Yoga & Meditation In Jainism

F3 3.4.1. si™ æÞkLk y™u Þku„. Ãkrù{Lkk Ëuþku{kt ‘{uzexuþLk’Lkku yuf ¢uÍ [kÕÞku Au. ykMkLk-Þkuøk yLku æÞkLkLkk fux÷ktf Ãkrhçk¤kuLku s ytrík{ {kLke ÷E æÞkLk fÞkoLke ðkíkku [k÷u Au. íÞkhu {q¤¼qík heíku æÞkLk yu þwt Au? Þkuøk þwt Au? íkuLkk sðkçk{kt siLk Ä{o sýkðu Au fu ; æÞuÞLkwt MkËk M{hý hnu íku s æÞkLk yÚkðk {LkLke rð[khÄkhkLku yuf rð»kÞ{kt yufkøkú fhðe íku æÞkLk fnuðkÞ Au. siLk {kLÞíkk yLkwMkkh æÞkLk, ykí{kLke yuf rðrþü þÂõík Au. ykí{kLkk ÂMÚkh-rLkrùík-yæÞðMkkÞÃkrhýk{kuLku æÞkLk fnuðk{kt ykðu Au. íku þw¼ yLku yþw¼ yu{ çku «fkhLkwt Au. þw¼ æÞkLk suLkk îkhk MkwtËh-MkkÂíðf yLku «fkrþík ÚkðkLkk W¥k{ rð[khku ykðu íku þw¼ æÞkLkÚke Au. þw¼ æÞkLkÚke ÃkqðoMktr[ík ÃkkÃkf{oLkku ûkÞ ÚkkÞ Au yLku ykí{kLke þwrØ ÚkkÞ Au. yþw¼ æÞkLk siLkk îkhk {÷eLk øktËk-rðf]ík yLku ®nMkf rð[khku ykðu íku yþw¼ æÞkLk Au. yþw¼ æÞkLkÚke Lkðk f{kuoLkwt MksoLk ÚkkÞ Au. yLku ykí{k {r÷Lk ÚkkÞ Au. þw¼ yLku yþw¼ æÞkLk {wÏÞíðu [kh «fkhLkk Au. 1.ykíkoæÞkLk {Lkøk{íkwt {u¤ððk {kxu yLku yýøk{íkwt Akuzðk {kxu r[tíkk fhðe, f»kkÞ fhðk, hzðwt Ëw:¾e Úkðwt íkuLku ykíkoæÞkLk fnuðkÞ Au. yrLküMktÞkuøk, EürðÞkuøk, hkuøk®[íkk yLku rLkËkLk 4 ¼uË Au. yk æÞkLkÚke Ëwøkorík{kt sðw Ãkzu Au. 2.hkiÿ æÞkLk ®nMkk, sqX, [kuhe, ÔÞr¼[kh, Ãkrhøkún ðøkuhu ÃkkÃkku fhðk {kxu Mkíkík rð[kh fhðk, íkuLkku y{÷ fhðku yLku fhkððku íku hkiÿ æÞkLk Au. ykí{rðfkMk{kt yk æÞkLk çkkÄf Au. ®nMkkLkwt çktÄe, {]»kkLkwçktÄe, MíkuÞkLkwçktÄe, rð»kÞ MkthûkkLkwçktÄe- 4 ([kh) Ãkuxk «fkh Au. yk æÞkLkÚke Lkhf øk{Lk ÚkkÞ Au. ¼ðktíkh{kt Ëw:¾e Ëw:¾e ÚkkÞ Au. 3.Ä{o æÞkLk {LkLke þw¼ ð]r¥k yLku «ð]r¥kLke yufkøkúíkkÚke SðLk Ãkrðºk yLku ÃkkðLk Au. íkuLku Ä{o æÞkLk fnuðk{kt ykðu Au. yk¿kkrð[Þ, yÃkkÞrð[Þ, rðÃkkfrð[Þ yLku MktMÚkkLk rð[Þ [kh Ãkuxk ¼uË Au. yk æÞkLkÚke Sð MkËTøkrík{kt òÞ, Ëuð¼ð Ãkk{u Au. 4.þwõ÷ æÞkLk ykí{kLkk rðþwØ MðYÃkLke yLkw¼qrík ÚkkÞ, ykí{Mkkûkkífkh ÚkkÞ Au, íkuLku ‘þwõ÷ æÞkLk’ fnuðk{kt ykðu Au. çkÄk «fkhLkk {kun yLku Ëku»kku Lkkþ Ãkk{u Au, íÞkhu yk æÞkLk rMkØ ÚkkÞ Au. ®ÃkzMÚkæÞkLk, ÃkËMÚkæÞkLk, YÃkMÚkæÞkLk, yLku YÃkkíkeík æÞkLk yu [kh Ãkuxk ¼uË Au. yk æÞkLkÚke f»kkÞsLÞ, E»kko, rð»kkË, þkuf MktíkkÃk ykrË {kLkrMkf Ëw:¾kuÚke fËkrÃk Ãkezk Ãkk{íkku LkÚke. íku «MkÒkr[¥k yLku «{wrËík hnu Au yLku {xeLku yLkw¥khðkMke Ëuð¼ð yÚkðk fuð÷¿kkLke Ãký çkLke þfu Au.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é Þkuøk

