018

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ روش ﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ از ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎن و ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻧﻮﭘﺎ )‪(SMEs‬‬ ‫ﮐﯿﻮان اﺻﻐﺮی‪ :‬ﺷﻬﺮک ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ اﺻﻔﻬﺎن‪[email protected] ،‬‬ ‫ﻓﺮﺷﯿﺪ ﺑﺎﻗﺮﻧﮋاد‪[email protected] :‬‬

‫ﻣﺼﻄﻔﯽ ﮐﺮﯾﻤﯿﺎن اﻗﺒﺎل‪ :‬ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﺎوری‪ ،‬وزارت ﻋﻠﻮم ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﻓﻨﺎوری‪[email protected] ،‬‬

‫ﭼﮑﯿﺪه‬ ‫روشﻫـﺎی ﺣﻤﺎﯾـﺖ ﻣﺎﻟـﯽ ﺑـﺎ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ از ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎن و ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻧﻮﭘﺎ اﮔﺮﭼﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪای در ﮐﺸﻮر‬ ‫اﯾـﺮان ﻧـﺪارد اﻣـﺎ ﻗﺪﻣـﺖ آن در دﻧـﯿﺎ ﺑـﻪ ﭼـﻨﺪ دﻫـﻪ ﻣـﯽرﺳﺪ‪ .‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ اﯾﺪهای ﻧﻮ‬ ‫راهاﻧـﺪازی ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ ﺛﺎﺑـﺖ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮی ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ ﻣﺪل ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣـﻨﻄﻘﻪای اﻧـﺘﺨﺎب ﺷـﻮد‪ .‬از زﯾﺮﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﺑﺴـﯿﺎر ﺣﯿﺎﺗﯽ در ﺳﯿﺮ ﺗﺤﻮل و ﮐﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﯾﻦ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﻘﺶ‬ ‫روشﻫـﺎی ﺗﺎﻣﯿـﻦ ﻣﺎﻟﯽ از اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری از ﻧﻮع ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ آن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﻓـﺮض اﯾـﻨﮑﻪ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی و ﺗﺎﺳﯿﺲ اﯾﻦ ﺻﻨﺎﯾﻊ از ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﺑﺎ وﯾﮋهﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎص ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺪل اراﯾﻪ ﺷﺪه در‬ ‫اﯾـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺑـﺎ ﭘﺸـﺘﻮاﻧﻪای از ﺗﺠـﺎرب دﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﺸﻮر روشﻫﺎی ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺮاﺣﻞ را‬ ‫ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﯿﺰان رﯾﺴﮏﭘﺬﯾﺮی اﯾﻨﻮع ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ روشﻫﺎی ﻣﻌﻤﻮل در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﯾﺎﻓـﺘﻪ ﮐﻤـﺘﺮ و ﻋﻤﺪﺗـﺎ دوﻟﺘـﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻮﺛﺮ آن ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﺮﻏﯿﺐ و ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯽ در اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰیﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﮐﺸﻮر ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ در ﺧﺼﻮص ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﺑﻪ‬ ‫ﻃـﻮر اﺧﺺ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ‪ /‬ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﻌﺎل در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻨﺎوری‪ ،‬واﻗﻌﯿﺖ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮی و ارزش آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺣﻤﺎﯾﺘﻬﺎ را ﻣﯽﺗﻮان در ﮔﺮو ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﺑـﻮدن ﺑﺴﺘﺮﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﺻﺪور ﻣﺠﻮز و راهاﻧﺪازی ‪ 32‬ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ و ‪ 9‬ﭘﺎرک ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوری در ﮐﺸﻮر‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺰم ﺟﺪی در راه ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﺮدن اﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ اﺟﺰای ﺿﺮوری‬ ‫دﯾﮕـﺮی ﺑـﺮای دﺳـﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﻓﻮق ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری و‬ ‫ﺗﺄﻣﯿـﻦ ﻣـﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ اﯾﻦ ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎ و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﻌﻨﻮی ﻧﻮآوران اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‪،‬‬ ‫ﺧﺼﻮﺻـﺎً از ﻧـﻮع رﯾﺴـﮏﭘﺬﯾـﺮ آن‪ ،‬در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﻫـﯿﭻ ﺟﺎﯾﮕﺎﻫـﯽ در اﯾـﺮان ﻧﺪارد و ﺑﺪون وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﯾﺎ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴـﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ و دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ و ﭘﺎرکﻫﺎ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮر ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬ ‫ﻓﻮق دور از واﻗﻌﯿﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮای ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﻫﻤﻮاره ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻪ دﺳﺘﺎوردﻫﺎی ﺗﺠﺎری آن‪،‬‬ ‫وﺟـﻮد ﺗﻐﯿـﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻻزم ﺑﺮای دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻓﻨﺎوریﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺑﺰرگ و‬

