8325943 Spc Control Chart Rel 32a

การควบคุมกระบวนการดวยสถิติ Statistics Process Control สวนที่ 1 การวิเคราะหขอมูล Data Analysis

ประสบการณที่ปรึกษาและฝกอบรม (ตัวอยาง) กลุมยานยนตและชินสวน ้้ ชื่อ-นามสกุล นายโสภณ ดวงประเสริฐ Isuzu Motors , Hino Motors , Summit Auto Seat Group Delphi Automotive Systems, Yuasa Battery ,Summit Showa ตําแหนง ที่ปรึกษาและผูเ ชี่ยวชาญอิสระ Thai Summit Group. ,Sammitr Motors, Yanmar S.P. Co., การศึกษา วิศวกรรมอุตสาหการ Ltd. , Bangchan General Assembly , Toyoda Kosei สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี Vandapac (Max liner), Mitsuboshi Belting , Topy Fastener โทรศัพทติดตอ Auto Alliance, Aichi International, Miyoshi Precision Tel :0-2921-8818 Koyo Manufacturing , Toyoda Machine Works Mobile : 08-1347-5600 กลุมไฟฟาและอิเล็กทรอนิคส e-mail: [email protected] JVC Manufacturing , Electrolux , Western Digital [email protected] Thai Stanley Electric, Lite-On Electronics York Industrial , Star Microelectronics , ประสบการณทํางาน Kanom and Rayong Electricity Generating Gemba SPC Management กลุมอื่นๆ PTT PLC , GE Plastics (Thailand) , Surapon Foods Consultant and Manager Thai Airway International , APL Logistics LVM (Asia) Co., Ltd. Citi bank , Piyavate Hospital , Padang Industry Consultancy Service Manager Thai Caprolactum , Thai Polyacetal , UBE Nylon Andersen Consulting Co., Ltd. (Accenture) Thai Shell Exploration and Production , Index Furniture Quality Controller Bangkok Furnitech (Index furniture) , Bangsue Chiameng AT&T Microelectronics (Thai) Co., Ltd. (Agere South East Asian Packaging and Canning , STB Textile system) QRA and SPC Engineer Berli Jucker : 0-2921-8818 , PQ Chemical เทคนิคการเพิ่มผลผลิตการผลิตและบริการ-DIP [email protected] TelCellox , Rubia Industry 081347-5600 2 แนะนําวิทยากร

ตัวอยางหัวขอที่อบรม (Tools and Techniques) Management Group ISO 9001 , ISO 14001 ISO/TS 16949 Total Quality Management (TQM) Strategic Management Policy Management Business Plan Balanced scorecard Key Performance Indicator Benchmarking Six sigma Effective Decision Making Time management Daily management Eco-Design , RoHs Clean technology Life cycle analysis Productivity Group Lean Manufacturing Toyota Production System Just In Time Kaizen Productivity Improvement Industrial Engineering Techniques 5S , VFP Poka-Yoke VAVE Total Productive Maintenance (TPM) P-M Analysis Visual Control OEE Line Balancing Time Management Team Work and Building Managing Waste (Muda Mura Muri) Quality Group Quality control / Assurance APQP and PPAP FMEA and Control Plan Statistical Process Control Measurement System Analysis QCC and 7 QC Tools New QC 7 Tools Problem Solving Methods and 8D Root cause analysis and corrective action Quality Awareness Continuous Improvement Why-Why Analysis (5 why) QFD/QFDE เทคนิคการเพิ่มผลผลิตการผลิตและบริการ-DIP [email protected] Tel : 0-2921-8818 08-1347-5600 3

ขอมูล (Data) คือ อะไร……... “ ขอมูลนั้นมิไดใหสารสนเทศ (Information) ที่ตองการ สิ่งที่คุณ ตองทําคือการคั้นขอมูลเพื่อใหมัน แสดงสารสนเทศ ออกมา และ ขณะเดียวกัน เครื่องมือในการคั้น ขอมูล ดังกลาวก็คือ สถิติ ….” ดร. ไมเคิล แฮรี่ © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 6 การวางแผน คําถามที่สําคัญที่ตองการตอบ การดําเนินการ SPC Control Chart_Rel_3.2a

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 7

คุณภาพขอมูล วัตถุประสงค เพื่อใหเห็นความจําเปนในการประเมิน ความไมแนนอนเพื่อคั้นเอาสารสนเทศมาใชตัดสินใจอยาง ถูกตอง พิจารณา ขอมูล = สารสนเทศเพื่อใชในการตัดสินใจ + สิ่งปนเปอน SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 8

สารสนเทศที่ปรากฏในขอมูลใด ๆ ความแตกตางขอมูล คาไมแตกตางกัน สาเหตุธรรมชาติ (Common Cause) SPC Control Chart_Rel_3.2a คาแตกตางกัน สาเหตุผิดธรรมชาติ (Special Cause) © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 9

The Presence of Variation 8’ Measuring Device 4’ 4’ 4.01’ 4.009’ 4’ 4’ 4.01’ 3.987’ 4’ 4’ 4.01’ 4.012’ 4’ 4’ 4.00’ 4.004’ Tape Measure Engineer Scale Caliper Elec. Microscope 4.00913’ 3.98672’ SPC Control Chart_Rel_3.2a 4.01204’ 4.00395’ © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 11

สาเหตุธรรมชาติ (Common Cause) แหลงความผันแปรที่มีอยูตลอดเวลาภายในกระบวนการหรือ ระบบ สามารถกําจัด ไดโดยการปรับเปลี่ยนระบบเทานัน ้้ เชน • ความผันแปรของพนักงานในการตั้งคาควบคุมของ เครื่องจักร • ความ ผันแปรของเครื่องจักร • ความผันแปรของวัตถุดบ ้ิ • ขีดความสามารถของกระบวนการ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 12

สาเหตุธรรมชาติ (Common Cause) ถามีความผันแปรเฉพาะสาเหตุธรรมชาติ ผลลัพธของกระบวนการ จะแสดง การ แจกแจงที่ เสถียร (Stable) ตลอดเวลาและ สามารถคาดหมายได (Predictable) Target Time Size SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 13

สาเหตุผดธรรมชาติ/พิเศษ (Special Cause) ้ิ แหลงความผันแปรที่เปนไปไดที่จะตรวจจับโดยวิธีการทางสถิติ ซึ่งตอง ถูกระบุ และกําจัดเพือรักษาไวของการควบคุมเชิงสถิติ ้่ เชน • การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดลอม • พนักงานที่ไมมี ทักษะเพียงพอ • วัตถุดบที่ไมมีคณภาพ ้ิ ุ้ • เครื่องจักรเสื่อมสภาพ • การปรับตั้งผิด • ความผิดพลาดพลังเผลอของ ผูปฎิบัติ ้้ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 14

สาเหตุผิดธรรมชาติ/พิเศษ (Special Cause) ถาความผันแปรของกระบวนการแสดงสาเหตุผิดธรรมชาติ/พิเศษ ผลลัพธของกระบวนการจะไมเสถียรตลอดชวงเวลา (Not Stable) ?? Target Time Size SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 15

ทําไมเราตองสนใจความผันแปร (Variation) เพราะความผันแปรนําไปสู ความไมแนนอน (Consistency) ความ ไมแนนอน นําไปสู การที่คาดหมายไมได (Prediction) การที่คาดหมายไมไดทําใหไมสามารถวางแผนไดอยางถูกตอง (Ineffective planning) การไมสามารถวางแผนไดอยางถูกตองนําไปสู ตนทุน (Cost) ตนทุนนี้คือ ตนทุนของการ ไมไดคุณภาพ (Cost of poor quality) SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 16

พื้นฐานทาง สถิติ และการนําไปใชเพื่อปรับปรุง ความผันแปร – กระบวนการไดผลตามเปาหมาย โดยมีคาผันแปรต้ําหรือไม ? – เราจะใช คากลางของผล (Y) มา พิจารณาความหางของ คาเปาหมายที่ตองการเพียงใด และจะใชคาเบี่ยงเบนมาตรฐาน เพื่อแสดงความไมสม้ําเสมอของ ผล ที่ได ความเสถียร – ถูกใชเพื่ออธิบายวา กระบวนการใหผลการดําเนินการเปนอยางไรเมื่อเวลาผานไป – ความ เสถียร มีความหมายวา คากลางคงที่ และสามารถคาดการณความผันแปรของผล จากกระบวนการที่พิจารณา ไดตลอดเวลา แมวาจะเปลี่ยนเวลาไป X-Bar Chart for Process A UCL=77.20 75 X-Bar Chart for Process B 80 UCL=77.27 Sample M ean Sample M ean 70 X=70.98 LCL=64.70 X=70.91 70 60 65 0 5 1 0 1 5 20 25 LCL=64.62 50 0 5 1 0 1 5 20 25 Sam Number ple Sam Number ple SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 17

แบบฝกหัดอุนเครื่อง “ผมควรใชเครื่องอะไร มาทํางานให” สมมุติวา ในการผลิตผลิตภัณฑหนึ่ง สามารถใชเครื่องจักร ได 3 ตัว เพื่อผลิต ผลิตภัณฑดังกลาวใหชื่อแทนเครื่องจักร A,B,C จากการผลิตพบวาเครื่องจักร ทั้ง 3 สามารถแสดงคานิสัยอยูในการควบคุม หากมีการกําหนด คาเปาหมายของ ผลิตภัณฑที่ตองการ คือ 100 มม. ลอง พิจารณาผลจากการผลิตโดยใชเครื่องจักรอัตโนมัติทั้ง 3 แลวตอบคําถาม ตอไปนี้ 1. เครื่องจักรใดบางที่แสดงความผันแปร? 2. เครื่องจักรใดบางที่เครื่องใหผลตรงกลาง? 3. เครื่องจักรใด ที่สามารถ คาดการณผลไดตลอดเวลา ? 4. เครื่องจักรใดมีลักษณะความผันแปรแบบพิเศษ (Special Cause) 5. เครื่องจักรใด ที่เราปรารถนาจะใชมันผลิตงาน? 6. เครื่องจักรใด ที่มโอกาส ที่จะแกไขไดงาย? ้ี SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 18

แบบฝกหัดอุนเครื่อง “ผมควรใชเครื่องอะไร มาทํางานให” X-bar Chart for M achine A 145 135 125 115 105 95 85 75 65 55 0 10 S am ple Num ber 20 138.4 Sample Mean X= 100.7 62.93 X-bar Chart for M achine B 110 Sample Mean 1 X-bar Chart for M achine C 108.5 X= 101.0 93.42 120 Sample Mean 119.7 100 115 X=115.0 90 1 110 20 110.4 0 10 Sam ple Num ber 20 0 10 S am ple Num ber SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 19

การควบคุมกระบวนการดวยสถิติ Statistics Process Control สวนที่ 2 แผนภูมิควบคุม Control Chart

วัตถุประสงคการสัมมนาการควบคุมกระบวนการดวยสถิติ อธิบายประเภทของแผนภูมิทั้ง 2 แบบ. อธิบายและใชงานแผนภูมิควบคุมชิ้นงานผันแปรและคุณภาพ. เลือกใชแผนภูมิควบคุม ใหเหมาะสมประเภทขอมูลกระบวนการ. หาเสนควบคุมและอธิบายจุดแตกตางของเสนกับเสนขอบเขตสเปก. อธิบายและ ตัดสินใจความผิดพลาดในระบบ SPC. อธิบายกฎของการตัดสินใจวากระบวนการออกนอกการควบคุมเปน อยางไร. SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 25

แนวคิดเกี่ยวกับ SPC การเปลี่ยนแปลงจากขอมูลไปสูสารสนเทศเพื่อ การวิเคราะห- สถิติ (Statistics) (S) เพื่อดูพฤติกรรมของ กระบวนการ (Process) (P) เพื่อการบันทึก (Control) (C) SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 26

Process control system model with feed back Voice of the Process Statistical Methods People Equipment Material Methods Measurement Environment The way We Work/Blending of Resources Products or Services Customers Identifying Changing needs And Expectation Inputs Process/System Outputs Voice of the Customers SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 27

