Thai Diabetes Article 1

บทความพิเศษเนื่องในวันเบาหวานโลก ตอนที่ 1

บทความตอนที่ 1: โรคเบาหวาน อาจทําใหเราตองเสียมากกวาเงิน จิตติมา จันทนะมาฬะกะ นักเขียนภาคประชาสังคม ประเทศไทย “มันไมใชเรื่องเงินเพียงอยางเดียว เงินจํานวนมากมายแคไหนก็ไมสามารถที่จะคืนขา มาใหฉนั ได” หญิงชราวัย 65 ปผูไมประสงคออกนามกลาว เธอปวยดวยโรคเบาหวาน และเขารับการตัดขา ณ โรงพยาบาลคานธี เมมโมเรียล แอนด เอสโซซิเอท ประเทศ อินเดีย เพียงไมกี่สัปดาหกอนหนา วันเบาหวานโลกที่ใกลจะถึงในวันที่ 14 พฤศจิกายน 2551 นี้ หญิงชราผูนี้ถูกคราชีวติ ลง คงเหลือไวเพียงขอความ เพือ่ เตือนใหเราหันมาใหความสนใจ และปองกันอันตรายจากโรคแทรกซอนซึ่งเกี่ยวของกับ โรคเบาหวาน “โรคเบาหวานนั้นเพิ่มความเสี่ยงในโรคหัวใจและอัมพาตใหเพิ่มสูงขึ้น” ดร.ริชิ เซทติ ซึ่งทํางานรวมกับ ภาควิชาหัวใจ วิทยา ณ มหาวิทยาลัย CSM ประเทศอินเดีย กลาว “ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นสูงในการเปนโรคอัมพาตและโรคหัวใจนี้ อาจทําใหลดลงไดหากไดรับการควบคุมระดับน้ําตาลใน เลือด รวมทัง้ ความดันโลหิต และ ไขมันในเลือด ใหใกลเคียงกับคําแนะนําจากแพทย การดูแลควบคุมสิ่งตางๆ เหลานี้ยงั ชวยปองกันการอุดตันของหลอดเลือดในขาอีกดวย” ดร. เซทติกลาวย้าํ “ผูปวยดวยโรคเบาหวานนัน้ อาจจะตองเผชิญกับอาการกลามเนื้อถูกทําลาย บางรายก็ไมแสดงอาการใหเห็นชัดเจนนัก รายอื่นๆ อาจจะมีอาการบางเชน ปวด เหน็บ หรือ ชา ปราศจากความรูสึกในบริเวณ มือ แขน ขา หรือวาเทา” ศาสตราจารย ดร. รามากัน ซึ่งเปนหัวหนาศูนยเบาหวาน ในมหาวิทยาลัย CSM เมืองลักนาว ประเทศอินเดีย ไดให ขอมูล ดร. รามากัน ยังไดกลาวอีกดวยวา “โรคแทรกซอนสําคัญอีกอยางหนึง่ เกี่ยวกับโรคเบาหวาน คือ โรคไต เนื่องจากไตไม สามารถขับของเสียออกจากรางกายได ซึง่ เปนระยะสุดทาย และเปนสาเหตุสาํ คัญทีจ่ ะนําไปสูโรคไตวายเรื้อรัง (chronic kidney disease, CKD) และโรคไตลมเหลวได” โดย จิตติมา จันทนะมาฬะกะ นักเขียนภาคประชาสังคม ประเทศไทย โทร. 087-3018680

