1341

Druk nr 1341 Warszawa, 16 pa!dziernika 2008 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja

Pan Bronis"aw Komorowski Marsza"ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu ni#ej podpisani pos"owie wnosz$ projekt ustawy:

- o funduszu so!eckim oraz o zmianie ustawy o samorz"dzie gminnym. Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upowa#niamy pana pos"a Roberta Telusa. (-) Andrzej Adamczyk; (-) Waldemar Andzel; (-) Zbigniew Babalski; (-) Barbara Bartu%; (-) Andrzej B&tkowski; (-) Antoni B"$dek; (-) Aleksander Ch"opek; (-) Witold Czarnecki; (-) Edward Czesak; (-) Zbigniew Girzy'ski; (-) Czes"aw Hoc; (-) El#bieta Jakubiak; (-) Dariusz Kaczanowski; (-) Beata Kempa; (-) Izabela Kloc; (-) Leonard Krasulski; (-) Marek Kwitek; (-) Marzena Macha"ek; (-) Krzysztof Maciejewski; (-) Ewa Malik; (-) Barbara Marianowska; (-) Beata Mazurek; (-) Maria Nowak; (-) Krzysztof Popio"ek; (-) Zbigniew Religa; (-) Józef Rojek; (-) Jaros"aw Rusiecki; (-) Dariusz Seliga; (-) Anna Sikora; (-) Krzysztof So'ta; (-) Andrzej Szlachta; (-) Stanis"aw Szwed; (-) Beata Szyd"o; (-) Jan Szyszko; (-) Robert Telus; (-) Jadwiga Wi%niewska; (-) Tadeusz Wo!niak; (-) Waldemar Wrona; (-) S"awomir Zawi%lak; (-) Maria Zuba.

Projekt Ustawa z dnia………..2008 r. o funduszu so!eckim oraz o zmianie ustawy o samorz"dzie gminnym. Rozdzia" I Przepisy ogólne Art.1. 1. Ustawa okre%la zasady tworzenia i funkcjonowania funduszy so"eckich. 2. Ustawa okre%la tak#e zasady przyznawania sta"ych diet dla osób pe"ni$cych funkcj& so"tysów. Rozdzia" II Fundusz So!ecki Art.2. 1. Tworzy si& Fundusz So"ecki, zwany dalej „Funduszem”. 2. Fundusz jest gminnym funduszem celowym w rozumieniu ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr. 249, poz. 2104 z pó!n. zm.) i stanowi wyodr&bnione w bud#ecie gminy %rodki przeznaczone do wy"$cznej dyspozycji so"ectw. 3. (rodki gromadzone s$ na odr&bnym rachunku dla wszystkich so"ectw w danej gminie. Art. 3. Fundusz tworzy si& odr&bnie dla ka#dego so"ectwa.

Art. 4. 1.Dochodami Funduszu s$: 1) udzia" we wp"ywach z podatku rolnego pobieranego na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym (Dz. U .z 2006r. Nr 136, poz. 969) w wysoko%ci 30% wp"ywów przed odliczeniem ulg inwestycyjnych oraz ulg z tytu"u po"o#enia gruntów na terenach podgórskich i górskich; 2) udzia" we wp"ywach z podatku od nieruchomo%ci pobieranego na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i op"atach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 884) w wysoko%ci 10% wp"ywów; 3) udzia" we wp"ywach z podatku le%nego pobieranego na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 pa!dziernika 2002 r. o podatku le%nym (Dz. U. Nr 200, poz. 1682) w wysoko%ci 30% wp"ywów – z terenu danego so"ectwa. 2. Dochodami Funduszu s$ tak#e: 1) dobrowolne %wiadczenia pieni&#ne osób fizycznych i prawnych; 2) inne %rodki okre%lone w odr&bnych przepisach. Art. 5. (rodki Funduszu przeznacza si& na inwestycje oraz rozwój lokalnej infrastruktury spo"ecznogospodarczej ma terenie so"ectwa, a w szczególno%ci na: 1) budow&, konserwacj&, utrzymanie, wyposa#enie i remont: dróg i obiektów mostowych, ulic, placów i urz$dze' zbiorowego zaopatrzenia rolnictwa i ludno%ci w wod&, stra#nic po#arniczych i obiektów przeciwpo#arowego zaopatrzenia wodnego oraz urz$dze' o%wiatowych, kulturalnych, socjalnych i sportowych, a tak#e na ochron& %rodowiska; 2) dofinansowanie

