Het begin van Fortis Thierry Debels
(uit “De ondergang van Fortis”)
Over het begin van Fortis bestaat een hardnekkig misverstand: het wordt vaak voorgesteld alsof het initiële plan erin bestaat dat verzekeraar AG van Lippens fusioneert met AMEV en spaarbank VSB. Misschien is het maar een detail: maar die voorstelling van zaken is niet helemaal correct. Fortis ontstond immers eerst door de fusie van verzekeraar AMEV en VSB. Toenmalig topman Hans Bartelds liet namelijk in het voorjaar van 1990 beide bedrijven samensmelten. En het was topman Bartelds die volgens het NRC Handelsblad ‘internationaal wou doorschakelen’. Enkele weken later kwam Lippens er dus bij met AG. ‘Met een technisch hoogstandje ontvouwden de Nederlandse topmannen van bank-verzekeraar AmevVSB en de Belgische AG Groep op maandag 2 april 1990 hun fusieplannen,’ noteert het NRC Handelsblad. Op 15 december van dat jaar werd de closing uitgevoerd. Fortis is dan geboren. Op 18 jaar tijd zal Fortis zo’n 65 fusies en overnames uitvoeren. Het volledige overzicht geven is zinloos. Laten we daarom de belangrijkste mijlpalen even bekijken. In 1991 neemt Fortis een deel over van de Mutual Benefit Life groep uit de VS over. In dat jaar verwerft Fortis ook Interlloyd. En in 1992 ontstaat ook de joint venture Caifor met de Spaanse bank
La Caixa. 1993 wordt een belangrijk jaar bij Fortis. Fortis verwerft dan een meerderheidsbelang in de Belgische spaarbank ASLK. ‘Waarnemers hadden wel vaker de indruk dat niet alle deals even koosjer tot stand waren gekomen’, noteert De Ruyter. ‘Bij de privatisering van de ASLK, bijvoorbeeld, trad Herman Verwilst, die in naam van de overheid over de verkoop onderhandeld had, meteen ook zelf in dienst bij Fortis.’ Lippens raakte er toen probleemloos mee weg. In 1995 neemt Fortis dan via de ASLK de NMKN over. Daarna worden de ASLK en de NMKN samengevoegd. In 1997 verwerft Fortis nog eens 25 procent van de ASLK. In dat jaar neemt Fortis ook MeesPierson over. De bankiers van de Nederlandse bank zijn in eerste instantie hoopvol. De verschillende banken uit de Fortisgroep zijn immers heel complementair. Er zijn nauwelijks overlappingen. MeesPierson is immers een zakenbank. Fortis met de ASLK vooral een retailbank. ‘Het gevoel van weggedrukt zijn is voorbij’ kraait de toenmalige bestuursvoorzitter Joost Kuiper. Maar ook hier zal het integratieproces een stuk moeilijker verlopen dan gepland. In 2000 al noteert Fem Business dat MeesPierson ‘een stille dood sterft’. Het NRC stelt een ‘grote leegloop’ vast. De beste bankiers vertreken als Fortis de teugels aantrekt.Dat kan toch niet de bedoeling geweest zijn van Fortis? Fortis verkeek zich volgens insiders ook op de intense interne strijd tussen ‘Mezen’ en ‘Pieren’. MeesPierson was immers zelf het product
van een eerdere fusie in 1993.