5. Sinif Konusoru-cevap

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI ÜNİTESİ l. Havadaki su buharı hangi etkiyle meydana gelir? S u,maddedir. Isının etkisi altında buharlaşır. Sular ısındığı zaman gaz haline geçerler, yani buhar olurlar. Meydana gelen su buharı da havaya karışır. 2. Buhar nedir? Buhar suyun gaz halidir. 3. Havada her zaman su buharı var mıdır? Havada her zaman su buharı vardır. 4. Havadaki su buharı nelerden meydana gelir? Havadaki su buharı yeryüzündeki bütün sulardan bitkilerden, hayvanlardan ve insanlarda meydana gelir. 5. Nemli hava neye denir? Bir bölgede ne kadar çok su varsa o bölgedeki havanın su buharından, o kadar artma olur. Böyle havaya nemli hava denir. 6. kuru hava neye denir?Bir bölgedeki sular ne kadar azsa, havada o kadar az nem bulunur. Su buharları,nem olmayan havaya kuru hava denir. 7. Bulutlar nasıl meydana gelir? Biz havadaki su buharını gözümüzle göremeyiz. Havaya karışan su buharı, hava akımı ile yükselir. Yükseklerde soğuyunca, su tanecikleri bir birleriyle birleşirler(yoğunlaşma). Gözle göreceğimiz durumu alırlar Böylece bulutlar meydana gelir. 8. Yağmur oluşturan, kar bulutları hangisidir ? Koyu renkli ve yere en yakın bulutlardır. Bunlar, genellikle yağmur bulutlarıdır. Hava çok soğuksa, kar meydana getirirler. 9. Su kaç halde bulunur ve bunlar hangileridir? Su, üç halde bulunur. Bunlar; a) katı (buz) b) sıvı (su) c) gaz (su buharı) 11 Suyun düzensiz olan hali hangisidir ? Suyun üç halinden, bulut (su buharı) dediğimiz gaz halidir. 12.Suyun hacmi ne zaman genişler ? Donanarak buz olduğu zaman 13. Suyun neden belirli bir şekli yoktur, fakat belirli bir hacmi vardır? Su, sıvıdır ve sıvılar akışkan olur. İçinde bulunduğu kabın şeklini alırlar. Akışkan olan sıvıların bunedenle belirli bir şekli yoktur. Hacim, belirli yer kaplayan ve işgal edendir. Suda bulunduğu yeri kaplıyor ve yer işgal ediyor. Boşlukta bir yer işgal ediyor İşgal ettiği yer onun hacmini verir. Onun için belirli bir hacmi vardır. 14. Güneş enerjisini elektrik enerjisine çeviren düzeneklere ne ad verilir? Güneş pili (güneş pili panelleri) 15. Dünya ekonomisinin ana enerji kaynağım hangi yakıtlar oluşturur? Fosil yakıtlar 16. Yakıtlardaki, depolanmış güneş enerjisine ne ad verilir? İç enerji (potansiyel enerjikimyasal enerji) 17. Isı, sıcaklık ve sesten hangisi enerji değildir ? Sıcaklık 18. Sıcaklık nedir ? Sıcaklık bir enerji türü değildir.Birimi celcius(selsiyus)’tur. C ile gösterilir ve termometre ile ölçülür. 19-Isı nedir?Isı bir enerjidir.Diğer enerjilere dönüşebilir. 20, Hangi özelliklere sahip yüzeyler ısı ışınlarını yansıtırlar? Beyaz ve parlak pürüzsüz yüzeyler. 21. Kış mevsiminde, soğuktan korunmak mı yoksa terlemenin kolay olması mı önemlidir? Soğuktan korunmak. 22. Kış mevsiminde hangi renkli kumaşları tercih etmeliyiz?Koyu renkli. 23. Güneş ısısı hangi yolla Dünya'ya ulaşmaktadır? Işıma ile. 24. Elektrik enerjisini, ısı enerjisine çeviren araçlara örnekler veriniz. Fırın, elektrik sobası, ütü vb... 25. Doğalgaz nasıl bir gazdır? Yerin altında, kendiliğinden oluşmuş bir gazdır. 26. Çevreyi hiç kirletmeyen ısı kaynağı hangisidir? Elektrik 27. Elektrik enerjisi, hangi aletlerde ısı enerjisine çevrilir? Elektrik ocağı, ütü, fırın 28. Başlıca ısı kaynakları nelerdir? Maddeler halinde yazınız? a) Güneş b) Elektrik enerjisi c) Yakıtlar