siLk Ä{o{kt ÞkuøkLke ÃkhtÃkhk «k[eLk fk÷Úke Au. ÞkuøkLkwt ÷ûký : siLk ÞkuøkËþoLkfkh Ãkíktsr÷yu r[¥kð]r¥kykuLkk rLkhkuÄLku Þkuøk fÌkku Au, íku{ siLkk[kÞkuo yu ykí{kLku fuð¤¿kkLk ykrË Ãkh{ MkkÂíðf íkÚkk ¿kkLk [uíkLkkLke MkkÚku òuzu, íkuLku Þkuøk fnu Au. yk[kÞo nrh¼ÿyu fÌkwt Au fu ykí{kLku {kuûk MkwÄe ÃknkU[kzu Au íku Þkuøk Au. {kuûk «króLkk {wÏÞ yLku økkiý, yLíkhtøk íkÚkk çkrnhtøk, ¿kkLkárü yLku yk[kh árüÚke sux÷k Ãký yæÞkí{ rLkŠËü MkkÄLk Au íkuLkwt ÞÚkkrðrÄ MkBÞøkT yLkwckLk yLku íkuLkkÚke «kó Úkðkðk¤e ykæÞkÂí{f rðfkMkLke ÃkqýoíkkLkwt Lkk{ Þkuøk Au. Þkuøk Mktøkún : [krhºk-rðfkMkLkk {kxu íkÚkk Þkuøk MkkÄLkk nuíkw MkkÄfkuLkk {kxu fux÷kf ykð~Þf rLkÞ{-WÃkrLkÞ{ íkÚkk r¢Þkyku fhðkLkwt rðÄkLk Au. suLku siLk Ãkkrh¼kr»kf þçËkð÷e{kt Þkuøk Mktøkún fnuðk{kt ykðu Au. su çkºkeMk Au. yk Paper 3 Unit 4 # 1

www.jainuniversity.org

çkºkeMk Mkqºk siLk ÞkuøkLke ykÄkh¼qr{ {kLkðk{kt ykÔÞk Au. yk[kÞo nrh¼ÿyu ÞkuøkrçkLËw{kt ÃkqðoMkuðk, Þkuøkárü Mk{wå[Þ{kt Þkuøkçkes yLku Þkuøkþíkf{kt ÷kirff Ä{o íkhefu Ãkk÷Lk fÌkwt Au. Þkuøk MkkÄLkkLke rMkrØ {kxu yLkwckLk rðrÄ ÃkwÁ»kkÚko ykð~Þf Au. ÞkuøkLkk yLkwckLk : yLkwckLkLkk Ãkkt[ «fkh Au. (1) rð»kkLkwckLk (2) økhkLkwckLk (3) yLkLkw»XkLk (4) íkËTnuíkw yLkwckLk (5) y{]íkkLkwckLk. yk{ktÚke «Úk{ ºký yLkwckLk hkøk, {kun ykrË ¼kðkuÚke Þwõík nkuðkLkk fkhýu ÷kirff Au ßÞkhu ytrík{ çku yLkwckLkku{kt hkøkkrË ¼kðkuLkku yrík yÕÃk-ytþ nkuÞ Au. íkÚkk yk yLkwckLkku{kt MkkÄfLke EåAk MktMkkh-Mkw¾kuLke «króLke LkÚke nkuíke, ykÚke íkuLku MkËLkwckLk fnuðk{kt ykðu Au. ÞkuøkLkk Ãkkt[ ¼uË siLk Þkuøk{kt Þkuøk MkkÄLkkLkk {kxu Ãkkt[ MkkÄLk Mðefkh fhðk{kt ykÔÞk Au. MÚkkLk, Wýo, yÚko, yk÷BçkLk yLku yLkk÷BçkLk yk MkkÄLkkuLkk ykÄkh Ãkh ÞkuøkLkk Ãkkt[ ¼uË ÚkE skÞ Au. yk[kÞo nrh¼ÿyu yLÞ yÃkuûkkÚke ÞkuøkLkk ºký «fkh çkíkkÔÞk Au. EåAkÞkuøk, þk†Þkuøk, Mkk{ÚÞoÞkuøk. yk ºkýu ÞkuøkkuÚke MkËT¼qík árüyku Þkuøkárüyku Au. su Mkk{kLÞík: ykX Au. (1) r{ºkk, (2) íkkhk, (3) çk÷k, (4) Ëe«k, (5) ÂMÚkhk, (6) fktíkk, (7) «¼k yLku (8) Ãkhk. MktMkkhÃkríkík árü - Mkk{kLÞ árü yÚkðk yku½árü Úke WÃkh QXeLku MkkÄf yk Þkuøkárüyku{kt ÃknkU[u Au. siLk Þkuøk árüÚke yk[kÞo nrh¼ÿ îkhk rLkYrÃkík yk Þkuøkárüyku yrík {níðÃkqýo Au. yk{kt siLk {kuûk{køko :- MkBÞøkT ËþoLk, MkBÞø¿kkLk yLku MkBÞfT [krhºkLkku Mkkh rLkrník Au.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

