Ag Mimarisinin Temelleri

Ağ Mimarisinin Temelleri 1. Circuit Switching Networks (Devre Anahtarlamalı Ağlar) Gönderici ve alıcı arasında veri göndermeden önce bir bağlantı kurulur.Veri gönderme işlemi boyunca bu bağlantı tutulur ve işlem bitince bağlantı çözülür.Bu metotda iletişim kanalı bakır tel,fiber optik kablo,ve/veya atmosfer uzerinden sağlanabilir.Bu bağlantı kurulduktan sonra iletişim yapılması bile taraflardan bir çözme isteğinde bulunmadığı surece bağlantı devam eder.Bu ağlarda ses,goruntu ve veri iletişimi yapılabilir. 1.a. Her iletişim için ayrılımış (dedicated) bir iletim kanalı vardır. 1.b. Her iletişim için iletim band genişliği sabittir. 1.c. Gönderilen veriler kurulan iletim kanalı üzerinden sıralı olarak iletilirler ve alıcıda sıralı alır. 1.d. Ağ sıkışıklığı sadece devre kurma aşamsında karşılaşılanabilir. 2. Packet Switching Networks (Paket anahtarlamalı ağlar) İletişimin paketler halinde ve bağımsız olarak yapılmasıdır.Paketlerin hedef ulaşması en uygun yolla olur be bu yonlendiricilerle olur.Bir router kendisine gelen her paketi once belleğine alır,gideceği yerin adresine bakar,sonra yonlendirme tablosu yardımıyla varış noktasına giden en uygun yolu secer ve o pketi yonlendirir...Bu yontem sakla ve gonder (Store and forward) yontemidir.Bu ağlarda ses,goruntu ve veri yollamada kullanılır... 2.a. İletim için ayrılmış bir iletişim kanalı yoktur.Paketler halinde ağ uzerinden yollanır. 2.b. İletişim için kullanılan band genişliği sabit olmayıp dinamiktir ve talebe göre değişir. 2.c. İltişim yapılmadığüı zamanlarda band genişliği boşuna kullanılmaz. 2.d. İletim hatası olmadığı varsayımında ,veri iletimindeki gecikme ve yayılma gecikmesine ek olarak yonlendiricilerde kuyrukta sıra bekleme ve işlem gorme için geçen surelerin toplamına eşittir. 2.e. Her pakette ağ tıkanması yaşanabilir.

Virtual Circuit (Sanal Devreler)

1. Switched Virtual Circuit (Anahtarlamalı Sanal Devre) : İletişimden once kurulan ve iletişimin sonunda çözülen sanal devrelerdir. 2. Permanent Virtual Circui5 PVC (Kalıcı Sanal Devre) : Karşılıklı haberleşen iki uç birim arasında kurulan ve kalıcı olan iletişim yollarıdır.Veri gondermeden once devre kurma işlemi yapılmaz;önceden tanımlanmış olan VCI numaralarını taşıyan veri birimleri doğrudan kalıcı sanal devre uzerinden gonderilir.İletim verimliliği daha yuksektir. Hizmet Kalitesini Belirleyen Parametlerler (QOS) 1. Connection establishment delay (Bağlantı kurma gecikmesi) 2. Connection Esablsiment Failure probibility ( Bağlantı kurma başarısızlığının olasılığı) 3. Delay in Sending Packet (Gonderilen paketlerin gecikme suresi) 4. Probibility of loss in sending packet ( Gönderilen paketlerin kaybolma olasılığı) 5. Priority (Oncelik) 6. Throughput ( İş Çıkarma Yeteneği) 7. Error Rate (Hata oranı) 8. Protection against unauhrozed thir parties (Yetkisiz 3 nci şahıslara karsı koruma) Genel olarak güvenilir hizmet için alıcının her aldığı mesajdan sonra gondericiye mejaj aldığnı belirten bir alındı (acknowledgement) göndermsi gereğidir.Bu gecikmelere sebep olur.Örneğin Ftp de bu yontem tercih edilir ama ses ve goruntu yollrken tercih edilmez. Protocol : Ağ üzerinde iki bilgisayarın veri aktarabilmesi ve ortak süreçler yürütebilmesi için bilgisayarların birlikte çalışabilme yeteneğinin olması gerekir.Birlikte çalışabilme,verici ve alıcı arasında kullanılacak işaretler, veri formatlar ve verinin değerlendirilmesi yönetemlerinin bütünüyle olur..Bunun sağlayan kuralların butunune protocol denir.

