Adhyatma Ramayanam Malayalam By Ezhuthachan
This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA
Overview
Download & View Adhyatma Ramayanam Malayalam By Ezhuthachan as PDF for free.
More details
- Words: 90,479
- Pages: 520
aÍY]«>]m]yfh (kišiÏ]È[)
tuWeÊ
അ
ാ
രാമായണം (കിളി ാ ്)
െ
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഉ ബാലകാ
ട
ം
ം ................................................................................. 9
ഇ േദവതാവ നം .............................................................................................9 രാമായണമാഹാ
ം ........................................................................................12
ഉമാമേഹശ രസംവാദം ......................................................................................13 ഹ മാ ശിവ
തേ
ാപേദശം ................................................................................16
കഥ പറ
.........................................................................................22
ലാഭാേലാചന.............................................................................................27 ീരാമാവതാരം ...............................................................................................28 കൗസല ാ തി ................................................................................................30 ബാല
ം കൗമാര ം ........................................................................................34
വിശ ാമി െ
യാഗര
..................................................................................36
താടകവധം ......................................................................................................39 അഹല ാേമാ
ം .............................................................................................42
അഹല ാ തി .................................................................................................46 സീതാസ യംവരം .............................................................................................50 ഭാ
വഗ വശമനം ...........................................................................................57
അേയാ
ാകാ
ം ...................................................................... 65
2
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാരദരാഘവസംവാദം .......................................................................................66 ീരാമാഭിേഷകാരംഭം ......................................................................................73 അഭിേഷകവി വി ി ല
ം ..............................................................................................79
ാഭിേഷകം.............................................................................................90
ണസാ
നം ............................................................................................99
രാമസീതാത
ം ........................................................................................... 111
യാ ാരംഭം .................................................................................................... 114 വനയാ
....................................................................................................... 117
ഹസംഗമം ................................................................................................... 118 ല
ണ ഹസംവാദം ..................................................................................... 120
ഭരദ ാജാ
മ േവശം ..................................................................................... 124
വാ ീക ാ
മ േവശം.................................................................................... 126
വാ ീകി െട ആ ദശരഥെ
കഥ.................................................................................. 129
ചരമം ............................................................................................ 133
ഭരതാനയനം .................................................................................................. 139 ഭരത ലാപം ................................................................................................. 141 സം ാരക ഭരതെ
ം .............................................................................................. 147
വനയാ
.......................................................................................... 149
ഭരതരാഘവസംവാദം ...................................................................................... 161 അ
ാ
മ േവശം ....................................................................................... 166
3
അ ആരണ കാ മഹാരണ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ം......................................................................... 168
േവശം ......................................................................................... 168
വിരാധവധം ................................................................................................... 170 ശരഭംഗമ ിര േവശം ..................................................................................... 174 നിമ
ലസമാഗമം ....................................................................................... 175
തീ ാ അഗ അഗ
മ േവശം ..................................................................................... 176
സ
ശനം ......................................................................................... 179
തി ................................................................................................. 181
ജടാ സംഗമം ................................................................................................ 185 പ
വടീ േവശം ........................................................................................... 186
ല
േണാപേദശം .......................................................................................... 187 ണഖാഗമനം .......................................................................................... 191
ഖരവധം......................................................................................................... 197 ണഖാവിലാപം ...................................................................................... 202 രാവണമാരീചസംഭാഷണം .............................................................................. 205 മാരീചനി ഹം............................................................................................... 209 സീതാപഹരണം............................................................................................. 211 സീതാേന ഷണം ............................................................................................ 216 ജടാ ഗതി ..................................................................................................... 218 ജടാ
തി .................................................................................................... 221
4
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കബ
ഗതി .................................................................................................. 223
കബ
തി ................................................................................................. 226
ശബര ാ
മ േവശം ...................................................................................... 229
കി ി ാകാ ഹ മ
ം ........................................................................ 234
മാഗമം ............................................................................................. 234
ീവസഖ ം ................................................................................................ 238 വിേരാധകാരണം ............................................................................................ 241 ബാലി
ീവ
ം ........................................................................................ 246
ബാലിവധം .................................................................................................... 248 താേരാപേദശം ............................................................................................... 257 ീവരാജ ാഭിേഷകം ................................................................................... 260 ിയാമാ േ ാപേദശം..................................................................................... 263 ഹ മ
ല
ീവസംവാദം ................................................................................ 266
ീരാമെ
വിരഹതാപം ................................................................................. 268
ണെ
റ ാട് ....................................................................................... 270
ീവ
ീരാമസ
ിധിയി
...................................................................... 276
സീതാേന ഷണം ............................................................................................ 277 സ യം ഭാഗതി.............................................................................................. 280 സ യം ഭാ തി ............................................................................................ 284
5
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗദാദിക െട സംശയം ............................................................................... 288 സ ാതിവാക ം ............................................................................................. 292 സ
ലംഘനചി
രകാ
......................................................................................... 302
ം ............................................................................ 308
സ
ലംഘനം................................................................................................ 308
മാ
വി
ം ................................................................................................... 309
ല ാല
ീേമാ
ം ......................................................................................... 313
സീതാദ ശനം ................................................................................................ 315 രാവണെ
റ ാട് ........................................................................................ 317
രാവണെ
ഇ ാഭംഗം ..................................................................................... 319
സീതാഹ മ സംവാദം .................................................................................. 323 ല ാമ
നം ................................................................................................... 332
ഹ മ ബ ഹ മാെ
നം ............................................................................................ 336 ഹിേതാപേദശം.............................................................................. 339
ല ാദഹനം ................................................................................................... 344 ഹ മാെ
ത ാഗമനം.................................................................................. 349
കാ
ം............................................................................... 357
ല ാവിവരണം ............................................................................................... 359 യാ
...................................................................................................... 362
6
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാവണാദിക െട ആേലാചന ........................................................................... 365 രാവണ
ംഭക
സംഭാഷണം ...................................................................... 368
രാവണ വിഭീഷണ സംഭാഷണം ....................................................................... 370 വിഭീഷണെ
ശരണ ാ ി ............................................................................. 376
കബ
നം ................................................................................................. 385
േസ ബ
നം ............................................................................................... 387
രാവണ കസംവാദം ...................................................................................... 393 കെ
ാ
മാല വാെ
ം ................................................................................. 399
വാക ം ........................................................................................ 401
ാരംഭം...................................................................................................... 403 ി
രാവണെ
റ ാട് ....................................................................... 413
ംഭക
െ
നീതിവാക ം ............................................................................ 419
ംഭക
വധം .............................................................................................. 426
നാരദ തി ..................................................................................................... 430 അതികായവധം .............................................................................................. 432 ഇ ജി
ിെ
ഔഷധ
ിനായി ഹ മാെ
കാലേനമി െട
വിജയം ................................................................................... 434 ഗമനം ............................................................... 437
റ ാട് .................................................................................. 440
കാലേനമിവധം............................................................................................... 444 ദിവ ൗഷധഫലം............................................................................................. 448
7
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമഘനാദവധം ............................................................................................... 449 രാവണെ
വിലാപം ....................................................................................... 460
രാവണെ
േഹാമവി
രാമരാവണ
ം ................................................................................. 463
ം............................................................................................. 468
അഗ
േവശ ം ആദിത
തി ം................................................................ 479
ആദിത
ദയം .............................................................................................. 481
രാവണവധം ................................................................................................... 482 രാവണഗാ ദഹനം ........................................................................................ 485 സീതാസ ീകരണം .......................................................................................... 488 അേയാ
യിേല
യാ ........................................................................... 495
ഹ മ ഭരതസംവാദം ..................................................................................... 501 അേയാ
ാ േവശം ....................................................................................... 503
രാജ ാഭിേഷകം .............................................................................................. 507 വാനരാദിക ീരാമെ
്അ
ഹം............................................................................ 513
രാജ ഭാരഫലം .............................................................................. 517
രാമായണമാഹാ
ം ...................................................................................... 518
8
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബാലകാ ഹരിഃ
ം
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
ീരാമ! രാമ! രാമ! ീരാമച ! ജയ ീരാമ! രാമ രാമ! ീരാമഭ ! ജയ ീരാമ! രാമ രാമ! സീതാഭിരാമ! ജയ ീരാമ! രാമ രാമ! േലാകാഭിരാമ! ജയ ീരാമ! രാമാ രാമ! രാവണാ ക രാമ! ീരാമ! മമ ദി രമതാം രാമ രാമ! ീരാഘവാ ാരാമ! ീരാമ രമാപേത! ീരാമ! രമണീയവി ഹ! നേമാ േത. നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നമഃ ീരാമനാമം പാടി വ ൈപ ിളിെ േ ! ീരാമചരിതം നീ െചാ ീ മടിയാെത. ശാരികൈ ത താ ം വ ി വ ാെര ീരാമസ് തിേയാെട പറ ട ിനാ .
ഇ േദവതാവ നം കാരണനായ ഗണനായക ഹ്മാ ക കാ ണ ി ശിവശ ിസംഭവ േദവ വാരണ ഖ മമ ാര വി െള വാരണം െച ീ വാനാേവാളം വ ി േ . വാണീ കനാരതെമ െട നാ ത വാണിമാതാേവ! വ വി േഹ! േവദാ ിേക! നാണെമ ിേയ ദാ നാവിേ നടനംെചയ്േകണാ ാനേന! യഥാ കാനേന ദിഗംബര വാരിേജാ വ ഖവാരിജവാേസ! ബാേല! വാരിധിത ി തിരമാലകെള േപാെല ഭാരതീ! പദാവലി േതാേ ണം കാേല കാേല 9
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാരാെത സല ണം േമേ മംഗലശീേല! ിവംശ ി വ നായ്പിറേ ാ വി വിശ ാ ാ വിേശഷി ഹിേ ണം. വി േജാ വ തന ന വ ാസ വി താ തെ വ പിറ തേപാധ വി ത ായാ ണചരി െമ ാം ക നാം രാണക ാവിെന വണ േ . നാ റേനരായ രാമായണം ചമയ് യാ നാ ഖ ളളി ബ മാനെ വള െ ാ വാ ീകികവിേ ഷ്ഠനാകിയ മഹാ നിതാ മമ വരം തരിെകെ ാ ം വ ി , രാമനാമെ ദാകാല ം ജപി ീ ം കാമനാശന മാവ ഭ മേഹശ ര ീമഹാേദവ പരേമശ ര സ േ ശ ര മാമേക മനസി വാണീ വാ വ ി േ . വാരിേജാ വനാദിയാകിയ േദവ ാ ം നാരദ ഖ ാരാകിയ നിക ം വാരിജശരാരാതി ാണനാഥ ം മമ വാരിജമകളായ േദവി ം ണയ്േ ണം. കാരണ ത ാരാം ാഹ്മണ െട ചരണാ ണാം ജലീനപാം സ യം മമ േചേതാദ ണ ിെ മാലിന െമ ാം തീ േശാധന െച ീ വാനാേവാളം വ ി േ . ആധാരം നാനാജഗ യനാം ഭഗവാ ം േവദെമ േ ാ നാഥ താന െച ; േവദ ി ാധാര ത ാരി ാണാെയാ േദവ വര ാ തദ രശാപാദിക ധാ ശ രവി ഖ ാ ം മതം, േവദേ ാ മ ാ മാഹാ ളാ െചാ ാം? പാദേസവകനായ ഭ നാം ദാസ ഹ്മപാദജന ാനിനാമാദ നാ േളളാ njാ േവദസ ിതമായ് ളള ീരാമായണം 10
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േബാധഹീന ാ റിയാംവ ം െചാ ീ േ . േവദേവദാംഗേവദാ ാദിവിദ കെള ാം േചതസി െതളി ണ ാേവാളം ണയ്േ ണം. രസംഹതിപതി തദ സ ാഹാപതി വരദ പി പതി നി തി ജലപതി തരസാ സദാഗതി സദയം നിധിപതി ക ണാനിധി പ പതി ന പതി രവാഹിനീപതിതനയ ഗണപതി രവാഹിനീപതി മഥ തപതി തിവാക ാ ാ ദിനപതി േഖടാനാംപതി ജഗതി ചരാചരജാതികളാ േളളാ ം അഗതിയാേയാരടിയ ഹിേ ണമകേമ ഖേമ njാനനിശം വ ി േ . അ ജ മമ സതാം വി ഷാമേ സര മ നാഥനേനകാേ വാസികേളാ ം ഉ ി ല് വാഴ്ക രാമരാമാചാര ം ഖ ാരായ ത ാ മ േളളാ ം. ീരാമായണം രാ വിരി വിരചിതം േകാടി ി മിത ി . രാമനാമെ പിെ ാ കാ ാള ം മാ നി വരനായ് വ ക ധാതാ മിയി ജ േമാ ാ മിനി ീമഹാരാമായണം ചമ െ െച വീണാപാണി പേദശി രാമായണം വാണി ം വാ ീകിത നാവിേ വാണീടിനാ വാണീ ക െമ നാവിേ േലവം െചാ വാ നാണമാ താ മതിെന ാവതിേ ാ ? േവദശാ ധികാരിയെ േതാ േചത ി സ ം മി ീ വി പയാേല അ ാ ക ദീപകമത ം രഹസ ാമി ത ാ രാമായണം ത ശാസനേ ാ ം അ യനം െച ീ ം മ ജ ിക െ ാം 11
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി സി ി മസ ി ധമി ം െകാേ ഭ ി ൈകെ ാ േക െകാ വി െചാ ീ വ െന ം ി njാ രാമമാഹാ െമ ാം. ിമ ളാേയാരി ഥ േക ാകി ബ രാകി ട രായി വ ം. ധാ ീഭാരെ തീ ാ ാദിേദവഗണം ാ ി ഭ ി ം േ ാ ം െച ലം ാ ിമേ േഭാഗിസ മനായീ െമ േമ േയാഗനി െച ി ം നാരായണ ധാ ീമ ലം ത ി മാ ാ ല ി ധാ ീ വീര ദശരഥ തനയനായ് രാ ീചാരികളായ രാവണാദിക തെ മാ ാ ാ ജ രം ാപിെ ാ േശഷം ആദ മാം ത ം ാപി േവദാ വാക േവദ നാം സീതാപതി ീപാദം വ ി േ .
രാമായണമാഹാ
ം
ീരാമായണം രാ വിരി വിരചിതം േകാടി , ി മിത ി രാമനാമെ പിേ ാ കാ ാള ം മാ നി വരനായ് വ ക ധാതാ മിയി ളള ജ േമാ ാ മിനി ീമഹാരാമായണം ചമയ്െ െച . 80 വീണാപാണി പേദശി രാമായണം വാണി ം വാ ീകിത നാവിേ വാണീടിനാ . വാണീ ക െമ നാവിേ േലവം െചാ വാ നാണമാ താ മതിെന ാവതിേ ാള്? േവദശാ ധികാരിയെ േതാ േചതസി സ വം മി ീ വിന് പയാെല. അ ാ ദീപകമത ം രഹസ മിത ാ രാമായണം ത ശാസനേ ാ ം അ ായനംെച ീ ം മ ജ ിക െ ാം 12
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിസാധി മസ ിഗ് മി ംെകാേ . 90 ഭ ിൈകെ ാ േക െകാള വി െചാ ീ വെന ം ി njാ രാമമാഹാ െമ ാം. ിമ ളാേയാരി ഥ േക ാകി ബ രാകി ട രായ് വ ം. ധാ ീഭാരെ ീ ാന് ഹ്മാദിേദവഗണം ാ ി ഭ ി ം േ ാ ംെച ലം ഗ് ാ ിമേ േഭാഗിസ മനായീ െമ േമ േയാഗനി െച ീ ം നാരായണ ധാ ീമ ലംത ി മാ ാ ല ി ധാ ീ വീര ദശരഥ തനയനായ് 100 രാ ിചാരികളായ രാവണാദിക തെ മാ ാ ാ ജ രം ാപി ിേ ാ േശഷം ആദ മാം ഹ്മത ം ാപി േവദാ വാക േവദ നാം സീതാപതി ീപാദം വ ി േ .
ഉമാമേഹശ രസംവാദം ൈകലാസാചേല ര േകാടിേശാഭിേത വിമലാലേയ ര പീേഠ സംവി ം ധ ാനനിഷ്ഠം ഫാലേലാചനം നിസി േദവാദിേസവ ം നീലേലാഹിതം നിജ ഭ ാരം വിേശ ശ രം വ ി വാേമാ ംേഗ വാ ഭഗവതി രി ൈഹമവതി േചാദി ഭ ിേയാെടഃ 110 "സ വാ ാവായ നാഥ! പരേമശ ര! േപാ ീ! സ േലാകാവാസ! സ േ ശ ര! മേഹശ രാ! ശ വ! ശ ര! ശരണാഗതജന ിയ! സ േദേവശ! ജഗ ായക! കാ ണ ാേ ! അത ം രഹസ മാം വ െവ ിരി ി െമ ം മഹാ ഭാവ ാരാ ളള ജനം ഭ ിവിശ ാസ ഷാദിക കാ േ ാ ം ഭ ാ പേദശംെച ീ െമ േക . ആകയാ njാ െ ാ നി ി വടിതേ ാ13
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ടാകാം ാപരവശേചതസാ േചാദി . 120 കാ ണ െമെ റി െ ിെലനി ിേ ാ ീരാമേദവത പേദശി ീടണം. ത േഭദ വി ാന ാനൈവരാഗ ാദി ഭ ില ണം സാംഖ േയാഗേഭദാദിക ം േ േ ാപവാസഫലം യാഗാദിക ഫലം തീ ാനാദിഫലം ദാനധ ാദിഫലം വ ധ നരാ മധ െമ ിവെയ ാെമേ ാെടാെ ാഴിയാതവ ം നി ി വടിയ െച േക ലം സേ ാഷമകതാരിേല ായ്വ . 130 ബ േമാ െട കാരണം േക ലമ ത ം തീ ടി േചതസി ജഗ പേത! ീരാമേദവ തെ മാഹാ ം േക ാ ളളി പാരമാ ഹ , njാനതി പാ െമ ി കാ ണ ാം േധ! കനി ളിെ ീടണമാ ം നി ി വടിെയാഴി ി െചാ വാ ." ഈശ രി കാ ായനി പാ തി ഭഗവതി ശാശ തനായ പരേമശ രേനാടീവ ം േചാദ ംെച േക െതളി േദവ ജഗദാദ നീശ ര മ ഹാസം െച ഃ 140 "ധേന ! വ േഭ! ഗിരികേന ! പാ തീ! ഭേ ! നിേ ാളമാ മി ഭഗവ ി നാേഥ! ീരാമേദവതത ം േക േ ണെമ മനതാരിലാകാം ായ്വ മഹാഭാഗ ം. െമേ ാടിതാ ം േചാദ ംെച ീല, njാ ം നി ാെണ േക ി തി ാെര ം ജീവനാേഥ! അത ം രഹസ മാ െളളാ പരമാ തത ാ മറികയിലാ ഹ ായ ം ഭ തിശയം േഷാ മ ത േല ം നിത ം ചി കാ ി വ ി തെ ലം. 150 ീരാമപാദാം ജം വ ി സംേ പി 14
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാരമാ ളള തത ം െചാ വ േക ാ ം നീ. ീരാമ പരമാ ാ പരമാന ി ഷ തിത കാരണേനക പര േഷാ മന് േദവനന നാദിനാഥ കാ ണ ി പരമ പര ഹ്മം ജഗ വ ിതി ളയക ാവായ ഭഗവാ വിരി നാരായണശിവാ ക അദ യനാദ നജനവ യനാ ാരാമ ത ാ ാ സ ി യ സകളാ കനീശ 160 മാ ഷെന ക പി ീ േവാര ാനിക മാനസം മായാതമ ം തമാക ലം. സീതാരാഘവമ സംവാദം േമാ സാധനം െചാ വ നാേഥ! േക ാ ം െതളി നീ. എ ിേലാ ം ജഗ ായക രാമേദവ പ ജവിേലാചന പരമാന ി േദവക കനായ പങ് ികണ്ഠെനെ ാ േദവി മ ജ ം വാനര ട മായ് സത രമേയാ ഭിേഷക ം െച സ ാമാ ാ ാ സകേലശനവ യ നാഥ 170 മി ാദികളാം മി വ ാ മത മ ാരാം സേഹാദരവീര ാരാ ം കീകസാ ജാ തനാം വിഭീഷണനാ ം േലാേകശാ ജനായ വസിഷ്ഠാദികളാ ം േസവ നായ് ര േകാടി ല േതജസാ ജഗ്റാവ മാം ചരിത ം േക േക ാന ി നി ലമണിലസ കാ നസിംഹാസേന ത ായാേദവിയായ ജാനകിേയാ ം ടി സാന മി ളീ േനരം പരമാന ി തി ിലാ ാ ഭ ാ 180 വ ി നില് െ ാ ഭ നാം ജഗ ാണന ന തെ പാ കാ ണ ി മ ഹാസ ം സീതേയാട െച ഃ 15
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
" ര േപ! ഹ മാെന നീ ക ായ ീ? നി ി െമ ി െ ാേനര മിവ ത ളളിലേഭദയാ േളളാ ഭ ി നാേഥ! ധേന ! സ തം പരമാ ാനെ െയാഴിെ ാ ി െമാ േനരമാശ മി യേ ാ. നി ലനാ ാന ി ിവ പാ മേ നി മന് നിത ഹ്മചാരിക നേ ാ. 190 ക മഷമിവേന മിെ ധരി ാ ം ത േനാരഥെ നീ നല്കണം മടിയാെത. ന െട ത മിവ റിയിേ ണമിേ ാ ചി േയ! ജഗ േയ! സ േയ! മായാമേയ! ഹ്േമാപേദശ ി ഭം പാ മിവ ഹ്മ ാനാ ികളി േമാ മെനേടാ!" ീരാമേദവനേദവേനവമ ളിെ േനരം മാ തിതെ വിളി ളിെ േദവിക വീര ാ ം മ ട ി നായക േ ീരാമപാദഭ വര േക ാ ം നീ 200 സ ിദാന േമകമദ യം പര ം നി ലം സ േവാപാധി നി ം സ ാമാ ം നി യി റി ടാെതാ വ െവ നി യി ാ ി ീരാമേദവെന നീ
ഹ മാ
തേ
ാപേദശം
ീരാമേദവേനവമ ളിെ േനരം മാ തിതെ വിളി ളിെ േദവിഃ "വീര ാ ം മ ട ിന് നായക േ ! ീരാമപാദഭ വര! േക ാ ം നീ. 200 സ ിദാന േമകമദ യം പര ഹ്മം നി ലം സ േ ാപാധിനി ം സ ാമാ ം നി യി റി ടാെതാ വ െവ നി യി ാ ളളി ീരാമേദവെന നീ. നി ലം നിര നം നി ണം നി വികാരം 16
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ യം ശാ ം പരമാ ാനം സദാന ം ജ നാശാദികളി ാെതാ വ പരഹ്മമീ ീരാമെന റി െകാ ാ ം നീ. സ കാരണം സ വവ ാപിനം സ വാ ാനം സ വ ം സ േവശ രം സ വസാ ിണം നിത ം 210 സ വദം സ വാധാരം സ വേദവതാമയം നി വികാരാ ാ രാമേദവെന റി ാ ം. എ െട ത മിനിെ ാ ീടാ ളളവ ം നിേ ാ ,njാ താന് ല തിയായെതേടാ. എ െട പതിയായ പരമാ ാ തെ സ ിധിമാ ംെകാ njാനിവ ി . ത ാ ി ംെകാെ ാ മാമവെയ ാം ത പ ി ലാ ീ ധജനം. ത പ ി േ ാ ജനനാദികെള ത പെ യറി വേനയറിയാ . 220 മിയി ദിനകരവംശ ിലേയാ യി രാമനായ് സ േ ശ ര താന് വ പിറ ം ആമിഷേഭാജികെള വധി ാനായ്െ ാ വിശ ാമി േനാ ം െടെയ ളളിയകാലം യായ െ ാ യാം താടകെയതിമേ െകാ സത രം സി ാ മം ബ േമാേദന യാഗര ം െച സി സ പനായ െകൗശിക നിേയാ ം ൈമഥിലരാജ ിനായ്െ ാ േപാ േനരം െഗൗതമപ ിയാേയാരഹല ാശാപം തീ 230 പാദപ ജം െതാ തവെളയ ഹിാദര ം മിഥിലാ രമകം രൈവരി െട ചാപ ം റി ട മ പാണി ഹണ ംെച േപാ േനരം ത േ ാ ഭാ വരാമ തെ ദ മട ി വേ ാടേയാ ം ദ ാദശസംവ രമി ഖേ ാെട 17
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താത മഭിേഷക ി ാരംഭി ാന മാതാ ൈകേകയി ം ട ിയ ലം ാതാവാകിയ മി ാ ജേനാ ം െട 240 ചി ടം ാപി വസി കാലം താത ാരി രം ാ ം േക േശഷം ചി േശാകേ ാ ദക ിയാദിക െച ഭ നാം ഭരതെനയയ രാജ ിനായ് ദ കാരണ ം കാല വിരാധെന ഖ ി േഭാ വനാമഗ െന പ ിത ാരാം നിമാേരാ സത ംെച ദ െമ ിേയ രേ ാവംശെ െയാ വാ ി പ വടി ത വാണീ ംകാലം ഷ്കരശരപരവശയായ് വ ാളേ ാ 250 രേ ാനായക െട േസാദരി ണഖാ; ല ണനവ െട നാസികാേ ദംെച . ഉ തനായ ഖര േകാപി ി ായ്വ ി പതി ാ സഹ ം പടേയാ ം, േകാ ി േ ാ നാഴികെകാ തെ ; പിെ ണഖ േപായ് രാവണേനാ െചാ ാള്. മായയാ െപാ ാനായ് വേ ാ മാരീച തെ ായകം േയാഗി സ ഗതിെകാ േ ാ മായാസീതെയെ ാ രാവണ േപായേശഷം മായാമാ ഷ ജടാ ി േമാ ം നല്കി. 260 രാ സേവഷം കബ തെ െ ാ േമാ ം െകാ േപായ് ശബരിതെ . േമാ ദനവ െട ജ ം ൈകെ ാ ഥ േമാ ദാന ംെച ി പ ാതീരം. ത ക ി നിെ ിെ നിേ ാ ം ടി മി ന നനായ ീവ തെ മി മായിരി െത േന ാന ം സഖ ം െച ാരി നായ ബാലിെയ വധംെച സീതാേന ഷണംെച ദ ിണജലധിയില് 18
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േസ ബ നം ല ാമ നം പിെ േ ഷം 270 മി ാമാത ത ാദികെളാ ം ടി സ നായ ശ വാം ദശാസ െന ശേ ണ വധംെച ര ി േലാക യം ഭ നാം വിഭീഷണ ഭിേഷക ംെച പാവക മറ ി െ ാെരെ ിെ പാവനെയ േലാകസ തമാ ിെ ാ പാവകേനാ വാ ി കം കരേയറി േദവകേളാ മ വാദംെകാ േയാ യാം രാജ ി ഭിേഷകംെച േദവാദികളാ ജ നായി ളീടിനാ ജഗ ാഥ . 280 യാജ നാം നാരായണ ഭ ി ളളവ സാജ മാം േമാ െ നല്കീടിനാ നിര ന . ഏവമാദികളായ ക തെ മായാേദവിയാെമെ െ ാ െച ി ി നം. രാമനാം ജഗ നി ണ ജഗദഭിരാമനവ യേനകനാന ാ കനാ ാരാമനദ യ പര നിഷ്കള വിദ ദ് ംഗാരാമനച ത വി ഭഗവാ നാരായണ ഗമിെ ം നരിരിെ ം കി ി മിെ ം തഥാ ഃഖിെ മി . 290 നി വികാരാ ാ േതേജാമയനായ് നിറെ ാ നി തെനാ വ െചയ്കയിെ ാ നാ ം. നി ല പരിണാമഹീനനാന ി ചി യ മായാമയ ത െട മായാേദവി ക ള് െച താെന േതാ ി ത ായാ ണ െള ാന സരി യാല്." അ നാതനയേനാടി െന സീതാേദവി ക േലാചനത പേദശി േശഷം അ സാ രാമേദവ മ ഹാസ ംെച മ ളവാചാ നരവേനാ രെച ഃ 300 19
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"പരമാ ാവാ ബിംബ ി തിബിംബം പരിചി കാ ജീവാ ാവറിെകേടാ! േതേജാ പിണിയാ െമ െട മായത ല് വ ാജെമ ിേയ നിഴലി കപിവരാ! ഓേരാേരാ ജലാശേയ േകവലം മഹാകാശം േനേര നീ കാ ീലേയാ, ക ാ മ േപാെല സാ ാ െളളാ പര ഹ്മമാം പരമാ ാ സാ ിയാ ളള ബിംബം നി ലമ സേഖ! ത മസ ാദി മഹാവാക ാ ംെകാ മമ ത െ യറി ീടാമാചാര കാ ണ ാ . 310 മ നാ ളളവനി ദമറി േ ാ മ ാവം ാപി ീ മി സംശയേമ ം. മ ിവി ഖ ാ ശാസ് ഗ േതാ ം സ ാവംെകാ ചാടിവീ േമാഹി ീ . ഭ ിഹീന ാ റായിരം ജ ംെകാ ം സി ി യി ത ാന ം ൈകവല ം. പരമാ ാവാം മമ ദയം രഹസ മിെതാ നാ ം മ ിഹീന ാരായ് േമവീ ം നര ാേരാ പറ റിയി െതേടാ! പരമ പേദശമി ിതി ീെതെയാ ം." 320 ീമഹാേദവ മഹാേദവിേയാട െച രാമമാഹാ മിദം പവി ം ഹ തമം സാ ാ ീരാമേ ാ ം വാ നായ്െ ാ േമാ ദം പാപഹരം ദ മാനേ ാദയം സ േവദാ സാരസം ഹം രാമത ം ദിവ നാം ഹ മാേനാ പേദശി െത ാം ഭ ി നാരതം പഠി ീ മാ നായ്വ െമാ സംശയമി നാേഥ! ഹ്മഹത ാദി രിത ം ബ വിധം ജ േതാ മാ ി ളളവെയ ാകി ം 330 ഒ േവ നശി േപാെമ െച രാമ മ ട വരേനാെട സത മേ ാ. 20
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജാതിനി ിത പരസ് ീധനഹാരി പാപി മാ ഘാതക പി ഘാതക ഹ്മഹ ാ േയാഗി ാപകാരി വ േ യി േലാകനി ിതേന െമ ി മവ ഭ ാ രാമനാമെ പി ീ കി േദവകളാലാേമാദ വം ജ നായ്വ മ യ േയാഗീ ാരാ േ ാ മലഭ മായ വി േലാകെ ാപി ീ മി സംശയേമ ം. 340 ഇ െന മഹാേദവന െച േക തി ീ ം ഭ ി വമ െച ി േദവിഃ "മംഗലാ ാേവ! മമ ഭ ാേവ! ജഗ പേത! ഗംഗാകാ ക! പരേമശ ര! ദയാനിേധ! പ ഗവി ഷണ! njാന ഹീതയായ് ധന യായ് താ യായ് സ യായ്വേ നേ ാ. ഛി മായ്വ മമ സേ ഹെമ ാമിേ ാ സ മായി േമാഹെമാെ നി ഹാ . നി ലം രാമത ാ തമാം രസായനം ത േഖാദ്ഗളിതമാേവാളം പാനംെച ാ ം 350 എ ളളി ിവരിെക ളളതി യേ ാ നി യമ ലെമാ െചാ njാ . സംേ പി െച േത േമ മതിയ സാ ാ ീനാരായണ ത ാഹാ െള ാം. കിം ണ ാ ് വിദ ാകയി യേ ാ കി ണ ാരാ േളളാ ായ്വരാ കി ണ ാ നിത െസൗഖ ായ്വരാ, കിംേദവ ാ ഗതി ം നര േപാെല. ഉ മമായ രാമചരിതം മേനാഹരം വി രി ളിെ ീടണം മടിയാെത." 360 ഈശ ര േദവ പരേമശ ര മേഹശ രനീശ രി െട േചാദ മി െന േക േനരം 21
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ഹാസ ംെച ച േശഖര പര രഗാ ി! േക െകാള െക െച . േവധാ ശതേകാടി വി രം രാ േവദസ ിതമ െച ി രാമായണം. വാ ീകി നരി പ നാലായിരമായ് നാ ഖ നിേയാഗ ാല് മാ ഷ മായ് ചമ ാനതിലി ി രാമേദവ ന പേദശി ീടിനാേനവം രാ. 370 അ ാ രാമായണെമ േപരിതി, ിദമ യനംെച േ ാ ാ ാന ാം. സ തി ധനസ ി ദീ ഘാ ം മി സ ി കീ ി േരാഗശാ ി ാം. ഭ ി ംവ ി ീ ം ി ം സി ി ീ െമ ം രഹസ മിെത ിേലാ േക ാ ം നീ.
ശിവ
കഥ പറ
പങ് ിക ര ഖരാ സവീര ാരാ സ തം ഭാേരണ സ യാം മിേദവി േഗാ പം േദവതാപസഗണേ ാ ം സാരസാസനേലാകം ാപി കരേ ം 380 േവദനെയ ാം വിധാതാവിേനാടറിയി ാ ; േവധാ ം മാ ം വിചാരി േശഷം 'േവദനായകനായ നാഥേനാടിവ െച േവദനംെചയ്കെയേന മെ ാ കഴിവി .' സാരേസാ വേനവം ചി ി േദവ ാേരാടാ ഢേഖദം നെ ിെ ാ േപായി ീരസാഗരതീരം ാപി േദവ നിമാേരാ ടി തി ീടിനാ ഭ ിേയാെട. ഭാവനേയാ ം ടി ഷ ംെകാ േദവെനേ വി ി ീടിനാ വഴിേപാെല. 390 അേ രെമാ പതിനായിരമാദിത ാെരാ ി കിഴ ദി യ േപാെല 22
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ പ
സംഭവ തനി െപാ കാണായ്വ േലാചനനായ പ നാഭെന േമാദാ . ാരാ െളളാ സി േയാഗികളാ ം ശമായ ഭഗവ പം മേനാഹരം ച കാമ ിത രാനന ച മ ലമരവി േലാചനം േദവം ഇ നീലാഭം പരമി ിരാമേനാഹരമ ിരവ ലം വ മാനേ ാദയം 400 വ ലാ ്ഛനവ ം പാദപ ജഭ വ ലം സമ േലാേകാ വം സേ വിതം േമ സ ിഭകിരീേടാദ ല ാഹാരേക രാംഗദകടകകടി വലയാം ലീയകാദ ഖിലവി ഷണകലിതകേളബരം, കമലാമേനാഹരം ക ണാകരം ക പരമാന ം സരസീ ഹഭവ മ രസ് ടാ രം സരസപദ ളാ തി ട ിനാ ഃ "പരമാന േ ! ഭഗവ ! ജയജയ. 410 േമാ കാമികളായ സി േയാഗീ ാ ം സാ ാ കാ തി താെതാ പാദാം ജം നിത ം നേമാ േത സകലജഗ പേത! നിത നി ല േ ! നിത ം നേമാ േത. സത ാനാന ാന ാ താദ യേമകം നിത ം നേമാ േത ക ണാജലനിേധ! വിശ െ ി ര ി സംഹരി ീ ം വിശ നായക! േപാ ീ! നിത ം നേമാ േത. സ ാ ായതേപാദാനയ ാദിക ളാ സാ മെ ാ വ ം ൈകവല െമാ നാ ം. 420 ിെയ ി ിേ ണെമ ിേലാ ഭവ പാദഭ ിെകാെ ാഴി മെ ാ ിനാലാവതി . നി ി വടി െട ീപാദാം ജദ മ ിേക കാണായ്വ ിെതനി ഭാഗ വശാ . 23
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത ചി ാരായ താപസേ ഷ്ഠ ാരാ നിത ം ഭ ാ ാ ധരി െ േ ാ നി പാദപ ജ ളില് ഭ ി സംഭവി ണം േചതസി സദാകാലം ഭ വ ലാ! േപാ ീ! സംസാരാമയപരിത മാനസ ാരാം ംസാം ത ിെയാഴി ി േഭഷജേമ ം 430 മരണേമാ മമ മനസി പരിതാപം ക ണാ തനിേധ! െപരിെക വള . മരണകാേല തവ ത ണാ ണസമചരണസരസിജ രണ ാവാനായ് തരിക വരം നാഥ! ക ണാകര! േപാ ീ! ശരണം േദവ! രമാരമണ! ധരാപേത! പരമാന േ ! ഭഗവ ജയ ജയ! പരമ! പരമാ ! പര ഹ്മാഖ ! ജയ. പരചി യ!പരാപര! പ ാ ! ജയ വരദ! നാരായണ! ൈവ ണ്ഠ! ജയ ജയ." 440 ച രാനനനിതി തിെച െതാ േനരം മ രതരമതിവിശദ ിത വം അ ളിെ "നാഥെന ിേ ാെള ാവ െമാ മിെ െ ാ ാനിവിേട ഴേ ാെട വ വാ ലമ െചാ െക" േക സരസീ ഹഭവനീവ ണ ി . "നി ി വടിതി ളള ിേലറാെതകെ െ ാ വ േലാക ി ളള േപാ ീ! എ ി ണ ി ാം േലാക ി ം സ ടം ിരി ിതി ാലം നാഥ! 450 െപൗല ്യതനയനാം രാവണ ത ാലിേ ാ െ യിേലാക ം നശി ി മി ം ജഗ പേത! മ വരബലദ ിതനായി തിനി യം ടി വിശ െ െയ ാമേ ാ! േലാകപാല ാെര ം ത ാ ി ള വ24
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േനകശാസനമാ ി മ േലാകെമ ാം. പാകശാസനെന ം സമേര െക ിെ ാ നാകശാസന ം െച ീടിനാ ദശാനന . യാഗാദിക ം ട ിയ യ േയാഗീ ാരാം നിമാെര ം ഭ ി . 460 ധ പ ികേള ം പിടി െകാ േപായാ ധ ം മറ ി ടി മര ാദ ം. മ നാെലാഴി വനി മ ാരാ േമ ത െവ ം േ ക പിതം ജഗ പേത! നി ി വടിതെ മ നാ ിറ ിനി പങ് ിക ര തെ െ ാ ണം ദയാനിേധ! സ തം നമസ്കാരമതി മ രിേപാ! െച ളിരടിയിണ ചി ി ായ്വേരണേമ!" പ സംഭവനി ണ ി േനരം പ േലാചന ചിരി ളിെ ാേനവം 470 "ചി
ിേയാെടെ േ വി ചിരകാലം ലാഭാ ം രാ കശ പ ജാപതി. ദ മായി വരം സേ ന മയാ തദ ച ത ം ക േദ ാഗമൈദ വ േമ. കശ പ ദശരഥനാംനാ രാജേന നായ് കാശ പീതേല തിഷ്ഠത നാ വിധാതാേവ! തസ വ ഭയാ മദിതി െകൗസല ം തസ ാമാ ജനായി വ njാ ജനി ീ ം. മ േഹാദര ാരായ് േപ ായ്വ ം ചി പിണി മമ ശ ിയാം വിേശ ശ രി 480 േയാഗമായാേദവി ം ജനകാലേയ വ കീകസാ ജ ലനാശകാരിണിയായി േമദിനിത ിലേയാനിജയാ ായ്വ മാദിേതയ ാ കപിവീരരാ ിറേ ണം. േമദിനീേദവി തിഭാരംെകാ ാെയാ േവദന തീ െന ാ"െല െച നാഥ 25
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േവദനായകെന മയ മറ േ ാ േവധാ ം നമസ്കരി ീടിനാ ഭ ിേയാെട. ആദിേതയ ാെര ാമാധിതീ േനരമാദിനായക മറ ീടിേനാരാശേനാ ി 490 േഖദ മക ളളി ീതി ട ട േമദിനിത ി വീ നമസ്കാര ംെച ാ . േമദിനീേദവിേയ മാശ സി ി േശഷം േവധാ ം േദവകേളാട ളിെ ാേനവം. "ദാനവാരാതി ക ണാനിധി ല ീപതി മാനവ വരനായ്വ വതരി ീ ം വാസരാധീശാന േയ സാദരമേയാ യി ; വാസവാദികളായ നി െമാ േവണം. വാ േദവെന രിചരി െകാ വാനായിാസഭാേവന മീമ േല പിറേ ണം, 500 മാനിയാം ദശാനന ത ാരാ ം യാ ധാനവീര ാേരാ ം െചയ്വതിേ ാേരാ കാനനഗിരി ഹാദ ാര േതാ ം വാനര വര ാരാേയ ം ൈവകിടാെത." ാമാദികേളാ പ സംഭവ നിജ ഭ ശാസനമ െച ട താ നായ് സത േലാക ം സത രം ധരി ി മ സ ാപമതിസ യായ് മ വിനാ . ത ാേല ഹരി ഖ ാരാം വി ധ ാെരാ േവ ഹരി പധാരികളായാരേ ാ. 510 മാ ഷഹരിസഹായാ മായ് തത േതാ മാ ഷഹരിസമേവഗവി മേ ാെട പ വത േ ാപലേയാധികളാ തപ വത ല ശരീര ാരായനാരതം ഈശ രം തീ മാണ ാരായ് വഗ േ ശ ര ാ ം വി ഖി വാണാരേ ാ.
26
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലാഭാേലാചന അമിത ണവാനാം പതി ദശരഥനമലനേയാ ാധിപതി ധ ാ ാ വീര അമര ലവര ല നാം സത പരാമനംഗജസമ ക ണാര ാകര 520 െകൗസല ാേദവിേയാ ം ഭ ഷയ്േ ം െകൗശല േമറീ ം ൈകേകയി ം മി ം ഭാര മാരിവേരാ ം േച മ ിക മായ് കാര ാകാര വിചാരി തലെമ ാം പരിപാലി ംകാലമനപത ത ം െകാ പരിതാേപന ചരണാം ജദ യം വ നംെച േചാദി ീടിനാ'െന ന ന ന ാ ാവാെന െച ീടണം. ാരി ായ്കയാെലനി രാജ ാദിസസ വ ം ഃഖ ദെമ റി ാ ം.' 530 വരിഷ്ഠതേപാധന വസിഷ്ഠന േക ചിരി ദശരഥ പേനാട െച ഃ "നിന നാ ാ ായ്വ മ നിന േഖദിേ മനസി നരപേത! ൈവകാേത വ േ ണ ശ ംഗെനയിേ ാ െചയ്ക നീ ണനിേധ! കാേമ ിക ം." അശ േമധ ം കേമ ി ം ത െട വായ വസിഷ്ഠനിേയാഗ ാ മ വ ൈവഭ ക തെ ംവ ിനാ . ശാല ം പണിെച സര തീര ി േലാകപതി യാഗം ദീ ി ാന കാലം. 540 അശ േമധാന രം താപസ ാ മായി വിശ നായക സമനാകിയ ദശരഥ വിശ നായകനവതാരംെചയ്വതിനായി വിശ ാസഭ ിേയാ ം കാേമ ിക ം ഋശ ംഗനാ െച െ െ ാരാ തിയാേല വിശ േദവതാഗണം മായ േനരം 27
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േഹമപാ മായ പായസെ ാ ം ടി േഹാമ ി നി െപാ ിനാന് വ ിേദവ . 'താവകം ീയമി ായസം ൈകെ ാ ക നീ േദവനി ിത'െമ പറ പാവക ം 550 പതി വര െകാ മറ ി ; താപസാ യാ പരി ഹി പതി ം. ദ ിണെച സമസ്കരി ഭ ി വം ദ നാം ദശരഥ ത ണം ീതിേയാെട െകൗസല ാേദവി ം െകാ പവര ൈശഥില ാ നാപാതി നല്കിനാ ൈകേകയി ം. അേ രം മി യ് െകൗസല ാേദവിതാ ം ത െട പാതി െകാ ീടിനാ മടിയാെത. എ ക പാതി െകാ ൈകേകയി ം മ വന ക സേ ാഷം ാേന ം. 560 ത ജക പരമാന ംവ മാ ഗ ഭ ം ധരി ി വ മ കാലം അെ ാേഴ ട ി േ ാണീ നാം ദശരഥ വിേ ാെരെയാെ വ ി ട ിനാ ഗ ഭര ാ ം ജപേഹാമാദി ക പലാ ിക വാസരം മ ാെല ഗ ഭചി െള ാം വ ി വ ംേതാ േ മം െട െട വ ി േപ ം. ത ണയിനിമാ ളളാഭരണ േപാെല വി ാദി ജക ം മി ം േദവക ം 570 അ പമായ് ചമ ി സ ാപം ദിനംേതാ മ പഭാഷിണിമാ ം വ ി േതജേ ം. സീമ ംസവനാദി ിയക ംെച കാമാ ം ദാന ം െച ി നരവരന്.
ീരാമാവതാരം ഗ ഭ ം പരി മായ് ചമ കാലമ ഭക ാ ം നാ വ പിറ ാ ട ട . 28
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഉ ി പ ഹം നില് കാല ി ലച തനേയാ യി െകൗസല ാ ജനായാ . ന ം ന വ നവമിയേ ാ തിഥി ന ാധിപേനാ ടേവ ഹ തി 580 ക ടക ിലത ിതനായി േ ാ; അ മത , ദയം ക ടകം; അ ജ ലാ ി ം, ഭാ വ മീന ി ം, വ നായ് മകരംരാശിത ി നില് േ ാളവതരി ീടിനാ ജഗ ാഥ ദി കെളാെ സാദി േദവക ം. െപ ി ൈകേകയി ം ഷ ന ംെകാേ പിേ ാ മി ം െപ ി ദ യം. ഭഗവാ പരമാ ാ നാരായണ ജഗദീശ ര ജ രഹിത പേ ണ 590 വേനശ ര വി ത െട ചി േ ാ മവതാരംെച േ ാ കാണായീ െകൗസല യ് ം സഹ കിരണ ാെരാ മിെ ാ േനരം സഹ ാ ത ദി യ േപാെല സഹ പേ ാ വനാരദസനകാദി സഹ േന ഖവി േധ ാരാ ം വ മായിരിെ ാ നി ലമ ട ം രചികര മളക ഷമ ം കാ ണ ാ തരസസം നയന മാ ണ ാംബരപരിേശാഭിതജഘന ം 600 ശംഖച ാബ്ജഗദാേശാഭിത ജ ം ശംഖസ ിഭഗളരാജിതെകൗ ഭ ം ഭ വാ ല ം ഭ ാ ക റിവാനായ് വ മായിരിെ ാ പാവന ീവ ം ല ാഹാരകാ ീ ര ഖമ ന മി മ ലവദന ം പ േലാക െള ാമക പാദാബ്ജ ം ക ക ാെയാ പരമാന െ ാ ം 29
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാ സാ
ദനായ ജഗ ാ ിയാം പരമാ ാ ാ ീനാരാണ താനിെത റി േ ാ രഗാ ിയായ െകൗസല ാേദവിതാ ം വ ി െത െതെര തി ട ിനാ .
കൗസല ാ തി "നമേ േദവേദവ! ശംഖച ാബ്ജധര! നമേ വാ േദവ! മ ദന! ഹേര! നമേ നാരായണ! നമേ നരകാേര! സമേ ശ ര! െശൗേര! നമേ ജഗ പേത! നി ി വടി മായാേദവിെയെ ാ വിശ ം സ തം ി ര ി സംഹരി . സത ാദി ണ യമാ യിെ ി ിെതമ ാ േപാ മറിവാ േവലയേ . 620 പരമ പരാപര പര ാഖ പര പരമാ ാ പര ഷ പരി അച തന നവ നവ യേനക നി ല നി പമ നി വാണ ദ നിത നി ല നിരാമയ നി വികാരാ ാ േദവ നി മ നിരാ ല നിരഹ ാര ി നിഷ്കള നിര ന നീതിമാ നിഷ്ക മഷ നി ണ നിഗമാ വാക ാ േവദ നാഥ നിഷ് ിയ നിരാകാര നി രനിേഷവിത നിഷ്കാമ നിയമിനാം ദയനിലയന 630 അദ യനജന താന നാരായണ വിദ ാനസപ മ പ മ ൈവരി സത ാനാ ാ സമേ ശ ര സനാതന സത സ യജീവ സനകാദിഭിേ വ തത ാ േബാധ പ സകലജഗ യ സ ാമാ കനേ ാ നി ി വടി നം. നി ി വടി െട ജഠര ി നിത മ മി ാേതാളം ഹ്മാ കിട . 30
610
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ െന ളള ഭവാെന െട ജഠര ിലി െന വസി തിെന കാരണം േപാ ീ! 640 ഭ ാ വിഷയമാ െളളാ പാരവശ ം വ മായ് ാണായ്വ ഗ് യാെമനി ിേ ാ . ഭ ാ ാ ലസംസാര ഃഖാം െധൗ നിത ം നിമ യായത ം മി േ . നി െട മഹാമായത െട ബല ിനാലി നി പാദാംേഭാജം കാ ാ ം േയാഗം വ . ത ാ ണ ാ നിത ാ ി വസിേ ണമി ാണാകിയ പം ഷ് തെമാ വാ . വിശ േമാഹിനിയായ നി െട മഹാമായ വിേശ ശ! േമാഹി ി ീടായ്ക മാം ല ീപേത! 650 േകവലമെലൗകികം ൈവ വമായ പം േദേവശ! മറയ്േ ണം മ േളളാ കാ ം േ . ലാളനാേ ഷാദ പമായിരിേ ാ ബാലഭാവെ മമ കാേ ണം ദയാനിേധ! വാ ല വ ാജമാെയാ പരിചരണ ാേല കടേ ണം ഃഖസംസാരാ വം." ഭ ി ി ം വീ വണ ി തി േ ാ ഭ വ ല േഷാ മന െച ഃ "മാതാേവ! ഭവതിെ ി മാ െത ാേല മ രമി ചി ി വ ം വ ം. 660 ദം വള േ ാ രാവണ തെ െ ാ സേ ാദം േലാക വ ിെ ാ വാ ഹ്മശ ര ഖാമര വര ാ നി ലപദ ളാ തി േസവി യാ മാനവവംശ ി നി തനയനായ് മാ ഷേവഷം മിയി പിറ njാന്. നായ് പിറ ണം njാ തെ നി െ ചി ി നി പി േസവി ചിരകാലം വജ നി നര കാരണമിേ ാ31
ം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േളവം തകമായ േവഷെ ാ ി . 670 ഭം മ ശനം േമാ ിനായി േളളാ,ി േ ാ പിെ െയാ ജ സംസാര ഃഖം. എ െട പമിദം നിത ം ധ ാനി െകാ െക ാ വ ീ ം േമാ ,മി സംശയേമ ം. യാെതാ മ നിഹ ന ിേല സംവാദമിതാദരാ പഠി താ േക താ െച ം സാധി മവ സാ പ െമ റി ാ ം; േചതസി മരി േ ാ മ രണ ാം." ഇ രമ െച ബാലഭാവെ സത രം കാ ം ൈക ം ട കര േ ാ 680 ഇ നീലാഭ ര പനരവി േലാചന പരമാന ാ ാ ച ഡാരവി മ ിര ാരകവ ിത വി വ വതാരംെച ാ . ന ന ായിെത ാ േകെ ാ പങ് ിസ നനഥ പരമാന ാ ലനായാ ജ െ െ ാ തവ ിെന ാം വസ് ഷണാദ ഖിലാ ദാന െച ാ . വ ാബ്ജം ക നായ് റെ നായ് ാനംെച വി നിേയാഗ ാ 690 ജാതകക ംെച ദാന ംെച ; പിെ ാതനായി ൈകേകയീ ത പിേ ാ ം. മി ാ ാരാ ായിതി വ മമി ാ ക ദശരഥ ം യഥാവിധി െച ി ജാതക ം ബാല ാ െ ാവ ം െപ ി സേ ാഷംെകാ ജന ം. സ രെ ൗഘവസ് ാമാദിപദാ െള മി ാേതാളം ദാനംെച േദവാനാം വി വ നാ ി ായി മേഹാ വം ക കളായിര ം െതളി മേഹ ം. 700 32
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സമ േലാക മാ ാവാമിവ േല രമി ീ നിത െമേ ാ വസിഷ്ഠ ം ശ ാമളനിറം േകാമള മാര രാമെനെ ാ തി നാമ മി ാനേ ാ; ഭരണനി ണനാം ൈകേകയീതനയ ഭരതെന നാമമ ളിെ നി; ല ണാന ിതനായ മി ാതനയ ല ണെന തെ നാമ മ െച ; ശ െ ഹനി ീ കനിമി മായ് ശ െന മി ാ ജാവരജ ം. 710 നാമേധയ ം നാ ം വിധിേ വം മിപാല ം ഭാര മാ മായാന ി ാന്. സാേമാദം ബാല ീഡാത പര ാരാംകാലം രാമല ണ ാ ം ത ിെലാ ി വാ ം ഭരതശ ാെരാ മിെ ാനാ ം മ വീ പായസാംശാ സാരവശാ േകാമള ാരാെയാ േസാദര ാ മായി ശ ാമണനിറം േലാകാഭിരാമേദവ കാ ണ ാ ത ാപാംഗവീ ണം െകാ ം സാരസ ാവ വ ാലാപപീ ഷം െകാ ം 720 വിശ േമാഹനമായ പെസൗ ര ംെകാ ം നിേ ഷാന ദേദഹമാ വംെകാ ം ബ കദ ാംബര ംബനരസംെകാ ം ബ രദ ാ ര ഹാസാഭെകാ ം തല ിതപാദാബ്ജദ യയാനംെകാ ം േചേതാേമാഹന ളാം േച ിത െളെ ാ ം താത മ മാ ം നഗരവാസിക ം ീതി നല്കിനാന് സമേ യ െമ ാം. ഫാലേദശാേ സ ാശ പ ാകാരമായ് മാേലയമണി തി േപെ ം കരള ം 730 അ നമണി തിമ ളതരമായ 33
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക േന ം കടാ ാവേലാകന ം ക ാല ാരമണി ലം മി ീ സ ദ ണസമഗ മ ം ശാ ലനഖ ം വി മമണിക ം േച ട കാ സ രമണിക മേ മേ േകാ ചാ ീ െ ാ കാണ്ഠകേ ാേദ ാത ം മാലക വനമാലകേളാ ം വിസ് േതാരസി ചാ ം ളസീമാല ം നി ല ഭവ ലാ ്ഛനവിലാസ ം 740 അംഗദ ം വലയ ക ണ ം അം ലീയ െകാ േശാഭി കര ം കാ നസ ശപീതാംബേരാപരി ചാ ം കാ ിക ര െള ിവ പലതരം അല ാര േസാദര ാേരാ െമാരല ാരെ േ ാ മിേദവി നാഥ . ഭ ാവി ധിവാസ ാേയാരേയാ യി െപാ ാ മാനിനിതാ ം കളി വിള ിനാ . തല ി െല ാമ െതാ ദിനം തി ം വ ി ി േലാക മാന ി . 750
ബാല
ം കൗമാര ം
ദ തിമാെര ാല ംെകാേ വം ര ി ി സ തി െകൗമാര ം സ ാപി ി െമെ . വിധിന നനായ വസിഷ്ഠമഹാ നി വിധി വക പനി ി ബാലനമാെര. തികേളാ നരംഗ പാംഗ സ് തിക പസ് തിക മ മെമ ാം പാഠമായ പാ ാെലെ ാര ത,മവ പാടവേമ ം നിജശ ാസ തെ യേ ാ. സകലചരാചര വാ വീ ം ഭഗവാ തനിെ ാ വായ് ചമ ീ ം 760 സഹ പേ ാ വ നാം വസിഷ്ഠെ 34
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മഹ േമ ം ഭാഗ െമ െചാ ാവേതാ ാ ! ധ േവദാംേഭാനിധിപാരഗ ാരായ്വ തനയ ാെര കേ ാ ദശരഥ മനസി വള െ ാ പരമാന ം നിനായകേന മാന ി ി ന ായ്. ആേമാദം വള ി േസവ േസവകഭാവം രാമല ണ ാ ം ൈകെ ാ ാ,ര േപാെല േകാമള ാരാ േമ ം ഭരതശ ാ സ ാമി ത കഭാവം ൈകെ ാ ാര ദിനം. 770 രാഘവന കാലേമകദാ െകൗ ഹലാ േവഗേമറീ െ ാ രഗര േമറി ാണസ ിതനായ ല ണേനാ ം േച ബാണ ണീരഖഡ്ഗാദ ാ ധ ം ് കാനനേദേശ നട ീടിനാന് നായാ ിനായ് ാണായ ഷ്ട ഗസ യം െകാലെച ാ . ഹരിണഹരികരികരടിഗിരികിരി ഹരിശാ ലാദികളമിതവന ഗം വധി െകാ വ ജനക കാ വ വിധി വ ം സമസ്കരി വണ ിനാ . 780 നിത ഷസ ഷസ ായ ളി ഭ ിൈകെ ാ സ ാവ നം െച േശഷം ജനകജനനിമാ ചരണാം ജം വ ിജേനാ േച െപൗരകാര െള ാം ചി ി ദ നീതിനീ ാെത േലാകം ത സ തം ര ി ി ധ പാലനംെച ബ േളാ ം ത ാേരാ ം േച സ ാ നാ േഭാജനം കഴി ഥ ധ ശാസ് ാദി രാേണതിഹാസ േക നി ല ഹ്മാന ലീനേചതസാ നിത ം 790 പരമ പരാപര പര ഹ്മാഖ പര ഷ പരമാ ാ പരമാന ി മിയി മ ഷ നായവതാരംെച േതവം 35
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മിപാലക ി ൈകെ ാ വാണീടിനാ . െചതസാ വിചാരി കാണ്കിേലാ പരമാ േമ േമ െച േ ാന, ി േ ാ വികാര ം ചി ി ി പരിണാമമി ാെതാരാ ാന െമെ ാ മഹാമായാൈവഭവം ചി ം! ചി ം!
വിശ ാമി െ
യാഗര
അ ാലം വിശ ാമി നാകിയ നി ലഖ മേയാ യ് ാ ാെറ ളളീടിനാ , 800 രാമനായവനിയി മായയാ ജനിെ ാ േകാമളമായ പം െ ാ പരാ ാനം സത ാനാന ാന ാ തം ക െകാ വാ ചി ി നിറ ാ വഴി ഭ ിേയാെട. െകൗശിക തെ പതി ദശരഥനാ സം മേ ാ ം ത ാന ംെചയ് വിധിന നേനാ ം െചെ തിേര യഥാവിധി ജ ം െച വ ി നി ഭ ാ സ ിതം നിവര തേ ാ െചാ ീടിനാ "അ മി വ ി സഫലമായ്. 810 നി ി വടിെയ ളളിയ ലം താാ രാ ാവായി njാനിഹ തേപാനിേധ! ഇ െന ളള നി െള ളളീ ം േദശം മംഗലമായ്വ ാ സ ം താേന വ ം. എേ ാ ചി ിെ ളളിയെത മിേ ാള് നി ി വടിയ െചേ ണം ദയാനിേധ! എ ാലാ െത ാം െചയ്േവ njാ മടിയാെത െചാ ാ ം പരമാ ം താപസ ലപേത!" വിശ ാമി ം ീതനായ െച ീടിനാ വിശ ാസേ ാ ദശരഥേനാട േനരം 820 "njാനമാവാസ േതാ ം പി േദവാദികെള ധ ാനി െച ീ േഹാമെ ട േ ാ മാരീച ബാ ഖ ാരാം ന ര36
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാരി വ മ ചര ാരാ േളളാ ം. അവെര നി ഹി യാഗെ ര ി ാനായവനീപേത! രാമേദവെനയയയ്േ ണം. ഷ്കേരാ വ തേ ാ നി പി ല ണേന ം െട നല്േകണം മടിയാെത. ന വ ീ ക നിന മഹീപേത! കല ാണമേത! ക ണാനിേധ! നരപേത!" 830 ചി ാച ലനായ പങ് ിസ ന പ മ ി വിേനാേടകാേ െചാ ീടിനാ ഃ "എ െചാ വ േരാ! ന ന തെ മമ സ ജി ീ വതിനി േ ാ ശ ിെയാ ം എ ം െകാതി കാല ി ല് ൈദവവശാ സി ി തനയനാം രാമെന ിരി േ ാ നി യം മരി ം njാ രാമെന നല്കീടാ ാലന യനാശം െട വ ം വിശ ാമി . എേ ാ ന തിേ ാെള നി ി വടി ചി ി തിരി ളിെ ീ കേവണം." 840 "എ ിേലാ േദവ ഹ ം േക ാ മതിേഗാപ ം സ ട ാേക സ തം ധരാപേത! മാ ഷന രാമ മാനവശിഖാമേണ! മാനമി ാത പരമാ ാ സദാന പ സംഭവ ം ാ ി ലമായി പ േലാചന മീഭാരെ ളവാനായ് നി െട തനയനായ്െ ൗസല ാേദവിത ി വ വതരി ി ൈവ ണ്ഠന് നാരായണന്. നി െട വജ ം െചാ വന് ദശരഥ! ം നീ ഹ്മാ ജ കശ പ ജാപതി 850 നി െട പ ിയാ മദിതി െകൗസല േകെള ി വ ം ടി തി ാവാനായ് ബ വ ര ം തപ െച നി രാ നി വി ജാധ ാനാദിേയാ ം. 37
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭ
വ ല േദവ വരദ ഭഗവാ ം ത ീകരി 'നീ വാ ിെ ാ വര'െമ ാ . ' നാ ിറേ ണെമനി ഭവാ'െന സത രമേപ ി കാരണമി നാഥ നാ ിറ രാമെന റി ാ ം; ീ ! േശഷ തെ ല ണനാ ം. 860 ശംഖച ളേ ാ ഭരതശ ാ ശ ൈകവി േക െകാ ാ മിനി ം നീ. േയാഗമായാേദവി ം സീതയായ് മിഥിലയി യാഗേവലായാമേയാനിജയാ ായ്വ . ആഗതനായാ വിശ ാമി മവ ത ി േയാഗം ീ വതിെന റി ീടണം നീ. എ ം ഹ മി വ വ മ താ ം െന െടയയ ീ ക മടിയാെത." സ നായ ദശരഥ ം െകൗശികെന വ ി യഥാവിധി ജി ഭ ി വം 870 'രാമല ണ ാെരെ ാ െപായ്െ ാ ാ 'െമാേമാദം ന കി പതി ാെര. 'വരിക രാമ! രാമ! ല ണാ! വരിക'െയരിേക േച മാറിലണ ഗാഢം ഗാഢം ണ ണ ട ക ശിര ി ' ണ വ വാനാ േപാവിെന രെച ാ . ജനകജനനിമാ ചരണാം ജം ി നിനായക പാദ ം വ ി ട വിശ ാമി െനെ വ ി മാര ാ , വിശ ര ാ ം പരി ഹി നീ ം. 880 ചാപ ണീരബാണഖഡ്ഗപാണികളായ പതി മാര ാേരാ ം െകൗശിക നി യാ മയ ി ാശീ വാദ ം െചാ ി തീ പാദ ാേരാ ം നട വിശ ാമി . മ ം േപായ് ചില േദശം കടേ ാരന രം മ ഹാസ ം െച ി ളിെ നിഃ 38
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"രാമ! രാഘവ! രാമ! ല ണ മാര! േക േകാമള ാരാ ളള ബാല ാരേ ാ നി . ദാഹെമെ ം വിശെ െ മറിയാത േദഹ ളേ ാ ം നി െ ലം 890 ദാഹ ം വിശ ാകാെതയിരി ാനായ് മാഹാ േമ േ ാ വിദ കളിവ ര ം ബാലക ാേര! നി പഠി ജപി ാ ം ബല ം നരതിബല ം മടിയാെത. േദവനി ിതകളീ വിദ ക"െള രാമേദവ മ ജ പേദശി നി. പിപാസാദിക ം തീ ബാല ാ മായേ ാേഴ ഗംഗ കട ീടിനാ വിശ ാമി .
താടകവധം താടകാവനം ാപി ീടിേനാരന രം ഢേ ര ം പറ വിശ ാമി ഃ 900 "രാഘവ! സത പരാ മവാരിേധ! രാമ! േപാ മാറി ീവഴിയാ േമയി കാലം. കാടി ക ാേയാ നീ? കാമ പിണിയായ താടക ഭയ രി വാണി ം േദശമെ ാ. അവെളേ ടി ാ ം േന വഴി നട ീല വനവാസിജനം വേനശ ര! േപാ ീ! െകാ ണമവെള നീ വ ജാതി മതിനിെ ാ േദാഷ"െമ മാ നി പറ േ ാ െമ േവെയാ െച ാെണാലിെച രാമ,െന ാേലാക െമാ വിറ ിത േനരം. 910 െച ാെണാലി േക േകാപി നിശാചരി െപരിെക േവഗേ ാ മ ഭ ി ാനായ്. അേ രെമാ ശരമയ രാഘവ ം െച താടകാമാറി െകാ ി രാമബാണം. പാരതി മല ചിറക വീണ േപാെല േഘാര പിണിയായ താടക വീണാളേ ാ. 39
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ
ര ാഭരണ ഷിതഗാ ിയായി രിയായ യ ിതെ ം കാണായ്വ . ശാപ ാ ന രിയാേയാ യ ിതാ ം ാപി േദവേലാകം രാമേദവാ യാ. 920 െകൗശിക നീ ം ദിവ ാസ് െളെയ ാമാ രാഘവ പേദശി സല ണം. നി ല ാരാം മാര ാ ം നീ ം രമ കാനേന ത വസി കാമാ േമ. രാ ി ം പി ി വ സ ാവ നംെച യാ ം ട ിനാരാ യാ ല കാേല. ി സി ാ മം വിശ ാമി ം നിഖ ാെരതിേര വ ി ാര േനരം. രാമല ണ ാ ം വ ി നികെള േ മ െ ാ നിമാ ം സല് ാരംെച ാര്. 930 വി മി ന രം രാഘവ തി വടി വിശ ാമി െന േനാ ി ീതി െച ഃ "താപേസാ മ, ഭവാ ദീ ി യാഗമിനി താപം ടാെത ര ി ീ വേന െച ം. രാം നിശാചേര ാെര ാ ി ാ ന മാ വ ബാണംെകാ njാ തേപാനിേധ!" യാഗ ം ദീ ി ി െകൗശികന കാലമാഗമി ി ന ര ാ പടേയാ ം. മ ാ കാേല േമ ഭാഗ ി നി മ ര ി ം ട ീടിനാര േനരം. 940 പാരാെത ര ശരം െതാ രാമേദവ മാരീച ബാ വീര ാെര േയാഗി ാ . േകാ ി ബാ വാമവെനെയാ ശരമേ രം മാരീച ം ഭീതി േ ാടീടിനാ . െച ി രാമബാണം പി ാെല െട െട ഖി നാേയറിെയാ േയാജന പാ ാനവ . അ വംത ി െച വീണി , രാമബാണ40
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മേ രമവിെട ം െച ി ദഹി ാനായ്. പിെ മെ െമാ ശരണമി ാ വെനെ ര ിേ ണെമ ഭയം ീടിനാന്. 950 ഭ വ ലനഭയംെകാ ലം ഭ നായ്വ ാന ട ി മാരീച ം. പ ല ലകാലനാകിയ െസൗമി ി ം മ ളള പടെയ ാം േകാ ി ശര ളാ . േദവക ിെച ി സേ ാഷ ാ േദവ ഭിക ം േഘാഷി ിത േനരം. യ കി രസി ചാരണഗ വ മാ ത േണ ി തിേ മാന ി ാ . വിശ ാമി ം പരമാന ം ണ ാ ാ ലേന പ േളാ ം 960 ഉ ംേഗ േച പരമാശീ വാദ ംെച വ ാെര ം ജി ി ി വാ ല ാ . ഇ ദിനേമാേരാേരാ രാണ ള് പറ രസി ി െകൗശികനവ മായ്. അ െച ി നാലാംദിവസം പിെ നിഃ "അ ഥാ കാലം കളെക ളളേത ം. ജനകമഹീപതിത െട മഹായ മിനി ൈവകാെത കാ ാ േപാക നാം വ ാേര! െചാെ ം ൈ യംബകമാകിന മാേഹശ രവി വിേടഹരാജ ി ലിരി . 970 ീമഹാേദവ തെ വ ിരി രാ മിപാേല ാരാല ിതമ ദിനം. േ ാണിപാേല ലജാതനാകിയ ഭവാ കാണണം മഹാസത മാകിയ ധ ര ം." താപേസ ാേരാ മീവ മ െച പതിബാല ാ ം െടേ ായ് വിശ ാമി ാപി ഗംഗാതീരം െഗൗതമാ മം ത േശാഭ െ ാ ണ േദശമാന ദം ദിവ പാദപലതാ മഫല ളാ 41
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ വേമാഹനകരം ജ സ യഹീനം ക െകൗ കം വിശ ാമി െന േനാ ി- 980 രീേക ണ മീവ മ െച ഃ "ആ മപദമിദമാ ളള മേനാഹരമാ യേയാഗ ം നാനാജ സംവീതംതാ ം. എ മാ ാദ ായി മനസി േമ ത െമെ ത െചേ ണം താേപാനിേധ!"
അഹല ാേമാ
ം
എ േക വിശ ാമി രെച പ ഗശായി പര തേ ാ പരമാ ം: "േക ാ ം രാ െമ ിേലാ മാര! നീ വാ മി ാത തപ ളള െഗൗതമ നി 990 ഗംഗാേരാധസി നേ ാരാ മ ി ല മംഗലം വ ി ീ ം തപസാ വാ ംകാലം േലാേകശ നിജ തയാ േളളാരഹല യാം േലാക രിയായി ദിവ കന കാര ം െഗൗതമ നീ െകാ വിധാതാ ം; െകൗ കം ഭാര ാഭ ാ ാരായവ . ഭ ഷാ ചര ാദി ണ കെ ം സാദി െഗൗതമ നീ ം ത െട പ ിയാേയാരഹല േയാ ം േച പ ശാലയില വസി ചിരകാലം. 1000 വിശ േമാഹിനിയാേയാരഹല ാ പം ക വന ം മാ ധവശനായാ . െചെ ാ ിവാ ല ം പെ ാ ം ലക ം ച േമറീ ം ട ാ മാസ ദി തിെനെ ാ കഴിെവ ചി ി ശതമഖന് െച ാ ബാണാ ിെകാ സ ാപം യാ സ തം മന ാ ി രഗാ ീ പം ചി ി ചി ി നംഗാ നായ് വ ാനേ ാ. അ രാ നി വി േധ മതിനിേ ാ42
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ള രം വരാെതെയാര രെമെ േ ാ 1010 േലാേകശാ ജ തന ന െട പം നാകനായക ൈകെ ാ യാമാദിയി സ ാവ ന ി െഗൗതമ േപായേനരമ രാ ാ ടജാ േര പരവശാ . ാമാവഹല െയ ാപി സസം മം സത രം റെ േനര െഗൗതമ ം മി ത ദയെമാ ീെല ക ബ സേ ഹം െച േനര കാണായ്വ ാരാതി നിേ ഷ്ഠെന ബലാലേ ാ വി നാെയ ം േവപ നി ാ . 1020 ത െട പം പരി ഹി വ വ തെ തിേകാപം ൈകെ ാ നീ ം 'നി നി ാരാ െത ി ാ ാേവ! െചാ െചാെ േ ാ നീെയ ാേമ പരമാ ം. വ ാെത മമ പം ൈകെ ാ വാെന ലം? നി നായ ഭവാേനെതാ മഹാപാപി? സത െമേ ാ െചാ ീടറിേ നേ ാ തവ ാ ം പറയായ്കി ഭ മാ േവനിേ ാ ." െചാ ിനാന േനരം താപേസ െന േനാ ി 'സ േ ാകാധിപനായ കാമകി രനഹം 1030 വ ായ്മെയ ാമകെ ി ഢത ംെകാെ ാം നി ി വടി െപാ െകാേളളണേമ!' 'സഹ ഭഗനായി ബ്ഭവി ഭവാനിനിഹി ീ ക െച ഷ്ക ഫലെമ ാം.' തപസ ീശ രനായ െഗൗതമ േദേവ െനപി ാ മമകം േ ാളഹല ം േവപ നില് ക െച താപേസാ മനായ െഗൗതമ േകാപേ ാെടഃ 'ക െമ ം തവ ം രാചാേര! മാനേസ! തവ സാമ ം ന പാരം. 1040 ഷ് തെമാ വാനിതി െചാ ീ വ 43
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിഷ് തിയാ െളളാ രമഹാ തം. കാമകി േര! ശിലാ പ ം ൈകെ ാ നീ രാമപാദാബ്ജം ധ ാനി ിവിെട വസിേ ണം. നീഹാരാതപവാ വ ഷാദിക ം സഹിാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം. നാനാജ െളാ മിവിെട ായ് വരാ കാനനേദേശ മദീയാ േമ മേനാഹേര. ഇ െന പല ദിവ വ രം കഴി േ ാളിെ ള ം രാമേദവ മ ജ ം. 1050 ീരാമപാദാംേഭാജ ശ ായീ ാ തീ ം നി രിത െള ാെമ റി ാ ം. പിെ നീ ഭ ിേയാെട ജി വഴിേപാെല ന ായി ദ ിണംെച ി ി നാഥെന തി േ ാ ശാപേമാ ംവ തമാനസയായാെലെ ം ഷി ാം.' എ െച നി ഹിമവ പാ ശ ം ാന െതാ ിവിെട വാണീടിനാളഹല ം. നി ി മലരടിെ ളി െ ാടിേയ പാെനെ ാ കഴിെവ ചി ി ചി ി ളളി . 1060 സ ാപം െകാ സ തം വസി സേ ാഷസ ാനസ ാനേമ ചി ാമേണ! ആരാ ം ക ടാെതാ പാഷാണാംഗിയായ് േഘാരമാം തപേ ാ മിവിെട വസി ഹ്മന നയായ െഗൗതമപ ി െട ക മഷമേശഷ ം നി െട പാദ ളാ ഉ ലനാശംവ ീടണമി തെ നി ലയായ്വ ീ മഹല ാേദവിെയ ാ ." ഗാഥിന ന ദാശരഥിേയാേടവം പറാ ം പിടി ടജാ ണം ാ . 1070 ഉ മാം തപെ ാ മിരി ം ശിലാ പമേ കാ െക കാ ിെ ാ നിവരന്. 44
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീപാദാം ജം െമേ വ ി രാമേദവ ീപതി ര പതി സ പതി ജഗ പതി. രാേമാഹെമ പറ ാേമാദം നാഥ േകാമള പ നിപ ിെയ വണ ിനാ . അേ രം നാഥ തെ ാണായിതഹല യ് ം വെ ാരാന േമ ം െചാ ാവത യേ ാ. താപസേ ഷ്ഠനായ െകൗശിക നിേയാ ം താപസ യം നീ മാ േസാദരേനാ ം. 1080 ശാപനാശനകരനാെയാ േദവ തെ ാപബാണ േളാ ം പീതമാം വസ് േ ാ ം ീവ വ േ ാ ം ിതവ േ ാ ം ീവാസാം ജദലസ ിഭേന േ ാ ം വാസവനീലമണിസ ാശഗാ േ ാ ം വാസവാദ മെരൗഘവ ിതപാദേ ാ ം പ ദി ി െമാെ നിറ കാ ിേയാ ം ഭ വ ല തെ ാണായിതഹല യ് ം. ത െട ഭ ാവായ െഗൗതമതേപാധന തേ ാ രെച േമാ ാളേ ാ . 1090 നി യം നാരായണ താനി ജഗ ാഥന േ ാജവിേലാചന പ ജാമേനാഹര ഇ മാ നി ചി ി ാനംെച ഭ ാ സത രമ ഘ ാദിക െകാ ജി ീടിനാ . സേ ാഷാ െളാ കീ ം േന േളാ ം സ ാപം തീ ദ നമസ്കാര ം െച ാ . ചി കാ ി േല ം വ ി ഭ ിേയാ ാനംെച ര ലിബ േ ാ ം വ മാെയാ ളകാ ിതേദഹേ ാ ം വ മ ാെത വ ഗദ്ഗദവ േ ാ ം. 1100 അദ യനാെയാരനാദ സ പെന സേദ ാജാതാന ാ ിമ യായ് തിെച ാ
45
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അഹല ാ തി "njാനേഹാ താ യാേയ ജഗ ാഥ! നിെ ാണായ്വ ലമ മ െചാ ാം. പ ജ ാദികളാലേപ ിതം പാദപ സംല പാം േലശമിെ നി േ ാ സി ി ഭവ സാദാതിേരക ാലതിെ േമാ ബ ക പകാലമാരാധി ാ ം? ചി െമ ം തവ േച ിതം ജഗ പേത! മ ഭാേവന വിേമാഹി ി ി ിേതവം. 1110 ആന മയനാേയാരതിമായിക ന നാതിേരക ന നചലനേ ാ ഭവാന്. ത പാദാം ജപാം പവി ാഭാഗീരഥി സ ഷണവിരി ാദികെള ാെര ം മാ ീ ംത ഭാവ ാലേ ാ; സി ിേ നേ ാ njാ ം സ പാദ ശമിേ ാ . പ njാ െച ണ െമ വ ി ൈവണ്ഠ! ത ണ്ഠാ നാം ഭ േ ! വിേ ാ! മ നായവതരിേ ാ ഷം േദവം ചി േമാഹനം രമണീയേദഹിനം രാമം 1120 മ തവീര ം രം ധ രം ത മദ യം സത സ മാദ ഹീനം നിത മവ യം ഭജി ീ േ നിനി നിത ം ഭ ൈത വ മ ാെര ം ഭജി ീ േ നി . യാെതാ പാദാം ജമാരാ ി േവദം, യാെതാ നാഭിത ി ായി വിരി ം, യാെതാ നാമം ജപി ി മഹാേദവ , േചതസാ ത ാമിെയ njാ നിത ം വണ േ . നാരദ നീ ം ച േശഖര താ ം ഭാരതീരമണ ം ഭാരതീേദവിതാ ം 1130 ഹ്മേലാക ി നി ന ഹം കീ ി ക മഷഹരം രാമചരിതം രസായനം കാമരാഗാദിക തീ ാന ം വ വാനായ് 46
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമേദവെന njാ ം ശരണം ാപി േ . ആദ നദ യേനകനവ നനാ ല േവദ ന ാരാ െമ ാ ം േവദാ േവദ പരമ പരാപര പരമാ ാ പര പര ഹ്മാഖ പരമാന ി നാഥ ഷ രാതന േകവലസ യംേജ ാതികലചരാചര കാ ണ ി 1140 വനമേനാഹരമാെയാ പം വന ി ല ഹെ വ വാ . അ െന ളള രാമച െന ദാകാലം തി ിന ഭ ാ ഭജി ീ േ മനസി njാ . സത പരി നാന നാ ാരാമതന നിജമായാ ണബിംബിതനായി ജഗ വ ിതിസംഹാരാദിക െചയ്വാനഖ ഹ്മവി നാമ േഭദ പ ൈകെ ാെ ാ നി ണ ി േവദാ േവദ മമ േചതസി വസിേ ണം. 1150 രാമ! രാഘവ! പാദപ ജം നേമാ േത! ീമയം ീേദവീപാണിദ യപ ാ ിതം. മാനഹീന ാരാം ദിവ ാരാല േധ യം മാനാ ം ിലകമാ ാ ജഗ യം ഹ്മാവി കര ളാ ാളിതം പേ ാപമം നി ലം ശംഖച ലിശമ ാ ിതം മ േനാനിേകതനം ക മഷവിനാശനം നി ലാ നാം പരമാ ദം നേമാ േത. ജഗദാ യം ഭവാ ജഗ ായ ം ഭവാ ജഗതാമാദി തനായ ം ഭവാനേ ാ. 1160 സ വ ത ളി മസ നേ ാ ഭവാ നി വികാരാ ാ സാ ി തനായ ം ഭവാ . അജനവ യ ഭവാനജിത നിര ന വചസാം വിഷമമ ാെതാരാന മേ ാ. വാച വാചേകാഭയേഭേദന ജഗ യ 47
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാച നായ്വേരണേമ വാ ി സദാ മമ. കാര കാരണക ഫലസാധനേഭദം മായയാ ബ വിധ പയാ േതാ ി . േകവലെമ ാകി ം നി ി വടിയ േസവക ാ േപാ മറിയാന തേ ാ. 1170 ത ായാവിേമാഹിതേചതസാമ ാനിനാം ത ാഹാ േനേരയറി ടായേ ാ. മാനേസ വിശ ാ ാവാം നി ി വടിതെ മാ ഷെന ക പി ീ േവാര ാനികള്. റ മക െമ ാട െമാെ നിറിരി നിത ം നി ി വടിയേ ാ. നദ യ സമ നിത നി ലേനക നവ ശാ നസംഗ നിരാകാര സത ാദി ണ യ യാം ശ ി സത ളളി വാ ം ജീവാ ാവായ നാഥ 1180 ഭ ാനാം ി ദ ാനാം േയാഗ ദ സ ാനാം ി ദ സി ാനാം സി ി ദ ത ാധാരാ ാ േദവ സകലജഗ യ ത നി പമ നിഷ്കള നിര ന നി ണ നി ല നി ല നിരാധാര നിഷ് ിയ നിഷ്കാരണ നിരഹ ാര നിത സത ാനാന ാന ാ താ ക പര സ ാമാ ാ ാ പരമാ ാ സ ാ ാ വി സ ിദ് ഹ്മാ ാ സമേ ശ ര മേഹശ രനച തനാദിനാഥ സ വേദവതാമയ 1190 നി ി വടിയായെത ം ഢാ ാവായ യാ േളളാ njാെന െനയറി നി ി വടി െട ത ,െമ ാ ം njാേനാ സ തം േയാ േയാ നമേ നേമാനമഃ യ ാപി വസി ീടി െമ ാനാ ം െപാ ളിരടികളിലിള ം വരാെതാ ഭ ി ാകേവണെമെ ാഴി പരം njാ48
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന ി ീ േ യി നമേ നേമാനമഃ നമേ രാമരാമ! ഷാ ! വിേ ാ! നമേ രാമരാമ! ഭ വ ല! രാമ! 1200 നമേ ഷിേകശ! രാമ! രാഘവ! രാമ! നമേ നാരായണ! സ തം നേമാ േത. സമ ക ാ ണം ഭവതി കേരാമി njാ സമ മപരാധം മസ ജഗ പേത! ജനനമരണ ഃഖാപഹം ജഗ ാഥം ദിനനായകേകാടിസ ശ ഭം രാമം കരസാരസ ഗ തശരചാപം ക ണാകരം കാളജലദഭാസം രാമം കനക ചിരദിവ ാംബരം രമാവരം കനേകാ ലര ലാ ിതഗ ം 1210 കമലദലേലാലവിമലവിേലാചനം കമേലാ വനതം മനസാ രാമമീേഡ." രതഃ ിതം സാ ാദീശ രം ര നാഥം േഷാ മം ി തി ാ ഭ ിേയാേട േലാേകശാ ജയാ മഹല താ ം പിെ േലാേകശ രാ യാ േപായി പവി യായ്. െഗൗതമനായ തെ പതിെയ ാപി ടനാധി ം തീ വസി ീടിനാളഹല ം. ഇ തി ഭ ിേയാെട ജപി ീ മാ നായഖിലപാപ ം നശി ട 1220 പരമം ഹ്മാന ം ാപി മ യ വ ൈമഹികെസൗഖ ം ഷ ാ നം. ഭ ാ നാഥെന ദി സ ിധാനംെച െകാീ തി ജപി ീടി സാധി ം സകല ം. ാ ി ജപി ിേലാ ന ാ ാമ ാ ി ജപി ീടില േമ ാം. ത പഗ കനകേ യി രാപായി ധരണീ രഹ ാ പി മാ ഹാ േഭാഗി 49
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഷാധമേന െമ ി മവ നിത ം േഷാ മം ഭ വ ലം നാരായണം 1230 േചതസി രാമച ം ധ ാനി ഭ ാ ജപിാദരാ വണ കി സാധി മേ ാ േമാ ം. സദ െന ായീടി പറേയണേമാ േമാ ം സദ ംഭവി ീ ം സേ ഹമി േയ ം.
സീതാസ യംവരം വിശ ാമി ം പരമാന ം ാപി േ ാ വിശ നായക തേ ാടീവ മ െചയ്താ : "ബാലക ാെര!േപാക മിഥിലാ രി നാം കാല ം ഥാ കള ീ കയ തേ ാ. യാഗ ം മഹേദവചാപ ം ക പിെ േവഗേമാടേയാ ം താതെന ാണാം." ഇ രമ െചയ് ഗംഗ ം കട വ സത രം െച മിഥിലാ രമകം . നിനായകനായ കൗശികന് വിശ ാമി നിവാടം ാപി ിെത േക േനരം മനസി നിറെ ാ പരമാന േ ാ ം ജനകമഹീപതി സം മസന ിതം ജാസാധന െമ ഭ ിേയാ മാചാര േനാ ഷിവാടം ാപി േനരം ആേമാദ ം ജി ാചാരം നി രാമല ണ ാെര ാണാനായി േപ ം രച ാെര േപാെല പാേലശ രന ാെര േചാദി േപ ം: 'ക ക വ ി ീടിന ജഗേദകര ാരാമിവരാെര േക ിേ ണം. നരനാരയണ ാരാകിയ ികേളാ നരവീരാകാരം ൈകെ ാ കാണായതിേ ാ ?' വിശ ാമിത മ േക െചയ്തീടിനാന്: 'വിശ സി ാ ം മമ വാക ം നീ നരപേത! 50
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വീരനാം ദശരഥ ത െട ാരി ീരാമ േജ ഷ്ഠനിവ ല ്മണ ാമവ . എ െട യാഗം ര ി ീ വാനിവെര njാ െച ിെ ാ േപാ ീടിനാനി കാലം. കാടകം േനരം വെ ാ നിശാചരി താടകത െനെയാ ബാണംെകാെ യ് െകാ ാ . േപടി ം തീ സി ാ മം യാഗമാട ടാെത ര ി ീടിനാന് വഴിേപാെല ീപാദാം ജരജഃസ് ിെകാ ഹല ത പാപ ം നശി ി പാവനയാ ീടിനാ പരേമശ രമായ ചാപെ ാ ാ ി പരമാ ഹ നീയ കാ ിേടണം.' ഇ രം വിശ ാമി ത െട വാക ം േക സത രം ജനക ം ജി വഴിേപാെല സ ാരാേയാഗ ാരാം രജ ാെര ി ീതി വ ി ജനക ം ത െട സചിവെന വിളി നിേയാഗി "െച നീ വ േ ണമീശ ര െട ചാപം" എ േക മ ി വര നടെകാ ാനേ രം ജനക ം കൗശികേനാ െചാ ാ : "രാജന നനായ ബാലക ര വര രാജീവേലാചന ര ദാശരഥി വി ി ല ട വലി റി ീടി വ ഭനിവ മമ ന നയ്െ നം." "എ ാമീശ രെനേ െചാ ാവിെതനി ിേ ാള് വി ിഹ വ ീ "െക െച നി. കി ര ാെര നിേയാഗി ി മഹീ ം ാരേ ാ വ ചാപവാഹക മാ ം സത രമ ായിരം കി ര ാ ം ടി ത ശാസനചഅപെമ െകാ വ ാ . ഘ ാസഹ മണിവ ാദി വി ഷിതം ക ാ ം ൈ യംബകെമ ി മ ീ ം. 51
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ച േശഖര െട പ ിവി ക രാമച മാന െ ാ വ ി ീടിനാ . "വിെ േമാ? ല ീടാേമാ? വലി ാേമാ? െചാ െക" േക െചാ ിനാ വിശ ാമി : 'എ ാമാ,മാ െച ാ ം മടിേ കല ാണമി ലം വ ടീ മേ ാ'. മ ഹാസ ം രാഘവനി േക മ ംമ ം േപായ് െച നി ക ി ചാപം. ജ ലി േതജേ ാ െമ േവഗേ ാെട ല വലി ട റി ജിത മം നി േനരമീേര േലാക െമാ മാെ ാലിെ ാ , വി യെ ജനം പാ മാ ം ം ഷ്പ ഷ്ടി േമാേരാ േമ വാദ ം മംഗല തിക ം േദവകെലാെ രമാന ം േദവേദവെനേസവി മപ്സര ീകെള ാം ഉ ാഹം ൈകെ ാ വിേശ ശ ര െട വിവാേഹാ വാരംഭേഘാഷം ക കൗ കം ാ . ജനക ജഗത്സ ാമിയാകിയ ഭഗവാെനനസംസദി ഗാഢാേ ഷ ം െച ാനേ ാ. ഇടിെവ ീ ം വ ം വി റിെ ാ േക ന ീ രാജാ ാ രഗ െളേ ാെല ൈമഥിലി മയി േ ടേപാെല സേ ാഷം ാ കൗ ക ായ്വ േചതസി കൗശിക ം. ൈമഥിലിതെ രിചാരികമാ ം നിജമാതാ ാ ം ടി ന ായിചമയി ാ . സ വര് െ ൈമഥിലി മേനാഹരി സ ഷണ മണി േശാഭേയാെട സ മാല ം ധരി ാദരാ മ ം മ മ േ ാജേന പി സ പം വിനീതയായ് േ , വ ട േനേ ാ പലമാല മി ാ പി ാേല വരണാ മാല മി ീടിനാ 52
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാല ം ധരി നീേലാ ലകാ ി േത ം ബാലക ീരാമ േമ ം വിള ീടിനാ . മിന നയ് പനായ് േശാഭി ീ ം മിപാലകബാല തെ വ ക ം ആന ാ ധിത ി വീ ടന് കിനാ മാനവവീര വാഴ്െക ാശി ം െചാ ീടിനാ അേ രം വിശ ാമി തേ ാ ജനക ം വ ി െചാ ാ "നിനി ാലെ ളയാെത പ ം െകാ യ ീേടണം ത ാെരത രം ദശരഥ പെന വ വാ ." വിശ ാമി ം മിഥിലാധിപ താ ം ടി വിശ ാസം ദശരഥ തനി വ ംവ ം നിേ ഷ ാ െള തിയയ ി വി മേ ാ നടെകാ ി ത ാ ം. സാേകത രി പാല തെ േലാൈകകാധിപ ൈകയി െകാ പ മ ം സേ ശം ക പം ിസ ന ാ മിനിേ ഹമി റെ െക രെച . അ ിമാ പാ ായനഅകിയ വസിഷ്ഠ ം പ ിയാമ തിതഅ മായ് റെ . കൗ കം ച രംഗവാഹിനിേയാ ം കൗസല ാദികളായ ഭാര മാേരാ ം ടി ഭരതശ ഘ്ന ാരാകിയ ാ ം പരേമാ വേയാഗ വാദ േഘാഷ േളാ ം മിഥിലാ രമകം ി ദശരഥ മിഥിലാധിപ താ ം െചെ തിേര െകാ ാ . വ ി ശതാന തേ ാ ം െടെ വ നാം വസിഷ്ഠെന ദ പ ിേയ ം അ ഘ ാപാദ ാദികളാല ി യഥാവിധി സ രി ി തഥാേയാഗ ീ താ ം. രാമല ്മണ ാ ം വ ി പിതാവിെനാേമാദം വസിഷ്ഠനാമാചാര പാദാം ം 53
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െതാ മാ ജന േള ം യഥാ മം െതാ ീരാമപാദാംേഭാജമ ജ ാ . െതാ ഭരതെന ല ്മണ മാര ം െതാ ശ ഘ്ന ം ല ്മണപാദാംേഭാജം. വ സി േച താത രാമെന ണ ി ല ്മണെന ം ഗാഢാേ ഷ ം െച ീടിനാ ജനക ദശരഥ ത െട ൈക ംപിടിേമാദേ ാ രെച ി മ രമായ്: "നാ കന കമാ െ നി െകാ ാനായ് നാ ാ ഭവാ തനി േ ാതാ ം ആകയാ നാ മാര ാ ം വിവാഹം െചയ്താകിേലാ നി പി ാേല േമ മടിേ ." വസിഷ്ഠ താ ം ശതാന ം കൗശിക ം വിധി ം നാല ം യഥാ മം ചി മായിരിെ ാ മ പമ ം തീ മാലക ഫല ി നാനാര മഡിത ംഭേതാരണ ം നാ ി ര മഡിതസ പീഠ ം വ ഭ ാ ീരാമപാദാംേഭാജം ക കി ന രം േഭരി ഭി ഖ വാദ േഘാഷ േളാ ം േഹാമ ം കഴി ത ിയാം ൈവേദഹിെയ രാമ ന കീടിനാ ജനകമഹീ ം. ത ാദതീ ം നിജ ശിരസി ധരി ടനാ ളകാംഗേ ാെട നി ി ജനക ം. യാെതാ പാദതീ ം ശിരസി ധരി േതശവിധി നീ ാദിക ഭ ിേയാെട. ഊ ിളതെ േവ ല ്മണ മാര ം കാമ ാംഗിമാരാം തകീ ി ം മാ വി ം ഭരതശ ാ ത െട പ ിമാരായ്; പരമാന ം വസി ാെര ാവ ം. കൗശികാ ജേനാ ം വസിഷ്ഠേനാ ം ടി വിശദ ിത ം പറ ജനക ം: 54
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
" ം നാരദന െച േക ിരി njാെന െട മകളായ സീതാ ാ െമ ാം യാഗ േദശം വി ാ മാ തേ ാേളകദാ സീതാമേ കാണായി കന ാര ം ജാതയാെയാ ദിവ കന കതനി njാന് സീതെയെ ാ നാമം വിളിേ േന ലം ിയായ് വള njാനിരി ം കാല ി ല നാരദെന ിനാെനാ ദിനം എേ ാ മഹാ നിതാന ചയ്താനേ ാ : 'നി െട മകളായ സീതാ ാ ം േക നീ പരമാന ി ഭഗവാ നാരായണ പരമാ ാവാമജ ഭ വ ല നാഥ േദവകാര ാ ം പം ിക നി ഹ ിനായ് േദേവ വിരി ാദികള ി യാ മിയി ര ാന േയ വ വതരി ി രാമനായ് മായാമ േവഷ റി ാ ം. േയാേഗശ ര മ ഷ നായി േ ാള കാലം േയാഗമായാേദവി ം മാ ഷേവഷേ ാെട ജാതയായി തവ േവ നി ത ാരണ ാ സാദരം ീരാമ െകാ മടിയാെത' ഇ ം നാരദന ളിെ യ് മറ ി ിയായ് വള ി ഭ ിൈകെ ാ njാ ം സീതെയ ീരാഘവെന െന െകാ ാ ! േചതസി നി പി ാെല െനയറി ? എ േതാ ിരി േ ാെളാ മാനേസ േതാ ി പ ഗവി ഷണ ത ഹശ ാ. ത ശാസനാചഅപം റി ീ മാ ഭ ാവാ മ ിെ െ ാ പണം ചി ി നി പി വ ി പ ാെര ശ ിയി ിതിെന ഥ ീപാലക ാ ം ഉ തഭാവെമ ാമകെല ള ട ി ം െക േപായ ട ിെ ാ ാരേ ാ 55
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ ത ഷനാ ലേന തെ ത സാദ ിലി സി ിേ ഭാഗ വശാ ." ദ കസമനായ ചി ഷെന േനാ ി പി ാ െതളി രെചയ്തി ജനക ം: "അദ േമ സഫലമായ് വ മാ ഷജ ം ഖേദ ാതാ തസഹേ ാേദ ാത പെ ാ ം ഖേദ ാതാന േയ പിറെ ാ നി ി വടി വിദ ം തമായ ജീ തെമ േപാെല ശ ിയാം േദവിേയാ ം നായ് കാ ക ലം ഭ വ ല! മമ സി ി മേനാരഥം. ര പ ജചരണാേ സ തം മമ ഭ ി സംഭവിേ ണം ി ം ലഭിേ ണം ത പാദാം ജഗളീതാം ധഅരണം െകാ സ ഷണ ജഗെ ാെ ംഹരി ; ത ല് പാദാം ജഗളിതഅം ധാരണം െകാ സ മാ മഹാബലി സി ി ാൈന ം പദം ത പാദാം ജരജഃ ിെകാ ഹല ം കില്ബിഷേ ാ േവ െപ നി ലയാ . നി ി വടി െട നാമകീ നം െകാ ബ മക േമാ െ ം ാപി സ തം േയാഗ മാരാകിയ നീ ാ ; ചി ി ായ് വേരണേമ പാദപ ജദ യം" ഇ േമാേരാേ െചാ ി തി ജനക ം ഭ ിൈകെ ാ െകാ ീടിനാ മഹാധനം; കരികള ം പതിനായിരം േത ം രഗ െള ം ന കീടിനാ റായിരം; പ ി െമാ ല ം ദാസിക ം വ ദിവ ളാ ം ബ വിധം. മാലക ദിവ ര പലതരം േത കം േകാടി ാ നഭാര ം സീതാേദവി െകാ ീടിനാ ജനക ം; ീതിൈകെ ാ പരി ഹി രാഘവ ം. 56
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വിധിന ന ഖ ാരാം നികെള വിധി ംഭ ാ ജി വണ ിനാ . സ ാനി ി മ ാദി മ ികെള ം സേ ാദം ദശരഥ ം റെ കല്മഷമകെ ാ ജനക േപ ം ത കളായ സീതതെ മാേ ഷി നി ലഗാ ിയായ ി പതി താധ െള ാ പേദശി വഴിേപാെല. ചി യ മായാമയനായ രാഘവ നിജധ ാദാര െളാ ം ടേവ റെ . ദംഗാനകേഭരീ ര ാേഘാഷ േളാ ം ഗാന േത ം വീന ം ഴ ക ംഗകാഹള ം മ ളമിട ക ംഗാരരസപരി േവഷ േളാ ം ആന േത തിര കാലാളായ പടേയാ മാന േമാ ം പി മാ ാതാ േളാ ം കൗശികവസിഷ്ഠാദിതാപേസ ാരായ േദശിക ാേരാ ം ത ാമാത ാദികേളാ ം േവഗേമാെടഅേയാ യ് ാ ാറ തിരി േ ാളാകാശേദേശ വിമാന ം നിറ േത. സ ാഹേ ാ നട ീ േ ാ ജനക ം പി ാെല െച യാ യയേ ാരന രം െവ െകാ ട തഴ െവ ചാമര േളാ ം തി മ ലം െതാ മാലവ േളാ ം െചെ ാടി റക െകാ ിതധ ജ ം മമലയജക രിഗ േ ാ ം നട വിരേവാ േയാജന വഴി കട േനരം ക ിമി െള ാം.
ഭാ
വഗ വശമനം
അേ രം വസി െന വ ി ദശരഥ " നിമി െട കാരണം െചാ െക" 57
ാ .
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"മ വ! റേ ാ ഭീതി ാ മിേ ാള് പിേ മഭയ ാെമ റി ാ ം, ഏ േമ േപടിേ ന േത വ േഖദ ാേക കീ ി ം വ ി ീ ം." ഇ രം വിധി തന ളിെ െ രം പ തിമേ കാണായ്വ ഭാ വെന ം. നീലനീരദനിഭനി ലവ േ ാ ം നീലേലാഹിതശിഷ ന് ബഡവാനലസമ നായ് പര ബാണാസന ം പ തിമേ വ നി േ ാ ദശരഥ ബ സാധ സം വീ നമ ാര ം െച ാ ; ി ം െക നി മ ജന ം. ആ നായ് പം ിരഥ ഭാ വരാമ െ േ വ ി ഭ ാ കീ ി ാ പലതരം: "കാ വീര ാേര! പരി ാഹി മാം തേപാനിേധ! മാ ാ ലം പരി ാഹി കാ ണ ാം േധ! ിയാ ക! പരി ാഹി മാം ജമദ ി!മാം പരി ാഹി േര കാ ജ! വിേഭാ! പര പാേണ! പരിപാലയ ലം മമ പരേമശ ര ിയ! പരിപാലയ നിത ം. പാ ിവസ ദായര തീ ി ളിാ യാ പി ഗണത ണംെച നാഥ! കാ െകാ ക തേപാവാരിേധ! പേത! കാ ളിരിണ തവ ശരണം മമ വിേഭാ!" ഇ രം ദശരഥ െചാ താദരിയാെത ബ േരാേഷണ വ ിജ ാല െപാ ീ ംവ ം വ ംമ ാ ാ മ ലേ ാെല ദീ ാ സത രം ീരാമേനാട ളിെ ീടിനാന്: "njാെനാഴി േ ാ രാമനിതി വന ി ? മാനവനായ ഭവാ ിയെന ാകിേലാ നി നി ര ണെമേ ാ ം െചയ്വാ ; വി ി നിനേ ംവ ഭ േ ാ േക . 58
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നീയേ ാ ബലാ ൈശവചാപം ഖ ി െതെ ക ി െ ാ ചാപം ൈവഷ ം മഹാസാരം ിയ ലജാത നീയി െകാ സത രം േയാഗി ി നിേ ാ ം െചയ്വ . അ ായ്കി േ ാെട സംഹരി ീ ി സേ ഹെമനിെ ം ധരി ാ ം ിയ ലാ ക njാെന തറി ീേല? ശ ത ം ന ി പ പേ െ േ ാര് നീ". േര കാ ജേനവം പറേ ാര രം േ ാണി ം പാരെമാ വിറ ഗിരിക ം അ കാരം െകാെ ാെ മറ ദി ക ം സി വാരി െമാ കല ി മറി ി . എേ ാ വ ിെതേ ാ േദവാദിക ം ചി ഴ ി താപസവര ാ ം പം ിസ ന ഭീതിെകാ േവപഥ , സ ാപ ായ് വ വിരി തനയ ം. ഭാവ ം രാമനാം മാര ം നാം പര രാമ തേ ാട െചയ് : "െചാെ ം മഹാ ഭാവ ാരാം ൗഢാ ാ വ ാെത ബാല ാേരാടി െന ട ിയാ ആ യമവ െ േ ാ തേപാനിേധ! സ ാ മ ലധ െമ െന പാലി ? നി ി വടിതി ിേല തിര േ ാ പിെ വ നി പി ാ ? അ നായിരിെ ാ ബാലക േ ാ ണബ നം ഭവി സ തം ചി ി ാ ം. ിയ ല ി വി ം െചയ്േത ശ ാ േയാഗസാമ മി േ ാതാ ം. ശ മിേ ാദാസീനേഭദ െമനി ി ശ സംഹാരംെചയ്വാ ശ ി മി േ ാ. അ കാ ക േപാ ം ലംഘി ീ ത നി ി വടി െട ചി ിത,മ ലം 59
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വി ി ത ാ ം njാനാകിേലാ ല ീടാമെ ി തി േ ാകേവ ." ര
മാരനി ിരാപതി രാമ ക കേളബര കnj്ജേലാചന പര ച ഡാരവി മ ിരമേഹ ാദിാരേക നി വ ിത േദവ മ ഹാസ ം വ ി മേ തരം ന ി ദശരഥന ന വി ം വാ ി നി േനരമീേര േലാക െമാ ി നിറെ ാ േതജസാ കാണായ് വ ല ബാണേമകെമ െതാ ാ വലി നിറ ട നി ി ജിത മം േചാദി പതിതേ ാ ര പതി േമാദേമാട ളിെ യ്തീടണം ദയാനിേധ! മാ ണം നിഷ്ഫലമായ് വരികയി മമ ഭാ വരാമ! ല ം കാ ി ീടേവണം ീരാമവചനംേക േ രം ഭാ വ മാ ഢാന മതി രമ െചയ് :-
.
ീരാമ! രാമ! മഹാബാേഹാ! ജാനകീപേത! ീരമണാ ാരാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ! ീരാമ! സീതാഭിരാമാന ാ ക! വിഷ്േണാ! ീരാമരാമ! രമാരമണ! ര പേത! ീരാമരാമ! േഷാ മ! ദയാനിേധ! ീരാമ! ഷ്ടി ിതി ളയേഹ േ ! ീരാമ! ദശരഥ ന! ഷീേകശ! ീരാമരാമരാമ! കൗസല ാ ജ! ഹേര! എ ിേലാ രാ ം േക െകാ ാ ം മമ പ ജവിേലാചന! കാ ണ വാരിേധ: ച തീ ി െചെ ം ബാല കാേല 60
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ച പാണിെയ െ തപ െചയ്േത ചിരം ഉ മാം തപ െകാ ി ിയ െളെയ ാം നി ഹി ദിനം േസവിേ ഭഗവാെന വിഷ് േസവിത ഭജനീയനീശ ര നാഥ മാധവ സാദി മ േരാഭാേഗ വ സാദരം ത നായ ളിെ യ്തീടിനാ ഉ ിഷ്േഠാ ിഷ്ഠ ! ഷ്േടാഹം തപസാ േത സി ി േസവാഫലം നിനെ റി ാ ം മേ േജാ ന് ഭവാെന മറി ാ ം ക വ ം പല ഭവതാ പേത! െകാ ണം പി ഹ ാവാകിയ േഹഹയെന െചാെ ം കാ വീര ാ നനാം േപ െന വ ജാതി മവ മ ലാംശജനേ ാ വ ഭം ധ േ ദ ി വേന മേ ാ ിയവംശമി പെ ാ പരി ി േ നി ഹി കാശ പ ദാനം െചയ്ക ഥ ീമണ്ഡലെമാെ ിെ ാ ിെയ ാപിമമായ തേപാനിഷ്ഠയാ വസി ാ ം പിെ njാ േ താ േഗ മിയി ദശരഥ ത െട തനയനായ് വ വതരി ീ ം അ ക ിടാം ത ിെല ാെല െട േതജന നം ദാശരഥിത ിലാ ീ ക നീ. പിെ ം തപ െചയ്താ ളയാ െമെ േ വി വസി ീ ക മഹാ േന! എ െചയ് മറ ീടിനാ നാരായണ ത ിേയാഗ െള ാം െചയ്തി ം njാ ം നാഥ! നി ി വടിതെ വ വതരിേ ാ പം ിസ ന തനേ ാ നീജഗ പേത! എ ി െ ാ മഹാൈവഷ്ണവേതജെ ാം നി ലാ ീ വാനായ്ത ി ശരാസനം ാദിേദവകളാ ാ ി െ േ ാ ക മായാബലംെകാ സാധി ി നീ. 61
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാ ാ ീനാരായണ താനേ ാ ഭവാ ജഗ സാ ിയായി ം വിഷ് ഭഗവാ ജഗ യ ഇ ിേ ാ സഫലമായ് വ ി മമ ജ ം െ യ്െതാ തപ ാഫല െമ ാം വ . ഖ ാരാ ം ക കി ീടാെതാ നി ലമായ പം കാണായ് വ ലം ധന യായ് താ നായ് സ നായ് വേ നേ ാ നി െട പ ി സ തം വസി ണം. അ ാേനാ ഭവ െള ാം ജ ാദിഷഡ്ഭാവ ാനസ പനാം നി ലി േ ാ േപാ ീ! നി ികാര ാ പരി നായിരിെ ാ നി ാണ ദനേ ാ നി ി വടി പാ ാ . വ ിയി മം േപാെല വാരിയി ര േപാെല നി െട മഹാമായാൈവഭവം ചി ം ചി ം. യാവ പര ം മായാസം തം േലാകേമാ ാ താവ പര മറിയാവ ഭവ ത ം. സ ംഗംെകാ ലഭി ീടിന ഭ ിേയാ ം ത േസവാരത ാരാം മാ ഷ െമെ െമെ സ ായാരചിതമാം സംസാരപാരാവാരം ത കരേയറീ ി കാലംെകാേ . ത ാനപര ാരാം മാ ഷജന ാനം നീ േവാ സ ലഭി ീ ം. സ വര നി േ ാ വാക ാനാ ി ദി ീ ം ത സാദ ാലേ ാ . ക ബ ി നി ാ േവ െപ ഭവി യപദ ി ലാഹ ലയി ീ ം. ത ഭ ിവിഹീന ാരാ ജന ക പേകാടിക െകാ ം സി ി യി യേ ാ വി ാന ാന ഖം േമാ െമ റി ാ ം അ ാനം നീ ീ ത േബാധം മമ സി ി ണം. ആകയാ ത പാദപ ളി സദാകാലമാ ലം ടാെതാ ഭ ി സംഭവി ണം. 62
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നമസ്േത ജഗ പേത! നമസ്േത രമാപേത! നമസ്േത ദാശരേഥ! നമസ്േത സതാം പേത! നമസ്േത േവദപേത! നമസ്േത േദവപേത! നമസ്േത ഖപേത! നമസ്േത ധരാപേത! നമസ്േത ധ പേത! നമസ്േത സീതാപേത! നമസ്േത കാ ണ ാബ്േധ! നമസ്േത ചാ ി! നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമച ! നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമഭ ! സ തം നേമാസ് േത ഭഗവ ! നേമാസ് േത ചി േയ ഭവ രണാം ജം നേമാസ് േത സ തി ായിെ ാ സ ിതമായ ണ െമാെ നി ബാണ ി ല മായ് ഭവി ണം. എ േക െതളി േ രം ജഗ ാഥ മ ഹാസ ം െചയ് ഭാ വേനാ െചാ ാ :സേ ാഷം ാപിേ njാ നി ി വടി ിെലെ ചി ി െത ാലവെയ ാം തേ . ീതിൈകെ ാ ജമദ ി മേ ാ സാദരം ദശരഥ നട െചയ് :ഏതാ മ ഹ െ െ റിെ ി പാദഭ ാരി ം പാദപ ളി ം േചതസി സദാകാലം ഭ ി സംഭവിേ ണം മാധവ! ര പേത! രാമ! കാ ണ ാം േധ! ഇസ്േതാ ം മയാ തം ജപി ീ മാ ഭ നായ് തത നായീടണം വിേശഷി ം ത വ േ ാ ത പാദാം ജസ് തി ചീേ സംഭവി തി ായ ഹി ണം. അ െന തെ െയ രാഘവ നിേയാഗ ാ തി ിെന ഭ ി േര കാതനയ ം സാദരം ദ ിണം െചയ് ി ി ീതനായ് െച മേഹ ാചലം ീടിനാ . പതി ദശരഥ താനതിസ ഷ്ടനായ് താപ മക ത നാം രാമ തെ 63
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഗാഢമായാേ ഷം െചയ്താന ാ േളാ ം ൗഢാ ാവായ വിധിന നേനാ ം ടി ാേരാ ം പടേയാ ം െച േയാ യി സ മാനസനായ് വാണീടിനാ കീ ിേയാെട. ീരാമാദിക നിജഭാര മാേരാ ം ടി ൈസ്വരമായ് രമി വാണീടിനാെര ാവ ം ൈവ ണ്ഠ രിത ി ീഭഗവതിേയാ ൈവ ണ്ഠ വാ ം േപാെല രാഘവ സീതേയാ ം ആന ി മായാമാ ശേവഷം ൈകെ ാാന ം വസി ീടിനാന ദിനം. േകകയനരാധിപനാകിയ ധാജി ം ൈകേകയീതനയെന ിെ ാ െച വാ തെനയയ കെ ാ ദശരഥ േസാദരനായ് േമവീ ം ശ ഘ്നേനാ ം ടി സാദരം ഭരതെനേ ാവാനായ് നിേയാഗി ാനാദരേവാ ം നട ീടിനാരവ ക ം. മാ ല തെ ഭരതശ ഘ്ന ാ േമാദ െ ാ വസി ീടിനാര കാലം. ൈമഥിലിേയാ ം നിജന നേനാ ം േച കൗസല ാേദവിതാ ം പരമാന ം ാ . രാമല ്മണ ാരാം ാേരാ ം നിജഭാമിനിമാേരാ മാന ി ദശരഥ സാേകത രിത ി ഖി വാണീടിനാ പാകശാസനനമരാലേയ വാ ംേപാെല.. നി ികാരാ ാവായ പരമാന ി സ േലാകാന ാ ം മ ഷ ാ തി ത െട മായാേദവിയാകിയ സീതേയാ െമാ ി വാണേയാ ാ രിത ിലേ . ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ബാലകാണ്ഡം സമാപ്തം
64
അ
അേയാ ഹരിഃ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാകാ
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
ം മ
താ മക തേ വരിെകെടാ താമസശീലമകേ ണമാ നീ ദാേമാദര ചരിതാ തമി ി ം ആേമാദ െ ാ െചാ സരസമായ്. എ ിേലാ േക ി ി njാ െചാ വ പ െമ ാമക ം പല ജാതി ം സ ടേമ ം വരിക മി േ ാ പ ജേന കഥക േക ീടിനാ . ഭാ വിയാകിയ ജാനകി ത െട ഭാഗ ജലനിധിയാകിയ രാഘവന് ഭാ വ ത െട ദ ം ശമി ി മാ ം പി ി േയാ ാ രി താതേനാ ം നിജ മാ ജനേ ാ ം ധാ തനാം വര തെ ാ ം ാതാ േളാ ം പടേയാ െമാ ി േമദിനീ ിയാം ഭാമിനി തെ ാ ം വെ തിേരെ ാ പൗരജനെ ാ ം െച മഹാരാജധാനിയകം . വ ി സൗഖ ം ജഗ ി രാഘവ ത െട നനാ ണഗണം കാ കയാ . പരേമശ ര ജഗദീശ ര ക തഗണ ഷണ ഷിത ചി പനദ യ ത യ പര ഭ ദ ഭഗവാ ഭവഭ ന ാണിയാകിയ േദവി ട രാമഭ കഥാ തസാരം െകാ േ ാള് വി മ ല ാധരിയായ ഗൗരിയാമ ി ത മാന വിവശയായ് 65
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭ പാദ ണാമം െച സ ഭ ിേയാ ം നേരവമ െച : "നാരായണ നളിനായതേലാചന നാരീജനമേനാേമാഹന മാധവ നാരദേസവ നളിനാസന ിയ നാരകാരാതി നളിനശര നാഥ നരസഖ നാനാജഗ യ നാദവിദ ാ ക ാമസഹ വാ നാളീകരമ വദന നരകാരി നാളീകബാ വവംശസ വ ീരാമേദവ പര േഷാ മ കാ ണ വാരിധി കാമഫല ദ രാ സവംശവിനാശനകാരണ സാ ാ നാന ദ മാ ഭ ജേനാ മ ി ി ദന് സ ിവി നി ദി ിത വ നവ നന നനാമയ ശ ി ശരണാഗതവ ല ന േരശ രനായ ദശാസ ിെകാ വ തെ ചരി ന ിവം ജീവിതാവധി േക ി ം ി വരാ മമ േവ ീല ി ം". ഇ ം ഭഗവതി ഗൗരി മേഹശ രി ഭ ാ പരേമശ രേനാ െചാ േ ാ മ ിതം െച മ ഥനാശന രീ േക െകാ െക ളിെ .
നാരദരാഘവസംവാദം എ ിെലാ ദിനം ദാശരഥിരാമ പ ജേലാചന ഭ പരായണ മംഗലേദവതാകാ ക രാഘവ 66
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗജനാശനവ ിത േകശവ അംഗജലീല ഃ ി ല് മംഗലഗാ ിയാം ജാനകി തെ ാ ം നീേലാത്പലദളേലാലവിേലാചന നീേലാപലാഭ നി പമ നി ല നീലഗള ിയ നിത നിരാമയ ര ാഭരണവി ഷിതേദഹനായ് ര സിംഹാസനം തേ ലനാ ലം ര ദ ം െവ ചാമരം െകാ പ ിയാ വീജിതനായതിേകാമള ബാലനിശാകരഫാലേദേശലസന്മാേലയപ മല രി െന ബാലാ സ ിഭകൗ ഭക ര ാേലയഭാ സമാനനയാസമം ലീലയാ താം ലച ണാൈദ ര േവലം വിേനാദി ി േ രം, ആേലാകനാ ം മഹാ നി നാരദ േലാകമേ ാളല രി ീടിനാ . ശര ല േതജെ ാ ം ടികസ ാശ ീരനായ് സത രമംബര ി നി ാദരാ തൈ വ േവഗാലവതരി ീടിനാ . ീരാമേദവ ം സം മം ൈകെ ാ നാരദെന െ േ സാദരം നാരീമണിയായ ജാനകിതെ ാ ം പാരില ീണാ നമ രി ീടിനാ . പാദ ാസനാചമനീയ ഘ കമാേദ ന ജിതനാകിയ നാരദന് ത ിേയാഗ ാലി െ ാ രാഘവ മ ിതം ന ി സാദരം മ ം നിവര തേ ാട െച , 67
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"വേ പദം ക ണാനിേധ, സാ തം. നാനാവിഷയസംഗം േമവിന മാനസേ ാ സംസാരികളാ മാനവ ാരായ nj ചി ി ാ ാനിയാ ം തവപാദപേ ഹം നാനാവിഷയസംഗം േമവിന മാനസേ ാ സംസാരികളാ മാനവ ാരായ nj ചി ി ാ ാനിയാ ം തവ പാദപേ ഹം ക െകാ വാനതി ഭം നി യം പ njാ െച െതാ ണ ഫേലാദയം െകാ കാ ാനവകാശ ം വ ി രീേകാ വ , മഹാ േന. എ െട വംശ ം ജ ം രാജ മി വി മായ് വ തേപാനിേധ. എ ാലിനിെയ കാര െമ ം നെരേ ാട െച േവണം ദയാനിേധ. എെ ാ കാര ം നി പിെ ീ സേ ാഷ െ ാ ള് െച ം േവണം. മ െന ാകി ം കാ ണ െ ി സേ ഹമി , സാധി ി െന ാേമ. ഇ മാക ണ ര വര തെ ാ ഹാേസന നിവരനാകിയ നാരദ ം ഭ വ ലനാം മ വീരെന േനാ ി സരസമ െച . "എ ിനിെ െ േമാഹി ി തി നീ സ തം േലാകാ കാരികളായതിചാ ര െ ാ വാ കേള ം മാ ര േമാ െചാ ീ വതി െന? ളാ വാ കെളെ ാ ചി േമാഹം വള േ ര പേത. 68
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലൗകികമാ വാക െള ാ ം േലാേകാ മാ ാ േവ ിവ മേ ാ! േയാേഗശനായ നീ സംസാരി njാെന േലാേകശ, െചാ സത മേ ഢം, സ ജഗ ി ം കാരണ തയായ് സ മാതാവായ മായാഭഗവതി സ ജഗ ിതാവാകിയ നി െട ദിവ ഹിണിയാ നി യം. ഈേര േലാക ം നിെ ഹമേ ാ േച ം ഹ നാ െത ം. നി െട സ ിധിമാേ ണ മായയി നി ജനി നാനാ ജക ം. അ േ ാജസംഭവനായി ണാ മായ് ഒെ ാഴിയാെത ചരാചരജ ഒ േവ നി പത ം, നരാകയാ ഒ ം പറ സംസാരിെയ ം. ഇ േലാകജ സ ദാ ഖ നാ ം പിതാവായ ം നീയേ ാ! ര ാസിതവ േഭദം സത രജ േമാനാമ ണ യയായീടിന വി മഹാമായാശ ിയേ ാ തവ പ ിയാ ം. സത െള ജനി ി മവള് സത ം ത േയാ മതിനി സംശയം. മി ാ കള വ ളി സ നാ ഹ മഹാമേത േലാക യമഹാേഗഹ ി ഭവാ ഏകനാേയാ ഹ നാ ം. നാരായണ നീ രമാേദവി ജാനകി ആദിത നേ ാ ഭവാ , ഭാ ജാനകി, ശീതകിരണ നീ േരാഹിണി ജാനകി ആദിേതയാധിപ നീ ശചി ജാനകി. 69
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജാതേവദ നീ സ ാഹാ മഹീ താ, അ ജന് നീ ദ നീതി ം ജാനകി. രേ ാവര ഭവാ താമസി ജാനകി രാ ഭവാ ഭാ വി ജാനകി. ശ ത നീ സദാഗതി ജാനകി., രാജരാജ ഭവാന് സ രി സീത രാജരാജ നീ വ ര ജാനകി. രാജ വര മാര, ര പേത, രാജീവേലാചന, രാമ, ദയാനിേധ നേ ാ ഭവാ ാണി ജാനകി സ മം നീ ലതാ പിണി ജാനകി. വി രിെ ിേനെറ റ ീ സത പരാ മ, സ ണവാരിേധ യാെതാ യാെതാ ിംഗവാചകം േവദാ േവദ , ത സ േമവ നീ. േചേതാവിേമാഹന ീലിംഗവാചകം യാെതാ െതാ േവ ജാനകീേദവി ം. നി ളി വ െമ ിേയ മെ ാ െമ േമ ക ീല േക ാ മി േ ാ. അ െന േ ാ നിെ ിര റിെ െന േസവി െകാ ജഗ പേത. മായയാ ടി മറ ിരി െ ാ നീയേ ാ നമവ ാ തമായ ം. പിെ യതി നി മഹ ത െമ തതി നി ായി ം, സ ാ കമായ ലിംഗമതി ല് നിീപേത ന ാ മ ം, എ തഹ ാര ിപ ാണനി ിയജാലസം മാെയാ േ ാ! ജ തി ഖ ഃഖാദിക നി ല ാര് ജീവെന െചാ ം െചാ ാവത ാതനാദ വിദ ാഖ െയ70
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െ ാ കാരേണാപാധിെയ ം ചില . ല ം ം കാരണെമ ം ലമാം ചി ി േ ാ പാധി യം. എ ിവ ാ വിശി ം ജീവനായ ം അന നനാം പര തദ ി വിേഭാ! സ പ ി ം ബിംബ തനായ് സ േ ാപരി ിതനായ് സ സാ ിയായ് േതേജാമയനാം പര പരമാ ാ രാജീവേലാചനനാ നീയേ ാ! നി നി ായ് വ ി േലാക നി തി ിതമായിരി ം നി ലേ ലയി െമാ േവ നി കളിയാ ിെതാെ േയാ ം വിധൗ. കാരണെമ ാ ി ം ഭവാ നി യം നാരായണ, നരകാേര, നരാധിപ. ജീവ ം ര വി സ െമ ഭാവന െകാ ഭയെ വഹി . േനേര പരമാ ാ njാെന റി േ ാ തീ ം ഭവഭയ ത ഃഖാദിക . ത ഥാനാമ വണാദിെകാ ട ഉ ാ ി ായ് വ ം മാ ഭ ി ം. ത ാദപ ജഭ ി േ ാ ത േ ാധ ം മന ാ ി ദി ി ം. ഭ ി ത ാന ായാ ി ം വ ി മിെ ാ സംശയം. ത ഭ ത ത ാരിേലകെനപ നാെമെ ം ക േതണേമ. ത ാഭിപ ജ ി നിേ കദാ ായി ച ഖ മ പിതാ. നി െട പൗ നായ് ഭ നായ് േമവിേനാെരെ യ ഹിേ ണം വിേശഷി ം. പിെ ം പിെ ം വീ നമ രി71
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിവ ം പറ ീടിനാ നാരദ . ആന ബാ പരി തേന നായ് വീണാധര നി പിെ ം െചാ ിനാ : "ഇേ ാളിവിേട njാ വ കാരണപലസംഭവ തെ നിേയാഗ ാ രാവണെനെ ാ േലാക പാലി ാ േദവകേളാട െച കാരണം മ ത നായ് വ ജനി ദശരഥനാെയ േതാ നി യെമ ി ം ജ നാേയാ ഭവാെന ദശരഥ രാജ ര ാ മഭിേഷകമി ാലം െച മാെറെ ാ െ ിരി ി നീ മതിനന ലനായ് വ ി ം. പിെ ദശ ഖെനെ ാ െകാ വാ എ മവകാശ ായ് വരായേ ാ! സത െ ര ി െകാ െകെ േ ാ സത രം െച പറെക െച . സത സ ഭവാെന ി ം മാനേസ മ ത ജ ം െകാ വി തനായ് വ ം." ഇ രം നാരദ െചാ േക തിരമായ െച ി രാഘവ . "സത െ ലംഘി യിെ ാ നാ ം njാ ചിേ വിഷാദ ാകാ ലം. കാലവിളംബനെമ ിെന ീ ലമതി ം പറ ീ വ . കാലാവേലാകനം കാര സാ ം ണാം കാലസ പനേ ാ പരേമശ ര ! ാര ക ഫലൗഘ യം വ േ രെ ാഴി മ ാവതി ാ േമ കാരണമാ ം ഷ യാസെമാ മറിയാതിരി മി േ ാ! നാെള വന ി േപാ njാ 72
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാളീകേലാചന പാദ ത ാെണ. പിെ ശ സംവ രം വനം ത ി നിേവഷേമാ വാണീ വ . എ ാ നിശാചരവംശ ം രാവണ തെ ം െകാ ടി േ ാ! സീതെയ ാരണ തയാ ിെ ാ യാ ധാനാന യനാശം വ വ . സത മി"െത െച ര പതി ചി േമാേദന നാരദനേ രം രാഘവ തെ ദ ിണ ം െച േവേഗന ദ നമ ാര ം െച . േദവ നീ ന ം ൈകെ ാ േദവേലാകം ഗമി ീടിനാനാദരാ . നാരദരാഘവ സംവാദമി െന േനേര പഠി താ േക താേനാ താ ഭ ിൈകെ ാ െച മ ഷ ി ലഭി മതിനി സംശയം. േശഷമി ം കഥ േക ണെമ ിേലാ േദാഷമക വാ െചാ njാ .
ീരാമാഭിേഷകാരംഭം എ ിേലാ രാജാ ദശരഥേനകദാ സ ലിതാന മാ ാറിരി േ ാ പ ജസംഭവ വസി നാം ത ലാചാര െന വ ി െചാ ിനാ “െപൗരജന ംമ ി ഖ ാ ം ീ രാമെന ശംസി ിെതേ ാ ം ഓേരാ ണഗണം ക വ കതാരിലാന മതിനി സംശയം. നായ് വ njാ െമാ ാകയാ രി േജ നാം രാമ മാരെന 73
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീപരിപാലനാ മഭിേഷകെമ ം ൈവകാെത െച ണെമ njാ ക ി ്തിേ ാഴത െനെയ ിലവിേലാ നിേയാഗി ം േവണം. ഇ ജക രാഗമവ െ െ ാ േമ മേതാ ക ീലേയാ? വ ീല മാ ലെന ാ തിേ െറ േമേപായ ഭരത ശ ാ . വ മ ദിനം തെ ണ മതീവ ഷ ം ന ന ം. എ ാലവ വ വാ പാ യി ിനിെയാ െകാ മ നി യം മാനേസ. എ ാലതി േവ സംഭാര ളി തെ ബത സംഭരി ീടണം. രാമേനാ ം നി ി വടി ൈവകാെത സാേമാദമിെ ാേഴ െച റിയി ണം. േതാരണ പം ികെള ാ യ ക ചാ പതാകകേളാ മത തം േഹാരമാ െപ റനാദ ം രി ദി കെളാെ ഴ േവ! മ വനായ ദശരഥനാദരാ പിെ മ െര േനാ ിയ െച : എ ാം വസി ന ളിെ ംവ ം കല ാണ െ ാെ ാ ിെ ാ നീ നാെള േവണമഭിേഷകമിളമയായ് നാളീകേന നാം രാമ നി യം ന ിതനായ മ മേ രം വ ി െചാ ാ വസി േനാടാദരാ . എെ േവ െത രെച ാ മ രെമ ിേയ സംഭരിi ീ വ ” ചിേ നി പി ക മ േരാ74
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ടി ം വസി നി മ െച : “േക , നാെള ല കാെല ചമയി േച ിമാരായ കന കമാെര ാം മ കേ പതിനാ േപ നി ണം മ ഗജ െള െപാ ണിയി ണം. ഐരാവത ലജാതനാം നാ െ ാ നാരാല് വേരണമല രി േണ; ദിവ നാനാതീ വാരി ളായ് ദിവ ര ി വിചി മായ് സ കലശ സഹ ം മലയജപ ള് െകാ വായ് െക ി വ ീടണം ലിേ ാ വ ക ിഹ. ഛ ം വ ദ ം മണിേശാഭിതം ാമണിമാല രാജിത നി മലവ , മാല ളാഭരണ ം സ ത ാരാം നിജനം വ ിഹ നി ശപാണികളായ് സഭാ ിേക ന കീമാേരാ വാരവ ജനം ന ക ഗായക ൈവണീകവ ം ദിവ വാദ െള ാം േയാഗി ണവീശ രാ േണനി മേനാഹരം. ഹ ശ പ ിരഥാദി മഹാബലം വ ാദ ല ാരേമാ വ ീടണം. േദവാലയ േതാ ം ബലി ജ ം ദീപാവലിക ം േവണം മേഹാ വം. പാലേര ം വ വാന് നിiേയാഗി , േശാഭേയാെട രാഘവാഭിേഷകാ മായ്.” ഇ ം മ േര ം നിേയാഗി തി സത രം േതരി േരറി വസി ം ദാശരഥി ഹെമ ം ഭാ രമാ സേ ാേഷണ സാ പ സാദരം 75
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി േനരമറി ര വര െച ട ദ നമ ാര ം െച ാ . ര ാസന ം െകാ ി ി തദാ പ ിേയാ മതീ ഭ ാര മ െപാ ലശ ിതനി മലവാരിണാാ ക കി പാദാ തീ ം ഉ മാംേഗന ധരി വി നായ് ചി േമാേദന ചിരി ളിെ : “ ണ വാനാേയനടിയനതീവ േകളി പാേദാദക തീ ം ധരി യാ ” എ ി െന രാമച വാക ം േക ന ായ് ചിരി വസി ന െച : ന നെ ം നി െട വാ കെളാ െചാ തിേ ാ പാ ജ! ത ാദപ ജതീ ം ധരി യാ ദ കൈവരി ം ധന നായീടിനാ ത ാദതീഥവി നായ് വ ി മ ിതാവായ വിരി ം പേത! ഇേ ാ മഹാജന പേദശാ മ ത വി മ! െചാ നീെയേടാ! ന ായറി ിരി ി നിെ njാനി വനാ െത മിെ േടാ! സാ ാല് പര മാം പരമാ ാ േമാ ദ നാനാജഗ യനീശ ര ല ീഭഗവതിേയാ ം ധരണിയിലി ാലമ ജനി നി യം! േദവകാര ാ സി ം ക ണയാരാവണെനെ ാ താപം െക ാ ം ഭ ജന ി സി ി ാ മി മവതരി ീടിന ീപേത! േദവകാര ാ മതീവ ഹ ം നേരവം െവളി ിടാ ി njാനിദം. 76
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാര െള ാമ ി സാധി , മായയാ മായാമ ഷ നായ് ീനിേധ! ശിഷ നേ ാ ഭവാനാചാര േനഷ njാ ശി ി േവണം ജഗ ിതാ ം േഭാ! സാ ാ ചരാചരചാര നേ ാ ഭവാേനാ ില് പി ണാം പിതാമഹ ം ഭവാ സ േ ഷ േഗാചരനായ ര ാമിയായ് സ ജഗദ വാഹകനായ നീ സത ാ കമാെയാ വി ഹം ത ാ നിജാധീനസംഭവനാ ട മ േവേഷണ ദശരഥ നായ് ഥീതേല േയാഗമായയാ ജാതനാം എ േ ധരി ിരി njാെനേ ാ ധാതാ താന െച യാ എ തറി േ ര ാന യ ി േ േരാഹിതനായി ദാ njാ ം ഭവാേനാ സംബ കാം യാനം േരാഹിത ക മ ി നി മാ െച ാെലാ ന ായ് വ കില ം പിഴയ േ ാ? ഇ സഫലമായ് വ മേനാരഥെമാ േപ ി njാനി ി ം േയാേഗശ!േത മഹാമായാഭഗവതി േലാൈകക േമാഹിനി േമാഹി ിയാ മാം. ആചാര നി തികാമ ഭവാെന ിലാശയം മായയാ േമാഹി ിയാ േമ ത സംഗാ സ വ മിേ ാളിദമ വ വ ം മയാ രാമ! ചി . രാജാ ദശരഥ െചാ കാരണം രാജീവേന !വേ നിവിേട njാ ഉ ഭിേഷകമ നാെള ക െചാ വാനാ ഴറി വേ നഹം 77
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈവേദഹിേയാ പവാസ ം െച േമദിനി ത ി ശയന ം െച ണം. ചര േ ാടിരി , njാേനാേരാേരാ ക ള് െച െ ാ വ ൈവകാെത വ ീ ഷ ി നീെയ െച െച േതരി കേരറി നിേ ം. പിെ ീരാമ ം ല ണ തേ ാ നേ ചിരി െച രഹസ മായ് ‘താതെനനി ഭിേഷകമിളമയായ് േമാേദന െച മ നാ നി യം ത നിമി മാ ം njാനതിെ ാ ക ാ നീ രാജ േഭാ ാ ം നീയേ ! വ ! മമ ത ം ബഹി: ാണനാകയാവ ി േകാ ി െകാ ാ ം നീ മ മനാ ം ഭവാ നി യം മ രി ാനി ിതി നേ ാടാ ം’ ഇ രേമാേരാ െച ിരി േ ാ ീ േഗഹം വിശ വസി ം ാ െമ ാം ദശരഥ തേ ാ ചി േമാദാലറിയി സമ ം രാജീവസംഭവന ന േ ാ രാജാ ദശരഥനാന വകം രാജീവേന ാഭിേഷക ാ ജാവിധാേനന െചാ േക യാ െകൗസല േയാ ം മി േയാ ം െച െകൗ കേമാടറിയി ാെനാ മാ സേ ാദ െ ാ േക േനര നി മലമാെയാ മാല ം ന കിനാ െകൗസല ം തനയാഭ ദയാ മായ് െകൗ കേമാ ജി ി ല ിെയ “നാേഥ! മഹാേദവി!നീേയ ണ” െയ േചതസി ഭ ാ വണ ി വാണീടിനാ 78
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത സ പവീര ദശരഥ ാഭിേഷകം കഴി ീ െമ േമ േകകയ ീവശഗതനാകയാലാ ല ി വള ിേത ം േഗ! ഭഗവതി! തനാശിനി! ഗതി നീ ി ണ ീ മംബിേക! കാ കനേ ാ പതി ദശരഥ കാമിനി ൈകേകയി ചി െമ ീശ രാ! ന വ ം വ േ ണ”െമ ി െന െചാ ി വിഷാദി ിരി േനരം.
അഭിേഷകവി
ം
വാനവെര ാവ െമാ നി പി വാണീഭഗവതിതേ ാടേപ ി “േലാകമാതാേവ! സരസ തീ! ഭഗവതി! േവഗാലേയാ െ ീ കേവണം രാമാഭിേഷകവി ം വ ീ വാനായവ ം മ ി നി പി ാ െച ട മ രത െട നാവിേ െ വസി വെളെ ാ െചാ ി പിെ വിരേവാ ൈകേകയിെയെ ാ തെ പറയി ക ട ണം. പിെ യിേ ാെ ാം മടി െത ാമര ാര് പറേ ാരന രം വാണി ം മ രത വദനാ േര വാണീടിനാ െച േദവകാര ാ മായ്. അേ ാ ിവ യാം ം മാനേസ ക ി റ ടന് ാസാദേമറിനാ േവേഗന െചെ ാ മ രെയ ൈകേകയിതാ മവേളാ െചാ ിനാ . 79
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
“മ േര െചാ നീ രാജ െമ ാട െമ ലമല രി ീ വാ ?” “നാളീകേലാചനനാകിയ രാമ നാെളയഭിേഷക െ നി യം ഭേഗ േഢ! മഹാഗ ിേത! കിടെ േ ാ ം നീ റ ീെടാ റിയാെത. ഏറിേയാരാപ വ നിനാ െമാ ബ വിെ നി യം രാമാഭിേഷകമ നാ െ േടാ! കാമിനിമാ ലെമൗലിമാണിക േമ!“ ഇ
രമവ െചാ േക സം മിാന ംെച േകകയ ി ം ഹി മാെയാ ചാമീകര രം. ചി േമാേദന ന ീടിനാളാദരാ . “സേ ാഷമാ ിരി കാല ി െലെ ാ താപ പാഗതെമ നീ െചാ വാ കാരണം njാനരി ീലതിനിെ ാരവകാശേമ ം നി പി ാല്. എ െട രാമ മാരേനാളം ിയെമ ിലാെര മി മേ ാ നീ. അ മ ഭരതേന ാ മമ നാം രാമെന േ ഹെമനിേ ം രാമ ം െകൗസല ാേദവിെയ ാെളെ േ മേമ ം നമിെ ാ സംശയം. ഭ ി ം വിശ ാസ ം ബ മാന മി മ ാെര മിെ റിക നീ ന വ െളനി തേ മ വ വ ം െകാ മമ ന ന . ഇ മി ാെതാ വാ പറകയിെ ാ േമ േഭദമി വെനാരി ം. 80
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ
ാ െമെ യേ മടി ടാെത ഷെച njായം പരി കം. േഢ! നിനെ രാമ നിെ ാ േപടി ാവാനവകാശമായ ം സ ജന ിയനേ ാ മമാ ജ നി ൈ രമാനസ ശാ ദയാപര !"
േകകയ ിത വാ േക ളവാ ലേചതസാ പിെ ം െചാ ിനാ . “പാേപ മഹാഭയകാരണം േക നീ പതി നിെ വ ി തറി ീേല? ത നായ ഭരതേന ം ബലാ ത ിയനായ ശ േന ം പ മാ ലെന ാ ാ ായയ ം േചതസി ക ി െകാ തേ യി രാജ ാഭിേഷകം തം രാമെനകിേലാ രാജ ാ തി െസൗമി ി നി യം ഭാഗ മേ മി ംക നി ഭാഗ മാെയാ നീ ദാസിയായ് നിത ം െകൗസല തെ രിചരി ീ ക. െകൗസല ാന ന െ രത ം േസവി െകാ െപാ െ ം വ ം. ഭാവി ം േവ രാജത േമ േമ, നാ ി നി ാ ി ളകി െമാ വാ ം വരാെത വധി ീ കി മാം. സാപ ജാതപരാഭവംെകാ താപ ം ധരണിയി വാ യി ! ന മരണമതിനി സംശയം െകാ വാ njാ തവ ന േക നീ. ഉ ാഹ നിനെ ിലി ാലം ത ത തെ വാഴി ം നരവര . രാമനീേരഴാ കാനനവാസ ം 81
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മിപാലാ യാ െച മാറാ ണം. നാടട ം ഭരത വ മതിെ ൗഢകീ ാ നിന ം വസി ാം ചിരം. േവണെമ ാകിലതിെ ാ പായ ം ാണസേമ! തവ െചാ ി വാ njാ . ം രാ ര േ ദശരഥ തെ മി ാ ം തെ മേഹ ന ി യാ മ വ ചാപബാണ ം ൈകെ ാ ത െട ൈസന സേമതം േതേരറിനാ . നിേ ാ ടേവ വി ിലകം സ നായിെ രേരാേട േ ാ ഛി മായ്വ രഥാ കീലം േപാരിെല തറി മി ദശരഥ . സത രം കീലര ി നി െട ഹ ദ ം സമാേവശ ൈധേര ണ നീ. ചി മേ പതി ാണര ാ മായ് ം കഴിേവാളമ ിെന നി ം ശ െള വധം െച ഥീ ം നി നാെയാ ദശാ േര നി െതാഴില് ക തി സേ ാഷ െ ാ െച ളി േമനി ണ ണ ട ിരി പറ ി പ ം “നി ചരിതം ന ന നി പി ാ ര വരം തരാം നീെയെ ര ി െകാ ലം വരി െകാ ാ ം നീ!“ ഭ വാക ം േക നീ മേ ര ചി സേമാദം കല െചാ ീടിനാ , “ദ മാേയാ വരദ യം സാദരം ന ംഭവതി മയാ പതീശ രാ! njാെനാരവസര ി ലേപ ി ാനം വരാെത തരിെക േതേവ “ 82
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ പറ ിരി വരദ യമി േപ ി െകാേ ണം മടിയാെത njാ ം മറ കിട ി േമ മാനേസ േതാ ി ബലാലീശ രാ യാ, ധീരതേയാടിനി ി മിേ ാ േ ാധാഗാരം വിശ േകാേപന കിട നീ, ആഭരണ ം െപാ ിെ റി തിേശാഭ െ ാ കാ ലഴി ി േമനി ം െപാടിെകാ ണി ിഹ മിയി െ മലിനാംബരെ ാ ം, ക നീരാേല ഖ ം മിഴിക ം, ന ായ് നന , കര കര െകാി െകാ ക വരദ യം പതി സത ം പറ ാ റ ി മാനസം” മ ര െചാ േപാെലയതിേന െമാര രം ടാെത െച ൈകേകയി ം പ മിെതാെ നി െ ക ി ചി േമാേഹന േകാപാലേയ േമവിനാ ൈകേകയി മ രേയാ െചാ ാളിനി ‘രാഘവ കാനന ി േപാേകാള ം njാനിവിെട ിട ീ വന ാ ി ാണേന ം കള ീ വ നി യം, പരി ാണാ മി ഭരത പതി െച ാനഭിേഷകെമ ി njാ േവെറ നിന േഭാഗാ മായ് ന വ േദശ ളതിനി സംശയം.’ ‘ഏ മിതിെനാരിള ം വരാ ി നീ േചതസി ചി ി കാര ം വ ം ഢം.“ എ പറ േപായീടിനാ മ ര പിെ യ മ ി രാ ി ം ധീരനാേയ ം ദയാന ിതനായ് ണാ83
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചാരസം നായ് നീതി നാ ിജേദശിക വാക ിതനായ് ശീലനായാശയ നായ് വിദ ാനിരതനായ് ശി നാ വെന ിരി ി ം സംഗം െകാ കാലാ ര ിനാല് സ ന നി നായ് വ ം ഢം നസംസ േമ മകലേവ വ ി േവണം യേ ന സ മാ , ക ളം പ ിയാ സ ം നി ഭം. എ ിേല രാജാ ദശരഥനാദരാ പ ജേന ാഭ ദയം നിമി മായ് മ ി തികേളാ ം പറ െകാ: രമകം ളീടിനാ . അേ രമാ ിയതമയാകിന ത െട പ ിെയ ാണാ കാരണം എ ം വിഹ ലനാേയാ പ ം ചി താരി നി പി ിതീ ഢം ‘മ ിരം ത ി njാന് െച ം വിെധൗ മ ിതം െച രിെക വ ം രാ രിയാമവളിെ േപായിനാ ? മ മാ ി േ ഷെമ മാനേസ “‘െചാ വി ദാസികേള!ഭവത് സ ാമിനി കല ാണഗാ ി മെ േപായീടിനാ ?“ ഏവം നരപതി േചാദി േനര േദവിത ാളിക ം പറ ീടിനാ : “േ ാധാലയം േവശി ിതതി ലേമ മറി ീല nj േളാ മ വ! ത ഗത ാ നി ി വടി േദവി ത ചി മ സരി ീ ക ൈവകാെത”‘ എ േക ഭേയനമഹീപതി െച രിക ി സസം മം 84
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ മ ംതേലാടി േലാടി “ ിേയ! രീ! െചാ െചാെ ി വ േഭ? നാേഥ!െവ ം നില െപാടിയണിാത േമാ കിട െത നീ? േചേതാവിേമാഹന േപ! ണശീേല! േഖദ ായെതെ േ ാ െചാ െകേടാ, മ ജാ മാ വരാ േമ വി ിയം െച മി നിനെ േടാ നാരികേളാ, നര ാേരാ ഭവതിേയാടാെരാ വി ിയം െച വ േഭ! ദ െന ാകി ം വ െന ാകി ം ദ െമനി തിനി നി പി ാ നി നെന മി ം നിനെ ില പതിയാ ി വ നവെന njാ അ വാേന മനി നിനെ ി നി ന ാ േവെന മവെന njാ വ െന നമവ നാ ീ വ വ നാ ീടാമവ െന േവ കി നം നിന ധീനം മമ ജീവനം മാനിനീ! േഖദി തിെന കാരണം? മ ാണേന ാ ിയതമനാ ിതിേ ാെളനി മ നാം രാഘവ അ െന രാമ മമ ന ന മംഗലശീലനാം ീരാമനാെണ njാ അംഗനാര േമ! െചയ്വന് തവ ഹിതമി െന േഖദി ി ാ മാം വ േഭ!” ഇ ം ദശരഥ ൈകേകയി തേ ാ സത ം പറ േക െതളി വ ക നീ ം ട ാന ം െച മ വ തേ ാ മ ര െച ാ : സത തി നാ ളള ഭവാ മമ സത ം പറ േനെര ിെല െട 85
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ മാ തിെന റ ീ വ വ മാ ീടാ സത െ മ വാ! എ ിേലാ പ രാ രാേയാധേന സ ടം തീ ര ിേ ഭവാെന njാ സ ചി നായ ഭവാന് മമ ചി ി ര വര ന കീലേയാ? േവ നാളേപ ി െ േവ ം വര തരിെക െചാ ി njാ െവ ിരി ഭവാ ല ര മി ി വാ ീ വാ പേത! എ തിെലാ രാജ ാഭിേഷകം ഭാവാനി ഭരത െച ണെമ ം പതിവീര ജടാവ ലം താപസേവഷം ധരി വനാ േര കാലം പതി ാ വ രം വാഴണം ലഫല ജി മഹീപേത! മി പാലി ാ ഭരതെനയാ ണം രാമ ഷ ി വന ി േപാകണം. എ ിവ ര വര ംന കിലി മരണെമനി ി നി യം എ ൈകേകയി പറേ ാരന രം മ വ േമാഹി വീണാനവനിയി വ േമ ി പതി േപാെല വി സജ ര േതജസാ വീണി പ ം പിെ മാ ം െച േനര ക നീ വാ വിറ പാധിപ “ ഹ വാ ക േക ായെത േ ാ! മാഹ ! കാ കേയാ njാനിഹ ചി മം ബലാ ാകേയാ മമ ത സമയ പ ിതമാകേയാ? കിംകിേമത തം ശ ര! ൈദവേമ! പ ജേലാചന! ഹാ പര േമ!“ 86
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ാ ിെയേ ാെല സമീേപ വസി ഖമതിയായ ൈകേകയി തന് ഖം േനാ ിേനാ ി യം ദശരഥ ദീ ഘമായ് വീ വീ േ വ ര െച : ‘എ ിവ ം പറ ഭേ ! നീ എ നിേ ാ പിഴ ി രാഘവ ? മ ാണഹാനികരമായ വാ നീ ഇേ ാ രെചയ്വതിെന കാരണം? എേ ാ രാമ ണ െള വ ി െമ ാം നീ പറ േ ാ േക njാ ‘എെ ം െകൗസല ാേദവിേയ മവ ത ിലിെ ാ േഭദെമാരി ം’ എ െ ാ ം പറ ി നിനി ി േതാ വാെനെ ാ കാരണം? നി െട രാജ ം ത മേ ാ ധന ശീേല! രാമ േപാകണെമ േ ാ? രാമനാേല ഭയം നിന ാകാ മീപതിയായ് ഭരതനി ാ ം’ എ പറ കര കര േപായ് െച ട കാ ല് വീ മഹീപാല ം േന ം വ ി ൈകേകയി ം ധാ ീപതീശ രേനാ െചാ ീടിനാ ‘ ാ െന ാകിേയാ മീപേത! ഭവാ ! ാ ിവാക െചാ െത ി െന? േഘാര ളായ നരക ളി െ േച മസത വാക െചാ ീടിനാ പ ജേന നാം രാമ ഷ ി ശ ാവിഹീനം വന ി േപാകാ ി എ െട ജീവെന njാ കള ീ വ മ വ പി നി ിെ ാ സംശയം. സത സ വി രാജാ ദശരഥ87
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െന െമ കീ ി ര ി ണം സാ മാ െ െവടി കാരണം യാതനാ :ഖാ തി ാേ രാേമാപരി ഭവാന് െച ശപഥ ം മിപേത ഥാ മിഥ യാ ീെടാലാ’ ൈകേകയി ത െട നി ബ വാക ം രാഘവേനാ വിേയാഗം വ ം ചി ി :ഖസ േ നിമ നായ് സ ാപേമാ േമാഹി വീണീടിനാ പിെ ണ ി ം കിട ം മക തെ േയാ ം കര ം പറ ം സദാ രാമ രാേമതി രാേമതി ലാേപന യാമിനി േപായി വ ര ല യായ് െച ാന േണാദയ ി സാദരം വ ിക ഗായക ാെര ിവെര ാം മംഗളവാദ തിജയശേ ന സംഗീതേഭദ െള ിവെയെ ാ ം പ ി ണ ീടിനാരേ ര ി ായ േകാേപന ൈകേകയി ം ി മവെര നിവാരണംെച ാള്: അേ ാളഭിേഷകേകാലാഹലാ മായ് ത രെമാെ നിറ ജന ളാ മിേദവ ാ ം മിപാല ാ ം മി േശാ ഷലാദി ജന ം താപസവ ം കന കാ ം േശാഭ േത െവ െകാ ട തഴ ചാമരം താല ം െകാടി േതാരണം ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം വാരണ വാജി രഥ പദാതി ം വാരനാരീജനം െപൗരജന ം േഹമരേ ാജ ലദിവ സിംഹാസനം േഹമ ംഭ ം ശാ ല ച ം 88
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ം വസി നിേയാഗി െതാ േവ െമാഴി ാ സംഭരി ീടിനാ ീബാല ാവധി രാവാസികളാബ െകൗ ഹലാ ി നിമ രായ് രാ ിയി നി ം ൈകവി മാനേസ ചീ പരമാന േ ാ േമവിനാ ന െട ജീവനാം രാമ മാരെന നി ലര കിരീടമണി തി രമ മകരായിതമണി ല സ േശാഭിത ഗ ല ം രീക ദേലാചനഭംഗി ം രീകാരാതിമ ല ം ച ികാ രമ ിതാഭ ം ളസമാനദ ം ബ ക നസമാനാധരാഭ ം ക രരാജിതെകൗ ഭര ം ബ രാഭം തി മാ ദര ം സ ാ സ ിഭ പീതാംബരാഭ ം േ ലമീേതവിള ി മി ീ കാ നകാ ിക ം ത മ ം ംഭി േലാ മ പി രം െകാ ി ി കാ ം ംഭീ മ കസ ിഭജാ മംേഭാജബാണനിഷംഗാഭജംഘ ം ക ം കല കമഠ വര ം ി േ ാ റവടിേശാഭ ം അംേഭാജ ല മാമം ിതല ം ജംഭാരിര ം െതാ ംതി േമനി ം ഹാരകടകവലയാം ലീയാദി ചാ തരാഭരണാവലി ം വാരണവീര ക ി തിറേ ാ െഗൗരാതപ ം ധരി രിേക നിജ 89
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ണനാകിയ േസാദര തേ ാ ം ല ീനിവാസനാം രാമച ം ദാ കാണായ് വ ന ിനിെയ ിദം മാനസതാരി െകാതി ന െ ാം േ ാണീപതി തനാകിയ രാമെന ാണായ് വ ം ഭാേത ബത നി യം രാ ിയാം രാ സി േപാ തിെ ചീ വിഷാദേമാെടൗ ക െ ാ മാ ാ േദവെന ാണാ േനാ ി ം പാ പാ ാന ണാ താ ിയി വീ കി ം പിെ ം െപാ ി ം വാണീടിനാ രവാസികളാദരാ .
വി ി
ാഭിേഷകം
അേ രമാദിത ദി ീടിനാ മ വ പ ി ണ ീലി ം എെ ാ ലമതിെന മാനേസ ചി ി ചി ി മ മ ം തദാ മ ി വരനാ മ മ : രമകം ാനതി തം ‘രാജീവമി േഗാേ ാ ത! പേത! രാജരാേജ വര!ജയജയ!” ഇ ം പെന തി നമ രിാന ം െച വ ി നി േ ാ എ ം ഖി നായ് ക നീ ം വാ ിയി െ കിട ം നേര െന ചി ാ ലതയാ ക മ ം സത രം ൈകേകയി തേ ാ േചാദി ാ : േദവനാരീസേമ!രാജ ിയതേമ! േദവി ൈകേകയീ!!ജയജയ സ തം േലാകപാല തി പക വാ 90
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലെമേ ാ മഹാരാജവ േഭ!‘ െചാ െകേ ാെട േക ൈകേകയി ം െചാ ിനാളാ മ േരാടേ രം: ‘ധാ ീപതീ നി ായീല രാ ിയിെല കാരണമാകയാ സ ന ാെത ചമ ി ത െട ചി ിനസ ത ത ം ഭവി യാ രാമ രാേമതി രാേമതി ജപി ം രാമെന െ മനസി ചി ി ം ഉദ ജാഗര േസവ ം െച യാലത മാ ലനായി മ വന് രാമെന ാണാ :ഖം േപ രാമെനെ വ ക ൈവകാെത’ എ േക മ ം െചാ ിനാ : ‘െച മാരെന െ ാ വരാമേ ാ?’ രാജവചനമനാക ണ njാനിഹ രാജീവേലാചേന േപാ െത ിെന? എ േക പാല ം െചാ ിനാ : ‘െച നീ തെ വ ക രാമെന രനാെയാ രാമ മാരനാം ന ന ത ഖം ൈവകാെത കാണണം’ എ േക മ ഴറിേ ായ്െ െകൗസല ാ തേനാ െചാ ിനാ : ‘താത ഭവാെന േ ാ വിളി സാദരം ൈവകാെത ക േവണം‘ മ ി വരവാക ം േക രാഘവ മേ തരമവന് തേ ാ ടെവ െസൗമി ിേയാ ം കേരറി രേഥാപരി േ മവിവശനാം താത മ വി ം മ ിേര െച പിതാവി പദദ യം 91
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ി വീ നമ രി ീടിനാ രാമെനെ െ ാലിംഗനം െചയ്വാ മിപനാ സ ായ സം മാ ബാ നീ ിയ േനര :േഖന േമാഹി മിയില് വീണി പ ം രാമരാേമതി പറ േമാഹിെ ാ മീപെന േവേഗന രാഘവ താതെനെ െ ാേ ഷ ം െച സാദരം തെ മടിയി കിട ിനാ നാരീജന ള ക ന ര മാ ഢേശാകാ വിലാപം ട ിനാ േരാദനം േക വസി നീ ം േഖേദന മ ിരം ി സത രം ീരാമേദവ ംേചാദി ിതേ രം: ‘കാരണെമേ ാ താത :ഖ ി േനേര പറവിനറി വെര’ േനരം പറ ി േകകയ ി ം ‘കാരണം :ഖ ി നീ തെ പാരി ഖം :ഖ ലമെ ാ ണാം േചതസി നീ നി പി ിെല തിനി താത :ഖനി ിവ വാ ഭ :ഖാപശാ ി കി ി ത യാ ക വ മാെയാ ക െമ ായ് വ ം സത വാദിേ നായ പിതാവിെന സത തി നാ ീ ക നീയ ചി ഹിതം പതീ നി യം; രി േജ നാ നീയെ ാ ര വരം മമ ദ മായി പ നി താതനാ സ േചതസാ നി ാെല സാ മാ േ ാ ര മി തേരണെമ ി ം െച േത ീ വാ നാണി നിേ ാട പറ 92
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഖി നായ് വ ി താതനറിക നീ സത പാേശന സംബ നാം താതെന സത രം ര ി തി േയാഗ ഭവാ ാമമാ ം നരക ി നി ട ത െട താതെന താണനം െച യാ െന ശ ം വിധി ശതപ സ വെന തറിക നീ‘ മാ വചന ലാഭിഹതനായ േമദിനീപാല മാരനാം രാമ ം എ േമ ം വ ഥിതനായ് െചാ ിനാ : ‘ഇ െയ ാം പറേയണേമാ മാതാേവ! താതാ മായി ജീവെന െ ം മാതാ തെ ം സീതെയ െ ം njാ േപ ി തതിനി സംശയം മാനേസ േഖദമതിനിെ നിേ ം രാജ െമ ാകി ം താത നിേയാഗി ി ത ാജ െമ ാലറിക നീ മാതാേവ! ല ണ തെ ത ജിെ െചാ കി ം ത ണം njാ േപ ി നറിക നീ പാവക ത പതിേ ണെമ ി േമവം വിഷം ടിേ ണെമ ാകി ം താത നിേയാഗി ിേല േമ സംശയം േചതസി െച ിെ നിെ റിക നീ താതകാര മനാ െമ ാകി ം േമാേദന െച ന ന മ പി ാ നി നായീ െച വ മ മനാ നറി ാ ം ഉ െമ ാകി മി ാര െമ ാെലക വ മെ വ ട വ പിേ ാ ലെമ െചാ സ നമി െമ ാം പരി ാതം മയാ നാ ആകയാ താതനിേയാഗമ ി ാ93
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാ ലേമ െമനി ി നി ണയം സത ം കേരാമഹം, സത ം കേരാമഹം സത ം മേയാ ം മറി ര ായ് വരാ’ രാമ തി േകേ ാ ൈകേകയി ം രാമേനാടാ െചാ ീടിനാലാദരാല്: ‘താത നിന ഭിേഷകാ മാ ടനാദരാ സംഭരിേ ാ സംഭാര െകാ ഭിേഷകം ഭരത െച ണം ര ാം വരം പിെ െ ാ േവ നീ പതി ാ സംവ രം കാനേന താപസേവേഷണ വാ ക ം േവണം നിേ ാട നിേയാഗി ാ മടി മ വനി :ഖമാ ം’ എ േക ീരാമ ം െചാ ിനാ : ഇ തിെനെ ാ ൈവഷമ മായ ം? െച ഭിേഷകം ഭരത njാനിനി ൈവകാെത േപാവ വന ി മാതാേവ! എ െതേ ാ െചാ ാ പിതാവ ചി ി :ഖി തിെന കാരണം? രാജ െ ര ി തി മതിയവ രാജ േപ ി തി njാ ം മതി ദ മേ രാജ ഭാരം വഹി ദ കവാസ ിേന െമ തേ ാ േ ഹെമെ റിേ മ മീേ ഹമാ ം ഭരിെ വിധി യാ ആകാശഗംഗെയ പാതാളേലാക േവേഗന െകാ െച ാ ി ഭഗീരഥ ിവ ി പി ം നാ ീടിനാ താത ത െട െയൗവനം ന കി രാനര ം വാ ി ദിവ ാരായവ പി സാദ ിനാ അ മാെയാേ ാ കാര ം നി പി 94
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ിതാ :ഖി തിനി വകാശം’ രാഘവ വാക േമവം േക പതി േശാേകന ന ന തേ ാ െചാ ിനാ : ‘ ീജിതനായതികാ കനാെയാ രാജാധമനാ െമെ ം ൈവകാെത പാേശന ബ ി രാജ ം ഹി നീ േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ അ ാ ിെലേ ാ സത േദാഷം പ മേ ാ മാര! ണാം േധ!രാഘവ!‘ ഥ ീപതീ ദശരഥ ം നരി ം പറ കര ട ിനാ : “ഹാ രാമ! ഹാ ജഗ ാഥ!ഹാ ഹാ രാമ! ഹാ രാമ! ഹാഹാ മമ ാണ വ ഭ! നിെ ിരി െപാ െത െന? എെ ിരി നീ േഘാരമഹാവനം ത ി ഗമി െത െന ന ന? എ ി രം പലജാതി പറക ം ക നീരാേലാല വാ കരക ം ന ായ് െക െക ക ം പിെ െട ദീ ഘമായ് വീ ം ഖി നാേയാ പിതാവിെന ടന് ത െട ക ാ ജലം െകാ ക ം ഖ ം ട ര മ ആേ ഷനീതിവാൈഗ ഭവാദ ളാലാശ സി ി ാ നയേകാവിദ തദാ ‘എ ിെന താത ൈഥവ :ഖി െതെ ാ ദ മിതി , മഹീപേത! സത െ ര ി െകാ വാ nj ള് ശ ിേപാരാ മി ി ര ി ം േസാദര നാ ഭരി ി ീ ക സാദരം njാനരണ ി ം വാ വ 95
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഓ ിലീ രാജ ഭാരം വഹി തി െസൗഖ േമ ം വന ി വാണീ വാ ഏ േമ ദ മി ാെത ക ം മമമാതാെവനി വിധി ന േ ാ മാതാ െകൗസല തെ ംവ ി ൈമഥിലിേയാ ം പറ ിനി ൈവകാെത േപാവതി ായ് വ േ െന’ െച േദവ ം മാ േഗഹം േനരം ധാ ികയാകിയ മാതാ സ തം ാ ണെരെ ാ േഹാമ ജാദിക ാഭ ദയ ിനാ െ ാ െച ി വി മതീവ ദാന െച ാദരാ ഭ ിൈകെ ാ ഭഗവ ദാം ജം ചി ി ന ാ റ ി ിളകാെത ന ായ് സമാധി റ ിരി േ രം െചേ ാ േന ം ക തി േ ാ അ ിേക െച െകൗസല േയാടേ രം സേ ാഷേമാ മി െചാ ീടിനാ : ‘രാമ പഗതനായ ക ീേല? മിപാല ിേയ!േനാ ീ ’െക േ ാ വ ി നി രാമ മാരെന മേ തരം െക ണ ീടിനാ പിെ മടിയിലി ി നി കയി ന ായ് ക ക ഹലാ ഇ ീവരദളശ ാമകേളബരം മ മ ം തേലാടി റ ീടിനാ : ‘എെ കേന! ഖാം ജം വാ വാ ബ ായ പാരം വിശ േയാ? വ ി ീ ജി തി ാ നീ‘ െയ മാതാ പറേ ാരന രം വ േശാകെ യട ി ര വര 96
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത െട മാതാവിേനാട ളിെ : ‘ഇേ ാ ജി ാനവസരമി േ ; ി മരണ വാസ ി േപാകണം ാ േകകയ ിയാമ മ ിതാ ര വരം െകാ ീടിനാ ഒ ഭരതെന വാഴി െയ െമെ വന ി യ െ മേ ം ത പതി ാ സംവ രം വസിവ ീ വ പിെ njാന് ൈവകാെത സ ാപേമ ം മന ി ാകാെത സ യായ് വസി ീ ക മാതാ ം” ീരാമ വാക േമവം േക െകൗസല പാരി േമാഹി വീണീടിനാനാ ലാ പിെ േമാഹം തീ ി :ഖാ വം ത ി കി ര കര ട ത െട ന ന തേ ാ െചാ ിനാ’‘ളി നീ കാനന ി േപായീ കി എെ ം െകാ േപാേകണം മടിയാെത നിെ ിരി ാ ണാ ം െപാ േമാ? ദ കാരണ ിനാ നീ േപാകില് njാ ദ ധരാലയ ി േപായീ വ ൈപതെല േവ വി േപായ പ വി ാധി പറ റിയി തേ ാ? നാ വാേഴണം ഭരതെന ാകി നീ കാ വാേഴണെമ േ ാ വിധിമതം? എ പിഴ ൈകേകയിേയാ നീ ചി ി , താതേനാ ം മാരാ! ബലാ . താത ം njാ െമാ ം ത ംെകാ േഭദം നിന െച ിെ നി യം േപാകണെമ താത നിേയാഗി ി , njാ േപാക െത െച േ ാ 97
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െട വാക െ ലംഘി പതിത െട വാചാ ഗമി താകിേലാ njാ െമ ാണ െള ത ജി ീ വ മാനവവംശ ം പിെ ടി േപാം ത െകൗസല ാവചന ളി െന ചി താേപണ േകേ ാ െസൗമി ി ം േശാകേരാഷ നിറ േന ാ ിനാ േലാക െള ാം ദഹി േപാ ം വ ം രാഘവ തെ േനാ ി റ ീടിനാ ‘ആ ലെമ ി കാരണ ാവാ ? ാ ചി ം ജഡം ം വ ജിതം ശാേ തരം പാഹീനം ശഠ ിയം ബ ി താതേന ം പിെ njാന് പരിപ ികളാ ളളവേര െമാ േവ അ ക വീ ി യ ഭിേഷകെമാര രം ടാെത സാധി െകാ വ ബ മിേ മിതി േശാകി തിന ദാ വസി ീ ക മാതാേവ! ആര ാഭിേഷകം കഴി ീ വാ െശൗര െമനി തി െ നി യം കാര മ ാ െച താകിലാചാര ം ശാസനം െച െക േത വ ’ ഇ ം പറ േലാക യം ത ഷാ മാ ാ െസൗമി ി നി േ രം മ ഹാസം െച മേ തരം െച ന ി ഗാഢമായാലിംഗനം െച രനി ിരാമ ിരവ നാന സ പനി ി ിരവി ഹ ഇ ീവരാ നി ാദി ാരകവ ാം ി ാരവി ച ബിംബാനനനി ഢ ിയ ാര മ ാരദാ പമ 98
അ
ല
ണസാ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നം
വ ! െസൗമിേ ! മാര! നീ േക ണം മ രാദ ം െവടിെ െട വാ ക നി െട ത മറി ിരി ി േമ njാെനേടാ, നി ിെലേ ാ ം എെ റി വാ ല ര ം നിേ ാളമി മ ാ െമ ം നി ാലസാ മായിെ ാ ക ം നി യെമ ി െമാ ി േക നീ ശ മാ െ ാ രാജ േദഹാദി ം വിശ ം നിേ ഷ ധാന ധനാദി ം സത െമ ാകിേല ത യാസം തവ മത ാ ിെല തിനാ ഫലം? േഭാഗ െള ാം ണ ഭാ ച ലം േവേഗന ന മാമാ േമാ നീ വ ിസ േലാഹ ാം ബി നാ സ ിഭം മ ജ ം ണഭം രം ച : വണഗള മാം ദ രം ഭ ണ ി േപ ി േപാെല കാലാഹിനാ പരി മാം േലാക മാേലാല േചതസാ േഭാഗ േത മി ാ കള ാദി സംഗമെമ മ കാല ിതേമാ നീ പാ െപ വഴിയ ലം ത ിേല താ രായ് ടി വിേയാഗം വ േ ാെല നദ ാെമാ കാ േപാെല െമ ം ച ലമാലയ സംഗമം ല ി മ ിരയേ മ ഷ നീ േമാ െയൗവന ം നര വം? 99
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ സമാനം കള :ഖം ണാം മ മാ ം നി പി ല ണാ! രാഗാദിസ മാ സംസാരമാെക നി പി ി സ ല ം സേഖ! ഓ ഗ വനഗരസമമതി ഖ ാര് നിത മ വ ി ീ ആദിത േദവ ദി ി േവേഗന യാദ:പതിയി മറ ി സത രം. നി ം വ ി ദയൈശേലാപരി വി തം വ ി പിെ ം ഭാ ര ഇ ം മതി മ േ ാ ജ ചിേ വിചാരി തി കാലാ രം ആ േപാ േത മറിവീല മായാസ ി ി ിട യാ വാ ക േമാ ജരാനര ം ചീ േമാേഹന മരി തി ചില േനേ ിയം െകാ ക ിരിെ നേരാ റി ീല മായ ത ൈവഭവം ഇേ ാളി പക , പി ാ രാ ി ം പി ാ പിെ ക ായ് വ ം ഇ കാരം നി പി ഢാ ാ ചി ഷന് ഗതിേയ മറിയാെത കാലസ പനാമീശ ര ത െട ലീലാവിേശഷ െളാ േമാരാ യാ ആമ ംഭാ സമാനമാ ട േപാമേത ം ധരി ിതി ാ േമ േരാഗ ളാ ശ ംവ േദഹം നശി ി േമവ ം നി യം വ ാ ിെയേ ാെല നര മ വാ മി ീ ം ശരീരെ നി യം ത ം െടാ േനരം പിരിയാെത ഛി ം പാ പാ ിലിരി 100
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദഹം നിമി മഹം ി ൈകെ ാ േമാഹം കല ജ നി പി ം ാ േണാഹം നേരേ ാഹമാേഢ ാഹെമേ ഡിതം കല ീ ം ദശാ േര ജ ഭ ി കാ ി േപാകിലാം െവ െവ ീറായ് ചമ േപായീടിലാം മ ി കീഴായ് മികളായ് േപാകിലാം ന േദഹം നിമി ം മഹാേമാഹം ത മാംസര ാ ി വി േരതസാം സേ ളനം പ തകനി ിതം മായാമയമായ് പരിണാമിയാേയാ കായം വികാരിയാ േ ാ ിത വം േദഹാഭിമാനം നിമി മാ ായ േമാേഹന േലാകം ദഹി ി തി നീ മാനസതാരി നി പി ം തവ ാനമി ാ െക റിക നീ ല ണ! േദാഷ െളാ േവ േദഹഭിമാനിനാം േരാേഷണ വ ഭവി ിേതാ നീ േദേഹാഹെമ ിമ ഷ േമാഹമാതാവാമവിദ യാ ം േദഹമേ ാ ി njാനായതാ ാെവ േമാൈഹകഹ ിയാ വിദ േക സംസാരകാരിണിയായതവിദ ം സംസാരനാശിനിയായ വിദ ം ആകയാ േമാ ാ ിയാകി വിദ ാഭ ാസേമകാ േചതസാ െച േവ ം ത കാമേ ാധേലാഭേമാഹാദിക ശ ളാ െത മറിക നീ ി വി ം വ വാെന ം ശ ി െ ാ തി േ ാധമറിെകേടാ മതാപി ാ മി സഖികെള േ ാധം നിമി ം ഹനി ി മാ 101
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േ ാധ ലം മന ാപ ായ് വ ം േ ാധ ലം ണാം സംസാരബ നം േ ാധമേ ാ നിജ ധ യകരം േ ാധം പരിത ജിേ ണം ധജനം േ ാധമേ ാ യമനായ നി യം ൈവതരണ ാഖ യാ ം സേ ാഷമാ ന നം വനം സ തം ശാ ിേയ കാമ രഭി േക ചി ി ശാ ിെയ െ ഭജി നീ സ ാപെമ ാെലാ ജാതി ം വരാ േദേഹ ിയ ാണ ാദിക െ ാമാഹ േമേല വസി താ ാ േക സ യംേജ ാതിരാന മായ് തത ാ മായ് നിരാകാരമായ് നിത മായ് നി ിക ം പരം നി ികാരം ഘനം സ ൈ കകാരണം സ വജഗ യം സ ൈ കസാ ിണം സ വ മീശ രം സ വദാ േചതസീ ഭാവി െകാ ക നീ സാര നായ നീ േക ഖ :ഖദം ാരാ െമ ാമ ഭവി ീടണം ക േ ിയ ളാ ക വ െമാ േവ നി ായമാചരി ീ െകേ വ ക സംഗ െളാ ി ം ടാെത ക ഫല ളി കാം ം ടാെത ക െള ാം വിധി വ ം പരണി നിേത സമ ി െകാ ണം നി ലമാ േ ാരാ ാ തേ ാ ക െളാ േമ പ കയിെ ാ njാനി റ െത ാേമ ധരി തത്ാനസ പം വിചാരി സ തം മാനെ െയാെ ത ജി നിത ം പരമാന െ ാ മായാവിേമാഹ 102
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനസ ി നി ാ കളക നീ മാനമേ ാ പരമാപദാമാ ദം’ െസൗമി ി തേ ാടിവ മ െച െസൗ ഖ േമാ മാതാേവാ െചാ ിനാന്: ‘േകേ ണമേ ! െതളി നീെയ െട വാ കേള ം വിഷാദ ാെകാലാ ആ ാവിേന േമ പീഡ ാ താ ാവിെനയറിയാ വെരേ ാെല സ േലാക ളി ം വസി ീ സ ജന ം ത ളി ളി സ വദാ ടിവാെ തി േ ാ സ യേ ാ ജനനി! നീ േകവലം ആ പതി ാ സംവ രം വനേദേശ വസി വ njാ :ഖ െള ാമകെല ള ടനനിേവാട ഹി ീടണം അ െന ിെല ി െയ ാലതിി െയ റ ീടണമ ം ഭ ക ാ കരണമേ പതിത നി ാവ നാെമ നി യം മാതാ േമാദാല ഹി ീ കിേല േമ :ഖെമനി ി േകവലം കാനനവാസം ഖമായ് വ ം തവ മാനേസ േഖദം റ വാണീ കി ’ എ പറ നമ രി ീടിനാ പിെ ം പിെ ം മാ പാദാ ിേക ീതിൈകെ ാെ ംഗസീ ി േച ാദരാല് ി ബാ ാഭിേഷകം െച െചാ ിനാളാശീ വചന ളാ െകൗസല ം േദവകേളാടിര ീടിനാ : ‘ ിക ാേവ! വിരി ! പ ാസന! 103
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദയാേ ! േഷാ മ! ഹേര! ത njയ! മഹാേദവ! െഗൗരീപേത!! ാരി പായ ദി പാലക ാേര! േ ! ഭഗവതീ! :ഖവിനാശിനീ! സ ിതിലയകാരിണീ! ച ിേക! എ കനാ നട േനര ം ക മഷം തീ ി ീ േനര ം ത തിെക റ ീ േനര ം സേ ാദമാ ര ി ീ വി നി ’ ഇ മ ി ത നാം രാമെനബാ ം ഗാഢഗാഢം ണ ട ഈേര സംവ രം കാനനം വസിാരാ വരിെക’ വദി ീടിനാ ത െണ രാഘവം നത ാ സഗ ഗതം ല ണ താ ം പറ ാനനാ ലം: ‘എ ി ായി െ ാ സംശയം നി ള ാ േക തീ േലാം ത ാദേസവാ മായി ടിയ മിേ ാ വഴിേയ വിടെകാ വെന േമ േമാദാലതി ായ വദി ീടണം സീതാപേത! രാമച ! ദയാനിേധ! ാണ െള ള ീ വന ാ ിേലണാ ല വദന! ര പേത!‘ ‘എ ി നീ േപാ െകാ ാ ‘െമ ാദരാ പ ജേലാചന താ മ െച ൈവേദഹി തേ ാ യാ െചാ ീ വാ േമാേദന സീതാ ഹം ളിനാ ആഗതനായ ഭ ാവിെന വ േവേഗന സ ിത ാന ം െച കാ നപാ മായ േതായം െകാ വാ ്ഛയാ ാ ക കി സാദരം 104
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ാ
െ ാ മ ിതം െച രി മ മ ം പറ ീടിനാ : ‘ആ മക ടി ടാെത ീപാദചാേരണ വ െമ പാനിേധ! വാരാണവീരെന മമ വ ഭ! െഗൗരാതപ ം താല ാദി ം ചാമരദ ം വാദ േഘാഷ ം ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം സാമ പാലേര ം പിരി തിേരാമാ േമാെട ിയെത േ ാ!‘ ഇ ം വിേദഹാ ജാവചനം േക ഥ ീപതീ ത താ മ െച : ‘ത ി ദ കാരണ രാജ ം മമ ണ ംവ വാ താതനറിെകേടാ! njാന പാലി തി ാ േപാ മാനേസ േഖദമിള വാണീ ക മാതാ െകൗസല തെ ം ഷെച േഖന വസി നീ വ േഭ!‘ ഭ വാക ം േക ജാനകി ം രാമഭ േനാടി മാഹ െചാ ീടിനാ : രാ ിയി െട ിരി ാ െപാറാേതാളമാ േ ാ ഭവാെന ിതാവി ം എ ിരി െ വനരാജ ം ത വതിനി േതാ ീ വാെനെ ാ കാരണം? മ വ താന േയാ െകൗ കേ ാ മി െല രാജ ാഭിേഷകമാരംഭി ? സത േമാ െചാ ഭ ാേവ! വിരേവാ ാ െമ ം ചി േമാ ാലിദം” എ േക െച ര വരന്: ‘തന ീ ലെമൗലിമാലിേക! േക നീ മ വ േകകയ ിയാമ 105
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമ ര വരം െകാ ീടിനാ വി വ നാ ി രാ ര ിനന നവി മം ൈകെ ാ േപായനാ ഒ ഭരതെന വാഴി െയ െമെ വന ി യ െ മേ ം സത വിേരാധം വ െമ ത െട ചിേ നി പി േപടി താത ം മാതാവിനാ വര ം െകാ ി താതന െകാ njാനി േപാ ദ കാരേണ പതി ാ വ രം ദ െമാഴി വസി വ വ njാ നീയതിേന ം ട ം പറെകാലാ മ കള മാതാ മായ് വാ നീ’ രഘവനി ം പറ േകെ ാ രാകാശശി ഖി താ മ െച : ‘ ി നട വന ി njാ മമ പി ാെല േവണെമ വാ ഭവാ എെ ിരി േപാ ചിതമെ ാ െകാ ം ഭവാെന ധരി ണം‘ കാ ം ിയവാദിനിയാകിയ നാേഗ ഗാമിനിേയാ ം െചാ ീടിനാ ‘എ െന നിെ njാ െകാ േപാ തി ി മര നിറ വന ളി ? േഘാരസിംഹവ ാ കര ൈസരിഭവാരണവ ാളഭ ക കാദിക മാ ഷേഭാജികളാ രാ സ കാനനം ത ി മ ജ സഖ യി ാേതാള വേ ാ സ ടം ഭയമാം ന െ ാം നാരീജന ിെന ാം വിേശഷി െമാേ െറ ാം ഭയെമ റി ീെടേടാ! 106
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലഫല കട കഷായ ബാേല! ജി തി ാ ംത നി മലവ നാ പാ പാനാദി സ ീര ളിെ ാ േനര ം നിേ ാ ത ഹാഗഹ ര ശ രാ െമ ംക ക ം േനെര െപ വഴി മറിയാവതാേര ം കാ ാ മി റി ീ വാ ശീതവാതാതപപീഡ ം പാരമാം പാദചാേരണ േവണം നട ീ വാ രാ േ ാ രാ സെര ാെലാ ം െപാ യി ാ മറിെകേടാ! എ െട െചാ ിനാ മാതാ തെ ം ന ായ് പരിചരി ി ി ീ ക വ ീ വ പതി ാ സംവ രം െച ാലതി ടനിെ ാ സംശയം’ ീരാമവാ േകേ ാ ൈവേദഹി മാ ഢതാേപന പിെ ം െചാ ിനാ : ‘നാഥ! പതി തയാം ധ പ ി njാനാധാര മി മെ നി ാ േമ ഏ േമ േദാഷ മി ദയാനിേധ! പാദ ഷാ തം ട ാ േമ നി െട സ ിെധൗ സ തം വാണീ െമെ മ ാ ാ ം പീഡി േമാ? വ ം ല ജലജലാഹാര വ േഭാ െമനി േതാപമം ഭ ാ തേ ാ െട നട േ ാെള ം ക ം ം ാ രണ ല െളനി ം ബാേണാപമ! നീ െവടി ീെടാലാ ഏ േമ പീഢ ാകയിെ ലം ഭീതി േമ െമനി ി ഭ ാേവ! 107
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക ി ദ ിജന് േജ ാതി ാ വിശാരദ നി യിെ േ ാ പ ളിെ ഭ ാവിേനാ ം വന ി വസി െനാ ം ഭവതി സ ടമിേ ം ഇ ം ൈരവ njാ േക ിരി സത മതി ി െമാ െചാ ീ വന് രാമായണ പല ം കവിവരരാേമാദേമാ പറ േക njാ ജാനകിേയാ ടാെത ര വര കാനനവാസ ിെന േപായി ? ഉേ ാ ഷ തിെയ േവറി ര െമാ േ വിചരി കാ കിേലാ പാണി ഹണമ ാ േമാ ണം ാണാവസാനകാല ം പിരി േമാ? എ ിരിേ നെരെ േപ ി തേ വന ിനാ െ ാെ കി എ െമ ാണപരിത ാഗ ം െചയ്വനി തെ നി ി വടി ത ാെണ’ എ ി െന േദവി െചാ േകെ ാ മ വ മ ിതം െച : ‘എ ിേലാ വ േഭ! േപാരിക ൈവകാെത സ ടമി ി െചാ ി ാേക ാ ദാനമ തി ാ െ ാ െച നീ ജാനകീ! ഹാരാദി ഷണെമാ േവ’ ഇ മ െച ല ണ തേ ാ ീ േരാ മ ാെര വ വാ അത ാദരമ െച േനരം ദ ിേജേ ാ മ ാെര വ ി മാര ം വ ളാഭരണ ള് പ മ മവധിയി ാേതാളമാദരാ സദ ൃ രാ ലശീല ണ ളാമ ാരാ ംബികളാകിയ 108
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േവദവി ാനികളാം ദ ിേജ ാ സാദരം ദാന െച ബ വിധം മാതാ ത െട േസവക ാരായ േദവസ മ ാ ം െകാ ി പിെ നിജാ : രവാസിക ം മന രാം േസവക ാ ം ബ വിധം ദാന െച യാലാന മ രായ് മാനവനായകനാശീ ചന ം െച ി താപസ ാ ം ദ ിജ ാ ം െപ െപ ീ ിത ജല ം ജാനകിേദവി മ േപാട തിാന െ ാ ദാന ന കിനാ ല ണവീരന് മി യാമ െയ ത െണ െകൗസല ൈകയി സമ ി വ ി േനരം മി ം െന ന ിെ സമാേ ഷ ം െച ന ായ ഹം െച തനയ പിെ പേദശവാ മ െച ാ : ‘അ ജ തെ രിചരിെ െ ാ മേ നട െകാേ ണം പിരിയാെത രാമെന നിത ം ദശരഥെന ിലാേമാദേമാ നി പി െകാ ണം എെ ജനകാ ജെയ റ െകാ പിെ യേയാ െയേ ാ ീടടവിെയ മായാവിഹീനമീവ റ ി േപായാ െമ ി ഖമായ് വരിക േത’ മാ വചനം ശിരസി ധരി െകാാദരേവാ െതാ െസൗമി ി ം ത െട ചാപശരാദികള് ൈകെ ാ െച രാമാ ിെക നി വണ ിനാ : ത േണ രാഘവ ജാനകി തേ ാ ം ല ണേനാ ം ജനകെന വ ി ാ 109
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപാ േനര െപൗരജന െള രാഗേമാെട കടാ ി ഹലാ േകാമളനായ മാര മേനാഹര ശ ാമളരമ കേളബര രാഘവ കാമേദേവാപമ കാമദന് ര രാമ തി വടി നാനാജഗദഭിരാമനാ ാരാമനം ജേലാചന കാമാരി േസവിത നാനാജഗ യ താതാലയം തി േപാ േനര സാദം കല െ ാ െപൗരജന ം പാദചാേരണ നട ക േഖദം കല പര രം െചാ ിനാ : ‘ക മാഹ ! ക ം! പശ പശ ഹാ! ക െമ ി െന വ ൈദവേമ! േസാദരേനാ ം ണയിനി തേ ാ ം പാദചാേരണസഹായ ം ടാെത ശ രാക ക നിേ ാ ത തഘടമാ ല മാ ളി ര പ ി കാഠിന േമ തര ി പാദ ളാ നിത ം വനാെ നടെ ക ി ഥ ീശചി ം കേഠാരമേ േലാം വാ ല ം ദശരഥ തേ ാളം മ രിലാ മി ി െലേയാള ം ഇ ി േതാ വാെനെ ാ കാരണ’െമ േക ട െചാ ിനാനന ം: ‘േകകയ ി ര വരം പേനകിനാ േപാല കാരാണം രാഘവ േപാ ി വന ി , ഭരത ം വാെ വ ം ധരാമ ലം േപാക നാെമ ി വന ി ടേവ 110
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാഘവ തെ ിരി ാ െപാ ഇ കാരം രവാസികളാ വി ാദിക വാ േകേ ാരന രം വാമേദവ രവാസിക തേ ാ സാേമാദേമവമ െച ിതേ രം:
രാമസീതാത
െമാ?‘
ം
‘രാമെന ി ി :ഖിയാ ാ േമ േകാമളഗാ ിയാം ജാനകി ല ം ത മാ െചാ njാ ചി ം െതളി േക ീ വിേനവ ം രാമനാ സാ ാ മഹാവി താമരസാ നാമാദിനാരായണ ല ണനായതന ജനകജാ ല ീഭഗവതി േലാകമായാ പരാ മായാ ണ െള ാനവലംബി കായേഭദം ധരി ിതാ ാപരന് രാജസമായ ണേ ാ ടേവ രാജീവസംഭവനായ് പ ദ യം വ മായ് ി , സത ധാനനായ് ഭ പാരായണ വി പം നിത ം ര ി െകാ തീശ രനാദ നജ പരമാ ാ സാദരം േവഷ ാ തേമാ ണ നായ ിജാവ ഭ സംഹരി ം ൈവവസ ത മ ഭ ി സ നായ് േദവ മകരാവതാരമ ി േവദ െള ാം ഹയ ീവെനെ ാ േവധാവിനാ ിെ ാ തീ രാഘവ പാേഥാനിഥിമധേന പ മ രം പാതാളേലാകം േവശി േനരം 111
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി രമാേയാ ാ തി ം േ ഗിരീ ം ധരി തീ രാഘവന് നാേയാ ഹിരണ ാ െനെ ാ ിയായ് േത േമ േ ാണിെയെ ാ കാരണവാരിധി ത ി േമളി ം കാരണ ഷനാ മീ രാഘവ നി ാദേമാ നരസിംഹ പമായ് ാദെന രിപാലി െകാ വാ ര ളായ നഖര െളെ ാ േഘാരനാേയാ ഹിരണ കശി തന് വ േദശം പാടനം െച ം ര ാച രനാം ല ീവരനിവ ലാഭാ മദിതി ം ഭ ി ി സാദരമ ി കാരണം എ ം കാ ണ േമാടവ ത െട നായി ാ ജനായ് പിറ തിഭ നാേയാ മഹാബലിേയാ െചി ടിയാ ി ജഗ യം സത രം വാ ി മ ത ാ ന കിയ ഭ ിയനാം ിവി മ മിവ ധാ ീ രേദ ഷികളായ് ജനിെ ാ ധാ ീപതി ലനാശം വ വാ ധാ ിയി ഭാ വനായി ിറ ം ധാ ീവരനായ രാഘവനാമിവ ധാ ിയിലിേ ാ ദശരഥ നായ് ധാ ീ താവരനായ് പിറ ീടിനാ രാ ീ ര ലെമാെ നശി ി ധാ ീഭാരം തീ ധ െ ര ി ാ ആദ നജ പരമാ ാ പരാപര േവദ ന ാ േവദാ േവദ പര നാരായണ േഷാ മനവ യ കാരണമാ ഷ രാമ മേനാഹര 112
ി
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാവണനി ഹാ ം വിപിന ി േദവഹിതാ ം ഗമി തി തി കാരണം മ രയ , ൈകേകയിയാ ം മി ാക രാജാ മ േ ാ വി ഭഗവാ ജഗ യ മാധവ വി മഹാമായാേദവി ജനകജാ ി ിതിലയകാരിണിതേ ാ ം േമാദം റെ ിതി ിേ ാ ഇ െല നാരദ വ െചാ ാനവ തേ ാ രാഘവ താ മ െച : ‘ന രാന യ നി ഹ ി njാ വ ം വന ി നാെള റെ ം.’ എ ലം ഗമി രാഘവനി വിഷാദം കളവിെന ാവ ം രാമെന ി ി :ഖിയാ ാ േമ രാമരാേമതി ജപി ിെന ാ േമ സി ി യി േതയ ൈകവല ം സി ി േമവ െമ നി യം :ഖെസൗഖ ാദി വിക ളി ാ നി ള നി ണനാ ാ ര മ ന നാതിേരകവിഹീന നിര നനാന നന നനാ ല അ െന ഭഗവ പ ിെന െന :ഖാദി സംഭവി ീ ? ഭ ജനാനാം ഭജനാ മായ് വ ഭ ിയന് പിറ ീടിനാ തേല പം ിരഥാഭീ സി മായ് വ പം ിക തെ െ ാ ജഗ യം പാലി തി ായവതരി ീടിനാ ബാലിശ ാേര! മ ഷ നായീശ ര ’ രാമവിഷയമീവ മ െച വാമേദവ വിരമിേ ാരന രം 113
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാമേദവവചനാ തം േസവി രാമെന നാരായണെന റി ടന് െപൗരജനം പരമാന മാെയാ വാരാ ിധിയി കിനാേരവ ം ‘രാമസീതാരഹസ ം രീ ശമാേമാദ വകം ധ ാനി വ െ ാം രാമേദവ റെ ാ ഭ ി മാമയനാശ ം സി ി േമവ ം േഗാപനീയം രഹസ ം പരമീ ശം പാപവിനാശനം െചാ തി കാരണം രാമ ിയ ാര് ഭവാ ാെരേ ാ njാ രാമതത ം പരേമാപേദശം െച ’ താപ ം തീ ി െപൗരജന താപസേ ം േമാദാെല ി.
യാ ാരംഭം രാഘവ താതേഗഹം േവശി ട വ ാ ലഹീനം വണ ിയ െച ൈകേകയിയാകിയ മാതാ തേ ാ ‘േശാകം കള ാ മേ ! മനസി േത െസൗമി ി ം ജനകാ ജ ം njാ ം െസൗ ഖ മാ േപാവാനായ് റെ േഖദമകെല ള ിനി nj െള താത ാപി േവ ൈവകാെത’ ഇ വാക ം േക ൈകേകയി സാദരം െപെ െ േ ി സസം മം ീരാമ ം ൈമഥിലി മ ജ ം ചീര െവേ െറ ന കിനാള ം ധന വ േപ ി രാഘവ വന ചീര പരി ഹി ീടിനാ രേലാചനാ യാ വ ലം 114
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ണ താ ാന േനരം ല ീഭഗവതിയാകിയ ജാനകി വ ലം ക ി പിടി െകാ ാ ലാ പ െമ ിെല തറിവാനായ് ത േണ ല യാ ഭ ഖാം ജം ഢമായ് േനാ ിനാെള െന njാനി ഗാഢ െത ചി യാ മഗലേദവതാവ ഭ രാഘവനിംഗിത തദാ വാ ി ഷമാം വ ലം ദിവ ാംബേരാപരി േവ ി സ കാരമാനം കല നി ീടിനാ എ കെ ാ രാജദാര മന രാ ജന െമാ േവ വ :ഖ ാ കര േക നി ളീ ം വസി മഹാ നി േകാേപന ഭ ി ൈകേകയി തേ ാ താേപന െചാ ിനാ‘െന ി േതാ വാ ? േ ! നിശാചരീ! മാനേസ! ക േമാ േ ാളം കേഠാരശീേല! ഖേല! രാമ വന ി േപാേകണെമ േ ാ താമസശീേല! വരെ വരി നീ ജാനകീേദവി വ ലം ന വാ മാനേസ േതാ ിയെതെ ാ കാരണം? ഭ ാ പതി തയാകിയ ജാനകി ഭ ാവിേനാ െട യാണം െച ി സ ാഭരണവി ഷിതഗാ ിയായ് ദിവ ാംബരം ഗമിചീ ക. കാനന :ഖനിവാരണാ ം പതിമാനസ ം രമി ി സദാകാലം ഭ ഷ ം െച പിരിയാെത ചി ാ ചരി ീ െകേ വ ’ ഇ ം വസിേ ാ ി േക ദശരഥ 115
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നത ാ മ േരാേടവമ െച : ‘രാജേയാഗ ം രഥമാ വ ക രാജീവേന യാണായ സത രം’ ഇ ാ രാമവ ാം ജം പാ ‘ ! ഹാ രാമ! െസൗമിേ ! ജനകേജ! രാമ! രാമ! ിേലാകാഭിരാമാംഗ!ഹാ! ഹാ! മമ ാണസമാന! മേനാഹര!‘ :ഖി മിയി വീ ദശരഥാ പഴി കര േനരം േത െമാ മി നി ി മ ം ീരാമേദവ മേ ാ രെച : ‘േതരി കേര ക സീേത!വിരവി നീ േനരമിനി ള ീട േത േമ‘ രിവ ി േതരി േരറിനാളി ിരാവ ഭനാകിയ രാമ ം മാനേസ േഖദം കള ജനകെന വീ വണ ി ദ ിണ ം െച താ െതാ ട േതരി കേരറിനാ ; ബാണചാപാസി ണീരാദികെള ാം ൈകെ ാ വ ി താ ം കേരറിനാ ല ണനേ ാ , മ മാ ലാ :േഖന േത െതളി ീടിനാ , പ ം നി നി െ െചാ ാ ,ര നാഥ ം ഗ ഗേ തിേവഗാല െച ി : നി ലമായി േലാക മേ രം രാജീവേലാചന െര മറ േ ാ രാജാ േമാഹി വീണിേത തേല ീബാല ാവധി രവാസിക താപം വിലപി പി ാെല ‘തി !തി േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ! ി തമാെയാ തി േമനി 116
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാണാ ിെല െന nj െപാ ? ാണേനാ േപായിതേ ാ മമം ൈദവേമ!‘ ഇ രം െചാ ി വിലപി സ ം സത രം േതരി പിറെക നട െകാ ാ മ വ താ ം ചിരം വിലപി ഥ െചാ ാ പരിച ാെരാടാ ലാ ‘എെ െയ ിനിെ ാ േപായ് ീരാമ ത െട മാ േഗഹ ി ലാ വി രാമെന േവറി ജീവി njാനിനി മിയി വാെ തിെ നി യം‘ എ േകേ ാ ത ജന ം മ വ തെ െയ െകൗസല ത മ ിര ി ലാ ീടിനാനേ രം വെ ാ :േഖന േമാഹി വീണി പിെ ണ കര ട ിനാ ഖി യായ് േമ െകൗസല തേ ാ ം.
വനയാ ീരാമ ം തമസാനദി ത െട തീരം ഗമി വസി നിശാ േഖ പാനീയമാ പജീവനം െച ജാനകിേയാ ം നിരാഹാരനാെയാ േല ശയനം െച റ ീടിനാ ; ല ണ വി മ ം ധരി ിേക ര ി നി , മ മാേയാേരാ :ഖ ാ ം പറ ാ ലാ െപൗരജന ം െച രിേക ീരാമെനയ െകാ െപാ ടാകി കാനനവാസം ന െമേ വ ം മാനസ ി റ മ വിനാ െപൗരജന ി പരിേദവനം ക 117
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീരാമേദവ ി നി പി ‘ ര ദി ാലയ മി ിവ കാര ി ം വ ം വി െമ ാലിവ േഖദം കല തള റ ി േബാധമി ിേ ാളിനി ണ ം േപ േപാകനാമിെ ാേഴ ക േതെര‘ രാഘവ വാ ക േക മ ം േവേഗന േത െമാ മി ിതേ രം രാഘവ ാ ം ജനകത ജ ം േതരിേലറീടിനാേര മറി ീല െപൗരജന ളേ രം മ ം െച േയാ ാഭി ഖം ഗമി ി ഥ െതെ െതേ ാ തെ നടെകാ ം കിട രവാസികെള ാം പിേ ാ ത ണ േനാ േ രം ക ീലരാമെനെയ കര തിിത ാരായ് രി േമവിനാ സീതാസേമതനാം രാമെന തം േചതസി ചി ി ചി ി ദിനം മി ാദികേളാ മിട േച ചി ാ വസി ീടിനാേനവ ം മംഗലാേദവതാവ ഭ രാഘവ ഗംഗാതടം ജാനകി തേ ാ ം മംഗല ാന ം െച സഹാ ജം ംഗിേവരാവി േര മ വീടിനാന് ദാശരഥി ം വിേദഹത ജ ം ശിംശപാ േല േഖന വാണീടിനാ
ഹസംഗമം രാമാഗമനമേഹാ മാേമാദ െ ാ
വെമ േക ഹ തദാ 118
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ാമിയായി വയസ നാ െ ാ രാമ തി വടിെയ വ ി ാ പക മനെ ാ ഭ ൈത വ സത രം പക ഫലമ ാദികെള ാം ൈകെ ാ െച രാമാേ വിനി ിപ ഭ ൈത വ ദ നമ ാര ം െച െപെ െ െ േ ി വ സി ാ ഢമണ ാേ ഷ ം െച മ ഹാസം മാ ര കം മേ തരം ശല ം െച ക വിേലാചന ത തി േമനി കലി ഹ ര െച : ധന നാേയയടിയനി േകവലം നി യം ൈനഷാദജ ം പാവനം ൈനഷാദമാ രാജ മി െമാ ഷണഹീനമധീനമേ ാ തവ കി രനാമടിയേന ം രാജ ം സ ടം ടാെത ര ി െകാ ക സേ ാഷ െ ാ ിനി നി ി വടി സ തമ വസി ളീടണം അ : രം മമ മാ ീടണമ ദാ പാദപ േര ളാ ലഫല പരി ഹിേ ണേമ കാേല കനിേവാട ഹിേ ണേമ! ഇ രം ാ ി നി ം ഹേനാ ഹാസം െച രാഘവ ‘േക നീ വാക ം മദീയം മമ സേഖ! െസൗഖ മിതി രമിെ നിേ േമ സംവ രം പതിനാ കഴിയണം സംവസി ീ വാ ാമാലയ ളി അന ദ ം ജിെ മിെ മേന വനവാസകാലം കഴിേവാളം 119
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാജ ം മൈമത ഭവാ മ ഖിയേ ാ ജ നാം നീ പരിപാലി സ തം ഭാവം െച ാക ം േവ െകാ വരിക വട ീരമാ നീ’ ത ണം െകാ വ വട ീര ം ല ണേനാ ം കല ര മ വട ീര മികെളെ ാ ബ മാേയാ ജടാമ ടെ ാ ം േസാദര ത ാ ശദളാദ ളാ സാദരമാ തമായ ത േല പാനീയമാ മശി ൈവേദഹി ം താ മായ് പ ി െകാ ീടിനാ ാസാദ ി പര േ യഥാ രവാസ ം െച റ േപാെല ല ണ വി മ ം ധരി ിേക ര ി നി ഹേനാ ടേവ
ല
ണ ഹസംവാദം
ല ല
ീപതിയായ രാഘവസ ാമി ം ീഭഗവതിയാകിയ സീത ം േല കിട ക തി:ഖം കല ബാ ാ ലനായ് ഹ ല ണേനാ പറ ട ിനാന്: ‘ രേന െന ീലേയാ സേഖ! പ ത േ വി ദാ േല കിടേ ാജേന റ മാറായി സ ണത േ ഭവേനാ േമ സ േര ണ ഷ ജനകാ ജേയാ ം പ ി െകാ ം മി ിഹ പ വപര സീ ി വനാ േര ീരാമേദവ :ഖ ാ വാ 120
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാരണ തയായ് വ ി ൈകേകയി മ രാചി മാ ായ ൈകേകയി താ ഹ ! മഹാപാപമാചരി ാളേ ാ?‘ ത ാ േഹാ ികളി മാഹ െസൗമി ി ം സത ര രം െചാ ിനാ : ‘ഭ മേത! ! മദ ചനം രാമഭ നാമം ജപി ീ ക സ തം കസ :ഖസ േകാ േഹ ജഗ േയ കസ ഖസ വാ േകാപി േഹ േഖ! ജ ാ ിത ക മേ വി സ േലാക ം ഖ :ഖകാരണം :ഖ ഖ ദാനം െചയ്വതി ാ ാ ിേലാ ക ാലി നി യം ഏക മമ ഖദാതാ ജഗതി മേ ക മമ :ഖദാതാവിതി ഥാ േതാ ത ാന ിക െ െ ാ ം േതാ കയി ധ ാ േത േമ njാനിതിനി ക ാെവ േതാ മാനസതാരി ഥാഭിമാേനന േക േലാകം നിജ ക ബ ം സേഖ! േഭാഗ ം നിജ ക ാ സാരിക മി ാര ദാസീന ബാ വ േദ ഷ മന േഭദ ി മം ചി മേ നി പി ാ സ ക യ വിഭാവ േത ത യഥാ തഥാ :ഖം ഖം നിജക വശഗതെമാെ െയ ാ െകാ നിന തി യദ ദ ദാഗതം ത കാലാ േര ത ത് ജി തിസ നായ് വാഴണം േഭാഗ ിനാ െ ാ കാമി ം േവ േഭാഗം വിധി തം വ ി ം േവ വ േമാ േ ാളം വിഷാദാതി ഹ ഷ 121
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചിേ ഭാ ഭ ക ഫേലാദേയ മ േദഹം ണ പാപ െളെ ാ നിത ം വിധിവിഹിതം സേഖ! െസൗഖ :ഖ സഹജേമവ േമ നീ ാവത രാ ര ാരാ ം േലാേക ഖാന രം :ഖമായ് വ മാ ലമി :ഖാന രം ഖം നം ദിനരാ ി േപാെല ഗതാഗതം മാനേസചി ി ില മെ േടാ! :ഖമേ ഖമാ ം വ ം പിെ പിെ :ഖം ഖമ സം മാ ം വ ം ര മേന ാന സം മാേയവ ജലപ െമ േപാെല സേഖ! ആകയാ ൈധേര ണ വിദ നം ദി േശാകഹ ഷ ടാെത വസി ഇ മാ തെ വ േ ാ മി മി ാ തെ വ േ ാ ം ാ നാ മ ധജനം െമ ാം മഹാമാേയതി ഭാവനാ ’ ഇ ം ഹ ം മി ാ ജ മായ് ാ േഭദം പറ നി േ രം മി ദി ി സത രം രാഘവന് നിത ക ം െച ളിെ ‘േതാണി വ െക’ േ ാ ഹ ന േതാണി ം െകാ വ ാ വണ ിനാ ‘സ ാമി ിയം േ ാണികാ സമാ ഹ താം െസൗമി ിണാ ജനകാ ജയാ സമം േതാണി ഴ മടിയ തെ മാനവവീര! മമ ാണവ ഭ!‘ ംഗിേവരാധിപ വാ േക േ രം മംഗലേദവതയാകിയ സീതെയ 122
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക ം പിടി കേര ി ഹ െട ക ം പിടി താ ം കേരറിനാ ആ ധെമ ാെമ െസൗമി ി മായതമാെയാ േതാണി കേരറിനാ ാതിവ േ ാ െട ഹ പരമാദരേവാ വഹി ി േതാണി ം മംഗലാപാംഗിയാം ജാനകീേദവി ം ഗംഗെയ ാ ി ന ായ് വണ ിനാള്: ‘ഗംേഗ! ഭഗവതീ! േദവീ! നേമാ േത! സംേഗന ശം ത െമൗലിയി വാ രീ! ൈഹമവതീ! നമേ നേമാ മ ാകിനീ! േദവീ! ഗംേഗ! നേമാ േത! nj വനവാസ ം കഴി ാദരാലി വ ാ ബലി ജക ന വ ര ി െകാ ക നീയാപ ടാെത ദ ാരിവ േഭ! ഗംേഗ! നേമാ േത! ഇ രം ാ ി വ ി ിരി േവ സത രം പാര ലം ഗമി ീടിനാ േതാണിയി നി താ ിറ ി ഹ താ െതാ തേപ ി ാ മേനാഗതം ‘ െടവിടെകാ വതിനടിയ െമാരാട ടാെതയ ന കീടണം ാണ െള ള ീ വന ായിേലണാംക ബിംബാനന! ജഗതീപേത!‘ ൈനഷാദവാക േക മനസി സേ ാേഷണ രാഘവേനവമ െച : ‘സത ം പതി ാ സംവ രം വിപിന ി വസി വ വ വിരവി njാ ചി വിഷാദെമാഴി വാണീ നീ സത വിേരാധം വരാ രാമഭാഷിതം’ ഇ രേമാേരാവിധമ ളിെ 123
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി േമാേദന ഗാഢാേ ഷ ം െച ഭ െനേ ാെക യ ര മ ഭ ാ നമ രി ലി ം െച മ മ ം േതാണിേമേല ഹ വീ മ ിരം ചി ി മ വിനാ .
ഭരദ ാജാ
മ േവശം
ൈവേദഹി തേ ാ ടേവ രാഘവ േസാദരേനാ െമാ ഗെ െ ാ സാദരം ാ േഖന വസി ി പാദപ േല ദളാഢ ത േല മാ ാ േദവ ദിേ ാരന രം പാ ിവന ഘ ാദി നിത ക ം െച െച ഭരദ ാജനായ തേപാധന ത ാ മപദ ി ാദരാ ചി േമാദേ ാടി േ ാ േനര ത കാണായിെതാ വ തെ ം അേ ാളവേനാട െച രാഘവന്: ‘ഇെ ാേഴ നീ നിേയാ ണ ി ണം രാമ ! ദശരഥന ന ത ഭാമിനിേയാ മ ജേനാ ം വ പാ ിരി ടജാ ിേകെയ വാ ൈവകാെത ണ ി ‘െയ േ ാ താപസേ േനാടാ ചാരി െചാേഭാഗസേ ാഷേമാ െചാ ീടിനാ : ‘ആ േമാപാെ ദശരഥ ാ ിത വ ല! പാ ി ീ ’ ത ാ ഭരദ ാജനി ം സ ായ ഹേ സമാദായ സാ ഘ പാദ ാദി ം ഗത ാ ര മ സ ിെധൗ സത രം ഭ ൈത വ ജയിത ാ സഹല ണം 124
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാ രമാവരം രാമം ദയാപരം ാ പരമാന ാെ ൗ കിനാ ദാശരഥി ം ഭരദ ാജപാദ ളാ വണ ിനാ ഭാര ാ ജാന ിതം ആശി വചന ം നി ംഗവനാശയാന മിയ ളിെ : ‘പാദരജസാ പവി യാ ീ നീ േവദാ ക! മമ പ ണശാലാമിമാ’ ഇ േത ാടജമാനീയ സീതയാ സത സ പം സഹാ ജം സാദരം ജാവിധാേനന ജി ട ഭരദ ാജതേപാധനേ ന ള് െച : ‘നിേ ാ സംഗമ ാകകാരണമി വ തപ ാഫല െമാ േവ ാതം മയാ തേവാദ ം ര പേത! തമാഗാമികം വാ ക ണാനിേധ! njാനറിേ പരമാ ാ ഭവാ കാര മാ ഷനായി മായയാ തേല ണാ പ സം ാ ിതനാകയാ ജ ായ യാെതാ ിെന ം കാനനവാസാവകാശ ായ ം njാനറി ീടിേനനി തിെനെ േടാ! ാന ാ തവ ധ ാൈനകജാതയാ ാന േ ! സകലേ ം ക njാ എ ി njാ വളെര റ ീ സ ാ താ നാേയനഹം ീപതി രാഘവ വ ി സാദരം താപസേ േനാേടവമ െച ”: ബ ളാ േ ാ nj െളി േമാദേ ാട ഹിേ ണേമ!‘
125
അ ഇ ത
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മേന ാന മാഭാഷണ ം െച കഴി ി രാ ി നി മായ്
വാ ീക ാ
മ േവശം
ഉ
ാന ം െച ഷസി നിവരരാ മാരക ാ മായ് ഉ മമായ കാളീ ിനദിേയ ീര താപസാദി മാ േ ണ േപായ് ചി ടാ ിെയ ാപി ി ജവാ ത വാ മീകി ത ാ മം നി ലം നാനാ നി ല സ ലം േകവലം നാനാ ഗദ ിജാകീ ണം മേനാഹരം ഉ മ ലതാപരിേശാഭിതം നിത മഫലദലസം തം ത ഗത ാ സമാസീനം നി ലസ മം ാ നമ രി ീടിനാ രാമം രമാവരം വീരം മേനാഹരം േകാമളം ശ ാമളം കാമദം േമാഹനം ക രമി ീവേര ണമി ാദി ാര ൈകരഭി വ ിതം ബാണ ണീര ധ രം വി പാണ നി ണം ജടാമ േടാ ലം ജാനകീല േണാേപതം ര മം മാനേവ ം ക വാ മീകി ം തദാ സേ ാഷബാ ാ ലാ നായ് രാഘവന് ത തി േമനി ഗാഢം ണ ീടിനാ നാരായണം പരമാന വി ഹം കാ ണ പീ ഷസാഗരം മാ ഷം ജയിത ാ ജഗ ജ ം ജഗ യം രാജീവേലാചനം രാേജ േശഖരം ഭ ി ഘ പാദ ാദിക െകാ ഥ 126
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി ദനായ നാഥ സാദരം പക മ രമ ഫല ല െളാെ നിേവദി േഭാജനാ ം ദാ ാ പരി മം തീ ര വര നത ാ നിവര തേ ാട ള് െച താതാ യാ വന ി റെ േഹ േവാ njാ പറേയണെമ ി േ ാ? േവദാ ിനാം ഭവാനതറിയാമേ ാ യാെതാരിട േഖന വസി ാ സീതേയാ ം ടിെയ െചേ ണം ഇ ി ിെലാ കാലം വസി ീ വാന് ചിേ െപരിക ാശ മഹാ േന! ഇ െന ദിവ ാരിരി മംഗലേദശ ഖ വാേസാചിതം’ എ േക വാ മീകി മഹാ നി മ ിതം െച ിവ മ െച : ‘സ േലാക ം നി ല് വസി സ േലാേക നീ ം വസി ഇ െന സാധാരണം നിവാസ ലമ െനയാകയാെല െചാ ാവ ം സീതാസഹിതനായ് വാ വാനിെ ാ േദശം വിേശഷി േചാദി കാരണം െസൗേഖ ന േത വസി ാ മ ിരമാഖ ാവിേശേഷണ െചാ njാ സ രായ് സമ ികളായ് ബ ജ ളി േദ ഷഹീനമതികളായ് ശാ രായ് നിെ ജി വര് ന െട സ ാ ം നിന ഖവാസമ ിരം നിത ധ ാധ െമ ാ േപ ി ഭ ാ ഭവാെന ജി വ െട ചി സേരാജം ഭവാനി ീ വാമമായ് വിള ീ മ ിരം 127
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിത ം നിെ രണമായ് ാപി നീ ദ രായ് നി ഹരായ് നിരീഹരായ് ത ജാപകരാ മാ ഷ ത ന:പ ജം േത ഖമ ിരം ശാ ാരായ് നിരഹ ാരിക മായ് ശാ രാഗേദ ഷമാനസ ാ മായ് േലാ ാ കാ ന ല മതികളാം േ മതിക മന വ മ ിരം നി സമ ക ള് സമ ി നി േല ദ മാേയാ മനെ ാ ം സ രായ് മ വര് മാനസം സ തം േത ഖവാസായ മ ിരം ഇ ം ലഭി ി സേ ാഷമിെ ാ മിേ തരാ ി താപ മി സ വ ം മാേയതി നി ി വാ ദിവ മന വ വാസായ മ ിരം ഷ ഭാവേഭദവികാര െളാെ വിേലാ ിേലാ േദഹ ിേന ഭവ ഖ :ഖാദി സ വ ം ചിേ വിചാരി ിലാ ാവിനിേ ം ഇ റ ഭജി വ െട ചി ം തവ ഖവാസായ മ ിരം യാെതാ ഭവ ം പരംചി ഘനം േവദസ പമന േമകം സതാം േവദാ േവദമാദ ം ജഗ കാരണം നാദാ പം പര മച തം സ വ ഹാശയത ം സമ ാധാരം സ വഗതം പരാ ാനമേലപകം വാ േദവം വരദം വേരണ ം ജഗദ ാസിനാമാ നാ കാ ം സദാ തസ ചിേ ജനകാ ജയാ സമം നി ംശയം വസി ീ ക ീപേത! 128
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ താഭ ാസ ഢീ തേചതസാം സ തം ത ാദേസവാരതാ നാം അ ഗതനായ് വസി നീ സീതയാ ചി ിത ചി ാമേണ! ദയാവാരിേധ!