Paper 3 Unit 4 # 2

www.jainuniversity.org

F3 3.4.2. si™ {tºkkuLkku 5rh[Þ. siLk Ä{oLkk yk[kh -rð[kh fu yknkh - ykþÞ sux÷k Ãkrðºk Au, søkík fÕÞkýLku ðhu÷k Au, íkux÷k s siLk {tºkku Ãký «[tz Qòo ¼hu÷k MkðosLkMkw¾kÞ,Mkðo sLk rníkkÞLkk ¼kðÚke ¼hu÷k Au. rðîkLkkuu Ãký íku-íku {tºk þÂõíkykuLkku nðu Mðefkh fhðk ÷køÞk Au. {Lºk yux÷u [ku¬Mk «fkhLkk ({tºk rMkØ ÃkwY»kkuLkk) yûkhku-¼kðku yLku ykþÞkuLke økwtÚkýe fhu÷k þçËkuLkku Mk{qn íku{kt rðãwíkT þÂõík, ykf»koýþÂõík ðøkuhu hnu÷e nkuÞ Au. íku íku {tºkLkk Mkíkík òÃkÚke QòoLke rðþwrØ - rðMVkux yLku fkÞo rMkrØ ÚkkÞ Au. siLk Ä{o{kt Ëun-{Lk-ErLÿÞku-«ký yLku ykí{kLke Mk½¤e þÂõíkykuLkwt hûký-Mk÷k{íke-MkwrðÄk yLku MkkÄLkk-rMkrØ íkÚkk {LkðktrAík V¤Lke «kró {kxu {nk{tºkkrÄhks íkhefu Lkðfkh{tºkLku çkíkkððk{kt ykÔÞku Au. su{kt H fu nÙe ­ {tºk çkes ÷økkzÞk rðLkk økýðk{kt ykðu íkku íku {kuûkËkÞf çkLku Au. yLku H nÙe P {tºkÃkqðof çkku÷ðk{kt ykðu íkku Mkðo {LkkuhÚkkuLke þe½ú rMkrØ ÚkkÞ Au. su{fu, H nÙe ­ Lk{ku yrhntíkkýt yÚkðk Lk{ku yrhntíkkýt.. Lk{ku rMkØkýt ðøkuhu ÃkËkuÚke H nÙe ­ Lk{ku rMkØkýt H nÙe ­ ÷økkzâk rðLkk MkkËku Lkðfkh MktÃkqýo økýðku. H nÙe ­ Lk{ku ykÞrhÞkýt hkus QXíkkt 12 Lkðfkh, Mkqíkkt 7 Lkðfkh yLku H nÙe ­ Lk{ku WðßÍkÞkýt ½hLke çknkh Lkef¤íkkt 3 Lkðfkh yLku þõÞ nkuÞ H nÙe ­ Lk{ku ÷kuyuMkÔðkMkknqýt íkku hkus 108 fu 27 Lkðfkh økýðkÚke «[tz ÃkqÛÞ ..EíÞkrË çktÄ yLku f{oûkÞ ÚkkÞ Au. 1) rMkØ[¢Lkk {tºk : H nÙe ­ ©ª ynO yrMkykWMkk Lk{: k rºkfk÷ (Mkðkh-çkÃkkuh-Mkkts) Ãkkt[-Ãkkt[ {k¤k økýðe, Mkðo fkÞo rMkØ ÚkkÞ. 2) yLÞ {tºk: yrhntík rMkØ ykÞrhÞ WðßÍkÞ Mkknq k rðrÄÃkqðof Mkðk ÷k¾Lkku òÃk fhðkÚke ÷û{e-rðãk-Þþ «kó ÚkkÞ. 3) H nÙe ­ ynO Lk{: k yk »kzûkhe rMkØ {tºk Au. hkus 10 {k¤k økýðkÚke {Lk:þktrík íkÚkk fkÞo rMkrØ yð~Þ ÚkkÞ Au. 4) H nÙe ­ ©et ynO Lk{: k hkus 20 {k¤k økýðkÚke ÷û{e «kó ÚkkÞ, rLkÄoLkíkk, Ëw:¾ Ërhÿíkk Lkkþ Ãkk{u Au. 5) H nÙe ­ ynoík WíÃkík WíÃkík Mðknk k yk rºk¼wðLkMðk{eLke {nk[{ífkhe rðãk Au. hkus 10 {k¤k økýðkÚke y¾qx ÷û{e ðøkuhu ykÃkLkkhe Au. 6) H yi t (yiE{T) Lk{:k hkus 10 {k¤k økýðkÚke ¿kkLk-çkwrØ ðÄu. 7) H nÙe ­ ©ª õ÷ª ç÷qt yi t Lk{: k yk MkhMðíke ËuðeLkku rMkØ{tºk Au, hkus 10 {k¤k økýðkÚke rðãk¿kkLkLke «kró ÚkkÞ Au. 8) H nÙkpt nÙe ­ n›­ nÙki P nÙ: yrMkyWMkk Mðknk k rºkfk¤ Ãkkt[-Ãkkt[ {k¤k økýðkÚke yðo heíkLke Mkw¾ þktrík yLku ytíku {kuûkLke «kró ÚkkÞ Au. 9) H nÙe ­ Lk{ku yrhntíkkýt rMkØkýt Mkqheýt WðßÍkÞkýt Mkknqýt {{ É®Ø ð]®Ø Mk{erníkt fwÁ fwÁ Mðknk k rºkfk÷ 32-32 ðkh òÃk fhðkÚke Mkðo rMkrØ «kó ÚkkÞ. ÷û{eLkku ÷k¼ ÚkkÞ Au. yÚkðk 21 rËðMk MkwÄe rºkfk÷ Mkk{krÞf ÷ELku òÃk fhðkÚke þe½ú rMkrØ ÚkkÞ Au.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

