Druk nr 1075 Warszawa, 2 pa!dziernika 2008 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-159-08 Pan Bronis"aw Komorowski Marsza"ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy
-o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw wraz projektem aktu wykonawczego. W za"#czeniu przedstawiam tak$e opini% proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
dotycz#c#
zgodno&ci
Jednocze&nie uprzejmie informuj%, $e do prezentowania stanowiska Rz#du w tej sprawie w toku prac parlamentarnych zosta" upowa$niony Minister Finansów. wz. Wiceprezes Rady Ministrów (-) Waldemar Pawlak
Projekt USTAWA z dnia
o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1)
Art. 1. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z pó!n. zm. 2)) wprowadza si% nast%puj#ce zmiany: 1) w art. 6: a) po ust. 3 dodaje si% ust. 3a w brzmieniu: „3a.
Zasady i sposób opodatkowania, o których mowa w ust. 2 i 3, maj# zastosowanie równie$ do: 1) ma"$onków, którzy maj# miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, 2) ma"$onków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowi#zkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi dla celów podatkowych ma miejsce zamieszkania w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obsza-
2
ru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej – je$eli osi#gn%li podlegaj#ce opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysoko&ci stanowi#cej "#cznie co najmniej 75 % ca"kowitego przychodu osi#gni%tego przez oboje ma"$onków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych; przepisy ust. 8 – 10 stosuje si% odpowiednio.”, b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowuj#cych w roku podatkowym dzieci: 1) ma"oletnie, 2) bez wzgl%du na ich wiek, które zgodnie z odr%bnymi przepisami otrzymywa"y zasi"ek (dodatek) piel%gnacyjny lub rent% socjaln#, 3) do uko'czenia 25 roku $ycia ucz#ce si% w szko"ach, o których mowa w przepisach o systemie o&wiaty lub w przepisach – Prawo o szkolnictwie wy$szym oraz w przepisach reguluj#cych system o&wiatowy lub szkolnictwo wy$sze obowi#zuj#cych w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie, je$eli w roku podatkowym nie uzyska"y dochodów podlegaj#cych opodatkowaniu na zasadach okre&lonych w art. 27 lub art. 30b w "#cznej wysoko&ci przekraczaj#cej kwot% stanowi#c# iloraz kwoty zmniejszaj#cej podatek oraz stawki podatku, okre&lonych
3
w pierwszym
przedziale
skali
podatkowej,
o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyj#tkiem renty rodzinnej –
podatek mo$e by( okre&lony, z zastrze$eniem
ust. 8, na wniosek wyra$ony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysoko&ci podatku obliczonego od po"owy dochodów osoby samotnie wychowuj#cej dzieci, z uwzgl%dnieniem art. 7, z tym $e do sumy tych dochodów nie wlicza si% dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zrycza"towany na zasadach okre&lonych w tej ustawie.”, c) po ust. 4 dodaje si% ust. 4a i 4b w brzmieniu: „4a. Zasada i sposób opodatkowania, o których mowa w ust. 4, maj# zastosowanie równie$ do osób, o których mowa w art. 3 ust. 2a, samotnie wychowuj#cych w roku podatkowym dzieci, je$eli "#cznie spe"niaj# nast%puj#ce warunki: 1)
maj# miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
2)
osi#gn%"y podlegaj#ce opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysoko&ci stanowi#cej co najmniej 75 % ca"kowitego przychodu osi#gni%tego w danym roku podatkowym,
4
3)
udokumentowa"y
certyfikatem
rezydencji
miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. 4b. Do podatników, o których mowa w ust. 4a, przepisy ust. 8 – 10 stosuje si% odpowiednio.”, d) dodaje si% ust. 11 – 13 w brzmieniu: „11. Za ca"kowite przychody, o których mowa w ust. 3a i 4a, uwa$a si% przychody osi#gni%te ze !róde" okre&lonych w art. 10 ust. 1, bez wzgl%du na miejsce po"o$enia tych !róde" przychodów. 12. Przepis ust. 3a i ust. 4a stosuje si% pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikaj#cej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego pa'stwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. 13. Na $#danie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnicy, o których mowa w ust. 3a i ust. 4a, s# obowi#zani udokumentowa( wysoko&( ca"kowitych przychodów osi#gni%tych w danym roku podatkowym, w szczególno&ci przedstawiaj#c za&wiadczenie wydane przez w"a&ciwy organ podatkowy innego ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwa cz"onkowskiego Unii Europejskiej lub innego pa'stwa nale$#cego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwaj-
5
carskiej, w którym osoby te maj# miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.”; 2) w art. 6a w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) stosuje si% przepisy art. 6 ust. 3, 3a i 8 – 13,”; 3) w art. 7 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Dochody ma"oletnich dzieci w"asnych i przysposobionych, z wyj#tkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego u$ytku, podlegaj#ce opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza si% do dochodów rodziców, chyba $e rodzicom nie przys"uguje prawo pobierania po$ytków ze !róde" przychodów dzieci.”; 4) w art. 11: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Przychodami, z zastrze$eniem art. 14 – 16, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i pkt 10 w zakresie realizacji praw wynikaj#cych z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, s# otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieni#dze i warto&ci pieni%$ne oraz warto&( otrzymanych &wiadcze' w naturze i innych nieodp"atnych &wiadcze'.”, b) uchyla si% ust. 3 i 4; 5) art. 11a otrzymuje brzmienie:
6
„Art. 11a. 1. Przychody w walutach obcych, z zastrze$eniem art. 14 i art. 17, przelicza si% na z"ote wed"ug kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, og"aszanych przez bank, z którego us"ug korzysta" podatnik, i maj#cych zastosowanie przy kupnie walut. Je$eli podatnik nie korzysta z us"ug banku, przychody przelicza si% na z"ote wed"ug kursu &redniego walut obcych og"aszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzaj#cego dzie' uzyskania przychodu, z zastrze$eniem ust. 2. 2. Je$eli bank, z którego us"ug korzysta podatnik, stosuje ró$ne kursy walut obcych i nie jest mo$liwe zastosowanie kursu, o którym mowa w ust. 1 zdanie pierwsze, lub bank nie og"asza kursu walut, do przeliczenia przychodu uzyskanego przez podatnika na z"ote, stosuje si% kurs &redni walut obcych og"aszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzaj#cego dzie' uzyskania przychodu. 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si% odpowiednio do wyra$onych w walutach obcych kwot uprawniaj#cych do odliczenia od podstawy obliczenia podatku i obni$enia podatku oraz do podatku wyra$onego w walutach obcych.”; 6) w art. 17 dodaje si% ust. 4 w brzmieniu:
7
„4. Przychody, o których mowa w ust. 1 pkt 6, 9 i 10, uzyskane w walutach obcych przelicza si% na z"ote wed"ug kursu &redniego walut obcych og"aszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzaj#cego dzie' uzyskania przychodu.”; 7) w art. 20 dodaje si% ust. 4 w brzmieniu: „4. Wydatki poniesione w walutach obcych przelicza si% na z"ote wed"ug zasad okre&lonych w art. 11a.”; 8) w art. 21: a) w ust. 1: – w pkt 3 wst%p do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „otrzymane odszkodowania lub zado&(uczynienia, je$eli ich wysoko&( lub zasady ustalania wynikaj# wprost z przepisów odr%bnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyj#tkiem:”, –
pkt 3a otrzymuje brzmienie: „3a) odszkodowania lub zado&(uczynienia otrzymane na podstawie przepisów o uznaniu za niewa$ne orzecze' wydanych wobec osób represjonowanych za dzia"alno&( na rzecz niepodleg"ego bytu pa'stwa polskiego,”,
–
w pkt 3b wst%p do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „inne odszkodowania lub zado&(uczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody s#dowej do wysoko&ci okre&lonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyj#tkiem odszkodowa' lub zado&(uczynie':”,
8
– pkt 3d otrzymuje brzmienie: „3d) odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego,”, – pkt 6 i 6a otrzymuj# brzmienie: „6) wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na automatach, grach na automatach o niskich wygranych oraz grach w bingo pieni%$ne i fantowe urz#dzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach losowych i zak"adach wzajemnych obowi#zuj#cych w pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, 6a) wygrane w grach liczbowych, loteriach pieni%$nych, grze telebingo, zak"adach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych, je$eli jednorazowa warto&( tych wygranych nie przekracza 2 280 z", urz#dzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach losowych i zak"adach wzajemnych obowi#zuj#cych w pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego,”, –
pkt 8 otrzymuje brzmienie: „8) &wiadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o &wiadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i piel%gnacyjne, &wiadczenia pieni%$ne otrzymane w przypadku bezskuteczno-
9
&ci egzekucji alimentów oraz zasi"ki porodowe otrzymane na podstawie odr%bnych przepisów,”, –
pkt 20 otrzymuje brzmienie: „20) cz%&( przychodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywaj#cych czasowo za granic# i uzyskuj#cych przychody ze stosunku s"u$bowego, stosunku pracy, pracy nak"adczej oraz spó"dzielczego stosunku pracy, za ka$dy dzie' pobytu za granic#, w którym podatnik pozostawa" w stosunku s"u$bowym, stosunku pracy, pracy nak"adczej oraz spó"dzielczym stosunku
pracy,
w kwocie
odpowiadaj#cej
30 % diety, okre&lonej w przepisach w sprawie wysoko&ci oraz warunków ustalania nale$no&ci przys"uguj#cych pracownikowi zatrudnionemu w pa'stwowej lub samorz#dowej jednostce sfery bud$etowej z tytu"u podró$y s"u$bowej poza granicami kraju, z zastrze$eniem ust. 15,”, –
po pkt 26 dodaje si% pkt 26a i 26b w brzmieniu: „26a) &wiadczenia otrzymane z tytu"u jednorazowej pomocy materialnej finansowanej ze &rodków bud$etu pa'stwa lub jednostek samorz#du terytorialnego w zwi#zku z zaistnia"ym zdarzeniem losowym, 26b) kwoty stanowi#ce zwrot kosztów z tytu"u opieki nad dzieckiem lub osob# zale$n# otrzymane na podstawie przepisów odr%bnych ustaw lub przepisów wykonawczych do
10
tych ustaw, finansowane z bud$etu pa'stwa, bud$etów jednostek samorz#du terytorialnego, Funduszu Pracy lub z bud$etu Unii Europejskiej,”, –
w pkt 27 lit. a otrzymuje brzmienie: „a) rehabilitacj% zawodow#, spo"eczn# i lecznicz# osób niepe"nosprawnych ze &rodków Pa'stwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepe"nosprawnych oraz z zak"adowych funduszy rehabilitacji osób niepe"nosprawnych lub zak"adowych funduszy aktywno&ci,”,
–
pkt 28 otrzymuje brzmienie: „28) przychody uzyskane z tytu"u sprzeda$y ca"o&ci lub cz%&ci nieruchomo&ci wchodz#cych w sk"ad gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy przychodu uzyskanego ze sprzeda$y gruntów, które w zwi#zku z t# sprzeda$# utraci"y charakter rolny,”,
–
po pkt 46a dodaje si% pkt 46b w brzmieniu: „46b) przychody pos"ów wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej do Parlamentu Europejskiego, otrzymane na podstawie regulacji wewn%trznych Parlamentu Europejskiego, na pokrycie kosztów zwi#zanych z wykonywaniem przez nich mandatu pos"a,”,
–
po pkt 50 dodaje si% pkt 50a w brzmieniu: „50a) warto&( maj#tku otrzymanego w zwi#zku z likwidacj# osoby prawnej w cz%&ci stanowi#cej
11
koszt nabycia lub obj%cia udzia"ów (akcji) albo wk"adów w spó"dzielni,”, –
pkt 83 otrzymuje brzmienie: „83) nale$no&ci pieni%$ne wyp"acone policjantom, $o"nierzom, funkcjonariuszom celnym, Stra$y Granicznej, pracownikom jednostek wojskowych, jednostek policyjnych i jednostek organizacyjnych Stra$y Granicznej u$ytych poza granicami pa'stwa w celu udzia"u w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia si" pa'stwa albo pa'stw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobie$enia aktom terroryzmu lub ich skutkom, organizowania i kontroli ruchu granicznego, organizowania ochrony granicy pa'stwowej
lub
zapewnienia
bezpiecze'stwa
w komunikacji mi%dzynarodowej, a tak$e nale$no&ci pieni%$ne wyp"acone policjantom, $o"nierzom, funkcjonariuszom celnym, Stra$y Granicznej i pracownikom, pe"ni#cym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji mi%dzynarodowych i si" wielonarodowych; zwolnienie nie ma zastosowania do wynagrodze' za prac% oraz uposa$e' i innych nale$no&ci pieni%$nych przys"uguj#cych z tytu"u pe"nienia s"u$by na ostatnio zajmowanym stanowisku s"u$bowym,”, –
w pkt 120 zdanie ko'cowe otrzymuje brzmienie: „– w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odr%bnych przepisów, inwestycji dotycz#cych budowy infra-
12
struktury przesy"owej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urz#dze' infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo&ciami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z pó!n. zm. 3)),”, –
uchyla si% pkt 126,
–
pkt 127 otrzymuje brzmienie: „127) alimenty: a) na rzecz dzieci, które nie uko'czy"y 25 roku $ycia, oraz dzieci bez wzgl%du na wiek, które zgodnie z odr%bnymi przepisami otrzymuj# zasi"ek (dodatek) piel%gnacyjny lub rent% socjaln#, b) na rzecz innych osób ni$ wymienione w lit. a), otrzymane na podstawie wyroku s#du lub ugody s#dowej, do wysoko&ci nieprzekraczaj#cej miesi%cznie 700 z",”,
–
dodaje si% pkt 130 – 132 w brzmieniu: „130) odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Pa'stwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odp"atnego zbycia tych obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a, 131) dochody z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw
maj#tkowych,
o
których
mowa
w art. 30e, w wysoko&ci, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udzia"u wydatków
13
poniesionych na cele mieszkaniowe w przychodzie z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw maj#tkowych, je$eli pocz#wszy od dnia odp"atnego zbycia, nie pó!niej ni$ w okresie dwóch lat od ko'ca roku podatkowego, w którym nast#pi"o odp"atne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomo&ci lub tego prawa maj#tkowego zosta" wydatkowany na w"asne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzgl%dnia si% do wysoko&ci przychodu z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw maj#tkowych, 132) przyznane przez krajowe i zagraniczne organy w"adzy i ich urz%dy, w tym jednostki organizacyjne im podleg"e lub przez nie nadzorowane oraz krajowe, zagraniczne i mi%dzynarodowe organizacje (instytucje) i ich organy, nagrody: a)
za wybitne osi#gni%cia z dziedziny nauki, kultury i sztuki,
b)
z tytu"u dzia"alno&ci na rzecz praw cz"owieka
–
w cz%&ci przekazanej jako darowizna
przez podatników, którzy otrzymali te nagrody, na rzecz instytucji realizuj#cej cele okre&lone w art. 4 ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego, z zastrze$eniem ust. 29.”,
14
b) ust. 15 otrzymuje brzmienie: „15. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 20, nie ma zastosowania do przychodów: 1) pracowników odbywaj#cych podró$ s"u$bow# poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2) osób otrzymuj#cych &wiadczenia zwolnione od podatku na podstawie ust. 1 pkt 83 i 110.”, c) uchyla si% ust. 21 i 22, d) dodaje si% ust. 23 – 29 w brzmieniu: „23. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i 6a, w odniesieniu do wygranych uzyskanych w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, stosuje si% pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikaj#cej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego pa'stwa, na którego terytorium loterie, gry lub zak"ady wzajemne s# urz#dzane i prowadzone. 24. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 46, nie ma zastosowania do otrzymanych dochodów z tytu"u realizacji projektu w ramach umowy twinningowej (bli!niaczej), zawartej na podstawie prawa wspólnotowego, zgodnie z któr# instytucj# wdra$aj#c# jest instytucja polskiej administracji publicznej.
15
25. Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uwa$a si%: 1) wydatki poniesione na: a) nabycie budynku mieszkalnego, jego cz%&ci lub udzia"u w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowi#cego odr%bn# nieruchomo&( lub udzia"u w takim lokalu, a tak$e na nabycie gruntu lub udzia"u w gruncie albo prawa u$ytkowania wieczystego gruntu lub udzia"u w takim prawie, zwi#zanych z tym budynkiem lub lokalem, b) nabycie
spó"dzielczego
w"asno&ciowego
prawa do lokalu mieszkalnego lub udzia"u w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spó"dzielni mieszkaniowej lub udzia"u w takim prawie, c) nabycie gruntu lub udzia"u w gruncie, prawa u$ytkowania wieczystego gruntu lub udzia"u w takim prawie przeznaczonych pod budow% budynku mieszkalnego, w tym równie$ gruntu lub udzia"u w gruncie albo prawa wieczystego u$ytkowania gruntu lub udzia"u w takim prawie z rozpocz%t# budow# budynku mieszkalnego, d) budow%, rozbudow%, nadbudow%, przebudow% lub remont w"asnego budynku mieszkalnego, jego cz%&ci lub w"asnego lokalu mieszkalnego,
16
e) rozbudow%, nadbudow%, przebudow% lub adaptacj% na cele mieszkalne w"asnego budynku niemieszkalnego, jego cz%&ci, w"asnego lokalu niemieszkalnego lub w"asnego pomieszczenia niemieszkalnego –
po"o$onych w pa'stwie cz"onkowskim Unii
Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, 2) wydatki poniesione na sp"at% kredytu lub po$yczki, a tak$e odsetek od kredytu lub po$yczki zaci#gni%tych na nabycie lub wybudowanie zbywanej nieruchomo&ci lub prawa maj#tkowego w banku lub w spó"dzielczej kasie oszcz%dno&ciowo-kredytowej, maj#cych siedzib% w pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, z wyj#tkiem odsetek od kredytu lub po$yczki, które zosta"y odliczone od podstawy opodatkowania, 3) warto&( otrzymanego w ramach odp"atnego zbycia w drodze zamiany znajduj#cego si% w pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej: a) budynku mieszkalnego, jego cz%&ci lub udzia"u w takim budynku, lokalu mieszkal-
17
nego stanowi#cego odr%bn# nieruchomo&( lub udzia"u w takim lokalu, lub b) spó"dzielczego w"asno&ciowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego w spó"dzielni mieszkaniowej, lub udzia"u w tych prawach, lub c) gruntu lub udzia"u w gruncie, prawa u$ytkowania wieczystego gruntu lub udzia"u w takim prawie przeznaczonych pod budow% budynku mieszkalnego, w tym równie$ gruntu lub udzia"u w gruncie albo prawa wieczystego u$ytkowania gruntu lub udzia"u w takim prawie z rozpocz%t# budow# budynku mieszkalnego, lub d) gruntu, udzia"u w gruncie albo prawa u$ytkowania wieczystego gruntu lub udzia"u w takim prawie, zwi#zanych z budynkiem lub lokalem wymienionym w lit. a). 26. Przez w"asny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1 lit. d) i e), rozumie si% budynek, lokal lub pomieszczenie stanowi#ce w"asno&( lub wspó"w"asno&( podatnika lub do którego podatnikowi przys"uguje spó"dzielcze w"asno&ciowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spó"dzielni mieszkaniowej lub udzia" w takich prawach. 27. W przypadku ponoszenia wydatków na cele mieszkaniowe w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym
18
pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, stosuje si% pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikaj#cej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego pa'stwa, na którego terytorium podatnik ponosi wydatki na cele mieszkaniowe. 28. Za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uwa$a si% wydatków poniesionych na: 1) nabycie gruntu lub udzia"u w gruncie, prawa wieczystego u$ytkowania gruntu lub udzia"u w takim prawie, budynku, jego cz%&ci lub udzia"u w budynku, lub 2) budow%, rozbudow%, nadbudow%, przebudow%, adaptacj% lub remont budynku albo jego cz%&ci – przeznaczonych na cele rekreacyjne. 29. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 132, stosuje si%, je$eli: 1)
wysoko&( przekazanej nagrody na rzecz instytucji realizuj#cej cele, o których mowa w art. 4 ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego, jest udokumentowana dowodem wp"aty na rachunek bankowy obdarowanej instytucji, a w przypadku nagrody innej ni$ pieni%$na – dokumentem, z którego wynika warto&( przekazanej na-
19
grody oraz o&wiadczeniem obdarowanej instytucji o jej przyj%ciu, 2)
nagroda, o której mowa w pkt 1, zosta"a przekazana najpó!niej do dnia up"ywu terminu dla z"o$enia zeznania podatkowego, o którym mowa w art. 45 ust. 1, sk"adanego za rok podatkowy, w którym otrzymano nagrod%.”;
9) w art. 23: a) w ust. 1: – po pkt 38a dodaje si% pkt 38b w brzmieniu: „38b) zap"aconych odsetek i prowizji od kredytu, za który nabyto papiery warto&ciowe, udzia"y lub pochodne instrumenty finansowe, przypadaj#cych proporcjonalnie na t% cz%&( kredytu, która nie zosta"a wydatkowana na nabycie tych papierów warto&ciowych, udzia"ów lub pochodnych instrumentów finansowych,”, – dodaje si% pkt 61 w brzmieniu: „61) poniesionych wydatków oraz warto&ci przekazanych rzeczy, praw lub wykonanych us"ug, wynikaj#cych z czynno&ci, które nie mog# by( przedmiotem prawnie skutecznej umowy.”, b) dodaje si% ust. 8 w brzmieniu: „8. Przepis ust. 1 pkt 38b stosuje si% wy"#cznie przy okre&laniu dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 1 i 2 oraz art. 30b ust. 2 pkt 1 – 4.”; 10) w art. 24 w ust. 5 dodaje si% pkt 8 w brzmieniu:
20
„8) warto&( niepodzielonych zysków w spó"kach kapita"owych w przypadku przekszta"cenia tych spó"ek w spó"ki osobowe; przychód okre&la si% na dzie' przekszta"cenia.”; 11) w art. 25: a) po ust. 6a dodaje si% ust. 6b – 6d w brzmieniu: „6b. Je$eli dochody podatnika b%d#cego podmiotem krajowym zostan# przez administracj% podatkow# innego pa'stwa uznane za dochody powi#zanego z podatnikiem podmiotu zagranicznego i zaliczone do podlegaj#cych opodatkowaniu dochodów tego podmiotu zagranicznego, w celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania dokonuje si% korekty dochodów podatnika b%d#cego podmiotem krajowym, o ile przepisy w"a&ciwych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, tak# korekt% przewiduj#. 6c. Korekta dochodów, o której mowa w ust. 6b, s"u$y okre&leniu dochodów podatnika b%d#cego podmiotem krajowym, jakie by"yby przez ten podmiot uzyskane, gdyby warunki handlowe lub finansowe ustalone z podmiotem zagranicznym, o którym mowa w ust. 6b, odpowiada"y warunkom, jakie by"yby uzgodnione mi%dzy podmiotami niezale$nymi. 6d. Przepisy ust. 6b i 6c stosuje si% odpowiednio do podmiotu zagranicznego posiadaj#cego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zak"ad, w zakresie dochodów uzyskanych za po&rednic-
21
twem tego zak"adu i uwzgl%dnionych w jego dochodach.”, b) ust. 8 otrzymuje brzmienie: „8. Minister w"a&ciwy do spraw finansów publicznych okre&li, w drodze rozporz#dzenia, sposób i tryb okre&lania dochodów w drodze oszacowania oraz sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, uwzgl%dniaj#c w szczególno&ci tre&( ustale' podj%tych w tym zakresie przez Organizacj% Wspó"pracy Gospodarczej i Rozwoju oraz zobowi#zania Rzeczypospolitej Polskiej wynikaj#ce z cz"onkostwa w Unii Europejskiej.”; 12) w art. 26: a) w ust. 1: – w pkt 2 zdanie ko'cowe otrzymuje brzmienie: „–
odliczenie nie dotyczy sk"adek, których podsta-
w% wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz sk"adek, których podstaw% wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku,”, – po pkt 2 dodaje si% pkt 2a w brzmieniu: „2a) sk"adek zap"aconych w roku podatkowym ze &rodków podatnika na obowi#zkowe ubezpieczenie spo"eczne podatnika lub osób z nim wspó"pracuj#cych, zgodnie z przepisami dotycz#cymi obowi#zkowego ubezpieczenia spo-
22
"ecznego obowi#zuj#cymi w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrze$eniem ust. 13a – 13c,”, b) w ust. 6e pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) istnienia podstawy prawnej wynikaj#cej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego pa'stwa, na którego terytorium organizacja posiada siedzib%.”, c) po ust. 13a dodaje si% ust. 13b i 13c w brzmieniu: „13b. Odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a, nie dotyczy sk"adek: 1)
których podstaw% wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stron# jest Rzeczpospolita Polska,
2)
odliczonych w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej od dochodu (przychodu) albo podatku osi#gni%tego
23
w tym pa'stwie albo od podatku na podstawie art. 27b ust. 1 pkt 2. 13c. Odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2a, stosuje si% pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikaj#cej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego pa'stwa, w którym podatnik op"aca" sk"adki na obowi#zkowe ubezpieczenie spo"eczne.”; 13) w art. 27b: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, w pierwszej kolejno&ci ulega obni$eniu o kwot%: 1) sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o &wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze &rodków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027): a) op"aconej w roku podatkowym bezpo&rednio przez podatnika zgodnie z przepisami o &wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze &rodków publicznych, b) pobranej w roku podatkowym przez p"atnika zgodnie z przepisami o &wiadczeniach opie-
24
ki zdrowotnej finansowanych ze &rodków publicznych –
obni$enie nie dotyczy sk"adek, których pod-
staw% wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz sk"adek, których podstaw% wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, 2)
sk"adki zap"aconej w roku podatkowym ze &rodków podatnika na obowi#zkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim wspó"pracuj#cych, zgodnie z przepisami dotycz#cymi obowi#zkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowi#zuj#cymi w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrze$eniem ust. 4.”,
b) dodaje si% ust. 4 w brzmieniu: „4. Obni$enie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, stosuje si%, pod warunkiem $e: 1)
nie dotyczy sk"adki, której podstaw# wymiaru jest dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stron# jest Rzeczpospolita Polska,
2)
sk"adka na obowi#zkowe ubezpieczenie zdrowotne zap"acona w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europej-
25
skiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej nie zosta"a odliczona od dochodu (przychodu) albo podatku w tym pa'stwie albo nie zosta"a odliczona na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2a, 3)
istnieje podstawa prawna wynikaj#ca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego pa'stwa, w którym podatnik op"aca" sk"adki na obowi#zkowe ubezpieczenie zdrowotne.”;
14) art. 27f otrzymuje brzmienie: „Art. 27f. 1. Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwot% sk"adki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczy( kwot% obliczon# zgodnie z ust. 2, na ka$de ma"oletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym: 1) wykonywa" w"adz% rodzicielsk#, 2) pe"ni" funkcj% opiekuna prawnego, o ile dziecko z nim zamieszkiwa"o, 3) sprawowa" opiek% poprzez pe"nienie funkcji rodziny zast%pczej na podstawie orzeczenia s#du lub umowy zawartej ze starost#.
26
2. Odliczeniu podlega kwota stanowi#ca 1/6 kwoty zmniejszaj#cej podatek okre&lonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za ka$dy miesi#c kalendarzowy, w którym podatnik wykonywa" w"adz%, pe"ni" funkcj% albo sprawowa" opiek%, o których mowa w ust. 1. Odliczenie nie przys"uguje poczynaj#c od miesi#ca kalendarzowego, w którym dziecko: 1) na podstawie orzeczenia s#du zosta"o umieszczone w instytucji zapewniaj#cej ca"odobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o &wiadczeniach rodzinnych, 2) wst#pi"o w zwi#zek ma"$e'ski. 3. W przypadku gdy w tym samym miesi#cu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest w"adza, pe"niona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, ka$demu z podatników przys"uguje odliczenie w kwocie stanowi#cej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za ka$dy dzie' sprawowania pieczy nad dzieckiem. 4.
Odliczenie dotyczy "#cznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców
zast%pczych
pozostaj#cych
w zwi#zku ma"$e'skim. Kwot% t% mog# odliczy( od podatku w cz%&ciach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
27
5. Odliczenia dokonuje si% w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podaj#c liczb% dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imi% , nazwisko oraz dat% urodzenia dzieci. Na $#danie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowi#zany przedstawi( za&wiadczenia, o&wiadczenia oraz inne dowody niezb%dne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególno&ci: 1) odpis aktu urodzenia dziecka, 2) za&wiadczenie s#du rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, 3) odpis orzeczenia s#du o ustaleniu rodziny zast%pczej lub umow% zawart# mi%dzy rodzin# zast%pcz# a starost#, 4) za&wiadczenie o ucz%szczaniu pe"noletniego dziecka do szko"y. 6. Przepisy ust. 1 – 5 stosuje si% odpowiednio do podatników utrzymuj#cych pe"noletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w zwi#zku z wykonywaniem przez tych podatników ci#$#cego na nich obowi#zku alimentacyjnego oraz w zwi#zku ze sprawowaniem funkcji rodziny zast%pczej. 7. Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje si% odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.”; 15) w art. 29 dodaje si% ust. 4 i 5 w brzmieniu:
28
„4. Je$eli podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 2a: 1) maj# miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, i 2) udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych –
uzyskane przychody, o których mowa w ust. 1, pod-
legaj#ce opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mog#, na wniosek wyra$ony w zeznaniu podatkowym sk"adanym za dany rok podatkowy, opodatkowa( na zasadach okre&lonych w art. 27 ust. 1; w tym przypadku pobrany od tych przychodów zrycza"towany podatek dochodowy, o którym mowa w ust. 1, traktuje si% na równi z pobran# przez p"atnika zaliczk# na podatek dochodowy. 5. Przepis ust. 4 stosuje si%, je$eli istnieje podstawa prawna wynikaj#ca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów mi%dzynarodowych, których stron# jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego pa'stwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.”; 16) w art. 30: a) w ust. 1: –
zdanie wst%pne otrzymuje brzmienie:
29
„Od dochodów (przychodów) pobiera si% zrycza"towany podatek dochodowy:”, –
pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) z tytu"u wygranych w konkursach, grach i zak"adach wzajemnych lub nagród zwi#zanych ze sprzeda$# premiow#, uzyskanych w pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub innym pa'stwie nale$#cym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, z zastrze$eniem art. 21 ust. 1 pkt 6, 6a i 68 – w wysoko&ci 10 % wygranej lub nagrody,”,
–
po pkt 5 dodaje si% pkt 5a w brzmieniu: „5a) z tytu"u, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5 – 9, je$eli suma nale$no&ci okre&lonych w umowie lub w umowach zawartych z osob# nieb%d#c# pracownikiem p"atnika z tego samego tytu"u nie przekracza miesi%cznie od tego samego p"atnika kwoty 200 z" – w wysoko&ci 18 % przychodu,”,
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Zrycza"towany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, 4 – 5a i 13, pobiera si% bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.”, c) dodaje si% ust. 9 w brzmieniu: „9. Przepisy ust. 1 pkt 2, 4 – 5a i 7a stosuje si% z uwzgl%dnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stron# jest Rzeczpospolita Polska. Jednak$e zastosowanie stawki podatku wynikaj#cej z umowy o unikaniu podwójnego opodat-
30
kowania lub niepobranie (niezap"acenie) podatku zgodnie z tak# umow# jest mo$liwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.”; 17) w art. 30a ust. 6 otrzymuje brzmienie: „6. Zrycza"towany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 – 4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera si% bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Zdanie pierwsze nie ma zastosowania do art. 24 ust. 5 pkt 1, 2 i 4, ust. 5a i 5d.”; 18) w art. 30e: a) ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Po zako'czeniu roku podatkowego podatnik jest obowi#zany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykaza(: 1) dochody
uzyskane
w
roku
podatkowym
z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw maj#tkowych okre&lonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) – c) i obliczy( nale$ny podatek dochodowy, od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131 lub 2) dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.”, b) dodaje si% ust. 7 – 9 w brzmieniu: „7. W przypadku niewype"nienia warunków okre&lonych w art. 21 ust. 1 pkt 131, podatnik jest obowi#zany do z"o$enia korekty zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, i do zap"aty
31
podatku wraz z odsetkami za zw"ok%; odsetki nalicza si% od nast%pnego dnia po up"ywie terminu p"atno&ci, o którym mowa w art. 45 ust. 4 pkt 4, do dnia zap"aty podatku w"#cznie. 8. Je$eli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, osi#ga równie$ dochody okre&lone w ust. 1 poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a dochody te nie s# zwolnione od opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub gdy z pa'stwem, w którym dochody s# osi#gane, Rzeczpospolita Polska nie zawar"a umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te "#czy si% z dochodami osi#gni%tymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od "#cznej sumy dochodów odlicza si% kwot% równ# podatkowi dochodowemu zap"aconemu w obcym pa'stwie. Odliczenie to nie mo$e jednak przekroczy( tej cz%&ci podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym pa'stwie. Przepisy art. 11a stosuje si% odpowiednio. 9. W przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 1, osi#gaj#cego dochody okre&lone w ust. 1 wy"#cznie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie s# zwolnione od podatku dochodowego na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, lub gdy z pa'stwem, w którym dochody s# osi#gane,
32
Rzeczpospolita Polska nie zawar"a umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zasad% okre&lon# w ust. 8 stosuje si% odpowiednio.”; 19) w art. 32 ust. 3b otrzymuje brzmienie: „3b. Zaliczk% obliczon# w sposób okre&lony w ust. 3 zmniejsza si% o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesi#cu przez zak"ad pracy ze &rodków podatnika.”; 20) w art. 33 ust. 3a otrzymuje brzmienie: „3a. Zaliczk% od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczon# w sposób okre&lony w ust. 2 i 3, zmniejsza si% o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesi#cu przez spó"dzielni% ze &rodków podatnika.”; 21) w art. 34: a) ust. 4a otrzymuje brzmienie: „4a. Zaliczk% obliczon# w sposób okre&lony w ust. 2 zmniejsza si% o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesi#cu przez organ rentowy ze &rodków podatnika.”, b) w ust. 9 zdanie ko'cowe otrzymuje brzmienie: „– podatek wynikaj#cy z rozliczenia rocznego obni$ony o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w roku podatkowym przez organ rentowy ze &rodków podatnika, jest podatkiem nale$nym od podatnika za dany rok, chyba $e naczelnik
33
urz%du skarbowego wyda decyzj% okre&laj#c# wysoko&( zobowi#zania podatkowego w innej wysoko&ci.”; 22) w art. 35 ust. 9 otrzymuje brzmienie: „9. Zaliczk% od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczon# w sposób okre&lony w ust. 3 – 8, zmniejsza si% o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesi#cu przez p"atnika ze &rodków podatnika.”; 23) w art. 37 w ust. 1a pkt 4 otrzymuje brzmienie: „4) odlicza od podatku kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w roku podatkowym ze &rodków podatnika,”; 24) w art. 38 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. P"atnicy b%d#cy: 1) zak"adami pracy chronionej kwoty pobranych zaliczek na podatek od przychodów z tytu"ów okre&lonych w art. 12 oraz od zasi"ków pieni%$nych z ubezpieczenia spo"ecznego, wyp"acanych przez tych p"atników: a) za miesi#ce od pocz#tku roku do miesi#ca w"#cznie, w którym dochód podatnika uzyskany od pocz#tku roku u tego p"atnika przekroczy" kwot% stanowi#c# górn# granic% pierwszego przedzia"u skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, przekazuj#: –
w 10 % na Pa'stwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe"nosprawnych,
34
–
w 90 % na zak"adowy fundusz rehabilitacji osób niepe"nosprawnych,
b) za miesi#ce nast%puj#ce po miesi#cu, w którym dochód podatnika uzyskany od pocz#tku roku u tego p"atnika przekroczy" kwot%, o której mowa w lit. a), przekazuj# na zasadach okre&lonych w ust. 1, 2) zak"adami aktywno&ci zawodowej kwoty pobranych zaliczek na podatek od przychodów z tytu"ów okre&lonych w art. 12 oraz od zasi"ków pieni%$nych z ubezpieczenia spo"ecznego, wyp"acanych przez tych p"atników: a) za miesi#ce od pocz#tku roku do miesi#ca w"#cznie, w którym dochód podatnika uzyskany od pocz#tku roku u tego p"atnika przekroczy" kwot% stanowi#c# górn# granic% pierwszego przedzia"u skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, przekazuj# na zak"adowy fundusz aktywno&ci, b) za miesi#ce nast%puj#ce po miesi#cu, w którym dochód podatnika uzyskany od pocz#tku roku u tego p"atnika przekroczy" kwot%, o której mowa w lit. a), przekazuj# na zasadach okre&lonych w ust. 1.”; 25) w art. 39: a) w ust. 1 dodaje si% zdanie trzecie w brzmieniu: „W informacji tej wykazuje si% równie$ dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów mi%dzynarodowych.”,
35
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Je$eli obowi#zek poboru przez p"atników, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, zaliczek na podatek usta" w ci#gu roku, p"atnicy na pisemny wniosek podatnika, w terminie 14 dni od dnia z"o$enia tego wniosku, s# obowi#zani do sporz#dzenia i przekazania podatnikowi oraz urz%dowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urz%du skarbowego w"a&ciwy wed"ug miejsca zamieszkania podatnika, lub urz%dowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urz%du skarbowego w"a&ciwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych – imiennej informacji, o której mowa w ust. 1, z zastrze$eniem ust. 5.”; 26) w art. 41: a) ust. 1a otrzymuje brzmienie: „1a. Zaliczk% od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczon# w sposób okre&lony w tym przepisie, zmniejsza si% o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze &rodków podatnika przez p"atnika, o którym mowa w ust. 1.”, b) ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. P"atnicy, o których mowa w ust. 1, s# obowi#zani pobiera( zrycza"towany podatek dochodowy od dokonywanych wyp"at (&wiadcze') lub stawianych do dyspozycji podatnika pieni%dzy lub warto&ci pieni%$nych z tytu"ów okre&lonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4 – 5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrze$eniem ust. 5.”,
36
c) ust. 4c otrzymuje brzmienie: „4c. Spó"ka przejmuj#ca, nowo zawi#zana lub powsta"a w wyniku przekszta"cenia jest obowi#zana, jako p"atnik, pobiera( zrycza"towany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4, od dochodu okre&lonego w art. 24 ust. 5 pkt 7 lub 8.”, d) ust. 8 otrzymuje brzmienie: „8. Podatnik uzyskuj#cy dochód, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7 lub 8, jest obowi#zany wp"aci( p"atnikowi kwot% nale$nego zrycza"towanego podatku dochodowego przed terminem okre&lonym w art. 42 ust. 1.”, e) dodaje si% ust. 9 w brzmieniu: „9. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, p"atnik pobiera zrycza"towany podatek dochodowy na zasadach okre&lonych w art. 29, bez wzgl%du na to, czy podatnik ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1a, je$eli uzyska od tego podatnika certyfikat rezydencji.”; 27) w art. 42c w ust. 1 w pkt 1 wst%p do wyliczenia otrzymuje brzmienie: „faktycznemu albo po&redniemu odbiorcy, któremu wyp"aca lub stawia do dyspozycji przychody (dochody) i który ze wzgl%du na miejsce zamieszkania lub odpowiednio siedziby (miejsca prowadzenia dzia"alno&ci), podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od ca"o&ci swoich dochodów:”; 28) w art. 42e w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
37
„2) sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w danym miesi#cu ze &rodków podatnika.”; 29) w art. 44: a) w ust. 1b dodaje si% zdanie drugie w brzmieniu: „Podatek za grudzie' p"atny jest w terminie z"o$enia zeznania.”, b) ust. 3a otrzymuje brzmienie: „3a. Podatnicy uzyskuj#cy dochody, o których mowa w ust. 1a, s# obowi#zani w terminie do 20 dnia miesi#ca nast%puj#cego po miesi#cu, w którym dochód by" uzyskany, a za grudzie' – w terminie z"o$enia zeznania podatkowego, wp"aca( zaliczki miesi%czne, stosuj#c do uzyskanego dochodu najni$sz# stawk% podatkow# okre&lon# w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Za dochód, o którym mowa w zdaniu pierwszym, uwa$a si% uzyskane w ci#gu miesi#ca przychody po odliczeniu miesi%cznych kosztów
uzyskania
w
wysoko&ci
okre&lonej
w art. 22 ust. 2 lub 9 oraz zap"aconych w danym miesi#cu sk"adek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lub 2a. Przy obliczaniu zaliczki podatnik mo$e stosowa( wy$sz# stawk% podatkow# okre&lon# w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.”, c) ust. 3c otrzymuje brzmienie: „3c. Zaliczk% obliczon# w sposób okre&lony w ust. 3a zmniejsza si% o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, zap"aconej w danym miesi#cu ze &rodków podatnika.”,
38
d) w ust. 6b pkt 2 otrzymuje brzmienie: „2) w roku podatkowym poprzedzaj#cym dany rok podatkowy o dwa lata – je$eli w zeznaniu, o którym mowa w pkt 1, podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej albo wykazali dochód w wysoko&ci nieprzekraczaj#cej kwoty niepowoduj#cej obowi#zku zap"aty podatku wynikaj#cej z pierwszego przedzia"u skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1; je$eli równie$ w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej albo wykazali dochód z tego !ród"a w wysoko&ci nieprzekraczaj#cej kwoty niepowoduj#cej obowi#zku zap"aty podatku wynikaj#cej z pierwszego przedzia"u skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, nie s# mo$liwe wp"aty zaliczek w uproszczonej formie.”, e) ust. 6i otrzymuje brzmienie: „6i. Kwot% zaliczki podlegaj#c# wp"acie, obliczon# w sposób okre&lony w ust. 6b lub 6h, zmniejsza si% o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, zap"aconej w danym miesi#cu przez podatnika.”, f) ust. 7 otrzymuje brzmienie: „7. Podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, czasowo przebywaj#cy za granic#, którzy osi#gaj# dochody ze !róde" przychodów po"o$onych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, s# obowi#zani w terminie do 20 dnia miesi#ca nast%puj#cego po miesi#cu,
39
w którym wrócili do kraju, wp"aci( zaliczk% na podatek dochodowy. Je$eli termin p"atno&ci przypada po zako'czeniu roku podatkowego, nale$ny podatek p"atny jest w terminie z"o$enia zeznania. Do obliczenia nale$nej zaliczki stosuje si% odpowiednio ust. 3a oraz 3c.”, g) po ust. 7j dodaje si% ust. 7k w brzmieniu: „7k. Pomoc, o której mowa w ust. 7a, 7e i 7f, stanowi pomoc de minimis udzielan# w zakresie i na zasadach okre&lonych w bezpo&rednio obowi#zuj#cych aktach prawa wspólnotowego dotycz#cych pomocy w ramach zasady de minimis.”; 30) w art. 45: a) w ust. 1a dodaje si% pkt 3 w brzmieniu: „3) odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw maj#tkowych opodatkowanych na zasadach okre&lonych w art. 30e.”, b) ust. 1b otrzymuje brzmienie: „1b. Urz%dem skarbowym, o którym mowa w ust. 1 i 1a, jest urz#d skarbowy w"a&ciwy wed"ug miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego, a gdy zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej usta"o przed tym dniem – wed"ug ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium, z zastrze$eniem ust. 1c.”, c) po ust. 1b dodaje si% ust. 1c w brzmieniu: „1c. W przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urz%dem skarbowym, o którym mowa
40
w ust. 1 i 1a, jest urz#d skarbowy w"a&ciwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.”, d) w ust. 3a pkt 1 otrzymuje brzmienie: „1) zap"aconych i odliczonych sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne lub zdrowotne,”, e) ust. 3b otrzymuje brzmienie: „3b. W zeznaniu, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 1a, wykazuje si% nale$ny podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29 – 30a, je$eli podatek ten nie zosta" pobrany przez p"atnika.”, f) w ust. 4 dodaje si% pkt 4 w brzmieniu: „4) nale$ny podatek wynikaj#cy z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 3.”, g) uchyla si% ust. 5c – 5g, h) ust. 7 otrzymuje brzmienie: „7. Podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 2a, je$eli osi#gn%li dochody ze !róde" przychodów po"o$onych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez po&rednictwa p"atników lub za po&rednictwem p"atników nieobowi#zanych do dokonania rocznego obliczenia podatku lub osi#gn%li dochody okre&lone w art. 30b, i zamierzaj# opu&ci( terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed terminem, o którym mowa w ust. 1, s# obowi#zani z"o$y( zeznania, o których mowa w ust. 1 i 1a, za rok podatkowy przed opuszczeniem terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrze$eniem ust. 7a.”, i)
po ust. 7 dodaje si% ust. 7a w brzmieniu:
41
„7a. Podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 2a, którzy wybrali sposób opodatkowania okre&lony w art. 6 ust. 3a, 4a lub w art. 29 ust. 4, zeznanie podatkowe sk"adaj# w terminie okre&lonym w ust. 1. Do zeznania podatkowego podatnicy do"#czaj# certyfikat rezydencji dokumentuj#cy miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.”; 31) po art. 45b dodaje si% art. 45c w brzmieniu: „Art. 45c. 1. Naczelnik urz%du skarbowego w"a&ciwy miejscowo dla z"o$enia zeznania podatkowego, na wniosek, o którym mowa w ust. 3, przekazuje na rzecz jednej organizacji po$ytku publicznego dzia"aj#cej na podstawie ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego, wybranej przez podatnika z wykazu, o którym mowa w ustawie o dzia"alno&ci po$ytku publicznego, zwanej dalej „organizacj# po$ytku publicznego”, kwot% w wysoko&ci nieprzekraczaj#cej 1 % podatku nale$nego wynikaj#cego: 1) z
zeznania
podatkowego
z"o$onego
w terminie okre&lonym dla jego z"o$enia, albo 2) z korekty zeznania, o którym mowa w pkt 1, je$eli zosta"a dokonana w ci#gu dwóch miesi%cy od up"ywu terminu dla z"o$enia zeznania podatkowego – po jej zaokr#gleniu do pe"nych dziesi#tek groszy w dó".
