ác giao dịch cổ phiếu trên sàn OTC rất đơn giản và nhanh chóng, theo nguyên tắc thuận mua, vừa bán. Giá cổ phiếu cũng biến động không thua kém TTCK niêm yết. Thậm chí, cổ phiếu của các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực, ngành nghề “hot” như ngân hàng, dầu khí cũng luôn ở trong tình trạng sốt “nóng”. Giá cổ phiếu từ đó được nâng lên cao, nhưng lại không có một mức nhất định. Trước tình hình này, nhiều doanh nghiệp đã tranh thủ phát hành cổ phiếu để huy động vốn, với giá phát hành khá cao. Thêm vào đó, việc phát hành cổ phiếu của các doanh nghiệp chưa niêm yết hiện nay cũng không cần lưu ký qua công ty chứng khoán, nên giá cả đều do doanh nghiệp tự quyết định. Theo các chuyên gia và nhà điều hành thị trường, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư khi tham gia mua - bán cổ phiếu trên thị trường OTC. Do vậy, các chuyên gia cho rằng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cần sớm có một quy định cụ thể cho thị trường này để tạo tính minh bạch và hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư. Giám đốc Trung tâm Giao dịch chứng khoán TP.HCM, ông Trần Đắc Sinh cho rằng, đã đến lúc phải “báo động đỏ” với thị trường OTC ở Việt Nam. Theo ông Sinh, hiện chưa có bất cứ sự kiểm soát nào đối với việc phát hành cổ phiếu của các doanh nghiệp chưa niêm yết. Thậm chí, một số công ty đã tự ý chia nhỏ mệnh giá để thu hút nhà đầu tư. Các công ty cổ phần đăng ký đại chúng là rất ít. Bản thân các ngân hàng và công ty chứng khoán cũng chưa đăng ký, trong khi, công ty chứng khoán và các ngân hàng thương mại cổ phần chính là các công ty đại chúng. Do vậy, cách tốt nhất để hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư tham gia mua bán cổ phiếu trên thị trường này, đồng thời tránh được sự khủng hoảng cho TTCK niêm yết, theo ông Sinh, là sớm đưa ra biện pháp kiểm soát thị trường OTC. Theo đó, việc đăng ký công ty đại chúng là việc làm rất cấp bách và cần thiết. Sau khi đăng ký công ty đại chúng, thì tất cả công ty cổ phần đại chúng đều phải lưu ký và mua bán chứng khoán theo Nghị định 14/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán. Nghị định này quy định, tất cả việc mua - bán cổ phiếu phải được thông qua các công ty chứng khoán có lưu ký. Trong khi đó, hiện nay, việc mua - bán cổ phiếu trên thị trường OTC chỉ được giao dịch bằng miệng nên tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để tránh rủi ro cho các nhà đầu tư, UBCKNN đang hướng dẫn các công ty cổ phần đại chúng thực hiện công việc trên. Theo đó, các công ty phải lưu ký tại công ty chứng khoán và trung tâm lưu ký, đồng thời chỉ được mua - bán thông qua công ty chứng khoán. Đến cuối ngày, các công ty chứng khoán thông báo kết quả về Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội để Trung tâm thông báo giá bán của các cổ phiếu trên sàn OTC trong ngày hôm đó chốt ở mức nào. Với cách làm này, nhiều chuyên gia cho rằng, sẽ loại trừ được rủi ro cho nhà đầu tư và giảm bớt các loại cổ phiếu giả, vì thực tế đã có nhiều trường hợp lừa đảo mua - bán cổ phiếu xảy ra trên thị trường OTC. Có
như vậy, thị trường OTC mới minh bạch, góp phần thúc đẩy sự phát triển của TTCK chính thức. “Trên thực tế, thị trường mua bán trao tay ở Việt Nam hiện nay hoạt động không đúng nghĩa với một thị trường OTC. Các giao dịch mua - bán chỉ được sang tay, không thông qua lưu ký, thiếu minh bạch và mang tính chất lừa đảo. Chính vì vậy, để hạn chế rủi ro và đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư, buộc các doanh nghiệp trước khi phát hành phải đăng ký công ty đại chúng”, ông Sinh nói. Theo đánh giá của các nhà phân tích thị trường, thị trường OTC có sức ảnh hưởng rất lớn đến thị trường niêm yết. Một khi giá cổ phiếu trên sàn chứng khoán OTC được đẩy lên cao, sẽ kích giá cổ phiếu trên sàn niêm yết chính thức. Sự tác động qua lại giữa hai thị trường này sẽ tạo ra những cơn sốt “nóng”, tạo “bong bóng” cho thị trường. Do vậy, nếu UBCKNN không sớm đưa ra một quy định cụ thể cho thị trường OTC, sẽ rất nguy hiểm cho thị trường chính thức. Ông Bùi Nguyên Hoàn, Vụ trưởng, Trưởng đại diện UBCKNN, Văn phòng TP.HCM cũng cho rằng, để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư tham gia TTCK, Chính phủ phải sớm hoàn thiện hệ thống quy định quản lý TTCK, bao gồm cả thị trường niêm yết và thị trường OTC. Có như vậy, nhà đầu tư mới được đảm bảo quyền lợi khi tham gia đầu tư chứng khoán. Ông Hoàn cũng cho rằng, lượng nhà đầu tư tham gia TTCK Việt Nam hiện đang tăng theo cấp số nhân. Tuy nhiên, trong thời gian tới, nhà đầu tư chỉ có thể đạt được thành công khi có sự phân tích và tính toán một cách kỹ lưỡng, chứ không chỉ mua - bán cổ phiếu theo phong trào như hiện nay.