ความสัมพันธของกระบวนการผลิตและการควบคุมคุณภาพ สิ่งนําเขาที่สามารถควบคุมได เชน อุณหภูมิ ความดัน อัตราปอน X1 X2 Xp ---------สิ่งที่นําเขา ชิ้นสวน, วัตถุดิบ ชิ้นสวนประกอบยอย การควบคุมการ ประเมินการวัด ผลิตภัณฑ กระบวนการ ---------Z1 Z2 Zp y= คุณลักษณะทางคุณภาพ สิ่งนําเขาที่ไมสามารถควบคุมได เชน ปจจัยสิ่งแวดลอม, คุณภาพของวัตถุดิบ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 28

ความผันแปรของสิ่งนําเขา INPUT VARIABLES การออกแบบ กระบวนการผลิต วิธการ ้ี คน การวัด การใชงาน สภาพแวดลอม วัสดุ เครืองจักร ้่ ความเอนเอียงและ ขอบกพรองการวัด สภาพแวดลอมใช งาน และความผัน แปรของผูใชงาน พารามิเตอรของ กระบวนการ 29 สภาพแวดลอม กระบวนการผลิต เทคนิควิธีการ และกรรมวิธี พารามิเตอร ของเครื่องมือ พารามิเตอร การออกแบบ คุณสมบัติและ การเลือกใชวัสดุ การฝกอบรม และทักษะของ พนักงาน SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

การควบคุมกระบวนการเชิงสถิติและการปรับปรุงอยางตอเนื่อง ระบบการควบคุมกระบวนการ (Process Control System) กระบวนการ (Process) จะหมายถึงผูสงมอบ ผูผลิต บุคลากร อุปกรณ วัสดุ วิธีการ สภาพแวดลอม ที่จะทํางานรวมกันเพื่อผลิตผลิตภัณฑ และลูกคาผูซึ่งจะใชผลิตภัณฑสมรรถนะ ของกระบวนการจะขึ้นอยูกับการติดตอสื่อสารระหวางผูสงมอบและลูกคา ขอมูลของสมรรถนะ(Information about performance) เราศึกษาสมรรถนะสวน มากจากผลที่ไดแตยังมีขอมูลสวนหนึ่งมาจากกระบวนการและความผันแปรใน กระบวนการ คุณลักษณะของกระบวนการเชน อุณหภูมิ รอบเวลา อัตราปอน เปนตน โดยตองกําหนดคา เปาหมายแลวเฝา ติดตามดูวาอยูในสภาพปรกติหรือผิดปรกติเพื่อการควบคุมที่ถูกตอง การกระทํากับกระบวนการ (Action on the Process) การกระทํากับกระบวนการจะมี ประโยชนมาก และสามารถกระทําไดโดยการปองกันคุณลักษณะที่สําคัญจากความ ผันแปรที่ หางจากคาเปาหมาย การรักษาความเสถียรภาพ (Stability) และความผันแปร (Variation) ของ ผลที่ ไดของกระบวนการใหอยูภายในขีดจํากัดที่ยอมรับได (Acceptable Limits) การกระทํากับผลที่ได (Action on the Output) เปนการกระทําที่มีประโยชนนอย เพราะการตรวจจับและแกไขผลผลิตใหมที่ถูกตองไมไดเปนการแกปญหาใน กระบวนการ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 30

ความผันแปร : สาเหตุธรรมดาและสาเหตุพิเศษ ความแตกตางของขอมูล จะมีรูปแบบการแจกแจงซึ่งมีความแตกตางกันดังนี้ ตําแหนง (Location) การกระจาย (Spread) รูปราง (Shape) สาเหตุธรรมดา (Common Cause-Chance Cause) จะหมายถึงความผันแปรที่ เกิด ขึ้นในกระบวนการมีความเสถียรภาพและเกิดขึ้นซ้ําไดกระจายในแตละชวงเวลา ซึ่งจะเรียกสภาพนี้วา“In Control” สาเหตุพิเศษ (Special Cause-Assignable Cause) ปจจัยที่เปนความผันแปรที่ไม เกิดขึ้นเสมอในกระบวนการผลิต ซึ่งถาเกิดขึ้นตอไป จะใหผลทีไดไมสามารถ ้่ พยากรณได ทําใหกระบวนการไมเสถียรภาพ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 31

ขอมูลตัวอยาง การแจกแจง(Distribution) การวัดซ้ํา SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 32

การกระทําเฉพาะแหงและการกระทํากับระบบ การกระทําเฉพาะแหง - เปนการกระทําที่ใชขจัดสาเหตุพิเศษของความผันแปร - สามารถกระทําไดโดยพนักงานผูใกลชิด กับกระบวนการ - สามารถแกไขปญหาของกระบวนการได 15% การกระทํากับระบบ - ใชลดความผันแปรที่เกิดจากสาเหตุ ธรรมดา - ตองการกระทําในงานบริหารสําหรับการแกไข - สามารถแกไขปญหาของกระบวนการ 85% SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 33

Two Types of Control Chart แผนภูมิควบคุมเชิงผันแปร ใชกับคาวัด รอบเวลา, ความยาว, ขนาดศูนยกลาง, ขนาดหยด ฯลฯ ปกติมี 1 คุณลักษณะตอ 1 แผนภูมิ ใชเงินมากใน การรวบรวมสารสนเทศแตให สารสนเทศสูงสุด แผนภูมิควบคุมเชิงคุณภาพ สารสนเทศแบบผานไมผาน, ดี / เสีย, ใชได / ใชไมได สามารถมีมากกวา 1 คุณลักษณะตอ แผนภูมควบคุม ้ิ ใชเงิน ไมมากในการรวบรวมสารสนเทศ แตสารสนเทศที่ไดมีขดจํากัด ้ี © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 36 SPC Control Chart_Rel_3.2a

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 37

X-bar R Chart

แนวทางการเลือกแผนภูมิควบคุม ขอมูลวัด / ขอมูลนับ ขอมูลวัด มีปริมาณมาก / นอย ไม มีนอย มีมาก ขอบกพรอง หรือ % ของเสีย ขอมูลนับ ขอมูลนับ ใช Individuals & Moving Range X-Bar & Range ขอบกพรอง หรือจํานวน ของเสีย u SPC Control Chart_Rel_3.2a p c np 39 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

แผนภูมิควบคุม X - R Chart ขั้นตอนการเขียนแผนภูมิ ขั้นที่ 1 กําหนดคุณลักษณะที่ตองการศึกษาที่สะทอนความสามารถของกระบวนการ ตรงกับที่ลูกคาตอง การ ซึ่งอาจไดมาจากแผนการควบคุม หรือจุดที่พิจารณาแลววาวิกฤติ ขั้นที่ 2 กําหนดรูปแบบการเก็บขอมูลเพื่อศึกษา ความ เสถียร โดยแบงขอมูลออกเปน กลุมยอยอยางนอยกลุมละ 4 โดยใหไดอยางนอย 20 กลุม +0.025 ขั้นที่ 3 แสดงดังตารางตรวจสอบ O 37 -0.050 HUB REAR KFLF SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 40

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 41

วันที่ตรวจ สอบ 2-May-01 3-May-01 4-May-01 5-May-01 6-May-01 8-May-01 9-May-01 10-May01 11-May-01 12-May-01 14-May-01 15-May-01 16-May-01 17-May-01 18-May-01 19-May-01 20-May-01 TOTAL Average 9.00 X1 36.96 36.958 36.959 36.958 36.958 36.962 36.961 36.964 36.959 36.961 36.958 36.963 36.96 36.959 36.959 36.961 36.962 11.00 X2 36.964 36.961 36.969 36.962 36.961 36.3958 36.96 36.961 36.961 36.96 36.96 36.963 36.96 36.961 36.961 36.959 36.959 14.00 X3 36.959 36.96 36.96 36.955 36.961 36.96 36.958 36.96 36.96 36.959 36.96 36.958 36.962 36.96 36.963 36.958 36.96 16.00 X4 36.94 36.961 36.965 36.965 36.96 36.988 36.96 36.961 36.959 36.958 36.962 36.956 36.959 36.959 36.958 36.96 36.961 19.00 X5 36.961 36.959 36.962 36.963 36.962 36.962 36.958 36.96 36.958 36.962 36.959 36.96 36.958 36.96 36.961 36.959 36.961 X 36.96 36.96 36.96 36.96 36.96 36.96 36.959 36.96 36.959 36.96 36.959 36.959 36.959 36.959 36.96 36.959 36.96 Σ X=36.959 R 0.024 0.003 0.005 0.01 0.004 0.004 0.003 0.004 0.003 0.004 0.004 0.007 0.004 0.002 0.005 0.003 0.003 Σ R=0.005 Σ X=628.313 Σ R=0.092 X = CHART CL X = 36.959 A2R = 0.577 x 0.005 = 0.003 = UCL X + A2R = 36.959 + 0.003 = 36.962 = LCL X - A2R = 36.959 - 0.003 = 36.956 R = CHART CL R = 0.005 SPC Control Chart_Rel_3.2a 4 R = 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด © UCL D 2.115 x 0.005 = 0.011 = 42

ขั้นที่ 4 คํานวณคาพิสัย (R) ในแตละกลุม  จากสูตร R = Xmax - Xmin แทนคา R = 36.964 - 36.94 = 0.024 หากดําเนินการพล็อตกราฟแลวพบวาคา พิสัยที่ปรากฏในแตละกลุมมีคาติดคา ศุนย มาก  เกินไปนั่นแสดงวาผลที่วัดไดที่ ใชอธิบายกระวนการกําลังประสบปญหาเรื่องความละเอียดของ ระบบการวัด ซึ่งทําใหไมสามารถประเมินคาความผันแปรได ปกติการพิจารณาวามีคาติด ศูนย มากกวา 1 ใน 4 ของจํานวนคาพิสัยทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 43

ขั้นที่ 5 เขียนแผนภูมิ R Chart 0.015 0.012 R 0.009 0.006 0.003 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 44

ขั้นที่ 6 หาคาเฉลี่ยของคาพิสัย (R) โดยรวมคา R ในกลุมยอย แลวหารดวยจํานวนกลุม (k)  _ สูตร R _ R1+ R2+ R3+ ……….. + Rk = แทนคา R = 0.024+0.003+0.005+………..+0.003 = 0.005 17 ขั้นที่ 7 คํานวณ หาเสนควบคุม เพื่อ R chart SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 45

R chart CL = R = 0.005 UCL = D4 R = 2.115(0.005) = 0.011 LCL = D3R (ไมคิด LCL เมื่อ N < 6) ตารางที่ 2 คาสัมประสิทธิ์สําหรับ x - R Chart ขนาดของ X Chart กรุปยอย(n) A2 R Chart D3 D4 3.267 2.575 2.283 2.115 2.004 d2 1.128 1.693 2.059 2.326 2.534 46 2 3 4 5 6 1.880 1.023 0.729 0.577 0.483 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

ขั้นที่ 8 เขียนเสนควบคุมลงแผนภูมิ R Chart 0.015 0.012 R 0.009 0.006 0.003 0 UCL = 0.011 CL = 0.005 LCL=0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 47

ขั้นที่ 9 ประเมิน คุณภาพของเสนควบคุม R Chart ตีความขอมูลเทียบกับเสนควบคุม R Chart 1. หากคา พิสัย มีคา ออกนอกเสนควบคุมนอยกวาหรือเทากับ 2 จุดใหตัดชุดขอมูลออก จากการวิเคราะหได แลวไปคํานวณเสนควบคุม R bar ใหม 2. หากคา พิสัย แสดงแนวโนม 6 จุดขึ้นหรือลงใหไปดูการเกิดภาวะคอยเสื่อมหรือคอย ๆ เปลี่ยนของปจจัยใน กระบวนการ เชน สภาพเครื่อง, การจับยึดงาน เปนตน เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 3. แตหากคาพิสัย มีลักษณะที่ ขึ้นและลงสลับฟนปลา ใหหทางแยกกลุมสาเหตุออก เมื่อ แกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บ ขอมูลใหมทั้งหมด 4. และ ถาพิสัยเกาะกลุมดานดานหนึ่ง 6 จุดติดตอให ดูวาเกิดอะไรเปลี่ยนเงื่อนไขในการ ผลิตตา งกันบาง เชน การเปลี่ยนงาน หรือ ตั้งเครื่องใหม เปนตน เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 5. แตหากคา พิสัย มีคาออกนอกเสนควบคุมมากกวา 2 จุดใหหาสาเหตุ เมื่อ แกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 48