42
2. Warunkiem przekazania kwoty, o której mowa w ust. 1, jest zap"ata w pe"nej wysoko&ci podatku nale$nego stanowi#cego podstaw% obliczenia kwoty do przekazania na rzecz organizacji po$ytku publicznego, nie pó!niej ni$ w terminie dwóch miesi%cy od up"ywu terminu dla z"o$enia zeznania podatkowego. 3. Za wniosek uwa$a si% wskazanie przez podatnika w zeznaniu podatkowym albo w korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, organizacji po$ytku publicznego, poprzez podanie jej nazwy, numeru wpisu do Krajowego Rejestru S#dowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji. 4. Naczelnik urz%du skarbowego przekazuje kwot%, o której mowa w ust. 1, na rachunek bankowy organizacji po$ytku publicznego wskazany w wykazie, o którym mowa w ustawie o dzia"alno&ci po$ytku publicznego, w lipcu lub w sierpniu roku podatkowego, w którym sk"adane jest zeznanie podatkowe. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego. 5. Naczelnik urz%du skarbowego przekazuje organizacji po$ytku publicznego imi%, nazwisko i dane adresowe podatnika oraz wysoko&( kwoty, o której mowa w ust. 1, przekazanej na rzecz tej organizacji, po wyra$eniu przez podatnika w zeznaniu podatkowym lub korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, zgody na
43
ich przekazanie. Informacje te naczelnik urz%du skarbowego przekazuje organizacji po$ytku publicznego, w formie pisemnej, w terminie okre&lonym w ust. 4.”; 32) w za"#czniku nr 2 do ustawy „TABELA RODZAJÓW I ROZMIARÓW DZIA)ÓW SPECJALNYCH PRODUKCJI ROLNEJ ORAZ NORM SZACUNKOWYCH DOCHODU ROCZNEGO” w lp. 8 w kol. 2 lit. c) otrzymuje brzmienie: „c) tchórze”. Art. 2. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z pó!n. zm. 4)) wprowadza si% nast%puj#ce zmiany: 1) po art. 77b dodaje si% art. 77c w brzmieniu: „Art. 77c. § 1. Nadp"ata wynikaj#ca z korekty zeznania w podatku dochodowym od osób fizycznych jest pomniejszana o kwot% odpowiadaj#c# nadwy$ce kwoty przekazanej na rzecz organizacji po$ytku publicznego zgodnie z wnioskiem podatnika, o którym mowa w odr%bnych przepisach, ponad zaokr#glon# do pe"nych dziesi#tek groszy w dó" kwot% 1 % podatku nale$nego wynikaj#cego z tej korekty. § 2. Przepis § 1 stosuje si% odpowiednio do nadp"at wynikaj#cych z decyzji.”; 2) w art. 299 w § 3 dodaje si% pkt 13 w brzmieniu:
44
„13) organizacjom po$ytku publicznego – w zakresie i na zasadach okre&lonych w ustawach podatkowych.”. Art. 3. W ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zrycza"towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi#ganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, z pó!n. zm. 5)) wprowadza si% nast%puj#ce zmiany: 1) w art. 8 uchyla si% ust. 6 i 7; 2) w art. 11 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. W przypadku dokonywania odlicze' od przychodów, o których mowa w ust. 1, stosuje si% odpowiednio przepisy art. 9 ust. 3 i 3a oraz art. 26 ust. 5 – 7h, 13b i 13c ustawy o podatku dochodowym.”; 3) w art. 12: a) w ust. 1 w pkt 4 lit. b otrzymuje brzmienie: „b) uzyskanej prowizji z dzia"alno&ci handlowej w zakresie sprzeda$y jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesi%cznych, znaczków pocztowych, $etonów i kart magnetycznych do automatów,”, b) ust. 10a otrzymuje brzmienie: „10a. W przypadku odp"atnego zbycia budynku mieszkalnego, jego cz%&ci lub udzia"u w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowi#cego odr%bn# nieruchomo&( lub udzia"u w takim lokalu, gruntu lub udzia"u w gruncie albo prawa u$ytkowania wieczystego gruntu lub udzia"u w takim prawie, zwi#zanych z tym budynkiem lub lokalem, spó"dzielczego w"asno&ciowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udzia"u w takim prawie oraz
45
prawa do domu jednorodzinnego w spó"dzielni mieszkaniowej lub udzia"u w takim prawie wykorzystywanych w pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej – je$eli odp"atne zbycie zosta"o dokonane przed up"ywem pi%ciu lat, licz#c od ko'ca roku kalendarzowego, w którym nast#pi"o nabycie lub wybudowanie – stosuje si% art. 21 ust. 1 pkt 131 i art. 30e ustawy o podatku dochodowym.”, c) dodaje si% ust. 12 w brzmieniu: „12. Przepisy art. 27 ust. 8 – 9a ustawy o podatku dochodowym stosuje si% odpowiednio.”; 4) art. 13 otrzymuje brzmienie: „Art. 13. 1. Rycza"t od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejno&ci ulega obni$eniu o kwot% sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne op"aconej przez podatnika, o której mowa w art. 27b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, o ile nie zosta"a odliczona od podatku dochodowego. 2. W przypadku dokonywania obni$ki, o której mowa w ust. 1, stosuje si% odpowiednio przepisy art. 27b ust. 2 – 4 ustawy o podatku dochodowym.”; 5) w art. 21: a) w ust. 2a dodaje si% pkt 5 i 6 w brzmieniu: „5) otrzymania zwrotu uprzednio odliczonych sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne,
46
6) otrzymania zwrotu uprzednio zap"aconego za granic# i odliczonego podatku”, b) uchyla si% ust. 3a – 3d, c) dodaje si% ust. 14 w brzmieniu: „14. Pomoc, o której mowa w ust. 6 i 10, stanowi pomoc de minimis udzielan# w zakresie i na zasadach okre&lonych w bezpo&rednio obowi#zuj#cych aktach prawa wspólnotowego dotycz#cych pomocy w ramach zasady de minimis.”; 6) po art. 21a dodaje si% art. 21b w brzmieniu: „Art. 21b. 1. Naczelnik urz%du skarbowego w"a&ciwy miejscowo dla z"o$enia zeznania podatkowego, na wniosek, o którym mowa w ust. 3, przekazuje na rzecz jednej organizacji po$ytku publicznego dzia"aj#cej na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z pó!n. zm.6)), wybranej przez podatnika z wykazu, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie, zwanej dalej „organizacj# po$ytku publicznego”, kwot% w wysoko&ci nieprzekraczaj#cej 1 % podatku nale$nego wynikaj#cego: 1) z zeznania podatkowego z"o$onego w terminie okre&lonym dla jego z"o$enia, albo 2) z korekty zeznania, o którym mowa w pkt 1, je$eli zosta"a dokonana w ci#gu
47
dwóch miesi%cy od up"ywu terminu dla z"o$enia zeznania podatkowego – po jej zaokr#gleniu do pe"nych dziesi#tek groszy w dó". 2. Warunkiem przekazania kwoty, o której mowa w ust. 1, jest zap"ata w pe"nej wysoko&ci podatku nale$nego stanowi#cego podstaw% obliczenia kwoty do przekazania na rzecz organizacji po$ytku publicznego, nie pó!niej ni$ w terminie dwóch miesi%cy od up"ywu terminu dla z"o$enia zeznania podatkowego. 3. Za wniosek uwa$a si% wskazanie przez podatnika w zeznaniu podatkowym albo w korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, organizacji po$ytku publicznego, poprzez podanie jej nazwy, numeru wpisu do Krajowego Rejestru S#dowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji. 4. Naczelnik urz%du skarbowego przekazuje kwot%, o której mowa w ust. 1, na rachunek bankowy organizacji po$ytku publicznego wskazany w wykazie, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia"alno&ci po$ytku
publicznego
i
o
wolontariacie,
w kwietniu lub w maju roku podatkowego, w którym sk"adane jest zeznanie podatkowe; kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego.
48
5. Naczelnik urz%du skarbowego przekazuje organizacji po$ytku publicznego imi%, nazwisko i dane adresowe podatnika oraz wysoko&( kwoty, o której mowa w ust. 1, przekazanej na rzecz tej organizacji, po wyra$eniu przez podatnika w zeznaniu podatkowym lub korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, zgody na ich przekazanie. Informacje te naczelnik urz%du skarbowego przekazuje organizacji po$ytku publicznego, w formie pisemnej, w terminie okre&lonym w ust. 4.”; 7) w art. 31 dodaje si% ust. 6 w brzmieniu: „6. Przepisy art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2 – 4 ustawy o podatku dochodowym stosuje si% odpowiednio.”; 8) w art. 44 dodaje si% ust. 5 w brzmieniu: „5. Przepisy art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2 – 4 ustawy o podatku dochodowym stosuje si% odpowiednio.”. Art. 4. W ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z pó!n. zm. 6)) po art. 27 dodaje si% art. 27a w brzmieniu: „Art. 27a. 1. Minister w"a&ciwy do spraw zabezpieczenia spo"ecznego prowadzi w formie elektronicznej i zamieszcza na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej wykaz organizacji po$ytku publicznego, na które podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z odr%bnymi przepisami, mo$e przekaza( 1 % podatku.
49
2. Wykaz, o którym mowa w ust. 1, zawiera w odniesieniu do ka$dej organizacji po$ytku publicznego jej nazw% i siedzib%, numer wpisu do Krajowego Rejestru S#dowego oraz numer rachunku bankowego w"a&ciwego do przekazania 1 % podatku. 3. Minister Sprawiedliwo&ci na bie$#co dostarcza w postaci elektronicznej dane, o których mowa w ust. 2, z wyj#tkiem numerów rachunków bankowych. 4. Organizacje po$ytku publicznego s# obowi#zane zamie&ci( na stronie internetowej prowadzonej przez ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego numer rachunku bankowego w"a&ciwego do przekazania zgodnie z odr%bnymi przepisami 1 % podatku oraz o&wiadczenie dotycz#ce nieprowadzenia dzia"alno&ci gospodarczej polegaj#cej na wytwarzaniu wyrobów przemys"u elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a tak$e pozosta"ych wyrobów alkoholowych o zawarto&ci alkoholu powy$ej 1,5 %, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udzia"em tych metali, lub handlu tymi wyrobami. 5. W przypadku gdy organizacja po$ytku publicznego nie wype"ni"a obowi#zków, o których mowa w ust. 4, lub b"%dnie poda"a numer rachunku bankowego, naczelnik urz%du skarbowego odst%puje od przekazania 1 % podatku na rzecz tej organizacji.”.
50
Art. 5. W ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) w art. 9: 1) ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Podatnikowi, któremu w latach 2002 – 2006 zosta" udzielony kredyt (po$yczka), o którym mowa w art. 26b ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowi#zuj#cym przed dniem 1 stycznia 2007 r., zwany dalej „kredytem mieszkaniowym”, przys"uguje na zasadach okre&lonych w tej ustawie oraz w ustawie wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowi#zuj#cym przed dniem 1 stycznia 2007 r., prawo do odliczania wydatków na sp"at% odsetek: 1) od kredytu mieszkaniowego, 2) od kredytu (po$yczki) zaci#gni%tego na sp"at% kredytu mieszkaniowego, 3) od kredytu (po$yczki) zaci#gni%tego na sp"at% kredytu (po$yczki), o którym mowa w pkt 2 –
do up"ywu terminu sp"aty okre&lonego w umowie
o kredyt mieszkaniowy zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie d"u$ej jednak ni$ do dnia 31 grudnia 2027 r.”; 2) po ust. 1 dodaje si% ust. 1a i 1b w brzmieniu: „1a. W przypadku gdy kredyt (po$yczka), o którym mowa w ust. 1, stanowi cz%&( kredytu (po$yczki) przeznaczonego na sp"at% równie$ innych, ni$ wymienione w tym przepisie, zobowi#za' kredytowych (po$yczkowych), odliczeniu podlegaj# odsetki od tej cz%&ci kredytu (po-
51
$yczki), która proporcjonalnie przypada na sp"at% kredytu (po$yczki), o którym mowa w ust. 1. 1b. Odsetki od kredytu (po$yczki), o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, zap"acone w latach 2002 – 2007 w zwi#zku z inwestycj# zako'czon# przed dniem 1 stycznia 2008 r., zgodnie z art. 26b ust. 2 pkt 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowi#zuj#cym przed dniem 1 stycznia 2007 r., podlegaj# odliczeniu na zasadach okre&lonych w ustawie wymienionej w art. 1 lub 2, w brzmieniu obowi#zuj#cym przed dniem 1 stycznia 2007 r., od dochodu (przychodu) uzyskanego w roku 2008 lub 2009. Do odliczenia wydatków, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie stosuje si% art. 26b ust. 5 – 7 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowi#zuj#cym przed dniem 1 stycznia 2007 r. Przepis ust. 1a stosuje si% odpowiednio.”. Art. 6. 1. Do przychodu (dochodu) z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw okre&lonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a – c ustawy wymienionej w art. 1, nabytych lub wybudowanych (oddanych do u$ytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje si% zasady okre&lone w ustawie wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowi#zuj#cym na dzie' 31 grudnia 2008 r. 2. Do przychodów z odp"atnego zbycia sk"adników maj#tku, o których mowa w art. 12 ust. 10a ustawy wymienionej w art. 3, wykorzystywanych w pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej, które zosta"y nabyte lub wybudowane (oddane do u$ytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., maj# zastosowanie przepisy art. 12 ust. 10a ustawy wymienionej w art. 3, w brzmieniu obowi#zuj#cym na dzie' 31 grudnia 2008 r.,
52
i art. 21 ust. 1 pkt 126 oraz art. 30e ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowi#zuj#cym na dzie' 31 grudnia 2008 r. 3. Podatnicy, do których maj# zastosowanie ust. 1 lub ust. 2, o&wiadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowi#zuj#cym na dzie' 31 grudnia 2008 r., sk"adaj# w terminie z"o$enia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, za rok podatkowy, w którym nast#pi"o odp"atne zbycie nieruchomo&ci i praw okre&lonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a – c ustawy wymienionej w art. 1. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, 14-dniowy termin okre&lony w art. 21 ust. 21 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowi#zuj#cym na dzie' 31 grudnia 2008 r., nie ma zastosowania. Art. 7. 1.
Do przekazania 1 % podatku nale$nego wynikaj#cego z ze-
zna' podatkowych lub ich korekt za 2008 r. stosuje si% wykaz, o którym mowa w ust. 4. 2. Organizacje po$ytku publicznego, uj%te w wykazie, o którym mowa w ust. 4, s# obowi#zane do dnia 31 stycznia 2009 r. przekaza( naczelnikowi urz%du skarbowego w"a&ciwemu wed"ug siedziby organizacji, numer rachunku bankowego, na który ma by( przekazany 1 % podatku. 3. Naczelnik urz%du skarbowego przekazuje 1 % podatku nale$nego, o którym mowa w ust. 1, na rachunek bankowy organizacji po$ytku publicznego, o którym mowa w ust. 2, w trzecim lub w czwartym miesi#cu licz#c od ko'ca miesi#ca, w którym up"yn#" termin dla z"o$enia zeznania podatkowego. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego. 4. W terminie do dnia 31 grudnia 2008 r. minister w"a&ciwy do spraw zabezpieczenia spo"ecznego w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwo&ci og"asza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urz%dowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” wykaz organizacji maj#cych status organizacji po$ytku publicznego na dzie' 30 listopada 2008 r.; w wykazie tym nie uwzgl%dnia si% organizacji prowadz#cych dzia"alno&( gospodarcz# polegaj#c# na wytwarzaniu
53
wyrobów przemys"u elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a tak$e pozosta"ych wyrobów alkoholowych o zawarto&ci alkoholu powy$ej 1,5 %, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udzia"em tych metali, lub handlu tymi wyrobami. Art. 8. Wykaz, o którym mowa w art. 27a ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejsz# ustaw#, zostanie sporz#dzony przez ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego najpó!niej do dnia 31 grudnia 2009 r. Art. 9. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 25 ust. 8 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowuj# moc do czasu wej&cia w $ycie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 25 ust. 8 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejsz# ustaw#, nie d"u$ej jednak ni$ do dnia 31 grudnia 2009 r. Art. 10. Ustawa ma zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2009 r., z wyj#tkiem art. 1 pkt 1 – 3, pkt 8 lit. a tiret pi#te, tiret ósme w zakresie dodawanego pkt 26a, tiret szesnaste oraz lit. d w zakresie dodawanego ust. 23, pkt 12, 13, 15, pkt 16 lit. a w zakresie tiret pierwsze i drugie oraz lit. c, pkt 30 lit. g i lit. i, pkt 31 w zakresie dodawanego art. 45c ust. 1 – 3 i 5, art. 3 pkt 2, 4, pkt 5 lit. b, pkt 6 w zakresie dodawanego art. 21b ust. 1 – 3 i 5, pkt 7 i 8 oraz art. 5, które maj# zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionej straty) od dnia 1 stycznia 2008 r. Art. 11. Ustawa wchodzi w $ycie z dniem 1 stycznia 2009 r., z wyj#tkiem art. 1 pkt 12, 13, pkt 30 lit. g i pkt 31, art. 2, art. 3 pkt 4, pkt 5 lit. b, pkt 6 – 8 oraz art. 7, które wchodz# w $ycie z dniem 1 grudnia 2008 r. _____________________ 1)
Niniejsz# ustaw# zmienia si% ustawy: ustaw% z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, ustaw% z dnia 20 listopada 1998 r. o zrycza"towanym podatku dochodowym od niektórych przycho-
54
2)
dów osi#ganych przez osoby fizyczne, ustaw% z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie oraz ustaw% z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1104, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz. 1146, Nr 141, poz. 1182, Nr 169, poz. 1384, Nr 181, poz. 1515, Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 595, Nr 84, poz. 774, Nr 90, poz. 844, Nr 96, poz. 874, Nr 122, poz. 1143, Nr 135, poz. 1268, Nr 137, poz. 1302, Nr 166, poz. 1608, Nr 202, poz. 1956, Nr 222, poz. 2201, Nr 223, poz. 2217 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93, poz. 894, Nr 99, poz. 1001, Nr 109, poz. 1163, Nr 116, poz. 1203, 1205 i 1207, Nr 120, poz. 1252, Nr 123, poz. 1291, Nr 162, poz. 1691, Nr 210, poz. 2135, Nr 263, poz. 2619 i Nr 281, poz. 2779 i 2781, z 2005 r. Nr 25, poz. 202, Nr 30, poz. 262, Nr 85, poz. 725, Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 102, poz. 852, Nr 143, poz. 1199 i 1202, Nr 155, poz. 1298, Nr 164, poz. 1365 i 1366, Nr 169, poz. 1418 i 1420, Nr 177, poz. 1468, Nr 179, poz. 1484, Nr 180, poz. 1495 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 107, poz. 723, Nr 136, poz. 970, Nr 157, poz. 1119, Nr 183, poz. 1353 i 1354, Nr 217, poz. 1588, Nr 226, poz. 1657 i Nr 249, poz. 1824, z 2007 r. Nr 35, poz. 219, Nr 99, poz. 658, Nr 115, poz. 791 i 793, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1288, Nr 191, poz. 1361 i 1367, Nr 192, poz. 1378 i Nr 211, poz. 1549 oraz z 2008 r. Nr 97, poz. 623, Nr 141, poz. 888 i Nr 143, poz. 894.
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 281, poz. 2782, z 2005 r. Nr 130, poz. 1087, Nr 169, poz. 1420 i Nr 175, poz. 1459, z 2006 r. Nr 64, poz. 456, Nr 104, poz. 708 i Nr 220, poz. 1600 i 1601, z 2007 r. Nr 173, poz. 1218 oraz z 2008 r. Nr 59, poz. 369.
4)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86, poz. 732 i Nr 143, poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031, Nr 217, poz. 1590 i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 192, poz. 1378 i Nr 225, poz. 1671 oraz z 2008 r. Nr 118, poz. 745 i Nr 141, poz. 888.
5)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 104, poz. 1104 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr 125, poz. 1363 i 1369 i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 141, poz. 1183, Nr 169, poz. 1384, Nr 172, poz. 1412 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 96, poz. 874, Nr 135, poz. 1268, Nr 137, poz. 1302 i Nr 202, poz. 1958, z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 i Nr 263, poz. 2619, z 2005 r. Nr 143, poz. 1199, Nr 164, poz. 1366 i Nr 169, poz. 1420, z 2006 r. Nr 183, poz. 1353 i Nr 217, poz. 1588 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888 i Nr 143, poz. 894.
6)
Zmiany wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 116, poz. 1203 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r. Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1420, Nr 175, poz. 1462 i Nr 249, poz. 2104 oraz z 2006 r. Nr 94, poz. 651.
09/11si
UZASADNIENIE
Projekt ustawy przewiduje m.in. dostosowanie polskich przepisów podatkowych do prawa traktatowego i orzecznictwa Europejskiego Trybuna"u Sprawiedliwo&ci oraz wyroków Trybuna"u Konstytucyjnego.
Art. 1 projektu zawiera zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej „ustaw#”. Art. 1 pkt 1 projektu dotyczy art. 6 ustawy (preferencyjne opodatkowanie dochodów ma"$onków lub osób samotnie wychowuj#cych dzieci). Art. 6 ustawy okre&la wspólne rozliczenia dochodów ma"$onków oraz preferencyjne opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowuj#cych dzieci. Wprowadzenie nowych przepisów w art. 6 ustawy ma na celu dostosowanie polskich przepisów podatkowych do prawa traktatowego, wyroków Europejskiego Trybuna"u Sprawiedliwo&ci (dalej jako ETS) m.in. w sprawach C-279/93 Schumacker i C-80/94 Wielockx oraz zalecenia Komisji nr 94/79/WE z dnia 21 grudnia 1993 r. w sprawie opodatkowania niektórych pozycji dochodu uzyskiwanego w danym pa'stwie cz"onkowskim przez osoby zamieszka"e na sta"e w innym pa'stwie cz"onkowskim (dalej jako zalecenie). Komisja Europejska zarzuci"a Polsce, i$ nie wype"ni"a ona swoich zobowi#za' wyp"ywaj#cych z art. 39 i 43 Traktatu Ustanawiaj#cego Wspólnot% Europejsk# (dalej: TWE) oraz art. 28 i 31 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (dalej: PEOG), poniewa$ okre&li"a i utrzymuje zasady dotycz#ce "#cznego opodatkowania dochodów ma"$onków, które nie traktuj# ma"$onków maj#cych miejsce zamieszkania w innym pa'stwie cz"onkowskim UE lub EOG, uzyskuj#cych dochody wy"#cznie lub prawie wy"#cznie z pracy wykonywanej w Polsce, w taki sam sposób, jak ma"$onków maj#cych miejsce zamieszkania w Polsce.
2 W odpowiedzi na zarzuty przedstawione w pi&mie Komisji Europejskiej, Rz#d Rzeczpospolitej Polskiej zobowi#za" si% do usuni%cia tego naruszenia. W wy$ej wskazanych wyrokach ETS orzek", $e: „art. 48 (obecnie art. 39) TWE powinien by( traktowany jako wykluczaj#cy stosowanie przez dane pa'stwo cz"onkowskie takich zasad, zgodnie z którymi pracownik b%d#cy obywatelem innego pa'stwa cz"onkowskiego i w nim zamieszka"y, a pracuj#cy w tym pierwszym pa'stwie cz"onkowskim p"aci wy$sze podatki ni$ pracownik, który mieszka w pierwszym pa'stwie i wykonuje w nim t% sam# prac%, je$eli, podobnie jak w pierwszym przypadku, obywatel drugiego pa'stwa cz"onkowskiego uzyskuje dochód wy"#cznie lub prawie wy"#cznie z pracy wykonywanej w pierwszym pa'stwie i nie uzyskuje w drugim pa'stwie dochodu, którego wysoko&( by"aby wystarczaj#ca, aby móg" by( w tym pa'stwie opodatkowany w sposób uwzgl%dniaj#cy sytuacj% osobist# i rodzinn# tego pracownika”. Celem zalecenia jest zapewnienie gwarancji swobodnego przep"ywu osób w ramach nale$ytego funkcjonowania rynku wewn%trznego, poprzez stworzenie przepisów przyznaj#cych takie same zasady opodatkowania przychodów osób zamieszka"ych na terytorium danego pa'stwa cz"onkowskiego UE, jak i osób, które podlegaj# opodatkowaniu od ca"o&ci swoich przychodów w innym pa'stwie cz"onkowskim UE, lecz osi#gaj# wi%kszo&( swoich przychodów ze !róde" po"o$onych na terytorium pierwszego pa'stwa cz"onkowskiego UE. Zgodnie z zaleceniem pa'stwo cz"onkowskie UE, w którym dochody s# uzyskiwane, powinno zapewni( podatnikom podlegaj#cym ograniczonemu obowi#zkowi podatkowemu w tym pa'stwie takie same ulgi i odliczenia jak podatnikom podlegaj#cym nieograniczonemu obowi#zkowi podatkowemu, o ile przychód osi#gany przez nich w tym pa'stwie stanowi co najmniej 75 % ca"o&ci przychodów uzyskanych w danym roku podatkowym. Wprowadzenie tych przepisów stanowi realizacj% zasad równego traktowania i niedyskryminacji podatników w obr%bie Unii Europejskiej. Projekt zak"ada zatem przyj%cie minimum zawartego w tym zaleceniu, co oznacza jego pe"n# realizacj%.
3 Poniewa$ przepisy aktów prawnych Unii Europejskiej maj# zastosowanie tak$e do pa'stw nale$#cych do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w sk"ad którego wchodz# wszystkie pa'stwa cz"onkowskie UE oraz Islandia, Norwegia i Lichtenstein, zakres podmiotowy projektowanych przepisów obejmuje równie$ osoby maj#ce miejsce zamieszkania w trzech ostatnich wymienionych pa'stwach. Ponadto, z uwagi na zawart# przez Wspólnot% Europejsk# i jej pa'stwa cz"onkowskie umow% z Konfederacj# Szwajcarsk# w sprawie swobodnego przep"ywu osób (Dz. Urz. WE L 114 z 30.04.2002, str. 6), projektowany przepis obejmuje tak$e rezydentów podatkowych Konfederacji Szwajcarskiej. Z tych wzgl%dów proponuje si% dodanie w art. 6 ustawy ust. 3a, 4a i 4b oraz zmian% brzmienia ust. 4. Art. 1 pkt 1 lit.a projektu dodaje ust. 3a w art. 6 ustawy. Zaproponowane regulacje maj# na celu wprowadzenie preferencji dla osób fizycznych maj#cych miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej lub w innym pa'stwie
nale$#cym
do
Europejskiego
Obszaru
Gospodarczego
albo
w Konfederacji Szwajcarskiej (zwanych dalej „nierezydentami”) w zakresie wspólnego opodatkowania dochodów ma"$onków, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy. Po przyj%ciu zmiany ma"$onkowie (oboje nierezydenci) oraz ma"$onkowie (z których jeden jest nierezydentem, a drugi rezydentem Polski), w przypadku gdy w Polsce osi#gn%li co najmniej 75 % wszystkich uzyskanych w roku podatkowym opodatkowanych przychodów, b%d# mogli opodatkowa( swoje dochody na identycznych zasadach, jakie dotycz# rezydentów Polski. Oznacza to, $e podatek b%dzie okre&lony na ma"$onków w podwójnej wysoko&ci podatku obliczonego od po"owy "#cznych dochodów uzyskanych przez tych ma"$onków. Art. 1 pkt 1 lit.b projektu nadaje nowe brzmienie ust. 4 w art. 6 ustawy.