OSI Başvuru Modeli (Open Systems Interconnetion – Açık Sistemler Arabağlantısı)

OSI açık sistmlerin sadece birbirleriyle haberleşmeleri içi uymaları gereken katmanlı yapıyı tanımlar.Her bir layer (katman) bir ust layera verdikleri hizmet ile tanımlanırlar ve sıra takip eder.

7. katman

Application Layer

6. katman

Presentation Layer

5. katman

Session Layer

4. katman

Transport Layer

3. katman

Network Layer

2. katman

Data Link Layer

1. katman

Physical Layer

1- Physical Layer : Fiziksel iletim ortamı üzerinden iletişim yapabilmek için gerekli olan fiziksel bağlantıların kurulmasına,sürdürülmöesine ve çözülmesine ilişkin mekanik,elektriksel ve işlevsel işmlemleri içerir. RS232(diğer adı V.24) RS-449 protokulu,ISDN ve LAN ların fziksel katman standartları örnektir. 2- Data Link Layer : Fiziksel bir bağlantı üzerinden hatalardan arındırılmış bir iletişim kurulması için gereklinaraçları sağlar ve veri bağlantılarının etkinleştirilmesi ,sürdürülmesi ve etkisizleştirilmesi ilvelerini yerine getirir. •

Çerceveleme (framing) Data layer ın teslim ettiği veriye header ve trailer bilgilerini ekliyerek,başlangıcı ve bitişi flaglar ile tanımlanmış olan frame adı verilen veri bloklarının elde edilmesidir.

•

Eşzamanlama (Synchronization) Alıcı makinadaki saat darbelerinin başlangıç anlarının frame başlangıcını tanımlayan flaglere gore ayarlanmasıdır.

•

Hata Denetimi ( Error control) İletim ortamındaki gürültü ve ve diğer olumsuz etkenler nedeniyle oluşan hatalrın sezilmesi ve düzeltimesi.

•

Sıralama Denetimi (Squence control) Oluşturulan frame ler göndericiye sadece bir kez ve doğru bir şekilde yollanmalıdır.Bu yuzden sıraya konur..Olurda sırada sorun olursa transport layerda tekrar sıraya konur.

•

Akış denetimi (Flow Control) Gönderen makinanın veri gonderme hızını ,alıcı makinanın veri alma hızını aşmayacak şekilde ayarlamasıdır.

•

Adresleme (adressing) Kurulan data link connectionlarının bir kimlik numarası ile tanımlanmasıdır. (DLCI : data link connection identifier)

•

Bağlantı yönetimi (Link management) Karşılıklı iki makinanın veri bağı katmanlarının arasındaki bağlantının kurulması,tutulması ve çözülmesi ile ilgili protokollerin yürütülmesidir.Orneğin HDLC (High-level Data Link Control)

3- Network Layer Açık sistemler arasındaki ağ bağlantılarının kurulması,sürdürülmesi ve çözülmesi ile ağ bağlantıları üzerinden veri aktarımı yapılabilmesi için gerekli araçları sağlar.Görevler kısaca sunlardır. • • • •

Switching and routing. Ağ bağlantılarının çoğullanması. (Mutiplexing) Ağ tıkanması denetimi (Netwok congestion control) Ucretlendirme için paket bilgilerinin sayılması yada süre ölçümü.

