Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? Moät phöông caùch öùng phoù vôùi nhöõng ñoåi thay trong cuoäc soáng cuûa baïn.
Spencer Johnson NHAØ XUAÁT BAÛN VERMILION LON DON
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
1
“Cuõng coù khi trong cuoäc ñôøi nguôøi ta ñöôïc gaëp moät cuoán saùch coù theå môû ra moät caùnh cöûa vaøo töông lai. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? ñaõ coù taùc duïng nhö theá trong ñôøi toâi. Spencer Johnson ñaõ môû maét cho toâi tröôùc nhöõng thay ñoåi dieãn ra quaù nhanh xung quanh mình maø tröôùc ñoù toâi ñaõ khoâng nhaän thöùc ñöôïc. Ñaây laø cuoán saùch phaûi ñoïc trong Thieân nieân kyû môùi.”
•
David A. Heenan, UÛy vieân Hoäi ñoàngQuaûn trò TRUNG TAÂM QUAÛN TRÒ BAÈNG CAÁP PETER F. DUCKER
•
•
“Ai cuõng bieát raèng thay ñoåi laø moät phaàn trong ngheà nghieäp cuûa mình, nhöng khoâng maáy ai trong chuùng ta tin vaø nhìn nhaän raèng thay ñoåi laø moät thöïc teá cuûa cuoäc soáng. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? laø moät söï chæ daãn ñôn giaûn, deã hieåu cho moãi moät ngöôøi chuùng ta duøng ñeå öùng phoù vôùi töøng hoaøn caûnh cuï theå cuûa chính mình quanh chuyeän thay ñoåi.” Michael Morley, Phoù chuû tòch thöù nhaát EASTMAN KODAK
•
“Toâi coù theå hình dung mình ñang ngoài beân loø söôûi aám aùp ôû nhaø vaø ñoïc caâu chuyeän tuyeät vôøi naøy cho con toâi, chaùu cuûa toâi nghe, vaø thaáy boïn treû ñang hieåu yù nghóa caâu chuyeän trong töøng trang saùch quan troïng naøy.” LT, Col. Wayne Washer TRUNG TAÂM KHOA HOÏC KHOÂNG LÖU, WRIGHT PATTERSON AFB
“Ngay sau khi ñoïc xong cuoán saùch naøy toâi ñaõ ñaët mua moät soá cuoán cho nhöõng tröôûng phaân boä kyõ thuaät cuûa chuùng toâi ñeå hoï coù theå giuùp chuùng toâi öùng phoù vôùi nhöõng thay ñoåi khoâng ngöøng maø chuùng toâi phaûi ñoái maët – töø chuyeän thay ñoåi ñoäi nguõ ñeán chuyeän phaùt trieån thò tröôøng môùi – vaø toâi hy voïng raèng hoï seõ ñoái xöû gioáng nhö theá vôùi nhöõng ngöôøi ñang laøm vieäc vôùi hoï.” Joan Banks, Chuyeân gia veà hieäu quaû coâng vieäc TAÄP ÑOAØN WHIRPOOL
•
“Cuõng nhö nhöõng cuoán saùch khaùc cuûa taùc giaû Spencer Johnson, Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? chöùa ñöïng nhieàu söï thaät ñôn giaûn cuûa cuoäc soáng vaø chuùng raát deã hieåu. Chuùng toâi ñang söû duïng söï ví von veà mieáng Pho maùt trong nhöõng chöông trình ñaøo taïo cuûa mình ôû tröôøng ñaïi hoïc vaø ñeå vui vôùi nhau ôû nhaø khi chuùng toâi hay ñoá nhau thay ñoåi theo mieáng Pho maùt!” Kathy Cleveland Bull, Tröôûng phoøng ñaøo taïo TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC TIEÅU BANG OHIO
•
“Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? ñaõ thay ñoåi ñôøi toâi. Noù thaät söï cöùu laáy coâng vieäc cuûa toâi vaø ñem laïi cho toâi söï thaønh coâng trong nhöõng lónh vöïc môùi cuûa mình maø tröôùc ñoù toâi khoâng thaáy noåi.” Charlie Jones, chöông trình Taøi naêng theå thao ÑAØI TRUYEÀN HÌNH NBC “Toâi vöøa môùi bieát tin ban giaùm ñoác cuûa chuùng toâi ñaõ quyeát ñònh baùn coâng ty moät caùch baát ngôø. Khoâng coù gì ñaûm baûo raèng mình seõ tieáp tuïc ñöôïc tuyeån duïng, toâi ñaõ thaát voïng vaø baét ñaàu chôi troø tuûi thaân. Theá roài toâi ñoïc cuoán Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? •
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
1
Thoâng ñieäp cuûa cuoán saùch taùc ñoäng leân toâi nhö moät tia chôùp! Ngay laäp töùc töø söï giaän döõ veà hoaøn caûnh cuûa mình toâi trôû neân ñaày töï tin vaø quaû quyeát ñi tìm mieáng Pho maùt môùi cuûa mình.” Michael Carlson, Chuû tòch EDISON PLASTICS •
“Moïi ngöôøi trong caùc toå chöùc roài seõ noùi chuyeän vôùi nhau veà cuoán saùch Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?, veà Meâ cung, veà UØ lì, veà Chaäm chaïp sau khi hoï ñoïc xong cuoán nguï ngoân coå ñieån naøy. Nhöõng hình aûnh vaø ngoân ngöõ loâi cuoán cuûa Tieán só Johnson cho chuùng ta moät phöông thöùc deã nhôù vaø coù cô sôû hôïp lyù ñeå xöû lyù nhöõng thay ñoåi.” Albert J. Simone, Chuû tòch VIEÄN KYÕ THUAÄT ROCHESTER “Toâi ñang giôùi thieäu cuoán saùch naøy cho caùc ñoàng nghieäp vaø baïn beø cuûa toâi vì caâu chuyeän vaø nhöõng chieâm nghieäm cuûa Spencer Johnson laøm cho noù thaønh moät cuoán saùch hieám hoi maø baát cöù ai muoán laøm vieäc toát trong thôøi ñieåm thay ñoåi cuõng coù theå ñoïc vaø hieåu nhanh choùng.” RandyHarris, Cöïu phoù chuû tòch TOØA SOAÏN BAÙO QUOÁC TEÁ MERRILL LYNCH
•
•
“Moïi ngöôøi trong chuùng ta ñeàu phaûi nhìn laïi ñeå thaáy raèng mieáng ‘Pho maùt’ cuûa chuùng ta ñaõ töøng bò laáy ñi. Cuoán saùch tuyeät vôøi naøy seõ laø moät taøi saûn cho baát cöù ai hay moät toå chöùc naøo aùp duïng nhöõng baøi hoïc cuûa noù ñeå nhaän bieát söï caàn thieát cuûa thay ñoåi vaø ñoái phoù vôùi noù moät caùch thaønh coâng.” John A. Lopiano, Phoù Chuû tòch thöù nhaát COÂNG TY XERO
•
“Toâi ñang mua theâm nhieàu cuoán saùch naøy vì noù laø moät caâu chuyeän lôùn vaø laø moät caùch thöùc ñeå thuùc ñaåy ngöôøi ta vöôït qua thay ñoåi. Ñaây laø cuoán saùch veà kinh doanh ñaàu tieân toâi ñaõ ñoïc xong maø vaãn muoán ñoïc laïi vaø thöôøng daãn chöùng ñeán nhö moät cô sôû caên baûn trong nhöõng cuoäc thaûo luaän vôùi nhaân vieân, baïn beø vaø khaùch haøng.” Bruce Crager, Phoù Chuû tòch thöù nhaát COÂNG TY QUOÁC TEÁ OCEANEERING
• “Töø khi ñoïc caâu chuyeän veà mieáng ‘Pho maùt’, toâi vaø caùc nhaân vieân cuûa mình nhìn nhaän nhöõng thay ñoåi ñôn giaûn chæ laø coù ‘ai ñoù ñaõ laáy ñi mieáng Pho maùt cuûa mình’. Ñieàu ñoù laøm cho chuùng toâi thay ñoåi nhanh hôn vaø xem nhöõng cô hoäi môùi nhö nhöõng chuyeán phieâu löu ñaày thuù vò.” Topper Long, Chuû nhieäm Phaân boä TEXTRON • “’ Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? seõ ñöôïc söû duïng trong suoát khoùa huaán luyeän cuûa chuùng toâi vì noù taïo ra moät thöù ngoân ngöõ nheï nhaøng hôn ñeå baøn baïc veà ruûi ro vaø thay ñoåi. Caùc thoâng ñieäp roõ raøng vaø caùc nhaân vaät trong saùch coù theå ñöôïc tìm thaáy ôû moïi neàn coâng nghieäp.” Sally Grumbles BELL SOUTH
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
2
Con ñöôøng vaïch saün cho ngöôøi vaø chuoät thöôøng daãn ñi laïc loái. Robert Burns 1759 – 1796
“Cuoäc ñôøi chaúng phaûi laø moät con ñöôøng ñöa chuùng ta ñi tôùi moät caùch töï do vaø khoâng coù ngaên trôû, traùi laïi noù laø moät meâ cung vôùi nhöõng meâ loä maø trong ñoù chuùng ta phaûi töï tìm kieám loái ñi, bò laïc vaø boái roái, thænh thoaûng bò cuøng ñöôøng trong moät heûm cuït. Nhöng luùc naøo cuõng vaäy, neáu chuùng ta coù loøng tin, Thöôïng ñeá seõ môû moät caùnh cöûa ra cho chuùng ta, coù theå khoâng phaûi laø loái ñi maø chuùng ta coù theå mong ñôïi, maø laø moät caùnh cöûa mang laïi nhöõng ñieàu toát ñeïp cuoái cuøng cho chuùng ta.” A.J. Cronin
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
3
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? MUÏC LUÏC Nhöõng con ngöôøi beân trong chuùng ta Phía sau moät caâu chuyeän Tieán só Nhaân vaên Kenneth Blanchard
Moät cuoäc hoäi ngoä: Chicago Caâu chuyeän veà Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? - Boán Nhaân Vaät - Tìm Kieám Pho Maùt - Khoâng Coøn Pho Maùt Nöõa! - Caùc Chuù Chuoät: Ñaùnh Hôi & Nhanh Nheïn - Nhöõng Ngöôøi Tí Hon: Chaäm Chaïp & Uø Lì - Quay Laïi Meâ Cung - Vöôït Qua Söï Sôï Haõi - Thöôûng Thöùc Söï Maïo Hieåm - Di Chuyeån Vôùi Pho Maùt - Chöõ Vieát Treân Töôøng - Nhaám Nhaùp Pho Maùt Môùi - Thöôûng Thöùc Söï Thay Ñoåi Moät cuoäc thaûo luaän: Moät Laùt Sau Ñoù Trong Ngaøy Vaøi neùt veà taùc giaû
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
4
NHÖÕNG TÍCH CAÙCH BEÂN TRONG CHUÙNG TA
Söï ñôn giaûn vaø tính phöùc taïp Boán nhaân vaät ñöôïc moâ taû trong caâu chuyeän naøy – hai con chuoät: “Ñaùnh hôi” vaø “Nhanh nheïn” cuøng vôùi hai con ngöôøi tí hon: “Chaäm chaïp” vaø “UØ lì” – vôùi muïc ñích ñaïi dieän cho nhöõng tính caùch ñôn giaûn vaø phöùc taïp trong chuùng ta, khoâng phaân bieät tuoåi taùc, giôùi tính, chuûng toäc, hay quoác tòch. Coù luùc chuùng ta xöû söï nhö Ñaùnh hôi Nhaân vaät thöôøng ngöûi thaáy tröôùc nhöõng thay ñoåi, hay Nhanh nheïn Nhaân vaät ñaâm boå vaøo haønh ñoäng, hay UØ lì Nhaân vaät khoâng thöøa nhaän söï thay ñoåi vaø choáng laïi nhöõng thay ñoåi, vì sôï raèng noù seõ daãn ñeán nhöõng thöù toài teä hôn, hay Chaäm chaïp Nhaân vaät hoïc caùch thich nghi ñuùng luùc khi nhaän thaáy raèng thay ñoåi seõ daãn ñeán nhöõng thöù toát hôn! Cho duø chuùng ta coù thaùi ñoä naøo ñi chaêng nöõa, chuùng ta ñeàu coù chung moät dieåm gioáng nhau: moät nhu caàu tìm kieám loái ñi cho mình trong meâ cung, vaø thaønh coâng trong thôøi ñieåm thay ñoåi.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
5
Phía sau moät caâu chuyeän Tieán só Ken Blanchard Toâi ñang caûm thaáy xuùc ñoäng khi keå laïi cho caùc baïn veà caâu chuyeän Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? Vì ñieàu naøy coù nghóa laø cuoán saùch ñaõ ñöôïc vieát ra, vaø moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù theå ñoïc ñöôïc noù, thöôûng thöùc, vaø chia seû vôùi ngöôøi khaùc. Ñaây laø ñieàu maø toâi ñaõ mong muoán nhieàu naêm tröôùc ñaây, keå töø khi toâi ñöôïc Spencer Johnson keå cho nghe caâu chuyeän lôùn lao veà mieáng Pho maùt cuûa oâng, tröôùc khi chuùng toâi vieát chung cuoán saùch Moät phuùt laøm nhaø quaûn trò. Toâi coøn nhôù mình ñaõ nhaän thaáy caâu chuyeän hay nhö theá naøo vaø noù seõ giuùp ích cho toâi ra sao töø löùc ñoù. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? laø caâu chuyeän veà moät söï thay ñoåi trong moät Meâ cung, nôi coù boán nhaân vaät ñi tìm “Pho maùt” – mieáng Pho maùt laø moät aån duï veà nhöõng ñieàu chuùng ta muoán coù trong ñôøi, coù theå ñoù laø moät coâng vieäc, moät moái quan heä, tieàn baïc, moät caên nhaø lôùn, hay thaäm chí coù theå laø moät hoaït ñoäng xaõ hoäi nhö ñaùnh golf hay chaïy boä. Moãi ngöôøi trong chuùng ta ñeàu coù moät yù nieäm rieâng veà mieáng Pho maùt, vaø chuùng ta theo ñuoåi noù vì ta nghó raèng noù seõ mang laïi haïnh phuùc cho chuùng ta. Khi ñaït ñöôïc roài thì chuùng ta thöôøng bò gaén chaët vaøo ñoù. Vaø thaät laø kinh khuûng neáu chuùng ta ñaùnh maát, hay noù bò ai ñoù laáy ñi. Caùi “Meâ cung” trong caâu chuyeän töôïng tröng cho nôi maø baïn boû thôøi gian ñi tìm ñieàu mình muoán. Coù theå ñoù laø moät cô quan nôi baïn laøm vieäc, moät coäng ñoàng nôi baïn sinh soáng, hay laø nhöõng moái quan heä trong ñôøi soáng cuûa baïn. Toâi ñaõ töøng keå caâu chuyeän veà mieáng Pho maùt maø baïn saép ñoïc naøy ôû nhieàu nôi treân theá giôùi, vaø sau ñoù toâi thöôøng ñöôïc nghe ngöôøi ta keå laïi nhöõng khaùc bieät maø caâu chuyeän mang laïi cho hoï. Duø tin hay khoâng thì caâu chuyeän naøy cuõng ñaõ töøng giuùp ngöôøi ta giöõ ñöôïc vieäc laøm, hoân nhaân vaø cuoäc soáng! Moät ví duï thöïc teá laø cuûa Charlie Jones, moät phoùngvieân truyeàn hình ñöôïc yeâu meán cuûa haõng NBC-TV, ngöôøi ñaõ tieát loä raèng caâu chuyeän Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? ñaõ giuùp ñôõ coâng vieäc cuûa anh. Ngheà phoùng vieân cuûa anh laø moät coâng vieäc coù tính ñaëc thuø, nhöng nhöõng quy taéc anh ñaõ hoïc ñöôïc thì baát cöù ai cuõng coù theå aùp duïng. Chuyeän laø theá naøy: Chrelie ñaõ laøm vieäc chaêm chæ vaø ñaõ laøm toát vieäc töôøng thuaät caùc moân theå thao treân ñöôøng chaïy vaø saân baõi ôû kyø Theá Vaän Hoäi truôùc ñaây, theá neân anh ta ñaõ raát ngaïc nhieân vaø buoàn böïc khi bò thuyeân chuyeån töø lónh vöïc naøy sang Bôi loäi vaø Nhaûy caàu cho kyø Theá Vaän Hoäi tôùi. Do khoâng hieåu bieát veà caùc moân theå thao môùi naøy bao nhieâu, neân anh caûm thaáy luùng tuùng. Anh ta caûm thaáy ñaõ khoâng ñöôïc nhìn nhaän ñuùng vôùi khaû naêng cuûa mình neân toû ra giaän döõ. Anh ta cho raèng ñieàu naøy khoâng thích ñaùng! Vaø côn giaän döõ ñoù baét ñaàu laøm aûnh höôûng tôùi coâng vieäc cuûa anh aáy. Vaø roài anh ta ñoïc ñöôïc caâu chuyeän Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
6
