Ch¬ng V
Thêi ®¹i ngµy nay 1. Khái niệm về thời đại ngày nay 2. Tính chất và những mâu thuẫn cơ bản
của thời đại ngày nay 3.Đặc điểm cơ bản và xu thế vận động cơ bản của thời đại ngày nay
1. Kh¸i niÖm vÒ thêi ®¹i vµ thêi ®¹i ngµy nay 1.1 Quan niệm về thời đại và cơ sở phân chia thời đại (-) lµvề mét *Thêi Quan®¹i niệm thờikh¸i đại niÖm khoa häc dïng ®Ó
ph©n kú lÞch sö x· héi, ph©n biÖt nh÷ng nÊc thang ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi.
Kh¸i niÖm: Thêi ®¹i lµ mét thêi kú t¬ng ®èi dµi trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng êi, ®îc ®¸nh dÊu b»ng bíc ngoÆt c¨n b¶n trong sù ph¸t triÓn cña nã vµ ®îc ®Æc trng b»ng xu híng ph¸t triÓn t¬ng ®èi æn ®Þnh. Thêi ®¹i ®îc xem xÐt díi gãc ®é TriÕt häc, ChÝnh trÞ - X· héi, dùa trªn nh÷ng tiªu chuÈn kh¸ch quan, khoa häc, nh÷ng dÊu hiÖu, ®Æc ®iÓm, b¶n chÊt cña nã.
* Cơ sở phân chia thời đại - Có nhiều cách phân chia thời đại dựa vào những cơ sở khác nhau: + Theo công cụ lao động (thời đại đồ đá, đồ đồng, đồ sắt…) + Theo tiêu chuẩn văn hóa có thời đại (VH Đông sơn, văn hóa phục hưng…) + Furiê phân chia xã hội loài người thành các trình độ (mông muội, dã man, gia trưởng và văn minh) + Aviltofler (nhà tương lai học người Mỹ) cho rằng lịch sử đã trải qua: thời đại văn minh nông nghiệp, văn minh công nghiệp, văn minh hậu công nghiệp.
- Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin: cơ sở duy nhất để nhận biết thời đại là lý luận hình thái kinh tế - xã hội. Học thuyết về hình thái KT-XH chỉ ra: + Thời đại gồm LLSX, QHSX, cơ sở hạ tầng, kiến trúc thượng tầng … +Giai cấp trung tâm, động lực của xã hội
- Dấu hiệu nhận biết một thời đại mới: (1) Có sự xuất hiện của một hình thái kinh tế - xã hội mới (Hình thái kinh tế xã hội là nội dung cấu thành thời đại) (2) Có một giai cấp mới đứng ở vị trí trung tâm, giữ vai trò tiên phong, quyết định sự phát triển của xã hội trong thời đại mới.
1.2 .Thêi ®¹i ngµy nay vµ nh÷ng giai ®o¹n chÝnh cña nã (*) * Quan niÖm vÒ thêi ®¹i ngµy nay Thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i qu¸ ®é tõ CNTB lªn CNXH trªn ph¹m vi thÕ giíi, më ®Çu tõ C¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga vÜ ®¹i. “Mét kû nguyªn míi ®· më ra trong lÞch sö thÕ giíi. Nh©n lo¹i ®ang vøt bá h×nh thøc cuèi cïng cña chÕ ®é n« lÖ, chÕ ®é n« lÖ t b¶n hay chÕ ®é n« lÖ lµm thuª. Tho¸t khái ®îc chÕ ®é n« lÖ ®ã, lÇn ®Çu tiªn nh©n lo¹i sÏ bíc vµo thêi kú tù do ch©n chÝnh” (Lª Nin toµn tËp, Nxb TiÕn bé Matxcova 1978, t38, Tr 364)
Smolnyin the days of the revolution. October 1917
Smolnvin trong ngày cách mạng tháng mười nga 1917
Lenin speaking at the Taurida Palace in 1917.