4- Transport Layer Source ile target sistemler arasında verimli,güvenilir ve uygun maliyetli bir veri iletimi sağlamaktır.Görevleri kısaca: • Hizmet kalitesinin guvenirliliğinin denetimi. • Uçtan uca hata dentimi • Ulaşım bağlantılarının çoğullanması. • Uzun mesajları gondermede parcalara bolunerek network layera verilmesi,almada parçaların birleştirilmesi. • Veri akış denetimi (Data Flow Control) • Verilerin sıralı iletiminin saplanması (squence control) 5- Session Layer

Presantation layer arasındaki veri alışverişini yürütmek amacıyla,uygulamalar arasında oturumun kurulması,yonetilmesi ve sonlandırılması için gerekli araçları sağlar.Bağlantı kesildiğinde tekrar sağlar.İletilen veri dizisi arasına kontrol noktaları koyar (check point) kesildiği zaman bu noktalardan itibaren yollar.Kısaca görevleri • • • •

Oturumun kurulması Diyalog kurallarının belirlenmesi (half,full dublex Kesilen veri iletiminin yeniden başlatılması kaybolan bilginin yeniden gonderilmesine ilişkin işlemler. Oturumun sona erdirilmesi.

6- Presantation Layer Bilgiyi application layer’ın anlayabileceği biçimde sunmak için gerekli işlemleri yapar.Verinin syntax’ı ile ilgiliir.Data format ve Coding bilgileri vardır. • • • •

Verinin syntax’ı Code convertion (mesela ASCI) Veri şireleme/Şifre çözme Veri sıkıştırma/açma

7- Application Layer Kullanıcının etkileşimde bulunduğu uygulama programlarını destekleyen protokoller bu layerda bulunur.Orneğin mail,Dns,Http,Snmp,Network Security OSI modelinde veri alışverişi bir sıra ile olur.Veri gonderme durumunda bu sıra yukardan aşağıya doğru, veri alma durumunda ise ağaıdan yukarı doğru işler. Her katman gonderm durumunda bir ust katmandan gelen veriye ek olarak ek bilgiler ilave ederek bir alt katmana verir.Alma durumunda kendisine ait ek bilgiyi kullanıp çıkarttıktan sonra geri kalanını bir üst katmana iletir.

TCP/IP MODELİ

Application

Telnet

Smtp

Transport

Snmp

TCP

Internet Layer

TCP

UDP

IP

ICMP

Network Access

Physical

Lan

Arpanet

Satnet

1. Physical Layer OSI nin 1. katmanı ile aynı görevde.Fiziksel ortamı ifade eder. 2. Network Access Layer OSI nın 2. katmanına ek olarak ağa erişim ve yonlendirme işlemlerinide yurutur.Network access layer da kullanılan yazılım,kullanılacak ağın turune bağlıdır.Ethernet,Paket anahtarlamalı (X25) ve devre anahtarlamalı ağlar için farklı standartlar geliştirilmiştir.Büylece üst katman yazılımlarının ağın turunden bağımsız olmaları sağlanmıştır. 3. Internet Layer Farklı ağlara bağlı bilgisayarların iletişimi için kullanılır.OSI nin 3.katmanın gorevlerini yerinde getirir.Intenet layer uc sistemler dışında routerlardada bulunur.Bu layer gonderilecek verileri paketler haline getirir.Bu paketler ip paketleridir.Gorevi bu paketleri varış adreslerine teslim etmektir.

