The Monastic Life In Mount Athos, Helsinki Art Museum, By Monk Prodromos

«Ἄθως, ἡ μοναστικὴ ζωὴ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος»

18.8.2006 – 21.1.2007 Τέννις Πάλλας, Μουσεῖον Τέχνης Ἑλσινκίου, Φιλλανδία

ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΠΙ ΤΗι ΕΠΙΣΚΕΨΕΙ ΤΗΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΕΙΣ ΦΙΛΛΑΝΔΙΑΝ ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΕΩΣ

Ὑπὸ Προδρόμου μοναχοῦ Γραμματέως τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος

Φωτογραφίες: Κώστας Ἀργύρης

πὶ τῇ εὐκαιρίᾳ τῆς πραγματοποιήσεως τοῦ ταξειδίου εἰς Ἑλσίνκιον

Ἐ

Φιλλανδίας1

διὰ

τὴν

τέλεσιν

τῶν

ἐγκαινίων

τῆς

Ἐκθέσεως

«Ἄθως, ἡ Μοναστικὴ Ζωὴ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος» εἰς τὸ Μουσεῖον Τέχνης

τῆς πόλεως, ἐκφράζεται γραπτῶς καὶ ἐπισήμως ἡ ἀποκομισθεῖσα ἐντύπωσις τῆς Ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας ἀπὸ τὴν ἐκεῖσε διαμονήν της, ἀποτελεσθείσης ἐκ τῶν Πανοσιολογιωτάτων Ἀντιπροσώπων Πρηγουμένου Καλλινίκου Ἰβηρίτου, Γέροντος Συμεὼν Διονυσιάτου, Γέροντος Ἰουστίνου Ἱερομονάχου Σιμωνοπετρίτου, Γέροντος Νικοδήμου Ἁγιοπαυλίτου, Γέροντος Ἰωσὴφ Ἱερομονάχου Ξενοφωντινοῦ, Γέροντος Παϊσίου Ἱερομονάχου Γρηγοριάτου, καὶ ἐκ τῶν Ὁσιωτάτων Μοναχοῦ Προδρόμου ὑπογραμματέως τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Κουτλουμουσιανοῦ Κελλίου Τιμίου Προδρόμου «Φουρνᾶ», Γέροντος Ἰγνατίου ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Γρηγοριατικοῦ Κελλίου ῾Υπαπαντῆς τοῦ Κυρίου «Ἰωασαφαίων», Γέροντος Ἀντίπα Ἱερομονάχου ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Ἰβηριτικοῦ Κελλίου Ἁγίας Ἄννης, καὶ Γέροντος Ἰωσὴφ ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Λαυριωτικοῦ Ἡσυχαστηρίου Ἁγίου Μηνᾶ. Ἐπίσης, τὴν συνοδείαν τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας ἐν Φιλλανδίᾳ ἠκολούθησεν καὶ ὁ κ. Ἀντώνιος Βασιλειάδης πολύτιμος συνεργάτης καθ᾽ ὅλον τὸ προσκυνηματικὸν ταξείδιον ἡμῶν. Ἡ ἀναχώρησις ἡμῶν ἐγένετο τὴν Δευτέραν 14ην Αὐγούστου 2006 ἀπὸ τοῦ ἀεροδρομίου Μακεδονία Θεσσαλονίκης καὶ ἡ ἄφιξις 22:50 εἰς τὸ ἀεροδρόμιον τοῦ Ἑλσινκίου, ὅπου ὁ Διευθυντὴς τοῦ Μουσείου κ. Τρύφων – Berndt Arrel, ὁ ἐπιμελητὴς - ἔφορος τῆς Ἐκθέσεως κ. Mikko Oranen, ἡ ἑλληνομαθὴς Ὁσιωτάτη Μοναχὴ Χριστοδούλη ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Lintula Φιλλανδίας, καὶ ὁ ὑποδιάκονος Ἰωάννης ἐκ Φιλλανδίας, ἐκπρόσωποι τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Καρελίας καὶ πάσης Φιλλανδίας κ. Λέοντος, ἐπεφύλαξαν ἡμῖν θερμὴν ὑποδοχήν. Κατόπιν τῶν ἀνταλλαγεισῶν εὐχῶν καὶ χαιρετισμῶν μετέβημεν εἰς τὸ ξενοδοχεῖον Arthur, ὅπου κατελύσαμεν.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ» ~

3

Τὴν ἑπομένην, Τρίτην 15ην Αὐγούστου, περὶ τὴν 9ην πρωινήν, ἀνεχωρήσαμεν διὰ τὸν Καθεδρικὸν Ναὸν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου – Uspenski, ὅπου παρηκολουθήσαμεν τὴν πανηγυρικὴν Θείαν Λειτουργίαν ἐπὶ τῇ ἑορτῇ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ἧς προΐστατο ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἑλσινκίου κ. Ἀμβρόσιος, συλλειτουργησάντων ἐκ τῶν μελῶν τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας τοῦ Προηγουμένου Καλλινίκου Ἰβηρίτου, τοῦ Γέροντος Ἰουστίνου Ἱερομονάχου Σιμωνοπετρίτου, τοῦ Γέροντος Ἰωσὴφ Ἱερομονάχου Ξενοφωντινοῦ καὶ τοῦ Γέροντος Παϊσίου Ἱερομονάχου Γρηγοριάτου, ἐψάλησαν δὲ εἰς ἡδὺν βυζαντινὸν μέλος τροπάρια τῆς ἑορτῆς ὑπὸ τῶν ψαλτῶν ἡμῶν Γέροντος Ἀντίπα Ἱερομονάχου καὶ Γέροντος Ἰωσὴφ Μοναχοῦ. Μετὰ τὸ πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας ἠκολούθησεν Λιτανεία τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων καὶ ἁγιασμὸς τῶν ὑδάτων παρὰ τὴν θάλασσαν. Κατὰ τὴν μεσημβρίαν παρετέθη ἑόρτιον γεῦμα ὑπὸ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλσινκίου κ. Ἀμβροσίου πρὸς τιμὴν τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας εἰς τὴν ἐνοριακὴν αἴθουσαν τῆς Μητροπόλεως. Εἰς συζήτησιν ποὺ ἤνοιξε ἐν φιλικῷ κλίματι ὁ Σεβασμιώτατος ἐνημέρωσεν ἡμᾶς διὰ τὴν κατάστασιν εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῆς Φιλλανδίας2, ὡμίλησεν διὰ τὴν σχέσιν των μετὰ τῶν Λουθηρανῶν, ἐξέθεσεν ἱστορικά τινα στοιχεῖα3 ἀφορῶντα τὴν Φιλλανδίαν καὶ ἐξέφρασεν τὴν χαρὰν αὐτοῦ διὰ τὸ μεγάλον πολιτιστικὸν γεγονὸς τῆς ἐκθέσεως «Ἄθως» εἰς τὴν πόλιν τοῦ Ἑλσινκίου καὶ γενικώτερον εἰς τὴν Φιλλανδίαν. Ἐγένετο προσφώνησις καὶ προσφορὰ δώρων πρὸς τὸν Μητροπολίτην Ἑλσινκίου κ. Ἀμβρόσιον ὑπὸ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Προηγουμένου Καλλινίκου Ἰβηρίτου. Τὰ δὲ μέλη τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας, ἐκφράσαντες μὲ τὴν σειράν τους τὴν χαρὰν διὰ τὴν συμμετοχὴν εἰς τοιούτου μεγέθους θρησκευτικὸν καὶ πολιτιστικὸν γεγονός, ἐτόνισαν ὅτι ἡ ἀπόφασις διὰ τὴν ἀποστολὴν τῶν κειμηλίων ἐγένετο ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος κατ’ ἐξαίρεσιν πρὸς τόνωσιν τοῦ θρησκευτικοῦ συναισθήματος τοῦ Φιλλανδικοῦ λαοῦ, καὶ ὅτι ἀπὸ καρδίας καὶ τὸ σύνολον τοῦ ἁγιορειτικοῦ κόσμου εὔχεται διὰ τὴν εὐόδωσιν τοῦ ἔργου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Φιλλανδίας.

4

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

Ὁ Καθεδρικὸς Ναὸς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου – Uspenski εἰς Ἑλσίνκιον

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

5

Τετάρτη 16η Αὐγούστου. Ἀναχώρησις ἐκ τοῦ Ἑλσινκίου διὰ προκεκανονισμένου τοῖς μέλεσι τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας ὀχήματος μὲ προορισμὸν τὴν πόλιν Ηanko. Ἐπεσκέφθημεν κατ’ ἀρχὰς τὸ στρατόπεδον Uundenmaan Prikaati, εἰς τὸ Dragsvik. Ἐγένετο ἐγκάρδιος ὑποδοχὴ ὑπὸ τοῦ στρατιωτικοῦ Ἐπισκόπου Antti Niskanen, ὑπὸ τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Leo Hurinainen, τοῦ στρατιωτικοῦ Ἱερέως Heiskanen, καθὼς καὶ ὑπὸ τοῦ ὀρθοδόξου στρατιωτικοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Hannu Κivijarvi καὶ τοῦ Λουθηρανοῦ στρατιωτικοῦ Ἱερέως Μarcus Weckstrom. Ἑγένοντο προσφωνήσεις καὶ ξενάγησις εἰς τὸ στρατόπεδον. Προσεφέρθη πρωινὸν εἰς τὴν αἴθουσαν ἀξιωματικῶν καὶ ἠκολούθησεν συζήτησις ἐπὶ διαφόρων θεμάτων, στρατιωτικῶν, κοινωνικῶν, πολιτικῶν καὶ θρησκευτικῶν. Ἦτο ἡ πρώτη ἡμῶν ἐμπειρία μετὰ Λουθηρανῶν κληρικῶν καὶ διεπιστώσαμεν τὴν καλὴν αὐτῶν διάθεσιν διὰ τὴν Ὀρθοδοξίαν καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ὁ στρατιωτικὸς Ἱερεὺς Marcus Weckstrom ἀπήγγειλεν ἐκ τῆς Καινῆς Διαθήκης εἰς τὰ Ἑλληνικὰ ἕν χωρίον τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «ἰδὼν δὲ ὁ Παῦλος τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἔλαβεν θάρσος». Αὕτη ἡ στιγμὴ ἦτο λίαν συγκινητικὴ διὰ τὴν ἁγιορειτικὴν Ἀντιπροσωπείαν, διότι ὁ λόγος οὗτος προήρχετο ἀφ᾽ ἑνὸς σεμνοῦ καὶ ταπεινοῦ στρατιωτικοῦ ἱερέως, ὅστις καὶ ἐκδήλωσεν τὴν ἐπιθυμίαν ὅπως ἐπισκεφθῇ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Εἰς τὸ Ηanko, εἰς ἕνα πανέμορφον ξύλινον Ναὸν ἀφιερωμένον εἰς τὴν ἁγίαν Μαρίαν