{tºkku MktçktÄe ðÄw òýfkhe {kxu ÷kEçkúuhe{kt òuðwt Paper 3 Unit 4 # 3

www.jainuniversity.org

F3 3.4.3. si™ ßÞkurík»k{kt …t[kt„,{wnqíko …rh[Þ y™u ™ûkºk-hkrþ-„ún …rh[Þ. ßÞkurík»kþk† ¾økku¤þk†Lkwt yuf ytøk Au. økúnLke {Lkw»Þ WÃkh þwt yMkh ÚkkÞ Au íku çkíkkðíkwt yuf þk† Au. [tÿ Ãk]Úðe ykMkÃkkMk Vhu Au. Ãk]Úðe ÃkkuíkkLke Ähe WÃkh Ãkrù{Úke Ãkqðo íkhV Vhu Au. Ãk]Úðe MkqÞoLke ykMkÃkkMk Vhíke hnu Au.Ãk]Úðe ÃkkuíkkLke Ähe WÃkh Ãkrù{Úke Ãkqðo íkhV Vhíke nkuðkÚke, Ãk]Úðe ÃkhÚke òuLkkhLku MkqÞo ÃkqðoÚke Ãkrù{ rûkríks{kt y÷kuÃk ÚkE síkku Ëu¾kÞ Au.

jainuniversity.org

yk ¼ú{ý{køko økku¤ yLku ykfkþ{kt yuf Lkûkºk ÃkkMkuÚke þY ÚkELku ð»koLku ytíku yu s søÞkyu Ãkqýo ÚkkÞ Au. MkqÞoLke yk ¼ú{ý fûkkLku ¢ktríkð]ík fnuðkÞ Au. yk ¼ú{ý {køkoLkk 12 rð¼køkLku hkrþ fnuðkÞ Au. yLku 27 rð¼køkLku Lkûkºk fnuðkÞ Au. Ãkt[ktøk : Ãkt[ktøk yux÷u Ãkkt[ ytøk: 1) ríkrÚk, 2) ðkh, 3) Lkûkºk, 4) Þkuøk, 5) fhý ríkrÚk :

MkqÞo yLku [tÿ ðå[uLkwt ytíkh Ëþkoðíke Mkt¿kk yux÷u ríkrÚk, [tÿLke økrík ðÄkhu nkuðkÚke [tÿ MkqÞoLke ykøk¤ [k÷u Au, yk{ [tÿ MkqÞoÚke ykøk÷ 120 òÞ yux÷u fu yuf ríkrÚk ÚkkÞ. yk{ 00 Úke 1800 MkwÄe 15 rËðMk yuf íku MkwË ÃkûkLkk fnuðkÞ. íku çkkË 1800 Úke 3600 ykðu íku 15 rËðMk íku ðË ÃkûkLkk fnuðkÞ. ríkrÚk Ãkqhe ÚkðkLku ykuAk{kt ykuAk 20 f÷kf yLku ðÄkhu{kt ðÄkhu ykþhu 27 f÷kf ÷køku Au. [tÿÚke MkqÞo Mkk{Mkk{k 1800 ykðu yux÷u ÃkwLk{ ÚkkÞ Au. [tÿÚke MkqÞo 900 ykðu yux÷u MkwË ykX{, [tÿÚke MkqÞo 2700 ykðu yux÷u ðË ykX{, [tÿ MkqÞo MkkÚku MkkÚku ykðu yux÷u y{kMk. {kºk Ãknu÷e 15 ríkrÚkLku MkwË fnuðkÞ Au yLku çkeS 15 ríkrÚkLku ðË fnuðkÞ Au. ðkh: Ãkt[køkLkwt çkeswt ytøk ðkh Au. ðkh 7 Au. rnLËwyku{kt MkqÞkuoËÞÚke çkeò MkqÞkuoËÞ MkwÄeLkk Mk{ÞLku ðkh økýu Au. {wMk÷{kLk MkqÞkoMíkÚke ðkh økýu Au. ¾úeMíkeyku{kt {Ähkík Úke ðkh økýu Au. ¢{ rnLËw{kt ðkhLkk Lkk{ {wMk÷{kLkLkk ðkhLkk Lkk{ r¾úMíkeLkk ðkhLkk Lkk{