4 W art. 6 ust. 4 ustawy uregulowano zasady dotycz#ce preferencyjnego rozliczenia dochodów osoby samotnie wychowuj#cej dzieci. Obecnie osoba samotnie wychowuj#ca: 1) dzieci ma"oletnie, 2) dzieci, bez wzgl%du na ich wiek, które zgodnie z odr%bnymi przepisami otrzymywa"y zasi"ek piel%gnacyjny, 3) dzieci do uko'czenia 25 lat ucz#ce si% w szko"ach, o których mowa w przepisach o systemie o&wiaty lub w przepisach – Prawo o szkolnictwie wy$szym, je$eli w roku podatkowym nie uzyska"y dochodów podlegaj#cych opodatkowaniu w "#cznej wysoko&ci przekraczaj#cej kwoty „niepowoduj#cej” obowi#zku zap"aty podatku (z wyj#tkiem renty rodzinnej) – na wniosek wyra$ony w rocznym zeznaniu podatkowym mo$e swoje dochody rozliczy( w taki sam sposób, jak ma"$onkowie, tzn. dzieli swoje dochody na pó" i oblicza podatek w podwójnej wysoko&ci podatku obliczonego od po"owy swoich dochodów. W odniesieniu do aktualnie obowi#zuj#cych uregulowa' w przypadku osób wychowuj#cych dzieci ma"oletnie, nowelizacja nie wprowadza $adnych zmian, czyli tak jak dotychczas preferencyjne opodatkowanie nie b%dzie obwarowane dodatkowymi wymogami. W odniesieniu do podatników wychowuj#cych dzieci chore (niepe"nosprawne), nowelizacja przyznaje preferencj% tak$e i tym podatnikom, których dzieci otrzymuj# dodatek piel%gnacyjny oraz rent% socjaln#, a w przypadku pe"noletnich ucz#cych si% dzieci (do uko'czenia 25. roku $ycia) równie$ tym podatnikom, których dzieci ucz# si% (studiuj#) poza granicami kraju. Utrzymanie obecnego brzmienia ww. przepisu, który nie dotyczy"by równie$ podatników, których dzieci ucz# si% w zagranicznych szko"ach i uczelniach móg"by stanowi( podstaw% zarzucenia Polsce naruszenia prawa traktatowego. Ponadto ustawa precyzuje, i$ preferencyjne opodatkowanie przys"uguje podatnikom, których dzieci uzyskuj# dochody: – opodatkowane wed"ug skali podatkowej (art. 27 ustawy),
5 – z odp"atnego zbycia papierów warto&ciowych (art. 30b ustawy) pod warunkiem, $e ich "#czna wysoko&( nie przekroczy"a kwoty obliczonej jako iloraz kwoty zmniejszaj#cej podatek oraz stawki podatku, o których mowa w pierwszym przedziale obowi#zuj#cej skali podatkowej. Na 2009 rok by"aby to kwota 3 089 z" co wynika z podzielenia kwoty 556,02 z" przez 18 %. Do kwoty tej nadal nie b%dzie si% wlicza( renty rodzinnej. Tak jak obecnie, z preferencji tej nie b%d# mog"y skorzysta( osoby samotnie wychowuj#ce dzieci, je$eli w roku podatkowym do tych osób lub ich dzieci mia"y zastosowanie przepisy: –!art. 30c ustawy (dotycz#cy opodatkowania dochodów z pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej lub z dzia"ów specjalnych produkcji rolnej 19 % stawk# podatku), –!ustawy o zrycza"towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi#ganych przez osoby fizyczne, reguluj#ce opodatkowanie niektórych przychodów (dochodów) osób fizycznych w formie karty podatkowej, rycza"tu od przychodów ewidencjonowanych lub zrycza"towanego podatku dochodowego od przychodów osób duchownych. Warunek ten nie dotyczy podatników, o których mowa w art. 1 pkt 2 w zwi#zku z art. 6 ust. 1a ustawy o zrycza"towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi#ganych przez osoby fizyczne, tj. podatników osi#gaj#cych przychody z tytu"u umowy najmu, podnajmu, dzier$awy, poddzier$awy lub innych umów o podobnym charakterze, je$eli umowy te nie s# zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej, –!ustawy o podatku tona$owym. Art. 1 pkt 1 lit. c projektu dodaje ust. 4a i 4b w art. 6 ustawy. Przepis ust. 4a umo$liwia preferencyjne opodatkowanie dochodów samotnych rodziców b%d#cych nierezydentami, pod nast%puj#cymi warunkami: – wychowywania dzieci wymienionych w art. 6 ust. 4 ustawy,
6 – uzyskania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej 75 % ca"kowitych przychodów w roku podatkowym. Przepis ten wykonuje postanowienia Zalecenia oraz jest zgodny z wyrokami ETS. Dodawany ust. 4b stanowi, $e do preferencyjnego opodatkowania dochodów osób samotnie wychowuj#cych dzieci b%d#cych nierezydentami odnosz# si% równie$ wy"#czenia okre&lone w ust. 8 – 10 ustawy, co oznacza np. $e z preferencji nie skorzystaj# osoby samotnie wychowuj#ce dzieci, do których b%d# mie( zastosowanie przepisy: – art. 30c ustawy, – ustawy o zrycza"towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi#ganych przez osoby fizyczne. Warunek ten nie dotyczy podatników osi#gaj#cych przychody z tytu"u umowy najmu, podnajmu, dzier$awy, poddzier$awy lub innych umów o podobnym charakterze, je$eli umowy te nie s# zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej, – ustawy o podatku tona$owym. Art. 1 pkt 1 lit.d projektu dodaje ust.11 – 13 w art. 6 ustawy. Projektowany zapis ust. 11 definiuje przychody, o których mowa w ust. 3a i 4a. Przepis ten ma na celu unikni%cie ewentualnych w#tpliwo&ci interpretacyjnych. Ust. 12 i 13 wprowadzaj# zasady maj#ce na celu umo$liwienie organom podatkowym dokonanie weryfikacji sk"adanych przez tych podatników zezna' podatkowych. Projektowane przepisy okre&laj#, i$ warunkiem koniecznym do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów ma"$onków b%d#cych nierezydentami lub ma"$onków, z których jeden jest nierezydentem, drugi za& rezydentem Polski, oraz osób samotnie wychowuj#cych dzieci b%d#cych nierezydentami jest istnienie podstawy prawnej do wymiany informacji przez organy podatkowe Polski z organami podatkowymi pa'stwa miejsca zamieszkania podatnika dla celów podatkowych. Na $#danie organów podatkowych b#d! organów kon-
7 troli skarbowej podatnik jest te$ zobowi#zany do udokumentowania wysoko&ci swoich "#cznych przychodów osi#gni%tych w roku podatkowym. Art. 1 pkt 2 projektu dotyczy art. 6a ustawy (opodatkowanie ma"$e'skich dochodów w przypadku &mierci jednego z ma"$onków). W zwi#zku z przyznaniem prawa nierezydentom do preferencyjnego opodatkowania dochodów, zgodnie z art. 6 ust. 2 lub ust. 4 ustawy, nale$y nada( nowe brzmienie pkt 2 w ust. 2 w art. 6a ustawy. Zmiana tego przepisu umo$liwi owdowia"ym ma"$onkom b%d#cym nierezydentami skorzystanie z preferencji w postaci wspólnego rozliczenia dochodów ma"$onków. St#d wniosek o "#czne opodatkowanie dochodów b%dzie móg" z"o$y( tak$e nierezydent, którego ma"$onek zmar" w trakcie roku podatkowego oraz nierezydent, którego ma"$onek zmar" po zako'czeniu roku podatkowego, za które jest sk"adane zeznanie podatkowe, ale przed jego z"o$eniem. Art. 1 pkt 3 projektu dotyczy art. 7 ustawy (dochody ma"oletnich dzieci) Zmiana ust. 1 w art. 7 ustawy jest konsekwencj# dodania ust. 3a i 4a w art. 6 ustawy
(umo$liwienie
preferencyjnego
opodatkowania
dochodów
nie-
rezydentów). W przypadku, gdy dzieci tych podatników uzyskaj# dochody podlegaj#ce opodatkowaniu w Rzeczpospolitej Polskiej, dochody te "#czy( si% b%dzie z dochodami rodziców, chyba $e rodzice nie maj# prawa do dysponowania przychodami dzieci. Taka sama zasada obowi#zuje w przypadku podatników maj#cych nieograniczony obowi#zek podatkowy w Polsce. Art. 1 pkt 4 lit. a projektu dotyczy nadania nowego brzmienia ust. 1 w art. 11 (definicja przychodu). Zmiana ma charakter porz#dkowy i w praktyce polega na dodaniu „wy"#czenia z metody kasowej” przychodu z realizacji praw wynikaj#cych z pochodnych instrumentów finansowych, o których mowa w pkt 10 w art. 17 ust. 1 (kapita"y pieni%$ne). W obecnym brzmieniu wy"#czenie dotyczy jedynie pkt 6 i 9 w art. 17 ust. 1. Art. 1 pkt 4 lit. b projektu dotyczy uchylenia ust. 3 i 4 w art. 11.
8 Zmiana ma charakter porz#dkowy. Proponuje si% umieszczenie zasad reguluj#cych przeliczanie przychodu i innych wielko&ci maj#cych wp"yw na obliczenie zobowi#zania podatkowego w jednym artykule. Uchylane regulacje zostan# umieszczone, z niewielkimi modyfikacjami, odpowiednio w ust. 1 i 2 w art. 11a. Art. 1 pkt 5 projektu dotyczy art. 11a (przeliczanie przychodu i innych wielko&ci maj#cych wp"yw na obliczenie zobowi#zania podatkowego w walutach obcych na z"ote). Celem proponowanej regulacji jest uporz#dkowanie przepisów dotycz#cych przeliczania przychodów i innych wielko&ci uzyskanych w walutach obcych, maj#cych wp"yw na obliczenie zobowi#zania podatkowego. Propozycja jest &ci&le zwi#zana z realizacj# wyroku Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt K 18/06, którego konsekwencj# s# zaproponowane w nowelizacji zmiany do art. 26 i art. 27b, umo$liwiaj#ce podatnikom odliczenie od dochodu lub podatku sk"adek zap"aconych za granic# na obowi#zkowe ubezpieczenie spo"eczne i zdrowotne. Niezb%dne sta"o si% zatem uregulowanie zasad przeliczania wydatków poniesionych na ww. cele za granic#. Zaproponowano uporz#dkowanie omawianej kwestii, poprzez przeniesienie wszystkich regulacji do jednego artyku"u. Ponadto zaproponowano, aby w przypadku gdy do przeliczenia stosowany jest kurs &redni og"aszany przez Narodowy Bank Polski, zasady przeliczania by"y ujednolicone w ca"ej ustawie i w konsekwencji mia"by zastosowanie kurs &redni walut obcych og"aszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzaj#cego dzie' uzyskania przychodu (takie uregulowania obowi#zuj# obecnie w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dzia"alno&( gospodarcza oraz s# proponowane w nowelizacji w art. 1 pkt 6 projektu – kapita"y pieni%$ne). Art. 1 pkt 6 projektu dotyczy art. 17 (kapita"y pieni%$ne). Proponuje si% dodanie ust. 4, dotycz#cego okre&lenia zasad przeliczania przychodu uzyskanego w walutach obcych z: odp"atnego zbycia udzia"ów w spó"kach
9 maj#cych osobowo&( prawn# oraz papierów warto&ciowych, udzia"ów (akcji) w spó"ce maj#cej osobowo&( prawn# albo wk"adów w spó"dzielni, odp"atnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikaj#cych. Potrzeba tej regulacji wynika z faktu, $e istniej#ce przepisy nie reguluj# tej kwestii wprost, a z uwagi na szczególny moment powstania przedmiotowego przychodu (zasada memoria"owa, a nie kasowa) stosowanie art. 11 ust. 3 lub 4 ustawy budzi obecnie w#tpliwo&ci. Art. 1 pkt 7 projektu dotyczy art. 20 ustawy (nieujawnione !ród"a przychodu). Proponuje si% dodanie ust. 4 w art. 20 ustawy, okre&laj#cego sposób przeliczania poniesionych wydatków w walutach obcych. Zmiana ma charakter porz#dkowy. Art. 1 pkt 8 projektu dotyczy art. 21 ustawy (zwolnienia przedmiotowe). Art. 1 pkt 8 lit.a projektu – tiret pierwsze, drugie i trzecie projektu – zmiana przepisów polega na dodaniu po wyrazie „odszkodowanie” wyrazu „zado&(uczynienie”. Obecnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a i 3b ustawy zwolnione s# z opodatkowania wy"#cznie odszkodowania przyznane na podstawie przepisów ustaw, wyroków s#dowych lub ugód s#dowych. O zmian% przedmiotowych przepisów w tym zakresie wnioskowa" Rzecznik Praw Obywatelskich, gdy$ w jego ocenie pozwoli to unikn#( sporów interpretacyjnych. – tiret czwarte – nadaje nowe brzmienie pkt 3d w art. 21 ust. 1 ustawy, zmiana przepisu w praktyce polega na wykre&leniu wyrazów „przez w"a&ciciela nieruchomo&ci”. Stosownie do postanowie' art. 21 ust. 1 pkt 3d ustawy, wolne od podatku dochodowego s# odszkodowania otrzymane przez w"a&ciciela nieruchomo&ci na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego. Powy$sza regulacja zosta"a wprowadzona ustaw# z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o
10 podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956, pó!n. zm.) i obowi#zuje od dnia 1 stycznia 2004 r. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, takie rozwi#zanie prawne ró$nicuje sytuacj% osób, które otrzyma"y odszkodowanie stosownie do przepisów prawa geologicznego i górniczego, co nasuwa w#tpliwo&ci co do jego zgodno&ci z Konstytucj# RP. Zasady oraz warunki wykonywania prac geologicznych, wydobywania kopalin ze z"ó$, w tym równie$ odpowiedzialno&( za szkody zwi#zane z prowadzonymi pracami oraz okre&lenie kr%gu podmiotów uprawnionych do odszkodowania, reguluj# przepisy ustawy – Prawo geologiczne i górnicze. Celem, jaki jest zamierzony do osi#gni%cia przy nowelizacji omawianego przepisu jest wy"#cznie równe traktowanie – na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – osób, którym przyznano odszkodowanie zgodnie z przepisami prawa geologicznego i górniczego. Nale$y zauwa$y(, i$ w my&l art. 90 ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, odszkodowanie za szkody wyrz#dzone wskutek zaj%cia nieruchomo&ci w razie zagro$enia bezpiecze'stwa $ycia lub zdrowia ludzkiego, bezpiecze'stwa zak"adu górniczego i jego ruchu oraz urz#dze' u$yteczno&ci publicznej w zwi#zku z ruchem zak"adu górniczego, przys"uguje w"a&cicielowi nieruchomo&ci zajmowanej na czas niezb%dny do usuni%cia zagro$enia i jego skutków. Z $#daniem naprawienia szkody wyrz#dzonej ruchem zak"adu górniczego mo$e wyst#pi( równie$ podmiot inny ni$ w"a&ciciel (np. dzier$awca). Tak# mo$liwo&( przewiduje art. 91 ust. 1 ustawy – Prawo geologiczne i górnicze. Z tym $e w obecnym brzmieniu art. 21 ust. 1 pkt 3d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z opodatkowania s# wy"#cznie odszkodowania otrzymane przez w"a&ciciela, a to oznacza, $e kwoty przyznane na przyk"ad dzier$awcy stanowi# przychód podlegaj#cy opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu progresywnej skali podatkowej. Celem proponowanej zmiany jest zniesienie tej nierówno&ci.
11 Proponowana zmiana w podatku dochodowym od osób fizycznych jest neutralna z punktu widzenia przepisów prawa geologicznego i górniczego. Projektowane zwolnienie przedmiotowe nie wykracza bowiem poza zakres unormowany w tych przepisach, a dotycz#cy odszkodowa'. Proponuje si% jedynie zmian% omawianej regulacji, tak aby zwolnienie obj%"o swym dzia"aniem wszystkie podmioty otrzymuj#ce odszkodowanie na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego. Jednocze&nie nale$y zauwa$y(, $e ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w obecnym brzmieniu przewiduje zwolnienie z opodatkowania odszkodowa' otrzymanych na postawie wyroku lub ugody s#dowej (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zatem odszkodowania otrzymane na podstawie ogólnych przepisów normuj#cych odpowiedzialno&( odszkodowawcz#, tj. przepisów prawa cywilnego, tak$e korzystaj# ze zwolnienia. Proponowana nowelizacja nie spowoduje zatem zró$nicowania podatników otrzymuj#cych odszkodowania niejako z tego samego tytu"u (czy te$ raczej tej samej przyczyny, np. szkody spowodowanej ruchem zak"adu górniczego), ró$ni#cych si% jedynie podstaw# prawn# do ich otrzymania. – tiret pi#te – nadaje nowe brzmienie pkt 6 i 6a w art. 21 w ust. 1 ustawy. Komisja Europejska zarzuci"a Rzeczypospolitej Polskiej niezgodno&( z TWE i PEOG polskich przepisów podatkowych dokonuj#cych rozró$nienia mi%dzy opodatkowaniem wygranych w loteriach, grach i zak"adach wzajemnych w zale$no&ci od tego, czy dochody te zosta"y uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy poza jej terytorium. Obecnie zwolnione z opodatkowania s# wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na automatach, grach na automatach o niskich wygranych oraz grach bingo pieni%$ne i fantowe w ca"o&ci oraz wygrane w grach liczbowych, loteriach pieni%$nych, grze telebingo, zak"adach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych, je$eli jednora-
12 zowa warto&( tych wygranych nie przekracza 2 280 z", pod warunkiem $e te gry i zak"ady s# urz#dzane i prowadzone przez uprawnione podmioty na podstawie polskich przepisów o grach i zak"adach wzajemnych (a wi%c na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). W przypadku gdy wygrane te przekraczaj# kwot% 2 280 z", podlegaj# opodatkowaniu 10 % zrycza"towanym podatkiem dochodowym od ca"o&ci wygranej. Natomiast wygrane w analogicznych grach i zak"adach urz#dzanych i prowadzonych na podstawie przepisów obowi#zuj#cych w innych pa'stwach UE lub EOG nie korzystaj# z powy$szych zwolnie' podatkowych i podlegaj# opodatkowaniu wed"ug skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy. W odpowiedzi na zarzuty Komisji Europejskiej, Rz#d Rzeczypospolitej Polskiej zobowi#za" si% do zmiany przepisów ró$nicuj#cych opodatkowanie dochodów uzyskanych z loterii, gier i zak"adów wzajemnych, w zale$no&ci od tego, czy zosta"y uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy te$ w innych pa'stwach cz"onkowskich UE. Zaproponowana zmiana zapewnia równe traktowanie podatkowe wygranych w wy$ej wymienionych grach i zak"adach wzajemnych, bez wzgl%du na to, czy zosta"y one uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy te$ w innych pa'stwach cz"onkowskich UE. Poniewa$ przepisy aktów prawnych UE maj# zastosowanie tak$e do pa'stw nale$#cych do EOG, w sk"ad którego wchodz# wszystkie pa'stwa cz"onkowskie UE oraz Islandia, Norwegia i Lichtenstein, zakres podmiotowy projektowanych przepisów obejmuje równie$ te trzy ostatnio wymienione pa'stwa. – tiret szóste – dotyczy art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy, polega na nadaniu nowego brzmienia przepisowi. Obecnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 8 ustawy, zwolnione s# z opodatkowania m.in. &wiadczenia rodzinne wyp"acone na podstawie ustawy
13 z dnia 28 listopada 2003 r. o &wiadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z pó!n. zm.). Zgodnie z t# ustaw# &wiadczeniami rodzinnymi s#: 1) zasi"ek rodzinny oraz dodatki do zasi"ku rodzinnego, 2) &wiadczenia opieku'cze: zasi"ek piel%gnacyjny i &wiadczenie piel%gnacyjne, 3) zapomoga wyp"acana przez gminy, 4) jednorazowa zapomoga z tytu"u urodzenia si% dziecka. Na podstawie art. 30 tej ustawy osoba, która pobra"a nienale$nie &wiadczenia rodzinne, jest obowi#zana do ich zwrotu. Natomiast organ w"a&ciwy, który wyda" decyzj% w sprawie nienale$nie pobranych &wiadcze' rodzinnych, mo$e umorzy( kwot% nienale$nie pobranych &wiadcze' rodzinnych "#cznie z odsetkami w ca"o&ci lub w cz%&ci, odroczy( termin p"atno&ci albo roz"o$y( na raty, je$eli zachodz# szczególnie uzasadnione okoliczno&ci dotycz#ce sytuacji rodziny. Zmiana brzmienia pkt 8 w ust. 1 w art. 21 ustawy ma s"u$y( temu, aby w przypadku umorzenia kwoty nienale$nie pobranych &wiadcze' rodzinnych, po stronie podatnika nie wyst%powa" przychód podlegaj#cy opodatkowaniu. – tiret siódme – dotyczy art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy, polega na nadaniu nowego brzmienia przepisowi. W obecnym stanie prawnym zwolnieniem obj%te s# dochody osób czasowo przebywaj#cych za granic# i uzyskuj#cych dochody ze stosunku pracy. Zwolnieniem obj%te s# przychody ze stosunku pracy, rocznie do wysoko&ci 30 % diet przys"uguj#cych za ka$dy dzie' pobytu za granic#, w którym podatnik pozostawa" w stosunku pracy. Nowe brzmienie przepisu ma na celu zrównanie prawa do zwolnienia cz%&ci przychodów uzyskanych za granic# bez wzgl%du na rodzaj umowy, na podstawie której wykonywana jest praca. Po przyj%ciu propozycji, ze zwolnienia korzysta( b%d# nie tylko osoby pozosta-
14 j#ce w stosunku pracy (tak, jak dotychczas) ale tak$e osoby uzyskuj#ce przychody za stosunku s"u$bowego, pracy nak"adczej oraz spó"dzielczego stosunku pracy. – tiret ósme – polega na dodaniu dwóch zwolnie' przedmiotowych – pkt 26a i 26b. W dodawanym pkt 26a proponuje si% zwolni( z opodatkowania &wiadczenia otrzymane z tytu"u jednorazowej pomocy materialnej, finansowanej ze &rodków bud$etu pa'stwa lub jednostek samorz#du terytorialnego, otrzymanej przez osoby fizyczne w zwi#zku z zaistnia"ym zdarzeniem losowym. Nale$y podkre&li(, $e proponowana norma stanowi de facto implementacj% do przepisów ustawowych postanowie' dwukrotnie wydawanego przez Ministra Finansów rozporz#dzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów)1 . Uprawnienie do wydania ww. aktu normatywnego wynika z upowa$nienia zawartego w art. 22 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z pó!n. zm.). Jak wskazuj# przykre do&wiadczenia z lat ubieg"ych (np. tragiczne w skutkach wydarzenia losowe, tj. katastrofa budowlana hali znajduj#cej si% na terenie Mi%dzynarodowych Targów Katowickich, katastrofa w kopalni „Halemba”), udzielenie pomocy materialnej ze strony w"adz pa'stwowych i samorz#dowych w niektórych przypadkach jest niezb%dne. Proponowana regulacja jest potrzebna i zdecydowanie powinna funkcjonowa( stale w przepisach podatkowych. Proponowany przepis wykluczy konieczno&( wydawania dora!nych rozporz#dze' przez Ministra Finansów. Dodawany pkt 26b zwalnia z opodatkowania kwoty stanowi#ce zwrot kosztów z tytu"u opieki nad dzieckiem lub osob# zale$n# otrzymane na podstawie
1
Zob. rozporz#dzenie Ministra Finansów z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) (Dz. U. Nr 34, poz. 210) oraz z dnia 5 grudnia 2007 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) (Dz. U. Nr 233, poz. 1713).
15 przepisów odr%bnych ustaw lub przepisów wykonawczych do tych ustaw, finansowane z bud$etu pa'stwa, bud$etów jednostek samorz#du terytorialnego lub z bud$etu Unii Europejskiej. Tak$e i w tym przypadku proponowana norma stanowi de facto implementacj% do przepisów ustawowych postanowie', wydanego przez Ministra Finansów, rozporz#dzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) 2 . – tiret dziewi#te – polega na zmianie brzmienia lit. a w pkt 27 w art. 21 ust. 1 ustawy. Obecnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 27 lit. a ustawy, wolne od podatku s# &wiadczenia otrzymywane na rehabilitacj% zawodow#, spo"eczn# i lecznicz# osób niepe"nosprawnych ze &rodków Pa'stwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepe"nosprawnych oraz z zak"adowych funduszy rehabilitacji osób niepe"nosprawnych. Zmiana przepisu polega wy"#cznie na dodaniu wyrazów „lub zak"adowych funduszy aktywno&ci”. Zmiana ta jest zmian# porz#dkow#, dostosowuj#c# nazewnictwo do przepisów innych ustaw. – tiret dziesi#te – polega na zmianie brzmienia pkt 28 w ust. 1 art. 21 ustawy. W praktyce zmiana przepisu polega na skre&leniu wyrazów „lub le&ny” i ma na celu dostosowanie tego przepisu do obecnie obowi#zuj#cej definicji gospodarstwa rolnego wynikaj#cej z przepisów ustawy o podatku rolnym. Zmiana ma charakter porz#dkowy. – tiret jedenaste – dotyczy dodania pkt 46b zwalniaj#cego dochody pos"ów Parlamentu Europejskiego w cz%&ci stanowi#cej zwrot kosztów zwi#zanych z wykonywaniem mandatu pos"a. Propozycja równie$ stanowi implementacj% do ustawy postanowie' rozporz#dzenia Ministra Finansów.
2
Zob. rozporz#dzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2008 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) (Dz. U. Nr 53, poz. 316).
16 Obecnie zwolnienie to przys"uguje na podstawie rozporz#dzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) i s"u$y wyrównaniu sytuacji podatkowej cz"onków parlamentu europejskiego z sytuacj# podatkow# pos"ów polskiego parlamentu. Rozporz#dzenie to zosta"o opublikowane w Dz. U. z 2007 r. Nr 245, poz. 1809. Proponowany przepis nie obejmie przychodów uzyskanych przez pos"ów wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej do Parlamentu Europejskiego zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46a ustawy. – tiret dwunaste – dotyczy dodania pkt 50a. Przepis ten zwalnia od podatku warto&( maj#tku otrzymanego w zwi#zku z likwidacj# osoby prawnej w cz%&ci stanowi#cej koszt nabycia lub obj%cia udzia"ów (akcji) albo wk"adów w spó"dzielni. Jego celem jest doprecyzowanie sposobu okre&lenia dochodu z tytu"u udzia"u w zyskach osób prawnych, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 3 ustawy. Normy obecnie obowi#zuj#ce budz# szereg w#tpliwo&ci w zakresie mo$liwo&ci pomniejszenia podstawy opodatkowania w takich przypadkach o koszt nabycia lub obj%cia udzia"ów (akcji) albo wk"adów w spó"dzielni. – tiret trzynaste – dotyczy zmiany brzmienia pkt 83 w ust. 1 w art. 21 ustawy i w praktyce polega na skre&leniu wyrazów „w kraju”. Zaproponowana zmiana ma na celu doprecyzowanie art. 21 ust. 1 pkt 83 ustawy, który przewiduje zwolnienie z opodatkowania wszystkich nale$no&ci, z wyj#tkiem przys"uguj#cych na ostatnio zajmowanym stanowisku w kraju. Wskazany przepis zosta" bowiem wprowadzony w chwili, gdy na misje kierowani byli $o"nierze wy"#cznie ze stanowisk ostatnio zajmowanych w kraju. Obecnie w rejon dzia"ania misji mi%dzynarodowych kierowani s# równie$ $o"nierze pe"ni#cy s"u$b% poza granicami pa'stwa w strukturach NATO. W zwi#zku z powy$szym powo"any na wst%pie przepis nale$y dostosowa( do obecnej sytuacji i zrówna( pod wzgl%dem podatkowym wszystkich $o"nierzy pe"ni#cych s"u$b% w rejonach dzia"ania misji mi%dzynarodowych.
17 – tiret czternaste – polega na zmianie brzmienia ostatniego zdania przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy. Obecnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy, wolne od podatku s# odszkodowania wyp"acone, na podstawie wyroków s#dowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodz#cych w sk"ad gospodarstwa rolnego, z tytu"u: a) ustanowienia s"u$ebno&ci gruntowej, b) rekultywacji gruntów, c) szkód powsta"ych w uprawach rolnych i drzewostanie – w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odr%bnych przepisów, inwestycji zwi#zanych z budow# urz#dze' infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo&ciami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z pó!n. zm.). Art. 143 ust. 2 ww. ustawy dotyczy urz#dze' wodoci#gowych, kanalizacyjnych, ciep"owniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych. Urz#dzenia te s"u$# zaspokajaniu zbiorowych potrzeb ludno&ci i tworz#c ogóln# sie( u$ytku publicznego powinny stwarza( warunki do bezpo&redniego pod"#czenia odbiorców (ludno&ci) do tej sieci. Posiadacze gruntów wchodz#cych w sk"ad gospodarstwa rolnego otrzymuj# równie$ odszkodowania zwi#zane z budow# ruroci#gów naftowych. W obecnym stanie prawnym, takie odszkodowania podlegaj# opodatkowaniu, gdy$ ruroci#gu naftowego nie mo$na zaliczy( do urz#dze' infrastruktury technicznej. Tego rodzaju urz#dzenie nie zosta"o bowiem wymienione w powo"anym wy$ej art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomo&ciami, w którym ustawodawca zawar" zamkni%ty katalog urz#dze' infrastruktury technicznej. Ponadto nie jest mo$liwe pod"#czenie do ruroci#gu naftowego ka$dej poszczególnej nieruchomo&ci.
18 Proponuje si% rozszerzenie przedmiotowego zwolnienia o odszkodowania wyp"acane w zwi#zku z budow# inwestycji dotycz#cych budowy infrastruktury przesy"owej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej, o co wielokrotnie postulowali zarówno parlamentarzy&ci, jak i podatnicy. – tiret pi%tnaste – zmiana polega na uchyleniu pkt 126 w ust. 1 art. 21. Uchylenie pkt 126 w ust. 1 art. 21 oznacza likwidacj% tzw. ulgi meldunkowej. Ulga ta polega na zwolnieniu od podatku dochodowego przychodów uzyskanych z odp"atnego zbycia: a) budynku mieszkalnego, jego cz%&ci lub udzia"u w takim budynku, b) lokalu mieszkalnego stanowi#cego odr%bn# nieruchomo&( lub udzia"u w takim lokalu, c) spó"dzielczego w"asno&ciowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udzia"u w takim prawie, d) prawa do domu jednorodzinnego w spó"dzielni mieszkaniowej lub udzia"u w takim prawie – je$eli podatnik by" zameldowany w budynku lub lokalu na pobyt sta"y przez okres nie krótszy ni$ 12 miesi%cy przed dat# zbycia i z"o$y w urz%dzie skarbowym stosowne o&wiadczenie, $e spe"nia warunki do zwolnienia. Ulga meldunkowa wesz"a w $ycie z dniem 1 stycznia 2007 r. Od pocz#tku jej obowi#zywania pojawi"o si% wiele w#tpliwo&ci co do jej prawid"owego funkcjonowania. Dotyczy"y one w szczególno&ci zasad obliczania okresu zameldowania w zbywanych przez podatników nieruchomo&ciach mieszkalnych, np. czy do okresu zameldowania wlicza si% okres zameldowania przed 1 stycznia 2007 r., przed dat# nabycia, czy zameldowanie powinno bezpo&rednio poprzedza( odp"atne zbycie, czy te$ okres zameldowania powinien trwa( nieprzerwanie przez 12 miesi%cy. W efekcie uznano, $e mechanizm ulgi meldunkowej nie dzia"a prawid"owo i w tej sytuacji zaproponowano jej uchylenie i wprowadzenie nowego rozwi#zania, polegaj#cego na zwolnieniu z opodatkowania dochodów uzyskanych z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci, je$eli pocz#wszy od dnia odp"atnego
19 zbycia, nie pó!niej ni$ w okresie dwóch lat od ko'ca roku podatkowego, w którym nast#pi"o odp"atnego zbycie, przychód uzyskany z tego zbycia podatnik przeznaczy na okre&lone w ustawie w"asne cele mieszkaniowe (patrz dodawany pkt 131 w ust. 1 w art. 21 ustawy). Projektowane regulacje dotycz# równie$ przychodów ze zbycia nieruchomo&ci gruntowej (dzia"ki), czy te$ budynków niemieszkalnych, lokali u$ytkowych, itp., a wi%c skierowane s# do szerszego kr%gu podatników, podczas gdy „ulga meldunkowa” dotyczy jedynie przychodu z nieruchomo&ci mieszkalnych. Dodawane zwolnienie mieszkaniowe mo$e pozytywnie wp"yn#( na rynek mieszkaniowy oraz zach%ci( do lokowania dochodu uzyskanego z omawianego tytu"u w nowe inwestycje mieszkaniowe. Dodatkowym argumentem uzasadniaj#cym uchylenie ulgi meldunkowej jest zak"adana likwidacja obowi#zku meldunkowego. Obecnie ulga meldunkowa jest uwarunkowana 12 miesi%cznym okresem zameldowania w zbywanym budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnym. Likwidacja obowi#zku meldunkowego uniemo$liwi stosowanie tego zwolnienia. – tiret szesnaste – dotyczy nadania nowego brzmienia pkt 127 w art. 21 ust. 1 ustawy. Obecnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy wolne od podatku dochodowego s# alimenty: a) na rzecz dzieci, które nie uko'czy"y 25. roku $ycia, oraz dzieci bez wzgl%du na wiek, które zgodnie z odr%bnymi przepisami otrzymuj# zasi"ek piel%gnacyjny, b) na rzecz innych osób ni$ wymienione w lit. a, zas#dzone przez s#d, do wysoko&ci nieprzekraczaj#cej miesi%cznie 700 z". Do ko'ca 2006 r. alimenty wyp"acane na rzecz dzieci nie podlega"y opodatkowaniu, na podstawie wy"#czenia zawartego w art. 20 ust. 1 ustawy. Od dnia 1 stycznia 2007 r. obowi#zuje pkt 127 w art. 21 ust. 1 ustawy, który wprowadzi" zmiany w odniesieniu do alimentów otrzymywanych przez osoby doros"e.
20 Proponuje si% rozszerzenie zwolnienia z opodatkowania w ca"o&ci alimentów na rzecz dzieci, które otrzymuj# dodatek piel%gnacyjny lub rent% socjaln# (lit. a). Zmiana ta nawi#zuje do propozycji w zakresie preferencyjnego rozliczenia dochodów osób samotnie wychowuj#cych dzieci oraz tzw. ulgi prorodzinnej. Ponadto proponuje si% w lit. b tego przepisu dodanie zwolnienia z opodatkowania alimentów wyp"acanych na podstawie ugody s#dowej. W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, brak takiego rozwi#zania prawnego ró$nicuje sytuacj% osób otrzymuj#cych alimenty. – tiret siedemnaste – dotyczy dodania nowych zwolnie' przedmiotowych (pkt 130 – 132). W zakresie dodawanego pkt 130 w art. 21 ust. 1 ustawy – zwolnienie dotyczy dochodów uzyskanych przez nierezydentów z tytu"u odsetek i dyskonta od obligacji skarbowych oferowanych na rynkach zagranicznych oraz z ich odp"atnego zbycia. Propozycja stanowi de facto implementacj% obowi#zuj#cego rozporz#dzenia Ministra Finansów 3) do postanowie' ustawy. W zakresie dodawanego pkt 131 w art. 21 ust. 1 ustawy – przepis dotyczy zast#pienia tzw. ulgi meldunkowej zwolnieniem z opodatkowania dochodów uzyskanych z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci, je$eli pocz#wszy od dnia odp"atnego zbycia, nie pó!niej ni$ w okresie dwóch lat od ko'ca roku podatkowego, w którym nast#pi"o odp"atne zbycie, przychód uzyskany z tego zbycia podatnik przeznaczy na okre&lone w ustawie w"asne cele mieszkaniowe. Proponowane zwolnienie polega na wy"#czeniu z opodatkowania tej cz%&ci dochodu, jaka proporcjonalnie odpowiada udzia"owi poniesionych wydatków w osi#gni%tych przychodach z odp"atnego zbycia. Przyk"ad: Przychód z odp"atnego zbycia 200 000 z" 3
Zob. rozporz#dzenie Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych rodzajów dochodów nierezydentów (Dz. U. Nr 236, poz. 1738).
21 Koszty uzyskania przychodu 150 000 z" Dochód 50 000 z" Wydatki na cele mieszkaniowe poniesione w okresie dwóch lat od zbycia 180 000 z" Dochód podlegaj#cy zwolnieniu 45 000 z" 50 000 z" x 180 000z" 200 000 z" Do opodatkowania pozostaje dochód w kwocie 5 000 z". Je$eli przychód z odp"atnego zbycia zostanie w ca"o&ci przeznaczony na cele mieszkaniowe uzyskany z tego tytu"u dochód b%dzie w ca"o&ci korzysta" ze zwolnienia od podatku dochodowego. Proponowane rozwi#zanie powoduje zmian% konstrukcji rozliczania podatku nale$nego z tytu"u odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw maj#tkowych. Proponuje si%, aby podatnik po zako'czeniu roku podatkowego, w którym nast#pi"o zbycie, sk"ada" odr%bne zeznanie roczne, w którym obowi#zany b%dzie wykaza(: 1) dochody uzyskane w roku podatkowym z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i praw maj#tkowych okre&lonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a – c i obliczy( nale$ny podatek dochodowy, od dochodu, do którego nie ma zastosowania dodawany pkt 131 w art. 21 ust. 1 ustawy, 2) dochody, o których mowa w dodawanym pkt 131 w art. 21 ust. 1 ustawy. W przypadku niewype"nienia warunków okre&lonych w dodawanym pkt 131 w art. 21 ust. 1 ustawy, podatnik b%dzie obowi#zany do z"o$enia korekty zeznania i do zap"aty podatku wraz z odsetkami za zw"ok% w wysoko&ci odsetek pobieranych od zaleg"o&ci podatkowych. Odsetki te naliczane b%d# od nast%pnego dnia po up"ywie terminu p"atno&ci, tj. po up"ywie terminu do z"o$enia zeznania za rok podatkowy, w którym uzyskano przychód z odp"atnego zbycia, do dnia zap"aty podatku w"#cznie.