വാ ീകി െട ആ
കഥ
ക ണാ തം തവ നാമമാഹാ േമാ വ ണി തിനാ മാവ മ െ ാ. ചി യനായ നിന് നാമ മഹിമയാ നിയായ് ചമ njാെനേടാ. തി njാന് കിരാത ാ മായ് രാ നി ദിയാദ ള് െച േത പലതരം ജ മാ ദ ിജത ം ം ക െമാെ െവടി njാ സമാചാര ത രനാെയാ ത ണി മായ് വസിേ ചിരം. േര ം വളെര നി ി ി നി പം േചാര ാേരാ െടേ നിത ം േചാരനായ് വി മ ം ധരിെ ജ െള െകാേ ചതി njാ ! എ വ പറിേ ദ ിജ ാേരാ മ നീ വന ി നിേ കദാ. സ നിക വ ക njാ ത േവേഗന െചേ നിമാ െട വ ാദിക പറി ീ വാ ഡനായ്. മ ാ മാ ാ േതജ സ പിക നി ദയം ാ നാം നാെമെ ം വി തം നി േന േഘാരമഹാവേന ാ സസം മെമേ ാട െച : 129
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘തി
തി ത യാ ക വ മ കിം? മേത പരമാ ഥം പറ‘െക ാ നിവര ാര ൈച േ ാ നി രാ ാവായ njാ മവ കേളാടി ം മദീയം പറേ പാ ജ! ‘ ദാരാദിക െ നിെ ം ഡ് ീഡിത ാരായിരി . ികഴി ാ വഴിേപാ േരാ njാ നിത ം പിടി പറി മാറാ . നി േളാ ം ഹി ീടണേമതാ മി െന ചി ി േവേഗന വ njാ . െചാ ാ നിവര ാര േക ടെനേ ാ മ ിതം െച സാദരം: ‘എ ി നീ nj ള് െചാ േക ണം നി ംബേ ാ േചാദി നീ നി െള െ ാ ി njാ െച പാപ നി െട പ െ ാ വാ ീ െമാ? എ നീ െച േചാദി വ േവാളം നി ീ മൈ വ nj നിസംശയം.’ ഇ മാക njാ വീ േപാ െ മ ദാരാദികെളാ േചാദ ം െച േതന്: ‘ സ യം െച njാ നി െളെയാെ രി െകാ ദിനം തി ത ഫലെമാെ ാ നി വാ ീ േമാ? മ പാപെമാെ ,njാ തെ ജിെ േ ാ? സത ം പറേയണ’െമ njാ െചാ തിരമായവെരേ ാ െചാ ിനാ : “നിത ം െച ക ഗണഫലം ക ാെവാഴി മ ന ജി െമാ? താ ാ നിര രം െച ക 130
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താ ാന ഭവിചീ െകേ വ .” njാ മ േക ജാത നി േവദനായ് മാനേസ ചി ി ചി ിേ ാെരാതരം താപസ മാ നി ദി ി താേപന െച നമ രി ീടിേനന് നിത തേപാധനസംഗമേഹ നാ മായ് വ ിെത :കരണ ം ത ാധ രാദ ം െര njാ ഭ ാ നമ രിേ പാദസ ിെധൗ ‘ തി സാഗേര മ നായ് വീ വാ നി മി ീ െമെ ണാ നാ ര ി െകാേ ണേമ ശരണാഗതര ണം ഷണമെ ാ മഹാ നാം’. മിത ാ പതിതം പദാ ിേക ാ നിവര ാ മ െച : ‘ഉ ി ഭ ി േത സ തം സ ചി ി ൈദവാ േത. സദ :ഫലം വ ം സ നസംഗമാദ ിദ നാനാം മഹത േമതാ ശം. ഇ തെ ത െ ാ പേദശെമ ാല് നിന തിനാേല ഗതിവ ം.’ അേന ാന മാേലാകനം െച മാനേസ ധന തേപാധന ാ ം വിചാരി : ‘ േന ം ദ ിജധമനാമിവ ദിവ ജന ാ േപ ്െയന് ാകി ം ര രേ തി ശരണംഗമി വ ര ണീയ യ േ ാപി വാ. േമാ മാ േ ാപേദേശന ര ി ണം സാ ാ പര േബാധ ദാേനന.’ ഇ ാ രാമനാമ വ ദ യം വത വ േപണ െചാ ി ാ . 131
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘നിത ം മരാമേരേത വം ജപി നീ ചി േമകാ മാ ിേ ാ നാരതം. nj ളിേ ാ വ േവാള ം നരി െന തെ ജപി ിരി ീ നീ.’ ഇ മ ഹം ദത ാ നീ ാര് സത രം ദിവ പഥാ ഗമി ീടിനാ . നത ാ മേരതി ജപി ി േ നഹം ഭ ാസഹ ഗം കഴിേവാള ം െകാെ ട ടിമ ി ി ം മറ ചമ ി ബാഹ ം. താപേസ ാ െമ െ ിനാ , േഗാപതിമാ ദയം െച േപാെല, നി മി ീെട െചാ േക njാന് നി മി ീടിേനനാ നാ ദരാ . വ ീകമ േതാനി ജനി യാല നീ ാരഭിധാന ം െച ാ : ‘വാ മീകിയാം നി േ ഭവാ ബ ലാ ായേവദിയായ് നാക നീ.’ എ െച െത െ ി നിക മ ട ിnjാനി െന വ ം. രാമനാമ ിന് ഭാവം നിമി മായ് രാമ! njാനി െനയായ് ചമ ീടിേന . ഇ സീതാ മി ാ ജ ാേരാ ം നിെ ദാ കാ തി വകാശ ം വ ിെതനി , ം െച ണ ം ന ായ് ഫലി ക ണാജലനിേധ! രാജീവ േലാചനം രാമം ദയാപരം രാേജ േശഖരം രാഘവം ച ഷാ കാണായ ലം വി നാേയനഹം ാണനി ണ! ിദശ ലപേത! ‘സീതയാ സാ ം വസി തിനാെയാ 132
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാദകര ലം കാ ി വ njാ േപാ ാ ’െമെ ിനാന ിേക േച ശീഷ പരി തനാം നി. ചി ടാചലഗംഗേയാര രാ ചി മാേയാ ടജം തീ മാ നി െത ം വട ം കിഴ ം പടി ാ മ ിവിേമാഹനമായ് ര ശാല ം നി ി ിവിെടയിരിെ െച ; മ ഥ ല ജനകജതേ ാ ം നി ലനാകിയ ല ണ തേ ാ ം ാ നാ മ വീടിന ,രാമ ം വാ മീകിയാ നിത ജിതനായ് സദാ. കാമ ാംഗിയാ ജാനകി തേ ാ ം സാദരമാന െ ാ േമവിനാന്. േദവ നീവരേസവിതനാകിയ േദവരാജ ദിവി വാ േപാെല.
ദശരഥെ
ചരമം
മ ിവരനാം മ േമറിേയാര ചാ െച െയാ ീടിനാ . വേ ണ വ മാ ാദ ക നീരത മി ി വീ ം ട മേ ം റ ഭാഗ നി ിെ ധീരതേയാ പെന വണ ിനാ . ‘ധാ ീപെത! ജയ വീര െമൗേല ജയ ശാ മേത!ജയ െശൗര ാം േധ! ജയ കീ ി നിേധ! ജയ സ ാമി !ജയ ജയ മാ ാ േഗാ ജാേതാ ംസേമ! ജയ.’ ഇ രം െചാ ി തി വണ ിയ ത േനാടാ േചാദി േപാ മ : ‘േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ 133
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമെതാ ദി ിലിരി രാഘവ ? നി നായതി പാപിയാെമേ ാ െചാ വാെനേ ാ െചാ ിയെത െട ല ണ,െന പറ വിേശഷി ല ീസമയായ ജാനകീ േദവി ം? ഹാ രാമ! ണവാരിേധ! ല ണ! വാരിജ േലാചേന! ബാേല മിഥിലേജ! :ഖം മരി ാ ട തിയാെമ രിക ിരി ാ ം മ േള ം കെ നി മരി ാ ംമി ാലമി ാെത വ ത ം.’ ഇ ം പറ േക േപ േനാാപേമാ രെച മ ം: “ ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാെരേ രിേല ിെ ാ േപാേയ തവാ യാ. ംഗിേവരാഖ രസവിേധ െച ഗംഗാതേട വസി ീ ം ദശാ േര ക െതാ തി ഗിേവരാധിപ െകാ വ ഹ ലഫലാദിക . ൈ ക െകാ െതാ പരി ഹിമാര ാ ജട ം ധരി ി . പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാെനെ നി പി :ഖിയാ ാ േമ. െചാേ ണെമ െട താതേനാ ം ബലാല ി ാകാതിരി ണം. െസൗഖ മേയാ യിേല ം വന ളി േമാ സി ി ം െപ വഴിയായ് വ ം. മാതാവി ം നമ ാരം വിേശഷി േഖദെമെ റി ാക േത ം. പിെ ം പിെ ം െചാ കപിതാവതിഖി നായ് വാ ക പീഡിതനാകയാ എെ ിരി :ഖമേശഷ ം 134
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ധന വാക ാ തം െകാ ന ീടണം.’ ജാനൈക ം െതാ െ േ ാ െചാ ിനാളാനനപ ം താ ി മ ം മ ം അ കണ ം വാ സഗ ഗദം: ‘ശ പാേദ സാ ാംഗം നമ ാരം.’ േതാണികേരറി ഹേനാ ടേവ ാണവിേയാേഗന നിേ നടിയ ം അ െരെ ിറ ിെ ായ് മറേവാളമി െര നി ശവശരീരം േപാെല. നാല നാഴിക െച വാെറ ൈധര മാലംബ മ ം നി നായീടിനാ .” ത െകൗസല കര ട ിനാ : ‘ദ മെ ാ പ പേ വരദ യം ഇ യാേയാ ൈകേകയി രാജ േമാ നായ് ന കിയാ േപാരായി ിേതാ? മ െന കാനനാേ കളവതിനി ാപിെയ പിഴ ി ൈദവേമ! ഏവേര ം വ ി നിേയ പരിേദവന്ം െചയ്വതിെനെ ാ കാരണം?’ പതി െകൗസല െചാെ ാ വാ ക താേപന േക മ ം പറ ീടിനാ : “ ിെലാ െകാ ിവ േപാെല ണ മി ാെത മാം േഖദി ിയാ നീ. :ഖ െ ാ മരി ാ ട െമാ ി മ ാ വ േഭ! ‘ ാണ യാണമ ,തേപാധന ാണവിേയാേഗ ശപി കാരണം. േക നീ ശാപ ാ ം മേനാഹര! സാ ാ തപസ ീകളീശ ര ാരേ ാ. അ രാെ ൗ ശരജ ാല ം ചാപ ം ഹേ ധരി ഗയാവിവശനായ് 135
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാഹിനീതീെര വനാ െര മാനസേമാേഹന നി േനരെമാ നി ദാേഹന മാതാപിതാ നിേയാഗ ാ സാഹസേ ാടി റെ ംഭ ം െകാ ് നീ േകാ വാ വ വ ംേഭന െവ മ െപാ ം വിെധൗ ംഭ ി നീരകം ശ ം േക ംഭി ി ിലംേഭാഗതമിതി ചി ി ട നാദേഭദിനം സായകം സ ായ ചാേപ മയ ീടേന . ‘ഹാ! ഹാ! ഹേതാ ഹം ഹാ! ഹാ! ഹേതാ ഹം ഹാ!’ േഹതി േക ി മാ ഷ വാക ം. ‘njാെനാ േദാഷമാേരാ േമ െച ീല േകന വാ ഹ ! ഹേതാഹം വിേധ! ഥാ? പാ ിരി മാതാപിതാ ാരാ ി ൈകെ ാ ക ീ ദാഹി യാ .’ ഇ രം മ ത നാദം േക njാനതിനായ് ത െച േലാ ം തദാ താപസബാലക പാദ ളി വീ താേപന െചാേ നി തേനാ njാ : ‘സ ാമി ദശരഥനായ രാജാ njാ മാമപരാധിനം ര ി േവണേമ! njാനറിയാെത ഗയാവിവശനായാന ത ീ ടി ം നാദെമേ ാ ബാണെമ േതനതിപാപിയാേയാ njാ ാണ കള ിനി ൈവകാെത.’ പാദ ളില് വീ േകണീ െമേ ാ േഖദം കല െചാ ാ നി ബാലക : ക മെ ത ാവത േമ ഹത ാപാപ ാകയി േത. ൈവശ നേ njാ മമ പിതാ ാെര136
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യാശ സി ി നീേയ േമ ൈവകാെത. വാ ക േമറി ജരാനര ം േന ം കാണാെത പാ ി ീ ദാേഹന njാ ജലം െകാ െച വാ ദാഹം േക നീ ത ീ െകാ ിനി ാ െമ ാമവേരാടറിയി സത െമ ാലവ നിെ ം ര ി ം. എ െ താത േകാപ ാകിേലാ നിെ ം ഭ മാ ീ മറിക നീ. ാണ േപാകാ പീഡ േ ം ബാണം പറി നീ ൈവക േത േമ.’ എ േക ശേല ാ ാരണം െച പിെ ജലം കലശ ം ൈകെ ാ ദ തിമാരിരി വിെട തിസം മേ ാ njാന് െച ം ദശാ േര, ‘ തേയാ േന ം േവ െപരാ ി വിശ ദാഹി േഹാ വ ി െമ ത ീ േപാെയാ മി മറ കള ിെതാ? മ ിെ ാരാ യം nj െ ാ നാ ം ം ഭവാെനാഴിെ ൈവകീ വാ ? ഭ ിമാേന ം െമ ാമതിസ നായ് വ ിേതാ നീ മാരാ! ബലാ ?’ ഇ കാരം നി പി ിരി ം വിെധൗ മ പാദവിന ാസജധ നി േക ായി കാ െ മാ ം മദീയം തഥാ േക താ പര േമാ പറ ജനക ം: ‘ൈവ വാെന ലം മമ ന ന! േവേഗന ത ീര് തരിക നീ സാദരം.’ ഇ മാക ണ njാ ദ ദിമാ പദം ഭ ാനമ രിെ ം ഭീതനായ് 137
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാ െമ ാമറിയി ിതേ രം ‘ ന െയാ ാധിപനാകിയ ഥ ീവര njാ ദശരഥെന േപ . രാെ ൗ വനാേ ഗയാവിവശനായ് ശാ ല ഖ ഗ െള ം െകാ പാ ി േ ന് നദീതീെര ഗാശയാ. ംഭ ി നീരകം ശ ം േക ംഭിവീര നിജ ി രം ത ി അംഭ െകാ ശ െമേ ാ യാല യേ നറിയാെത,യ ം ബലാ െകാ േനര കര ി േകെ ം ഭീതനായ് ത െച ീടിേന . ബാലെന നമ രിേ ന ലമവ െമേ ാ െചാ ീടിനാന്: ‘ക മാേ മമ വ തി തവ ഹത ാപാപ ാകയി േത. ക ം െപാടി വയ േമെറ പ ശാലാേ വിശ ദാഹെ ാ ം എെ ം പാ ിരി ം പിതാ ാ ത ീ െകാ ‘െയെ േ ാ െചാ ിനാ . njാന േക ഴേ ാ വേ നിനി ാനികളാം നി െളാെ മി ണം. ീപാദപ ജെമ ിേയ മ ി പാപിയാേയാരടിയ വലംബനം ജ വിഷയ പാവശ ാരേ ാ സ തം താപസ ംഗവ ാ നി .’ ഇ മാക ണ കര കര വേര ം :ഖം കല െചാ ീടിനാ : ‘ െനവിെട ിട ി ഭവാന് തൈ വ nj െളെ ാ േപായീടണം.’ njാന േക വ തെ െയ തി138
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദീനതേയാെട മക കാ ിേന . ക മാഹ ! ക ം! ക െമ വ െതാ തേലാടി തനയശരീര ം. പിെ ലതരം െചാ ി വിലാപി ഖി തേയാടവെരേ ാ െചാ ിനാ : ‘നീയിനി ന ചിത ചമ ീടണം തീ േമ ം ജ ലി ി ൈവകിടാെത.’ ത njാ ം ചിത ിേയനേ രം േ ണ സാകം േവശീ വ ക ം ദ േദഹ ാ മായ് െച വ ം ാരിേലാകം ഗമി വാണീടിനാ . തേപാധനനേ രെമേ ാ േശാക ാ മരി െമ െചാ ിനാ . ശാപകാലം ന ാഗതമായി താപസവക മസത മാ ം വരാ.” മ വേനവം പറ വിലാപി പിേ ം പിേ ം േക ട ിനാ : ‘ഹാ രാമ! ! ഹാ സീേത! ജനകെജ! ഹാ രാമ! ല ണ! ഹാ ഹാ ണാം േധ! നി േള ം പിരിെ നം നരി െന വ ൈകേകയി സംഭവം.’ രാജീവേന െന ചി ി ചി ി രാജാ ദശരഥ രാലയം.
ഭരതാനയനം :ഖി രാജനാരീജന ം െരാെ വാവി കര വ സി താഡി േക ത ണം േക വസി മ ികേളാ ഴറി സസം
നട ിനാ . േഘാഷ നീ ം മ139
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ : രമകം ളിെ : ‘ൈതലമയേ ാണിത ിലാ ക ധരാപാലക ത ട േക വ ീടായ്വാ .’ എ ച ത ാേര ം വിളി‘ ി തെ നി േവേഗന േപാകണം. േവഗേമറീ ം തിരേയറിെ േകകയരാജ മകം െചാ ക. മാ ലനായ ധാജി ിേനാടിനി ഏ േമ കാലം കളയാതയ ണം, ശ േനാ ം ഭരതെനെയ തി വി തം െച െചാ െക’ യ ീടിനാ . സത രം േകകയരാജ മകം നത ാ ധാജി ിേനാ െചാ ീടിനാ : ‘േക േപ ! വസി ന െച വാ ക ,ശ േനാ ം ഭരതെന ഏ േമ ൈവകാതെയാ യ െ ’ തവാക ം േക േനരം നരാധിപ ബാലക ാേരാ േപാെക െചാ ിനാന് കാേല റെ ി മാര ാ ം. ഏതാ മെ ാരാപ കെ ി താെതെന ാകി ം ാതാവിനാകി ം. എ കെ ിെത ി പലതരം ചി ി ചി ി മാ േ ഭരത ം സ ാപേമാടെയാ ാ രി സേ ാഷവ ിതം ശ ഹീനം തഥാ ല ീകം ജേനാ ബാധവ ിതം ാവിഗേതാ വം രാജ െമ ിദം േതേജാവിഹീനമകം ി , െച രാജേഗഹം രാമല ണവ ിതം ത ൈകേകയിെയ മാരന ാ ഭ ാ നമ രി ീടിനാര ിേക, 140
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െന സേ ാേഷണ മാതാ ായ ഗാഢമാലിംഗ മടിയി വമാംേഗ ക ാ േചാദി ി : ‘ഭ മ ീ ത ല ി െലാ േവ? മാതാവി ം പി ാ ജന േമ േമ :ഖമി ീ പറക നീ?’ ഇ രം ൈകേകയി െചാ േനര തിരമാ ഭരത ം െചാ ിനാ : “േഖദ െന ാണാെ നി ി താതെനവിെട വസി മാതാെവ? മാതാവിേനാ പിരി രഹസി njാ താതെന ക ീെലാ നാ േമ. ഇേ ാ ഭവതി താെന വസി െതവി േമ താപ ം ഭീതി ം. മ പിതാെവ ?പറെക’ േക ത ിയമാ ൈകേകയി ം െചാ ിനാ ‘എ കെന :ഖി ാനവകാശം? നി േനാവാ ിതെമാെ വ ി njാന്. അശ േമധാദി യാഗ െള ാം െച വിശ െമ ാട ം കീ ിപര ിയ സ ഷ ാ ഗതി ലഭി ീടിനാ ത പിതാെവ േകേ ാ ഭരത ം േ ാണീതെല :ഖവിഹ ലചി നായ് വീ വിലാപം ട ിനാെന ം.
ഭരത ലാപം ‘ഹാ താത! :ഖസ േ നിമജ മാേമെതാ ദി ി േപായി പേത! എെ ം രാജ ഭാരേ ം രാഘവ ത െട ൈക ി സമ ിയാെത പിരി141
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െ nj
െപാ െ ാ പിതാേവ! ണനിേധ! മാ ടേയാരിനി ൈദവേമ!’ നീവ ം കര േനരാപ ൈകേകയി ക നീ ം ട‘ ാസ സി ീ ക :േഖന കിം ഫലമീശ രക ിതെമ ാമറിക നീ. അഭ ദയം വ ീടിേന njാ തവ ലഭ െമ ാേമ ലഭി ിതറിക നീ.’ മാ വാക ം സമാക ണ ഭരത ം േഖദപരവശേചതസാ േചാദി : ‘ഏതാ െമാ പറ തിേ മമ താത മരി േനര മാതാേവ!’ ‘ഹാ രാമ രാമ! മാര! സീേത! മമ ീരാമ! ല ണ! രാമ! രാമ! രാമ! സീേത! ജനക േതതി ന: നരാ രനായ് വിലാപി മരി ി താത’ന േക േനരം ഭരത ം മാതാവിേനാ േചാദി ാ’നെത േ ാ! താത മരി േനര രാമ ം സീത ം െസൗമി ി മരിക ിേ ?’ എ േക ൈകേകയി ം െചാ ിനാ : ‘മ വ രാമനഭിേഷകമാരഭ സ നായ ക േനര njാെന െട ന ന െ വാഴി ണം എ പറ ഭിേഷകം ട ിേയ നിേ ാടതി കാരം പറയാമെ ാ. ര വരം മമ ത തവ പിതാ, പ തിെലാ ിനാ നിെ വാഴിെ ം രാമ വന ി േപാെക മ ം മിപ തേ ാടി കാലമ ിേ ന്. 142
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത പരായണനായ നരപതി ീതലം നിന ം ത രാമെന കാനനവാസ ിനായയ ീടിനാ ജാനകീേദവി പാതി ത മാലംബ ഭ ാസമം ഗമി ീടിനാളാ െസൗമി ി ം ാതാവിേനാ െടേ ായാ . താതനവെര നിന വിലാപി േഖേദനരാമരാേമതി േദവാലയം ാനറി’െക മാ വാക ം േക :ഖി മിയി വീ ഭരത ം േമാഹം കല േനര ൈകേകയി ‘മാഹ േശാക ിെനെ ാ കാരണം? രാജ ം നിന സ ാ മായ് വ ി ജ നായ് വാ ചാപല ം കള നീ.’ എ ൈകേകയി പറ േക ടെനാ േകാപി േനാ ീടിന മാതരം േ ാധാ ിത ില് ദഹി േപാമ െയാധി ീടിനാ ക നിേ ാ ക ം ‘ഭ ാവിെനെ ാ പാേപ! മഹാേഘാേര! നി േപ! നി േയ! േ ! നിശാചരീ! നി െട ഗ ഭ ി വിേ െനാ ണ മി ാ മഹാപാപി njാനേഹാ. നിേ ാ രിയാട തിനി njാ െച വ ിയി വീ മരി ,ന ാ ിേലാ കാള ടം ടി ീ വ,ന ാ ി വാെള ാ ക ീ വ . വ കണ ി ം njാ മരി ീ വനിെ ാ സംശയം െ ഭയ രീ! േഘാരമാ ംഭീപാകമാകിയ നാരകംത ി വസി ി ലം.’ ഇ രം മാതരം ഭ ി :ഖി 143
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത രം െച െകൗസല ാ ഹം ാന്. പാേദ നമ രിെ ാ ഭരതെന മാതാ ം െകാസല ം ണ ീടിനാ . ക നീേരാ ം െമലി ദീനയായ് ഖി യാേയാ െകൗസല െചാ ീടിനാ ; ‘ക േദാഷ ളിെത ാമകെ ിെത ക ര കെ കാരണം. ീരാമ മ ജാത ം സീത ം ചീരംബരജടാധാരികളായ് വനം ാപി ിെതെ ം :ഖാം രാശിയി താേപന മ യാ ീടിനാ നി യം. ഹാ! രാമ! രാമ! ര വംശനായക! നാരായണ! പരമാ ജഗ േത! നാഥ! ഭവാ മമ ന നനായ് വ ജാതനായീടിനാ േകവലെമങി ം :ഖെമെ ിരി ീെലാരി ാ ിേലാ ാല് വിധിബലമാം േലാം.’ ഇ ം കര മാതാ തെ ം നത ാ ഭരത ം :േഖന െചാ ിനാ : ‘ആ രമാനസയാ ി െകാ മാതാ njാ പറ േക ണം. രാഘവരാജ ാഭിേഷകം ട ിയാ ൈകേകയിയാകിയ മാതാ മാതാേവ! ഹത ാശതജാതമാം പാപ മേ ജി njാ നി ണയം ാ ജനാം വസി നിെയ ം ധ ദാര ള തി തെ ം ഖ േഗന നി ഹി ാ പാപ െമാെ യ ഭവി ീ njാ .’ ഇ െന നാനാശപഥ ം െച തി ിന :ഖം കല ഭരത ം 144
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േക േനരം ജനനി ം െചാ ിനാ : ‘േദാഷം നിനേ മിെ റി njാ .’ ഇ ം പറ ണ ഗാഢം ഗാഢമാംേഗ ക ാള ക വെരാെ വാവി കര ട ിനാര ഥ േക വസി നീ ം മ ിജനേ ാ മ േപാെട ി സ ാപേമാെട െതാ ഭരത ം േരാദനം ക െച വസി ം: േഖദം മതി മതി േകളി േകവലം ദശരഥനാകിയ രാജാധിപ സത പര മ വി ാനവീര വാ മ ഖ ളാം രാജേഭാഗ ം ാ യഥാവിധി യ ംബ ത ാ ബ ധനദ ിണ ം ദാ ദത ാ ിവി പം ഗത ാ യഥാ ഖം ല ാ ര രാ ാസനം ഭം ാരി ഖ ിദെശൗഘവ നായാ േമാടിരി തിെന നീയാനനം താ ി േന ാം കീ ? ാ നാ ജ നാശാദിവ ിത നിത നി പമനവ യ ദ യ സത സ പ സകലജഗ യ ത ജ ാദിഹീന ജഗ കാരണ . േദഹമത ം ജഡം ണഭം രം േമാൈഹകകാരണം ിവിേരാധകം ിവിഹീനം പവി മെ ാ േമ ചിേ വിചാരി ക ാെലാരി ം :ഖി തിനവകാശമിേ േമ :േഖന കിം ഫലം ത വശാ നാം? താെതെന ാകി ം െന ാകി ം േ തരായാലതി ഢരാ വ 145
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാറ ല െതാഴി റവിളിേ െറ ള േമാഹി വീണീ േവാ നി ാരെമ ം സംസാരേമാ ിേലാ സ ഗെമാേ ഭകരമാ ത െസൗഖ ം വ ീ വാ ന നിത മാ ശാ ിയറിക നീ. ജ ാ കി മരണ ം നി യം ജ ം മരി വ ം വ ം നി യം ആ ംത താെതാരവ െയേ ാ ണെമ ാം സ ക വശാഗതം ത മറി വിദ ാെനാരി ം മി ാദി കള ാദി വ നാ േവ െപ േ രം :ഖമിേ േമ േസ ാെപാതെമ ാ ഖ മിേ േമ. ാ േകാടിക ന ളായ ം ണാ ളായ ം പാ ിേലാ സംഖ യി ാേതാള ിെത ാ ണഭം രമാ ജീവിതകാല ിെലെ ാരാ ാ മഹാ ാനിനാ ം? ബ െമ ീ േദഹേദഹിക െ ം ചി ി മായാ ണൈവഭവ മ ദാ ക വ െ സം മം? ക ിതപ ാ ല ാം ബി വ സ തി ീ മാ തി നശ രം. ാ നേദഹ ക മണാ പിേ ം ാ മാം േദഹി േദഹം നരപി. ജീ വ േപ ി േദഹിക ണേശാഭം നവവ ള് െകാ . കാലച ി മണേവഗ ി ലമി േഭദ ളറിക നീ. :ഖ ിെന കാരണം െചാ നീ ഖ ജനമതം േക njാ െചാ വ . 146
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആ ാവിനി ജനനം മരണ മാ നി ചി ി ഷ ഭാവ മി . നിത നാന സ പ നിരാ ല സത സ പ സകേലശ ര ശാശ ത ാദിസാ ി സ വാ ാ സനാതന അൈദ യേനക പര പരമ ശിവ ഇ മനാരതം ചി ി ചി ി ചിേ ഢമായറി :ഖ ം ത ാ ട കക സ ഹ ം സത രേമ ം വിഷാദ ാെകാലാ.’
സം ാരക
ം
താ വചനം പന ന ത ാ യഥാവിധി സം ാരക ം മി ത ാമാ േസാദേരാപാ ായനാേയാ ഭരത മാര ം താതശരീരെമ േ ാണി ത ി നിാദര വെമ നീരാടി ദിവ ാംബരാഭരണാേലപന ളാ സ വാംഗെമ ാമല രി ീടിനാ . അ ിേഹാ ാ ിത ാല ിേഹാ ിെയ സം രി ം വ മാചാര സം തം ദത ാതിേലാദകം ദ ാദശവാസേര ഭ ാ കഴി ി പി മാദരാ േവദപരായണ ാരാം ദ ിജാവലിേ ാദനേഗാധന മര ാംബരം ഷണേലപനതാം ല ഗ േഘാേഷണ ദാന ം െച സേസാദരം വീ നമ രി ാ ശീവദനമാദാന ംെച വി നായ് േമവിനാ . ജാനൈകഇല ണസം നാ ട 147
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാനനം ാപി മ ി മാരെന മാനേസ ചി ി ചി ി ദിനം മാനവവീരനാേയാ ഭരത ം സാ ജനായ് വസി ീടിനാന ിനം നാനാ നേ ാ മനാ ലം ത വസി നീ് ന് നി ലസ മ ാ മായ് വ സഭാ ിേക അ േ ാ ഹാസനസ ിഭനാം നി സ ാസേന മ വീടിനാനാദരാ . ശ സം നായ ഭരതെനവ ിയേനരമവ ക ം മ ികേളാ ം രവാസികേളാ മ രാന ം വള മ വിനാ . ി നി ഭരത മാരേനാടംേഭാജസംഭവന ന െചാ ിനാ ‘േദശകാേലാചിതമാ വാ ക േദശികനായ njാനാ െചാ ീ വ സത സ തവ താത ദശരഥ ീതലം നിന ദ ന ീടിനാ ാഭ ദയാ േമഷ ൈകേകയി ദ മാേയാ വരദ യം കാരണം. മ മഭിേഷകം നിന njാ മ ികേളാ മ േപാ െച ീ വ . രാജ മരാജകമാം, ഭവാനാലിനിത ാജ മെ ധരി മാര! നീതാതനിേയാഗമ ി ം േവണം പാതക ാമത ാ ിേലവ ം. ഒെ ാഴിയാത ണ നര ാ വ സാദ ിനാ ’ എ െച വസി നിേയാ ന ായ് െതാ ണ ി ഭരത ം: ‘ഇ ടിയ രാജ ം െകാ കിം ഫലം? 148
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വനാ ം മമ വജ . nj ളവ െട കി ര ാരെ നി ളിെത ാമറി െ ാ േമ . നാെള ല കാേല േപാ njാ നാളീകേന െനെ ാ ി േപാ വാ njാ ം ഭവാ മ തീേദവി ം നാനാ രവാസിക മമാത ം ആന േത കാലാള് തിര ടേയാ മാനക ശംഖ പടഹവാദ െ ാ ം േസാദര രതാപസസാമ േമദിനീപാലകൈവശ ാദി ം സാദരമാ ൈകേകയിെയാഴി മാ ജന മായി േപാകണം. രാമനി ാഗമി ീ േവാളം nj മിയി െ ശയി േത .’ ലഫല ള് ജി ഭസിത മാേലപനം െച വ കല ം താപസേവഷം ധരി ജട താപം കല വസി േത .’ ഇ ം ഭരത പറ േക വെര ം ന നെ െചാ ീടിനാ .
ഭരതെ
വനയാ
‘ചിേ നിന ി േതാ ിയത തമ ാരിലത മനേ ാ നീ.’ സാ േളവം ക േനരമാദിത േദവ ദി , ഭരത ം ശ േനാ െട റെ ി ; ത മ നിേയാേഗന ൈസന ം സത രം രാമെന ാണാ നട ി ചിേ നിറ വഴി േമാദേ ാ ം 149
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാജദാര െകൗസല ാദിക തദാ രാജീവേന െന ാണാ നട ി . താപസേ വസി ംപ ി ം താപസ േ ന സാകം റെ . മി കിള െപാ ീ ം െപാടിക ം േവ ാമനി െച പര ചമ ി . രാഘവാേലാകനാന വിവശരാം േലാകരറി ി മാ േഖദ ം. ംഗിേവരാഖ രം ഗമി ി ട ഗംഗാതെട െച ി െപ ം ട. േകകയ ീ ത പടേയാ മിാഗതനായ േക ഹ തദാ ശ ിതമാനസനായ്വ ത െട കി ര മാേരാ െചാ ാന േനരം: ‘ബാണചാപാതിശ ം ൈകേ ാ േതാണികെളാെ ബ ി സ രായ് നി ിെന ാവ ം njാന െച കിേ ാ വ ൈവകീടാെത. അ ിേക െച വ ി ാല െടയ തമറി ീ േ ാ. രാഘവേനാ വിേരാധ ിെന ിേലാ േപാക താ മിവരിനി നി യം െര ാകി കട ക ം േവണം പ തിേ ം വിഷാദ ം ടാെത. ഇ ം വിചാരി റ ഹ െച സത രം കാ ല് നമ രി ീടിനാ നാനാവിേധാപായന ം കാ വാന ം െതാ നി ീടിനാ ചീരാംബരം ഘനശ ാമം ജടാധരം ീരാമമ ം ജപ മനാരതം ധീരം മാരം മാേരാപമം മഹാവീരം ര വരേസാദരം സാ ജം 150
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാരസമാനശരീരം മേനാഹരം കാ ണ സാഗരം ക ഹ തദാ മിയി വീ േഹാഹമിത ാ ണാമ ം െച ,ഭരത മേ രം ഉ പ ഗാഢമാലിംഗ ര നാഥഭ ം വയസ മനാമയവാക ം ഉ ാ ഹേനാ പിെ ം െചാ ിനാ : ‘ഉ മ േഷാ ംസര ം ഭവാ ആലിംഗനംെച വെ ാ ഭാവാെന േലാകാലംബന തനാകിയ രാഘവ . ല ീഭഗവതി േദവിെ ാഴി സിി േമാ മെ ാ വ മേതാ നീ. ധന നാ നീ വന ി ലി തിനിെ ാ സംശയം മ േഖ! േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ േമെതാരിട നി െപാ ക ി രാമെന നീ, യവെന പറ ം നീ ദാ രാമേനാേടേ ാ െചാ ം യാെതാരിട റ ീ ര നായക സീതേയാ ം ടി നീയവിടം ദാ, കാ ി രിെക’ േക ഹ തദാ വാ മി ാെ ാ സേ ാഷ േചതസാ ഭ ഭരതനത മെന ത ചിേ നി പി ട നട ീടിനാ . യ േ ാ നിശി രാഘവ സീതയാ ത ഗത ാ ഹ സത രം െചാ ിനാ : ‘ക ാ െമ ി ശാ തം സീതയ െകാ വ ണ ത മഹാശയന ലം.’ ക ഭരത ം ബാ േപാദകം െതാ വിറ സഗ ഗദം െചാ ിനാ : ‘ഹാ മാരീ! മേനാഹരീ!ജാനകീ! 151
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാസാദ ി വ ണത േല േകാമള ി ധവളാംബരാ േത രാേമണ േശേത ശമയവി േര നി േര േഖേദന സീതാ മദീയാ ജ നാ. മേ ാഷകാരണാെല ചി ി മിേ ഹമാ പരിത ജി ീ വ കി ബിഷകാരിണിയായ ൈകേകയിത ഗ ഭ ി നി ജനിെ ാ കാരണം തിയായതി പാപിയാെമെ ം ധി രി ീടിേന പിെ ം പിെ ം. ജ സാഫല ം വ ിത ജ നി ലമാനസ ഭാഗ വാെന ം അ ജ തെ പരിചരിെ േ ാ ം വ ം വന ി േപായതവനേ ാ. ീരാമദാസദാസ ാ ദാസനായാ ഢഭ ി േ ഷ njാ ം സദാ നിത ം േസവി െകാ വെന ാ വ ം മ ജ ി ഫലെമ നി യം. െചാ നീെയേ ാെടവിെട വസതി െകൗസല ാതനയനവിേട ൈവകാെത െച njാനി ിെ ാ േപാ വെന േക ഹ രെച ാ : ‘മംഗലേദവതാവ ഭ ത ലിി െന െ ാ ഭ ി ാ യാ ണ വാ ാരിവ േ സര ഭവാ നി യെമ ിേലാ േക മഹാമേത! ഗംഗാനദി കട ാല െ ം മംഗലമാ ചി ടാചലം ത ികേട വസി സീതയാ ത െട േസാദരേനാ ം യഥാ ഖം.’ ഇ ം േഹാ ിക ഭരത ം ത ഗ ാമേഹ ശീ ം ിയസേഖ! 152
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ക
മമ തടിനിെയ സത രം േദ ാഗം സമ േ ാ ഭവാദ നീ.’ താഭരതവാക ം ഹ സാദരം ഗത ാ വി ധനദിെയ ട വാ ത ജനേ ാ െട സം മം വി ാര ം മഹാേ പനീ തം അ സാ ലേദശം നിറ ീടിനാന േതാണി വ ി നിര ിനാ . ഊ മാേയാ ഴ െമ തിേല ം വലിെയാ േതാണിയി താ ദാ ശ േന ം ഭരതേന ം നിസ മനായ വസി േന ം തഥാ രാമമാതാവായ െകാസല തെ ം വാമശീലാംഗിയാം ൈകേകയിതെ ം ീശപ ിമാ മ വേര ം ഭ ാെതാ കേര ി മ ം ഴഭീത ാ കട ീടിനാനാദരാ ഉ തടിനിെയ ി നാ ലം േ കട ി വ ട ം തദാ. ശീ ം ഭരദ ാജതാപസേസ ാ മം വ ാ േഗാ ം വിേരാധം വിനാ സം ാപ സം ീതനായ ഭരത ം വ പടെയാ േവ െരനി ീടിനാ . താ മ ജ മാ ടജാ േണ സാന മാവിശ നിേ ാരന രം ഉ ല ം മഹാേതജസാ താപസം വിജ രാ ാനമാസീനം വിധിസമം ാ നനാമ സാ ാംഗം സേസാദരം ഭ ാ ഭരദ ാജ നീശ രം ാത ാ ദശരഥന നം ബാലകം ീൈത വ ജയാമാസ നീ ം. വാചാ ശല ം െച 153
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാ തദാ ജടാവ കലധാരിണം ികല െച ാ’നിെതെ േടാ ക ിേ ാ പപ മെ ാ േമ രാജ ം പാലി നാനാജന ളാ ജ നാേയാ നീെയ ിനായി െന വ കല ം ജട ം താപസഖ േവഷെ രി ഹി ീ വാന്? എെ ാ കാരണം വ പടേയാ മാഹ ! വനാ േര വ ം െചാ നീ.’ ത ാ ഭരദ ാജവാക ം ഭരത മി ം നിവര തേ ാ െചാ ിനാ : ‘നി ി ിേലറെത േലാക ിെലെ ാ ാ മഹാ േന! എ ി ം വാ വം njാ ണ ി നിടം േപാവാന ഹിേ ണേമ! രാമാഭിേഷകവി ി കാരണം രാമപാദാ ളാണ തേപാനിേധ! njാേന േമെയാ റി ീല,രാഘവ കാനന ിെന വാ ല ം േകകയ ിയാമ ത വാ ായ കാേകാളേവഗേമ ലമതി . ഇേ ാള േനാ േനാ njാനതിനി ാദപ ം മാണം ദയാനിേധ! ീരാമച ത നായ് ത ാദവാരിജ ം ഭജിെ ിേയ മമ മ േഭാഗ ളാെലെ ാ ഫലം? മെതാെനാഴി ിെ ാരാകാം ിതം. ീരാഘവ ചരണാ ിേക വീ സംഭാര െള ാമവിെട മ ി െപൗരവസി ാദികേളാ ടേവ ീരാമച നഭിേഷക ം െച രാജ ിനാ ിേ ാ േപായി 154
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജ നാം േജ െന േസവി െകാ വ .’ ഇ െന േക ഭരതവാക ം നി മംഗലാ ാനേമനം ണ ീടിനാ . ംബി നി സേ ാഷി ളിനാ : ‘കിം ബ നാ വ ! ാ െമാെ njാ ാന ശാ ക റി ിരി ൈ മാനേസ േശാക ാെകാലാ േക നീ. ല ണേന ാ നിനേ േമ ഭ ി ല ീപതിയായ രാമ നി യം. ഇ ിനി രി ീ വന് നിെ njാ വ േയാ മിെ ാ സംശയം. ഊ ം കഴി റ ി ല കാേല േവണം ര നാഥെനെ വാ .’ എ ാമ െച വ െമനി തിനിെ ാ ൈവ ഖ െമ ഭരത ം കാ ക കി മാചമ നീ േമകാ മാനസനായതി വി തം േഹാമേഗഹ നായ് ധ ാന ം െച ി കാമ രഭിെയ േണ കാനനം േദേവ േലാകസമാനമായ് വ ി ; േദവകളായി മ ത ം. േദവവനിതമാരായി ലതക ം ഭാവനാൈവഭവെമ മ തം! ഭ ഭ ാദി േപയ േഭാജ ം ി സാധനം മ ം ബ വിധം. േഭാജനശാലക േസനാ ഹ ം രാജേഗഹ െമ മേനാഹരം! സ ര ാതനി ിതെമാ േവ വ ി തി പണി ന ം. ക ണാ ശാ േ ന വസി െനേ ാദേമാ ജി ി ിനാല്. പ ാത് സൈസന ം ഭരതം സേസാദര155
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മി ാ േപണ ജി ന രം രായ് ത ഭരദ ാജമ ിേര രായാരമരാവതീസ ിേഭ. ഉ ാന ംെച ഷസി നിയമ ത ാഭരദ ാജപാദ ിനാ . താപസ തേ ാട ം ൈകെ ാ പതിന ന ാ ം റെ ചി ടാചലം ാപ മഹാബലം ത പാ ി േര കി ിദ ിെക മി മാേയാ ഹ ം മ ം ശ ം താ മായ് ഭരത ം ീരാമസ ശനാകാംഷയാ മ മാരാ നാനാ തേപാധനമ േല കാണാേ ാേരാേരാ നിവര ാേരാ താ െതാ േചാദി മത ാദരം: ‘ വാ ര മന െസൗമി ിേയാ ം മഹീ ിേയാ ം ദാ?‘ ഉ മനായ ഭരത മാരേനാരം താപസ ാ മ െച : ‘ഉ രതീേര രസരിത: േല ചി ടാ ിത പാ േശ മഹാ േമ ഉ മ ഷ വാ ി’െത േകെ ം െകൗ കേ ാെട ഭരത ം തൈ വ െച േനര കാണായ് വ ിതത തമായ രാമച ാ മം. ഫലദല വ ീത ശ രമണീയകാനനമ േല ആ കദളീബ ളപനസ ളാ ാതകാ നനാഗ ാഗ േകര ഗ ം േകാവിദാര േമര ച കാേശാകതാല ം 156
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാലതീജാതി ഖലതാവലീശാലികളായതമാലസാല ം ംഗാദിനാനാ വിഹംഗനാദ ം ംഗമാതംഗ ജംഗ വംഗ രംഗാദി നാനാ ഗ ാതലീല ം ഭംഗ ാസമാേലാക െര ഭരത ാ സം ല വ കലാല തം രാ ാ മം ഭ ാവണ ിനാ . ഭാഗ വാനായഭരതന േനരം മാ രജസി പതി കാണായ് വ സീതാര നാദപാദാരവി തനമായതി േശാഭനം പാവനം അ ശാ ജവ മ ാദിെകാിതം മംഗലമാന മ നായ് വീ ം പണി ം കര ം തദാ േര തെ ൗലിയി േകാരിയി ീടിനാ . ‘ധേന ാഹമി േഹാ ധേന ാഹമി േഹാ ം മയ തം ണ രം പരം ീരാമപാദപ ാ ിതം തലമാരാെലനി കാ ാനവകാശ ം വ ിതെ ാ രി ാദപാം ളേന ഷണം െച ഴ ിേത ം േവധാ മീശ ം േദവകദംബ ം േവദ ം നാരദാദി നിക ം.’ ഇ േമാ തേ മരസാ തചി നായാന ബാ ാ ലാ നായ് മ ം മ ം പരമാ മസ ിെധൗ െച നി േനര കാണായി രം രാമച ം പരമാന മ ിരമി ാദി ാരക വ ിതമി ിരാമ ിേരാര ലമി ാവരജമി ീവരേലാചനം 157
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാദളനിഭശ ാമളം േകാമളം ജം നീലനളിനദേള ണം രാമം ജടാമ ടം വ ലാംബരം േസാമബിംബാഭ സ വക് ാം ജം ഉദ ണാ ണാ തേശാഭിതം വിദ മാംഗിയാം ജാനകിയാെയാ വിദ മായ് വിേനാദി ിരി െ ാ വിേദ ാതമാനമാ ാനമവ ാ ലം വ സി ീവ ല ണമവ യം ല ീനിവാസം ജഗ യമച തം ല ണേസവിതപാദപേ ഹം ല ണല സ പം രാതനം ദ ാരിേസവിതം പ ീ വാഹനം രേ ാവിനാശനം ര ാവിച ണം ച : വണ വരപല ഗം ി ിതാേനകപ ജാ ം പരം കാ ണ ം ദശരഥന മാരണ വാസരസികം മേനാഹരം. :ഖ ം ീതി ം ഭ ി െ ാ ാ വീ നമ രി ീടീനാ . രാമനവേന ം ശ േന മാേമാദാെല നിവ ി സം മം ദീ ഘബാ ളാലിംഗനം െച ദീ ഘനിശ ാസെവൗമേന ാന െ ാ ദീ ഘേന ളില് നി ബാ േപാദകം ദീ ഘകാലം വാ േസാദര ാെര ം ഉ ംഗസീമനി േച നരപി വ മണ ാന കം സ ംഗേമെറ െ ാ െസൗമി ി ം ത മേയ ഭരതാം ിക ിനാ . ശ മതിഭ ി കല െസൗമി ിതന് പാദാം ജ ള് ീടിനാ . 158
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഉ ഷാ ാരായ പ ലമേ ജലാശയം ക േപാെല തദാ. േവേഗന സ ിെധൗ െച ാ ക ി രാഘവ തന് തി േമനി മാതാ ം. േരാദനം െച മാതാവിെന പാദ ളി നമി ാന് ര നാഥ ം എ മാ ിൈകെ ാ െകൗസല ം ബാ ധാരാഭിേഷകം െച ഗാഢമാ ിഷ ശിരസി ക ടഢേമാദം ല ം ര തദാ. അന രാ െ ാ മാ ജനേ ം പിെ നമ രി ീടിനാദരാ . ല ണ താ മ ം വണ ിനാ ല ീസമയായ ജാനകീേദവി ം. ഗാഢമാ ിഷ െകൗസല ാദിക സമാഢേഖദം ട ീടിനാര് ക നീ . ത സമാഗമം ാ വരം ഭ ാവസി ം സാ ാംഗമാ ാ ട നത ാ ര മനാ െചാ ീടിനാ‘െന ം ഭാഗ വാ njാെന നി യം. താത െസൗഖ മ ീ നിജ മാനേസ േഖദ േ ാ നെരെ ിരികയാ ? എേ ാ െചാ െതേ ാ െചാ ീ വാെന െസൗമി ിെയെ ാ പറ ം?” രാമവാക ം േക െചാ ാ വസി ം: ‘ധീമതാം േ ! താേതാദ മാ േക . നിെ ിരി തെ നി പി മ വ പിെ ം പിെ ം :ഖി രാമരാേമതി സീേതതി മാേരതി രാേമതി ല േണതി ലാപം െച േദവേലാകം െച ാനറിക നീ 159
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദവേഭാേഗന ഖി സ നായ്.’ ക ലാഭം വചനം സമാക ണ ര വര വീണി മിയി . ത ണ ൈ വിലപി ിേത ം ല ണേനാ ജനനീജന ം :ഖ മാേലാക മ ജന െമാെ വാവി കര ട ിനാ : ‘ ഹാ! താത!മാം പരിത ജ വിധിവശാേലെതാ ദി ി േപായിതേ ാ ഭവാ ! ഹാ ഹാ ഹേതാഹമനാേഥാ ി മാമിനിേ േഹനലാളി താര വാസരം േദഹമിനി ത ജി ീ njാ േമാഹെമനി ിനിയി ജീവി യി .’ സീത ം െസൗമി ിതാ മ േമ േരാദനം െച വീണീടിനാ തെല. ത ശായാം വസിേ ാ ികള് േക വാപെമാ ി മ വിനാ . മ ാകിനിയിലിറ ി ളി വ മേ തര ദക ിയ ം െച ാ . പി ം മ സഹിേതം ദീസ ഫലപിണ ാകനി താം ംെകാ വ ിത് യെതാര ം താ ജി മ സാദരംന ക പി െമ െ ാ േവദ തികള് വിധി െതേ ാ തിേഖേദന പി ദാനാന രം തദാ ാനം കഴി ണ ാഹ ം െച ഥ ാനാദന രം ാപി ിതാ മം, അ പവാസ ം െച ിെത ാവ ം വ ദി ീടിനാനാദിത േദവ ം. മ ാകിനിയി ളീ സ ം വ ി േപാ ാ േമ വസി ീടിനാര്. 160
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭരതരാഘവസംവാദം അേ രമാ ഭരത ം രാമെനെ െതാ പറ ട ിനാ : ‘രാമരാമ േഭാ! രാമ! മഹാഭാഗ! മാമകവാക ം െചവിത േക ണം. ഉ ടിയനഭിേഷകസംഭാര െകാ വ ി , െകാ ിനി ൈവകാെത െച േവണമഭിേഷക ം പാലനം െച രാജ ംതവ ൈപ ം യേഥാചിതം. േജ നെ ാ ഭവാ ിയാണാമതി േ മാം ധ ം ജാപരിപാലനം. അശ േമധാദി ം െച കീ ാ ചിരം വിശ െമ ാം പര ി ലത േവ േര ം ജനി ി രാജ ം നിജ ലാ ി വന ി േപാകണം. ഇേ ാള ചിതമേ വനവാസമ തവി മ!നാഥ! സീദ േമ. മാതാ ത െട തം താവകേചതസി ചി ി ദയാനിേധ! ാതാ ത േട പാദാം ജം ശിരസ ാദായ ഭ ി ി രെച ദ നമ ാര ം െച നി ി പ ിതനായ ഭരത മാര ം ഉ ാപ രാഘവ ംഗമാേരാപ ചി േമാേദന ണ െചാ ീടിനാ : ‘മദ ാക മ േക ാ ം മാര! നീ യ േയാ ം മയാ ത ൈഥവ തം. താതെ തി ാ സംവ രം ീതനായ് കാനനം വാെഴ െചാ ിനാ . ിത നിന രാജ ം മാ സ തം ദ മായീ നെര കാരണം 161
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േചതസാപാ ി ന ി വാ മിാതനിേയാഗമ ി ം േവണം. യാെതാ പി വാക െ ലംഘി നീതിഹീനം വസി ി തേല ജീവ തനവ പിെ നരക ി േമ ം മരി ാ മിെ ാ സംശയം. ആകയാ നീ പരിപാലി രാജ ം േപാക,njാ ദ കം ത ി വാണീ വ .’ രാമവാക ം േക െചാ ാ ഭരത ം: ‘കാ കനായ താത ഢമാനസ ീജിതന് ാ വേയാധിക രാജഭാവം െകാ രാജസമാനസ െചാ വാക ം ാഹ മ മഹാമെത! മ വനായ് ഭവാ വാ മടിയാെത.’ എ ഭരതവാക ം േക രാഘവ പിെ ംമ ിതം െച െചാ ിനാ : ‘ മിഭ ാ പിതാ നാരീജിതന കാമി മ ഢാ ാ മ േകള്. താതനസത ഭയം െകാ െച തിേന േമ േദാഷം പറയ േതാ നീ. സാ ജന നരക ി മതിഭീതി ീ മസത ി മാനേസ.’ ‘എ ി njാ വാ വ വേന നി ി വടി സ ടെമ ിേയ രാജ ം വാ ക.’ േസാദരനി ം പറ േക തിസാദരം രാഘവ പിെ ം െചാ ിനാന്: ‘രാജ ം നിന െമനി വിപിന ം ജ നാം താത വിധി േമ. വ ത യമായ ി ാ ന യം.’ സത വിേരാധം വ െമ നി 162
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ ി njാ ം നി ി വടി പി ാെല കി രനായ് മി ാ ജെനേ ാെല േപാ വ കാനന ി െത ി േചവ െച പരേലാകമാ njാ നിേത ാപവാേസന േദഹ േപ ി ’നിേത നമാ നി നി യി ിേക ദ ഭ വിരി കിഴ തിരി നിേ ാ െവയില ഭരത ം. നി ബ ി ക േ ാ ര വര ത േബാധനാ ം നയനാ സം യാ െചാ ാ വിേനാടെ ാള് വസി ം െച ൈകേകയീ തേനാ െചാ ിനാ : ‘ ഢനായീെടാലാ േക നീെയ ിേലാ ഢമാെയാ ാ ം പാ ജാ! രാമനാ നാരായണ പര താമരേസാ വന ി കാരണം മിയി ര ല ിലെയാ യി മിപാലാ ജനായി ിറ ി . രാവണെനെ ാ ധ െ ര ി േദവകേള രിപാലി െകാ വാ . േയാഗമായാേദവിയായ ജാനകി േഭാഗി വരനാ ല ണ . േലാകമാതാ ം പിതാ ം ജനകജാരാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല രാവണെനെ ാ വതി വന ി േദവകാര ാ ം റെ രാഘവ . മ രാവാക ം ൈകേകയി ചി നി ം േദവ തെമ റിക നീ ീരാമേദവനിവ ന ി ാ ഹം നീ ം പരിത ജി ീ ക, കാരണ ഷാ യാ സത രം നീ രാജധാനി േപാക മടിയാെത. 163
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ികേളാ ം ജനനീജനേ ാ മ മി ാത പടേയാ മിേ ാേഴ െച െയാ ാ രി വസി നീ. വ ീ മ ജ താ മ ജ ം േദവി മീേര സംവ രാവെധൗ രാവണ തെ വധി സ കം.’ ഇ ം ിക േക ഭരത ം ചിേ വള െ ാ വി യം ൈകെ ാ ഭ ാര മസ ിെധൗ സാദരം ഗത ാ മ ത ാ സേസാദരം: ‘പാ കാം േദഹി!രാേജ ! രാജ ായേത പാദ ാമമ േസവി െകാ വാന്. യാവ വാഗമന്ം േദവ േദവ! േമ താവേദവാനാരതം ഭജി ീ വ .’ ഇ ം ഭരേതാ ിേക ര മ െപാ ാരടികളി േച െമതിയടി ഭ ിമാനായ ഭരത ന കിനാ ; നത ാപരി ഹി ീടിനാ ത ി ം. ഉ മര വി ഷിതപാ കാമാംേഗ േച രാമനേര െന ഭ ാ ദ ിണം ത ാ നമ രിായ വ ി െചാ ാ സഗ ഗദം: ‘മന േ ഥമദിേനഭവാ വ തിെ വ ീ കി പിെ njാ അന ദിവസ ഷസി ജ ലി ി വ ിയി ചാടി മരി െ ാ.’ എ േക ര പതി ം നിജ ക നീ ം ട േപാ െചാ ിനാന്: ‘അ െനതെ െയാര രമി തിന njാന തെ വ ം നി യം.’ എ െച വിട ം െകാ ി 164
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ധന ഭരതന് നമ രി ീടിനാ പിെ ദ ിണ ം െച വ ി മേ തരം റെ ഭരത ം മാ ജന ം മ ിവര ാ ം ാതാ മാചാര ം മഹാേസന ം ീരാമേദവെന േചതസി േച െകാാ ഢേമാേദന െകാ േപായീടിനാ . ംഗിേവരാധിപനായ ഹേന ം മംഗലവാചാ പറ യ ീടിനാ . ി നട ഹന് വഴികാ വാ പിേ െപ ട ം നടെകാ ി . ൈകേകയി താ ം താ വാദം െകാ േശാകമക നട മക മായ് ഗംഗകട ഹാ വാേദന നാലംഗ ടേയാ മാരാ ാ െച േയാ ാ രി ര വര തെ ം ചി ി ചി ി ദിനം ഭ ാ വി ാ രവാസിക നിത േഖന വസി ിെത ാവ ം താപസേവഷം ധരി ഭരത ം താേപന ശ ം തേ ാ ടന് െച ന ി ാമമ േപാ ി വ ിതാന ം ജഗദ ാസിക െ ാം. പാ കാം വ സിംഹാസേന രാഘവപാദ െള സ ി സാദരം. ഗ ്പാദ െകാ ജി െകാിേക േസവി നി ാരി വ ം. നാനാ നിജനേസവിതനാെയാ മാനവവീരന് മേനാഹരന് രാഘവ ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം ദാ മാനസാന ം കല ചില ദിനം ചി ടാചേല വാേണാരന രം 165
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചിേ നി പി ക ര വര . ‘മി വ ളേയാ യില് നി വെ മിവിെടയി ാലിനി ട ; സത രം ദ കാ ണ ിനാ െ ാ ബ േമാദം ഗമി ീ ക േവ ം’ ഇ ം വിചാര ധരി ീ ത മത മനായ െസൗമി ി മാ ദാ തത ാജചി ടാചലം രാഘവ സത സ നടെകാേ വനാ െര.
അ
ാ
മ േവശം
അ ിത ാ മം നീ െന ഭ ാ നമ രി ര നാഥ ം. ‘രാേമാഹമദ ധേന ാ ി മഹാ െന! ീമ പദം തവ കാണായ കാരണം.’ സാ ാ മഹാവി നാരായണ പര േമാ ദെന തറി നീ ം ജി ിത പാദ ാദിക െകാ തം രാജീവ േലാചനം ഭാ ഭാര ാന ിതം. െചാ ിനാ പാലന ന ാേരാ : ‘െചാെ െമ െട പ ി െ േക . എ ം തപസ ിനിമാരില് വമയായ ധ ാ തേപാധനാ പ ശാലാ േഹ വസി ി െച ക ാ ം ജനക പാ േജ! എ േക രാമാ യാ ജാനകി െച ന യാപദ വണ ിനാ ‘വേ ! വരികരിേക ജനകാ േജ! സ ംഗമം ജ സാഫല േമാ നീ.’ വേ പിടി േച ാലിംഗനം െച 166
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ഭാവം െതളി നിപ ി ം, വിശ ക ാവിനാ നി ിതമാെയാ വിശ േമാഹനമായ ല ം ല മംഗരാഗ െമ ിവ മ നാ മന യ ന കീടിനാ . ‘ന പാതി ത മാ ിത രാഘവ തേ ാ െട നീ േപാ മം കാ ി നിന റകാ െകാരി ം, ശാ നാ ം തവ വ ഭ തെ ാ ം െച മഹാരാജധാനിയകം ന ായ് ഖി ചിരം വസി നീ.’ ഇ മ ഹ ം െകാ ാദരാ ഭ രേ ഗമിെ യ ീടിനാ . മായ് വേര ം ജി ി ഥ ികല തേപാധനന ി ം. ീരാമേനാട ള് െച , ‘ഭവാനേഹാ നാരായണനായെത റിേ നഹം. നി ഹാമായ ജഗ യവാസിനാം സേ ാഹകാരിണിയായ നി യം.’ ഇ രമ ി നീ വാക ം േക ത രെ ൗ വസി ര നാഥ ം. േദവ മാേദവിേയാട ളിെ ിേതവെമ ാ കിളിൈ തല ാലേമ. ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ ര സംവാേദ ‘അേയാ ാകാ ം സമാ ം.
167
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആരണ കാ ഹരിഃ
ം
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
ബാലിേക! ക ലെമൗലിമാലിേക! ണശാലിനി! ചാ ശീേല! െചാ ീ മടിയാെത നീലനീരദനിഭ നി ല നിര ന നീലനീരജദലേലാചന നാരായണ നീലേലാഹിതേസവ നിഷ്കള നിത പര കാലേദശാ പ കാ ണ നിലയന പാലനപരായണ പരമാ ാ തെ ലീലക േക ാല് മതിയാകയിെ ാരി ം. ീരാമചരിത ളതി ം വിേശഷി സാരമാെയാ ിസാധനം രസായനം. 10 ഭാരതീ ണം തവ പരമാ തമേ ാ പാരാെത പറെക േക ൈപ ിളി െചാ ാള്. ഫാലേലാചന പരേമശ ര പ പതി ബാലശീതാം െമൗലി ഭഗവാ പരാപര ാേലയാചലമകേളാട െച ീടിനാ . ബാലിേക േക െകാ ക പാ തി ഭ ിേയ! രാമനാം പരമാ ാവാന പനാ ാരാമനദ യേനകനവ യനഭിരാമ അ ിതാപസ വരാ േമ നി മാെയ ം ഖി വാണീടിനാെനാ ദിനം. 20
മഹാരണ
േവശം
ത ഷസ ായ ത നിത ക ം െച നത ാ താപസം മഹാ ാനമാരംഭി ാ . " രീേകാ േവ !nj നിമ ലമ ിതമാം ദ കാരണ ി ദ െമ ിേയ േപാവാനായ ഹിേ ണം 168
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ിതേ ഷ്ഠ! ക ണാനിേധ! തേപാനിേധ! nj െളെ വഴി േ ണമതിനിേ ാളി നി യയ്േ ണം ശിഷ രി ചിലെര ം." ഇ െന രാമവാക മ ിമാ നി േക തി ീ ം െകൗ ഹലം ടന െച ഃ 30 "േന ളള മാ ം ഭവാേനവ ം കാ ീ ിതാ ളളതേഹാ തവ േന വഴി കാ ീ വാ ! എ ി ം ജഗദ കാരിയാം നിനെ ാ സ ടം േവ ാ വഴി കാ ീ ം ശിഷ െര ാം." 'െചാ വി നി ി നടെ ' വേരാ െചാ ി മാ നിതാ െമാ പി ാെല െച ാ . അേ രം തിരി നി ളിെ നിതേ ാ രാമച വ ി ഭ ി ം "നി ി വടി കനി െ ളളീടണമ ിേക ശിഷ ജന േ ാ വഴി േമ." 40 എ േക ാശീ വാദംെച ട മ ം മ ം െച ത പ ശാല ി ളിനാ . പിെ ം േ ാശമാ ം നട ാരവരേ ാ ിലാ ാ മഹാവാഹിനി കാണായ്വ . അേ രം ശിഷ കേളാട ളിെ രാമ'നി ദി കട തിെന പായ ള ?' എ േക വ ക ം െചാ ിനാ'െര ദ ം മ വ! ന േതാണി െ ധരി ാ ം. േവേഗന nj കട ീ താ മാ ലം േവ nj േ ാ പരിചയം. 50 എ ിേലാ േതാണികേരറീടാ'െമ വ െചാ ാ , ശ ടാെത ശീ ം േതാണി ം കട ിനാ . ീരാമ സാദി താപസ മാരകാേരാ 'നി കട േപാെക' െചാ ാ . െച ടന ിപാദം വ ി മാര ാെരാെ ാഴിയാെത രാമ ാ മറിയി ാ . ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാ മഥ 169
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േഘാരമാ ളള മഹാകാനനമകം ാര്. ഝി ീഝ ാരനാദമ ിതം സിംഹവ ാ ശല ാദി ഗഗണാകീ മാതപഹീനം 60 േഘാരരാ സ ലേസവിതം ഭയാനകം രസ ാദി ം ക രാഘവ െചാ ാ ഃ "ല ണാ! ന ായ് നാ റ ം േനാ ിെ ാ ക ഭ ണാ ികളേ ാ ര സാം പരിഷക . വി ിനി ന ായ് ഴിെയ ലയ് ം േവണം നെ ാ ശര രി ിടി െകാ ക ൈകയി . ി നീ നടേ ണം വഴിേയ ൈവേദഹി ം പി ാെല njാ ം നട ീ വ ഗതഭയം. ജീവാ പരമാ ാ മ യാ ം േദവിയാം മഹാമായാശ ിെയ േപാെല 70 ആവേയാ േ നട ീ കേവണം സീതാേദവി െമ ാെലാ ഭീതി ായ്വരാ." ഇ രമ െച ത കാേരണ േഷാ മ ധ രനായ് നടേ ാ േശഷം പി ി ാ ടെനാ േയാജനവഴിയേ ാ ിലാ ാറെ ാ ഷ്കരിണി ം ക ാ . കല്ഹാേരാ പല ദാം ജര േതാ പലേപ ീവരേശാഭിതമ ജലം േതായപാന ംെച വി ാ ാരായ് ായാ തേല നരി യഥാ ഖം. 80
വിരാധവധം അേ രമാ കാണായ്വ ി വ തത തമായ മഹാസത മത ാരവം ഉ ത ം കരാേളാ ലദംഷ് ാന ിതവ ഗഹ രം േഘാരാകാരമാ ണ േന ം വാമാംസ ലന ലാ ി ഭീമശാ ലസിംഹമഹിഷവരാഹാദി വാരണ ഗവനേഗാചരജ ം 170
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഷ ാ ം കരേ ം ളളി ളളി. പ മാംസ െള ാം ഭ ി ഭ ി െകാിലലറിവ ീടിനാന േനരം. 90 ഉ ാനംെച ചാപബാണ ൈകെ ാ ഥ ല ്മണ തേ ാട െച ി രാമച ഃ "കേ ാ നീ ഭയ രനാെയാ നിശാചരന െടേനേര വ ല തരം. സ ാഹേ ാ ബാണം െതാ േനാ ിെ ാ നി െകാള ക ചി റ മാര! നീ. വ േഭ! ബാേല! സീേത! േപടിയായ്േക െമേടാ! വ ജാതി ം പരിപാലി െകാ വനേ ാ. എ െച നി ാേന െമാ ിളകാേത വ ടന ി രാ സ വര ം. 100 നിഷ് രതരമവെന ാശ െപാ ംവ മ ഹാസംെച ിടിെവ ീ ംനാദംേപാെല ഷ്ടിയി നി കന ക വീ ംവ ം േകാേപന േലാകം െnj മാ രെച ാ ഃ "ക മാഹ ക ം! നി ളാരി വ ം ഷ്ടജ േള ളള വ കാ ിലിേ ാ നില് ത ഭയം ചാപ ണിരബാണവല് ലജടക ം ധരി നിേവഷം ൈകെ ാ മേനാഹരിയാെയാ നാരിേയാ േ മതിബാല ാരേ ാ നി . 110 കി നഭയം വിനാ േഘാരമാം െകാ ാ ി സ രി ീ െമെ ാ ലം െചാ വി ." രേ ാവാണികള് േക ത ണമ െച ാനി ാ ലനാഥ മ ഹാസാന രം "രാമെനെ നി േപെര െട പ ിയിവ വാമേലാചന സീതാേദവിെയ േ ാ നാമം. ല ്മണെന നാമമിവ ം മ േസാദര ി വനാ രം ജനകനിേയാഗ ാ , രേ ാജാതികളാ മി െന ളളവെര171
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി
ി ജഗ യം ര ി ാനറിക നീ." 120 ത ാ രാഘവവാക മ ഹാസ ം െച വ ം പിള െ ാ സാല ം പറിേ ാ ി നാം നിശാചരന് രാഘവേനാ െചാ ാ . "ശ നാം വിരാധെനെ െ നീ േക ി ിേ ? ഇ ിേലാക ിെലെ യാരറിയാെത ളളെത ം ഢ ഭവാെന ിഹ ധരിേ ാന് njാ . മ യംനിമി മാ ാപസെര ാമിേ ാളി േദശെ െവടിെ ാ േവ െരേ ായാ . നി ജീവി യിലാശ ളളിെല ിലംഗനാര െ മാ ധ ം െവടി- 130 െ ാ േമാടിേ ാവിന ായ്കിെലനി ിേ ാ തി ീ ം വിശ ട ീ േവ ഭവാ ാരാ ." ഇ രം പറ വ ൈമഥിലിതെ േനാ ിത രമ ക രാഘവനേ ാ പ ിക െകാ തെ ഹ ള േ ാ ി രാമം തി വ ം പിള തിസത രം ന രന ാന േനരമ ത് െകാ ഖ ി ീടിനാ പാദ ം ബ േരാഷേ ാടവ പിെ മ േ ാമാംഗ ം റി ീടിനാെന രാമ . 140 ര ം പര ി മിയില ക ചി െകൗ കേ ാ ണ ൈവേദഹി ം. ം ട ിനാര ര ീകെള ാമത ം േയാഗി േദവ ഭിക ം. അേ രം വിരാധ ത ളളില്നി ാെയാ ധന പെന ാണായ്വ ിതാകാശമാ േ . സ ഷണം ര സ ിഭകാ ാ രശരീരനായ് നി ലാംബരേ ാ ം രാഘവം ണതാ ിഹാരിണം ണാകരം 150 രാേക ഖം ഭവഭ നം ഭയഹരം. ഇ ിരാരമണമി ീവരദളശ ാമ172
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മി ാദി ാരക വ ിതപദം രം മാരം തിജനമേനാമ ിരം രാമച ം ജഗതാമഭിരാമം വ ി ദ നമസ്കാര ംെച ചി ാന ം വ പിെ തി ട ിനാ . " ീരാമ! രാമ! രാമ! njാെനാ വിദ ാധര ! കാ ണ േ ! കമലാപേത! ധരാപേത! ാസാവായ നിത െട ശാപ ിനാ ഗ വിതനാേയാ രാ ി രനാേയനേ ാ. 160 നി ി വടി െട മാഹാ ംെകാ ശാപബ ംതീ േമാ ം ാപിേ നി നാഥാ! സ തമിനി രണാം ജ ഗം തവ ചി ി ായ്വേരണേമ മാനസ ി ഭ ാ. വാണിക െകാ നാമകീ നം െച ാേകണം പാണിക െകാ ചരണാ നംെച ാേകണം േ ാ െകാ കഥാ വണംെച ാേകണം േന െകാ രാമലിംഗ കാണാേകണം. ഉ മാംേഗന നമസ്കരി ായ്വ ീേടണമഭ ാ ത നായ് വേരണം njാ . 170 നമേ ഭഗവേത ാന േയ നേമാ നമേ രാമായാ ാരാമായ നേമാ നമഃ. നമേ രാമായ സീതാഭിരാമായ നിത ം നമേ രാമായ േലാകാഭിരാമായ നമഃ. േദവേലാക ി േപാവാന ഹിേ ണം േദവ േദേവശ! നെരാ േപ ി ീ േ . നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടായ്കം ജവിേലാചന! സ തം നമസ്കാരം." ഇ െന വി ാപിതനാകിയ ര നാഥന െനതെ െയ െകാ വര ം. 180 " െന ിേയ ക കി കയി െയെ ഭ ി ായാ ട ി ം ലഭി ീ ം." രാമേനാട ം ൈകെ ാ വിദ ാധര 173
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാമലാേഭന േപായി നാകേലാക ം ാ . ഇ ഥ െചാ ി തി ീടിന ഷ ഷ് തമക േമാ െ ം ാപി ീടാം.
ശരഭംഗമ ിര േവശം രാമല ണ ാ ം ജാനകിതാ ം പിെ ീമയമായ ശരഭംഗമ ിരം ാ . സാ ാലീശ രെന മാംേസ ണ െളെ ാ വീ താപസവര ജി ഭ ിേയാെട. ക പക ാദികളാലാതിഥ ംെചയ് ചി ാന െ ാ ശരഭംഗ മ െചയ് ഃ "njാനേനകംനാ പാ ിരി ിത ജാനകിേയാ ം നിെ ാ തി ാശയാേല. ആ വ ാ ചിരം തപസാ ബ തരമാ ിേ നേ ാ ണ മി njാനവെയ ാം മ നായ് പിറേ ാ നിന ത ീടിേനനദ njാ േമാ ിനാ േദ ാഗം േ നേ ാ നിെ ം ക മമ ണ ം നി ലാ ിെയ ിേയ േദഹത ാഗംെച െത തെ ചി ി ബ കാലം പാ njാനി ി ബ മ ൈകവല െ ം ാപി േ ." േയാഗീ നായ ശരഭംഗനാം തേപാധന േയാേഗശനായ രാമ ത പദം വണ ിനാ ഃ "ചി ി ീ േ ന തം ചരാചരജ ള ഭാേഗ വസ ം ജഗ ാഥം ീരാമം വാദളശ ാമള മംേഭാജാ ം ചീരവാസസം ജടാമ ടം ധ രം െസൗമി ിേസവ ം ജനകാ ജാസമന ിതം െസൗ ഖ മേനാഹരം ക ണാര ാകരം." ണ്ഠഭാവ ം നീ ി സീതയാ ര നാഥം ക ക ിരി േവ േദഹ ം ദഹി ി േലാേകശപദം ാപി ീടിനാ തേപാധന174
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാകാശമാ േ വിമാന ം നിറ േത. നാേകശാദിക ഷ്ടി ംെച ീടിനാ പാകശാസന പദാംേഭാജ ം വണ ിനാ . ൈമഥില ാ െസൗമി ിണാ താപസഗതി ക െകൗസല ാതനയ ം െകൗ ക ായ്വ തൈ വ കി ി കാലം കഴിേ ാരന രം ാരി ഖ ാ െമാെ േ ായ് സ ം ാ .
നിമ
ലസമാഗമം
ഭ മ ച
കാരണ തലവാസികളായ നിലം ദാശരഥി വ േക േക ദീധിതി ലജാതനാം ജഗ ാഥ രീകാ തെ ാ ാനായ് വ ീടിനാ . രാമല ണ ാ ം ജാനകീേദവിതാ ം മാ നിമാെര വീ നമസ്കാര ംെച ാ . താപസ ാ മാശീ വാദംെച വ കേളാടാേഭാഗാന വിവശ ാരായ െച ാ . "നി െട ത ം nj ളി റി ിരി പ േഗാ മത േപ പളളിെകാള ഭവാ . 230 ധാതാവ ി ലം ഭാരം കളവാനായ് ജാതനായി വി മാ ാ ല ി ല ്മണനാ േശഷ ം, സീതാേദവി ല ിയാ തേ ാ, ഭരതശ ാ ശംഖച ,ളഭിേഷകവി ാദിക ം സ ടം nj തീ ീ വാെന നം. നാനാതാപസ ലേസവിതാ മ ലം കാനനം കാ ാനാ നീ െടേ ാ ീേടണം ജാനകിേയാ ം മി ാ ജേനാ ം ടി, മാനേസ കാ ണ ായ്വ മേ ാ ക ാ ." 240 എ െച നിേ ഷ്ഠ ാേരാ ടി െച വേരാേരാ നിപ ശാലക ക ാ . അേ രം തലേയാ െമ കെള ാേമാേരാ 175
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക േപാെല ക രാഘവ േചാദ ംെച ാ "മ മ ക മ ി െമ ാമൈ വ ലെമേ ാ ി ാവാനേഹാ!" തദ ാക ം േക െചാ ാ താപസജനം "രാമഭ ! നീ േക നിസ മ ാെരെ ാ നി യം രേ ാഗണം ഭ ി നിമി മായിേ ശമ ിവ ാ മായ് ചമ ി നാഥാ!" 250 താ ാ മി ം കാ ണ പരവശചി നാേയാ േഷാ മന െച "നിഷ് രതരമായ രാ സ ലെമാെ ാഴിയാെത െകാ നഷ്ടമാ ീ വ njാ . ഇ ാ പം തേപാനിഷ്ഠയാ വസി സയ്ാ താപസ ലമിഷ്ടി ം െച നിത ം."
തീ ാ
മ േവശം
സത വി മനിതി സത ംെചയ് ത നിത സം ജ മാനനായ് വനവാസികളാ ത തൈ വ നിസ മാ മ ളില് ഥ ീന ിനിേയാ മ ജേനാ ം ടി 260 സ ംസ ാനേ ന വസി കഴി ി വ രം േയാദശ,മ ാലം കാണായ്വ വിഖ ാതമായ തീ ്ണാ മം മേനാഹരം ഖ താപസ ലശിഷ സ യ ം സ വ ണഗണസ മ പമം സ വകാലാന ദാേനാദയമത തം സ വപാദപലതാ മസം ല ലം സ വസ പ ി ഗ ജംഗനിേഷവിതം. രാഘവനവരജ തേ ാ ം സീതേയാ മാഗതനായിെത േകേ ാ നിേ ഷ്ഠ 270 ംഭസംഭവനാ മഗ ശിേഷ ാ മ സം ീത രാമമേ ാപാസനരത നി സം മേ ാ െച ിെ ാ ി േപാ 176
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സം ജ ളിനാന ഘ പാദാദികളാ . ഭ ി ജനേന നായ് സഗദ്ഗദം ഭ വ ലനായ രാഘവേനാ െചാ ാ "നി ി വടി െട നാമമ െ െ സ തം ജപി njാ മ നിേയാഗ ാ . ഹ്മശ ര ഖ വ ിമാം പാദമേ ാ നി ഹാമായാ വം കട ാെനാ േപാതം. 280 ആദ മി ാെതാ പരമാ ാവേ ാ നീ േവദ മെ ാ നാ മാരാ ം ഭവ ം. ത ത ത ത നായിേടണം njാ ത പാദാം ജം നിത ാ ി ദി ണം. ഭാര ാ നിലയാ പ ി വീ ബ നായ് കീ െമെ നി ി വടി ഭ വാ ല ക ണാകടാ ത ാരി ീേടണേമ സത രം ദയാനിേധ! മാംസാേമ ാ ഗല പി മാ ം ഗാ േമാ േ ാളമതി കശ്മല,മതി - 290 ളളാ യാം മഹാേമാഹപാശബ ം േഛദിാ ിനാശന! ഭവാ വാ െക ളളി നിത ം. സ വ ത െട ളളി വാണീ ം സ വദാ ഭവാ തെ േകവലെമ ാകി ം ത ജപരത ാരായ ജന െള ത ഹാമായാേദവി ബ ി ീ കയി . ത ജപവി ഖ ാരാം ജന െള ത ഹാമായാേദവി ബ ി ി ീ ം. േസവാ പഫലദാനത പര ഭവാ േദവപാദപ െളേ ാെല വിേശ ശ േപാ ീ! 300 വിശ സംഹാര ഷ്ടി ിതിക െചയ്വാനായി വിശ േമാഹിനിയായ മായത ണ ളാ പ ജഭവവി പ ളായിി പനായ ഭവാ വാ , േമാഹാ നാം നാനാ പ ളായിേ ാ േലാക ി 177
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭാ മാ ജലം തി െവേ െറ കാ ംേപാെല. ഇ െന ളള ഭഗവ പെ നിത െമ െനയറി പാസി njാന് ദയാനിേധ! അൈദ വ ഭവ രണാം ജ ഗം മമ ത മായ്വ ി മ േപാബലവശാ . 310 ത ജപവി ാ നാം സാദി ം നി ലനായ ഭവാ ചി യെന ാകി ം സ യമായി പര ഹ്മമായ പമായ് ക ണാമേഗാചരമാേയാ ഭവ പം ത ായാവിഡംബനരചിതം മാ ഷ കം മ ഥേകാടിേകാടി ഭഗം കമനീയം കാ ണ േന ം കാ കബാണധരം േ ര ര ഖമജിനാംബരധരം സീതാസം തം മി ാ ജനിേഷവിതപാദപ ജം നീലനീരദകേളബരം. 320 േകാമളമതിശാ മന ണമഭിരാമമാ ാരാമമാന സ ാ തം ത മദ മമ േന േഗാചരമാേയാരി ി േമനി നിത ം ചിേ വാ കേവണം. ീ ംഭ ാ നാമ രി ായീടണം മെ ാ വരമേപ ി േ നി േപാ ീ!" വ ി ി തി ീടിന നിേയാ മ ഹാസ ം രാഘവന െചയ് ഃ "നിത പാസനാ മായിരിേ ാ ചി ം njാനറി േ കാ ാനായ്വ േന! 330 സ തെമെ െ ശരണം ാപി മേ ാപാസക ാരായ് നിരേപ ാ മായ് സ ഷ്ട ാരാ ളള ഭ ാ െ െ നിത ം ചി ി വ ംതെ കാണായ്വ ീ മേ ാ. ത തേമത േ ാ ം മ ിയം പഠി ീ ം സ തി വരനാം മ വിേശഷി ം സ ഭ ി ഭവി ീ ം ഹ്മ ാന ാ178
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ പ മതിനി സംശയം നി പി ാ . താപേസാ മ! ഭവാെനെ േ വി ലം ാപി മേ ാ മമ സാ ജ ം േദഹനാേശ. 380 ഉെ ാരാ ഹം തവാചാര നാമഗ െനവ ി െകാ വാ,െന തിനാവതിേ ാ ? തൈ വ കി ി ാലം വസ് ത ാ ഹെമ മഗ ാ മം േന!" ഇ ം രാേമാ ി േക െചാ ിനാ തീ ്ണ "മ േത ഭ ,മ േതാ ിയതതി njാ കാ േവനേ ാ വഴി െടേ ാ നാ . വാ െമ ിേയ വസിേ ണമി ിവിെട നാം ഒ നാ njാ ം ക ിെ ന് വിെന. ഷ്ടേമാദേ ാെടാ േ ായ് ാണാമേ ാ." 390 ഇ മാന ം രാ ി ം കഴി േ ാാനംെച സ ാവ നം ത ാ ശീ ം ീതനാം നിേയാ ം ജാനകീേദവിേയാ ം േസാദരേനാ ം മ ം നട മ ാേ േപായ് െച ി രാമനഗ ാ ജാ േമ ജാവം വ സ ാരംെച ാനഗ ്യസഹജ ം വന േഭാജന ംെച വെര ാവ മേന ാന സ ാപ ം െച ി േ ാ േശഷം
അഗ
സ
ശനം
ഭാ മാ ദി േ ാള ഘ ം നല്കി മഹാകാനനമാ േ നടെകാ ി മ ം മ ം. 360 സ വ ഫല മാഢ പാദപലതാസം തം നാനാ ഗസ യനിേഷവിതം നാനാപ ിക നാദംെകാ തിമേനാഹരം കാനനം ജാതിൈവരരഹിതജ ം ന നസമാനമാന ദാനാഢ ം നിന നേവദ നിമ ിതമ പമം ഹ്മ ഷി വര ാരമര നിക ം 179
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സേ ാദം വാ ം മ ിരനികര സംഖ യി ാേതാള േ ാേരാേരാതരം ന സംഖ ാവ മി ാതവ ം. 370 േലാക മിതിേനാ േനരെ േ ാരാ േളളാ െചാ കാ ംേതാ ം. ആ ര േമാേരാ ിവ ക ക വ ം െചാ മ ി റ ഭേദേശ വി മി ന രമ ളിെ രാമ വി തനായ തീ ്ണ തേ ാ'ടിനിയിേ ാ േവേഗന െച ഭവാനഗ ്യ നീ േനാടാഗതനാേയാെരെ യ ണ ി ീേടണം. ജാനകിേയാ ം ാതാവായ ല ്മണേനാ ം കാനനദ ാേര വസി ീ ി പാ മം.' 380 ത ാ രാേമാ ം തീ ്ണ ഹാ സാദമിത ാ സത രം ഗത ാചാര മ ിരം ദാ നത ാ തം വരമഗ ം നി ലസ മം ര മഭ സ യ തം രാമമ ാ വ ാഖ ാത പരം ശിഷ ാ ായ് ാമദമഗ ്യമാ ാരാമം നീശ രം ആ ഢവിനയംെകാ ാനതവ േ ാ മാരാ വീ ട ദ നമസ്കാര ം െച ാ . "രാമനാം ദാശരഥി േസാദരേനാ ം നിജഭാമിനിേയാ ി ാഗതനായി ിേ ാള്. 390 നില് റ ഭാഗ കാ ണ ാേ ! നി ഴലിണ ക വ ി ാ ഭ ിേയാെട." േ ത കകാ ി ക റി ിരി ംഭസംഭവ നെര ി മ െച ാ "ഭ ം േത, ര നാഥമാനയ ി ം രാമഭ ം േമ ദി ിതം ഭ വ ലം േദവം. പാ ി ീ njാെന നാ കാ ാ . ാ ി സദാകാലം ധ ാനി രാമ പം രാമ രാേമതി രാമമ ം ജപി തി180
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകാമളം കാളേമഘശ ാമളം നളിനാ ം." 400 ഇത ാ സരഭസ ായ നി വേരാ മ മേ ചി മത ഭ ാ നിസ മേരാ ം നിജശിഷ സ യേ ാ ം ഗത ാ ീരാമച വക് ം പാ െച ാ "ഭ ം േത നിര രമ സ തം രാമഭ ! േമ ദിഷ്ട ാ ചിരമൈദ വ സമാഗമം. േയാഗ നായിരിേ ാരിഷ്ടാതിഥി ബലാ മമ ഭാഗ േത ന സം ാ നായി ഭവാ . അദ വാസരം മമ സഫല,മ യ മ പ ാഫല ം വ ി ജഗ പേത!" 410 ംഭസംഭവ തെ രാഘവ താ ം ത ി ം ൈവേദഹി ം സം മസമന ിതം ി ഭ ാ ദ നമസ്കാരം െച േ ാ ംഭജ ാ െമ െ േന പി ശീ ം ഗാഢാേ ഷ ംെച പരമാന േ ാ ം ഢപാദീശാംശജനായ ല ്മണെന ം ഗാ ശനപരമാ ാദജാത വേ കീലാലാ ലനായ താപസവര ഏേകന കേരണ സം ഹ േരാമാ ാന ിതം രാഘവ െട കരപ ജമതി തം 420 സ ാ മം ജഗാമ ാ നാ നിേ ഷ്ഠനാ ിതജന ിയനായ വിേശ ശം രാമം പാദ ാ ഗ്ഘ ാസന മ പ ഖ മാപാദ സ ജ ഖമാ പവിഷ്ടം നാഥം വന േഭാജ െകാ സാദരം ജി ി ധന നാം തേപാധനേനകാേ െചാ ീടിനാ ഃ
അഗ
തി
"നീ വ ം പാ njാനി ി ം േദവകേളാ ം കമലാസനേനാ ം ഭവാ ീരവാരിധിതീര ി നി െചയ് 181
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'േഘാരരാവണ തെ െ ാ njാ മ ല- 480 ഭാരാപഹരണം െചയ്തീ വെന' തെ . സാരസാനന! സകേലശ ര! ദയാനിേധ! njാന ട ി വ ിവിെട വാണീടിേനനാന സ പനാം നി ട ക െകാ വാ . താപസജനേ ാ ം ശിഷ സംഘാതേ ാ ം ീപാദാം ജം നിത ം ധ ാനി വസി njാ . േലാക ഷ്ടി േമകനായാന നായ് േലാകകാരണ വിക േപാപാധിവിരഹിത ത െട മായ തനി ാ യ തയായി ത െട ശ ിെയ ം തി മഹാമായ 440 നി ണനായ നിെ യാവരണംെചയ്തി ത ണ െളയ സരി ി ീ ം നി വ ാജം േവദാ ിക െചാ നിെ ം ദിവ മാമവ ാ തെമ പനിഷദ ശാ . മായാേദവിെയ ല തിെയ ം െചാ ം മായാതീത ാെര ാം സം തിെയ ം െചാ ം. വിദ ാ ാരവിദ െയ ം പറ വേ ാ ശ ിെയ ലനാമം െചാ പലതരം. നി ാ സംേ ാഭ മാണയാകിയ മായത ി നി ായ്വ മഹ െമ േ ാ െചാ . 450 നി െട നിേയാഗ ാ മഹ ി േലനി ായ്വ നരഹ ാര ം രാ. മഹ മഹ ാര ം സംസാര ം മഹേദ ദികേളവം ായിെ ാ ീ . സാത ികം രാജസ ം താമസെമ ീവ ം േവദ മായ് ചമ ി െമ റി ാ ം. താമസ ി നി ്മത ാ ക ം മി വക ലപ ത ം പിെ രാജസ ി നി ായിതി ിയ ം േതേജാ പ ളായ ൈദവത ം, പിെ 460 സാത ിക ി നി മന ായ്വ ; 182
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പകം ലിംഗമിവ ി നി ായി. സ വ വാ ലസ യ ി നി ദിവ നാം വിരാ മാ ായിെത േക . അ െന ളള വിരാ ഷ തെ യേ ാ തി ീ ം ചരാചരേലാക ളാ ം. േദവമാ ഷതിര േഗ ാനിജാതിക ബ ാവരജംഗമൗഘ മാ ായ്വ . ത ായാ ണ െള മാ യി േ ാ ഹ്മാ ം വിഷ് താ ം ായ്വ . 470 േലാക ഷ്ടി രേജാ ണമാ യി േ ാ േലാേകശനായ ധാതാ നാഭിയി നി ായി, സ മാം ണ ി നി ര ി ാ വിഷ് , ം തേമാ ണംെകാ സംഹരി ാ ം. ിജാദികളായ ിക ണ യം നിത മംശി ജാ സ പ്ന ം പ്തി ം. ഇവ ിെ ാം സാ ിയായ ചി യ ഭവാ നി നിത േനകനവ യനേ ാ നാഥ! യാെതാ കാലം ഷ്ടിെചയ്വാനി ി ഭവാ േമാദേമാടേ ാളംഗീകരി മായതെ . 480 ത ലം ണവാെനേ ാെലയായി ഭവാ ത ഹാമായ ര വിധമായ്വ ാളേ ാ, വിദ മവിദ െമ ളള േഭദാഖ യാ. വിദ െയ േ ാ െചാ നി ിനിരത ാ അവിദ ാവശ ാരായ് വ ി ീടിന ജനം ിനിരത ാെര േ േഭദ ള . േവദാ വാക ാ േവദികളായ് സമ ാരായ് പാദഭ ാരാ ളളവ വിദ ാ ക ാര്. അവിദ ാവശഗ ാ നിത സംസാരികെളവശ ം ത ാ െചാ നിര രം. 490 വിദ ാഭ ാൈസകരത ാരായ ജന െള നിത ാെര െചാ ത ാ . ത േ ാപാസക ാരാ ളള ഭ ാ 183
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ലയായ വിദ താേന സംഭവി ീ ം. മ ളള ഢ ാ വിദ ാെക ം െച ി റായിരം ജ കഴി ാ ം. ആകയാ ത ിസ ാരാ ളളവേരകാ ാരിേ ം സംശയേമാ ാ . ത ഭ ി ധാഹീന ാരാ ളളവ െ ാം സ പ്ന ി േ ാ ം േമാ ം സംഭവി മി . 500 ീരാമ! ര പേത! േകവല ാന േ ! ീരമണാ ാരാമ! കാ ണ ാ തസിേ ാ! എ ി വളെര njാനി െന പറ ചി ി ി സാരം കി ി െചാ വ ധരാപേത! സാ സംഗതിതെ േമാ കാരണെമ േവദാ ാരായ വിദ ാ ാ െചാ ീ . സാ ളാ സമചി ാരേ ാ േബാധി ി ീ മാ ാന ം ഭ ാ ായ് നിസ് ഹ ാരായ് വിഗൈതഷണ ാരായ് സദാ ത ാരായ് നി ാഖിലകാമ ാരായ് 510 ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാ ിക ര ി ം സമ ാരായ് നഷ്ടസംഗ ാ മായ് സന ക ാ ളായ് ഷ്ടമാനസ ാരായ് ഹ്മത ര ാരായ് ശിഷ്ടാചാൈരകപരായണ ാരായി നിത ം േയാഗാ ം യമനിയമാദിസ ാരാേയകാേ ശമദമസാധന ാരായ് സാ ളവേരാ സംഗതി ാ േ ാ േചതസി ഭവ കഥാ വേണ രതി ാം. ത കഥാ വേണന ഭ ി ം വ ി ീ ം ഭ ി വ ി ീ േ ാ വി ാന ായ്വ ം; 520 വി ാന ാനാദിക െകാ േമാ ം വ ം; വി ാതെമ ാ ഖ ി നി ിെത ാം. ആകയാ ത ഭ ി ം നി േലേ മവായ് ം രാഘവ! സദാ ഭവിേ ണേമ ദയാനിേധ! ത പാദാബ്ജ ളി ം ത ാരി െമ184
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വില് ഭ ി നെരേ ാ ാേകണം. ഇ േ ാ സഫലമായ്വ മമ ജ മി മ ം വ ി സഫലമായ്. ഇ േ ാ തപ ി ം സാഫല ായ്വ ഇ േ ാ സഫലമായ്വ മേ ം. 530 സീതയാ സാ ം ദി വസി സദാ ഭവാ സീതാവ ഭ! ജഗ ായക! ദാശരേഥ! നട േ ാ മിരി േ ാ െമാേരട കിട േ ാ ം ജി േ ാ െമ േവ ാ നാനാക ള ഷ്ഠി േ ാ സദാകാലം മാനേസ ഭവ പം േതാേ ണം ദയാം േധ!" ംഭസംഭവനിതി തി ഭ ിേയാെട ജംഭാരി ത ാ ം നി ിപ്തമായ ചാപം ബാണ ണീരേ ാ ം െകാ ഖഡ്ഗേ ാ ം ആന വിവശനായ് പിെ മ െചയ്താ ഃ 540 " ഭാര തമായ രാ സവംശം നി ാ പേത! വിനഷ്ടമായീേടണം ൈവകീടാെത. സാ ാ ീനാരായണനായ നീ മായേയാ ം രാ സവധ ിനായ്മ നായ് പിറ ം. ര േയാജനവഴി െച േ ാളിവിെടനിേ ാ ണ മിയാകിയ പ വടി. ഗൗതമീതീെര നെ ാരാ മം ചമ തി സീതയാ വസി േപായ് േശഷ െളളാ കാലം തൈ വ വസി നീ േദവകാര െള ാം സത രം െചയ്െക" ടന നല്കി നി. 550
ജടാ സംഗമം ൈത ത േ ാ സാരമഗ ഭാഷിതം തത ാ സമന ിതം രാഘവ തി വടി ബാണചാപാദിക ം തൈ വ നിേ പി വീ ട നമസ്കരി ഗ പാദാം ജം യാ മയ ി മി ാ ജേനാ ം 185
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീത ാ ജാനകിേയാ െമ ളളി േ രം, അ ി ംഗാഭം ത പ തിമേ ക പ ിസ മനാ ം നാം ജടാ ഷം എ ം വള െ ാ വിസ്മയം രാമ ബ േരാേഷണ മി ാ ജേനാ െചാ ാ ഃ 560 "ര സാം വരനി ിട നിഭ കനിവെന നീ ക തി േയാ സേഖ! വി ി ത ീ നീ ഭീതി ാെകാ ാ െകാ േവനിവെന njാ ൈവകാെതയിനിയിേ ാ ." ല ്മണ തേ ാടി ം രാമ െചാ േക പ ിേ ഷ്ഠ ം ഭയപീഡിതനായിെ ാ ാ ഃ "വ ന ഹം തവ താത െച ിെല മിഷ്ടനായ വയസ നറി ാ ം. നി ി വടി ം njാനിഷ്ടെ െ ീ വ ; ഹ വ ന ഭവഭ നാം ജടാ njാ ." 570 എ ിവ േക ബ േ ഹ െ ാ നാഥ ന ായാേ ഷംെചയ് ന കിനാന ഹം◌ഃ "എ ി njാനിരി തിന വസി നീ സ ടമിനിെയാ െകാ േമ നിന ി . ശ ിേ നേ ാ നിെ njാന കഷ്ടം കഷ്ടം! കി ര വരനായ് വാ ക േമലി ഭവാ ."
പ
വടീ േവശം
എ െചയ് െച ി പ വടിത ിലാ ാ സീതാല ്മണസേമതനായ്. പ ശാല ം തീ ല ്മണ മേനാ മായ് പ െകാ ത പ ാ ിനാ . 580 ഉ മഗംഗാനദി രതീേര േഷാ മ വസി ി ജാനകീേദവിേയാ ം. കദളീപനസാ ാദ ഖിലഫല ാതകാനേന ജനസംബാധവിവ ിേത നീ ജ േല വിേനാദി ി േദവിതെ 186
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീരാമനേയാ യി വാണ േപാെല വാണാ . ഫല ലാദിക ം ല ്മണന ദിനം പല ം െകാ വ െകാ ം ീതിേയാെട. രാ ിയി റ ാെത ചാപബാണ ം ധരിാ യാ ര ാ മായ് നി ീ ം ഭ ിേയാെട. 590 സീതെയ മേ യാ ി വ ം ാതഃകാേല ഗൗതമിത ില് ളി ഗ്ഘ ം കഴി ട േപാ േ ാ സൗമി ി പാനീയ ം െകാ േപാ ം വാരം വാരം ീതി ി െന വാ ംകാലം.
ല
േണാപേദശം
ല
ണെനാ ദിനേമകാേ രാമേദവ ഴ ി വിനയാനതനായിെ ാ ാ : " ിമാ െ യ െചേ ണം ഭഗവാേന! ഭ നാമടിയേനാട ാനം നീ ംവ ം. ാനവി ാനഭ ിൈവരാഗ ചിഹ്നെമ ാം മാനസാന ം വ മാറ െചയ്തീേടണം. 600 ആ ം നി ി വടിെയാഴി ി ിവെയ ാം േനേരാെട പേദശി ീ വാ മ േല." ീരാമന േക ല ്മണ തേ ാടേ ാളാ ഢാന മ െചയ്തി വഴിേപാെലഃ "േക ാ െമ ിലതി ഹ മാ പേദശം േകേ ാളം തീ ീ ം വിക പ മെമ ാം. ിനാ മായാസ പെ njാ െചാ ീ വനേ ാ പിെ ാനസാധനം െചാ ാമേ ാ. വി ാനസഹിതമാം ാന ം െചാ വ പിെ വിേ യമാ സ പെ ം െചാ ാെമേടാ! 610 േ യമാ ളള പരമാ ാനമറി േ ാള് മായാസംബ ഭയെമാെ നീ ീ മേ ാ. ആ ാവ ാെത ളള േദഹാദിവസ് ളിലാ ാെവ ളള േബാധം യാെതാ ജഗ േയ മായയാ ത നി യമതിനാെല 187
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കായസംബ മാ ം സംസാരം ഭവി . ഉ േ ാ പിെ വിേ പാവരണ െള ര പം മായയ്െ റിക സൗമിേ ! നീ. എ തി േ തേ ാ േലാകെ പി െത റികതി ല ്മേഭദ േളാ ം 620 ലിംഗാദി ഹ്മാ മാമവിദ ാ പേമ ം സംഗാദി േദാഷ െള സംഭവി ി ം. ാന പിണിയാ ം വിദ യായ മേ താന ാ ിേഹ തെയ റി ാ ം. മായാക പിതം പരമാ നി വിശ െമേടാ! മായെകാ േ ാ വിശ െ േതാ ി . ര ഖ ി െല ഗ ിേപാെല നി യം വിചാരി ിേല െമാ ി യേ ാ. മാനവ ാരാ കാണെ ം േക ായ ം മാനസ ി സ്മരി െ െമ ാം 630 സ പ്നസ ിഭം വിചാരി ിലി ാെതാ േ ാ വി മം കള ാ ം വിക പ ാേക . ജ സംസാര ലമായ േദഹം ത ലം കള ാദി സംബ െമ ാം. േദഹമായ പ തസ യമയം േദഹസംബ ം മായാൈവഭവം വിചാരി ാ . ഇ ിയദശക ം മഹ ാര ം ി മന ം ചി ല തിെയ ിെത ാം ഓ ക ാ െമാ മി ിരി തേ ാ േ മായ േദഹെമ േ ാ നാമം. 640 എ ിവ ി നി േവെറാ ജീവന ം നി യം പരമാ ാ നി ല നിരാമയ . ജീവാ സ പെ യറി െകാ വാ ളള സാധന െളേ െകാള ക സൗമിേ ! നീ. ജീവാ സ പെ യറി െകാ വാ ളള സാധന െളേ െകാള ക സൗമിേ ! നീ. ജീവാ ാെവ ം പരമാ ാെവ േമാ ി 188
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകവലം പര ായശബ്ദ െള റി ാ ം. േഭദേമ േമയി ര െമാ േ നം േഭദ െ പറ ത ാരേ ാ. മാന ം ഡംഭം ഹിംസാ വ ത ം കാമം േ ാധം മാനേസ െവടി സ ഷ്ടനായ് സദാകാലം 650 അന ാേ പാദിക ം സഹി സമ ാ മന ഭാവ മകെല ള ദിനം ഭ ി ൈകെ ാ േസവ ം െചയ് നിജ ചി ി ം േദഹ ി ം െചയ് െകാ നിത ം സ ിള ം വ ാെത സത െ മാ യി ാന സ പനായ് മാനസവചനേദഹ െളയട ി ാനേസ വിഷയസൗഖ െള ി ിയാെത ജനനജരാമരണ െള ി ി ളളിലനഹ ാരേത ന സമഭാവനേയാ ം 660 സ വാ ാവാ െമ റ മനേ ാ ം സ വദാ രാമരാേമത മിതജപെ ാ ം ദാരാ ാദി നിേ ഹത ം െചയ് സ ി െമാ ി ം ടാെത നിര രം ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാ ി ല ഭാവേ ാ സഷ്ടനായ് വിവി േല വസിേ ണം ാ തജന മായ് വസി െതാ േമകാേ പരമാ ാനത പരനായി േവദാ വാക ാ ളവേലാകനം െചയ് ൈവദികക മാ നി സമ ി ാ 670 ാന മകതാരി റ ചമ ീ ം മാനേസ വിക പ േള േമ ാെകാ ാ. ആ ാവാ െതെ േ ാ േകള െമ ിലാ ാവ േ ാ േദഹ ാണ ഹംകാരം മാനസാദികെളാ മിവ ി നി േമേല മാനമി ാത പരമാ ാ താേന േവേറ നി പി ചിദാ ാ മവ ം ം 189
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പദാ ാ njാനിഹ ത പദാ മായി ാനംെകാെ െ വഴിേപാെല ക റി ീടാം ാനമാ െതെ ാ വസ് തെ . 680 ാന ാ വി ാനംെകാ തെ njാനിെത റിവി സാധനമാകയാെല. സ വ പരി നാ ാ ചിദാന സ വസത ാ തനപരിേ ദ നേ ാ. ഏകനദ യ പരനവ യ ജഗ യ േയാേഗശനജനഖിലാധാര നിരാധാര നിത സത ാനാദില ണ ഹ്മാ ക പാധികളി േവറി വ ായാമയ ാനംെകാ പഗമ േയാഗിനാേമകാ നാം ാനമാചാര ശാസ് ൗേഘാപേദൈശക ാനം. 690 ആ േനാേരവം ജീവപരേയാ ലവിദ ാ ആ നി കാര കാരണ ം ടിേ ലയി ീ േ ാ േളളാരവ യേ ാ ി ലയേ ാടാ േവറി ിരി താ ാെവാേ . ാനവി ാനൈവരാഗ േ ാ സഹിതമാമാന മായി ളള ൈകവല സ പമിളളവ േമ പറവാ മിതറിവാ ളളം ന ണ േളളാരി ാ ം ജഗ ി . മ ിയി ാതവ െ ം ലഭം േക മ ിെകാ തെ ൈകവല ം വ ംതാ ം. 700 േന െ ാകി ം കാ തി പണി രാ ിയി തെ പദം ദീപ െ ാകിേല േന ളള വഴിയറി ീടാവിത േമ ീരാമഭ ി െ ാകിേല കാണായ് വ . ഭ ന ായ് കാശി മാ ാ നം ഭ ി കാരണ െമെ േക ാ ം നീ. മ ാേരാ ളള നിത സംഗമമ ം മ ാെര നിേവാ േസവി ം ഏകാദശ ാദി താ ഷ്ഠാന ം ന190
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാ ലെമ ിേയ സാധി െകാ ക മഥ 710 ജനം വ ന ം ഭാവനം ദാസ ം ന േഭാജനമ ിവി ാണാം െകാ മഥ മ ഥാപാഠ വണ െചയ്ക ം ദാ മ ണനാമ െള ീ ി െകാള ക ം സ തമി െമ വ ി ം ജന െ ാര രം വരാെതാ ഭ ി ായ്വ ം. ഭ ി വ ി ാ പിെ മെ ാ ം വേര തിേമാ മ ാരാ ളളവരവരേ ാ. ഭ ി വിജ ാന ാനൈവരാഗ സദ ഃ സംഭവി ീ െമ ാ ി ം വ ം. 720 ിമാ ം താവക ശ്നാ സാരവശാമായ നിനെ ാെല ധരി നീ. വ വമ നെമ ം ഹ ം മമ ഭ ാ െ ാഴി പേദശി ീട തേ ാ. ഭ െന ാകിലവ േചാദി ീെല ാകി ം വ വ മവേനാ വിശ ാസം വരികയാ . ഭ ിവിശ ാസ ാ നാം മ നി നിത മാ ാഠം െചയ്കില ാനമക േപാം. ഭ ിസം ാരാം േയാഗീ ാ നം ഹ സം ിതയേ ാ ിെയ റി ാ ം." 730
ണഖാഗമനം ഇ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് നരി ിരിേനരമി ീടിേനാരന രം ഗൗതമീതീേര മഹാകാനേന പ വടീതേല മേനാഹേര സ രി ീ െ ാ യാമിനീചരി ജന ാനവാസിനിയായ കാമ പിണി ക ാ കാമിനി വിേമാഹിനി, പ ജധ ജ ലിശാ ശാ ിത ളായ് ഭംഗിേതടീ ം പദപാത ള േനരം. പാദസൗ ര ം ക േമാഹിതയാകയാെല 191
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കൗ ക െ ാ രാമാ മമകം ാ . 740 ഭാ മ ലസഹേ ാ ലം രാമനാഥം ഭാ േഗാ ജം ഭവഭയനാശനം പരം മാനവവീരം മേനാേമാഹനം മായാമയം മാനസഭവസമം മാധവം മ ഹരം ജാനകിേയാ ം െട വാണീ ക മീനേകതനബാണപീഡിതയായാേള ം. രേവഷേ ാ ം മ ഹാസ ംെപാഴിി ിരാവരേനാ മ മാ രെചയ്താ ഃ "ആെരേടാ ഭവാ ? െചാ ീടാ െട െന ം േനെരാെട ിവിേട വ വാ ലെമ ം, 750 എെ ാ സാ ം ജടാവല് ലാദികെള ാെമ ി ധരി ി താപസേവഷെമ ം. എ െട പരമാ ം േ njാ പറ ീടാം നിേ ാ നീെയേ ാ പിെ േ ാദി മേ ാ. രാ േസശ രനായ രാവണഭഗിനി njാനാഖ യാ ണഖ കാമ പിണിയേ ാ ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം ാതാ ാരിേക ജന ാേന njാനിരി സദാ. നിെ njാനാെര മറി ീല ം നെരേ ാ പരമാ ം െചാ ണം ദയാനിേധ!" 760 " രി! േക െകാ ക njാനേയാ ാധിപതിന ന ദാശരഥി രാമെന േ ാ നാമം. എ െട ഭാര യിവ ജനകാ ജാ സീത ധേന ! മ ാതാവായ ല ്മണനിവെനേടാ. എ ാെലെ ാ കാര ം നിന മേനാഹേര! നി െട മേനാഗതം െചാ ക മടിയാെത." എ േക േനരം െചാ ിനാ നിശാചരി "എേ ാ െടേ ാ രമി െകാേളളണം നീ. നിെ ം പിരി േപാവാ മമ ശ ി േപാരാ എെ നീ പരി ഹി ീേടണം മടിയാെത." 770 ജാനകിതെ ടാ ി ിരി 192
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനവവീരനവേളാട െചയ്തീടിനാ ഃ "njാനിഹ തേപാധനേവഷ ംധരിേ ാേരാ കാനനംേതാ ം നട ീ സദാകാലം. ജാനകിയാ മിവെള െട പ ിയേ ാ മാനേസ പാ ാ െവടി ീട െതാ െകാ ം. സാപേ ാ വ ഃഖെമ ം കഷ്ടം!കഷ്ടം! താപെ ഹി തി ാള നീ െമേടാ. ല ്മണ മമ ാതാ ര മേനാഹര ല ്മീേദവി തെ െയാ ം നീെയ ാംെകാ ം. 780 നി ളി േച േമെറ നി യം മേനാഹേര! സംഗ ം നി ിേല ം വ ി മവെനേടാ. മംഗലശീലന പെന ം നിനനീ െച പറ ീ ക ൈവകീടാെത." എ േക േനരം സൗമി ിസമീേപ േപായ്െച വളേപ ി ാ , ഭ ാവാെക തെ െചാ വേളാ ചിരി വ രെചയ്താ"െന െട പരമാ ം നിേ ാ പറ ീടാം. മ വനായ രാമ ത െട ദാസ njാേനാ ധേന ! നീ ദാസിയാവാ ത വള യേ ാ. 790 െച നീ െചാ ീടഖിേലശ രനായ രാമ തേ ാ തവ ലശീലാചാര െള ാം. എ ാലേ രംതെ ൈകെ ാള മേ ാ രാമ നിെ "െയ േക രാവണസേഹാദരി പിെ ംര ലനായകേനാ െചാ ാ"െളെ നീ പരി ഹി ീ ക ന നിനെ ാ െകാ േമെയാ സ ട ായ്വരാ. മ വാ! ഗിരിവന ാമേദശ േതാ ം എേ ാ െട നടേ ാേരാേരാ േഭാഗെമ ാമേന ാന ം േച ജി ായ്വ മനാരതം." 800 ഇ രമവ രെചയ്ത േക േനരരമ െചയ് രാഘവ തി വടി "ഒ നായാലവനരിേക ഷി ാ193
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െനാ ി േവണമതിനിവ െ നി ിേ ാ . ഒ ി േവണമവനതിനാെര തിരിരി ംേനരമിേ ാ നിെ ം ക കി ി. വ ം ൈദവെമാ െകാതി ാലിനി നിെ വരി െകാള മവനി സംശയേമ ം.ണ െതരിെ ിനി ാലം കള ീടാെത െച ക കരെ ഹി ീ ം ക െ വെനേടാ!" 810 രാഘവവാക ം േക രാവണസേഹാദരി വ ാ ലേചതെ ാ ം ല ണാ ിേക േവഗാ െച നി േപ ി േനര മാര "െമേ ാടി രം പറ ീെടാ ാ െവ േത നീ. നി ിലിേ െമാ കാം െയ റിക നീ മ വനായ രാമ തേ ാ പറ ാ ം." പിെ മ േക രാഘവസമീേപ േപായ്െച നി േപ ി ാളാശയാ പലതരം. കാമ മാശാഭംഗംെകാ േകാപ മതിേ മ മാലസ ം രാ സിയേ ാ 820 മായാ പ ം േവ െപ നൈശലംേപാെല കായാകാര ം േഘാരദംഷ് ം ൈകെ ാേ ം ക െ ാ സീതാേദവിേയാട േ ാ സം മേ ാ രാമ ത നി ംേനരം ബാലക ക ശീ ം തി ചാടിവ വാ റ രി ാ ം ല ം െമ ാം േഛദി േനരമവളലറി റയി നാദെ െ ാ േലാകെമാെ മെ ാലിെ ാ . നീലപ വത ിെ കളി നി ചാടി നാല വഴി വ മ വിയാ േപാെല 830 േചാര െമാലി ി കാളരാ ിെയേ ാെല േഘാരയാം നിശാചാരി േവഗ ി നടെകാ ാ . രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാെള േദവേദവ മ െച ി ളിനാ . രാ സ വരനായീടിന ഖര ി 194
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ മ വനിയി പ വതം വീണേപാെല േരാദനംെചയ് ി പതനംെചയ് നിജ േസാദരിതെ േനാ ിെ ാ ിനാനാ ഖര ഃ " തത വ ി സത രം േവശി ിെചാ ാെരെ േ ാെട ം വിരെയ നീ." 840 വീ വീ േ ം വിറ ലറി ഗദ്ഗദമാ ി േ ാ ഭീത ാ െചാ ിനാളവളേ ാ ഃ "മ ാ ദശരഥ ാരി വ മ ണവാ ാെര ം സി ാ . രാമല ്മണ ാെര വ നാമെമാ കാമിനി െട സീതെയ വ േപ . അ ജ നിേയാഗ ാ നാമവരജ ഖഡ്േഗന േഛദി മ ചാദികെള ാം. രനായീ ം നീയി വെരെ ാലെചയ് േചാര നല് ക ദാഹം തീ മാെറനി ിേ ാ . 850 പ മാംസ ം തി ര ം പാനംെചയ്കിലി വ ീ ം മമ നി യമറി ാ ം." എ ിവ േക ഖര േകാപേ ാ രെച ാ ഃ " യേമെറ ളള മാ ഷാധമ ാെര െകാ മ ഭഗിനി ഭ ി ാ െകാ ണെമ തിനാ പതി ാ േപ േപാക നി . നീ െടെ കാ െ ാ ീെട ാലിവരാ തം വ ീ ം നിന മടിയാെത." എ വേളാ പറ യ ാ ഖരേന ത ാരാം പതി ാ രാ സെര ം. 860 ല ഗര സലാസിചാേപ ഭി ിപാലാദി പലവിധമാ ധ മായി ാരാ വിളി ത ാരായ് െച സ ാരായ ാര േനരം. ബ ൈവേരണ പതി ാ വ െമാ മി ശ ൗഘം േയാഗി ാ ംനിെ ാരി െല. മി േഗാ ാ തനാ േമാ മ രാമ 195
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ
ളയേ ാ ശ ൗഘം വ േ രം േത കേമാേരാശരംെകാ വ ഖ ി ട ത ിജനെ ം വധി ാേനാേരാ ിനാ . 870 ണഖ മ ക േപടി മ ിാ ം കി ഖര ി വീണലറിനാ . "എ െപായ് ള ി നിേ ാ െട റി നി യ വര് പതി ാ വ ം െചാ , നീ." "അ െചേ േനരം രാമസായക െകാി ിനിവരാതവ ം േപായാ െതേ ാ വ ." എ ണഖ ം െചാ ിനാ,ള േക വ േകാപ ാ ഖര െചാ ിനാന േനരം◌ഃ "േപാരിക നിശാചര പതി ാലായിര ം േപാരി ഷണ മ ജ ിശിരാ ം. 880 േഘാരനാം ഖരേനവം െചാ േക േനരം രനാം ിശിരാ ം പട ം റെ . വീരനാം ഷണ ം ഖര ം നടെകാ ധീരതേയാ ം െചയ്വതി ഴേ ാെട. രാ സ ട െട മാം േകാലാഹലം േക ായേനരം രാമ ല ്മണേനാ െചാ ാ ഃ " ഹ്മാ ം ന മാെറെ ാ േഘാഷമി ? നേ ാ ി വ രേ ാബലം. േഘാരമായിരിേ ാ ാമിേ ാ ധീരതേയാ മ നീെയാ കാര ംേവണം. 890 ൈമഥിലിതെ െയാ ഹയിലാ ിെ ാ ഭീതി ടാെത പരിപാലി േവണം ഭവാ . njാെനാ േന േപാ മിവെരെയാെ െ ാ വാ മാനേസ നിന സേ ഹ ായീെടാലാ. മെ ാ ം െചാ ിെ െ െ യാണ മി ക വാ ഴലിെയ ര ി െകാേളളണം നീ." ല ്മീേദവിേയ ംെകാ െനതെ െയ ല ്മണ െതാ േപായ് ഗഹ രമകം ാ .
196
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഖരവധം ചാപബാണ േള െമ പരികരമാേഭാഗാന റ ി സ നായി. 900 നില് േനരമാ വിളി ന രെരാെ വെ ാ മി ശസ് ൗഘം േയാഗി ാ . പാഷാണ െള ിവെകാ േമ ം േ പി ി േവഗാ ഷ്കരേന െമയ്േമ . ത ണമവെയ ാെമയ് ഖ ി രാമ രേ ാവീര ാെര ം സായകാവലി കി നി ഹി നിശിതാ ബാണ ത ാലേ വ െ ാ രാ സ ടെയ ാം. ഉ നാം േസനാപതി ഷണന േനരസ ിഭനായ രാമേനാട ി . 910 കിനാ ബാണഗണ,മേവ ് ര വര േവേഗന ശര ളാെല ണി ായമാ ി. നാ ബാണ െളയ് രഗം നാലിെന ം കാലേവശ്മനി േച സാരഥിേയാ ം െട. േ ാ ചാപ ം റി ത േക ം കള േകാേപന േതരി നി മിയി ചാടിവീണാ . പി പാ ശതഭാരായസനി ിതമായ െക േപ ം പരിഘ ം ധരി വ ാനവ . ത ബാ തെ േ ദി ീടിനാന് ദാശരഥി ത പരിഘ ാല് ഹരി ി സീതാപതി. 920 മ കം പിള വ വിയില് വീ സമവ ിപ നം േവശി ി ഷണ ം. ഷണ വീണേനരം വീരനാം ിശിര ം േരാേഷണ ശരം െകാ രാമെനെയയ്താ . ം ഖ ി രാമ ബാണ െളയ്താ െമയ് ട റി ീടിനാ ിശിര ം ബാണ െളയ്താനേ രം ദാശരഥി ംഖ ി നരായിരംബാണെമയ്താ . അവ ം റി വന തം ബാണെമയ്താ197
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നവനീപതിവീരനവ ം ിനാ . 930 അ ച ാകാരമായിരിേ ാര ത ാമാംഗ ം റി പ ാടിനാ . അേ രം ഖരനാദിത ാഭേതടീ ം രഥംത ിലാ ാ കരേയറി njാെണാലിയി വ രാഘവേനാ ബാണ കീടിനാ,െനാ ിെനാെ യ് റി ീടിനാനവെയ ാം. രാമബാണ െകാ ം ഖരബാണ െകാ ം മി മാകാശ ം കാണ താെതയായി. നിഷ് രതരമായ രാഘവശരാസനം െപാ ി ാ ഷ്ടിേദേശ ബാണെമ ാ ഖര . 940 ച ം ിനാ േദഹ ം ശര െകാെ ാെ ാഴിയാെത പിള ീടിനാ,ന േനരം താപസേദവാദികളാ ളള സാ ം താപേമാടേ ാ! കഷ്ടം! കഷ്ടെമ രെചയ്താ . ജയി താക രാമ ജയി താകെയ ഭയേ ാടമര ം താപസ ാ ം െചാ ാ . തല് ാേല ംേഭാ വ ത െട ക ി ം ശ നാ നി ി മായി ശരാസനം ി കാണായ്വ ിെത ം ചി ം ചി ം; ഖ ൈവഷ്ണവചാപം ൈകെ ാ നില് േ രം 950 ദി കെളാെ നിറേ ാ ൈവഷ്ണവേതജെ ാ കാണായ്വ രാമച െനയേ ാ . ഖ ി ാ ഖര െട ചാപ ം കവച ം ലഹാര കിരീട മര ണാ . തെനെ ാ രഗ ം േത ം െപാടിാദിനായകന ീടിന േനര ി മെ ാ േതരി കരേയറിനാനാ ഖര െതെ െപാടി ി രാഘവന മേ ാ . പിെ ം ഗദ മായ ാനാ ഖര ഭി മാ ിനാ വിശിഖ ളാല ം രാമന്. 960 ഏറിയ േകാപേ ാെട പിെ മെ ാ േതരി198
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േലറിവ േയാഗം ട ിനാ ഖര . േഘാരമാമാേ യാ െമയ് ര വര വാ ണാേ ന ത ീടിനാ ജിത മം. പിെ ൗേബരമ െമയ്തൈത ാസ് ംെകാ മ വ തട ക രാ സവീര ൈനര തമ ം േയാഗി ി മ ാേ ണ വീരനാം ര പതി ത കള േ ാ വായവ മയ ൈമ ാസ് ംെകാ ജഗായക ത ക രാ സവീര 970 ഗാ മയ ഗൗഹ കമ ംെകാ ശാ മായ ക ഖര ം േകാപേ ാെട ആ രമ ം േയാഗി ക രാമന് ഭാ രമായ ൈദവാ ംെകാ ത യാ തീ ്ണമാൈമഷീകാ െമ ര പതി ൈവ വാേ ണ കള ാ ത ാ സാരഥിതെ െ ാ രഗ െളെ ാ േത െമേ ം െപാടിെപ കള േ ാ യാ ധാനാധിപതി ല ം ൈകെ ാ തിേ ാേധന ര വരേനാട ീ േ രം 980 ഇ ൈദവതമ മയേ ാരള െചി ാരിതലയ ീടിനാ ജഗ ാഥ . വീണി ല ാനഗേരാ രദ ാേര തല ണി ി വ ബാണ മ േനരം. ക രാ സെര ാമാ െട തലെയ ണ്ഠഭാേവന നി സംശയം ട ിനാ . ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം നിശാചരവര ം പതി ാലായിര ം മരി ി നാഴിക േ ാ െകാ രാഘവ ത ാ,ഴിയി വീണാളേ ാ രാവണഭഗിനി ം. 990 മരി നിശാചര പതിനാലായിര ം ധരി ാരേ ാ ദിവ വി ഹമ േനരം, ാന ം ലഭി ി രാഘവ േപാ നി 199
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേസ നരവേരവ മ േനരം രാമെന ദ ിണംെചയ് ട നമസ്കരിാേമാദം ി തി ാ പലതരം "നമേ പാദാം ജം രാമ! േലാകാഭിരാമ! സമ പാപഹരം േസവകാഭീഷ്ട ദം. സമേ ശ ര! ദയാവാരിേധ! ര പേത! രമി ീടണം ചി ം ഭവതി രമാപേത! 1000 ത പാദാം ജം നിത ം ധ ാനി നിജനവമരണ ഃഖ െള ള പാ മേഹശെന പ െചയ് സേ ാഷി ി nj ി ത നായേനരം 'േഭദവി മം തീ സംസാര ലേ ദന ഠാരമായ് ഭവി ഭവാ'നിതി ാ ി nj ള് മഹാേദവേനാട ലേമാ െചയ് പരേമശ രന േനരം. 'യാമിനീചര ാരായ് ജനി നി ളിനി രാമനായവതരി ീ വ njാ ം മൗ. 1010 രാ സേദഹ ാരാം നി െളേ ദി േമാ ം ത ീ വനി സംശയേമ ം.' എ െചയ് പരേമശ രന ലം നി യം മഹാേദവനായ ം ര പതി. ാേനാപേദശംെചയ് േമാ ം ത ീടണമാന സ പനാം നി ി വടി നാഥാ!" എ വരേപ ി േനര ര നാഥ മ ഹാസ ം സാന മ െചയ് ഃ "വി േഹ ിയമനഃ ാണാഹംകാരാദിക െ ാ േവ സാ ി തനായ പരമാ ാ. 1020 ജാ പ്നാഖ ാദ വ ാേഭദ ം മീേത സാ ിയാം പര ഹ്മം സ ിദാന േമകം. ബാല കൗമാരാദികളാഗമാപായികളാം കാല ാദിേഭദ ം സാ ിയാ ീേത നില് ം. പരമാ ാ പര ഹ്മമാന ാ കം 200
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പരമം ധ ാനി േ ാ ൈകവല ം വ ം." ഈവ പേദശംെചയ് േമാ ം നല്കി േദവേദേവശ ജഗ ാരണ ദാശരഥി. രാഘവ േ ാ നാഴികെകാ െകാ ാ േവേഗന പതി ാ സഹ ം രേ ാബലം. 1030 സൗമി ി സീതാേദവിതേ ാ ം െട വ രാമച െന വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ . ശ ൗഘനി മാം ഭ വി ഹം ക ബാ േപാദം വിേദഹാ ജ മ ംമ ം ൈ ക െകാ തേലാടിെ ാ ി ീടിനാെളാ േവ മതിന് വ ം വാ ീടിനാ . രേ ാവീര ാ വീ കിട ക ല ്മണ നിജ ദി വിസ്മയം േതടീടിനാ . 'രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാ'െള േദവേദവ മ െചയ്തി ളിനാ . 1040 പിെ ല ്മണ തെ ൈവകാെത നിേയാഗി ാ ഃ 'െച നീ നിവര ാേരാ െചാ ീടണം. ംെച ം ഖര ഷണ ിശിരാ സി ിെയ ാപി ം പതി ാലായിര ം താപസ ാേരാടറിയി നീ വരിെക' പാപനാശനന െചയ്തയേ ാ േശഷം, മി ാ തേപാധന ാേരാ െചാ ാനമി ാ ക ഖര മരി ാ . മ ാലിനി ാലംൈവകാെതെയാ ീ മമ ൈവരികെള റ നിജനം. 1050 പല ം ടി നി പി നി ി ീടിനാ പലലാശിക മായ ത ായ്വാ േപ ം അം ലീയ ം ഡാര ം കവച മംേഗ േച ീ വാനായ്െ ാ വി ീടിനാ . ല ്മണനവ ം െകാ വ ാ രാമന്ാല് വ െതാ തീടിനാ ഭ ിേയാെട. അം ലീയകെമ ം ജവിേലാചന201
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നം ല ിേ ലി , ഡാര ം പിെ ൈമഥിലിതനി നല്കീടിനാ , കവച ം ാതാ തനി ണി ീ വാന ളിനാ . 1060
ണഖാവിലാപം രാവണഭഗിനി ം േരാദനംെച പിെ രാവണേനാ പറ ീ വാ നടെകാ ാ . സാ ാല നൈശലംേപാെല ണഖ ം രാ സരാജ ി വീ ട റയി ാ . ല ം ം കാ ം ടാെത േചാര മായല ം ഭഗിനിേയാടവ രെചയ്താ . "എ ി വേ ! െചാ ീെടേ ാ പരമാ ം ബ ായെത ൈവ പ ം വ ീ വാ ? ശ േനാ താ േനാ പാശിേയാ േബരേനാ ഷ് തംെച തവ തെ njാെനാ വ . 1070 സത ംെചാ"െ േനരമവ രെച ാ"െള ം ഢ ഭവാ മ പാനസ ീജിതനതിശഠെന റി ിരി ? രാജാെവെ െകാ െചാ നിെ ഥാ? ചാരച ം വിചാര മിേ ം നിത ം നാരീേസവ ംെചയ് കിട ീെട ായ്േപാ ം. േക തി േയാ ഖര ഷണ ിശിരാ േമ പതി ാലായിര ം ടി ം? ഹരാ േ ന രാമ േവേഗന ബാണഗണം ഹരിെ ാ ിനാെനെ ാ കഷ്ടേമാ ാ ." 1080 എ േക േചാദി ീടിനാന് ദശാനനെനേ ാ െചാ ീ'േടവ രാമനാ െത ം എെ ാ ലമവ െകാ വാെന െമ ാല ക തനി നല്കീ വനവെന njാ .' േസാദരി െചാ ാള േക രാവണേനാ "യാ ധാനാധിപേത! േക ാ ം പരമാ ം. njാെനാ ദിനം ജന ാനേദശ ി നി202
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാന ം താേന സ രി ീ ംകാലം കാനന െട െച ഗൗതമീതടം േ ; സാന ം പ വടി ക njാ നില് േ രം. 1090 ആ മ ി ത രാമെന േ ജഗദാ യ ത ജടാവല് ല ം ചാപബാണ േളാ െമ ം േതജേ ാ ം താപസേവഷേ ാ ം ധ ദാര േളാ ം േസാദരനായീ ല ണേനാ ം ടി ാദരമിരി േ ാള െച njാ ം. ീരാേമാ ംേഗ വാ ം ഭാമിനിതെ ാ നാരികള ം മ ി േ ാ േലാക ി . േദവഗ നാഗമാ ഷനാരിമാരിേലവം കാ ാ മി േക ാ മി നം. 1100 ഇ ിരാേദവിതാ ം ഗൗരി ം വാണിമാ മി ാണിതാ ം മ ളള ര ീവ ം നാണം െ ാളി ീ മവെള വഴിേപാെല കാ േ ാളനംഗ ം േദവതയവളേ ാ. ത പതിയാ ം ഷന് ജഗ പതിെയ ക പി ാം വിക പമി പ മിതിനിേ ാ . ത പ ിയാ ീ വാന് ത വളവെള ക പി െകാ ി േപാ ീ വാെനാ െ േ ന്. മ ചനാസാക േ ദനം െച ാനേ ാ ല ്മണ േകാപേ ാെട രാഘവനിേയാഗ ാ . 1110 ാ ം ഖരേനാ െച njാനറിയിേ ാ ംന രാനീകിനിേയാ മവ േരാഷേവേഗന െച രാമേനാേട േനരം നാഴിക േ ാ െകാ വെനാ ിനാ . ഭസ്മമാ ീ ം പിണ ീ കി വിശ ം ണാ വിസ്മയം രാമ െട വി മം വിചാരി ാ ! ക േന മിഴിയാളാം ജാനകിേദവിയിേ ാ നി െട ഭാര യാകി ജ സാഫല ം വ ം. ത കാശ ി ലാ ീ വാ ത വ 203
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാഹം െച ീ കിെല ം ന ഭവാ . 1120 ത ാമ െള ാം പ ാ ിയാ മവംേഗ വസി െകാ ാ േദവാരാേത! രാമേനാേട ാ നി പാ നിന ശ ിേപാരാ കാമൈവരി ം േനേര നില് െതതി േ ാ . േമാഹി ിെ ാ ജാതി മായയാ ബാല ാെര േമാഹനഗാ ിതെ െ ാ േപാരിേക ള ." േസാദരീവചന ളി െന േക േശഷം സാദരവാക ളാലാശ സി ി ം ത െട മണിയറത ില കം ാ വ തിേ ം നി ചി ാക ലം. 1130 'എ ം ചി ം ചി േമാ േ ാളമിദെമാ മ നാല് േ ാ നാഴികേനരംെകാ ശ നാം ന ര വര ഖര താ ം ൈവദഗ് േമ ം േസാദരരി വ ം പ ിക പതി ാലായിര ം ടി േപാ ! വ ം മാ ഷന രാമെന നം. ഭ വ ലനായ ഭഗവാ പേ ണ ിദാൈനക ി ി ിയ ധാതാ ം ാ ിേ ാ കാരണമി തേല ര േല മ നായ് പിറ ിേ ാ 1140 എെ െ ാ വാെനാ െ വ ാെന ിേലാ െച ൈവ ണ്ഠരാജ ം പരിപാലി ാമേ ാ. അെ ിെല ം വാഴാം രാ സരാജ ,െമ ാല ലിെ ാ െകാ ം മനസി നി പി ാ . കല ാണ ദനായ രാമേനാേടല് തിെന ാജാതി ം മടിേ njാെനാ െകാ ം. ഇ മാ നി ചി ി റ രേ ാനാഥ തത ാനേ ാ ടത ാന ം ാ . സാ ാ ീനാരായണ രാമെന റി ഥ രാ സ വര ം ാ േമാ ാ . 1150 'വിേദ ഷ ാ രാമ തെ ാപിേ ള 204
അ ഭ
ിെകാെ
ാ ി
രാമായണം കിളി ാ ് സാദി
യി ഖിേലശ .'
രാവണമാരീചസംഭാഷണം ഇ രം നി പി രാ ി ം കഴി ി ചി ഭാ ദയാ ി നി വ . േതരതിേലറീടിനാ േദവസ യൈവരി പാരാെത പാരാവാരപാരമാം തീരം ത മാരീചാ മം ാപി ീടിനാനതി തം േഘാരനാം ദശാനന കാര ഗൗരവേ ാ ം. മൗന ം ജടാവല് ലാദി ം ധരിാന ാ കനായ രാമെന ധ ാനി ളളി 1160 രാമരാേമതി ജപി റ സമാധി ാേമാദേ ാ മ വീടിന മാരീച ം ലൗകികാ നാ ഹ ി ലാഗതനായ േലാേകാപ വകാരിയായ രാവണ തെ ക സം മേ ാ ാനം െചയ് െകാ ത ാറിലണ ാന ാ േളാ ം ജി യഥാവിധി മാനി ദശകണ്ഠ േയാജി ചി മേ ാ േചാദി മാരീച ം "എെ ാരാഗമനമിേതകനായ്തെ െയാ ചി െ േപാെല േതാ ഭാവ ി . 1170 െചാ ക രഹസ മെ ിേലാ njാ ം തവ ന വ വാ ളളതി നേ ാ. ന ായമായ് നിഷ്ക മഷമായിരി കാര ം മായെമ ിേയ െചയ്വാ മടിയിെ നിേ ം." മാരീചവാക േമവം േക രാവണ െചാ ാ"നാ മിെ നി നിെ േ ാെല േ രം. സാേകതാധിപനായ രാജാ ദശരഥ േലാൈകകാധിപ െട ാരാ േപാ രാമല ്മണ ാെര ി വരി കാലം േകാമളഗാ ിയാേയാരംഗനാര േ ാ ം 1180 ദ കാരേണ വ വാ ിത,വ ബലാ 205
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െല െട ഭഗിനിത നാസികാ ച ം ക ം േഛദി േക ട ഖരാദിക െച ി പതി ാലായിര മവെര ം നി താേനകനായിെ തി രണ ി േകാ ി േ ാ നാഴികെകാ രാമ . ത ാേണശ രിയായ ജാനകിതെ njാ മിേ ാേഴ െകാ ി േപാ ീ േവനതി നീ േഹമവ ം േ ാ മാനായ് െച ടവിയി കാമിനിയായ സീതതെ േമാഹി ിേ ണം. 1190 രാമല ണ ാെരയക ി ര ാ വാമഗാ ിെയയേ ാ െകാ njാ േപാ ീ വ . നീ മമ സഹായമായിരി ി മേനാരഥം മാമകം സാധി ീ മി സംശയേമ ം." പംകതിക രവാക ം േക മാരീച ളളി ചി ി ഭയേ ാ മീവ രെചയ്താ "ആ പേദശി ി ലനാശനമായ കാരിയം നിേ ാടവ നി െട ശ വേ ാ. നി െട നാശം വ ീ വാനവസരംതെ ാ ിരിേ ാ ശ വാ തവ . 1200 ന നിന njാ െചാ വ േക ാകി ന തേ ം നിന ിെ ാഴിലറിക നീ. രാമച നി ളള ഭീതിെകാ കതാരി മാമേക രാജര രമണീരഥാദിക േക േ ാളതിഭീതനാ ളള njാേനാ നിത ം; രാ സവംശം പരിപാലി െകാ ക നീ ം. ീനാരായണ പരമാ ാ തെ രാമ njാനതി പരമാ മറിേ േക നീ ം. നാരദാദിക നിേ ഷ്ഠ ാ പറ പേ ാേരാേരാ ാ േകേ പൗല േഭാ! 1210 പ സംഭവ ം ാ ി കാലം നാഥ പ േലാചനന െചയ്തി വാ ല ാ എ njാ േവ െചാ െക േക 206
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ി വിധാതാ മ ി ദയാനിേധ! 'നി ി വടിതെ മാ ഷേവഷം പം ിക ര തെ െ ാ ണം മടിയാെത.' അ െനതെ െയ സമയംെചയ് നാഥ മംഗലം വ വാ േദവതാപസ െ ാം. മാ ഷന രാമ സാ ാ ീനാരായണ താെന ധരി േസവി െകാള ക ഭ ാ. 1220 േപായാ ം രം ഖി വസി നീ മായാമാ ഷ തെ േ വി െകാ ക നിത ം. എ ം പരമകാ ണിക ജഗ ാഥ ഭ വ ല ഭജനീയനീശ ര നാഥ ." മാരീച പറ േക രാവണ െചാ ാ ഃ "േനരേ പറ നി ലനേ ാ ഭവാ . ീനാരായണസ ാമി പരമ പരമാ ാതാനരവിേ ാ വ തേ ാ സത ംെചയ് മ നായ് പിറെ െ െ ാ വാ ഭാവി സത സ പനായ ഭഗവാ താെന ിേലാ 1230 പിെ യ മെ ാ വാനാളാെരേടാ? ന നി ാനം njാനി െനേയാ ീെലാ ം ഒ െകാ ം njാനട ീ കയി നം െച ൈമഥിലിതെ െ ാ േപാരികേവണം. ഉ ിഷ്ഠ മഹാഭാഗ െപാ ാനായ് ചമ െചെ മക ക രാമല ്മണ ാെര. അേ രം േതരിേല ിെ ാ ി േപാ ീ വ പിെ നീ യഥാ ഖം വാ ക േ േ ാെല. ഒ ിനി മ നീ രെച താകിെല െട വാ ണാ ീ ി തെ ." 1240 എ േക വിചാരി ി മാരീച ം 'ന ഷ്ടാ ധേമ നിര ാണംവ ാ െച ടന് നരക ി വീ ട കിട ണം, ണ സ യംെകാ നായ്വ മേ ാ രാമസായകേമ മരി ാ'െല ചി ി207
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാേമാദം റെ ാ െമ െചാ ാ "രാ സരാജ! ഭവാനാ ാപി ാ െമ ി സാ ാ ീരാമ പരിപാലി െകാ ക േപാ ീ!" എ രെചയ് വിചി ാ തി കല െ ാ െപാ നിറമാ െളളാ ഗേവഷ ം ാ . 1250 പങ് ിക ര േതരിലാ ാ കേരറിനാ െച ാ ബാണ ം േതരിേലറിനാന േനരം. െച ാ മാനിനിയായ ജാനകിതെ ളളി ചി ി ദശാസ മ നായ് ചമ ി . മാരീച മേനാഹരമാെയാ െപാ ാനായി ചാ ളളിക െവളളിെകാ േന ര ം നീല െകാ േച ഗ് ഭാവേ ാേടാേരാ ലീലക കാ ി ാ ി ാ ി ം പിെ േവേഗന റെ ം ളളി ാടി മ രാഗഭാേവന െരേ ായ്നി കടാ ി ം 1260 രാഘവാ മ േലാപാേ സ രി േ ാ രാേക ഖി സീത ക വിസ്മയം ാ . രാവണവിേച ിതമറി ര നാഥ േദവിേയാട െച ാേനകാേ , "കാേ ! േക നീ രേ ാനായക നിെ െ ാ േപാവതിനിേ ാ ഭി േപണ വ മ ിേക ജനകേജ! നീെയാ കാര ം േവണമതി മടിയാെത മായാസീതെയ ശാലയി നി ീടണം. വ ിമ ല ി മറ വസി നീ ധേന ! രാവണവധം കഴി േവാളം. 1270 ആ യാശ േലാരാ ി ീേടണം ജഗദാ യ േത! സീേത! ധ ര ാ ം ിേയ!" രാമചേ ാ ി േക ജാനകീേദവിതാ ം േകാമളഗാ ിയായ മായാസീതെയ പ ശാലയിലാ ി വ ിമ ല ി െച ി ി മഹാവി മായ മേ ാ . 208
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാരീചനി ഹം മായാനി ിതമായ കനക ഗം ക മായാസീത ം രാമച േനാ രെച ാ ഃ "ഭ ാേവ! ക ീലേയാ കനകമയ ഗെമ ം ചി ം ചി ം! ര ഷിതമിദം. 1280 േപടിയി ിതിേന െമ മ വീ മ െ െമ േതാ ം. കളി ാനതി ഖ ി ന ി വിളി ീ ക വ െമ േതാ നം. പിടി െകാ ി േപാ ീ ക ൈവകീടാെത മടി ീട േത ം ഭ ാേവ! ജഗ പേത!" ൈമഥിലീവാക ം േക രാഘവന െചയ് േസാദര തേ ാ "നീ കാ െകാള കേവണം സീതെയയവ െ ാ ഭയ ാകാെത; യാ ധാന ാ കാനനംത ിെല ം." 1290 എ െചയ് ധ ബാല െള ട െച ി ഗെ യ്െ ാള വാ ജഗ ാഥ . അ െച േ രം േവഗ ിേലാടി ളടാെയ േതാ േ ാ മ ംമ ം അ വ ,മേ ാ പിടി ാ ഭാവി ീ ം, പ ത േമാ െര തി ചാ മേ ാ . ഇ െനതെ െയാ ര ാേയാ േനരെമ െന പിടി േവഗ തിേന ം എ റ ാശവി രാഘവെനാ ശരം ന ായിെ ാ ട വലി വി ീടിനാ . 1300 െപാ ാ മ െകാ മിയി വീണേനരം വ ലേപാെലെയാ രാ സേവഷം ാ . മാരീച തെ യി ല ്മണ പറ േനരേ െയ ര നാഥ ം നി പി . ബാണേമ വനിയി വീണേ ാ മാരീച ം ാണേവദനേയാ കര ാനേ ാ പാപം◌ഃ "ഹാ! ഹാ! ല ണ! മമ ാതാേവ! സേഹാദര! 209
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഹാ! ഹാ! േമ വിധിബലം പാഹി മാം ദയാനിേധ!" ആ രനാദം േക ല ്മണേനാ െചാ ാ സീത ം "സൗമിേ ! നീ െച ക ൈവകിടാേത. 1310 അ ജ െട വിലാപ േക ീേല ഭവാ ? ഉ ാരായ നിശാചര ാ െകാ ം െ ര ി െകാ ക െച ല ്മണ! മടിയാെത രേ ാവീര ാരിേ ാള് െകാ മെ ിലേ ാ!" ല ്മണന േക ജാനകിേയാ െചാ ാ ഃ " ഃഖിയായ് കാേര ! േദവി! േക ണം മമ വാക ം. മാരീച തേ െപാ ാനായ്വ തവ ന േചാരെന േമവം കര തവ തെ . അ നായ് njാ മി േക േപായക േ ാ നി ി വടിേയ ം െകാ േപായീടാമെ ാ 1320 പങ് ിക ര തനി തി ള പായമിെത റിയാെതയ െച ി,ത യ േലാകവാസിക ാ ം ജയി ടായെ ാ രാഘവ തി വടിതെ െയ റിയണം. ആ നാദ ം മമ േജ ഷ്ഠ ാകയി രാ ിചാരിക െട മായയിതറി ാ ം വിശ നായക േകാപി ീ കിലര ണാ വിശ സംഹാരംെചയ്വാ േപാ െമ റി ാ ം. അ െന ളള രാമ ത ഖാം ജ ി നിെ െന ൈദന നാദം ഭവി ീ നാേഥ!" 1330 ജാനകിയ േക ക നീ കി കി മാനേസ വള െ ാ േഖദേകാപ േളാ ം ല ്മണ തെ േനാ ിെ ാ ിനാള േനരം "രേ ാജാതിയിലേ നീ ായി നം. ാ നാശ ിനേ കാം യാ തവ േചതസി ഷ്ടാ ാേവ! njാനിേതാ ീലയേ ാ. രാമനാശാകാം ിതനാകിയ ഭരതെ കാമസി മവ ത െട നിേയാഗ ാ െടേ ാ ി നീ ം രാമ നാശം വ ാ 210
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഢമാെയെ ം െകാ െച വാ നം. 1340 എ േമ നിനെ െ ി കയി താ മി മ ാണത ാഗംെചയ്േവ njാനറി ാ ം. േചതസി ഭാര ാഹരേണാദ തനായ നിെ േ ാദര ാ ധരി ീല രാഘവേന ം. രാമെനെയാഴി njാ മെ ാ ഷെന രാമപാദ ളാെണ തീ കയി യെ ാ." ഇ രം വാ േക സൗമി ി െചവി ര ം സത രം െപാ ി നരവേളാ രെചയ്താ ഃ "നിന നാശമ ിരി ി പാരെമനി നി പി ാ ത ടാതാ ം. 1350 ഇ രം െചാ ീ വാ േതാ ിയെതേ ച ി! ധിഗ്ധിഗത ം രചി ം നാരിക െ ാം. വനേദവതമാേര! പരിപാലി െകാ വി മ വംശാധീശ രപ ിെയ വഴിേപാെല." േദവിെയ േദവകെളബ്ഭരേമ പി മ ം വജ തെ ാ ാ നട സൗമി ി ം.
സീതാപഹരണം അ രം ക ദശക ര മദനബാണാ നായവതരി ീടിനാനവനിയി . ജട ം വല് ല ം ധരി സന ാസിയാടജാ േണ വ നി ി ദശാസ ം. 1360 ഭി േവഷെ രേ ാനാഥെന ത ണം മായാസീതാേദവി ം വിനീതയായ് നത ാ സം ജ ഭ ാ ഫല ലാദിക ം ദത ാ സ ാഗതവാക ാ പിെ ം െചാ ാ . അൈ വ ഫല ലാദിക ം ജി െകാി ിരിേനരമി ീ ക തേപാനിേധ! ഭ ാ വ മിേ ാള് ത ിയെമ ാം െച ം ഡാദി ം തീ വി മി ാ ം ഭവാ ." ഇ രം മായാേദവീ ഗ് ാലാപ േക 211
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത രം ഭി പി സ ിതം േചാദ ംെച ാ 1370 "കമലവിേലാചേന! കമനീയാംഗി! നീയാരമേല! െചാ ീ നി കമിതാവാെര ം. നിഷ് രജാതികളാം രാ സരാദിയായ ഷ്ടജ ളള കാനന മിത ി നീെയാ നാരീമണി താേന വാ െത,െ ാരാ ധപാണിക മി േ ാ സഹായമായ്. നി െട പരമാ െമാ േവ പറ ാ njാെന െട പരമാ ം പറ താ ം." േമദിനീ തയ േക രെചയ്തീടിനാ "േമദിനീപതിവരനാമേയാ ാധിപതി 1380 വാ മി ാത ദശരഥനാം പാധിപേജ ഷ്ഠന നനായ രാമന തവീര ത െട ധ പ ി ജനകാ ജ njാേനാ ധന നാമ ജ ല ്മണെന ം നാമം. nj വ ം പി രാ യാ തപ ിനായി വ ിരി ദ കവനംത ി . പതി ാലാ കഴിേവാള ം േവണംതാ മതി പാ ീ സത െമ റി ാ ം. നി ി വടിെയ njാനറി ീേല ം നെര ിനാെയ ളളി െചാ ണം പരമാ ം." 1390 "എ ിേലാ േക ാ ം നീ മംഗലശീേല! ബാേല! പ ജവിേലാചേന! പ ബാണാധിവാേസ! പൗല ്യതനയനാം രാ സരാജാ njാ ൈ േലാക ി െലെ യാരറിയാെത ള ! നി േല! കാമപരിത നായ് ചമ njാ നി ലമതി നീ േപാരണം മയാ സാകം. ല യാം രാജ ം വാേനാ നാ ി ം മേനാഹരം കി രനാേയ തവ േലാക രി! നാേഥ! താപസേവഷം രാമനാെല ഫലം? താപ െ ാ കാ ിലി െന നടേ . 1400 ശരണാഗതനാേയാെരെ നീ ഭജി ാ 212
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ണാധരി! മഹാേഭാഗ ജി ാ ം." രാവണവാക േമവം േക തി ഭയേ ാ ം ഭാവൈവവ ം ജാനകി െചാ ാ മ ം◌ഃ "േകവലമ ി മരണം നിന ിേ ാേളവം നീ െചാ ാകി ീരാമേദവ ത ാ . േസാദരേനാ ം ടി േവഗ ി വ മിേ ാ േമദിനീപതി മമ ഭ ാ ീരാമച . െതാ േമാ ഹരിപ ിെയ ശ ി ? കഷ്ടമാ ളള വാ െചാ ാെത രാ ാേവ! 1410 രാമബാണ െകാ മാറിടം പിള നീ മിയി വീഴ്വാ ളള കാരണമി നം." ഇ െന സീതാവാക ം േക രാവണേന ം തി ീ ം േ ാധം ിതനായേ രം ത െട പം േനേര കാ ിനാ മഹാഗിരിസ ിഭം ദശാനനം വിംശതിമഹാ ജം അ നൈശലാകാരം കാണായേനര ളളില സാ ഭയെ വനേദവതമാ ം. രാഘവപ ിേയ ം േതരതിെല െവാകാശമാ േ ശീ ം േപായി ദശാസ ം. 1420 "ഹാ! ഹാ! രാഘവ! രാമ! സൗമിേ ! കാ ണ ാേ ! ഹാ! ഹ! മ ാേണശ ര! പാഹി മാം ഭയാ രാം." ഇ രം സീതാവിലാപം േക പ ീ ം സത ര ാനംെച െത ിനാ ജടാ ം. "തിഷ്ഠതിഷ്ഠാേ മമ സ ാമിത പ ിേയ ം ക െകാെ വിേട േപാ ഢാ ാേവ! അ ര ി െച നക മ ംെകാ മാം േരാഡാശം െകാ േപാ േപാെല." പ തിമേ പരേമാ ത ിേയാ ം ദ് രാജ െമാ പ വാനാ േളളാ 1430 ദ് രാജെനേ ാെല ബ ൈവരേ ാടതിനായേ െച ം ട ിനാ . 213
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ ി ം പ ാനില മായ് ചമ ിത ികളിള വി തമ േനരം. കാ നഖ െളെ ാ ചാപ െപാടിെപ ാനന ം കീറി റി വശംെക തീ ്ണ ാ ം െകാ േത ടം തക ി കാ ണംെകാ െകാ വീഴ് ിനാനശ െള. ത െപ കിയ പ വാത േള രാ സ വര ം ച ല ായ്വ . 1440 യാ ം ട ി മ കീ ി െമാ ിെയാ ി ഴെ ാ രാ ിചാരീ നേ ാ ധാ ീ ിെയ ധാ ിയി നി ി നേരാ ത ച ഹാസമിള ി ല തരം പ ിനായക െട പ േഛദി േ ാള ിതിത ില് വീണാന മനായി വ . രേ ാനായക പിെ ല ്മീേദവിേയ ംെകാതചി േ ാ ം ദ ിണദി േനാ ി മെ ാ േതരിേലറിെ െ നടെകാ ാ ; മ ാ ം പാലി ാനി വരായിെ േ ാ- 1450 ി ി വീണീ ക നീേരാ മേ ാ ക വാ ഴലിയാം ജാനകീേദവിതാ ം, 'ഭ ാ തെ ാ ം പറെ ാഴിമനായ നിെ ജീവ ം േപാകായ്െക' ീ ി ം വരം പ ിരാജ നല്കി ീമ ലമക ാ േമ േപാ േപായാ . "അേ ാ! രാഘവ ജഗ ായക! ദയാനിേധ! നീെയെ േപ ി െത ഭ ാേവ! നാഥാ! രേ ാനായകെനെ െ ാ ിതാ േപായീ ര ിതാവായി ാ മിെ നി േ ാ! പാവം! 1460 ല ്മണാ! നിേ ാ njാ പ ഷം െചാേ നേ ാ ര ി െകാേളളണേമ! േദവരാ! ദയാനിേധ! രാമ! രാമാ ാരാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ! മിേദവി െമെ െവടി ാളി കാലം. 214
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാണവ ഭ! പരി ാഹി മാം ജഗ പേത! കൗണപാധിപെനെ െ ാ ഭ ി ം േ സത രം വ പരിപാലി െകാേളളണേമ സത േചതസാ മഹാസത വാരിേധ! നാഥ!" ഇ രം വിലാപി ംേനര ശീ ം രാമഭ നിെ െമ ശ യാ ന ര 1470 ചി േവേഗന നട ീടിനാ,ന േനരം ീ ി ം കീഴ്േ ാ ാ േനാ േനരം അ ിനാഥാേ ക പ വാനര ാെര വി തം വി ഷണസ യമഴി തരീയാ ഖ ംെകാ ബ ി രാമഭ കാ ാ േയാഗംവരിെക കതാരി സ് ത ാ കീ േപാ നിേ പി ി സീതാേദവി; മ നാം ന രനറി ീല മേ ാ . അ ി ീര ത പ നം ഗത ാ ം ാ മേ മഹാേശാകകാനനേദേശ 1480 തേല മഹാശിംശപാത േല ദ മാരായ നിജ രേ ാനാരികേള ം നിത ം പാലി െകാ െക റ ി തെ വ ്യ വസി ീടിനാ ദശാനന . ഉ േമാ മയായ ജാനകീേദവി പാതിത മാ ിത വസി ീടിനാള കാലം. വസ് േകശാദിക െമ ം മലിനമായ് വ ം ി സ മാം ചി േ ാ ം രാമ രാേമതി ജപധ ാനനിഷ്ഠയാ ബ യാമിനീചര ലനാരിക െട മേ 1490 നീഹാരശീതാതപവാതപീഡ ം സഹിാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം ല യില് വസി ിതാത െ ാ മായാസ ടം മ ഷ ജ ി ലാ ി ാ ?
215
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സീതാേന ഷണം രാമ ം മായാ ഗേവഷെ ൈ െ ാെ ാ കാമ പിണം മാരീചാ രെമയ് െകാ േവേഗന നടെകാ ാനാ മം േനാ ി നരാഗമ ാതലായ രാഘവ തി വടി. നാല ശര ാ നടേ ാരന രം ബാലക വരവീഷ രേവ കാണായ്വ . 1500 ല ്മണ വ ക രാഘവ താ ാ ി നി പി ക പി കരണീയം. "ല ണേന മറി ീലേ ാ പരമാ മി ാലമിവേന ം വ ിെ േതവ . രേ ാനായക െകാ േപായ മായാസീതാ ല ്മീേദവിെയ േ ാ മ ാ ം ലഭി ? അ ിമ ല ി വാ സീതതെ ല ണനറി ാലി ാര ം വ ടാ. ഃഖി െകാള njാ ം ാ തെന േപാെല ൈമ ിതെ ിര ാ േപായ് െച ാമേ ാ 1510 രേ ാനായക െട രാജ ി,െല ാ പിെ ലേ ാ ം െട രാവണ തെ െ ാ ാ അ ിമ േല വാ ം സീതെയ ത വ ാജാ ൈകെ ാ േപാകാമേയാ യ് ൈവകാെത, പിെ അ യധ േമാ രാജ െ വഴിേപാെല ര ി കി ി കാലം മിയി വസി ീടാം. ഷ്കേരാ ഭവനി ം ാ ി നിമി മായ വംശ ി ല് njാ മ നാ ിറ ം. മായാമാ ഷനാ െമ െട ചരിത ം മായാൈവഭവ ം േക ം െചാ ക ം 1520 ഭ ിമാ േ ണ െച ം മ ന യാേസന ി ം സി ി ീ മി സംശയേമ ം. ആകയാലിവേന ം വ ി ഃഖി njാ ാ ത ഷെനേ ാെല"െയ കതാരില് നി യി വരജേനാട െച ീടിനാ ഃ 216
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"പ ശാലയി സീതയ് ാെരാ ണ ള ? എ ിനിേ ാ േപാ ജാനകിതെ ലാെല ി െവടി നീ, രാ സരവേള ം െകാ േപാകേയാ െകാ ഭ ി കളകേയാ ക കജാതിക െ േ ാ താ േതാ ാ ?" 1530 അ ജവാക േമവം േക ല ്മണ താ മേ നി ട ട െതാ വിവശനായ് ഗദ്ഗദാ ര രെചയ്തി േദവി െട ഹവചന ബാ ം കി കി. "ഹാ! ഹാ! ല ്മണ! പരി ാഹി! സൗമിേ ! ശീ ം ഹാ! ഹാ! രാ സെനെ നി ഹി ീ മിേ ാ ഇ രം ന ര ത വിലാപ േക ഗാ ി ം തവ നാദെമ റയ് യാ അത ം പരിതാപം ൈകെ ാ വിലാപി സത രം െച ര ിെ െ േ ാട െചയ് . 1540 'ഇ രം നാദം മമ ാതാവി ായ്വരാ ചി േമാഹ ം േവ സത െമ റി ാ ം. രാ സ െട മായാഭാഷിതമി നം കാ ണം െപാ െ ' njാ പല െചാേ . എ േക േദവി പിെ രെചയ്താെളേ ാ പലതരമി വെയ ാമിേ ാ നി ി ി നി െചാ വാ പണിെയ ാ സ ാപേ ാ njാ ം ക െപാ ിെ ാ ചി ി േദവകെള ാ ി ര ാ മായ് നി ി മലരടി വ ി ാ വിടെകാേ ." 1550 "എ ി ം പിഴ ി േപാ സൗമിേ ! നീ ശ ായീടാേമാ വചന ള് േക ാ ? േയാഷമാ െട വാ സത െമേ ാ വ േഭാഷെന െമ നീയറി തിേ ? ര സാം പരിഷക െകാ െപായ് ളകേയാ ഭ ി കളകേയാ െച െത റി ീല." ഇ െന നിന ടജാ ഭാഗ ി െച217
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െ േമ േനാ ി ാണാ ാ ലെ രാമ ഃഖഭാവ ം ൈകെ ാെ ം വിലാപി ാ നിഷ്കളനാ ാരാമ നി ണനാ ാന . 1560 "ഹാ! ഹാ! വ േഭ! സീേത! ഹാ! ഹാ! ൈമഥിലീ! നാേഥ! ഹാ! ഹാ! ജാനകീ! േദവി! ഹാ! ഹാ! മ ാേണശ രി! എെ േമാഹി ി തി ായ്മറ ിരി േയാ? ധേന ! നീ െവളി വ ീ മടിയാെത." ഇ രം പറക ം കാനനംേതാ ം നടേന ഷി ം കാണാ വിവശനായ് "വനേദവതമാേര! നി േ ാക വനേജ ണയായ സീതെയ സത ം െചാ വിന്. ഗസ യ േള! നി േ ാക ഗേലാചനയായ ജനക ിതേ ? 1570 പ ിസ യ േള! നി േ ാക പ ളാ ിെയ മമ െചാ വി പരമാ ം. േമ! പറ ീ വി പരമാ ം ഷ്കരാ ിെയ നി െള ാ േ ാ ക ?" ഇ േമാേരാേ പറെ ം ഃഖം സത രം നീള ിരെ േമ ക ീലേ ാ. സ വ ക് സ േവശ ര സ വ സ വാ ാവാം സ വകാരണേനകനചല പരി നി ല നിരാകാര നിരഹംകാര നിത ചി യനഖ ാന ാ ക ജഗ യന്. 1580 മായയാ മ ഷ ഭാേവന ഃഖി ീടിനാ കാര മാ ഷ ഢാ ാ െളെയാ ി ാനായ്. തത ാ ഖ ഃഖേഭദ െളാ ം ചിേ േതാ ക മി ാനമി ായ്കയാ .
ജടാ ഗതി ീരാമേദവേനവം തിര നട േ ാ േതരഴി ട വീണാ ലമടവിയി . ശസ് ചാപ േളാ ം ടേവ കിട 218
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െത മ കാണായി മേ മാ ം. അേ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് രാമ "ഭി മാേയാ രഥം കാ െകേടാ മാര! നീ. 1590 തന ംഗിതെ െയാ രാ സ െകാ േപാേ ാളന രാ സനവേനാ േപാ െച ീടിനാ . അേ രമഴി േത േ ാ ിതാ കിട എ വ ീടാമവ െകാ ാേരാ ഭ ി ാേരാ?" ീരാമേനവം പറ ി ിരി നട േ ാ േഘാരമാെയാ പം കാണായി ഭയാനകം. "ജാനകിതെ ി നാെയാ യാ ധാനനി ിട ത നീ ക ീലേയാ? െകാ േവനിവെന njാ ൈവകാെത ബാണ ം വി മി ാ ത ീെട" േക േനരം 1600 വി ദയനാ ിരാജ ം െചാ ാ "വധ ന ഹം തവ ഭ നാേയാ ദാസ മി െമ ം തവ താത വിേശഷി ം ിഗ് നായിരിെ ാ പ ിയാം ജടാ njാ . ഷ്ടനാം ദശ ഖ നി െട പ ിതെ െകാ ാകാേശ േപാ േ രമറി njാന് െപെ െച ത വെന ംെചയ് ി േത ം വി ം െപാ ി കള േ ാ െവ ിനാ ച ഹാസംെകാ വ njാ മേ ാ േവദനേയാ ം മിയി വീേണനേ ാ. 1610 നി ി വടിെയ െ ാഴി മരിയായ്െകി ിരാേദവിേയാ വര ം വാ ിെ ാേ . പാ േ ണെമെ പയാ പാനിേധ! ഴലിണ നിത ാ ി വസിേ ണം." ഇ രം ജടാ ത വാ ക േക നാഥ ചി കാ ണ ം െച ി ത ൈ ക െകാ തേലാടീടിനാനവ ട ഖാ തനയനേ ാ ം രാമച . "െചാ െചാ േഹാ! മമ വ ഭാ ാ ം നീ"219
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െയ ാെമ േക െചാ ിനാ ജടാ ം 1620 "രേ ാനായകനായ രാവണ േദവിതെ ിണദിശി െകാ േപായാെന റി ാ ം. െചാ വാനി ശ ി മരണപീഡയാേല ന വ വതിനായ ഹിേ ണം. നി ി വടിതെ ക ിരി േവ ബ േമെ ംവ ം മരി ാനവകാശം വ ഭവ പാപാ മാകയാലഹം ണ ഷ! േഷാ മ! ദയാനിേധ! നി ി വടി സാ ാ ീമഹാവിഷ് പരാന ാ ാ പരമാ ാ മായാമാ ഷ പീ 1630 സ തമ ഭാേഗ വസി ീ കേവണം. നി ി േമനി ഘനശ ാമളമഭിരാമം. അ കാല ി ലീവ ം കാണായ ലം ബ മ നാേയ njാെന നം. ബ ഭാേവന ദാസനാകിേയാരടിയെനബ ക മസമ രതലം ത ാ ബ വ ല! മ ം െതാ േളണെമ ാ നി ി മലരടിേയാ േച ീടാമേ ാ." ഇ ിരാപതിയ േക ട തേലാടിനാ മ മ ം ാ ാന ം വ ീ ംവ ം. 1640 അേ രം ാണ െള ത ജി ജടാ ം മ ിടംത ി വീണേനര ര വര ക നീ വാ ഭ വാ ല പരവശാല േ ാജേന പി മി മാം പ ീ െ ഉ മാംഗെ െയ ംഗസീംനി േച ിരകാര ാ മായ് േസാദരേനാ െചാ ാ "കാഷ്ഠ െകാ വ നെ ാ ചിത തീ ണമ ിസംസ്കാര ി ൈവകീടാെത." ല ണന േക ചിത ം തീ ീടിനാ ത ണം ളി സംസ്കാര ംെചയ് പിെ 1650 ാന ം കഴി ദക ിയാദി ം െചയ് 220
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാനേന ത ഗം വധി മാംസഖ ം ിേ വ ജലാദിക ം നല്കീടിനാ നെ ാ ഗതിയവ ാവാ പി മായ്. പ ികളിവെയ ാം ഭ ി ഖി ാ ം പ ീ നി െകാ നായ് ഭവി ാ ം. കാ ണ ി കമേല ണ മ ൈവരിസാ പ ം ഭവിെ സാദരമ െചയ് . അേ രം വിമാനമാ ഹ ഭാസ രം ഭാ സ ിഭം ദിവ പം െ ാ ജടാ ം 1660 ശംഖാരിഗദാപ മ ടപീതാംബരാദ ിത പം വിഷ് പാ ഷദ ാരാ ജിതനായി തി െ നികളാ േതജസാ സകലദിഗ്വ ാ നായ് ാണായ് വ . സ തഗാ േ ാ യേര ിെ ാ തഭ ിേയാേട രാമെന തിെച ാ ഃ
ജടാ
തി
"അഗണ ണമാദ മവ യമ േമയമഖിലജഗ ഷ്ടി ിതിസംഹാര ലം പരമം പരാപരമാന ം പരാ ാനം വരദമഹം ണേതാസ്മി സ തം രാമം. 1670 മഹിതകടാ വി പിതാമര ചം രഹിതാവധി ഖമി ിരാമേനാഹരം ശ ാമളം ജടാമ േടാ ലം ചാപശരേകാമളകരാം ജം ണേതാ ഹം രാമം. വനകമനീയ പമീഡിതം ശതരവിഭാ രമഭീഷ്ട ദം ശരണദം രപാദപ ലരചിതനിലയനം രസ യേസവ ം ണേതാ ഹം രാമം. ഭവകാനനദവദഹനനാമേധയം ഭവപ ജഭവ ഖൈദവതം േദവം 1680 ദ ജപതിേകാടി സഹ വിനാശനം 221
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ജാകാരം ഹരിം ണേതാ ഹം രാമം. ഭവഭാവനാ രം ഭഗവ പിണം ഭവഭീവിരഹിതം നിേസവിതം പരം ഭവസാഗരതരണാം േപാതകം നിത ം ഭവനാശായാനിശം ണേതാ ഹം രാമം. ഗിരിശ ഗിരി താ ദയാം ജവാസം ഗിരിനായകധരം ഗിരിപ ാരിേസവ ം രസ യദ േജ േസവിതപാദം രപമണിനിഭം ണേതാ ഹം രാമം. 1690 പരദാരാ പരിവ ിതമനീഷിണാം പര ഷ ണ തി സ ഷ്ടാ നാം പരേലാൈകകഹിതനിരതാ നാം േസവ ം പരമാന മയം ണേതാ ഹം രാമം. ിത രവികസിതവ ാംേഭാ ഹം തിേഗാചരമസിതാം ദകേളബരം സിതപ ജചാ നയനം ര വരം ിതിന ിനീവരം ണേതാ ഹം രാമം. ജലപാ ൗഘ ിതരവിമ ലംേപാെല സകലചരാചരജ ളളി വാ ം 1700 പരി ാ ാനമദ യമവ യേമ ം പരമം പരാപരം ണേതാ ഹം രാമം. വിധിമാധവ ശം പേഭേദന ണിതയവിരാജിതം േകവലം വിരാജ ം ിദശ നിജന തമവ മജം ിതിജാമേനാഹരം ണേതാ ഹം രാമം. മ ഥശതേകാടി രകേളബരം ജ നാശാദിഹീനം ചി യം ജഗ യം നി ലം ധ ക ാധാരമപ നാധാരം നി മമാ ാരാമം ണേതാ ഹം രാമം." 1710 ഇ തി േക രാമച ം സ നായ് പ ീ തേ ാട ളിെ മ രമായ് "അ േത ഭ ം, ഗ പദം േമ വിേ ാഃ പരം 222
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇേ ാ െമ തി ം പഠി ം േക െകാ ാല് ഭ നാ ളളവ വ ീ ം മ ാ പ ം പ ീ ! നിെ േ ാെല മ പരായണനായാ ." ഇ െന രാമവാക ം േകെ ാ പ ിേ ഷ്ഠന െനതെ വി സാ പ ം ാപി േപായ് ഹ്മ ജിതമായ പദ ം ാപി േഥ നി ലരാമനാമം െചാ ജനംേപാെല. 1720
കബ
ഗതി
പിെ ീരാമ മി ാ ജേനാ ം ടി ഖി നായ് വനാ രം ാപി ഃഖേ ാ ം അേന ഷിേ ാേരാദിശി സീതെയ ാണായ്കയാ സ ൈധേര ണ വനമാ േ സ രി േ ാ രേ ാ പേ ാെടാ സത െ ാണായ്വ ത ണേമവം രാമച മ െചയ്താ "വ സി വദന ം േയാജനബാ ം ച രാദിക മി,െ െ ാ സത മിദം? ല ്മണ! ക ാേയാ നീ കേ ാളം ഭയ ാം ഭ ി മിേ ാളിവ നെ െയ റി ാ ം. 1730 പ ി ം ഗ മെ ം ചി ം ചി ം! വ സി വ ം കാ ം തല മി താ ം. ര പിടി ടന് ഭ ി ം േ നെ ര ി ം കാര ം ക ീല നി പി ാ . ത തമ ാരായി മാര! നാം ക പിതം ധാതാവിനാെലെ ാല വ ം." രാഘവേനവം പറ ീടിേനാരന രമാ ലമകെ ാ ല ്മണ രെചയ്താ ഃ "േപാ ം വ ാ ലഭാവെമ ിനി വിചാരി ാേനാേരാേരാ കരം േഛദിേ ണം നാമി വ ം." 1740 ത ണം േഛദി ി ദ ിണ ജം രാമ ല ്മണ വാമകരം േഛദി ാന േനരം രേ ാവീര മതി വിസ്മയം രാമ223
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ്മണ ാെര േചാദി ാ ഭയേ ാെടഃ "മ ജ െളേ ദി ീ വാ ശ ാരായിബ് വന ിലാ ായീലിതി കീഴി . അ താകാര ാരാം നി ളാരി വ ം സ ഷ ാെര ക പി ീ േ njാ ം. േഘാരകാനന േദശ ി വ വാ ം കാരണെമ നി സത ം െചാ കേവണം." 1750 ഇ രം കബ വാക േകെ ാ േഷാ മ ചിരി ട രമ ള്െചയ് ഃ "േക ാ ം ദശരഥനാമേയാ ാധിപതിേജ ഷ്ഠന നനഹം രാമെന േ ാ നാമം. േസാദരനിവ മമ ല ്മണെന നാമം സീതെയ മമ ഭാര യാെയാ നാരി. േപായി nj നായാ ി േനരമതിമായാവി നിശാചര ക െകാ േപായാ . കാനനംേതാ ം nj തിര നട േ ാ കാണായി നിെ യതിഭീഷണേവഷെ ാ ം. 1760 പാണിക െകാ തവ േവഷ്ടിത ാരാകയാ ാണര ാ ം േഛദി ീടിേന കര ം. ആെരേടാ! വി ത പം ധരിേ ാ ഭവാ ? േനേരാെട പറെക" രാഘവ േചാദി േ ാ സ ഷ്ടാ നാ പറ ീടിനാ കബ ം "നി ി വടിതേ ീരാമേദവെന ി ധന നായ്വേ നഹം, നി ി വടിതെ ിലാ ാ കാണായ്വെ ാ നിമി മായ്. ദിവ നായി േ ാ ഗ വനഹം പയൗവനദ ിതനായ് സ രി ീ ംകാലം 1770 രീജനമേനാൈധര ം ഹരി തിരനാേയാ njാ ീഡി നട േ ാ അഷ്ടാവ െന njാനപഹസി ി ഷ്ടനാ ഹാ നി ശാപ ം നല്കീടിനാ . ഷ്ടനാ േളളാ നീ രാ സനാ േപാെക ാ 224
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാ ിെ ാപാ ഹം നല്കീടിനാ . സാ ാ ീനാരായണ ത ി വടിതെ േമാ ദ ദശരഥ നായ് േ താ േഗ വ വതരി നിന് ബാ ള ാ വ ീ മേ ാ ശാപേമാ ം നിനെ േടാ! 1780 താപസശാപംെകാ രാ സനാേയാ njാ താേപന നട ീ ംകാലമെ ാ ദിനം ശതമന വിെന ാ േ നതി ഷാ ശതേകാടിയാ തലയ ശതമഖ . വ േമ ി ം മമ വ ീല മരണമതബ്ജസംഭവന് മമ തെ ാ വര ിനാ . വ ന ായ്ക ലം ി മേഹ മാംഗെ മമ ിയിലാ ീടിനാ . വ പാദ മമ ിയിലായേശഷം ഹ െമാ േയാജനായത ളായ്. 1790 വ ി ീ േ ന ി ശ ാ യാ സത സ യം മമ ഹ മ മായാ വ േ ണ ഭ ി njാന് വ ിേ നി നാ േമാ മ! ര നായക! ദയാനിേധ! വ ി ം ജ ലി ി േദഹ ം ദഹി ി ാ പിെ njാ ഭാര ാമാ െമാ െവ െചാ ീ വ ." േമദിനി ഴി തിലി ന മി വീതിേഹാ െന ജ ലി ി ി സൗമി ി ം. തൈ വ കബ േദഹം ദഹി ി േനരം തേ ഹ ി നി ിതനായ് ാണായി 1800 ദിവ വി ഹേ ാ ം മ ഥസമാനനായ് സ വ ഷണപരി ഷിതനായേ രം രാമേദവെന ദ ിണ ംെചയ് ഭ ാ മിയി സാഷ്ടാംഗമായ്വീ ട നമസ്കാരം െച ിെ ാ നി പിെ മാന നാം ഗ വ മാന വിവശനായ് േകാ മയി െ ാ ഗദ്ഗദാ രവാണികളാം 225
അ േകാമളപദ
കബ
ാ ളാല്
രാമായണം കിളി ാ ് തി
ട
ിനാ
തി
"നി ി വടി െട ത മിെതാ വ ം ചി ി ാലറി ടാവതെ ാകി ം 1810 നി ി വടിതെ തി ാ േതാ ീ സ തം മ ത ംെകാെ െ ാ മഹാേമാഹം. അ മാദി മി ാെതാ പര ഹ്മമ രാ നി െതളി ണ വസിേ ണം. അ കാര ളക ാന ദിേ ണം ബ മ േമാ ാ ി മ േളണം. അവ മതി ്മമാെയാ ഭവ പം വ ഭാേവന േദഹദ യവില ണം പേമക,മന സകല ശ ം ജഡം ാഹ മതാ കമാകയാല ാനിക 1820 എ െനയറി മാനസവ തിരി ം മ ീടാെതാ പരമാ ാനം ഹ്മാന ം! ാ ാഭാസ ൈളളക മായ ജീവ ാദിസാ ി തം ഹ്മെമ ം നം. നി വികാര ഹ്മണി നിഖിലാ നി നിേത നി വിഷയാേഖ േലാകമ ാനേമാഹവശാ ആേരാപി െ െ ാ ൈതജസം ്മേദഹം ൈഹരണ മ വിരാ ഷനതി ലം. ഭാവനാവിഷയമാെയാ േയാഗീ ാണാം േകവലം ത കാണായീ ജഗെ ാം. 1830 തമായ ം ഭവ മായ ം ഭവിഷ ം േഹ നാ മഹ ാദ ാ ത ലേദേഹ ഹ്മാ േകാശവിരാ േഷ കാണാ സ യെമ േപാെല േലാക പതി ാ ം. ംഗനാം വിരാ മാനാകിയ ഭഗവാ തംഗ ളേ ാ പതി ാ േലാക ം നം. പാതാളം പാദ ലം പാ ിക മഹാതലം 226
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാഥ! േത ഫം രസാതല ം തലാതലം ചാ ജാ ളേ ാ തലം ര പേത! ഊ കാ തവ വിതലമതല ം 1840 ജഘനം മഹീതലം നാഭി േത നഭ ലം ര നാേഥാര ലമായ രേലാകം കണ്ഠേദശം േത മഹ േലാകെമ റിേയണം മായ ജനേലാകെമ നം ശംഖേദശം േത തേപാേലാകമി തി മീേത പ ജേയാനിവാസമാകിയ സത േലാകം ഉ മാംഗം േത േഷാ മ! ജഗ േഭാ! സ ാമാ ക! േമഘജാല േകശ ം. ശ ാദിേലാകപാല ാെര ാം ജ േത ദി ക ക മശ ികള് നാസിക ം. 1850 വ മായ വ ി േന മാദിത തെ ചി െമ ം മന ായ ച നേ ാ. ഭംഗമേ ാ കാലം ി വാക്പതിയേ ാ േകാപകാരണമഹ ാരമായ . വാെ ാം ഛ കള് ദംഷ് ക യമനേ ാ ന പങ് ിെയ ാം ദ ിജപങ് ികളേ ാ ഹാസമായ േമാഹകാരിണി മഹാമായ വാസനാ ഷ്ടി വാപാംഗേമാ ണമേ ാ. ധ ം നി േരാഭാഗമധ ം ഷ്ഠഭാഗം ഉേ ഷനിേമഷ ദിനരാ ികളേ ാ. 1860 സ സാഗര നിന് ിേദശ ളേ ാ സ മാ ത ാ ം നിശ ാസഗണമേ ാ. നദികെള ാം തവ നാഡികളാ ം ഥിവീധര േപാല ികളാ ം. ാദ ൗഷധ േത േരാമ ളാ ം നാം േദവ തെ ദയമാ ം. ഷ്ടിയായ ം തവ േരതെ റിേയണം മാം മഹീപേത! േകവല ാനശ ി ലമാ ളള വിരാ ഷ പം തവ 227
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാേല നിത ം ധ ാനി വ ാം ി. 1870 നി ി വടിെയാഴി ി കി ന വസ് സ തമീ പം ചി ി വണ േ . ഇ ാലമിതി ാ ം ഖ മായിരിേ ാ ിതി ാണാകിയ പെമേ ാ ം േതാ ീടണം. താപസേവഷം ധരാവ ഭം ശാ ാകാരം ചാേപ കരം ജടാവല് ലവി ഷണം കാനേന വിചിന ം ജാനകീം സല ്മണം മാനവേ ഷ്ഠം മേനാ ം മേനാഭവസമം മാനേസ വസി തി ാലയം ചി ി േ ഭാ വംേശാ തനാം ഭഗവ ! നേമാനമഃ 1880 സ വ മേഹശ രനീശ ര മഹാേദവ ശ വനവ യ പരേമശ രിേയാ ം ടി നി ി വടിേയ ം ധ ാനി െകാ കാശ ാം സ തമി ളീ മായ്. തൈ വ ളാ ളള ജന തത േബാധാ ം നിത ം താരക ഹ്മവാക ം രാമരാേമതി കനി പേദശ ം നല്കിേ ാമനാം നാഥ വസി ീ സദാകാലം. പരമാ ാ പര ഹ്മം നി ി വടി പരേമശ രനായതറി വഴിേപാെല 1890 ഢ ാ ഭവ ത െമ െനയറി ! ടിേ ാകയാ മഹാമായാേമാഹാ കാേര? രാമഭ ായ പരമാ േന നേമാനമഃ രാമച ായ ജഗ ാ ിേണ നേമാനമഃ. പാഹി മാം ജഗ ാഥ! പരമാന പ! പാഹി സൗമി ിേസവ ! പാഹി മാം ദയാനിേധ! നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടായ്കം ജവിേലാചന! സ തം നമസ്കാരം." ഇ മ ി ഭ ാ തി ഗ വേനാമ ഷനാം േദവ മ െചയ് ഃ 1900 "സ ഷ്ടനാേയ തവ ത ാ നി ലഭ ാ 228
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഗ
വേ ഷ്ഠ! ഭവാ മ പദം ാപി ാ ം. ാനം േമ സനാതനം േയാഗീ ഗമ ം പരമാന ം ാപി നീ മ സാദ ാെലേടാ! അ മ നെരാ ഹി njാനിസ്േതാ ം ഭ ാ ജപി ീ ജന ം ി സംഭവി ീ മി സംശയേമ ം; ഭ നാം നിന ധഃപതനമിനി വരാ." ഇ െന വരം വാ ിെ ാ ഗ വേ ഷ്ഠ മംഗലം വ വാനായ്െതാ െചാ ീടിനാ ഃ 1910 " ിലാ ാ കാണാം മതംഗാ മം ത സ ാതി വസി ശബരീ തപസ ിനി. ത പാദാം ജഭ ിെകാേ ം പവി യാെയെ ാ ം ഭവാേന ം ധ ാനി വി യായ് ക ാ ാ ം െചാ മവഅവെളെ ളവനീ തതെ ലഭി ം നി െ ാ ."
ശബര ാ
മ േവശം
ഗ വേനവം െചാ ി മറേ ാരന രം സ ഷ്ട ാരാേയാ രാമല ്മണ ാ ം േഘാരമാം വന െട മ ം മ ം േപായ്െച ചാ ത േച ശബര ാ മമകം ാ . 1920 സം വേ ാ ം ത ായ താപസി ഭ ാ സ തി ി പാദാംേഭാ ഹ ഗ ി . സേ ാഷ ാ േന േളാടവ മാന െ ാ പാദ ാ ഘ ാസനാദികളാേല ജി ത പാദതീ ാഭിേഷക ംെചയ് േഭാജന ി ഫല ല ന കീടിനാ . ജ ം പരി ഹി ാന ി ി ി രാജീവേന ാരാം രാജന ന ാ ം. അേ രം ഭ ി െതാ െചാ ാളവ "ധന യായ് വേ നഹമി ണ ാതിേരകാ . 1930 എ െട ത ാരായ നിജനം 229
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിെ ം ജി േനകായിര ാ വാണാ . അ njാനവെര ം ഷി ി ി പിെ േ ായ് പദം ാപി ാരവ ക ം. എേ ാ െചാ ാരവ'േര േമ േഖദിയാെത ധേന ! നീ വസി ാ മിവിെട െ നിത ം. പ ഗശായി പര ഷ പരമാ ാ വ വതരി ി രാ സവധാ മായ്. നെ ംധ െ ം ര ി െകാ വാനിേ ാ നി ലന് ചി ട ി വ ിരി . 1940 വ ീ മിവിേട രാഘവെന ാലവ തെ ം ക േദഹത ാഗ ം െച ാ ം നീ. വ ീ െമ ാ േമാ ം നിന െമ നം' വ ിത ം ഭാഷിതം സത മേ ാ. നി ി വടി െട വര ം പാ പാ നി ി വടിേയ ം ധ ാനി വസി njാ . ീപാദം ക െകാ വാ മ ത ാരാം താപസ ാ േപാ ം േയാഗം വ ീലയേ ാ. ാനമി ാത ഹീനജാതിയി ളള ഢ njാനിതിെനാ മധികാരിണിയ യേ ാ. 1950 വാ ്മേനാവിഷയമ ാെതാ ഭവ പം കാ ാ മവകാശം വ മഹാഭാഗ ം. ഴലിണ ി തി െകാ വാ മിമല ിലറിയേ ാകാ ദയാനിേധ!" രാഘവന േക ശബരിേയാ െചാ ാ"നാ ലം ടാെത njാ പറ േക നീ. ഷസ് ീജാതീനാമാ മാദികള കാരണം മമ ഭജന ി ജഗ േയ. ഭ ിെയാെ ാഴി മ ി കാരണേമ ം ി വ ീ വാ മി മേ െമാ ം. 1960 തീ ാനാദി തേപാദാനേവദാ യനേ േ ാപവാസയാഗാദ ഖിലക ളാ ഒ ിനാെലാ ം ക കി കയി 230
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െയെ മ ഭ ിെയാഴിെ ാ െകാെ ാ നാ ം. ഭ ിസാധനം സംേ പി njാ െചാ ീ േവേമ! േക െകാ ക ിവ ീ വാനായ്. ഖ സാധനമേ ാ സ ജസംഗം, പിെ മ ഥാലാപം ര ാംസാധനം, ാമ ം മ േണരണം, പിെ മദ േചാവ ാഖ ാ ത ം മ ലാജാതാചാേര ാപാസനമ ാമ ം, 1970 ണ ശീലത ം യമനിയമാദികേളാ െമെ ാെത ജിെ ളളതാറാമ ം, മ േ ാപാസകത േമഴാമ,െത ാമ ം മംഗലശീേല! േക ധരി െകാേളളണം നീ സ വ ത ളി ം മ തി ാക ം സ വദാ മ ഭ ാരി പരമാ ിക ം സ വബാഹ ാ ളി ൈവരാഗ ം ഭവി ം സ വേലാകാ ാ njാെനെ േ ാ റയ് ം, മ വിചാരം േകെളാ താമ ഭേ ! ചി ി ലമാദിസാധനം നം. 1980 ഉ മായി ഭ ിസാധനം നവവിധേമ! ഭ ി നിത മാ ള വിചാരി ാ ? തിര േഗ ാനിജ െ ാകി ം ഢമാരാം നാരിക െ ാകി ം ഷെന ാകി ം േ മല ണയായ ഭ ി സംഭവി േ ാ വാമേലാചേന! മമ ത ാ തി ാം. ത ാ ഭവസി നായാ ി ം വ ം. ത ജ നി മ മതേപാധേന! ആകയാ േമാ ി കാരണം ഭ ിതെ ഭാഗവതാേഢ ! ഭഗവ ിേയ! നി ിേയ! 1990 ഭ ി ാകെകാ കാണായ്വ ി തവ ി മ ി നിന തേപാധേന! ജാനകീമാ മറി ീടി നീ പറേയണം േകന വാ നീതാ സീതാ മ ിയാ മേനാഹരി?" രാഘവവാക േമവം േകേ ാ ശബരി 231
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാ ലമക മാറാദരാ രെച ാ "സ വ മറി ിരി നി ി വടി സ വ െന ാകി ം േലാകാ സരണാ ം േചാദി ലം പറ ീ േവ സീതാേദവി േഖദി ല ാ രിത ി വാ നം. 2000 െകാ േപായ ദശകണ്ഠെന റി ാ ം ക ി ദിവ ശാ ത ല മകെള njാ . ിലാ ാ റെ ാ െതേ ാ െച ാ പ യാം സര ിെന ാണാം, ത േരാഭാേഗ പശ പ തവര ശ കാഖ ം, ത വിശ സി ിരി ീവ കപിേ ഷ്ഠ നാ മ ികേളാ ം െട മാ ാ ാ ജ ; ബാലിെയേ ടി സേ തമായ ദിനം; ബാലി നിശാപം േപടി െച ടാ. പാലനംെചയ്ത ഭവാനവെന വഴിേപാെല. 2010 സഖ ം െചയ് െകാ ക ീവ തേ ാെട ാ ഃഖ െള ാം തീ കാര ം സാധി ീ ം. എ ി njാന ി േവശംെചയ് ഭവ പാദപ ജേ ാ േച െകാള വാ ട . പാ േ ണം മാ ം ഭവാനൈ വ േമ തീ േ ണം മായാ തബ നം ദയാനിേധ!" ഭ ി ി ാ േദഹത ാഗ ം െചയ് ി ം സി ി ി ശബരി കാലം. ഭ വ ല സാദി ിലി വ െ ിെ ീ ം ി നീചജാതിക െ ാകി ം. 2020 ഷ്കരേന സാദി ിേലാ ജ ഷ്കരമായിെ ാ മിെ ധരിേ ണം. ീരാമഭ ിതെ ിെയ ി ി ി ം ീരാമപാദാം ജം േസവി െകാ ക നിത ം. ഓേരാേരാ മ ത ധ ാനക ാദിക ം െര ജി ത നാേഥാപേദശാ ീരാമച തെ ധ ാനി െകാ ക നിത ം 232
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീരാമമ ം ജപി ീ ക സദാകാലം. ീരാമച കഥ േക ം െചാ ക ം ീരാമഭ ാെര ജി െകാള ക ം. 2030 ീരാമമയം ജഗ വെമ റയ് േ ാ ീരാമച തേ ാൈടക ം ാപി ീടാം. രാമ! രാേമതി ജപി ീ ക സദാകാലം ഭാമിനി! ഭേ ! പരേമശ രി! പേ േണ! ഇ മീശ ര പരേമശ രിേയാ രാമഭ ാ മ െച േക േനരം ഭ ിെകാേ ം പരവശയായ് ീരാമ ചി റ ി ലയി ാണി ം. ൈപ ിളിൈ ത താ ം പരമാന ം ശ ര! ജയി െള ി ളിനാ . ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ആരണ കാ ം സമാപ്തം
233
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കി ി ാകാ ഹരിഃ
ം
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
ശാരികൈ തേല! ചാ ശീേല! വരികാേരാമേല! കഥാേശഷ ം െചാ നീ. െചാ വെന ിലനംഗാരി ശ ര വ ഭേയാട െച കാര . കല ാണശീല ദശരഥ കൗസല ാതനയനവരജ തേ ാ ം പ ാസര ടം േലാകമേനാഹരം സം ാപ വിസ്മയം ളീടിനാ . േ ാശമാ ം വിശാലം വിശദാ തം േ ശവിനാശനം ജ ലം ഉ പ ക ഹാര ദ നീേലാ പലമ ിതം ഹംസകാര വ ഷഡ്പദേകാകില ടേകായഷ്ടി സ സിംഹവ ാ കരേസവിതം ലതാപരിേവഷ്ടിതപാദപസ ഫലേസവിതം സ ഷ്ടജ കം ക കൗ ഹലം ത ീ ടിി ം തീ മ ം നട ീടിനാ .
ഹ മ
മാഗമം
കാേല വസേ ശീതേള തേല േലാകപാലബാല ാരി വ ം. ഋശ കാ ിപാ ശ േല സ തം നിശ ാസ െ ാ വി ലാപെ ാ ം സീതാവിരഹം െപാറാ കരക ം താ ധാ ി പറക ം ആധികല നട ംവിധൗ 234
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭീതനായ്വ ദിനകര ം, സത രം മ ികേളാ ം തി പാംഗമായ ൈശലാ േമറീടിനാ . മാ തിേയാ ഭേയന െചാ ീടിനാ "ആരീ വ തി വ സ രായ്? േനേര ധരി വരിക നീ േവേഗന വീര ാെര െമ േതാ ം ക ാ . അ ജ െചാ കയാെലെ ലാലി നി ഹി ാനായ്വ വര ീ? വി മ ളളവെര ം, േതജസാ ദി കെളാെ വിള കാ ക നീ. താപസേവഷം ധരി ിരി ി ചാപബാണാസിശസ് േ ാ. നീെയാ വി േവഷം വേരാ വാ ത! െച േചാദി റിേയണം. വ േന ാലാപഭാവ െകാ വ ചി െമെ തറി ാ വിരവി നീ ഹ െകാ റിയി ീട ന െട ശ െള ി,ലതെ ി നി െട വ സാദമ േ രസം യാ മി െമ ളള െമേ ാ െചാ ണം.' ക സാ ി ത വാ ക േക വ ഹ്മചാരിേവഷമാലംബ സാദരം അ സാ െച നമ രി ീടിനാന നാ ംഭ പാദാം ജം. ക വിേലാചന ാരായ മാനവര ാെരെ ാ വിനീതനായ്, "അംഗജ തെ യിേ ാ കാ ി ി െന കാണായ നി ളി വ ം ആെര റികയിലാ ഹ േനേര പറയണെമേ ാ സാദരം. ദി കളാ ഭാൈസവ േശാഭി ി 235
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ നിശാകര ാെര േതാ . ൈ േലാക ക ത ാ ഭവാ ാെരാേലാക േചതസി ഭാതി സൈദവ േമ. വിൈശ കവീര ാരായ വാ ളാമശ ിനിേദവകേളാ മ െത ിേയ വിൈശ കകാരണ ത ാരാേയാ വിശ പ ാരാമീശ ര ാ നി നം ധാന ഷ ാ മായയാ മാ ഷാകാേരണ സ രി ി ലീലയാ ഭാരനാശനാ ം പരിപാലന ി ഭ ാനാം മഹീതേല വ രാജന േവേഷണ പിറെ ാ ണ ഷ ാ ണവാ ാ ക ം ജഗ ിതിസംഹാരസ ദ തൗ ലീലയാ നിത സ ത ാ . ിന ം നരനാരായണ ാെരാരിലി േതാ നിര രം." ഇ ം പറ െതാ നി ീ ഭ െന പറ ര മന്: "പശ സേഖ വ പിണം ല ്മണ! നിേ ഷശബ്ദശാസ് മേനന തം. ഇെ ാരപശബ്ദെമ േമ വാ ി ന ൈവയാകരണ വ നി യം." മാനവവീര മേ ാള െചയ് വാനരേ െന േനാ ി ല തരം: "രാമെനെ െട നാമം ദശരഥമിപാേല തനയ,നിവ മമ േസാദരനാകിയ ല ്മണ , േക നീ ജാതേമാദം പരമാ ം മഹാമേത! ജാനകിയാകിയ സീതെയ െ ാ മാനിനിെയ െട ഭാമിനി ടെവ. താതനിേയാേഗന കാനനസീമനി 236
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യാത ാരായി തപ െചയ്തീ വാ . ദ കാരേണ വസി നാളതിച നാേയാ നിശാചര വ ട ജാനകീേദവിെയ െകാ ീടിനാ , കാനേന nj തിര നട . ക ീലവെളെയാേരട മി ിഹ ക കി ീ നിെ , നീയാെരേടാ സേഖ! െചാ ീ െക" േകെ ാ മാ തി െചാ ിനാ ിെ ാ ഹലാ : ീവനാകിയ വാനേര പ താേ വസി ിത ര പേത! മ ികളായ് nj നാ േപ േ ാ സ തം െട ിരിയാെത വാ . അ ജനാകിയ ബാലി കപീശ രനാ ി ള ീടിനാ ത ിെയ. ീവ ളള പരി ഹം തെ മ ജ തെ പരി ഹി ീടിനാ . ഋശ കാചലം സേ തമായ്വ വിശ ാസേമാടിരി ിത ാ ജ njാനവ ത െട ത നാ േളളാ വാനര വാ തനയ മഹാമേത! നാമേധയം ഹ മാന നാ ജനാമയം തീ ര ി െകാേളളണേമ! ീവേനാ സഖ ം ഭവാ െ ി നി ഹി ാമി വ മരികെള. േവലെച ാമതിനാേവാളമാ njാ,നാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ! ഇ ം തി മനെ ിെല ള ാപെമ ാമക ം ദയാനിേധ!" എ ണ ി നിജാ തി ൈകെ ാ നി തി ിലാ ാ മാ തി. "േപാക മമ േമറീ വി നി 237
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ളാ ലഭാവമകെല ള ാ ം." അേ ാ ശബരിത വാ കേളാ പലേന ന വാദ ം െചയ് .
ക-
ീവസഖ ം ീരാമല ്മണ ാെര ിലാാറെ നട ി മാ തി ീവസ ിധൗ െകാ െച ീടിനാ . "വ ം കളക നീ ഭാ രന ന! ഭാഗ മേഹാ ഭാഗ േമാ േ ാളെമ ം. ഭാ രവംശസ വ ാരായ രാമ ം ല ്മണനാ മ ജ ം കാമദാനാ മിവിേടെ ളളി. ീവേനാടിവ ം പറ ീശ രാേ മഹാത ായാതേല തദാ വിൈശ കനായക ാരാം മാര ാ വി ാ േചതസാ നി ളീടിനാ . വാതാ ജ പരമാന െ ാ നീതിേയാട ാ ജേനാ െചാ ിനാ : "ഭീതി കളക നീ മി േഗാേ വ ജാത ാരാേയാ േയാേഗശ ര ാരീീരാമല ്മണ ാെര ളളിയതാെര ം േപടി േവ ാ ഭവാനിനി. േവേഗന െച വ ി സഖ ം െച ഭാഗവത ിയനായ്വസി ീ ക." ീതനാേയാ ീവ മേ രമാദര ായ സസം മം വി പനാഥനി ളീ വാ വി രാ ം ന പ വജാല െപാ ി വനിയിലി ാ,ന േനരമി നാം മാ തി ല ്മണ െമാടിി ക സൗമി ി ീവ ം 238
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഷ്ടേമാദാെലാടി ി ളീടിനാ ; ഷ്ടി െ ാവ മി ീടിനാ നഷ്ടമായ്വ ി സ ാപസംഘ ം. മി ാ ജേനാ ല ്മണ ീരാമാ െമ ാമറിയി േനരം ധീരനാമാദിത ന ന േമാേദന ീരാമച േനാടാ െചാ ീടിനാ : "നാരീമണിയായ ജാനകീേദവിെയയാരാ റി ത നി യം. ശ വിനാശന ി ടിയെനാ മി മായ്േവലെച ാം തവാ ാവശാ . ഏ മി നി പി േഖദി താധികെളാെ യക വന് നി യം. രാവണ തെ ലം വധംെചയ് േദവിേയ ംെകാ േപാ njാ . njാെനാരവ കേ െനാ നാള മാനവവീര! െതളി േക ീടണം. മ ിക നാ േപ ം njാ മായചലാേ വസി കാലെമാ ദിനം രേന യാേയാ ത ണിെയരമാ േ ണ െകാ േപായാെനാ രേ ാവരന േനരമ രി ര ി തി ാ മി ാ ദീനയായ് രാമരാേമതി റയി േ ാ , തവ ഭാമിനിതെ യവെള േതവ . ഉ മയാമവ nj െള േതേ ാ മാംേഗ ക േനരം പരവശാ ഉ രീയ ി െപാതി ാഭരണ ള ീശ േരാപരി നിേ പണംെച ാ . njാന ക ിെ ി െവേ ന കാേണണെമ ിേലാ ക ാ ം. ജാനകീേദവിത ാഭരണ േളാ 239
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനവവീര! ഭവാനറിയാമേ ാ!" എ പറ െത െകാ വ മ വ ത തി ി െവ ീടിനാ . അ േ ാജേന െന േനാ േ രം ക നീ തെ ശലം വിചാരി . "എെ ണേ പിരി ിേതാ നി ം തന ംഗിയാകിയ ൈവേദഹിേയാടേ ാ! സീേത! ജനകാ േജ! മമ! വ േഭ! നാേഥ! നളിനദളായതേലാചേന!" േരാദനം െച വി ഷണസ യമാധി ം തി മാറില ി ം ാ ത ാരാം ഷ ാെരേ ാെല േലാൈകകനാഥ കര ട ിനാ . േശാേകന േമാഹം കല കിട രാഘവേനാ പറ ി ല ്മണ " ഃഖിയാ േക േമ രാവണ തെ ം മ ണേ സഹാേയന ൈവകാെത നി ഹി ം ജേന യാം സീതെയൈകെ ാ െകാളളാം സീദ േഭാ! ഹേര!" ീവ ം പറ ാന േക ട ഃ "വ ിയാ േക േമ രാവണ തെ ം നി ഹി ാ ന കീ വ േദവിെയൈ െ ാ ക ൈധര ം ധരി ീപേത! വിേഭാ!" ല ്മണ ീവവാ കളി െന ത ണം േക ദശരഥ ം ഃഖ െമാ ി മ വിനാ ; മ ടേ നാം മാ തിയേ രം. അ ിേയ ം ജ ലി ി ഭമായ ല ം പാ െച ി ി സഖ ം ീവരാഘവ ാര ിസാ ിയായ്. സഖ ംെച പര രം കാര ം സി ി െമ റ ാ േഖദം കള240
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ംഗമായ ൈശലാേ മ വിനാ . ബാലി ം താ ം പിണ ായതി ലെമ ാ ണ ി ളീടിനാ .
വിേരാധകാരണം പ
മായാവിെയെ ാര േരശ രായി മയ ത െട നായ്. ിനാ മി ാ മദി വതനായ് നട ീ ം ദശാ േര കി ി യാം രി വിളി ി മ ടാധീശ രനാകിയ ബാലിെയ. ിനായ് വിളി േക തിനാം ബാലി റെ െച ട ഷ്ടിക െകാ താഡി െകാ തിഷ്ടനാം ൈദത മ േപടി മ ിനാ . വാനരേ ഷ േമാടിെയ ീടിനാ njാ മ ക െച ി പി ാെല. ദാനവ െച ഹയി ി വാനര െമേ ാ െചാ ിനാ "njാനിതി ിവ തെ െയാ വ നം വിലദ ാരി നി നീ നി ഭയം. ീരം വരികില ര മരി ീ ം േചാര വരികിലട േപായ് വാ നീ." ഇ ം പറ തി ി ബാലി ം ത വിലദ ാരി നിേ നടിയ ം. േപായി കാലെമാ മാസെമ ി മാഗതനായ മി കപീശ ര . വ ി േചാര വില ഖത ി നിെ ളളി നി വ പരിതാപ ം. അ ജ തെ മായാവി മഹാ ര നി ഹി ാെന റ njാ ം തദാ :ഖ െ ാ കി ി ീടിേന ; 241
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ടവീര ം ഃഖി കാലം വാനരാധീശ രനായഭിേഷക ം വാനേര ാെരനി െചയ്തീടിനാ െച ി കാലം റെ ാ പിെ ം വ ി ബാലി മഹാബലവാന് തദാ. ക ി njാ വിലദ ാരമട െകാ വാെനേ ാ േകാപി ബാലി ം െകാ വാെനേ ാട , ഭേയന njാെന ാട ം പാ ിരി താെ ം നീേള നട ഴ ീ ം ദശാ േര --ബാലി വരികയി ശാപ ിനാ -ഋശ കാചേല വ ി ീടിേന വിശ ാസേമാ njാന് വിശ നാഥാ വിേഭാ! ഢനാം ബാലി പരി ഹി ീടിനാഢരാഗം മമ വ ഭതെ ം. നാ ം നഗര ം പ ി െമ െട വീ ം പിരി :ഖി ിരി njാ . ത പാദപേ ഹ ശകാരണാലിേ ാളതീവ ഖ ായ്വ ." മി ാ േജാ ിക േകേ ാരന രം മി ഃേഖന സ നാം രാഘവ ചി കാ ണ ം കല െചാ ാ , "തവ ശ വിെനെ ാ പ ി ം രാജ ം വി െമ ാമട ി വ njാ ; സത മി രാമഭാഷിതം േകവലം." മാനേവേ ാ ിക േക െതളിെ ാ ഭാ തനയ മി െന െചാ ിനാ "സ േ ാകനാഥജനാകിയ ബാലിെയെ ാ വാേന ം പണി നി യം. ഇ വേനാളം ബലം മെ ാ വ ം; െചാ വ ബാലിത ബാ പരാ മം. ഭിയാ ം മഹാ ര വ കി242
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി
ാ രദ ാരി മാഹിഷേവഷമായ് ിനായ് വിളിേ ാ േനര തിനാം ബാലി റെ െച ട ംഗം പിടി പതി ി മിയി ഭംഗംവ ി വി ി റി ട ഉ മാംഗെ ഴ ിെയറി ി ര ം വീ മതംഗാ മ േല. 'ആ മേദാഷം വ ിയ ബാലി േപാശ കാചല ി വ ാകി ബാലി െട തല െപാ ിെ റി ട കാല രി ക മദ ാക ഗൗരവാ .' എ ശപി േക കപീ മ ട ിയിവിെട വ വീല. njാ മ െകാ ിവിെട വസി മാനേസ ഭീതി ടാെത നിര രം. ഭിതെ തലയി കാ െകാ മ രംേപാെല കിട ഭവാ . ഇ ിെത െ റി ീ ശ െകാ ം കപിവീരെന നി യം." എ േക ചിരി ര മന് ത െട ാ െപ വിര െകാ തെ െയ േമ േപാെ റി ീടിനാ . െച വീ ദശേയാജനപര ം. എ ക െതളി ീവ ം ത െട മ ിക ം വിസ്മയെ ന നെ കഴ് കഴ് വ ന ാ െതാ െതാ നി ീടിനാ . പിെ മ ാ ജന് പറ ീടിനാ "മ വ!! സ സാല ളിവയേ ാ. ബാലി മ പിടി ീ വാനാ ളള സാല േള മിവെയ റി ാ ം. ാരി പിടി ിള േ രം 243
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ െള ാം െകാഴി േപാേമഴി ം. വ ി നി മിേവെ ാരെ യ് െപാ ി ി ബാലിെയെ ാ ായ്വ ം ഢം." ര ാ േജാ ികളീ ശം േകെ ാ ര ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം ചാപം ഴിെയ ലെ ാ സായകം േശാഭേയാെട െതാ െ ളീടിനാ . സാല േള ം പിള റെ ൈശല ം മി ം േഭദി പിെ ം ബാലം ജ ലി തിരി വ ാ ത ണീരമേ ാ േ ാരന രം വി ിതനാേയാ ഭാ തനയ ം സ ിതം ിെ ാ െചാ ീടിനാ "സാ ാ ജഗ ാഥനാം പരമാ ാ സാ ി ത നി ി വടി നി യം. പ njാ െച േതാ ണ ഫേലാദയംെകാ കാ ാ െമനി േയാഗം വ . ജ മരണനി ിവ ിവാന് നി ല ാര് ഭജി ഭവ പദം. േമാ ദനായ ഭവാെന ലഭി യാ േമാ െമാഴി േപ ി തി njാ . ദാരാ രാജ ാദി സമ ം വ മേ തവ മായാവിരചിതം. ആകയാ േമ മഹാേദവ! േദേവശ! മാകാം യി േലാേകശ! സീദ േമ. വ ാ മാന ാ തികരം പരം ാേ ാഹമാഹ ഭാഗ ഫേലാദയാ , മ ിനാ ഴി ഴി േനരം നിധിതെ ലഭി േപാെല ര പേത! ധ ദാന തതീ തപ: ക േ ഷ്ട ാദിക െകാെ ാ ം വ ടാ ബ സംസാരനാശനം 244
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി യം ത പാദഭ ിെകാെ ിേയ. ത പാദപ ാവേലാകനം േകവലമിേ ാളകെ ംത പാബലം. യാെതാ ചി ം നി ി വടിപാദാം ജ ിലിളകാ റ കാ ണംേപാ െമ ാകിലവ തനിെ ാ നീ ീ മ ാനമന ദം. ചി ം ഭവാ റ ാ ി മതിഭ ിേയാെട രാമരാേമതി സാദരം െചാ വ രിത േവര ന നാേയ ം വി നാം നി യം. മദ പെന ി ം െന ി ം സേദ ാ വി നാം രാമജപ ിനാ . ശ ജയ ി ം ദാര ഖ ി ം ചിേ െയാരാ ഹമിെ നിേ േമ. ഭ ിെയാഴി മെ ാ േമ േവ ീല ി വ വാ ! ദയാനിേധ! ത പാദഭ ിമാ േ ാപേദശംെകാ മ പാപ പാടയ ിേലാകീപേത! ശ മ മി ാദിേഭദ മം ചി ി നഷ്ടമായ്വ ി പേത! ത പാദപ ാവേലാകനംെകാെ നിപ മായി േകവല ാന ം. ദാരാദി സംബ െമ ാം തവശ ിയാം മായാ ഭാവം ജഗ പേത! ത പാദപ ജ ി റ േ ണെമേ ാ ാെ നി രമാപേത! ത ാമസ ീ ന ിയയാേകണെമ െട ജിഹ ാ സദാ നാണെമ ിേയ. ത രണാംേഭാ ഹ ളിെലെ ാ മ നംെച ായ്വരിക കര ളാ . നി െട ക ക െകാ നിര രം. 245
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക െകാ േക ായ് വരണം സദാ നി െട ചാ ചരിതം ധരാപേത! മ രണദ യം സ രി ീടണമച തേ േതാ ം ര പേത! ത പാദപാം തീ േള ാകേണെമേ ാ മംഗ െകാ ജഗ പേത! ഭ ാനമ രി ായ േരണം മാഗംെകാ നിത ം ഭവ പദം.’ ഇ ം ക ീവെന രാഘവ ചി ം ളി പിടി കീടിനാ . അംഗസംഗംെകാ ക മഷം േവര മംഗലാ ാവായ ീവെന ദാ മായതാ ത േമാഹി ി ിതേ രം കാര സി ി ക ണാജലനിധി.
ബാലി
ീവ
ം
സത സ പ ചിരി ളിെ : "സത മേ നീ പറ െതേടാ സേഖ! ബാലിെയെ വിളി ി കാലം കളയ േത മിനിെയേടാ! ബാലിെയെ ാ രാജ ാഭിേഷകംെചയ് പാലനംെച െകാ വ നിെ നി യം." അ ാ ജന േക നട ി കി ി യാം രി േനാ ി നിരാ ലം, അ േലാ വ ാരായ രാമ ം ല ്മണവീര ം മ ിക നാ വ ം. മി ജ െച കി ി ാ രദ ാരി ിനായ്വിളി ീടിനാ ബാലിെയ. ീ ഹ ം മറ നി ീടിനാ മി ഭാേവന രാമാദികളേ രം. നാം ബാലിയലറിവ ീടിനാ 246
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മി തനയ ം വ സി ിനാ . ാരി ം മി തനയെനറാ വലി ീടിനാ . ബ േരാേഷണ പര രം ത ിെല മതീവ ഭയ രമായി . ര മണിേ ക പധര ാരായ് ശ ികല വെരാ ം െപാ േ രം മി ാ ജേന ാരി േനതി ം തിരി റിയാവെ ാ ം. മി വിനാശനശ യാ രാഘവനസ് േയാഗ ംെച ീല േനരം. ാരി ഷ്ടി േയാഗംെകാ ര ം ഛ ി ഭീതനാേയാടിനാ മി തനയ ം സത രമാ നായ്; ാരി ത മാലയം ി . വി നായ്വ മി തനയ ം ീ ഹാ ിേക നി ളീടിന മി ാന േയാ തനാകിയ രാമേനാെട മാ ാപ ഷ െചാ ിനാ : "ശ വിെനെ ാ െകാ ി േയാ തവ ചി ിേലാ തറി ീല njാനേ ാ! വ െന ാകി വധി കള ാ മസ്േ ണ മാം നി ി വടി താ തെ . സത ം മാണെമേ ാ േ ,ന ം നെര ം പാരം പിഴ ദയാനിേധ! സത സ ന് ഭവാെന njാേനാ ം വ മേ ശരണാഗതവ ല!" മി ാ േജാ ികളി രമാ ലാ താര മ രം െചാ ിനാ ബ ാ േന നായാലിംഗനംെചയ് : "ചിേ ഭയെ ടാ േക ം മമ സേഖ! അത േരാഷേവഗ കല െ ാ 247
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മേ ഭവാ ാെര ിരിയാ മി ഘാതിത മാശംക njാനേ രം വാനായതി സ് ം ധരി നീ. ചി മം വരായ്വാെനാരടയാളം മി ാ ജ! നിന ാ വനിനി. ശ വാ േളളാ ബാലിെയ ത രം ിനായ് വിളി ാ ം മടിയാെത. വിനാശന നാമ ജ ത വശഗെന റ ീ നീ. സത മിദമഹം രാമെന ാകിേലാ മി യായ്വ ടാ രാമഭാഷിതം." ഇ ം സമാശ ാസ മി ാ ജം രാമഭ മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ : "മി ാ ജഗേള മാല െ നീ ബ ാ വിരേവാടയ ിനായ്." ശ വജന് മാല ം ബ ി മി ാ ജെന േമാദാലയ ീടിനാന്.