‫‪١‬‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫دارای ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﻋﻠـﯿﺮﻏﻢ دارا ﺑـﻮدن اﻋﺘـﺒﺎرات و ﭘﺸـﺘﻮاﻧﻪ ﻣﺎﻟـﯽ ﻗـﻮی‪ ،‬ﻣﻌﻤـﻮﻻً از دﯾﮕـﺮ ﺷـﺮاﯾﻂ ﻻزم ﺑـﺮای ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی‬ ‫ﻓـﻨﺎوریﻫـﺎی ﺟﺪﯾـﺪ ﺑـﺮﺧﻮردار ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﺎوری ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ‪ /‬ﻣﺆﺳﺴﺎت ﮐﻮﭼﮏ و‬ ‫ﻣﺘﻮﺳـﻄﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﺎ ﭘﺸـﺘﻮاﻧﻪ ﻋﻠﻤـﯽ و داﻧـﺶ ﻣﺤـﻮر ﺧـﻮد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﻬﺘﺮی را ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬از دﯾﮕﺮ‬ ‫ﻣﺰﯾﺖﻫﺎی ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﻮراﮐﺮاﺳﯽ ﮐﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﻮدن ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ اﺷﺎره ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﺄﺳـﯿﺲ ﺑـﻨﮕﺎهﻫـﺎی ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ دارای ﻣﺮاﺣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ دارای ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎص‬ ‫ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﯿﺰ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدی دارد ﮐﻪ روشﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﻣﺘﻔﺎوت از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬ ‫را ﻃﻠـﺐ ﻣـﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺄﺳﯿﺲ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﯾﺪه اوﻟﯿﻪ ﮐﻪ در ذﻫﻦ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ آﻏﺎز‬ ‫ﻣـﯽﮔـﺮدد‪ .‬ﭘـﺲ از ﮔﺬراﻧـﺪن ﯾـﮏ ﻣـﺮﺣﻠﻪ آزﻣﻮن‪ ،‬اﯾﺪه ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺷﺪه را ﻣﯽﺗﻮان وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﺳﺎزی ﮐﺮد ﮐﻪ در اﯾﻦ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮد ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ و ﻏﯿﺮ ﻣﺎﻟﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻣﺆﺳﺴﻪای ﮐﻮﭼﮏ‬ ‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮی ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺗﯿﻢ ﮐﺎری و ﺟﻠﺐ ﻧﻈﺮ ﺑﺎزار ﻫﺪف ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬ ‫ﮐـﻪ در ﺻـﻮرت ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪن ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﻪ وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪی ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اداﻣﻪ‬ ‫ﺣـﯿﺎت ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ اﯾﺪه اوﻟﯿﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺑﺴـﯿﺎر ﻣـﺘﻔﺎوت از دﯾﮕـﺮ ﻣـﺮاﺣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻠﻮغ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً‬ ‫ﻣﻮﺳﺴﺎت ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺟﻬﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻫﺪف ﻣﻘﺎﻟﻪ‬ ‫در اﯾـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﮐﻮﺷـﺶ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﮐﻪ روشﻫﺎی ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪ ﻣﻮﺳﺴﺎت اراﺋﻪ و ﻣﻮرد‬ ‫ﺗﺤﻠـﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راهاﻧﺪازی و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﺎرکﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺧﯿﺮ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ‬ ‫ﻋـﻨﻮان ﻣﻨﺎﺳـﺐﺗﺮﯾـﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺑﺮای ﻣﺮاﺣﻞ اول و دوم در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪی در راه‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﯿـﺖ ﻣﺆﺳﺴـﺎت ﮐﻮﭼـﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﯿﺰ‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮروی اراﺋﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺆﺳﺴﺎت در ﺣﺎل رﺷﺪ )ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺠﺮﺑﻪ دﻧﯿﺎ در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﭘـﯿﺶ از ﺟـﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧـﯽ دوم‪ ،‬ﻣﻨـﺒﻊ اﺻـﻠﯽ ﺗﺄﻣﯿـﻦ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑـﺮای ﮐﺎرآﻓﺮﯾـﻨﺎن‪ ،‬دوﻟـﺖ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴـﺎت دوﻟﺘـﯽ ﯾﺎ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ )ﻓﺮﺷﺘﻪﻫﺎی ﺗﺠﺎری( ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺎﻧﮏﻫﺎی ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﺑﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ‬ ‫ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ در اﯾـﻦ ﻣﻮرد ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر‬ ‫ﻓﻌـﺎل ﺷـﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﻣﺮوزه در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ در ﻫﻨﮓﮐﻨﮓ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ‬