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)

hrððkh Mkku{ðkh {tøk¤ðkh çkwÄðkh økwYðkh þw¢ðkh þrLkðkh

Paper 3 Unit 4 # 4

ykEíkðkh Ãkeh {tøk¤ðkh çkwÄ sw{uhkík swB{k þrLkðkh

MkLzu {Lzu xâwÍzu ðuLkMkzu ÚkMkozu £kEzu Mkuxhzu

www.jainuniversity.org

Lkûkºk : Lkûkºk yux÷u íkkhkLkku Mk{wn. 2 1/4 Mkðk çku LkûkºkLkk Mk{wnLku hkrþ fnuðkÞ. ykfkþLkk 27 íkkhkLkk Mk{wnLke ykf]rík Lke[u {wsçk fhu÷ Au suLku Lkûkºk fnuðkÞ Au. yuf hkrþ{kt Mkðk çku Lkûkºk ykðu Au. yuf LkûkºkLkk [kh [hý nkuÞ Au. Mkðk çku Lkûkºk = Lkð [hý yuf hkrþ{kt ykðu Au. [iºk {kMk{kt MkqÞo {u»k{kt nkuÞ Au. MkqÞo yuf Lkûkºk{kt [kiË rËðMk hnu Au. Ëh {kMku MkqÞo yuf hkrþ ykøk¤ ðÄu Au. 27 rð¼køk = 3600 (ºkýMkku MkkEX ytþ) yux÷u 1 rð¼køk = 130 200 çkLku Au íkuLku Lkûkºk fnuðkÞ Au. Ëhuf LkûkºkLku [kh [hý nkuÞ Au. Ëhuf [hý 30 200 Lkwt çkLku Au. Lkûkºk 27 Au. ¢{ Lkûkºk Mðk{e [hý {wsçk yûkh 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16)

yrïLke hkurnýe {]økþe»ko ÃkwLkðoMkw Ãkw»Þ W¥khk nMík r[ºkk Mðkrík yLkwhkÄk W¥khk»kkZk ©ðý ÄrLkck þíkíkkhfk W¥khk¼kÿ ÃkËk huðíke

fuíkw [tÿ {tøk¤ økwY þrLk VkÕøkwLke [tÿ {tøk¤ hknw þrLk MkqÞo [tÿ {tøk¤ hknw þrLk çkwÄ

[w [u [ku ÷k W ðk rð ð ðu ðku f ze f fku n ne n nku nku zk MkqÞo x xku Ãk Ãke Ãkw »k ý X Ãkku Ãkku h he Y hu hku íkk Lk Lke Lkw Lkku ¼u ¼ku s S ¾e ¾w ¾u ¾ku øk øke økw økku økku Mk Mke zw Ëw s Ä Ëu Ëku [ [e

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

yk heíku yuf hkrþ{kt çku økúnLkku «¼kð nkuÞ Au. 1) hkrþLkk Mðk{e, 2) LkûkºkLkk Mðk{e

Þkuøk Ãkt[ktøkLkwt [kuÚkwt ytøk Þkuøk Au. fkuEÃký Mk{Þu MkqÞo/[tÿ fux÷k ytíkhu Au íku òýðk MkqÞo yLku [tÿLkk hkrþ ytþ, f¤k, rðf¤kLkku su Mkhðk¤ku ykðu íkuLku 13t 20t Úke ¼køkíkk su ykðu íku çkhkçkh yuf Þkuøk. fw÷ Þkuøk 27 Au. ¢{ 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)

ÞkuøkLkkt Lkk{ rð»fwt¼ «erík ykÞw»Þ{kLk Mkki¼køÞ þku¼Lk yríkøktz Mkwf{ko Ä]rík

Paper 3 Unit 4 # 5

¢{ 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22)

ÞkuøkLkkt Lkk{ ð@ rMkÂØ ÔÞríkÃkkík ðheÞkLk Ãkrh½ rþð rMkØ MkkæÞ www.jainuniversity.org

9) 10) 11) 12) 13) 14)

þq÷ øktz ð]ÂæÄ Äúwð ÔÞk½kík n»koý

23) 24) 25) 26) 27)

þw¼ þwf÷ çkúñk yiLÿ ðiÄ]rík

hkrþ ykfkþLkk çkkh rð¼køk yux÷u 1 rð¼køk = 300 (ºkeþ ytþ)çkLku Au íku hkþe fnuðkÞ Au. hkrþ çkkh Au. hkrþ hkrþ 1) 2) 3) 4) 5) 6)

{u»k ð]»k¼ r{ÚkwLk ffo ®Mkn fLÞk

jainuniversity.org 7) 8) 9) 10) 11) 12)

íkw÷k ð]rùf ÄLk {fh fwt¼ {eLk

økún sL{fwtz¤e{kt Ëhuf ¾kLkkLku ¼kð fnuðkÞ Au suLkk ôÄe ½zeÞk¤ {wsçk ¢{ økýkÞ Au. ¼kð{kt su yktfzk nkuÞ Auu íkuLku hkrþ fnuðkÞ Au. su Ãký ôÄe ½zeÞk¤ {wsçk ¢{ økýkÞ Au. ¼kð{kt økúnLkwt Lkk{ ÷¾u÷ nkuÞ Au. {wÏÞ økún Mkkík Au,

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

1) MkqÞo, 2) [tÿ, 3) {tøk¤, 4) çkwÄ, 5) økwY, 6) þw¢, 7) þrLk. çku AkÞk økún Au. 1) hknw, 2) fuíkw ºký Lkðk økún Au. 1) ÞwhuLkMk, 2) LkuÃåÞwLk, 3) Ã÷wxku

yk heíku ßÞkurík»kLkk Ãkkt[uÞ ytøkkuLkku Ãkrh[Þ Ãkqhku ÚkÞku.