ബാലിവധം ാരി െന ിനാ െ ാ മി ാ ജ വിളി ീടിനാ പിെ ം. നായ് നി കി ി ാ രദ ാരി ത ാ മഹാസിംഹനാദം രവി ത ബ േരാഷം വിളി നാദം തദാ ത ാതിവി ിതനാേയാ ബാലി ം ബ ാ പരികരം ായ സത രം ബ ൈവരം റെ േ ാ േനര ഭ രേ െച ബ ാ േന യായ് മേ ത െചാ ീടിനാ താര ം: "ശ ാവിഹീനം റെ െത,േ ാ ശ ളളിെലനി േക നീ. വി ഹ ി പരാജിതനാ േപായ 248
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീവനാ വ ീ വാ കാരണം എ ം പാരം പരാ മ േളളാ മി മവ പി ണ നി യം." ബാലി ം താരേയാടാ െചാ ീടിനാ : "ബാേല! ബലാെലാ ശ ാെകാലാ. ൈകയയ ീ നീ ൈവക േത േമ നീെയാ കാര ം ധരിേ ണേമാമേല! ബ വായാ ളളേതാ ീവ ബ മിെ േ ാ ൈവര ിനാ േമ. ബ വാ വേനകെന ാകിേലാ ഹ വ െന ാലവ മറിക നീ. ശ വാ ളളവ വ ഹാ ിേക ിനായ് വിളി ം േക ട രനാ ളള ഷനിരി േമാ ഭീ വാ ളളിലട െചാ നീ. ൈവരിെയെ ാ വിരവി വ വ njാ ധീരത ൈകെ ാ ിരി നീ വ േഭ!" താര ം െചാ ാള േക വേനാ : "വീരശിഖാമേണ! േക ാ െമ ി നീ. കാനന ി നായാ ി േപായി താേന മമ തനംഗദനേ രം േകേ ാ ദ െമേ ാ െചാ ാന േക ി േശഷം യേഥാചിതം േപാക നീ. ീമാ ദശരഥനാമേയാ ാധിപ രാമെന വ ത െട ന ന . ല ്മണനാ മ ജേനാ ം നിജല ീസമയായ സീതേയാ മവ വ ി ീടിനാ ദ കകാനേന വന ാശനനാ പ െച ീ വാ . ഷ്ടനാ െളളാ രാവണരാ സ ക െകാ ാനവ ത െട പ ിെയ. ല ്മണേനാ മവെളയേന ഷി 249
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ണ ശ കാചേല വ ി . മി ാ ജെന ം ത ക ീടിനാ മി മായ്വാ െയ േന ാന െമാ ി സഖ ം െച െകാ ാര ിസാ ിയായ് ഃഖശാ ി ി വ മാ ട . ' ാരി െനെ ാ കി ി യി മി ാ ജ! നിെ വാഴി 'െനെ ാ സത ം െച െകാ ി രാഘവ ; സത രമാ തനയ മേ രം, അേന ഷണംെച റി സീതാേദവിതെ ം കാ ി വ,െന ം ത ി അേന ാന േമവം തി ംെച ി വ തിേ ാള െകാ തേ യവ . ൈവരെമ ാം കള ാ ീവെന ൈസ രമായ് വാഴി െകാ കയിളമയായ്. യാഹി രാമം നീ ശരണമായ് േവേഗന പാഹി മാമംഗദം രാജ ം ല േത." ഇ െന െചാ ി ര കാ ം പിടിെന താര നമ രി ം വിധൗ വ ാ ലഹീനം ണ ണ രാഗവേശന പറ ി ബാലി ം: "സ് ീസ ഭാവംെകാ േപാടിയാ േക േമ നാ ി ഭയം മമ വ േഭ! േക നീ. ീരാമല ണ ാ വ െത ിേലാ േച െമേ ാ മവെര നി യം രാമെന സ്േനഹെമേ ാളമി ാ േമ രാമനാ സാ ാ മഹാവി നാരായണ താനവതരി മിഭാരഹരണാ െമ േക njാ . പ േഭദം ഭഗവാനി നി യം നി ണേനകനാ ാരാമനീശ ര . ത രണാം േജ വീ നമ രി250
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി യാ njാ ിെ ാ ി േപാ വ . മ ഹ ി പകാര േമ ം ീവേന ാ െമെ െ ാേ ാ നീ. തെ ജി വെന ജി ീ മന ഭാവം പരമാ ാവിനി േ ാ. ഭ ിഗമ പരേമശ ര വ േഭ! ഭ ിേയാ പാ ിെലേ ാളമി ാ േമ. ഃഖ ം നീ ി വസി നീ േവ നി രേലാചേന! ണാം േധ!" ഇ മാശ ാസ ാരാതി ം നായ് സത രം ബ ാ പരികരം. നി മി ീടിനാന് ായ സത രം നി ഹി ീ വാ ീവെന ധാ. താര മ കണ ം വാ വാാ ഢതാപമക ീടിനാ . പ ം കടി ലറിെ ാ ബാലി ം നി നിെ ണേ ാ േനരം തദാ ഷ്ടിക െകാ താഡി ി ബാലിെയ ഷ്ടനാം ബാലി ീവെന ം തഥാ. ഷ്ടി ി ഹരി ിരി േവ െക ി ം കാ ൈക പര രം താഡനം ത ി ം െകാ ം തല ത ളി െകാ ി േമ ം പിടി ം കടി മി വീ ം പിര ീ ം കല നഖംെകാ മാ ി ം ചാടി തി ം ട തി ം മാടി ം ടെ ാ ം ഓടി ഴി ം വാടി വിയ ം മാടിവിളി ം േകാപി ം ഷ്ടി േയാഗം ക നി പവ ഷ്ടി ം വാ ി തി ം കാല ം കാലകാല താ ളള േപാ 251
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബാലി ീവ ിെനാ ാ ഢം. ര സ ത ി െപാ ംേപാെല ര ൈശല ത ി െപാ ംേപാെല ം ക വരാ െകാ ാടി ക ി ം ക ീല വാ െമാ േമ േമ. അ െകാ േ ാ മാല ബാലി ച ത ന കിയ മാല ീവ ം. േഭദമിെ ാ െകാ ം ത ിെല ി ം േഭദി ിത തനയ വി ഹം. സാദ േമ ം കല ീവ ം േഖദേമാേട ര നാഥെന േനാ ി ം അ ജ ഷ്ടി ഹര േള യാ ീവേന ം തള െ ക കാ ണ ം കല േവേഗന ൈവദശരഥന ന ബാലിത വ േദശെ ല മാ ിെ ാ ഷ ം മറ ാ മാേഹ മാമസ് ം െതാ വലി നിറ ട വി തമാ ാറയ രവളീടിനാ . െച ബാലിത മാറി തറ ളെവാ ലറി വീണീടിനാ ബാലി ം. മി െമാ വിറ ിതേ ര രാമെന ിസ് തി മ ത . േമാഹം കല മാ ം പിെ േമാഹ ം തീ േനാ ീടിനാ ബാലി ം. കാണായിതേ ര മെന ദാ ബാണ ം ദ ിണഹേ ധരി ന പാണിയി ചാപ ം ചീരവസന ം ണീര ം േ രവദന ം ചാ ജടാമ ടം ിടംെപ മാറിട ി വനമാല ം ചാ ായത ളാ ളള ജ ം 252
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാദള വി ശരീര ം പ ഭാേഗ പരിേസവിത ാരായ ല മണ ീവ ാെര മ സാ ക ഗ ഹി പറ ി ബാലി ായ േകാപേഖദാ ലേചതസാ: "എ njാെനാ നിേ ാ പിഴ െമ ിെനെ െ ാലെചയ് െവ േത നീ? വ ാേജന േചാരധ െ ം ൈകെ ാ രാജധ െ െവടി െത ി െന? എെ ാ കീ ി ലഭി തി െകാ ചി ി രാജ േലാ വനേ ാ നീ. വീരധ ം നി പി കീ ിെ ി േനെര െപാ ജയിേ ണേമവ ം. എേ ാ ീവനാ തമായ െമ േമ ് ാ തമ യാ ം? രേ ാവര തവ പ ിെയ തിന ാ ജെന രണമായ് ാപി നി ഹി ഭവാെനെ െയ ാകിേലാ വി മം മാമകം േക റി ീേല? ആരറിയാ േലാക ി ം വീരനാെമ െട ബാ പരാ മം? ല ാ രെ ി ട ലെ ാ ം ശ ാവിഹീനം ദശാസ േനാ ം െട ബ ി njാനരനാഴികെകാ നിിേകെവ െതാ േത മാദരാ . ധ ി െന ഭവാെന േലാക ി നി ല ാര് പറ ര പേത! ധ െമേ ാ ലഭി തി െകാ നി ലമി െന കാ ാളെനേ ാെല വാനരെ തിെചയ് േകാ ിെ ാ മാന ായെതെ പറക നീ? വാനരമാംസമഭ മേ ബത, 253
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേസ േതാ ിയെത ി പേത!" ഇ ം ബ ഭാഷണം െചയ്ത ബാലിേയാരമായ െചയ് ര മ ; "ധ െ ര ി തി ാ ധ മായ് നി രം നട ി നീെള njാ . പാപിയാേയാരധ ി നാം നി െട പാപം കള ധ െ നട വാ നിെ വധി ി njാ േമാഹബദ്ധനായ് നിെ നീേയ മറിയാ െമേടാ. ി ഭഗിനി സേഹാദരഭാര ം കള ം മാതാ േമ േമ േഭദമിെ േ ാ േവദവാക ,മ േചതസി േമാഹാ പരി ഹി വ പാപികളി വ േമ ം മഹാപാപി; താപമവ തിനാെല വ മേ ാ. മര ാദ നീ ി നട വ കെളൗര േമ ം പ ാ നി ഹി ഥ ധ ിതി വ ം ധരണീതേല നി ലാ നീ നി പി മാനേസ. േലാകവി ിവ വാനാ െ ാ േലാകപാലക ാ നട െമ ാട ം. ഏെറ റ േപാകാ വേരാ,ട ം പാപ ിനായ്വ ം പാപിക േ ം." ഇ മ െചയ്തെത േവ േക ാ ചി വി ി ഭവി കപീ ം രാമെന നാരായണെന റി ട താമസഭാവമക സസം മം ഭ ാ നമ ത വ ി െചാ ിനാനി ം "മമാപരാധം മിേ ണേമ! ീരാമ! രാമ! മഹാഭാഗ! രാഘവ! നാരായണ നി ി വടി നി യം. njാനറിയാെത പറ െത ാം തവ 254
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേസ കാ ണ േമാ ം മി ണം. നി ി േമനി ം ക ക ാ നിിേക താവകമായ ശരേമ േദഹ േപ ി തി േയാഗം വ താഹ ! ഭാഗ െമേ ാ െചാ ാവ ം! സാ ാ മഹാേയാഗിനാമപി ഭം േമാ ദം തവ ദ ശനം ീപേത! നി തി നാമം മരി ാ ട േ ാ സ ാപ െ ാ െചാ ം ഷ േമാ ം ലഭി ിതാകയാലി േമ സാ ാ ര ിതനായ ഭഗവാെന ക ക േ ാ നി െട സായകംെകാ മരി ാനവകാശമി ാലം ഉ ായെത െട ഭാഗ ാതിേരകമിേ ാ പല ം ലഭി ിതീശ രാ! നാരായണ നി ി വടി ജാനകി താരി മാതാവായ ല മീഭഗവതി പ ്തി ക തെ നി ഹി ാനാ പ ്തിരഥാ ജനായ് ജനി ഭവാ പ ജ മ ി യാെല ം പ വിേലാചന njാനറി ീടിേന . നി െട േലാകം ഗമി ാ ട ീ െമെ യ ഹിേ ണം ഭഗവാേന! എേ ാ ല ബലനാ മംഗദ ത ി തി ളള ായിരി ണം. അ തനയ മംഗദബാല െമാ െമനിെ ൈകെ ാ കേവണേമ! അ ം പറി ൈ െകാ ടിയെനയ േപാ െമെ േലാ ക ം േവണം." എ േക ര മ ബാണ ം െച പറി തേലാടിനാ െമ േവ. മാനവവീര ഖാം ജ ം പാ 255
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാനരേദഹ േപ ി ബാലി ം, േയാഗീ രാപമാ െളളാ േലാകം ഭഗവ പദം ഗമി ീടിനാ . രാമനാേയാ പരമാ നാ ബാലി രാമപാദം േവശിേ ാരന രം മ ടൗഘം ഭയേ ാേടാടി േവേഗന ി കി ി യായ രാജിേര െചാ ിനാ താരേയാടാ കപിക ം: "സ േ ാകവാസിയായ് വ കപീശ ര ീരാമസായകേമ രണാജിേര, താേര! മാരെന വാഴി ൈവകാെത. േഗാ രവാതി നാ ം ഡം ബ ി േഗാപി െകാ ക കി ി ാമഹാ രം. മ ികേളാ നിേയാഗി നീ പരിപ ിക ളളി കട ാതിരി ണം." ബാലി മരി േകേ ാ താര േമാേലാല വീ ക നി ം വാ ഃേഖന വ സി താഡി താഡി ഗ ഗദവാചാ പറ പലതരം: "എ ിെനനി ിനി ം രാജ െമ ി തലവാസ ം േമ ഥാ? ഭ ാ തേ ാ െട മടിയാെത ത േലാകം േവശി njാ ." ഇ ം കര കര വ െച ത ര പാം ളണി കിട ഭ കേളബരം ക േമാഹം േനാ ം െടേയ ം വിവശയായ് വീണി െച പാദാ ിേക താര ം, േക ട ിനാള് പിെ ലതരം: "ബാണെമയ്െത ം െകാ ീ നീ മമ ാണനാഥ െപാറാ പിരി ാെലേടാ! എെ തിേയാ െടയയ ിേലാ 256
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കന കാദാനഫലം നിന ം വ ം. ആരയനാം നി ാല തമ േയാ ഭാര ാവിേയാഗജ ഃഖം ര പേത! വ ം തീ മ മായ് വാ നീ ീവ! രാജ േഭാഗ േളാ ം ചിരം." ഇ ം പറ കര താരേയാരമായ െചയ് ര വര ത ാേനാപേദശ കാ േണ ന ഭ വിേയാഗ ഃഖം കള ീ വാ .
താേരാപേദശം "എ ി േശാകം ഥാ തവ േക നീ ബ മിേ മിതി മേനാഹേര! നി െട ഭ ാ േദഹേമാ ജീവേനാ ധേന ! പരമാ െമേ ാ െചാ നീ. പ താ കം േദഹേമ ം ജഡം സ ിതം ത മാംസര ാ ിെകാെ േടാ നിേ കാ ല ം േദഹേമാ നീ നി യമാ ാ ജീവ നിരാമയ . ഇ ജനനം മരണ മി േകള ാകാ നിനേ േമ. നി മി നട മി േക :ഖവിഷയ മ േകവലം സ് ീ ഷ ീബ േഭദ മി താപശീതാദി മിെ റിക നീ. സ വഗ ജീവേനക പരനദ യനവ യനാകാശ ല നേലപക മായ് നിത മായ് ാനാ കമായ തത േമാ െ ഃഖ ി കാരണം?" രാമവാക ാ തം േകേ ാ താര ം രാമേനാടാ േചാദി ി പിെ ം: "നിേ കാ ല ം േദഹമായ ം 257
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ിദാ നിത നായ ജീവ ം ഃഖ ഖാദി സംബ മാ െ ളളെതാെ യ െച േവണം ദയാനിേധ!" എ േക െചയ് ര വര : "ധേന രഹസ മാ ളള േക നീ. യാെതാരള േദേഹ ിയാഹ ാരേഭദഭാേവന സംബ ായ്വ ം അ നാേള മാ ാവി സംസാരെമ മവിേവകകാരണാ നി യം. ഓ ി മി ാ തമായ സംസാര ം പാ താേന വിനിവ ി യെ േടാ! നാനാവിഷയ െള ായമാനനാം മാനവെന െനെയ ം േക നീ. മി ാഗമം നിജ സ പ്േന യഥാ തഥാ സത മാ ളള േക ാ െമ ിേലാ നമനാദ വിദ ാബ േഹ നാ താനാമഹം തി ാ ത ാര മായ് സംസാര ാമപാ കമായ ം മാനസ ി ബ ം ഭവി ം ആ മന മാനത ം ഭവി യാലാ ന ല തബ ം ഭവി ര ാദിസാ ി ാകകാരണം ടിക ം തദ മായ്വ ം വസ് തയാ പാ ിലി ത നാ ചിേ നി പി കാ ക നീ! മമായ്. ീ ിയാദി സാമീപ ാകയാെല മാ ാവി സംസാര ം ബലാ ആ സ ലിംഗമാേയാ മന ിെന താ പര േമാ പരി ഹി ി േ ാ ത ഭാവ ളാ കാമ െളത ാദികളാം ണ ളാ ബ നായ് േസവി യാലവശത ം കല 258
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭാവി െകാ സംസാേര വല ആദൗ മേനാ ണാ ാ തത ദാ േവദം വിധി ം ബ വിധക ര ാസിത ഗതികളാി ം ത മാന ഭാവ ളായ് ഇ െന ക വേശന ജീവ ബലാെല മാ ത വം മി ീ പിെ മ സംഹാരകാേല ജീവന മനാദ വിദ ാവശം ാപി തിഷ്ഠത ഭിനിേവശ ാ നരഥ ികാേല വവാസനയാ സമം ജായേത േയാ ഘടീയ വ സദാ മായാബല ാലതാ െ ാഴിെമേടാ യാെതാരി നിജ ണ വിേശേഷണ േചതസി സ ംഗതി ലഭി ീ , മ നായ ശാ ാ ാവി നരേ ാളവ തി മദ ിഷയാ ഢം ാം കഥാ വേണ മമ സ പവി ാന ം ജായേത സ നാഥ സാേദന മാനേസ ഖ വാക ാ വി ാ ായ്വ ം േദേഹ ിയ മനഃ ാണാദികളി നിാഹ ! േവെറാ നമാ ാവി സത മാന േമകം പരമദ യം നിത ം നി പമം നിഷ്കള ം നി ണം ഇ മറി േ ാ നാമെ ാേഴ സത ം മേയാദിതം സത ം മേയാദിതം യാെതാ വിചാരി തി െന േചതസി സംസാര ഃഖമവനി . നീ ം മയാ േ ാ േമാ വി യാായാവിേമാഹം കളക മേനാഹേര! ക ബ ി ല് നി ട േവ െപ 259
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ല ഹ്മണിതെ ലയി നീ ചിേ നിന കഴി ജ ി െല ംഭ ി െ ല െകാ പ േമവം നിന കാ ി താപമിനി ള ാ മേശഷം നീ മ പമീ ശ ം ധ ാനി െകാ ക ം െച ാ നിന േമാ ം വ ം നി യം ൈകതവമ പറ േകവലം" ീരാമവാക മാനേ ന േകേ ാ താര ം വി യം വണ ിനാ േമാഹമക െതളി ി ചി ം േദഹാഭിമാനജ ഃഖ ം േപാ ിനാ ആ ാ തിെകാ ാ സ യായാ േബാേധന ജീവ യായിനാ േമാ ദനായ രാഘവ തേ ാ കാ ണം സംഗമമാേ ണ താര ം ഭ ി ി നാദിബ ം തീ യായാെളാ നാരിെയ ാകി ം െമ ാമകെലേ ാ െതളി ി ീവ മിവ േകേ ാരന രം അ ാനെമ ാമക സൗഖ ം വി ാനേമാടതി സ നായാ േലാം.
ീവരാജ ാഭിേഷകം ീവേനാട െച ാനന ര"മ ജ നാമംഗദ തെ ം ി സം ാരമാദിക െളണ ാഹപര മാഹ െച നീ" രാമാ യാ െതളി ാ ീവ മാേമാദ വെമാ ി ട ിനാ . സൗമ യാ േ ാ താര ം ം ാഹ്മണ മമാത ധാന ാ ം 260
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പൗരജന മായ് േപേ ാചിതം േഭരീ ദംഗാദിവാദ േഘാഷെ ാ ം ശാസ്േ ാ മാ േ ണ ക ം കഴി ഥ ാത ാ ജഗാമ ര മസ ിധൗ മ ികേളാ ം ണമ പാദാം ജമ ദാ പറ ാ കപി ംഗവ : "രാജ െ ര ി െകാ കേവണമിനി ജ നാ ം നി ി വടി സാദരം. ദാസനാ േ ാരടിയനിനി വശാസന ം പരിപാലി സ തം േദവേദേവശ! േത പാദപ ദ യം േസവി െകാ വാ ല മണെനേ ാെല" ീവവാ കളി രം േക ാടനേ ചിരി െച ര മ : "നീ തെ njാനതിനിെ ാ സംശയം ീതനായ്േപായാ മാ മമാ യാ രാജ ാധിപത ം നിന തേ നിനിജ നാ െച ഭിേഷകം കഴി നീ നെമാ നഗരം ക മി njാേനാ പതി ാ സംവ രേ ാളം. സൗമി ി െച മഭിേഷകമാദരാ സാമ മാരെന ിെ നീ യൗവരാജ ാ മഭിേഷചയ േഭാ! സ വമധീനം നിന രാജ ം സേഖ! ബാലിെയേ ാെല പരിപാലനം െച ബാലേന ം പരിപാലി െകാ ക നീ അ ിശിഖേര വസി njാനദ തി ചാ ാസ മാ ലാ പിെ വരിഷം കഴി ാലന രമേന ഷണാ ം യ െച നീ തന ംഗിതാനിരിേ ടമറി വെ േ ാ െചാ ക ം േവണം മമ സേഖ! 261
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ നാ ം ര ി വസി നീ നിത ഖെ ാ ം ദാരാ ൈജ മം രാഘവ തേ ാട ം ൈകെ ാ േവേഗന സൗമി ിേയാ ീവ ം െച രി ഭിേഷക ം െച വ ി രാമാ ിേക മി ാ ജ േസാദരേനാ ം വ ഷണാേഖ ഗിരൗ സാദരം െച കേരറീ ര മ . ഉ ത ശിഖരം േവശി നി േനരെമാ ഗഹ രം കാണായി. ാടികദീ ി കല വിള ിന ഹാടകേദശം മണി വേരാ ലം വാതവരിഷഹിമാതപവാരണം പാദപ ഫല ലസ ിതം തൈ വ വാസായ േരാചയാമാസ സൗമി ിണാ ീരാമഭ മേനാഹര സി േയാഗീ ാദി ഭ ജനം തദാ മ േവഷം നാരായണ തെ പ ി ഗാദി പം ധരി ന ഹം. പ ി ജെന ജി ട ിനാ . ാവരജംഗമജാതികേളവ ം േദവെന ഖി മ വിനാ . രാഘവ ത സമാധിവിരതനാേയകാ േദേശ മ ം ദശാ േര ഏകദാ വ ി സൗമി ി സസ് ഹം രാഘവേനാ േചാദി ളീടിനാ : "േക യിലാ ഹം പാരം ിയാമാ മാഖ ാഹി േമാ ദം ിേലാകീപേത! വ ാ മിക േമാ ദംേപാല വ ി െച േവണം ദയാനിേധ! നാരദവ ാസവിരി ാദിക സദാ നാരായണ ജെകാ സാധി 262
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിത ം ഷാ െമ േയാഗീ ാ ഭ ാ പറ ിെത േക njാന്. ഭ നായ് ദാസനാ േ ാരടിയ ി ദ പേദശി േളണം േലാൈകകനാഥ! ഭവാന െച ിേലാ േലാേകാപകാരകമാക േ ാ. ല ണേനവ ണ ി േനര ത േണ ീരാമേദവന െച :
ിയാമാ േ ാപേദശം "േക നീെയ ി മ ജാവിധാന ിേനാ ിലവസാനമിെ റിക നീ. എ ി ം െചാ വാെനാ സംേ പി നി േ ാ വാ ല ം യാ . ത െട ത െട േഹ ാ മാ േ ണ മ ിട ി ദ ിജത ായ്വ ാ ആചാര േനാ മ ം േക സാദരമാചാര വമാരാധി മാെമേടാ. മല ി ലാകി മാം നര ിഭഗവാ ലാകി മാെമേടാ. ഖ തിമാദികളിെല ാകി മ ലാകി മ ി ലാകി ം ില ി ം ന സാള ാമെ ിേലാ ന മെമ ം. േവദതേ ാ ളായ മ െകാാദരാ േ പനാദി വിധിവഴി കാേല കളി േവണം േദഹ േയ. ലമറി സ ാവ നമാദിയാം നിത ക ം െച പിെ സ ക ണാ. മായ് െച സ പമാദിെയ. ആചാര നായ njാെന ക പി ജി ഭ ിേയാെട ദിവസം തി 263
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാപനം െച ശിലയാം തിമാ േശാഭനാ ം െച േവണം മാ നം ഗ ാദ െകാ ജി വ ചി ി െതാെ ലഭി മറിക നീ. ഖ തിമാദികളിലലംകാരെമാെ സാദെമനിെ റിക നീ അ ൗ യജി ഹവി െകാ ാദരല െന ണഡില ി െല ാകിേലാ ിേല സ ജാ വ മായവ സ ാദനം െച േവണം ട വാ േയാ ം െട വാരിെയ ാകി ം ഭ നാ വ ത ാലതി ിയം ഗ ാ തഭ േഭാജ ാദികെള പിെ റേയണേമാ njാെനേടാ? വ താജിനകശാദ ളാലാസനമമായ ക പി െകാ ണം േദവസ സ േഖ ശാ നായ് െച ി ാവി ദാ ലിപിന ാസം കഴി ണം െച തത ന ാസ ം െച സാദരം ത ട ി വാേമ കലശം െവ ദ ിണഭാേഗ മാദികെള ാമ തഭ ൈത വ സംഭരി ീടണം അ പാദ ദാനാ മാ ം മ പ ാ മാചമനാ െമ ി െന പാ ച യ ം െവ െകാ ണം േപ മെ ാ ം നി പണം ടാെത മ ലാം ജീവസം ാം തടി ലാം മേല ഢം ധ ാനി െകാ ണം പിെ സ േദഹമഖിലം ത യാ വ ാ െമ റ േ ണമിള ം ടാെത ആവാഹേയ തിമാദി മ ലാം േദവസ പമായ് ധ ാനി േകവലം 264
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാദ മ ം തഥാ മ പ മിത ാൈദ ഃ നഃ ാനവ തവി ഷൈണ: എ പചാരെമ ാലത ം െകാ ാെമനിെ േത ആഗേമാ കാേരണ നീരാജൈനപദീൈപ ിേവൈദ വി ൈര: യാ നിത മായ ി െകാ കി യാ njാ ം ജി മറിക നീ. േഹാമമഗേ ാ മാ ാനേല? ലമ ംെകാ െച ാ, െത ിേയ ഭ ാ ഷ ം െകാ മാെമേടാ ചി താരി നിന മാര! നീ. ഔപാസനാ ൗ ച ണാ ഹവിഷാ ഥ േസാപാധിനാ െച േഹാമം മഹാമേത! ത ജാ നദ ഖ ം മഹാ ഭം ദീ ാഭരണവി ഷിതം േകവലം മാേമവ വ ിമ ിതം ധ ാനി േഹാമകാേല ദി ഭ ാ േധാ മന് പാരിഷദാനാം ബലിദാന ം െച േഹാമേശഷെ സമാപയ വി ഭ ാ ജപി മാം ധ ാനി മൗനിയായ് വ വാസം നാഗവ ീദലാദി ം ദത ാ മദേ മഹ ീതി വകം ഗീത തിപാഠാദി ം െച പാദാം േജ നമ ാര ം െച ട േചതസി മാ റ ി വിനീതനായ് മ മാ ം സാദെ ം നമാംേഗ നിധായാന വകം 'ര മാം േഘാരസംസാരാ'ദിതി ാ നമ ാര ം െച ന രം ഉദ സി ി ട ത ്മഹ ി ലി ം ദിനമ ജി മ േഖ! 265
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭ ിസം നാ മ ദാ നിത േമവം ിയാേയാഗമ ി ി േദഹനാേശ മമ സാ പ ം വ ൈമഹികസൗഖ െള െചാേ ണേമാ? ഇ ം മേയാ ം ിയാേയാഗ മം ഭ ാ പഠി താ േക താ െച ിേലാ നിത ജാഫല വെന" ം ഭ ിയന െച ാന േനരം. േശഷാംശജാതനാം ല ണ തേ ാടേശഷമിദമ െച േതാരന രം മായാമയനായ നാരായണ പര മായാമവലംബ ഃഖം ട ിനാ : "ഹാ! ജനകാ േജ! സീേത! മേനാഹേര! ഹാ! ജനേമാഹിനി! നാേഥ! മമ ിേയ!" ഏവമാദി ലാപം െച നി ം േദവേദവ വരാെത ചമ ി സൗമി ി ത െട വാക ാ തംെകാ സൗ ഖ േമാ മ ം ചിലേനരം.
ഹ മ
ീവസംവാദം
ഇ മ
െന വാ കാലെമാ ദിനകി ി ാ ര ി വാ ീവേനാ പറ പവനജനേ വണ ിനിേ കാ മാംവ ം: "േക കപീ ! നിന ഹിത ളാം വാ ക njാ പറ വ സാദരം. നി െട കാര ം വ ിര മ േമ സത തന് േഷാ മ . പിെ നീേയാ നി പി ീലേത െമെ െട മാനേസ േതാ ിതി േഹാ. ബാലി മഹാബലവാ കപി ംഗവ ൈ േലാക സ ത േദവരാജാ ജ 266
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി
െട ലം മരി ബലാ, ലവ േമ കാര ം വ ിെ ാ ി രാജ ാഭിേഷക ം െച മഹാജനജ നാ ാര മായി ീ നീ. എ നാ ിരി ി െനെയ ം ചി ി േതാ ധരി നീ. അദ വാ േശ ാ വാ പരേശ ാഥ വാ തവ ത ഭവി മതിനി സംശയം ത പകാരം മറ ഷ ച തിെനാ േമ ജീവി ിരി ി ം പ വതാേ നിജ േസാദര തേ ാ വീശ രന് പരിതാേപന വാ നിെ ം പാ , പറ സമയ ം വ ം നീേയാ ധരി തിേ േമ. വാനരഭാേവന മാനിനീസ നായ് പാന ം െച മതിമറ ന ഹം രാ ക മറിയാേത വസി േകാ കെള ം ന ന ി െന. അ ജനായ ശ ാ ജെനേ ാെല നി ഹി ീ ം ഭവാെന ം നി യം." അ നാന ത െട വാ േകസാ ഭീതനാേയാ ീവ ം ഉ രമായവ തേ ാ െചാ ിനാ : "സത മേ നീ പറ നി യം. ഇ രം െചാ മമാത െ ിേലാ ീശനാപ െമ കയി േ ാ സത രെമ െടയാ േയാ ം ഭവാ പ ദി ി േല മയ ീടണം, സ ദ ീപ ിത ാരായ വാനരസ മ ാെര വ വാനായ് തം േനെര പതിനായിരം കപിവീെരാരാതയ സേ ശപറെ 267
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ തി ി വേരണം കപി ലം പ ം കഴി വ െത ാകിേലാ വ നവനതിനിെ ാ സംശയം സത ം പറ ാലിള മിേ േമ." അ നാ േനാടി ം നിേയാഗി മ ളമ ിരം ി ീടിനാ ഭ നിേയാഗം ര ത മാ തം വാനരസ മ ാെര ം പ ദി ി മയ ാനഭിമതദ ം, കപീ ാ മേ രം വാ േവഗ ചാേരണ കപി ലനായക ാെര വ വാനായ് ദാ േപായി ദാനമാനാദി നാ മായാമാ ഷ കാര ാ മതി തം.
ീരാമെ
വിരഹതാപം
രാമ ം പവ ത നി ഃഖി ഭാമിനിേയാ ം പിരി വാ ം വിധൗ താേപന ല ണ തേ ാ െചാ ിനാ : "പാപമേ ാ! മമ! കാ ക! മാര! നീ ജാനകീേദവി മരി ിേതാ ചി മാനസതാേപന ജീവി ിരി േയാ? നി യിേ മറി മി േ ാ. ക ി ഷെനേ ാ സം ിതനായ് ജീവി ിരി ിെത െചാ ീ കി േകവലെമ മി നവ മമ. എ ാ ിരി െത ാകി njാനി ബലാ െകാ േപാ വ നി യം. ജനാകീേദവിെയ ക തെ മാനസേകാേപന ന മാ ീ വ . വംശ ം െടെയാ െ ാ സംശയേമ മിതിനി നി യം. 268
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എെ ം കാണാ ഃഖി ിരി നിെ njാെന ിനി ാ വ േഭ! ച ാനേന! നീ പിരി കാരണം ച മാദിത െനേ ാെലയായി . ച ! ശീതാം ളാലവെളെ മ മ ം തേലാടി േലാടി ദാ വ ാ തടവീ െകെ ം സാദരം നി െട േഗാ ജയേ ാ ജനകജ. ീവ ം ദയാഹീനനേ േലാം ഃഖിതനാെമെ ം മറ ാനേ ാ നി കം രാജ മാ ലഭി വ ൈമ ിമാേരാ ടി ദിവാനിശം മദ പാനാസ ചി നാം കാ ക വ ം തഘ്നനേ മി ാ ജ! വ ശര ാലെമ ക വ വ ീലയേ ാ പറ വ ം സേഖ! അേന ഷണംെച സീതാധിവാ മിേ ടെമ റി ീ വാനായവ . േ ാപകാരിയാെമെ മറ യാ നവന് തഘ്ന ാരി നി യം ഇ രാ ജനെ മറ രി ീവേനാ നീ. കി ി േയാ ം ബ േളാ ം െട മ ടേ െന നി ഹി ീ വ അ ജമാ ം ഗമിേ ണമി ിനിീവ മതിനിെ ാ സംശയം". ഇ മ െച രാഘവേനാടതിനാേയാ സൗമി ി െചാ ീടിനാ : "വ നാേയാ ീവെന ത രം ഹത ാ വിടെകാ വനദ തവാ ികം ആ ാപയാ മാ"െമ പറ ി ാ നാേയാ മി ാതനയ ം 269
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആദായ ചാപ ണീരഖ ഗ ം േ ാേധന ഗ മഭ ദ തം േസാദരം ക ര പതി െചാ ിനാ പിെ " െ ാ നിേ ാടിനി ം പറ ഹ വന ീവ മമ സഖി കി ഭയെ തീ െകേ വ . 'ബാലിെയേ ാെല നിന ം വിരേവാ കാല റ ി േപാകാമറിക നീ' ഇ മവേനാ െച െചാ ാലതിരം െചാ ം േക െകാ നീ േവേഗന വ ാലതി പമാമാ തേമാ ക വ മന രം".
ല
ണെ
റ ാട്
അ ജ ാ യാ െസൗമി ി സത രം ീവരാജ ം തി നട ീടിനാ കി ി േയാ ം ദഹി േപാമിെ ാേഴ മ ടജാതികെള േതാ ം വ ം വി ാന ിസ നാ ലന ാനിയാ മാ ഷെനേ ാെല ഃഖ ഖാദിക ൈകെ ാ വ ി തശാ ി േലാക ി ാ വാ ം ദശരഥ െച തേപാബലം ത െട സി ി വ ിെ ാ ാ ം പ ജസംഭവനാദിക ായ സ ടം തീ ര ി െകാ ാ ം മാ ഷേവഷം ധരി പരാപരനാന ി ജഗ യനീശ ര നാനാജന ം മായയാ േമാഹി മാനസമ ാനസം മാകയാ േമാ ം വ െത െന njാെന സാ ാല് മഹാവി ചി ി ക ി 270
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ജഗ ായാനാശിനിയാകിയ ദിവ കഥെയ സി യാ യഥാ രാമനായ് മാ ഷവ ാപാരജാതയാം രാമായണാഭിധാമാന ദായിനീം സ ഥാമി പ ി െലാ െവ വിഖ ാതയാ വാനാന ഷ േ ാധ ം േമാഹ ം കാമ ം രാഗ ം േഖദാദി ം വ വഹാരാ സി േയ ത ിയാകാലേദേശാചിതം നിജചിേ പരി ഹി ീടിനാനീശ ര സത ാദികളാം ണ ളി ാന ര െനേ ാെല ഭവി നി ണ വി ാന ിയാം സാ ി ഖാ ക വി ാനശ ിമാനവ ാനദ യ കാമാദികളാലവിലി നവ യ േവ ാമവദ് വ ാ നന നനാമയ ദിവ നീശ ര ാ സനകാദിക സ ാ കെന ിലരറി ീ േവാ നി ലാ ാ ളാ ഭ ാ സംയ േബാധ ാെമ െചാ ഭ ചി ാ സാേരണ സ ായേത ി ദ നി നിേഷവിത കി ി യാം നഗരാ ികം ാപി ല ണ ം െച njാെണാലിയി ി മ ട ാരവെന േപടി ച ഃ കി കിലശ ം പരവശാ വേ ാപരി പാ ക ം മര ം വി മേ ാ ൈകയി പി ിേ വ ം േപടി മല വിസ ി ചാടി ട ിനാര മി ം തം മ ട െ െയാെ െയാ വാാ ിലഭ ദ തനായ സൗമി ി 271
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വി ം ഴിെയ ല വലി ി ഭ ക ം വ ാെതയായി ല ണനാഗതനായതറി ഥ ത ണമംഗദേനാടിവ ീടിനാ ശാഖാ ഗ െളയാ ി ള താേനകനാ െ നമ രി ീടിനാ ീതനായാേ ഷ ം െച വേനാ ജാതേമാഡം മി ാ ജ െചാ ിനാ 'ഗ വ ത ം പി വ െന െചാിെ കാര ം പിഴ െമ ാ നീ ഇ യാ ം െച മി െ വി ാലന മവിളംബിതം വ ം ഉ നാമ ജെനേ ാട െച നി ഹി ീ വാ ീവെന ണാ അ ജമാ ം ഗമി ണെമ ീവ ാ ിെല ിലേത വ എ െച െച പറെക' െചാ േകെ ാ ബാലിതനയ ം ത ി ായ ഭീതിേയാ മവ െച ീവെന വ ി െചാ ിനാ 'േകാേപന ല ണ വ ിതാ നി േഗാ രദ ാരി റ ഭാഗ ിനി കാേപയഭാവം കള വ ി െചപ ത ാ ി ായ്വ ം ഢം' സ നായ ീവന േക മ ി വരനാം മാ തി തേ ാ ചി ി െചാ ിനാനംഗദേനാ ട ിേക െച വ ി സൗമി ിെയ സാ നം െച ിെ ാ േപാരിക ശാ നാേയാ മി ാതനയെന' മാ തിെയ റേ വമയ ഥ താരേയാട ാ ജ പറ ീടിനാ 272
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'താരാധിപാനേന! േപാകണമാ നീ താേര! മേനാഹേര! ല ണ ത െട ചാര െച േകാപെ മി ി സാരസ സാരവാക ളാ പിെ നീ ിെ ാ ി േപാെ െ ം േവേഗന കാ ി ഷഭാവെ ം നീ ണം' ഇ മ ാ ജ വാ ക േക വ മ ക ാം േവശി നി ീടിനാ താരാതനയ ം മാ തി ം ടി ീരാമേസാദര തെ വണ ിനാ ഭ ാ ശല ം െച സൗമി ിേയാട നാന ന െചാ ിനാ 'എ റ ഭാേഗ നി വാന ഃ ര ിലാ ാെറ ണം രാജദാര െള ം നഗരാഭ ം രാജാ ീവെന ം കനിേവാ ക പറ ാലന രം നാഥെനവണ ിയാ സാ െമ ാം തം' ഇ ം പറ ൈക ം പിടി ാ സൗമി ിേയാ ം മ മ ം നട ി ഥപ ാ മ വീ ം മണിമയെസൗധ ം രീേശാഭ ം ക കാന െ ാ മ ക ാ െച മാനി നി േനര കാണായ്വ താേരശ ല ഖിയായ മാനിനീ താരാ ജഗ േനാേമാഹിനി രി ല ീസമാനയായ് നി തേ രം ല ണ തെ വണ ി വിനീതയായ് മ ിതം െചാ ാളേഹാ ‘തവ മ ിരമായതിെത റി ീലേയാ? ഭ നാെയ മനായ് തവ ത നാേയാ കപീ േനാടി െന 273
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകാപ ായാലവെനെ ാ ഗതി? ചാപല േമ മി ാതിക േ ാ ണം മ ടവീരന് ബ കാല േ ാ ഃഖമ ഭവി ീ ദീനനായ് ഇ ാലമാ ഭവ പയാ പരിര ിതനാകയാ െസൗഖ ം കല വ വാണാന ം വിപരീതമാ ീടാ േവണം ദയാനിേധ! ഭ പരായണ! നാനാദിഗ രം േതാ ം മ വാനര ാെര വ വാനായവ പ സഹ ം ത ാെര വി ി പ ദി ീ ം കപി ലെ ൗഢ ം വ നിറ കാ കിവിെട നെരാ ി ം ദ മിനിയി നി യം ന ര ലെമാെ െയാ വാ ശ രേ കപിസ മ ാെര ാം കള മി ാന ിതനാകിയ ത നാം ീവെന വ മായ് ീരാമേദവപാദാം ജം വ ി കാര മാ സാധി ാമറി ാ ം’ താരാവചനേമവം േക ല ണ പാരാെത െച ീവെന ം ക സ പം വി നായ ീവ ം സത ര ാന ം െച വ ി മ നായ് വിഹ ലിേത ണനാം കപിസ മെന േകാേപന ല ണ മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ നീ ര സ മ തെ മറെ െത ി െന? ാരി െനെ ാ ശരമാര കര ിതെമ മറിക നീ അ ജമാ ം ഗമി യിലാ ഹം ീവ െ നാഥന െച 274
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ
രം െസൗമി ി െചാ േക തിരം മാ ത ം െചാ ിനാ ‘ഇ മ െചയ്വതിെന കാരണം ഭ േന ം േഷാ മ കപിസ മേനാ ി മി ാ ജനി ം സത ം ലംഘി യി കപീശ രന് രാമകാര ാ ണ ിരി ി താമസെമ ിേയ വാനര ംഗവ വി തനായി ീ കയേ ം വി യമാ ാ ക ീലേയാ ഭവാ ? േവേഗന നാനാദിഗ ര ി നിാഗത ാരായ വാനരവീരെര? ീരാമകാര മേശേഷണ സാധി മാമയെമ ിേയ വാനരനായക ’ മാ തി െചാ േക െസൗമി ി മാ ഢല നായ് നി ം ദശാ േര ീവന ഘ പാേദ ന ജെച ഭാേഗ വീ ം വീ ം വണ ിനാ ‘ ീരാമദാേസാഹമാഹ ! രാഘവകാ ണ േലേശെന ര ിതനദ njാ േലാക യെ ണാ മാ ം െകാ രാഘവ തെ ജയി മേ ാ ബലാ േസവാ േമാ ി സഹായമാ ം nj േളവ ം ത നിേയാഗെ വഹി ‘ അ ാ ജ െമാഴി േക െസൗമി ി ംാ ഴി വേനാ െചാ ീടിനാ ‘ ഃേഖന njാ പ ഷ പറ െമാെ മി മഹാഭാഗനേ ാ നീ നി ണയമധിക ാകയാ സ ടം െകാ പറ ി njാെനേടാ!
275
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈവകാെത േപാക വന രാഘവ താേന വസി
ീവ
ീരാമസ
ി
നാമിനി െമേടാ.
ിധിയി
‘അ െന തെ റെ െക ി നാമി ിനി ാ യിെ ’ ീവ ം േതരി കേരറി മി ാ ജ മായ് േഭരീ ദംഗശംഖാദി നാദെ ാ ം അ നാ നീലാംഗദാൈദ രലമ സാ വാനരേസനേയാ ം തദാ ചാമരേശ താതപ വ ജനവാ സാമരൈസന നഖ ലെനേ ാെല രാമ തി വടിെയെ കാ തിനാേമാദേമാ നട കപിവര ഗഹ രദ ാരി ശിലാതേല വാ വിഹ ലമാനസം ചീരാജിനധരം ശ ാമം ജടമ േടാ ലം മാനവം രാമം വിശാലവിേലാലവിേലാചനം ശാ ം ിതചാ ഖാം ജം കാ ാവിരഹസ ം മേനാഹരം കാ ം ഗപ ി സ യേസവിതം ദാ ം ദാ ക രാല് കപിവര േതരി നി ാ താഴ ിറ ീടിനാ വീരനാേയാ െസൗമി ിേയാ ം തദാ ീരാമപാദാരവി ാ ിേക വീ രി ഭ ാ നമ രി ീടിനാ ീരാമേദവ ം വാനരവീരെനാ ണ േമാ ഗാഢം ണ ീടിനാ ‘െസൗഖ മ ീ ഭവാെന’ രെച ടൈനക ഭാേവന പിടി ി ീടിനാ
276
അ ആതിഥ മാ വാദിത
ാ ം
രാമായണം കിളി ാ ് ജ ം െച ളീതി ാ േലാം
സീതാേന ഷണം ഭ ിപരവശനായ ീവ ം ഭ ിയേനാ ണ ി ിതേ രം 'വ നി കപി ലെ നിെ ാ പാ േളണമാദരാ ാ േവലെച ീ വാ തേ ാ മ ടവീരരി ാണായെതാ േവ നാനാ ലാചലസംഭവ ാരിവ നാനാസരി ീപൈശലനിവാസിക പ ത ല ശരീരികേളവ ീപേത!കാമ പികെള ം ഗ ം കല നിശാചര ാ െട ീര െമ ാമട വാ േപാ വ േദവാശസംഭ ാരിവരാകയാ േദവാരികെളെയാ മിവരിനി േകചി ഗജബല ാരതി താ േകചി ദശഗജശ ി േ ാ ് േകചിദമിതപരാ മ വ േകചി േഗ സമ ാരറി ാ ം േകചി േഹ നീേലാപല പിക േകചിൽകനകസമാനശരീരിക േകചന ര ാ േന ം ധരി വ േകചന ദീ ഘവാല ാരഥാപേര ടികസ ാശശരീരിക ൈവദ മിവേരാളമി ാ ം നി ഴ ജ ി റ വ സംഖ യി ാേതാള കപിബലം ലഫലദലപക ശന ാരായ് ശീല ണ വാനര ാരിവ 277
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താവക ാകാരികെള നി യം േദവേദേവശ! ര ല ംഗവ! ഋ ലാധിപനാ ജാംബവാ രസംഭവ നിവനേ ാ േകാടിഭ ക ാധിപതി മഹാൗഢിമതി ഹ മാനിവെന െട മ ിവര മഹാസത പരാ മ ഗ വാഹാ ജനീശാശംസംഭവന് നീല ഗജ ഗവയ ഗവാ ദീ ഘവാലധി വ ൈമ വിവിദ ം േകസരിമാ തി താത മഹാബലി വീര മാഥി ശരഭ േഷണ ം ര ഖ ദധി ഖ ഖ േശ ത വലീ ഖ ം ഗ മാദന താര ഷഭന് നള വിനത മമ താരാതനയനാമംഗദനി െന െചാ വാനരവംശരാജാ ാ െചാ വാനാവത ാേതാള േ ാ േവ െതെ ിവേരാട െച േവണെമ ാലിവ സാധി െമാ െവ’ ീവവാക മി ം േക രാഘവ ീവെന ിടി ാലിംഗനം െച സേ ാഷ ാ േന ാം ജേ ാ മ തമ െച ി സാദരം ‘മ ാര െഗൗരവം നി നി യാ ിേലാ ക വം ഷ നീ ജാനകീമാ ണാ ം നിേയാഗി നീ വാനരവീരെര നാനാദിശി സേഖ!’ ീരാമവാക തം േക വാനരവീരനയ ി നാ ദി ി ം ‘ റായിരം കപിവീര ാ േപാകണ278
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാേരാ ദിശി പടനായ ാെരാ ം പിെ വിേശഷി ദ ിണദി ിനത ത ാ പല ം േപാ ിരയണം അംഗദ ജാംബവാ ൈമ വിവിദ ം ംഗ നള ം ശരഭ േഷണ ം വാതാ ജ ീഹ മാ മായ് െച ബാധെയാഴി ട ക വ ീടണം അ തഗാ ിെയ നീെള ിര ി നാളിനക വ ീടണം ഉ ലപ ാ ിതെ ം കാണാെത നാ കഴി ി വ വ ാണാ ികം ദ മാ ജി ണേമണാ േശഖര ത ാെണ നി യം’ നാ േ ാ മി ം നിേയാഗി കാലേമ േപായാ െമ യ ീടിനാ രാഘവ തെ േ ാ തരിേക െച ഭാഗവേതാ മ മി ീടിനാ ഇ ം കപിക റെ േനര ഭ ാ െതാ തി വാ തനയ ം അേ ാളവെന േവെറ വിളി ാദരാല തവി മ താ മ െച ‘മാനേസ വിശ ാസ ാവതി നീ ജാനകി ൈകയി െകാ ീടി സേഖ! രാമനാമാ ിതമാമം ലീയകം ഭാമിനി ില് വിക ം കളവാനായ് എ െട കാര ിേനാ ി മാണം നീെയ ിേയ മരാ മിെ നി യം’ പിെ യടയാളവാ മ െച മ വ േപായാ െമ യ ീടിനാ ല ീഭഗവതിയാകിയ സീതയാം രപ ാ ിെയെ ാ േപാെയാ രേ ാവരനായ രാവണ വാ 279
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ല
ിണദി േനാ ി പിസ യം ം ാരി തനയ ം രസംഭവ ം നീല ം രബാ വശിഷ ം മ മർ ടേസനാപതിക മായ് തം നാനാനഗനഗര ാമേദശ കാനനരാജ ര ളി ം തഥാ ത തൈ വ തിര തിര തിസത രം നീെള നട ം ദശാ േര ഗ വാഹാ ജനാദികെളാ േവ വി ാചലാടവി തിര േ ാ േഘാര ഗ െള ം െകാ തി തിരനാേയാ നിശാചരവീരെനേവഗേ ാട ാരി ദശക െനേ ാ കപിവര ാെര ാം നി രമാ ി ഹേരണ െനെ െ ന മാ ീടിനാ പം ി ഖന ിവെന മാനേസ ചി ി പിെ ം േവേഗന േപായവ
സ യം ഭാഗതി അ കാരാരണ മാ ീടിനാര രാ ദാഹ ം വ ി ിേത ം കേ ാ താ േദശെ ാ ം മർ ടവീര ണ ിവ െ ാ ജിഹ േയാ ം നട േനരെ ാ ഗഹ രം ത കാണായി വിധിവശാ വ ീ ണഗണ മാേയാ തില യ ീ ജലെമാേ ാ നി േ ാ ആ പ ൗ ഹംസാദി പ ികര് േദേശ പറ ാരതി നി ട 280
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ളി നി വീ ജലകണം മ ട ാ മ ക ക ി ാ 'ന ജലമതി െ നി യെമ ാവ ം നാമിതിലിറ ീ ക' എ പറേ ാ േനര മാ തി ിലിറ ിനാ മ വ ക ം പി ാെല ത ിലിറ ി നട േ ാ ക കാണാ തി െകാ േ രമേന ാന െമാ ൈക ം പിടി ാ ലാ ഖി തേയാ ം നട നട േപായ്െ ാരതീവ രം ത ക ി ിലാ ാറതിധന േദശ ലം സ മയം മേനാേമാഹനം കാ വ ക ി േമ മാന കരം പരം വാപിക മണിമയവാരിയാലാ കളായതീവ വിശദമായ് പക ഫല ളാ ന ളാ ക പ മ ല മായ് ഷസാമ മ േ ാണസം ത േപയ ഭ ാ സഹിത ളാ വ പലതരം തൈ വ വ ര ാദി പരി ഷിത ളായ് മാനസേമാഹനമായ ദിവ ലം മാ ഷവ ിതം േദവേഗേഹാപമം ത േഗേഹ മണികാ നവി േര ചി തി കേ ാെരാ ിെയ േയാഗം ധരി ജടവ ലം േയാഗിനി നി ലധ ാനനിരതയായ് പാവകജ ാലാസമാഭകല തിപാവനയായ മഹാഭാഗെയ ത േണ സേ ാഷ മനേ ാ ഭ ി ം ഭീതി ം വണ ിനാ 281
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശാഖാ ഗ െള േമാദം േയാഗിനി താ മവേരാ െചാ ിനാ 'നി ളാരാ െത പറയണമി വ ീ വാ ല ം െചാ ണം എ െന മാ മറി വാെറ െമ ിനിേ ാ െത പറയണം' എ ിവ േകെ ാ വാ തനയ ം ന ായ് വണ ി വിനീതനായ് െചാ ിനാ ' ാ െമാ േവ േക ാ െമ ിേലാ സത െമാഴി പറ മാറി njാ ഉ രേകാസല ി ലേയാ െയമമാ െ ാ രി തേല തൈ വ വാ ദശരഥനാം പ ായ് ചമ ി നാ േപ നാരായണസമ േജ നവ കളി ീരാമനാ െത മറി ാ ം താതാ യാ വനവാസാ മായ ാതാവിെനാ ം ജനകാ ജയായ സീതയാം പ ിേയാ ം വിപിന േല േമാേദന വാ കാലെമാ ദിനം നാ ദശാസ നിശാചര ക െകാ ാ േപായീടിനാ പ ിെയ രാമ ം ല ണനാ മ ജ ം ഭാമിനിതെ ിര നട േ ാ അ ാ ജനായ ീവെന സഖ ം െച ി ത ിലേന ാന മായ് എ തി ജനാകിയ ബാലിെയെ ാ ീവ രാജ ം ന കിനാ ീരാമ മതി ത പകാരമായാരാ സീതെയ വരിെക വാനരനായകനായ ീവ ം വാനര ാെരയയ ിെത ാട ം 282
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ിണദി ിലേന ഷി നിതിെനാ ല ം കപിവര ാ nj ം ദാഹം െപാറാ ജലകാം യാ വ േമാേഹ ഗഹ രം ിതെറായാെത ൈദവവശാലിവിെടേ ാ വ ിഹ േദവിെയ ാണായതൗം ഭാഗ െമ ം ആെര ം nj േള മറി ീല േനേരയ െച േവണമ ം േഭ!' േയാഗിനിതാ മ േക വേരാ േവേഗന മ ിതം െചാ ിനാ 'പക ഫല ലജാല െളാ േവ ഭ ി തപാനം െച രായ് ി െതളി വ വിെന ാ മമ ാ മാദിേയ െചാ ി വ njാ ' എ േക വ ലഫല ം ന ായ് ജി മ പാന ം െച ചി ം െതളി േദവീസമീപം ബ ാ ലി നിേ ാരന രം ചാ ിത മ സാ േയാഗിനി മാ തിേയാ പറ ട ിനാ 'വിശ വിേമാഹന പിണിയാകിയ വിസ ക ാ ജാ േഹമാ മേനാഹരീ േഭദം െകാ സ നാ ിനാള് േ േശഖര തെ യ ലം ദിവ രമിദം ന കിനാനീശ ര ദിവ സംവ രാണാമ താ തം ഉ വം വസി ാളിഹ രാ ത ഖി njാനിഹ നാമ്നാ സ യ ഭാ സ തം േമാ ാമേപ ി ിരിെ ാ ഗ ി സദാ വി ത പരാ ബ േലാകം േവശി ി േഹമ ം നി ലഗാ ി െമേ ാ െചാ ിനാ 283
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'സ തം നീ തപ ം െച ിരിെ േടാ ജ ള വരിക മി േ ാ േ താ േഗ വി നാരായണ വി ജാതനായീ ം ദശരഥ നായ് ഭാരനാശനാ ം വിപിനി േല പതി സ രി ീ ം ദശാ േര ീരാമപ ിെയ െകാ മതിരനായീ ം ദശാനനന ാലം ജാനകീേദവിെയയേന ഷണ ിനായ് വാനര ാ വ ം നി ഹാമ ിേര സ രി ീടവെര ീ ി നീ മ ട ാ കാര ം െച േപായ് ീരാമേദവെന വണ ക നാരായണസ ാമി തെ ര മ ഭ ാപരെന തി ാ വ ം തവ ിപദം േയാഗിഗമ ം സനാതനം ആകയാ njാനിനി ീരാമേദവെന േവേഗന കാ തി ാ െ ാ േപാ നി െള േനേര െപ വഴി വ നി െള ാവ ം ക ട ീ വി ' ചി ം െതളി വ ക ട ീടിനാ സത രം ിതാടവി ി ചി ം വിചി ം വിചി െമേ ാ വ പ തി െട നട ട ിനാ
സ യം ഭാ തി േയാഗിനി ം ഹാവാസ േപ ി േയാേഗശസ ിധി ാളതി തം ല ണ ീവേസവിതനാകിയ ല ീശെന ത ാ ദ ിണം ഭ ാ സഗ ഗദം േരാമാ സം തം നത ാ ത ബ വിധം 284
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'ദാസീ തവാഹം ര പേത രാേജ ! വാ േദവ! േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ! കാ തി ാ െ ാ വേ നിവിെട njാ സാമ മി ാത ജഗ പേത! ീപേത! njാനേനകായിരം സംവ രം തവ ധ ാേനന നിത ം തപ െച ീടിേന ത പസ ശനാ ം തേപാബലമൈദ വ നം ഫലിതം ര പേത! ആദ നാേയാ ഭവ ം നമസ ാമി േവദ ന ാരാ േമ ഭവാ നി യം അ ഹിഃ ിതം സ േതഷ പി സ മല മാദ ഹീനം പരം മായായവനികാ നാനായ് വാ മായാമയനായ മാ ഷവി ഹ അ ാനികളാലറി ടാെതാ വി ാന ിയേ ാ ഭവാ േകവലം ഭാഗവത ാ ഭ ിേയാഗാ മായ് േലാേകശ ഖ ാമരൗഘമ ി യാ മിയി വ വതീ നാം നാഥെനാമസിയായ njാെന റി ം! സ ി യം തവ ത ം ജഗ േയ ക ി ഷനറി ം തിനാം പം തേവദം സദാ ഭാ മാനേസ താപസാ ഃ ിതം താപ യാപഹം നാരായണ തവ ീപാദദ ശനം ീരാമ! േമാൈ കദ ശനം േകവലം ജ മരണഭീതാനാമദ ശനം സ ാ ദ ശനം േവദാ ദ ശനം കള മി ാ വി തിെകാ െ ം ദ ിതരാ മാ ഷ രാമരാേമതി ജപി യിെ േമ രാമനാമം േമ ജപി ായ്വേരണേമ! 285
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിത ം നി ണ യമാ ായ നിത ായ നി ി നാ ായ േത നമഃ സ ാ ാഭിരാമായ നി ണായ ി ണാേ സീതാഭിരാമായ േത നമഃ േവദാ കം കാമ പിണമീശാനമാദിമ ാ വിവ ിതം സ മേന സമം ചര ം ഷം പരം നിെ നിനെ ാഴി ാ റി ീടാ ? മ വിഡംബനം േദവ! േത േച ിതം ചിേ നി പി ിെല റിയാവ ം? ത ായയാ പിഹിതാ ാ കാ ചി യനായ ഭവാെന വിധം ജ ംക ത ം െച തി ാത നി ലാ ാവാം ഭവാനവ ാ േര േദവതിര മ ജാദികളി ജനിേ വമാദ ളാം ക െചയ്വ ം നി ഹാമായാവിഡംബനം നി യം ക മഷഹീന! ക ണാനിേധ! വിേഭാ! േമദിനിത ി വിചി േവഷെ ാ ം ജാതനായ് ക ള് െച ം ഭവാ ഭ രാ ജന നിത ം ത ഥാപീ ഷപാനസി ിെ െചാ ി ചില മ ം ചിലരിഹ െചാ ി വി േകാസല പതിത െട േഘാരതേപാബലസി േയ നി യെമ ചില പറ ി കൗസല യാ ാ മാനനായി ിഹ ൈമഥിലീഭാഗ സി ിെ ി ചില ാ താനപ ി യാ വ ിഹ നിശാചരവംശെമാ വാ മ നായ്വ പിറ ി നി യം ിയിെല ചില പറ ി 286
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാല നായ് വ പിറ ി ഭാരനാശ ിെ ി ചില ധ െ ര ി ധ െ നീ വാ ക സാ ീ ല ി പിറ ി േദവശ െള നി ഹി െപാ േദവകെള രിപാലി െകാ വാ എ െചാ ി ദിവ നിജനെമാ ം തിരി റിയാവ മ േമ യാെതാ ത ഥക െചാ മാദരേവാ േക ം നിത മായ് നം ഭവാ വെ ട ീ േവാന് കാണാമവ നി പാദപേ ഹം ത ഹാമായാ ണബ നാകയാ ചി യമായ ഭവ പെ njാ എ െന വ മറി ീ െത െന െചാ ി തി മഹം! ശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം രാമം സേഹാദരേസവിതം രാഘവം ീവ ഖ കപി ലേസവിതമേ ഭവ ം നമസ ാമി സാ തം രാമായ രാമഭ ായ നേമാ നേമാ രാമച ായ നമേ നേമാ നമഃ' ഇ െന െചാ ി സ യം ഭ ം വീ മംഗലവാചാ നമ രി ീടിനാ ി ദനായ രാമന് സ നായ് ഭ യാം േയാഗിനിേയാട ളിെച 'സ നാേയനഹം തവ ഭ ിെകാെ േ ാ മാനേസ കാം ിതം െചാ നീ?' എ േക വ ം പറ ീടിനാ 'ഇ വ മമ കാം ിതെമാ െവ യ ാപി വസി ി ം ത പാദഭ ി ിള ാകാതിരി ണം 287
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത
പാദഭ േത സംഗം നവിെലേ ാ ാക ം േവണം ാ ത ാരാം ജന ളി സംഗമേമകദാ സംഭവി ീടാ മാനേസ രാമരാേമതി ജപി ായ് വേരണേമ രാമപാേദ രമിേ ണെമ ാനസം സീതാ മി ാ ജാന ിതം രാഘവം പീതവ ം ചാപബാണാസനധരം ചാ മ ട കടകകടി ഹാരമകരമണിമയ ലരേഹമാംഗദാദി വി ഷണേശാഭിത പം വസി േമ മാനേസ മെ നി േ േമ േവ ാ വരം വിേഭാ! പ ാ ംഗ ിെലാരി ം' ീരാമേദവന േക വേളാ ചാ മ ിതം ളിെ 'ഏവം ഭവി നിന മഹാഭാേഗ! േദവീ നീ േപാക ബദര ാ മ േല തൈ വ നിത െമെ ധ ാന ം െച ാ കേളബരം പ താ കം േച െമ പരമാ നി േകവേല തീ ം ജനനമരണ ഃഖ ം' താര മവാക ാ തം ദാ ഗത ാ തൈദവ ബദര ാ മ േല ീരാമേദവെന ധ ാനി ി ട നാരായണപദം ാപി ിതവ യം
അംഗദാദിക െട സംശയം മ
ടസ യം േദവിെയയാരാ ഷേ വസി ം ദശാ േര എ ദിവസം കഴി ിെത ം ധരാിെയെയ േമ ക കി ാ ം 288
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ി േഖദി താരാ ത നിജബ ളാ വേരാ െചാ ിനാ 'പാതാള ഴ നട നാേമ മറി ീല വാസരം േപായ ം മാസമതീതമായ് വ ി നി യം തെയ റി മി നാം രാജനിേയാഗമ ിയാെത ഥാ രാജധാനി നാം െച കിെല േമ നി ഹി ീ മതിനി സംശയം ീവശാസനം നി ലമായ് വരാ പിെ വിേശഷി ശ തനയനാെമെ വധി മതിനിെ ാര രം എ ിലവെ ാ സ തെമ െതെ ര ി രാമ തി വടി രാമകാര െ ം സാധിയാെത െച കി മാമകജീവനം ര ി യി വ മാതാവിേനാ സമാനയാ ം നിജാതാ ത െട ഭാര െയ നി പം ാപി വാ വാനര ംഗവ പാപി രാ ാവിവെന താ ം? ത പാ ശ േദേശ ഗമി തി njാനിേ ാളിവിെട മരി േത വ കാര ം നി േപാ െ ാ െക െചാ ി ര േനരം കപിക ം ല ഃേഖന ബാ ം ട േപാ െചാ ിനാ മി ഭാവേ ാ സത രം ' ഃഖി െതാ ജാതി മി െന ര ി തി nj ളറിക നീ ഇ ം നാം േപാ ഹയിലകം ന ായ് ഖി വസി ാം വയം ചിരം സ സൗഭാഗ സമന ിതമാെയാ ദിവ രമ േദവേലാേകാപമം 289
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആരാ മിെ ാ നാ ം ഭയം സേഖ! തേരയ േപാക നാം ൈവക േത േമ' അംഗദ തേ ാടിവ ം കപി ലംഗവ ാ പറ േക യാ ഇംഗിത നയേകാവിദ വാതജനംഗദെന കി റ ീടിനാ 'എെ ാ ിചാരം? േയാഗ മ ിദമ കാര നിനയായ്വിനാ േമ ീരാമേന ം ിയ ഭവാെന െടതാരാ തെന ത ാനേസ സദാ പാരം വള െ ാ വാ ല േനേര ധരി ീല njാെനാഴി ാ േമ സൗമി ിെയ ാളതി ിയ നീ തവ സാമ ം തി ി െ േടാ! േ മ ിേന മിള ായ്വരാ േഹമ ി േ ാ നിറേ ടകെ ? ആകയാ ഭീതി ഭവാെനാ നാ േമ രാഘവ പ നി ായ്വരാ സേഖ! ശാഖാ ഗാധിപനായാ ീവ ം ഭാഗവേതാ മ ൈവരമി ാരി ം വാ ല ി ാക േത േമ നാകാധിപാ ജന ന! േകളിദം njാ ം തവ ഹിത ി സ നാനിക വാ േകേ ം മി െ ാലാ ഹാനി വരായ്വാന് ഹയി വസി െ വാനരൗഘം പറ ീലേയാ െചാ നീ രാഘവാ ി േഭധ മാെയാ േമ േലാക യ ി ലിെ റിക നീ അ പമതിക പറ േബാധി ി േ ാധ ായ് ചമയ താ േമ ആപ വ ീ കാല േശാഭി യിേ േടാ സ നഭാഷിതം 290
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നെ റി വിശ ാസ ം സ നേ ാ വിപരീതഭാവ ം േദവദ ിജ ലധ വിേദ ഷ ം ബ ളി വാെ ാ ൈവര ം വ ി വ ി വംശനാസ ി ക ത ം തനി ായ് വ േമ അത ഹ ം രഹസ മാ െ ാ ാ മേ ാ െചാ വ േക നീ ീരാമേദവ മ ഷ നേ ാ െ േടാ! നാരായണ പരമാ ാ ജഗ യ മായാഭഗവതി സാ ാ മഹാവി ജായാ സകലജഗേ ാഹകാരിണി സീതയാ ല ണ ം ജഗദാധാര തനാ ഫണീശ ര േശഷ ജഗ പ വി മാ ഷേവഷമായ് വ പിറ തേയാ യി രേ ാഗണെ െയാ ി ജഗ യര വ വാ പ വിരി നാ ാ ിതനാകയാ പാ ിവ നായ് മാ ാ േഗാ ിലാ പരായണ ീക േസവ ജനാ ന മാധവ ൈവ വാസി ദയാപര മ നായ് വ ി വതരി ീടിനാ ത വ ം നാം പരിചരി ീ വാ ഭ നിേയാേഗന വാനരേവഷമായ് ിയി വ പിറ ിരി ം പ നാേമ ം തപ െച ീശെനവണ ി സാദി മാധവ ത െട പാരിഷദ ാ െട പദം ത തിേ ാ ം പരിചരി ി ി ം ൈവ േലാകം ഗമി വാണീ വാ ൈവേക േത മിെ റി ീ നീ' 291
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗദേനാടിവ ം പവനാ ജ മംഗലവാ ക െചാ ി ലതരം ആശ സി ി ട വി ാചലം കാശ പീ ിെയ േനാ ി േനാ ി തം ദ ിണവാരിധിതീരം മേനാഹരം മേഹ ാചേല പദം ദാ രേമ മഗാധം ഭയ രം ാപമാേലാക മ ടസ യം ാരി ാ ജാദികെളാെ ം രായത ാ ലം ി ട ചി ി ചി ി മ ി ിതേന ാന 'െമ ിനിെ യ്വ സ തേമാ നാം ഗഹ രം പരി മിെ ം വിഹ ല ാരായ് കഴി ി മാസ ം ത ാരി മാതിെന ക ീല നാം ദശക േന ം ക കി ീല ചി ീവ ം തീ ദ നേ േലാം നി ഹി ീ മവ നെ നി യം നാ ീവന് വധി യി നിേത ാപവാേസന ത ഭവി ി ന ന പാ േ ാള'െമി ം നി പി റ കപി ലം ദ ഭ വിരി കിട ിെത ാവ ം ക പി തി െന നെ െയേ ാ വ
സ ാതിവാക ം അേ ാ മേഹ ാചേല ഹാ രാ ം റ പ െ റെ നാ േ ാ വര ം ീധര വേരാ ംഗ പനായ് ാ പരെ ിട ം കപികെള ാ പറ ി ലാധിപ 292
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'പ മി ാേതാെരനി ൈദവം ബ ഭ ണം ത ഭാഗ മേ ാ ബലാ ി ി ാണഹാനിവ സ ീതി ഭ ി ാമ ദിനം' വാക ം േക മ ടൗഘം പരിരായേന ാന മാ െചാ ീടിനാ 'അ ീ ല നാേയാ ാധിപ സത രം െകാ ിവി െമ ാെര ം നി ലം നാം മരി ീ മാറായി ക പിതമാ ംത േത േമ ന ാെലാ കാര ം തമായീല ക േദാഷ പറയാവെത േഹാ! രാമകാര െ ം സാധി തി നാം സ ാമി െട ഹിത ം വ തി േ ാ വ മിവനാ മരിെ വ െമ ം പാപികളാകതേ വയം നി ലനായ ധ ാ ാ ജടാ ത ന േയാ േ ാളം പറയാവത േ ാ വ ി തി പണി വ െട ണ േമാ ാ മെ ാ കി േമാ? ീരാമകാര ാ മാ മരി വ േച മാറായി രാമപദാം േജ പ ിെയ ാകി ം േമാ ം ലഭി ി പ ീ വാഹനാ ഹം വി യം' വാനരഭാഷിതം േക സ ാതി ം മാനസാന ം കല േചാദി ി 'ക പീ ഷസമാനമാം വാ ക െചാ താരി ജടാ െവ ി െന? നി ളാെര പറ ിതേന ാന മി വ വി ഭയെ ടാ േക േമ' ഉ േകാന് പൗ മ േപാട േക സ ാതിത െട ിലാ െച293
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ംേഭാജേലാചന തന് പാദപ ജം സംഭാവ സേ ാദ െ ാ െചാ ിനാ ' ര ലജാതനായ ദശരഥനാര മഹാവി നാരായണ രേന നാം രാമ തി വടി ല ണനായ സേഹാദരേനാ നിജല ിയാം ജാനകിേയാ ം തപ ിനായ് ി കാനനം താതാ യാ രാ ക െകാ ീടിനാ ത ാലെമ ം നാ ദശ ഖന് സീതെയ ല ണ ം കമേല ണ ം പിരിേ ാണി ി റയി േക ത ണം െച ത ം െച ാന ണദാചരേനാ ജടാ വാം പ ി വരനതിനാ വലെ ാ രേ ാവര നിജ ച ഹാസം െകാ പ ം െവ ിയ ാന േനരം പ ീ ം പതി ാല് ധരണീതേല ഭ ാവിെന ാ െമാ േവ സത ം പറെ ാഴിെ േമ നി െട ത വരാ െക ഹി ാ ധരാി ംത സാേദന പ ീ ം രാമെന ാ മറിയി രാമസാ ജ ം ലഭി ി ഭാഗ വാ അ േലാ വനാകിയ രാമ മ ജേനാട ിസാ ികമാംവ ം സഖ ം െച ട േകാ ി ബാലിെയ ീവനാ െ ാ രാജ ം ന കിനാ വാനരാധീശ രനായ് ീവ ം ജാനകിെയ ിര ാ ക ീ വാ ദി ക നാലി ം േപാെക യ ി ല ം കപിവര ാെരേയാേരാ ദിശി 294
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ിണദി ി േപാ ി nj ം രേ ാവരെന ം ക തിെ െമ നാളിനക െച ീടാ ിലേ ാളവെര വധി ം കപിവര പാതാള വാസരം േപായ േമ മറി ീല nj ള െകാ ദ ഭവിരി കിട മരി തിേ ാ ഭവാെന ം ക കി ീ ബലാ ഏതാ റി ി നീെയ ിേലാ സീതാവിേശഷം പറ തേരണേമ nj െട പരമാ ാ ളി െന േ ാ നീയറി ീെടേടാ!' താേരയവാ ക േക സ ാതി മാ ഢേമാദമവേനാ െചാ ിനാ 'ഇ നാം ാതാെവനി ജടാ njാെനാ നാ വേനാ പിരി ം ഇ േനകായിരം വ രം ടി njാെന െട േസാദരന് വാ േക ീടിേന എ െട േസാദരനാ ദക ിയെ െ െയ ജലാ ിേക െകാ േപായ് നി െച ി ി ദകക ാദിക നി വാ ഹായം െചയ്വനാ njാ ' അേ ാളവെനെയ കപിക മ ി തീര െവ ീടിനാനാദരാ ത ലിേല ളി ലി ം ന കി വ നാം ാതാവിനാ െ ാ സാദരം സ ാനേദശ ി ിനാ പിെ മ ാരായ വാനരസ യം സ നായ് സ ാതി ജാനകി ത െട ാ മാ പറ ട ിനാ ' ംഗമായീ ം ി ടാചേലാപരി ല ാ രി മേ സ മായ് 295
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത മഹാേശാകകാനേന ജാനകി ന രീജനമേ വസി രെമാ േയാജന േനേര ന കാണാം നാകയാ സാമ മാ ലംഘി തി വ മിത ജെയ വ ം വം േസാദരെനെ ാ െനെ ാ ണേമെതാ ജാതി ം പ മി േമ യേ ന നി കട ണമാ േപായ് ര ാകരം പിെ വ ര മ രാവണ തെ ം നി ഹി ം ണാേലവമിതി വഴിെയ നി യം 'ര ാകരം ശതേയാജനവി തം യേ ന ചാടി ട ല ാ രം ൈവേദഹിെയ പറ ടനി െര ാടി ട വ ം ത ി നി പി നാ,െമെ ാ മി ത ിലേന ാന ം പറ ട ിനാ സ ാതിത െട ാ ളേ ാ വാനര ാേരാ െചാ ിനാ 'njാ ം ജടാ വാം ാതാ മായ് രാ മാേനന ദ ിതമാനസ ാ മായ് േവഗബല പരീ ി തി തിേവഗം പറ ി േമ േ ാ nj ം മാ ാ മ ലപര പതിാ രായ് വ ദിനകരര ിയാ ത േണ തീ ം പിടി ിത ജ പ ട ളി,ലേ ാളവെന njാ ര ി തി ട പി ിലാ ീടിേന പ ം കരി njാ വീണി മിയി പ ദ യേ ാ വീണാന ജ ം പ ിക ാ യം പ മേ ാ നിജം 296
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വി ാചേല ശിരസി വീണീടിേനന നായ് ദിനം കിട ീടിേന ാണേശഷ ാ ണ േ ാ േനര കാണായി ചിറ ം കരി െന ദി മം േദശ ളറിയാ വി ാ മാനസനാ ഴ െന െചേ നിശാകരതാപസ െട ണാ മ ി ഭാേഗ ാദയാ ക മഹാ നി െചാ ിനാെനേ ാ പ ക െ ാരറി നിമി മായ് 'എ സ ാേത! വി പനായ് വ തിെന ലമിതാരാലകെ ം? എ ം ശ നാേയാ നിന ി ദ മാവാെന പ ം പറക നീ' എ േക njാെന െട െമാെ ാഴിയാെത നിേയാ െചാ ിേനന് പിെ ം ിെ ാ തി േചാദി ി 'സ മായ് വ ചിറ ം ദയാനിേധ! ജീവനെ രിേ പായമിേ വെമെ േ ാ െചാ ി േരണേമ!' എ േക ചിരി മഹാ നി പിെ യാവശനായ ളിെ 'സത മാ െചാ njാ ത ം നിനെ ാ വ ം ഷ നീ േദഹം നിമി മീ ഃഖമറിക നീ േദഹേമാ ില് ക സംഭവം നി യം േദഹ ി േ ാരഹം ി ൈകെ ാ േമാഹാദാഹം തിക െച മിഥ യാ േ ാരവിദ ാസ വവ വാ േ ാ ഹ ാരേമാ നീ ചി ായേയാ സം മായ് വ േത ത മാ േ ാരയഃപി വ സദാ 297
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േതന േദഹ ി താദാ േയാേഗന താെനാ േചതനവാനായ് ഭവി േദേഹാഹെമ ി ായ് വ മാഹ ! നമാ ാവി മായയാ േദേഹാഹമൈദ വ ക ക ാഹമിത ാഹ ! സ പ സ ദാ ജീവ ം ക ള് െച ഫല ളാ ബ നായ് സേ ാഹമാ ജനനമരണമാം സംസാരസൗഖ ഃഖാദിക സാധി ഹംസപദ മറ ചമ േമ േപാ മാ കീ േപാ ം മി തി താ പര വാന് ണ പാപാ കഃസ യം 'എ ം ണ െച േതന് വളെര njാ വി ാ േപണ യ ദാനാദികള് തി നീ ി ഖി വസി ണം സ ം ഗമി'െ ക ി ിരി േവ ത ഭവി ഖി വാ ം വിധൗ ഉ മാംഗം െകാ വീ മേധാ വി ണ െമാ ിയാലി ത േല െച പതി നീഹാരസേമതനായ് മൗ പതി ശാല ാദികളാ ഭവിാേമാദ െ ാ വാ ം ചിരതരം പിെ ഷ ജി േഭാജ തെ ച വിധമായ് ഭവി ം ബലാ എ തിെലാ േരത ായ് ചമ െച സീമ ിനിേയാനിയിലായ്വ ം േയാനിര േ ാ സം മായ്വ താേന ജരാ പരിേവ ിത മാം ഏകദിേനന കല കലലമാേമകീഭവി ാല ം പിെ െമ െവ പ രാ ം െകാ ദാകാരമാം പ ദിനം െകാ പിെ യഥാ മം 298
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാംസേപശിത ം ഭവി മതി മാസാ കാേലന പിെ ം െമ േവ േപശി ധിരപരി തമായ്വ മാ തസ ാമ േരാ പ ി ം വ ം പിെ െയാ പ വിംശതി രാ ിയാ പിെ െയാ മാേസന സ ികളംഗ േതാ ം േമണ ഭവി ി മം ലീജാല ം നാ മാസ ിനാ ദ ം നഖപം ി ം ഹ ം സ ി ം നാസികാക േന ം പ മാസംെകാ , ഷ മാേസ നഃ കി നേപാ ം പിഴയാെത േദഹിനാം ക േയാഃ ഛി ം ഭവി മതി ടം പിെ േമേ ാപ നാഭിപാ ം സ േമ മാസി ഭവി ം ന ട മാേയാ ശിരഃേകശേരാമ അ േമ മാസി ഭവി ം നരപി മായീ ം ജഠര ലാ േര ഒ പതാം മാേസ വള ം ദിനം തി ക ം കരചരണാദിക ംവ ം പ േമമാസി ൈചതന വാനായ് വ മ സാ ജീവ േമണ ദിേന ദിേന നാഭി ാ പരേ ണ മാതാവിനാ സാേപ മായ ാ രസ ിനാ വ േത ഗ ഭഗമായ പി ം ത വരാ നിജ ക ബല ിനാ ജ ം കാമ ം നിജം സ കാലം നി പി നി പി ഃഖി ജാഠരവ ി ത നായ്താ ാരണ പറ ട ിനാ 'പ റായിരം േയാനികളി ജനിെ ക ള ഭവിേ നഹം 299
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദാരാ ബ ള് സംബ െമ റായിരം േകാടി കഴി ി നിത ംബഭരൈണകസ നായ് വി മന ായമായാ ി ിതന ഹം വി രണ ം െച െകാ ീല njാ േ തി ജപി ീെലാരി ം തഫലെമ മ ഭവി ീ ിതിേ ാളിവിെട ിട njാനി െന ഗ ഭപാ ി നിെ ബാഹ േല െക േ ാെടനി റെ െകാ ാ ? െമാ േമ െച തി njാ സ ക ജാല െച േത . നാരായണസ ാമിതെ െയാഴി മാെര ം ജി യി njാെന േമ ഇത ാദി ചി ി ചി ി ജീവ ം ഭ ാ ഭഗവ തി ട ീടിനാ പ മാസം തിക ം വിധൗ തേല ചി താേപന പിറ ം വിധിവശാ തിവാത ി ബല ിനാ ജീവ ം ജാതനാം േയാനിരേ ണ പീഡാന ിതം പാല മാേനാപി മാതാപിതാ ാരാ ബാല ാദി ഃഖ െള െചാ ാവ ം? യൗവന ഃഖ ം വാ ക ഃഖ ം സ േമാ േ ാളേമ ം െപാറാ സേഖ! നി ാല തമാ െത ി വ ി njാ പറ ഥാ ബലാ ? േദേഹാഹെമ ഭാവനയാ മഹാേമാേഹന സൗഖ ഃഖ ാ ഗ ഭവാസാദി ഃഖ ംജ വ േ ാ വനാശ ം േദഹ ലം സേഖ! ല ാ കേദഹദ യാ പരം േമേലയിരി താ ാ പര േകവല 300
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദഹാദികളി മമത േപ ി േമാഹമക ാ ാനിയായ് വാ നീ ം സദാ ശാ മാ ാനമവ യം ം പര മാന മദ യം സത ം സനാതനം നിത ം നി പമം ത േമകം പരം നി ണം നി ളം സ ി യം സകലാ കമീശ രമച തം സ ജഗ യം ശാശ തം മായാവിനി െമ റി േ രം മായാവിേമാഹമക െമ ാവ ം ാ ക േവഗാ പം വി പാരമാ ാ നാ വാ ക നീ സേഖ! മെ ാ പേദശ ം പറയാം തവ െച ഃഖം മന ാ ി ാെകാലാ േ താ േഗ വ നാരായണ വി ജാതനായീ ം ദശരഥ നായ് ന േര െന നി ഹി േപാ ഭ ജന ി ിവ വാ ദ കാരണ ി വാ ം വിധൗ ബലാ ച നാ ദശാസ നാം രാവണ രീേകാ തയാകിയ സീതെയ പ ിത ാരായ രാമസൗമി ിക േവ െപ ിരി േനര വ താപ ിനായ് െകാ േപാം മായയാ ല യി െകാ വ ീ ം ദശാ േര പ ജേലാചനെയ ിര ീ വാ മ ടരാജനിേയാഗാ കപി ലം ദ ിണവാരിധി തീരേദേശ വ ം ത സമാഗമം നിേ ാ വാനര െ െമാ നിമിേ ന നി ംശയം എ ാലവേരാ െചാ ിെ ാ നീ തന ംഗി വാ േദശം ദയാവശാ 301
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അേ ാ നിന പ നവ ളാവി ീ മതിനി സംശയം' എെ റ േബാധി ി ിതി െന ം നിശാകരനായ മഹാ നി വ കാ ി ചിറ ക നാെയേ വിചി േമ! ന നെ ം ഉ മതാപസ ാ െട വാക ം സത മ ാെത വരികയിെ േമ ീരാമേദവകഥാ തമാഹാ മാരാ േമാ ാലറിയാവതേ ം രാമനാമാ ത ി സമാനമായ് മാമേക മാനേസ മ േതാ ീലേഹാ ന േമേ വേരണേമ നി കല ാണ ാ ിെയ കിേ ണേമ! ന ായതി യ ം െച ില വമി തെ കട ായ്വ ം നി യം ീരാമനാമ തിെകാ സംസാരവാരാനിധിെയ ട ിേതവ ം രാമഭാര ാേലാകനാ മായ് േപാ രാമഭ ാരാം നി െ ാരി ം സാഗരെ ട ീ വാേന െമാരാ ല ാകയിെ ാ ജാതി ം' എ പറ പറ മറ ിതത തനായ സ ാതി വിഹായസാ
സ
ലംഘനചി
പിെ പിവര ാ കൗ കേ ാ മേന ാന മാ പറ ട ിനാ ഉ ം മഹാന ച ഭയ രമേ സ മാേലാക കപി ലം 302
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'എ െന നാമിതിെന ട വാെറ ം മ കര കാ ാ മി േ ാ ആവത ാ ചി ി േഖദി ചാവതിെന വകാശം കപികേള!' ശ തനയത ജനാമംഗദ മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാ 'എ ം േവഗബല ര ാ ശ ി ം വി മ ം പാര േ ാ നി െള ാവ െമ ാലിവരി വി വെ േ ാെടാ ന് പറയണം njാനിതിനാെള വനേ ാ ന െട ാണെന ര ി െകാ ം ഢം ീവരാമസൗമി ിക ംബ വ ം കള ര ി മവ ' അംഗദനി െന െചാ േക വ ത ളി ളി േനാ ിനാേരവ ം ഒ ം പറ ീെലാ മംഗദ പിെ ം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ 'ചിേ നി പി നി െട ബലം േത ക ച താ േദ ാഗ കം' ചാടാെമനി ദശേയാജന വഴി ചാടാമി പെതനിെ െ ാ കപി ചാടാെമനിെ പര മ ടി നാ പതാെമ മേ വ ം അ പത പെത പ മാെമ െമ പ ചാടാെമനിെ െ ാ വ ം െതാ ചാ വാ ദ മിേ കെനവേമാ േയാജന േ ാ ഇ ന ിലാ ം കട ാവതി ട മ ടവീരേര നി യം ം ിവി മ േലാക ം 303
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഛ മായ് ടിയായള ം വിധൗ യൗവനകാേല െപ റ ം െകാ ി േവ വ ം വല വ ീടിേന വാ ക നാേയനിദാനീം ലവണാ ി കട ാ മി േവഗം മമ njാനി പെ ാ വ ം ദ ിണം ദാനവാരി െച േത ദശമാ യാ കാലസ പനാമീശ ര ത െട ലീലകേളാ േ ാളമ തെമ ം' ഇ മജാ ജ െചാ െക തിരം ാരിപൗ ം െചാ ിനാ 'അേ ാ ചാടാെമനി െ നി യമിേ ാ േപാ വാ ദ ാകിലാം' 'സാമ മി മ ാ െമ ാകി ം സാമ ഭവാനിതിെന ി ം ത ജന ളയ യിെ േമ ത രിേലക ാെമ േത വ ' 'ആ േമയി സാമ മനശനം ദീ ി തെ മരി ന വയം' താേരയേനവം പറേ ാരന രം സാരസസംഭവന ന െചാ ിനാ 'എ ജഗ ാണന നനി െന ചി ി ിരി േത ം പറയാെത? നാ െ യി കളകേയാ? ക ീല നിെ െയാഴി മ ാെര ം ദാ ായണീഗ ഭപാ നാെയാ സാ ാ മഹാേദവബീജമേ ാ ഭവാ പിെ വാതാ ജനാക , വ തേ ാ ല ബലേവഗേമാ ിേലാ േകസരിെയെ ാ താപം കളെ ാ 304
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകസരിയാകിയ വാനരനാഥ നായ ന െപ ളവാെയാ സത ണ ധാന ഭവാ േകവലം അ നാഗ ഭച തനായവനിയില സാ ജാതനായ് വീണേനരം ഭവാ അ േയാജന േമ േപാ ചാടിയം njാനറി ിരി ി മാനേസ ച കിരണ ദി െപാ േ രം മ ലം തെ െട നീ പക െമേ ാ ഭ ി ാന യാ ശ െട വ േമ പതി ം ഃഖി മാ ത നിെ ം െകാ േപായ്ി പാതാളമേ ാ ി ിക േ ാടി വാനവ തെ ാ ം ഉ പലസംഭവ വ േ ാ ം ത മായ് വ ഹി ീടിനാ ത വരാ േലാകനാശം വ െ ാ ം ക പാ കാല മി തിെയ ക പി തി ിള ം വരാ നി യം ആമ്നായസാരാ ിക െചാ ിനാ നാമ്നാ ഹ മാനിവെന സാദരം വ ം ഹ വി േല റികയാല രി മറ ിേതാ മാനേസ? നി ൈകയില േയാ ത രാഘവനം ലീയമ െമ ിെനേ ാ നീ! ത ബലവീര േവഗ വ ി തിനി പ ി ലാ മാമെ േടാ' ഇ ം വിധി ത െചാ േനരം വാ യ സത രം ീതനായ് ാ മാ മാെറാ വ സ ദാ സിംഹനാദം െച ളിനാ വാമന ിെയേ ാെല വള വ 305
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മിധരാകാരനാ ി െചാ ിനാ 'ലംഘനം െച സ െ ം പിെ ല ാ രെ ം ഭ മാ ി ണാ രാവണെന ലേ ാ െമാ ി njാ േദവിേയ ം െകാ േപാ വനിെ ാേഴ അ ാ ിേലാ ദശക െന ി െമ േവ വാമകര ിെല ട ട യേ ാ ല ാ രെ ം െട വല കര ിലാ ിെ ാ രാമാ ിേക വ ൈകെതാ തീ വന് രാമാം ലീയെമ ൈകയി ാകയാ ' മാ തി വാ േകേ ാ വിധി തനാ ഢകൗ കം െചാ ിനാ പിെ ം 'േദവിെയ തിരിേയ വരിക നീ രാവണേനാെടതി ീ വാ പിെ യാം നി ഹി ീ ം ദശാസ െന രാഘവ വി മം കാ വാനേ രമാമേ ാ രമാ േ ണ േപാ ം നിനെ ാ വി ം വരാ ! കല ാണം ഭവി ! േത മാ തേദവ രിേക തവ ീരാമകാര ാ മായേ ാ േപാ ' ആശി ചന ം െച കപി ലമാ േപാെക വിധിേ ാരന രം േവേഗന േപായ് മേഹ ി കേളറി നാഗാരിെയേ ാെല നി വിള ിനാ ഇ ം പറ ബ േമാദേ
റിയിേ ാ ത ം ാടി ിത ാലേമ
ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ കി ി ാകാ ം സമാ ം
306
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
307
അ
ാ
രകാ ഹരിഃ
രാമായണം കിളി ാ ്
ം
ീ ഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
സകല ക ല വിമലതിലകിത കേളബേര! സാരസ പീ ഷ സാരസ സ േമ കഥയ മമ കഥയ മമ കഥകളതിസാദരം കാ ലീലക േക ാ മതിവരാ കിളിമകെളാടതിസരസമിതി ര ലാധിപ കീ ി േക ീ വാ േചാദി ന രം കളെമാഴി മഴകിെനാ െതാ െചാ ീടിനാ കാ ണ ിെയ ി ി മാനേസ ഹിമശഖരി തെയാ ചിരി ഗംഗാധരെന ിേലാ േക െകാ െക ളിെ
സ
ലംഘനം
ലവണജലനിധിശതകേയാ ജനാവി തം ലംഘി ല യി െച വാ മാ തി മ ജപരി ഢചരണനളിന ഗളം ദാ മാനേസ ചി ി റ ി നി ലം കപിവരെരാടമിതബല സഹിത രെച ി ക െകാളിവി നി െള ിെല ാവ ം മമജനകസ ശനഹ മതിചപലമംബേര മാേനനേപാ ിതാശേരശാലേയ അജതനയതനയശരസമമധിക സാഹസാലൈദവപശ ാമിരാമപ ീമഹം അഖിലജഗധധിപെനാ വിരെവാടറിയി നിദ താ നാേയന് താ േ ാ ഹം ണതജനബ ജനനമരണ ഹരനാമകം ാണ യാണകാേല നി പി വ ജനിമരണജലനിധിെയ വിരെവാ കട മ308
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാ കിം ന സ േതാ ഹം തദ മമ ദി സപദി ര പതിരനാരതം തസ ാം ലീയ ശിരസി േമ കിമപി നഹി ഭയ ദധി സപദിതരി ം;നി കീശ വരേര! േഖദിയാ േക േമ ഇതിപവനതനയ രെച വാ ം നിജേമ യ ി ര ി കര ം അതിവി ല ഗളതല മാ വമാ ിനിനാ ി ാം ിയാ നയനനായ് ദശവദന രിയി നിജ ദയ റ ി ദ ിണദി മാേലാക ചാടീടിനാ
മാ
വി
ം
പതഗപതിരിവ പവന തനഥ വിഹായസാ ഭാ ബിംബാഭയാ േപാ ം ദശാ േര അമരസ ദയമനിലതനയ ബലേവഗ ളാേലാക െചാ ാ പരീ ണാ ം തദാ രസെയാ പവന ഖഗതി ട വാ ം നട ി നാഗജനനി ം ത രിതമനിലജ മതിബല ളറി തിശ ാ വരിെക േക വ ഗഗനപഥി പവന ത ജവഗതി ട വാ ഗ േ ണ െച ത ിെധൗ േമവിനാ കഠിനതരമലറിയവളവെനാ ര െച ി “ക ീലേയാ ഭവാനെനെ പിവര! ഭയരഹിതമി വഴി നട വ കെള ഭ ി തി മാം ക ി തീശ ര വിധിവിഹിതമശനമി നമദ ത യാ വീരാ! വിശെ നിേ േ ാ നീ മമവദന ഹരമതി വിരവിെനാ ക നീ മെ ാ േമാ കാലം കളയാെകേടാ!” 309
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സരസമിതി രഭസതരമത രസാഗിരം സാഹസാ േക നിലാ ജ െചാ ിനാ : “അഹമഖിലജഗദധിപനമ ശാസനാലാ സീതാേന ഷണ ി േപാ അവെള നിശിചര രിയി വിരവിെനാ െച കദ വാ േശ ാ വാ വ njാ ജനക നരപതി ഹി ചരിതമഖിലം തം െച ര പതിേയാടറിയി njാ തവവദന ഹരമതിലപഗത ഭയാ ലം താ ര െ ാ വ ീ വ അ തമകതളിരിെലാ െപാ മറിവീലഹമാ മാ ം േദഹി േദവീ നേമാ േത” തദ കപി ലവരെനാടവ ര െച ി “ദാഹ ം ം െപാ േത േമ” ഢമിതി യദി സപദി സാദരം “മനസി തവ വാ പിള ീെട” മാ തി െചാ ിനാ അതിവി ല ട െമാ േയാജനായാമമായാ ഗ ന ന നി ക വ അതിലധികതര വദന വിവരെമാടനാ ലമ തമായ േയാജനാവി തം പവനതനയ മതി ഝടിതി ദശേയാജന പരിമിതി കല കാണാേയാരന രം നിജമനസി കെമാ രസ ം തദാ നി ാളി പ േയാജനവാ മായ് ഖ ഹരമതിവി ലമിതി ക തി മാ തി േയാജനവണമായ് േമവിനാ അലമലമിത മമലന ജയമാ െമപ േയാജന വാ പിള ീടിനാ അ െപാ പവന തനതി ശശരീരനായം ല നാ ളിനാ തദ ല തരമവ തരതേപാ ബലാ 310
അ ത “
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
റ
റെ െചാ ിനാ : ഖി! ര ഖപേര! രേസ! േഭ! േ ! ജംഗമാതാേവ! നേമാ േത ശരണമിഹ ചരണസരസിജ ഗളേമവ േത ശാേ ശരേണ ! നമേ നേമാ േത!” വഗപരി ഢവചന നിശമനദശാ േര േപ ം ചിരി പറ രസ ം: “വരികതവജയമതി േഖനേപാ െച നീ വ ഭാ ാ വ ം ദാ ര പതിെയാടഖിലമറിയി ത േകാേപന രേ ാഗണെ െമാെ െയാ ണം അറിവതി തവ ബലവിേവകേവഗാദികളാദിേതയ ാരയ വേ നഹം” നിജചരിതമഖിലമവളവെനാടറിയി േപായ് നി രേലാകം ഗമി ാ രസ ം. പവന തനഥഗഗനപഥി ഗ ഡ ല നായ് പാ പാരാവാരമീേത ഗമി േ ാ ജലനിധി മചലവരേനാ െചാ ീടിനാ : “െച നീ സ രിേ ണം കപീ െന സഗരനരപതിതനയെരെ വള യാ സാഗരെമ െചാ ിെത ാവ ം തദഭിജനഭവനറിക രാമ തി വടി തസ കാര ാ മായ് േപാ മിവ ഇടയിെലാ പതനമവനി ത ാരണാലി യാെപാ ി ള തീ ീടണം മണികനകമയനമലനായ ൈമനാക ം മാ ഷേവഷം ധരി െചാ ീടിനാ ഹിമശിഖരിതനയനഹമറിക കപിവീര! നീെയേ ലി തള ം തീ െ േടാ! സലിലനിധി സരഭസമയ യാ വ njാ സാദ ം ദാഹ ം തീ െപാ െ ാ െകേടാ! 311
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ തസമജല മതിമ രമ ര മാ പക ം ഭ ി െകാ ക നീ” അലമലമിത ത രാമകാര ാ മായാ േപാ ം വിെധൗ പാ െത േമ െപ വഴിയിലശനശയന െച െക ം േപ മെ ാ ഭാവി െയ ം അ ചിതമറിക ര ലതിലക കാര ള േപാ സാധിെ ാഴി െതാ േമ വിഗതഭയമിനിവിരെവാടി njാ േപാ ബ സ ാരം പരി ഹിേ നഹം പവന തനിവ രെച ത ൈകകളാ പ താധീശ രെന േലാടീടിനാ നരവ മനിലസമ ഴറി നടെകാ ി ണ ജേന രം തി സം മാ തദ ജലനിധിയിലതിഗംഭീരേദശാലേയ സ തം വാെണ ം ഛായ ഹണി ം സരിദധിപ പരിപരിെചാ േപാ വ ത നിഴലാ പിടി നി ീടിനാ അ െപാ മമഗതി ട ിയതാെര ത രാപാ കീ േപാ േനാ ീടിനാ അതിവി ലതരഭയകരാഗിെയ ളവം ിപാേതന െകാ ീടിനാ ത േണ നിഴല പിടി നി ിെ ാ തി നീചയാം സിംഹികെയെ ാ ന രം ദശവദന രിയി വിരേവാ േപായീ വാ ദ ിണദി േനാ ി തി ീടിനാ ചരമഗിരി ശിരസി രവി ം േവശി ി ചാ ല ാ േഗാ രാേ കപീ ം ദശവദന നഗരമതി വിമല വി ല ലം ദ ിണ വാരിധി മേ മേനാഹരം ബ ലഫല മ ദല തവിടപിസ ലം വ ീ ലാ തം പ ി ഗാന ിതം 312
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മണി കനക മയമമര ര സ ശമം ധി മേ ി ടാചേലാപരി മാ തി കമലമക ചരിതമറിവതി െചേപാ ക ി ല ാനഗരം നി പമം കനകവിരചിതമതി കിട ം പലതരം ക കട ാ പണിെയ മാനേസ പരവശതെയാ ഝടിതി പലവഴി നി പി പ നാഭ തെ ധ ാനി േമവിനാ നിശിതമസി നിശിചര േര ശ പനായ് നി നേദേശ കട െനേ ാ വ നിജമനസി നിശിചര ലാരിെയ ധ ാനി നി രൈവരി രം ഗമി ീടിനാ തിചപല മധിക ചപലമചലം മഹ ാകാര ം റി ാകാര ം മറവനിമകളടിമല മകതളിരിേലാ െകാ നാന നന സാ നി ഭയം.
ല ാല
ീേമാ
ം
ഉട
ക കിെനാ സമമിട കാ ി വില് കട ാ ട ം ദശാ േര കഥിനതരമലറിെയാ രജനിചരി േവഷമായ്കാണായിതാ ല ാ ീെയ ം തദാ “ഇവിെട വ വതി പറെക ലം ഭവാേനകനായ് േചാരേനാ െചാ നി വാ ിതം 170 അ ര ര നര പ ഗാദി ജ മാ േമ വ ടാ njാനറിയാെത ഇതിപ ഷവചനെമാടണ താഡി ിെതാേ െറ േരാേഷണ താഡി കപീ ം ര ലജ വരസചിവ വാമ ി ഹാേരണ പതി വമി ി േചാര ം കപിവരെനാടവ െമ േന െചാ ീടിനാ : 313
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
“കേ െനേടാ തവ ബാ ബലം സേഖ! വിധിവിഹിതമി മമ ൈരവ ധാതാ താ വീരാ! പറ ിെതേ ാടി േമ 180 സകല ജഗധിപതി സനാതനന് മാധവ സാ ാ മഹാവി ി നാരായണ കമലദല നയന നവനിയിലവതരി ാ ണ േമാട വിംശതിപര േയ ദശരഥ പതിതനയനായ് മമ ാ നാ േ താ േഗ ധ േദവര ാ മായ് ജനക പവര മകളായ് നിജമായ ം ജാതയാം പം ി ഖ വിനാശ ിനായ് സരസി ഹനയനനടവിയലഥ തപ ിനായ് സ ാ ഭാര നായ് വാ ം ദശാ േര 190 ദശവദനനവനിമകെള മപഹരി ട ദ ിണ വാരിധി ിരി നാ സപദി ര വരെനാട ണജ സാചിവ ം സംഭവി ം ന ീവശാസനാ സകലദിശി കപിക തിരവാ നട തി സ നായ് വ േമകന് തവാ ിേക കലഹമവെനാ ഝടിതി ട മളെവ ം കാതരയായ് വ ം നീെയ നി യം രണനി ണെനാ ഭവതി താഡന ം െകാ രാമ ത ന േകണമ ം 200 ഒ കപിെയാെടാ ദിവസമടി ഝടിതി െകാ കി നീേയാടി വാ ിെ ാ െക വിരി ം ക ണെയാ ഗതകപടമായ് നിേയാഗി യാ കാ ി േ നിവിടം പല കാല ം ര പതിെയാടിനിെയാരിടെരാഴിെക നടെകാ ക നീ ല ം നി ാ ജിതയായിതിെ േടാ! നിഖില നിശിചര ലപതി മരണ ം നി യേമ മ ചമ ി 314
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭഗവദ ചര! ഭവ ഭാഗ ം ഭവാനിനിാരാെത െച ക ീ ക േദവിെയ 210 ിദശ ലരി ദശ ഖാ ഃ രവേര ദിവ ലീലാവേന പാദപസം േല നവ മ ഫലസഹിത വിടപി ത ശിംശപാ നാമ ി വ ിലതി ചാ നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ വി െ േടാ! നി ല ഗാ ിയാം ജാനകി സ തം ത രിതമവ ചരിത ടനവെനാടറിയി േപായം ധി ം കട ംബരാേ ഭവാ അഖില ജഗദധിപതി ര മ പാ മാമ േത സ ിരത േമാ ംസേമ! 220 ല മ ര വചനമിതി െചാ ി മറ ി ല യി നി വാ ീ മല മ ം
സീതാദ ശനം ഉദകനിധി ന വി മ ം ി ടാ ിേമംഘിേതെ ൗ പവനാ ജ നാ ജനക നരപതി വരമക ം ദശാസ ം െചേ വിറ ി വാമഭാഗം േലാം ജനക നരപതി ഹി വര ദ ാംഗ ം ജാതെന ാകി വ ം ഖ ഃഖ ം തദ കപി ലപതി കട ി ല യി താനതി ശരീരനായ് രാ ിയി ഉദിതരവികിരണ ചി െ ാ ല യിെലാെ ിര ാെനാേരടെമാഴിയാെത ദശവദന മണി നിലയമായിരി ം മമ േദവിയിരിേ ടെമേ ാ മാ തി കനകമണി നികരവിരചിത രിയിെല േമ കാണാ ല ാവചനേമാ ീടിനാ ഉടമെയാ മ ര രി കനിവിെനാ െചാ ിേയാ315
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ാനേദേശ തിര ട ിനാ ഉപവന മ തസമസലില തവാപി ംഗ െസൗധ ം േഗാ ര ം 240 സഹജ ത സചിവ ബലപതിക ഭവന ം െസൗവ സാലധ ജ പതാക ം ദശവദന മണിഭവനേശാഭ കാ ം വിെധൗ ദി പാലമ ിരം ധി തമായ് വ ം കനകമണിരചിത ഭവന ളിെല േമ കാണാ പിെ ം നീെള േനാ ം വിെധൗ മചയ രഭിെയാ പവനനതി ഢമായ് െട ട ിെ ാ േപാ ട ഉപവന തരത വര ാ ശിംശപാ ം 250 അതിനികടമഖില ജഗദീശ രി തെ മാ ഗനാ കാ ിെ ാ ീടിനാ മലിനതര ചി രവസനം ദീനയായ് ൈമഥിലി താ ശഗാ ിയാെയ ം ഭയ വിവശമവനിയി ം സദാ ദി ഭ ാ തെ നിന നിന ലം നയന ജല മനവരതെമാ കിെയാ കി തിനാമെ രാമ രാേമതി ജപി ം നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ മീശ രി നിത സ പിണിെയ മാ തി 260 വിടപിവരശിരസി നിബിഡ ദാ ത വി യം മറ ി ീടിനാ ദിവസകര ലപതി ര മ ത െട േദവിയാം സീതെയ കപിവര കമലമകളഖില ജഗദീശ രി ത ട കേ താ േ ാ ഹം താ േ ാ ഹം ദിവസകര ലപതി ര മ കാര ം ദീനതെയ ിേയ സാധി ിതി njാ . 316
അ
രാവണെ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
റ ാട്
ഇതിപല മക തളിരിേലാ കപിവര നി ിരി േനരമിരി ം ദശാ േര 270 അ ര ലവര നിലയന ി റ നിാ ചില േഘാഷശ േക ായി കിമിദമിതി സപദി കിസലയച നിലീനനാീടവേ ഹം മറ മ വിനാ വി ധ ലരി ദശ ഖ വരെവ ം വി യേ ാ ക കപി ര അ ര ര നിശിചരവരാംഗനാ മ തമാ ംഗാരേവഷ ം ദശവദനനനവരതമകതളിരി ത േദഹനാശം ഭവി െത ീശ രാ! 280 സകല ജഗദധിപതി സനാതനന് സ യ സാ ാ േന ം ക ക njാ നിശിതരശരശകലിതാംഗനാ േകവേല നി ലനായ ഭഗവ പദാം േജ വരദനജനനമ മ താന മാം ൈവ രാജ െമനി കി അതി ബത! സമയമിദമിതി മനസി ക തി njാനംേഭാജ ിെയെ ാ േപാ ീടിേനന് അതി െമാ പരിഭവെമാ ഴറി വ ീലവനാ വിനാശകാലം ന ാഗതം ശിരസി മമ ലിഖിതമിഹ മരണസമയ ഢം ചി ി ക ാലതിനി ച ലം കമലജ മറിയ ക മളേവ േമ കാലസ പനാമീശ ര ത തം സതതമകതളിരിലിവ ക തി ര നാഥെന സ ാ നാ ചി ി ചി ി ിരി േവ 317
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കപികള് ലവരനവിെടയാ െച ം േ ക ി രാ ിയി സ ം ദശാനന ര ജനകതിലക വചേനന രാെ ൗ വ ം ക ി കപിവര കാമ പാന ിത 300 പേയാെടാ മിസ ശ ശരീരനായ് ം രവരമന ിഷ നി ലം ത നികര വരശിരസി വ ി ാദരാ താ മകള് തെ ം ക രാേമാദ ം അഖിലമവെളാ ബത! പറ ടയാള മാ െകാ ടനാശ സി ി േപാം അ െപാ തിലവനറിവതി njാ െച കാധി വള വ വാ മയാ ളാ ര പതിെയാട മവനേശഷമറിയി രാമ മി േകാപി ടേനവ ം 310 രണശിരസി ഖമരണമതിനിശിതമാ രാമശരേമെ നി ം വ ം ഢം പരമഗതി വ വതി പരെമാ പേദശമാം പ ാവി മമ പാ യിേ േമ രനിവഹമതിബലവശാ സത മായ്വ ം സ ം ചില ചിലകാലെമാ ണം നിജമനസി പല മിതി വിരെവാ നി പി നി ിത നി മി ീടിനാ രാവണ കനകമണി വലയ കടകാംഗദ രകാ ീ ഖാഭരണാരാവമ ിേക 320 വിവശതര ദയ െമാ േക േനാ ം വിെധൗ വി യമാ ാ ക േരാ വി വി ധരി നിശിചര ലാധിപ ത വരെവ ം ഭീതയായ് വ ി സീത ം ഉരസിജ ടകളാ മറ ാധി മാംഗം താ ി േവപ ഗാ ിയായ് നിജരമണ നി പമ ശരീരം നിരാ ലം നി ലം ധ ാനി ിരി ം ദശാ േര 318
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദശവദന ന ഗശരപരവശതയാസമം േദവീസമീേപ െതാ തി ീടിനാ . 330
രാവണെ
ഇ ാഭംഗം
അ സരണ മ ര രസവചന വിഭവ ളാലാന പിണിേയാ െചാ ീടിനാ “ ഖി! തവ ചരണ നളിനദാേസാ ഹം േശാഭനശീേല! സീദ സീദ േമ നിഖില ജഗദധിപമ േരശമാേലാക മാം നി ിേല നീ മറെ ി ീ വാ ത രിതമതി കെമാ െമാ േനാ ീ മാം ത ഗത മാനസെന റിെകെ നീ ഭവതി തവ രമണപി ദശരഥത ജെനാ ാ ചില കാണാം ചിലേ ാേഴേടാ! 340 പല സമയമഖിലദിശി ന ാ ിരകി ം ഭാഗ വതാമപി ക കി ാപരം ഖി! ദശരഥതനയനാ നിനേ േമരീ കാര മിെ ധരി നീ ഒ െപാ മവ നെരാ ി മാശയിേ ാ ാെലാ ണമി വേനാമേല! ഢമനവരത പ ഹനം െച ി ം ചിരമരിേക വസി ി ം തവ ണ സ ദയമലിേവാ ജി ി ം താ രിയം നി ിലി വേന േമ 350 ശരണമവെനാ വ െമാെമാരി മി ിനി ശ ിവിഹീന വരിക മി േ ാ കിമപി നഹി ഭവതി കരണീയം ഭവതിയാ കീ ിഹീന ത േലാം നി മ മദരഹിതനറിയ ക മളവാ േമമാനഹീന ിേയ! പ ിതമാനവാ നിഖിലവനചരനിവഹ മ ിത ശം നി ി ന ിയ േഭദഹീനാ ക 319
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ പച െമാരവനി രവര മവെനാ മിശാ ം േഗാ ം േഭദമിേ േമ. 360 ഭവതിെയ െമാ ശബരത ണിെയ മാ നാപാ ക ാലവനി േഭദം ിേയ! ഭവതിെയ മക തളിരിലവിഹ മറ ി ഭ ാവിെന ാ ി തിനിമതി ത യിവി ഖനവന നിശമതി നഹി സംശയം ത ാസദാേസാഹമദ ഭജസ മാം കരഗതെമാരമലമണി വര ട േപ ി കാചെ െയ കാം ി ിേതാമേല! രദിതിജദ ജേഗാ േരാ ഗ വരീ വ ം പരിചരി ം ദാ 370 നിയതമതിഭയ സഹിതമ മിത ബ മാേനന നീ മ രി ഹമായ് മ വീ കി കളയ സമയമിഹ െച െവ േത മമ കാേ ! കള മായ് വാ നീ സ തം കളെമാഴിക പല മിഹ വി പണിക െച മാല ം േപടി െ െ മേനാഹേര! ഷ ണമിഹ മനസി ക തനാ ജ നാം ണ മാെന റികമാം സരസമ സര സദയമയി തവവശാ ഗം െസൗജന െസൗഭാഗ സാരസ വസ േമ! 380 സരസി ഹ ഖി! ചരണകമലപതിേതാ ഹം സ തം പാഹിമാം പാഹിമാം പാഹിമാം” വിവിധമിതി ദശവദനന സരണ കം വീ െതാ തേപ ിേ ാരന രം ജനകജ മവെനാടതിനിടയിെലാ െ ാടി ജാതേരാഷം ിയി െചാ ീടിനാ ; “സവി ലതിലകനിലതീവഭീത ാ ഭവാ സംന ാസിയായ് വ ി വ ം കാണാെത സഭയമതി വിനയെമാ നീവഹവിര േര320
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാഹസേ ാ മാം ക െകാ ീലേയാ? 390 ദശവദന! ഢമ ചിതമി നിന നീ ത ലം നീതാന ഭവി ം തം ദശരഥനിശിതരശരദലിതവ ഷാ ഭവാ േദഹം വിനാ യമേലാകം േവശി ം ര ജനന തിലകെനാ മ ജനിതി മാനേസ രാ സരാജ! നിന േതാ ം ബലാ ലവണജലനിധിെയ ര ലതിലകന മം ലംഘനം െച മതിനി സംശയം ലവസമയെമാ നിശിത വിശിഖ പരിപാേതന ല ം ഭ മാ ീ മര ണാ സഹജ തസചിവ ബലപതികെളാ ടേവ സ മാം നി െട ൈസന ം നി യം അവനവ നി ണഭരനവനിഭരനാശന അദ ധാതാവേപ ി കാരണം അവതരണമവനിതലമതിലതിദയാപരനാ െച ീടിനാ നിെ െയാ വാ ജനക പവര മകളായ് പിറേ നഹം െചേ യതിെ ാ കാരണ തയായ് അറിക തവമനസി നരിനി വിരവിെനാ വാ മാം െകാ േപാം നിെ ം െകാ വ ” ഇതിമിഥില പതിമക പ ഷവചന േകേ ം നാേയാ ദശാനന അതിചപലകര വി കരാളം കരവാളമാ ിെയെ ാ വാേനാ ിനാ അ െപാ തിലതിക ണെയാ മയത ജ മാ ഭ ാരം പിടി ട ീടിനാ ! “ഒഴിെകാഴിക ദശവദന! മമ വേചാ ഭവാെനാ ാതകാര േമാരാ ഢ േഭാ! ത ജമ ജത ണിെയെയാ ടയവ െമ ിേയ ദീനയായ് ഃഖി തീവ ശാംഗിയായ് 420 321
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പതിവിരഹപരവശതെയാ മിഹ പരാലേയ പാ പാതി ത മാലംബ രാഘവം പകലിര നിശിചരിക പ ഷവചനം േക പാരം വശം െക ിരി മിവ രിതമിതിലധികമിഹ നഹി നഹി േത! ീ ി േച േമാ വീര ംസാം വിേഭാ! രദ ജദിതിജ ജഗാ േരാഗ വരീ വ ം നിന വശഗതം“ ദശ ഖ മധികജളനാ മേ ാദരീ ദാ ിണ വാ ക േക സല നായ് 430 നിശിചരികെളാ സദയമവ രെച ി ! “നി പറ വശ വ വി ഭയജനന വചനമ സരണ വചന ം ഭാവവികാര െകാ ം ബ വിധം അവനിമകളകതളിരഴിെ ലാ വിന േപാ ര മാസം, പാ നി ി ം” ഇതിരജനിചരികെളാ ദശവദന ം പറീ ഷ േയാട ഃ രം േമവിനാ അതികഠിന പ ഷതര വചനശരേമ യാലാ ാ േഭദി ി ി സീത ം 440 “അ ചിതമിതല മലമട വി നി െള”േ ാ ിജട മാ െചാ ീടിനാ “ വചനമി മമ നിശാചര ീകേള! ശീലാവതിെയ നമ രി ീ വി ഖരഹിത ദയെമാ റ ിേന േനാ njാ സ മാഹ ! കേ നി ദാനീം ഢം അഖില ജഗദധിപനഭിരാമനാം രാമ ൈമരാവേതാപരി ല ണവീര ം ശരനികരപരി പതന ദഹനകണജാേലന ശ ാവിഹീനം ദഹി ി ല ം 450 322
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രണശിരസി ദശ ഖെന നി ഹി മം രാ സരാജ ം വിഭീഷണ ം ന കി മഹിഷിെയ മഴകിെനാ മടിയി െവ ാദരാ മാനി െച േയാ ാ രം േമവിനാ ലിശധരരി ദശ ഖ ന പിയായ് േഗാമയമായ മഹാ ദം ത ിേല തിലരസ ട വനലിെനാടണി ട ത ാ നളദമാല ം നിജ നി നിജസഹജ സചിവ ത ൈസന സേമതനായ് നി ാ വി യം േതടിേന 460 രജനിചര ലപതി വിഭീഷണ ഭ നായ് രാമപാദാ ം േസവി േമവിനാ ക ഷതക കളവിനിഹ രാ സ ീകേള! ക െകാ ാമി സത മേ ഢം. ക ണെയാ വയമതി കതിപയ ദിനം ദാ കാ െകാേ ണമിവെള നിരാമയം” രജനിചര വതികളിതി ജടാ വേചാരീതി േക ത ഭീതി ീടിനാ മനസി പരവശതെയാ റ ിനാേരവ ം മാനേസ ഃഖം കല ൈവേദഹി ം. 470
സീതാഹ മ സംവാദം ഉഷസി നിശിചരികളിവ ട മമ ഭ ി വരായിെ ാ മി േമ മരണമിഹ വ വതി െമാ കഴി ക ീല മാനവ വീര െമെ മറ ി കളവനിഹ വിരവിെനാ ജീവ മദ njാ കാ ം ക ണാഹീനെന ം മനസി രിവ പല േമാ സ ാേപന മ മ െമ േന നി ാ ലാ തരള ദയെമാ ഭ ാരേമാ േ ാ 323
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താ കിടെ ാ ശിംശപാ ശാഖ ം 480 സഭയപരവശ തരളമാലംബ ബാ ം സ തം വാ വിലാപം ട ിനാ “ജഗദമലനയനരവിേഗാേ ദശരഥ ജാതനായാനവ ത െട രായ് രതിരമണ ല രായ് നാ േപ ി രാമഭരതെസൗമി ി ശ ാ രജനിചര ലനിധന േഹ ത പി രാ യാ കാനനം ത ി വാണീടിനാ 490 ജനക പ ത മവരജ മായ് സാദരം ജാനകീേദവിെയ ദശാനനന് കപടയതി േവഷമാ െകാ ീടിനാ കാണാ ഃഖി രാമ ം ത ി ം വിപിന വി വിരേവാ തിര നട േ ാ വീ കിട ം ജടാ വിെന പരമഗതി നരവ ന കിയ ാല വ പ തപാ േശ നട ംവിെധൗ തദാ തരണി തെനാ സപദി സഖ ം െച ി സത രം െകാ ി ശ തെന ം 500 തരണിതനയ മഥ കപീ നായ് വ ി ത ത പകാരമാ ീവ ം കപിവരെര വിരവിെനാ നാ ദി ി ം ക വ വാനയേ ാരന രം നരവരിെലാ വനഹമ വ ീടിേന ണ വാനായ സ ാതി ത വാ ിനാ ജലനിധി െമാ ശതക േയാജനാവി തം െചേ തി ചാടി ട ീടിേന രജനിചര രിയി വ തിരേ നഹം രാ ിയില താതാ ഹവശാ 510 തതനികരവരമരിയ ശിംശപാ ം ത ലേദേശ ഭവതിേയ ം ദാ 324
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കനിവിെനാ ക താ ഥനാേയനഹം കാമലാഭാ ത ത നായീടിേന ഭഗവദ ചരരിലഹമേ സര മമ ഭാഗ മേഹാ! മമ ഭാഗ ം നേമാ േത” വഗ ലവരനിതി പറ ട ീടിനാ പിെ യിളകാതി ാനര ണം “കിമിതി ര ലവരചരി ം േമണ േമ കീ ി ിതാകാശമാ േ മേനാഹരം 520 പവന പെയാ പറ േക ി േയാ പാപിയാെമ െട മാനസ ാ ിേയാ? ചിരതരെമാ െപാ റ ാെത njാനിഹ സ േമാ കാ ാനവകാശമി േ ാ സരസതരപതിചരിതമാ ക ാ തം സത മായ് വ ിതാ മമ ൈദവേമ! ഒ ഷനി മമപറ െവ ാകിലത മ ി േമ കാണായ് വേരണേമ“ ജനക പ ഹി വചനം േക മാ തി ജാതേമാദം മ മ മിറ ിനാ 530 വിനയെമാ മവനിമക ചരണ നളിനാ ിേക വീ നമ രി ാ ഭ ി കം െതാ െച തകെലയവനാ നി ീടിനാ ാ കലപിംഗ ല ശരീരനായ് ഇവിെട നിശിചരപതി വലീ ഖേവഷമാെയെ േമാഹി ി തി വരികേയാ ശിവ ശിവ! കിമിതി ക തി മിഥിലാ പ ി ം േചതസി ഭീതി കല മ വിനാ തി ദശ ഖ െപ െത നി പി ി ി ി ക കപീ ം 540 “ശരണമിഹ ചരണസരസിജമഖിലനായിേക! ശ ി േവ റെ ാ െമെ നീ 325
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
തവസചിവനഹമിഹ തഥാവിധന േഹാ! ദാേസാ ി േകാസേല സ രാമസ njാ ഖി! കപി ലതിലകനായ ര ാ ജ ീവ ത ജഗ ാണ ന ന കപടെമാ വെരാ െമാ െപാ മറി ീല ക ണാ വാചാ മനസാപി മാതാേവ!” പവന തമ രതര വചനമ േക ട പ ാലയേദവി േചാദി ിതാദരാ 550 “ഋത ടവ വാക ം െതളിി െന െചാ വ റ ം േലാം സദയമിഹ വദ മ ജവാനരജാതിക ത ളില് സംഗതി സംഭവി ീ വാ കലിത ചി ഗഹന വി കാരണെമെ േടാ! കാ ണ വാരാ ിേധ! കപി ര! തി മനസി ഭവതി െപരിെക േ മ െ െതേ ാ െചാ തി ല ം െചാ നീ.” “ ഖി! നിഖിലമഖിേലശ ാ ം ീരാമേദവനാെണ സത േമാമേല!560 ഭവതി പതിവചനമവലംബ ര ംഗമായാ യാശ മാ മ ി ം മ വിന െപാ തിെലാ കനക ഗമാേലാക മാനി പിേ നട ര പതി നിശിതതരവിശിഖഗണചാപ മായ് െച നീചനാം മാരീചെനെ ാ രാഘവ ഉട ട ലയ ടജ വി വ േപാായ ാ േമാ പറയാവേതാ? ഉടനവിെടയവിെടയടവിയിലടയ േനാ ി െമാ കര തിര ഴ ം വിെധൗ 570 ഗഹന വി ഗഗനചരപതി ഗ ഡസ ിഭ േക കിട ം ജടാ വിെന 326
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അവ മഥ തവ ചരിതമഖിലമറിയിയി ളവാ െകാ ി ിപ ീ ം നരടവികളിലവരേജന സാകം തം തിര കബ ഗതി ന കി ശബരി മ വിന നിവരാ േമ െച ട ശാ ാ കന് ി ം െകാ ീടിനാ അഥ ശബരിവിമലവചേനന േപാ ശ കാ ി വരപാ േശ നട ം വിെധൗ 580 തപന തനി വെര മഴകിെനാ ക തിതാ ര െ ാ യ ിെതെ ദാ ബത! രവി േലാ വ ാ െട സ ിെധൗ ചാരീേവഷമാലംബ െച njാ പതി ലവര ദയമഖില മറി തി നി ല ാെര മലിെല ട തരണി തനികട വിെകാ െച ീടിേന സഖ ം പര രം െച ി ിതാ njാ ദഹനെന മഴകിെനാ സാ ിയാ ിെ ാ ദ മി വ മാ തീ ീ വാ 590 തരണി ത ഹിെണ ബലാലട ിെ ാ താരാപതിെയ വധി ര വരന് ദിവസകരതനയ െകാ ി രാജ ം; േദവിെയയാരാ കാ ാ കപീ ം വഗ ലപരി ഫെര നാ ദി ി ം േത കേമൈകകല ം നിേയാഗി ാ അ െപാ ര പതി മലിെവാടരിേക വിളിം ലീയം മമൈകയി ന കീടിനാ ഇ ജനക പതി മക ക ി െകാ നീ എ െട നാമാ രാന ിതം പിെ ം 600 സപദിതവ മനസി വിശ ാസസി േയ സാദരം െചാ ാനടയാളവാക ം അ ഭവതി കരതളിരിലിനി വിരവി ന വ 327
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാേലാകയാേലാകയാന കം“ ഇതി മ രതരമനിലതനയ രെച ട നി ിരാേദവിത ക ി ന കീടിനാ നരധികവിനയെമാ െതാ െതാ താദരാിേ ാ ി വാ വണ ി നി ീടിനാ മിഥില പ ത മ ക തി ീതയായ് േമേ െലാ മാന ബാ ാ ലാ 610 രമണമിവ നിജശിരസി കനിവിെനാ േച ി രാമനാമാ ിതമം ലീയം ദാ വഗ ല പരി ഢ! മഹാമതിമാ ഭവാ ാണദാതാ മമ ീതികാരീ ഢം ഭഗവതി പരാ നി ീനിെധൗ രാഘേവ ഭ നതീവ വിശ ാസ ദയാപര പല ണ ടയവെരെയാഴിെക മ ാേര ം ഭ ാവയ മി മ ിെധൗ മമ ഖ മ ദിനമിരി ം കാര ം മ രിതാപ ം ക വേ ാ ഭവാ 620 കമലദലനയനനകതളിരിലിനി മാ തി കാ ണ ാം പരിചറിയി നീ രജനിചരവര നശനമാ െമെ െ ാ ര മാസം കഴി ാെല നി യം അതിനിടയി വ വതി േവലെച ീ നീ അ നാ ം ാണെന രി ീ വ ത രിതമിഹദശ ഖെന നി ഹിെ െട ഃഖം കള ര ിെ െചാ നീ അനിലതനയ മഖിലജനനി വചന േകാ ലം തീ വാനാ െചാ ീടിനാന് 630 അവനിപതി തെനാടടിയ ഭവദ ാ കള ണ ി തി േമ അവര ജ മഖിലകപി ലബല മായ് തിാ വ മതിനിെ ാ സംശയം 328
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
തസചിവ സഹജസഹിതം ദശ ീവെന ര ാ ജാലായ ി യ ം ണാ ഭവതിെയ മതിക ണമഴകിെനാ വീ നിന് ഭ ാവേയാ െ മാദരാ ” ഇതിപവന ത വചന ടമെയാ േക േപാതിനി ിരാേദവി േചാദി ളീടിനാ 640 “ഇഹവിതതജലനിധിെയ നിഖിലകപിേസനെയാേടെതാ ജാതി കട വ ം മ ജപരി ഢെന മവരജെന മ േപാ മ വാനര ൈസന േ ം ണാ മമ മലി വിരവിെനാേട കട വ ൈമഥിലീ! കിംവിഷാദം ഥാ മാനേസ ല തരമമിത രജനിചര ലമേശേഷണ ല ം ഭ മാ ീ മനാ ലം 650 തമതി ത ! മമേദഹ ാമിനിേ ാഹം വിനാ ഗമി ീ വേനാമേല! വിരഹ ക ഷിതമനസി ര വര മാം തി വിശ ാസമാ വ ീ വനായ് ദാ തരിക സരഭസെമാരടയാള ം വാക ം താവകം െചാ വാനായ െച ണം” ഇതിപവനതനയവചേനന ൈവേദഹി മി ിരിേനരം വിചാരി മാനേസ ചി രഭരമതി മ മമല ഡാമണി ചി യി മാ തി ൈകയി ന കീടിനാ “ തനയ! നെരാരടയാളവാക ം ഭവാ ത ാ ധരി ക േ പറ ീ നീ സപദി നര െപാ വിശ ാസെമ െട ഭ ാവി ായ് വ െമ നി യം ചിരമമിത ഖെമാ തപസി ബ നി യാ ചി ടാചല ി വാ ംവിെധൗ പലലമ പരിചിെനാ ണ വാ ചി ി njാ 329
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാ ം കാ ി ീ ം ദശാ േര തി ടി മഴകിെനാ മടിയി മമ െവ ട തീ പാദ വിരേവാ റ ീടിനാ 670 അ െപാ തിലതി പലലശകല െകാ ീടിനാ ഭ ി െകാ വാെനേ ാ njാ തദാ പ ഷതര ട ടെന െ റി ീടിേന പാഷാണജാല െകാ െകാ വ വ ഷി മമ ശിതചരണനഖര ളാ വാ േപാ കീറിനാേനെറ പിതനായ് പരമ ഷ ട ണ േനാ ം വിെധൗ പാരെമാലി േചാരക ാ ലാ 680 ണ ശകലമതി പിതനാെയ മം ദിവ ാ മ ം ജപി യ ീടിനാ സഭയമവനഖിലദിശി പാ നട ി സ ടം തീ ര ി െകാ ീ വാ അമരപതി കമലജഗിരീശ ഖ ാ മാവതെ യേ ാരവ ാ േര ര തിലകനടി മലരിവശെമാ വീണി ര ി െകാേ ണെമെ പാനിേധ! അപരെമാ ശരണമിഹ നഹി നഹി നേമാ േത ആന േ ! ശരണം നേമാ േത 690 ഇതിസഭയമടിമലരി വീ േകണീടിനാനി ാ ജനാം ജയ മേ രം സവി ലതിലകനഥ സ ിതം െചാ ിനാ സായകം നി ലമാകയിെ േമ അതി തവ നയനമതിെലാ േപാ നി യമ രമി നീ െപാ െ ാ ക നി ഭയം ഇതിസദയമ ദിവസെമെ ര ി വനി േപ ി െതെ െട തം ഒ പിഴ െമാ െപാ തിലവെനാ െച ീല njാേനാ ാലിെത െട പാപേമ കാരണം” 700 330
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വിവിധമിതി ജനക പ ഹി വചനം േക വീരനാം മാ ത ം െചാ ിനാ “ഭവതി നരിവിെട മ വീ േത േമ ഭ ാവറിയാക െകാ വരാ ം ഝടിതി വ മിനി നിശിചെരൗഘ ം ല ം ശാഖാ ഗാവലി ഭ ാ ം ഡം” പവന തവചനമിതി േക ൈവേദഹി ം പാരി േമാേദന േചാദി ളിനാ ! “അധിക ശത രിഹ ഭവാ കപിവീര മീവ വര േയാ െചാ നീ 710 നിഖില നിശിചരരചലനിഭവി ല ിക നി ളവേരാെടതി െത െന?” പവനജ മവനിമക ല നായ് നി ാതി തം അഥമിഥില പതി തേയാ െചാ ീടിനാന നാ ഭ നന ന ! “ഇ ക ക കമലരിലി െന വരി ി പെ ാ െവ ം പടവ ം” പവന ത വചനമി െന േക ട പ പ ാ ി ം പാ െചാ ീടിനാ ! 720 “അതിവിമലനമിത ബലനാശര വംശ ിന ക നീയതിന രമിെ േടാ! രജനിവിരെവാ കഴി മിനി ഴ െക ി നീ രാ സ ീക കാണാെത നിരാ ലം ജലനിധി മതിചപലമിേ കട െച ര വരെന കാ കന ന! മമചരിതമഖിലമറിയി ഡാര മാ ി െകാ വിരേയ നീ വിരവിെനാ വരിക രവി ത ൈസന ം വീര മാ ാരി വ മായ് ഭവാ 730 വഴിയിെലാ പിഴ പേരാധെമ ിേയ 331
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാ താ! േപാകന വ ം വം” വിനയഭയ ക ഭ ി േമാദാന ിതം വീര നമ രി ീടിനാന ിേക ിയവചനസഹിതനഥ േലാക മാതാവിെനിെ ം വല വ ീടിനാ “വിട തരിക ജനനീ! വിടെകാ വാനടിയ േവേഗന േഖദംവിനാ വാ സ തം” ഭവ ഭമയി തനയ! പഥി തവ നിര രം ഭ ാരമാ വ ീ ക നീ 740 ഖെമാടിഹ ജഗതി ചിരം ജീവ ജീവ നീ സ ! േത ിരശ ി ം” അനിലതനയ മഖില ജനനിെയാ സാദരം ആശീ വചനമാദായ പി വാ ിനാ .
ല ാമ
നം
െച തകെലെയാ വിടപിശിഖിര മമ വ ചി ി ക ാ മനസി ജിത മം പര രിയിെലാ പതികാര ാ മായതിപാടവ െ ാ തം നിേയാഗി ാല് സ യമതിെനാരഴിനിലെയാഴി സാധി ഥ സ സ ാമി കാര ിന രെമ ിേയ 750 നിജ ദയച രതെയാടപരെമാ കാര ം നീതിേയാേട െച േപാമവ മ അതി റഹമഖില നിശിചര േലശെനയ േപാ ക പറ േപായീടണം അതി െപ വഴി മി ഡമിതി ചി െചയതാരാമെമാെ െ ാടി ട ിനാന് മിഥില പമക മ മതിവിമല ശിംശപാെമാഴി ളാെതാെ ക വ മദലഫലസഹിത മവ ീത 332
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െപാ ിയലറി വീ ം വിെധൗ 760 ജനനിവഹഹയ ജനന നാദേഭദ ം ജംഗമജാതികളായ പത ിക അതിഭയെമാടഖിലദിശിദിശി ഖ പറ ട ആകാശെമാെ രെ ാ ശ ം രജനിചര രി ഝടിതി കീേ മറി ി രാമ ത മഹാവീര പരാ മ ഭയെമാട െപാ നിശിചരിക ണ ി പാ േനരം കപിവീരെന ാണായി “ഇവനമിത ബലസഹിതനിടിനികരെമാ െമെ ാ ജ വിെത ി വ ം? 770 ഖി! തവനികട വി നി വിേശഷ ള് രഗാ ി! െചാ ീലേയാ െചാെ േടാ! മനസി ഭയമധികമിവെന nj മ ടാകരം ധരി ിരി ം നിശിതമസി വ വതി കാരണെമ െചാ നീയറി ീലേയാ െചാ ിവനാെരേടാ” “രജനിചര ലരചിതമായകെളാ േവ രാ ി ര ാ െ ാഴി റിയാവേതാ? ഭയമിവെന നികട വി ക മ ാനേസ പാരം വള െത ാവതീശ രാ!” 780 അവനിമകളവെരാടി െചാ േനര വരാ ലേ ശ രേനാ െചാ ീടിനാ “ഒ വിപിനചരനമിതബലനചലസ ിഭദ ാനെമാെ െ ാടി കള ി െപാ വതി ക തിയവനപഗത ഭയാ ലം െപാ ി ി ൈചത ാസാദെമാ േവ സലധരനനിശമ കാ വെര ം െ ത െകാ ീടിനാന മം വനമതിെലാ വെര മവ ഭയമി േഹാ 333
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപായീലവനവി ിനി ം േഭാ!” 790 ദശവദനനിതി രജനിചരിക വചനം േക ദ േകാപമേ ാധവിവശനായ് “ഇവനിവിെട നിശിതമസി ഭയെമാഴിെയ വ വേന െമളിയവനെ നി യം നിശിതശര ലിശ സലാദ ള് ൈകെ ാ നി േപാകാ റായിരം വീര ാ ” നിശിചര ലാധിപാ ാകാര ാരതി നി ഭയം െച ക മാ തി ശിഖരി ലെമാ മവനി വനിള ംവ ം സിംഹനാദം െച േക രാ സ 800 സഭയതര ദയമഥ േമാഹി വീണി സം മേ ാട ീടിനാ പിെ ം ശിതവിശിഖ ഖനിഖില ശ ജാല െള ശീഖ ം േയാഗി േനരം കപീ ം പരി വിരവിെനാ യ ജിത മം ഗരം െകാ താഡിെ ാ ീടിനിനാ നി തനിശിചരനിധനനിശമന ദശാ േര നി ഭരം ി ന േര ം അഖിലബലപതിവരരിൈലവെരെ െകത േരാഷാല് നിേയാഗി ന രം പരമരണ നി ണെനാെടതി പ ത ം 810 പ േ നാധിപ ാ ം ഭവി ി തദ ദശവദ ദിത ധാ െചാ ിനാ “ത ബലമ തം മ ഭേയാ തിതം പരിഭവെമാടമിതബല സഹിതമപി െചെ ാ പ േസനാധിപ ാ മരി ീടിനാ ഇവെന മമനികട വിഝടിതിസഹജീവേനാടി ബ ി െകാ വ ീ വാ മഹിതമതിബല സഹിതെമ വെരാ മി ട മ ി ാ റെ വി ശം” 820 334
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദശവദനവച നിശമനബല സമന ിതം ദ സലഖ േഗ ചാപാദിക കഠിനതരമലറി നിജകരമതിെല ട ക േര ാെര ാ കപീ ം വനതല ലെയ രലറി മ ം വിെധൗ രിശ ം േയാഗി ാര ണം അനിലജ മവെര വിരേവാ െകാ ീടിനാനാ േലാഹ ംഭ താഡന ാലേഹാ! നിജസചിവതനയെര വ മമിത ൈസന ം നി രേലാകം ഗമി േക യാ 830 മനസിദശ ഖ താപ ം ഭീത ം മാന ം േഖദ ം നാണ ം േതടിനാ “ഇനിെയാ വനിവെനാ ജയി തിനി മി െന ക ീല മ njാനാെര ം ഇവെരാ വെരതിരി കില ര രജാതികെള േമനി മാറി ജഗ േയ അവ പല െമാ കപിെയാേട മരി ിതേ ാ! തം നശി ി മാമകം” പല മിതി ക തിെയാ പരവശത ൈകെ ാ പാരം തള െ ാ താതേനാടാദരാ 840 വിനയെമാ െതാ തിളയമക രെച ി വീര ംസാമിദം േയാഗ മേ േമ അലമമലമിതറികില ചിതമഖില താമാ േഖദം ൈധര െശൗര േതേജാഹരം അരിവരെന നിമിഷമിഹ െകാ വ വെന”മാര ം നി മി ീടിനാ കപിവര മ െപാ േതാരണേമറിനാ കാണായിത മാരെന ിെധൗ ശരനികരശകലിത ശരീരനായ് വ ി ശാഖാ ഗാധിപ താ മ േനരം 850 നിവിെനാ ഗഗന വി നി താണാ ത335
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ഗരം െകാെ റി ീടിനാ ശ നാമ മാര മേനാഹര വി ധ ലരി നിശിചരാധിപ രാവണ ാ മാഹ േക ഃഖാ നായ് അമരപതിജിതമമിതബലസഹിതമാ ജമാ േഖദേ ാടണ െചാ ീടിനാ “ ിയതനയ! വചനമിഹ തവ സേഹാദര േ താധിപാലയം ി േക ീേല 860 മമ തെന രണശിരസി െകാ കപീ െന മാ ാ ജാലയ ി യ ീ വാ ത രിതമഹ ല ബലേമാ േപായീ വ ത കനിേ ാദകം പിെ ന കീ വ ”
ഹ മ ബ
നം
ഇതിജനകവചന മലിേവാ േക ാദരാ ലി ജി ം പറ ീടിനാ ത േണ: “ത ജ മനസി ജനക! തവേശാകം മഹാമേത! തീ െകാ വന് njാ പരിഭവെമാ േവ മരണവിരഹിതനവനതിനി സംശയം മെ ാ ബലാല വ ീ േമാ! 870 ഭയമവ മരണ തമിെ കാ കില് njാ ാ െമ ബ ി െകാ ീ വ വനതലമഖിലമരവിേ ാ വാദിയാം േദവാരിക ത വര ിനാ വലമഥനമപി ധി ജയി നേ ാെടാ വാനര വെ തിരി മ തം! അ ക മളവിലിഹ നാണമാെമ ം ഹ മശേക ാപി njാനവിളംബിതം തിഭിരപി നി തിഭിരപി ഛ നാപി വാ േ ണ njാ ത സമീേപ വ വ 880 336
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സപദി വിപ പഗതമിഹ മദാ തം സ ദ ിനാശകരം പരം നി യം സ ഖമിഹ നിവസ മയി ജീവതി ത ം ഥാ സ ാപ ാ ക മാം“ ഇതി ജനകെനാ നയഹിത ചി ി ടനി ജി ം റെ സ നായ് രഥകവചവിശിഖധ രാദികള് ൈകെ ാ രാമ തം േജ മാ െച ീടിനാ ഗ ഡനിഭനഥ ഗഗന തി ീടിനാ ഗ ന കം മാ തി വീര വാ 890 ബ മതി മകതളിരി വ പര രം ബാ ബലവീര േവഗ കാ കയാ പവന തശിരസി ശരമ െകാെ ി പാകാരിജി ായ പ ാസ വി മന് അഥസപദി ദി വിശിഖെമ െകാെ മാറാ ബാണം പദ ളി ം തദാ ശിതവിശിഖമധികതരെമാ വാ േമെല സിംഹനാേദന പ ം ിനാ തദ കപി ലതിലകന െകാ ാ നായ് ംേഭന തെനെ ാ ി സത രം 900 രഗ തരഥ മഥഝടിതി െപാടിയാ ിനാ ര ചാടിനാന് േമഘനിനാദ ം അപരെമാ രഥ മധിക വിതത ടേനറി വശെ ൗഘവരിഷം ട ിനാ ഷിതമതി ദശവദനതനയ ശരപാേതന േരാമ ന ാ കീറി കപീ ം അതി െമാ െക തിയവനിെ കാ കയാലംേഭാജസംഭവബാണെമ ീടിനാ അനിലജ മതിെന ബ മതിെയാ ടനാദരിാഹ ! േമാഹി വീണി തേല 910 ദശവദന തനനിലതനയെന നിബ ി 337
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പിതാവിന് ി വ വണ ിനാ പവനജ മനസിെയാ പീഡ ായീല പ േദവ ാ െകാ വര ിനാ നളിനദലേന നാം രാമ തി വടി നാമാ തം ജപി ീ ം ജനം സദാ അമല ദി മ മഥന ഭ ിവി രായ ാനക ത ബ നം ണാ ചിരവിരചിതമപി വി ച ഹരിപദം ിരം ാപി മിെ ാ സംശയം 920 ര തിലകചരണ ഗമകതളിരി വെ ാ രാമ ത ബ ം ഭവി ീ േമാ? മരണജനിമയ വി തി ബ മി ാേതാ മ ബ നം െകാെ സ ടം? കപടമതികലിത കരചരണ വിവശത ം കാ ി ിട െകാ േ ാരന രം പല മതി കെമാ നിശിചരണമണ ട പാശഖേ ന ബ ി കാരണം ബലമിയ മമരരി െക ി ിടെ ം ാ ബ നം േവ െപ ിതേ ാേഴ 930 വ ഥ മവനകതളിരിലി െയ ാകി ം ബ െന ഭാവം കള ീലവ നിശിചരെര െകാ ാ േപാ ം വിെധൗ നി ലനാ ിട ാ കാര െഗൗരവാ അനിലജെന നിശിചര ലാധിപ ി വാദിേതയാധിപാരാതി െചാ ീടിനാ “അമിത നിശിചരവരെര രണശിരസി െകാ വനാ വിരി ാ ബ നായീടിനാ ജനക! തവ മനസി സചി ാ മായിനിെ േ വിചാര കാര ം നീ വിധീയതാം 940 വഗ ലവരനറിക സാമാന ന ിവ ത ിവ ിെന ാെമാര ക . 338
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിജതനയ വചനമിതി േക ദശാനന നി ം ഹ േനാേടാ െചാ ീടിനാ : ഇവനിവിെട വ വതി കാരണെമെ െമ നി വ െത ം ഉപവന മനിശമ കാ വെര േ ാെട മ ന രെര ം ത രിതമതി ബലെമാ തക െപാടി ം മേയാടാ െട തെന ം 950 ഇവെനാടിനി വിരവിെനാ േചാദി നീെയ മി ാരി െചാ േക ഹ ം പവന തെനാ വിനയതനയസഹിതമാദരാ പ ” നീയാരയ വ കേപ! പസദസികഥയ മമ സത ം മഹാമേത! നിെ യഴി വി നി യം ാ ം ഭയമഖിലമകതളിരി നി കള സഭ െ ാ മി ഭ പാ നീ അ ത വചന മലമധ ക മ ലേ ശ രാജ ി ലിെ േടാ!” 960 നിഖില നിശിചര ല ബലാധിപ േചാദ നീതിേയാേട േക വാ തനയ ം മനസി ര ലവരെന രപി നി പി മ ഹാേസന മേ തരം െചാ ിനാ :
ഹ മാെ
ഹിേതാപേദശം
“ ട വചനമതിവിശദ മിതി ജള േഭാ! ജ നാം രാമ ത njാനറിക നീ വനപതി മമപതി ര ര ജിത ണ ഷ േഷാ മ പര ജഗ ലപതിശയനമലനഖിേലശ രന് േദവാരാതി ി ി ദ 970 339
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രമഥന ദയമണിനിലയനനിവാസിയാം േതശേസവിത തപ ാ ക ജ ലരി മണിരഥ ജ മാധവ പതി തിവി ഷണസ ിത നിജജനകവചനമ സത മാ ീ വാ നി ല കാനന ി റെ ജനകജ മവരജ മായ് മ നാള് െച നീ ജാനകിെയ െകാ ീേല തവ മരണമിഹവ വതിെ ാ കാരണം താമരേസാ വക ിതം േകവലം 980 തദ ദശരഥതനയ ം മതംഗാ േമ താേപന ത ി മായ് ഗമി ീടിനാ തപനതനയെനാടനലസാ ിയായ് സഖ ം താ ര െ ാ െച േതാരന രം അമരപതി തെനെയാ ബാേണന െകാ ട ന ാ ജ കി ി ം ന കീടിനാ അടിമലരിലവനമനമഴകിെനാ െച വനാധിപത ം െകാ ാധി തീ ീടിനാ അതിനവ മവനിതനയാേന ഷണ ിനായാശക േതാ േമൈകക റായിരം 990 വഗ ലപരി ഢെര ല തരമയ തിേലകനഹമിഹവ ക ീടിേന വനജവിടപികെള ട ടനിഹ തക ം വാനരവംശ തിശീലം വിേഭാ! ഇകലി നിശിചരവരെരെയാെ ടി െമെ വധി തി ായ് വ കാരണം മരണഭയമകതളിരിലി യാേത വി മെ ാ ജ ളിെ നി യം ദശവദന! സമര വി േദഹര ാ മായ് ത തവ െ നി ഹിേ നഹം 1000 ദശനി തശതവയസി ജീ െമ ാകി ം 340
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദഹിക േ ം ിയം േദഹേമാ നീ തവ തനയകരഗളിത വിധിവിശിഖപാേശന ത njാ ബ നാേയെനാ കാ ണം കമലഭവ ഖ രവര ഭാേവന േമ കായ ിേന േമ പീഡ ായ്വരാ പരിഭവെമാ െപാ മരണ മകെ ടാ ബ ഭാേവന വ ീടിേനന njാ അതി മി െപാ തിെലാ കാരണ േകളദ ഹിതം തവ വ ദ നായ് 1010 അകതളിരിലറി റ വ േ ാനെമാെ നീേ ണം ധജനം അ ജഗതി ക ക ണാ നാം ധ െമാേ ാപേദശമ ാനിനാം േമാ ദം മനസി ക ക വനഗതിെയ വഴിേയ ഭവാ മ നായീെടാലാ േമാഹമഹാം െധൗ ത ജമനസി ദശവദന! രാ സീം ിെയ ൈദവീം ഗതിെയ മാ യി ീ നീ അ ജനനമരണ ഭയനാശിനീ നി യമന യാ സംസാര കാരിണി 1020 അ തഘനവിമലപരമാ േബാേധാചിതമത മാന േയാ തനേ ാ ഭവാ കളക തവ ദി സപദി ത േബാേധന നീ കാമേകാപേദ ഷേലാഭേമാഹാദിക കമലഭവ തതനയ ന നനാകയാ ക രഭാവം പരി ഹിയാ നീ ദ ജ ര മ ജഖഗ ഗ ജഗേഭേദന േദഹാ ിെയ ജി ീ നീ തി ണപരവശതയാ ബ നായ്വ ം ാണേദഹ ളാ ാവ റിെകേടാ! 1030 അ തമയനജനമലനദ യനവ യനാന േനക പര േകവല നി പമമനേമയനവ നിരാ ല 341
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ണ നി ള നി മ നി ല നിഗമവരനിലയനന നാദ വി നിത നിരാകാരനാ ാ പര ം വിധിഹരിഹരാദിക ം തിരിയാതവ േവദാ േവദ നേവദ ന ാനിനാം സകലജഗദിദമറിക മായാമയം േഭാ! സ ി യം സത േബാധം സതാതനം 1040 ജഡമഖിലജഗദിദമനിത മറിക നീ ജ ജരാമരണാദി ഃഖാന ിതം അറിവതി പണിപരമ ഷ മറിമായ ളാ ാനമാ നാ ക െതളിക നീ പരമഗതി വ വതി പരെമാ പേദശ ം പാ േക ീ െചാ ി njാ അനവരതമകതളിരിലമിതഹരിഭ ിെകാാ വി ി വ െമ നി യം അകമല മഘമക മളവതി വി മായാ ത ാന ദി ം ഢം 1050 വിമലതര മനസി ഭഗവ വി ാനവിശ ാസേകവലാന ാ തിയാ രജനിചരവനദഹനമ ാ രദ യം രാമരാേമതി സദിവ ജപി ം രതി സപദി നിജ ദി വിഹായ നിത ം ദാ രാമപാദ ധ ാന ി റ ം അറി െച തകതളിരിെലാ ഷ െ ിലാഹ ! േവ താകയാലാ നീ ഭജഭവ ഭയാപഹം ഭ േലാക ിയം ഭാ േകാടി ഭം വി പദാം ജം 1060 മ മഥനചരണസരസിജ ഗളമാ നീ െമൗഢ ം കള ഭജി െകാ ീെടേടാ! തിക മിനി മനസി കനിെവാ കള ൈവേലാകം ഗമി ാ വഴിേനാ നീ പരധന കള േമാ നിത ം ഥാ 342
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാപമാ ി കീ േപാ വീണിെടാലാ നളിനദലനയനമഖിേലശ രം മാധവം നാരായണം ശരണാഗത വ ലം പരമ ഷം പരമാ ാനമദ യം ഭ ിവിശ ാേസന േസവി സ തം 1070 ശരണമിതി ചരണകമേല പതി ീെടേടാ! ശ ഭാവെ ത ജി സ നായ് ക ഷമനവധി ഝടിതി െച ിെത ാകി ം കാ ണ മീവ മി മ ാ േമാ ര പതിെയ മനസി ക കിലവ തേല ര ാമ ാകയി ജ ം സേഖ! സനക ഖ നിക വചന ളിേതാ െ േടാ സത ം മേയാ ം വിരി ാദി സ തം“ അ തസമവചനമിതിപവനതനേയാദിതമത േരാേഷണ േക ദശാനന 1080 നയനമി പതി മഥ കന ചിത മാ ട ന ാ ിമിഴി െചാ ീടിനാ തിലസ ശമിവെനയിനി െവ ി വി ധി ാരമി ക ീല മ ാ േമ മമ നികട വി വടിെവാെടാ മി മാം മെ ാ ജ ളി െന െചാ േമാ? ഭയ െമാ വിനയ മിവ കാ ാനി പാപിയാേയാ ാ ാശഠനിവ കഥയമമ കഥയമ രാമെന ാ െചാ ? കാനനവാസി, ീവെന ാെരേടാ? 1090 അവെര മന രം ജാനകി തെ മത നാം നിെ ം െകാ വ ” ദശവദന വചനമിതി േക േകാപം ദ ം കടി കപീ ം െചാ ിനാ ! “നിന തവ മനസി െപ െത ം ന നീ 343
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിേ ാെടതിെരാ റായിരം രജനിചര ലപതികളായ് െnjളി െ ാ രാവണ ാെരാ മിെ തി ീടി ം നിയതമി മമ െച വിര േപാരാ പിെ നീെയ െച ിെതേ ാ ക ല!” 1100 പവന ത വചനമി േക ദശാസ ം പാ ശ ിത ാെരാടാ െചാ ീടിനാ ! “ഇവിെട നിശിചരെരാ വരാ ധപാണിയായി േയാ ക െനെ ാ വാന് െചാ വി ” അ െപാ തിെലാ വനവേനാട ീടിനാനേ ാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ െമ േവ! “അ ത രിതമി തെനെ ാ െകാ പ ാ െചാ ീ വി ഇവെന വയമിവിെട വിരേവാ െകാ ീടിനാെല െനയ റി ി രാഘവ 1110 അതി നരിവെനാരടയാള ാ ിനാമ യ േ ണമതേ ാ േപാചിതം?“ ഇതിസദസി ദശവദന സഹജവചേനന താെന ിലത െന െച െക െചാ ിനാ .
ല ാദഹനം വദനമപി കരചരണമ െശൗര ാ ദം വാന ാ വാ േമ െശൗര മാ വയമതി ഝടിതി വസേനന വാ േവ ി വ ിെകാ ി ര ിെല ാട ം രജനിചരപരി ഡെര വാദ ം െകാ ിരാ ിയി വെ ാ ക െന ി െന 1120 നിഖിലദിശി പല മിഹ േക മാ ി നീെള വിളി പറ നട വി ലഹതകനിവനറികനിേ ജെന ത 344
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി നി നീ ീ ം കപി ലം തിലരസ താദി സംസിതവ ളാല് തീ ം െത െതെര ം ദശാ േര അ ലബല നചലതരമവിെട മ വീടിനാനത ായത ലമായി വാ തദാവസനഗണമഖില െമാ ി മ ി വാ മതീവ േശഷി ി പിെ ം 1130 നിഖിലനിലയന നിഹിതപ ാംബര ം നീെള ിര െകാ ീടിനാ . അ ടെനാ ി വാ േശഷി ക ളവ മി ം െച െകാ വ ീടിനാ തിലജ ത േ ഹസംസിതവ ദിവ പ ാം ക ജാല ം ിനാ നി തി െപ തിവ വസന ളിെ ാ ിനി േ ഹ െമ ാെമാ ീതേശഷ ം അലമലമിതമലനിവെന ം ദിവ നിതാ േതാ ീ വിനാശ ിെന ാ ചില 1140 അനലമിഹവസനമിതി നനലമിനിവാലധിാ െകാ വി ൈവക േത േമ നരവ മ െപാ തീെകാ ീടിനാ ാ േദേശ ര രാരാദിക ബലസഹിതമബലമിവര ഖ ം െകാ ബധ ാ ഢതരം ത ാ കപിവരം കിതവമതിക മിെതാ ക െന ി െന ത ാരവമരം ഗത ാ രവരം പറകെള ടനറ റ െന പ ിമദ ാരേദേശ െച ന രം 1150 പവനജ മതി ശശരീരനായീടിനാ പാശ മേ ാ ശിധിലമായ് വ ി ബലെമാടവനതിചപലമചലനിഭ ഗാ നായ് ബ ം േവ െപ േമ േ ാ െപാ ിനാ ചരമഗിരിേഗാ രാേ വാ േവേഗന 345
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചാടിനാ വാഹക ാെര ം െകാ വ ഉ പതിെയാ ര മട യരമിയ രേ ാ ംഗ െസൗധാ േമറി േമവീടിനാ ഉദവസിതനികര ട ട ട പരിേവഗേമാത പിെ ത സത രം 1160 കനക മണിമയനിലയമഖിലമനിലാ ജ ക ി ക ി വ ി ിത ി ം തിചപലതെയാടവനചലേമാേരാ മണിാസാദജാല ട ിനാ ഗജ രഗരഥബലപദാതിക പം ി ം ഗമ ളാ രമ ഹ ം അനലശിഖക മനില ത ദയ ം െതളിാഹ ! വി പദം ഗമി തദാ വി ധപതിെയാ നിശിചരാലയം െവെ ാ ാ െമ ാമറിയി െകാ വാ 1170 അഹമഹമികാധിയാ പാവകജ ാലകളംബരേ ാള യ െച ദാ വനതലഗതവിമല ദിവ ര ളാ തിപരി മാ ല ം നരനില തനിതി ദഹി ി െത ി ം തി പരി മായ് വ ിത തം ദശവദനസഹജ ഹെമ ിേയ മ േദവാരിേഗഹ െവ ടീജവം ര ലപതി ിയ ത നാം മാ തി ര ി െകാ ാ വിഭീഷണമ ിരം 1180 കനകമണിമയനിലയനികരമ െവേ ാേരാ കാമിനീവ ം വിലാപം ട ിനാ ചി രഭരവസനചരണാദിക െവ ാ ജീവ ം േവ െപ െമൗ പതി ം ഉട കി കി ട ഴറിയലറി ാ തമായ െസൗധ ളിേലറി ം ദഹന ടനവിെട െമ ദഹി ി 346
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താഴ വീ പിട മരി ം മമതനയ! രമണ! ജനക! ാണനാഥ! ഹാ മാമകം ക മേ ാ! വിധി ൈദവേമ! 1190 മരണ ട ട കി കി വരിെക മാ വാനാ മി േ ാ! ശിവശിവ! രിതമി രജനിചരവരവിരചിതം ഡം മെ ാ കാരണമി ിതിേന േമ പരധന മമിതപരദാര ം ബലാല് പാപി ദശാസ പരി ഹി ാ േലാം അറികില ചിതമ മേദന െച ീടായ്വിനാ മതിെ ഫലമി നി യം മ ജത ണിെയെയാ മഹാപാപി കാമി മ വ മാപ ായിതി െന. ത രിത ം കാര മകാര ം ി െച െകാേ ണം ധജനം മദന പരവശതെയാ ചപലനായിവന് മാഹാ പതി തമാെര ം കരബലെമാട ദിനമണ പിടി തി കാമിചാരി ഭംഗം വ ീടിനാ അവ മനസി മ വിന തേപാമയപാവക നദ രാേജ പിടിെപ ി േകവലം നിശിചരിക ബ വിധെമാേരാേ പറക ം നി ം നിലയിേല െവ മരി ം 1210 ശരണമിഹ കിമിതി പലവഴി ടേനാടി ം ശാഖിക െവ റി ട വീ ം ര ലവേര ത ിയാമാചരരാജ െമ േയാജന ം ണാ സരസബ വിഭവ തേഭാജനം ന കിനാ സ നായി പാവകേദവ ം ല തരമനിലതനയന തനിധി ത ിേല ലാ ല ം ത തീ െപാലി ീടിനാ പവനജെന ദഹനനപി തിേ െമ 347
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാവകനി സഖനാക കാരണം 1220 പതിനിരതയാകിയ ജാനകീേദവിയാ ാ ിതനാകയാ ം ക ണാവശാ അവനിതനയാ പാൈവഭവമ തമത ശീതളനായി വ ി ം രജനിചര ലവിപിന പാവകനാകിയ രാമനാമ തി െകാ മഹാജനം തനയധനദാരേമാഹാ െര ാകി ം താപ യാനലെന ട ീ തദഭിമതകാരിയാ ത സാപം താനേലന ഭവി േമാ? 1230 ഭവതിയദിമ ജജനം വിസാ തം പ ജഓചനെന ഭജി ീ വി വനപതി ജഗപതിശയന ഭജനം വി തൈദവാ സം തതാപാപഹം തദ കപി ലവര മവനി തനയാപദം താ െതാ നമ ത െചാ ിനാ അഹമിനി ഴറി നടെകാ വന രാ ാപ യാ ഗ ാമി രാമാ ികം ര വര മവരജ മ ണജ മായ് തമാഗമി ീ മന േസനാസമം 1240 മനസി തവ െച പരിതാപ ാെകാലാ മ ഭരം കര മിnjീഅനകാ േജ! െതാ തമിതവിനയമിതി െചാ വ േ ാ ഃഖ െ ാ പറ ി സീത ം: “മമരമണചരിത രെച നിെ മാനസതാപമക ി മാമകം കഥമിനി മഹമിഹ വസാമിേശാേകന മ കാത ാ വണെസൗഖ ം വിനാ” ജനക പ ഹി ഗിരമി െന േക വ ജാതാ ക ം െതാ െചാ ീടിനാ 1250 348
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
“കളക ചമിനി വിരഹമലമതി ട മമ മാേരാഹ േണന njാ െകാ േപായ് തവരമണസവിധ പഗമ േയാജി ി താപംേശഷ മൈദ വ തീ ീ വ പവന ത വചനമിതി േക ൈവേദഹി ം പാരം സാദി പാ െചാ ീടിനാ അതി തവക മളവിെ ാ ദ െമാ നിവ ി വിശ സമദ േമ ഭചരിതനതിബലെമാടാ ദിവ ാേ ണ േശാേഷണ ബ നാൈദ രപി സാഗരം 1260 കപി ല ബേലനകട ജഗ യ ക കെനെ ാ െകാ േപാകാ മാം മറിെവാെടാ നിശി രഹസി െകാ േപായാല മ ാണനാഥ കീ ി േപാരാ ഢം ര ലജവരനിവിെടവ ം െച രാവണെനെ ാ െകാ െപാ െ ാ വാ അതിരഭസമയിതനയ! േവലെച ീ നീയ നാ ം ധരി ീ വ ജീവെന” ഇതിസദയ മവെനാട ള് െച യ ീടിനാളി ിരാേദവി ം, പിെ വാതാ ജ 1270 െതാ തഖില ജനനിെയാ യാ വഴ ി ം മഹാ വം ക ചാടീടിനാ .
ഹ മാെ
ത ാഗമനം
ി വന ലെയ െരാ ലറീടിനാ തീ നാദംേക വാനരസംഘ ം ക വിനിെതാ നിനദമാ േക ായ ം കാര മാഹ സാധി വ ി പവന തനതി നഹി സംശയം മാനേസ പാ കാ െകാ േക ാലറിയാമ ം കപി നിവഹമിതി ബ വിധം പറ ംവിെധൗ349
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാണായി ത ിശിരസി വാതാ ജം 1280 “കപിനിവഹവീരേര! ക ി സീതെയ കാ വീരന ഹ ാലഹം നിശിചര വരാലയമാകിയ ല ം നിേ ഷ ദ ാന ം ദഹി ി ി വി ധ ല ൈവരിയാ ം ദശ ീവെന വി യമ ാ ക പറ ി ഝടിതി ദശരഥ തെനാടി ഥ െചാ വാ ജാംബവദാദികേള നട ീ വി ” അ െപാ പവനതനയെന മവരാദരിാലിംഗ ഗാഢമാ ംബ വാലാ ലം 1290 കെമാ കപിനിചയമനിലജെന ി മി ാ വിളി േപായീടിനാ വഗ ലപരി ഢ ഴറി നടെകാ േപായ് വണാചലം ക േമവീടിനാ മദലഫലമ ലതാത മാം മസമാ തം ീവപാലിതം ധിതപരിപീഡിതരായ കപി ലം ദ ിനാശാ മാ ാ പറ ീടിനാ ഫലനികര സഹിതമിഹ മ രമ ര ം ഭ ി ദാഹ ം തീ നാെമാ േവ 1300 തരണി ത സവിധ പഗമ ാ താമസം ൈകവി ണ ി സാദരം അതിന വദി േളണെമ ാശ ംഗദേനാടാപ ിേ ാരന രം അതിനവ മവെരാ ടനാ െയെ യാലാ മ വനം ിെത ാവ ം പരിെചാടതിമ രമ പാന ം െച വ പക ഫല ള് ഭ ി ം ദശാ േര ദധി ഖ മനിശമ പാലനം െചയ്വി ദാനമാേനന ീവസ ശാസനാ 1310 350
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദധിവദനവചനെമാ നിയതമ കാ ദ ധര ാര ത യാ പവന ത ഖകപിക ി ഹാേരണപാ ാ ഭയെ വ മതി തം ത രിതമഥ ദധി ഖ മാ ീവെനമാേലാക ാ ള് െചാ ിനാ തവമ വന ി ഭംഗം വ ിനാ താേരയനാദികളായ കപിബലം ചിരമ തവ ക ണയാ പരിപാലി ിരമാധിപേത ന വാേണനഹം 1320 വലമഥന തതനയനാദികെളാ േവ വ മ ത ജനെ ം െവ ട മ വന മി െപാ തഴി ിെത ി െന മാ ലവാക മാക ണ ീവ ം നിജമനസി രപി വള സേ ാേഷണ നി ലാ ാ രാമേനാ െചാ ീടിനാ പവനതനയാദിക കാര ം സാധി പാരം െതളി വ ി നി യം മ വനമത െയ ാകിെലെ ബ മാനിയാേത െച കാ കയി ാ േമ 1330 അവെര വിരെവാ വ വതി െചാ െചാ നി േഖദി േവ ാ ഥാ ഭവാ അവ മ േക ഴറിെ െചാ ിനാന നാ ാദികേളാ സാദരം അനിലതനയാംഗദ ജാംബവദാദികള സാ ീവഭാഷിതം േക യാ നരവ മ െപാ വാ സേ ാേഷണേവഗം നട ാ െച ീടിനാ ക െപരിയ ഷമണി രാമ തി വടി ണ ഷ േഷാ മ പര 1340 രമഥന ദിമ മഖില ജഗദീശ ര രേന ര രേസവിത 351
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജഗപതിശയനനമല ിജഗ രിതേസാദര മാധവ ജഗ ല ഷണാരാധിതാം ിദ യ രസംഭവ ജിത നി ണ വനപതി മഖപതി സതാപതി മ തി രബാ വ ിയസഖി 1350 ധജന ദി ിത വേദവാരാതി രബാ വവംശസ വ ജബലവതാംവര ണ ജനകാ ക പതിന ന മിജാവ ഭ വനതലപാലക തപ ാ ക രി തി ദ ണ ജനാ ിത ജഭവ ലാധിപ രീകാനന ബാേണാപമ രികാ ണ വാ ദിവസകര ം െസൗമി ി ം ദാദി ം ഭജി ിേക സ തം വിപിന വി ഖതരമിരി ക വീ വണ ിനാ വാ ാദിക നരഥഹരീശ ര തെ ംവ ി േമാദം പറ ാന നാ ജ കനിവിെനാ കേ നഹം േദവിെയ ക േര ാലേയ സ ടെമ ിേയ ശല ട വിചാരി ി താവകം െട മി ാതനയ ം സാദരം ശിഥിലതരചി രെമാടേശാകവനികയി ശിംശപാ ലേദേശ വസി ീടിനാ 1370 അനശനെമാടതി ശശരീരനായന ഹമാശരനാരീപരി തയായ് ചാ അഴ െപ കിമ കി ബ ബാ ം വാ വാ േ ാ! സദാ രാമരാേമതിമ ം രപി ജപി ജപി വിലപി ാംഗിേമ േനര njാ തദാ 352
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അതി ശശരീരനായ് ശാഖാദശാ േര ആന െ ാ ി േ നനാ ലം തവചരിതമ തസമമഖിലമറിയി ഥ ത ിേയാ ം നി ി വടി തെ ാ ം 1380 െച ടജ വി രഹിതയായ് േമ ം വിെധൗ െച ദശാനന െകാ േപായ ം സവി തെനാ ഝടിതി സഖ ായ ം സം നാ ജ തെ വധി ം ിതി ഹി രേന ഷണാ ം കപീ നാ കീെശൗഘമാ നി മായീടിനാ അഹമവരിെലാ വനിവിേട വ ീടിേനന വം ചാടി ട തിവി തം രവിതനയസചിവനഹമാ ഗന ന രാമ ത ഹ മാെന നാമ ം 1390 ഭവതിെയ മിഹഝടിതി ക െകാേ നേഹാ ഭാഗ മാഹ ഭാഗ ം താ േ ാ ഹം ഫലിതമഖിലം മയാദ യാസം ശം പ ജാേലാകനം പാപവിനാശനം മമവചനമിതിനിഖിലമാക ജാനകി മ മ ം വിചാരി ി മാനേസ വണ ഗളാ തം േകന േമ ാവിതം ീമതാമേ സരനവ നി യം മമ നയന ഗളപഥമായാ ണ വാ മാനവവീര സാേദന ൈദവേമ! 1400 വചനമിതിമിഥിലതനേയാദിതം േക njാ വാനരാകാേരണ ശരീരനായ് വിനയെമാ െതാ തടിയി വീ വണ ിേന വി യേ ാ േചാദി ി േദവി ം അറിവതി പറക നീയാെര െതേ ാട്ത ാദി ാ ം വിവരി ന രം കഥിതമഖിലം മയാേദവ ാ ക ദളാ ി ം വിശ സി ീടിനാ 353
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ െപാ തിലകതളിരിലഴ കളവതി njാനം ലീയം െകാ ീടിേനനാദരാ 1410 കരതളിരിലതിെന വിരേവാ വാ ി ദാക നീ െകാ ക കി ള ട ശിരസി ശി ഗള വി ല ട ി ം ശീ മണ വിലപി ിേത ം പവന ത! കഥയമമ ഃഖെമ ാം ഭവാ പ ാ േനാ നീ ക ിതേ ാ സേഖ! നിശിചരികള ദിന പ വി ം നീയ െച െചാ െക െചാ ീടിനാ തവചരിതമഖിലമലിേവാ ണ ി njാ ത ിേയാ ം കപിേസനേയാ ം തം 1420 വയമവനിപതിെയ വിരേവാ ിെ ാ വ ദശാസ ല ം ടി ട സ കമേയാ ാ രി ാ െകാ േപാം സ ാപ ി ാക േത േമ ദശരഥ ത വിശ ാസാ ഥമായിനിേ ഹി േമ േദവി ചി ം ധന മാദരാ നെരാരടയാളവാ ം പറ ീ ക ണ ഷ വിശ ാസസി േയ അ മവനി തെയാടഹമി െന െചാ ളവാ ഡാര മാദരാ ന കിനാ 1430 കമല ഖി കനിവിെനാ ചി ടാചേല കാ മായ് വസി ാെളാ ദിനം കഠിനതരനഖരനിേ ണ പീഡിെ ാ കാക ാ ം െചാ െക െചാ ിനാ തദ പലതരമിവപറ ം കര ള്ാപം കല മ ം ദശാ േര ബ വിധേചാവിഭാേവന ഃഖം തീ ബിംബാധരിെയ മാശ സി ി njാ വിട ടനഴെകാ വഴ ി േപാ ി 354
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േവേഗന പിെ മെ ാ െച േതനഹം 1440 അഖിലനിശിചര ലപതി ഭീ ാ ദമാരമെമാെ ക േ നതി ട പരിഭവെമാടട ക തിവ നിശാചര പാപികെളെ ാലെച േതനസംഖ കം ദശവദന തെന ര മാരെന ദ ധരാലയ ി യ ീടിേന അഥ ദശ ഖാ ജ ാ ബ നായാശരാധീരെന പറ njാ ല തരമേശഷം ദഹി ി ി ബത! ല ാ രം പിെ ം േദവിത പദം 1450 വിഗതഭയമടിയിണ വണ ി വാ ിേ ാ വീ ം സ ം ചാടി ട njാ തവചരണനളിനമ ൈനവ വ ി ി ദാസ ദയാനിേധ! പാഹിമാം! പാഹിമാം!” ഇതിപവന തവചനമാഹ ! േക ളവി ിരാകാ ം ീതി ീടിനാ “ രജന രം കാര ം തംത യാീവ ം സാദി ി േകവലം സദയ പകാരമിെ തി ാദരാല് സ സ ം മമ തേ നിന njാ 1460 ണയമനസാ ഭവാനാ തമായതി ത പകാരം ജഗ ി ലിെ േടാ! നരപിരമാവര മാ ത െന” േമാദം ണ ീടിനാനാദരാ ഉരസി രപി രണ കീടിനാേനാ െ േടാ! മാ ത ഭാേഗ ാദയം വനതലമതിെലാ വനി െനയി േഹാ െണ ൗഘെസൗഭാഗ ാെയേടാ! പരമശിവനിതിര ലാധിപ ത െട പാവനമായ കഥയ െച ം 1470 355
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭഗവതി ഭവാനി പരേമശ രി േക ഭ ിപരവശയായ് വണ ീടിനാ കിളിമക മതി സരസമി െന െചാ േക മഹാേലാക ം െതളിേയണേമ 1474 ഇത
രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ
356
രകാ
ം സമാ ം
അ
കാ ഹരിഃ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ം
ീ ഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! ഹേര! രാമ! രമാരമണ! ിേലാകീപേത! രാമ! സീതാഭിരാമ! ിദശ േഭാ! രാമ! േലാകാഭിരാമ! ണവാ ക! രാമ! നാരായണാ ാരാമ! പേത! രാമകഥാ തപാന ാന സാരാ തി സാമ മിേ േമ 10 ശാരികൈ തേല! െചാ െചാ ി ി ം ചാ രാമായണ ം മേനാഹരം ഇഥമാക ണ കിളിമകള് െചാ ിനാ ചി ം െതളി േക ീ വിെന ിേലാ ച ഡ പരേമശ രനീശ ര ച ികാമ ിതം ളിനാ ച ാനേന! െചവിത ദാ രാമച ചരിതം പവി ം ിേയ! ീരാമാദിക െട നി യം ീരാമച വൈനകനായക താരക ാ ക ക ണാകര 20 മാ തി വ പറ േക ിലാ ഢേമാദാല െച ിതാദരാ ! “േദവകളാ മസാ മാ േ ാ േകവലം മാ തി െച േതാ ം വിെധൗ ചിേ നി പി േപാ മശക മാ357
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ി ശതേയാജനായതമ മം ലംഘി രാ സവീരേര ം െകാ ല ം െപാ ി ി വി യം ഇ െന ത ാെരാ െമ െമാ നാ മിെ നി യം 30 എെ ം ഭാ വംശെ ംല ണ തെ ം മി ാ ജെന ം േകവലം ൈമഥിലിെയ വ കാരണം വാതാ ജ പരിപാലി ി ഢം. അ െനയായെത ാമിനി ടെന െന വാരിധിെയ ട ീ ന മകരച ാദി പരി മാ സ ം കട േപായ് രാവണെന ടേയാ െമാ ി njാ േദവിെയെയ കാ ി ൈദവേമ!” 40 രാമവാക ം േക ീവ ം നരാമയം തീ മാറാ െചാ ീടിനാ : “ലംഘനം െച സ െ ം ബത! ല ം ഭ ീകരി വിളംബിതം രാവണ തെ ലം െകാലെച േദവിേയ ം െകാ േപാ njാന് ചി ാക േത േമ മാനേസചി യാ കാര വിനാശിനി ആരാ േമാ ാ ജയി ടാെതാ രരി ാണായ വാനരസ യം 50 വ ിയി ചാടണെമ െചാ ീടി ം പിെ യാെമ െചാ വര ിവ വാരിധിെയ ട ാ പായം പാ േനരമിനി ളയാെത ര പേത! ല യി െച നാം ിെത ാകിേലാ 358
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലേ ശ ം മരി ാെന നി യം. േലാക യ ി ലാെരതി ി രാഘവ! നി തി ി മഹാരേണ അേ ണേശാഷണം െച ജലധിെയസത രം േസ ബ ി ി മാം ഢം 60 വ കണ ി ാം ജയം തവന നിമി ള് കാ ക ര പേത!” ഭ ിശ ന ിതമി േ ാ ികളി മാക ണ കാ ംത േണ ിലാ ാ െതാ നി ം വാ സംഭവേനാ േചാദി ളീടിനാ :
ല ാവിവരണം ല ാ ര ി ാ ശ ാവിഹീനെമേ ാടറിയി നീ േകാ മതി കിടെ ിവെയാ േവ കാ ി രികേവണം വചസാ ഭവാ ‘ എ േക െതാ വാതാ ജ ന ാ െ ളി ണ ി ളീടിനാ : ‘മേധ സ ം ി ടാചലം വള ത തമതി ി ല ാ രം ാണഭയമി യാത ജന കാണാം കനകവിമാനസമാനമായ്. വി ാര െ േയാജന കനകമതിലതി േമ േഗാ രം നാ ദി ിക തിേശാഭിതമായതിേന നിലക ം അ െനതെ യതി ി ിലായ് െപാ ം മതി കേള െ ാ േപാെല ഏഴി ം ന ാ േഗാ രപം ി ം ഴ മായി പെ േഗാ രം 359
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ ാ ി ം കിട ാധമായ് െചാ വാ േവല യ ാലപം ി ം അ േകാ ദി ിെലേ ാ രം കാ തിനിശാചര ാ പതിനായിരം. ദ ിണേഗാ രം ര ി നി രേ ാവര റായിരം സദാ ശ രായ് പ ിമേഗാ രം കാ ന ര പ റായിരം ഉ രേഗാ രം കാ നി ാനതിശ രാ െ ാ േകാടി നിശാചര . ദി ക നാലി തില തേയാ ന കാ ീ വാ അ : രം കാ തി േപ മ ശാല തിലിര ി നം. ഹാടകനി ിതേഭാജനശാല ം നാടകശാല നട പിെ ം മ നശാല ം മദ പാന ി നി നമാ നി ലശാല ം ല ാവിരചിതാല ാരേഭദമാത ാപഹം പറയാവ ം ത രം ത ി നീേള ിരേ നഹം മ ിതാവി നിേയാേഗന െചേ ബലാ ിേതാദ ാനേദേശ മേനാേമാഹേന പ ജാേദവിേയ ം ക ിേന അം ലീയം െകാ ാ ഡാര മി വാ ിെ ാ ടയാളവാക ം േക വിടവഴ ി റെ കാ ിേയ പിെ റെ ാരവിേവകം. ആരാമെമാെ തക കാ വീരെരെയാെ േണന െകാ ീടിേന . രേ ാവരാ ജനാകിയ ബാലകന മാരനവെന ം െകാ njാ 360
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ േവ ാ ി റ ീ വാ മ വ! ല ാ ര ി തില് നാെലാ ൈസന െമാ ിേവേഗന േപായ് കാേല ദശ ഖെന െചാ ിേന ന െത ാം പിെ , രാവണ േകാേപന െചാ ിനാ ത ിെട ത േരാ’ടിെ ാേഴ െകാ ക ൈവകാതിവെന’െയ േ രം െകാ വാ വ വേരാ വിഭീഷണ െചാ ിനാന ജ തേ ാ മാദരാ : ‘െകാ മാറി ത ാെരയാ േമ െചാ രാജധ ളറി വ െകാ ാതയ ടയാളെ ന താ െത’ േ ാ ദശാനന െചാ ിനാ വാലധി ി െകാ വാ സേ ഹവാസസാ ം െപാതി വര ിെകാ ിനാരേ ാളടിയ ം െപാ ിേ നി േയാജന വ മാ ല ാ രം സത രം മ വ! ല യി പടയി നാെലാ െമാ ിേന ത സാദ ിനാ . ഒ െകാ മിനി ാലവിളംബനം ന േപാക റെ കാ നാം. സ രായ് ബ േരാഷം മഹാാനമാ വി മം സംഖ യി ാേതാള മഹാകപിസംേഘന ല ാ രി ശ ാപഹം ലംഘനം െച ന രനായകകി ര ാെര േണന പി പതികി ര ാ െകാ ദശാനനതി ം തീ സംഗരാേ ബലാ
361
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ജേന െയെ ാ േപാരാം വിേഭാ! പ ജേന ! പരം ഷ! േഭാ!
യാ അ സ അ ക ‘ഇേ
നാന ന വാ ക േക ഥ ാതെകൗ കം സംഭാവ സാദരം സാ ീവേനാട െച ി വിേലാചനനാകിയ രാഘവ : ാ വിജയ കാലം പടേമാദം റെ േകവ ം. ന മ ം വിജയ ദം രേ ാജന മാം ലം ഹതി ദം ദ ിണേന രണ േമ ല ണെമ ാം ന ജയ ദം ൈസന െമ ാം പരിപാലി െകാ ണം ൈസന ാധിപനായ നീല മഹാബല ം ന ഭാഗ മി ഭാഗ ം പി പട ം പരിപാലി െകാ വാ വ രാം വാനര ാെര നിേയാഗി രംഭ മാഥി ഖരാ വ പി njാ മാ തിക േമറി മ പിേ മി ാ ജനംഗേദാപരി ീവെനെ ിരിയാതരികേവ നി മി ീ ക മ വീര ം നീല ഗജ ഗവയ ഗവാ ബലി ലിസമാനനാം ൈമ വിവിദ ം പ ജസംഭവ േഷണ ം ംഗ നള ം ശതബലി താര ം െചാ വാനരനായക ാേരാ െചാ വാനാവത ാെതാ ൈസന ം ടി റെ േക േമ ൈവക താട ാക താ ം വഴിെ േടാ!’ 362
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ മ െച മ ടൈസനികമേ സേഹാദരേനാ ം ര പതി ന മ ലമേ വിള ന നാഥ ം ഭാ രേദവ ം ആകാശമാ േ വിള േപാെല േലാകനാഥ ാ െതളി വിള ിനാ . ആ വിളി കളി ള േലാകാ ി തീ ീ വാ മ ടസ യം രാ ി േരശ രരാജ ം തി പരമാ യാ േവഗാ നട ട ിനാ . രാ ിയിെലാെ നിറ പരെ ാ വാ ി നട േപാെല ചാടി േമാടി േമാേരാ വന ളി േതടി ം പക ഫല ജി ം ൈശലവനനദീജാല പി ി ൈശലശരീരികളായ കപി ലം ദ ിണസി ത രതീര ം മേഹ ാചലാ ിേക േമവിനാ മാ തിത െട ക ്േദേശനി പാരിലിറ ി ര ലനാഥ ം താേരയക മമ െസൗമി ി ം പാരിലിഴി വണ ിനാന ജം ീരാമല ണ ാ ം കപീ ം വാരിധി തീരം േവശി ന രം ര ം വാരിധിത െട പ ിമതീരം േവശി തേ ാ പാധിപ ര ാ ജേനാട െച ിതാ ‘നാം വാരി സ ാവ നംെച വാരാ ിധിെയ ട ാ പായ ം ധീരരാ വെരാ ി മ ി പാരാെത ക ി േവണമിനി ട വാനരൈസന െ ര ി െകാ ണം 363
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േസനാധിപ ാ ശാ ാദിക രാ ിയി മായാവിശാരദ ാരായ രാ ി ര ാ പ വി ീ േവാ ‘ ഏവമ െച സ ംവ ി േമവിനാ പ വതാേ ര നാഥ ം വാനര ം മകരാലയം ക മാനേസ ഭീതി കല മ വിനാ ന ചെ ൗഘ ഭയ രെമ ം വ ണാലയം ഭീമനിസ നം അത തതരംഗാഢ മഗാധമിരണം െചയ്വതി രിതാ േമ ഇ െന സ ം കട െചെ െന രാവണ തെ വധി ? ചി ാപരവശ ാരായ് കപിക മ ാ രാമപാ േശ മ വിനാ ച മേ ാ ദി െപാ ീടിനാന് ച ഖിെയ നി പി രാമ ം :ഖം കല വിലാപം ട ിനാെനാെ േലാകെ യ കരി ീ വാ :ഖഹ ഷഭയേ ാധേലാഭാദിക െസൗഖ മദേമാഹകാമജ ാദിക അ ാനലിംഗ ി വെയ െന ാന പനാ ചിദാ നി സംഭവി വിചാരി കാ കിേലാ സംഭവി ി േദഹാഭിമാനിനാം കിം പരമാ നി െസൗഖ :ഖാദിക സ സാദ ി ലി രേ േമ സ തി നിത മാന മാ ം പരം :ഖാദിസ ം ിസം ത ഖ നാം രാമ പരാ ാ പരം മാ മായാ ണ ളി സംഗതനാകയാ മായവിേമാഹിത ാ േതാ ം ഥാ. 364
അ :ഖിെയ ം െമാെ േയാ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഖിെയ െമ ാമ ാല ധ ാ െട മതം.
രാവണാദിക െട ആേലാചന അ ഥ നി ദശരഥ മ ാ ജാദികളായ കപിക ം വാരാ ിധി വടേ രവ വാരിധിേപാെല പരേ ാരന രം ശ ാവിഹീനം ജയി ജഗ യം ല യി വാ ലേ ശ ര തദാ മ ിക തെ വ ി വിരേവാ മ നിേകതനം ി ീടിനാ ആദിേതയാ േര ാദിക മ താെതാ ക മാ തി െച ം ചി ി ചി ി നാണി രാവണ മ ികേളാ േക ി ാനവ ക : ‘മാ തി വ ിവിെടെ ക ളാ മറിയാതിരി മ േ ാ ആ ം കട താെതാ ല യിേ ാ വ കം െ ാ വാനര ജാനകി തെ ം ക പറെ ാ ദീനത ടാതഴി ാ പവനം ന ര ാെര ം വധിെ െട നാമ മാരെന ം െകാ ല ം െപാ ി സ ം ലംഘനം െച െതാ സ ടെമ ിേയ സ നായ് േപായേതാ േ ാളം ന െല ം നാണമാമിെ ാ സംശയം ഇേ ാ കപി ലേസന ം രാമ മ ിത രതീേര മ േ ാ . ക വ െമ ന ാലിനിെയ ം ചിേ നി പി ക ി നി ം. 365
ി-
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വിശാരദ ാ നി െള െട മ ിക െചാ േക ലമായ് വ ീെലാരാപ ിനി ം മമ ഹിതം ന ായ് വിചാരി െചാ വി ൈവകാെത. എ െട ക കളാ ം നി െള ിേല േ ഹ ം നി ച ലം. ഉ മം മ മം പിേ തധമ മി ം ിവിധമാ വിചാര ം സാ മിദ,മിദം ാ മാ,മിദം സാ മെ പ ം േക ാ പല െമാ േപാെല മാനേസ വാ െമാഴി േതാ ീ ം ദാ ത ിലേന ാന ം പറ േനര സ തം മാമകം ന ന ീ ശം. എ റെ ാ ി ക ി മം പിെ ര ാമ മ മം െചാ വാ ഓേരാ തരം പറ ന തീ വാനായ് തിപാദി ന രം ന തിെതൈ കമത മാേയവ ി റ ക ി പിരിവ മ മമാ മ മെത ിേയ ചി ാഭിമാേനന താ താ പറ സാധി തി ം പറ ബാധി മേ വ ം പറ ീ ഷ യാ കാ ഷ േചതസാ കലി ടാെത കാല ം ദീ ഘമായി പര രം നി ം പിരി മ േമാ നി നാ േ ാനധമമെത ം എ ാലിവിെട ന െ ന െതെ ാ ി നി വിചാരി െചാ വി ’ ഇ െന രാവണ െചാ േക ളവിംഗിത ാ നിശാചര െചാ ിനാ : 366
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘ന നെ േമാ േ ാള ിലിതിെ ാ കാര വിചാര ായ ം േലാക െള ാം ജയി ഭവാനിെ ാരാ ലെമ ഭവി മാനേസ? മ നാം രാമ നി ഭയം തവ ചിേ ഭവി െമ മ തം! ാരിെയ രാ േ ജയി ട ബ ാ വിനി ിപ പ േന സത രം വി തയാെയാ കീ ി വള ം നാം േമഘനിനാദനേതാ നീ വിേ ശെന രാ മേ ഭവാ ജിത ാ ജിത മം േപാ ം ദശാ േര കമായ വിമാനം ഹി മ തെമ േമാ കേ ാള ം കാലെനേ ാരി ജയി ഭവാ േ ാ കാലദ ാെലാ ഭയ ാ ? ാരമാേ ണതെ വ ണെന സംഗര ി ജയി ീലേയാ ഭവാ ? മ േദവകെള റേയണേമാ പ ലരാ മ ാ െചാ നീ! പിെ മയനാം മഹാ ര േപടി കന കാര െ ന കീലെയാ-തവ? ദാനവ ാ കരംത െപാ മാനവ ാെരെ ാെ െചാേ ണേമാ? ൈകലാസൈശലമിള ിെയ ടനാേലാലമ ാനമാടിയകാരണം കാലാരി ച ഹാസെ ന കീലേയാ ല േ ാ വിഷാദി ാ മനസി േത? ൈ േലാക വാസികെളലാം ഭവ ബലമാേലാക ഭീതികല മ മാ തി വ ിവിെടെ ക വീരരാ ന േ ാ ി നാണമാം 367
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാെമാ േപ ി കാരണാേല െമാരാമയെമ ിേയ െപാ െ ാ മവന് nj ളാരാ മറി ാകിെല േമയ വ ജീവേനാേട േപാകയി േ ാ.’ ഇ ം ദശ ഖേനാടറിയി ട േത കേമാേരാ തി ം െചാ ിനാ : ‘മാനേമാടി ിനി nj ളിേലകെന മാനേസ ക ി യ താകിേലാ മാ ഷജാതികളി േലാക ി വാനരജാതി മിെ ംവ ം ഇെ ാ കാര വിചാരമാ ി ലെരാ ി ടി നി പി െയ ം എ ം പാരമിള ം ന ാരിേലാ േളണം ജഗ േഭാ!’ ന രവരരി ം പറ ളാപെമാ റ ദശാസ ം.
രാവണ
ംഭക
സംഭാഷണം
നി ം ൈകവി ംഭക തദാ വി തമ ജ തെ വണ ിനാ ഗാഢ ഗാഢം ണ ഢേമാദം നിജ പീഠമതിേ ലി ി ശാസ ം ാ െമ ാമവരജ തേ ാ ചി ാ രാേഗണ േക ി ന രം ഉ ാരി ായ ഭീതിേയാ മവ ന രാധീശ രേനാ െചാ ിനാ “ജീവി മിയി വാെ തി മമ േദവത മാ കി ന ം 360 ഇേ ാ ഭവാ െച ക െളാെ ത ാണഹാനി തെ ധരി നീ 368
ം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമ ഭവാെന ണം ക കി കി മിയി വാ വാനയ യിെ േമ ജീവി ിരി യിലാ ഹ െ ി േസവി െകാ ക രാമെന നിത മായ് രാമ മ ഷ നേ ക സ പനാം ീമാ മഹാവി നാരായണ പര സീതയാ ല ീഭഗവതി ജാതയായാ തവനാശം വ വാ 370 േമാേഹന നാദേഭദം േക െച ട േദഹനാശം ഗ വ ി മീന െള ാം രസ ി േമാഹി താേന ബളിശം വി ി മരി അ ിെയ േമാഹി ശലഭ മ മായ് ത ഭവി ിത ം ജാനകിെയ േമാഹി കാരണം ാണവിനാശം ഭവാ മകെ ം ന തേ െമനി ിെത ിലറി ിരി െത ാകി ം 380 െചാ മതി മന തി കാരണം െചാ വ ം കഴി ജ ിേല വാസനെകാ നീ താ േമശാസനയാ മട കയി വി ാന ദിവ ാ േപാ മാനിക േ ാ പറേയ തി േ ാ കാ ിയെത ാമപനയം നീയ നാ ി േ ാ മാപ ിനായ് നി യം njാനിതിനി ിനി രാമേന ം മ വാനര ാെരെയാെമാെ െയാ വന് 390 ജാനകിതെ യ ഭവി ീ നീ മാനേസ േഖദ ാക േത േമ േദഹ ിന രം വ േപാം േമ േമാഹി താഹ ! സാധി െകാ ക നീ 369
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ ിയ വശനാം ഷ വ ീ മാപ നി യേമാ കാ ഇ ിയനി ഹ ഷ വ ം നിജ െസൗഖ െളാ േവ” ഇ ാരിയാം ംഭക േ ാ ി േക ളവി ജി ം പറ ീടിനാനാദരാ 400 “മാ ഷനാകിയ രാമേന ം മ വാനര ാെരെയാെമാെ െയാ ി njാ ആ വ വന െയെ ിെല-“ നാശരാധീശ രേനാ െചാ ീടിനാ .
രാവണ വിഭീഷണ സംഭാഷണം അേ രമാഗതനായ വിഭീഷണ ധന നിജാ ജ തെ വണ ിനാ . ത രിക ി ി ശാനന െചാ ാനവേനാ പഥ ം വിഭീഷണ : ‘രാ സാധീശ ര! വീര! ദശാനന! േക ണെമ െട വാ കളി നീ. ന െചാേ ണെമ ാവ ം തനിാവേരാ െചാ ധജനം കല ാണെമ ല ിെന െമ ാവ െമാ മി ചി ി ണം ിനാ ാേതാ നീ രാമേനാടി ിേലാക ി ന രാധിപ? മ ഹ വികട ം യ ാ കാദിക ം തഥാ ംഭക ജം മാലി ജംഘ ം ംഭ നി ംഭനക ന ക ന വ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം ംഭഹ ം ിശിര തികായ ം 370
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദവാ ക ം നരാ ക ം മ േദവാരിക വ ദം ാദി വീര ം പാ ം േശാണിതാ ം പിെ വിപാ ാ ം മകരാ ം ഇ െന ംഗേര ബ ി വീരനാമി ജി ി മാമ വേനാെടേടാ! േനേര െപാ ജയി തിനാ േമ ീരാമേനാ ക താ മാനേസ. ീരാമനായ മാ ഷന േകളാെര റിവാ മാമെ ാ വ ം. േദേവ മ വ ി മ വ ൈവവസ ത ം നി തി മ േക പാശി മ ജഗ ാണന വിേ ശ മ വനീശാന മ േവധാ മ ജംഗാധിപ മാദിത വ മ വ . സാ ാ മഹാവി നാരായണ പര േമാ ദ ി ിതിലയകാരണ ം ഹിരണ ാ െനെ ാലെച വ പ ിയായ്, മ ിടം പാലി െകാ വാ . പിെ നരസിംഹ പം ധരി ി െകാ ഹിരണ കശി വാം വീരെന. േലാൈകകനായക വാമന ിയായ് േലാക യം ബലിേയാ വാ ീടിനാ . െകാ ാനി പെ ാ ട രാമനായ് മ വ ാെര,യ രാംശമാകയാ അ രെരെയാെ െയാ വാ മ ിലവതരി ീ ം ജഗ യ . ഇ ദശരഥ നായ് വ ി നിെ െയാ വാെന റി ീ നീ സത സ ലനാമീശ ര ത തം മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം 371
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െല ി പറ െതെ ാ ശ ാകിലതി െചാ ീ വ േസവി വ ഭയെ െ ാ െ ാ േദവനവ ക ണാകര േകവലന് ഭ ിയ പരമ പരേമശ ര ി ം ി ംന ം ജനാ ന ആ ിതവ ലനം ജേലാചനനീശ രനി ിരാവ ഭ േകശവ , ഭ ിേയാ ം ത തി വടിത പദം നിത മായ് േസവി െകാ ക മടിയാെത. ൈമഥിലീേദവിെയെ ാെ െ ാ ത പാദാം ജ ി നമ രി ീ ക. ൈകെതാ താ ര ിെ െചാ ിയാ െച പരാധ െള ാം മി വ ത പദം ന കീ േമവ ം ന െട ത രാേനാളം പയി മ ാ ം. കാടകം േനര തിബാലക താടകെയെ ാലെച ാെനാര ിനാ െകൗശിക ത െട യാഗര ാ മായ് നാശം ബാ ഖ ാ ന കിനാ . ാലടിവ ക ാമഹല തെമ ാെമാ ിയേതാ നീ ൈ യംബകം വി ഖ ി സീതയാം മ മിഴിയാെള ം െകാ േപാ േ ാ മാ മേ ഠാരാ ധനാകിയ ഭാ വന്തെ യി മ തം പിെ വിരാധെനെ ാ കള ം െച ഖരാദികെളെ ാല െച ം ഉ തനാകിയ ബാലിെയെ ാ ം മ വനാകിയ രാഘവന േയാ? അ വം ചാടി ട ിവിേട വേ ാജേന െയ പറ ട 372
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ി ല ാ രെ മ ി സ നാ േ ായ മാ തി െച ം ഒെ ാഴിയാെത ി ിരിെ തവ ന ന ാഹ ! േതാ ിെത െന! ന സ നേ ാ ൈവരം ഥാ. തന ംഗിതെ െ ാ മടിയാെത. ന മതികളായീ മമാത ാരി ം പറ െകാ ി മേതാ നീ കാല രം ഗമിയാതിരിേ കി കാലം ൈവകാെത െകാ ൈവേദഹിെയ ബലനാ വ ബല തേ ാവി മ രംവ ട ിയാ പി ാ നാ ം നഗര ം േസന ം തല് ാണ ം നശി ീ മര ണാ . ഇ ം പറ ബ ളാ േമ ക കാല ി ലിെ നി യം. ത െട യംെകാ വ തിനി നാമാള േപാെക േവ െപ െച േസവി ം ബലെന ബ ളേ രേമാ ാ ഫലമി മ വ! രാമശരേമ ത വ േ രമാമയ ിെലനി െകാ േനെര പറ ത njാനിനി താരാ മകെള െകാ ൈവകീടാെത. േമ പട ം നശി ടന െമ ാെമാ ിയാ മാനേസ മാനിനിെയെ ാ ാെമ േതാ ിയാ ാന മി െകാ തിേനാ നീ. ിേല ി വിചാരി െകാ ണം വ േനാേട ാ വ ം ഫലേമവ ം. ീരാമേനാ കലാം ട ിയാലാ ം ശരണമിെ തറിയണം. 373
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ജേന െനേ വി വാ ശ രനാദികെള േമാ നീ രാ സരാജ! ജയി ജയി നീ സാ ാ മേഹശ രേനാ പിണെ ാലാ െകാ േന വ ജാനകീേദവിെയെകാെ െ ാ ഖി വസി നീ സംശയെമ ിേയ ന ക േദവിെയ വംശം ടി കളയാ േവണേമ!’ ഇ ം വിഭീഷണ പിെ ം പിെ ം പ മാ െചാ േകെ ാ ന രാധിപനായ ദശാസ ം നായ് േസാദരേനാ െചാ ീടിനാ : ‘ശ ള ശ ളാ മി ഭാവേ ാടരിേക മ വിന ശ ശ ളാ േതവ ം ത വ മവെര നി യം. ഇ രെമേ ാ െചാ കിലാ നീ വധ നാെമ ാലതിനി സംശയം.’ രാ ി രാധിപനി രം െചാ ളേവാ ാ വിഭീഷണ ഭാഗവേതാ മ : ‘ ത വശഗതനായ ഷ സിെ ൗഷധ േമ യിേല േമ. േപാ മിവേനാടിനി njാ പറ െപൗ ഷംെകാ നീ ാേമാ വിധിമതം? ീരാമേദവപാദാംേബാജെമ ി മാ ം ശരണെമനി ി േകവലം. െച ാ വീണ ിേക സ തം നി േസവി െകാ വ ജ നാ .’ സത രം നാലമാത ാ മായവനി ം നി പി റ റെ . ദാരധനാലയമി െത ൗഘ ം 374
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െര പരിത ജ , രാമപാദാം ജം മാനസ ി റ ി നായ് വീ വണ ിനാന ജ ത പദം േകാപി രാവണ െചാ ിനാനേ ര‘മാപെ നി വ ം ഭവാ . രാമെനെ േസവി െകാ ാ െമാരാമയമി തിനിെ നി യം. േപാകാ ിേലാ മമ ച ഹാസ ിനിേ കാ േഭാജനമായ്വ ം നീെയേടാ!’ എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ‘െന െട താത ല നേ ാ ഭവാ താവകമായ നിേയാഗമ ി നാവെത ാമ െസൗഖ മേ ാ മമ സ ടം njാ ല ാക േത െമ ിേലാ njാനിതാ േവേഗന േപാ , മി ാ കള ാദികേളാ മ ഖി ചിരം വസി നീ ലവിനാശം നിന വ വാ കാല ദശരഥമ ിേര രാമനായ് ജാതനായാ ജനകാലേയ കാലി ം സീതാഭിധാേനന ജാതയായീടിനാ മിഭാരം കള ീ വാനായ് തി ാേമാദേമാടി വ ാരി വ ം. എ െന പിെ njാ െചാ ഹിേതാ ികള ഭവാ ിേല േഭാ! രാവണ തെ വധി ാനവനിയി േദവ വിധാതാവേപ ി കാരണം വ പിറ ി രാമനായ് നി യം പിെ യതി ന ഥാത ം ഭവി േമാ? ആശരവംശവിനാശം വ േ ദാശരഥിെയ ശരണം ഗേതാ ി njാ .’ 375
അ വിഭീഷണെ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശരണ ാ ി
രാവണ ത നിേയാേഗന വിഭീഷണ േദവേദേവശപാദാ േസവാ മായ് േശാകം വിനാ നാലമാത മാ ടനാകാശമാ േ ഗമി ാനതി തം ീരാമേദവനി തി േനേര കളി നി ൈ രമവ വ വ േ നെചാ ീടിനാെന ം ഭ ിവിനയവി മതി ടം: ‘രാമ! രമാരമണ! ിേലാകീപേത! സ ാമി ജയ ജയ! നാഥ! ജയ ജയ! രാജീവേന ! ! ജയ ജയ! രാജശിഖാമേണ! സീതാപേത! ജയ! രാവണ ത െട േസാദര njാ തവ േസവാ മായ് വിടെകാേ ദയാനിേധ! ആ ായ േ ! ര പേത! ീപേത! നാ ാ വിഭീഷണ ത ഭ േസവക ‘േദവിെയ ത ചിതം നീ’െയ രാവണേനാ njാ ന െചാ ിേയ . േദവിെയ ീരാമനാ െകാ ന െകാേവാലേമ ം പറേ പലതരം വി ാനമാ െമ ാ പേദശി ത ാനിയാകയാേല തിേ േമ. പഥ മാ െചാ ിയേത മപഥ മായ് വ ിതവ വിധിവശാ . വാ മാെയെ വധി ാന ി കാള ജംഗേവേഗന ലേ ശ ര ത ഭയ ാലടിയ െമ ം ചി ാ ലതയാ പാ പാ ി ിഹ നാലമാത ാ മായ് വിടെകാേ െനാ376
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ! ജ മരണേമാ ാ ം ഭവ രണാം ജം േമ ശരണം ക ണാം േധ!’ ഇ ം വിഭീഷണവാക േക ളായ ീവ ം പറ ീടിനാ : ‘വിേശ ശ! രാ സ മായാവിെയ ം വിശ ാസേയാഗ നെ നി യം. പിെ വിേശഷി രാവണരാ സ ത െട േസാദര വി മ വ ആ ധപാണിയായ് വ ാനമാത ം മായാവിശാരദ ാെര നി യം. ഛി ം റെ ാ കാ കി ം ന െട നി യിെല ി ം നി ഹി ീ േമ. ചി ി ട നിേയാഗി കപികെള ഹ വ നി ിവനിെ ാ സംശയം. ശ പ ി ജന െള മി െമേ ാ ട വിശ സി തി ശ െള െ വിശ സി ീ മമാ െത േതാ േ ണേമ. ചി ി ക ിനി നി ി ിെലെ ഭിമതെമ െച ണം‘ മ വാനരവീര ം ചി ി ംവരായ്വാ പറ ാ പലതരം അേ ര ായ വ ി മാ തി െചാ ാ ‘വിഭീഷണ മെന ം വ ശരണം ഗമി വ തെ നാം ന ര ി െതെ െട മതം ന രാന യ ി ജനി വ ശ േളവ െമ വ ീ േമാ? ന വ ാമവരി െമ െത ാവ ം നി പി െകാേ ണേമ! 377
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജാതിനാമാദിക ണഗണേഭദെമ േ ധ ാ െട മതം ശാശ തമാ ധ ം പതിക ാ ിതര ണെമ ശാേ ാ ി ം.’ ഇ ം പല ം പലവിധം െചാ വ ചിേ ധരി െച ര പതി: ‘മാ തി െചാ പപ െമ ം വീര! വിഭാകര ! വരിെകേടാ njാ പറ േക ിെന ാവ ം ജാംബവദാദി നീതി വര ാേര! ഉ ീശനായാലവനാ ിത ാെര സ േശാ രേ ന പചാനപി ര ിയാ ാലവ ഹാ േകവലം ര ിതാവശ േമധം െച ണ വാ എ െചാ ി േവദശാ ളില് ണ പാപ ളറിയ േത േമ െമാ കേപാതം നിജ േപടേയാെടാ ിെ ാ വനംത ി േമവീടിനാ . ഉ തമാെയാ പാദപാേ തദാ െചെ ാ കാ ാളെന െകാ ീടിനാ ത െട പ ിണിെയ രതാ േര വെ ാ :ഖം െപാറാ കര വ തെ മറ ി ീ ം ദശാ േര വ ി കാ ം മഴ ം, ദിേനശ ം െച ചരമാ ിത ി മറ ി , ഖി നായ്വ വിശ കിരാത ം താനിരി ി രടതി ദീനതേയാ നി കാ ാളെനക ക ണകല കേപാത ം െകാ വ ാ െകാ ി വ ി ം ത െട ൈകയിലി കേപാതിെയ വ ി ിലി ാ തി ീടിനാ 378
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െകാ വിശ ട ീടാ പിെ ം പീഡി ിരി ം കിരാത ത െട േദഹ ം ന കിനാനേ ാ വ ിയി വീ കിരാതാശനാ മായ്. അ േപാ ം േവണമാ ിതര ണം മ െന ാേലാ പറേയ തി േ ാ എെ രണെമേ ാ ി വ വെന മഭയം െകാ മേത . പിെ വിേശഷി െമാ േക ീ വിെനെ തി തിനാ മിെ േമ. േലാകപാല ാെര ം മ കാണായ േലാക െള ം നിേമഷമാ െകാ ി ര ി സംഹരി ീ വാെനാ േമ ദ െമനി ി നി യം, പിെ njാനാെര യെ ദാ വ ീ വാ െചാ വെന മടിയാെത. വ ിയാ േക മി െചാ ി മാനേസ ീവ! നീ െച വെന വ ക. എെ രണംഗമി വ njാെന മഭയം െകാ മതി തം. പിെ യവ െ ാ സംസാര :ഖ ം വ ടാ നെമ മറിക നീ. ീരാമവാക ാ തം േക വാനരവീര വിഭീഷണ തെ വ ിനാ ീരാമപാദാ ിേക വീ സാ ാംഗമാ ഢേമാദം നമ രി ീടിനാ . രാമം വിശാലാ മി ീവരദളശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം േസാമബിംബാഭ സ ഖാം ജം കാമദം കാേമാപമം കമലാവരം കാ ം ക ണാകരം കമേല ണം ശാ ം ശരണ ം വേരണ ം വര ദം 379
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ണസം തം ീവമാ തിഖ കപി ലേസവിതം രാഘവം ക ിെ ാ േത ം വിനീതനാായ സേ ാഷേമാ ം വിഭീഷണ ഭ ിയനായ േലാൈകകനാഥെന ഭ ിപരവശനായ് തി ീടിനാ : ‘ ീരാമ! സീതാമേനാഹര! രാഘവ! ീരാമ! രാേജ ! രാജീവേലാചന! ീരാമരാ സവംശവിനാശന! ീരാമപാദാം േജ നമേ സദാ. ച ാം േഗാേ ാ വായ നേമാനമേകാദ ധരായ നേമാ നമ: പ ിത രീകച ാംശേവ ഖ പര ിയായ നേമാ നമ: രാമായ ീവമി ായ കാ ായ രാമായ നിത മന ായ ശാ ായ രാമായ േവദാ േവദ ായ േലാകാഭിരാമായ രാമഭ ായ നേമാ നമ: വിേശ ാ വ ിതിസംഹാരേഹതേവ വിശ ായ വിശ പായ നേമാ നമ: നിത ായ സത ായ ായേത നമ: ഭ ിയായ ഭഗവേത രാമായ ി ദായ ായേത നമ: വിേശ ശനാം നി ി വടിതാനേ ാ വിേശ ാ വ ിതിസംഹാരകാരണം സ തം ജംഗമാജംഗമ ത ള ഹി വ ാ നാ ം ഭവാന്. നി ഹാമായയാ ടി ിട മാനി ലമാം പര മ ാനിനാം ത ലമാ ണ പാപ ളാ ജ മരണ ായ്വ ി ം അ നാേള ം ജഗെ ാ േവ ബലാ 380
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത മായ് േതാ മതിനി സംശയം എ നാേള റിയാെതയിരി ിതദ യമാം പര ം സനാതനം ദാരാദി വിഷയ ളിലതിസ ികല രമി ിതന ഹം. ആ ാവിെനയറിയാ യാ നി യമാ നി കാേണണമാ ാനമാ നാ :ഖ ദം വിഷേയ ിയസംേയാഗെമാെ േമാ ാെലാ മനാ നാ ആദികാേല ഖെമ േതാ ി മേത ം വിേവകമി ാതവ മാനേസ. ഇ ാ ിധ രേ ാവ ണാനിലച ാജാഹിപാദികെളാെ ം. ചി ി ിേലാ നി ി വടി നി യമ മാദി മി ാത ൈദവേമ! കാലസ പനായീ ം ഭവാ ല ളി വ തി ല ം ഭവാ നമ വി നി ണീയാ ഭവാ മാനമി ാത മഹ ം ഭവാ സ വേലാകാനാം പിതാവായ ം ഭവാ ദ ീകേര ശയന! ദയാനിേധ! ആദി ാ വിഹീന പരി നാധാര ത പ ിനീശ ര അച തനവ യനവ നദ യ സ ി ഷ േഷാ മ പര നി ല നി മ നി ള നി ണന് നി യി ാ മറി ടാതവന്. നി വികാര നിരാകാര നിരീശ ര നി വിക നി പാ യ ശാശ ത ഷ ഭാവഹീന തി പര മാ . സ ഭാവ സനാതന സ ഗ മായാമ ഷ മേനാഹര മാധവ 381
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മായാവിഹീന മ ൈകടഭാ ക njാനിഹ ത പാദഭ ിനിേ ണിെയാന മാ സ ാപ ര പേത! ാനേയാഗാഖ െസൗധം കേരറീ വാ മാനേസ കാമി വേ ജഗ പേത! സീതാപേത! രാമ! കാ ണിേകാ മ! യാ ധാനാ ക! രാവണാേര! ഹേര! പാദാം ജം നമേ ഭവസാഗരഭീതനാെമെ ര ി െകാേ ണേമ!’ ഭ ിപരവശനായ് തി ീടിന ഭ െന െതളി ര മന് ഭ ിയ പരമാന െ ാ ിത േമവമ െച : ‘ഇ മാ വരെ വരി സനാം njാ വരദാൈനകത പര ഒ േമ താപെമാ െനെ കി ിയാ പിെ ാകയിേ ാ നീ.’ രാമവാക ാ തം േക വിഭീഷണനാേമാദ െ ാ ണ ി ളിനാന്: ‘ധന നാെയ ത ത നാേയനഹം ധന ാ േത തകാമനാേയനഹം ത പാദപ ാവേലാകനംെകാ njാനിേ ാ വി നാേയനി സംശയം മ മനാെയാ ധന നി ഴിയി മ മനാെയാ മി േഹാ! മ മനായ് മെ ാ വ മി ിഹ ത പം മമ കാണായകാരണാല്. ക ബ നശി തിനായിനി നി ലമാം ഭവ ാന ം ഭ ി ം ത ാന ം േദഹി േമ രാഘവ! ചിേ വിഷയ ഖാശയിേ േമ. 382
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പാദപ ജഭ ിേരവാ േമ നിത മിള െമാഴി പാനിേധ!’ ഇ മാക ണ സ ീതനാം രാഘവ ന രാധിപ തേ ാട െച : ‘നിത ം വിഷയവിര രായ് ശാ രായ് ഭ ി വള തി മതികളായ് ാനികളാ േയാഗിക മാനേസ njാനിരി മമ സീത മായ് ദാ. ആകയാെലെ ം ധ ാനി സ തം വാ നീെയ ാ നിന േമാ ം വ ം. അ മ നി ാ തമാെയാ ഭ ികരേ ാ മത നായ് നിത ം െചാ ക ം േക ം െച ി ം ി വ മതിനിെ ാ സംശയം.’ ഇ മ െച ല ണ തേ ാ ഭ ിയന െച ി സാദരം: ‘എെ നിേവാ ക തിെ ഫലമി തെ വ േ ണമതി നീ ല ാധിപനിവെന ഭിേഷക ം ശ ാവിഹീനമ േപാ െച ീ ക സാഗരവാരി ം െകാ വ ീ ക ശാഖാ ഗാധിപ മായ് സത രം അ ച ാ മാകാശ മി ം മ ഥ ം ജഗ ി ിവ വാ ല ാരാജ േമവം മമാ യാ ഭാഗവേതാ മനായ വിഭീഷണ .’ പ ജേന വാക ം േക ല ണ ല ാ രാധിപത ാ മഭിേഷകമ േപാ വാദ േഘാേഷണ െച ീടിനാ . വ രാം വാനരാധീശ ര ാ മായ് സാ വാേദന ഴ ി ജഗ യം 383
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാ ജന ം ീതി ീടിനാ . ആദിേതേയാ മ ാ ി മാധിേവറി െച ീടിനാരാദരാ . അ ര ീക ം ഗീത ളാല േഷാ മെന ജി ീടിനാ . ഗ വകി രകി ഷ ാ മ ദാ സി വിദ ാധരാദി ം ീരാമച െന വാ ി തി ി േഭരീനിനാദം ഴ ിനാ ം. ണ ജേനശ രനായ വിഭീഷണ തെ ണ ീവ ം െചാ ിനാ : പാേര ര ി ം നാഥനായ് വാ മീ ീരാമകി ര ാരി ഖ ഭവാന്. രാവണനി ഹ ി സഹായ മാേവാളമാ െചേ ണം ഭവാനിനി. േകവലം nj ം നട േസവയാ സി ി േമ മ ഹം.’ ീവവാക മാക ണ വിഭീഷണനേ ചിരി വേനാ െചാ ീടിനാ : ‘സാ ാ ജഗ യനാമഖിേലശ ര സാ ി ത സകല ി മാകയാ എ സഹാേയന കാര മവിേട ബ ശ െള മി േക . ഢ നാന േനകാ ക ട നാ യം മ ാ മിെ േടാ! ത മേ ന േതാ ഢ ി ണഭാേവന മായാബലാ തദ ശ ാെരാെ നാെമ റി െകാദ യഭാേവന േസവി െകാ ക നാം.‘ ന ര വേരാ ിക േകെ ാ ഭ നാം ഭാ ജ ം െതളി ീടിനാ . 384
അ കബ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നം
രേ ത
ാവരനായ രാവണ െചാ കയാ േണ വ കനാം നിശാചര േര നി വിളി െചാ ീടിനാ മ ടരാജനാം ീവേനാടിദം: “രാ സാധീശ ര വാ കള് േക നീ ഭാ ര േനാ! ാകരമവാ േധ! 876 ഭാ തനയനാം ഭാഗേധയാം െധ! വാനരരാജമഹാ ലസംഭവ! ആദിേതേയ താ ജനാകയാ ാ സമാന ഭവാ മമ നി യം നിേ ാ ൈവരെമനിേ മിേ േമ രാജ മാരനാം രാമഭാര ാമഹം വ ാേജനെകാ േപാേ നതിെന േത? മ ടേസനേയാ മതിവി തം കി ി യാം നഗരി െപാ െ ാ ക നീ 880 േദവാദികളാ മ ാപ മാെയാ േകവലെമ െട ല ാ രെമേടാ! അ സാര ാ മ ഷ െമ ം ല ാരായ വാനര ഥ ം എെ ാ കാ െതേ ാടിവിെട വകാരം നിന ിടാ നീ ഥാ” ഇഥം േകാ ിക േക കപി ലായ ചാടി ിടി ാരതി തം ി ഹര േള കനതി ി നാേയ ം കര ട ിനാ : 890 “രാമരാമ! േഭാ! കാ ണ വാരിേധ! രാമ! നാധ! പരി ാഹി ര പേത! തെരെ ാ മാറി പ ാ േമ നാഥ! ധ െ ര ി െകാേ ണേമ 385
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാനര ാെര നിവാരണം െച ാ മാനവവീര! ഹേതാഹം പാഹി മാം” ഇഥം കപരിേവദനം േകെ ാ ഭ ിയ വരദ േഷാ മ വാനര ാെര വില ിനാനേ രമാന െ ാ യ ക തദാ 900 െചാ ിനാ ീവേനാ njാെനെ ാ െചാെ ത ദശ ീവേനാട െചാ ീ െക ” േക ീവ ം െചാ ിനാനാ കേനാ സത രം: “െചാ ബാലിെയേ ാെല ഭവാെന ം െകാ ണമാ സ ബലാന ിതം ീരാമപ ിെയ െകാ ീടിന േചാരേന ം െകാ ജാനകി തെ ം െകാ േപാേകണെമനി കി ി ര ി തിെന െച െചാ ീ നീ” 910 അ ാ േജാ ിക േക െതളി ളവ ാന േയാ വ താ മ െച : വാനര ാേര! കെന ബ ി െകാനെമാഴി കാ െകാ ീ വി njാ രെച േതയയ ാവിെത ” മാന േമാട െച ര വര വാനര ാ ം പിടി െക ിെ ാ ദീനത ൈകവി കാ െകാ ീടിനാ ശാ ലവി മം കപിബലം ശാ ലനായ നിശാചര വ ക- 920 ാ നായ് രാവണേനാ െചാ ീടിനാ വാ ക വ മ േകെ ാ രാ ി േരശ രനാകിയ രാവണനാ ി േ ം ദീ ഘചി ാന ിതം ചീ േഖദേ ാ ദീ ഘമാേയ ം386
അ വീ
ാ
പായ
േസ ബ
രാമായണം കിളി ാ ് കാണാ
ി
ീടിനാ .