22 Konsekwencj# przyj%cia rozwi#zania rozliczenia podatku nale$nego zeznaniem rocznym jest mo$liwo&( przekazania 1 % nale$nego podatku wynikaj#cego z tego zeznania na rzecz organizacji po$ytku publicznego. W zakresie dodawanego pkt 132 w art. 21 ust. 1 ustawy – zwolnienie dotyczy nagród uzyskanych przez podatnika za wybitne osi#gni%cia z dziedziny nauki, kultury i sztuki, oraz z tytu"u dzia"alno&ci na rzecz praw cz"owieka, w cz%&ci przekazanej przez podatnika na rzecz instytucji realizuj#cej cele okre&lone w art. 4 ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie. Obecnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy wolna od podatku dochodowego jest warto&( wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (og"aszanych) przez &rodki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a tak$e nagród zwi#zanych ze sprzeda$# premiow# – je$eli jednorazowa warto&( tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 z"; zwolnienie od podatku nagród zwi#zanych ze sprzeda$# premiow# nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w zwi#zku z prowadzon# przez niego pozarolnicz# dzia"alno&ci# gospodarcz#, stanowi#cych przychód z tej dzia"alno&ci. Nagrody, które nie mieszcz# si% w dyspozycji powo"anego przepisu, podlegaj# opodatkowaniu. Przedmiotowy przepis nie obejmuje zatem presti$owych nagród, np. Nagrody Nobla. Bardzo cz%sto osoby otrzymuj#ce presti$owe nagrody (przyk"adowo Nagrody Nobla oraz nagrody uznawane za jej odpowiedniki, tj. Nagrody Abela /Abla/, Nagrody Turinga, Nagrody Templetona, Nagrody Right Livelihood) przekazuj# jej zasadnicz# cz%&( na cele spo"eczne. Z tych wzgl%dów zaproponowano obj%cie zwolnieniem przedmiotowym nagród w cz%&ci przeznaczonej na cele okre&lone w art. 4 ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie. Art. 1 pkt 8 lit. b projektu nadaje nowe brzmienie ust. 15 w art. 21 ustawy, co jest konsekwencj# modyfikacji brzmienia pkt 20 w ust. 1 w art. 21 ustawy.
23 Art. 1 pkt 8 lit. c projektu – dotyczy uchylenia ust. 21 i 22 w art. 21 ustawy. Zmiana jest konsekwencj# likwidacji tzw. ulgi meldunkowej. Art. 1 pkt 8 lit. d projektu dodaje ust. 23 – 29 w art. 21 ustawy. W zakresie dodawanego: 1) ust. 23 – projektowany przepis jest konsekwencj# zmian zaproponowanych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wygranych w grach losowych i zak"adach wzajemnych (lit. a tiret pi#te oraz w pkt 16 lit. a projektu) i ma na celu umo$liwienie dokonania weryfikacji prawid"owo&ci opodatkowania. Przepis okre&la, i$ warunkiem koniecznym do skorzystania ze zwolnienia jest istnienie podstawy prawnej do wymiany informacji przez organy podatkowe Rzeczypospolitej Polskiej z organami podatkowymi pa'stwa, na którego terytorium loterie, gry lub zak"ady wzajemne s# urz#dzane i prowadzone, 2) ust. 24 – proponowany przepis okre&la, w jakich przypadkach nie ma zastosowania zwolnienie od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 46, dotycz#ce dochodów otrzymanych w zwi#zku z realizacj# projektów finansowanych z tzw. &rodków pomocowych. Przepis ma wy"#cznie charakter doprecyzowuj#cy i s"u$y do wyeliminowania w#tpliwo&ci, które powsta"y na gruncie stosowania tego zwolnienia przedmiotowego. Regulacja ta wprost stanowi, $e przedmiotowego zwolnienia nie stosuje si% do dochodów osób fizycznych otrzymanych w wyniku realizacji projektu w ramach umowy twinningowej (bli!niaczej), w której instytucja polskiej administracji publicznej jest instytucj# wdra$aj#c#. Zwolnienie nie obejmuje dochodów, w sytuacji gdy polska instytucja administracji publicznej w ramach zawartej umowy twinningowej jest stron# udzielaj#c# pomocy instytucji administracji publicznej kraju, b%d#cego beneficjentem pomocy, 3) ust. 25 – 28 – proponowane przepisy okre&laj# warunki zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131, wprowadzanego niniejszym projektem. Warunkiem zwolnienia jest wydatkowanie – pocz#wszy od dnia odp"atnego zbycia, nie pó!niej ni$ w okresie dwóch lat od ko'ca roku podatkowego,
24 w którym nast#pi"o odp"atne zbycie – przychodów uzyskanych z odp"atnego zbycia na w"asne cele mieszkaniowe. Przepisy te równie$ definiuj# wydatki poniesione na cele mieszkaniowe, 4) ust. 29 – projektowany przepis jest konsekwencj# dodania pkt 132 w ust. 1, zwalniaj#cego z opodatkowania nagrody za wybitne osi#gni%cia z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz z tytu"u dzia"alno&ci na rzecz praw cz"owieka, w cz%&ci przekazanej przez podatnika na cele okre&lone w art. 4 ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie. Dodawany ust. 29 okre&la warunki, jakie nale$y spe"ni(, aby skorzysta( ze zwolnienia. Warunkiem tym jest: – udokumentowanie dowodem wp"aty na rachunek bankowy obdarowanej instytucji, a w przypadku nagrody innej ni$ pieni%$na – dokumentem, z którego wynika( b%dzie warto&( przekazanej nagrody oraz o&wiadczeniem obdarowanej instytucji o jej przyj%ciu, – przekazanie nagrody najpó!niej do dnia up"ywu terminu do z"o$enia zeznania podatkowego, o którym mowa w art. 45 ust. 1, sk"adanego za rok podatkowy, w którym podatnik otrzyma" nagrod%. Art. 1 pkt 9 projektu dotyczy art. 23 ustawy (katalog wydatków niestanowi#cy kosztów uzyskania przychodu). Art. 1 pkt 9 lit.a tiret pierwsze projektu dotyczy dodania pkt 38b w ust. 1 w art. 23 ustawy. Zmiana ma na celu wskazanie, jaka cz%&( zap"aconych odsetek i prowizji od kredytu, za który zakupiono papiery warto&ciowe, mo$e stanowi( koszt uzyskania przychodu. Wprowadzenie tego przepisu jest korzystne dla podatników, gdy$ wyeliminuje niepewno&( co do poprawno&ci zaliczania wydatków poniesionych na sp"acenie kredytu w koszty, a to z kolei ochroni ich przed negatywnymi konsekwencjami dokonania b"%dnej interpretacji przepisów podatkowych w tym zakresie. Spory o uznanie okre&lonych wydatków za koszt uzyskania przychodu powoduj# wyd"u$enie post%powania podatkowego, a ostateczne przes#dzenie
25 w tej sprawie nast%puje cz%sto dopiero przed s#dem administracyjnym. Pewno&( prawa wprowadzona t# zmian# przyczyni si% wydatnie do wzrostu zaufania obywateli do organów pa'stwa oraz obni$y koszty obs"ugi podatków od zysków kapita"owych. Art. 1 pkt 9 lit. a tiret drugie projektu dodaje pkt 61 w ust. 1 w art. 23 ustawy. Na posiedzeniu Grupy Roboczej OECD, które odby"o si% w dniach 16 – 18 stycznia 2007 r. w Pary$u, Polska zobowi#za"a si% do wykonania rekomendacji Rady OECD w sprawie zwalczania przekupstwa w mi%dzynarodowych transakcjach handlowych, poprzez wprowadzenie poprawki do ustawodawstwa krajowego, która jasno potwierdzi"aby, $e „"apówki” nie mog# by( odliczane od podatku oraz rozwa$enie w tym celu wyra!nego zakazu odliczania „"apówek”. Proponuje si% zrealizowanie tego zobowi#zania poprzez wy"#czenie z kosztów podatkowych poniesionych wydatków oraz warto&ci przekazanych rzeczy, praw lub wykonanych us"ug, wynikaj#cych z czynno&ci, które nie mog# by( przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Art. 1 pkt 9 lit. b projektu dotyczy dodania ust. 8 w art. 23 ustawy. Propozycja jest konsekwencj# dodania pkt 38b w ust. 1 w art. 23 ustawy (patrz uzasadnienie do lit. a tiret pierwsze) i ma na celu wskazanie, i$ wy"#czenie z kosztów podatkowych odsetek i prowizji od kredytu, za który zakupiono np. papiery warto&ciowe, dotyczy wy"#cznie ustalania dochodów osi#ganych z kapita"ów pieni%$nych (odp"atnego zbycia papierów warto&ciowych, udzia"ów lub pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikaj#cych). Przepisu dodawanego pkt 38b w ust. 1 w art. 23 ustawy nie b%dzie si% stosowa( do osi#gania dochodów z dzia"alno&ci gospodarczej. Art. 1 pkt 10 projektu dotyczy art. 24 ust. 5 ustawy (szczególne zasady ustalania dochodu). Proponuje si% dodanie pkt 8 w ust. 5 w art. 24 ustawy. Zgodnie z Kodeksem spó"ek handlowych, wspólnik ma prawo do udzia"u w zysku wynikaj#cym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym
26 do podzia"u uchwa"# zgromadzenia wspólników (wyp"ata dywidendy). Umowa spó"ki mo$e przewidywa( inny sposób podzia"u zysku, np. przeniesienie go do kapita"u zapasowego lub innego funduszu celowego, przeznaczenie na pokrycie strat lub na dzia"alno&( inwestycyjn#. *rodki zgromadzone w tych funduszach to przys"uguj#ca wspólnikom, a niepodzielona i niewyp"acona dywidenda (art. 191 i 192 K.s.h.). Problem pojawia si% w momencie przekszta"cania spó"ki kapita"owej w spó"k% osobow# wymienion# w Kodeksie spó"ek handlowych. Powstaj# bowiem w#tpliwo&ci, czym dla celów podatkowych s# &rodki zgromadzone na kapitale zapasowym lub funduszu celowym, pochodz#ce z niepodzielonej i niewyp"aconej dywidendy (zysku) z lat poprzednich. Propozycja zmiany art. 24 ust. 5 ustawy (dochody z tytu"u udzia"u w zyskach osób prawnych), polegaj#ca na dodaniu pkt 8, ma na celu wskazanie w jednoznaczny sposób, i$ w takim przypadku niepodzielone zyski w spó"ce kapita"owej b%d# stanowi"y przychód z tytu"u udzia"u w zyskach osób prawnych i tym samym b%d# podlega"y opodatkowaniu zrycza"towanym podatkiem dochodowym. Art. 1 pkt 11 projektu dotyczy art. 25 ustawy (podmioty powi#zane). Wprowadzenie do art. 25 ustawy nowych ust. 6b i 6c zwi#zane jest z konieczno&ci# uregulowania w przepisach prawa polskiego zasad prowadzenia post%powania porozumiewawczego oraz arbitra$owego, w zwi#zku z przyst#pieniem Polski do Konwencji zawartej w dniu 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków powi#zanych 4) (dalej: konwencja arbitra$owa) oraz przyj%ciem przez Rad% Unii Europejskiej Kodeksu 4)
Ustawa z dnia 8 czerwca 2006 r. o ratyfikacji Konwencji, sporz#dzonej w Brukseli dnia 8 grudnia 2004 r., w sprawie przyst#pienia Republiki Czeskiej, Republiki Esto'skiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki )otewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki W%gierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki S"owenii i Republiki S"owackiej do Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzonej w Brukseli dnia 23 lipca 1990 r., zmienionej Konwencj# w sprawie przyst#pienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii, Królestwa Szwecji do Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzon# w Brukseli dnia 21 grudnia 1995 r., oraz Protoko"em zmieniaj#cym Konwencj% w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzonym w Brukseli dnia 25 maja 1999 r. (Dz. U. Nr 144, poz. 1039).
27 post%powania wspieraj#cego skuteczne wykonanie konwencji arbitra$owej (dalej: kodeks post%powania), stanowi#cego zobowi#zanie polityczne skierowane do pa'stw cz"onkowskich UE. Zmienionym art. 25 ust. 8 ustawy Minister Finansów zobowi#zany zostanie do okre&lenia, przy uwzgl%dnieniu zobowi#za' wynikaj#cych z konwencji arbitra$owej oraz kodeksu post%powania, ogólnych zasad prowadzenia procedur, zmierzaj#cych do wyeliminowania negatywnych skutków dokonania przez organ podatkowy jednego pa'stwa korekty zysków przedsi%biorstwa powi#zanego z przedsi%biorstwem po"o$onym w innym pa'stwie cz"onkowskim. Zasady te b%d# mog"y mie( równie$ zastosowanie do procedur wzajemnego porozumiewania si% prowadzonych w oparciu o umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stron# jest Polska. Art. 1 pkt 12 projektu dotyczy art. 26 ustawy (odliczenia od podstawy opodatkowania). Art. 1 pkt 12 lit. a nadaje nowe brzmienie ostatniemu zdaniu w pkt 2 w ust. 1 oraz dodaje w ust. 1 pkt 2a. Zmiana ostatniego zdania w pkt 2 w ust. 1 jest zmian# porz#dkow# i polega na zast#pieniu wyrazów „wolny od podatku na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c” wyrazami „zwolniony od podatku na podstawie ustawy”. Dodanie pkt 2a w ust. 1 oraz ust. 13b i 13c w art. 26 ustawy (tj. zmiana zaproponowana w lit. c), umo$liwia podatnikom odliczenie od dochodu sk"adek zap"aconych za granic# na obowi#zkowe ubezpieczenie spo"eczne i pozostaje w zwi#zku z orzeczeniem Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt K 18/06. Zgodnie z pkt 1 tego orzeczenia, art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim wy"#cza mo$liwo&( odliczenia przez podatników, o których mowa w art. 27 ust. 9 tej ustawy, od dochodu lub podatku z dzia"alno&ci wykonywanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej zap"aconych sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne, w sytuacji gdy sk"adki te nie zosta"y odliczone od dochodu w pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej, na
28 terenie którego dzia"alno&( ta by"a wykonywana, jest niezgodny z art. 32 w zwi#zku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z tych wzgl%dów nale$a"o dokona( zmiany polegaj#cej na dodaniu w art. 26 ustawy pkt 2a w ust. 1 oraz ust. 13b i 13c (lit. c projektu). Na podstawie pkt 2a w ust. 1 w art. 26 ustawy (lit. a projektu), podatnik b%dzie móg" odliczy( od dochodu sk"adki zap"acone na obowi#zkowe ubezpieczenie spo"eczne w pa'stwie nale$#cym do UE, EOG oraz Konfederacji Szwajcarskiej, pod warunkiem $e sk"adki te nie zosta"y odliczone od dochodu lub podatku w pa'stwie nale$#cym do UE, EOG oraz Konfederacji Szwajcarskiej, gdzie wykonywa" dzia"alno&( (lit. c projektu – w zakresie dodawanego ust. 13b). Mimo i$ wyrok Trybuna"u Konstytucyjnego dotyczy wy"#cznie pa'stw nale$#cych do UE, nale$a"o przepis ten rozci#gn#( na pa'stwa nale$#ce do EOG oraz na Konfederacj% Szwajcarsk#: – poniewa$ przepisy aktów prawnych UE maj# zastosowanie tak$e do pa'stw nale$#cych do EOG (w sk"ad którego wchodz# wszystkie pa'stwa cz"onkowskie UE oraz Islandia, Norwegia i Lichtenstein), – z uwagi na zawart# przez Wspólnot% Europejsk# i jej pa'stwa cz"onkowskie umow% z Konfederacj# Szwajcarsk# w sprawie swobodnego przep"ywu osób (Dz. Urz. WE L 114 z 30.04.2002 r., str. 6). Brak takiej mo$liwo&ci móg"by skutkowa( zaskar$eniem przepisu do ETS, z uwagi na nieprzestrzeganie postanowie' TWE, gwarantuj#cego swobodny przep"yw osób w ramach nale$ytego funkcjonowania rynku wewn%trznego. Odliczenie sk"adek zap"aconych za granic# b%dzie dotyczy"o wy"#cznie tych sk"adek, których podstaw# wymiaru jest dochód podlegaj#cy opodatkowaniu. Takie samo zastrze$enie wyst%puje przy odliczeniu sk"adek op"acanych w polskim systemie ubezpiecze' spo"ecznych. Natomiast dodawany ust. 13c wprowadza zasad% maj#c# na celu zapewnienie organom podatkowym mo$liwo&ci weryfikacji informacji dotycz#cych odliczenia od dochodu sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne zap"aconych w innych
29 pa'stwach cz"onkowskich UE, EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej. Niezb%dne jest zatem istnienie podstawy prawnej do wymiany informacji mi%dzy Rzecz#pospolit# Polsk# a innymi pa'stwami cz"onkowskimi UE, EOG lub Konfederacj# Szwajcarsk#. Przepis ten zapewnia wykonanie wyroku Trybuna"u Konstytucyjnego. Przepisy te musz# wej&( w $ycie z dniem 1 grudnia 2008 r., gdy$ zgodnie z wyrokiem art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy traci moc obowi#zuj#c# z dniem 30 listopada 2008 r. Art. 1 pkt 12 lit. b nadaje nowe brzmienie pkt 2 w ust. 6e. Podstawa prawna do wymiany informacji mo$e wynika( nie tylko z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, ale tak$e z innych umów mi%dzynarodowych, ratyfikowanych przez Rzeczpospolit# Polsk#, np. Konwencji Strasburskiej o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych, sporz#dzonej w Strasburgu dnia 25 stycznia 1988 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 141, poz. 913). Z tego powodu nale$a"o uwzgl%dni( w przepisie tak$e inne ratyfikowane umowy mi%dzynarodowe, które daj# podstaw% do wymiany informacji podatkowych. Art. 1 pkt 13 projektu dotyczy art. 27b ustawy (odliczenie sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne). Art. 1 pkt 13 projektu nadaje nowe brzmienie ust. 1 i dodaje ust. 4, umo$liwiaj#c podatnikom zmniejszenie podatku o zap"acone za granic# sk"adki na obowi#zkowe ubezpieczenie zdrowotne. Zmiany te pozostaj# w zwi#zku z orzeczeniem Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt K 18/06. Zgodnie z pkt 2 tego orzeczenia, art. 27b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie w jakim wy"#cza mo$liwo&( odliczenia przez podatników, o których mowa w art. 27 ust. 9 tej ustawy, od podatku nale$nego z tytu"u dzia"alno&ci wykonywanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej zap"aconych sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne, w sytuacji gdy sk"adki te nie zosta"y odliczone od dochodu w pa'stwie cz"onkowskim UE, na terenie którego
30 dzia"alno&( ta by"a wykonywana jest niezgodny z art. 32 w zwi#zku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Z tych wzgl%dów nale$a"o dokona( zmiany polegaj#cej na nadaniu nowego brzmienia ust. 1 oraz dodaniu ust. 4 w art. 27b ustawy. Na podstawie pkt 2 w ust. 1 w art. 27b ustawy (lit. a projektu), podatnik b%dzie móg" odliczy( od podatku sk"adki zap"acone na obowi#zkowe ubezpieczenie zdrowotne w pa'stwie nale$#cym do UE, EOG oraz Konfederacji Szwajcarskiej, pod warunkiem $e sk"adki te nie zosta"y odliczone od dochodu lub podatku w pa'stwie nale$#cym do UE, EOG oraz Konfederacji Szwajcarskiej, gdzie wykonywa" dzia"alno&( lub na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2a (lit. b projektu – dodawany ust. 4). Pomimo, $e wyrok Trybuna"u Konstytucyjnego dotyczy wy"#cznie pa'stw nale$#cych do UE, nale$a"o przepis ten rozci#gn#( na pa'stwa nale$#ce do EOG oraz na Konfederacj% Szwajcarsk#: – poniewa$ przepisy aktów prawnych UE maj# zastosowanie tak$e do pa'stw nale$#cych do EOG (w sk"ad którego wchodz# wszystkie pa'stwa cz"onkowskie UE oraz Islandia, Norwegia i Lichtenstein), – z uwagi na zawart# przez Wspólnot% Europejsk# i jej pa'stwa cz"onkowskie umow% z Konfederacj# Szwajcarsk# w sprawie swobodnego przep"ywu osób (Dz.Urz. WE L 114 z 30.04.2002, str. 6). Brak takiej mo$liwo&ci móg"by skutkowa( zaskar$eniem przepisu do ETS, z uwagi na nieprzestrzeganie postanowie' TWE, gwarantuj#cego swobodny przep"yw osób w ramach nale$ytego funkcjonowania rynku wewn%trznego. Ponadto w dodawanym ust. 4 wprowadzono zasad% maj#c# na celu zapewnienie organom podatkowym mo$liwo&ci weryfikacji informacji dotycz#cych odliczenia od podatku sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne zap"aconych w innych pa'stwach cz"onkowskich UE, EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej. Niezb%dne jest zatem istnienie podstawy prawnej do wymiany informacji pomi%dzy Rzecz#pospolit# Polsk# a innymi pa'stwami cz"onkowskimi UE, EOG lub
31 Konfederacj# Szwajcarsk#. Przepis ten zapewnia wykonanie wyroku Trybuna"u Konstytucyjnego. Przepisy te musz# wej&( w $ycie z dniem 1 grudnia 2008 r., gdy$ zgodnie z wyrokiem art. 27b ust. 1 ustawy, traci moc obowi#zuj#c# z dniem 30 listopada 2008 r. Art. 1 pkt 14 dotyczy zmiany brzmienia art. 27f ustawy (ulga prorodzinna). Przepis ten zmienia zasady tzw. ulgi prorodzinnej i rozszerza jej zakres o opiekunów prawnych i rodziny zast%pcze. W tym samym roku podatkowym dziecko mo$e pozostawa( pod w"adz# rodzicielsk#, opiek# prawn# innej osoby ni$ rodzic lub by( umieszczone w rodzinie zast%pczej. W konsekwencji ulga musia"a zosta( zmieniona na odliczenie powi#zane z miesi#cami sprawowania opieki nad dzieckiem. W niektórych elementach nowa regulacja stanowi doprecyzowanie obowi#zuj#cej ulgi. Obecnie z odliczenia mog# skorzysta( podatnicy wychowuj#cy w"asne lub przysposobione dzieci. Po zmianie przepisu z ulgi b%d# mogli skorzysta(: – rodzice wykonuj#cy w"adz% rodzicielsk#, a tak$e – opiekunowie prawni dziecka ustaleni prawomocnym orzeczeniem s#du, o ile dziecko z nimi zamieszkiwa"o, – osoby sprawuj#ce opiek% przez pe"nienie funkcji rodziny zast%pczej na podstawie orzeczenia s#du lub umowy ze starost#. Ulga przys"ugiwa"aby na dziecko: – ma"oletnie, – niepe"nosprawne, bez wzgl%du na wiek i wysoko&( dochodów, je$eli otrzymuje zasi"ek lub dodatek piel%gnacyjny, rent% socjaln#, pe"noletnie (do uko'czenia 25 roku $ycia) ucz#ce si% w szko"ach (równie$ poza granicami kraju) –
32 w zwi#zku z wykonywaniem przez tych podatników ci#$#cego na nich obowi#zku alimentacyjnego oraz podatnikom, pe"ni#cym nadal funkcje rodziny zast%pczej mimo uzyskania przez dziecko pe"noletnio&ci, je$eli w roku podatkowym nie uzyska"y dochodów podlegaj#cych opodatkowaniu na zasadach okre&lonych w art. 27 lub 30b w "#cznej wysoko&ci przekraczaj#cej kwot% stanowi#c# iloraz kwoty zmniejszaj#cej podatek oraz stawki podatku, okre&lonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyj#tkiem renty rodzinnej. Nadal z ulgi nie b%d# mogli skorzysta( podatnicy, których dzieci uzyskuj# przychody opodatkowane na podstawie art. 30c ustawy lub podlegaj#ce przepisom ustawy o zrycza"towanym podatku dochodowym lub podatku tona$owym. Proponuje si%, aby ulga przys"ugiwa"a za miesi#ce kalendarzowe, w których dziecko pozostawa"o pod w"adz# rodzicielsk#, opiek# prawn# lub w rodzinie zast%pczej, tak aby wyeliminowa( ewentualne dublowanie ulgi. Przyk"adowo, taka sytuacja b%dzie mia"a miejsce, gdy dziecko przez cz%&( roku pozostaje pod w"adz# rodzicielsk# (np. 3 miesi#ce) a przez cz%&( roku (9 miesi%cy) ma ustanowionego opiekuna prawnego. Za ka$dy miesi#c przys"uguje zatem po 1/12 dwukrotno&ci kwoty zmniejszaj#cej podatek, czyli po 1/6 kwoty zmniejszaj#cej podatek. Zgodnie z proponowan# regulacj# przyk"adowi rodzice b%d# mogli zastosowa( ulg% w wysoko&ci 3 x 1/6 kwoty zmniejszaj#cej podatek, odpowiednio opiekun 9 x 1/6 kwoty zmniejszaj#cej podatek. W ten sposób "#czne odliczenie na dziecko (rodziców + opiekunów) nie przekroczy kwoty dwukrotno&ci kwoty zmniejszaj#cej podatek (wspólny limit odliczenia na dziecko dla rodziców lub opiekunów dziecka). Jednak$e w przypadku gdy w tym samym miesi#cu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest w"adza rodzicielska oraz sprawowana jest opieka, proponuje si%, aby ka$demu z podatników przys"ugiwa"o odliczenie w kwocie stanowi#cej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za ka$dy dzie' wykonywania w"adzy rodzicielskiej lub sprawowania opieki, tj. kwoty stanowi#cej 1/6 kwoty zmniejszaj#cej podatek okre&lonej w pierwszym przedziale skali podatkowej (ten prze-
33 pis równie$ zapobiega dublowaniu ulgi, w przypadku, gdy przej%cie opieki nast%puje „w trakcie” miesi#ca kalendarzowego). Przyj%to zasad%, $e odliczenie dotyczy "#cznie obojga rodziców, opiekunów lub rodziców zast%pczych dziecka pozostaj#cych w zwi#zku ma"$e'skim. Kwot% t% mog# odliczy( od podatku w cz%&ciach równych lub w dowolnych proporcjach przez nich ustalonych. W zwi#zku z sygna"ami p"yn#cymi od Rzecznika Praw Obywatelskich o braku podstaw do $#dania od podatnika jakichkolwiek dokumentów (dowodów) potwierdzaj#cych prawo do odliczenia (stosuje si% tutaj przepisy Ordynacji podatkowej) proponuje si% wprowadzenie przepisu, który obliguje podatnika do przedstawienia – na wezwanie organu podatkowego – dowodów niezb%dnych do ustalenia prawa do ulgi, np. odpisu orzeczenia s#du rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka. Dodatkowo rodzic (opiekun) by"by zobligowany do podania w zeznaniu podatkowym numeru PESEL dziecka, a w przypadku braku tego numeru – imienia, nazwiska oraz daty urodzenia dziecka. Art. 1 pkt 15 projektu dotyczy dodania ust. 4 i 5 w art. 29 ustawy (zrycza"towany podatek dochodowy od niektórych przychodów osi#ganych przez podatników o ograniczonym obowi#zku podatkowym). Zmiany s# konsekwencj# zarzucanego Rzeczypospolitej Polskiej przez Komisj% Europejsk# naruszenia prawa traktatowego oraz dostosowania przepisów ustawy do swobód wynikaj#cych z TWE . Komisja Europejska zarzuci"a Rzeczypospolitej Polskiej niewype"nianie zobowi#za' wyp"ywaj#cych z TWE oraz PEOG, poniewa$ nak"ada ona na niektórych us"ugodawców niemaj#cych miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wy$sze podatki ni$ na us"ugodawców maj#cych miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Potencjalne naruszenie wynika z tre&ci art. 10, art. 13 i art. 30c w powi#zaniu z art. 3 ust. 2a i art. 29 ustawy.
34 Zarzuty polegaj# w szczególno&ci na tym, $e osoby maj#ce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce, uzyskuj#ce dochody z osobi&cie wykonywanej dzia"alno&ci m.in. artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, o&wiatowej i publicystycznej, jak równie$ przychody z uprawiania sportu, p"ac# podatek dochodowy wed"ug progresywnych stawek wyliczanych od dochodu – 19 %, 30 % i 40 % dochodu, z mo$liwo&ci# odliczenia kosztów uzyskania przychodu. Osoby niemaj#ce miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w Rzeczypospolitej Polskiej (w tym nierezydenci), które uzyskuj# w Rzeczypospolitej Polskiej dochody w zwi#zku z wykonywaniem analogicznej dzia"alno&ci, stosownie do art. 29 ustawy, podlegaj# w Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu zrycza"towanym podatkiem w wysoko&ci 20 % uzyskanego przychodu, bez mo$liwo&ci odliczenia kosztów uzyskania przychodu. Zarzucana dyskryminacja wynika po cz%&ci z zastosowania wy$szej stawki opodatkowania (20 % zamiast 19 %), jak równie$ z faktu, i$ w przypadku osób nie maj#cych miejsca zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu podlega przychód, a nie dochód. W odpowiedzi na zarzuty przedstawione w pi&mie Komisji Europejskiej, Rz#d Rzeczpospolitej Polskiej zobowi#za" si% do usuni%cia tego naruszenia. Z tych wzgl%dów, proponuje si% dodanie ust. 4 i 5 w art. 29 ustawy, które zapewni# nierezydentom mo$liwo&( rozliczania kosztów uzyskania przychodów, co jest równoznaczne z opodatkowaniem uzyskanych dochodów przy zastosowaniu skali podatkowej. Projektowany przepis wprowadza tak$e zasad% maj#c# na celu weryfikacj% z"o$onego zeznania podatkowego. Przepis okre&la, $e warunkiem koniecznym do skorzystania z preferencji, o której mowa w ust. 4, jest istnienie podstawy prawnej do wymiany informacji przez organy podatkowe Rzeczypospolitej Polskiej z organami podatkowymi pa'stwa, na którego terytorium osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Art. 1 pkt 16 projektu dotyczy art. 30 ustawy (zrycza"towany podatek dochodowy od niektórych przychodów).
35 Art. 1 pkt 16 lit.a – tiret pierwsze i drugie – dotyczy zmiany brzmienia zdania pierwszego oraz pkt 2 w ust. 1 w art. 30 ustawy. Zmiany s# konsekwencj# zarzucanego Rzeczypospolitej Polskiej przez Komisj% Europejsk# naruszenia prawa traktatowego w zakresie wygranych (patrz pkt 8 lit. a tiret pi#te i lit. d projektu w zakresie dodawanego ust. 23 art. 21 ustawy). Komisja Europejska zarzuci"a Rzeczypospolitej Polskiej niezgodno&( z TWE i PEOG polskich przepisów podatkowych dokonuj#cych rozró$nienia pomi%dzy opodatkowaniem wygranych w loteriach, grach i zak"adach wzajemnych w zale$no&ci od tego, czy dochody te zosta"y uzyskane na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, czy poza jej terytorium. Obecnie pobiera si% zrycza"towany 10 % podatek w przypadku wygranych uzyskanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, z zastrze$eniem wygranych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 6 i 6a ustawy. Natomiast w przypadku wygranych ze !róde" po"o$onych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje si% progresywn# skal% podatkow#, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy. Z tych wzgl%dów, zaproponowano zmian% brzmienia zdania wst%pnego (lit. a tiret pierwsze) oraz pkt 2 w ust. 1 w art. 30 ustawy (lit. a tiret drugie). Zmiana ta ma celu zapewnienie równego traktowania pod wzgl%dem podatkowym wygranych w grach i zak"adach wzajemnych, poprzez obj%cie 10 % zrycza"towan# stawk# podatkow# wygranych, bez wzgl%du na to czy zosta"y one uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy te$ w innych pa'stwach cz"onkowskich UE lub EOG. – tiret trzecie – dotyczy dodania pkt 5a w ust. 1 w art. 30 ustawy. Zaproponowano przywrócenie zlikwidowanego od 2003 r. przepisu w zakresie opodatkowania zrycza"towanym podatkiem dochodowym niewielkich przychodów uzyskiwanych przez podatników. Proponuje si%, aby przychody
36 z tytu"ów okre&lonych w art. 13 pkt 2 i 5 – 9, uzyskiwane przez osob% fizyczn# nieb%d#c# pracownikiem p"atnika uzyskane od tego samego p"atnika, które miesi%cznie nie przekraczaj# 200 z" opodatkowa( 18 % zrycza"towanym podatkiem dochodowym. Przyk"adem na wyp"at% niewielkich kwot mo$e by( rycza"t dla osoby przybranej do osoby okazywanej. Na podstawie art. 173 Kodeksu post%powania karnego, osobie przes"uchiwanej mo$na okaza( inn# osob%, jej wizerunek lub rzecz w celu jej rozpoznania. Okazanie powinno by( przeprowadzone tak, aby wy"#czy( sugesti%. Podczas okazania osoba okazywana powinna znajdowa( si% w grupie obejmuj#cej "#cznie co najmniej cztery osoby. Na podstawie rozporz#dzenia Ministra Sprawiedliwo&ci z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysoko&ci i sposobu obliczania wydatków Skarbu Pa'stwa w post%powaniu karnym (Dz. U. Nr 108, poz. 1026, z pó!n. zm.) osobom przybranym do osoby okazywanej w trybie przepisów kodeksu post%powania karnego przys"uguje rycza"t w wysoko&ci 12 z" (§ 5). Dodanie tego przepisu przyczyni si% zatem do zlikwidowania obowi#zku wystawiania przez p"atnika, w tym przypadku Policji, deklaracji podatkowych, które w skali roku si%gaj# nawet kilkudziesi%ciu tysi%cy. Art. 1 pkt 16 lit. b – dotyczy nadania nowego brzmienia ust. 3 w art. 30 ustawy. Przepis ust. 3 dotyczy okre&lenia rodzajów przychodów, których nie pomniejsza si% o koszty uzyskania przychodów. Zmiana ma charakter porz#dkowy i jest zwi#zana z dodaniem pkt 5a w ust. 1 w art. 30 (patrz lit. a tiret trzecie). Art. 1 pkt 16 lit.c – dotyczy dodania ust. 9 w art. 30 ustawy. Dodanie ust. 9 ma charakter porz#dkowy. Ratyfikowane umowy mi%dzynarodowe w ka$dym przypadku maj# pierwsze'stwo przed ustaw#, mimo to pojawi"y si% w#tpliwo&ci co do ich stosowania w przypadku kiedy przepis ustawy nie odwo"uje si% wprost do umów. Dodatkowo w celu zapewnienia prawid"owego stosowania umów, tak jak w innych przepisach, wprowadzono waru-
37 nek udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika certyfikatem rezydencji. Art. 1 pkt 17 projektu dotyczy art. 30a ustawy (zrycza"towany podatek dochodowy od niektórych przychodów kapita"owych). Nowe brzmienie przepisu ust. 6 w art. 30a ustawy ma na celu usuni%cie ewentualnych w#tpliwo&ci, jakie w ocenie ekspertów pojawiaj# si% obecnie, przy ustalaniu dochodu w przypadkach okre&lonych w art. 24 ust. 5 pkt 1, 2 i 4, ust. 5a i 5d. Wprowadzona zmiana okre&la wprost (a nie jak obecnie po&rednio) jakiego rodzaju przychody nie s# pomniejszane o koszty uzyskania przychodu i w konsekwencji opodatkowuje si% przychód, a nie dochód zrycza"towanym podatkiem dochodowym. Art. 1 pkt 18 projektu dotyczy art. 30e ustawy (odp"atne zbycie nieruchomo&ci). Propozycja dotyczy zmiany zasad opodatkowania dochodów uzyskanych z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i okre&lonych praw maj#tkowych (patrz uzasadnienie do zmiany w art. 1 pkt 8 lit. a tiret siedemnaste – dotycz#cej dodawanego zwolnienia pkt 131 w art. 21 ust. 1 ustawy). Ponadto propozycja ma charakter porz#dkowy w zakresie okre&lenia zasad opodatkowania dochodów z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i okre&lonych praw maj#tkowych uzyskanych poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej. Art. 1 pkt 19 projektu dotyczy art. 32 ustawy (pobór zaliczek przez zak"ady pracy). Zmiana ta nadaje nowe brzmienie ust. 3b w art. 32 ustawy, co jest wynikiem zmian w zakresie odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne. Propozycja ma charakter porz#dkowy i jest zwi#zana ze zmian# brzmienia ust. 1 w art. 27b ustawy. Art. 1 pkt 20 projektu dotyczy art. 33 ustawy (spó"dzielnie zajmuj#ce si% produkcj# roln# jako p"atnicy).