29. Karalar mı yoksa denizler mi daha çabuk ısınır? Geceleri hangisi daha çabuk soğur? Suyun ısı kapasitesinin büyük olması. hava sıcaklığını da düzenler. Gündüzleri Güneş ışığında, karalar, denizlerden daha çabuk ısınır. Gece olduğunda gündüzleri sudan daha çabuk ısınan karalar, daha çabuk soğur. Suların soğuması daha geç olur. 30. Isıyı hareket enerjisine dönüştürmek üzere yapılmış alet ve makineler nelerdir? Buhar makinesi. buhar tirbünü, havayi fişek, füze, roket, içten patlamalı motor. 31. Isıtılan katı madde, sıvıda ve gazlarda ne gibi değişiklikler olur? Isıtılan katı maddelerin boyu uzar ve hacimleri büyür. Sıvılar, hacimce ve yüzeyce genleşir. 32. Sıvılar mı, yoksa katı maddeler mi daha çok genleşir? Sıvılar 33. Gözlük camları nasıl takılır? Gözlük camları yerleştirilirken metal çerçeve ısıtılarak genleştirilir. Camlar çerçeve takılarak soğutulur. Çerçeve soğuyunca camı sıkıca sarar. 34. Genleşmenin olumsuz etkileri nelerdir? a) Kışın su borularındaki su donarak genleşir ve boruların çatlamalarına yol açar. b) Elektrik direkleri arasında teller uygun uzunlukta olmasa, kışın büzülerek kopabilir. c) Demir yolu rayları arasında boşluk bırakılmazsa, yazın genleşerek uzayan raylar bükülür. Raylar üst üste binerek tren raydan çıkarak kaza olur. 35. Su kaç C'de kaynar?100 C'de kaynar. 36. Kaynama noktası neye denir? Suyun veya başka bir maddenin kaynamaya başladığı sıcaklık derecesine kaynama sıcaklığı veya kaynama noktası denir. 37. Buharlaşma neye denir? Bir sıvı maddenin gaz haline geçmesine buharlaşma denir 38. Yoğunlaşma neye denir? Gaz halinde olan buhar sıvı hale geçer, yani sıvılaşır. Bu gaz halinde olan buharın sıvı hale geçmesine yoğunlaşma denir. 39. Donma neye denir? Sıvı haldeki bir maddenin ısı kaybederek katı hale geçmesine donma denir. 40. Maddelerin ayırt edici özelliği ne demektir? Maddelerin birbirine uymayan birini diğerinden ayıran yapısına ayırt edici özellik denir. 41. Maddelerin ayırt edici özellikleri nelerdir? a) Donma noktası b) Erime noktası c) Kaynama noktası d) Tat e) Yoğunluk f) Renk g) Koku 42.Kaynama süresince maddenin sıcaklığı değişir mi? Kaynama sıcaklığı maddelerde sabittir ve değişmez. Kaynama müddetince maddelerin sıcaklığı değişmez. Her maddenin kaynama sıcaklığı ayrı ayrıdır. 43. Sıcaklık değişimi sırasında alınan veya verilen ısı nelere bağlıdır ? 1. Maddenin kütlesine bağlıdır. 2. Maddenin cinsine bağlıdır. 3. Sıcaklık farkına bağlıdır. 44. Isı alıp veren maddelerde ne gibi değişmeler olur? 1. Isı alıp veren maddelerde sıcaklık değişimi olur. 2. Hal değişimi olur. 3. Genleşme olur. 4. Yüksek sıcaklıktaki maddelerin ısısı düşer. 5. Küçük sıcaklığa sahip olan maddenin sıcaklığı yükselir. 45. Hal değişimi neye denir? Doğada katı, sıvı ve gaz halinde bulunan maddelerde ısı vererek yada ısı alarak hal durumunu değiştirebiliriz. Maddelerin bir halden başka bir hale geçmesine hal değiştirme denir. 46. Kestiğimiz karpuzu, kısa bir süre güneşte tutarsak soğur bunun sebebi nedir? Kesilen karpuz güneşe tutulursa. suyun bir kısmı karpuzdan ısı alarak buharlaşır ve karpuz soğur. Bu olay suya buz koyduğumuzda suyun soğuması, buzun suda ısı almasıyla olur. 47. Isı, sıcaklık ve sesten hangisi enerji değildir? Sıcaklık. 48. Bazı büyük mağazaların kapıları üzerinde bulunan ısıtıcılarla ve mikrodalga fırınlarında ısıtma işlemi hangi yolla olur? Işıma yolu ile. 49. Doğa olayları yaşantımıza etki eder mi? Her alanda doğa olaylarıyla iç içeyiz. Yaşantımız doğa olayları ile ilgilidir. Toprak bile doğa olayları neticesinde meydana gelir. Yağmur bir çeşit doğa olayıdır. Kısaca doğa olayları yaşantımızı etkiler.