inicjatyw

obywatelskich

podejmowanych

przez

mieszka'ców so"ectwa. Art. 6. Finansowanie zada' ze %rodków Funduszu nie wyklucza finansowania tych zada' ze %rodków bud#etu gminy.

Art. 7. 1. Plan finansowy Funduszu sporz$dzany jest na rok kalendarzowy. 2. Projekt planu finansowego Funduszu sporz$dza Rada So"ecka, na wniosek so"tysa, najpó!niej do dnia 30 pa!dziernika roku poprzedzaj$cego rok, którego plan finansowy dotyczy. 3. Sporz$dzony projekt planu finansowego Funduszu so"tys przedstawia na zebraniu wiejskim i przekazuje odpowiedniemu burmistrzowi lub wójtowi gminy, celem, uj&cia w bud#ecie gminy, co jest warunkiem realizacji planu. 4. Rada gminy zatwierdza plan finansowy Funduszu do ko'ca roku poprzedzaj$cego rok, którego plan finansowy dotyczy. Art. 8. (rodki Funduszu niewykorzystane w danym roku kalendarzowym przechodz$ na rok nast&pny. Art. 9. 1. Gospodarka finansowa %rodkami Funduszu jest jawna. 2. So"tys og"asza plan finansowy Funduszu w sposób zwyczajowo przyj&ty w so"ectwie. 3. So"tys, w terminie do dnia 20 marca roku nast&puj$cego po roku, którego dotyczy plan finansowy Funduszu, przedstawia radzie gminy sprawozdanie z jego wykonania. Art. 10. Obs"ug& administracyjno-ksi&gow$ Funduszu wykonuje urz$d gminy, na terenie której znajduje si& so"ectwo.

Art. 11. Do gospodarowania %rodkami Funduszu w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie stosuje si& odpowiednio przepisy ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z pó!n. zm.) dotycz$ce funduszy celowych.

Rozdzia" III Zmiany w przepisach obowi"zuj"cych i przepisy ko#cowe Art. 12. W ustawie o samorz$dzie gminnym z dnia 8 marca 1990r. (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1951, z pó!n. zm. 1 ) wprowadza si& nast&puj$ce zmiany: 1) Art. 37a otrzymuje brzmienie: „Art.37a.1.

Przewodnicz$cy

organu

wykonawczego

jednostki

pomocniczej

uczestniczy w pracach rady gminy na zasadach okre%lonych w statucie gminy, bez prawa udzia"u w g"osowaniu. Przewodnicz$cy rady gminy jest ka#dorazowo zobowi$zany do zawiadamiania, na takich samych zasadach jak radnych, przewodnicz$cego organu wykonawczego jednostki pomocniczej o sesji rady gminy. 2. Przewodnicz$cy organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy przedstawia radzie gminy opini& w sprawach zwi$zanych z jednostk$ pomocnicz$. 3. Przewodnicz$cy organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy jest ka#dorazowo zobowi$zany do zawiadamiania cz"onków rady gminy o spotkaniu jednostki pomocniczej w sprawach zwi$zanych z przygotowaniem opinii dla rady gminy.” 2) art. 37b otrzymuje brzmienie: „Art.37b 1. Przewodnicz$cemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej (So"tysowi) przys"uguje miesi&czna dieta w wysoko%ci 200 z". 2. Dieta nie przys"uguje za miesi$c, w którym so"tys pe"ni funkcj& przez mniej ni# po"owa dni tego miesi$ca. 3. Dieta o której mowa w ust.1 jest finansowana przez bud#et pa'stwa a wyp"acana przez wójta. 4. Kwota diety której mowa w ust. 1 podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomno#eniu aktualnej kwoty diety przez 1