Version

Header

Service Type

Total Length Kimlik Saptama (identification) Flag Bits

Fragment Offset

Time to live

Protocol Source Ip Destination Ip

TCPsegmenti (tcp header + user data)

IP HEADER Version : O anda kullanılan ip nin versionunu gosterir. Header : Datagram başlığının gerçek uzunluğunu gosterir. Service Type : Datagramın nasıl yonlendirileceğini belirler.Yol seçiminde ve bağlantıda kullanılır. Total Length : Tum ip paketinin başlık ve veri dahil uzunluğunu belirler.sekizili cinsinden olup enfazla 65536 olabilir. İdentification : Gonderilen datagramların parçalanması haliden tanımlayıcıolarakl kullanılır. Flags : 1 . flag datagramın kaç parça olduğunu (1 ise tek datagram demektir.Başkası yok bekleme). 2. flag parçalanan datagramın son olduğunu bildirir. Time to live : Datagramın ağ uzerinde dolaşma suresini bildirir.Her dugumden geçerken azalır ve sıfıra ulaşırsa datagram ağdan çıkarılır. Protocol : Bir datagramın hangi ust katman protokulen ait olduğunu belirtir.Alıcı buna bakarak pekti bir ustunde buluna protokollerden hangsine ileteceğine karar verir. Header Checksum : Datagram başlık kısmının hatasız iletilip iletilmediğini sınamak için kullanılır. ..... Tcp Segmenti : Bir ust katmandan gelen veriyi içerir.

Type

Code

Hata Sınama

Parametreler DATA

ICMP Formatı

ICMP kontrol amaçlı protokoldur.Genel olarak sistemler arası kontrol ip yerine icmp ile yapılmaktadır. . . . .

Alıcıya ulaşılamıyor (Destination unreachable) Zaman aşımı (Time Exceeded) Yanısma (Echo) Zaman Damgası (Time Stamp)

gibi type ler vardır.

4. Transport Layer Uygulamalardan bağımsız olarak uc birimler arasında iletişimin guvenilir ve verimli olmasını sağlar.Hata denetimi ve akış denetimi yapar. TCP (Transmission Control Protocol) : Guvenilir iletişim sağlar.Alıcı ve gonderici iletişime başlamadan once anlaşırlar. Bir uc birimin 32 bitlik bir ip adresi(8x4) ve 16 bitlik bir port adresi vardır.Bu ikisinin bir araya kullanılmasıyla ortaya çıkan adrese soket denir. Port no

Ip Adres

Socket No 0-255 arası port numaraları standart uygulamalar için ayrılmıştır. Temel görevler ise soyledir: . Bir ust katmandan gelen verinin uygun uzunlukta segmentlere bolunmesi. . Herbir parçaya alıcı kısımında aynı biçimde sıraya konabilmesi amacıyla sıra numarası verilmesi. . Kaybolan yada bozuk gelen parçaların tekrarlanması. TCP bu görevleri yerine getirebilmek için transport layerda veri parçalarının onune başlık bilgisi ekler.Başlık bilgisi ve veri parçası,ikisi birlikte TCP segmenti adını alır. Bir alt katmana orneğin IP layer’a bu segment ulaşır ve ordanda bu segmente ip başlığı eklenerek alıcıya gonderilir.

Gonderici Port No Source Port Destination Port Onay Numarası ACK Başlık uzunluğu

Saklı tutulmuş

Kod bitleri

Pencere Windows Hata sınama bitleri checksum Acil işaretcisi (urgent pointer) Kullanıcı Verisi

TCP Segment Formatı Gonderici port No: Bir üst katmanda TCp hizmetini isteyen uygulama protokol prosessinin kimliği durumundadır. Alıcı Port No: Gonderilen veri paketinin karşı tarafta hangi uygulama prosesine ait olduğunu belirler. Sıra Numarası : Gonderilirken parçalara ayrılan paketin sıra numarasıdır.Alıcı bu paketleri birleştirirken bu sora numarasını kullanır. Onay Numarası : Gonderilen verinin en son hangi sekizlisinin alındığını gosterir. Başlık Uzunluğu (Tcp Header) : TCP başlığında olan ve 32 bit uzunluğundaki sözcüklerin sayısını gösterir.