38 Zmiana ta nadaje nowe brzmienie ust. 3a w art. 33 ustawy, co jest wynikiem zmian w zakresie odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne. Propozycja ma charakter porz#dkowy i jest zwi#zana ze zmian# brzmienia ust. 1 w art. 27b ustawy. Art. 1 pkt 21 projektu dotyczy art. 34 ustawy (organy rentowe jako p"atnicy). Art. 1 pkt 21 lit. a projektu dotyczy zmiany brzmienia ust. 4a w art. 34 ustawy, co jest wynikiem zmian w zakresie odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne. Propozycja ma charakter porz#dkowy i jest zwi#zana ze zmian# brzmienia ust. 1 w art. 27b ustawy. Art. 1 pkt 22 lit. b projektu nadaje nowe brzmienie ostatniemu zdaniu w ust. 9 w art. 34 ustawy. Propozycja jest wynikiem zmian w zakresie odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne, ma charakter porz#dkowy i jest zwi#zana ze zmian# brzmienia ust. 1 w art. 27b ustawy. Ponadto likwiduje mo$liwo&( rozliczenia przez organ rentowy kwoty ulgi na dzieci i jest konsekwencj# zmian zaproponowanych w art. 37 ust. 1a ustawy. Podatnik, który b%dzie chcia" skorzysta( z tego odliczenia b%dzie zobligowany do z"o$enia zeznania podatkowego. Art. 1 pkt 22 projektu dotyczy art. 35 ustawy (inni p"atnicy). Zmiana ta nadaje nowe brzmienie ust. 9 w art. 35 ustawy, co jest wynikiem zmian w zakresie odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne. Propozycja ma charakter porz#dkowy i jest zwi#zana ze zmian# brzmienia ust. 1 w art. 27b ustawy. Art. 1 pkt 23 projektu dotyczy art. 37 ustawy (roczne obliczenie podatku przez p"atników). Propozycja dotyczy nadania nowego brzmienia pkt 4 w ust. 1a w art. 37 ustawy. Zmiana: – jest konsekwencj# propozycji w zakresie odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne, ma charakter porz#dkowy i jest zwi#zana ze zmian# brzmienia ust. 1 w art. 27b ustawy,
39 – likwiduje mo$liwo&( rozliczenia przez p"atnika ulgi na dzieci. Obecnie na podstawie art. 37 ust. 1a pkt 4 ustawy, p"atnik ma obowi#zek uwzgl%dni( ulg% na dzieci w rozliczeniu rocznym (PIT-40), je$eli podatnik w terminie do dnia 10 stycznia roku nast%puj#cego po roku podatkowym, z"o$y p"atnikowi o&wiadczenie, w którym stwierdzi, $e spe"nia warunki okre&lone w art. 27f, a dodatkowo wska$e liczb% dzieci, na które przys"uguje odliczenie, oraz kwot% ulgi. Po przyj%ciu nowelizacji podatnik chc#cy skorzysta( z tego odliczenia b%dzie zobligowany do z"o$enia zeznania podatkowego. Ma to zapobiec sytuacji, w której p"atnik z w"asnych &rodków b%dzie finansowa" ulg% swoim pracownikom (obecnie zdarzaj# si% bowiem sytuacje, w których p"atnik zatrudniaj#cy jednego lub dwóch pracowników wychowuj#cych wi%ksz# liczb% dzieci jest zobligowany – po uwzgl%dnieniu ulgi na dzieci – do „skredytowania” zwrotu nadp"aty w podatku dochodowym z w"asnych &rodków). Zgodnie z przepisem art. 37 ust. 4 ustawy, zwrócone podatnikowi nadp"aty w gotówce, p"atnik potr#ca z kwot pobranych zaliczek przekazywanych urz%dom skarbowym, jednak$e jest to rozci#gni%te w czasie. Przepis umo$liwiaj#cy rozliczenie ulgi przez p"atnika okre&lony ustaw# z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588), by" zasadny gdy$ ulga ta wynosi"a 120 z" na dziecko. Jednak$e podwy$szenie kwoty ulgi na dziecko do wysoko&ci dwukrotno&ci kwoty zmniejszaj#cej podatek okre&lonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, wprowadzone ustaw# z dnia 5 wrze&nia 2007 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 191, poz. 1361), spowodowa"o powy$sze utrudnienia zwi#zanie z rozliczaniem ulgi przez pracodawców dokonuj#cych rocznego obliczenia podatku pracowników. St#d propozycja zmiany przepisów w tym zakresie.
40 Art. 1 pkt 24 projektu dotyczy art. 38 ust. 2 ustawy (zaliczki pobierane przez p"atników). Zmiana brzmienia ust. 2 polega w praktyce na dostosowaniu przepisów ustawy do przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo"ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe"nosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92). Zgodnie bowiem z art. 31 ust. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej i spo"ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe"nosprawnych, prowadz#cy zak"ad aktywno&ci zawodowej ca"o&( &rodków uzyskanych z tytu"u zwolnie' (podatków, op"at), oraz wp"ywów z dochodu zwi#zanego z prowadzeniem dzia"alno&ci gospodarczej przekazuje wy"#cznie na zak"adowy fundusz aktywno&ci (nie przekazuje 10 % na PFRON). W zwi#zku z powy$szym nale$a"o dokona( zmiany ust. 2 w sposób, który wskazywa"by na przekazywanie podatku od dochodu nieprzekraczaj#cego kwoty stanowi#cej górn# granic% pierwszego przedzia"u skali, w 100 % na zak"adowy fundusz aktywno&ci. Art. 1 pkt 25 projektu dotyczy art. 39 ustawy (obowi#zki informacyjne p"atników). Art. 1 pkt 25 lit. a – dotyczy dodania zdania trzeciego w ust. 1 art. 39. Wprowadzona zmiana ma na celu umo$liwienie wykazania w informacjach PIT-11 sporz#dzanych przez p"atników, dochodów zwolnionych od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów mi%dzynarodowych. Brak powy$szych informacji utrudnia" podatnikom roczne rozliczenie podatku. Art. 1 pkt 25 lit. b – zmiana polega na nadaniu nowego brzmienia ust. 2 w art. 39 ustawy. Obecnie na podstawie przedmiotowego przepisu p"atnik jest obowi#zany do sporz#dzenia rocznych informacji PIT-11 w trakcie roku podatkowego, je$eli obowi#zek poboru zaliczek na podatek usta" w trakcie roku. Wniosek o likwidacj% tego obowi#zku zg"osi"y agencje pracy tymczasowej, które w trakcie roku zatrudniaj# kilka razy te same osoby fizyczne i po ustaniu ka$dej umowy o prac% s# obowi#zane do sporz#dzenia tej informacji, co powoduje, $e sporz#dzaj# kilka tysi%cy takich informacji.
41 Zgodnie z proponowanym brzmieniem, p"atnik któremu obowi#zek poboru zaliczek na podatek usta" w trakcie roku podatkowego, sporz#dza( b%dzie informacj% PIT-11 w trakcie tego roku, jedynie na wniosek podatnika. Art. 1 pkt 26 projektu dotyczy art. 41 ustawy (pobór podatku przez p"atników). Art. 1 pkt 26 lit. a – nadaje nowe brzmienie ust. 1a w art. 41 ustawy. Propozycja jest zwi#zana ze zmian# brzmienia ust. 1 w art. 27b ustawy (odliczenia od podatku sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne) i ma charakter porz#dkowy. Art. 1 pkt 26 lit. b – nadaje nowe brzmienie ust. 4. Regulacja ta wskazuje p"atnika zrycza"towanego podatku dochodowego. Zmiana jest konsekwencj# zmian zaproponowanych do art. 30 ustawy (patrz uzasadnienie do art. 1 pkt 16 lit. a tiret trzecie i lit. b) i ma charakter porz#dkowy. Art. 1 pkt 26 lit. c – nadaje nowe brzmienie ust. 4c. Regulacja ta wskazuje p"atnika oraz okre&la zasady poboru podatku od tego dochodu przy dokonaniu przekszta"cenia spó"ek. Art. 1 pkt 26 lit. d – dotyczy nadania nowego brzmienia ust. 8 w art. 41 ustawy. Propozycja ma charakter dostosowawczy, zwi#zana jest bowiem z dodaniem pkt 8 w art. 24 ust. 5. Art. 1 pkt 26 lit. e – dotyczy dodania ust. 9 w art. 41. Zmiana jest podyktowana pojawiaj#cymi si% w#tpliwo&ciami dotycz#cymi wprowadzenia do ustawy od 1 stycznia 2007 r. definicji miejsca zamieszkania na terytorium Polski (art. 3 ust. 1a ustawy). Problem zwi#zany jest z poborem przez p"atnika zrycza"towanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 29 ustawy, w sytuacji, gdy osoba przebywa w Polsce powy$ej 183 dni i posiada certyfikat rezydencji. Po zmianie p"atnik zawsze b%dzie pobiera" zrycza"towany podatek dochodowy, je$eli uzyska od podatnika certyfikat rezydencji. Art. 1 pkt 27 projektu dotyczy art. 42c ustawy (obowi#zki informacyjne podmiotów wyp"acaj#cych nierezydentom dochody (przychody) z odsetek).
42 Zmiana pkt 1 w ust. 1 w art. 42c ustawy podyktowana jest faktem, $e po&rednim odbiorc# podlegaj#cym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od ca"o&ci swoich dochodów w innym ni$ Rzeczpospolita Polska pa'stwie cz"onkowskim UE mo$e by( nie tylko osoba fizyczna, ale tak$e spó"ki jawne i komandytowe, o których mowa w art. 42c ust. 4 pkt 1 ustawy. W rozumieniu prawa fi'skiego i szwedzkiego spó"ki te posiadaj# osobowo&( prawn#. Z obecnego brzmienia art. 42c ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, $e po&rednim odbiorc# mo$e by( tylko osoba fizyczna, poniewa$ wskazuje si% w nim na miejsce zamieszkania faktycznego lub po&redniego odbiorcy. Art. 42c ust. 1 pkt 1 ustawy w obecnym brzmieniu nie obejmuje zatem sytuacji, w których po&rednim odbiorc# jest jedna ze spó"ek, o których mowa w art. 42c ust. 4 pkt 1 ustawy. W wyniku zmiany art. 42c ust. 1 pkt 1 podmiot wyp"acaj#cy b%dzie zobowi#zany do ustalania tak$e miejsca siedziby (prowadzenia dzia"alno&ci) po&rednich odbiorców innych ni$ osoby fizyczne oraz do przes"ania im imiennych informacji o dochodach (przychodach), o których mowa w art. 42c ust. 5 ustawy. Art. 1 pkt 28 projektu dotyczy art. 42e ustawy (np. komornik s#dowy jako p"atnik). Nowe brzmienie pkt 2 w ust. 3 w art. 42e jest zwi#zane ze zmian# ust. 1 w art. 27b ustawy (odliczenia od podatku sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne) i ma charakter porz#dkowy. Art. 1 pkt 29 projektu dotyczy art. 44 ustawy (samodzielne wp"acanie zaliczek przez podatników). Art. 1 pkt 29 lit. a – dotyczy dodania w ust. 1b w art. 44 ustawy zdania drugiego w brzmieniu: „Podatek za grudzie' p"atny jest w terminie z"o$enia zeznania.”. Propozycja dotyczy przesuni%cia terminu p"atno&ci zaliczki za miesi#c grudzie'. Obecnie podatnicy maj#cy ograniczony obowi#zek podatkowy uzyskuj#cy przychody okre&lone w art. 29 ustawy, np. bez po&rednictwa p"atników z umowy
43 zlecenia, s# zobowi#zani bez wezwania wp"aca( zrycza"towany podatek dochodowy za miesi#ce, w których uzyskali ten przychód, w terminie do dnia 20 nast%pnego miesi#ca za miesi#c poprzedni, czyli za grudzie' w miesi#cu styczniu nast%pnego roku. Po zmianie podatek za grudzie' ureguluj# w zeznaniu podatkowym sk"adanym do 30 kwietnia roku nast%puj#cego po roku podatkowym. Art. 1 pkt 29 lit. b – dotyczy zmiany brzmienia w ust. 3a. Zmiana polega na zast#pieniu wyrazów „art. 26 ust. 1 pkt 2” wyrazami „art. 26 ust. 1 pkt 2 lub 2a”. Zmiana ta ma charakter porz#dkowy i jest konsekwencj# dodania pkt 2a w art. 26 w ust. 1 (odliczenia od podstawy opodatkowania sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne zap"aconych za granic#). Art. 1 pkt 29 lit. c – dotyczy nadania nowego brzmienia ust. 3c w art. 44 ustawy. Nowe brzmienie przepisu ust. 3c w art. 44 ustawy, zwi#zane jest ze zmian# ust. 1 w art. 27b ustawy (odliczenia od podatku sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne) i ma charakter porz#dkowy. Art. 1 pkt 29 lit. d – dotyczy nadania nowego brzmienia pkt 2 w ust. 6b w art. 44 ustawy. Zaproponowana zmiana ma charakter porz#dkowy. Zmiana polega na dodaniu w przepisie opisu kwoty nie powoduj#cej obowi#zku zap"aty podatku wynikaj#cej z pierwszego przedzia"u skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, w miejsce obecnie okre&lanej liczbowo. Rozwi#zanie takie powoduje, $e ewentualna zmiana skali podatkowej nie b%dzie wymaga"a ka$dorazowej zmiany tego przepisu. Art. 1 pkt 29 lit. e – dotyczy nadania nowego brzmienia ust. 6i w art. 44 ustawy. Nowe brzmienie przepisu ust. 6i w art. 44 ustawy zwi#zane jest ze zmian# ust. 1 w art. 27b ustawy (odliczenia od podatku sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne) i ma charakter porz#dkowy.
44 Art. 1 pkt 29 lit. f – dotyczy nadania nowego brzmienia ust. 7 w art. 44 ustawy. Zmiana polega na sprecyzowaniu zasad i terminów wp"acania zaliczek po powrocie podatnika do Polski. Zmiana ma charakter porz#dkowy. Art. 1 pkt 29 lit. g – dotyczy dodania nowego ust. 7k w art. 44 ustawy. Zaproponowana zmiana ma na celu dostosowanie obowi#zuj#cego zwolnienia do postanowie' rozporz#dzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006, str. 5). Dodawany przepis wskazuje, $e udzielona podatnikom pomoc w postaci zwolnienia, o którym mowa w art. 44 ust. 7a ustawy (tzw. kredyt podatkowy) stanowi pomoc de minimis udzielan# w zakresie i na zasadach okre&lonych w bezpo&rednio obowi#zuj#cych aktach prawa wspólnotowego dotycz#cych pomocy w ramach zasady de minimis. Art. 1 pkt 30 projektu dotyczy art. 45 ustawy (zeznanie podatkowe). Art. 1 pkt 30 lit. a, e oraz lit. f projektu – dotycz# zmiany zasad opodatkowania dochodów uzyskanych z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i okre&lonych praw maj#tkowych (patrz uzasadnienie do zmiany w art. 1 pkt 8 lit. a tiret siedemnaste – dotycz#cej dodawanego zwolnienia pkt 131 w art. 21 ust. 1 ustawy). Art. 1 pkt 30 lit. b projektu – dotyczy zmiany brzmienia ust. 1b. Zmiana ma charakter porz#dkowy i w praktyce polega na zast#pieniu wyrazów „ust. 7” wyrazami „ust. 1c” i jest konsekwencj# dodania ust. 1c (patrz lit. c). Art. 1 pkt 30 lit. c projektu – dotyczy dodania ust. 1c. Zmiana ma na celu doprecyzowanie przepisów dotycz#cych w"a&ciwo&ci miejscowej urz%du skarbowego, do którego jest sk"adane zeznanie podatkowe przez osob% niemaj#c# miejsca zamieszkania w Polsce w sytuacji, gdy nie opuszcza ona Polski przed zako'czeniem roku podatkowego. Art. 1 pkt 30 lit. d projektu nadaje nowe brzmienie pkt 1 w ust. 3a w art. 45 ustawy, zmiana jest zwi#zana z mo$liwo&ci# odliczania od dochodu zap"aconych za granic# sk"adek na obowi#zkowe ubezpieczenie spo"eczne.
45 Zgodnie z dodawan# regulacj# podatnik, który otrzyma zwrot wydatków poniesionych na ubezpieczenie spo"eczne, b%dzie zobligowany w zeznaniu podatkowym doliczy( do dochodu lub podatku kwoty uprzednio odliczone. Art. 1 pkt 30 lit. g projektu dotyczy uchylenia ust. 5c – 5g w art. 45 ustawy. Proponuje si%, aby te szczególne uregulowania wskazuj#ce tryb post%powania organu podatkowego, po z"o$eniu wniosku podatnika o przekazanie kwoty 1 % podatku na rzecz organizacji po$ytku publicznego, umie&ci( w odr%bnej jednostce redakcyjnej (patrz uzasadnienie do art. 1 pkt 31 projektu, dotycz#cego dodania art. 45c ustawy). Art. 1 pkt 30 lit. h projektu dotyczy nadania nowego brzmienia ust. 7 w art. 45 ustawy. Zmiana ma charakter porz#dkowy. Jest konsekwencj# dodania ust. 1c oraz dodania ust. 7a w art. 45. Art. 1 pkt 30 lit. i projektu dotyczy dodania ust. 7a w art. 45 ustawy. Przedmiotowa zmiana zwi#zana jest z wprowadzeniem mo$liwo&ci preferencyjnego opodatkowania dochodów ma"$onków i osób samotnie wychowuj#cych dzieci b%d#cych nierezydentami (likwidacja narusze') oraz opodatkowaniem dochodów, o których mowa w art. 29 ust. 1, wed"ug skali podatkowej z uwzgl%dnieniem kosztów uzyskania przychodów. W sytuacji wyboru jednej z wymienionych form opodatkowania, nierezydenci podlegaj# opodatkowaniu tak jak rezydenci Polski i b%d# sk"ada( zeznanie podatkowe w terminie do 30 kwietnia roku nast%puj#cego po roku podatkowym. Ponadto b%d# obowi#zani do"#czy( do zeznania certyfikat rezydencji, co u"atwi organom podatkowym wst%pn# weryfikacj% zezna', bez konieczno&ci wzywania podatnika do urz%du skarbowego. Art. 1 pkt 31 projektu dotyczy dodawanego art. 45c (dystrybucja 1 % podatku nale$nego na rzecz organizacji po$ytku publicznego).
46 Zmiana ma na celu usuni%cie ewentualnych w#tpliwo&ci interpretacyjnych, dotycz#cych obowi#zku przekazania przez naczelnika urz%du skarbowego kwoty 1 % podatku nale$nego na konto wskazanej przez podatnika organizacji po$ytku publicznego. Dlatego te$ przepisy dotycz#ce dystrybucji 1 % zawarte obecnie w art. 45 w ust. 5c – 5g ustawy, zosta"y przeniesione do nowego artyku"u. Nale$y zauwa$y(, $e ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) dokona"a zmiany mechanizmu przekazywania 1 % podatku nale$nego na rzecz organizacji po$ytku publicznego. O ile w stanie prawnym obowi#zuj#cym w zakresie rozliczania dochodów uzyskanych w 2006 r., aby podatnik móg" zmniejszy( podatek nale$ny o 1 %, sam musia" dokona( wp"aty na rachunek bankowy organizacji po$ytku publicznego, to w kszta"cie maj#cym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2007 r., podatnik w sk"adanym przez siebie zeznaniu podatkowym podaje jedynie dane pozwalaj#ce na w"a&ciwe zidentyfikowanie organizacji po$ytku publicznego, której konto chcia"by zasili( (czynno&( ta traktowana jest na równi ze z"o$eniem stosownego wniosku przez podatnika). Przekazaniem zadeklarowanej kwoty zajmuje si% natomiast naczelnik urz%du skarbowego. W dodawanym art. 45c ustawy powy$sze zasady pozostaj# bez zmian. Podatnik nadal w zeznaniu podatkowym wybiera( b%dzie organizacj% po$ytku publicznego z wykazu organizacji maj#cych status organizacji po$ytku publicznego. Jednak$e wykaz ten b%dzie prowadzony w formie elektronicznej, a nie tak jak obecnie w formie og"aszanego obwieszczenia w Dzienniku Urz%dowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Brzmienie tego przepisu powi#zane jest &ci&le ze zmian# ustawy o po$ytku publicznym i o wolontariacie zawart# w art. 4 projektu (dodawany w tej ustawie art. 27a nak"ada na ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego obowi#zek prowadzenia, w formie elektronicznej, wykazu organizacji po$ytku publicznego uprawnionych do otrzymania 1 % podatku, w którym zamieszczana b%dzie nazwa organizacji, numer Krajowego Rejestru S#dowego oraz numer jej rachunku bankowego; w wykazie tym nie b%dzie
47 si% uwzgl%dnia( organizacji prowadz#cych dzia"alno&( gospodarcz# polegaj#c# na wytwarzaniu wyrobów przemys"u elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a tak$e pozosta"ych wyrobów alkoholowych o zawarto&ci alkoholu powy$ej 1,5 %, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udzia"em tych metali, lub handlu tymi wyrobami – patrz uzasadnienie do art. 4 projektu). Propozycja ta jest korzystna zarówno dla podatników jak i organizacji po$ytku publicznego ze wzgl%du na mo$liwo&( bie$#cej aktualizacji wykazu (w wykazie zamieszczane b%d# nie tylko organizacje po$ytku publicznego, które status organizacji po$ytku publicznego maj# na dzie' 30 listopada roku podatkowego. Dodatkowo dopuszczono mo$liwo&( wskazania organizacji po$ytku publicznego nawet w sytuacji z"o$enia przez podatnika korekty zeznania, pod warunkiem jednak, $e b%dzie ona dokonana w terminie dwóch miesi%cy od up"ywu terminu dla z"o$enia zeznania podatkowego (ust. 1). Istot# „instytucji 1 %” jest mo$liwo&( zadysponowania cz%&ci# swojego podatku wp"acanego do bud$etu pa'stwa, w przypadku gdy podatnik chce wesprze( dan# organizacj% po$ytku publicznego. St#d naczelnik zgodnie z wnioskiem podatnika zawartym w zeznaniu lub w korekcie tego zeznania przekazywa( b%dzie kwot% 1 % podatku nale$nego na rzecz wskazanej organizacji pod warunkiem, $e podatnik dokona zap"aty w pe"nej wysoko&ci podatku nale$nego stanowi#cego podstaw% obliczenia kwoty do przekazania na rzecz organizacji po$ytku publicznego, nie pó!niej ni$ w terminie dwóch miesi%cy od up"ywu terminu do z"o$enia zeznania podatkowego (ust. 2). W ust. 3 okre&lono, $e wnioskiem o przekazanie 1 % jest wskazanie organizacji po$ytku publicznego, przez podanie jej nazwy, numeru wpisu do Krajowego Rejestru S#dowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji. Proponuje si% aby naczelnik urz%du skarbowego przekazywa" kwoty podatku na rachunek bankowy organizacji po$ytku publicznego wskazany w wykazie, o którym mowa w ustawie o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie (prowadzonym w formie elektronicznej przez ministra w"a&ciwego do spraw zabez-
48 pieczenia spo"ecznego). Brzmienie tego przepisu powi#zane jest ze zmian# ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie zawart# w art. 4 projektu (dodawany w tej ustawie art. 27a nak"ada na ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego obowi#zek prowadzenia elektronicznego wykazu rachunków bankowych organizacji po$ytku publicznego, na które b%dzie przekazywany 1 % – patrz uzasadnienie do art. 4 projektu). Kwot% t% naczelnik urz%du skarbowego przeka$e w trzecim lub w czwartym miesi#cu od up"ywu terminu do z"o$enia zeznania podatkowego (ust. 4). Termin ten jest uwarunkowany mo$liwo&ci# sk"adania przez podatników korekt zeznania w okresie dwóch miesi%cy od up"ywu terminu dla z"o$enia zeznania podatkowego. W ust. 5 wprowadzono rozwi#zanie pozwalaj#ce naczelnikowi urz%du skarbowego na przekazanie organizacji po$ytku publicznego danych podatnika, który przekaza" na jej rzecz 1 % podatku. Je$eli zatem podatnik w zeznaniu podatkowym (korekcie zeznania) wyrazi wol% poinformowania organizacji, $e na jej rzecz przekaza" 1 % podatku, to naczelnik urz%du skarbowego prze&le tej organizacji informacje o podatniku. Informacje te b%d# dotyczy( wy"#cznie imienia, nazwiska i adresu podatnika oraz wysoko&ci przekazanej kwoty podatku. O mo$liwo&( tak# postulowa"y zarówno organizacje jak i parlamentarzy&ci. Art. 1 pkt 32 projektu – dotyczy za"#cznika nr 2 do ustawy „TABELA RODZAJÓW I ROZMIARÓW DZIA)ÓW SPECJALNYCH PRODUKCJI ROLNEJ ORAZ NORM SZACUNKOWYCH DOCHODU ROCZNEGO”. Zaproponowana zmiana jest konsekwencj# przyj%cia terminologii u$ywanej w ustawie z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierz#t gospodarskich (Dz. U. Nr 133, poz. 921) okre&laj#cej dan# grup% zwierz#t futerkowych. Zmiana polega na zast#pieniu wyrazu „tchórzofretki” wyrazem „tchórze”. Zakres obj%ty now# nazw# nie ulega zmianie, tym samym zmiana ma charakter porz#dkowy. Art. 2 projektu dotyczy zmiany ustawy – Ordynacja podatkowa.
49 Art. 2 pkt 1 projektu, dotyczy dodania art. 77c ustawy – Ordynacja podatkowa i ma na celu zapobie$enie sytuacji, w której bud$et pa'stwa ponosi"by negatywne skutki zwi#zane z b"%dnym obliczeniem podatku nale$nego przez podatnika, a w konsekwencji z przekazaniem przez naczelnika urz%du skarbowego na rzecz organizacji po$ytku publicznego kwoty wy$szej ni$ 1 % podatku nale$nego stanowi#cego podstaw% obliczenia kwoty do przekazania na konto organizacji po$ytku publicznego, w zwi#zku z: ! korekt# zeznania dokonan# po dwóch miesi#cach od up"ywu terminu okre&lonego dla z"o$enia zeznania podatkowego, ! wydaniem, przez w"a&ciwy organ podatkowy lub w"a&ciwy organ kontroli skarbowej, decyzji okre&laj#cej wysoko&ci zobowi#zania w podatku dochodowym od osób fizycznych. W praktyce mog# wyst#pi( sytuacje, gdy podatnik – w wyniku b"%dnego obliczenia podatku nale$nego – zadeklaruje na rzecz organizacji po$ytku publicznego kwot% wy$sz# ni$ wynikaj#ca z poprawnie obliczonego podatku nale$nego. W konsekwencji, na konto organizacji po$ytku publicznego wp"ynie zawy$ona kwota. Stanowi"oby to dodatkowy wydatek bud$etu pa'stwa, co z punktu widzenia finansów publicznych by"oby dzia"aniem niepo$#danym. Zmiana spowoduje, $e nadwy$k% ponad kwot% przekazan# przez naczelnika urz%du skarbowego, zgodnie z wnioskiem podatnika wyra$onym w zeznaniu podatkowym, a kwot# stanowi#c# 1 % podatku nale$nego po obni$eniu (zaokr#glon# do pe"nych dziesi#tek groszy w dó"), pokryje podatnik z w"asnych &rodków, poprzez pomniejszenie przez organ podatkowy zwracanej mu nadp"aty. Art. 2 pkt 2 projektu dotyczy dodania pkt 13 w § 3 w art. 299 ustawy – Ordynacja podatkowa. Dodanie pkt 13 zwi#zane jest ze zmian# zaproponowan# w art. 1 pkt 31 projektu, tj. ust. 5 w dodawanym art. 45c (alokacja 1 %). Umo$liwiaj#c naczelnikowi urz%du skarbowego przekazanie organizacji po$ytku publicznego danych podatnika, który przekaza" na jej rzecz 1 % podatku, nale$a"o dokona( odpowiedniej
50 zmiany w art. 299 Ordynacji podatkowej. Artyku" ten stanowi o udost%pnianiu przez organy podatkowe informacji zawartych w aktach podatkowych. Art. 3. projektu dotyczy zmian w ustawie o zrycza"towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi#ganych przez osoby fizyczne. Art. 3 pkt 1 projektu. Aktualnie podatnicy, których przychody w trakcie roku przekroczy"y kwot% 150 000 euro trac# prawo do opodatkowania w formie rycza"tu od przychodów ewidencjonowanych w trakcie roku podatkowego. Proponuje si% aby podatnicy, którzy uzyskali przychody w wysoko&ci przekraczaj#cej kwot% 150 000 euro nie tracili prawa do opodatkowania w formie rycza"tu od przychodów ewidencjonowanych w trakcie roku podatkowego. Takie rozwi#zanie powoduje, $e podatnicy b%d# tracili to prawo od nast%pnego roku podatkowego. Art. 3 pkt 2 projektu. Zmiana ta pozostaje w zwi#zku z orzeczeniem Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt K 18/06 i jest konsekwencj# przyj%tych rozwi#za' w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie zasad odliczania sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne. Zmiany opisano przy art. 1 pkt 12 projektu. Art. 3 pkt 3 lit. a projektu. Aktualnie przychody z tytu"u prowizji z dzia"alno&ci handlowej w zakresie znaków op"aty skarbowej opodatkowane s# rycza"tem od przychodów ewidencjonowanych wg stawki 5,5 % przychodów. Zmiana polega na skre&leniu w przepisie art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o zrycza"towanym podatku dochodowym (...) wyrazów: „znaków op"aty skarbowej”. Zaproponowana zmiana ma charakter porz#dkowy i jest konsekwencj# przyj%tych rozwi#za' w przepisach o op"acie skarbowej. Znaki op"aty skarbowej obowi#zuj# jedynie do ko'ca 2008 r. Art. 3 pkt 3 lit. b projektu. Zaproponowana zmiana ma charakter porz#dkowy i jest konsekwencj# propozycji zmiany zasad opodatkowania dochodów uzyskanych z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i okre&lonych praw maj#tkowych w tym propozycji nowego zwolnienia okre&lonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
51 Art. 3 pkt 3 lit. c projektu. Proponuje si% dodanie przepisu, który okre&la, $e w sytuacji, gdy podatnik wybra" rycza"t od przychodów ewidencjonowanych stosuje odpowiednio zasady wynikaj#ce z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, reguluj#ce kwestie sposobu stosowania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Art. 3 pkt 4 projektu. Zmiana ta pozostaje w zwi#zku z orzeczeniem Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt K 18/06 i jest konsekwencj# przyj%tych rozwi#za' w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie zasad odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne. Zmiany opisano przy art. 1 pkt 13 projektu. Art. 3 pkt 5 lit. a projektu. Zmiana polega na rozszerzeniu katalogu kwot podlegaj#cych doliczeniu w sytuacjach gdy podatnik otrzyma" zwrot kwot poprzednio odliczonych od przychodu lub podatku. Art. 3 pkt 5 lit. b projektu. Zmiany dotycz# przekazywania 1 % podatku nale$nego na rzecz organizacji po$ytku publicznego (uchylenie ust. 3a – 3d w art. 21) i s# analogiczne do zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (patrz opis do art. 1 pkt 30 projektu). Art. 3 pkt 5 lit. c projektu. Zaproponowana zmiana ma na celu dostosowanie obowi#zuj#cego zwolnienia do postanowie' rozporz#dzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006, str. 5). Dodawany przepis wskazuje, $e udzielona podatnikom pomoc w postaci zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 6 ustawy o zrycza"towanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osi#ganych przez osoby fizyczne (tzw. kredyt podatkowy) stanowi pomoc de minimis udzielan# w zakresie i na zasadach okre&lonych w bezpo&rednio obowi#zuj#cych aktach prawa wspólnotowego dotycz#cych pomocy w ramach zasady de minimis. Art. 3 pkt 6 projektu dotyczy dodania art. 21b (dystrybucja 1 % podatku nale$nego na rzecz organizacji po$ytku publicznego).
52 Regulacje dotycz#ce obowi#zku przekazania przez naczelnika urz%du skarbowego kwoty 1 % podatku nale$nego na konto wskazanej przez podatnika organizacji po$ytku publicznego s# analogiczne do nowych przepisów zaproponowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – patrz opis do art. 1 pkt 31 projektu). Art. 3 pkt 7 i 8 projektu. Zmiany te pozostaj# w zwi#zku z orzeczeniem Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt K 18/06 i s# konsekwencj# przyj%tych rozwi#za' w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie zasad odliczania sk"adek na ubezpieczenie zdrowotne. Zmiany opisano przy art. 1 pkt 13 projektu. Art. 4 projektu dotyczy zmiany ustawy o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie. Dodany w ustawie art. 27a nak"ada na ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego obowi#zek prowadzenia wykazu organizacji po$ytku publicznego, w którym oprócz nazwy organizacji zamieszcza jej numer wpisu do Krajowego Rejestru S#dowego oraz numer rachunku bankowego w"a&ciwy do przekazania 1 %. Zobowi#zanie to jest zwi#zane z postanowieniami art. 27 ustawy, które przewiduj#
mo$liwo&( zasilania organizacji po$ytku publicznego
z podatku dochodowego od osób fizycznych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, i$ podatnik w rocznym zeznaniu podatkowym mo$e wskaza( jedn# organizacj% po$ytku publicznego, na rzecz której naczelnik urz%du skarbowego przeka$e 1 % podatku nale$nego. W obecnym stanie prawnym – na podstawie upowa$nienia zawartego w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 45 ust. 5g) – minister w"a&ciwy do spraw zabezpieczenia spo"ecznego, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwo&ci og"asza, w drodze obwieszczenia – w terminie do ko'ca roku podatkowego – wykaz organizacji maj#cych status organizacji po$ytku publicznego na dzie' 30 listopada roku podatkowego (w wykazie tym nie uwzgl%dnia si% organizacji prowadz#cych dzia"alno&( gospodarcz# polegaj#c# na wytwarzaniu wyrobów przemys"u elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego,
53 winiarskiego, piwowarskiego, a tak$e pozosta"ych wyrobów alkoholowych o zawarto&ci alkoholu powy$ej 1,5 %, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udzia"em tych metali, lub handlu tymi wyrobami). Proponowana zmiana oznacza zatem rezygnacj% z procedury wydawania obwieszczenia. Jednocze&nie proponuje si%, aby wykaz ten by" prowadzony w formie elektronicznej ze wzgl%du na mo$liwo&( bie$#cej aktualizacji wykazu (w wykazie zamieszczane b%d# nie tylko organizacje po$ytku publicznego, które status organizacji po$ytku publicznego maj# na dzie' 30 listopada roku podatkowego). W wykazie ma by( zamieszczona nazwa organizacji, jej siedziba, numer wpisu do Krajowego Rejestru S#dowego oraz numer rachunku bankowego w"a&ciwy do przekazania 1 %. Minister Sprawiedliwo&ci zosta" zobligowany do przekazywania w formie elektronicznej danych dotycz#cych nazwy organizacji po$ytku publicznego, jej siedziby oraz numeru wpisu do Krajowego Rejestru S#dowego. Natomiast numer rachunku bankowego, jaki ma by( umieszczony w wykazie b%dzie podawa( organizacja po$ytku publicznego zainteresowana otrzymaniem 1 % podatku. Je$eli organizacja po$ytku publicznego nie poda tego numeru lub poda b"%dny numer, organ podatkowy zajmuj#cy si% dystrybucj# 1 % podatku odst#pi od jego przekazania. Zapis ten ma zmobilizowa( organizacje po$ytku publicznego do wpisywania numerów rachunków bankowych, gdy$ obecnie zdarzaj# si% sytuacje, w których organ podatkowy nie jest w stanie uzyska( takiej informacji. Art. 5. projektu dotyczy zmiany ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Celem zmiany wprowadzanej do art. 9 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, jest umo$liwienie odliczenia w ramach ulgi odsetkowej zarówno odsetek od kredytu (po$yczki) mieszkaniowego, o którym mowa w art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowi#zuj#cym w latach 2002 – 2006, jak i odsetek od kredytu (po$yczki) udzielone-
54 go podatnikowi na sp"at% kredytu (po$yczki) mieszkaniowego (tzw. kredyt refinansowy) lub odsetek od kredytu przeznaczonego na sp"at% kredytu refinansowego. Od kilku lat obserwowany jest bowiem wzrost zainteresowania refinansowaniem kredytów hipotecznych lub korzystania z bogatej oferty kredytów konsolidacyjnych. W konsekwencji, ro&nie liczba osób zmieniaj#cych bank na ta'szy. Natomiast w obecnym brzmieniu przepisów, odliczeniu – na zasadzie praw nabytych – podlegaj# wy"#cznie odsetki od kredytu (po$yczki) mieszkaniowego, tj. przeznaczonego na bezpo&rednie finansowanie: 1) budowy budynku mieszkalnego albo 2) wniesienia wk"adu budowlanego lub mieszkaniowego do spó"dzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo 3) zakupu nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowa"a ten budynek w ramach wykonywanej dzia"alno&ci gospodarczej, albo 4) nadbudowy lub rozbudowy budynku na cele mieszkalne lub przebudowy (przystosowania) budynku niemieszkalnego, jego cz%&ci lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spe"niaj#ce wymagania okre&lone w przepisach prawa budowlanego. W konsekwencji, z chwil# zaci#gni%cia kredytu (po$yczki) refinansowego, podatnik traci prawo do kontynuowania ulgi odsetkowej. Zmiana powy$szego stanu rzeczy wymaga zmian ustawowych, tj. w art. 9 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Nowe brzmienie ust. 1 tego artyku"u rozszerza zakres ulgi odsetkowej o odsetki od kredytu (po$yczki) zaci#gni%tego na sp"at% kredytu mieszkaniowego udzielonego podatnikowi w latach 2002 – 2006, oraz o odsetki od kredytu (po$yczki) przeznaczonego na sp"at% kredytu (po$yczki) refinansowego.
