คนไทย กับประชาธิปไตย ดร.โกรง.. วีรพงษ รามางกูร จาก คอลัมนคนเดินตรอก คัดลอกมาจาก www.pantip.com เจาของกระทู : นางสาวหมอนทอง
ขออนุญาต เก็บตก บทความของ ดร.โกรง.. วีรพงษ รามางกูร จาก คอลัมนคนเดินตรอก เรื่อง คนไทย กับประชาธิปไตย บางชวงบางตอนมาใหอาน เปนเรื่องความเห็นของเพื่อนชาวอเมริกัน ที่เปนอาจารยสอนวิชารัฐศาสตรที่อเมริกา ที่ตั้งขอสังเกตเกี่ยวกับเหตุการณการเมืองไทย ตั้งแตป 2549 มาใหอานกันคะ...ยาวหนอย แตนาสนใจ
ขอแรก เขาตั้งขอสังเกตคนไทยโดยเฉพาะอยางยิ่งคนไทยที่เปนคนชั้นกลาง และคนในระดับสูง รวมทั้งปญญาชน ครูบาอาจารยระดับมหาวิทยาลัย ที่สะทอนออกมาจากปฏิกิรย ิ าตอกระแสทางความคิดทางการเมือง ยังไมพรอมที่จะเปนผูนําทางความคิดในระบอบประชาธิปไตย สังเกตไดจากกระแสความคิดที่ไมเชื่อขบวนการทางการเมืองประชาธิปไตย เชน ขบวนการทางกฎหมาย ขบวนการตัดสินขอขัดแยงตางๆ โดยองคกรอิสระ ไมวาจะเปนคณะกรรมการการเลือกตั้ง ..... ศาลรัฐธรรมนูญ หรือองคกรตางๆ หากการชี้ขาดขององคกรตางๆ ตัดสินไมตรงกับความคิดเห็นของตน..
ขอที่สอง คนไทยมีอารมณทางการเมืองรุนแรงไมแพประเทศทางตะวันตก แตคนทางตะวันตกนั้นจะดําเนินการตามกรอบของระบบกฎหมายในกรอบของรัฐธรรมนูญ แตคนไทยระดับสูงและระดับกลางใหความสําคัญกับรัฐธรรมนูญและกฎหมายของตนนอยมาก จะสังเกตไดจากการรายงานหรือความคิดเห็นที่ออกมาผานสือ ่ มวลชน
คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-1-
การเรียกรองบีบบังคับเปนไปในทิศทางนอกกรอบรัฐธรรมนูญ นอกระบอบประชาธิปไตยอยางสิ้นเชิง..........
ขอที่สาม แทจริงลึกๆ ในใจของคนที่มีการศึกษา แมกระทั่งครูบาอาจารยทางรัฐศาสตรและกฎหมาย ยังนิยมระบบอํานาจนิยม การยึดอํานาจรัฐโดยไมผานขบวนการตามระบอบประชาธิปไตย ดังจะเห็นไดจากการทีผ ่ ูนําขบวนการชุมนุมกระทําการเสมือนวาตนไดยึดอํานาจรัฐสําเร็จแลว สามารถออกคําสั่งใหรัฐบาลก็ดี องคกรอิสระตางๆ กระทําการหรือตัดสินไปตามทิศทางที่ตนตองการ ึ อํานาจรัฐไดสําเร็จแลว ฟงดูเหมือนกับการออกคําสั่งของหัวหนาคณะปฏิวัตท ิ ี่ยด คลายกับเปนการยึดอํานาจรัฐไดสําเร็จแลว.... เพียงแตไมใชการยึดอํานาจรัฐโดยกองทัพ ถาเปนประเทศทีร ่ ะบอบประชาธิปไตยหยัง ่ รากลึกแลว ประชาชนจะไมยอมรับการออกคําสั่งอยางนี้ จะยอมรับเฉพาะการชุมนุมเรียกรองแสดงความคิดเห็นอยางสงบ เพื่อใหรัฐบาลหรือรัฐสภาดําเนินการใหตามกรอบของรัฐธรรมนูญและขบวนการยุติธรรม อันเปนสถาบันที่เขายอมรับ นับถือ วาเมื่อเรื่องถึงรัฐบาล ถึงรัฐสภา และสถาบันยุติธรรมแลว ก็เปนอันยุติ .......... แตของเราไมเปนเชนนั้น อาจจะเปนเพราะประวัติศาสตรการเมืองของเรามีปฏิวัติรฐ ั ประหารบอย ยกเลิกและรางรัฐธรรมนูญกันใหมอยูเรื่อยๆ รัฐธรรมนูญและระบบกฎหมายที่เกี่ยวของกับขบวนการประชาธิปไตย จึงไมมีใครสนใจใหความสําคัญ ใหความเคารพ เหมือนกับยุโรปหรืออเมริกา........ การเมืองและธุรกิจนั้นเกี่ยวของกันมานานแลว ในสมัยกอนตอนที่โลกมีสงครามเย็น ประเทศไทยก็มีรัฐบาลทีต ่ ั้งโดยทหาร คณะรัฐมนตรีสว นมากมาจากระบบราชการ เปนบุคคลที่มีประวัติชื่อเสียงดี แตทหารก็ใหการอุปถัมภแกพอ คานายทุนในการที่จะไดการผูกขาด เพื่อแสวงหากําไรจากการผูกขาด หรือทีภ ่ าษาเศรษฐศาสตร อดัม สมิธ คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-2-
เรียกวา "คาเชาทางเศรษฐกิจ" หรือ "economic rent" ..... สวนผูนําทางทหารทําเปนไมรไ ู มชี้ ไมมีธุรกิจของครอบครัว อยางมากก็ไปนั่งเปนประธานธนาคาร หรือธุรกิจใหญๆ ทุกเชาพอคานายทุนก็ไปนั่งเฝาบันไดบาน.. สังคมรับได พอคาตระกูลเกาๆ ก็เริ่มมาอยางนั้น รุนลูกหลานอาจไมเคยเห็น เพราะกําลังไปเรียนหนังสืออยูเมืองนอก ขณะนี้สถานการณเปลี่ยนไป ระบบการเมืองเปนแบบประชาธิปไตยแบบเปด ประชาชนผูออกเสียงลงคะแนนกลับเปนฝายเรียกรองเงินทอง เรียกรองใหชวยเหลืออุปถัมภในรูปแบบตางๆ นายทุนพอคาแทนทีจ ่ ะตองเขาไปซูฮก เคาเตา ผูมีอํานาจ ก็รวมตัวกันตั้งพรรคสงลูกหลานลงสมัครรับเลือกตั้งเสียเอง ตระกูลนายทุนเกาจึงยอมรับได......... สมาชิกสภาผูแ ทนจึงเต็มไปดวยชนชั้นพอคานายทุนทั้งในสวนกลางและตางจังหวัด แทบจะไมมีลูกหลานชนชั้นอื่นเลย กวารอยละ 90 เปนคนไทยเชื้อสายพอคานายทุนทั้งนั้น ดวย เหตุนี้วัฒนธรรม พฤติกรรมทางการเมืองจึงเปลี่ยนไป คานิยมและคุณคาทางการเมืองก็เปลี่ยนไปอยางรวดเร็ว ... แตก็มีประสิทธิภาพมากขึ้น...ตัดสินรวดเร็วมากขึ้น ไม "เชื่องชา" แบบเกา ขาราชการถูกจีใ้ หทาํ งานเร็วขึน ้ มิฉะนั้นจะถูกยาย ภาพลักษณของผูนําก็เปลี่ยนไป... คนไทยไมคุนเคย คนไทยจึงอยูในชวงสับสน ในหมูขาราชการยอมไมชอบใจแน เพราะปลัดกระทรวงเปนที่พึ่งอยางเดิมไมไดแลว ......... รัฐมนตรีเขามาตัดสินใจไลจี้งานเอง สวนคนร่ํารวยตระกูลเกาก็ยังรับนักการเมืองและผูนาํ รุนใหมไมได เพราะยังติดกับผูนําและรัฐบาลที่ออนแอ ผสมกันหลายพรรค พูดจามีมารยาท ไมอหังการ ยังยอมรับการเปนรัฐบาลที่มาจากชนชั้นพอคาซึ่งเปนชนชั้นเดียวกับตนไมได เหตุการณทผ ี่ านมา ถาทหารปฏิวต ั ริ ัฐประหาร ยกเลิกรัฐธรรมนูญ ขับไลรัฐบาลออกไป ใชอํานาจปฏิวต ั ิยด ึ ทรัพยนักการเมือง คนในกรุงเทพฯจะยินดีปรีดา ......... แลวอีกปหนึ่งก็ชุมนุมขับไลรฐ ั บาลกันใหม คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-3-