Saklı Tutulmuş : İleride olabilcek genişleme için. Kod Bitleri : Kontrol bilgilerini taşımak için kullanılır. Pencere : Alış tampın belleğindeki kullanılabilir alanın sekizli ciscinden boyu. Hata sınama bitleri : Verinin ve başlağın hatasız aktarılıp aktarılmadığının kontrolu için. Acil İşaretliyici : Acil olarak veri aktarımının sonlandırılması için. Veri : Acil olarak değerlendirilmesi istenen verinin bölüm içindeki yerini işaretler.

UDP (User Datagram Protocol) : UDP sorgulama ve sınama amaçlı,kucuk boyutlu verilerin aktarılması içindir.Veri kucuk olduğu için parçalanmaya gerek olmaz.Başlık bilgisi daha az bilgi içerir. Source Port Destination Port Length Checksum bits Data

UDP segment Formatı

5- Application Layer OSI modelinin 5,6, ve 7 . katmanının gorevlerini ustlenmiştir.Farklı kullanıcı uygulamalarını destekler.Orneğin smtp,ftp,dns,snmp ...

PHYSICAL LAYER Fiziksel katman verinin bit dizisi halinde iletim ortamı uzerinden aktarılması için gerekli ilveleri kapsar.Fiziksel katman, verinin dogrudan iletim ortamına aktarılması için gerekli tanımlamaları ve arayuz standartlarını içerir. Taşıyıcı işaretin sekli,bağlantıda kullanılacak konnektor turu,verivi ve alıcı konumundaki uç noktların elektriksel ve mekaniksel özellikleri bu katman içinde tanımlıdır. DTE (Data Terminal Equipment) : Ağlardaki uç düğümlerdir..Bunlar router yada Bilgisayarlardır. DCE (Data Circuit Terminating Equipment) : iletişim kanalının bağlandığı donanımdır.Modemlerdir. DTE-DCE Bağlantı standartları RS-232 / V.24 : Bilgisayar ,terminal ve modem ara bağlantı birimidir.25 yada 9 uçlu konnektor kullanılır.RS-232C arabirimi en fazla 15 metrelik bir kablo uzerinden 20 Kbps lık hızla iletişim yapılabilir..En senkron hemde asenkron bağlantıyı destekler. V.35 : 34 uclu konnektır kullanılır.RS-232 deki gurultu ve kayıp sorunu giderilmiştir.1 km ye kadar 100 Kbps,10 metreye kadar 10 MBps iletim hızına izin vermektedir.kablo uzunluğu 15 metreyi geçmemelidir. ISDN : isdn arayuzunde TE: Terminal Equipment ve NT:Network Temination Unit sırayla DTE veDCE ye denk gelir.rj45 ve 8 uc lu

bukumlu kablolar kullanılır.3,4,5, ve 6 nolu uclar kesinlikle kullanılır.(gonderme ve alma işlemi) diğerleri ise secimliktir. LAN Bağlantı Standartları RJ45 Konnektoru : Ethernet ve Token ring ağlarında kullanılır.Üzerinde 8 uc vardır.Bunların kullanımı kullanılan alt yapı standardına gore değişir. Cat4 : 4 uc kullanılır..Max 10 Mbps.Maximum kablo uzunluğu 100 m. Cat5 : 8 uc kullanılır. Max 100 Mbps. Maximum kablo uzunluğu 100 m. Cat6 : 8 uc kullanılır. Max 1 Gbps . Maximum kablo uzunluğu 100 m. Token Ring Bağlantı Konnektorü : Fiber kullanılırsa normal fiber konnektorler kullanılır.Bakır kablo kullanılırsa Rj45 veya DB-9 kullanılır. Fiber Optik Konnektor Türleri : Cihazın FO su ne tur ise ona gore konnektor secilmelidir. FFDI (tek konnektorde 2 li yuvarlak giriş) Çiftli ST (Tek konnektorde 2 li yuvarlak giriş) Çiftli SC (Tek konnektorde 2 li kare giriş) Tekli ST Tekli SC Fiber optik kablonun merkezinde ışığın geçtiği fiberglas bir cekirdek (core)..Bu cekirdek multimode fiberde bir sac teli kalınlığındadır.Single mode fiberde ise daha incedir.Çekirdeğin etrafında düşük kırlıma indisli fibergals maddeden kaplama bulur (cladding)Bu kaplama ışın tamemen cekirdekte kalmasını sağlar.Fiberglas kaplamanın dışında ise plasitik koruyucu kılıf vardır (Jacket)..Sinle mode fiber uzun mesafelerde yuksek hızları destekler.Ama maliyeti fazladır. • • •

