Adi Energievormen

Onderwerp : energievormen Tijdsindeling & fasering

Lesdoelen

Lesinhoud

Methode Didactische Activiteit Leerlingenactiviteit Organisatie

Instap 1.Dagelijkse terugblik

1

-energie= Voor alles wat we doen en alles wat we gebruiken is er energie nodig. Energie kan bewegen, verwarmen, licht geven, … -duurzaam: onontputtelijk, altijd beschikbaar niet-duurzaam: eindig, het zal op een bepaald moment niet meer bestaan -duurzaam: zon, wind, water, lichaam, kerncentrale niet-duurzaam: steenkool, aardolie, aardgas

DA: Gisteren hebben we geleerd over ‘wat is energie en de verschillende energiebronnen’. -Wie kan nog eens in zijn eigen woorden uitleggen wat ‘energie’ betekent? -Kennen jullie nog het verschil tussen duurzame en niet-duurzame energiebronnen? -Geef eens enkele voorbeelden erbij LA: lln antwoorden

*bord

2

Bordplan:

- Lkr zegt: * Zoals je ziet heb ik de verschillende energiebronnen niet mooi onder elkaar gezet, maar in groepjes. * Elke energiebron zorgt voor een andere vorm van energie. De 5 belangrijkste energievormen zullen we nu bespreken. * Ik schrijf alvast de 5 energievormen op het bord, zo kunnen jullie straks makkelijker meevolgen. LA: lln luisteren en volgen mee

*bord

- Lkr zegt: * We nemen ons themaboekje. Adhv daarvan vullen jullie enkele dingen in en geef ik de uitleg erbij.

*themaboekje *foto’s

7’

2.Oriëntatie 5’

Mechanische energie Wind Water Kauwen Elektrische energie Hoogspanningsmasten Zon

warmte-energie vuur steenkool kernenergie kerncentrale elektriciteitscentrale

Leermiddelen

Zwaartekrachtenergie Midden 3.Uitleg + 4. begeleide inoefening.

2 3

35’

- Lln beantwoorden de vragen van de lkr, schrijven in hun themaboekje en lezen soms hardop voor Mechanische energie *Kennen jullie een ander woord voor ‘mechanisch’? Beweging *We brengen dus een bron is beweging waardoor er

De eerste energievorm is mechanische energie

1

een omzetting is van energie (1 ll leest, andere volgen mee) *Wat zie je op de eerste foto? Een windturbine *Hoe zou een windturbine werken? Windturbine kan je vergelijken met een moderne windmolen. De wind zorgt ervoor dat de enorme propellers in beweging komen. De propellers drijven een generator aan die elektriciteit opwekt. Maar als het niet voldoende hard waait, kunnen de windturbines geen elektriciteit opwekken. Je ziet daarom alleen maar zulke turbines staan op plaatsen waar er veel wind is zoals: een heuvel, in een open vlakte of aan zee. (verwijzing naar les ivm energiebronnen) *Wat schrijven we naast de foto? Wind zet de windturbine in beweging tot elektriciteit. *Wat zie je op de tweede foto? Een dam *Hoe zou zo’n dam werken? Het water stapelt zich op achter een enorme dam. Als het water wegstroomt en naar beneden stormt, drijft het een turbine (=modern waterrad) aan. De turbine drijft dan een enorme generator aan, die dan de stroom opwekt. *Wat kunnen we schrijven naast de foto? De kracht van water zorgt dat een waterrad in beweging komt en ze tot elektriciteit omzet. *Wat zie je op de derde foto? Een meisje die voedsel in haar mond stopt en zal dus kauwen. *Wat hebben we daar gisteren over verteld? Voedsel zorgt ervoor dat ons lichaam goed functioneert en die zorgt op zijn beurt voor energie. Met die energie kunnen we lopen, springen, fietsen, … *Wat kunnen we schrijven naast de foto? Voedsel kauwen, ons lichaam zet het voedsel om in

2

energie. *Op de eerste tekening zie je …? Hout en vuur *Wat gebeurt er dus? Hout wordt verbrand en zorgt voor warmte *Wordt het hout omgezet in elektriciteit? Nee *Toepassing? Kachel, een (open) haard *Wat schrijven op? Door hout te verbranden krijgen we warmte

De tweede energievorm is warmte-energie

*Op de tweede tekening zie je …? Een steenkoolwagentje *Vroeger, vooral de oude mensen hadden een kolenkachel thuis. Men schepte kolen in de kachel en zo kon met ook hun woonkamer/huis verwarmen *Wat schrijven we op? Kolen geven ons warmte als ze worden verbrand *Wat zie je op de eerste foto? Een alternator De derde energievorm is elektrische energie *Wat zou er daar gebeuren? De mechanische energie (uit een elektriciteitscentrale of kerncentrale) wordt nu omgezet in elektrische energie en kan zo getransporteerd worden via leidingen *Wat schrijven we naast de foto? Een alternator zet mechanische energie om in elektriciteit *Wat zie je op de tweede foto? Zonnepaneel *Waarvoor zouden deze panelen dienen? De panelen worden schuin op het dak geplaatst om zoveel mogelijk zonlicht op te vangen. Door de panelen wordt er koud water gepompt en dat wordt verwarmd door geabsorbeerd zonlicht. Je kan dus water verwarmen in de boiler (levert warm water voor bad, lavabo en vaat) of de douche.

3

*Maar je kan ook elektriciteit opwekken met zonnestralen vb. een zakrekenmachine die werkt op zonne-energie *Wat kunnen we schrijven naast de zonnepanelen? Zonnestralen komen op het zonnepaneel terecht en daardoor zal elektriciteit ontstaan. *Wie wil eens het eerste stukje lezen? *Atomen zijn ontzettend klein dat er miljoenen in de punt van een speld kunnen passen *Wie leest eens de voordelen van kernenergie *Zijn er ook nadelen, wie wil er lezen?

De vierde energievorm is kernenergie

*Wie leest eens wat het wil zeggen? De laatste energievorm is zwaartekrachtenergie *Als een appel van de boom losraakt, valt hij altijd recht naar beneden en nooit eens omhoog of schuin omlaag. Dat heeft een eenvoudige oorzaak: de zwaartekracht. Alles wat massa heeft – een boek, een planeet, een mens, noem maar op – heeft zwaartekracht. Anders gezegd: alle voorwerpen – groot en klein – trekken elkaar aan. Nu heeft een planeet natuurlijk een veel grotere aantrekkingskracht dan een appel. Vandaar ook dat die appel naar de aarde lijkt te vallen. Toch is het zo dat de aarde ook naar de vallende appel toe beweegt. Maar omdat de aarde heel groot en zwaar is, komt zij bijna niet van haar plek. In de praktijk kun je dus gewoon doen of de aarde stilstaat. Slot 6.Evaluatie 7.Terug-en vooruitblik 3’

1-7Feedback

De lkr evalueert de lln tijdens de les zelf Lkr zegt: • welke vormen van energie hebben we vandaag allemaal gezien? • We zullen volgende les, dat is volgende week maandag enkele proefjes rond energie uitvoeren. Doorheen de hele les.

4