Anh keå laïi raèng sau ñoù anh ñaõ cöôøi chính mình vaø baét ñaàu thay ñoåi thaùi ñoä. Anh ta nhaän thaáy raèng xeáp cuûa mình ñaõ “laáy ñi mieáng Pho maùt”. Theá neân anh ta thích nghi theo. Anh hoïc hai moân theå thao môùi, vaø theo tieán trình coâng vieäc, anh nhaän thaáy raèng laøm moät coâng vieäc môùi khieán cho anh thaáy mình treû laïi. Khoâng laâu sau oâng xeáp ñaõ nhaän thaáy thaùi ñoä vaø söï nhieät thaønh môùi ñoù cuûa anh, roài anh sôùm nhaän ñöôïc söï phaân coâng vieäc toát hôn. Anh ta tieáp tuïc gaët haùi thaønh coâng nhieàu hôn bao giôø heát vaø ñöôïc giôùi thieäu vaøo Saûnh Danh Voïng Boùng ñaù – Danh saùch Phoùng vieân. Ñoù chæ laø moät trong soá raát nhieàu caâu chuyeän ñôøi thaät maø toâi ñaõ töøng ñöôïc nghe veà taùc ñoäng cuûa cuoán saùch leân cuoäc soáng tình caûm cuõng nhö ñoái vôùi coâng vieäc cuûa moïi ngöôøi. Toâi ñaõ coù moät nieàm tin maïnh meõ vaøo giaù trò cuûa Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? Vaø vì theá toâi ñaõ cho taát caû moïi ngöôøi laøm vieäc trong coâng ty cuûa toâi (khoaûng 200 ngöôøi) ñoïc baûn in tröôùc ñaây cuûa cuoán saùch naøy. Taïi sao vaäy? Bôûi vì cuõng gioáng nhö caùc coâng ty khaùc, khoâng chæ muoán toàn taïi trong töông lai maø coøn phaûi giöõ vöõng söùc caïnh tranh, taäp ñoaøn Ken Blanchard khoâng ngöøng thay ñoåi. Mieáng “Pho maùt” cuûa chuùng toâi khoâng ngöøng bò laáy ñi. Tröôùc ñaây chuùng toâi coù theå mong raèng mình coù ñöôïc nhöõng nhaân vieân trung thaønh, thì baây giôø chuùng toâi caàn nhöõng con ngöôøi linh ñoäng khoâng ñoøi hoûi moät “caùch ñieàu phoái coâng vieäc taïi ñaây” cöùng nhaéc. Vaø hôn nöõa, vôùi moät moâi tröôøng soáng khaéc nghieät luoân bieán ñoäng trong coâng vieäc vaø cuoäc soáng naøy, coù theå con ngöôøi ta phaûi chòu ñöïng moät aùp löïc naëng neà, tröø khi ngöôøi ta coù moät caùch nhìn nhaän söï thay ñoåi vaø giuùp hoï nhaän thöùc ñöôïc chuùng. Haõy ñeán vôùi caâu chuyeän veà Mieáng Phoù maùt. Khi toâi keå cho moïi ngöôøi nghe veà caâu chuyeän, vaø roài khi hoï tìm ñoïc cuoán truyeän Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? Baïn coù theå thaáy nhöõng trôû ngaïi tinh thaàn chôùm xuaát hieän ñaõ tan ñi. Moïi ngöôøi ôû caùc phoøng ban laàn löôït ñi tìm vaø caùm ôn toâi veà cuoán saùch, vaø noùi cho toâi nghe veà nhöõng ích lôïi cuûa noù töø khi hoï nhìn nhaän nhöõng thay ñoåi ñang dieãn ra trong coâng ty mình töø moät goùc nhìn khaùc. Baïn coù theå tin toâi, thôøi gian ñeå ñoïc caâu chuyeän nguï ngoân ngaén naøy thì ít thoâi, nhöng nhöõng aûnh höôûng cuûa noù coù theå raát saâu saéc. Khi ñoïc cuoán saùch naøy, baïn seõ thaáy noù ñöôïc chia thaønh ba phaàn. Trong phaàn ñaàu tieân, Moät cuoäc hoäi ngoä, caùc ngöôøi baïn cuõ cuøng lôùp ñaõ noùi chuyeän trong moät cuoäc hoïp maët veà noã löïc öùng phoù vôùi nhöõng thay ñoåi dieãn ra trong cuoäc soáng. Phaàn thöù hai laø Caâu chuyeän Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?, laø boä phaän chính cuûa cuoán saùch. Trong phaàn Caâu Chuyeän baïn seõ nhaän thaáy hai con chuoät xöû söï toát hôn khi chuùng ñoái maët vôùi thay ñoåi, vì chuùng nhìn nhaän söï vieäc ñôn giaûn, trong khi trí oùc phöùc taïp vaø nhaân tính cuûa hai con ngöôøi tí hon ñaõ laøm phöùc taïp moïi vaán ñeà. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø nhöõng con chuoät thoâng minh hôn. Chuùng ta ñeàu hieåu raèng ngöôøi ta thoâng minh hôn chuoät. Daãu vaäy khi baïn theo doõi haønh ñoäng cuûa boán nhaân vaät, vaø nhaän ra caû hai con chuoät vaø hai ngöôøi tí hon ñaïi dieän cho nhöõng tính caùch trong baûn thaân mình – tính ñôn giaûn vaø söï phöùc taïp – baïn seõ nhaän thaáy raèng seõ coù lôïi cho chuùng ta hôn khi chæ thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ñôn giaûn maø hieäu quaû moãi khi coù thay ñoåi.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
7
Trong phaàn ba, Moät Cuoäc Thaûo Luaän, ngöôøi ta noùi chuyeän vôùi nhau veà yù nghóa cuûa Caâu chuyeän ñoái vôùi hoï vaø caùch thöùc hoï seõ aùp duïng noù vaøo coâng vieäc vaø ñôøi soáng cuûa mình . Coù moät soá ñoäc giaû laàn xuaát baûn tröôùc ñaây cuûa cuoán saùch naøy ñaõ döøng laïi sau phaàn Caâu chuyeän maø khoâng ñoïc tieáp nöõa, ñeå töï mình nhaän ñònh yù nghóa caâu chuyeän. Nhöõng ngöôøi khaùc thì thích ñoïc tieáp qua phaàn Thaûo luaän sau ñoù, vì noù gôïi yù cho hoï öùng duïng nhöõng ñieàu hoï ñaõ hoïc hoûi ñöôïc vaøo tröôøng hôïp cuûa chính mình nhö theá naøo. Baát luaän nhö theá naøo, toâi mong raèng cuõng nhö toâi, moãi laàn ñoïc laïi cuoán saùch Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? baïn seõ laïi nhaän ra moät ñieàu môùi meû, vaø noù seõ giuùp baïn öùng phoù vôùi söï thay ñoåi vaø mang laïi thaønh coâng cho baïn, baát cöù ñieàu gì baïn nghó laø thaønh coâng cuûa mình. Toâi chuùc baïn caûm thaáy vui thích vôùi nhöõng khaùm phaù cuûa baïn vaø chuùc baïn maïnh khoûe. Vaø haõy nhôù moät ñieàu: Di chuyeån theo mieáng Pho maùt! Ken Blanchard
San Diego, California
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
8
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
9
Moät cuoäc gaëp gôõ Chicago Vaøo moät ngaøy chuû nhaät chan hoøa aùnh naéng ôû Chicago, coù moät soá ngöôøi baïn thaân cuõ cuøng lôùp tuï taäp laïi aên tröa vôùi nhau sau buoåi hoïp maët cuûa hoïc sinh trong tröôøng vaøo ñeâm tröôùc,. Hoï muoán ñöôïc nghe veà nhöõng thay ñoåi ñaõ xaûy ra trong cuoäc soáng cuûa nhau. Sau böõa tröa ngon mieäng vaø nhöõng caâu chuyeän vui veû, hoï baét ñaàu moät cuoäc thaûo luaän thuù vò. Angela, töøng laø moät nöõ sinh ñöôïc haâm moä nhaát lôùp noùi: “Cuoäc soáng hoùa ra khaùc bieät hoaøn toaøn vôùi thöù toâi ñaõ töøng hình dung khi coøn ñi hoïc. Raát nhieàu chuyeän ñaõ khaùc ñi.” “ Ñuùng ñaáy,” Nathan taùn ñoàng. Moïi ngöôøi ñeàu bieát raèng anh chaøng naøy ñaõ böôùc vaøo coâng vieäc kinh doanh cuûa gia ñình maø hoï nhôù raèng noù vaãn hoaït ñoäng ñeàu ñaën vaø ñaõ trôû thaønh moät phaàn cuûa coäng ñoàng daân cö ñòa phöông töø raát laâu roài. Cho neân ai cuõng caûm thaáy ngaïc nhieân khi thaáy veû quan taâm cuûa anh. Anh ta hoûi: “Nhöng caùc baïn coù nhaän thaáy raèng chuùng ta khoâng muoán thay ñoåi khi moïi chuyeän thay ñoåi?”. Carlos noùi: “Toâi cho raèng chuùng ta töø choái thay ñoåi vì e sôï thay ñoåi.” “Carlos aø, caäu ñaõ töøng laø ñoäi tröôûng cuûa ñoäi boùng maø,” Jessica noùi. “Toâi chöa bao giôø nghó raèng mình seõ nghe caäu noùi moät chuyeän gì ñoù veà e sôï!” Taát caû ñeàu baät cöôøi vì hoï nhaän ra raèng maëc duø hoï ñaõ ñi theo nhieàu höôùng khaùc nhau trong cuoäc soáng – töø laøm vieäc taïi nhaø cho ñeán ñieàu haønh moät coâng ty naøo ñoù – nhöng ai cuõng ñeàu ñaõ töøng traûi nghieäm nhöõng caûm giaùc gioáng nhau. Moïi ngöôøi ñeàu ñaõ coá gaéng ñöông ñaàu vôùi nhöõng thay ñoåi khoâng mong ñôïi töøng xaûy ra vôùi hoï trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Vaø haàu heát ñeàu phaûi thöøa nhaän raèng hoï ñaõ khoâng bieát caùch xöû söï laøm sao cho thích ñaùng. Vaø roài Michael noùi: “Toâi cuõng töøng e ngaïi nhöõng chuyeän thay ñoåi. Khi moät söï thay ñoåi lôùn xaûy ra trong coâng vieäc cuûa mình, chuùng ta khoâng bieát phaûi laøm gì. Theá laø chuùng ta chaúng laøm gì ñeå ñoåi môùi vaø coù theå laø chuùng ta seõ maát taát caû.” Anh noùi tieáp, “Moïi chuyeän cöù nhö theá, cho ñeán khi toâi ñöôïc nghe moät caâu chuyeän nhoû ñaõ thay ñoåi moïi thöù.” “Nhö theá naøo?” Nathan hoûi. “Theá naøy, caâu chuyeän ñaõ laøm toâi nhìn nhaän khaùc ñi veà nhöõng söï thay ñoåi – töø maát maùt moät thöù gì ñoù trôû neân ñaït ñöôïc moät caùi khaùc – vaø noù chæ cho toâi caùch thöïc hieän ñieàu ñoù. Sau ñoù moïi thöù tieán trieån toát hôn – trong coâng vieäc vaø trong cuoäc soáng.” “Ñaàu tieân toâi caûm thaáy böïc mình vì tính chaát ñôn giaûn hieån nhieân cuûa caâu chuyeän, vì noù coù veû nhö laø moät caâu chuyeän keå ngaøy xöa ôû nhaø tröôøng.” “Roài toâi nhaän ra toâi ñaõ böïc mình vì khoâng nhaän thöùc tröôùc ñöôïc nhöõng ñieàu töï nhieân ñoù ñeå laøm nhöõng vieäc thích hôïp khi moïi chuyeän thay ñoåi.” “Khi toâi hieåu ra boán nhaân vaät ñaïi dieän cho nhöõng tính caùch khaùc nhau cuûa chính mình, toâi quyeát ñònh mình phaûi theo ai, vaø theá laø toâi thay ñoåi.”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
10
“Sau ñoù, toâi keå laïi caâu chuyeän cho nhöõng ngöôøi cuøng laøm vieäc trong coâng ty vaø hoï laïi keå cho nhöõng ngöôøi khaùc, roài sau ñoù coâng vieäc cuûa chuùng toâi mau choùng trôû neân khaù hôn. Vaø cuõng gioáng nhö toâi, nhieàu ngöôøi baûo raèng caâu chuyeän ñaõ mang laïi lôïi ích cho cuoäc soáng rieâng cuûa hoï.” “Daãu vaäy cuõng coù nhieàu ngöôøi baûo hoï chaúng hoïc ñöôïc gì töø caâu chuyeän ñoù caû. Cuõng coù theå hoï ñaõ bieát veà baøi hoïc naøy vaø ñaõ soáng nhö vaäy, hoaëc thoâng thöôøng hôn thì hoï cho raèng mình ñaõ bieát taát caû moïi chuyeän vaø khoâng muoán hoïc hoûi ñieàu gì. Hoï khoâng theå hieåu laøm sao maø ngöôøi khaùc laïi coù theå tìm kieám ñöôïc lôïi loäc gì töø nhöõng chuyeän nhö theá.” “Khi moät oâng xeáp cao caáp cuûa toâi luoân gaëp khoù khaên khi phaûi thích nghi tuyeân boá raèng caâu chuyeän chæ toå laøm phí thì giôø, nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ noùi ñuøa raèng hoï bieát oâng ta laø nhaân vaät naøo trong caâu chuyeän – aùm chæ ngöôøi khoâng hoïc hoûi ñöôïc ñieàu gì môùi meû vaø khoâng thay ñoåi baûn thaân.” “Caâu chuyeän theá naøo?” Angela hoûi. “Caâu chuyeän naøy teân laø Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?” Caû nhoùm cöôøi vang. “Toâi nghó raèng mình ñaõ thích caâu chuyeän naøy roài ñaáy,” Carlos noùi, “Caäu keå ñi, coù theå caû boïn chuùng ta seõ hoïc hoûi theâm ñöôïc ñieàu gì ñoù,” “Ñöôïc roài,” Michael noùi, “Saün loøng thoâi, caâu chuyeän naøy khoâng daøi laém.” Vaø anh ta baét ñaàu keå.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
11
Caâu chuyeän Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? Ngaøy xöa, ôû moät mieàn ñaát xa xoâi, coù boán nhaân vaät ñi vaøo moät meâ cung ñeå tìm kieám pho maùt ñeå töï nuoâi soáng mình vaø laøm cho mình caûm thaáy haïnh phuùc. Hai trong soá caùc nhaân vaät ñoù laø hai con chuoät “Ñaùnh hôi” vaø “Nhanh nheïn”, hai nhaân vaät nöõa laø hai ngöôøi tí hon – hoï laø nhöõng sinh vaät nhoû beù nhö chuoät nhöng coù hình daïng vaø caùch suy nghó gioáng nhö con nguôøi baây giôø vaäy. Teân cuûa hoï laø “Chaäm chaïp” vaø “UØ lì”. Vì hoï nhoû beù nhö theá neân ta deã boû qua khoâng ñeå yù ñeán vieäc laøm cuûa boán nhaân vaät ñoù. Nhöng neáu baïn ñeán ñöôïc gaàn ñeå coù theå nhìn roõ hoï, baïn seõ khaùm phaù ra nhöõng ñieàu ngaïc nhieân nhaát. Haøng ngaøy hai con chuoät vaø nhöõng ngöôøi tí hon boû thôøi gian vaøo meâ cung ñeå tìm kieám mieáng pho maùt ñaëc bieät cuûa mình. Maáy chuù chuoät, Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn, chæ coù boä naõo cuûa loaøi gaëm nhaám, nhöng laïi coù moät baûn naêng tuyeät vôøi, tìm kieám mieáng pho maùt nhoû raén chaéc cho mình nhö caùc con chuoät khaùc. Hai con ngöôøi tí hon, Chaäm chaïp vaø UØ lì, söû duïng boä naõo chöùa ñaày quan nieäm vaø caûm xuùc cuûa mình, cuõng tìm kieám loaïi Pho maùt ñaëc bieät – vieát hoa – maø hoï nghó raèng noù seõ mang laïi cho hoï söï thaønh ñaït vaø haïnh phuùc. Cho duø coù söï khaùc nhau giöõa ngöôøi vaø chuoät, nhöng hoï cuõng coù nhöõng ñieåm chung. Cöù moãi buoåi saùng caû boïn maëc quaàn aùo theå thao, mang giaøy vaøo, rôøi nhaø vaø chaïy ñeán Meâ cung ñeå tìm kieám mieáng pho maùt yeâu thích cuûa mình. Meâ cung laø moät maïng löôùi nhöõng loái ñi vaø caùc caên phoøng, coù nôi chöùa pho maùt ngon laønh. Nhöng ôû ñoù cuõng coù nhöõng goùc toái taêm vaø nhöõng con ñöôøng cuït chaúng daãn ñi ñaâu. Ñoù laø moät nôi maø ngöôøi ta coù theå deã daøng ñi laïc. Tuy vaäy, döôùi nhöõng ñieàu bí maät aån chöùa trong Meâ cung laø moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn cho nhöõng ngöôøi tìm ra loái ñi cuûa mình. Caùc chuù chuoät, Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn, söû duïng caùch thöû - vaø - sai ñeå tìm kieám pho maùt. Chuùng chaïy vaøo moät meâ loä, vaø neáu khoâng phaùt hieän ñöôïc gì ôû ñoù thì chuùng quay laïi vaø chaïy vaøo moät loái môùi. Chuùng ghi nhôù nhöõng con ñöôøng naøo khoâng coù pho maùt vaø ngay laäp töùc ñi vaøo moät khu vöïc khaùc. Ñaùnh hôi thöôøng duøng caùi muõi xuaát saéc cuûa mình ñònh höôùng mieáng pho maùt, coøn Nhanh nheïn thì thöôøng caém ñaàu caém coå chaïy thuïc maïng. Nhö baïn coù theå ñoaùn tröôùc, coù luùc chuùng cuõng bò laïc, hay maát phöông höôùng vaø raát hay ñuïng ñaàu vaøo töôøng. Nhöng sau moät thôøi gian chuùng cuõng tìm ñöôïc ñöôøng ñi cuûa mình. Cuõng gioáng nhö caùc chuù chuoät, hai ngöôøi tí hon, Chaäm chaïp vaø UØ lì, cuõng duøng khaû naêng suy luaän cuûa minh vaø ruùt kinh nghieäm töø sai laàm. Duø vaäy hoï haàu nhö döïa vaøo trí oùc phöùc taïp cuûa mình ñeå phaùt trieån nhöõng phöông thöùc raéc roái hôn trong luùc ñi tìm Pho maùt. Coù luùc hoï ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû toát, nhöng cuõng coù luùc söùc maïnh cuûa nieàm tin vaø caûm xuùc con ngöôøi ñaõ khieán hoï nhìn nhaän söï vieäc khoâng ñöôïc minh baïch maáy. Ñieàu ñoù laøm cho moïi chuyeän trong Meâ cung trôû neân phöùc taïp vaø mang tính thaùch thöùc hôn. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
12