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. 1759, z 2005r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006r. Nr 17, poz.128.

wska!nik cen towarów i us"ug konsumpcyjnych ogó"em- w poprzednim roku kalendarzowym, og"aszany przez Prezesa G"ównego Urz&du Statystycznego.” 5. Rada gminy mo#e ustanowi) zasady, na jakich przewodnicz$cemu organu wykonawczego jednostki pomocniczej b&dzie przys"ugiwa"a dodatkowa dieta oraz zwrot kosztów podró#y s"u#bowej.” 6. Rada gminy mo#e ustanowi) zasady, na jakich cz"onkom organu wykonawczego jednostki pomocniczej oraz cz"onkom rady dzielnicy (osiedla), rady so"eckiej, b&dzie przys"ugiwa"a dieta lub zwrot kosztów podró#y s"u#bowej. Art. 13. W ustawie o finansach publicznych z dnia 30 czerwca2005r. (Dz. U. Nr 249. poz. 2104 z pó!n. zm.) w art. 184 ust. 1 dodaje si& pkt 8a w brzmieniu: „8a) plan wydatków gminnego funduszu so"eckiego z wyodr&bnieniem %rodków przeznaczonych na poszczególne so"ectwa;”

Art. 14. Pierwsza waloryzacja kwoty diety, o której mowa w art.37b ustawy okre%lonej w art.1 jest przeprowadzana od dnia 1 marca 2009r. Art. 15. Ustawa wchodzi w #ycie z dniem 1 stycznia 2009 r.

UZASADNIENIE Art. 36 ust. 1 ustawy o samorz$dzie gminnym stanowi, #e organem wykonawczym w so"ectwie jest so"tys. Dzia"alno%) so"tysa wspomaga rada so"ecka. So"tysi pe"ni$ swoje obowi$zki spo"ecznie, jednak spo"eczne uznanie nie zawsze jest adekwatne do wysi"ku i rozmiaru prac w"o#onych w zapewnienie prawid"owego funkcjonowania so"ectwa. Przemiany strukturalne polskiej wsi i nowe zadania zwi$zane z integracj$ polskiego rolnictwa z Uni$ Europejsk$, poszerzy"y zakres zada' so"tysów. Dlatego nie sposób w dalszym ci$gu opiera) funkcjonowania organu jakim jest so"tys, wy"$cznie na spo"ecznej pasji. Projektodawcy uznali, #e praca so"tysów powinna by), chocia# cz&%ciowo, rekompensowana w formie finansowej. Poniewa# so"tysami s$ nie tylko rolnicy, ale równie# nauczyciele wiejscy, pracownicy instytucji lokalnych i inni, wnioskodawcy zak"adaj$ mo#liwo%) wyp"acania dodatku dla wszystkich osób pe"ni$cych funkcje so"tysów. Na mocy obowi$zuj$cych przepisów (art. 37b ust. 1 ustawy o samorz$dzie gminnym) istnieje mo#liwo%) wyp"acania so"tysom diet, ale w praktyce sytuacja jest bardzo zró#nicowana ( s$ gminy gdzie dieta równa si& diecie radnym, a s$ te# gminy gdzie dieta nie jest wyp"acana w ogóle). W tej sytuacji zasadne wydaje si&, aby niezale#nie od rozwi$za' przyj&tych w poszczególnych gminach, ka#demu so"tysowi przys"ugiwa"a dieta w wysoko%ci 200 z". Kwota ta by"aby corocznie waloryzowana, pocz$wszy od 1 marca 2009 r. w oparciu o wska!nik inflacji w minionym roku kalendarzowym. Kwota diety wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych. Projekt ustawy wprowadza zmiany dotycz$ce przyznania wy#szych uprawnie' jednostkom pomocniczym tworzonym przez samorz$dy gminne oraz ujednolicenia przepisów reguluj$cych uprawnienia, obowi$zki i %wiadczenia przewodnicz$cych organów wykonawczych jednostek pomocniczych poprzez

