શીમદ્ શકંરાચાયય િિરિચત
આતમ ષટ ક્ / િિિા ય ણષટ ક્
આતમષટક ્ / િિિ ાય ણષટક ્ मनोबुदधयहं कारिितािन नाहं न ि शोतििवहे न ि घाणनेते । न ि वयोमभूिमनन तेिो न वायःु ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . १ . હુ ં (આતમા) મિ, બિુિ, અહક ં ર કે િચતસિરુપ િથી; તેમ જ હુ ં કાિ, જભ, િાક કે આખો િથી. િળી હુ ં આકાશ, પથુિી, તેજ કે િાય ુ િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૧
2
न ि पाणसंजो न वै पंिवायु – नन वा सपधातुनन वा पंिकोिः । न वाक् पािणपादौ न िोपसथपायू ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . २ . હુ ં પાણ િથી, હુ ં પાચ ં િાય ુ (પાણ, અપાિ, વયાિ, ઉદાિ અિે સમાિ) િથી. હુ ં સાત ધાત ુ ુ ) (રસ, રકત, માસ ં , મેદ, અિસથ, મજજ અિે શક િથી. હુ ં પાચ ં કોશ (અનમય, પાણમય, મિોમય, િિજાિમય અિે આિદ ં મય) િથી. િળી હુ ં િાણી, હાથ, પગ, ઉપસથ (જિિેિિિય) કે પાય ૂ ુ ા) િથી. હુ ં તો મગ (ગદ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૨
3
न मे दे षरागौ न मे लोभमोहौ मदो नै व मे नव ै मातसयभ न ावः । न धमो न िाथो न कामो न मोकः ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ३ . મિે દષ ે કે રાગ િથી, લોભ કે મોહ િથી તેમ જ મદ કે ઈષયાય િથી. િળી મારે માટે ધમય, અથ,ય કામ, મોક (કોઈ પણ પરુુષાથય) િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૩
4
न पुणयं न पापं न सौखय न दःुखं
न मंतो न तीथन न वेदा न यजाः । अहं भोिनं नव ै भोजयं न भोका ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ४ . ુ િથી, દુઃખ મિે પણુય િથી, પાપ િથી, સખ િથી. તેમ જ મારે મત ં , તીથય, િેદો કે યજો (િી જરર) િથી. િળી હુ ં ભોજિ (િિયા), ભોજય (પદાથ)ય કે ભોકતા (િિયા કરિાર - ભોગિિાર) પણ િથી. હુ ં તો
મગ ં લકારી,
િચદાિદ ં સિરપ છં. ૪
5
કલયાણકારી
न मे मुतयि ु ंका न मे िाितभेद: िपता नव ै मे नव ै माता न िनम । न बंधुनन िमतं गुरनव ै ििषयः ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ५ . ુ ી શકંા (ભય) કે જિતભેદ િથી. મારે મિે મતુયિ િપતા િથી કે માતા િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં.
6
૫
अहं िनिवक न लपो िनराकाररपो िवभुवयापनय सवत न सविेनियाणाम ् । सदा मे समतवं न मुिकनन बनध:
ििदानंदरपः ििवोऽहम ् ििवोऽहम ् . ६ . હુ ં િિિિિકલપ, િિરાકારરપ છં (મારે કોઈ સકંલપ િથી, મિે કોઈ આકર િથી) . હુ ં સિય ઇિિિયોમાં છં. સિય સથળે વયાપી રહલ ે ો િિભ ુ છં. મારે હમેશા ં સમભાિ છે , મિે મિુકત િથી તેમ જ બધ ં િ િથી. હુ ં તો મગ ં લકારી, કલયાણકારી િચદાિદ ં સિરપ છં. ૬ . इित शीमचछङकरािायिनवरिितं आतमषटकं समपूणम न ् .
7
8