Daãu vaäy, Ñaùnh hôi, Nhanh nheïn, Chaäm chaïp vaø UØ lì, vôùi caùch thöùc rieâng cuûa mình ñeàu tìm ra ñieàu maø mình muoán tìm kieám. Ai cuõng tìm thaáy ñöôïc loaïi pho maùt cuûa mình vaøo moät ngaøy noï, ôû cuoái moät meâ loä taïi Kho Pho maùt P. Vaøo moãi buoåi saùng sau ñoù caùc chuù chuoät vaø hai ngöôøi tí hon maëc ñoà chaïy vaøo vaø ñi veà höôùng Kho Pho maùt P. Cuõng khoâng laâu sau caû boïn ñeàu coù moät caùch ñi rieâng cho mình. Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn haøng ngaøy vaãn daäy sôùm vaø chaïy vaøo Meâ cung, theo moät loä trình coá ñònh. Khi ñeán nôi, hai chuù chuoät côûi giaøy ra, coät laïi vôùi nhau vaø ñeo leân coå ñeå coù theå laïi söû duïng neáu caàn. Sau ñoù chuùng baét ñaàu ñaùnh cheùn. Thoaït ñaàu Chaäm chaïp vaø UØ lì cuõng chaïy vaøo Meâ cung moãi buoåi saùng ñeå thöôûng thöùc nhöõng maåu pho maùt môùi ngon mieäng ñang ñôïi hoï. Nhöng sau moät thôøi gian, nhöõng con ngöôøi tí hon naøy baét ñaàu coù moät caùch ñi khaùc. Moãi ngaøy Chaäm chaïp vaø UØ lì daäy muoän hôn, maëc quaàn aùo chaäm hôn, vaø thong thaû ñi boä veà Kho Pho maùt P. Cuoái cuøng thì hoï cuõng ñaõ bieát Pho maùt ôû ñaâu vaø ñi ñeán ñoù nhö theá naøo. Hoï khoâng ñeå yù ñeán chuyeän Pho maùt töø ñaâu ra hay ai ñaõ ñeå noù ôû ñoù. Hoï chæ ñôn giaûn cho raèng noù coù ôû ñoù, vaäy thoâi. Moãi buoåi saùng ngay khi Chaäm chaïp vaø UØ lì ñeán Kho Pho maùt P, hoï thoaûi maùi haønh ñoäng nhö ôû nhaø. Hoï treo quaàn aùo chaïy leân, côûi boû ñoâi giaøy chaïy ra vaø mang deùp vaøo. Chuùng caûm thaáy deã chòu vì ñaõ tìm thaáy Pho maùt. “Tuyeät thaät,” UØ lì noùi. “Coù ñuû Pho maùt cho chuùng ta suoát ñôøi.” Nhöõng ngöôøi tí hon caûm thaáy haïnh phuùc vaø coù caûm giaùc thaønh ñaït vì baây giôø hoï ñöôïc ñaõ ñöôïc ñaûm baûo. Khoâng bao laâu sau ñoù caû Chaäm chaïp vaø UØ lì xem nhö choã Pho maùt hoï tìm thaáy ôû Kho Pho maùt P. laø Pho maùt cuûa hoï. Ñoù laø moät caùi kho to lôùn ñeán noãi hoï dôøi nhaø veà gaàn ñoù hôn vaø taïo döïng neân moät cuoäc soáng xaõ hoäi xung quanh ñoù. Ñeå laøm cho kho aám cuùng hôn, Chaäm chaïp vaø UØ lì trang trí nhöõng caâu danh ngoân vaø thaäm chí veõ caû nhöõng böùc tranh Pho maùt leân nhöõng böùc töôøng xung quanh hoï. Trong ñoù coù caâu:
Haïnh Phuùc laø Pho Maùt Thænh thoaûng Chaäm chaïp vaø UØ lì môøi baïn beø ñeán ñeå chöùng kieán nhöõng khoái Pho maùt ôû Kho Pho maùt P, vaø töï haøo chæ vaøo ñoù noùi: “Choã Pho maùt naøy thaät tuyeät, phaûi khoâng naøo?” Coù luùc hoï chia cho baïn beø moät ít, coù luùc khoâng. “Chuùng ta xöùng ñaùng ñöôïc coù choã Pho maùt naøy,” UØ lì noùi. “Chuùng ta thaät söï ñaõ laøm khaù nhieàu vieäc vaø khaù laâu ñeå coù ñöôïc chuùng.” Anh ta boác moät mieáng pho maùt vaø boû vaøo mieäng. Sau ñoù nhö thöôøng leä UØ lì naèm xuoáng nguû moät giaác ngon laønh Vaøo buoåi toái nhöõng ngöôøi tí hon naëng neà ñi veà nhaø, no caêng Phoù maùt, vaø ngaøy hoâm sau hoï laïi tôùi choå cuõ ñeå laïi tieáp tuïc höôûng thuï theâm. Moïi chuyeän cöù theá keùo daøi theâm moät thôøi gian nöõa.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
13
Roài thì loøng töï tin cuûa caû Chaäm chaïp vaø UØ lì nhanh choùng trôû thaønh tính töï maõn. Hoï haøi loøng vôùi thaønh ñaït vaø khoâng theøm ñeå yù tôùi baát cöù ñieàu gì ñang xaûy ra. Moãi ngaøy qua ñi Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn vaãn tieáp tuïc loä trình cuûa mình. Chuùng tôùi sôùm vaøo buoåi saùng roài ñaùnh hôi, suïc saïo vaø chaïy quanh ñaùm pho maùt ôû Kho Pho maùt P, xem xeùt coù ñieàu gì khaùc ñi so vôùi hoâm qua khoâng. Sau ñoù chuùng môùi ngoài xuoáng vaø gaëm vaøo ñaùm pho maùt. Moät ngaøy chuùng tôùi Kho Pho maùt P vaø phaùt hieän khoâng coøn moät chuùt pho maùt naøo nöõa. Chuùng khoâng heà ngaïc nhieân. Vì Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn ñaõ nhaän thaáy haøng ngaøy raèng nguoàn pho maùt ñang trôû neân ít ñi, chuùng ñaõ ñöôïc chuaån bò cho ñieàu khoâng theå traùnh khoûi naøy, vaø baèng baûn naêng cuûa mình chuùng bieát phaûi laøm gì. Chuùng nhìn nhau, thaùo ñoâi giaøy chaïy vaãn ñeo saün treân coå xuoáng, mang vaøo chaân vaø coät daây laïi. Caùc chuù chuoät khoâng phaân tích quaù saâu vaán ñeà. Ñoái vôùi chuoät thì vaán ñeà vaø giaûi phaùp hoaøn toaøn ñôn giaûn. Hoaøn caûnh ôû Kho Pho maùt P ñaõ thay ñoåi. Vaø theá laø chuùng cuõng quyeát ñònh thay ñoåi theo. Caû hai nhìn ra veà phía Meâ cung. Vaø roài Ñaùnh hôi ñöa muõi mình leân, hít hít vaø gaät ñaàu vôùi Nhanh nheïn ñang nhanh nheïn chaïy vaøo Meâ cung vaø coá gaéng ñuoåi theo. Chuùng nhanh choùng baét ñaàu ñi tìm Pho maùt Môùi. Moät laùt sau vaøo cuøng ngaøy hoâm ñoù, Chaäm chaïp vaø UØ lì ñeán Kho Pho maùt P. Hoï ñaõ khoâng heà ñeå yù tôùi löôïng Pho maùt vôi ñi töøng ngaøy neân vaãn chaéc maåm raèng Pho maùt vaãn coøn ôû ñoù. Caû hai chöa saün saøng cho tình theá môùi naøy. “Caùi gì theá naøy! Maát heát Pho maùt roài?” UØ lì gaøo leân. Vaø anh chaøng tieáp tuïc gaøo leân nhö theå neáu cöù gaøo to leân thì seõ coù ngöôøi mang traû laïi ñaùm pho maùt, “Maát heát Pho maùt roài? Maát heát Pho maùt roài?” “Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?” Anh chaøng heùt to. Cuoái cuøng anh chaøng choáng hai tay vaøo hoâng, boä maët ñoû ngaàu, vaø rít leân, “Theá naøy thì coøn gì ñeå noùi chöù?” Chaäm chaïp thì chæ bieát laéc ñaàu khoâng tin noåi. Anh ta cuõng vaäy, cuõng ñinh ninh raèng seõ thaáy Pho maùt ôû Kho Pho maùt P. Anh ñöùng ngaån ngöôøi ra nhö trôøi troàng vì baát ngôø, vaø thaät söï khoâng hieåu gì caû. UØ lì vaãn la loái, nhöng Chaäm chaïp khoâng muoán nghe. Anh ta khoâng muoán chaáp nhaän thöïc teá, neân khoâng muoán nghe gì caû. Caùch xöû theá cuûa hai con ngöôøi tí hon khoâng maáy hay ho hoaëc thích hôïp, nhöng coù theå thoâng caûm ñöôïc. Vì kieám ñöôïc Pho maùt khoâng deã daøng gì, vaø ñoái vôùi nhöõng con ngöôøi tí hon naøy thì yù nghóa lôùn nhaát khoâng phaûi chæ laø coù ñöôïc moät mieáng pho maùt cho nhu caàu haøng ngaøy.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
14
Kieám ñöôïc Pho maùt laø vieäc maø hoï nghó raèng hoï caàn coù ñeå ñaït ñöôïc haïnh phuùc. Tuøy theo khaåu vò cuûa mình, moãi ngöôøi trong boïn hoï ñeàu cho raèng Pho maùt coù moät yù nghóa nhaát ñònh trong ñôøi. Vôùi moät soá ngöôøi thì tìm thaáy Pho maùt ñoàng nghóa vôùi chuyeän coù cuûa caûi trong tay. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc thì ñoù laø ñöôïc höôûng moät cuoäc soáng maïnh khoûe, hay ñeå phaùt trieån ñôøi soáng tinh thaàn laønh maïnh. Chaäm chaïp nghó raèng Pho maùt coù yù nghóa cuûa moät cuoäc soáng an nhaøn, laø coù moät gia ñình thaân yeâu, laø ñöôïc soáng trong moät ngoâi nhaø nhoû aám cuùng, deã chòu ôû Ñaïi loä Pho maùt Anh. Coøn ñoái vôùi UØ lì thì Pho maùt laø Mieáng Pho maùt Vó ñaïi chi phoái taát caû caùc mieáng pho maùt khaùc vaø laø ñöôïc sôû höõu moät ngoâi nhaø to lôùn ôû Ngoïn Ñoài Pho maùt Phaùp. Bôûi vì Pho maùt coù moät yù nghóa quan troïng ñoái vôùi hoï neân caû hai con ngöôøi tí hon ñaõ maát raát nhieàu thì giôø ñeå quyeát ñònh phaûi laøm gì. Luùc naøy boïn hoï chæ bieát tìm kieám xung quanh Kho Pho maùt troáng roãng P ñeå xem thöû Pho maùt ñaõ thaät söï maát haún chöa. Trong luùc Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn ñaõ nhanh choùng chaïy ñi thì Chaäm chaïp vaø UØ lì vaãn coøn tieáp tuïc chaäm chaïp vaø uø lì. Hoï vaãn tieáp tuïc laûi nhaûi vaø noùi nhö meâ saûng veà söï baát coâng cuûa thöïc teá. UØ lì baét ñaàu thaát voïng. Bieát ñieàu gì seõ ñeán neáu ngaøy mai hoï tôùi ñaây vaø cuõng seõ khoâng thaáy mieáng Pho maùt naøo? Anh ta ñaõ xaây döïng haún moät töông lai treân cô sôû ñaùm Pho maùt naøy. Nhöõng con ngöôøi tí hon khoâng theå tin noåi. Laøm sao moïi chuyeän nhö theá naøy laïi coù theå xaûy ra? Ñaâu coù ai baùo tröôùc cho hoï. Khoâng ñöôïc. Tình theá khoâng theå nhö theá naøy ñöôïc. Chaäm chaïp vaø UØ lì veà nhaø vaøo buoåi toái thaát voïng vaø ñoùi meo. Nhöng tröôùc khi ra veà Chaäm chaïp vieát leân töôøng:
Mieáng Pho Maùt Caøng Quan Troïng Thì Ngöôøi Ta Caøng Muoán Gìn Giöõ Noù. Ngaøy hoâm sau Chaäm chaïp vaø UØ lì rôøi nhaø, vaø trôû laïi Kho Pho maùt P vôùi hy voïng baèng moät caùch naøo ñoù coù theå tìm laïi ñöôïc Pho maùt cuûa hoï. Chaúng coù gì khaùc caû – Pho maùt khoâng coøn nöõa. Nhöõng ngöôøi tí hon khoâng bieát phaûi laøm gì. Chaäm chaïp vaø UØ lì chæ bieát ñöùng ñoù, baát ñoäng nhö nhöõng pho töôïng. Chaäm chaïp laáy heát söùc bòt tai vaø nhaém thaät chaët maét mình laïi. Anh ta chæ muoán ñöøng phaûi nghe vaø phaûi thaáy ñieàu gì. Anh ñaõ khoâng muoán nhìn nhaän raèng nguoàn Pho maùt cöù vôi ñi töøng ngaøy. Anh muoán nghó raèng chuùng ñaõ baát ngôø bò laáy maát ñi. UØ lì phaân tích trôû ñi trôû laïi vaán ñeà cho ñeán khi cuoái cuøng boä oùc raéc roái vôùi heä thoáng nieàm tin vöõng chaéc cuûa mình nhaän thöùc ñöôïc vaán ñeà. “Taïi sao ngöôøi ta laïi ñoái xöû vôùi toâi nhö theá naøy?” Anh thaéc maéc. “Thaät ra thì ñang coù chuyeän gì ôû ñaây vaäy?” Cuoái cuøng Chaäm chaïp cuõng môû maét ra, nhìn quanh roài hoûi, “Vaäy chöù Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn ñaâu roài? Caäu coù nghó raèng hoï ñaõ bieát ñieàu gì khaùc nöõa hay khoâng?” UØ lì treà moâi, “Boïn chuùng thì bieát caùi gì cô chöù?”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
15
UØ lì tieáp tuïc noùi, “Chuùng chæ laø maáy con chuoät nhaét ngu ngoác. Chuùng chæ öùng xöû theo tình theá thoâi. Chuùng ta laø nhöõng ngöôøi tí hon. Chuùng ta khoân ngoan hôn chuùng chöù. Chuùng ta coù theå giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà maø.” “Toâi cuõng nghó raèng chuùng ta khoân ngoan hôn, nhöng coù theå chuùng ta khoâng theå haønh ñoäng khoân ngoan hôn chuùng vaøo thôøi ñieåm naøy. Moïi chuyeän ôû ñaây ñaõ thay ñoåi roài, UØ lì aø, chuùng ta phaûi thay ñoåi vaø haønh ñoäng khaùc ñi chöù.” “Taïi sao chuùng ta laïi phaûi thay ñoåi chöù?” UØ lì hoûi laïi, “ Chuùng ta laø ngöôøi tí hon. Chuùng ta khaùc chuùng. Nhöõng chuyeän naøy leõ ra ñaõ khoâng theå xaûy ra vôùi chuùng ta. Hay cuøng laém neáu coù xaûy ra thì chuùng ta cuõng phaûi ñöôïc moät lôïi loäc gì ñoù chöù.” “Taïi sao chuùng ta laïi phaûi coù lôïi?” Chaäm chaïp hoûi. “Bôûi vì chuùng ta coù quyeàn nhö theá,” UØ lì tuyeân boá. “Quyeàn gì?” Chaäm chaïp toø moø. “Quyeàn coù Pho maùt cuûa mình.” “Sao vaäy?” Chaäm chaïp hoûi. “Vì chuùng ta khoâng gaây ra chuyeän naøy,” UØ lì noùi. “Coù ai ñaõ laøm chuyeän naøy, vaø chuùng ta phaûi ñöôïc caùi gì ñoù.” Chaäm chaïp ñeà nghò, “Hay laø mình ñöøng suy nghó veà chuyeän naøy nöõa maø haõy ñi tìm Pho maùt khaùc ñi.” “Khoâng ñöôïc,” UØ lì phaûn ñoái, “Toâi seõ laøm cho ra leõ vieäc naøy.” Trong luùc Chaäm chaïp vaø UØ lì coøn ñang xem xeùt phaûi laøm gì, thì Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn ñaõ leân ñöôøng. Chuùng ñi xa vaøo Meâ cung, chaïy tôùi chaïy lui theo nhöõng meâ loä, vaø luïc tìm pho maùt trong baát cöù caùi kho naøo chuùng baét gaëp. Chuùng chaúng suy nghó gì ngoaøi chuyeän tìm pho maùt khaùc. Suoát moät thôøi gian chuùng chaúng tìm ñöôïc gì – cho ñeán khi chuùng ñi ñeán moät khu vöïc khaùc trong Meâ cung maø tröôùc ñoù chuùng chöa ñeán: Kho Pho maùt Môùi M. Chuùng rít leân vui söôùng. Chuùng ñaõ tìm thaáy caùi maø chuùng muoán: moät nguoàn Pho maùt Môùi ñaày aép. Chuùng nhö khoâng tin vaøo maét mình. Ñoù laø moät caùi kho pho maùt lôùn chöa töøng thaáy. Trong luùc ñoù Chaäm chaïp vaø UØ lì vaãn coøn ôû Kho Pho Maùt P ñeå ñaùnh giaù tình hình. Baây giôø hoï ñang phaûi chòu ñöïng hoaøn caûnh cuûa söï thieáu huït Pho maùt. Hoï caûm thaáy beá taéc vaø giaän döõ vaø ñoå loãi cho nhau vì tình traïng naøy. Coù luùc Chaäm chaïp nghó tôùi nhöõng chuù baïn chuoät vaø khoâng bieát chuùng ñaõ tìm thaáy pho maùt chöa. Anh nghó raèng chuùng coù leõ ñang gaëp khoù khaên, vì chaïy tôùi chaïy lui trong Meâ cung thöôøng phaûi chòu ñöïng baát traéc. Nhöng anh cuõng nghó raèng chuyeän ñoù coù leõ keùo daøi khoâng laâu. Thænh thoaûng Chaäm chaïp hay hình dung thaáy Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn ñang tìm ñöôïc Pho Maùt Môùi vaø ñang ñaùnh cheùn. Anh ta töôûng töôïng ñeán chuyeän ra ngoaøi Meâ cung kia vaø baét
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
16