50. Isı ve sıcaklık birimleri nelerdir? Isı birimi kalori,sıcaklık birimi derecedir. 51. Bir ısı alış-verişinde hangi cisim ısı verir? Hangi cisim ısı alır? Değişik iki çeşit ısıya sahip olan cisimlerden biri düşük sıcaklıkta ise diğeri yüksek sıcaklıkta olur. Bu değişik ısıya sahip olan iki cisim arasında ısı alış-verişi olur. Bu durumda alınan ısı verilen ısıya eşit olur. Sıcaklığı yüksek olan cisim ısı verir, sıcaklığı düşük olan cisimde ısı alır. 52) 30C lik ısıya sahip olan demir, sıcaklığı 85 dereceye sahip olan suyun içine atılıyor.Bu durumda 5 dk bekleniyor. Su ile demirin aynı sıcaklıkta olmadığı ortaya çıkıyor. Bu iki cisimden hangisi ısı vermiş, hangisi ısı almıştır. Suyun 85 C lik sıcaklığı neden aşağıya indi? Bunu nasıl yorumlarsınız? Demirin sıcaklığı 30 C dir. Suyun sıcaklığı 85 C dir. Sıcaklığı 85 "C olan su, demirden daha yüksek sıcaklığa sahip olduğundan su ısı verir. Sıcaklığı suyun sıcaklığından daha düşük olan demir ısı alır. Suyun verdiği ısı, demirin aldığı ısıya eşittir. Yani su ne kadar ısı verirse, demirde o kadar ısı alır. Alınan ısı verilen ısıya eşittir. “Alınan ısı= verilen ısı” Suyun ve demirin sıcaklıkları eşit oluncaya kadar, ısı alış-verişleri devam eder. Bu ısı alışverişinde suyun ısısı düşer, demirin ısısı yükselir. Bu ısı alışverişleri her ikisinin ısısı da eşit akıncaya kadar devam eder. Her iki maddede ortak sıcaklığa kavuşunca ısı alışverişleri son bulur. Son bulunan bu sıcaklığa ise ortak sıcaklık (son sıcaklık) denir. 53. Sıcaklık ne ile ölçülür? Termometre ile 54. Kaç çeşit termometre vardır? içinde bulundurdukları sıvıya göre iki çeşit termometre vardır. 1. Cıvalı termometre 2. Alkollü termometre 55. Isının yol açtığı değişiklikler nelerdir? 1. Maddelerde hal değişmesine yol açar. 2. Sıcaklık değişimine yol açar. 3.cisimlerde boyut değişir. 4.Havanın değişiminde etkili olur. NOT:Yağmurun yağması, cisimlerin en, boy ve yüksekliğinin değişmesi ısı etkisiyle olur.Rüzğar da ısı değişimi sonucu ortaya çıkar. Kayalar ısı değişimi sonucu parçalanır. 56. Maddeler doğada hangi durumda bulunur? Maddeler, doğada karışık halde bulunur. 57. Islak çamaşır rüzgarlı havada mı, yoksa rüzgarsız havada mı daha çabuk kurur?Neden? Çamaşır, rüzgarlı havada daha çabuk kurur. Hava akımı buharlaşmayı kolaylaştırır. Rüzgarlı hava hava akımını sağlar. 58. Hangi haldeki maddeler bulundukları kabın, şeklini alırlar?Sıvı ve gaz halinde bulunan maddeler. 59. Hangi haldeki maddeler cisim olma özelliğine sahiptir?Katı maddeler 60. Kahverengi üç şişede ayrı ayrı su, kolonya ve benzin bulunmaktadır. Bu maddeleri birbirinden nasıl ayırt edebilirsiniz? Kokularından. 61. Çözünme neye denir? Bir maddenin çözücü bir sıvı içerisinde gözden kaybolurcasına eş dağılım yapı göstererek dağılmasından meydana gelen olaya çözünme denir. 62. Şekerli suda çözen hangisi çözünen hangisidir? Şekerli suda, çözen sudur, çözünen ise şekerdir. Tuzlu suda, çözen su, çözünen ise tuzdur. Su maddeleri iyi çözer. Onun için iyi bir çözücüdür. 63. Çözelti neye denir? Katı bir maddenin bir sıvı içerisinde eriyerek gözle görülmeyecek kadar yok olması ya da çözünmesi olayına çözelti denir.