‫‪٢‬‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫اﺷـﻐﺎﻟﯽ‪ ،‬اﻧﮕﺴـﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺎﯾﻮان و ژاﭘﻦ ﺗﻤﺮﮐﺰ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ذﮐﺮ دو ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺜﺎل از آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺗﺎﯾﻮان ﻣﯽﺗﻮان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ در‬ ‫دﻧﯿﺎ را ﺗﻮﺿﯿﺢ داد‪.‬‬

‫آﻣﺮﯾﮑﺎ‬ ‫ﻧﻘـﺶ دوﻟـﺖ آﻣـﺮﯾﮑﺎ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﻬﻢ وﻟﯽ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎ وﻇﯿﻔﻪ‬ ‫اﺻـﻠﯽ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﭘﻮﻟﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪای ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮرم و ﭘﺎﯾﺪار ﮐﺮدن ﻓﻀﺎی ﻣﺎﻟﯽ و ﭘﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣـﯽداﻧـﺪ‪ .‬ﺗﺨﻔـﯿﻒﻫـﺎی ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﭼﺸﻢﮔﯿﺮ در ﻣﻮرد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺘﯽ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ داﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳـﺖ‪ .‬ﺳﯿﺎﺳـﺖ دﯾﮕـﺮ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت از ﻃﺮﯾﻖ داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ MIT‬و‬ ‫‪ Stanford‬ﻧﻘﺶ ﭼﺸﻢﮔﯿﺮی در روﻧﻖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ دوﻟﺖ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﺑﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار اﺟﺎزه ﻣﯽداد ﺗﺎ در ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﻗﺎدر‬ ‫ﺑـﻪ اﺳـﺘﻘﺮاض ﭘﻮل ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺑﻬﺮه ﺗﻘﻠﯿﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ از دوﻟﺖ ﻓﺪرال ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮏﻫﺎی ﺗﺠﺎری اﺟﺎزه داده ﺷﺪ ﮐﻪ از‬ ‫ﻃـﺮﯾﻖ اﯾـﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺑﯿﺶ از ‪ 5‬درﺻﺪ از ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﯽ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص دﻫﻨﺪ ) ﭘﯿﺶ از‬ ‫اﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏﻫﺎ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺎری ﻧﺒﻮدﻧﺪ(‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮاواﻧﯽ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺖ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ آﻣﺎر از‬ ‫ﻫـﺮ ده ﺷـﺮﮐﺖ ‪ 9‬ﺷـﺮﮐﺖ ﻣﺮﺗﮑـﺐ ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﯾﺎ ﺟﺮاﺋﻢ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻮرﮐﺮاﺗﯿﮏ و داﺋﻤﺎً در‬ ‫ﺣـﺎل ﺗﻐﯿـﯿﺮ ﺑـﻮد‪ .‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﺷﮑﺴـﺖ‪ ،‬اﯾـﻦ ﻗﻮاﻧﯿـﻦ ﭘـﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ارزﺷﻤﻨﺪی ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از آن ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺻﺎﺣﺒﺎن‬ ‫ﺷـﺮﮐﺖﻫـﺎ ﺗﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ از اﯾـﻦ ﻃـﺮﯾﻖ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﻫـﺎی ﺷﺨﺼـﯽ ﺧـﻮد را ﺗـﺎ ﺟﺎﯾـﯽ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ رﺳﻤﺎً ﺑﻪ ﯾﮏ‬ ‫ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬار ﻣﺨﺎﻃـﺮهﭘﺬﯾـﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﻧﺪ و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ آﻧﻬﺎ را در اﻣﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری اﻓﺮاد ﺧﺒﺮه ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‬ ‫ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری ﻣﺨﺎﻃـﺮهﭘﺬﯾـﺮ در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬زاﺋﯿﺪه اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ و در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن دوﻟﺖ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻣﺤﺪود و ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺧﻼﺻـﻪ در ﻫـﺮ ﮐﺸـﻮری دوﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮی در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻃﺒﯿﻌﺖ رﯾﺴﮏﭘﺬﯾﺮی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی دوﻟﺘﯽ‬ ‫ﺑﺴـﯿﺎر ﺗﺄﺛـﯿﺮﭘﺬﯾﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬دوﻟـﺖﻫـﺎ ﺑـﺎﯾﺪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﯾـﻦ ﻣـﻮرد‪ ،‬از وارد ﮐـﺮدن ﻣﺨﺎﻃـﺮه ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری ﺟﻠﻮﮔـﯿﺮی ﻧﻤﺎﯾـﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺎﺳـﺖﻫـﺎی ﺗﺸﻮﯾﻘﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺷﺪه در ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺸﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ورود ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺎﯾﻮان‬ ‫ﺗـﺎﯾﻮان در ﻣﻘﺎﯾﺴـﻪ ﺑـﺎ ژاﭘﻦ‪ ،‬ﻫﻨﮓﮐﻨﮓ و ﺣﺘﯽ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ ﻣﺤﺪودﺗﺮ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﮐـﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﺘﺮی ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﻫﺎی ﻧﻮﭘﺎ و ﻣﻮارد ﻣﻮﻓﻖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار رﯾﺴﮏﭘﺬﯾﺮ ﺑﺮﺧﻮردار‬ ‫‪٣‬‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻓﻌﺎلﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ در آﺳﯿﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺗﺎﯾﻮان در‬ ‫اﯾـﻦ زﻣﯿـﻨﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻮاﺑﻖ اﯾـﻦ ﮐﺸـﻮر در ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ روی ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﮐﻠﯿﺪی‪ ،‬دوﻟﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖﮔﺮ و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﻠﯽ ﺑﺮ ﺗﺤﺼﯿﻼت ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﺗﺎﯾﻮان در زﻣﯿﻨﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺷﺪ و از آن ﭘﺲ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻣﻬـﺎرت ﺗﺎﯾﻮاﻧـﯽﻫـﺎ در ﺗﻮﻟـﯿﺪ اﯾـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﺑﺎﻋـﺚ رﺷـﺪ اﯾـﻦ ﺻﻨﻌﺖ در ﺗﺎﯾﻮان ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻮق ﺑﺎ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖﻫﺎی ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﯾﻮان در ﺑﺎزار ﺟﻬﺎن ﭼﯿﺰی ﻓﺮاﺗﺮ از ﮐﺸﻮری ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ارزان ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ‬ ‫ﺷـﻮد‪ .‬ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری ﻣﺨﺎﻃـﺮه ﭘﺬﯾـﺮ ﺑـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻣﺮﯾﮑﺎﺋﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﻤﺎﯾـﺖ ﺑﺨـﺶ ﺧﺼﻮﺻـﯽ از ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨـﯽ در ﺗـﺎﯾﻮان ﺳـﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ دارد وﻟﯽ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎه اﺻﻠﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬ ‫ﻣﺨﺎﻃـﺮهﭘﺬﯾـﺮ اﯾـﻦ دﺳـﺘﻪ از ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاران ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1983‬اوﻟﯿﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران‬ ‫ﻣﺨﺎﻃـﺮهﭘﺬﯾﺮ در ﺗﺎﯾﻮان ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ‪ .‬ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﺮاﺟﻊ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار و ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺗﺎﯾﻮاﻧﯽ ﯾﺎ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﻪ‬ ‫داوﻃﻠﺐ ﺻﺎدرات ﻓﻦآوری ﺑﻪ ﺗﺎﯾﻮان ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ وزارت اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻮرد ﺗﺄﺋﯿﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫آزادی ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺧﺎرﺟﯽ در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﻋﺚ ارﺗﻘﺎء ﮐﯿﻔﯽ و ﮐﻤﯽ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ در‬ ‫اﯾـﻦ ﮐﺸـﻮر ﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺎرت ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد اﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺗﺎ ﭼﻪ‬ ‫ﺣـﺪ ﺑـﺎ ﻣﻌﯿﺎر دوﻟﺖ ﺣﺎﮐﯽ ﺑﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﻓﻦآوری ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد و ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس درﺻﺪی از ﮐﻞ ‪ 20‬درﺻﺪ ﺗﺨﻔﯿﻒ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺎﺗـﯽ ﻣﺼـﻮب ﺑـﻪ ﻃـﺮح ﺗﺨﺼـﯿﺺ داده ﻣـﯽﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1991‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای اﺻﻼح ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮک ﻧﯿﺰ ﮔﺮدد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﻮد ﻋﺎﻣﻞ روﻧﻖ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ در ﺗﺎﯾﻮان ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺎﺳـﺖﻫـﺎی ﺗﺸـﻮﯾﻘﯽ دﯾﮕـﺮ ﻧـﯿﺰ در اﯾـﻦ ﻣـﯿﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ‪ 80‬درﺻﺪ از درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ از‬ ‫ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری در ﺳﺎل ﺟﺎری ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺠﺪد درآﻣﺪﻫﺎی ﺣﺎﺻﻠﻪ از‬ ‫ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری ﻣﺨﺎﻃـﺮهﭘﺬﯾـﺮ ﺑﻮدﻧـﺪ ﻣﺠـﺎز ﺑـﻪ ﺣﺬف درآﻣﺪﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری از ﺳﺎﯾﺮ درآﻣﺪﻫﺎی‬ ‫ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺑﺴﯿﺎری از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣﺠﺪد ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳـﺎل ‪ 1999‬دوﻟـﺖ ﺗـﺎﯾﻮان اﻋـﻼم ﮐﺮد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﻠﻮغ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ در ﺗﺎﯾﻮان دﯾﮕﺮ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺗﺨﻔﯿﻒ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ‪ 20‬درﺻﺪی ﺧﻮد را اداﻣﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد و اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ وﻗﻮع اﻓﺖ ﭼﺸﻢﮔﯿﺮی در اﯾﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮدﯾﺪ‬ ‫و از اﯾـﻦ ﻃـﺮﯾﻖ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺧﺎرﺟﯽ ﻋﻠﯽاﻟﺨﺼﻮص آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ در ﺗﺎﯾﻮان ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﺟﺪﯾﺪی ﺑﺮای ﻣﻌﻀﻞ ﻓﻮقاﻟﺬﮐﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪل ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ‬