ขั้นที่ 10 คํานวณคาเฉลี่ย (x) ไดคา x ในแตละกลุมยอย จากสูตร x = x1 + x2 + x3 +………..+ xn n แทนคา x = 36.96+36.964+36.959+36.94+36.961 = 36.96 5 ขั้นที่ 11 พล็อตขอมูลลงแผนภูมิควบคุม SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 49

X SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 50

_ _ ขั้นที่ 12 คํานวณหาคาเฉลี่ยขอมูลทั้งหมด (X) โดยรวมคาเฉลี่ย (X) ในกลุมแลวหารดวยจํานวน ของกลุมยอย (k) _ _ __ _ _ จากสูตร X = X1 + X2 +X3 +………..+Xk _k แทนคา X = 36.96+36.96+36.96+………. +36.96 = 36.959 17 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 51

ขั้นที่ 13 หาเสนคาเฉลี่ย (x) _ X chart _ CL = X _ UCL = _ 2R X+A _ LCL = X - A2R X chart CL = X = 36.959 UCL = X + A2R = 36.959 + 0.577(0.005) = 36.957 + 0.003 = 36.92 LCL = X - A2R = 36.959 - 0.577(0.005) = 36.959 - 0.003 = 36.956 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 52 R chart CL = R UCL = D4 R LCL = D3 R

ขั้นที่ 14 เขียนเสนควบคุมลงแผนภูมิ UCL = 36.962 X CL = 36.959 UCL = 36.956 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 53

ขั้นที่ 15 ประเมิน คุณภาพของเสนควบคุม x bar Chart ตีความขอมูลเทียบกับเสนควบคุม x bar Chart  1. หากคา เฉลี่ย มีคาออกนอกเสนควบคุมนอยกวาหรือเทากับ 2 จุดใหตัดคาเฉลี่ยที่ออก นอกนั้นออกจากการวิเคราะหได แลว ไปคํานวณเสนควบคุม x bar ใหม 2. หากคา เฉลี่ยแสดงแนวโนม 6 จุดขึ้นหรือลงใหไปดูการเกิดภาวะคอยเสื่อมหรือคอย ๆ เปลี่ยนของปจจัยในกระบวนการ เชน สภาพเครื่อง, การจับยึดงาน เปนตน เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บ ขอมูลใหมทั้งหมด 3. แตหากคาเฉลี่ย มีลักษณะที่ ขึ้นและลงสลับฟนปลา ใหหทางแยกกลุมสาเหตุออก เมื่อ แกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 4. และ ถาคาเฉลี่ยเกาะกลุมดานดานหนึ่ง 6 จุดติดตอให ดูวาเกิดอะไร เปลี่ยนเงื่อนไขใน การผลิตตางกันบาง เชน การเปลี่ยนงาน หรือ ตั้งเครื่องใหม เปนตน เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 5. แตหากคา เฉลี่ย มีคาออกนอกเสนควบคุมมากกวา 2 จุดแสดงวากระบวนการยังไมมี การ บังคับและจัดทํามาตรฐาน ใหหาสาเหตุ เมื่อแกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูล ใหมทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 54

ขั้นที่ 16 กําหนดเสนควบคุมเพื่อการควบคุมกระบวนการ 1. นําเสนควบคุมที่ไดจากการปรับปรุงแลวตีบนแผนภูมิควบคุมเปลา ๆ เพื่อใชกําหนด ขอบเขต รักษาการควบคุมใหกระบวนการคงมาตรฐานเหมือนเดิม UCL = 36.962 X CL = 36.959 UCL = 36.956 UCL = 0.011 R CL = 0.005 LCL=0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 55

ขั้นที่ 17 ใชเสนควบคุม 1. เมื่อมีการดําเนินการในกระบวนการ และวัดผลก็นํามาพล็อต ทีละกลุม ตามชวงที่  กําหนด พรอมตีความเสนควบคุมทันที และปฏิบัติการแกไขใหเหมาะสม UCL = 36.962 X CL = 36.959 UCL = 36.956 UCL = 0.011 R CL = 0.005 LCL=0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 56

การตีความหมายของ Control Chart 1. การเกิดจุดอยูนอกเสนควบคุม (Out of Control Line Limits) UCL CL LCL พบไดชัดเจน คือมีจุดในแผนภูมิปรากฏอยูนอกเสนขอบเขตควบคุม เรียกวา จุด อยูนอกควบคุม ซึ่งอาจจะเปนการอยูนอก เสนทั้งดานบนหรือดานลาง แสดงวา ณ จุดนั้น เกิดความผันแปรที่ผันแปรที่ผิดปกติเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตแลว SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 57

2. การเกิดจุดเรียงตัว (Run) UCL CL LCL เมื่อมีจุดปรากฏติดตอกัน เราเรียกวา เกิดการเรียงตัว (Run) ความ ยาวของการ Run โดยพิจารณาจาก สัญญลักษณดังตอไปนี้ • 7 จุดอยูดานใดดานหนึ่งอยางเดียวของ Xdouble-bar หรือ Rbar • 7 จุดปรับตัวเพิ่มขึ้นหรือลงอยางตอเนื่อง ตอเนื่องเราตีความวา “ไดเกิดความผิดปกติขึ้นแลวในชวงการผลิตที่เกิด การ Run นั้น” SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 58

3. การเกิดจุดมีแนวโนม (Trend) UCL CL LCL การที่มีจุดตอเนื่องไปในทิศทางเดียวกันโดยไมมีการสลับขึ้น-ลงเลย เราเรียกวา มีการเกิดแนวโนมขึนในแผนควบคุม แนวโนมนี้กําลังจะบอกเราวา คาเฉลี่ยของการควบ ้้ คุมที่ผลิตไดจาก กระบวนการผลิตนั้นกําลังมีปญหา หรือมีแนวโนมที่จะเคลื่อนที่ไปจากที่ ไดกําหนดไวแตแรก SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 59

4. การเกิดจุดเขาใกลเสนควบคุม UCL CL LCL หากเราแบงระยะจากเสนกลาง ไปยังเสนควบคุมในดานใดดานหนึ่ง เปน 3 สวน แลวมีจด 2 ใน 3 จุด มีการตอเนื่องอยูในชวงดังกลาว เราเรียกวา เกิดการเขาใกลขอบเขต ุ้ ควบคุม ซึ่งก็หมายความวา ไดเกิดการผิดปกติในกระบวนการผลิต ในชวงเวลาดังกลาวขึน ้้ มาแลว © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด SPC Control Chart_Rel_3.2a 60

5. การเกิดจุดกระจายเปนชวง (Periodicity) UCL CL LCL มีลักษณะคือ คาในเสนกราฟจะเปลี่ยนแปลงขึน ๆ ลง ๆ หรือมีลักษณะเปนวงจร ้้ วงรอบหรือวัฎจักร ที่เกือบจะทํานายลักษณะเสนกราฟในชวงตอไปได เรียกวาเกิดการกระ จายเปนชวง หรือวัฎจักร ซึ่งก็ถือวาเปนความผิดปกติที่เกิดขึ้นในกระบวนการเชนกัน SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 61

6. การเกิดจุดเขาใกลเสนคากลาง UCL CL LCL หากพบวาเสนกราฟเกือบทั้งหมดเขาใกลเสนคากลาง ก็ไมไดหมาย ความวา กระบวนการผลิตนั้นอยูในการควบคุม แตกลับแสดงวา คงมีความผิดพลาดเกิดขึ้นใน การกําหนดขนาดของกลุมยอย ขอมูลอาจจะมีการปะปนกันของขอมูลคนละชุดคนละ กลุม คงจะตองมีการตรวจสอบขอมูลใหม © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด SPC Control Chart_Rel_3.2a 62

การออกแบบจัดกลุมยอย  Rational Subgroup SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 64

หลักการกําหนดกลุมยอย ผลตอบสนอง กระบวนการ เวลา การกําาหนดกลุมยอย:: การเลืออกกลุมยอยอยางมีหตุผผลก็พื่ออ:: การกํ หนดกลุมยอย การเลื กกลุมยอยอยางมีเ เหตุ ล ก็เ เพื 1. โอกาสสูงงสุดทีปนไปไดของการวัดดในแตละกลุมทีจะคลายกันกลุมยยอยควรมีสาเหตุความ ้่ 1. โอกาสสู สุดที่ เ ้่เปนไปไดของการวั ในแตละกลุมทีจ ะคลายกัน กลุม อยควรมีสาเหตุความ ผัผันแปรตามปกติพียยงอยางเดียว นแปร ตามปกติเ เพี งอยางเดียว 2. โอกาสสูงงสุดทีปนไปไดขของกลุมที่จะแตกตางจากกลุมอื่นๆความแตกตาางนี(ที่รระหวาง 2. โอกาสสู สุดที่เ ้่เปนไปได องกลุมที่จะแตกตางจากกลุมอื่นๆ ความแตกต งนี้ ้้ (ที ะหวาง กลุม))เรียยกวาสาเห ตุคความผันแปรแบบพิศษ) กลุม เรี กวา สาเหตุ วามผันแปรแบบพิเ เศษ) SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 65

การจัดกลุมยอย Rational Subgroup • แผนภูมคาเฉลี่ย X bar , Average ใชแสดงความแตกตาง ้ิ ระหวางกลุมยอย (ตําแหนง , Location) หรือ ความผันแปรระหวางกลุมยอย (Between subgroup variation) • แผนภูมิพิสย Range ใชแสดงความสม้ําเสมอ ภายในกลุมยอย ้ั (การแผ , Spread) หรือ ความผันแปรภายในกลุมยอย (Within subgroup variation) SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 67

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 68

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 69

การจัดกลุมยอย Rational Subgroup • กลุมยอยตองสามารถแสดงความผันแปรที่มีอยูในสิ่งที่สนใจได • การสุมขอมูลตองพยายามลดความผันแปรภายในกลุมยอย (Within subgroup variation ) โดยถาเปนไปไดควรเลือกจากชิ้นงาน ที่ตอเนื่องกัน ในเวลาใกลกนและในกรณี ของกลุมยอยที่เปน ้ั เนือเดียวกัน Homogeneous subgroup ซึ่งขอมูลไมเปนอิสระ ้้ ก็ไมจําเปนตองเก็บขอมูลเปนก ลุม  • ตองใหแผนภูมิควบคุมสามารถแสดงความผันแปร ระหวางกลุมยอยใหมากที่สุด (Between Subgroup variation) เพื่อใหงายตอการวิเคราะห SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 70

การจัดกลุมยอย Rational Subgroup • ตัวอยาง 1 พิจารณาจาก • ทําการสุมชิ้นงาน 5 ชิ้นจาก โมลด หนึ่งเบา Cavity mold ตอ เนือง ้่ กัน ทุก ชั่วโมง • ดังนันขนาดตัวอยางเปน 5 และความถี่ในการสุมคือทุกชั่วโมง ้้ • แหลงของความผันแปรคือ รอบตอรอบ (shot-to-shot) ้่ และชั่วโมงตอชัวโมง (hour-to-hour) • ดังนันกระบวนการควรมีความผันแปรต้ําระหวาง รอบ ้้ รวมกับความผันแปรของวัตถุดิบตา ที่กระทบกับการวัด ้ํ ชั่วโมงตอชั่วโมง SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 71

ตัวอยาง 2 ตารางแสดงขอมูล Day 1 2 3 Shift A B A B A B n1 25 23 22 21 23 22 n2 23 24 23 22 23 21 Adjustment Tooling Material Lot Yes Yes Yes Yes Yes Yes No. 1 No. 1 No. 2 No. 2 No. 3 No. 3 27 26 25 Shift = กะ , n = ตัวอยาง , Adjustment = การปรับระยะมีดตัด Tooling = มีดตัด , Material lot = ล็อต วัตถุดบ ้ิ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 72