ñaàu cho moät chuyeán phieâu löu, vaø tìm thaáy Pho maùt môùi seõ toát hôn tình theá hieän nay nhö theá naøo. Anh ta nhö coù theå neám vaøo mieáng pho maùt töôûng töôïng aáy. Chaäm chaïp caøng töôûng töôïng veà hình aûnh mình tìm ñöôïc pho maùt môùi, thì anh ta caøng muoán rôøi khoûi Kho Pho maùt hôn. “Ñi thoâi!” baát chôït anh thoát leân. “Khoâng.” UØ lì nhanh choùng phaûn ñoái. “Toâi thích ôû laïi ñaây. ÔÛ ñaây deã chòu hôn. Toâi nghó vaäy. Hôn nöõa ngoaøi kia nguy hieåm laém.” “Khoâng phaûi theá,” Chaäm chaïp noùi laïi. “Tröôùc ñaây chuùng ta cuõng ñaõ töøng moø tìm ôû nhieàu nôi trong Meâ cung, vaø baây giôø chuùng ta coù theå laøm laïi nhö theá.” “Toâi ñaõ quaù giaø cho chuyeän naøy roài,” UØ lì noùi. “Vaø toâi e raèng mình khoâng coøn thích thuù vôùi chuyeän bò ñi laïc vaø töï mình laøm troø cöôøi nöõa. Baïn cuõng vaäy maø, phaûi khoâng?” Nghe thaáy theá noãi e ngaïi laïi trôû veà vôùi Chaäm chaïp vaø hy voïng tìm ñöôïc Pho maùt Môùi cuûa anh cuõng tan ñi. Theá laø ngaøy naøo cuõng vaäy, nhöõng con ngöôøi tí hon tieáp tuïc laøm ñi laøm laïi chuyeän maø hoï ñaõ töøng laøm tröôùc ñoù. Hoï ñeán Kho Pho maùt P, khoâng tìm thaáy gì caû, roài laïi veà nhaø, mang theo noãi lo laéng vaø söï beá taéc. Hoï coá phuû nhaän ñieàu ñang xaûy ra, nhöng caûm thaáy khoù nguû hôn, yeáu hôn vaøo ngaøy hoâm sau, vaø khoù chòu hôn. Maùi nhaø cuûa hoï khoâng coøn laø nhöõng nôi choán no aám nhö xöa. Nhöõng ngöôøi tí hon traûi qua giaác nguû naëng neà vôùi nhöõng côn aùc moäng veà chuyeän khoâng tìm ñöôïc chuùt pho maùt naøo. Nhöng ngaøy naøo Chaäm chaïp vaø UØ lì cuõng vaãn tôùi Kho Pho maùt P vaø chôø ñôïi. UØ lì noùi “Baïn bieát khoâng, coù theå neáu chuùng ta laøm vieäc nhieàu hôn moät chuùt chuùng ta seõ thaáy raèng chaúng coù gì thay ñoåi caû. Hình nhö Pho maùt ñang ôû ñaâu ñaây thoâi. Chaéc laø ngöôøi ta mang giaáu noù sau nhöõng böùc töôøng.” Ngaøy hoâm sau, Chaäm chaïp vaø UØ lì trôû laïi vôùi ñaùm ñoà ngheà. UØ lì giöõ caùi ñuïc cho Chaäm chaïp giaùng töøng nhaùt buùa cho tôùi khi hoï ñuïc thuûng moät caùi loã treân töôøng cuûa Kho Pho maùt P. Hoï chaêm chuù ngoù vaøo ñoù vaø chaúng thaáy chuùt pho maùt naøo caû. Thaát voïng traøn treà, nhöng hoï vaãn tin raèng hoï seõ giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà. Hoï tôùi kho sôùm hôn, ôû laïi muoän hôn vaø laøm vieäc caät löïc hôn, nhöng taát caû moïi thöù hoï coù ñöôïc chæ laø moät caùi loã to töôùng treân töôøng. Chaäm chaïp baét ñaàu nhaän ra khoaûng caùch giöõa vieäc laøm vaø keát quaû. “Coù theå,” UØ lì noùi, “chuùng ta cöù thöû ngoài chôø ôû ñaây xem. Sôùm muoän gì roài ngöôøi ta cuõng phaûi ñem traû laïi ñaùm Pho maùt ñaáy.” Chaäm chaïp muoán tin vaøo ñieàu ñoù. Theá neân haøng ngaøy anh ta veà nhaø ñeå nghæ ngôi vaø mieãn cöôõng ñi cuøng vôùi UØ lì tôùi Kho Pho maùt P. Nhöng ñaùm Pho maùt khoâng bao giôø xuaát hieän trôû laïi. Luùc naøy nhuõng ngöôøi tí hon ñang trôû neân yeáu ñi vì ñoùi vaø stress. Chaäm chaïp caûm thaáy chaùn naûn vôùi chuyeän chôø ñôïi vaøo chuyeän hoaøn caûnh cuûa mình seõ ñöôïc caûi thieän toát hôn. Anh ta Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
17
nhaän ra raèng caøng ngoài chôø laâu trong tình traïng khoâng coù Pho maùt laâu bao nhieâu, thì tình hình caøng toài teä theâm baáy nhieâu. Anh bieát sinh löïc cuûa hai ngöôøi ñang daàn daàn maát ñi. Cuoái cuøng, vaøo moät ngaøy noï Chaäm chaïp baét ñaàu baät cöôøi vôùi mình. “UØ lì aø, nhìn laïi tuïi mình xem. Chuùng ta cöù laøm hoaøi coù moãi moät vieäc roài laïi hoûi sao tình traïng naøy khoâng khaù hôn. Neáu khoâng kyø cuïc thì cuõng roõ raøng laø buoàn cöôøi quaù.” Chaäm chaïp cuõng chaúng maáy thích thuù vôùi caùi yù ñònh phaûi chaïy vaøo Meâ cung laàn nöõa, vì anh bieát roài mình seõ ñi laïc, vaø khoâng bieát tröôùc ñöôïc lieäu coù tìm thaáy pho maùt ôû choå naøo ñoù khoâng. Nhöng anh phaûi cöôøi tình traïng ngu xuaån naøy, vì anh nhaän ra noãi sôï haõi beân trong con ngöôøi cuûa mình ñaõ mang laïi ñieàu gì. Anh ta hoûi UØ lì, “Chuùng ta boû ñoâi giaøy chaïy ñaâu roài nhæ?” Phaûi maát moät luùc laâu hoï môùi tìm thaáy chuùng, khi tìm ra Kho pho maùt P hoï ñaõ vaát laên loùc chuùng ñi vì nghó raèng hoï seõ khoâng bao giôø coøn caàn tôùi chuùng nöõa. “Caäu khoâng ñònh chaïy vaøo Meâ cung nöõa ñaáy chöù?” Thaáy baïn mang giaøy vaøo, UØ lì hoûi. “Thoâi ngoài chôø tôùi khi ngöôøi ta traû laïi Pho maùt vôùi tôù ñi.” “Caäu seõ khoâng coù ñieàu ñoù ñaâu.” Chaäm chaïp noùi, “Tôù cuõng khoâng muoán nghó vaäy, nhöng baây giôø tôù ñaõ nhaän ra raèng hoï seõ khoâng bao giôø mang traû laïi mieáng pho maùt cuûa ngaøy hoâm qua ñaâu. Ñeán luùc phaûi ñi tìm Pho maùt Môùi roài ñaáy.” UØ lì caõi laïi, “Theá neáu ngoaøi ñoù chaúng coù chuùt Pho maùt naøo thì sao? Vaø neáu coù ñi chaêng nöõa thì caäu seõ laøm gì khi khoâng tìm ñöôïc noù?” “Tôù cuõng chaúng bieát nöõa,” Chaäm chaïp noùi. Anh ta ñaõ töï hoûi mình caâu naøy haøng bao nhieâu laàn roài vaø caûm thaáy noãi sôï haõi ñang choân chaân mình ñöùng laïi. Anh ñaõ nhieàu laàn töï hoûi, “Toâi coù theå seõ tìm thaáy Pho maùt ôû ñaâu baây giôø – ôû ñaây hay ngoaøi Meâ cung kia?” Anh veõ trong ñaàu mình moät hình aûnh trong ñoù anh thaáy mình tieán vaøo Meâ cung vôùi caùi cuôøi treân moâi. Trong khi hình aûnh ñoù laøm anh ngaïc nhieân thì ñoàng thôøi anh thaáy tinh thaàn mình khaù hôn. Anh thaáy chính mình thænh thoaûng bò laïc ñöôøng trong Meâ cung, nhöng caûm thaáy töï tin raèng cuoái cuøng anh cuõng coù theå tìm thaáy ñöôïc Pho maùt Môùi, cuøng vôùi moïi ñieàu tuyeät dieäu cuûa noù. Anh laáy laïi can ñaûm. Vaø roài anh duøng heát trí töôûng töôïng cuûa mình ñeå veõ neân moät hình aûnh ñaùng tin caäy nhaát – vôùi moïi chi tieát roõ raøng nhaát – veà söï kieän mình tìm thaáy Pho maùt môùi vaø thöôûng thöùc noù. Anh thaáy mình ñang aên Pho maùt Thuïy Só vôùi nhöõng caùi loã treân mieáng pho maùt, loaïi Pho maùt Cheddar nhieàu höông vò cuûa Anh vaø Myõ, coù caû Pho maùt meàm Mozzarella cuûa YÙ duøng chung vôùi pizza vaø pho maùt Phaùp Camembert, vaø... Anh ta ñoät nhieân nghe UØ lì noùi gì ñoù vaø nhaän ra mình vaãn coøn ôû Kho Pho maùt P. Chaäm chaïp noùi, “UØ lì aø, coù nhieàu luùc moïi chuyeän thay ñoåi vaø khoâng bao giôø trôû laïi nhö cuõ nöõa. Coù veû hieän giôø laø nhö vaäy ñaáy. Cuoäc soáng laø theá! Cuoäc soáng chuyeån ñoåi, vaø chuùng ta cuõng neân laøm theo nhö theá.” Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
18
Chaäm chaïp nhìn ngöôøi baïn gaày yeáu cuûa mình vaø coá gaéng khuyeân nhuû, nhöng noãi sôï haõi cuûa UØ lì ñaõ bieán thaønh söï giaän döõ, vaø anh khoâng coøn muoán nghe gì nöõa. Chaäm chaïp khoâng muoán toû ra thoâ baïo vôùi baïn mình, nhöng anh phaûi cöôøi khi nhaän thaáy caû hai ñaõ ngoác ngheách theá naøo. Trong luùc chuaån bò ra ñi, anh ta baét ñaàu caûm thaáy maïnh meõ hôn, bieát raèng cuoái cuøng mình cuõng ñaõ coù theå töï cöôøi chính baûn thaân mình, roài anh böôùc ñi. Chaäm chaïp mæm cöôøi vaø tuyeân boá, “Tôùi giôø vaøo Meâ cung roài!” UØ lì khoâng cöôøi vaø khoâng traû lôøi. Chaäm chaïp nhaët leân moät cuïc ñaù nhoû vaø nhoïn vaø vieát leân töôøng moät yù nghó nghieâm tuùc ñeå UØ lì suy nghó. Nhö thoùi quen, Chaäm chaïp veõ theâm caû moät mieáng Pho maùt xung quanh, anh mong raèng noù seõ laøm cho UØ lì mæm cöôøi, caûm thaáy maïnh meõ leân vaø seõ ñi tìm Pho maùt môùi. Nhöng UØ lì khoâng muoán nhìn thaáy noù. Ñoù laø caâu:
Neáu Khoâng Thay Ñoåi Thì Ngöôøi Ta Coù Theå Seõ Bò Ñaøo Thaûi. Roài Chaäm chaïp thoø ñaàu ra ngoaøi vaø lo laéng nhìn vaøo Meâ cung. Anh ta nghó veà chuyeän mình ñaõ phaûi ôû trong tình traïng khoâng coù pho maùt naøy nhö theá naøo. Anh ñaõ töøng nghó raèng trong Meâ cung seõ khoâng coù Pho maùt, hoaëc giaû anh seõ khoâng tìm thaáy ñöôïc noù. Noãi sôï haõi kinh hoaøng aáy ñaõ laøm nhuït yù chí anh, vaø laøm anh nhö ñang cheát lòm ñi. Chaäm chaïp mæm cöôøi. Anh hieåu raèng UØ lì ñang muoán bieát “Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?” nhöng Chaäm chaïp thì laïi töï hoûi, “Taïi sao mình ñaõ khoâng ñöùng leân vaø ñi theo mieáng Pho maùt sôùm hôn?” Trong luùc baét ñaàu ñi vaøo Meâ cung, Chaäm chaïp nhìn laïi vaøo nôi mình ñaõ ñeán vaø vaãn caûm thaáy ñöôïc söï aám aùp quen thuoäc cuûa noù. Anh thaáy mình bò keùo laïi vaøo nôi choán quen thuoäc – ngay caû khi anh ñaõ boû ra caû moät thôøi gian suïc saïo ôû ñoù nhöng vaãn khoâng tìm thaáy ñöôïc Pho maùt. Chaäm chaïp trôû neân e deø hôn vaø töï hoûi lieäu mình coù thaät söï muoán ñi vaøo Meâ cung hay khoâng. Anh vieát leân böùc töôøng tröôùc maët mình moät caâu nöõa vaø ñöùng nhìn noù luùc laâu:
Ngöôøi Ta Seõ Laøm Gì Neáu Khoâng E Ngaïi? Anh nghó ngôïi veà caâu noùi ñoù. Anh hieåu raèng ñoâi khi bieát sôï haõi laø toát. Nhö trong tröôøng hôïp ngöôøi ta sôï raèng neáu khoâng laøm gì caû thì moïi chuyeän seõ trôû neân toài teä hôn, luùc aáy noãi sôï haõi ñoù thuùc ñaåy ngöôøi ta haønh ñoäng moät caùch kòp thôøi. Nhöng neáu noãi sôï haõi ñoù laïi khieán ngöôøi ta ngoài yeân khoâng laøm gì caû thì chaúng hay ho tí naøo. Anh nhìn qua phía beân phaûi cuûa mình, vaøo khu vöïc cuûa Meâ cung maø anh chöa töøng tìm ñeán, vaø caûm thaáy noãi sôï. Roài anh hít moät hôi thôû daøi, quay vaøo höôùng Meâ cung, vaø chaäm chaäm chaïy ñi – vaøo choán xa laï. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
19
Trong luùc coá gaéng tìm ñöôøng ñi, thoaït tieân, Chaäm chaïp lo ngaïi raèng mình ñaõ ôû laïi Kho Pho maùt P quaù laâu ñeán noãi baây giôø anh ñaõ yeáu söùc ñi. Anh phaûi ñi laâu hôn, vaø cuõng khoå sôû hôn khi ñi trong Meâ cung. Anh quyeát ñònh raèng neáu gaëp phaûi tình huoáng naøy laàn nöõa thì anh seõ rôøi boû nôi aám cuùng quen thuoäc cuûa mình, vaø öùng phoù sôùm hôn. Ñieàu ñoù laøm moïi chuyeän deã daøng hôn. Roài Chaäm chaïp yeáu ôùt mæm cöôøi trong luùc baät nghó, “Muoän coøn hôn khoâng.” Trong maáy ngaøy sau ñoù thænh thoaûng Chaäm chaïp cuõng tìm thaáy ñöôïc vaøi maåu pho maùt raûi raùc ñaây ñoù, nhöng khoâng nhieàu laém. Anh ñaõ hy voïng raèng seõ tìm döôïc ñuû Pho maùt ñeå ñem veà cho UØ lì moät chuùt vaø khuyeân anh ta vaøo tìm trong Meâ cung. Nhöng Chaäm chaïp chöa caûm thaáy ñuû töï tin. Anh phaûi thöøa nhaän raèng anh ñang caûm thaáy boái roái trong Meâ cung. Moïi thöù hình nhö ñaõ khaùc ñi keå töø hoài anh khoâng coøn vaøo ñaây nöõa. Anh suy nghó trong luùc vaãn tieán tôùi, anh thöôøng bò laïc trong daõy meâ loä. Coù veû nhö cöù tieán leân ñöôïc hai böôùc thì anh phaûi luøi laïi moät böôùc. Thaät khoù khaên, nhöng anh phaûi thöøa nhaän raèng quay trôû laïi Meâ cung, saên tìm Pho maùt cuõng khoâng ñeán noãi quaù teä nhö anh ñaõ töøng lo ngaïi. Ngaøy naøy qua ngaøy khaùc, anh baét ñaàu töï hoûi mình coù thöïc teá khoâng khi mong tìm ñöôïc Pho maùt Môùi. Anh khoâng bieát mình coù ñaõ aên nhieàu quaù khoâng. Vaø anh baät cöôøi vì nhaän thaáy mình chaúng coù gì ñeå aên vaøo luùc naøy caû. Moãi khi thaáy mình maát töï tin, anh töï nhaéc mình raèng cho duø vieäc mình ñang laøm baây giôø coù toài teä theá naøo ñi chaêng nöõa, thöïc teá cuõng toát hôn nhieàu so vôùi chuyeän ngoài trong tình traïng khoâng coù Pho maùt. Anh ñang laøm chuû tình hình, chöù khoâng phaûi ñeå cho hoaøn caûnh öùc cheá mình. Roài anh töï nhaéc nhuû raèng, neáu Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn coù theå tieán leân thì anh cuõng vaäy! Sau ñoù, khi nhìn laïi söï vieäc, anh nhaän ra raèng Pho maùt ôû Kho Pho maùt P chaúng phaûi töï nhieân maø bieán maát, nhö anh ñaõ coá tin nhö theá. Löôïng Pho maùt cuoái cuøng ñaõ trôû neân ít ñi, vaø phaàn coøn laïi cuõng khoâng coøn khoaùi khaåu nöõa. Treân ñaùm Pho maùt Cuõ thaäm chí hình nhö cuõng ñaõ baét ñaàu noåi moác, cho duø anh coù khoâng ñeå yù tôùi ñieàu ñoù. Anh phaûi thöøa nhaän raèng neáu muoán anh cuõng coù theå nhaän thaáy, nhöng anh ñaõ khoâng laøm nhö theá. Baây giôø Chaäm chaïp hieåu raèng söï thay ñoåi ñoù seõ khoâng laøm anh ngaïc nhieân neáu tröôùc ñoù anh ñeå yù tôùi nhöõng dieãn bieán cuûa söï vieäc, vaø neáu anh chaáp nhaän söï thay ñoåi. Coù theå ñoù laø ñieàu maø Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn ñaõ laøm. Anh quyeát ñònh phaûi tænh taùo hôn keå töø baây giôø. Anh seõ xem xeùt nhöõng thay ñoåi vaø seõ chôø ñôïi chuùng. Anh seõ tin vaøo baûn naêng cuûa mình ñeå caûm thaáy söï thay ñoåi ñang chuaån bò xaûy ra vaø saün saøng öùng phoù vôùi chuùng. Anh döøng laïi ñeå vieát leân böùc töôøng trong Meâ cung:
Xem Xeùt Pho Maùt Thöôøng Xuyeân Ñeå Bieát Khi Naøo Noù Saép Hö Cuõ. Sau moät thôøi gian coù veû khaù daøi maø vaãn chöa tìm thaáy ñöôïc Pho maùt, Chaäm chaïp baét gaëp moät Kho Pho maùt khoång loà ñaày veû höùa heïn. Nhöng khi anh böôùc vaøo, anh thaát voïng nhìn thaáy noù troáng roãng. “Mình hay gaëp söï troáng roãng naøy quaù” anh nghó. Anh muoán boû cuoäc. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
20
Chaäm chaïp ñang daàn yeáu söùc. Anh bieát mình ñang maát phöông höôùng vaø sôï raèng mình seõ khoâng qua noåi. Anh nghó tôùi chuyeän quay laïi vaø tìm veà Kho Pho maùt P. Ít nhaát, neáu anh quay veà ñöôïc vaø UØ lì vaãn coøn ôû ñoù thì anh cuõng khoâng coâ ñoäc. Roài anh laïi töï hoûi, “Mình seõ laøm gì neáu khoâng sôï haõi?” Chaäm chaïp khoâng muoán thöøa nhaän raèng mình thaäm chí ñaõ nhieàu laàn sôï haõi. Cuõng coù nhieàu khi anh cuõng khoâng bieát mình e ngaïi ñieàu gì, nhöng trong tình traïng meät moûi cuûa mình, hieän giôø anh hieåu raèng chæ ñôn giaûn laø anh ñang sôï phaûi tieáp tuïc ñi moät mình. Anh khoâng nhaän ra mình ñang ñi chaäm laïi, do ñaõ oám ñi bôûi nhöõng quan nieäm u aùm. Chaäm chaïp khoâng bieát UØ lì ñaõ baét ñaàu ra ñi hay chöa, vaãn coøn bò söï sôï haõi cuûa chính mình troùi chaân laïi. Roài Chaäm chaïp chôït nhôù tôùi luùc maø anh ta caûm thaáy phaán khôûi nhaát trong Meâ cung, ñoù laø luùc anh ñi tôùi phía tröôùc. Anh vieát leân töôøng, bieát raèng noù cuõng vöøa laø ñeå nhaéc nhôû mình, vöøa laø nhöõng daáu hieäu treân ñöôøng ñeå laïi cho UØ lì ñi theo moät caùch hy voïng:
Ñi Veà Phía Khaùc Giuùp Baïn Tìm Thaáy Pho Maùt Môùi. Chaäm chaïp nhìn vaøo loái ñi toái taêm trong meâ cung vaø laïi thaáy mình sôï haõi. Caùi gì ñang naèm saün ôû ñoù? Lieäu phía tröôùc laïi chaúng chöùa ñöïng ñieàu gì toát ñeïp? Hay teä haïi hôn nöõa, coù söï nguy hieåm naøo ñang rình raäp? Anh baét ñaàu hình dung ra traêm ngaøn thöù ñaùng sôï khaùc coù theå xaûy ra vôùi mình. Anh thaáy sôï run leân. Vaø roài anh ta töï cöôøi chính mình. Anh nhaän thaáy nhöõng noãi sôï haõi cuûa mình ñang laøm cho tình theá caøng toài teä hôn theâm. Theá roài anh laøm ñieàu maø mình seõ laøm neáu khoâng sôï haõi. Anh böôùc vaøo moät höôùng ñi môùi. Trong luùc daán vaøo loái ñi toái taêm aáy, anh baét ñaàu mæm cöôøi. Chaäm chaïp chöa nhaän ra, nhöng anh ñaõ phaùt hieän ra ñieàu ñaõ nuoâi döôõng tinh thaàn cuûa mình. Anh ñaõ böôùc tôùi vaø tin töôûng vaøo phía tröôùc, cho duø anh vaãn chöa bieát ñoù laø caùi gì. Anh ngaïc nhieân thaáy taâm traïng cuûa mình caøng ngaøy caøng thoaûi maùi hôn. “Taïi sao mình laïi nheï nhoõm theá naøy?” Anh töï hoûi. “Hieän giôø mình ñaâu coù mieáng Pho maùt naøo, vaø mình cuõng chaúng bieát mình ñang ñi ñaâu nöõa.” Nhöng anh nhanh choùng nhaän ra ñieàu gì ñaõ khieán anh caûm thaáy deã chòu. Anh döøng laïi vaø vieát leân töôøng:
Khi Baïn Vöôït Leân Ñöôïc Noãi Sôï Haõi Cuûa Mình, Baïn Seõ Caûm Thaáy Khoâng Bò Troùi Buoäc Nöõa. Chaäm chaïp nhaän thaáy raèng tröôùc ñaây chính noãi sôï cuûa mình ñaõ troùi buoäc anh. Vaø khi tieán leân vaøo moät höôùng môùi anh ñaõ ñöôïc côûi troùi. Anh coù theå caûm thaáy moät luoàng gioù maùt thoåi vaøo khu vöïc naøy cuûa meâ cung vaø côn gioù naøy thaät söï trong laønh. Anh hít thôû thaät saâu vaø thaáy cô theå nhö vöøa ñöôïc tieáp theâm söùc soáng bôûi cuoäc haønh trình. Khi ñaõ vöôït qua ñöôïc noãi sôï haõi, anh thaáy thaät ra moïi chuyeän thuù vò hôn haún ñieàu anh ñaõ lo sôï.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
21
Ñaõ laâu laém roài anh chöa töøng gaëp caûm giaùc naøy. Anh ñaõ queân maát khi coá gaéng tìm thaáy moät ñieàu gì ñoù môùi meû seõ thuù vò nhö theá naøo. Ñeå laøm cho moïi chuyeän thaäm chí coøn toát ñeïp hôn, Chaäm chaïp laïi baét ñaàu veõ neân moät hình aûnh trong trí mình. Anh thaáy mình vôùi roõ raøng moïi chi tieát ñang ngoài giöõa moät ñoáng lôùn caùc loaïi Pho maùt khoaùi khaåu nhaát – töø Pho maùt Anh Cheddar tôùi loaïi Brie meàm maïi cuûa Phaùp! Anh thaáy mình ñang ngoán ngaáu luõ pho maùt haáp daãn ñoù, vaø anh nhìn ngaém khoâng chaùn maét. Vaø roài anh töôûng töôïng ñeán luùc ñöôïc tìm thaáy ñoáng pho maùt aáy thì seõ ngon mieäng döôøng naøo. Caøng nhìn roõ ñöôïc hình aûnh thöôûng thöùc Pho maùt Môùi aáy bao nhieân, anh caøng tin vaøo noù. Anh coù theå thaáy mình ñang tìm kieám caùi gì. Anh vieát:
Töôûng Töôïng Ñöôïc Chính Mình Ñang Thöôûng Thöùc Pho Maùt Môùi, Ngay Caû Tröôùc Khi Tìm Ra Noù, Seõ Ñöa Mình Tôùi Ñoù. Anh khoâng hieåu taïi sao tröôùc ñaây luùc naøo anh cuõng nghó raèng moïi thay ñoåi chæ daãn tôùi nhöõng ñieàu toài teä. Baây giôø anh coù theå nhaän ra raèng noù cuõng coù theå daãn tôùi nhöõng ñieàu toát ñeïp hôn. “Sao mình laïi khoâng nhaän ra ñieàu ñoù nhæ?” Anh töï hoûi. Roài anh chaïy vaøo Meâ cung vôùi moät söùc maïnh vaø söï nhanh nheïn môùi. Khoâng laâu sau ñoù, anh phaùt hieän ra moät Kho Pho maùt, vaø phaán khôûi nhaän ra coù nhieàu maåu pho maùt nhoû gaàn cöûa vaøo. Ñoù laø loaïi pho maùt maø anh chöa töøng bieát ñeán, nhöng chuùng troâng raát ngon maét. Anh aên thöû vaø thaáy chuùng thaät tuyeät vôøi. Anh aên moät phaàn lôùn nhöõng maåu pho maùt môùi saün coù ôû ñoù, vaø ñuùt vaøo tuùi moät ít ñeå aên daàn vaø ñeå coù theå chia cho UØ lì. Anh baét ñaàu laáy laïi söùc maïnh cuûa mình. Anh böôùc vaøo Kho Pho maùt, nhöng ruûi thay chuùng ñaõ troáng khoâng. Coù ai ñoù ñaõ tôùi tröôùc, vaø chæ ñeå laïi moät vaøi maåu Pho maùt Môùi nhoû. Anh nhaän thaáy raèng neáu anh ñi sôùm hôn thì coù theå laø anh ñaõ phaùt hieän moät löôïng lôùn pho maùt ôû ñaây. Chaäm chaïp quyeát ñònh quay laïi vaø xem thöû UØ lì ñaõ saün saøng ra ñi vôùi anh chöa. Trong luùc loø doø quay laïi, anh döøng böôùc vaø vieát leân töôøng:
Caøng Nhanh Choùng Boû Pho Maùt Cuõ Ñi, Ngöôøi Ta Caøng Sôùm Tìm Thaáy Pho Maùt Môùi. Sau moät thôøi gian, Chaäm chaïp tìm veà ñöôïc tôùi Kho Pho maùt P vaø thaáy UØ lì vaãn coøn ôû ñoù. Anh trao cho UØ lì vaøi maåu Pho maùt, nhöng laïi bò töø choái. UØ lì caûm kích tröôùc haønh ñoäng cuûa baïn mình, nhöng anh ta noùi, “Chaéc laø toâi khoâng thích Pho maùt Môùi ñaâu. Toâi aên khoâng quen. Toâi chæ muoán Pho maùt tröôùc ñaây cuûa toâi, vaø seõ ñôïi cho tôùi khi toâi laáy laïi ñöôïc caùi toâi muoán.”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
22
Chaäm chaïp chæ laéc ñaàu thaát voïng vaø ngaäp ngöøng quay laïi moät mình. Trong luùc tìm veà tôùi choå xa nhaát trong Meâ cung maø mình ñaõ tìm tôùi, Chaäm chaïp caûm thaáy nhôù baïn, nhöng anh cuõng thaáy mình thích thuù vôùi ñieàu maø anh ñang khaùm phaù ra. Ngay caû tröôùc khi anh ta nhaän ra mình ñang mong tìm thaáy moät nguoàn cung caáp Pho maùt to lôùn, neáu coù, anh bieát raèng ñieàu laøm anh haïnh phuùc khoâng chæ laø coù ñöôïc Pho maùt. Anh haïnh phuùc khi thaáy mình khoâng bò ñieàu khieån bôûi noãi sôï haõi cuûa mình. Giôø ñaây anh caûm thaáy thích thuù vôùi vieäc mình ñang laøm. Hieåu ra ñieàu ñoù, anh khoâng coøn caûm thaáy yeáu ôùt nhö hoài coøn ôû Kho Pho maùt P trong tình traïng khoâng coù Pho maùt. Vieäc nhaän thöùc ra raèng mình ñaõ khoâng ñeå cho noãi sôï haõi baét phaûi döøng laïi, vaø bieát mình ñang ñi vaøo moät höôùng môùi ñaõ tieáp söùc cho anh. Baây giôø thì anh hieåu raèng vieäc tìm thaáy caùi maø mình caàn chæ coøn laø vaán ñeà thôøi gian. Thöïc ra, anh caûm thaáy raèng mình ñaõ gaëp ñöôïc ñieàu maø mình ñang tìm kieám. Anh ta mæm cöôøi khi nhaän ra:
Tìm Kieám Trong Meâ Cung Thaät Ra Laïi An Toaøn Hôn Ngoài Yeân ÔÛ Tình Traïng Khoâng Coù Pho Maùt. Moät laàn nöõa anh ta nhaän ra raèng, ñieàu maø ngöôøi ta sôï haõi thaät ra chaúng bao giôø ñeán noãi toài teä nhö ngöôøi ta ñaõ töôûng töôïng ra. Noãi sôï haõi maø ngöôøi ta cöù ñeå lôùn leân trong trí coøn toài teä hôn nhieàu so voùi thöïc teá. Anh ñaõ quaù sôï chuyeän khoâng theå tìm ñöôïc Pho maùt Môùi ñeán noãi anh ñaõ töøng khoâng muoán leân ñöôøng tìm kieám. Nhöng töø khi baét ñaàu cuoäc haønh trình cuûa mình thì anh ñaõ kieám ñuû Pho maùt ñoù ñaây trong caùc meâ loä ñeå coù theå tieáp tuïc. Vaø baây giôø thì anh ñang tìm theâm nöõa. Chuyeän tieán veà phía tröôùc ñaõ trôû neân traøn ñaày höùng thuù. Nhöõng suy nghó tröôùc ñaây cuûa anh ñaõ bò ñaùm maây môø cuûa söï e ngaïi vaø hoaûng sôï che phuû. Anh ñaõ chæ nghó tôùi vieäc khoâng coù ñuû Pho maùt, hay khoâng coù nhieàu nhö mong muoán. Anh thöôøng chæ nghó tôùi nhöõng ñieàu khoâng hay nhieàu hôn laø nghó tôùi nhöõng ñieàu toát laønh. Nhöng ñieàu ñoù ñaõ thay ñoåi keå töø khi anh rôøi boû Kho Pho maùt P. Anh ñaõ töøng cho raèng Pho maùt khoâng theå bò laáy ñi, vaø nhöõng thay ñoåi theo kieåu nhö theá thì thaät laø khoâng phaûi. Nhöng baây giôø thì anh hieåu ñöôïc raèng thay ñoåi laø chuyeän seõ tieáp tuïc xaûy ra moät caùch töï nhieân, cho duø ngöôøi ta coù mong ñôïi hay khoâng. Ngöôøi ta chæ caûm thaáy baát ngôø chæ khi hoï khoâng ñoùn chôø noù vaø khoâng chuû ñoäng ñi tìm noù. Khi anh ta nhaän ra nieàm tin cuûa mình ñaõ thay ñoåi anh döøng laïi vaø vieát leân töôøng:
Quan Ñieåm Cuõ Khoâng Daãn Ngöôøi Ta Tôùi Ñöôïc Pho Maùt Môùi. Chaäm chaïp vaãn chöa tìm theâm ñöôïc mieáng Pho maùt naøo, nhöng suoát thôøi gian chaïy trong Meâ cung anh nghó ñeán nhöõng ñieàu anh ñaõ hoïc ñöôïc. Chaäm chaïp nhaän thaáy raèng quan ñieåm môùi ñaõ khích leä anh xöû söï khaùc ñi. Anh ñaõ haønh ñoäng moät caùch khaùc bieät vôùi caùch anh ñaõ töøng laøm khi cöù lieân tuïc ñi ñeán caùi kho troáng roãng aáy.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
23
Baây giôø anh nhaän ra raèng khi thay ñoåi nieàm tin thì ngöôøi ta cuõng thay ñoåi luoân haønh ñoäng cuûa mình. Ngöôøi ta coù theå e ngaïi raèng moät söï thay ñoåi chæ mang laïi nguy haïi vaø ra söùc troán traùnh noù. Hoaëc laø ngöôøi ta coù theå nghó raèng vieäc tìm ra Pho maùt Môùi seõ mang laïi ích lôïi vaø chôùp ngay laáy söï thay ñoåi ñoù. Moïi chuyeän tuøy thuoäc vaøo quan ñieåm cuûa con ngöôøi. Anh vieát leân töôøng:
Khi Ngöôøi Ta Nhaän Thaáy Raèng Coù Theå Tìm Vaø Thöôûng Thöùc Pho Maùt Môùi, Ngöôøi Ta Seõ Thay Ñoåi Ñöôøng Loái Cuûa Mình. Chaäm chaïp nhaän thaáy raèng anh ta coù theå khoûe maïnh hôn neáu ñaõ thay ñoåi nhanh hôn vaø rôøi khoûi Kho Pho maùt P sôùm hôn. Anh ñaõ coù theå coù moät theå xaùc vaø tinh thaàn maïnh meõ hôn ñeå ñöông ñaàu toát hôn vôùi nhöõng thaùch thöùc treân ñöôøng tìm Pho maùt Môùi. Ñaùng leõ ra thì vaøo luùc naøy anh ñaõ coù theå tìm thaáy ñöôïc Pho maùt Môùi aáy, neáu anh ñaõ nhaän thöùc ñöôïc söï thay ñoåi vaø chaáp nhaän noù, thay vì coá gaéng töø choái khoâng chòu hieåu raèng tình theá ñaõ thaät söï thay ñoåi Anh töôûng töôïng laàn nuõa vaø thaáy mình ñang tìm thaáy vaø nhaám nhaùp Pho maùt Môùi. Anh quyeát ñònh tieán vaøo nhöõng khu vöïc xa laï hôn cuûa Meâ cung, treân raûi raùc ñoù ñaây ñöôøng ñi anh tìm thaáy nhöõng maåu Pho maùt nhoû. Chaäm chaïp baét ñaàu laáy laïi ñöôïc söùc khoûe vaø söï töï tin cuûa mình. Khi nhôù laïi nôi mình ñaõ töø ñoù ra ñi, Chaäm chaïp laáy laøm vui thích khi anh ñaõ vieát leân töôøng ôû nhieàu choå. Anh tin raèng nhöõng doøng chöõ ñoù seõ coù taùc duïng nhö moät heä thoáng chæ ñöôøng cho UØ lì neáu anh ta quyeát ñònh rôøi boû Kho Pho maùt P. Chaäm chaïp thaät söï tin raèng mình ñang ñi ñuùng höôùng. Anh nghó tôùi khaû naêng maø UØ lì seõ ñoïc ñöôïc nhöõng doøng chöõ treân töôøng vaø tìm thaáy loái ñi naøy. Anh ta laïi vieát leân töôøng ñieàu maø anh ta suy nghó khaù laâu:
Löu Yù Tôùi Nhöõng Thay Ñoåi Nhoû Seõ Giuùp Baïn Thích ÖÙng Ñöôïc Vôùi Nhöng Thay Ñoåi Lôùn Hôn Seõ Ñeán. Luùc naøy Chaäm chaïp ñaõ boû qua quaù khöù vaø ñang daàn thích öùng vôùi hieän taïi. Anh ta tieáp tuïc chaïy trong Meâ cung vôùi toác ñoä vaø söùc löïc toát hôn. Vaø khoâng laâu sau, ñieàu ñoù ñaõ ñeán. Khi tình theá coù veû nhö anh seõ ôû laïi trong Meâ cung naøy maõi maõi thì chuyeán ñi cuûa anh – ít nhaát laø chuyeán naøy – ñoät ngoät keát thuùc. Chaäm chaïp chaïy doïc theo moät loái ñi môùi laï hoaøn toaøn, queïo quanh moät goùc töôøng vaø tìm thaáy Pho maùt môùi taïi Kho Pho maùt M! Khi böôùc vaøo anh ta ngaån ngöôøi ra vôùi nhöõng gì anh nhìn thaáy. ÔÛ khaép nôi laø nhöõng ñoáng Pho maùt lôùn maø laàn ñaàu tieân anh ñöôïc chöùng kieán. Anh khoâng nhaän ra ñöôïc heát moïi loaïi Pho maùt ôû ñaây, vì coù vaøi loaïi quaù môùi meû ñoái vôùi anh. Vaø khi anh ñang töï hoûi khoâng bieát ñaây laø thöïc teá hay chæ laø saûn phaåm cuûa trí töôûng töôïng thì anh nhìn thaáy hai ngöôøi baïn cuõ cuûa mình laø Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
24