നം
ത ാലമ േലാ വ രാഘവന ാ ജാദി കപിവര ാെരാ ം രേ ാവരനാം വിഭീഷണ തെ ാ ം ല ണേനാ ം വിചാരം ട ിനാ : ‘എ പായം സ ം കട ാെന ചി ി ക ി നി െള ാ മായ്.’ എ െച േക വേരവ െമാ ി ടി നി പി െചാ ിനാ : ‘േദവ വരനാേയാ വ ണെനേ വി േവണെമ ാ വഴി ം ത ം.‘ എ േക െച ര വര : ‘ന േതാ ിയത െനതെ ’െയവതീേര കിഴ േനാ ിെ ാ ത േ ാജേലാചനനാകിയ രാഘവ ദ ഭ വിരി നമ രി ീടിനാന തവി മ ഭ ി െ ം േഹാരാ പാസി ത െന േലാക ി ം നാഥനാമീശ ര ഏ മിളകീല വാരിധി മതിേ ാേധന ര ാ േന നാം നാഥ ം ‘െകാ വാ ചാപബാണ നീ ല ണ ക െകാ ാ ം മമ ശരവി മം. ഇ െപ വഴി മീ തെ ില വം ഭ മാ ി മ ീ വ . ം മദീയ വ ാ വള മി njാനി ാെതയാ വ നി യം സാഗരെമ േപ ം മറ ി387
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലാ ലെമ ിേയ വാ കിെല േമ ന മാ ീ വ െവ ം, കപി ലം േമാദം പാദചാേരണ േപാകണം.’ എ െച വി ം ഴിെയ ലവേ ാട ഉ െച ര വര : ‘സ ത ം ക െകാേ ണെമ ാരമായ ശിലീ ഖവി മം ഭ മാ ീ വ വാരാ ിധിെയ njാ വി യെമ ാവ ം ക നി ണം.’ ഇ ം ര വര വാ േക േ രം ീ ഹ ംകാനനജാല ം ഥ ി ം െട വിറ ചമ ി , മി ം മ ി; നിറ തിമിര മ ി ം േ ാഭി , മി ാ കവി വംഗമായ തരംഗാവലിെയാ ം ളാ രിത ളായ് വ ിതത ന മതിമിഝഷാദ ം. അേ ാ ഭയെ ദിവ പേ ാ മ തി ദിവ ാഭരണസ നായ് പ ദി ം നിറേ ാ കാ ാ നിജഹ ളി പരി ഹ ര ം വി നായ് രാമപാദാ ിേക വ സ പം ദ നമ ാര ം െച ര ാ േലാചനനാകിയ രാമെന ഭ ാ വണ ി തി ാ പലതരം ാഹി മാം ാഹി മാം ൈ േലാക പാലക! ാഹി മാം ാഹി മാം വിേ ാ ജഗ പേത ാഹി മാം ാഹി മാം െപൗല നാശന! ാഹി മാം ാഹി മാം രാമ! രമാപേത! ആദികാേല തവ മായാ ണവശാ ത െള വാ ി േനരം ല ളാ പ ത െള388
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാലശ പനാ ം നി ി വടി ി ിേത ം ജഡസ ഭാവ ളാമതാ നീ ാ തവ മതം? പിെ വിേശഷി തി ം ജഡത മായ്െ ഭവാ നെരെ നി ി ം േ ഭവ ിേയാഗസ ഭാവെ യിന ഥാ ക മാ ശ രായ്? താമേസാ ത ളാ ത താമസശീലമായ് തേ വ വിേഭാ! താമസമേ ാ ജഡത മാ ം കാമേലാഭാദിക ം താമസ ണം മായാരഹിതനായ് നി ണനായ നീ മായാ ണ െളയംഗീകരി േ ാ ൈവരാജനാമവാനായ് ചമ ഭവാ കാരണ ഷനായ് ണാ ാ മായ്. അേ ാ വിരാ ി നി ണ ളാരായി േദവാദിക തദാ. ത സത ി നി േ ാ േദവക ത േജാ ത ളായ് േജശാദികള് ത േമാ തനായ് തപതിതാ മ ഷ! രാമ! ദയാനിേധ! മായയായ് ഛ നായ് ലീലാമ ഷ നായ് മായാ ണ െളൈ െ ാ നാരതം നി ണനായ് സദാ ചി ഘനനാെയാ നി ളനായ് നിരാകാരനായി െന േമാ ദനാം നി ി വടി തെ ം ഖനാം njാെന െനയറി ീ ? ഖജന സ ാ ാപകേമാ ി ണാം ഹിതം ദ മായ ം പ നാം യഥാ ല ടം തഥാ ാ ശാസനം ധ ം ഭവാ ശാം ീരാമേദവം പരം ഭ വ ലം 389
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാരണ ഷം കാ ണ സാഗരം നാരായണം ശരണ ം േഷാ മം ീരാമമീശം ശരണം ഗേതാ ി njാ രാമച ാഭയം േദഹി േമ സ തം രാമ! ല ാമാ മാ ദദാമി േത.’ ഇ ം വണ ി തി വ ണേനാമ ഷന്താ മ െച : ‘ബാണം മദീയമേമാഘമതി ിഹ േവണെമാ ല െമ തി ം? വാ മി ാെതാ ല മതി നീ കാ ി േരണെമനി വാരാ ിേധ!’ അ വനാഥ ം െചാ ിനാനേ രമന നകാ ണ സിേ ാ! ജഗ പേത! ഉ രസ ാം ദിശി മ ീര തേല ചി മ ല േദശം ഭി ദം ത പാപാ ാ നിശാചരെര ം പാര പ വി ീ േ ാ . േവഗാലവിേട യ ബാണം തവ േലാേകാപകാരകമാമ നി യം’ രാമ ം ബാണമയ ാന േനരമാമയം േതടീ മാഭീരമ ലം എ ാെമാ ി േവേഗന ബാണം േപാ െമ േവ ണീര ം ിതാദരാ ആഭീരമ ലെമാെ നശി യാ േശാഭനമായ് വ ത േദശം തദാ ത ലേദശ മ െതാെ ം ഖ ജനപദമായ് വ ിെതെ ാ ം. സാഗരം െചാ ിനാ സാദരമേ ര‘മാ ലെമ ിേയ മ േല സത രം േസ ബധി നളനാം കപിവരേന മവെനാ ദ ായ്വരാ. 390
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വിശ ക ാവി മകനവനാകയാ വിശ ശി ിയാത പരെന ം വിശ രിതാപഹാരിണിയായ് തവ വിശ െമ ാം നിറ ീ കീ ി ം വ ി ’ െമ പറ െതാ ടന ി ം െമെ മറ ളീടിനാ സ നാെയാ രാമച തദാ ചി ി ീവല ണ ാെരാ ം ാ നായീ ം നളെന വിളി ടനാ ം െച ി േസ സംബ േന ത േണ മ ട ഖ നാ ം നള രേന െന വ ി സത രം പ ത ല ശരീരികളാകിയ ാരവീര മിയ കപിക ം സ ദി ി ംനി സരഭസം പ തപാഷാണപാദപജാല െകാ വ വ വാ ിെ െതെര വിഹീനം പ ട ിനാ . േനേര ശതേയാജനായതമാ ടനീര േയാജന വി ാരമാം വ ം ഇ ംപ ട ം വിെധൗ രാമഭ നാം ദാശരഥി ജഗദീശ ര േവ ാമേകശം പരേമശ രം ശ രം രാേമശ രെമ നാമമ െച : ‘യാെതാ മ നിവിെട വ ാദരാ േസ ബ ം ക രാേമശ രെന ം ഭ ാ ഭജി ിതേ ാളവ ഹത ാദി പാപ േളാ േവ െപ തിനായ് വ ം മമാ ഹാ ി ം വ ീ മിെ ാ സംശയം േസ ബ ി മ ന ം െച േതശനാകിയ രാേമശ രെന ം 391
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക
വണ ി റെ നായ്ത ൈകവി വാരണസി ഗംഗയി ാന ം െച ജിത മം ഗംഗാസലില ം െകാ വ ാദരാ രാേമശ ര ഭിേഷക ം െച ഥ ീമ സ േ കള ത ഭാര ം മ നംെച മ െനേ ാ സാജ ം വ മതിനിെ ാ സംശയം.’ എ െച ി രാമ തി വടി ന ായ് െതാ േസവി ിെത ാവ ം. വിശ ക ാ ജനാം നള ം പിെ വിശ ാസേമാ പ ട ിനാ വി തമ ിപാഷാണത ളാല ിേന തീ പതിനാ േയാജന തീ ിതി പ േയാജന പിേ ാ ാം ദിനമി പെ ാ േയാജന നാലാം ദിനമി പ ിര ായ േപാെലയി പ ി മ ാം ദിനം അ നാ െകാ ശതേയാജനായതം ച ലെമ ിേയ തീ േ ാരന രം േസ വിേ േല നട കപിക മാത ഹീനം കട ട ിനാ . മാ തികേ കേരറി ര മ , താേരയകേ മി ാതനയ ം ആ ഹ െച േബലാചല കേളറിനാ വാനരേസനേയാ ം തം. ല ാ രാേലാകനാശയാ രാഘവ ശ ാവിഹീനം േബലാചേലാപരി സം ാപ േനാ ിയ േനര ക ി ജംഭാരിത രിെ ാ ല ാ രം. സ മയ ജ ാകാരേതാരണമേനാഹരം ാസാദസ ലം 392
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈകലാസൈശേല സ ിഭേഗാ രജാലപരിഘശത ീസമന ിതം ാസാദ ി വി ീ േദേശ ദാ വാസവ ല ഭാേവന രാവണ ര സിംഹാസേന മ ിഭി ം േല ര ദ ാതപൈ പേശാഭിേത ആലവ ം െവ ാമര ം ബാല ണിമാെരെ ാ വീയി നീലൈശലാഭം ദശകിരീേടാ ലം നീലേമേഘാപമം ക ര മ വി യം ൈകെ ാ മാനി മാനേസ സ ിതം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ : ‘ േ നിബ നാേയാ കാ ര തെ വിരേവാടയ മടിയാെത െച ദശ ീവേനാ ാ െളാെ ാഴിയാെതയറിയി ൈവകാെത.’ എ െച േക െതാ തവ െച ദശാനന തെ വണ ിനാ .
രാവണ കസംവാദം പം ി ഖ മവേനാ േചാദി ാ‘െന നീൈവ വാ കാരണം െചാ െകെടാ! വാനേര ാരറി പിടി ഭിമാനവിേരാധം വ ിയതാെരാ? തവ ീണഭാവം കല ീ വാ കാരണം മാനേസ േഖദം കള െചാ ീെടേടാ.’ രാ ി േരേ ാ ി േക ക പരമാ ം ദശാനനേനാ െചാ ീടിനാ : ‘രാ സരാജ വര! ജയ ജയ! േമാേ ാപേദശമാ േഗണ െചാ ീ വ . 393
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സി ത രതീേരാപരി െചെ ാര രെമ ിേയ njാ തവ വാക െചാ േനര വെരെ ിടി ട െകാ കളവാ ട ം ദശാ െര ‘രാമരാമ േഭാ! പാഹി പാഹീ’ തി njാനാമയം കര നാദം േക തെനവ നയ ിനയ ിെനാദരേവാട െച ദയാപര . വാനര ാ മയ ാര െകാ njാ ം ഭയം തീ നീേള നട ട വാനര ൈസന െമ ാം ക േപാ ി മാനവവീരന യാ സാദരം. പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാ : ‘െച രാവണ തേ ാ െചാ ക സീതെയ ന കി െകാ കി,ല ാ ിേല േമ ൈവകാെത ം ട ക. ര ി െമാ ഴറിെ െകാ ണം ര ം കണെ നിെ പറയണം. എ ബലം െകാ സീതെയ ക െകാനായ് േ ായിവ ി െകാ ഭവാന് േപാ മതി ബലെമ ിെലേ ാ േപാരിനാ െ ാ ് റെ കാ നീ. ല ാ ര ം നിശാചര േസന ം ശ ാവിഹീനം ശര െളെ ാ njാ ഒെ െ ാടിെപ െ ി വ ി െ ാ േദാഷ മാ തീ ീ വ . ന ര ലേ ഭവാെനാ ശ െന ാകി റെ കാ നീ.’ എ ളിെ ി ളീടിനാ നി െട േസാദര തേ ാ ടേവ, ീവ ണന് മാേരാ െമാ ി നി ഹി ാനായ് ഭവ ം രണാ േണ. 394
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക െകാ ാ മസംഖ ം ബലം ദശക േഭാ!കപി ംഗപാലിതം. പ വതസ ിഭ ാരായവാനരവി െവ ഗ ന ം െച സ വേലാക ം ഭ മാ ീ വാ ഗ വം കല നി ി നി ഭയം സംഖ മാ ം ഗണി ാവതി ിഹ സംഖ ാവതംവരനായ മാര ം ാരമാകിയ വാനരേസനയി സംഘ ധാന ാെര േക െകാ ക ല ാ രെ ം േനാ ി േനാ ി തം ശ ാവിഹീനമലറിനി വ റായിരം പടേയാ ം രി െള നീറാ വാ ഴേ ാെട വാ െപാ ി കാല ം േപടി മ മവേനാ നീലനാം േസനാപതി വ ി ന ന . അംഗദനാ മിളയരാജാവതിനേ പ കി സമ ഭ വാ െകാ മിയി ത ത െന ബാലിത ന ന ി ംേഗാപമ ത ാ ശ സീ ിനി വാതജ ത ഘാതക രാമച ിയ ീവേനാ പറ നി വഹനാം േശ ത രജതസമ ഭ രംഭെനേ തവ ി നി വ വ നാ ശരഭ മഹബല . ൈമ നേ തവ ത ി വിവിദ ം ാരകൈവദ ന ന ാരെ ാ. േസ ക ാവാം നളനതിനേ േബാധേമ ം വിശ ക ാ ത മക താര പനസ ദ വിനത ം വീര ഷഭ വികട വിശാല ം 395
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാ തി ത പിതാവാകിയ േകസരി രനായീ ം മാഥി ശതബലി സാരനാം ജാംബവാ ം േവഗദ ശി ം വീര ഗജ ം ഗവയ ഗവാ ം ര ദധി ഖ േജ ാതി ഖനതിേഘാര ഖ ം ഖ േഗാ ഖ , ഇത ാതി വാനര നായക ാെര njാ േത കെമ െന െചാ ം േഭാ! ഇ രം വാനരനായക ാര പേ േകാടി തറി ാ ം ഉ ം െതളി േപാ ായി പെ ാ െവ ം പട തവ െ ാം േദവാരികെളെയാ വാനായ് വ േദവാംശസംഭവ ാരിവേരവ ം, ീരാമേദവ ം മാ ഷന ാദിനാരായണനാം പര േഷാ മ . സീതയാ േയാഗമായാേദവി േസാദര ല ണനായതന ം േലാകമാത ം പിതാ ം ജനകജാരാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല. ൈവരമവേരാ സംഭവി ീ വാന് കാരണെമെ േ ാ നീ മാനേസ. പ താ കമായ ശരീര ം പ ത മാ ഭവി െമ ാവ ം പ പ ാ കത േളെ ാ സ ിതം ണ പാപ ളാ ബ മായ് ത മാംസേമേദാ ി മല ളാ സേ ൈളതമതി െമ ം njാെന ഭാവമതി ായ് വ ം ാനമി ാ ജന േതാ നീ. ഹ ജഡാ കമായ കായ ി െലെ ാരാ ാ ഭവി ം ധീമതാം 396
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യാെതാ ലമാം ഹത ാദിയാം പാതകെകൗഘ ത ളാ ം േഭാഗേഭാ ാവായ േദഹം ണം െകാ േരാഗാദി ലമായ് സ തി ം ഢം. ണ പാപ േളാ ം േച ജീവ ം വ ഖ :ഖബ നം. േദഹെ njാെന ക ി ക േമാഹ ിനാലവശേത ന െച ജ മരണ മ ലമായ് സേ ാഹി മാ വ ഭവി േശാകജരാമരണാദിക നീ വാനാകയാ േദഹാഭിമാനം കളക നീ. ആ ാ നി ലനവ യനദ യമാ ാനമാ നാ ക െതളിക നീ. ആ ാവിെന രി ീ ക സ തമാ നി തെ ലയി നീ േകവലം ദാരാ ഹാദിവ ളി സ ികള വിര നായ് വാ ക. കരാശ ാദി േദഹ ളിലാകി ം േഭാഗം നരകാദികളി െ ാ. േദഹം വിേവകാഢ മായ ം ാപി ിതാഹ ! പിെ ദ ിജത ം വ ി . ക വാമ ഭാരതഖ ി നി ലം ജ ം ഭവി ീടിനാ പിെ ാ േമാ േഭാഗ ിലാ ഹം ധന നാ വേനാ മഹാമെത! െപൗല നാം ാ ണാഢ ഭവാ ൈ േലാക സ ത േഘാരതേപാധന എ ിരിെ നര ാനിെയേ ാെല പിെ ം േഭാഗാഭിലാഷെമ ി െന? ഇ ട ി സമ സംഗ ം ന ായ് പരിത ജി ീ ക മാനേസ 397
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമെന െ സമാ യി ീ ക രാമനാ താ പരനദ യ . സീതെയ രാമ െകാ െ ാ ത പാദപ ാനിചരനായ് ഭവി നീ. സ പാപ ളില് നി വി നായ് ദിവ മാംവി േലാകം ഗമി ായ് വ ം അ ാ ിലാ കീ േപാ കീ േപാ േപായ്െ ം നരക ിലിെ ാ സംശയം ന തെ njാ നിന പറ ന ജനേ ാ േചാദി െകാ െകേടാ. രാമരാേമതി രാേമതി ജപി െകാാമയം േവറി സാധി േമാ ം സ ംഗമേ ാ രാമച ം ഭ വ ലം േലാകശരണ ം ശരണദം േദവം മരതകകാ ികാ ം രമാേസവിതം ചാപബാണാ ധം രാഘവം ീവേസവിതം ല ണസം തം ര ാനി ണം വിഭീഷണേസവിതം ഭ ാനിര രം ധ ാനി െകാ കിേലാ ിവ ീ മതിനി സംശയം.’ ഇ ം കവാകയമ ാനനാശനം ത ാ ദശാസ ം േ ാധതാ ാ നായ് ദ നാ േ ാ ം കെന േതാ മാറാത േരാേഷണ േനാ ി രെച ാ : ‘ ത നാ നീയാചാര െനേ ാെല നി പം ശി െചാ വാെന കാരണം? പ നീെച െതാ പകാരേമാ യാകാ ണ െമനി െകാ njാ ഇ െകാ തിെ ക ി ിെതന് ി നി ാ മറയ േപാക നീ േക ാ െപാ തെതാ വാ ക േക െപാ ാ മ െമനി ി . 398
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െട ി നീ കാ ണം നി വ ം മരണം നിന ി േമ.’ എ േക േപടി വിറ വ െച ത ിരം ിരി ീടിനാന്.
കെ
ാ
ിേലാ
ം
ാ ണേ രാ ക നി ല ാ ണ ം പരിപാലി സ തം കാനന ി വാന നായ് മഹാ ാനികളി ധാനിത ം ൈകേ ാ േദവക ഭ തയാ മായ് നിത ം േദവാരിക വിനാശ ിനാ െ ാ ം യാഗാദിക െച േമവീടിനാ , േയാഗം ധാരി പര നി യാ. ാരകാഭ ദയാ ിയായ് രാ സനി ാപരനായ് മ ം ദശാ െര നി രൈവരി ലേ നാകിയ വ ദം മഹാ നിശാചര എേ ാ ന കാപകാര ിെനര ം പാ പാ ിരി ം വിെധൗ. ംേഭാ വനാമഗ കാ േമ സ ാ നായാെനാ ദിവസം ബലാ സം ജിതനാമഗ തേപാധന സംേഭാജനാ ം നിയ ിതനാകയാ ാ ം ഗേത െനൗ ംേഭാ വ തദാ യാ ധാനാധിപ വ ദം ാ ര െച ാനഗ പം ധരി രാ െചാ ാ കേനാ മ ഹാസാന ിതം, ‘ഒ നാ മാംസം ി ി മാ േ ണമി ന െ െടാ! ഛാഗമാംസം േവണമെ ാ കറി മമ 399
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ാഗിയെ ാ ഭവാ ാ ണസ മ .’ എ ളേവ ക പ ിേയാ ം തഥാ െചാ ാനത െനെയ വ ം െചാ ാ . മേ കപ ിേവഷം ധരി വ ചി േമാഹം വള ീടിനാ മായയാ. മ മാംസം വിള ിെ ാ േ ാ തൈ വ വ ദം മറ ീടിനാ മ മാംസംക ൈമ ാവ ണി ം നായ് ി ം കെന പി : ‘മ െര ി രാ സനായിനി ിയി വാ ക മ േപാൈവഭവാ .’ ഇ ം ശപി ി േക കന് താ ‘െമ ം ചി മിെതെ ാ കാരണം; മാംേസാ രം ജിേ ണമിനിെ ശാസനെച ംമ ാ മ െ ാ പിെ യതി േകാപി ശപി െമ െട െമേ പറയാ .’ ‘െചാ െചാെ പറ നീ സേഖ! ന ാ മിെതേ ാ െചാ ണം!’ എ േക ക മഗ േനാടേ രമാ സത ം പറ ീടിനാ : ‘മ ന ിെ െ ിയ േശഷമിതി നേ ാ ം വീ ം വ െച വ നം മാംസസമന ിതം േവണെമസാ njാന േക ി െച ം ഇ ം േകാ ിക േകെ ാരഗ ം ചിേ ം വിചാരി ളിനാന്. ാ ാ െകാ കേ ാരളാപേമാട െച ാനഗ ം: ‘വ ിത ാരായ് വയം ബത! യാമിനീ400
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ാരികളി െച നി ണയം. njാ മതി ഢനാ മേ ബലാനം വരാ വിധിത തെമ േമ മിഥ യായ് വ ടാമമ ഭാഷിതം സത ധാനനേ ാ നീ മാകയാല്. ന വ ം േമലി നി യം കല ാണമായ് ശാപേമാ ംന വ . ീരാമപ ിെയ രാവണ െകാ േപായാരാമസീമനി വ െകാ ം ഢം. രാവണ ത നായ് നീ ം വ ം ചിരം േകവലം നീയവനി നാ ം വ ം രാഘവ വാനരേസന മായ് െചെ ാരാ ലെമ ിേയ ല ാ രാ ിേക നാ റ ം വള ിരി െ ാ കാലമവ യറി വ ീ വാ നിെ യയ ം ദശാനനന നീ െച വണ ക രാമെന ാദരം പിെ വിേശഷ െളാ ിഴിയാെത േപായ്െ ദശ ഖ തേ ാ െചാ ക രാവണനാ തേ ാപേദശം െച േദവ ിയനായ് വ ം നരാ നീ. രാ സഭാവമേശഷ േപ ി സാ ാ ദ ിജത ം വ ം ഢം.’ ഇ മ ഹി കലേശാ വ സത ം തേപാധനവാക ം മേനാഹരം.
മാല വാെ
വാക ം
ചാരനാേയാ ക േപായന രം േഘാരനാം രാവണ വാ മ ിേര 1390 വ ി രാവണമാതാ ത പിതാഖി നായ് രാവണെന െചാ വാന് 401
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ാര ം ശല ം െച രേ ാവര മി ി യേഥാചിതം ൈകകസീതാത മതിമാ വിനീതിമാ ൈകകസീന ന തേ ാ െചാ ീടിനാ “െചാ വ njാ തവ ന പിെ നീെയ ാം നിനെ ാ േപാെലയ ി ിമി ളീ ജാനകി ല യി വ തി ിെ ല കാ 1400 ക ീലേയാ നാശേഹ ളായ് ദശക േഭാ? നീ നി പി മാ േസ ദാ ണമായിടി െവ ിതന ഹം േചാര ം െപ ി മാെയ ം േദവലിംഗ ളിളകി വിയ േദവിയാം കാളി ം േഘാരദം ാന ിതം േനാ ദി ി ചിരി കാണാ േഗാ ളി നി ഖര ജനി ഷിക മാ ാരേനാ പിണ േരാഷാ ന ല േളാ മ േമ 1410 പ ഗജാലം ഗ ഡേനാ ം തഥാ നിെ തി ീടാ ട നി യം നാേയ ം കരാളവികടനായ് വ ം പിംഗല മായ് സ തം കാലെന കാ ിെത ാട ം കാലമാപ ി േ ാ ി നി യം ഇ രം ിമി ായതിനൈ വ ശാ ിെയെ െകാേ ണേമ വംശെ ര ി െകാ വാേന േമ സംശയെമ ിേയ സീതെയെ ാ േപായ് 1420 രാമപാേദ വ വ ി ൈവകാെത രാമനാ വി നാരായണന് വിേദ ഷെമ ാം ത ജി ഭജി െകാ 402
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കദ യനാം പരമാ ാനമവ യം ീരാമപാദേപാതം െകാ സംസാരവാരാ ിധിെയ ട േയാഗിക ഭ ിെകാ ഃകരണ ം മായ് ിെയ ാനിക സി ി െകാ ്ടനാം നീ ം വി നാം ഭ ിെകാെ ാ േമ കാലം കളയാെത ക നീ 1430 രാ സവംശെ ര ി െകാ ക സാ ാ െനേ വി െകാ ക സത മേ njാ പറ േകവലം പഥ ം നിന ി ചി ി മാനേസ” സാ ന ം ദശ ഖ തേ ാ ശാ നാം മാല വാ വംശര ാ മായ് െചാ േക െപാറാ ദശ ഖന് പിെ യ ാല വാ തേ ാ െചാ ിനാ : “മാനവനായ പണനാം രാമെന മാനേസ മാനി തിെന കാരണം? 1440 മ ടാലംബനം ന സാമ െമാ ിേലാ വ ജളെന ം രാമ നിേയാഗി യാ വ ിെതേ ാ സാമ ം പറ ഭവാ നി യം േനരേ േപായാ മി ി േവ നാ ചാര െചാ ിവി നി യം ഭവാനതി ി നാം മി മിത ിക േക ാ െപാ ടാ ഢം” ഇഥം പറ മാത ാ മായ് ദശവ ം ാസാദ നി കേരറിനാ 1450
ാരംഭം
403
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാനര േസന ം ക കേമബ മാന ം ൈകെ ാ ിരി ം ദശാ െര ിനായ് രജനീചരവീരെരത രം ത വ ി വാ ം വിെധൗ രാവണെന േകാപി രാഘവേദവ ം െസൗമി ിേയാ വി വാ ിനാ പ കിരീട ം ൈകകളി പ ം േനാെടാ ശരീര ം െശൗര ം പ കിരീട ം ട ം നിമിഷാ േ ന ഖ ി േനര രാവണ നാണി താെഴ ിറ ി ഭയം െകാ ബാണെ േനാ ി രി ീടിനാ . ഖ ഹ ഖ വര ാെരാ േവ വ െതാ േതാരന രം ‘ േമ ീ വി േകാ യി ടത ഭീത ാ വസി യി നാം.’ േഭരീ ദംഗഢ ാപണവാനാകദാ ണ േഗാ ഖാദ വാദ ം വാരണാേശ ാ ഖരഹരി ശാ ലൈസരിഭസ ന ഖ യാന ളി ഖ ഗ േല ചാപ ാസാേതാമരഗരയ ി ശ ി രികാദിക ഹേ ധരി െകാ ഭീത ാ ജവം സ രാ ത ിേയാട ികള ിക ി ംത ണതമായി സത േലാകേ ാളം വ ഹ ാശയി ാ ഹ ം വ ദം തഥാ ദ ിണദി ി ം വനാരിയാം േമഘനാദ തദാ പ ിമേഗാ രദ ാരി ീടിനാ . മി വ ാമാത ത ജനെ ാ രദ ാരി ാ ദശവക് ം 404
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നീല ം േസന ം വദിേ ാ േര ബാലിതനയ ം ദ ിണേഗാ േര വാ തനയ ം പ ിമേഗാ െര മായാമ ഷ നാമാദിനാരായണ മി തനയെസൗമി ീവിഭീഷണമി സം നാ രദി ി ം ഇ റ ി രാഘവരാവണം മായ് വ വിചി മായ്. ആയിരം േകാടിമഹാേകാടികേളാ മായിരമ ദമായിരം ശംഖ ആയിരം ളായിരം ക ആയിരം ല ളായിരം ദ ആയിരം ളികളായിരമായിരം േതായാകര ളയ െള ി െന സംഖ കേളാ കല കപിബലം ല ാ രെ വള ാലതി തം. െപാ ി ട പാഷാണ േളെ ാ ം ിക െകാ ം സല േളെ ാ ം ഉ ീ ഹം െകാ ം ഉ ീധരം െകാ ം സ വേതാ ല ാ രം തക ീടിനാ . േകാ മതി ം കിട ം തക ട മി ാ വിളി േ രം ിേപാെല ശരജാലം െപാഴി ം െവ െകാ പിള കിട ം അ ശ ച ശാ ികള ച ാകാരമാ പ ിക ഖ ഗ ല ളീ ിക ഗരപം ിക ഭി ിപാല ം േതാമരദ ം സല ിക ചാമീകര ഭ ശത ിക ഉ ളായ വ ളിവ െകാ നി ഹി ീടിനാ ന േര ം. 405
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആ ി ദശാസ നവ ക േപ മറിവതിനായയ ീടിനാ ശാ ലനാദിയാം രാ ി ര ാെര രാ ിയി െച ാലവ ം കപികളായ്. മ െട ാരറി പിടി ടിടേരാേഷണ െകാ വാ ട േ ാ ആ നാദം േക രാഘവ ം ക ണാ ാ െകാ ാനഭയം തം. െച വ ം കസാരണെരേ ാെല െചാ േക വിഷാേദണ രാവണ മ ി ട വിദ ിഹ മായ് ദശക ര ൈമഥിലി വാ മിടം ാ . രാമശിര ം ധ മിെത ട വാമാ ി ിലാ ാ വ ീടിനാ ആേയാധേന െകാ െകാ േപാേ െന മായയാ നി ി വ ക േ ാ സത െമേ ാ വിലാപി േമാഹി ാംഗി വീ കിട ം ദശാ േര വെ ാ ത വിരെവാ രാവണ തേ ം െകാ േപാ ീടിനാനേ രം ൈവേദഹി തേ ാ െചാ ാ സരമ ം: ‘േഖദമേശഷമകെല ളക നീ എ ാം ചതിെയ േതറീടിെതാ േവ ന വ ം വ ം നാ നാ ിലിിെ ാ സംശയം ക ാണേദവേത! വ ഭ െകാ ം ദശാസ െന നി യം.’ ഇ ം സരമാസരസവാക ം േക ചി ം െതളി ി ീടിനാ സീത ം. മംഗലേദവതാവ ഭാ ാവശാലംഗദ രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ : ‘ഒ കി സീതെയ െകാ വെ െട ിലാ ാ വ ീ ക ൈവകാെത. 406
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിനാ
റെ ക ാ ില ിലട ിരി ി ം രാ സേസന ം ല ാനഗര ം രാ സരാജനാം നിേ ാ ടേവ സംഹരി ീ വാ ബാണെമ െത സിംഹനാദം േക തി െയാ രാവണ! ജ ാനാത േഘാഷ ം േക തിെ ഭവാ ? നാണം നിനേ മി േയാ മാനേസ?’ ഇ മധിേ പവാ ക േക തിനാേയാ രാ ീ രവീര ം ാരി തനയെനെ ാ െക ന രാധിപ ാേരാ െചാ ിനാ . െച പിടി ാ നിശാചര വീര ം െകാ ഴ ിെയറി ാ കപീ ം പിെ യ ാസാദ ം തക ീടിനാെനാ തി യ േവേഗന േപായ് മ വ തെ െ ാ ാ െളാെ ാഴിയാെത ണ ിനാനംഗദ പിെ േഷണ ദ നള ഗജ ധന ഗവയ ഗവാ മ ത എ ിവരാദിയാം വാനരവീര ാ െച ഴ കിട ം നിര ിനാര്. ക ം മല ം മര ം ധരി ാ നി നിെ പറ േ രം ബാണചാപ ം വാ ം പരിച ം ാണഭയം വ ം െവ ം ദ ം സല ഗദക ം ഭി ിപാല ം ഗരജാല ം ച ം പരിഘ മീ ിക ചക ം മ മി ാദിക ആ െമ ാെമ പിടി െകാാേയാധന ി ാരര ം. 407
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാരണനാദ ം വാജിക നാദ ം രാ സരാ ം സിംഹനാദ ം തേയ ം കപിക നിനാദ ം തി ി ഴ ി ഴ ി പ െമ മിട മാെ ാലിെ ാ േത ജംഭാരി ാം നിലി ം കി രകിം േഷാരഗ ഹ ക സംഘ ം ഗ സി വിദ ാധരചാരണാദ രീ ാ േര സ രി ം ജനം നാരദാദികളായ നിക ം േഘാരമാ :ഖം ക െകാ വാ നാരികേളാ ം വിമാനയാന ളില ഹ രാേ നിറ ീടിനാ . ംഗനാമി ജിേ ാന േനരമംഗദ തേ ാടതി കപീ ം തെനെ ാ േത ം തക ാ േമഘനാദ ം മെ ാ േതരിേലറീടിനാ . മാ തി തെ േവ െകാ ചാ ീടിനാ ധീരനാ ം ജം മാലി നിശാചര സാരഥി തേ ാ ടേവ മാ തി േത ം തക വെനെ ാ ലറിനാ . മി തനയ ഹ േനാേട ി മി ാരിേയാ വിഭീ ണവീര ം നീല നി ംഭേനാേട ാ തപനെനകാല ര ി യ ാ മഹാഗജ . ല ണേന ാ വി പാ േനാടഥ ല ീപതിയാം ര മ തേ ാ ര ധ ജാ ിധ ജാദിക പ േപ ത േണ േപാ െച ാ രാലയം. വാനര ാ ജയം വ ിതേ രം ഭാ ം വാരിധിത ി വീണീടിനാ . ഇ ാ ജാ ജേനാേട േതാ േപാ408
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യി ജി ംബരാേ മറ ീടിനാ നാഗ െമ േമാഹി ി ി ബത രാഘവ ാേര ം വാനര ാെര ം വ കപികെള ം നര ാെര െമാെ ാഴിയാെത ജയിേ നിെത വ െവ ിെ റ െകാ ി േമളീ െച ല ാ രം ത ി േമവീടിനാ . താപസ ം േദവസ ഹ ം താപം കല വിഭീഷണവീര ം ഹാ! ഹാ! വിഷാേദന :ഖവിഷ രായ് േമാഹിത ാരായ് മ ം ദശാ േര സ ദീപ ംസ ാ വ ം സ ാചല േ ാഭമാം വ ം സ ാശ േകാടിേതേജാമയനായ് വര്ാ ിേപാേല പവനാശനനാശന അ ിേതായം ദ ിധാ ഭിത ാ സ പ േ ാ തേലാക യേ ാടതി തം നാഗാരി രാമപാദം വണ ീടിനാ നാഗാ ബ നം തീ ി ത േണ. ശാഖാ ഗ മ നി രായ് േശാക ം തീ െതളി വിള ിനാ ഭ ിയ ദാപ ി വരെന ബ സേ ാദമ ഹം ന കിനാ . ിെ ാ ത വാദ ം ൈകെ ാ േമ േ ാ േപായ് മറ ീടിനാ താ േ തി ം ബലവീര േവഗ ത ാരാം കപിവര ാെര ാം മ വ തന് നിേയാേഗന മര ം ം മല െമ െ റി ീടിനാര്. വ ശ െളെ ാ മമാ ജ മ ിരം ിരി തി േമ വ ാരവ മിെ െ ാ വി യം 409
ം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന നെ െമേ പറയാ . െച റി ീ വിെനെ ാ േഘാഷമി’െത ദശാനനന് െചേ ാരന രം െച ത ാരറി ദശാനന തേ ാ െചാ ിനാ ാ െമാ േവ. ‘വീര ബലേവഗവി മം ൈകെ ാ ര ാ ജാദികളായ കപി ലം ഹ േതാ മലാത ം ൈകെ ാ ഭി ിത മാംഗ ിേ നി േ ാ നാണ െ ി റ റെ കാ െള ിെല ാ പറക ം േക തിെ ഭവാ’െന വ െചാ േക ദശാസ ം േകാേപന െചാ ിനാന്: ‘മാനവ ാെര േമെറ മദ വാനര ാെര ം െകാെ ാ ീ വാ േപാക ാ പടേയാ ടേവ േവേഗന ം ജയി വരിക നീ’ ഇ മ ഹം െച യ ാനതിനാം ാ ം നട ീടിനാ . ഉ ൈ ജ രമായ വാദ േഘാഷേ ാ ം പ ിമേഗാ ര െട റെ ാന് മാ തിേയാെടതി ാനവ ം െച ദാ ണമായി െമ ം. ബലസിവ ം ശരാസനം ലം സലം പരിഘഗദാദിക ൈകെ ാ വാരണവാജിരഥ ളിേ ാേടറി രാ സവീര ം ക ം മര ം മല മായ് പ തല ശരീരികളായ കപിക ം ത ളിേല െപാ മരി ിെതാമി ം മഹാവീരരാ വ . 410
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േചാര മാറാെയാ കീ പലവഴി ര വരനാം മാ തി ത േണ ഉ തമാെയാ ി െകാ ടിതെ യട െ ടിെ ാെ റി ീടിനാ . േതരി നി ാ ഗദ െമ ട പാരിലാ ാ ാ ം ചാടിനാ േത ം തിരക ം െപാടിയായി മാ തി ി വ ി ി േകാപ ം രാ ി രെരെയാ ി ട ിനാനാ ി ക ാ ം മാ തിെയ ദെകാ ടി ീടിനാ ധീരതേയാ,ടതിനാ ലെമ ിേയ പാരം വള െ ാ േകാപവിവശനായ് മാ തി ര ാമെതാ റി ീടിനാ ാ േന െകാ ര ി ലാ ാ െച ഖി വാണീടിനാ . േശഷി രാ സ േകാ യി ി േഘാഷി ിതംഗനമാ വിലാപ ം. ാ മാഹ ! േക ദശാസ ം ചി താപേ ാ പിെ ം െചാ ിനാ : ‘വ ഹ ാരി ബല മഹാബല വ ദം ന് തെ േപാക ിനായ് മാ ഷവാനര ാെര ജയി ഭിമാനകീ ാ വരിെക’ യ ീടിനാ . ദ ിണേഗാ ര െട റെ ശ ാ ജാ ജേനാെടതി ീടിനാ ിമി ായതനാ ത െച കപികേളാേട മഹാബല ശിലാൈശല ിെകാേ ം രേ ാവര ാര് മരി മഹാരേണ. ഖ ഗശ ാ ശ ാദികേളേ മ ട ാ ം മരി ാരസംഖ മായ്, 411
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ംഗ മാ െപ ട ന ര ാ ന മായ് വ ി ര നദികെളാലി പലവഴി ം ട ി കബ ം ബലാ താേരയ ം വ ദം ം ത ളി േഘാരമാേയ ം പിണ ിനി ം വിെധൗ വാ ം പറീ ട വ ദം ഗളനാദം റിെ റി ീടിനാനംഗദ . അ ഥേക ാ ന രാധിപ ഉ േ മക നന് തെ ം വ പടേയാ മയ ാന േനരം ക ായി േമദിനി േ രം വനാരി വനക ന പ ിമേഗാ ര േട റെ ാന്. വാ തനയേനാേട വ ം നിജകായം െവടി കാലാലയം േമവിനാ . മാ തിെയ തി മാേലാക ം പാരം ഭയം െപ ദശക ം സ രി ാ നിജ രാ സേസനയി പ ദ യാസ ം ക ാന േനരം രാേമശ രേ ാ േസ വിേ മാരാമേദശാ ം േബലാചേലാപരി വാനരേസന പര ം െകാ കനമായ് വ ം കേ ാരന രം ‘ ി ം ഹ െനെ ാ വരിെക’ ക ി േനരമവ വ ിനാന് ‘നീയറി ീലേയാ ാ െമാ േവ നാകയക ാ പട ാ മി ാ േയാ? െച െച രാ സവീരെരെ ാ ം ക ീ ിരി യി ി നാം. njാേനാ ഭവാേനാ കനി േനാ േപാ െച മാ ഷവാനര ാെരെയാ വാ 412
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപാ താെര െചാ ’െക േക വ ‘േപാ തി njാ’െന ൈക ിനാ ത െട മ ിക നാ േപ വ െച നാലംഗ ട ം വ ിനാ . നാെലാ ല യി പട െ ാമാലംബനാം ഹ മഹാരഥ . ംഭഹ ം മഹാനാദ ം ഖ ജംഭാരി ൈവരിയാം വീര സ ത ഇ െന െ ാ മ ിക നാ വ ം തി ിന വ പടേയാ ം നട ി . ിമി ായി ക വ ത കതാരി റ സ നായ് വ രദ ാരേദേശ റെ പാവക േനാേടേ ാരന രം മ ട ാ ശിലാ ാചലം െകാ രേ ാഗണെ െയാ ി ട ിനാ ച ഖ ഗ ാസ ശ ിശ ാ മ ട ാ േ െ ാെ മരി . ഹ ിവര ാ മശ ംച ര ംനദികളാെയാെ െയാലി . അംേഭാജസംഭവന ന ജാംബവാ ംഭഹ വിേന ം ഖേന ം െകാ മഹാനാദേന ം സ ത തെ ം പിെ ഹ മഹാരഥ നീലേനാേട ട ദ ം െച കാല രി ി ളീടിനാ . േസനാപതി ം പട ം മരി മാനിയാം രാവണ േക േകാപാ നായ്.
ി
രാവണെ
റ ാട്
413
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘ആേര ം േപാരി യ തി ിനി േനെര െപാ ജയി േ ാ. നേ ാ െട േ ാ േപാ ീ ക ന െട േത ംവ െക ാ’നവ െവ തിേപാെല ട ം പിടി ി െപാ യമാെയാ േതരി േരറിനാ ആലവ ം െവ ചാമര ം നീല ഴക ം ടക ം ആയിരം വാജികെളെ ാ ിയ വാ േവഗം േതരി കരേയറി േമ ശീഖര േപാെലകിരീട ഹാര ളാദിയാമാഭരണ ം പ ഖമി പ ൈകക ം ഹ ളി ചാപബാണാ ം നീലാ ിേപാെല നിശാചരനായക േകാലാഹലേ ാ െട റെ ാന്. ല യി മഹാരഥര ാെര ാം ശ ാരഹിതം റെ ാരേ രം. മ ം മ ിമാ ത ിമാ ം മ മ ംബ ം ൈസന പാല ം തി ി ിര ിവട ഭാഗ ഖ മാം േഗാ രേ ാെട െത െതെര വി മേമറിയ ന ര ാെര െയാെ േരാ വി ക ര വര മ ിതം െച േന ാ സം യാ മ ം വിഭീഷണ തേ ാട െച : ‘ന വീര ാ വ കാെണേടാ! െചാേ ണെമേ ാടിവെരയഥാ ണം‘ എ േക വിഭീഷണരാഘവ തേ ാ മ ിതം െച െചാ ിനാ : ബാണചാപേ ാ ബാലാ കാ ി 414
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാന ി വ തക ന സിംഹധ ജം േതരി കരേയറി സിംഹപരാ മ ബാണചാപെ ാ ം വ വനി ജി ാകിയ രാവണന ന തെ ം ജയി ാനവ ആേയാധന ി ബാണചാപ ായതമാെയാ േതരി കരേയറി കായം വള വി ഷണം തികായ വ രാവണാ ക െപാ ണി ാന ി വ വതേന ം മേഹാദര മ വ! വാജിേമേലറി രിഘം തിരി വനാജി േര വിശാല നരാ ക . െവെ തി കേളറി ി ല ം ി ിരി വ ിശിര േ ാ രാവണ ത ക മേ തിനേ േദവാ ക േതരില് വ ി മ വ! ംഭക ാ ജ ംഭമേ തവ ത ി നി ംഭ പരിഘാ ധനേ ാ. േദവ ലാ കനാകിയ രാവണേനവേരാ ം നെ െവ വാ റെ .‘ ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േക തിരം രാഘവ താ മ െച : ‘ േ ദശ ഖെനെ ാലെച ട ചി േകാപം കള ീ വതി njാന്‘ എ െച നി േ രം വ പടേയാ െചാ ാ ദശാസ ം: ‘എ ാവ ം നാെമാഴി േപാ ാലവ െച മക കടെ ാ ഭാഗേമ പാ ശ കട െകാ ം േ കാ െകാ വി നി െച ല ാ രം. 415
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിനി njാന് േപാ മിവേരാ ശ ിയി ാ യി ിതിേന േമ.’ ഏവം നിേയാഗി േനരം നിശാചരേരവ ം െച ല ാ രം േമവിനാ . ാദികാരാതി രാവണ വാനരെ െയ െയ ത ിവി ീടിനാ . വാനേര ാരഭയം തരിെക മാനേവ കാ വീണിര ീടിനാ വി ം ശര മാ ൈകെ ാ െകൗസല ാതനയ ം േപാരിെനാ മി ാ . ‘വ നാ േ ാരിവേനാ േപാരി ിലടിയന ഹം ന കണം‘. എ െസൗമി ി ം െച ിര ീടിനാ മ വ താ മ െച തിേ രം: ാരി ം േപാരി വിവ നായ് വ ം ന േര േനാേട ാലറിക നീ മായ േ ം നിശാചര േ ം ന ായ െമാ ിവ ാ െമാരി ം ച ഡ ിയനാെക വ ച ഹാസാഖ മാം വാ ാ ധം എ ാം നി പി ചി റ ി െചേ ണമെ ാ കലഹ ിെന’െ ാം ശി ി െച യേ ാരന രം ല ണ ം െതാ താ പിന് വാ ിനാ ജാനകിേചാരെന െ ാ േനര വാനരനായകനാെയാ മാ തി േത ടം ത ി തി വീണീടിനാനാ നായ് വ നിശാചരനാഥ ം. ദ ിണഹ േമാ ി റ ി ; രേ ാവരേനാ മാ ത ം: നി ര ാേര ം താപസ ാേര ം 416
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ നമായ മ ജനേ ം നിത പ നിന വെ മാപ കപി ല ാെലേടാ! നിേ യടീ െകാ വാന് വ നി െ ാെരെ െയാഴി െകാ വീരെന ാകി നീ വി മേമറിയ നി െട നാമ മാരെനെ ാ njാെനേടാ.’ എ പറേ ാ ടി ാ കപീ ം ന ായ് വിറ വീണാ ദശക ം പിെ ണ െചാ ാനിവിേട ി വ കപികളി ന നേ ാ ഭവാ ‘ന െയ ാെയെതനി ിൈ െകാ ന െട ത െകാ ാല് മെ ാ വ ം ത വരാെത ജീവി വരി െ ാ ത വ ീല നിന െകാ njാ എ ം ബലെന വ ീ ന ിലി ിരി േനരമി ം െപാ തീടണം’ എ േനരെ ാ ടി ാ ദശാനന പിെ േമാഹി വീണാ കപിേ ം നീലനേ രം തിെകാ രാവണേ െല കേരറി കിരീട പ ി ം ചാടി േമണ ം ട ീടിനാ ; പാടി ട ിനാ രാവണ ം തദാ. പാവകാ ം െകാ പാവക െന രാവണെന ട ത ിവി ീടിനാ ത െണേകാപി ല ണ േവേഗന രേ ാവരെന െച ാന േനരം ബാണഗണെ വ ഷി ാനി വ ം കാണ താെത ചമ ി േപാ ളം വി റി കള ി ല ണന നി ദശക ം. പിെ മയന് െകാ െ ാ േവ െസൗമി ി417
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത െട മാറിലാ ാ ചാ ീടിനാ . അ െകാ ത താ െസൗമി ി ം ശ ിേയ ാ വീണീടിനാ . ആടലായ് വീണ മാരെനെ െ ീ ബാനാ ഭാവി ദശാനന . ൈകലാസൈശലെമ ദശാസ ബാലശരീരമിള താ ി . രാഘവ ത െട െഗൗരവേമാ തിലാഘവം ി രാവണവീര ം ക നി െ ാ മാ ത ം മ ിയണെ ാ ടി ാ ദശാസ െന േചാര ം ഛ ി േതരി വീണാനവ മാ തി താ ം മാരെന ത േണ സമാനെമ െകാ ാദരാ ചി ഷ ി വ വണ ിനാ മാ ം പിരി ദശ ഖ ക ിലാാ മയദ മാം ശ ി ം. ൈ െലാക നായകനാകിയ രാമ ം െപൗല േനാ ം ട ിനാ : ‘പം ി ഖേനാ ിെന െട ക േമറിെ ാ നി ളിെ ാ ക തെയ ിേയ െകാ ക ദശാസ െന.’ മാ തി െചാ േക ര മനാ ഹ ത ക േദേശ വിള ിനാ െചാ ാ ദശാനന തേ ാ രാഘവ : ‘നിെ യ കാ ാ െകാതിേ െലാം. ഇ തിനാ േയാഗം വ ിതാകയാ നിേ ം നിേ ാ െട വേ ാേര ം െകാ ജഗ യം പാലി െകാ വെന െട ിലര ണം നി നീ.’ എ െച ശ ാ കിനാ418
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െനാ ിെനാെ ാ െമ ാ ദശവക് ം േഘാരമായ് വ ി േപാ മേ ര വാരാ ിധി മിളകി മറി . മാ തി തെ െമ റി ി രനാേയാ നിശാചര നായക ീരാമേദവ ം േകാപം തിധീരത ൈകെ ാെ െ ാ സായകം രേ ാവര െട വ േദശെ ല മാ ി േയാഗി ാനതി തം, ആലസ മായി ബാണേമ േ രം െപൗല ചാപ ം വീണി തേല. ന രാധിപനായ ദശാസ ശ ി യം ക സത രം രാഘവ േത ം െകാടി ം ട ം തിര ം ചാ കിരീട ം കള ീടിനാ സാരഥിതെ ം െകാ കള ളവാ ഢതാേപന നി ദശാസ ം രാമ ം രാവണ തേ ാട െച ാ‘നാമയം പാരം നിന മാനേസ. േപായാ മി ഭയെ ടാ േക േമ. നീയിനി ല യി െ ി ാ ം ആ ധവാഹനേ ാെടാ െ െകാാേയാധന ി നാെള വേരണം നീ.’ കാ ല വാ കള് േക ഭയെ േവഗ ില നട ദശാനന . രാഘവാ ം ടെര ട െ െ ാരാ ലം തിരി േനാ ി േലാം േവപ ഗാ നായ് മ ിരം ാപി താപ ായ ചി ി േമവിനാ .
ംഭക
െ
നീതിവാക ം 419
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേവ പിെ ല ണ തെ ം വാനരരാജനാമ ാ ജേന ം രാവണബാണ വിദാരിത ാരായ പാവക ാദി വാനര ാെര ം സിെ ൗഷധം െകാ ര ി ത െട സി ാ െമ ാമ െച േമവിനാ രാ ി േര ം ത ജനെ ാ േപ ം നിജാ ികേളാ െചാ ീടിനാ :“ന െട വീര ബല ം കീ ി ം ന മ ഷകാരാദി ം ന മായ് വ ിെതാ ി ത ം ക കാലം ന ാഗതം നി യം േവധാ താ മനാരണ പ ം േവദവതി ം മഹാന ിേകശ ം രംഭ ം പിെ നള ബരാദി ം ജംഭാരി ാം നിലി വര ാ ം ംേഭാ ഭവാദികളായ നിക ം ശം ണയിനിയാകിയ േദവി ം തേപാബലം പാതി ത നി േയാെട മ സതിക ം സത മായ് െചാ ിയ ശാപവച ക മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം ചി ി കാ ി ന ിനി ം നെരേ ാ ന , ജയി െകാ വാനേഹാ! കാലാരി ല നാ ം ംഭക െനാലം കളയാ ണ ക നി േപായ് ആ മാസം കഴിെ ി ണ ീ മാറി റ ി ട ീ വ മിെ ാ പ നാേള കഴി നി ള േപാ ണ വി വ കാര ം“ രാ സരാജനിേയാേഗന െചേ ാേരാരാ സെര ാെമാ െ ണ വാ 420
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആനക ഭി ഖ വാദ മാനേത കാലാ തിര ടക ം ംഭക േ ാരസി പാ മാ ം ജഗത്ക ംവ ിനാെരെ ാ വി യം! ംഭസഹ ം ജലം െചാരി ീടിനാ ംഭക വണാ േര പിെ ം ംഭീവര ാെരെ ാ നാസാര സം തേരാമം പിടി വലി ി ം ി രമ ലറി മാനക ജംഭാരിൈവരി ക മിേ േമ ംഭാസമാരംഭേമാ ണ ി സം മിേ ാടിനാരശരവീര ം ംഭസഹ ം നിറ മദ ം ംഭസഹ ം നിറ ര ം സംേഭാജ മ ം േപാെല കെ ാരി ം കല െ േ ി ീടിനാ വ ളാദിയായ് മ പജീവനവ െമ ാം ജി ാന ചി നായ് ാചമന ം െച ിരി ം വിെധൗ ത ജന ം വ വണ ിനാ കാര െള ാമറിയി ണ ിയകാരണ ം േക പം ിക ാ ജ ‘എ ിേലാ ൈവരികെളെ ാല െച njാ സ ടം തീ വ വ’ െന ി െന െചാ ി റെ േനരം മേഹാദര െമെ െ ാ പറ ാന േനരം: ‘േജ െന െതാ വിടവാ ി വാ ം വരാെത െപാ െ ാ ക ന ” ഏവം മേഹാദര െചാ േക വ രാവണ തെ ം െച വണ ിനാ ഗാഢമായാലിംഗനം െച ി ീടിനാ421
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഢേമാദം നീജ േസാദരന് തെ ം ‘ചിേ ധരി തിേ ാ നീ കാര ാ െമ ിേലാ േക ാ മിെ േടാ: േസാദരി ത െട നാസ ച െള േ ദി തി njാ ജാനകീേദവിെയ ീരാമല ണ ാരറിയാെത കാരാമ സീ ി െകാ െവ ീടിേന വാരിധിയി ചിറ െക ി ട വ േപാരി വാനരേസന മായ് വ െകാ ാ ഹ ാദികെള ലെര െമെ െമ റി ാ ജിത ം െകാ ാെത െകാ യ ാന കാരണമ njാ നിേ ണ ിേന മാനവ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ നീെയെ ര ി െകാേ ണേമ‘ എ േക െചാ ാന് ംഭക ം ‘ന നെ ം ന േത ന േക ന ം തീയ ം താനറിയാ വ ന തറി െചാ വ െചാ ക ന വ ം േക െകാ കി ം ന ത ാതവ േ ാന ാ ? ‘സീതെയ രാമ ന ക’ ി െന േസാദര െചാ ാനതി േകാപി നീ ആ ി ള ന നേ ാ കാ , നാ ി നി ാ വാ ീ ണെമാ േവ ന വ ം വ ം കാലമിെ ം െചാ ാമ െകാ ം മെ േടാ! ന െതാ രാ ം വ ാവതവ മാപ ണ നാ കാലേദശാവ ക ം നയ ം ല ം ൈവരിക കാല ം വീര ം 422
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ മി ംമ പ മ ഷകാരാദി േഭദ ം നാ പായ മാ നയ ം േമലി വ െമാെ നി പി ’ പ ം പറ മമാത െ ിേലാ ഭ െസൗഖ ം വ ം, കീ ി ംവ ി ം ഇ െന െ ാരമാത ധ ം െവടിെ െന രാജാവിനി െമ ാല ക ഖം വ മാ പറ െകാന ഹമാ ാഭിമാന ം ഭാവി ലവിനാശം വ മാ നിത ം ഢരാ േ ാരമാത ജന ളി ന കാേകാളെമ െചാ േവാര വി വ െ ിയി േ ാ ഢരാം മ ിക െചാ േക ീ കി നാ മാ ം ല ം നശി േപാം നാദേഭദം േക േമാഹി െച േച ാധി മരി ം ഗ ലം അ ിെയ േമാഹി ശാലഭ മ രായ ിയി വീ മരി മ ം രസ ി േമാഹി െചെപ ബളിശം സി യാ ആ ഹെമാ ി േലറിയാലാപ േപാ വാനാവത ാതവ ം വ ം ന െട വംശ ി ം ന നാ ി ലനാശം വ വാനായേ ാ ജാനകി ത ിെലാരാശ ായ ം njാനറിേ ന രാ ീ രാധിപ! ഇ ിയ വശനായിരി വെന മാപെ ാഴി ിെ നി യം ഇ ിയ ാമം ജയി ിരി വെനാ െകാ ം വരാ നമാപ ക 423
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന തെ റി ിരിെ ലാ െച െമാ ി െലാ നഭി ചി ജ ാ ിത വാസനയാലതിനാവതേ മതി വശനായ് വ ം എ ാലതി നി ാ മന ിെനെട ശാ വിേവേകാപേദഷ െകാ വിേധയമാ ിെ ാ ിരി വേ ാ ജഗ ി ലാരാ േമാ നീ? ം വിചാരകാേല njാ ഭവാേനാ തെ പറ തിേ ഭവിഷ ത് ഫലം? ഇേ ാ പഗതമായ്വ തീശ ര ക ിതമാ ംത ാവത േ ാ മാ ഷന രാമ േഷാ മ നനാജഗ യ നാരയണ പര സീതയാ േയാഗമായാേദവി േചതസി നീ ധരി ീ െക ി െന നിേ ാ തെ പറ ത ീലേയാ മ വ! േമെയ േതാരാ ം? njാെനാ നാ വിശാലയാം യഥാ ഖം കാനനാേ നരനാരായണാ േമ വാ േനര നാരദെന രിേതാേഷണ ക നമ രി ീടിേന ഏെതാ ദി ി നി ാഗതനായിെതാദരേവാട ള് െച മഹാ േന! എെ ാ ാ ജഗ ി ല രം ടാത െച , െയെ ാം േചാദി േനര നാരദെനേ ാ സാദരം െചാ ാ ദ െളാ േവ ‘രാവണപീഡിത ാരായ് ചമെ ാ േദവക ം നിമാ െമാ മി േദവേദേവശനാം വി ഭഗവാെനേസവി ണ ി സ ടെമാ േവ 424
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിേലാക ക കനാകിയ രാവണ െപൗല നതീവ ഖല nj െളെയ ാ പ വി ീ ിെത മിരി താെതചമ ി മ നാെല ിേയ ത വിെ ം വിരി നാ േമ ക ിതം മ നായ് തെ പിറ ഭവാനിനി സത ധ െള ര ി േവണേമ’ ഇ ണ ി േനരം ം ചി കാ ണ ം കല ളിെ : ‘ ിയി njാനേയാ ായാം ദശരഥനായ് വ പിറ ിനി ത രം ന രാധിപ തെ ം നി ഹിതീ ീ വനി ിേലാക ി സത സ നാമീശ രന് ത െട ശ ിേയാ ം ടി രാമനായ് വ ം നി െളെയ ാെമാ മവനിനി മംഗലം വ ം ജഗ ി ം’ എ െച മറ മഹാ നി ന ായ് നി പി െകാ ക നീ മാനേസ ‘രാമ പര മായ സനാതന േകാമളനി ീവരദളശ ാമള മായാമാ ഷ േവഷം രാമെനാേയന വാചാ മനസാ ഭജി നീ ഭ ിക ാ സാദി ം ര മ ഭ ിയേ ാ മഹാ ാനമാതാെവേടാ! ഭ ിയേ ാ സതാം േമാ ജായിനി ഭ ിഹീന ാ ക ം നി ലം സംഖ യി ാേതാള വതാര പ ജേന നാം വി വിെന ി ം സംഖ ാവതാം മതം െചാ വ നി െട 425
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ െയ ാമകെല ള ീ വാ രാമാവതാരസമമ ാെതാ േമ നാമജപ ിനാേല വ ം േമാ ം ാനസ പനാ ശിവ പര മാ ഷാകാരനാം രാമനാ ം താരക െമ െ െചാ ം ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ രാമെന െ ഭജി വിദ നമാമയം ന സംസാരസാഗരം ലംഘി രാമപാദെ ം ാപി സ ടം തീ െകാ ി സ തം തത ാ നിര രം രാമെനി ാം ജ ി നിത ം ധ ാനി ത രി ം െചാ ി നാമ രി ാ ാനമാ ാനാക കച തേനാ സാ ജ ം ാപി നി ലാനേ ലയി ിതന ഹം മായാവിേമാഹ െള ാം കള ട നീ ം ഭജി െകാ കാന ിെയ.’
ംഭക
വധം
േസാദരേനവം പറ േക തിേ ാധം ദശാസ ം െചാ ിനാ “ ാേനാപേദശെമനി െചയ്വാന njാനി ണ ിവ ി, യഥാ ഖം നി െയ േസവി െകാ ക, നീെയ ം ിമാെന മ റിേ നഹം േവദശാ ം േക െകാ ാമിനി േഖദമക ഖി വാ നാ ആെമ ിലാ െച ാേയാധനം െച 426
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമാദികെള വധി വരിക നീ” അ ജ വാ കളി രം േക ള നാം ംഭക നട ീടിനാ വ ം ൈകവി േ ര മന് നി ഹി ാ വ ം േമാ െമേ ാ വ കാര ം കട ംഗൈശലരാജാകാര േമാടലറിെ ാ തി തം ആയിരംഭാരമി െകാ ത ാ ധമാ ല ം ൈകെ ാ വാനരേസനയി േ ാ േനര വാനരവീരെര വ േമാടിനാ ംഭക ത വര ക ാ ലാ സം മം വിഭീഷണ തേ ാ “വ രാ സേനവനിവ പറകംബരേ ാള യര തം!“ ഇ ംര മ േചാദി ളവതി രമാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ “രാവണേസാദര ംഭക മമ വജെന ം ശ ിമാ ിമാ േദവ ലാ ക നി ാവശനിവനാവതി ാ േമ ാ ജയ ീ വാ ത രി െള ാമറിയി െച ി ാ വജ കാ വീണീടിനാ ാതാ വിഭീഷണ njാ ഭവ ിമാ ീതി െ െ യ ഹിേ ണേമ! സീതെയ ന ക രാഘവെന njാനാദര മാേവാളമേപ ിേ ഖ ഗ ം ൈകെ ാ നി ഹി ീ വാ തേയാ മ ക njാ ഭീതനായ് നാലമാ ാ മായ് േപാ സീതാപതിെയ രണമായ് ാപിേ ” 427
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ ം വിഭീഷണവാ ക േക വ ചി ം ണ ാന ജെന പിെ റ തേലാടി റ ി : “ധന നേ ാ ഭാവാനി കിേ േമ ജീവി ിരി പലകാല ഴി േസവി െകാ ക രാമപാദാം ജം ന െട വംശെ ര ി തി നീ നി ല ഭാഗവേതാ മെന ം നാരായണ ിയെന ം നീെയ നാരദ തെ പറ േകേ നഹം മായാമയമി പ െമെ ,മിനിേ ാ യാ െമ ില് നീ രാമപാദാ ിേക“ എ േക ഭിവാദ ം െച തിഖി നായ് ബാ ം വാ വാ ീടിനാ രാമപാ ശ ം ാപ ചി ാവിവശനായ് ീമാ വിഭീഷണന് നി ം ദശാ േര ഹ പാദ ളാ മ ടവീരെര നാെയാെ ടി ട ിനാ േപടി ടാ കപിക േമാടി ട ിനാ നാനാദിഗ േര മ ഹ ീ െനേ ാെല കപികെള റായിരം െകാ ാനര ണാ മ ടരാജന കെ ാ മല ൈകെ ാെ റി മാറി വ ിനാ ലെമ െകാ തിവി നായ്വീ േമാഹി ിത ജ അേ ാളവെന േ ാെട െകാ േമാദം നട നിശാചര േ ജയി ീവെന ം െകാ ന േരശ ര െച േനര നാരീജനം മഹാ ാസാദേമറിനി ാ ഢേമാദം പനിനീരി ിയ മാല ം 428
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കളഭ ം കിനാരാലസ മാ തീ ീ വാനാദരാ മ ടരാജനേത േമാഹം െവടി ടേരാേഷണ ം െചവിക ം ദ നഖ െളെ ാ റി െകാ രീേ പാ േപാ ാനതി തം േ ാധ േമ മഭിമാനഹാനി ം ഭീതി െ ാ ര ാഭിഷി നായ് പിെ ം വീ ം വ ക തി സ നായ മി ാ ജ പ ത ിേ മഴെപാഴി ംവ ം ാരബാണഗണം െപാഴി ീടിനാ പ റായിരം വാനര ാെര ം വ ിലാ ിയട മവ ട ക നാസാവില േട റെ ം പിെ ം വാരിവി മവ തദാ രേ ാവര മേ രം നി പി ല ന തെ േപ ി സത രം രാഘവ േ ാട ാന ക േവേഗന ബാണം െപാഴി ര മ ദ ിണഹ ം ല ം രാഘവ ത േണ ബാണെമ ാ ഖ ി യായ് ാ േണ വീ വാനര ം ന ര ാ െമാ മരി ി വാമഹേ മഹാസാല ം െകെകാ രാമേനാേട മ നിശാചര ഇ ാ െമ ഖ ി ാന വീ മി ാരിക പല ം മരി ീടിനാ ബ േകാപേ ാടലറിയ ി ന രാധിപ പിെ മേ രം അ ച ാകാരമായ ര െകാ ംഗപാദ ം റി ീടിനാ 429
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാരദ തി സി ഗ വ വിദ ാധര ഹ കയ ജംഗാ േരാ ം കി രചാരണ കി ഷ ാ ം പ ഗതാപസ േദവസ ഹ ം വ ഷം െച ഭ ാ ക ിനാ ചി ഷം േഷാ മമദ യം 2230 േദവ നീശ ര നാരദ ം തദാ േസവാ മേ ാടവതരി ീടിനാ രാമം ദശരഥന ന ലശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം ച ാനനം കാ ണ പീ ഷസ ം ം സദാശിവം രാമം ജഗദഭിരാമമാ ാരാമമാേമാദമാ ക ട ിനാ സീതാപേത! രാമ! രാേജ ! രാഘവ! ീധര! ീനിേധ! ീ േഷാ മ! 2290 ീരാമ! േദവേദേവശ! ജഗ ാഥ! നാരായണാഖിലാധാര! നേമാ േത വിശ സാ ി ! പരമാ ! സനാതന! വിശ േ ! പര േമ! ൈദവേമ! ഃഖ ഖാദികെള ാമ ദിനം ൈകെ ാ മായയാ മാ ഷാകാരനായ് ത നായ് ാനസ പനായ് സത സ പനായ് സ വേലാേകശനായ് സത ിെല ീവസ പനായ് സത ധാന ണ ിയനായ് സദാ 2300 വ നായവ നായതി സ നായ് നി ള നായ് നിരാകാരനായി െന നി ണനായ് നിഗമാ വാക ാ മായ് 430
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ഘനതമാവായ് ശിവനായ് നിരീഹനായ് ച ീലനകാല ി ം ച ിമീലനം െകാ സംഹാര ം ര ം നാനാവിധാവതാര ളാ ശി ി ധ െ ം പരിപാലി നിത ം ഷ തി കാലാഖ നായ് ഭ ിയനാം പരമാ േന നമഃ 2310 യാെതാരാ ാവിെന ാ ിെതെ ാ ം േചതസി താപേസ ാ നിരാശയാ ത ൂപ ിനാ െ ാ നമ ാരം ചി പ േഭാ! നിത ം നേമാ േത നി വികാരം വി ാന പിണം സ വേലാകാധാരമാദ ം നേമാനമഃ ത സാദം െകാെ ാഴി മെ ാ ിനാ ത േബാധ ായ് വരിക മി േ ാ ത ാദപ ക േസവി തിിേ ാെളനി വകാശ ായ ം 2320 ചി ഷ! േഭാ! നി പാൈവഭവെമേ ാ െ ി വാ ജഗ േത! േകാപകാമേദ ഷമ രകാ ണ േലാഭേമാഹാദി ശ ാകയാ ിമാ ളി സ രി ീ വാ ശ ി മി നി മായാബലവശാ ത ഥാപീ ഷപാന ം െച െകാാ ില് നിെ ം ധ ാനി നാരതം ത ജ ം െച നാമ രിി പ ി െലാെ നിര രം 2330 നി ചരിത ം പാടിവി നായ് സ രി ാനായ ഹിേ ണേമ രാജരാേജ ! ര ലനായക! രാജീവേലാചന! രാമ! രമാപേത! പാതി ം േപായി ഭാരമി നീ 431
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബാധി ംഭക ണന് തെ െ ാ കയാ േഭാഗീ നാകിയ െസൗമി ി ം നാെള േമഘനിനാദെനെ ാ മേയാധേന പിെ മെ ാ ദശ ീവെനബ്ഭവാ െകാ ജഗ യം ര ി െകാ ക. 2340 njാനിനി േലാക ി േപാ മാനവവീര! ജയി ജയി നീ” ഇ ം പറ വണ ി തി തിഭ ിമാനാകിയ നാരദ ം തദാ രാഘവേനാട വാദ ം ൈകെ ാ േവേഗന േപാ റ ീടിനാനേ രം.
അതികായവധം സി ഗ വിദ ാധര ഹ കയ ജംഗഖഗാ േരാ ം കി രചാരണ കി ഷ ാ ം പ ഗതാപസ േദവസ ഹ ം വ ഷം ൈച ഭ ാ ക ിനാ ചി ഷ േഷാ മമദ യം േദവ നീശ ര നാരദ ം തദാ േസവാ മേ ാടവതരി ീടിനാ രാമം ദശരഥന ന ലശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം ച ാനനം കാ ണ പീ ഷ സ ം ം സദാശിവം രാമം ജഗദഭിരാമമാ ാരാമമാ േമാദമ ക ട ിനാ : “സീതാപേത! രാമ! രാേജ ! രാഘവ! ജഗ ാഥ! നാരായണാ! ഖിലാധാരാ! നേമാ േത വിശ സാ ി !പരമാ ന സനാതന! വിശ േ ! പര േമ! ൈദവേമ! 432
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഃഖ ഖാദികെള ാമ ദിനം ൈകെ ാ മായാ മാ ഷാകാരനായ് ത നായ് ാനസ പനായ് സത സ പനായ് സ േലാേകശനായ് സത ിേല ജീവസ പനായ് സത ധാന ണ ിയനായ് സദാ വ നായവ നായതിസ നായ് നി ളനായ് നിരാകാരനായി െന നി ണനായ് നിഗമാ വാക ാ മായ് ചി ഘനാ ാവായ് ശിവനായ് നിരീഹനായ് ച ീലനകാല ി ം ച ിമീലനംെകാ സംഹാര ം ര ം നാനാവിധാവതാര ളാ ശി ി ധ െ ം പരിപാലി നിത ം ഷ തികാലാഖ നായ് ഭ ിയനാം പരമാ േന നമഃ യാെതാരാ ാവിെന ാ ിെതെ ാ ം േചതസി താപേസ ാ നിരാശയാ ത പ ിനാ െ ാ നമ ാരം ചി പ! േഭാ! നിത ം നേമാ േത നി ികാരം വി ാന പിണം സ േലാകാധാരമാദ ം നേമാ നമഃ ത സാദം െകാെ ാഴി െമാെ ാ ിനാ ത േബാധ ായ്വരിക മി േ ാ ത ാദപ ക േസവി തിനി േ ാെള നി വകാശ ായ ം ചി ഷ! േഭാ!നി പാൈവഭവെമ േ ാ െമ ി വാ ജഗ േത! േകാപകാമേദ ഷമ രകാ ണ േലാഭ േമാഹാദി ശ ാകയാ ിമാ ളില് സ രി ീ വാ ശ ി മി നി ായാബലവശാ 433
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ഥാപീ ഷപാന ം ൈച െകാ ാ ി നിെ ം ധ ാനി നാരതം ത ജ ം െച നാമ രി ി പ ി െലാെ നിര രം നി ചരിത ം പാടി വി നായ് സ രി ാനായ ഹിേ ണേമ! രാജരാേജ ! ര ലനായക! രാജീവേലാചന! രാമ! രമാപേത! പാതി ം േപായി ഭാരമി നീ ബാധി ംഭക തെ െ ാ കയാ േഭാഗീ നാകിയ െസൗമി ി ം നാെള േമഘനിനാദെനെ ാ മാേയാധേന പിെ െമെ ാ ദശ ീവെന വാ െകാ ജഗ യം ര ി െകാ ക njാനിനി േലാക ി േപാ മാനവവീര! ജയി ജയി നീ ഇ ം പറ വണ ി തി തി ഭ ിമാനാകിയ നാരദ ം തദാ രാഘവേനാട വാദ ം ൈകെ ാ േവേഗന േപാ റ ീടിനാനേ രം
ഇ ജി
ിെ
വിജയം
'മ
ം ത ിമാ ം മ മ േ ം പടനായക ാ ം മ ിക ം മരി ീടിനാേര വെര ിനി ന ശ ര! ൈദവേമ!' ഇ ം വിലാപി േനര െച ി ജി ം നമ രി ീടിനാ താതെന 'േഖദ ാക േത േമ മാനേസ താത njാനിഹ ജീവി ിരി േവ 434
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ
െളെ ാലെച വ ം തീ ി ി േളണേമ! സ നായ് വാ ക ചി ം ൈകവി േ ജയി ാന ഹിേ ണേമ!' എ േക തനയേന ം ണ 'െ േ ഖേമ ജയി വരിക നീ' വ നാം ം ി താതെനപടേയാ ം നട ട ിനാ ശം സാദം വ വാനാ െ ജംഭാരിജി ം നി ംഭില ി സംഭാരജാല ം സംപാദ സാദരം സംഭാവ േഹാമമാരംഭി ിതേ രം ര മാല ാംബര ഗ ാ േലപനനാ പേദശാന ിതം ഭ ി ലി ി ിേദവെന ശ ി തനി വ ി വ വാനായ് ന രാധിപ െമ ം വ വ സ രമ ര തം ക വ മാ ക ം കഴി ഥ ചി ഭാ സാദ ാലതി തം ശ ാ ചാപരഥാദികേളാ മാനവിദ ം ല ാ നിരാ ലം േഹാമസമാ ി വ ി റെ രാമാദികെളാ േപാരിനായാശര േപാ ളം േ ാ േനരം കപിക ം രാ സെരെ ാ ീടിനാ േമഘജാലം വരിഷി േപാെല േമഘനാദ കണ കി ട ിനാ പാഷാണപ ത ാദിക െകാ ഭീഷണ ാരായ വാനരവീര ം ദാ ണമായ് ഹരി ട ിനാ വാരണവാജിപദാതിരഥിക ം 435
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ
ക ത രിയി െ വ ംവ കെ ാ രാവണി സ ാപേമാ മ ാന ം െച സ തം കിനാന് ാ സ യം െവ റി വീ ംവ വര ാ വീ ട ിനാ വ രാം മ ട ാ െട െമ ി വം മി മ ം അ ക െകാ പിള െത െതെരം കല േമാഹി വീണീടിനാ അ ബാണം വിവിദേന നെരാ ം ൈമ മ ഗജ േമ ം െതാ ബാണം നള ം തറ ിതവ േമ ഗ മാദന െമ ി ം ഈെരാ േത ി നീല ം മീര ബാണ ജാംബവാ െമ ി ം ആ പനസ , േമ വിനത,നീരാ േഷണ െമ ദ ം ആറ ബാണ ഷഭ ം, േകസരിാ െമാര ം െട വേ ി പ ശതബലിെ ാ ം പ െമാെര ം മാഥി േമ ി പ ം നരി പ േമ ി ശ ിേയ ം േവഗദ ശി, േപാെല നാ പ െകാ ദധി ഖ െമ ി ം നാ പ ിര ഗവാ േമ ി ഗവയ മ ശരഭ ം െമാ നാ േമ ഖ ം ഖേന ിതി പ ിനാല സ ാനമായ പ താര ം േജ ാതി ഖ മ പേത , നരാത േമാട ത ിവദന ം 436
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗദ േമെല പ െകാ ി ംഗനാം ീവേന ശരശതം ഇ ം കപി ലനായക ാര പേ േകാടി ം വീണി തേല മ ട ാരി പെ ാ െവ മ തനയ ം വീേണാരന രം ആവതിേ മിതി ന െ േദവേദവ ാ മേന ാന മേ രം വ ാ ലം പറ നി േ , ഷാ രാഘവ ാെര െമ വീ ീടിനാ േമഘനാദ മഹാവീര തധര േശാകവിഷ മായ് നി ലമായി േലാക ം ണപാധീശജയ ിനാലാഖ ലാരി ം ശംഖനാദം െച േവേഗന ല യി ി ീടിനാ േലഖസ ഹ ം മാ ീ ഗതാശയാ
ഔഷധ
ിനായി ഹ മാെ
ഗമനം
ൈകകസീന നനായ വിഭീഷണ ഭാഗവേതാ മ ഭ പരായണ േപാ വ േമലിലാപ njാെനെ ാ േപാ ളം ൈകവി വാ ി നി ീടിനാ െകാ ി ം മി ി ിട തി ാണവരാെര റിേയണെമേ ാ േനാ ി േനാ ി രി ട ിനാനാ േമ ം വാ മേ രം ആരിനി െതാ സഹായ ിെനാരാ േവണെമേ ാ വ ം തദാ ശാഖാ ഗ കിട വ കളി ചാകാതവരിതിലാെര േനാ വാ ഏകാകിയായ് നട േനരം ത രാഘവഭ വിഭീഷണെന 437
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ിലേന ാന മറി ഃഖം നി ല ാര് നട ീടിനാര് പിെ ം പാേഥാജസംഭവന ന ജാംബവാ താതന ഹം െകാ േമാഹം തീ ക മിഴി ന താ ിരി േ ാള് െച വിഭീഷണ േചാദി ിതാദരാ 'നി െട ജീവ േ ാ കപി ംഗവ? ന ായിെത ി നീെയെ യറി ിേതാ? 'ക മിഴി ടാ ധിരം െകാ നി െട വാ േക ി വിഭാതി േമ രാ സരാജ വിഭീഷണെന സാ ാ പരമാ െമേ ാ െചാ ക' 'സത ം വിഭീഷണനായ njാെനേടാ! സത മേത' നെര േക വ േചാദി ിതാശരാധീശ ര തേ ാ 'േബാധ േ ാ ഭവാേന മാകയാ േമഘനാദാ േള മരിെ ാ ശാഖാ ഗ ളി ന െട മാ തി ജീവേനാേട നെര ാ െ ിലാവെത ാം തിരേയണമിനിെയേടാ!' േചാദി ിതാ വിഭീഷണ'െനെ േടാ വാതാ ജനി വാ ല ായ ം? രാമസൗമി ി ീവാംഗദാദികളാമവേരവരി ം വിേശഷി നീ േചാദി െത സമീരണ െന േമാദി െത വെന റിേ ം?' 'എ ിേലാ േക നീ മാ തി െ ി സ ടമി മ ാ മറി ാ ം മാ ത മരി ിെത ാകി മാ മിെ ാെ മരി തിെനാ േമ' സാരസസംഭവ വാക ം േക മാ തി ം ബ മാനി സാദരം 438
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'njാനിതേ ാ മരി ീെല' വ കാല ലാേമാദ െ ാ വീ വണ ിനാ ഗാഢമായാേ ഷ ം െച ജാംബവാ െട ലയി ക െചാ ീടിനാ 'േമഘനാദാ േള മരിെ ാ ശാഖാ ഗ െള ം പിെ ന െട രാഘവ ാെര ം ജീവി ി വാനാ വരാ മി നീെയ ിേയ േപാകേവണം നീ ഹിമവാെന ം കടാ ലമ ൈകലാസൈശലേ ാളം ൈകലാസസ ിധിയി ഷഭാ ിേമ ദിവ ൗഷ ളറികനീ നാ ദിവ ൗഷധ ളവ ി നാലി ം നാമ ം േക െകാ ക ി വിശല കരണിെയെ ാെ േടാ പി സ ാനകരണി ാമ ം ന വ കരണി നാലാമ ം െചാ വ njാന് തസ ീവനി സേഖ! ര ംഗ യ കാണാമവര ി ം മേ മ ക നി പ ം ആദിത േനാളം ഭ നാലി ം േവദസ പ െള മറിക നീ വാരാ ിധി ം വന ൈശല ം ചാ നദിക ം രാജ ം കടാരാ വരിക മ ക ം െകാ മാ തന ന! േപാക നീ ൈവകാെത' ഇ ം വിധി ത വാ ക േക വ ഭ ാ െതാ മാേഹ േമറീടിനാ േമ വിേനാളം വള ചമ വ വാരാ ിധി ം ലപ ത ം ല ം രാ സ ം വിറ ം വ ം ശ ാരഹിതം ക േ ാടലറിനാ 439
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാ േവേഗന തി യ ംബേര േപായവ നീഹാരൈശല ം പി ി ൈവരി മ ം ശ രൈശല ം േനെര ധരാനദി മളകാ രം േമ ഗിരി ഷഭാ ി ം ക മാ തി വി യെ േനാ ീടിനാന്
കാലേനമി െട
റ ാട്
മാ തന നെനൗഷധ ി മാ തേവേഗന േപായതറിെ ാ ചാരവര ാ നിശാചരാധീശേനാടാ മറിയാെത െച െചാ ീടിനാ . ചാരവാക ം േക രാ ി രാധിപ പാരം വിചാരം കല മ വിനാ ചി ാവശനായ് മി ളവ ഹ ി നി റെ രാ ിയിലാ ം സഹായ ം ടാെത രാ ി രാധിപ കലേനമീ ഹം ാപി ളവധി വി യം വനാേമാദ ം െതാ സ നായ് അ ഘ ാദിക െകാ ജി േചാദി ാ‘ന േ ാദയം വ ം േ ല തരം ഇെ വാെനെ ാ കാരണമി െന മ ക ടി ടാെത?’ :ഖനിപീഡിതനാകിയ രാവണന ാലേനമിതേ ാ െചാ ീടിനാ : ‘ഇ ാലൈവഭവെമ െചാ ാവ െമാെ നിേ ാ െചാ വാന വ ം ശ ിമാനാകിയ ല ണെന െട ശ ിേയ ാ വീണിടിനാ തേല പിെ വിരി ാ െമ മമാ ജന് 440
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ രണാ ണം ത ി വീ ീടിനാ . െവ ി റ മടി ി ിതാ ജ . ഇ ജീവി ി െകാ വാ മാ തന നെനൗഷധ ി േപായീടിനാ . െച വി ം വ േ ണമതി നീ. നിേ ാ പായ ം െചാ ാമതിെ േടാ! താപസനായ് െച മാ മേ പാപവിനാശനമാ വാ ക െചാ ി േമാഹി ി കാലവിളംബനം വ കണ ി ം നീ വ ീടണം. താമസവാ ക േക േനരം കാലേനമി ം രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ : സാമേവദ !സ ! ലേ ശ ര! സാമമാ െട വാ േക േ ണേമ! നിെ റി മരി തിനി ാലെമ ിേല ം മടിയി നി യം. മാരീചെന ണെ മരി ാ മനതാരിെലനിേ മിെ ാ ച ലം. മ ം ത ിമാ ം മ മ ം മ െട ന മ ം ത ം ഒെ മരി നീ ജീവി ി ി :ഖെമാഴിെ െ ാ ഫല ം? എ രാജ ം െകാ ം പിെ െയാ ഫലം? എ ഫലം തവ ജാനകിെയെ ാ ം? ഹ ! ജഡാ കമായ േദഹം െകാ െമ ഫലം തവ ചി ി കാ െകേടാ! സീതെയ രാമ െകാ െ ാ നീ േസാദരനാ െ ാ രാജ ം ന ക. കാനനംത ി നിേവഷ ം മാനസ ിേയാ ടി നിത ം ത ഷസ ്ഥായ േതാെയ ളി441
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ഭ ിേയാട േ ാദയം ക സ ാനമ ാര ം െച ശീ േമകാേ ഖാസനം ാപി നായ് സ വിഷയസംഗ ം ൈകവി സ േ ിയ ം ത ാഹരി ട ആ നി ക ക ാ ാനമാ നാ സ ാേ ാദയംെകാ സ േലാക ം ാവരജംഗമജാതികളാ േദവതിര മ ഷ ാദി ജ ം േദഹ ീ ിയാദ ം നിത നാം േദഹി സ ി മാധാരെമ ം ആ ംബപര മാെയേ ാ താ ര െ ാ ക ം േക ം ഒെ തിെയ േ െചാ െ ം സ മായെയ ം പറ ീ . ഇ േലാക ി േനകധാ സ ിതിവിനാശ ം കാരണം േലാഹിതേശ ത ാദി മയ ളാം േദഹ െള ജനി ി ം മായാ. ഗണം കാമേ ാധാദികെള ാം ിക ം ഹിംസാദികെളേടാ. തെ ണ െളെ ാ േമാഹി ി തെ വശ ാ മാ ാവിെനയവള്. ക ത േഭാ ത ഖ ണ െള നിത മാ ാവാ മീശ ര ത േല ആേരാപണം െച തെ വശ ാ ി േനേര നിര രം ീഡി െകാ . നാ ാ പരേനകനവേളാ നായ് വ റ കാ ി ത െടയാ ാവിെന ാ മറ ിതന ഹം മായാ ണവിേമാഹ ിനാ . ‘േബാധസ പനാേയാ വിനാ 442
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േബാധിതനായാ നി േ ിയ മായ് കാ ിതാ ാവിെന മായ് സദാ േവ െത ാമവ വ തദാ. ാ തി ണ േളാടാ േവ െപ ജീവ നായ് വ ം േദഹി ം. നീ േമവം സദാ ാനം വിചാരി മായാ ണ ളി നി വി നായ് അദ തി വി നാ ാവിതിാത ാ നിര ാശയാ ജിതകാമനായ് ധ ാനനിരതനായ് വാ െക ാ വ മാന േമ ം വിക മിേ ാ നീ. ധ ാനി തി സമ നെ ിേലാ മാനേസ പാവേന ഭ ിപരവേശ നിത ം സ ണനാം േദവെനയാ യിത ാസ ാ നിര രം പ ക ികാമേ വ പീേഠാ പേല ര ഗണാ ിേത നി േല േ തേര സീതയാസം ിതം ല ണേസവിതം ബാണധ രം വീരാസന ം വിശാലവിേലാചനൈമരാവതീ ല പീതാംബരധരം ഹാരകിരീടേക രാംഗദാം ലീേയാ ര ാ ിത ല ര ചാ കടക കടി െകൗ ഭ സാരസമാല വനമാലികാധരം ീവ വ സം രാമം രമാവരം ീവാ േദവം ം ജനാ നം സ ദി ിതം സ േവശ രം പരം സ വ ം ശരണാഗതവ ലം ഭ ാ പര നായ് ധ ാനി ി നായ് വ ം ഭവാ നി യം. ത രി ം േക െകാ ക ം െചാ ക 443
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രി ം രാമരാേമതി സ തം ഇ െന കാലം കഴി െകാ ാകിെല െന ജ പിെ ാ ? ജ ജ ാ ര ി േ ാ ക മഷെമാെ നശി േപാം നി യം. ൈവരം െവടി തിഭ ിസം നായ് ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ േദവം പരി േമകം സദാ ദിഭാവിതം ഭാവ പം ഷം പരം നാമ പാദിഹീനം രാണം ശിവം രാമേമവം ഭജി ീ നീ സ തം.’ രാ േസ കാലേനമി പറെ ാ വാ ക പീ ഷ ല േക യാ േ ാധതാ ാ നായ് വാ മായ് ത ഗളം േഛദി തിെ ാ െ െചാ ീടിനാന്: ‘നിെ െവ ി ള ി ിനി ാര പിെ െയ ാം വിചാരി െകാ ാെമേടാ!’ കാലേനമി ണദാചരനേ രം ലെമ ാം വിചരി െചാ ീടിനാ : ‘രാ സരാജ! ാ ! മതിമതി താഭാവമി െകാ കിം ഫലം? നി െട ശാസനം njാന ി നെത െട സ ഗതിെ ധരി നീ. സത സ പെ വ ി തി njാനദ സ ദ നാേയ മടിയാെത.’ എ പറ ഹിമാ ിപാ േശ ശം െച ി ാ നിേവഷമായ് ത േണ
കാലേനമിവധം
444
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാണായിതാ മം മായാവിരചിതം നാനാ നിജനേസവിതമായ ം ശിഷ ജനപരിചാരകസം തഷ ാ മം ക വാ തനയ ം ചി ി നി ാ ‘നിവിെടെയാരാ മെമ ലം? പ ക ി മി njാ . മാ വി ംശം വരികേയാ? േകവലേമാ ണെമ മേനാവി മമ ീ? നാനാ കാര ം താപസെന പാനീയപാന ം െച ദാഹം തീ കാണാം മെഹൗഷധം നി മത തം േ ാണാചലം ര ംഗവാ ഹാ .’ ഇ ം നി പിെ ാ േയാജനായതം വി ാരമാ മായ മമ മം രംഭാപനസഖ രേകരാ ാദി സ മത േതായവാപീ തം കാലേനമി ിയാമാചാര ം ത ശാലയി ത ി ദസ ാദികേളാ ം ഇ യാഗം ഢമാ ാറ ി ച ഡ സാദം വ ീ വാന് ഭ ാ ശിവ ജ ം െച വാ ന േര നാം താപസേ െന വീ നമ ാര ം െച ട ജഗ ാണതനയ മി െന െചാ ിനാ : ‘രാമ േതാഹം ഹ മാനിനി മമ നാമം പവനജന നാന ന രാമകാര ാ മായ് ീരാം രാശി സാേമാദമി േപാ തേപാനിേധ! േദഹര ാ മിവിേട വ ി ദാഹം െപാറാ ത ീ ടി ീ വാ എ ജല ലെമ െച ണ445
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െമ േമ പാ െതെ മേനാഗതം.’ മാ തി െചാ േക നിശാചര കാ ണ ഭാവം നടി െചാ ീടിനാ : ‘മാമകമായ കമ ം ജലമാമയം തീ േവാളം ടി ീ ക. പക ഫല ം ഭ ി ന രം :ഖം കള റെ ാ റ ക. ഏ ം പരി മിേ ഭവാനിനിൂത ം ഭവ ം േമലി ഭവി ം. ദിവ ശാ ക റി ിരി ി വ മായ െകാ െചാ ീ വ . വാനര ാ ം മി ാതനയ ം മാനവവീരനിരീ ിതരാകയാല് േമാഹ ം തീ െ േ ിെത ാവ മാഹവ ിെ ാ മി നി ീടിനാ .’ ഇ മാക ണ െചാ ാ കപി ംഗവ‘െന ം കാ ണ ശാലിയേ ാ ഭവാ . പാരം െപാ േമ ദാഹമ െകാ േപാരാ കമ സം ിതമാം ജലം.’ വാ തനയേനവം െചാ േനര മായാവിരചിതനായ വ വിെന േതായാകരം െച കാ ിെ ാ െ േയാ ദാ കാലേനമി ം െചാ ിനാ . ‘േന നിമീലനം െച പാനീയ ം പീത ാ മമാ ികം ാപി സത രം. എ ാ നിനെ ൗഷധം ക കി വാനി നേ ാ മേ ാപേദശം െചയ്വ .’ എ േക വിശ ാേസന മാ തി െച ാനയ വ വിേനാ ം ദാ ക മട വാപീതടം ാപി ത ീ ടി ാ ട ം ദശാ േര 446
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ
ഭയ രിയായ മകരി തനായ മഹാകപിവീരെന തി കളവാെനാ െ േനര ക ം മിഴി കപീ ം േനാ ിനാ ; വ ം പിള കേ ാ മകരിെയ ഹ െകാ പിള ാ കപിവര േദഹ േപ ി േമ േപാ േപായി േദഹി ം മി േപാെല തദത തം. ദിവ വിമാനേദേശ ക ിതേ രം ദിവ പെ ാ നാരീമണിെയ ം േചേതാഹരാംഗിയാമ ര ീമണി വാതാ ജേനാ െചാ ാള േനരം: ‘നി െട കാ ണ ാകയാെലനിി വ ശാപേമാ ം കപിവര! െമാര ര ീ njാ,െനാ നിത െട ശാേപന രാ സിയായ ം ധന മാലീതി േമ നാമം മഹാമേത! മാന നാം നീയിനിെയാ ധരി ണം അ യാ േമ നീ ക താപസ ന ര കാലേനമി മഹാഖല . രാവണേ രിതനായ് വ ി വ താവകമാ വി ം വ ീ വാ താപസേവഷം ധരി ിരി ി താപസേദവ േദവാദി ഹിംസക െന േവഗം വധി കള ിനിേമാദം േ ാണപ തം ാപി ദിെവ ൗഷധ ംെകാ െച ിനി വ ാദവംശമേശഷെമാ ക. njാനിനി േലാക ി േപാ വാനരവീര! ശലം ഭവി േത.’ േപായാളിവ ം പറ വള്, മാ തി മായാവിയാം കാലേനമിത ിേക 447
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െച ാ, നവേനാ െചാ ാന ര ം: ‘വ ീ വാനി ൈവകിയെതെ േടാ? കാലമിനി ളയാെത വരിക നീ ലമേ ാപേദശം െചയ്വനാ njാ . ദ ിണ ം ത ഭിവാദ ം െച ദ നായ് വ ം ഭവാ നി യം.’ ത േണ ി ം ബ ാ ഢതരം ര : വേരാ മാംേഗ കപിവര ഒ ടി ാന െകാ വ ം തദാ െച ീടിനാ ധ രാജാലയം
ദിവ ൗഷധഫലം ീരാ വെ ം േ ാണാചലെ ം മാ തി ക വണ ി േനാ ം വിെധൗ ഔഷധാവാസ ഷഭാ ി ം ക ിെതൗഷധെമാ േമ ക മി േ ാ. കാണാ േകാപി പ തെ റിേചണാ ബിംബംകണെ ിടി വ െകാ വ േപാ രാഘവ ി വി തീ ീടിനാ വ ട േ രം െകാ േന വ ം ീതി ാ നീലക മാന മായ് വ ിേത ം ഔഷധ ി കാ ത ിയ േനര േദാഷമകെ േ ിെത ാവ ം. ‘ മി വ ംതെ യാ ണമി തെ ൈശലമിെ ാ സംശയം അ ാ ിെല െന രാ ി രബലം െകാ ിെത െച േതാരന രം െമ യ ാ കപി ംഗവ . വ ാനരനിമിഷംെകാ പിെ ം േ മരി നിശാചര ാ ടല് 448
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന േര നിേയാേഗന രാ സ വാരാ ിധിയിലി ീടിനാെര കാരണം ജീവി തി രേ ാഗണം.
േമഘനാദവധം രാഘവ ാ ം മഹാകപിവീര ം േശാകമക െതളി വാ വിെധൗ മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാന തനയ മംഗദ ം തദാ: ‘നി താ ം റ ിനി വാനരെരാെ ട റി മതി കള്. വ ഹ ളിെലാ േവ െകാ ി ം െളാെ റി െത െതെര. പതടാക കിട ക േഗാ രദ ാരാവധി നിര ീ ക. മി െമാെ െയാ ി നിശാചരവരി െ ിേലാ െവ െപാറാ ാ റ റെ മ ക വീ ി യ ാമ ണം.’ എ േക വ െകാ ി ം ൈകെ ാ െച െത െതെര വ ട ിനാ . ാസാദേഗാ രഹ േഗഹ ം കാസീസകാ ന പ താ ം ആ ധശാലകളാഭരണ മായതന ം മ നശാല ം വാരണ ം വാജിസ ഹ ം േത ക ം െവ െവ വീണീ . സ േലാകേ ാളെമ ീ ദഹന ം ശ േനാട റിയി ാനനാ ലം മാ തി തിേലെറ ന ായ് ചമേ ാ ല ാ രം തിയായ് വ ി . 449
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാ ി ര ീക െവ ലറി ാ മാ ി െത െതെര ാക ം മാ ാ േഗാ ജനാകിയ രാഘവ ശര െപാഴി ം േഗാ ാരിജി ം ജയി െമ ം പാ േ ാളമ തെമ പറക ം രാ ി ര ാ നിലവിളിേഘാഷ ം രാ ി ര ീക േക േഘാഷ ം വാനര ാ നി ല േഘാഷ ം മാനേവ ധ ാനാദേഘാഷ ം ആനക െവ ലറീ േഘാഷ ം ദീനത രഗ നാദ ം സ തം തി ി ഴ ി മ ി ചി ദശാനനവീര ം ംഭക ാ ജ ാരി െ ാ ംഭേനാടാ നീ േപാെക ം െചാ ിനാ . ത ിയാ നി ംഭ മേ രം ി njാെന തി റെ ാ . ക ന താ ം ജംഘ െമ ം വ പാ ം േശാണിതാ ം വ പടേയാ ം റെ െച ളവി ം കല ാ കപിവീര ം. രാ ിയിലാ െപാ െതാ രാ ി ര ാ െത െതെര ാക ം ശ ാ െകാ കപിക ം ഗാ േഭദി ധാ ിയി വീ ം ഏ പിടി മടി മിടി മേ ം കടി ം െപാടി ം പര രം ചീ ം പറി ം മരാമരം േതാ േപാകാ െക െചാ ിയ ം വാനരരാ സ ാ െപാ താരഭിമാനം നടി ം ത ജി ം കേളബരം 450
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാല നാഴികേനരം കഴി േ ാ കാല രി ിേത രേ ാഗണം. ക ന വ േപാട ാന േനരമ െകാേ മക കപിക ം. ക ംകല െ ാഴി ാര ക ഥ ജംഭാരിന ന ം േകാപി ക തെ വധിേ ാരന രം പിേ ട ാ ജംഘ ം പാ ം തഥാ േശാണിതേന ം േകാപി ാര േനരമംഗദന് െകൗണപ ാ വേരാ ം െപാ തതിീണനായ് വ ി ബാലിതനയ ം. ൈമ മാ വിവിദ മാ മേ തരം വ ാര േനരം. െകാ ാ ജംഘെന ാേരയ മഥ പിെ യ ം വിവിദ മഹാബല െകാ ി േശാണിതേന െന മഥ ൈമ ം പാ െനെ ാ വീ ിനാ ന രവര ാരവ നാ വ ം ത രം േവശിേ ാരന രം ംഭനണ ശരം െപാഴി ീടിനാ വ രാം വാനര ാെരാെ മ ിനാ ീവ ം േതരില ാ ചാടി വീതേയാടവ വി കള ീടിനാ . ി ംെച േനര ംഭെനെ െ െ െ റി ീടിനാന ിയില്. വാരാ ിധി ം കല ിമറി തിേഘാരനാം ംഭ കേരറിവ ീടിനാ . ര ാ ജ മ ക േകാപി ര ാ ജലായ ി യ ീടാ . ീവന ജെനെ ാ േനരമത നി ംഭ പരിഘ മാ ട 451
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സംഹാര െനേ ാെല രണാജിേര സിംഹനാദം െച ാന േനരം. ീവെന ി ിലി വാതാ ജനേ െച ാ നി ംഭെന േണ. മാ തിമാറിലടി ാ നി ംഭ ം പാരി ി വീ ത പരിഘ ം. ഉ മാംഗെ റിെ റി ാനതിനാേയാ ജഗ ാണ ം േപടി മ ിനാ േശഷി രാ സ െട ട ന ാ കപിവീര ം, ല യി ട ാരവ ം െച ലേ ശേനാടറിയി ാരവ ക . ംഭാദിക മരിേ ാ ദ ം േക ജംഭാരിൈവരി ം ഭീതി ീടിനാ . പിെ ഖരാ ജനാം മകരാ േനാടന നേകാേപന െചാ ാ ദശാനന : ‘െച നീ രാമാദികെള യി ി വ ീ ’ െക േനരം മകരാ ം ത െട ൈസന സേമതം റെ സ ാഹേമാ മ രണാ േണ പ ഗ ല ളായ ശര െള വ ികീലാകാരമായ് െചാരി ീടിനാ . നി ടാ ഭയെ വാനര െച ഭയം തരിെക രാമാ ിേക നി പറ േക ളേവ രാമച ം വി ം ഴിെയ ല ടന് വി ാളികളി വ തേ ാ നിെ ണ ബാണ കീടിനാ . ഒ ിെനാെ ാ െമ ാ മകരാ ം ഭി മായീ ശരീരം കമലാ ം അേന ാന െമാ ം െപാ നി േ രെമാ തള ചമ ഖരാ ജ . 452
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അേ ാ െകാടി ം ട ം തിര ം ത പാണിത ിലി െ ാ ചാപ ം േത ം െപാടിെപ ാെന രാഘവ സാരഥിതെ ം െകാ ാന േനരം. പാരിലാ ാ ചാടി ല ംെകാ പാരമ മകരാ െന ദാ പാവകാ ംെകാ ക ം േഛദി േദവക ാപ െമാ തീ ീടിനാ . രാവണിതാനതറി േകാപി വേ വെര ം െപാ താ റ ാ ി രാവനേനാടറിയി ാന േക േദവ ലാ കനാകിയ രാവണ ഈേര േലാകം ന പടി പരിചാരക ാേരാ ടി റെ ാ . അേ ാള ക േമഘനിനാദ ം ത പാദ ം പണി െചാ ീടിനാ : ‘ഇേ ാളടിയനരികെള നി ഹിവി ായ സ ടം േപാ വ അ : രം ി ളീ ക സ ാപ ാക തി കാരണം.’ ഇ ം പറ പിതാവിെന വ ി ാരിജി ം റെ േപാരിനായ്. േ ാദ മം ക െസൗമി ി െച കാേനാടി ണ ി ളിനാ : ‘നിത ം മറ നി ി െന രാവണകപിവര ാെര ം നെ ം അ െള ടന ം വ െത നാേള െപാ ണമി െന? ാ െമ നിശാചര ാ ലലനാശം വ ക സത രം.’ െസൗമി ി െചാ വാ ി െന േക ഥ 453
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമഭ സ ാമി താ മ െച : ‘ആേയാധന ി േലാ വേരാ മാ ധം േപായവേരാ ം വിേശഷി േനേര വരാതവേരാ ം, ഭയം പാദാ ിേക വ വീ വേരാ ം ൈപതാമഹാ ം േയാഗി െതേടാ! പാതക ാമത ാ ിേലവ ം njാനിവേനാ േപാ െചയ്വെന ാവ ം ദീനതെയ ിേയ ക നി ീ വി .’ എ െച വി ം ല ിേക സ നായ കെ ാ രാവണി ത േണ ചി ി ക ി ല യി മായാസീതെയേ രി വ ട പ ിമേഗാ ര െട റെ നി ലനായ് നി േനരം കപിക ം േതരി മായാസീതെയ :ഖി മാ തിതാ ം പരവശനായി വാനരവീരെര ാവ ം കാണേവ ജാനകീ േദവിെയ െവ ിനാ നി യം. ‘അേ ാ! വിേഭാ! രാമരാേമ’ തി വാവി മ മിഴിയാ റവിളി ീടിനാ . േചാര ം പാരി പര തി ക മാ തി ജാനകിെയ േതറീടിനാ . ‘േശാഭയിേ ം ന ിനി ിനാപ ിതി പരെമ തീശ ര! നാമിനി വാ ക; സീതാവധം മമ സ ാമി തേ ാ ണ ി ാ കപികെള!’ ശാഖാ ഗാധിപ ാെര ം വാ ി േശാകാ രനായ മാ തന ന െചാ േക രാഘവ ം തദാ െചാ ിനാ ജാംബവാ തേ ാ സാ ലം: 454
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘മാ തിെയ െകാ ിേ ാ േപാ ി ! േപാരി റംതിരി ീ മാറി വന്. നീ െടയ െച ീ ക സത രം േലാേകശന ന! പാ േത േമ.’ ഇ മാക ണ വിധി ത ം കപിസ മ ാ മായ് െച ല തരം. ‘എ െകാ ി വാ ിേ ാ ി ഭവാ ? ബ െമ േ ാ തെ നട നീ.’ എ േനരം മാ താ ജ െചാ ിനാ‘നി േപടി വാ ീ കയ njാന്. ഉെ ാരവ ായി തിെ ാേഴ െച ജഗ സ ാമിേയാ ണ ി ണം. േപാരിക നീ മിേ ാ ിനി‘െയ ട മാ തി െചാ േക, വ താ മായ് െച െതാ ണ ി ി ൈമഥിലിത െട നാശ ാ െമേ േമ. മിയി വീ േമാഹി ര മ െസൗമി ി താ മേ രം തി ടി െച മടിയിെല േച ീടിനാ , മ വ ത പദമ നാ ം ഉ ംഗസീമനി േച ാന ക നി രാെയാെ നി കപിക ം :ഖം െക തിനാ വാ കെളാെ റ ട ീ മാര ം. എെ ാ േഘാഷ ാ െത ാ നി ചി ി വിേട വ വിഭീഷണ . േചാദി േനരം മാര പറ ി മാതരിശ ാ ജ െചാ ാ . ‘ക ിണ െകാ ി ിരി വിഭീഷണനേ ാ! ര ാെര റി വിേഭാ! േലാേകശ രിയായ േദവിെയെ ാ വാ 455
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േലാക യ ി ലാ ായ് വരാ. മായനി ണനാം േമഘനിനാദനിാര മ ി െത ിെനനാ േക . മ ട ാ െച പ വി ീടാെത ത ിലാ നി ംഭിലയി െച ട ത െട േഹാമം കഴി തിനാ െ ാ കേ ാ പായമത തം. െച ിനി േഹാമം ട ണമ ാ ിെല മവെന വധി താ േമ. രാഘവ! സ ാമി ! ജയജയ മാനസവ ാ ലം തീ െ േ ദയാനിേധ! ല ണ മടിയ ം കപി ലഖ വര മായി േപാകണം; ഓ കാലം കള ീട േത േമ യാ യയ േ ണ’ െമ വിഭീഷണ െചാ േക ളവാലസ ം തീ മ വ േപാവാന ന കീടിനാന്. വ ാ െള ാം ധരി േനര താ നായ് ീരാമഭ ം േസാദര തെ ം രാ സ ംഗവേസാദര തെ ം വാനര ാെര ം െച ദശ ീവന ന തെ ം െകാ വരിെക ഹം ന കിനാ . ല ണേനാ ം മഹാകപിേസന ം രേ ാവര ം നട ാര േനരം ൈമ വിവിദ േഷണ നള നീലനി ാ ജാ ജന്േകസരി താര ം ര ഷഭ ശരഭ വിനത ം വീര മാഥി ശതബലി ജാംബവാ വാതാ ജ േവഗദ ശി വിശാല ം േജ ാതി ഖ ഖ ബലി ംഗവ േശ ത , ദധി ഖന ി ഖ ഗജ 456
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമ ര മ ഗവയ ഗവാ ം മ മിത ാദി െചാ കപിക ം ം നട ി ല ണ തെ ാ ം. ി നട വിഭീഷണ താ മായ് െച നി ംഭില നിറ ി ന രവര ാെര ഴലേവ നി ി േഹാമം ട ീടിനാ രാവണി. ക ം മല ം മര െമ െകാെ ാവ മായ കപിക ം എ േമ ം െകാ വീ ട ിനാര മി ാേതാേരാ രാ സവീര ം. കയി േഹാമം ന ി ിനിലെരെ ക ിെയാഴിെ ക ി രാവണി വി ം ശര ം െക േപാെട േപാരി ീടിനാ വ നി ംഭിലയാ ലേമേലറി നി ദശാനന മേ രം ക വിഭീഷണ െസൗമി ി തേ ാ ത തീ പറ ട ിനാ : ‘വീര കഴി ീല േഹാമമിവെന ി േനേര െവളി ക ടാ ഢം. മാ തന ന തേ ാ േകാപി േനരി വ ക തിേ ഭവാ ? ത സമയമ ിതിവ ിനി ം ട ക ൈവക േത േമ.’ ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േനര െസൗമി ി മ ശ കിടിനാ . ത ശ െകാ ത ി ജി മത മ െള ീടിനാ . അേ ാ ക ിെല മ തേമാദം മാരെന ാദരം. ല ണപാ േശ വിഭീഷണെന 457
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ‘രാ സാ
ണം െചാ ാ ദശാനന ം സജാതിയി വ പിറ നീ ാ പി വ നേ ാ മമ േകവലം മി ാദി വ െ െയാ വാ ശ ജന ി ത നായി െന നിത ം േവല െച േതാ ീടിനാെല ം ന നെ േത െചാ ാ . േഗാ വിനാശം വ ം ജന പാ കേ ാളം ഗതിയി നി യം. ഊ േലാക ാ ി സ തിെകാ േ സാധ മാ െത േ ാ ധമതം. ശാ നാം നീ ലെ െയാ വാനാ യാ േവലെച മ തം.’ എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ ; ‘ന നീ ം നി പിതാ മറിക നീ വംശം ടി തി നീേയ േമ സംശയമി വിചാരി മാനേസ. വംശെ ര ി െകാ വനി njാനം മാലീ ലനായകാ ഹാ .’ ഇ െന ത ി പറ നി േ രം മ ാെത ബാണ കീ മാര ം എ ാമെത റി കള ഥ െചാ ിനാനാ െസൗമി ി തേ ാടവ . ‘ര ദിനം മമ ബാ പരാ മം ക തിേ നീ മാരാ വിേശഷി ം? ക െകാ ക ാ ിലി njാ നി ട െകാ ജ ഭ ണേമ വ ‘ ഇ ം പറേ ബാണ െകാ െസൗമി ി െട ട കീറിനാേന ം. പ ബാണം വാ െനേയ ി സത രം പിെ വിഭീഷണ തെ ം 458
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശരെമ വാനരവീര േമേറ റി വശംെക വാ ിനാ . ത േണ ബാണം മഴെപാഴി ംവ ം ല ണ കിനാ ശ ാരിേമനിേമ . ാരിജി ം ശരസഹേ ണ െസൗമി ികവചം ിയി ീടിനാ . ര ാഭിഷി ശരീരികളായി ന ര ം മി ാതനയ ം. പാരമ ബാണം േയാഗി േത ം െപാടി തിരകെളെ ാ സാരഥിതെ തല ം റി തിസാരമാേയാ വി ം റി ീടിനാ . മെ ാ ചാപെമ ല വന മി ാേതാളം ബാന കിനാ . പിെ െ ം റി ീടിനാന്. മ വ പം ിക ാ ജനേ രം ഊ മാേയാ വി ം ഴിെയ ലേ മ ബാണ കീടിനാ . സത രം ല യി േത ം ി വി തം വ ി രാവണ ം ആ മറി ീല േപായ വ ം നാരദ താ ം ശംസി ിതേ രം. േഘാരമാ ായ സംഗരം കെ ാ സാരസസംഭവനാദിക െചാ ിനാ : ‘പ േലാക ി ലി െന േപാായതി ിനി ാക മി . ക ാ മീ ശം വീര ഷ ാേ ാ ജഗ ി മ ിവെരേ ാെല.’ ഇ ം പല ം ശംസി നി തി മേ ദിവസ യം കഴി ശം. വാസരം കഴിേ ാരന രം വാസവ ൈദവതമ ം മാര ം 459
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലാഘവം േച കേരണ സ ി ി രാഘവ ത പദാംേഭാ ഹം മാനേസ ചി ി റ ി യ ാന െച പം ിക ാ ജ ക ം േഛദി സി ജല ി കി വി മായ രാ ണിയി വ ശരം. മിയി വീണി രാവണിത ടലാമയം തീ ി േലാക യ ി ം സ മാനസ ാരായ േദവക സ തം െസൗമി ിെയ തി ീടിനാ . ം വരിഷി ാ ട ടന ര ീക ം ം ട ിനാ . േന ളായിര ം വിള ീ തദാ േഗാ ാരിതാ ം സാദി ിേത ം താപമക ക ട ിനാ താപസ ാ ം ഗഗനചര ാ ം ഭി നാദ ം േഘാഷി ിേത മാന ി ിതാ വിരി മേ രം. ശ ാവിഹീനം െച njാെണാലിയി ശം ം വിളി ട സിംഹനാദംെച വാനര ാ മായ് േവേഗന െസൗമി ി മാനേവ ചരണാം ജം ിനാ . ഗാഢമായാലിംഗനം െച രാഘവഢേമാദം ക ീടിനാ നി ല ണേനാ ചിരി ളിെ : ‘ രെമ ം നീ െച കാരിയം രാവണി േ മരി കാരണം രാവണ താ ം മരി ാനറിക നീ നായ് നേ ാ ിനായ് വ ം േശാക ാലിനി ദശ ീവ ം.’
രാവണെ
വിലാപം 460
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ
മേന ാന ം പറ ിരി േ രം മരി േകെ ാ രാവണ വീണി മിയി േമാഹം കല തിീണനായ് പിെ വിലാപം ട ിനാ : ‘ഹാ ഹാ മാര! മേ ാദരീന ന! ഹാ ഹാ മാര! വീര! മേനാഹര! മ േദാഷ െള െചാ ാവ :ഖമിെത മറ ാവ ില് njാ ! വി വ ം ദ ിജ ാ ം നിമാ മി നാ ാ റ ീ മാറായി നെ ം േപടിയി ാ മിനി മമജ ം നി ലമായ് വ ിതീശ ര!‘ ണ പറ ം നി പി മ കര ട ിനാ ‘എ െട ന് മരി ജാനകിത െട കാരണെമ െകാ njാ െകാ വ ത െട േചാര ടിെ ാഴിെ േമ :ഖമട കയി േമ!‘ ഖ ഗ േമാ ി ിരി ലറി നി ഗമി ീടിനാന് നാം രാവണ സീത ം നാം രാവണെന ഭീതയാെയ ം േവപ ഗാ ിയായ് ഹാ! രാമ! രാമ! രാേമതി ജപെ ാ മാരാമേദേശ വസി ം ദശാ േര ിമാനായ പാ ശ ന് നയ നത മ ക രസ മ വാ രാവണ തെ നി ി റയാവെത ാം പറ ീടിനാ നീതിക : ‘ ല ി ജനി ഭവാനിഹ നി മലെന ജഗ യസ തം താവകമായ ണ വ ി തി461
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാവതേ ാ ി ഹ മന ം േദവേദേവശ രനായ രൈവരിേസവക ാരി ധാനനേ ാ ഭവാ െപൗല നായ േബര സേഹാദര ൈ േലാക വ നാം ണ ജനാധിപ സാമേവദ സമ വിദ ാലയ വാമേദവാധിവാസാ ാ ജിേത ിയന് േവദവിദ ാ ത ാനപരായണ േബാധവാ ഭാ വശിഷ വിനയവാ എ ിരിെ വാനി ാ േര ന നെ േമാ ക ി ം ീവധമാകിയ ക ിനാ നീ ഭാവി ം തവ ീ ിവ നം രാ ി േര വര േഭാ! മയാസാ ം വിരേവാ േപാരിക േപാരിനായ് മാനവ ാെര ം വാനര ാെര ം മാേനന േപാ െച െകാ കള നീ ജാനകീേദവിെയ ാപി െകാ ക മാനസതാപ ം െരനീ ീ ക” നീതിമാനായ പാ ശ പറ യാ ധാനാധിപ േക സ നായ് ആ നമ േപ െച ി െ മാ യാ മ ികേളാ ം നി പി ശി രാ നിശാചര ാ മായ് േരാഷം റെ ി േപാരിനായ് െച രേ ാബലം രാമേനാേട ളെവാെ ാഴിയാെതെയാ ിനാ രാമ ം മ വ തേ ാെടതി ി രാവണ നി േപാ െച ാനേഭദമായ് നി ഭയം പിെ ര മ ബാണ െള െത ഭി മാ ീടിനാ രാവണേദഹ ം പാരം റി തള വശം െക 462
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ധീരത ം വി വാ ീ ദശാനന േപാ മിനി മമ േപാ െമേ ാ തിഭീ വായ് ല ാ രം ന രം.
രാവണെ
േഹാമവി
ം
െനെ നമ രിെ ം വദനനായ് നി െചാ ീടിനാ : ‘അ ാ ജാദിയാം മ ടവീര മ ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം ഒെ െയാ മി വാരിധി ം കടി െര വ ല ാ രം ാപി ശ ാരി ഖ നീശാചര ാെര െമാെ െയാ ി njാേനകാകിയായി :ഖ െ ാ ിരി മാറായി സ േരാ! njാ തവ ശിഷ നേ ാ വിേഭാ!‘ വി ാനിയാകിയ രാവണനാലിതിവി ാപിതനായ മഹാ നി രാവണേനാ പേദശി ി’െത ി നീ േദവതമാെര സാദം വ ക ശീ െമാ ഹ ം തീ ശ േതാ ം കാരമതിരഹസ േല െച ി ാ നീ േഹാമം ട ക; വ ം ജയ, െമ ാ നിനെ േടാ! വി ം വരാെത കഴി ാകില ി ി നി റെ ം ബാണ ണീര ചാപാശ രഥാദിക വാനവരാ മജ നാം പിെ നീ മ ം ഹി െകാ െകേ ാ സാദരമ രെമ ിേയ േഹാമം കഴി നീ’ നിേയാ ലമ ം േക രേ ാഗണാധിപനാകിയ രാവണ 463
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ഗേലാകസമാനമായ് തീ ി ത െട മ ിരം ത ി ഹാതലം ദിവ മാം ഹവ ഗവ ാദി േഹാമായ സവ ത സ ാദി െകാ വ ല ാ രദ ാരെമാെ ബ ി തി ശ ാവിഹീനമകം നായ് ധ ാന റ ി ത ഫലം ാ ി െമൗന ം ദീ ി േഹാമം ട ിനാന് േവ ാമമാ േ ാള ിതമാെയാ േഹാമ പം ക രാവണേസാദര രാമച കാ ിെ ാ ീടിനാ ‘േഹാമം ട ീ ദശാനന മ വ! േഹാമം കഴി ടീ കിെല േമ നാമവേനാ േതാ ീ ം മഹാരേണ േഹാമം ട വാനായയ ീ ക സാേമാദമാ കപി ലവീരെര’ ീരാമ ീവശാസനം ൈകെ ാ മാ ത ാംഗദാദികെളാ േവ േകാടി ടേയാ ം മഹാമതിേലറി ട രാവണമ ിരം രപാലക ാെര ം െകാ മ ടവീരെരാ മി നാ ലം വാരണവാജിരഥ േള ം െപാടിാരാ ത ദശാസ േഹാമ ലം വ ാജാ സരമ നിജ കരസം യാ ചി ി ദശ ീവേഹാമ ലം േഹാമ ഹാദ ാരബ നപാഷാണമാമയഹീനം െപാടിെപ ംഗദ ത ഹയിലക േനര ന േര െന ാണായിത ിേക മ വ ക മംഗദാ യാ െതെ െച ഹയിലിറ ിനാ 464
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക
മട ട ധ ാനി ിരി മണ ജനാധിപെന വാനര താഡി താഡി ത ജന െളീഡി െകാ ക ം സംഭാരസ യം ിെലാെ െയാരി േല േഹാമി ഖ ി ി ല േമഖലാജാല ം രാവണ ക ിലി മഹാ വം പാവനി ീ ം പിടി പറി ട താഡനം െച ാന െകാ സത രം ീഡയാ വാനരേ മഹാബല ദ െകാ ം നഖ ള് െകാ ം ദശക രവി ഹം കീറിനാേന ം ധ ാന ിേന മിള ായീല മാനേസ രാവണ ം ജയകാം യാ മേ ാദരിെയ ിടി വലി ത മ നെമ ാം ിയി ീടിനാ വി നീവിയായ് ക കഹീനയായ് വി യായ് വിലാപം ട ീടിനാ : ‘വാനര ാ െട ത െകാ ീ വാന് njാെന തം െച ൈദവേമ! നാണം നിന ി േയാ രാ േസശ ര? മാനം ഭവാേനാളമി മ ാ േമ നി െട പിലി ാ കപിവരെരെ ല ടി ി ിടിെപ പാരിലിഴ ം ക ിരി േപാേര പരിഭവേമാ ി ജളമേത! എ ിനാ െ ാ നിന് ധ ാന ം േഹാമ മ തമിനിെയേ ാ മേത! ജീവിതാശാ േത ബലീയസീ മാനേസ ഹാ! വിധിൈവഭവെമ മ തം അ ം ഷ ഭാര യേ ാ വി; ശ വ വെള ിടിെ ം 465
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബ െ ം ക ിരി യി ത ഭവി മേമവ ം നാണ ം പ ി ം േവ ീലവ ത ാണഭയം െകാ ഢ മഹാഖല ’ ഭാര ാവിലാപ േക ദശാനന ൈധര മക ത വാ മായ് സത രം അംഗദ തേ ാട ാന ക ംഗശരീരികളായ കപിക ം രാ ി േരശ രപ ിേയ മയാ വിളി റ േപാ ീടിനാ േഹാമേശഷം ട ിവയെമ രാമാ ിേക െച ൈകെതാ തീടിനാ മേ ാദരിേയാട സരി േ രം പ ിതനായ ദശാസ ം െചാ ിനാ : ‘നാേഥ! ധരി ൈദവാധീനെമാെ ം ജാതനായാ മരി തി േമ ക ി െത ാമ ഭവി ീടണമിേ ാള ഭവമി രം മാമകം ാനമാ ിത േശാകം കള ി നീ ാനവിനാശനം േശാകമറിക നീ അ ാനസംഭവം േശാകമാ മ ാനജാതമഹ ാരമായ ം നശ രമായ ശരീരാദികളിേല വിശ ാസ ം നര ാനസംഭവം േദഹ ലം ദാരാദിബ ം േദഹി സംസാര മ കാരണം േശാകഭയേ ാധേലാഭേമാഹ ഹാരാഗഹ ഷാദി ജര ത ജ അ ാനജ ളഖിലജ മ ാനെമ ാമകെല ളക നീ ാനസ പനാ ാ പരനദ യനാന സ പനേലപക 466
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഒ ിേനാടി സംേയാഗമതി മെ ാ ിേനാടി വിേയാഗെമാരി ം ആ ാനമി െന ക െതളി ടനാ നി േശാകം കളക നീ വ േഭ! njാനിനി ീരാമല ണ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ വ ീ വ അ ാ ിേലാ രാമസായകേമ ൈകവല ം ാപി നിെ ാ സംശയം എെ രാമ െകാല െച കി സീതെയെ ാ കള ടെനേ ാ ടേവ പാവക പതി മരി നീ ഭാവനേയാ െമ ാ ഗതി ം വ ം’ വ ി േക മേ ാദരി ം ദശ ീവേനാ പറ ാള േനരം ‘രാഘവെന യി ാന താ േമ േലാക യ ി െല ധരി നീ സാ ാ ധാന േഷാ മനായ േമാ ദ നാരായണ രാമനായ ം േദവ മകരാവതാരമ ി ൈവവസ തമ തെ ര ി ം രാജീവേലാചന െമാ ല േയാജന വി തമാെയാ മായ് ീരസ മഥനകാേല രാ േഘാരമാം മ രം േ ധരി ം പ ിയായ് ം ഹിരണ ാ െനെ ാ മ ിടം േത േമ വ െപാ ി ം േഘാരനാേയാ ഹിരണ കശി ത മാറിടം ൈകനഖം െകാ പിള ം ടി മ ബലിേയാ യാചി േലാക ം ടിയായള ം ിയരായ് പിറേ ാര ര ാെര േ വധി തിനായ് ജമദ ിത 467
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നായ് രാമനാമെ ധരി ം ീപതിയായ രാമനിവ തെ മാ ാ വംേശ ദശരഥ നായ് ധാ ീ താവരനാകിയ രാഘവ നിെ വധി ാ മ ഷ നായ് തേല വ പിറ െമ ധരി നീ വിനാശം വ വാ ം തവ ത ഭവി ാ മായ് നീയവ െട വ ഭെയ െകാ േപാ ഥാ നി നാകയാല് ഢ! ജള േഭാ! ൈവേദഹിെയെ ാ ീ ക രാമ േസാദരനാ െ ാ രാജ ം ന ക രാമ ക ണാകര നെര ം നാമിനി ാനനം വാ തപ ിനായ്’ മേ ാദരീവാ േകെ ാ രാവണന് ച പരാ മ െചാ ാന േനരം: മി ാമാത േസാദര ാെര ം തവ ി njാേനകനായ് കാനേന ജീവി ിരി ം ഭംഗിയെ േടാ ഭാവി വ ം ഭവി യിെ ാ േമ രാഘവ തേ ാെടതി ം െച ൈവ രാജ മ ഭവി ീ വ ’
രാമരാവണ
ം
ഇ ം പറ ിെനാ െ ബ േമാദം റെ ി രാവണ ലബലാദിക സംഗര ി ത കാേല റെ വ ി തേല ല ാധിപ സഹായമായ് േവേഗന സംഖ യി ാത ച രംഗേസന ം പ പടനായക ാ െമാ ി 468
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ക െന ി റെ ാര് വാരാധിേപാെല പര വ മാ തി ാം കപിക കെ ം ഭീതി വാ ീ ക നീതിമാനാകിയ രാമ ം െചാ ിനാ 'വാനരവീരേര! നി ളിവേരാ മാനം നടി െചേ താ േമ njാനിവേരാ േപാ െച െതാ ീ വനാന െ ാ ക െകാ േകവ ം' എ െച നിശാചരേസനയി െച ചാടീടിനാേനകനാമീശ ര ചാപബാണ ം ൈകെ ാ രാഘവ േകാേപന ബാണജാല കീടിനാ എ നിശാചര വേ തിരാമ ാ െ േപാെല രാമമയമായ് ചമ ി സം ാമമി െമെ ാ ൈവഭവമേ രം 'എേ ാ തേ െപാ ി രാഘവ-' െന േതാ ീ രജനീചര െ ാ െവ ദ ാദശനാഴികേനരെമാ േപാെല യാ ധാനാവലിേയാ ര മ അ ം വരിഷി േനരമാ ംത ചിേ തിരി റിയായതിേ േമ വാസരരാ ി നിശാചരവാനര േമദിനി വാരിധി ൈശലവന ം േഭദമി ാെത ശര നിറ ി േമ ര ാരായ രാ സവീര ം ആന ം േത ം തിര ം കാലാ ം വീ മരി നിറ ി േപാ ളം കാളി ം ളിക ം കബ ം കാളനിശീഥിനി ം പിശാച ം നാ ം നരി ം ക കക കാക 469
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപ ം െപ ഭയ രമാംവ ം രാമചാപ ി മണിത നിനാദ ം േവ ാമമാ േഗ ടെര ടെര േക േദവഗ യ ാപേരാ ം േദവ നീ നാം നാരദ ം തദാ രാഘവ തെ തി ട ിനാരാകാശചാരികളാന കം ദ ാദശ നാഴികെകാ നിശാചര േമദിനിത ി വീണീടിനാെരാ േവ േമഘ ി ി നി ബിംബംേപാെല രാഘവ തെ ം കാണായിതേ രം ല ണ താ ം വിഭീഷണ ം നര തനയ ം മാ ത ം മ വാനരവീര ം വ ി ം നിറ ി രാഘവനേ രം മ ടനായക ാേരാട െച ി'തി ണേ മാ െച ീ വാ നാരായണ ം പരേമശ ര െമാഴിാ മിെ േക njാ േമ' രാ സരാജ ം വന േനരം രാ സ ീക റവിളി ിനാ 'താത! സേഹാദര! ന ന! വ ഭ! നാഥ! ന വലംബനമാരേ ാ! യാേയ ം വി പയാ െ ാ ന രാധിപേസാദരി രാമെന ി കാരണമാപ ിെതാ െവ വ ി വ മ ി കാരണം ണഖ െ മതി പരം േപെ മാള േയാ ദശക ര ! ജാനകിെയെ ാതി ാ ലം ടിാെനാ ഢ മഹാപാപി രാവണ അ ഹരമാേ ണ ഖരാദിെയ 470
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േ വധി ം ാരി െന തവ ി, വാഴി ീവെന സത രം വാനര ാെരയയ ം മാ തി വ ിവിെടെ ക ം വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം ക ിരിെ ന േതാ െത േ ാ വിചാരമാപ ി ാ ? സി മ ാ ി വിഭീഷണ െചാ ിനാ മ നായ ം ധി രി ീടിനാ ഉ മ ന വിേവകി വിഭീഷണ സത ത േമലി ന ായ്വ മവ നീചനിവ ലെമാെ ടി തിനാചരി ാനി ത രണ ി ം ന ത ാെര ം ത ിമാെര ം െകാ ി മ മാ ജനെ ം എ ാമ ഭവി ീ വാ പ താ വ ാ െച െമ ാം മറ ിേതാ? സ മായ ം േദവസ മായ ം നി രിയാദമട ിനാേന ം നാ ിലിരി ം ജകെള പീഡി കാ ിലാ ി മ ീടിനാ ക ല അ മന ാേയന നിത മാ ി ം മി ജനെ െവ ചമ ം ാ ണെരെ ാലെച ംമ ധാ ിക ാ തെലാെ യട ി ം പാരം ജനേദാഷ ിവനാെര മി പ െമാരി ം ഇ ഹാപാപി െച േതാ ക ിനാ നെ ം ഃഖി മാറാ ിനാനിവ ' ഇ ം ര ീജന ി വിലാപ ന രാധിപ േക ഃഖാ നായ് 'ശ െളെ ാെ ാ വാനി ിനി 471
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിനാ റെ െക ി നാം' എ േക വി പാ മതിന്േ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം ഉ രേഗാ ര േട റെ ശ കി ട ിനാേര ം ിമി ായതനാദരിതനായ നിശാചരനായക േഗാ രവാതി റെ നി ി ചാപലെമ ിേയ വാനരവീര ം രാ സേരാെടതി ാര കേ േ ാട നിശാചരവീര ം ീവ ം വി പാ ം ത ളിമാം വ ം െപാ താന േനരം വാഹനമാകിയ വാരണവീരെനാഹസം ൈകെ ാ വാനരരാജ ം െകാ ക വി പവിേലാചന െച ി വാ ം പരിച ം ൈകെ ാ െകാെ ാെ റി ാ കപിരാജ ം ന ായിെത വി പാ മഥ െവ ിനാ വാനരനായകവ സി േകാപേ ാ മ ടരാജ ം െന ിേമെലാ ടി ാന െകാ വ െതെ കാല രം േമവിനാ േതരിേലറിെ ാ ാ മേഹാദര േത ം തക ീവനവെന ം ത ര ിനയ ക തിനായ് വ ാ മഹാപാ ശ ം അംഗദ െകാ ാനവെന മേ രം െപാ ം മിഴികേളാടാശരാധീശ ം േപാ മദേ ാ മ കപികെള താമസാ ംെകാ വീ ിനാ ഴിയി രാമ ൈമ ാ െമ ത ി 472
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താമസാ െ മേ ാ ദശാസന ആ രമ െമ ാന വ ളവാ ര ാരായിതാ കപിക ം വാരണ കര ട േ ാ കസാരേമേയാരഗ ൈസരിഭ വായസവാനര സിംഹ ക കാക ാനനമായ് വ മാ രാ ാ കം ഗര പ സ ശ ി പരശ ധഖ ഗ ല ാസ ബാണാ ധ ം മായ് വ പര ക ളവാേ യമ െമ ാ മ വീര ം െച ന െ ാ ിക മി ന തി മാദിത ന ിെയ ി രം േജ ാതി യ ളായ് െച നിറ ളവാ രമ ം േപായ് മറ ബലാ അേ ാ മയന് െകാ േ ാ ദിവ ാ െമേപതരാ ധം കാണായിത ിേക ഗാ മ ം േയാഗി തിെന ം ശാ മാ ീടിനാന് മാനവവീര ം സൗര ാ െമ ാ ദശാനനേ രം ൈധേര ണ രാഘവ ത െമ ം ഖ ി േനരമാഖ ലൈവരി ം ച കരാം സമ ളാം ബാണ പ െകാെ മ ള് േഭദി ളമ ഷനാകിയ രാഘവ ശര െള ാന െകാ ട കീറി റി ി ന േര ം ല ണേന ശര ളാ േ ാ ത േണ േക ഖ ി വീ ീടിനാ അ ശരെമ തെന ം െകാ ച ലഹീനം റി ി ചാപ ം അശ െള ദെകാ വിഭീഷണ 473
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത െകാ ാന േനരം ദശാനന തേല ചാടിവീണാ േവ െകാ തിേ ാധാ വിഭീഷണെന േയാഗി ി ബാണ െകാെ റി ി വീണി ി മഹീതേല അേ ാ വിഭീഷണെനെ ാ മാറവ ക പി ം മയ െകാ േ ാ േവ ക െ ാ ചാ വാേനാ ിയ േനര ല ണ ബാണ െള ി ന രാധിപ ത ടെലാ േവ ര മണി റി വല ട നി ം ദശാസന േകാപി െചാ ിനാ ല ണ തേ ാ 'ന നീെയ ം ര ി വാ വിഭീഷണെന ദാ ര ി ി ന നിെ നെര െട ശ ിവ ക ാ മിെ ാ ശ നാകി ഭവാ ഖ ി േവലി ം' എ പറ േവേഗന ചാ ീടിനാന് െച തറ ി മാറ ശ ി ം അ െകാ ത താ ട വി നായ് ത വീ മാര ം േവ െകാ ല ണ വീണ ക ി മാ െകാ രാമ ം നി വിഷ നായ് ശ ി പറ തി ാ ം കപിക ശ ി േപാരാ ര ലനായകന് ൈ ക െകാ പിടി പറി ടേ ാപേമാ റിെ റി ീടിനാ മി തനയ േഷണ ജഗ ാണാദികേളാട െച ിതാദരാ 'ല ണ ത െട മി ിനി ര ി െകാ വി വിഷാദി േത ം ഃഖസമയമ ിേ ാ ഴേ ാ 474
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രേ ാവരെന വധി njാ കല ാണ െ ാ ക െകാ വി നി െള വ മി മ രകൗശലം ശ ാ ജെന വധി ം േവഗ ില ാ ജാദികേളാ െമാ മി വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം േപാരി നിശാചര ാെര വധി ം രാവണനി ഹസാ മായി വന് േകവലമിേ ാളഭി ഖനായി രാവണ ം ബത! രാഘവ ം ടി േമ ക മിയിെല ത ിനി രാ ി േര േനെ ാ വാ നി യം മാ ാ വംശ ി വനാകി njാ സ ദീപ ം സ ാം ധിക ം സ ാചല ം രച ാ ം ആകാശ മികെള ിവ നാള് േപാകാെത കീ ിവ ി ംപരി njാ ആേയാധേന ദശക െനെ ാല്വെനാരാ ധപാണിെയ ാകി നി ംശയം േദവാ േരാരഗചാരണതാപസേരവ ം ക റിേയണം മമ ബലം.' ഇ മ െച ന േര േനാട െള ം ട ീടിനാ ത മം ബാണം നിശാചരാധീശ ാഹ െ ാ കി ട ിനാ രാഘവരാവണ ാ ത ിലി െന േമഘ മാരി െചാരി േപാെല ബാണഗണം െപാഴി ീ േനരം njാെണാലിെകാ ഴ ി ജഗ യം േസാദര വീ കിട േതാ ിലാധി ര ലനായക താേരയതാതേനാേടവമ െച 475
-
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'ധീരതയി ിേന ം മമ തേല വാ യി ന െതനി ിനി ാതാ തേ ാ െട മരി ം വി പിടി ം തിേ േമ െക മി െത ചമ ന ിഹ നി പാ േമ മ മന ി ം വി മേമറിവ ി േമ േമ െനെ ാ വാ പായ ം ക ീല ന മായ് വ ി മാന ം മാനേസ' ഏവമ െച േനരം േഷണ ം േദവേദവ തെ ാടാ െചാ ീടിനാ 'േദഹ ിേന ം നിറം പക ീെലാ േമാഹമേ മാരെ നി യം എ ണ ി നിലാ ജ തേ ാ പിെ നി പി െചാ ാ േഷണ ം ' െ ണേ വിശല കരണിയാമ ി െകാ വ ീ ക' എ ളേവ ഹ മാ ം വിരേവാ െച മ ം െകാ വ ീടിനാ നസ ം െച േഷണ മാരനാലസ ം തീ െതളി വിള ിനാ പിെ മൗഷധൈശലം കപിവര മി വ ം തെ യാ ിനാ മ വ തെ വണ ിനാന് ത ി ം ന ായ് െക ണ ി രാമ ം 'നി െട പാരവശ ം കാ കകാരണെമ െട ൈധര ം േപായി മാനേസ' എ േക രെച മാര 'െമാ തി മന ി ാകണം സത ം തേപാധന ാേരാ െച ം മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം ൈ േലാക ക കനാമിവെനെ ാ 476
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാലി െകാ ക ജഗ യം ൈവകാെത' ല ണ െചാ േക ര മ രേ ാവരേനാെടതി ാനതി തം േത െമാ മി വ ദശാസ ം േപാരി രാഘവേനാെടതി ീടിനാ പാരി നി ി ാ വംശതിലക ം േതരി നി ാശരവംശതിലക ം േപാരതി േഘാരമായ് െച േതാ േനര പാരമിള ം ര മ െ നാരദനാദിക െചാ േക യാ പാരം വള െ ാ സം മേ ാ ട ഇ ം മാതലിേയാ െചാ ാ 'മമ സ നം െകാ െ ാ നീ ൈവകാെത ീരാഘവ ഹിതം വ മാ നീ േത ം െതളി െകാ മടിയാെത' മാതലിതാന േക ട േത മായ് തലം ത ിലിഴ െചാ ീടിനാ 'രാവണേനാ സമര ിനി njാ േദേവ ശാസനയാ വിടെകാ ി േതരതിലാ കേര ക േപാരിനായ് മാ ത ല േവേഗന നട വ ' എ േക രഥെ ംവ ി മ വ േതരിലാ ാ കേരറിനാ തേ ാ ല നായ് രാഘവെന വി ിലാ ാെറാ േനാ ി ദശാസന േപമഴേപാെല ശര കീടിനാ രാമ ം ഗാ മ െമ ീടിനാ രാ സമ ം േയാഗി േനരം രാ സരാജ ം മാെയ ം രനാഗ ളാമ െ മാ വാ ഗാ ഡമ െമ ര നാഥ ം മാതലിേമ ം ദശാസന ബാണ 477
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െള െകാടി ം റി കള ി വാജിക ം ശരേമ േമ നരാജി ം േഘാരമായ്വ ര വര ൈകകാ തള േത ി നി ം വിധൗ ൈകകസീന നനായ വിഭീഷണ േശാകാതിേരകം കല നി ീടിനാ േലാക േമ ം വിഷാദം കല ി ം കാല ര ിനയേ നിനിെയ ലം േയാഗി ിതാശരാധീശ ം അ െകാ തടെപാറാേ ാ ട ാരിത െട േതരിലി െ ാ ശ ിെയ യ ര നാഥ ം പ ി വീ ത ല ം ന േര െട രഗ െളെകാ റി ി രാഘവ സാരഥി േത ം തിരി ടി ാ നായ് േപാരിെലാഴി നി ീടിനാനേ രം ആലശ െമാ കേ ാ േനരം ത പൗല ം തേനാ െചാ ീടിനാ 'എ ിനാ െ ാ നീ പി ിരി ബലാല നായ് njാന ലനാകേയാ? ടലേരാെടതി ാ njാെനാ േനാെടാടിെയാളി വാെറ ക ഭവാന്? നീയ തെനനി ിനി രാമ നീയതിബാ വെന റിേ നഹം' ഇ ം നിശാചാധീശ പറ തിരം സാരഥി സത രം െചാ ിനാ 'രാമെന േ ഹ ായി മ മാമിെയ േദ ഷ ായി മ േമ രാമേനാേട െപാ തിനി േ രമാമയം തള ക njാ േ ഹം ഭവാെന റിേ മാകയാ 478
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാഹമക േവാളം േപാ ളം വി െര നി ാലസ െമ ാം കള ിനിേ ാരി ണെമ ക പി െ സാരഥിതാനറിേയണം മഹാരഥാ െട സാദ ം വാജിക സാദ ം ൈവരിക ജയാജയകാല ം േപാരി നിമ്േനാ തേദശവിേശഷ ം എ ാമറി രഥം നട വനേ ാ നി ണനാ ത േഭാ!' എ േക െതളി ഥ രാവണെനാ ണ ാ ൈകവള ം െകാ ' ി ിനിേ ര ാ ീ ക പിേ ാ മി ിനിെയാ െകാ െമേടാ! ഇേ ാ നാെളേയാെടാ തിരി ി ം മ വേനാ േപാെര റിക നീ' ത ം േതരതിേവേഗന ിനാ േ ാധം ി രാമ ം ത ളിേല മണ െപാ തളവ മി ം നിറ ശര ളാ
അഗ
േവശ ം ആദിത
തി ം
അ െന േപാ ക നി േ രെമ െനെയ റി ീലഗ തദാ രാഘവ േതരിലിറ ിനി ീടിനാനാകാശേദശാ ഭാകരസ ിഭ വ ി നി ര ലനാഥനാന മിയ െച ാനഗ ം 'അഭ ദയം നിന ാ വ വാനിേ ാഴിവിേട വ ി njാെനേടാ! താപ യ ം വിഷാദ ം തീ േപാമാപ മ വ മക േപാം ശ നാശം വ ം േരാഗവിനാശനം 479
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ി മാ സ ീ ിവ നം നിത മാദിത ദയമാം മ മിമെമ ംഭ ാ ജപി െ േടാ! േദവാ േരാരഗചാരണ കി രതാപസ ഹ കയ രേ ാ തകിം ഷാ േരാ മാ ഷാദ ാ ം സ തി ര െന െ ഭജി ം േദവകളാ താദിത നാകിയ േദവനേ പതി ാ േലാക ം ര ി ം നിജ ര ിക െകാ വ ഭ ി മവ ക പകാലാ േര ം വി ം ീമഹാേദവ ം ഷ ഖ താ ം ജാപതി ം ശ ം ൈവശ ാനര ം താ ം രേ ാവര ം വ ണ ം വാ ം യ ാധിപ മീശാന ം ച ം ന ജാല ം ദി രി ം വാരണവ മാര ം മാര ം താരാഗണ ം നാനാ ഹ ം അശ ിനീ മ വ ം വിശ േദവ ാ ം സി ം സാ ം നാനാ പി ം പിെ മ ം ദാനവ ാ രഗസ ഹ ം വാരമാസ സംവ രക പാദി കാരകനായ ം ര നിവ തെ േവദാ േവദ നാം േവദാ കനിവന് േവദാ വി ഹന് േവദ േസവിത ഷാ വിഭാകര മി ഭാകര േദാഷാകരാ ക ത ാ ദിനകര ഭാ ര നിത നഹ രനീശ ര സാ ിസവിതാ സമ േലാേക ണ ഭാസ ാ വിവസ ാ നഭസ ാ ഗഭ ിമാ 480
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശാശ ത ശം ശരണ ശരണദ േലാകശിശിരാരി േഘാരതിമിരാരി േശാകാപഹാരി േലാകാേലാകവി ഹ ഭാ ഹിരണ ഗ ഭ ഹിരേണ ിയ ദാന ിയ സഹ ാം സനാതന സ ാശ ന നാശ സകേലശ ര ജനാവേബാധ ദ മംഗല ആദിത ന ന ണനന ഗ േജ ാതി യ തപന സവിതാ രവി വി വിക ന മാ ാ നം മാകിരണ മിഹിര വിേരാചന േദ ാതന പര ഖേദ ാത േദ ാതനദ യ വിദ ാവിേനാദ വിഭാവ വിശ ി ിതിസംഹാരകാരണ വിശ വ മഹാവിശ പ വി വിശ വിഭാവന വിൈശ കനായക വിശ ാസഭ ി ാനാം ഗതി ദ ച കിരണ തരണി ദിനമണി രീക േബാധ ദനര മാ ദ ാദശാ ാ പരമാ ാ പരാപരനാദിേതയ ജഗദാദി ത ശിവ േഖദവിനാശന േകവലാ ാവി നാദാ ക നാരദാദി നിേഷവിത ാനസ പന ാനവിനാശന ധ ാനി െകാ ക നീ നിത മിേ വെന
ആദിത
ദയം
സ തം ഭ ാ നമ രി ീ ക സ ാപനാശകരായ നേമാനമഃ അ കാരാ കാരായ നേമാനമഃ 481
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ാമേണ! ചിദാന ായ നേമാനമഃ നീഹാരനാശകായ നേമാനമഃ േമാഹവിനാശകരായ നേമാനമഃ ശാ ായ െരൗ ായ െസൗമ ായ േഘാരായ കാ ിമതാംകാ ി പായ േത നമഃ വരജംഗമാചാര ായ േത നേമാ േദവായ വിൈശ ക സാ ിേണ േത നമഃ 3930 സത ധാനായ ത ായ േത നമഃ സത സ പായ നിത ം നേമാനമഃ ഇ മാദിത ദയം ജപി നീ ശ യം വ ീ ക സത രം” ചി ം െതളി ഗേ ാ ി േകെ ം ഭ ി വ ി കാ ം ിനാ പിെ വിമാന േമറി മഹാ നി െച വീണാധേരാപാേ മ വിനാ .
രാവണവധം രാഘവ മാതലിേയാട ളിെ ി'താ ലെമ ിേയ േത നട ീ നീ' മാതലി േതരതിേവേഗന ിനാേന േമ ച ലമി ദശാസ ം ടി െപാടിെകാ ദി ടനിടടി ശര െമെ ാ വി യം. രാ ി രെ െകാടിമരം ഖ ി ധാ ിയിലി ദശരഥ ം യാ ധാനാധിപ വാജിക തെ ം മാതലിതെ േമെറെയ ീടിനാ ലം സലം ഗദാദിക ം േമ േമേല െപാഴി ി രാ സരാജ ം സായകജാലം െപാഴി വ ം റിാേയാധന ി ി രാമ ം 482
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഏ മണ മക ം വലംവ േമ മിടംവ െമാ പി വാ ി ം സാരഥിമാ െട സൗത കൗശല ം േപാരാളിക േട കൗശല ം പ കീഴി ക തി നാമീവ ാക മി ിവ മിനി േമലി എ േദവാദിക ം ക ീടിനാ ന നെ െതളി ി നാരദ പൗല രാഘവ ാ െതാഴി കാ കയാ ൈ േലാക വാസികള് ഭീതി ീടിനാ വാതമട ി മറ ി ര ം േമദിനിതാ ം വിറ ി പാരമായ് പാേഥാനിധി മിളകി മറി ി പാതാളവാസിക ം ന ീടിനാ 'അം ധി അം ധിേയാെടെ തി ി മംബരമംബരേ ാെടതി ീടി ം രാഘവരാവണ ി സമം രാഘവരാമണ െമാഴി ി ' േകവലമി െന നി ക ി േദവാദിക മേ ര രാഘവ രാ ി രെ തലെയാ ട ധാ ിയിലി ാന േനരമെ ാേഴ െട ള കാണായിതവ തല െട റി കള ര ാമ ം ഉ ായിതേ ാള ം പിെ രാഘവ ഖ ി മിയിലി ാലര ണാ ഇ ം റി െ ാ തലകെള ിയിലി ര ലസ മ പിെ ംപ തല െ ാ വാ മിെ േ വിചി േമ ന നെ ം ഇ െന റായിരം തല േപാകി െമ ം റവി വ തല പ ി ം 483
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാ ി രാധിപ തെ തേപാബലം ചി ം വിചി ം വിചി മേ േലാം ംഭക മകരാ ഖര ബാലി വ നാം മാരീചെന ിവരാദിയാം െരെ ാ ബാണ ിനിെ തിനി രനാമിവെനെ ാ വാ മടിായതി ശക െനെ ാ വാ ക ീ പായ േമ െമാ ീശ രാ! ചി ി രാഘവ പിെ മ ശക ര െമ ി ബാണ കീടിനാ രാവണ ം െപാഴി ീടിനാ ബാണ േദവേദവ തി േമനിേമലാേവാളം െകാ ശര െളെ ാ ര വരായി ിെലാ നിനവേ രം സമ ളായ് വ ശര ം െക റ ദശാസ ം നി യം ഏ ദിവസം വനീവ േമ േരാേഷണനി െപാ േതാരന രം മാതലിതാ ം െതാ െചാ ീടിനാ'േന ം വിഷാദ ാകാ മാനേസ മഗ തേപാധനനാദരാ ത ബാണം െകാ െകാ ാം ജഗ േഭാ! ൈപതാമഹാ മതായെത' ി െന മാതലി െചാ േക ര വര 'ന പറ നീയിെതേ ാടിനിെ ാ ീ വ ദശക െന നി യം' എ ളിെ ൈവരി മ െ ന ാെയ െതാ ി രാഘവ ര ാനല ാരതി തരം വ വാ ം മ രേമ മ മായ് വിശ െമ ാം കാശിെ ാ സായകം വിശ ാസഭ ാ ജപി യ ീടി 484
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാവണ തെ ദയം പിള േദവി ം േഭദി വാരിധിയി േചാരക കി കി വിരേവാ മാ തേവേഗന രാഘവ ത െട ണിയി വ ി വീ െതളിേവാെട ബാണ െമെ ാ വി യ,മേ രം േതരി നി ാ മറി വീണീടിനാ പാരി മരാമരം വീണേപാെല തദാ ക പക മല കിനാപ േമാേദന വാനരേരവ ം അ േലാ വ നി േമ േമ ശ ം േന െളാെ െതളി ി രസംഭവ ം െതളി ീടിനാന ം േനെര ദി ാന േനരം മ മായ് വീശി ട ി പവന ം ന ായ് വിള ീ ച ശേലാക ം താപസ ാ ം ജയജയ ശേ ന താപമക കഴ് ട ിനാ േശഷി രാ സേരാടിയകം േകഴ ട ിനാെരാെ ല ാ േര അ ജ മാ തി നീലാംഗദാദിയാം മ ടവീര മാ ക ിനാ
രാവണഗാ ദഹനം അ ജ വീണ ക വിഭീഷണ വ ി രിക െച ി ലാ ഃഖം കല വിലാപം ട ിനാ'െനാെ വിധിബലമേ ാ വ ം njാനിെതാെ റ ീടിേന േമ മാനം നടിെ െ ം െവടി ീടിന വീര! മഹാശയേനാചിതനായ നീ പാരിലീവ ം കിട മാറായ ം 485
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക
ിെത ാം njാന ഭവിേ ണെമൈദവ ിനതാ െ ാഴി ാവ ം? ഏവം കര ം വിഭീഷണ തേ ാ േദവേദേവശന െച ിതാദരാ 'എേ ാടഭി ഖനാ ി േപാ െച ന ായ് മരി മഹാ രനാമിവ തെ റി കരയ േത േമ ന പരേലാക ി സേഖ! വീരരാ രാജാ ധ ംന േപാരി മരി െത റിേയണേമ! േപാരി മരി വീരസ സി ി പാരം തിക െ ി േയാഗം വരാ േദാഷ െള െമാ ീതിവ ിനിേ ഷ ിയ ട ക ൈവകാെത' ഇ മ െച നി േ രം ത മേ ാദരി േക വ ീടിനാ ല ാധിപ മാറി വീ കര മാത െ ാ േമാഹി ന ട ഓേരാതരം പറ ം പിെ മ നാരീജന ം േക ട ിനാര് പം ിരഥാ ജനേ ാള െച പം ി ഖാ ജ തേ ാ സാദരം 'രാവണ ത ട സം രി ീ ക പാവകെന ലി ി ിനി ത രം' ത വിഭീഷണ െചാ ാ'നിവേനാളമി പാപം െച വരി തേല േയാഗ മേ മടിയനിവ ട സം രി ീ നാ'െന േകേ ം വ ബ മാനേമാെട ര മ പിെ ം െചാ ാ വിഭീഷണ തേ ാ 'മ ബാണേമ രണാേ മരിെ ാ ക രാധീശ രന ി പാപ 486
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈവര മാമരണാ െമ ാ ിേതറിയ സ ഗതി ാവതി നീ േശഷ ിയക വഴിേയ കഴിെ ാ േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ' ച നഗ ാദിെകാ ചിത മാനേ ന ി നിവര ാ മായ് വ ാഭരണമാല െകാ ം തദാ ന രാധിപേദഹമല രിാ വാദ ം േഘാഷി െകാ ിേഹാ ികെള ം രി വ േമ രാവണേദഹം ദഹി ി ത െട ജനാ ദക ിയ ം െച നാരിക ഃഖം പറ േപാ ിെ ീരാമപാദം നമ രി ീടിനാ മാതലി ം ര നാഥെന വ ി ജാതേമാദം േപായ് രാലയം േമവിനാ െച നിജനിജ മ ിരം ി ജന ാവേലാകനം െച നിേ ാ ക ം വിഭീഷണരാജ ാഭിേഷകം ല ണേനാട െച ി രാമ ം 'രേ ാവരനാം വിഭീഷണായ് മയാ ദ മാേയാ ല ാരാജ ചി േമാദാലഭിേഷകം കഴി നീ' എ േക കപിവര ാെരാ ം െച േശഷി നിശാചര ാ മായ് അ വേതായാദി തീ ജല ളാ സ കലശ ജി േഘാഷി വാദ േഘാഷേ ാ താപസ ാ മായാ വിളി ഭിേഷക ം െച ി മി ം ച ദിവാകരരാദി ം രാകമഥ വിഭീഷണ ലേ ശനായ് വാ െക കിരീടാദ 487
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ാര െച ദാന ര തം ജ നാേയാ വിഭീഷണനാ െ ാ രാജ നിവാസിക കാ ം വ ി വാ ഹലം വിഭീഷന കാ െമ ാെമ ി െകാ വാ യാ രാഘവ ാ വ ഭിവാദ ം െച വിഭീഷണനാദരാ ന േര സാദ ിനായ് രാമഭ നെത ാം പരി ഹി ീടിനാ 'ഇേ ാ ത ത നാേയനഹ'െമ ചി ഷന് സാദി ളീടിനാ അേ സ 'ചി ത ലേ ശ
വിനീതനായ് വ ി നി ീവെന നരാലിംഗനം െച നായ െച ി രാഘവ ി െത ാം ലഭി ന െ േടാ! ാഹയേത ന രാവണ തെ njാാഹേമാ വധി ി നി യം ശ രനായ് വിഭീഷണ തെ ം ാവിഹീനമഭിേഷക ം െച .'
സീതാസ ീകരണം പിെ ഹ മാെന േനാ ിയ െച മ വ 'നീ െപായ് വിഭീഷണാ യാ െച ല ാ രം റിയി ണം തന ംഗിയാകിയ ജാനകിേയാടിദം ന രാധിപനി ഹമാദിയാം ാ െമ ാം പറ േക ി ണം എ ാലവ െട ഭാവ ം വാ മിെ േ ാ വ പറക നീ സത രം' എ േക പവനതനയ ം െച ല ാ രം ാപി ന രം 488
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ നിശാചര സ രി ീടിനാ ന ിതനാെയാ മാ ത ം രാമപാദാ ം ധ ാനി ിരി മി തെയ നമ രി ീടിനാ വ സാദമാേലാക കപിവര ാ െമ ാം പറ ട ിനാ 'ല ണേനാ ം വിഭീഷ തെ ാ ം ീവനാദിയാം വാനര ാെരാ ം രേ ാവരനാം ദശ ീവെനെ ാ ഃഖമക െതളി േമവീടിനാ ഇ ം ഭവതിേയാെടാെ റെക ചി ം െതളി െച ിതറി ാ ം' സേ ാഷെമ ായി സീത െ െ െചാ ാവ ജാനകീേദവി ം ഗ ഗദവ േ ന െചാ ിനാ'െള njാ മ ടേ ! െചാേ െചാ നീ ഭ ാവിെന െകാ വാ പായെമെ പാ േ ണമിനി ം ൈചവ njാ േനര ിതി േയാഗം വ ീ നീ ധീരത മി ിനി ം െപാ ീ വാ ' വാതാ ജ ം ര വര തേ ാ ൈമഥിലീഭാഷിതം െച െചാ ീടിനാ ചി ി രാമന് വിഭീഷണ തേ ാ സ നായ െച ാ 'വിരെയ നീ ജാനകീേദവിെയെ വ ക ദീനത േപാ കാണാ െകാ മാം ാനം കഴി ി ദിവ ാംബരാഭരണാ േലപാദ ല ാരമണിയി ശി പമാേയാ ശിബികേമലാേരാപ മ േരാഭാേഗ വ ക സത രം.' മാ തിതേ ാ െട വിഭീഷണനാരാമേദശം േവശി സാദരം 489
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാരായ നാരീജനെ െ ാ ാംഗിെയ ളി ി ചമയി ത ിെല ി െകാ െച േ രായ് ചമ ിെതാ േഘാഷനിസ നം വാനരവീര ം തി ി ിര ിയാനകീേദവിെയ െകാ ീ വാ മി ണ കെ ാ യാ ിക ാരണ ാ ിയക ിനാ േകാലാഹലം േക രാഘവ കാ ണ ശാലി വിഭീഷണ തേ ാട െച 'വാനര ാെര പ വി ാ േ ാ njാ രെച ി നിേ ാടിെതെ േടാ? ജാനകീേദവിെയ ാലതിെനാ ഹാനിെയ ത പറ ീ നീ? മാതാവിെനെ കാ േപാെല ൈമഥിലിെയെ കാ ാ േമവ ം പാദചാേരണ വേരണെമ ിേക േമദിനീന ിനി കിം ത ഷണം?' കാര ാ മായ് രാ നി ിതമാെയാ മായാജനകജാ പം മേഹാഹരം ക േകാപം വാച വാദ െളരീകാ ബ വിധം െചാ ിനാ ല ണേനാ മായാസീത ം ചാ ത േണ െചാ ിനാേള േമ ൈവകാെത 'വിശ ാസമാ മ ഭ ാവി ം മ വിശ ി വാ വ ംവ വാ ില ിെയ ന ായ് ജ ലി ി ദ മിേ െമനി തി ചാ വാ ' സൗമി ി മ േക ര മ സൗ ഖഭാവമാേലാക സസം മം സാമ േമ വാനര ാ മായ് േഹാമ ം തീ തീ ം ജ ലി ി 490
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമപാ ശ ം േവശി നി ീടിനാ മി ത മേ രം സ യായ് ഭ ാരമാേലാക ഭ ാ ദ ിണം താ യം ബ ാ ലിെയാ ം േദവദ ിേജ തേപാധന ാെര ം പാവക തെ ം വ ി െചാ ിനാ 'ഭ ാവിെനെയാഴി ന െന njാ മമ ചിേ നി പി െത ിലതി നീ സാ ിയേ ാ സകല ി മാകയാ സാ ാ പരമാ മി റിയി നീ' എ പറ ട വലം വ വ ിയി ചാടിനാ കി ി ഭയം വിനാ ശ്ച വനാദിക വി യെ ി നിശ്ചലമായി േലാക മേ രം ഇ ം കാല ം പാശി ം വാ ം ാകരാധിപ ാ ം േബര ം മ ാകിനീധര താ ം വിരി ം രിമാരാ മ ര ീക ം ഗ കി ര കിം ഷ ാ ദ ക ാ പി നിക ം ചാരണ ഹ സി സാ ാ ം നാരദ ം ഖ ജന ം മ ം വിമാനാ ചാരികെളാ േവ ം നിറ ി , രാമ തി വടി നി ം േദശ ി ലേ രം വ ി ിെത ാവേര ം നേര ം രാമച ം പരമാ ാനമേ രം േ മ െ ാ കഴ് ട ിനാ 'സ േലാക ി ം ക ാ ഭവാനേ ാ സ ി ം സാ ിയാ ം ഭവാ അ ാനവി ഹനാ ം ഭവാ അ ാനനാശകനാ ം ഭവാ 491
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിക ാവാം വിരി നാ മ വ ളില മനായ ം േലാക ിനാദി ം മ മ േമകനാം നിത സ പ ഭവാനേ ാ ക ളായ മശ നീേദവക ക കളായ മാദിത ച ാ നായ് നിത നായദ യനാെയാ നാ ം നിത ം ഭവാനെ ാ നി െട മായയാ ടി ിട വ നിെ മ ഷ െന ിേലാ ീ േവാ നി െട നാമ രണ േ ാ ി ന ായ് കാശി മാ േബാധ ം നാം രാവണന് nj െട പദെമാെ ാഴിയാെതയട ിനാ നി യം ന നായാനവനി നി ാലിനിസൗഖ ം വസി ാം ത ണയാ' േദവകളി ം ക ം ദശാ േര േദവ വിരി ം വ ി വാ ിനാ 'വേ പദം പരമാന മദ യം വേ പദമേശഷ തികാരണം അ ാ ാനികളാല് പരിേസവിതം ചി സ ാമാ മവ യമീശ രം സ ദി ിതം സ ജഗ യം സ േലാക ിയം സ മ തം ര കിരീടം രവി ഭം കാ ണ ര ാകരം ര നാഥം രമാവരം രാജരാേജ ം രജനീചരാ കം രാജീവേലാചനം രാവണനാശനം മായാപരമജം മായാമയം മ നായകം മായാവിഹീനം മ ദ ിഷം മാനവം മാനഹീനം മ േജാ മം മാ ര സാരം മേനാഹരം മാധവം 492
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േയാഗിചി ം സദാ േയാഗിഗമ ം മഹാേയാഗവിധാനം പരി മച തം രാമം രമണീയ പം ജഗദഭിരാമം സൈദവ സീതാഭിരാമം ഭേജ' ഇ ം വിധാ തിേക രാഘവ ചി മാന ി ി േ രം ആ യാശ ജഗദാ യ തയാനാ ിതവ ലയായ ൈവേദഹിെയ കാ യായ് െകാ വ ാ വണ ിനാനാ ര െ ാ നി ിെത ാവ ം 'ലേ ശനി ഹാ ം വിപിന ി നിെ ലാേരാപിതയാകിയ േദവിെയ ശ ാവിഹീനം പരി ഹി ീ ക സ ടം തീ ജഗ യ ി ം' പാവകെന തി ജി രാഘവന് േദവിെയ േമാദാ പരി ഹി ീടിനാ പേ ഹാ ം ജാനകീേദവിെയസ ാേ സമാേവശ േശാഭി ിേത ം സം ന തദാ രാമെന നി രസംേഘന സാ ം വണ ി തി ി 'രാമച ! േഭാ! പാഹി മാം പാഹി മാം രാമഭ ! േഭാ! പാഹി മാം പാഹി മാം nj െള ര ി തി മ ാ തി െന കാ ണ പീ ഷവാരിേധ! നി ി നാമാ തം ജപി ീ വാ സ തം േതാേ ണെമ േപാ ി മാനേസ നി ചരിതാ തം െചാല്വാ െമെ ാ െമ െചവിെകാ േക ാ മ ദിനം േയാഗം വ വാന ഹി ീടണം േയാഗ േ ! ജനകാ ജാവ ഭ! ീമഹാേദവ ം നി ി നാമ രാമരാേമതി ജപി ിതന ഹം 493
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പാദതീ ം ശിരസി വഹി ിെതേ ാ മാ ി മാവ ഭ ' ഏവം പലതരം െചാ ി തിേ ാ േദേവ േനാട െച ി രാഘവ ' ത ഭവി കപി ലവീരെരയ ള ജീവി ി ം േവണം പക ഫല കപിക ഭ ി േ ാെളാെ മ രമാ ി മ ീ ക വാനര ാ ടി ാ നദിക ം േതനാെയാ േകണ'െമ േക ി ം എ ാമ െച വ ം വരിെക കല ാണ െ ാ ഹി ീടിനാ ന ാ റ ി ണ വെരേ ാെല മ വ തെ െ ാ താരവ ക ം ച ഡ പരേമശ ര ം രാമച െന േനാ ിയ െച ിതേ രം 'നി െട താത ദശരഥ വ ിതാ നി വിമാനമമ നിെ ാ ാ െച വണ െക' േപാ േക ഥ മ വ സം മം വണ ിനാ ൈവേദഹിതാ ം മി ാതനയ മാദരേവാ വ ി ജനകെന ഗാഢം ണ നി കയി ംബി ഢനാേയാ പരമ ഷെന സൗമി ിതെ ം ൈമഥിലിതെ ം േ മ ം ണ ാന മ നായ് ചി യേനാ പറ ദശരഥെന കനായി പിറ ഭവാെന njാ നി ല േ ! ധരി തി ാകയാല് ജ മരാണാദി ഃഖ തീ ി നി ഹാമായ േമാഹി ിയാ െകെ ം ക മഷനാശന! കാ ണ വാരിേധ! 494
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താതവാക ം േക രാമച തദാ േമാേദന േപാവാന വദി ീടിനാ ഇ ാദിേദവകേളാ ം ദശരഥ െച മരാവതി മ വിനാ സത സ തെ വ ി യാ സത േലാകം െച വിരി ം കാത ായനീേദവിേയാ ം മേഹശ ര ീത ാ ഷാ ഢനാെയ ിനാ ീരാമച നിേയാേഗന േപായി നാരദനാദി മഹാ നി ം രേന െന വാ ി നിരാ ലം രചാരിക ം നട ീടിനാ
അേയാ
യിേല
യാ
മ വ തെ വ ി േപ ി ി പിെ വിഭീഷണനായ ഭ ദാ 'ദാസനാെമെ റി വ ല േ താ െമ ിലൈ വ സ നായ് മംഗലേദവതയാകിയ സീതയാ മംഗല ാന മാചരി ീടണം േമളമായി വി ം കഴി ി നാെളയേ ാെ ീ ക മാം' എ വിഭീഷണ െചാ േക ടന് മ വ മ വന് താ മ െച 'േസാദരനായ ഭരതനേയാ യിലാധി ം സേഹാദര തെ ാ ം എെ ം പാ ിരി ി njാനവ തേ ാ ടിെയാഴി ല ാര ഒ മ ി െയ തിെ േടാ! െചെ ാ രാജ ി വാ െയ ം. ാനാശനാദികളാചരിെ ം നമവേനാ ടിേയയാവി 495
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ
പതിനാ സംവ രം തികെത ം പാ വ വാ െച ീല njാന തെ െയ ാലവ വ ിയി ചാടിമരി േമ പിേ ാ എ െകാ ഴ ി njാനിഹ വ സമയ േമ മ െച െകാ വാന് പണി തി േമ നി ി വാ ല മി ാ മ േമ സ രി ീ നീ സത രെമ െട മ ടവീരെരെയാ െവ സാദരം ീതിയവ വ ാെലനി ം വ ം ീതി,യതിെ ാ ച ലമി േക എെ നിേവാ ജി തി ഫലം വ ം കപിവീരെര ജി ാ ' പാനാശനസ ര ാംബര ളാ വാനര ാ ലംഭാവം വ ംവ ം ജ ം െച കപിക മായ് െച രാജീവേന െന ി വിഭീഷണ ' ി മേയാ െ വാനിഹ കമായ വിമാന േ ാ' രാ ി രാധിപനി ണ ി വാ േക ാ േയാ ം േഷാ മ കാല നീ വ ീ െക ാനഥ പൗല യാന ം വ വ ി ി ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം െച മാനവവീര വിമാന േമറിനാ അ ാ ജാദി കപിവര ാെരാ ം ന ാധിപേനാ ം ര മ മ ിതം െച ിതാദരാ 'മേ തരം njാനയ േപാ മി കാര ം ത മായി നി ളാ ശ ഭയമിനി നി കെ ടാ 496
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ടരാജ! ീവ! മഹാമേത! കി ി യി െച വാ നീ സൗഖ മായ് ആശരാധീശ! വിഭീഷണ! ല യിലാ േപായ് വാ നീ ം ബ വ ം' കാ നി മ െച േനര േവഗ ി വ ി വ ക ം െചാ ി ാ 'nj ം െട വിടെകാ േയാ യില കൗസല ാദികെള ം വ ി മംഗലമാ ാറഭിേഷക ം ക ത ത വിെട വാണീ വാ ഉ ാകേവണം തി മനെ ിേല തnj തീ ജഗ േഭാ!' 'അ െനതെ ന മഭിമതം നി മ െന േതാ ിയത തം എ ിേലാ വ വിമാനേമറീ വി സ ടെമ ിേയ മി വിേയാഗജം' േസനയാ സാ ം നിശാചരരാജ ം വാന ാ ം വിമാനേമറീടിനാ സംസാരനാശനാ യാ കം ഹംസസമാനം സ പതി തദാ ന േര ീവാ ജ ിയാനാം രാമെനെ ാ വിമാന ം എ ം േശാഭി തംബരാേ തദാ മി ബിംബം കണേ ധനദാസനം ഉ ംഗസീമ്നി വിന സ സീതാഭ വ ല നാ ദി ം നരാേലാക 'വേ ! ജനകാ േജ! ണ വ േഭ! സേ വിേത! സരസീ ഹേലാചേന! പശ ി ടാചേലാ മാംഗ ിതം വിശ വിേമാഹനമായ ല ാ രം ാ ണം കാ കതില േശാണിതക മമാംസാ ി ം ഭയ രം 497
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അൈ വ വാനര രാ സ ാ ത ിെല ം േഘാരമാ ായി സംഗരം അൈ വ രാവണ വീ മരി ിെതേമ േമ! നി െട കാരണം ംഭക മകരാ െമ െടയ െകാ മരി ി വ േഭ! ാരിജി മതികായ ം നര സൗമി ിത േമ േമ! വീ മരി ി പിെ ംമ കൗണപ ാെര പിക െകാ ീടിനാ േസ ബ ി ം കാെണേടാ! സാഗേര േഹ ബ ി തതി നീയ േയാ? േസ ബ ം മഹാതീ ം ിേയ! പ പാതകനാശനം ൈ േലാക ജിതം ക ാ ാം രിതവിനാശനം ക ാ മ തി രാേമശ രം എ ാ തി ിതനായ മേഹശ ര പ ഗ ഷണ തെ വണ നീ അ വെ െ രണമായ് ാപി ിമനായ വിഭീഷണ വ േഭ! രേനേ ! േരാ വി കാേണേടാ! കി ി യാ ം കപീ രീമിമാം' ത ാ മേനാഹരം ഭ വാക ം ദാ ീ ത മേപ ി തേ രം 'താരാദിയാ വാനര രിമാെര ം ക െകാ േപായീടണം കൗ ഹലമേയാ ാ രിവാസിനാം േചതസി പാര ായ്വ ം നി യം വാനരവീര െമാ നാ േ ാ മാനിനിമാെര ിരി ി ീ ! ഭ വിേയാഗജ ഃഖമിെ േ ാളമി ിേലാക ി ലാരറി ി ! 498
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ ാലിവ െട വ ഭമാെര മി തെ ിെകാ േപായീടണം രാഘവ ൈ േലാക നായക ത ി ാ തമേ ാളറി വിമാന ം േ ാണീതലം േനാ ി മ മ ം തദാ താണ ക െച ര മ 'വാനരവീരേര നി നിജനിജമാനിനിമാെര വ വിേനവ ം' മ ടവീരര േക േമാേദന കി ി നിജാംഗനമാെര ം േപാെക െചാ ി വിമാനം കേര ിനാ ശാഖാ ഗാധിപ ാ ം കേരറിനാ താരാ മകളായ ജാനകീേദവി ം താരാ മാദികേളാ േമാദാന ിതം ആേലാകനാലാപ മ ഹാസാദി ഗാഢാലിംഗന ചലനാദിക െകാ സംഭാവനെച വ മായ് േവേഗന സം ീതി തിരി വിമാന ം വിൈശ കനായക ജാനകിേയാട ളിെ ി പരമാന സം തം 'പശ മേനാഹേര! േദവി! വിചി മാശ കാചല ംഗെമ ം അൈ വ ാരി െനെ ാ ം ാംഗി പ വടി നാമി േ ടം വ ി െകാ കഗ ാ മം ഭ ി ി ീവരാ ി തീ ാ മെ ം ചി ടാചലം പ നാം വാേണടമൈ വ ക ഭരതെന നാെമേടാ! ഭേ ദാ ഭരദ ാജാ മം കാ ക! ീകരം യ നാതടേശാഭിതം ഗംഗാനദിയതി േ ,തതി ംഗിേവര ഹ വാ നാെടേടാ! 499
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പിെ ര നദിയതി േ ധന മേയാ നഗരം മേനാഹേര! ഇ മ െച േനര രാഘവ ചി മറി ാ താ വിമാന ം വ ി ി ഭരദ ാജ നീ െന ന ി ഹം െച നീ ം രാമ ം േചാദി ിതേ ാ'ളേയാ യിലാമയേമ െമാ ി യ ീ േന?' മാ ജന ി ം സൗഖ മ ീ മമ േസാദര ാ മാചാര ജന ി ം?' താപസേ ന െച ിതേ രം 'താപെമാ വ മി േയാ ാ േര നിത ം ഭരതശ മാര ാ മാ ം ഫല ല ം ഭ ി ഭ ാ ജടാവ ലാദിക ം സത സ പനാം നിെ ം പാ പാ ാഹ ! സിംഹാസേന പാ കം വ േമാഹം ത ജി ാ ലി ം െച ക െള ാമതി സമ ി സ ത ാരായിരി ിെതെ ാ ം ത സാദ ാലറി ിരി ി ചി ഷ േഭാ! െമാെ njാ സീതാഹരണ ം ീവസഖ ം യാ ധാന ാെരെയാെ വധി ം കാര ം മാ തിത െട പരാ മ ം ക ിെതാ േവ ആദിമ ാ മി ാത പര േമ തിരി താെതാ വ നീ സാ ാ മഹാവി നാരായണനായ േമാ ദ നി ി വടി നി യം ല ീഭഗവതി സീതയാ ം ല ണനായതന ജഗ േഭാ! 500
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ നീ മാേ ണം മമാ മം െച േയാ ാ രം ീട നാ ' ക ാ തമാം നിവാ േക േപായ് പ ശാലാമകം ി രാഘവ ജിതനായ് ാ ഭാര ാസമന ിതം രാജീവേന ം ീതി ീടിനാ
ഹ മ ഭരതസംവാദം പിെ മാ ം നി പി ഥ െചാ ാനനിലാ ജേനാ രാഘവന് 'െച േയാ ാ രം ാപി േസാദര തെ ം ക വിേശഷമറി നീ വ ീ െക െട ാ ം നെരാെ ാഴിയാെതയവേനാ െചാ ണം േപാ േനരം ഹെന ം െച കേ കാ മായറിയി ീടവ ക ' മാ തി മാ ഷേവഷം ധരി േപായ് ീരാമ ം ഹെന ം േക ി സത രം െച ന ി ാമ ഭ നായീ ം ഭരതെന ിനാ പാ ക ം വ ജി നാരതം േചതസാ രാമെന ധ ാനി നായ് േസാദരേനാ മാമാ ജനെ ാ മാദര ം ജടവ ലം ലഫല ം ജി ശാംഗനായ് ബാലേനാ ം െട വാ ക മാ തി ം ബ മാനി ിേത 'മാ മി ി ഭ ാരവനിയി ' എ ക പി വണ ി വിനീതനായ് നി മ രമാ െചാ ീടിനാ 'അ ജ തെ മാേ ണ നിേ നിരാമയം കാണാം ണനിേധ! 501
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സീതേയാ ം മി ാ ജ തേ ാ മാദരേവ ം വഗബലെ ാ ം ീവേനാ ം വിഭീഷണ തേ ാ മാ രേ ാബലം തെ ാ ം കമാം വിമാന ിേ േലറി വിേ ാളിവിെടയിറ ം ദയാപര രാവണെനെ ാ േദവിേയ ം വീ േദവകളാലഭിവ ിതനാകിയ രാഘവെന വ ി മാനേസ േശാക ം തീ വസി ാമിനി ിരം' ഇ മാക ണ ഭരത മാര ം ബ സേ ാദം വി ിതനായ് വീ സത രമാശ നായ േനരം നായ ഗാഢമായാലിംഗനം െച വാനരവീരശിരസി ദാ പരമാന ബാ ാഭിേഷക ം െച ി 'േദേവാ മേനാ നേരാ മേനാ ഭവാേനവെമെ റി ി പേയാ ം ഇ വാക ം െചാ തി പമായ് ാ ത വതിനി മേ േമ േശാകം മദീയം കള ഭവാ njാ േലാകം മഹേമ സാകം തരികി ം ല മായ് വ ടാ നെര ി ം െചാ ീെടേടാ രാമകീ നം സൗഖ ദം മാനവനാഥ വാനര ാേരാ കാനേന സംഗമ ായെത െന? ൈവേദഹിെയ െകാ വാെറ െന യാ ധാനാധിപനാകിയ രാവണന്? ഇ രം േചാദി രാജ മാരേനാരം മാ തി ം െചാ ി 'എ ിെലാ നി ള ി ടാചലി നി ാധി കല പിരി നാ 502
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആദിയായിേ ാള േ ാരവ കളാദര െ ാ െചാ njാ ഒെ ാഴിയാെത െതളി േക ീ ക വ േപാം ഃഖവിനാശം തേപാനിേധ' എ പറ റിയി ാനഖില ം മ വ ത ചരി ം പരി ം പരം ശ മി ത ാമാ വ ം ചി ം വിചി െമെ ാ െകാ ീടിനാ
അേയാ
ാ േവശം
ശ േനാ ഭരത മാര മത ാദരം നിേയാഗി നന രം ' ജ നാം നാഥെന േ ര രാജ മല രി േ ണെമ ാട ം േ ത േതാ ം ബലി ജേയാ മത ാ യാ ദീപാവലി ാ ണം തൈവതാളിക വ ി തിപാഠകാദി ജന െമാെ വ ീടണം വാദ െള ാം േയാഗി ം േവണം പാദ ാദിക െമാ ണേമവ ം രാജദാര ളമാത ജന ം വാജിഗജരഥപം ിൈസന ം വാരനാരീജനേ ാ മല രിാ ഢേമാദം വരണെമ ാവ ം േച െകാടി റക െകാടി െ ാ േവ മാ മടി തളി ി ം േവണം ംഭ ം പദീപ ം ം രദ ാരി േച സമ ം താപസ ം രവ ം പതിവീര െമാെ വ ീടണം പൗരജന ളാബാല ാവധി ീരാമെന ാ തി വ ണം' 503
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ ം ഭരതാ യാ ത രം ചി മാ ാറ ല രി ീടിനാ ീരാമേദവെന തി ായ് വ പൗരജന നിറ ിതേയാ യി വാരേണ ാെരാ പതിനായിരം േത മ ം പതിനായിര റായിരം രഗ റായിര കാലാ ടക ം രാജനാരീജനം ത ിേലറിെ ാ രാജ മാരെന ാ ാ ഴറിനാ പാ കാം നി വ ഭരത ം പാദചാേരണ നട ട ിനാ ആദര െ ാ ശ നാകിയ േസാദര താ ം നട ാന േനരം ച ാഭമാം കമേ രം കാണാ മ ി േര മേനാഹരം പൗരജനാദികേളാ ഹലാ മാ ത പറ ാന േനരം ' ാ ണാ നി ിതമാകിയ കംതേ ലരവി േന ം സീത ം ല ണ ീവന രാധിപഖ മാ േ ാ ൈസന സമന ിതം ക െകാ വില് പരമാന വി ഹം രീകാ ം േഷാ മം പരം' അേ ാ ജന ീതിജാതശ ം ഘനമ േദശേ ാള തി ബലാ ബാല ീ ത ണവ ാരവ േകാലാഹലം പറയാവതേ േമ വാരണവാജിരഥ ളി നി വ പാരിലിറ ി വണ ിനാേനവ ം ചാ വിമാനാ സം ിതനാം ജഗ ാരണ തെന ഭരത ം 504
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമ മഹാഗിരി നി േശാഭയാ ര െന േപാെല വണ ീടിനാ ചി ഷാ യാ താണി െമ േവ കമായ വിമാന മേ രം ആന ബാ ം കല ഭരത ം സാ ജനായ് വിമാനം കേരറീടിനാ വീ നമ രിേ ാര ജ ാെര േ ാണീ ംഗസീംനി േച ീടിനാ കാലമേനകം കഴി ക ീടിന ബാലക ാെര െക കിനാ ഹ ഷാ ധാരയാ േസാദര നി വ ഷി വ ഷി വാ ല ര ം വ ി വ ി വാ േനര ശ ജ ം ഭരതന് പദം ഭ ാ വണ ിനാന സൗമി ിെയ ശ ം വണ ീടിനാനാദരാ േസാദരേനാ ം ഭരത മാര ം ൈവേദഹിത പദം വീ വണ ിനാ ീ◌ീവനംഗദ ജാംബവാ നീല നാം ൈമ വിവിദ േഷണ ം താര ഗജ ഗവയ ഗവാ നള വീര ഷഭ ശരഭ പനസ ം ര വിനത വികട ദധി ഖ ര ദ ശതബലി ഖ സാരനാ ം േവഗദ ശി ഖ ം ധീരനാ ം ഗ മാദന േകസരി മ േമവം കപിനായക ാെര ം മാനേ ന ഗാഢം ണ ി മാ തി വാചാ ഭരത മാര ം ഷ േവഷം ധരി ാ കപിക ം ീതി ം ശലം വിചാരി തിേമാദം കല വസി ാരവ ക ം 505
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീവെന നിേവാ ണ ഥ ഗ ഗദവാചാ പറ ഭരത ം ' ം ഭവ സഹാേയന ര വര മാനിയാം രാവണ തെ വധി ം നാ ാ ദശരഥ പനിാലമ ാമനായി മ ഭവാ പ മ ാതാ ഭവാനിനി nj കി ന സംശയമിെ റിെകേടാ' േശാകാ രയായ കൗസല ത പദം രാഘവ ഭ ാ നമ രി ീടിനാ കാേല കനി ണ ാ ട ലാ ം ര ി മാതാവിനേ രം ൈകേകയിയാകിയ മാ പദെ ം കാ നാ മി ാപദാ ം വ ി മ മാ ജനെ ം ന ി വ മണ ത കിനാ ല ണ ം മാ പാദ ിനാ ഉ ാ ഴി ണ ാരവ ക ം സീത ം മാ ജന െള വ ി േമാദ െ ാ ണ ാരവ ക ം ീവനാദിക ം െതാ തീടിനാരേ വിനീതയായ് നി ി താര ം ഭ ിപരവശനായ ഭരത ം ചി മഴി ത കാദ ം ീരാമപാദാരവി ളി േച പാരി വീണാ നമ രി ീടിനാ 'രാജ ം ത യാ ദ െമ ി രാദ njാ ജ നാം നി സമ ി ിതാദരാ ഇ മ ം സഫലമായ് വ ി ധന നാേയനടിയനി നി യം വ മേനാരഥെമ ാം സഫലമായ് വ ി മ സാഫല ം േഭാ! 506
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പേ
തിലി പതി ട ാ ടിഹ രാജഭ ാര ം പേത! ആന ം േത ം തിര ം പാ കാനമി െത പതി ട േ ാ നി െട കാ ണ ാകെകാ njാനി േയാളം രാജ മ ര ി ം ത ാജ മെ ാ ം ഭവാനാലിനി വ രാജ ം nj േള ം വനെ ം പാലനം െച ഭവാനിനി മേ മാലംബനമി കാ ണ വാരിേധ!'
രാജ ാഭിേഷകം ഇ ം പറ ഭരതെന വെര ം പാരം ശംസി വാ ിനാ സ നായ ര ലനാഥ മ ദാ വിമാേനന മാേനന േപായ് ന ി േമ ഭരതാ േമ െച ഥ മ ം മഹീതലം ത ിലിറ ിനാ കമായ വിമാനെ മാനി ചി ഷന െച ാനന രം "െച വഹി നീ ൈവ വണ തെ ണേ വിേശഷി നീ ദാ വ ീ njാ നി പി േനര നിെ വിേരാധി മിെ ാ ം" എ െച േക വ ി െപായ് െച ളകാ രി വിമാന ം േസാദരേനാ ം വസി നാമാചാര പാദം നമ രി ര നായക ആശി ചന ം െച മഹാസനമാ െകാ വസി നീ ം േദശികാ യാ ഭ ാസേന വി ദാശരഥി മി ളീടിനാ 507
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അേ ാ ഭരത ം േകകയ ി പലസംഭവ വസി ം വാമേദവാദി മഹാ നിവ ം മിേദേവാ മ ാ മമാത ം ര ി തലെമ േപ ി ി ല ീപതിയായ രാമേനാടേ രം സ പനാ ാരാമനീശ ര ജ നാശാദികളി ാ മംഗല നി ല നിത നി പമനദ യ നി മ നി ള നി ണനവ യ ചി യ ജംഗമാജംഗമാ ത സ യ സത സ പ സനാതന ത ഹാമായയാ സ േലാക ം നി ി ര ി സംഹരി വ ഇ െനയ വ െചാ േക ളവിംഗിത മ ഹാസ ര രം 'മാനേസ േഖദ ാക താ േമ njാനേയാ ാധിപനായ് വസി ാമേ ാ എ ിലതിെ ാ ീ െക ാ'െമ പ ജേലാചനാ യാ സം മാ അ ാ നായ് ശ ം തദാ നി ക ാെര വ ിനാ സംഭാര മഭിേഷകാ േമവ ം സംഭരി ീടിനാരാന േചതസാ ല ണ താ ം ഭരത മാര ം രേ ാവര ം ദിവാകര ം േ ജടാഭാരാേശാധന ം െച സ േമാദം ളി ദിവ ാംബരം മാല ാ േലപാദ ല ാര ളാ ഹലം ൈകെ ാ നാരതം ീരാമേദവ ം ല ണ ം നരാ ഢേമാദമല രി ീടിനാ 508
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േശാഭേയാേട ഭരത ലാദികലാഭരണ െള ാമ പമായ് ജാനകീേദവിെയ രാജനാരീജനം മാനി ല രി ി ാരതി ദാ വാനരനാരീജന ി ം കൗസല താനാദരാലല ാര ന കിനാ അേ രമ മ മഹാരഥം ന ായ് ചമ േയാജി ി നി ിനാ രാജരാജ മ വീര ദയാപര രാജേയാഗ ം മഹാസ നേമറിനാ ര തനയ മംഗദവീര ം മാ തിതാ ം വിഭീഷണ ം തദാ ദിവ ാംബരാഭരണാദ ല ാേരണ ദിവ ഗജാശ രഥ ളിലാ ാ നാഥ ക ടിയായ് നട ീടിനാ സീത ം ീവപ ികളാദിയാം വാനരനാരിമാ ം വാഹന ളി േസനാപരി തമാരായന രം പിേ നട ി ശംഖനാദെ ാ ം ഗംഭീരവാദ േഘാഷ േളാ ം തദാ സാരഥ േവല ൈകെ ാ ാ ഭരത ം ചാ െവ ാമരം ന േര ം േശ താതപ ം പിടി ശ ം േസാദര ദിവ വ ജന ം വീയിനാ മാ ഷേവഷം ധരി ചമ വാനേര ാ പതിനായിര വാരേണ ാ ക ിേലറി രിവാരജന മായ് നട ീടിനാ രാമനീവ െമ േ ര രാമമാ ം െച ഹ േളറിനാ ക ിനാന രം ഷം പരം ണ ഷമാേലാക നാരീജനം 509
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േഗഹധ െമാെ മറ ി േമാഹപരവശമാരായ് മ വിനാ മ മ ം െച രാഘവ വാസവമ ിര ല മാം താതാലയം ക വ ി കം മാതാ ത പദം വ ി ിതന പി ിയമാെര ം ീത ാ ഭരത മാരേനാടേ രമാ യാ െചാ ാന ിളംബിതം ഭവാ ഭാ തനയ ം ന േര ം വാനരനായക ാ ം യേഥാചിതം സൗേഖ ന വാഴ്വതിേ ാേരാ ഹ ളിലാ കേവണമവെര വിരെയ നീ എ േക െച ാ ഭരത ം െച വേരാേരാ ഹ ളി േമവിനാ ീവേനാ പറ ഭരത മ ജനിേ ാളഭിേഷകക ം മംഗലമാ ാ നീ കഴിെ ടണമംഗദനാദികേളാ ം യഥാവിധി നാ സ ി ം െച തീ ം കാേല വ ക ിനാ േവ ം എ ിേലാ ജാംബവാ ം മ മംഗദ താ ം േഷണ ം ൈവകാെത സ കലശ ത ില് മലയജപ േ ന വാ െ ി വാരി ം രി െകാ വരിെക യേ ാരളവവ െകാ വ ീടിനാര െന സത രം ണ നദീജലം രമാദിയാമന തീ ളി സലില ംെമാെ വ ിമ പദാ മ ട ംവ ിനാ ത േണ ശ മമാത ൗഘ മാ പദാ സംഭരി ീടിനാ 510
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ര സിഹാസേന രാമേന ം േച പ ിേയ ം വാമഭാേഗ വിനിേവശ വാമേദവ നി ജാബാലി ഗൗതമ വാ ീകിെയ വേരാ ം വസി നാം േദശിക ാ ണേ േരാ ം ടി ദാശരഥി ഭിേഷക ം െച ി െപാ ി കലശ ളായിരിെ മങന നേശാഭം ജപി ാ മറക ം ന േര ം വാനരവീര ം ര ദ ം ചാമരം വീയിനാ ഭ ാ പി ം ീരാമഭ െന ചി മഴി കഴ് ട ിനാ ' നാം രാവണ ന നായാനി രായ് വ ി nj ം ൈദവേമ! ി ം വാ ി േലാക യ ി ലി ി ായിതി ലാഭ ിനാ പിേ ാദക ദി ായ കാരണം ദ ം തീ ി nj ൈദവേമ!' യ ാെരാെ തി ാരന രം രേ ാവിനാശകനാകിയ രാമെന 'ര ിത ാരായ് ചമ ി nj ം രേ ാവരെനവധി ലം ഭവാ പ ീ വാഹന! പാപവിനാശന! ര ര േഭാ നിത ം നേമാ േത' ഗ സംഘ െമാെ തി ി പം ിക ാ ക തെ നിരാമയം 'അ നാം രാവണ തെ യെ സ തം nj െളാളി കിട ം ഇ ട ി തവ ചരി ം ന ായ് തി പാടിെ ാ നാരതം സ രി ാമിനി ാ ണ വാരിേധ! നി ചരാം ജം നിത ം നേമാ നമഃ' 511
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കി ര ാ ം കഴ് ട ിനാ മ വ തെ മേനാഹരമംവ ം ' യേമറിയ രാ സരാജെനെ ാ കള ട nj െള ര ി നിെ ജി ാനവകാശ ായിവ ം നി െട കാ ണ ൈവഭവം പ ഗത േപ വസി ം ഭവ ദം വ ാമേഹ വയം വ ാമേഹ വയം' കിം ഷ ാ പരം ഷ പദം സംഭാവ ഭ ാ കഴ് ാരതി തം 'ക ിത ാരായ് വയം ഭയം െ ാളിെ േപാ ി! രാവെണെന േക േ അംബരമാ േ നട മാറി, ിനി നി പാദപ ം ഭജി ായ്വേരണേമ' സി സ ഹ മേ ാ മേനാരഥം സി ി ലം ക ി ട ിനാ ' േ ദശ ീവെനെ ാ nj ചി ഭയം തീ കാ ണ വാരിേധ! ര ാരവി ാഭ ഭവ ദം നിത ം നേമാനേമാ നിത ം നേമാ നമഃ' വിദ ാധര ാ മത ാദരം ഗദ പദ ാദിക െകാ ക ിനാ 'വിദ ന ി തിരിയാ ത ാ േന പരമാ േന േത നമഃ ചാ പം േത മ രസാം ഗണം ചാരണ ാ രഗ ാ മ ം നാരദ ഹ കവ മംബരചാരിക മ വ ക ം വ േ ാദ രപദ ളാ ാ കനെ തിേ ാരന രം രാമച ാ േഹണ സമ ം കാമാലാേഭന നിജ നിജ മ ിരം 512
രം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാപി താരക ം ധ ാനി താപ യ മക വാണീടിനാ സ ി പര മാ ാന മച തമദ യേമകമനാമയം ഭാവനയാ ഭഗവല്പാദാംേഭാജ ം േസവി ി ാ ജഗ യവാസിക സിംഹാസേനാപരി സീതയാ സം തം സിംഹപരാ മം ര േകാ ി ഭം േസാദരവാനര താപസ രാ സേദവ നിേഷവ മാണം പരം രാമമഭിേഷകതീ ാ വി ഹം ശ ാമളം േകാമളം ചാമീകര ഭം ച ബിംബാനനം ചാ ാ ത ജം ച ികാമ ഹാേസാ ലം രാഘവം ധ ാനി വ ഭീ ാ ദം ക കാന െ ാ ി ിെത ാവ ം
വാനരാദിക
്അ
ഹം
വിശ ംഭരാ പരിപാലന ം െച വിശ നാഥന് വസി ീ ം ദശാ േര സസ സ മായ് വ ിതവനി ം ഉ വ ളായി ഹ ം െള മതിസ ാ സം തപക േളാ കല നി ീ ഷപ ള ാല ഴിയി സ ഗ ളായ്വ ിെതാെ െവ റായിരം രഗ ള് പ ം റായിര ി റം പിെ ം േകാടി വ ാഭാര ം ാ ണ െകാ ര മ വ ാഭരണ മാല സംഖ മായ് ീ േരാ മ ാ ന കീടിനാ 513
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ രേ ാ ലം മാല ം മഹാ ഭം വ ൈവചി മനഘമ പമം ആദിത ന കിനാനാദരാലാദിേതയാധിപ തനയ ം അംഗദദ ം െകാ േ ാരന രം മംഗലാപാംഗിയാം സീത ന കിനാ േമ ം േലാക യ ം െകാ ി ം േപാരാ വിലയതിന െനെയാെ ാ ഹാരം െകാ ക ൈവേദഹി ം പാരം സാദി മ ിതാന ിതം ക േദശ ി നി െ ി ര ൈകെകാ ം പിടി േനാ ീടിനാ ഭ ഖാ ം മാ തി വക് ം മേ മണിമയമാകിയ ഹാര ം ഇംഗിത േഷാ മനേ രം മംഗലേദവതേയാ െചാ ീടിനാ ‘ഇ വ കളിലി നാ താമല ി നിന മേനാഹേര! ന കീടവ നീ മ ാ മി നിാ തഭംഗം വ വാേനാമേല!’ എ േക ചിരി ൈവേദഹി ം മ ം വിളി ഹ മാ ന കിനാ ഹാര ം വിള ിനാേന ം മ തി ം പരമാന സം തം അ ലിേയാ ം തി ി നി ി മ നാ െന ര വര മ മരിേക വിളി െച ിതാന പരവശനായ് മ രാ രം ‘മാ തന ന േവ ം വരെ നീ വീര വരി െകാ േക ം മടിയാെത’ എ േക വ ി കപീ ം 514
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വ തേ ാടേപ ി ളിനാ ‘സ ാമി േഭാ നി ി വടിത െട നാമ ം ചാ ചരി നാ മിയി വാഴ്വാന ഹി ീടണം രാമനാമം േക െകാ വാനനാരതം രാമജപ രണ വണ ളി മാമകമാനേസ ിവരാ വിേഭാ! മ വരം മമ േവ ദയാനിേധ! മ മിള മി ാെതാ ഭ ി ായിരി ണ'െമ േകെ ാ രീകാ ന ഹം ന കിനാ 'മ കഥ നാ നായ് വാ നീ ഭ ിെകാേ വ ത ം സേഖ!' ജാനകീേദവി ം േഭാഗാ തിക താേന വരിെക ഹി ീടിനാ ആന ബാ പരീതാ നായവ വീ നമ ത പിെ ം പിെ ം െച ഹിമാചലം തപ ിനായ് പിെ ഹെന വിളി മ വര 'ഗ സേഖ! രം ംഗീവരം ഭവാ മ ചരി ം ചി ി വാ നീ േഭാഗ െള ാം ജി ചിരം നേരകഭാവം ഭജി ീ െകേ ാ നീ' ദിവ ാംബരാഭരണ െള ാം െകാ വ ാജഭ െന യാ വഴ ിനാന് േ മഭാേരണ വിേയാഗ ഃഖം െകാ രാമനാലാ ി നായ ഹ തദാ ഗംഗാനദീ ിേശാഭിതമാെയാ ംഗീവരം േവശി മ വിനാ ല മി ാത വ ാഭരണ ം മാല കളഭ ഹരിച നാദി ം പിെ ം പിെ ം േവ േവാളം ന കി 515
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വ ഗാഢഗാഢം ണ ാദരാ മ ടനായക ാ ം െകാ േപായ്കി ി െക യ ളീടിനാ ീവ ം വിേയാേഗന ഃഖം െകാ കി ി ഖി മ വിനാ സീതാജനകനായീ ം ജനകെന ീതിേയാെട പറ ാേ ഷ ം െച സീതെയെ ാ െകാ ിെ ാേരാതരം തനപ ാംബരാഭരണാദി ം ന കി, വിേദഹരാജ ി േപാെക കി നിേവാ യാ വഴ ിനാ കാശിരാജാവി ം വ ാഭരണ ളാശയാന ം വ മാ ന കിനാ പിെ മ പ ാ െമാ െവ മ വ നി ല ഷണാദ ം സ ാന ം െകാ യ ീടിനാ സേ ാദ െ ാ േപായാരവ ക ം ന േര വിഭീഷണനേ രം ഭ ാ നമ രി ാ ചരണാം ജം 'മി മായ് നീ ണേ ാ ലം മമ ശ െള യിേ െനാ ജാതി njാ ആച താരകം ല യി വാ നീ നാശമരികളാ ാകയി േത എെ മറ േപാകാെത നി പി ണ ജനാധിപനായ് വസി ീെടേടാ! വി ലിംഗെ ം ജി നിത ം വി പരായണനായ് വി ാ നാ നായ് വാണീ െക' നിേയാഗി ാഫലമണിസ ാഭാര ം ആേവാള ം െകാ ാ േപാവാനയാവി ദാ ണ ീടി ാ പിെ ം ചിേ വിേയാഗ ഃഖം െകാ ക നീ516
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രത മി ി വീ ം വണ ി ം ഗ ഗദവ േ ന യാ ം െചാ ിനാ നി മി ാെനാ ജാതി വിഭീഷണ ല യി െച നേ ാ മാത െമാഴി ഖി വാണീടിനാ .
ീരാമെ
രാജ ഭാരഫലം
ജാനകീേദവിേയാ ം ടി രാഘവനാന െ ാ രാജേഭാഗാന ിതം അശ േമധാദിയാം യാഗ ം െച വിശ പവി യാം കീ ി ം െപാ ി നിേ ഷെസൗഖ ം വ ി ജക വിശ െമ ാം പരിപാലി ളിനാ ൈവധവ ഃഖം വനിതമാ ിെ ാ വ ാധിഭയ െമാ മി േ ാ സസ പരി യേ ാ ധരി ി ം ദസ ഭയ െമാേരട മി േ ാ 5100 ബാലമരണമകെ മാറി കാേല വരിഷി മേ ാ ഘന ം രാമ ജാപര ാ നര ാ വി രാമെന ധ ാനി േമവ ം സ തം വ ാ മ തനി തനി െതാ മിള ം വ കയി ാ േമ എ ാവ ക മാനേസ ന െതാഴി ചി യി ാ േമ േനാ മാറി ാ േമ പരദാര േളാ മി പര വ മാ േമ 5110 ഇ ിയനി ഹെമ ാവ നി മി പര രമാ േമ ന ന ാെര ിതാ ര ി വ ം ജകെള ര ി രാഘവ സാേകതവാസികളായ ജന 517
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േലാകാ ര ഖെമേ ാ ിതി രം ൈവ േലാകേഭാഗ ി ല മായ് േശാകേമാഹ ളക മ വിനാ .