การจัดกลุมขอมูล n= 2 และ n = 4 Day 1 2 3 Shift A B A B A B n1 25 23 22 21 23 22 N=2 n2 23 24 23 22 23 21 Adjustment Tooling Material Lot Yes Yes Yes Yes Yes Yes No. 1 No. 1 No. 2 No. 2 No. 3 No.3 27 26 25 N=4 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 73

ความแตกตางของผลการจัดกลุมยอยและความผันแปรที่จะตรวจพบ ความผันแปร n=2 - ความคลาดเคลื่อนจากการวัด - ความคลาดเคลื่อนจากการสุมตัว อยา ง n=4 - ความคลาดเคลื่อนจากการวัด - ความคลาดเคลื่อนจากการสุมตัว อยา ง ภายใน Within - ความผัน แปรของกระบวนการผลิตภาย - ความผัน แปรของกระบวนการผลิตภาย ในการปรับระยะ เดียวกัน ในการปรับระยะและระหวา งการปรับ ระยะครั้งตา งๆ - ระหวา งการปรับระยะ ระหวา ง Between ระหวา งวัน - ระหวา งมีดตัดตา งอัน กัน - ระหวา งวัตถุดิบล็อต ตา งๆ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 74 - ระหวา งวัน - ระหวา งมีดตัดตา งอัน กัน - ระหวา งวัตถุดิบล็อต ตา งๆ

I & MR Chart

แนวทางการเลือกแผนภูมิควบคุม ขอมูลวัด / ขอมูลนับ ขอมูลวัด มีปริมาณมาก / นอย ไม มีนอย มีมาก ขอบกพรอง หรือ % ของเสีย ขอมูลนับ ขอมูลนับ ใช Individuals & Moving Range X-Bar & Range ขอบกพรอง หรือจํานวน ของเสีย u SPC Control Chart_Rel_3.2a p c np 76 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

Individuals & Moving Range Charts มักมีประโยชนกับที่มีขอมูลปริมาณนอย และการทํางานชวงสั้นๆ. มีสวนคลาย X bar - R charts – ใชคาเดียว ไมใชกลุมยอย. – คาพิสัยเกิดจากการลบคากอนหนา. – บางครังเปนตัวกอกวนเพราะการสูญเสียขอมูลที่มมารองรับ ้้ ้ี IM charts. Individuals chart: พล็อตคาเดียวแปรตามชวงเวลา. ชารตพิสัยเคลื่อนที่ = (Moving range chart) :คือ การพล็อตคาพิสัยที่ยายที่ไป. – สําหรับ 2 ตัวอยาง |Xi Xi-1|) ใชตามชวงเวลา. SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 77

สูตรหาเสนคาแผนภูมิควบคุม X chart _ CL = X _ UCL = _ 2R X+E _ LCL = X - E2R MR chart CL = R UCL = D4 R LCL = D3 R ตารางที่ 3 คาสัมประสิทธิ์สําหรับ x - R Chart ขนาด (n) X Chart E2 R Chart D3 D4 3.267 3.575 2.283 2.115 2.004 d2 1.128 1.693 2.059 2.326 2.534 1. ประเมินความมีมาตรฐาน กระบวนการโดยสรางเสนควบคุม ทดลอง 2. นําเสนควบคุมไปใช 3. ประเมินคาขีดความ สามารถ SPC Control Chart_Rel_3.2a 2 3 4 5 6 2.66 1.77 1.46 1.29 1.18 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 78

การใชงานแผนภูมควบคุมเชิงผันแปร ้ิ แผนภูมิควบคุมเชิงผันแปรถูกนํามาใชในขอมูลตอเนื่องเพื่อบอกวาเมื่อไรสภาวะ กระบวนการจะเปน - อยูในภาวะปกติมี ความผันแปรจากสาเหตุตามธรรมชาติและการทํางานที่เรียกวาดีที่สุด - เมื่อกระบวนการเริ่มเบี่ยงเบนและจําเปนตองมี มาตรการแกไขใหถูกตอง แผนภูมิควบคุม - พล็อตเปลี่ยนไปตามแกนเวลา - สะทอนคาพิสัยที่เปนความผันแปรของขอมูลที่ คาดหมาย - ระบุเมื่อมีสาเหตุผิดปกติเกิดขึ้นที่สงผลตอขอมูล. X-bar - R charts จะใชศึกษาขอมูลที่ในรูปคากลางและ พิสัยของกลุมยอยที่แปรตาม เวลา. I & MR charts จะใชศึกษาคาขอมูลและพิสัยเคลื่อนที่ตามแกนเวลา. SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 79

ประเภทความผิดพลาดของแผนภูมิควบคุม 3σ-ระดับของเสนควบคุม - ออกแบบพัฒนาโดย ดร. ชิวฮารทเพื่อลดโอกาสความผิดพลาด ทั้ง 2 แบบ - วางเปนสูตรตายตัวเพื่อใหลดโอกาสความ ผิดพลาดทั้ง 2 ประเภท - ไมใชเสนขอบเขตความนาจะเปน 2 ประเภทของความผิดพลาด: – คิดวามีเหตุผิดปกติ (special cause) ในขณะที่เปนสาเหตุความผันแปรตาม ธรรมชาติ (มีโอกาสเขาใจผิดในการชี้บงการเปลี่ยนใน กระบวนการ) – บอกวาสาเหตุความผันแปรตามธรรมชาติแตขณะที่ความจริงเกิดสาเหตุความผัน แปรแบบผิดปกติ (อางผิง กับกระบวนการที่เสถียร, ใชทรัพยากรที่สูญเปลาในการ คนหาเหตุผิดปกติที่ไมเคยมีอยูจริง. เสนควบคุมกับเสนสเปก – เสนควบคุมใชระบุขีดความสามารถกระบวนการ. – เสนสเปกใชกําหนดสิ่งที่ลูกคายอมให (ตองการ) SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 80

แผนภูมิควบคุมที่ถกตองควรมี... ู้ ... ขอมูลตามเวลาหรือตามลําดับการผลิต - เพื่อแสดงความเสถียร, ความผันแปร / เมือเวลาเปลี่ยนไป ้่ ใชวัดแนว โนมสูศนยกลาง ู้ - เปนภาพแสดงพฤติกรรมสูศนยกลางของกระบวนการ ู ใชวัดความผันแปร แผนภูมิควบคุม - เพื่อ ใหสามารถแยกแยะสาเหตุผิดปกติออกจากสาเหตุปกติ X-bar-R charts. – X และ R = ใชพล็อตคากลางที่เปลี่ยนตามเวลา – ใชพล็อตคาพิสัย (ความแตกตางระหวางคาสูงสุดและคาต้ําสุด) ของตัวอยางที่เปลี่ยนตามเวลา SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 81

การใชงานแผนภูมควบคุมเชิงผันแปร ้ิ เสนควบคุมโดยปกติถูกคํานวณภายใตการคิดคากลางออกไป 3 เทาของคาเบี่ยงเบน มาตรฐานของกระบวนการ เสนควบคุม และเสนสเปกตางกันและหามใชปะปนกัน - เสนควบคุมไดมาจากขอมูลทีรวบรวมจากตัวอยาง ซึ่งมาจากกระบวนการ ้่ สเปกถูกกําหนดโดยมาตรฐานสมรรถนะและมาจากนอกกระบวนการ (เชนลูกคา) ความรูเมื่อกระบวนการออกนอกการ ควบคุม ยึดกฎการวิเคราะห 8 ขอ แผนภูมิควบคุมจะสามารถใชไดดีเมื่อพยายาม ปฏิบัติเพื่อรักษาการควบคุม กระบวนการ ใหอยูภายใตการควบคุม SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 82

การประเมินความสามารถ กระบวนการ

สเปกคืออะไร กําหนดสเปก ออกนอก สเปก ขอกําหนด เฉพาะดานต้ํา เขตการยอมรับ ออกนอก สเปก ขอกําหนด เฉพาะดานสูง จะไดขอกําหนดเฉพาะมาจากที่ใดกันไดบาง? 1. 2. SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 84

สเปกกับการควบคุม ออกนอก สเปก เขตการยอมรับ ออกนอก สเปก ขอกําหนด เฉพาะดานต้ํา ขอกําหนด เฉพาะดานสูง 1. เปนไปไดหรือไม ที่แมกระบวนการอยูในสเปกแลวแต ลูกคาก็ไมพอใจ ? 2. เปนไปได หรือไมที่ แมการผลิตจะบอก วาอยูในสเปกแต ลูกคา ก็ยัง เคลม ? SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 85

สเปกกับการควบคุม ออกนอก สเปก เขตการยอมรับ ออกนอก สเปก ขอกําหนด เฉพาะดานต้ํา ขอกําหนด เฉพาะดานสูง คุณจะเลือกการ ควบคุมแบบใด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 86

…SHIFT HAPPENS Thursday Wednesday Tuesday Monday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 89

Monday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 90

Monday Monday Monday Monday Monday Monday Monday Monday Monday Monday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 91 91

Tuesday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 92

Tuesday Tuesday Tuesday Tuesday Tuesday Tuesday Tuesday Tuesday Tuesday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 93

Wednesday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 94

Wednesday Wednesday Wednesday Wednesday Wednesday Wednesday Wednesday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 95

Thursday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 96

Thursday Thursday Thursday Thursday Thursday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 97

This distribution is made up of many smaller time periods D is tr ib ut io n Lo ng Te rm SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 98

Thursday Wednesday Tuesday Monday SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 99

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 100

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 101

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 102

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั 103

This distribution is an average of the small ones and centered on target Di st rib ut io n SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด ้ั S ho rt Te rm 104

ความสําคัญของความเสถียรในกระบวนการ การศึกษาความสามารถเกี่ยวของกับการพยากรณสถานะอนาคตของผลจาก กระบวนการที่สนใจ กระบวนการใดที่ไมเสถียร ยอมไมสามารถกําหนดไดถูก และมีรูปแบบที่ไมสามารถ คาดการณได (ไรสาระสนเทศ) “เมื่อใดก็ตามที่กระบวนการตกอยูภายใตสถานะของการควบคุมทางสถิติ, มันยอมที่จะ กําหนดความสามารถได, แสดงออก ในระดับคุณภาพเชิงเศรษฐศาสตรที่เหมาะสมของ กระบวนการ ไมมีกระบวนการ, ความสามารถ, ความหมายใดๆ ในขอกําหนดเฉพาะหาก มิไดอยูในภาวการณควบคุมทางสถิติ” - ดร. เอ็ดเวิรด เดมมิ่ง SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 107

กระบวนการที่เสถียร Xbar/R Chart for C1-C5 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 0 10 20 30 40 50 3.0SL=39.29 Sample Mean X=35.06 -3.0SL=30.84 Subgroup Sample Range 15 10 3.0SL=15.49 R=7.324 5 0 -3.0SL=0.000 แผนภูมิควบคุม เสียงสะทอนของกระบวนการ In Control: คาดการณได, คงที,้่ เสถียรตลอดชวงเวลา Out of Control: คาดการณไม, ไมคงที,้่ เปลี่ยน ตลอดเวลา SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 108

กระบวนการที่เสถียร Lower Upper Spec Limit Spec Limit อยูในการควบคุม แตไรความสามารถ ตัวความผันแปรมาจาก สาเหตุความผันแปร ตามปกติที่เกินมา Upper Lower Spec Limit Spec Limit อยูในการควบคุม และ มีความสามารถ ความผันแปรจากสาเหตุตามปกติถูกลดลง SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 109

ดัชนีวดความสามารถ ้ั แนวโนมกระบวนการ : อัตราสวนของความกวางของสเปกเทียบกับ 6 เทาของตัววัดความ ผันแปรของกระบวนการ Cp = USL-LSL 6sP Pp = USL-LSL 6sT sP = Pooled Std. Dev. sT = Total Std. Dev. (Overall) สมรรถนะกระบวนการจริง : สัดสวนของความแตกตางระหวางคาเฉลี่ยของความแตกตางที่เทียบ กับขอบเขตสเปกใกลที่สุด โดยเทียบกับ 3 เทาของตัววัด คาความผันแปรกระบวนการ CPL = PPL = X-LSL 3sP X-LSL 3sT CPU = USL-X 3sP PPU = USL-X 3sT SPC Control Chart_Rel_3.2a CPK = Min {CPL, CPU} PPK = Min {PPL, PPU} © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 110

SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 111

ดัชนีวดความสามารถ ้ั Cp = USL-LSL 6sP Pp = USL-LSL 6sT Cp = USL-LSL 6* R d2 Pp = USL-LSL 6 * ∑ (X i −X n −1 ) 2 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 112

ระยะยาว เทียบกับ ระยะสั้น Lot 1 Lot 3 Lot 5 Lot 2 การศึกษาระยะสั้น การศึกษาระยะยาว SPC Control Chart_Rel_3.2a Lot 4 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 113

ดัชนีความสามารถกระบวนการวัดและสมรรถนะ ดูเปน “ภาพถาย” ขีดความสามารถ ดูเปน “วีดีโอ” สมรรถนะ Cp PP สัมพันธกันระหวางคาเบี่ยงเบน มาตรฐานกับสเปก สัมพันธกับคากลางและ เบี่ยงเบนมาตรฐานเทียบกับสเปก ระยะสั้น ระยะยาว CPK Pooled Standard Deviation PPK Overall Standard Deviation อยูใน การควบคุม ไมอยู ในการควบคุม SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 114

การนํากระบวนการไปเทียบกับคาที่ตองการ 1. เปนกรณีทเ้ี้่ หมาะสมที่สุด Sl SPC Control Chart_Rel_3.2a Su © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 115

2. ตองลดการกระจาย Sl SPC Control Chart_Rel_3.2a Su © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 116

3. ตองปรับเพิ่มคากลางใหสูงขึ้น Sl SPC Control Chart_Rel_3.2a Su © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 117

ดัชนีวัดความสามารถ Process Capability Sixpack of Fill Amount4 Xbar C har t 1 C apability H istogr am 1 Sample Mean 104 102 1 1 1 UCL=103.367 _ _ X=102.166 5 LCL=100.965 23 25 99.0 100.5 102.0 103.5 105.0 100 1 1 1 1 1 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 1 R C har t 1 1 1

Nor mal P r ob P lot A D : 0.123, P : 0.987 UCL=3.761 Sample Range 5.0 2.5 0.0 1 3 _ R=1.649 2 LCL=0 25 95 100 105 110 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 Last 2 5 Subgr oups 105 Values 102 99 5 10 Sample 15 20 25 C apability P lot Within S tD ev 0.8007 Cp 2.08 C pk 1.18 C C pk 2.08 Within O v erall S pecs O v erall S tDev 1.7758 Pp 0.94 P pk 0.53 C pm * SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 118

ดัชนีวัดความสามารถ Process Capability of Fill Amount4 LSL P rocess Data LS L 98 Target * USL 104 S ample M ean 102.166 S ample N 100 S tD ev (Within) 1.29399 USL P otential (Within) C apability Cp 0.77 C PL 1.07 C PU 0.47 C pk 0.47 C C pk 0.77 99.0 O bserv ed P erformance P P M < LS L 10000.00 P P M > U S L 150000.00 P P M Total 160000.00 100.5 102.0 103.5 105.0 E xp. Within P erformance P P M < LS L 642.21 P P M > U S L 78187.87 P P M Total 78830.08 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 119

แนวทางการเลือกแผนภูมิควบคุม ขอมูลวัด / ขอมูลนับ ขอมูลวัด มีปริมาณมาก / นอย ไม มีนอย มีมาก ขอบกพรอง หรือ % ของเสีย ขอมูลนับ ขอมูลนับแบบ คงที่ ใช Individuals & Moving Range X-Bar & Range ขอบกพรอง หรือจํานวน ของเสีย u SPC Control Chart_Rel_3.2a p c np 120 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

ขั้นตอนการเขียน np Chart ขั้นที่ 1 เก็บรวบรวมขอมูล เนื่องจาก np Chart เปนแผนภูมิควบคุมสําหรับตัวแปรที่ เปนหนวยนับ เชน จํานวน ชิ้นของเสียกับของดี จึงตองเก็บขอมูลและจัดทําตารางขอมูลทีเ้่ หมาะสม ตัวอยางการเก็บ ขอมูลจากโรงงานผลิตอะไหลรถจักรยานยนต (ดุมลอรถมอเตอรไซด) ทําการเก็บขอมูลตัวอยางแบบสุมโดยเก็บวันละ 40 ตัวอยางไดขอมูลดังนี้ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 121

ลําดับ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ไมยอมรับ 27 -5 - 44 4 28 -5 - 44 29 -5 - 44 30 -5 - 44 1 - 6 - 44 2 - 6 - 44 3 - 6 44 4 - 6 - 44 5 - 6 - 44 6 - 6 - 44 9 10 11 13 30 26 13 8 23 วันที่ จํานวนที่ ลําดับ 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 วันที่ 7 - 6 - 44 8 - 6 - 44 9 - 6 - 44 10 - 6 - 44 11 - 6 - 44 12 - 6 - 44 13 - 6 44 14 - 6 - 44 15 - 6 - 44 16 - 6 - 44 จํานวนที่ ไมยอมรับ 34 25 18 12 4 3 11 8 14 21 ลําดับ 21 22 23 24 25 26 27 28 วันที่ 17 - 6 - 44 18 - 6 - 44 19 - 6 - 44 20 - 6 - 44 21 - 6 - 44 22 - 6 - 44 23 - 6 - 44 24 - 6 - 44 จํานวนที่ ไมยอมรับ 25 18 10 8 18 19 5 8 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด Σ pn = 408 122

คํานวณแบบทั่วไป ขั้นที่ 2 หาคาเฉลี่ยของคาสัดสวน ( p ) p = pn kxn แทนคา = 408 = 0.364 20x40 ขั้นที่ 3 คํานวณหาเสนขอบเขตควบคุม CL = p x n = 0.36x40 = 14.57 UCL = pn + 3 p n (1 - p) = 14.57 + 3 14.57 (1 - 0.36) = 23.7 LCL = pn - 3 p n (1 - p) = 14.57 - 3 14.57 (1 - 0.36) = 5.4 คํานวณแบบ QS 9000 pn = pn1 + pn2 + pn3 +……….+ pnk k แทนคา = 4 + 9 + 10 + 11 + ……….. + 8 28 CL = 14.57 UCL = pn + 3 pn (1 - pn) n = 14.57 + 3 14.57 (1 - 14.57) 40 = 14.57 + 3 14.57 (1 - 0.36) = 23.7 LCL = pn - 3 pn (1 - pn) = 14.57 - 3 14.57 (1 14.57) 40 = 5.4

คํานวณแบบทั่วไป ขั้นที่ 2 หาคาเฉลี่ยของคาสัดสวน ( p ) p = pn kxn แทนคา = 408 = 0.364 20x40 ขั้นที่ 3 คํานวณหาเสนขอบเขตควบคุม CL = p x n = 0.36x40 = 14.57 UCL = pn + 3 p n (1 - p) = 14.57 + 3 14.57 (1 - 0.36) = 23.7 LCL = pn - 3 p n (1 - p) = 14.57 - 3 14.57 (1 - 0.36) = 5.4 SPC Control Chart_Rel_3.2a คํานวณแบบ QS 9000 pn = pn1 + pn2 + pn3 +……….+ pnk k แทนคา = 4 + 9 + 10 + 11 + ……….. + 8 28 CL = 14.57 UCL = pn + 3 pn (1 - pn) n = 14.57 + 3 14.57 (1 - 14.57) 40 = 14.57 + 3 14.57 (1 - 0.36) = 23.7 LCL = pn - 3 pn (1 - pn) = 14.57 - 3 14.57 (1 14.57) 40 = 5.4 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 124

แผนภูมิควบคุมจํานวนของเสีย (np Chart) 35 30 25 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 125 UCL = 23.7 CL = 14.57 LCL = 5.4

ขั้นที่ 4 ประเมิน คุณภาพของเสนควบคุม ตีความขอมูลเทียบกับเสนควบคุม 1. หากคา มีคาออกนอกเสนควบคุมนอยกวาหรือเทากับ 2 จุดใหตัดคาที่ออก นอกนั้นออก จากการวิเคราะหได แลวไปคํานวณเสนควบคุมใหมโดยตองมี กลุมยอยเหลือไมนอยกวา 20 กลุม  2. หากคา แสดงแนว โนม 6 จุดขึ้นหรือลงใหไปดูการเกิดภาวะคอยเสื่อมหรือ คอย ๆ เปลี่ยนของปจจัยในกระบวนการ เชน สภาพเครื่อง, การ จับยึดงาน เปนตน เมื่อแกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 126

ขั้นที่ 4 ประเมิน คุณภาพของเสนควบคุม ตีความขอมูลเทียบกับเสนควบคุม 3. แตหากคา มีลักษณะที่ ขึ้นและลงสลับฟนปลา ใหหทางแยกกลุมสาเหตุ ออก เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 4. และ ถาคาเกาะกลุมดานดานหนึ่ง 6 จุดติดตอให ดูวาเกิดอะไรเปลี่ยน เงื่อนไขในการผลิตตางกันบาง เชน การเปลี่ยนงาน หรือ ตั้งเครื่องใหม เปน ตน เมื่อแกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บ ขอมูลใหมทั้งหมด 5. แตหากคา มีคาออกนอกเสนควบคุมมากกวา 2 จุดแสดงวากระบวนการยัง ไมมีการบังคับและจัดทํา มาตรฐาน ใหหาสาเหตุ เมื่อแกไขกระบวนการ แลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 127

ขั้นที่ 5 กําหนดเสนควบคุมเพื่อการควบคุมกระบวนการ นําเสนควบคุมที่ไดจากการปรับปรุงแลวตีบนแผนภูมิควบคุมเปลา ๆ เพื่อใชกําหนด ขอบเขต รักษาการควบคุมใหกระบวนการคงมาตรฐานเหมือนเดิม UCL = np CL = UCL = ขั้นที่ 6 อานผลตีความจากสถิติเพื่อการควบคุมกระบวนการในทันทีที่มีการ ตรวจและ พล็อตเทียบกับเสนควบคุม และหากเกิดผิดปก ติใหดําเนินการปฏิบัติการแกไข SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 128

การตีความหมายของ Control Chart 1. การเกิดจุดอยูนอกเสนควบคุม (Out of Control Line Limits) UCL CL LCL พบไดชัดเจน คือมีจุดในแผนภูมิปรากฏอยูนอกเสนขอบเขตควบคุม เรียกวา จุด อยูนอกควบคุม ซึ่งอาจจะเปนการอยูนอก เสนทั้งดานบนหรือดานลาง แสดงวา ณ จุดนั้น เกิดความผันแปรที่ผันแปรที่ผิดปกติเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตแลว แมวา จะเปนการออก นอกเสนดานต้ําซึ่งดูวาดี SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 129

2. การเกิดจุดเรียงตัว (Run) UCL CL LCL เมื่อมีจุดปรากฏติดตอกันบนซีกใดซีกหนึ่งของเสนคากลาง เราเรียกวา เกิดการ เรียงตัว (Run) ความยาวของการ Run ในแตละชุดนับจากจํานวนจุดไดตั้งแต 7 จุดขึ้นไป หรือจํานวน 10 จุด จาก 11 จุด หรือ 12 จุดจาก 14 จุด หรือ 16 จุดจาก 20 จุด ในซีกใดซีก หนึ่ง เราตีความวา “ไดเกิดความผิดปกติ ขึ้นแลวในชวงการผลิตที่เกิดการ Run นั้น” ซึ่ง สาเหตุอาจเปนไปไดทั้งจากกระบวนการและ/หรือจากระบบการตรวจสอบ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 130