Ñaùnh hôi chaøo Chaäm chaïp baèng moät caùi gaät ñaàu vaø Nhanh nheïn thì vaãy maáy ngoùn chaân cuûa mình. Nhìn caùi buïng troøn vo cuûa chuùng ngöôøi ta coù theå nhaän thaáy roõ raøng chuùng ñaõ ñeán ñaây khaù laâu roài. Chaäm chaïp voäi vaõ chaøo vaø ngay laäp töùc lao ñeán loaïi Pho maùt maø anh thích nhaát. Anh thaùo giaøy ra, coät giaây laïi vôùi nhau, vaø ñeo leân coå ñeå coù theå duøng laïi khi caàn. Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn baät cöôøi. Chuùng gaät ñaàu taùn ñoàng. Roài Chaäm chaïp nhaûy vaøo ñaùm Pho maùt Môùi. Khi ñaõ aên no, anh caàm moät maåu Pho maùt môùi nguyeân vaø hoâ leân: “Hoan hoâ Thay ñoåi!” Trong luùc Chaäm chaïp thöôûng thöùc Pho maùt Môùi, anh ta nhôù laïi nhöõng ñieàu anh ñaõ hoïc ñöôïc. Anh ta nhaän raèng khi mình e ngaïi thay ñoåi anh ñaõ coá gaéng baùm víu vaøo caùi aûo voïng cuûa Pho maùt cuõ maø luùc ñoù ñaõ khoâng coøn nöõa. Vaäy thì ñieàu gì ñaõ khieán anh thay ñoåi? Coù phaûi noãi sôï raèng mình seõ bò cheát vì ñoùi? Chaäm chaïp mæm cöôøi vì anh nghó raèng ñieàu ñoù cuõng coù lôïi ích nhaát ñònh. Vaø roài anh mæm cöôøi khi nhôù laïi raèng anh ñaõ thay ñoåi ngay sau khi anh bieát töï cöôøi chính mình veà nhöõng ñieàu sai laàm cuûa chính mình. Anh nhaän thaáy raèng caùch thöùc nhanh nhaát ñeå thay ñoåi laø cöôøi chính vaøo söï ngoác ngheách cuûa mình – ñeå töø ñoù baïn vaát boû chuùng vaø nhanh choùng tieáân leân. Anh bieát mình ñaõ hoïc ñöôïc vaøi ñieàu quan troïng töø nhöõng chuù baïn chuoät Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn cuûa mình veà chuyeän tieán leân phía tröôùc. Chuùng soáng moät caùch ñôn giaûn. Chuùng khoâng phaân tích quaù saâu, vaø khoâng laøm phöùc taïp theâm vaán ñeà. Khi hoaøn caûnh thay ñoåi vaø soá Pho maùt chuyeån ñi thì chuùng cuõng thay ñoåi vaø di chuyeån theo vôùi Pho maùt. Anh seõ phaûi ghi nhôù ñieàu ñoù. Chaäm chaïp cuõng duøng boä naõo tuyeät vôøi cuûa mình ñeå laøm nhöõng vieäc maø moät ngöôøi tí hon laøm toát hôn nhöõng con chuoät. Anh ta hình dung ra chính mình – vôùi nhöõng chi tieát nhoû nhaát – ñang tìm thaáy nhöõng thöù toát hôn – toát hôn raát nhieàu. Anh ta nhìn laïi nhöõng sai laàm mình ñaõ phaïm trong trong quaù khöù, vaø söû duïng chuùng ñeå leân keá hoaïch cho töông lai. Anh bieát raèng ngöôøi ta coù theå hoïc taäp caùch thöùc öùng phoù vôùi nhöõng thay ñoåi. Ngöôøi ta coù theå hieåu roõ hôn taàm quan troïng cuûa öùng xöû ñôn giaûn, cuûa tính linh hoaït, vaø ñoåi khaùc nhanh choùng. Ngöôøi ta khoâng caàn phaûi phöùc taïp hoùa vaán ñeà ñeå roài laøm roái trí mình vôùi nhöõng yù nghó sôï haõi. Ngöôøi ta coù theå döïa vaøo nhöõng daáu hieäu thay ñoåi nhoû ñeå roài töø ñoù chuaån bò toát hôn cho nhöõng thay ñoåi lôùn hôn coù theå xaûy ra. Anh bieát anh caàn phaûi thích öùng nhanh hôn, vì neáu ngöôøi ta khoâng kòp thích öùng ñuùng luùc thì con ngöôøi ta coù theå khoâng bao giôø thích nghi ñöôïc vôùi hoaøn caûnh. Anh phaûi thöøa nhaän raèng söï öùc cheá lôùn nhaát naèm trong chính baûn thaân cuûa moãi ngöôøi, vaø neáu baïn chöa chòu thay ñoåi thì chaúng theå mong chôø ñieàu gì toát hôn seõ ñeán.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
25
Coù leõ ñieàu quan troïng nhaát maø anh ñaõ nhaän ra laø Pho maùt Môùi luoân luoân hieän dieän ôû ñaâu ñoù ngoaøi kia, cho duø vaøo luùc ñoù ngöôøi ta coù bieát ñeán hay khoâng, vaø ngöôøi ta seõ ñöôïc töôûng thöôûng xöùng ñaùng vôùi ñaùm pho maùt ñoù khi ngöôøi ta vöôït leân ñöôïc noãi sôï haõi cuûa mình vaø lao vaøo cuoäc phieâu löu thuù vò. Anh bieát raèng neân coi troïng moät soá noãi sôï haõi vì noù coù theå giuùp ngöôøi ta traùnh ñöôïc nhöõng moái nguy thaät söï. Nhöng ñoàng thôøi anh cuõng hieåu raèng haàu heát nhöõng moái lo laéng cuûa mình chæ laø noãi sôï haõi vu vô, vaø chuùng ngaên caûn anh khi anh caàn thay ñoåi. Cho duø luùc ñoù noù ñaõ khoâng laøm anh thích thuù tí naøo, nhöng anh hieåu raèng naèm döôùi söï thay ñoåi aáy laø moät cô hoäi lôùn vaø noù ñaõ ñöa anh tôùi vôùi Pho maùt môùi. Anh ta cuõng phaùt hieän ra moät con ngöôøi khaùc nöõa maïnh meõ hôn trong chính baûn thaân mình. Trong luùc Chaäm chaïp xem xeùt laïi nhöõng baøi hoïc cuûa mình, anh ta nghó veà ngöôøi baïn UØ lì cuûa mình. Anh khoâng bieát UØ lì ñaõ nhìn thaáy nhöõng doøng chöõ treân töôøng Kho Pho maùt P vaø trong suoát Meâ cung hay chöa. UØ lì ñaõ quyeát ñònh ra ñi chöa nhæ? Anh ta ñaõ ñi vaøo Meâ cung vaø phaùt hieän ra nhöõng ñieàu boå ích cho mình chöa? Hay laø UØ lì vaãn coøn ñang uø lì ôû ñoù vì anh seõ khoâng thay ñoåi? Chaäm chaïp nghó tôùi chuyeän quay trôû laïi Kho Pho maùt P ñeå xem thöû UØ lì coù coøn ôû ñoù khoâng – cöù cho laø Chaäm chaïp coù theå laàn trôû laïi ñöôïc choå ñoù. Neáu gaëp laïi UØ lì anh nghó mình coù theå chæ caùch cho anh ta ra khoûi hoaøn caûnh khoù khaên aáy. Nhöng ñoàng thôøi Chaäm chaïp cuõng nhaän ra raèng tröôùc ñoù anh ñaõ coá gaéng thay ñoåi baïn mình roài. UØ lì phaûi tìm loái ñi cho rieâng mình, vöôït leân noãi sôï haõi vaø tính öa nhaøn haï cuûa mình. Khoâng ai coù theå laøm ñieàu ñoù thay cho anh ta, cuõng khoâng ai coù theå khuyeân baûo anh ta ñöôïc. Baèng caùch naøo ñoù anh ta phaûi töï nhaän ra söï höõu ích trong chuyeän thay ñoåi chính baûn thaân mình. Chaäm chaïp bieát mình ñaõ ñeå laïi nhöõng höôùng daãn chæ ñöôøng cho UØ lì vaø raèng anh ta coù theå tìm ñöôïc höôùng ñi, neáu anh ta chòu ñoïc nhöõng doøng chöõ treân töôøng. Anh ta nhìn laïi vaø vieát ra nhöõng ñieàu mình ñaõ hoïc ñöôïc leân böùc töôøng lôùn nhaát ôû Kho Pho maùt M. Anh ta veõ moät böùc tranh lôùn moät maåu Pho maùt xung quanh taát caû nhöõng suy nghó cuûa mình, vaø mæm cöôøi khi anh ta nhìn lai nhöõng ñieàu anh ñaõ ruùt ra ñöôïc:
Thay ñoåi luoân xaûy ra Chuùng laáy ñi maát Pho maùt Chaáp nhaän thay ñoåi Chuaån bò vôùi tình huoáng Pho maùt bò laáy ñi. Quan saùt thay ñoåi Luoân luoân ngöûi Pho maùt ñeå bieát tröôùc khi chuùng ñang cuõ ñi. Thích öùng vôùi thay ñoåi nhanh choùng Ngöôøi ta boû Pho maùt cuõ ñi nhanh chöøng naøo thì ngöôøi ta coù theå tìm ñöôïc Pho maùt môùi nhanh chöøng aáy. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
26
Thay ñoåi Chuyeån dòch vôùi söï thay ñoåi Thöôûng thöùc thay ñoåi Nhaám nhaùp cuoäc phieâu löu vaø thöôûng thöùc höông vò cuûa Pho maùt môùi Chuaån bò cho thay ñoåi nhanh choùng vaø thöôûng thöùc chuùng laàn nöõa. Nhöõng mieáng Pho maùt luoân bò ñoåi ñi Chaäm chaïp nhaän thaáy mình ñaõ tieán boä nhö theá naøo töø khi anh ta coøn ôû vôùi UØ lì ôû Kho Pho maùt P, nhöng anh nhaän thaáy mình seõ laïi deã daøng bò rôi vaøo tình traïng cuõ neáu anh toû ra quaù thoaûi maùi vôùi hoaøn caûnh. Vì theá ngaøy naøo anh cuõng xem xeùt Kho Pho maùt M, ñeå xaùc ñònh tình traïng cuûa Pho maùt ôû ñoù. Anh coá gaéng laøm heát söùc mình ñeå khoûi bò baát ngôø khi coù moät söï thay ñoåi gì ñoù khoâng mong muoán xaûy ra. Trong khi Chaäm chaïp vaãn ñang coù trong tay löôïng Pho maùt to lôùn aáy, anh ta vaãn tieáp tuïc ñi ra ngoaøi Meâ cung vaø khaùm phaù nhöõng khu vöïc môùi ñeå tìm hieåu moïi chuyeän ñang xaûy ra chung quanh mình. Anh bieát raèng nhaän thöùc ñöôïc nhöõng khaû naêng cuûa mình vaãn an toaøn hôn laø töï maõn trong moät coõi cuûa mình. Moät ngaøy noï ñoät nhieân Chaäm chaïp nghe coù tieáng böôùc chaân trong Meâ cung. Khi tieáng ñoäng ngaøy caøng lôùn hôn, anh nhaän ra hình nhö coù ai ñoù ñang ñeán. Coù theå naøo ñaây laø UØ lì? Coù theå naøo anh ta ñang böôùc qua goùc töôøng? Chaäm chaïp caàu nguyeän nho nhoû vaø hy voïng – cuõng nhö nhieàu laàn tröôùc ñaây – coù theå seõ laø, cuoái cuøng thì ngöôøi baïn cuûa cuûa anh cuõng ñaõ coù theå ... Di chuyeån theo Pho maùt vaø höôûng thuï noù! Keát thuùc... Hay laø laïi moät söï baét ñaàu môùi?
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
27
Moät cuoäc thaûo luaän Moät laùt sau cuøng ngaøy hoâm ñoù Khi Michael keát thuùc caâu chuyeän, anh ta nhìn xung quanh phoøng vaø thaáy nhöõng ngöôøi baïn cuøng lôùp cuõ ñang mæm cöôøi vôùi mình. Vaøi ngöôøi leân tieáng caùm ôn anh vaø noùi raèng hoï ñaõ hieåu ra nhieàu ñieàu töø caâu chuyeän. Nathan hoûi caû nhoùm, “Moät laùt nöõa chuùng ta laïi gaëp nhau vaø noùi veà chuyeän naøy chöù?” Haàu heát ñeàu ñoàng yù raèng hoï muoán noùi chuyeän veà ñieàu naøy, vaø theá laø hoï heïn nhau laùt nöõa gaëp laïi ñeå uoáng chuùt ñænh tröôùc giôø aên toái. Vaøo buoåi toái hoâm ñoù, trong khi tuï taäp vôùi nhau trong saûnh cuûa moät khaùch saïn, hoï baét ñaàu ñuøa treâu nhau veà chuyeän tìm kieám “mieáng Pho maùt” cuûa mình vaø nhìn thaáy chính mình trong Meâ cung. Roài Angela hoûi caû nhoùm moät caùch raát töï nhieân, “Theá, caùc baïn laø ai trong caâu chuyeän naøo? Ñaùnh hôi, Nhanh nheïn, Chaäm chaïp hay UØ lì?” Carlos traû lôøi, “ÔØ, toâi ñaõ nghó veà caâu chuyeän suoát caû buoåi chieàu. Toâi coøn nhôù raát roõ vaøo daïo tröôùc, khi toâi kinh doanh duïng cuï theå thao, toâi ñaõ phaûi ñoái maët moät caùch khoù chòu vôùi moät söï thay ñoåi.” “Toâi khoâng phaûi laø Ñaùnh hôi – toâi ñaõ khoâng thaáy tröôùc tình huoáng vaø thaáy ñöôïc thay ñoåi sôùm hôn. Vaø toâi cuõng khoâng xöû söï nhö Nhanh nheïn – toâi ñaõ khoâng haønh ñoäng kòp thôøi.” “Toâi coù veû gioáng nhö Chaäm chaïp hôn, laø ngöôøi ñaõ muoán yeân thaân trong laõnh ñòa cuûa mình. Söï thaät laø toâi ñaõ khoâng heà muoán ñoái phoù vôùi thay ñoåi. Thaäm chí toâi ñaõ khoâng muoán thöøa nhaän noù nöõa.” Michael coù caûm giaùc nhö chöa heà coù moät khoaûng thôøi gian naøo töø khi anh vaø Carlos quen thaân nhau ôû tröôøng hoïc, anh hoûi, “Caäu ñang noùi veà chuyeän gì vaäy, Carlos?” Carlos noùi, “Moät söï thay ñoåi trong coâng vieäc.” Michael baät cöôøi, “Caäu bò ñuoåi vieäc aø?” “Thoâi thì cöù cho raèng toâi ñaõ khoâng chòu ñi vaøo Meâ cung ñeå tìm kieám Pho maùt môùi ñi. Toâi nghó raèng mình coù ñaày ñuû lyù do ñeå khoâng phaûi chòu thay ñoåi. Theá cho neân toâi ñaõ thaát voïng gheâ gôùm luùc ñoù.” Vaøi ngöôøi baïn töø naõy tôùi giôø vaãn im laëng ñaõ caûm thaáy töï tin hôn vaø baét ñaàu leân tieáng, trong ñoù coù caû Frank, moät ngöôøi lính ñaõ xuaát nguõ. “UØ lì nhaéc cho toâi nhôù laïi moät ngöôøi baïn cuõ cuûa mình,” Frank noùi, “Phoøng laøm vieäc cuûa caäu aáy phaûi giaûi theå, maø caäu ta laïi khoâng chòu nhìn nhaän chuyeän ñoù. Ngöôøi ta vaãn taùi saép xeáp nhaân vieân laïi. Taát caû boïn toâi ñeàu khuyeân caäu ta vaøo nhöõng coâng vieäc ñang coù saün trong coâng ty voán daønh cho nhöõng ngöôøi coù theå xöû söï linh ñoäng, nhöng caäu aáy khoâng nghó raèng mình phaûi thay ñoåi. Caäu aáy laø ngöôøi duy nhaát baát ngôø khi ngöôøi ta giaûi theå caùi phoøng ñoù.Vaø roài luùc ñoù caäu ta gaëp khoù khaên ñeå öùng phoù vôùi nhuõng thay ñoåi maø caäu ta nghó raèng seõ khoâng theå xaûy ra.”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
28
Jessica noùi. “Toâi cuõng ñaõ nghó raèng thay ñoåi leõ ra khoâng neân xaûy ra vôùi toâi, nhöng thöïc teá laø “mieáng Pho maùt” cuûa toâi ñaõ bò laáy ñi nhieàu hôn moät laàn.” Nhieàu ngöôøi trong boïn baät cöôøi, tröø Nathan. “Coù theå vaán ñeà laø ôû ñoù,” Nathan noùi, “Thay ñoåi xaûy ra xung quanh chuùng ta.” Anh noùi theâm, “Toâi öôùc gì gia ñình chuùng toâi ñaõ nghe tôùi caâu chuyeän veà mieáng Pho maùt naøy tröôùc ñaây. Khoâng may laø chuùng toâi khoâng muoán nhìn nhaän nhöõng thay ñoåi seõ ñeán vôùi coâng vieäc cuûa chuùng toâi, vaø roài thì moïi chuyeän trôû neân muoän maøng – chuùng toâi phaûi ñoùng raát nhieàu cöûa tieäm.” Ñieàu ñoù laøm nhieàu ngöôøi trong boïn ngaïc nhieân, vì hoï tin raèng Nathan may maén ñöôïc coù moät coâng vieäc kinh doanh maø anh ta coù theå tin töôûng, naêm naøy sang naêm khaùc. “Chuyeän gì ñaõ xaûy ra vaäy?” Jessica thaéc maéc. “Daõy cöûa hieäu cuûa chuùng toâi ñoät nhieân trôû neân laïc haäu khi nhöõng cuûa haøng to lôùn xuaát hieän trong thaønh phoá vôùi nguoàn haøng khoång loà vaø giaù caû haï.” “Baây giôø toâi coù theå nhaän ra thay vì laøm nhö Ñaùnh hôi vaø Nhanh nheïn, chuùng toâi laïi gioáng nhö UØ lì. Chuùng toâi cöù giöõ nguyeân coâng vieäc vaø khoâng chòu thay ñoåi. Chuùng toâi coá gaéng khoâng theøm ñeå yù tôùi tình hình, roài chuùng toâi ñaõ gaëp raéc roái. Leõ ra chuùng toâi ñaõ coù theå hoïc ñöôïc vaøi ñieàu töø Chaäm chaïp – bôûi vì ñuùng laø chuùng toâi ñaõ khoâng theå töï cöôøi chính mình vaø thay ñoåi caùch laøm cuûa mình.” Laura, ngöôøi ñaõ trôû neân thaønh ñaït trong vieäc kinh doanh, naõy giôø chæ ngoài nghe maø khoâng noùi gì nhieàu chôït leân tieáng. “Toâi cuõng nghó tôùi caâu chuyeän naøy caû buoåi chieàu. Toâi khoâng hieåu sao mình laïi gioáng nhö Chaäm chaïp hôn vaø nhaän ra mình ñang sai laàm ñieàu gì – baät cöôøi, thay ñoåi theo vaø moïi chuyeän toát ñeïp hôn leân.” Vaø roài coâ hoûi, “Toâi coù ñieàu naøy khoâng hieåu. Coù nhöõng ai trong soá chuùng ta ngaïi söï thay ñoåi?” Khoâng ai traû lôøi, neân coâ ñeà nghò, “Hay laø giô tay leân cuõng ñöôïc.” Chæ coù moät caùnh tay ñöa leân, “Coi naøo, coù veû nhö chuùng ta ñaõ coù ngöôøi thaønh thöïc nhaát trong boïn roài ñaáy!” coâ noùi, vaø roài tieáp tuïc, “Coù theå caùc baïn seõ thích caâu hoûi keá tieáp naøy hôn. Caùc baïn coù nghó raèng moïi ngöôøi khaùc ñeàu sôï thay ñoåi?” Moät caùch töï giaùc moïi ngöôøi ñeàu giô tay leân. Caû boïn baät cöôøi. “Ñieàu naøy cho chuùng ta bieát caùi gì?” “Söï khoâng thöøa nhaän.” Nathan traû lôøi. “Ñuùng ñaáy,” Michael thöøa nhaän. “Nhieàu luùc chuùng ta khoâng nhaän thöùc ñöôïc chuùng ta sôï caùi gì. Toâi hieåu toâi cuõng coù luùc nhö theá. Khi toâi nghe caâu chuyeän naøy laàn ñaàu, toâi thích caâu hoûi: ‘Ngöôøi ta seõ laøm gì neáu khoâng sôï haõi?’” Roài Jessica noùi theâm, “Toâi nhaän ra töø caâu chuyeän naøy laø thay ñoåi xaûy ra khaép nôi vaø toâi seõ laøm toát hôn neáu toâi coù theå thích öùng vôùi moïi chuyeän nhanh hôn.” “Toâi coøn nhôù nhieàu naêm tröôùc ñaây khi coâng ty cuûa chuùng toâi baùn ra moät boä töï dieån baùch khoa goàm hôn hai möôi cuoán. Moät ngöôøi ñaõ coá coâng khuyeân chuùng toâi neân doàn chuùng vaøo moät caùi ñóa vaø baùn reû hôn. Nhö theá thì khi caäp nhaät seõ deã daøng hôn, vaø chi phí saûn xuaát
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
29