55 Z kolei ust. 1a doprecyzowuje sposób dokonywania odlicze' z tytu"u odsetek od „kredytu konsolidacyjnego”, z którego tylko cz%&( przeznaczona jest na sp"at% kredytu mieszkaniowego lub kredytu refinansowego, pozosta"a za& zwi#zana jest np. z zakupem samochodu czy lodówki. Natomiast ust. 1b ma na celu umo$liwienie odliczenia odsetek od kredytu (po$yczki) refinansowego, jakie podatnik sp"aci" przed 1 stycznia 2008 r. w przypadku podatników, którzy inwestycj% mieszkaniowa (np. budow% domu) zako'czyli przed tym dniem (tj. przed wej&ciem w $ycie omawianych regulacji, które maj# zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2008 r.). Osoby, które inwestycj% mieszkaniow# zako'cz# w roku 2008 lub kolejnych latach odsetki od kredytu mieszkaniowego lub kredytu refinansowego b%d# mog"y odliczy( na dotychczasowych zasadach, tj. po raz pierwszy w zeznaniu podatkowym sk"adanym za rok, w którym inwestycja zosta"a zako'czona. Zgodnie bowiem z art. 26b ust. 6 i 7 ustawy w brzmieniu obowi#zuj#cym przed 1 stycznia 2007 r., odsetki od kredytu (po$yczki) zap"acone przed rokiem zako'czenia inwestycji (np. budowy domu) mog# by( odliczone od dochodu uzyskanego w roku, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki lub w roku po nim nast%puj#cym. St#d dwuletni okres na odliczanie odsetek od kredytu (po$yczki) zachowano równie$ w przypadku kredytów (po$yczek) refinansowych zaci#gni%tych dla inwestycji mieszkaniowych zako'czonych przed 1 stycznia 2008 r. Art. 6 projektu. Przepis ten zachowuje tzw. prawa nabyte do uchylanego zwolnienia „ulgi meldunkowej” dla podatników, którzy w okresie jego obowi#zywania od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. nabyli lub wybudowali (oddali do u$ytkowania) nieruchomo&ci i prawa okre&lone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a – c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uregulowano w tym artykule zarówno kwesti% podatników opodatkowanych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym (ust. 1) jak i korzystaj#cych z opodatkowania w formie rycza"tu od przychodów ewidencjonowanych (ust. 2). Ponadto na podstawie ust. 3 art. 6 projektu okre&lono nowy termin do sk"adania o&wiadczenia
56 o spe"nieniu warunków do tzw. ulgi meldunkowej, analogiczny do terminu z"o$enia zeznania za rok podatkowy, w którym uzyskano dochody z tego tytu"u (tj. 30 kwietnia roku nast%puj#cego po roku podatkowym, w którym nast#pi"o odp"atne zbycie). Art. 7 projektu. Przepisy zawarte w tym artykule s# &ci&le zwi#zane ze zmianami zaproponowanymi w art. 4 projektu, tj. ze zobowi#zaniem ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego, do prowadzenia wykazu organizacji po$ytku publicznego w formie elektronicznej. Wykaz ten ma by( sporz#dzony najpó!niej do ko'ca 2009 r. (art. 8 projektu). Nale$a"o zaproponowa( przepisy przej&ciowe, które wskazuj#, który wykaz ma mie( zastosowanie do przekazywania 1 % podatku od dochodów uzyskanych w 2008 r. (ust. 1). Ponadto w zwi#zku z uchyleniem ust. 5c – 5g w art. 45 (opis do zmiany zawartej w art. 1 pkt 30 lit. g), nale$a"o zawrze( przepis upowa$niaj#cy ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwo&ci, do og"oszenia wykazu organizacji maj#cych status organizacji po$ytku publicznego na dzie' 30 listopada 2008 r. (ust. 4). Postanowienia ust. 2 zobowi#zuj# organizacje po$ytku publicznego do przekazania – do dnia 31 stycznia 2009 r. – naczelnikowi urz%du skarbowego w"a&ciwemu wed"ug siedziby organizacji, numeru rachunku bankowego, na który ma by( przekazany 1 % podatku. Z kolei ust. 3 zobowi#zuje naczelnika urz%du skarbowego do przekazania 1 % podatku na rachunek bankowy organizacji po$ytku publicznego, w trzecim lub w czwartym miesi#cu licz#c od ko'ca miesi#ca, w którym up"yn#" termin do z"o$enia zeznania podatkowego. Art. 8 projektu. Art. 8 zobowi#zuje ministra w"a&ciwego do spraw zabezpieczenia spo"ecznego do sporz#dzenia wykazu organizacji po$ytku publicznego, prowadzonego
57 w formie elektronicznej (tj. wykazu, o którym mowa w art. 27a ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 4, w brzmieniu nadawanym projektowan# ustaw#), najpó!niej do dnia 31 grudnia 2009 r. Przepisy ko'cowe Art. 9 projektu. Przepis dotyczy zachowania mocy aktów wykonawczych wydanych na podstawie dotychczasowego brzmienia art. 25 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do czasu wydania nowych na podstawie zmienionej delegacji nie d"u$ej jednak ni$ przez rok od dnia wej&cia w $ycie niniejszej ustawy. Art. 10 projektu. Zgodnie z omawian# regulacj#, przepisy niniejszej nowelizacji b%d# mia"y zastosowanie do dochodów (poniesionych strat) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2009 r. Przepis ten wskazuje tak$e enumeratywnie zmiany, które b%d# mia"y zastosowanie do rozliczenia dokonywanego za 2008 r. Mo$na tu wskaza( przyk"adowo przepisy dotycz#ce usuni%cia narusze' oraz wykonania wyroku Trybuna"u Konstytucyjnego, które b%d# mia"y zastosowanie do dochodów (poniesionych strat) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2008 r. Art. 11 projektu. Przepis ten stanowi o wej&ciu w $ycie niniejszej nowelizacji. Norma ta przewiduje, $e ustawa wchodzi w $ycie z dniem 1 stycznia 2009 r., z wyj#tkiem art. 1 pkt 12, 13 pkt 30 lit. g i pkt 31, art. 2, art. 3 pkt 4, pkt 5 lit. b, pkt 6 – 8 oraz art. 7, które wchodz# w $ycie z dniem 1 grudnia 2008 r. Wej&cie w $ycie art. 1 pkt 12, 13, art. 3 pkt 4 z dniem 1 grudnia 2008 r. jest uzasadniane postanowieniami orzeczenia Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r., sygn. akt K 18/06. Wyrok ten stanowi, $e przepisy ustawy reguluj#ce odliczanie sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne i zdrowotne trac# moc obowi#zuj#c# z dniem 30 listopada 2008 r.
58 Wej&cie w $ycie art. 1 pkt 30 lit. g i pkt 31, art. 2, art. 3 pkt 5 lit. b i pkt 6 – 8 oraz art. 7 z dniem 1 grudnia 2008 r. jest zwi#zane ze zmianami w zakresie przekazywania 1 % podatku na rzecz organizacji po$ytku publicznego. Minister Pracy i Polityki Spo"ecznej do dnia 31 grudnia 2008 r. zobligowany jest do og"oszenia wykazu organizacji, które posiadaj# status organizacji po$ytku publicznego do dnia 30 listopada 2008 r. Wszystkie przepisy reguluj#ce ww. materi% powinny wej&( w $ycie jednocze&nie, tak aby nie by"o kolizji mi%dzy normami prawnymi i aby Minister Pracy i Polityki Spo"ecznej mia" podstaw% do wydania obwieszczenia. Zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dzia"alno&ci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt aktu normatywnego zosta" umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Od tego momentu ka$dy mo$e zg"osi( zainteresowanie pracami nad projektem ustawy (art. 7 ust. 1 ww. ustawy). W przedmiotowej sprawie nie zg"oszono zainteresowania pracami nad projektem.
59
OCENA SKUTKÓW REGULACJI Szacuje si%, $e proponowane regulacje wp"yn# na dochody sektora finansów publicznych w roku bud$etowym 2009 w nast%puj#cej wysoko&ci: – umo$liwienie nierezydentom opodatkowania uzyskanych przychodów opodatkowanych dotychczas w sposób zrycza"towany, na zasadach ogólnych wg skali podatkowej (z uwzgl%dnianiem kosztów uzyskania przychodów)
– 4 mln z",
– zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych obejmuj#ce kwoty stanowi#ce zwrot kosztów z tytu"u opieki – 0,2 mln z", nad dzieckiem lub osob# zale$n# – umo$liwienie nierezydentom mo$liwo&ci wspólnego opodatkowania dochodów ma"$onków –12 mln z", – umo$liwienie preferencyjnego opodatkowania osób samotnie wychowuj#cych dzieci pobieraj#cych rent% socjaln# – 22 mln z". )#czne zmniejszenie dochodów sektora finansów publicznych w 2009 r. oszacowano w wysoko&ci „minus” 38,2 mln z", w tym dochodów: ! bud$etu pa'stwa „minus” 25,8 mln z", ! bud$etów jednostek samorz#du terytorialnego „minus” 12,4 mln z". Szacowany skutek dla dochodów jednostek samorz#du terytorialnego uwzgl%dnia m.in. zmian% zasad opodatkowania dochodów nierezydentów. W przypadku opodatkowania tych dochodów na zasadach ogólnych wg skali podatkowej jednostki samorz#du terytorialnego b%d# partycypowa"y we wp"ywach z tego tytu"u. Wprowadzenie mo$liwo&ci odliczania wydatków na sp"at% odsetek od kredytu (po$yczki) mieszkaniowego, równie$ w sytuacji gdy podatnikowi zosta" udzielony kredyt na sp"at% kredytu mieszkaniowego spowoduje (pomimo likwidacji ulgi) utrzymywanie si% poziomu odlicze' z tego tytu"u w kolejnych latach. W 2006 r. z ulgi skorzysta"o ponad 100 tys. podatników na kwot% ponad 301 mln z". Skutek finansowy tego odliczenia wyniós" 64,2 mln z".
60 Ministerstwo Pracy i Polityki Spo"ecznej (MPiPS) przewiduje, $e obs"uga wykazu organizacji po$ytku publicznego prowadzonego w formie elektronicznej spowoduje konieczno&( utworzenia jednego nowego etatu. W stosunku rocznym b%dzie to koszt w wysoko&ci 36 588 z". Ponadto MPiPS przewiduje, $e koszt us"ugi obejmuj#cej proces modernizacji strony internetowej wyniesie 50 000 z". Ponadto szacuje si% zmniejszenie dochodów sektora finansów publicznych w roku bud$etowym 2010 (w zwi#zku z rozliczeniem za 2009 r.) w "#cznej kwocie 107,6 mln z", w tym z tytu"u: – przekazywania cz%&ci podatku nale$nego od dochodu z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci i okre&lonych praw maj#tkowych na rzecz organizacji po$ytku publicznego (1 %)
– 0,6 mln z",
– umo$liwienia odliczania od podatku ulgi z tytu"u wychowywania dzieci pobieraj#cych rent% socjaln#
– 29 mln z",
– ulgi na dzieci przebywaj#ce w rodzinach zast%pczych oraz pod – 78 mln z". opiek# prawn# Szacuje si%, $e proponowane rozwi#zania wp"yn# na zmniejszenie dochodów bud$etu pa'stwa w 2010 r. w kwocie 55,9 mln z", a dochodów bud$etów jednostek samorz#du terytorialnego w kwocie 51,7 mln z". Z uwagi na brak danych do przeprowadzenia analiz nie jest mo$liwe oszacowanie wymiernych skutków pozosta"ych propozycji rozwi#za' systemowych. Projekt ustawy zosta" przekazany do zaopiniowania przez Komisj% Wspóln# Rz#du i Samorz#du Terytorialnego. W dniu 17 lipca 2008 r. ww. projekt zosta" przekazany cz"onkom Zespo"u ds. Systemu Finansów Publicznych Komisji Wspólnej Rz#du i Samorz#du Terytorialnego do zaopiniowania w trybie obiegowym. Uwagi do przedmiotowego projektu zosta"y zg"oszone jedynie przez Urz#d Marsza"kowski Województwa Ma"opolskiego, który podniós", $e przedstawiony do konsultacji przez Ministerstwo Finansów projekt ustawy (z dnia 30 czerwca 2008 r.) o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
61 o zmianie innych ustaw zawiera szereg rozwi#za', które nale$y oceni( pozytywnie, cho(by likwidacj% ulgi meldunkowej, doprecyzowanie obowi#zku podatkowego, doprecyzowanie zasad korzystania z ulgi na dzieci, w tym usuni%cie ograniczenia dotycz#cego szkó" w rozumieniu polskich przepisów w przypadku preferencyjnego opodatkowania w odniesieniu do podatników wychowuj#cych ucz#ce si% dzieci, a tak$e zmienione zasady przekazywania 1 % podatku na rzecz organizacji po$ytku publicznego. Bardzo pozytywnie nale$y oceni( fakt, $e nowelizacja ta harmonizuje obowi#zuj#ce w Polsce uregulowania prawne z prawodawstwem i orzecznictwem wspólnotowym. Ponadto Urz#d Marsza"kowski Województwa Ma"opolskiego pozytywnie zaopiniowa" rozwi#zania dotycz#ce przekazywania 1 % podatku na rzecz organizacji po$ytku publicznego, zgodnie z którym wykaz organizacji po$ytku publicznego b%dzie prowadzony w formie elektronicznej, a nie jak obecnie w formie obwieszczenia og"aszanego w Dzienniku Urz%dowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. W opinii tego Urz%du nale$y szczególnie zwróci( uwag% na negatywny wp"yw proponowanych rozwi#za' na dochody jednostek samorz#du terytorialnego, z tytu"u udzia"u we wp"ywach z podatku dochodowego od osób fizycznych, którego konsekwencji nie mo$na oceni( pozytywnie. Zasadnym wydaje si% rozszerzenie regulacji przedmiotowej ustawy w sposób gwarantuj#cy jednostkom samorz#du terytorialnego rekompensat% zmniejszonych dochodów spowodowanych przedmiotow# nowelizacj#. +ród"em takiej rekompensaty mog"yby by( przyk"adowo &rodki pochodz#ce ze zwi%kszonego procentowego wp"ywu z tytu"u podatku dochodowego od osób fizycznych, b#d! te$ &rodki pochodz#ce z podatku od towarów i us"ug, co jednak wymaga"oby nowelizacji kolejnych ustaw. Komisja Wspólna Rz#du i Samorz#du Terytorialnego na posiedzeniu w dniu 27 sierpnia 2008 r. negatywnie zaopiniowa"a przedmiotowy projekt z uwagi na skutki finansowe dla jednostek samorz#du terytorialnego.
62 Zakres i wyniki konsultacji spo"ecznych Projekt zosta" przekazany do zaopiniowania przez organizacje przedsi%biorców, zwi#zki zawodowe, organizacje spo"eczne celem umo$liwienia jego oceny przez wszystkich zainteresowanych. W ramach konsultacji projekt otrzymali: 1) Business Centre Club, 2) Konfederacja Pracodawców Polskich, 3) Krajowa Izba Gospodarcza, 4) Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”, 5) NSZZ „Solidarno&(”, 6) Ogólnopolskie Porozumienie Zwi#zków Zawodowych, 7) Rada Dzia"alno&ci Po$ytku Publicznego, 8) Krajowa Rada Doradców Podatkowych, 9) Krajowa Rada Radców Prawnych, 10) Narodowy Bank Polski. Do projektowanych zmian nast%puj#ce podmioty zg"osi"y uwagi: Krajowa Izba Gospodarcza (KIG) 1) za korzystne ze spo"ecznego punktu widzenia nale$y uzna( doprecyzowanie zasad korzystania z ulgi na dzieci. W ocenie KIG ulga ta zosta"a przygotowana w po&piechu przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi i zawiera liczne niejasno&ci i niedoci#gni%cia prawne. Celowe jest rozszerzenie mo$liwo&ci skorzystania z tej ulgi na opiekunów prawnych ustalonych prawomocnym orzeczeniem s#du oraz na rodziny zast%pcze opiekuj#ce si% dzie(mi. Krajowa Izba Gospodarcza uwa$a, $e tak$e podatnicy prowadz#cy dzia"alno&( gospodarcz#, którzy p"ac# podatek na innych zasadach ni$ te okre&lone w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (skala podatkowa) powinni mie( prawo do tzw. ulgi na dzieci. Nale$y podkre&li(, $e
63 obecnie przesz"o 200 tys. przedsi%biorców p"aci podatek wg liniowej 19 % stawki. Ponadto 700 – 800 tys. osób p"aci zrycza"towany podatek od przychodów ewidencjonowanych oraz tzw. kart% podatkow#. W ocenie KIG brak prawa dla tych podmiotów gospodarczych do tzw. ulgi na dzieci to istotny element &wiadcz#cy, w tym zakresie, o dyskryminacji ma"ej i &redniej przedsi%biorczo&ci przez Ministerstwo Finansów. Uwaga dotycz#ca rozszerzenia zakresu stosowania ulgi na dzieci na podatników op"acaj#cych podatek w innych formach ni$ wed"ug skali podatkowej nie zosta"a uwzgl%dniona. Podkre&li( nale$y, $e podstawow# form# opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych s# zasady ogólne przy zastosowaniu progresywnej skali podatkowej. Natomiast opodatkowanie rycza"tem od przychodów ewidencjonowanych, podatnik wybiera sk"adaj#c stosowne o&wiadczenie. Zasady opodatkowania w tej formie ró$ni# si% od zasad opodatkowania wed"ug progresywnej skali podatkowej. Rycza"t od przychodów ewidencjonowanych jest uproszczon# form# opodatkowania i jest pobierany bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania. Uproszczony charakter ma równie$ ewidencja przychodów, w której podatnicy ewidencjonuj# zdarzenia gospodarcze zwi#zane z prowadzon# dzia"alno&ci#. Ponadto doda( nale$y, $e ulga z tytu"u wychowywania dzieci nie podlega odliczeniu równie$ od podatku uiszczanego wed"ug 19 % stawki oraz w formie karty podatkowej. Podobnie jak opodatkowanie rycza"tem od przychodów ewidencjonowanych, tak$e te formy opodatkowania podatnik wybiera sk"adaj#c stosowne o&wiadczenie lub wniosek. Dokonuj#c wyboru sposobu opodatkowania dochodów (przychodów) z dzia"alno&ci gospodarczej, podatnicy powinni by( &wiadomi nie tylko korzy&ci p"yn#cych z takiego wyboru, ale tak$e ogranicze' z nim zwi#zanych. 2) za korzystne nale$y uzna( tak$e propozycje wprowadzenia zmian dotycz#cych przekazywania 1 % podatku dla organizacji po$ytku publicznego. Zgod-
64 nie z projektem nowelizacji urz#d skarbowy b%dzie móg" przekaza( równie$ kwoty wynikaj#ce z korekt rozlicze' podatkowych, co dotychczas nie by"o mo$liwe. 3) w obliczu licznych zapowiedzi likwidacji obowi#zku meldunkowego Krajowa Izba Gospodarcza popiera tak$e likwidacj% ulgi meldunkowej oraz zast#pienia j# ulg# o kszta"cie podobnym do obowi#zuj#cej w tym zakresie do 2006 r. W my&l projektu ustawy osoba sprzedaj#ca nieruchomo&( nie zap"aci podatku dochodowego, je$eli w ci#gu dwóch lat przeznaczy przychód ze sprzeda$y na w"asne cele mieszkaniowe. Co wa$ne nie musi to by( nieruchomo&( po"o$ona w Polsce, a ulga b%dzie dotyczy( tak$e pa'stw Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii. Krajowa Izba Gospodarcza pomimo niezg"oszenia zasadniczych uwag do przedstawionego do konsultacji projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dostrzega tak$e negatywne dla samorz#du terytorialnego skutki funkcjonowania tzw. ulgi na dzieci oraz zmiany od 2009 r. skali podatkowej. Jak wynika z analiz w porównaniu z 2007 r. w 2009 r. samorz#dy terytorialne z powodu tych dwóch zmian otrzymaj# ok. 6 mld z" mniej wp"ywów z tytu"u podatku dochodowego, który stanowi powa$n# cz%&( ich dochodów. Nale$y zauwa$y(, $e koszty wprowadzenia tzw. ulgi na dzieci ponios"y g"ównie najwi%ksze miasta, poniewa$ s# to najwi%ksze skupiska podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), a zatem równie$ zmian% stawek PIT od 2009 r. w najwi%kszym stopniu odczuj# tak$e najwi%ksze miasta. W ocenie Krajowej Izby Gospodarczej, Ministerstwo Finansów powinno rozwa$y( nowelizacj% ustawy o dochodach jednostek samorz#du terytorialnego zmierzaj#c# do procentowego zwi%kszenia wp"ywów z tytu"u podatku dochodowego od osób fizycznych dla jednostek samorz#du terytorialnego. Negatywne skutki dla samorz#du terytorialnego z tytu"u wprowadzenia ulgi na dzieci, by"y przedmiotem obrad Zespo"u do Spraw Systemu Finansów Publicznych Komisji Wspólnej Rz#du i Samorz#du Terytorialnego na posiedzeniu w dniu
65 5 grudnia 2007 r. W ocenie samorz#dów wprowadzenie ulgi prorodzinnej spowoduje, $e w kasach samorz#dowych zabraknie 3,4 mld z", co oznacza zmniejszenie o t% kwot% mo$liwo&ci absorpcyjnych &rodków unijnych i spowolnienie procesu inwestycyjnego. Co wi%cej, brak tej kwoty narusza – zdaniem strony samorz#dowej – finanse samorz#dów tak, $e zagra$a to realizacji przez nie zada'. W zwi#zku z tym, strona samorz#dowa zaproponowa"a zwi%kszenie udzia"u w PIT: gminom – o 4,45 %, powiatom – o 1,25 % i województwom – o 0,18 %. Zgodnie z szacunkami przeprowadzonymi przez stron% rz#dow# na potrzeby projektu ustawy bud$etowej na rok 2008, zwi%kszenie ulgi prorodzinnej spowoduje skutek dla sektora finansów publicznych w wysoko&ci 7 108 mln z". Poniewa$ w 2008 r. udzia" jednostek samorz#du terytorialnego we wp"ywach z podatku dochodowego od osób fizycznych b%dzie wynosi( 48,34 %, szacuje si%, $e skutek dla jednostek samorz#du terytorialnego wyniesie oko"o 3 436 mln z", co – w warunkach roku 2008 – odpowiada udzia"owi we wp"ywach z tego podatku w wysoko&ci 6,45 %, z czego dla: gmin – 4,87 %, powiatów – 1,37 %, województw – 0,21 %. Jednocze&nie strona rz#dowa zauwa$y"a, $e planowana na 2008 r. kwota wp"ywów z tytu"u podatku dochodowego od osób fizycznych (po uwzgl%dnieniu m.in. ulgi, o której mowa wy$ej), stanowi#ca podstaw% do naliczenia udzia"ów we wp"ywach z tego podatku dla jednostek samorz#du terytorialnego, w porównaniu do analogicznej kwoty na 2007 r., jest wy$sza o 8,0 %, a zatem pokryje z nadwy$k# spodziewany skutek. Szczegó"owe wyliczenie ubytku dochodów z tytu"u udzia"u we wp"ywach z podatku dochodowego od osób fizycznych, w poszczególnych jednostkach samorz#du terytorialnego, w zwi#zku ze zwi%kszon# ulg# podatkow#, b%dzie mo$liwe po otrzymaniu wst%pnych danych o podatku dochodowym od osób fizycznych, wykazanych w rocznym zeznaniu podatkowym za 2007 r., z"o$onym w 2008 r. Dopiero na podstawie ww. danych b%dzie mo$liwe przeprowadzenie rzetelnej analizy w tym zakresie.
66 Odnosz#c si% natomiast do sugerowanej przez Krajow# Izb% Gospodarcz# zmiany ustawy o dochodach jednostek samorz#du terytorialnego, nale$y zauwa$y(, $e dokonanie jakichkolwiek zmian w systemie finansów samorz#dowych jest uwarunkowane doko'czeniem reformy administracji publicznej. Kierunki zmian systemowych, w tym w zakresie finansów jednostek samorz#du terytorialnego, zosta"y okre&lone przez Rad% Ministrów w Stanowisku w sprawie doko'czenia reformy administracji publicznej oraz w uchwale nr 13 z dnia 22 stycznia 2008 r. w sprawie doko'czenia reformy administracji publicznej oraz zasad prowadzenia prac w tym zakresie (M. P. Nr 8, poz. 99). Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” 1) art. 1 pkt 1 projektu (dotycz#cy art. 6 ustawy, tj. preferencyjnego opodatkowania dochodów ma"$onków lub osób samotnie wychowuj#cych dzieci) Pozytywnie oceniono zmiany w tym zakresie. Jednak$e wskazano na w#tpliwo&ci w zakresie spe"nienia pewnych warunków, których wype"nienie ma pozwoli( na skorzystanie z rozliczenia ma"$e'skiego lub rozliczenia samotnego rodzica, tj. istnienia podstawy prawnej do wymiany informacji przez organy podatkowe Polski z organami podatkowymi pa'stwa zamieszkania podatnika. Wprowadzenie wymogu istnienia podstawy prawnej do wymiany informacji z organami podatkowymi innego kraju UE, EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej ma za zadanie umo$liwienie krajowym organom podatkowym weryfikacj% informacji zwi#zanych z korzystaniem przez podatników z konkretnego uprawnienia przewidzianego w projekcie. Wymogi takie, stawiane ze wzgl%du na ochron% interesów pa'stwa przyznaj#cego dane prawo maj# charakter proporcjonalny w stosunku do celu, w którym zostaj# wprowadzone, a zatem nie mog# by( ocenione jako ograniczaj#ce prawo podatnika do korzystania z danej formy przewidzianej ustaw#. Stanowisko wskazuj#ce, $e skuteczno&( kontroli podatkowych stanowi przes"ank% interesu ogólnego, uzasadniaj#c# stosowanie przepisów mog#cych ograniczy(
67 dzia"anie swobód traktatowych, zosta"o zaakceptowane w szeregu orzecze' ETS (pkt 51 5 wyroku ETS z dnia 30 stycznia 2007 r. w sprawie C-150/04). Podstaw# do wymiany informacji mi%dzy Polsk# a innymi pa'stwami s# dwustronne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Stosownie do art. 26 ust. 1 Konwencji Modelowej OECD, w"a&ciwe organy umawiaj#cych si% pa'stw b%d# wymienia"y takie informacje, które mog# mie( istotne znaczenie dla stosowania postanowie' niniejszej konwencji albo dla wymiaru lub wdra$ania wewn%trznego ustawodawstwa dotycz#cego podatków, bez wzgl%du na ich rodzaj i nazw%, na"o$onych przez umawiaj#ce si% pa'stwa oraz ich jednostki terytorialne albo organy lokalne w zakresie, w jakim opodatkowanie to nie jest sprzeczne z konwencj#. Wymiana informacji nie jest ograniczona postanowieniami art. 1 i 2. Nale$y zauwa$y(, $e wymian% informacji mi%dzy pa'stwami cz"onkowskimi UE przewiduje tak$e dyrektywa 77/799/EWG z dnia 19 grudnia 1977 r. dotycz#ca wzajemnej pomocy w"a&ciwych w"adz pa'stw cz"onkowskich w obszarze podatków bezpo&rednich oraz opodatkowania sk"adek ubezpieczeniowych. 2) art. 1 pkt 12 lit. a i lit. c projektu (dotycz#cy art. 26 ustawy, tj. odliczenia od dochodu sk"adek na obowi#zkowe ubezpieczenia spo"eczne zap"aconych za granic#) Za korzystne uznano wprowadzenie mo$liwo&ci odliczenia sk"adek na obowi#zkowe ubezpieczenia spo"eczne zap"aconych za granic#. Jednocze&nie tak jak do uwagi pierwszej wskazano, $e wprowadzenie wymogu istnienia podstawy prawnej do wymiany informacji przez organy podatkowe z organami podatkowymi pa'stwa, w którym podatnik op"aca" sk"adki na obowi#zkowe 5
Trybuna" orzek", $e walka z unikaniem opodatkowania (zob. wyroki z dnia 16 lipca 1998 r. w sprawie C-264/96 ICI, Rec. str. I-4695, pkt 26, z dnia 8 marca 2001 r. w sprawach po"#czonych C-397/98 i C-410/98 Metallgesellschaft i in., Rec. str. I-1727, pkt 57, a tak$e z dnia 15 lipca 2004 r. w sprawie C-315/02 Lenz, Zb.Orz. str. I-7063, pkt 27) oraz skuteczno&( kontroli podatkowych (zob. wyroki z dnia 21 listopada 2002 r. w sprawie C-436/00 X i Y, Rec. str. I-10829, pkt 51, a tak$e z dnia 4 marca 2004 r. w sprawie C-334/02 Komisja przeciwko Francji, Rec. str. I-2229, pkt 31 i 32) stanowi# nadrz%dne wzgl%dy interesu ogólnego, które s# w stanie uzasadni( uregulowania mog#ce ograniczy( podstawowe swobody zagwarantowane przez traktat (zob. podobnie wyrok z dnia 14 wrze&nia 2006 r. w sprawie C-386/04 Centro di Musicologia Walter Stauffer, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 32).
68 ubezpieczenia spo"eczne nie wynika z orzeczenia Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 7 listopada 2007 r. sygn. akt K 18/06 i dodatkowo ogranicza prawo podatników do korzystania z odliczenia. Ponadto z uwagi na ró$ny zakres i rodzaj p"aconych sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne
w ró$nych krajach, ustawodawca powinien zobowi#za( odpo-
wiedniego ministra do wydania rozporz#dzenia, okre&laj#cego kategorie sk"adek na ubezpieczenia spo"eczne w odpowiednich krajach, o które jest mo$liwe pomniejszanie podstawy opodatkowania. Odnosz#c si% do pierwszej uwagi brak uzasadnienia do jej przyj%cia ze wzgl%dów opisanych powy$ej (patrz pkt 1). Natomiast fakt, $e z wyroku Trybuna"u Konstytucyjnego nie wynika taki obowi#zek nie mo$e by( równie$ przes"ank# do rezygnacji z tej regulacji. Zadaniem Trybuna"u Konstytucyjnego jest ocena konstytucyjno&ci prawa (stwierdzanie czy dana norma prawna jest zgodna z Konstytucj# RP). Je$eli Trybuna" orzeknie o jej niezgodno&ci ustawodawca ma obowi#zek „naprawi(” prawo w taki sposób, aby by"o one zgodne z ustaw# zasadnicz#. Jednak$e Trybuna" Konstytucyjny nie formu"uje zapisu normy prawnej, pozostawia to w gestii ustawodawcy. „W orzecznictwie Trybuna"u wyra$ono pogl#d, $e ustawodawca jest uprawniony do stanowienia prawa odpowiadaj#cego za"o$onym celom politycznym i gospodarczym. Z powy$szym stwierdzeniem wi#$e si% inna wypowied! Trybuna"u, zgodnie z któr# organ ten nie jest powo"any do kontrolowania celowo&ci i trafno&ci rozwi#za' przyjmowanych przez ustawodawc%; w razie zarzutu sprzeczno&ci ustawy z wymogami konstytucyjnymi o tak ogólnym charakterze, jak zasady demokratycznego pa'stwa prawnego, Trybuna" interweniuje tylko wtedy, gdy ustawodawca przekroczy" zakres swojej swobody regulacyjnej w sposób na tyle drastyczny, $e naruszenie tych zasad jest ewidentne (np. orzeczenie z 9 dnia stycznia 1996 r., K.18/95). Trybuna" jest bowiem powo"any do oceny tego, czy stanowi#c prawo parlament przestrzega" norm, zasad i warto&ci ustanowionych w konstytucji.” – Jerzy Oniszczuk
69 Podatki i inne daniny w orzecznictwie Trybuna"u Konstytucyjnego (str. 33), Wydawnictwo Konieczny i Kruszewski, Warszawa 2001. Trybuna" w wyroku K 18/06 odniós" si% wy"#cznie do kwestii braku mo$liwo&ci odliczania od dochodu (podatku) obowi#zkowych sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne i zdrowotne op"acanych za granic#. Orzek", $e brak mo$liwo&ci odliczenia od dochodu lub podatku z dzia"alno&ci wykonywanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej zap"aconych sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne, w sytuacji gdy sk"adki te nie zosta"y odliczone od dochodu w pa'stwie cz"onkowskim Unii Europejskiej, na terenie którego dzia"alno&( ta by"a wykonywana jest niezgodny z art. 32 w zwi#zku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. St#d nie ma znaczenia jaki rodzaj sk"adki na ubezpieczenie spo"eczne (zdrowotne) op"aca" podatnik w danym kraju, gdy$ odliczenie dotyczy( ma wszystkich sk"adek op"acanych na obowi#zkowe ubezpieczenia, zgodnie z obowi#zuj#cymi w tym zakresie przepisami prawa danego kraju. 3) art. 1 pkt 13 projektu (dotycz#cy art. 27b ustawy, tj. odliczenia od podatku sk"adek na obowi#zkowe ubezpieczenia zdrowotne zap"aconych za granic#) Za korzystne uznano wprowadzenie mo$liwo&ci odliczenia sk"adek na obowi#zkowe ubezpieczenia zdrowotne zap"aconych za granic#. Zg"oszono uwag% analogiczn# do uwagi dotycz#cej odliczania sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne, w zakresie wymogu istnienia podstawy prawnej do wymiany informacji przez organy podatkowe z organami podatkowymi pa'stwa, w którym podatnik op"aca" sk"adki na obowi#zkowe ubezpieczenia zdrowotne. Zauwa$ono równie$, $e kwota sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne, o któr# zmniejsza si% podatek nie mo$e przekroczy( 7,75 % podstawy wymiaru tej sk"adki, a w krajach UE lub EOG wyst%puj# ró$ne rozwi#zania w tym zakresie, sposób ustalenia podstawy wymiaru sk"adek i w konsekwencji, kwoty podlegaj#cej odliczeniu od podatku, mo$e budzi( w#tpliwo&ci podatników.