Paper 3 Unit 4 # 6

www.jainuniversity.org

F3 3.4.4. si™ ðkMíkwþk†, ¼qr{ rð[kh, rËþk rð[kh y™u …t[íkíð …rh[Þ. ðkMíkw þk†Lkku yÚko rþÕÃkLkwt rð¿kkLk, ðkMíkw rþÕÃk yu ¼khíkLke [kuMkX f¤k{ktLke yuf økýkÞ Au. su Ã÷kux{kt {fkLk çkktÄðkLkwt Au íku Ã÷kuxLku ¼qr{ fnuðkÞ Au. Ã÷kux{kt {fkLk çktÄkÞ íku «kMkkË «kMkkË çkLkkððkLkk rLkÞ{ yLku ðkMíkw þk†. ðkMíkw yux÷u ðMkðkx {kxuLke s{eLk yLku íkuLkk WÃkhLkwt çkktÄfk{.

jainuniversity.org

ðkMíkw ÃkwY»k: ðkMíkw ÃkwY»kLkku sL{ ºkuíkkÞwøk{kt ¼kËhðk ðË 3, f]ríkfk Lkûkºk, ÔÞríkÃkkík Þkuøk íkÚkk rðrü fhý{kt ÚkÞku níkku. ðkMíkw ÃkwY»k EþkLk ¾wýk{kt rþðLku «ýk{ fhíke {wÿk{kt ŸÄku Ãkzu÷ Ëu¾kÞ Au. ðkMíkw ÃkwY»k zkçke çkksw Mkwíku÷k Au. ðkMíkw ÃkwY»k Ëh 3 {rnLku Lke[u {wsçk rËþk çkË÷u Au. ðkMíkw ÃkwY»kLkk Ãkøk su rËþk{kt nkuÞ Au. yLku árü su íkhV nkuÞ Au íku rËþk{kt {rnLkk{kt ½h Lk fhðwt.

{kMk

{Míkf {Míkf {Míkf {Míkf

Ãkøk Ãkøk Ãkøk Ãkøk

árü árü árü árü

¼kËhðku, ykMkku, fkhíkf {køkþh, Ãkku»k {nk Vkøký, [iºk, ðiþk¾ suX, y»kkZ, ©kðý

Ãkqðo. Ãkrù{ Ërûký Ërûký W¥kh Ãkrù{ Ãkrù{ Ãkqðo W¥kh W¥kh Ërûký Ãkqðo

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

su rËþk{kt ðkMíkwÃkwY»kLkwt {Míkf nkuÞ yLku árü nkuÞ íku çkksw ½hLkwt {wÏÞ «ðuþ îkh çkLkkððwt òuEyu. su íku {rnLkk{kt ðkMíkwÃkwY»kLkk {MíkfLke W÷xe rËþk{kt íkuLke ÃkqtA nkuÞ Au. ¾kuËfk{ ÃkqtA ÃkhÚke þY fhðwt. Ãkhtíkw {Míkf WÃkhÚke Lk fhðwt. yk MktMkkh Ãkkt[ ík¥ðLkku çkLku÷ku Au. Ãk]Úðe, ykfkþ, yÂøLk, ðkÞw íkÚkk s¤. {Lkw»ÞLkwt þheh Ãký Ãkkt[ ík¥ðkuLkwt çkLku÷wt Au. øk]n rLk{koý{kt Ãký Ãkkt[ ík¥ðLkku WÃkÞkuøk fhkÞ Au. ðkMíkw{kt rËþkLkwt {níð Au. yk WÃkhktík MkqÞoLkkt rfhýku- (yÕxÙk ðkÞku÷ux íkÚkk EL£khuz-) MkqÞoLke økh{e, nðk, Ãk]ÚðeLkwt [twtçkfeÞ ûkuºk, økúnLkku «¼kð ðøkuhu æÞkLk{kt hk¾eLku ðkMíkw þk†Lke h[Lkk fhkÞ Au ðkMíkw þk† MkqÞo rfhýku yLku íkuLke yMkh WÃkh Lk¬e ÚkÞu÷ Au. MkqÞoLkkt fehýkuLkk Mkkík htøk þÂõíkLke swËe swËe Ëuðe Au. 1) ÃksoLÞ, 2) f~ÞÃk, 3) {nuLÿ, 4) MkqÞo, 5) MkíÞ, 6) ¼úwþ, 7) Lk¼MkT yk {wsçkLkk rËðMkLkk Ãký 7 ¼køk Au.