Ηanko, πανοραμικὴ ἄποψις

6

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

τὴν Μαγδαληνὴν καὶ εἰς τὸν ἅγιον Βλαδίμηρον, σύσσωμος ἡ ἐνορία ἀνέμενε διὰ τὴν ὑποδοχήν ἡμῶν. Ἐντὸς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ μετὰ μεγάλης κατανύξεως ἐψάλη ὁ Μικρὸς Παρακλητικὸς κανὼν τῆς Θεοτόκου καὶ ἐγένετο προσφώνησις ὑπὸ τοῦ ἱερέως τῆς ἐνορίας, ἀντιφώνησις ὑπὸ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Προηγουμένου Καλλινίκου, καὶ προσφορὰ δώρων. Ἠκολούθησεν γεῦμα εἰς τὸ ἑστιατόριον Οrigo παρὰ τὴν θάλασσαν, τὸ ὁποῖον προσέφερεν ὁ Δῆμος τῆς πόλεως τοῦ Ἑλσινκίου. Κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς διαδρομῆς ἡ ἀδελφὴ Χριστοδούλη, ἐγκαταβιώσασα ἐπὶ εἰκοσιτρία συναπτὰ ἔτη εἰς τὴν Ἑλλάδα ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ Βιτουμᾷ Τρικάλων, ἐγνωσμένη δὲ καὶ διὰ τὸ μεταφραστικὸν ἔργον ἐκ τῆς Ἑλληνικῆς εἰς τὴν Φιλλανδικὴν τῆς Φιλοκαλίας τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν Πατέρων, ἀνέλαβεν προθύμως τὸν ῥόλον τῆς ξεναγοῦ καὶ διερμηνέως ἀπὸ τῆς στιγμῆς τῆς ἀφίξεώς μας καὶ δι᾽ ὅλον τὸ προσκυνηματικὸν ταξείδιον ἡμῶν, ἕως καὶ τῆς ἀναχωρήσεώς μας ἐκεῖθεν, πληροφοροῦσα ἡμᾶς περὶ τῆς Φιλλανδίας. Ἐν συνεχείᾳ ἐπεσκέφθημεν τὸν Ἱερὸν Ναὸν τοῦ ἁγίου Γερμανοῦ τῆς Ἀλάσκας εἰς Τapiola, ὅπου ἐτελέσθη ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ. Κατὰ τὸ ἑσπέρας ἐπεστρέψαμεν εἰς Ἑλσίνκιον. Ἐνταῦθα ὁ Πρέσβυς τῆς Ἑλλάδος ἐν Φιλλανδίᾳ κ. Δημήτριος Λούνδρας παρέθεσεν ἐπίσημον δεῖπνον πρὸς τιμὴν τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

7

Ἡ Πέμπτη, 17η Αὐγούστου, εἶναι ἡ ἐπίσημος ἡμέρα τῶν ἐγκαινίων τῆς Ἐκθέσεως «Ἄθως». Τὰς πρωινὰς ὥρας ἐδόθη συνέντευξις τύπου διοργανωθεῖσα ὑπὸ τῆς Διευθύνσεως τοῦ Μουσείου, διὰ τὴν ἐνημέρωσιν τῶν Μέσων Μαζικῆς Ἐνημερώσεως τῆς Φιλλανδίας, ὅπου ἐκ μέρους τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας ὡμίλησεν ὁ Πανοσιολογιώτατος Γέρων Ἰουστῖνος Ἱερομόναχος Σιμωνοπετρίτης. Τὴν μεσημβρίαν παρευρέθημεν εἰς τὸν ὀρθόδοξον Ναὸν τῆς Tikkurila, ἔνθα ἐψάλη μικρὰ δέησις.

Ὁ ἔχων τὴν καλλιτεχνικὴν ἐπιμέλειαν τῆς ἐκθέσεως σκηνογράφος κ. Ralf Forsström κατὰ τὴν συνέντευξιν τύπου.

Περὶ τὴν 6ην ἀπογευματινὴν εἰς τὸ Τennis Ρalas, τὸν κεντρικὸν ἐκθεσιακὸν χῶρον τοῦ Μουσείου, ἐγένοντο τὰ ἐγκαίνια τῆς ἐκθέσεως «Ἄθως, ἡ μοναστικὴ ζωὴ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος». Ἐν ἀρχῇ, ἐτελέσθη ἁγιασμὸς ὑπὸ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλσινκίου κ. Ἀμβροσίου παρουσίᾳ καὶ τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Καρελίας καὶ πάσης

8

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

Φιλλανδίας κυρίου Λέοντος, συνοδευομένου ὑπὸ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς νέου Valamo Ἀρχιμανδρίτου Σεργίου καὶ τῆς Ὁσιωτάτης Ἡγουμένης τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Lintula Γεροντίσσης Μαρίνης. Ἡ ῾Υπουργὸς Πολιτισμοῦ τῆς Φιλλανδίας κυρία Τania Saarela διὰ τῆς ὁμιλίας της ἤνοιξεν ἐπισήμως τὴν Ἔκθεσιν. Ἀκολούθως, ἔλαβον χώραν αἱ καθιερωμέναι προσφωνήσεις, κατὰ τὰς ὁποίας ὡμίλησαν οἱ βασικοὶ συντελεστές της, ὁ ἐπιμελητὴς τῆς Ἐκθέσεως καὶ Διευθυντὴς τοῦ Μουσείου κ. Berndt Arrel, ὁ ὑπεύθυνος τῆς παραγωγῆς τῆς Ἐκθέσεως καὶ ἐπιμελητής τοῦ Μουσείου κ. Μikko Οranen, καθὼς καὶ ὁ ἔχων τὴν καλλιτεχνικὴν ἐπιμέλειαν σκηνογράφος κ. Ralf Forsström, χαρακτηρίζοντες ἐν κατακλεῖδι τὴν Ἔκθεσιν αὐτὴν ὡς τὸ δεύτερον μεγαλύτερον θρησκευτικὸν καὶ πολιτιστικὸν γεγονὸς τῆς ἱστορίας τῆς χώρας των, μετὰ τὸν ἐκχριστιανισμόν των περὶ τὸ 1100 ὑπὸ τοῦ ἁγίου Σεργίου.

Ἡ ῾Υπουργὸς Πολιτισμοῦ τῆς Φιλλανδίας κυρία Τania Saarela διὰ τῆς ὁμιλίας της ἤνοιξεν ἐπισήμως τὴν Ἔκθεσιν.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

9

Ὁ

Πανοσιολογιώτατος

Γέρων Νικόδημος Ἁγιοπαυλίτης ὡμίλησεν ἐκ μέρους

τῆς

ἁγιορειτικῆς

ἀντιπροσωπείας

λέγων:

«Συντελεῖται σήμερα ἕνα σπουδαῖο πολιτιστικὸ γεγονός, ποὺ ἔχει ὡς σημεῖο ἀναφορᾶς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ὁ Ὀρθόδοξος μοναχισμός, ἄν καὶ εἶναι ἀσκητικὸς στὴν βάση του, ἔχει πλούσια λειτουργικὴ ζωή. Τὰ κειμήλια τὰ ὁποῖα συμμετέχουν στὴν ἔκθεση καὶ

Ὁ Πανοσιολογιώτατος Γέρων Νικόδημος Ἁγιοπαυλίτης, ἡ ἀδελφὴ Χριστοδούλη ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Lintula καὶ ἡ ῾Υπουργὸς Πολιτισμοῦ τῆς Φιλλανδίας κυρία Τania Saarela

ποὺ μὲ περισσὴ φροντίδα διοργάνωσε τὸ Δημοτικὸ Μουσεῖο Τέχνης, ἔχοντας τὴν ἀμέριστη συμπαράσταση τῆς Φιλλανδικῆς πολιτείας, ἀπετέλεσαν χρηστικὰ ἀντικείμενα τῆς λειτουργικῆς μας ζωῆς. Χειρόγραφα καὶ ἔντυπα βιβλία, λειτουργικὰ ἄμφια καὶ μεταλλικὰ σκεύη, ἱερὲς εἰκόνες καὶ ξυλόγλυπτα, ἔργα ὑψηλῆς τέχνης ἤ λαϊκῆς εὐσέβειας, ἐργόχειρα μοναχῶν ἤ προσφορὲς τῶν πιστῶν, ἀπαρτίζουν ἕνα ποικιλόμορφο σύνολο, μέρος τῶν ὁποίων θὰ ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ προσεγγίσει ὁ λαὸς τῆς χώρας σας ἀλλὰ καὶ ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς, πιστεύουμε, ξένων ἐπισκεπτῶν»· παρακατιὼν δὲ ἐτόνισεν: «Τὰ κειμήλια αὐτὰ σπάνια ἐξέρχονται ἀπὸ τὸν φυσικό τους χῶρο. Εἶναι ἡ πρώτη φορὰ ποὺ ἐξέρχονται ἐκτὸς Ἑλλάδος, ἀφοῦ οἱ ἐκπρόσωποί σας, μέλη τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς τέχνης μᾶς ἔπεισαν μὲ τὸ ἦθος καὶ τὴν ἀγάπη τους νὰ συμμετάσχουμε στὸ πνευματικὸ αὐτὸ γεγονός». Ἦσαν παρόντες ὁ Πρέσβυς τῆς Ἑλλάδος κ. Λούνδρας, ἡ Διευθύντρια τοῦ Βυζαντινοῦ Μουσείου ἐν Θεσσαλονίκῃ κ. Ἀναστασία Τούρτα, πολλοὶ ἐπίσημοι, κληρικοὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Φιλλανδίας, στρατιωτικοί καὶ πλῆθος πολὺ κόσμου.