70 Odnosz#c si% do pierwszej uwagi, brak uzasadnienia do jej przyj%cia ze wzgl%dów opisanych powy$ej (patrz pkt 1). Nie znajduje si% uzasadnienia dla innego sposobu obliczania kwoty sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne podlegaj#cej odliczeniu od podatku w zale$no&ci od tego gdzie zosta"a ona zap"acona, tj. w Polsce czy za granic#. Zgodnie z polskimi przepisami prawa, ubezpieczony op"aca sk"adk% w wysoko&ci 9 % podstawy wymiaru, natomiast odliczeniu od podatku podlega wy"#cznie sk"adka w wysoko&ci 7,75 % podstawy wymiaru, a pozosta"# cz%&( sk"adki ubezpieczeni finansuj# z w"asnych &rodków. St#d zap"acone za granic# i w Polsce sk"adki na ubezpieczenie zdrowotne musz# by( traktowane w ten sam sposób. Dlatego te$ odliczeniu b%dzie podlega( kwota sk"adki w wysoko&ci nieprzekraczaj#cej 7,75 % podstawy jej wymiaru. Podatnik chc#cy skorzysta( z odliczenia musi posiada( dokumenty, z których b%dzie wynika( zarówno wysoko&( zap"aconych sk"adek, jak i podstawa wymiaru sk"adki (bez znaczenia jest sposób jej ustalenia w danym pa'stwie), jak równie$ stopa procentowa op"acanych sk"adek. Tylko w przypadku, gdy stopa procentowa sk"adki obowi#zuj#ca w innym pa'stwie b%dzie wy$sza ni$ 7,75 % podatnik b%dzie musia" obliczy( kwot% sk"adki, któr# zgodnie z przepisami ustawy mo$e odliczy( od podatku. 4) dodatkowe zmiany Poza uwagami zg"oszonymi do projektu zaproponowano rozwa$enie uregulowania w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nast%puj#cych kwestii: – dzielenia rezydencji podatkowej w sytuacji, w której w ci#gu roku podatkowego podatnik zmienia miejsce zamieszkania Nale$y zauwa$y(, $e kwestia „dzielenia rezydencji podatkowej w sytuacji, w której w ci#gu roku podatkowego podatnik zmienia miejsce zamieszkania” jest ju$ uregulowana w obowi#zuj#cych przepisach. Mo$liwo&( zmiany rezydencji podatkowej w trakcie roku podatkowego wynika
71 w szczególno&ci z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, jak i z ustawy (art. 4 okre&laj#cy sposób ustalania rezydencji podatkowej oraz art. 3 okre&laj#cy obowi#zek podatkowy). Dodatkowo nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza przepisy precyzuj#ce sytuacj% nierezydenta w przypadku pozostawania na terytorium Polski po zako'czeniu roku podatkowego (zmiana do art. 45 ustawy). – mo$liwo&ci wykonywania us"ug o charakterze zarz#dczym w ramach prowadzonej dzia"alno&ci gospodarczej Osoby wykonuj#ce dzia"alno&( osobi&cie na podstawie umowy o zarz#dzanie przedsi%biorstwem, kontraktów menad$erskich lub umów o podobnym charakterze nie wykonuj# pozarolniczej dzia"alno&ci gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody uzyskane z tego tytu"u stanowi# przychody z dzia"alno&ci wykonywanej osobi&cie na podstawie art. 13 pkt 9 tej ustawy. Zauwa$y( nale$y, $e menad$er (kierownik) to osoba zarz#dzaj#ca przedsi%biorstwem lub jego cz%&ci# na podstawie czasowego kontraktu. Z uwagi na fakt, $e czynno&ci zarz#dcze dotycz# okre&lonej osoby, to tym samym mog# by( dokonywane bezpo&rednio przez t% osob%. Z tych powodów kontrakt menad$erski, nawet wówczas, kiedy jest zawierany z osobami fizycznymi wyst%puj#cymi jako autonomiczne podmioty gospodarcze, czyli przedsi%biorcami prowadz#cymi zarejestrowan# dzia"alno&( gospodarcz# na w"asny rachunek w oparciu o wpis do ewidencji dzia"alno&ci gospodarczej, równie$ w przypadku wykonywania czynno&ci zarz#dczych przy merytorycznej pomocy osób trzecich, nie traci osobistego charakteru. W konsekwencji przychody uzyskane na podstawie kontraktów menad$erskich lub umów o podobnym charakterze stanowi# dla podatnika b%d#cego stron# takiej umowy przychody z osobi&cie wykonywanej dzia"alno&ci, o któ-
72 rej mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tych wzgl%dów postulatu nie uwzgl%dniono. – zrewidowania
katalogu
zwolnie'
przedmiotowych
przewidzianych
w art. 21 ustawy przez wykre&lenie zwolnie', których znaczenie w obecnej rzeczywisto&ci biznesowej jest stosunkowo ograniczone i wprowadzenie nowych zwolnie' (np. zwolnienie z opodatkowania &wiadcze' medycznych zapewnianych pracownikom, czy te$ wp"at na fundusze emerytalne) Nie wskazano, jakie ze zwolnie' przedmiotowych maj# w obecnej rzeczywisto&ci biznesowej stosunkowo ograniczone znaczenie. St#d trudno jest odnie&( si% do propozycji ich likwidacji. Nie znajduje si% natomiast uzasadnienia do wprowadzenia nowych zwolnie' przedmiotowych czy te$ ulg podatkowych. Zwolnienie z opodatkowania pakietów medycznych to zwolnienie z opodatkowania cz%&ci wynagrodzenia za prac% i mo$e rodzi( patologie. Zamiast wyp"aca( wynagrodzenie pracodawca b%dzie je zani$a" ofiaruj#c jednocze&nie zwolniony z opodatkowania pakiet medyczny. Ponadto mo$e to doprowadzi( do kolejnych wniosków o zwolnienie z opodatkowania ró$nego rodzaju &wiadcze' (przyk"adowo bonów towarowych czy $ywieniowych) b%d#cych tak naprawd% ukryt# form# wynagrodzenia za prac%. Nale$y zauwa$y(, $e brak mo$liwo&ci odliczenia wp"at na tzw. III filar, skutkuje zwolnieniem z opodatkowania dochodu uzyskanego po okresie oszcz%dzania okre&lonym w umowie, np. z towarzystwem ubezpieczeniowym. Jest to zatem rozwi#zanie korzystne, gdy$ podatnik nie b%dzie zobligowany do zap"acenia podatku dochodowego od zgromadzonych &rodków finansowych i w konsekwencji dochód ten nie wp"ynie na wzrost obci#$enia fiskalnego zwi#zanego z otrzymywaniem opodatkowanych dochodów, np. emerytury z ZUS. Odno&nie do uwagi dotycz#cej likwidacji progresywnej skali podatkowej i wprowadzenia do polskiego systemu podatkowego liniowej stawki podatku od docho-
73 dów osobistych, zgodnie z zapowiedziami, Rz#d b%dzie d#$y( do dalszego uproszczenia systemu podatkowego. Ogólnopolskie Porozumienie Zwi#zków Zawodowych (OPZZ) OPZZ zg"osi"o nast%puj#ce uwagi: 1) art. 1 pkt 1 lit. b projektu ustawy, dotycz#cy art. 6 ust. 4 ustawy, wprowadza nowe zasady preferencyjnego opodatkowania dochodów osób samotnie wychowuj#cych dzieci. W nowelizacji przewiduje si% mi%dzy innymi wykre&lenie ograniczenia dotycz#cego szkó" w rozumieniu polskich przepisów. Projektodawca nie przedstawi" jednak $adnych argumentów uzasadniaj#cych preferencyjne potraktowanie podatników wychowuj#cych dzieci ucz#ce si% w szko"ach maj#cych siedzib% poza terytorium Polski (np. dostosowanie polskich przepisów podatkowych do prawa traktatowego, wyroków Europejskiego Trybuna"u Sprawiedliwo&ci, etc.). W naszej ocenie nale$y utrzyma( w tym zakresie obowi#zuj#ce brzmienie art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy. Odnosz#c si% do tej uwagi nale$y zauwa$y(, $e utrzymanie obecnego brzmienia ww. przepisu, który nie dotyczy"by równie$ podatników, których dzieci ucz# si% w zagranicznych szko"ach i uczelniach, móg"by stanowi( podstaw% zarzucenia Polsce naruszenia prawa traktatowego. Uznaj#c za zasadn# uwag% OPZZ, $e zmiana w tym zakresie nie zosta"a wyra!nie wyartyku"owana w uzasadnieniu, ten istotny argument dotycz#cy naruszenia prawa traktatowego przemawiaj#cy za przyj%ciem propozycji, zosta" tam zawarty. 2) w art. 1 pkt 8 projektu, dotycz#cym art. 21 ust. 1 ustawy, proponuje si% uchylenie pkt 126 (tzw. ulgi meldunkowej) i wprowadzenie w to miejsce nowego zwolnienia (pkt 131). Rozumiej#c w#tpliwo&ci które pojawi"y si% w trakcie stosowania tzw. ulgi meldunkowej zauwa$amy, $e zaproponowana konstrukcja rozliczania podatku z odp"atnego zbycia nieruchomo&ci lub praw maj#tkowych nie b%dzie korzystna dla wszystkich podatników. Stanie si% tak w sytuacji, w której podatnik nie przeznaczy ca"o&ci przychodu uzyskanego z odp"atnego zbycia na w"asne cele mieszkaniowe. Dodatkowo nale$y pod-
74 kre&li(, $e zmianie zasad rozliczania tej ulgi powinna towarzyszy( inicjatywa legislacyjna w zakresie likwidacji obowi#zku meldunkowego, która jest zdarzeniem przysz"ym i niepewnym. OPZZ proponuje, aby utrzyma( obowi#zuj#ce zasady rozliczania ulgi meldunkowej do czasu przedstawienia przez Rz#d spójnych propozycji w zakresie likwidacji obowi#zku meldunkowego. Istotne jest tak$e oszacowanie skutków finansowych tej regulacji dla dochodów sektora finansów publicznych. Podkre&lenia wymaga fakt, $e trudno ocenia( i porównywa( pod wzgl%dem korzy&ci, obecne i projektowane zwolnienie. Zauwa$y( nale$y, $e „ulga meldunkowa” dotyczy jedynie przychodu z nieruchomo&ci mieszkalnych. Projektowane regulacje dotycz# równie$ przychodów ze zbycia nieruchomo&ci gruntowej (dzia"ki), czy te$ budynków niemieszkalnych, lokali u$ytkowych, itp., a wi%c s# skierowane do szerszego kr%gu podatników. Propozycja dotycz#ca konieczno&ci skorelowania prac legislacyjnych nad likwidacj# „ulgi meldunkowej” z jednoczesn# zmian# przepisów dotycz#cych ewidencji ludno&ci, nie znajduje uzasadnienia. Uzasadnienie projektu wyra!nie wskazuje, $e zak"adana likwidacja obowi#zku meldunkowego jest „dodatkowym argumentem uzasadniaj#cym uchylenie ulgi meldunkowej”. Z tych te$ wzgl%dów uwaga nie zosta"a uwzgl%dniona. 3) art. 1 pkt 23 projektu, dotycz#cy art. 37 ust. 1a pkt 4 ustawy, likwiduje mo$liwo&( rozliczania przez p"atnika, w tym organ rentowy (art. 1 pkt 19 lit. b projektu), ulgi na dzieci, motywuj#c to konieczno&ci# zlikwidowania sytuacji, w której p"atnik zatrudniaj#cy pracowników wychowuj#cych wi%ksz# liczb% dzieci „kredytuje" z w"asnych &rodków zwrot nadp"aty w podatku dochodowym. Jest to propozycja niekorzystna dla wielu podatników poniewa$ po przyj%ciu nowelizacji podatnik b%dzie zobligowany do z"o$enia rocznego zeznania podatkowego. OPZZ postuluje utrzymanie obowi#zuj#cych przepisów
75 i wprowadzenie rozwi#za', które przyspiesz# zwrot p"atnikowi przez urz#d skarbowy wyp"aconej nadp"aty podatku z w"asnych &rodków. Odnosz#c si% do tej uwagi nale$y wskaza(, $e zmiana ta jest wprowadzana, na wniosek pracodawców. Przepis umo$liwiaj#cy rozliczenie ulgi przez p"atnika okre&lony ustaw# z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588), by" zasadny gdy$ ulga ta wynosi"a 120 z" na dziecko. Jednak$e podwy$szenie kwoty ulgi na dziecko do wysoko&ci dwukrotno&ci kwoty zmniejszaj#cej podatek okre&lonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, wprowadzone ustaw# z dnia 5 wrze&nia 2007 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 191, poz. 1361), spowodowa"o utrudnienia zwi#zanie z rozliczaniem ulgi przez pracodawców dokonuj#cych rocznego obliczenia podatku pracowników. Zdarzaj# si% sytuacje, w których p"atnik zatrudniaj#cy jednego lub dwóch pracowników wychowuj#cych wi%ksz# liczb% dzieci jest zobligowany – po uwzgl%dnieniu ulgi na dzieci – do „skredytowania” zwrotu nadp"aty w podatku dochodowym z w"asnych &rodków. St#d propozycja zmiany przepisów w tym zakresie. Wprowadzenie innego mechanizmu zwrotu ulgi przez p"atnika wymaga"oby przebudowy ca"ego systemu reguluj#cego obowi#zki p"atnika w podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tych te$ wzgl%dów uwaga nie zosta"a uwzgl%dniona. 4) art. 1 pkt 25 lit. b projektu ustawy, nadaj#cy nowe brzmienie art. 39 ust. 2 ustawy, budzi zasadnicze kontrowersje. Propozycja przenosi dotychczasowe obowi#zki p"atnika na podatnika i zmierza do obarczenia tego drugiego odpowiedzialno&ci# za ewentualne nieuwzgl%dnienie w rocznym rozliczeniu podatkowym pobranych przez p"atnika zaliczek na podatek dochodowy. Zauwa$amy, $e zgodnie z ustaw# z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników na podstawie umowy o prac% na czas okre&lony lub umowy o prac% na czas wykonania okre&lonej pracy. Zg"aszane przez agencje problemy zwi#za-
76 ne z mitr%g# biurokratyczn# s# pochodn# prowadzonej przez nie polityki personalnej, która zak"ada, w celu minimalizacji kosztów, zatrudnianie tych samych pracowników na bardzo krótkie okresy zatrudnienia. Podkre&lenia wymaga, $e zaproponowane zmiany nie oznaczaj#, i$ obowi#zki zwi#zane ze sporz#dzeniem rocznej deklaracji PIT-11, z p"atnika przejd# na podatnika. Zaproponowano jedynie, $e p"atnik zamiast kilku formularzy PIT-11 sporz#dzanych po zako'czeniu ka$dej umowy w trakcie roku podatkowego w odniesieniu do tego samego podatnika, przygotuje jedn# informacj% obejmuj#c# wszystkie umowy. Wydaje si% zatem, i$ ta zmiana jest korzystna nie tylko dla p"atników (propozycja jest wprowadzana na wniosek agencji pracy tymczasowych, dotyczy jednak$e wszystkich p"atników), ale i samych podatników. Jedna roczna informacja oznacza, $e podatnik nie b%dzie musia" sam dokonywa( podsumowania kilku rocznych informacji, tylko dane z jednej informacji przeniesie do zeznania podatkowego. Jednocze&nie, dla zabezpieczenia interesów podatnika umo$liwiono mu dodatkowo uzyskanie informacji PIT-11, na jego wniosek (tak, jak dotychczas w trakcie roku podatkowego). Z tych te$ wzgl%dów uwaga nie zosta"a uwzgl%dniona. 5) propozycja zawarta w art. 1 pkt 29 lit. a, przez przesuni%cie terminu p"atno&ci podatku za grudzie', z miesi#ca stycznia na koniec kwietnia, zmierza do wprowadzenia nieuzasadnionego „kredytowania” przez Skarb Pa'stwa podatników maj#cych ograniczony obowi#zek podatkowy. W projekcie ustawy nie odnajdujemy uzasadnienia do wprowadzenia proponowanej zmiany. W odniesieniu do tej uwagi dotycz#cej zmiany terminu wp"aty zaliczki nale$nej za grudzie', pragn% zauwa$y(, $e omawiana zmiana, jak napisano w uzasadnieniu do ustawy, ma charakter wy"#cznie porz#dkuj#cy. Wynika ona z tego, $e podatnicy, do których odnosi si% art. 44 ust. 1b ustawy PIT, maj# obowi#zek sk"adania rocznego zeznania podatkowego i nie znajduje si% uzasadnienia do zró$nicowania w obowi#zkach podatników, co do terminu wp"acania podatku, ze wzgl%du na opodatkowanie na zasadach okre&lonych w art. 29 ustawy i na zasadach okre&lonych w art. 30b, czy art. 30d ustawy.
77 Z tych te$ wzgl%dów uwaga nie zosta"a uwzgl%dniona. 6) art. 2 pkt 1 projektu ustawy, dotycz#cy dodania art. 77c § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, wprowadza finansow# sankcj% dla podatnika w sytuacji, w której podatnik zadeklaruje na rzecz organizacji po$ytku publicznego kwot% wy$sz# ni$ wynikaj#ca z poprawnie obliczonego podatku nale$nego. Rozwi#zanie to mo$e zniech%ci( podatników – w obawie przed pope"nieniem niezamierzonego b"%du – do anga$owania si% w dzia"alno&( spo"ecznie u$yteczn# i przekazywania 1 % podatku na rzecz organizacji po$ytku publicznego, co z pewno&ci# b%dzie niekorzystne dla finansów publicznych pa'stwa i wszystkich obywateli. Ustosunkowuj#c si% do uwagi podniesionej do zaproponowanego przepisu art. 77c § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, nale$y zauwa$y(, $e nowelizacja przepisu jest uzasadniona tym, i$ mog# wyst#pi( sytuacje, w których podatnik w wyniku b"%dnego obliczenia podatku nale$nego – zadeklaruje na rzecz organizacji po$ytku publicznego kwot% wy$sz# od wynikaj#cej z poprawnie obliczonego podatku nale$nego. W konsekwencji, na konto organizacji po$ytku publicznego wp"ynie zawy$ona kwota. Stanowi"oby to dodatkowy wydatek bud$etu pa'stwa, co z punktu widzenia finansów publicznych by"oby dzia"aniem niepo$#danym. Zmiana spowoduje, $e nadwy$k% ponad kwot% przekazan# przez naczelnika urz%du skarbowego, zgodnie z wnioskiem podatnika wyra$onym w zeznaniu podatkowym, a kwot# stanowi#c# 1 % podatku nale$nego po obni$eniu (zaokr#glon# do pe"nych dziesi#tek groszy w dó"), pokryje podatnik z w"asnych &rodków, przez pomniejszenie przez organ podatkowy zwracanej mu nadp"aty. Proponowan# zmian% trudno uzna( za sankcj%. Stanowi ona jedynie konsekwencj% b"%du poczynionego przez podatnika. Odst#pienie od propozycji oznacza, $e w niektórych przypadkach podatnik (na skutek pope"nionej pomy"ki) móg"by przekazywa( na rzecz organizacji po$ytku publicznego – wbrew przepisom ustawy – kwot% podatku przewy$szaj#c# 1 % podatku. Z tych te$ wzgl%dów uwaga nie zosta"a uwzgl%dniona.
78 Ponadto Ogólnopolskie Porozumienie Zwi#zków Zawodowych zaproponowa"o wprowadzenie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ni$ej wymienione rozwi#zania. Mo$liwo&( odliczania od dochodu sk"adki p"aconej na rzecz zwi#zku zawodowego (zmiana art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Istota problemu Sk"adki na rzecz zwi#zków zawodowych s# op"acane przez pracowników po opodatkowaniu w sytuacji, gdy sk"adki op"acane na rzecz organizacji zrzeszaj#cych pracodawców s# zaliczane w koszty uzyskania przychodów. Nie s# wi%c one de facto opodatkowane. Zasada równo&ci wobec prawa wskazuje na potrzeb% podobnego potraktowania cz"onków zwi#zków zawodowych wp"acaj#cych sk"adk% cz"onkowsk#, przez mo$liwo&( stosownych odlicze' podatkowych lub wprowadzenie innych rozwi#za'. Ponadto nale$y przypomnie(, $e zasada odliczania od podatku kwot przekazanych na wa$ne cele spo"eczne obowi#zuje ju$ w polskim prawie tj. w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia"alno&ci po$ytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z pó!n. zm.). Ustosunkowuj#c si% do tej propozycji nale$y zauwa$y(, $e w okresie obowi#zywania ustawy PIT nie by"o regulacji umo$liwiaj#cych odliczenie od dochodu lub od podatku sk"adek op"acanych na rzecz zwi#zków zawodowych czy te$ innych organizacji, do których przynale$no&( podatnika jest nieobowi#zkowa. Natomiast do ko'ca 2003 r. od dochodu przed opodatkowaniem mo$na by"o odliczy( wy"#cznie sk"adki na rzecz organizacji, do których przynale$no&( podatnika jest obowi#zkowa, je$eli nie zosta"y zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT – w brzmieniu obowi#zuj#cym do ko'ca 2003 r.). Przedmiotowe odliczenie zosta"o jednak uchylone z dniem 1 stycznia 2004 r.
79 Stosownie do postanowie' art. 23 ust. 1 pkt 30 ustawy PIT, za koszty uzyskania przychodu nie uwa$a si% sk"adek na rzecz organizacji, do których przynale$no&( podatnika nie jest obowi#zkowa, z wyj#tkiem: a) wp"at podatników prowadz#cych dzia"alno&( gospodarcz# w dziedzinie turystyki, wypoczynku, sportu i rekreacji na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, b) sk"adek na rzecz organizacji zrzeszaj#cych przedsi%biorców i pracodaw-
ców, dzia"aj#cych na podstawie odr%bnych ustaw – do wysoko&ci "#cznie nieprzekraczaj#cej w roku podatkowym kwoty odpowiadaj#cej 0,15 % kwoty wynagrodze' wyp"aconych w poprzednim roku podatkowym, stanowi#cych podstaw% wymiaru sk"adek na ubezpieczenie spo"eczne; je$eli przedsi%biorca nie wyp"aca" tych wynagrodze', kwota sk"adek zaliczana do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym nie mo$e przekroczy( kwoty odpowiadaj#cej kwocie 114 z". Mo$liwo&( uwzgl%dnienia w kosztach podatkowych sk"adek na rzecz organizacji zrzeszaj#cych przedsi%biorców i pracodawców, dzia"aj#cych na podstawie odr%bnych ustaw jest limitowana. Przedsi%biorca nie mo$e zatem zaliczy( do kosztów podatkowych przedmiotowych sk"adek w pe"nej wysoko&ci. Zdaniem wnioskodawców, umo$liwienie zaliczenia do kosztów podatkowych sk"adek p"aconych na rzecz organizacji zrzeszaj#cych pracodawców wskazuje na potrzeb% podobnego potraktowania cz"onków zwi#zków zawodowych. We wniosku wskazuje si% tak$e, $e obecnie ustawa przewiduje odliczenie od podatku kwot przekazanych na wa$ne cele spo"eczne. Odnosz#c si% do tego argumentu nale$y uzna( go za nietrafiony. Przepis dotycz#cy kosztów uzyskania przychodów podatników prowadz#cych dzia"alno&( gospodarcz# nie mo$e by( przes"ank# przemawiaj#c# za wprowadzeniem odliczenia od dochodu sk"adki p"aconej na rzecz zwi#zku zawodowego. Ponadto nale$y podkre&li(, $e dzia"alno&( zwi#zków zawodowych nie jest to$sama z dzia"alno&ci# organizacji po$ytku publicznego, czy te$ innych
80 organizacji zajmuj#cych si% sfer# po$ytku publicznego. Dlatego te$ powo"ywanie si% na odliczenia podatkowe zwi#zane z dzia"alno&ci# dobroczynn# nie wydaje si% uzasadniona. Z tych te$ wzgl%dów propozycja nie mo$e by( uwzgl%dniona. Zwolnienie z opodatkowania &wiadcze' socjalnych wyp"acanych z funduszy zwi#zkowych (zmiana art. 21 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Istota problemu Opodatkowanie niektórych &wiadcze' wyp"acanych z funduszy zwi#zkowych ogranicza udzielanie pomocy cz"onkom zwi#zku zawodowego bez ponoszenia dodatkowych kosztów przez otrzymuj#cego pomoc w postaci konieczno&ci zap"acenia podatku dochodowego. Ma to miejsce w sytuacji, gdy pomoc zwi#zkowa dla swoich cz"onków ma charakter socjalny. W obowi#zuj#cym stanie prawnym zwolnione s# z obowi#zku podatkowego jedynie jednorazowe zasi"ki z tytu"u urodzenia dziecka wyp"acane z funduszów zwi#zków zawodowych oraz zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarze' losowych, kl%sk $ywio"owych, d"ugotrwa"ej choroby lub &mierci na zasadzie zastosowania przepisu ogólnego. Obecny stan prawny powoduje, $e liczne rodzaje &wiadcze', inne ni$ wskazane wy$ej, wyp"acane z funduszy zwi#zków zawodowych, tworzonych z ju$ opodatkowanych sk"adek, s# ponownie obj%te obowi#zkiem podatkowym, np. zapomoga na zakup podr%czników szkolnych i naukowych. Tym samym nast%puje tak$e opodatkowanie funduszy zwi#zkowych, które s# tworzone ze sk"adek cz"onkowskich op"acanych przez cz"onków po opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Dochodzi zatem do powtórnego opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Odpowiadaj#c na ten postulat zauwa$a si%, $e ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera szereg zwolnie' przedmiotowych. Zwolnienia te odnosz# si% do rodzaju wyp"acanego &wiadczenia, a nie !ród"a ich finansowa-
81 nia. Brak zatem uzasadnienia do zwolnienia z opodatkowania wszelkich &wiadcze' wyp"acanych z funduszy zwi#zków zawodowych. Nie mo$na podzieli( argumentu, $e brak zwolnienia oznacza powtórne opodatkowanie dochodów, gdy$ wyp"acane &wiadczenia pochodz# z funduszy zwi#zkowych, a nie z dochodu danej osoby. Trudno jest znale!( argumenty dla szczególnego uprzywilejowania przez generalne zwolnienie przedmiotowe wszelkich &wiadcze' otrzymywanych od zwi#zków zawodowych. Brak uzasadnienia dla „!ród"owego” zwolnienia z opodatkowania wszelkich &wiadcze' wyp"acanych przez zwi#zki zawodowe na rzecz swoich cz"onków, a pozostawienie opodatkowania np. dla &wiadcze' udzielanych przez organizacje po$ytku publicznego, osobom niezwi#zanym z dan# organizacj#. Z tych te$ wzgl%dów propozycja nie mo$e by( uwzgl%dniona. Postulat nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zwi#zku z w#tpliwo&ciami co do interpretacji poj%cia „pe"nienie obowi#zków spo"ecznych lub obywatelskich” (zmiana art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Dzia"acze zwi#zkowi s# reprezentantami wielomilionowego ruchu zawodowego w Polsce, emerytów, rencistów, bezrobotnych i cz"onków ich rodzin, a tak$e bior# udzia" w rozwi#zywaniu problemów spo"ecznych zarówno na szczeblu ogólnokrajowym jak i regionalnym. Zwi#zkowcy uczestnicz# w pracach Trójstronnej Komisji do Spraw Spo"eczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu spo"ecznego, dzia"aj#c na rzecz dobra ogó"u obywateli. Osobom tym, w ramach dzia"alno&ci statutowej prowadzonej przez zwi#zek zawodowy, wyp"acane s# diety i inne &wiadczenia pieni%$ne. Dieta stanowi zwrot kosztów za faktyczne pe"nienie obowi#zków spo"ecznych i obywatelskich przez dzia"aczy zwi#zkowych, co pozwala na zakwalifikowanie tych wydatków do wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niestety interpretacja wymienionego przepisu przez niektóre organy
82 skarbowe wzbudza wiele w#tpliwo&ci. Na podstawie tego przepisu urz%dy skarbowe w sposób niejednolity ustalaj# zakres osób, którym ustawa przyznaje zwolnienie od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz kwot stanowi#cych zwrot kosztów, otrzymywanych przez te osoby w zwi#zku z pe"nieniem obowi#zków spo"ecznych i obywatelskich (np.: negatywn# decyzj% wyda" Pierwszy Urz#d Skarbowy Warszawa-*ródmie&cie; pozytywn# decyzj% wyda"y mi%dzy innymi: Urz#d Skarbowy w Krakowie, Poznaniu, Lublinie, )odzi, Urz#d Skarbowy Warszawa-Wola, Trzeci Urz#d Skarbowy Warszawa-*ródmie&cie, Wojewódzki S#d Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 17 pa!dziernika 2007 r.). Odnosz#c si% do tej propozycji nale$y zauwa$y(, $e z wyroku Trybuna"u Konstytucyjnego z dnia 25 listopada 1997 r. sygn. akt U 6/97 wynika, i$ z pe"nieniem obowi#zków spo"ecznych mamy do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracach instytucji (w szczególno&ci samorz#du terytorialnego lub zawodowego) jako reprezentant pewnej spo"eczno&ci, bior#c udzia" w rozwi#zywaniu problemów tej spo"eczno&ci w jej interesie (tego rodzaju funkcje nale$y odró$ni( od us"ug &wiadczonych w celach zarobkowych). Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy PIT, wolne od podatku dochodowego s# diety oraz kwoty stanowi#ce zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonuj#ce czynno&ci zwi#zane z pe"nieniem obowi#zków spo"ecznych i obywatelskich – do wysoko&ci nieprzekraczaj#cej miesi%cznie kwoty 2 280 z". Zwolnienie dotycz#ce tego rodzaju diet dotyczy przychodów ze !ród"a okre&lonego w art. 13 pkt 5 ustawy PIT. Przepis ten stanowi, $e za przychody z dzia"alno&ci wykonywanej osobi&cie uwa$a si% przychody otrzymywane przez osoby wykonuj#ce czynno&ci zwi#zane z pe"nieniem obowi#zków spo"ecznych lub obywatelskich, bez wzgl%du na sposób powo"ywania tych osób, nie wy"#czaj#c odszkodowania za utracony zarobek z wyj#tkiem przychodów, o których mowa w pkt 7. Wy"#czenie, o którym mowa w cytowanym przepisie odnosi si% do przychodów otrzymywanych przez osoby, niezale$nie od sposobu ich powo"ywania,
83 nale$#ce do sk"adu zarz#dów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowi#cych osób prawnych (art. 13 pkt 7 ustawy PIT). Nie ma zatem w#tpliwo&ci, $e diety i inne kwoty stanowi#ce zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby, niezale$nie od sposobu ich powo"ywania, nale$#ce do sk"adu zarz#dów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowi#cych osób prawnych nie mieszcz# si% w zakresie zwolnienia przedmiotowego, okre&lonego w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy PIT. W konsekwencji diety i inne kwoty stanowi#ce zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby (tj. dzia"aczy funkcyjnych) w zwi#zku z pe"nieniem funkcji w organach statutowych zwi#zku podlegaj# opodatkowaniu. Je$eli diety lub zwrot kosztów otrzymuje cz"onek organizacji, niepe"ni#cy $adnej funkcji w organie stanowi#cym zwi#zku – to przychody te – do wysoko&ci okre&lonej w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy PIT korzysta"yby ze zwolnienia. Propozycja OPZZ polega na obj%ciu zwolnieniem tak$e diet i zwrotu kosztów otrzymywanych przez funkcyjnych (etatowych) cz"onków zwi#zków zawodowych, pe"ni#cych funkcje w organach statutowych. Uwzgl%dnienie propozycji OPZZ wymaga"oby wprowadzenia analogicznej regulacji w przypadku pozosta"ych podatników nale$#cych do sk"adu zarz#dów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowi#cych osób prawnych. Z tych te$ wzgl%dów propozycja nie mo$e by( uwzgl%dniona. Zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych pomocy socjalnej realizowanej w formie bonów uprawniaj#cych do ich wymiany na towary lub us"ugi, w tym tzw. bonów towarowych (zmiana art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ustawa z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw w znacz#cy sposób ograniczy"a pracownikom dost%p do bonów towarowych finansowanych ze &rodków zak"adowego funduszu &wiadcze' socjalnych lub funduszy zwi#zków zawodowych. Przepisy tej ustawy wprowadzi"y opodatkowanie bonów towaro-
84 wych, uderzaj#c bezpo&rednio w pracowników oraz ich rodziny, w tym przede wszystkim w osoby najbiedniejsze. Przez wiele lat bony towarowe stanowi"y wa$n# i efektywn# form% pomocy oraz zmniejszania dysproporcji dochodowych w&ród rodzin pracowniczych. Nale$y zauwa$y(, $e celem rz#dowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw nie jest zwi%kszanie liczby istniej#cych preferencji podatkowych poza niezb%dne minimum wynikaj#ce – co do zasady – z konieczno&ci dostosowania polskich przepisów podatkowych do prawa wspólnotowego czy implementacji do przepisów ustawowych postanowie' rozporz#dze' Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów. W sprzeczno&ci z powy$szym pozostaje zatem propozycja rozszerzenia katalogu zwolnie' przedmiotowych o warto&( bonów, talonów i innych znaków uprawniaj#cych do wymiany na towary lub us"ugi. W konsekwencji, tego rodzaju &wiadczenia podlegaj# opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu progresywnej skali podatkowej. Stanowi o tym art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy PIT („rzeczowymi &wiadczeniami nie s# bony, talony i inne znaki, uprawniaj#ce do ich wymiany na towary lub us"ugi”). W ocenie resortu finansów, bony by"y ukryt# form# wynagrodzenia. Pracodawca zamiast wyp"aci( opodatkowane wynagrodzenie przekazywa" pracownikowi bon towarowy, który nie tylko nie podlega" opodatkowaniu, ale równie$ nie stanowi" podstawy wymiaru sk"adek na ubezpieczenia spo"eczne. Ponadto, bon towarowy to najprostsza i najbardziej popularna forma upominku dla pracowników. Jego zwolnienie z opodatkowania stanowi"oby zach%t% do stosowania tej „formy” nagradzania pracowników, a co za tym idzie generowa"oby jeszcze wi%ksze skutki dla sektora finansów publicznych. Z tych te$ wzgl%dów nie planuje si% przywrócenia omawianego zwolnienia.
85 Podmioty, na które oddzia"uje akt normatywny – przedmiotowy akt normatywny b%dzie oddzia"ywa" na osoby fizyczne uzyskuj#ce dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wp"yw regulacji na sektor finansów publicznych, w tym bud$et pa'stwa i bud$ety jednostek samorz#du terytorialnego – ustawa wp"ynie na zmniejszenie dochodów bud$etu pa'stwa i bud$etów jednostek samorz#du terytorialnego. Przewiduje si%, $e skutek dla sektora finansów publicznych w 2009 r. wprowadzenia proponowanych rozwi#za' wyniesie 38,2 mln z", a w 2010 r. w kwocie 107,6 mln z" i wielko&ci te zostan# uwzgl%dnione przy planowaniu dochodów bud$etowych na te lata. Wp"yw regulacji na rynek pracy – brak wp"ywu na rynek pracy. Wp"yw regulacji na konkurencyjno&( wewn%trzn# i zewn%trzn# gospodarki – brak wp"ywu na konkurencyjno&( wewn%trzn# i zewn%trzn# gospodarki; jednak$e przyj%cie ustawy spowoduje dodatkowe obci#$enia administracyjne urz%dów skarbowych spowodowane projektowanym obowi#zkiem przesy"ania organizacjom po$ytku publicznego danych o podatnikach, którzy przekazuj# na rzecz tych organizacji 1 % nale$nego podatku dochodowego. Wp"yw regulacji na sytuacj% i rozwój regionów – brak wp"ywu na sytuacj% i rozwój regionów.
2-10-aa
Projekt
ROZPORZ!DZENIE MINISTRA FINANSÓW1) z dnia................................. w sprawie sposobu i trybu okre"lania dochodów podatników w drodze oszacowania oraz eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi#biorstw powi$zanych Na podstawie art. 11 ust. 9 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z pó!n. zm. 2) ) oraz art. 25 ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2000 r. Nr Nr 14, poz. 176, z pó!n. zm. 3) ) zarz#dza si%, co nast%puje:
1)
Minister Finansów kieruje dzia"em administracji rz#dowej - finanse publiczne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporz#dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó"owego zakresu dzia"ania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 216, poz. 1592). 2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 60, poz. 700 i 703, Nr 86, poz. 958, Nr 103, poz. 1100, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1315 i 1324, z 2001 r. Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190 i Nr 125, poz. 1363, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 93, poz. 820, Nr 141, poz. 1179, Nr 169, poz. 1384, Nr 199, poz. 1672, Nr 200, poz. 1684 i Nr 230, poz. 1922, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 96, poz. 874, Nr 137, poz. 1302, Nr 180, poz. 1759, Nr 202, poz. 1957, Nr 217, poz. 2124 i Nr 223, poz. 2218, z 2004 r. Nr 6, poz. 39, Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93, poz. 894, Nr 121, poz. 1262, Nr 123, poz. 1291, Nr 146, poz. 1546, Nr 171, poz. 1800, Nr 210, poz. 2135 i Nr 254, poz. 2533, z 2005 r. Nr 25, poz. 202, Nr 57, poz. 491, Nr 78, poz. 684, Nr 143, poz. 1199, Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1419 i 1420, Nr 179, poz. 1484, Nr 180, poz. 1495 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 94, poz. 651, Nr 107, poz. 723, Nr 136, poz. 970, Nr 157, poz. 1119, Nr 183, poz. 1353, Nr 217, poz. 1589 i Nr 251, poz. 1847 oraz z 2007 r. Nr 165, poz. 1169. 3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta"y og"oszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1104, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz. 1146, Nr 141, poz. 1182, Nr 169, poz. 1384, Nr 181, poz. 1515, Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 595, Nr 84, poz. 774, Nr 90, poz. 844, Nr 96, poz. 874, Nr 122, poz. 1143, Nr 135, poz. 1268, Nr 137, poz. 1302, Nr 166, poz. 1608, Nr 202, poz. 1956, Nr 222, poz. 2201, Nr 223, poz. 2217 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93, poz. 894, Nr 99, poz. 1001, Nr 109, poz. 1163, Nr 116, poz. 1203, 1205 i 1207, Nr 120, poz. 1252, Nr 123, poz. 1291, Nr 162, poz. 1691, Nr 210, poz. 2135, Nr 263, poz. 2619 i Nr 281, poz. 2779 i 2781, z 2005 r. Nr 25, poz. 202, Nr 30, poz. 262, Nr 85, poz. 725, Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 102, poz. 852, Nr 143, poz. 1199 i 1202, Nr 155, poz. 1298, Nr 164, poz. 1365 i 1366, Nr 169, poz. 1418 i 1420, Nr 177, poz. 1468, Nr 179, poz. 1484, Nr 180, poz. 1495 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 107, poz. 723, Nr 136, poz. 970, Nr 157, poz. 1119, Nr 183, poz. 1353 i 1354, Nr 217, poz. 1588, Nr 226, poz. 1657 i Nr 249, poz. 1824 oraz z 2007 r. Nr 35, poz. 219, Nr 99, poz. 658, Nr 115, poz. 791 i 793, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1288, Nr 191, poz. 1361 i 1367, Nr 192, poz. 1378 i Nr 211, poz. 1549.