3. การเกิดจุดมีแนวโนม (Trend) UCL CL LCL การที่มีจุดตอเนื่องไปในทิศทางเดียวกันโดยไมมีการสลับขึ้น-ลงเลย เราเรียกวา มีการเกิดแนวโนมขึนในแผนควบคุม แนวโนมนี้กําลังจะบอกเราวา คาเฉลี่ยของการควบ ้้ คุมที่ผลิตไดจาก กระบวนการผลิตนั้นกําลังมีปญหา หรือมีแนวโนมที่จะเคลื่อนที่ไปจากที่ ไดกําหนดไวแตแรก SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 131

5. การเกิดจุดกระจายเปนชวง (Periodicity) UCL CL LCL มีลักษณะคือ คาในเสนกราฟจะเปลี่ยนแปลงขึน ๆ ลง ๆ หรือมีลักษณะเปนวงจร ้้ วงรอบหรือวัฎจักร ที่เกือบจะทํานายลักษณะเสนกราฟในชวงตอไปได เรียกวาเกิดการกระ จายเปนชวง หรือวัฎจักร ซึ่งก็ถือวาเปนความผิดปกติที่เกิดขึ้นในกระบวนการเชนกัน SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 132

แผนภูมิควบคุม P - Chart ใชตรวจสอบจํานวนของเสียในกระบวนการผลิตวาอยูในสภาพปกติหรือไม โดย ตัวอยางที่สุมมานั้นตรวจสอบแลวตองระบุวา ของดีหรือของเสีย สูตรคํานวณ ( QS ) p = n1p1 + n 2p2 +…………+ nkpk เมือไหรเราจะใช P - chart ้่ เมือขอมูลทีสามารถ ถูกปรับได ้่ ้่ ( Retribute Type ) เมือเราตองการ หาคา อัตราสวนของ ้่ ผลิตภัณฑทบกพรองในกลุมทีทาการ ตรวจ ้ี้่ ้่้ํ สอบ เมือขนาดกลุมตัวอยางอาจจะเทาหรือ ้่ ไมเทากันในแตละกลุม n1 + n2 +……….+ nk UCL = p+3 x p ( 1 - p ) n LCL = P - 3 x p ( 1 - P ) เมือ n1P1……….เปนจํานวนของขอบกพรอง ้่ ทีตรวจพบสวน n2P2……คือขนาดของกลุม ้่ n SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 133

ขั้นตอนการเขียน p Chart ขั้นที่ 1 เก็บรวบรวมขอมูล เนื่องจาก p Chart เปนแผนภูมิควบคุมสําหรับตัวแปรที่เปนหนวย นับ เชน จํานวน ชิ้นของเสียกับของดี แตในแตละครั้งการรวบรวมตัวอยางจะมีขนาดตัวอยางไมเทากัน จึงตองนํามาหาสัด สวนของเสียกอน ตัวอยางการเก็บขอมูลจากโรงงานผลิตอะไหลรถจักรยานยนต (ดุมลอรถมอเตอรไซด) ทําการเก็บขอมูล ตัวอยางแบบสุมโดยเก็บวันละ 40 ตัวอยางไดขอมูลดังนี้ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 134

กลุม ตัวอยาง 29-May-01 30-May-01 31-May-01 1-Jun-01 2-Jun-01 5-Jun-01 6-Jun-01 7-Jun-01 8-Jun01 9-Jun-01 12-Jun-01 13-Jun-01 14-Jun-01 15-Jun-01 16-Jun-01 19-Jun-01 20-Jun-01 21-Jun-01 22-Jun-01 23-Jun-01 26-Jun-01 27-Jun-01 28-Jun-01 29-Jun-01 30-Jun-01 จํานวนที่ผลิต 2,385 1,451 1,935 2,450 1,997 2,168 1,941 1,962 2,244 1,238 2,289 1,464 2,061 1,667 2,350 2,354 1,509 2,190 2,678 2,252 1,641 1,782 1,993 2,382 2,132 Σ n จํานวนบกพรอ ง np 55 18 50 42 39 52 47 34 29 53 45 26 47 34 31 38 28 30 113 58 34 19 30 17 46 เศษสวน ควบคุมบน ควบคุมลาง P UCL LCL 0.023 0.012 0.026 0.017 0.02 0.024 0.024 0.017 0.013 0.043 0.02 0.018 0.023 0.02 0.013 0.016 0.018 0.014 0.042 0.026 0.021 0.011 0.015 0.007 0.022 0.029 0.031 0.03 0.028 0.029 0.029 0.03 0.03 0.029 0.032 0.029 0.031 0.029 0.03 0.029 0.029 0.031 0.029 0.028 0.029 0.03 0.03 0.03 0.029 0.029 0.011 0.009 0.01 0.012 0.011 0.011 0.01 0.01 0.011 0.008 0.011 0.009 0.011 0.01 0.011 0.011 0.009 0.011 0.012 0.011 0.01 0.01 0.01 0.011 0.011 TOTAL n = 50501 Σ np = 1015

NOTE ผลรวมจํานวนของเสียทั้งหมด ผลรวมจํานวนทั้งหมด p = สัดสวนของเสียโดยเฉลี่ย n = จํานวนที่ผลิต np = จํา นวนของเสีย n = ผลรวมจํานวนที่ผลิตทั้งหมด np = ผลรวมของเสียทั้งหมด สัดสวนของเสียแตละตัวอยาง p = np n p = 55 2385 = 0.023 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 136 p= เมื่อ

For March 30 the Control Limits Are UCL30 = p + 3 p (1 - p) n30 = 0.020 + 3 0.020 (1 - 0.020) 1451 = 0.031 LCL30 = p - 3 p (1 - p) n30 = 0.020 - 3 0.020 (1 - 0.020) 1451 = 0.009 Note ถาตองการใหเปนเปอรเซ็นตใหนํา 100 คูณเขาไป (0.029 x 100 = 0.29%) SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 138

Fraction Nonconforming 0.045 0.035 UCL 0.025 _ P = 0.020 LCL 0.015 0.005 29 30 31 1 2 5 6 7 8 9 12 13 14 15 16 19 20 21 22 23 26 27 28 29 30 March แผนภูมควบคุมจํานวนของเสีย (P - Chart) April SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 139

ขั้นที่ 4 ประเมิน คุณภาพของเสนควบคุม ตีความขอมูลเทียบกับเสนควบคุม 3. แตหากคา มีลักษณะที่ ขึ้นและลงสลับฟนปลา ใหหทางแยกกลุมสาเหตุ ออก เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 4. และ ถาคาเกาะกลุมดานดานหนึ่ง 6 จุดติดตอให ดูวาเกิดอะไรเปลี่ยน เงื่อนไขในการผลิตตางกันบาง เชน การเปลี่ยนงาน หรือ ตั้งเครื่องใหม เปน ตน เมื่อแกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บ ขอมูลใหมทั้งหมด 5. แตหากคา มีคาออกนอกเสนควบคุมมากกวา 2 จุดแสดงวากระบวนการยัง ไมมีการบังคับและจัดทํา มาตรฐาน ใหหาสาเหตุ เมื่อแกไขกระบวนการ แลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 140

ขั้นที่ 5 กําหนดเสนควบคุมเพื่อการควบคุมกระบวนการ นําเสนควบคุมที่ไดจากการปรับปรุงแลวตีบนแผนภูมิควบคุมเปลา ๆ เพื่อใชกําหนด ขอบเขต รักษาการควบคุมใหกระบวนการคงมาตรฐานเหมือนเดิม UCL = p ใชกฎ 25 % หรือ คามากสุด-นอยสุดก็ได CL = UCL = ขั้นที่ 6 อานผลตีความจากสถิติเพื่อการควบคุมกระบวนการในทันทีที่มีการ ตรวจและ พล็อตเทียบกับเสนควบคุม และหากเกิด ผิดปกติใหดําเนินการปฏิบัติการแกไข SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 141

การตีความหมายของ Control Chart 1. การเกิดจุดอยูนอกเสนควบคุม (Out of Control Line Limits) UCL CL LCL พบไดชัดเจน คือมีจุดในแผนภูมิปรากฏอยูนอกเสนขอบเขตควบคุม เรียกวา จุด อยูนอกควบคุม ซึ่งอาจจะเปนการอยูนอก เสนทั้งดานบนหรือดานลาง แสดงวา ณ จุดนั้น เกิดความผันแปรที่ผันแปรที่ผิดปกติเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตแลว แมวา จะเปนการออก นอกเสนดานต้ําซึ่งดูวาดี SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 142

2. การเกิดจุดเรียงตัว (Run) UCL CL LCL เมื่อมีจุดปรากฏติดตอกันบนซีกใดซีกหนึ่งของเสนคากลาง เราเรียกวา เกิดการ เรียงตัว (Run) ความยาวของการ Run ในแตละชุดนับจากจํานวนจุดไดตั้งแต 7 จุดขึ้นไป หรือจํานวน 10 จุด จาก 11 จุด หรือ 12 จุดจาก 14 จุด หรือ 16 จุดจาก 20 จุด ในซีกใดซีก หนึ่ง เราตีความวา “ไดเกิดความผิดปกติ ขึ้นแลวในชวงการผลิตที่เกิดการ Run นั้น” ซึ่ง สาเหตุอาจเปนไปไดทั้งจากกระบวนการและ/หรือจากระบบการตรวจสอบ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 143

3. การเกิดจุดมีแนวโนม (Trend) UCL CL LCL การที่มีจุดตอเนื่องไปในทิศทางเดียวกันโดยไมมีการสลับขึ้น-ลงเลย เราเรียกวา มีการเกิดแนวโนมขึนในแผนควบคุม แนวโนมนี้กําลังจะบอกเราวา คาเฉลี่ยของการควบ ้้ คุมที่ผลิตไดจาก กระบวนการผลิตนั้นกําลังมีปญหา หรือมีแนวโนมที่จะเคลื่อนที่ไปจากที่ ไดกําหนดไวแตแรก SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 144

5. การเกิดจุดกระจายเปนชวง (Periodicity) UCL CL LCL มีลักษณะคือ คาในเสนกราฟจะเปลี่ยนแปลงขึน ๆ ลง ๆ หรือมีลักษณะเปนวงจร ้้ วงรอบหรือวัฎจักร ที่เกือบจะทํานายลักษณะเสนกราฟในชวงตอไปได เรียกวาเกิดการกระ จายเปนชวง หรือวัฎจักร ซึ่งก็ถือวาเปนความผิดปกติที่เกิดขึ้นในกระบวนการเชนกัน SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 145

แผนภูมิควบคุม C - Chart สูตรคํานวณ C = C1 + ( 2 + …………Ck หรือ C = Σ C k k UCL = C + 3 x C LCL = C - 3 x C C = ผลรวมขอบกพรองทังหมด = ้้ จํานวนทีตรวจสอบ ้่ ΣC C - Chart จะใชเมือใด ้่ 1. โอกาสทีจะเกิดรอยตําหนิในแตละหนวยทีไ้่ มจํากัด ้่ 2. ตองแนใจวาขนาดตัวอยางมี ขนาดเทากัน เชน จํานวนของ ชินสวน , พื้นที่ ทีกําหนดหรือ ปริมาณทีจะทําการตรวจสอบ ้้ ้่ ้่ 3. โอกาสทีจะเกิดตํา หนิ ้่ C+3 C k SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 146

ขั้นที่ 1 ทําการเก็บขอมูล กลุมตัวอยา ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ขอ บกพรอ ง 7 6 6 3 20 8 6 1 0 5 14 3 1 SPC Control Chart_Rel_3.2a สุมตัวอยา ง 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Σ ขอ บกพรอ ง 3 2 7 5 7 2 8 0 4 14 ( เสีย ) 4 5 C = 141 147 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

ขั้นที่ 2 คํานวณหาเสนขอบเขตควบคุม CL = C หรือ C = C1+ C2+ C3+ ……….. + Ck k k แทนคา = 7 + 6 + 6 + ………. + 5 = 5.64 = 141 25 25 = 5.64 UCL = C + 3 C แทนคา = 5.64 + 3 5.64 = 12.76 LCL = C - 3 C แทนคา = 5.64 - 3 5.64 = 1.48 หรือ 0 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด SPC Control Chart_Rel_3.2a 148

