شرح و عمل

‫گفت جهان بر چه استوار کرد؟‬ ‫گفتم بر عمل‪.‬‬ ‫گفت این حجاب شرح کجا بر عمل کشید؟‬ ‫ح … ) آیا شرح نکردیم‬ ‫شَر ْ‬ ‫گفتم آنجا که گفت باش پس پدید آمد‪.‬کسی بر سّر عمل طاقت نیاورد‪.‬پس شرح عام کرد که َاَلْم َن ْ‬ ‫…(‪.‬‬ ‫گفت از چه رو شرح کرد که آدمی بر عمل استوار است؟‬ ‫ک و فرو نهادیم از تو بار گرانت را(‪.‬‬ ‫ک ِوْزَر َ‬ ‫عن َ‬ ‫ضْعَنا َ‬ ‫گفتم بار برداشت از دوش آدمی که عمل امانتی بس گران است )َوَو َ‬ ‫گفت از چه رو بار نهاد که بردارد؟‬ ‫سًرا ‪).‬و بیگمان با هر دشوارى آسانى است( آنگاه راه بنمود به رهنما و‬ ‫سِر ُی ْ‬ ‫ن َمَع اْلُع ْ‬ ‫گفتم چنین تدبیر شد به آزمودن آن که َفِإ ّ‬ ‫رهنمود به شرح به بازگشت بر عمل‪.‬‬ ‫گفت آیا عمل را به شرح کشید؟‬ ‫گفتم آدمی را بر راه نهاد و به سوگندی راه از بیراه جدا کرد‪.‬‬ ‫گفت کدامین راه؟‬ ‫گفتم ماندن بر شرح یا رفتن بر عمل‪.‬‬ ‫گفت چگونه؟‬ ‫ل اّلِذی َ‬ ‫ن‬ ‫خسٍْر ) بی شک آدمی زیانکار است( مگر ِإ ّ‬ ‫ن َلِفی ُ‬ ‫سا َ‬ ‫لن َ‬ ‫ن ا ِْ‬ ‫صِر )قسم به عصر( که ِإ ّ‬ ‫گفتم آنجا که سوگند خورد که َواْلَع ْ‬ ‫صْبِر ) مگر آنان که با ایمان عمل صالح نمودند و بر حق توصیه کردند‬ ‫صْوا ِبال ّ‬ ‫ق َوَتَوا َ‬ ‫حّ‬ ‫صْوا ِباْل َ‬ ‫ت َوَتَوا َ‬ ‫حا ِ‬ ‫صاِل َ‬ ‫آَمُنوا َوعَِمُلوا ال ّ‬ ‫سًرا) بی شک با هر دشوارى آسانى‬ ‫سِر ُی ْ‬ ‫ن َمعَ اْلُع ْ‬ ‫)و بر این راه دشوار( به صبر توصیه کردند( که پیشتر آزموده اند به ِإ ّ‬ ‫است(‪.‬‬ ‫گفت آیا بر دشواری عمل‪ ،‬آسانی شرحی تازه را نوید است‪.‬‬ ‫ح به حال خاص بر سینه ی تو بجوشد چندان‬ ‫گفتم نوید بر عملی است که در هیچ شرحی نیاید و بر چنین عمل آنگاه َاَلْم َنشَْر ْ‬ ‫ببینی و بدانی تا عمل بر تو آسان شود‪.‬‬ ‫گفت آیا بر شرح و عمل مثالی روشن هست؟‬ ‫گفتم عمل آن است که ِإّنا َأنَزْلَناُه ِفی َلْیَلٍة… که در یک شب به یکباره نازل کرد و آن دیگر آن است که در بیست و چند سال‬ ‫شرح کرد‪ .‬بار بر داشت به شرح که خداوند سهل و سلم است‪.‬‬ ‫ن )اگر فرود مى‬ ‫کُرو َ‬ ‫س َلَعّلُهْم َیَتَف ّ‬ ‫ضِرُبَها ِللّنا ِ‬ ‫ل َن ْ‬ ‫لْمَثا ُ‬ ‫ک ا َْ‬ ‫ل َوِتْل َ‬ ‫شَیِة ا ِّ‬ ‫خْ‬ ‫ن َ‬ ‫عا ّم ْ‬ ‫صّد ً‬ ‫شًعا ّمَت َ‬ ‫خا ِ‬ ‫ل ّلَرَأْیَتُه َ‬ ‫جَب ٍ‬ ‫عَلى َ‬ ‫ن َ‬ ‫َلْو َأنَزْلَنا َهَذا اْلُقْرآ َ‬ ‫آوردیم این قرآن را بر کوهى البته مى دیدید آن را فروتن از هم پاشیده از ترس خدا و این مثلها را بیان مى کنیم براى مردم‬ ‫تا آنکه ایشان اندیشه کنند‪(.‬‬ ‫گفت آیا بر عمل در عبور از شرح مثالی است؟‬ ‫ک َما َلْیَلُة اْلَقْدِر که در عمل به یک شب راهی پیموده شود که به صد سال در شرح کسی‬ ‫گقتم هست اگر بداند آدمی َوَما َأْدَرا َ‬ ‫نتواند پیمودن‪.‬‬ ‫گفت…‬ ‫گفتم مرا به گفتگو می کشی که گفتگو شرح است و چون نیم کردار نیست‪ .‬گدای شرح نباش‪ .‬رو گدای عمل باش که بیواسطه‬ ‫ببینی‪ .‬عمل‪ ،‬دیدن است و شرح‪ ،‬دانستن‪ .‬از دانستن سخت است که به دیدن در آیی که بسیارند دانایان کور‪ .‬از دیدن لجرم‬ ‫خواهی دانست بی واسطه یا به اشارتی کوتاه‪.‬‬ ‫غلمرضا رشیدی‬ ‫شهریور ‪۸۸‬‬ ‫‪http://iranjoy.com/?p=484‬‬ ‫پی نوشت‪:‬‬ ‫مراد از عمل آدمی همه عمل صالح است که عصای راه است نه چوب گناه‪.‬‬ ‫مولنا می فرماید‪:‬‬ ‫بر گرفته چون عصای او عصا‬ ‫ساحران با موسی از استیزه را‬

‫زین عصا‪ ،‬تا آن عصا فرقیست ژرف زین عمل تا آن عمل‪ ،‬راهی شگرف‬ ‫رحمۀ ال‪ ،‬آن عمل را در وفا‬ ‫لعنۀ ال‪ ،‬این عمل را در قفا‬