Lenin's Decree on Peace Tuyên bố của Lênin về Hoà Bình
Declaration of the Rights of the Peoples of Russia published after Revolution Tuyên bố về nhân quyền của nước Nga sau Cách Mạng Tháng 10
* Đặc trưng cuả thời đại ngày nay: -
Sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga, CNXH ®· tõ
lý luËn trë thµnh hiÖn thùc, ®· xuÊt hiÖn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi CSCN phñ ®Þnh, thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi TBCN. - Sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga, chiÒu híng ph¸t triÓn chñ yÕu, trôc xuyªn suèt sù vËn ®éng lÞch sö tõ lµ ®Êu tranh xo¸ bá trËt tù t b¶n chñ nghÜa, thiÕt lËp vµ tõng bíc x©y dùng CNXH trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi.
- Tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga c¸c níc XHCN, phong trµo céng s¶n vµ c«ng nh©n quèc tÕ trë thµnh lùc lîng nßng cèt, ®i ®Çu trong cuéc ®Êu tranh v× hoµ b×nh, ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. - Tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng 10 Nga, c¸c cuéc c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc n»m trong ph¹m trï c¸ch m¹ng XHCN, nhiÒu níc sau khi giµnh ®îc ®éc lËp d©n téc ®· ®i theo con ®êng XHCN.
* Theo quan ®iÓm cña §¶ng ta, cho ®Õn nay thêi ®¹i ngµy nay ®· ph¸t triÓn tr¶i qua 4 giai ®o¹n:
bèn giai ®o¹n
Tõ c/m.10 Nga – ch/tranh TG2 (1945)
Giai đoạn đột phá thắng lợi của cách mạng XHCN
Giai đoạn mở rộng và phát triển Tõ sau ch/tranh CNXH từ một nước ra nhiều nước TG.2 - ®Çu nh÷ng dẫn đến hình thành hệ thống XHCN thế giới (trung tâm là hội n¨m 70 đồng tương trợ kinh tế -Khối SEV)
Tõ cuËi nh÷ng n¨m Giai đoạn nhiều nước XHCN rơi 70 – cuËi nh÷ng Vào tình trạng trì trệ,khủng hoảng n¨m 80 Giai đoạn CNXH lâm vào thoái
Tõ ®Çu nh÷ng n¨m trào (tạm thời) và gặp nhiều khó 90 – nay khăn thử thách nghiêm trọng
Giai ®o¹n 1 (Tõ CMT0 Nga/1917 -> kÕt thóc thÕ chiÕn II n¨m 1945) Giai ®o¹n ®ét ph¸ th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng XHCN
Giai ®o¹n 2 (Tõ sau n¨m 1945 ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 70) Giai ®o¹n më réng vµ ph¸t triÓn CNXH tõ mét níc ra nhiÒu níc dÉn ®Õn h×nh thµnh hÖ thèng XHCN trªn thÕ giíi.
Giai ®o¹n 3 (Tõ cuèi nh÷ng n¨m 70 ®Õn cuèi nh÷ng n¨m 80) Giai ®o¹n nhiÒu níc XHCN r¬i vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ, khñng ho¶ng Nhiều nước XHCN duy trì quá lâu mô hình KT-XH lạc hậu
Giai ®o¹n 4 (Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 ®Õn nay) Giai ®o¹n CNXH l©m vµo tho¸i trµo (t¹m thêi) vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch nghiªm träng Hiện nay, các thế lực ĐQ đang ra sức lợi dụng sự sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và Đông Âu để đẩy mạnh cuộc phản kích quyết liệt nhằm xoá bỏ các nước XHCN còn lại. Chúng dùng chiến lược “Diễn biến hoà bình” để phá đổ CNXH từ bên trong
Tổng thống Mỹ Bill Clinton trong tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Việt Nam đã nói: ”Tôi tin rằng việc bình thường hóa và tăng cường các cuộc tiếp xúc giữa người Mỹ và người Việt Nam sẽ thúc đẩy sự nghiệp tự do ở Việt Nam như đã từng diễn ra ở Đông Âu và Liên Xô trước đây. Tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng việc cuốn người Việt Nam vào mặt rận kinh tế rộng lớn của cuộc cải cách kinh tế và mặt trận rộng lớn của cải cách dân chủ sẽ giúp tôn vinh sự hy sinh của những người đã chiến đấu vì tự do ở Việt Nam” (Báo QĐND 13/7/1995). Đây là âm mưu “đoạt trong hòa bình chiến thắng đã mất trong chiến tranh”.