രാമായണമാഹാ അ മത അ
ം
ാ
രാമായണമിദെമ േമാ മം ത യേ ാ ം യനം െച ി മ ന നാ ി സി ി മതിനി സംശയം ൈമ ീകരം ധനധാന ി ദം ശ വിനാശനമാേരാഗ വ നം ദീ ഘാ ര ദം പവി ം പരം സൗഖ ദം സകലാഭീ സാധകം ഭ ാപഠി ി ം െചാ കി ം ത േണ നായീ ം മഹാപാതക ളാ അ ാഭിലാഷി ലഭി ം മഹാധനം ാഭിലാഷി േന ം തഥാ സി ി മാര ജന ളാ സ തം വിദ ാഭിലാഷി മഹാ ധനായ് വ ം വ ാ വതി േക ീ കി നെ ാ സ തി ാമവ െ നി യം, ബ നാ വ നായ് വ ി മ ി േക ീ കില വാനായ് വ ം െള ാം ജയി ായ്വ മതിഃഖിത േക ി ഖിയായ് വ മവ ഭീതന േക ി നി ഭയനായ്വ ം വ ാധിത േക ിലനാ രനായ് വ ം തൈദവേ ാ മാ ട ാ മാധികെള ാമക േപാം നി യം േദവപി ഗണതാപസ ഖ ാേരവ േമ ം പരസാദി മത രം 518
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക മഷെമ ാമക മേതയ ധ ാ കാമേമാ സാധി ി ം അ ാ രാമായണം പരേമശ രന ി ത പേദശി ിതാദരാ നിത ം ാ ഭ ി യനം െച ി ം ദാ േക ി ം സി ി െമ ാമഭീ െമ ി െന ബ േമാദം പരമാ മിെതാെ േവ ഭ ാ പറ ട ീ കിളിൈ ത ം ചി ം െതളി േക മഹാേലാക ം ഇത
കാ
ാ
രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ം സമാ ം
519
tuWeÊ
അ
ാ
രാമായണം (കിളി ാ ്)
െ
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഉ ബാലകാ
ട
ം
ം ................................................................................. 9
ഇ േദവതാവ നം .............................................................................................9 രാമായണമാഹാ
ം ........................................................................................12
ഉമാമേഹശ രസംവാദം ......................................................................................13 ഹ മാ ശിവ
തേ
ാപേദശം ................................................................................16
കഥ പറ
.........................................................................................22
ലാഭാേലാചന.............................................................................................27 ീരാമാവതാരം ...............................................................................................28 കൗസല ാ തി ................................................................................................30 ബാല
ം കൗമാര ം ........................................................................................34
വിശ ാമി െ
യാഗര
..................................................................................36
താടകവധം ......................................................................................................39 അഹല ാേമാ
ം .............................................................................................42
അഹല ാ തി .................................................................................................46 സീതാസ യംവരം .............................................................................................50 ഭാ
വഗ വശമനം ...........................................................................................57
അേയാ
ാകാ
ം ...................................................................... 65
2
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാരദരാഘവസംവാദം .......................................................................................66 ീരാമാഭിേഷകാരംഭം ......................................................................................73 അഭിേഷകവി വി ി ല
ം ..............................................................................................79
ാഭിേഷകം.............................................................................................90
ണസാ
നം ............................................................................................99
രാമസീതാത
ം ........................................................................................... 111
യാ ാരംഭം .................................................................................................... 114 വനയാ
....................................................................................................... 117
ഹസംഗമം ................................................................................................... 118 ല
ണ ഹസംവാദം ..................................................................................... 120
ഭരദ ാജാ
മ േവശം ..................................................................................... 124
വാ ീക ാ
മ േവശം.................................................................................... 126
വാ ീകി െട ആ ദശരഥെ
കഥ.................................................................................. 129
ചരമം ............................................................................................ 133
ഭരതാനയനം .................................................................................................. 139 ഭരത ലാപം ................................................................................................. 141 സം ാരക ഭരതെ
ം .............................................................................................. 147
വനയാ
.......................................................................................... 149
ഭരതരാഘവസംവാദം ...................................................................................... 161 അ
ാ
മ േവശം ....................................................................................... 166
3
അ ആരണ കാ മഹാരണ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ം......................................................................... 168
േവശം ......................................................................................... 168
വിരാധവധം ................................................................................................... 170 ശരഭംഗമ ിര േവശം ..................................................................................... 174 നിമ
ലസമാഗമം ....................................................................................... 175
തീ ാ അഗ അഗ
മ േവശം ..................................................................................... 176
സ
ശനം ......................................................................................... 179
തി ................................................................................................. 181
ജടാ സംഗമം ................................................................................................ 185 പ
വടീ േവശം ........................................................................................... 186
ല
േണാപേദശം .......................................................................................... 187 ണഖാഗമനം .......................................................................................... 191
ഖരവധം......................................................................................................... 197 ണഖാവിലാപം ...................................................................................... 202 രാവണമാരീചസംഭാഷണം .............................................................................. 205 മാരീചനി ഹം............................................................................................... 209 സീതാപഹരണം............................................................................................. 211 സീതാേന ഷണം ............................................................................................ 216 ജടാ ഗതി ..................................................................................................... 218 ജടാ
തി .................................................................................................... 221
4
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കബ
ഗതി .................................................................................................. 223
കബ
തി ................................................................................................. 226
ശബര ാ
മ േവശം ...................................................................................... 229
കി ി ാകാ ഹ മ
ം ........................................................................ 234
മാഗമം ............................................................................................. 234
ീവസഖ ം ................................................................................................ 238 വിേരാധകാരണം ............................................................................................ 241 ബാലി
ീവ
ം ........................................................................................ 246
ബാലിവധം .................................................................................................... 248 താേരാപേദശം ............................................................................................... 257 ീവരാജ ാഭിേഷകം ................................................................................... 260 ിയാമാ േ ാപേദശം..................................................................................... 263 ഹ മ
ല
ീവസംവാദം ................................................................................ 266
ീരാമെ
വിരഹതാപം ................................................................................. 268
ണെ
റ ാട് ....................................................................................... 270
ീവ
ീരാമസ
ിധിയി
...................................................................... 276
സീതാേന ഷണം ............................................................................................ 277 സ യം ഭാഗതി.............................................................................................. 280 സ യം ഭാ തി ............................................................................................ 284
5
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗദാദിക െട സംശയം ............................................................................... 288 സ ാതിവാക ം ............................................................................................. 292 സ
ലംഘനചി
രകാ
......................................................................................... 302
ം ............................................................................ 308
സ
ലംഘനം................................................................................................ 308
മാ
വി
ം ................................................................................................... 309
ല ാല
ീേമാ
ം ......................................................................................... 313
സീതാദ ശനം ................................................................................................ 315 രാവണെ
റ ാട് ........................................................................................ 317
രാവണെ
ഇ ാഭംഗം ..................................................................................... 319
സീതാഹ മ സംവാദം .................................................................................. 323 ല ാമ
നം ................................................................................................... 332
ഹ മ ബ ഹ മാെ
നം ............................................................................................ 336 ഹിേതാപേദശം.............................................................................. 339
ല ാദഹനം ................................................................................................... 344 ഹ മാെ
ത ാഗമനം.................................................................................. 349
കാ
ം............................................................................... 357
ല ാവിവരണം ............................................................................................... 359 യാ
...................................................................................................... 362
6
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാവണാദിക െട ആേലാചന ........................................................................... 365 രാവണ
ംഭക
സംഭാഷണം ...................................................................... 368
രാവണ വിഭീഷണ സംഭാഷണം ....................................................................... 370 വിഭീഷണെ
ശരണ ാ ി ............................................................................. 376
കബ
നം ................................................................................................. 385
േസ ബ
നം ............................................................................................... 387
രാവണ കസംവാദം ...................................................................................... 393 കെ
ാ
മാല വാെ
ം ................................................................................. 399
വാക ം ........................................................................................ 401
ാരംഭം...................................................................................................... 403 ി
രാവണെ
റ ാട് ....................................................................... 413
ംഭക
െ
നീതിവാക ം ............................................................................ 419
ംഭക
വധം .............................................................................................. 426
നാരദ തി ..................................................................................................... 430 അതികായവധം .............................................................................................. 432 ഇ ജി
ിെ
ഔഷധ
ിനായി ഹ മാെ
കാലേനമി െട
വിജയം ................................................................................... 434 ഗമനം ............................................................... 437
റ ാട് .................................................................................. 440
കാലേനമിവധം............................................................................................... 444 ദിവ ൗഷധഫലം............................................................................................. 448
7
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമഘനാദവധം ............................................................................................... 449 രാവണെ
വിലാപം ....................................................................................... 460
രാവണെ
േഹാമവി
രാമരാവണ
ം ................................................................................. 463
ം............................................................................................. 468
അഗ
േവശ ം ആദിത
തി ം................................................................ 479
ആദിത
ദയം .............................................................................................. 481
രാവണവധം ................................................................................................... 482 രാവണഗാ ദഹനം ........................................................................................ 485 സീതാസ ീകരണം .......................................................................................... 488 അേയാ
യിേല
യാ ........................................................................... 495
ഹ മ ഭരതസംവാദം ..................................................................................... 501 അേയാ
ാ േവശം ....................................................................................... 503
രാജ ാഭിേഷകം .............................................................................................. 507 വാനരാദിക ീരാമെ
്അ
ഹം............................................................................ 513
രാജ ഭാരഫലം .............................................................................. 517
രാമായണമാഹാ
ം ...................................................................................... 518
8
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബാലകാ ഹരിഃ
ം
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
ീരാമ! രാമ! രാമ! ീരാമച ! ജയ ീരാമ! രാമ രാമ! ീരാമഭ ! ജയ ീരാമ! രാമ രാമ! സീതാഭിരാമ! ജയ ീരാമ! രാമ രാമ! േലാകാഭിരാമ! ജയ ീരാമ! രാമാ രാമ! രാവണാ ക രാമ! ീരാമ! മമ ദി രമതാം രാമ രാമ! ീരാഘവാ ാരാമ! ീരാമ രമാപേത! ീരാമ! രമണീയവി ഹ! നേമാ േത. നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നമഃ ീരാമനാമം പാടി വ ൈപ ിളിെ േ ! ീരാമചരിതം നീ െചാ ീ മടിയാെത. ശാരികൈ ത താ ം വ ി വ ാെര ീരാമസ് തിേയാെട പറ ട ിനാ .
ഇ േദവതാവ നം കാരണനായ ഗണനായക ഹ്മാ ക കാ ണ ി ശിവശ ിസംഭവ േദവ വാരണ ഖ മമ ാര വി െള വാരണം െച ീ വാനാേവാളം വ ി േ . വാണീ കനാരതെമ െട നാ ത വാണിമാതാേവ! വ വി േഹ! േവദാ ിേക! നാണെമ ിേയ ദാ നാവിേ നടനംെചയ്േകണാ ാനേന! യഥാ കാനേന ദിഗംബര വാരിേജാ വ ഖവാരിജവാേസ! ബാേല! വാരിധിത ി തിരമാലകെള േപാെല ഭാരതീ! പദാവലി േതാേ ണം കാേല കാേല 9
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാരാെത സല ണം േമേ മംഗലശീേല! ിവംശ ി വ നായ്പിറേ ാ വി വിശ ാ ാ വിേശഷി ഹിേ ണം. വി േജാ വ തന ന വ ാസ വി താ തെ വ പിറ തേപാധ വി ത ായാ ണചരി െമ ാം ക നാം രാണക ാവിെന വണ േ . നാ റേനരായ രാമായണം ചമയ് യാ നാ ഖ ളളി ബ മാനെ വള െ ാ വാ ീകികവിേ ഷ്ഠനാകിയ മഹാ നിതാ മമ വരം തരിെകെ ാ ം വ ി , രാമനാമെ ദാകാല ം ജപി ീ ം കാമനാശന മാവ ഭ മേഹശ ര ീമഹാേദവ പരേമശ ര സ േ ശ ര മാമേക മനസി വാണീ വാ വ ി േ . വാരിേജാ വനാദിയാകിയ േദവ ാ ം നാരദ ഖ ാരാകിയ നിക ം വാരിജശരാരാതി ാണനാഥ ം മമ വാരിജമകളായ േദവി ം ണയ്േ ണം. കാരണ ത ാരാം ാഹ്മണ െട ചരണാ ണാം ജലീനപാം സ യം മമ േചേതാദ ണ ിെ മാലിന െമ ാം തീ േശാധന െച ീ വാനാേവാളം വ ി േ . ആധാരം നാനാജഗ യനാം ഭഗവാ ം േവദെമ േ ാ നാഥ താന െച ; േവദ ി ാധാര ത ാരി ാണാെയാ േദവ വര ാ തദ രശാപാദിക ധാ ശ രവി ഖ ാ ം മതം, േവദേ ാ മ ാ മാഹാ ളാ െചാ ാം? പാദേസവകനായ ഭ നാം ദാസ ഹ്മപാദജന ാനിനാമാദ നാ േളളാ njാ േവദസ ിതമായ് ളള ീരാമായണം 10
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േബാധഹീന ാ റിയാംവ ം െചാ ീ േ . േവദേവദാംഗേവദാ ാദിവിദ കെള ാം േചതസി െതളി ണ ാേവാളം ണയ്േ ണം. രസംഹതിപതി തദ സ ാഹാപതി വരദ പി പതി നി തി ജലപതി തരസാ സദാഗതി സദയം നിധിപതി ക ണാനിധി പ പതി ന പതി രവാഹിനീപതിതനയ ഗണപതി രവാഹിനീപതി മഥ തപതി തിവാക ാ ാ ദിനപതി േഖടാനാംപതി ജഗതി ചരാചരജാതികളാ േളളാ ം അഗതിയാേയാരടിയ ഹിേ ണമകേമ ഖേമ njാനനിശം വ ി േ . അ ജ മമ സതാം വി ഷാമേ സര മ നാഥനേനകാേ വാസികേളാ ം ഉ ി ല് വാഴ്ക രാമരാമാചാര ം ഖ ാരായ ത ാ മ േളളാ ം. ീരാമായണം രാ വിരി വിരചിതം േകാടി ി മിത ി . രാമനാമെ പിെ ാ കാ ാള ം മാ നി വരനായ് വ ക ധാതാ മിയി ജ േമാ ാ മിനി ീമഹാരാമായണം ചമ െ െച വീണാപാണി പേദശി രാമായണം വാണി ം വാ ീകിത നാവിേ വാണീടിനാ വാണീ ക െമ നാവിേ േലവം െചാ വാ നാണമാ താ മതിെന ാവതിേ ാ ? േവദശാ ധികാരിയെ േതാ േചത ി സ ം മി ീ വി പയാേല അ ാ ക ദീപകമത ം രഹസ ാമി ത ാ രാമായണം ത ശാസനേ ാ ം അ യനം െച ീ ം മ ജ ിക െ ാം 11
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി സി ി മസ ി ധമി ം െകാേ ഭ ി ൈകെ ാ േക െകാ വി െചാ ീ വ െന ം ി njാ രാമമാഹാ െമ ാം. ിമ ളാേയാരി ഥ േക ാകി ബ രാകി ട രായി വ ം. ധാ ീഭാരെ തീ ാ ാദിേദവഗണം ാ ി ഭ ി ം േ ാ ം െച ലം ാ ിമേ േഭാഗിസ മനായീ െമ േമ േയാഗനി െച ി ം നാരായണ ധാ ീമ ലം ത ി മാ ാ ല ി ധാ ീ വീര ദശരഥ തനയനായ് രാ ീചാരികളായ രാവണാദിക തെ മാ ാ ാ ജ രം ാപിെ ാ േശഷം ആദ മാം ത ം ാപി േവദാ വാക േവദ നാം സീതാപതി ീപാദം വ ി േ .
രാമായണമാഹാ
ം
ീരാമായണം രാ വിരി വിരചിതം േകാടി , ി മിത ി രാമനാമെ പിേ ാ കാ ാള ം മാ നി വരനായ് വ ക ധാതാ മിയി ളള ജ േമാ ാ മിനി ീമഹാരാമായണം ചമയ്െ െച . 80 വീണാപാണി പേദശി രാമായണം വാണി ം വാ ീകിത നാവിേ വാണീടിനാ . വാണീ ക െമ നാവിേ േലവം െചാ വാ നാണമാ താ മതിെന ാവതിേ ാള്? േവദശാ ധികാരിയെ േതാ േചതസി സ വം മി ീ വിന് പയാെല. അ ാ ദീപകമത ം രഹസ മിത ാ രാമായണം ത ശാസനേ ാ ം അ ായനംെച ീ ം മ ജ ിക െ ാം 12
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിസാധി മസ ിഗ് മി ംെകാേ . 90 ഭ ിൈകെ ാ േക െകാള വി െചാ ീ വെന ം ി njാ രാമമാഹാ െമ ാം. ിമ ളാേയാരി ഥ േക ാകി ബ രാകി ട രായ് വ ം. ധാ ീഭാരെ ീ ാന് ഹ്മാദിേദവഗണം ാ ി ഭ ി ം േ ാ ംെച ലം ഗ് ാ ിമേ േഭാഗിസ മനായീ െമ േമ േയാഗനി െച ീ ം നാരായണ ധാ ീമ ലംത ി മാ ാ ല ി ധാ ീ വീര ദശരഥ തനയനായ് 100 രാ ിചാരികളായ രാവണാദിക തെ മാ ാ ാ ജ രം ാപി ിേ ാ േശഷം ആദ മാം ഹ്മത ം ാപി േവദാ വാക േവദ നാം സീതാപതി ീപാദം വ ി േ .
ഉമാമേഹശ രസംവാദം ൈകലാസാചേല ര േകാടിേശാഭിേത വിമലാലേയ ര പീേഠ സംവി ം ധ ാനനിഷ്ഠം ഫാലേലാചനം നിസി േദവാദിേസവ ം നീലേലാഹിതം നിജ ഭ ാരം വിേശ ശ രം വ ി വാേമാ ംേഗ വാ ഭഗവതി രി ൈഹമവതി േചാദി ഭ ിേയാെടഃ 110 "സ വാ ാവായ നാഥ! പരേമശ ര! േപാ ീ! സ േലാകാവാസ! സ േ ശ ര! മേഹശ രാ! ശ വ! ശ ര! ശരണാഗതജന ിയ! സ േദേവശ! ജഗ ായക! കാ ണ ാേ ! അത ം രഹസ മാം വ െവ ിരി ി െമ ം മഹാ ഭാവ ാരാ ളള ജനം ഭ ിവിശ ാസ ഷാദിക കാ േ ാ ം ഭ ാ പേദശംെച ീ െമ േക . ആകയാ njാ െ ാ നി ി വടിതേ ാ13
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ടാകാം ാപരവശേചതസാ േചാദി . 120 കാ ണ െമെ റി െ ിെലനി ിേ ാ ീരാമേദവത പേദശി ീടണം. ത േഭദ വി ാന ാനൈവരാഗ ാദി ഭ ില ണം സാംഖ േയാഗേഭദാദിക ം േ േ ാപവാസഫലം യാഗാദിക ഫലം തീ ാനാദിഫലം ദാനധ ാദിഫലം വ ധ നരാ മധ െമ ിവെയ ാെമേ ാെടാെ ാഴിയാതവ ം നി ി വടിയ െച േക ലം സേ ാഷമകതാരിേല ായ്വ . 130 ബ േമാ െട കാരണം േക ലമ ത ം തീ ടി േചതസി ജഗ പേത! ീരാമേദവ തെ മാഹാ ം േക ാ ളളി പാരമാ ഹ , njാനതി പാ െമ ി കാ ണ ാം േധ! കനി ളിെ ീടണമാ ം നി ി വടിെയാഴി ി െചാ വാ ." ഈശ രി കാ ായനി പാ തി ഭഗവതി ശാശ തനായ പരേമശ രേനാടീവ ം േചാദ ംെച േക െതളി േദവ ജഗദാദ നീശ ര മ ഹാസം െച ഃ 140 "ധേന ! വ േഭ! ഗിരികേന ! പാ തീ! ഭേ ! നിേ ാളമാ മി ഭഗവ ി നാേഥ! ീരാമേദവതത ം േക േ ണെമ മനതാരിലാകാം ായ്വ മഹാഭാഗ ം. െമേ ാടിതാ ം േചാദ ംെച ീല, njാ ം നി ാെണ േക ി തി ാെര ം ജീവനാേഥ! അത ം രഹസ മാ െളളാ പരമാ തത ാ മറികയിലാ ഹ ായ ം ഭ തിശയം േഷാ മ ത േല ം നിത ം ചി കാ ി വ ി തെ ലം. 150 ീരാമപാദാം ജം വ ി സംേ പി 14
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാരമാ ളള തത ം െചാ വ േക ാ ം നീ. ീരാമ പരമാ ാ പരമാന ി ഷ തിത കാരണേനക പര േഷാ മന് േദവനന നാദിനാഥ കാ ണ ി പരമ പര ഹ്മം ജഗ വ ിതി ളയക ാവായ ഭഗവാ വിരി നാരായണശിവാ ക അദ യനാദ നജനവ യനാ ാരാമ ത ാ ാ സ ി യ സകളാ കനീശ 160 മാ ഷെന ക പി ീ േവാര ാനിക മാനസം മായാതമ ം തമാക ലം. സീതാരാഘവമ സംവാദം േമാ സാധനം െചാ വ നാേഥ! േക ാ ം െതളി നീ. എ ിേലാ ം ജഗ ായക രാമേദവ പ ജവിേലാചന പരമാന ി േദവക കനായ പങ് ികണ്ഠെനെ ാ േദവി മ ജ ം വാനര ട മായ് സത രമേയാ ഭിേഷക ം െച സ ാമാ ാ ാ സകേലശനവ യ നാഥ 170 മി ാദികളാം മി വ ാ മത മ ാരാം സേഹാദരവീര ാരാ ം കീകസാ ജാ തനാം വിഭീഷണനാ ം േലാേകശാ ജനായ വസിഷ്ഠാദികളാ ം േസവ നായ് ര േകാടി ല േതജസാ ജഗ്റാവ മാം ചരിത ം േക േക ാന ി നി ലമണിലസ കാ നസിംഹാസേന ത ായാേദവിയായ ജാനകിേയാ ം ടി സാന മി ളീ േനരം പരമാന ി തി ിലാ ാ ഭ ാ 180 വ ി നില് െ ാ ഭ നാം ജഗ ാണന ന തെ പാ കാ ണ ി മ ഹാസ ം സീതേയാട െച ഃ 15
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
" ര േപ! ഹ മാെന നീ ക ായ ീ? നി ി െമ ി െ ാേനര മിവ ത ളളിലേഭദയാ േളളാ ഭ ി നാേഥ! ധേന ! സ തം പരമാ ാനെ െയാഴിെ ാ ി െമാ േനരമാശ മി യേ ാ. നി ലനാ ാന ി ിവ പാ മേ നി മന് നിത ഹ്മചാരിക നേ ാ. 190 ക മഷമിവേന മിെ ധരി ാ ം ത േനാരഥെ നീ നല്കണം മടിയാെത. ന െട ത മിവ റിയിേ ണമിേ ാ ചി േയ! ജഗ േയ! സ േയ! മായാമേയ! ഹ്േമാപേദശ ി ഭം പാ മിവ ഹ്മ ാനാ ികളി േമാ മെനേടാ!" ീരാമേദവനേദവേനവമ ളിെ േനരം മാ തിതെ വിളി ളിെ േദവിക വീര ാ ം മ ട ി നായക േ ീരാമപാദഭ വര േക ാ ം നീ 200 സ ിദാന േമകമദ യം പര ം നി ലം സ േവാപാധി നി ം സ ാമാ ം നി യി റി ടാെതാ വ െവ നി യി ാ ി ീരാമേദവെന നീ
ഹ മാ
തേ
ാപേദശം
ീരാമേദവേനവമ ളിെ േനരം മാ തിതെ വിളി ളിെ േദവിഃ "വീര ാ ം മ ട ിന് നായക േ ! ീരാമപാദഭ വര! േക ാ ം നീ. 200 സ ിദാന േമകമദ യം പര ഹ്മം നി ലം സ േ ാപാധിനി ം സ ാമാ ം നി യി റി ടാെതാ വ െവ നി യി ാ ളളി ീരാമേദവെന നീ. നി ലം നിര നം നി ണം നി വികാരം 16
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ യം ശാ ം പരമാ ാനം സദാന ം ജ നാശാദികളി ാെതാ വ പരഹ്മമീ ീരാമെന റി െകാ ാ ം നീ. സ കാരണം സ വവ ാപിനം സ വാ ാനം സ വ ം സ േവശ രം സ വസാ ിണം നിത ം 210 സ വദം സ വാധാരം സ വേദവതാമയം നി വികാരാ ാ രാമേദവെന റി ാ ം. എ െട ത മിനിെ ാ ീടാ ളളവ ം നിേ ാ ,njാ താന് ല തിയായെതേടാ. എ െട പതിയായ പരമാ ാ തെ സ ിധിമാ ംെകാ njാനിവ ി . ത ാ ി ംെകാെ ാ മാമവെയ ാം ത പ ി ലാ ീ ധജനം. ത പ ി േ ാ ജനനാദികെള ത പെ യറി വേനയറിയാ . 220 മിയി ദിനകരവംശ ിലേയാ യി രാമനായ് സ േ ശ ര താന് വ പിറ ം ആമിഷേഭാജികെള വധി ാനായ്െ ാ വിശ ാമി േനാ ം െടെയ ളളിയകാലം യായ െ ാ യാം താടകെയതിമേ െകാ സത രം സി ാ മം ബ േമാേദന യാഗര ം െച സി സ പനായ െകൗശിക നിേയാ ം ൈമഥിലരാജ ിനായ്െ ാ േപാ േനരം െഗൗതമപ ിയാേയാരഹല ാശാപം തീ 230 പാദപ ജം െതാ തവെളയ ഹിാദര ം മിഥിലാ രമകം രൈവരി െട ചാപ ം റി ട മ പാണി ഹണ ംെച േപാ േനരം ത േ ാ ഭാ വരാമ തെ ദ മട ി വേ ാടേയാ ം ദ ാദശസംവ രമി ഖേ ാെട 17
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താത മഭിേഷക ി ാരംഭി ാന മാതാ ൈകേകയി ം ട ിയ ലം ാതാവാകിയ മി ാ ജേനാ ം െട 240 ചി ടം ാപി വസി കാലം താത ാരി രം ാ ം േക േശഷം ചി േശാകേ ാ ദക ിയാദിക െച ഭ നാം ഭരതെനയയ രാജ ിനായ് ദ കാരണ ം കാല വിരാധെന ഖ ി േഭാ വനാമഗ െന പ ിത ാരാം നിമാേരാ സത ംെച ദ െമ ിേയ രേ ാവംശെ െയാ വാ ി പ വടി ത വാണീ ംകാലം ഷ്കരശരപരവശയായ് വ ാളേ ാ 250 രേ ാനായക െട േസാദരി ണഖാ; ല ണനവ െട നാസികാേ ദംെച . ഉ തനായ ഖര േകാപി ി ായ്വ ി പതി ാ സഹ ം പടേയാ ം, േകാ ി േ ാ നാഴികെകാ തെ ; പിെ ണഖ േപായ് രാവണേനാ െചാ ാള്. മായയാ െപാ ാനായ് വേ ാ മാരീച തെ ായകം േയാഗി സ ഗതിെകാ േ ാ മായാസീതെയെ ാ രാവണ േപായേശഷം മായാമാ ഷ ജടാ ി േമാ ം നല്കി. 260 രാ സേവഷം കബ തെ െ ാ േമാ ം െകാ േപായ് ശബരിതെ . േമാ ദനവ െട ജ ം ൈകെ ാ ഥ േമാ ദാന ംെച ി പ ാതീരം. ത ക ി നിെ ിെ നിേ ാ ം ടി മി ന നനായ ീവ തെ മി മായിരി െത േന ാന ം സഖ ം െച ാരി നായ ബാലിെയ വധംെച സീതാേന ഷണംെച ദ ിണജലധിയില് 18
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േസ ബ നം ല ാമ നം പിെ േ ഷം 270 മി ാമാത ത ാദികെളാ ം ടി സ നായ ശ വാം ദശാസ െന ശേ ണ വധംെച ര ി േലാക യം ഭ നാം വിഭീഷണ ഭിേഷക ംെച പാവക മറ ി െ ാെരെ ിെ പാവനെയ േലാകസ തമാ ിെ ാ പാവകേനാ വാ ി കം കരേയറി േദവകേളാ മ വാദംെകാ േയാ യാം രാജ ി ഭിേഷകംെച േദവാദികളാ ജ നായി ളീടിനാ ജഗ ാഥ . 280 യാജ നാം നാരായണ ഭ ി ളളവ സാജ മാം േമാ െ നല്കീടിനാ നിര ന . ഏവമാദികളായ ക തെ മായാേദവിയാെമെ െ ാ െച ി ി നം. രാമനാം ജഗ നി ണ ജഗദഭിരാമനവ യേനകനാന ാ കനാ ാരാമനദ യ പര നിഷ്കള വിദ ദ് ംഗാരാമനച ത വി ഭഗവാ നാരായണ ഗമിെ ം നരിരിെ ം കി ി മിെ ം തഥാ ഃഖിെ മി . 290 നി വികാരാ ാ േതേജാമയനായ് നിറെ ാ നി തെനാ വ െചയ്കയിെ ാ നാ ം. നി ല പരിണാമഹീനനാന ി ചി യ മായാമയ ത െട മായാേദവി ക ള് െച താെന േതാ ി ത ായാ ണ െള ാന സരി യാല്." അ നാതനയേനാടി െന സീതാേദവി ക േലാചനത പേദശി േശഷം അ സാ രാമേദവ മ ഹാസ ംെച മ ളവാചാ നരവേനാ രെച ഃ 300 19
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"പരമാ ാവാ ബിംബ ി തിബിംബം പരിചി കാ ജീവാ ാവറിെകേടാ! േതേജാ പിണിയാ െമ െട മായത ല് വ ാജെമ ിേയ നിഴലി കപിവരാ! ഓേരാേരാ ജലാശേയ േകവലം മഹാകാശം േനേര നീ കാ ീലേയാ, ക ാ മ േപാെല സാ ാ െളളാ പര ഹ്മമാം പരമാ ാ സാ ിയാ ളള ബിംബം നി ലമ സേഖ! ത മസ ാദി മഹാവാക ാ ംെകാ മമ ത െ യറി ീടാമാചാര കാ ണ ാ . 310 മ നാ ളളവനി ദമറി േ ാ മ ാവം ാപി ീ മി സംശയേമ ം. മ ിവി ഖ ാ ശാസ് ഗ േതാ ം സ ാവംെകാ ചാടിവീ േമാഹി ീ . ഭ ിഹീന ാ റായിരം ജ ംെകാ ം സി ി യി ത ാന ം ൈകവല ം. പരമാ ാവാം മമ ദയം രഹസ മിെതാ നാ ം മ ിഹീന ാരായ് േമവീ ം നര ാേരാ പറ റിയി െതേടാ! പരമ പേദശമി ിതി ീെതെയാ ം." 320 ീമഹാേദവ മഹാേദവിേയാട െച രാമമാഹാ മിദം പവി ം ഹ തമം സാ ാ ീരാമേ ാ ം വാ നായ്െ ാ േമാ ദം പാപഹരം ദ മാനേ ാദയം സ േവദാ സാരസം ഹം രാമത ം ദിവ നാം ഹ മാേനാ പേദശി െത ാം ഭ ി നാരതം പഠി ീ മാ നായ്വ െമാ സംശയമി നാേഥ! ഹ്മഹത ാദി രിത ം ബ വിധം ജ േതാ മാ ി ളളവെയ ാകി ം 330 ഒ േവ നശി േപാെമ െച രാമ മ ട വരേനാെട സത മേ ാ. 20
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജാതിനി ിത പരസ് ീധനഹാരി പാപി മാ ഘാതക പി ഘാതക ഹ്മഹ ാ േയാഗി ാപകാരി വ േ യി േലാകനി ിതേന െമ ി മവ ഭ ാ രാമനാമെ പി ീ കി േദവകളാലാേമാദ വം ജ നായ്വ മ യ േയാഗീ ാരാ േ ാ മലഭ മായ വി േലാകെ ാപി ീ മി സംശയേമ ം. 340 ഇ െന മഹാേദവന െച േക തി ീ ം ഭ ി വമ െച ി േദവിഃ "മംഗലാ ാേവ! മമ ഭ ാേവ! ജഗ പേത! ഗംഗാകാ ക! പരേമശ ര! ദയാനിേധ! പ ഗവി ഷണ! njാന ഹീതയായ് ധന യായ് താ യായ് സ യായ്വേ നേ ാ. ഛി മായ്വ മമ സേ ഹെമ ാമിേ ാ സ മായി േമാഹെമാെ നി ഹാ . നി ലം രാമത ാ തമാം രസായനം ത േഖാദ്ഗളിതമാേവാളം പാനംെച ാ ം 350 എ ളളി ിവരിെക ളളതി യേ ാ നി യമ ലെമാ െചാ njാ . സംേ പി െച േത േമ മതിയ സാ ാ ീനാരായണ ത ാഹാ െള ാം. കിം ണ ാ ് വിദ ാകയി യേ ാ കി ണ ാരാ േളളാ ായ്വരാ കി ണ ാ നിത െസൗഖ ായ്വരാ, കിംേദവ ാ ഗതി ം നര േപാെല. ഉ മമായ രാമചരിതം മേനാഹരം വി രി ളിെ ീടണം മടിയാെത." 360 ഈശ ര േദവ പരേമശ ര മേഹശ രനീശ രി െട േചാദ മി െന േക േനരം 21
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ഹാസ ംെച ച േശഖര പര രഗാ ി! േക െകാള െക െച . േവധാ ശതേകാടി വി രം രാ േവദസ ിതമ െച ി രാമായണം. വാ ീകി നരി പ നാലായിരമായ് നാ ഖ നിേയാഗ ാല് മാ ഷ മായ് ചമ ാനതിലി ി രാമേദവ ന പേദശി ീടിനാേനവം രാ. 370 അ ാ രാമായണെമ േപരിതി, ിദമ യനംെച േ ാ ാ ാന ാം. സ തി ധനസ ി ദീ ഘാ ം മി സ ി കീ ി േരാഗശാ ി ാം. ഭ ി ംവ ി ീ ം ി ം സി ി ീ െമ ം രഹസ മിെത ിേലാ േക ാ ം നീ.
ശിവ
കഥ പറ
പങ് ിക ര ഖരാ സവീര ാരാ സ തം ഭാേരണ സ യാം മിേദവി േഗാ പം േദവതാപസഗണേ ാ ം സാരസാസനേലാകം ാപി കരേ ം 380 േവദനെയ ാം വിധാതാവിേനാടറിയി ാ ; േവധാ ം മാ ം വിചാരി േശഷം 'േവദനായകനായ നാഥേനാടിവ െച േവദനംെചയ്കെയേന മെ ാ കഴിവി .' സാരേസാ വേനവം ചി ി േദവ ാേരാടാ ഢേഖദം നെ ിെ ാ േപായി ീരസാഗരതീരം ാപി േദവ നിമാേരാ ടി തി ീടിനാ ഭ ിേയാെട. ഭാവനേയാ ം ടി ഷ ംെകാ േദവെനേ വി ി ീടിനാ വഴിേപാെല. 390 അേ രെമാ പതിനായിരമാദിത ാെരാ ി കിഴ ദി യ േപാെല 22
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ പ
സംഭവ തനി െപാ കാണായ്വ േലാചനനായ പ നാഭെന േമാദാ . ാരാ െളളാ സി േയാഗികളാ ം ശമായ ഭഗവ പം മേനാഹരം ച കാമ ിത രാനന ച മ ലമരവി േലാചനം േദവം ഇ നീലാഭം പരമി ിരാമേനാഹരമ ിരവ ലം വ മാനേ ാദയം 400 വ ലാ ്ഛനവ ം പാദപ ജഭ വ ലം സമ േലാേകാ വം സേ വിതം േമ സ ിഭകിരീേടാദ ല ാഹാരേക രാംഗദകടകകടി വലയാം ലീയകാദ ഖിലവി ഷണകലിതകേളബരം, കമലാമേനാഹരം ക ണാകരം ക പരമാന ം സരസീ ഹഭവ മ രസ് ടാ രം സരസപദ ളാ തി ട ിനാ ഃ "പരമാന േ ! ഭഗവ ! ജയജയ. 410 േമാ കാമികളായ സി േയാഗീ ാ ം സാ ാ കാ തി താെതാ പാദാം ജം നിത ം നേമാ േത സകലജഗ പേത! നിത നി ല േ ! നിത ം നേമാ േത. സത ാനാന ാന ാ താദ യേമകം നിത ം നേമാ േത ക ണാജലനിേധ! വിശ െ ി ര ി സംഹരി ീ ം വിശ നായക! േപാ ീ! നിത ം നേമാ േത. സ ാ ായതേപാദാനയ ാദിക ളാ സാ മെ ാ വ ം ൈകവല െമാ നാ ം. 420 ിെയ ി ിേ ണെമ ിേലാ ഭവ പാദഭ ിെകാെ ാഴി മെ ാ ിനാലാവതി . നി ി വടി െട ീപാദാം ജദ മ ിേക കാണായ്വ ിെതനി ഭാഗ വശാ . 23
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത ചി ാരായ താപസേ ഷ്ഠ ാരാ നിത ം ഭ ാ ാ ധരി െ േ ാ നി പാദപ ജ ളില് ഭ ി സംഭവി ണം േചതസി സദാകാലം ഭ വ ലാ! േപാ ീ! സംസാരാമയപരിത മാനസ ാരാം ംസാം ത ിെയാഴി ി േഭഷജേമ ം 430 മരണേമാ മമ മനസി പരിതാപം ക ണാ തനിേധ! െപരിെക വള . മരണകാേല തവ ത ണാ ണസമചരണസരസിജ രണ ാവാനായ് തരിക വരം നാഥ! ക ണാകര! േപാ ീ! ശരണം േദവ! രമാരമണ! ധരാപേത! പരമാന േ ! ഭഗവ ജയ ജയ! പരമ! പരമാ ! പര ഹ്മാഖ ! ജയ. പരചി യ!പരാപര! പ ാ ! ജയ വരദ! നാരായണ! ൈവ ണ്ഠ! ജയ ജയ." 440 ച രാനനനിതി തിെച െതാ േനരം മ രതരമതിവിശദ ിത വം അ ളിെ "നാഥെന ിേ ാെള ാവ െമാ മിെ െ ാ ാനിവിേട ഴേ ാെട വ വാ ലമ െചാ െക" േക സരസീ ഹഭവനീവ ണ ി . "നി ി വടിതി ളള ിേലറാെതകെ െ ാ വ േലാക ി ളള േപാ ീ! എ ി ണ ി ാം േലാക ി ം സ ടം ിരി ിതി ാലം നാഥ! 450 െപൗല ്യതനയനാം രാവണ ത ാലിേ ാ െ യിേലാക ം നശി ി മി ം ജഗ പേത! മ വരബലദ ിതനായി തിനി യം ടി വിശ െ െയ ാമേ ാ! േലാകപാല ാെര ം ത ാ ി ള വ24
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േനകശാസനമാ ി മ േലാകെമ ാം. പാകശാസനെന ം സമേര െക ിെ ാ നാകശാസന ം െച ീടിനാ ദശാനന . യാഗാദിക ം ട ിയ യ േയാഗീ ാരാം നിമാെര ം ഭ ി . 460 ധ പ ികേള ം പിടി െകാ േപായാ ധ ം മറ ി ടി മര ാദ ം. മ നാെലാഴി വനി മ ാരാ േമ ത െവ ം േ ക പിതം ജഗ പേത! നി ി വടിതെ മ നാ ിറ ിനി പങ് ിക ര തെ െ ാ ണം ദയാനിേധ! സ തം നമസ്കാരമതി മ രിേപാ! െച ളിരടിയിണ ചി ി ായ്വേരണേമ!" പ സംഭവനി ണ ി േനരം പ േലാചന ചിരി ളിെ ാേനവം 470 "ചി
ിേയാെടെ േ വി ചിരകാലം ലാഭാ ം രാ കശ പ ജാപതി. ദ മായി വരം സേ ന മയാ തദ ച ത ം ക േദ ാഗമൈദ വ േമ. കശ പ ദശരഥനാംനാ രാജേന നായ് കാശ പീതേല തിഷ്ഠത നാ വിധാതാേവ! തസ വ ഭയാ മദിതി െകൗസല ം തസ ാമാ ജനായി വ njാ ജനി ീ ം. മ േഹാദര ാരായ് േപ ായ്വ ം ചി പിണി മമ ശ ിയാം വിേശ ശ രി 480 േയാഗമായാേദവി ം ജനകാലേയ വ കീകസാ ജ ലനാശകാരിണിയായി േമദിനിത ിലേയാനിജയാ ായ്വ മാദിേതയ ാ കപിവീരരാ ിറേ ണം. േമദിനീേദവി തിഭാരംെകാ ാെയാ േവദന തീ െന ാ"െല െച നാഥ 25
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േവദനായകെന മയ മറ േ ാ േവധാ ം നമസ്കരി ീടിനാ ഭ ിേയാെട. ആദിേതയ ാെര ാമാധിതീ േനരമാദിനായക മറ ീടിേനാരാശേനാ ി 490 േഖദ മക ളളി ീതി ട ട േമദിനിത ി വീ നമസ്കാര ംെച ാ . േമദിനീേദവിേയ മാശ സി ി േശഷം േവധാ ം േദവകേളാട ളിെ ാേനവം. "ദാനവാരാതി ക ണാനിധി ല ീപതി മാനവ വരനായ്വ വതരി ീ ം വാസരാധീശാന േയ സാദരമേയാ യി ; വാസവാദികളായ നി െമാ േവണം. വാ േദവെന രിചരി െകാ വാനായിാസഭാേവന മീമ േല പിറേ ണം, 500 മാനിയാം ദശാനന ത ാരാ ം യാ ധാനവീര ാേരാ ം െചയ്വതിേ ാേരാ കാനനഗിരി ഹാദ ാര േതാ ം വാനര വര ാരാേയ ം ൈവകിടാെത." ാമാദികേളാ പ സംഭവ നിജ ഭ ശാസനമ െച ട താ നായ് സത േലാക ം സത രം ധരി ി മ സ ാപമതിസ യായ് മ വിനാ . ത ാേല ഹരി ഖ ാരാം വി ധ ാെരാ േവ ഹരി പധാരികളായാരേ ാ. 510 മാ ഷഹരിസഹായാ മായ് തത േതാ മാ ഷഹരിസമേവഗവി മേ ാെട പ വത േ ാപലേയാധികളാ തപ വത ല ശരീര ാരായനാരതം ഈശ രം തീ മാണ ാരായ് വഗ േ ശ ര ാ ം വി ഖി വാണാരേ ാ.
26
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലാഭാേലാചന അമിത ണവാനാം പതി ദശരഥനമലനേയാ ാധിപതി ധ ാ ാ വീര അമര ലവര ല നാം സത പരാമനംഗജസമ ക ണാര ാകര 520 െകൗസല ാേദവിേയാ ം ഭ ഷയ്േ ം െകൗശല േമറീ ം ൈകേകയി ം മി ം ഭാര മാരിവേരാ ം േച മ ിക മായ് കാര ാകാര വിചാരി തലെമ ാം പരിപാലി ംകാലമനപത ത ം െകാ പരിതാേപന ചരണാം ജദ യം വ നംെച േചാദി ീടിനാ'െന ന ന ന ാ ാവാെന െച ീടണം. ാരി ായ്കയാെലനി രാജ ാദിസസ വ ം ഃഖ ദെമ റി ാ ം.' 530 വരിഷ്ഠതേപാധന വസിഷ്ഠന േക ചിരി ദശരഥ പേനാട െച ഃ "നിന നാ ാ ായ്വ മ നിന േഖദിേ മനസി നരപേത! ൈവകാേത വ േ ണ ശ ംഗെനയിേ ാ െചയ്ക നീ ണനിേധ! കാേമ ിക ം." അശ േമധ ം കേമ ി ം ത െട വായ വസിഷ്ഠനിേയാഗ ാ മ വ ൈവഭ ക തെ ംവ ിനാ . ശാല ം പണിെച സര തീര ി േലാകപതി യാഗം ദീ ി ാന കാലം. 540 അശ േമധാന രം താപസ ാ മായി വിശ നായക സമനാകിയ ദശരഥ വിശ നായകനവതാരംെചയ്വതിനായി വിശ ാസഭ ിേയാ ം കാേമ ിക ം ഋശ ംഗനാ െച െ െ ാരാ തിയാേല വിശ േദവതാഗണം മായ േനരം 27
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േഹമപാ മായ പായസെ ാ ം ടി േഹാമ ി നി െപാ ിനാന് വ ിേദവ . 'താവകം ീയമി ായസം ൈകെ ാ ക നീ േദവനി ിത'െമ പറ പാവക ം 550 പതി വര െകാ മറ ി ; താപസാ യാ പരി ഹി പതി ം. ദ ിണെച സമസ്കരി ഭ ി വം ദ നാം ദശരഥ ത ണം ീതിേയാെട െകൗസല ാേദവി ം െകാ പവര ൈശഥില ാ നാപാതി നല്കിനാ ൈകേകയി ം. അേ രം മി യ് െകൗസല ാേദവിതാ ം ത െട പാതി െകാ ീടിനാ മടിയാെത. എ ക പാതി െകാ ൈകേകയി ം മ വന ക സേ ാഷം ാേന ം. 560 ത ജക പരമാന ംവ മാ ഗ ഭ ം ധരി ി വ മ കാലം അെ ാേഴ ട ി േ ാണീ നാം ദശരഥ വിേ ാെരെയാെ വ ി ട ിനാ ഗ ഭര ാ ം ജപേഹാമാദി ക പലാ ിക വാസരം മ ാെല ഗ ഭചി െള ാം വ ി വ ംേതാ േ മം െട െട വ ി േപ ം. ത ണയിനിമാ ളളാഭരണ േപാെല വി ാദി ജക ം മി ം േദവക ം 570 അ പമായ് ചമ ി സ ാപം ദിനംേതാ മ പഭാഷിണിമാ ം വ ി േതജേ ം. സീമ ംസവനാദി ിയക ംെച കാമാ ം ദാന ം െച ി നരവരന്.
ീരാമാവതാരം ഗ ഭ ം പരി മായ് ചമ കാലമ ഭക ാ ം നാ വ പിറ ാ ട ട . 28
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഉ ി പ ഹം നില് കാല ി ലച തനേയാ യി െകൗസല ാ ജനായാ . ന ം ന വ നവമിയേ ാ തിഥി ന ാധിപേനാ ടേവ ഹ തി 580 ക ടക ിലത ിതനായി േ ാ; അ മത , ദയം ക ടകം; അ ജ ലാ ി ം, ഭാ വ മീന ി ം, വ നായ് മകരംരാശിത ി നില് േ ാളവതരി ീടിനാ ജഗ ാഥ ദി കെളാെ സാദി േദവക ം. െപ ി ൈകേകയി ം ഷ ന ംെകാേ പിേ ാ മി ം െപ ി ദ യം. ഭഗവാ പരമാ ാ നാരായണ ജഗദീശ ര ജ രഹിത പേ ണ 590 വേനശ ര വി ത െട ചി േ ാ മവതാരംെച േ ാ കാണായീ െകൗസല യ് ം സഹ കിരണ ാെരാ മിെ ാ േനരം സഹ ാ ത ദി യ േപാെല സഹ പേ ാ വനാരദസനകാദി സഹ േന ഖവി േധ ാരാ ം വ മായിരിെ ാ നി ലമ ട ം രചികര മളക ഷമ ം കാ ണ ാ തരസസം നയന മാ ണ ാംബരപരിേശാഭിതജഘന ം 600 ശംഖച ാബ്ജഗദാേശാഭിത ജ ം ശംഖസ ിഭഗളരാജിതെകൗ ഭ ം ഭ വാ ല ം ഭ ാ ക റിവാനായ് വ മായിരിെ ാ പാവന ീവ ം ല ാഹാരകാ ീ ര ഖമ ന മി മ ലവദന ം പ േലാക െള ാമക പാദാബ്ജ ം ക ക ാെയാ പരമാന െ ാ ം 29
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാ സാ
ദനായ ജഗ ാ ിയാം പരമാ ാ ാ ീനാരാണ താനിെത റി േ ാ രഗാ ിയായ െകൗസല ാേദവിതാ ം വ ി െത െതെര തി ട ിനാ .
കൗസല ാ തി "നമേ േദവേദവ! ശംഖച ാബ്ജധര! നമേ വാ േദവ! മ ദന! ഹേര! നമേ നാരായണ! നമേ നരകാേര! സമേ ശ ര! െശൗേര! നമേ ജഗ പേത! നി ി വടി മായാേദവിെയെ ാ വിശ ം സ തം ി ര ി സംഹരി . സത ാദി ണ യമാ യിെ ി ിെതമ ാ േപാ മറിവാ േവലയേ . 620 പരമ പരാപര പര ാഖ പര പരമാ ാ പര ഷ പരി അച തന നവ നവ യേനക നി ല നി പമ നി വാണ ദ നിത നി ല നിരാമയ നി വികാരാ ാ േദവ നി മ നിരാ ല നിരഹ ാര ി നിഷ്കള നിര ന നീതിമാ നിഷ്ക മഷ നി ണ നിഗമാ വാക ാ േവദ നാഥ നിഷ് ിയ നിരാകാര നി രനിേഷവിത നിഷ്കാമ നിയമിനാം ദയനിലയന 630 അദ യനജന താന നാരായണ വിദ ാനസപ മ പ മ ൈവരി സത ാനാ ാ സമേ ശ ര സനാതന സത സ യജീവ സനകാദിഭിേ വ തത ാ േബാധ പ സകലജഗ യ സ ാമാ കനേ ാ നി ി വടി നം. നി ി വടി െട ജഠര ി നിത മ മി ാേതാളം ഹ്മാ കിട . 30
610
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ െന ളള ഭവാെന െട ജഠര ിലി െന വസി തിെന കാരണം േപാ ീ! 640 ഭ ാ വിഷയമാ െളളാ പാരവശ ം വ മായ് ാണായ്വ ഗ് യാെമനി ിേ ാ . ഭ ാ ാ ലസംസാര ഃഖാം െധൗ നിത ം നിമ യായത ം മി േ . നി െട മഹാമായത െട ബല ിനാലി നി പാദാംേഭാജം കാ ാ ം േയാഗം വ . ത ാ ണ ാ നിത ാ ി വസിേ ണമി ാണാകിയ പം ഷ് തെമാ വാ . വിശ േമാഹിനിയായ നി െട മഹാമായ വിേശ ശ! േമാഹി ി ീടായ്ക മാം ല ീപേത! 650 േകവലമെലൗകികം ൈവ വമായ പം േദേവശ! മറയ്േ ണം മ േളളാ കാ ം േ . ലാളനാേ ഷാദ പമായിരിേ ാ ബാലഭാവെ മമ കാേ ണം ദയാനിേധ! വാ ല വ ാജമാെയാ പരിചരണ ാേല കടേ ണം ഃഖസംസാരാ വം." ഭ ി ി ം വീ വണ ി തി േ ാ ഭ വ ല േഷാ മന െച ഃ "മാതാേവ! ഭവതിെ ി മാ െത ാേല മ രമി ചി ി വ ം വ ം. 660 ദം വള േ ാ രാവണ തെ െ ാ സേ ാദം േലാക വ ിെ ാ വാ ഹ്മശ ര ഖാമര വര ാ നി ലപദ ളാ തി േസവി യാ മാനവവംശ ി നി തനയനായ് മാ ഷേവഷം മിയി പിറ njാന്. നായ് പിറ ണം njാ തെ നി െ ചി ി നി പി േസവി ചിരകാലം വജ നി നര കാരണമിേ ാ31
ം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േളവം തകമായ േവഷെ ാ ി . 670 ഭം മ ശനം േമാ ിനായി േളളാ,ി േ ാ പിെ െയാ ജ സംസാര ഃഖം. എ െട പമിദം നിത ം ധ ാനി െകാ െക ാ വ ീ ം േമാ ,മി സംശയേമ ം. യാെതാ മ നിഹ ന ിേല സംവാദമിതാദരാ പഠി താ േക താ െച ം സാധി മവ സാ പ െമ റി ാ ം; േചതസി മരി േ ാ മ രണ ാം." ഇ രമ െച ബാലഭാവെ സത രം കാ ം ൈക ം ട കര േ ാ 680 ഇ നീലാഭ ര പനരവി േലാചന പരമാന ാ ാ ച ഡാരവി മ ിര ാരകവ ിത വി വ വതാരംെച ാ . ന ന ായിെത ാ േകെ ാ പങ് ിസ നനഥ പരമാന ാ ലനായാ ജ െ െ ാ തവ ിെന ാം വസ് ഷണാദ ഖിലാ ദാന െച ാ . വ ാബ്ജം ക നായ് റെ നായ് ാനംെച വി നിേയാഗ ാ 690 ജാതകക ംെച ദാന ംെച ; പിെ ാതനായി ൈകേകയീ ത പിേ ാ ം. മി ാ ാരാ ായിതി വ മമി ാ ക ദശരഥ ം യഥാവിധി െച ി ജാതക ം ബാല ാ െ ാവ ം െപ ി സേ ാഷംെകാ ജന ം. സ രെ ൗഘവസ് ാമാദിപദാ െള മി ാേതാളം ദാനംെച േദവാനാം വി വ നാ ി ായി മേഹാ വം ക കളായിര ം െതളി മേഹ ം. 700 32
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സമ േലാക മാ ാവാമിവ േല രമി ീ നിത െമേ ാ വസിഷ്ഠ ം ശ ാമളനിറം േകാമള മാര രാമെനെ ാ തി നാമ മി ാനേ ാ; ഭരണനി ണനാം ൈകേകയീതനയ ഭരതെന നാമമ ളിെ നി; ല ണാന ിതനായ മി ാതനയ ല ണെന തെ നാമ മ െച ; ശ െ ഹനി ീ കനിമി മായ് ശ െന മി ാ ജാവരജ ം. 710 നാമേധയ ം നാ ം വിധിേ വം മിപാല ം ഭാര മാ മായാന ി ാന്. സാേമാദം ബാല ീഡാത പര ാരാംകാലം രാമല ണ ാ ം ത ിെലാ ി വാ ം ഭരതശ ാെരാ മിെ ാനാ ം മ വീ പായസാംശാ സാരവശാ േകാമള ാരാെയാ േസാദര ാ മായി ശ ാമണനിറം േലാകാഭിരാമേദവ കാ ണ ാ ത ാപാംഗവീ ണം െകാ ം സാരസ ാവ വ ാലാപപീ ഷം െകാ ം 720 വിശ േമാഹനമായ പെസൗ ര ംെകാ ം നിേ ഷാന ദേദഹമാ വംെകാ ം ബ കദ ാംബര ംബനരസംെകാ ം ബ രദ ാ ര ഹാസാഭെകാ ം തല ിതപാദാബ്ജദ യയാനംെകാ ം േചേതാേമാഹന ളാം േച ിത െളെ ാ ം താത മ മാ ം നഗരവാസിക ം ീതി നല്കിനാന് സമേ യ െമ ാം. ഫാലേദശാേ സ ാശ പ ാകാരമായ് മാേലയമണി തി േപെ ം കരള ം 730 അ നമണി തിമ ളതരമായ 33
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക േന ം കടാ ാവേലാകന ം ക ാല ാരമണി ലം മി ീ സ ദ ണസമഗ മ ം ശാ ലനഖ ം വി മമണിക ം േച ട കാ സ രമണിക മേ മേ േകാ ചാ ീ െ ാ കാണ്ഠകേ ാേദ ാത ം മാലക വനമാലകേളാ ം വിസ് േതാരസി ചാ ം ളസീമാല ം നി ല ഭവ ലാ ്ഛനവിലാസ ം 740 അംഗദ ം വലയ ക ണ ം അം ലീയ െകാ േശാഭി കര ം കാ നസ ശപീതാംബേരാപരി ചാ ം കാ ിക ര െള ിവ പലതരം അല ാര േസാദര ാേരാ െമാരല ാരെ േ ാ മിേദവി നാഥ . ഭ ാവി ധിവാസ ാേയാരേയാ യി െപാ ാ മാനിനിതാ ം കളി വിള ിനാ . തല ി െല ാമ െതാ ദിനം തി ം വ ി ി േലാക മാന ി . 750
ബാല
ം കൗമാര ം
ദ തിമാെര ാല ംെകാേ വം ര ി ി സ തി െകൗമാര ം സ ാപി ി െമെ . വിധിന നനായ വസിഷ്ഠമഹാ നി വിധി വക പനി ി ബാലനമാെര. തികേളാ നരംഗ പാംഗ സ് തിക പസ് തിക മ മെമ ാം പാഠമായ പാ ാെലെ ാര ത,മവ പാടവേമ ം നിജശ ാസ തെ യേ ാ. സകലചരാചര വാ വീ ം ഭഗവാ തനിെ ാ വായ് ചമ ീ ം 760 സഹ പേ ാ വ നാം വസിഷ്ഠെ 34
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മഹ േമ ം ഭാഗ െമ െചാ ാവേതാ ാ ! ധ േവദാംേഭാനിധിപാരഗ ാരായ്വ തനയ ാെര കേ ാ ദശരഥ മനസി വള െ ാ പരമാന ം നിനായകേന മാന ി ി ന ായ്. ആേമാദം വള ി േസവ േസവകഭാവം രാമല ണ ാ ം ൈകെ ാ ാ,ര േപാെല േകാമള ാരാ േമ ം ഭരതശ ാ സ ാമി ത കഭാവം ൈകെ ാ ാര ദിനം. 770 രാഘവന കാലേമകദാ െകൗ ഹലാ േവഗേമറീ െ ാ രഗര േമറി ാണസ ിതനായ ല ണേനാ ം േച ബാണ ണീരഖഡ്ഗാദ ാ ധ ം ് കാനനേദേശ നട ീടിനാന് നായാ ിനായ് ാണായ ഷ്ട ഗസ യം െകാലെച ാ . ഹരിണഹരികരികരടിഗിരികിരി ഹരിശാ ലാദികളമിതവന ഗം വധി െകാ വ ജനക കാ വ വിധി വ ം സമസ്കരി വണ ിനാ . 780 നിത ഷസ ഷസ ായ ളി ഭ ിൈകെ ാ സ ാവ നം െച േശഷം ജനകജനനിമാ ചരണാം ജം വ ിജേനാ േച െപൗരകാര െള ാം ചി ി ദ നീതിനീ ാെത േലാകം ത സ തം ര ി ി ധ പാലനംെച ബ േളാ ം ത ാേരാ ം േച സ ാ നാ േഭാജനം കഴി ഥ ധ ശാസ് ാദി രാേണതിഹാസ േക നി ല ഹ്മാന ലീനേചതസാ നിത ം 790 പരമ പരാപര പര ഹ്മാഖ പര ഷ പരമാ ാ പരമാന ി മിയി മ ഷ നായവതാരംെച േതവം 35
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മിപാലക ി ൈകെ ാ വാണീടിനാ . െചതസാ വിചാരി കാണ്കിേലാ പരമാ േമ േമ െച േ ാന, ി േ ാ വികാര ം ചി ി ി പരിണാമമി ാെതാരാ ാന െമെ ാ മഹാമായാൈവഭവം ചി ം! ചി ം!
വിശ ാമി െ
യാഗര
അ ാലം വിശ ാമി നാകിയ നി ലഖ മേയാ യ് ാ ാെറ ളളീടിനാ , 800 രാമനായവനിയി മായയാ ജനിെ ാ േകാമളമായ പം െ ാ പരാ ാനം സത ാനാന ാന ാ തം ക െകാ വാ ചി ി നിറ ാ വഴി ഭ ിേയാെട. െകൗശിക തെ പതി ദശരഥനാ സം മേ ാ ം ത ാന ംെചയ് വിധിന നേനാ ം െചെ തിേര യഥാവിധി ജ ം െച വ ി നി ഭ ാ സ ിതം നിവര തേ ാ െചാ ീടിനാ "അ മി വ ി സഫലമായ്. 810 നി ി വടിെയ ളളിയ ലം താാ രാ ാവായി njാനിഹ തേപാനിേധ! ഇ െന ളള നി െള ളളീ ം േദശം മംഗലമായ്വ ാ സ ം താേന വ ം. എേ ാ ചി ിെ ളളിയെത മിേ ാള് നി ി വടിയ െചേ ണം ദയാനിേധ! എ ാലാ െത ാം െചയ്േവ njാ മടിയാെത െചാ ാ ം പരമാ ം താപസ ലപേത!" വിശ ാമി ം ീതനായ െച ീടിനാ വിശ ാസേ ാ ദശരഥേനാട േനരം 820 "njാനമാവാസ േതാ ം പി േദവാദികെള ധ ാനി െച ീ േഹാമെ ട േ ാ മാരീച ബാ ഖ ാരാം ന ര36
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാരി വ മ ചര ാരാ േളളാ ം. അവെര നി ഹി യാഗെ ര ി ാനായവനീപേത! രാമേദവെനയയയ്േ ണം. ഷ്കേരാ വ തേ ാ നി പി ല ണേന ം െട നല്േകണം മടിയാെത. ന വ ീ ക നിന മഹീപേത! കല ാണമേത! ക ണാനിേധ! നരപേത!" 830 ചി ാച ലനായ പങ് ിസ ന പ മ ി വിേനാേടകാേ െചാ ീടിനാ ഃ "എ െചാ വ േരാ! ന ന തെ മമ സ ജി ീ വതിനി േ ാ ശ ിെയാ ം എ ം െകാതി കാല ി ല് ൈദവവശാ സി ി തനയനാം രാമെന ിരി േ ാ നി യം മരി ം njാ രാമെന നല്കീടാ ാലന യനാശം െട വ ം വിശ ാമി . എേ ാ ന തിേ ാെള നി ി വടി ചി ി തിരി ളിെ ീ കേവണം." 840 "എ ിേലാ േദവ ഹ ം േക ാ മതിേഗാപ ം സ ട ാേക സ തം ധരാപേത! മാ ഷന രാമ മാനവശിഖാമേണ! മാനമി ാത പരമാ ാ സദാന പ സംഭവ ം ാ ി ലമായി പ േലാചന മീഭാരെ ളവാനായ് നി െട തനയനായ്െ ൗസല ാേദവിത ി വ വതരി ി ൈവ ണ്ഠന് നാരായണന്. നി െട വജ ം െചാ വന് ദശരഥ! ം നീ ഹ്മാ ജ കശ പ ജാപതി 850 നി െട പ ിയാ മദിതി െകൗസല േകെള ി വ ം ടി തി ാവാനായ് ബ വ ര ം തപ െച നി രാ നി വി ജാധ ാനാദിേയാ ം. 37
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭ
വ ല േദവ വരദ ഭഗവാ ം ത ീകരി 'നീ വാ ിെ ാ വര'െമ ാ . ' നാ ിറേ ണെമനി ഭവാ'െന സത രമേപ ി കാരണമി നാഥ നാ ിറ രാമെന റി ാ ം; ീ ! േശഷ തെ ല ണനാ ം. 860 ശംഖച ളേ ാ ഭരതശ ാ ശ ൈകവി േക െകാ ാ മിനി ം നീ. േയാഗമായാേദവി ം സീതയായ് മിഥിലയി യാഗേവലായാമേയാനിജയാ ായ്വ . ആഗതനായാ വിശ ാമി മവ ത ി േയാഗം ീ വതിെന റി ീടണം നീ. എ ം ഹ മി വ വ മ താ ം െന െടയയ ീ ക മടിയാെത." സ നായ ദശരഥ ം െകൗശികെന വ ി യഥാവിധി ജി ഭ ി വം 870 'രാമല ണ ാെരെ ാ െപായ്െ ാ ാ 'െമാേമാദം ന കി പതി ാെര. 'വരിക രാമ! രാമ! ല ണാ! വരിക'െയരിേക േച മാറിലണ ഗാഢം ഗാഢം ണ ണ ട ക ശിര ി ' ണ വ വാനാ േപാവിെന രെച ാ . ജനകജനനിമാ ചരണാം ജം ി നിനായക പാദ ം വ ി ട വിശ ാമി െനെ വ ി മാര ാ , വിശ ര ാ ം പരി ഹി നീ ം. 880 ചാപ ണീരബാണഖഡ്ഗപാണികളായ പതി മാര ാേരാ ം െകൗശിക നി യാ മയ ി ാശീ വാദ ം െചാ ി തീ പാദ ാേരാ ം നട വിശ ാമി . മ ം േപായ് ചില േദശം കടേ ാരന രം മ ഹാസ ം െച ി ളിെ നിഃ 38
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"രാമ! രാഘവ! രാമ! ല ണ മാര! േക േകാമള ാരാ ളള ബാല ാരേ ാ നി . ദാഹെമെ ം വിശെ െ മറിയാത േദഹ ളേ ാ ം നി െ ലം 890 ദാഹ ം വിശ ാകാെതയിരി ാനായ് മാഹാ േമ േ ാ വിദ കളിവ ര ം ബാലക ാേര! നി പഠി ജപി ാ ം ബല ം നരതിബല ം മടിയാെത. േദവനി ിതകളീ വിദ ക"െള രാമേദവ മ ജ പേദശി നി. പിപാസാദിക ം തീ ബാല ാ മായേ ാേഴ ഗംഗ കട ീടിനാ വിശ ാമി .
താടകവധം താടകാവനം ാപി ീടിേനാരന രം ഢേ ര ം പറ വിശ ാമി ഃ 900 "രാഘവ! സത പരാ മവാരിേധ! രാമ! േപാ മാറി ീവഴിയാ േമയി കാലം. കാടി ക ാേയാ നീ? കാമ പിണിയായ താടക ഭയ രി വാണി ം േദശമെ ാ. അവെളേ ടി ാ ം േന വഴി നട ീല വനവാസിജനം വേനശ ര! േപാ ീ! െകാ ണമവെള നീ വ ജാതി മതിനിെ ാ േദാഷ"െമ മാ നി പറ േ ാ െമ േവെയാ െച ാെണാലിെച രാമ,െന ാേലാക െമാ വിറ ിത േനരം. 910 െച ാെണാലി േക േകാപി നിശാചരി െപരിെക േവഗേ ാ മ ഭ ി ാനായ്. അേ രെമാ ശരമയ രാഘവ ം െച താടകാമാറി െകാ ി രാമബാണം. പാരതി മല ചിറക വീണ േപാെല േഘാര പിണിയായ താടക വീണാളേ ാ. 39
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ
ര ാഭരണ ഷിതഗാ ിയായി രിയായ യ ിതെ ം കാണായ്വ . ശാപ ാ ന രിയാേയാ യ ിതാ ം ാപി േദവേലാകം രാമേദവാ യാ. 920 െകൗശിക നീ ം ദിവ ാസ് െളെയ ാമാ രാഘവ പേദശി സല ണം. നി ല ാരാം മാര ാ ം നീ ം രമ കാനേന ത വസി കാമാ േമ. രാ ി ം പി ി വ സ ാവ നംെച യാ ം ട ിനാരാ യാ ല കാേല. ി സി ാ മം വിശ ാമി ം നിഖ ാെരതിേര വ ി ാര േനരം. രാമല ണ ാ ം വ ി നികെള േ മ െ ാ നിമാ ം സല് ാരംെച ാര്. 930 വി മി ന രം രാഘവ തി വടി വിശ ാമി െന േനാ ി ീതി െച ഃ "താപേസാ മ, ഭവാ ദീ ി യാഗമിനി താപം ടാെത ര ി ീ വേന െച ം. രാം നിശാചേര ാെര ാ ി ാ ന മാ വ ബാണംെകാ njാ തേപാനിേധ!" യാഗ ം ദീ ി ി െകൗശികന കാലമാഗമി ി ന ര ാ പടേയാ ം. മ ാ കാേല േമ ഭാഗ ി നി മ ര ി ം ട ീടിനാര േനരം. 940 പാരാെത ര ശരം െതാ രാമേദവ മാരീച ബാ വീര ാെര േയാഗി ാ . േകാ ി ബാ വാമവെനെയാ ശരമേ രം മാരീച ം ഭീതി േ ാടീടിനാ . െച ി രാമബാണം പി ാെല െട െട ഖി നാേയറിെയാ േയാജന പാ ാനവ . അ വംത ി െച വീണി , രാമബാണ40
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മേ രമവിെട ം െച ി ദഹി ാനായ്. പിെ മെ െമാ ശരണമി ാ വെനെ ര ിേ ണെമ ഭയം ീടിനാന്. 950 ഭ വ ലനഭയംെകാ ലം ഭ നായ്വ ാന ട ി മാരീച ം. പ ല ലകാലനാകിയ െസൗമി ി ം മ ളള പടെയ ാം േകാ ി ശര ളാ . േദവക ിെച ി സേ ാഷ ാ േദവ ഭിക ം േഘാഷി ിത േനരം. യ കി രസി ചാരണഗ വ മാ ത േണ ി തിേ മാന ി ാ . വിശ ാമി ം പരമാന ം ണ ാ ാ ലേന പ േളാ ം 960 ഉ ംേഗ േച പരമാശീ വാദ ംെച വ ാെര ം ജി ി ി വാ ല ാ . ഇ ദിനേമാേരാേരാ രാണ ള് പറ രസി ി െകൗശികനവ മായ്. അ െച ി നാലാംദിവസം പിെ നിഃ "അ ഥാ കാലം കളെക ളളേത ം. ജനകമഹീപതിത െട മഹായ മിനി ൈവകാെത കാ ാ േപാക നാം വ ാേര! െചാെ ം ൈ യംബകമാകിന മാേഹശ രവി വിേടഹരാജ ി ലിരി . 970 ീമഹാേദവ തെ വ ിരി രാ മിപാേല ാരാല ിതമ ദിനം. േ ാണിപാേല ലജാതനാകിയ ഭവാ കാണണം മഹാസത മാകിയ ധ ര ം." താപേസ ാേരാ മീവ മ െച പതിബാല ാ ം െടേ ായ് വിശ ാമി ാപി ഗംഗാതീരം െഗൗതമാ മം ത േശാഭ െ ാ ണ േദശമാന ദം ദിവ പാദപലതാ മഫല ളാ 41
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ വേമാഹനകരം ജ സ യഹീനം ക െകൗ കം വിശ ാമി െന േനാ ി- 980 രീേക ണ മീവ മ െച ഃ "ആ മപദമിദമാ ളള മേനാഹരമാ യേയാഗ ം നാനാജ സംവീതംതാ ം. എ മാ ാദ ായി മനസി േമ ത െമെ ത െചേ ണം താേപാനിേധ!"
അഹല ാേമാ
ം
എ േക വിശ ാമി രെച പ ഗശായി പര തേ ാ പരമാ ം: "േക ാ ം രാ െമ ിേലാ മാര! നീ വാ മി ാത തപ ളള െഗൗതമ നി 990 ഗംഗാേരാധസി നേ ാരാ മ ി ല മംഗലം വ ി ീ ം തപസാ വാ ംകാലം േലാേകശ നിജ തയാ േളളാരഹല യാം േലാക രിയായി ദിവ കന കാര ം െഗൗതമ നീ െകാ വിധാതാ ം; െകൗ കം ഭാര ാഭ ാ ാരായവ . ഭ ഷാ ചര ാദി ണ കെ ം സാദി െഗൗതമ നീ ം ത െട പ ിയാേയാരഹല േയാ ം േച പ ശാലയില വസി ചിരകാലം. 1000 വിശ േമാഹിനിയാേയാരഹല ാ പം ക വന ം മാ ധവശനായാ . െചെ ാ ിവാ ല ം പെ ാ ം ലക ം ച േമറീ ം ട ാ മാസ ദി തിെനെ ാ കഴിെവ ചി ി ശതമഖന് െച ാ ബാണാ ിെകാ സ ാപം യാ സ തം മന ാ ി രഗാ ീ പം ചി ി ചി ി നംഗാ നായ് വ ാനേ ാ. അ രാ നി വി േധ മതിനിേ ാ42
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ള രം വരാെതെയാര രെമെ േ ാ 1010 േലാേകശാ ജ തന ന െട പം നാകനായക ൈകെ ാ യാമാദിയി സ ാവ ന ി െഗൗതമ േപായേനരമ രാ ാ ടജാ േര പരവശാ . ാമാവഹല െയ ാപി സസം മം സത രം റെ േനര െഗൗതമ ം മി ത ദയെമാ ീെല ക ബ സേ ഹം െച േനര കാണായ്വ ാരാതി നിേ ഷ്ഠെന ബലാലേ ാ വി നാെയ ം േവപ നി ാ . 1020 ത െട പം പരി ഹി വ വ തെ തിേകാപം ൈകെ ാ നീ ം 'നി നി ാരാ െത ി ാ ാേവ! െചാ െചാെ േ ാ നീെയ ാേമ പരമാ ം. വ ാെത മമ പം ൈകെ ാ വാെന ലം? നി നായ ഭവാേനെതാ മഹാപാപി? സത െമേ ാ െചാ ീടറിേ നേ ാ തവ ാ ം പറയായ്കി ഭ മാ േവനിേ ാ ." െചാ ിനാന േനരം താപേസ െന േനാ ി 'സ േ ാകാധിപനായ കാമകി രനഹം 1030 വ ായ്മെയ ാമകെ ി ഢത ംെകാെ ാം നി ി വടി െപാ െകാേളളണേമ!' 'സഹ ഭഗനായി ബ്ഭവി ഭവാനിനിഹി ീ ക െച ഷ്ക ഫലെമ ാം.' തപസ ീശ രനായ െഗൗതമ േദേവ െനപി ാ മമകം േ ാളഹല ം േവപ നില് ക െച താപേസാ മനായ െഗൗതമ േകാപേ ാെടഃ 'ക െമ ം തവ ം രാചാേര! മാനേസ! തവ സാമ ം ന പാരം. 1040 ഷ് തെമാ വാനിതി െചാ ീ വ 43
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിഷ് തിയാ െളളാ രമഹാ തം. കാമകി േര! ശിലാ പ ം ൈകെ ാ നീ രാമപാദാബ്ജം ധ ാനി ിവിെട വസിേ ണം. നീഹാരാതപവാ വ ഷാദിക ം സഹിാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം. നാനാജ െളാ മിവിെട ായ് വരാ കാനനേദേശ മദീയാ േമ മേനാഹേര. ഇ െന പല ദിവ വ രം കഴി േ ാളിെ ള ം രാമേദവ മ ജ ം. 1050 ീരാമപാദാംേഭാജ ശ ായീ ാ തീ ം നി രിത െള ാെമ റി ാ ം. പിെ നീ ഭ ിേയാെട ജി വഴിേപാെല ന ായി ദ ിണംെച ി ി നാഥെന തി േ ാ ശാപേമാ ംവ തമാനസയായാെലെ ം ഷി ാം.' എ െച നി ഹിമവ പാ ശ ം ാന െതാ ിവിെട വാണീടിനാളഹല ം. നി ി മലരടിെ ളി െ ാടിേയ പാെനെ ാ കഴിെവ ചി ി ചി ി ളളി . 1060 സ ാപം െകാ സ തം വസി സേ ാഷസ ാനസ ാനേമ ചി ാമേണ! ആരാ ം ക ടാെതാ പാഷാണാംഗിയായ് േഘാരമാം തപേ ാ മിവിെട വസി ഹ്മന നയായ െഗൗതമപ ി െട ക മഷമേശഷ ം നി െട പാദ ളാ ഉ ലനാശംവ ീടണമി തെ നി ലയായ്വ ീ മഹല ാേദവിെയ ാ ." ഗാഥിന ന ദാശരഥിേയാേടവം പറാ ം പിടി ടജാ ണം ാ . 1070 ഉ മാം തപെ ാ മിരി ം ശിലാ പമേ കാ െക കാ ിെ ാ നിവരന്. 44
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീപാദാം ജം െമേ വ ി രാമേദവ ീപതി ര പതി സ പതി ജഗ പതി. രാേമാഹെമ പറ ാേമാദം നാഥ േകാമള പ നിപ ിെയ വണ ിനാ . അേ രം നാഥ തെ ാണായിതഹല യ് ം വെ ാരാന േമ ം െചാ ാവത യേ ാ. താപസേ ഷ്ഠനായ െകൗശിക നിേയാ ം താപസ യം നീ മാ േസാദരേനാ ം. 1080 ശാപനാശനകരനാെയാ േദവ തെ ാപബാണ േളാ ം പീതമാം വസ് േ ാ ം ീവ വ േ ാ ം ിതവ േ ാ ം ീവാസാം ജദലസ ിഭേന േ ാ ം വാസവനീലമണിസ ാശഗാ േ ാ ം വാസവാദ മെരൗഘവ ിതപാദേ ാ ം പ ദി ി െമാെ നിറ കാ ിേയാ ം ഭ വ ല തെ ാണായിതഹല യ് ം. ത െട ഭ ാവായ െഗൗതമതേപാധന തേ ാ രെച േമാ ാളേ ാ . 1090 നി യം നാരായണ താനി ജഗ ാഥന േ ാജവിേലാചന പ ജാമേനാഹര ഇ മാ നി ചി ി ാനംെച ഭ ാ സത രമ ഘ ാദിക െകാ ജി ീടിനാ . സേ ാഷാ െളാ കീ ം േന േളാ ം സ ാപം തീ ദ നമസ്കാര ം െച ാ . ചി കാ ി േല ം വ ി ഭ ിേയാ ാനംെച ര ലിബ േ ാ ം വ മാെയാ ളകാ ിതേദഹേ ാ ം വ മ ാെത വ ഗദ്ഗദവ േ ാ ം. 1100 അദ യനാെയാരനാദ സ പെന സേദ ാജാതാന ാ ിമ യായ് തിെച ാ
45
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അഹല ാ തി "njാനേഹാ താ യാേയ ജഗ ാഥ! നിെ ാണായ്വ ലമ മ െചാ ാം. പ ജ ാദികളാലേപ ിതം പാദപ സംല പാം േലശമിെ നി േ ാ സി ി ഭവ സാദാതിേരക ാലതിെ േമാ ബ ക പകാലമാരാധി ാ ം? ചി െമ ം തവ േച ിതം ജഗ പേത! മ ഭാേവന വിേമാഹി ി ി ിേതവം. 1110 ആന മയനാേയാരതിമായിക ന നാതിേരക ന നചലനേ ാ ഭവാന്. ത പാദാം ജപാം പവി ാഭാഗീരഥി സ ഷണവിരി ാദികെള ാെര ം മാ ീ ംത ഭാവ ാലേ ാ; സി ിേ നേ ാ njാ ം സ പാദ ശമിേ ാ . പ njാ െച ണ െമ വ ി ൈവണ്ഠ! ത ണ്ഠാ നാം ഭ േ ! വിേ ാ! മ നായവതരിേ ാ ഷം േദവം ചി േമാഹനം രമണീയേദഹിനം രാമം 1120 മ തവീര ം രം ധ രം ത മദ യം സത സ മാദ ഹീനം നിത മവ യം ഭജി ീ േ നിനി നിത ം ഭ ൈത വ മ ാെര ം ഭജി ീ േ നി . യാെതാ പാദാം ജമാരാ ി േവദം, യാെതാ നാഭിത ി ായി വിരി ം, യാെതാ നാമം ജപി ി മഹാേദവ , േചതസാ ത ാമിെയ njാ നിത ം വണ േ . നാരദ നീ ം ച േശഖര താ ം ഭാരതീരമണ ം ഭാരതീേദവിതാ ം 1130 ഹ്മേലാക ി നി ന ഹം കീ ി ക മഷഹരം രാമചരിതം രസായനം കാമരാഗാദിക തീ ാന ം വ വാനായ് 46
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമേദവെന njാ ം ശരണം ാപി േ . ആദ നദ യേനകനവ നനാ ല േവദ ന ാരാ െമ ാ ം േവദാ േവദ പരമ പരാപര പരമാ ാ പര പര ഹ്മാഖ പരമാന ി നാഥ ഷ രാതന േകവലസ യംേജ ാതികലചരാചര കാ ണ ി 1140 വനമേനാഹരമാെയാ പം വന ി ല ഹെ വ വാ . അ െന ളള രാമച െന ദാകാലം തി ിന ഭ ാ ഭജി ീ േ മനസി njാ . സത പരി നാന നാ ാരാമതന നിജമായാ ണബിംബിതനായി ജഗ വ ിതിസംഹാരാദിക െചയ്വാനഖ ഹ്മവി നാമ േഭദ പ ൈകെ ാെ ാ നി ണ ി േവദാ േവദ മമ േചതസി വസിേ ണം. 1150 രാമ! രാഘവ! പാദപ ജം നേമാ േത! ീമയം ീേദവീപാണിദ യപ ാ ിതം. മാനഹീന ാരാം ദിവ ാരാല േധ യം മാനാ ം ിലകമാ ാ ജഗ യം ഹ്മാവി കര ളാ ാളിതം പേ ാപമം നി ലം ശംഖച ലിശമ ാ ിതം മ േനാനിേകതനം ക മഷവിനാശനം നി ലാ നാം പരമാ ദം നേമാ േത. ജഗദാ യം ഭവാ ജഗ ായ ം ഭവാ ജഗതാമാദി തനായ ം ഭവാനേ ാ. 1160 സ വ ത ളി മസ നേ ാ ഭവാ നി വികാരാ ാ സാ ി തനായ ം ഭവാ . അജനവ യ ഭവാനജിത നിര ന വചസാം വിഷമമ ാെതാരാന മേ ാ. വാച വാചേകാഭയേഭേദന ജഗ യ 47
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാച നായ്വേരണേമ വാ ി സദാ മമ. കാര കാരണക ഫലസാധനേഭദം മായയാ ബ വിധ പയാ േതാ ി . േകവലെമ ാകി ം നി ി വടിയ േസവക ാ േപാ മറിയാന തേ ാ. 1170 ത ായാവിേമാഹിതേചതസാമ ാനിനാം ത ാഹാ േനേരയറി ടായേ ാ. മാനേസ വിശ ാ ാവാം നി ി വടിതെ മാ ഷെന ക പി ീ േവാര ാനികള്. റ മക െമ ാട െമാെ നിറിരി നിത ം നി ി വടിയേ ാ. നദ യ സമ നിത നി ലേനക നവ ശാ നസംഗ നിരാകാര സത ാദി ണ യ യാം ശ ി സത ളളി വാ ം ജീവാ ാവായ നാഥ 1180 ഭ ാനാം ി ദ ാനാം േയാഗ ദ സ ാനാം ി ദ സി ാനാം സി ി ദ ത ാധാരാ ാ േദവ സകലജഗ യ ത നി പമ നിഷ്കള നിര ന നി ണ നി ല നി ല നിരാധാര നിഷ് ിയ നിഷ്കാരണ നിരഹ ാര നിത സത ാനാന ാന ാ താ ക പര സ ാമാ ാ ാ പരമാ ാ സ ാ ാ വി സ ിദ് ഹ്മാ ാ സമേ ശ ര മേഹശ രനച തനാദിനാഥ സ വേദവതാമയ 1190 നി ി വടിയായെത ം ഢാ ാവായ യാ േളളാ njാെന െനയറി നി ി വടി െട ത ,െമ ാ ം njാേനാ സ തം േയാ േയാ നമേ നേമാനമഃ യ ാപി വസി ീടി െമ ാനാ ം െപാ ളിരടികളിലിള ം വരാെതാ ഭ ി ാകേവണെമെ ാഴി പരം njാ48
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന ി ീ േ യി നമേ നേമാനമഃ നമേ രാമരാമ! ഷാ ! വിേ ാ! നമേ രാമരാമ! ഭ വ ല! രാമ! 1200 നമേ ഷിേകശ! രാമ! രാഘവ! രാമ! നമേ നാരായണ! സ തം നേമാ േത. സമ ക ാ ണം ഭവതി കേരാമി njാ സമ മപരാധം മസ ജഗ പേത! ജനനമരണ ഃഖാപഹം ജഗ ാഥം ദിനനായകേകാടിസ ശ ഭം രാമം കരസാരസ ഗ തശരചാപം ക ണാകരം കാളജലദഭാസം രാമം കനക ചിരദിവ ാംബരം രമാവരം കനേകാ ലര ലാ ിതഗ ം 1210 കമലദലേലാലവിമലവിേലാചനം കമേലാ വനതം മനസാ രാമമീേഡ." രതഃ ിതം സാ ാദീശ രം ര നാഥം േഷാ മം ി തി ാ ഭ ിേയാേട േലാേകശാ ജയാ മഹല താ ം പിെ േലാേകശ രാ യാ േപായി പവി യായ്. െഗൗതമനായ തെ പതിെയ ാപി ടനാധി ം തീ വസി ീടിനാളഹല ം. ഇ തി ഭ ിേയാെട ജപി ീ മാ നായഖിലപാപ ം നശി ട 1220 പരമം ഹ്മാന ം ാപി മ യ വ ൈമഹികെസൗഖ ം ഷ ാ നം. ഭ ാ നാഥെന ദി സ ിധാനംെച െകാീ തി ജപി ീടി സാധി ം സകല ം. ാ ി ജപി ിേലാ ന ാ ാമ ാ ി ജപി ീടില േമ ാം. ത പഗ കനകേ യി രാപായി ധരണീ രഹ ാ പി മാ ഹാ േഭാഗി 49
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഷാധമേന െമ ി മവ നിത ം േഷാ മം ഭ വ ലം നാരായണം 1230 േചതസി രാമച ം ധ ാനി ഭ ാ ജപിാദരാ വണ കി സാധി മേ ാ േമാ ം. സദ െന ായീടി പറേയണേമാ േമാ ം സദ ംഭവി ീ ം സേ ഹമി േയ ം.
സീതാസ യംവരം വിശ ാമി ം പരമാന ം ാപി േ ാ വിശ നായക തേ ാടീവ മ െചയ്താ : "ബാലക ാെര!േപാക മിഥിലാ രി നാം കാല ം ഥാ കള ീ കയ തേ ാ. യാഗ ം മഹേദവചാപ ം ക പിെ േവഗേമാടേയാ ം താതെന ാണാം." ഇ രമ െചയ് ഗംഗ ം കട വ സത രം െച മിഥിലാ രമകം . നിനായകനായ കൗശികന് വിശ ാമി നിവാടം ാപി ിെത േക േനരം മനസി നിറെ ാ പരമാന േ ാ ം ജനകമഹീപതി സം മസന ിതം ജാസാധന െമ ഭ ിേയാ മാചാര േനാ ഷിവാടം ാപി േനരം ആേമാദ ം ജി ാചാരം നി രാമല ണ ാെര ാണാനായി േപ ം രച ാെര േപാെല പാേലശ രന ാെര േചാദി േപ ം: 'ക ക വ ി ീടിന ജഗേദകര ാരാമിവരാെര േക ിേ ണം. നരനാരയണ ാരാകിയ ികേളാ നരവീരാകാരം ൈകെ ാ കാണായതിേ ാ ?' വിശ ാമിത മ േക െചയ്തീടിനാന്: 'വിശ സി ാ ം മമ വാക ം നീ നരപേത! 50
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വീരനാം ദശരഥ ത െട ാരി ീരാമ േജ ഷ്ഠനിവ ല ്മണ ാമവ . എ െട യാഗം ര ി ീ വാനിവെര njാ െച ിെ ാ േപാ ീടിനാനി കാലം. കാടകം േനരം വെ ാ നിശാചരി താടകത െനെയാ ബാണംെകാെ യ് െകാ ാ . േപടി ം തീ സി ാ മം യാഗമാട ടാെത ര ി ീടിനാന് വഴിേപാെല ീപാദാം ജരജഃസ് ിെകാ ഹല ത പാപ ം നശി ി പാവനയാ ീടിനാ പരേമശ രമായ ചാപെ ാ ാ ി പരമാ ഹ നീയ കാ ിേടണം.' ഇ രം വിശ ാമി ത െട വാക ം േക സത രം ജനക ം ജി വഴിേപാെല സ ാരാേയാഗ ാരാം രജ ാെര ി ീതി വ ി ജനക ം ത െട സചിവെന വിളി നിേയാഗി "െച നീ വ േ ണമീശ ര െട ചാപം" എ േക മ ി വര നടെകാ ാനേ രം ജനക ം കൗശികേനാ െചാ ാ : "രാജന നനായ ബാലക ര വര രാജീവേലാചന ര ദാശരഥി വി ി ല ട വലി റി ീടി വ ഭനിവ മമ ന നയ്െ നം." "എ ാമീശ രെനേ െചാ ാവിെതനി ിേ ാള് വി ിഹ വ ീ "െക െച നി. കി ര ാെര നിേയാഗി ി മഹീ ം ാരേ ാ വ ചാപവാഹക മാ ം സത രമ ായിരം കി ര ാ ം ടി ത ശാസനചഅപെമ െകാ വ ാ . ഘ ാസഹ മണിവ ാദി വി ഷിതം ക ാ ം ൈ യംബകെമ ി മ ീ ം. 51
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ച േശഖര െട പ ിവി ക രാമച മാന െ ാ വ ി ീടിനാ . "വിെ േമാ? ല ീടാേമാ? വലി ാേമാ? െചാ െക" േക െചാ ിനാ വിശ ാമി : 'എ ാമാ,മാ െച ാ ം മടിേ കല ാണമി ലം വ ടീ മേ ാ'. മ ഹാസ ം രാഘവനി േക മ ംമ ം േപായ് െച നി ക ി ചാപം. ജ ലി േതജേ ാ െമ േവഗേ ാെട ല വലി ട റി ജിത മം നി േനരമീേര േലാക െമാ മാെ ാലിെ ാ , വി യെ ജനം പാ മാ ം ം ഷ്പ ഷ്ടി േമാേരാ േമ വാദ ം മംഗല തിക ം േദവകെലാെ രമാന ം േദവേദവെനേസവി മപ്സര ീകെള ാം ഉ ാഹം ൈകെ ാ വിേശ ശ ര െട വിവാേഹാ വാരംഭേഘാഷം ക കൗ കം ാ . ജനക ജഗത്സ ാമിയാകിയ ഭഗവാെനനസംസദി ഗാഢാേ ഷ ം െച ാനേ ാ. ഇടിെവ ീ ം വ ം വി റിെ ാ േക ന ീ രാജാ ാ രഗ െളേ ാെല ൈമഥിലി മയി േ ടേപാെല സേ ാഷം ാ കൗ ക ായ്വ േചതസി കൗശിക ം. ൈമഥിലിതെ രിചാരികമാ ം നിജമാതാ ാ ം ടി ന ായിചമയി ാ . സ വര് െ ൈമഥിലി മേനാഹരി സ ഷണ മണി േശാഭേയാെട സ മാല ം ധരി ാദരാ മ ം മ മ േ ാജേന പി സ പം വിനീതയായ് േ , വ ട േനേ ാ പലമാല മി ാ പി ാേല വരണാ മാല മി ീടിനാ 52
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാല ം ധരി നീേലാ ലകാ ി േത ം ബാലക ീരാമ േമ ം വിള ീടിനാ . മിന നയ് പനായ് േശാഭി ീ ം മിപാലകബാല തെ വ ക ം ആന ാ ധിത ി വീ ടന് കിനാ മാനവവീര വാഴ്െക ാശി ം െചാ ീടിനാ അേ രം വിശ ാമി തേ ാ ജനക ം വ ി െചാ ാ "നിനി ാലെ ളയാെത പ ം െകാ യ ീേടണം ത ാെരത രം ദശരഥ പെന വ വാ ." വിശ ാമി ം മിഥിലാധിപ താ ം ടി വിശ ാസം ദശരഥ തനി വ ംവ ം നിേ ഷ ാ െള തിയയ ി വി മേ ാ നടെകാ ി ത ാ ം. സാേകത രി പാല തെ േലാൈകകാധിപ ൈകയി െകാ പ മ ം സേ ശം ക പം ിസ ന ാ മിനിേ ഹമി റെ െക രെച . അ ിമാ പാ ായനഅകിയ വസിഷ്ഠ ം പ ിയാമ തിതഅ മായ് റെ . കൗ കം ച രംഗവാഹിനിേയാ ം കൗസല ാദികളായ ഭാര മാേരാ ം ടി ഭരതശ ഘ്ന ാരാകിയ ാ ം പരേമാ വേയാഗ വാദ േഘാഷ േളാ ം മിഥിലാ രമകം ി ദശരഥ മിഥിലാധിപ താ ം െചെ തിേര െകാ ാ . വ ി ശതാന തേ ാ ം െടെ വ നാം വസിഷ്ഠെന ദ പ ിേയ ം അ ഘ ാപാദ ാദികളാല ി യഥാവിധി സ രി ി തഥാേയാഗ ീ താ ം. രാമല ്മണ ാ ം വ ി പിതാവിെനാേമാദം വസിഷ്ഠനാമാചാര പാദാം ം 53
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െതാ മാ ജന േള ം യഥാ മം െതാ ീരാമപാദാംേഭാജമ ജ ാ . െതാ ഭരതെന ല ്മണ മാര ം െതാ ശ ഘ്ന ം ല ്മണപാദാംേഭാജം. വ സി േച താത രാമെന ണ ി ല ്മണെന ം ഗാഢാേ ഷ ം െച ീടിനാ ജനക ദശരഥ ത െട ൈക ംപിടിേമാദേ ാ രെച ി മ രമായ്: "നാ കന കമാ െ നി െകാ ാനായ് നാ ാ ഭവാ തനി േ ാതാ ം ആകയാ നാ മാര ാ ം വിവാഹം െചയ്താകിേലാ നി പി ാേല േമ മടിേ ." വസിഷ്ഠ താ ം ശതാന ം കൗശിക ം വിധി ം നാല ം യഥാ മം ചി മായിരിെ ാ മ പമ ം തീ മാലക ഫല ി നാനാര മഡിത ംഭേതാരണ ം നാ ി ര മഡിതസ പീഠ ം വ ഭ ാ ീരാമപാദാംേഭാജം ക കി ന രം േഭരി ഭി ഖ വാദ േഘാഷ േളാ ം േഹാമ ം കഴി ത ിയാം ൈവേദഹിെയ രാമ ന കീടിനാ ജനകമഹീ ം. ത ാദതീ ം നിജ ശിരസി ധരി ടനാ ളകാംഗേ ാെട നി ി ജനക ം. യാെതാ പാദതീ ം ശിരസി ധരി േതശവിധി നീ ാദിക ഭ ിേയാെട. ഊ ിളതെ േവ ല ്മണ മാര ം കാമ ാംഗിമാരാം തകീ ി ം മാ വി ം ഭരതശ ാ ത െട പ ിമാരായ്; പരമാന ം വസി ാെര ാവ ം. കൗശികാ ജേനാ ം വസിഷ്ഠേനാ ം ടി വിശദ ിത ം പറ ജനക ം: 54
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
" ം നാരദന െച േക ിരി njാെന െട മകളായ സീതാ ാ െമ ാം യാഗ േദശം വി ാ മാ തേ ാേളകദാ സീതാമേ കാണായി കന ാര ം ജാതയാെയാ ദിവ കന കതനി njാന് സീതെയെ ാ നാമം വിളിേ േന ലം ിയായ് വള njാനിരി ം കാല ി ല നാരദെന ിനാെനാ ദിനം എേ ാ മഹാ നിതാന ചയ്താനേ ാ : 'നി െട മകളായ സീതാ ാ ം േക നീ പരമാന ി ഭഗവാ നാരായണ പരമാ ാവാമജ ഭ വ ല നാഥ േദവകാര ാ ം പം ിക നി ഹ ിനായ് േദേവ വിരി ാദികള ി യാ മിയി ര ാന േയ വ വതരി ി രാമനായ് മായാമ േവഷ റി ാ ം. േയാേഗശ ര മ ഷ നായി േ ാള കാലം േയാഗമായാേദവി ം മാ ഷേവഷേ ാെട ജാതയായി തവ േവ നി ത ാരണ ാ സാദരം ീരാമ െകാ മടിയാെത' ഇ ം നാരദന ളിെ യ് മറ ി ിയായ് വള ി ഭ ിൈകെ ാ njാ ം സീതെയ ീരാഘവെന െന െകാ ാ ! േചതസി നി പി ാെല െനയറി ? എ േതാ ിരി േ ാെളാ മാനേസ േതാ ി പ ഗവി ഷണ ത ഹശ ാ. ത ശാസനാചഅപം റി ീ മാ ഭ ാവാ മ ിെ െ ാ പണം ചി ി നി പി വ ി പ ാെര ശ ിയി ിതിെന ഥ ീപാലക ാ ം ഉ തഭാവെമ ാമകെല ള ട ി ം െക േപായ ട ിെ ാ ാരേ ാ 55
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ ത ഷനാ ലേന തെ ത സാദ ിലി സി ിേ ഭാഗ വശാ ." ദ കസമനായ ചി ഷെന േനാ ി പി ാ െതളി രെചയ്തി ജനക ം: "അദ േമ സഫലമായ് വ മാ ഷജ ം ഖേദ ാതാ തസഹേ ാേദ ാത പെ ാ ം ഖേദ ാതാന േയ പിറെ ാ നി ി വടി വിദ ം തമായ ജീ തെമ േപാെല ശ ിയാം േദവിേയാ ം നായ് കാ ക ലം ഭ വ ല! മമ സി ി മേനാരഥം. ര പ ജചരണാേ സ തം മമ ഭ ി സംഭവിേ ണം ി ം ലഭിേ ണം ത പാദാം ജഗളീതാം ധഅരണം െകാ സ ഷണ ജഗെ ാെ ംഹരി ; ത ല് പാദാം ജഗളിതഅം ധാരണം െകാ സ മാ മഹാബലി സി ി ാൈന ം പദം ത പാദാം ജരജഃ ിെകാ ഹല ം കില്ബിഷേ ാ േവ െപ നി ലയാ . നി ി വടി െട നാമകീ നം െകാ ബ മക േമാ െ ം ാപി സ തം േയാഗ മാരാകിയ നീ ാ ; ചി ി ായ് വേരണേമ പാദപ ജദ യം" ഇ േമാേരാേ െചാ ി തി ജനക ം ഭ ിൈകെ ാ െകാ ീടിനാ മഹാധനം; കരികള ം പതിനായിരം േത ം രഗ െള ം ന കീടിനാ റായിരം; പ ി െമാ ല ം ദാസിക ം വ ദിവ ളാ ം ബ വിധം. മാലക ദിവ ര പലതരം േത കം േകാടി ാ നഭാര ം സീതാേദവി െകാ ീടിനാ ജനക ം; ീതിൈകെ ാ പരി ഹി രാഘവ ം. 56
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വിധിന ന ഖ ാരാം നികെള വിധി ംഭ ാ ജി വണ ിനാ . സ ാനി ി മ ാദി മ ികെള ം സേ ാദം ദശരഥ ം റെ കല്മഷമകെ ാ ജനക േപ ം ത കളായ സീതതെ മാേ ഷി നി ലഗാ ിയായ ി പതി താധ െള ാ പേദശി വഴിേപാെല. ചി യ മായാമയനായ രാഘവ നിജധ ാദാര െളാ ം ടേവ റെ . ദംഗാനകേഭരീ ര ാേഘാഷ േളാ ം ഗാന േത ം വീന ം ഴ ക ംഗകാഹള ം മ ളമിട ക ംഗാരരസപരി േവഷ േളാ ം ആന േത തിര കാലാളായ പടേയാ മാന േമാ ം പി മാ ാതാ േളാ ം കൗശികവസിഷ്ഠാദിതാപേസ ാരായ േദശിക ാേരാ ം ത ാമാത ാദികേളാ ം േവഗേമാെടഅേയാ യ് ാ ാറ തിരി േ ാളാകാശേദേശ വിമാന ം നിറ േത. സ ാഹേ ാ നട ീ േ ാ ജനക ം പി ാെല െച യാ യയേ ാരന രം െവ െകാ ട തഴ െവ ചാമര േളാ ം തി മ ലം െതാ മാലവ േളാ ം െചെ ാടി റക െകാ ിതധ ജ ം മമലയജക രിഗ േ ാ ം നട വിരേവാ േയാജന വഴി കട േനരം ക ിമി െള ാം.
ഭാ
വഗ വശമനം
അേ രം വസി െന വ ി ദശരഥ " നിമി െട കാരണം െചാ െക" 57
ാ .
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"മ വ! റേ ാ ഭീതി ാ മിേ ാള് പിേ മഭയ ാെമ റി ാ ം, ഏ േമ േപടിേ ന േത വ േഖദ ാേക കീ ി ം വ ി ീ ം." ഇ രം വിധി തന ളിെ െ രം പ തിമേ കാണായ്വ ഭാ വെന ം. നീലനീരദനിഭനി ലവ േ ാ ം നീലേലാഹിതശിഷ ന് ബഡവാനലസമ നായ് പര ബാണാസന ം പ തിമേ വ നി േ ാ ദശരഥ ബ സാധ സം വീ നമ ാര ം െച ാ ; ി ം െക നി മ ജന ം. ആ നായ് പം ിരഥ ഭാ വരാമ െ േ വ ി ഭ ാ കീ ി ാ പലതരം: "കാ വീര ാേര! പരി ാഹി മാം തേപാനിേധ! മാ ാ ലം പരി ാഹി കാ ണ ാം േധ! ിയാ ക! പരി ാഹി മാം ജമദ ി!മാം പരി ാഹി േര കാ ജ! വിേഭാ! പര പാേണ! പരിപാലയ ലം മമ പരേമശ ര ിയ! പരിപാലയ നിത ം. പാ ിവസ ദായര തീ ി ളിാ യാ പി ഗണത ണംെച നാഥ! കാ െകാ ക തേപാവാരിേധ! പേത! കാ ളിരിണ തവ ശരണം മമ വിേഭാ!" ഇ രം ദശരഥ െചാ താദരിയാെത ബ േരാേഷണ വ ിജ ാല െപാ ീ ംവ ം വ ംമ ാ ാ മ ലേ ാെല ദീ ാ സത രം ീരാമേനാട ളിെ ീടിനാന്: "njാെനാഴി േ ാ രാമനിതി വന ി ? മാനവനായ ഭവാ ിയെന ാകിേലാ നി നി ര ണെമേ ാ ം െചയ്വാ ; വി ി നിനേ ംവ ഭ േ ാ േക . 58
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നീയേ ാ ബലാ ൈശവചാപം ഖ ി െതെ ക ി െ ാ ചാപം ൈവഷ ം മഹാസാരം ിയ ലജാത നീയി െകാ സത രം േയാഗി ി നിേ ാ ം െചയ്വ . അ ായ്കി േ ാെട സംഹരി ീ ി സേ ഹെമനിെ ം ധരി ാ ം ിയ ലാ ക njാെന തറി ീേല? ശ ത ം ന ി പ പേ െ േ ാര് നീ". േര കാ ജേനവം പറേ ാര രം േ ാണി ം പാരെമാ വിറ ഗിരിക ം അ കാരം െകാെ ാെ മറ ദി ക ം സി വാരി െമാ കല ി മറി ി . എേ ാ വ ിെതേ ാ േദവാദിക ം ചി ഴ ി താപസവര ാ ം പം ിസ ന ഭീതിെകാ േവപഥ , സ ാപ ായ് വ വിരി തനയ ം. ഭാവ ം രാമനാം മാര ം നാം പര രാമ തേ ാട െചയ് : "െചാെ ം മഹാ ഭാവ ാരാം ൗഢാ ാ വ ാെത ബാല ാേരാടി െന ട ിയാ ആ യമവ െ േ ാ തേപാനിേധ! സ ാ മ ലധ െമ െന പാലി ? നി ി വടിതി ിേല തിര േ ാ പിെ വ നി പി ാ ? അ നായിരിെ ാ ബാലക േ ാ ണബ നം ഭവി സ തം ചി ി ാ ം. ിയ ല ി വി ം െചയ്േത ശ ാ േയാഗസാമ മി േ ാതാ ം. ശ മിേ ാദാസീനേഭദ െമനി ി ശ സംഹാരംെചയ്വാ ശ ി മി േ ാ. അ കാ ക േപാ ം ലംഘി ീ ത നി ി വടി െട ചി ിത,മ ലം 59
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വി ി ത ാ ം njാനാകിേലാ ല ീടാമെ ി തി േ ാകേവ ." ര
മാരനി ിരാപതി രാമ ക കേളബര കnj്ജേലാചന പര ച ഡാരവി മ ിരമേഹ ാദിാരേക നി വ ിത േദവ മ ഹാസ ം വ ി മേ തരം ന ി ദശരഥന ന വി ം വാ ി നി േനരമീേര േലാക െമാ ി നിറെ ാ േതജസാ കാണായ് വ ല ബാണേമകെമ െതാ ാ വലി നിറ ട നി ി ജിത മം േചാദി പതിതേ ാ ര പതി േമാദേമാട ളിെ യ്തീടണം ദയാനിേധ! മാ ണം നിഷ്ഫലമായ് വരികയി മമ ഭാ വരാമ! ല ം കാ ി ീടേവണം ീരാമവചനംേക േ രം ഭാ വ മാ ഢാന മതി രമ െചയ് :-
.
ീരാമ! രാമ! മഹാബാേഹാ! ജാനകീപേത! ീരമണാ ാരാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ! ീരാമ! സീതാഭിരാമാന ാ ക! വിഷ്േണാ! ീരാമരാമ! രമാരമണ! ര പേത! ീരാമരാമ! േഷാ മ! ദയാനിേധ! ീരാമ! ഷ്ടി ിതി ളയേഹ േ ! ീരാമ! ദശരഥ ന! ഷീേകശ! ീരാമരാമരാമ! കൗസല ാ ജ! ഹേര! എ ിേലാ രാ ം േക െകാ ാ ം മമ പ ജവിേലാചന! കാ ണ വാരിേധ: ച തീ ി െചെ ം ബാല കാേല 60
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ച പാണിെയ െ തപ െചയ്േത ചിരം ഉ മാം തപ െകാ ി ിയ െളെയ ാം നി ഹി ദിനം േസവിേ ഭഗവാെന വിഷ് േസവിത ഭജനീയനീശ ര നാഥ മാധവ സാദി മ േരാഭാേഗ വ സാദരം ത നായ ളിെ യ്തീടിനാ ഉ ിഷ്േഠാ ിഷ്ഠ ! ഷ്േടാഹം തപസാ േത സി ി േസവാഫലം നിനെ റി ാ ം മേ േജാ ന് ഭവാെന മറി ാ ം ക വ ം പല ഭവതാ പേത! െകാ ണം പി ഹ ാവാകിയ േഹഹയെന െചാെ ം കാ വീര ാ നനാം േപ െന വ ജാതി മവ മ ലാംശജനേ ാ വ ഭം ധ േ ദ ി വേന മേ ാ ിയവംശമി പെ ാ പരി ി േ നി ഹി കാശ പ ദാനം െചയ്ക ഥ ീമണ്ഡലെമാെ ിെ ാ ിെയ ാപിമമായ തേപാനിഷ്ഠയാ വസി ാ ം പിെ njാ േ താ േഗ മിയി ദശരഥ ത െട തനയനായ് വ വതരി ീ ം അ ക ിടാം ത ിെല ാെല െട േതജന നം ദാശരഥിത ിലാ ീ ക നീ. പിെ ം തപ െചയ്താ ളയാ െമെ േ വി വസി ീ ക മഹാ േന! എ െചയ് മറ ീടിനാ നാരായണ ത ിേയാഗ െള ാം െചയ്തി ം njാ ം നാഥ! നി ി വടിതെ വ വതരിേ ാ പം ിസ ന തനേ ാ നീജഗ പേത! എ ി െ ാ മഹാൈവഷ്ണവേതജെ ാം നി ലാ ീ വാനായ്ത ി ശരാസനം ാദിേദവകളാ ാ ി െ േ ാ ക മായാബലംെകാ സാധി ി നീ. 61
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാ ാ ീനാരായണ താനേ ാ ഭവാ ജഗ സാ ിയായി ം വിഷ് ഭഗവാ ജഗ യ ഇ ിേ ാ സഫലമായ് വ ി മമ ജ ം െ യ്െതാ തപ ാഫല െമ ാം വ . ഖ ാരാ ം ക കി ീടാെതാ നി ലമായ പം കാണായ് വ ലം ധന യായ് താ നായ് സ നായ് വേ നേ ാ നി െട പ ി സ തം വസി ണം. അ ാേനാ ഭവ െള ാം ജ ാദിഷഡ്ഭാവ ാനസ പനാം നി ലി േ ാ േപാ ീ! നി ികാര ാ പരി നായിരിെ ാ നി ാണ ദനേ ാ നി ി വടി പാ ാ . വ ിയി മം േപാെല വാരിയി ര േപാെല നി െട മഹാമായാൈവഭവം ചി ം ചി ം. യാവ പര ം മായാസം തം േലാകേമാ ാ താവ പര മറിയാവ ഭവ ത ം. സ ംഗംെകാ ലഭി ീടിന ഭ ിേയാ ം ത േസവാരത ാരാം മാ ഷ െമെ െമെ സ ായാരചിതമാം സംസാരപാരാവാരം ത കരേയറീ ി കാലംെകാേ . ത ാനപര ാരാം മാ ഷജന ാനം നീ േവാ സ ലഭി ീ ം. സ വര നി േ ാ വാക ാനാ ി ദി ീ ം ത സാദ ാലേ ാ . ക ബ ി നി ാ േവ െപ ഭവി യപദ ി ലാഹ ലയി ീ ം. ത ഭ ിവിഹീന ാരാ ജന ക പേകാടിക െകാ ം സി ി യി യേ ാ വി ാന ാന ഖം േമാ െമ റി ാ ം അ ാനം നീ ീ ത േബാധം മമ സി ി ണം. ആകയാ ത പാദപ ളി സദാകാലമാ ലം ടാെതാ ഭ ി സംഭവി ണം. 62
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നമസ്േത ജഗ പേത! നമസ്േത രമാപേത! നമസ്േത ദാശരേഥ! നമസ്േത സതാം പേത! നമസ്േത േവദപേത! നമസ്േത േദവപേത! നമസ്േത ഖപേത! നമസ്േത ധരാപേത! നമസ്േത ധ പേത! നമസ്േത സീതാപേത! നമസ്േത കാ ണ ാബ്േധ! നമസ്േത ചാ ി! നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമച ! നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമഭ ! സ തം നേമാസ് േത ഭഗവ ! നേമാസ് േത ചി േയ ഭവ രണാം ജം നേമാസ് േത സ തി ായിെ ാ സ ിതമായ ണ െമാെ നി ബാണ ി ല മായ് ഭവി ണം. എ േക െതളി േ രം ജഗ ാഥ മ ഹാസ ം െചയ് ഭാ വേനാ െചാ ാ :സേ ാഷം ാപിേ njാ നി ി വടി ിെലെ ചി ി െത ാലവെയ ാം തേ . ീതിൈകെ ാ ജമദ ി മേ ാ സാദരം ദശരഥ നട െചയ് :ഏതാ മ ഹ െ െ റിെ ി പാദഭ ാരി ം പാദപ ളി ം േചതസി സദാകാലം ഭ ി സംഭവിേ ണം മാധവ! ര പേത! രാമ! കാ ണ ാം േധ! ഇസ്േതാ ം മയാ തം ജപി ീ മാ ഭ നായ് തത നായീടണം വിേശഷി ം ത വ േ ാ ത പാദാം ജസ് തി ചീേ സംഭവി തി ായ ഹി ണം. അ െന തെ െയ രാഘവ നിേയാഗ ാ തി ിെന ഭ ി േര കാതനയ ം സാദരം ദ ിണം െചയ് ി ി ീതനായ് െച മേഹ ാചലം ീടിനാ . പതി ദശരഥ താനതിസ ഷ്ടനായ് താപ മക ത നാം രാമ തെ 63
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഗാഢമായാേ ഷം െചയ്താന ാ േളാ ം ൗഢാ ാവായ വിധിന നേനാ ം ടി ാേരാ ം പടേയാ ം െച േയാ യി സ മാനസനായ് വാണീടിനാ കീ ിേയാെട. ീരാമാദിക നിജഭാര മാേരാ ം ടി ൈസ്വരമായ് രമി വാണീടിനാെര ാവ ം ൈവ ണ്ഠ രിത ി ീഭഗവതിേയാ ൈവ ണ്ഠ വാ ം േപാെല രാഘവ സീതേയാ ം ആന ി മായാമാ ശേവഷം ൈകെ ാാന ം വസി ീടിനാന ദിനം. േകകയനരാധിപനാകിയ ധാജി ം ൈകേകയീതനയെന ിെ ാ െച വാ തെനയയ കെ ാ ദശരഥ േസാദരനായ് േമവീ ം ശ ഘ്നേനാ ം ടി സാദരം ഭരതെനേ ാവാനായ് നിേയാഗി ാനാദരേവാ ം നട ീടിനാരവ ക ം. മാ ല തെ ഭരതശ ഘ്ന ാ േമാദ െ ാ വസി ീടിനാര കാലം. ൈമഥിലിേയാ ം നിജന നേനാ ം േച കൗസല ാേദവിതാ ം പരമാന ം ാ . രാമല ്മണ ാരാം ാേരാ ം നിജഭാമിനിമാേരാ മാന ി ദശരഥ സാേകത രിത ി ഖി വാണീടിനാ പാകശാസനനമരാലേയ വാ ംേപാെല.. നി ികാരാ ാവായ പരമാന ി സ േലാകാന ാ ം മ ഷ ാ തി ത െട മായാേദവിയാകിയ സീതേയാ െമാ ി വാണേയാ ാ രിത ിലേ . ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ബാലകാണ്ഡം സമാപ്തം
64
അ
അേയാ ഹരിഃ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാകാ
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
ം മ
താ മക തേ വരിെകെടാ താമസശീലമകേ ണമാ നീ ദാേമാദര ചരിതാ തമി ി ം ആേമാദ െ ാ െചാ സരസമായ്. എ ിേലാ േക ി ി njാ െചാ വ പ െമ ാമക ം പല ജാതി ം സ ടേമ ം വരിക മി േ ാ പ ജേന കഥക േക ീടിനാ . ഭാ വിയാകിയ ജാനകി ത െട ഭാഗ ജലനിധിയാകിയ രാഘവന് ഭാ വ ത െട ദ ം ശമി ി മാ ം പി ി േയാ ാ രി താതേനാ ം നിജ മാ ജനേ ാ ം ധാ തനാം വര തെ ാ ം ാതാ േളാ ം പടേയാ െമാ ി േമദിനീ ിയാം ഭാമിനി തെ ാ ം വെ തിേരെ ാ പൗരജനെ ാ ം െച മഹാരാജധാനിയകം . വ ി സൗഖ ം ജഗ ി രാഘവ ത െട നനാ ണഗണം കാ കയാ . പരേമശ ര ജഗദീശ ര ക തഗണ ഷണ ഷിത ചി പനദ യ ത യ പര ഭ ദ ഭഗവാ ഭവഭ ന ാണിയാകിയ േദവി ട രാമഭ കഥാ തസാരം െകാ േ ാള് വി മ ല ാധരിയായ ഗൗരിയാമ ി ത മാന വിവശയായ് 65
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭ പാദ ണാമം െച സ ഭ ിേയാ ം നേരവമ െച : "നാരായണ നളിനായതേലാചന നാരീജനമേനാേമാഹന മാധവ നാരദേസവ നളിനാസന ിയ നാരകാരാതി നളിനശര നാഥ നരസഖ നാനാജഗ യ നാദവിദ ാ ക ാമസഹ വാ നാളീകരമ വദന നരകാരി നാളീകബാ വവംശസ വ ീരാമേദവ പര േഷാ മ കാ ണ വാരിധി കാമഫല ദ രാ സവംശവിനാശനകാരണ സാ ാ നാന ദ മാ ഭ ജേനാ മ ി ി ദന് സ ിവി നി ദി ിത വ നവ നന നനാമയ ശ ി ശരണാഗതവ ല ന േരശ രനായ ദശാസ ിെകാ വ തെ ചരി ന ിവം ജീവിതാവധി േക ി ം ി വരാ മമ േവ ീല ി ം". ഇ ം ഭഗവതി ഗൗരി മേഹശ രി ഭ ാ പരേമശ രേനാ െചാ േ ാ മ ിതം െച മ ഥനാശന രീ േക െകാ െക ളിെ .
നാരദരാഘവസംവാദം എ ിെലാ ദിനം ദാശരഥിരാമ പ ജേലാചന ഭ പരായണ മംഗലേദവതാകാ ക രാഘവ 66
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗജനാശനവ ിത േകശവ അംഗജലീല ഃ ി ല് മംഗലഗാ ിയാം ജാനകി തെ ാ ം നീേലാത്പലദളേലാലവിേലാചന നീേലാപലാഭ നി പമ നി ല നീലഗള ിയ നിത നിരാമയ ര ാഭരണവി ഷിതേദഹനായ് ര സിംഹാസനം തേ ലനാ ലം ര ദ ം െവ ചാമരം െകാ പ ിയാ വീജിതനായതിേകാമള ബാലനിശാകരഫാലേദേശലസന്മാേലയപ മല രി െന ബാലാ സ ിഭകൗ ഭക ര ാേലയഭാ സമാനനയാസമം ലീലയാ താം ലച ണാൈദ ര േവലം വിേനാദി ി േ രം, ആേലാകനാ ം മഹാ നി നാരദ േലാകമേ ാളല രി ീടിനാ . ശര ല േതജെ ാ ം ടികസ ാശ ീരനായ് സത രമംബര ി നി ാദരാ തൈ വ േവഗാലവതരി ീടിനാ . ീരാമേദവ ം സം മം ൈകെ ാ നാരദെന െ േ സാദരം നാരീമണിയായ ജാനകിതെ ാ ം പാരില ീണാ നമ രി ീടിനാ . പാദ ാസനാചമനീയ ഘ കമാേദ ന ജിതനാകിയ നാരദന് ത ിേയാഗ ാലി െ ാ രാഘവ മ ിതം ന ി സാദരം മ ം നിവര തേ ാട െച , 67
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"വേ പദം ക ണാനിേധ, സാ തം. നാനാവിഷയസംഗം േമവിന മാനസേ ാ സംസാരികളാ മാനവ ാരായ nj ചി ി ാ ാനിയാ ം തവപാദപേ ഹം നാനാവിഷയസംഗം േമവിന മാനസേ ാ സംസാരികളാ മാനവ ാരായ nj ചി ി ാ ാനിയാ ം തവ പാദപേ ഹം ക െകാ വാനതി ഭം നി യം പ njാ െച െതാ ണ ഫേലാദയം െകാ കാ ാനവകാശ ം വ ി രീേകാ വ , മഹാ േന. എ െട വംശ ം ജ ം രാജ മി വി മായ് വ തേപാനിേധ. എ ാലിനിെയ കാര െമ ം നെരേ ാട െച േവണം ദയാനിേധ. എെ ാ കാര ം നി പിെ ീ സേ ാഷ െ ാ ള് െച ം േവണം. മ െന ാകി ം കാ ണ െ ി സേ ഹമി , സാധി ി െന ാേമ. ഇ മാക ണ ര വര തെ ാ ഹാേസന നിവരനാകിയ നാരദ ം ഭ വ ലനാം മ വീരെന േനാ ി സരസമ െച . "എ ിനിെ െ േമാഹി ി തി നീ സ തം േലാകാ കാരികളായതിചാ ര െ ാ വാ കേള ം മാ ര േമാ െചാ ീ വതി െന? ളാ വാ കെളെ ാ ചി േമാഹം വള േ ര പേത. 68
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലൗകികമാ വാക െള ാ ം േലാേകാ മാ ാ േവ ിവ മേ ാ! േയാേഗശനായ നീ സംസാരി njാെന േലാേകശ, െചാ സത മേ ഢം, സ ജഗ ി ം കാരണ തയായ് സ മാതാവായ മായാഭഗവതി സ ജഗ ിതാവാകിയ നി െട ദിവ ഹിണിയാ നി യം. ഈേര േലാക ം നിെ ഹമേ ാ േച ം ഹ നാ െത ം. നി െട സ ിധിമാേ ണ മായയി നി ജനി നാനാ ജക ം. അ േ ാജസംഭവനായി ണാ മായ് ഒെ ാഴിയാെത ചരാചരജ ഒ േവ നി പത ം, നരാകയാ ഒ ം പറ സംസാരിെയ ം. ഇ േലാകജ സ ദാ ഖ നാ ം പിതാവായ ം നീയേ ാ! ര ാസിതവ േഭദം സത രജ േമാനാമ ണ യയായീടിന വി മഹാമായാശ ിയേ ാ തവ പ ിയാ ം. സത െള ജനി ി മവള് സത ം ത േയാ മതിനി സംശയം. മി ാ കള വ ളി സ നാ ഹ മഹാമേത േലാക യമഹാേഗഹ ി ഭവാ ഏകനാേയാ ഹ നാ ം. നാരായണ നീ രമാേദവി ജാനകി ആദിത നേ ാ ഭവാ , ഭാ ജാനകി, ശീതകിരണ നീ േരാഹിണി ജാനകി ആദിേതയാധിപ നീ ശചി ജാനകി. 69
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജാതേവദ നീ സ ാഹാ മഹീ താ, അ ജന് നീ ദ നീതി ം ജാനകി. രേ ാവര ഭവാ താമസി ജാനകി രാ ഭവാ ഭാ വി ജാനകി. ശ ത നീ സദാഗതി ജാനകി., രാജരാജ ഭവാന് സ രി സീത രാജരാജ നീ വ ര ജാനകി. രാജ വര മാര, ര പേത, രാജീവേലാചന, രാമ, ദയാനിേധ നേ ാ ഭവാ ാണി ജാനകി സ മം നീ ലതാ പിണി ജാനകി. വി രിെ ിേനെറ റ ീ സത പരാ മ, സ ണവാരിേധ യാെതാ യാെതാ ിംഗവാചകം േവദാ േവദ , ത സ േമവ നീ. േചേതാവിേമാഹന ീലിംഗവാചകം യാെതാ െതാ േവ ജാനകീേദവി ം. നി ളി വ െമ ിേയ മെ ാ െമ േമ ക ീല േക ാ മി േ ാ. അ െന േ ാ നിെ ിര റിെ െന േസവി െകാ ജഗ പേത. മായയാ ടി മറ ിരി െ ാ നീയേ ാ നമവ ാ തമായ ം. പിെ യതി നി മഹ ത െമ തതി നി ായി ം, സ ാ കമായ ലിംഗമതി ല് നിീപേത ന ാ മ ം, എ തഹ ാര ിപ ാണനി ിയജാലസം മാെയാ േ ാ! ജ തി ഖ ഃഖാദിക നി ല ാര് ജീവെന െചാ ം െചാ ാവത ാതനാദ വിദ ാഖ െയ70
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െ ാ കാരേണാപാധിെയ ം ചില . ല ം ം കാരണെമ ം ലമാം ചി ി േ ാ പാധി യം. എ ിവ ാ വിശി ം ജീവനായ ം അന നനാം പര തദ ി വിേഭാ! സ പ ി ം ബിംബ തനായ് സ േ ാപരി ിതനായ് സ സാ ിയായ് േതേജാമയനാം പര പരമാ ാ രാജീവേലാചനനാ നീയേ ാ! നി നി ായ് വ ി േലാക നി തി ിതമായിരി ം നി ലേ ലയി െമാ േവ നി കളിയാ ിെതാെ േയാ ം വിധൗ. കാരണെമ ാ ി ം ഭവാ നി യം നാരായണ, നരകാേര, നരാധിപ. ജീവ ം ര വി സ െമ ഭാവന െകാ ഭയെ വഹി . േനേര പരമാ ാ njാെന റി േ ാ തീ ം ഭവഭയ ത ഃഖാദിക . ത ഥാനാമ വണാദിെകാ ട ഉ ാ ി ായ് വ ം മാ ഭ ി ം. ത ാദപ ജഭ ി േ ാ ത േ ാധ ം മന ാ ി ദി ി ം. ഭ ി ത ാന ായാ ി ം വ ി മിെ ാ സംശയം. ത ഭ ത ത ാരിേലകെനപ നാെമെ ം ക േതണേമ. ത ാഭിപ ജ ി നിേ കദാ ായി ച ഖ മ പിതാ. നി െട പൗ നായ് ഭ നായ് േമവിേനാെരെ യ ഹിേ ണം വിേശഷി ം. പിെ ം പിെ ം വീ നമ രി71
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിവ ം പറ ീടിനാ നാരദ . ആന ബാ പരി തേന നായ് വീണാധര നി പിെ ം െചാ ിനാ : "ഇേ ാളിവിേട njാ വ കാരണപലസംഭവ തെ നിേയാഗ ാ രാവണെനെ ാ േലാക പാലി ാ േദവകേളാട െച കാരണം മ ത നായ് വ ജനി ദശരഥനാെയ േതാ നി യെമ ി ം ജ നാേയാ ഭവാെന ദശരഥ രാജ ര ാ മഭിേഷകമി ാലം െച മാെറെ ാ െ ിരി ി നീ മതിനന ലനായ് വ ി ം. പിെ ദശ ഖെനെ ാ െകാ വാ എ മവകാശ ായ് വരായേ ാ! സത െ ര ി െകാ െകെ േ ാ സത രം െച പറെക െച . സത സ ഭവാെന ി ം മാനേസ മ ത ജ ം െകാ വി തനായ് വ ം." ഇ രം നാരദ െചാ േക തിരമായ െച ി രാഘവ . "സത െ ലംഘി യിെ ാ നാ ം njാ ചിേ വിഷാദ ാകാ ലം. കാലവിളംബനെമ ിെന ീ ലമതി ം പറ ീ വ . കാലാവേലാകനം കാര സാ ം ണാം കാലസ പനേ ാ പരേമശ ര ! ാര ക ഫലൗഘ യം വ േ രെ ാഴി മ ാവതി ാ േമ കാരണമാ ം ഷ യാസെമാ മറിയാതിരി മി േ ാ! നാെള വന ി േപാ njാ 72
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാളീകേലാചന പാദ ത ാെണ. പിെ ശ സംവ രം വനം ത ി നിേവഷേമാ വാണീ വ . എ ാ നിശാചരവംശ ം രാവണ തെ ം െകാ ടി േ ാ! സീതെയ ാരണ തയാ ിെ ാ യാ ധാനാന യനാശം വ വ . സത മി"െത െച ര പതി ചി േമാേദന നാരദനേ രം രാഘവ തെ ദ ിണ ം െച േവേഗന ദ നമ ാര ം െച . േദവ നീ ന ം ൈകെ ാ േദവേലാകം ഗമി ീടിനാനാദരാ . നാരദരാഘവ സംവാദമി െന േനേര പഠി താ േക താേനാ താ ഭ ിൈകെ ാ െച മ ഷ ി ലഭി മതിനി സംശയം. േശഷമി ം കഥ േക ണെമ ിേലാ േദാഷമക വാ െചാ njാ .
ീരാമാഭിേഷകാരംഭം എ ിേലാ രാജാ ദശരഥേനകദാ സ ലിതാന മാ ാറിരി േ ാ പ ജസംഭവ വസി നാം ത ലാചാര െന വ ി െചാ ിനാ “െപൗരജന ംമ ി ഖ ാ ം ീ രാമെന ശംസി ിെതേ ാ ം ഓേരാ ണഗണം ക വ കതാരിലാന മതിനി സംശയം. നായ് വ njാ െമാ ാകയാ രി േജ നാം രാമ മാരെന 73
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീപരിപാലനാ മഭിേഷകെമ ം ൈവകാെത െച ണെമ njാ ക ി ്തിേ ാഴത െനെയ ിലവിേലാ നിേയാഗി ം േവണം. ഇ ജക രാഗമവ െ െ ാ േമ മേതാ ക ീലേയാ? വ ീല മാ ലെന ാ തിേ െറ േമേപായ ഭരത ശ ാ . വ മ ദിനം തെ ണ മതീവ ഷ ം ന ന ം. എ ാലവ വ വാ പാ യി ിനിെയാ െകാ മ നി യം മാനേസ. എ ാലതി േവ സംഭാര ളി തെ ബത സംഭരി ീടണം. രാമേനാ ം നി ി വടി ൈവകാെത സാേമാദമിെ ാേഴ െച റിയി ണം. േതാരണ പം ികെള ാ യ ക ചാ പതാകകേളാ മത തം േഹാരമാ െപ റനാദ ം രി ദി കെളാെ ഴ േവ! മ വനായ ദശരഥനാദരാ പിെ മ െര േനാ ിയ െച : എ ാം വസി ന ളിെ ംവ ം കല ാണ െ ാെ ാ ിെ ാ നീ നാെള േവണമഭിേഷകമിളമയായ് നാളീകേന നാം രാമ നി യം ന ിതനായ മ മേ രം വ ി െചാ ാ വസി േനാടാദരാ . എെ േവ െത രെച ാ മ രെമ ിേയ സംഭരിi ീ വ ” ചിേ നി പി ക മ േരാ74
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ടി ം വസി നി മ െച : “േക , നാെള ല കാെല ചമയി േച ിമാരായ കന കമാെര ാം മ കേ പതിനാ േപ നി ണം മ ഗജ െള െപാ ണിയി ണം. ഐരാവത ലജാതനാം നാ െ ാ നാരാല് വേരണമല രി േണ; ദിവ നാനാതീ വാരി ളായ് ദിവ ര ി വിചി മായ് സ കലശ സഹ ം മലയജപ ള് െകാ വായ് െക ി വ ീടണം ലിേ ാ വ ക ിഹ. ഛ ം വ ദ ം മണിേശാഭിതം ാമണിമാല രാജിത നി മലവ , മാല ളാഭരണ ം സ ത ാരാം നിജനം വ ിഹ നി ശപാണികളായ് സഭാ ിേക ന കീമാേരാ വാരവ ജനം ന ക ഗായക ൈവണീകവ ം ദിവ വാദ െള ാം േയാഗി ണവീശ രാ േണനി മേനാഹരം. ഹ ശ പ ിരഥാദി മഹാബലം വ ാദ ല ാരേമാ വ ീടണം. േദവാലയ േതാ ം ബലി ജ ം ദീപാവലിക ം േവണം മേഹാ വം. പാലേര ം വ വാന് നിiേയാഗി , േശാഭേയാെട രാഘവാഭിേഷകാ മായ്.” ഇ ം മ േര ം നിേയാഗി തി സത രം േതരി േരറി വസി ം ദാശരഥി ഹെമ ം ഭാ രമാ സേ ാേഷണ സാ പ സാദരം 75
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി േനരമറി ര വര െച ട ദ നമ ാര ം െച ാ . ര ാസന ം െകാ ി ി തദാ പ ിേയാ മതീ ഭ ാര മ െപാ ലശ ിതനി മലവാരിണാാ ക കി പാദാ തീ ം ഉ മാംേഗന ധരി വി നായ് ചി േമാേദന ചിരി ളിെ : “ ണ വാനാേയനടിയനതീവ േകളി പാേദാദക തീ ം ധരി യാ ” എ ി െന രാമച വാക ം േക ന ായ് ചിരി വസി ന െച : ന നെ ം നി െട വാ കെളാ െചാ തിേ ാ പാ ജ! ത ാദപ ജതീ ം ധരി യാ ദ കൈവരി ം ധന നായീടിനാ ത ാദതീഥവി നായ് വ ി മ ിതാവായ വിരി ം പേത! ഇേ ാ മഹാജന പേദശാ മ ത വി മ! െചാ നീെയേടാ! ന ായറി ിരി ി നിെ njാനി വനാ െത മിെ േടാ! സാ ാല് പര മാം പരമാ ാ േമാ ദ നാനാജഗ യനീശ ര ല ീഭഗവതിേയാ ം ധരണിയിലി ാലമ ജനി നി യം! േദവകാര ാ സി ം ക ണയാരാവണെനെ ാ താപം െക ാ ം ഭ ജന ി സി ി ാ മി മവതരി ീടിന ീപേത! േദവകാര ാ മതീവ ഹ ം നേരവം െവളി ിടാ ി njാനിദം. 76
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാര െള ാമ ി സാധി , മായയാ മായാമ ഷ നായ് ീനിേധ! ശിഷ നേ ാ ഭവാനാചാര േനഷ njാ ശി ി േവണം ജഗ ിതാ ം േഭാ! സാ ാ ചരാചരചാര നേ ാ ഭവാേനാ ില് പി ണാം പിതാമഹ ം ഭവാ സ േ ഷ േഗാചരനായ ര ാമിയായ് സ ജഗദ വാഹകനായ നീ സത ാ കമാെയാ വി ഹം ത ാ നിജാധീനസംഭവനാ ട മ േവേഷണ ദശരഥ നായ് ഥീതേല േയാഗമായയാ ജാതനാം എ േ ധരി ിരി njാെനേ ാ ധാതാ താന െച യാ എ തറി േ ര ാന യ ി േ േരാഹിതനായി ദാ njാ ം ഭവാേനാ സംബ കാം യാനം േരാഹിത ക മ ി നി മാ െച ാെലാ ന ായ് വ കില ം പിഴയ േ ാ? ഇ സഫലമായ് വ മേനാരഥെമാ േപ ി njാനി ി ം േയാേഗശ!േത മഹാമായാഭഗവതി േലാൈകക േമാഹിനി േമാഹി ിയാ മാം. ആചാര നി തികാമ ഭവാെന ിലാശയം മായയാ േമാഹി ിയാ േമ ത സംഗാ സ വ മിേ ാളിദമ വ വ ം മയാ രാമ! ചി . രാജാ ദശരഥ െചാ കാരണം രാജീവേന !വേ നിവിേട njാ ഉ ഭിേഷകമ നാെള ക െചാ വാനാ ഴറി വേ നഹം 77
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈവേദഹിേയാ പവാസ ം െച േമദിനി ത ി ശയന ം െച ണം. ചര േ ാടിരി , njാേനാേരാേരാ ക ള് െച െ ാ വ ൈവകാെത വ ീ ഷ ി നീെയ െച െച േതരി കേരറി നിേ ം. പിെ ീരാമ ം ല ണ തേ ാ നേ ചിരി െച രഹസ മായ് ‘താതെനനി ഭിേഷകമിളമയായ് േമാേദന െച മ നാ നി യം ത നിമി മാ ം njാനതിെ ാ ക ാ നീ രാജ േഭാ ാ ം നീയേ ! വ ! മമ ത ം ബഹി: ാണനാകയാവ ി േകാ ി െകാ ാ ം നീ മ മനാ ം ഭവാ നി യം മ രി ാനി ിതി നേ ാടാ ം’ ഇ രേമാേരാ െച ിരി േ ാ ീ േഗഹം വിശ വസി ം ാ െമ ാം ദശരഥ തേ ാ ചി േമാദാലറിയി സമ ം രാജീവസംഭവന ന േ ാ രാജാ ദശരഥനാന വകം രാജീവേന ാഭിേഷക ാ ജാവിധാേനന െചാ േക യാ െകൗസല േയാ ം മി േയാ ം െച െകൗ കേമാടറിയി ാെനാ മാ സേ ാദ െ ാ േക േനര നി മലമാെയാ മാല ം ന കിനാ െകൗസല ം തനയാഭ ദയാ മായ് െകൗ കേമാ ജി ി ല ിെയ “നാേഥ! മഹാേദവി!നീേയ ണ” െയ േചതസി ഭ ാ വണ ി വാണീടിനാ 78
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത സ പവീര ദശരഥ ാഭിേഷകം കഴി ീ െമ േമ േകകയ ീവശഗതനാകയാലാ ല ി വള ിേത ം േഗ! ഭഗവതി! തനാശിനി! ഗതി നീ ി ണ ീ മംബിേക! കാ കനേ ാ പതി ദശരഥ കാമിനി ൈകേകയി ചി െമ ീശ രാ! ന വ ം വ േ ണ”െമ ി െന െചാ ി വിഷാദി ിരി േനരം.
അഭിേഷകവി
ം
വാനവെര ാവ െമാ നി പി വാണീഭഗവതിതേ ാടേപ ി “േലാകമാതാേവ! സരസ തീ! ഭഗവതി! േവഗാലേയാ െ ീ കേവണം രാമാഭിേഷകവി ം വ ീ വാനായവ ം മ ി നി പി ാ െച ട മ രത െട നാവിേ െ വസി വെളെ ാ െചാ ി പിെ വിരേവാ ൈകേകയിെയെ ാ തെ പറയി ക ട ണം. പിെ യിേ ാെ ാം മടി െത ാമര ാര് പറേ ാരന രം വാണി ം മ രത വദനാ േര വാണീടിനാ െച േദവകാര ാ മായ്. അേ ാ ിവ യാം ം മാനേസ ക ി റ ടന് ാസാദേമറിനാ േവേഗന െചെ ാ മ രെയ ൈകേകയിതാ മവേളാ െചാ ിനാ . 79
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
“മ േര െചാ നീ രാജ െമ ാട െമ ലമല രി ീ വാ ?” “നാളീകേലാചനനാകിയ രാമ നാെളയഭിേഷക െ നി യം ഭേഗ േഢ! മഹാഗ ിേത! കിടെ േ ാ ം നീ റ ീെടാ റിയാെത. ഏറിേയാരാപ വ നിനാ െമാ ബ വിെ നി യം രാമാഭിേഷകമ നാ െ േടാ! കാമിനിമാ ലെമൗലിമാണിക േമ!“ ഇ
രമവ െചാ േക സം മിാന ംെച േകകയ ി ം ഹി മാെയാ ചാമീകര രം. ചി േമാേദന ന ീടിനാളാദരാ . “സേ ാഷമാ ിരി കാല ി െലെ ാ താപ പാഗതെമ നീ െചാ വാ കാരണം njാനരി ീലതിനിെ ാരവകാശേമ ം നി പി ാല്. എ െട രാമ മാരേനാളം ിയെമ ിലാെര മി മേ ാ നീ. അ മ ഭരതേന ാ മമ നാം രാമെന േ ഹെമനിേ ം രാമ ം െകൗസല ാേദവിെയ ാെളെ േ മേമ ം നമിെ ാ സംശയം. ഭ ി ം വിശ ാസ ം ബ മാന മി മ ാെര മിെ റിക നീ ന വ െളനി തേ മ വ വ ം െകാ മമ ന ന . ഇ മി ാെതാ വാ പറകയിെ ാ േമ േഭദമി വെനാരി ം. 80
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ
ാ െമെ യേ മടി ടാെത ഷെച njായം പരി കം. േഢ! നിനെ രാമ നിെ ാ േപടി ാവാനവകാശമായ ം സ ജന ിയനേ ാ മമാ ജ നി ൈ രമാനസ ശാ ദയാപര !"
േകകയ ിത വാ േക ളവാ ലേചതസാ പിെ ം െചാ ിനാ . “പാേപ മഹാഭയകാരണം േക നീ പതി നിെ വ ി തറി ീേല? ത നായ ഭരതേന ം ബലാ ത ിയനായ ശ േന ം പ മാ ലെന ാ ാ ായയ ം േചതസി ക ി െകാ തേ യി രാജ ാഭിേഷകം തം രാമെനകിേലാ രാജ ാ തി െസൗമി ി നി യം ഭാഗ മേ മി ംക നി ഭാഗ മാെയാ നീ ദാസിയായ് നിത ം െകൗസല തെ രിചരി ീ ക. െകൗസല ാന ന െ രത ം േസവി െകാ െപാ െ ം വ ം. ഭാവി ം േവ രാജത േമ േമ, നാ ി നി ാ ി ളകി െമാ വാ ം വരാെത വധി ീ കി മാം. സാപ ജാതപരാഭവംെകാ താപ ം ധരണിയി വാ യി ! ന മരണമതിനി സംശയം െകാ വാ njാ തവ ന േക നീ. ഉ ാഹ നിനെ ിലി ാലം ത ത തെ വാഴി ം നരവര . രാമനീേരഴാ കാനനവാസ ം 81
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മിപാലാ യാ െച മാറാ ണം. നാടട ം ഭരത വ മതിെ ൗഢകീ ാ നിന ം വസി ാം ചിരം. േവണെമ ാകിലതിെ ാ പായ ം ാണസേമ! തവ െചാ ി വാ njാ . ം രാ ര േ ദശരഥ തെ മി ാ ം തെ മേഹ ന ി യാ മ വ ചാപബാണ ം ൈകെ ാ ത െട ൈസന സേമതം േതേരറിനാ . നിേ ാ ടേവ വി ിലകം സ നായിെ രേരാേട േ ാ ഛി മായ്വ രഥാ കീലം േപാരിെല തറി മി ദശരഥ . സത രം കീലര ി നി െട ഹ ദ ം സമാേവശ ൈധേര ണ നീ. ചി മേ പതി ാണര ാ മായ് ം കഴിേവാളമ ിെന നി ം ശ െള വധം െച ഥീ ം നി നാെയാ ദശാ േര നി െതാഴില് ക തി സേ ാഷ െ ാ െച ളി േമനി ണ ണ ട ിരി പറ ി പ ം “നി ചരിതം ന ന നി പി ാ ര വരം തരാം നീെയെ ര ി െകാ ലം വരി െകാ ാ ം നീ!“ ഭ വാക ം േക നീ മേ ര ചി സേമാദം കല െചാ ീടിനാ , “ദ മാേയാ വരദ യം സാദരം ന ംഭവതി മയാ പതീശ രാ! njാെനാരവസര ി ലേപ ി ാനം വരാെത തരിെക േതേവ “ 82
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ പറ ിരി വരദ യമി േപ ി െകാേ ണം മടിയാെത njാ ം മറ കിട ി േമ മാനേസ േതാ ി ബലാലീശ രാ യാ, ധീരതേയാടിനി ി മിേ ാ േ ാധാഗാരം വിശ േകാേപന കിട നീ, ആഭരണ ം െപാ ിെ റി തിേശാഭ െ ാ കാ ലഴി ി േമനി ം െപാടിെകാ ണി ിഹ മിയി െ മലിനാംബരെ ാ ം, ക നീരാേല ഖ ം മിഴിക ം, ന ായ് നന , കര കര െകാി െകാ ക വരദ യം പതി സത ം പറ ാ റ ി മാനസം” മ ര െചാ േപാെലയതിേന െമാര രം ടാെത െച ൈകേകയി ം പ മിെതാെ നി െ ക ി ചി േമാേഹന േകാപാലേയ േമവിനാ ൈകേകയി മ രേയാ െചാ ാളിനി ‘രാഘവ കാനന ി േപാേകാള ം njാനിവിെട ിട ീ വന ാ ി ാണേന ം കള ീ വ നി യം, പരി ാണാ മി ഭരത പതി െച ാനഭിേഷകെമ ി njാ േവെറ നിന േഭാഗാ മായ് ന വ േദശ ളതിനി സംശയം.’ ‘ഏ മിതിെനാരിള ം വരാ ി നീ േചതസി ചി ി കാര ം വ ം ഢം.“ എ പറ േപായീടിനാ മ ര പിെ യ മ ി രാ ി ം ധീരനാേയ ം ദയാന ിതനായ് ണാ83
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചാരസം നായ് നീതി നാ ിജേദശിക വാക ിതനായ് ശീലനായാശയ നായ് വിദ ാനിരതനായ് ശി നാ വെന ിരി ി ം സംഗം െകാ കാലാ ര ിനാല് സ ന നി നായ് വ ം ഢം നസംസ േമ മകലേവ വ ി േവണം യേ ന സ മാ , ക ളം പ ിയാ സ ം നി ഭം. എ ിേല രാജാ ദശരഥനാദരാ പ ജേന ാഭ ദയം നിമി മായ് മ ി തികേളാ ം പറ െകാ: രമകം ളീടിനാ . അേ രമാ ിയതമയാകിന ത െട പ ിെയ ാണാ കാരണം എ ം വിഹ ലനാേയാ പ ം ചി താരി നി പി ിതീ ഢം ‘മ ിരം ത ി njാന് െച ം വിെധൗ മ ിതം െച രിെക വ ം രാ രിയാമവളിെ േപായിനാ ? മ മാ ി േ ഷെമ മാനേസ “‘െചാ വി ദാസികേള!ഭവത് സ ാമിനി കല ാണഗാ ി മെ േപായീടിനാ ?“ ഏവം നരപതി േചാദി േനര േദവിത ാളിക ം പറ ീടിനാ : “േ ാധാലയം േവശി ിതതി ലേമ മറി ീല nj േളാ മ വ! ത ഗത ാ നി ി വടി േദവി ത ചി മ സരി ീ ക ൈവകാെത”‘ എ േക ഭേയനമഹീപതി െച രിക ി സസം മം 84
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ മ ംതേലാടി േലാടി “ ിേയ! രീ! െചാ െചാെ ി വ േഭ? നാേഥ!െവ ം നില െപാടിയണിാത േമാ കിട െത നീ? േചേതാവിേമാഹന േപ! ണശീേല! േഖദ ായെതെ േ ാ െചാ െകേടാ, മ ജാ മാ വരാ േമ വി ിയം െച മി നിനെ േടാ നാരികേളാ, നര ാേരാ ഭവതിേയാടാെരാ വി ിയം െച വ േഭ! ദ െന ാകി ം വ െന ാകി ം ദ െമനി തിനി നി പി ാ നി നെന മി ം നിനെ ില പതിയാ ി വ നവെന njാ അ വാേന മനി നിനെ ി നി ന ാ േവെന മവെന njാ വ െന നമവ നാ ീ വ വ നാ ീടാമവ െന േവ കി നം നിന ധീനം മമ ജീവനം മാനിനീ! േഖദി തിെന കാരണം? മ ാണേന ാ ിയതമനാ ിതിേ ാെളനി മ നാം രാഘവ അ െന രാമ മമ ന ന മംഗലശീലനാം ീരാമനാെണ njാ അംഗനാര േമ! െചയ്വന് തവ ഹിതമി െന േഖദി ി ാ മാം വ േഭ!” ഇ ം ദശരഥ ൈകേകയി തേ ാ സത ം പറ േക െതളി വ ക നീ ം ട ാന ം െച മ വ തേ ാ മ ര െച ാ : സത തി നാ ളള ഭവാ മമ സത ം പറ േനെര ിെല െട 85
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ മാ തിെന റ ീ വ വ മാ ീടാ സത െ മ വാ! എ ിേലാ പ രാ രാേയാധേന സ ടം തീ ര ിേ ഭവാെന njാ സ ചി നായ ഭവാന് മമ ചി ി ര വര ന കീലേയാ? േവ നാളേപ ി െ േവ ം വര തരിെക െചാ ി njാ െവ ിരി ഭവാ ല ര മി ി വാ ീ വാ പേത! എ തിെലാ രാജ ാഭിേഷകം ഭാവാനി ഭരത െച ണെമ ം പതിവീര ജടാവ ലം താപസേവഷം ധരി വനാ േര കാലം പതി ാ വ രം വാഴണം ലഫല ജി മഹീപേത! മി പാലി ാ ഭരതെനയാ ണം രാമ ഷ ി വന ി േപാകണം. എ ിവ ര വര ംന കിലി മരണെമനി ി നി യം എ ൈകേകയി പറേ ാരന രം മ വ േമാഹി വീണാനവനിയി വ േമ ി പതി േപാെല വി സജ ര േതജസാ വീണി പ ം പിെ മാ ം െച േനര ക നീ വാ വിറ പാധിപ “ ഹ വാ ക േക ായെത േ ാ! മാഹ ! കാ കേയാ njാനിഹ ചി മം ബലാ ാകേയാ മമ ത സമയ പ ിതമാകേയാ? കിംകിേമത തം ശ ര! ൈദവേമ! പ ജേലാചന! ഹാ പര േമ!“ 86
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ാ ിെയേ ാെല സമീേപ വസി ഖമതിയായ ൈകേകയി തന് ഖം േനാ ിേനാ ി യം ദശരഥ ദീ ഘമായ് വീ വീ േ വ ര െച : ‘എ ിവ ം പറ ഭേ ! നീ എ നിേ ാ പിഴ ി രാഘവ ? മ ാണഹാനികരമായ വാ നീ ഇേ ാ രെചയ്വതിെന കാരണം? എേ ാ രാമ ണ െള വ ി െമ ാം നീ പറ േ ാ േക njാ ‘എെ ം െകൗസല ാേദവിേയ മവ ത ിലിെ ാ േഭദെമാരി ം’ എ െ ാ ം പറ ി നിനി ി േതാ വാെനെ ാ കാരണം? നി െട രാജ ം ത മേ ാ ധന ശീേല! രാമ േപാകണെമ േ ാ? രാമനാേല ഭയം നിന ാകാ മീപതിയായ് ഭരതനി ാ ം’ എ പറ കര കര േപായ് െച ട കാ ല് വീ മഹീപാല ം േന ം വ ി ൈകേകയി ം ധാ ീപതീശ രേനാ െചാ ീടിനാ ‘ ാ െന ാകിേയാ മീപേത! ഭവാ ! ാ ിവാക െചാ െത ി െന? േഘാര ളായ നരക ളി െ േച മസത വാക െചാ ീടിനാ പ ജേന നാം രാമ ഷ ി ശ ാവിഹീനം വന ി േപാകാ ി എ െട ജീവെന njാ കള ീ വ മ വ പി നി ിെ ാ സംശയം. സത സ വി രാജാ ദശരഥ87
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െന െമ കീ ി ര ി ണം സാ മാ െ െവടി കാരണം യാതനാ :ഖാ തി ാേ രാേമാപരി ഭവാന് െച ശപഥ ം മിപേത ഥാ മിഥ യാ ീെടാലാ’ ൈകേകയി ത െട നി ബ വാക ം രാഘവേനാ വിേയാഗം വ ം ചി ി :ഖസ േ നിമ നായ് സ ാപേമാ േമാഹി വീണീടിനാ പിെ ണ ി ം കിട ം മക തെ േയാ ം കര ം പറ ം സദാ രാമ രാേമതി രാേമതി ലാേപന യാമിനി േപായി വ ര ല യായ് െച ാന േണാദയ ി സാദരം വ ിക ഗായക ാെര ിവെര ാം മംഗളവാദ തിജയശേ ന സംഗീതേഭദ െള ിവെയെ ാ ം പ ി ണ ീടിനാരേ ര ി ായ േകാേപന ൈകേകയി ം ി മവെര നിവാരണംെച ാള്: അേ ാളഭിേഷകേകാലാഹലാ മായ് ത രെമാെ നിറ ജന ളാ മിേദവ ാ ം മിപാല ാ ം മി േശാ ഷലാദി ജന ം താപസവ ം കന കാ ം േശാഭ േത െവ െകാ ട തഴ ചാമരം താല ം െകാടി േതാരണം ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം വാരണ വാജി രഥ പദാതി ം വാരനാരീജനം െപൗരജന ം േഹമരേ ാജ ലദിവ സിംഹാസനം േഹമ ംഭ ം ശാ ല ച ം 88
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ം വസി നിേയാഗി െതാ േവ െമാഴി ാ സംഭരി ീടിനാ ീബാല ാവധി രാവാസികളാബ െകൗ ഹലാ ി നിമ രായ് രാ ിയി നി ം ൈകവി മാനേസ ചീ പരമാന േ ാ േമവിനാ ന െട ജീവനാം രാമ മാരെന നി ലര കിരീടമണി തി രമ മകരായിതമണി ല സ േശാഭിത ഗ ല ം രീക ദേലാചനഭംഗി ം രീകാരാതിമ ല ം ച ികാ രമ ിതാഭ ം ളസമാനദ ം ബ ക നസമാനാധരാഭ ം ക രരാജിതെകൗ ഭര ം ബ രാഭം തി മാ ദര ം സ ാ സ ിഭ പീതാംബരാഭ ം േ ലമീേതവിള ി മി ീ കാ നകാ ിക ം ത മ ം ംഭി േലാ മ പി രം െകാ ി ി കാ ം ംഭീ മ കസ ിഭജാ മംേഭാജബാണനിഷംഗാഭജംഘ ം ക ം കല കമഠ വര ം ി േ ാ റവടിേശാഭ ം അംേഭാജ ല മാമം ിതല ം ജംഭാരിര ം െതാ ംതി േമനി ം ഹാരകടകവലയാം ലീയാദി ചാ തരാഭരണാവലി ം വാരണവീര ക ി തിറേ ാ െഗൗരാതപ ം ധരി രിേക നിജ 89
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ണനാകിയ േസാദര തേ ാ ം ല ീനിവാസനാം രാമച ം ദാ കാണായ് വ ന ിനിെയ ിദം മാനസതാരി െകാതി ന െ ാം േ ാണീപതി തനാകിയ രാമെന ാണായ് വ ം ഭാേത ബത നി യം രാ ിയാം രാ സി േപാ തിെ ചീ വിഷാദേമാെടൗ ക െ ാ മാ ാ േദവെന ാണാ േനാ ി ം പാ പാ ാന ണാ താ ിയി വീ കി ം പിെ ം െപാ ി ം വാണീടിനാ രവാസികളാദരാ .
വി ി
ാഭിേഷകം
അേ രമാദിത ദി ീടിനാ മ വ പ ി ണ ീലി ം എെ ാ ലമതിെന മാനേസ ചി ി ചി ി മ മ ം തദാ മ ി വരനാ മ മ : രമകം ാനതി തം ‘രാജീവമി േഗാേ ാ ത! പേത! രാജരാേജ വര!ജയജയ!” ഇ ം പെന തി നമ രിാന ം െച വ ി നി േ ാ എ ം ഖി നായ് ക നീ ം വാ ിയി െ കിട ം നേര െന ചി ാ ലതയാ ക മ ം സത രം ൈകേകയി തേ ാ േചാദി ാ : േദവനാരീസേമ!രാജ ിയതേമ! േദവി ൈകേകയീ!!ജയജയ സ തം േലാകപാല തി പക വാ 90
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലെമേ ാ മഹാരാജവ േഭ!‘ െചാ െകേ ാെട േക ൈകേകയി ം െചാ ിനാളാ മ േരാടേ രം: ‘ധാ ീപതീ നി ായീല രാ ിയിെല കാരണമാകയാ സ ന ാെത ചമ ി ത െട ചി ിനസ ത ത ം ഭവി യാ രാമ രാേമതി രാേമതി ജപി ം രാമെന െ മനസി ചി ി ം ഉദ ജാഗര േസവ ം െച യാലത മാ ലനായി മ വന് രാമെന ാണാ :ഖം േപ രാമെനെ വ ക ൈവകാെത’ എ േക മ ം െചാ ിനാ : ‘െച മാരെന െ ാ വരാമേ ാ?’ രാജവചനമനാക ണ njാനിഹ രാജീവേലാചേന േപാ െത ിെന? എ േക പാല ം െചാ ിനാ : ‘െച നീ തെ വ ക രാമെന രനാെയാ രാമ മാരനാം ന ന ത ഖം ൈവകാെത കാണണം’ എ േക മ ഴറിേ ായ്െ െകൗസല ാ തേനാ െചാ ിനാ : ‘താത ഭവാെന േ ാ വിളി സാദരം ൈവകാെത ക േവണം‘ മ ി വരവാക ം േക രാഘവ മേ തരമവന് തേ ാ ടെവ െസൗമി ിേയാ ം കേരറി രേഥാപരി േ മവിവശനാം താത മ വി ം മ ിേര െച പിതാവി പദദ യം 91
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ി വീ നമ രി ീടിനാ രാമെനെ െ ാലിംഗനം െചയ്വാ മിപനാ സ ായ സം മാ ബാ നീ ിയ േനര :േഖന േമാഹി മിയില് വീണി പ ം രാമരാേമതി പറ േമാഹിെ ാ മീപെന േവേഗന രാഘവ താതെനെ െ ാേ ഷ ം െച സാദരം തെ മടിയി കിട ിനാ നാരീജന ള ക ന ര മാ ഢേശാകാ വിലാപം ട ിനാ േരാദനം േക വസി നീ ം േഖേദന മ ിരം ി സത രം ീരാമേദവ ംേചാദി ിതേ രം: ‘കാരണെമേ ാ താത :ഖ ി േനേര പറവിനറി വെര’ േനരം പറ ി േകകയ ി ം ‘കാരണം :ഖ ി നീ തെ പാരി ഖം :ഖ ലമെ ാ ണാം േചതസി നീ നി പി ിെല തിനി താത :ഖനി ിവ വാ ഭ :ഖാപശാ ി കി ി ത യാ ക വ മാെയാ ക െമ ായ് വ ം സത വാദിേ നായ പിതാവിെന സത തി നാ ീ ക നീയ ചി ഹിതം പതീ നി യം; രി േജ നാ നീയെ ാ ര വരം മമ ദ മായി പ നി താതനാ സ േചതസാ നി ാെല സാ മാ േ ാ ര മി തേരണെമ ി ം െച േത ീ വാ നാണി നിേ ാട പറ 92
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഖി നായ് വ ി താതനറിക നീ സത പാേശന സംബ നാം താതെന സത രം ര ി തി േയാഗ ഭവാ ാമമാ ം നരക ി നി ട ത െട താതെന താണനം െച യാ െന ശ ം വിധി ശതപ സ വെന തറിക നീ‘ മാ വചന ലാഭിഹതനായ േമദിനീപാല മാരനാം രാമ ം എ േമ ം വ ഥിതനായ് െചാ ിനാ : ‘ഇ െയ ാം പറേയണേമാ മാതാേവ! താതാ മായി ജീവെന െ ം മാതാ തെ ം സീതെയ െ ം njാ േപ ി തതിനി സംശയം മാനേസ േഖദമതിനിെ നിേ ം രാജ െമ ാകി ം താത നിേയാഗി ി ത ാജ െമ ാലറിക നീ മാതാേവ! ല ണ തെ ത ജിെ െചാ കി ം ത ണം njാ േപ ി നറിക നീ പാവക ത പതിേ ണെമ ി േമവം വിഷം ടിേ ണെമ ാകി ം താത നിേയാഗി ിേല േമ സംശയം േചതസി െച ിെ നിെ റിക നീ താതകാര മനാ െമ ാകി ം േമാേദന െച ന ന മ പി ാ നി നായീ െച വ മ മനാ നറി ാ ം ഉ െമ ാകി മി ാര െമ ാെലക വ മെ വ ട വ പിേ ാ ലെമ െചാ സ നമി െമ ാം പരി ാതം മയാ നാ ആകയാ താതനിേയാഗമ ി ാ93
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാ ലേമ െമനി ി നി ണയം സത ം കേരാമഹം, സത ം കേരാമഹം സത ം മേയാ ം മറി ര ായ് വരാ’ രാമ തി േകേ ാ ൈകേകയി ം രാമേനാടാ െചാ ീടിനാലാദരാല്: ‘താത നിന ഭിേഷകാ മാ ടനാദരാ സംഭരിേ ാ സംഭാര െകാ ഭിേഷകം ഭരത െച ണം ര ാം വരം പിെ െ ാ േവ നീ പതി ാ സംവ രം കാനേന താപസേവേഷണ വാ ക ം േവണം നിേ ാട നിേയാഗി ാ മടി മ വനി :ഖമാ ം’ എ േക ീരാമ ം െചാ ിനാ : ഇ തിെനെ ാ ൈവഷമ മായ ം? െച ഭിേഷകം ഭരത njാനിനി ൈവകാെത േപാവ വന ി മാതാേവ! എ െതേ ാ െചാ ാ പിതാവ ചി ി :ഖി തിെന കാരണം? രാജ െ ര ി തി മതിയവ രാജ േപ ി തി njാ ം മതി ദ മേ രാജ ഭാരം വഹി ദ കവാസ ിേന െമ തേ ാ േ ഹെമെ റിേ മ മീേ ഹമാ ം ഭരിെ വിധി യാ ആകാശഗംഗെയ പാതാളേലാക േവേഗന െകാ െച ാ ി ഭഗീരഥ ിവ ി പി ം നാ ീടിനാ താത ത െട െയൗവനം ന കി രാനര ം വാ ി ദിവ ാരായവ പി സാദ ിനാ അ മാെയാേ ാ കാര ം നി പി 94
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ിതാ :ഖി തിനി വകാശം’ രാഘവ വാക േമവം േക പതി േശാേകന ന ന തേ ാ െചാ ിനാ : ‘ ീജിതനായതികാ കനാെയാ രാജാധമനാ െമെ ം ൈവകാെത പാേശന ബ ി രാജ ം ഹി നീ േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ അ ാ ിെലേ ാ സത േദാഷം പ മേ ാ മാര! ണാം േധ!രാഘവ!‘ ഥ ീപതീ ദശരഥ ം നരി ം പറ കര ട ിനാ : “ഹാ രാമ! ഹാ ജഗ ാഥ!ഹാ ഹാ രാമ! ഹാ രാമ! ഹാഹാ മമ ാണ വ ഭ! നിെ ിരി െപാ െത െന? എെ ിരി നീ േഘാരമഹാവനം ത ി ഗമി െത െന ന ന? എ ി രം പലജാതി പറക ം ക നീരാേലാല വാ കരക ം ന ായ് െക െക ക ം പിെ െട ദീ ഘമായ് വീ ം ഖി നാേയാ പിതാവിെന ടന് ത െട ക ാ ജലം െകാ ക ം ഖ ം ട ര മ ആേ ഷനീതിവാൈഗ ഭവാദ ളാലാശ സി ി ാ നയേകാവിദ തദാ ‘എ ിെന താത ൈഥവ :ഖി െതെ ാ ദ മിതി , മഹീപേത! സത െ ര ി െകാ വാ nj ള് ശ ിേപാരാ മി ി ര ി ം േസാദര നാ ഭരി ി ീ ക സാദരം njാനരണ ി ം വാ വ 95
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഓ ിലീ രാജ ഭാരം വഹി തി െസൗഖ േമ ം വന ി വാണീ വാ ഏ േമ ദ മി ാെത ക ം മമമാതാെവനി വിധി ന േ ാ മാതാ െകൗസല തെ ംവ ി ൈമഥിലിേയാ ം പറ ിനി ൈവകാെത േപാവതി ായ് വ േ െന’ െച േദവ ം മാ േഗഹം േനരം ധാ ികയാകിയ മാതാ സ തം ാ ണെരെ ാ േഹാമ ജാദിക ാഭ ദയ ിനാ െ ാ െച ി വി മതീവ ദാന െച ാദരാ ഭ ിൈകെ ാ ഭഗവ ദാം ജം ചി ി ന ാ റ ി ിളകാെത ന ായ് സമാധി റ ിരി േ രം െചേ ാ േന ം ക തി േ ാ അ ിേക െച െകൗസല േയാടേ രം സേ ാഷേമാ മി െചാ ീടിനാ : ‘രാമ പഗതനായ ക ീേല? മിപാല ിേയ!േനാ ീ ’െക േ ാ വ ി നി രാമ മാരെന മേ തരം െക ണ ീടിനാ പിെ മടിയിലി ി നി കയി ന ായ് ക ക ഹലാ ഇ ീവരദളശ ാമകേളബരം മ മ ം തേലാടി റ ീടിനാ : ‘എെ കേന! ഖാം ജം വാ വാ ബ ായ പാരം വിശ േയാ? വ ി ീ ജി തി ാ നീ‘ െയ മാതാ പറേ ാരന രം വ േശാകെ യട ി ര വര 96
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത െട മാതാവിേനാട ളിെ : ‘ഇേ ാ ജി ാനവസരമി േ ; ി മരണ വാസ ി േപാകണം ാ േകകയ ിയാമ മ ിതാ ര വരം െകാ ീടിനാ ഒ ഭരതെന വാഴി െയ െമെ വന ി യ െ മേ ം ത പതി ാ സംവ രം വസിവ ീ വ പിെ njാന് ൈവകാെത സ ാപേമ ം മന ി ാകാെത സ യായ് വസി ീ ക മാതാ ം” ീരാമ വാക േമവം േക െകൗസല പാരി േമാഹി വീണീടിനാനാ ലാ പിെ േമാഹം തീ ി :ഖാ വം ത ി കി ര കര ട ത െട ന ന തേ ാ െചാ ിനാ’‘ളി നീ കാനന ി േപായീ കി എെ ം െകാ േപാേകണം മടിയാെത നിെ ിരി ാ ണാ ം െപാ േമാ? ദ കാരണ ിനാ നീ േപാകില് njാ ദ ധരാലയ ി േപായീ വ ൈപതെല േവ വി േപായ പ വി ാധി പറ റിയി തേ ാ? നാ വാേഴണം ഭരതെന ാകി നീ കാ വാേഴണെമ േ ാ വിധിമതം? എ പിഴ ൈകേകയിേയാ നീ ചി ി , താതേനാ ം മാരാ! ബലാ . താത ം njാ െമാ ം ത ംെകാ േഭദം നിന െച ിെ നി യം േപാകണെമ താത നിേയാഗി ി , njാ േപാക െത െച േ ാ 97
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െട വാക െ ലംഘി പതിത െട വാചാ ഗമി താകിേലാ njാ െമ ാണ െള ത ജി ീ വ മാനവവംശ ം പിെ ടി േപാം ത െകൗസല ാവചന ളി െന ചി താേപണ േകേ ാ െസൗമി ി ം േശാകേരാഷ നിറ േന ാ ിനാ േലാക െള ാം ദഹി േപാ ം വ ം രാഘവ തെ േനാ ി റ ീടിനാ ‘ആ ലെമ ി കാരണ ാവാ ? ാ ചി ം ജഡം ം വ ജിതം ശാേ തരം പാഹീനം ശഠ ിയം ബ ി താതേന ം പിെ njാന് പരിപ ികളാ ളളവേര െമാ േവ അ ക വീ ി യ ഭിേഷകെമാര രം ടാെത സാധി െകാ വ ബ മിേ മിതി േശാകി തിന ദാ വസി ീ ക മാതാേവ! ആര ാഭിേഷകം കഴി ീ വാ െശൗര െമനി തി െ നി യം കാര മ ാ െച താകിലാചാര ം ശാസനം െച െക േത വ ’ ഇ ം പറ േലാക യം ത ഷാ മാ ാ െസൗമി ി നി േ രം മ ഹാസം െച മേ തരം െച ന ി ഗാഢമായാലിംഗനം െച രനി ിരാമ ിരവ നാന സ പനി ി ിരവി ഹ ഇ ീവരാ നി ാദി ാരകവ ാം ി ാരവി ച ബിംബാനനനി ഢ ിയ ാര മ ാരദാ പമ 98
അ
ല
ണസാ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നം
വ ! െസൗമിേ ! മാര! നീ േക ണം മ രാദ ം െവടിെ െട വാ ക നി െട ത മറി ിരി ി േമ njാെനേടാ, നി ിെലേ ാ ം എെ റി വാ ല ര ം നിേ ാളമി മ ാ െമ ം നി ാലസാ മായിെ ാ ക ം നി യെമ ി െമാ ി േക നീ ശ മാ െ ാ രാജ േദഹാദി ം വിശ ം നിേ ഷ ധാന ധനാദി ം സത െമ ാകിേല ത യാസം തവ മത ാ ിെല തിനാ ഫലം? േഭാഗ െള ാം ണ ഭാ ച ലം േവേഗന ന മാമാ േമാ നീ വ ിസ േലാഹ ാം ബി നാ സ ിഭം മ ജ ം ണഭം രം ച : വണഗള മാം ദ രം ഭ ണ ി േപ ി േപാെല കാലാഹിനാ പരി മാം േലാക മാേലാല േചതസാ േഭാഗ േത മി ാ കള ാദി സംഗമെമ മ കാല ിതേമാ നീ പാ െപ വഴിയ ലം ത ിേല താ രായ് ടി വിേയാഗം വ േ ാെല നദ ാെമാ കാ േപാെല െമ ം ച ലമാലയ സംഗമം ല ി മ ിരയേ മ ഷ നീ േമാ െയൗവന ം നര വം? 99
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ സമാനം കള :ഖം ണാം മ മാ ം നി പി ല ണാ! രാഗാദിസ മാ സംസാരമാെക നി പി ി സ ല ം സേഖ! ഓ ഗ വനഗരസമമതി ഖ ാര് നിത മ വ ി ീ ആദിത േദവ ദി ി േവേഗന യാദ:പതിയി മറ ി സത രം. നി ം വ ി ദയൈശേലാപരി വി തം വ ി പിെ ം ഭാ ര ഇ ം മതി മ േ ാ ജ ചിേ വിചാരി തി കാലാ രം ആ േപാ േത മറിവീല മായാസ ി ി ിട യാ വാ ക േമാ ജരാനര ം ചീ േമാേഹന മരി തി ചില േനേ ിയം െകാ ക ിരിെ നേരാ റി ീല മായ ത ൈവഭവം ഇേ ാളി പക , പി ാ രാ ി ം പി ാ പിെ ക ായ് വ ം ഇ കാരം നി പി ഢാ ാ ചി ഷന് ഗതിേയ മറിയാെത കാലസ പനാമീശ ര ത െട ലീലാവിേശഷ െളാ േമാരാ യാ ആമ ംഭാ സമാനമാ ട േപാമേത ം ധരി ിതി ാ േമ േരാഗ ളാ ശ ംവ േദഹം നശി ി േമവ ം നി യം വ ാ ിെയേ ാെല നര മ വാ മി ീ ം ശരീരെ നി യം ത ം െടാ േനരം പിരിയാെത ഛി ം പാ പാ ിലിരി 100
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദഹം നിമി മഹം ി ൈകെ ാ േമാഹം കല ജ നി പി ം ാ േണാഹം നേരേ ാഹമാേഢ ാഹെമേ ഡിതം കല ീ ം ദശാ േര ജ ഭ ി കാ ി േപാകിലാം െവ െവ ീറായ് ചമ േപായീടിലാം മ ി കീഴായ് മികളായ് േപാകിലാം ന േദഹം നിമി ം മഹാേമാഹം ത മാംസര ാ ി വി േരതസാം സേ ളനം പ തകനി ിതം മായാമയമായ് പരിണാമിയാേയാ കായം വികാരിയാ േ ാ ിത വം േദഹാഭിമാനം നിമി മാ ായ േമാേഹന േലാകം ദഹി ി തി നീ മാനസതാരി നി പി ം തവ ാനമി ാ െക റിക നീ ല ണ! േദാഷ െളാ േവ േദഹഭിമാനിനാം േരാേഷണ വ ഭവി ിേതാ നീ േദേഹാഹെമ ിമ ഷ േമാഹമാതാവാമവിദ യാ ം േദഹമേ ാ ി njാനായതാ ാെവ േമാൈഹകഹ ിയാ വിദ േക സംസാരകാരിണിയായതവിദ ം സംസാരനാശിനിയായ വിദ ം ആകയാ േമാ ാ ിയാകി വിദ ാഭ ാസേമകാ േചതസാ െച േവ ം ത കാമേ ാധേലാഭേമാഹാദിക ശ ളാ െത മറിക നീ ി വി ം വ വാെന ം ശ ി െ ാ തി േ ാധമറിെകേടാ മതാപി ാ മി സഖികെള േ ാധം നിമി ം ഹനി ി മാ 101
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േ ാധ ലം മന ാപ ായ് വ ം േ ാധ ലം ണാം സംസാരബ നം േ ാധമേ ാ നിജ ധ യകരം േ ാധം പരിത ജിേ ണം ധജനം േ ാധമേ ാ യമനായ നി യം ൈവതരണ ാഖ യാ ം സേ ാഷമാ ന നം വനം സ തം ശാ ിേയ കാമ രഭി േക ചി ി ശാ ിെയ െ ഭജി നീ സ ാപെമ ാെലാ ജാതി ം വരാ േദേഹ ിയ ാണ ാദിക െ ാമാഹ േമേല വസി താ ാ േക സ യംേജ ാതിരാന മായ് തത ാ മായ് നിരാകാരമായ് നിത മായ് നി ിക ം പരം നി ികാരം ഘനം സ ൈ കകാരണം സ വജഗ യം സ ൈ കസാ ിണം സ വ മീശ രം സ വദാ േചതസീ ഭാവി െകാ ക നീ സാര നായ നീ േക ഖ :ഖദം ാരാ െമ ാമ ഭവി ീടണം ക േ ിയ ളാ ക വ െമാ േവ നി ായമാചരി ീ െകേ വ ക സംഗ െളാ ി ം ടാെത ക ഫല ളി കാം ം ടാെത ക െള ാം വിധി വ ം പരണി നിേത സമ ി െകാ ണം നി ലമാ േ ാരാ ാ തേ ാ ക െളാ േമ പ കയിെ ാ njാനി റ െത ാേമ ധരി തത്ാനസ പം വിചാരി സ തം മാനെ െയാെ ത ജി നിത ം പരമാന െ ാ മായാവിേമാഹ 102
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനസ ി നി ാ കളക നീ മാനമേ ാ പരമാപദാമാ ദം’ െസൗമി ി തേ ാടിവ മ െച െസൗ ഖ േമാ മാതാേവാ െചാ ിനാന്: ‘േകേ ണമേ ! െതളി നീെയ െട വാ കേള ം വിഷാദ ാെകാലാ ആ ാവിേന േമ പീഡ ാ താ ാവിെനയറിയാ വെരേ ാെല സ േലാക ളി ം വസി ീ സ ജന ം ത ളി ളി സ വദാ ടിവാെ തി േ ാ സ യേ ാ ജനനി! നീ േകവലം ആ പതി ാ സംവ രം വനേദേശ വസി വ njാ :ഖ െള ാമകെല ള ടനനിേവാട ഹി ീടണം അ െന ിെല ി െയ ാലതിി െയ റ ീടണമ ം ഭ ക ാ കരണമേ പതിത നി ാവ നാെമ നി യം മാതാ േമാദാല ഹി ീ കിേല േമ :ഖെമനി ി േകവലം കാനനവാസം ഖമായ് വ ം തവ മാനേസ േഖദം റ വാണീ കി ’ എ പറ നമ രി ീടിനാ പിെ ം പിെ ം മാ പാദാ ിേക ീതിൈകെ ാെ ംഗസീ ി േച ാദരാല് ി ബാ ാഭിേഷകം െച െചാ ിനാളാശീ വചന ളാ െകൗസല ം േദവകേളാടിര ീടിനാ : ‘ ിക ാേവ! വിരി ! പ ാസന! 103
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദയാേ ! േഷാ മ! ഹേര! ത njയ! മഹാേദവ! െഗൗരീപേത!! ാരി പായ ദി പാലക ാേര! േ ! ഭഗവതീ! :ഖവിനാശിനീ! സ ിതിലയകാരിണീ! ച ിേക! എ കനാ നട േനര ം ക മഷം തീ ി ീ േനര ം ത തിെക റ ീ േനര ം സേ ാദമാ ര ി ീ വി നി ’ ഇ മ ി ത നാം രാമെനബാ ം ഗാഢഗാഢം ണ ട ഈേര സംവ രം കാനനം വസിാരാ വരിെക’ വദി ീടിനാ ത െണ രാഘവം നത ാ സഗ ഗതം ല ണ താ ം പറ ാനനാ ലം: ‘എ ി ായി െ ാ സംശയം നി ള ാ േക തീ േലാം ത ാദേസവാ മായി ടിയ മിേ ാ വഴിേയ വിടെകാ വെന േമ േമാദാലതി ായ വദി ീടണം സീതാപേത! രാമച ! ദയാനിേധ! ാണ െള ള ീ വന ാ ിേലണാ ല വദന! ര പേത!‘ ‘എ ി നീ േപാ െകാ ാ ‘െമ ാദരാ പ ജേലാചന താ മ െച ൈവേദഹി തേ ാ യാ െചാ ീ വാ േമാേദന സീതാ ഹം ളിനാ ആഗതനായ ഭ ാവിെന വ േവേഗന സ ിത ാന ം െച കാ നപാ മായ േതായം െകാ വാ ്ഛയാ ാ ക കി സാദരം 104
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ാ
െ ാ മ ിതം െച രി മ മ ം പറ ീടിനാ : ‘ആ മക ടി ടാെത ീപാദചാേരണ വ െമ പാനിേധ! വാരാണവീരെന മമ വ ഭ! െഗൗരാതപ ം താല ാദി ം ചാമരദ ം വാദ േഘാഷ ം ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം സാമ പാലേര ം പിരി തിേരാമാ േമാെട ിയെത േ ാ!‘ ഇ ം വിേദഹാ ജാവചനം േക ഥ ീപതീ ത താ മ െച : ‘ത ി ദ കാരണ രാജ ം മമ ണ ംവ വാ താതനറിെകേടാ! njാന പാലി തി ാ േപാ മാനേസ േഖദമിള വാണീ ക മാതാ െകൗസല തെ ം ഷെച േഖന വസി നീ വ േഭ!‘ ഭ വാക ം േക ജാനകി ം രാമഭ േനാടി മാഹ െചാ ീടിനാ : രാ ിയി െട ിരി ാ െപാറാേതാളമാ േ ാ ഭവാെന ിതാവി ം എ ിരി െ വനരാജ ം ത വതിനി േതാ ീ വാെനെ ാ കാരണം? മ വ താന േയാ െകൗ കേ ാ മി െല രാജ ാഭിേഷകമാരംഭി ? സത േമാ െചാ ഭ ാേവ! വിരേവാ ാ െമ ം ചി േമാ ാലിദം” എ േക െച ര വരന്: ‘തന ീ ലെമൗലിമാലിേക! േക നീ മ വ േകകയ ിയാമ 105
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമ ര വരം െകാ ീടിനാ വി വ നാ ി രാ ര ിനന നവി മം ൈകെ ാ േപായനാ ഒ ഭരതെന വാഴി െയ െമെ വന ി യ െ മേ ം സത വിേരാധം വ െമ ത െട ചിേ നി പി േപടി താത ം മാതാവിനാ വര ം െകാ ി താതന െകാ njാനി േപാ ദ കാരേണ പതി ാ വ രം ദ െമാഴി വസി വ വ njാ നീയതിേന ം ട ം പറെകാലാ മ കള മാതാ മായ് വാ നീ’ രഘവനി ം പറ േകെ ാ രാകാശശി ഖി താ മ െച : ‘ ി നട വന ി njാ മമ പി ാെല േവണെമ വാ ഭവാ എെ ിരി േപാ ചിതമെ ാ െകാ ം ഭവാെന ധരി ണം‘ കാ ം ിയവാദിനിയാകിയ നാേഗ ഗാമിനിേയാ ം െചാ ീടിനാ ‘എ െന നിെ njാ െകാ േപാ തി ി മര നിറ വന ളി ? േഘാരസിംഹവ ാ കര ൈസരിഭവാരണവ ാളഭ ക കാദിക മാ ഷേഭാജികളാ രാ സ കാനനം ത ി മ ജ സഖ യി ാേതാള വേ ാ സ ടം ഭയമാം ന െ ാം നാരീജന ിെന ാം വിേശഷി െമാേ െറ ാം ഭയെമ റി ീെടേടാ! 106
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലഫല കട കഷായ ബാേല! ജി തി ാ ംത നി മലവ നാ പാ പാനാദി സ ീര ളിെ ാ േനര ം നിേ ാ ത ഹാഗഹ ര ശ രാ െമ ംക ക ം േനെര െപ വഴി മറിയാവതാേര ം കാ ാ മി റി ീ വാ ശീതവാതാതപപീഡ ം പാരമാം പാദചാേരണ േവണം നട ീ വാ രാ േ ാ രാ സെര ാെലാ ം െപാ യി ാ മറിെകേടാ! എ െട െചാ ിനാ മാതാ തെ ം ന ായ് പരിചരി ി ി ീ ക വ ീ വ പതി ാ സംവ രം െച ാലതി ടനിെ ാ സംശയം’ ീരാമവാ േകേ ാ ൈവേദഹി മാ ഢതാേപന പിെ ം െചാ ിനാ : ‘നാഥ! പതി തയാം ധ പ ി njാനാധാര മി മെ നി ാ േമ ഏ േമ േദാഷ മി ദയാനിേധ! പാദ ഷാ തം ട ാ േമ നി െട സ ിെധൗ സ തം വാണീ െമെ മ ാ ാ ം പീഡി േമാ? വ ം ല ജലജലാഹാര വ േഭാ െമനി േതാപമം ഭ ാ തേ ാ െട നട േ ാെള ം ക ം ം ാ രണ ല െളനി ം ബാേണാപമ! നീ െവടി ീെടാലാ ഏ േമ പീഢ ാകയിെ ലം ഭീതി േമ െമനി ി ഭ ാേവ! 107
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക ി ദ ിജന് േജ ാതി ാ വിശാരദ നി യിെ േ ാ പ ളിെ ഭ ാവിേനാ ം വന ി വസി െനാ ം ഭവതി സ ടമിേ ം ഇ ം ൈരവ njാ േക ിരി സത മതി ി െമാ െചാ ീ വന് രാമായണ പല ം കവിവരരാേമാദേമാ പറ േക njാ ജാനകിേയാ ടാെത ര വര കാനനവാസ ിെന േപായി ? ഉേ ാ ഷ തിെയ േവറി ര െമാ േ വിചരി കാ കിേലാ പാണി ഹണമ ാ േമാ ണം ാണാവസാനകാല ം പിരി േമാ? എ ിരിേ നെരെ േപ ി തേ വന ിനാ െ ാെ കി എ െമ ാണപരിത ാഗ ം െചയ്വനി തെ നി ി വടി ത ാെണ’ എ ി െന േദവി െചാ േകെ ാ മ വ മ ിതം െച : ‘എ ിേലാ വ േഭ! േപാരിക ൈവകാെത സ ടമി ി െചാ ി ാേക ാ ദാനമ തി ാ െ ാ െച നീ ജാനകീ! ഹാരാദി ഷണെമാ േവ’ ഇ മ െച ല ണ തേ ാ ീ േരാ മ ാെര വ വാ അത ാദരമ െച േനരം ദ ിേജേ ാ മ ാെര വ ി മാര ം വ ളാഭരണ ള് പ മ മവധിയി ാേതാളമാദരാ സദ ൃ രാ ലശീല ണ ളാമ ാരാ ംബികളാകിയ 108
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േവദവി ാനികളാം ദ ിേജ ാ സാദരം ദാന െച ബ വിധം മാതാ ത െട േസവക ാരായ േദവസ മ ാ ം െകാ ി പിെ നിജാ : രവാസിക ം മന രാം േസവക ാ ം ബ വിധം ദാന െച യാലാന മ രായ് മാനവനായകനാശീ ചന ം െച ി താപസ ാ ം ദ ിജ ാ ം െപ െപ ീ ിത ജല ം ജാനകിേദവി മ േപാട തിാന െ ാ ദാന ന കിനാ ല ണവീരന് മി യാമ െയ ത െണ െകൗസല ൈകയി സമ ി വ ി േനരം മി ം െന ന ിെ സമാേ ഷ ം െച ന ായ ഹം െച തനയ പിെ പേദശവാ മ െച ാ : ‘അ ജ തെ രിചരിെ െ ാ മേ നട െകാേ ണം പിരിയാെത രാമെന നിത ം ദശരഥെന ിലാേമാദേമാ നി പി െകാ ണം എെ ജനകാ ജെയ റ െകാ പിെ യേയാ െയേ ാ ീടടവിെയ മായാവിഹീനമീവ റ ി േപായാ െമ ി ഖമായ് വരിക േത’ മാ വചനം ശിരസി ധരി െകാാദരേവാ െതാ െസൗമി ി ം ത െട ചാപശരാദികള് ൈകെ ാ െച രാമാ ിെക നി വണ ിനാ : ത േണ രാഘവ ജാനകി തേ ാ ം ല ണേനാ ം ജനകെന വ ി ാ 109
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപാ േനര െപൗരജന െള രാഗേമാെട കടാ ി ഹലാ േകാമളനായ മാര മേനാഹര ശ ാമളരമ കേളബര രാഘവ കാമേദേവാപമ കാമദന് ര രാമ തി വടി നാനാജഗദഭിരാമനാ ാരാമനം ജേലാചന കാമാരി േസവിത നാനാജഗ യ താതാലയം തി േപാ േനര സാദം കല െ ാ െപൗരജന ം പാദചാേരണ നട ക േഖദം കല പര രം െചാ ിനാ : ‘ക മാഹ ! ക ം! പശ പശ ഹാ! ക െമ ി െന വ ൈദവേമ! േസാദരേനാ ം ണയിനി തേ ാ ം പാദചാേരണസഹായ ം ടാെത ശ രാക ക നിേ ാ ത തഘടമാ ല മാ ളി ര പ ി കാഠിന േമ തര ി പാദ ളാ നിത ം വനാെ നടെ ക ി ഥ ീശചി ം കേഠാരമേ േലാം വാ ല ം ദശരഥ തേ ാളം മ രിലാ മി ി െലേയാള ം ഇ ി േതാ വാെനെ ാ കാരണ’െമ േക ട െചാ ിനാനന ം: ‘േകകയ ി ര വരം പേനകിനാ േപാല കാരാണം രാഘവ േപാ ി വന ി , ഭരത ം വാെ വ ം ധരാമ ലം േപാക നാെമ ി വന ി ടേവ 110
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാഘവ തെ ിരി ാ െപാ ഇ കാരം രവാസികളാ വി ാദിക വാ േകേ ാരന രം വാമേദവ രവാസിക തേ ാ സാേമാദേമവമ െച ിതേ രം:
രാമസീതാത
െമാ?‘
ം
‘രാമെന ി ി :ഖിയാ ാ േമ േകാമളഗാ ിയാം ജാനകി ല ം ത മാ െചാ njാ ചി ം െതളി േക ീ വിേനവ ം രാമനാ സാ ാ മഹാവി താമരസാ നാമാദിനാരായണ ല ണനായതന ജനകജാ ല ീഭഗവതി േലാകമായാ പരാ മായാ ണ െള ാനവലംബി കായേഭദം ധരി ിതാ ാപരന് രാജസമായ ണേ ാ ടേവ രാജീവസംഭവനായ് പ ദ യം വ മായ് ി , സത ധാനനായ് ഭ പാരായണ വി പം നിത ം ര ി െകാ തീശ രനാദ നജ പരമാ ാ സാദരം േവഷ ാ തേമാ ണ നായ ിജാവ ഭ സംഹരി ം ൈവവസ ത മ ഭ ി സ നായ് േദവ മകരാവതാരമ ി േവദ െള ാം ഹയ ീവെനെ ാ േവധാവിനാ ിെ ാ തീ രാഘവ പാേഥാനിഥിമധേന പ മ രം പാതാളേലാകം േവശി േനരം 111
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി രമാേയാ ാ തി ം േ ഗിരീ ം ധരി തീ രാഘവന് നാേയാ ഹിരണ ാ െനെ ാ ിയായ് േത േമ േ ാണിെയെ ാ കാരണവാരിധി ത ി േമളി ം കാരണ ഷനാ മീ രാഘവ നി ാദേമാ നരസിംഹ പമായ് ാദെന രിപാലി െകാ വാ ര ളായ നഖര െളെ ാ േഘാരനാേയാ ഹിരണ കശി തന് വ േദശം പാടനം െച ം ര ാച രനാം ല ീവരനിവ ലാഭാ മദിതി ം ഭ ി ി സാദരമ ി കാരണം എ ം കാ ണ േമാടവ ത െട നായി ാ ജനായ് പിറ തിഭ നാേയാ മഹാബലിേയാ െചി ടിയാ ി ജഗ യം സത രം വാ ി മ ത ാ ന കിയ ഭ ിയനാം ിവി മ മിവ ധാ ീ രേദ ഷികളായ് ജനിെ ാ ധാ ീപതി ലനാശം വ വാ ധാ ിയി ഭാ വനായി ിറ ം ധാ ീവരനായ രാഘവനാമിവ ധാ ിയിലിേ ാ ദശരഥ നായ് ധാ ീ താവരനായ് പിറ ീടിനാ രാ ീ ര ലെമാെ നശി ി ധാ ീഭാരം തീ ധ െ ര ി ാ ആദ നജ പരമാ ാ പരാപര േവദ ന ാ േവദാ േവദ പര നാരായണ േഷാ മനവ യ കാരണമാ ഷ രാമ മേനാഹര 112
ി
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാവണനി ഹാ ം വിപിന ി േദവഹിതാ ം ഗമി തി തി കാരണം മ രയ , ൈകേകയിയാ ം മി ാക രാജാ മ േ ാ വി ഭഗവാ ജഗ യ മാധവ വി മഹാമായാേദവി ജനകജാ ി ിതിലയകാരിണിതേ ാ ം േമാദം റെ ിതി ിേ ാ ഇ െല നാരദ വ െചാ ാനവ തേ ാ രാഘവ താ മ െച : ‘ന രാന യ നി ഹ ി njാ വ ം വന ി നാെള റെ ം.’ എ ലം ഗമി രാഘവനി വിഷാദം കളവിെന ാവ ം രാമെന ി ി :ഖിയാ ാ േമ രാമരാേമതി ജപി ിെന ാ േമ സി ി യി േതയ ൈകവല ം സി ി േമവ െമ നി യം :ഖെസൗഖ ാദി വിക ളി ാ നി ള നി ണനാ ാ ര മ ന നാതിേരകവിഹീന നിര നനാന നന നനാ ല അ െന ഭഗവ പ ിെന െന :ഖാദി സംഭവി ീ ? ഭ ജനാനാം ഭജനാ മായ് വ ഭ ിയന് പിറ ീടിനാ തേല പം ിരഥാഭീ സി മായ് വ പം ിക തെ െ ാ ജഗ യം പാലി തി ായവതരി ീടിനാ ബാലിശ ാേര! മ ഷ നായീശ ര ’ രാമവിഷയമീവ മ െച വാമേദവ വിരമിേ ാരന രം 113
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാമേദവവചനാ തം േസവി രാമെന നാരായണെന റി ടന് െപൗരജനം പരമാന മാെയാ വാരാ ിധിയി കിനാേരവ ം ‘രാമസീതാരഹസ ം രീ ശമാേമാദ വകം ധ ാനി വ െ ാം രാമേദവ റെ ാ ഭ ി മാമയനാശ ം സി ി േമവ ം േഗാപനീയം രഹസ ം പരമീ ശം പാപവിനാശനം െചാ തി കാരണം രാമ ിയ ാര് ഭവാ ാെരേ ാ njാ രാമതത ം പരേമാപേദശം െച ’ താപ ം തീ ി െപൗരജന താപസേ ം േമാദാെല ി.
യാ ാരംഭം രാഘവ താതേഗഹം േവശി ട വ ാ ലഹീനം വണ ിയ െച ൈകേകയിയാകിയ മാതാ തേ ാ ‘േശാകം കള ാ മേ ! മനസി േത െസൗമി ി ം ജനകാ ജ ം njാ ം െസൗ ഖ മാ േപാവാനായ് റെ േഖദമകെല ള ിനി nj െള താത ാപി േവ ൈവകാെത’ ഇ വാക ം േക ൈകേകയി സാദരം െപെ െ േ ി സസം മം ീരാമ ം ൈമഥിലി മ ജ ം ചീര െവേ െറ ന കിനാള ം ധന വ േപ ി രാഘവ വന ചീര പരി ഹി ീടിനാ രേലാചനാ യാ വ ലം 114
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ണ താ ാന േനരം ല ീഭഗവതിയാകിയ ജാനകി വ ലം ക ി പിടി െകാ ാ ലാ പ െമ ിെല തറിവാനായ് ത േണ ല യാ ഭ ഖാം ജം ഢമായ് േനാ ിനാെള െന njാനി ഗാഢ െത ചി യാ മഗലേദവതാവ ഭ രാഘവനിംഗിത തദാ വാ ി ഷമാം വ ലം ദിവ ാംബേരാപരി േവ ി സ കാരമാനം കല നി ീടിനാ എ കെ ാ രാജദാര മന രാ ജന െമാ േവ വ :ഖ ാ കര േക നി ളീ ം വസി മഹാ നി േകാേപന ഭ ി ൈകേകയി തേ ാ താേപന െചാ ിനാ‘െന ി േതാ വാ ? േ ! നിശാചരീ! മാനേസ! ക േമാ േ ാളം കേഠാരശീേല! ഖേല! രാമ വന ി േപാേകണെമ േ ാ താമസശീേല! വരെ വരി നീ ജാനകീേദവി വ ലം ന വാ മാനേസ േതാ ിയെതെ ാ കാരണം? ഭ ാ പതി തയാകിയ ജാനകി ഭ ാവിേനാ െട യാണം െച ി സ ാഭരണവി ഷിതഗാ ിയായ് ദിവ ാംബരം ഗമിചീ ക. കാനന :ഖനിവാരണാ ം പതിമാനസ ം രമി ി സദാകാലം ഭ ഷ ം െച പിരിയാെത ചി ാ ചരി ീ െകേ വ ’ ഇ ം വസിേ ാ ി േക ദശരഥ 115
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നത ാ മ േരാേടവമ െച : ‘രാജേയാഗ ം രഥമാ വ ക രാജീവേന യാണായ സത രം’ ഇ ാ രാമവ ാം ജം പാ ‘ ! ഹാ രാമ! െസൗമിേ ! ജനകേജ! രാമ! രാമ! ിേലാകാഭിരാമാംഗ!ഹാ! ഹാ! മമ ാണസമാന! മേനാഹര!‘ :ഖി മിയി വീ ദശരഥാ പഴി കര േനരം േത െമാ മി നി ി മ ം ീരാമേദവ മേ ാ രെച : ‘േതരി കേര ക സീേത!വിരവി നീ േനരമിനി ള ീട േത േമ‘ രിവ ി േതരി േരറിനാളി ിരാവ ഭനാകിയ രാമ ം മാനേസ േഖദം കള ജനകെന വീ വണ ി ദ ിണ ം െച താ െതാ ട േതരി കേരറിനാ ; ബാണചാപാസി ണീരാദികെള ാം ൈകെ ാ വ ി താ ം കേരറിനാ ല ണനേ ാ , മ മാ ലാ :േഖന േത െതളി ീടിനാ , പ ം നി നി െ െചാ ാ ,ര നാഥ ം ഗ ഗേ തിേവഗാല െച ി : നി ലമായി േലാക മേ രം രാജീവേലാചന െര മറ േ ാ രാജാ േമാഹി വീണിേത തേല ീബാല ാവധി രവാസിക താപം വിലപി പി ാെല ‘തി !തി േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ! ി തമാെയാ തി േമനി 116
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാണാ ിെല െന nj െപാ ? ാണേനാ േപായിതേ ാ മമം ൈദവേമ!‘ ഇ രം െചാ ി വിലപി സ ം സത രം േതരി പിറെക നട െകാ ാ മ വ താ ം ചിരം വിലപി ഥ െചാ ാ പരിച ാെരാടാ ലാ ‘എെ െയ ിനിെ ാ േപായ് ീരാമ ത െട മാ േഗഹ ി ലാ വി രാമെന േവറി ജീവി njാനിനി മിയി വാെ തിെ നി യം‘ എ േകേ ാ ത ജന ം മ വ തെ െയ െകൗസല ത മ ിര ി ലാ ീടിനാനേ രം വെ ാ :േഖന േമാഹി വീണി പിെ ണ കര ട ിനാ ഖി യായ് േമ െകൗസല തേ ാ ം.
വനയാ ീരാമ ം തമസാനദി ത െട തീരം ഗമി വസി നിശാ േഖ പാനീയമാ പജീവനം െച ജാനകിേയാ ം നിരാഹാരനാെയാ േല ശയനം െച റ ീടിനാ ; ല ണ വി മ ം ധരി ിേക ര ി നി , മ മാേയാേരാ :ഖ ാ ം പറ ാ ലാ െപൗരജന ം െച രിേക ീരാമെനയ െകാ െപാ ടാകി കാനനവാസം ന െമേ വ ം മാനസ ി റ മ വിനാ െപൗരജന ി പരിേദവനം ക 117
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീരാമേദവ ി നി പി ‘ ര ദി ാലയ മി ിവ കാര ി ം വ ം വി െമ ാലിവ േഖദം കല തള റ ി േബാധമി ിേ ാളിനി ണ ം േപ േപാകനാമിെ ാേഴ ക േതെര‘ രാഘവ വാ ക േക മ ം േവേഗന േത െമാ മി ിതേ രം രാഘവ ാ ം ജനകത ജ ം േതരിേലറീടിനാേര മറി ീല െപൗരജന ളേ രം മ ം െച േയാ ാഭി ഖം ഗമി ി ഥ െതെ െതേ ാ തെ നടെകാ ം കിട രവാസികെള ാം പിേ ാ ത ണ േനാ േ രം ക ീലരാമെനെയ കര തിിത ാരായ് രി േമവിനാ സീതാസേമതനാം രാമെന തം േചതസി ചി ി ചി ി ദിനം മി ാദികേളാ മിട േച ചി ാ വസി ീടിനാേനവ ം മംഗലാേദവതാവ ഭ രാഘവ ഗംഗാതടം ജാനകി തേ ാ ം മംഗല ാന ം െച സഹാ ജം ംഗിേവരാവി േര മ വീടിനാന് ദാശരഥി ം വിേദഹത ജ ം ശിംശപാ േല േഖന വാണീടിനാ
ഹസംഗമം രാമാഗമനമേഹാ മാേമാദ െ ാ
വെമ േക ഹ തദാ 118
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ാമിയായി വയസ നാ െ ാ രാമ തി വടിെയ വ ി ാ പക മനെ ാ ഭ ൈത വ സത രം പക ഫലമ ാദികെള ാം ൈകെ ാ െച രാമാേ വിനി ിപ ഭ ൈത വ ദ നമ ാര ം െച െപെ െ െ േ ി വ സി ാ ഢമണ ാേ ഷ ം െച മ ഹാസം മാ ര കം മേ തരം ശല ം െച ക വിേലാചന ത തി േമനി കലി ഹ ര െച : ധന നാേയയടിയനി േകവലം നി യം ൈനഷാദജ ം പാവനം ൈനഷാദമാ രാജ മി െമാ ഷണഹീനമധീനമേ ാ തവ കി രനാമടിയേന ം രാജ ം സ ടം ടാെത ര ി െകാ ക സേ ാഷ െ ാ ിനി നി ി വടി സ തമ വസി ളീടണം അ : രം മമ മാ ീടണമ ദാ പാദപ േര ളാ ലഫല പരി ഹിേ ണേമ കാേല കനിേവാട ഹിേ ണേമ! ഇ രം ാ ി നി ം ഹേനാ ഹാസം െച രാഘവ ‘േക നീ വാക ം മദീയം മമ സേഖ! െസൗഖ മിതി രമിെ നിേ േമ സംവ രം പതിനാ കഴിയണം സംവസി ീ വാ ാമാലയ ളി അന ദ ം ജിെ മിെ മേന വനവാസകാലം കഴിേവാളം 119
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാജ ം മൈമത ഭവാ മ ഖിയേ ാ ജ നാം നീ പരിപാലി സ തം ഭാവം െച ാക ം േവ െകാ വരിക വട ീരമാ നീ’ ത ണം െകാ വ വട ീര ം ല ണേനാ ം കല ര മ വട ീര മികെളെ ാ ബ മാേയാ ജടാമ ടെ ാ ം േസാദര ത ാ ശദളാദ ളാ സാദരമാ തമായ ത േല പാനീയമാ മശി ൈവേദഹി ം താ മായ് പ ി െകാ ീടിനാ ാസാദ ി പര േ യഥാ രവാസ ം െച റ േപാെല ല ണ വി മ ം ധരി ിേക ര ി നി ഹേനാ ടേവ
ല
ണ ഹസംവാദം
ല ല
ീപതിയായ രാഘവസ ാമി ം ീഭഗവതിയാകിയ സീത ം േല കിട ക തി:ഖം കല ബാ ാ ലനായ് ഹ ല ണേനാ പറ ട ിനാന്: ‘ രേന െന ീലേയാ സേഖ! പ ത േ വി ദാ േല കിടേ ാജേന റ മാറായി സ ണത േ ഭവേനാ േമ സ േര ണ ഷ ജനകാ ജേയാ ം പ ി െകാ ം മി ിഹ പ വപര സീ ി വനാ േര ീരാമേദവ :ഖ ാ വാ 120
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാരണ തയായ് വ ി ൈകേകയി മ രാചി മാ ായ ൈകേകയി താ ഹ ! മഹാപാപമാചരി ാളേ ാ?‘ ത ാ േഹാ ികളി മാഹ െസൗമി ി ം സത ര രം െചാ ിനാ : ‘ഭ മേത! ! മദ ചനം രാമഭ നാമം ജപി ീ ക സ തം കസ :ഖസ േകാ േഹ ജഗ േയ കസ ഖസ വാ േകാപി േഹ േഖ! ജ ാ ിത ക മേ വി സ േലാക ം ഖ :ഖകാരണം :ഖ ഖ ദാനം െചയ്വതി ാ ാ ിേലാ ക ാലി നി യം ഏക മമ ഖദാതാ ജഗതി മേ ക മമ :ഖദാതാവിതി ഥാ േതാ ത ാന ിക െ െ ാ ം േതാ കയി ധ ാ േത േമ njാനിതിനി ക ാെവ േതാ മാനസതാരി ഥാഭിമാേനന േക േലാകം നിജ ക ബ ം സേഖ! േഭാഗ ം നിജ ക ാ സാരിക മി ാര ദാസീന ബാ വ േദ ഷ മന േഭദ ി മം ചി മേ നി പി ാ സ ക യ വിഭാവ േത ത യഥാ തഥാ :ഖം ഖം നിജക വശഗതെമാെ െയ ാ െകാ നിന തി യദ ദ ദാഗതം ത കാലാ േര ത ത് ജി തിസ നായ് വാഴണം േഭാഗ ിനാ െ ാ കാമി ം േവ േഭാഗം വിധി തം വ ി ം േവ വ േമാ േ ാളം വിഷാദാതി ഹ ഷ 121
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചിേ ഭാ ഭ ക ഫേലാദേയ മ േദഹം ണ പാപ െളെ ാ നിത ം വിധിവിഹിതം സേഖ! െസൗഖ :ഖ സഹജേമവ േമ നീ ാവത രാ ര ാരാ ം േലാേക ഖാന രം :ഖമായ് വ മാ ലമി :ഖാന രം ഖം നം ദിനരാ ി േപാെല ഗതാഗതം മാനേസചി ി ില മെ േടാ! :ഖമേ ഖമാ ം വ ം പിെ പിെ :ഖം ഖമ സം മാ ം വ ം ര മേന ാന സം മാേയവ ജലപ െമ േപാെല സേഖ! ആകയാ ൈധേര ണ വിദ നം ദി േശാകഹ ഷ ടാെത വസി ഇ മാ തെ വ േ ാ മി മി ാ തെ വ േ ാ ം ാ നാ മ ധജനം െമ ാം മഹാമാേയതി ഭാവനാ ’ ഇ ം ഹ ം മി ാ ജ മായ് ാ േഭദം പറ നി േ രം മി ദി ി സത രം രാഘവന് നിത ക ം െച ളിെ ‘േതാണി വ െക’ േ ാ ഹ ന േതാണി ം െകാ വ ാ വണ ിനാ ‘സ ാമി ിയം േ ാണികാ സമാ ഹ താം െസൗമി ിണാ ജനകാ ജയാ സമം േതാണി ഴ മടിയ തെ മാനവവീര! മമ ാണവ ഭ!‘ ംഗിേവരാധിപ വാ േക േ രം മംഗലേദവതയാകിയ സീതെയ 122
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക ം പിടി കേര ി ഹ െട ക ം പിടി താ ം കേരറിനാ ആ ധെമ ാെമ െസൗമി ി മായതമാെയാ േതാണി കേരറിനാ ാതിവ േ ാ െട ഹ പരമാദരേവാ വഹി ി േതാണി ം മംഗലാപാംഗിയാം ജാനകീേദവി ം ഗംഗെയ ാ ി ന ായ് വണ ിനാള്: ‘ഗംേഗ! ഭഗവതീ! േദവീ! നേമാ േത! സംേഗന ശം ത െമൗലിയി വാ രീ! ൈഹമവതീ! നമേ നേമാ മ ാകിനീ! േദവീ! ഗംേഗ! നേമാ േത! nj വനവാസ ം കഴി ാദരാലി വ ാ ബലി ജക ന വ ര ി െകാ ക നീയാപ ടാെത ദ ാരിവ േഭ! ഗംേഗ! നേമാ േത! ഇ രം ാ ി വ ി ിരി േവ സത രം പാര ലം ഗമി ീടിനാ േതാണിയി നി താ ിറ ി ഹ താ െതാ തേപ ി ാ മേനാഗതം ‘ െടവിടെകാ വതിനടിയ െമാരാട ടാെതയ ന കീടണം ാണ െള ള ീ വന ായിേലണാംക ബിംബാനന! ജഗതീപേത!‘ ൈനഷാദവാക േക മനസി സേ ാേഷണ രാഘവേനവമ െച : ‘സത ം പതി ാ സംവ രം വിപിന ി വസി വ വ വിരവി njാ ചി വിഷാദെമാഴി വാണീ നീ സത വിേരാധം വരാ രാമഭാഷിതം’ ഇ രേമാേരാവിധമ ളിെ 123
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി േമാേദന ഗാഢാേ ഷ ം െച ഭ െനേ ാെക യ ര മ ഭ ാ നമ രി ലി ം െച മ മ ം േതാണിേമേല ഹ വീ മ ിരം ചി ി മ വിനാ .
ഭരദ ാജാ
മ േവശം
ൈവേദഹി തേ ാ ടേവ രാഘവ േസാദരേനാ െമാ ഗെ െ ാ സാദരം ാ േഖന വസി ി പാദപ േല ദളാഢ ത േല മാ ാ േദവ ദിേ ാരന രം പാ ിവന ഘ ാദി നിത ക ം െച െച ഭരദ ാജനായ തേപാധന ത ാ മപദ ി ാദരാ ചി േമാദേ ാടി േ ാ േനര ത കാണായിെതാ വ തെ ം അേ ാളവേനാട െച രാഘവന്: ‘ഇെ ാേഴ നീ നിേയാ ണ ി ണം രാമ ! ദശരഥന ന ത ഭാമിനിേയാ മ ജേനാ ം വ പാ ിരി ടജാ ിേകെയ വാ ൈവകാെത ണ ി ‘െയ േ ാ താപസേ േനാടാ ചാരി െചാേഭാഗസേ ാഷേമാ െചാ ീടിനാ : ‘ആ േമാപാെ ദശരഥ ാ ിത വ ല! പാ ി ീ ’ ത ാ ഭരദ ാജനി ം സ ായ ഹേ സമാദായ സാ ഘ പാദ ാദി ം ഗത ാ ര മ സ ിെധൗ സത രം ഭ ൈത വ ജയിത ാ സഹല ണം 124
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാ രമാവരം രാമം ദയാപരം ാ പരമാന ാെ ൗ കിനാ ദാശരഥി ം ഭരദ ാജപാദ ളാ വണ ിനാ ഭാര ാ ജാന ിതം ആശി വചന ം നി ംഗവനാശയാന മിയ ളിെ : ‘പാദരജസാ പവി യാ ീ നീ േവദാ ക! മമ പ ണശാലാമിമാ’ ഇ േത ാടജമാനീയ സീതയാ സത സ പം സഹാ ജം സാദരം ജാവിധാേനന ജി ട ഭരദ ാജതേപാധനേ ന ള് െച : ‘നിേ ാ സംഗമ ാകകാരണമി വ തപ ാഫല െമാ േവ ാതം മയാ തേവാദ ം ര പേത! തമാഗാമികം വാ ക ണാനിേധ! njാനറിേ പരമാ ാ ഭവാ കാര മാ ഷനായി മായയാ തേല ണാ പ സം ാ ിതനാകയാ ജ ായ യാെതാ ിെന ം കാനനവാസാവകാശ ായ ം njാനറി ീടിേനനി തിെനെ േടാ! ാന ാ തവ ധ ാൈനകജാതയാ ാന േ ! സകലേ ം ക njാ എ ി njാ വളെര റ ീ സ ാ താ നാേയനഹം ീപതി രാഘവ വ ി സാദരം താപസേ േനാേടവമ െച ”: ബ ളാ േ ാ nj െളി േമാദേ ാട ഹിേ ണേമ!‘
125
അ ഇ ത
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മേന ാന മാഭാഷണ ം െച കഴി ി രാ ി നി മായ്
വാ ീക ാ
മ േവശം
ഉ
ാന ം െച ഷസി നിവരരാ മാരക ാ മായ് ഉ മമായ കാളീ ിനദിേയ ീര താപസാദി മാ േ ണ േപായ് ചി ടാ ിെയ ാപി ി ജവാ ത വാ മീകി ത ാ മം നി ലം നാനാ നി ല സ ലം േകവലം നാനാ ഗദ ിജാകീ ണം മേനാഹരം ഉ മ ലതാപരിേശാഭിതം നിത മഫലദലസം തം ത ഗത ാ സമാസീനം നി ലസ മം ാ നമ രി ീടിനാ രാമം രമാവരം വീരം മേനാഹരം േകാമളം ശ ാമളം കാമദം േമാഹനം ക രമി ീവേര ണമി ാദി ാര ൈകരഭി വ ിതം ബാണ ണീര ധ രം വി പാണ നി ണം ജടാമ േടാ ലം ജാനകീല േണാേപതം ര മം മാനേവ ം ക വാ മീകി ം തദാ സേ ാഷബാ ാ ലാ നായ് രാഘവന് ത തി േമനി ഗാഢം ണ ീടിനാ നാരായണം പരമാന വി ഹം കാ ണ പീ ഷസാഗരം മാ ഷം ജയിത ാ ജഗ ജ ം ജഗ യം രാജീവേലാചനം രാേജ േശഖരം ഭ ി ഘ പാദ ാദിക െകാ ഥ 126
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി ദനായ നാഥ സാദരം പക മ രമ ഫല ല െളാെ നിേവദി േഭാജനാ ം ദാ ാ പരി മം തീ ര വര നത ാ നിവര തേ ാട ള് െച താതാ യാ വന ി റെ േഹ േവാ njാ പറേയണെമ ി േ ാ? േവദാ ിനാം ഭവാനതറിയാമേ ാ യാെതാരിട േഖന വസി ാ സീതേയാ ം ടിെയ െചേ ണം ഇ ി ിെലാ കാലം വസി ീ വാന് ചിേ െപരിക ാശ മഹാ േന! ഇ െന ദിവ ാരിരി മംഗലേദശ ഖ വാേസാചിതം’ എ േക വാ മീകി മഹാ നി മ ിതം െച ിവ മ െച : ‘സ േലാക ം നി ല് വസി സ േലാേക നീ ം വസി ഇ െന സാധാരണം നിവാസ ലമ െനയാകയാെല െചാ ാവ ം സീതാസഹിതനായ് വാ വാനിെ ാ േദശം വിേശഷി േചാദി കാരണം െസൗേഖ ന േത വസി ാ മ ിരമാഖ ാവിേശേഷണ െചാ njാ സ രായ് സമ ികളായ് ബ ജ ളി േദ ഷഹീനമതികളായ് ശാ രായ് നിെ ജി വര് ന െട സ ാ ം നിന ഖവാസമ ിരം നിത ധ ാധ െമ ാ േപ ി ഭ ാ ഭവാെന ജി വ െട ചി സേരാജം ഭവാനി ീ വാമമായ് വിള ീ മ ിരം 127
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിത ം നിെ രണമായ് ാപി നീ ദ രായ് നി ഹരായ് നിരീഹരായ് ത ജാപകരാ മാ ഷ ത ന:പ ജം േത ഖമ ിരം ശാ ാരായ് നിരഹ ാരിക മായ് ശാ രാഗേദ ഷമാനസ ാ മായ് േലാ ാ കാ ന ല മതികളാം േ മതിക മന വ മ ിരം നി സമ ക ള് സമ ി നി േല ദ മാേയാ മനെ ാ ം സ രായ് മ വര് മാനസം സ തം േത ഖവാസായ മ ിരം ഇ ം ലഭി ി സേ ാഷമിെ ാ മിേ തരാ ി താപ മി സ വ ം മാേയതി നി ി വാ ദിവ മന വ വാസായ മ ിരം ഷ ഭാവേഭദവികാര െളാെ വിേലാ ിേലാ േദഹ ിേന ഭവ ഖ :ഖാദി സ വ ം ചിേ വിചാരി ിലാ ാവിനിേ ം ഇ റ ഭജി വ െട ചി ം തവ ഖവാസായ മ ിരം യാെതാ ഭവ ം പരംചി ഘനം േവദസ പമന േമകം സതാം േവദാ േവദമാദ ം ജഗ കാരണം നാദാ പം പര മച തം സ വ ഹാശയത ം സമ ാധാരം സ വഗതം പരാ ാനമേലപകം വാ േദവം വരദം വേരണ ം ജഗദ ാസിനാമാ നാ കാ ം സദാ തസ ചിേ ജനകാ ജയാ സമം നി ംശയം വസി ീ ക ീപേത! 128
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ താഭ ാസ ഢീ തേചതസാം സ തം ത ാദേസവാരതാ നാം അ ഗതനായ് വസി നീ സീതയാ ചി ിത ചി ാമേണ! ദയാവാരിേധ!