10

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

Ἐκ τῆς συρροῆς τοῦ κόσμου διὰ τὰ ἐγκαίνια τῆς ἐκθέσεως ἐγένετο τὸ ἀδιαχώρητον. Ὑπελογίσθη ὅτι οἱ προσελθόντες ὑπερέβησαν τὰς δύο χιλιάδας!

Ἡ Ἔκθεσις, πάλλαμπρος, μυσταγωγική, ἀπετελεῖτο ἐξ ἑξακοσίων περίπου ἐκθεμάτων, προερχομένων τῶν περισσοτέρων ἐξ Ἱερῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους (Ἰβήρων, Διονυσίου, Παντοκράτορος, Σίμωνος Πέτρας, Ἁγίου Παύλου, Σταυρονικήτα, Ξενοφῶντος, Γρηγορίου, Ἐσφιγμένου), ἐκ πολιτιστικῶν φορέων τῆς Ἑλλάδος (Μουσεῖον Βυζαντινοῦ Πολιτισμοῦ, Μουσεῖον Μπενάκη, ΚεΔΑΚ), τῆς Κύπρου (Ἵδρυμα Ἀρχιεπισκόπου Μακαρίου), τῆς Ρωσσίας (Κρατικὴ Πινακοθήκη Τρετιακόβ, Μουσεῖον Ἐρμιτάζ, Κρατικὸν Ἱστορικὸν Μουσεῖον, Μουσεῖον Ἀντρέι Ρουμπλιώφ, Μουσεῖον Σεργκέι Ποσάντ, Ρωσσικὰ Κρατικἀ Ἀρχεῖα, Κρατικὸν Μουσεῖον τῆς Ρωσσίας), τῆς Σερβίας (Ἐθνικὸν Μουσεῖον, Μουσεῖον Τέχνης Βελιγραδίου), τῆς Γερμανίας (Μουσεῖον Εἰκόνων Ρεκλινγκχάουζεν, Μουσεῖον Προϊστορικῆς καὶ Πρώϊμης Ἱστορίας Μονάχου) καὶ ἐξ ἰδιωτῶν (ἱερομόναχος Ἀναστάσιος, μοναχὸς Λουκᾶς Ξενοφωντινός, Ἀντώνιος Βασιλειάδης, Κώστας Ἀργύρης).

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

11

Εἰς το ἰσόγειον τοῦ έκθεσιακοῦ χώρου, εἰσαγωγικῶς, ἐπαρουσιάζοντο κατὰ σειρὰν προτραῖτα μοναχῶν καὶ φωτογραφικὰ ἔργα ἐκ τῆς σειρᾶς «Κοινωνία Μοναχῶν» τοῦ κ. Κώστα Ἀργύρη, ἀνάτυπα

παλαιῶν

φωτογραφιῶν-πορ-

τραῖτα μοναχῶν ἐκ τοῦ πολυτίμου ἀρχείου τῆς Ἁγιορειτικῆς Φωτοθήκης, ζωγραφικὰ

ἔργα

ἐκ

τῆς

σειρᾶς

«Ἀθωνικὰ Δίπτυχα» τοῦ Γέροντος Ἀναστασίου Ἱερομονάχου, σύγχροναι εἰκόνες βυζαντινῆς τέχνης διὰ χειρὸς Λουκᾶ Ἱερομονάχου Ξενοφωντινοῦ, ἀπεξηραμμένα δείγματα ἐκ τῆς χλωρίδος τῆς Ἀθωνικῆς χερσονήσου - ἔργα τοῦ κ. Ἀντωνίου Βασιλειάδη, καθὼς καὶ παλαιὰ χαρακτικὰ ἔργα μικροξυλογλυπτικῆς καὶ ἀργυροχρυσοχοΐας. Ἑπίσης, τῇ συνδρομῇ τοῦ ΚεΔΑΚ ὑπῆρχον ἐνημερωτικαὶ ἀφῖσαι διὰ τὴν γεωγραφικὴν κατατόπισιν τοῦ ἐπισκέπτου σχετικῶς μὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ὡς καὶ ἀρχιτεκτονικὰ προπλάσματα Ἱερῶν Μονῶν μετὰ τοῦ περιβάλλοντος χώρου των. Ἐν παραρτήματι, εἰς τὸν ἰσόγειον χῶρον ἐπροβάλλετο κινηματογραφικὸν ντοκυμαντὲρ σχετικῶς μὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἡ Ἔκθεσις ἦτο ἐξαιρετική, τόσον ἐξ ἐπόψεως σκηνογραφικῆς ἐπιμελείας, ὅσον καὶ ἐξ ἀπόψεως καλλιτεχνικῆς. Ἕν ἕκαστον τῶν ἐκθεμάτων εὑρίσκετο ἐν πλήρη ἁρμονίᾳ

12

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

μὲ τὸ σύνολον, φανερᾶς δὲ οὔσης καὶ τῆς ἐπιδειχθείσης φροντίδος διὰ τὸν φωτισμὸν ἀλλὰ καὶ τὴν σειρὰν τῶν ἐκτεθειμένων, δημιουργουμένου δὲ οὕτως εἰς ἕνα ἕκαστον

τῶν

εἰσερχομένων

-καὶ

ἰδιαιτέρως εἰς ἡμᾶς- αἰσθήματος μεγαλείου καὶ ἱεροπρεπείας. Ἄξιον μνείας εἶναι καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐπαρουσιάσθησαν τμήματα εὑρημάτων τοῦ 10ου αἰῶνος ἐκ τῆς ἱστορικῆς Μονῆς Ζυγοῦ τῇ φροντίδι τοῦ ἀρχαιολόγου κ. Ἰωακεὶμ Παπαγγέλου. Τὸ δάπεδον τῆς κυρίας αἰθούσης τῆς ἐκθέσεως ἦτο ἐστρωμένον

κατ᾽

ἀπομίμησιν

αὐτοῦ ἐκ τοῦ Καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῶν Ἰβήρων, ἐνῷ ἐντύπωσιν προεκάλει ἡ ἀναπαράστασις ἑνὸς βυζαντινοῦ ναοῦ, ὡς θὰ ἦτο ἐν πραγματικότητι, καθὼς καὶ ἑνὸς ἀπερίττου καλογερικοῦ κελλίου.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

13

Περὶ ὥραν 9ην βραδινήν παρετέθη εἰς ὅλους τοὺς ἐπισήμους προσκεκλημένους δεξίωσις, ὑπὸ τοῦ Δήμου τῆς πόλεως Ἑλσινκίου, ἐν τῇ ἄκρως ἐπιβλητικῇ αἰθούσῃ τελετῶν τοῦ Δημαρχείου. Κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς δεξιώσεως ὡμίλησεν ὁ ἀντιδήμαρχος τῆς πόλεως, εὐχαριστῶν τοὺς ἁγιορείτας Πατέρας καὶ ὅλους τοὺς προσκεκλημένους διὰ τὴν τιμητικὴν παρουσίαν των, τονίζων δὲ χαρακτηριστικῶς διὰ τὸ σημαῖνον τοῦτο μεγάλον πολιτιστικὸν καὶ θρησκευτικὸν γεγονὸς καὶ τὴν ἁγιορειτικὴν Ἀντιπροσωπείαν: «μᾶς φέρατε τὸ παρελθόν, τὸ Βυζάντιον, ὡς παρόν· καὶ μᾶς δείχνετε τὸ μέλλον, τὴν Ὀρθοδοξίαν».

