શીમદ્ શકંરાચાયય િિરિચત
આત મષ ટક્ / િિ િા ય ણષ ટક્
આતમષટક ્ / િિિા ય ણષ ટક્
मनोबुदधयहं कारिितािन नाहं न ि शोतििवहे न ि घाणनेते । न ि वयोमभूिमनन तेिो न वायुः
ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . १ . હુ ં (આતમા) મિ, બિુિ, અહક ં ર કે િચતસિરુપ િથી; તેમ જ હુ ં કાિ, જભ, િાક કે આખો િથી. િળી હુ ં આકાશ, પથુિી, તેજ કે િાય ુ િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૧ न ि पाणसंजो न वै पंिवायु – नन वा सपधातुनन वा पंिकोिः ।
न वाक् पािणपादौ न िोपसथपायू ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . २ . હુ ં પાણ િથી, હુ ં પાચ ં િાય ુ (પાણ, અપાિ, વયાિ, ઉદાિ અિે સમાિ) િથી. હુ ં સાત ધાત ુ (રસ, ુ ) િથી. હુ ં પાચ રકત, માસ ં , મેદ, અિસથ, મજજ અિે શક ં કોશ (અનમય, પાણમય, મિોમય, ુ ા) િિજાિમય અિે આિદ ં મય) િથી. િળી હુ ં િાણી, હાથ, પગ, ઉપસથ (જિિેિિિય) કે પાય ૂ (ગદ િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૨ न मे दे षरागौ न मे लोभमोहौ मदो नै व मे नैव मातसयभ न ावः ।
न धमो न िाथो न कामो न मोकः ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ३ . મિે દષ ે કે રાગ િથી, લોભ કે મોહ િથી તેમ જ મદ કે ઈષયાય િથી. િળી મારે માટે ધમય, અથય, કામ, મોક (કોઈ પણ પરુુષાથય) િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૩
2
न पुणयं न पापं न सौखय न दःुखं
न मंतो न तीथन न वेदा न यजाः । अहं भोिनं नैव भोजयं न भोका
ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ४ . ુ િથી, દુઃખ િથી. તેમ જ મારે મત મિે પણુય િથી, પાપ િથી, સખ ં , તીથય, િેદો કે યજો (િી જરર) િથી. િળી હુ ં ભોજિ (િિયા), ભોજય (પદાથય) કે ભોકતા (િિયા કરિાર - ભોગિિાર) પણ િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૪ न मे मुतयुिंका न मे िाितभेद: िपता नैव मे नैव माता न िनम । न बंधुनन िमतं गुरनैव ििषयः
ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ५ . ુ ી શકંા (ભય) કે જિતભેદ િથી. મારે િપતા િથી કે માતા િથી. હુ ં તો મગ મિે મતુયિ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં.
૫
अहं िनिवक न लपो िनराकाररपो िवभुवयापनय सवत न सविेनियाणाम ् । सदा मे समतवं न मुिकनन बनध:
ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ६ . હુ ં િિિિિકલપ, િિરાકારરપ છં (મારે કોઈ સકંલપ િથી, મિે કોઈ આકર િથી) . હુ ં સિય ઇિિિયોમાં છં. સિય સથળે વયાપી રહલ ે ો િિભ ુ છં. મારે હમેશા ં સમભાિ છે , મિે મિુકત િથી તેમ જ બધ ં િ િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૬ . इित शीमचछङकरािायिनवरिितं आतमषटकं समपूणम न ् .
3