‫‪۴‬‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫اراﺋـﻪ ﯾﮏ ﻧﻈﺎم ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﯾﮏ اﯾﺪه ﺗﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ آن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪای‬ ‫ﻋﻠﻤﯽ و ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺎت و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد در ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺳﺎزﮔﺎری داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻖ اﺟﺰاء ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ و ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ اﺟﺰاء ﺷﺮط ﺗﻮﻓﯿﻖ آن ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎی ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﺳﯿﺮ ﺗﺤﻮل ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی‬ ‫ﻓـﻨﺎوری )ﻧﻤـﻮدار ‪ ،(1‬ﻣـﺮاﺣﻞ ﺷـﮑﻞﮔـﯿﺮی و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻣﺆﺳﺴـﺎت ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ داﻧﺶ ﻣﺤﻮر را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺪﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﮐﺮد‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اﯾﺪه )‪(Concept‬‬ ‫‪ -2‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺄﺳﯿﺲ )‪(Start–up‬‬ ‫‪ -3‬ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺷﺪ )‪(Early growth‬‬ ‫‪ -4‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻠﻮغ )‪(Established‬‬

‫‪Commercialization Process Stages‬‬ ‫‪• Manufacturing‬‬ ‫‪• Marketing‬‬

‫‪• Scaling Up‬‬

‫‪• Product‬‬ ‫‪Development‬‬

‫‪• Distribution‬‬

‫‪Revenue‬‬

‫‪Product‬‬ ‫‪launch‬‬

‫‪• Business‬‬ ‫‪Planning‬‬ ‫‪• Securing IP‬‬

‫‪Prototype‬‬

‫ﻧﻤﻮدار )‪Bijlani (2003)-(1‬‬

‫‪۵‬‬

‫‪Seed‬‬ ‫‪funding‬‬

‫‪• Exploration,‬‬ ‫‪• Screening,‬‬ ‫‪• Visualizing‬‬

‫‪Concept‬‬ ‫‪proven‬‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫ﻣـﻨﺎﺑﻊ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری‪ ،‬ﻧـﻮع و ﮐﻤﯿﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری و درﺟﻪ رﯾﺴﮏﭘﺬﯾﺮی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری از دﯾﮕﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ و‬ ‫اﺟـﺰاء ﻣﺮﺗـﺒﻂ ﺑـﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﻮق ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺪل ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ دﺳﺖ‬ ‫ﭘﯿﺪا ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﻣﻮﺳﺴﺎت ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ داﻧﺶ ﻣﺤﻮر در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﺧﻮد را‬ ‫ﻃﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ و ﻋﻨﺎﺻﺮ درﮔﯿﺮ در اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺤﺚ و اراﯾﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﻤـﻮدار )‪ (2‬ﻣـﻨﺎﺑﻊ و ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ دﯾﮕﺮ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی‪ ،‬ﻧﻮع و‬ ‫ﮐﻤﯿـﺖ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری و ﻣـﯿﺰان رﯾﺴـﮏﭘﺬﯾـﺮی ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری ﻧﺸـﺎن داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان‬ ‫رﯾﺴـﮏﭘﺬﯾـﺮی ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺑﺎ ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻧﻮﭘﺎ‪ ،‬از اﯾﺪه ﺑﻪ رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان‬ ‫ﻣـﻨﺎﺑﻊ و ﻧـﻮع ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری را ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺪوﯾﻦ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﯾﺪه‪ ،‬ﻫﺪف ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻦ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اﻣﮑـﺎنﭘﺬﯾـﺮی اﯾﺪه‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺎزار‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺗﯿﻢ ﮐﺎری و در ﻧﻬﺎﯾﺖ اراﺋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎری )‪ (BP‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ‬ ‫اﯾـﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎی ﻣﺸﺎورهای ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻋﺘﺒﺎراﺗﯽ ﻣﺤﺪود ﻧﯿﺎزﻫﺎی‬ ‫ﻣﺎﻟـﯽ و ﺧﺪﻣﺎﺗـﯽ اﯾـﻦ ﻣـﺮﺣﻠﻪ را ﺗﺄﻣﯿـﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬دورهﻫﺎی رﺷﺪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺮاﮐﺰ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی‬ ‫ﺷﺨﺼﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺻـﻮرت ﮐﺴـﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿـﺖ در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﯾﺎ ﻣﺆﺳﺴﻪای ﻧﻮﭘﺎ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻣﯽﮔﺮدد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﺣﻘﻮﻗـﯽ اﯾﺪه ﺧﻮد را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ واﻗﻌﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎی ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ از ﭼﻨﯿﻦ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪﻫﺎﯾـﯽ اﺳـﺘﻘﺮار آﻧﻬـﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽﻫﺎی ﻣﺮﺳﻮم در ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ‬ ‫ﻣﺎﻟـﯽ از ﺗﻮﻟـﯿﺪ ﻧﻤﻮﻧـﻪ )‪ (Seed Money‬را ﺑـﺮ ﻋﻬـﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺎن ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از‬ ‫ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی وزارت ﻋﻠﻮم‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﻓﻨﺎوری و راهاﻧﺪازی ﭘﺎرکﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ واﺣﺪﻫﺎی‬ ‫ﻓـﻨﺎوری ﺻـﻮرت ﻋﻤﻠﯿﺎﺗـﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺻﻼﺣﺎﺗﯽ در ﺧﺼﻮص ﺗﻔﮑﯿﮏ وﻇﺎﯾﻒ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﯽ‪-‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﺴﯿﺮ ﺗﺤﻮل ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬رﺷﺪ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﭘﺎﯾﺪار آﻧﻬﺎ ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ )ﻫﺎی( واﻗﻌﯽ ﻣﺴﺘﻠﺰم وﺟﻮد‬ ‫ﺳــﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺘــﯽ دوﻟﺘــﯽ و ﺧﺼﻮﺻــﯽ اﺳــﺖ ﮐــﻪ ﺷــﺮﮐﺖ را در ﻣــﺮﺣﻠﻪای ﺑــﻪ ﻧــﺎم رﺷــﺪ )ﻣــﺮﺣﻠﻪ ﺳــﻮم( ﻗــﺮار‬ ‫ﻣـﯽدﻫـﺪ‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘـﺖ در اﯾـﻦ ﻣـﺮﺣﻠﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺑﺎزار ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد را در ﺑﺎزار ﻣﻮرد آزﻣﻮن ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪-‬‬ ‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی اﯾﻦ دوره ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار )‪ ،(2‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻮﺳﺴﻪ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮﻟـﯿﺪ ﻧـﯿﻤﻪﺻـﻨﻌﺘﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧـﻪ واﻗﻌﯽ ﻣﺤﺼﻮل و ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﯽ از ﻋﻤﺮ ﻣﻮﺳﺴﻪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان رﯾﺴﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﭼﻨﯿﻦ‬ ‫‪۶‬‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺟﺬب اﻋﺘﺒﺎر از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬ ‫ﮔﺰﯾـﻨﻪ ﻣﻨﻄﻘـﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﻓﻘﺪان ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻻزم در ﺧﺼﻮص ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی ﺧﺼﻮﺻﯽ در‬ ‫ﻧﻮع ﺳﺮﻣﺎیه ﮔﺬاری‬