14

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

Παρασκευὴ 18η Αὐγούστου. Εἰς τὸν Καθεδρικὸν Ἱερὸν Ναὸν τῆς Θεοτόκου–Uspenski, ἐτελέσθη ἐπιμνημόσυνος δέησις διὰ τὸν ἀείμνηστον Πρωτεπιστάτην Γέροντα Ἰωαννίκιον Διονυσιάτην. Ἐν συνεχείᾳ παρηκολουθήσαμεν τὴν ἡμερίδα μὲ θέμα «Τὸ Προσκύνημα εἶναι διάλογος», τὸ ὁποῖον διωργάνωσεν τὸ Πανεπιστήμιον τοῦ Ἑλσινκίου τῇ φροντίδι τοῦ Καθηγητοῦ Συγκριτικῆς Θεολογίας κ. Rene Gottoni. Μεταξὺ τῶν εἰσηγητῶν ἦτο ὁ Πανοσιολογιώτατος Γέρων Συμεὼν Διονυσιάτης μὲ θέμα «Τὸ Ἅγιον Ὄρος ὡς Τόπος Προσκυνήματος», καθὼς ἐπίσης καὶ ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware, ὁ Καθηγητὴς κ. Gottoni κ.ἄ. Μετά τὸ πέρας τῶν εἰσηγήσεων ἐδωρήθη εἰς τὸν κ. Rene Gottoni τὸ δίτομον ἔργον μὲ τὰ κειμήλια τοῦ Πρωτάτου. Ἐν συνεχείᾳ ἀνεχωρήσαμεν διὰ τὴν Ἱερὰν Μονὴν τοῦ νέου Valamo. Κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ ταξειδίου ἐσταματήσαμεν εἰς τὸν ὀρθόδοξον Ναὸν τῆς πόλεως Lahti, ἔνθα ἐγένετο μικρὰ δέησις καὶ προσφώνησις ὑπὸ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Προηγουμένου Καλλινίκου Ἰβηρίτου. Εἰς φιλικὸν δὲ κλῖμα ὁ Προηγούμενος Καλλίνικος ἐξεφράσθη μὲ λίαν ἐπαινετικοὺς λόγους διὰ τὴν φιλικὴν ὑποδοχὴν καὶ τὴν ὅλην εἰκόνα τῶν πιστῶν καὶ τῆς ἐνορίας, εὐχόμενος ἡ Παναγία Θεοτόκος νὰ εἶναι Προστάτις καὶ Βοηθὸς αὐτῶν καὶ τῶν τέκνων των, διὰ τὴν συνέχισιν τοῦ καλοῦ των ἔργου ἐνταῦθα. Ἐκκινήσαντες πάλιν ἀφίχθημεν, μετὰ τέσσαρας ὥρας περίπου, εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τοῦ νέου Valamo, διανύοντες συνολικῶς τετρακόσια χιλιόμετρα. Τὸ Σάββατον, 19ην Αὐγούστου, συμμετέσχομεν ἅπαντες εἰς τὸν Ὄρθρον κὰι τὴν Βυζαντινὴν Θείαν Λειτουργίαν, τελεσθεῖσαν ὑπο τοῦ Προηγουμένου Καλλινίκου Ἰβηρίτου, τοῦ Γέροντος Παϊσίου Γρηγοριάτου καὶ τοῦ Γέροντος Ἀναστασίου Ἱερομονάχου ἐν τῷ Καθολικῷ τῆς Μονῆς, ἐπὶ τῇ ἑορτῇ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος. Παρέστησαν συμπροσευχόμενα τὰ λοιπὰ μέλη τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας, ἐνῷ ἔψαλον ἱεροπρεπῶς ὁ Γέρων Ἀντίπας Ἱερομόναχος καὶ ὁ Γέρων Ἰωσήφ. Κατὰ κοινὴν ὁμολογίαν τῶν πιστῶν ἡ τέλεσις τῆς Θείας Λειτουργίας μὲ τὸ Βυζαντινὸν τυπικὸν ἦτο δι’ αὐτούς τι τὸ μοναδικόν.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

15

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ νέου Valamo4 εἶναι ἀφιερωμένη εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν τοῦ Σωτῆρος, καὶ πρὸ δεκατριῶν ἡμερῶν εἶχεν ἑορτάσῃ τὴν πανήγυρίν της, χοροστατοῦντος τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κ. Χριστοδούλου. Ἡ παροῦσα Θεία Λειτουργία ἐτελέσθη καὶ πάλιν ἐπὶ τῇ μνήμῃ τῆς Θείας Μεταμορφώσεως ἐξαιρετικῶς δι’ ἡμᾶς, καί, ὡς ἐδήλωσεν ὁ Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος τῆς Μονῆς κ. Σέργιος, τοῦτο, ἤτοι ὁ διπλοῦς ἑορτασμὸς κατὰ τὸ ἴδιον ἔτος τῆς ἑορτῆς ἀπὸ Ἕλληνας, συνέβη διὰ πρώτην φορὰν εἰς τὰ χρονικὰ τῆς Μονῆς. Εἶτα ἠκολούθησεν ξενάγησις ὑπὸ τοῦ Καθηγουμένου Ἀρχιμανδρίτου Σεργίου. Πρῶτον ἐξεναγήθημεν εἰς τὸ παλαιὸν Καθολικόν, τὸ ὁποῖον τὰ πρῶτα χρόνια τῆς μετοικεσίας τῆς Μονῆς ἐχρησίμευεν καὶ ὡς Τράπεζα. Ἔπειτα εἰς τὸ νέον Καθολικόν, ὅπου ὑπάρχουν τρεῖς θαυματουργαὶ εἰκόνες τῆς Παναγίας, ἐνώπιον τῶν ὁποίων τελεῖται καθ’ ἑκάστην παράκλησις. Ἡ Ἀντιπροσωπεία ἡμῶν ἔμεινεν ἐντυπωσιασμένη ἀπὸ τὰς συγχρόνους ἐγκαταστάσεις καὶ κτίρια τῆς Μονῆς: ἀπὸ τὸ κτίριον τῆς Λαϊκῆς Ἀκαδημίας5, εἰς τὸν χῶρον τῆς ὁποίας ἐξεναγήθημεν ὑπὸ τοῦ Καθηγητοῦ κ. Ἰωάννου ἐκ Φιλλανδίας, διαπιστοῦντες ἰδίοις ὄμμασι τὸ πολὺ σημαντικὸν ἔργον αὐτῆς εἰς τὴν ὀρθόδοξον κατήχησιν καὶ τὰς ἐκκλησιαστικὰς τέχνας, ἀπὸ τὴν αἴθουσαν διαλέξεων, ἀπὸ τὴν πλουσιωτάτην Βιβλιοθήκην6, ἀπὸ τὸ Ἰνστιτοῦτον Συντηρήσεως Ἔργων Τέχνης7, ἀπὸ

τὸ

σύγχρονον

Οἰνοποιεῖον καὶ τὴν ἐν γένει εἰκόνα καὶ κατάστασιν αὐτῶν. Περὶ τὴν μεσημβρίαν ἐτελέσθη ἐν τῷ Καθολικῷ τῆς Μονῆς παρά-

16

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

κλησις εἰς τὴν Παναγίαν τῆς Konevitsa. Ἐν συνεχείᾳ, ὁ Ἅγιος Καθηγούμενος ἐδεξιώθη ἡμᾶς εἰς τὸ ἡγουμενεῖον τῆς Μονῆς. Ὁ χῶρος αὐτός, ποὺ εἶναι ὁ πλέον παλαιὸς τῆς Μονῆς, πρὸ τῆς ἱδρύσεως τῆς Μονῆς ἐχρησίμευεν ὡς ἀγροτικὴ κατοικία. Ἐνταῦθα ὅλως θαυμαστῶς εὑρέθη ὑπὸ τῶν πρώτων μοναχῶν μικρὰ ἱερὰ εἰκὼν τῶν ἱδρυτῶν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ παλαιοῦ Valamo ἁγίων Σεργίου καὶ Γερμανοῦ. Τοῦτο ἐθεωρήθη ὑπὸ τῶν πατέρων ὡς σημεῖον διὰ τὴν ἵδρυσιν τῆς νέας Μονῆς. Ἐγένοντο προσφωνήσεις καὶ προσφορὰ δώρων. Ἐξ ἡμῶν μὲν τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνος τῆς Παναγίας τοῦ «Ἄξιον Ἑστὶν» καὶ τοῦ διτόμου ἔργου μὲ τὰ ἱερὰ κειμήλια τοῦ Πρωτάτου, ὑπὸ τοῦ ἀγίου Καθηγουμένου δὲ εἷς ἐπιστήθιος σταυρὸς, διὰ τὸν Ἱερὸν Ναὸν τοῦ Πρωτάτου, καὶ ἕν λεύκωμα τῆς Μονῆς, καθὼς καὶ ἀντίτυπον τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνος τῆς Παναγίας Konevitsa, δι᾽ ἡμᾶς.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

17

Ἀφ᾽ ἑσπέρας παρηκολουθήσαμεν τὸν Ἑσπερινὸν καὶ τὸν Ὄρθρον εἰς ἀγρυπνίαν τελουμένην καθ’ ἕκαστον Σάββατον ἐν τῇ Μονῇ, κατὰ τὸ τυπικὸν αὐτῆς. Μετὰ τὸ δεῖπνον οἱ πατέρες εἶχον τὴν εὐκαιρίαν διὰ τὴν κατὰ μόνας περιήγησιν εἰς τὴν ὑπαίθριον ἔκτασιν τῆς Μονῆς, μίαν ἔκτασιν τεραστίαν, θαυμάζοντες τὰς φυσικὰς καλλονὰς τῆς κυριολεκτικὰ δασόφυτης καὶ ἀπομονωμένης ἐκ τοῦ κόσμου καὶ τοὺς θορύβους τῆς πόλεως περιοχῆς. Τὴν πρωίαν τῆς Κυριακῆς, 20ὴν Αὐγούστου, ἐγένετο συλλείτουργον τοῦ ὁποίου προεξῆρχεν ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware, ἐψάλησαν τροπάρια τῆς ἑορτῆς καὶ τὸ Κοινωνικὸν ὑπὸ τῶν ψαλτῶν ἡμῶν. Περατωθείσης τῆς πανηγυρικῆς Θείας Λειτουργίας, ἐγένετο ″ὕψωσις″ τῆς Παναγίας καὶ παρετέθη ἡμῖν γεῦμα εἰς τὴν Τράπεζαν τῆς Μονῆς, ἡ ὁποία εἶναι ἁγιογραφημένη μὲ ὅλους τοὺς Ὁσίους τῶν Βορείων χωρῶν.