cuõng thaáp hôn nöõa, vaø coù theå baùn cho nhieàu ngöôøi hôn. Nhöng taát caû boïn toâi ñaõ khoâng nghe.” “Sao maø caùc baïn khoâng nghe theo?” Nathan hoûi. “Vì chuùng toâi cho raèng yeáu toá quyeát ñònh cuûa chuùng toâi laø löïc löôïng baùn haøng, laø nhöõng ngöôøi baùn leû giao haøng taän nhaø. Chuùng toâi giöõ chaân löïc löôïng baùn haøng naøy baèng nhöõng khoaûn hoa hoàng haäu hónh töø doanh soá baùn haøng cuûa hoï. Chuùng toâi ñaõ laøm chuyeän naøy khaù laâu moät caùch thaønh coâng, vaø nghó raèng noù coù theå keùo daøi maõi.” Laura noùi, “Coù leõ ñoù laø ñieàu maø caâu chuyeän muoán noùi khi keå veà Chaäm chaïp va UØ lì ñaõ toû ra töï maõn vôùi thaønh coâng. Hoï khoâng ñeå yù thaáy raèng hoï phaûi thay ñoåi chính caùi ñieàu maø tröôùc ñaây coøn thích hôïp.” Nathan noùi, “Coù nghóa laø baïn nghó raèng Pho maùt cuûa baïn laø Pho maùt duy nhaát cuûa baïn.” “Ñuùng theá, vaø chuùng toâi muoán duy trì noù maõi. Khi toâi nhìn nhaän laïi söï vieäc ñaõ xaûy ra, toâi hieåu ra raèng khoâng phaûi chæ laø chuyeän mieáng Pho maùt bò laáy ñi, maø coøn laø chuyeän mieáng Pho maùt coù moät cuoäc soáng rieâng cuûa noù nöõa vaø thaäm chí noù coøn keát thuùc nöõa.” “Noùi gì thì noùi, chuùng toâi ñaõ khoâng thay ñoåi. Nhöng moät ñoái thuû caïnh tranh thì coù vaø doanh soá cuûa chuùng toâi suy giaûm teä haïi. Chuùng toâi ñaõ traûi qua moät thôøi kyø cöïc kyø khoù khaên. Vaø baây giôø ñaõ coù moät söï ñoåi môùi veà coâng ngheä raát lôùn trong ngaønh coâng nghieäp vaø coù veû nhö chaúng ai trong coâng ty muoán ñöông ñaàu vôùi thöïc teá ñoù. Moïi chuyeän khoâng coù veû toát ñeïp tí naøo. Toâi nghó cöù nhö theá naøy thì coù leõ toâi seõ nhanh choùng phaûi maát vieäc thoâi.” “Tôùi luùc vaøo Meâ cung roài!” Carlos noùi to leân. Moïi ngöôøi ñeàu cöôøi, keå caû Jessica. Carlos quay sang noùi vôùi Jessica, “Neáu ngöôøi ta coù theå cöôøi chính mình thì hay laém.” Frank ñöa ra yù kieán, “Ñoù laø ñieàu toâi ruùt ra ñöôïc töø caâu chuyeän. Toâi coù xu höôùng traàm troïng hoùa moïi vaán ñeà cuûa mình. Toâi ñaõ ñeå yù tôùi caùch Chaäm chaïp thay ñoåi khi cuoái cuøng anh ta cuõng ñaõ töï cöôøi chính baûn thaân mình vaø caû nhöõng chuyeän mình ñaõ laøm nöõa. Chaúng ngaïc nhieân tí naøo khi anh ta teân laø Chaäm chaïp” Caû nhoùm baät cöôøi veà söï chôi chöõ roõ raøng aáy. Angela hoûi, “Caùc baïn coù nghó raèng coù bao giôø UØ lì thay ñoåi ñeå tìm thaáy Pho maùt khoâng?” Elaine noùi, “Toâi nghó laø coù.” “Coøn toâi thì khoâng,” Cory noùi. “Coù nhöõng ngöôøi chaúng bao giôø thay ñoåi, vaø hoï phaûi traû giaù cho ñieàu ñoù. Toâi bieát coù nhöõng ngöôøi nhö UØ lì trong khi haønh ngheà thaày thuoác cuûa mình. Nhöõng ngöôøi naøy nghó raèng hoï ñöôïc chæ ñònh mieáng Pho maùt cuûa hoï. Hoï coù caûm giaùc mình laø naïn nhaân khi noù bò laáy ñi, vaø hoï ñoå loãi cho ngöôøi khaùc. Hoï suy suïp hôn nhieàu so vôùi nhöõng ngöôøi boû qua ñeå tieán leân.” Roài Nathan noùi laëng leõ, nhö anh chæ noùi vôùi chính mình, “Toâi cho raèng caâu hoûi ñaët ra laø, ‘Chuùng ta phaûi boû ñi caùi gì vaø chuùng ta saên tìm caùi gì?” Trong moät khoaûng thôøi gian khoâng ai leân tieáng. “Toâi phaûi thöøa nhaän raèng,” Nathan noùi tieáp, “Toâi ñaõ thaáy chuyeän gì seõ ñeán vôùi nhöõng cöûa haøng gioáng nhö cuûa chuùng toâi ôû nhöõng nôi khaùc rteân ñaát nöôùc, nhöng toâi ñaõ mong raèng noù
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
30
seõ khoâng aûnh höôûng tôùi mình. Toâi nghó raèng bieát tröôùc thay ñoåi thì toát hôn raát nhieàu khi ngöôøi ta coá gaéng öùng phoù vaø ñieàu chænh cho thích hôïp vôùi noù. Coù leõ chuùng ta neân di chuyeån chính mieáng Pho maùt cuûa mình.” “Baïn muoán noùi gì?” Frank hoûi laïi. Nathan traû lôøi, “Toâi cöù maõi töï hoûi raèng baây giôø chuùng toâi ñaõ nhö theá naøo neáu nhö chuùng toâi baùn taát caû nhöõng mieáng ñaát cuûa caùc cuûa haøng ñoù vaø xaây döïng chæ moät cuûa haøng hieän ñaïi ñeå taäp trung söùc caïnh tranh maïnh nhaát vôùi hoï.” Laura noùi, “Coù theå ñoù laø ñieàu maø Chaäm chaïp muoán noùi khi vieát leân töôøng caâu: ‘Nhaám nhaùp phieâu löu vaø di chuyeån cuøng vôùi mieáng Pho maùt.’” Frank noùi, “Toâi nghó cuõng coù chuyeän khoâng neân thay ñoåi. Laáy ví duï toâi luoân muoán giöõ laïi giaù trò cô baûn cuûa toâi. Nhöng hieän giôø toâi cuõng nhaän ra raèng toâi ñaõ khaù hôn raát nhieàu neáu toâi ñaõ di chuyeån sôùm hôn nöõa trong cuoäc soáng.” “Theá, Michael aø, caâu chuyeän nhoû naøy thaät hay,” Richard, moät ngöôøi thuoäc chuû nghóa hoaøi nghi noùi, “Nhöng baïn ñaõ öùng duïng noù vaøo coâng ty nhö theá naøo?” Caû nhoùm chöa bieát, nhöng Richard ñaõ töøng traûi qua nhieàu kinh nghieäm cuûa chính baûn thaân mình. Anh vöøa chia tay vôùi ngöôøi vôï cuûa mình vaø ñang coá gaéng caân baèng giöõa coâng vieäc vaø nuoâi daïy ñöùa con môùi lôùn cuûa mình. Michael traû lôøi, “Baïn bieát ñaáy, toâi ñaõ nghó raèng coâng vieäc cuûa toâi chæ laø xöû lyù coâng vieäc haøng ngaøy khi chuùng xaûy ra, trong luùc leõ ra caùi toâi phaûi laøm laø nhìn tôùi phía tröôùc vaø löu yù tôùi ñieàu maø chuùng toâi seõ gaëp.” “Vaø caùch thöùc maø toâi xöû lyù chuùng – suoát 24 tieáng ñoàng hoà moãi ngaøy. Toâi chaúng vui veû gì khi bò cuoán theo chuùng. Cöù nhö ñang ôû trong moät voøng quay ñieân cuoàng vaø khoâng theå thoaùt ra.” Laura noùi, “Theá laø baïn ñaõ coá gaéng xöû lyù trong luùc leõ ra baïn neân leøo laùi tình theá.” “Chính xaùc,” Michael noùi. “Vaø roài khi nghe caâu chuyeän ‘Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?’, Toâi nhaän ra raèng toâi ñaõ coá coâng toâ veõ moät böùc tranh veà ‘Pho maùt môùi’ maø chuùng toâi muoán theo ñuoåi, ñeå chuùng toâi coù theå höôûng ñöôïc thuù vui thay ñoåi vaø thaønh ñaït, cho duø ñoù laø ôû trong coâng vieäc hay cuoäc soáng.” Nathan hoûi, “Baïn ñaõ laøm gì ôû coâng vieäc?” “Thì toâi hoûi moïi ngöôøi trong coâng ty raèng hoï laø ai trong caâu chuyeän. Toâi thaáy chuùng toâi coù ñaày ñuû boán nhaân vaät trong caâu chuyeän. Toâi baét ñaàu hieåu ra raèng Ñaùnh hôi, Nhanh nheïn, Chaäm chaïp vaø UØ lì caàn phaûi ñöôïc ñoái xöû khaùc nhau.” “Nhöõng anh chaøng Ñaùnh hôi cuûa chuùng toâi coù theå ngöûi thaáy nhöõng thay ñoåi cuûa chuùng toâi treân thò tröôøng, töø ñoù coù theå giuùp chuùng toâi caäp nhaät ñöôïc nhöõng hình aûnh coâng ty cuûa mình. Hoï giuùp xaùc ñònh ñöôïc luùc naøo khaùch haøng cuûa chuùng toâi seõ muoán coù nhöõng thay ñoåi trong saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa coâng ty. Nhöõng anh chaøng Ñaùnh hôi thích ñieàu ñoù vaø noùi vôùi chuùng toâi raèng hoï thích laøm vieäc trong moät toå chöùc maø hoï coù theå nhaän thaáy nhöõng söï thay ñoåi vaø thích öùng ñöôïc vôùi noù kòp thôøi.” “Nhöõng anh chaøng Nhanh nheïn thì thích hoaøn thaønh coâng vieäc, cho neân hoï ñöôïc khuyeán khích haønh ñoäng, döïa treân nhöõng hình aûnh môùi cuûa coâng ty mình. Hoï chæ caàn ñöôïc theo doõi Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
31
ñeå khoâng nhanh nheïn laøm cheäch höôùng. Vaø hoï seõ ñöôïc töôûng thöôûng cho nhöõng haønh ñoäng mang veà ñöôïc Pho maùt môùi cho coâng ty. Hoï thích ñöôïc laøm cho caùc coâng ty naøo bieát ñaùnh giaù cao haønh ñoäng vaø hieäu quaû.” “Theá coøn nhöõng Chaäm chaïp vaø UØ lì?” Angela hoûi. “Khoâng may laø nhöõng anh chaøng UØ lì laø nhöõng caùi moû neo keùo chaäm chuùng toâi laïi,” Michael traû lôøi. “Hoï hoaëc laø quaù töï maõn hoaëc laø quaù ngaïi thay ñoåi. Vaøi ngöôøi trong boïn hoï chæ thay ñoåi chæ khi naøo chuùng toâi veõ ra cho hoï thaáy nhöõng hình aûnh ñaùng tin chæ roõ ra raèng nhöõng thay ñoåi seõ mang laïi nhöõng ñieàu toát ñeïp gì cho hoï.” “Nhöõng anh chaøng UØ lì noùi laø hoï thích laøm vieäc trong moät moâi tröôøng an toaøn, theá neân nhöõng thay ñoåi laø caàn thieát ñeå laøm cho hoï nhaän thöùc roõ vaán ñeà vaø laøm taêng aán töôïng an toaøn. Khi hoï nhaän thaáy moái nguy hieåm thöïc söï cuûa chuyeän khoâng thay ñoåi, vaøi ngöôøi trong boïn hoï thay ñoåi vaø laøm toát. Nhöõng hình aûnh cuûa chuùng toâi veõ ra ñaõ laøm moät soá ngöôøi trong boïn hoï trôû thaønh Chaäm chaïp.” “Theá caäu laøm gì vôùi nhöõng anh chaøng UØ lì khoâng thay ñoåi?” Frank thaéc maéc. “Chuùng toâi ñaønh phaûi ñeå cho hoï ra ñi,” Michael noùi moät caùch khoâng vui. “Chuùng toâi muoán giöõ chaân nhaân vieân cuûa mình, nhöng chuùng toâi hieåu raèng neáu khoâng thay ñoåi nhanh choùng thì taát caû seõ gaëp raéc roái.” Vaø roài anh noùi tieáp, “Cuõng toát laø nhöõng anh chaøng Chaäm chaïp môùi ñaàu thì vaãn chaäm chaïp, nhöng hoï ñuû côûi môû ñeå hoïc ñöôïc nhöõng ñieàu môùi, haønh ñoäng khaùc ñi vaø thích öùng kòp thôøi ñeå giuùp chuùng toâi thaønh coâng.” “Hoï trôû neân mong ñôïi thay ñoåi vaø chuû ñoäng tìm kieám noù. Bôûi vì hoï hieåu nhaân tính töï nhieân vaø thöïc teá hoï ñaõ giuùp chuùng toâi veõ neân moät hình aûnh veà Pho maùt môùi coù veû deã hieåu hôn cho taát caû moïi ngöôøi.” “Hoï noùi vôùi chuùng toâi raèng hoï thích ñöôïc laøm vieäc trong moät toå chöùc coù cho ngöôøi ta söï töï tin vaø phöông tieän ñeå thay ñoåi. Vaø hoï giuùp chuùng toâi giöõ ñöôïc tính haøi höôùc trong luùc ñi tìm Pho maùt Môùi cuûa mình.” Richard baét ñaàu, “Baïn nghó ra taát caû moïi thöù nhö theá töø caâu chuyeän naøy?” “Ñoù khoâng phaûi laø moät caâu chuyeän. Nhöng döïa vaøo ñoù maø chuùng toâi ñaõ hoïc ñöôïc caùch xöû söï khaùc ñi.” Angela thöøa nhaän, “Toâi coù veû hôi gioáng nhö Chaäm chaïp, vì theá ñoái vôùi toâi, phaàn gaây aûnh höôûng maïnh meõ nhaát laø luùc noùi veà Chaäm chaïp cöôøi vaøo chính baûn thaân mình vaø baét ñaàu veõ neân caûnh töôïng veà nôi maø anh ta thöôûng thöùc ñöôïc moùn ‘Pho maùt Môùi’ cuûa mình. Ñieàu ñoù laøm cho vieäc ñi vaøo Meâ cung bôùt ñaùng sôï ñi vaø thuù vò hôn. Vaø cuoái cuøng anh ta cuõng coù ñöôïc moät keát quaû toát. Ñoù laø ñieàu maø toâi muoán laøm thöôøng xuyeân hôn.” Frank cöôøi töôi tænh. “Theá laø thænh thoaûng ngay caû Chaäm chaïp cuõng coù theå thaáy ñöôïc ích lôïi cuûa söï thay ñoåi?” Carlos cöôøi. “Cuõng gioáng nhö ích lôïi khi giöõ laáy coâng ty cuûa mình.” Angel theâm vaøo, “Hay ngay caû moät dòp taêng löông ñaùng keå.”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
32
Richard, nhíu maøy suoát cuoäc thaûo luaän chôït leân tieáng, “Xeáp toâi cöù noùi raèng coâng ty cuûa mình phaûi thay ñoåi. Toâi cöù nghó baø aáy muoán noùi vôùi toâi raèng toâi caàn thay ñoåi, nhöng toâi ñaõ khoâng muoán nghe tôùi ñieàu ñoù. Toâi cho raèng toâi chöa hieåu baø ta muoán ñöa chuùng toâi ñeán Pho maùt Môùi naøo. Hay laø chuùng toâi phaûi laøm gì ñeå coù theå ñaït ñöôïc noù.” Moät caùi cöôøi nheï nhaøng thoaùng qua treân khuoân maët Richard khi anh noùi, “Toâi phaûi thuù nhaän raèng caùi yù nghó veà tìm thaáy Pho maùt môùi vaø hình aûnh caùc baïn thöôûng thöùc noù laøm moïi chuyeän saùng suûa hôn leân. Khi naøo ngöôøi ta thaáy moïi chuyeän ñöôïc laøm cho toát ñeïp hôn, ngöôøi ta seõ thích thuù vôùi chuyeän taïo ra söï thay ñoåi.” “Coù theå toâi seõ aùp duïng caâu chuyeän naøy cuoäc soáng thöïc teá cuûa mình,” anh noùi theâm. “maáy ñöùa con cuûa toâi coù veû nhö luoân nghó raèng seõ khoâng coù chuyeän gì trong cuoäc soáng cuûa chuùng phaûi thay ñoåi. Toâi nghó raèng chuùng ñang xöû söï nhö UØ lì – chuùng giaän doãi. Coù leõ chuùng e ngaïi nhöõng ñieàu ñang ñôïi chôø trong töông lai. Coù theå laø do toâi ñaõ khoâng veõ neân ñöôïc moät hình aûnh Pho maùt Môùi roõ raøng cho chuùng. Cuõng coù theå laø do chính toâi nöõa cuõng chöa thaáy ñöôïc ñieàu ñoù.” Caû nhoùm ngoài yeân laëng moät luùc trong khi nghó veà cuoäc soáng rieâng cuûa chính moãi ngöôøi. “Theá,” Jessica noùi, “Haàu heát moïi ngöôøi ôû ñaây noùi chuyeän veà coâng vieäc, nhöng trong khi nghe keå chuyeän toâi ñaõ nghó tôùi cuoäc soáng rieâng tö cuûa mình. Toâi nghó raèng moái quan heä cuûa mình hieän giôø ñaõ nhö moät mieáng ‘Pho maùt cuõ’, vaø ñaõ coù moác meo trong ñoù.” Cory baät cöôøi ñoàng yù. “Toâi cuõng theá. Coù leõ toâi cuõng caàn boû moái quan heä cuõ ñoù ñi.” Angela phaûn ñoái, “Nhöng coù theå mieáng ‘Pho maùt cuõ’ ñoù chæ laø caùch xöû söï cuõ. Caùi maø chuùng ta thöïc söï phaûi boû ñi laø caùch xöû söï cuõ ñaõ laøm xaáu ñi moái quan heä aáy. Vaø haõy ñi tìm moät caùch nghó vaø haønh ñoäng toát hôn.” “OÂi!” Cory noùi. “Hay ñaáy. Mieáng Pho maùt môùi aáy laø moái quan heä môùi vôùi cuøng moät con ngöôøi.” Richard noùi, “Toâi ñang baét ñaàu nhaän ra töø caâu chuyeän naøy nhieàu ñieàu hôn toâi ñaõ töøng nghó. Toâi thích caùi caùch nghó boû ñi caùch xöû söï cuõ thay vì boû ñi moái quan heä. Laëp laïi caùch xöû söï cuõ aáy chæ seõ ñem laïi cho ngöôøi ta moät keát cuoäc gioáng nhau.” “Cuõng nhö vaäy vôùi coâng vieäc, coù leõ thay vì ñoåi vieäc laøm toâi neân thay ñoåi caùch laøm vieäc cuûa mình. Neáu toâi ñaõ laøm nhö theá thì giôø ñaây coù theå toâi ñaõ coù moät vò trí khaù hôn.” Vaø roài Becky, ñang soáng ôû moät thaønh phoá khaùc vöøa môùi trôû veà döï buoåi hoïp maët lôùp, noùi, “Khi toâi nghe caäu chuyeän vaø moïi ngöôøi tranh luaän vôùi nhau, toâi ñaõ baät cöôøi chính mình. Toâi ñaõ nhö UØ lì quaù laâu, UØ lì vaø Chaäm chaïp tröôùc moïi thay ñoåi. Toâi ñaõ khoâng nhaän ra ñaõ coù raát nhieàu ngöôøi laøm toát chuyeän naøy nhö theá naøo roài. Toâi sôï raèng mình ñaõ voâ tình daïy cho con caùi caùch cö xöû cuûa mình.” “Trong luùc toâi nghó veà chuyeän aáy, toâi nhaän ra raèng chuyeän thay ñoåi thaät ra coù theå ñöa ngöôøi ta tôùi vôùi moät vò trí môùi vaø toát hôn, cho duø tröôùc ñoù ngöôøi ta ñaõ e ngaïi raèng söï vieäc seõ khoâng nhö theá.” “Toâi nhôù coù laàn khi con trai toâi ñang hoïc naêm thöù hai trung hoïc. Choàng toâi phaûi thuyeân chuyeån coâng taùc vaø chuùng toâi phaûi chuyeån choå ôû töø Illinoise ñeán Vermont vaø con trai toâi ñaõ