หนา 1

10/10/2008

บทความพิเศษเนื่องในวันเบาหวานโลก ตอนที่ 1

“คุณจะประหลาดใจที่พบวาโรคเบาหวานเปนสาเหตุสาํ คัญที่ทาํ ใหเกิดโรคไตเรื้อรัง อาจกลาวไดวาเกือบรอยละ 44 ของ ผูปวยรายใหมๆ ถึงแมวาจะไดรับการรักษา และดูแลควบคุมโรคเบาหวานเปนอยางดีแลวก็ตาม แตโรคเบาหวานนั้นก็ ยังทําใหเกิดโรคไตวายเรื้อรัง และไตลมเหลวได” ดร.รามากันเพิม่ เติม โรคเทาเบาหวานซึง่ ไดคราชีวิตของหญิงชราวัย 65 ป ซึง่ เราไดเกริ่นถึงในตอนตนนั้น ดร.รามากัน ยังบอกตอไปอีกวา “เทาของผูปว ยซึ่งเปนโรคเทาเบาหวานในระยะยาว มักจะพบอาการขางเคียงของปลายเสนประสาทเสื่อม (Peripheral neuropathy) และ หลอดเลือดสวนปลายตีบตัน (Peripheral vascular disease) ตองไดรับการดูแลเปนพิเศษ ไมเพียงเพื่อ รักษาขาดานลาง เทานัน้ แตรวมไปถึงชีวติ ของผูปวยเชนกัน” อาจกลาวไดวา โรคเทาเบาหวานนั้น เปนสาเหตุสาํ คัญอยางหนึ่งที่ทาํ ใหผูปวยตองพักรักษาตัวอยูที่โรงพยาบาลเปน ระยะเวลานาน ซึง่ ตองการการดูแลเอาใจใสอยางมากทั้งจากตัวผูปว ยเองและบุคลากรทางการแพทย สาเหตุสาํ คัญสอง ประการทีท่ ําใหผูปวยโรคเบาหวานมีแนวโนมวาอาจตองเขารับการตัดขา คือการที่ปลายเสนประสาทเสื่อมและประกอบ กับไมไดรับการควบคุมดูแลโรคเบาหวานเปนระยะเวลาติดตอกันหลายป ในขณะทีผ่ ลจากการทีก่ ลามเนื้อบริเวณเทาถูก ทําลาย ทําใหสูญเสียความสามารถในการับความรูสึกบริเวณเทา และการทีเ่ ทาไดรับแรงกดดัน หรือรับน้าํ หนักมาก เกินไปในบางจุดทําใหเกิดแผลไดในเวลาตอมา นอกจากนัน้ อาจจะสงผลใหเกิดแผลในที่สุด และการที่ผูปว ยสูบบุหรี่ก็มี ผลใหกลามเนือ้ ถูกทําลายและลดการไหลเวียนของเลือดในเทาอีกดวย ดวยอายุที่เพิ่มมากขึ้น ผูปวยโรคเบาหวานอาจยิ่งลดความสามารถในการรับความรูสกึ และการหมุนเวียนโลหิต บริเวณ เทา และเสี่ยงอันตรายในการติดเชื้อมากขึ้นดวยเชนกัน ศาสตราจารย ดร.รามากัน ไดใหขอมูลเกี่ยวกับการดูแลรักษาเทาสําหรับผูปวยดวยโรคเบาหวาน ดังนี้ 1. รักษาเทาใหสะอาด – ลางเทาเปนประจํา 2. ใชน้ําอุน เทานัน้ – ไมใชน้ํารอน, ไอโอดีน หรือวา แอลกอฮอล 3. รักษาเทาใหแหง – โดยเฉพาะอยางยิง่ บริเวณหัวแมเทา และอาจจะทาโลชั่นเพื่อใหผิวบริเวณเทามีสุขภาพดี 4. ควรใชยาที่ไดรับคําแนะนําจากแพทยเทานัน้ 5. ตัดเล็บเทาใหเสมอกับขอบ ไมเลยเขาไปจนลึกเกินไป 6. ไมใชมีดโกน หรือมีด ในการตัดตาปลา โดย จิตติมา จันทนะมาฬะกะ นักเขียนภาคประชาสังคม ประเทศไทย โทร. 087-3018680

หนา 2

10/10/2008

บทความพิเศษเนื่องในวันเบาหวานโลก ตอนที่ 1

7. ใสรองเทา หรือรองเทาแตะตลอดเวลา และไมเดินเทาเปลา 8. สวมรองเทาทีพ่ อเหมาะพอดีกับเทา ไมคบั จนเกินไป รองเทาบูทควรสวมเพียงแคชว งระยะเวลาสัน้ ๆ เทานั้น 9. ไมนิ่งนอนใจ ดูแลและปรึกษาแพทยเมื่อมีปญหาเกี่ยวกับเทา “หากนิง่ นอนใจแลว โรคเบาหวานอาจทําใหเราตองเสียมากกวาเงิน” ศาสตราจารย ดร.รามากัน กลาวปดทาย สถิติของโรคเบาหวานจาก สมาพันธเบาหวานนานาชาติ (The International Diabetes Federation - IDF) ป 2550 มี ประชากรที่ปว ยดวยโรคเบาหวาน 246 ลานคนที่ปว ยเปนโรคเบาหวาน คิดเปนสัดสวน 6% ของประชากร ทั้งหมดในโลก ประเทศที่มีประชากรปวยดวยโรคเบาหวานมากที่สุดคือประเทศอินเดีย สูงถึง 40 ลานคน, รองลงมา คือจีน และสหรัฐอเมริกา คนไทยปวยดวยโรคเบาหวานสูงถึง 3 ลานคน ในโอกาสทีว่ ันเบาหวานโลก จะมาถึงในวันที่ 14 พฤศจิกายน 2551 สมาพันธเบาหวานนานาชาติ ไดเรียกรองให ประชาชนทัว่ โลกไดตระหนักถึงความสําคัญของโรคเบาหวาน และรณรงคเพื่อการดูแลรักษาเบื้องตนอยางทัว่ ถึง

หมายเหตุ: บทความลาสุดของจิตติมา • แดเธอ ... ผูมหี ัวใจทองคํา

โดย จิตติมา จันทนะมาฬะกะ นักเขียนภาคประชาสังคม ประเทศไทย โทร. 087-3018680

หนา 3

10/10/2008