przyznanie so"ectwom %rodków na realizacj& zada' wyznaczonych przez samorz$d gminy, przyznanie przewodnicz$cym organów wykonawczych prawa czynnego uczestniczenia w pracach rady gminy poprzez wyra#anie opinii w sprawach zwi$zanych z jednostk$ pomocnicz$ oraz ustanowienia zasad przys"ugiwania diet przewodnicz$cym organów wykonawczych jednostek pomocniczych. W dotychczasowym stanie prawnym gmina (art. 5 ust. 1 ustawy o samorz$dzie gminnym) mo#e tworzy) jednostki pomocnicze. Upodmiotowienie spo"eczno%ci

wiejskich,

umo#liwienie

prowadzenia

w"asnej

gospodarki

finansowej w ramach bud#etu gminy likwiduje bardzo skomplikowan$ procedur& zwi$zan$ z przyznawaniem przez gminy %rodków finansowych na realizacj& zada' zwi$zanych z rozwojem danej spo"eczno%ci. Dysponuj$c %rodkami finansowymi jednostki pomocnicze b&d$ mog"y wyst&powa) z wnioskami o dofinansowanie indywidualnych projektów oraz otrzymaj$ mo#liwo%) szerszego korzystania ze %rodków w ramach funduszy europejskich, krajowych i mi&dzynarodowych programów pomocowych adresowanych do mieszka'ców wsi. (rodki finansowe gromadzone b&d$ na odr&bnych rachunkach dla wszystkich so"ectw w danej gminie. W obecnym stanie prawnym dotycz$cym udzia"u przewodnicz$cych organów wykonawczych jednostek pomocniczych w pracach rady gminy (art. 37a ustawy), opartym jedynie o przygotowane i przyj&te przez rad& gminy statuty gminne wyst&puj$ du#e rozbie#no%ci w zakresie przyj&tych rozwi$za'. Istniej$ statuty, w których przewidziany jest udzia" przewodnicz$cych organów wykonawczych w posiedzeniach rady gminy z g"osem doradczym b$d! opiniodawczym, s$ te# takie które podobnych rozwi$za' nie przewiduj$. Przy braku jasno okre%lonych regu" i zasad dzia"ania, to urz&dnik gminny wyznacza granice mo#liwych dzia"a' przewodnicz$cego organu wykonawczego jednostki pomocniczej gminy. Cz&sto wyst&puj$ce ró#nice w pojmowaniu przez w"adze samorz$dowe i administracj& gminn$ potrzeb wsi i sposobów ich zaspokajania

oraz nierzadkie przypadki “uszcz&%liwiania” na si"& mieszka'ców inwestycjami w oparciu o “odgórne” rozpoznanie potrzeb i oczekiwa' wspólnot so"eckich, przez urz&dników gminnych nie tylko s$ bezcelowe, ale cz&sto tworz$, b$d! pog"&biaj$ konflikty i powoduj$ brak porozumienia na styku mieszka'cy i administracja

gminna.

Wprowadzaj$c

zapisy

(art.37a

1.)

dotycz$ce

przedstawienia radzie gminnej opinii w sprawach zwi$zanych z jednostk$ pomocnicz$ oraz zapewniony udzia" cz"onków rady gminy w spotkaniach dotycz$cych przygotowania opinii dla rady, zapewnia wi&ksz$ integracj& i zwi$zek mieszka'ców z gmin$. U"atwia tak#e budowanie spo"ecze'stwa obywatelskiego, aktywizacj& mieszka'ców do dzia"a' na rzecz rozwoju jednostki pomocniczej, rozwoju kulturalnego i szerokiej demokratyzacji #ycia spo"eczno%ci lokalnej. Na realizacj& wyp"at diet nale#y zabezpieczy) ok. 98 mln. z". Projekt niesie za sob$ pozytywne skutki spo"eczne oraz jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

