Toi Da Hoa Loi Nhuan, Cung Canh Tranh

Fulbright Economics Teaching Program

Microeconomics

Lecture 9

KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ BAØI GIAÛNG 9

TOÁI ÑA HOÙA LÔÏI NHUAÄN VAØ CUNG CAÏNH TRANH Ñònh nghóa: Moät thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo bao goàm caùc coâng ty laøm ra nhöõng saûn phaåm nhö nhau vaø baùn cuøng moät giaù. Xuaát löôïng cuûa moãi coâng ty quaù nhoû so vôùi toaøn boä caàu thò tröôøng ñeán noãi khoâng moät coâng ty naøo gaây ñöôïc aûnh höôûng leân giaù thò tröôøng. Chính thöùc hôn: 1. Caùc coâng ty saûn xuaát nhöõng saûn phaåm khoâng khaùc bieät, vôùi yù nghóa laø ngöôøi tieâu duøng nhaän thöùc chuùng laø nhö nhau. 2. Ngöôøi tieâu duøng coù ñöôïc thoâng tin hoaøn haûo veà möùc giaù maø moïi ngöôøi baùn trong thò tröôøng ñöa ra. 3. Söùc mua cuûa moãi ngöôøi mua thaáp ñeán möùc ngöôøi mua coù aûnh höôûng khoâng theå nhaän thaáy leân giaù thò tröôøng. 4. Söùc baùn cuûa moãi ngöôøi baùn thaáp ñeán möùc ngöôøi baùn coù aûnh höôûng khoâng theå nhaän thaáy leân giaù thò tröôøng. Söùc mua nhaäp löôïng cuûa moãi ngöôøi baùn thaáp ñeán möùc ngöôøi baùn khoâng coù aûnh höôûng leân giaù nhaäp löôïng. 5. Taát caû caùc coâng ty (trong ngaønh vaø môùi gia nhaäp ngaønh) coù khaû naêng tieáp caän nhö nhau ñeán nguoàn löïc (coâng ngheä, nhaäp löôïng). YÙù nghóa cuûa caùc ñieàu kieän Ñònh luaät moät giaù: Ñieàu kieän (1) vaø (2) haøm yù laø chæ coù moät möùc giaù taïi ñoù giao dòch xaûy ra. Ngöôøi chaáp nhaän giaù: Ñieàu kieän (3) vaø (4) haøm yù ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn chaáp nhaän giaù saûn phaåm khi quyeát ñònh vieäc mua vaø quyeát ñònh xuaát löôïng cuûa mình. Töï do gia nhaäp ngaønh: Ñieàu kieän (5) haøm yù moïi coâng ty coù haøm chi phí daøi haïn nhö nhau. Giaû thuyeát toái ña hoùa lôïi nhuaän Ta seõ giaû ñònh laø caùc coâng ty muoán toái ña hoùa lôïi nhuaän....Ñieàu naøy coù thoûa ñaùng khoâng?

Dennis C. McCornac

1

Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh

Fulbright Economics Teaching Program

Microeconomics

Lecture 9

Lôïi nhuaän Kinh teá (π)= Doanh thu baùn haøng (Pq) – Chi phí kinh teá (cô hoäi) Ñieàu kieän toái ña hoùa lôïi nhuaän Chuù yù: Ta ñang xeùt haønh vi cuûa moät coâng ty neân ta bieåu dieãn soá löôïng = q. Muïc ñích cuûa coâng ty laø tìm möùc xuaát löôïng (q) coù theå toái ña hoùa lôïi nhuaän (π) Max π(q) = Pq – TC(q) d dTR dTC   0 dq dq dq

π = TR – TC

=> MR  MC  0

hay

MR  MC

Anh/chò coù theå cho thaáy ñieàu kieän baäc hai ñeå coù d 2π toái <0 2 ña hoùa aùp duïng ôû ñaây, . dq Neáu P > MC, lôïi nhuaän taêng neáu xuaát löôïng taêng. Neáu P < MC, lôïi nhuaän giaûm neáu xuaát löôïng taêng. Nhö vaäy, lôïi nhuaän chæ coù theå ñöôïc toái ña hoùa neáu P = MC 1 Neáu anh chò nhôù töø khaùi nieäm MR = P (1 + ) vaø vì coâng ty thuoäc loaïiø chaáp Ed