18

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

Περὶ τὴν 12ην μεσημβρινήν, συνοδευόμενοι ὑπὸ τοῦ Καθηγουμένου κ. Σεργίου, ἀνεχωρήσαμεν μὲ τὸ πλοῖον «Σέργιος», ὑπὸ μορφὴν λιτανείας, διὰ τὴν γυναικείαν Ἱερὰν Μονὴν τῆς Lintula8. Κατὰ τὸν πλοῦν, ἐντύπωσιν προεκάλει ἡ ἰδιαιτέρα ὀμορφιὰ τῆς περιοχῆς, μὲ τὰς γραφικὰς λίμνας καὶ νησίδας της, τοὺς τεχνητοὺς διαύλους, ἡ κατάσπαρτη μὲ δάση περιοχὴ, κάτι ποὺ ἐθαυμάζομεν κατὰ τὴν περιήγησίν μας καὶ εἰς ἕτερα μέρη τῆς χώρας, μιᾶς χώρας ἐπιπέδου, δίχως σημαντικῶν διαβαθμίσεων, καὶ περιεχούσης ὑπὲρ τὰς 200.000 λίμνας σύμφωνα μὲ ἐπίσημα στοιχεῖα. Καταφθάσαντες, μετὰ δύο ὥρας περίπου, ἀπεβιβάσθημεν εἰς τὴν ἀκτήν, ὅπου μᾶς ὑπεδέχθησαν μετὰ πολλῆς ἐγκαρδιότητος ἡ Ἡγουμένη καὶ αἱ Μοναχαὶ τῆς Μονῆς, καὶ ἐν λιτανείᾳ ἐπορεύθημεν πρὸς τὴν Ἱερὰν Μονήν, ἀπέχουσαν περὶ τὸ ἡμίωρον ἀπὸ τῆς ἀκτῆς. Ἑν τῷ Ναῷ ὁ Προηγούμενος Καλλίνικος ὡμίλησεν ἐκ μέρους τῆς ἁγιορειτικῆς Ἀντιπροσωπείας, ἐκφράζων τὴν χαρὰν διότι ἠξιώθημεν νὰ εὑρεθῶμεν εἰς τοιαύτην ἀπόμακρον περιοχὴν διὰ προσκύνημα καὶ συναναστροφὴν μεθ᾽ ὁμοδόξων, καὶ ηὐχήθη ἡ Παναγία Θεοτόκος νὰ δώσῃ ὥστε νὰ αὐξηθῇ ἡ δύναμις τῆς Μονῆς, νὰ εἶναι δὲ πάντοτε Σκέπη καὶ Προστάτις τῆς ἰδίας τῆς Ἡγουμένης καὶ τῆς συνοδείας αὐτῆς. Κατόπιν, προσφερθὲντος τοῦ καθιερωμένου κεράσματος εἰς τὸν ὑπαίθριον χῶρον τῆς Μονῆς, ἀπεχαιρετήσαμεν

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

19

τὴν Ἡγουμένην μὲ ψαλμωδίας καὶ πολυχρονισμούς καὶ ἐπεστρέψαμεν εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Valamo. Δευτέρα, 21η Αὐγούστου. Μετὰ τὴν ἀκολουθίαν τοῦ Ὄρθρου ἐγένετο ἡ ἀναχώρησις ἡμῶν ἐκ τῆς Μονῆς. Πρὸ τῆς ἀναχωρήσεώς μας, ὑπῆρξεν θερμὸς χαιρετισμὸς μετὰ τοῦ Ἡγουμένου καὶ τῶν μοναχῶν τῆς Μονῆς Valamo, εὐχετικαὶ προσρήσεις ὑπὸ τοῦ Προηγουμένου Καλλινίκου καὶ ὑφ’ ὅλων τῶν πατέρων, καὶ ἐψάλη τὸ πολυχρόνιον πρὸς τιμὴν τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἡγουμένου Σεργίου. Ὡδεύσαμε μὲ προορισμὸν τὸ Κuopio9. Περὶ τὴν 10ην πρωινήν, ἐγένετο ἡ ἄφιξις ἡμῶν εἰς τὸ Ἀρχιεπισκοπικὸν Μέγαρον, ἔνθα μᾶς ὑπεδέχθη ὁλοκαρδίως ὁ Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Καρελίας καὶ πάσης Φιλλανδίας κ. Λέων. Κατὰ τὴν φιλόφρονα ξενάγησιν ἡμῶν ὑπ’ Αὐτοῦ εἰς τὸ παρεκκλήσιον καὶ τὸν Ἀρχιεπισκοπικὸν οἶκον, διεφώτισεν ἡμᾶς διὰ τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Φιλλανδίας καὶ τὸ ἔργον αὐτῆς. Ἐγένετο

20

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

ἀντιφώνησις ὑπὸ τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Γέροντος Ἰωσὴφ Ξενοφωντινοῦ, καὶ ὑπεγράψαμεν εἰς τὸ ἐκεῖσε τηρούμενον βιβλίον τῶν ἐπισκεπτῶν. Ἐπεσκέφθημεν καὶ ἐξεναγήθημεν εἰς τὸ ἐκκλησιαστικὸν Μουσεῖον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Φιλλανδίας, ὅπου μᾶς ὑπεδέχθη ἡ Διευθύντρια τοῦ Μουσείου, ἡ καὶ ξεναγήσασα ἡμᾶς εἰς τοὺς χώρους του. Ἐν τῷ Μουσείῳ φυλάσσονται ἱερὰ κειμήλια τοῦ παλαιοῦ Μοναστηρίου τοῦ Valamo, ὡς καὶ κειμήλια Μοναστηρίων καὶ ἐνοριακῶν ναῶν τῆς περιοχῆς τῆς Καρελίας. Ἀναχωρήσαντες ἐκ τοῦ Μουσείου περιδιέβημεν ὀλίγον εἰς τὴν πόλιν, ὅπου εἴχομεν τὴν εὐκαιρίαν νὰ ἐπισκεφθῶμεν ἕνα πύργον ὕψους ὀγδοήκοντα μέτρων, ἀπὸ τοῦ ὁποίου ἐφαίνετο καθαρῶς μεγάλον μέρος τῆς ἐκτάσεως τῆς περιοχῆς· αἱ λίμναι αἱ σχηματίζουσαι πολυδαίδαλόν πως τὸ ὅλον τοπίον, γλαφυρόν, μὲ τὰς ἀμετρήτους νησίδας, διακοπτομένας μεταξύ των ἀπὸ τὸν ῥοῦν τῶν σχηματιζομένων διαύλων, καὶ τὰ δάση ποὺ ἀνεφύοντο πρὸς ὅποιαν διεύθυνσιν καὶ ἐάν τις ἐπαρατήρει.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

21

Περὶ τὴν μεσημβρίαν μετέβημεν εἰς τὸν Ἱερὸν Καθεδρικὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Ἐγένετο ξενάγησις ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ἐψάλη μικρὰ δέησις καὶ ἐπροσκυνήσαμεν τὰ ἐκεῖσε φυλασσόμενα ἱερὰ Λείψανα. Ἔξωθεν τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ἀποχαιρετισθέντες, ἐψάλομεν τὴν φήμην τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Καρελίας καὶ πάσης Φιλλανδίας κ. Λέοντος, ὅστις κατευόδωσεν ἡμᾶς διὰ τὸ ταξείδιον ἡμῶν πρὸς τὸ Ἑλσίνκιον. Ἐνταῦθα ἀπεχαιρετήσαμεν καὶ τὴν ἄχρι ταύτης τῆς στιγμῆς ξεναγόν μας Μοναχὴν Χριστοδούλην.

22

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

Ἡ ἀπόστασις ἕως τὸ Ἑλσίνκιον εἶναι πεντακόσια χιλιόμετρα. Μετὰ ἱκανὰς ὥρας, περὶ τὰς ἕξ, ἐφθάσαμεν εἰς Ἑλσίνκιον, ὅπου ὁ Καθηγητὴς κ. Rene Gottoni ἐδεξιώθη ἡμᾶς εἰς τὸν κῆπον τῆς οἰκίας αὐτοῦ. Μετὰ πολλῆς χαρᾶς ἐσυναντήσαμεν καὶ αὖθις τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ἑλσινκίου κ. Ἀμβρόσιον, ὁ ὁποῖος παρεκάθησεν εἰς τὸ προσφερθὲν ὑπὸ τοῦ κ. Καθηγητοῦ δεῖπνον. Ὁ Μητροπολίτης κ. Ἀμβρόσιος ἐχαιρέτησεν ἡμᾶς, εὐχαριστῶν δι’ ὅλα καὶ εὐχόμενος καλὸν ταξείδιον. Ἐπιστροφὴ εἰς τὸ ξενοδοχεῖον διὰ τὴν τελευταίαν διανυκτέρευσίν μας.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