വാ ീകി െട ആ
കഥ
ക ണാ തം തവ നാമമാഹാ േമാ വ ണി തിനാ മാവ മ െ ാ. ചി യനായ നിന് നാമ മഹിമയാ നിയായ് ചമ njാെനേടാ. തി njാന് കിരാത ാ മായ് രാ നി ദിയാദ ള് െച േത പലതരം ജ മാ ദ ിജത ം ം ക െമാെ െവടി njാ സമാചാര ത രനാെയാ ത ണി മായ് വസിേ ചിരം. േര ം വളെര നി ി ി നി പം േചാര ാേരാ െടേ നിത ം േചാരനായ് വി മ ം ധരിെ ജ െള െകാേ ചതി njാ ! എ വ പറിേ ദ ിജ ാേരാ മ നീ വന ി നിേ കദാ. സ നിക വ ക njാ ത േവേഗന െചേ നിമാ െട വ ാദിക പറി ീ വാ ഡനായ്. മ ാ മാ ാ േതജ സ പിക നി ദയം ാ നാം നാെമെ ം വി തം നി േന േഘാരമഹാവേന ാ സസം മെമേ ാട െച : 129
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘തി
തി ത യാ ക വ മ കിം? മേത പരമാ ഥം പറ‘െക ാ നിവര ാര ൈച േ ാ നി രാ ാവായ njാ മവ കേളാടി ം മദീയം പറേ പാ ജ! ‘ ദാരാദിക െ നിെ ം ഡ് ീഡിത ാരായിരി . ികഴി ാ വഴിേപാ േരാ njാ നിത ം പിടി പറി മാറാ . നി േളാ ം ഹി ീടണേമതാ മി െന ചി ി േവേഗന വ njാ . െചാ ാ നിവര ാര േക ടെനേ ാ മ ിതം െച സാദരം: ‘എ ി നീ nj ള് െചാ േക ണം നി ംബേ ാ േചാദി നീ നി െള െ ാ ി njാ െച പാപ നി െട പ െ ാ വാ ീ െമാ? എ നീ െച േചാദി വ േവാളം നി ീ മൈ വ nj നിസംശയം.’ ഇ മാക njാ വീ േപാ െ മ ദാരാദികെളാ േചാദ ം െച േതന്: ‘ സ യം െച njാ നി െളെയാെ രി െകാ ദിനം തി ത ഫലെമാെ ാ നി വാ ീ േമാ? മ പാപെമാെ ,njാ തെ ജിെ േ ാ? സത ം പറേയണ’െമ njാ െചാ തിരമായവെരേ ാ െചാ ിനാ : “നിത ം െച ക ഗണഫലം ക ാെവാഴി മ ന ജി െമാ? താ ാ നിര രം െച ക 130
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താ ാന ഭവിചീ െകേ വ .” njാ മ േക ജാത നി േവദനായ് മാനേസ ചി ി ചി ിേ ാെരാതരം താപസ മാ നി ദി ി താേപന െച നമ രി ീടിേനന് നിത തേപാധനസംഗമേഹ നാ മായ് വ ിെത :കരണ ം ത ാധ രാദ ം െര njാ ഭ ാ നമ രിേ പാദസ ിെധൗ ‘ തി സാഗേര മ നായ് വീ വാ നി മി ീ െമെ ണാ നാ ര ി െകാേ ണേമ ശരണാഗതര ണം ഷണമെ ാ മഹാ നാം’. മിത ാ പതിതം പദാ ിേക ാ നിവര ാ മ െച : ‘ഉ ി ഭ ി േത സ തം സ ചി ി ൈദവാ േത. സദ :ഫലം വ ം സ നസംഗമാദ ിദ നാനാം മഹത േമതാ ശം. ഇ തെ ത െ ാ പേദശെമ ാല് നിന തിനാേല ഗതിവ ം.’ അേന ാന മാേലാകനം െച മാനേസ ധന തേപാധന ാ ം വിചാരി : ‘ േന ം ദ ിജധമനാമിവ ദിവ ജന ാ േപ ്െയന് ാകി ം ര രേ തി ശരണംഗമി വ ര ണീയ യ േ ാപി വാ. േമാ മാ േ ാപേദേശന ര ി ണം സാ ാ പര േബാധ ദാേനന.’ ഇ ാ രാമനാമ വ ദ യം വത വ േപണ െചാ ി ാ . 131
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘നിത ം മരാമേരേത വം ജപി നീ ചി േമകാ മാ ിേ ാ നാരതം. nj ളിേ ാ വ േവാള ം നരി െന തെ ജപി ിരി ീ നീ.’ ഇ മ ഹം ദത ാ നീ ാര് സത രം ദിവ പഥാ ഗമി ീടിനാ . നത ാ മേരതി ജപി ി േ നഹം ഭ ാസഹ ഗം കഴിേവാള ം െകാെ ട ടിമ ി ി ം മറ ചമ ി ബാഹ ം. താപേസ ാ െമ െ ിനാ , േഗാപതിമാ ദയം െച േപാെല, നി മി ീെട െചാ േക njാന് നി മി ീടിേനനാ നാ ദരാ . വ ീകമ േതാനി ജനി യാല നീ ാരഭിധാന ം െച ാ : ‘വാ മീകിയാം നി േ ഭവാ ബ ലാ ായേവദിയായ് നാക നീ.’ എ െച െത െ ി നിക മ ട ിnjാനി െന വ ം. രാമനാമ ിന് ഭാവം നിമി മായ് രാമ! njാനി െനയായ് ചമ ീടിേന . ഇ സീതാ മി ാ ജ ാേരാ ം നിെ ദാ കാ തി വകാശ ം വ ിെതനി , ം െച ണ ം ന ായ് ഫലി ക ണാജലനിേധ! രാജീവ േലാചനം രാമം ദയാപരം രാേജ േശഖരം രാഘവം ച ഷാ കാണായ ലം വി നാേയനഹം ാണനി ണ! ിദശ ലപേത! ‘സീതയാ സാ ം വസി തിനാെയാ 132
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാദകര ലം കാ ി വ njാ േപാ ാ ’െമെ ിനാന ിേക േച ശീഷ പരി തനാം നി. ചി ടാചലഗംഗേയാര രാ ചി മാേയാ ടജം തീ മാ നി െത ം വട ം കിഴ ം പടി ാ മ ിവിേമാഹനമായ് ര ശാല ം നി ി ിവിെടയിരിെ െച ; മ ഥ ല ജനകജതേ ാ ം നി ലനാകിയ ല ണ തേ ാ ം ാ നാ മ വീടിന ,രാമ ം വാ മീകിയാ നിത ജിതനായ് സദാ. കാമ ാംഗിയാ ജാനകി തേ ാ ം സാദരമാന െ ാ േമവിനാന്. േദവ നീവരേസവിതനാകിയ േദവരാജ ദിവി വാ േപാെല.
ദശരഥെ
ചരമം
മ ിവരനാം മ േമറിേയാര ചാ െച െയാ ീടിനാ . വേ ണ വ മാ ാദ ക നീരത മി ി വീ ം ട മേ ം റ ഭാഗ നി ിെ ധീരതേയാ പെന വണ ിനാ . ‘ധാ ീപെത! ജയ വീര െമൗേല ജയ ശാ മേത!ജയ െശൗര ാം േധ! ജയ കീ ി നിേധ! ജയ സ ാമി !ജയ ജയ മാ ാ േഗാ ജാേതാ ംസേമ! ജയ.’ ഇ രം െചാ ി തി വണ ിയ ത േനാടാ േചാദി േപാ മ : ‘േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ 133
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമെതാ ദി ിലിരി രാഘവ ? നി നായതി പാപിയാെമേ ാ െചാ വാെനേ ാ െചാ ിയെത െട ല ണ,െന പറ വിേശഷി ല ീസമയായ ജാനകീ േദവി ം? ഹാ രാമ! ണവാരിേധ! ല ണ! വാരിജ േലാചേന! ബാേല മിഥിലേജ! :ഖം മരി ാ ട തിയാെമ രിക ിരി ാ ം മ േള ം കെ നി മരി ാ ംമി ാലമി ാെത വ ത ം.’ ഇ ം പറ േക േപ േനാാപേമാ രെച മ ം: “ ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാെരേ രിേല ിെ ാ േപാേയ തവാ യാ. ംഗിേവരാഖ രസവിേധ െച ഗംഗാതേട വസി ീ ം ദശാ േര ക െതാ തി ഗിേവരാധിപ െകാ വ ഹ ലഫലാദിക . ൈ ക െകാ െതാ പരി ഹിമാര ാ ജട ം ധരി ി . പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാെനെ നി പി :ഖിയാ ാ േമ. െചാേ ണെമ െട താതേനാ ം ബലാല ി ാകാതിരി ണം. െസൗഖ മേയാ യിേല ം വന ളി േമാ സി ി ം െപ വഴിയായ് വ ം. മാതാവി ം നമ ാരം വിേശഷി േഖദെമെ റി ാക േത ം. പിെ ം പിെ ം െചാ കപിതാവതിഖി നായ് വാ ക പീഡിതനാകയാ എെ ിരി :ഖമേശഷ ം 134
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ധന വാക ാ തം െകാ ന ീടണം.’ ജാനൈക ം െതാ െ േ ാ െചാ ിനാളാനനപ ം താ ി മ ം മ ം അ കണ ം വാ സഗ ഗദം: ‘ശ പാേദ സാ ാംഗം നമ ാരം.’ േതാണികേരറി ഹേനാ ടേവ ാണവിേയാേഗന നിേ നടിയ ം അ െരെ ിറ ിെ ായ് മറേവാളമി െര നി ശവശരീരം േപാെല. നാല നാഴിക െച വാെറ ൈധര മാലംബ മ ം നി നായീടിനാ .” ത െകൗസല കര ട ിനാ : ‘ദ മെ ാ പ പേ വരദ യം ഇ യാേയാ ൈകേകയി രാജ േമാ നായ് ന കിയാ േപാരായി ിേതാ? മ െന കാനനാേ കളവതിനി ാപിെയ പിഴ ി ൈദവേമ! ഏവേര ം വ ി നിേയ പരിേദവന്ം െചയ്വതിെനെ ാ കാരണം?’ പതി െകൗസല െചാെ ാ വാ ക താേപന േക മ ം പറ ീടിനാ : “ ിെലാ െകാ ിവ േപാെല ണ മി ാെത മാം േഖദി ിയാ നീ. :ഖ െ ാ മരി ാ ട െമാ ി മ ാ വ േഭ! ‘ ാണ യാണമ ,തേപാധന ാണവിേയാേഗ ശപി കാരണം. േക നീ ശാപ ാ ം മേനാഹര! സാ ാ തപസ ീകളീശ ര ാരേ ാ. അ രാെ ൗ ശരജ ാല ം ചാപ ം ഹേ ധരി ഗയാവിവശനായ് 135
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാഹിനീതീെര വനാ െര മാനസേമാേഹന നി േനരെമാ നി ദാേഹന മാതാപിതാ നിേയാഗ ാ സാഹസേ ാടി റെ ംഭ ം െകാ ് നീ േകാ വാ വ വ ംേഭന െവ മ െപാ ം വിെധൗ ംഭ ി നീരകം ശ ം േക ംഭി ി ിലംേഭാഗതമിതി ചി ി ട നാദേഭദിനം സായകം സ ായ ചാേപ മയ ീടേന . ‘ഹാ! ഹാ! ഹേതാ ഹം ഹാ! ഹാ! ഹേതാ ഹം ഹാ!’ േഹതി േക ി മാ ഷ വാക ം. ‘njാെനാ േദാഷമാേരാ േമ െച ീല േകന വാ ഹ ! ഹേതാഹം വിേധ! ഥാ? പാ ിരി മാതാപിതാ ാരാ ി ൈകെ ാ ക ീ ദാഹി യാ .’ ഇ രം മ ത നാദം േക njാനതിനായ് ത െച േലാ ം തദാ താപസബാലക പാദ ളി വീ താേപന െചാേ നി തേനാ njാ : ‘സ ാമി ദശരഥനായ രാജാ njാ മാമപരാധിനം ര ി േവണേമ! njാനറിയാെത ഗയാവിവശനായാന ത ീ ടി ം നാദെമേ ാ ബാണെമ േതനതിപാപിയാേയാ njാ ാണ കള ിനി ൈവകാെത.’ പാദ ളില് വീ േകണീ െമേ ാ േഖദം കല െചാ ാ നി ബാലക : ക മെ ത ാവത േമ ഹത ാപാപ ാകയി േത. ൈവശ നേ njാ മമ പിതാ ാെര136
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യാശ സി ി നീേയ േമ ൈവകാെത. വാ ക േമറി ജരാനര ം േന ം കാണാെത പാ ി ീ ദാേഹന njാ ജലം െകാ െച വാ ദാഹം േക നീ ത ീ െകാ ിനി ാ െമ ാമവേരാടറിയി സത െമ ാലവ നിെ ം ര ി ം. എ െ താത േകാപ ാകിേലാ നിെ ം ഭ മാ ീ മറിക നീ. ാണ േപാകാ പീഡ േ ം ബാണം പറി നീ ൈവക േത േമ.’ എ േക ശേല ാ ാരണം െച പിെ ജലം കലശ ം ൈകെ ാ ദ തിമാരിരി വിെട തിസം മേ ാ njാന് െച ം ദശാ േര, ‘ തേയാ േന ം േവ െപരാ ി വിശ ദാഹി േഹാ വ ി െമ ത ീ േപാെയാ മി മറ കള ിെതാ? മ ിെ ാരാ യം nj െ ാ നാ ം ം ഭവാെനാഴിെ ൈവകീ വാ ? ഭ ിമാേന ം െമ ാമതിസ നായ് വ ിേതാ നീ മാരാ! ബലാ ?’ ഇ കാരം നി പി ിരി ം വിെധൗ മ പാദവിന ാസജധ നി േക ായി കാ െ മാ ം മദീയം തഥാ േക താ പര േമാ പറ ജനക ം: ‘ൈവ വാെന ലം മമ ന ന! േവേഗന ത ീര് തരിക നീ സാദരം.’ ഇ മാക ണ njാ ദ ദിമാ പദം ഭ ാനമ രിെ ം ഭീതനായ് 137
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാ െമ ാമറിയി ിതേ രം ‘ ന െയാ ാധിപനാകിയ ഥ ീവര njാ ദശരഥെന േപ . രാെ ൗ വനാേ ഗയാവിവശനായ് ശാ ല ഖ ഗ െള ം െകാ പാ ി േ ന് നദീതീെര ഗാശയാ. ംഭ ി നീരകം ശ ം േക ംഭിവീര നിജ ി രം ത ി അംഭ െകാ ശ െമേ ാ യാല യേ നറിയാെത,യ ം ബലാ െകാ േനര കര ി േകെ ം ഭീതനായ് ത െച ീടിേന . ബാലെന നമ രിേ ന ലമവ െമേ ാ െചാ ീടിനാന്: ‘ക മാേ മമ വ തി തവ ഹത ാപാപ ാകയി േത. ക ം െപാടി വയ േമെറ പ ശാലാേ വിശ ദാഹെ ാ ം എെ ം പാ ിരി ം പിതാ ാ ത ീ െകാ ‘െയെ േ ാ െചാ ിനാ . njാന േക ഴേ ാ വേ നിനി ാനികളാം നി െളാെ മി ണം. ീപാദപ ജെമ ിേയ മ ി പാപിയാേയാരടിയ വലംബനം ജ വിഷയ പാവശ ാരേ ാ സ തം താപസ ംഗവ ാ നി .’ ഇ മാക ണ കര കര വേര ം :ഖം കല െചാ ീടിനാ : ‘ െനവിെട ിട ി ഭവാന് തൈ വ nj െളെ ാ േപായീടണം.’ njാന േക വ തെ െയ തി138
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദീനതേയാെട മക കാ ിേന . ക മാഹ ! ക ം! ക െമ വ െതാ തേലാടി തനയശരീര ം. പിെ ലതരം െചാ ി വിലാപി ഖി തേയാടവെരേ ാ െചാ ിനാ : ‘നീയിനി ന ചിത ചമ ീടണം തീ േമ ം ജ ലി ി ൈവകിടാെത.’ ത njാ ം ചിത ിേയനേ രം േ ണ സാകം േവശീ വ ക ം ദ േദഹ ാ മായ് െച വ ം ാരിേലാകം ഗമി വാണീടിനാ . തേപാധനനേ രെമേ ാ േശാക ാ മരി െമ െചാ ിനാ . ശാപകാലം ന ാഗതമായി താപസവക മസത മാ ം വരാ.” മ വേനവം പറ വിലാപി പിേ ം പിേ ം േക ട ിനാ : ‘ഹാ രാമ! ! ഹാ സീേത! ജനകെജ! ഹാ രാമ! ല ണ! ഹാ ഹാ ണാം േധ! നി േള ം പിരിെ നം നരി െന വ ൈകേകയി സംഭവം.’ രാജീവേന െന ചി ി ചി ി രാജാ ദശരഥ രാലയം.
ഭരതാനയനം :ഖി രാജനാരീജന ം െരാെ വാവി കര വ സി താഡി േക ത ണം േക വസി മ ികേളാ ഴറി സസം
നട ിനാ . േഘാഷ നീ ം മ139
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ : രമകം ളിെ : ‘ൈതലമയേ ാണിത ിലാ ക ധരാപാലക ത ട േക വ ീടായ്വാ .’ എ ച ത ാേര ം വിളി‘ ി തെ നി േവേഗന േപാകണം. േവഗേമറീ ം തിരേയറിെ േകകയരാജ മകം െചാ ക. മാ ലനായ ധാജി ിേനാടിനി ഏ േമ കാലം കളയാതയ ണം, ശ േനാ ം ഭരതെനെയ തി വി തം െച െചാ െക’ യ ീടിനാ . സത രം േകകയരാജ മകം നത ാ ധാജി ിേനാ െചാ ീടിനാ : ‘േക േപ ! വസി ന െച വാ ക ,ശ േനാ ം ഭരതെന ഏ േമ ൈവകാതെയാ യ െ ’ തവാക ം േക േനരം നരാധിപ ബാലക ാേരാ േപാെക െചാ ിനാന് കാേല റെ ി മാര ാ ം. ഏതാ മെ ാരാപ കെ ി താെതെന ാകി ം ാതാവിനാകി ം. എ കെ ിെത ി പലതരം ചി ി ചി ി മാ േ ഭരത ം സ ാപേമാടെയാ ാ രി സേ ാഷവ ിതം ശ ഹീനം തഥാ ല ീകം ജേനാ ബാധവ ിതം ാവിഗേതാ വം രാജ െമ ിദം േതേജാവിഹീനമകം ി , െച രാജേഗഹം രാമല ണവ ിതം ത ൈകേകയിെയ മാരന ാ ഭ ാ നമ രി ീടിനാര ിേക, 140
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െന സേ ാേഷണ മാതാ ായ ഗാഢമാലിംഗ മടിയി വമാംേഗ ക ാ േചാദി ി : ‘ഭ മ ീ ത ല ി െലാ േവ? മാതാവി ം പി ാ ജന േമ േമ :ഖമി ീ പറക നീ?’ ഇ രം ൈകേകയി െചാ േനര തിരമാ ഭരത ം െചാ ിനാ : “േഖദ െന ാണാെ നി ി താതെനവിെട വസി മാതാെവ? മാതാവിേനാ പിരി രഹസി njാ താതെന ക ീെലാ നാ േമ. ഇേ ാ ഭവതി താെന വസി െതവി േമ താപ ം ഭീതി ം. മ പിതാെവ ?പറെക’ േക ത ിയമാ ൈകേകയി ം െചാ ിനാ ‘എ കെന :ഖി ാനവകാശം? നി േനാവാ ിതെമാെ വ ി njാന്. അശ േമധാദി യാഗ െള ാം െച വിശ െമ ാട ം കീ ിപര ിയ സ ഷ ാ ഗതി ലഭി ീടിനാ ത പിതാെവ േകേ ാ ഭരത ം േ ാണീതെല :ഖവിഹ ലചി നായ് വീ വിലാപം ട ിനാെന ം.
ഭരത ലാപം ‘ഹാ താത! :ഖസ േ നിമജ മാേമെതാ ദി ി േപായി പേത! എെ ം രാജ ഭാരേ ം രാഘവ ത െട ൈക ി സമ ിയാെത പിരി141
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െ nj
െപാ െ ാ പിതാേവ! ണനിേധ! മാ ടേയാരിനി ൈദവേമ!’ നീവ ം കര േനരാപ ൈകേകയി ക നീ ം ട‘ ാസ സി ീ ക :േഖന കിം ഫലമീശ രക ിതെമ ാമറിക നീ. അഭ ദയം വ ീടിേന njാ തവ ലഭ െമ ാേമ ലഭി ിതറിക നീ.’ മാ വാക ം സമാക ണ ഭരത ം േഖദപരവശേചതസാ േചാദി : ‘ഏതാ െമാ പറ തിേ മമ താത മരി േനര മാതാേവ!’ ‘ഹാ രാമ രാമ! മാര! സീേത! മമ ീരാമ! ല ണ! രാമ! രാമ! രാമ! സീേത! ജനക േതതി ന: നരാ രനായ് വിലാപി മരി ി താത’ന േക േനരം ഭരത ം മാതാവിേനാ േചാദി ാ’നെത േ ാ! താത മരി േനര രാമ ം സീത ം െസൗമി ി മരിക ിേ ?’ എ േക ൈകേകയി ം െചാ ിനാ : ‘മ വ രാമനഭിേഷകമാരഭ സ നായ ക േനര njാെന െട ന ന െ വാഴി ണം എ പറ ഭിേഷകം ട ിേയ നിേ ാടതി കാരം പറയാമെ ാ. ര വരം മമ ത തവ പിതാ, പ തിെലാ ിനാ നിെ വാഴിെ ം രാമ വന ി േപാെക മ ം മിപ തേ ാടി കാലമ ിേ ന്. 142
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത പരായണനായ നരപതി ീതലം നിന ം ത രാമെന കാനനവാസ ിനായയ ീടിനാ ജാനകീേദവി പാതി ത മാലംബ ഭ ാസമം ഗമി ീടിനാളാ െസൗമി ി ം ാതാവിേനാ െടേ ായാ . താതനവെര നിന വിലാപി േഖേദനരാമരാേമതി േദവാലയം ാനറി’െക മാ വാക ം േക :ഖി മിയി വീ ഭരത ം േമാഹം കല േനര ൈകേകയി ‘മാഹ േശാക ിെനെ ാ കാരണം? രാജ ം നിന സ ാ മായ് വ ി ജ നായ് വാ ചാപല ം കള നീ.’ എ ൈകേകയി പറ േക ടെനാ േകാപി േനാ ീടിന മാതരം േ ാധാ ിത ില് ദഹി േപാമ െയാധി ീടിനാ ക നിേ ാ ക ം ‘ഭ ാവിെനെ ാ പാേപ! മഹാേഘാേര! നി േപ! നി േയ! േ ! നിശാചരീ! നി െട ഗ ഭ ി വിേ െനാ ണ മി ാ മഹാപാപി njാനേഹാ. നിേ ാ രിയാട തിനി njാ െച വ ിയി വീ മരി ,ന ാ ിേലാ കാള ടം ടി ീ വ,ന ാ ി വാെള ാ ക ീ വ . വ കണ ി ം njാ മരി ീ വനിെ ാ സംശയം െ ഭയ രീ! േഘാരമാ ംഭീപാകമാകിയ നാരകംത ി വസി ി ലം.’ ഇ രം മാതരം ഭ ി :ഖി 143
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത രം െച െകൗസല ാ ഹം ാന്. പാേദ നമ രിെ ാ ഭരതെന മാതാ ം െകാസല ം ണ ീടിനാ . ക നീേരാ ം െമലി ദീനയായ് ഖി യാേയാ െകൗസല െചാ ീടിനാ ; ‘ക േദാഷ ളിെത ാമകെ ിെത ക ര കെ കാരണം. ീരാമ മ ജാത ം സീത ം ചീരംബരജടാധാരികളായ് വനം ാപി ിെതെ ം :ഖാം രാശിയി താേപന മ യാ ീടിനാ നി യം. ഹാ! രാമ! രാമ! ര വംശനായക! നാരായണ! പരമാ ജഗ േത! നാഥ! ഭവാ മമ ന നനായ് വ ജാതനായീടിനാ േകവലെമങി ം :ഖെമെ ിരി ീെലാരി ാ ിേലാ ാല് വിധിബലമാം േലാം.’ ഇ ം കര മാതാ തെ ം നത ാ ഭരത ം :േഖന െചാ ിനാ : ‘ആ രമാനസയാ ി െകാ മാതാ njാ പറ േക ണം. രാഘവരാജ ാഭിേഷകം ട ിയാ ൈകേകയിയാകിയ മാതാ മാതാേവ! ഹത ാശതജാതമാം പാപ മേ ജി njാ നി ണയം ാ ജനാം വസി നിെയ ം ധ ദാര ള തി തെ ം ഖ േഗന നി ഹി ാ പാപ െമാെ യ ഭവി ീ njാ .’ ഇ െന നാനാശപഥ ം െച തി ിന :ഖം കല ഭരത ം 144
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േക േനരം ജനനി ം െചാ ിനാ : ‘േദാഷം നിനേ മിെ റി njാ .’ ഇ ം പറ ണ ഗാഢം ഗാഢമാംേഗ ക ാള ക വെരാെ വാവി കര ട ിനാര ഥ േക വസി നീ ം മ ിജനേ ാ മ േപാെട ി സ ാപേമാെട െതാ ഭരത ം േരാദനം ക െച വസി ം: േഖദം മതി മതി േകളി േകവലം ദശരഥനാകിയ രാജാധിപ സത പര മ വി ാനവീര വാ മ ഖ ളാം രാജേഭാഗ ം ാ യഥാവിധി യ ംബ ത ാ ബ ധനദ ിണ ം ദാ ദത ാ ിവി പം ഗത ാ യഥാ ഖം ല ാ ര രാ ാസനം ഭം ാരി ഖ ിദെശൗഘവ നായാ േമാടിരി തിെന നീയാനനം താ ി േന ാം കീ ? ാ നാ ജ നാശാദിവ ിത നിത നി പമനവ യ ദ യ സത സ പ സകലജഗ യ ത ജ ാദിഹീന ജഗ കാരണ . േദഹമത ം ജഡം ണഭം രം േമാൈഹകകാരണം ിവിേരാധകം ിവിഹീനം പവി മെ ാ േമ ചിേ വിചാരി ക ാെലാരി ം :ഖി തിനവകാശമിേ േമ :േഖന കിം ഫലം ത വശാ നാം? താെതെന ാകി ം െന ാകി ം േ തരായാലതി ഢരാ വ 145
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാറ ല െതാഴി റവിളിേ െറ ള േമാഹി വീണീ േവാ നി ാരെമ ം സംസാരേമാ ിേലാ സ ഗെമാേ ഭകരമാ ത െസൗഖ ം വ ീ വാ ന നിത മാ ശാ ിയറിക നീ. ജ ാ കി മരണ ം നി യം ജ ം മരി വ ം വ ം നി യം ആ ംത താെതാരവ െയേ ാ ണെമ ാം സ ക വശാഗതം ത മറി വിദ ാെനാരി ം മി ാദി കള ാദി വ നാ േവ െപ േ രം :ഖമിേ േമ േസ ാെപാതെമ ാ ഖ മിേ േമ. ാ േകാടിക ന ളായ ം ണാ ളായ ം പാ ിേലാ സംഖ യി ാേതാള ിെത ാ ണഭം രമാ ജീവിതകാല ിെലെ ാരാ ാ മഹാ ാനിനാ ം? ബ െമ ീ േദഹേദഹിക െ ം ചി ി മായാ ണൈവഭവ മ ദാ ക വ െ സം മം? ക ിതപ ാ ല ാം ബി വ സ തി ീ മാ തി നശ രം. ാ നേദഹ ക മണാ പിേ ം ാ മാം േദഹി േദഹം നരപി. ജീ വ േപ ി േദഹിക ണേശാഭം നവവ ള് െകാ . കാലച ി മണേവഗ ി ലമി േഭദ ളറിക നീ. :ഖ ിെന കാരണം െചാ നീ ഖ ജനമതം േക njാ െചാ വ . 146
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആ ാവിനി ജനനം മരണ മാ നി ചി ി ഷ ഭാവ മി . നിത നാന സ പ നിരാ ല സത സ പ സകേലശ ര ശാശ ത ാദിസാ ി സ വാ ാ സനാതന അൈദ യേനക പര പരമ ശിവ ഇ മനാരതം ചി ി ചി ി ചിേ ഢമായറി :ഖ ം ത ാ ട കക സ ഹ ം സത രേമ ം വിഷാദ ാെകാലാ.’
സം ാരക
ം
താ വചനം പന ന ത ാ യഥാവിധി സം ാരക ം മി ത ാമാ േസാദേരാപാ ായനാേയാ ഭരത മാര ം താതശരീരെമ േ ാണി ത ി നിാദര വെമ നീരാടി ദിവ ാംബരാഭരണാേലപന ളാ സ വാംഗെമ ാമല രി ീടിനാ . അ ിേഹാ ാ ിത ാല ിേഹാ ിെയ സം രി ം വ മാചാര സം തം ദത ാതിേലാദകം ദ ാദശവാസേര ഭ ാ കഴി ി പി മാദരാ േവദപരായണ ാരാം ദ ിജാവലിേ ാദനേഗാധന മര ാംബരം ഷണേലപനതാം ല ഗ േഘാേഷണ ദാന ം െച സേസാദരം വീ നമ രി ാ ശീവദനമാദാന ംെച വി നായ് േമവിനാ . ജാനൈകഇല ണസം നാ ട 147
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാനനം ാപി മ ി മാരെന മാനേസ ചി ി ചി ി ദിനം മാനവവീരനാേയാ ഭരത ം സാ ജനായ് വസി ീടിനാന ിനം നാനാ നേ ാ മനാ ലം ത വസി നീ് ന് നി ലസ മ ാ മായ് വ സഭാ ിേക അ േ ാ ഹാസനസ ിഭനാം നി സ ാസേന മ വീടിനാനാദരാ . ശ സം നായ ഭരതെനവ ിയേനരമവ ക ം മ ികേളാ ം രവാസികേളാ മ രാന ം വള മ വിനാ . ി നി ഭരത മാരേനാടംേഭാജസംഭവന ന െചാ ിനാ ‘േദശകാേലാചിതമാ വാ ക േദശികനായ njാനാ െചാ ീ വ സത സ തവ താത ദശരഥ ീതലം നിന ദ ന ീടിനാ ാഭ ദയാ േമഷ ൈകേകയി ദ മാേയാ വരദ യം കാരണം. മ മഭിേഷകം നിന njാ മ ികേളാ മ േപാ െച ീ വ . രാജ മരാജകമാം, ഭവാനാലിനിത ാജ മെ ധരി മാര! നീതാതനിേയാഗമ ി ം േവണം പാതക ാമത ാ ിേലവ ം. ഒെ ാഴിയാത ണ നര ാ വ സാദ ിനാ ’ എ െച വസി നിേയാ ന ായ് െതാ ണ ി ഭരത ം: ‘ഇ ടിയ രാജ ം െകാ കിം ഫലം? 148
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വനാ ം മമ വജ . nj ളവ െട കി ര ാരെ നി ളിെത ാമറി െ ാ േമ . നാെള ല കാേല േപാ njാ നാളീകേന െനെ ാ ി േപാ വാ njാ ം ഭവാ മ തീേദവി ം നാനാ രവാസിക മമാത ം ആന േത കാലാള് തിര ടേയാ മാനക ശംഖ പടഹവാദ െ ാ ം േസാദര രതാപസസാമ േമദിനീപാലകൈവശ ാദി ം സാദരമാ ൈകേകയിെയാഴി മാ ജന മായി േപാകണം. രാമനി ാഗമി ീ േവാളം nj മിയി െ ശയി േത .’ ലഫല ള് ജി ഭസിത മാേലപനം െച വ കല ം താപസേവഷം ധരി ജട താപം കല വസി േത .’ ഇ ം ഭരത പറ േക വെര ം ന നെ െചാ ീടിനാ .
ഭരതെ
വനയാ
‘ചിേ നിന ി േതാ ിയത തമ ാരിലത മനേ ാ നീ.’ സാ േളവം ക േനരമാദിത േദവ ദി , ഭരത ം ശ േനാ െട റെ ി ; ത മ നിേയാേഗന ൈസന ം സത രം രാമെന ാണാ നട ി ചിേ നിറ വഴി േമാദേ ാ ം 149
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാജദാര െകൗസല ാദിക തദാ രാജീവേന െന ാണാ നട ി . താപസേ വസി ംപ ി ം താപസ േ ന സാകം റെ . മി കിള െപാ ീ ം െപാടിക ം േവ ാമനി െച പര ചമ ി . രാഘവാേലാകനാന വിവശരാം േലാകരറി ി മാ േഖദ ം. ംഗിേവരാഖ രം ഗമി ി ട ഗംഗാതെട െച ി െപ ം ട. േകകയ ീ ത പടേയാ മിാഗതനായ േക ഹ തദാ ശ ിതമാനസനായ്വ ത െട കി ര മാേരാ െചാ ാന േനരം: ‘ബാണചാപാതിശ ം ൈകേ ാ േതാണികെളാെ ബ ി സ രായ് നി ിെന ാവ ം njാന െച കിേ ാ വ ൈവകീടാെത. അ ിേക െച വ ി ാല െടയ തമറി ീ േ ാ. രാഘവേനാ വിേരാധ ിെന ിേലാ േപാക താ മിവരിനി നി യം െര ാകി കട ക ം േവണം പ തിേ ം വിഷാദ ം ടാെത. ഇ ം വിചാരി റ ഹ െച സത രം കാ ല് നമ രി ീടിനാ നാനാവിേധാപായന ം കാ വാന ം െതാ നി ീടിനാ ചീരാംബരം ഘനശ ാമം ജടാധരം ീരാമമ ം ജപ മനാരതം ധീരം മാരം മാേരാപമം മഹാവീരം ര വരേസാദരം സാ ജം 150
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാരസമാനശരീരം മേനാഹരം കാ ണ സാഗരം ക ഹ തദാ മിയി വീ േഹാഹമിത ാ ണാമ ം െച ,ഭരത മേ രം ഉ പ ഗാഢമാലിംഗ ര നാഥഭ ം വയസ മനാമയവാക ം ഉ ാ ഹേനാ പിെ ം െചാ ിനാ : ‘ഉ മ േഷാ ംസര ം ഭവാ ആലിംഗനംെച വെ ാ ഭാവാെന േലാകാലംബന തനാകിയ രാഘവ . ല ീഭഗവതി േദവിെ ാഴി സിി േമാ മെ ാ വ മേതാ നീ. ധന നാ നീ വന ി ലി തിനിെ ാ സംശയം മ േഖ! േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ േമെതാരിട നി െപാ ക ി രാമെന നീ, യവെന പറ ം നീ ദാ രാമേനാേടേ ാ െചാ ം യാെതാരിട റ ീ ര നായക സീതേയാ ം ടി നീയവിടം ദാ, കാ ി രിെക’ േക ഹ തദാ വാ മി ാെ ാ സേ ാഷ േചതസാ ഭ ഭരതനത മെന ത ചിേ നി പി ട നട ീടിനാ . യ േ ാ നിശി രാഘവ സീതയാ ത ഗത ാ ഹ സത രം െചാ ിനാ : ‘ക ാ െമ ി ശാ തം സീതയ െകാ വ ണ ത മഹാശയന ലം.’ ക ഭരത ം ബാ േപാദകം െതാ വിറ സഗ ഗദം െചാ ിനാ : ‘ഹാ മാരീ! മേനാഹരീ!ജാനകീ! 151
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാസാദ ി വ ണത േല േകാമള ി ധവളാംബരാ േത രാേമണ േശേത ശമയവി േര നി േര േഖേദന സീതാ മദീയാ ജ നാ. മേ ാഷകാരണാെല ചി ി മിേ ഹമാ പരിത ജി ീ വ കി ബിഷകാരിണിയായ ൈകേകയിത ഗ ഭ ി നി ജനിെ ാ കാരണം തിയായതി പാപിയാെമെ ം ധി രി ീടിേന പിെ ം പിെ ം. ജ സാഫല ം വ ിത ജ നി ലമാനസ ഭാഗ വാെന ം അ ജ തെ പരിചരിെ േ ാ ം വ ം വന ി േപായതവനേ ാ. ീരാമദാസദാസ ാ ദാസനായാ ഢഭ ി േ ഷ njാ ം സദാ നിത ം േസവി െകാ വെന ാ വ ം മ ജ ി ഫലെമ നി യം. െചാ നീെയേ ാെടവിെട വസതി െകൗസല ാതനയനവിേട ൈവകാെത െച njാനി ിെ ാ േപാ വെന േക ഹ രെച ാ : ‘മംഗലേദവതാവ ഭ ത ലിി െന െ ാ ഭ ി ാ യാ ണ വാ ാരിവ േ സര ഭവാ നി യെമ ിേലാ േക മഹാമേത! ഗംഗാനദി കട ാല െ ം മംഗലമാ ചി ടാചലം ത ികേട വസി സീതയാ ത െട േസാദരേനാ ം യഥാ ഖം.’ ഇ ം േഹാ ിക ഭരത ം ത ഗ ാമേഹ ശീ ം ിയസേഖ! 152
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ക
മമ തടിനിെയ സത രം േദ ാഗം സമ േ ാ ഭവാദ നീ.’ താഭരതവാക ം ഹ സാദരം ഗത ാ വി ധനദിെയ ട വാ ത ജനേ ാ െട സം മം വി ാര ം മഹാേ പനീ തം അ സാ ലേദശം നിറ ീടിനാന േതാണി വ ി നിര ിനാ . ഊ മാേയാ ഴ െമ തിേല ം വലിെയാ േതാണിയി താ ദാ ശ േന ം ഭരതേന ം നിസ മനായ വസി േന ം തഥാ രാമമാതാവായ െകാസല തെ ം വാമശീലാംഗിയാം ൈകേകയിതെ ം ീശപ ിമാ മ വേര ം ഭ ാെതാ കേര ി മ ം ഴഭീത ാ കട ീടിനാനാദരാ ഉ തടിനിെയ ി നാ ലം േ കട ി വ ട ം തദാ. ശീ ം ഭരദ ാജതാപസേസ ാ മം വ ാ േഗാ ം വിേരാധം വിനാ സം ാപ സം ീതനായ ഭരത ം വ പടെയാ േവ െരനി ീടിനാ . താ മ ജ മാ ടജാ േണ സാന മാവിശ നിേ ാരന രം ഉ ല ം മഹാേതജസാ താപസം വിജ രാ ാനമാസീനം വിധിസമം ാ നനാമ സാ ാംഗം സേസാദരം ഭ ാ ഭരദ ാജ നീശ രം ാത ാ ദശരഥന നം ബാലകം ീൈത വ ജയാമാസ നീ ം. വാചാ ശല ം െച 153
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാ തദാ ജടാവ കലധാരിണം ികല െച ാ’നിെതെ േടാ ക ിേ ാ പപ മെ ാ േമ രാജ ം പാലി നാനാജന ളാ ജ നാേയാ നീെയ ിനായി െന വ കല ം ജട ം താപസഖ േവഷെ രി ഹി ീ വാന്? എെ ാ കാരണം വ പടേയാ മാഹ ! വനാ േര വ ം െചാ നീ.’ ത ാ ഭരദ ാജവാക ം ഭരത മി ം നിവര തേ ാ െചാ ിനാ : ‘നി ി ിേലറെത േലാക ിെലെ ാ ാ മഹാ േന! എ ി ം വാ വം njാ ണ ി നിടം േപാവാന ഹിേ ണേമ! രാമാഭിേഷകവി ി കാരണം രാമപാദാ ളാണ തേപാനിേധ! njാേന േമെയാ റി ീല,രാഘവ കാനന ിെന വാ ല ം േകകയ ിയാമ ത വാ ായ കാേകാളേവഗേമ ലമതി . ഇേ ാള േനാ േനാ njാനതിനി ാദപ ം മാണം ദയാനിേധ! ീരാമച ത നായ് ത ാദവാരിജ ം ഭജിെ ിേയ മമ മ േഭാഗ ളാെലെ ാ ഫലം? മെതാെനാഴി ിെ ാരാകാം ിതം. ീരാഘവ ചരണാ ിേക വീ സംഭാര െള ാമവിെട മ ി െപൗരവസി ാദികേളാ ടേവ ീരാമച നഭിേഷക ം െച രാജ ിനാ ിേ ാ േപായി 154
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജ നാം േജ െന േസവി െകാ വ .’ ഇ െന േക ഭരതവാക ം നി മംഗലാ ാനേമനം ണ ീടിനാ . ംബി നി സേ ാഷി ളിനാ : ‘കിം ബ നാ വ ! ാ െമാെ njാ ാന ശാ ക റി ിരി ൈ മാനേസ േശാക ാെകാലാ േക നീ. ല ണേന ാ നിനേ േമ ഭ ി ല ീപതിയായ രാമ നി യം. ഇ ിനി രി ീ വന് നിെ njാ വ േയാ മിെ ാ സംശയം. ഊ ം കഴി റ ി ല കാേല േവണം ര നാഥെനെ വാ .’ എ ാമ െച വ െമനി തിനിെ ാ ൈവ ഖ െമ ഭരത ം കാ ക കി മാചമ നീ േമകാ മാനസനായതി വി തം േഹാമേഗഹ നായ് ധ ാന ം െച ി കാമ രഭിെയ േണ കാനനം േദേവ േലാകസമാനമായ് വ ി ; േദവകളായി മ ത ം. േദവവനിതമാരായി ലതക ം ഭാവനാൈവഭവെമ മ തം! ഭ ഭ ാദി േപയ േഭാജ ം ി സാധനം മ ം ബ വിധം. േഭാജനശാലക േസനാ ഹ ം രാജേഗഹ െമ മേനാഹരം! സ ര ാതനി ിതെമാ േവ വ ി തി പണി ന ം. ക ണാ ശാ േ ന വസി െനേ ാദേമാ ജി ി ിനാല്. പ ാത് സൈസന ം ഭരതം സേസാദര155
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മി ാ േപണ ജി ന രം രായ് ത ഭരദ ാജമ ിേര രായാരമരാവതീസ ിേഭ. ഉ ാന ംെച ഷസി നിയമ ത ാഭരദ ാജപാദ ിനാ . താപസ തേ ാട ം ൈകെ ാ പതിന ന ാ ം റെ ചി ടാചലം ാപ മഹാബലം ത പാ ി േര കി ിദ ിെക മി മാേയാ ഹ ം മ ം ശ ം താ മായ് ഭരത ം ീരാമസ ശനാകാംഷയാ മ മാരാ നാനാ തേപാധനമ േല കാണാേ ാേരാേരാ നിവര ാേരാ താ െതാ േചാദി മത ാദരം: ‘ വാ ര മന െസൗമി ിേയാ ം മഹീ ിേയാ ം ദാ?‘ ഉ മനായ ഭരത മാരേനാരം താപസ ാ മ െച : ‘ഉ രതീേര രസരിത: േല ചി ടാ ിത പാ േശ മഹാ േമ ഉ മ ഷ വാ ി’െത േകെ ം െകൗ കേ ാെട ഭരത ം തൈ വ െച േനര കാണായ് വ ിതത തമായ രാമച ാ മം. ഫലദല വ ീത ശ രമണീയകാനനമ േല ആ കദളീബ ളപനസ ളാ ാതകാ നനാഗ ാഗ േകര ഗ ം േകാവിദാര േമര ച കാേശാകതാല ം 156
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാലതീജാതി ഖലതാവലീശാലികളായതമാലസാല ം ംഗാദിനാനാ വിഹംഗനാദ ം ംഗമാതംഗ ജംഗ വംഗ രംഗാദി നാനാ ഗ ാതലീല ം ഭംഗ ാസമാേലാക െര ഭരത ാ സം ല വ കലാല തം രാ ാ മം ഭ ാവണ ിനാ . ഭാഗ വാനായഭരതന േനരം മാ രജസി പതി കാണായ് വ സീതാര നാദപാദാരവി തനമായതി േശാഭനം പാവനം അ ശാ ജവ മ ാദിെകാിതം മംഗലമാന മ നായ് വീ ം പണി ം കര ം തദാ േര തെ ൗലിയി േകാരിയി ീടിനാ . ‘ധേന ാഹമി േഹാ ധേന ാഹമി േഹാ ം മയ തം ണ രം പരം ീരാമപാദപ ാ ിതം തലമാരാെലനി കാ ാനവകാശ ം വ ിതെ ാ രി ാദപാം ളേന ഷണം െച ഴ ിേത ം േവധാ മീശ ം േദവകദംബ ം േവദ ം നാരദാദി നിക ം.’ ഇ േമാ തേ മരസാ തചി നായാന ബാ ാ ലാ നായ് മ ം മ ം പരമാ മസ ിെധൗ െച നി േനര കാണായി രം രാമച ം പരമാന മ ിരമി ാദി ാരക വ ിതമി ിരാമ ിേരാര ലമി ാവരജമി ീവരേലാചനം 157
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാദളനിഭശ ാമളം േകാമളം ജം നീലനളിനദേള ണം രാമം ജടാമ ടം വ ലാംബരം േസാമബിംബാഭ സ വക് ാം ജം ഉദ ണാ ണാ തേശാഭിതം വിദ മാംഗിയാം ജാനകിയാെയാ വിദ മായ് വിേനാദി ിരി െ ാ വിേദ ാതമാനമാ ാനമവ ാ ലം വ സി ീവ ല ണമവ യം ല ീനിവാസം ജഗ യമച തം ല ണേസവിതപാദപേ ഹം ല ണല സ പം രാതനം ദ ാരിേസവിതം പ ീ വാഹനം രേ ാവിനാശനം ര ാവിച ണം ച : വണ വരപല ഗം ി ിതാേനകപ ജാ ം പരം കാ ണ ം ദശരഥന മാരണ വാസരസികം മേനാഹരം. :ഖ ം ീതി ം ഭ ി െ ാ ാ വീ നമ രി ീടീനാ . രാമനവേന ം ശ േന മാേമാദാെല നിവ ി സം മം ദീ ഘബാ ളാലിംഗനം െച ദീ ഘനിശ ാസെവൗമേന ാന െ ാ ദീ ഘേന ളില് നി ബാ േപാദകം ദീ ഘകാലം വാ േസാദര ാെര ം ഉ ംഗസീമനി േച നരപി വ മണ ാന കം സ ംഗേമെറ െ ാ െസൗമി ി ം ത മേയ ഭരതാം ിക ിനാ . ശ മതിഭ ി കല െസൗമി ിതന് പാദാം ജ ള് ീടിനാ . 158
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഉ ഷാ ാരായ പ ലമേ ജലാശയം ക േപാെല തദാ. േവേഗന സ ിെധൗ െച ാ ക ി രാഘവ തന് തി േമനി മാതാ ം. േരാദനം െച മാതാവിെന പാദ ളി നമി ാന് ര നാഥ ം എ മാ ിൈകെ ാ െകൗസല ം ബാ ധാരാഭിേഷകം െച ഗാഢമാ ിഷ ശിരസി ക ടഢേമാദം ല ം ര തദാ. അന രാ െ ാ മാ ജനേ ം പിെ നമ രി ീടിനാദരാ . ല ണ താ മ ം വണ ിനാ ല ീസമയായ ജാനകീേദവി ം. ഗാഢമാ ിഷ െകൗസല ാദിക സമാഢേഖദം ട ീടിനാര് ക നീ . ത സമാഗമം ാ വരം ഭ ാവസി ം സാ ാംഗമാ ാ ട നത ാ ര മനാ െചാ ീടിനാ‘െന ം ഭാഗ വാ njാെന നി യം. താത െസൗഖ മ ീ നിജ മാനേസ േഖദ േ ാ നെരെ ിരികയാ ? എേ ാ െചാ െതേ ാ െചാ ീ വാെന െസൗമി ിെയെ ാ പറ ം?” രാമവാക ം േക െചാ ാ വസി ം: ‘ധീമതാം േ ! താേതാദ മാ േക . നിെ ിരി തെ നി പി മ വ പിെ ം പിെ ം :ഖി രാമരാേമതി സീേതതി മാേരതി രാേമതി ല േണതി ലാപം െച േദവേലാകം െച ാനറിക നീ 159
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദവേഭാേഗന ഖി സ നായ്.’ ക ലാഭം വചനം സമാക ണ ര വര വീണി മിയി . ത ണ ൈ വിലപി ിേത ം ല ണേനാ ജനനീജന ം :ഖ മാേലാക മ ജന െമാെ വാവി കര ട ിനാ : ‘ ഹാ! താത!മാം പരിത ജ വിധിവശാേലെതാ ദി ി േപായിതേ ാ ഭവാ ! ഹാ ഹാ ഹേതാഹമനാേഥാ ി മാമിനിേ േഹനലാളി താര വാസരം േദഹമിനി ത ജി ീ njാ േമാഹെമനി ിനിയി ജീവി യി .’ സീത ം െസൗമി ിതാ മ േമ േരാദനം െച വീണീടിനാ തെല. ത ശായാം വസിേ ാ ികള് േക വാപെമാ ി മ വിനാ . മ ാകിനിയിലിറ ി ളി വ മേ തര ദക ിയ ം െച ാ . പി ം മ സഹിേതം ദീസ ഫലപിണ ാകനി താം ംെകാ വ ിത് യെതാര ം താ ജി മ സാദരംന ക പി െമ െ ാ േവദ തികള് വിധി െതേ ാ തിേഖേദന പി ദാനാന രം തദാ ാനം കഴി ണ ാഹ ം െച ഥ ാനാദന രം ാപി ിതാ മം, അ പവാസ ം െച ിെത ാവ ം വ ദി ീടിനാനാദിത േദവ ം. മ ാകിനിയി ളീ സ ം വ ി േപാ ാ േമ വസി ീടിനാര്. 160
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭരതരാഘവസംവാദം അേ രമാ ഭരത ം രാമെനെ െതാ പറ ട ിനാ : ‘രാമരാമ േഭാ! രാമ! മഹാഭാഗ! മാമകവാക ം െചവിത േക ണം. ഉ ടിയനഭിേഷകസംഭാര െകാ വ ി , െകാ ിനി ൈവകാെത െച േവണമഭിേഷക ം പാലനം െച രാജ ംതവ ൈപ ം യേഥാചിതം. േജ നെ ാ ഭവാ ിയാണാമതി േ മാം ധ ം ജാപരിപാലനം. അശ േമധാദി ം െച കീ ാ ചിരം വിശ െമ ാം പര ി ലത േവ േര ം ജനി ി രാജ ം നിജ ലാ ി വന ി േപാകണം. ഇേ ാള ചിതമേ വനവാസമ തവി മ!നാഥ! സീദ േമ. മാതാ ത െട തം താവകേചതസി ചി ി ദയാനിേധ! ാതാ ത േട പാദാം ജം ശിരസ ാദായ ഭ ി ി രെച ദ നമ ാര ം െച നി ി പ ിതനായ ഭരത മാര ം ഉ ാപ രാഘവ ംഗമാേരാപ ചി േമാേദന ണ െചാ ീടിനാ : ‘മദ ാക മ േക ാ ം മാര! നീ യ േയാ ം മയാ ത ൈഥവ തം. താതെ തി ാ സംവ രം ീതനായ് കാനനം വാെഴ െചാ ിനാ . ിത നിന രാജ ം മാ സ തം ദ മായീ നെര കാരണം 161
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േചതസാപാ ി ന ി വാ മിാതനിേയാഗമ ി ം േവണം. യാെതാ പി വാക െ ലംഘി നീതിഹീനം വസി ി തേല ജീവ തനവ പിെ നരക ി േമ ം മരി ാ മിെ ാ സംശയം. ആകയാ നീ പരിപാലി രാജ ം േപാക,njാ ദ കം ത ി വാണീ വ .’ രാമവാക ം േക െചാ ാ ഭരത ം: ‘കാ കനായ താത ഢമാനസ ീജിതന് ാ വേയാധിക രാജഭാവം െകാ രാജസമാനസ െചാ വാക ം ാഹ മ മഹാമെത! മ വനായ് ഭവാ വാ മടിയാെത.’ എ ഭരതവാക ം േക രാഘവ പിെ ംമ ിതം െച െചാ ിനാ : ‘ മിഭ ാ പിതാ നാരീജിതന കാമി മ ഢാ ാ മ േകള്. താതനസത ഭയം െകാ െച തിേന േമ േദാഷം പറയ േതാ നീ. സാ ജന നരക ി മതിഭീതി ീ മസത ി മാനേസ.’ ‘എ ി njാ വാ വ വേന നി ി വടി സ ടെമ ിേയ രാജ ം വാ ക.’ േസാദരനി ം പറ േക തിസാദരം രാഘവ പിെ ം െചാ ിനാന്: ‘രാജ ം നിന െമനി വിപിന ം ജ നാം താത വിധി േമ. വ ത യമായ ി ാ ന യം.’ സത വിേരാധം വ െമ നി 162
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ ി njാ ം നി ി വടി പി ാെല കി രനായ് മി ാ ജെനേ ാെല േപാ വ കാനന ി െത ി േചവ െച പരേലാകമാ njാ നിേത ാപവാേസന േദഹ േപ ി ’നിേത നമാ നി നി യി ിേക ദ ഭ വിരി കിഴ തിരി നിേ ാ െവയില ഭരത ം. നി ബ ി ക േ ാ ര വര ത േബാധനാ ം നയനാ സം യാ െചാ ാ വിേനാടെ ാള് വസി ം െച ൈകേകയീ തേനാ െചാ ിനാ : ‘ ഢനായീെടാലാ േക നീെയ ിേലാ ഢമാെയാ ാ ം പാ ജാ! രാമനാ നാരായണ പര താമരേസാ വന ി കാരണം മിയി ര ല ിലെയാ യി മിപാലാ ജനായി ിറ ി . രാവണെനെ ാ ധ െ ര ി േദവകേള രിപാലി െകാ വാ . േയാഗമായാേദവിയായ ജാനകി േഭാഗി വരനാ ല ണ . േലാകമാതാ ം പിതാ ം ജനകജാരാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല രാവണെനെ ാ വതി വന ി േദവകാര ാ ം റെ രാഘവ . മ രാവാക ം ൈകേകയി ചി നി ം േദവ തെമ റിക നീ ീരാമേദവനിവ ന ി ാ ഹം നീ ം പരിത ജി ീ ക, കാരണ ഷാ യാ സത രം നീ രാജധാനി േപാക മടിയാെത. 163
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ികേളാ ം ജനനീജനേ ാ മ മി ാത പടേയാ മിേ ാേഴ െച െയാ ാ രി വസി നീ. വ ീ മ ജ താ മ ജ ം േദവി മീേര സംവ രാവെധൗ രാവണ തെ വധി സ കം.’ ഇ ം ിക േക ഭരത ം ചിേ വള െ ാ വി യം ൈകെ ാ ഭ ാര മസ ിെധൗ സാദരം ഗത ാ മ ത ാ സേസാദരം: ‘പാ കാം േദഹി!രാേജ ! രാജ ായേത പാദ ാമമ േസവി െകാ വാന്. യാവ വാഗമന്ം േദവ േദവ! േമ താവേദവാനാരതം ഭജി ീ വ .’ ഇ ം ഭരേതാ ിേക ര മ െപാ ാരടികളി േച െമതിയടി ഭ ിമാനായ ഭരത ന കിനാ ; നത ാപരി ഹി ീടിനാ ത ി ം. ഉ മര വി ഷിതപാ കാമാംേഗ േച രാമനേര െന ഭ ാ ദ ിണം ത ാ നമ രിായ വ ി െചാ ാ സഗ ഗദം: ‘മന േ ഥമദിേനഭവാ വ തിെ വ ീ കി പിെ njാ അന ദിവസ ഷസി ജ ലി ി വ ിയി ചാടി മരി െ ാ.’ എ േക ര പതി ം നിജ ക നീ ം ട േപാ െചാ ിനാന്: ‘അ െനതെ െയാര രമി തിന njാന തെ വ ം നി യം.’ എ െച വിട ം െകാ ി 164
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ധന ഭരതന് നമ രി ീടിനാ പിെ ദ ിണ ം െച വ ി മേ തരം റെ ഭരത ം മാ ജന ം മ ിവര ാ ം ാതാ മാചാര ം മഹാേസന ം ീരാമേദവെന േചതസി േച െകാാ ഢേമാേദന െകാ േപായീടിനാ . ംഗിേവരാധിപനായ ഹേന ം മംഗലവാചാ പറ യ ീടിനാ . ി നട ഹന് വഴികാ വാ പിേ െപ ട ം നടെകാ ി . ൈകേകയി താ ം താ വാദം െകാ േശാകമക നട മക മായ് ഗംഗകട ഹാ വാേദന നാലംഗ ടേയാ മാരാ ാ െച േയാ ാ രി ര വര തെ ം ചി ി ചി ി ദിനം ഭ ാ വി ാ രവാസിക നിത േഖന വസി ിെത ാവ ം താപസേവഷം ധരി ഭരത ം താേപന ശ ം തേ ാ ടന് െച ന ി ാമമ േപാ ി വ ിതാന ം ജഗദ ാസിക െ ാം. പാ കാം വ സിംഹാസേന രാഘവപാദ െള സ ി സാദരം. ഗ ്പാദ െകാ ജി െകാിേക േസവി നി ാരി വ ം. നാനാ നിജനേസവിതനാെയാ മാനവവീരന് മേനാഹരന് രാഘവ ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം ദാ മാനസാന ം കല ചില ദിനം ചി ടാചേല വാേണാരന രം 165
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചിേ നി പി ക ര വര . ‘മി വ ളേയാ യില് നി വെ മിവിെടയി ാലിനി ട ; സത രം ദ കാ ണ ിനാ െ ാ ബ േമാദം ഗമി ീ ക േവ ം’ ഇ ം വിചാര ധരി ീ ത മത മനായ െസൗമി ി മാ ദാ തത ാജചി ടാചലം രാഘവ സത സ നടെകാേ വനാ െര.
അ
ാ
മ േവശം
അ ിത ാ മം നീ െന ഭ ാ നമ രി ര നാഥ ം. ‘രാേമാഹമദ ധേന ാ ി മഹാ െന! ീമ പദം തവ കാണായ കാരണം.’ സാ ാ മഹാവി നാരായണ പര േമാ ദെന തറി നീ ം ജി ിത പാദ ാദിക െകാ തം രാജീവ േലാചനം ഭാ ഭാര ാന ിതം. െചാ ിനാ പാലന ന ാേരാ : ‘െചാെ െമ െട പ ി െ േക . എ ം തപസ ിനിമാരില് വമയായ ധ ാ തേപാധനാ പ ശാലാ േഹ വസി ി െച ക ാ ം ജനക പാ േജ! എ േക രാമാ യാ ജാനകി െച ന യാപദ വണ ിനാ ‘വേ ! വരികരിേക ജനകാ േജ! സ ംഗമം ജ സാഫല േമാ നീ.’ വേ പിടി േച ാലിംഗനം െച 166
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ഭാവം െതളി നിപ ി ം, വിശ ക ാവിനാ നി ിതമാെയാ വിശ േമാഹനമായ ല ം ല മംഗരാഗ െമ ിവ മ നാ മന യ ന കീടിനാ . ‘ന പാതി ത മാ ിത രാഘവ തേ ാ െട നീ േപാ മം കാ ി നിന റകാ െകാരി ം, ശാ നാ ം തവ വ ഭ തെ ാ ം െച മഹാരാജധാനിയകം ന ായ് ഖി ചിരം വസി നീ.’ ഇ മ ഹ ം െകാ ാദരാ ഭ രേ ഗമിെ യ ീടിനാ . മായ് വേര ം ജി ി ഥ ികല തേപാധനന ി ം. ീരാമേനാട ള് െച , ‘ഭവാനേഹാ നാരായണനായെത റിേ നഹം. നി ഹാമായ ജഗ യവാസിനാം സേ ാഹകാരിണിയായ നി യം.’ ഇ രമ ി നീ വാക ം േക ത രെ ൗ വസി ര നാഥ ം. േദവ മാേദവിേയാട ളിെ ിേതവെമ ാ കിളിൈ തല ാലേമ. ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ ര സംവാേദ ‘അേയാ ാകാ ം സമാ ം.
167
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആരണ കാ ഹരിഃ
ം
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
ബാലിേക! ക ലെമൗലിമാലിേക! ണശാലിനി! ചാ ശീേല! െചാ ീ മടിയാെത നീലനീരദനിഭ നി ല നിര ന നീലനീരജദലേലാചന നാരായണ നീലേലാഹിതേസവ നിഷ്കള നിത പര കാലേദശാ പ കാ ണ നിലയന പാലനപരായണ പരമാ ാ തെ ലീലക േക ാല് മതിയാകയിെ ാരി ം. ീരാമചരിത ളതി ം വിേശഷി സാരമാെയാ ിസാധനം രസായനം. 10 ഭാരതീ ണം തവ പരമാ തമേ ാ പാരാെത പറെക േക ൈപ ിളി െചാ ാള്. ഫാലേലാചന പരേമശ ര പ പതി ബാലശീതാം െമൗലി ഭഗവാ പരാപര ാേലയാചലമകേളാട െച ീടിനാ . ബാലിേക േക െകാ ക പാ തി ഭ ിേയ! രാമനാം പരമാ ാവാന പനാ ാരാമനദ യേനകനവ യനഭിരാമ അ ിതാപസ വരാ േമ നി മാെയ ം ഖി വാണീടിനാെനാ ദിനം. 20
മഹാരണ
േവശം
ത ഷസ ായ ത നിത ക ം െച നത ാ താപസം മഹാ ാനമാരംഭി ാ . " രീേകാ േവ !nj നിമ ലമ ിതമാം ദ കാരണ ി ദ െമ ിേയ േപാവാനായ ഹിേ ണം 168
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ിതേ ഷ്ഠ! ക ണാനിേധ! തേപാനിേധ! nj െളെ വഴി േ ണമതിനിേ ാളി നി യയ്േ ണം ശിഷ രി ചിലെര ം." ഇ െന രാമവാക മ ിമാ നി േക തി ീ ം െകൗ ഹലം ടന െച ഃ 30 "േന ളള മാ ം ഭവാേനവ ം കാ ീ ിതാ ളളതേഹാ തവ േന വഴി കാ ീ വാ ! എ ി ം ജഗദ കാരിയാം നിനെ ാ സ ടം േവ ാ വഴി കാ ീ ം ശിഷ െര ാം." 'െചാ വി നി ി നടെ ' വേരാ െചാ ി മാ നിതാ െമാ പി ാെല െച ാ . അേ രം തിരി നി ളിെ നിതേ ാ രാമച വ ി ഭ ി ം "നി ി വടി കനി െ ളളീടണമ ിേക ശിഷ ജന േ ാ വഴി േമ." 40 എ േക ാശീ വാദംെച ട മ ം മ ം െച ത പ ശാല ി ളിനാ . പിെ ം േ ാശമാ ം നട ാരവരേ ാ ിലാ ാ മഹാവാഹിനി കാണായ്വ . അേ രം ശിഷ കേളാട ളിെ രാമ'നി ദി കട തിെന പായ ള ?' എ േക വ ക ം െചാ ിനാ'െര ദ ം മ വ! ന േതാണി െ ധരി ാ ം. േവേഗന nj കട ീ താ മാ ലം േവ nj േ ാ പരിചയം. 50 എ ിേലാ േതാണികേരറീടാ'െമ വ െചാ ാ , ശ ടാെത ശീ ം േതാണി ം കട ിനാ . ീരാമ സാദി താപസ മാരകാേരാ 'നി കട േപാെക' െചാ ാ . െച ടന ിപാദം വ ി മാര ാെരാെ ാഴിയാെത രാമ ാ മറിയി ാ . ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാ മഥ 169
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േഘാരമാ ളള മഹാകാനനമകം ാര്. ഝി ീഝ ാരനാദമ ിതം സിംഹവ ാ ശല ാദി ഗഗണാകീ മാതപഹീനം 60 േഘാരരാ സ ലേസവിതം ഭയാനകം രസ ാദി ം ക രാഘവ െചാ ാ ഃ "ല ണാ! ന ായ് നാ റ ം േനാ ിെ ാ ക ഭ ണാ ികളേ ാ ര സാം പരിഷക . വി ിനി ന ായ് ഴിെയ ലയ് ം േവണം നെ ാ ശര രി ിടി െകാ ക ൈകയി . ി നീ നടേ ണം വഴിേയ ൈവേദഹി ം പി ാെല njാ ം നട ീ വ ഗതഭയം. ജീവാ പരമാ ാ മ യാ ം േദവിയാം മഹാമായാശ ിെയ േപാെല 70 ആവേയാ േ നട ീ കേവണം സീതാേദവി െമ ാെലാ ഭീതി ായ്വരാ." ഇ രമ െച ത കാേരണ േഷാ മ ധ രനായ് നടേ ാ േശഷം പി ി ാ ടെനാ േയാജനവഴിയേ ാ ിലാ ാറെ ാ ഷ്കരിണി ം ക ാ . കല്ഹാേരാ പല ദാം ജര േതാ പലേപ ീവരേശാഭിതമ ജലം േതായപാന ംെച വി ാ ാരായ് ായാ തേല നരി യഥാ ഖം. 80
വിരാധവധം അേ രമാ കാണായ്വ ി വ തത തമായ മഹാസത മത ാരവം ഉ ത ം കരാേളാ ലദംഷ് ാന ിതവ ഗഹ രം േഘാരാകാരമാ ണ േന ം വാമാംസ ലന ലാ ി ഭീമശാ ലസിംഹമഹിഷവരാഹാദി വാരണ ഗവനേഗാചരജ ം 170
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഷ ാ ം കരേ ം ളളി ളളി. പ മാംസ െള ാം ഭ ി ഭ ി െകാിലലറിവ ീടിനാന േനരം. 90 ഉ ാനംെച ചാപബാണ ൈകെ ാ ഥ ല ്മണ തേ ാട െച ി രാമച ഃ "കേ ാ നീ ഭയ രനാെയാ നിശാചരന െടേനേര വ ല തരം. സ ാഹേ ാ ബാണം െതാ േനാ ിെ ാ നി െകാള ക ചി റ മാര! നീ. വ േഭ! ബാേല! സീേത! േപടിയായ്േക െമേടാ! വ ജാതി ം പരിപാലി െകാ വനേ ാ. എ െച നി ാേന െമാ ിളകാേത വ ടന ി രാ സ വര ം. 100 നിഷ് രതരമവെന ാശ െപാ ംവ മ ഹാസംെച ിടിെവ ീ ംനാദംേപാെല ഷ്ടിയി നി കന ക വീ ംവ ം േകാേപന േലാകം െnj മാ രെച ാ ഃ "ക മാഹ ക ം! നി ളാരി വ ം ഷ്ടജ േള ളള വ കാ ിലിേ ാ നില് ത ഭയം ചാപ ണിരബാണവല് ലജടക ം ധരി നിേവഷം ൈകെ ാ മേനാഹരിയാെയാ നാരിേയാ േ മതിബാല ാരേ ാ നി . 110 കി നഭയം വിനാ േഘാരമാം െകാ ാ ി സ രി ീ െമെ ാ ലം െചാ വി ." രേ ാവാണികള് േക ത ണമ െച ാനി ാ ലനാഥ മ ഹാസാന രം "രാമെനെ നി േപെര െട പ ിയിവ വാമേലാചന സീതാേദവിെയ േ ാ നാമം. ല ്മണെന നാമമിവ ം മ േസാദര ി വനാ രം ജനകനിേയാഗ ാ , രേ ാജാതികളാ മി െന ളളവെര171
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി
ി ജഗ യം ര ി ാനറിക നീ." 120 ത ാ രാഘവവാക മ ഹാസ ം െച വ ം പിള െ ാ സാല ം പറിേ ാ ി നാം നിശാചരന് രാഘവേനാ െചാ ാ . "ശ നാം വിരാധെനെ െ നീ േക ി ിേ ? ഇ ിേലാക ിെലെ യാരറിയാെത ളളെത ം ഢ ഭവാെന ിഹ ധരിേ ാന് njാ . മ യംനിമി മാ ാപസെര ാമിേ ാളി േദശെ െവടിെ ാ േവ െരേ ായാ . നി ജീവി യിലാശ ളളിെല ിലംഗനാര െ മാ ധ ം െവടി- 130 െ ാ േമാടിേ ാവിന ായ്കിെലനി ിേ ാ തി ീ ം വിശ ട ീ േവ ഭവാ ാരാ ." ഇ രം പറ വ ൈമഥിലിതെ േനാ ിത രമ ക രാഘവനേ ാ പ ിക െകാ തെ ഹ ള േ ാ ി രാമം തി വ ം പിള തിസത രം ന രന ാന േനരമ ത് െകാ ഖ ി ീടിനാ പാദ ം ബ േരാഷേ ാടവ പിെ മ േ ാമാംഗ ം റി ീടിനാെന രാമ . 140 ര ം പര ി മിയില ക ചി െകൗ കേ ാ ണ ൈവേദഹി ം. ം ട ിനാര ര ീകെള ാമത ം േയാഗി േദവ ഭിക ം. അേ രം വിരാധ ത ളളില്നി ാെയാ ധന പെന ാണായ്വ ിതാകാശമാ േ . സ ഷണം ര സ ിഭകാ ാ രശരീരനായ് നി ലാംബരേ ാ ം രാഘവം ണതാ ിഹാരിണം ണാകരം 150 രാേക ഖം ഭവഭ നം ഭയഹരം. ഇ ിരാരമണമി ീവരദളശ ാമ172
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മി ാദി ാരക വ ിതപദം രം മാരം തിജനമേനാമ ിരം രാമച ം ജഗതാമഭിരാമം വ ി ദ നമസ്കാര ംെച ചി ാന ം വ പിെ തി ട ിനാ . " ീരാമ! രാമ! രാമ! njാെനാ വിദ ാധര ! കാ ണ േ ! കമലാപേത! ധരാപേത! ാസാവായ നിത െട ശാപ ിനാ ഗ വിതനാേയാ രാ ി രനാേയനേ ാ. 160 നി ി വടി െട മാഹാ ംെകാ ശാപബ ംതീ േമാ ം ാപിേ നി നാഥാ! സ തമിനി രണാം ജ ഗം തവ ചി ി ായ്വേരണേമ മാനസ ി ഭ ാ. വാണിക െകാ നാമകീ നം െച ാേകണം പാണിക െകാ ചരണാ നംെച ാേകണം േ ാ െകാ കഥാ വണംെച ാേകണം േന െകാ രാമലിംഗ കാണാേകണം. ഉ മാംേഗന നമസ്കരി ായ്വ ീേടണമഭ ാ ത നായ് വേരണം njാ . 170 നമേ ഭഗവേത ാന േയ നേമാ നമേ രാമായാ ാരാമായ നേമാ നമഃ. നമേ രാമായ സീതാഭിരാമായ നിത ം നമേ രാമായ േലാകാഭിരാമായ നമഃ. േദവേലാക ി േപാവാന ഹിേ ണം േദവ േദേവശ! നെരാ േപ ി ീ േ . നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടായ്കം ജവിേലാചന! സ തം നമസ്കാരം." ഇ െന വി ാപിതനാകിയ ര നാഥന െനതെ െയ െകാ വര ം. 180 " െന ിേയ ക കി കയി െയെ ഭ ി ായാ ട ി ം ലഭി ീ ം." രാമേനാട ം ൈകെ ാ വിദ ാധര 173
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാമലാേഭന േപായി നാകേലാക ം ാ . ഇ ഥ െചാ ി തി ീടിന ഷ ഷ് തമക േമാ െ ം ാപി ീടാം.
ശരഭംഗമ ിര േവശം രാമല ണ ാ ം ജാനകിതാ ം പിെ ീമയമായ ശരഭംഗമ ിരം ാ . സാ ാലീശ രെന മാംേസ ണ െളെ ാ വീ താപസവര ജി ഭ ിേയാെട. ക പക ാദികളാലാതിഥ ംെചയ് ചി ാന െ ാ ശരഭംഗ മ െചയ് ഃ "njാനേനകംനാ പാ ിരി ിത ജാനകിേയാ ം നിെ ാ തി ാശയാേല. ആ വ ാ ചിരം തപസാ ബ തരമാ ിേ നേ ാ ണ മി njാനവെയ ാം മ നായ് പിറേ ാ നിന ത ീടിേനനദ njാ േമാ ിനാ േദ ാഗം േ നേ ാ നിെ ം ക മമ ണ ം നി ലാ ിെയ ിേയ േദഹത ാഗംെച െത തെ ചി ി ബ കാലം പാ njാനി ി ബ മ ൈകവല െ ം ാപി േ ." േയാഗീ നായ ശരഭംഗനാം തേപാധന േയാേഗശനായ രാമ ത പദം വണ ിനാ ഃ "ചി ി ീ േ ന തം ചരാചരജ ള ഭാേഗ വസ ം ജഗ ാഥം ീരാമം വാദളശ ാമള മംേഭാജാ ം ചീരവാസസം ജടാമ ടം ധ രം െസൗമി ിേസവ ം ജനകാ ജാസമന ിതം െസൗ ഖ മേനാഹരം ക ണാര ാകരം." ണ്ഠഭാവ ം നീ ി സീതയാ ര നാഥം ക ക ിരി േവ േദഹ ം ദഹി ി േലാേകശപദം ാപി ീടിനാ തേപാധന174
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാകാശമാ േ വിമാന ം നിറ േത. നാേകശാദിക ഷ്ടി ംെച ീടിനാ പാകശാസന പദാംേഭാജ ം വണ ിനാ . ൈമഥില ാ െസൗമി ിണാ താപസഗതി ക െകൗസല ാതനയ ം െകൗ ക ായ്വ തൈ വ കി ി കാലം കഴിേ ാരന രം ാരി ഖ ാ െമാെ േ ായ് സ ം ാ .
നിമ
ലസമാഗമം
ഭ മ ച
കാരണ തലവാസികളായ നിലം ദാശരഥി വ േക േക ദീധിതി ലജാതനാം ജഗ ാഥ രീകാ തെ ാ ാനായ് വ ീടിനാ . രാമല ണ ാ ം ജാനകീേദവിതാ ം മാ നിമാെര വീ നമസ്കാര ംെച ാ . താപസ ാ മാശീ വാദംെച വ കേളാടാേഭാഗാന വിവശ ാരായ െച ാ . "നി െട ത ം nj ളി റി ിരി പ േഗാ മത േപ പളളിെകാള ഭവാ . 230 ധാതാവ ി ലം ഭാരം കളവാനായ് ജാതനായി വി മാ ാ ല ി ല ്മണനാ േശഷ ം, സീതാേദവി ല ിയാ തേ ാ, ഭരതശ ാ ശംഖച ,ളഭിേഷകവി ാദിക ം സ ടം nj തീ ീ വാെന നം. നാനാതാപസ ലേസവിതാ മ ലം കാനനം കാ ാനാ നീ െടേ ാ ീേടണം ജാനകിേയാ ം മി ാ ജേനാ ം ടി, മാനേസ കാ ണ ായ്വ മേ ാ ക ാ ." 240 എ െച നിേ ഷ്ഠ ാേരാ ടി െച വേരാേരാ നിപ ശാലക ക ാ . അേ രം തലേയാ െമ കെള ാേമാേരാ 175
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക േപാെല ക രാഘവ േചാദ ംെച ാ "മ മ ക മ ി െമ ാമൈ വ ലെമേ ാ ി ാവാനേഹാ!" തദ ാക ം േക െചാ ാ താപസജനം "രാമഭ ! നീ േക നിസ മ ാെരെ ാ നി യം രേ ാഗണം ഭ ി നിമി മായിേ ശമ ിവ ാ മായ് ചമ ി നാഥാ!" 250 താ ാ മി ം കാ ണ പരവശചി നാേയാ േഷാ മന െച "നിഷ് രതരമായ രാ സ ലെമാെ ാഴിയാെത െകാ നഷ്ടമാ ീ വ njാ . ഇ ാ പം തേപാനിഷ്ഠയാ വസി സയ്ാ താപസ ലമിഷ്ടി ം െച നിത ം."
തീ ാ
മ േവശം
സത വി മനിതി സത ംെചയ് ത നിത സം ജ മാനനായ് വനവാസികളാ ത തൈ വ നിസ മാ മ ളില് ഥ ീന ിനിേയാ മ ജേനാ ം ടി 260 സ ംസ ാനേ ന വസി കഴി ി വ രം േയാദശ,മ ാലം കാണായ്വ വിഖ ാതമായ തീ ്ണാ മം മേനാഹരം ഖ താപസ ലശിഷ സ യ ം സ വ ണഗണസ മ പമം സ വകാലാന ദാേനാദയമത തം സ വപാദപലതാ മസം ല ലം സ വസ പ ി ഗ ജംഗനിേഷവിതം. രാഘവനവരജ തേ ാ ം സീതേയാ മാഗതനായിെത േകേ ാ നിേ ഷ്ഠ 270 ംഭസംഭവനാ മഗ ശിേഷ ാ മ സം ീത രാമമേ ാപാസനരത നി സം മേ ാ െച ിെ ാ ി േപാ 176
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സം ജ ളിനാന ഘ പാദാദികളാ . ഭ ി ജനേന നായ് സഗദ്ഗദം ഭ വ ലനായ രാഘവേനാ െചാ ാ "നി ി വടി െട നാമമ െ െ സ തം ജപി njാ മ നിേയാഗ ാ . ഹ്മശ ര ഖ വ ിമാം പാദമേ ാ നി ഹാമായാ വം കട ാെനാ േപാതം. 280 ആദ മി ാെതാ പരമാ ാവേ ാ നീ േവദ മെ ാ നാ മാരാ ം ഭവ ം. ത ത ത ത നായിേടണം njാ ത പാദാം ജം നിത ാ ി ദി ണം. ഭാര ാ നിലയാ പ ി വീ ബ നായ് കീ െമെ നി ി വടി ഭ വാ ല ക ണാകടാ ത ാരി ീേടണേമ സത രം ദയാനിേധ! മാംസാേമ ാ ഗല പി മാ ം ഗാ േമാ േ ാളമതി കശ്മല,മതി - 290 ളളാ യാം മഹാേമാഹപാശബ ം േഛദിാ ിനാശന! ഭവാ വാ െക ളളി നിത ം. സ വ ത െട ളളി വാണീ ം സ വദാ ഭവാ തെ േകവലെമ ാകി ം ത ജപരത ാരായ ജന െള ത ഹാമായാേദവി ബ ി ീ കയി . ത ജപവി ഖ ാരാം ജന െള ത ഹാമായാേദവി ബ ി ി ീ ം. േസവാ പഫലദാനത പര ഭവാ േദവപാദപ െളേ ാെല വിേശ ശ േപാ ീ! 300 വിശ സംഹാര ഷ്ടി ിതിക െചയ്വാനായി വിശ േമാഹിനിയായ മായത ണ ളാ പ ജഭവവി പ ളായിി പനായ ഭവാ വാ , േമാഹാ നാം നാനാ പ ളായിേ ാ േലാക ി 177
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭാ മാ ജലം തി െവേ െറ കാ ംേപാെല. ഇ െന ളള ഭഗവ പെ നിത െമ െനയറി പാസി njാന് ദയാനിേധ! അൈദ വ ഭവ രണാം ജ ഗം മമ ത മായ്വ ി മ േപാബലവശാ . 310 ത ജപവി ാ നാം സാദി ം നി ലനായ ഭവാ ചി യെന ാകി ം സ യമായി പര ഹ്മമായ പമായ് ക ണാമേഗാചരമാേയാ ഭവ പം ത ായാവിഡംബനരചിതം മാ ഷ കം മ ഥേകാടിേകാടി ഭഗം കമനീയം കാ ണ േന ം കാ കബാണധരം േ ര ര ഖമജിനാംബരധരം സീതാസം തം മി ാ ജനിേഷവിതപാദപ ജം നീലനീരദകേളബരം. 320 േകാമളമതിശാ മന ണമഭിരാമമാ ാരാമമാന സ ാ തം ത മദ മമ േന േഗാചരമാേയാരി ി േമനി നിത ം ചിേ വാ കേവണം. ീ ംഭ ാ നാമ രി ായീടണം മെ ാ വരമേപ ി േ നി േപാ ീ!" വ ി ി തി ീടിന നിേയാ മ ഹാസ ം രാഘവന െചയ് ഃ "നിത പാസനാ മായിരിേ ാ ചി ം njാനറി േ കാ ാനായ്വ േന! 330 സ തെമെ െ ശരണം ാപി മേ ാപാസക ാരായ് നിരേപ ാ മായ് സ ഷ്ട ാരാ ളള ഭ ാ െ െ നിത ം ചി ി വ ംതെ കാണായ്വ ീ മേ ാ. ത തേമത േ ാ ം മ ിയം പഠി ീ ം സ തി വരനാം മ വിേശഷി ം സ ഭ ി ഭവി ീ ം ഹ്മ ാന ാ178
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ പ മതിനി സംശയം നി പി ാ . താപേസാ മ! ഭവാെനെ േ വി ലം ാപി മേ ാ മമ സാ ജ ം േദഹനാേശ. 380 ഉെ ാരാ ഹം തവാചാര നാമഗ െനവ ി െകാ വാ,െന തിനാവതിേ ാ ? തൈ വ കി ി ാലം വസ് ത ാ ഹെമ മഗ ാ മം േന!" ഇ ം രാേമാ ി േക െചാ ിനാ തീ ്ണ "മ േത ഭ ,മ േതാ ിയതതി njാ കാ േവനേ ാ വഴി െടേ ാ നാ . വാ െമ ിേയ വസിേ ണമി ിവിെട നാം ഒ നാ njാ ം ക ിെ ന് വിെന. ഷ്ടേമാദേ ാെടാ േ ായ് ാണാമേ ാ." 390 ഇ മാന ം രാ ി ം കഴി േ ാാനംെച സ ാവ നം ത ാ ശീ ം ീതനാം നിേയാ ം ജാനകീേദവിേയാ ം േസാദരേനാ ം മ ം നട മ ാേ േപായ് െച ി രാമനഗ ാ ജാ േമ ജാവം വ സ ാരംെച ാനഗ ്യസഹജ ം വന േഭാജന ംെച വെര ാവ മേന ാന സ ാപ ം െച ി േ ാ േശഷം
അഗ
സ
ശനം
ഭാ മാ ദി േ ാള ഘ ം നല്കി മഹാകാനനമാ േ നടെകാ ി മ ം മ ം. 360 സ വ ഫല മാഢ പാദപലതാസം തം നാനാ ഗസ യനിേഷവിതം നാനാപ ിക നാദംെകാ തിമേനാഹരം കാനനം ജാതിൈവരരഹിതജ ം ന നസമാനമാന ദാനാഢ ം നിന നേവദ നിമ ിതമ പമം ഹ്മ ഷി വര ാരമര നിക ം 179
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സേ ാദം വാ ം മ ിരനികര സംഖ യി ാേതാള േ ാേരാേരാതരം ന സംഖ ാവ മി ാതവ ം. 370 േലാക മിതിേനാ േനരെ േ ാരാ േളളാ െചാ കാ ംേതാ ം. ആ ര േമാേരാ ിവ ക ക വ ം െചാ മ ി റ ഭേദേശ വി മി ന രമ ളിെ രാമ വി തനായ തീ ്ണ തേ ാ'ടിനിയിേ ാ േവേഗന െച ഭവാനഗ ്യ നീ േനാടാഗതനാേയാെരെ യ ണ ി ീേടണം. ജാനകിേയാ ം ാതാവായ ല ്മണേനാ ം കാനനദ ാേര വസി ീ ി പാ മം.' 380 ത ാ രാേമാ ം തീ ്ണ ഹാ സാദമിത ാ സത രം ഗത ാചാര മ ിരം ദാ നത ാ തം വരമഗ ം നി ലസ മം ര മഭ സ യ തം രാമമ ാ വ ാഖ ാത പരം ശിഷ ാ ായ് ാമദമഗ ്യമാ ാരാമം നീശ രം ആ ഢവിനയംെകാ ാനതവ േ ാ മാരാ വീ ട ദ നമസ്കാര ം െച ാ . "രാമനാം ദാശരഥി േസാദരേനാ ം നിജഭാമിനിേയാ ി ാഗതനായി ിേ ാള്. 390 നില് റ ഭാഗ കാ ണ ാേ ! നി ഴലിണ ക വ ി ാ ഭ ിേയാെട." േ ത കകാ ി ക റി ിരി ംഭസംഭവ നെര ി മ െച ാ "ഭ ം േത, ര നാഥമാനയ ി ം രാമഭ ം േമ ദി ിതം ഭ വ ലം േദവം. പാ ി ീ njാെന നാ കാ ാ . ാ ി സദാകാലം ധ ാനി രാമ പം രാമ രാേമതി രാമമ ം ജപി തി180
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകാമളം കാളേമഘശ ാമളം നളിനാ ം." 400 ഇത ാ സരഭസ ായ നി വേരാ മ മേ ചി മത ഭ ാ നിസ മേരാ ം നിജശിഷ സ യേ ാ ം ഗത ാ ീരാമച വക് ം പാ െച ാ "ഭ ം േത നിര രമ സ തം രാമഭ ! േമ ദിഷ്ട ാ ചിരമൈദ വ സമാഗമം. േയാഗ നായിരിേ ാരിഷ്ടാതിഥി ബലാ മമ ഭാഗ േത ന സം ാ നായി ഭവാ . അദ വാസരം മമ സഫല,മ യ മ പ ാഫല ം വ ി ജഗ പേത!" 410 ംഭസംഭവ തെ രാഘവ താ ം ത ി ം ൈവേദഹി ം സം മസമന ിതം ി ഭ ാ ദ നമസ്കാരം െച േ ാ ംഭജ ാ െമ െ േന പി ശീ ം ഗാഢാേ ഷ ംെച പരമാന േ ാ ം ഢപാദീശാംശജനായ ല ്മണെന ം ഗാ ശനപരമാ ാദജാത വേ കീലാലാ ലനായ താപസവര ഏേകന കേരണ സം ഹ േരാമാ ാന ിതം രാഘവ െട കരപ ജമതി തം 420 സ ാ മം ജഗാമ ാ നാ നിേ ഷ്ഠനാ ിതജന ിയനായ വിേശ ശം രാമം പാദ ാ ഗ്ഘ ാസന മ പ ഖ മാപാദ സ ജ ഖമാ പവിഷ്ടം നാഥം വന േഭാജ െകാ സാദരം ജി ി ധന നാം തേപാധനേനകാേ െചാ ീടിനാ ഃ
അഗ
തി
"നീ വ ം പാ njാനി ി ം േദവകേളാ ം കമലാസനേനാ ം ഭവാ ീരവാരിധിതീര ി നി െചയ് 181
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'േഘാരരാവണ തെ െ ാ njാ മ ല- 480 ഭാരാപഹരണം െചയ്തീ വെന' തെ . സാരസാനന! സകേലശ ര! ദയാനിേധ! njാന ട ി വ ിവിെട വാണീടിേനനാന സ പനാം നി ട ക െകാ വാ . താപസജനേ ാ ം ശിഷ സംഘാതേ ാ ം ീപാദാം ജം നിത ം ധ ാനി വസി njാ . േലാക ഷ്ടി േമകനായാന നായ് േലാകകാരണ വിക േപാപാധിവിരഹിത ത െട മായ തനി ാ യ തയായി ത െട ശ ിെയ ം തി മഹാമായ 440 നി ണനായ നിെ യാവരണംെചയ്തി ത ണ െളയ സരി ി ീ ം നി വ ാജം േവദാ ിക െചാ നിെ ം ദിവ മാമവ ാ തെമ പനിഷദ ശാ . മായാേദവിെയ ല തിെയ ം െചാ ം മായാതീത ാെര ാം സം തിെയ ം െചാ ം. വിദ ാ ാരവിദ െയ ം പറ വേ ാ ശ ിെയ ലനാമം െചാ പലതരം. നി ാ സംേ ാഭ മാണയാകിയ മായത ി നി ായ്വ മഹ െമ േ ാ െചാ . 450 നി െട നിേയാഗ ാ മഹ ി േലനി ായ്വ നരഹ ാര ം രാ. മഹ മഹ ാര ം സംസാര ം മഹേദ ദികേളവം ായിെ ാ ീ . സാത ികം രാജസ ം താമസെമ ീവ ം േവദ മായ് ചമ ി െമ റി ാ ം. താമസ ി നി ്മത ാ ക ം മി വക ലപ ത ം പിെ രാജസ ി നി ായിതി ിയ ം േതേജാ പ ളായ ൈദവത ം, പിെ 460 സാത ിക ി നി മന ായ്വ ; 182
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പകം ലിംഗമിവ ി നി ായി. സ വ വാ ലസ യ ി നി ദിവ നാം വിരാ മാ ായിെത േക . അ െന ളള വിരാ ഷ തെ യേ ാ തി ീ ം ചരാചരേലാക ളാ ം. േദവമാ ഷതിര േഗ ാനിജാതിക ബ ാവരജംഗമൗഘ മാ ായ്വ . ത ായാ ണ െള മാ യി േ ാ ഹ്മാ ം വിഷ് താ ം ായ്വ . 470 േലാക ഷ്ടി രേജാ ണമാ യി േ ാ േലാേകശനായ ധാതാ നാഭിയി നി ായി, സ മാം ണ ി നി ര ി ാ വിഷ് , ം തേമാ ണംെകാ സംഹരി ാ ം. ിജാദികളായ ിക ണ യം നിത മംശി ജാ സ പ്ന ം പ്തി ം. ഇവ ിെ ാം സാ ിയായ ചി യ ഭവാ നി നിത േനകനവ യനേ ാ നാഥ! യാെതാ കാലം ഷ്ടിെചയ്വാനി ി ഭവാ േമാദേമാടേ ാളംഗീകരി മായതെ . 480 ത ലം ണവാെനേ ാെലയായി ഭവാ ത ഹാമായ ര വിധമായ്വ ാളേ ാ, വിദ മവിദ െമ ളള േഭദാഖ യാ. വിദ െയ േ ാ െചാ നി ിനിരത ാ അവിദ ാവശ ാരായ് വ ി ീടിന ജനം ിനിരത ാെര േ േഭദ ള . േവദാ വാക ാ േവദികളായ് സമ ാരായ് പാദഭ ാരാ ളളവ വിദ ാ ക ാര്. അവിദ ാവശഗ ാ നിത സംസാരികെളവശ ം ത ാ െചാ നിര രം. 490 വിദ ാഭ ാൈസകരത ാരായ ജന െള നിത ാെര െചാ ത ാ . ത േ ാപാസക ാരാ ളള ഭ ാ 183
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ലയായ വിദ താേന സംഭവി ീ ം. മ ളള ഢ ാ വിദ ാെക ം െച ി റായിരം ജ കഴി ാ ം. ആകയാ ത ിസ ാരാ ളളവേരകാ ാരിേ ം സംശയേമാ ാ . ത ഭ ി ധാഹീന ാരാ ളളവ െ ാം സ പ്ന ി േ ാ ം േമാ ം സംഭവി മി . 500 ീരാമ! ര പേത! േകവല ാന േ ! ീരമണാ ാരാമ! കാ ണ ാ തസിേ ാ! എ ി വളെര njാനി െന പറ ചി ി ി സാരം കി ി െചാ വ ധരാപേത! സാ സംഗതിതെ േമാ കാരണെമ േവദാ ാരായ വിദ ാ ാ െചാ ീ . സാ ളാ സമചി ാരേ ാ േബാധി ി ീ മാ ാന ം ഭ ാ ായ് നിസ് ഹ ാരായ് വിഗൈതഷണ ാരായ് സദാ ത ാരായ് നി ാഖിലകാമ ാരായ് 510 ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാ ിക ര ി ം സമ ാരായ് നഷ്ടസംഗ ാ മായ് സന ക ാ ളായ് ഷ്ടമാനസ ാരായ് ഹ്മത ര ാരായ് ശിഷ്ടാചാൈരകപരായണ ാരായി നിത ം േയാഗാ ം യമനിയമാദിസ ാരാേയകാേ ശമദമസാധന ാരായ് സാ ളവേരാ സംഗതി ാ േ ാ േചതസി ഭവ കഥാ വേണ രതി ാം. ത കഥാ വേണന ഭ ി ം വ ി ീ ം ഭ ി വ ി ീ േ ാ വി ാന ായ്വ ം; 520 വി ാന ാനാദിക െകാ േമാ ം വ ം; വി ാതെമ ാ ഖ ി നി ിെത ാം. ആകയാ ത ഭ ി ം നി േലേ മവായ് ം രാഘവ! സദാ ഭവിേ ണേമ ദയാനിേധ! ത പാദാബ്ജ ളി ം ത ാരി െമ184
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വില് ഭ ി നെരേ ാ ാേകണം. ഇ േ ാ സഫലമായ്വ മമ ജ മി മ ം വ ി സഫലമായ്. ഇ േ ാ തപ ി ം സാഫല ായ്വ ഇ േ ാ സഫലമായ്വ മേ ം. 530 സീതയാ സാ ം ദി വസി സദാ ഭവാ സീതാവ ഭ! ജഗ ായക! ദാശരേഥ! നട േ ാ മിരി േ ാ െമാേരട കിട േ ാ ം ജി േ ാ െമ േവ ാ നാനാക ള ഷ്ഠി േ ാ സദാകാലം മാനേസ ഭവ പം േതാേ ണം ദയാം േധ!" ംഭസംഭവനിതി തി ഭ ിേയാെട ജംഭാരി ത ാ ം നി ിപ്തമായ ചാപം ബാണ ണീരേ ാ ം െകാ ഖഡ്ഗേ ാ ം ആന വിവശനായ് പിെ മ െചയ്താ ഃ 540 " ഭാര തമായ രാ സവംശം നി ാ പേത! വിനഷ്ടമായീേടണം ൈവകീടാെത. സാ ാ ീനാരായണനായ നീ മായേയാ ം രാ സവധ ിനായ്മ നായ് പിറ ം. ര േയാജനവഴി െച േ ാളിവിെടനിേ ാ ണ മിയാകിയ പ വടി. ഗൗതമീതീെര നെ ാരാ മം ചമ തി സീതയാ വസി േപായ് േശഷ െളളാ കാലം തൈ വ വസി നീ േദവകാര െള ാം സത രം െചയ്െക" ടന നല്കി നി. 550
ജടാ സംഗമം ൈത ത േ ാ സാരമഗ ഭാഷിതം തത ാ സമന ിതം രാഘവ തി വടി ബാണചാപാദിക ം തൈ വ നിേ പി വീ ട നമസ്കരി ഗ പാദാം ജം യാ മയ ി മി ാ ജേനാ ം 185
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീത ാ ജാനകിേയാ െമ ളളി േ രം, അ ി ംഗാഭം ത പ തിമേ ക പ ിസ മനാ ം നാം ജടാ ഷം എ ം വള െ ാ വിസ്മയം രാമ ബ േരാേഷണ മി ാ ജേനാ െചാ ാ ഃ 560 "ര സാം വരനി ിട നിഭ കനിവെന നീ ക തി േയാ സേഖ! വി ി ത ീ നീ ഭീതി ാെകാ ാ െകാ േവനിവെന njാ ൈവകാെതയിനിയിേ ാ ." ല ്മണ തേ ാടി ം രാമ െചാ േക പ ിേ ഷ്ഠ ം ഭയപീഡിതനായിെ ാ ാ ഃ "വ ന ഹം തവ താത െച ിെല മിഷ്ടനായ വയസ നറി ാ ം. നി ി വടി ം njാനിഷ്ടെ െ ീ വ ; ഹ വ ന ഭവഭ നാം ജടാ njാ ." 570 എ ിവ േക ബ േ ഹ െ ാ നാഥ ന ായാേ ഷംെചയ് ന കിനാന ഹം◌ഃ "എ ി njാനിരി തിന വസി നീ സ ടമിനിെയാ െകാ േമ നിന ി . ശ ിേ നേ ാ നിെ njാന കഷ്ടം കഷ്ടം! കി ര വരനായ് വാ ക േമലി ഭവാ ."
പ
വടീ േവശം
എ െചയ് െച ി പ വടിത ിലാ ാ സീതാല ്മണസേമതനായ്. പ ശാല ം തീ ല ്മണ മേനാ മായ് പ െകാ ത പ ാ ിനാ . 580 ഉ മഗംഗാനദി രതീേര േഷാ മ വസി ി ജാനകീേദവിേയാ ം. കദളീപനസാ ാദ ഖിലഫല ാതകാനേന ജനസംബാധവിവ ിേത നീ ജ േല വിേനാദി ി േദവിതെ 186
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീരാമനേയാ യി വാണ േപാെല വാണാ . ഫല ലാദിക ം ല ്മണന ദിനം പല ം െകാ വ െകാ ം ീതിേയാെട. രാ ിയി റ ാെത ചാപബാണ ം ധരിാ യാ ര ാ മായ് നി ീ ം ഭ ിേയാെട. 590 സീതെയ മേ യാ ി വ ം ാതഃകാേല ഗൗതമിത ില് ളി ഗ്ഘ ം കഴി ട േപാ േ ാ സൗമി ി പാനീയ ം െകാ േപാ ം വാരം വാരം ീതി ി െന വാ ംകാലം.
ല
േണാപേദശം
ല
ണെനാ ദിനേമകാേ രാമേദവ ഴ ി വിനയാനതനായിെ ാ ാ : " ിമാ െ യ െചേ ണം ഭഗവാേന! ഭ നാമടിയേനാട ാനം നീ ംവ ം. ാനവി ാനഭ ിൈവരാഗ ചിഹ്നെമ ാം മാനസാന ം വ മാറ െചയ്തീേടണം. 600 ആ ം നി ി വടിെയാഴി ി ിവെയ ാം േനേരാെട പേദശി ീ വാ മ േല." ീരാമന േക ല ്മണ തേ ാടേ ാളാ ഢാന മ െചയ്തി വഴിേപാെലഃ "േക ാ െമ ിലതി ഹ മാ പേദശം േകേ ാളം തീ ീ ം വിക പ മെമ ാം. ിനാ മായാസ പെ njാ െചാ ീ വനേ ാ പിെ ാനസാധനം െചാ ാമേ ാ. വി ാനസഹിതമാം ാന ം െചാ വ പിെ വിേ യമാ സ പെ ം െചാ ാെമേടാ! 610 േ യമാ ളള പരമാ ാനമറി േ ാള് മായാസംബ ഭയെമാെ നീ ീ മേ ാ. ആ ാവ ാെത ളള േദഹാദിവസ് ളിലാ ാെവ ളള േബാധം യാെതാ ജഗ േയ മായയാ ത നി യമതിനാെല 187
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കായസംബ മാ ം സംസാരം ഭവി . ഉ േ ാ പിെ വിേ പാവരണ െള ര പം മായയ്െ റിക സൗമിേ ! നീ. എ തി േ തേ ാ േലാകെ പി െത റികതി ല ്മേഭദ േളാ ം 620 ലിംഗാദി ഹ്മാ മാമവിദ ാ പേമ ം സംഗാദി േദാഷ െള സംഭവി ി ം. ാന പിണിയാ ം വിദ യായ മേ താന ാ ിേഹ തെയ റി ാ ം. മായാക പിതം പരമാ നി വിശ െമേടാ! മായെകാ േ ാ വിശ െ േതാ ി . ര ഖ ി െല ഗ ിേപാെല നി യം വിചാരി ിേല െമാ ി യേ ാ. മാനവ ാരാ കാണെ ം േക ായ ം മാനസ ി സ്മരി െ െമ ാം 630 സ പ്നസ ിഭം വിചാരി ിലി ാെതാ േ ാ വി മം കള ാ ം വിക പ ാേക . ജ സംസാര ലമായ േദഹം ത ലം കള ാദി സംബ െമ ാം. േദഹമായ പ തസ യമയം േദഹസംബ ം മായാൈവഭവം വിചാരി ാ . ഇ ിയദശക ം മഹ ാര ം ി മന ം ചി ല തിെയ ിെത ാം ഓ ക ാ െമാ മി ിരി തേ ാ േ മായ േദഹെമ േ ാ നാമം. 640 എ ിവ ി നി േവെറാ ജീവന ം നി യം പരമാ ാ നി ല നിരാമയ . ജീവാ സ പെ യറി െകാ വാ ളള സാധന െളേ െകാള ക സൗമിേ ! നീ. ജീവാ സ പെ യറി െകാ വാ ളള സാധന െളേ െകാള ക സൗമിേ ! നീ. ജീവാ ാെവ ം പരമാ ാെവ േമാ ി 188
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകവലം പര ായശബ്ദ െള റി ാ ം. േഭദേമ േമയി ര െമാ േ നം േഭദ െ പറ ത ാരേ ാ. മാന ം ഡംഭം ഹിംസാ വ ത ം കാമം േ ാധം മാനേസ െവടി സ ഷ്ടനായ് സദാകാലം 650 അന ാേ പാദിക ം സഹി സമ ാ മന ഭാവ മകെല ള ദിനം ഭ ി ൈകെ ാ േസവ ം െചയ് നിജ ചി ി ം േദഹ ി ം െചയ് െകാ നിത ം സ ിള ം വ ാെത സത െ മാ യി ാന സ പനായ് മാനസവചനേദഹ െളയട ി ാനേസ വിഷയസൗഖ െള ി ിയാെത ജനനജരാമരണ െള ി ി ളളിലനഹ ാരേത ന സമഭാവനേയാ ം 660 സ വാ ാവാ െമ റ മനേ ാ ം സ വദാ രാമരാേമത മിതജപെ ാ ം ദാരാ ാദി നിേ ഹത ം െചയ് സ ി െമാ ി ം ടാെത നിര രം ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാ ി ല ഭാവേ ാ സഷ്ടനായ് വിവി േല വസിേ ണം ാ തജന മായ് വസി െതാ േമകാേ പരമാ ാനത പരനായി േവദാ വാക ാ ളവേലാകനം െചയ് ൈവദികക മാ നി സമ ി ാ 670 ാന മകതാരി റ ചമ ീ ം മാനേസ വിക പ േള േമ ാെകാ ാ. ആ ാവാ െതെ േ ാ േകള െമ ിലാ ാവ േ ാ േദഹ ാണ ഹംകാരം മാനസാദികെളാ മിവ ി നി േമേല മാനമി ാത പരമാ ാ താേന േവേറ നി പി ചിദാ ാ മവ ം ം 189
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പദാ ാ njാനിഹ ത പദാ മായി ാനംെകാെ െ വഴിേപാെല ക റി ീടാം ാനമാ െതെ ാ വസ് തെ . 680 ാന ാ വി ാനംെകാ തെ njാനിെത റിവി സാധനമാകയാെല. സ വ പരി നാ ാ ചിദാന സ വസത ാ തനപരിേ ദ നേ ാ. ഏകനദ യ പരനവ യ ജഗ യ േയാേഗശനജനഖിലാധാര നിരാധാര നിത സത ാനാദില ണ ഹ്മാ ക പാധികളി േവറി വ ായാമയ ാനംെകാ പഗമ േയാഗിനാേമകാ നാം ാനമാചാര ശാസ് ൗേഘാപേദൈശക ാനം. 690 ആ േനാേരവം ജീവപരേയാ ലവിദ ാ ആ നി കാര കാരണ ം ടിേ ലയി ീ േ ാ േളളാരവ യേ ാ ി ലയേ ാടാ േവറി ിരി താ ാെവാേ . ാനവി ാനൈവരാഗ േ ാ സഹിതമാമാന മായി ളള ൈകവല സ പമിളളവ േമ പറവാ മിതറിവാ ളളം ന ണ േളളാരി ാ ം ജഗ ി . മ ിയി ാതവ െ ം ലഭം േക മ ിെകാ തെ ൈകവല ം വ ംതാ ം. 700 േന െ ാകി ം കാ തി പണി രാ ിയി തെ പദം ദീപ െ ാകിേല േന ളള വഴിയറി ീടാവിത േമ ീരാമഭ ി െ ാകിേല കാണായ് വ . ഭ ന ായ് കാശി മാ ാ നം ഭ ി കാരണ െമെ േക ാ ം നീ. മ ാേരാ ളള നിത സംഗമമ ം മ ാെര നിേവാ േസവി ം ഏകാദശ ാദി താ ഷ്ഠാന ം ന190
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാ ലെമ ിേയ സാധി െകാ ക മഥ 710 ജനം വ ന ം ഭാവനം ദാസ ം ന േഭാജനമ ിവി ാണാം െകാ മഥ മ ഥാപാഠ വണ െചയ്ക ം ദാ മ ണനാമ െള ീ ി െകാള ക ം സ തമി െമ വ ി ം ജന െ ാര രം വരാെതാ ഭ ി ായ്വ ം. ഭ ി വ ി ാ പിെ മെ ാ ം വേര തിേമാ മ ാരാ ളളവരവരേ ാ. ഭ ി വിജ ാന ാനൈവരാഗ സദ ഃ സംഭവി ീ െമ ാ ി ം വ ം. 720 ിമാ ം താവക ശ്നാ സാരവശാമായ നിനെ ാെല ധരി നീ. വ വമ നെമ ം ഹ ം മമ ഭ ാ െ ാഴി പേദശി ീട തേ ാ. ഭ െന ാകിലവ േചാദി ീെല ാകി ം വ വ മവേനാ വിശ ാസം വരികയാ . ഭ ിവിശ ാസ ാ നാം മ നി നിത മാ ാഠം െചയ്കില ാനമക േപാം. ഭ ിസം ാരാം േയാഗീ ാ നം ഹ സം ിതയേ ാ ിെയ റി ാ ം." 730
ണഖാഗമനം ഇ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് നരി ിരിേനരമി ീടിേനാരന രം ഗൗതമീതീേര മഹാകാനേന പ വടീതേല മേനാഹേര സ രി ീ െ ാ യാമിനീചരി ജന ാനവാസിനിയായ കാമ പിണി ക ാ കാമിനി വിേമാഹിനി, പ ജധ ജ ലിശാ ശാ ിത ളായ് ഭംഗിേതടീ ം പദപാത ള േനരം. പാദസൗ ര ം ക േമാഹിതയാകയാെല 191
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കൗ ക െ ാ രാമാ മമകം ാ . 740 ഭാ മ ലസഹേ ാ ലം രാമനാഥം ഭാ േഗാ ജം ഭവഭയനാശനം പരം മാനവവീരം മേനാേമാഹനം മായാമയം മാനസഭവസമം മാധവം മ ഹരം ജാനകിേയാ ം െട വാണീ ക മീനേകതനബാണപീഡിതയായാേള ം. രേവഷേ ാ ം മ ഹാസ ംെപാഴിി ിരാവരേനാ മ മാ രെചയ്താ ഃ "ആെരേടാ ഭവാ ? െചാ ീടാ െട െന ം േനെരാെട ിവിേട വ വാ ലെമ ം, 750 എെ ാ സാ ം ജടാവല് ലാദികെള ാെമ ി ധരി ി താപസേവഷെമ ം. എ െട പരമാ ം േ njാ പറ ീടാം നിേ ാ നീെയേ ാ പിെ േ ാദി മേ ാ. രാ േസശ രനായ രാവണഭഗിനി njാനാഖ യാ ണഖ കാമ പിണിയേ ാ ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം ാതാ ാരിേക ജന ാേന njാനിരി സദാ. നിെ njാനാെര മറി ീല ം നെരേ ാ പരമാ ം െചാ ണം ദയാനിേധ!" 760 " രി! േക െകാ ക njാനേയാ ാധിപതിന ന ദാശരഥി രാമെന േ ാ നാമം. എ െട ഭാര യിവ ജനകാ ജാ സീത ധേന ! മ ാതാവായ ല ്മണനിവെനേടാ. എ ാെലെ ാ കാര ം നിന മേനാഹേര! നി െട മേനാഗതം െചാ ക മടിയാെത." എ േക േനരം െചാ ിനാ നിശാചരി "എേ ാ െടേ ാ രമി െകാേളളണം നീ. നിെ ം പിരി േപാവാ മമ ശ ി േപാരാ എെ നീ പരി ഹി ീേടണം മടിയാെത." 770 ജാനകിതെ ടാ ി ിരി 192
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനവവീരനവേളാട െചയ്തീടിനാ ഃ "njാനിഹ തേപാധനേവഷ ംധരിേ ാേരാ കാനനംേതാ ം നട ീ സദാകാലം. ജാനകിയാ മിവെള െട പ ിയേ ാ മാനേസ പാ ാ െവടി ീട െതാ െകാ ം. സാപേ ാ വ ഃഖെമ ം കഷ്ടം!കഷ്ടം! താപെ ഹി തി ാള നീ െമേടാ. ല ്മണ മമ ാതാ ര മേനാഹര ല ്മീേദവി തെ െയാ ം നീെയ ാംെകാ ം. 780 നി ളി േച േമെറ നി യം മേനാഹേര! സംഗ ം നി ിേല ം വ ി മവെനേടാ. മംഗലശീലന പെന ം നിനനീ െച പറ ീ ക ൈവകീടാെത." എ േക േനരം സൗമി ിസമീേപ േപായ്െച വളേപ ി ാ , ഭ ാവാെക തെ െചാ വേളാ ചിരി വ രെചയ്താ"െന െട പരമാ ം നിേ ാ പറ ീടാം. മ വനായ രാമ ത െട ദാസ njാേനാ ധേന ! നീ ദാസിയാവാ ത വള യേ ാ. 790 െച നീ െചാ ീടഖിേലശ രനായ രാമ തേ ാ തവ ലശീലാചാര െള ാം. എ ാലേ രംതെ ൈകെ ാള മേ ാ രാമ നിെ "െയ േക രാവണസേഹാദരി പിെ ംര ലനായകേനാ െചാ ാ"െളെ നീ പരി ഹി ീ ക ന നിനെ ാ െകാ േമെയാ സ ട ായ്വരാ. മ വാ! ഗിരിവന ാമേദശ േതാ ം എേ ാ െട നടേ ാേരാേരാ േഭാഗെമ ാമേന ാന ം േച ജി ായ്വ മനാരതം." 800 ഇ രമവ രെചയ്ത േക േനരരമ െചയ് രാഘവ തി വടി "ഒ നായാലവനരിേക ഷി ാ193
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െനാ ി േവണമതിനിവ െ നി ിേ ാ . ഒ ി േവണമവനതിനാെര തിരിരി ംേനരമിേ ാ നിെ ം ക കി ി. വ ം ൈദവെമാ െകാതി ാലിനി നിെ വരി െകാള മവനി സംശയേമ ം.ണ െതരിെ ിനി ാലം കള ീടാെത െച ക കരെ ഹി ീ ം ക െ വെനേടാ!" 810 രാഘവവാക ം േക രാവണസേഹാദരി വ ാ ലേചതെ ാ ം ല ണാ ിേക േവഗാ െച നി േപ ി േനര മാര "െമേ ാടി രം പറ ീെടാ ാ െവ േത നീ. നി ിലിേ െമാ കാം െയ റിക നീ മ വനായ രാമ തേ ാ പറ ാ ം." പിെ മ േക രാഘവസമീേപ േപായ്െച നി േപ ി ാളാശയാ പലതരം. കാമ മാശാഭംഗംെകാ േകാപ മതിേ മ മാലസ ം രാ സിയേ ാ 820 മായാ പ ം േവ െപ നൈശലംേപാെല കായാകാര ം േഘാരദംഷ് ം ൈകെ ാേ ം ക െ ാ സീതാേദവിേയാട േ ാ സം മേ ാ രാമ ത നി ംേനരം ബാലക ക ശീ ം തി ചാടിവ വാ റ രി ാ ം ല ം െമ ാം േഛദി േനരമവളലറി റയി നാദെ െ ാ േലാകെമാെ മെ ാലിെ ാ . നീലപ വത ിെ കളി നി ചാടി നാല വഴി വ മ വിയാ േപാെല 830 േചാര െമാലി ി കാളരാ ിെയേ ാെല േഘാരയാം നിശാചാരി േവഗ ി നടെകാ ാ . രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാെള േദവേദവ മ െച ി ളിനാ . രാ സ വരനായീടിന ഖര ി 194
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ മ വനിയി പ വതം വീണേപാെല േരാദനംെചയ് ി പതനംെചയ് നിജ േസാദരിതെ േനാ ിെ ാ ിനാനാ ഖര ഃ " തത വ ി സത രം േവശി ിെചാ ാെരെ േ ാെട ം വിരെയ നീ." 840 വീ വീ േ ം വിറ ലറി ഗദ്ഗദമാ ി േ ാ ഭീത ാ െചാ ിനാളവളേ ാ ഃ "മ ാ ദശരഥ ാരി വ മ ണവാ ാെര ം സി ാ . രാമല ്മണ ാെര വ നാമെമാ കാമിനി െട സീതെയ വ േപ . അ ജ നിേയാഗ ാ നാമവരജ ഖഡ്േഗന േഛദി മ ചാദികെള ാം. രനായീ ം നീയി വെരെ ാലെചയ് േചാര നല് ക ദാഹം തീ മാെറനി ിേ ാ . 850 പ മാംസ ം തി ര ം പാനംെചയ്കിലി വ ീ ം മമ നി യമറി ാ ം." എ ിവ േക ഖര േകാപേ ാ രെച ാ ഃ " യേമെറ ളള മാ ഷാധമ ാെര െകാ മ ഭഗിനി ഭ ി ാ െകാ ണെമ തിനാ പതി ാ േപ േപാക നി . നീ െടെ കാ െ ാ ീെട ാലിവരാ തം വ ീ ം നിന മടിയാെത." എ വേളാ പറ യ ാ ഖരേന ത ാരാം പതി ാ രാ സെര ം. 860 ല ഗര സലാസിചാേപ ഭി ിപാലാദി പലവിധമാ ധ മായി ാരാ വിളി ത ാരായ് െച സ ാരായ ാര േനരം. ബ ൈവേരണ പതി ാ വ െമാ മി ശ ൗഘം േയാഗി ാ ംനിെ ാരി െല. മി േഗാ ാ തനാ േമാ മ രാമ 195
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ
ളയേ ാ ശ ൗഘം വ േ രം േത കേമാേരാശരംെകാ വ ഖ ി ട ത ിജനെ ം വധി ാേനാേരാ ിനാ . 870 ണഖ മ ക േപടി മ ിാ ം കി ഖര ി വീണലറിനാ . "എ െപായ് ള ി നിേ ാ െട റി നി യ വര് പതി ാ വ ം െചാ , നീ." "അ െചേ േനരം രാമസായക െകാി ിനിവരാതവ ം േപായാ െതേ ാ വ ." എ ണഖ ം െചാ ിനാ,ള േക വ േകാപ ാ ഖര െചാ ിനാന േനരം◌ഃ "േപാരിക നിശാചര പതി ാലായിര ം േപാരി ഷണ മ ജ ിശിരാ ം. 880 േഘാരനാം ഖരേനവം െചാ േക േനരം രനാം ിശിരാ ം പട ം റെ . വീരനാം ഷണ ം ഖര ം നടെകാ ധീരതേയാ ം െചയ്വതി ഴേ ാെട. രാ സ ട െട മാം േകാലാഹലം േക ായേനരം രാമ ല ്മണേനാ െചാ ാ ഃ " ഹ്മാ ം ന മാെറെ ാ േഘാഷമി ? നേ ാ ി വ രേ ാബലം. േഘാരമായിരിേ ാ ാമിേ ാ ധീരതേയാ മ നീെയാ കാര ംേവണം. 890 ൈമഥിലിതെ െയാ ഹയിലാ ിെ ാ ഭീതി ടാെത പരിപാലി േവണം ഭവാ . njാെനാ േന േപാ മിവെരെയാെ െ ാ വാ മാനേസ നിന സേ ഹ ായീെടാലാ. മെ ാ ം െചാ ിെ െ െ യാണ മി ക വാ ഴലിെയ ര ി െകാേളളണം നീ." ല ്മീേദവിേയ ംെകാ െനതെ െയ ല ്മണ െതാ േപായ് ഗഹ രമകം ാ .
196
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഖരവധം ചാപബാണ േള െമ പരികരമാേഭാഗാന റ ി സ നായി. 900 നില് േനരമാ വിളി ന രെരാെ വെ ാ മി ശസ് ൗഘം േയാഗി ാ . പാഷാണ െള ിവെകാ േമ ം േ പി ി േവഗാ ഷ്കരേന െമയ്േമ . ത ണമവെയ ാെമയ് ഖ ി രാമ രേ ാവീര ാെര ം സായകാവലി കി നി ഹി നിശിതാ ബാണ ത ാലേ വ െ ാ രാ സ ടെയ ാം. ഉ നാം േസനാപതി ഷണന േനരസ ിഭനായ രാമേനാട ി . 910 കിനാ ബാണഗണ,മേവ ് ര വര േവേഗന ശര ളാെല ണി ായമാ ി. നാ ബാണ െളയ് രഗം നാലിെന ം കാലേവശ്മനി േച സാരഥിേയാ ം െട. േ ാ ചാപ ം റി ത േക ം കള േകാേപന േതരി നി മിയി ചാടിവീണാ . പി പാ ശതഭാരായസനി ിതമായ െക േപ ം പരിഘ ം ധരി വ ാനവ . ത ബാ തെ േ ദി ീടിനാന് ദാശരഥി ത പരിഘ ാല് ഹരി ി സീതാപതി. 920 മ കം പിള വ വിയില് വീ സമവ ിപ നം േവശി ി ഷണ ം. ഷണ വീണേനരം വീരനാം ിശിര ം േരാേഷണ ശരം െകാ രാമെനെയയ്താ . ം ഖ ി രാമ ബാണ െളയ്താ െമയ് ട റി ീടിനാ ിശിര ം ബാണ െളയ്താനേ രം ദാശരഥി ംഖ ി നരായിരംബാണെമയ്താ . അവ ം റി വന തം ബാണെമയ്താ197
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നവനീപതിവീരനവ ം ിനാ . 930 അ ച ാകാരമായിരിേ ാര ത ാമാംഗ ം റി പ ാടിനാ . അേ രം ഖരനാദിത ാഭേതടീ ം രഥംത ിലാ ാ കരേയറി njാെണാലിയി വ രാഘവേനാ ബാണ കീടിനാ,െനാ ിെനാെ യ് റി ീടിനാനവെയ ാം. രാമബാണ െകാ ം ഖരബാണ െകാ ം മി മാകാശ ം കാണ താെതയായി. നിഷ് രതരമായ രാഘവശരാസനം െപാ ി ാ ഷ്ടിേദേശ ബാണെമ ാ ഖര . 940 ച ം ിനാ േദഹ ം ശര െകാെ ാെ ാഴിയാെത പിള ീടിനാ,ന േനരം താപസേദവാദികളാ ളള സാ ം താപേമാടേ ാ! കഷ്ടം! കഷ്ടെമ രെചയ്താ . ജയി താക രാമ ജയി താകെയ ഭയേ ാടമര ം താപസ ാ ം െചാ ാ . തല് ാേല ംേഭാ വ ത െട ക ി ം ശ നാ നി ി മായി ശരാസനം ി കാണായ്വ ിെത ം ചി ം ചി ം; ഖ ൈവഷ്ണവചാപം ൈകെ ാ നില് േ രം 950 ദി കെളാെ നിറേ ാ ൈവഷ്ണവേതജെ ാ കാണായ്വ രാമച െനയേ ാ . ഖ ി ാ ഖര െട ചാപ ം കവച ം ലഹാര കിരീട മര ണാ . തെനെ ാ രഗ ം േത ം െപാടിാദിനായകന ീടിന േനര ി മെ ാ േതരി കരേയറിനാനാ ഖര െതെ െപാടി ി രാഘവന മേ ാ . പിെ ം ഗദ മായ ാനാ ഖര ഭി മാ ിനാ വിശിഖ ളാല ം രാമന്. 960 ഏറിയ േകാപേ ാെട പിെ മെ ാ േതരി198
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േലറിവ േയാഗം ട ിനാ ഖര . േഘാരമാമാേ യാ െമയ് ര വര വാ ണാേ ന ത ീടിനാ ജിത മം. പിെ ൗേബരമ െമയ്തൈത ാസ് ംെകാ മ വ തട ക രാ സവീര ൈനര തമ ം േയാഗി ി മ ാേ ണ വീരനാം ര പതി ത കള േ ാ വായവ മയ ൈമ ാസ് ംെകാ ജഗായക ത ക രാ സവീര 970 ഗാ മയ ഗൗഹ കമ ംെകാ ശാ മായ ക ഖര ം േകാപേ ാെട ആ രമ ം േയാഗി ക രാമന് ഭാ രമായ ൈദവാ ംെകാ ത യാ തീ ്ണമാൈമഷീകാ െമ ര പതി ൈവ വാേ ണ കള ാ ത ാ സാരഥിതെ െ ാ രഗ െളെ ാ േത െമേ ം െപാടിെപ കള േ ാ യാ ധാനാധിപതി ല ം ൈകെ ാ തിേ ാേധന ര വരേനാട ീ േ രം 980 ഇ ൈദവതമ മയേ ാരള െചി ാരിതലയ ീടിനാ ജഗ ാഥ . വീണി ല ാനഗേരാ രദ ാേര തല ണി ി വ ബാണ മ േനരം. ക രാ സെര ാമാ െട തലെയ ണ്ഠഭാേവന നി സംശയം ട ിനാ . ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം നിശാചരവര ം പതി ാലായിര ം മരി ി നാഴിക േ ാ െകാ രാഘവ ത ാ,ഴിയി വീണാളേ ാ രാവണഭഗിനി ം. 990 മരി നിശാചര പതിനാലായിര ം ധരി ാരേ ാ ദിവ വി ഹമ േനരം, ാന ം ലഭി ി രാഘവ േപാ നി 199
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേസ നരവേരവ മ േനരം രാമെന ദ ിണംെചയ് ട നമസ്കരിാേമാദം ി തി ാ പലതരം "നമേ പാദാം ജം രാമ! േലാകാഭിരാമ! സമ പാപഹരം േസവകാഭീഷ്ട ദം. സമേ ശ ര! ദയാവാരിേധ! ര പേത! രമി ീടണം ചി ം ഭവതി രമാപേത! 1000 ത പാദാം ജം നിത ം ധ ാനി നിജനവമരണ ഃഖ െള ള പാ മേഹശെന പ െചയ് സേ ാഷി ി nj ി ത നായേനരം 'േഭദവി മം തീ സംസാര ലേ ദന ഠാരമായ് ഭവി ഭവാ'നിതി ാ ി nj ള് മഹാേദവേനാട ലേമാ െചയ് പരേമശ രന േനരം. 'യാമിനീചര ാരായ് ജനി നി ളിനി രാമനായവതരി ീ വ njാ ം മൗ. 1010 രാ സേദഹ ാരാം നി െളേ ദി േമാ ം ത ീ വനി സംശയേമ ം.' എ െചയ് പരേമശ രന ലം നി യം മഹാേദവനായ ം ര പതി. ാേനാപേദശംെചയ് േമാ ം ത ീടണമാന സ പനാം നി ി വടി നാഥാ!" എ വരേപ ി േനര ര നാഥ മ ഹാസ ം സാന മ െചയ് ഃ "വി േഹ ിയമനഃ ാണാഹംകാരാദിക െ ാ േവ സാ ി തനായ പരമാ ാ. 1020 ജാ പ്നാഖ ാദ വ ാേഭദ ം മീേത സാ ിയാം പര ഹ്മം സ ിദാന േമകം. ബാല കൗമാരാദികളാഗമാപായികളാം കാല ാദിേഭദ ം സാ ിയാ ീേത നില് ം. പരമാ ാ പര ഹ്മമാന ാ കം 200
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പരമം ധ ാനി േ ാ ൈകവല ം വ ം." ഈവ പേദശംെചയ് േമാ ം നല്കി േദവേദേവശ ജഗ ാരണ ദാശരഥി. രാഘവ േ ാ നാഴികെകാ െകാ ാ േവേഗന പതി ാ സഹ ം രേ ാബലം. 1030 സൗമി ി സീതാേദവിതേ ാ ം െട വ രാമച െന വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ . ശ ൗഘനി മാം ഭ വി ഹം ക ബാ േപാദം വിേദഹാ ജ മ ംമ ം ൈ ക െകാ തേലാടിെ ാ ി ീടിനാെളാ േവ മതിന് വ ം വാ ീടിനാ . രേ ാവീര ാ വീ കിട ക ല ്മണ നിജ ദി വിസ്മയം േതടീടിനാ . 'രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാ'െള േദവേദവ മ െചയ്തി ളിനാ . 1040 പിെ ല ്മണ തെ ൈവകാെത നിേയാഗി ാ ഃ 'െച നീ നിവര ാേരാ െചാ ീടണം. ംെച ം ഖര ഷണ ിശിരാ സി ിെയ ാപി ം പതി ാലായിര ം താപസ ാേരാടറിയി നീ വരിെക' പാപനാശനന െചയ്തയേ ാ േശഷം, മി ാ തേപാധന ാേരാ െചാ ാനമി ാ ക ഖര മരി ാ . മ ാലിനി ാലംൈവകാെതെയാ ീ മമ ൈവരികെള റ നിജനം. 1050 പല ം ടി നി പി നി ി ീടിനാ പലലാശിക മായ ത ായ്വാ േപ ം അം ലീയ ം ഡാര ം കവച മംേഗ േച ീ വാനായ്െ ാ വി ീടിനാ . ല ്മണനവ ം െകാ വ ാ രാമന്ാല് വ െതാ തീടിനാ ഭ ിേയാെട. അം ലീയകെമ ം ജവിേലാചന201
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നം ല ിേ ലി , ഡാര ം പിെ ൈമഥിലിതനി നല്കീടിനാ , കവച ം ാതാ തനി ണി ീ വാന ളിനാ . 1060
ണഖാവിലാപം രാവണഭഗിനി ം േരാദനംെച പിെ രാവണേനാ പറ ീ വാ നടെകാ ാ . സാ ാല നൈശലംേപാെല ണഖ ം രാ സരാജ ി വീ ട റയി ാ . ല ം ം കാ ം ടാെത േചാര മായല ം ഭഗിനിേയാടവ രെചയ്താ . "എ ി വേ ! െചാ ീെടേ ാ പരമാ ം ബ ായെത ൈവ പ ം വ ീ വാ ? ശ േനാ താ േനാ പാശിേയാ േബരേനാ ഷ് തംെച തവ തെ njാെനാ വ . 1070 സത ംെചാ"െ േനരമവ രെച ാ"െള ം ഢ ഭവാ മ പാനസ ീജിതനതിശഠെന റി ിരി ? രാജാെവെ െകാ െചാ നിെ ഥാ? ചാരച ം വിചാര മിേ ം നിത ം നാരീേസവ ംെചയ് കിട ീെട ായ്േപാ ം. േക തി േയാ ഖര ഷണ ിശിരാ േമ പതി ാലായിര ം ടി ം? ഹരാ േ ന രാമ േവേഗന ബാണഗണം ഹരിെ ാ ിനാെനെ ാ കഷ്ടേമാ ാ ." 1080 എ േക േചാദി ീടിനാന് ദശാനനെനേ ാ െചാ ീ'േടവ രാമനാ െത ം എെ ാ ലമവ െകാ വാെന െമ ാല ക തനി നല്കീ വനവെന njാ .' േസാദരി െചാ ാള േക രാവണേനാ "യാ ധാനാധിപേത! േക ാ ം പരമാ ം. njാെനാ ദിനം ജന ാനേദശ ി നി202
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാന ം താേന സ രി ീ ംകാലം കാനന െട െച ഗൗതമീതടം േ ; സാന ം പ വടി ക njാ നില് േ രം. 1090 ആ മ ി ത രാമെന േ ജഗദാ യ ത ജടാവല് ല ം ചാപബാണ േളാ െമ ം േതജേ ാ ം താപസേവഷേ ാ ം ധ ദാര േളാ ം േസാദരനായീ ല ണേനാ ം ടി ാദരമിരി േ ാള െച njാ ം. ീരാേമാ ംേഗ വാ ം ഭാമിനിതെ ാ നാരികള ം മ ി േ ാ േലാക ി . േദവഗ നാഗമാ ഷനാരിമാരിേലവം കാ ാ മി േക ാ മി നം. 1100 ഇ ിരാേദവിതാ ം ഗൗരി ം വാണിമാ മി ാണിതാ ം മ ളള ര ീവ ം നാണം െ ാളി ീ മവെള വഴിേപാെല കാ േ ാളനംഗ ം േദവതയവളേ ാ. ത പതിയാ ം ഷന് ജഗ പതിെയ ക പി ാം വിക പമി പ മിതിനിേ ാ . ത പ ിയാ ീ വാന് ത വളവെള ക പി െകാ ി േപാ ീ വാെനാ െ േ ന്. മ ചനാസാക േ ദനം െച ാനേ ാ ല ്മണ േകാപേ ാെട രാഘവനിേയാഗ ാ . 1110 ാ ം ഖരേനാ െച njാനറിയിേ ാ ംന രാനീകിനിേയാ മവ േരാഷേവേഗന െച രാമേനാേട േനരം നാഴിക േ ാ െകാ വെനാ ിനാ . ഭസ്മമാ ീ ം പിണ ീ കി വിശ ം ണാ വിസ്മയം രാമ െട വി മം വിചാരി ാ ! ക േന മിഴിയാളാം ജാനകിേദവിയിേ ാ നി െട ഭാര യാകി ജ സാഫല ം വ ം. ത കാശ ി ലാ ീ വാ ത വ 203
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാഹം െച ീ കിെല ം ന ഭവാ . 1120 ത ാമ െള ാം പ ാ ിയാ മവംേഗ വസി െകാ ാ േദവാരാേത! രാമേനാേട ാ നി പാ നിന ശ ിേപാരാ കാമൈവരി ം േനേര നില് െതതി േ ാ . േമാഹി ിെ ാ ജാതി മായയാ ബാല ാെര േമാഹനഗാ ിതെ െ ാ േപാരിേക ള ." േസാദരീവചന ളി െന േക േശഷം സാദരവാക ളാലാശ സി ി ം ത െട മണിയറത ില കം ാ വ തിേ ം നി ചി ാക ലം. 1130 'എ ം ചി ം ചി േമാ േ ാളമിദെമാ മ നാല് േ ാ നാഴികേനരംെകാ ശ നാം ന ര വര ഖര താ ം ൈവദഗ് േമ ം േസാദരരി വ ം പ ിക പതി ാലായിര ം ടി േപാ ! വ ം മാ ഷന രാമെന നം. ഭ വ ലനായ ഭഗവാ പേ ണ ിദാൈനക ി ി ിയ ധാതാ ം ാ ിേ ാ കാരണമി തേല ര േല മ നായ് പിറ ിേ ാ 1140 എെ െ ാ വാെനാ െ വ ാെന ിേലാ െച ൈവ ണ്ഠരാജ ം പരിപാലി ാമേ ാ. അെ ിെല ം വാഴാം രാ സരാജ ,െമ ാല ലിെ ാ െകാ ം മനസി നി പി ാ . കല ാണ ദനായ രാമേനാേടല് തിെന ാജാതി ം മടിേ njാെനാ െകാ ം. ഇ മാ നി ചി ി റ രേ ാനാഥ തത ാനേ ാ ടത ാന ം ാ . സാ ാ ീനാരായണ രാമെന റി ഥ രാ സ വര ം ാ േമാ ാ . 1150 'വിേദ ഷ ാ രാമ തെ ാപിേ ള 204
അ ഭ
ിെകാെ
ാ ി
രാമായണം കിളി ാ ് സാദി
യി ഖിേലശ .'
രാവണമാരീചസംഭാഷണം ഇ രം നി പി രാ ി ം കഴി ി ചി ഭാ ദയാ ി നി വ . േതരതിേലറീടിനാ േദവസ യൈവരി പാരാെത പാരാവാരപാരമാം തീരം ത മാരീചാ മം ാപി ീടിനാനതി തം േഘാരനാം ദശാനന കാര ഗൗരവേ ാ ം. മൗന ം ജടാവല് ലാദി ം ധരിാന ാ കനായ രാമെന ധ ാനി ളളി 1160 രാമരാേമതി ജപി റ സമാധി ാേമാദേ ാ മ വീടിന മാരീച ം ലൗകികാ നാ ഹ ി ലാഗതനായ േലാേകാപ വകാരിയായ രാവണ തെ ക സം മേ ാ ാനം െചയ് െകാ ത ാറിലണ ാന ാ േളാ ം ജി യഥാവിധി മാനി ദശകണ്ഠ േയാജി ചി മേ ാ േചാദി മാരീച ം "എെ ാരാഗമനമിേതകനായ്തെ െയാ ചി െ േപാെല േതാ ഭാവ ി . 1170 െചാ ക രഹസ മെ ിേലാ njാ ം തവ ന വ വാ ളളതി നേ ാ. ന ായമായ് നിഷ്ക മഷമായിരി കാര ം മായെമ ിേയ െചയ്വാ മടിയിെ നിേ ം." മാരീചവാക േമവം േക രാവണ െചാ ാ"നാ മിെ നി നിെ േ ാെല േ രം. സാേകതാധിപനായ രാജാ ദശരഥ േലാൈകകാധിപ െട ാരാ േപാ രാമല ്മണ ാെര ി വരി കാലം േകാമളഗാ ിയാേയാരംഗനാര േ ാ ം 1180 ദ കാരേണ വ വാ ിത,വ ബലാ 205
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െല െട ഭഗിനിത നാസികാ ച ം ക ം േഛദി േക ട ഖരാദിക െച ി പതി ാലായിര മവെര ം നി താേനകനായിെ തി രണ ി േകാ ി േ ാ നാഴികെകാ രാമ . ത ാേണശ രിയായ ജാനകിതെ njാ മിേ ാേഴ െകാ ി േപാ ീ േവനതി നീ േഹമവ ം േ ാ മാനായ് െച ടവിയി കാമിനിയായ സീതതെ േമാഹി ിേ ണം. 1190 രാമല ണ ാെരയക ി ര ാ വാമഗാ ിെയയേ ാ െകാ njാ േപാ ീ വ . നീ മമ സഹായമായിരി ി മേനാരഥം മാമകം സാധി ീ മി സംശയേമ ം." പംകതിക രവാക ം േക മാരീച ളളി ചി ി ഭയേ ാ മീവ രെചയ്താ "ആ പേദശി ി ലനാശനമായ കാരിയം നിേ ാടവ നി െട ശ വേ ാ. നി െട നാശം വ ീ വാനവസരംതെ ാ ിരിേ ാ ശ വാ തവ . 1200 ന നിന njാ െചാ വ േക ാകി ന തേ ം നിന ിെ ാഴിലറിക നീ. രാമച നി ളള ഭീതിെകാ കതാരി മാമേക രാജര രമണീരഥാദിക േക േ ാളതിഭീതനാ ളള njാേനാ നിത ം; രാ സവംശം പരിപാലി െകാ ക നീ ം. ീനാരായണ പരമാ ാ തെ രാമ njാനതി പരമാ മറിേ േക നീ ം. നാരദാദിക നിേ ഷ്ഠ ാ പറ പേ ാേരാേരാ ാ േകേ പൗല േഭാ! 1210 പ സംഭവ ം ാ ി കാലം നാഥ പ േലാചനന െചയ്തി വാ ല ാ എ njാ േവ െചാ െക േക 206
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ി വിധാതാ മ ി ദയാനിേധ! 'നി ി വടിതെ മാ ഷേവഷം പം ിക ര തെ െ ാ ണം മടിയാെത.' അ െനതെ െയ സമയംെചയ് നാഥ മംഗലം വ വാ േദവതാപസ െ ാം. മാ ഷന രാമ സാ ാ ീനാരായണ താെന ധരി േസവി െകാള ക ഭ ാ. 1220 േപായാ ം രം ഖി വസി നീ മായാമാ ഷ തെ േ വി െകാ ക നിത ം. എ ം പരമകാ ണിക ജഗ ാഥ ഭ വ ല ഭജനീയനീശ ര നാഥ ." മാരീച പറ േക രാവണ െചാ ാ ഃ "േനരേ പറ നി ലനേ ാ ഭവാ . ീനാരായണസ ാമി പരമ പരമാ ാതാനരവിേ ാ വ തേ ാ സത ംെചയ് മ നായ് പിറെ െ െ ാ വാ ഭാവി സത സ പനായ ഭഗവാ താെന ിേലാ 1230 പിെ യ മെ ാ വാനാളാെരേടാ? ന നി ാനം njാനി െനേയാ ീെലാ ം ഒ െകാ ം njാനട ീ കയി നം െച ൈമഥിലിതെ െ ാ േപാരികേവണം. ഉ ിഷ്ഠ മഹാഭാഗ െപാ ാനായ് ചമ െചെ മക ക രാമല ്മണ ാെര. അേ രം േതരിേല ിെ ാ ി േപാ ീ വ പിെ നീ യഥാ ഖം വാ ക േ േ ാെല. ഒ ിനി മ നീ രെച താകിെല െട വാ ണാ ീ ി തെ ." 1240 എ േക വിചാരി ി മാരീച ം 'ന ഷ്ടാ ധേമ നിര ാണംവ ാ െച ടന് നരക ി വീ ട കിട ണം, ണ സ യംെകാ നായ്വ മേ ാ രാമസായകേമ മരി ാ'െല ചി ി207
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാേമാദം റെ ാ െമ െചാ ാ "രാ സരാജ! ഭവാനാ ാപി ാ െമ ി സാ ാ ീരാമ പരിപാലി െകാ ക േപാ ീ!" എ രെചയ് വിചി ാ തി കല െ ാ െപാ നിറമാ െളളാ ഗേവഷ ം ാ . 1250 പങ് ിക ര േതരിലാ ാ കേരറിനാ െച ാ ബാണ ം േതരിേലറിനാന േനരം. െച ാ മാനിനിയായ ജാനകിതെ ളളി ചി ി ദശാസ മ നായ് ചമ ി . മാരീച മേനാഹരമാെയാ െപാ ാനായി ചാ ളളിക െവളളിെകാ േന ര ം നീല െകാ േച ഗ് ഭാവേ ാേടാേരാ ലീലക കാ ി ാ ി ാ ി ം പിെ േവേഗന റെ ം ളളി ാടി മ രാഗഭാേവന െരേ ായ്നി കടാ ി ം 1260 രാഘവാ മ േലാപാേ സ രി േ ാ രാേക ഖി സീത ക വിസ്മയം ാ . രാവണവിേച ിതമറി ര നാഥ േദവിേയാട െച ാേനകാേ , "കാേ ! േക നീ രേ ാനായക നിെ െ ാ േപാവതിനിേ ാ ഭി േപണ വ മ ിേക ജനകേജ! നീെയാ കാര ം േവണമതി മടിയാെത മായാസീതെയ ശാലയി നി ീടണം. വ ിമ ല ി മറ വസി നീ ധേന ! രാവണവധം കഴി േവാളം. 1270 ആ യാശ േലാരാ ി ീേടണം ജഗദാ യ േത! സീേത! ധ ര ാ ം ിേയ!" രാമചേ ാ ി േക ജാനകീേദവിതാ ം േകാമളഗാ ിയായ മായാസീതെയ പ ശാലയിലാ ി വ ിമ ല ി െച ി ി മഹാവി മായ മേ ാ . 208
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാരീചനി ഹം മായാനി ിതമായ കനക ഗം ക മായാസീത ം രാമച േനാ രെച ാ ഃ "ഭ ാേവ! ക ീലേയാ കനകമയ ഗെമ ം ചി ം ചി ം! ര ഷിതമിദം. 1280 േപടിയി ിതിേന െമ മ വീ മ െ െമ േതാ ം. കളി ാനതി ഖ ി ന ി വിളി ീ ക വ െമ േതാ നം. പിടി െകാ ി േപാ ീ ക ൈവകീടാെത മടി ീട േത ം ഭ ാേവ! ജഗ പേത!" ൈമഥിലീവാക ം േക രാഘവന െചയ് േസാദര തേ ാ "നീ കാ െകാള കേവണം സീതെയയവ െ ാ ഭയ ാകാെത; യാ ധാന ാ കാനനംത ിെല ം." 1290 എ െചയ് ധ ബാല െള ട െച ി ഗെ യ്െ ാള വാ ജഗ ാഥ . അ െച േ രം േവഗ ിേലാടി ളടാെയ േതാ േ ാ മ ംമ ം അ വ ,മേ ാ പിടി ാ ഭാവി ീ ം, പ ത േമാ െര തി ചാ മേ ാ . ഇ െനതെ െയാ ര ാേയാ േനരെമ െന പിടി േവഗ തിേന ം എ റ ാശവി രാഘവെനാ ശരം ന ായിെ ാ ട വലി വി ീടിനാ . 1300 െപാ ാ മ െകാ മിയി വീണേനരം വ ലേപാെലെയാ രാ സേവഷം ാ . മാരീച തെ യി ല ്മണ പറ േനരേ െയ ര നാഥ ം നി പി . ബാണേമ വനിയി വീണേ ാ മാരീച ം ാണേവദനേയാ കര ാനേ ാ പാപം◌ഃ "ഹാ! ഹാ! ല ണ! മമ ാതാേവ! സേഹാദര! 209
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഹാ! ഹാ! േമ വിധിബലം പാഹി മാം ദയാനിേധ!" ആ രനാദം േക ല ്മണേനാ െചാ ാ സീത ം "സൗമിേ ! നീ െച ക ൈവകിടാേത. 1310 അ ജ െട വിലാപ േക ീേല ഭവാ ? ഉ ാരായ നിശാചര ാ െകാ ം െ ര ി െകാ ക െച ല ്മണ! മടിയാെത രേ ാവീര ാരിേ ാള് െകാ മെ ിലേ ാ!" ല ്മണന േക ജാനകിേയാ െചാ ാ ഃ " ഃഖിയായ് കാേര ! േദവി! േക ണം മമ വാക ം. മാരീച തേ െപാ ാനായ്വ തവ ന േചാരെന േമവം കര തവ തെ . അ നായ് njാ മി േക േപായക േ ാ നി ി വടിേയ ം െകാ േപായീടാമെ ാ 1320 പങ് ിക ര തനി തി ള പായമിെത റിയാെതയ െച ി,ത യ േലാകവാസിക ാ ം ജയി ടായെ ാ രാഘവ തി വടിതെ െയ റിയണം. ആ നാദ ം മമ േജ ഷ്ഠ ാകയി രാ ിചാരിക െട മായയിതറി ാ ം വിശ നായക േകാപി ീ കിലര ണാ വിശ സംഹാരംെചയ്വാ േപാ െമ റി ാ ം. അ െന ളള രാമ ത ഖാം ജ ി നിെ െന ൈദന നാദം ഭവി ീ നാേഥ!" 1330 ജാനകിയ േക ക നീ കി കി മാനേസ വള െ ാ േഖദേകാപ േളാ ം ല ്മണ തെ േനാ ിെ ാ ിനാള േനരം "രേ ാജാതിയിലേ നീ ായി നം. ാ നാശ ിനേ കാം യാ തവ േചതസി ഷ്ടാ ാേവ! njാനിേതാ ീലയേ ാ. രാമനാശാകാം ിതനാകിയ ഭരതെ കാമസി മവ ത െട നിേയാഗ ാ െടേ ാ ി നീ ം രാമ നാശം വ ാ 210
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഢമാെയെ ം െകാ െച വാ നം. 1340 എ േമ നിനെ െ ി കയി താ മി മ ാണത ാഗംെചയ്േവ njാനറി ാ ം. േചതസി ഭാര ാഹരേണാദ തനായ നിെ േ ാദര ാ ധരി ീല രാഘവേന ം. രാമെനെയാഴി njാ മെ ാ ഷെന രാമപാദ ളാെണ തീ കയി യെ ാ." ഇ രം വാ േക സൗമി ി െചവി ര ം സത രം െപാ ി നരവേളാ രെചയ്താ ഃ "നിന നാശമ ിരി ി പാരെമനി നി പി ാ ത ടാതാ ം. 1350 ഇ രം െചാ ീ വാ േതാ ിയെതേ ച ി! ധിഗ്ധിഗത ം രചി ം നാരിക െ ാം. വനേദവതമാേര! പരിപാലി െകാ വി മ വംശാധീശ രപ ിെയ വഴിേപാെല." േദവിെയ േദവകെളബ്ഭരേമ പി മ ം വജ തെ ാ ാ നട സൗമി ി ം.
സീതാപഹരണം അ രം ക ദശക ര മദനബാണാ നായവതരി ീടിനാനവനിയി . ജട ം വല് ല ം ധരി സന ാസിയാടജാ േണ വ നി ി ദശാസ ം. 1360 ഭി േവഷെ രേ ാനാഥെന ത ണം മായാസീതാേദവി ം വിനീതയായ് നത ാ സം ജ ഭ ാ ഫല ലാദിക ം ദത ാ സ ാഗതവാക ാ പിെ ം െചാ ാ . അൈ വ ഫല ലാദിക ം ജി െകാി ിരിേനരമി ീ ക തേപാനിേധ! ഭ ാ വ മിേ ാള് ത ിയെമ ാം െച ം ഡാദി ം തീ വി മി ാ ം ഭവാ ." ഇ രം മായാേദവീ ഗ് ാലാപ േക 211
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത രം ഭി പി സ ിതം േചാദ ംെച ാ 1370 "കമലവിേലാചേന! കമനീയാംഗി! നീയാരമേല! െചാ ീ നി കമിതാവാെര ം. നിഷ് രജാതികളാം രാ സരാദിയായ ഷ്ടജ ളള കാനന മിത ി നീെയാ നാരീമണി താേന വാ െത,െ ാരാ ധപാണിക മി േ ാ സഹായമായ്. നി െട പരമാ െമാ േവ പറ ാ njാെന െട പരമാ ം പറ താ ം." േമദിനീ തയ േക രെചയ്തീടിനാ "േമദിനീപതിവരനാമേയാ ാധിപതി 1380 വാ മി ാത ദശരഥനാം പാധിപേജ ഷ്ഠന നനായ രാമന തവീര ത െട ധ പ ി ജനകാ ജ njാേനാ ധന നാമ ജ ല ്മണെന ം നാമം. nj വ ം പി രാ യാ തപ ിനായി വ ിരി ദ കവനംത ി . പതി ാലാ കഴിേവാള ം േവണംതാ മതി പാ ീ സത െമ റി ാ ം. നി ി വടിെയ njാനറി ീേല ം നെര ിനാെയ ളളി െചാ ണം പരമാ ം." 1390 "എ ിേലാ േക ാ ം നീ മംഗലശീേല! ബാേല! പ ജവിേലാചേന! പ ബാണാധിവാേസ! പൗല ്യതനയനാം രാ സരാജാ njാ ൈ േലാക ി െലെ യാരറിയാെത ള ! നി േല! കാമപരിത നായ് ചമ njാ നി ലമതി നീ േപാരണം മയാ സാകം. ല യാം രാജ ം വാേനാ നാ ി ം മേനാഹരം കി രനാേയ തവ േലാക രി! നാേഥ! താപസേവഷം രാമനാെല ഫലം? താപ െ ാ കാ ിലി െന നടേ . 1400 ശരണാഗതനാേയാെരെ നീ ഭജി ാ 212
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ണാധരി! മഹാേഭാഗ ജി ാ ം." രാവണവാക േമവം േക തി ഭയേ ാ ം ഭാവൈവവ ം ജാനകി െചാ ാ മ ം◌ഃ "േകവലമ ി മരണം നിന ിേ ാേളവം നീ െചാ ാകി ീരാമേദവ ത ാ . േസാദരേനാ ം ടി േവഗ ി വ മിേ ാ േമദിനീപതി മമ ഭ ാ ീരാമച . െതാ േമാ ഹരിപ ിെയ ശ ി ? കഷ്ടമാ ളള വാ െചാ ാെത രാ ാേവ! 1410 രാമബാണ െകാ മാറിടം പിള നീ മിയി വീഴ്വാ ളള കാരണമി നം." ഇ െന സീതാവാക ം േക രാവണേന ം തി ീ ം േ ാധം ിതനായേ രം ത െട പം േനേര കാ ിനാ മഹാഗിരിസ ിഭം ദശാനനം വിംശതിമഹാ ജം അ നൈശലാകാരം കാണായേനര ളളില സാ ഭയെ വനേദവതമാ ം. രാഘവപ ിേയ ം േതരതിെല െവാകാശമാ േ ശീ ം േപായി ദശാസ ം. 1420 "ഹാ! ഹാ! രാഘവ! രാമ! സൗമിേ ! കാ ണ ാേ ! ഹാ! ഹ! മ ാേണശ ര! പാഹി മാം ഭയാ രാം." ഇ രം സീതാവിലാപം േക പ ീ ം സത ര ാനംെച െത ിനാ ജടാ ം. "തിഷ്ഠതിഷ്ഠാേ മമ സ ാമിത പ ിേയ ം ക െകാെ വിേട േപാ ഢാ ാേവ! അ ര ി െച നക മ ംെകാ മാം േരാഡാശം െകാ േപാ േപാെല." പ തിമേ പരേമാ ത ിേയാ ം ദ് രാജ െമാ പ വാനാ േളളാ 1430 ദ് രാജെനേ ാെല ബ ൈവരേ ാടതിനായേ െച ം ട ിനാ . 213
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ ി ം പ ാനില മായ് ചമ ിത ികളിള വി തമ േനരം. കാ നഖ െളെ ാ ചാപ െപാടിെപ ാനന ം കീറി റി വശംെക തീ ്ണ ാ ം െകാ േത ടം തക ി കാ ണംെകാ െകാ വീഴ് ിനാനശ െള. ത െപ കിയ പ വാത േള രാ സ വര ം ച ല ായ്വ . 1440 യാ ം ട ി മ കീ ി െമാ ിെയാ ി ഴെ ാ രാ ിചാരീ നേ ാ ധാ ീ ിെയ ധാ ിയി നി ി നേരാ ത ച ഹാസമിള ി ല തരം പ ിനായക െട പ േഛദി േ ാള ിതിത ില് വീണാന മനായി വ . രേ ാനായക പിെ ല ്മീേദവിേയ ംെകാതചി േ ാ ം ദ ിണദി േനാ ി മെ ാ േതരിേലറിെ െ നടെകാ ാ ; മ ാ ം പാലി ാനി വരായിെ േ ാ- 1450 ി ി വീണീ ക നീേരാ മേ ാ ക വാ ഴലിയാം ജാനകീേദവിതാ ം, 'ഭ ാ തെ ാ ം പറെ ാഴിമനായ നിെ ജീവ ം േപാകായ്െക' ീ ി ം വരം പ ിരാജ നല്കി ീമ ലമക ാ േമ േപാ േപായാ . "അേ ാ! രാഘവ ജഗ ായക! ദയാനിേധ! നീെയെ േപ ി െത ഭ ാേവ! നാഥാ! രേ ാനായകെനെ െ ാ ിതാ േപായീ ര ിതാവായി ാ മിെ നി േ ാ! പാവം! 1460 ല ്മണാ! നിേ ാ njാ പ ഷം െചാേ നേ ാ ര ി െകാേളളണേമ! േദവരാ! ദയാനിേധ! രാമ! രാമാ ാരാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ! മിേദവി െമെ െവടി ാളി കാലം. 214
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാണവ ഭ! പരി ാഹി മാം ജഗ പേത! കൗണപാധിപെനെ െ ാ ഭ ി ം േ സത രം വ പരിപാലി െകാേളളണേമ സത േചതസാ മഹാസത വാരിേധ! നാഥ!" ഇ രം വിലാപി ംേനര ശീ ം രാമഭ നിെ െമ ശ യാ ന ര 1470 ചി േവേഗന നട ീടിനാ,ന േനരം ീ ി ം കീഴ്േ ാ ാ േനാ േനരം അ ിനാഥാേ ക പ വാനര ാെര വി തം വി ഷണസ യമഴി തരീയാ ഖ ംെകാ ബ ി രാമഭ കാ ാ േയാഗംവരിെക കതാരി സ് ത ാ കീ േപാ നിേ പി ി സീതാേദവി; മ നാം ന രനറി ീല മേ ാ . അ ി ീര ത പ നം ഗത ാ ം ാ മേ മഹാേശാകകാനനേദേശ 1480 തേല മഹാശിംശപാത േല ദ മാരായ നിജ രേ ാനാരികേള ം നിത ം പാലി െകാ െക റ ി തെ വ ്യ വസി ീടിനാ ദശാനന . ഉ േമാ മയായ ജാനകീേദവി പാതിത മാ ിത വസി ീടിനാള കാലം. വസ് േകശാദിക െമ ം മലിനമായ് വ ം ി സ മാം ചി േ ാ ം രാമ രാേമതി ജപധ ാനനിഷ്ഠയാ ബ യാമിനീചര ലനാരിക െട മേ 1490 നീഹാരശീതാതപവാതപീഡ ം സഹിാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം ല യില് വസി ിതാത െ ാ മായാസ ടം മ ഷ ജ ി ലാ ി ാ ?
215
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സീതാേന ഷണം രാമ ം മായാ ഗേവഷെ ൈ െ ാെ ാ കാമ പിണം മാരീചാ രെമയ് െകാ േവേഗന നടെകാ ാനാ മം േനാ ി നരാഗമ ാതലായ രാഘവ തി വടി. നാല ശര ാ നടേ ാരന രം ബാലക വരവീഷ രേവ കാണായ്വ . 1500 ല ്മണ വ ക രാഘവ താ ാ ി നി പി ക പി കരണീയം. "ല ണേന മറി ീലേ ാ പരമാ മി ാലമിവേന ം വ ിെ േതവ . രേ ാനായക െകാ േപായ മായാസീതാ ല ്മീേദവിെയ േ ാ മ ാ ം ലഭി ? അ ിമ ല ി വാ സീതതെ ല ണനറി ാലി ാര ം വ ടാ. ഃഖി െകാള njാ ം ാ തെന േപാെല ൈമ ിതെ ിര ാ േപായ് െച ാമേ ാ 1510 രേ ാനായക െട രാജ ി,െല ാ പിെ ലേ ാ ം െട രാവണ തെ െ ാ ാ അ ിമ േല വാ ം സീതെയ ത വ ാജാ ൈകെ ാ േപാകാമേയാ യ് ൈവകാെത, പിെ അ യധ േമാ രാജ െ വഴിേപാെല ര ി കി ി കാലം മിയി വസി ീടാം. ഷ്കേരാ ഭവനി ം ാ ി നിമി മായ വംശ ി ല് njാ മ നാ ിറ ം. മായാമാ ഷനാ െമ െട ചരിത ം മായാൈവഭവ ം േക ം െചാ ക ം 1520 ഭ ിമാ േ ണ െച ം മ ന യാേസന ി ം സി ി ീ മി സംശയേമ ം. ആകയാലിവേന ം വ ി ഃഖി njാ ാ ത ഷെനേ ാെല"െയ കതാരില് നി യി വരജേനാട െച ീടിനാ ഃ 216
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
"പ ശാലയി സീതയ് ാെരാ ണ ള ? എ ിനിേ ാ േപാ ജാനകിതെ ലാെല ി െവടി നീ, രാ സരവേള ം െകാ േപാകേയാ െകാ ഭ ി കളകേയാ ക കജാതിക െ േ ാ താ േതാ ാ ?" 1530 അ ജവാക േമവം േക ല ്മണ താ മേ നി ട ട െതാ വിവശനായ് ഗദ്ഗദാ ര രെചയ്തി േദവി െട ഹവചന ബാ ം കി കി. "ഹാ! ഹാ! ല ്മണ! പരി ാഹി! സൗമിേ ! ശീ ം ഹാ! ഹാ! രാ സെനെ നി ഹി ീ മിേ ാ ഇ രം ന ര ത വിലാപ േക ഗാ ി ം തവ നാദെമ റയ് യാ അത ം പരിതാപം ൈകെ ാ വിലാപി സത രം െച ര ിെ െ േ ാട െചയ് . 1540 'ഇ രം നാദം മമ ാതാവി ായ്വരാ ചി േമാഹ ം േവ സത െമ റി ാ ം. രാ സ െട മായാഭാഷിതമി നം കാ ണം െപാ െ ' njാ പല െചാേ . എ േക േദവി പിെ രെചയ്താെളേ ാ പലതരമി വെയ ാമിേ ാ നി ി ി നി െചാ വാ പണിെയ ാ സ ാപേ ാ njാ ം ക െപാ ിെ ാ ചി ി േദവകെള ാ ി ര ാ മായ് നി ി മലരടി വ ി ാ വിടെകാേ ." 1550 "എ ി ം പിഴ ി േപാ സൗമിേ ! നീ ശ ായീടാേമാ വചന ള് േക ാ ? േയാഷമാ െട വാ സത െമേ ാ വ േഭാഷെന െമ നീയറി തിേ ? ര സാം പരിഷക െകാ െപായ് ളകേയാ ഭ ി കളകേയാ െച െത റി ീല." ഇ െന നിന ടജാ ഭാഗ ി െച217
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െ േമ േനാ ി ാണാ ാ ലെ രാമ ഃഖഭാവ ം ൈകെ ാെ ം വിലാപി ാ നിഷ്കളനാ ാരാമ നി ണനാ ാന . 1560 "ഹാ! ഹാ! വ േഭ! സീേത! ഹാ! ഹാ! ൈമഥിലീ! നാേഥ! ഹാ! ഹാ! ജാനകീ! േദവി! ഹാ! ഹാ! മ ാേണശ രി! എെ േമാഹി ി തി ായ്മറ ിരി േയാ? ധേന ! നീ െവളി വ ീ മടിയാെത." ഇ രം പറക ം കാനനംേതാ ം നടേന ഷി ം കാണാ വിവശനായ് "വനേദവതമാേര! നി േ ാക വനേജ ണയായ സീതെയ സത ം െചാ വിന്. ഗസ യ േള! നി േ ാക ഗേലാചനയായ ജനക ിതേ ? 1570 പ ിസ യ േള! നി േ ാക പ ളാ ിെയ മമ െചാ വി പരമാ ം. േമ! പറ ീ വി പരമാ ം ഷ്കരാ ിെയ നി െള ാ േ ാ ക ?" ഇ േമാേരാേ പറെ ം ഃഖം സത രം നീള ിരെ േമ ക ീലേ ാ. സ വ ക് സ േവശ ര സ വ സ വാ ാവാം സ വകാരണേനകനചല പരി നി ല നിരാകാര നിരഹംകാര നിത ചി യനഖ ാന ാ ക ജഗ യന്. 1580 മായയാ മ ഷ ഭാേവന ഃഖി ീടിനാ കാര മാ ഷ ഢാ ാ െളെയാ ി ാനായ്. തത ാ ഖ ഃഖേഭദ െളാ ം ചിേ േതാ ക മി ാനമി ായ്കയാ .
ജടാ ഗതി ീരാമേദവേനവം തിര നട േ ാ േതരഴി ട വീണാ ലമടവിയി . ശസ് ചാപ േളാ ം ടേവ കിട 218
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െത മ കാണായി മേ മാ ം. അേ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് രാമ "ഭി മാേയാ രഥം കാ െകേടാ മാര! നീ. 1590 തന ംഗിതെ െയാ രാ സ െകാ േപാേ ാളന രാ സനവേനാ േപാ െച ീടിനാ . അേ രമഴി േത േ ാ ിതാ കിട എ വ ീടാമവ െകാ ാേരാ ഭ ി ാേരാ?" ീരാമേനവം പറ ി ിരി നട േ ാ േഘാരമാെയാ പം കാണായി ഭയാനകം. "ജാനകിതെ ി നാെയാ യാ ധാനനി ിട ത നീ ക ീലേയാ? െകാ േവനിവെന njാ ൈവകാെത ബാണ ം വി മി ാ ത ീെട" േക േനരം 1600 വി ദയനാ ിരാജ ം െചാ ാ "വധ ന ഹം തവ ഭ നാേയാ ദാസ മി െമ ം തവ താത വിേശഷി ം ിഗ് നായിരിെ ാ പ ിയാം ജടാ njാ . ഷ്ടനാം ദശ ഖ നി െട പ ിതെ െകാ ാകാേശ േപാ േ രമറി njാന് െപെ െച ത വെന ംെചയ് ി േത ം വി ം െപാ ി കള േ ാ െവ ിനാ ച ഹാസംെകാ വ njാ മേ ാ േവദനേയാ ം മിയി വീേണനേ ാ. 1610 നി ി വടിെയ െ ാഴി മരിയായ്െകി ിരാേദവിേയാ വര ം വാ ിെ ാേ . പാ േ ണെമെ പയാ പാനിേധ! ഴലിണ നിത ാ ി വസിേ ണം." ഇ രം ജടാ ത വാ ക േക നാഥ ചി കാ ണ ം െച ി ത ൈ ക െകാ തേലാടീടിനാനവ ട ഖാ തനയനേ ാ ം രാമച . "െചാ െചാ േഹാ! മമ വ ഭാ ാ ം നീ"219
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െയ ാെമ േക െചാ ിനാ ജടാ ം 1620 "രേ ാനായകനായ രാവണ േദവിതെ ിണദിശി െകാ േപായാെന റി ാ ം. െചാ വാനി ശ ി മരണപീഡയാേല ന വ വതിനായ ഹിേ ണം. നി ി വടിതെ ക ിരി േവ ബ േമെ ംവ ം മരി ാനവകാശം വ ഭവ പാപാ മാകയാലഹം ണ ഷ! േഷാ മ! ദയാനിേധ! നി ി വടി സാ ാ ീമഹാവിഷ് പരാന ാ ാ പരമാ ാ മായാമാ ഷ പീ 1630 സ തമ ഭാേഗ വസി ീ കേവണം. നി ി േമനി ഘനശ ാമളമഭിരാമം. അ കാല ി ലീവ ം കാണായ ലം ബ മ നാേയ njാെന നം. ബ ഭാേവന ദാസനാകിേയാരടിയെനബ ക മസമ രതലം ത ാ ബ വ ല! മ ം െതാ േളണെമ ാ നി ി മലരടിേയാ േച ീടാമേ ാ." ഇ ിരാപതിയ േക ട തേലാടിനാ മ മ ം ാ ാന ം വ ീ ംവ ം. 1640 അേ രം ാണ െള ത ജി ജടാ ം മ ിടംത ി വീണേനര ര വര ക നീ വാ ഭ വാ ല പരവശാല േ ാജേന പി മി മാം പ ീ െ ഉ മാംഗെ െയ ംഗസീംനി േച ിരകാര ാ മായ് േസാദരേനാ െചാ ാ "കാഷ്ഠ െകാ വ നെ ാ ചിത തീ ണമ ിസംസ്കാര ി ൈവകീടാെത." ല ണന േക ചിത ം തീ ീടിനാ ത ണം ളി സംസ്കാര ംെചയ് പിെ 1650 ാന ം കഴി ദക ിയാദി ം െചയ് 220
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാനേന ത ഗം വധി മാംസഖ ം ിേ വ ജലാദിക ം നല്കീടിനാ നെ ാ ഗതിയവ ാവാ പി മായ്. പ ികളിവെയ ാം ഭ ി ഖി ാ ം പ ീ നി െകാ നായ് ഭവി ാ ം. കാ ണ ി കമേല ണ മ ൈവരിസാ പ ം ഭവിെ സാദരമ െചയ് . അേ രം വിമാനമാ ഹ ഭാസ രം ഭാ സ ിഭം ദിവ പം െ ാ ജടാ ം 1660 ശംഖാരിഗദാപ മ ടപീതാംബരാദ ിത പം വിഷ് പാ ഷദ ാരാ ജിതനായി തി െ നികളാ േതജസാ സകലദിഗ്വ ാ നായ് ാണായ് വ . സ തഗാ േ ാ യേര ിെ ാ തഭ ിേയാേട രാമെന തിെച ാ ഃ
ജടാ
തി
"അഗണ ണമാദ മവ യമ േമയമഖിലജഗ ഷ്ടി ിതിസംഹാര ലം പരമം പരാപരമാന ം പരാ ാനം വരദമഹം ണേതാസ്മി സ തം രാമം. 1670 മഹിതകടാ വി പിതാമര ചം രഹിതാവധി ഖമി ിരാമേനാഹരം ശ ാമളം ജടാമ േടാ ലം ചാപശരേകാമളകരാം ജം ണേതാ ഹം രാമം. വനകമനീയ പമീഡിതം ശതരവിഭാ രമഭീഷ്ട ദം ശരണദം രപാദപ ലരചിതനിലയനം രസ യേസവ ം ണേതാ ഹം രാമം. ഭവകാനനദവദഹനനാമേധയം ഭവപ ജഭവ ഖൈദവതം േദവം 1680 ദ ജപതിേകാടി സഹ വിനാശനം 221
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ജാകാരം ഹരിം ണേതാ ഹം രാമം. ഭവഭാവനാ രം ഭഗവ പിണം ഭവഭീവിരഹിതം നിേസവിതം പരം ഭവസാഗരതരണാം േപാതകം നിത ം ഭവനാശായാനിശം ണേതാ ഹം രാമം. ഗിരിശ ഗിരി താ ദയാം ജവാസം ഗിരിനായകധരം ഗിരിപ ാരിേസവ ം രസ യദ േജ േസവിതപാദം രപമണിനിഭം ണേതാ ഹം രാമം. 1690 പരദാരാ പരിവ ിതമനീഷിണാം പര ഷ ണ തി സ ഷ്ടാ നാം പരേലാൈകകഹിതനിരതാ നാം േസവ ം പരമാന മയം ണേതാ ഹം രാമം. ിത രവികസിതവ ാംേഭാ ഹം തിേഗാചരമസിതാം ദകേളബരം സിതപ ജചാ നയനം ര വരം ിതിന ിനീവരം ണേതാ ഹം രാമം. ജലപാ ൗഘ ിതരവിമ ലംേപാെല സകലചരാചരജ ളളി വാ ം 1700 പരി ാ ാനമദ യമവ യേമ ം പരമം പരാപരം ണേതാ ഹം രാമം. വിധിമാധവ ശം പേഭേദന ണിതയവിരാജിതം േകവലം വിരാജ ം ിദശ നിജന തമവ മജം ിതിജാമേനാഹരം ണേതാ ഹം രാമം. മ ഥശതേകാടി രകേളബരം ജ നാശാദിഹീനം ചി യം ജഗ യം നി ലം ധ ക ാധാരമപ നാധാരം നി മമാ ാരാമം ണേതാ ഹം രാമം." 1710 ഇ തി േക രാമച ം സ നായ് പ ീ തേ ാട ളിെ മ രമായ് "അ േത ഭ ം, ഗ പദം േമ വിേ ാഃ പരം 222
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇേ ാ െമ തി ം പഠി ം േക െകാ ാല് ഭ നാ ളളവ വ ീ ം മ ാ പ ം പ ീ ! നിെ േ ാെല മ പരായണനായാ ." ഇ െന രാമവാക ം േകെ ാ പ ിേ ഷ്ഠന െനതെ വി സാ പ ം ാപി േപായ് ഹ്മ ജിതമായ പദ ം ാപി േഥ നി ലരാമനാമം െചാ ജനംേപാെല. 1720
കബ
ഗതി
പിെ ീരാമ മി ാ ജേനാ ം ടി ഖി നായ് വനാ രം ാപി ഃഖേ ാ ം അേന ഷിേ ാേരാദിശി സീതെയ ാണായ്കയാ സ ൈധേര ണ വനമാ േ സ രി േ ാ രേ ാ പേ ാെടാ സത െ ാണായ്വ ത ണേമവം രാമച മ െചയ്താ "വ സി വദന ം േയാജനബാ ം ച രാദിക മി,െ െ ാ സത മിദം? ല ്മണ! ക ാേയാ നീ കേ ാളം ഭയ ാം ഭ ി മിേ ാളിവ നെ െയ റി ാ ം. 1730 പ ി ം ഗ മെ ം ചി ം ചി ം! വ സി വ ം കാ ം തല മി താ ം. ര പിടി ടന് ഭ ി ം േ നെ ര ി ം കാര ം ക ീല നി പി ാ . ത തമ ാരായി മാര! നാം ക പിതം ധാതാവിനാെലെ ാല വ ം." രാഘവേനവം പറ ീടിേനാരന രമാ ലമകെ ാ ല ്മണ രെചയ്താ ഃ "േപാ ം വ ാ ലഭാവെമ ിനി വിചാരി ാേനാേരാേരാ കരം േഛദിേ ണം നാമി വ ം." 1740 ത ണം േഛദി ി ദ ിണ ജം രാമ ല ്മണ വാമകരം േഛദി ാന േനരം രേ ാവീര മതി വിസ്മയം രാമ223
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ്മണ ാെര േചാദി ാ ഭയേ ാെടഃ "മ ജ െളേ ദി ീ വാ ശ ാരായിബ് വന ിലാ ായീലിതി കീഴി . അ താകാര ാരാം നി ളാരി വ ം സ ഷ ാെര ക പി ീ േ njാ ം. േഘാരകാനന േദശ ി വ വാ ം കാരണെമ നി സത ം െചാ കേവണം." 1750 ഇ രം കബ വാക േകെ ാ േഷാ മ ചിരി ട രമ ള്െചയ് ഃ "േക ാ ം ദശരഥനാമേയാ ാധിപതിേജ ഷ്ഠന നനഹം രാമെന േ ാ നാമം. േസാദരനിവ മമ ല ്മണെന നാമം സീതെയ മമ ഭാര യാെയാ നാരി. േപായി nj നായാ ി േനരമതിമായാവി നിശാചര ക െകാ േപായാ . കാനനംേതാ ം nj തിര നട േ ാ കാണായി നിെ യതിഭീഷണേവഷെ ാ ം. 1760 പാണിക െകാ തവ േവഷ്ടിത ാരാകയാ ാണര ാ ം േഛദി ീടിേന കര ം. ആെരേടാ! വി ത പം ധരിേ ാ ഭവാ ? േനേരാെട പറെക" രാഘവ േചാദി േ ാ സ ഷ്ടാ നാ പറ ീടിനാ കബ ം "നി ി വടിതേ ീരാമേദവെന ി ധന നായ്വേ നഹം, നി ി വടിതെ ിലാ ാ കാണായ്വെ ാ നിമി മായ്. ദിവ നായി േ ാ ഗ വനഹം പയൗവനദ ിതനായ് സ രി ീ ംകാലം 1770 രീജനമേനാൈധര ം ഹരി തിരനാേയാ njാ ീഡി നട േ ാ അഷ്ടാവ െന njാനപഹസി ി ഷ്ടനാ ഹാ നി ശാപ ം നല്കീടിനാ . ഷ്ടനാ േളളാ നീ രാ സനാ േപാെക ാ 224
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാ ിെ ാപാ ഹം നല്കീടിനാ . സാ ാ ീനാരായണ ത ി വടിതെ േമാ ദ ദശരഥ നായ് േ താ േഗ വ വതരി നിന് ബാ ള ാ വ ീ മേ ാ ശാപേമാ ം നിനെ േടാ! 1780 താപസശാപംെകാ രാ സനാേയാ njാ താേപന നട ീ ംകാലമെ ാ ദിനം ശതമന വിെന ാ േ നതി ഷാ ശതേകാടിയാ തലയ ശതമഖ . വ േമ ി ം മമ വ ീല മരണമതബ്ജസംഭവന് മമ തെ ാ വര ിനാ . വ ന ായ്ക ലം ി മേഹ മാംഗെ മമ ിയിലാ ീടിനാ . വ പാദ മമ ിയിലായേശഷം ഹ െമാ േയാജനായത ളായ്. 1790 വ ി ീ േ ന ി ശ ാ യാ സത സ യം മമ ഹ മ മായാ വ േ ണ ഭ ി njാന് വ ിേ നി നാ േമാ മ! ര നായക! ദയാനിേധ! വ ി ം ജ ലി ി േദഹ ം ദഹി ി ാ പിെ njാ ഭാര ാമാ െമാ െവ െചാ ീ വ ." േമദിനി ഴി തിലി ന മി വീതിേഹാ െന ജ ലി ി ി സൗമി ി ം. തൈ വ കബ േദഹം ദഹി ി േനരം തേ ഹ ി നി ിതനായ് ാണായി 1800 ദിവ വി ഹേ ാ ം മ ഥസമാനനായ് സ വ ഷണപരി ഷിതനായേ രം രാമേദവെന ദ ിണ ംെചയ് ഭ ാ മിയി സാഷ്ടാംഗമായ്വീ ട നമസ്കാരം െച ിെ ാ നി പിെ മാന നാം ഗ വ മാന വിവശനായ് േകാ മയി െ ാ ഗദ്ഗദാ രവാണികളാം 225
അ േകാമളപദ
കബ
ാ ളാല്
രാമായണം കിളി ാ ് തി
ട
ിനാ
തി
"നി ി വടി െട ത മിെതാ വ ം ചി ി ാലറി ടാവതെ ാകി ം 1810 നി ി വടിതെ തി ാ േതാ ീ സ തം മ ത ംെകാെ െ ാ മഹാേമാഹം. അ മാദി മി ാെതാ പര ഹ്മമ രാ നി െതളി ണ വസിേ ണം. അ കാര ളക ാന ദിേ ണം ബ മ േമാ ാ ി മ േളണം. അവ മതി ്മമാെയാ ഭവ പം വ ഭാേവന േദഹദ യവില ണം പേമക,മന സകല ശ ം ജഡം ാഹ മതാ കമാകയാല ാനിക 1820 എ െനയറി മാനസവ തിരി ം മ ീടാെതാ പരമാ ാനം ഹ്മാന ം! ാ ാഭാസ ൈളളക മായ ജീവ ാദിസാ ി തം ഹ്മെമ ം നം. നി വികാര ഹ്മണി നിഖിലാ നി നിേത നി വിഷയാേഖ േലാകമ ാനേമാഹവശാ ആേരാപി െ െ ാ ൈതജസം ്മേദഹം ൈഹരണ മ വിരാ ഷനതി ലം. ഭാവനാവിഷയമാെയാ േയാഗീ ാണാം േകവലം ത കാണായീ ജഗെ ാം. 1830 തമായ ം ഭവ മായ ം ഭവിഷ ം േഹ നാ മഹ ാദ ാ ത ലേദേഹ ഹ്മാ േകാശവിരാ േഷ കാണാ സ യെമ േപാെല േലാക പതി ാ ം. ംഗനാം വിരാ മാനാകിയ ഭഗവാ തംഗ ളേ ാ പതി ാ േലാക ം നം. പാതാളം പാദ ലം പാ ിക മഹാതലം 226
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാഥ! േത ഫം രസാതല ം തലാതലം ചാ ജാ ളേ ാ തലം ര പേത! ഊ കാ തവ വിതലമതല ം 1840 ജഘനം മഹീതലം നാഭി േത നഭ ലം ര നാേഥാര ലമായ രേലാകം കണ്ഠേദശം േത മഹ േലാകെമ റിേയണം മായ ജനേലാകെമ നം ശംഖേദശം േത തേപാേലാകമി തി മീേത പ ജേയാനിവാസമാകിയ സത േലാകം ഉ മാംഗം േത േഷാ മ! ജഗ േഭാ! സ ാമാ ക! േമഘജാല േകശ ം. ശ ാദിേലാകപാല ാെര ാം ജ േത ദി ക ക മശ ികള് നാസിക ം. 1850 വ മായ വ ി േന മാദിത തെ ചി െമ ം മന ായ ച നേ ാ. ഭംഗമേ ാ കാലം ി വാക്പതിയേ ാ േകാപകാരണമഹ ാരമായ . വാെ ാം ഛ കള് ദംഷ് ക യമനേ ാ ന പങ് ിെയ ാം ദ ിജപങ് ികളേ ാ ഹാസമായ േമാഹകാരിണി മഹാമായ വാസനാ ഷ്ടി വാപാംഗേമാ ണമേ ാ. ധ ം നി േരാഭാഗമധ ം ഷ്ഠഭാഗം ഉേ ഷനിേമഷ ദിനരാ ികളേ ാ. 1860 സ സാഗര നിന് ിേദശ ളേ ാ സ മാ ത ാ ം നിശ ാസഗണമേ ാ. നദികെള ാം തവ നാഡികളാ ം ഥിവീധര േപാല ികളാ ം. ാദ ൗഷധ േത േരാമ ളാ ം നാം േദവ തെ ദയമാ ം. ഷ്ടിയായ ം തവ േരതെ റിേയണം മാം മഹീപേത! േകവല ാനശ ി ലമാ ളള വിരാ ഷ പം തവ 227
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാേല നിത ം ധ ാനി വ ാം ി. 1870 നി ി വടിെയാഴി ി കി ന വസ് സ തമീ പം ചി ി വണ േ . ഇ ാലമിതി ാ ം ഖ മായിരിേ ാ ിതി ാണാകിയ പെമേ ാ ം േതാ ീടണം. താപസേവഷം ധരാവ ഭം ശാ ാകാരം ചാേപ കരം ജടാവല് ലവി ഷണം കാനേന വിചിന ം ജാനകീം സല ്മണം മാനവേ ഷ്ഠം മേനാ ം മേനാഭവസമം മാനേസ വസി തി ാലയം ചി ി േ ഭാ വംേശാ തനാം ഭഗവ ! നേമാനമഃ 1880 സ വ മേഹശ രനീശ ര മഹാേദവ ശ വനവ യ പരേമശ രിേയാ ം ടി നി ി വടിേയ ം ധ ാനി െകാ കാശ ാം സ തമി ളീ മായ്. തൈ വ ളാ ളള ജന തത േബാധാ ം നിത ം താരക ഹ്മവാക ം രാമരാേമതി കനി പേദശ ം നല്കിേ ാമനാം നാഥ വസി ീ സദാകാലം. പരമാ ാ പര ഹ്മം നി ി വടി പരേമശ രനായതറി വഴിേപാെല 1890 ഢ ാ ഭവ ത െമ െനയറി ! ടിേ ാകയാ മഹാമായാേമാഹാ കാേര? രാമഭ ായ പരമാ േന നേമാനമഃ രാമച ായ ജഗ ാ ിേണ നേമാനമഃ. പാഹി മാം ജഗ ാഥ! പരമാന പ! പാഹി സൗമി ിേസവ ! പാഹി മാം ദയാനിേധ! നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടായ്കം ജവിേലാചന! സ തം നമസ്കാരം." ഇ മ ി ഭ ാ തി ഗ വേനാമ ഷനാം േദവ മ െചയ് ഃ 1900 "സ ഷ്ടനാേയ തവ ത ാ നി ലഭ ാ 228
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഗ
വേ ഷ്ഠ! ഭവാ മ പദം ാപി ാ ം. ാനം േമ സനാതനം േയാഗീ ഗമ ം പരമാന ം ാപി നീ മ സാദ ാെലേടാ! അ മ നെരാ ഹി njാനിസ്േതാ ം ഭ ാ ജപി ീ ജന ം ി സംഭവി ീ മി സംശയേമ ം; ഭ നാം നിന ധഃപതനമിനി വരാ." ഇ െന വരം വാ ിെ ാ ഗ വേ ഷ്ഠ മംഗലം വ വാനായ്െതാ െചാ ീടിനാ ഃ 1910 " ിലാ ാ കാണാം മതംഗാ മം ത സ ാതി വസി ശബരീ തപസ ിനി. ത പാദാം ജഭ ിെകാേ ം പവി യാെയെ ാ ം ഭവാേന ം ധ ാനി വി യായ് ക ാ ാ ം െചാ മവഅവെളെ ളവനീ തതെ ലഭി ം നി െ ാ ."
ശബര ാ
മ േവശം
ഗ വേനവം െചാ ി മറേ ാരന രം സ ഷ്ട ാരാേയാ രാമല ്മണ ാ ം േഘാരമാം വന െട മ ം മ ം േപായ്െച ചാ ത േച ശബര ാ മമകം ാ . 1920 സം വേ ാ ം ത ായ താപസി ഭ ാ സ തി ി പാദാംേഭാ ഹ ഗ ി . സേ ാഷ ാ േന േളാടവ മാന െ ാ പാദ ാ ഘ ാസനാദികളാേല ജി ത പാദതീ ാഭിേഷക ംെചയ് േഭാജന ി ഫല ല ന കീടിനാ . ജ ം പരി ഹി ാന ി ി ി രാജീവേന ാരാം രാജന ന ാ ം. അേ രം ഭ ി െതാ െചാ ാളവ "ധന യായ് വേ നഹമി ണ ാതിേരകാ . 1930 എ െട ത ാരായ നിജനം 229
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിെ ം ജി േനകായിര ാ വാണാ . അ njാനവെര ം ഷി ി ി പിെ േ ായ് പദം ാപി ാരവ ക ം. എേ ാ െചാ ാരവ'േര േമ േഖദിയാെത ധേന ! നീ വസി ാ മിവിെട െ നിത ം. പ ഗശായി പര ഷ പരമാ ാ വ വതരി ി രാ സവധാ മായ്. നെ ംധ െ ം ര ി െകാ വാനിേ ാ നി ലന് ചി ട ി വ ിരി . 1940 വ ീ മിവിേട രാഘവെന ാലവ തെ ം ക േദഹത ാഗ ം െച ാ ം നീ. വ ീ െമ ാ േമാ ം നിന െമ നം' വ ിത ം ഭാഷിതം സത മേ ാ. നി ി വടി െട വര ം പാ പാ നി ി വടിേയ ം ധ ാനി വസി njാ . ീപാദം ക െകാ വാ മ ത ാരാം താപസ ാ േപാ ം േയാഗം വ ീലയേ ാ. ാനമി ാത ഹീനജാതിയി ളള ഢ njാനിതിെനാ മധികാരിണിയ യേ ാ. 1950 വാ ്മേനാവിഷയമ ാെതാ ഭവ പം കാ ാ മവകാശം വ മഹാഭാഗ ം. ഴലിണ ി തി െകാ വാ മിമല ിലറിയേ ാകാ ദയാനിേധ!" രാഘവന േക ശബരിേയാ െചാ ാ"നാ ലം ടാെത njാ പറ േക നീ. ഷസ് ീജാതീനാമാ മാദികള കാരണം മമ ഭജന ി ജഗ േയ. ഭ ിെയാെ ാഴി മ ി കാരണേമ ം ി വ ീ വാ മി മേ െമാ ം. 1960 തീ ാനാദി തേപാദാനേവദാ യനേ േ ാപവാസയാഗാദ ഖിലക ളാ ഒ ിനാെലാ ം ക കി കയി 230
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െയെ മ ഭ ിെയാഴിെ ാ െകാെ ാ നാ ം. ഭ ിസാധനം സംേ പി njാ െചാ ീ േവേമ! േക െകാ ക ിവ ീ വാനായ്. ഖ സാധനമേ ാ സ ജസംഗം, പിെ മ ഥാലാപം ര ാംസാധനം, ാമ ം മ േണരണം, പിെ മദ േചാവ ാഖ ാ ത ം മ ലാജാതാചാേര ാപാസനമ ാമ ം, 1970 ണ ശീലത ം യമനിയമാദികേളാ െമെ ാെത ജിെ ളളതാറാമ ം, മ േ ാപാസകത േമഴാമ,െത ാമ ം മംഗലശീേല! േക ധരി െകാേളളണം നീ സ വ ത ളി ം മ തി ാക ം സ വദാ മ ഭ ാരി പരമാ ിക ം സ വബാഹ ാ ളി ൈവരാഗ ം ഭവി ം സ വേലാകാ ാ njാെനെ േ ാ റയ് ം, മ വിചാരം േകെളാ താമ ഭേ ! ചി ി ലമാദിസാധനം നം. 1980 ഉ മായി ഭ ിസാധനം നവവിധേമ! ഭ ി നിത മാ ള വിചാരി ാ ? തിര േഗ ാനിജ െ ാകി ം ഢമാരാം നാരിക െ ാകി ം ഷെന ാകി ം േ മല ണയായ ഭ ി സംഭവി േ ാ വാമേലാചേന! മമ ത ാ തി ാം. ത ാ ഭവസി നായാ ി ം വ ം. ത ജ നി മ മതേപാധേന! ആകയാ േമാ ി കാരണം ഭ ിതെ ഭാഗവതാേഢ ! ഭഗവ ിേയ! നി ിേയ! 1990 ഭ ി ാകെകാ കാണായ്വ ി തവ ി മ ി നിന തേപാധേന! ജാനകീമാ മറി ീടി നീ പറേയണം േകന വാ നീതാ സീതാ മ ിയാ മേനാഹരി?" രാഘവവാക േമവം േകേ ാ ശബരി 231
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാ ലമക മാറാദരാ രെച ാ "സ വ മറി ിരി നി ി വടി സ വ െന ാകി ം േലാകാ സരണാ ം േചാദി ലം പറ ീ േവ സീതാേദവി േഖദി ല ാ രിത ി വാ നം. 2000 െകാ േപായ ദശകണ്ഠെന റി ാ ം ക ി ദിവ ശാ ത ല മകെള njാ . ിലാ ാ റെ ാ െതേ ാ െച ാ പ യാം സര ിെന ാണാം, ത േരാഭാേഗ പശ പ തവര ശ കാഖ ം, ത വിശ സി ിരി ീവ കപിേ ഷ്ഠ നാ മ ികേളാ ം െട മാ ാ ാ ജ ; ബാലിെയേ ടി സേ തമായ ദിനം; ബാലി നിശാപം േപടി െച ടാ. പാലനംെചയ്ത ഭവാനവെന വഴിേപാെല. 2010 സഖ ം െചയ് െകാ ക ീവ തേ ാെട ാ ഃഖ െള ാം തീ കാര ം സാധി ീ ം. എ ി njാന ി േവശംെചയ് ഭവ പാദപ ജേ ാ േച െകാള വാ ട . പാ േ ണം മാ ം ഭവാനൈ വ േമ തീ േ ണം മായാ തബ നം ദയാനിേധ!" ഭ ി ി ാ േദഹത ാഗ ം െചയ് ി ം സി ി ി ശബരി കാലം. ഭ വ ല സാദി ിലി വ െ ിെ ീ ം ി നീചജാതിക െ ാകി ം. 2020 ഷ്കരേന സാദി ിേലാ ജ ഷ്കരമായിെ ാ മിെ ധരിേ ണം. ീരാമഭ ിതെ ിെയ ി ി ി ം ീരാമപാദാം ജം േസവി െകാ ക നിത ം. ഓേരാേരാ മ ത ധ ാനക ാദിക ം െര ജി ത നാേഥാപേദശാ ീരാമച തെ ധ ാനി െകാ ക നിത ം 232
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീരാമമ ം ജപി ീ ക സദാകാലം. ീരാമച കഥ േക ം െചാ ക ം ീരാമഭ ാെര ജി െകാള ക ം. 2030 ീരാമമയം ജഗ വെമ റയ് േ ാ ീരാമച തേ ാൈടക ം ാപി ീടാം. രാമ! രാേമതി ജപി ീ ക സദാകാലം ഭാമിനി! ഭേ ! പരേമശ രി! പേ േണ! ഇ മീശ ര പരേമശ രിേയാ രാമഭ ാ മ െച േക േനരം ഭ ിെകാേ ം പരവശയായ് ീരാമ ചി റ ി ലയി ാണി ം. ൈപ ിളിൈ ത താ ം പരമാന ം ശ ര! ജയി െള ി ളിനാ . ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ആരണ കാ ം സമാപ്തം
233
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കി ി ാകാ ഹരിഃ
ം
ീഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
ശാരികൈ തേല! ചാ ശീേല! വരികാേരാമേല! കഥാേശഷ ം െചാ നീ. െചാ വെന ിലനംഗാരി ശ ര വ ഭേയാട െച കാര . കല ാണശീല ദശരഥ കൗസല ാതനയനവരജ തേ ാ ം പ ാസര ടം േലാകമേനാഹരം സം ാപ വിസ്മയം ളീടിനാ . േ ാശമാ ം വിശാലം വിശദാ തം േ ശവിനാശനം ജ ലം ഉ പ ക ഹാര ദ നീേലാ പലമ ിതം ഹംസകാര വ ഷഡ്പദേകാകില ടേകായഷ്ടി സ സിംഹവ ാ കരേസവിതം ലതാപരിേവഷ്ടിതപാദപസ ഫലേസവിതം സ ഷ്ടജ കം ക കൗ ഹലം ത ീ ടിി ം തീ മ ം നട ീടിനാ .
ഹ മ
മാഗമം
കാേല വസേ ശീതേള തേല േലാകപാലബാല ാരി വ ം. ഋശ കാ ിപാ ശ േല സ തം നിശ ാസ െ ാ വി ലാപെ ാ ം സീതാവിരഹം െപാറാ കരക ം താ ധാ ി പറക ം ആധികല നട ംവിധൗ 234
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭീതനായ്വ ദിനകര ം, സത രം മ ികേളാ ം തി പാംഗമായ ൈശലാ േമറീടിനാ . മാ തിേയാ ഭേയന െചാ ീടിനാ "ആരീ വ തി വ സ രായ്? േനേര ധരി വരിക നീ േവേഗന വീര ാെര െമ േതാ ം ക ാ . അ ജ െചാ കയാെലെ ലാലി നി ഹി ാനായ്വ വര ീ? വി മ ളളവെര ം, േതജസാ ദി കെളാെ വിള കാ ക നീ. താപസേവഷം ധരി ിരി ി ചാപബാണാസിശസ് േ ാ. നീെയാ വി േവഷം വേരാ വാ ത! െച േചാദി റിേയണം. വ േന ാലാപഭാവ െകാ വ ചി െമെ തറി ാ വിരവി നീ ഹ െകാ റിയി ീട ന െട ശ െള ി,ലതെ ി നി െട വ സാദമ േ രസം യാ മി െമ ളള െമേ ാ െചാ ണം.' ക സാ ി ത വാ ക േക വ ഹ്മചാരിേവഷമാലംബ സാദരം അ സാ െച നമ രി ീടിനാന നാ ംഭ പാദാം ജം. ക വിേലാചന ാരായ മാനവര ാെരെ ാ വിനീതനായ്, "അംഗജ തെ യിേ ാ കാ ി ി െന കാണായ നി ളി വ ം ആെര റികയിലാ ഹ േനേര പറയണെമേ ാ സാദരം. ദി കളാ ഭാൈസവ േശാഭി ി 235
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ നിശാകര ാെര േതാ . ൈ േലാക ക ത ാ ഭവാ ാെരാേലാക േചതസി ഭാതി സൈദവ േമ. വിൈശ കവീര ാരായ വാ ളാമശ ിനിേദവകേളാ മ െത ിേയ വിൈശ കകാരണ ത ാരാേയാ വിശ പ ാരാമീശ ര ാ നി നം ധാന ഷ ാ മായയാ മാ ഷാകാേരണ സ രി ി ലീലയാ ഭാരനാശനാ ം പരിപാലന ി ഭ ാനാം മഹീതേല വ രാജന േവേഷണ പിറെ ാ ണ ഷ ാ ണവാ ാ ക ം ജഗ ിതിസംഹാരസ ദ തൗ ലീലയാ നിത സ ത ാ . ിന ം നരനാരായണ ാെരാരിലി േതാ നിര രം." ഇ ം പറ െതാ നി ീ ഭ െന പറ ര മന്: "പശ സേഖ വ പിണം ല ്മണ! നിേ ഷശബ്ദശാസ് മേനന തം. ഇെ ാരപശബ്ദെമ േമ വാ ി ന ൈവയാകരണ വ നി യം." മാനവവീര മേ ാള െചയ് വാനരേ െന േനാ ി ല തരം: "രാമെനെ െട നാമം ദശരഥമിപാേല തനയ,നിവ മമ േസാദരനാകിയ ല ്മണ , േക നീ ജാതേമാദം പരമാ ം മഹാമേത! ജാനകിയാകിയ സീതെയ െ ാ മാനിനിെയ െട ഭാമിനി ടെവ. താതനിേയാേഗന കാനനസീമനി 236
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യാത ാരായി തപ െചയ്തീ വാ . ദ കാരേണ വസി നാളതിച നാേയാ നിശാചര വ ട ജാനകീേദവിെയ െകാ ീടിനാ , കാനേന nj തിര നട . ക ീലവെളെയാേരട മി ിഹ ക കി ീ നിെ , നീയാെരേടാ സേഖ! െചാ ീ െക" േകെ ാ മാ തി െചാ ിനാ ിെ ാ ഹലാ : ീവനാകിയ വാനേര പ താേ വസി ിത ര പേത! മ ികളായ് nj നാ േപ േ ാ സ തം െട ിരിയാെത വാ . അ ജനാകിയ ബാലി കപീശ രനാ ി ള ീടിനാ ത ിെയ. ീവ ളള പരി ഹം തെ മ ജ തെ പരി ഹി ീടിനാ . ഋശ കാചലം സേ തമായ്വ വിശ ാസേമാടിരി ിത ാ ജ njാനവ ത െട ത നാ േളളാ വാനര വാ തനയ മഹാമേത! നാമേധയം ഹ മാന നാ ജനാമയം തീ ര ി െകാേളളണേമ! ീവേനാ സഖ ം ഭവാ െ ി നി ഹി ാമി വ മരികെള. േവലെച ാമതിനാേവാളമാ njാ,നാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ! ഇ ം തി മനെ ിെല ള ാപെമ ാമക ം ദയാനിേധ!" എ ണ ി നിജാ തി ൈകെ ാ നി തി ിലാ ാ മാ തി. "േപാക മമ േമറീ വി നി 237
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ളാ ലഭാവമകെല ള ാ ം." അേ ാ ശബരിത വാ കേളാ പലേന ന വാദ ം െചയ് .
ക-
ീവസഖ ം ീരാമല ്മണ ാെര ിലാാറെ നട ി മാ തി ീവസ ിധൗ െകാ െച ീടിനാ . "വ ം കളക നീ ഭാ രന ന! ഭാഗ മേഹാ ഭാഗ േമാ േ ാളെമ ം. ഭാ രവംശസ വ ാരായ രാമ ം ല ്മണനാ മ ജ ം കാമദാനാ മിവിേടെ ളളി. ീവേനാടിവ ം പറ ീശ രാേ മഹാത ായാതേല തദാ വിൈശ കനായക ാരാം മാര ാ വി ാ േചതസാ നി ളീടിനാ . വാതാ ജ പരമാന െ ാ നീതിേയാട ാ ജേനാ െചാ ിനാ : "ഭീതി കളക നീ മി േഗാേ വ ജാത ാരാേയാ േയാേഗശ ര ാരീീരാമല ്മണ ാെര ളളിയതാെര ം േപടി േവ ാ ഭവാനിനി. േവേഗന െച വ ി സഖ ം െച ഭാഗവത ിയനായ്വസി ീ ക." ീതനാേയാ ീവ മേ രമാദര ായ സസം മം വി പനാഥനി ളീ വാ വി രാ ം ന പ വജാല െപാ ി വനിയിലി ാ,ന േനരമി നാം മാ തി ല ്മണ െമാടിി ക സൗമി ി ീവ ം 238
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഷ്ടേമാദാെലാടി ി ളീടിനാ ; ഷ്ടി െ ാവ മി ീടിനാ നഷ്ടമായ്വ ി സ ാപസംഘ ം. മി ാ ജേനാ ല ്മണ ീരാമാ െമ ാമറിയി േനരം ധീരനാമാദിത ന ന േമാേദന ീരാമച േനാടാ െചാ ീടിനാ : "നാരീമണിയായ ജാനകീേദവിെയയാരാ റി ത നി യം. ശ വിനാശന ി ടിയെനാ മി മായ്േവലെച ാം തവാ ാവശാ . ഏ മി നി പി േഖദി താധികെളാെ യക വന് നി യം. രാവണ തെ ലം വധംെചയ് േദവിേയ ംെകാ േപാ njാ . njാെനാരവ കേ െനാ നാള മാനവവീര! െതളി േക ീടണം. മ ിക നാ േപ ം njാ മായചലാേ വസി കാലെമാ ദിനം രേന യാേയാ ത ണിെയരമാ േ ണ െകാ േപായാെനാ രേ ാവരന േനരമ രി ര ി തി ാ മി ാ ദീനയായ് രാമരാേമതി റയി േ ാ , തവ ഭാമിനിതെ യവെള േതവ . ഉ മയാമവ nj െള േതേ ാ മാംേഗ ക േനരം പരവശാ ഉ രീയ ി െപാതി ാഭരണ ള ീശ േരാപരി നിേ പണംെച ാ . njാന ക ിെ ി െവേ ന കാേണണെമ ിേലാ ക ാ ം. ജാനകീേദവിത ാഭരണ േളാ 239
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനവവീര! ഭവാനറിയാമേ ാ!" എ പറ െത െകാ വ മ വ ത തി ി െവ ീടിനാ . അ േ ാജേന െന േനാ േ രം ക നീ തെ ശലം വിചാരി . "എെ ണേ പിരി ിേതാ നി ം തന ംഗിയാകിയ ൈവേദഹിേയാടേ ാ! സീേത! ജനകാ േജ! മമ! വ േഭ! നാേഥ! നളിനദളായതേലാചേന!" േരാദനം െച വി ഷണസ യമാധി ം തി മാറില ി ം ാ ത ാരാം ഷ ാെരേ ാെല േലാൈകകനാഥ കര ട ിനാ . േശാേകന േമാഹം കല കിട രാഘവേനാ പറ ി ല ്മണ " ഃഖിയാ േക േമ രാവണ തെ ം മ ണേ സഹാേയന ൈവകാെത നി ഹി ം ജേന യാം സീതെയൈകെ ാ െകാളളാം സീദ േഭാ! ഹേര!" ീവ ം പറ ാന േക ട ഃ "വ ിയാ േക േമ രാവണ തെ ം നി ഹി ാ ന കീ വ േദവിെയൈ െ ാ ക ൈധര ം ധരി ീപേത! വിേഭാ!" ല ്മണ ീവവാ കളി െന ത ണം േക ദശരഥ ം ഃഖ െമാ ി മ വിനാ ; മ ടേ നാം മാ തിയേ രം. അ ിേയ ം ജ ലി ി ഭമായ ല ം പാ െച ി ി സഖ ം ീവരാഘവ ാര ിസാ ിയായ്. സഖ ംെച പര രം കാര ം സി ി െമ റ ാ േഖദം കള240
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ംഗമായ ൈശലാേ മ വിനാ . ബാലി ം താ ം പിണ ായതി ലെമ ാ ണ ി ളീടിനാ .
വിേരാധകാരണം പ
മായാവിെയെ ാര േരശ രായി മയ ത െട നായ്. ിനാ മി ാ മദി വതനായ് നട ീ ം ദശാ േര കി ി യാം രി വിളി ി മ ടാധീശ രനാകിയ ബാലിെയ. ിനായ് വിളി േക തിനാം ബാലി റെ െച ട ഷ്ടിക െകാ താഡി െകാ തിഷ്ടനാം ൈദത മ േപടി മ ിനാ . വാനരേ ഷ േമാടിെയ ീടിനാ njാ മ ക െച ി പി ാെല. ദാനവ െച ഹയി ി വാനര െമേ ാ െചാ ിനാ "njാനിതി ിവ തെ െയാ വ നം വിലദ ാരി നി നീ നി ഭയം. ീരം വരികില ര മരി ീ ം േചാര വരികിലട േപായ് വാ നീ." ഇ ം പറ തി ി ബാലി ം ത വിലദ ാരി നിേ നടിയ ം. േപായി കാലെമാ മാസെമ ി മാഗതനായ മി കപീശ ര . വ ി േചാര വില ഖത ി നിെ ളളി നി വ പരിതാപ ം. അ ജ തെ മായാവി മഹാ ര നി ഹി ാെന റ njാ ം തദാ :ഖ െ ാ കി ി ീടിേന ; 241
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ടവീര ം ഃഖി കാലം വാനരാധീശ രനായഭിേഷക ം വാനേര ാെരനി െചയ്തീടിനാ െച ി കാലം റെ ാ പിെ ം വ ി ബാലി മഹാബലവാന് തദാ. ക ി njാ വിലദ ാരമട െകാ വാെനേ ാ േകാപി ബാലി ം െകാ വാെനേ ാട , ഭേയന njാെന ാട ം പാ ിരി താെ ം നീേള നട ഴ ീ ം ദശാ േര --ബാലി വരികയി ശാപ ിനാ -ഋശ കാചേല വ ി ീടിേന വിശ ാസേമാ njാന് വിശ നാഥാ വിേഭാ! ഢനാം ബാലി പരി ഹി ീടിനാഢരാഗം മമ വ ഭതെ ം. നാ ം നഗര ം പ ി െമ െട വീ ം പിരി :ഖി ിരി njാ . ത പാദപേ ഹ ശകാരണാലിേ ാളതീവ ഖ ായ്വ ." മി ാ േജാ ിക േകേ ാരന രം മി ഃേഖന സ നാം രാഘവ ചി കാ ണ ം കല െചാ ാ , "തവ ശ വിെനെ ാ പ ി ം രാജ ം വി െമ ാമട ി വ njാ ; സത മി രാമഭാഷിതം േകവലം." മാനേവേ ാ ിക േക െതളിെ ാ ഭാ തനയ മി െന െചാ ിനാ "സ േ ാകനാഥജനാകിയ ബാലിെയെ ാ വാേന ം പണി നി യം. ഇ വേനാളം ബലം മെ ാ വ ം; െചാ വ ബാലിത ബാ പരാ മം. ഭിയാ ം മഹാ ര വ കി242
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി
ാ രദ ാരി മാഹിഷേവഷമായ് ിനായ് വിളിേ ാ േനര തിനാം ബാലി റെ െച ട ംഗം പിടി പതി ി മിയി ഭംഗംവ ി വി ി റി ട ഉ മാംഗെ ഴ ിെയറി ി ര ം വീ മതംഗാ മ േല. 'ആ മേദാഷം വ ിയ ബാലി േപാശ കാചല ി വ ാകി ബാലി െട തല െപാ ിെ റി ട കാല രി ക മദ ാക ഗൗരവാ .' എ ശപി േക കപീ മ ട ിയിവിെട വ വീല. njാ മ െകാ ിവിെട വസി മാനേസ ഭീതി ടാെത നിര രം. ഭിതെ തലയി കാ െകാ മ രംേപാെല കിട ഭവാ . ഇ ിെത െ റി ീ ശ െകാ ം കപിവീരെന നി യം." എ േക ചിരി ര മന് ത െട ാ െപ വിര െകാ തെ െയ േമ േപാെ റി ീടിനാ . െച വീ ദശേയാജനപര ം. എ ക െതളി ീവ ം ത െട മ ിക ം വിസ്മയെ ന നെ കഴ് കഴ് വ ന ാ െതാ െതാ നി ീടിനാ . പിെ മ ാ ജന് പറ ീടിനാ "മ വ!! സ സാല ളിവയേ ാ. ബാലി മ പിടി ീ വാനാ ളള സാല േള മിവെയ റി ാ ം. ാരി പിടി ിള േ രം 243
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ െള ാം െകാഴി േപാേമഴി ം. വ ി നി മിേവെ ാരെ യ് െപാ ി ി ബാലിെയെ ാ ായ്വ ം ഢം." ര ാ േജാ ികളീ ശം േകെ ാ ര ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം ചാപം ഴിെയ ലെ ാ സായകം േശാഭേയാെട െതാ െ ളീടിനാ . സാല േള ം പിള റെ ൈശല ം മി ം േഭദി പിെ ം ബാലം ജ ലി തിരി വ ാ ത ണീരമേ ാ േ ാരന രം വി ിതനാേയാ ഭാ തനയ ം സ ിതം ിെ ാ െചാ ീടിനാ "സാ ാ ജഗ ാഥനാം പരമാ ാ സാ ി ത നി ി വടി നി യം. പ njാ െച േതാ ണ ഫേലാദയംെകാ കാ ാ െമനി േയാഗം വ . ജ മരണനി ിവ ിവാന് നി ല ാര് ഭജി ഭവ പദം. േമാ ദനായ ഭവാെന ലഭി യാ േമാ െമാഴി േപ ി തി njാ . ദാരാ രാജ ാദി സമ ം വ മേ തവ മായാവിരചിതം. ആകയാ േമ മഹാേദവ! േദേവശ! മാകാം യി േലാേകശ! സീദ േമ. വ ാ മാന ാ തികരം പരം ാേ ാഹമാഹ ഭാഗ ഫേലാദയാ , മ ിനാ ഴി ഴി േനരം നിധിതെ ലഭി േപാെല ര പേത! ധ ദാന തതീ തപ: ക േ ഷ്ട ാദിക െകാെ ാ ം വ ടാ ബ സംസാരനാശനം 244
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി യം ത പാദഭ ിെകാെ ിേയ. ത പാദപ ാവേലാകനം േകവലമിേ ാളകെ ംത പാബലം. യാെതാ ചി ം നി ി വടിപാദാം ജ ിലിളകാ റ കാ ണംേപാ െമ ാകിലവ തനിെ ാ നീ ീ മ ാനമന ദം. ചി ം ഭവാ റ ാ ി മതിഭ ിേയാെട രാമരാേമതി സാദരം െചാ വ രിത േവര ന നാേയ ം വി നാം നി യം. മദ പെന ി ം െന ി ം സേദ ാ വി നാം രാമജപ ിനാ . ശ ജയ ി ം ദാര ഖ ി ം ചിേ െയാരാ ഹമിെ നിേ േമ. ഭ ിെയാഴി മെ ാ േമ േവ ീല ി വ വാ ! ദയാനിേധ! ത പാദഭ ിമാ േ ാപേദശംെകാ മ പാപ പാടയ ിേലാകീപേത! ശ മ മി ാദിേഭദ മം ചി ി നഷ്ടമായ്വ ി പേത! ത പാദപ ാവേലാകനംെകാെ നിപ മായി േകവല ാന ം. ദാരാദി സംബ െമ ാം തവശ ിയാം മായാ ഭാവം ജഗ പേത! ത പാദപ ജ ി റ േ ണെമേ ാ ാെ നി രമാപേത! ത ാമസ ീ ന ിയയാേകണെമ െട ജിഹ ാ സദാ നാണെമ ിേയ. ത രണാംേഭാ ഹ ളിെലെ ാ മ നംെച ായ്വരിക കര ളാ . നി െട ക ക െകാ നിര രം. 245
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക െകാ േക ായ് വരണം സദാ നി െട ചാ ചരിതം ധരാപേത! മ രണദ യം സ രി ീടണമച തേ േതാ ം ര പേത! ത പാദപാം തീ േള ാകേണെമേ ാ മംഗ െകാ ജഗ പേത! ഭ ാനമ രി ായ േരണം മാഗംെകാ നിത ം ഭവ പദം.’ ഇ ം ക ീവെന രാഘവ ചി ം ളി പിടി കീടിനാ . അംഗസംഗംെകാ ക മഷം േവര മംഗലാ ാവായ ീവെന ദാ മായതാ ത േമാഹി ി ിതേ രം കാര സി ി ക ണാജലനിധി.
ബാലി
ീവ
ം
സത സ പ ചിരി ളിെ : "സത മേ നീ പറ െതേടാ സേഖ! ബാലിെയെ വിളി ി കാലം കളയ േത മിനിെയേടാ! ബാലിെയെ ാ രാജ ാഭിേഷകംെചയ് പാലനംെച െകാ വ നിെ നി യം." അ ാ ജന േക നട ി കി ി യാം രി േനാ ി നിരാ ലം, അ േലാ വ ാരായ രാമ ം ല ്മണവീര ം മ ിക നാ വ ം. മി ജ െച കി ി ാ രദ ാരി ിനായ്വിളി ീടിനാ ബാലിെയ. ീ ഹ ം മറ നി ീടിനാ മി ഭാേവന രാമാദികളേ രം. നാം ബാലിയലറിവ ീടിനാ 246
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മി തനയ ം വ സി ിനാ . ാരി ം മി തനയെനറാ വലി ീടിനാ . ബ േരാേഷണ പര രം ത ിെല മതീവ ഭയ രമായി . ര മണിേ ക പധര ാരായ് ശ ികല വെരാ ം െപാ േ രം മി ാ ജേന ാരി േനതി ം തിരി റിയാവെ ാ ം. മി വിനാശനശ യാ രാഘവനസ് േയാഗ ംെച ീല േനരം. ാരി ഷ്ടി േയാഗംെകാ ര ം ഛ ി ഭീതനാേയാടിനാ മി തനയ ം സത രമാ നായ്; ാരി ത മാലയം ി . വി നായ്വ മി തനയ ം ീ ഹാ ിേക നി ളീടിന മി ാന േയാ തനാകിയ രാമേനാെട മാ ാപ ഷ െചാ ിനാ : "ശ വിെനെ ാ െകാ ി േയാ തവ ചി ിേലാ തറി ീല njാനേ ാ! വ െന ാകി വധി കള ാ മസ്േ ണ മാം നി ി വടി താ തെ . സത ം മാണെമേ ാ േ ,ന ം നെര ം പാരം പിഴ ദയാനിേധ! സത സ ന് ഭവാെന njാേനാ ം വ മേ ശരണാഗതവ ല!" മി ാ േജാ ികളി രമാ ലാ താര മ രം െചാ ിനാ ബ ാ േന നായാലിംഗനംെചയ് : "ചിേ ഭയെ ടാ േക ം മമ സേഖ! അത േരാഷേവഗ കല െ ാ 247
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മേ ഭവാ ാെര ിരിയാ മി ഘാതിത മാശംക njാനേ രം വാനായതി സ് ം ധരി നീ. ചി മം വരായ്വാെനാരടയാളം മി ാ ജ! നിന ാ വനിനി. ശ വാ േളളാ ബാലിെയ ത രം ിനായ് വിളി ാ ം മടിയാെത. വിനാശന നാമ ജ ത വശഗെന റ ീ നീ. സത മിദമഹം രാമെന ാകിേലാ മി യായ്വ ടാ രാമഭാഷിതം." ഇ ം സമാശ ാസ മി ാ ജം രാമഭ മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ : "മി ാ ജഗേള മാല െ നീ ബ ാ വിരേവാടയ ിനായ്." ശ വജന് മാല ം ബ ി മി ാ ജെന േമാദാലയ ീടിനാന്.