2. TÝnh chÊt vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay TÝnh chÊt vµ nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay
TÝnh chÊt
Nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n
Gi÷a TB vµ L§,Gi÷a c¸c d©n Gi÷a c¸c Gi÷a CNTB Gi÷a g/c CN Téc thuéc ®Þa Níc TB vµ CNXH Vµ g/c TS trong Vµ phô thuéc Víi nhau CNTB Víi CN§Q
2.1 TÝnh chÊt cña thêi ®¹i ngµy nay (-)
* Thời đại ngày nay đang tiếp tục diễn ra cuộc đấu
tranh gay go quyết liệt giữa CNXH và CNTB trên phạm vi toàn thế giới. Cuộc đấu tranh giữa hai chế độ xã hội khác nhau về bản chất XH XHCN và XH TBCN đã và đang chi phối toàn bộ qúa trình vận động của lịch sử nhân loại. *Cuộc đấu tranh giữa CNXH và CNTB diễn ra trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, từ ý thức hệ đến đời sống kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội...liên quan tới sự lựa chọn con đường phát triển của mỗi quốc gia-dân tộc cũng như chiều hướng phát triển
2.2. Những mâu thuẫn cơ bản của thời đại ngày nay(*) Mâu thuẫn giữa CNTB và CNXH M©u ThuÉn C¬ B¶n
Mâu thuẫn giữa tư bản và lao động, giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản trong các nước TBCN Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa Và phụ thuộc với chủ nghĩa đế quốc Mâu thuẫn giữa các nước tư bản với nhau
*.Mâu thuẫn giữa Chủ nghĩa Tư bản và Chủ nghĩa Xã hội Đây là mâu thuẫn cơ bản, chủ yếu nhất (nổi bật xuyên suốt thời đại).
Từ khi CNXH ra đời, CNTB luôn tìm mọi phương cách, bằng mọi âm mưu thâm độc và thủ đoạn xảo quyệt hòng bóp chết chế độ XH non nớt ngay từ thuở lọt lòng.
9. Much-publicized photo purporting to show the storming of the Winter Palace, October 1917. It is in fact from a Bolshevik re-enactment staged as a civic spectacle on the third anniversary of the action. The actual fighting at the Palace took place at night and there were no cameras present.
Cung
điện Mùa Đông
tháng 10/1917
*. Mâu thuẫn giữa tư bản và lao động, giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản trong Chủ nghĩa tư bản Mâu thuẫn này phản ánh bản chất bóc lột của CNTB trong thời đại ngày nay Mâu thuẫn giữa hai giai cấp này xuất phát từ sự không phù hợp giữa QHSX và LLSX, cùng với sự phát triển ngày càng tinh vi, phức tạp, mang tính xã hội hoá cao của LLSX, và mở rộng ra trên phạm vi toàn thế giới, mâu thuẫn cơ bản đó phát triển lên thành mâu thuẫn giữa TB và LĐ (…) - Ở Mỹ: người giàu - 1% dân số; chiếm 37% tài sản quốc dân. - Ở Pháp, người giàu -10% dân số; chiếm 51% tài sản xã hội.
*. Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc với Chủ nghĩa Đế quốc Mâu thuẫn này biểu hiện bằng sự chênh lệch giàu nghËo giữa các nước, và ngày nay nó đã chuyển thành mâu thuẫn giữa các nước chậm phát triển với các nước tư bản chủ nghĩa phát triển cao và nhiều mâu thuẫn khác của các nước nghËo. Theo UNDP:-20% dân số giàu chiếm 82,7% tổng số của cải; - 20% dân số nghèo chỉ chiếm 1,4% tổng số của cải.