Counut of Nonconformitles ( c ) 20 15 10 5 0 123 แสดงแผนภูมิควบคุม C - Chart UCL = 12.76 C = 5.64 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Serial Numbers - MAY Plot กราฟแลวมาวิเคราะหดู ปรากฏวา มีจุดที่อยูนอกเสนควบคุมในวันที่ 5, 11, 23 (20, 14, 14) เมื่อทําการ แกไขสาเหตุ ของเสียไดแลวตองการหา C - Chart อีกครั้งจะได ดังนี้ C new = C - Cd Note g - gd เมื่อ cd = จํานวนบกพรองนอกเสนควบคุม แทนคา = 141 -20 -14 = 4.65 g = จํานวนตัวอยาง 25 - 20 gd = จํา นวนกลุมตัวอยางที่บกพรองนอกเสนควบ คุม SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 149

ขั้นที่ 4 ประเมิน คุณภาพของเสนควบคุม ตีความขอมูลเทียบกับเสนควบคุม 3. แตหากคา มีลักษณะที่ ขึ้นและลงสลับฟนปลา ใหหทางแยกกลุมสาเหตุ ออก เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 4. และ ถาคาเกาะกลุมดานดานหนึ่ง 6 จุดติดตอให ดูวาเกิดอะไรเปลี่ยน เงื่อนไขในการผลิตตางกันบาง เชน การเปลี่ยนงาน หรือ ตั้งเครื่องใหม เปน ตน เมื่อแกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บ ขอมูลใหมทั้งหมด 5. แตหากคา มีคาออกนอกเสนควบคุมมากกวา 2 จุดแสดงวากระบวนการยัง ไมมีการบังคับและจัดทํา มาตรฐาน ใหหาสาเหตุ เมื่อแกไขกระบวนการ แลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 150

ขั้นที่ 5 กําหนดเสนควบคุมเพื่อการควบคุมกระบวนการ นําเสนควบคุมที่ไดจากการปรับปรุงแลวตีบนแผนภูมิควบคุมเปลา ๆ เพื่อใชกําหนด ขอบเขต รักษาการควบคุมใหกระบวนการคงมาตรฐานเหมือนเดิม UCL = np CL = UCL = ขั้นที่ 6 อานผลตีความจากสถิติเพื่อการควบคุมกระบวนการในทันทีที่มีการ ตรวจและ พล็อตเทียบกับเสนควบคุม และหากเกิดผิดปก ติใหดําเนินการปฏิบัติการแกไข SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 151

การตีความหมายของ Control Chart 1. การเกิดจุดอยูนอกเสนควบคุม (Out of Control Line Limits) UCL CL LCL พบไดชัดเจน คือมีจุดในแผนภูมิปรากฏอยูนอกเสนขอบเขตควบคุม เรียกวา จุด อยูนอกควบคุม ซึ่งอาจจะเปนการอยูนอก เสนทั้งดานบนหรือดานลาง แสดงวา ณ จุดนั้น เกิดความผันแปรที่ผันแปรที่ผิดปกติเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตแลว แมวา จะเปนการออก นอกเสนดานต้ําซึ่งดูวาดี SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 152

2. การเกิดจุดเรียงตัว (Run) UCL CL LCL เมื่อมีจุดปรากฏติดตอกันบนซีกใดซีกหนึ่งของเสนคากลาง เราเรียกวา เกิดการ เรียงตัว (Run) ความยาวของการ Run ในแตละชุดนับจากจํานวนจุดไดตั้งแต 7 จุดขึ้นไป หรือจํานวน 10 จุด จาก 11 จุด หรือ 12 จุดจาก 14 จุด หรือ 16 จุดจาก 20 จุด ในซีกใดซีก หนึ่ง เราตีความวา “ไดเกิดความผิดปกติ ขึ้นแลวในชวงการผลิตที่เกิดการ Run นั้น” ซึ่ง สาเหตุอาจเปนไปไดทั้งจากกระบวนการและ/หรือจากระบบการตรวจสอบ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 153

3. การเกิดจุดมีแนวโนม (Trend) UCL CL LCL การที่มีจุดตอเนื่องไปในทิศทางเดียวกันโดยไมมีการสลับขึ้น-ลงเลย เราเรียกวา มีการเกิดแนวโนมขึนในแผนควบคุม แนวโนมนี้กําลังจะบอกเราวา คาเฉลี่ยของการควบ ้้ คุมที่ผลิตไดจาก กระบวนการผลิตนั้นกําลังมีปญหา หรือมีแนวโนมที่จะเคลื่อนที่ไปจากที่ ไดกําหนดไวแตแรก SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 154

5. การเกิดจุดกระจายเปนชวง (Periodicity) UCL CL LCL มีลักษณะคือ คาในเสนกราฟจะเปลี่ยนแปลงขึน ๆ ลง ๆ หรือมีลักษณะเปนวงจร ้้ วงรอบหรือวัฎจักร ที่เกือบจะทํานายลักษณะเสนกราฟในชวงตอไปได เรียกวาเกิดการกระ จายเปนชวง หรือวัฎจักร ซึ่งก็ถือวาเปนความผิดปกติที่เกิดขึ้นในกระบวนการเชนกัน SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 155

แผนภูมิควบคุม U - Chart มีลักษณะเหมือน C - Chart คือ ใชตรวจสอบรอยตําหนิแตตางกันที่ U - Chart จะ ใชตรวจสอบจุดตําหนิเฉลี่ยตอ 1 ชิ้น ความหมาย : u = อัตราของเหตุการณที่สนใจตอหนวย = จํานวนเหตุการณที่สนใจที่ตรวจพบ จํานวนหนวยที่ตรวจ สูตร คํานวณ UCLu = u + 3 u n CLu = u LCLu = u - 3 u n SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 156

ขั้นที่ 1 เก็บขอมูล ขั้นที่ 2 คํานวณหาเสนขอบเขตควบคุม u = อัตราของเหตุการณที่สนใจตอหนวย = จํานวนเหตุการณที่สนใจที่ตรวจพบ จํานวนหนวยที่ตรวจ = 2823 = 0.832 3389 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 157

DATA Jan. Feb. 30 31 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18 20 21 22 23 24 25 27 28 1 2 3 4 NUMBER COUNT OF NONCONFORMITIES INSPECTED NONCONFORMITIES PER UNIT NUMBER COUNT OF u 110 82 96 115 108 56 120 98 102 115 88 71 95 103 113 85 101 42 97 92 100 115 99 57 89 101 122 105 98 48 120 94 89 162 150 82 143 134 97 145 128 83 120 116 127 92 140 60 121 108 131 119 93 88 107 105 143 132 100 60 1.09 1.15 0.93 1.41 1.39 1.46 1.19 1.37 0.95 1.26 1.45 1.16 1.26 1.13 1.12 1.08 1.39 1.19 1.25 1.17 1.31 1.03 0.94 1.54 1.2 1.04 1.17 1.26 1.02 1.25 UCL 1.51 1.56 1.53 1.5 1.51 1.64 1.5 1.53 1.53 1.5 1.55 1.59 1.54 1.52 1.51 1.56 1.53 1.7 1.53 1.54 1.53 1.5 1.53 1.64 1.55 1.53 1.49 1.52 1.53 1.67 LCL 0.89 0.84 0.87 0.9 0.89 0.76 0.9 0.87 0.87 0.9 0.85 0.81 0.86 0.88 0.89 0.84 0.87 0.7 0.87 0.86 0.87 0.9 0.87 0.76 0.85 0.87 0.91 0.88 0.87 0.73 Mar. TOTAL 2823 3389

ขั้นที่ 2 คํานวณหาเสนขอบเขตควบคุม เชนในวันที่ 7 UCLu = 0.832 + 3 0.832 98 CLu =0.832 LCLu = 0.832 + 3 0.832 98 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 159

แสดงแผนภูมิควบคุม U - Chart 1.85 u UCL LCL u 1.65 N onconform ites/U nit(u) 1.45 1.25 1.05 0.85 0.65 30 31 1 Jan 2 3 4 6 7 8 9 10 11 13 14 15 16 17 18 20 21 22 23 24 25 27 28 1 SPC Control Chart_Rel_3.2a Feb2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด © Mar 2 3 4 160

ขั้นที่ 4 ประเมิน คุณภาพของเสนควบคุม ตีความขอมูลเทียบกับเสนควบคุม 3. แตหากคา มีลักษณะที่ ขึ้นและลงสลับฟนปลา ใหหทางแยกกลุมสาเหตุ ออก เมื่อแกไข กระบวนการแลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด 4. และ ถาคาเกาะกลุมดานดานหนึ่ง 6 จุดติดตอให ดูวาเกิดอะไรเปลี่ยน เงื่อนไขในการผลิตตางกันบาง เชน การเปลี่ยนงาน หรือ ตั้งเครื่องใหม เปน ตน เมื่อแกไขกระบวนการแลว เริ่มเก็บ ขอมูลใหมทั้งหมด 5. แตหากคา มีคาออกนอกเสนควบคุมมากกวา 2 จุดแสดงวากระบวนการยัง ไมมีการบังคับและจัดทํา มาตรฐาน ใหหาสาเหตุ เมื่อแกไขกระบวนการ แลว เริ่มเก็บขอมูลใหมทั้งหมด SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 161

ขั้นที่ 5 กําหนดเสนควบคุมเพื่อการควบคุมกระบวนการ นําเสนควบคุมที่ไดจากการปรับปรุงแลวตีบนแผนภูมิควบคุมเปลา ๆ เพื่อใชกําหนด ขอบเขต รักษาการควบคุมใหกระบวนการคงมาตรฐานเหมือนเดิม UCL = np CL = UCL = ขั้นที่ 6 อานผลตีความจากสถิติเพื่อการควบคุมกระบวนการในทันทีที่มีการ ตรวจและ พล็อตเทียบกับเสนควบคุม และหากเกิดผิดปก ติใหดําเนินการปฏิบัติการแกไข SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 162

การตีความหมายของ Control Chart 1. การเกิดจุดอยูนอกเสนควบคุม (Out of Control Line Limits) UCL CL LCL พบไดชัดเจน คือมีจุดในแผนภูมิปรากฏอยูนอกเสนขอบเขตควบคุม เรียกวา จุด อยูนอกควบคุม ซึ่งอาจจะเปนการอยูนอก เสนทั้งดานบนหรือดานลาง แสดงวา ณ จุดนั้น เกิดความผันแปรที่ผันแปรที่ผิดปกติเกิดขึ้นในกระบวนการผลิตแลว แมวา จะเปนการออก นอกเสนดานต้ําซึ่งดูวาดี SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 163

2. การเกิดจุดเรียงตัว (Run) UCL CL LCL เมื่อมีจุดปรากฏติดตอกันบนซีกใดซีกหนึ่งของเสนคากลาง เราเรียกวา เกิดการ เรียงตัว (Run) ความยาวของการ Run ในแตละชุดนับจากจํานวนจุดไดตั้งแต 7 จุดขึ้นไป หรือจํานวน 10 จุด จาก 11 จุด หรือ 12 จุดจาก 14 จุด หรือ 16 จุดจาก 20 จุด ในซีกใดซีก หนึ่ง เราตีความวา “ไดเกิดความผิดปกติ ขึ้นแลวในชวงการผลิตที่เกิดการ Run นั้น” ซึ่ง สาเหตุอาจเปนไปไดทั้งจากกระบวนการและ/หรือจากระบบการตรวจสอบ SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 164

3. การเกิดจุดมีแนวโนม (Trend) UCL CL LCL การที่มีจุดตอเนื่องไปในทิศทางเดียวกันโดยไมมีการสลับขึ้น-ลงเลย เราเรียกวา มีการเกิดแนวโนมขึนในแผนควบคุม แนวโนมนี้กําลังจะบอกเราวา คาเฉลี่ยของการควบ ้้ คุมที่ผลิตไดจาก กระบวนการผลิตนั้นกําลังมีปญหา หรือมีแนวโนมที่จะเคลื่อนที่ไปจากที่ ไดกําหนดไวแตแรก SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 165