23

Τρίτη 22α Αὐγούστου, ἡ ἡμέρα τῆς ἀναχωρήσεώς μας. Τὸ πρωινὸν ἦτο ἐλεύθερον. Περὶ ὥραν δὲ 12ην μεσημβρινήν, συνοδευόμενοι ὑπὸ τοῦ κ. Τρύφωνος – Βerndt Arrel, τοῦ κ. Μikko Οranen καὶ τοῦ ὑποδιακόνου Ἰωάννου, ὡδεύσαμεν πρὸς τὸ ἀεροδρόμιον τοῦ Ἑλσινκίου. Ἐγένοντο ἔνθερμοι ἀποχαιρετισμοί καὶ εἰς τὰς 14:30, «ἐπὶ πτερύγων ἀνέμων», ἀνεχωρήσαμεν διὰ τὸν προορισμόν μας, τὴν Θεσσαλονίκην καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἡ ἐμπειρία αὕτη τοῦ προσκυνηματικοῦ μας ταξειδίου ἐν Φιλλανδίᾳ ἦτο πράγματι μοναδικὴ καὶ ἀνεπανάληπτος. Αἱ ἐμπειρίαι καὶ ἐντυπώσεις πολλαί. Ἐγνωρίσαμεν ἐκ τοῦ σύνεγγυς τὰ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ τῆς χώρας, στοιχεῖα ἱστορικά, πολιτισμικά, ἤλθομεν εἰς ἐπαφὴν μὲ ἁπλοῦς ἀνθρώπους ἀλλὰ καὶ μὲ λογίους, διεπιστώσαμεν τὴν πολυμάθειάν των, τὴν ἁπλότητα τοῦ χαρακτῆρος των, τὴν εὐσυνειδησίαν των ὅσον ἀφορᾷ εἰς θέματα κοινωνικὰ καὶ πολιτισμικά, κυρίως ὅμως ἐγίναμε μάρτυρες μιᾶς ζωντανῆς Ἐκκλησίας ὀρθοδόξου, ποὺ κατὰ κοινὴν ὁμολογίαν βιώνει τὸν ἐνθουσιασμὸν τῶν πρώτων ἀποστολικῶν χρόνων, ἀναζητοῦσα διέξοδον εἴς τι διαφορετικόν, εἴς τι νέον, ἀπ’ αὐτοῦ ποὺ ἤδη ἔχει. Εἰς αὐτὴν τὴν ἀπέραντον χώραν, τριπλάσιον εἰς ἔκτασιν τῆς Ἑλλάδος, κατοικουμένην ἀπὸ 5.500.000 ἀνθρώπων, μόνον τὸ 2% περίπου ἀποτελεῖται ἀπὸ ὀρθοδόξους, μὲ συνεχῶς αὐξανόμενον ἀριθμὸν κατ’ ἔτος ἀπὸ τὴν προσέλευσιν χιλίων νέων μελῶν. Ὄχι τυχαίως, πολλοὶ ἐχαρακτήρισαν τὴν ἔκθεσιν αὐτὴν ὡς τὸ δεύτερον σημαντικὸν γεγονὸς τῆς ἱστορίας τῆς Φιλλανδίας μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσίν της. Ἦτο

ἰδιαιτέρως

συγκινητικὴ

στιγμὴ, ὅτε εἰς κάθε σταθμόν καὶ

24

~

Ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Διοκλείας κ. Κάλλιστος Ware

στάσιν, εἰς ὁλόκληρον τὸ Ἑλσίν-

κατὰ τὴν ἄφιξή του εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τοῦ νέου Valamo

κιον ἐβλέπομεν νὰ ὑπάρχουν

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

ἀνηρτημέναι ἀφῖσαι μὲ τὰς ἱερὰς εἰκόνας τοῦ Κυρίου καὶ τῆς Παναγίας Πορταϊτίσσης. Ἀκόμη καὶ ἐπάνω εἰς τὰ λεωφορεῖα καὶ ἐντὸς αὐτῶν. Ἐδῶ ἴσως πραγματοποιοῦνται οἱ προφητικοὶ λόγοι τοῦ Γέροντος Παϊσίου ποὺ εἶπεν ὅτι «θά ᾽ρθει καιρὸς ποὺ θὰ βλέπετε τὰ λεωφορεῖα νὰ πηγαίνουν καὶ νὰ ἔρχωνται καὶ ἐπάνω εἰς αὐτὰ νὰ ὑπάρχουν αἱ εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Παναγίας».

Τὸ ὅλον ἐγχείρημα τῆς πραγματοποιήσεως τῆς Ἐκθέσεως «Ἄθως» εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ἐχαρακτηρίσθη ὡς θαῦμα, καὶ ἀποτελεῖ δι’ αὐτοὺς καὶ τὸ κράτος των γεγονὸς ἀνεπανάληπτον καὶ ἱστορικὸν καὶ οὐσιαστικὸν διὰ τὴν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν των, διὰ μὲν τὸ Ἅγιον Ὄρος, τὴν Προστάτιδά του ῾Υπεραγίαν Θεοτόκον καὶ τοὺς ἁγιορείτας πατέρας, δόξα καὶ τιμὴ, δι’ ἡμᾶς δὲ ἀδελφικὴ διακονία πρὸς λαὸν ποθοῦντα.

Τῷ δὲ Θεῷ ἡμῶν ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

25

Τὸ Τennis Ρalas, κεντρικὸν κτίριον τοῦ Μουσείου Τέχνης Ἑλσινκίου, ὅπου καὶ ἐφιλοξενήθη ἡ ἔκθεσις «Ἄθως, ἡ Μοναστικὴ ζωὴ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος». Τὴν ἔκθεσιν ἐπεσκέφθησαν περισσότεροι τῶν 100.000 !!!

Σημειώσεις 1. Φίννοι (Σουόμοι) ἤ Φιλλανδοί. Ἔθνος, ὁ βασικὸς

Λαπώνων, ποὺ ὅπως φαίνεται ἦσαν καὶ οἱ πρῶτοι οἰκι-

πληθυσμὸς τῆς Φιλλανδίας. Οἱ Φίννοι ὁμιλοῦν τὴν

σταί της. Οἱ Λάπωνες ποὺ ἀφωμοιώθησαν ἤ ἀπεώσθη-

Φιννικὴν γλῶσσαν, ποὺ ἀνήκει εἰς τὸ Βαλτικο – Φιν-

σαν πρὸς βορᾶν ἐγκατέλειψαν τὸν νομαδικὸν βίον

νικὸν κλάδον τῶν Φιννο – Οὐγγορικῶν γλωσσῶν.

τους μὲ τὰς ἀγέλας τῶν ταράνδων. Ἄλλαι ἐθνικαὶ μει-

Ἀπὸ ἀπόψεως θρησκείας οἱ Φίννοι εἶναι κυρίως

ονότητες εἶναι οἱ Σουηδοὶ, ποὺ ἐγκατεστάθησαν τὴν

Λουθηρανοί. Εἰς τὴν πρώτην περίοδον μ.Χ. εἰς τὴν

περίοδον τῶν σταυροφοριῶν (12ος – 13ος αἰ.) εἰς τὰ πα-

Φιλλανδίαν, εἰς τὰς ἀκτὰς τοῦ Φιννικοῦ κόλπου,

ράλια καὶ τὰ νησιὰ, καὶ οἱ Ρῶσοι.

ἐμφανίσθησαν Φιννικαὶ φυλαὶ τῆς Βαλτικῆς πε-

Ἐπίσημαι γλῶσσαι: Ἡ Φιλλανδικὴ καὶ ἡ Σουη-

ριοχῆς, οἱ πρόγονοι τῶν συγχρόνων Φίννων ποὺ

δική. Μορφολογίκῶς τὸ ἔδαφος τῆς Φιλλανδίας

ἐγκατεστάθησαν εἰς τὰς ἀρχὰς τοῦ 8ου αἰ. εἰς σημα-

εἶναι ἐπίπεδον μὲ πεδιάδας διανθισμένας μὲ λί-

ντικὸν τμῆμα τῆς χώρας. Ἡ Φιννικὴ ἐθνότης ἐδια-

μνας καὶ χαμηλοὺς λόφους. Ὁ πληθυσμὸς σύμ-

μορφώθη τὸν 16ον αἰῶνα, καὶ τὸ Φιννικὸν Ἔθνος

φωνα μὲ ἐπίσημα στατιστικὰ στοιχεῖα τοῦ

τὸν 19ον αἰῶνα. Τὰ πρῶτα μνημεῖα τῆς γραφῆς τῆς

Ἰουλίου τοῦ 2005 ἀνέρχεται σὲ 5,223,442. Αἱ ἐπι-

γλώσσης αὐτῆς ἐν μορφῇ μεμονωμένων λέξεων,

κρατοῦσαι θρησκεῖαι σύμφωνα μὲ στατιστικὰ

ἀνάγονται εἰς τὸ 13ον – 14ον αἰῶνα μ. Χ. Ὁλόκληρα

στοιχεῖα τοῦ 2003 εἶναι: Λουθηρανοὶ 84,2%, ὀρθό-

κείμενα διεσώθησαν ἀπὸ τὸν 15ον – 16ον αἰῶνα.

δοξοι 1,1%, ἄλλοι χριστιανοὶ 1,1%, ἄλλαι θρησκεῖαι

Μεταρρυθμιστὴς τῆς φιλολογικῆς γλώσσης ἦτο ὁ

0,1%, καὶ ἄθρησκοι 13,5%.

Μικαὲλ Ἀγκρίκολα, ὁ ὁποῖος ἐπεξειργάσθη τὴν Φιν-

2. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἤ αὐτόνομος Ἀρχιεπι-

νικὴν γραφὴν καὶ μετέφρασεν εἰς τὴν Φιννικὴν

σκοπὴ τῆς Φιλλανδίας ἱδρύθη τὸ 1923 διὰ Πατριαρ-

γλῶσσαν μέρος τῆς Ἁγίας Γραφῆς, δημιουργῶν

χικοῦ καὶ Συνοδικοῦ Τόμου, διαλαμβάνοντος ὅτι

σταθερὰν βάσιν διὰ τὴν περαιτέρω ἀνάπτυξίν της.

