thêi gian. Bíc 3: §a ra c¸ch söa ch÷a, kh¾c phôc vµ ®¸nh gi¸ chi phÝ do kh«ng phï hîp tiªu chuÈn.
®Þnh vµ ®o lêng chi phÝ (Semi structured Cost Element Identification and Measurement methods) RÊt h÷u Ých ®Ó ph¸t triÓn danh môc c¸c yÕu tè chi phÝ chÊt lîng trong c¶ lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ kh«ng s¶n xuÊt. C¸c yÕu tè chi phÝ cã thÓ x¸c ®Þnh dùa trªn ho¹t ®éng cña con ngêi (chi phÝ chÊt lîng mÒm) vµ nh÷ng lo¹i bá, l·ng phÝ cã tÝnh vËt chÊt (chi phÝ chÊt lîng cøng). Nh÷ng ph¬ng ph¸p nµy, khi tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng cña mét phßng ban vµ c¸c qu¸ tr×nh liªn quan, cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nh÷ng kh¸i niÖm kh¸ch hµng/nhµ cung cÊp bªn trong, kÝch thÝch sù thay ®æi, x¸c ®Þnh c¸c c¬ héi c¶i tiÕn, trao quyÒn cho ho¹t ®äng c¶i tiÕn liªn tôc, vµ lµm râ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý néi bé
îng theo phßng ban chøc n¨ng (Department based quality cost analysis method) Trëng c¸c phßng ban chøc n¨ng tham dù workshop vÒ chi phÝ chÊt lîng. Trëng phßng ban giíi thiÖu l¹i vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn cp chÊt lîng (ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ chÊt lîng, c«ng cô vµ kü thuËt) vµ cïng c¸c nh©n viªn trong phßng x¸c ®Þnh danh s¸ch cp chÊt lîng thuéc ph¹m vi cña m×nh. Tr×nh danh s¸ch cp chÊt lîng lªn cÊp trªn th«ng qua. TriÓn khai thu thËp cp chÊt lîng.
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch chi phÝ chÊt l îng theo nhãm (Team based quality cost analysis method) ThiÕt lËp ®éi lµm viÖc. Thµnh viªn chñ chèt lµ gi¸m ®èc chÊt lîng, kÕ to¸n trëng, gi¸m ®èc kü thuËt, gi¸m ®èc s¶n xuÊt, gi¸m ®èc ®µo t¹o. Tæ chøc workshop vÒ ®¸nh gi¸ cp chÊt lîng. Nh÷ng ngêi tham dù th¶o luËn vÒ lý do ph¶i thu thËp vµ sö dông cp chÊt lîng, c¸ch thøc x¸c ®Þnh chi phÝ chÊt lîng. Thùc hµnh tÝnh gi¸ chÊt lîng nh»m x¸c ®Þnh quan niÖm vÒ cp chÊt lîng, c¸c ph ¬ng tiÖn ®Ó x¸c lËp vµ thu thËp cp chÊt l îng, c¸c qui t¾c thu thËp vµ nguån gèc cña cp chÊt lîng.
îng theo nhãm (Team based quality cost analysis method) (tiÕp theo) Nh÷ng ngêi tham dù workshop quyÕt ®Þnh danh s¸ch cp chÊt lîng cuèi cïng, lùa chän ph¬ng ph¸p phï hîp nhÊt, cã t¸c dông nhÊt trong tÝnh gi¸ chÊt lîng, x¸c ®Þnh ph¹m vi thêi gian, c¸ch thøc b¸o c¸o vµ sö dông th«ng tin cp chÊt lîng.
M« h×nh chi phÝ qu¸ tr×nh (Process Cost Model)
Ph¬ng ph¸p nµy thõa nhËn tÇm quan träng cña ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh vµ sù ®¶m nhËn hay phô tr¸ch qu¸ tr×nh. Chi phÝ chÊt lîng ®îc chia thµnh hai lo¹i chÝnh lµ chi phÝ phï hîp vµ kh«ng phï hîp. Néi dung: Chia ho¹t ®éng cña mét tæ chøc thµnh c¸c ho¹t ®éng hoÆc chøc n¨ng ®iÓn h×nh. M« h×nh ho¸ tõng ho¹t ®éng ®iÓn h×nh ®ã b»ng viÖc x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Çu vµo, ®Çu ra, c¸c nguån lùc ®Ó thùc hiÖn vµ ph¹m vi x¶y ra ho¹t ®éng. Sö dông c¸c tiªu chuÈn ®Ó xem xÐt ®©u lµ chi phÝ phï hîp/kh«ng phï hîp. Liªn kÕt toµn bé c¸c qu¸ tr×nh ®· chia nhá ®Ó x¸c ®Þnh cp chÊt lîng cho toµn bé tæ chøc.
§iÒu kiÖn lùa chän ph¬ng ph¸p thu thËp chi phÝ chÊt lîng thÝch hîp Dùa trªn kh¸i niÖm qu¸ tr×nh vµ c¶i tiÕn liªn tôc. Cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong tÊt c¶ c¸c phßng ban vµ c¸c chøc n¨ng. Sö dông c¸ch tiÕp cËn nhãm. Thêi gian vµ kiÕn thøc ®Ó giíi thiÖu vµ h íng dÉn ¸p dông lµ nhá nhÊt. TÝnh ®Õn chi phÝ ®Æc thï cña tõng ngµnh. Chó träng vµo thêi gian cña nh©n viªn dµnh cho c¸c ho¹t ®éng kh«ng mang l¹i gi¸