ബാലിവധം ാരി െന ിനാ െ ാ മി ാ ജ വിളി ീടിനാ പിെ ം. നായ് നി കി ി ാ രദ ാരി ത ാ മഹാസിംഹനാദം രവി ത ബ േരാഷം വിളി നാദം തദാ ത ാതിവി ിതനാേയാ ബാലി ം ബ ാ പരികരം ായ സത രം ബ ൈവരം റെ േ ാ േനര ഭ രേ െച ബ ാ േന യായ് മേ ത െചാ ീടിനാ താര ം: "ശ ാവിഹീനം റെ െത,േ ാ ശ ളളിെലനി േക നീ. വി ഹ ി പരാജിതനാ േപായ 248
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീവനാ വ ീ വാ കാരണം എ ം പാരം പരാ മ േളളാ മി മവ പി ണ നി യം." ബാലി ം താരേയാടാ െചാ ീടിനാ : "ബാേല! ബലാെലാ ശ ാെകാലാ. ൈകയയ ീ നീ ൈവക േത േമ നീെയാ കാര ം ധരിേ ണേമാമേല! ബ വായാ ളളേതാ ീവ ബ മിെ േ ാ ൈവര ിനാ േമ. ബ വാ വേനകെന ാകിേലാ ഹ വ െന ാലവ മറിക നീ. ശ വാ ളളവ വ ഹാ ിേക ിനായ് വിളി ം േക ട രനാ ളള ഷനിരി േമാ ഭീ വാ ളളിലട െചാ നീ. ൈവരിെയെ ാ വിരവി വ വ njാ ധീരത ൈകെ ാ ിരി നീ വ േഭ!" താര ം െചാ ാള േക വേനാ : "വീരശിഖാമേണ! േക ാ െമ ി നീ. കാനന ി നായാ ി േപായി താേന മമ തനംഗദനേ രം േകേ ാ ദ െമേ ാ െചാ ാന േക ി േശഷം യേഥാചിതം േപാക നീ. ീമാ ദശരഥനാമേയാ ാധിപ രാമെന വ ത െട ന ന . ല ്മണനാ മ ജേനാ ം നിജല ീസമയായ സീതേയാ മവ വ ി ീടിനാ ദ കകാനേന വന ാശനനാ പ െച ീ വാ . ഷ്ടനാ െളളാ രാവണരാ സ ക െകാ ാനവ ത െട പ ിെയ. ല ്മണേനാ മവെളയേന ഷി 249
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ണ ശ കാചേല വ ി . മി ാ ജെന ം ത ക ീടിനാ മി മായ്വാ െയ േന ാന െമാ ി സഖ ം െച െകാ ാര ിസാ ിയായ് ഃഖശാ ി ി വ മാ ട . ' ാരി െനെ ാ കി ി യി മി ാ ജ! നിെ വാഴി 'െനെ ാ സത ം െച െകാ ി രാഘവ ; സത രമാ തനയ മേ രം, അേന ഷണംെച റി സീതാേദവിതെ ം കാ ി വ,െന ം ത ി അേന ാന േമവം തി ംെച ി വ തിേ ാള െകാ തേ യവ . ൈവരെമ ാം കള ാ ീവെന ൈസ രമായ് വാഴി െകാ കയിളമയായ്. യാഹി രാമം നീ ശരണമായ് േവേഗന പാഹി മാമംഗദം രാജ ം ല േത." ഇ െന െചാ ി ര കാ ം പിടിെന താര നമ രി ം വിധൗ വ ാ ലഹീനം ണ ണ രാഗവേശന പറ ി ബാലി ം: "സ് ീസ ഭാവംെകാ േപാടിയാ േക േമ നാ ി ഭയം മമ വ േഭ! േക നീ. ീരാമല ണ ാ വ െത ിേലാ േച െമേ ാ മവെര നി യം രാമെന സ്േനഹെമേ ാളമി ാ േമ രാമനാ സാ ാ മഹാവി നാരായണ താനവതരി മിഭാരഹരണാ െമ േക njാ . പ േഭദം ഭഗവാനി നി യം നി ണേനകനാ ാരാമനീശ ര . ത രണാം േജ വീ നമ രി250
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി യാ njാ ിെ ാ ി േപാ വ . മ ഹ ി പകാര േമ ം ീവേന ാ െമെ െ ാേ ാ നീ. തെ ജി വെന ജി ീ മന ഭാവം പരമാ ാവിനി േ ാ. ഭ ിഗമ പരേമശ ര വ േഭ! ഭ ിേയാ പാ ിെലേ ാളമി ാ േമ. ഃഖ ം നീ ി വസി നീ േവ നി രേലാചേന! ണാം േധ!" ഇ മാശ ാസ ാരാതി ം നായ് സത രം ബ ാ പരികരം. നി മി ീടിനാന് ായ സത രം നി ഹി ീ വാ ീവെന ധാ. താര മ കണ ം വാ വാാ ഢതാപമക ീടിനാ . പ ം കടി ലറിെ ാ ബാലി ം നി നിെ ണേ ാ േനരം തദാ ഷ്ടിക െകാ താഡി ി ബാലിെയ ഷ്ടനാം ബാലി ീവെന ം തഥാ. ഷ്ടി ി ഹരി ിരി േവ െക ി ം കാ ൈക പര രം താഡനം ത ി ം െകാ ം തല ത ളി െകാ ി േമ ം പിടി ം കടി മി വീ ം പിര ീ ം കല നഖംെകാ മാ ി ം ചാടി തി ം ട തി ം മാടി ം ടെ ാ ം ഓടി ഴി ം വാടി വിയ ം മാടിവിളി ം േകാപി ം ഷ്ടി േയാഗം ക നി പവ ഷ്ടി ം വാ ി തി ം കാല ം കാലകാല താ ളള േപാ 251
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബാലി ീവ ിെനാ ാ ഢം. ര സ ത ി െപാ ംേപാെല ര ൈശല ത ി െപാ ംേപാെല ം ക വരാ െകാ ാടി ക ി ം ക ീല വാ െമാ േമ േമ. അ െകാ േ ാ മാല ബാലി ച ത ന കിയ മാല ീവ ം. േഭദമിെ ാ െകാ ം ത ിെല ി ം േഭദി ിത തനയ വി ഹം. സാദ േമ ം കല ീവ ം േഖദേമാേട ര നാഥെന േനാ ി ം അ ജ ഷ്ടി ഹര േള യാ ീവേന ം തള െ ക കാ ണ ം കല േവേഗന ൈവദശരഥന ന ബാലിത വ േദശെ ല മാ ിെ ാ ഷ ം മറ ാ മാേഹ മാമസ് ം െതാ വലി നിറ ട വി തമാ ാറയ രവളീടിനാ . െച ബാലിത മാറി തറ ളെവാ ലറി വീണീടിനാ ബാലി ം. മി െമാ വിറ ിതേ ര രാമെന ിസ് തി മ ത . േമാഹം കല മാ ം പിെ േമാഹ ം തീ േനാ ീടിനാ ബാലി ം. കാണായിതേ ര മെന ദാ ബാണ ം ദ ിണഹേ ധരി ന പാണിയി ചാപ ം ചീരവസന ം ണീര ം േ രവദന ം ചാ ജടാമ ടം ിടംെപ മാറിട ി വനമാല ം ചാ ായത ളാ ളള ജ ം 252
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാദള വി ശരീര ം പ ഭാേഗ പരിേസവിത ാരായ ല മണ ീവ ാെര മ സാ ക ഗ ഹി പറ ി ബാലി ായ േകാപേഖദാ ലേചതസാ: "എ njാെനാ നിേ ാ പിഴ െമ ിെനെ െ ാലെചയ് െവ േത നീ? വ ാേജന േചാരധ െ ം ൈകെ ാ രാജധ െ െവടി െത ി െന? എെ ാ കീ ി ലഭി തി െകാ ചി ി രാജ േലാ വനേ ാ നീ. വീരധ ം നി പി കീ ിെ ി േനെര െപാ ജയിേ ണേമവ ം. എേ ാ ീവനാ തമായ െമ േമ ് ാ തമ യാ ം? രേ ാവര തവ പ ിെയ തിന ാ ജെന രണമായ് ാപി നി ഹി ഭവാെനെ െയ ാകിേലാ വി മം മാമകം േക റി ീേല? ആരറിയാ േലാക ി ം വീരനാെമ െട ബാ പരാ മം? ല ാ രെ ി ട ലെ ാ ം ശ ാവിഹീനം ദശാസ േനാ ം െട ബ ി njാനരനാഴികെകാ നിിേകെവ െതാ േത മാദരാ . ധ ി െന ഭവാെന േലാക ി നി ല ാര് പറ ര പേത! ധ െമേ ാ ലഭി തി െകാ നി ലമി െന കാ ാളെനേ ാെല വാനരെ തിെചയ് േകാ ിെ ാ മാന ായെതെ പറക നീ? വാനരമാംസമഭ മേ ബത, 253
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേസ േതാ ിയെത ി പേത!" ഇ ം ബ ഭാഷണം െചയ്ത ബാലിേയാരമായ െചയ് ര മ ; "ധ െ ര ി തി ാ ധ മായ് നി രം നട ി നീെള njാ . പാപിയാേയാരധ ി നാം നി െട പാപം കള ധ െ നട വാ നിെ വധി ി njാ േമാഹബദ്ധനായ് നിെ നീേയ മറിയാ െമേടാ. ി ഭഗിനി സേഹാദരഭാര ം കള ം മാതാ േമ േമ േഭദമിെ േ ാ േവദവാക ,മ േചതസി േമാഹാ പരി ഹി വ പാപികളി വ േമ ം മഹാപാപി; താപമവ തിനാെല വ മേ ാ. മര ാദ നീ ി നട വ കെളൗര േമ ം പ ാ നി ഹി ഥ ധ ിതി വ ം ധരണീതേല നി ലാ നീ നി പി മാനേസ. േലാകവി ിവ വാനാ െ ാ േലാകപാലക ാ നട െമ ാട ം. ഏെറ റ േപാകാ വേരാ,ട ം പാപ ിനായ്വ ം പാപിക േ ം." ഇ മ െചയ്തെത േവ േക ാ ചി വി ി ഭവി കപീ ം രാമെന നാരായണെന റി ട താമസഭാവമക സസം മം ഭ ാ നമ ത വ ി െചാ ിനാനി ം "മമാപരാധം മിേ ണേമ! ീരാമ! രാമ! മഹാഭാഗ! രാഘവ! നാരായണ നി ി വടി നി യം. njാനറിയാെത പറ െത ാം തവ 254
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേസ കാ ണ േമാ ം മി ണം. നി ി േമനി ം ക ക ാ നിിേക താവകമായ ശരേമ േദഹ േപ ി തി േയാഗം വ താഹ ! ഭാഗ െമേ ാ െചാ ാവ ം! സാ ാ മഹാേയാഗിനാമപി ഭം േമാ ദം തവ ദ ശനം ീപേത! നി തി നാമം മരി ാ ട േ ാ സ ാപ െ ാ െചാ ം ഷ േമാ ം ലഭി ിതാകയാലി േമ സാ ാ ര ിതനായ ഭഗവാെന ക ക േ ാ നി െട സായകംെകാ മരി ാനവകാശമി ാലം ഉ ായെത െട ഭാഗ ാതിേരകമിേ ാ പല ം ലഭി ിതീശ രാ! നാരായണ നി ി വടി ജാനകി താരി മാതാവായ ല മീഭഗവതി പ ്തി ക തെ നി ഹി ാനാ പ ്തിരഥാ ജനായ് ജനി ഭവാ പ ജ മ ി യാെല ം പ വിേലാചന njാനറി ീടിേന . നി െട േലാകം ഗമി ാ ട ീ െമെ യ ഹിേ ണം ഭഗവാേന! എേ ാ ല ബലനാ മംഗദ ത ി തി ളള ായിരി ണം. അ തനയ മംഗദബാല െമാ െമനിെ ൈകെ ാ കേവണേമ! അ ം പറി ൈ െകാ ടിയെനയ േപാ െമെ േലാ ക ം േവണം." എ േക ര മ ബാണ ം െച പറി തേലാടിനാ െമ േവ. മാനവവീര ഖാം ജ ം പാ 255
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാനരേദഹ േപ ി ബാലി ം, േയാഗീ രാപമാ െളളാ േലാകം ഭഗവ പദം ഗമി ീടിനാ . രാമനാേയാ പരമാ നാ ബാലി രാമപാദം േവശിേ ാരന രം മ ടൗഘം ഭയേ ാേടാടി േവേഗന ി കി ി യായ രാജിേര െചാ ിനാ താരേയാടാ കപിക ം: "സ േ ാകവാസിയായ് വ കപീശ ര ീരാമസായകേമ രണാജിേര, താേര! മാരെന വാഴി ൈവകാെത. േഗാ രവാതി നാ ം ഡം ബ ി േഗാപി െകാ ക കി ി ാമഹാ രം. മ ികേളാ നിേയാഗി നീ പരിപ ിക ളളി കട ാതിരി ണം." ബാലി മരി േകേ ാ താര േമാേലാല വീ ക നി ം വാ ഃേഖന വ സി താഡി താഡി ഗ ഗദവാചാ പറ പലതരം: "എ ിെനനി ിനി ം രാജ െമ ി തലവാസ ം േമ ഥാ? ഭ ാ തേ ാ െട മടിയാെത ത േലാകം േവശി njാ ." ഇ ം കര കര വ െച ത ര പാം ളണി കിട ഭ കേളബരം ക േമാഹം േനാ ം െടേയ ം വിവശയായ് വീണി െച പാദാ ിേക താര ം, േക ട ിനാള് പിെ ലതരം: "ബാണെമയ്െത ം െകാ ീ നീ മമ ാണനാഥ െപാറാ പിരി ാെലേടാ! എെ തിേയാ െടയയ ിേലാ 256
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കന കാദാനഫലം നിന ം വ ം. ആരയനാം നി ാല തമ േയാ ഭാര ാവിേയാഗജ ഃഖം ര പേത! വ ം തീ മ മായ് വാ നീ ീവ! രാജ േഭാഗ േളാ ം ചിരം." ഇ ം പറ കര താരേയാരമായ െചയ് ര വര ത ാേനാപേദശ കാ േണ ന ഭ വിേയാഗ ഃഖം കള ീ വാ .
താേരാപേദശം "എ ി േശാകം ഥാ തവ േക നീ ബ മിേ മിതി മേനാഹേര! നി െട ഭ ാ േദഹേമാ ജീവേനാ ധേന ! പരമാ െമേ ാ െചാ നീ. പ താ കം േദഹേമ ം ജഡം സ ിതം ത മാംസര ാ ിെകാെ േടാ നിേ കാ ല ം േദഹേമാ നീ നി യമാ ാ ജീവ നിരാമയ . ഇ ജനനം മരണ മി േകള ാകാ നിനേ േമ. നി മി നട മി േക :ഖവിഷയ മ േകവലം സ് ീ ഷ ീബ േഭദ മി താപശീതാദി മിെ റിക നീ. സ വഗ ജീവേനക പരനദ യനവ യനാകാശ ല നേലപക മായ് നിത മായ് ാനാ കമായ തത േമാ െ ഃഖ ി കാരണം?" രാമവാക ാ തം േകേ ാ താര ം രാമേനാടാ േചാദി ി പിെ ം: "നിേ കാ ല ം േദഹമായ ം 257
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ിദാ നിത നായ ജീവ ം ഃഖ ഖാദി സംബ മാ െ ളളെതാെ യ െച േവണം ദയാനിേധ!" എ േക െചയ് ര വര : "ധേന രഹസ മാ ളള േക നീ. യാെതാരള േദേഹ ിയാഹ ാരേഭദഭാേവന സംബ ായ്വ ം അ നാേള മാ ാവി സംസാരെമ മവിേവകകാരണാ നി യം. ഓ ി മി ാ തമായ സംസാര ം പാ താേന വിനിവ ി യെ േടാ! നാനാവിഷയ െള ായമാനനാം മാനവെന െനെയ ം േക നീ. മി ാഗമം നിജ സ പ്േന യഥാ തഥാ സത മാ ളള േക ാ െമ ിേലാ നമനാദ വിദ ാബ േഹ നാ താനാമഹം തി ാ ത ാര മായ് സംസാര ാമപാ കമായ ം മാനസ ി ബ ം ഭവി ം ആ മന മാനത ം ഭവി യാലാ ന ല തബ ം ഭവി ര ാദിസാ ി ാകകാരണം ടിക ം തദ മായ്വ ം വസ് തയാ പാ ിലി ത നാ ചിേ നി പി കാ ക നീ! മമായ്. ീ ിയാദി സാമീപ ാകയാെല മാ ാവി സംസാര ം ബലാ ആ സ ലിംഗമാേയാ മന ിെന താ പര േമാ പരി ഹി ി േ ാ ത ഭാവ ളാ കാമ െളത ാദികളാം ണ ളാ ബ നായ് േസവി യാലവശത ം കല 258
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭാവി െകാ സംസാേര വല ആദൗ മേനാ ണാ ാ തത ദാ േവദം വിധി ം ബ വിധക ര ാസിത ഗതികളാി ം ത മാന ഭാവ ളായ് ഇ െന ക വേശന ജീവ ബലാെല മാ ത വം മി ീ പിെ മ സംഹാരകാേല ജീവന മനാദ വിദ ാവശം ാപി തിഷ്ഠത ഭിനിേവശ ാ നരഥ ികാേല വവാസനയാ സമം ജായേത േയാ ഘടീയ വ സദാ മായാബല ാലതാ െ ാഴിെമേടാ യാെതാരി നിജ ണ വിേശേഷണ േചതസി സ ംഗതി ലഭി ീ , മ നായ ശാ ാ ാവി നരേ ാളവ തി മദ ിഷയാ ഢം ാം കഥാ വേണ മമ സ പവി ാന ം ജായേത സ നാഥ സാേദന മാനേസ ഖ വാക ാ വി ാ ായ്വ ം േദേഹ ിയ മനഃ ാണാദികളി നിാഹ ! േവെറാ നമാ ാവി സത മാന േമകം പരമദ യം നിത ം നി പമം നിഷ്കള ം നി ണം ഇ മറി േ ാ നാമെ ാേഴ സത ം മേയാദിതം സത ം മേയാദിതം യാെതാ വിചാരി തി െന േചതസി സംസാര ഃഖമവനി . നീ ം മയാ േ ാ േമാ വി യാായാവിേമാഹം കളക മേനാഹേര! ക ബ ി ല് നി ട േവ െപ 259
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ല ഹ്മണിതെ ലയി നീ ചിേ നിന കഴി ജ ി െല ംഭ ി െ ല െകാ പ േമവം നിന കാ ി താപമിനി ള ാ മേശഷം നീ മ പമീ ശ ം ധ ാനി െകാ ക ം െച ാ നിന േമാ ം വ ം നി യം ൈകതവമ പറ േകവലം" ീരാമവാക മാനേ ന േകേ ാ താര ം വി യം വണ ിനാ േമാഹമക െതളി ി ചി ം േദഹാഭിമാനജ ഃഖ ം േപാ ിനാ ആ ാ തിെകാ ാ സ യായാ േബാേധന ജീവ യായിനാ േമാ ദനായ രാഘവ തേ ാ കാ ണം സംഗമമാേ ണ താര ം ഭ ി ി നാദിബ ം തീ യായാെളാ നാരിെയ ാകി ം െമ ാമകെലേ ാ െതളി ി ീവ മിവ േകേ ാരന രം അ ാനെമ ാമക സൗഖ ം വി ാനേമാടതി സ നായാ േലാം.
ീവരാജ ാഭിേഷകം ീവേനാട െച ാനന ര"മ ജ നാമംഗദ തെ ം ി സം ാരമാദിക െളണ ാഹപര മാഹ െച നീ" രാമാ യാ െതളി ാ ീവ മാേമാദ വെമാ ി ട ിനാ . സൗമ യാ േ ാ താര ം ം ാഹ്മണ മമാത ധാന ാ ം 260
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പൗരജന മായ് േപേ ാചിതം േഭരീ ദംഗാദിവാദ േഘാഷെ ാ ം ശാസ്േ ാ മാ േ ണ ക ം കഴി ഥ ാത ാ ജഗാമ ര മസ ിധൗ മ ികേളാ ം ണമ പാദാം ജമ ദാ പറ ാ കപി ംഗവ : "രാജ െ ര ി െകാ കേവണമിനി ജ നാ ം നി ി വടി സാദരം. ദാസനാ േ ാരടിയനിനി വശാസന ം പരിപാലി സ തം േദവേദേവശ! േത പാദപ ദ യം േസവി െകാ വാ ല മണെനേ ാെല" ീവവാ കളി രം േക ാടനേ ചിരി െച ര മ : "നീ തെ njാനതിനിെ ാ സംശയം ീതനായ്േപായാ മാ മമാ യാ രാജ ാധിപത ം നിന തേ നിനിജ നാ െച ഭിേഷകം കഴി നീ നെമാ നഗരം ക മി njാേനാ പതി ാ സംവ രേ ാളം. സൗമി ി െച മഭിേഷകമാദരാ സാമ മാരെന ിെ നീ യൗവരാജ ാ മഭിേഷചയ േഭാ! സ വമധീനം നിന രാജ ം സേഖ! ബാലിെയേ ാെല പരിപാലനം െച ബാലേന ം പരിപാലി െകാ ക നീ അ ിശിഖേര വസി njാനദ തി ചാ ാസ മാ ലാ പിെ വരിഷം കഴി ാലന രമേന ഷണാ ം യ െച നീ തന ംഗിതാനിരിേ ടമറി വെ േ ാ െചാ ക ം േവണം മമ സേഖ! 261
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ നാ ം ര ി വസി നീ നിത ഖെ ാ ം ദാരാ ൈജ മം രാഘവ തേ ാട ം ൈകെ ാ േവേഗന സൗമി ിേയാ ീവ ം െച രി ഭിേഷക ം െച വ ി രാമാ ിേക മി ാ ജ േസാദരേനാ ം വ ഷണാേഖ ഗിരൗ സാദരം െച കേരറീ ര മ . ഉ ത ശിഖരം േവശി നി േനരെമാ ഗഹ രം കാണായി. ാടികദീ ി കല വിള ിന ഹാടകേദശം മണി വേരാ ലം വാതവരിഷഹിമാതപവാരണം പാദപ ഫല ലസ ിതം തൈ വ വാസായ േരാചയാമാസ സൗമി ിണാ ീരാമഭ മേനാഹര സി േയാഗീ ാദി ഭ ജനം തദാ മ േവഷം നാരായണ തെ പ ി ഗാദി പം ധരി ന ഹം. പ ി ജെന ജി ട ിനാ . ാവരജംഗമജാതികേളവ ം േദവെന ഖി മ വിനാ . രാഘവ ത സമാധിവിരതനാേയകാ േദേശ മ ം ദശാ േര ഏകദാ വ ി സൗമി ി സസ് ഹം രാഘവേനാ േചാദി ളീടിനാ : "േക യിലാ ഹം പാരം ിയാമാ മാഖ ാഹി േമാ ദം ിേലാകീപേത! വ ാ മിക േമാ ദംേപാല വ ി െച േവണം ദയാനിേധ! നാരദവ ാസവിരി ാദിക സദാ നാരായണ ജെകാ സാധി 262
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിത ം ഷാ െമ േയാഗീ ാ ഭ ാ പറ ിെത േക njാന്. ഭ നായ് ദാസനാ േ ാരടിയ ി ദ പേദശി േളണം േലാൈകകനാഥ! ഭവാന െച ിേലാ േലാേകാപകാരകമാക േ ാ. ല ണേനവ ണ ി േനര ത േണ ീരാമേദവന െച :
ിയാമാ േ ാപേദശം "േക നീെയ ി മ ജാവിധാന ിേനാ ിലവസാനമിെ റിക നീ. എ ി ം െചാ വാെനാ സംേ പി നി േ ാ വാ ല ം യാ . ത െട ത െട േഹ ാ മാ േ ണ മ ിട ി ദ ിജത ായ്വ ാ ആചാര േനാ മ ം േക സാദരമാചാര വമാരാധി മാെമേടാ. മല ി ലാകി മാം നര ിഭഗവാ ലാകി മാെമേടാ. ഖ തിമാദികളിെല ാകി മ ലാകി മ ി ലാകി ം ില ി ം ന സാള ാമെ ിേലാ ന മെമ ം. േവദതേ ാ ളായ മ െകാാദരാ േ പനാദി വിധിവഴി കാേല കളി േവണം േദഹ േയ. ലമറി സ ാവ നമാദിയാം നിത ക ം െച പിെ സ ക ണാ. മായ് െച സ പമാദിെയ. ആചാര നായ njാെന ക പി ജി ഭ ിേയാെട ദിവസം തി 263
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാപനം െച ശിലയാം തിമാ േശാഭനാ ം െച േവണം മാ നം ഗ ാദ െകാ ജി വ ചി ി െതാെ ലഭി മറിക നീ. ഖ തിമാദികളിലലംകാരെമാെ സാദെമനിെ റിക നീ അ ൗ യജി ഹവി െകാ ാദരല െന ണഡില ി െല ാകിേലാ ിേല സ ജാ വ മായവ സ ാദനം െച േവണം ട വാ േയാ ം െട വാരിെയ ാകി ം ഭ നാ വ ത ാലതി ിയം ഗ ാ തഭ േഭാജ ാദികെള പിെ റേയണേമാ njാെനേടാ? വ താജിനകശാദ ളാലാസനമമായ ക പി െകാ ണം േദവസ സ േഖ ശാ നായ് െച ി ാവി ദാ ലിപിന ാസം കഴി ണം െച തത ന ാസ ം െച സാദരം ത ട ി വാേമ കലശം െവ ദ ിണഭാേഗ മാദികെള ാമ തഭ ൈത വ സംഭരി ീടണം അ പാദ ദാനാ മാ ം മ പ ാ മാചമനാ െമ ി െന പാ ച യ ം െവ െകാ ണം േപ മെ ാ ം നി പണം ടാെത മ ലാം ജീവസം ാം തടി ലാം മേല ഢം ധ ാനി െകാ ണം പിെ സ േദഹമഖിലം ത യാ വ ാ െമ റ േ ണമിള ം ടാെത ആവാഹേയ തിമാദി മ ലാം േദവസ പമായ് ധ ാനി േകവലം 264
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാദ മ ം തഥാ മ പ മിത ാൈദ ഃ നഃ ാനവ തവി ഷൈണ: എ പചാരെമ ാലത ം െകാ ാെമനിെ േത ആഗേമാ കാേരണ നീരാജൈനപദീൈപ ിേവൈദ വി ൈര: യാ നിത മായ ി െകാ കി യാ njാ ം ജി മറിക നീ. േഹാമമഗേ ാ മാ ാനേല? ലമ ംെകാ െച ാ, െത ിേയ ഭ ാ ഷ ം െകാ മാെമേടാ ചി താരി നിന മാര! നീ. ഔപാസനാ ൗ ച ണാ ഹവിഷാ ഥ േസാപാധിനാ െച േഹാമം മഹാമേത! ത ജാ നദ ഖ ം മഹാ ഭം ദീ ാഭരണവി ഷിതം േകവലം മാേമവ വ ിമ ിതം ധ ാനി േഹാമകാേല ദി ഭ ാ േധാ മന് പാരിഷദാനാം ബലിദാന ം െച േഹാമേശഷെ സമാപയ വി ഭ ാ ജപി മാം ധ ാനി മൗനിയായ് വ വാസം നാഗവ ീദലാദി ം ദത ാ മദേ മഹ ീതി വകം ഗീത തിപാഠാദി ം െച പാദാം േജ നമ ാര ം െച ട േചതസി മാ റ ി വിനീതനായ് മ മാ ം സാദെ ം നമാംേഗ നിധായാന വകം 'ര മാം േഘാരസംസാരാ'ദിതി ാ നമ ാര ം െച ന രം ഉദ സി ി ട ത ്മഹ ി ലി ം ദിനമ ജി മ േഖ! 265
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭ ിസം നാ മ ദാ നിത േമവം ിയാേയാഗമ ി ി േദഹനാേശ മമ സാ പ ം വ ൈമഹികസൗഖ െള െചാേ ണേമാ? ഇ ം മേയാ ം ിയാേയാഗ മം ഭ ാ പഠി താ േക താ െച ിേലാ നിത ജാഫല വെന" ം ഭ ിയന െച ാന േനരം. േശഷാംശജാതനാം ല ണ തേ ാടേശഷമിദമ െച േതാരന രം മായാമയനായ നാരായണ പര മായാമവലംബ ഃഖം ട ിനാ : "ഹാ! ജനകാ േജ! സീേത! മേനാഹേര! ഹാ! ജനേമാഹിനി! നാേഥ! മമ ിേയ!" ഏവമാദി ലാപം െച നി ം േദവേദവ വരാെത ചമ ി സൗമി ി ത െട വാക ാ തംെകാ സൗ ഖ േമാ മ ം ചിലേനരം.
ഹ മ
ീവസംവാദം
ഇ മ
െന വാ കാലെമാ ദിനകി ി ാ ര ി വാ ീവേനാ പറ പവനജനേ വണ ിനിേ കാ മാംവ ം: "േക കപീ ! നിന ഹിത ളാം വാ ക njാ പറ വ സാദരം. നി െട കാര ം വ ിര മ േമ സത തന് േഷാ മ . പിെ നീേയാ നി പി ീലേത െമെ െട മാനേസ േതാ ിതി േഹാ. ബാലി മഹാബലവാ കപി ംഗവ ൈ േലാക സ ത േദവരാജാ ജ 266
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി
െട ലം മരി ബലാ, ലവ േമ കാര ം വ ിെ ാ ി രാജ ാഭിേഷക ം െച മഹാജനജ നാ ാര മായി ീ നീ. എ നാ ിരി ി െനെയ ം ചി ി േതാ ധരി നീ. അദ വാ േശ ാ വാ പരേശ ാഥ വാ തവ ത ഭവി മതിനി സംശയം ത പകാരം മറ ഷ ച തിെനാ േമ ജീവി ിരി ി ം പ വതാേ നിജ േസാദര തേ ാ വീശ രന് പരിതാേപന വാ നിെ ം പാ , പറ സമയ ം വ ം നീേയാ ധരി തിേ േമ. വാനരഭാേവന മാനിനീസ നായ് പാന ം െച മതിമറ ന ഹം രാ ക മറിയാേത വസി േകാ കെള ം ന ന ി െന. അ ജനായ ശ ാ ജെനേ ാെല നി ഹി ീ ം ഭവാെന ം നി യം." അ നാന ത െട വാ േകസാ ഭീതനാേയാ ീവ ം ഉ രമായവ തേ ാ െചാ ിനാ : "സത മേ നീ പറ നി യം. ഇ രം െചാ മമാത െ ിേലാ ീശനാപ െമ കയി േ ാ സത രെമ െടയാ േയാ ം ഭവാ പ ദി ി േല മയ ീടണം, സ ദ ീപ ിത ാരായ വാനരസ മ ാെര വ വാനായ് തം േനെര പതിനായിരം കപിവീെരാരാതയ സേ ശപറെ 267
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ തി ി വേരണം കപി ലം പ ം കഴി വ െത ാകിേലാ വ നവനതിനിെ ാ സംശയം സത ം പറ ാലിള മിേ േമ." അ നാ േനാടി ം നിേയാഗി മ ളമ ിരം ി ീടിനാ ഭ നിേയാഗം ര ത മാ തം വാനരസ മ ാെര ം പ ദി ി മയ ാനഭിമതദ ം, കപീ ാ മേ രം വാ േവഗ ചാേരണ കപി ലനായക ാെര വ വാനായ് ദാ േപായി ദാനമാനാദി നാ മായാമാ ഷ കാര ാ മതി തം.
ീരാമെ
വിരഹതാപം
രാമ ം പവ ത നി ഃഖി ഭാമിനിേയാ ം പിരി വാ ം വിധൗ താേപന ല ണ തേ ാ െചാ ിനാ : "പാപമേ ാ! മമ! കാ ക! മാര! നീ ജാനകീേദവി മരി ിേതാ ചി മാനസതാേപന ജീവി ിരി േയാ? നി യിേ മറി മി േ ാ. ക ി ഷെനേ ാ സം ിതനായ് ജീവി ിരി ിെത െചാ ീ കി േകവലെമ മി നവ മമ. എ ാ ിരി െത ാകി njാനി ബലാ െകാ േപാ വ നി യം. ജനാകീേദവിെയ ക തെ മാനസേകാേപന ന മാ ീ വ . വംശ ം െടെയാ െ ാ സംശയേമ മിതിനി നി യം. 268
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എെ ം കാണാ ഃഖി ിരി നിെ njാെന ിനി ാ വ േഭ! ച ാനേന! നീ പിരി കാരണം ച മാദിത െനേ ാെലയായി . ച ! ശീതാം ളാലവെളെ മ മ ം തേലാടി േലാടി ദാ വ ാ തടവീ െകെ ം സാദരം നി െട േഗാ ജയേ ാ ജനകജ. ീവ ം ദയാഹീനനേ േലാം ഃഖിതനാെമെ ം മറ ാനേ ാ നി കം രാജ മാ ലഭി വ ൈമ ിമാേരാ ടി ദിവാനിശം മദ പാനാസ ചി നാം കാ ക വ ം തഘ്നനേ മി ാ ജ! വ ശര ാലെമ ക വ വ ീലയേ ാ പറ വ ം സേഖ! അേന ഷണംെച സീതാധിവാ മിേ ടെമ റി ീ വാനായവ . േ ാപകാരിയാെമെ മറ യാ നവന് തഘ്ന ാരി നി യം ഇ രാ ജനെ മറ രി ീവേനാ നീ. കി ി േയാ ം ബ േളാ ം െട മ ടേ െന നി ഹി ീ വ അ ജമാ ം ഗമിേ ണമി ിനിീവ മതിനിെ ാ സംശയം". ഇ മ െച രാഘവേനാടതിനാേയാ സൗമി ി െചാ ീടിനാ : "വ നാേയാ ീവെന ത രം ഹത ാ വിടെകാ വനദ തവാ ികം ആ ാപയാ മാ"െമ പറ ി ാ നാേയാ മി ാതനയ ം 269
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആദായ ചാപ ണീരഖ ഗ ം േ ാേധന ഗ മഭ ദ തം േസാദരം ക ര പതി െചാ ിനാ പിെ " െ ാ നിേ ാടിനി ം പറ ഹ വന ീവ മമ സഖി കി ഭയെ തീ െകേ വ . 'ബാലിെയേ ാെല നിന ം വിരേവാ കാല റ ി േപാകാമറിക നീ' ഇ മവേനാ െച െചാ ാലതിരം െചാ ം േക െകാ നീ േവേഗന വ ാലതി പമാമാ തേമാ ക വ മന രം".
ല
ണെ
റ ാട്
അ ജ ാ യാ െസൗമി ി സത രം ീവരാജ ം തി നട ീടിനാ കി ി േയാ ം ദഹി േപാമിെ ാേഴ മ ടജാതികെള േതാ ം വ ം വി ാന ിസ നാ ലന ാനിയാ മാ ഷെനേ ാെല ഃഖ ഖാദിക ൈകെ ാ വ ി തശാ ി േലാക ി ാ വാ ം ദശരഥ െച തേപാബലം ത െട സി ി വ ിെ ാ ാ ം പ ജസംഭവനാദിക ായ സ ടം തീ ര ി െകാ ാ ം മാ ഷേവഷം ധരി പരാപരനാന ി ജഗ യനീശ ര നാനാജന ം മായയാ േമാഹി മാനസമ ാനസം മാകയാ േമാ ം വ െത െന njാെന സാ ാല് മഹാവി ചി ി ക ി 270
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ജഗ ായാനാശിനിയാകിയ ദിവ കഥെയ സി യാ യഥാ രാമനായ് മാ ഷവ ാപാരജാതയാം രാമായണാഭിധാമാന ദായിനീം സ ഥാമി പ ി െലാ െവ വിഖ ാതയാ വാനാന ഷ േ ാധ ം േമാഹ ം കാമ ം രാഗ ം േഖദാദി ം വ വഹാരാ സി േയ ത ിയാകാലേദേശാചിതം നിജചിേ പരി ഹി ീടിനാനീശ ര സത ാദികളാം ണ ളി ാന ര െനേ ാെല ഭവി നി ണ വി ാന ിയാം സാ ി ഖാ ക വി ാനശ ിമാനവ ാനദ യ കാമാദികളാലവിലി നവ യ േവ ാമവദ് വ ാ നന നനാമയ ദിവ നീശ ര ാ സനകാദിക സ ാ കെന ിലരറി ീ േവാ നി ലാ ാ ളാ ഭ ാ സംയ േബാധ ാെമ െചാ ഭ ചി ാ സാേരണ സ ായേത ി ദ നി നിേഷവിത കി ി യാം നഗരാ ികം ാപി ല ണ ം െച njാെണാലിയി ി മ ട ാരവെന േപടി ച ഃ കി കിലശ ം പരവശാ വേ ാപരി പാ ക ം മര ം വി മേ ാ ൈകയി പി ിേ വ ം േപടി മല വിസ ി ചാടി ട ിനാര മി ം തം മ ട െ െയാെ െയാ വാാ ിലഭ ദ തനായ സൗമി ി 271
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വി ം ഴിെയ ല വലി ി ഭ ക ം വ ാെതയായി ല ണനാഗതനായതറി ഥ ത ണമംഗദേനാടിവ ീടിനാ ശാഖാ ഗ െളയാ ി ള താേനകനാ െ നമ രി ീടിനാ ീതനായാേ ഷ ം െച വേനാ ജാതേമാഡം മി ാ ജ െചാ ിനാ 'ഗ വ ത ം പി വ െന െചാിെ കാര ം പിഴ െമ ാ നീ ഇ യാ ം െച മി െ വി ാലന മവിളംബിതം വ ം ഉ നാമ ജെനേ ാട െച നി ഹി ീ വാ ീവെന ണാ അ ജമാ ം ഗമി ണെമ ീവ ാ ിെല ിലേത വ എ െച െച പറെക' െചാ േകെ ാ ബാലിതനയ ം ത ി ായ ഭീതിേയാ മവ െച ീവെന വ ി െചാ ിനാ 'േകാേപന ല ണ വ ിതാ നി േഗാ രദ ാരി റ ഭാഗ ിനി കാേപയഭാവം കള വ ി െചപ ത ാ ി ായ്വ ം ഢം' സ നായ ീവന േക മ ി വരനാം മാ തി തേ ാ ചി ി െചാ ിനാനംഗദേനാ ട ിേക െച വ ി സൗമി ിെയ സാ നം െച ിെ ാ േപാരിക ശാ നാേയാ മി ാതനയെന' മാ തിെയ റേ വമയ ഥ താരേയാട ാ ജ പറ ീടിനാ 272
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'താരാധിപാനേന! േപാകണമാ നീ താേര! മേനാഹേര! ല ണ ത െട ചാര െച േകാപെ മി ി സാരസ സാരവാക ളാ പിെ നീ ിെ ാ ി േപാെ െ ം േവേഗന കാ ി ഷഭാവെ ം നീ ണം' ഇ മ ാ ജ വാ ക േക വ മ ക ാം േവശി നി ീടിനാ താരാതനയ ം മാ തി ം ടി ീരാമേസാദര തെ വണ ിനാ ഭ ാ ശല ം െച സൗമി ിേയാട നാന ന െചാ ിനാ 'എ റ ഭാേഗ നി വാന ഃ ര ിലാ ാെറ ണം രാജദാര െള ം നഗരാഭ ം രാജാ ീവെന ം കനിേവാ ക പറ ാലന രം നാഥെനവണ ിയാ സാ െമ ാം തം' ഇ ം പറ ൈക ം പിടി ാ സൗമി ിേയാ ം മ മ ം നട ി ഥപ ാ മ വീ ം മണിമയെസൗധ ം രീേശാഭ ം ക കാന െ ാ മ ക ാ െച മാനി നി േനര കാണായ്വ താേരശ ല ഖിയായ മാനിനീ താരാ ജഗ േനാേമാഹിനി രി ല ീസമാനയായ് നി തേ രം ല ണ തെ വണ ി വിനീതയായ് മ ിതം െചാ ാളേഹാ ‘തവ മ ിരമായതിെത റി ീലേയാ? ഭ നാെയ മനായ് തവ ത നാേയാ കപീ േനാടി െന 273
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകാപ ായാലവെനെ ാ ഗതി? ചാപല േമ മി ാതിക േ ാ ണം മ ടവീരന് ബ കാല േ ാ ഃഖമ ഭവി ീ ദീനനായ് ഇ ാലമാ ഭവ പയാ പരിര ിതനാകയാ െസൗഖ ം കല വ വാണാന ം വിപരീതമാ ീടാ േവണം ദയാനിേധ! ഭ പരായണ! നാനാദിഗ രം േതാ ം മ വാനര ാെര വ വാനായവ പ സഹ ം ത ാെര വി ി പ ദി ീ ം കപി ലെ ൗഢ ം വ നിറ കാ കിവിെട നെരാ ി ം ദ മിനിയി നി യം ന ര ലെമാെ െയാ വാ ശ രേ കപിസ മ ാെര ാം കള മി ാന ിതനാകിയ ത നാം ീവെന വ മായ് ീരാമേദവപാദാം ജം വ ി കാര മാ സാധി ാമറി ാ ം’ താരാവചനേമവം േക ല ണ പാരാെത െച ീവെന ം ക സ പം വി നായ ീവ ം സത ര ാന ം െച വ ി മ നായ് വിഹ ലിേത ണനാം കപിസ മെന േകാേപന ല ണ മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ നീ ര സ മ തെ മറെ െത ി െന? ാരി െനെ ാ ശരമാര കര ിതെമ മറിക നീ അ ജമാ ം ഗമി യിലാ ഹം ീവ െ നാഥന െച 274
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ
രം െസൗമി ി െചാ േക തിരം മാ ത ം െചാ ിനാ ‘ഇ മ െചയ്വതിെന കാരണം ഭ േന ം േഷാ മ കപിസ മേനാ ി മി ാ ജനി ം സത ം ലംഘി യി കപീശ രന് രാമകാര ാ ണ ിരി ി താമസെമ ിേയ വാനര ംഗവ വി തനായി ീ കയേ ം വി യമാ ാ ക ീലേയാ ഭവാ ? േവേഗന നാനാദിഗ ര ി നിാഗത ാരായ വാനരവീരെര? ീരാമകാര മേശേഷണ സാധി മാമയെമ ിേയ വാനരനായക ’ മാ തി െചാ േക െസൗമി ി മാ ഢല നായ് നി ം ദശാ േര ീവന ഘ പാേദ ന ജെച ഭാേഗ വീ ം വീ ം വണ ിനാ ‘ ീരാമദാേസാഹമാഹ ! രാഘവകാ ണ േലേശെന ര ിതനദ njാ േലാക യെ ണാ മാ ം െകാ രാഘവ തെ ജയി മേ ാ ബലാ േസവാ േമാ ി സഹായമാ ം nj േളവ ം ത നിേയാഗെ വഹി ‘ അ ാ ജ െമാഴി േക െസൗമി ി ംാ ഴി വേനാ െചാ ീടിനാ ‘ ഃേഖന njാ പ ഷ പറ െമാെ മി മഹാഭാഗനേ ാ നീ നി ണയമധിക ാകയാ സ ടം െകാ പറ ി njാെനേടാ!
275
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈവകാെത േപാക വന രാഘവ താേന വസി
ീവ
ീരാമസ
ി
നാമിനി െമേടാ.
ിധിയി
‘അ െന തെ റെ െക ി നാമി ിനി ാ യിെ ’ ീവ ം േതരി കേരറി മി ാ ജ മായ് േഭരീ ദംഗശംഖാദി നാദെ ാ ം അ നാ നീലാംഗദാൈദ രലമ സാ വാനരേസനേയാ ം തദാ ചാമരേശ താതപ വ ജനവാ സാമരൈസന നഖ ലെനേ ാെല രാമ തി വടിെയെ കാ തിനാേമാദേമാ നട കപിവര ഗഹ രദ ാരി ശിലാതേല വാ വിഹ ലമാനസം ചീരാജിനധരം ശ ാമം ജടമ േടാ ലം മാനവം രാമം വിശാലവിേലാലവിേലാചനം ശാ ം ിതചാ ഖാം ജം കാ ാവിരഹസ ം മേനാഹരം കാ ം ഗപ ി സ യേസവിതം ദാ ം ദാ ക രാല് കപിവര േതരി നി ാ താഴ ിറ ീടിനാ വീരനാേയാ െസൗമി ിേയാ ം തദാ ീരാമപാദാരവി ാ ിേക വീ രി ഭ ാ നമ രി ീടിനാ ീരാമേദവ ം വാനരവീരെനാ ണ േമാ ഗാഢം ണ ീടിനാ ‘െസൗഖ മ ീ ഭവാെന’ രെച ടൈനക ഭാേവന പിടി ി ീടിനാ
276
അ ആതിഥ മാ വാദിത
ാ ം
രാമായണം കിളി ാ ് ജ ം െച ളീതി ാ േലാം
സീതാേന ഷണം ഭ ിപരവശനായ ീവ ം ഭ ിയേനാ ണ ി ിതേ രം 'വ നി കപി ലെ നിെ ാ പാ േളണമാദരാ ാ േവലെച ീ വാ തേ ാ മ ടവീരരി ാണായെതാ േവ നാനാ ലാചലസംഭവ ാരിവ നാനാസരി ീപൈശലനിവാസിക പ ത ല ശരീരികേളവ ീപേത!കാമ പികെള ം ഗ ം കല നിശാചര ാ െട ീര െമ ാമട വാ േപാ വ േദവാശസംഭ ാരിവരാകയാ േദവാരികെളെയാ മിവരിനി േകചി ഗജബല ാരതി താ േകചി ദശഗജശ ി േ ാ ് േകചിദമിതപരാ മ വ േകചി േഗ സമ ാരറി ാ ം േകചി േഹ നീേലാപല പിക േകചിൽകനകസമാനശരീരിക േകചന ര ാ േന ം ധരി വ േകചന ദീ ഘവാല ാരഥാപേര ടികസ ാശശരീരിക ൈവദ മിവേരാളമി ാ ം നി ഴ ജ ി റ വ സംഖ യി ാേതാള കപിബലം ലഫലദലപക ശന ാരായ് ശീല ണ വാനര ാരിവ 277
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താവക ാകാരികെള നി യം േദവേദേവശ! ര ല ംഗവ! ഋ ലാധിപനാ ജാംബവാ രസംഭവ നിവനേ ാ േകാടിഭ ക ാധിപതി മഹാൗഢിമതി ഹ മാനിവെന െട മ ിവര മഹാസത പരാ മ ഗ വാഹാ ജനീശാശംസംഭവന് നീല ഗജ ഗവയ ഗവാ ദീ ഘവാലധി വ ൈമ വിവിദ ം േകസരിമാ തി താത മഹാബലി വീര മാഥി ശരഭ േഷണ ം ര ഖ ദധി ഖ ഖ േശ ത വലീ ഖ ം ഗ മാദന താര ഷഭന് നള വിനത മമ താരാതനയനാമംഗദനി െന െചാ വാനരവംശരാജാ ാ െചാ വാനാവത ാേതാള േ ാ േവ െതെ ിവേരാട െച േവണെമ ാലിവ സാധി െമാ െവ’ ീവവാക മി ം േക രാഘവ ീവെന ിടി ാലിംഗനം െച സേ ാഷ ാ േന ാം ജേ ാ മ തമ െച ി സാദരം ‘മ ാര െഗൗരവം നി നി യാ ിേലാ ക വം ഷ നീ ജാനകീമാ ണാ ം നിേയാഗി നീ വാനരവീരെര നാനാദിശി സേഖ!’ ീരാമവാക തം േക വാനരവീരനയ ി നാ ദി ി ം ‘ റായിരം കപിവീര ാ േപാകണ278
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാേരാ ദിശി പടനായ ാെരാ ം പിെ വിേശഷി ദ ിണദി ിനത ത ാ പല ം േപാ ിരയണം അംഗദ ജാംബവാ ൈമ വിവിദ ം ംഗ നള ം ശരഭ േഷണ ം വാതാ ജ ീഹ മാ മായ് െച ബാധെയാഴി ട ക വ ീടണം അ തഗാ ിെയ നീെള ിര ി നാളിനക വ ീടണം ഉ ലപ ാ ിതെ ം കാണാെത നാ കഴി ി വ വ ാണാ ികം ദ മാ ജി ണേമണാ േശഖര ത ാെണ നി യം’ നാ േ ാ മി ം നിേയാഗി കാലേമ േപായാ െമ യ ീടിനാ രാഘവ തെ േ ാ തരിേക െച ഭാഗവേതാ മ മി ീടിനാ ഇ ം കപിക റെ േനര ഭ ാ െതാ തി വാ തനയ ം അേ ാളവെന േവെറ വിളി ാദരാല തവി മ താ മ െച ‘മാനേസ വിശ ാസ ാവതി നീ ജാനകി ൈകയി െകാ ീടി സേഖ! രാമനാമാ ിതമാമം ലീയകം ഭാമിനി ില് വിക ം കളവാനായ് എ െട കാര ിേനാ ി മാണം നീെയ ിേയ മരാ മിെ നി യം’ പിെ യടയാളവാ മ െച മ വ േപായാ െമ യ ീടിനാ ല ീഭഗവതിയാകിയ സീതയാം രപ ാ ിെയെ ാ േപാെയാ രേ ാവരനായ രാവണ വാ 279
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ല
ിണദി േനാ ി പിസ യം ം ാരി തനയ ം രസംഭവ ം നീല ം രബാ വശിഷ ം മ മർ ടേസനാപതിക മായ് തം നാനാനഗനഗര ാമേദശ കാനനരാജ ര ളി ം തഥാ ത തൈ വ തിര തിര തിസത രം നീെള നട ം ദശാ േര ഗ വാഹാ ജനാദികെളാ േവ വി ാചലാടവി തിര േ ാ േഘാര ഗ െള ം െകാ തി തിരനാേയാ നിശാചരവീരെനേവഗേ ാട ാരി ദശക െനേ ാ കപിവര ാെര ാം നി രമാ ി ഹേരണ െനെ െ ന മാ ീടിനാ പം ി ഖന ിവെന മാനേസ ചി ി പിെ ം േവേഗന േപായവ
സ യം ഭാഗതി അ കാരാരണ മാ ീടിനാര രാ ദാഹ ം വ ി ിേത ം കേ ാ താ േദശെ ാ ം മർ ടവീര ണ ിവ െ ാ ജിഹ േയാ ം നട േനരെ ാ ഗഹ രം ത കാണായി വിധിവശാ വ ീ ണഗണ മാേയാ തില യ ീ ജലെമാേ ാ നി േ ാ ആ പ ൗ ഹംസാദി പ ികര് േദേശ പറ ാരതി നി ട 280
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ളി നി വീ ജലകണം മ ട ാ മ ക ക ി ാ 'ന ജലമതി െ നി യെമ ാവ ം നാമിതിലിറ ീ ക' എ പറേ ാ േനര മാ തി ിലിറ ിനാ മ വ ക ം പി ാെല ത ിലിറ ി നട േ ാ ക കാണാ തി െകാ േ രമേന ാന െമാ ൈക ം പിടി ാ ലാ ഖി തേയാ ം നട നട േപായ്െ ാരതീവ രം ത ക ി ിലാ ാറതിധന േദശ ലം സ മയം മേനാേമാഹനം കാ വ ക ി േമ മാന കരം പരം വാപിക മണിമയവാരിയാലാ കളായതീവ വിശദമായ് പക ഫല ളാ ന ളാ ക പ മ ല മായ് ഷസാമ മ േ ാണസം ത േപയ ഭ ാ സഹിത ളാ വ പലതരം തൈ വ വ ര ാദി പരി ഷിത ളായ് മാനസേമാഹനമായ ദിവ ലം മാ ഷവ ിതം േദവേഗേഹാപമം ത േഗേഹ മണികാ നവി േര ചി തി കേ ാെരാ ിെയ േയാഗം ധരി ജടവ ലം േയാഗിനി നി ലധ ാനനിരതയായ് പാവകജ ാലാസമാഭകല തിപാവനയായ മഹാഭാഗെയ ത േണ സേ ാഷ മനേ ാ ഭ ി ം ഭീതി ം വണ ിനാ 281
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശാഖാ ഗ െള േമാദം േയാഗിനി താ മവേരാ െചാ ിനാ 'നി ളാരാ െത പറയണമി വ ീ വാ ല ം െചാ ണം എ െന മാ മറി വാെറ െമ ിനിേ ാ െത പറയണം' എ ിവ േകെ ാ വാ തനയ ം ന ായ് വണ ി വിനീതനായ് െചാ ിനാ ' ാ െമാ േവ േക ാ െമ ിേലാ സത െമാഴി പറ മാറി njാ ഉ രേകാസല ി ലേയാ െയമമാ െ ാ രി തേല തൈ വ വാ ദശരഥനാം പ ായ് ചമ ി നാ േപ നാരായണസമ േജ നവ കളി ീരാമനാ െത മറി ാ ം താതാ യാ വനവാസാ മായ ാതാവിെനാ ം ജനകാ ജയായ സീതയാം പ ിേയാ ം വിപിന േല േമാേദന വാ കാലെമാ ദിനം നാ ദശാസ നിശാചര ക െകാ ാ േപായീടിനാ പ ിെയ രാമ ം ല ണനാ മ ജ ം ഭാമിനിതെ ിര നട േ ാ അ ാ ജനായ ീവെന സഖ ം െച ി ത ിലേന ാന മായ് എ തി ജനാകിയ ബാലിെയെ ാ ീവ രാജ ം ന കിനാ ീരാമ മതി ത പകാരമായാരാ സീതെയ വരിെക വാനരനായകനായ ീവ ം വാനര ാെരയയ ിെത ാട ം 282
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ിണദി ിലേന ഷി നിതിെനാ ല ം കപിവര ാ nj ം ദാഹം െപാറാ ജലകാം യാ വ േമാേഹ ഗഹ രം ിതെറായാെത ൈദവവശാലിവിെടേ ാ വ ിഹ േദവിെയ ാണായതൗം ഭാഗ െമ ം ആെര ം nj േള മറി ീല േനേരയ െച േവണമ ം േഭ!' േയാഗിനിതാ മ േക വേരാ േവേഗന മ ിതം െചാ ിനാ 'പക ഫല ലജാല െളാ േവ ഭ ി തപാനം െച രായ് ി െതളി വ വിെന ാ മമ ാ മാദിേയ െചാ ി വ njാ ' എ േക വ ലഫല ം ന ായ് ജി മ പാന ം െച ചി ം െതളി േദവീസമീപം ബ ാ ലി നിേ ാരന രം ചാ ിത മ സാ േയാഗിനി മാ തിേയാ പറ ട ിനാ 'വിശ വിേമാഹന പിണിയാകിയ വിസ ക ാ ജാ േഹമാ മേനാഹരീ േഭദം െകാ സ നാ ിനാള് േ േശഖര തെ യ ലം ദിവ രമിദം ന കിനാനീശ ര ദിവ സംവ രാണാമ താ തം ഉ വം വസി ാളിഹ രാ ത ഖി njാനിഹ നാമ്നാ സ യ ഭാ സ തം േമാ ാമേപ ി ിരിെ ാ ഗ ി സദാ വി ത പരാ ബ േലാകം േവശി ി േഹമ ം നി ലഗാ ി െമേ ാ െചാ ിനാ 283
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'സ തം നീ തപ ം െച ിരിെ േടാ ജ ള വരിക മി േ ാ േ താ േഗ വി നാരായണ വി ജാതനായീ ം ദശരഥ നായ് ഭാരനാശനാ ം വിപിനി േല പതി സ രി ീ ം ദശാ േര ീരാമപ ിെയ െകാ മതിരനായീ ം ദശാനനന ാലം ജാനകീേദവിെയയേന ഷണ ിനായ് വാനര ാ വ ം നി ഹാമ ിേര സ രി ീടവെര ീ ി നീ മ ട ാ കാര ം െച േപായ് ീരാമേദവെന വണ ക നാരായണസ ാമി തെ ര മ ഭ ാപരെന തി ാ വ ം തവ ിപദം േയാഗിഗമ ം സനാതനം ആകയാ njാനിനി ീരാമേദവെന േവേഗന കാ തി ാ െ ാ േപാ നി െള േനേര െപ വഴി വ നി െള ാവ ം ക ട ീ വി ' ചി ം െതളി വ ക ട ീടിനാ സത രം ിതാടവി ി ചി ം വിചി ം വിചി െമേ ാ വ പ തി െട നട ട ിനാ
സ യം ഭാ തി േയാഗിനി ം ഹാവാസ േപ ി േയാേഗശസ ിധി ാളതി തം ല ണ ീവേസവിതനാകിയ ല ീശെന ത ാ ദ ിണം ഭ ാ സഗ ഗദം േരാമാ സം തം നത ാ ത ബ വിധം 284
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'ദാസീ തവാഹം ര പേത രാേജ ! വാ േദവ! േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ! കാ തി ാ െ ാ വേ നിവിെട njാ സാമ മി ാത ജഗ പേത! ീപേത! njാനേനകായിരം സംവ രം തവ ധ ാേനന നിത ം തപ െച ീടിേന ത പസ ശനാ ം തേപാബലമൈദ വ നം ഫലിതം ര പേത! ആദ നാേയാ ഭവ ം നമസ ാമി േവദ ന ാരാ േമ ഭവാ നി യം അ ഹിഃ ിതം സ േതഷ പി സ മല മാദ ഹീനം പരം മായായവനികാ നാനായ് വാ മായാമയനായ മാ ഷവി ഹ അ ാനികളാലറി ടാെതാ വി ാന ിയേ ാ ഭവാ േകവലം ഭാഗവത ാ ഭ ിേയാഗാ മായ് േലാേകശ ഖ ാമരൗഘമ ി യാ മിയി വ വതീ നാം നാഥെനാമസിയായ njാെന റി ം! സ ി യം തവ ത ം ജഗ േയ ക ി ഷനറി ം തിനാം പം തേവദം സദാ ഭാ മാനേസ താപസാ ഃ ിതം താപ യാപഹം നാരായണ തവ ീപാദദ ശനം ീരാമ! േമാൈ കദ ശനം േകവലം ജ മരണഭീതാനാമദ ശനം സ ാ ദ ശനം േവദാ ദ ശനം കള മി ാ വി തിെകാ െ ം ദ ിതരാ മാ ഷ രാമരാേമതി ജപി യിെ േമ രാമനാമം േമ ജപി ായ്വേരണേമ! 285
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിത ം നി ണ യമാ ായ നിത ായ നി ി നാ ായ േത നമഃ സ ാ ാഭിരാമായ നി ണായ ി ണാേ സീതാഭിരാമായ േത നമഃ േവദാ കം കാമ പിണമീശാനമാദിമ ാ വിവ ിതം സ മേന സമം ചര ം ഷം പരം നിെ നിനെ ാഴി ാ റി ീടാ ? മ വിഡംബനം േദവ! േത േച ിതം ചിേ നി പി ിെല റിയാവ ം? ത ായയാ പിഹിതാ ാ കാ ചി യനായ ഭവാെന വിധം ജ ംക ത ം െച തി ാത നി ലാ ാവാം ഭവാനവ ാ േര േദവതിര മ ജാദികളി ജനിേ വമാദ ളാം ക െചയ്വ ം നി ഹാമായാവിഡംബനം നി യം ക മഷഹീന! ക ണാനിേധ! വിേഭാ! േമദിനിത ി വിചി േവഷെ ാ ം ജാതനായ് ക ള് െച ം ഭവാ ഭ രാ ജന നിത ം ത ഥാപീ ഷപാനസി ിെ െചാ ി ചില മ ം ചിലരിഹ െചാ ി വി േകാസല പതിത െട േഘാരതേപാബലസി േയ നി യെമ ചില പറ ി കൗസല യാ ാ മാനനായി ിഹ ൈമഥിലീഭാഗ സി ിെ ി ചില ാ താനപ ി യാ വ ിഹ നിശാചരവംശെമാ വാ മ നായ്വ പിറ ി നി യം ിയിെല ചില പറ ി 286
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാല നായ് വ പിറ ി ഭാരനാശ ിെ ി ചില ധ െ ര ി ധ െ നീ വാ ക സാ ീ ല ി പിറ ി േദവശ െള നി ഹി െപാ േദവകെള രിപാലി െകാ വാ എ െചാ ി ദിവ നിജനെമാ ം തിരി റിയാവ മ േമ യാെതാ ത ഥക െചാ മാദരേവാ േക ം നിത മായ് നം ഭവാ വെ ട ീ േവാന് കാണാമവ നി പാദപേ ഹം ത ഹാമായാ ണബ നാകയാ ചി യമായ ഭവ പെ njാ എ െന വ മറി ീ െത െന െചാ ി തി മഹം! ശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം രാമം സേഹാദരേസവിതം രാഘവം ീവ ഖ കപി ലേസവിതമേ ഭവ ം നമസ ാമി സാ തം രാമായ രാമഭ ായ നേമാ നേമാ രാമച ായ നമേ നേമാ നമഃ' ഇ െന െചാ ി സ യം ഭ ം വീ മംഗലവാചാ നമ രി ീടിനാ ി ദനായ രാമന് സ നായ് ഭ യാം േയാഗിനിേയാട ളിെച 'സ നാേയനഹം തവ ഭ ിെകാെ േ ാ മാനേസ കാം ിതം െചാ നീ?' എ േക വ ം പറ ീടിനാ 'ഇ വ മമ കാം ിതെമാ െവ യ ാപി വസി ി ം ത പാദഭ ി ിള ാകാതിരി ണം 287
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത
പാദഭ േത സംഗം നവിെലേ ാ ാക ം േവണം ാ ത ാരാം ജന ളി സംഗമേമകദാ സംഭവി ീടാ മാനേസ രാമരാേമതി ജപി ായ് വേരണേമ രാമപാേദ രമിേ ണെമ ാനസം സീതാ മി ാ ജാന ിതം രാഘവം പീതവ ം ചാപബാണാസനധരം ചാ മ ട കടകകടി ഹാരമകരമണിമയ ലരേഹമാംഗദാദി വി ഷണേശാഭിത പം വസി േമ മാനേസ മെ നി േ േമ േവ ാ വരം വിേഭാ! പ ാ ംഗ ിെലാരി ം' ീരാമേദവന േക വേളാ ചാ മ ിതം ളിെ 'ഏവം ഭവി നിന മഹാഭാേഗ! േദവീ നീ േപാക ബദര ാ മ േല തൈ വ നിത െമെ ധ ാന ം െച ാ കേളബരം പ താ കം േച െമ പരമാ നി േകവേല തീ ം ജനനമരണ ഃഖ ം' താര മവാക ാ തം ദാ ഗത ാ തൈദവ ബദര ാ മ േല ീരാമേദവെന ധ ാനി ി ട നാരായണപദം ാപി ിതവ യം
അംഗദാദിക െട സംശയം മ
ടസ യം േദവിെയയാരാ ഷേ വസി ം ദശാ േര എ ദിവസം കഴി ിെത ം ധരാിെയെയ േമ ക കി ാ ം 288
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ി േഖദി താരാ ത നിജബ ളാ വേരാ െചാ ിനാ 'പാതാള ഴ നട നാേമ മറി ീല വാസരം േപായ ം മാസമതീതമായ് വ ി നി യം തെയ റി മി നാം രാജനിേയാഗമ ിയാെത ഥാ രാജധാനി നാം െച കിെല േമ നി ഹി ീ മതിനി സംശയം ീവശാസനം നി ലമായ് വരാ പിെ വിേശഷി ശ തനയനാെമെ വധി മതിനിെ ാര രം എ ിലവെ ാ സ തെമ െതെ ര ി രാമ തി വടി രാമകാര െ ം സാധിയാെത െച കി മാമകജീവനം ര ി യി വ മാതാവിേനാ സമാനയാ ം നിജാതാ ത െട ഭാര െയ നി പം ാപി വാ വാനര ംഗവ പാപി രാ ാവിവെന താ ം? ത പാ ശ േദേശ ഗമി തി njാനിേ ാളിവിെട മരി േത വ കാര ം നി േപാ െ ാ െക െചാ ി ര േനരം കപിക ം ല ഃേഖന ബാ ം ട േപാ െചാ ിനാ മി ഭാവേ ാ സത രം ' ഃഖി െതാ ജാതി മി െന ര ി തി nj ളറിക നീ ഇ ം നാം േപാ ഹയിലകം ന ായ് ഖി വസി ാം വയം ചിരം സ സൗഭാഗ സമന ിതമാെയാ ദിവ രമ േദവേലാേകാപമം 289
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആരാ മിെ ാ നാ ം ഭയം സേഖ! തേരയ േപാക നാം ൈവക േത േമ' അംഗദ തേ ാടിവ ം കപി ലംഗവ ാ പറ േക യാ ഇംഗിത നയേകാവിദ വാതജനംഗദെന കി റ ീടിനാ 'എെ ാ ിചാരം? േയാഗ മ ിദമ കാര നിനയായ്വിനാ േമ ീരാമേന ം ിയ ഭവാെന െടതാരാ തെന ത ാനേസ സദാ പാരം വള െ ാ വാ ല േനേര ധരി ീല njാെനാഴി ാ േമ സൗമി ിെയ ാളതി ിയ നീ തവ സാമ ം തി ി െ േടാ! േ മ ിേന മിള ായ്വരാ േഹമ ി േ ാ നിറേ ടകെ ? ആകയാ ഭീതി ഭവാെനാ നാ േമ രാഘവ പ നി ായ്വരാ സേഖ! ശാഖാ ഗാധിപനായാ ീവ ം ഭാഗവേതാ മ ൈവരമി ാരി ം വാ ല ി ാക േത േമ നാകാധിപാ ജന ന! േകളിദം njാ ം തവ ഹിത ി സ നാനിക വാ േകേ ം മി െ ാലാ ഹാനി വരായ്വാന് ഹയി വസി െ വാനരൗഘം പറ ീലേയാ െചാ നീ രാഘവാ ി േഭധ മാെയാ േമ േലാക യ ി ലിെ റിക നീ അ പമതിക പറ േബാധി ി േ ാധ ായ് ചമയ താ േമ ആപ വ ീ കാല േശാഭി യിേ േടാ സ നഭാഷിതം 290
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നെ റി വിശ ാസ ം സ നേ ാ വിപരീതഭാവ ം േദവദ ിജ ലധ വിേദ ഷ ം ബ ളി വാെ ാ ൈവര ം വ ി വ ി വംശനാസ ി ക ത ം തനി ായ് വ േമ അത ഹ ം രഹസ മാ െ ാ ാ മേ ാ െചാ വ േക നീ ീരാമേദവ മ ഷ നേ ാ െ േടാ! നാരായണ പരമാ ാ ജഗ യ മായാഭഗവതി സാ ാ മഹാവി ജായാ സകലജഗേ ാഹകാരിണി സീതയാ ല ണ ം ജഗദാധാര തനാ ഫണീശ ര േശഷ ജഗ പ വി മാ ഷേവഷമായ് വ പിറ തേയാ യി രേ ാഗണെ െയാ ി ജഗ യര വ വാ പ വിരി നാ ാ ിതനാകയാ പാ ിവ നായ് മാ ാ േഗാ ിലാ പരായണ ീക േസവ ജനാ ന മാധവ ൈവ വാസി ദയാപര മ നായ് വ ി വതരി ീടിനാ ത വ ം നാം പരിചരി ീ വാ ഭ നിേയാേഗന വാനരേവഷമായ് ിയി വ പിറ ിരി ം പ നാേമ ം തപ െച ീശെനവണ ി സാദി മാധവ ത െട പാരിഷദ ാ െട പദം ത തിേ ാ ം പരിചരി ി ി ം ൈവ േലാകം ഗമി വാണീ വാ ൈവേക േത മിെ റി ീ നീ' 291
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗദേനാടിവ ം പവനാ ജ മംഗലവാ ക െചാ ി ലതരം ആശ സി ി ട വി ാചലം കാശ പീ ിെയ േനാ ി േനാ ി തം ദ ിണവാരിധിതീരം മേനാഹരം മേഹ ാചേല പദം ദാ രേമ മഗാധം ഭയ രം ാപമാേലാക മ ടസ യം ാരി ാ ജാദികെളാെ ം രായത ാ ലം ി ട ചി ി ചി ി മ ി ിതേന ാന 'െമ ിനിെ യ്വ സ തേമാ നാം ഗഹ രം പരി മിെ ം വിഹ ല ാരായ് കഴി ി മാസ ം ത ാരി മാതിെന ക ീല നാം ദശക േന ം ക കി ീല ചി ീവ ം തീ ദ നേ േലാം നി ഹി ീ മവ നെ നി യം നാ ീവന് വധി യി നിേത ാപവാേസന ത ഭവി ി ന ന പാ േ ാള'െമി ം നി പി റ കപി ലം ദ ഭ വിരി കിട ിെത ാവ ം ക പി തി െന നെ െയേ ാ വ
സ ാതിവാക ം അേ ാ മേഹ ാചേല ഹാ രാ ം റ പ െ റെ നാ േ ാ വര ം ീധര വേരാ ംഗ പനായ് ാ പരെ ിട ം കപികെള ാ പറ ി ലാധിപ 292
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'പ മി ാേതാെരനി ൈദവം ബ ഭ ണം ത ഭാഗ മേ ാ ബലാ ി ി ാണഹാനിവ സ ീതി ഭ ി ാമ ദിനം' വാക ം േക മ ടൗഘം പരിരായേന ാന മാ െചാ ീടിനാ 'അ ീ ല നാേയാ ാധിപ സത രം െകാ ിവി െമ ാെര ം നി ലം നാം മരി ീ മാറായി ക പിതമാ ംത േത േമ ന ാെലാ കാര ം തമായീല ക േദാഷ പറയാവെത േഹാ! രാമകാര െ ം സാധി തി നാം സ ാമി െട ഹിത ം വ തി േ ാ വ മിവനാ മരിെ വ െമ ം പാപികളാകതേ വയം നി ലനായ ധ ാ ാ ജടാ ത ന േയാ േ ാളം പറയാവത േ ാ വ ി തി പണി വ െട ണ േമാ ാ മെ ാ കി േമാ? ീരാമകാര ാ മാ മരി വ േച മാറായി രാമപദാം േജ പ ിെയ ാകി ം േമാ ം ലഭി ി പ ീ വാഹനാ ഹം വി യം' വാനരഭാഷിതം േക സ ാതി ം മാനസാന ം കല േചാദി ി 'ക പീ ഷസമാനമാം വാ ക െചാ താരി ജടാ െവ ി െന? നി ളാെര പറ ിതേന ാന മി വ വി ഭയെ ടാ േക േമ' ഉ േകാന് പൗ മ േപാട േക സ ാതിത െട ിലാ െച293
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ംേഭാജേലാചന തന് പാദപ ജം സംഭാവ സേ ാദ െ ാ െചാ ിനാ ' ര ലജാതനായ ദശരഥനാര മഹാവി നാരായണ രേന നാം രാമ തി വടി ല ണനായ സേഹാദരേനാ നിജല ിയാം ജാനകിേയാ ം തപ ിനായ് ി കാനനം താതാ യാ രാ ക െകാ ീടിനാ ത ാലെമ ം നാ ദശ ഖന് സീതെയ ല ണ ം കമേല ണ ം പിരിേ ാണി ി റയി േക ത ണം െച ത ം െച ാന ണദാചരേനാ ജടാ വാം പ ി വരനതിനാ വലെ ാ രേ ാവര നിജ ച ഹാസം െകാ പ ം െവ ിയ ാന േനരം പ ീ ം പതി ാല് ധരണീതേല ഭ ാവിെന ാ െമാ േവ സത ം പറെ ാഴിെ േമ നി െട ത വരാ െക ഹി ാ ധരാി ംത സാേദന പ ീ ം രാമെന ാ മറിയി രാമസാ ജ ം ലഭി ി ഭാഗ വാ അ േലാ വനാകിയ രാമ മ ജേനാട ിസാ ികമാംവ ം സഖ ം െച ട േകാ ി ബാലിെയ ീവനാ െ ാ രാജ ം ന കിനാ വാനരാധീശ രനായ് ീവ ം ജാനകിെയ ിര ാ ക ീ വാ ദി ക നാലി ം േപാെക യ ി ല ം കപിവര ാെരേയാേരാ ദിശി 294
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ിണദി ി േപാ ി nj ം രേ ാവരെന ം ക തിെ െമ നാളിനക െച ീടാ ിലേ ാളവെര വധി ം കപിവര പാതാള വാസരം േപായ േമ മറി ീല nj ള െകാ ദ ഭവിരി കിട മരി തിേ ാ ഭവാെന ം ക കി ീ ബലാ ഏതാ റി ി നീെയ ിേലാ സീതാവിേശഷം പറ തേരണേമ nj െട പരമാ ാ ളി െന േ ാ നീയറി ീെടേടാ!' താേരയവാ ക േക സ ാതി മാ ഢേമാദമവേനാ െചാ ിനാ 'ഇ നാം ാതാെവനി ജടാ njാെനാ നാ വേനാ പിരി ം ഇ േനകായിരം വ രം ടി njാെന െട േസാദരന് വാ േക ീടിേന എ െട േസാദരനാ ദക ിയെ െ െയ ജലാ ിേക െകാ േപായ് നി െച ി ി ദകക ാദിക നി വാ ഹായം െചയ്വനാ njാ ' അേ ാളവെനെയ കപിക മ ി തീര െവ ീടിനാനാദരാ ത ലിേല ളി ലി ം ന കി വ നാം ാതാവിനാ െ ാ സാദരം സ ാനേദശ ി ിനാ പിെ മ ാരായ വാനരസ യം സ നായ് സ ാതി ജാനകി ത െട ാ മാ പറ ട ിനാ ' ംഗമായീ ം ി ടാചേലാപരി ല ാ രി മേ സ മായ് 295
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത മഹാേശാകകാനേന ജാനകി ന രീജനമേ വസി രെമാ േയാജന േനേര ന കാണാം നാകയാ സാമ മാ ലംഘി തി വ മിത ജെയ വ ം വം േസാദരെനെ ാ െനെ ാ ണേമെതാ ജാതി ം പ മി േമ യേ ന നി കട ണമാ േപായ് ര ാകരം പിെ വ ര മ രാവണ തെ ം നി ഹി ം ണാേലവമിതി വഴിെയ നി യം 'ര ാകരം ശതേയാജനവി തം യേ ന ചാടി ട ല ാ രം ൈവേദഹിെയ പറ ടനി െര ാടി ട വ ം ത ി നി പി നാ,െമെ ാ മി ത ിലേന ാന ം പറ ട ിനാ സ ാതിത െട ാ ളേ ാ വാനര ാേരാ െചാ ിനാ 'njാ ം ജടാ വാം ാതാ മായ് രാ മാേനന ദ ിതമാനസ ാ മായ് േവഗബല പരീ ി തി തിേവഗം പറ ി േമ േ ാ nj ം മാ ാ മ ലപര പതിാ രായ് വ ദിനകരര ിയാ ത േണ തീ ം പിടി ിത ജ പ ട ളി,ലേ ാളവെന njാ ര ി തി ട പി ിലാ ീടിേന പ ം കരി njാ വീണി മിയി പ ദ യേ ാ വീണാന ജ ം പ ിക ാ യം പ മേ ാ നിജം 296
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വി ാചേല ശിരസി വീണീടിേനന നായ് ദിനം കിട ീടിേന ാണേശഷ ാ ണ േ ാ േനര കാണായി ചിറ ം കരി െന ദി മം േദശ ളറിയാ വി ാ മാനസനാ ഴ െന െചേ നിശാകരതാപസ െട ണാ മ ി ഭാേഗ ാദയാ ക മഹാ നി െചാ ിനാെനേ ാ പ ക െ ാരറി നിമി മായ് 'എ സ ാേത! വി പനായ് വ തിെന ലമിതാരാലകെ ം? എ ം ശ നാേയാ നിന ി ദ മാവാെന പ ം പറക നീ' എ േക njാെന െട െമാെ ാഴിയാെത നിേയാ െചാ ിേനന് പിെ ം ിെ ാ തി േചാദി ി 'സ മായ് വ ചിറ ം ദയാനിേധ! ജീവനെ രിേ പായമിേ വെമെ േ ാ െചാ ി േരണേമ!' എ േക ചിരി മഹാ നി പിെ യാവശനായ ളിെ 'സത മാ െചാ njാ ത ം നിനെ ാ വ ം ഷ നീ േദഹം നിമി മീ ഃഖമറിക നീ േദഹേമാ ില് ക സംഭവം നി യം േദഹ ി േ ാരഹം ി ൈകെ ാ േമാഹാദാഹം തിക െച മിഥ യാ േ ാരവിദ ാസ വവ വാ േ ാ ഹ ാരേമാ നീ ചി ായേയാ സം മായ് വ േത ത മാ േ ാരയഃപി വ സദാ 297
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േതന േദഹ ി താദാ േയാേഗന താെനാ േചതനവാനായ് ഭവി േദേഹാഹെമ ി ായ് വ മാഹ ! നമാ ാവി മായയാ േദേഹാഹമൈദ വ ക ക ാഹമിത ാഹ ! സ പ സ ദാ ജീവ ം ക ള് െച ഫല ളാ ബ നായ് സേ ാഹമാ ജനനമരണമാം സംസാരസൗഖ ഃഖാദിക സാധി ഹംസപദ മറ ചമ േമ േപാ മാ കീ േപാ ം മി തി താ പര വാന് ണ പാപാ കഃസ യം 'എ ം ണ െച േതന് വളെര njാ വി ാ േപണ യ ദാനാദികള് തി നീ ി ഖി വസി ണം സ ം ഗമി'െ ക ി ിരി േവ ത ഭവി ഖി വാ ം വിധൗ ഉ മാംഗം െകാ വീ മേധാ വി ണ െമാ ിയാലി ത േല െച പതി നീഹാരസേമതനായ് മൗ പതി ശാല ാദികളാ ഭവിാേമാദ െ ാ വാ ം ചിരതരം പിെ ഷ ജി േഭാജ തെ ച വിധമായ് ഭവി ം ബലാ എ തിെലാ േരത ായ് ചമ െച സീമ ിനിേയാനിയിലായ്വ ം േയാനിര േ ാ സം മായ്വ താേന ജരാ പരിേവ ിത മാം ഏകദിേനന കല കലലമാേമകീഭവി ാല ം പിെ െമ െവ പ രാ ം െകാ ദാകാരമാം പ ദിനം െകാ പിെ യഥാ മം 298
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാംസേപശിത ം ഭവി മതി മാസാ കാേലന പിെ ം െമ േവ േപശി ധിരപരി തമായ്വ മാ തസ ാമ േരാ പ ി ം വ ം പിെ െയാ പ വിംശതി രാ ിയാ പിെ െയാ മാേസന സ ികളംഗ േതാ ം േമണ ഭവി ി മം ലീജാല ം നാ മാസ ിനാ ദ ം നഖപം ി ം ഹ ം സ ി ം നാസികാക േന ം പ മാസംെകാ , ഷ മാേസ നഃ കി നേപാ ം പിഴയാെത േദഹിനാം ക േയാഃ ഛി ം ഭവി മതി ടം പിെ േമേ ാപ നാഭിപാ ം സ േമ മാസി ഭവി ം ന ട മാേയാ ശിരഃേകശേരാമ അ േമ മാസി ഭവി ം നരപി മായീ ം ജഠര ലാ േര ഒ പതാം മാേസ വള ം ദിനം തി ക ം കരചരണാദിക ംവ ം പ േമമാസി ൈചതന വാനായ് വ മ സാ ജീവ േമണ ദിേന ദിേന നാഭി ാ പരേ ണ മാതാവിനാ സാേപ മായ ാ രസ ിനാ വ േത ഗ ഭഗമായ പി ം ത വരാ നിജ ക ബല ിനാ ജ ം കാമ ം നിജം സ കാലം നി പി നി പി ഃഖി ജാഠരവ ി ത നായ്താ ാരണ പറ ട ിനാ 'പ റായിരം േയാനികളി ജനിെ ക ള ഭവിേ നഹം 299
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദാരാ ബ ള് സംബ െമ റായിരം േകാടി കഴി ി നിത ംബഭരൈണകസ നായ് വി മന ായമായാ ി ിതന ഹം വി രണ ം െച െകാ ീല njാ േ തി ജപി ീെലാരി ം തഫലെമ മ ഭവി ീ ിതിേ ാളിവിെട ിട njാനി െന ഗ ഭപാ ി നിെ ബാഹ േല െക േ ാെടനി റെ െകാ ാ ? െമാ േമ െച തി njാ സ ക ജാല െച േത . നാരായണസ ാമിതെ െയാഴി മാെര ം ജി യി njാെന േമ ഇത ാദി ചി ി ചി ി ജീവ ം ഭ ാ ഭഗവ തി ട ീടിനാ പ മാസം തിക ം വിധൗ തേല ചി താേപന പിറ ം വിധിവശാ തിവാത ി ബല ിനാ ജീവ ം ജാതനാം േയാനിരേ ണ പീഡാന ിതം പാല മാേനാപി മാതാപിതാ ാരാ ബാല ാദി ഃഖ െള െചാ ാവ ം? യൗവന ഃഖ ം വാ ക ഃഖ ം സ േമാ േ ാളേമ ം െപാറാ സേഖ! നി ാല തമാ െത ി വ ി njാ പറ ഥാ ബലാ ? േദേഹാഹെമ ഭാവനയാ മഹാേമാേഹന സൗഖ ഃഖ ാ ഗ ഭവാസാദി ഃഖ ംജ വ േ ാ വനാശ ം േദഹ ലം സേഖ! ല ാ കേദഹദ യാ പരം േമേലയിരി താ ാ പര േകവല 300
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദഹാദികളി മമത േപ ി േമാഹമക ാ ാനിയായ് വാ നീ ം സദാ ശാ മാ ാനമവ യം ം പര മാന മദ യം സത ം സനാതനം നിത ം നി പമം ത േമകം പരം നി ണം നി ളം സ ി യം സകലാ കമീശ രമച തം സ ജഗ യം ശാശ തം മായാവിനി െമ റി േ രം മായാവിേമാഹമക െമ ാവ ം ാ ക േവഗാ പം വി പാരമാ ാ നാ വാ ക നീ സേഖ! മെ ാ പേദശ ം പറയാം തവ െച ഃഖം മന ാ ി ാെകാലാ േ താ േഗ വ നാരായണ വി ജാതനായീ ം ദശരഥ നായ് ന േര െന നി ഹി േപാ ഭ ജന ി ിവ വാ ദ കാരണ ി വാ ം വിധൗ ബലാ ച നാ ദശാസ നാം രാവണ രീേകാ തയാകിയ സീതെയ പ ിത ാരായ രാമസൗമി ിക േവ െപ ിരി േനര വ താപ ിനായ് െകാ േപാം മായയാ ല യി െകാ വ ീ ം ദശാ േര പ ജേലാചനെയ ിര ീ വാ മ ടരാജനിേയാഗാ കപി ലം ദ ിണവാരിധി തീരേദേശ വ ം ത സമാഗമം നിേ ാ വാനര െ െമാ നിമിേ ന നി ംശയം എ ാലവേരാ െചാ ിെ ാ നീ തന ംഗി വാ േദശം ദയാവശാ 301
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അേ ാ നിന പ നവ ളാവി ീ മതിനി സംശയം' എെ റ േബാധി ി ിതി െന ം നിശാകരനായ മഹാ നി വ കാ ി ചിറ ക നാെയേ വിചി േമ! ന നെ ം ഉ മതാപസ ാ െട വാക ം സത മ ാെത വരികയിെ േമ ീരാമേദവകഥാ തമാഹാ മാരാ േമാ ാലറിയാവതേ ം രാമനാമാ ത ി സമാനമായ് മാമേക മാനേസ മ േതാ ീലേഹാ ന േമേ വേരണേമ നി കല ാണ ാ ിെയ കിേ ണേമ! ന ായതി യ ം െച ില വമി തെ കട ായ്വ ം നി യം ീരാമനാമ തിെകാ സംസാരവാരാനിധിെയ ട ിേതവ ം രാമഭാര ാേലാകനാ മായ് േപാ രാമഭ ാരാം നി െ ാരി ം സാഗരെ ട ീ വാേന െമാരാ ല ാകയിെ ാ ജാതി ം' എ പറ പറ മറ ിതത തനായ സ ാതി വിഹായസാ
സ
ലംഘനചി
പിെ പിവര ാ കൗ കേ ാ മേന ാന മാ പറ ട ിനാ ഉ ം മഹാന ച ഭയ രമേ സ മാേലാക കപി ലം 302
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'എ െന നാമിതിെന ട വാെറ ം മ കര കാ ാ മി േ ാ ആവത ാ ചി ി േഖദി ചാവതിെന വകാശം കപികേള!' ശ തനയത ജനാമംഗദ മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാ 'എ ം േവഗബല ര ാ ശ ി ം വി മ ം പാര േ ാ നി െള ാവ െമ ാലിവരി വി വെ േ ാെടാ ന് പറയണം njാനിതിനാെള വനേ ാ ന െട ാണെന ര ി െകാ ം ഢം ീവരാമസൗമി ിക ംബ വ ം കള ര ി മവ ' അംഗദനി െന െചാ േക വ ത ളി ളി േനാ ിനാേരവ ം ഒ ം പറ ീെലാ മംഗദ പിെ ം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ 'ചിേ നി പി നി െട ബലം േത ക ച താ േദ ാഗ കം' ചാടാെമനി ദശേയാജന വഴി ചാടാമി പെതനിെ െ ാ കപി ചാടാെമനിെ പര മ ടി നാ പതാെമ മേ വ ം അ പത പെത പ മാെമ െമ പ ചാടാെമനിെ െ ാ വ ം െതാ ചാ വാ ദ മിേ കെനവേമാ േയാജന േ ാ ഇ ന ിലാ ം കട ാവതി ട മ ടവീരേര നി യം ം ിവി മ േലാക ം 303
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഛ മായ് ടിയായള ം വിധൗ യൗവനകാേല െപ റ ം െകാ ി േവ വ ം വല വ ീടിേന വാ ക നാേയനിദാനീം ലവണാ ി കട ാ മി േവഗം മമ njാനി പെ ാ വ ം ദ ിണം ദാനവാരി െച േത ദശമാ യാ കാലസ പനാമീശ ര ത െട ലീലകേളാ േ ാളമ തെമ ം' ഇ മജാ ജ െചാ െക തിരം ാരിപൗ ം െചാ ിനാ 'അേ ാ ചാടാെമനി െ നി യമിേ ാ േപാ വാ ദ ാകിലാം' 'സാമ മി മ ാ െമ ാകി ം സാമ ഭവാനിതിെന ി ം ത ജന ളയ യിെ േമ ത രിേലക ാെമ േത വ ' 'ആ േമയി സാമ മനശനം ദീ ി തെ മരി ന വയം' താേരയേനവം പറേ ാരന രം സാരസസംഭവന ന െചാ ിനാ 'എ ജഗ ാണന നനി െന ചി ി ിരി േത ം പറയാെത? നാ െ യി കളകേയാ? ക ീല നിെ െയാഴി മ ാെര ം ദാ ായണീഗ ഭപാ നാെയാ സാ ാ മഹാേദവബീജമേ ാ ഭവാ പിെ വാതാ ജനാക , വ തേ ാ ല ബലേവഗേമാ ിേലാ േകസരിെയെ ാ താപം കളെ ാ 304
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േകസരിയാകിയ വാനരനാഥ നായ ന െപ ളവാെയാ സത ണ ധാന ഭവാ േകവലം അ നാഗ ഭച തനായവനിയില സാ ജാതനായ് വീണേനരം ഭവാ അ േയാജന േമ േപാ ചാടിയം njാനറി ിരി ി മാനേസ ച കിരണ ദി െപാ േ രം മ ലം തെ െട നീ പക െമേ ാ ഭ ി ാന യാ ശ െട വ േമ പതി ം ഃഖി മാ ത നിെ ം െകാ േപായ്ി പാതാളമേ ാ ി ിക േ ാടി വാനവ തെ ാ ം ഉ പലസംഭവ വ േ ാ ം ത മായ് വ ഹി ീടിനാ ത വരാ േലാകനാശം വ െ ാ ം ക പാ കാല മി തിെയ ക പി തി ിള ം വരാ നി യം ആമ്നായസാരാ ിക െചാ ിനാ നാമ്നാ ഹ മാനിവെന സാദരം വ ം ഹ വി േല റികയാല രി മറ ിേതാ മാനേസ? നി ൈകയില േയാ ത രാഘവനം ലീയമ െമ ിെനേ ാ നീ! ത ബലവീര േവഗ വ ി തിനി പ ി ലാ മാമെ േടാ' ഇ ം വിധി ത െചാ േനരം വാ യ സത രം ീതനായ് ാ മാ മാെറാ വ സ ദാ സിംഹനാദം െച ളിനാ വാമന ിെയേ ാെല വള വ 305
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മിധരാകാരനാ ി െചാ ിനാ 'ലംഘനം െച സ െ ം പിെ ല ാ രെ ം ഭ മാ ി ണാ രാവണെന ലേ ാ െമാ ി njാ േദവിേയ ം െകാ േപാ വനിെ ാേഴ അ ാ ിേലാ ദശക െന ി െമ േവ വാമകര ിെല ട ട യേ ാ ല ാ രെ ം െട വല കര ിലാ ിെ ാ രാമാ ിേക വ ൈകെതാ തീ വന് രാമാം ലീയെമ ൈകയി ാകയാ ' മാ തി വാ േകേ ാ വിധി തനാ ഢകൗ കം െചാ ിനാ പിെ ം 'േദവിെയ തിരിേയ വരിക നീ രാവണേനാെടതി ീ വാ പിെ യാം നി ഹി ീ ം ദശാസ െന രാഘവ വി മം കാ വാനേ രമാമേ ാ രമാ േ ണ േപാ ം നിനെ ാ വി ം വരാ ! കല ാണം ഭവി ! േത മാ തേദവ രിേക തവ ീരാമകാര ാ മായേ ാ േപാ ' ആശി ചന ം െച കപി ലമാ േപാെക വിധിേ ാരന രം േവേഗന േപായ് മേഹ ി കേളറി നാഗാരിെയേ ാെല നി വിള ിനാ ഇ ം പറ ബ േമാദേ
റിയിേ ാ ത ം ാടി ിത ാലേമ
ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ കി ി ാകാ ം സമാ ം
306
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
307
അ
ാ
രകാ ഹരിഃ
രാമായണം കിളി ാ ്
ം
ീ ഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
സകല ക ല വിമലതിലകിത കേളബേര! സാരസ പീ ഷ സാരസ സ േമ കഥയ മമ കഥയ മമ കഥകളതിസാദരം കാ ലീലക േക ാ മതിവരാ കിളിമകെളാടതിസരസമിതി ര ലാധിപ കീ ി േക ീ വാ േചാദി ന രം കളെമാഴി മഴകിെനാ െതാ െചാ ീടിനാ കാ ണ ിെയ ി ി മാനേസ ഹിമശഖരി തെയാ ചിരി ഗംഗാധരെന ിേലാ േക െകാ െക ളിെ
സ
ലംഘനം
ലവണജലനിധിശതകേയാ ജനാവി തം ലംഘി ല യി െച വാ മാ തി മ ജപരി ഢചരണനളിന ഗളം ദാ മാനേസ ചി ി റ ി നി ലം കപിവരെരാടമിതബല സഹിത രെച ി ക െകാളിവി നി െള ിെല ാവ ം മമജനകസ ശനഹ മതിചപലമംബേര മാേനനേപാ ിതാശേരശാലേയ അജതനയതനയശരസമമധിക സാഹസാലൈദവപശ ാമിരാമപ ീമഹം അഖിലജഗധധിപെനാ വിരെവാടറിയി നിദ താ നാേയന് താ േ ാ ഹം ണതജനബ ജനനമരണ ഹരനാമകം ാണ യാണകാേല നി പി വ ജനിമരണജലനിധിെയ വിരെവാ കട മ308
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാ കിം ന സ േതാ ഹം തദ മമ ദി സപദി ര പതിരനാരതം തസ ാം ലീയ ശിരസി േമ കിമപി നഹി ഭയ ദധി സപദിതരി ം;നി കീശ വരേര! േഖദിയാ േക േമ ഇതിപവനതനയ രെച വാ ം നിജേമ യ ി ര ി കര ം അതിവി ല ഗളതല മാ വമാ ിനിനാ ി ാം ിയാ നയനനായ് ദശവദന രിയി നിജ ദയ റ ി ദ ിണദി മാേലാക ചാടീടിനാ
മാ
വി
ം
പതഗപതിരിവ പവന തനഥ വിഹായസാ ഭാ ബിംബാഭയാ േപാ ം ദശാ േര അമരസ ദയമനിലതനയ ബലേവഗ ളാേലാക െചാ ാ പരീ ണാ ം തദാ രസെയാ പവന ഖഗതി ട വാ ം നട ി നാഗജനനി ം ത രിതമനിലജ മതിബല ളറി തിശ ാ വരിെക േക വ ഗഗനപഥി പവന ത ജവഗതി ട വാ ഗ േ ണ െച ത ിെധൗ േമവിനാ കഠിനതരമലറിയവളവെനാ ര െച ി “ക ീലേയാ ഭവാനെനെ പിവര! ഭയരഹിതമി വഴി നട വ കെള ഭ ി തി മാം ക ി തീശ ര വിധിവിഹിതമശനമി നമദ ത യാ വീരാ! വിശെ നിേ േ ാ നീ മമവദന ഹരമതി വിരവിെനാ ക നീ മെ ാ േമാ കാലം കളയാെകേടാ!” 309
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സരസമിതി രഭസതരമത രസാഗിരം സാഹസാ േക നിലാ ജ െചാ ിനാ : “അഹമഖിലജഗദധിപനമ ശാസനാലാ സീതാേന ഷണ ി േപാ അവെള നിശിചര രിയി വിരവിെനാ െച കദ വാ േശ ാ വാ വ njാ ജനക നരപതി ഹി ചരിതമഖിലം തം െച ര പതിേയാടറിയി njാ തവവദന ഹരമതിലപഗത ഭയാ ലം താ ര െ ാ വ ീ വ അ തമകതളിരിെലാ െപാ മറിവീലഹമാ മാ ം േദഹി േദവീ നേമാ േത” തദ കപി ലവരെനാടവ ര െച ി “ദാഹ ം ം െപാ േത േമ” ഢമിതി യദി സപദി സാദരം “മനസി തവ വാ പിള ീെട” മാ തി െചാ ിനാ അതിവി ല ട െമാ േയാജനായാമമായാ ഗ ന ന നി ക വ അതിലധികതര വദന വിവരെമാടനാ ലമ തമായ േയാജനാവി തം പവനതനയ മതി ഝടിതി ദശേയാജന പരിമിതി കല കാണാേയാരന രം നിജമനസി കെമാ രസ ം തദാ നി ാളി പ േയാജനവാ മായ് ഖ ഹരമതിവി ലമിതി ക തി മാ തി േയാജനവണമായ് േമവിനാ അലമലമിത മമലന ജയമാ െമപ േയാജന വാ പിള ീടിനാ അ െപാ പവന തനതി ശശരീരനായം ല നാ ളിനാ തദ ല തരമവ തരതേപാ ബലാ 310
അ ത “
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
റ
റെ െചാ ിനാ : ഖി! ര ഖപേര! രേസ! േഭ! േ ! ജംഗമാതാേവ! നേമാ േത ശരണമിഹ ചരണസരസിജ ഗളേമവ േത ശാേ ശരേണ ! നമേ നേമാ േത!” വഗപരി ഢവചന നിശമനദശാ േര േപ ം ചിരി പറ രസ ം: “വരികതവജയമതി േഖനേപാ െച നീ വ ഭാ ാ വ ം ദാ ര പതിെയാടഖിലമറിയി ത േകാേപന രേ ാഗണെ െമാെ െയാ ണം അറിവതി തവ ബലവിേവകേവഗാദികളാദിേതയ ാരയ വേ നഹം” നിജചരിതമഖിലമവളവെനാടറിയി േപായ് നി രേലാകം ഗമി ാ രസ ം. പവന തനഥഗഗനപഥി ഗ ഡ ല നായ് പാ പാരാവാരമീേത ഗമി േ ാ ജലനിധി മചലവരേനാ െചാ ീടിനാ : “െച നീ സ രിേ ണം കപീ െന സഗരനരപതിതനയെരെ വള യാ സാഗരെമ െചാ ിെത ാവ ം തദഭിജനഭവനറിക രാമ തി വടി തസ കാര ാ മായ് േപാ മിവ ഇടയിെലാ പതനമവനി ത ാരണാലി യാെപാ ി ള തീ ീടണം മണികനകമയനമലനായ ൈമനാക ം മാ ഷേവഷം ധരി െചാ ീടിനാ ഹിമശിഖരിതനയനഹമറിക കപിവീര! നീെയേ ലി തള ം തീ െ േടാ! സലിലനിധി സരഭസമയ യാ വ njാ സാദ ം ദാഹ ം തീ െപാ െ ാ െകേടാ! 311
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ തസമജല മതിമ രമ ര മാ പക ം ഭ ി െകാ ക നീ” അലമലമിത ത രാമകാര ാ മായാ േപാ ം വിെധൗ പാ െത േമ െപ വഴിയിലശനശയന െച െക ം േപ മെ ാ ഭാവി െയ ം അ ചിതമറിക ര ലതിലക കാര ള േപാ സാധിെ ാഴി െതാ േമ വിഗതഭയമിനിവിരെവാടി njാ േപാ ബ സ ാരം പരി ഹിേ നഹം പവന തനിവ രെച ത ൈകകളാ പ താധീശ രെന േലാടീടിനാ നരവ മനിലസമ ഴറി നടെകാ ി ണ ജേന രം തി സം മാ തദ ജലനിധിയിലതിഗംഭീരേദശാലേയ സ തം വാെണ ം ഛായ ഹണി ം സരിദധിപ പരിപരിെചാ േപാ വ ത നിഴലാ പിടി നി ീടിനാ അ െപാ മമഗതി ട ിയതാെര ത രാപാ കീ േപാ േനാ ീടിനാ അതിവി ലതരഭയകരാഗിെയ ളവം ിപാേതന െകാ ീടിനാ ത േണ നിഴല പിടി നി ിെ ാ തി നീചയാം സിംഹികെയെ ാ ന രം ദശവദന രിയി വിരേവാ േപായീ വാ ദ ിണദി േനാ ി തി ീടിനാ ചരമഗിരി ശിരസി രവി ം േവശി ി ചാ ല ാ േഗാ രാേ കപീ ം ദശവദന നഗരമതി വിമല വി ല ലം ദ ിണ വാരിധി മേ മേനാഹരം ബ ലഫല മ ദല തവിടപിസ ലം വ ീ ലാ തം പ ി ഗാന ിതം 312
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മണി കനക മയമമര ര സ ശമം ധി മേ ി ടാചേലാപരി മാ തി കമലമക ചരിതമറിവതി െചേപാ ക ി ല ാനഗരം നി പമം കനകവിരചിതമതി കിട ം പലതരം ക കട ാ പണിെയ മാനേസ പരവശതെയാ ഝടിതി പലവഴി നി പി പ നാഭ തെ ധ ാനി േമവിനാ നിശിതമസി നിശിചര േര ശ പനായ് നി നേദേശ കട െനേ ാ വ നിജമനസി നിശിചര ലാരിെയ ധ ാനി നി രൈവരി രം ഗമി ീടിനാ തിചപല മധിക ചപലമചലം മഹ ാകാര ം റി ാകാര ം മറവനിമകളടിമല മകതളിരിേലാ െകാ നാന നന സാ നി ഭയം.
ല ാല
ീേമാ
ം
ഉട
ക കിെനാ സമമിട കാ ി വില് കട ാ ട ം ദശാ േര കഥിനതരമലറിെയാ രജനിചരി േവഷമായ്കാണായിതാ ല ാ ീെയ ം തദാ “ഇവിെട വ വതി പറെക ലം ഭവാേനകനായ് േചാരേനാ െചാ നി വാ ിതം 170 അ ര ര നര പ ഗാദി ജ മാ േമ വ ടാ njാനറിയാെത ഇതിപ ഷവചനെമാടണ താഡി ിെതാേ െറ േരാേഷണ താഡി കപീ ം ര ലജ വരസചിവ വാമ ി ഹാേരണ പതി വമി ി േചാര ം കപിവരെനാടവ െമ േന െചാ ീടിനാ : 313
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
“കേ െനേടാ തവ ബാ ബലം സേഖ! വിധിവിഹിതമി മമ ൈരവ ധാതാ താ വീരാ! പറ ിെതേ ാടി േമ 180 സകല ജഗധിപതി സനാതനന് മാധവ സാ ാ മഹാവി ി നാരായണ കമലദല നയന നവനിയിലവതരി ാ ണ േമാട വിംശതിപര േയ ദശരഥ പതിതനയനായ് മമ ാ നാ േ താ േഗ ധ േദവര ാ മായ് ജനക പവര മകളായ് നിജമായ ം ജാതയാം പം ി ഖ വിനാശ ിനായ് സരസി ഹനയനനടവിയലഥ തപ ിനായ് സ ാ ഭാര നായ് വാ ം ദശാ േര 190 ദശവദനനവനിമകെള മപഹരി ട ദ ിണ വാരിധി ിരി നാ സപദി ര വരെനാട ണജ സാചിവ ം സംഭവി ം ന ീവശാസനാ സകലദിശി കപിക തിരവാ നട തി സ നായ് വ േമകന് തവാ ിേക കലഹമവെനാ ഝടിതി ട മളെവ ം കാതരയായ് വ ം നീെയ നി യം രണനി ണെനാ ഭവതി താഡന ം െകാ രാമ ത ന േകണമ ം 200 ഒ കപിെയാെടാ ദിവസമടി ഝടിതി െകാ കി നീേയാടി വാ ിെ ാ െക വിരി ം ക ണെയാ ഗതകപടമായ് നിേയാഗി യാ കാ ി േ നിവിടം പല കാല ം ര പതിെയാടിനിെയാരിടെരാഴിെക നടെകാ ക നീ ല ം നി ാ ജിതയായിതിെ േടാ! നിഖില നിശിചര ലപതി മരണ ം നി യേമ മ ചമ ി 314
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭഗവദ ചര! ഭവ ഭാഗ ം ഭവാനിനിാരാെത െച ക ീ ക േദവിെയ 210 ിദശ ലരി ദശ ഖാ ഃ രവേര ദിവ ലീലാവേന പാദപസം േല നവ മ ഫലസഹിത വിടപി ത ശിംശപാ നാമ ി വ ിലതി ചാ നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ വി െ േടാ! നി ല ഗാ ിയാം ജാനകി സ തം ത രിതമവ ചരിത ടനവെനാടറിയി േപായം ധി ം കട ംബരാേ ഭവാ അഖില ജഗദധിപതി ര മ പാ മാമ േത സ ിരത േമാ ംസേമ! 220 ല മ ര വചനമിതി െചാ ി മറ ി ല യി നി വാ ീ മല മ ം
സീതാദ ശനം ഉദകനിധി ന വി മ ം ി ടാ ിേമംഘിേതെ ൗ പവനാ ജ നാ ജനക നരപതി വരമക ം ദശാസ ം െചേ വിറ ി വാമഭാഗം േലാം ജനക നരപതി ഹി വര ദ ാംഗ ം ജാതെന ാകി വ ം ഖ ഃഖ ം തദ കപി ലപതി കട ി ല യി താനതി ശരീരനായ് രാ ിയി ഉദിതരവികിരണ ചി െ ാ ല യിെലാെ ിര ാെനാേരടെമാഴിയാെത ദശവദന മണി നിലയമായിരി ം മമ േദവിയിരിേ ടെമേ ാ മാ തി കനകമണി നികരവിരചിത രിയിെല േമ കാണാ ല ാവചനേമാ ീടിനാ ഉടമെയാ മ ര രി കനിവിെനാ െചാ ിേയാ315
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദ ാനേദേശ തിര ട ിനാ ഉപവന മ തസമസലില തവാപി ംഗ െസൗധ ം േഗാ ര ം 240 സഹജ ത സചിവ ബലപതിക ഭവന ം െസൗവ സാലധ ജ പതാക ം ദശവദന മണിഭവനേശാഭ കാ ം വിെധൗ ദി പാലമ ിരം ധി തമായ് വ ം കനകമണിരചിത ഭവന ളിെല േമ കാണാ പിെ ം നീെള േനാ ം വിെധൗ മചയ രഭിെയാ പവനനതി ഢമായ് െട ട ിെ ാ േപാ ട ഉപവന തരത വര ാ ശിംശപാ ം 250 അതിനികടമഖില ജഗദീശ രി തെ മാ ഗനാ കാ ിെ ാ ീടിനാ മലിനതര ചി രവസനം ദീനയായ് ൈമഥിലി താ ശഗാ ിയാെയ ം ഭയ വിവശമവനിയി ം സദാ ദി ഭ ാ തെ നിന നിന ലം നയന ജല മനവരതെമാ കിെയാ കി തിനാമെ രാമ രാേമതി ജപി ം നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ മീശ രി നിത സ പിണിെയ മാ തി 260 വിടപിവരശിരസി നിബിഡ ദാ ത വി യം മറ ി ീടിനാ ദിവസകര ലപതി ര മ ത െട േദവിയാം സീതെയ കപിവര കമലമകളഖില ജഗദീശ രി ത ട കേ താ േ ാ ഹം താ േ ാ ഹം ദിവസകര ലപതി ര മ കാര ം ദീനതെയ ിേയ സാധി ിതി njാ . 316
അ
രാവണെ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
റ ാട്
ഇതിപല മക തളിരിേലാ കപിവര നി ിരി േനരമിരി ം ദശാ േര 270 അ ര ലവര നിലയന ി റ നിാ ചില േഘാഷശ േക ായി കിമിദമിതി സപദി കിസലയച നിലീനനാീടവേ ഹം മറ മ വിനാ വി ധ ലരി ദശ ഖ വരെവ ം വി യേ ാ ക കപി ര അ ര ര നിശിചരവരാംഗനാ മ തമാ ംഗാരേവഷ ം ദശവദനനനവരതമകതളിരി ത േദഹനാശം ഭവി െത ീശ രാ! 280 സകല ജഗദധിപതി സനാതനന് സ യ സാ ാ േന ം ക ക njാ നിശിതരശരശകലിതാംഗനാ േകവേല നി ലനായ ഭഗവ പദാം േജ വരദനജനനമ മ താന മാം ൈവ രാജ െമനി കി അതി ബത! സമയമിദമിതി മനസി ക തി njാനംേഭാജ ിെയെ ാ േപാ ീടിേനന് അതി െമാ പരിഭവെമാ ഴറി വ ീലവനാ വിനാശകാലം ന ാഗതം ശിരസി മമ ലിഖിതമിഹ മരണസമയ ഢം ചി ി ക ാലതിനി ച ലം കമലജ മറിയ ക മളേവ േമ കാലസ പനാമീശ ര ത തം സതതമകതളിരിലിവ ക തി ര നാഥെന സ ാ നാ ചി ി ചി ി ിരി േവ 317
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കപികള് ലവരനവിെടയാ െച ം േ ക ി രാ ിയി സ ം ദശാനന ര ജനകതിലക വചേനന രാെ ൗ വ ം ക ി കപിവര കാമ പാന ിത 300 പേയാെടാ മിസ ശ ശരീരനായ് ം രവരമന ിഷ നി ലം ത നികര വരശിരസി വ ി ാദരാ താ മകള് തെ ം ക രാേമാദ ം അഖിലമവെളാ ബത! പറ ടയാള മാ െകാ ടനാശ സി ി േപാം അ െപാ തിലവനറിവതി njാ െച കാധി വള വ വാ മയാ ളാ ര പതിെയാട മവനേശഷമറിയി രാമ മി േകാപി ടേനവ ം 310 രണശിരസി ഖമരണമതിനിശിതമാ രാമശരേമെ നി ം വ ം ഢം പരമഗതി വ വതി പരെമാ പേദശമാം പ ാവി മമ പാ യിേ േമ രനിവഹമതിബലവശാ സത മായ്വ ം സ ം ചില ചിലകാലെമാ ണം നിജമനസി പല മിതി വിരെവാ നി പി നി ിത നി മി ീടിനാ രാവണ കനകമണി വലയ കടകാംഗദ രകാ ീ ഖാഭരണാരാവമ ിേക 320 വിവശതര ദയ െമാ േക േനാ ം വിെധൗ വി യമാ ാ ക േരാ വി വി ധരി നിശിചര ലാധിപ ത വരെവ ം ഭീതയായ് വ ി സീത ം ഉരസിജ ടകളാ മറ ാധി മാംഗം താ ി േവപ ഗാ ിയായ് നിജരമണ നി പമ ശരീരം നിരാ ലം നി ലം ധ ാനി ിരി ം ദശാ േര 318
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദശവദന ന ഗശരപരവശതയാസമം േദവീസമീേപ െതാ തി ീടിനാ . 330
രാവണെ
ഇ ാഭംഗം
അ സരണ മ ര രസവചന വിഭവ ളാലാന പിണിേയാ െചാ ീടിനാ “ ഖി! തവ ചരണ നളിനദാേസാ ഹം േശാഭനശീേല! സീദ സീദ േമ നിഖില ജഗദധിപമ േരശമാേലാക മാം നി ിേല നീ മറെ ി ീ വാ ത രിതമതി കെമാ െമാ േനാ ീ മാം ത ഗത മാനസെന റിെകെ നീ ഭവതി തവ രമണപി ദശരഥത ജെനാ ാ ചില കാണാം ചിലേ ാേഴേടാ! 340 പല സമയമഖിലദിശി ന ാ ിരകി ം ഭാഗ വതാമപി ക കി ാപരം ഖി! ദശരഥതനയനാ നിനേ േമരീ കാര മിെ ധരി നീ ഒ െപാ മവ നെരാ ി മാശയിേ ാ ാെലാ ണമി വേനാമേല! ഢമനവരത പ ഹനം െച ി ം ചിരമരിേക വസി ി ം തവ ണ സ ദയമലിേവാ ജി ി ം താ രിയം നി ിലി വേന േമ 350 ശരണമവെനാ വ െമാെമാരി മി ിനി ശ ിവിഹീന വരിക മി േ ാ കിമപി നഹി ഭവതി കരണീയം ഭവതിയാ കീ ിഹീന ത േലാം നി മ മദരഹിതനറിയ ക മളവാ േമമാനഹീന ിേയ! പ ിതമാനവാ നിഖിലവനചരനിവഹ മ ിത ശം നി ി ന ിയ േഭദഹീനാ ക 319
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ പച െമാരവനി രവര മവെനാ മിശാ ം േഗാ ം േഭദമിേ േമ. 360 ഭവതിെയ െമാ ശബരത ണിെയ മാ നാപാ ക ാലവനി േഭദം ിേയ! ഭവതിെയ മക തളിരിലവിഹ മറ ി ഭ ാവിെന ാ ി തിനിമതി ത യിവി ഖനവന നിശമതി നഹി സംശയം ത ാസദാേസാഹമദ ഭജസ മാം കരഗതെമാരമലമണി വര ട േപ ി കാചെ െയ കാം ി ിേതാമേല! രദിതിജദ ജേഗാ േരാ ഗ വരീ വ ം പരിചരി ം ദാ 370 നിയതമതിഭയ സഹിതമ മിത ബ മാേനന നീ മ രി ഹമായ് മ വീ കി കളയ സമയമിഹ െച െവ േത മമ കാേ ! കള മായ് വാ നീ സ തം കളെമാഴിക പല മിഹ വി പണിക െച മാല ം േപടി െ െ മേനാഹേര! ഷ ണമിഹ മനസി ക തനാ ജ നാം ണ മാെന റികമാം സരസമ സര സദയമയി തവവശാ ഗം െസൗജന െസൗഭാഗ സാരസ വസ േമ! 380 സരസി ഹ ഖി! ചരണകമലപതിേതാ ഹം സ തം പാഹിമാം പാഹിമാം പാഹിമാം” വിവിധമിതി ദശവദനന സരണ കം വീ െതാ തേപ ിേ ാരന രം ജനകജ മവെനാടതിനിടയിെലാ െ ാടി ജാതേരാഷം ിയി െചാ ീടിനാ ; “സവി ലതിലകനിലതീവഭീത ാ ഭവാ സംന ാസിയായ് വ ി വ ം കാണാെത സഭയമതി വിനയെമാ നീവഹവിര േര320
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാഹസേ ാ മാം ക െകാ ീലേയാ? 390 ദശവദന! ഢമ ചിതമി നിന നീ ത ലം നീതാന ഭവി ം തം ദശരഥനിശിതരശരദലിതവ ഷാ ഭവാ േദഹം വിനാ യമേലാകം േവശി ം ര ജനന തിലകെനാ മ ജനിതി മാനേസ രാ സരാജ! നിന േതാ ം ബലാ ലവണജലനിധിെയ ര ലതിലകന മം ലംഘനം െച മതിനി സംശയം ലവസമയെമാ നിശിത വിശിഖ പരിപാേതന ല ം ഭ മാ ീ മര ണാ സഹജ തസചിവ ബലപതികെളാ ടേവ സ മാം നി െട ൈസന ം നി യം അവനവ നി ണഭരനവനിഭരനാശന അദ ധാതാവേപ ി കാരണം അവതരണമവനിതലമതിലതിദയാപരനാ െച ീടിനാ നിെ െയാ വാ ജനക പവര മകളായ് പിറേ നഹം െചേ യതിെ ാ കാരണ തയായ് അറിക തവമനസി നരിനി വിരവിെനാ വാ മാം െകാ േപാം നിെ ം െകാ വ ” ഇതിമിഥില പതിമക പ ഷവചന േകേ ം നാേയാ ദശാനന അതിചപലകര വി കരാളം കരവാളമാ ിെയെ ാ വാേനാ ിനാ അ െപാ തിലതിക ണെയാ മയത ജ മാ ഭ ാരം പിടി ട ീടിനാ ! “ഒഴിെകാഴിക ദശവദന! മമ വേചാ ഭവാെനാ ാതകാര േമാരാ ഢ േഭാ! ത ജമ ജത ണിെയെയാ ടയവ െമ ിേയ ദീനയായ് ഃഖി തീവ ശാംഗിയായ് 420 321
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പതിവിരഹപരവശതെയാ മിഹ പരാലേയ പാ പാതി ത മാലംബ രാഘവം പകലിര നിശിചരിക പ ഷവചനം േക പാരം വശം െക ിരി മിവ രിതമിതിലധികമിഹ നഹി നഹി േത! ീ ി േച േമാ വീര ംസാം വിേഭാ! രദ ജദിതിജ ജഗാ േരാഗ വരീ വ ം നിന വശഗതം“ ദശ ഖ മധികജളനാ മേ ാദരീ ദാ ിണ വാ ക േക സല നായ് 430 നിശിചരികെളാ സദയമവ രെച ി ! “നി പറ വശ വ വി ഭയജനന വചനമ സരണ വചന ം ഭാവവികാര െകാ ം ബ വിധം അവനിമകളകതളിരഴിെ ലാ വിന േപാ ര മാസം, പാ നി ി ം” ഇതിരജനിചരികെളാ ദശവദന ം പറീ ഷ േയാട ഃ രം േമവിനാ അതികഠിന പ ഷതര വചനശരേമ യാലാ ാ േഭദി ി ി സീത ം 440 “അ ചിതമിതല മലമട വി നി െള”േ ാ ിജട മാ െചാ ീടിനാ “ വചനമി മമ നിശാചര ീകേള! ശീലാവതിെയ നമ രി ീ വി ഖരഹിത ദയെമാ റ ിേന േനാ njാ സ മാഹ ! കേ നി ദാനീം ഢം അഖില ജഗദധിപനഭിരാമനാം രാമ ൈമരാവേതാപരി ല ണവീര ം ശരനികരപരി പതന ദഹനകണജാേലന ശ ാവിഹീനം ദഹി ി ല ം 450 322
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രണശിരസി ദശ ഖെന നി ഹി മം രാ സരാജ ം വിഭീഷണ ം ന കി മഹിഷിെയ മഴകിെനാ മടിയി െവ ാദരാ മാനി െച േയാ ാ രം േമവിനാ ലിശധരരി ദശ ഖ ന പിയായ് േഗാമയമായ മഹാ ദം ത ിേല തിലരസ ട വനലിെനാടണി ട ത ാ നളദമാല ം നിജ നി നിജസഹജ സചിവ ത ൈസന സേമതനായ് നി ാ വി യം േതടിേന 460 രജനിചര ലപതി വിഭീഷണ ഭ നായ് രാമപാദാ ം േസവി േമവിനാ ക ഷതക കളവിനിഹ രാ സ ീകേള! ക െകാ ാമി സത മേ ഢം. ക ണെയാ വയമതി കതിപയ ദിനം ദാ കാ െകാേ ണമിവെള നിരാമയം” രജനിചര വതികളിതി ജടാ വേചാരീതി േക ത ഭീതി ീടിനാ മനസി പരവശതെയാ റ ിനാേരവ ം മാനേസ ഃഖം കല ൈവേദഹി ം. 470
സീതാഹ മ സംവാദം ഉഷസി നിശിചരികളിവ ട മമ ഭ ി വരായിെ ാ മി േമ മരണമിഹ വ വതി െമാ കഴി ക ീല മാനവ വീര െമെ മറ ി കളവനിഹ വിരവിെനാ ജീവ മദ njാ കാ ം ക ണാഹീനെന ം മനസി രിവ പല േമാ സ ാേപന മ മ െമ േന നി ാ ലാ തരള ദയെമാ ഭ ാരേമാ േ ാ 323
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താ കിടെ ാ ശിംശപാ ശാഖ ം 480 സഭയപരവശ തരളമാലംബ ബാ ം സ തം വാ വിലാപം ട ിനാ “ജഗദമലനയനരവിേഗാേ ദശരഥ ജാതനായാനവ ത െട രായ് രതിരമണ ല രായ് നാ േപ ി രാമഭരതെസൗമി ി ശ ാ രജനിചര ലനിധന േഹ ത പി രാ യാ കാനനം ത ി വാണീടിനാ 490 ജനക പ ത മവരജ മായ് സാദരം ജാനകീേദവിെയ ദശാനനന് കപടയതി േവഷമാ െകാ ീടിനാ കാണാ ഃഖി രാമ ം ത ി ം വിപിന വി വിരേവാ തിര നട േ ാ വീ കിട ം ജടാ വിെന പരമഗതി നരവ ന കിയ ാല വ പ തപാ േശ നട ംവിെധൗ തദാ തരണി തെനാ സപദി സഖ ം െച ി സത രം െകാ ി ശ തെന ം 500 തരണിതനയ മഥ കപീ നായ് വ ി ത ത പകാരമാ ീവ ം കപിവരെര വിരവിെനാ നാ ദി ി ം ക വ വാനയേ ാരന രം നരവരിെലാ വനഹമ വ ീടിേന ണ വാനായ സ ാതി ത വാ ിനാ ജലനിധി െമാ ശതക േയാജനാവി തം െചേ തി ചാടി ട ീടിേന രജനിചര രിയി വ തിരേ നഹം രാ ിയില താതാ ഹവശാ 510 തതനികരവരമരിയ ശിംശപാ ം ത ലേദേശ ഭവതിേയ ം ദാ 324
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കനിവിെനാ ക താ ഥനാേയനഹം കാമലാഭാ ത ത നായീടിേന ഭഗവദ ചരരിലഹമേ സര മമ ഭാഗ മേഹാ! മമ ഭാഗ ം നേമാ േത” വഗ ലവരനിതി പറ ട ീടിനാ പിെ യിളകാതി ാനര ണം “കിമിതി ര ലവരചരി ം േമണ േമ കീ ി ിതാകാശമാ േ മേനാഹരം 520 പവന പെയാ പറ േക ി േയാ പാപിയാെമ െട മാനസ ാ ിേയാ? ചിരതരെമാ െപാ റ ാെത njാനിഹ സ േമാ കാ ാനവകാശമി േ ാ സരസതരപതിചരിതമാ ക ാ തം സത മായ് വ ിതാ മമ ൈദവേമ! ഒ ഷനി മമപറ െവ ാകിലത മ ി േമ കാണായ് വേരണേമ“ ജനക പ ഹി വചനം േക മാ തി ജാതേമാദം മ മ മിറ ിനാ 530 വിനയെമാ മവനിമക ചരണ നളിനാ ിേക വീ നമ രി ാ ഭ ി കം െതാ െച തകെലയവനാ നി ീടിനാ ാ കലപിംഗ ല ശരീരനായ് ഇവിെട നിശിചരപതി വലീ ഖേവഷമാെയെ േമാഹി ി തി വരികേയാ ശിവ ശിവ! കിമിതി ക തി മിഥിലാ പ ി ം േചതസി ഭീതി കല മ വിനാ തി ദശ ഖ െപ െത നി പി ി ി ി ക കപീ ം 540 “ശരണമിഹ ചരണസരസിജമഖിലനായിേക! ശ ി േവ റെ ാ െമെ നീ 325
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
തവസചിവനഹമിഹ തഥാവിധന േഹാ! ദാേസാ ി േകാസേല സ രാമസ njാ ഖി! കപി ലതിലകനായ ര ാ ജ ീവ ത ജഗ ാണ ന ന കപടെമാ വെരാ െമാ െപാ മറി ീല ക ണാ വാചാ മനസാപി മാതാേവ!” പവന തമ രതര വചനമ േക ട പ ാലയേദവി േചാദി ിതാദരാ 550 “ഋത ടവ വാക ം െതളിി െന െചാ വ റ ം േലാം സദയമിഹ വദ മ ജവാനരജാതിക ത ളില് സംഗതി സംഭവി ീ വാ കലിത ചി ഗഹന വി കാരണെമെ േടാ! കാ ണ വാരാ ിേധ! കപി ര! തി മനസി ഭവതി െപരിെക േ മ െ െതേ ാ െചാ തി ല ം െചാ നീ.” “ ഖി! നിഖിലമഖിേലശ ാ ം ീരാമേദവനാെണ സത േമാമേല!560 ഭവതി പതിവചനമവലംബ ര ംഗമായാ യാശ മാ മ ി ം മ വിന െപാ തിെലാ കനക ഗമാേലാക മാനി പിേ നട ര പതി നിശിതതരവിശിഖഗണചാപ മായ് െച നീചനാം മാരീചെനെ ാ രാഘവ ഉട ട ലയ ടജ വി വ േപാായ ാ േമാ പറയാവേതാ? ഉടനവിെടയവിെടയടവിയിലടയ േനാ ി െമാ കര തിര ഴ ം വിെധൗ 570 ഗഹന വി ഗഗനചരപതി ഗ ഡസ ിഭ േക കിട ം ജടാ വിെന 326
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അവ മഥ തവ ചരിതമഖിലമറിയിയി ളവാ െകാ ി ിപ ീ ം നരടവികളിലവരേജന സാകം തം തിര കബ ഗതി ന കി ശബരി മ വിന നിവരാ േമ െച ട ശാ ാ കന് ി ം െകാ ീടിനാ അഥ ശബരിവിമലവചേനന േപാ ശ കാ ി വരപാ േശ നട ം വിെധൗ 580 തപന തനി വെര മഴകിെനാ ക തിതാ ര െ ാ യ ിെതെ ദാ ബത! രവി േലാ വ ാ െട സ ിെധൗ ചാരീേവഷമാലംബ െച njാ പതി ലവര ദയമഖില മറി തി നി ല ാെര മലിെല ട തരണി തനികട വിെകാ െച ീടിേന സഖ ം പര രം െച ി ിതാ njാ ദഹനെന മഴകിെനാ സാ ിയാ ിെ ാ ദ മി വ മാ തീ ീ വാ 590 തരണി ത ഹിെണ ബലാലട ിെ ാ താരാപതിെയ വധി ര വരന് ദിവസകരതനയ െകാ ി രാജ ം; േദവിെയയാരാ കാ ാ കപീ ം വഗ ലപരി ഫെര നാ ദി ി ം േത കേമൈകകല ം നിേയാഗി ാ അ െപാ ര പതി മലിെവാടരിേക വിളിം ലീയം മമൈകയി ന കീടിനാ ഇ ജനക പതി മക ക ി െകാ നീ എ െട നാമാ രാന ിതം പിെ ം 600 സപദിതവ മനസി വിശ ാസസി േയ സാദരം െചാ ാനടയാളവാക ം അ ഭവതി കരതളിരിലിനി വിരവി ന വ 327
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാേലാകയാേലാകയാന കം“ ഇതി മ രതരമനിലതനയ രെച ട നി ിരാേദവിത ക ി ന കീടിനാ നരധികവിനയെമാ െതാ െതാ താദരാിേ ാ ി വാ വണ ി നി ീടിനാ മിഥില പ ത മ ക തി ീതയായ് േമേ െലാ മാന ബാ ാ ലാ 610 രമണമിവ നിജശിരസി കനിവിെനാ േച ി രാമനാമാ ിതമം ലീയം ദാ വഗ ല പരി ഢ! മഹാമതിമാ ഭവാ ാണദാതാ മമ ീതികാരീ ഢം ഭഗവതി പരാ നി ീനിെധൗ രാഘേവ ഭ നതീവ വിശ ാസ ദയാപര പല ണ ടയവെരെയാഴിെക മ ാേര ം ഭ ാവയ മി മ ിെധൗ മമ ഖ മ ദിനമിരി ം കാര ം മ രിതാപ ം ക വേ ാ ഭവാ 620 കമലദലനയനനകതളിരിലിനി മാ തി കാ ണ ാം പരിചറിയി നീ രജനിചരവര നശനമാ െമെ െ ാ ര മാസം കഴി ാെല നി യം അതിനിടയി വ വതി േവലെച ീ നീ അ നാ ം ാണെന രി ീ വ ത രിതമിഹദശ ഖെന നി ഹിെ െട ഃഖം കള ര ിെ െചാ നീ അനിലതനയ മഖിലജനനി വചന േകാ ലം തീ വാനാ െചാ ീടിനാന് 630 അവനിപതി തെനാടടിയ ഭവദ ാ കള ണ ി തി േമ അവര ജ മഖിലകപി ലബല മായ് തിാ വ മതിനിെ ാ സംശയം 328
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
തസചിവ സഹജസഹിതം ദശ ീവെന ര ാ ജാലായ ി യ ം ണാ ഭവതിെയ മതിക ണമഴകിെനാ വീ നിന് ഭ ാവേയാ െ മാദരാ ” ഇതിപവന ത വചന ടമെയാ േക േപാതിനി ിരാേദവി േചാദി ളീടിനാ 640 “ഇഹവിതതജലനിധിെയ നിഖിലകപിേസനെയാേടെതാ ജാതി കട വ ം മ ജപരി ഢെന മവരജെന മ േപാ മ വാനര ൈസന േ ം ണാ മമ മലി വിരവിെനാേട കട വ ൈമഥിലീ! കിംവിഷാദം ഥാ മാനേസ ല തരമമിത രജനിചര ലമേശേഷണ ല ം ഭ മാ ീ മനാ ലം 650 തമതി ത ! മമേദഹ ാമിനിേ ാഹം വിനാ ഗമി ീ വേനാമേല! വിരഹ ക ഷിതമനസി ര വര മാം തി വിശ ാസമാ വ ീ വനായ് ദാ തരിക സരഭസെമാരടയാള ം വാക ം താവകം െചാ വാനായ െച ണം” ഇതിപവനതനയവചേനന ൈവേദഹി മി ിരിേനരം വിചാരി മാനേസ ചി രഭരമതി മ മമല ഡാമണി ചി യി മാ തി ൈകയി ന കീടിനാ “ തനയ! നെരാരടയാളവാക ം ഭവാ ത ാ ധരി ക േ പറ ീ നീ സപദി നര െപാ വിശ ാസെമ െട ഭ ാവി ായ് വ െമ നി യം ചിരമമിത ഖെമാ തപസി ബ നി യാ ചി ടാചല ി വാ ംവിെധൗ പലലമ പരിചിെനാ ണ വാ ചി ി njാ 329
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാ ം കാ ി ീ ം ദശാ േര തി ടി മഴകിെനാ മടിയി മമ െവ ട തീ പാദ വിരേവാ റ ീടിനാ 670 അ െപാ തിലതി പലലശകല െകാ ീടിനാ ഭ ി െകാ വാെനേ ാ njാ തദാ പ ഷതര ട ടെന െ റി ീടിേന പാഷാണജാല െകാ െകാ വ വ ഷി മമ ശിതചരണനഖര ളാ വാ േപാ കീറിനാേനെറ പിതനായ് പരമ ഷ ട ണ േനാ ം വിെധൗ പാരെമാലി േചാരക ാ ലാ 680 ണ ശകലമതി പിതനാെയ മം ദിവ ാ മ ം ജപി യ ീടിനാ സഭയമവനഖിലദിശി പാ നട ി സ ടം തീ ര ി െകാ ീ വാ അമരപതി കമലജഗിരീശ ഖ ാ മാവതെ യേ ാരവ ാ േര ര തിലകനടി മലരിവശെമാ വീണി ര ി െകാേ ണെമെ പാനിേധ! അപരെമാ ശരണമിഹ നഹി നഹി നേമാ േത ആന േ ! ശരണം നേമാ േത 690 ഇതിസഭയമടിമലരി വീ േകണീടിനാനി ാ ജനാം ജയ മേ രം സവി ലതിലകനഥ സ ിതം െചാ ിനാ സായകം നി ലമാകയിെ േമ അതി തവ നയനമതിെലാ േപാ നി യമ രമി നീ െപാ െ ാ ക നി ഭയം ഇതിസദയമ ദിവസെമെ ര ി വനി േപ ി െതെ െട തം ഒ പിഴ െമാ െപാ തിലവെനാ െച ീല njാേനാ ാലിെത െട പാപേമ കാരണം” 700 330
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വിവിധമിതി ജനക പ ഹി വചനം േക വീരനാം മാ ത ം െചാ ിനാ “ഭവതി നരിവിെട മ വീ േത േമ ഭ ാവറിയാക െകാ വരാ ം ഝടിതി വ മിനി നിശിചെരൗഘ ം ല ം ശാഖാ ഗാവലി ഭ ാ ം ഡം” പവന തവചനമിതി േക ൈവേദഹി ം പാരി േമാേദന േചാദി ളിനാ ! “അധിക ശത രിഹ ഭവാ കപിവീര മീവ വര േയാ െചാ നീ 710 നിഖില നിശിചരരചലനിഭവി ല ിക നി ളവേരാെടതി െത െന?” പവനജ മവനിമക ല നായ് നി ാതി തം അഥമിഥില പതി തേയാ െചാ ീടിനാന നാ ഭ നന ന ! “ഇ ക ക കമലരിലി െന വരി ി പെ ാ െവ ം പടവ ം” പവന ത വചനമി െന േക ട പ പ ാ ി ം പാ െചാ ീടിനാ ! 720 “അതിവിമലനമിത ബലനാശര വംശ ിന ക നീയതിന രമിെ േടാ! രജനിവിരെവാ കഴി മിനി ഴ െക ി നീ രാ സ ീക കാണാെത നിരാ ലം ജലനിധി മതിചപലമിേ കട െച ര വരെന കാ കന ന! മമചരിതമഖിലമറിയി ഡാര മാ ി െകാ വിരേയ നീ വിരവിെനാ വരിക രവി ത ൈസന ം വീര മാ ാരി വ മായ് ഭവാ 730 വഴിയിെലാ പിഴ പേരാധെമ ിേയ 331
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാ താ! േപാകന വ ം വം” വിനയഭയ ക ഭ ി േമാദാന ിതം വീര നമ രി ീടിനാന ിേക ിയവചനസഹിതനഥ േലാക മാതാവിെനിെ ം വല വ ീടിനാ “വിട തരിക ജനനീ! വിടെകാ വാനടിയ േവേഗന േഖദംവിനാ വാ സ തം” ഭവ ഭമയി തനയ! പഥി തവ നിര രം ഭ ാരമാ വ ീ ക നീ 740 ഖെമാടിഹ ജഗതി ചിരം ജീവ ജീവ നീ സ ! േത ിരശ ി ം” അനിലതനയ മഖില ജനനിെയാ സാദരം ആശീ വചനമാദായ പി വാ ിനാ .
ല ാമ
നം
െച തകെലെയാ വിടപിശിഖിര മമ വ ചി ി ക ാ മനസി ജിത മം പര രിയിെലാ പതികാര ാ മായതിപാടവ െ ാ തം നിേയാഗി ാല് സ യമതിെനാരഴിനിലെയാഴി സാധി ഥ സ സ ാമി കാര ിന രെമ ിേയ 750 നിജ ദയച രതെയാടപരെമാ കാര ം നീതിേയാേട െച േപാമവ മ അതി റഹമഖില നിശിചര േലശെനയ േപാ ക പറ േപായീടണം അതി െപ വഴി മി ഡമിതി ചി െചയതാരാമെമാെ െ ാടി ട ിനാന് മിഥില പമക മ മതിവിമല ശിംശപാെമാഴി ളാെതാെ ക വ മദലഫലസഹിത മവ ീത 332
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െപാ ിയലറി വീ ം വിെധൗ 760 ജനനിവഹഹയ ജനന നാദേഭദ ം ജംഗമജാതികളായ പത ിക അതിഭയെമാടഖിലദിശിദിശി ഖ പറ ട ആകാശെമാെ രെ ാ ശ ം രജനിചര രി ഝടിതി കീേ മറി ി രാമ ത മഹാവീര പരാ മ ഭയെമാട െപാ നിശിചരിക ണ ി പാ േനരം കപിവീരെന ാണായി “ഇവനമിത ബലസഹിതനിടിനികരെമാ െമെ ാ ജ വിെത ി വ ം? 770 ഖി! തവനികട വി നി വിേശഷ ള് രഗാ ി! െചാ ീലേയാ െചാെ േടാ! മനസി ഭയമധികമിവെന nj മ ടാകരം ധരി ിരി ം നിശിതമസി വ വതി കാരണെമ െചാ നീയറി ീലേയാ െചാ ിവനാെരേടാ” “രജനിചര ലരചിതമായകെളാ േവ രാ ി ര ാ െ ാഴി റിയാവേതാ? ഭയമിവെന നികട വി ക മ ാനേസ പാരം വള െത ാവതീശ രാ!” 780 അവനിമകളവെരാടി െചാ േനര വരാ ലേ ശ രേനാ െചാ ീടിനാ “ഒ വിപിനചരനമിതബലനചലസ ിഭദ ാനെമാെ െ ാടി കള ി െപാ വതി ക തിയവനപഗത ഭയാ ലം െപാ ി ി ൈചത ാസാദെമാ േവ സലധരനനിശമ കാ വെര ം െ ത െകാ ീടിനാന മം വനമതിെലാ വെര മവ ഭയമി േഹാ 333
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപായീലവനവി ിനി ം േഭാ!” 790 ദശവദനനിതി രജനിചരിക വചനം േക ദ േകാപമേ ാധവിവശനായ് “ഇവനിവിെട നിശിതമസി ഭയെമാഴിെയ വ വേന െമളിയവനെ നി യം നിശിതശര ലിശ സലാദ ള് ൈകെ ാ നി േപാകാ റായിരം വീര ാ ” നിശിചര ലാധിപാ ാകാര ാരതി നി ഭയം െച ക മാ തി ശിഖരി ലെമാ മവനി വനിള ംവ ം സിംഹനാദം െച േക രാ സ 800 സഭയതര ദയമഥ േമാഹി വീണി സം മേ ാട ീടിനാ പിെ ം ശിതവിശിഖ ഖനിഖില ശ ജാല െള ശീഖ ം േയാഗി േനരം കപീ ം പരി വിരവിെനാ യ ജിത മം ഗരം െകാ താഡിെ ാ ീടിനിനാ നി തനിശിചരനിധനനിശമന ദശാ േര നി ഭരം ി ന േര ം അഖിലബലപതിവരരിൈലവെരെ െകത േരാഷാല് നിേയാഗി ന രം പരമരണ നി ണെനാെടതി പ ത ം 810 പ േ നാധിപ ാ ം ഭവി ി തദ ദശവദ ദിത ധാ െചാ ിനാ “ത ബലമ തം മ ഭേയാ തിതം പരിഭവെമാടമിതബല സഹിതമപി െചെ ാ പ േസനാധിപ ാ മരി ീടിനാ ഇവെന മമനികട വിഝടിതിസഹജീവേനാടി ബ ി െകാ വ ീ വാ മഹിതമതിബല സഹിതെമ വെരാ മി ട മ ി ാ റെ വി ശം” 820 334
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദശവദനവച നിശമനബല സമന ിതം ദ സലഖ േഗ ചാപാദിക കഠിനതരമലറി നിജകരമതിെല ട ക േര ാെര ാ കപീ ം വനതല ലെയ രലറി മ ം വിെധൗ രിശ ം േയാഗി ാര ണം അനിലജ മവെര വിരേവാ െകാ ീടിനാനാ േലാഹ ംഭ താഡന ാലേഹാ! നിജസചിവതനയെര വ മമിത ൈസന ം നി രേലാകം ഗമി േക യാ 830 മനസിദശ ഖ താപ ം ഭീത ം മാന ം േഖദ ം നാണ ം േതടിനാ “ഇനിെയാ വനിവെനാ ജയി തിനി മി െന ക ീല മ njാനാെര ം ഇവെരാ വെരതിരി കില ര രജാതികെള േമനി മാറി ജഗ േയ അവ പല െമാ കപിെയാേട മരി ിതേ ാ! തം നശി ി മാമകം” പല മിതി ക തിെയാ പരവശത ൈകെ ാ പാരം തള െ ാ താതേനാടാദരാ 840 വിനയെമാ െതാ തിളയമക രെച ി വീര ംസാമിദം േയാഗ മേ േമ അലമമലമിതറികില ചിതമഖില താമാ േഖദം ൈധര െശൗര േതേജാഹരം അരിവരെന നിമിഷമിഹ െകാ വ വെന”മാര ം നി മി ീടിനാ കപിവര മ െപാ േതാരണേമറിനാ കാണായിത മാരെന ിെധൗ ശരനികരശകലിത ശരീരനായ് വ ി ശാഖാ ഗാധിപ താ മ േനരം 850 നിവിെനാ ഗഗന വി നി താണാ ത335
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ഗരം െകാെ റി ീടിനാ ശ നാമ മാര മേനാഹര വി ധ ലരി നിശിചരാധിപ രാവണ ാ മാഹ േക ഃഖാ നായ് അമരപതിജിതമമിതബലസഹിതമാ ജമാ േഖദേ ാടണ െചാ ീടിനാ “ ിയതനയ! വചനമിഹ തവ സേഹാദര േ താധിപാലയം ി േക ീേല 860 മമ തെന രണശിരസി െകാ കപീ െന മാ ാ ജാലയ ി യ ീ വാ ത രിതമഹ ല ബലേമാ േപായീ വ ത കനിേ ാദകം പിെ ന കീ വ ”
ഹ മ ബ
നം
ഇതിജനകവചന മലിേവാ േക ാദരാ ലി ജി ം പറ ീടിനാ ത േണ: “ത ജ മനസി ജനക! തവേശാകം മഹാമേത! തീ െകാ വന് njാ പരിഭവെമാ േവ മരണവിരഹിതനവനതിനി സംശയം മെ ാ ബലാല വ ീ േമാ! 870 ഭയമവ മരണ തമിെ കാ കില് njാ ാ െമ ബ ി െകാ ീ വ വനതലമഖിലമരവിേ ാ വാദിയാം േദവാരിക ത വര ിനാ വലമഥനമപി ധി ജയി നേ ാെടാ വാനര വെ തിരി മ തം! അ ക മളവിലിഹ നാണമാെമ ം ഹ മശേക ാപി njാനവിളംബിതം തിഭിരപി നി തിഭിരപി ഛ നാപി വാ േ ണ njാ ത സമീേപ വ വ 880 336
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സപദി വിപ പഗതമിഹ മദാ തം സ ദ ിനാശകരം പരം നി യം സ ഖമിഹ നിവസ മയി ജീവതി ത ം ഥാ സ ാപ ാ ക മാം“ ഇതി ജനകെനാ നയഹിത ചി ി ടനി ജി ം റെ സ നായ് രഥകവചവിശിഖധ രാദികള് ൈകെ ാ രാമ തം േജ മാ െച ീടിനാ ഗ ഡനിഭനഥ ഗഗന തി ീടിനാ ഗ ന കം മാ തി വീര വാ 890 ബ മതി മകതളിരി വ പര രം ബാ ബലവീര േവഗ കാ കയാ പവന തശിരസി ശരമ െകാെ ി പാകാരിജി ായ പ ാസ വി മന് അഥസപദി ദി വിശിഖെമ െകാെ മാറാ ബാണം പദ ളി ം തദാ ശിതവിശിഖമധികതരെമാ വാ േമെല സിംഹനാേദന പ ം ിനാ തദ കപി ലതിലകന െകാ ാ നായ് ംേഭന തെനെ ാ ി സത രം 900 രഗ തരഥ മഥഝടിതി െപാടിയാ ിനാ ര ചാടിനാന് േമഘനിനാദ ം അപരെമാ രഥ മധിക വിതത ടേനറി വശെ ൗഘവരിഷം ട ിനാ ഷിതമതി ദശവദനതനയ ശരപാേതന േരാമ ന ാ കീറി കപീ ം അതി െമാ െക തിയവനിെ കാ കയാലംേഭാജസംഭവബാണെമ ീടിനാ അനിലജ മതിെന ബ മതിെയാ ടനാദരിാഹ ! േമാഹി വീണി തേല 910 ദശവദന തനനിലതനയെന നിബ ി 337
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പിതാവിന് ി വ വണ ിനാ പവനജ മനസിെയാ പീഡ ായീല പ േദവ ാ െകാ വര ിനാ നളിനദലേന നാം രാമ തി വടി നാമാ തം ജപി ീ ം ജനം സദാ അമല ദി മ മഥന ഭ ിവി രായ ാനക ത ബ നം ണാ ചിരവിരചിതമപി വി ച ഹരിപദം ിരം ാപി മിെ ാ സംശയം 920 ര തിലകചരണ ഗമകതളിരി വെ ാ രാമ ത ബ ം ഭവി ീ േമാ? മരണജനിമയ വി തി ബ മി ാേതാ മ ബ നം െകാെ സ ടം? കപടമതികലിത കരചരണ വിവശത ം കാ ി ിട െകാ േ ാരന രം പല മതി കെമാ നിശിചരണമണ ട പാശഖേ ന ബ ി കാരണം ബലമിയ മമരരി െക ി ിടെ ം ാ ബ നം േവ െപ ിതേ ാേഴ 930 വ ഥ മവനകതളിരിലി െയ ാകി ം ബ െന ഭാവം കള ീലവ നിശിചരെര െകാ ാ േപാ ം വിെധൗ നി ലനാ ിട ാ കാര െഗൗരവാ അനിലജെന നിശിചര ലാധിപ ി വാദിേതയാധിപാരാതി െചാ ീടിനാ “അമിത നിശിചരവരെര രണശിരസി െകാ വനാ വിരി ാ ബ നായീടിനാ ജനക! തവ മനസി സചി ാ മായിനിെ േ വിചാര കാര ം നീ വിധീയതാം 940 വഗ ലവരനറിക സാമാന ന ിവ ത ിവ ിെന ാെമാര ക . 338
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിജതനയ വചനമിതി േക ദശാനന നി ം ഹ േനാേടാ െചാ ീടിനാ : ഇവനിവിെട വ വതി കാരണെമെ െമ നി വ െത ം ഉപവന മനിശമ കാ വെര േ ാെട മ ന രെര ം ത രിതമതി ബലെമാ തക െപാടി ം മേയാടാ െട തെന ം 950 ഇവെനാടിനി വിരവിെനാ േചാദി നീെയ മി ാരി െചാ േക ഹ ം പവന തെനാ വിനയതനയസഹിതമാദരാ പ ” നീയാരയ വ കേപ! പസദസികഥയ മമ സത ം മഹാമേത! നിെ യഴി വി നി യം ാ ം ഭയമഖിലമകതളിരി നി കള സഭ െ ാ മി ഭ പാ നീ അ ത വചന മലമധ ക മ ലേ ശ രാജ ി ലിെ േടാ!” 960 നിഖില നിശിചര ല ബലാധിപ േചാദ നീതിേയാേട േക വാ തനയ ം മനസി ര ലവരെന രപി നി പി മ ഹാേസന മേ തരം െചാ ിനാ :
ഹ മാെ
ഹിേതാപേദശം
“ ട വചനമതിവിശദ മിതി ജള േഭാ! ജ നാം രാമ ത njാനറിക നീ വനപതി മമപതി ര ര ജിത ണ ഷ േഷാ മ പര ജഗ ലപതിശയനമലനഖിേലശ രന് േദവാരാതി ി ി ദ 970 339
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രമഥന ദയമണിനിലയനനിവാസിയാം േതശേസവിത തപ ാ ക ജ ലരി മണിരഥ ജ മാധവ പതി തിവി ഷണസ ിത നിജജനകവചനമ സത മാ ീ വാ നി ല കാനന ി റെ ജനകജ മവരജ മായ് മ നാള് െച നീ ജാനകിെയ െകാ ീേല തവ മരണമിഹവ വതിെ ാ കാരണം താമരേസാ വക ിതം േകവലം 980 തദ ദശരഥതനയ ം മതംഗാ േമ താേപന ത ി മായ് ഗമി ീടിനാ തപനതനയെനാടനലസാ ിയായ് സഖ ം താ ര െ ാ െച േതാരന രം അമരപതി തെനെയാ ബാേണന െകാ ട ന ാ ജ കി ി ം ന കീടിനാ അടിമലരിലവനമനമഴകിെനാ െച വനാധിപത ം െകാ ാധി തീ ീടിനാ അതിനവ മവനിതനയാേന ഷണ ിനായാശക േതാ േമൈകക റായിരം 990 വഗ ലപരി ഢെര ല തരമയ തിേലകനഹമിഹവ ക ീടിേന വനജവിടപികെള ട ടനിഹ തക ം വാനരവംശ തിശീലം വിേഭാ! ഇകലി നിശിചരവരെരെയാെ ടി െമെ വധി തി ായ് വ കാരണം മരണഭയമകതളിരിലി യാേത വി മെ ാ ജ ളിെ നി യം ദശവദന! സമര വി േദഹര ാ മായ് ത തവ െ നി ഹിേ നഹം 1000 ദശനി തശതവയസി ജീ െമ ാകി ം 340
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദഹിക േ ം ിയം േദഹേമാ നീ തവ തനയകരഗളിത വിധിവിശിഖപാേശന ത njാ ബ നാേയെനാ കാ ണം കമലഭവ ഖ രവര ഭാേവന േമ കായ ിേന േമ പീഡ ായ്വരാ പരിഭവെമാ െപാ മരണ മകെ ടാ ബ ഭാേവന വ ീടിേനന njാ അതി മി െപാ തിെലാ കാരണ േകളദ ഹിതം തവ വ ദ നായ് 1010 അകതളിരിലറി റ വ േ ാനെമാെ നീേ ണം ധജനം അ ജഗതി ക ക ണാ നാം ധ െമാേ ാപേദശമ ാനിനാം േമാ ദം മനസി ക ക വനഗതിെയ വഴിേയ ഭവാ മ നായീെടാലാ േമാഹമഹാം െധൗ ത ജമനസി ദശവദന! രാ സീം ിെയ ൈദവീം ഗതിെയ മാ യി ീ നീ അ ജനനമരണ ഭയനാശിനീ നി യമന യാ സംസാര കാരിണി 1020 അ തഘനവിമലപരമാ േബാേധാചിതമത മാന േയാ തനേ ാ ഭവാ കളക തവ ദി സപദി ത േബാേധന നീ കാമേകാപേദ ഷേലാഭേമാഹാദിക കമലഭവ തതനയ ന നനാകയാ ക രഭാവം പരി ഹിയാ നീ ദ ജ ര മ ജഖഗ ഗ ജഗേഭേദന േദഹാ ിെയ ജി ീ നീ തി ണപരവശതയാ ബ നായ്വ ം ാണേദഹ ളാ ാവ റിെകേടാ! 1030 അ തമയനജനമലനദ യനവ യനാന േനക പര േകവല നി പമമനേമയനവ നിരാ ല 341
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നി ണ നി ള നി മ നി ല നിഗമവരനിലയനന നാദ വി നിത നിരാകാരനാ ാ പര ം വിധിഹരിഹരാദിക ം തിരിയാതവ േവദാ േവദ നേവദ ന ാനിനാം സകലജഗദിദമറിക മായാമയം േഭാ! സ ി യം സത േബാധം സതാതനം 1040 ജഡമഖിലജഗദിദമനിത മറിക നീ ജ ജരാമരണാദി ഃഖാന ിതം അറിവതി പണിപരമ ഷ മറിമായ ളാ ാനമാ നാ ക െതളിക നീ പരമഗതി വ വതി പരെമാ പേദശ ം പാ േക ീ െചാ ി njാ അനവരതമകതളിരിലമിതഹരിഭ ിെകാാ വി ി വ െമ നി യം അകമല മഘമക മളവതി വി മായാ ത ാന ദി ം ഢം 1050 വിമലതര മനസി ഭഗവ വി ാനവിശ ാസേകവലാന ാ തിയാ രജനിചരവനദഹനമ ാ രദ യം രാമരാേമതി സദിവ ജപി ം രതി സപദി നിജ ദി വിഹായ നിത ം ദാ രാമപാദ ധ ാന ി റ ം അറി െച തകതളിരിെലാ ഷ െ ിലാഹ ! േവ താകയാലാ നീ ഭജഭവ ഭയാപഹം ഭ േലാക ിയം ഭാ േകാടി ഭം വി പദാം ജം 1060 മ മഥനചരണസരസിജ ഗളമാ നീ െമൗഢ ം കള ഭജി െകാ ീെടേടാ! തിക മിനി മനസി കനിെവാ കള ൈവേലാകം ഗമി ാ വഴിേനാ നീ പരധന കള േമാ നിത ം ഥാ 342
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാപമാ ി കീ േപാ വീണിെടാലാ നളിനദലനയനമഖിേലശ രം മാധവം നാരായണം ശരണാഗത വ ലം പരമ ഷം പരമാ ാനമദ യം ഭ ിവിശ ാേസന േസവി സ തം 1070 ശരണമിതി ചരണകമേല പതി ീെടേടാ! ശ ഭാവെ ത ജി സ നായ് ക ഷമനവധി ഝടിതി െച ിെത ാകി ം കാ ണ മീവ മി മ ാ േമാ ര പതിെയ മനസി ക കിലവ തേല ര ാമ ാകയി ജ ം സേഖ! സനക ഖ നിക വചന ളിേതാ െ േടാ സത ം മേയാ ം വിരി ാദി സ തം“ അ തസമവചനമിതിപവനതനേയാദിതമത േരാേഷണ േക ദശാനന 1080 നയനമി പതി മഥ കന ചിത മാ ട ന ാ ിമിഴി െചാ ീടിനാ തിലസ ശമിവെനയിനി െവ ി വി ധി ാരമി ക ീല മ ാ േമ മമ നികട വി വടിെവാെടാ മി മാം മെ ാ ജ ളി െന െചാ േമാ? ഭയ െമാ വിനയ മിവ കാ ാനി പാപിയാേയാ ാ ാശഠനിവ കഥയമമ കഥയമ രാമെന ാ െചാ ? കാനനവാസി, ീവെന ാെരേടാ? 1090 അവെര മന രം ജാനകി തെ മത നാം നിെ ം െകാ വ ” ദശവദന വചനമിതി േക േകാപം ദ ം കടി കപീ ം െചാ ിനാ ! “നിന തവ മനസി െപ െത ം ന നീ 343
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നിേ ാെടതിെരാ റായിരം രജനിചര ലപതികളായ് െnjളി െ ാ രാവണ ാെരാ മിെ തി ീടി ം നിയതമി മമ െച വിര േപാരാ പിെ നീെയ െച ിെതേ ാ ക ല!” 1100 പവന ത വചനമി േക ദശാസ ം പാ ശ ിത ാെരാടാ െചാ ീടിനാ ! “ഇവിെട നിശിചരെരാ വരാ ധപാണിയായി േയാ ക െനെ ാ വാന് െചാ വി ” അ െപാ തിെലാ വനവേനാട ീടിനാനേ ാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ െമ േവ! “അ ത രിതമി തെനെ ാ െകാ പ ാ െചാ ീ വി ഇവെന വയമിവിെട വിരേവാ െകാ ീടിനാെല െനയ റി ി രാഘവ 1110 അതി നരിവെനാരടയാള ാ ിനാമ യ േ ണമതേ ാ േപാചിതം?“ ഇതിസദസി ദശവദന സഹജവചേനന താെന ിലത െന െച െക െചാ ിനാ .
ല ാദഹനം വദനമപി കരചരണമ െശൗര ാ ദം വാന ാ വാ േമ െശൗര മാ വയമതി ഝടിതി വസേനന വാ േവ ി വ ിെകാ ി ര ിെല ാട ം രജനിചരപരി ഡെര വാദ ം െകാ ിരാ ിയി വെ ാ ക െന ി െന 1120 നിഖിലദിശി പല മിഹ േക മാ ി നീെള വിളി പറ നട വി ലഹതകനിവനറികനിേ ജെന ത 344
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ി നി നീ ീ ം കപി ലം തിലരസ താദി സംസിതവ ളാല് തീ ം െത െതെര ം ദശാ േര അ ലബല നചലതരമവിെട മ വീടിനാനത ായത ലമായി വാ തദാവസനഗണമഖില െമാ ി മ ി വാ മതീവ േശഷി ി പിെ ം 1130 നിഖിലനിലയന നിഹിതപ ാംബര ം നീെള ിര െകാ ീടിനാ . അ ടെനാ ി വാ േശഷി ക ളവ മി ം െച െകാ വ ീടിനാ തിലജ ത േ ഹസംസിതവ ദിവ പ ാം ക ജാല ം ിനാ നി തി െപ തിവ വസന ളിെ ാ ിനി േ ഹ െമ ാെമാ ീതേശഷ ം അലമലമിതമലനിവെന ം ദിവ നിതാ േതാ ീ വിനാശ ിെന ാ ചില 1140 അനലമിഹവസനമിതി നനലമിനിവാലധിാ െകാ വി ൈവക േത േമ നരവ മ െപാ തീെകാ ീടിനാ ാ േദേശ ര രാരാദിക ബലസഹിതമബലമിവര ഖ ം െകാ ബധ ാ ഢതരം ത ാ കപിവരം കിതവമതിക മിെതാ ക െന ി െന ത ാരവമരം ഗത ാ രവരം പറകെള ടനറ റ െന പ ിമദ ാരേദേശ െച ന രം 1150 പവനജ മതി ശശരീരനായീടിനാ പാശ മേ ാ ശിധിലമായ് വ ി ബലെമാടവനതിചപലമചലനിഭ ഗാ നായ് ബ ം േവ െപ േമ േ ാ െപാ ിനാ ചരമഗിരിേഗാ രാേ വാ േവേഗന 345
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചാടിനാ വാഹക ാെര ം െകാ വ ഉ പതിെയാ ര മട യരമിയ രേ ാ ംഗ െസൗധാ േമറി േമവീടിനാ ഉദവസിതനികര ട ട ട പരിേവഗേമാത പിെ ത സത രം 1160 കനക മണിമയനിലയമഖിലമനിലാ ജ ക ി ക ി വ ി ിത ി ം തിചപലതെയാടവനചലേമാേരാ മണിാസാദജാല ട ിനാ ഗജ രഗരഥബലപദാതിക പം ി ം ഗമ ളാ രമ ഹ ം അനലശിഖക മനില ത ദയ ം െതളിാഹ ! വി പദം ഗമി തദാ വി ധപതിെയാ നിശിചരാലയം െവെ ാ ാ െമ ാമറിയി െകാ വാ 1170 അഹമഹമികാധിയാ പാവകജ ാലകളംബരേ ാള യ െച ദാ വനതലഗതവിമല ദിവ ര ളാ തിപരി മാ ല ം നരനില തനിതി ദഹി ി െത ി ം തി പരി മായ് വ ിത തം ദശവദനസഹജ ഹെമ ിേയ മ േദവാരിേഗഹ െവ ടീജവം ര ലപതി ിയ ത നാം മാ തി ര ി െകാ ാ വിഭീഷണമ ിരം 1180 കനകമണിമയനിലയനികരമ െവേ ാേരാ കാമിനീവ ം വിലാപം ട ിനാ ചി രഭരവസനചരണാദിക െവ ാ ജീവ ം േവ െപ െമൗ പതി ം ഉട കി കി ട ഴറിയലറി ാ തമായ െസൗധ ളിേലറി ം ദഹന ടനവിെട െമ ദഹി ി 346
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താഴ വീ പിട മരി ം മമതനയ! രമണ! ജനക! ാണനാഥ! ഹാ മാമകം ക മേ ാ! വിധി ൈദവേമ! 1190 മരണ ട ട കി കി വരിെക മാ വാനാ മി േ ാ! ശിവശിവ! രിതമി രജനിചരവരവിരചിതം ഡം മെ ാ കാരണമി ിതിേന േമ പരധന മമിതപരദാര ം ബലാല് പാപി ദശാസ പരി ഹി ാ േലാം അറികില ചിതമ മേദന െച ീടായ്വിനാ മതിെ ഫലമി നി യം മ ജത ണിെയെയാ മഹാപാപി കാമി മ വ മാപ ായിതി െന. ത രിത ം കാര മകാര ം ി െച െകാേ ണം ധജനം മദന പരവശതെയാ ചപലനായിവന് മാഹാ പതി തമാെര ം കരബലെമാട ദിനമണ പിടി തി കാമിചാരി ഭംഗം വ ീടിനാ അവ മനസി മ വിന തേപാമയപാവക നദ രാേജ പിടിെപ ി േകവലം നിശിചരിക ബ വിധെമാേരാേ പറക ം നി ം നിലയിേല െവ മരി ം 1210 ശരണമിഹ കിമിതി പലവഴി ടേനാടി ം ശാഖിക െവ റി ട വീ ം ര ലവേര ത ിയാമാചരരാജ െമ േയാജന ം ണാ സരസബ വിഭവ തേഭാജനം ന കിനാ സ നായി പാവകേദവ ം ല തരമനിലതനയന തനിധി ത ിേല ലാ ല ം ത തീ െപാലി ീടിനാ പവനജെന ദഹനനപി തിേ െമ 347
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാവകനി സഖനാക കാരണം 1220 പതിനിരതയാകിയ ജാനകീേദവിയാ ാ ിതനാകയാ ം ക ണാവശാ അവനിതനയാ പാൈവഭവമ തമത ശീതളനായി വ ി ം രജനിചര ലവിപിന പാവകനാകിയ രാമനാമ തി െകാ മഹാജനം തനയധനദാരേമാഹാ െര ാകി ം താപ യാനലെന ട ീ തദഭിമതകാരിയാ ത സാപം താനേലന ഭവി േമാ? 1230 ഭവതിയദിമ ജജനം വിസാ തം പ ജഓചനെന ഭജി ീ വി വനപതി ജഗപതിശയന ഭജനം വി തൈദവാ സം തതാപാപഹം തദ കപി ലവര മവനി തനയാപദം താ െതാ നമ ത െചാ ിനാ അഹമിനി ഴറി നടെകാ വന രാ ാപ യാ ഗ ാമി രാമാ ികം ര വര മവരജ മ ണജ മായ് തമാഗമി ീ മന േസനാസമം 1240 മനസി തവ െച പരിതാപ ാെകാലാ മ ഭരം കര മിnjീഅനകാ േജ! െതാ തമിതവിനയമിതി െചാ വ േ ാ ഃഖ െ ാ പറ ി സീത ം: “മമരമണചരിത രെച നിെ മാനസതാപമക ി മാമകം കഥമിനി മഹമിഹ വസാമിേശാേകന മ കാത ാ വണെസൗഖ ം വിനാ” ജനക പ ഹി ഗിരമി െന േക വ ജാതാ ക ം െതാ െചാ ീടിനാ 1250 348
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
“കളക ചമിനി വിരഹമലമതി ട മമ മാേരാഹ േണന njാ െകാ േപായ് തവരമണസവിധ പഗമ േയാജി ി താപംേശഷ മൈദ വ തീ ീ വ പവന ത വചനമിതി േക ൈവേദഹി ം പാരം സാദി പാ െചാ ീടിനാ അതി തവക മളവിെ ാ ദ െമാ നിവ ി വിശ സമദ േമ ഭചരിതനതിബലെമാടാ ദിവ ാേ ണ േശാേഷണ ബ നാൈദ രപി സാഗരം 1260 കപി ല ബേലനകട ജഗ യ ക കെനെ ാ െകാ േപാകാ മാം മറിെവാെടാ നിശി രഹസി െകാ േപായാല മ ാണനാഥ കീ ി േപാരാ ഢം ര ലജവരനിവിെടവ ം െച രാവണെനെ ാ െകാ െപാ െ ാ വാ അതിരഭസമയിതനയ! േവലെച ീ നീയ നാ ം ധരി ീ വ ജീവെന” ഇതിസദയ മവെനാട ള് െച യ ീടിനാളി ിരാേദവി ം, പിെ വാതാ ജ 1270 െതാ തഖില ജനനിെയാ യാ വഴ ി ം മഹാ വം ക ചാടീടിനാ .
ഹ മാെ
ത ാഗമനം
ി വന ലെയ െരാ ലറീടിനാ തീ നാദംേക വാനരസംഘ ം ക വിനിെതാ നിനദമാ േക ായ ം കാര മാഹ സാധി വ ി പവന തനതി നഹി സംശയം മാനേസ പാ കാ െകാ േക ാലറിയാമ ം കപി നിവഹമിതി ബ വിധം പറ ംവിെധൗ349
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാണായി ത ിശിരസി വാതാ ജം 1280 “കപിനിവഹവീരേര! ക ി സീതെയ കാ വീരന ഹ ാലഹം നിശിചര വരാലയമാകിയ ല ം നിേ ഷ ദ ാന ം ദഹി ി ി വി ധ ല ൈവരിയാ ം ദശ ീവെന വി യമ ാ ക പറ ി ഝടിതി ദശരഥ തെനാടി ഥ െചാ വാ ജാംബവദാദികേള നട ീ വി ” അ െപാ പവനതനയെന മവരാദരിാലിംഗ ഗാഢമാ ംബ വാലാ ലം 1290 കെമാ കപിനിചയമനിലജെന ി മി ാ വിളി േപായീടിനാ വഗ ലപരി ഢ ഴറി നടെകാ േപായ് വണാചലം ക േമവീടിനാ മദലഫലമ ലതാത മാം മസമാ തം ീവപാലിതം ധിതപരിപീഡിതരായ കപി ലം ദ ിനാശാ മാ ാ പറ ീടിനാ ഫലനികര സഹിതമിഹ മ രമ ര ം ഭ ി ദാഹ ം തീ നാെമാ േവ 1300 തരണി ത സവിധ പഗമ ാ താമസം ൈകവി ണ ി സാദരം അതിന വദി േളണെമ ാശ ംഗദേനാടാപ ിേ ാരന രം അതിനവ മവെരാ ടനാ െയെ യാലാ മ വനം ിെത ാവ ം പരിെചാടതിമ രമ പാന ം െച വ പക ഫല ള് ഭ ി ം ദശാ േര ദധി ഖ മനിശമ പാലനം െചയ്വി ദാനമാേനന ീവസ ശാസനാ 1310 350
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ദധിവദനവചനെമാ നിയതമ കാ ദ ധര ാര ത യാ പവന ത ഖകപിക ി ഹാേരണപാ ാ ഭയെ വ മതി തം ത രിതമഥ ദധി ഖ മാ ീവെനമാേലാക ാ ള് െചാ ിനാ തവമ വന ി ഭംഗം വ ിനാ താേരയനാദികളായ കപിബലം ചിരമ തവ ക ണയാ പരിപാലി ിരമാധിപേത ന വാേണനഹം 1320 വലമഥന തതനയനാദികെളാ േവ വ മ ത ജനെ ം െവ ട മ വന മി െപാ തഴി ിെത ി െന മാ ലവാക മാക ണ ീവ ം നിജമനസി രപി വള സേ ാേഷണ നി ലാ ാ രാമേനാ െചാ ീടിനാ പവനതനയാദിക കാര ം സാധി പാരം െതളി വ ി നി യം മ വനമത െയ ാകിെലെ ബ മാനിയാേത െച കാ കയി ാ േമ 1330 അവെര വിരെവാ വ വതി െചാ െചാ നി േഖദി േവ ാ ഥാ ഭവാ അവ മ േക ഴറിെ െചാ ിനാന നാ ാദികേളാ സാദരം അനിലതനയാംഗദ ജാംബവദാദികള സാ ീവഭാഷിതം േക യാ നരവ മ െപാ വാ സേ ാേഷണേവഗം നട ാ െച ീടിനാ ക െപരിയ ഷമണി രാമ തി വടി ണ ഷ േഷാ മ പര 1340 രമഥന ദിമ മഖില ജഗദീശ ര രേന ര രേസവിത 351
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജഗപതിശയനനമല ിജഗ രിതേസാദര മാധവ ജഗ ല ഷണാരാധിതാം ിദ യ രസംഭവ ജിത നി ണ വനപതി മഖപതി സതാപതി മ തി രബാ വ ിയസഖി 1350 ധജന ദി ിത വേദവാരാതി രബാ വവംശസ വ ജബലവതാംവര ണ ജനകാ ക പതിന ന മിജാവ ഭ വനതലപാലക തപ ാ ക രി തി ദ ണ ജനാ ിത ജഭവ ലാധിപ രീകാനന ബാേണാപമ രികാ ണ വാ ദിവസകര ം െസൗമി ി ം ദാദി ം ഭജി ിേക സ തം വിപിന വി ഖതരമിരി ക വീ വണ ിനാ വാ ാദിക നരഥഹരീശ ര തെ ംവ ി േമാദം പറ ാന നാ ജ കനിവിെനാ കേ നഹം േദവിെയ ക േര ാലേയ സ ടെമ ിേയ ശല ട വിചാരി ി താവകം െട മി ാതനയ ം സാദരം ശിഥിലതരചി രെമാടേശാകവനികയി ശിംശപാ ലേദേശ വസി ീടിനാ 1370 അനശനെമാടതി ശശരീരനായന ഹമാശരനാരീപരി തയായ് ചാ അഴ െപ കിമ കി ബ ബാ ം വാ വാ േ ാ! സദാ രാമരാേമതിമ ം രപി ജപി ജപി വിലപി ാംഗിേമ േനര njാ തദാ 352
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അതി ശശരീരനായ് ശാഖാദശാ േര ആന െ ാ ി േ നനാ ലം തവചരിതമ തസമമഖിലമറിയി ഥ ത ിേയാ ം നി ി വടി തെ ാ ം 1380 െച ടജ വി രഹിതയായ് േമ ം വിെധൗ െച ദശാനന െകാ േപായ ം സവി തെനാ ഝടിതി സഖ ായ ം സം നാ ജ തെ വധി ം ിതി ഹി രേന ഷണാ ം കപീ നാ കീെശൗഘമാ നി മായീടിനാ അഹമവരിെലാ വനിവിേട വ ീടിേനന വം ചാടി ട തിവി തം രവിതനയസചിവനഹമാ ഗന ന രാമ ത ഹ മാെന നാമ ം 1390 ഭവതിെയ മിഹഝടിതി ക െകാേ നേഹാ ഭാഗ മാഹ ഭാഗ ം താ േ ാ ഹം ഫലിതമഖിലം മയാദ യാസം ശം പ ജാേലാകനം പാപവിനാശനം മമവചനമിതിനിഖിലമാക ജാനകി മ മ ം വിചാരി ി മാനേസ വണ ഗളാ തം േകന േമ ാവിതം ീമതാമേ സരനവ നി യം മമ നയന ഗളപഥമായാ ണ വാ മാനവവീര സാേദന ൈദവേമ! 1400 വചനമിതിമിഥിലതനേയാദിതം േക njാ വാനരാകാേരണ ശരീരനായ് വിനയെമാ െതാ തടിയി വീ വണ ിേന വി യേ ാ േചാദി ി േദവി ം അറിവതി പറക നീയാെര െതേ ാട്ത ാദി ാ ം വിവരി ന രം കഥിതമഖിലം മയാേദവ ാ ക ദളാ ി ം വിശ സി ീടിനാ 353
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ െപാ തിലകതളിരിലഴ കളവതി njാനം ലീയം െകാ ീടിേനനാദരാ 1410 കരതളിരിലതിെന വിരേവാ വാ ി ദാക നീ െകാ ക കി ള ട ശിരസി ശി ഗള വി ല ട ി ം ശീ മണ വിലപി ിേത ം പവന ത! കഥയമമ ഃഖെമ ാം ഭവാ പ ാ േനാ നീ ക ിതേ ാ സേഖ! നിശിചരികള ദിന പ വി ം നീയ െച െചാ െക െചാ ീടിനാ തവചരിതമഖിലമലിേവാ ണ ി njാ ത ിേയാ ം കപിേസനേയാ ം തം 1420 വയമവനിപതിെയ വിരേവാ ിെ ാ വ ദശാസ ല ം ടി ട സ കമേയാ ാ രി ാ െകാ േപാം സ ാപ ി ാക േത േമ ദശരഥ ത വിശ ാസാ ഥമായിനിേ ഹി േമ േദവി ചി ം ധന മാദരാ നെരാരടയാളവാ ം പറ ീ ക ണ ഷ വിശ ാസസി േയ അ മവനി തെയാടഹമി െന െചാ ളവാ ഡാര മാദരാ ന കിനാ 1430 കമല ഖി കനിവിെനാ ചി ടാചേല കാ മായ് വസി ാെളാ ദിനം കഠിനതരനഖരനിേ ണ പീഡിെ ാ കാക ാ ം െചാ െക െചാ ിനാ തദ പലതരമിവപറ ം കര ള്ാപം കല മ ം ദശാ േര ബ വിധേചാവിഭാേവന ഃഖം തീ ബിംബാധരിെയ മാശ സി ി njാ വിട ടനഴെകാ വഴ ി േപാ ി 354
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േവേഗന പിെ മെ ാ െച േതനഹം 1440 അഖിലനിശിചര ലപതി ഭീ ാ ദമാരമെമാെ ക േ നതി ട പരിഭവെമാടട ക തിവ നിശാചര പാപികെളെ ാലെച േതനസംഖ കം ദശവദന തെന ര മാരെന ദ ധരാലയ ി യ ീടിേന അഥ ദശ ഖാ ജ ാ ബ നായാശരാധീരെന പറ njാ ല തരമേശഷം ദഹി ി ി ബത! ല ാ രം പിെ ം േദവിത പദം 1450 വിഗതഭയമടിയിണ വണ ി വാ ിേ ാ വീ ം സ ം ചാടി ട njാ തവചരണനളിനമ ൈനവ വ ി ി ദാസ ദയാനിേധ! പാഹിമാം! പാഹിമാം!” ഇതിപവന തവചനമാഹ ! േക ളവി ിരാകാ ം ീതി ീടിനാ “ രജന രം കാര ം തംത യാീവ ം സാദി ി േകവലം സദയ പകാരമിെ തി ാദരാല് സ സ ം മമ തേ നിന njാ 1460 ണയമനസാ ഭവാനാ തമായതി ത പകാരം ജഗ ി ലിെ േടാ! നരപിരമാവര മാ ത െന” േമാദം ണ ീടിനാനാദരാ ഉരസി രപി രണ കീടിനാേനാ െ േടാ! മാ ത ഭാേഗ ാദയം വനതലമതിെലാ വനി െനയി േഹാ െണ ൗഘെസൗഭാഗ ാെയേടാ! പരമശിവനിതിര ലാധിപ ത െട പാവനമായ കഥയ െച ം 1470 355
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഭഗവതി ഭവാനി പരേമശ രി േക ഭ ിപരവശയായ് വണ ീടിനാ കിളിമക മതി സരസമി െന െചാ േക മഹാേലാക ം െതളിേയണേമ 1474 ഇത
രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ
356
രകാ
ം സമാ ം
അ
കാ ഹരിഃ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ം
ീ ഗണപതേയ നമഃ അവി
മ
നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! ഹേര! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! ഹേര! രാമ! രമാരമണ! ിേലാകീപേത! രാമ! സീതാഭിരാമ! ിദശ േഭാ! രാമ! േലാകാഭിരാമ! ണവാ ക! രാമ! നാരായണാ ാരാമ! പേത! രാമകഥാ തപാന ാന സാരാ തി സാമ മിേ േമ 10 ശാരികൈ തേല! െചാ െചാ ി ി ം ചാ രാമായണ ം മേനാഹരം ഇഥമാക ണ കിളിമകള് െചാ ിനാ ചി ം െതളി േക ീ വിെന ിേലാ ച ഡ പരേമശ രനീശ ര ച ികാമ ിതം ളിനാ ച ാനേന! െചവിത ദാ രാമച ചരിതം പവി ം ിേയ! ീരാമാദിക െട നി യം ീരാമച വൈനകനായക താരക ാ ക ക ണാകര 20 മാ തി വ പറ േക ിലാ ഢേമാദാല െച ിതാദരാ ! “േദവകളാ മസാ മാ േ ാ േകവലം മാ തി െച േതാ ം വിെധൗ ചിേ നി പി േപാ മശക മാ357
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ി ശതേയാജനായതമ മം ലംഘി രാ സവീരേര ം െകാ ല ം െപാ ി ി വി യം ഇ െന ത ാെരാ െമ െമാ നാ മിെ നി യം 30 എെ ം ഭാ വംശെ ംല ണ തെ ം മി ാ ജെന ം േകവലം ൈമഥിലിെയ വ കാരണം വാതാ ജ പരിപാലി ി ഢം. അ െനയായെത ാമിനി ടെന െന വാരിധിെയ ട ീ ന മകരച ാദി പരി മാ സ ം കട േപായ് രാവണെന ടേയാ െമാ ി njാ േദവിെയെയ കാ ി ൈദവേമ!” 40 രാമവാക ം േക ീവ ം നരാമയം തീ മാറാ െചാ ീടിനാ : “ലംഘനം െച സ െ ം ബത! ല ം ഭ ീകരി വിളംബിതം രാവണ തെ ലം െകാലെച േദവിേയ ം െകാ േപാ njാന് ചി ാക േത േമ മാനേസചി യാ കാര വിനാശിനി ആരാ േമാ ാ ജയി ടാെതാ രരി ാണായ വാനരസ യം 50 വ ിയി ചാടണെമ െചാ ീടി ം പിെ യാെമ െചാ വര ിവ വാരിധിെയ ട ാ പായം പാ േനരമിനി ളയാെത ര പേത! ല യി െച നാം ിെത ാകിേലാ 358
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലേ ശ ം മരി ാെന നി യം. േലാക യ ി ലാെരതി ി രാഘവ! നി തി ി മഹാരേണ അേ ണേശാഷണം െച ജലധിെയസത രം േസ ബ ി ി മാം ഢം 60 വ കണ ി ാം ജയം തവന നിമി ള് കാ ക ര പേത!” ഭ ിശ ന ിതമി േ ാ ികളി മാക ണ കാ ംത േണ ിലാ ാ െതാ നി ം വാ സംഭവേനാ േചാദി ളീടിനാ :
ല ാവിവരണം ല ാ ര ി ാ ശ ാവിഹീനെമേ ാടറിയി നീ േകാ മതി കിടെ ിവെയാ േവ കാ ി രികേവണം വചസാ ഭവാ ‘ എ േക െതാ വാതാ ജ ന ാ െ ളി ണ ി ളീടിനാ : ‘മേധ സ ം ി ടാചലം വള ത തമതി ി ല ാ രം ാണഭയമി യാത ജന കാണാം കനകവിമാനസമാനമായ്. വി ാര െ േയാജന കനകമതിലതി േമ േഗാ രം നാ ദി ിക തിേശാഭിതമായതിേന നിലക ം അ െനതെ യതി ി ിലായ് െപാ ം മതി കേള െ ാ േപാെല ഏഴി ം ന ാ േഗാ രപം ി ം ഴ മായി പെ േഗാ രം 359
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ ാ ി ം കിട ാധമായ് െചാ വാ േവല യ ാലപം ി ം അ േകാ ദി ിെലേ ാ രം കാ തിനിശാചര ാ പതിനായിരം. ദ ിണേഗാ രം ര ി നി രേ ാവര റായിരം സദാ ശ രായ് പ ിമേഗാ രം കാ ന ര പ റായിരം ഉ രേഗാ രം കാ നി ാനതിശ രാ െ ാ േകാടി നിശാചര . ദി ക നാലി തില തേയാ ന കാ ീ വാ അ : രം കാ തി േപ മ ശാല തിലിര ി നം. ഹാടകനി ിതേഭാജനശാല ം നാടകശാല നട പിെ ം മ നശാല ം മദ പാന ി നി നമാ നി ലശാല ം ല ാവിരചിതാല ാരേഭദമാത ാപഹം പറയാവ ം ത രം ത ി നീേള ിരേ നഹം മ ിതാവി നിേയാേഗന െചേ ബലാ ിേതാദ ാനേദേശ മേനാേമാഹേന പ ജാേദവിേയ ം ക ിേന അം ലീയം െകാ ാ ഡാര മി വാ ിെ ാ ടയാളവാക ം േക വിടവഴ ി റെ കാ ിേയ പിെ റെ ാരവിേവകം. ആരാമെമാെ തക കാ വീരെരെയാെ േണന െകാ ീടിേന . രേ ാവരാ ജനാകിയ ബാലകന മാരനവെന ം െകാ njാ 360
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ േവ ാ ി റ ീ വാ മ വ! ല ാ ര ി തില് നാെലാ ൈസന െമാ ിേവേഗന േപായ് കാേല ദശ ഖെന െചാ ിേന ന െത ാം പിെ , രാവണ േകാേപന െചാ ിനാ ത ിെട ത േരാ’ടിെ ാേഴ െകാ ക ൈവകാതിവെന’െയ േ രം െകാ വാ വ വേരാ വിഭീഷണ െചാ ിനാന ജ തേ ാ മാദരാ : ‘െകാ മാറി ത ാെരയാ േമ െചാ രാജധ ളറി വ െകാ ാതയ ടയാളെ ന താ െത’ േ ാ ദശാനന െചാ ിനാ വാലധി ി െകാ വാ സേ ഹവാസസാ ം െപാതി വര ിെകാ ിനാരേ ാളടിയ ം െപാ ിേ നി േയാജന വ മാ ല ാ രം സത രം മ വ! ല യി പടയി നാെലാ െമാ ിേന ത സാദ ിനാ . ഒ െകാ മിനി ാലവിളംബനം ന േപാക റെ കാ നാം. സ രായ് ബ േരാഷം മഹാാനമാ വി മം സംഖ യി ാേതാള മഹാകപിസംേഘന ല ാ രി ശ ാപഹം ലംഘനം െച ന രനായകകി ര ാെര േണന പി പതികി ര ാ െകാ ദശാനനതി ം തീ സംഗരാേ ബലാ
361
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ജേന െയെ ാ േപാരാം വിേഭാ! പ ജേന ! പരം ഷ! േഭാ!
യാ അ സ അ ക ‘ഇേ
നാന ന വാ ക േക ഥ ാതെകൗ കം സംഭാവ സാദരം സാ ീവേനാട െച ി വിേലാചനനാകിയ രാഘവ : ാ വിജയ കാലം പടേമാദം റെ േകവ ം. ന മ ം വിജയ ദം രേ ാജന മാം ലം ഹതി ദം ദ ിണേന രണ േമ ല ണെമ ാം ന ജയ ദം ൈസന െമ ാം പരിപാലി െകാ ണം ൈസന ാധിപനായ നീല മഹാബല ം ന ഭാഗ മി ഭാഗ ം പി പട ം പരിപാലി െകാ വാ വ രാം വാനര ാെര നിേയാഗി രംഭ മാഥി ഖരാ വ പി njാ മാ തിക േമറി മ പിേ മി ാ ജനംഗേദാപരി ീവെനെ ിരിയാതരികേവ നി മി ീ ക മ വീര ം നീല ഗജ ഗവയ ഗവാ ബലി ലിസമാനനാം ൈമ വിവിദ ം പ ജസംഭവ േഷണ ം ംഗ നള ം ശതബലി താര ം െചാ വാനരനായക ാേരാ െചാ വാനാവത ാെതാ ൈസന ം ടി റെ േക േമ ൈവക താട ാക താ ം വഴിെ േടാ!’ 362
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ മ െച മ ടൈസനികമേ സേഹാദരേനാ ം ര പതി ന മ ലമേ വിള ന നാഥ ം ഭാ രേദവ ം ആകാശമാ േ വിള േപാെല േലാകനാഥ ാ െതളി വിള ിനാ . ആ വിളി കളി ള േലാകാ ി തീ ീ വാ മ ടസ യം രാ ി േരശ രരാജ ം തി പരമാ യാ േവഗാ നട ട ിനാ . രാ ിയിെലാെ നിറ പരെ ാ വാ ി നട േപാെല ചാടി േമാടി േമാേരാ വന ളി േതടി ം പക ഫല ജി ം ൈശലവനനദീജാല പി ി ൈശലശരീരികളായ കപി ലം ദ ിണസി ത രതീര ം മേഹ ാചലാ ിേക േമവിനാ മാ തിത െട ക ്േദേശനി പാരിലിറ ി ര ലനാഥ ം താേരയക മമ െസൗമി ി ം പാരിലിഴി വണ ിനാന ജം ീരാമല ണ ാ ം കപീ ം വാരിധി തീരം േവശി ന രം ര ം വാരിധിത െട പ ിമതീരം േവശി തേ ാ പാധിപ ര ാ ജേനാട െച ിതാ ‘നാം വാരി സ ാവ നംെച വാരാ ിധിെയ ട ാ പായ ം ധീരരാ വെരാ ി മ ി പാരാെത ക ി േവണമിനി ട വാനരൈസന െ ര ി െകാ ണം 363
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േസനാധിപ ാ ശാ ാദിക രാ ിയി മായാവിശാരദ ാരായ രാ ി ര ാ പ വി ീ േവാ ‘ ഏവമ െച സ ംവ ി േമവിനാ പ വതാേ ര നാഥ ം വാനര ം മകരാലയം ക മാനേസ ഭീതി കല മ വിനാ ന ചെ ൗഘ ഭയ രെമ ം വ ണാലയം ഭീമനിസ നം അത തതരംഗാഢ മഗാധമിരണം െചയ്വതി രിതാ േമ ഇ െന സ ം കട െചെ െന രാവണ തെ വധി ? ചി ാപരവശ ാരായ് കപിക മ ാ രാമപാ േശ മ വിനാ ച മേ ാ ദി െപാ ീടിനാന് ച ഖിെയ നി പി രാമ ം :ഖം കല വിലാപം ട ിനാെനാെ േലാകെ യ കരി ീ വാ :ഖഹ ഷഭയേ ാധേലാഭാദിക െസൗഖ മദേമാഹകാമജ ാദിക അ ാനലിംഗ ി വെയ െന ാന പനാ ചിദാ നി സംഭവി വിചാരി കാ കിേലാ സംഭവി ി േദഹാഭിമാനിനാം കിം പരമാ നി െസൗഖ :ഖാദിക സ സാദ ി ലി രേ േമ സ തി നിത മാന മാ ം പരം :ഖാദിസ ം ിസം ത ഖ നാം രാമ പരാ ാ പരം മാ മായാ ണ ളി സംഗതനാകയാ മായവിേമാഹിത ാ േതാ ം ഥാ. 364
അ :ഖിെയ ം െമാെ േയാ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഖിെയ െമ ാമ ാല ധ ാ െട മതം.
രാവണാദിക െട ആേലാചന അ ഥ നി ദശരഥ മ ാ ജാദികളായ കപിക ം വാരാ ിധി വടേ രവ വാരിധിേപാെല പരേ ാരന രം ശ ാവിഹീനം ജയി ജഗ യം ല യി വാ ലേ ശ ര തദാ മ ിക തെ വ ി വിരേവാ മ നിേകതനം ി ീടിനാ ആദിേതയാ േര ാദിക മ താെതാ ക മാ തി െച ം ചി ി ചി ി നാണി രാവണ മ ികേളാ േക ി ാനവ ക : ‘മാ തി വ ിവിെടെ ക ളാ മറിയാതിരി മ േ ാ ആ ം കട താെതാ ല യിേ ാ വ കം െ ാ വാനര ജാനകി തെ ം ക പറെ ാ ദീനത ടാതഴി ാ പവനം ന ര ാെര ം വധിെ െട നാമ മാരെന ം െകാ ല ം െപാ ി സ ം ലംഘനം െച െതാ സ ടെമ ിേയ സ നായ് േപായേതാ േ ാളം ന െല ം നാണമാമിെ ാ സംശയം ഇേ ാ കപി ലേസന ം രാമ മ ിത രതീേര മ േ ാ . ക വ െമ ന ാലിനിെയ ം ചിേ നി പി ക ി നി ം. 365
ി-
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വിശാരദ ാ നി െള െട മ ിക െചാ േക ലമായ് വ ീെലാരാപ ിനി ം മമ ഹിതം ന ായ് വിചാരി െചാ വി ൈവകാെത. എ െട ക കളാ ം നി െള ിേല േ ഹ ം നി ച ലം. ഉ മം മ മം പിേ തധമ മി ം ിവിധമാ വിചാര ം സാ മിദ,മിദം ാ മാ,മിദം സാ മെ പ ം േക ാ പല െമാ േപാെല മാനേസ വാ െമാഴി േതാ ീ ം ദാ ത ിലേന ാന ം പറ േനര സ തം മാമകം ന ന ീ ശം. എ റെ ാ ി ക ി മം പിെ ര ാമ മ മം െചാ വാ ഓേരാ തരം പറ ന തീ വാനായ് തിപാദി ന രം ന തിെതൈ കമത മാേയവ ി റ ക ി പിരിവ മ മമാ മ മെത ിേയ ചി ാഭിമാേനന താ താ പറ സാധി തി ം പറ ബാധി മേ വ ം പറ ീ ഷ യാ കാ ഷ േചതസാ കലി ടാെത കാല ം ദീ ഘമായി പര രം നി ം പിരി മ േമാ നി നാ േ ാനധമമെത ം എ ാലിവിെട ന െ ന െതെ ാ ി നി വിചാരി െചാ വി ’ ഇ െന രാവണ െചാ േക ളവിംഗിത ാ നിശാചര െചാ ിനാ : 366
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘ന നെ േമാ േ ാള ിലിതിെ ാ കാര വിചാര ായ ം േലാക െള ാം ജയി ഭവാനിെ ാരാ ലെമ ഭവി മാനേസ? മ നാം രാമ നി ഭയം തവ ചിേ ഭവി െമ മ തം! ാരിെയ രാ േ ജയി ട ബ ാ വിനി ിപ പ േന സത രം വി തയാെയാ കീ ി വള ം നാം േമഘനിനാദനേതാ നീ വിേ ശെന രാ മേ ഭവാ ജിത ാ ജിത മം േപാ ം ദശാ േര കമായ വിമാനം ഹി മ തെമ േമാ കേ ാള ം കാലെനേ ാരി ജയി ഭവാ േ ാ കാലദ ാെലാ ഭയ ാ ? ാരമാേ ണതെ വ ണെന സംഗര ി ജയി ീലേയാ ഭവാ ? മ േദവകെള റേയണേമാ പ ലരാ മ ാ െചാ നീ! പിെ മയനാം മഹാ ര േപടി കന കാര െ ന കീലെയാ-തവ? ദാനവ ാ കരംത െപാ മാനവ ാെരെ ാെ െചാേ ണേമാ? ൈകലാസൈശലമിള ിെയ ടനാേലാലമ ാനമാടിയകാരണം കാലാരി ച ഹാസെ ന കീലേയാ ല േ ാ വിഷാദി ാ മനസി േത? ൈ േലാക വാസികെളലാം ഭവ ബലമാേലാക ഭീതികല മ മാ തി വ ിവിെടെ ക വീരരാ ന േ ാ ി നാണമാം 367
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാെമാ േപ ി കാരണാേല െമാരാമയെമ ിേയ െപാ െ ാ മവന് nj ളാരാ മറി ാകിെല േമയ വ ജീവേനാേട േപാകയി േ ാ.’ ഇ ം ദശ ഖേനാടറിയി ട േത കേമാേരാ തി ം െചാ ിനാ : ‘മാനേമാടി ിനി nj ളിേലകെന മാനേസ ക ി യ താകിേലാ മാ ഷജാതികളി േലാക ി വാനരജാതി മിെ ംവ ം ഇെ ാ കാര വിചാരമാ ി ലെരാ ി ടി നി പി െയ ം എ ം പാരമിള ം ന ാരിേലാ േളണം ജഗ േഭാ!’ ന രവരരി ം പറ ളാപെമാ റ ദശാസ ം.
രാവണ
ംഭക
സംഭാഷണം
നി ം ൈകവി ംഭക തദാ വി തമ ജ തെ വണ ിനാ ഗാഢ ഗാഢം ണ ഢേമാദം നിജ പീഠമതിേ ലി ി ശാസ ം ാ െമ ാമവരജ തേ ാ ചി ാ രാേഗണ േക ി ന രം ഉ ാരി ായ ഭീതിേയാ മവ ന രാധീശ രേനാ െചാ ിനാ “ജീവി മിയി വാെ തി മമ േദവത മാ കി ന ം 360 ഇേ ാ ഭവാ െച ക െളാെ ത ാണഹാനി തെ ധരി നീ 368
ം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമ ഭവാെന ണം ക കി കി മിയി വാ വാനയ യിെ േമ ജീവി ിരി യിലാ ഹ െ ി േസവി െകാ ക രാമെന നിത മായ് രാമ മ ഷ നേ ക സ പനാം ീമാ മഹാവി നാരായണ പര സീതയാ ല ീഭഗവതി ജാതയായാ തവനാശം വ വാ 370 േമാേഹന നാദേഭദം േക െച ട േദഹനാശം ഗ വ ി മീന െള ാം രസ ി േമാഹി താേന ബളിശം വി ി മരി അ ിെയ േമാഹി ശലഭ മ മായ് ത ഭവി ിത ം ജാനകിെയ േമാഹി കാരണം ാണവിനാശം ഭവാ മകെ ം ന തേ െമനി ിെത ിലറി ിരി െത ാകി ം 380 െചാ മതി മന തി കാരണം െചാ വ ം കഴി ജ ിേല വാസനെകാ നീ താ േമശാസനയാ മട കയി വി ാന ദിവ ാ േപാ മാനിക േ ാ പറേയ തി േ ാ കാ ിയെത ാമപനയം നീയ നാ ി േ ാ മാപ ിനായ് നി യം njാനിതിനി ിനി രാമേന ം മ വാനര ാെരെയാെമാെ െയാ വന് 390 ജാനകിതെ യ ഭവി ീ നീ മാനേസ േഖദ ാക േത േമ േദഹ ിന രം വ േപാം േമ േമാഹി താഹ ! സാധി െകാ ക നീ 369
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ ിയ വശനാം ഷ വ ീ മാപ നി യേമാ കാ ഇ ിയനി ഹ ഷ വ ം നിജ െസൗഖ െളാ േവ” ഇ ാരിയാം ംഭക േ ാ ി േക ളവി ജി ം പറ ീടിനാനാദരാ 400 “മാ ഷനാകിയ രാമേന ം മ വാനര ാെരെയാെമാെ െയാ ി njാ ആ വ വന െയെ ിെല-“ നാശരാധീശ രേനാ െചാ ീടിനാ .
രാവണ വിഭീഷണ സംഭാഷണം അേ രമാഗതനായ വിഭീഷണ ധന നിജാ ജ തെ വണ ിനാ . ത രിക ി ി ശാനന െചാ ാനവേനാ പഥ ം വിഭീഷണ : ‘രാ സാധീശ ര! വീര! ദശാനന! േക ണെമ െട വാ കളി നീ. ന െചാേ ണെമ ാവ ം തനിാവേരാ െചാ ധജനം കല ാണെമ ല ിെന െമ ാവ െമാ മി ചി ി ണം ിനാ ാേതാ നീ രാമേനാടി ിേലാക ി ന രാധിപ? മ ഹ വികട ം യ ാ കാദിക ം തഥാ ംഭക ജം മാലി ജംഘ ം ംഭ നി ംഭനക ന ക ന വ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം ംഭഹ ം ിശിര തികായ ം 370
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േദവാ ക ം നരാ ക ം മ േദവാരിക വ ദം ാദി വീര ം പാ ം േശാണിതാ ം പിെ വിപാ ാ ം മകരാ ം ഇ െന ംഗേര ബ ി വീരനാമി ജി ി മാമ വേനാെടേടാ! േനേര െപാ ജയി തിനാ േമ ീരാമേനാ ക താ മാനേസ. ീരാമനായ മാ ഷന േകളാെര റിവാ മാമെ ാ വ ം. േദേവ മ വ ി മ വ ൈവവസ ത ം നി തി മ േക പാശി മ ജഗ ാണന വിേ ശ മ വനീശാന മ േവധാ മ ജംഗാധിപ മാദിത വ മ വ . സാ ാ മഹാവി നാരായണ പര േമാ ദ ി ിതിലയകാരണ ം ഹിരണ ാ െനെ ാലെച വ പ ിയായ്, മ ിടം പാലി െകാ വാ . പിെ നരസിംഹ പം ധരി ി െകാ ഹിരണ കശി വാം വീരെന. േലാൈകകനായക വാമന ിയായ് േലാക യം ബലിേയാ വാ ീടിനാ . െകാ ാനി പെ ാ ട രാമനായ് മ വ ാെര,യ രാംശമാകയാ അ രെരെയാെ െയാ വാ മ ിലവതരി ീ ം ജഗ യ . ഇ ദശരഥ നായ് വ ി നിെ െയാ വാെന റി ീ നീ സത സ ലനാമീശ ര ത തം മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം 371
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െല ി പറ െതെ ാ ശ ാകിലതി െചാ ീ വ േസവി വ ഭയെ െ ാ െ ാ േദവനവ ക ണാകര േകവലന് ഭ ിയ പരമ പരേമശ ര ി ം ി ംന ം ജനാ ന ആ ിതവ ലനം ജേലാചനനീശ രനി ിരാവ ഭ േകശവ , ഭ ിേയാ ം ത തി വടിത പദം നിത മായ് േസവി െകാ ക മടിയാെത. ൈമഥിലീേദവിെയെ ാെ െ ാ ത പാദാം ജ ി നമ രി ീ ക. ൈകെതാ താ ര ിെ െചാ ിയാ െച പരാധ െള ാം മി വ ത പദം ന കീ േമവ ം ന െട ത രാേനാളം പയി മ ാ ം. കാടകം േനര തിബാലക താടകെയെ ാലെച ാെനാര ിനാ െകൗശിക ത െട യാഗര ാ മായ് നാശം ബാ ഖ ാ ന കിനാ . ാലടിവ ക ാമഹല തെമ ാെമാ ിയേതാ നീ ൈ യംബകം വി ഖ ി സീതയാം മ മിഴിയാെള ം െകാ േപാ േ ാ മാ മേ ഠാരാ ധനാകിയ ഭാ വന്തെ യി മ തം പിെ വിരാധെനെ ാ കള ം െച ഖരാദികെളെ ാല െച ം ഉ തനാകിയ ബാലിെയെ ാ ം മ വനാകിയ രാഘവന േയാ? അ വം ചാടി ട ിവിേട വേ ാജേന െയ പറ ട 372
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ി ല ാ രെ മ ി സ നാ േ ായ മാ തി െച ം ഒെ ാഴിയാെത ി ിരിെ തവ ന ന ാഹ ! േതാ ിെത െന! ന സ നേ ാ ൈവരം ഥാ. തന ംഗിതെ െ ാ മടിയാെത. ന മതികളായീ മമാത ാരി ം പറ െകാ ി മേതാ നീ കാല രം ഗമിയാതിരിേ കി കാലം ൈവകാെത െകാ ൈവേദഹിെയ ബലനാ വ ബല തേ ാവി മ രംവ ട ിയാ പി ാ നാ ം നഗര ം േസന ം തല് ാണ ം നശി ീ മര ണാ . ഇ ം പറ ബ ളാ േമ ക കാല ി ലിെ നി യം. ത െട യംെകാ വ തിനി നാമാള േപാെക േവ െപ െച േസവി ം ബലെന ബ ളേ രേമാ ാ ഫലമി മ വ! രാമശരേമ ത വ േ രമാമയ ിെലനി െകാ േനെര പറ ത njാനിനി താരാ മകെള െകാ ൈവകീടാെത. േമ പട ം നശി ടന െമ ാെമാ ിയാ മാനേസ മാനിനിെയെ ാ ാെമ േതാ ിയാ ാന മി െകാ തിേനാ നീ. ിേല ി വിചാരി െകാ ണം വ േനാേട ാ വ ം ഫലേമവ ം. ീരാമേനാ കലാം ട ിയാലാ ം ശരണമിെ തറിയണം. 373
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ജേന െനേ വി വാ ശ രനാദികെള േമാ നീ രാ സരാജ! ജയി ജയി നീ സാ ാ മേഹശ രേനാ പിണെ ാലാ െകാ േന വ ജാനകീേദവിെയെകാെ െ ാ ഖി വസി നീ സംശയെമ ിേയ ന ക േദവിെയ വംശം ടി കളയാ േവണേമ!’ ഇ ം വിഭീഷണ പിെ ം പിെ ം പ മാ െചാ േകെ ാ ന രാധിപനായ ദശാസ ം നായ് േസാദരേനാ െചാ ീടിനാ : ‘ശ ള ശ ളാ മി ഭാവേ ാടരിേക മ വിന ശ ശ ളാ േതവ ം ത വ മവെര നി യം. ഇ രെമേ ാ െചാ കിലാ നീ വധ നാെമ ാലതിനി സംശയം.’ രാ ി രാധിപനി രം െചാ ളേവാ ാ വിഭീഷണ ഭാഗവേതാ മ : ‘ ത വശഗതനായ ഷ സിെ ൗഷധ േമ യിേല േമ. േപാ മിവേനാടിനി njാ പറ െപൗ ഷംെകാ നീ ാേമാ വിധിമതം? ീരാമേദവപാദാംേബാജെമ ി മാ ം ശരണെമനി ി േകവലം. െച ാ വീണ ിേക സ തം നി േസവി െകാ വ ജ നാ .’ സത രം നാലമാത ാ മായവനി ം നി പി റ റെ . ദാരധനാലയമി െത ൗഘ ം 374
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െര പരിത ജ , രാമപാദാം ജം മാനസ ി റ ി നായ് വീ വണ ിനാന ജ ത പദം േകാപി രാവണ െചാ ിനാനേ ര‘മാപെ നി വ ം ഭവാ . രാമെനെ േസവി െകാ ാ െമാരാമയമി തിനിെ നി യം. േപാകാ ിേലാ മമ ച ഹാസ ിനിേ കാ േഭാജനമായ്വ ം നീെയേടാ!’ എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ‘െന െട താത ല നേ ാ ഭവാ താവകമായ നിേയാഗമ ി നാവെത ാമ െസൗഖ മേ ാ മമ സ ടം njാ ല ാക േത െമ ിേലാ njാനിതാ േവേഗന േപാ , മി ാ കള ാദികേളാ മ ഖി ചിരം വസി നീ ലവിനാശം നിന വ വാ കാല ദശരഥമ ിേര രാമനായ് ജാതനായാ ജനകാലേയ കാലി ം സീതാഭിധാേനന ജാതയായീടിനാ മിഭാരം കള ീ വാനായ് തി ാേമാദേമാടി വ ാരി വ ം. എ െന പിെ njാ െചാ ഹിേതാ ികള ഭവാ ിേല േഭാ! രാവണ തെ വധി ാനവനിയി േദവ വിധാതാവേപ ി കാരണം വ പിറ ി രാമനായ് നി യം പിെ യതി ന ഥാത ം ഭവി േമാ? ആശരവംശവിനാശം വ േ ദാശരഥിെയ ശരണം ഗേതാ ി njാ .’ 375
അ വിഭീഷണെ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശരണ ാ ി
രാവണ ത നിേയാേഗന വിഭീഷണ േദവേദേവശപാദാ േസവാ മായ് േശാകം വിനാ നാലമാത മാ ടനാകാശമാ േ ഗമി ാനതി തം ീരാമേദവനി തി േനേര കളി നി ൈ രമവ വ വ േ നെചാ ീടിനാെന ം ഭ ിവിനയവി മതി ടം: ‘രാമ! രമാരമണ! ിേലാകീപേത! സ ാമി ജയ ജയ! നാഥ! ജയ ജയ! രാജീവേന ! ! ജയ ജയ! രാജശിഖാമേണ! സീതാപേത! ജയ! രാവണ ത െട േസാദര njാ തവ േസവാ മായ് വിടെകാേ ദയാനിേധ! ആ ായ േ ! ര പേത! ീപേത! നാ ാ വിഭീഷണ ത ഭ േസവക ‘േദവിെയ ത ചിതം നീ’െയ രാവണേനാ njാ ന െചാ ിേയ . േദവിെയ ീരാമനാ െകാ ന െകാേവാലേമ ം പറേ പലതരം വി ാനമാ െമ ാ പേദശി ത ാനിയാകയാേല തിേ േമ. പഥ മാ െചാ ിയേത മപഥ മായ് വ ിതവ വിധിവശാ . വാ മാെയെ വധി ാന ി കാള ജംഗേവേഗന ലേ ശ ര ത ഭയ ാലടിയ െമ ം ചി ാ ലതയാ പാ പാ ി ിഹ നാലമാത ാ മായ് വിടെകാേ െനാ376
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ! ജ മരണേമാ ാ ം ഭവ രണാം ജം േമ ശരണം ക ണാം േധ!’ ഇ ം വിഭീഷണവാക േക ളായ ീവ ം പറ ീടിനാ : ‘വിേശ ശ! രാ സ മായാവിെയ ം വിശ ാസേയാഗ നെ നി യം. പിെ വിേശഷി രാവണരാ സ ത െട േസാദര വി മ വ ആ ധപാണിയായ് വ ാനമാത ം മായാവിശാരദ ാെര നി യം. ഛി ം റെ ാ കാ കി ം ന െട നി യിെല ി ം നി ഹി ീ േമ. ചി ി ട നിേയാഗി കപികെള ഹ വ നി ിവനിെ ാ സംശയം. ശ പ ി ജന െള മി െമേ ാ ട വിശ സി തി ശ െള െ വിശ സി ീ മമാ െത േതാ േ ണേമ. ചി ി ക ിനി നി ി ിെലെ ഭിമതെമ െച ണം‘ മ വാനരവീര ം ചി ി ംവരായ്വാ പറ ാ പലതരം അേ ര ായ വ ി മാ തി െചാ ാ ‘വിഭീഷണ മെന ം വ ശരണം ഗമി വ തെ നാം ന ര ി െതെ െട മതം ന രാന യ ി ജനി വ ശ േളവ െമ വ ീ േമാ? ന വ ാമവരി െമ െത ാവ ം നി പി െകാേ ണേമ! 377
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ജാതിനാമാദിക ണഗണേഭദെമ േ ധ ാ െട മതം ശാശ തമാ ധ ം പതിക ാ ിതര ണെമ ശാേ ാ ി ം.’ ഇ ം പല ം പലവിധം െചാ വ ചിേ ധരി െച ര പതി: ‘മാ തി െചാ പപ െമ ം വീര! വിഭാകര ! വരിെകേടാ njാ പറ േക ിെന ാവ ം ജാംബവദാദി നീതി വര ാേര! ഉ ീശനായാലവനാ ിത ാെര സ േശാ രേ ന പചാനപി ര ിയാ ാലവ ഹാ േകവലം ര ിതാവശ േമധം െച ണ വാ എ െചാ ി േവദശാ ളില് ണ പാപ ളറിയ േത േമ െമാ കേപാതം നിജ േപടേയാെടാ ിെ ാ വനംത ി േമവീടിനാ . ഉ തമാെയാ പാദപാേ തദാ െചെ ാ കാ ാളെന െകാ ീടിനാ ത െട പ ിണിെയ രതാ േര വെ ാ :ഖം െപാറാ കര വ തെ മറ ി ീ ം ദശാ േര വ ി കാ ം മഴ ം, ദിേനശ ം െച ചരമാ ിത ി മറ ി , ഖി നായ്വ വിശ കിരാത ം താനിരി ി രടതി ദീനതേയാ നി കാ ാളെനക ക ണകല കേപാത ം െകാ വ ാ െകാ ി വ ി ം ത െട ൈകയിലി കേപാതിെയ വ ി ിലി ാ തി ീടിനാ 378
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െകാ വിശ ട ീടാ പിെ ം പീഡി ിരി ം കിരാത ത െട േദഹ ം ന കിനാനേ ാ വ ിയി വീ കിരാതാശനാ മായ്. അ േപാ ം േവണമാ ിതര ണം മ െന ാേലാ പറേയ തി േ ാ എെ രണെമേ ാ ി വ വെന മഭയം െകാ മേത . പിെ വിേശഷി െമാ േക ീ വിെനെ തി തിനാ മിെ േമ. േലാകപാല ാെര ം മ കാണായ േലാക െള ം നിേമഷമാ െകാ ി ര ി സംഹരി ീ വാെനാ േമ ദ െമനി ി നി യം, പിെ njാനാെര യെ ദാ വ ീ വാ െചാ വെന മടിയാെത. വ ിയാ േക മി െചാ ി മാനേസ ീവ! നീ െച വെന വ ക. എെ രണംഗമി വ njാെന മഭയം െകാ മതി തം. പിെ യവ െ ാ സംസാര :ഖ ം വ ടാ നെമ മറിക നീ. ീരാമവാക ാ തം േക വാനരവീര വിഭീഷണ തെ വ ിനാ ീരാമപാദാ ിേക വീ സാ ാംഗമാ ഢേമാദം നമ രി ീടിനാ . രാമം വിശാലാ മി ീവരദളശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം േസാമബിംബാഭ സ ഖാം ജം കാമദം കാേമാപമം കമലാവരം കാ ം ക ണാകരം കമേല ണം ശാ ം ശരണ ം വേരണ ം വര ദം 379
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ണസം തം ീവമാ തിഖ കപി ലേസവിതം രാഘവം ക ിെ ാ േത ം വിനീതനാായ സേ ാഷേമാ ം വിഭീഷണ ഭ ിയനായ േലാൈകകനാഥെന ഭ ിപരവശനായ് തി ീടിനാ : ‘ ീരാമ! സീതാമേനാഹര! രാഘവ! ീരാമ! രാേജ ! രാജീവേലാചന! ീരാമരാ സവംശവിനാശന! ീരാമപാദാം േജ നമേ സദാ. ച ാം േഗാേ ാ വായ നേമാനമേകാദ ധരായ നേമാ നമ: പ ിത രീകച ാംശേവ ഖ പര ിയായ നേമാ നമ: രാമായ ീവമി ായ കാ ായ രാമായ നിത മന ായ ശാ ായ രാമായ േവദാ േവദ ായ േലാകാഭിരാമായ രാമഭ ായ നേമാ നമ: വിേശ ാ വ ിതിസംഹാരേഹതേവ വിശ ായ വിശ പായ നേമാ നമ: നിത ായ സത ായ ായേത നമ: ഭ ിയായ ഭഗവേത രാമായ ി ദായ ായേത നമ: വിേശ ശനാം നി ി വടിതാനേ ാ വിേശ ാ വ ിതിസംഹാരകാരണം സ തം ജംഗമാജംഗമ ത ള ഹി വ ാ നാ ം ഭവാന്. നി ഹാമായയാ ടി ിട മാനി ലമാം പര മ ാനിനാം ത ലമാ ണ പാപ ളാ ജ മരണ ായ്വ ി ം അ നാേള ം ജഗെ ാ േവ ബലാ 380
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സത മായ് േതാ മതിനി സംശയം എ നാേള റിയാെതയിരി ിതദ യമാം പര ം സനാതനം ദാരാദി വിഷയ ളിലതിസ ികല രമി ിതന ഹം. ആ ാവിെനയറിയാ യാ നി യമാ നി കാേണണമാ ാനമാ നാ :ഖ ദം വിഷേയ ിയസംേയാഗെമാെ േമാ ാെലാ മനാ നാ ആദികാേല ഖെമ േതാ ി മേത ം വിേവകമി ാതവ മാനേസ. ഇ ാ ിധ രേ ാവ ണാനിലച ാജാഹിപാദികെളാെ ം. ചി ി ിേലാ നി ി വടി നി യമ മാദി മി ാത ൈദവേമ! കാലസ പനായീ ം ഭവാ ല ളി വ തി ല ം ഭവാ നമ വി നി ണീയാ ഭവാ മാനമി ാത മഹ ം ഭവാ സ വേലാകാനാം പിതാവായ ം ഭവാ ദ ീകേര ശയന! ദയാനിേധ! ആദി ാ വിഹീന പരി നാധാര ത പ ിനീശ ര അച തനവ യനവ നദ യ സ ി ഷ േഷാ മ പര നി ല നി മ നി ള നി ണന് നി യി ാ മറി ടാതവന്. നി വികാര നിരാകാര നിരീശ ര നി വിക നി പാ യ ശാശ ത ഷ ഭാവഹീന തി പര മാ . സ ഭാവ സനാതന സ ഗ മായാമ ഷ മേനാഹര മാധവ 381
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മായാവിഹീന മ ൈകടഭാ ക njാനിഹ ത പാദഭ ിനിേ ണിെയാന മാ സ ാപ ര പേത! ാനേയാഗാഖ െസൗധം കേരറീ വാ മാനേസ കാമി വേ ജഗ പേത! സീതാപേത! രാമ! കാ ണിേകാ മ! യാ ധാനാ ക! രാവണാേര! ഹേര! പാദാം ജം നമേ ഭവസാഗരഭീതനാെമെ ര ി െകാേ ണേമ!’ ഭ ിപരവശനായ് തി ീടിന ഭ െന െതളി ര മന് ഭ ിയ പരമാന െ ാ ിത േമവമ െച : ‘ഇ മാ വരെ വരി സനാം njാ വരദാൈനകത പര ഒ േമ താപെമാ െനെ കി ിയാ പിെ ാകയിേ ാ നീ.’ രാമവാക ാ തം േക വിഭീഷണനാേമാദ െ ാ ണ ി ളിനാന്: ‘ധന നാെയ ത ത നാേയനഹം ധന ാ േത തകാമനാേയനഹം ത പാദപ ാവേലാകനംെകാ njാനിേ ാ വി നാേയനി സംശയം മ മനാെയാ ധന നി ഴിയി മ മനാെയാ മി േഹാ! മ മനായ് മെ ാ വ മി ിഹ ത പം മമ കാണായകാരണാല്. ക ബ നശി തിനായിനി നി ലമാം ഭവ ാന ം ഭ ി ം ത ാന ം േദഹി േമ രാഘവ! ചിേ വിഷയ ഖാശയിേ േമ. 382
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പാദപ ജഭ ിേരവാ േമ നിത മിള െമാഴി പാനിേധ!’ ഇ മാക ണ സ ീതനാം രാഘവ ന രാധിപ തേ ാട െച : ‘നിത ം വിഷയവിര രായ് ശാ രായ് ഭ ി വള തി മതികളായ് ാനികളാ േയാഗിക മാനേസ njാനിരി മമ സീത മായ് ദാ. ആകയാെലെ ം ധ ാനി സ തം വാ നീെയ ാ നിന േമാ ം വ ം. അ മ നി ാ തമാെയാ ഭ ികരേ ാ മത നായ് നിത ം െചാ ക ം േക ം െച ി ം ി വ മതിനിെ ാ സംശയം.’ ഇ മ െച ല ണ തേ ാ ഭ ിയന െച ി സാദരം: ‘എെ നിേവാ ക തിെ ഫലമി തെ വ േ ണമതി നീ ല ാധിപനിവെന ഭിേഷക ം ശ ാവിഹീനമ േപാ െച ീ ക സാഗരവാരി ം െകാ വ ീ ക ശാഖാ ഗാധിപ മായ് സത രം അ ച ാ മാകാശ മി ം മ ഥ ം ജഗ ി ിവ വാ ല ാരാജ േമവം മമാ യാ ഭാഗവേതാ മനായ വിഭീഷണ .’ പ ജേന വാക ം േക ല ണ ല ാ രാധിപത ാ മഭിേഷകമ േപാ വാദ േഘാേഷണ െച ീടിനാ . വ രാം വാനരാധീശ ര ാ മായ് സാ വാേദന ഴ ി ജഗ യം 383
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സാ ജന ം ീതി ീടിനാ . ആദിേതേയാ മ ാ ി മാധിേവറി െച ീടിനാരാദരാ . അ ര ീക ം ഗീത ളാല േഷാ മെന ജി ീടിനാ . ഗ വകി രകി ഷ ാ മ ദാ സി വിദ ാധരാദി ം ീരാമച െന വാ ി തി ി േഭരീനിനാദം ഴ ിനാ ം. ണ ജേനശ രനായ വിഭീഷണ തെ ണ ീവ ം െചാ ിനാ : പാേര ര ി ം നാഥനായ് വാ മീ ീരാമകി ര ാരി ഖ ഭവാന്. രാവണനി ഹ ി സഹായ മാേവാളമാ െചേ ണം ഭവാനിനി. േകവലം nj ം നട േസവയാ സി ി േമ മ ഹം.’ ീവവാക മാക ണ വിഭീഷണനേ ചിരി വേനാ െചാ ീടിനാ : ‘സാ ാ ജഗ യനാമഖിേലശ ര സാ ി ത സകല ി മാകയാ എ സഹാേയന കാര മവിേട ബ ശ െള മി േക . ഢ നാന േനകാ ക ട നാ യം മ ാ മിെ േടാ! ത മേ ന േതാ ഢ ി ണഭാേവന മായാബലാ തദ ശ ാെരാെ നാെമ റി െകാദ യഭാേവന േസവി െകാ ക നാം.‘ ന ര വേരാ ിക േകെ ാ ഭ നാം ഭാ ജ ം െതളി ീടിനാ . 384
അ കബ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നം
രേ ത
ാവരനായ രാവണ െചാ കയാ േണ വ കനാം നിശാചര േര നി വിളി െചാ ീടിനാ മ ടരാജനാം ീവേനാടിദം: “രാ സാധീശ ര വാ കള് േക നീ ഭാ ര േനാ! ാകരമവാ േധ! 876 ഭാ തനയനാം ഭാഗേധയാം െധ! വാനരരാജമഹാ ലസംഭവ! ആദിേതേയ താ ജനാകയാ ാ സമാന ഭവാ മമ നി യം നിേ ാ ൈവരെമനിേ മിേ േമ രാജ മാരനാം രാമഭാര ാമഹം വ ാേജനെകാ േപാേ നതിെന േത? മ ടേസനേയാ മതിവി തം കി ി യാം നഗരി െപാ െ ാ ക നീ 880 േദവാദികളാ മ ാപ മാെയാ േകവലെമ െട ല ാ രെമേടാ! അ സാര ാ മ ഷ െമ ം ല ാരായ വാനര ഥ ം എെ ാ കാ െതേ ാടിവിെട വകാരം നിന ിടാ നീ ഥാ” ഇഥം േകാ ിക േക കപി ലായ ചാടി ിടി ാരതി തം ി ഹര േള കനതി ി നാേയ ം കര ട ിനാ : 890 “രാമരാമ! േഭാ! കാ ണ വാരിേധ! രാമ! നാധ! പരി ാഹി ര പേത! തെരെ ാ മാറി പ ാ േമ നാഥ! ധ െ ര ി െകാേ ണേമ 385
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാനര ാെര നിവാരണം െച ാ മാനവവീര! ഹേതാഹം പാഹി മാം” ഇഥം കപരിേവദനം േകെ ാ ഭ ിയ വരദ േഷാ മ വാനര ാെര വില ിനാനേ രമാന െ ാ യ ക തദാ 900 െചാ ിനാ ീവേനാ njാെനെ ാ െചാെ ത ദശ ീവേനാട െചാ ീ െക ” േക ീവ ം െചാ ിനാനാ കേനാ സത രം: “െചാ ബാലിെയേ ാെല ഭവാെന ം െകാ ണമാ സ ബലാന ിതം ീരാമപ ിെയ െകാ ീടിന േചാരേന ം െകാ ജാനകി തെ ം െകാ േപാേകണെമനി കി ി ര ി തിെന െച െചാ ീ നീ” 910 അ ാ േജാ ിക േക െതളി ളവ ാന േയാ വ താ മ െച : വാനര ാേര! കെന ബ ി െകാനെമാഴി കാ െകാ ീ വി njാ രെച േതയയ ാവിെത ” മാന േമാട െച ര വര വാനര ാ ം പിടി െക ിെ ാ ദീനത ൈകവി കാ െകാ ീടിനാ ശാ ലവി മം കപിബലം ശാ ലനായ നിശാചര വ ക- 920 ാ നായ് രാവണേനാ െചാ ീടിനാ വാ ക വ മ േകെ ാ രാ ി േരശ രനാകിയ രാവണനാ ി േ ം ദീ ഘചി ാന ിതം ചീ േഖദേ ാ ദീ ഘമാേയ ം386
അ വീ
ാ
പായ
േസ ബ
രാമായണം കിളി ാ ് കാണാ
ി
ീടിനാ .
