Tutorial Kumpulan 3.pptx

BMMB 3123 SEMANTIK BAHASA MELAYU

3. MAKNA LEKSIKAL DALAM BAHASA MELAYU Disediakan oleh : TAN SHIN TEE ANTASHA Bt KAMARUZZAMAN

Nama pensyarah : TN.HJ. MOHD ZAKI BIN SHAMSUDIN

Makna leksikal dalam bahasa melayu • makna tersurat • makna umum atau makna kamus. • apa yang ditunjukkan atau apa yang dimaksudkan oleh sesuatu perkataan dalam sesuatu bahasa. • Oleh sebab itu, kamus menjadi pegangan dan rujukan penting bagi penutur sesuatu bahasa.

Sinonim

Pejorasi

Ameliorasi

Antonim Makna leksikal bahasa melayu

Polisemi

Homonim

Hiponim

Tafsiran makna leksikal

sinonim

• perkataan yang berlainan bentuk ejaan atau bunyi tetapi mempunyai makna yang sama atau hampir sama (O’ Grady, 2000: 118). • Sinonim juga disebut sebagai perkataan seerti.

JENIS

HURAIAN 

contohnya kata [batas] dalam dialek kedah ialah timbunan tanah yang dijadikan sempadan petak-petak sawah

Sinonim Pinjaman 

manakala maksud kata ini dalam bahasa melayu boleh juga diertikan sebagai 'had' seperti frasa 'batas pergaulan'



perkataan yang sama maknanya tetapi dalam konteks yang berbeza bentuk kata yang berbeza digunakan

Sinonim Konteks 

contohnya [undang] digunakan dalam konteks tulisan manakala [jemput] digunakan dalam konteks lisan



perkataan yang mempunyai maksud yang sama tetapi berbeza mengikut peringkat atau status

Sinonim Laras Sosial



contohnya perkataan [penyanyi] dan [biduan] mempunyai maksud yang sama tetapi

[biduan] bermaksud penyanyi yang mempunya 'status' yang lebih tinggi dalam profesion seni suara

Sinonim Kolokasi



maksud yang hampir sama maknanya

Antonim • pertentangan makna perkataan atau kata- kata yang mempunyai makna yang tidak sama. • Secara umumnya, antonim disebut sebagai perkataan berlawanan sejuk x panas baik x jahat tinggi x rendah

• Namun demikian, tidak semua perkataan mempunyai pertentangan makna satu lawan satu • Oleh itu kata nafi ‘tidak’ kadang kala digunakan bagi menunjukkan pertentangan makna tersebut

Jenis

Huraian

Antonim pasangan komplemen

• pasangan perkataan berlawananyang saling melengkapi antara satu sama lain. • Contohnya, perkataan tidur-jaga, hidup-mati, duduk-bangun, tajamtumpul, sihat-sakit, gembira-sedih dan sebagainya

Antonim Hubungan darjah

• pasangan kata antonim yang menunjukkan hubungan darjah seperti perkataan besar-kecil, tebal-nipis, tinggi-rendah, panjang-pendek, kurus-gemuk dan sebagainya. • Makna kata adjektif yang menunjukkan pasangan kata ini mempunyai hubungan rujukan dengan benda yang dimaksudkan. • Sebagai contoh, sebatang kayu itudikatakan bersaiz panjang dengan merujuk kepada kayu itu secara spesifik berbandingdengan kayu yang sama jenis.

Antonim hubungan bertentangan

• kedua-dua pasangan kata itu dari segi semantiknya membawa makna yang setara, • misalnya beri-terima, jual-beli, murid-guru, majikan-pekerja dansebagainya. • Contohnya guru mengajar, murid terima pengajaran.

Hiponim • kata yang maknanya terangkum dalam makna kata yang lain.

• Sebagai contoh, melur, mawar, melati, kemboja dan cempaka ialah hiponim kepada bunga. • Secara umumnya, hiponim merupakan kata umum yang mempunyai hubungan kekeluargaan dengan kata-kata yang lebih khusus atau dalam erti kata lain ialah kata umum yang mempunyai lingkungan atau anggotanya terdiri daripada kata yang khusus.

Homonim • merujuk kepada hubungan antara homonim, iaitu dua kata atau lebih yang mempunyai, sama ada bunyi atau ejaan yang sama, tetapi berlainan makna. • Perkataan yang mempunyai sebutan yang sama, tetapi berbeza makna seperti yang disebutkan tadi dikatakan mempunyai hubungan homonim.

Homograf • Kata yang ejaannya sama tetapi berlainan maksud Homofon • Kata yang sebutannya/ bunyinya sama tetapi berlainan maksud. • Contoh: [mereka]

Polisemi • Kamus Dewan Edisi Ke-4 (2015) mentakrifkan polisemi sesuatu bentuk, ungkapan, dan sebagainya yang mempunyai lebih daripada satu makna yang bertalian rapat antara satu sama lain.

Kering

• • • •

Tidak ada air Tidak basah Musim kemarau Tidak mempunyai wang

Jenis-jenis polisemi Polisemi tulen

Polisemi konteks

Polisemi tulen ialah kata polisemi yang mengandungi satu senarai makna yang berlainan semuanya dan dihuraikan bawah satu kata sahaja.

Polisemi konteks bermaksud perkataan yang mempunyai makna yang berlainan yang bergantung pada konteks.

Contoh :

Contoh :

1) • • • •

Kata bantu tentang boleh membawa maksud :

Kepala : Kepala (bahagian tubuh) Kepala surat Kepala (kain sarung) Kepala (kumpulan samseng)

1) Tentang : • Lawan

2) Ahli : • Saya ahli Pengakap Kanak-Kanak . (anggota pertubuhan) • Orang itu ahli dalam bidang sains (orang yang mahir).

Ayat contoh : Kita tentang dia habishabisan.

Ameliorasi (Peningkatan makna) • Kamus Dewan Edisi ke-4 menyatakan ameliorasi merupakan perubahan sesuatu kata daripada makna yang kurang elok kepada makna yang lebih baik. Contohnya : Asalnya bermaksud: Canggih (Terlalu banyak bercakap)

Maksud sekarang : Canggih (Moden atau hebat)

Contoh-contoh Bini

Isteri

Beranak

Melahirkan

Pekak

Masalah pendengaran

Pejorasi (Penurunan makna) • Kamus Dewan Edisi Ke-4 (2015)mendefinisikan pejorasi perubahan (peluasan) makna sesuatu kata daripada makna yang baik kepada kurang elok. Contohnya :

Dahulunya bermakna: Khalwat ( Menyendiri untuk beribadah kepada Tuhan)

Maksud sekarang : Khalwat (Berdua-duaan antara lelaki dengan wanita yang bukan mahram di tempat yang tersembunyi

Contoh-contoh Isteri

Bini

Mengadung / hamil

Bunting

Hari Pekerja

Hari Buruh

Nikah

Kahwin

RUJUKAN • http://www.academia.edu/34618305/BAB_5_SEMANTIK_STPM • https://www.pdfcoke.com/doc/91907119/TUGASAN-2-HUBUNGANMAKNA • https://www.pdfcoke.com/doc/99504071/Makna-Leksikal-DalamBahasa-Melayu • https://dosenbahasa.com/contoh-kalimat-ameliorasi-peyorasi-dansinestesia