*. Mâu thuẫn giữa các nước tư bản với nhau Các nước TB cạnh tranh, thôn tính nhau để tìm kiếm và giành giật lợi ích. Đặc biệt nghiêm trọng là mâu thuẫn giữa các trung tâm tư bản lớn: Mỹ Tây Âu - Nhật Bản. * Mỹ: nền kinh tế 10 nghìn tỷ USD *Tây Âu (liên minh châu Âu EU):hiện có 25 nước tham gia. *Nhật Bản – một con rồng châu Á.
nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi ®¹i ngµy nay
CNXH
Tư sản
Vô sản
CNĐQ
Các dân tộc bị áp bức dưới CNTD cũ (mới)
CNTB
3. Đặc điểm cơ bản và xu thế vậnđộng chủ đạo của thời đại ngày nay
3.1. Những đặc điểm cơ bản của thời đại ngày nay(*) Đấu tranh giai cấp và dân tộc diễn ra gay gắt trên phạm vi thế giới ®Æc ®iÓm c¬ b¶n
Cách mạng khoa học và công nghệ đang gây ra những thay đổi to lớn trên thế giới Những vấn đề toàn cầu cấp bách đòi hỏi phải có sự hợp tác giải quyết của các quốc gia Khu vực châu Á-Thái bình dương đang là khu vực phát triển năng động, khả năng phát triển với tốc độ cao, đồng thời cũng đang tiềm ẩn một số nhân tố có nguy cơ gây mất ổn định
3.1.1 §Êu tranh giai cÊp vµ d©n téc diÔn ra gay g¾t trªn ph¹m vi thÕ giíi (trên mọi mặt) ChÝnh trÞ Kinh tÕ Qu©n sù V¨n ho¸ T tëng
3.1.2 Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®ang g©y ra nh÷ng thay ®æi lín trªn thÕ giíi * §Æc ®iÓm cña c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ: - Tri thøc khoa häc x©m nhËp vµo mäi lÜnh vùc cña ®êi sËng x· héi vµ trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp. - Khoa häc kü thuËt, khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc x· héi ®Òu t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Hµm lîng chÊt x¸m kÕt tinh trong s¶n
* T¸c ®éng toµn diÖn vµ s©u s¾c tíi bé mÆt vµ sù ph¸t triÓn cña x· héi: - Ph¸t triÓn nhanh chãng lùc lîng s¶n xuÊt, t¨ng rÊt cao n¨ng suÊt lao ®éng - NhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi - Hîp t¸c kinh tÕ quËc tÕ vµ khu vùc ngµy cµng trë thµnh xu thÕ tÊt yÕu - T¹o thêi c¬ ph¸t triÓn rót ng¾n cho c¸c níc vµ th¸ch thøc sù ph¸t triÓn cña c¸c níc kÐm ph¸t triÓn - XuÊt hiÖn nÒn kinh tÕ tri thøc
Giáo dục từ xa
Chính phủ điện tử
Hội nghị từ xa
C¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt chÝn muåi cho sù xuÊt hiÖn cña chñ nghÜa x· héi, nhng ®ång thêi còng t¹o ra nh÷ng nguy c¬ míi cho nh©n lo¹i
3.1.3 Nh÷ng vÊn ®Ò toµn cÇu ®ßi hái ph¶i cã sù hîp t¸c gi¶i quyÕt cña c¸c quèc gia VÊn ®Ò toµn cÇu lµ vÊn ®Ò t¸c ®éng ®Õn nhiÒu níc vµ kh«ng mét níc nµo riªng lÎ cã thÓ tù gi¶i quyÕt næi mµ ph¶i cã sù phèi hîp, hîp t¸c cña nhiÒu níc, cña toµn thÓ nh©n lo¹i. Các vÊn ®Ò toµn cÇu : - Bảo vÖ hoµ b×nh thÕ giíi, chống chiến tranh, khủng bố.