Multimode fiber-optic link with a maximum length of 500 meters Single-mode fiber-optic link with a maximum length of 2 kilometers Copper-based link with a maximum length of 25 meters

Atm kartlar genelde 155 mbps hıznı destekler. Protocol Adı Açıklama

802.3 802.3u 802.3z 802.4 802.5

Ethernet CSMA/CD yol erişim yonetimi 100Base-T Gigabit Ethernet Token Bus Token Ring

LLC

DATA Link Layer

802.2

MAC

802.3 / Ethernet CSMA/CD

802.4 Token Bus Kaoksiyel 1 Mbps 5 Mbps 10 Mbps

Kaoksiyel 10mb Utp,Stp 10/100 Fiber optik 10/100/1Gb

Physical Layer

OSI

802.5 Token Ring Utp/Stp 16 Mbps 4 Mbps

Lan Katmanları ve

protokolleri

Ethernet ve CSMA/CD Bir ethernet düğümü veri aktarmadan önce yolu dinler yolda bir taşıyıcı (carrier) olduğunu sezer ve pektini yollamaz.Bir sure bekler.Eğer düğüm sezdiği halde verisini yollarsa çarpışma olur.(Normalde 9.6 nanosn bekler.) Ethernet protokolunde bir düğüm ,çatışma olmaması için ancak yolun boş olduğunu belirlediğinde cercevesini yollamalıdır.Fakat yinede collision olasıdır.İletişim ortamının yayılım gecikmesinden dolayı bir düğümün ürettiği frame ancak bir süre sonra diğer düğümlere ulaşabilecektir.Üretilen frame ler 64 byte dan buyuk olamaz.100 mbit ‘e çıkıldığında ise oluşturulan frame min 640 byte dır. Ethernet Frame 8 byte Ontakı

6 Byte Alıcı adres

6 byte Gonderici adres

Type

DATA n

4 byte CRC kontrol

Ontakı :Alıcı clock’ın vericinin cloc’u ile senkron olmasını sağlar. Alıcı adres : Frame alacak düğümün adresini içerir. Gonderici Adres : Frame in gonderinin adresini içerir. Type : Alınan frame in hangi ust layer yada protokolune iletileceğini bildirir. Data : Aktarılacak veri parçasını içerir.64 bye ile 1500 byte arasında olabilir.

FCS : Hata sınaması için hesaplanan CRC değeridir.

DATA LINK LAYER Gönderilecek verinin hatalara bağışık bir yapıda lojik şaretlere dönüştürülmesi sağlanır.Lıcıda hataların sezilmesi,duzeltilmiyorsa doğrusunun elde edilmesi için göndericinin uyarılmsı gibi işlevleri vardır. Verileri frame ler halinde organize eder bunları sıralı olarak fiziksel katmana aktarır.karşı düğümün data layerında hatalr olmussa ya bunları duzeltir yada gondericiden tekrar isteyerek hatsız alınmasını garanti eder.Başlıca hizmetler; başlatma denetimi,frame kurma,hata denetimi ve flow (akış) control ve zaman aşımı denetimidir. Başlatma Denetimi : Kuruluan bir devreden iletişimin başlatılması için protokol parametlerelerine başlangıç değerlerinin verilmesi. Cerceve Kurma : (Framing) iletim için cercevenin başına ve sonuna ilgili ayrac karakterlerinin ve diğer denetim bilgilerinin yerleştirilmesi ve karşı tarafla senkronizasyon sağlanması. Hat Denetimi : Half-Dublex bağlantılarda iletim sırasını karşı tarafa vermek için gerekli denetimin yapılması. Akış Kontrolu :(Flow Control) Alıcı,gondericiden yeni bir veya birkaç çerceve almaya hazır duruma geldiğinde,gondericiye bunu haber vermek için kullanılan yontem.Bu amaçla alındı anlamında ACK olarak adlandırılıan mesajlar kullanılır. Hata Denetimi : Cercevenin bazı alanları hata sezme ya da düzltme amacıyla kullanılır. Zaman Aşımı: (Time out) Değişik nedenlerle alıcını akış denetimi amaçlı kullandığı ACK mesajlarının gonderici tarafa ulaşmaması durumunda gondericinin cerceveyi tekrar gonderene kadar belkediği süre.