ขอที่สี่ คนไทยชั้นสูงยังยึดถือที่ตวั บุคคลมากกวาระบบ ซึ่งขัดแยงกับระบอบประชาธิปไตย เมื่อไมชอบหรือเกลียดชังเสียแลว ก็ไมคํานึงถึงระบบ จะทําอยางใดก็ไดขอใหบุคคลผูนั้นพนๆ ไป ถาจะอยูตออีกสักวันหนึ่งก็เหมือนบานเมืองจะลมสลาย....... ขอกลาวหาบางอยาง แมจะรูวา ไมไดผด ิ กฎหมายก็พรอมจะเชื่อ และขอกลาวหาบางขอที่กลาวหาวาฝายตรงกันขามทําผิดกฎหมาย มูลลึกเพื่อที่จะสามารถเอาผิดไดตามกฎหมาย ก็ไมสนใจที่จะติดตามใหไดขอ คนกลุมนี้ไมไดสนใจแยกแยะวาอะไรถูกอะไรผิด เวลารักทุกอยางก็ถูกไปหมด........ เวลาเกลียดเวลาไมชอบทุกอยางก็ผิดหมด
เปนสังคมแบบไฟไหมฟาง
ขอที่หา สังคมชั้นสูงและชั้นกลางมีแนวโนมที่จะเชื่อขาวลือมากกวาขาวจริง หลายเรื่องถาหยุดคิดแลวก็จะไมเชื่อ แตคนไทยชอบเชื่อขาวลือทีถ ่ ก ู ใจตัว ขาวจริงที่ไมถูกใจตัวจะไมยอมเชื่อ โดยเฉพาะอยางยิ่งขาวรายและขาวโจมตีกัน...... สื่อมวลชนซึ่งเขาใจจิตวิทยาเชนวานี้ ก็ถือโอกาสกระพือขาวลือเพื่อประโยชนทางการคา เพิ่มยอดขายหนังสือพิมพ...... แลวผูจัดรายการวิทยุ ก็เอาขาวหนังสือพิมพไปอาน และขยายขาวลือตอ........... สื่อมวลชนไทยนั้นมีอิสรเสรีภาพมากที่สุดในโลก แมจะเทียบกับอเมริกาหรือยุโรป ไมถูกควบคุมโดยใครเลย ไมวาจะเปนทางการหรือสมาคมวิชาชีพของตนเอง
คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-4-
ผูคนแมแตรัฐมนตรีขาราชการผูใหญ นักธุรกิจลวนแตเกรงกลัวและเกรงใจ นักขาวเด็กๆ อายุ 20-30 ป สามารถนัดพบรัฐมนตรี ปลัดกระทรวง อธิบดี นายธนาคาร นักธุรกิจใหญๆได เพราะไมมีใครอยากขัดใจสื่อมวลชน........... ผูที่เสียหายจากการลงขาวทีจ ่ ริงและไมจริง หรือจริงเพียงครึ่งเดียว มักจะตองทําเฉยเสีย ..... หากทําอะไรไปและยิ่งเปนผูมีอาํ นาจก็จะถูกกลาวหาวาแทรกแซงสื่อมวลชน แมกระทั่งการใชสท ิ ธิตามกฎหมายฟองรองทางศาลถูกกลาวหาวาแทรกแซงปดกั้นสื่อมวลชนทันที ซึ่งสื่อมวลชนในประเทศตางๆ ทั่วโลกไมมีอภิสท ิ ธิขนาดนี.้ ....... การทีส ่ ื่อมวลชนไทยมีอส ิ รเสรีภาพและอภิสิทธิสูงมากอยางนี้ ประเทศไทยจึงเปนที่สื่อมวลชนตางๆทั่วโลก สงนักขาวเด็กๆ นักขาวมือใหมมาฝกงานกอนจะรับเขาบรรจุ เพราะถามาอยูเมืองไทยแลวยังทําขาวไมไดกจ ็ ะไมไดรับการบรรจุ ุ และสื่อมวลชนมีอภิสท ิ ธิสูงทีส ่ ด ุ ในโลกแลว........ เพราะสังคมไทยเปดกวางอยางที่สด ดวยเหตุนี้รัฐบาลไทยและรัฐบาลทหาร ไมวาจะเปนรัฐบาล พล.อ.เกรียงศักดิ์ รัฐบาล พล.อ.เปรม รัฐบาลคุณอานันท รัฐบาลคุณบรรหารและคุณชวน หลังเหตุการณ 14 ตุลาเปนตนมา ไมมีทางเปนรัฐบาลเผด็จการไดเลย ....... เปนไดแตรูปแบบ...เนื้อหาเปนไมได แตผลเสียก็มี.... เพราะหลายคนหลายครั้งก็ถูกหนังสือพิมพละเมิดสิทธิเสรีภาพ แตก็ทาํ อะไรไมได หรือไมกลาแมแตการใชสท ิ ธิตามกฎหมายทางศาล...