5. การเกิดจุดกระจายเปนชวง (Periodicity) UCL CL LCL มีลักษณะคือ คาในเสนกราฟจะเปลี่ยนแปลงขึน ๆ ลง ๆ หรือมีลักษณะเปนวงจร ้้ วงรอบหรือวัฎจักร ที่เกือบจะทํานายลักษณะเสนกราฟในชวงตอไปได เรียกวาเกิดการกระ จายเปนชวง หรือวัฎจักร ซึ่งก็ถือวาเปนความผิดปกติที่เกิดขึ้นในกระบวนการเชนกัน SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 166

ขั้นตอนการประยุกตใช SPC การเลือกรายการ 1.1 รายการไหน ที่จะเปนสาเหตุ ของการเสียหาย แกคุณภาพหรือ ลูกคา (หนวยงาน ถัดไป) 1. ระมัดระวังในการเลือกรายการหรือชิ้นสวนที่จะประยุกตใช SPC ใช 1.2 รายการนั้นอยู ภายใตการ ควบคุมของคุณ หรือไม ใช เขาสูการประเมิน  ระบบการวัด ไมใช 1.3 รายการที่ศึกษาสามารถ ษาสามารถ ที่จะเปนรายงานยอนกลับไป ที่แผนกอื่นที่รับผิดชอบใน การควบคุมหรือไม  ไม ไมใช ใช เลือกรายการอื่น ใช ใชแผนภูมิควบคุม เปนขอมูลยอนกลับ ไมใช อางอิงไปยังคณะทํางาน APQP SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 167

การประเมินระบบการวัด 2.1 ความเที่ยงตรง ของเครื่องมือวัด ยอมรับไดหรือไม  ไม ใช 2.2 การวัดซาา และ 2.2 การวัดซ้ํ ้ํ และ การประเมินซ้ํา้ําของ การประเมินซ ของ เครื่องมือวัดยอมรับ เครื่อง มือวัดยอมรับ ไดหรือไม ไดหรือไม ใช เขาสูศึกษาศักยภาพของ กระบวนการ ไมใช ใช สามารถทําให ถูกตองไดหรือไม  ไม ไมใช สามารถทําให ถูกตองไดหรือไม  ไม 2. การประเมินความเที่ยงตรง การวัดซ้ํา การประเมินซ้ํา และความผันแปรของ ระบบการวัด ไมใช การไดรับความ ชวยเหลือตอไป ไมใช SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 168

ศึกษาศักยภาพของกระบวนการ 3.1 ฮีสโตแกรม ของขอมูลกระจาย ปกติหรือไม  ไม ใช 3.2 กระบวนการมี กระบวนการม ศักยภาพที่จะอยูใน คาเผือที่กาหนด ้่้ํ หรือไม ใช เขาสูศึกษาความสามารถ ของกระบวนการ ไมใช ใช สาเหตุนั้นสามารถ ถูกจําแนกและทํา ใหถูกตองได  งได หรือไม ไมใช ใช กระบวนการ กระบวนการ สามารถศึกษาและ สามารถศึกษาและ ปรับปรุงไดหรือไม  ปรับปรุงไดหรือไม ไมใช การไดรับความ ชวยเหลือตอไป ไมใช 3. ประเมินศักยภาพของ กระบวนการวัดภายในชวง ระยะเวลาที่สั้น 169 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

ศึกษาความสามารถของกระบวนการ 4.1 เลือกชนิด ของแผนภูมิที่ จะใช  จะใช 4. การประเมินความสามรถของ กระบวนการ ใช 4.3 กระบวนการมี กระบวนการม ความสามารถที่จะอยูใน คาเผือที่กาหนดหรือไม ้่้ํ 4.2 กระบวนการอยู กระบวนการอย ในการควบคุมเชิง สถิติแลวหรือยัง ใช เขาสูศึกษา สมรรถนะของ กระบวนการ ไมใช ใช สามารถจําแนก และขจัดสาเหตุ พิเศษไดหรือไม  ไม ใช กระบวนการ สามารถที่จะศึกษา และปรับปรุงได หรือไม  ไม ไมใช ไมใช การไดรับความ ชวยเหลือตอไป ไมใช © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 170 SPC Control Chart_Rel_3.2a

ศึกษาสมรรถนะของกระบวนการ 5.1 กระบวนการ อยูในการควบคุม เชิงสถิติเปนเวลา กวาหนึ่งเดือน หรือไม  ไม ใช 5.2 Cpk มีคา 5.2 มีค มากกวา 1 หรือไม ใช เขาสูการปรับปรุงอยาง  ตอเนื่อง ไมใช ใช สามารถจําแนก และขจัดสาเหตุ พิเศษไดหรือไม  ไม ไมใช ใช กระบวนการ สามารถที่จะศึกษา และปรับปรุงได หรือไม  ไม ไมใช การไดรับความ ชวยเหลือตอไป ไมใช 5. การประเมินความสามารถและ วิธีการที่จะควบคุมกระบวนการ ในชวงระยะเวลาที่ยาวนานตอไป 171 SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

พิจารณาคุณลักษณะ นี้จะสรางแผนภูมิ กระบวนการเลือกใชแผนภูมิควบคุม ขอมูลเปน ขอมูลเชิง ผันแปรหรือไม NO ขอมูลเปนขอมูล ผลิตภัณฑ บกพรองหรือไม เชนของเสีย YES NO สิ่งที่สนใจเปน ขอมูล ขอบกพรอง หรือไม เชน ชิ้นสวนมีตําหนิ YES YES ขนาด ตัวอยาง คงที่หรือไม YES 1 ใชแผนภูมิ np หรือ p SPC Control Chart_Rel_3.2a NO ใชแผนภูมิ p ขนาด ตัวอยาง คงที่หรือไม NO ใชแผนภูมิ u ใชแผนภูมิ c หรือ u © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 172

1 ผลิตภัณฑมีความ เปนเนื้อเดียวกัน หรือไม เชน Batch ของสารเคมี YES NO คาเฉลี่ยของกลุม ยอยสามารถ คํานวณ ไดงาย หรือไม YES ขนาดกลุมยอย เปน 9 หรือ มากกวา YES สามารถคํานวณ S จากแตละกลุม ยอยไดงายหรือไม Note : This chart assumes the measurement system has been assessed and is appropriate SPC Control Chart_Rel_3.2a NO ใชแผนภูมิ Median NO ใชแผนภูมิ X −R ใชแผนภูมิ X-MR NO ใชแผนภูมิ X −R YES ใชแผนภูมิ X −S ขนาดตัวอยาง : Sample size กลุมยอย : Subgroup 173 © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด

แนวคิดสําคัญของแผนภูมิควบคุม ขอสมมติฐาน กระบวนการมีเสถียรภาพ ประมาณคาลักษณะของกระบวนการ (คํานวณ TRIAL CONTROL LIMIT) เปรียบเทียบขอมูล กับ CONTROL LIMIT ถาขอมูลมีความสม้ําเสมอ และแนนอนเมื่อเทียบกับ CONTROL LIMIT แส ดงวากระบวนการมีเสถียรภาพ ดําเนินการผลิตตอไป และควบคุม ดวย LIMIT เดิมสําหรับการ ควบคุมความมีเสถียรภาพ SPC Control Chart_Rel_3.2a ถาขอมูลไมสม้ําเสมอ และ ไมแนนอนจนเมื่อเทียบกับ CONTROL LIMIT แสดงวากระบวนการไมมีเสถียรภาพ นิยาม หา สาเหตุความผิดพลาด และทําการแกไข © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 174

มีการเปลี่ยนแปลงในกระบวนการและ ประเมินกระบวนการโดยใชแผนภูมิ การกระจายของ กระบวนการ(6 σ )แคบ เพียงพอหรือไม? Cp มากกวา 1.33 หรือไม ใช กระบวนการมี เสถียรภาพ หรือไม ไมใช ขจัดสาเหตุพิเศษ ใช ไมใช ลดความผันแปรใน กระบวนการ เคลื่อนคาเฉลี่ย ของกระบวนการ เขาสูคากลางของ ขอกําหนดเฉพาะ (Nominal) ไมใช ลดสาเหตุธรรมดาของความ ผันแปร (บุคคล วิธีการ เครื่องจักร วัสดุ การวัดและสิ่งแวดลอม) คาเฉลี่ยของกระบวน การเขาใกลคา Nominal หรือไม Cpk > 1.33 ใช กระบวนการ มีความสามารถ การชักสิ่งตัวอยาง อยางตอเนื่องถูก นํามาใชหรือไม ไมใช เคลื่อนคาเฉลี่ยของ กระบวนการเขาใกล คาเปาหมายเพื่อให ไดหนาที่ของ ผลิตภัณฑที่มีคา เหมาะสมที่สุด ขั้นตอนการปรับปรุงความสามารถของกระบวนการ SPC Control Chart_Rel_3.2a ลดชวงหางของการชักสิ่ง ตัวอยางของกลุมยอย © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 175

แผนภูมิควบคุมสําหรับคานับ (np, p, c, u) ชื่อชิ้นงาน หมายเลข พารามิเตอร ขนาดตัวอยาง (n) จํานวน (np, c) สัดสวน (p, u) วันที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 กระบวนการ ฝาย ขอกําหนดเฉพาะ การนับของเสีย np p การนับตําหนิ c u แผนภูมิที่ ขนาดตัวอยางโดยเฉลี่ย ความถี่ ขอบกพรอง หมายเหตุ : ใหทําการบันทึกการปรับเปลี่ยนตาง ๆ ในกระบวนการ กลุมยอยที่ วัน/เดือน/ป เวลา วิจารณ/บันทึกการปรับเปลี่ยน ในกรณีมการเปลี่ยนแปลง หรือสังเกตเห็นความผิดปกติ ้ี ใด ๆ เกี่ยวกับพนักงานวัตถุดิบ, อุปกรณ, ตลอดจนวีธี การทํา งานควรจะมีการบันทึกหรือลงความเห็นเชิงวิจารณ ไว เนืองจากจะเปนประโยชนโดยตรงตอการปฏิบัตการ ้่ ้ิ แกไขเมือ แผนภูมิควบคุมบอกถึงปญหา ้่

แผนภูมิควบคุมสําหรับคาวัด (X - R และ X - R) ชื่อชิ้นงาน หมายเลข พารามิเตอร วันที่ เวลา พนักงาน 1 2 3 4 5 กระบวนการ ฝาย เครื่องจักร ขอกําหนดเฉพาะ เครื่องมือวัด ขนาดตัวอยาง/ความถี่ แผนภูมิที่ หนวยวัด เลขโคด ผลรวม คาเฉลี่ย (X) พิสย (R) ้ั 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 พิสย ้ั คาเฉลีย ้่ คาวัด

Descriptive Statistics Variable: Mystery Anderson-Darling Normality T est 27.11 A-Squared: 0.00 p-value: M ean Std Dev Variance Skew ness Kurtosis n of data M inimum 1st Quartile M edian 3rd Quartile M aximum 100.00 32.38 1048.78 0.01 -1.63 500.00 41.77 68.69 104.20 130.81 162.82 Our Services • Six Sigma , Lean Manufacturing 30 80 1 30 1 80 95%Confidence Interval for M u 95%Confidence Interval for M u 102.85 97.15 80 90 1 00 10 1 1 20 95%Confidence Interval for Sigma 34.53 30.49 95%Confidence Interval for M edian 117.66 82.78 95% Confidence Interval for M edian • Quality Management System Consultant • ISO/TS 16949 : 2002 • ISO 9001 , ISO 14001 , ISO 17025 • Management , Quality and Productivity Training SPC Control Chart_Rel_3.2a Plan Revie w Train Apply © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 178

Our principle Inconsistent Parity Leaders Innovators We provide the best solutions to our clients by “Giant Leap for Excellence” Tel.: 0-2881-3756-7 Fax: 0-2881-3758 Mobile : 0-1812-9852 Gemba SPC Management Co.,Ltd. www.gembaspc.com E-mail : , [email protected] , [email protected] SPC Control Chart_Rel_3.2a © 2003-2007 บริษัท เกมบะ เอสพีซี แมนเนจเมนท จํากัด 180