Tevreden Column Okt 2007 (verschenen In Sdu Inzicht)

Tevreden Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik kan het woord ´tevreden´ niet horen. Het heeft een gezapige, berustende sfeer. Zondagmiddagwandelingen en een tukje op zijn tijd. Carmiggelt beschrijft ergens iemand die houdt van warme kruiken en er een hekel aan heeft als het leven knelt. Dat is tevredenheid. OR´en tonen zich nogal eens voorstander van het meten van medewerkerstevredenheid om te weten of mensen het in de onderneming nog naar hun zin hebben. Hoe is de sfeer, hoe krijgen ze leiding, voelen ze zich gewaardeerd en is de beloning op maart? Zijn de burelen veilig en schoon en vallen er geen incidenten voor? En daar komt dan een rapport uit, waarmee erg vaak niks gebeurt. Volgens mij moeten OR´en, en managers, per direct ophouden tevredenheid te meten. Medewerkers zijn immers geen klanten van de onderneming en hoeven dus ook helemaal niet tevreden te zijn. Medewerkers moeten uiteraard veilig en gezond kunnen werken en verschoond blijven van psycho-sociale arbeidsbelasting. De Arbowet geeft de opdracht dat in de RI&E onderwerp van onderzoek te maken en in het bijgaande Plan van aanpak concrete maatregelen te nemen tegen eventuele risico´s. ´tuurlijk. Moet gewoon gebeuren en met grote regelmaat herhaald worden. RI&E heeft OR keurig instemmingsrecht op, dus niks aan de hand. Basis ligt er dan. Wat er bovenop de Arbo-minimumeisen gestapeld moet worden is geen verwenpakket of leuk (ook al zo´n erg woord) arrangement dat tevreden stemt, maar beleid dat leidt tot betrokkenheid, participatie, je medeeigenaar voelen van de organisatie, de drang invloed te willen hebben op die organisatie. Dat is HR-beleid dat leidt tot beweging en tot echte participatie van medewerkers. Dus geen leuk bundeltje opleidingsmogelijkheden maar de plicht je te ontwikkelen als uitgangspunt, geen 13de maand maar stemrecht in het MT, geen vrije dagen maar strategie-verlof voor je afdeling. En wie tevreden is, komt niet in actie. Dat wist Marx al, die met plezier alle Verelendung aanzag en rustig een pijpje smoorde in afwachting van de grosse Kladderadatsch. Wetenschappers hebben de term tevredenheid ook al gedumpt. Ehrlich e.a. geven aan dat tevreden medewekers geen betrokken medewerkers hoeven zijn en dat onderzoek zich niet op indicatoren van tevredenheid moet richten, maar op wat motivatoren voor medewerkers nu precies zijn. Enkele tips van Ehrlich: verruim de arbeidsinhoud en geef meer vrijheid om werk zelf invulling te geven, beoordeel op output, zoek naar een motivatie-bevorderende cultuur, heb duidelijke doelstellingen en bespreek periodiek voortgang, zorg voor groei en aandacht voor loopbanen, coach leidinggevenden, maak arbeidstijden en – voorwaarden flexibel. Trouwens, de firma Google laat met allerlei nieuwe functionaliteiten op het internet zien dat het ook als bedrijf helpt om klanten niet tevreden te houden, maar betrokken en gemotiveerd te houden. Google ontwikkelt in nauwe samenwerking met klanten nieuwe toepassingen en gebruikt graag de tips en suggesties van klanten om de producten nog beter te maken.