Rozdzia% 1 Zasady ogólne § 1. 1. Przepisy rozporz#dzenia reguluj# sposób oraz tryb szacowania dochodów i okre&lania cen w transakcjach mi%dzy podmiotami powi#zanymi, o których mowa w art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych. 2. Stosowanie uregulowa' zawartych w przepisach rozporz#dzenia ma na celu okre&lenie oraz opodatkowanie dochodów, które mog# by( racjonalnie uznane za uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku podmiotów krajowych, równie$ dochodów uzyskanych za granic#, je$eli racjonalnie mog# by( przypisane tym podmiotom. 3. Przepisów rozporz#dzenia nie stosuje si% w przypadku transakcji, w których cena lub sposób okre&lenia ceny przedmiotu takiej transakcji wynika z ustaw i wydanych na ich podstawie aktów normatywnych. 4. Dla celów tego rozporz#dzenia okre&lenia w nim u$yte oznaczaj#: 1) podmiot - osob% fizyczn#, osob% prawn# lub jednostk% organizacyjn# nie posiadaj#c# osobowo&ci prawnej, 2) podmioty powi#zane - podmioty, mi%dzy którymi istniej# zwi#zki, o których mowa odpowiednio w art. 11 ust. 1 i 4-7 pierwszej z ustaw wymienionych w ust. 1 oraz w art. 25 ust. 1 i 4-7 drugiej z ustaw wymienionych w ust. 1, 3) podmioty niezale$ne - podmioty, mi%dzy którymi nie wyst%puj# zwi#zki, o których mowa w pkt 2, 4) warto&( rynkowa - warto&( okre&lon# na podstawie ceny ustalonej w oparciu o metody, o których mowa w § 4-6 oraz § 12. § 2. 1. Organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej badaj#, czy dochód uzyskany przez podatnika w wyniku transakcji z powi#zanym z nim podmiotem zosta" okre&lony na podstawie warto&ci rynkowej przedmiotu transakcji, w"a&ciwie zewidencjonowany i przypisany stronom transakcji. 2. Badanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje w szczególno&ci wszelkiego rodzaju transakcje, w wyniku których dochodzi do przeniesienia w"asno&ci lub przekazania do u$ywania dóbr materialnych i niematerialnych oraz udzielania po$yczek (kredytów) i &wiadczenia us"ug. § 3. 1. Organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej s# obowi#zane do ustalenia warto&ci rynkowej przedmiotu transakcji mi%dzy podmiotami powi#zanymi w oparciu o wszelkie dost%pne dla tych organów informacje, mog#ce mie( wp"yw na okre&lenie tej warto&ci. 2. Przy ustalaniu warto&ci rynkowej przedmiotu transakcji oraz okre&laniu na tej podstawie dochodu organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej s# obowi#zane zapewni( podatnikom mo$liwo&( czynnego udzia"u w ka$dym stadium post%powania, a w szczególno&ci przedstawienia tym organom dokumentów, notatek oraz innych danych, na podstawie których dokonywana by"a kalkulacja ceny. 3. Przy ustalaniu warto&ci rynkowej przedmiotu transakcji organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej nie bior# pod uwag% okoliczno&ci, które nie mog"y by( znane stronom transakcji w dniu jej zawarcia, a które, je&li by"yby znane, mog"yby powodowa( okre&lenie przez strony wy$szej lub ni$szej warto&ci przedmiotu takiej transakcji. 2
4. Je$eli podatnik dokona" ustalenia warto&ci rynkowej przedmiotu transakcji w oparciu o metod% lub metody okre&lone w § 4-6 i przedstawi organom podatkowym dane, o których mowa w ust. 2, a rzetelno&( i obiektywno&( przedstawionych danych nie budzi uzasadnionych w#tpliwo&ci, organy te dokonuj# ustalenia warto&ci rynkowej przedmiotu takiej transakcji stosuj#c metod% przyj%t# uprzednio przez podatnika, chyba $e u$ycie innej metody, w &wietle przepisów rozporz#dzenia oraz posiadanych danych, jest w sposób oczywisty bardziej w"a&ciwe. Rozdzia% 2 Podstawowe metody okre"lania dochodów podatników w drodze oszacowania cen § 4. 1. Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej polega na porównaniu ceny ustalonej w transakcjach mi%dzy podmiotami powi#zanymi z cen# stosowan# w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezale$ne i na tej podstawie okre&leniu warto&ci rynkowej przedmiotu transakcji zawartej mi%dzy podmiotami powi#zanymi. 2. Porównania, o którym mowa w ust. 1, dokonuje si% na podstawie cen, jakie stosuje dany podmiot na danym lub porównywalnym rynku w transakcjach z podmiotami niezale$nymi (wewn%trzne porównanie cen) lub na podstawie cen, jakie stosuj# w porównywalnych transakcjach inne niezale$ne podmioty (zewn%trzne porównanie cen). 3. Za porównywalne uzna( mo$na takie transakcje, w których $adna z ewentualnych ró$nic pomi%dzy porównywanymi transakcjami lub pomi%dzy podmiotami zawieraj#cymi te transakcje nie mog"aby w sposób istotny wp"yn#( na cen% przedmiotu takiej transakcji na wolnym rynku lub mo$na dokona( racjonalnie dok"adnych poprawek eliminuj#cych istotne efekty takich ró$nic. 4. W przypadkach kiedy mo$liwe jest zastosowanie metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, metod% t% stosuje si% w pierwszej kolejno&ci przed innymi metodami, okre&lonymi w przepisach rozporz#dzenia, chyba $e zastosowanie innej metody pozwoli ustali( ceny w transakcjach na poziomie bardziej zbli$onym do warto&ci rynkowej przedmiotu takiej transakcji i umo$liwi dok"adniejsze okre&lenie dochodów podatnika. § 5. 1. Metoda ceny odprzeda$y polega na obni$eniu ceny okre&lonej w transakcji danego podmiotu z podmiotem niezale$nym, dotycz#cej dóbr lub us"ug nabytych uprzednio przez ten dany podmiot od podmiotu z nim powi#zanego, o mar$% ceny odprzeda$y. Tak ustalona cena mo$e by( uwa$ana za cen% rynkow# okre&lon# w transakcji danego podmiotu z podmiotem z nim powi#zanym. 2. Mar$a ceny odprzeda$y obejmuje wydatki bezpo&rednie i, z zastrze$eniem ust. 3, wydatki po&rednie, jakie poniós" dany podmiot w zwi#zku z t# transakcj#, oraz odpowiedni# dla tego typu transakcji stop% zysku. Je$eli podmiot przed odprzeda$# przetworzy" lub w inny sposób spowodowa" zmian% warto&ci rzeczy, zmian% t% uwzgl%dnia si% przy dokonywaniu korekty ceny, o której mowa w ust. 1. 3. Mar$a ceny odprzeda$y nie obejmuje wydatków stanowi#cych równowarto&( ceny przedmiotu transakcji oraz kosztów ogólnych zarz#du, to jest kosztów dzia"ania jednostki jako ca"o&ci oraz kosztów zarz#dzania t# jednostk#. 4. Mar$% ceny odprzeda$y ustala si% poprzez odniesienie do poziomu mar$y, jak# ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach zawieranych z podmiotami niezale$nymi, lub mar$y stosowanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezale$ne. 5. Przy okre&laniu wysoko&ci mar$y ceny odprzeda$y uwzgl%dnia si% w szczególno&ci:
3
1) czynniki zwi#zane z up"ywem czasu pomi%dzy pierwotnym zakupem a odprzeda$#, w tym dotycz#ce zmian na rynku w zakresie kosztów, kursów walut, inflacji, 2) zmiany stanu i stopnia zu$ycia rzeczy lub praw b%d#cych przedmiotem transakcji, w tym b%d#ce wynikiem post%pu technicznego w danej dziedzinie, 3) wy"#czne prawo odprzedawcy do sprzeda$y okre&lonych rzeczy lub praw, mog#ce wp"ywa( na decyzj% o zmianie mar$y. § 6. 1. Metoda rozs#dnej mar$y ("koszt plus") polega na ustaleniu ceny sprzeda$y rzeczy i praw oraz &wiadczenia us"ug w transakcji danego podmiotu z podmiotem powi#zanym na poziomie odpowiadaj#cym sumie kosztów bezpo&rednio zwi#zanych z nabyciem od podmiotu niezale$nego lub wytworzeniem we w"asnym zakresie przedmiotu transakcji i odpowiedniego zysku wynikaj#cego z warunków rynkowych i wykonywanych przez te podmioty funkcji oraz kosztów po&rednich, z wy"#czeniem kosztów ogólnych zarz#du, to jest kosztów dzia"ania jednostki jako ca"o&ci oraz kosztów zarz#dzania t# jednostk#. 2. Mar$% ustala si% poprzez odniesienie do poziomu mar$y, jak# ten sam podmiot stosuje w porównywalnych transakcjach z podmiotami niezale$nymi, lub mar$y stosowanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezale$ne. Rozdzia% 3 Warunki porównywalno"ci transakcji § 7. 1. Przy okre&laniu porównywalno&ci transakcji mi%dzy podmiotami powi#zanymi z transakcjami dokonywanymi przez podmioty niezale$ne nale$y uwzgl%dni( ró$nice cech charakterystycznych produktów, us"ug lub innych &wiadcze', które s# przedmiotem porównywanych transakcji, w zakresie, w jakim cechy te mog# mie( wp"yw na ceny rynkowe przedmiotów transakcji. 2. W szczególno&ci cechami charakterystycznymi przedmiotów transakcji maj#cymi wp"yw na ceny rynkowe, podlegaj#cymi uwzgl%dnieniu przy okre&laniu porównywalno&ci warto&ci rynkowej tych przedmiotów na danym rynku, s# w przypadku: 1) dóbr materialnych - fizyczne cechy tych dóbr, ewentualne obci#$enia ich prawami osób trzecich, jako&(, dost%pno&( dóbr oraz us"ug z nimi zwi#zanych, a tak$e wielko&( dostawy, 2) dóbr niematerialnych - czas trwania i stopie' ochrony tych dóbr oraz przewidywane korzy&ci zwi#zane z wykorzystywaniem tych dóbr, 3) us"ug oraz innych &wiadcze' - rodzaj, zakres i jako&( takich us"ug i &wiadcze'. § 8. 1. Przy dokonywaniu oceny porównywalno&ci podmiotów dokonuj#cych transakcji na danym rynku nale$y uwzgl%dni( funkcje, jakie wykonuj# dane podmioty w porównywanych transakcjach, oraz strategi% gospodarcz# przez nie stosowan#. 2. Analiza funkcji podmiotów uczestnicz#cych w transakcji powinna okre&la(, którzy z uczestników transakcji wykonuj# funkcje ekonomicznie wa$ne, to jest takie, które s# najistotniejsze dla tworzenia warto&ci i zysków powstaj#cych w wyniku transakcji. Przy dokonywaniu takiej analizy uwzgl%dni( nale$y w szczególno&ci: 1) podzia" ryzyka gospodarczego i odpowiedzialno&ci stron transakcji, 2) rozmiar zaanga$owanych &rodków, maszyn i urz#dze', 3) warto&( zaanga$owanych dóbr niematerialnych. 3. Strategia gospodarcza, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególno&ci:
4
1) stosowanie cen promocyjnych przy wchodzeniu na dany rynek, 2) czasow# obni$k% zysków w zamian za wy$sze zyski d"ugoterminowe, 3) ponoszenie przez pewien okres wy$szych kosztów w celu utrzymania si% na rynku lub zdobycia nowego. 4. Wp"yw czynników zwi#zanych z realizacj# deklarowanej przez podmiot strategii gospodarczej nie mo$e by( brany pod uwag% w przypadkach, gdy pó!niejsze dzia"ania tego podmiotu nie potwierdzaj# realizacji danej strategii, chyba $e brak takiej realizacji wynika z przyczyn od podmiotu niezale$nych, których nie móg" on przewidzie( podejmuj#c dan# strategi%. § 9. Ocena porównywalno&ci transakcji dokonywanych na ró$nych rynkach powinna uwzgl%dnia( warunki panuj#ce na porównywanych rynkach w takim stopniu, w jakim warunki te maj# wp"yw na ceny w transakcjach zawieranych na tych rynkach. Zaliczy( do nich nale$y w szczególno&ci: 1) wielko&( i po"o$enie danego rynku, 2) stosunek poda$y do popytu na dane dobra lub us"ugi, si"% nabywcz# konsumentów oraz stopie' konkurencji, 3) istot% i zakres rz#dowej regulacji rynku oraz stopie' ryzyka prowadzenia dzia"alno&ci na danym rynku, 4) poziom kosztów produkcji i transportu. § 10. 1. Porównanie transakcji powinno uwzgl%dnia( warunki okre&lone w porównywanych transakcjach w takim stopniu, w jakim ró$nice mi%dzy tymi warunkami mog# mie( wp"yw na cen% rynkow# przedmiotu transakcji. 2. Do warunków transakcji mog#cych mie( wp"yw na cen% rynkow# przedmiotów porównywanych transakcji zaliczy( mo$na w szczególno&ci: 1) terminy, warunki i formy p"atno&ci, 2) okres, w jakim realizowana jest transakcja, 3) terminowo&( realizacji transakcji, 4) zabezpieczenia realizacji transakcji. Rozdzia% 4 Okre"lanie dochodów przy zastosowaniu metod zysku transakcyjnego § 11. 1. W przypadkach gdy nie mo$na okre&li( dochodów za pomoc# metod okre&lonych w § 46, dopuszcza si% zastosowanie metod zysku transakcyjnego, polegaj#cych na okre&laniu dochodów na podstawie zysku, jakiego racjonalnie móg"by oczekiwa( dany podmiot uczestnicz#cy w transakcji. 2. Metody zysku transakcyjnego nale$y stosowa( tak, aby nie zwi%ksza( obci#$e' podatkowych podmiotu wy"#cznie z powodu osi#gania zysków ni$szych ni$ zyski przeci%tnie osi#gane przez inne podmioty, je$eli mniejszy zysk lub nieosi#gni%cie zysku przez dany podmiot przypisa( mo$na czynnikom ekonomicznym lub organizacyjnym. § 12. 1. Przy okre&laniu warto&ci rynkowej przedmiotu transakcji realizowanych przez podmioty powi#zane dopuszcza si% stosowanie nast%puj#cych metod zysku transakcyjnego: 1) metod% podzia"u zysków oraz 2) metod% mar$y transakcyjnej netto.
5
2. Metoda podzia"u zysków polega na okre&leniu "#cznych zysków, jakie w zwi#zku z dan# transakcj# (transakcjami) osi#gn%"y podmioty powi#zane, oraz podzia"u tych zysków mi%dzy te podmioty w takiej proporcji, w jakiej dokona"yby tego podzia"u podmioty niezale$ne. 3. Proporcjonalnego podzia"u zysków, który stosowa"yby niezale$ne podmioty uczestnicz#ce w danej transakcji (transakcjach), dokonuje si% za pomoc#: 1) analizy rezydualnej, która dzieli sum% zysków uzyskanych w zwi#zku z dan# transakcj# (transakcjami) przez podmioty powi#zane uczestnicz#ce w tej transakcji (transakcjach) w dwóch etapach; w pierwszym etapie ka$demu uczestnikowi transakcji przypisuje si% minimalny zysk, jaki osi#gaj# podmioty niezale$ne w tego rodzaju transakcjach; w drugim etapie wszelkie pozosta"e po podziale w pierwszym etapie zyski dzielone s# pomi%dzy podmioty powi#zane uczestnicz#ce w danej transakcji zgodnie z zasadami, jakie ustali"yby podmioty niezale$ne uczestnicz#ce w takiej transakcji; je$eli suma osi#gni%tych przez podmioty powi#zane zysków jest ni$sza ni$ suma zysków przypisanych w pierwszym etapie, to zyski przypisane podlegaj# zmniejszeniu; korekta dokonywana w etapie drugim uwzgl%dnia funkcje ekonomiczne, o których mowa w § 8 ust. 2, albo 2) analizy udzia"u, która dzieli mi%dzy podmiotami powi#zanymi po"#czony zysk z transakcji, której przedmiotem s# dobra wytworzone lub ulepszone przez te podmioty, w oparciu o wzgl%dn# warto&( dzia"a' podj%tych przez ka$dy z powi#zanych podmiotów, uwzgl%dniaj#c czynniki, o których mowa w § 8 ust. 2. 4. Podzia"u zysków, o których mowa w ust. 2, dokonuje si% przez w"a&ciwe okre&lenie przychodów uzyskanych przez ka$dy z podmiotów powi#zanych oraz poniesionych kosztów zwi#zanych z dan# transakcj# (transakcjami). 5. Metoda mar$y transakcyjnej netto polega na badaniu mar$y zysku netto, jak# uzyskuje podmiot w transakcji lub transakcjach z innym podmiotem powi#zanym, i okre&leniu jej na poziomie mar$y, jak# uzyskuje ten sam podmiot w transakcjach z podmiotami niezale$nymi, lub do mar$y uzyskiwanej w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezale$ne. 6. Mar$% transakcyjn# netto, o której mowa w ust. 5, okre&la si% poprzez odliczenie od przychodu osi#gni%tego w wyniku transakcji kosztów poniesionych w celu osi#gni%cia tego przychodu, w tym tak$e kosztów ogólnych zarz#du. 7. Odliczenia kosztów ogólnych zarz#du, o którym mowa w ust. 6, dokonuje si% uwzgl%dniaj#c proporcj%, w jakiej pozostaje przychód uzyskany w zwi#zku z dan# transakcj# w ogólnej kwocie przychodów. 8. Stosuj#c metod% mar$y transakcyjnej netto nale$y uwzgl%dni( ró$nice mi%dzy podmiotami, których mar$e s# porównywane, a w szczególno&ci nale$y wzi#( pod uwag% takie czynniki, jak: konkurencja ze strony innych uczestników rynku i dóbr zamiennych, skuteczno&( i strategia zarz#dzania, pozycja rynkowa, ró$nice struktury kosztów i kosztu pozyskania kapita"u oraz stopie' do&wiadczenia w dzia"alno&ci. Rozdzia% 5 Szczególne zasady dotycz$ce ustalania warto"ci rynkowej dóbr niematerialnych i us%ug § 13. 1. Przy dokonywaniu okre&lenia warto&ci rynkowej dóbr niematerialnych lub us"ug w transakcjach mi%dzy podmiotami powi#zanymi organy podatkowe w pierwszej kolejno&ci badaj#, czy niezale$ne, racjonalnie dzia"aj#ce podmioty zawar"yby tak# transakcj% na warunkach, jakie ustali"y podmioty powi#zane.
6
2. W przypadkach kiedy racjonalnie oczekiwane korzy&ci (zyski) podmiotu zawieraj#cego tak# transakcj% s# w sposób oczywisty mniejsze ni$ poniesione w zwi#zku z t# transakcj# wydatki, wydatki takie, stosownie do art. 15 ust. 1 oraz odpowiednio art. 22 ust. 1 ustaw wymienionych w § 1 ust. 1, nie mog# by( uznane za koszty uzyskania przychodów. Przepis § 3 ust. 3 stosuje si% odpowiednio. 3. Przy okre&laniu wysoko&ci wydatków, o których mowa w ust. 2, bierze si% pod uwag% równie$ inne koszty warunkuj#ce korzystanie z danego dobra lub us"ugi. 4. Przepisów ust. 2 nie stosuje si%, je$eli z odr%bnych przepisów wynika dla danego podmiotu obowi#zek dokonania danej czynno&ci prawnej. § 14. 1. Przy szacowaniu dochodów organy skarbowe i organy kontroli skarbowej okre&laj# koszty ponoszone przez podmioty powi#zane na reklam%, proporcjonalnie do osi#ganych przez te podmioty korzy&ci z reklamy. Je$eli jeden podatnik ponosi koszty reklamy, z której korzy&ci osi#ga równie$ podmiot powi#zany z tym podatnikiem, uzna( wówczas nale$y, i$ ten pierwszy podmiot wykonuje us"ugi handlowe w granicach, w jakich odpowiadaj# one co do natury i zakresu us"ugom prowadzonym przez niezale$ne przedsi%biorstwo reklamowe. 2. W szczególno&ci, w celu okre&lenia proporcjonalno&ci ponoszonych wydatków na reklam%, której prowadzenie przynosi potencjalne korzy&ci dwóm lub wi%kszej liczbie podmiotów powi#zanych, uwzgl%dni( nale$y, na jakich rynkach prowadzona jest reklama, oraz udzia" sprzeda$y reklamowanych dóbr i us"ug poszczególnych podmiotów powi#zanych na rynkach obj%tych reklam#. § 15. 1. Je$eli podatnik udzieli podmiotowi powi#zanemu z tym podatnikiem po$yczki (kredytu) lub otrzyma tak# po$yczk% (kredyt) niezale$nie od ich celu i przeznaczenia, albo te$ udzieli lub otrzyma w jakiejkolwiek postaci gwarancj% lub por%czenie, cen# rynkow# za tak# us"ug% s# odsetki lub prowizja, jakie uzgodni"yby za tak# us"ug%, &wiadczon# na porównywalnych warunkach, podmioty niezale$ne. 2. Warto&( rynkow# odsetek okre&la si% na podstawie wysoko&ci najni$szych odsetek, jakie dany podmiot musia"by zap"aci( podmiotowi niezale$nemu za uzyskanie kredytu (po$yczki) na podobny okres w porównywalnych warunkach. 3. Dokonuj#c okre&lenia, o którym mowa w ust. 2, nale$y uwzgl%dni( wszystkie istotne okoliczno&ci zwi#zane z konkretnym przypadkiem, a w szczególno&ci: 1) kwot% po$yczki (kredytu) oraz okres, na jaki zosta"a udzielona, 2) charakter i cel po$yczki (kredytu), 3) ryzyko i zabezpieczenie po$yczki (kredytu), z uwzgl%dnieniem specjalnych warunków, jakie po$yczkodawca (kredytodawca) móg"by przyzna( po$yczkobiorcy (kredytobiorcy) niezale$nemu, 4) walut% po$yczki (kredytu), ryzyko zmian kursów walut, kosztów &rodków zabezpieczaj#cych po$yczk% (kredyt) oraz &rodków ograniczaj#cych ryzyko zmiany kursów walut, 5) wysoko&( prowizji. § 16. Je$eli jeden podmiot powi#zany z drugim lub z wieloma podmiotami podejmuje badania na zlecenie tego drugiego podmiotu lub podmiotów w celu okre&lenia przychodów tych podmiotów uzyskanych w zwi#zku z tak# transakcj# (transakcjami), przyjmuje si%, $e ewentualne korzy&ci z uzyskanych wyników bada' przys"uguj# zleceniodawcy. Dla okre&lenia w"a&ciwego wynagrodzenia zleceniobiorcy za &wiadczenie takich us"ug, bez wzgl%du na ich wynik, stosuje si% metod%, o której mowa w § 6. 7
§ 17. 1. Je$eli podatnik uczestniczy w kosztach wspólnie ponoszonych przez podmioty powi#zane na wytworzenie dóbr niematerialnych, wysoko&( ponoszonych przez podatnika obci#$e' z tego tytu"u uzna( mo$na za okre&lon# zgodnie z zasadami rynku jedynie wówczas, gdy warunki takie, w &wietle oczekiwanych korzy&ci z tytu"u takiego uczestnictwa, akceptowa"yby podmioty niezale$ne. 2. Warunki, o których mowa w ust. 1, dotycz# w szczególno&ci proporcjonalnego do oczekiwanych korzy&ci obci#$enia podmiotów tymi kosztami oraz, dodatkowo, proporcjonalnego do wysoko&ci obci#$e' podzia"u korzy&ci, które nie by"y oczekiwane (uwzgl%dniane) przy okre&laniu tych warunków. 3. Je$eli podatnik ma mo$no&( uzyskania porównywalnych korzy&ci w ramach porozumienia, o którym mowa w ust. 1, lub od podmiotu niezale$nego i w jednym z tych przypadków podatnik ten b%dzie ponosi" ni$sze wydatki, to, dla celów okre&lenia warto&ci rynkowej &wiadcze' tego podatnika, przyj#( nale$y warto&( ni$sz#. 4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, przepis § 3 ust. 3 stosuje si% odpowiednio. § 18. 1. Je$eli w transakcji (transakcjach) mi%dzy podmiotami powi#zanymi ustalone zosta"y warunki mniej korzystne dla jednego z podmiotów od warunków, jakie ustali"yby podmioty niezale$ne, a jednocze&nie w innej transakcji (transakcjach) mi%dzy tymi samymi podmiotami okre&lone zostan# warunki bardziej korzystne dla tego podmiotu, organy podatkowe nie dokonuj# korekty cen przedmiotów takich transakcji, w przypadkach gdy mniejsze korzy&ci uzyskane w zwi#zku z pierwsz# transakcj# (transakcjami) s# skompensowane wi%kszymi korzy&ciami uzyskanymi w zwi#zku z t# inn# transakcj# (transakcjami). 2. Kompensat%, o której mowa w ust. 1, nale$y uzna( za zgodn# z warunkami rynkowymi, je$eli takiej kompensaty dokona"yby podmioty niezale$ne. Rozdzia% 6 Sposób i tryb eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi#biorstw powi$zanych. § 19.1 W celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania dochodów podmiotów powi#zanych podatnik maj#cy miejsce zamieszkania lub siedzib% na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mo$e wyst#pi( do Ministra Finansów z wnioskiem o wszcz%cie post%powania w trybie Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych 4).
4)
Konwencja sporz#dzona w Brukseli dnia 8 grudnia 2004 r., w sprawie przyst#pienia Republiki Czeskiej, Republiki Esto'skiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki )otewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki W%gierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki S"owenii i Republiki S"owackiej do Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzonej w Brukseli dnia 23 lipca 1990 r., zmieniona Konwencj# w sprawie przyst#pienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii, Królestwa Szwecji do Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzon# w Brukseli dnia 21 grudnia 1995 r., oraz Protoko"em zmieniaj#cym Konwencj% w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzonym w Brukseli dnia 25 maja 1999 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 152, poz. 1080).
8
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególno&ci: 1) dane identyfikacyjne podatnika oraz innych stron, których transakcje dotycz# (nazwa, adres, numer identyfikacji podatkowej), ze wskazaniem istniej#cych powi#za', 2) opis faktów i okoliczno&ci sprawy, 3) kopie zawiadomie' (decyzji) o naliczeniu podatku, sprawozda' z kontroli podatkowej lub równowa$nego dokumentu wskazuj#cego na domniemanie podwójnego opodatkowania dochodów, 4) informacje dotycz#ce odwo"a', procedur oraz sporów zainicjowanych przez przedsi%biorstwo lub przez inne strony, których transakcje dotycz# lub mog# dotyczy(, w szczególno&ci wyroki s#dów wydanych w sprawie, 5) stanowisko podatnika co do prawid"owo&ci stosowania zasady pe"nej konkurencji (wolnego rynku), 6) o&wiadczenie podatnika o gotowo&ci bezzw"ocznego udost%pnienia, na $#danie w"a&ciwego organu, pe"nej dokumentacji oraz informacji mog#cych mie( wp"yw na wynik w sprawie. 3. Wszcz%cie post%powania, o którym mowa w ust. 1, z zastrze$eniem ust. 4, nast%puje z dniem wniesienia wniosku, o którym mowa w ust. 1 i 2. 4. Nie wszczyna si% post%powania, a wszcz%te umarza, je$eli od dnia pierwszego zawiadomienia podatnika, o którym mowa w ust. 1, o naliczeniu podatku, którego skutkiem jest lub mo$e by( podwójne opodatkowanie up"yn%"y 3 lata. Je$eli okoliczno&ci sprawy nie pozwalaj# na okre&lenie terminu powzi%cia przez podatnika informacji o naliczeniu podatku za termin ten uznaje si% dzie' dor%czenia przez w"a&ciwe organy podatkowe pierwszej decyzji dotycz#cej korekty zysków 5. Je$eli &rodki prawne, przewidziane w przepisach Ordynacji podatkowej nie pozwalaj# na za"atwienie wniosku, o którym mowa w ust. 1, w sposób uwzgl%dniaj#cy $#dnie podatnika, Minister Finansów, w terminie 1 miesi#ca od dnia wszcz%cia post%powania, zawiadamia podatnika o podj%ciu dzia"a' zmierzaj#cych do rozpocz%cia post%powania porozumiewawczego. 6. Post%powanie porozumiewawcze powinno zosta( zako'czone nie pó!niej ni$ w terminie 2 lat od daty wszcz%cia post%powania, o którym mowa w ust. 3. 7. Podj%cie post%powania porozumiewawczego nie stanowi przeszkody do stosowania przez podatnika &rodków odwo"awczych przewidzianych w przepisach Ordynacji podatkowej. Jednak$e rozpoznanie sprawy przez s#d administracyjny powoduje umorzenie post%powania. 8. W celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania dochodów podatnika niemaj#cego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania lub siedziby, lecz posiadaj#cego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zak"ad w rozumieniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w"a&ciwej ze wzgl%du na miejsce zamieszkania lub siedzib% podatnika, w przypadku korekty zysków tego podatnika podlegaj#cych opodatkowaniu w drugim pa'stwie przepisy ust. 1-7 stosuje si% odpowiednio. 9. Przepisy ust. 1-5 stosuje si% do procedury wzajemnego porozumiewania si%, ustanowionej w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych mi%dzy Rzeczypospolit# Polsk# a pa'stwami cz"onkowskimi Wspólnoty Europejskiej.
9
10. W celu wyeliminowania podwójnego opodatkowania dochodów podmiotów powi#zanych, w"a&ciwy organ podatkowy na wniosek podatnika krajowego dokonuje ustalenia (okre&lenia) zobowi#zania podatkowego tego podatnika w sposób odpowiedni do wyniku zako'czonego post%powania, o którym mowa w ust. 1-8. 11. W sprawach nieuregulowanych w ust. 1-8 oraz w odr%bnych przepisach, stosuje si% przepisy Ordynacji podatkowej Rozdzia% 7 Przepis ko&cowy § 20. Rozporz#dzenie wchodzi w $ycie po up"ywie 14 dni od dnia og"oszenia.
9-7-iw
10
Uzasadnienie
W zwi#zku z przyst#pieniem Polski do Konwencji zawartej w dniu 23 lipca 1990 r. w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków powi!zanych 1 (dalej: konwencja arbitra$owa) oraz przyj%ciem przez Rad% Unii Europejskiej Kodeksu post"powania wspieraj!cego skuteczne wykonanie konwencji arbitra#owej (dalej: kodeks post%powania), stanowi#cego zobowi#zanie polityczne skierowane do pa'stw cz"onkowskich UE, istnieje potrzeba uregulowania w przepisach prawa krajowego kwestii zwi#zanych ze stosowaniem procedury eliminowania podwójnego opodatkowania, przewidzianej w obydwu wskazanych aktach. Konwencja arbitra$owa ustala ogólne zasady prowadzenia procedury, zmierzaj#cej do wyeliminowania negatywnych skutków dokonania przez organ podatkowy jednego pa'stwa korekty zysków przedsi%biorstwa powi#zanego z przedsi%biorstwem po"o$onym w innym pa'stwie cz"onkowskim. Kodeks post%powania, stanowi#c quasi komentarz do konwencji arbitra$owej, zawiera natomiast uszczegó"owienie przewidzianych w niej procedur (procedura wzajemnego porozumiewania si%, procedura arbitra$owa) oraz u$ywanych poj%(. Intencj# konwencji arbitra$owej, a tak$e kodeksu post%powania, by"o stworzenie sformalizowanej procedury post%powania w sprawach podmiotów, które na skutek dokonania przez administracj% podatkow# innego pa'stwa korekty zysków przedsi%biorstwa powi#zanego, mog# podlega( ekonomicznemu podwójnemu opodatkowaniu. Bior#c pod uwag% fakt, i$ postanowienia kodeksu post%powania nie mog# stanowi( bezpo&rednio podstawy prawnej podejmowania dzia"a' przez administracj% podatkow#, a w szczególno&ci nak"adania na podatnika obowi#zków, konieczne jest uregulowanie odpowiednich kwestii proceduralnych w przepisach prawa krajowego.
1
Ustawa z dnia 8 czerwca 2006 r. o ratyfikacji Konwencji, sporz#dzonej w Brukseli dnia 8 grudnia 2004 r., w sprawie przyst#pienia Republiki Czeskiej, Republiki Esto'skiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki )otewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki W%gierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki S"owenii i Republiki S"owackiej do Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzonej w Brukseli dnia 23 lipca 1990 r., zmienionej Konwencj# w sprawie przyst#pienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii, Królestwa Szwecji do Konwencji w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzon# w Brukseli dnia 21 grudnia 1995 r., oraz Protoko"em zmieniaj#cym Konwencj% w sprawie eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych, sporz#dzonym w Brukseli dnia 25 maja 1999 r.
Projekt rozporz#dzenia okre&la, i$ procedura porozumiewania si% w sprawie korekty zysków przedsi%biorstw powi#zanych wszczynana jest przez Ministra Finansów na wniosek podatnika. Wszcz%cie post%powania uzale$nione b%dzie od przedstawienia przez podatnika – zgodnie z art. 2 kodeksu post%powania -
informacji
dotycz#cych
identyfikacji
zainteresowanych podmiotów, okoliczno&ci i dotychczasowego przebiegu sprawy oraz w"asnego stanowiska w sprawie. Projekt rozporz#dzenia okre&la tak$e terminy, w których powinno nast#pi( zawiadomienie podatnika o podj%ciu przez Ministra Finansów post%powania porozumiewawczego (1 miesi#c) oraz jego zako'czenie (2 lata od daty wszcz%cia). Okre&lono ponadto termin (3 lata), po up"ywie którego podatnik traci prawo do z"o$enia wniosku o wszcz%cie procedury porozumiewawczej. Termin ten liczony jest od dnia pierwszego zawiadomienia podatnika o naliczeniu podatku, którego skutkiem b%dzie lub jest podwójne opodatkowanie i ma charakter zawity (art. 6 konwencji arbitra$owej oraz art. 2 kodeksu post%powania). W przypadku zako'czenia post%powania porozumiewawczego w sposób, który wp"ywa na ustalenie podstawy opodatkowania podatnika, w"a&ciwy organ podatkowy dokonuje ponownego okre&lenia zobowi#zania podatkowego, w sposób odpowiedni do jego wyniku. Postanowienia rozdzia"u 6 b%d# mie( równie$ zastosowanie do procedur wzajemnego porozumienia ustanowionej w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, których strona jest Rzeczypospolita Polska, co jest zgodne z pkt. 3.4 kodeksu post%powania.
Ocena skutków wej"cia w 'ycie przepisów rozporz$dzenia 1.
Podmioty, na które oddzia$uje akt normatywny.
Rozporz#dzenie skierowane jest podatników, maj#cych siedzib% lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zawieraj#cych transakcje z podmiotami powi#zanymi, w stosunku do których w"adze podatkowe innego pa'stwa cz"onkowskiego dokona"y korekty zysków. 2. Wp$yw aktu normatywnego na sektor finansów publicznych, w tym bud#et pa%stwa i jednostek samorz!du terytorialnego. Wej&cie w $ycie przepisów rozporz#dzenia nie wywiera bezpo&rednich skutków w zakresie bud$etu pa'stwa i jednostek samorz#du terytorialnego. Wprowadzenie przepisów ma na celu jedynie uporz#dkowanie i uproszczenie systemu podatku dochodowego.
2
3.
Wp$yw aktu normatywnego na rynek pracy.
Rozporz#dzenie nie b%dzie mia"o wp"ywu na rynek pracy w Polsce. 4. Wp$yw aktu normatywnego na konkurencyjno&' gospodarki i przedsi"biorczo&', w tym na funkcjonowanie przedsi"biorstw. Rozporz#dzenie wprowadza mechanizmy pozwalaj#ce na unikni%cie sytuacji, w których dochodzi do ekonomicznego podwójnego opodatkowania dochodów przedsi%biorstwa zawieraj#cego transakcje z przedsi%biorstwami powi#zanymi. Tym samym skorzystanie z procedur okre&lonych jego przepisami mo$e pozwoli( przedsi%biorcy na unikni%cie podwójnego opodatkowania, a zatem wp"ynie pozytywnie na jego funkcjonowanie. 5.
Wp$yw aktu normatywnego na sytuacj" i rozwój regionalny.
Rozporz#dzenie nie wp"ywa bezpo&rednio na sytuacj% i rozwój regionalny. 6. Wst"pna ocena zgodno&ci projektu z prawem Unii Europejskiej. Projekt rozporz#dzenia jest zgodny z prawem Unii Europejskiej i umo$liwia skorzystanie przez podatników, maj#cych siedzib% lub miejsce zamieszkania w Polsce z procedur przewidzianych w konwencji arbitra$owej oraz kodeksie post%powania.
9-8-iw
3