ขอที่หก เพื่อนผมคอนขางผิดหวังนักวิชาการ ครูบาอาจารยในมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะอยางยิ่งครูบาอาจารยทางรัฐศาสตรและนิติศาสตร รวมทั้งสมาคมทนายความ และผูท ี่มีวช ิ าชีพทางกฎหมายและรัฐศาสตร ซึ่งในประเทศอืน ่ จะเปนผูท ี่เรียกรอง ใหประชาชนยืนหยัดในหลักของการปกครองในรัฐธรรมนูญและกฎหมาย ปญญาชนไทยทางดานนี้กลับชี้นําใหสังคมละทิ้งหลักการปกครองตามกฎหมาย โดยการอางจริยธรรมบาง... ความชอบธรรมบาง.........
คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-5-
หลักความชอบธรรมตามกฎหมายนั้นเปนหลักที่ชัดเจน เปนลายลักษณอักษร มีสถาบันซึ่งจะชี้ขาดเปนทีย ่ ุตข ิ องปญหาความขัดแยงไดเปนรูปธรรม เนื้อหาของกฎหมายรัฐธรรมนูญก็ดี กฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญก็ดี ปกติก็จะสะทอนจริยธรรม ขนมธรรมเนียมประเพณีของระบอบการปกครองอยูแลว แตการไมยอมรับรัฐธรรมนูญ กฎหมาย ระบอบการปกครอง รวมถึงการวินิจฉัยชี้ขาดขององคกรทีม ่ ีอํานาจหนาที่ตามกฎหมาย ก็เทากับเปนการเรียกรองบีบบังคับตามอําเภอใจ....... สวนหลักความชอบธรรมที่อาง "จริยธรรม" ที่เกินกวาบทบัญญัตแ ิ หงกฎหมาย ประเพณีขนบธรรมเนียม การปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยเปนประมุขนั้น เปนเรื่องที่เปนนามธรรม เลื่อนลอย ไมแนนอน เปลี่ยนแปลงไปตามกลุมชน เชน ชั้นสูง ชั้นกลาง มีมาตรฐาน จริยธรรมอยางหนึ่ง ชั้นลางอยางหนึ่ง .... เปลี่ยนแปลงไปตามภูมภ ิ าค ภาคใตวาอยาง ภาคเหนือ ภาคอีสานวาอยาง และเปลี่ยนไปตามกาลเวลา เชน ป 2547 วาอยาง ป 2549 วาอยาง ตอไปป 2550 อาจจะวาอีกอยางก็ได การตัดสินความชอบธรรมบนพื้นฐานของ"จริยธรรม"จึงเลื่อนลอย ไมเหมือนความชอบธรรมที่อยูบ นพื้นฐานของ "ระบบ" "หลักการ" และ "กฎหมาย" ซึ่งเปนรูปธรรม อางอิงได
ถาระบบและหลักการควรจะเปลี่ยนเพราะสิ่งแวดลอมเปลีย ่ นไป กฎหมายก็เปลีย ่ นไดตามขบวนการ แตระหวางที่ยังไมเปลี่ยนแปลง ก็ตองใชความชอบธรรมบนพืน ้ ฐานของกฎหมายที่ยังใชบังคับอยู......... ที่เปนเชนนี้ก็อาจจะเปนเพราะวา เรามีรฐ ั บาลทหาร ที่มท ี หารเปนนายกรัฐมนตรีเองหรือมีนายกรัฐมนตรีทท ี่ หารแตงตั้ง ซึ่งไมมีความชอบธรรมตามรัฐธรรมนูญ หรือตามระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริยเปนพระประมุข หรือบางครั้งจะชอบธรรมตามรัฐธรรมนูญ คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-6-
แตก็เปนรัฐธรรมนูญทีค ่ ณะปฏิวัติหรือสภารางรัฐธรมนุญทีค ่ ณะทหารตั้งขึ้นมา การตอตานจึงตองตอตานนอกรอบของรัฐธรรมนูญ โดยอางความไมชอบธรรมของระบอบหรือระบบไดชัดเจน ไมเปลี่ยนแปลงไปตามกลุมคน ภูมิภาค และกาลเวลาใน โลกสมัยใหม แตเหตุการณที่ผา นมาเที่ยวนี้ไมเหมือนกัน เปนการอางความไมชอบธรรมที่ไมใชความชอบธรรมของระบอบหรือที่มาของรัฐบาล แตการอางความไมชอบธรรมบนพื้นฐานของ "จริยธรรม" ซึ่งเลือ ่ นลอย ํ เร็จก็จะเปนความเสียหายตอการปกครองระบอบประชาธิปไตยในระยะยาวอยางยิ่ง ถาทําไดสา