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
33
raát buoàn vì noù phaûi chia tay vôùi baïn beø cuûa noù. Noù voán laø moät ngoâi sao bôi loäi maø tröôøng hoïc ôû Vermont laïi khoâng coù ñoäi bôi laën. Vaø theá laø noù giaän doãi vì chuùng toâi baét noù phaûi ñi.” “Vaø roài thì noù ñaõ yeâu thích nhöõng ngoïn nuùi ôû Vermont, chuyeån sang tröôït tuyeát, tröôït baêng vôùi ñoäi cuûa noù vaø baây giôø thì noù ñang soáng ôû Colorado moät caùch vui veû.” “Neáu taát caû moïi ngöôøi chuùng ta yeâu thích caâu chuyeän Pho maùt naøy, trong luùc thöôûng thöùc moät taùch cacao noùng, chuùng ta coù theå traùnh cho gia ñình mình khoûi phaûi bò stress nhieàu laém.” Jessica noùi, “Toâi seõ veà vaø keå cho gia ñình toâi nghe caâu chuyeän naøy. Toâi phaûi hoûi luõ treû xem chuùng noù nghó toâi laø ai trong truyeän – Ñaùnh hôi, Nhanh nheïn, Chaäm chaïp vaø UØ lì – vaø chuùng nghó chuùng laø ai. Chuùng toâi coù theå noùi chuyeän veà ñieàu maø chuùng toâi nghó veà mieáng Pho maùt cuûa gia ñình vaø Pho maùt Môùi coù theå seõ laø caùi gì.” “Hay ñaáy,” Richard noùi vaø caâu noùi ñoù laøm moïi ngöôøi ngaïc nhieân – ngay caû chính anh ta nöõa. Frank ñöa yù kieán, “Toâi nghó toâi gioáng nhö Chaäm chaïp nhieàu hôn vaø di chuyeån theo Pho maùt vaø thöôûng thöùc noù! Toâi seõ keå laïi caâu chuyeän naøy cho nhöõng ngöôøi baïn ñang e ngaïi chuyeän xuaát nguõ cuûa toâi vaø giaûi thích nhöõng thay ñoåi coù theå coù yù nghóa gì ñoái vôùi hoï. Coù theå seõ coù nhöõng cuoäc noùi chuyeän thuù vò ñaáy.” Michael noùi, “Theá, ñoù laø caùch chuùng ta caûi thieän coâng vieäc laøm aên cuûa chuùng ta. Chuùng ta ñaõ coù vaøi cuoäc noùi chuyeän veà nhöõng ñieàu maø chuùng ta tìm thaáy töø chuyeän Pho maùt vaø laø caùch chuùng ta aùp duïng vaøo tröôøng hôïp cuûa chuùng ta.” “Tuyeät vôøi ôû choå moät ñieàu laø chuùng ta ñaõ coù ñöôïc caùch mang laïi nieàm vui cho mình khi söû duïng ñeå noùi veà chuyeän chuùng ta xöû lyù thay ñoåi. Ñieàu ñoù raát hieäu quaû, nhaát laø khi noù ñi vaøo coâng ty moät caùch saâu roäng.” Nathan noùi, “YÙ baïn ‘saâu roäng’ laø nhö theá naøo?” “Laø theá naøy, chuùng ta caøng ñi saâu vaøo coâng taùc toå chöùc cuûa mình thì chuùng ta caøng phaùt hieän ra coù nhieàu ngöôøi ñang caûm thaáy hoï thieáu naêng löïc. Seõ deã hieåu khi hoï seõ caøng caûm thaáy e ngaïi hôn ñoái vôùi haäu quaû seõ xaûy ra cho hoï töø nhöõng thay ñoåi baét buoäc töø caáp treân cuûa mình. Vaø theá neân hoï traùnh thay ñoåi.” “Noùi ngaén goïn laø moät söï thay ñoåi aùp ñaët laø moät söï thay ñoåi bò phaûn ñoái.” “Nhöng khi caâu chuyeän veà Pho maùt ñöôïc chia seû theo nghóa ñen cho moïi ngöôøi trong toå chöùc, thì noù seõ giuùp chuùng toâi nhìn khaùc ñi veà thay ñoåi. Noù giuùp cho moïi ngöôøi seõ baät cöôøi, hay ít nhaát laø mæm cöôøi ñoái vôùi nhöõng noãi sôï tröôùc ñaây cuûa mình vaø muoán tieán leân.” “Öôùc gì toâi ñaõ nghe caâu chuyeän veà Pho maùt sôùm hôn nöõa,” Michael noùi theâm. “Sao vaäy?” Carlos hoûi. “Vì khi chuùng toâi loay hoay ñeå xaùc ñònh thay ñoåi thì coâng vieäc cuûa chuùng toâi ñaõ thöïc söï toài teä, ñeán noãi chuùng toâi phaûi cho nhaân vieân nghæ vieäc, nhö hoài naõy toâi ñaõ noùi ñaáy, trong ñoù coù caû moät soá ngöôøi ñaõ thaân thieát vôùi chuùng toâi. Ñoù laø ñieàu thöïc söï khoù khaên vôùi chuùng toâi. Duø vaäy nhöõng ngöôøi ôû laïi vaø nhieàu ngöôøi ra ñi ñaõ noùi laø caân chuyeän veà Pho maùt ñaõ giuùp hoï nhìn söï vieäc khaùc ñi vaø ñöông daàu toát hôn.”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
34
“Nhöõng ngöôøi phaûi ra ñi tìm vieäc khaùc keå raèng thoaït tieân moïi chuyeän khoù khaên laém, nhöng khi nhôù laïi caâu chuyeän ñaõ giuùp hoï toát hôn.” Angela hoûi, “Ñieàu gì coù ích cho hoï nhaát?” Michael traû lôøi, “Sau khi hoï vöôït qua ñöôïc noãi sôï haõi, hoï keå vôùi toâi raèng ñieàu hay nhaát maø hoï ñaõ nhaän ra ñöôïc laø Pho maùt môùi ñang thaät söï naèm ngoaøi kia ñeå chôø hoï tìm ra!” “Hoï noùi vieäc khaéc hoïa moät hình aûnh veà Pho maùt Môùi trong trí – nhìn thaáy chính hoï laøm vieäc toát trong coâng vieäc môùi – ñaõ giuùp hoï caûm thaáy deã chòu hôn, vaø giuùp hoï toát hôn khi ñi phoûng vaán. Vaøi ngöôøi ñaõ tìm ñöôïc nhöõng coâng vieäc thích hôïp hôn.” Laura hoûi, “Theá coøn nhöõng ngöôøi ôû laïi vôùi coâng ty cuûa baïn?” “Thì,” Michael noùi, “thay vì phaøn naøn veà nhöõng thay ñoåi ñang dieãn ra, moïi ngöôøi baûo nhau, ‘Pho maùt cuûa chuùng ta bò laáy ñi roài, phaûi tìm Pho maùt Môùi thoâi’. Ñieàu ñoù laøm tieát kieäm thôøi gian vaø giaûm stress.” “Roài ngay sau ñoù, nhöõng ngöôøi töøng neù traùnh ñaõ nhaän ra ích lôïi cuûa söï thay ñoåi. Thaäm chí hoï coøn goùp tay mang laïi thay ñoåi.” Cory hoûi, “Sao baïn laïi nghó raèng hoï ñaõ thay ñoåi?” “Hoï thay ñoåi sau khi aùp löïc phaûi laøm theo nhau trong coâng ty thay ñoåi.” Anh hoûi, “Khi maø ban laõnh ñaïo cao caáp trong nhöõng toå chöùc cuûa cuûa baïn ra thoâng baùo thay ñoåi thì ñieàu gì xaûy ra? Phaàn lôùn ngöôøi ta seõ cho ñoù laø yù kieán toát hay toài teä?” “YÙ kieán toài teä.” Frank traû lôøi. “Ñuùng laø vaäy,” Michael ñoàng yù. “Nhöng taïi sao laïi nhö theá?” Carlos noùi, “Vì ngöôøi ta muoán moïi chuyeän cöù gioáng nhau ñeàu ñeàu nhö theá, vaø hoï nghó neáu coù thay ñoåi thì hoï seõ bò baát lôïi. Maø khi coù ai ñoù ñaõ noùi raèng thay ñoåi laø ñieàu toài teä thì ai cuõng seõ noùi theo nhö theá.” “Ñuùng theá, cho duø hoï khoâng thöïc söï nghó nhö theá,” Michael noùi, “Nhöng hoï ñoàng yù ñeå theo huøa vôùi nhau. Ñoù laø vaán ñeà veà aùp löïc phaûi laøm cho gioáng nhau trong baát cöù moät toå chöùc naøo.” Becky hoûi, “Theá moïi chuyeän ñaõ khaùc ñi nhö theá naøo sau khi moïi ngöôøi nghe chuyeän veà Pho maùt?” Michael noùi ñôn giaûn. “AÙp löïc ñoù ñaõ thay ñoåi vì khoâng ai muoán gioáng nhö UØ lì caû!” Moïi ngöôøi ñeàu baät cöôøi. “Hoï muoán ñaùnh hôi ñöôïc tröôùc nhöõng thay ñoåi ñang ñeán vaø Nhanh nheïn lao vaøo haønh ñoäng, thay vì UØ lì vaø bò boû laïi phía sau.” Nathan noùi, “Ñoù laø moät yù hay. Khoâng coù ai trong coâng ty cuûa toâi muoán gioáng nhö UØ Lì. Thaäm chí hoï coøn töï thay ñoåi nöõa. Sao baïn khoâng keå cho chuùng toâi nghe caâu chuyeän naøy trong cuoäc hoïp maët naêm vöøa qua? Coù theå seõ hay ñaáy.” Michael noùi, “Chaéc chaén laø hay roài.”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
35
“Nhöng toát nhaát, dó nhieân laø, khi moïi ngöôøi trong coâng ty cuûa baïn bieát caâu chuyeän naøy – baát keå laø toå chöùc lôùn hay nhoû hay trong coâng vieäc gia ñình cuûa baïn – vì moät toå chöùc chæ coù theå thay ñoåi khi coù moät soá löôïng ngöôøi nhaát ñònh trong ñoù thay ñoåi.” Anh ta ñöa ra yù kieán sau cuøng: “Khi chuùng ta ñaõ nhaän thaáy noù giuùp ích cho chuùng ta nhö theá naøo, chuùng ta haõy chuyeàn caâu chuyeän naøy cho nhöõng ngöôøi maø chuùng ta muoán laøm vieäc cuøng vôùi hoï, vôùi nhaän thöùc raèng hoï cuõng ñang ñoái phoù vôùi thay ñoåi. Chuùng ta deà nghò raèng chuùng ta laø Pho maùt Môùi cho hoï – nghóa laø, moät ñoái taùc toát hôn ñeå cuøng thaønh coâng vôùi nhau. Ñieàu ñoù taïo neân coâng vieäc laøm aên môùi.” Caâu noùi laøm Jessica nghó ra vaøi ñieàu vaø nhôù ra raèng coâ phaûi goïi vaøi cuoäc ñieän thoaïi baùn haøng vaøo saùng sôùm ngaøy mai. Coâ nhìn ñoàng hoà vaø noùi, “Naøo, toâi phaûi rôøi caùi Kho Pho maùt naøy roài vaø phaûi ñi tìm Pho maùt môùi ñaây.” Caû nhoùm cöôøi vaø baét ñaàu chaøo taïm bieät nhau. Nhieàu ngöôøi vaãn coøn muoán tieáp tuïc noùi chuyeän nhöng cuõng ñaõ ñeán luùc phaûi veà. Trong luùc ra veà hoï laïi caùm ôn Michael laàn nöõa. Anh noùi, “Toâi raát vui khi caùc baïn thaáy caâu chuyeän naøy höõu ích nhö theá, vaø toâi cuõng mong raèng caùc baïn seõ sôùm coù dòp chia seû noù vôùi nhöõng ngöôøi khaùc nöõa.”
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
36
Taùc giaû Tieán só Spencer Johnson laø moät nhaø dieãn thuyeát quoác teá coù teân tuoåi vaø laø moät taùc giaû coù nhöõng chieâm nghieäm ñaõ giuùp haøng trieäu ngöôøi nhìn ra nhöõng söï thaät ñôn giaûn ñeå töø ñoù coù moät cuoäc soáng khoûe maïnh hôn vôùi nhieàu thaønh coâng vaø ít stress hôn. OÂng thöôøng ñöôïc nhaéc ñeán nhö moät ngöôøi gioûi nhaát trong vieäc xöû lyù nhöõng vaán ñeà phöùc taïp vaø ñöa ra ñöôïc nhöõng giaûi phaùp ñôn giaûn maø hieäu quaû. OÂng cuõng laø taùc giaû cuûa cuoán saùch baùn chaïy nhaát: Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?: Moät phöông thöùc ñeå öùng phoù vôùi thay ñoåi, vaø ñoàng taùc giaû cuoán Moät Phuùt laøm nhaø Quaûn lyù ®, vieát chung vôùi nhaø coá vaán quaûn lyù huyeàn thoaïi Tieán só Kenneth Blanchard, vaø nhöõng cuoán naøy vaãn tieáp tuïc xuaát hieän trong danh saùch nhöõng cuoán saùch baùn chaïy nhaát vaø ñaõ trôû thaønh moät phöông thöùc quaûn trò phoå bieán nhaát cuûa theá giôùi. OÂng cuõng ñaõ töøng vieát raát nhieàu nhöõng cuoán saùch best-seller, trong ñoù bao goàm Moùn quaø voâ giaù, moät moùn quaø ñöôïc yeâu thích maõi maõi; Coù hay Khoâng?, moät höôùng daãn cho vieäc quyeát ñònh toát hôn; Nhöõng Caâu chuyeän Keå Coù Giaù Trò®, loaït saùch thieáu nhi noåi tieáng: vaø naêm cuoán saùch trong loaït saùch Moät Phuùt®: Moät Phuùt Laøm Ngöôøi Baùn Haøng, Moät Phuùt Laøm Meï, Moät Phuùt Laøm Cha, Moät Phuùt Laøm Thaày vaø Moät Phuùt Cho Chính Baïn. OÂng coù caùc baèng caáp bao goàm Cöû nhaân taâm lyù hoïc cuûa Ñaïi hoïc Mieàn Nam California, Vaên baèng Tieán só Y hoïc cuûa Ñaïi hoïc Y khoa Royal College, vaø laø thaønh vieân y teá cuûa tröôøng Y Havard vaø Beänh vieän Mayo. Tieán só Johnson laø Giaùm ñoác Y teá cuûa toå chöùc Communication for Medtronic, laø ngöôøi ñaõ phaùt minh ra dung dòch kích thích duøng trong caùc maùy trôï tim; Chuyeân vieân nghieân cöùu Taâm lyù cuûa moät toå chöùc chuyeân gia Vieän Nghieân cöùu Noäi Khoa Inter-Disciplinary; vaø laø Coá vaán cho Trung taâm nghieân cöùu Nhaân hoïc, vaø Tröôøng Ñaïi hoïc Y Döôïc California. Caùc cuoán saùch cuûa oâng ñaõ töøng ñöôïc ñieåm trong caùc chöông trình thoâng tin ñaïi chuùng, bao goàm CNN, Caùc Chöông trình trình dieãn Ngaøy nay, Show cuûa Larry King, Taïp chí Thôøi nay, Tuaàn baùo Kinh teá, Thôøi baùo New York, Voøng quanh Thò tröôøng chöùng khoaùn Wall Street, Nöôùc Myõ hoâm nay, Hoäi nhaø baùo vaø hieäp hoäi Nhaø baùo Lieân Hôïp Quoác. Nhöõng cuoán saùch cuûa Spencer Johnson ñaõ coù maët treân khaép theá giôùi vôùi hai möôi saùu thöù tieáng.
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
37
Ñöôïc vieát cho moïi löùa tuoåi, chæ caàn ít hôn moät tieáng ñoàng hoà ñeå ñoïc heát cuoán saùch naøy, nhöng nhöõng chieâm nghieäm cuûa noù coù theå coù taùc duïng suoát ñôøi. Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài? Laø moät caâu chuyeän nguï ngoân ñôn giaûn theå hieän nhöõng söï thaät saâu saéc. Ñaây laø moät caâu chuyeän thuù vò vaø deã hieåu noùi veà boán nhaân vaät soáng trong moät meâ cung vaø ñi tìm pho maùt ñeå soáng vaø ñeå laøm cho hoï haïnh phuùc. Pho maùt laø moät aån duï cho nhöõng gì baïn muoán coù trong cuoäc soáng – coù theå ñoù laø moät coâng vieäc toát, moät moái quan heä yeâu ñöông, tieàn baïc hay cuûa caûi, söùc khoûe hay söï bình yeân trong taâm hoàn. Vaø meâ cung laø nôi baïn ñi tìm ñieàu baïn muoán – moät toå chöùc nôi baïn laøm vieäc, cuõng coù theå laø gia ñình hay trong coäng ñoàng cuûa baïn. Cuoán saùch ñaày suy nieäm cuûa taùc giaû ñöôïc haâm moä Tieán só Spencer Johnson naøy seõ chæ cho baïn caùch thöùc ñeå: •
Löôøng tröôùc thay ñoåi
•
Thích nghi kòp thôøi
•
Thöôûng thöùc thay ñoåi
•
Saün saøng vôùi thay ñoåi nhanh choùng, moïi luùc moïi nôi.
Haõy khaùm phaù nhöõng bí maät cuûa chính con ngöôøi baïn vaø hoïc caùch xöû lyù thay ñoåi, ñeå coù theå chòu stress ít hôn vaø taän höôûng thaønh coâng nhieàu hôn trong cuoäc soáng cuõng nhö coâng vieäc cuûa baïn. Haõy choïn löïa saùch cuûa NXB Vermilion cho traïng thaùi söùc khoûe vaø tinh thaàn thaät söï toát nhaát cuûa baïn. Nguyeãn Hoaøng Ñoâng Phöông dòch (Nguyeân taùc: Who moved my cheese?)
Pho maùt cuûa toâi ñaâu roài?
38