Paper 3 Unit 4 # 7

www.jainuniversity.org

Lkk{ Mk{Þ þÂõík {wnqíko 3.00 Úke 4.30 $ÿW»kkfk¤, 4.30 Úke 6.00 f~ÞÃk, yYý 6.00 Úke 9.00 {nuLÿ,«kík:,Mkt¼ð 9.00 Úke 12.00MkqÞo, {æÞknLk 12.00 Úke 3.00 MkíÞ yÃkoý, 3.00 Úke 6.00 ¼úwþ, MkkÞtfk÷ 6.00 Úke 7.30 Lk¼MkT hkrþ {wsçk rËþk : hkþe õÞkt Lk hnuðwt {u»k W¥kh{kt Lk hnuðwt ð]»k¼ {æÞ{kt Lk hnuðwt r{ÚkwLk {æÞ{kt Lk hnuðwt ffo LkiÉíÞ{kt Lk hnuðwt ®Mkn {æÞ{kt Lk hnuðwt fLÞk Ërûký{kt Lk hnuðwt íkw÷k ðkÞÔÞ{kt Lkhnuðwt ð]rùf Ãkqðo{kt Lk hnuðwt ÄLk Ãkrù{{kt Lk hnuðwt {fh {æÞ{kt Lk hnuðwt fwt¼ EþkLk{kt Lk hnuðwt {eLk yÂøLk{kt Lk hnuðwt

jainuniversity.org

rËþk {wsçk økúnLkwt MÚkkLk :ÄLk/ði¼ð W¥kh

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

ðkÞÔÞ Ãkrù{

þrLk

økwY

MkqÞo

þw¢

çkwÄ

[tÿ

þw¢ LkiÉíÞ

þw¢

EþkLk Ãkqðo

ÄLk/ði¼ð

{tøk¤ yÂøLk

Ërûký

W¥kh

rËþk {wsçk ËuðLkwt MÚkkLk :Ãkrù{

ðkÞw

fwçkuh

Eïh

ðYý

çkúñk

ELÿ

hkûkMk

Þ{

Ãkqðo

yÂøLk

Ërûký Paper 3 Unit 4 # 8

www.jainuniversity.org

ðkMíkw fE heíku fhðwt (øk]nfwt¼ fuðe heíku õÞkhu {qfðku) W¥k{ ðkh : Mkku{, økwY, çkwÄ, þw¢ ríkrÚk : 2, 3, 5, 7, 10, 11, 12, 13, 15 Lkûkºk : yrïLke, hkurnýe, {]økþe»ko, ÃkwLkðoMkw, Ãkw»Þ, W¥khk ¼kÿÃkË, W¥khk VkÕøkwLke, W¥khk»kkZk, nMík, Mðkrík, yLkwhkÄk, {q¤, ©ðý, ÄrLkck, þíkíkkhk, huðíke þw¼ Au. {kMk : {køkMkh, Vkøký, ðiþk¾, ©kðý. WÃkh{ktÚke fkuE yuf Þkuøk ¼uøkku ÚkkÞ íÞkhu fhðwt. 1) 2) 3) 4) 5)

22-12 Úke 20-6 MkwÄe{kt s ðkMíkw ÃkqqsLk fhðwt òuEyu. ½hLkk {wÏÞ Ëhðkò WÃkh {tøk÷{qŠík hk¾ðe. {tøk÷{qŠík Lke Lksh Ãkqðo rËþk íkhV nkuÞ íku ÞkuøÞ Au. fwtðkhe fLÞkyu «ðuþ fhðku yLku EþkLk ¾qýk{kt Ãkkýe ¼hu÷ku ½zku {qfðku. íku çkkË çkúkñýu íkÚkk †e-ÃkwY»k çkÒkuyu «ðuþ fhðku. yÂøLk rËþk{kt yuf LkkLke {kx÷e{kt ðkMíkw ÃkwY»k, [ktËeLkku Lkkøk, íkktçkkLkku íkkh, {kuíke yLku Ãkhðk¤k íku{s Mkuðk¤ {wfðk{kt ykðu Au. {kx÷eLku WÃkhÚke çktÄ fhðk{kt ykðu Au. yk {kx÷e yÂøLk rËþk{kt s{eLk{kt yÚkðk xkEÕMk ¾ku÷e yuf Úke çku Vwx Lke[u {qfðe. (fBÃkkWLz{kt Lkne) íku{kt ðkMíkw ÃkwY»k yLku [ktËeLkk LkkøkLke rËþk Ãkqðo íkhV hnu íku{ {wfðe. ÃkAe ¾kzku Ãkqhe xkEÕMk Mkh¾e heíku økkuXðe Ëuðe. ðkMíkwLku Ënª, ¼kík, yÒkLkku çkr÷ ykÃkðku. yux÷u fu ðkMíkwþktrík Ãkqýo ÚkÞk çkkË Ënª, ¼kík, yÒk [kh hMíkk LkSf{kt nkuÞ íÞkt {qfe ykððwt òuEyu. Vhíku «Ërûkýk fhðe. {tøk÷{qŠík / ðkMíkwLke Ãkqò, Ãkrík / ÃkíLkeyu fhðe. ÃkAe ôçkhkLke Ãkqò fhðe yLku ½h{kt «ðuþe ÃkkýeLkwt {kx÷w {qfðwt òuEyu. ðkÞÔÞ rËþk{kt yLkksLkk Ëkýk {qfðk. yÂøLk rËþk{kt {eXwt {qfðwt. LkiÉ]íÞ rËþk{kt ÷ku¾tzLke Ahe-[ÃÃkw {qfðwt. íÞkh çkkË ½h{kt Mkk{kLk ÷kððku.