‫ﮐﺸﻮر وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎی واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ رﻧﮕﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺟﺬب‬ ‫وام‬

‫ﻃﺮح ﻫﺎی نیﻣﻪ ﺻﻨﻌﺖی‪،‬‬ ‫ﺻﻨﺪوق ﻫﺎی ﺣﻤﺎیتی و‬ ‫‪VC‬‬

‫اﻋﺘﺒﺎرات ایده ﻣﺤﻮری‬ ‫ﻣﺮاکز رﺷﺪ‬

‫اﻋﺘﺒﺎرات ﻣﺤﺪود‬ ‫زیاد‬ ‫ﻣﺆﺳﺲین‪ ،‬دوره‬ ‫ﻫﺎی رﺷﺪ ﻣﻘﺪﻣﺎتی‬ ‫و ﻣﺮاکز کارآﻓﺮینی‬ ‫میزان‬ ‫ریسک ﭘﺬیری‬

‫ﻣﺮاکز رﺷﺪ‬

‫ﺑﺨﺶ دوﻟﺖی‬ ‫و ﺧﺼﻮصی‬

‫ﺑﺎنک ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻢ‬ ‫ﺑﻠﻮغ‬

‫رﺷﺪ‬

‫ﺗﺄسیس‬

‫ایده‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت داﻧﺶ ﻣﺤﻮر‬ ‫ﻧﻤﻮدار )‪ -(2‬ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار‬

‫اﻋﺘـﺒﺎر از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﺧﺼﻮﺻﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻧﻘﺶ ﺣﻤﺎﯾﺘﻬﺎی‬ ‫ﻣﺎﻟـﯽ دوﻟـﺖ در اﯾـﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺧﺼﻮص ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻋﺘﺒﺎرات ﻣﺎﻟﯽ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟـﻮد و ﯾـﺎ در ﺣﺎل ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ‪-‬‬ ‫ﮔﺮدد‪ .‬اﻋﺘﺒﺎرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮحﻫﺎی ﻧﯿﻤﻪﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺻﻨﺪوقﻫﺎی ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ دوﻟﺖ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪ ،‬ﺻﻨﺎﯾﻊ‬ ‫ﻧﻮﯾـﻦ و اﻋﺘـﺒﺎرات وزارت ﺻﻨﺎﯾﻊ( از اﻧﻮاع ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎی دوﻟﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺜﺒﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ‪-‬‬ ‫ﺗـﻮان اﻣـﯿﺪوار ﺑـﻮد ﮐـﻪ در آﯾﻨﺪه ﻧﺰدﯾﮏ ﺣﻀﻮر ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ در اﯾﻦ ﺣﻮزه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻌﺎلﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺎن ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ دوﻟﺘﯽ ﯾﺎد ﺷﺪه و در ﺟﻬﺖ ﺗﺮﻏﯿﺐ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ در اﯾﻦ‬ ‫ﺣـﻮزه‪ ،‬دﺳـﺘﻪای از ﺣﻤﺎﯾـﺖﻫـﺎی ﻏﯿﺮﻣﺎﻟـﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎی‬ ‫ﻣﺎﻟـﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮر داﺷﺘﻦ ﺣﻮزه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﻃﻖ وﯾﮋه‪ ،‬ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖﻫﺎی‬ ‫‪٧‬‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ ‪ -‬ﺗﻬﺮﺍﻥ ‪۲۸ ،‬ﻭ‪ ۲۹‬ﻣﺮﺩﺍﺩ ‪۱۳۸۳‬‬