«τοῦ λοιποῦ ὁ ὀρθόδοξος Χριστιανισμὸς τῆς Φιλ-

Τεραστίαν σημασίαν διὰ τὴν ἱστορίαν τῆς Φιννικῆς

λανδίας μετὰ τῶν ἱδρυμάτων του θὰ ἀποτελέσῃ ἕν

γλώσσης εἶχεν τὸ ἔπος «Κάλεβαλα» - συλλογὴ ποι-

μόνον χριστιανικὸν ἔδαφος, ὀνομαζόμενον Ὀρθό-

ημάτων καὶ τραγουδιῶν- ποὺ ἐδημοσιεύθη ἀπὸ τὸν

δοξος Ἀρχιεπισκοπὴ Φιλλανδίας».

Ἔλιας Λαῖνροτ. (1835, 1849).

«Διὰ Συνοδικῆς Πράξεως (ἀριθ. πρ. 51) τοῦ

Ἡ παλαιὰ θεωρία διὰ τὴν μογγολικὴν καταγωγὴν

Οἰκουμενικοῦ Θρόνου αἱ δύο ἐπαρχίαι τῆς Ἐκκλη-

τῶν Φιλλανδῶν ἀπεδείχθη ὅτι δὲν στηρίζεται ἐπὶ ἐπι-

σίας τῆς Φιλλανδίας ἀνυψώθησαν εἰς τὴν τάξιν

στημονικῆς βάσεως. Αἱ ἀνθρωπολογικαὶ ἔρευναι ἀπε-

τῶν Μητροπόλεων ἀπὸ 1ης Φεβρουαρίου 1972».

κάλυψαν ὅτι ὀ Φιλλανδικὸς λαὸς ἀποτελεῖται ἀπὸ δύο

Τῆς Ὀρθοδόξου Φιλλανδικῆς Ἐκκλησίας προΐστα-

βασικοὺς φυλετικοὺς τύπους, τὸν βόρειον καὶ τὸν ἀνα-

ται ὁ Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Καρελίας

τολικοβαλτικόν. Ἀπὸ τὰς δευτερευούσας φυλετικὰς

καὶ πάσης Φιλλανδίας κ. Λέων. Ἡ διοίκησις τῆς

μειονότητας τῆς χώρας ἡ σημαντικωτέρα εἶναι τῶν

Ἐκκλησίας γίνεται ἀπὸ τὴν Γενικὴν Ἐκκλησια-

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

27

στικὴν Συνέλευσιν, πρόεδρος τῆς ὁποίας εἶναι ὁ

καὶ δεκατέσαρα παρεκκλήσια. γ) Τὴν Ἱερὰν Μη-

Ἀρχιεπίσκοπος, μέλη δὲ ὁ Μητροπολίτης Ἑλσιν-

τρόπολιν Ὄουλου, μὲ ἕδραν τὸ Ὄουλο, τῆς ὁποίας

κίου, ὁ Μητροπολίτης Ὄουλου, ὁ Ἐπίσκοπος Γιόεν-

προΐσταται ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πα-

σου, ὁ Γραμματεὺς τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος

ντελεήμων.Ἔχει πέντε ἐνορίας, δώδεκα Ἱεροὺς

καὶ τριάκοντα δύο αἰρετὰ μέλη. Ἡ Σύνοδος τῶν

Ναούς καὶ δεκαὲξ παρεκκλήσια.

Ἐπισκόπων συνέρχεται ὁσάκις παρίσταται ἀνάγκη.

Εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῆς Φιλλανδίας

Ἡ Ὀρθόδοξος αὐτόνομος Ἀρχιεπισκοπὴ Φιλλαν-

ὐπάρχουν δύο Ἱεραὶ Μοναί. α) Ἡ ἀνδρῴα Ἱερὰ Μονὴ

δίας ἀποτελεῖται ἀπὸ τὰς κάτωθι Ἐκκλησιαστικὰς

τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος εἰς Valamo, μὲ

Ἐπαρχίας: α) τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Καρελίας, μὲ

καθηγούμενον τὸν Ἁρχιμανδρίτην Σέργιον καὶ ὀκτὼ

ἕδραν τὸ Kuopio, τῆς ὁποίας προΐσταται ὁ Ἀρχιεπί-

Ἱερομονάχους καὶ Μοναχούς, καθὼς κὰι τέσσαρας

σκοπος Καρελίας καὶ πάσης Φιλλανδίας κύριος

δοκίμους. β) Ἡ γυναικεία Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Τριάδος

Λέων, μὲ βοηθὸν Ἐπίσκοπόν του τὸν Ἐπίσκοπον

εἰς Lintula, μὲ Ἡγουμένην τὴν Μοναχὴν Μαρῖναν,

Γιόενσου Ἀρσένιον.Ἔχει δώδεκα ἐνορίας, τριάκο-

δεκατρεῖς Μοναχὰς καὶ δύο δοκίμους.

ντα Ἱεροὺς Ναοὺς καὶ πεντήκοντα ἑπτὰ παρεκ-

3. Ἡ Φιλλανδία ἦτο ἐπαρχία καὶ ἔπειτα Μέγαν

κλήσια. β) τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Ἑλσινκίου, μὲ

Δουκᾶτον ὑπὸ Σουηδικὴν κυριαρχίαν ἀπὸ τοῦ 12ου

ἕδραν τὸ Ἑλσίνκιον, τῆς ὁποίας προΐσταται ὁ Σε-

αἰῶνος ὥς τοῦ 19ου αἰῶνος, καὶ αὐτόνομον Μέγαν

βασμιώτατος Μητροπολίτης κύριος Ἀμβρόσιος.

Δουκᾶτον τῆς Ρωσσίας μετὰ τὸ 1809. Ἐκέρδησε τὴν

Ἔχει ὀκτὼ ἐνορίας, τριάκοντα δύο Ἱεροὺς Ναοὺς

πλήρη ἀνεξαρτησίαν της τὸ 1917. Κατὰ τὸν β´ πα-

Εἰς τὸ Ἐκκλησιαστικὸν Μουσεῖον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Φιλλανδίας, εἰς τὸ Kuopio, φυλάσσονται ἱερὰ κειμήλια τοῦ παλαιοῦ Μοναστηρίου τοῦ Valamo, ὡς καὶ κειμήλια Μοναστηρίων καὶ ἐνοριακῶν ναῶν τῆς περιοχῆς τῆς Καρελίας.

γκόσμιον πόλεμον ἦτο ἱκανὴ νὰ ὑπερασπισθῇ ἐπιτυχῶς τῆς ἐλευθερίας της καὶ νὰ ἀντισταθῇ εἰς τὰς εἰσβολὰς τῆς τότε Σοβιετικῆς Ἑνώσεως, μὲ μόνην ἀπώλειαν αὐτὴν τῆς περιοχῆς τῆς Καρελίας. Εἰς τὸν ἑπόμενον μισὸν αἰῶνα ἐσημείωσεν ἀξιοσημείωτον μετασχηματισμὸν ἐκ γεωργικῆς – κτηνοτροφικῆς οἰκονομίας εἰς διαφοροποιημένην σύγχρονον βιομηχανικὴν οἰκονομίαν. Τὸ κατὰ κεφαλὴν εἰσόδημα εἶναι σήμερον ἴσον πρὸς αὐτὸ τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης. Ὡς μέλος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, ἡ Φιλλανδία ἦτο ἡ μοναδικὴ Σκανδιναυικὴ πολιτεία ποὺ προσχώρησε εἰς τὸ Εὐρωπαϊκὸν Οἰκονομικὸν Σύστημα κατὰ τὸ ἐκκίνημά του τὸν Ἰανουάριον τοῦ 1999. 4. Τὸ Valamo εἶναι τὸ μοναδικὸν ἀνδρῷον Μοναστήριον τῆς Φιλλανδικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ εὑρίσκεται εἰς τὴν περιοχὴν τοῦ Heivanesi ἐν τῷ μέσῳ μιᾶς πανεμόρφου λιμνώδους περιοχῆς τῆς ἀνατολικῆς Φιλλανδίας. Ὑποστηρίζεται οἰκονομικῶς κυρίως ἀπὸ τὸν τουρισμὸν καὶ δέχεται ἄνω τῶν 100.000 ἐπισκεπτῶν τὸν χρόνον. Εἰς τὸ χρονικὸν τοῦ Valamo ἔχει καταγραφῇ ὅτι ἱδρύθη εἰς τὸ νησὶ τοῦ Valamo ἐπὶ τῆς λίμνης

Ἡ βιβλιοθήκη τοῦ Μοναστηρίου τοῦ νέου Valamo

Ladoga τῆς Καρελίας, κατὰ τὸν 10ον αἰῶνα,

ἐξειδικεύεται εἰς ἔργα τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας

ὑπὸ τοῦ μοναχοῦ Σεργίου. Δὲν ὑπάρχει βεβαιότης

καὶ μοναστικῆς παραδόσεως.