jainuniversity.org

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

Paper 3 Unit 4 # 9

www.jainuniversity.org

ðkMíkw fkuüf EþkLk ¾qýku (økwÁ økún)

«ðuþ îkh, çkkheyku, çkkÕfLke, ðhtzku, ykuMkhe, ðÄkhkLke ¾wÕ÷e søÞ, çkuXf, íku÷-½e MxkufY{ ÔÞkÃkkh {kxu : rnMkkçkLkk [kuÃkzk, ðknLk÷ þku Y{, fÃkzk ðu[ðk {kxu ©uc søÞk, ðÄkhkLke ¾qÕ÷e søÞkyu ÷kuLk Wøkkððe.

yÂøLk ¾qýku (þw¢ økún) hMkkuz,tw ÃkuLxÙe, Akufhkyku, ðnwyku {kxuLkku Y{, MkuÃxef xUf, økuMkLke ¼êe, E÷ufxÙef {exh, {eûkh £es, òsY ÔÞkÃkkh {kxu : Mðe[ çkku z o , yuhfLzeþLkh,sLkhuxh, xÙkLMkVkuh{h, {kuxh, [e{Lke, nkux÷, ¾kðkÃkeðkLke [eòuLkk ðuÃkkh {kxu ©uc søÞk.

jainuniversity.org çkúñ MÚkkLk

«ðu þ îkhk, çkkheçkkhýkt , ÷kEçkú u h e, çkuXf, ðkuþçku®Mkøk, ríkòuhe, Mkeze, Ëðkyku, ð]Øku {kxuLkku ykuhzku, ÷kuLk hk¾ðe ÔÞkÃkkh {kxu: MkuÕMk {uLkush, ÔÞðMÚkkÃkf, {kr÷fLke çkuXf, Ãkkýe þwrØfhý Ãk÷kLx, n¤ðk {þeLkku, ykurVMk {kxuLke søÞk.

Lkðk Ãkhýu÷k {kxuLkku þÞLkfûk, «ûkk÷Lk, økUhus, yLkks MxkuhY{, Ãkk¤u÷kt Ãkþw hk¾ðkLke søÞk, MkuÂÃxfxUf ÔÞkÃkkh {kxu: Lkkþ Ãkk{u íkuðk ¾kã ¾kuhkfLku ðu[ðkLkwt fkWLxh, ykuxku{kuçkkERMkLkk ÃkkxoMkT, Mku{e «kuMkuMk {k÷, þku Y{ {kxu ©uc søÞk.

[kuøkkLk / ¾k÷e søÞk íkw÷Mke õÞkhku

yÇÞkMk ¢{ (Ãkqðo íkhV {kuZwt hk¾ðwt), zkELkªøk Y{, ¼kusLk fûk, ykuðhnuz xuLf, ¾qÕ÷e søÞk çknw ykuAe hk¾ðe. ÔÞkÃkkh {kxu: ¾uík ÃkuËkþ, íku÷e rçkÞkLkkt ðu[ký {kxu ©uc søÞk, fkWLxh (Ãkqðo íkhV ¾q÷u íku{ hk¾ðe)

¾k÷e søÞk ykuAe Akuzðe, çkuXf, nku÷, xkuE÷ux, òsY. ÔÞkÃkkh {kxu: MkkuLkwt, [ktËe, †e þýøkkhLke ðMíkw ðu[ký {kxu ©uc søÞk, fkWLxh, þku fuMk, MxkuhY{, fku÷Mkk, ÷ku¾tzLke ðMíkwyku, fBÃkkWLzðku÷ Ÿ[e hk¾ðe. {kMxh çkuzY{, MxÙkUøkY{, ríkòuhe, MxkuhY{, fçkkx {k¤eÞwt, Mkeze, r÷^x, ðsLkËkh ðMíkwyku hk¾ðe, ðkuzohkuçk, zÙuMkªøk Y{, (ríkòuhe W¥kh çkkswt ¾q÷u íku{ hk¾ðe) ÔÞkÃkkh {kxu: {k÷ ¼hðkLkk huf, Mxkuh fhðkLke søÞk, fkWLxh, ðu M x {xuheÞ÷

„±ü ¿¢¢Ý¢² |¢±¼é

ðkÞÔÞ ¾qýku ([tÿ økún)

Paper 3 Unit 4 # 10

Ãkrù{ rËþk (ðþwýËuð,þrLkøkún)

Ërûký rËþk (Þ{Ëuð,økwÁøkún)

W¥khrËþk (fwçkuhËuð,çkwÄøkún)

{trËh yríkrÚk {kxu, ¼kUÞÁt, æÞkLk {kxuLke søÞk ¾q Õ ÷e søÞ ðÄw Aku z ðe, (s{eLkLke ytËh ÃkkýeLke xktfe) ÔÞkÃkkh {kxu: EükuuðLke {qŠík, {trËh fqðku, ytzh økúkWLz xktfe, ÃkeðkLkwt Ãkkýe, MðåAíkk hk¾ðe, fk[ku{k÷ hk¾ðku Lkrn, rhMkuÃþLk fkWLxh.

Ãkqðo rËþk (ELÿËuð,MkqÞoøkún)

LkiÉíÞ ¾qýkuu (hknw)

www.jainuniversity.org