- N¹n « nhiÔm m«i trêng vµ c¹n kiÖt tµi nguyªn. - N¹n bïng næ d©n sË - Tệ nan XH, n¹n ph©n biÖt chñng téc, bu«n b¸n ma tuý
B¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi Binladen và các cuộc khủng bố
Mét vô thö nghiÖm h¹t nh©n cña Mü
Tªn löa ®¹m ®¹o
N¹n « nhiÔm m«i trêng vµ c¹n kiÖt tµi nguyªn
N¹n h¹n h¸n hoµnh hµnh ë T©y ¸
Ch¸y rõng ë Indonesia
NghÞ ®Þnh th Kyôtô
NghÞ ®Þnh th Kyoto lµ nghÞ ®Þnh th cña UNFCCC (C«ng íc khung Liªn hîp quèc vÒ biÕn ®æi khÝ hËu) ®îc th«ng qua t¹i Kyoto (NhËt B¶n) th¸ng 12-1997. C¸c khÝ nhµ kÝnh (KNK) bÞ kiÓm so¸t bëi N§T Kyoto gåm: CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs vµ SF6. N§T ®a ra cam kÕt gi¶m ph¸t th¶i KNK víi møc c¾t gi¶m cô thÓ cña c¸c níc thµnh viªn (EU: 8%, NhËt B¶n: 6%). N§T còng ®a ra 3 c¬ chÕ chÝnh, trong ®ã cã c¬ chÕ Ph¸t triÓn s¹ch (CDM) cã ý nghÜa thiÕt thùc ®èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam. Víi sù phª chuÈn cña Liªn bang Nga, N§T Kyoto ®· cã hiÖu lùc tõ ngµy 16-2-2005 (sau khi ®îc 55 níc phª chuÈn, phª
N¹n bïng næ d©n sè (10 nước đông dân nhất thế giới từ 2000-2050) 2000
2025
2050
T/Quèc
1.261.832.482*
T/Quèc 1.464.028.860*
Ấn Độ
Ấn Độ
1.014.003.817
Ấn Độ
T/QuËc
Mỹ Indonesia
275.562.673 224.784.210
Mỹ
1.377.264.176 338.070.951
Mỹ
1.619.582.271* 1.470.468.924 403.943.147
Indonesia 301.461.556
Indonesia
337.807.011
Brazil
172.860.370
Pakistan
213.338.252
Nigeria
303.586.770
Nga
146.001.176
Nigeria
204.453.333
Pakistan
267.813.495
Brazil
200.606.553
Brazil
Pakistan
141.553.775
206.751.477
Banglades 129.194.224
Banglades 177.499.122
Banglades 205.093.861
Nhật Bản
126.549.976
Nga
Ethiopia
187.892.174
Nigeria
123.337.822
Mexico
Congo
181.922.656
135.951.626 133.834.712
BÖnh tËt ,đói nghÌo
Phòng chống AIDS A I D
N¹n bïng næ d©n sè ®ang lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp cña n¹n nghÌo ®ãi ë Ch©u Phi
Bệnh dịch Đám cưới trong dịch sars
Dịch cúm gia cầm
N¹n ph©n biÖt chñng téc, bu«n b¸n ma tuý
Chóng t«i còng lµ con ngêi !
SV Vũ Anh Tuấn Du häc sinh ViÖt Nam ë Nga biÓu t×nh chËng n¹n ph©n biÖt chñng téc
3.1.4 Khu vùc Ch©u Á - Th¸i B×nh D¬ng ®ang lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn víi tËc ®é cao, ®ång thêi còng ®ang tiÒm Èn mét sË nh©n tË cã nguy c¬ g©y mÊt æn ®Þnh
Tµi nguyªn kh.s¶n phong phú Gi¸ thµnh nh©n c«ng rÎ hót ®Çu ThÞ trêng tiªu thô réng lín ícngoµi
Thu t n
3.2 Nh÷ng xu thÕ chñ ®¹o cña thêi ®¹i ngµy nay (-)
*1* Hoµ b×nh, æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn *2* Gia t¨ng xu híng hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia *3* C¸c d©n téc ngµy cµng n©ng cao ý thøc ®éc lËp tù chñ, tù lùc tù cêng. *4* C¸c níc XHCN, c¸c §¶ng Céng s¶n vµ c«ng nh©n kiªn tr× ®Êu tranh v× hoµ b×nh, tiÕn bé vµ ph¸t triÓn. *5* C¸c níc cã chÕ ®é chÝnh trÞ - x· héi kh¸c nhau võa hîp t¸c võa ®Êu tranh cïng tån t¹i trong hoµ b×nh C¸c ®Æc ®iÓm vµ xu thÕ nªu trªn ®· lµm n¶y sinh tÝnh ®a ph¬ng, ®a d¹ng trong quan
1.Hòa bình, ổn định để phát triển + Đây là xu thế ngày càng trở thành bức xúc của các dân tộc và quốc gia trên thế giới. Các nước giành ưu tiên cho phát triển kinh tế, coi phát triển kinh tế có ý nghĩa quyết định đối với việc tăng cường sức mạnh tổng hợp của quốc gia. + Hòa bình, ổn định, hợp tác là điều kiện tất yếu và tốt nhất để phát triển. Việt Nam là nước có môi trường đầu tư ổn định nhất. (Ý, từ sau chiến tranh thế giới lần thứ 2 đến nay đã có 14 lần thay đổi chính phủ)
2. Gia tăng xu hướng hợp tác giữa các
quốc gia
+ Xu hướng hợp tác, toàn cầu hóa trên các lĩnh vực là xu hướng tất yếu hiện nay. Việt Nam hiện nay đã có quan hệ ngoại giao với 151 nước, quan hệ thương mại với hơn 156 nước trên thế giới. (Bill clinton: Hòa nhập thì thế giới đến với Việt Nam và Việt Nam cũng đến với thế giới). + Các quốc gia lớn, nhỏ tham gia ngày càng nhều vào quá trình hợp tác và liên kết khu vực, liên kết quốc tế đa dạng, trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, thương mại, KHKT, chinh phục vũ trụ và chính trị (Mỹ-Anh trong chiến tranh Irắc). + Hình thức hợp tác đa dạng, phong phú: song phương, đa phương, thông qua các tổ chức quốc tế (UN,IMF, WTO…).