Frame Yapıları Character Orianted Frame : Framede karakter kodları kullanılır(ascıı).Bazı ozel karakterler cercevenin basını ve sonunu belirtmek için kullanılır. Bit Oriented Frame : Frame başında ve sonunda özel bir bit ortusu kullanılır.(flag)

Flow Control Methods Stop and Wait Protocol : Bu yontemde,gonderilen her frame için bir alındı beklenir.Alıcıya gelen frame, data link layerda doğruluk denetiminden geçtikten sonra,eğer geçerli bir frame ise uzerinde işlem yapılır ve data layera teslim edilir.Bu işlem bittikten sonra ,Data link layer bir sonraki framei almaya hazır duruma gelince,gonderen makinanın datalink layerına bir alındı (ACK) gonderir.Alınan frame in hatalı olması durumunda alıcı NAK gonderir..Gonderici NAK alma durumunda yada uzun sure ACK almaması durumunda tekrar aynı frame i yollar. Sliding Window Protocol :A ve B makinaları arasında full dublex bağlantıda bir defada N adet frame gonderilmesi durumunu inceleyelim. B makinası bufferında N adet frame lik yer ayırır.Boylece A alındı beklemeden N frame i art arda gonderebilir.Hangi frame in alındısının geldiğini takip edebilmek için her frame e sıra numarası verilir.B makinası ,aldığı bir frame in alındısını gondermek için ACK frame inin içinde bir sonra beklediği çercevenin sıra numarasını gonderiri.Bu alındı aynı zamanda “bu numara ile başlayan N adet frame i almaya hazırım” anlımınada gelir. Örneğin B makinası 2,3, ve 4 numaralı frameleri aldıktan sonra sıra numarası 5 olan bir alındı gondererek 2,3 ve 4 numaralı framelerin alındığını bir kerede belirtir.A makinası gonderme izni olan frame lerin sıra numarasını B makinasıda almaya hazır olduğu frame lerin sıra numarasını tutar.Bu listelerin her biri kayan pencereler olarak düşünülebilir. Full Dublex iletişimde,karşılıklı haberleşen makinerleden her biri gonderdiği ve aldığı frameler için iki ayrı kayan pencre protokolu uygular.

Error Control Methods Gonderilen frame in iletim ortamında oluşabilcek burts noise nedeniyle alıcıya ulaşmaması durumunda ,alıcı durumdan haberdar olamayacağı için herhangi bir uyarı yollayamayacaktır(NAK).Boyle durumlarda frame kaybını onlemek için ,gonderici gonderdiği her bir frame için timer başlatır.Gonderilen frame in alıcıya ulaşması,alıcıda işlem gormesi ve alındısının gelmesi için yeterli bir sureye ayarlanmıştır.Gonderilen çerçeve için bu sure içinde alındı gelmesse,timerın time out suresi sonunda ilgili frame tekrar yollanır. Hata denetim yontemleri,iletilen framelerdeki hatalrın sezilmesi ve düzeltilmesi ile ilgili yontemleri içerir.