ñoä

co

giaõn

nhaän giaù, neân giaù trò ñoä co giaõn cuûa ñöôøng caàu cuûa coâng ty 1 MR = P (1 + ) = P (1 + 0) = P ∞ laø ∞ . Nhö vaäy, Coâng ty toái ña hoùa lôïi nhuaän baèng caùch saûn xuaát ôû möùc xuaát löôïng sao cho: MR = MC = P = AR Coù theå bieåu dieãn ñieàu naøy baèng ñoà thò. Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty Ñònh nghóa: Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty cho ta bieát xuaát löôïng nhaèm toái ña hoùa lôïi nhuaän thay ñoåi nhö theá naøo khi giaù thò tröôøng thay ñoåi. Neáu coâng ty quyeát ñònh saûn xuaát moät saûn löôïng döông, P = MC cho bieát ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty... Coâng ty seõ quyeát ñònh saûn xuaát moät saûn löôïng döông chæ khi:

Dennis C. McCornac

2

Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh

Fulbright Economics Teaching Program

Microeconomics

Lecture 9

Loã do saûn xuaát nhoû hôn loã do khoâng saûn xuaát π hay loã = Pq – TC(q). Neáu coâng ty khoâng saûn xuaát, noù phaûi traû ñònh phí trong ngaén haïn, TFC(0) Coâng ty neân saûn xuaát chæ khi Pq – TC(q) >TFC(0). Chia caû hai veá cho q, AC  AFC  P hay AVC  P

Pq TC TFC   q q q

ta coù:

hay

P  AC  AFC

hay

hay P  AVC

Ñònh nghóa: Giaù maø döôùi möùc ñoù coâng ty quyeát ñònh khoâng saûn xuaát ñöôïc goïi laø giaù ñoùng cöûa, P s. Trong tröôøng hôïp naøy, Ps laø ñieåm toái thieåu treân ñöôøng AVC. Do ñoù, haøm cung ngaén haïn cuûa coâng ty ñöôïc ñònh nghóa bôûi: P= MC ngaén haïn, trong ñoù ñöôøng MC ngaén haïn doác leân chöøng naøo maø P > Ps Xuaát löôïng baèng khoâng (0) khi P < Ps Ñieàu naøy nghóa laø moät coâng ty caïnh tranh hoaøn haûo coù theå quyeát ñònh hoaït ñoäng trong ngaén haïn ngay caû khi lôïi nhuaän kinh teá laø aâm. Ta laïi coù theå bieåu dieãn ñieàu naøy baèng ñoà thò. Ví duï: STC(q) = 100 + 20q + q2 phí chìm) TVC(q) = 20q + q2 2q

TFC

AVC(q) = 20 + q

= 100

(ñaây laø chi

SRMC(q) = 20 +

Möùc toái thieåu cuûa AVC laø ñieåm ôû ñoù AVC = SRMC hay… 20+q = 20+2q

q=0

AVC nhoû nhaát taïi 20

Khi ñoù, ñöôøng cung ngaén haïn cuûa coâng ty laø: P < Ps = 20: qs = 0 P > Ps = 20: P = SRMC  P = 20+2q  qs = -10 + ½P