3.Các dân tộc ngày càng nâng cao ý thức độc lập tự chủ, tự lực tự cường. + Đặc điểm phổ biến của phong trào giải phóng dân tộc hiện nay là đấu tranh chống lại sự áp đặt và can thiệp của nước ngoài, bảo vệ độc lập chủ quyền và nền văn hóa dân tộc. + Đấu tranh trong bối cảnh bùng nổ thông tin, trong xu thế toàn cầu hóa về kinh tế đòi quyền bình đẳng dân tộc, đòi tôn trọng lợi ích quốc gia dân tộc.
4.Các nước XHCN, các ĐCS và công nhân kiên trì đấu tranh vì hòa bình, tiến bộ và phát triển. + Hòa bình, ổn định, tiến bộ và phát triển vẫn là xu hướng chung của nhân loại. + Các nước XHCN, các ĐCS và công nhân quốc tế vẫn là lực lượng đi đầu, nòng cốt trong cuộc đấu tranh thực hiện các mục tiêu cách mạng của thời đại: hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
5.Các nước có chế độ chính trị - xã hội khác nhau vừa hợp tác vừa đấu tranh trong cùng tồn tại hoà bình. + Hợp tác để các nước XHCN tranh thủ KH-CN hiện đại cũng như vốn và kinh nghiệm quản lý của các nước TB. + Hợp tác để các nước TB mở rộng đầu tư tìm kiếm lợi nhuận. + Đấu tranh giữa 2 hệ tư tưởng, đấu tranh để giải quyết mâu thuẫn giữa lợi ích của g/c CN,nhân dân lao động với g/c TS cũng là nguyên tắc của quá trình hợp tác. Đấu tranh không phá vỡ trạng thái hòa bình. Đấu tranh trong cùng tồn tại hòa bình. + Hợp tác và đấu tranh đòi hỏi các ĐCS và công nhân, các nhà nước XHCN phải tự đổi mới, khắc phục yếu kém, tập hợp nhau lại thành một lực lượng to lớn đập tan mọi âm mưucủa CNĐQ , bảo vệ hòa bình, dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Khóc quanh hiÖn nay cña lÞch sö ®ang lµm cho sù qu¸ ®é tõ Chñ nghÜa t b¶n lªn Chñ nghÜa x· héi trªn thÕ giíi bÞ kÐo dµi thªm, nhng kh«ng cã g× cã thÓ lµm ®¶o ngîc ®îc xu thÕ kh¸ch quan ®ã, v× ®ã lµ quy luËt ph¸t triÓn kh¸ch quan cña x· héi. Con ®êng cña thêi ®¹i mµ nh©n lo¹i ®ang ®i tíi mÆc dÇu l©u dµi, quanh co, phøc t¹p nhng lµ con ®êng th¾ng lîi tÊt yÕu cña hoµ
Các đặc điểm và xu thế của thời đại ngày nay đã làm nảy sinh tính đa phương, đa dạng trong quan hệ quốc tế và trong chính sách đối ngoại của các nước.