‫ﻓﮑـﺮی و ﻣﻌـﻨﻮی )‪ ،(IP‬ﺗﻘﻮﯾـﺖ ﻗﻮاﻧﯿـﻦ ﮔﻤﺮﮐـﯽ ﺑـﺮای ﺣﻤﺎﯾـﺖ از ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داﺧﻠﯽ و ‪ ،. . .‬از اﻧﮕﯿﺰهﻫﺎﯾﯽ ﺟﺪی‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ روﻧﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری رﯾﺴﮏﭘﺬﯾﺮ از ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﯽ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ را ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣـﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬـﺎرم ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﯾـﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﮐﻪ در دوره ﺑﻠﻮغ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽﺑﺮد‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﻫـﺎی آن ﺷـﺮﮐﺖ ﺑـﺎ ﻫـﺪف ﮔﺴﺘﺮش ﺣﯿﻄﻪ ﮐﺎری از ﺗﮏ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻧﮏﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ را در ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎزی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺣﺠـﻢ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاری و رﯾﺴـﮏ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬آﺛﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم و ﺳﻮدآوری ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی‬ ‫ﺑﺎﻧﮑﯽ در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻮدن رﯾﺴﮏ آن‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﺣﻀﻮر ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ را ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده و ﺣﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻓﻀﺎﯾﯽ رﻗﺎﺑﺘﯽ در ﺑﯿﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی‬ ‫در ﻣﺒﺎﺣـﺚ ﮔﺬﺷـﺘﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﺳﺴﯿﻦ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﺮ‬ ‫داﻧـﺶ و ﻧـﻮآوری در ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﯿﺎن ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺷﺮط ﻻزم در ﮐﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﻫﻤﻮار ﮐﺮدن‬ ‫ﻣﺴـﯿﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ آﻧﻬـﺎ و رﻓـﻊ ﻣﻮاﻧـﻊ و ﺿـﻌﻒﻫـﺎی ﻣﻮﺟـﻮد در ﻧﻈﺎم ﻧﻮآوری اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای‬ ‫ﻋﻤﻠﮑـﺮد ﻣﻮﻓـﻖ اﯾـﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺑﺮ روی اﯾﺪهﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺠﺎری آﻧﻬﺎ از اﺑﺘﺪای‬ ‫ﺷـﮑﻞﮔـﯿﺮی ﺗـﺎ ﻣـﺮاﺣﻞ ﺑﻠـﻮغ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ وﻇﯿﻔﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ در‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ رﺷﺪ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﺎ ﮐﻤﯿﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮی دارد‪ .‬آﻧﭽﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻋـﻨﻮان ﻣـﺪل ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﻻی اﻧﺤﻼل ﺷﺮﮐﺖ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اول‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ دوﻟﺘﯽ ﻣﺮاﮐﺰ‬ ‫رﺷﺪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ اﯾﺪهﭘﺮدازی‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺎزار‪ ،‬اراﺋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﮐﺎری و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ )اﻋﻢ از ﻣﺤﺼﻮل و ﯾﺎ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﻨﯽ( ﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﺮاﺣﻞ ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار و ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریﻫﺎی دوﻟﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﻗﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻏﯿﺮ‬ ‫ﻣﺎﻟﯽ و در ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺷﺮاﺋﻂ ﻻزم ﺑﺮای ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣـﺪل ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻫﺪف و روش ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ داﺋﻤﯽ اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﺻﻠﯽ در اﯾﻦ ﻣﺪل ﻓﻌﺎل‬ ‫ﮐﺮدن ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ از ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮی ﯾﮏ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ اﯾﺪه ﻫﻢ اﮐﻨﻮن‬ ‫در ﺳـﻄﺢ ﺟﻬـﺎن ﺑﺼﻮرت ﮐﺎﻣﻼ ﻋﻤﻠﯽ درآﻣﺪه و ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار ﻣﺨﺎﻃﺮهﭘﺬﯾﺮ ﺧﺼﻮﺻﯽ آﻣﺎده ﺟﺬب و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‪-‬‬ ‫ﮔـﺬاری ﺑـﺮ روی اﯾﺪهﻫﺎی ﻧﻮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﺣﺼﻮل ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ در اﯾﺮان ﻣﺴﺘﻠﺰم ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن‪،‬‬ ‫ﺗﺎﻣﯿـﻦ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﮐﺎرآﻣﺪ و ﺟﻠﺐ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮد آور ﺑﻮدن اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ‬ ‫ﮐـﻪ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺑﯿﺸﺘﺮی وارد اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺷﺪه و رﻗﺎﺑﺖ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری از ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺷﺮﮐﺖ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺒﻊ رﯾﺴﮏ ﺑﯿﺸﺘﺮی را در ﺑﺮ دارد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٨‬‬

۱۳۸۳ ‫ ﻣﺮﺩﺍﺩ‬۲۹‫ﻭ‬۲۸ ، ‫ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬- ‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻣﺨﺎﻃﺮﻩ ﭘﺬﻳﺮ‬

‫ﻭﺍﺣﺪ ﺗﻬﺮﺍﻥ‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬ Bijlani, S. K., "The Role of SMEs in Enhancing National Competitiveness: The Impact of IndustryInstitute-Government Interactions", The 7th National Congress on Government-University-Industry Relations for National Development, Isfahan, 2003.

٩