Warszawa, 23 pa!dziernika 2008 r. BAS-WAEM-2954/08

Pan Bronis"aw Komorowski Marsza"ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna w sprawie zgodno$ci z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu ustawy o funduszu so!eckim oraz o zmianie ustawy o samorz"dzie gminnym (przedstawiciel wnioskodawców: pose! Robert Telus) Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwa"y Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2002 r., Nr 23, poz. 398, ze zmianami) sporz$dza si& nast&puj$c$ opini&:

1. Przedmiot projektu ustawy Projekt przewiduje utworzenie, odr&bnie dla ka#dego so"ectwa, Funduszu So"eckiego, b&d$cego gminnym funduszem celowym. Dochodami Funduszu b&d$ g"ównie udzia"y we wp"ywach z podatków: rolnego, od nieruchomo%ci i le%nego. (rodki Funduszu maj$ by) przeznaczone na inwestycje i rozwój lokalnej infrastruktury spo"eczno-gospodarczej na terenie so"ectwa. Projekt okre%la zasady gospodarowania funduszem. Projekt przewiduje ponadto: 1) zmian& przepisów artyku"ów 37a i 37b ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz$dzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zmianami), okre%laj$c m.in. wysoko%), zasady finansowania i wyp"acania miesi&cznej diety przys"uguj$cej so"tysowi, oraz 2) dodanie punktu 8a w ust&pie 1 artyku"u 184 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, ze zmianami), uzupe"niaj$c elementy wymaganej tre%ci uchwa"y bud#etowej jednostki samorz$du terytorialnego o „plan wydatków gminnego funduszu so"eckiego z wyodr&bnieniem %rodków przeznaczonych na poszczególne so"ectwa”. Proponowana ustawa ma wej%) w #ycie z dniem 1 stycznia 2009 r. 2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii obj%tej projektem Prawo Unii Europejskiej nie reguluje kwestii, o której mowa w projekcie ustawy.

2

3. Analiza przepisów projektu pod k"tem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej Przedmiot proponowanej zmiany nie nale#y do materii regulacji prawa UE. 4. Konkluzja Przedmiot projektu ustawy o funduszu so"eckim oraz o zmianie ustawy o samorz$dzie gminnym nie jest obj&ty prawem Unii Europejskiej. Sporz!dzi": Zespó" Prawa Europejskiego Akceptowa": Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha" Kkrólikowski

Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, samorz$d gminny, fundusz celowy, so"tys, dieta

Warszawa, 23 pa!dziernika 2008 r. BAS-WAEM-2955/08

Pan Bronis"aw Komorowski Marsza"ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy poselski projekt ustawy o funduszu so!eckim oraz o zmianie ustawy o samorz"dzie gminnym (przedstawiciel wnioskodawców: pose! Robert Telus) jest projektem ustawy wykonuj"cej prawo Unii Europejskiej Projekt przewiduje utworzenie, odr&bnie dla ka#dego so"ectwa, Funduszu So"eckiego, b&d$cego gminnym funduszem celowym. Dochodami Funduszu b&d$ g"ównie udzia"y we wp"ywach z podatków: rolnego, od nieruchomo%ci i le%nego. (rodki Funduszu maj$ by) przeznaczone na inwestycje i rozwój lokalnej infrastruktury spo"eczno-gospodarczej na terenie so"ectwa. Projekt okre%la zasady gospodarowania funduszem. Projekt przewiduje ponadto zmian& ustaw: z dnia 8 marca 1990 r. o samorz$dzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zmianami) oraz z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, ze zmianami. Przedmiot projektu ustawy nie jest obj&ty prawem Unii Europejskiej. Projekt ustawy o funduszu so"eckim oraz o zmianie ustawy o samorz$dzie gminnym nie jest projektem ustawy wykonuj"cej prawo Unii Europejskiej. Sporz!dzi": Zespó" Prawa Europejskiego Akceptowa": Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha" Królikowski

Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, projekt ustawy, samorz$d gminny, fundusz celowy, so"tys, dieta