ขอที่เจ็ด เพื่อนอเมริกันตัวแสบของผมยังแสดงความผิดหวังตอพรรคการเมืองของไทย ทั้งพรรคการเมืองที่เกาแก พรรคที่เกากลาง พรรคที่กลางเกากลางใหม พรรคการเมืองควรจะเปนสถาบันที่เปนผูนําทางความคิด เผยแพรปรัชญา จิตสํานึก และปฏิบัติตนเปนนัก ประชาธิปไตย แตวิกฤตการณการเมืองครั้งนี้ ผูนําพรรคการเมืองกลับไปรวมเรียกรองใหมก ี ารละเมิดรัฐธรรมนูญ ละเมิดกฎหมาย ละเมิดขอเท็จจริง รวมทั้งปฏิเสธขบวนการรัฐสภา ารตัดสินใจของประชาชนผานการเลือกตั้ง ปฏิเสธขบวนการใหกลับไปสูก โดยอางวาขบวนการเลือกตั้งนัน ้ ไมชอบธรรม กอนที่จะมีการเลือกตั้ง ปฏิเสธกรรมการเลือกตั้ง รวมทั้งคว่าํ บาตรการเลือกตั้ง ที่เหลือเชื่อก็คือสื่อมวลชน ซึ่งควรจะเปนสถาบันที่ตอ ตานการปฏิเสธขบวนการประชาธิปไตย กลับไปเห็นดวยและสนับสนุน.......... ปรากฏการณดงั กลาวจะเปนการสรางประเพณี และวัฒนธรรมที่เปนอันตรายอยางยิ่งตอระบอบการปกครอง ระบอบประชาธิปไตย ระบอบรัฐสภา ่ านมาเปนการเรียกรองและกดดันใหมีการดําเนินการที่ไมเปนประชาธิปไตย การเรียกรองกดดันทั้งหมดทีผ ไมเปนไปตามกฎหมาย ไมเปนไปตามรัฐธรรมนูญเลย และที่แปลก "นักประชาธิปไตย" ทั้งหลายกลับรับได ไมตะขิดตะขวงใจเลย..........
คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-7-
ขอที่แปด การกดดันใหมก ี ารเปลี่ยนแปลงทางการเมือง โดยอางความไมชอบธรรมบนพื้นฐานของ "จริยธรรม" นั้น เปนอันตรายทีส ่ ามารถสรางความแตกแยกในสังคม เพราะมาตรฐานของจริยธรรมของผูคน ตางหมูเหลาตางภูมิภาคจะตางกัน ไมเหมือนความชอบธรรมทีต ่ ั้งอยูบนรากฐานของรัฐธรรมนูญ กฎหมายและระบบ เพราะกฎหมายและระบบมีอันเดียว.... อยางมากก็อาจจะตีความแตกตางกันเทานั้น และยุติไดโดยการยอมรับการตัดสินขององคกรที่มีอํานาจหนาที่
ขอที่เกา เพื่อนผมเคยตั้งขอสังเกตวา การเมืองระบอบประชาธิปไตยแบบมีสองพรรคใหญตามเจตนารมณของรัฐธรรมนูญฉบับป 2540 ไดพัฒนาไปเร็วมาก... แตตอนนี้ชักจะไมแนใจเสียแลว เพราะความไมมีจิตวิญญาณประชาธิปไตยตามระบอบรัฐสภาของพรรคการเมือง ของปญญาชน ของครูบาอาจารย รวมทั้งสือ ่ มวลชนที่เปนกระแสหลักของประเทศที่จะเปนผูนําทางความคิด..........
ที่เห็นชัดก็คือ ยังชอบระบบการเมืองที่เละๆ มีรัฐบาลที่ออนแอ คอยเอาใจคนโนนคนนี้ ออนนอมถอม ตน พูดจามีคารมคมคาย จะมีผลงานหรือไมก็ไมเปนไร ชอบที่จะมีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลบอยๆ ไมตองทํา อะไรเปนชิ้นเปนอัน.......... คุยกับเพื่อนอเมริกันเที่ยวนี้ผมรีบตัดบทแลวรีบลากลับกอนเขาจะพูดจบ
คนไทยกับประชาธิปไตย
ดร.วีรพงษรามางกูร
วันอังคารที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2549
-8-