BAB 1
SISTEM BUMI
1.0 SISTEM BUMI Atmosfera ( udara) Hidrosfera (air) Litosfera ( daratan ) Biosfera ( hidupan )
LAPISAN ATMOSFERA
Eksosfera * Altitude 600km * Gas helium & hydrogen
Termospaus Termosfera (ionosfera) * Altitud 80km – 600km * Suhu meningkat ikut ketinggian * Suhu > 1200°C * Gas oksigen & nitrogen * Membalikkan gelombang radio * Mempunyai aurora
Mesopaus
Mesosfera * Altitude 50km – 80km * Suhu mencapai -90°C * lapisan paling sejuk * Tmpt terbakar meteorit
Stratospaus Stratosfera * Altitud 15km – 50km ( Ozonosfera ) * Suhu x berubah ikut ketinggian di bawahnya * Sinaran UV matahari diserap oleh ozon * Sesuai utk kapal terbang supersonik * Mempunyai aurora
Tropospaus
Troposfera * lapisan atmosfera paling rendah * Trbntuk awan, rebut petir dan tiupan angin * Mengandungi 75% drpd jisim atmosfera * Mengandungi wap air & aerosol * Suhu berkurang apabila semakin tinggi daripada permukaan bumi
Kepentingan atmosfera Lapisan Stratosfera yg mempunyai lapisan ozon untuk melindungi hidupan di bumi daripada sinaran UV/ ultra ungu Lapisan troposfera mengandungi gas oksigen – Untuk respirasi Membekalkan CO² utk fotosintesis Lapisan termosfera mempunyai ion – untuk membalikkan gelombang radio Lapisan mesosfera yg bersuhu sejuk menjadi tempat terbakar meteorit dpt mengurangkan risiko bencana alam
HIDROSFERA Air lautan, tasik, sungai dan air bawah tanah Meliputi kira² 71% drpd permukaan bumi. 97.2% merupakan air masin 2.8% merupakan air tawar
BIOSFERA Biosfera daratan – tumbuhan, haiwan & manusia Biosfera udara – pelbagai jenis burung Biosfera lautan – hidupan laut spt ikan, tumbuhan dan plankton
LITOSFERA Lapisan bumi paling atas – Kerak bumi & sebahagian mantel 30km di bawah benua 10km di bawah lautan Batuan yg terdedah kpd tindakan luluhawa akan menghasilkan tanih
2.0 STRUKTUR BUMI Tiga zon utama Kerak bumi Mantel Teras bumi
Kerak bumi Mantel Teras luar Teras dalam
Tebal : 30km – 40km Batuan granit – kaya dgn silica, besi & aliminium 5km – 10km Batuan basalt – kaya dgn silica, besi & magnesium
Lapisan paling luar dan paling nipis Kerak bumi di bwh daratan ialah sial Kerak bumi di bwh lautan ialah sima
Di bwh ketakselanjaran mohorovocic
KERAK BUMI
Sima – batuan basalt yg kaya dgn silica, besi dan magnesium
Ketebalan sial : 30km – 40km Ketebalan sima : 5km – 10km
Sial – batuan granit yg kaya dgn silica dan aluminium
Suhu antara 800°C - 1600°C Lapisan astenosfera dlm bentuk separa cecair krna suhu yg terlalu tinggi (1600°C)
Di bwh ketakselanjaran mohorovocic
MANTEL
Terbahagi kpd mantel atas & mantel bawah
Terdiri drpd batuan lampau bes yg kaya dgn olivin
Terdapat arus perolakan yg menyebabkan berlakunya pergerakan plat tektonik
Lapisan paling dalam Terletak di bwh mantel Dipisahkan drpd mantel oleh ketakselanjaran gutenberg
Ketebalan : 3480km
Terdiri daripada lapisan teras luar & teras dalam
TERAS BUMI
Teras luar : tebal 2250km : bentuk cecair : suhu 3000°C
Teras dalam : tebal 1230km : bentuk pepejal : suhu 5000°C Terdiri drpd nikel & besi
3.0 JENIS BATUAN Tiga jenis batuan Batuan Igneus Batuan Enapan Batuan Metamorfosis
Magma – batuan cair yg mengalir di dalam kerak bumi Lava – batuan cair yg mengalir di permukaan bumi akibat letusan gunung berapi
Terhasil drpd proses penyejukan & pemejalan magma dan lava Pemejalan magma menghasilkan batuan igneus rejahan Pemejalan lava Batuan Igneus menghasilkan batuan igneus terobosan
2 kumpulan batuan igneus Batuan Batuan igneus igneus Terobosan rejahan
ciri² : Keras, berbentuk hablur, x berlapis dan x mempunyai fosil Terdiri drpd basalt & granit
Terbentuk drpd proses pemendapan, pembatuan, pemadatan & penyimenan sedimen (serpihan batuan, sisa tumbuhan & haiwan, hasil tindakan kimia dan penyejatan) Bhn² yg terdapat dlm batuan enapan terhasil drpd proses luluhawa mekanika & kimia
Batuan Enapan
3 kumpulan batuan enapan Batuan klastik
Batuan kimia
ciri² : Keras, berbentuk hablur, x berlapis dan x mempunyai fosil
Terdiri drpd basalt & granit Batuan organik
Batuan yg telah mengalami perubahan tekstur dan komposisi akibat tekanan tinggi, suhu yg tinggi atau kedua2nya. 2 cara pembentukan batuan metamorfosis Metamorfo sis serantau Akibat mampatan & timbunan beban ke atas batuan
ciri² : Keras, berbentuk hablur, x Batuan Metamorfosis berlapis dan x mempunyai fosil Metamorfo sis Terdiri drpd basalt & sentuhan granit Akibat aliran magma di Bhn² yg terdapat dlm dlm bumi atau lava di batuan enapan terhasil permukaan bumi drpd proses luluhawa mekanika & kimia
Kepentingan batuan kpd manusia