നം
ത ാലമ േലാ വ രാഘവന ാ ജാദി കപിവര ാെരാ ം രേ ാവരനാം വിഭീഷണ തെ ാ ം ല ണേനാ ം വിചാരം ട ിനാ : ‘എ പായം സ ം കട ാെന ചി ി ക ി നി െള ാ മായ്.’ എ െച േക വേരവ െമാ ി ടി നി പി െചാ ിനാ : ‘േദവ വരനാേയാ വ ണെനേ വി േവണെമ ാ വഴി ം ത ം.‘ എ േക െച ര വര : ‘ന േതാ ിയത െനതെ ’െയവതീേര കിഴ േനാ ിെ ാ ത േ ാജേലാചനനാകിയ രാഘവ ദ ഭ വിരി നമ രി ീടിനാന തവി മ ഭ ി െ ം േഹാരാ പാസി ത െന േലാക ി ം നാഥനാമീശ ര ഏ മിളകീല വാരിധി മതിേ ാേധന ര ാ േന നാം നാഥ ം ‘െകാ വാ ചാപബാണ നീ ല ണ ക െകാ ാ ം മമ ശരവി മം. ഇ െപ വഴി മീ തെ ില വം ഭ മാ ി മ ീ വ . ം മദീയ വ ാ വള മി njാനി ാെതയാ വ നി യം സാഗരെമ േപ ം മറ ി387
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലാ ലെമ ിേയ വാ കിെല േമ ന മാ ീ വ െവ ം, കപി ലം േമാദം പാദചാേരണ േപാകണം.’ എ െച വി ം ഴിെയ ലവേ ാട ഉ െച ര വര : ‘സ ത ം ക െകാേ ണെമ ാരമായ ശിലീ ഖവി മം ഭ മാ ീ വ വാരാ ിധിെയ njാ വി യെമ ാവ ം ക നി ണം.’ ഇ ം ര വര വാ േക േ രം ീ ഹ ംകാനനജാല ം ഥ ി ം െട വിറ ചമ ി , മി ം മ ി; നിറ തിമിര മ ി ം േ ാഭി , മി ാ കവി വംഗമായ തരംഗാവലിെയാ ം ളാ രിത ളായ് വ ിതത ന മതിമിഝഷാദ ം. അേ ാ ഭയെ ദിവ പേ ാ മ തി ദിവ ാഭരണസ നായ് പ ദി ം നിറേ ാ കാ ാ നിജഹ ളി പരി ഹ ര ം വി നായ് രാമപാദാ ിേക വ സ പം ദ നമ ാര ം െച ര ാ േലാചനനാകിയ രാമെന ഭ ാ വണ ി തി ാ പലതരം ാഹി മാം ാഹി മാം ൈ േലാക പാലക! ാഹി മാം ാഹി മാം വിേ ാ ജഗ പേത ാഹി മാം ാഹി മാം െപൗല നാശന! ാഹി മാം ാഹി മാം രാമ! രമാപേത! ആദികാേല തവ മായാ ണവശാ ത െള വാ ി േനരം ല ളാ പ ത െള388
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാലശ പനാ ം നി ി വടി ി ിേത ം ജഡസ ഭാവ ളാമതാ നീ ാ തവ മതം? പിെ വിേശഷി തി ം ജഡത മായ്െ ഭവാ നെരെ നി ി ം േ ഭവ ിേയാഗസ ഭാവെ യിന ഥാ ക മാ ശ രായ്? താമേസാ ത ളാ ത താമസശീലമായ് തേ വ വിേഭാ! താമസമേ ാ ജഡത മാ ം കാമേലാഭാദിക ം താമസ ണം മായാരഹിതനായ് നി ണനായ നീ മായാ ണ െളയംഗീകരി േ ാ ൈവരാജനാമവാനായ് ചമ ഭവാ കാരണ ഷനായ് ണാ ാ മായ്. അേ ാ വിരാ ി നി ണ ളാരായി േദവാദിക തദാ. ത സത ി നി േ ാ േദവക ത േജാ ത ളായ് േജശാദികള് ത േമാ തനായ് തപതിതാ മ ഷ! രാമ! ദയാനിേധ! മായയായ് ഛ നായ് ലീലാമ ഷ നായ് മായാ ണ െളൈ െ ാ നാരതം നി ണനായ് സദാ ചി ഘനനാെയാ നി ളനായ് നിരാകാരനായി െന േമാ ദനാം നി ി വടി തെ ം ഖനാം njാെന െനയറി ീ ? ഖജന സ ാ ാപകേമാ ി ണാം ഹിതം ദ മായ ം പ നാം യഥാ ല ടം തഥാ ാ ശാസനം ധ ം ഭവാ ശാം ീരാമേദവം പരം ഭ വ ലം 389
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാരണ ഷം കാ ണ സാഗരം നാരായണം ശരണ ം േഷാ മം ീരാമമീശം ശരണം ഗേതാ ി njാ രാമച ാഭയം േദഹി േമ സ തം രാമ! ല ാമാ മാ ദദാമി േത.’ ഇ ം വണ ി തി വ ണേനാമ ഷന്താ മ െച : ‘ബാണം മദീയമേമാഘമതി ിഹ േവണെമാ ല െമ തി ം? വാ മി ാെതാ ല മതി നീ കാ ി േരണെമനി വാരാ ിേധ!’ അ വനാഥ ം െചാ ിനാനേ രമന നകാ ണ സിേ ാ! ജഗ പേത! ഉ രസ ാം ദിശി മ ീര തേല ചി മ ല േദശം ഭി ദം ത പാപാ ാ നിശാചരെര ം പാര പ വി ീ േ ാ . േവഗാലവിേട യ ബാണം തവ േലാേകാപകാരകമാമ നി യം’ രാമ ം ബാണമയ ാന േനരമാമയം േതടീ മാഭീരമ ലം എ ാെമാ ി േവേഗന ബാണം േപാ െമ േവ ണീര ം ിതാദരാ ആഭീരമ ലെമാെ നശി യാ േശാഭനമായ് വ ത േദശം തദാ ത ലേദശ മ െതാെ ം ഖ ജനപദമായ് വ ിെതെ ാ ം. സാഗരം െചാ ിനാ സാദരമേ ര‘മാ ലെമ ിേയ മ േല സത രം േസ ബധി നളനാം കപിവരേന മവെനാ ദ ായ്വരാ. 390
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വിശ ക ാവി മകനവനാകയാ വിശ ശി ിയാത പരെന ം വിശ രിതാപഹാരിണിയായ് തവ വിശ െമ ാം നിറ ീ കീ ി ം വ ി ’ െമ പറ െതാ ടന ി ം െമെ മറ ളീടിനാ സ നാെയാ രാമച തദാ ചി ി ീവല ണ ാെരാ ം ാ നായീ ം നളെന വിളി ടനാ ം െച ി േസ സംബ േന ത േണ മ ട ഖ നാ ം നള രേന െന വ ി സത രം പ ത ല ശരീരികളാകിയ ാരവീര മിയ കപിക ം സ ദി ി ംനി സരഭസം പ തപാഷാണപാദപജാല െകാ വ വ വാ ിെ െതെര വിഹീനം പ ട ിനാ . േനേര ശതേയാജനായതമാ ടനീര േയാജന വി ാരമാം വ ം ഇ ംപ ട ം വിെധൗ രാമഭ നാം ദാശരഥി ജഗദീശ ര േവ ാമേകശം പരേമശ രം ശ രം രാേമശ രെമ നാമമ െച : ‘യാെതാ മ നിവിെട വ ാദരാ േസ ബ ം ക രാേമശ രെന ം ഭ ാ ഭജി ിതേ ാളവ ഹത ാദി പാപ േളാ േവ െപ തിനായ് വ ം മമാ ഹാ ി ം വ ീ മിെ ാ സംശയം േസ ബ ി മ ന ം െച േതശനാകിയ രാേമശ രെന ം 391
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക
വണ ി റെ നായ്ത ൈകവി വാരണസി ഗംഗയി ാന ം െച ജിത മം ഗംഗാസലില ം െകാ വ ാദരാ രാേമശ ര ഭിേഷക ം െച ഥ ീമ സ േ കള ത ഭാര ം മ നംെച മ െനേ ാ സാജ ം വ മതിനിെ ാ സംശയം.’ എ െച ി രാമ തി വടി ന ായ് െതാ േസവി ിെത ാവ ം. വിശ ക ാ ജനാം നള ം പിെ വിശ ാസേമാ പ ട ിനാ വി തമ ിപാഷാണത ളാല ിേന തീ പതിനാ േയാജന തീ ിതി പ േയാജന പിേ ാ ാം ദിനമി പെ ാ േയാജന നാലാം ദിനമി പ ിര ായ േപാെലയി പ ി മ ാം ദിനം അ നാ െകാ ശതേയാജനായതം ച ലെമ ിേയ തീ േ ാരന രം േസ വിേ േല നട കപിക മാത ഹീനം കട ട ിനാ . മാ തികേ കേരറി ര മ , താേരയകേ മി ാതനയ ം ആ ഹ െച േബലാചല കേളറിനാ വാനരേസനേയാ ം തം. ല ാ രാേലാകനാശയാ രാഘവ ശ ാവിഹീനം േബലാചേലാപരി സം ാപ േനാ ിയ േനര ക ി ജംഭാരിത രിെ ാ ല ാ രം. സ മയ ജ ാകാരേതാരണമേനാഹരം ാസാദസ ലം 392
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈകലാസൈശേല സ ിഭേഗാ രജാലപരിഘശത ീസമന ിതം ാസാദ ി വി ീ േദേശ ദാ വാസവ ല ഭാേവന രാവണ ര സിംഹാസേന മ ിഭി ം േല ര ദ ാതപൈ പേശാഭിേത ആലവ ം െവ ാമര ം ബാല ണിമാെരെ ാ വീയി നീലൈശലാഭം ദശകിരീേടാ ലം നീലേമേഘാപമം ക ര മ വി യം ൈകെ ാ മാനി മാനേസ സ ിതം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ : ‘ േ നിബ നാേയാ കാ ര തെ വിരേവാടയ മടിയാെത െച ദശ ീവേനാ ാ െളാെ ാഴിയാെതയറിയി ൈവകാെത.’ എ െച േക െതാ തവ െച ദശാനന തെ വണ ിനാ .
രാവണ കസംവാദം പം ി ഖ മവേനാ േചാദി ാ‘െന നീൈവ വാ കാരണം െചാ െകെടാ! വാനേര ാരറി പിടി ഭിമാനവിേരാധം വ ിയതാെരാ? തവ ീണഭാവം കല ീ വാ കാരണം മാനേസ േഖദം കള െചാ ീെടേടാ.’ രാ ി േരേ ാ ി േക ക പരമാ ം ദശാനനേനാ െചാ ീടിനാ : ‘രാ സരാജ വര! ജയ ജയ! േമാേ ാപേദശമാ േഗണ െചാ ീ വ . 393
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സി ത രതീേരാപരി െചെ ാര രെമ ിേയ njാ തവ വാക െചാ േനര വെരെ ിടി ട െകാ കളവാ ട ം ദശാ െര ‘രാമരാമ േഭാ! പാഹി പാഹീ’ തി njാനാമയം കര നാദം േക തെനവ നയ ിനയ ിെനാദരേവാട െച ദയാപര . വാനര ാ മയ ാര െകാ njാ ം ഭയം തീ നീേള നട ട വാനര ൈസന െമ ാം ക േപാ ി മാനവവീരന യാ സാദരം. പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാ : ‘െച രാവണ തേ ാ െചാ ക സീതെയ ന കി െകാ കി,ല ാ ിേല േമ ൈവകാെത ം ട ക. ര ി െമാ ഴറിെ െകാ ണം ര ം കണെ നിെ പറയണം. എ ബലം െകാ സീതെയ ക െകാനായ് േ ായിവ ി െകാ ഭവാന് േപാ മതി ബലെമ ിെലേ ാ േപാരിനാ െ ാ ് റെ കാ നീ. ല ാ ര ം നിശാചര േസന ം ശ ാവിഹീനം ശര െളെ ാ njാ ഒെ െ ാടിെപ െ ി വ ി െ ാ േദാഷ മാ തീ ീ വ . ന ര ലേ ഭവാെനാ ശ െന ാകി റെ കാ നീ.’ എ ളിെ ി ളീടിനാ നി െട േസാദര തേ ാ ടേവ, ീവ ണന് മാേരാ െമാ ി നി ഹി ാനായ് ഭവ ം രണാ േണ. 394
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക െകാ ാ മസംഖ ം ബലം ദശക േഭാ!കപി ംഗപാലിതം. പ വതസ ിഭ ാരായവാനരവി െവ ഗ ന ം െച സ വേലാക ം ഭ മാ ീ വാ ഗ വം കല നി ി നി ഭയം സംഖ മാ ം ഗണി ാവതി ിഹ സംഖ ാവതംവരനായ മാര ം ാരമാകിയ വാനരേസനയി സംഘ ധാന ാെര േക െകാ ക ല ാ രെ ം േനാ ി േനാ ി തം ശ ാവിഹീനമലറിനി വ റായിരം പടേയാ ം രി െള നീറാ വാ ഴേ ാെട വാ െപാ ി കാല ം േപടി മ മവേനാ നീലനാം േസനാപതി വ ി ന ന . അംഗദനാ മിളയരാജാവതിനേ പ കി സമ ഭ വാ െകാ മിയി ത ത െന ബാലിത ന ന ി ംേഗാപമ ത ാ ശ സീ ിനി വാതജ ത ഘാതക രാമച ിയ ീവേനാ പറ നി വഹനാം േശ ത രജതസമ ഭ രംഭെനേ തവ ി നി വ വ നാ ശരഭ മഹബല . ൈമ നേ തവ ത ി വിവിദ ം ാരകൈവദ ന ന ാരെ ാ. േസ ക ാവാം നളനതിനേ േബാധേമ ം വിശ ക ാ ത മക താര പനസ ദ വിനത ം വീര ഷഭ വികട വിശാല ം 395
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാ തി ത പിതാവാകിയ േകസരി രനായീ ം മാഥി ശതബലി സാരനാം ജാംബവാ ം േവഗദ ശി ം വീര ഗജ ം ഗവയ ഗവാ ം ര ദധി ഖ േജ ാതി ഖനതിേഘാര ഖ ം ഖ േഗാ ഖ , ഇത ാതി വാനര നായക ാെര njാ േത കെമ െന െചാ ം േഭാ! ഇ രം വാനരനായക ാര പേ േകാടി തറി ാ ം ഉ ം െതളി േപാ ായി പെ ാ െവ ം പട തവ െ ാം േദവാരികെളെയാ വാനായ് വ േദവാംശസംഭവ ാരിവേരവ ം, ീരാമേദവ ം മാ ഷന ാദിനാരായണനാം പര േഷാ മ . സീതയാ േയാഗമായാേദവി േസാദര ല ണനായതന ം േലാകമാത ം പിതാ ം ജനകജാരാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല. ൈവരമവേരാ സംഭവി ീ വാന് കാരണെമെ േ ാ നീ മാനേസ. പ താ കമായ ശരീര ം പ ത മാ ഭവി െമ ാവ ം പ പ ാ കത േളെ ാ സ ിതം ണ പാപ ളാ ബ മായ് ത മാംസേമേദാ ി മല ളാ സേ ൈളതമതി െമ ം njാെന ഭാവമതി ായ് വ ം ാനമി ാ ജന േതാ നീ. ഹ ജഡാ കമായ കായ ി െലെ ാരാ ാ ഭവി ം ധീമതാം 396
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യാെതാ ലമാം ഹത ാദിയാം പാതകെകൗഘ ത ളാ ം േഭാഗേഭാ ാവായ േദഹം ണം െകാ േരാഗാദി ലമായ് സ തി ം ഢം. ണ പാപ േളാ ം േച ജീവ ം വ ഖ :ഖബ നം. േദഹെ njാെന ക ി ക േമാഹ ിനാലവശേത ന െച ജ മരണ മ ലമായ് സേ ാഹി മാ വ ഭവി േശാകജരാമരണാദിക നീ വാനാകയാ േദഹാഭിമാനം കളക നീ. ആ ാ നി ലനവ യനദ യമാ ാനമാ നാ ക െതളിക നീ. ആ ാവിെന രി ീ ക സ തമാ നി തെ ലയി നീ േകവലം ദാരാ ഹാദിവ ളി സ ികള വിര നായ് വാ ക. കരാശ ാദി േദഹ ളിലാകി ം േഭാഗം നരകാദികളി െ ാ. േദഹം വിേവകാഢ മായ ം ാപി ിതാഹ ! പിെ ദ ിജത ം വ ി . ക വാമ ഭാരതഖ ി നി ലം ജ ം ഭവി ീടിനാ പിെ ാ േമാ േഭാഗ ിലാ ഹം ധന നാ വേനാ മഹാമെത! െപൗല നാം ാ ണാഢ ഭവാ ൈ േലാക സ ത േഘാരതേപാധന എ ിരിെ നര ാനിെയേ ാെല പിെ ം േഭാഗാഭിലാഷെമ ി െന? ഇ ട ി സമ സംഗ ം ന ായ് പരിത ജി ീ ക മാനേസ 397
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമെന െ സമാ യി ീ ക രാമനാ താ പരനദ യ . സീതെയ രാമ െകാ െ ാ ത പാദപ ാനിചരനായ് ഭവി നീ. സ പാപ ളില് നി വി നായ് ദിവ മാംവി േലാകം ഗമി ായ് വ ം അ ാ ിലാ കീ േപാ കീ േപാ േപായ്െ ം നരക ിലിെ ാ സംശയം ന തെ njാ നിന പറ ന ജനേ ാ േചാദി െകാ െകേടാ. രാമരാേമതി രാേമതി ജപി െകാാമയം േവറി സാധി േമാ ം സ ംഗമേ ാ രാമച ം ഭ വ ലം േലാകശരണ ം ശരണദം േദവം മരതകകാ ികാ ം രമാേസവിതം ചാപബാണാ ധം രാഘവം ീവേസവിതം ല ണസം തം ര ാനി ണം വിഭീഷണേസവിതം ഭ ാനിര രം ധ ാനി െകാ കിേലാ ിവ ീ മതിനി സംശയം.’ ഇ ം കവാകയമ ാനനാശനം ത ാ ദശാസ ം േ ാധതാ ാ നായ് ദ നാ േ ാ ം കെന േതാ മാറാത േരാേഷണ േനാ ി രെച ാ : ‘ ത നാ നീയാചാര െനേ ാെല നി പം ശി െചാ വാെന കാരണം? പ നീെച െതാ പകാരേമാ യാകാ ണ െമനി െകാ njാ ഇ െകാ തിെ ക ി ിെതന് ി നി ാ മറയ േപാക നീ േക ാ െപാ തെതാ വാ ക േക െപാ ാ മ െമനി ി . 398
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ െട ി നീ കാ ണം നി വ ം മരണം നിന ി േമ.’ എ േക േപടി വിറ വ െച ത ിരം ിരി ീടിനാന്.
കെ
ാ
ിേലാ
ം
ാ ണേ രാ ക നി ല ാ ണ ം പരിപാലി സ തം കാനന ി വാന നായ് മഹാ ാനികളി ധാനിത ം ൈകേ ാ േദവക ഭ തയാ മായ് നിത ം േദവാരിക വിനാശ ിനാ െ ാ ം യാഗാദിക െച േമവീടിനാ , േയാഗം ധാരി പര നി യാ. ാരകാഭ ദയാ ിയായ് രാ സനി ാപരനായ് മ ം ദശാ െര നി രൈവരി ലേ നാകിയ വ ദം മഹാ നിശാചര എേ ാ ന കാപകാര ിെനര ം പാ പാ ിരി ം വിെധൗ. ംേഭാ വനാമഗ കാ േമ സ ാ നായാെനാ ദിവസം ബലാ സം ജിതനാമഗ തേപാധന സംേഭാജനാ ം നിയ ിതനാകയാ ാ ം ഗേത െനൗ ംേഭാ വ തദാ യാ ധാനാധിപ വ ദം ാ ര െച ാനഗ പം ധരി രാ െചാ ാ കേനാ മ ഹാസാന ിതം, ‘ഒ നാ മാംസം ി ി മാ േ ണമി ന െ െടാ! ഛാഗമാംസം േവണമെ ാ കറി മമ 399
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ാഗിയെ ാ ഭവാ ാ ണസ മ .’ എ ളേവ ക പ ിേയാ ം തഥാ െചാ ാനത െനെയ വ ം െചാ ാ . മേ കപ ിേവഷം ധരി വ ചി േമാഹം വള ീടിനാ മായയാ. മ മാംസം വിള ിെ ാ േ ാ തൈ വ വ ദം മറ ീടിനാ മ മാംസംക ൈമ ാവ ണി ം നായ് ി ം കെന പി : ‘മ െര ി രാ സനായിനി ിയി വാ ക മ േപാൈവഭവാ .’ ഇ ം ശപി ി േക കന് താ ‘െമ ം ചി മിെതെ ാ കാരണം; മാംേസാ രം ജിേ ണമിനിെ ശാസനെച ംമ ാ മ െ ാ പിെ യതി േകാപി ശപി െമ െട െമേ പറയാ .’ ‘െചാ െചാെ പറ നീ സേഖ! ന ാ മിെതേ ാ െചാ ണം!’ എ േക ക മഗ േനാടേ രമാ സത ം പറ ീടിനാ : ‘മ ന ിെ െ ിയ േശഷമിതി നേ ാ ം വീ ം വ െച വ നം മാംസസമന ിതം േവണെമസാ njാന േക ി െച ം ഇ ം േകാ ിക േകെ ാരഗ ം ചിേ ം വിചാരി ളിനാന്. ാ ാ െകാ കേ ാരളാപേമാട െച ാനഗ ം: ‘വ ിത ാരായ് വയം ബത! യാമിനീ400
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ാരികളി െച നി ണയം. njാ മതി ഢനാ മേ ബലാനം വരാ വിധിത തെമ േമ മിഥ യായ് വ ടാമമ ഭാഷിതം സത ധാനനേ ാ നീ മാകയാല്. ന വ ം േമലി നി യം കല ാണമായ് ശാപേമാ ംന വ . ീരാമപ ിെയ രാവണ െകാ േപായാരാമസീമനി വ െകാ ം ഢം. രാവണ ത നായ് നീ ം വ ം ചിരം േകവലം നീയവനി നാ ം വ ം രാഘവ വാനരേസന മായ് െചെ ാരാ ലെമ ിേയ ല ാ രാ ിേക നാ റ ം വള ിരി െ ാ കാലമവ യറി വ ീ വാ നിെ യയ ം ദശാനനന നീ െച വണ ക രാമെന ാദരം പിെ വിേശഷ െളാ ിഴിയാെത േപായ്െ ദശ ഖ തേ ാ െചാ ക രാവണനാ തേ ാപേദശം െച േദവ ിയനായ് വ ം നരാ നീ. രാ സഭാവമേശഷ േപ ി സാ ാ ദ ിജത ം വ ം ഢം.’ ഇ മ ഹി കലേശാ വ സത ം തേപാധനവാക ം മേനാഹരം.
മാല വാെ
വാക ം
ചാരനാേയാ ക േപായന രം േഘാരനാം രാവണ വാ മ ിേര 1390 വ ി രാവണമാതാ ത പിതാഖി നായ് രാവണെന െചാ വാന് 401
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ ാര ം ശല ം െച രേ ാവര മി ി യേഥാചിതം ൈകകസീതാത മതിമാ വിനീതിമാ ൈകകസീന ന തേ ാ െചാ ീടിനാ “െചാ വ njാ തവ ന പിെ നീെയ ാം നിനെ ാ േപാെലയ ി ിമി ളീ ജാനകി ല യി വ തി ിെ ല കാ 1400 ക ീലേയാ നാശേഹ ളായ് ദശക േഭാ? നീ നി പി മാ േസ ദാ ണമായിടി െവ ിതന ഹം േചാര ം െപ ി മാെയ ം േദവലിംഗ ളിളകി വിയ േദവിയാം കാളി ം േഘാരദം ാന ിതം േനാ ദി ി ചിരി കാണാ േഗാ ളി നി ഖര ജനി ഷിക മാ ാരേനാ പിണ േരാഷാ ന ല േളാ മ േമ 1410 പ ഗജാലം ഗ ഡേനാ ം തഥാ നിെ തി ീടാ ട നി യം നാേയ ം കരാളവികടനായ് വ ം പിംഗല മായ് സ തം കാലെന കാ ിെത ാട ം കാലമാപ ി േ ാ ി നി യം ഇ രം ിമി ായതിനൈ വ ശാ ിെയെ െകാേ ണേമ വംശെ ര ി െകാ വാേന േമ സംശയെമ ിേയ സീതെയെ ാ േപായ് 1420 രാമപാേദ വ വ ി ൈവകാെത രാമനാ വി നാരായണന് വിേദ ഷെമ ാം ത ജി ഭജി െകാ 402
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കദ യനാം പരമാ ാനമവ യം ീരാമപാദേപാതം െകാ സംസാരവാരാ ിധിെയ ട േയാഗിക ഭ ിെകാ ഃകരണ ം മായ് ിെയ ാനിക സി ി െകാ ്ടനാം നീ ം വി നാം ഭ ിെകാെ ാ േമ കാലം കളയാെത ക നീ 1430 രാ സവംശെ ര ി െകാ ക സാ ാ െനേ വി െകാ ക സത മേ njാ പറ േകവലം പഥ ം നിന ി ചി ി മാനേസ” സാ ന ം ദശ ഖ തേ ാ ശാ നാം മാല വാ വംശര ാ മായ് െചാ േക െപാറാ ദശ ഖന് പിെ യ ാല വാ തേ ാ െചാ ിനാ : “മാനവനായ പണനാം രാമെന മാനേസ മാനി തിെന കാരണം? 1440 മ ടാലംബനം ന സാമ െമാ ിേലാ വ ജളെന ം രാമ നിേയാഗി യാ വ ിെതേ ാ സാമ ം പറ ഭവാ നി യം േനരേ േപായാ മി ി േവ നാ ചാര െചാ ിവി നി യം ഭവാനതി ി നാം മി മിത ിക േക ാ െപാ ടാ ഢം” ഇഥം പറ മാത ാ മായ് ദശവ ം ാസാദ നി കേരറിനാ 1450
ാരംഭം
403
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാനര േസന ം ക കേമബ മാന ം ൈകെ ാ ിരി ം ദശാ െര ിനായ് രജനീചരവീരെരത രം ത വ ി വാ ം വിെധൗ രാവണെന േകാപി രാഘവേദവ ം െസൗമി ിേയാ വി വാ ിനാ പ കിരീട ം ൈകകളി പ ം േനാെടാ ശരീര ം െശൗര ം പ കിരീട ം ട ം നിമിഷാ േ ന ഖ ി േനര രാവണ നാണി താെഴ ിറ ി ഭയം െകാ ബാണെ േനാ ി രി ീടിനാ . ഖ ഹ ഖ വര ാെരാ േവ വ െതാ േതാരന രം ‘ േമ ീ വി േകാ യി ടത ഭീത ാ വസി യി നാം.’ േഭരീ ദംഗഢ ാപണവാനാകദാ ണ േഗാ ഖാദ വാദ ം വാരണാേശ ാ ഖരഹരി ശാ ലൈസരിഭസ ന ഖ യാന ളി ഖ ഗ േല ചാപ ാസാേതാമരഗരയ ി ശ ി രികാദിക ഹേ ധരി െകാ ഭീത ാ ജവം സ രാ ത ിേയാട ികള ിക ി ംത ണതമായി സത േലാകേ ാളം വ ഹ ാശയി ാ ഹ ം വ ദം തഥാ ദ ിണദി ി ം വനാരിയാം േമഘനാദ തദാ പ ിമേഗാ രദ ാരി ീടിനാ . മി വ ാമാത ത ജനെ ാ രദ ാരി ാ ദശവക് ം 404
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നീല ം േസന ം വദിേ ാ േര ബാലിതനയ ം ദ ിണേഗാ േര വാ തനയ ം പ ിമേഗാ െര മായാമ ഷ നാമാദിനാരായണ മി തനയെസൗമി ീവിഭീഷണമി സം നാ രദി ി ം ഇ റ ി രാഘവരാവണം മായ് വ വിചി മായ്. ആയിരം േകാടിമഹാേകാടികേളാ മായിരമ ദമായിരം ശംഖ ആയിരം ളായിരം ക ആയിരം ല ളായിരം ദ ആയിരം ളികളായിരമായിരം േതായാകര ളയ െള ി െന സംഖ കേളാ കല കപിബലം ല ാ രെ വള ാലതി തം. െപാ ി ട പാഷാണ േളെ ാ ം ിക െകാ ം സല േളെ ാ ം ഉ ീ ഹം െകാ ം ഉ ീധരം െകാ ം സ വേതാ ല ാ രം തക ീടിനാ . േകാ മതി ം കിട ം തക ട മി ാ വിളി േ രം ിേപാെല ശരജാലം െപാഴി ം െവ െകാ പിള കിട ം അ ശ ച ശാ ികള ച ാകാരമാ പ ിക ഖ ഗ ല ളീ ിക ഗരപം ിക ഭി ിപാല ം േതാമരദ ം സല ിക ചാമീകര ഭ ശത ിക ഉ ളായ വ ളിവ െകാ നി ഹി ീടിനാ ന േര ം. 405
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആ ി ദശാസ നവ ക േപ മറിവതിനായയ ീടിനാ ശാ ലനാദിയാം രാ ി ര ാെര രാ ിയി െച ാലവ ം കപികളായ്. മ െട ാരറി പിടി ടിടേരാേഷണ െകാ വാ ട േ ാ ആ നാദം േക രാഘവ ം ക ണാ ാ െകാ ാനഭയം തം. െച വ ം കസാരണെരേ ാെല െചാ േക വിഷാേദണ രാവണ മ ി ട വിദ ിഹ മായ് ദശക ര ൈമഥിലി വാ മിടം ാ . രാമശിര ം ധ മിെത ട വാമാ ി ിലാ ാ വ ീടിനാ ആേയാധേന െകാ െകാ േപാേ െന മായയാ നി ി വ ക േ ാ സത െമേ ാ വിലാപി േമാഹി ാംഗി വീ കിട ം ദശാ േര വെ ാ ത വിരെവാ രാവണ തേ ം െകാ േപാ ീടിനാനേ രം ൈവേദഹി തേ ാ െചാ ാ സരമ ം: ‘േഖദമേശഷമകെല ളക നീ എ ാം ചതിെയ േതറീടിെതാ േവ ന വ ം വ ം നാ നാ ിലിിെ ാ സംശയം ക ാണേദവേത! വ ഭ െകാ ം ദശാസ െന നി യം.’ ഇ ം സരമാസരസവാക ം േക ചി ം െതളി ി ീടിനാ സീത ം. മംഗലേദവതാവ ഭാ ാവശാലംഗദ രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ : ‘ഒ കി സീതെയ െകാ വെ െട ിലാ ാ വ ീ ക ൈവകാെത. 406
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിനാ
റെ ക ാ ില ിലട ിരി ി ം രാ സേസന ം ല ാനഗര ം രാ സരാജനാം നിേ ാ ടേവ സംഹരി ീ വാ ബാണെമ െത സിംഹനാദം േക തി െയാ രാവണ! ജ ാനാത േഘാഷ ം േക തിെ ഭവാ ? നാണം നിനേ മി േയാ മാനേസ?’ ഇ മധിേ പവാ ക േക തിനാേയാ രാ ീ രവീര ം ാരി തനയെനെ ാ െക ന രാധിപ ാേരാ െചാ ിനാ . െച പിടി ാ നിശാചര വീര ം െകാ ഴ ിെയറി ാ കപീ ം പിെ യ ാസാദ ം തക ീടിനാെനാ തി യ േവേഗന േപായ് മ വ തെ െ ാ ാ െളാെ ാഴിയാെത ണ ിനാനംഗദ പിെ േഷണ ദ നള ഗജ ധന ഗവയ ഗവാ മ ത എ ിവരാദിയാം വാനരവീര ാ െച ഴ കിട ം നിര ിനാര്. ക ം മല ം മര ം ധരി ാ നി നിെ പറ േ രം ബാണചാപ ം വാ ം പരിച ം ാണഭയം വ ം െവ ം ദ ം സല ഗദക ം ഭി ിപാല ം ഗരജാല ം ച ം പരിഘ മീ ിക ചക ം മ മി ാദിക ആ െമ ാെമ പിടി െകാാേയാധന ി ാരര ം. 407
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാരണനാദ ം വാജിക നാദ ം രാ സരാ ം സിംഹനാദ ം തേയ ം കപിക നിനാദ ം തി ി ഴ ി ഴ ി പ െമ മിട മാെ ാലിെ ാ േത ജംഭാരി ാം നിലി ം കി രകിം േഷാരഗ ഹ ക സംഘ ം ഗ സി വിദ ാധരചാരണാദ രീ ാ േര സ രി ം ജനം നാരദാദികളായ നിക ം േഘാരമാ :ഖം ക െകാ വാ നാരികേളാ ം വിമാനയാന ളില ഹ രാേ നിറ ീടിനാ . ംഗനാമി ജിേ ാന േനരമംഗദ തേ ാടതി കപീ ം തെനെ ാ േത ം തക ാ േമഘനാദ ം മെ ാ േതരിേലറീടിനാ . മാ തി തെ േവ െകാ ചാ ീടിനാ ധീരനാ ം ജം മാലി നിശാചര സാരഥി തേ ാ ടേവ മാ തി േത ം തക വെനെ ാ ലറിനാ . മി തനയ ഹ േനാേട ി മി ാരിേയാ വിഭീ ണവീര ം നീല നി ംഭേനാേട ാ തപനെനകാല ര ി യ ാ മഹാഗജ . ല ണേന ാ വി പാ േനാടഥ ല ീപതിയാം ര മ തേ ാ ര ധ ജാ ിധ ജാദിക പ േപ ത േണ േപാ െച ാ രാലയം. വാനര ാ ജയം വ ിതേ രം ഭാ ം വാരിധിത ി വീണീടിനാ . ഇ ാ ജാ ജേനാേട േതാ േപാ408
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
യി ജി ംബരാേ മറ ീടിനാ നാഗ െമ േമാഹി ി ി ബത രാഘവ ാേര ം വാനര ാെര ം വ കപികെള ം നര ാെര െമാെ ാഴിയാെത ജയിേ നിെത വ െവ ിെ റ െകാ ി േമളീ െച ല ാ രം ത ി േമവീടിനാ . താപസ ം േദവസ ഹ ം താപം കല വിഭീഷണവീര ം ഹാ! ഹാ! വിഷാേദന :ഖവിഷ രായ് േമാഹിത ാരായ് മ ം ദശാ േര സ ദീപ ംസ ാ വ ം സ ാചല േ ാഭമാം വ ം സ ാശ േകാടിേതേജാമയനായ് വര്ാ ിേപാേല പവനാശനനാശന അ ിേതായം ദ ിധാ ഭിത ാ സ പ േ ാ തേലാക യേ ാടതി തം നാഗാരി രാമപാദം വണ ീടിനാ നാഗാ ബ നം തീ ി ത േണ. ശാഖാ ഗ മ നി രായ് േശാക ം തീ െതളി വിള ിനാ ഭ ിയ ദാപ ി വരെന ബ സേ ാദമ ഹം ന കിനാ . ിെ ാ ത വാദ ം ൈകെ ാ േമ േ ാ േപായ് മറ ീടിനാ താ േ തി ം ബലവീര േവഗ ത ാരാം കപിവര ാെര ാം മ വ തന് നിേയാേഗന മര ം ം മല െമ െ റി ീടിനാര്. വ ശ െളെ ാ മമാ ജ മ ിരം ിരി തി േമ വ ാരവ മിെ െ ാ വി യം 409
ം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന നെ െമേ പറയാ . െച റി ീ വിെനെ ാ േഘാഷമി’െത ദശാനനന് െചേ ാരന രം െച ത ാരറി ദശാനന തേ ാ െചാ ിനാ ാ െമാ േവ. ‘വീര ബലേവഗവി മം ൈകെ ാ ര ാ ജാദികളായ കപി ലം ഹ േതാ മലാത ം ൈകെ ാ ഭി ിത മാംഗ ിേ നി േ ാ നാണ െ ി റ റെ കാ െള ിെല ാ പറക ം േക തിെ ഭവാ’െന വ െചാ േക ദശാസ ം േകാേപന െചാ ിനാന്: ‘മാനവ ാെര േമെറ മദ വാനര ാെര ം െകാെ ാ ീ വാ േപാക ാ പടേയാ ടേവ േവേഗന ം ജയി വരിക നീ’ ഇ മ ഹം െച യ ാനതിനാം ാ ം നട ീടിനാ . ഉ ൈ ജ രമായ വാദ േഘാഷേ ാ ം പ ിമേഗാ ര െട റെ ാന് മാ തിേയാെടതി ാനവ ം െച ദാ ണമായി െമ ം. ബലസിവ ം ശരാസനം ലം സലം പരിഘഗദാദിക ൈകെ ാ വാരണവാജിരഥ ളിേ ാേടറി രാ സവീര ം ക ം മര ം മല മായ് പ തല ശരീരികളായ കപിക ം ത ളിേല െപാ മരി ിെതാമി ം മഹാവീരരാ വ . 410
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േചാര മാറാെയാ കീ പലവഴി ര വരനാം മാ തി ത േണ ഉ തമാെയാ ി െകാ ടിതെ യട െ ടിെ ാെ റി ീടിനാ . േതരി നി ാ ഗദ െമ ട പാരിലാ ാ ാ ം ചാടിനാ േത ം തിരക ം െപാടിയായി മാ തി ി വ ി ി േകാപ ം രാ ി രെരെയാ ി ട ിനാനാ ി ക ാ ം മാ തിെയ ദെകാ ടി ീടിനാ ധീരതേയാ,ടതിനാ ലെമ ിേയ പാരം വള െ ാ േകാപവിവശനായ് മാ തി ര ാമെതാ റി ീടിനാ ാ േന െകാ ര ി ലാ ാ െച ഖി വാണീടിനാ . േശഷി രാ സ േകാ യി ി േഘാഷി ിതംഗനമാ വിലാപ ം. ാ മാഹ ! േക ദശാസ ം ചി താപേ ാ പിെ ം െചാ ിനാ : ‘വ ഹ ാരി ബല മഹാബല വ ദം ന് തെ േപാക ിനായ് മാ ഷവാനര ാെര ജയി ഭിമാനകീ ാ വരിെക’ യ ീടിനാ . ദ ിണേഗാ ര െട റെ ശ ാ ജാ ജേനാെടതി ീടിനാ ിമി ായതനാ ത െച കപികേളാേട മഹാബല ശിലാൈശല ിെകാേ ം രേ ാവര ാര് മരി മഹാരേണ. ഖ ഗശ ാ ശ ാദികേളേ മ ട ാ ം മരി ാരസംഖ മായ്, 411
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ംഗ മാ െപ ട ന ര ാ ന മായ് വ ി ര നദികെളാലി പലവഴി ം ട ി കബ ം ബലാ താേരയ ം വ ദം ം ത ളി േഘാരമാേയ ം പിണ ിനി ം വിെധൗ വാ ം പറീ ട വ ദം ഗളനാദം റിെ റി ീടിനാനംഗദ . അ ഥേക ാ ന രാധിപ ഉ േ മക നന് തെ ം വ പടേയാ മയ ാന േനരം ക ായി േമദിനി േ രം വനാരി വനക ന പ ിമേഗാ ര േട റെ ാന്. വാ തനയേനാേട വ ം നിജകായം െവടി കാലാലയം േമവിനാ . മാ തിെയ തി മാേലാക ം പാരം ഭയം െപ ദശക ം സ രി ാ നിജ രാ സേസനയി പ ദ യാസ ം ക ാന േനരം രാേമശ രേ ാ േസ വിേ മാരാമേദശാ ം േബലാചേലാപരി വാനരേസന പര ം െകാ കനമായ് വ ം കേ ാരന രം ‘ ി ം ഹ െനെ ാ വരിെക’ ക ി േനരമവ വ ിനാന് ‘നീയറി ീലേയാ ാ െമാ േവ നാകയക ാ പട ാ മി ാ േയാ? െച െച രാ സവീരെരെ ാ ം ക ീ ിരി യി ി നാം. njാേനാ ഭവാേനാ കനി േനാ േപാ െച മാ ഷവാനര ാെരെയാ വാ 412
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപാ താെര െചാ ’െക േക വ ‘േപാ തി njാ’െന ൈക ിനാ ത െട മ ിക നാ േപ വ െച നാലംഗ ട ം വ ിനാ . നാെലാ ല യി പട െ ാമാലംബനാം ഹ മഹാരഥ . ംഭഹ ം മഹാനാദ ം ഖ ജംഭാരി ൈവരിയാം വീര സ ത ഇ െന െ ാ മ ിക നാ വ ം തി ിന വ പടേയാ ം നട ി . ിമി ായി ക വ ത കതാരി റ സ നായ് വ രദ ാരേദേശ റെ പാവക േനാേടേ ാരന രം മ ട ാ ശിലാ ാചലം െകാ രേ ാഗണെ െയാ ി ട ിനാ ച ഖ ഗ ാസ ശ ിശ ാ മ ട ാ േ െ ാെ മരി . ഹ ിവര ാ മശ ംച ര ംനദികളാെയാെ െയാലി . അംേഭാജസംഭവന ന ജാംബവാ ംഭഹ വിേന ം ഖേന ം െകാ മഹാനാദേന ം സ ത തെ ം പിെ ഹ മഹാരഥ നീലേനാേട ട ദ ം െച കാല രി ി ളീടിനാ . േസനാപതി ം പട ം മരി മാനിയാം രാവണ േക േകാപാ നായ്.
ി
രാവണെ
റ ാട്
413
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘ആേര ം േപാരി യ തി ിനി േനെര െപാ ജയി േ ാ. നേ ാ െട േ ാ േപാ ീ ക ന െട േത ംവ െക ാ’നവ െവ തിേപാെല ട ം പിടി ി െപാ യമാെയാ േതരി േരറിനാ ആലവ ം െവ ചാമര ം നീല ഴക ം ടക ം ആയിരം വാജികെളെ ാ ിയ വാ േവഗം േതരി കരേയറി േമ ശീഖര േപാെലകിരീട ഹാര ളാദിയാമാഭരണ ം പ ഖമി പ ൈകക ം ഹ ളി ചാപബാണാ ം നീലാ ിേപാെല നിശാചരനായക േകാലാഹലേ ാ െട റെ ാന്. ല യി മഹാരഥര ാെര ാം ശ ാരഹിതം റെ ാരേ രം. മ ം മ ിമാ ത ിമാ ം മ മ ംബ ം ൈസന പാല ം തി ി ിര ിവട ഭാഗ ഖ മാം േഗാ രേ ാെട െത െതെര വി മേമറിയ ന ര ാെര െയാെ േരാ വി ക ര വര മ ിതം െച േന ാ സം യാ മ ം വിഭീഷണ തേ ാട െച : ‘ന വീര ാ വ കാെണേടാ! െചാേ ണെമേ ാടിവെരയഥാ ണം‘ എ േക വിഭീഷണരാഘവ തേ ാ മ ിതം െച െചാ ിനാ : ബാണചാപേ ാ ബാലാ കാ ി 414
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാന ി വ തക ന സിംഹധ ജം േതരി കരേയറി സിംഹപരാ മ ബാണചാപെ ാ ം വ വനി ജി ാകിയ രാവണന ന തെ ം ജയി ാനവ ആേയാധന ി ബാണചാപ ായതമാെയാ േതരി കരേയറി കായം വള വി ഷണം തികായ വ രാവണാ ക െപാ ണി ാന ി വ വതേന ം മേഹാദര മ വ! വാജിേമേലറി രിഘം തിരി വനാജി േര വിശാല നരാ ക . െവെ തി കേളറി ി ല ം ി ിരി വ ിശിര േ ാ രാവണ ത ക മേ തിനേ േദവാ ക േതരില് വ ി മ വ! ംഭക ാ ജ ംഭമേ തവ ത ി നി ംഭ പരിഘാ ധനേ ാ. േദവ ലാ കനാകിയ രാവണേനവേരാ ം നെ െവ വാ റെ .‘ ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േക തിരം രാഘവ താ മ െച : ‘ േ ദശ ഖെനെ ാലെച ട ചി േകാപം കള ീ വതി njാന്‘ എ െച നി േ രം വ പടേയാ െചാ ാ ദശാസ ം: ‘എ ാവ ം നാെമാഴി േപാ ാലവ െച മക കടെ ാ ഭാഗേമ പാ ശ കട െകാ ം േ കാ െകാ വി നി െച ല ാ രം. 415
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിനി njാന് േപാ മിവേരാ ശ ിയി ാ യി ിതിേന േമ.’ ഏവം നിേയാഗി േനരം നിശാചരേരവ ം െച ല ാ രം േമവിനാ . ാദികാരാതി രാവണ വാനരെ െയ െയ ത ിവി ീടിനാ . വാനേര ാരഭയം തരിെക മാനേവ കാ വീണിര ീടിനാ വി ം ശര മാ ൈകെ ാ െകൗസല ാതനയ ം േപാരിെനാ മി ാ . ‘വ നാ േ ാരിവേനാ േപാരി ിലടിയന ഹം ന കണം‘. എ െസൗമി ി ം െച ിര ീടിനാ മ വ താ മ െച തിേ രം: ാരി ം േപാരി വിവ നായ് വ ം ന േര േനാേട ാലറിക നീ മായ േ ം നിശാചര േ ം ന ായ െമാ ിവ ാ െമാരി ം ച ഡ ിയനാെക വ ച ഹാസാഖ മാം വാ ാ ധം എ ാം നി പി ചി റ ി െചേ ണമെ ാ കലഹ ിെന’െ ാം ശി ി െച യേ ാരന രം ല ണ ം െതാ താ പിന് വാ ിനാ ജാനകിേചാരെന െ ാ േനര വാനരനായകനാെയാ മാ തി േത ടം ത ി തി വീണീടിനാനാ നായ് വ നിശാചരനാഥ ം. ദ ിണഹ േമാ ി റ ി ; രേ ാവരേനാ മാ ത ം: നി ര ാേര ം താപസ ാേര ം 416
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ നമായ മ ജനേ ം നിത പ നിന വെ മാപ കപി ല ാെലേടാ! നിേ യടീ െകാ വാന് വ നി െ ാെരെ െയാഴി െകാ വീരെന ാകി നീ വി മേമറിയ നി െട നാമ മാരെനെ ാ njാെനേടാ.’ എ പറേ ാ ടി ാ കപീ ം ന ായ് വിറ വീണാ ദശക ം പിെ ണ െചാ ാനിവിേട ി വ കപികളി ന നേ ാ ഭവാ ‘ന െയ ാെയെതനി ിൈ െകാ ന െട ത െകാ ാല് മെ ാ വ ം ത വരാെത ജീവി വരി െ ാ ത വ ീല നിന െകാ njാ എ ം ബലെന വ ീ ന ിലി ിരി േനരമി ം െപാ തീടണം’ എ േനരെ ാ ടി ാ ദശാനന പിെ േമാഹി വീണാ കപിേ ം നീലനേ രം തിെകാ രാവണേ െല കേരറി കിരീട പ ി ം ചാടി േമണ ം ട ീടിനാ ; പാടി ട ിനാ രാവണ ം തദാ. പാവകാ ം െകാ പാവക െന രാവണെന ട ത ിവി ീടിനാ ത െണേകാപി ല ണ േവേഗന രേ ാവരെന െച ാന േനരം ബാണഗണെ വ ഷി ാനി വ ം കാണ താെത ചമ ി േപാ ളം വി റി കള ി ല ണന നി ദശക ം. പിെ മയന് െകാ െ ാ േവ െസൗമി ി417
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത െട മാറിലാ ാ ചാ ീടിനാ . അ െകാ ത താ െസൗമി ി ം ശ ിേയ ാ വീണീടിനാ . ആടലായ് വീണ മാരെനെ െ ീ ബാനാ ഭാവി ദശാനന . ൈകലാസൈശലെമ ദശാസ ബാലശരീരമിള താ ി . രാഘവ ത െട െഗൗരവേമാ തിലാഘവം ി രാവണവീര ം ക നി െ ാ മാ ത ം മ ിയണെ ാ ടി ാ ദശാസ െന േചാര ം ഛ ി േതരി വീണാനവ മാ തി താ ം മാരെന ത േണ സമാനെമ െകാ ാദരാ ചി ഷ ി വ വണ ിനാ മാ ം പിരി ദശ ഖ ക ിലാാ മയദ മാം ശ ി ം. ൈ െലാക നായകനാകിയ രാമ ം െപൗല േനാ ം ട ിനാ : ‘പം ി ഖേനാ ിെന െട ക േമറിെ ാ നി ളിെ ാ ക തെയ ിേയ െകാ ക ദശാസ െന.’ മാ തി െചാ േക ര മനാ ഹ ത ക േദേശ വിള ിനാ െചാ ാ ദശാനന തേ ാ രാഘവ : ‘നിെ യ കാ ാ െകാതിേ െലാം. ഇ തിനാ േയാഗം വ ിതാകയാ നിേ ം നിേ ാ െട വേ ാേര ം െകാ ജഗ യം പാലി െകാ വെന െട ിലര ണം നി നീ.’ എ െച ശ ാ കിനാ418
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െനാ ിെനാെ ാ െമ ാ ദശവക് ം േഘാരമായ് വ ി േപാ മേ ര വാരാ ിധി മിളകി മറി . മാ തി തെ െമ റി ി രനാേയാ നിശാചര നായക ീരാമേദവ ം േകാപം തിധീരത ൈകെ ാെ െ ാ സായകം രേ ാവര െട വ േദശെ ല മാ ി േയാഗി ാനതി തം, ആലസ മായി ബാണേമ േ രം െപൗല ചാപ ം വീണി തേല. ന രാധിപനായ ദശാസ ശ ി യം ക സത രം രാഘവ േത ം െകാടി ം ട ം തിര ം ചാ കിരീട ം കള ീടിനാ സാരഥിതെ ം െകാ കള ളവാ ഢതാേപന നി ദശാസ ം രാമ ം രാവണ തേ ാട െച ാ‘നാമയം പാരം നിന മാനേസ. േപായാ മി ഭയെ ടാ േക േമ. നീയിനി ല യി െ ി ാ ം ആ ധവാഹനേ ാെടാ െ െകാാേയാധന ി നാെള വേരണം നീ.’ കാ ല വാ കള് േക ഭയെ േവഗ ില നട ദശാനന . രാഘവാ ം ടെര ട െ െ ാരാ ലം തിരി േനാ ി േലാം േവപ ഗാ നായ് മ ിരം ാപി താപ ായ ചി ി േമവിനാ .
ംഭക
െ
നീതിവാക ം 419
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാനേവ പിെ ല ണ തെ ം വാനരരാജനാമ ാ ജേന ം രാവണബാണ വിദാരിത ാരായ പാവക ാദി വാനര ാെര ം സിെ ൗഷധം െകാ ര ി ത െട സി ാ െമ ാമ െച േമവിനാ രാ ി േര ം ത ജനെ ാ േപ ം നിജാ ികേളാ െചാ ീടിനാ :“ന െട വീര ബല ം കീ ി ം ന മ ഷകാരാദി ം ന മായ് വ ിെതാ ി ത ം ക കാലം ന ാഗതം നി യം േവധാ താ മനാരണ പ ം േവദവതി ം മഹാന ിേകശ ം രംഭ ം പിെ നള ബരാദി ം ജംഭാരി ാം നിലി വര ാ ം ംേഭാ ഭവാദികളായ നിക ം ശം ണയിനിയാകിയ േദവി ം തേപാബലം പാതി ത നി േയാെട മ സതിക ം സത മായ് െചാ ിയ ശാപവച ക മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം ചി ി കാ ി ന ിനി ം നെരേ ാ ന , ജയി െകാ വാനേഹാ! കാലാരി ല നാ ം ംഭക െനാലം കളയാ ണ ക നി േപായ് ആ മാസം കഴിെ ി ണ ീ മാറി റ ി ട ീ വ മിെ ാ പ നാേള കഴി നി ള േപാ ണ വി വ കാര ം“ രാ സരാജനിേയാേഗന െചേ ാേരാരാ സെര ാെമാ െ ണ വാ 420
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആനക ഭി ഖ വാദ മാനേത കാലാ തിര ടക ം ംഭക േ ാരസി പാ മാ ം ജഗത്ക ംവ ിനാെരെ ാ വി യം! ംഭസഹ ം ജലം െചാരി ീടിനാ ംഭക വണാ േര പിെ ം ംഭീവര ാെരെ ാ നാസാര സം തേരാമം പിടി വലി ി ം ി രമ ലറി മാനക ജംഭാരിൈവരി ക മിേ േമ ംഭാസമാരംഭേമാ ണ ി സം മിേ ാടിനാരശരവീര ം ംഭസഹ ം നിറ മദ ം ംഭസഹ ം നിറ ര ം സംേഭാജ മ ം േപാെല കെ ാരി ം കല െ േ ി ീടിനാ വ ളാദിയായ് മ പജീവനവ െമ ാം ജി ാന ചി നായ് ാചമന ം െച ിരി ം വിെധൗ ത ജന ം വ വണ ിനാ കാര െള ാമറിയി ണ ിയകാരണ ം േക പം ിക ാ ജ ‘എ ിേലാ ൈവരികെളെ ാല െച njാ സ ടം തീ വ വ’ െന ി െന െചാ ി റെ േനരം മേഹാദര െമെ െ ാ പറ ാന േനരം: ‘േജ െന െതാ വിടവാ ി വാ ം വരാെത െപാ െ ാ ക ന ” ഏവം മേഹാദര െചാ േക വ രാവണ തെ ം െച വണ ിനാ ഗാഢമായാലിംഗനം െച ി ീടിനാ421
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഢേമാദം നീജ േസാദരന് തെ ം ‘ചിേ ധരി തിേ ാ നീ കാര ാ െമ ിേലാ േക ാ മിെ േടാ: േസാദരി ത െട നാസ ച െള േ ദി തി njാ ജാനകീേദവിെയ ീരാമല ണ ാരറിയാെത കാരാമ സീ ി െകാ െവ ീടിേന വാരിധിയി ചിറ െക ി ട വ േപാരി വാനരേസന മായ് വ െകാ ാ ഹ ാദികെള ലെര െമെ െമ റി ാ ജിത ം െകാ ാെത െകാ യ ാന കാരണമ njാ നിേ ണ ിേന മാനവ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ നീെയെ ര ി െകാേ ണേമ‘ എ േക െചാ ാന് ംഭക ം ‘ന നെ ം ന േത ന േക ന ം തീയ ം താനറിയാ വ ന തറി െചാ വ െചാ ക ന വ ം േക െകാ കി ം ന ത ാതവ േ ാന ാ ? ‘സീതെയ രാമ ന ക’ ി െന േസാദര െചാ ാനതി േകാപി നീ ആ ി ള ന നേ ാ കാ , നാ ി നി ാ വാ ീ ണെമാ േവ ന വ ം വ ം കാലമിെ ം െചാ ാമ െകാ ം മെ േടാ! ന െതാ രാ ം വ ാവതവ മാപ ണ നാ കാലേദശാവ ക ം നയ ം ല ം ൈവരിക കാല ം വീര ം 422
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ മി ംമ പ മ ഷകാരാദി േഭദ ം നാ പായ മാ നയ ം േമലി വ െമാെ നി പി ’ പ ം പറ മമാത െ ിേലാ ഭ െസൗഖ ം വ ം, കീ ി ംവ ി ം ഇ െന െ ാരമാത ധ ം െവടിെ െന രാജാവിനി െമ ാല ക ഖം വ മാ പറ െകാന ഹമാ ാഭിമാന ം ഭാവി ലവിനാശം വ മാ നിത ം ഢരാ േ ാരമാത ജന ളി ന കാേകാളെമ െചാ േവാര വി വ െ ിയി േ ാ ഢരാം മ ിക െചാ േക ീ കി നാ മാ ം ല ം നശി േപാം നാദേഭദം േക േമാഹി െച േച ാധി മരി ം ഗ ലം അ ിെയ േമാഹി ശാലഭ മ രായ ിയി വീ മരി മ ം രസ ി േമാഹി െചെപ ബളിശം സി യാ ആ ഹെമാ ി േലറിയാലാപ േപാ വാനാവത ാതവ ം വ ം ന െട വംശ ി ം ന നാ ി ലനാശം വ വാനായേ ാ ജാനകി ത ിെലാരാശ ായ ം njാനറിേ ന രാ ീ രാധിപ! ഇ ിയ വശനായിരി വെന മാപെ ാഴി ിെ നി യം ഇ ിയ ാമം ജയി ിരി വെനാ െകാ ം വരാ നമാപ ക 423
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന തെ റി ിരിെ ലാ െച െമാ ി െലാ നഭി ചി ജ ാ ിത വാസനയാലതിനാവതേ മതി വശനായ് വ ം എ ാലതി നി ാ മന ിെനെട ശാ വിേവേകാപേദഷ െകാ വിേധയമാ ിെ ാ ിരി വേ ാ ജഗ ി ലാരാ േമാ നീ? ം വിചാരകാേല njാ ഭവാേനാ തെ പറ തിേ ഭവിഷ ത് ഫലം? ഇേ ാ പഗതമായ്വ തീശ ര ക ിതമാ ംത ാവത േ ാ മാ ഷന രാമ േഷാ മ നനാജഗ യ നാരയണ പര സീതയാ േയാഗമായാേദവി േചതസി നീ ധരി ീ െക ി െന നിേ ാ തെ പറ ത ീലേയാ മ വ! േമെയ േതാരാ ം? njാെനാ നാ വിശാലയാം യഥാ ഖം കാനനാേ നരനാരായണാ േമ വാ േനര നാരദെന രിേതാേഷണ ക നമ രി ീടിേന ഏെതാ ദി ി നി ാഗതനായിെതാദരേവാട ള് െച മഹാ േന! എെ ാ ാ ജഗ ി ല രം ടാത െച , െയെ ാം േചാദി േനര നാരദെനേ ാ സാദരം െചാ ാ ദ െളാ േവ ‘രാവണപീഡിത ാരായ് ചമെ ാ േദവക ം നിമാ െമാ മി േദവേദേവശനാം വി ഭഗവാെനേസവി ണ ി സ ടെമാ േവ 424
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിേലാക ക കനാകിയ രാവണ െപൗല നതീവ ഖല nj െളെയ ാ പ വി ീ ിെത മിരി താെതചമ ി മ നാെല ിേയ ത വിെ ം വിരി നാ േമ ക ിതം മ നായ് തെ പിറ ഭവാനിനി സത ധ െള ര ി േവണേമ’ ഇ ണ ി േനരം ം ചി കാ ണ ം കല ളിെ : ‘ ിയി njാനേയാ ായാം ദശരഥനായ് വ പിറ ിനി ത രം ന രാധിപ തെ ം നി ഹിതീ ീ വനി ിേലാക ി സത സ നാമീശ രന് ത െട ശ ിേയാ ം ടി രാമനായ് വ ം നി െളെയ ാെമാ മവനിനി മംഗലം വ ം ജഗ ി ം’ എ െച മറ മഹാ നി ന ായ് നി പി െകാ ക നീ മാനേസ ‘രാമ പര മായ സനാതന േകാമളനി ീവരദളശ ാമള മായാമാ ഷ േവഷം രാമെനാേയന വാചാ മനസാ ഭജി നീ ഭ ിക ാ സാദി ം ര മ ഭ ിയേ ാ മഹാ ാനമാതാെവേടാ! ഭ ിയേ ാ സതാം േമാ ജായിനി ഭ ിഹീന ാ ക ം നി ലം സംഖ യി ാേതാള വതാര പ ജേന നാം വി വിെന ി ം സംഖ ാവതാം മതം െചാ വ നി െട 425
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ െയ ാമകെല ള ീ വാ രാമാവതാരസമമ ാെതാ േമ നാമജപ ിനാേല വ ം േമാ ം ാനസ പനാ ശിവ പര മാ ഷാകാരനാം രാമനാ ം താരക െമ െ െചാ ം ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ രാമെന െ ഭജി വിദ നമാമയം ന സംസാരസാഗരം ലംഘി രാമപാദെ ം ാപി സ ടം തീ െകാ ി സ തം തത ാ നിര രം രാമെനി ാം ജ ി നിത ം ധ ാനി ത രി ം െചാ ി നാമ രി ാ ാനമാ ാനാക കച തേനാ സാ ജ ം ാപി നി ലാനേ ലയി ിതന ഹം മായാവിേമാഹ െള ാം കള ട നീ ം ഭജി െകാ കാന ിെയ.’
ംഭക
വധം
േസാദരേനവം പറ േക തിേ ാധം ദശാസ ം െചാ ിനാ “ ാേനാപേദശെമനി െചയ്വാന njാനി ണ ിവ ി, യഥാ ഖം നി െയ േസവി െകാ ക, നീെയ ം ിമാെന മ റിേ നഹം േവദശാ ം േക െകാ ാമിനി േഖദമക ഖി വാ നാ ആെമ ിലാ െച ാേയാധനം െച 426
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമാദികെള വധി വരിക നീ” അ ജ വാ കളി രം േക ള നാം ംഭക നട ീടിനാ വ ം ൈകവി േ ര മന് നി ഹി ാ വ ം േമാ െമേ ാ വ കാര ം കട ംഗൈശലരാജാകാര േമാടലറിെ ാ തി തം ആയിരംഭാരമി െകാ ത ാ ധമാ ല ം ൈകെ ാ വാനരേസനയി േ ാ േനര വാനരവീരെര വ േമാടിനാ ംഭക ത വര ക ാ ലാ സം മം വിഭീഷണ തേ ാ “വ രാ സേനവനിവ പറകംബരേ ാള യര തം!“ ഇ ംര മ േചാദി ളവതി രമാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ “രാവണേസാദര ംഭക മമ വജെന ം ശ ിമാ ിമാ േദവ ലാ ക നി ാവശനിവനാവതി ാ േമ ാ ജയ ീ വാ ത രി െള ാമറിയി െച ി ാ വജ കാ വീണീടിനാ ാതാ വിഭീഷണ njാ ഭവ ിമാ ീതി െ െ യ ഹിേ ണേമ! സീതെയ ന ക രാഘവെന njാനാദര മാേവാളമേപ ിേ ഖ ഗ ം ൈകെ ാ നി ഹി ീ വാ തേയാ മ ക njാ ഭീതനായ് നാലമാ ാ മായ് േപാ സീതാപതിെയ രണമായ് ാപിേ ” 427
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ ം വിഭീഷണവാ ക േക വ ചി ം ണ ാന ജെന പിെ റ തേലാടി റ ി : “ധന നേ ാ ഭാവാനി കിേ േമ ജീവി ിരി പലകാല ഴി േസവി െകാ ക രാമപാദാം ജം ന െട വംശെ ര ി തി നീ നി ല ഭാഗവേതാ മെന ം നാരായണ ിയെന ം നീെയ നാരദ തെ പറ േകേ നഹം മായാമയമി പ െമെ ,മിനിേ ാ യാ െമ ില് നീ രാമപാദാ ിേക“ എ േക ഭിവാദ ം െച തിഖി നായ് ബാ ം വാ വാ ീടിനാ രാമപാ ശ ം ാപ ചി ാവിവശനായ് ീമാ വിഭീഷണന് നി ം ദശാ േര ഹ പാദ ളാ മ ടവീരെര നാെയാെ ടി ട ിനാ േപടി ടാ കപിക േമാടി ട ിനാ നാനാദിഗ േര മ ഹ ീ െനേ ാെല കപികെള റായിരം െകാ ാനര ണാ മ ടരാജന കെ ാ മല ൈകെ ാെ റി മാറി വ ിനാ ലെമ െകാ തിവി നായ്വീ േമാഹി ിത ജ അേ ാളവെന േ ാെട െകാ േമാദം നട നിശാചര േ ജയി ീവെന ം െകാ ന േരശ ര െച േനര നാരീജനം മഹാ ാസാദേമറിനി ാ ഢേമാദം പനിനീരി ിയ മാല ം 428
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കളഭ ം കിനാരാലസ മാ തീ ീ വാനാദരാ മ ടരാജനേത േമാഹം െവടി ടേരാേഷണ ം െചവിക ം ദ നഖ െളെ ാ റി െകാ രീേ പാ േപാ ാനതി തം േ ാധ േമ മഭിമാനഹാനി ം ഭീതി െ ാ ര ാഭിഷി നായ് പിെ ം വീ ം വ ക തി സ നായ മി ാ ജ പ ത ിേ മഴെപാഴി ംവ ം ാരബാണഗണം െപാഴി ീടിനാ പ റായിരം വാനര ാെര ം വ ിലാ ിയട മവ ട ക നാസാവില േട റെ ം പിെ ം വാരിവി മവ തദാ രേ ാവര മേ രം നി പി ല ന തെ േപ ി സത രം രാഘവ േ ാട ാന ക േവേഗന ബാണം െപാഴി ര മ ദ ിണഹ ം ല ം രാഘവ ത േണ ബാണെമ ാ ഖ ി യായ് ാ േണ വീ വാനര ം ന ര ാ െമാ മരി ി വാമഹേ മഹാസാല ം െകെകാ രാമേനാേട മ നിശാചര ഇ ാ െമ ഖ ി ാന വീ മി ാരിക പല ം മരി ീടിനാ ബ േകാപേ ാടലറിയ ി ന രാധിപ പിെ മേ രം അ ച ാകാരമായ ര െകാ ംഗപാദ ം റി ീടിനാ 429
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാരദ തി സി ഗ വ വിദ ാധര ഹ കയ ജംഗാ േരാ ം കി രചാരണ കി ഷ ാ ം പ ഗതാപസ േദവസ ഹ ം വ ഷം െച ഭ ാ ക ിനാ ചി ഷം േഷാ മമദ യം 2230 േദവ നീശ ര നാരദ ം തദാ േസവാ മേ ാടവതരി ീടിനാ രാമം ദശരഥന ന ലശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം ച ാനനം കാ ണ പീ ഷസ ം ം സദാശിവം രാമം ജഗദഭിരാമമാ ാരാമമാേമാദമാ ക ട ിനാ സീതാപേത! രാമ! രാേജ ! രാഘവ! ീധര! ീനിേധ! ീ േഷാ മ! 2290 ീരാമ! േദവേദേവശ! ജഗ ാഥ! നാരായണാഖിലാധാര! നേമാ േത വിശ സാ ി ! പരമാ ! സനാതന! വിശ േ ! പര േമ! ൈദവേമ! ഃഖ ഖാദികെള ാമ ദിനം ൈകെ ാ മായയാ മാ ഷാകാരനായ് ത നായ് ാനസ പനായ് സത സ പനായ് സ വേലാേകശനായ് സത ിെല ീവസ പനായ് സത ധാന ണ ിയനായ് സദാ 2300 വ നായവ നായതി സ നായ് നി ള നായ് നിരാകാരനായി െന നി ണനായ് നിഗമാ വാക ാ മായ് 430
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ഘനതമാവായ് ശിവനായ് നിരീഹനായ് ച ീലനകാല ി ം ച ിമീലനം െകാ സംഹാര ം ര ം നാനാവിധാവതാര ളാ ശി ി ധ െ ം പരിപാലി നിത ം ഷ തി കാലാഖ നായ് ഭ ിയനാം പരമാ േന നമഃ 2310 യാെതാരാ ാവിെന ാ ിെതെ ാ ം േചതസി താപേസ ാ നിരാശയാ ത ൂപ ിനാ െ ാ നമ ാരം ചി പ േഭാ! നിത ം നേമാ േത നി വികാരം വി ാന പിണം സ വേലാകാധാരമാദ ം നേമാനമഃ ത സാദം െകാെ ാഴി മെ ാ ിനാ ത േബാധ ായ് വരിക മി േ ാ ത ാദപ ക േസവി തിിേ ാെളനി വകാശ ായ ം 2320 ചി ഷ! േഭാ! നി പാൈവഭവെമേ ാ െ ി വാ ജഗ േത! േകാപകാമേദ ഷമ രകാ ണ േലാഭേമാഹാദി ശ ാകയാ ിമാ ളി സ രി ീ വാ ശ ി മി നി മായാബലവശാ ത ഥാപീ ഷപാന ം െച െകാാ ില് നിെ ം ധ ാനി നാരതം ത ജ ം െച നാമ രിി പ ി െലാെ നിര രം 2330 നി ചരിത ം പാടിവി നായ് സ രി ാനായ ഹിേ ണേമ രാജരാേജ ! ര ലനായക! രാജീവേലാചന! രാമ! രമാപേത! പാതി ം േപായി ഭാരമി നീ 431
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബാധി ംഭക ണന് തെ െ ാ കയാ േഭാഗീ നാകിയ െസൗമി ി ം നാെള േമഘനിനാദെനെ ാ മേയാധേന പിെ മെ ാ ദശ ീവെനബ്ഭവാ െകാ ജഗ യം ര ി െകാ ക. 2340 njാനിനി േലാക ി േപാ മാനവവീര! ജയി ജയി നീ” ഇ ം പറ വണ ി തി തിഭ ിമാനാകിയ നാരദ ം തദാ രാഘവേനാട വാദ ം ൈകെ ാ േവേഗന േപാ റ ീടിനാനേ രം.
അതികായവധം സി ഗ വിദ ാധര ഹ കയ ജംഗഖഗാ േരാ ം കി രചാരണ കി ഷ ാ ം പ ഗതാപസ േദവസ ഹ ം വ ഷം ൈച ഭ ാ ക ിനാ ചി ഷ േഷാ മമദ യം േദവ നീശ ര നാരദ ം തദാ േസവാ മേ ാടവതരി ീടിനാ രാമം ദശരഥന ന ലശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം ച ാനനം കാ ണ പീ ഷ സ ം ം സദാശിവം രാമം ജഗദഭിരാമമാ ാരാമമാ േമാദമ ക ട ിനാ : “സീതാപേത! രാമ! രാേജ ! രാഘവ! ജഗ ാഥ! നാരായണാ! ഖിലാധാരാ! നേമാ േത വിശ സാ ി !പരമാ ന സനാതന! വിശ േ ! പര േമ! ൈദവേമ! 432
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഃഖ ഖാദികെള ാമ ദിനം ൈകെ ാ മായാ മാ ഷാകാരനായ് ത നായ് ാനസ പനായ് സത സ പനായ് സ േലാേകശനായ് സത ിേല ജീവസ പനായ് സത ധാന ണ ിയനായ് സദാ വ നായവ നായതിസ നായ് നി ളനായ് നിരാകാരനായി െന നി ണനായ് നിഗമാ വാക ാ മായ് ചി ഘനാ ാവായ് ശിവനായ് നിരീഹനായ് ച ീലനകാല ി ം ച ിമീലനംെകാ സംഹാര ം ര ം നാനാവിധാവതാര ളാ ശി ി ധ െ ം പരിപാലി നിത ം ഷ തികാലാഖ നായ് ഭ ിയനാം പരമാ േന നമഃ യാെതാരാ ാവിെന ാ ിെതെ ാ ം േചതസി താപേസ ാ നിരാശയാ ത പ ിനാ െ ാ നമ ാരം ചി പ! േഭാ! നിത ം നേമാ േത നി ികാരം വി ാന പിണം സ േലാകാധാരമാദ ം നേമാ നമഃ ത സാദം െകാെ ാഴി െമാെ ാ ിനാ ത േബാധ ായ്വരിക മി േ ാ ത ാദപ ക േസവി തിനി േ ാെള നി വകാശ ായ ം ചി ഷ! േഭാ!നി പാൈവഭവെമ േ ാ െമ ി വാ ജഗ േത! േകാപകാമേദ ഷമ രകാ ണ േലാഭ േമാഹാദി ശ ാകയാ ിമാ ളില് സ രി ീ വാ ശ ി മി നി ായാബലവശാ 433
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ഥാപീ ഷപാന ം ൈച െകാ ാ ി നിെ ം ധ ാനി നാരതം ത ജ ം െച നാമ രി ി പ ി െലാെ നിര രം നി ചരിത ം പാടി വി നായ് സ രി ാനായ ഹിേ ണേമ! രാജരാേജ ! ര ലനായക! രാജീവേലാചന! രാമ! രമാപേത! പാതി ം േപായി ഭാരമി നീ ബാധി ംഭക തെ െ ാ കയാ േഭാഗീ നാകിയ െസൗമി ി ം നാെള േമഘനിനാദെനെ ാ മാേയാധേന പിെ െമെ ാ ദശ ീവെന വാ െകാ ജഗ യം ര ി െകാ ക njാനിനി േലാക ി േപാ മാനവവീര! ജയി ജയി നീ ഇ ം പറ വണ ി തി തി ഭ ിമാനാകിയ നാരദ ം തദാ രാഘവേനാട വാദ ം ൈകെ ാ േവേഗന േപാ റ ീടിനാനേ രം
ഇ ജി
ിെ
വിജയം
'മ
ം ത ിമാ ം മ മ േ ം പടനായക ാ ം മ ിക ം മരി ീടിനാേര വെര ിനി ന ശ ര! ൈദവേമ!' ഇ ം വിലാപി േനര െച ി ജി ം നമ രി ീടിനാ താതെന 'േഖദ ാക േത േമ മാനേസ താത njാനിഹ ജീവി ിരി േവ 434
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ
െളെ ാലെച വ ം തീ ി ി േളണേമ! സ നായ് വാ ക ചി ം ൈകവി േ ജയി ാന ഹിേ ണേമ!' എ േക തനയേന ം ണ 'െ േ ഖേമ ജയി വരിക നീ' വ നാം ം ി താതെനപടേയാ ം നട ട ിനാ ശം സാദം വ വാനാ െ ജംഭാരിജി ം നി ംഭില ി സംഭാരജാല ം സംപാദ സാദരം സംഭാവ േഹാമമാരംഭി ിതേ രം ര മാല ാംബര ഗ ാ േലപനനാ പേദശാന ിതം ഭ ി ലി ി ിേദവെന ശ ി തനി വ ി വ വാനായ് ന രാധിപ െമ ം വ വ സ രമ ര തം ക വ മാ ക ം കഴി ഥ ചി ഭാ സാദ ാലതി തം ശ ാ ചാപരഥാദികേളാ മാനവിദ ം ല ാ നിരാ ലം േഹാമസമാ ി വ ി റെ രാമാദികെളാ േപാരിനായാശര േപാ ളം േ ാ േനരം കപിക ം രാ സെരെ ാ ീടിനാ േമഘജാലം വരിഷി േപാെല േമഘനാദ കണ കി ട ിനാ പാഷാണപ ത ാദിക െകാ ഭീഷണ ാരായ വാനരവീര ം ദാ ണമായ് ഹരി ട ിനാ വാരണവാജിപദാതിരഥിക ം 435
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അ
ക ത രിയി െ വ ംവ കെ ാ രാവണി സ ാപേമാ മ ാന ം െച സ തം കിനാന് ാ സ യം െവ റി വീ ംവ വര ാ വീ ട ിനാ വ രാം മ ട ാ െട െമ ി വം മി മ ം അ ക െകാ പിള െത െതെരം കല േമാഹി വീണീടിനാ അ ബാണം വിവിദേന നെരാ ം ൈമ മ ഗജ േമ ം െതാ ബാണം നള ം തറ ിതവ േമ ഗ മാദന െമ ി ം ഈെരാ േത ി നീല ം മീര ബാണ ജാംബവാ െമ ി ം ആ പനസ , േമ വിനത,നീരാ േഷണ െമ ദ ം ആറ ബാണ ഷഭ ം, േകസരിാ െമാര ം െട വേ ി പ ശതബലിെ ാ ം പ െമാെര ം മാഥി േമ ി പ ം നരി പ േമ ി ശ ിേയ ം േവഗദ ശി, േപാെല നാ പ െകാ ദധി ഖ െമ ി ം നാ പ ിര ഗവാ േമ ി ഗവയ മ ശരഭ ം െമാ നാ േമ ഖ ം ഖേന ിതി പ ിനാല സ ാനമായ പ താര ം േജ ാതി ഖ മ പേത , നരാത േമാട ത ിവദന ം 436
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അംഗദ േമെല പ െകാ ി ംഗനാം ീവേന ശരശതം ഇ ം കപി ലനായക ാര പേ േകാടി ം വീണി തേല മ ട ാരി പെ ാ െവ മ തനയ ം വീേണാരന രം ആവതിേ മിതി ന െ േദവേദവ ാ മേന ാന മേ രം വ ാ ലം പറ നി േ , ഷാ രാഘവ ാെര െമ വീ ീടിനാ േമഘനാദ മഹാവീര തധര േശാകവിഷ മായ് നി ലമായി േലാക ം ണപാധീശജയ ിനാലാഖ ലാരി ം ശംഖനാദം െച േവേഗന ല യി ി ീടിനാ േലഖസ ഹ ം മാ ീ ഗതാശയാ
ഔഷധ
ിനായി ഹ മാെ
ഗമനം
ൈകകസീന നനായ വിഭീഷണ ഭാഗവേതാ മ ഭ പരായണ േപാ വ േമലിലാപ njാെനെ ാ േപാ ളം ൈകവി വാ ി നി ീടിനാ െകാ ി ം മി ി ിട തി ാണവരാെര റിേയണെമേ ാ േനാ ി േനാ ി രി ട ിനാനാ േമ ം വാ മേ രം ആരിനി െതാ സഹായ ിെനാരാ േവണെമേ ാ വ ം തദാ ശാഖാ ഗ കിട വ കളി ചാകാതവരിതിലാെര േനാ വാ ഏകാകിയായ് നട േനരം ത രാഘവഭ വിഭീഷണെന 437
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ിലേന ാന മറി ഃഖം നി ല ാര് നട ീടിനാര് പിെ ം പാേഥാജസംഭവന ന ജാംബവാ താതന ഹം െകാ േമാഹം തീ ക മിഴി ന താ ിരി േ ാള് െച വിഭീഷണ േചാദി ിതാദരാ 'നി െട ജീവ േ ാ കപി ംഗവ? ന ായിെത ി നീെയെ യറി ിേതാ? 'ക മിഴി ടാ ധിരം െകാ നി െട വാ േക ി വിഭാതി േമ രാ സരാജ വിഭീഷണെന സാ ാ പരമാ െമേ ാ െചാ ക' 'സത ം വിഭീഷണനായ njാെനേടാ! സത മേത' നെര േക വ േചാദി ിതാശരാധീശ ര തേ ാ 'േബാധ േ ാ ഭവാേന മാകയാ േമഘനാദാ േള മരിെ ാ ശാഖാ ഗ ളി ന െട മാ തി ജീവേനാേട നെര ാ െ ിലാവെത ാം തിരേയണമിനിെയേടാ!' േചാദി ിതാ വിഭീഷണ'െനെ േടാ വാതാ ജനി വാ ല ായ ം? രാമസൗമി ി ീവാംഗദാദികളാമവേരവരി ം വിേശഷി നീ േചാദി െത സമീരണ െന േമാദി െത വെന റിേ ം?' 'എ ിേലാ േക നീ മാ തി െ ി സ ടമി മ ാ മറി ാ ം മാ ത മരി ിെത ാകി മാ മിെ ാെ മരി തിെനാ േമ' സാരസസംഭവ വാക ം േക മാ തി ം ബ മാനി സാദരം 438
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'njാനിതേ ാ മരി ീെല' വ കാല ലാേമാദ െ ാ വീ വണ ിനാ ഗാഢമായാേ ഷ ം െച ജാംബവാ െട ലയി ക െചാ ീടിനാ 'േമഘനാദാ േള മരിെ ാ ശാഖാ ഗ െള ം പിെ ന െട രാഘവ ാെര ം ജീവി ി വാനാ വരാ മി നീെയ ിേയ േപാകേവണം നീ ഹിമവാെന ം കടാ ലമ ൈകലാസൈശലേ ാളം ൈകലാസസ ിധിയി ഷഭാ ിേമ ദിവ ൗഷ ളറികനീ നാ ദിവ ൗഷധ ളവ ി നാലി ം നാമ ം േക െകാ ക ി വിശല കരണിെയെ ാെ േടാ പി സ ാനകരണി ാമ ം ന വ കരണി നാലാമ ം െചാ വ njാന് തസ ീവനി സേഖ! ര ംഗ യ കാണാമവര ി ം മേ മ ക നി പ ം ആദിത േനാളം ഭ നാലി ം േവദസ പ െള മറിക നീ വാരാ ിധി ം വന ൈശല ം ചാ നദിക ം രാജ ം കടാരാ വരിക മ ക ം െകാ മാ തന ന! േപാക നീ ൈവകാെത' ഇ ം വിധി ത വാ ക േക വ ഭ ാ െതാ മാേഹ േമറീടിനാ േമ വിേനാളം വള ചമ വ വാരാ ിധി ം ലപ ത ം ല ം രാ സ ം വിറ ം വ ം ശ ാരഹിതം ക േ ാടലറിനാ 439
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വാ േവേഗന തി യ ംബേര േപായവ നീഹാരൈശല ം പി ി ൈവരി മ ം ശ രൈശല ം േനെര ധരാനദി മളകാ രം േമ ഗിരി ഷഭാ ി ം ക മാ തി വി യെ േനാ ീടിനാന്
കാലേനമി െട
റ ാട്
മാ തന നെനൗഷധ ി മാ തേവേഗന േപായതറിെ ാ ചാരവര ാ നിശാചരാധീശേനാടാ മറിയാെത െച െചാ ീടിനാ . ചാരവാക ം േക രാ ി രാധിപ പാരം വിചാരം കല മ വിനാ ചി ാവശനായ് മി ളവ ഹ ി നി റെ രാ ിയിലാ ം സഹായ ം ടാെത രാ ി രാധിപ കലേനമീ ഹം ാപി ളവധി വി യം വനാേമാദ ം െതാ സ നായ് അ ഘ ാദിക െകാ ജി േചാദി ാ‘ന േ ാദയം വ ം േ ല തരം ഇെ വാെനെ ാ കാരണമി െന മ ക ടി ടാെത?’ :ഖനിപീഡിതനാകിയ രാവണന ാലേനമിതേ ാ െചാ ീടിനാ : ‘ഇ ാലൈവഭവെമ െചാ ാവ െമാെ നിേ ാ െചാ വാന വ ം ശ ിമാനാകിയ ല ണെന െട ശ ിേയ ാ വീണിടിനാ തേല പിെ വിരി ാ െമ മമാ ജന് 440
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ രണാ ണം ത ി വീ ീടിനാ . െവ ി റ മടി ി ിതാ ജ . ഇ ജീവി ി െകാ വാ മാ തന നെനൗഷധ ി േപായീടിനാ . െച വി ം വ േ ണമതി നീ. നിേ ാ പായ ം െചാ ാമതിെ േടാ! താപസനായ് െച മാ മേ പാപവിനാശനമാ വാ ക െചാ ി േമാഹി ി കാലവിളംബനം വ കണ ി ം നീ വ ീടണം. താമസവാ ക േക േനരം കാലേനമി ം രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ : സാമേവദ !സ ! ലേ ശ ര! സാമമാ െട വാ േക േ ണേമ! നിെ റി മരി തിനി ാലെമ ിേല ം മടിയി നി യം. മാരീചെന ണെ മരി ാ മനതാരിെലനിേ മിെ ാ ച ലം. മ ം ത ിമാ ം മ മ ം മ െട ന മ ം ത ം ഒെ മരി നീ ജീവി ി ി :ഖെമാഴിെ െ ാ ഫല ം? എ രാജ ം െകാ ം പിെ െയാ ഫലം? എ ഫലം തവ ജാനകിെയെ ാ ം? ഹ ! ജഡാ കമായ േദഹം െകാ െമ ഫലം തവ ചി ി കാ െകേടാ! സീതെയ രാമ െകാ െ ാ നീ േസാദരനാ െ ാ രാജ ം ന ക. കാനനംത ി നിേവഷ ം മാനസ ിേയാ ടി നിത ം ത ഷസ ്ഥായ േതാെയ ളി441
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ഭ ിേയാട േ ാദയം ക സ ാനമ ാര ം െച ശീ േമകാേ ഖാസനം ാപി നായ് സ വിഷയസംഗ ം ൈകവി സ േ ിയ ം ത ാഹരി ട ആ നി ക ക ാ ാനമാ നാ സ ാേ ാദയംെകാ സ േലാക ം ാവരജംഗമജാതികളാ േദവതിര മ ഷ ാദി ജ ം േദഹ ീ ിയാദ ം നിത നാം േദഹി സ ി മാധാരെമ ം ആ ംബപര മാെയേ ാ താ ര െ ാ ക ം േക ം ഒെ തിെയ േ െചാ െ ം സ മായെയ ം പറ ീ . ഇ േലാക ി േനകധാ സ ിതിവിനാശ ം കാരണം േലാഹിതേശ ത ാദി മയ ളാം േദഹ െള ജനി ി ം മായാ. ഗണം കാമേ ാധാദികെള ാം ിക ം ഹിംസാദികെളേടാ. തെ ണ െളെ ാ േമാഹി ി തെ വശ ാ മാ ാവിെനയവള്. ക ത േഭാ ത ഖ ണ െള നിത മാ ാവാ മീശ ര ത േല ആേരാപണം െച തെ വശ ാ ി േനേര നിര രം ീഡി െകാ . നാ ാ പരേനകനവേളാ നായ് വ റ കാ ി ത െടയാ ാവിെന ാ മറ ിതന ഹം മായാ ണവിേമാഹ ിനാ . ‘േബാധസ പനാേയാ വിനാ 442
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േബാധിതനായാ നി േ ിയ മായ് കാ ിതാ ാവിെന മായ് സദാ േവ െത ാമവ വ തദാ. ാ തി ണ േളാടാ േവ െപ ജീവ നായ് വ ം േദഹി ം. നീ േമവം സദാ ാനം വിചാരി മായാ ണ ളി നി വി നായ് അദ തി വി നാ ാവിതിാത ാ നിര ാശയാ ജിതകാമനായ് ധ ാനനിരതനായ് വാ െക ാ വ മാന േമ ം വിക മിേ ാ നീ. ധ ാനി തി സമ നെ ിേലാ മാനേസ പാവേന ഭ ിപരവേശ നിത ം സ ണനാം േദവെനയാ യിത ാസ ാ നിര രം പ ക ികാമേ വ പീേഠാ പേല ര ഗണാ ിേത നി േല േ തേര സീതയാസം ിതം ല ണേസവിതം ബാണധ രം വീരാസന ം വിശാലവിേലാചനൈമരാവതീ ല പീതാംബരധരം ഹാരകിരീടേക രാംഗദാം ലീേയാ ര ാ ിത ല ര ചാ കടക കടി െകൗ ഭ സാരസമാല വനമാലികാധരം ീവ വ സം രാമം രമാവരം ീവാ േദവം ം ജനാ നം സ ദി ിതം സ േവശ രം പരം സ വ ം ശരണാഗതവ ലം ഭ ാ പര നായ് ധ ാനി ി നായ് വ ം ഭവാ നി യം. ത രി ം േക െകാ ക ം െചാ ക 443
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രി ം രാമരാേമതി സ തം ഇ െന കാലം കഴി െകാ ാകിെല െന ജ പിെ ാ ? ജ ജ ാ ര ി േ ാ ക മഷെമാെ നശി േപാം നി യം. ൈവരം െവടി തിഭ ിസം നായ് ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ േദവം പരി േമകം സദാ ദിഭാവിതം ഭാവ പം ഷം പരം നാമ പാദിഹീനം രാണം ശിവം രാമേമവം ഭജി ീ നീ സ തം.’ രാ േസ കാലേനമി പറെ ാ വാ ക പീ ഷ ല േക യാ േ ാധതാ ാ നായ് വാ മായ് ത ഗളം േഛദി തിെ ാ െ െചാ ീടിനാന്: ‘നിെ െവ ി ള ി ിനി ാര പിെ െയ ാം വിചാരി െകാ ാെമേടാ!’ കാലേനമി ണദാചരനേ രം ലെമ ാം വിചരി െചാ ീടിനാ : ‘രാ സരാജ! ാ ! മതിമതി താഭാവമി െകാ കിം ഫലം? നി െട ശാസനം njാന ി നെത െട സ ഗതിെ ധരി നീ. സത സ പെ വ ി തി njാനദ സ ദ നാേയ മടിയാെത.’ എ പറ ഹിമാ ിപാ േശ ശം െച ി ാ നിേവഷമായ് ത േണ
കാലേനമിവധം
444
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കാണായിതാ മം മായാവിരചിതം നാനാ നിജനേസവിതമായ ം ശിഷ ജനപരിചാരകസം തഷ ാ മം ക വാ തനയ ം ചി ി നി ാ ‘നിവിെടെയാരാ മെമ ലം? പ ക ി മി njാ . മാ വി ംശം വരികേയാ? േകവലേമാ ണെമ മേനാവി മമ ീ? നാനാ കാര ം താപസെന പാനീയപാന ം െച ദാഹം തീ കാണാം മെഹൗഷധം നി മത തം േ ാണാചലം ര ംഗവാ ഹാ .’ ഇ ം നി പിെ ാ േയാജനായതം വി ാരമാ മായ മമ മം രംഭാപനസഖ രേകരാ ാദി സ മത േതായവാപീ തം കാലേനമി ിയാമാചാര ം ത ശാലയി ത ി ദസ ാദികേളാ ം ഇ യാഗം ഢമാ ാറ ി ച ഡ സാദം വ ീ വാന് ഭ ാ ശിവ ജ ം െച വാ ന േര നാം താപസേ െന വീ നമ ാര ം െച ട ജഗ ാണതനയ മി െന െചാ ിനാ : ‘രാമ േതാഹം ഹ മാനിനി മമ നാമം പവനജന നാന ന രാമകാര ാ മായ് ീരാം രാശി സാേമാദമി േപാ തേപാനിേധ! േദഹര ാ മിവിേട വ ി ദാഹം െപാറാ ത ീ ടി ീ വാ എ ജല ലെമ െച ണ445
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െമ േമ പാ െതെ മേനാഗതം.’ മാ തി െചാ േക നിശാചര കാ ണ ഭാവം നടി െചാ ീടിനാ : ‘മാമകമായ കമ ം ജലമാമയം തീ േവാളം ടി ീ ക. പക ഫല ം ഭ ി ന രം :ഖം കള റെ ാ റ ക. ഏ ം പരി മിേ ഭവാനിനിൂത ം ഭവ ം േമലി ഭവി ം. ദിവ ശാ ക റി ിരി ി വ മായ െകാ െചാ ീ വ . വാനര ാ ം മി ാതനയ ം മാനവവീരനിരീ ിതരാകയാല് േമാഹ ം തീ െ േ ിെത ാവ മാഹവ ിെ ാ മി നി ീടിനാ .’ ഇ മാക ണ െചാ ാ കപി ംഗവ‘െന ം കാ ണ ശാലിയേ ാ ഭവാ . പാരം െപാ േമ ദാഹമ െകാ േപാരാ കമ സം ിതമാം ജലം.’ വാ തനയേനവം െചാ േനര മായാവിരചിതനായ വ വിെന േതായാകരം െച കാ ിെ ാ െ േയാ ദാ കാലേനമി ം െചാ ിനാ . ‘േന നിമീലനം െച പാനീയ ം പീത ാ മമാ ികം ാപി സത രം. എ ാ നിനെ ൗഷധം ക കി വാനി നേ ാ മേ ാപേദശം െചയ്വ .’ എ േക വിശ ാേസന മാ തി െച ാനയ വ വിേനാ ം ദാ ക മട വാപീതടം ാപി ത ീ ടി ാ ട ം ദശാ േര 446
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ
ഭയ രിയായ മകരി തനായ മഹാകപിവീരെന തി കളവാെനാ െ േനര ക ം മിഴി കപീ ം േനാ ിനാ ; വ ം പിള കേ ാ മകരിെയ ഹ െകാ പിള ാ കപിവര േദഹ േപ ി േമ േപാ േപായി േദഹി ം മി േപാെല തദത തം. ദിവ വിമാനേദേശ ക ിതേ രം ദിവ പെ ാ നാരീമണിെയ ം േചേതാഹരാംഗിയാമ ര ീമണി വാതാ ജേനാ െചാ ാള േനരം: ‘നി െട കാ ണ ാകയാെലനിി വ ശാപേമാ ം കപിവര! െമാര ര ീ njാ,െനാ നിത െട ശാേപന രാ സിയായ ം ധന മാലീതി േമ നാമം മഹാമേത! മാന നാം നീയിനിെയാ ധരി ണം അ യാ േമ നീ ക താപസ ന ര കാലേനമി മഹാഖല . രാവണേ രിതനായ് വ ി വ താവകമാ വി ം വ ീ വാ താപസേവഷം ധരി ിരി ി താപസേദവ േദവാദി ഹിംസക െന േവഗം വധി കള ിനിേമാദം േ ാണപ തം ാപി ദിെവ ൗഷധ ംെകാ െച ിനി വ ാദവംശമേശഷെമാ ക. njാനിനി േലാക ി േപാ വാനരവീര! ശലം ഭവി േത.’ േപായാളിവ ം പറ വള്, മാ തി മായാവിയാം കാലേനമിത ിേക 447
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െച ാ, നവേനാ െചാ ാന ര ം: ‘വ ീ വാനി ൈവകിയെതെ േടാ? കാലമിനി ളയാെത വരിക നീ ലമേ ാപേദശം െചയ്വനാ njാ . ദ ിണ ം ത ഭിവാദ ം െച ദ നായ് വ ം ഭവാ നി യം.’ ത േണ ി ം ബ ാ ഢതരം ര : വേരാ മാംേഗ കപിവര ഒ ടി ാന െകാ വ ം തദാ െച ീടിനാ ധ രാജാലയം
ദിവ ൗഷധഫലം ീരാ വെ ം േ ാണാചലെ ം മാ തി ക വണ ി േനാ ം വിെധൗ ഔഷധാവാസ ഷഭാ ി ം ക ിെതൗഷധെമാ േമ ക മി േ ാ. കാണാ േകാപി പ തെ റിേചണാ ബിംബംകണെ ിടി വ െകാ വ േപാ രാഘവ ി വി തീ ീടിനാ വ ട േ രം െകാ േന വ ം ീതി ാ നീലക മാന മായ് വ ിേത ം ഔഷധ ി കാ ത ിയ േനര േദാഷമകെ േ ിെത ാവ ം. ‘ മി വ ംതെ യാ ണമി തെ ൈശലമിെ ാ സംശയം അ ാ ിെല െന രാ ി രബലം െകാ ിെത െച േതാരന രം െമ യ ാ കപി ംഗവ . വ ാനരനിമിഷംെകാ പിെ ം േ മരി നിശാചര ാ ടല് 448
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ന േര നിേയാേഗന രാ സ വാരാ ിധിയിലി ീടിനാെര കാരണം ജീവി തി രേ ാഗണം.
േമഘനാദവധം രാഘവ ാ ം മഹാകപിവീര ം േശാകമക െതളി വാ വിെധൗ മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാന തനയ മംഗദ ം തദാ: ‘നി താ ം റ ിനി വാനരെരാെ ട റി മതി കള്. വ ഹ ളിെലാ േവ െകാ ി ം െളാെ റി െത െതെര. പതടാക കിട ക േഗാ രദ ാരാവധി നിര ീ ക. മി െമാെ െയാ ി നിശാചരവരി െ ിേലാ െവ െപാറാ ാ റ റെ മ ക വീ ി യ ാമ ണം.’ എ േക വ െകാ ി ം ൈകെ ാ െച െത െതെര വ ട ിനാ . ാസാദേഗാ രഹ േഗഹ ം കാസീസകാ ന പ താ ം ആ ധശാലകളാഭരണ മായതന ം മ നശാല ം വാരണ ം വാജിസ ഹ ം േത ക ം െവ െവ വീണീ . സ േലാകേ ാളെമ ീ ദഹന ം ശ േനാട റിയി ാനനാ ലം മാ തി തിേലെറ ന ായ് ചമേ ാ ല ാ രം തിയായ് വ ി . 449
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാ ി ര ീക െവ ലറി ാ മാ ി െത െതെര ാക ം മാ ാ േഗാ ജനാകിയ രാഘവ ശര െപാഴി ം േഗാ ാരിജി ം ജയി െമ ം പാ േ ാളമ തെമ പറക ം രാ ി ര ാ നിലവിളിേഘാഷ ം രാ ി ര ീക േക േഘാഷ ം വാനര ാ നി ല േഘാഷ ം മാനേവ ധ ാനാദേഘാഷ ം ആനക െവ ലറീ േഘാഷ ം ദീനത രഗ നാദ ം സ തം തി ി ഴ ി മ ി ചി ദശാനനവീര ം ംഭക ാ ജ ാരി െ ാ ംഭേനാടാ നീ േപാെക ം െചാ ിനാ . ത ിയാ നി ംഭ മേ രം ി njാെന തി റെ ാ . ക ന താ ം ജംഘ െമ ം വ പാ ം േശാണിതാ ം വ പടേയാ ം റെ െച ളവി ം കല ാ കപിവീര ം. രാ ിയിലാ െപാ െതാ രാ ി ര ാ െത െതെര ാക ം ശ ാ െകാ കപിക ം ഗാ േഭദി ധാ ിയി വീ ം ഏ പിടി മടി മിടി മേ ം കടി ം െപാടി ം പര രം ചീ ം പറി ം മരാമരം േതാ േപാകാ െക െചാ ിയ ം വാനരരാ സ ാ െപാ താരഭിമാനം നടി ം ത ജി ം കേളബരം 450
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാല നാഴികേനരം കഴി േ ാ കാല രി ിേത രേ ാഗണം. ക ന വ േപാട ാന േനരമ െകാേ മക കപിക ം. ക ംകല െ ാഴി ാര ക ഥ ജംഭാരിന ന ം േകാപി ക തെ വധിേ ാരന രം പിേ ട ാ ജംഘ ം പാ ം തഥാ േശാണിതേന ം േകാപി ാര േനരമംഗദന് െകൗണപ ാ വേരാ ം െപാ തതിീണനായ് വ ി ബാലിതനയ ം. ൈമ മാ വിവിദ മാ മേ തരം വ ാര േനരം. െകാ ാ ജംഘെന ാേരയ മഥ പിെ യ ം വിവിദ മഹാബല െകാ ി േശാണിതേന െന മഥ ൈമ ം പാ െനെ ാ വീ ിനാ ന രവര ാരവ നാ വ ം ത രം േവശിേ ാരന രം ംഭനണ ശരം െപാഴി ീടിനാ വ രാം വാനര ാെരാെ മ ിനാ ീവ ം േതരില ാ ചാടി വീതേയാടവ വി കള ീടിനാ . ി ംെച േനര ംഭെനെ െ െ െ റി ീടിനാന ിയില്. വാരാ ിധി ം കല ിമറി തിേഘാരനാം ംഭ കേരറിവ ീടിനാ . ര ാ ജ മ ക േകാപി ര ാ ജലായ ി യ ീടാ . ീവന ജെനെ ാ േനരമത നി ംഭ പരിഘ മാ ട 451
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സംഹാര െനേ ാെല രണാജിേര സിംഹനാദം െച ാന േനരം. ീവെന ി ിലി വാതാ ജനേ െച ാ നി ംഭെന േണ. മാ തിമാറിലടി ാ നി ംഭ ം പാരി ി വീ ത പരിഘ ം. ഉ മാംഗെ റിെ റി ാനതിനാേയാ ജഗ ാണ ം േപടി മ ിനാ േശഷി രാ സ െട ട ന ാ കപിവീര ം, ല യി ട ാരവ ം െച ലേ ശേനാടറിയി ാരവ ക . ംഭാദിക മരിേ ാ ദ ം േക ജംഭാരിൈവരി ം ഭീതി ീടിനാ . പിെ ഖരാ ജനാം മകരാ േനാടന നേകാേപന െചാ ാ ദശാനന : ‘െച നീ രാമാദികെള യി ി വ ീ ’ െക േനരം മകരാ ം ത െട ൈസന സേമതം റെ സ ാഹേമാ മ രണാ േണ പ ഗ ല ളായ ശര െള വ ികീലാകാരമായ് െചാരി ീടിനാ . നി ടാ ഭയെ വാനര െച ഭയം തരിെക രാമാ ിേക നി പറ േക ളേവ രാമച ം വി ം ഴിെയ ല ടന് വി ാളികളി വ തേ ാ നിെ ണ ബാണ കീടിനാ . ഒ ിെനാെ ാ െമ ാ മകരാ ം ഭി മായീ ശരീരം കമലാ ം അേന ാന െമാ ം െപാ നി േ രെമാ തള ചമ ഖരാ ജ . 452
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അേ ാ െകാടി ം ട ം തിര ം ത പാണിത ിലി െ ാ ചാപ ം േത ം െപാടിെപ ാെന രാഘവ സാരഥിതെ ം െകാ ാന േനരം. പാരിലാ ാ ചാടി ല ംെകാ പാരമ മകരാ െന ദാ പാവകാ ംെകാ ക ം േഛദി േദവക ാപ െമാ തീ ീടിനാ . രാവണിതാനതറി േകാപി വേ വെര ം െപാ താ റ ാ ി രാവനേനാടറിയി ാന േക േദവ ലാ കനാകിയ രാവണ ഈേര േലാകം ന പടി പരിചാരക ാേരാ ടി റെ ാ . അേ ാള ക േമഘനിനാദ ം ത പാദ ം പണി െചാ ീടിനാ : ‘ഇേ ാളടിയനരികെള നി ഹിവി ായ സ ടം േപാ വ അ : രം ി ളീ ക സ ാപ ാക തി കാരണം.’ ഇ ം പറ പിതാവിെന വ ി ാരിജി ം റെ േപാരിനായ്. േ ാദ മം ക െസൗമി ി െച കാേനാടി ണ ി ളിനാ : ‘നിത ം മറ നി ി െന രാവണകപിവര ാെര ം നെ ം അ െള ടന ം വ െത നാേള െപാ ണമി െന? ാ െമ നിശാചര ാ ലലനാശം വ ക സത രം.’ െസൗമി ി െചാ വാ ി െന േക ഥ 453
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമഭ സ ാമി താ മ െച : ‘ആേയാധന ി േലാ വേരാ മാ ധം േപായവേരാ ം വിേശഷി േനേര വരാതവേരാ ം, ഭയം പാദാ ിേക വ വീ വേരാ ം ൈപതാമഹാ ം േയാഗി െതേടാ! പാതക ാമത ാ ിേലവ ം njാനിവേനാ േപാ െചയ്വെന ാവ ം ദീനതെയ ിേയ ക നി ീ വി .’ എ െച വി ം ല ിേക സ നായ കെ ാ രാവണി ത േണ ചി ി ക ി ല യി മായാസീതെയേ രി വ ട പ ിമേഗാ ര െട റെ നി ലനായ് നി േനരം കപിക ം േതരി മായാസീതെയ :ഖി മാ തിതാ ം പരവശനായി വാനരവീരെര ാവ ം കാണേവ ജാനകീ േദവിെയ െവ ിനാ നി യം. ‘അേ ാ! വിേഭാ! രാമരാേമ’ തി വാവി മ മിഴിയാ റവിളി ീടിനാ . േചാര ം പാരി പര തി ക മാ തി ജാനകിെയ േതറീടിനാ . ‘േശാഭയിേ ം ന ിനി ിനാപ ിതി പരെമ തീശ ര! നാമിനി വാ ക; സീതാവധം മമ സ ാമി തേ ാ ണ ി ാ കപികെള!’ ശാഖാ ഗാധിപ ാെര ം വാ ി േശാകാ രനായ മാ തന ന െചാ േക രാഘവ ം തദാ െചാ ിനാ ജാംബവാ തേ ാ സാ ലം: 454
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
‘മാ തിെയ െകാ ിേ ാ േപാ ി ! േപാരി റംതിരി ീ മാറി വന്. നീ െടയ െച ീ ക സത രം േലാേകശന ന! പാ േത േമ.’ ഇ മാക ണ വിധി ത ം കപിസ മ ാ മായ് െച ല തരം. ‘എ െകാ ി വാ ിേ ാ ി ഭവാ ? ബ െമ േ ാ തെ നട നീ.’ എ േനരം മാ താ ജ െചാ ിനാ‘നി േപടി വാ ീ കയ njാന്. ഉെ ാരവ ായി തിെ ാേഴ െച ജഗ സ ാമിേയാ ണ ി ണം. േപാരിക നീ മിേ ാ ിനി‘െയ ട മാ തി െചാ േക, വ താ മായ് െച െതാ ണ ി ി ൈമഥിലിത െട നാശ ാ െമേ േമ. മിയി വീ േമാഹി ര മ െസൗമി ി താ മേ രം തി ടി െച മടിയിെല േച ീടിനാ , മ വ ത പദമ നാ ം ഉ ംഗസീമനി േച ാന ക നി രാെയാെ നി കപിക ം :ഖം െക തിനാ വാ കെളാെ റ ട ീ മാര ം. എെ ാ േഘാഷ ാ െത ാ നി ചി ി വിേട വ വിഭീഷണ . േചാദി േനരം മാര പറ ി മാതരിശ ാ ജ െചാ ാ . ‘ക ിണ െകാ ി ിരി വിഭീഷണനേ ാ! ര ാെര റി വിേഭാ! േലാേകശ രിയായ േദവിെയെ ാ വാ 455
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േലാക യ ി ലാ ായ് വരാ. മായനി ണനാം േമഘനിനാദനിാര മ ി െത ിെനനാ േക . മ ട ാ െച പ വി ീടാെത ത ിലാ നി ംഭിലയി െച ട ത െട േഹാമം കഴി തിനാ െ ാ കേ ാ പായമത തം. െച ിനി േഹാമം ട ണമ ാ ിെല മവെന വധി താ േമ. രാഘവ! സ ാമി ! ജയജയ മാനസവ ാ ലം തീ െ േ ദയാനിേധ! ല ണ മടിയ ം കപി ലഖ വര മായി േപാകണം; ഓ കാലം കള ീട േത േമ യാ യയ േ ണ’ െമ വിഭീഷണ െചാ േക ളവാലസ ം തീ മ വ േപാവാന ന കീടിനാന്. വ ാ െള ാം ധരി േനര താ നായ് ീരാമഭ ം േസാദര തെ ം രാ സ ംഗവേസാദര തെ ം വാനര ാെര ം െച ദശ ീവന ന തെ ം െകാ വരിെക ഹം ന കിനാ . ല ണേനാ ം മഹാകപിേസന ം രേ ാവര ം നട ാര േനരം ൈമ വിവിദ േഷണ നള നീലനി ാ ജാ ജന്േകസരി താര ം ര ഷഭ ശരഭ വിനത ം വീര മാഥി ശതബലി ജാംബവാ വാതാ ജ േവഗദ ശി വിശാല ം േജ ാതി ഖ ഖ ബലി ംഗവ േശ ത , ദധി ഖന ി ഖ ഗജ 456
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമ ര മ ഗവയ ഗവാ ം മ മിത ാദി െചാ കപിക ം ം നട ി ല ണ തെ ാ ം. ി നട വിഭീഷണ താ മായ് െച നി ംഭില നിറ ി ന രവര ാെര ഴലേവ നി ി േഹാമം ട ീടിനാ രാവണി. ക ം മല ം മര െമ െകാെ ാവ മായ കപിക ം എ േമ ം െകാ വീ ട ിനാര മി ാേതാേരാ രാ സവീര ം. കയി േഹാമം ന ി ിനിലെരെ ക ിെയാഴിെ ക ി രാവണി വി ം ശര ം െക േപാെട േപാരി ീടിനാ വ നി ംഭിലയാ ലേമേലറി നി ദശാനന മേ രം ക വിഭീഷണ െസൗമി ി തേ ാ ത തീ പറ ട ിനാ : ‘വീര കഴി ീല േഹാമമിവെന ി േനേര െവളി ക ടാ ഢം. മാ തന ന തേ ാ േകാപി േനരി വ ക തിേ ഭവാ ? ത സമയമ ിതിവ ിനി ം ട ക ൈവക േത േമ.’ ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േനര െസൗമി ി മ ശ കിടിനാ . ത ശ െകാ ത ി ജി മത മ െള ീടിനാ . അേ ാ ക ിെല മ തേമാദം മാരെന ാദരം. ല ണപാ േശ വിഭീഷണെന 457
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത ‘രാ സാ
ണം െചാ ാ ദശാനന ം സജാതിയി വ പിറ നീ ാ പി വ നേ ാ മമ േകവലം മി ാദി വ െ െയാ വാ ശ ജന ി ത നായി െന നിത ം േവല െച േതാ ീടിനാെല ം ന നെ േത െചാ ാ . േഗാ വിനാശം വ ം ജന പാ കേ ാളം ഗതിയി നി യം. ഊ േലാക ാ ി സ തിെകാ േ സാധ മാ െത േ ാ ധമതം. ശാ നാം നീ ലെ െയാ വാനാ യാ േവലെച മ തം.’ എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ ; ‘ന നീ ം നി പിതാ മറിക നീ വംശം ടി തി നീേയ േമ സംശയമി വിചാരി മാനേസ. വംശെ ര ി െകാ വനി njാനം മാലീ ലനായകാ ഹാ .’ ഇ െന ത ി പറ നി േ രം മ ാെത ബാണ കീ മാര ം എ ാമെത റി കള ഥ െചാ ിനാനാ െസൗമി ി തേ ാടവ . ‘ര ദിനം മമ ബാ പരാ മം ക തിേ നീ മാരാ വിേശഷി ം? ക െകാ ക ാ ിലി njാ നി ട െകാ ജ ഭ ണേമ വ ‘ ഇ ം പറേ ബാണ െകാ െസൗമി ി െട ട കീറിനാേന ം. പ ബാണം വാ െനേയ ി സത രം പിെ വിഭീഷണ തെ ം 458
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശരെമ വാനരവീര േമേറ റി വശംെക വാ ിനാ . ത േണ ബാണം മഴെപാഴി ംവ ം ല ണ കിനാ ശ ാരിേമനിേമ . ാരിജി ം ശരസഹേ ണ െസൗമി ികവചം ിയി ീടിനാ . ര ാഭിഷി ശരീരികളായി ന ര ം മി ാതനയ ം. പാരമ ബാണം േയാഗി േത ം െപാടി തിരകെളെ ാ സാരഥിതെ തല ം റി തിസാരമാേയാ വി ം റി ീടിനാ . മെ ാ ചാപെമ ല വന മി ാേതാളം ബാന കിനാ . പിെ െ ം റി ീടിനാന്. മ വ പം ിക ാ ജനേ രം ഊ മാേയാ വി ം ഴിെയ ലേ മ ബാണ കീടിനാ . സത രം ല യി േത ം ി വി തം വ ി രാവണ ം ആ മറി ീല േപായ വ ം നാരദ താ ം ശംസി ിതേ രം. േഘാരമാ ായ സംഗരം കെ ാ സാരസസംഭവനാദിക െചാ ിനാ : ‘പ േലാക ി ലി െന േപാായതി ിനി ാക മി . ക ാ മീ ശം വീര ഷ ാേ ാ ജഗ ി മ ിവെരേ ാെല.’ ഇ ം പല ം ശംസി നി തി മേ ദിവസ യം കഴി ശം. വാസരം കഴിേ ാരന രം വാസവ ൈദവതമ ം മാര ം 459
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ലാഘവം േച കേരണ സ ി ി രാഘവ ത പദാംേഭാ ഹം മാനേസ ചി ി റ ി യ ാന െച പം ിക ാ ജ ക ം േഛദി സി ജല ി കി വി മായ രാ ണിയി വ ശരം. മിയി വീണി രാവണിത ടലാമയം തീ ി േലാക യ ി ം സ മാനസ ാരായ േദവക സ തം െസൗമി ിെയ തി ീടിനാ . ം വരിഷി ാ ട ടന ര ീക ം ം ട ിനാ . േന ളായിര ം വിള ീ തദാ േഗാ ാരിതാ ം സാദി ിേത ം താപമക ക ട ിനാ താപസ ാ ം ഗഗനചര ാ ം ഭി നാദ ം േഘാഷി ിേത മാന ി ിതാ വിരി മേ രം. ശ ാവിഹീനം െച njാെണാലിയി ശം ം വിളി ട സിംഹനാദംെച വാനര ാ മായ് േവേഗന െസൗമി ി മാനേവ ചരണാം ജം ിനാ . ഗാഢമായാലിംഗനം െച രാഘവഢേമാദം ക ീടിനാ നി ല ണേനാ ചിരി ളിെ : ‘ രെമ ം നീ െച കാരിയം രാവണി േ മരി കാരണം രാവണ താ ം മരി ാനറിക നീ നായ് നേ ാ ിനായ് വ ം േശാക ാലിനി ദശ ീവ ം.’
രാവണെ
വിലാപം 460
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ
മേന ാന ം പറ ിരി േ രം മരി േകെ ാ രാവണ വീണി മിയി േമാഹം കല തിീണനായ് പിെ വിലാപം ട ിനാ : ‘ഹാ ഹാ മാര! മേ ാദരീന ന! ഹാ ഹാ മാര! വീര! മേനാഹര! മ േദാഷ െള െചാ ാവ :ഖമിെത മറ ാവ ില് njാ ! വി വ ം ദ ിജ ാ ം നിമാ മി നാ ാ റ ീ മാറായി നെ ം േപടിയി ാ മിനി മമജ ം നി ലമായ് വ ിതീശ ര!‘ ണ പറ ം നി പി മ കര ട ിനാ ‘എ െട ന് മരി ജാനകിത െട കാരണെമ െകാ njാ െകാ വ ത െട േചാര ടിെ ാഴിെ േമ :ഖമട കയി േമ!‘ ഖ ഗ േമാ ി ിരി ലറി നി ഗമി ീടിനാന് നാം രാവണ സീത ം നാം രാവണെന ഭീതയാെയ ം േവപ ഗാ ിയായ് ഹാ! രാമ! രാമ! രാേമതി ജപെ ാ മാരാമേദേശ വസി ം ദശാ േര ിമാനായ പാ ശ ന് നയ നത മ ക രസ മ വാ രാവണ തെ നി ി റയാവെത ാം പറ ീടിനാ നീതിക : ‘ ല ി ജനി ഭവാനിഹ നി മലെന ജഗ യസ തം താവകമായ ണ വ ി തി461
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നാവതേ ാ ി ഹ മന ം േദവേദേവശ രനായ രൈവരിേസവക ാരി ധാനനേ ാ ഭവാ െപൗല നായ േബര സേഹാദര ൈ േലാക വ നാം ണ ജനാധിപ സാമേവദ സമ വിദ ാലയ വാമേദവാധിവാസാ ാ ജിേത ിയന് േവദവിദ ാ ത ാനപരായണ േബാധവാ ഭാ വശിഷ വിനയവാ എ ിരിെ വാനി ാ േര ന നെ േമാ ക ി ം ീവധമാകിയ ക ിനാ നീ ഭാവി ം തവ ീ ിവ നം രാ ി േര വര േഭാ! മയാസാ ം വിരേവാ േപാരിക േപാരിനായ് മാനവ ാെര ം വാനര ാെര ം മാേനന േപാ െച െകാ കള നീ ജാനകീേദവിെയ ാപി െകാ ക മാനസതാപ ം െരനീ ീ ക” നീതിമാനായ പാ ശ പറ യാ ധാനാധിപ േക സ നായ് ആ നമ േപ െച ി െ മാ യാ മ ികേളാ ം നി പി ശി രാ നിശാചര ാ മായ് േരാഷം റെ ി േപാരിനായ് െച രേ ാബലം രാമേനാേട ളെവാെ ാഴിയാെതെയാ ിനാ രാമ ം മ വ തേ ാെടതി ി രാവണ നി േപാ െച ാനേഭദമായ് നി ഭയം പിെ ര മ ബാണ െള െത ഭി മാ ീടിനാ രാവണേദഹ ം പാരം റി തള വശം െക 462
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ധീരത ം വി വാ ീ ദശാനന േപാ മിനി മമ േപാ െമേ ാ തിഭീ വായ് ല ാ രം ന രം.
രാവണെ
േഹാമവി
ം
െനെ നമ രിെ ം വദനനായ് നി െചാ ീടിനാ : ‘അ ാ ജാദിയാം മ ടവീര മ ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം ഒെ െയാ മി വാരിധി ം കടി െര വ ല ാ രം ാപി ശ ാരി ഖ നീശാചര ാെര െമാെ െയാ ി njാേനകാകിയായി :ഖ െ ാ ിരി മാറായി സ േരാ! njാ തവ ശിഷ നേ ാ വിേഭാ!‘ വി ാനിയാകിയ രാവണനാലിതിവി ാപിതനായ മഹാ നി രാവണേനാ പേദശി ി’െത ി നീ േദവതമാെര സാദം വ ക ശീ െമാ ഹ ം തീ ശ േതാ ം കാരമതിരഹസ േല െച ി ാ നീ േഹാമം ട ക; വ ം ജയ, െമ ാ നിനെ േടാ! വി ം വരാെത കഴി ാകില ി ി നി റെ ം ബാണ ണീര ചാപാശ രഥാദിക വാനവരാ മജ നാം പിെ നീ മ ം ഹി െകാ െകേ ാ സാദരമ രെമ ിേയ േഹാമം കഴി നീ’ നിേയാ ലമ ം േക രേ ാഗണാധിപനാകിയ രാവണ 463
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ഗേലാകസമാനമായ് തീ ി ത െട മ ിരം ത ി ഹാതലം ദിവ മാം ഹവ ഗവ ാദി േഹാമായ സവ ത സ ാദി െകാ വ ല ാ രദ ാരെമാെ ബ ി തി ശ ാവിഹീനമകം നായ് ധ ാന റ ി ത ഫലം ാ ി െമൗന ം ദീ ി േഹാമം ട ിനാന് േവ ാമമാ േ ാള ിതമാെയാ േഹാമ പം ക രാവണേസാദര രാമച കാ ിെ ാ ീടിനാ ‘േഹാമം ട ീ ദശാനന മ വ! േഹാമം കഴി ടീ കിെല േമ നാമവേനാ േതാ ീ ം മഹാരേണ േഹാമം ട വാനായയ ീ ക സാേമാദമാ കപി ലവീരെര’ ീരാമ ീവശാസനം ൈകെ ാ മാ ത ാംഗദാദികെളാ േവ േകാടി ടേയാ ം മഹാമതിേലറി ട രാവണമ ിരം രപാലക ാെര ം െകാ മ ടവീരെരാ മി നാ ലം വാരണവാജിരഥ േള ം െപാടിാരാ ത ദശാസ േഹാമ ലം വ ാജാ സരമ നിജ കരസം യാ ചി ി ദശ ീവേഹാമ ലം േഹാമ ഹാദ ാരബ നപാഷാണമാമയഹീനം െപാടിെപ ംഗദ ത ഹയിലക േനര ന േര െന ാണായിത ിേക മ വ ക മംഗദാ യാ െതെ െച ഹയിലിറ ിനാ 464
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക
മട ട ധ ാനി ിരി മണ ജനാധിപെന വാനര താഡി താഡി ത ജന െളീഡി െകാ ക ം സംഭാരസ യം ിെലാെ െയാരി േല േഹാമി ഖ ി ി ല േമഖലാജാല ം രാവണ ക ിലി മഹാ വം പാവനി ീ ം പിടി പറി ട താഡനം െച ാന െകാ സത രം ീഡയാ വാനരേ മഹാബല ദ െകാ ം നഖ ള് െകാ ം ദശക രവി ഹം കീറിനാേന ം ധ ാന ിേന മിള ായീല മാനേസ രാവണ ം ജയകാം യാ മേ ാദരിെയ ിടി വലി ത മ നെമ ാം ിയി ീടിനാ വി നീവിയായ് ക കഹീനയായ് വി യായ് വിലാപം ട ീടിനാ : ‘വാനര ാ െട ത െകാ ീ വാന് njാെന തം െച ൈദവേമ! നാണം നിന ി േയാ രാ േസശ ര? മാനം ഭവാേനാളമി മ ാ േമ നി െട പിലി ാ കപിവരെരെ ല ടി ി ിടിെപ പാരിലിഴ ം ക ിരി േപാേര പരിഭവേമാ ി ജളമേത! എ ിനാ െ ാ നിന് ധ ാന ം േഹാമ മ തമിനിെയേ ാ മേത! ജീവിതാശാ േത ബലീയസീ മാനേസ ഹാ! വിധിൈവഭവെമ മ തം അ ം ഷ ഭാര യേ ാ വി; ശ വ വെള ിടിെ ം 465
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ബ െ ം ക ിരി യി ത ഭവി മേമവ ം നാണ ം പ ി ം േവ ീലവ ത ാണഭയം െകാ ഢ മഹാഖല ’ ഭാര ാവിലാപ േക ദശാനന ൈധര മക ത വാ മായ് സത രം അംഗദ തേ ാട ാന ക ംഗശരീരികളായ കപിക ം രാ ി േരശ രപ ിേയ മയാ വിളി റ േപാ ീടിനാ േഹാമേശഷം ട ിവയെമ രാമാ ിേക െച ൈകെതാ തീടിനാ മേ ാദരിേയാട സരി േ രം പ ിതനായ ദശാസ ം െചാ ിനാ : ‘നാേഥ! ധരി ൈദവാധീനെമാെ ം ജാതനായാ മരി തി േമ ക ി െത ാമ ഭവി ീടണമിേ ാള ഭവമി രം മാമകം ാനമാ ിത േശാകം കള ി നീ ാനവിനാശനം േശാകമറിക നീ അ ാനസംഭവം േശാകമാ മ ാനജാതമഹ ാരമായ ം നശ രമായ ശരീരാദികളിേല വിശ ാസ ം നര ാനസംഭവം േദഹ ലം ദാരാദിബ ം േദഹി സംസാര മ കാരണം േശാകഭയേ ാധേലാഭേമാഹ ഹാരാഗഹ ഷാദി ജര ത ജ അ ാനജ ളഖിലജ മ ാനെമ ാമകെല ളക നീ ാനസ പനാ ാ പരനദ യനാന സ പനേലപക 466
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഒ ിേനാടി സംേയാഗമതി മെ ാ ിേനാടി വിേയാഗെമാരി ം ആ ാനമി െന ക െതളി ടനാ നി േശാകം കളക നീ വ േഭ! njാനിനി ീരാമല ണ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ വ ീ വ അ ാ ിേലാ രാമസായകേമ ൈകവല ം ാപി നിെ ാ സംശയം എെ രാമ െകാല െച കി സീതെയെ ാ കള ടെനേ ാ ടേവ പാവക പതി മരി നീ ഭാവനേയാ െമ ാ ഗതി ം വ ം’ വ ി േക മേ ാദരി ം ദശ ീവേനാ പറ ാള േനരം ‘രാഘവെന യി ാന താ േമ േലാക യ ി െല ധരി നീ സാ ാ ധാന േഷാ മനായ േമാ ദ നാരായണ രാമനായ ം േദവ മകരാവതാരമ ി ൈവവസ തമ തെ ര ി ം രാജീവേലാചന െമാ ല േയാജന വി തമാെയാ മായ് ീരസ മഥനകാേല രാ േഘാരമാം മ രം േ ധരി ം പ ിയായ് ം ഹിരണ ാ െനെ ാ മ ിടം േത േമ വ െപാ ി ം േഘാരനാേയാ ഹിരണ കശി ത മാറിടം ൈകനഖം െകാ പിള ം ടി മ ബലിേയാ യാചി േലാക ം ടിയായള ം ിയരായ് പിറേ ാര ര ാെര േ വധി തിനായ് ജമദ ിത 467
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
നായ് രാമനാമെ ധരി ം ീപതിയായ രാമനിവ തെ മാ ാ വംേശ ദശരഥ നായ് ധാ ീ താവരനാകിയ രാഘവ നിെ വധി ാ മ ഷ നായ് തേല വ പിറ െമ ധരി നീ വിനാശം വ വാ ം തവ ത ഭവി ാ മായ് നീയവ െട വ ഭെയ െകാ േപാ ഥാ നി നാകയാല് ഢ! ജള േഭാ! ൈവേദഹിെയെ ാ ീ ക രാമ േസാദരനാ െ ാ രാജ ം ന ക രാമ ക ണാകര നെര ം നാമിനി ാനനം വാ തപ ിനായ്’ മേ ാദരീവാ േകെ ാ രാവണന് ച പരാ മ െചാ ാന േനരം: മി ാമാത േസാദര ാെര ം തവ ി njാേനകനായ് കാനേന ജീവി ിരി ം ഭംഗിയെ േടാ ഭാവി വ ം ഭവി യിെ ാ േമ രാഘവ തേ ാെടതി ം െച ൈവ രാജ മ ഭവി ീ വ ’
രാമരാവണ
ം
ഇ ം പറ ിെനാ െ ബ േമാദം റെ ി രാവണ ലബലാദിക സംഗര ി ത കാേല റെ വ ി തേല ല ാധിപ സഹായമായ് േവേഗന സംഖ യി ാത ച രംഗേസന ം പ പടനായക ാ െമാ ി 468
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പ ക െന ി റെ ാര് വാരാധിേപാെല പര വ മാ തി ാം കപിക കെ ം ഭീതി വാ ീ ക നീതിമാനാകിയ രാമ ം െചാ ിനാ 'വാനരവീരേര! നി ളിവേരാ മാനം നടി െചേ താ േമ njാനിവേരാ േപാ െച െതാ ീ വനാന െ ാ ക െകാ േകവ ം' എ െച നിശാചരേസനയി െച ചാടീടിനാേനകനാമീശ ര ചാപബാണ ം ൈകെ ാ രാഘവ േകാേപന ബാണജാല കീടിനാ എ നിശാചര വേ തിരാമ ാ െ േപാെല രാമമയമായ് ചമ ി സം ാമമി െമെ ാ ൈവഭവമേ രം 'എേ ാ തേ െപാ ി രാഘവ-' െന േതാ ീ രജനീചര െ ാ െവ ദ ാദശനാഴികേനരെമാ േപാെല യാ ധാനാവലിേയാ ര മ അ ം വരിഷി േനരമാ ംത ചിേ തിരി റിയായതിേ േമ വാസരരാ ി നിശാചരവാനര േമദിനി വാരിധി ൈശലവന ം േഭദമി ാെത ശര നിറ ി േമ ര ാരായ രാ സവീര ം ആന ം േത ം തിര ം കാലാ ം വീ മരി നിറ ി േപാ ളം കാളി ം ളിക ം കബ ം കാളനിശീഥിനി ം പിശാച ം നാ ം നരി ം ക കക കാക 469
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േപ ം െപ ഭയ രമാംവ ം രാമചാപ ി മണിത നിനാദ ം േവ ാമമാ േഗ ടെര ടെര േക േദവഗ യ ാപേരാ ം േദവ നീ നാം നാരദ ം തദാ രാഘവ തെ തി ട ിനാരാകാശചാരികളാന കം ദ ാദശ നാഴികെകാ നിശാചര േമദിനിത ി വീണീടിനാെരാ േവ േമഘ ി ി നി ബിംബംേപാെല രാഘവ തെ ം കാണായിതേ രം ല ണ താ ം വിഭീഷണ ം നര തനയ ം മാ ത ം മ വാനരവീര ം വ ി ം നിറ ി രാഘവനേ രം മ ടനായക ാേരാട െച ി'തി ണേ മാ െച ീ വാ നാരായണ ം പരേമശ ര െമാഴിാ മിെ േക njാ േമ' രാ സരാജ ം വന േനരം രാ സ ീക റവിളി ിനാ 'താത! സേഹാദര! ന ന! വ ഭ! നാഥ! ന വലംബനമാരേ ാ! യാേയ ം വി പയാ െ ാ ന രാധിപേസാദരി രാമെന ി കാരണമാപ ിെതാ െവ വ ി വ മ ി കാരണം ണഖ െ മതി പരം േപെ മാള േയാ ദശക ര ! ജാനകിെയെ ാതി ാ ലം ടിാെനാ ഢ മഹാപാപി രാവണ അ ഹരമാേ ണ ഖരാദിെയ 470
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േ വധി ം ാരി െന തവ ി, വാഴി ീവെന സത രം വാനര ാെരയയ ം മാ തി വ ിവിെടെ ക ം വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം ക ിരിെ ന േതാ െത േ ാ വിചാരമാപ ി ാ ? സി മ ാ ി വിഭീഷണ െചാ ിനാ മ നായ ം ധി രി ീടിനാ ഉ മ ന വിേവകി വിഭീഷണ സത ത േമലി ന ായ്വ മവ നീചനിവ ലെമാെ ടി തിനാചരി ാനി ത രണ ി ം ന ത ാെര ം ത ിമാെര ം െകാ ി മ മാ ജനെ ം എ ാമ ഭവി ീ വാ പ താ വ ാ െച െമ ാം മറ ിേതാ? സ മായ ം േദവസ മായ ം നി രിയാദമട ിനാേന ം നാ ിലിരി ം ജകെള പീഡി കാ ിലാ ി മ ീടിനാ ക ല അ മന ാേയന നിത മാ ി ം മി ജനെ െവ ചമ ം ാ ണെരെ ാലെച ംമ ധാ ിക ാ തെലാെ യട ി ം പാരം ജനേദാഷ ിവനാെര മി പ െമാരി ം ഇ ഹാപാപി െച േതാ ക ിനാ നെ ം ഃഖി മാറാ ിനാനിവ ' ഇ ം ര ീജന ി വിലാപ ന രാധിപ േക ഃഖാ നായ് 'ശ െളെ ാെ ാ വാനി ിനി 471
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിനാ റെ െക ി നാം' എ േക വി പാ മതിന്േ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം ഉ രേഗാ ര േട റെ ശ കി ട ിനാേര ം ിമി ായതനാദരിതനായ നിശാചരനായക േഗാ രവാതി റെ നി ി ചാപലെമ ിേയ വാനരവീര ം രാ സേരാെടതി ാര കേ േ ാട നിശാചരവീര ം ീവ ം വി പാ ം ത ളിമാം വ ം െപാ താന േനരം വാഹനമാകിയ വാരണവീരെനാഹസം ൈകെ ാ വാനരരാജ ം െകാ ക വി പവിേലാചന െച ി വാ ം പരിച ം ൈകെ ാ െകാെ ാെ റി ാ കപിരാജ ം ന ായിെത വി പാ മഥ െവ ിനാ വാനരനായകവ സി േകാപേ ാ മ ടരാജ ം െന ിേമെലാ ടി ാന െകാ വ െതെ കാല രം േമവിനാ േതരിേലറിെ ാ ാ മേഹാദര േത ം തക ീവനവെന ം ത ര ിനയ ക തിനായ് വ ാ മഹാപാ ശ ം അംഗദ െകാ ാനവെന മേ രം െപാ ം മിഴികേളാടാശരാധീശ ം േപാ മദേ ാ മ കപികെള താമസാ ംെകാ വീ ിനാ ഴിയി രാമ ൈമ ാ െമ ത ി 472
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താമസാ െ മേ ാ ദശാസന ആ രമ െമ ാന വ ളവാ ര ാരായിതാ കപിക ം വാരണ കര ട േ ാ കസാരേമേയാരഗ ൈസരിഭ വായസവാനര സിംഹ ക കാക ാനനമായ് വ മാ രാ ാ കം ഗര പ സ ശ ി പരശ ധഖ ഗ ല ാസ ബാണാ ധ ം മായ് വ പര ക ളവാേ യമ െമ ാ മ വീര ം െച ന െ ാ ിക മി ന തി മാദിത ന ിെയ ി രം േജ ാതി യ ളായ് െച നിറ ളവാ രമ ം േപായ് മറ ബലാ അേ ാ മയന് െകാ േ ാ ദിവ ാ െമേപതരാ ധം കാണായിത ിേക ഗാ മ ം േയാഗി തിെന ം ശാ മാ ീടിനാന് മാനവവീര ം സൗര ാ െമ ാ ദശാനനേ രം ൈധേര ണ രാഘവ ത െമ ം ഖ ി േനരമാഖ ലൈവരി ം ച കരാം സമ ളാം ബാണ പ െകാെ മ ള് േഭദി ളമ ഷനാകിയ രാഘവ ശര െള ാന െകാ ട കീറി റി ി ന േര ം ല ണേന ശര ളാ േ ാ ത േണ േക ഖ ി വീ ീടിനാ അ ശരെമ തെന ം െകാ ച ലഹീനം റി ി ചാപ ം അശ െള ദെകാ വിഭീഷണ 473
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത െകാ ാന േനരം ദശാനന തേല ചാടിവീണാ േവ െകാ തിേ ാധാ വിഭീഷണെന േയാഗി ി ബാണ െകാെ റി ി വീണി ി മഹീതേല അേ ാ വിഭീഷണെനെ ാ മാറവ ക പി ം മയ െകാ േ ാ േവ ക െ ാ ചാ വാേനാ ിയ േനര ല ണ ബാണ െള ി ന രാധിപ ത ടെലാ േവ ര മണി റി വല ട നി ം ദശാസന േകാപി െചാ ിനാ ല ണ തേ ാ 'ന നീെയ ം ര ി വാ വിഭീഷണെന ദാ ര ി ി ന നിെ നെര െട ശ ിവ ക ാ മിെ ാ ശ നാകി ഭവാ ഖ ി േവലി ം' എ പറ േവേഗന ചാ ീടിനാന് െച തറ ി മാറ ശ ി ം അ െകാ ത താ ട വി നായ് ത വീ മാര ം േവ െകാ ല ണ വീണ ക ി മാ െകാ രാമ ം നി വിഷ നായ് ശ ി പറ തി ാ ം കപിക ശ ി േപാരാ ര ലനായകന് ൈ ക െകാ പിടി പറി ടേ ാപേമാ റിെ റി ീടിനാ മി തനയ േഷണ ജഗ ാണാദികേളാട െച ിതാദരാ 'ല ണ ത െട മി ിനി ര ി െകാ വി വിഷാദി േത ം ഃഖസമയമ ിേ ാ ഴേ ാ 474
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രേ ാവരെന വധി njാ കല ാണ െ ാ ക െകാ വി നി െള വ മി മ രകൗശലം ശ ാ ജെന വധി ം േവഗ ില ാ ജാദികേളാ െമാ മി വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം േപാരി നിശാചര ാെര വധി ം രാവണനി ഹസാ മായി വന് േകവലമിേ ാളഭി ഖനായി രാവണ ം ബത! രാഘവ ം ടി േമ ക മിയിെല ത ിനി രാ ി േര േനെ ാ വാ നി യം മാ ാ വംശ ി വനാകി njാ സ ദീപ ം സ ാം ധിക ം സ ാചല ം രച ാ ം ആകാശ മികെള ിവ നാള് േപാകാെത കീ ിവ ി ംപരി njാ ആേയാധേന ദശക െനെ ാല്വെനാരാ ധപാണിെയ ാകി നി ംശയം േദവാ േരാരഗചാരണതാപസേരവ ം ക റിേയണം മമ ബലം.' ഇ മ െച ന േര േനാട െള ം ട ീടിനാ ത മം ബാണം നിശാചരാധീശ ാഹ െ ാ കി ട ിനാ രാഘവരാവണ ാ ത ിലി െന േമഘ മാരി െചാരി േപാെല ബാണഗണം െപാഴി ീ േനരം njാെണാലിെകാ ഴ ി ജഗ യം േസാദര വീ കിട േതാ ിലാധി ര ലനായക താേരയതാതേനാേടവമ െച 475
-
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
'ധീരതയി ിേന ം മമ തേല വാ യി ന െതനി ിനി ാതാ തേ ാ െട മരി ം വി പിടി ം തിേ േമ െക മി െത ചമ ന ിഹ നി പാ േമ മ മന ി ം വി മേമറിവ ി േമ േമ െനെ ാ വാ പായ ം ക ീല ന മായ് വ ി മാന ം മാനേസ' ഏവമ െച േനരം േഷണ ം േദവേദവ തെ ാടാ െചാ ീടിനാ 'േദഹ ിേന ം നിറം പക ീെലാ േമാഹമേ മാരെ നി യം എ ണ ി നിലാ ജ തേ ാ പിെ നി പി െചാ ാ േഷണ ം ' െ ണേ വിശല കരണിയാമ ി െകാ വ ീ ക' എ ളേവ ഹ മാ ം വിരേവാ െച മ ം െകാ വ ീടിനാ നസ ം െച േഷണ മാരനാലസ ം തീ െതളി വിള ിനാ പിെ മൗഷധൈശലം കപിവര മി വ ം തെ യാ ിനാ മ വ തെ വണ ിനാന് ത ി ം ന ായ് െക ണ ി രാമ ം 'നി െട പാരവശ ം കാ കകാരണെമ െട ൈധര ം േപായി മാനേസ' എ േക രെച മാര 'െമാ തി മന ി ാകണം സത ം തേപാധന ാേരാ െച ം മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം ൈ േലാക ക കനാമിവെനെ ാ 476
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പാലി െകാ ക ജഗ യം ൈവകാെത' ല ണ െചാ േക ര മ രേ ാവരേനാെടതി ാനതി തം േത െമാ മി വ ദശാസ ം േപാരി രാഘവേനാെടതി ീടിനാ പാരി നി ി ാ വംശതിലക ം േതരി നി ാശരവംശതിലക ം േപാരതി േഘാരമായ് െച േതാ േനര പാരമിള ം ര മ െ നാരദനാദിക െചാ േക യാ പാരം വള െ ാ സം മേ ാ ട ഇ ം മാതലിേയാ െചാ ാ 'മമ സ നം െകാ െ ാ നീ ൈവകാെത ീരാഘവ ഹിതം വ മാ നീ േത ം െതളി െകാ മടിയാെത' മാതലിതാന േക ട േത മായ് തലം ത ിലിഴ െചാ ീടിനാ 'രാവണേനാ സമര ിനി njാ േദേവ ശാസനയാ വിടെകാ ി േതരതിലാ കേര ക േപാരിനായ് മാ ത ല േവേഗന നട വ ' എ േക രഥെ ംവ ി മ വ േതരിലാ ാ കേരറിനാ തേ ാ ല നായ് രാഘവെന വി ിലാ ാെറാ േനാ ി ദശാസന േപമഴേപാെല ശര കീടിനാ രാമ ം ഗാ മ െമ ീടിനാ രാ സമ ം േയാഗി േനരം രാ സരാജ ം മാെയ ം രനാഗ ളാമ െ മാ വാ ഗാ ഡമ െമ ര നാഥ ം മാതലിേമ ം ദശാസന ബാണ 477
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
െള െകാടി ം റി കള ി വാജിക ം ശരേമ േമ നരാജി ം േഘാരമായ്വ ര വര ൈകകാ തള േത ി നി ം വിധൗ ൈകകസീന നനായ വിഭീഷണ േശാകാതിേരകം കല നി ീടിനാ േലാക േമ ം വിഷാദം കല ി ം കാല ര ിനയേ നിനിെയ ലം േയാഗി ിതാശരാധീശ ം അ െകാ തടെപാറാേ ാ ട ാരിത െട േതരിലി െ ാ ശ ിെയ യ ര നാഥ ം പ ി വീ ത ല ം ന േര െട രഗ െളെകാ റി ി രാഘവ സാരഥി േത ം തിരി ടി ാ നായ് േപാരിെലാഴി നി ീടിനാനേ രം ആലശ െമാ കേ ാ േനരം ത പൗല ം തേനാ െചാ ീടിനാ 'എ ിനാ െ ാ നീ പി ിരി ബലാല നായ് njാന ലനാകേയാ? ടലേരാെടതി ാ njാെനാ േനാെടാടിെയാളി വാെറ ക ഭവാന്? നീയ തെനനി ിനി രാമ നീയതിബാ വെന റിേ നഹം' ഇ ം നിശാചാധീശ പറ തിരം സാരഥി സത രം െചാ ിനാ 'രാമെന േ ഹ ായി മ മാമിെയ േദ ഷ ായി മ േമ രാമേനാേട െപാ തിനി േ രമാമയം തള ക njാ േ ഹം ഭവാെന റിേ മാകയാ 478
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമാഹമക േവാളം േപാ ളം വി െര നി ാലസ െമ ാം കള ിനിേ ാരി ണെമ ക പി െ സാരഥിതാനറിേയണം മഹാരഥാ െട സാദ ം വാജിക സാദ ം ൈവരിക ജയാജയകാല ം േപാരി നിമ്േനാ തേദശവിേശഷ ം എ ാമറി രഥം നട വനേ ാ നി ണനാ ത േഭാ!' എ േക െതളി ഥ രാവണെനാ ണ ാ ൈകവള ം െകാ ' ി ിനിേ ര ാ ീ ക പിേ ാ മി ിനിെയാ െകാ െമേടാ! ഇേ ാ നാെളേയാെടാ തിരി ി ം മ വേനാ േപാെര റിക നീ' ത ം േതരതിേവേഗന ിനാ േ ാധം ി രാമ ം ത ളിേല മണ െപാ തളവ മി ം നിറ ശര ളാ
അഗ
േവശ ം ആദിത
തി ം
അ െന േപാ ക നി േ രെമ െനെയ റി ീലഗ തദാ രാഘവ േതരിലിറ ിനി ീടിനാനാകാശേദശാ ഭാകരസ ിഭ വ ി നി ര ലനാഥനാന മിയ െച ാനഗ ം 'അഭ ദയം നിന ാ വ വാനിേ ാഴിവിേട വ ി njാെനേടാ! താപ യ ം വിഷാദ ം തീ േപാമാപ മ വ മക േപാം ശ നാശം വ ം േരാഗവിനാശനം 479
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ ി മാ സ ീ ിവ നം നിത മാദിത ദയമാം മ മിമെമ ംഭ ാ ജപി െ േടാ! േദവാ േരാരഗചാരണ കി രതാപസ ഹ കയ രേ ാ തകിം ഷാ േരാ മാ ഷാദ ാ ം സ തി ര െന െ ഭജി ം േദവകളാ താദിത നാകിയ േദവനേ പതി ാ േലാക ം ര ി ം നിജ ര ിക െകാ വ ഭ ി മവ ക പകാലാ േര ം വി ം ീമഹാേദവ ം ഷ ഖ താ ം ജാപതി ം ശ ം ൈവശ ാനര ം താ ം രേ ാവര ം വ ണ ം വാ ം യ ാധിപ മീശാന ം ച ം ന ജാല ം ദി രി ം വാരണവ മാര ം മാര ം താരാഗണ ം നാനാ ഹ ം അശ ിനീ മ വ ം വിശ േദവ ാ ം സി ം സാ ം നാനാ പി ം പിെ മ ം ദാനവ ാ രഗസ ഹ ം വാരമാസ സംവ രക പാദി കാരകനായ ം ര നിവ തെ േവദാ േവദ നാം േവദാ കനിവന് േവദാ വി ഹന് േവദ േസവിത ഷാ വിഭാകര മി ഭാകര േദാഷാകരാ ക ത ാ ദിനകര ഭാ ര നിത നഹ രനീശ ര സാ ിസവിതാ സമ േലാേക ണ ഭാസ ാ വിവസ ാ നഭസ ാ ഗഭ ിമാ 480
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശാശ ത ശം ശരണ ശരണദ േലാകശിശിരാരി േഘാരതിമിരാരി േശാകാപഹാരി േലാകാേലാകവി ഹ ഭാ ഹിരണ ഗ ഭ ഹിരേണ ിയ ദാന ിയ സഹ ാം സനാതന സ ാശ ന നാശ സകേലശ ര ജനാവേബാധ ദ മംഗല ആദിത ന ന ണനന ഗ േജ ാതി യ തപന സവിതാ രവി വി വിക ന മാ ാ നം മാകിരണ മിഹിര വിേരാചന േദ ാതന പര ഖേദ ാത േദ ാതനദ യ വിദ ാവിേനാദ വിഭാവ വിശ ി ിതിസംഹാരകാരണ വിശ വ മഹാവിശ പ വി വിശ വിഭാവന വിൈശ കനായക വിശ ാസഭ ി ാനാം ഗതി ദ ച കിരണ തരണി ദിനമണി രീക േബാധ ദനര മാ ദ ാദശാ ാ പരമാ ാ പരാപരനാദിേതയ ജഗദാദി ത ശിവ േഖദവിനാശന േകവലാ ാവി നാദാ ക നാരദാദി നിേഷവിത ാനസ പന ാനവിനാശന ധ ാനി െകാ ക നീ നിത മിേ വെന
ആദിത
ദയം
സ തം ഭ ാ നമ രി ീ ക സ ാപനാശകരായ നേമാനമഃ അ കാരാ കാരായ നേമാനമഃ 481
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ചി ാമേണ! ചിദാന ായ നേമാനമഃ നീഹാരനാശകായ നേമാനമഃ േമാഹവിനാശകരായ നേമാനമഃ ശാ ായ െരൗ ായ െസൗമ ായ േഘാരായ കാ ിമതാംകാ ി പായ േത നമഃ വരജംഗമാചാര ായ േത നേമാ േദവായ വിൈശ ക സാ ിേണ േത നമഃ 3930 സത ധാനായ ത ായ േത നമഃ സത സ പായ നിത ം നേമാനമഃ ഇ മാദിത ദയം ജപി നീ ശ യം വ ീ ക സത രം” ചി ം െതളി ഗേ ാ ി േകെ ം ഭ ി വ ി കാ ം ിനാ പിെ വിമാന േമറി മഹാ നി െച വീണാധേരാപാേ മ വിനാ .
രാവണവധം രാഘവ മാതലിേയാട ളിെ ി'താ ലെമ ിേയ േത നട ീ നീ' മാതലി േതരതിേവേഗന ിനാേന േമ ച ലമി ദശാസ ം ടി െപാടിെകാ ദി ടനിടടി ശര െമെ ാ വി യം. രാ ി രെ െകാടിമരം ഖ ി ധാ ിയിലി ദശരഥ ം യാ ധാനാധിപ വാജിക തെ ം മാതലിതെ േമെറെയ ീടിനാ ലം സലം ഗദാദിക ം േമ േമേല െപാഴി ി രാ സരാജ ം സായകജാലം െപാഴി വ ം റിാേയാധന ി ി രാമ ം 482
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഏ മണ മക ം വലംവ േമ മിടംവ െമാ പി വാ ി ം സാരഥിമാ െട സൗത കൗശല ം േപാരാളിക േട കൗശല ം പ കീഴി ക തി നാമീവ ാക മി ിവ മിനി േമലി എ േദവാദിക ം ക ീടിനാ ന നെ െതളി ി നാരദ പൗല രാഘവ ാ െതാഴി കാ കയാ ൈ േലാക വാസികള് ഭീതി ീടിനാ വാതമട ി മറ ി ര ം േമദിനിതാ ം വിറ ി പാരമായ് പാേഥാനിധി മിളകി മറി ി പാതാളവാസിക ം ന ീടിനാ 'അം ധി അം ധിേയാെടെ തി ി മംബരമംബരേ ാെടതി ീടി ം രാഘവരാവണ ി സമം രാഘവരാമണ െമാഴി ി ' േകവലമി െന നി ക ി േദവാദിക മേ ര രാഘവ രാ ി രെ തലെയാ ട ധാ ിയിലി ാന േനരമെ ാേഴ െട ള കാണായിതവ തല െട റി കള ര ാമ ം ഉ ായിതേ ാള ം പിെ രാഘവ ഖ ി മിയിലി ാലര ണാ ഇ ം റി െ ാ തലകെള ിയിലി ര ലസ മ പിെ ംപ തല െ ാ വാ മിെ േ വിചി േമ ന നെ ം ഇ െന റായിരം തല േപാകി െമ ം റവി വ തല പ ി ം 483
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാ ി രാധിപ തെ തേപാബലം ചി ം വിചി ം വിചി മേ േലാം ംഭക മകരാ ഖര ബാലി വ നാം മാരീചെന ിവരാദിയാം െരെ ാ ബാണ ിനിെ തിനി രനാമിവെനെ ാ വാ മടിായതി ശക െനെ ാ വാ ക ീ പായ േമ െമാ ീശ രാ! ചി ി രാഘവ പിെ മ ശക ര െമ ി ബാണ കീടിനാ രാവണ ം െപാഴി ീടിനാ ബാണ േദവേദവ തി േമനിേമലാേവാളം െകാ ശര െളെ ാ ര വരായി ിെലാ നിനവേ രം സമ ളായ് വ ശര ം െക റ ദശാസ ം നി യം ഏ ദിവസം വനീവ േമ േരാേഷണനി െപാ േതാരന രം മാതലിതാ ം െതാ െചാ ീടിനാ'േന ം വിഷാദ ാകാ മാനേസ മഗ തേപാധനനാദരാ ത ബാണം െകാ െകാ ാം ജഗ േഭാ! ൈപതാമഹാ മതായെത' ി െന മാതലി െചാ േക ര വര 'ന പറ നീയിെതേ ാടിനിെ ാ ീ വ ദശക െന നി യം' എ ളിെ ൈവരി മ െ ന ാെയ െതാ ി രാഘവ ര ാനല ാരതി തരം വ വാ ം മ രേമ മ മായ് വിശ െമ ാം കാശിെ ാ സായകം വിശ ാസഭ ാ ജപി യ ീടി 484
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാവണ തെ ദയം പിള േദവി ം േഭദി വാരിധിയി േചാരക കി കി വിരേവാ മാ തേവേഗന രാഘവ ത െട ണിയി വ ി വീ െതളിേവാെട ബാണ െമെ ാ വി യ,മേ രം േതരി നി ാ മറി വീണീടിനാ പാരി മരാമരം വീണേപാെല തദാ ക പക മല കിനാപ േമാേദന വാനരേരവ ം അ േലാ വ നി േമ േമ ശ ം േന െളാെ െതളി ി രസംഭവ ം െതളി ീടിനാന ം േനെര ദി ാന േനരം മ മായ് വീശി ട ി പവന ം ന ായ് വിള ീ ച ശേലാക ം താപസ ാ ം ജയജയ ശേ ന താപമക കഴ് ട ിനാ േശഷി രാ സേരാടിയകം േകഴ ട ിനാെരാെ ല ാ േര അ ജ മാ തി നീലാംഗദാദിയാം മ ടവീര മാ ക ിനാ
രാവണഗാ ദഹനം അ ജ വീണ ക വിഭീഷണ വ ി രിക െച ി ലാ ഃഖം കല വിലാപം ട ിനാ'െനാെ വിധിബലമേ ാ വ ം njാനിെതാെ റ ീടിേന േമ മാനം നടിെ െ ം െവടി ീടിന വീര! മഹാശയേനാചിതനായ നീ പാരിലീവ ം കിട മാറായ ം 485
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക
ിെത ാം njാന ഭവിേ ണെമൈദവ ിനതാ െ ാഴി ാവ ം? ഏവം കര ം വിഭീഷണ തേ ാ േദവേദേവശന െച ിതാദരാ 'എേ ാടഭി ഖനാ ി േപാ െച ന ായ് മരി മഹാ രനാമിവ തെ റി കരയ േത േമ ന പരേലാക ി സേഖ! വീരരാ രാജാ ധ ംന േപാരി മരി െത റിേയണേമ! േപാരി മരി വീരസ സി ി പാരം തിക െ ി േയാഗം വരാ േദാഷ െള െമാ ീതിവ ിനിേ ഷ ിയ ട ക ൈവകാെത' ഇ മ െച നി േ രം ത മേ ാദരി േക വ ീടിനാ ല ാധിപ മാറി വീ കര മാത െ ാ േമാഹി ന ട ഓേരാതരം പറ ം പിെ മ നാരീജന ം േക ട ിനാര് പം ിരഥാ ജനേ ാള െച പം ി ഖാ ജ തേ ാ സാദരം 'രാവണ ത ട സം രി ീ ക പാവകെന ലി ി ിനി ത രം' ത വിഭീഷണ െചാ ാ'നിവേനാളമി പാപം െച വരി തേല േയാഗ മേ മടിയനിവ ട സം രി ീ നാ'െന േകേ ം വ ബ മാനേമാെട ര മ പിെ ം െചാ ാ വിഭീഷണ തേ ാ 'മ ബാണേമ രണാേ മരിെ ാ ക രാധീശ രന ി പാപ 486
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ൈവര മാമരണാ െമ ാ ിേതറിയ സ ഗതി ാവതി നീ േശഷ ിയക വഴിേയ കഴിെ ാ േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ' ച നഗ ാദിെകാ ചിത മാനേ ന ി നിവര ാ മായ് വ ാഭരണമാല െകാ ം തദാ ന രാധിപേദഹമല രിാ വാദ ം േഘാഷി െകാ ിേഹാ ികെള ം രി വ േമ രാവണേദഹം ദഹി ി ത െട ജനാ ദക ിയ ം െച നാരിക ഃഖം പറ േപാ ിെ ീരാമപാദം നമ രി ീടിനാ മാതലി ം ര നാഥെന വ ി ജാതേമാദം േപായ് രാലയം േമവിനാ െച നിജനിജ മ ിരം ി ജന ാവേലാകനം െച നിേ ാ ക ം വിഭീഷണരാജ ാഭിേഷകം ല ണേനാട െച ി രാമ ം 'രേ ാവരനാം വിഭീഷണായ് മയാ ദ മാേയാ ല ാരാജ ചി േമാദാലഭിേഷകം കഴി നീ' എ േക കപിവര ാെരാ ം െച േശഷി നിശാചര ാ മായ് അ വേതായാദി തീ ജല ളാ സ കലശ ജി േഘാഷി വാദ േഘാഷേ ാ താപസ ാ മായാ വിളി ഭിേഷക ം െച ി മി ം ച ദിവാകരരാദി ം രാകമഥ വിഭീഷണ ലേ ശനായ് വാ െക കിരീടാദ 487
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ല ാര െച ദാന ര തം ജ നാേയാ വിഭീഷണനാ െ ാ രാജ നിവാസിക കാ ം വ ി വാ ഹലം വിഭീഷന കാ െമ ാെമ ി െകാ വാ യാ രാഘവ ാ വ ഭിവാദ ം െച വിഭീഷണനാദരാ ന േര സാദ ിനായ് രാമഭ നെത ാം പരി ഹി ീടിനാ 'ഇേ ാ ത ത നാേയനഹ'െമ ചി ഷന് സാദി ളീടിനാ അേ സ 'ചി ത ലേ ശ
വിനീതനായ് വ ി നി ീവെന നരാലിംഗനം െച നായ െച ി രാഘവ ി െത ാം ലഭി ന െ േടാ! ാഹയേത ന രാവണ തെ njാാഹേമാ വധി ി നി യം ശ രനായ് വിഭീഷണ തെ ം ാവിഹീനമഭിേഷക ം െച .'
സീതാസ ീകരണം പിെ ഹ മാെന േനാ ിയ െച മ വ 'നീ െപായ് വിഭീഷണാ യാ െച ല ാ രം റിയി ണം തന ംഗിയാകിയ ജാനകിേയാടിദം ന രാധിപനി ഹമാദിയാം ാ െമ ാം പറ േക ി ണം എ ാലവ െട ഭാവ ം വാ മിെ േ ാ വ പറക നീ സത രം' എ േക പവനതനയ ം െച ല ാ രം ാപി ന രം 488
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
വ നിശാചര സ രി ീടിനാ ന ിതനാെയാ മാ ത ം രാമപാദാ ം ധ ാനി ിരി മി തെയ നമ രി ീടിനാ വ സാദമാേലാക കപിവര ാ െമ ാം പറ ട ിനാ 'ല ണേനാ ം വിഭീഷ തെ ാ ം ീവനാദിയാം വാനര ാെരാ ം രേ ാവരനാം ദശ ീവെനെ ാ ഃഖമക െതളി േമവീടിനാ ഇ ം ഭവതിേയാെടാെ റെക ചി ം െതളി െച ിതറി ാ ം' സേ ാഷെമ ായി സീത െ െ െചാ ാവ ജാനകീേദവി ം ഗ ഗദവ േ ന െചാ ിനാ'െള njാ മ ടേ ! െചാേ െചാ നീ ഭ ാവിെന െകാ വാ പായെമെ പാ േ ണമിനി ം ൈചവ njാ േനര ിതി േയാഗം വ ീ നീ ധീരത മി ിനി ം െപാ ീ വാ ' വാതാ ജ ം ര വര തേ ാ ൈമഥിലീഭാഷിതം െച െചാ ീടിനാ ചി ി രാമന് വിഭീഷണ തേ ാ സ നായ െച ാ 'വിരെയ നീ ജാനകീേദവിെയെ വ ക ദീനത േപാ കാണാ െകാ മാം ാനം കഴി ി ദിവ ാംബരാഭരണാ േലപാദ ല ാരമണിയി ശി പമാേയാ ശിബികേമലാേരാപ മ േരാഭാേഗ വ ക സത രം.' മാ തിതേ ാ െട വിഭീഷണനാരാമേദശം േവശി സാദരം 489
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മാരായ നാരീജനെ െ ാ ാംഗിെയ ളി ി ചമയി ത ിെല ി െകാ െച േ രായ് ചമ ിെതാ േഘാഷനിസ നം വാനരവീര ം തി ി ിര ിയാനകീേദവിെയ െകാ ീ വാ മി ണ കെ ാ യാ ിക ാരണ ാ ിയക ിനാ േകാലാഹലം േക രാഘവ കാ ണ ശാലി വിഭീഷണ തേ ാട െച 'വാനര ാെര പ വി ാ േ ാ njാ രെച ി നിേ ാടിെതെ േടാ? ജാനകീേദവിെയ ാലതിെനാ ഹാനിെയ ത പറ ീ നീ? മാതാവിെനെ കാ േപാെല ൈമഥിലിെയെ കാ ാ േമവ ം പാദചാേരണ വേരണെമ ിേക േമദിനീന ിനി കിം ത ഷണം?' കാര ാ മായ് രാ നി ിതമാെയാ മായാജനകജാ പം മേഹാഹരം ക േകാപം വാച വാദ െളരീകാ ബ വിധം െചാ ിനാ ല ണേനാ മായാസീത ം ചാ ത േണ െചാ ിനാേള േമ ൈവകാെത 'വിശ ാസമാ മ ഭ ാവി ം മ വിശ ി വാ വ ംവ വാ ില ിെയ ന ായ് ജ ലി ി ദ മിേ െമനി തി ചാ വാ ' സൗമി ി മ േക ര മ സൗ ഖഭാവമാേലാക സസം മം സാമ േമ വാനര ാ മായ് േഹാമ ം തീ തീ ം ജ ലി ി 490
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രാമപാ ശ ം േവശി നി ീടിനാ മി ത മേ രം സ യായ് ഭ ാരമാേലാക ഭ ാ ദ ിണം താ യം ബ ാ ലിെയാ ം േദവദ ിേജ തേപാധന ാെര ം പാവക തെ ം വ ി െചാ ിനാ 'ഭ ാവിെനെയാഴി ന െന njാ മമ ചിേ നി പി െത ിലതി നീ സാ ിയേ ാ സകല ി മാകയാ സാ ാ പരമാ മി റിയി നീ' എ പറ ട വലം വ വ ിയി ചാടിനാ കി ി ഭയം വിനാ ശ്ച വനാദിക വി യെ ി നിശ്ചലമായി േലാക മേ രം ഇ ം കാല ം പാശി ം വാ ം ാകരാധിപ ാ ം േബര ം മ ാകിനീധര താ ം വിരി ം രിമാരാ മ ര ീക ം ഗ കി ര കിം ഷ ാ ദ ക ാ പി നിക ം ചാരണ ഹ സി സാ ാ ം നാരദ ം ഖ ജന ം മ ം വിമാനാ ചാരികെളാ േവ ം നിറ ി , രാമ തി വടി നി ം േദശ ി ലേ രം വ ി ിെത ാവേര ം നേര ം രാമച ം പരമാ ാനമേ രം േ മ െ ാ കഴ് ട ിനാ 'സ േലാക ി ം ക ാ ഭവാനേ ാ സ ി ം സാ ിയാ ം ഭവാ അ ാനവി ഹനാ ം ഭവാ അ ാനനാശകനാ ം ഭവാ 491
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ിക ാവാം വിരി നാ മ വ ളില മനായ ം േലാക ിനാദി ം മ മ േമകനാം നിത സ പ ഭവാനേ ാ ക ളായ മശ നീേദവക ക കളായ മാദിത ച ാ നായ് നിത നായദ യനാെയാ നാ ം നിത ം ഭവാനെ ാ നി െട മായയാ ടി ിട വ നിെ മ ഷ െന ിേലാ ീ േവാ നി െട നാമ രണ േ ാ ി ന ായ് കാശി മാ േബാധ ം നാം രാവണന് nj െട പദെമാെ ാഴിയാെതയട ിനാ നി യം ന നായാനവനി നി ാലിനിസൗഖ ം വസി ാം ത ണയാ' േദവകളി ം ക ം ദശാ േര േദവ വിരി ം വ ി വാ ിനാ 'വേ പദം പരമാന മദ യം വേ പദമേശഷ തികാരണം അ ാ ാനികളാല് പരിേസവിതം ചി സ ാമാ മവ യമീശ രം സ ദി ിതം സ ജഗ യം സ േലാക ിയം സ മ തം ര കിരീടം രവി ഭം കാ ണ ര ാകരം ര നാഥം രമാവരം രാജരാേജ ം രജനീചരാ കം രാജീവേലാചനം രാവണനാശനം മായാപരമജം മായാമയം മ നായകം മായാവിഹീനം മ ദ ിഷം മാനവം മാനഹീനം മ േജാ മം മാ ര സാരം മേനാഹരം മാധവം 492
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േയാഗിചി ം സദാ േയാഗിഗമ ം മഹാേയാഗവിധാനം പരി മച തം രാമം രമണീയ പം ജഗദഭിരാമം സൈദവ സീതാഭിരാമം ഭേജ' ഇ ം വിധാ തിേക രാഘവ ചി മാന ി ി േ രം ആ യാശ ജഗദാ യ തയാനാ ിതവ ലയായ ൈവേദഹിെയ കാ യായ് െകാ വ ാ വണ ിനാനാ ര െ ാ നി ിെത ാവ ം 'ലേ ശനി ഹാ ം വിപിന ി നിെ ലാേരാപിതയാകിയ േദവിെയ ശ ാവിഹീനം പരി ഹി ീ ക സ ടം തീ ജഗ യ ി ം' പാവകെന തി ജി രാഘവന് േദവിെയ േമാദാ പരി ഹി ീടിനാ പേ ഹാ ം ജാനകീേദവിെയസ ാേ സമാേവശ േശാഭി ിേത ം സം ന തദാ രാമെന നി രസംേഘന സാ ം വണ ി തി ി 'രാമച ! േഭാ! പാഹി മാം പാഹി മാം രാമഭ ! േഭാ! പാഹി മാം പാഹി മാം nj െള ര ി തി മ ാ തി െന കാ ണ പീ ഷവാരിേധ! നി ി നാമാ തം ജപി ീ വാ സ തം േതാേ ണെമ േപാ ി മാനേസ നി ചരിതാ തം െചാല്വാ െമെ ാ െമ െചവിെകാ േക ാ മ ദിനം േയാഗം വ വാന ഹി ീടണം േയാഗ േ ! ജനകാ ജാവ ഭ! ീമഹാേദവ ം നി ി നാമ രാമരാേമതി ജപി ിതന ഹം 493
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ത പാദതീ ം ശിരസി വഹി ിെതേ ാ മാ ി മാവ ഭ ' ഏവം പലതരം െചാ ി തിേ ാ േദേവ േനാട െച ി രാഘവ ' ത ഭവി കപി ലവീരെരയ ള ജീവി ി ം േവണം പക ഫല കപിക ഭ ി േ ാെളാെ മ രമാ ി മ ീ ക വാനര ാ ടി ാ നദിക ം േതനാെയാ േകണ'െമ േക ി ം എ ാമ െച വ ം വരിെക കല ാണ െ ാ ഹി ീടിനാ ന ാ റ ി ണ വെരേ ാെല മ വ തെ െ ാ താരവ ക ം ച ഡ പരേമശ ര ം രാമച െന േനാ ിയ െച ിതേ രം 'നി െട താത ദശരഥ വ ിതാ നി വിമാനമമ നിെ ാ ാ െച വണ െക' േപാ േക ഥ മ വ സം മം വണ ിനാ ൈവേദഹിതാ ം മി ാതനയ മാദരേവാ വ ി ജനകെന ഗാഢം ണ നി കയി ംബി ഢനാേയാ പരമ ഷെന സൗമി ിതെ ം ൈമഥിലിതെ ം േ മ ം ണ ാന മ നായ് ചി യേനാ പറ ദശരഥെന കനായി പിറ ഭവാെന njാ നി ല േ ! ധരി തി ാകയാല് ജ മരാണാദി ഃഖ തീ ി നി ഹാമായ േമാഹി ിയാ െകെ ം ക മഷനാശന! കാ ണ വാരിേധ! 494
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
താതവാക ം േക രാമച തദാ േമാേദന േപാവാന വദി ീടിനാ ഇ ാദിേദവകേളാ ം ദശരഥ െച മരാവതി മ വിനാ സത സ തെ വ ി യാ സത േലാകം െച വിരി ം കാത ായനീേദവിേയാ ം മേഹശ ര ീത ാ ഷാ ഢനാെയ ിനാ ീരാമച നിേയാേഗന േപായി നാരദനാദി മഹാ നി ം രേന െന വാ ി നിരാ ലം രചാരിക ം നട ീടിനാ
അേയാ
യിേല
യാ
മ വ തെ വ ി േപ ി ി പിെ വിഭീഷണനായ ഭ ദാ 'ദാസനാെമെ റി വ ല േ താ െമ ിലൈ വ സ നായ് മംഗലേദവതയാകിയ സീതയാ മംഗല ാന മാചരി ീടണം േമളമായി വി ം കഴി ി നാെളയേ ാെ ീ ക മാം' എ വിഭീഷണ െചാ േക ടന് മ വ മ വന് താ മ െച 'േസാദരനായ ഭരതനേയാ യിലാധി ം സേഹാദര തെ ാ ം എെ ം പാ ിരി ി njാനവ തേ ാ ടിെയാഴി ല ാര ഒ മ ി െയ തിെ േടാ! െചെ ാ രാജ ി വാ െയ ം. ാനാശനാദികളാചരിെ ം നമവേനാ ടിേയയാവി 495
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ
പതിനാ സംവ രം തികെത ം പാ വ വാ െച ീല njാന തെ െയ ാലവ വ ിയി ചാടിമരി േമ പിേ ാ എ െകാ ഴ ി njാനിഹ വ സമയ േമ മ െച െകാ വാന് പണി തി േമ നി ി വാ ല മി ാ മ േമ സ രി ീ നീ സത രെമ െട മ ടവീരെരെയാ െവ സാദരം ീതിയവ വ ാെലനി ം വ ം ീതി,യതിെ ാ ച ലമി േക എെ നിേവാ ജി തി ഫലം വ ം കപിവീരെര ജി ാ ' പാനാശനസ ര ാംബര ളാ വാനര ാ ലംഭാവം വ ംവ ം ജ ം െച കപിക മായ് െച രാജീവേന െന ി വിഭീഷണ ' ി മേയാ െ വാനിഹ കമായ വിമാന േ ാ' രാ ി രാധിപനി ണ ി വാ േക ാ േയാ ം േഷാ മ കാല നീ വ ീ െക ാനഥ പൗല യാന ം വ വ ി ി ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം െച മാനവവീര വിമാന േമറിനാ അ ാ ജാദി കപിവര ാെരാ ം ന ാധിപേനാ ം ര മ മ ിതം െച ിതാദരാ 'മേ തരം njാനയ േപാ മി കാര ം ത മായി നി ളാ ശ ഭയമിനി നി കെ ടാ 496
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ ടരാജ! ീവ! മഹാമേത! കി ി യി െച വാ നീ സൗഖ മായ് ആശരാധീശ! വിഭീഷണ! ല യിലാ േപായ് വാ നീ ം ബ വ ം' കാ നി മ െച േനര േവഗ ി വ ി വ ക ം െചാ ി ാ 'nj ം െട വിടെകാ േയാ യില കൗസല ാദികെള ം വ ി മംഗലമാ ാറഭിേഷക ം ക ത ത വിെട വാണീ വാ ഉ ാകേവണം തി മനെ ിേല തnj തീ ജഗ േഭാ!' 'അ െനതെ ന മഭിമതം നി മ െന േതാ ിയത തം എ ിേലാ വ വിമാനേമറീ വി സ ടെമ ിേയ മി വിേയാഗജം' േസനയാ സാ ം നിശാചരരാജ ം വാന ാ ം വിമാനേമറീടിനാ സംസാരനാശനാ യാ കം ഹംസസമാനം സ പതി തദാ ന േര ീവാ ജ ിയാനാം രാമെനെ ാ വിമാന ം എ ം േശാഭി തംബരാേ തദാ മി ബിംബം കണേ ധനദാസനം ഉ ംഗസീമ്നി വിന സ സീതാഭ വ ല നാ ദി ം നരാേലാക 'വേ ! ജനകാ േജ! ണ വ േഭ! സേ വിേത! സരസീ ഹേലാചേന! പശ ി ടാചേലാ മാംഗ ിതം വിശ വിേമാഹനമായ ല ാ രം ാ ണം കാ കതില േശാണിതക മമാംസാ ി ം ഭയ രം 497
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അൈ വ വാനര രാ സ ാ ത ിെല ം േഘാരമാ ായി സംഗരം അൈ വ രാവണ വീ മരി ിെതേമ േമ! നി െട കാരണം ംഭക മകരാ െമ െടയ െകാ മരി ി വ േഭ! ാരിജി മതികായ ം നര സൗമി ിത േമ േമ! വീ മരി ി പിെ ംമ കൗണപ ാെര പിക െകാ ീടിനാ േസ ബ ി ം കാെണേടാ! സാഗേര േഹ ബ ി തതി നീയ േയാ? േസ ബ ം മഹാതീ ം ിേയ! പ പാതകനാശനം ൈ േലാക ജിതം ക ാ ാം രിതവിനാശനം ക ാ മ തി രാേമശ രം എ ാ തി ിതനായ മേഹശ ര പ ഗ ഷണ തെ വണ നീ അ വെ െ രണമായ് ാപി ിമനായ വിഭീഷണ വ േഭ! രേനേ ! േരാ വി കാേണേടാ! കി ി യാ ം കപീ രീമിമാം' ത ാ മേനാഹരം ഭ വാക ം ദാ ീ ത മേപ ി തേ രം 'താരാദിയാ വാനര രിമാെര ം ക െകാ േപായീടണം കൗ ഹലമേയാ ാ രിവാസിനാം േചതസി പാര ായ്വ ം നി യം വാനരവീര െമാ നാ േ ാ മാനിനിമാെര ിരി ി ീ ! ഭ വിേയാഗജ ഃഖമിെ േ ാളമി ിേലാക ി ലാരറി ി ! 498
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
എ ാലിവ െട വ ഭമാെര മി തെ ിെകാ േപായീടണം രാഘവ ൈ േലാക നായക ത ി ാ തമേ ാളറി വിമാന ം േ ാണീതലം േനാ ി മ മ ം തദാ താണ ക െച ര മ 'വാനരവീരേര നി നിജനിജമാനിനിമാെര വ വിേനവ ം' മ ടവീരര േക േമാേദന കി ി നിജാംഗനമാെര ം േപാെക െചാ ി വിമാനം കേര ിനാ ശാഖാ ഗാധിപ ാ ം കേരറിനാ താരാ മകളായ ജാനകീേദവി ം താരാ മാദികേളാ േമാദാന ിതം ആേലാകനാലാപ മ ഹാസാദി ഗാഢാലിംഗന ചലനാദിക െകാ സംഭാവനെച വ മായ് േവേഗന സം ീതി തിരി വിമാന ം വിൈശ കനായക ജാനകിേയാട ളിെ ി പരമാന സം തം 'പശ മേനാഹേര! േദവി! വിചി മാശ കാചല ംഗെമ ം അൈ വ ാരി െനെ ാ ം ാംഗി പ വടി നാമി േ ടം വ ി െകാ കഗ ാ മം ഭ ി ി ീവരാ ി തീ ാ മെ ം ചി ടാചലം പ നാം വാേണടമൈ വ ക ഭരതെന നാെമേടാ! ഭേ ദാ ഭരദ ാജാ മം കാ ക! ീകരം യ നാതടേശാഭിതം ഗംഗാനദിയതി േ ,തതി ംഗിേവര ഹ വാ നാെടേടാ! 499
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പിെ ര നദിയതി േ ധന മേയാ നഗരം മേനാഹേര! ഇ മ െച േനര രാഘവ ചി മറി ാ താ വിമാന ം വ ി ി ഭരദ ാജ നീ െന ന ി ഹം െച നീ ം രാമ ം േചാദി ിതേ ാ'ളേയാ യിലാമയേമ െമാ ി യ ീ േന?' മാ ജന ി ം സൗഖ മ ീ മമ േസാദര ാ മാചാര ജന ി ം?' താപസേ ന െച ിതേ രം 'താപെമാ വ മി േയാ ാ േര നിത ം ഭരതശ മാര ാ മാ ം ഫല ല ം ഭ ി ഭ ാ ജടാവ ലാദിക ം സത സ പനാം നിെ ം പാ പാ ാഹ ! സിംഹാസേന പാ കം വ േമാഹം ത ജി ാ ലി ം െച ക െള ാമതി സമ ി സ ത ാരായിരി ിെതെ ാ ം ത സാദ ാലറി ിരി ി ചി ഷ േഭാ! െമാെ njാ സീതാഹരണ ം ീവസഖ ം യാ ധാന ാെരെയാെ വധി ം കാര ം മാ തിത െട പരാ മ ം ക ിെതാ േവ ആദിമ ാ മി ാത പര േമ തിരി താെതാ വ നീ സാ ാ മഹാവി നാരായണനായ േമാ ദ നി ി വടി നി യം ല ീഭഗവതി സീതയാ ം ല ണനായതന ജഗ േഭാ! 500
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ഇ നീ മാേ ണം മമാ മം െച േയാ ാ രം ീട നാ ' ക ാ തമാം നിവാ േക േപായ് പ ശാലാമകം ി രാഘവ ജിതനായ് ാ ഭാര ാസമന ിതം രാജീവേന ം ീതി ീടിനാ
ഹ മ ഭരതസംവാദം പിെ മാ ം നി പി ഥ െചാ ാനനിലാ ജേനാ രാഘവന് 'െച േയാ ാ രം ാപി േസാദര തെ ം ക വിേശഷമറി നീ വ ീ െക െട ാ ം നെരാെ ാഴിയാെതയവേനാ െചാ ണം േപാ േനരം ഹെന ം െച കേ കാ മായറിയി ീടവ ക ' മാ തി മാ ഷേവഷം ധരി േപായ് ീരാമ ം ഹെന ം േക ി സത രം െച ന ി ാമ ഭ നായീ ം ഭരതെന ിനാ പാ ക ം വ ജി നാരതം േചതസാ രാമെന ധ ാനി നായ് േസാദരേനാ മാമാ ജനെ ാ മാദര ം ജടവ ലം ലഫല ം ജി ശാംഗനായ് ബാലേനാ ം െട വാ ക മാ തി ം ബ മാനി ിേത 'മാ മി ി ഭ ാരവനിയി ' എ ക പി വണ ി വിനീതനായ് നി മ രമാ െചാ ീടിനാ 'അ ജ തെ മാേ ണ നിേ നിരാമയം കാണാം ണനിേധ! 501
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സീതേയാ ം മി ാ ജ തേ ാ മാദരേവ ം വഗബലെ ാ ം ീവേനാ ം വിഭീഷണ തേ ാ മാ രേ ാബലം തെ ാ ം കമാം വിമാന ിേ േലറി വിേ ാളിവിെടയിറ ം ദയാപര രാവണെനെ ാ േദവിേയ ം വീ േദവകളാലഭിവ ിതനാകിയ രാഘവെന വ ി മാനേസ േശാക ം തീ വസി ാമിനി ിരം' ഇ മാക ണ ഭരത മാര ം ബ സേ ാദം വി ിതനായ് വീ സത രമാശ നായ േനരം നായ ഗാഢമായാലിംഗനം െച വാനരവീരശിരസി ദാ പരമാന ബാ ാഭിേഷക ം െച ി 'േദേവാ മേനാ നേരാ മേനാ ഭവാേനവെമെ റി ി പേയാ ം ഇ വാക ം െചാ തി പമായ് ാ ത വതിനി മേ േമ േശാകം മദീയം കള ഭവാ njാ േലാകം മഹേമ സാകം തരികി ം ല മായ് വ ടാ നെര ി ം െചാ ീെടേടാ രാമകീ നം സൗഖ ദം മാനവനാഥ വാനര ാേരാ കാനേന സംഗമ ായെത െന? ൈവേദഹിെയ െകാ വാെറ െന യാ ധാനാധിപനാകിയ രാവണന്? ഇ രം േചാദി രാജ മാരേനാരം മാ തി ം െചാ ി 'എ ിെലാ നി ള ി ടാചലി നി ാധി കല പിരി നാ 502
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ആദിയായിേ ാള േ ാരവ കളാദര െ ാ െചാ njാ ഒെ ാഴിയാെത െതളി േക ീ ക വ േപാം ഃഖവിനാശം തേപാനിേധ' എ പറ റിയി ാനഖില ം മ വ ത ചരി ം പരി ം പരം ശ മി ത ാമാ വ ം ചി ം വിചി െമെ ാ െകാ ീടിനാ
അേയാ
ാ േവശം
ശ േനാ ഭരത മാര മത ാദരം നിേയാഗി നന രം ' ജ നാം നാഥെന േ ര രാജ മല രി േ ണെമ ാട ം േ ത േതാ ം ബലി ജേയാ മത ാ യാ ദീപാവലി ാ ണം തൈവതാളിക വ ി തിപാഠകാദി ജന െമാെ വ ീടണം വാദ െള ാം േയാഗി ം േവണം പാദ ാദിക െമാ ണേമവ ം രാജദാര ളമാത ജന ം വാജിഗജരഥപം ിൈസന ം വാരനാരീജനേ ാ മല രിാ ഢേമാദം വരണെമ ാവ ം േച െകാടി റക െകാടി െ ാ േവ മാ മടി തളി ി ം േവണം ംഭ ം പദീപ ം ം രദ ാരി േച സമ ം താപസ ം രവ ം പതിവീര െമാെ വ ീടണം പൗരജന ളാബാല ാവധി ീരാമെന ാ തി വ ണം' 503
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ശ ം ഭരതാ യാ ത രം ചി മാ ാറ ല രി ീടിനാ ീരാമേദവെന തി ായ് വ പൗരജന നിറ ിതേയാ യി വാരേണ ാെരാ പതിനായിരം േത മ ം പതിനായിര റായിരം രഗ റായിര കാലാ ടക ം രാജനാരീജനം ത ിേലറിെ ാ രാജ മാരെന ാ ാ ഴറിനാ പാ കാം നി വ ഭരത ം പാദചാേരണ നട ട ിനാ ആദര െ ാ ശ നാകിയ േസാദര താ ം നട ാന േനരം ച ാഭമാം കമേ രം കാണാ മ ി േര മേനാഹരം പൗരജനാദികേളാ ഹലാ മാ ത പറ ാന േനരം ' ാ ണാ നി ിതമാകിയ കംതേ ലരവി േന ം സീത ം ല ണ ീവന രാധിപഖ മാ േ ാ ൈസന സമന ിതം ക െകാ വില് പരമാന വി ഹം രീകാ ം േഷാ മം പരം' അേ ാ ജന ീതിജാതശ ം ഘനമ േദശേ ാള തി ബലാ ബാല ീ ത ണവ ാരവ േകാലാഹലം പറയാവതേ േമ വാരണവാജിരഥ ളി നി വ പാരിലിറ ി വണ ിനാേനവ ം ചാ വിമാനാ സം ിതനാം ജഗ ാരണ തെന ഭരത ം 504
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േമ മഹാഗിരി നി േശാഭയാ ര െന േപാെല വണ ീടിനാ ചി ഷാ യാ താണി െമ േവ കമായ വിമാന മേ രം ആന ബാ ം കല ഭരത ം സാ ജനായ് വിമാനം കേരറീടിനാ വീ നമ രിേ ാര ജ ാെര േ ാണീ ംഗസീംനി േച ീടിനാ കാലമേനകം കഴി ക ീടിന ബാലക ാെര െക കിനാ ഹ ഷാ ധാരയാ േസാദര നി വ ഷി വ ഷി വാ ല ര ം വ ി വ ി വാ േനര ശ ജ ം ഭരതന് പദം ഭ ാ വണ ിനാന സൗമി ിെയ ശ ം വണ ീടിനാനാദരാ േസാദരേനാ ം ഭരത മാര ം ൈവേദഹിത പദം വീ വണ ിനാ ീ◌ീവനംഗദ ജാംബവാ നീല നാം ൈമ വിവിദ േഷണ ം താര ഗജ ഗവയ ഗവാ നള വീര ഷഭ ശരഭ പനസ ം ര വിനത വികട ദധി ഖ ര ദ ശതബലി ഖ സാരനാ ം േവഗദ ശി ഖ ം ധീരനാ ം ഗ മാദന േകസരി മ േമവം കപിനായക ാെര ം മാനേ ന ഗാഢം ണ ി മാ തി വാചാ ഭരത മാര ം ഷ േവഷം ധരി ാ കപിക ം ീതി ം ശലം വിചാരി തിേമാദം കല വസി ാരവ ക ം 505
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ീവെന നിേവാ ണ ഥ ഗ ഗദവാചാ പറ ഭരത ം ' ം ഭവ സഹാേയന ര വര മാനിയാം രാവണ തെ വധി ം നാ ാ ദശരഥ പനിാലമ ാമനായി മ ഭവാ പ മ ാതാ ഭവാനിനി nj കി ന സംശയമിെ റിെകേടാ' േശാകാ രയായ കൗസല ത പദം രാഘവ ഭ ാ നമ രി ീടിനാ കാേല കനി ണ ാ ട ലാ ം ര ി മാതാവിനേ രം ൈകേകയിയാകിയ മാ പദെ ം കാ നാ മി ാപദാ ം വ ി മ മാ ജനെ ം ന ി വ മണ ത കിനാ ല ണ ം മാ പാദ ിനാ ഉ ാ ഴി ണ ാരവ ക ം സീത ം മാ ജന െള വ ി േമാദ െ ാ ണ ാരവ ക ം ീവനാദിക ം െതാ തീടിനാരേ വിനീതയായ് നി ി താര ം ഭ ിപരവശനായ ഭരത ം ചി മഴി ത കാദ ം ീരാമപാദാരവി ളി േച പാരി വീണാ നമ രി ീടിനാ 'രാജ ം ത യാ ദ െമ ി രാദ njാ ജ നാം നി സമ ി ിതാദരാ ഇ മ ം സഫലമായ് വ ി ധന നാേയനടിയനി നി യം വ മേനാരഥെമ ാം സഫലമായ് വ ി മ സാഫല ം േഭാ! 506
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
പേ
തിലി പതി ട ാ ടിഹ രാജഭ ാര ം പേത! ആന ം േത ം തിര ം പാ കാനമി െത പതി ട േ ാ നി െട കാ ണ ാകെകാ njാനി േയാളം രാജ മ ര ി ം ത ാജ മെ ാ ം ഭവാനാലിനി വ രാജ ം nj േള ം വനെ ം പാലനം െച ഭവാനിനി മേ മാലംബനമി കാ ണ വാരിേധ!'
രാജ ാഭിേഷകം ഇ ം പറ ഭരതെന വെര ം പാരം ശംസി വാ ിനാ സ നായ ര ലനാഥ മ ദാ വിമാേനന മാേനന േപായ് ന ി േമ ഭരതാ േമ െച ഥ മ ം മഹീതലം ത ിലിറ ിനാ കമായ വിമാനെ മാനി ചി ഷന െച ാനന രം "െച വഹി നീ ൈവ വണ തെ ണേ വിേശഷി നീ ദാ വ ീ njാ നി പി േനര നിെ വിേരാധി മിെ ാ ം" എ െച േക വ ി െപായ് െച ളകാ രി വിമാന ം േസാദരേനാ ം വസി നാമാചാര പാദം നമ രി ര നായക ആശി ചന ം െച മഹാസനമാ െകാ വസി നീ ം േദശികാ യാ ഭ ാസേന വി ദാശരഥി മി ളീടിനാ 507
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
അേ ാ ഭരത ം േകകയ ി പലസംഭവ വസി ം വാമേദവാദി മഹാ നിവ ം മിേദേവാ മ ാ മമാത ം ര ി തലെമ േപ ി ി ല ീപതിയായ രാമേനാടേ രം സ പനാ ാരാമനീശ ര ജ നാശാദികളി ാ മംഗല നി ല നിത നി പമനദ യ നി മ നി ള നി ണനവ യ ചി യ ജംഗമാജംഗമാ ത സ യ സത സ പ സനാതന ത ഹാമായയാ സ േലാക ം നി ി ര ി സംഹരി വ ഇ െനയ വ െചാ േക ളവിംഗിത മ ഹാസ ര രം 'മാനേസ േഖദ ാക താ േമ njാനേയാ ാധിപനായ് വസി ാമേ ാ എ ിലതിെ ാ ീ െക ാ'െമ പ ജേലാചനാ യാ സം മാ അ ാ നായ് ശ ം തദാ നി ക ാെര വ ിനാ സംഭാര മഭിേഷകാ േമവ ം സംഭരി ീടിനാരാന േചതസാ ല ണ താ ം ഭരത മാര ം രേ ാവര ം ദിവാകര ം േ ജടാഭാരാേശാധന ം െച സ േമാദം ളി ദിവ ാംബരം മാല ാ േലപാദ ല ാര ളാ ഹലം ൈകെ ാ നാരതം ീരാമേദവ ം ല ണ ം നരാ ഢേമാദമല രി ീടിനാ 508
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േശാഭേയാേട ഭരത ലാദികലാഭരണ െള ാമ പമായ് ജാനകീേദവിെയ രാജനാരീജനം മാനി ല രി ി ാരതി ദാ വാനരനാരീജന ി ം കൗസല താനാദരാലല ാര ന കിനാ അേ രമ മ മഹാരഥം ന ായ് ചമ േയാജി ി നി ിനാ രാജരാജ മ വീര ദയാപര രാജേയാഗ ം മഹാസ നേമറിനാ ര തനയ മംഗദവീര ം മാ തിതാ ം വിഭീഷണ ം തദാ ദിവ ാംബരാഭരണാദ ല ാേരണ ദിവ ഗജാശ രഥ ളിലാ ാ നാഥ ക ടിയായ് നട ീടിനാ സീത ം ീവപ ികളാദിയാം വാനരനാരിമാ ം വാഹന ളി േസനാപരി തമാരായന രം പിേ നട ി ശംഖനാദെ ാ ം ഗംഭീരവാദ േഘാഷ േളാ ം തദാ സാരഥ േവല ൈകെ ാ ാ ഭരത ം ചാ െവ ാമരം ന േര ം േശ താതപ ം പിടി ശ ം േസാദര ദിവ വ ജന ം വീയിനാ മാ ഷേവഷം ധരി ചമ വാനേര ാ പതിനായിര വാരേണ ാ ക ിേലറി രിവാരജന മായ് നട ീടിനാ രാമനീവ െമ േ ര രാമമാ ം െച ഹ േളറിനാ ക ിനാന രം ഷം പരം ണ ഷമാേലാക നാരീജനം 509
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േഗഹധ െമാെ മറ ി േമാഹപരവശമാരായ് മ വിനാ മ മ ം െച രാഘവ വാസവമ ിര ല മാം താതാലയം ക വ ി കം മാതാ ത പദം വ ി ിതന പി ിയമാെര ം ീത ാ ഭരത മാരേനാടേ രമാ യാ െചാ ാന ിളംബിതം ഭവാ ഭാ തനയ ം ന േര ം വാനരനായക ാ ം യേഥാചിതം സൗേഖ ന വാഴ്വതിേ ാേരാ ഹ ളിലാ കേവണമവെര വിരെയ നീ എ േക െച ാ ഭരത ം െച വേരാേരാ ഹ ളി േമവിനാ ീവേനാ പറ ഭരത മ ജനിേ ാളഭിേഷകക ം മംഗലമാ ാ നീ കഴിെ ടണമംഗദനാദികേളാ ം യഥാവിധി നാ സ ി ം െച തീ ം കാേല വ ക ിനാ േവ ം എ ിേലാ ജാംബവാ ം മ മംഗദ താ ം േഷണ ം ൈവകാെത സ കലശ ത ില് മലയജപ േ ന വാ െ ി വാരി ം രി െകാ വരിെക യേ ാരളവവ െകാ വ ീടിനാര െന സത രം ണ നദീജലം രമാദിയാമന തീ ളി സലില ംെമാെ വ ിമ പദാ മ ട ംവ ിനാ ത േണ ശ മമാത ൗഘ മാ പദാ സംഭരി ീടിനാ 510
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ര സിഹാസേന രാമേന ം േച പ ിേയ ം വാമഭാേഗ വിനിേവശ വാമേദവ നി ജാബാലി ഗൗതമ വാ ീകിെയ വേരാ ം വസി നാം േദശിക ാ ണേ േരാ ം ടി ദാശരഥി ഭിേഷക ം െച ി െപാ ി കലശ ളായിരിെ മങന നേശാഭം ജപി ാ മറക ം ന േര ം വാനരവീര ം ര ദ ം ചാമരം വീയിനാ ഭ ാ പി ം ീരാമഭ െന ചി മഴി കഴ് ട ിനാ ' നാം രാവണ ന നായാനി രായ് വ ി nj ം ൈദവേമ! ി ം വാ ി േലാക യ ി ലി ി ായിതി ലാഭ ിനാ പിേ ാദക ദി ായ കാരണം ദ ം തീ ി nj ൈദവേമ!' യ ാെരാെ തി ാരന രം രേ ാവിനാശകനാകിയ രാമെന 'ര ിത ാരായ് ചമ ി nj ം രേ ാവരെനവധി ലം ഭവാ പ ീ വാഹന! പാപവിനാശന! ര ര േഭാ നിത ം നേമാ േത' ഗ സംഘ െമാെ തി ി പം ിക ാ ക തെ നിരാമയം 'അ നാം രാവണ തെ യെ സ തം nj െളാളി കിട ം ഇ ട ി തവ ചരി ം ന ായ് തി പാടിെ ാ നാരതം സ രി ാമിനി ാ ണ വാരിേധ! നി ചരാം ജം നിത ം നേമാ നമഃ' 511
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
കി ര ാ ം കഴ് ട ിനാ മ വ തെ മേനാഹരമംവ ം ' യേമറിയ രാ സരാജെനെ ാ കള ട nj െള ര ി നിെ ജി ാനവകാശ ായിവ ം നി െട കാ ണ ൈവഭവം പ ഗത േപ വസി ം ഭവ ദം വ ാമേഹ വയം വ ാമേഹ വയം' കിം ഷ ാ പരം ഷ പദം സംഭാവ ഭ ാ കഴ് ാരതി തം 'ക ിത ാരായ് വയം ഭയം െ ാളിെ േപാ ി! രാവെണെന േക േ അംബരമാ േ നട മാറി, ിനി നി പാദപ ം ഭജി ായ്വേരണേമ' സി സ ഹ മേ ാ മേനാരഥം സി ി ലം ക ി ട ിനാ ' േ ദശ ീവെനെ ാ nj ചി ഭയം തീ കാ ണ വാരിേധ! ര ാരവി ാഭ ഭവ ദം നിത ം നേമാനേമാ നിത ം നേമാ നമഃ' വിദ ാധര ാ മത ാദരം ഗദ പദ ാദിക െകാ ക ിനാ 'വിദ ന ി തിരിയാ ത ാ േന പരമാ േന േത നമഃ ചാ പം േത മ രസാം ഗണം ചാരണ ാ രഗ ാ മ ം നാരദ ഹ കവ മംബരചാരിക മ വ ക ം വ േ ാദ രപദ ളാ ാ കനെ തിേ ാരന രം രാമച ാ േഹണ സമ ം കാമാലാേഭന നിജ നിജ മ ിരം 512
രം
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ാപി താരക ം ധ ാനി താപ യ മക വാണീടിനാ സ ി പര മാ ാന മച തമദ യേമകമനാമയം ഭാവനയാ ഭഗവല്പാദാംേഭാജ ം േസവി ി ാ ജഗ യവാസിക സിംഹാസേനാപരി സീതയാ സം തം സിംഹപരാ മം ര േകാ ി ഭം േസാദരവാനര താപസ രാ സേദവ നിേഷവ മാണം പരം രാമമഭിേഷകതീ ാ വി ഹം ശ ാമളം േകാമളം ചാമീകര ഭം ച ബിംബാനനം ചാ ാ ത ജം ച ികാമ ഹാേസാ ലം രാഘവം ധ ാനി വ ഭീ ാ ദം ക കാന െ ാ ി ിെത ാവ ം
വാനരാദിക
്അ
ഹം
വിശ ംഭരാ പരിപാലന ം െച വിശ നാഥന് വസി ീ ം ദശാ േര സസ സ മായ് വ ിതവനി ം ഉ വ ളായി ഹ ം െള മതിസ ാ സം തപക േളാ കല നി ീ ഷപ ള ാല ഴിയി സ ഗ ളായ്വ ിെതാെ െവ റായിരം രഗ ള് പ ം റായിര ി റം പിെ ം േകാടി വ ാഭാര ം ാ ണ െകാ ര മ വ ാഭരണ മാല സംഖ മായ് ീ േരാ മ ാ ന കീടിനാ 513
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
സ രേ ാ ലം മാല ം മഹാ ഭം വ ൈവചി മനഘമ പമം ആദിത ന കിനാനാദരാലാദിേതയാധിപ തനയ ം അംഗദദ ം െകാ േ ാരന രം മംഗലാപാംഗിയാം സീത ന കിനാ േമ ം േലാക യ ം െകാ ി ം േപാരാ വിലയതിന െനെയാെ ാ ഹാരം െകാ ക ൈവേദഹി ം പാരം സാദി മ ിതാന ിതം ക േദശ ി നി െ ി ര ൈകെകാ ം പിടി േനാ ീടിനാ ഭ ഖാ ം മാ തി വക് ം മേ മണിമയമാകിയ ഹാര ം ഇംഗിത േഷാ മനേ രം മംഗലേദവതേയാ െചാ ീടിനാ ‘ഇ വ കളിലി നാ താമല ി നിന മേനാഹേര! ന കീടവ നീ മ ാ മി നിാ തഭംഗം വ വാേനാമേല!’ എ േക ചിരി ൈവേദഹി ം മ ം വിളി ഹ മാ ന കിനാ ഹാര ം വിള ിനാേന ം മ തി ം പരമാന സം തം അ ലിേയാ ം തി ി നി ി മ നാ െന ര വര മ മരിേക വിളി െച ിതാന പരവശനായ് മ രാ രം ‘മാ തന ന േവ ം വരെ നീ വീര വരി െകാ േക ം മടിയാെത’ എ േക വ ി കപീ ം 514
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വ തേ ാടേപ ി ളിനാ ‘സ ാമി േഭാ നി ി വടിത െട നാമ ം ചാ ചരി നാ മിയി വാഴ്വാന ഹി ീടണം രാമനാമം േക െകാ വാനനാരതം രാമജപ രണ വണ ളി മാമകമാനേസ ിവരാ വിേഭാ! മ വരം മമ േവ ദയാനിേധ! മ മിള മി ാെതാ ഭ ി ായിരി ണ'െമ േകെ ാ രീകാ ന ഹം ന കിനാ 'മ കഥ നാ നായ് വാ നീ ഭ ിെകാേ വ ത ം സേഖ!' ജാനകീേദവി ം േഭാഗാ തിക താേന വരിെക ഹി ീടിനാ ആന ബാ പരീതാ നായവ വീ നമ ത പിെ ം പിെ ം െച ഹിമാചലം തപ ിനായ് പിെ ഹെന വിളി മ വര 'ഗ സേഖ! രം ംഗീവരം ഭവാ മ ചരി ം ചി ി വാ നീ േഭാഗ െള ാം ജി ചിരം നേരകഭാവം ഭജി ീ െകേ ാ നീ' ദിവ ാംബരാഭരണ െള ാം െകാ വ ാജഭ െന യാ വഴ ിനാന് േ മഭാേരണ വിേയാഗ ഃഖം െകാ രാമനാലാ ി നായ ഹ തദാ ഗംഗാനദീ ിേശാഭിതമാെയാ ംഗീവരം േവശി മ വിനാ ല മി ാത വ ാഭരണ ം മാല കളഭ ഹരിച നാദി ം പിെ ം പിെ ം േവ േവാളം ന കി 515
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
മ വ ഗാഢഗാഢം ണ ാദരാ മ ടനായക ാ ം െകാ േപായ്കി ി െക യ ളീടിനാ ീവ ം വിേയാേഗന ഃഖം െകാ കി ി ഖി മ വിനാ സീതാജനകനായീ ം ജനകെന ീതിേയാെട പറ ാേ ഷ ം െച സീതെയെ ാ െകാ ിെ ാേരാതരം തനപ ാംബരാഭരണാദി ം ന കി, വിേദഹരാജ ി േപാെക കി നിേവാ യാ വഴ ിനാ കാശിരാജാവി ം വ ാഭരണ ളാശയാന ം വ മാ ന കിനാ പിെ മ പ ാ െമാ െവ മ വ നി ല ഷണാദ ം സ ാന ം െകാ യ ീടിനാ സേ ാദ െ ാ േപായാരവ ക ം ന േര വിഭീഷണനേ രം ഭ ാ നമ രി ാ ചരണാം ജം 'മി മായ് നീ ണേ ാ ലം മമ ശ െള യിേ െനാ ജാതി njാ ആച താരകം ല യി വാ നീ നാശമരികളാ ാകയി േത എെ മറ േപാകാെത നി പി ണ ജനാധിപനായ് വസി ീെടേടാ! വി ലിംഗെ ം ജി നിത ം വി പരായണനായ് വി ാ നാ നായ് വാണീ െക' നിേയാഗി ാഫലമണിസ ാഭാര ം ആേവാള ം െകാ ാ േപാവാനയാവി ദാ ണ ീടി ാ പിെ ം ചിേ വിേയാഗ ഃഖം െകാ ക നീ516
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
രത മി ി വീ ം വണ ി ം ഗ ഗദവ േ ന യാ ം െചാ ിനാ നി മി ാെനാ ജാതി വിഭീഷണ ല യി െച നേ ാ മാത െമാഴി ഖി വാണീടിനാ .
ീരാമെ
രാജ ഭാരഫലം
ജാനകീേദവിേയാ ം ടി രാഘവനാന െ ാ രാജേഭാഗാന ിതം അശ േമധാദിയാം യാഗ ം െച വിശ പവി യാം കീ ി ം െപാ ി നിേ ഷെസൗഖ ം വ ി ജക വിശ െമ ാം പരിപാലി ളിനാ ൈവധവ ഃഖം വനിതമാ ിെ ാ വ ാധിഭയ െമാ മി േ ാ സസ പരി യേ ാ ധരി ി ം ദസ ഭയ െമാേരട മി േ ാ 5100 ബാലമരണമകെ മാറി കാേല വരിഷി മേ ാ ഘന ം രാമ ജാപര ാ നര ാ വി രാമെന ധ ാനി േമവ ം സ തം വ ാ മ തനി തനി െതാ മിള ം വ കയി ാ േമ എ ാവ ക മാനേസ ന െതാഴി ചി യി ാ േമ േനാ മാറി ാ േമ പരദാര േളാ മി പര വ മാ േമ 5110 ഇ ിയനി ഹെമ ാവ നി മി പര രമാ േമ ന ന ാെര ിതാ ര ി വ ം ജകെള ര ി രാഘവ സാേകതവാസികളായ ജന 517
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
േലാകാ ര ഖെമേ ാ ിതി രം ൈവ േലാകേഭാഗ ി ല മായ് േശാകേമാഹ ളക മ വിനാ .
രാമായണമാഹാ അ മത അ
ം
ാ
രാമായണമിദെമ േമാ മം ത യേ ാ ം യനം െച ി മ ന നാ ി സി ി മതിനി സംശയം ൈമ ീകരം ധനധാന ി ദം ശ വിനാശനമാേരാഗ വ നം ദീ ഘാ ര ദം പവി ം പരം സൗഖ ദം സകലാഭീ സാധകം ഭ ാപഠി ി ം െചാ കി ം ത േണ നായീ ം മഹാപാതക ളാ അ ാഭിലാഷി ലഭി ം മഹാധനം ാഭിലാഷി േന ം തഥാ സി ി മാര ജന ളാ സ തം വിദ ാഭിലാഷി മഹാ ധനായ് വ ം വ ാ വതി േക ീ കി നെ ാ സ തി ാമവ െ നി യം, ബ നാ വ നായ് വ ി മ ി േക ീ കില വാനായ് വ ം െള ാം ജയി ായ്വ മതിഃഖിത േക ി ഖിയായ് വ മവ ഭീതന േക ി നി ഭയനായ്വ ം വ ാധിത േക ിലനാ രനായ് വ ം തൈദവേ ാ മാ ട ാ മാധികെള ാമക േപാം നി യം േദവപി ഗണതാപസ ഖ ാേരവ േമ ം പരസാദി മത രം 518
അ
ാ
രാമായണം കിളി ാ ്
ക മഷെമ ാമക മേതയ ധ ാ കാമേമാ സാധി ി ം അ ാ രാമായണം പരേമശ രന ി ത പേദശി ിതാദരാ നിത ം ാ ഭ ി യനം െച ി ം ദാ േക ി ം സി ി െമ ാമഭീ െമ ി െന ബ േമാദം പരമാ മിെതാെ േവ ഭ ാ പറ ട ീ കിളിൈ ത ം ചി ം െതളി േക മഹാേലാക ം ഇത
കാ
ാ
രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ം സമാ ം
519
Related Documents
Adhyatma Ramayanam Malayalam By Ezhuthachan
May 2020 6
Ramayanam
May 2020 6
Adhyatma-amrut
May 2020 18
Ramayanam Killippattu
May 2020 9
Adhyatma Darshanam
November 2019 23