Dennis C. McCornac

3

Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh

Fulbright Economics Teaching Program

Microeconomics

Lecture 9

Caân baèng daøi haïn Tham khaûo ñoà thò Ñieàu kieän caàn ñeå coù caân baèng daøi haïn laø soá löôïng cung baèng soá löôïng caàu vaø khoâng coù lôïi nhuaän kinh teá (vaäy P = MR = MC = AC). Neân nhôù coâng ty ñang hoaït ñoäng vôùi quy moâ toái öu – söï caïnh tranh buoäc coâng ty phaûi hoaït ñoäng ôû möùc ñoù chöù khoâng phaûi do coâng ty. Ñaëc lôïi kinh teá Ñònh nghóa: Ñaëc lôïi kinh teá laø söï khaùc bieät giöõa soá toái ña maø caùc coâng ty saün loøng traû ñeå coù ñöôïc moät nhaäp löôïng coá ñònh vaø soá toái thieåu maø hoï phaûi traû. Ñoù laø lôïi nhuaän kinh teá coù ñöôïc töø nhöõng nhaäp löôïng höõu ích khan hieám coù cung coá ñònh. Ñaëc lôïi kinh teá laø thöôùc ño soá “thaëng dö, ñöôïc duøng cho moät nhaäp löôïng khan hieám. Khaùi nieäm Lôïi nhuaän kinh teá ñöôïc duøng cho moät coâng ty. Ñöôøng cung cuûa ngaønh trong daøi haïn Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ñöôøng cung daøi haïn 1. Ñoù khoâng phaûi laø toång theo chieàu ngang cuûa caùc ñöôøng chi phí bieân cuûa taát caû moïi coâng ty. 2. Lôïi nhuaän kinh teá baèng 0 taïi moïi ñieåm treân LRSC. Hay noùi caùch khaùc, moãi ñieåm treân LRSC bieåu dieãn moät ñieåm caân baèng. Noù töông töï nhö ñöôøng caàu ta ñaõ tìm ñöôïc. 3. Caùc coâng ty coù ñuû thôøi gian ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa mình (nghóa laø coù soá löôïng voán vaø lao ñoäng toái öu v..v..). Vì vaäy, ñieàu naøy giaû ñònh ngaàm laø khoâng coù chuyeän gì xaûy ra trong khi nhöõng coâng ty ñang ñieàu chænh. 4. Ñoä doác cuûa ñöôøng LRSC cho ta bieát ñoâi ñieàu veà loaïi ngaønh ñang toàn taïi – ngaønh coù chi phí taêng daàn, giaûm daàn hay khoâng ñoåi. Taùc ñoäng cuûa thueá ñoái vôùi coâng ty 1. Thueá lôïi nhuaän – thueá laø moät phaàn coá ñònh cuûa lôïi nhuaän

π = TR − TC − t (TR − TC )

t laø thueá suaát.

Tìm möùc q nhaèm toái ña hoùa lôïi nhuaän:

Dennis C. McCornac

4

Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh

Fulbright Economics Teaching Program

Microeconomics

Lecture 9

d  MR  MC  t ( MR  MC )  0 dq MR  MC  t ( MR  MC )  0 vì

(1 − t ) ≠ 0

MR  MC  0

Coâng ty saûn MR = MC xuaát ôû 2. Thueá khoaùn (Thueá goäp)

  TR  TC  TAX THUEÁ laø moät soá THUE khoâng ñoåi Á Tìm möùc q nhaèm toái ña hoùa lôïi nhuaän: d  MR  MC  0  0 dq Coâng ty saûn MR = MC xuaát ôû Thueá lôïi nhuaän vaø thueá khoaùn dòch chuyeån ñöôøng chi phí trung bình leân treân (MC khoâng ñoåi) 3. Thueá haøng hoùa – thueá ñaùnh treân moãi ñôn vò xuaát löôïng

  TR  TC  tq d  MR  MC  t  0 dq Coâng ty saûn MR = MC + t xuaát ôû Thueá haøng hoùa dòch chuyeån ñöôøng chi phí trung bình vaø ñöôøng chi phí bieân leân treân (giaù cao hôn vaø soá löôïng ít hôn). Ñeå thöïc haønh, anh chò coù theå veõ nhöõng ñoà thò cho thaáy taùc ñoäng cuûa caùc loaïi thueá khaùc nhau.

Dennis C. McCornac

5

Ngöôøi dòch: Hieáu Haïnh Ngöôøi hieäu ñính: Vaên Thanh