δι᾽αὐτὸ τὸ θέμα, πάντως εἰς τὴν συνείδησιν τῶν περισσοτέρων ἐκαταστάλλαξεν ὡς πιθανώτερον ὅτι εἶναι ἐκτισμένον εἰς τὰ μέσα τοῦ 12ου αἰῶνος. Ἔφθασεν εἰς τὸ ἀπόγειον του κατὰ τὸν 19ον αἰῶνα, καὶ κατῳκήθη ἀπὸ 359 Μοναχοὺς καὶ 562 δοκίμους, τὸ 1913. Ὑπάρχον ὡς Ρωσσικὸν Μοναστήριον, τὸ Valamo ἀντιμετώπισεν δραματικὰς ἀλλαγάς, ὡς συνέπεια τῆς Ρωσσικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1917, μὲ ἀπότο-

μην μείωσιν εἰς τὸν ἀριθμὸν νέων εἰσερχομένων. Οὕτως, ἡ ἀδελφότης ἔφθισε σταδιακὰ εἰς μερικὰς δεκάδας, ὥς τὸ 1939. Ὁ πόλεμος ὡδήγησεν εἰς ἐγκατάλειψιν τοῦ Μοναστηρίου τὸ 1940, τὸ ὁποῖον ἐπανηῦρε τὸν κανονικὸν ῥυθμὸν τῆς ζωῆς του εἰς τὸν παρόντα χῶρον τῆς περιοχῆς τοῦ Heivanesi τὸν ἴδιον χρόνον. Ἡ ἀδελφότης ἡνώθη μὲ Μοναχοὺς τοῦ Petsamo

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

29

Μοναστηρίου. Μέλη τῆς ἰδίας κοινότητος ἐγένο-

1894, μὲ τὴν ἵδρυσιν τῆς «γυναικείας κοινότητος»

ντο καὶ Μοναχοὶ τοῦ Μοναστηρίου τῆς Konevitsa

τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἰς μίαν φάρμαν δωρηθεῖσαν

τὸ 1956, φέροντες μαζί των καὶ τὴν θαυματουργὸν

ὑπὸ τοῦ ἀνακτοσυμβούλου Feodor Petrovich

εἰκόνα τῆς ὁμωνύμου Παναγίας.

Neronov. Τὰ πρῶτα μέλη τῆς κοινότητος ἦσαν δύο

Τὸ Μοναστήριον ἐγένετο ἐξ ὁλοκλήρου Φιλλανδικὸν εἰς τὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1970 καὶ υἱοθέτησε τὰ φιλλανδικὰ ὡς κυρίαν γλῶσσαν διὰ τὴν ἐπικοινωνίαν καὶ λατρείαν.

μοναχαὶ καὶ ἕξ δόκιμοι. Ἡ νέα κοινότης ἔλαβε μεγάλην πνευματικὴν ὑποστήριξιν ὑπὸ τοῦ ἁγίου πατρὸς Ἰωάννου τῆς Κροστάνδης, ὅστις ἐκήρυξεν ἐκεῖ τὸν Αὔγουστον τοῦ 1896 καὶ ἐτόνισεν τὴν μεγάλην ἀξίαν τῆς χειρωνακτικῆς ἐργασίας διὰ τὴν πνευμα-

5. Ἡ Λαϊκὴ Ἀκαδημία τοῦ Valamo εἶναι λαϊκὸν

τικὴν ζωήν, ἐνθαρρύνων τὰς ἀδελφὰς νὰ ἀνταμώ-

σχολεῖον καὶ οἰκοτροφεῖον, προσφέρων ἐκπαιδευ-

νουν τὴν ὅποιαν ὑλικήν των ἀνάγκην μέσῳ τῆς

τικὰ μαθήματα δι’ ἐνηλίκους ἐν Ὀρθοδόξῳ πνεύ-

προσωπικῆς ἐργασίας των, ὑπομιμνῄσκων δὲ

ματι. Τὰ μαθήματα περιλαμβάνουν μεγάλην

αὐταῖς ὅτι αἱ κοιναὶ προσπάθειαί των θὰ πρέπῃ

ποικιλίαν θεμάτων, ὅπως ὀρθόδοξον θεολογίαν,

νἆναι πάντοτε ἐμπνευσμέναι ἐκ τῆς προσευχῆς καὶ

ἁγιογραφίαν, ἱερορραπτικήν, ψαλτικήν καὶ ἀργυ-

ἐκ τῆς ἀμοιβαίας χριστιανικῆς ἀγάπης.

ροχρυσοχοΐαν. Ἄνω τῶν τεσσαράκοντα μαθητῶν δύνανται νὰ στεγασθοῦν εἰς τὴν Ἀκαδημίαν. Τὰ

Ἡ Κοινότης ηὐξήθη κὰι ἦτο ἑτοίμη τὸ 1905 νὰ

μαθήματά του παραδίδονται ἐν οἰκουμενικῷ

ἀναλάβῃ τὴν πλήρη ἀσκητικὴν ζωὴν ἑνὸς Κοινο-

πνεύματι.

βίου. Τὸ 1911 ἕν ὀρφανοτροφεῖον ἱδρύθη ἐκεῖ καὶ, ἐπίσης, σχολεῖον διὰ τοὺς ὁμιλοῦντας τὴν φιλλαν-

6. Ἡ βιβλιοθήκη τοῦ Μοναστηρίου ἔχει σχεδια-

δικὴν παῖδας τῆς περιοχῆς. Ἡ εἰρηνικὴ ζωὴ τοῦ

σθῇ διὰ θεολογικὴν καὶ ἐπιστημονικὴν χρῆσιν, καὶ

κοινοβίου ἀνεκόπη τὸ 1916, ὅτε ἡ ἐκκλησία κατε-

ἐξειδικεύεται εἰς ἔργα τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας

στράφη ἐκ πυρκαϊᾶς τὸ βράδυ πρὸ τῆς Μεγάλης

καὶ μοναστικῆς παραδόσεως. Διατηρεῖ τὰς παρα-

Παρασκευῆς. Τὸ 1917, ἐπελθοῦσα ἡ ἀνεξαρτησία

δόσεις τῆς τοῦ παλαιοῦ Μοναστηρίου τοῦ Valamo βιβλιοθήκης, αἱ ὁποῖαι τυπικῶς χρονολογοῦνται πίσω εἰς τὸν 15ον αἰῶνα. Αἱ παλαιαὶ συλλογαὶ τῆς βιβλιοθήκης συγκροτοῦν περὶ τοὺς 20.000 τόμους, αἱ σύγχροναι ἐκδόσεις περὶ τοὺς 30.000 τόμους.

~

σίαν καὶ οὔτω ἀπεκόπη ὁ σύνδεσμος τοῦ Κοινοβίου ἐκ τῆς πνευματικῆς του ὑποστάσεως καὶ ὑλικῆς του ὑποστηρίξεως, καὶ περιῆλθεν εἰς μίαν περίοδον μεγάλων δυσκολιῶν, καθὼς τὸ κλείσι-

7. Τὸ Ἰνστιτοῦτο Συντηρήσεως Ἔργων Τέχνης

μον τῶν συνόρων ἀνέστελλε τὴν ἐγκαταβίωσιν

ἐξειδικεύεται εἰς τὴν ἀποκατάστασιν ἔργων τέχνης,

νέων δοκίμων, ἀφοῦ τὸ Μοναστήριον ἦτο καθ᾽

κυρίως ἐζωγραφημένων παλαιῶν εἰκόνων. Τὸ

ὁλοκληρίαν σχεδὸν Ρωσσικόν, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν

Ἰνστιτοῦτον ἱδρύθη τὸ 1984.

ραγδαίαν μείωσιν τοῦ ἀριθμοῦ τῶν Μοναχῶν τοῦ

8. Τὸ Μοναστήριον τῆς Lintula ἤρχισε τὴν ζωήν του

30

τῆς Φιλλανδίας, ἔκλεισαν τὰ σύνορα μὲ τὴν Ρωσ-

Κοινοβίου εἰς τεσσαράκοντα μόλις μέλη.

εἰς τὸ ὁμώνυμον χωρίον εἰς τὴν ἐνορίαν τῆς πε-

Τὸ 1919 νέος Ναὸς ἀνηγέρθη εἰς τὴν θέσιν τοῦ καέ-

ριοχῆς Kivennapa, ἐπὶ τοῦ ἰσθμοῦ τῆς Καρελίας τὸ

ντος, κατὰ δὲ τὸ ἔτος 1939, κατὰ προσδοκίαν τοῦ χει-

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

μερινοῦ πολέμου, ἠναγκάσθησαν αἱ Μοναχαὶ νὰ

Κοινόβιον τῆς Ἁγίας Τριάδος.

ἐγκαταλείψουν ὁριστικῶς τὸ Κοινόβιον, διασώζουσαι

9. Εἰς τὸ Kuopio, τὴν ἕδραν τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς,

μόνον τὴν ἱερὰν εἰκόνα τῆς Παναγίας Ἱεροσολυμι-

ὑπῆρχε δημοσία ἐκκλησιαστικὴ βιβλιοθήκη, ἐν τῇ

τίσσης καὶ ὡρισμένα ἱερὰ σκεύη. Αἱ Μοναχαὶ ἐγκατε-

ὁποίᾳ ἦσαν ἀποτεθησαυρισμένοι ὑπὲρ τοὺς 10.000

στάθησαν εἰς τὴν περιοχὴν Heivanesi εἰς τὸ Palokki,

τόμους βιβλίων, οἱ ὁποῖοι σήμερον εὑρίσκονται εἰς

ὅπου καὶ ἵδρυσαν τὸ ἕως τῆς σήμερον ὑπάρχον νέον

τὴν πανεπιστημιακὴν βιβλιοθήκην τοῦ Γιόενσου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΑΙ Νέα Ἑλληνικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία, «Χάρη Πάτση», σελ. 189, 190 καὶ σελ. 195 – 196.. Δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀποστολικὴ Διακονία. http://media.worldhistory.com. http://www.valamo.fi. http://www.taidemuseo.hel.fi/english/index.html Convent of the Holy Trinity, Malcolm Hicks, Lintula «Past and Present».

Σ ΧΕΔΙΑΣΜΟΣ : Κ ΩΣΤΑΣ Α ΡΓΎΡΗΣ Ε ΚΤΎΠΩΣΗ : Γ ΑΛΩΝΗΣ

23 x 21 // 23 x 42 cm

33

~

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

2006,

ΕΛΣΙΝΚΙΟΝ «ΑΘΩΣ, Η ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ»

~

34